mevzuat_no
int64 | mevzuat_tertip
int64 | mevzuat_tur
int64 | mevzuat_baslik
string | kabul_tarihi
string | resmi_gazete_tarihi
string | mevzuat_icerigi
string |
|---|---|---|---|---|---|---|
8 | 1 | 0 |
CEVAMİİ ŞERİFE VESAİR MÜESSESATI HAYRİYENİN TAHTINDA VEYA FEVKİNDE VEYA HARİM VE MÜŞTEMİLATINDA BULUNAN MAHALLERİN İSTİMLAKİ HAKKINDA KANUN
|
25 Haziran 1328
|
30 Haziran 1328
|
CEVAMİİ ŞERİFE VESAİR MÜESSESATI HAYRİYENİN TAHTINDA VEYA FEVKİNDE VEYA HARİM VE MÜŞTEMİLATINDA BULUNAN MAHALLERİN İSTİMLAKİ HAKKINDA KANUN Kabul Tarihi : 25 Haziran 1328; 23 Recep 1330 Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih: 30 Haziran 1328 Sayı:1175 Mükerrer Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt: 4 Sayfa: 562 Madde 1 – Cevamii şerifenin ve evkaf nezaretine merbut olan sair müessesatı hayriyenin tahtında veya fevkinde veya harim ve müştemilatında bulunan ve her nasılsa gayrın uhdesine geçerek ba senedi hakani tasarruf kılınmakta olan mahalleri Evkaf Nezareti istimlak edebilir. Madde 2 – Bu gibi ahvalde menafii umumiyenin mevcudiyeti musaddak olup ayrıca karar istihsaline ihtiyaç yoktur. Tayini bedel ve müteferriatında İstimlak Kanununa tevkifi muamele olunur. Madde 3 – İşbu kanunun icrasına Evkaf Nazırı memurdur.
|
9 | 1 | 0 |
AMELİYATI İSKAİYE İŞLETME KANUNU MUVAKKATI
|
1 Şubat 1329
|
15 Şubat 1329
|
AMELİYATI İSKAİYE İŞLETME KANUNU MUVAKKATI Kabul Tarihi : 1 Şubat 1329; 18 Rebiülevvel 1332 Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih :15 Şubat 1329 Sayı: 1742 Yayımlandığı Düstur : Tertip: - Cilt: - Sayfa: - FASLI EVVEL İnşaatın tarif ve tevsimi Madde 1 – Mürur eylediği araziyi doğrudan doğruya irva etmeyip bir veya müteaddit yedeklere su veren mecralara "kanal" namı verilir. Madde 2 – "Yedek" bir kanaldan teşaüp eden ilk mecralara ıtlak olunur. Madde 3 – Yedeklerden inşiap eden üçüncü derecedeki mecralara "hark" tesmiye olunur. Madde 4 – Harklardan inşiap ile suyu doğrudan doğruya tarlalara isale eden mecralara "ağızlık" namı verilir. Madde 5 – Arazinin iska ve irvasından sonra üzerindeki suyu doğrudan doğruya toplayıp sevkeden mecralara "hendek", bir veya birkaç hendeğin suyunu isale eden mecralara dahi "savacık" ve savacıkların suyunu cemederek irva sahası haricinde bir çay veya göle veyahut gayrimezru ve münhat araziye ve sazlık ve bataklık gibi mahallere sevkeyliyen mecralara da "ayak" tabir olunur. Madde 6 – Zeminin tecdidi havası ve kabiliyeti nüfuziyesinin tezyidi maksadiyle tahtelarz tesis olunan mecralara (tefcir mecraları-avgın) ıtlak edilir. Madde 7 – Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü maddelerde muharrer mecraların heyeti mecmuasına "irva şebekesi" ve beşinci ile altıncı maddelerde muharrer aksama da "tahliye şebekesi" namı verilir, ancak irva tuğyan usuliyle icra edilirse irva şebekesi tahliye şebekesi vazifesini dahi ifa eder. Madde 8 – İska olunan arazinin hayatı ziraiyesine hadim olmak üzere canibi hükümetten inşa olunan kanal ve yedek ve hark ve ayak ve sıvacık ve hendekler ve arazinin istila ve tuğyanı miyahtan muhafazası için tesis edilip "mahmuz" tesmiye olunan arzani ve tulani setler ve suların tevziine mahsus mehazlar ve temini muvasalat için tesis kılınan yollar ve köprüler ve cereyanı mihaya hadim (akadök) ve sifonlar gibi bilumum imalatı sınaiye müessesatı umumiyeden madut olup bunların hüsnü muhafazası ve tamirat ve tathiratı tarafı hükümetten mansup ameliyatı iskaiye memurini fenniyesi marifetiyle icra edilecektir. Tesisi münhasıran ashabı araziye ait olan "ağızlık" ve tefcir mecralariyle kura ahalisi ve eşhası saire tarafından vücude getirilen mecari ve imalatı saire müessesatı umumiyeden madut olmayıp bunların masarıfı tesisiye ve tamiriyeleri ashabına racidir. FASLI SANİ Teşebbüsat ve mükellefiyeti şahsiye Madde 9 – Kendi arazisi dahilinde ve mücavir arazi kurbinde mecra küşadına mecbur bulunan ashabı arazi işbu mecrayı huduttan laekal umku mecraya müsavi bir mesafede hafredebilir. Mesafei mezküre mecranın hudut tarafındaki şivinin dılı fevkanisinden ve ımla olunduğu takdirde şiv eteğinden itibaren mesaha edilecek ve şivlerle kenar seddeleri fennen iktiza eden metaneti haiz olacaktır. Hükümet, ameliyatı iiskaiye idaresinin talebi üzerine işbu mesafeyi tezyit etmeğe selahiyattardır. Madde 10 – Vaziyeti topoğrafiye ve tabiiye dolayısiyle mürtefi arazi sularının münhat araziden geçirilmesine mecburiyet görüldügü takdirde münhat arazi sahibi miyahı mezkurenin icrasına mani olamıyacağı gibi mürtefi arazi sahibi de bu icradan münhat arazi sahibine gelebilecek mazarratı izale ve tazmin etmeğe mecburdur. Madde 11 – Ameliyatı İskaiye İdaresinin tasdikine iktiran eden irva veya tahliye mecrasının kendi arazisi dahilinden mururuna sahibi tarafında mümanaat edilmiyecektir. Madde 12 – Macari ve imalatı sairenin sakatlanmasından ve suveri saireden dolayı hasıl olan zarar ve ziyanı izale ve tazmin etmeğe müteşebbisler mecburdur. Ancak hükümetin bu gibi müteşebbislere imtiyaz ve ruhsat vermesi zamanını müstelzem olamaz. Madde 13 – Her ne suretle olursa olsun bir mecranın seddine sebep verip de civar araziye zarar iras edenler o mecranın tamirat ve tathirat masarifi ile iras ettikleri zarar ve ziyanı tazmine mecburdur. Madde 14 – Açılmak istenilen hususi bir "hark" veya "yedek"in müessesatı umumiyeden olan mecariye ilhakı veya oralardan imrarı ameliyatı iskaiye idaresinin tesvibine binaen mahalli hükümetinden müsaade ıstihsaline ve bu güzergahın icra edilecek ameliyat için en muvafık güzergah olduğunun anlaşılmasına mevkuftur. Bu halde mecrayı umuminin masarifi inşaiye ve tamiriyesiyle mütenasip bir meblağ talebine mecrayı umumi sahibi haizi selahiyettir. Madde 15 – Hususi mecralar küşat etmek istiyenler müessesat irvaiyeden gayri imalatı katetmeğe mecbur olursa imalatı mezkureye müteallik kavanin ve nizamat ve talimata tebaiyet edeceklerdir. Madde 16 – Hakkı mecra ya daimi veyahut muvakkat olarak şeraiti atiyeye tevfikan talep ve istihsal olunabilir. Şöyle ki: Hakkı mecraya müsteniden işgal edilecek arazinin bedeliyle mecranın araziden imrarı suretiyle arazinin taksime uğramasından naşi hasil olacak zararu ziyanın hakkı mecrayı istihsal edenler tarafından ameliyat ve hafrıyata mübaşeretten evvel tediye ve tazmini mecburidir. Hakkı mecra dokuz seneden dun bir zaman için talep ve istihsal olunduğu takdirde baladaki tazminatın yalnız nısfı tediye olunur. Muvakkat hakkı mecra istihsal edenler mezkur dokuz senenin inkızasından mukaddem daimi hakkı mecra istihsaline tazminatı nakdiyenin nısfı diğeriyle işbu nısfın hakkı mecranın istihsali tarihinden itibaren faizi nizamisinin tediyesi kaydü şartıyle haizi selahiyettir. Şu kadar ki dokuz senenin inkızasından sonra muvakkat hakkı mürurun daimiye icraı gayricaizdir. Madde 17 – Hükümetin veya başkasının arazisi dahilinde bir mecraya sahip olanlar su sarfiyatını mecranın derecei istiabından fazla tezyit edemezler. Su sarfiyatını tezyide ihtiyaç mesettiği ve mecranın kabiliyeti istiabiyesi bulunmadığı takdirde tadili mecra caizdir. Mecra tadil edildiği takdirde tadil için lazım gelen arazi kıymetinin ve bundan dolayı vukubulacak zararuziyanın tazmini lazımdır. Madde 18 – Müessesatı umumiyeden olan bir mecra üzerindeki köprüden su geçirmek istiyenler bundan mütevellit zararuziyanı tazmine mecburdurlar. Madde 19 – Bir mehaz küşadına müsaade talep edenler mehazın şeklini ve sarfiyatını hükumete tayin ettirecek ve daima bu şekli muhafaza eyliyecektir. Hükumet işbu mehaza mahsus olan sudan bir miktarını menafii umumiye namına istimal edebilir ve bundan dolayı mehaz sahibi hakkında terettüp edecek zararuziyanı tazmin ile mülzem olmaz. Madde 20 – Umuru iskaiyede istimal olunan mecarii umumiyedeki suyun ahar suretle istimaline müsaade itası umuru iskaiyenin ihlal edilmemesine mütevakkıftır. Madde 21 – Ameliyatı iskaiyeden gayri hususat hakkında icrası talep olunacak imalata ameliyat iskaiyece bir guna mahzur olmadığı ameliyatı iskaiye idaresinden ledessual anlaşıldıktan sonra müsaade olunacak ve hususatı mühimme hakkında Nafia Nezaretine iş'arı keyfiyet edilecektir. FASLI SALİS İşletme muamelatı Madde 22 – Ameliyatı iskaiyenin muamelatı umumiyesi Nafia Nezaretinde Nafia Müdüriyetine merbut ve lüzumu kadar memurdan mürekkep ve icap eden yerlerde müteşekkil birer ameliyatı iskaiye müdüriyetleri marifetiyle idare edilecek ve müdüriyetlerin vezaifi umumiyesi ve arazinin suret irva ve iskası ve varidat ve masarifatının ahzuicrası ayrıca bir talimatla tayin olunacaktır. Madde 23 – Esbabı mücbireden münbais ahvalin icabatı yahut lüzum görülen tadilat ve tamiratın mecralarda suların tanzimi için muktazi tedabirin icrası veya bir mecrada tesviyei lazime yapılması gibi sebeplere müstenit olarak bir mecra suyunun tatil veya tadil edilmesinden dolayı hiç kimsenin hükümetten tazminat talebine hakkı olamaz. Ancak esbabı mücbire müstesna olmak üzere tathirat ve tamirat mevsimi iska ve irvanın gayri mevsimlerde yapılacağı gibi tathirat ve tamirata başlanmazdan mukaddem alakadar olan kariye heyeti ihtiyariyesine de ihbarı keyfiyet edilecektir. Madde 24 – Teahhuru mahzurdan salim bulunmıyan tathirat ve tamiratın icrası için amele tedariki kabil olmadığı takdirde, mezkur mecra hangi kariye hududu dahilinde ise o kariye ahalisi yevmiyeleri rayici mahalli üzere canibi hükümetten tediye edilmek şartiyle amele sevk ve izamına mecburdurlar. Madde 25 – İska ve irvayı araziye mania husulünden, yahut tereşşühat ve zayiatı miyahiyeden veya mezruata irası zarar edecek esbaptan dolayı bir mecranın set ve tatili veya mevkiinin tebdili iktiza ederse iska ve irva müdürünün mütelaatı üzerine Nafia Nezaretince icabının icrasına müsaade olunur. Madde 26 – Mecarii muhtelife ve imalatı sınaiyenin esaslı bir surette tebdil ve tağyiri Nafia Nazaretinin mezuniyetine mütevakkıftır. Ancak bir mecradan diğerine su vermek için yapılan müteharrik mehaz ve kama döşemeleri gibi aksamı cüz'iyede fennin icabatına göre derhal ifası muktazi tevsiat ve tadilat ve tahtıelzemiyette bulunan tamirat ve ıslahat neticei keyfiyetten Nezarete malumat verilmek şartiyle iska ve irva müdüriyetinin tensibiyle yapılabilir. Madde 27 – Dahilinden mürur eden bir mecranın tathir edilmemesinden veya tarafeyn seddelerinin halı intizamda bulunmamasından dolayı hasara ve istilayı miyaha uğrıyan arazi ashabı, keyfiyeti mensup oldukları şube mühendisine ihbar ettikleri halde mühendis esbabı maniai fenniye yoksa bila ifatei vakit icrayı icabına tevessül ve badehu keyfiyetten müdüriyeti haberdar eder. Şube mühendisi icabını icra etmediği takdirde alakadaran iska ve irva müdüriyetine müracaat edecek ve müdüriyet keyfiyeti bitetkik muktezasını tayin ve icra edecektir. Madde 28 – Bir mecranın tamir ve tathiri o mecrayı küşat edenlere veyahut ondan müstefit olanlara aittir. Bu bapta müdüriyetten vukubulacak ihtara tebaiyet mecburidir. Alakadaran veya erbabı istifadet tamirat ve tathiratı muktaziyeyi icra edecek kadar kesretli olmaz veya ahvali maliyeleri müsait bulunmazsa masarifi vakıa alakadarandan mahsul zamanı tahsil edilmek şartiyle hükümetçe tamiratı lazime icra edilir. Madde 29 – Ağızlıklar ashabı arazi tarafından yapılır ve mevsime ve nev'i mezruata ve icabatı saireye göre tebdil ve tadil edilebilir. Sahipli araziden mürur eden ağızlıkların inşası ashabı arazinin muvafakatine mutevakkıf değildir ancak mezruatın bu sebeple hasarzede olmamasına dikkat ve itina olunacak ve ağızlıkların güzergahı hakkında tahaddüs edecek ihtilafat şube mühendisi tarafından halledilecektir. Madde 30 – İnşaat için işgal olunacak arazinin bedeli icarile işgalden mütevellit zararı ve istimlak olunacak arazinin dahi İstimlak Kanununa tevfikan bedeli mutasarrıfına verilecektir. Ancak istimlak edilen arazinin orada ihdas edilen mecranın ademi lüzumu takdirinde hükümetçe bilmüzayede eşhasa tefvizi veyahut ücret ve müddeti münasibe ile zer'ine müsaade olunması caizdir. Araziyi zeretmek isteyenler baistida iska ve irva müdiriyetine müracaat edecek ve müdiriyetçe bir mahzur görülmediği takdirde bir kıt'a ruhsatname itasile ziraate müsaade edilecektir ve zürra müddeti icarenin hitamında araziyi kamilen tahliye etmekle mükelleftir. Taliplerin taaddüdü halinde en nafi şerait dermeyan eden tercih olunur. Bu gibi arazide hakkı tapu yoktur. Madde 31 – İstimlak olunan araziye ve mecarii umumiyenin dahiline ve şiv seddelerine irva ve iska müdiriyetinin müsaadesi olmaksızın ahali tarafından eşçar garsı memnudur. Buralarda evvelce mevcut olan ağaçlardan istifade etmek hükümete aittir. Efrat tarafından yapılan mecralarda ağaç garsolunabilmesi şube mühendisinin müsaadesine menuttur. Efrada ait mecralarda bulunan eşçar cereyanı miyahı işkal ile ahare irası zarar ettiği takdirde sahipleri kal'etmeğe mecburdurlar. Bu bapta vukubulan ihtara tevfiki hareket olunmadığı takdirde iska ve irva müdiriyetinden istihsal edeceği müsaade üzerine şube mühendisi tarafından bu gibi ağaçlar sökülecek ve eşçarı maktua bedelinden ücreti kali badelistifa fazlası ashabına iade olunacaktır. FASLI RABİ Mücazat Madde 32 – Su sarfiyatının tezyit ve tenkisi maksadı olmaksızın köprü ve bent ve mecra vesaire üzerindeki alatuedavatı tahrik edenler ve mecrada köprü vegeçit ve sifon yapanlar; Mecralar üzerinde hükümet veya efrat tarafından inşa edilmiş olan mehazlarda tebdilat icra edenler; Bilaruhsat mecralar ile seddelerde ve arazii müstemlekede ziraat eyliyenler ve memurini mahsusası tarafından vukubulan emrütenhibe muhalefet eyliyenler; Set ve mecralar dahiline meyyit veya laşe ilka ve defnedenler; Memurini mahsusasının müsaadesini istihsal etmeksizin bir mecraya hariçten su sevkeyliyenler; Bir mecranın veya sair mahallin hafrutathirile husule gelen toprak vesaireyi mecarinin şiv ve seddelerine vazedenler; Hariçten gelen suları mecrayı tabiisine ve tarlaların iskasından fazla kalan suları tahliye mecralarına sevketmeyip de mecarii saireye sevkederek bunların çamur ve kum ile dolmasına sebep olanlar; Mecra dahilinde kuyular hafredenler; (Değişik cümle: 23/1/2008-5728/1 md.) Mecra dahilinde her ne suretle olursa olsun balık saydgahı tesis edenler ef’ali mezkûreden tahaddüs edecek zarar ve ziyanı tazminden maada mahallî mülkî amir tarafından ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezasıyla cezalandırılır. Madde 33 – Müsaadei mahsusa istihsal etmeksizin bir bent inşası veya taş yığını veyahut mevanii saire ihdası ile mecraları seddeyliyenler; Su sarfiyatının tezyit ve tenkisi maksadile mehaz ve bentlerin kapılarını açan ya kapayanlar ya köprü ve bent ve mehazlarda bulunan aletüedavatı ve mecra üzerindeki bendin müteharrik aksamını tahrik edenler; Mecraların bendine ve süddesine veya mehazına su çarhı (nüure, tulumba, sakiye vesaire) gibi suyu terfi ve tevkif edici alet vazeyleyenler; (Değişik cümle: 23/1/2008-5728/2 md.) Bilamüsaade mecraların tarafeyn süddelerinde fetha ve mehaz küşat edenler ile süddeler üzerine tarik ihdas eyleyenler tahakkuk edecek zararuziyanın tazmininden maada mahallî mülkî amir tarafından beşyüz Türk Lirası idarî para cezasıyla cezalandırılır. Ancak, verilen para cezasının miktarı meydana gelen zarar ve ziyandan az olamaz. Madde 34 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Madde 35 – Memurinin ahkamı kanuniyeyi yanlış tatbik etmelerinden veya ahkami kanuniyeye muhalif hareketlerinden tevellüt edecek zararuziyan o memurlara hakkı müracaatları olmak üzere onları tayin eden devair veya şirket veya eşhas tarafından tazmin olunur. Madde 36 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Madde 37 – Tarafı hükümetten mansup iska ve irva müdürleriyle muavinlerinin ve şube mühendisleriyle muavinlerinin ve müfettişlerin ve kondoktorlarla keza muavinlerinin işbu kanunda muharrer ceraim hakkında tanzim edecekleri zabıt varakaları hilafı sabit oluncaya kadar mehakimce mamulünbih addolunacaktır. İşbu memurların memuriyetlerine hini tayinlerinde hasbelvazife tanzim edecekleri zabıt varakalarında her ne sebep olursa olsun hakikate muhalif ifadatta bulunmıyacaklarına dair tahlif olunurlar. Madde 38 – Umuru iskaiye bir müteşebbis veya şirkete ihale edildiği halde şirket veya müteşebbis tarafından tayin edilecek iska ve irva müdürleriyle muavinlerinin ve mühendislerle muavinlerinin ve müfettişler ve kondoktorlarla muavinlerinin memuriyetleri tarafı hükümetten musaddak ve kendileri muhalif bulunmak şartiyle bunların dahi tanzim edecekleri zabıt varakaları hilafı sabit oluncaya kadar muteber addolunacaktır. Madde 39 – İşbu kanunun, icrayı ahkamına Dahiliye, Adliye ve Nafia Nazırları memurdur. 1 ŞUBAT 1329; 18 REBIÜLEVVEL 1332 TARIHLİ KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanun 1332 tarihli Kanunun değişen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5728 32, 33, 34, 36 8/2/2008
|
3 | 1 | 0 |
SALTANATI SENİYYE ŞEHBENDERLERİNE DAİR NİZAMNAMEİ DAHİLİDİR
|
1 Haziran 1298
|
18/5/1929
|
SALTANATI SENİYYE ŞEHBENDERLERİNE DAİR NİZAMNAMEİ DAHİLİDİR Kabul Tarihi : 1 Haziran 1298 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 1 Cilt: 2 (Zeyl) Sayfa: 192 BİRİNCİ KISIM Şehbenderhanelerin sureti teşekkülü BİRİNCİ FASIL Şehbender memurları Bend 1 – Heyeti şehbenderi biri muvazzaf diğeri fahri (bila maaş) olmak üzere iki nevidir. Bend 2 – Muvazzaf şehbenderler üç sınıfa münkasimdir birincisi başşehbender ikincisi şehbender üçüncüsü şehbender vekili veyahud kançelarya memurudur. Bend 3 – Muvazzaf ve fahri şehbenderlerin kaffesi ba iradei şahane nasb ve tayin olunur. Muvazzaf şehbenderlerin tabai devleti aliyeden bulunmaları ve ticaretle meşgul olmamaları meşrutdur. Bend 4 – Muvazzaf şehbenderlere mikdarı muayyen maaş ve mahalli memuriyetlerinin ehemmiyetine göre münasib mikdar (Allokasyon) tahsisat ita olunacakdır. Bend 5 – Şehbenderlerin maaşları bervechizir tayin olunur. (Mülga fıkra: 18/5/1929 tarih ve 1452 sayılı Tevhidi maaşat Kanunu.) Şehbenderlerin maaşları mahalli memuriyetlerine vusulleri tarihinden itibaren mah bemah tediye edilir. Şehbenderliğe tayin olunan memur mahalli memuriyetine gitmek emrini aldığı günden itibaren iki haftaya kadar Dersaadetden hareketle doğruca mahalli memuriyetine gitmeğe mecbur olup aksi takdirinde on yedinci bendde gösterilen cezaya düçar olacaktır. Bend 6 – Her şehbenderhanenin ve bazı kançelarya memurlarının tahsisatı seneviyeleri yirmi dokuzuncu bendde muharrer tahmata melfuf işaretile murakkam cedveli mahsusunda gösterilecekdir. İşbu tahsisatı seneviye bir memurun mahalli memuriyetine vusulü tarihinden itibaren mah bemah ita olunur. Bend 7 – (Değişik: 12 Kanunuevvel 1302 tarihli irade ile) Bombay ve Batavya Şehbenderlikleri müstesna olmak üzere şehbenderlere azimet ve avdetlerinde verilecek harcırah alacakları maaşın bir misli olacaktır. Mahalli memuriyetleri Asya kıtasında bulunan şehbenderlere olmiktar harcırahın ademi kifayeti anlaşıldığı halde nihayet maaşlarının iki mislini tecavüz etmemek üzere Hariciye Nezaretince miktarı tezyid olunabilir. Bend 8 – Bir şehbenderin memuriyetde iken vefatı takdirinde familyasının memleketine iadesi hükümeti seniyeye aid olacak ve fakat bunun için edilecek masarif müteveffaya verilecek harcırah mikdarını tecavüz etmiyecekdir. Bend 9 – Bir mahalde müceddeden bir şehbenderhane tesis olundukda nasbolunacak şehbendere masarifi tefrişiye olmak üzere maaşının bir misli ita olunacakdır. Bend – 10 (Değişik:12 Kanunuevvel l302 tarihli irade ile) Tahsisat dahilinde verilip şehbenderler tarafından tesviyesi lazımgelen masarif, evvela: Kançalariya masarifi. Saniyen: Kançalariyada müstahdem memurin ve kavas ve hademe maaşatı. Salisen: Araba ve sandal masarifatından ibarettir. Bend 11 – Hükümeti seniye tarafından kabul ve ita olunacak masarif Evvela şehbenderhane icarı Saniyen sancak ve arma bahası Salisen posta ve telgraf ücretleri Resmi mektub ve paket ve telgraf için Rabian yirmi dokuzuncu bendde muharrer talimatda tayin olunan haddı tecavüz etmemek üzere mühtacin tabaaya iane ve bunların memleketlerine iadeleri için muktazi olan masarif. Hamisen şehbenderin merbut olduğu sefareti seniyeden veyahud nezareti hariciyeden bilistizan ruhsatı mahsuse ile edilecek masarif sairei acileden ibaretdir. Bend 12 – (Değişik: 10 Teşrinisani 1302 tarihli irade ile) Şehbenderlik selkine duhul, nezareti hariciye umuru şehbenderi müdüriyeti marifetile şeraiti mevzuası mucibince icra olunacak müsabakat imtihanile vukubulacakdır. Şehbenderlik memuriyetleri müdüriyeti mezküre tarafından tanzim edilen takrir üzerine nezareti hariciyenin tasvib ve intihabile icra olunacakdır. Mektebi sultanide ikmali tahsil edib yedlerinde şehadetnameleri olarak hariciye nezaretinde müstahdem bulunan veyahud istihdam olunmak üzere mukayyed ve mülazim olanlar işbu müsabakat imtihanına duhul hakkını haizdirler. Mektebi mülkiye şehadetnamesini haiz olanlar nizamnamei mahsusu mucibince müsabakat imtihanına girmeksizin sefaret kitabetlerile şehbenderliklere intihab olunurlar. Bend 13 – Şehbenderlerin azli veya diğer mahalle nekli memuriyetleri bairadei seniye icra olunur. Bend 14 – Şehbenderlerin terfi memuriyetleri intihab ile bairadei şahane icra olunur. Bend 15 – Muvazzaf şehbenderlerin tekaüdlük maaşı memurini sairei mülkiye hakkında olan nizamnamede musarrah esbab ve şeraite tevfikan ita olunur. Bend 16 – Şehbenderler muharebe vukuu veyahud sair esbabı mücbire zuhuru veyahud nezareti hariciyece muvakkaten bir memuriyetde istihdam olunmaları lazımgelmesi gibi bila ihtiyar bulundukları memuriyeti terk ve tatil etdikleri takdirde hariciye nezaretinin emri tahtında bulunacaklarından maaşları yine kendilerine ita olunacak ve fakat onuncu bendde gösterilen şehbenderhane masarifi vekalet edecek zata vekalet edecek kimse bulunmadığı halde hükümeti seniyeye aid olacakdır. Bend 17 – Şehbenderler hakkında icra olunacak mücezatı inzibatiye şunlardır: Evvela tevbih. Saniyen bir aydan bir seneye kadar azli muvakkat ile maaşının kısmen veya külliyen kat'ı. Salisen memuriyetden affı. Şu tadad olunan mücazatdan birine düçar olan şehbenderlerin nevi cezası umuru şehbenderi müdüriyetinde bulunan memurin defterlerine işaret olunacakdır. Bend 18 – Tevbih cezası hariciye nazırı tarafından tahriren icra olunduğu gibi azli muvakkat cezası dahi nezareti hariciyenin rey ve kararile olur memuriyetden af cezası nezareti müşarüleyhanın kararile bairadei şahane icra olunur. Bend 19 – On yedinci bendde gösterilen birinci ve ikinci nevi ceza evvela ifayi vazifede tekasül veyahud hilafı memuriyet veya hüsnü inzıbata karşı hareket edenler ve saniyen sıfatı memuriyetine yakışmıyacak bir meslek ihtiyar eyliyenler haklarında icra olunur memuriyetden af cezası evvela tevbih cezasını müstelzim olan kabahati tekrarda temerrüd eden ve saniyen ifayi vazifede itiyadı tekasül veya vezaifi memureyi ağır suretle ihlal edecek harekete tasaddi eyliyenler hakkında caridir. Vezaifi memureyi ağır suretle muhil addolunan harekatın başlıcaları evvela umuru memureye müteferri esrarı ketmü ihfa etmemek saniyen kuyudatın vazı aslisini tağyir etmek veya umuru hesabiyede sahtekarlık irtikab eylemek (sahtekarlık için mehakimi cezaiyede kanunen edilecek cezanın buna taalluku olmıyacakdır) salisen bilvasıta veya bilavasıta ticaretle meşgul olmak hususlarıdır. Bend 20 – Mevaddı cinaiye veya tedibiyeden birile mahküm olmuş veyahud müddeti nizamiyenin inkızası veya cünha imaratının fıkdanı sebeblerile cezadan kurtulmuş olan şehbenderler memuriyetlerinden affolunurlar. Bend 21 – On dokuzuncu bendin birinci ve ikinci maddelerine tevfikan hilafı memuriyet hareket eden şehbender amiri tarafından muvakkaten azledilebilecek ve keyfiyet hariciye nezaretine ihbar edilecektir. Muvakkaten azledilen memur mesleki müttehazı üzerine izahat vermek ister ise maiyetinde bulunduğu sefareti seniye veyahut nezareti hariciyeden ruhsat taleb edecekdir. Bend 22 – Memuriyetde bulunan her şehbendar bulunduğu mahallin mensub olduğu devlet nezdine terhis olunmuş olan sefareti seniyeye merbutdur. Bulundukları mahallin mensub olduğu devlet nezdinde sefaret bulunmıyan şehbenderler hariciye nezareti maiyetinde bulunurlar. Bend 23 – Şehbenderlerin mercileri olan sefareti seniyelerle teati edecekleri muhaberat: Evvela hükümeti mahalliye ile bir nihayete isale muvaffak olamadıkları ihtilafatdan. Ve saniyen havzai idareleri dahilinde zuhure gelen ve derhal veya bilahare sefareti seniyenin müdahalesini istilzam edecek olan vukuatı ticariye ve siyasiyeden. Ve salisen işbu nizamnamede münderic bulunmıyan ve kendilerince daii tereddüd ve iştibah olan halatı sairei nagehzuhurdan ibaretdir. Bend 24 – Şehbenderlerin hariciye nezaretile teati edecekleri muhaberat: Evvela hükümeti seniye devairi resmiyesinden birine taalluku bulunan masalihdir. Ve saniyen veladet ve vefiyat ve münakehat ve veraset ve seyrisefain işlerinden. Ve salisen politika umuru müstacele ve mühimmesinden ibaretdir. İKİNCİ FASIL Vilayet ve liva Bend 25 – Başşehbenderin hakkı kazasını muhit olan daireye vilayet denir. Bir şehbenderin hakkı kazasını muhit olan daireye liva denir. Şehbender vekilinin hakkı kazası bir şehbenderin havzai memuriyetini havi olan liva dahilindedir. Şehbenderlerin dairei memuriyetleri olan vilayet ve livalar yirmi dokuzuncu bendde muharrer talimata melfuf (2) işaretile murakkam cedvelde tayin olunacakdır. İşbu cedvelde icra olunacak her türlü tadilat sefareti seniyelerin teklifi ve nezareti hariciyenin emrile olacakdır. Bend 26 – Bir vilayet veya livada resen memur olan şehbender maiyetinde bulunan bilcümle memurların amiridir. Bunların her halde emirlerine itaatla mükellefdirler. Bend 27 – Şehbender vekilleri resen memur olacakları gibi Şehbenderhan maiyet memuriyetinde dahi istihdam olunacaklardır. Bend 28 – Maiyet memuriyetinde bulunan şehbender vekili başşehbender veya şehbender nezareti tahtında ifayı memuriyet ekliyecek ve vekaleti zamanında yirmi dokuzuncu bendde zikrolunan talimatda gösterildiği vechile kendi mes'uliyeti tahdında şehbenderhaneye gelen evrakı imza edecekdir. ÜÇÜNCÜ FASIL Şehbenderlerin vezaifi memureleri Bend 29 – Şehbenderler tebaa hakkında idarei memuriyetine müteallik ve mukavelat muharrirliğine aid vezaifi ifa ve tebaanın veladet ve vefiyat ve münakehata dair işlerini rü'yet eyler. İşbu vezaifin teferruatına dair icabeden talimatı hariciye nezareti tarafından bittanzim şehbenderlere gönderilecekdir. Bend 30 – Şehbenderler muahedat ve muhavelat ahkamının tamamii icrasına ve hükümeti seniye menafiinin himayesine ve Devleti aliye sancağına riayet edilmesine dikkat ve itina edeceklerdir. Bend 31 – Şehbenderler ticaret ve sanayi ve sıhhati umumiye gibi bir sureti mahsusada menfaati ammeye müteallik kaffei malümat ve ıttılaatlarını hükümeti seniyeye ita edeceklerdir işbu maksadın hususü için hükümeti mahalliye ve muteberanı ehali ve düveli ecnebiye konsolosları ile münasebatı mütemadiyede bulunacaklardır. Bend 32 – Şehbenderler politika mecalisi hafiyelerinin harekat ve ilkaatını memaliki şahanenin istirahati umumiyesine taallüku bulunduğu derecede tahkik ve tecessüs eyliyecekleri ve sair cihetlerce mazarrat ve tehlikesi mütevatir ve müssellem olan eşhas bulunduğu takdirde onların dahi ef'al ve harekatını tecessüs eyliyeceklerdir. Umuru memuresinin işbu ciheti nazikesini ifa için icabı takdirinde hafiye memuru istihdam eyliyecekler ise de bu babda ruhsatı mahsusa ve mebaliği lazimeyi evvelemirde maiyetinde bulundukları sefareti seniyeden taleb eyliyeceklerdir. Bend 33 – Şehbenderler matbuatı mahalliyeye dikkati mütemadiye icrasile zatı şevketsimat hazreti padişahiye ve hükümeti seniyelerine karşı neşriyatı muzirrede bulunanların tedibleri için hükümeti mahalliyeye lisanı münasib ile ihtaratı lazımeyi ifa edecekler ve fakat maiyetinde bulundukları sefareti seniyeden evvelce istizan etmedikce bu makule türrehat ilanına cür'et eden matbuat aleyhine mehakimde ikamei dava edemiyeceklerdir. Bend 34 – Şehbenderlerin merbut oldukları sefareti seniye canibinden ruhsat olmadıkca matbuatı mevgutei mahalliye ile zuhur edecek mücadelelere iştirak etmeleri kat'iyyen memnudur. Bend 35 – Sefareti seniye canibinden mezuniyet olmadıkca iane defteri açmak ve iane toplamak hususi şehbenderler için kat'iyyen memnudur. Bend 36 – Gazetelerin devleti aliye aleyhine derc ve neşretdikleri ehemmiyetli bendler türkçe veya fransızcaya tercüme olunarak şehbenderhanenin mercii olan sefareti seniyeye ve ehemmiyeti pek ziyade ise doğrudan doğruya nezareti hariciyeye gönderilecektir. Bend 37 – Şehbenderler tebai saltanatı seniyeye muavenet ve sahabet ve tebaanın vikayei menfaatlerine sarfı makderet ve adat ve nizamatı beldenin müsaadesi derecesinde tebaa üzerine icrayi hükümet ederler. DÖRDÜNCÜ FASIL Şehbenderhanelerin teftişi Bend 38 – 39 – (Muaddel: 15 Eylül 1318; Mülga: 18/12/1329 tarihli talimatname ile.) İKİNCİ KISIM Muhasebe Faslı münferid Şehbenderler tarafından ahzolunacak rüsum ve bunun sureti istifası Bend 40 – Muvazzaf veya fahri şehbender memurları tarafından verilecek veya imza edilecek evrakı resmiyenin kaffesine ahzolunan resim mikdarını mübeyyin hariciye nezareti canibinden peyderpey gönderilecek pullardan yapışdırılacakdır. Bend 41 – Şehbenderler tarafından verilen veya imza edilen evrakı resmiyenin pul yapışdırılmamış ise asla hüküm ve itibarı olmıyacakdır. Bu makule pulsuz evrakdan dolayı alakadar olanlara terettüb eden zarar ve ziyandan şehbender mes'ul olacak ve bundan maada ehemmiyeti maslahata göre balada beyan olunan mücazata düçar olacakdır. Bend 42 – (Değişik: 12 Kanunuevvel 1302 tarihli irade ile) Pullar altı nevi olub birincisi 50 ikincisi 20 üçüncüsü 10 dördüncüsü 5 kuruş ve beşincisi 20 para kıymet irae edecek ve altıncısı sıfır işaretini muhtevi olarak meccanen veya bila masarif verilen evrakı resmiyeye yapışdırılacakdır. Bir pul kıymetinin nısfı mukabilinde yarım pul istimali caiz değildir. Bend 43 – Muvazzaf veya fahri şehbenderler istimal etdikleri pulların hesabını her üç ayda hariciye nezaretine irsal eyliyecekler ve istimal olunmıyan pulları her altı ayda nezareti müşarileyhaya iade edeceklerdir tarafı nezaretden dahi yeniden pul gönderilecekdir. Bend 44 – Şehbenderler verdikleri pasaport ve tasdikname vesair evrakı matbua hariciye nezareti canibinden irsal olunacakdır. Bend 45 – (Mülga: 23/6/1927-1143/3 md.) Bend 46 – Tarife ilanı her şehbenderhanenin kançalaryasının duvarına talik olunacakdır. Bend 47 – Kançalaryada bulunan memur tarafından tarifeden fazla resim ahzedilmesine şehbenderler dikkat edecekler ve tarifede musarrah olmıyan evrakı resmiye meccanen verilib derhal nezareti hariciyeye ihbarı keyfiyet eyliyeceklerdir. Bend 48 – Zabıtname ve saire gibi şehbenderlerin tanzim edecekleri varakai resmiye her satırı on iki hecaden ve her sahifesi yirmi satırdan ibaret olmak üzere iki sahife itibar olunmuşdur iki sahife hitamında be'd olunan diğer varaka için tam resim ahzolunur türkce tanzim olunan varaka yirmi satır olmak üzere bir sahife itibar olunur. Bend 49 – Husus (vaksiyon) müddeti üç saatdir müddeti muayyeneden evvel hitam bulan husus için tam resim ahzolunur. Bend 50 – Husus esnasında tanzim olunan zabıtname müsveddeleri için bir güna resim ahzolunmıyacakdır. Bend 51 – İstinsah etdirilen evrakı resmiyenin her biri için suret harcı istifa olunur. Bend 52 – Adat ve nizamatı belde iktizasınca ayrıca tediyesi lazımgelen mağaza ücreti ve hekim ve rü'yeti hesab ve ehli hibre masarifi gibi şeyler şehbenderler tarafından verilen evrak için ahzolunan rüsum dahilinde değildir. Bend 53 – Memuriyeti mahsusa ile veyahud bir töhmet ve cinayt vukununda icrayi istintak için aldığı emir üzerine mahalli memuriyetinden diğer mahalle azimet eden şehbenderlere verilmesi lazımgelen harcırah ile orada ikameti müddetinde vukubulacak masarif hükümeti seniye tarafından ita edilecek ve ahvali sairede harcırah alakadar olanlar tarafından peşin olarak verilecekdir. Bend 54 – Müstediyat üzerine verilecek evrakı resmiyeden tarife mucibince ahzı lazımgelen rüsumun bervechi peşin istifasını talebe şehbenderlerin hakkı olacakdır. Bend 55 – Şehbenderhanelerin masarifi mukannenesi tenzil olundukdan sonra fazla hasılat her üç ayda en yakın ve ehven tarikle hariciye nezaretine gönderilecekdir. Bend 56 – Masarifat defterleri ihticaca salih senedat ile beraber her üç ayda hariciye nezaretine irsal olunacakdır. Bend 57 – (Birinci fıkra Mülga: 9/12/1933 - 2349/1 md.) (Değişik: 12/12/1302 tarihli irade ile) Nizamı dairesinde sabit olacak posta ve telgraf ücretleri ve talimatda münderic şeraite tevfikan memleketlerine iade edilecek muhtacini fıkara için olacak masraflar devlete aid olacak hasılatdan ve hasılat yok ise tarafı devletden tesviye kılınacakdır. ÜÇÜNCÜ KISIM Fahri şehbenderhanelere dairdir Faslı münferid Fahri şehbenderler hakkında ahkamı mahsusa Bend 58 – Fahri şehbenderler başşehbender ve şehbender ve şehbender vekillerinden ibaretdir. Bend 59 – Fahri şehbenderlerin maaşları olmayıb elli yedinci bendde mezkür cedvelde tayin olunan mikdar akçe hasılatdan ahzutevkif edeceklerdir. Bend 60 – Fahri şehbenderler mercileri olan sefareti seniyenin teklifi üzerine bairadei şahane nasbolunur fahri şehbenderler yerliden veya tebaai ecnebiye muteberatından intihab olunarak ticaretle mesgul olabilirler fakat bunların bulundukları mahalden diğer memlekete nakli memuriyetleri caiz olamaz fahri şehbenderler imtihan edilmiyeceklerdir. Bend 61 – Fahri şehbenderler kançelarya masarifini kendileri tesviye etmeğe mecburdurlar. Yalnız memleketlerine iade olunacak muhtacini tebaanın masraflarile posta ve telgraf ücretleri hükümeti seniye namına olarak hasılatdan tesviye edilir. Bend 62 – Fahri başşehbenderler mukim oldukları memleketde bulunan sefareti seniyeye merbut olup fahri şehbenderler dahi silsilei meratib kaidesine tevfikan muvazzaf baş şehbender ve bunun fıkdanı halinde fahri başşehbender maiyetinde bulunurlar. Fahri şehbender vekilleri muvazzaf şehbender ve bunun fıkdanı takdirinde fahri şehbender maiyetin de bulunurlar. Bend 63 – Fahri şehbenderlerin memuriyetleri lağvedilir ise bir güna tazminat taleb etmeğe hakları olamaz. Bend 64 – Fahri şehbenderlerin izharı iflas eder veya kanunen mahküm bulunur ise memuriyetlerinde istihdamları caiz olunmaz. Bend 65 – Fahri şehbenderler sıfatı resmiyeyi haiz olmak üzere memur veya vekil nasbedemezler. Bend 66 – Bir haftadan ziyade mahalli memuriyetinden gaybubet edecek olan şehbenderler sırasile amirlerine müddeti gaybubetlerini ihbar edecekler ve kendilerine vekalet eden zatı dahi bildireceklerdir. Vekalet eden zat fakat bir sureti gayri resmiyede tebaai şahaneyi himaye edebilir. Bend 67 – Fahri şehbenderler yirmi dokuzuncu bendde muharrer talimata melfuf (4) işaretile murakkam cedvel mucibince mezun oldukları masarif ile şehbenderhane hasılatını mübeyyin nezareti hariciyeye her üç ayda bir defter irsal edeceklerdir. Bend 68 – İşbu fasılda muharrer on bir bend ile tadil olunmıyan ve muvazzaf şehbenderlere dair olan ahkamı sairenin kaffesi fahri şehbender hakkında dahi cari olacakdır. Ahkamı umumiye Bend 69 – Şehbender memurlarına elyevm verilmekde olan maaşlar beşinci bendde tayin olunan maaş mikdarından dun ise ileride haddı muayyenine iblağ edilmek üzere halile ibka olunacakdır. Bend 70 – Bir şehbender memuru her ne nam ve suretle olur ise olsun velev ki müteaddid memuriyeti bulunsun iki ve daha ziyade yerden maaş alamıyacakdır. Bend – Bir mahalde müceddeden bir şehbenderhane küşadında memur olacak şehbendere verilecek maaş mikdarı beşinci bendin ahkamına tevfikan tayin olunacakdır.
|
6 | 1 | 0 |
MENAFİİ UMUMİYEYE MÜTEALLİK İMTİYAZAT HAKKINDA KANUN
|
10 Haziran 1326
|
24 Haziran 1326
|
MENAFİİ UMUMİYEYE MÜTEALLİK İMTİYAZAT HAKKINDA KANUN Kabul Tarihi : 10 Haziran 1326 Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih: 24 Haziran 1326 Sayı: 576 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt: 2 Sayfa: 362 Madde 1– Evvela her ne suretle olursa olsun devletçe halen ve atiyen taahhüdatı maliyeyi tazammun ve emval ve emlaki umumiyenin sarf ve tahsisini istilzam etmiyen, saniyen bütçeye dahil bir hizmeti umumiyeye taalluk eylemiyen, salisen işbu kanunda tasrih olunan muafiyettan gayri muafiyatı muhtevi bulunmayan rabian kavanini mer'iye ahkamının tadil ve tağyirini müstelzim olmıyan hamisen vilayet devairi belediyesinin teşkilatına dair vazedilecek kavanin ile itasi hükümeti mahalliyenin dairei selahiyetlerinde bulunmıyacak olan menafii umumiyeye müteallik imalat imtiyazatı doğrudan doğruya kuvvei icraiye tarafından verilecektir. Madde 2 – Bilcümle imtiyazat için muktazi olup iştirası lazımgelen veya sureti muvakkatede işgal ve terki icabeden arazi ve emlak hakkında kavaidi atiye cari olacaktır. İmtiyazı ita olunacak imalat ve müteferriatının tesisine muktazi olup ashabı uhdesinde bulunan emlak ve arazinin iştirası hususunda sahibi imtiyazla ashabı beyninde itilaf hasıl olamadığı takdirde mezkür emlak ve arazi istimlak kanununa tevfikan iştira olunacak ve bedeli iştirasiyle masarifi sahibi imtiyaz tarafından tesviye olunacaktır. İmtiyaz müddeti zarfında sahibi imtiyazın teklifi ve mercii olan Nezaretin tensibi üzerine muvakkaten işgali lazımgelen arazi ve taş ocakları ve balast mahalleri ashabına İstimlak Kanununda tayini kıymet için mevzu usule tevfikan takdir olunacak tazminat sahibi imtiyaz tarafından tesviye edildikten sonra hükümeti mahalliye marifetiyle sahibi imtiyaza teslim edilecektir. İmalat ve müteferriatının tesis ve inşasına muktazi olan arazii emriyei haliye hitamı müddeti imtiyaza kadar sahibi imtiyaza meccanen terkolu nabileceği gibi esnayı ameliyatta arazii mezkureden muvakkaten işgali icabeden yerlerle derunlarında bulunan taş ocakları ve balast mahalleri de hükümetçe lüzum görüldüğü halde ashabı imtiyaza meccanen tahsis edilebilecektir. Madde 3 – (Mülga: 25/6/1932- 2025) Madde 4 – İmtiyaz müddetinin inkızasında işletme umuruna mahsus olan edevat ile eşyayı menkule ve levazımatı iştira olunabileceği mukavelenamenin hini tanziminde hükümetçe lüzum görüldüğü takdirde tasrih olunabilecektir. İmtiyazat mukavelenamelerindeki müddeti muayene mürurunda hükümetin iştirak hakkı muhafaza olunacaktır. Edevat ve eşya ve levazımatı mezkurenin bedeli iştirası ehlihibre marifetiyle ve defatiri hesabiyenin tetkiki ile veya hükümetçe tensip olunacak diğer bir suretle takdir ve tayin edilecektir. Madde 5 – İmtiyaz şartnamesinde mevcut olmadığı halde imtiyazın azami olarak son on beş senesi zarfında Nezareti aidesinin ruhsatiyle müceddeden ve ilâveten vücude getirtilecek ve müddeti imtiyazın inkızasında mevcut bulunacak olan imalat için sahibi imtiyaz tarafından ihbar olunup alelusul ispat olunan masrafa muadil bir meblağ imalatı mezkureden her birinin ikmalinden itibaren beher sene için bedelinden 1/15 tenzil edildikten sonra tazminat olarak tarafı hükümetten sahibi imtiyaza tediye olunacağı mukavelenamenin hini tanziminde hükümetçe lüzum görülürse tasrih olunabilecektir. Madde 6 – (Mülga: 25/6/1932- 2025) Madde 7 – İmtiyazat mukavele ve şartnamelerinde muayyen olan müddetler zarfında behemehal kavanin ve nizamatı Osmaniyeye tabi Osmanlı anonim şirketlerine devrolunacaktır. Madde 8 – İmtiyaz işlerinde memurini fenniye ve idariye ile ustalar ve işbaşılarından ne miktarının ve hangilerinin ecanipten olacakları tayin ve tahdit edilecektir. Madde 9 – Meclisi meb'usan ve ayana arzolunacak imtiyazat kanunları merbutları olan mukavelat ve evrakı müteferria ile bittetkik umumiyeti hakkında verilecek bir karar ile kabul veya red veya eshabı mucibe serdiyle berayı tadil iade olunur. Madde 10 – Vilayet ve devairi belediyenin teşkilatına dair yapılacak kanunlar ile itası hükümatı mahalliyenin selahiyetleri dairesinde bulunacak olan imtiyazlar hakkında kavanini mezkurenin neşrine kadar hükümeti merkeziyece bersabık ifayı muamele edilecektir. Madde 11 – Kuvvei icraiye imtiyazatın itası için mabihüttatbik olacak usul ve muamelatı mütekaddimeyi bir nizamı mahsus ile tayine mezundur. Madde 12 – İşbu kanunun hükmü kavanini mahsusaya tabi bulunan maadini asliye ve sathiye ve taş ocakları hakkında mer'i ve cari olmıyacağı gibi umuru ticariye ve ziraiye ve sınaiye ve sarrafiyeye ait imtiyazlara da şamil olmıyacaktır. Madde 13 – İşbu kanunun icrasına heyeti vükela memurdur.
|
2 | 1 | 0 |
RUMELİ DEMİRYOLLARININ UMUR-U NAKLİYESİ HAKKINDA NİZAMNAME
|
6 Mayıs 1288
|
18 Mayıs 1872
|
RUMELİ DEMİRYOLLARININ UMUR-U NAKLİYESİ HAKKINDA NİZAMNAME Kabul Tarihi : 6 Mayıs 1288; 18 Mayıs 1872 Yayımlandıği Takvimi Vakayi : Tarih : - Sayı: - Yayımlandığı Düstur: Tertip : 1 Cilt: 4 Sayfa: 483 BİRİNCİ FASIL Yolcu ve Eşya ve Emvat ve Araba ve Hayvanat Nakli BİRİNCİ BAB Ahkamı Umumiye Kumpanya memurlarının vezaifi Madde 1 – Kumpanya memurları efradı ahaliye nezaket ve hürmet ve mülayemetle muamele etmeleri lazımeden bulunduğundan halk ile olan münasebetlerinde nezaketle muamele ettikten başka mekanetle hareket edip vazifei memuriyetleri dairesi dahilinde olarak mümkün mertebe efradı ahali hakkında hürmet ve riayet edeceklerdir. Kumpanya memur ve müstahdemleri umuru mevkülelerini meccanen ifa edip hiç bir kimseden hediye ve bahşiş kabul etmiyeceklerdir. Efradı ahalinin vezaifi Madde 2 – Efradı ahali kumpanyanın bir elbisei mahsusai resmiyeyi labis veyahut alameti farikayı hamil olan memur ve müstahdemleri tarafından olunan vesaya ve ihtarı kabul ve isgaya mecburdurlar. Münazaatın sureti tesviyesi Madde 3 – Efradı ahali ile kumpanya memurları beyninde bir güna niza vukubuldukta keyfiyet mevkiflerde olur ise mevkif müdürleri marifetile ve arabakatarları harekette ise katarın başmemurları marifetile hasmufaslolunur. Şikayetler Madde 4 – Kumpanya veyahut memur ve müstahdemleri aleyhinde vaki olacak şikayetler efradı ahalinin şikayatı vakıasına mahsus olan bir vakitte tahrir olunur. Kumpanyanın memur ve müstahdemleri aleyhinde bunların büyük memurlarına şifahen beyan ve ifade olunabilir. İştika eden zatın isim ve mahalli ikametini havi olarak varit olan şikayetnamelerde ecvebei lazımenin itasına kumpanya mecburdur. Kumpanyanın memur ve müstahdemlerinden biri aleyhinde bir güna şikayet vaki oldukta baisi iştika olan memur hakkında müşteki tarafından malümatı kat'iyye ve sahiha verilmek lazımgelir. Mevkifler ile demiryolu dahilinde gezmek Madde 5 – Demiryolu hizmetinde olmıyan kesanın evvela etrafı mesdud ve gayri mesdud olan demiryolu dairesi dahiline girmesi ve saniyen demiryolu arabalarının vakti hareketlerinin gayri zamanlarda mevkiflere duhul eylemesi ve salisen mevkiflerin umuma mahsus olmıyan mahallerinde durması veyahut gezmesi ve rabian oralara her ne olursa olsun bir şey vaz ve ilka etmesi ve hamisen o misillü mahallere beygir ve ağnam vesairhayvanat sokması ve sadisen demiryolu hizmetinde olmıyan araba veya makine dolaştırılması bilkülliye memnudur. Demiryolların umuru zabıtasına dair olan nizamname hükmünce mezuniyeti haiz olan zatlar birinci ve ikinci ve üçüncü fıkralarda münderiç memnuattan muaftırlar. Kumpanyanın umuru nakliyeyi tatil etmesini mucib vukuatı fevkalade ve ücuratı nakliyenin sureti tediyesi Madde 6 – Bazı güna vukuatı fevkalade olduğu veyahut mani olur surette bazı halatı müsbire vukubulduğu veyahut vesait kifayet etmediği halde yolcu ve her nevi eşya ve emtianın nakli mecburi değildir kumpanya bakır veyahut mağşuş meskukat müstesna olmak üzere memaliki mahrusai şahanede nizamen mütedavül olan altın ve gümüş her nevi meskukatı kabul eder ve bu misillu meskukatı ne fiatla ahz ve kabul ettiğini dahi tayin edip mevkiflerde ilannameler ile işae eyler. İKİNCİ BAB Yolcular hakkında ahkamı mahsusa Umuru nakliyeye mahsus katarlar ve katarların vaktı hareketlerini mübeyyin cetvel Madde 7 – Yolcu arabalarının vaktı hareketleri bilcümle mevkiflerde talik edilecek olan ilannamelerde beyan olunacaktır. Kumpanyanın mahsusen araba katarı çıkarmağa hakkı vardır araba katarlarının vaktı hareketleri mevkiflerde bulunan saatlere tevfikan tayin olunur. Ücuratı nakliye Madde 8 – Bilcümle mevkiflere talik olunan tarifenamelerde verilecek ücuratı nakliyenin miktarı beyan olunur. Yolcuların biletleri Madde 9 – Yolculara mahsus biletlerin verildiği mahal küçük mevkiflerde ise katarların vaktı hareketlerinden bir çeyrek saat evvel ve büyük mevkiflerde ise yarım saat evvel küşat olunur bir cihete doğru hareket eden iki katarın zamanı hareketleri arasında olan müddet yarım saatten az olur ise ikinci katar için verilecek biletler birinci katarın hareketinden sonra ita olunur bilcümle yolcular arabaların vaktı hareketinden beş dakika evvel biletlerini alıp hazır olmalıdırlar. Yolcular biletlerini aldıkları vakit para bozdurmak için bilet odasının önünde çok tevakkuf etmemek üzere daima alacakları biletlerin akçesini götürüp ita edeceklerdir bilet alan yolcular biletlerinde muharrer olan sınıfarabalarında boş yer bulundukça oturmağa hakları olup o sınıf arabalarında hali yer olmadığı halde parası verilerek bilet istirdat olunur ve eğer o yolcu diğer sınıftan bir araba için bilet alır ise fazla ücret olveçhile tesviye olunmak lazımgelir gelen yolculara arabalarda mevcut mevkiler kifayet etmez ise en uzak mesafeye gitmek üzere biletleri olan yolcuların sairlerinden evvel boş mevkilere oturmağa hakları olur. Biletlerin hüküm ve itibarı Çocukların ücuratı nakliyesinin tenzili Madde 10 – Biletlerde yolcuların hareket ettiği mevkif ile dahil olduğu mevkiflerin ismi ve rakip oldukları arabaların sınıfı muharrer olacaktır biletlerin mer'i ve müteber olmasına dair olan işaretler hini itasında üzerine vazolunur işbu işaretler gün ve ay ve katarın numarasından ibarettir yolcular kumpanya memurları tarafından kabul olunan bir sebebi mücbire mebni bulundukları araba ile maksutolan mevkife kadar gidemedikleri halde arabadan inip sonradan gelen katarlar ile gidebileceklerdir bu halde o misillü yolcular indikleri mevkifin müdürüne biletlerini ibraz edip mezkür biletin hüküm ve itibarı olduğunu üzerine işaret ettireceklerdir seyahatlerine bu veçhile fasıla veren yolcuların indikleri mevkiflerde ahmal ve eskallerini almağa hakları olmıyacaktır yedi yaşından aşağı olan çocuklar tenzil olunan fiat ücurat ile naklolunurlar bir çocuğun kaç yaşında olduğunda şüphe olunur ise hini tahkikate hazır bulunan en büyük memurun kararı kat'i ve makbul addolunur üç yaşından aşağı olan çocuklar refakatlerinde bulundukları kimselerin kucaklarında götürülmek şartile kendilerinden hiç bir ücret ahzolunmaz. Biletlerin tebdili Madde 11 – Herbir yolcu yukarı sınıf arabalarda boş mevki olmadığı halde elinde bulunan bileti yukarı sınıf mevkii biletine tebdil ettirmeğe mezun olub fakat farkı olan ücreti tediye ve ifa edecektir katarların vaktı hareketlerinden on dakika evvel bu veçehile biletlerin tebdili murat olunur ise kabul olunmaz yolcular katarın esnayi hareketinde yukarı sınıftan bir mevkie rakib olmak istedikleri halde almış oldukları bilete ilave olmak ve mecmuunun akçesi o mevkiin fiatine baliğ olmak üzere bir bilet daha alacaklardır yukarı sınıftan olarak alınmış olan bir biletin aşağı sınıftan bir bilete tebdili salifüzzikir dokuzuncu maddede muharrer hallerde caiz olub halatı mezburenin haricinde mümkün olamaz. Mevkilerin taksimi Madde 12 – Herbir yolcu almış olduğu bilet iktizasınca bir mevkii mahsusa kesbi istihkak eder ise de işbu mevki evvelce muayyen olmayıb evvelden işaret koyarak kendine mevki tayin ve tahsisi memnudur. Kumpanya memurları yolculara mevkiler göstermeğe mezun oldukları misillu olbabda yolcular tarafından bir güna taleb vukubuldukta olveçhile iktiza eden mevkileri tahsis etmeğe dahi mecburdurlar yalnızca seyahat eden kadınlar mümkün olduğu mertebe diğer kadınlar ile birlikde olmak üzere mahsus yer bulunub irkab olunacaklardır. Sıkıntı veren adamların defi Madde 13 – Diğer yolculara sıkıntı ve rahatsızlığı mucib olan adamlar mahsusan bir bölme isticar etmedikçe arabalara kabul olunmıyacaklardır. Esbabı mezküreye mebni arabalara kabul olunmıyan yolcular araba derununda katetmiş oldukları mesafenin ücreti müstesna olmak üzere vermiş oldukları ücreti nakliyeyi tamamen istirdada hak ve salahiyetleri olacaktır. Bir yolcunun berveçhi muharrer diğer yolculara sıkıntı ve rahatsızlığı mucib olduğu esnayi tarikde sabit olur ise katarın ilk tevakkuf ettiği mevkifte o yolcu arabadan ihrac olunacaktır. Tevakkufhane ve yolcu ve eşyanın irsali ve biletlerin muayenesi Madde 14 – Tevakkufhaneler katarların vaktı hareketinden laakal bir saat evvel umuma küşad olunacaktır. Yolcu ve eşya biletleri satılan mahaller dahi dokuzuncu maddede beyan olunan vakitlerde küşad olunacaktır. Yolcular tevakkufhaneler ile arabalara hini duhullerinde sorulduğu gibi hamil oldukları biletleri göstermeğe mecburdurlar. Yolcular esnayi tarikte maksud olan mevkife vasıl oluncıya kadar biletleri muhafaza etmeğe mecburdurlar. Bileti olmıyan veyahud elinde hükümsüz bilet olan yolcular arabalarda katetmiş oldukları mesafenin mukannen ücreti nakliyesini verdikten başka ücreti mezburenin iki misli raddesinde olmak üzere kendilerinden bir de cezayinakdi alınır. Olveçhile mugayiri nizam hal ve harekette bulunan bir yolcunun nereden arabalara rakip olduğu bir sureti sahihada bilinemediği halde alınması lazımgelen ücreti nakliye ile cezayinakdi katarın mebdei hareketinden itibaren bilhesap ahzolunur. Herhangi bir yolcu arabaya rakib olmazdan evvelce bilet alamadığını kondoktöre veyahud katarın başmemuruna kendiliğinden beyan ve ifade eder ise arabalarda hali mevki olduğu halde o misillü yolcu ücreti nakliyeden fazla olarak kendisinden mecidiye akçe beş kuruş alınarak kabul olunur. Herhangi bir yolcu yukarıda beyan olunan ücreti nakliye ve cezayinakdiyi derhal vermez ise arabalardan ihrac olunur. Arabalara duhul Madde 15 – Yolcuların arabalara binmeleri ayrıca iki kere çan çalınarak ilan olunur. Geç kalan yolcular Madde 16 – Katarın hareket etmesi zımnında üçüncü defa çan çalındıktan sonra arabalara binmek bilkülliye memnudur. Herkim arabalara hareket eder iken binmek ister ise ve binecek olanlara muavenet eder ise demiryolların umuru zabıtasına dair olan nizamname ahkamına tevfikan hakkında mücazat tertib olunur. Herhangi bir yolcu arabaların hareketinde yetişemez ise vermiş olduğu ücreti nakliyeyi istirdada ve olbabda hiç bir tazminat ahzına hak ve salahiyeti yoktur. Vasattaki mevkiflerde çıkılması ve araba kapılarının kapanıp açılması Madde 17 – Araba katarları mevkife geldikte mevkifte beş dakikadan ziyade tevakkuf olunmak üzere geldiği halde mevkifin ismi ve müddeti tevakkuf nida ile yolculara ilan olunur. Katar tamamen tevakkuf ettikten sonra çıkacak olan yolcuların bulundukları arabaların çıkmağa mahsus olan kapıları açılır ve diğer arabaların kapıları derunündeki yolcular taleb etmedikçe açılmaz. Herhangi bir yolcu mevkiini işaret koymaksızın terkederek avdetinde mevkiine ahar bir kimse oturmuş bulunur ise hiç bir iddiaya hakkı olamaz. İki mevkif beyninde fevkalade olarak tevakkuf Madde 18 – Demiryolu arabaları mevkiflerin gayri yerde fevkalade olarak tevakkuf ettiği halde yolcular başmemurdan istihsali ruhsat ettikten sonra tarik üzerinde durmamak şartile arabalardan inip lokomotifin düdüğü bir defa çalındığı gibi arabalara girip mevkilerine kuud edeceklerdir. Mezkur düdük üç defa çalındıkta arabalar hareket edecektir. Düdüğün üçüncü defa çalınmasında mevkiine gelmiyen yolcular demiryolu arabalarına rakiben seyahat etmek istihkakından mahrum olurlar. Arabaların esnayi hareketinde arabalara duhul ve onlardan huruç hususunda ittihazı lazımgelen tedabiri ihtiyatiye Madde 19 – Katarın esnayi hareketinde arabalardan dışarı sarkmak ve kapıya dayanmak ve pikelerin üzerine çıkmak memnudur. Arabaların kapılarını açmak munhasıran kumpanya memurlarına ait vezaifden olduğundan yolcuların bizzat arabaların kapılarını açmaları memnu olduğu gibi katarlar tamamen tevakkuf etmemiş olduğu halde arabalara binmek veyahut onlardan inmek ve hatlar ile makinelere yaklaşmak ve mevkiflerde umumun hurucuna mahsus kapıların gayri yerlerden çıkmak bilkülliye memnudur. Arabaların derununda vukubulan hasarat Madde 20 – Arabanın cam veyahut ebniyelerinin kırılmasından ve içerisinde vukubulan hasarat ve telvisattan dolayı itası lazımgelen tazminat mukarrer olan şeraite tevfikan kumpanya memurları marifetile ahzutahsil olunur. Araba katarlarının tehiri ve seyrüseferin inkıtaı Madde 21 – Katarların hareketleri ile subu maksuda muvasalatlarında vukubulacak teahhurat kumpanya aleyhinde bir güna şikayet ve iddia dermiyanına baisi hak ve salahiyet olamayıp bir katar bir seferini icra etmediği veyahut seyrüseferi munkati olduğu halde yolcular yalnız vermiş oldukları ücreti nakliyenin gidilmemiş olan mesafe nisbetinde olan miktarını istirdattan başka hiç bir şey iddia edemiyeceklerdir. Kelpler ile tehlikeli eşya ve tütün içenler Madde 22 – Yolculara mahsus arabalara kelp ve sair hayvanat irkabı memnu olup ancak kucakta götürülen ve diğer yolcular tarafından bir güna iştikaya sebeb olmıyan küçük köpekler bundan müstesnadır. Hangi sınıftan olur ise demiryolun bilcümle arabalarında tütün içmek caizdir. Fakat birinci sınıf arabalarda tütün içmek bir bölme içinde bulunan yolcuların muvafakatine menut olup eğer araba katarlarında tütün içenlere mahsus bölmeler var ise diğer bölmelerde tütün içmek caiz değildir. Her bir katarın ikinci sınıf arabalarında adeta tütün içmiyenler için mahsusan kupalar tahsis olunur. Yolcuların beraberlerinde ağırlık namile kabili iştial mevad ve zarar ve hasarı mucib mayiat veyahut eşyayi saire nakletmeleri memnudur. İşbu memnuiyet bahusus dolu tüfek ve barut ve kabili iştial ecza ve sair bu misillü mevaddı mühlike hakkında dahi caridir. Demiryolu memurları bu babda itminan hasıl etmek üzere tetkikatı lazıme icrasına mezundurlar. İşbu kaide hilafına olarak vukubulacak her güna halühareketten terettüb eden bilcümle zarar ve ziyanı tazmin etmeğe o misillü halühareketin failleri mecbur olacakları misillü bermucibi kanun cezayinakdi dahi ita edeceklerdir. Demiryolu arabalarında tüfenk bulunur ise bunların boruları yukarı olmak üzere amudi surette bulundurulmak lazımgelir. Yolsuz harekette veyahut sarhoş olan yolcular Madde 23 – Herhangi bir yolcu demiryolu arabaları dahilinde cari olan evamir ve nizamata ve memurlar tarafından edilen tenbihata veyahut usul ve kaideye mugayir halüharekette bulunur ise arabadan dışarı tardolunacak ve o misillü yolcunun kendisinden alınmış olan ücreti istirdada hak ve salahiyetiolamıyacaktır. Sarhoşluk halinde bulunanların arabalara ve tavakkufhanelere girmeleri memnudur bu misillü kimesneler görülmeksizin araba ve tavakkufhanelere girmiş olur ise derhal dışarı çıkarılır ve bunlar arabaların esnayi hareketinde veyahut ağırlıkları demiryolu defatirine kaydüterkim olunduktan sonra ihraç olunurlar ise eşyalarını subu maksuda vasil olmazdan evvel istirdat etmeğe kat'an hak ve salahiyetleri olmıyacaktır. İKİNCİ FASIL Ağırlık beyanındadır Ağırlık tabirinin tefsir ve izahı Madde 24 – Her türlü eşya ve paket ve boğça ve gecelik elbise ve yolcuların esnayi seyrüseferde muhtaç oldukları kaffei eşyaya ağırlık tabir olunur büyük sandık ve fıçı ve zikrolunan sınıf dahilinde olmıyan her türlü emval ve eşyayi ticariye ve her türlü levazımatı saire müstesna olarak bazı şerait ile kabul olunabilir sür'ati hafife ile giden arabalara kabul olunmıyan eşya ağırlık namile yolculara mahsus olan arabalara dahi kabul olunmaz. İstif ve eski markalar Madde 25 – Layikile ve kavice çuvala istif edilmediği tahakkuk eden bilcümle eşya denkleri reddolunur denklerin irsal kılındığına dair üzerine demiryol vasıtasile veyahut diğer suretle vaz kılınmış olan eski markaların kaldırılması lazım gelir bu ihtiyata riayet olunmayıpta o misillü eşya savbı maksudun gayri yere gidecek olursa bundan dolayı zuhura gelecek zarar ve hasardan kumpanya mes'ul değildir. Yolcuların müstashibi olan eşya Madde 26 – Herhangi bir yolcu almış olduğu bileti araba katarlarının vaktı hareketinden nihayet onbeş dakika evvel getirip ibraz ederek müstashibi olan eşyayı demiryolun kayit odasına kayit ve ibraz ettirmez ise o katar arabasile eşya naklolunamaz hatta talep ve iddia edemez eşya denkleri kaydolunmıyarak bir sureti istisnaiyede ve ileride kaydolunmak üzere gönderilirse bu misillü eşya kaydolunacağı vakte kadar kabul olunmamış eşya gibi addolunur ve ücretinakliyesi dahi muamelei kaydiyesinin hini icrasında tediye kılınır. Yolcuların götürdükleri eşya Madde 27 – Yolcular gümrük ve sair nizamata tevfiki hareket etmek şartile hacmen küçük olup diğer yolcuların rahatsızlığını mucip olmıyan eşyayı arabalarda yanlarına alabileceklerdir bu misillü eşya demiryolu defatirine kaydolunmayıp muhafaza ve nezareti munhasıran yolculara aittir. Eşya pusulası ve eşyanın teslimi Madde 28 – Yolcular eşyalarını kumpanyaya teslim ettiklerinde bir pusula alacaklardır yolcular eşyalarını kaydettirdikleri vakit hamil oldukları mevki biletini irae etmeğe mecburdurlar kumpanya demiryol katarlarile naklolunan eşyayı vermiş olduğu pusulayı istirdat ederek teslim eder kumpanya eşyanın kendine teslim olunduğuna dair pusulayı hamil olan zatın o eşya kendi malı olup olmadığını tahkike mecbur değildir kumpanya eşya pusulasını aldığı gibi o pusulada münderiç eşyadan mesul değildir. Eşyanın sahibleri yedlerinde mevcut pusulada münderiç eşyayı savbı maksuda geldikte herhangi araba katarında bulunmak üzere kaydolunmuş ise o katarın vusulünden sonra talep etmeğe hak ve salahiyetleri olur eşya arabalarından tenzil ve mahalli mahsusuna vaz ve tertib olunarak bunun için iktiza eden vaktu zaman mürur ettikten sonra mahalli mahsusunda eshabına teslim olunacaktır araba katarlarının savbı maksuda vusulünden sonra sahibi tarafından taleb olunmıyan eşyadan tarifesi mucibince mağaza resmi alınacaktır hiç bir yolcu eşya pusulasını ibraz etmediği halde hakkı tasarrufunu isbat etmedikçe eşyasını alamaz ve hakkı tasarrufunu isbat ettikte eşyasını ahzeyledikten sonra usulü veçhile makbuz senedi ita eder ve kumpan-ya ahval ve mevakie göre bu bapta kefil dahi talep edebilir. Kumpanyanın mesuliyeti Madde 29 – Kumpanya eşyayı kabul ile pusulasını verdiği tarihden pusulayı alıp eşyayı sahibine teslim ettiği vakte kadar ikinci fasılda emtia ve eşyaya dair münderic ahkam ve şerait ve atiyüzzikir şeraiti mahsusaya tevfikan o eşyanın zayiatından mes'ul olacaktır evvela eşyaca bir güna sakatlık olur ise sağlam olan miktarı tenzil olunarak sakatlanmış olan kısmı tazmin edilecektir saniyen eşya sigorta edilmiş ise zayiatı veyahut sakatlanmış olan kısmı için verilecek tazminat hiç bir halde kilogram başına kırk kuruştan ziyade olmıyacaktır salisen eşya miktarı on numaralı tarifede tayin ve beyan kılınmış olan ziyade kıymet üzerine bir sureti mahsusada sigorta ettirildiği takdirde olbapta vukubulan sakatlık veyahut zayiatın kıymeti hakkiyesine tekabül etmek şartile verilecek tazminat beyan olunan kıymetin mikdarına kadar iblağ olunabilecektir eşya için beyan olunan ziyade kıymet arabaların hareket ettiği mevkiin eşya memuru tarafından pusulaya dercolunmak lazımgelir rabian demiryolu arabalarının vusulünde yirmi dört saate kadar sahibi tarafından alınmıyan eşyadan müddeti mezküre inkızasında kumpanya mes'ul olamaz bir yolcu eşyasını savbı maksuda vusulünde isteyipte kumpanya tarafından verilmez ise işbu eşyayı hangi gün ve saatte talep eylediğini mübeyyin muvasalat mevkii kaleminden bir sened alacaktır kaydolunmamış olan yolcuların arabalarda kendi yanlarında hıfzettikleri eşyanın zayiat ve telefatından kumpanya mes'ul değildir. [1] Eşyanın zayi olması Madde 30 - Sahibine hini tesliminde noksan olan eşya denklerine araba katarının vürudünden sekiz gün geçmedikçe zayi olmuş nazarile bakılamaz sekiz gün mürurundan sonra eşyanın sahibi olan yolcu işbu nizamnamenin yirmi dokuzuncu maddesi hükmünce verilmesi lazım gelen tazminatı talep ve iddia etmeğe istihkakı olacak ve bundan başka hiç bir iddiada bulunamıyacaktır eşyası zayi olan yolcu eşyasının bulunduğunu haber aldığı tarihten dört haftaya kadar fazla bir güna ücreti nakliye verilmiyerek mahalline meccanen naklolunmak üzere almış olduğu tazminat akçesini iade edip eşyasını ahzüistirdat edeceği şartını tazminatı aldığı vakit dermeyen edebilecek ve eğer o adam talep edecek olur ise bu şart bir senet derununa yazılarak mal sahibine verilecektir. Emanetci Madde 31 - Kumpanya tarafından emanetciler bulunacak olan mevkiflerde yolcular eşyalarını eşya odasına teslim için mezkur emanetcilere müracaat edecekleri misillü eşyaların matlub olan mevkife vasıl olarak kumpanya tarafından teslim olundukta dahi o mevkifte memur bulunan emanetcileri kullanacaklardır kumpanya işbu emanetcilerin umur ve hidematından kat'an mes'ul değildir mezkur emanetcilerin iktizayi halde bir alameti farıkaları olub ellerinde kumpanya tarafından bir kıt'a ruhsatname ile alacakları ücuratın mikdarını havi bir kıt'a tarifename dahi mevcud bulunacaktır zikrolunan emanetçiler kendilerinden taleb olundukta tarifnameleri ile ruhsatnamelerini göstermeğe mecburdurlar. Gaib olan eşya Madde 32 - Demiryolunun hududu dahilinde veyahut arabaları içerisinde bulunubda kumpanyaya teslim olunan eşya ve emval laakal bir sene alihaliha hıfzolunacaktır bu müddet güzeran ettikde eshabının işbu eşya ve emval üzerinde hukuku tasarrufiyesi kalmıyacağından kimesne tarafından taleb ve iddia olunamıyacaktır gaib olubda sonradan bulunmuş olan eşyadan bozulmağa müstaid olanları mümkün olduğu mertebe bedeli layıkile füruht olunub esmanı hasılası zikrolunan bir sene müddet inkızasına kadar sahibi vürudünde verilmek üzere hıfzolunacaktır. Nakli emavat beyanındadır Şeraiti nakliye Madde 33 - Emvat mutlaka seyriseri ile naklolunub daima cenazenin yanında sefer olunacak mesafe için bir kıt'a bileti hamil bir zat bulunacaktır emval naşları üzeri mestur emtia arabalarile naklolunacağından olveçhile bir araba isticar olunması lazımgelir mevtanın naşı layıki veçhile kapatılmış bir sanduka derununda mevzu olacaktır bunların ücuratı nakliyesi arabaların vakti hareketinden evvelce ahzüistifa olunacaktır naklettiren zat hükümeti mahalliye tarafından bir ilmühaber ibraz etmedikce hiç bir cenaze demiryolu arabalarına kabul olunmıyacaktır. Arabalar ile edevatı müteharrikenin nakli beyanındadır Bunların sureti kabul ve nakli Madde 34 – Araba ve edevatı müteharrike yalnız kumpanya tarafından irae ve tayin olunan mevkiflerde alınacağı gibi mücerred kumpanya tarafından tayin olunan mevkiflere irsal olunmak üzere kabul olunur böyle araba ve edevatı müteharrike naklolunacağı araba katarının zamanı hareketinden iki saat evvel kumpanyaya bildirilmek ve naklolunacak araba ve edevatı müteharrike dahi katarın hareketinden nihayet bir saat evvel mevkife irsal ve teslim olunmak lazımgelir berveçhi muharrer araba ve edevatı müteharrike nakil ve irsali arzusunda bulunan zat demiryol hattının vasatında bulunan mevkiflerin birinden nakletmek ister ise keyfiyeti demiryolu arabalarının mebdei hareketi olan mevkife yirmi dört saat evvelce beyan ve iş'ar edecektir kumpanya işbu eskali seyriseri ile hareket eden mahsus katarlar vasıtasile nakletmeğe mecbur değildir naklolunacak her bir arabanın yanında bir adam bulunub işbu adam seyrisefer edeceği mesafe için bir bilet ahzedecektir. Arabaların savbı maksuda vusulünde teslimi Madde 35 – Arabalar ile edevatı müteharrike mahalli maksuda vasıl olundukta verilmiş olan makbuz senedleri alınıb bunlar mürselünileyhe teslim olunacaktır. İşbu arabalar ile edevatı müteharrikeyi katarların vusulünden sonra iki saate kadar eshabı gelib alacaklardır. Meğerki katarlar akşam üzeri alafranga saat altı raddelerinde gelmiş ola. Bu halde zikrolunan iki saat müddet ferdası günü sabahleyin saat altı raddelerinden itibaren cari olacaktır. Bu müddet güzeran edibde sahibleri tarafından alınmıyan arabalar ile edevatı muteharrike için yedi numaralı tarifename mucibince saat başına muayyen olmak üzere mağaza ücreti ahzutahsiline kumpanyanın hak ve salahiyeti olacaktır. Yolcuların kendi arabalarında olarak naklolunan eşyaları Madde 36 – Naklolunan arabaların yanlarında bulunan kimesneler rüsumat nızamatına tebaiyyet etmek kaydüşartile elli kilograma kadar eşyalarını mezkür arabalar derununa koyabileceklerdir. Elli kilogramdan ziyade olan eşyadan seyrihafif ile giden ikinci sınıf arabalara mahsus olan ücuratı nakliye alınacaktır. Kumpanyanın mes'uliyeti Madde 37 – Demiryolu vaaıtasile naklolunan araba ve edevatı müteharrike hakkında kumpanyanın vaki olan mes'uliyeti emtia ve eşyanın nakline dair olub bu nevi eskale dahi şümulü olan şerait dahilinde olarak caridir. Yanında bulunan adam tarafından menolunması mümkün olan bir hadiseden dolayı işbu arabalar ile edevatı müteharrikeye isabet edecek zarar ve hasardan kumpanya mes'ul değildir. Bir güna zayiat ve sakatlık vukuunda verilecek tazminat eşyanın kıymeti hakikiyesini ve mürsil tarafından beyan ve ihbar olunan mikdarı vechen minelvücuh tecavüz etmiyecektir. Yalnız arabanın kıymeti beyan olunub bunun içerisinde bulunan eşya ihbarı kıymet madd esine dahil değildir. Naklolunan arabaların içerisinde bulunan eşyaca bir güna zarar ve hasar vukubuldukta bundan kumpanya mes'ul değildir. Kumpanya yalnız kendisinin eseri kusur ve hatası olduğu delaili kaviye ile sabit olan zarar ve hasardan mes'ul olur. Zayi olan veyahud sakatlanmış bulunan arabanın kıymeti bin kuruşu tecavüz ettiği halde bunun için mahsus olan sigorta resmi on numaralı tarife mucibince verilmedikce ve resmi mezkürun tediye ve ifaolunduğu irsal pusulasına dercedilmedikce o misillü arabalar için verilecek tazminat hiç bir halde bin kuruştan ziyade olmayacaktır. [2] Hayvanın kabulü ve demiryolu arabalarına tahmil ve tenzili ve hasta ve gayri munis hayvanatın ademi kabulü Canlı hayvanat Madde 38 – Canlı hayvanat yalnız kumpanya tarafından tahsis ve tayin olunan mevkif-lere alınacağı gibi mücerred kumpanya tarafından tahsis ve tayin olunan mevkiflere irsal kılınmak üzere kabul olunur. İşbu hayvanatın demiryolu arabalarına tahmil ve oralarda tenzili mürsil ile mürselünileyh olanlara aid olub bu zatlar iktiza eden bağ ve ipleri tedarik ile matlup olan emniyet hasıl olacak derecede bu hayvanatı bağlamağa mecburdurlar. Hastalıklı olan ve tabilleti müstevlivesi olan mahalden gelen hayvanat demiryolu arabalarile naklolunamazlar. Kumpanya vahşi hayvanat nakline mecbur değildir. Kumpanyanın naklolunacak hayvanatın yanlarında bir adam bulunmasını taleb etmeğe hakkı olub bu adamlar sürülerin bulunduğu vagonlarda hazır olarak bunlara nezaret edeceklerdir. Lakin mevkif memurları tarafından olunan muvafakat üzerine bu babda istisna caiz olabilir. Fakat şukadar varki kalilülcürm olan hayvanatın ve bahusus layiki veçhile kapalı ve içerisi havalı ve vasi kafesler içinde bulunan tuyurun sahibleri yanında bulunması mecburi değildir. Köpekler Madde 39 - Köpekler mahsus sandıklar içinde olarak naklolunur bunlar mutlaka azimet mevkifinde demiryol arabalarına vaz olundukta ücreti tediye olunarak mürsiline bir kıt'a ilmühaber verilerek nakil ve isbal edilir ve muvasalat mevkiflerine vasıl olundukta azimet mevkifinde kumpanya tarafından verilmiş olan ilmühaber ahz ve istirdat olunarak köpekler sahibine teslim olunur kumpanya savbı maksuda vusulde talep olunmıyan köpekleri muhafaza etmeğe mecbur değildir işbu ahkam ve şerait yolcuların yanlarında bulunan ve yolcu araba katarlarında naklolunan köpekler hakkında olup bu sınıf dahilinde olmıyan köpekler otuz sekizinci ve kırk birinci maddelerde münderic ahkam ve şeraite tevfikan naklolunur . Beygir Madde 40– Beygir naklolunabilecek olan araba katarlarını tertip ve beygirlerden bir katara nekadar tahmil edilebileceğini tayin etmek maddeleri kumpanyaya aittir beygirler katarların vakti hareketinden nihayet bir saat evvel azimet mevkifinde bulunmak lazımgelir beygirler gece veyahut sabahleyin alafranga saat yedi raddelerinde hareket edecek olan katarlar vasıtasile naklolunması murat olunur ise keyfiyet mürsili tarafından mebdei hareket olan mevkife akşam üzeri saat sekizden evvelce haber verilmek lazımgelir. Vasatta bulunan mevkiflerden beygir irsal edecek olanlar evvelce mevkifmemurları ile kararlaştırmadıkça beygirlerini murad ettikleri vakitte irsal edemezler bu veçhile naklolunan beygirler mahalline vardıkta sahiplerinden ilmühaberleri ahz ve istirdat olunarak teslim olunur ve bunların mevkife vusulünden nihayet bir saat sonra sahipleri tarafından alınması lazım gelir zikrolunan bir saat müddet munkaziye olubda sahibleri tarafından alınmaz ise mezkur beygirler açıkta bulunsa bile bunlardan fazla olarak bir ücret ahz ve tahsiline kumpanya mezundur beygirler azimet mevkifinde ücretleri tediye olunarak nakolunurlar. Ağnam ve hayvanatı saire Madde 41 – Her nevi ağnam ve hayvanat naklolabilecek katarları ve birdenkabul olunabilecek ağnam ve hayvanatın mikdarını tayin etmek kumpanyaya aittir ağnam ve hayvanatın ayrı ayrı nakli boş mahal bulunmasına mütevakkıf olup evvelden temin olunamaz her nevi ağnam ve hayvanatı saire azimet mevkifinde ücreti naktiyesi tediye olunarak naklolunur ve katarın azimetinden nihayet iki saat evvel mevkife isal edilmek lazımgelir. Eğer ağnam ve sair bu misillü hayvanat gece veyahud sabahleyin alafranga saat yediden evvel hareket eden katar ile gönderilmek murad olunursa keyfiyet akşam üzeri saat sekize kadar kumpanyaya ihbar olunmak lazım gelir. Hayvanatı mezküre mahalli maksuda vasıl oldukda ilmühaberleri ahz ve istirdat olunarak teslim olunur ağnamın mevkiflerde arabalardan tenzili ve sahibi tarafından kaldırılması katarın mevkife vusulünden nihayet iki saate kadar icra olunmak iktiza eder bu müddet güzeran edipte kaldırılmıyan hayvanat mevkifin hududu dahilinde bulunması caiz olursa sekiz numaralı tarifenamenin ahkamı mucibince o makule hayvanattan ilave olarak ücret ahzolunur. Mes'uliyet Madde 42 – Kumpanya seyrihafif hakkında olan faslın hayvanat nakline dair olan ahkam ve şeraiti dahilinde olarak köpek ve beygir ve sair hayvanatın zayi ve mecruh olmalarından mes'ul olacaktır. Fakat umuru nakliyenin tehlikesinden dolayı hayvanat hakkında terettüb eden zarar ve hasardan kumpanya mes'ul değildir. Yanında bulunanlar hayvana taraflarından telef ve cerhedilen veyahud birbirlerini telef veyahud cerheden ve arabalara tahmil ve arabalardan tenzil ve araba ile nakledilir veyahud mevkifte muhafaza olunur iken düşen veyahud boğulan ve kaçan hayvanat için sahiplerine hiç bir tazminat ita olunmıyacaktır. Vukuu çobanlarına aid bazı esbaptan dolayı zuhura gelecek zarar ve ziyandan dahi kumpanya mes'ul değildir. Umuru nakliye için müstamel olan edevatta sakatlık vukuundan neş'et edib kumpanyanın mes'ul olduğu zarar ve hasarat müstesna olmak üzere ağnam ve hayvanatı sairenin esnayi naklinde ademi dikkat ve nezaretten ve tedabiri lazıme ittihaz olunmamasından veyahud edevat bulunmamasından dolayı vukubulacak her güna zarar ve hasar hiç bir veçhile kumpanyanın uhdei zimmetine terettüb etmiyen zarar ve hasardan madud olur. İşbu hayvanat sigorta edilmemiş olur ise kumpanyanın derecei mes'uliyeti beygir için bin ve semiz sığır için sekiz yüz ve zayıf sığır için altı yüz ve dana için iki yüz elli ve semiz hınzır için üç yüz ve zayıf hınzır için yüz yetmiş beş ve dişi koyun ve keçi ve koyun ve kuzu ve hınzır yavrusu için seksener ve köpek için yüz kuruş ve katır ve merkeb için altı yüz ve bunlar arasında zikrolunmıyan hayvanatın her kilogramı için yüz altmış kuruş tazmin verilir. Mezkür hayvanatın kıymetleri zikrolunan miktarlardan ziyade olduğu beyan olunur ise o misillü hayvanattan sureti mahsusada sigorta namile bir ücreti munzama ahzine kumpanya mezundur. [3] Teslimin müddeti Madde 43 – Hayvanat yolcu arabaları veyahud muhtelid katarlar ve emtia katarlarından hangileri ile naklolunacak olur ise işbu eskalin mevkife bilvürud nekadar müddet zarfında teslim olunması maddesi seyriseri ve seyrihafif için muayyen olan tedabire mukabil gelecek surette ve işbu nizamnamede münderiç ahkam ve şeraite tevfikan tayin olunacaktır. Hayvanat savbı maksuda vasıl oldukta mürselünileyh olan kimesne yolcu arabaları ile naklolunan beygir ve köpekleri işbu nizamnamenin 28 inci maddesinde ağırlıkları hakkında muayyen olan müddet zarfında gelip taleb etmeğe hak ve salahiyeti olacaktır. İKİNCİ BAB BİRİNCİ FASIL Emtia ve eşya Madde 1 – Seyrihafif ile naklolunacak emtia ve eşya kumpanya tarafından bu misillü eşyanın kabulü için hangi mevkifler tayin olunmuş ise oralarda kabul olunur ve ihracı için dahi hangi mevkifler tahsis edilmiş ise oralara ihraç kılınır. Emtia ve eşyanın kabulü Madde 2 – Naklolunmak üzere mevkife götürülen emtianın zayi olmaması veya bozulmaması için denklere vaz'ı lüzumu kumpanya memurları tarafından hissolunur ve bu misillü emtianın denklere asla veyahud layikile bastırılmadığı tahakkuk eder ise ahzükabulüne kumpanya mecbur olmıyacaktır. Bu halde bulunan kaffei eşya bir sureti istisnaiyede olmak ve hatar ve hasarı ve mürsil ve mürselünileyhe raci bulunmak üzere demiryol arabalarına kabul olunub şukadar ki eşyanın asla veyahud layiki veçhile denge bastırılmamış olduğuna dair hamule senedine şerh verilerek zirine mürsil tarafından vazıimza edilecektir. Kumpanya münasib göreceği şekil ve heyette olmak üzere buna dair mürsilden bir senedi mahsus alacaktır. Katarlara kabul olunmıyan ve kabulü bazı şeraite menut olan eşya Madde 3 – Evvela şekil ve hacım ve sikletine ve daha sair cihatına nazaran demiryol katarları ile nakli kabil olmıyan her türlü emtia ve eşya demiryol arabalarına kabul olunamaz. Hangi eşya bu sınıfta dahil iduginin tayini kumpanya memurlarına aittir. Saniyen ikinci faslın altıncı maddesinde münderic mevad müstesna olmak üzere barut ve kolomenbik duriye darjan tabir olunan eczayi sehlüliştial ve dolu tüfekler (papyepro) denilen müştail bir nevi kağıt ve kapsol ve sanayii nariye ve pamuk barutu ve fitil (vetirugliserin) ve asidbikrik ve natron fon dinamit ve içi barutlu kapsül ve bilcümle fosforu havi terkibat misillü ateş almağa ve patlamağa müstaid kaffei mevad ve ecza demiryol arabalarına kabul olunamaz. İKİNCİ FASIL Zirde beyan olunan ecza yani birincisi eter ve neft ve lokman ruhu ve kolodyon ve sülfür dö karbon halis veyahut gayri halis olarak ağaçtan ihrac olunan biroksluk ruhu ve bilcümle ruhlu mayiat; ikincisi yeşil kireç üçüncüsü klorat dö potas esirbikrik dördüncüsü her nevi hamızatı madeniye mürekkebatı ve yağ fabrikalarında hasıl olan yağ tortuları ve sodanın yakıcı olan tortusu ve sodanın adi kale suyu ve birde potas kostifik kale suyu ve eczayi mezkürenin naklinde müstamel olan bilcümle kablar ve her nevi cila boyaları ve ecza hulasaları ve dehniyatı taire ve semine ve bir dem derunünde bulunan mayiat ve beşincisi terementi yağı ve katran yağı ve kabili iştial olan yağlar ve kankin dö fotojen yani müvellidüzziya ve pinolin ve bezin ligorin ve neftli petrol ve bundan ihrac edilen müfredat ve eczayi mezkurenin naklinde istimal olunan kablar ve bilcümle müteaffin yağlar ve nışadır ruhu, altıncısı her nevi kibrit ve maden ibi tabir olunub ince ve su sızmaz borusu derunünde bulunan barutun miktarı cüz'i emniyet fitilleri ve poşe tabir olunur ve saçtan masnu ateş kutuları,yedincisi fosfor, sekizincisi pamuk ve pamuk teferruatı ve pamuk fabrikalarının çuha parçaları ve pamuk ipliği parçaları yün ve kenevir ve üstüpi ve paçavra bir nevi yağlanmış eşya pamuk kumaşlar ve monkotşudi tabir olunur pamuklar ve mel dö för, dokuzuncusu; halis veyahut gayri halis petrol ve petrol hulasası ve bunların naklinde istimal olunan bilcümle kablar, onuncusu katarların tevakkuflarına alamet olmak üzere demir çubuklar üzerine vazolundukda başlamak üzere tertib olunan fişenkler ve on birincisi kapsül amors ve madeni hartuşlar ve on ikincisi külçe olarak altın ve gümüş ve beyaz altın ve bilcümle nukud ve evrakı nakdiye on üçüncüsü resim levhaları ve asarı sınaiye on dördüncüsü asid arsenik ve ondan ihrac olunan müfredatı kimyeviye ve siyah arsenik ve sair mevaddı semmiye on beşincisi kemik kömürü on altıncısı sulu veyahud kurumıyan ve kumpanyanın bu sınıftan addedeceği bilcümle eşya bazı şeraitle demiryol arabalarına kabul ve naklolunacaktır ve bu misillü eşyanın denklere vaz'ı ve sureti irsali kumpanya tarafından tayin kılınacaktır. Zirde beyan ve tadad olunan eşya dahi demiryolu katarlarına kabul ve naklolunur şöyleki ot kamış kabuk saman kömür tozu eşyai mezkürenin üzeri tenteli vagonlara tahmili caiz isede bunların tahmil ve ihracı mürsil ve mürselinüleyhe aittir ancak tenteler kumpanya tarafından tensib olunduğu halde mürsil tarafından tedarik olunacaktır ve alçı ve kireç külü ve teras ve adi kömürün nakli hakkında dahi şeraiti salife cari olacaktır. Tahmil ve nakli kumpanya memurlarının tahkikatına nazaran müşkülatı fevkaladeyi mucib olacak olan emtia ve eşya terazii tarafeyn ile takarrur edecek şerait veçhile kabul ve naklolunacaktır. İşbu nizamnamede tarif olunan bilcümle ecza ve eşyanın esnayi naklinde bunların yanında mürsili tarafından bir adam bulunması lazımedendir. Demiryolile nakli caiz olmıyan eşyayı naklettirmek veya nakli caiz olan eşya hakkında cari olan eşya şeraite mugayir suretle geçirmek maksadile mürsil tarafına nevi ve cins ve yanlış veyahut noksan suretile beyan olunduğu halde nizamen mukarrer olan mücazattan başka bir suretle kaçırılan eşyanın beher kilogramı için elli kuruştan aşağı olmamak üzere cezayinakdi alınacaktır. Bu misillü eşyayı irsal edenler eşyayi mezküreyi kumpanyaya teslim etmesile mezkür cezayinakdinin itasına mecbur olduktan başka bu fiili irtikaba müteşebbis olmasından dolayı terettüb edecek her güna zarar ve hasardan dahi mes'ul olacaklardır. İktizayı hale göre mezkür cezayinakdi ya katarın vakti hareketinde veyahut katarın mevkife muasalatında ahzolunur. Nakliye kontratosu Madde 4 – Nakliye kontratosu usul ve nizamına tevfikan tanzim kılınmış olan hamule senedinin mürsil tarafından ibraz olunmasından ve kabul olunduğunu musaddak kumpanya namına olarak azimet mevkifinin damgası vazedilmekten ibarettir. Hamule senedinde münderic eşya kamilen kumpanyaya teslim olunduktan sonra kaydiye kaleminin damgası dahi mezkür hamule senedine vazolunacaktır. Hamule senedine kaydiye kalemi tarafından damga vuruldukta o senedin natık olduğu emtia ve eşya kumpanyaya teslim olunmuş addolunur. Hamule senedi Madde 5 – Bilcümle emtia ve eşyanın bir nümunesi kumpanya tarafından tebettirilerek üzerine damga vazolunmuş olan bir kıt'a hamule senedile beraber irsal olunur. Hamule senedatı hakkında tedabiri atiyenin ittihazı iktiza eder. Tahmil ve tenzili mürsil ve mürselünileyhe ait olan emtia ve eşya ile hini irsalinde rüsumat memuru tarafından muayene olunması lazım olan eşya için mahsus hamule senetleri tertib olunub bunlara zikrolunan emtiadan gayri şey ithal olunmaması ve saniyen 4 üncü maddede beyan olunan damganın hamule senedine vazı mürselünileyh ile kumpanya beyninde bir mukavele vaki olduğunu müsbet addolunması lazım gelir. Mürsil ve mürselünileyhleri tarafından bilfiil tahmil ve tenzil olunacak olan emtia ve eşyanın miktar ve sikleti tarifenameler veyahud mukavelatı mahsusa iktizasınca hamule senedine gerek yazılsın ve gerek yazılmasın kumpanya hakkında dava vukubuldukta bir senedi makbule addolunamaz. Eşya kalemine girib damga vurulmasını taleb etmeğe mürsil olan zatın hak ve salahiyeti vardır. Emtia ve eşyanın kumpanyaya teslimi tarihine yalnız mezkür damga senedi kavi addolunur. İşbu nizamnamenin ahkamı mündericesine mugayir suretle şeraiti havi olan bilcümle hamule senetleri reddolunur ve mevkiflere teslim olunmazdan evvel sair bir suretle naklettirilen eşyanın hamule senetleri balada tarif olunan hamule senedine leffedilerek kumpanyaya teslim edildiği halde kumpanya demiryolu nizamnamesinin haricinde tanzim olunmuş olan bu misillü hamule senetlerini reddeder. Salisen hamule senetlerinde mahallin ismi ve eşyanın nereden geldiği ve tarihi muharrer olmak lazımgelir. Emtia ve eşyanın ve hararların marka ve adedi ile içerisinde ne cins mal olduğu malın harar ve denk ile beraber ne kadar ağırlıkta bulunduğu ve ne yolda istif ettirilmiş olduğu hamule senetlerinde tasrih edilir. Vezni caiz olmıyan emtia ve eşya usul ve nızamı veçhile hamule senedine gayet açık tahrir olunur. Hamule senetlerine mürselünileyhin ismi ve şöhret ve mahalli ikameti ve malın hangi mahalle gideceği yazılıp zirine mürsil tarafından vazıimza olunur. Bu imzanın ya el ile veyahut tabı damga ve saire ile icra olunması lazım gelir. Harar ve denklerin üzerinde okunur suretle menkuş olan marka ve numaralar hamule senetlerine dahi aynen yazılır. Rabian mürsil göndereceği emtianın cins ve nevi ve miktarını sahih suretle beyan ve ifade edip bunları yanlış söğler veyahut olbabta irtikabı kizb eyler veya ifade ve beyanı kafi olmaz ve sarahatce noksan bulunur ise bu hallerden terettüb eden netayic kendisine raci olur Harar ve denklerin içerisinde mevcud ve eşyanın hamulesinden de muharrer şerh ve izahata muvafık olub olmadığını tahkik için denk ve hararları mürsil ve mürselünileyhe ve anların vekilleri veyahud iki nefer şahid hazır olduğu halde muayene ve tedkik etmeğe kumpanyanın hakkı ve salahiyeti olacaktır. Eğer denk ve hararlarda bulunan emtia ve eşyanın miktarı vezni ve cinsi hamule senedinde münderic izahata tevafuk etmez ise o misillü eşyadan fazla olarak iktıza eden ücreti nakliye alındıktan başka yüz kuruş cezayinakdi dahi alınır. Hamisen mürsil emtia ve eşyanın irsal olunmak üzere kumpanyaya teslim olunduğunu natık bir sened taleb edebilir. Sadisen emtia ve eşyanın müfredatını havi olarak kumpanya tarafından pusula verilmez. Sabian demiryolu olmıyan mahalde veyahut emtia ve eşya nakli için küşad olunmamış olan mevkiflere irsal kılınan emtia ve eşyaya gelince işbu eşyanın savbı maksuda isali için mürsil olan zatin hangi mevkifde bunları alacağı hamule senedine tahrir ve işaret etmeğe mürsil mecburdur. Saminen hamule senetleri kumpanya tarafından tertib ettirilmiş olan nümuneye muvafık olmak lazım geldiğinden bilcümle demiryolu mevkiflerinde tarifede münderic fiat veçhile hamule senetleri satılır. Gümrük rüsumatına dair ahkam ve şerait Madde 6 – Mürsil rusumat memurları tarafından taleb olunan evrak ve ilmühaberleri hamule senedine rapt ve ilave etmeğe mecburdur. İşbu evrak ve ilmühaberlerin hamule senetlerine kaydütahrir olunması lazım olub bu bapta noksan olur veyahut mevcud evrak kafi olmaz ise bundan terettüb eden mes'uliyeti kumpanya kat'an deruhde etmiyeceği misillu hamule senedinde muharrer olmıyan evrak ve senedattan dahi mes'ul olmıyacaktır. Ücuratı nakliyenin sureti istifası Madde 7 – Ahzüistifası lazım gelen ücuratı nakliye kumpanyanın tarifenamelerinde muayyen ve muharrer olduğundan ücuratı nakliye ile tarifenamelerde münderic ücuratı müteferrüadan başka hiç bir akçe ahzütahsil olunmıyacaktır. Emtia ve eşyanın dühul ve hurucu ve transit suretle ve berren tekrar irsali için rusumat itası ve denklerinin tamiri için akçe sarfı gibi kumpanya tarafından ledelhace edilmesi mümkün olan masarif sahibleri tarafından tediye olunacaktır. Eğer kumpanya emtia ve eşya sahibinin mahalli ikametinden ve mağazalarından veyahut gemilerinden alıb katarlarile nakletmeği ve yine mürsilin mahalli ikametine ve mağaza veyahut gemilere götürüb teslim eylemeği taahhüt eder ise bunun masarifi dahi kumpanyaya tediye olunacaktır. Tarifenamelerde tonilato esas ittihaz olunmuş olduğundan ve beher vagonun mütehammil olacağı mikdarı tonilato muayyen bulunduğundan eşya ve emtianın ahkamına göre kıt'ası veya hacmi itibar olunarak kıt'ası veya hacmi üzerine ücreti ahzolunacakdır. Emtia ve eşyanın ne kadar tonilato sikletinde olduğu ya veznolunarak veyahut kumpanya tarafından tayin kılınmış olan eskal esas ittihaz edilerek hesab olunur. Adi hararlardan ibaret olan irsalatın mikdarı sikleti daima katarların hareketinden evvel tahkik olunur tonilatosunun küsuratı gayri münkasimesi addolunan mikdarların ücuratı tarifenamede tayin kılınmıştır. Mürsil olan zatın emtia ve eşyasının vezni muayene olunur iken hazır bulunmağa hak ve salahiyeti vardır. Bir mürsil emtia ve eşyasının kendi huzurunda veyahut vekili hazır olduğu halde veznedilmesini taleb ettiği halde tarifenamede münderic olan kantar parasını mürsilden ahz ve tahsile kumpanyanın hak ve salahiyeti olacaktır. Emtia ve eşya mücerred mevkifde arabalara tahmil edilmezden evvel veyahud maksud olan mevkife muvasalatla arabalardan tenzil olunduktan sonra veznedilmesi mürsil veyahud mürselünileyh tarafından taleb olunabilir yalnız bir hamulesinden de münderic olan siyakı vahid üzerine ücreti nakliye ahzolunması lazım gelen emtia ve eşyasının ücuratı nakliyesinin ahz ve tahsili maddesinde bir takım addolunur. Ağırlığı on kilogramdan ziyade olduğu halde denk edilmiş olan bilcümle emtia ve eşyadan ayrıca ücreti nakliye alınır ücuratı nakliyenin iz'afı daima onar para olarak tezayüd eder. Emtia ve eşyanın vagonlara tahmili mürsile aid olduğundan bunlar muayyen olan mikdardan ziyade eşya tahmil edemiyeceklerdir mikdarı muayyenden ziyade eşya tahmil etdikleri halde bundan terettüb edecek netayicden mes'ul oldukdan başka muayyen olan cezayinakdiyi dahi vermeğe mecbur olacaktır. Ücuratın sureti tahsili Madde 8 – Ücuratı nakliye katarların ya hini hareketinde veyahud mevakife muvasaletinde ahzolunur kumpanya memurlarının ifadesine nazaran esnayi tarikde fersude veyahud bozulması kabil olan veyahud kıymeti ücuratı nakliyesi derecesinde olmıyan bilcümle emtianın ücreti nakliyesini katarların hini hareketinde taleb ve istifa etmeğe kumpanyanın hak ve salahiyeti olacaktır. Tediyei ücurat ve komisyon akçesi Madde 9 – Demiryolu vasıtasile gönderilen emtia ve eşyanın bedelatın mahsuben mürselünileyhden akçe alınması lazım gelir ve bunun mürselünileyhden tahsili ile mürsile isal ve teslimi kumpanya tarafından taahhüt olunursa bu suret caiz olacakdır bu veçhile mürselünileyhden tahsili lazım gelen mebaliğin müfredat pusulası kumpanya tarafından taleb olunduğu halde mürsil tarafından bittanzim kumpanyaya ita olunacaktır. İşbu mebaliğ mürselünileyhden alındıktan sonra mürsile ita ve teslim kılınacaktır. Berveçhi muharrer mürselünileyhden tahsil olunacak mebaliğ kumpanya defterine kayid ve tahrir olundukdan sonra tahsilinden sarfınazar olunur veyahud mikdarı tenzil olunursa yine tarifename mucibince muayyen olan komisyon akçesi ahz ve tahsil olunur. İşbu komisyon akçesi emtia ve eşya hini irsalinde ahzolunur. İşbu nizamnamenin yedinci maddesi mucibince emtia ve eşya için kumpanya tarafından edilen masarif dahi o emtia ve eşyanın mürselünileyhe tesliminde ondan ahz ve istifa edilip komisyon akçesi dahi ayrıca ahzolunur esmanı mürselünileyhden ahz ve tahsil olunmak üzere gönderilen eşya için mürsile verilen pusula makbuz senedi makamında ittihaz olunur. Emtia ve Eşyanın kabulü Madde 10 – Kumpanya emtia ve eşya nakledecek halde olmadıkça emtia ve eşya kabulüne mecbur olmayıb işbu kaydüşart kumpanyanın bilhassa araba gibi edevatı müteharrikesi kifayet mikdarı olmadığı surette cari olacakdır. Emtia ve eşyanın teslim ve nakli Madde 11 – Emtia ve eşya katarların zamanı hareketinde ibraz olunub yer olduğu halde kumpanya tarafından tayin kılınan saatde ledeliktiza mürsil tarafından arabalara tahmil olunub ve mursilin ifade ve beyanı üzerine emtia ve eşya için nizamnamenin on dördüncü maddesine tevfikan seyriseri veyahud seyrihafif katarları ile nakil ve isbal olunur fakat pazar ve yortu günleri müstesna olub, o misillü günlerde seyrihafif ile naklolunmak üzere mevkiflere ne eşya kabul olunur ve ne de teslim edilir. Seyriseri katarları ile naklolunacak emtia ve eşya pazar günleri ve sair yortu günlerinde kabul olunub ancak bir defa olmak üzere tayin kılınıb demiryolun eşya ahzü irsaline mahsus olan dairelerine talik ve teşhir edilmiş olan saatde kabul ve teslim olunacakdır. Kumpanya tarafından taleb olunduğu halde seyriseri katarları ile naklolunan emtia ve eşya ile birer nümunesi kırmızı kağıd üzerine tertib kılınmış olan hamule senedleri dahi beraber olmak lazım gelir ve bu misillü emtia ve eşya sür'atle nakil ve isbal olunur. Seyrihafif ile naklolunan emtia ve eşya nümunesi beyaz kağıd üzerine tertib kılınmış olan hamule senedi ile beraber olmak lazım gelir. Emtia ve eşya vürud ettiği tarih üzere demiryolu arabalarile nakil ve isbal olunacakdır meğerki ücuratı nakliyesinin tenzili mikdari ve tüccar hakkında edilen diğer nevi teshilat mülabesesile bazı şerait ve kuyudu mahsusa mevcud ve münakid olarak emtia ve eşyanın demiryolu arabalarına tahmili için mürsile muktazi olan vagonlar vaktu zamanile ve bir yevmi muayyen için taleb ve istida olunacakdır emtia ve eşyanın tahmili maddesi azimet mevkifi idaresi tarafından tayin kılınan müddet zarfında itmam olunmak lazımgelir. Emtia ve eşyanın müddeti teslimi Seyrihafif Emtia ve eşyanın kabuli ile teslimi günleri dahil olmadığı halde mecmu müddeti nakliye Müddet Nakliyat İrsalat Yevm. Yevm. Yevm. Kilometro hesabile buudu mesafe 2 1 1 000 den 150 kilometroya kadar 3 2 1 150 ” 275 ” ” 4 3 1 275 ” 400 ” ” 5 4 1 400 ” 525 ” ” 6 5 1 525 ” 650 ” ” 7 6 1 650 ” 775 ” ” 8 7 1 775 ” 900 ” ” 9 8 1 900 ” 1025 ” ” Bundan ziyade olan mesafeler dahi bu nisbet üzerine hesab olunur. Zikrolunan müddetler hamule senedine kumpanya tarafından damga vazolunduğu tarihden itibaren cari olur eşyanın vürud etdiği posta ile veyahud doğrudan doğruya mürselünileyhe balada gösterilen müddetlerin inkızasından evvel haber verildiği halde mezkür müddetlere münkaziye olmamış nazarile bakılacaktır. Seyriseri Mülahazat Yevm. Kilometro hesabile buudu mesafe Emtia ve eşyanın 1 000 dan 150 kilometroya kadar teslimi ile alın 2 150 ” 257 ” ” dığı gün dahil he 3 257 ” 400 ” ” sab edilecekdir. 4 400 ” 525 ” ” 5 525 ” 650 ” ” 6 650 ” 775 ” ” 7 775 ” 900 ” ” 8 900 ” 1025 ” ” Emtia ve eşya Madde 12 – Emtia ve eşya evvela seyrisefer cedveli mucibince hattın vasat mevkifinde gece tavakkuf eden katarlar ile naklolunduğu ve saniyen doğrudan doğruya bir hat üzerinde naklolunmadığı halde seyrihafif için muayyen olan müddetlere bir gün ve seyriseri için tayin olunan müddetlere nısıf gün ilave olunur. Emtia ve eşyanın rüsumat memurları tarafından muayenesi zımnında güzeran eden saatler zikrolunan müddetlere dahil olmayıb fevkalgaye çok emtia ve eşya tevarüd ettiği veyahud halatı saire vukubulduğu halde emtia ve eşyanın teslim ve tesellümü hakkında olan müddetleri tadile kumpanyanın hak ve salahiyeti olacaktır emtia ve eşya savbı maksudda olan mevkife geldikte kumpanya bunun teslim ve tesellümüne dair olan müddetler maddesinden dolayı kat'an mes'ul olamaz. Umuru nakliyenin inkıtaı Madde 13 – Bazı halatı mücbire veyahud arıza ve hadiseler vukuundan naşı demiryolun umuru nakliyesi muvakkaten sektedar veyahud münkati olur ise mürsil haylület eden manianın indifaına intizar etmeksizin emtia ve eşyasını kumpanyadan ahzü istirdada muhtar olub fakat şu şartla ki işbu emtianın naklini tehiye ve ihzar için kumpanyanın etmiş olduğu masarifi tazmin ve ifa ve mezkür emtianın demiryolu vasıtasile nekadar mesafeye naklolunmuş ise anın iktiza eden ücreti nakliyesini tesviye ve ita eyliyecekdir. Emtia ve eşyanın vusulile tesliminin ihbarı Madde 14 – Kumpanya muvasalat mevkifinde hamule senedi ile anın natık olduğu emtia ve eşyayı senedi mezburda ismi muharrer olan mürselünileyhe teslim etmeğe mecburdur. Emtiayı geri almak veyahud sureti irsalini tahvil etmek için mürsil tarafından olacak taleb ve istidalar o emtianın senedi kumpanya nezdinde bulunmadıkça kabul olunmayacaktır. Herhangi bir mürsil emtia ve eşyasını istirdad veyahud sureti irsalini tahvil etmek ister ise katarların hini hareketinde kendisine verilmiş olan makbuz senedini kumpanyaya red ve iade etmeğe mecburdur. Berveçhi muharrer emtia ve eşyanın istirdadı veyahud sureti irsalinin tahvili hakkında olacak taleb ve istidalar yalnız o misillü emtia ve eşyanın katarlara tahmil olunduğu mevkiflerde kabul ve is'af olunur. Hamule senedi savbı maksuda vasıl olarak mürselünileyhe teslim olunduktan sonra kumpanya yalnız mürselünileyhin talimatına tabiiyet edib hamule senedinde münderic olan emtia ve eşyadan yalnız mürselünileyh tarafından mes'ul tutulur emtia ve eşyanın mevkife vürud ettiği posta veyahud doğrudan doğruya giden katarlar ile veyahud sair vasıta ile mürselünileyhe haber verilecektir. Kumpanya demiryolun münasib görünen bilcümle mevkiflerinde küçük arabalar tertib edib bunlar mevkife ve mahalli mücavireye emtia nakledeceklerdir bu arabaların ücreti ledelhace bulundukları mevkiflere ilannameler ile teşhir ve ilan edilecekdir. Bu veçhile küçük araba tertib olunan bilcümle mevkiflerde kendilerine emtia ve eşya varid olan zatlar emtiayi varideyi bu arabalar vasıtasile nakletmeğe mecbur bulunacaklardır. Fakat şukadar var ki mezkür arabalara müracaat etmiyeceklerini vaktu zamanile ve herhalde emtia ve eşyanın vusulünden evvelce eşya odasına beyan ve ihbar ettikleri halde bu mecburiyetten muaf olacaklardır. Mürselünileyh olan zatlar bu keyfiyeti tahriren beyan etmeğe mecburdur ve olbabda verecekleri puslada mevzu imzaları nizamen musaddak olmak lazım gelecekdir mevkifde veyahud murselünileyhin hanesinde teslim olunmak üzere naklolunan eşyanın vürud etdiği haber verilmiyecekdir. Emtia ve eşya mevkife vasıl oldukda kumpanyaya verilmesi lazımgelen akçe tahsil olundukdan sonra yani derununda bulunan şeylerin ücuratı nakliyesinin tediye kılındığı içerisine şerh verilmiş olan hamule senedinin ibraz olunması üzerine mürselünileyhe teslim olunur. Emtia ve eşya mahalli mahsusda mürselünileyhe teslim olunur eshabının eşyasını tenzil edeceği vagonlar usul ve merasimi atiyenin icra ve ifasından sonra tahsis olunan mahallere gidecekdir ki merasimi mezküre hususatı atiyeden ibaretdir. Evvela, emtia ve eşya tayin olunan saatde ve tarifenamelerde beyan olunan müddetler zarfında dairei mahsusasından ahzu kabzolunur mevkifde teslim olunmak üzere vürud eden eşya mahalli maksuda vusulü zamanından itibaren yine olmüddet zarfında sahibine teslim olunur. Saniyen eşyanın arabadan ihrac ve tenzili mürselünileyhe aid olduğu halde tarifenamede buna dair şeraiti mahsusa olmadıkca veyahud mukavelatı saire mevcud bulunmadıkca bunların ahzüteslimi için tarifenamelerde muayyen olan müddetler tebeddül etmez. Salisen mikdarı kumpanya tarafından kararlaşdırılacak olan Pazar ve tatil günleri zikrolunan müddetlere dahil değildir. Rabian bir hamule senedinde münderic olan eşyanın yalnız bir mikdarı vürud edib diğer mikdarının vürudü teahhur etdiği halde vürud eden mikdarının hark ve istihlaki veyahud istimali hususuna mikdarı mütebakinin ademi vürudü mani olmadığı takdirde mürselünileyh olveçhile varid olan mikdarı eşyayı ahzükabızdan istinkaf edemiyecekdir. Binaenaleyh işbu nizamnamenin on yedinci maddesinde münderic olan ahkam ve şeraite halel gelmemek üzere mürselünileyh kendisine vürud eden mikdarı eşyanın ücuratı nakliyesini tediye ve ifa etmeğe mecburdur. Seyriseri katarlarile naklolunan emtia ve eşyanın vürudu iki saat sonra mürselünileyhe ihbar olunarak tarifede münderic müddet zarfında ahzükabzolunur. Akşam üzeri alafranga saat altıdan sonra vürud eden eşya ertesi gün mürselünileyhe haber verilir. Madde 15 – Evvela emtia ve eşya demiryolun ambarlarında ve rıhtım ve arabalarında mevzu iken katarların hareketinden evvel on üçüncü maddede beyan olunan halatın gayrı hallere mebni geri alındığı halde bunların tarihi tesliminden itibaren beher gün için tahmil ve tenzil masarifi ile mağaza ücretleri bittamam ahz ve tahsil olunacakdır. Emtia ve eşya demiryolu arabalarına tahmil ile naklolunur iken geri alınması kumpanyanın muvafakatine menut olub o misillü emtia ve eşyanın naklolunduğu mesafenin ücretinden başka bir de tazminat namile bir ücreti munzama ahzüistifasına kumpanyanın istihkakı olacakdır. Saniyen bir hamule senedinde muharrer emval ve eşya katarların hareket ettiği mevkife tamamen isal ve teslim olunmaz veyahud hamule senedinin mantuku kafi veyahud makrunu sıhhat olmaz ve binaenaleyh mevkifin eşya 3 merkezi noksan olan emval ve eşyanın vürudüne veyahud mükemmel veya musahhah hamule senedatının irae ve itasına muntazır olur ise böyle bir kısmı mevkife teslim olu nubda andan yirmi dört saate kadar noksanı ikmal veyahud muntazam ve mükemmel hamule senedi ibraz olunmıyan emtia ve eşyadan kumpanyanın mağaza ücreti ahzına hak ve salahiyeti olacakdır. Emval ve eşya irsal edecek olanlar irsal eyliyecekleri emtia ve eşyanın tahmili için vagonlar sipariş etdikleri halde bu babda muayyen olan müddetden yani yirmi dört saatden ziyade olarak bir guna vukubulacak teahhura mukabilolmak üzere kumpanyanın talebi üzerine bir kefalet akçesi tevdi ve teslim edecekler ve hamule müddeti muayyenei mezbure zarfında da demiryolu arabalarına tahmil ile kumpanya defterlerine kaydetdirilmediği halde mezkur kefalet akçesi tazminat namile kumpanyaya aid olacakdır. Emval ve eşyanın bir kısmı demiryolu arabalarına tahmil olunubda kusuru müddeti mezbure zarfında tahmil olunmaz ise kumpanya arabalara tahmil olunmuş olan kısım eşyayı tenzil ettirib ve zarar ve hasarı ve masarifi vakiası mürsiline aid olmak üzere ambarlarda hıfzedib bunun mahmul olduğu arabaları başka şeye kullanacakdır. Salisen tayin olunan müddet zarfında sahibi tarafından ahzolunmıyan eşyadan mağaza ücreti ahz ve tahsil olunur. Rabian demiryolu arabalarından tenzili mürselünileyhe aid olubda müddeti muayyenesi zarfında tenzil edilmiyen emval ve eşya zarar ve hasarı ve masarifi mürsil veyahut mürselünileyhe aid olmak üzere kumpanya marifetile arabalardan indirilib eshabından gerek mağaza ücreti veyahud demiryolu edevatını tatil ettiği için şeraiti mahsusa ile tayin kılınmış olan tazminat ahzolunur. Hamisen içerisinde emtia ve eşya bulunmasından dolayı muattal olan mağaza ücreti ve demiryolu edevatının bedeli icarı tarifenameye nazaran tayin olunur. Emval ve eşyanın teslimi hakkında olan mevani Madde 16 – Mürselünileyh tarafından kabul olunmıyan emval ve eşya ve mevkifde sahibine teslim olunmak üzere vürud edibde ahzı hakkında mürsil tarafından bir guna tedabire teşebbüs olunmamış ve müddeti muayyenesi inkızasında haber verilmemiş olan bilcümle eşya ve kumpanyaya hiç bir taalluku olmıyan bazı esbab ve halatdan dolayı sahibine teslim ve itası münasib olmıyan emval ve eşya zarar ve hasarı ve masarifi vakıası mürsiline aid olmak üzere mevkifde hıfzolunacakdır zarar ve hasarı ve masarifi vakıası mürsiline aid olmak üzere bu misillu emtia ve emvali demiryolu vasıtasile naklinden dolayı vaki olan harc ve masarifini ahz ve istifa ederek bir mahzeni umumiye veyahud bir ahar mürsile teslim ve tevdi etmeğe kumpanyanın hak ve salahiyeti olacakdır. Emtia ve eşyayı mersulenin mürselünileyhe ita ve teslim olunmasına mani zuhur etdiği halde kendisine beyan ve ihbar olunduğu tarihden on dört güne kadar mürsil işbu emtia ve eşya hakkında bir guna tedabire teşebbüs etmez ise kumpanya bu misillu emtia ve eşyayı mürsiline iade ve isbal edib iadesi için iktiza eden ücreti nakliye ve masarifi saireyi kamilen ahzuistifa edecekdir. Demiryolu işlemiyen mahallere veyahud henüz emtia ve eşya nakli için tahsis olunmamış olan mevkiflere isal edilmek üzere irsal olunan emtia ve eşya demiryolu vasıtasile naklolundukdan sonra savbı maksuda isbali için mürsili tarafından tedabiri lazime ittihaz olunmadığı halde zarar ve hasarı ve masarifi vakıası mürsiline aid olmak üzere birvesile düşdükce iade ve irsal kılınacakdır. On altıncı maddede beyan ve tasrih olunduğu veçhile mürselünileyh tarafından kabul olunmayıb da bozulmağa müstaid olan eşya ve kıymetsiz bulunan emtia ve eşya kumpanya tarafından füruht olunub ücuratı nakliyesi tenzil olundukdan sonra kusur esmanı hasılası mürsili tarafından ahzolunmak üzere hıfzolunacakdır kumpanya zikrolunan şeraite tevfikan evvel emirde bir guna usul ve tedabir icrasına mecbur olmaksızın o misillu emval ve eşyayı füruht edecekdir. Nereye ita ve teslim kılınacağı mechul olan emval ve eşya dahi bu veçhile füruht olunur demiryolu dairesi dahilinde bulunubda sahibi mechul olan bilcümle emval ve eşya hakında birinci faslın otuz üçüncü maddesi ahkamı mucibince muamele olunur. Kumpanyanın müddet ve derecei mes'uliyeti Madde 17 – On dördüncü maddede beyan olunduğu veçhile kumpanya emtia ve eşyayı ahz ve kabul etdiği tarihden mürselünileyhe veya gümrükde küçük arabalar müteahhidine ve muhazini umumiye idaresine veyahud on altıncı maddede beyan olunduğu veçhile mahsus bir mürsile teslim ve ita edeceği vakite kadar vukubulan bilcümle zayiat ve sakatatdan mes'ul olur. Fakat bir sebebi mücbireden munbais olan zayiat ve sakatatdan ve emtianın bozulmasından ve noksan bulunmasından ve akmasından ve layiki veçhile denk edilmemiş olmasından ve eşyanın cins ve nev'inden neşet eden bazı halatı saireden kumpanya mes'ul değildir. Kumpanyaya tevdi olunan emtia ve eşya savbı maksuda vasıl oldukdan sonra mürselünileyhe ita ve teslimi için muayyen olan müddetin inkizası tarihinden itibaren dört hafta geçmedikçe o misillu eşyaya zayi nazarile bakılamaz emtia ve eşya küçük yol arabaları müteahhidine teslim ve tevdi olunduğu veyahud hamule senedinde muharrer olan mürselünileyhe veya adamlarına veyahud onun tarafından gönderilecek adamlara teslim edildiği veyahud ücuratı nakliyesi tediye kılındığı anda kumpanyanın o emval ve eşya üzerinde olan mes'uliyeti zail olacakdır. Emtia ve eşyaca vukubulacak sakatat için tazminat eşyanın teslimi tarihinden itibaren dört haftaya kadar dava edilmek lazım gelir işbu zayiat ve sakatat malin teslimini müteakiben tahkik olunmadıkca ve müddei dahi hasaratın eşya kumpanya nezdinde bulunduğu vakit vaki olduğunu isbat etmedikce olbabda olan dava mesmu olamaz emtia ve eşya zayiatı davası emtianın teslim olunması lazım gelen tarihden altı maha kadar ikame edilmek lazım gelir. Dermeyan olunduğu tarihden itibaren bir seneye kadar bir guna netice verilmiyen zarar ve ziyan davaları keenlemyekün hükmünde addolunub hiç bir hüküm ve tesiri olamıyacakdır emtia ve eşyaca bir guna zayiat ve sakatat zuhur etdikce kumpanya olbabda ariz ve amik icrayi tahkikat edib neticei tedkikat müddeiye beyan ve iş'ar olunacakdır. Kumpanya zayi olan emval ve eşya için iktiza eden tazminatı tediye ve ifa etdikde o misillu emval kumpanyanın malı olacakdır. Fakat müddei zayi olan malı için kumpanyadan tazminat aldığı vakit malın bulunduğu kendisine haber verildikden dört haftaya kadar almış olduğu tazminatı kumpanyaya iade ile malını istirdad etmek şartını dermeyan edebilecekdir. Bu misillu emval ve eşya bulunduğu mevkifden sahibine meccanen nakil ve iade olunur. Müddei tarafından dermeyan olunan şartı sabıkı havi bir kıt'a sened tanzim olunub kumpanya tarafından kendisine ita olunacakdır. Demiryolu uğramıyan mahallere isal olunmak üzere demiryolile naklolunan emtia ve eşya hakkında kumpanyanın derecei mes'uliyeti Madde 18 – Kumpanya demiryolu uğramıyan mahallere isal edilmek üzere kendisine teslim olunan emtia ve eşyanın yalnız mevkife teslim olunduğu tarihden demiryolun öte tarafındaki mevkife isali vaktine kadar bunların her gûna zayiat ve telefatından mes'ul olur. Madde 19 – Kumpanya evvela emtia ve eşyanın kırılması ve kuruması ve akması ve demir ve çelik ve çinkonun paslanması hususlarından ve kesme taşların ve daha sair bu misillu denk edilmemiş olan eşyaca vukubulacak sakatat ve saireden ve bahusus hamizi kibriti yani tizab ve sair bu misillu müsteidi iltihab olan müfredatı kimyeviyeden ve ağaçdan mamül edevat ve mefruşat ve esası beytiye billur ve dökme avanı ve dolu veyahud boş büyük ve küçük destilerden ve büyük şişelerden ve kelle şekeri ve sair kırılması mümkün olan eşyadan ve zahirde bir güna sakatlığı görülmiyen fıçıların aralıklarından mayiatın akmasından ve ekşiyib kokması mümkün olan ve sıcak ve soğukdan bozulan mayiat ve sair levazımatdan ve taze ve tuzlu balıkların ve istiridye ve kuru yemişlerin vezin ve mikdarının tenakus etmesinden mes'ul değildir. Saniyen kumpanya üzeri açık vagonlar derununda naklonunan emtia ve eşyaya isabet eden hasardan dahi mes'ul değildir. Üzeri açık vagonlar ile nakil ve isbali münasib olan ahmalin cinsi tayin olunacakdır. Mürsil bu misillü emtia ve eşyasını üzeri kapalı veyahut tenteli arabalar ile nakil etdirmeği arzu etdiği halde hamulesinden de tasrih ederek bir ücreti munzamme tediye ve ifasına mecburdur. Salisen kumpanya layıkı veçhile denk edilmediği hamule senedinde muharrer olan ve hakikaten kafi surette denk edilmemiş olan emtia ve eşyanın zayiat ve telefatından dahi mes'ul değildir. Rabian kumpanya mürsili tarafından demiryolu katarlarına tahmil olunub fena suretle tahmil edilmiş olan emtia ve eşyanın vukubulacak zayiatından dahi mes'ul değildir. Mürsil ve mürselünileyh olanlar emtia ve eşyalarını kendileri demiryolu arabalarına tahmil ve anlerden tenzil ederken arabalarda bir güna zarar ve hasar vukubulur ise anlerde mürsil ve mürselünileyh mes'ul olur. Hamisen emtia ve eşyanın yanında bir adam bulunubda emtiaca vukubulacak zayiat ve telefatı men'e muktedir olduğu halde kumpanya o misillü eşyanın zayiat ve telefatından mes'ul olamaz. Sadisen kumpanyanın mes'uliyetini iltizam edecek olan halattan neş'et eden bilcümle zayiat ve telefat birinci fıkradan beşinci fıkraya kadar tasrih edilmiş isede aksi hal delaili kafiye ile sabit olduğu halde kumpanya hakkında baisimes'uliyet olur. Sabian emtia ve eşyanın vezninde tenakusu caiz olan mikdar esnayi tarihde tenakusu mikdarı emtia namile işbu nizamnameye zeyledilmiş olan cedvelde gösterilmişdir. Tazminat Madde 20 – Kumpanya tarafından iktızayı halde verilecek olan tazminat bervechi ati hesab olunur şöyleki evvela demiryolu kumpanyasına tevdi ve teslim olunan emtia ve eşyanın bir parçası veyahud kaffesi zayi olduğu halde verilmesi lazım gelen tazminat o emtianın pazarda kıymeti hakikiyesine ve bu suret olmadığı halde o cinsden mataın mevkifde mürselünileyhe teslim olunacağı vakit o mevkifin pazarında kaç kuruş olduğu ledettahkik ana göre hesab olunub verilecekdir. Mal sahibi zayi olan emtianın kıymetini beyan ve ifade edib isbatı müddia zımnında evrak ve senedatı lazıme ibrazına dahi mecburdur işbu tahmin ve takdir üzerine tayin kılınan tazminattan gümrük rüsumatı ve ücuratı nakliyesi ve zayi olmamış olsa vukubulması lazım gelen masarifi saire tenzil oldukdan sonra kusuru müddeiye tamamen tediye ve ifa olunacakdır. Saniyen fakat zayi olan emtia ve eşyanın pazarda bahası nihayet beher kilogramı mecidiye akçe olarak iki yüz yetmiş kuruşdan ziyade olmıyacağından verilecek tazminatın mikdarı bu nisbeti tecavüz etmiyecekdir meğerki zikrolunan mikdardan ziyade bedel ile sigorta edilmiş olduğu hamule senedinde musarrah ola. Zayi olan emtia ve eşyanın evvelce ziyade kıymet üzerine sigorta edilerek tarifename mucibince ilave olarak sigorta resmi alındığı takdirde verilecek tazminatın mikdarı müddeti tarafından beyan olunan mikdarı kıymete kadar iblağ olunacakdır. Emtia ve eşyaca bazı guna sakatlık vukuunda o misillu emtia ve eşyanın zayi olan kıymetine tekabül edecek derecede tazminat ita kılınır işbu zayiat balada beyan olunan birinci ve ikinci ve üçüncü fıkralar ahkamına tevfikan tayin ve takdir olunur. [4] Eşyanın teslimine dair müddetler hakkında mes'uliyet Madde 21 – Emtia ve eşyanın mürselünileyhe tesliminde bazı teahhurat vukubularak bundan bazı guna zarar ve hasar vaki olur ise kumpanya işbu teahhuratın ictinab olunmak kabil olmıyan bazı esbab ve halata mübteni olduğunu isbat etmedikçe o misillü zarar ve hasardan mes'ul olur. On dokuzuncu madde hükmünce emtia ve eşya iktizasına göre ya küçük yük arabaları müteahhidine veyahud mürselünileyhe veya adamlarına ve anın tarafından gönderilen adama teslim ve ita kılındığı gibi kumpanyanın mes'uliyeti zail olur. Ya ücuratı nakliyesinin ademi ifasından veya bir sene geçdikten sonra reddolunmasından veyahud ücuratı tediye ve ifa kılınmamasından naşi teslimin de teahhurat vukubulan emtia ve eşyanın ahz ve istirdadına sahibinin hak ve salahiyeti kalmaz. Mezkür bir sene müddet eşyanın teslim olunduğu günün akşamından itibaren veya teslim olunmadığı halde teslimi için muayyen olan müddetin inkizasından itibaren cari olur. Eşyanın müddeti muayyenesi zarfında teslim olunmamasından dolayı iktiza eden tazminatın mikdarı Madde 22 – Emval ve eşyanın kumpanya tarafından sahibine iade ve tesliminde teahhurat vukubulduğu halde müddei bu teahhurattan dolayı duçar olduğu zarar ve ziyanı isbat zımnında edillei lazıme ibrazına mecburdur. Müddeiye verilecek tazminat eşyanın tesliminde vukubulan teahhur kırk sekiz saati mütecavuz olmadığı halde hiç bir veçhile ücuratı nakliyenin nısfını ve bu teahhur kırk sekiz saatden ziyade olmadığı halde ücuratı nakliyenin mecmuu mikdarını tecavuz edemiyecektir. ÜÇÜNCÜ FASIL İşbu nizamnamenin veyahut tarifelerin tefsir ahkamından ve sureti icrasından dolayı yolcu ve mürsil ve mürselünileyhler ile kumpanya beyninde vukua gelecek münazaat demiryolu umuru nakliyesi müdiriyeti makamından veya taleb ve iddia olunan meblağ beş bin kuruşdan ziyade olmadığı halde demiryolu müfettişliği makamında herbiri tarafından intihab olunacak iki hakemden mürekkeb bir muhtelit komisyon marifetile faslu rü'yet olunacakdır ve hakemlerin kararı hiç bir vasıta ile kabili itiraz olmayıb tamamen mecburiulicra olacakdır işbu hakemler beyninde tesavii ara vaki oldukda bunlar yeniden bir hakemi salis intihab ve tayin edeceklerdir. DÖRDÜNCÜ FASIL İşbu nizamname canibi saltanatı seniyeden kabul ve tasvib buyrulmuş olduğundan kumpanya esmanı hasılası ile masarifi tabiyesi tesviye edilmek üzere işbu nizamnamenin nüsahı matbuasını herkese füruht edecek ve bunun ahkamı mündericesince lüzum ve ifadesi görülen tadilatın icrası caiz olacakdır. Emtia ve eşyanın akması veyahud kuruması ile tenakusu hakkında kumpanyaca kabul olunan mikdarları havi cedveldir Akmak ile vukubulan tenakus Bundan Nihayet sonra İki yüz kilo mikdar beher kilo metroya Emtia ve eşyanın esamisi metroda kadar Yüzde Yüzde Yüzde 5 Yazın 1 2 Fıçı ile naklolunan rakı ve müskirat ve arpa 4 Kışın meyve şarabı ve adi şarab ve sirke suyu 6 Yazın 1 2 Yağ ve Hülasalar 4 Kışın 5 Yazın 1 1 Şeker pekmezi ve bal 4 Kışın 3 Yazın 1 1 İçyağı ve domuzyağı ve şarab ve müskirat ve 3 Kışın katran Kurumak ile hasıl olan tenakus 4 Yazın 1 2 Boya ağacı ve bunun tozu ve kök ve harib 3 Kışın ağacı sünger mantar ve denkedilmiş paçavra ve boynuz 4 Yazın 1 2 Yulaf ve yağlı hububat 5 Kışın 4 Yazın 2 2 Hublon ve kaba kenevir kabaşeker yün kö- 3 Kışın herçile zamğ 3 Yazın 1 1 Buğday, arpa, çavdar, pirinç iki kat torba- lar içinde yağlı hububat dakik, kuru sebze, kuru zift, malzemei bakkaliye, ve aktariye ve fıçıya bastırılmış şikore ve recvaz ve denkle re basdırılmış pamuk, dökme demir, kaba demir ve müstamel kurşunlar 2 Kışın Bazı eşyaya mahsus tenakus 1 Adi tuz maadin tuzu milhi zai 6 Beher iki günde 1 Kestane Umuru nakliye şartnamesine B harfile zeyledilmek üzere işbu nizamname kabul ve tasdik olunmuşdur. Dersaadet 18 Mayıs 1872 RUMELİ DEMİRYOLLARININ UMUMİ NAKLİYESİ HAKKINDA NİZAMNAMEYE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR ÇİZELGE Kanun No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Yürürlüğe giriş tarihi 3259 – 24/6/1937 4341 – 31/12/1942 [1] Bu maddedeki hadlerin on katına yükseltildiği 14/6/1937 tarih ve 3259 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde hükme bağlanmıştır. [2] Bu maddedeki hadlerin on katına yükseltilmesi konusunda 14/6/1937 tarih ve 3259 sayılı Kanun ile 25/12/1942 tarih ve 4341 sayılı Kanuna bakınız. [3] Bu maddedeki hadlerin on katına yükseltildiği konusunda 14/6/1937 tarih ve 3259 sayılı Kanun ile 25/12/1942 tarih ve 4341 sayılı Kanuna bakınız. [4] Bu maddedeki hadlerin on katına yükseltilmesi konusunda 14/6/1937 tarih ve 3259 sayılı Kanun ile 25/12/1942 tarih ve 4341 sayılı Kanuna bakınız.
|
7 | 3 | 1 |
16 MART 1336 TARİHİNDEN İTİBAREN İSTANBUL HÜKÜMETİNCE AKDEDİLEN BİLCÜMLE MUKAVELAT, UHUDAT VE SAİRENİN KEENLEMYEKÜN ADDİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 7
|
16 MART 1336
|
7/6/1920
|
16 MART 1336 TARİHİNDEN İTİBAREN İSTANBUL HÜKÜMETİNCE AKDEDİLEN BİLCÜMLE MUKAVELAT, UHUDAT VE SAİRENİN KEENLEMYEKÜN ADDİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 7 Kabul Tarihi : 7/6/1920 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 14/2/1921 Sayı: 2 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 1 Sayfa: 13 Madde 1 – İstanbul'un işgal tarihi olan 16 Mart 1336-1920 den itibaren Büyük Millet Meclisinin tasvibi haricinde, İstanbul'ca akdedilmiş veya edilecek bilumum muahedat ve mukavelat ve ukudat ve mukarreratı resmiye ve verilmiş imtiyazat ve maadin ferağ ve intikalatı ve ruhsatnameleri ile mütarekeden sonra akdedilmiş bilcümle muahedatı hafiyye ve doğrudan doğruya veya bilvasıta ecanibe verilmiş imtiyazat ve maadin ferağ ve intikalatı ile ruhsatnameleri keenlemyekündür. Madde 2 – İşbu maddei kanuniyenin icrasına Büyük Millet Meclisi Heyeti İcraiyesi memurdur.
|
7 | 4 | 1 |
ANADOLU AJANSI TÜRK ANONİM ŞİRKETİNİN 6762 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNUN 272 NCİ MADDESİNDEN İSTİSNA EDİLMESİNE DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 7
|
1/7/1960
|
6/7/1960
|
ANADOLU AJANSI TÜRK ANONİM ŞİRKETİNİN 6762 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNUN 272 NCİ MADDESİNDEN İSTİSNA EDİLMESİNE DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 7 Kabul Tarihi : 1/7/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 6/7/1960 Sayı: 10544 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 56 Madde 1 – Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun anonim şirketlere ait intibak hükümleriyle 272 nci maddesi hükmünden istisna edilmiştir. Madde 2 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 3 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. [1] Bu Kanunun başlığındaki "Geçici" kelimesi, 12/8/1960 tarih ve 55 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle kaldırılmıştır.
|
16 | 1 | 0 |
MENAFİİ UMUMİYEYE MÜTEALLİK HUSUSAT İÇİN EFRADA AİT ARAZİ İLE TAŞ OCAKLARININ MUVAKKATEN İŞGALİ HAKKINDA KANUN
|
9 Şubat 1331
|
18 Şubat 1331
|
MENAFİİ UMUMİYEYE MÜTEALLİK HUSUSAT İÇİN EFRADA AİT ARAZİ İLE TAŞ OCAKLARININ MUVAKKATEN İŞGALİ HAKKINDA KANUN Kabul Tarihi : 9 Şubat 1331 Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih: 18 Şubat 1331 Sayı: 2455 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2 Cilt: 8 Sayfa: 404 Madde 1 – Menafi umumiyeye müteallik imtiyazlı şirketler veya müteahhit veyahut emaneten hükümet tarafından icra edilecek imalat ve inşaatı nafıaya ahşaptan maada lüzumu olan her nevi gayrimenkul taş ve toprak ile levazım-ı sairei inşaiyenin ihzar ve tedariki ve inşatın hususatı sairesi için muktazi arazi meclisi idarenin on gün zarfında vereceği karar üzerine vilayetin yahut müstakil liva mutasarrıflığının kararnamei mahsusu ile ameliyat ve inşaatın hitamına kadar berayı intifa muvakkaten işgal olunur.Vilayet ya müstakil liva sermühendisi yahut inşaata nezarete memur komiserler tarafından arazinin işgali muvakkati lüzumile esbabı mucibesini ve işgal edilecek arazinin bulunduğu mahalli ve muhteviyatiyle mahiyetine ve mutasarrıfının yahut mutasarrıfı olmak üzere tanılan kimsenin isim ve şöhret ve mahalli ikametini ve arazinin ne gibi ameliyata tahsis edileceğini ve işgal olunacak kısmın mesahasını natık bir cetvele raptan ita edilecek rapor üzerine işbu kararname isdar olunacak ve rapor muhteviyatını cami bulunacaktır. Mesakin müştemilatından olan sulu ve sebze ve meyva ve çiçek bahçeleri muvakkaten işgal edilemez. İş bu kanunun bir sureti işgali muvakkat müsaadesini havi olan kararnameye raptedilir. Madde 2 – Arazinin muvakkaten işgali hakkında muvafakati tarafeyn hasıl olduğu takdirde aktolunacak mukavelenamenin bir sureti müteahhit tarafından sermühendise ve şirket tarafından inşaata nezarete memur komisere tevdi edilecektir. Madde 3 – Ashabı arazi ile şirket veya müteahhit beyninde itilaf hasıl olamadığı takdirde sermühendis yahut komiser birinci maddede beyan olunan rapor ve cetvelleri imla ve arazinin hal ve heyeti hazırasının tayin ve takdiri zımnında şirket yahut müteahhit tarafından tayin edilecek ehlihibrenin işgal edilecek mahalde isbatı vücut edeceği günü tayin eder. Sahibi arazi veya vekiline yevmi muayyeninde tarafı diğer ehlihibresile birlikte ifayı vazife etmek üzere bir ehlihibre izam eylemesi için ba ihbarname tebligatta bulunmak üzere işgal edilecek arazinin en büyük mülkiye memuruna iş'arı keyfiyet eyliyecek ve işbu muamelatın icra ve ikmal edildiği mahalli mülkiye memuru tarafından sermühendis veya komisere yahut teftişe memur olan mühendise bildirilecektir. İhbarname sahibi arazi veya vekiline, bulunamadığı takdirde ortakçısına veya kiracısına veya bekçisine ve bunlar da bulunmadığı takdirde işgal edilecek arazinin bulunduğu mahallin nahiye heyeti veya meclis idaresi riyasetine tebliğ olunur ve ihbarnamenin bir sureti kaza veya nahiye merkezlerinde hükümet konaklarına ve karyerlerde heyeti ihtiyariye içtimagahlarına talik olunur. Sahibi araziye gönderilen işbu ihbarnamenin tarihi tebliğiyle ehlihibrenin içtimaı için tayin edilen tarih laakal on günlük bir fasıla bırakılacaktır. Madde 4 – Tarafeynin ehlihibresi tayin edilen günde mahallinde biliçtima onuncu maddede muharrer tazminatın tayinine medar olacak malumatı istihsal ederler ve verecekleri karar dairesinde üç nüsha olarak zabıtname tanzim ve ziri her iki taraf ehlihibresi tarafından tahdim olunur.Bu zabıtnamelerden birisi şirkete veya müteahhide ve diğeri arazi sahibine ve üçüncüsü de sermühendise ya inşaatı teftişe memur olan komisere tevdi edilir. Madde 5 – Tarafeynden biri üçüncü maddede beyan edilen mühlet zarfında ehlihibre tayin ve izam eylemediği takdirde arazinin bulunduğu mahallin meclis idaresi veya nahiye heyeti tarafından nihayet kırk sekiz saat zarfında bir ehlihibre tayin ve mahalline izam olunur. Bu ehlihibre diğer tarafın intihap ve izam eyliyeceği ehlihibre ile birlikte tetkikatı lazıme icra eder. Madde 6 – Tarafeynin tayin edecekleri yahut tarafeynden birinin temerrüdü halinde meclisi idare veya nahiye heyetinin tayin eyliyeceği ehlihibre ile tarafı diğer ehlihibresi arasında ittifak husule gelmediği takdirde vilayet veya müstakil liva encümeni tarafından üç gün zarfında bir üçüncü ehlihibre tayin edilir ve bu üçüncü ehlihibrenin tetkikatını bil'ikmal üç nüsha olarak tanzim eyliyeceği rapor dördüncü maddede muharrer olduğu veçhile alakadarana tebliğ kılınır. Balada mezkur üçüncü ehlihibrenin tayinile tetkikatının icrası sekiz gün zarfında ikmal edilecektir. Madde 7 – Mevaddı sabıkada beyan olunan muamelatın ikmalinden sonra ısdar olunacak kararnamenin bir sureti sahibi araziye veya vekiline, bulunamadığı takdirde ortakçısına veya kiracısına veya bekçisine hemen tebliğ olunmak üzere valii vilayet ya müstakil liva mutasarrıfı tarafından işgal edilecek arazinin bulunduğu mahallin en büyük mülkiye memuruna irsal olunur. Mahallinde ashabı arazi yahut makamına kaim olacak kimse bulunmadığı takdirde kararnamenin işbu sureti kaza ve nahiye merkezlerinde hükümet konaklarına ve karyerlerde heyeti ihtiyariye içtimagahına talik edilir ve arazi sahiplerine tebliğ edilmiş hükmünde addolunur. Kararnamenin nüshai saniyesi tarafı vilayetten veya müstakil liva mutasarrıflığından sermühendise veyahut ameliyata nezarete memur bulunan komisere irsal edilir. Bunlar da kararnamenin bir sureti musaddakasını işte alakadar olan şirket veya müteahhide tebliğ ederler. Madde 8 – Mevaddı sabıkada beyan olunan muamelatın ikmalini müteakip şirket veya müteahhit ashabı arazinin tazminatı istihsali hususundaki hukuku mahfuz kalmak şartiyle birinci maddede beyan olunan meclisi idare kararına tevfikan valii vilayet ya müstakil livamutasarrıfı tarafından ita edilmiş olan kararnamede muharrer ameliyatın icrasına mübaşeret edebilecektir. Ashabı tarafından muhalefet vukuunda memurini idare ve indelhace kuvvei zabıta marifetiyle arazi işgal olunur. Madde 9 – Hitamı ameliyatta yahut ameliyat birçok seneler devam edecekse her senei ameliyenin inkızasında işgal edilen arazi üzerinde husule gelen hasarat miktarı dördüncü, beşinci ve altıncı maddelerde muharrer şerait dairesinde ehlihibre tarafından keşif ve tahmin ve takdir edilen tazminat derhal tesviye edilir. Madde 10 – Ehlihibre hasaratı vakıaya mukabil ashabı araziye itası icap eden tazminatı, atide beyan edilen kavaide göre hesap ve tahmin edeceklerdir. Evvela işkal talebinden evvel açılmış ve işletilmekte bulunmuş olan taşocaklarından maada kaffei arazi için verilmesi lazımgelen tazminatın miktarı mezkür mahallerin dördüncü madde mucibince kablelişgal takdir edilmiş olan ahvalile işgalin hitamında veyahut her senei ameliyenin inkızasında arazinin kesbettiği hali mukayese ederek araziye tari olduğu tebeyyün eden noksan kıymet üzerinden hesap edilir. Saniyen işgal talebinden evvel açılmış ve işletilmekte bulunmuş olan taşocakları için tazminatı mezkure çıkarılan taşın metre mikabının ocaktaki rayiç bedeli üzerinden takdir ve hesap edilir. Salisen depo veyahut imalat mevkii olarak işgal edilen arazi için takdir edilecek tazminat miktarı işgal müddeti zarfındaki bedeli icar ile arazii mezkurenin kableişgal bulunduğu hale icraı mesarifi noktai nazarından tahmin edilir. Madde 11 – Ehlihibre tarafından tayin ve takdir edilen tazminattan dolayı tarafeynden birinin itirazı vukuunda ait olduğu mahkemede ikamei davaya hakkı olacaktır. Bu halde tahmin edilen tazminat miktarı müteahhit veya şirket tarafından mahalli Ziraat Bankası sandığına ve bulunamayan mahalde Osmanlı Bankasına derhal depozite edilecektir. İtiraz sahibi arazi tarafından vukubulmuş ise tahmin edilen tazminat şirket veya müteahhit tarafından yüzde yirmi fazlasiyle depozite edilecektir. Müteahhit ya şirket sureti katiyede tediyesine mecbur oldukları tazminatı tamamen tesviye eylediklerini veyahut vakı olan itiraz sebebiyle neticei hükme intizaren ve ledelhace yüzde yirmi fazlasile Ziraat Bankası sandığına veya Osmanlı Bankasına tevdie mecbur oldukları mebaliği depozite olarak yatırdıklarını evrakı müsbite iraesile isbat etmeğe mecbur bulunacaklardır. Bu cihet sabit olmadıkça müteahhitlere esnayi inşaatta tesviye edilen istihkak bedellerinden alelusul tevkif edilen teminat akçelerile şirketlere evvelce tediye ettikleri kefalet akçeleri iade edilmiyecektir. Madde 12 – Ehlihibrenin gerek arazi üzerinde bulundukları gerek rapor tanzim için merkezde meşgul olacakları beher gün için yirmi kuruştan dun ve elli kuruştan efzun olmamak üzere yevmiye ita kılınacak ve bundan maada azimet ve avdet için vukubulan masarifi seferiyei hakikiyeleri tesviye edileceklerdir.Mesele mahkemeye tevdi edilmediği takdirde işbu yevmiyeler salifüzikkir nisbet dairesinde doğrudan doğruya mahallinin meclisi idaresi veya nahiye heyeti tarafından takdir edilecek ve ehlihibre mahkeme kararile tayin edilmiş ise yevmiyeleri miktarı mahkeme tarafından tayin edilecektir. Tarafeynden tayin edilen veyahut birinin temerrüdü halinde kendi namına meclisi idare veya nahiye heyeti tarafından tayin edilen birinci derece ehlihibrenin yevmiye ve masarifi seferiyeleri araziyi işgal edecek olan taraftan tediye edilir. Üçüncü ehlihibrenin yevmiye ve masarifi hakikiyesi tarafeyn ehlihibresi takdiratile üçüncü ehlihibrenin takdiri arasındaki fark ile mütenasiben vali veya mutasarrıf veyahut mahkeme reisi tarafından tarafeyne taksim edilir. Hükümet hesabına icra edilecek keşif ve tahminler için gönderilen ehlihibrenin yevmiye ve masarifi muvakkaten arazinin işgalini mucip olan ameliyatı inşaiyeye mahsus mebaliğden tesviye edilir. Ehlihibrenin talebi vukuunda yevmiyeleri alelhesap suretile kendilerine tesviye olunur. Alelhesap tediyatın miktarı ehlihibreye verilecek yevmiye ve masarif mecmuunu tecavüz edemez. Araziyi işgal eden taraftan üçüncü ehlihibreye vukubulacak tediyat tamamen taayyün edip de tarafeyne tefrik edildikten sonra işbu masrafın arazi sahibine isabet eden miktarı kendisine tediye edilecek tazminattan tevkif edilir. Madde 13 – İnşaatın bir müteahhide ihale edilmiyerek doğrudan doğruya tarafı hükumetten emaneten icrası halinde işgali muvakkat muamelatı aynı surette icra edilir. Şu kadar ki bu halde keşfi arazi ve takdiri tazminat için şirket veya müteahhit tarafından tayin olunacak ehlihibre doğrudan doğruya hükumet tarafından tayin edilir. Madde 14 – İşbu kanun Takvimi Vekayi ile neşri tarihinden itibaren on beş gün mürurunda meriulicradır. Madde l5 – İşbu kanunun icrayı ahkamına Nafia ve Dahiliye ve Adliye Nazırları memurdur. (Kuvvei icraiyece 12 Rebiülahır 1332 ve 25 Şubat 1329 tarihinde tanzim vemuvakkaten mevkii tatbika vazolunan işbu kanun layihası 28 kanunusani 1331 tarihinde meclisi umumice tadılen kabul edilmiştir.)
|
21 | 1 | 0 |
TESEÜLÜN MENİNE DAİR NİZAMNAME [1]
| null | null |
TESEÜLÜN MENİNE DAİR NİZAMNAME [1] Kabul Tarihi : 16 Kânunusani 1311; 13 Şaban 1313 Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarihi: – Sayı: – Düstur : Tertip: 1 Cilt: 7 Sayfa: 48 Madde 1 – İşbu nizamname darülâcezenin bilinşa küşadiyle kabulünden itibaren mevkii icraya vazolunacaktır. Madde 2 – Tedariki maişete mâni ilel ve eskam sahibi olmakla beraber şer’an infakiyle mükellef kimsesi bulunmayanların ve şer’an infaklariyle mükellef akraba ve müteallikatı olup da akraba ve müteallikatının kendilerini geçindirmekten âciz bulundukları mensup oldukları dairei belediyeden musaddak mahalleleri ilmühaberiyle tebeyyün eden malûlinin infak ve idareleri için umumi darülâceze tesis ve kûşat edilmiştir. Madde 3 – İşbu darülâcezede zükûr ve inası fıkraya ayrı ayrı daireler ve koğuşlar ve bunları işgale mahsus sanayihaneler tesis edilecek ve her birinin mensup olduğu mezhebe göre talim ve terbiyelerine itina olunacaktır. Madde 4 – İlel ve emrazı olanların tedavisinde mahsus olarak biri zükûr ve diğeri inas için darülâcezede iki hastahane inşa olunmuştur. Madde 5 – Darülâcezenin idarei dahiliyesi Dahiliye Nezaratince intihap ve makamı sadareti uzmaya inha ile bilistizan şereftaallûk buyurulacak irade üzerine tâyin olunacak bir müdüre ve muamelâtı umumiyesi mahsusan teşkil olunacak bir heyete mühavveldir. İşbu heyetin rıyaseti fahri olarak şehremaneti memurininden intihap ve babıâlice tasdik edilecek bir zata tevdi edileceği gibi âzası dâhi kezalık fahri olarak babı fetva ile evkaf ve zaptiye nezaretleri memurininden tâyin ve rum ve ermeni ve katolik ve yahudi milletleri patrik ve hahamhanelerince tensip edilecek birer zattan mürekkep olacaktır. Madde 6 – İşbu heyeti idarenin vezaif ve darülâcezenin sureti idaresi bir nizamnamei dahili ile tâyin olunmuştur. Madde 7 – İşbu darülâcezenin varidatı dairei belediyece noksanülvezn olarak zaptedilecek ekmeklerden saniyen Dersaadette bulunan bilcümle tiyatroların duhuliye biletlerinden heyeti idare marifetiyle tanzim olunacak yirmişer ve kırkar paralık pullar ile biletin esmanı itibariyle istifa edilecek mebaliğden salisen ihtiyari olarak istihsal olunacak ve cevami ve meâbit kapılarına sandıklar vaz ve talikle toplanacak ianattan rabian bigayri tahsis fıkaraya vasiyet olunacak akçelerle cemaatı ahaliye beyninde gurebaya mahsus olarak cemedilecek ianattan ve maadine ve sair teşebbüsata dair verilecek imtiyazattan suveri münasibe ile alınacak mebaliğden ve balâdan beyan olunan vesaite kıyasen hal ve maslahat icabınca heyeti idarece bulunacak ve babıâlice tensip olunacak sair varidattın mürekkep olacaktır. Madde 8 – Malûl ve bikes olup da darülâcezeye müracaat etmeyerek teseül etmekte olduğu zabıta ve memurini belediyece müşahade olunan eşhastan İstanbullu olanlar âcezehaneye ve taşralı bulunanlar memleketlerine gönderilecek ve halkı iz’aç etmiyen ve bir san’at vesilesiyle teseül eyleyenler müstesna tutulacaklardır. Madde 9 – İşe ve güce muktedir olduğu halde tese’ül edenler zabıtaca derdest edilerek bunlardan İstanbullu olanlar veya taşralı olup da İstanbul’da tavattun etmiş bulunanlar zabıtaca kefalete rapt ile salıverilecekler ve taşra ahalisinden bulunanlar dahi mahalleri devairi belediyesince işgal olunmak üzere memleketlerine iade olunacaklardır. Mükerrirlerden İstanbullu bulunanlar taşraya teb’it edileceklerdir. İslâhhane ve sanayihanesi bulunan mahallerden gelen eşhas darülâczeye konulmayıp mahalli mezkûrde barındırılacaklardır. Madde 10 – Dahiliye Nezareti işbu nizamnamenin icrasına memurdur. [1] TBMM’nin 8/6/1933 tarih ve 772 sayılı Kararında, bu Nizamname hükümlerinin darülacezesi tesis edilmiş veya edilecek belediyelerde uygulanacağı belirtilmiştir.
|
20 | 1 | 0 |
ECANİBİN HAKKI İSTİMLAKİ KANUNUNUN BİRİNCİ MADDESİNDE İSTİSNA OLUNAN EŞHASIN EMLAK VE ARAZİSİNE MAHSUS KANUN [1]
|
21 Şubat 1298
| null |
ECANİBİN HAKKI İSTİMLAKİ KANUNUNUN BİRİNCİ MADDESİNDE İSTİSNA OLUNAN EŞHASIN EMLAK VE ARAZİSİNE MAHSUS KANUN [1] Kabul Tarihi : 21 Şubat 1298; 25 Rebiülahır 1300 Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarih: – Sayı: – Yayımlandığı Düstur : Tertip: 1 Cilt: 3 (Zeyl) Sayfa: 96 Madde 1 – Anasıl tebaayı Osmaniyeden iken Tabiiyeti Osmaniye Kanununun neşrinden mukaddem tebdili tabiyet etmiş olupta senedatı ahdiye mucibince tarafı Devleti Aliyyeden tabiiyeti ecnebiyeye duhulleri kabul ve tasdik olunmuş olanlar ve kanunu mezkurun neşrinden sonra ahkamına muvafık surette tebdili tabiyet edenler, Ecanibin istimlakine dair 7 Safer sene 1284 ta-rihli kanunun vezaifi mahsusa tahtında tayin eylediği kaffei hukuktan müstefit olurlar. Ancak tabiiyetine girdikleri Devletin zikrolunan İstimlak Kanununa merbut mazbatayı imza etmiş olmaları şarttır. Madde 2 – Devleti Aliyyeden mezuniyeti resmiye istihsal ekmeksizin tebdili tabiiyet edipte tarafı Devleti Aliyyeden tabiyeti ıskat olunan eşhas Memaliki Osmaniyede istimlak ve tevarüs hakkından mahrum olurlar. Madde 3 – Maddei sabıkada gösterildiği üzere hakkı istimlak ve tevarüsten mahrum olacak eşhasın akaratı memlükesi tebeayı Devleti Aliyyeden bulunan veresesi beyninde emvali menkule gibi taksim olunur. Ancak Arazi Kanununun 110 uncu ve 111 inici maddeleri ahkamınca o makulelerin arazii emiriye ve mevkufede hakkı tapuları kalmaz. Ve tebdili tabiiyetlerinden mukaddem uhdelerine geçmiş olan arazii emiriye ve mevkufe dahi varislerine intikal etmeyip mahlül olur ve bu muamele icareteynli musakkafat ve müştegalatı vakfiye hakkında da ayniyle caridir. Madde 4 – Adliye ve Maliye Nezaretleri işbu kanunun icrasına memurdur. [1] Bu Kanun; Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 20.9.1990 tarih ve Esas 1991/1666, Karar 1991/4726 Sayılı Kararı ile yürürlükte olduğu doğrultusunda karar verilmesi üzerine külliyata alınmıştır.
|
22 | 1 | 0 |
DARÜLACEZE NİZAMNAMESİ [1] [2] [3]
|
12 Nisan 1332
|
15 Nisan 1332
|
DARÜLACEZE NİZAMNAMESİ [1] [2] [3] Kabul Tarihi : 12 Nisan 1332 Yayımlandığı Takvimi Vakayi : Tarihi: 15 Nisan 1332 Sayı: 2511 Düstur : Tertip: 2, Cilt: 8, Sayfa: 901 BİRİNCİ FASIL Ahkâm-ı Umumiye Madde 1 - Dersaadette doğrudan doğruya Dahiliye Nezaretine merbut ve müstakil bütçeye mâlik bir Darülaceze vardır. Madde 2 - Darülaceze şuabatı atiyeye münkasımdır : 1 - Zükûr Şubesi, 2 - İnas Şubesi, 3 - Çocuklar Şubesi, 4 - İrzahane İşbu dört Şube tamamen yekdiğerinden ayrıdır. İKİNCİ FASIL Memurin Madde 3 - Darülaceze müdürü ile sertabibi Dahiliye Nazırı tarafından intihab ve ba İrade-i Seniyye tayin olunur. Tabib ve eczacılar ve muhasebeci ve veznedar ve başkatip ve debboy ve kiler ve mubayaa memurları müdürün işarı üzerine dahiliye Nazırı tarafından ve diğer memurin ve müstahdemin doğrudan doğruya müdür tarafından tayin olunur. Madde 4 - Darülaceze Müdüriyeti ile Sertababet vazifesinin bir şahıs uhdesinde içtimaı caizdir. Madde 5 - Darülaceze memurları mükâfat ve mücâzat hususâtında Memurin-i Dahiliye Nizamnamesine tabidirler. Madde 6 - Darülacezenin Kâffe-i umur ve muamelâtından dolayı müdür ve sertabib Dahiliye Nezaretine ve Darülaceze memurin ve mustahdemini müdüre karşı mesuldürler. Umur-ı sıhhiyeye müteallik vezaiften dolayı memurin ve mustahdemin sertabibe karşı dahi mesuldürler. Madde 7 - Darülaceze muhasebecisi ile veznedarı ve kiler ve debboy ve mübayaa memurları Kefalet Nizamnamesi ahkâmına tevfikan kefalete rabtolunacaklardır. Madde 8 - Darülaceze'de müdürün riyaseti tahtında olmak üzere sertabib ve muhasebeci ve başkatip ve eczacıbaşıdan mürekkeb bir heyet-i daime vardır. Madde 9 - Heyet-i daime, müdür tarafından berayı istişare havale ve tevdi olunacak hususat ile beraber Darülacezenin mekûlât ve mahrukat ve melsubat ve edviye ve echize gibi bilcümle levazımını münakasa veya lüzumuna göre mubayaa suretiyle tedarik etmek vazifiyle mükelleftir. (Ek: 5 Teşrini Evvel 1336 (1920) Münakasa ve mubayaa muamelâtının hın-i icrasında meclis-i idarece işbu meclis azasından ekseriyet-i a'ra ile bir sene için intihab olunacak iki zat heyet-i daimede aza sıfatıyla hazır bulunur. ÜÇÜNCÜ FASIL Heyet-i İdare Madde 10 - Darülaceze bütçesinin tedkik ve tasdiki ve ledelicap Darülaceze Nizamnamesinin teklif-i tadili ve inşaatı cedideye dair tedkikat ve müzakerat icrası ile mukarrerat itası ve Darülacezenin tevsi-i hidamatına ve tezyid-i varidatına hadim vesaitin taharrisi ile bu babda tedabir-i lazime ittihazı vazifiyle mükellef bulunmak ve aded -i azası yediden ekall olmamak üzere Dahiliye Nazırı tarafından mansub bir meclis-i idare vardır. Madde 11 - Meclis-i idareye Dahiliye Nazırı riyaset eder. Dahiliye Nazırının bulunmadığı zamanlarda vazife-i riyaseti ifa etmek üzere aza meyamından biri nazır tarafından reis-i sâni tayin olunur. Meclise ittihaz olunacak tedbir ve kararlar Dahiliye Nezaretinin tasvibiyle ifaz olunur. DÖRDÜNCÜ FASIL Aceze ve Etfalin Suret-i Kabul ve İdaresi Madde 12 - Darülaceze'ye ancak Dersaadet'de mütevellid veya mütevattın olub da alil veya amelmande ve temin-i maişete kâfi mala gayrimalik olmakla beraber kesbden de aciz bulunduğu halde Dersaadet'de veya taşrada şer'an infakıyle mükellef ve zi-kudret kimsesi mevcut olmayanlar ve lakiydler kabul olunurlar. Bu şeraiti haiz olanlardan Darülaceze'ye duhul için müracaatta bulunanlar Darülaceze İdaresince tanzim olunacak matbu ilmühaberleri mahalleri heyet-i ihtiyariyesine imlâ ve belediye daireleriyle belediye tabiplerine tasdik ettirdikten sonra ve zabıtaca sevk edilecek kesân dahi ilmühabere hacet kalmaksızın kabul olunacaklardır. Gerek bu iki suretle gelecekler, gerek doğrudan doğruya Darülacezeye müracaat edecekler her halde kablel kabul Darülaceze İdaresince muayene-i tıbbiyeye tabi tutulacak ve işbu nizamnamede muayyen kâffe-i şeraiti hâiz olub olmadıkları bittetkik şeraiti hâiz olmayanlar reddolunacaktır. Madde 13 - Darülaceze'ye alınacak etfalin haklarında zabıt varakası varsa bunun münderacatı ve vucüdlarında görülen alaim ve işarat-ı farika defter-i mahsubuna kaydedilecektir. Madde 14 - Darülaceze'ye emraz-ı akliye ile musâb ve cüzzam illetine mübtelâ olanlar kabul edilmez. Ancak emraz-ı sâriye ve cildiye ile musap olanlar şerait-i kabulü haiz bulunmakla beraber hastalıkları kabil-i tedavi ise mevcut hastahanelerden birine sevk olunarak tedavi edildikten sonra Darülaceze'ye kabul edilir. Madde 15 - Alil ve amel-mande olduğu halde esbab-ı maişeti mevcut olanlardan müracaat edenlerin ücret ile Darülaceze'ye kabulü caiz olduğu gibi kendisini iaşeye kâfi emvalini ölünceye kadar görüp gözetmek şartiyle Darülaceze'ye hibe veya ferağ edenler dahil kabul olunabilir. Madde 16 - Darülaceze'ye onbeşinci maddede beyan olunanlardan maa'da işbu nizamname mucibince kabul olunan eşhasa ait menkul ve gayrimenkul emval ve nukûd ile maaşat ve varidata Darülaceze İdaresince vaz-ı yed olunur. Bunlardan kâffe-i miktarı iaşe ve müdavat ve ilbasları mukabilinde idarece mahsub edilerek fazlası hıfz ve Darülaceze'den hin-i hurclarında kendilerine i'ta olunur. Madde 17 - Darülaceze'ye kabul olunan çocuklar ancak evlatlık ittihaz edilmek üzere talimatnamede gösterilen evsafı haiz kimselere bâ mukavelename verilir. Madde 18 - Darülaceze'de vefat edenlerin idarece vaziyed edilmiş emval ve nukûd ve maaşat ve varidatı var ise bunlardan evvel emirde teçhiz ve tekfin masarifi ve saniyen mütevâffanın hal-i hayatında iaşesi için darülaceze tarafından sarf olunan mebaliğ istifa olunduktan sonra bakiyesi vereseye aid olur. Madde 19 - Darülaceze'ye kabul edilenliren şer'an infak ve iaşesiyle mükellef ve zi-kudret akrabası zuhur ettiği halde bunlar akrabalarına teslim olunur. Şer'an infakıyla mükellef olmayan zi-kudret bir kimse tarafından taleb edildiği ve infak ve iaşesi dahi taahüd olunduğu halde o gibilere teslimi caizdir. Madde 20 - Aceze ve etfalin mezuniyet ve akraba ve taallükatıyla mülakat ve taam ve teneffüs ve yatıp kalkma ve sanayihanelerde devam gün ve saatleri sertabib ile bilistişare müdür tarafından tayin olunur. Madde 21 - Acezeden işe muktedir bulunanlar mevcut sanayihanelerde kabiliyet-i yediyye de dimaiyyeleri ile mütenasip sanatlarla işgal edilecekdir. Darülacezede terzilik ve kunduracalık ve marangozluk ve çorabçılık ve demircilik ve nessaclık misillü en ziyade işe yarayan ve her vakit lazım olun sanatlar işletdirilecekdir. Masnuat, Dahiliye Nezaretinin tensib edeceği zaman ve mahalde füruht olunacak ve hasıl olan temettudan sanayihanelerde çalışan ecaze ve etfalin yevmiyeleri çıktıktan sonra mütebaki miktar Darülacezeye irad kaydedilecektir. BEŞİNCİ FASIL Darülaceze'nin Bütçesi ve Menabi-i Varidatı Madde 22 - Darülaceze'nin bütçesi (Heyet-i Daime) ce bittertib meclis-i idarece tetkik ve kabul edildikten sonra Dahiliye Nezaretince tasdik olunur. Madde 23 - Darülaceze varidatı âtideki mevaddan mürekkebdir : 1 - Senedat-ı Hakaniye varaka bahalarına zamolunan miktar yekûnuna karşı hazine-i maliyeden maktuan verilen Senevi (800.000) gruşdan, 2 - Şirket-i Hayriyenin Boğaziçi'ne işleyen vapur biletlerinin azimet kısmına zamedilen on paraya mukabil maktuan alınan (7000) liradan, 3 - Sevahil-i mütecavireye işleyen seyr-i sefain idaresi biletlerine zamedilen on paranın miktar-ı hasılından, 4 - Dersaadet'de icray-ı lu'biyyat eden bilcümle tiyatro ve sinemalar ile patinaj ve her nev-i oyun mahalleri duhuliye biletleri üzerinden ve umur-ı hayriye için tertib olunan müsamere vesaire biletlerinden yüzde on hesabiyle teraküm edecek olan miktardan, 5 - Bigayr-i tahsis fukaraya vasiyyet olunacak akçalarla cemaat ve ahali beyninde gurabaya mahsus olarak cemedilecek ve veladet-i Peygamberi ve cülûs-ı hümayuna müsadif günlerde toplanacak iânât hasılatından, 6 - Maadin ve umur-ı nafia imtayazat sahiplerinin birrıza ita ettikleri mebâliğden, 7 - Belediyelerce noksan ül vezn olarak zabtedilecek ekmeklerden ve hilaf-ı tenbih hareket etmelerinden dolayı esnaftan müsadere edilip muzır bulunmayan me'kûlât ve meşrubatdan, 8 - Darülaceze'deki imalathanelerin hasılatından, 9 - Onbeşinci ve onaltıncı maddeler mucibince istifa olunacak ücûratdan mütehassil mebâliğden, 10 - Darülaceze'ye ait emval-i gayrimenkule varidatından, 11 - Darülaceze namına vukubulan mevhubat ve teberruatdan, 12 - İstanbul Vilayeti'nin hususi bütçesinden muaveneten verilecek muhassasatdan, 13 - Şehremanetince muaveneten verilecek mebliğden, 14 - Varidat-ı müteferrika-i sariden ibarettir. Menabi-i mezkûreden başka Cumhurbaşkanının takdir ve tayin edeceği cihitlerden dahi Darülaceze'ye varidat temin edilir. [4] ALTINCI BÖLÜM Mevadd-ı Şettâ Madde 24 - Meclis-i İdarenin ve müdür ve sertabib ve memurin ve müstahdemin-i sairenin umur ve muamelatını mübeyyin bir talimatname yapılacaktır. Madde 25 - Darülaceze memurin ve müstahdeminine ve aceze ve eytama verilecek et'ıme listeleri ve istimal olunacak elbise ve çamaşır hakkındaki cedveller için hususi talimatname tanzim olunacaktır. Madde 26 - Bir Nizamname-i mahsus ile "dulhane" tesis ve teşkil edilinceye kadar elyevm Darülaceze'de bulunan dulların iaşesine devam olunacaktır. Madde 27 - Darülaceze'deki etfal üç yaşına vusullerini müteakib darüleytamlara devr ve tevdi olunurlar. Madde 28 - Bu nizamname tarih-i meşrinden itibaren meridir. Madde 29 - Bu nizamnamenin icrasına Dahiliye Nazırı memurdur. DARÜLACEZE NİZAMNAMESİ’NE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası Darülaceze Nizamnamesi’nin değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/703 23 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] Bu Nizamnamenin 6/7/1993 tarih ve 3702 sayılı Kanuna Uymayan hükümleri ile 1/7/1948 tarih ve 5237 sayılı Kanuna uymayan hükümleri ve duhuliye biletlerine ait hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. [2] 15/10/1924 tarih ve 979 sayılı Kararname ile; Vilayetten gönderilecek malülinin (sakal ve hastalıkların) de kabul edilmesi şartıyla Darülaceze Şehremanetine (Belediye 'ye) devredilmiştir. [3] Darülaceze Müessesesi Müdürlüğü 31/8/2(107 tarihli ve 26629 sayılı Resmî Gazete 'de yayımlanan 30/8/2007 tarihli ve D-l-2007-544 sayılı Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi ile Başbakanlığa bağlanmıştır. [4] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 108 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “hükümetin” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir.
|
37 | 4 | 1 |
BELEDİYE OPERA VE TİYATROLARI SANATKAR, MÜTEHASSIS, HİZMETLİ VE STAJYERLERİNE VERİLECEK ÜCRETLER HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 37
|
20/7/1960
|
30/7/1960
|
BELEDİYE OPERA VE TİYATROLARI SANATKAR, MÜTEHASSIS, HİZMETLİ VE STAJYERLERİNE VERİLECEK ÜCRETLER HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 37 Kabul Tarihi : 20/7/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 30/7/1960 Sayı: 10565 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 121 Madde 1 – Belediye Opera ve Tiyatroları Sanatkar, mütehassıs hizmetli ve stajyerlerine, Devlet Tiyatroları Kuruluşu hakkındaki 5441 sayılı kanunun 7 ve 6629 sayılı kanunla değiştirilen 8 inci maddelerinde yazılı esaslar ve aynı kanunun 7244 sayılı kanunla değiştirilen 10 uncu maddesinde belirtilmiş olan hadler dahilinde ücret verilir. Ancak, Belediye Meclisleri; bahsi geçen sanatkar, mütehassıs hizmetli ve stajyerler için mezkür değişik 10 uncu maddede gösterilen asgari hadlerden daha aşağı ücret tesbitine yetkilidirler. Geçici Madde 1 – (37 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanunun neşrinden evvel İstanbul Belediyesi Tiyatroları ve Operası sanatkar, mütehassıs hizmetli ve stajyerlerinde istihdam edilmiş olanların 1/3/1960 tarihinden sonraki ücretleri de 1 inci maddede yazılı esaslar dairesinde ödenir. Madde 2 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 3 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. [1] 16/8/1960 tarih ve 55 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle Kanunun başlığındaki "Geçici" ibaresi kaldırılmıştır.
|
57 | 4 | 1 |
ANADOLU AJANSININ MALLARI VE PERSONELİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 57
|
12/8/1960
|
19/8/1960
|
ANADOLU AJANSININ MALLARI VE PERSONELİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 57 Kabul Tarihi : 12/8/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 19/8/1960 Sayı: 10582 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 217 Madde 1 – Anadolu Ajansı malları Devlet malı sayılır. Bu mallar aleyhine cürüm işleyenler hakkında umumi hükümler dairesinde kovuşturma yapılır. Madde 2 – Anadolu Ajansı personeli Türk Ceza Kanununun tatbikatında, memur sayılır. Madde 3 – Anadolu Ajansında İdare Meclisi üyeliklerine ve diğer vazifelere tayin edilecek memurlar hakkında 788 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükmü uygulanamaz. Ek Madde 1 – (Ek:6/2/2014-6518/4 md.) Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 379 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki oran sınırlamasına tabi olmaksızın, kendi paylarını, doğrudan veya dolaylı bir şekilde, ivazlı veya ivazsız olarak iktisap edebilir ya da rehin olarak kabul edebilir. Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi tarafından kendi payları iktisap edilirken, 6102 sayılı Kanunun 379 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki şart aranmaz. Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi sermaye artırımına katılabileceği gibi, Ajans Yönetim Kurulu sermaye artırımı neticesinde kullanılmayan rüçhan haklarının Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketinin kendisi tarafından kullanabileceğine de karar verebilir. Bu madde kapsamında Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi tarafından iktisap edilen paylar üzerinde Hazinenin intifa hakkı vardır. Söz konusu intifa hakkı, Hazine Müsteşarlığı tarafından kullanılır. İntifa hakkı, paylar Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi tarafından iktisap edildikçe iktisap tarihinden itibaren bir ay içinde Şirket pay defterine işlenir ve tescil edilir. Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi tarafından iktisap edilen paylar, genel kurul toplantı nisabının hesaplanmasında ve kâr payı gibi hakların dağıtımında dikkate alınır. Şirketin herhangi bir nedenle sona ermesi hâlinde söz konusu paylara ait mülkiyete bağlı haklar intifa hakkı sahibi olan Hazineye geçer. Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi tarafından iktisap edilen payların halka arzı veya sair yöntemlerle satışı, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde gerçekleştirilir. Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi tarafından iktisap edilen veya rehin olarak alınan paylar hakkında 6102 sayılı Kanunun 384 üncü ve 385 inci maddeleri uygulanmaz. 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Mali ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 3/12/2010 tarihli ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu, 2/4/1987 tarihli ve 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu, 9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ile bunların ek ve değişikliklerine ilişkin hükümler Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi hakkında uygulanmaz. Geçici Madde 1 – (57 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanunun neşri tarihinden evvel Anadolu Ajansının malları aleyhine işlenmiş olan suçlar hakkında da bu kanun hükümleri tatbik olunur. Madde 4 – Bu kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer. Madde 5 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 57 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 57 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 6518 Ek Madde 1 19/2/2014
|
66 | 3 | 1 |
İSTİKLAL MADALYASI KANUNU Kanun Numarası : 66
|
29/11/1920
|
4/4/1921
|
İSTİKLAL MADALYASI KANUNU Kanun Numarası : 66 Kabul Tarihi : 29/11/1920 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 4/4/1921 Sayı: 9 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 1 Sayfa: 111 Madde 1 – (Değişik: 4/12/1924 - 525/1 md.) İstiklal madalyası bilfiil kıta başında, cephede veya dahili isyanları teskinde hamaset ve fedakarı asarı gösteren erkan, ümera ve zabitan ve efrat ve milli kahramanlara ve cephe gerisinde ulvi maksadın husulü için mesai ibraz edenlere ve istiklali milli uğrunda fedayı hayat eden şehitlerin büyük oğluna, yoksa büyük kızına, yoksa pederine, o da yoksa validesine, o da yoksa zevcesine verilir. [1] Madde 2 – Davayı muhik ve meşruumuzu ihzar ve bunu müdafaa eden Büyük Millet Meclisi azalarına birer madalya verilir. Madde 3 – Birinci madde mucibince madalya ahzine kesbi istihkak edenlerin esbabı mucibesini gösterir inhalar Heyeti Vekiliye gönderilir. Heyetçe muvafık görüldükten sonra Büyük Millet Meclisince kabul ve tasdikı halinde ita olunur. [2] Madde 4 – Büyük Millet Meclisinin munakit bulunduğu mahalde Meclis huzurunda ve Meclis Reisi tarafından taşralarda en büyük kumandan ve mülkiye memuru huzuriyle merasimi mahsusa ile madalyaya kesbi istihkak eden asker ise kumandan ve mülkiyeden ise mülkiye memuru tarafından talik olunur. Madde 5 – Büyük Millet Meclisi azalarına verilecek madalyanın şeridi yeşil ve cephede bulunanların kırmızı ve cephe gerisinde olanların beyaz olacak. Şu kadar ki mebus olup ta aynı zamanda cephede bilfiil hidematı mesbuk ve birinci madde mucibince de madalyaya kesbi istihkak edenlerin şeridi nısfı yeşil ve nısfı diğeri kırmızı olacaktır ve bu bapdaki teklifin Meclis Reisinin inhasiyle Büyük Millet Meclisince kabul ve tasdikı lazımdır. Madde 6 – (Değişik: 8/4/1925 - 607.) İşbu madalya sağ meme üzerine ve her gün talik edilebilir. Madde 7 – Hukuku medeniyeden ıskat ve cinayetle mahkum olanların hakkı talikı olamaz. Fakat madalya hatıra olarak veresesine intikal eder. Madde 8 – Yalnız bir nevi olan işbu madalyanın şekli ve şeritleri bir numaralı levhada gösterilmiştir. Madde 9 – Efrat ile zabitan ve küçük zabitan müstesna olmak üzere madalya harcı olarak üç lira alınır. Madde 10 – İşbu madalya ashabına memurini mülkiye ve askeriye ile bilumum zabıta ve saire tarafından hürmeti mahsusada bulunulacaktır. Ek Madde 1 – (12/12/1923 tarih ve 381 sayılı Kanunun numarasız maddesi olup ek maddeye çevrilerek teselsül için numaralandırılmıştır.) Hidematı fevkalede ve fedakaraneleri görülenlere verilecek olan İstiklal Madalyası, İstiklal mücadelat ve muharebatının mebdei olan 15 Mayıs 1335 ten seferberliğin tarihi hitamı olan 1 Teşrinisani 1339 tarihine kadar sebkeden hidemata mukabil ita kılınır. Ek Madde 2 – (4/12/1924 - 525 sayılı Kanunun 2 inci maddesi hükmü olup ek madde haline getirilmiştir.) İstiklal madalyasını hamil olanlardan vefat edenlerin istiklal madalyası erkek oğullarının en büyüğüne, erkek oğlu yoksa kız çocuklarının büyüğüne,yoksa pederine, o da yoksa validesine, o da yoksa zevcesine intikal eyler. Bunların vefatından yine bu suretle intikal eder. Bunlardan biri vefat edipte tertip dahilinde varis bulunmadığı halde diğer tabakada bulunanlara veya onların veresesine aynı suretle intikal eyler. (Ek fıkra: 15/1/1927-958/1 md.) Muteveffanın madalyasının bu madde mucibince intikal edeceği mirasçısı, İstiklal Madalyası ile taltif olunmuş ise,madalya,bu maddedeki sıra mucibince İstiklal Madalyası olmıyan mirasçıya intikal eder. Ek Madde 3 - (4/12/1924 - 525) sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup ek madde haline getirilmiştir.) 17 Rebiyülevvel 1339 ve 29 Teşrınisani 1336 tarihli kanunun yedinci maddesindeki intikal dahi ikinci maddeye göre cereyan eder. [3] Ek Madde 4 – (30/5/1926 tarih ve 869 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) 15 Mayıs 1335 tarihinden İzmir'in tarihi istirdadı olan 9 Eylül 1338 tarihine kadar milli orduda vazife almış berri, bahri, havai ve jandarma erkan,ümera ve zabitaniyle mensubin ve memurin ve efradı askeriyeden elyevm müstahdem bulunan veyahut tekaüt istifa veya terhis suretiyle ordudan infikak etmiş olanlardan şimdiye kadar İstiklal madalyası almamış bulunanlara ve şehadet veya vefat suretiyle üful eylemiş bulunanların ailelerine kırmızı şeritli İstiklal madalyası verilir. (Değişik ikinci cümle: 26/2/2008-5742/1 md.) Millî istiklal uğrunda hayatını kaybeden şehitler ile madalyaya hak kazandığı halde madalya almadan vefat edenlerin erkek çocuklarının en büyüğüne, erkek çocuğu yoksa büyük kızına, yoksa babasına, o da yoksa annesine, o da yoksa eşine, o da yoksa sıralı mirasçıların belirtilen sırası dahilindeki çocuklarına, o da yoksa diğer tabakada bulunanlara veya onların sıralı mirasçılarına müracaatı dahilinde madalya verilir. (Ek fıkra: 15/2/1934 - 2597/1 md.; Değişik ikinci fıkra: 26/2/2008-5742/1 md.) Bu Kanun uyarınca madalyaların verilmesi ile mirasçısına intikal işlemleri Milli Savunma Bakanlığınca yapılır. Ek Madde 5 – (30/5/1926 tarih ve 869 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) İkinci maddede muharrer tarihler zarfında Anadoluya gelerek Milli Mücadeleye iştirak etmiş ve şimdiye kadar beyaz şeritli İstiklal madalyasiyle taltif edilmiş olan ordu mensubininin madalya şeritleri kırmızıya tahvil edilir(1). Ek Madde 6 – (30/5/1926 tarih ve 869 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanun mucibince yapılacak teklifat Riyaseticumhurun tasdikından sonra İstiklal madalyaları vesaikı Müdafaai Milliye Vekaletince imla ve imza olunarak sahibine ita olunur. Ek Madde 7 – (30/5/1926 tarih ve 869 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) Hukuku medeniyeden iskat veya cinayetle mahkum olanlarla casusluk yapan ve ordudan firar edenler ve alelıtlak 25 Eylül 1339 tarihli kanunun birinci maddesine tevfikan nisbeti askeriyesi kat'edilenler, ikinci madde hükmünden istifade edemezler. [4] Ek Madde 8 – (26/2/1927-977 sayılı ek Kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.) İstiklal Madalyası Kanununun üçüncü maddesinde, musarrah inha ve istida ve müracaatlar makamatı aidesince 1 Teşrinisani 1926 tarihine kadar kabul olunur. Ek Madde 9 – (26/2/1927-977 sayılı ek Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.) Büyük Millet Meclisince yapılacak tetkikat zamana tabi değildir. Ek Madde 10 – (26/2/1927-977 sayılı ek Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.) Milis efradından veyahut efradı ahaliden olup da ordu kadrosu haricinde istiklali milli uğrunda hayatını feda etmiş olanların ailelerine verilecek olan kırmızı şeritli İstiklal Madalyası muamelesini ifaya, 30 Mayıs 1926 tarih ve 869 numaralı kanun mucibince, Müdafaai Milliye Vekili mezundur. [5] Ek Madde 11 – (26/1/1939 tarih ve 3579 sayılı Kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) 15 Mayıs 1335 tarihinden İzmir'in istirdat tarihi olan 9 Eylül 1338 tarihine kadar milli orduda vazife alan numara ve adları bağlı listede yazılı muhtelif sınıf alay sancaklarına birer istiklal madalyası verilir. İSTİKLAL SAVAŞINDA ORDUDA VAZİFE ALAN ALAYLAR LİSTESİ Piyade Alayı Suvari Alayı Topçu Alayı Numarası Numarası Numarası 1 1 1 2 2 2 3 3 3 4 4 4 5 5 6 6 6 7 7 9 8 8 10 11 9 11 12 10 12 14 11 13 15 12 14 16 13 15 17 14 16 20 15 17 23 16 18 41 17 19 57 18 20 61 19 21 Sarıkamış ağır 23 23 topçu alayı 24 24 25 27 26 28 28 29 29 33 30 34 31 36 32 37 33 38 34 53 35 54 36 55 37 21 38 39 40 41 42 43 44 45 Piyade Alayı Suvari Alayı Topçu Alayı Numarası Numarası Numarası 46 47 50 51 52 53 54 55 56 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 73 126 127 131 135 159 174 176 189 190 Iğdır Hudud alayı Kızılçaçak alayı Caksu alayı Borçka alayı Van alayı 24/4/1940 tarih ve 3807/1 md. ile eklenenler : 27 dağ. alayı 48 dağ. alayı 132, 143, 172 piyade alayı 5, 9 topçu alayı 1, 2, 4, 10 müstahkem mevki topçu alayı Madde 11 – İşbu kanunun icrayı ahkamına Büyük Millet Meclisi memurdur. Madde 12 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren mer'iyülicradır. 66 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR ÇİZELGE Kanun No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Yürürlüğe giriş tarihi 381 – 12/12/1923 525 – 29/11/1924 607 – 8/4/1925 869 – 20/6/1926 958 – 24/1/1927 977 – 8/3/1927 2597 – 11/12/1934 3579 – 7/2/1939 3807 – 30/4/1940 5742 Ek Madde 4 6/3/2008 [1] Bu madde ile ilgili olarak 1,2,4,5,6,7 ve 11 inci ek maddelere bakınız. [2] Bu hükmün uygulanmasında ek 8 inci maddeye bakınız. [3] Bu maddede sözü edilen 2 nci madde ek madde 2 haline getirilmiştir. [4] Bu madde metninde sözü edilen 2 nci madde teselsül nedeniyle ek madde 4 olmuştur. [5] 30 Mayıs 1926 tarih ve 869 sayılı Kanun, 66 sayılı kanunun 1 inci maddesini değiştiren 4/12/1924 tarih ve 525 sayılı kanuna ek olduğundan bu kanuna ek madde olarak eklenmiştir.
|
81 | 5 | 1 |
19 EKİM 1960 TARİHLİ VE 105 SAYILI KANUNUN KALDIRILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 81
|
19 EKİM 1960
|
18/10/1962
|
19 EKİM 1960 TARİHLİ VE 105 SAYILI KANUNUN KALDIRILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 81 Kabul Tarihi : 18/10/1962 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 23/10/1962 Sayı: 11239 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 1 Sayfa: 126 Madde 1 – 19 Ekim 1960 tarihli ve 105 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Madde 2 – 19 Ekim 1960 tarihli ve 105 sayılı kanun uyarınca tasfiye komisyonları tarafından el konulan menkul mallar ve aynı şekilde el konulan gayrimenkuller ile 4753 sayılı kanuna göre kamulaştırılmış bulunan gayrimenkullerden beşbin dönüme kadarı (Beşbin dönüm dahil) halihazır durumları ile sahiplerine iade olunur. 19 Ekim 1960 tarihli ve 105 sayılı kanunun uygulanmasında toprakları 4753 sayılı kanuna göre kamulaştırılanlar, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren doksan gün içinde, kamulaştırma muamelelerine ve bedeline yürürlükteki kanun hükümlerine göre itiraz edebilirler. Madde 3 – Kanun ve tüzük hükümleri dairesinde tasfiye edilmiş bulunan menkul ve gayrimenkul mallar iade edilmez. Madde 4 – Haklarında 19 Ekim 1960 tarihli ve 105 sayılı kanunun uygulanmış olduğu kimselerden yetkili merciden yazı ile talepte bulunanlara, bu kanunun 2 nci maddesi hükümleri uygulanmaz; ancak, menkul malları ile 4753 sayılı kanun gereğince çiftçiye dağıtılması bahis konusu olmayan neviden gayrimenkullerinden kamu yararına tahsis edilmemiş bulunanlar hakkında 2 ve 3 üncü maddeler hükümleri saklıdır. 1 inci fıkra uyarınca talepte bulunanlar, kendilerine Devletçe iskan yardımı olarak verilen sermaye ile gayrimenkulleri ve yapılan sair yardımları uhdelerinde muhafaza ederler. 1 inci fıkra uyarınca talepte bulunmadıklarından haklarında bu Kanunun 2 nci maddesi uygulanan şahıslar, kendilerine Devletçe iskan yardımı olarak yapılan - yiyecek, giyecek ve yol masrafları hariç - masrafları ile verilen gayrimenkulleri derhal; verilen sermayeyi ise, hüküm almaya lüzum olmaksızın, bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde her ay eşit taksitlerle iade ederler. Madde 5 – Bu Kanuna göre eski yerlerine dönmek isteyenlerin yol masrafları, İmar ve İskan Bakanlığınca (Toprak ve İskan İşleri Genel Müdürlüğü) ödenir. Madde 6 – Bu Kanuna göre yapılan işlemlerden dolayı hiçbir harç, vergi ve resim alınmaz. Madde 7 – Bu Kanuna göre Hazineye geri verilecek olan gayrimenkullerin tapu kayıtları, İmar ve İskan Bakanlığınca bildirilmesi üzerine, vali ve kaymakamlarca düzeltilir. Madde 8 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 9 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
86 | 4 | 1 |
YATIRIMLAR (HOLDİNG) ANONİM ŞİRKETİNE BAZI İSTİSNA VE MUAFLIKLAR VERİLMESİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 86
|
20/9/1960
|
22/9/1960
|
YATIRIMLAR (HOLDİNG) ANONİM ŞİRKETİNE BAZI İSTİSNA VE MUAFLIKLAR VERİLMESİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 86 Kabul Tarihi : 20/9/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 22/9/1960 Sayı: 10610 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 341 Madde 1 – Yatırımlar (Holding) Anonim Şirketinin kuruluşunda Türk Ticaret Kanununun ani ve tedrici teşekküle ait hükümleriyle kuruluştan sonra ihraç edeceği tahviller bakımından aynı kanunun 422 nci maddesinin koyduğu tahditler tatbik edilmez. Madde 2 – Şirkete yabancı sermaye yatıran hissedarlar 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanununun bahşettiği haklardan istifade ederler. Yabancı hissedarların mezkür kanundan istifadeleri için yapmak mecburiyetinde bulundukları her türlü muameleleri onlar namına takip ve intaca şirket yetkilidir. Madde 3 – (Değişik: 4/10/1960 - 93/1 md.) Şirkete ortaklarca Şirket kurulduktan sonra verilecek iştirak taahhütnameleriyle esas mükavelenin tanzim, tasdik, tescil ve ilanı, hisse senedi ve tahvillerinin ihracı Tayyare Pulu, Harc, Damga Resmi ve Belediye İlan Resminden muaftır. Şirket, Ticaret ve Sanayi Odaları kaydiyle ücretinden muaftır. Madde 4 – Bu Kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer. Madde 5 – Bu Kanunun hükümlerini yürütmeğe Bakanlar Kurulu memurdur. 86 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Yürürlüğe giriş tarihi 93 7/10/1960
|
128 | 4 | 1 |
ASKERİ ÖĞRENCİLERİN HARÇLIKLARI HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 128
|
15/11/1960
|
19/11/1960
|
ASKERİ ÖĞRENCİLERİN HARÇLIKLARI HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 128 Kabul Tarihi : 15/11/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 19/11/1960 Sayı: 10659 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 451 Madde 1 – Kara, Deniz, Hava Harb Okulları ile Üniversitelerin muhtelif fakültelerinin ve yüksek okulların birinci sınıflarında Milli Savunma Bakanlığı hesabına okuyan ögrencilere ve Yedek Subay Okulu öğrencilerine ayda 30 lira, daha yukarı sınıflarda okuyanlara ayda 40 lira harçlık verilir. Madde 2 – Askeri lise ve muadili askeri okullar öğrencileri ile astsubay okulları öğrencilerine ayda 20 lira, askeri orta okul ve muadili askeri okullar ve astsubay hazırlama orta okulları öğrencilerine ayda 10 lira harclık verilir. Madde 3 – Öğrenciler harçlığa okula kabulleri gününden itibaren müstehak olurlar. Harçlıklar, öğrenci okulu bitirip üst okula kaydedilinceye kadar veya okul ile ilişiği kesilinceye kadar ödenir. Hava değişimi, istirahat alanlarla hastanede veya izinli bulunanların veya disiplin cezası alanların harçlıkları kesilmez. Madde 4 – Milli Savunma Bakanlığı ve Jandarma Genel Kumandanlığı hesabına burs verilmek suretiyle okutulan öğrenciler bu kanundan faydalanamazlar. Madde 5 – Bu kanun gereğince ödenecek harçlıklar hiçbir vergi ve resme tabi tutulmaz ve borç için haczedilemez. Bu harclıklara, 4178 sayılı kanun gereğince verilen zam uygulanmaz. Madde 6 – Bu kanuna aykırı hükümler yürürlükten kaldırılmıştır Madde 7 – Bu kanun yayımı tarihini takip eden ay başından itibaren yürürlüğe girer. Madde 8 – Bu kanunu Milli Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanları yürütür. [1] Bu Kanunun harçlık miktarları ile ilgili hükümleri 31/7/1970 tarih ve 1323 sayılı Kanunun 19/n maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olup, anılan Kanuna konu harçlıklar 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Kanunun 143 üncü maddesinde yeniden düzenlenmiştir.
|
132 | 4 | 1 |
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 132
|
18/11/1960
|
22/11/1960
|
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 132 Kabul Tarihi : 18/11/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 22/11/1960 Sayı: 10661 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 458 Kuruluş ve gaye Madde 1 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Görevleri Madde 2 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Organlar Madde 3 - (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Genel Kurul Madde 4 - (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Madde 5 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Teknik Kurul Madde 6 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Yönetim Kurulu Madde 7 – (Değişik: 17/4/1981 - 2449/3 md.) (Mülga birinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Yönetim Kurulu Başkanı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğince seçilen üyeler dışından seçildiği takdirde , kurumundan bu süre için maaşsız izinli sayılır. İzinli sayıldığı süreler terfiinde, keseneklerinin kendisi ve karşılıklarının Türk Standartları Enstitüsünce ödenmesi kaydıyla emekliliğinde fiili hizmet olarak hesaba katılır. Bu kişinin T.C Emekli Sandığı ile ilgisi 5434 Sayılı Kanuna 8 Temmuz 1971 tarihli ve 1425 Sayılı Kanunla eklenen Ek-2 nci madde esaslarına göre sürdürülür. [2] [3] (Mülga beşinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga altıncı fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Denetleme Kurulu Madde 8 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) İhtisas Kurulları Madde 9 – (Değişik: 17/8/1983 - 2881/3 md.) (Mülga birinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga birinci ve ikinci cümler: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Çalışma saatleri dışında görev yapacak olan öğretim elemanlarına Türk Standartları Enstitüsünce ödenecek huzur hakkı ve ücretler, bağlı oldukları birimin döner sermayesine gelir kaydedilmez. (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Teknik komiteler Madde 9/A- (Ek: 11/10/2011 - KHK - 662/40 md.) Enstitünün, standard hizmetleriyle ilgili görevleri kapsamında bilimsel incelemelerde bulunmak ve standard hazırlamak amacıyla, Yönetim Kurulunca ilgili ürün, hizmet veya sektör adıyla teknik komiteler kurulabilir. Teknik komitelerin görevleri, çalışma usul ve esasları, üye sayısı, başkan ve üyelerinin nitelikleri ve seçimi ile diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. Genel Sekreter Madde 10 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Personel Madde 10/A- (Ek: 11/10/2011 - KHK - 662/41 md.) (Mülga birinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga dördüncü fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga beşinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga altıncı fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) (Mülga yedinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Enstitü personelinin ücretleri ile diğer malî hakları, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesi ve anılan madde uyarınca yürürlüğe konulan mevzuat hükümleri çerçevesinde, kurum içi hiyerarşi gözetilerek Yönetim Kurulunca tespit edilir. (Ek fıkra:25/3/2020-7226/3 md.) Enstitü, belirli süreli, geçici nitelikte ve özel bilgi ve uzmanlık gerektiren işlerde yurt içinde ve yurt dışında iş akdiyle Enstitü dışından inceleme elemanı çalıştırabilir. Bunların günlük inceleme ücreti, asgari ücretin aylık brüt tutarının %25’ini aşmamak üzere Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. (Ek fıkra:25/3/2020-7226/3 md.) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında istihdam edilenler haricindeki Enstitü personeline uygulanacak disiplin cezaları ile ceza gerektiren fiil ve haller hususunda 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesi uygulanır. Ancak aynı maddede yer alan aylıktan kesme cezası brüt ücretten 1/30-1/8 arasında kesinti yapılması; Devlet memurluğundan çıkarma cezası Enstitüye bir daha atanmamak üzere işten çıkarma şeklinde uygulanır. Enstitü personelinin disiplin ile ilgili işlemlerini yürütmek üzere merkezde disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulu kurulur. Bu personelin disiplin işlemlerine ilişkin diğer hususlarda bu Kanunda yer alan hükümler dışında, Enstitünün teşkilat yapısı ve personelinin statüsü göz önüne alınarak, 657 sayılı Kanunun Dördüncü Kısmının “Disiplin” başlıklı Yedinci Bölümünde yer alan hükümler uygulanır. TSE Uzmanı ve TSE Uzman Yardımcısı Madde 10/B- (Ek: 11/10/2011 - KHK - 662/41 md.; Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Gelirleri Madde 11 – Türk Standardları Enstitüsünün gelirleri şunlardır: A) (Mülga: 24/6/1995 - KHK - 557/21 md.) B) (Değişik: 16/5/1985 - 3205/7 md.) Türk Standartları Enstitüsünün çalışma konuları ile ilgili oldukları veya çalışmalarından doğrudan doğruya yahut dolayısıyla faydalandıkları ilgili Bakanlıklarca Türk Standartları Enstitüsünün mütalaası alınarak tespit edilen 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi teşekkül, müessese ve ortaklıklarla, Bakanlıkların teftiş ve denetlemesi altındaki birlik, kurum ve ofislerin her yıl bütçelerine koyacakları (5.000) lira maktu aidat ile bir evvelki yılın bilançosuna göre tahakkuk eden safi karlarının binde birine tekabül eden nisbi aidatlar (4603 sayılı Kanuna tâbi bankalar hariç), [4] C) (Değişik: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Türk Standardları Enstitüsünün teşkilatına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde belirtilen diğer gelirler. D) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) E) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) F) (Ek:18/7/2024-7521/1 md.) Genel bütçeden yapılacak Hazine yardımlarından, İbarettir. Türk Standardları Enstitüsünün yukardaki fıkralarda sayılan gelirleri ve muameleleri ve sahibi bulunduğu gayrimenkulleri her türlü vergi, resim ve harctan muaftır. Gelir ve kurumlar vergilerine tabi teşekküllerce tediye olunan aidat o yılın hesap dönemine masraf kaydedilir. Madde 12 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Madde 13 – Türk Standartları Enstitüsünün malları Devlet malı sayılır. Bu mallar aleyhine cürüm işleyenlere bu cürümlerden dolayı Devlet memurları hakkında tatbik edilen ceza hükümleri uygulanır Yönetmelikler Madde 14 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Ek Madde 1 – (Ek: 8/6/1984 – KHK 221/7 md.; aynen kabul 16/5/1985 – 3205/8 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Ek Madde 2- (Ek: 11 / 10 /20 11 – KHK – 662 / 42 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 1 – (132 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 2 – (17/4/1981-2449/7 md. ile eklenen numarasız geçici madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 3 – (8/6/1984-KHK 221/8 md. ile gelen ve 16/5/1985-3205/9 md. ile değiştirilerek kabul edilen geçici 1 inci madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 4 – (16/5/1985 – 3205/9 md. ile eklenen geçici 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 5- (Ek: 11 / 10 /20 11 – KHK – 662 / 42 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 6- (Ek: 11/10/2011 – KHK – 662/42 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 7- (Ek: 11/10/2011 – KHK – 662/42 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 8- (Ek: 11/10/2011 – KHK – 662/42 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/96 md.) Geçici Madde 9- (Ek: 20/2/2014-6525/4 md.) İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsünün (SMIIC) tüzüğü kapsamında Enstitünün masrafları Türk Standardları Enstitüsünün bütçesinden 31/12/2018 tarihine kadar karşılanabilir. Madde 15 – Bu Kanun yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Madde 16 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 132 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 132 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe GirişTarihi 2449 7, Geçici Madde 2 19/4/1981 2881 9 19/8/1983 KHK/221 Ek Madde 1, Geçici Madde 4 18/6/1984 3205 11, Ek Madde 1, Geçici Madde 3, Geçici Madde 4 26/5/1985 KHK/557 11 27/6/1995 5230 11 31/7/2004 KHK/662 1, 2, 4, 6, 7, 9/A, 10, 10/A, 10/B, 14, Ek Madde 2, Geçici Madde 5, Geçici Madde 6, Geçici Madde 7, Geçici Madde 8 2/11/2011 6518 4, 6 19/2/2014 6525 Geçici Madde 9 27/2/2014 KHK/703 Kanunun Adı, 1 ila 6,7,8,9,10,10/A,10/B,11,12, 14, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Geçici Madde 1 ila Geçici Madde 8 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7226 10/A 26/3/2020 7521 11 26/7/2024 [1] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 96 ncı maddesiyle, bu Kanunun adı “ Türk Standardları Enstitüsü Kuruluş Kanunu” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [2] Bu maddede sözü edilen ek 2 nci maddenin numarası teselsülü sağlamak için "Ek Madde 17" olarak değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 96 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “4 üncü maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan Genel Kurul üyeleri arasından seçildiği takdirde,” ibaresi “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğince seçilen üyeler dışından seçildiği takdirde” şeklinde değiştirilmiştir. [4] Bu maddenin uygulaması ile ilgili olarak, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine bakınız.
|
144 | 3 | 1 |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİNE BAŞKUMANDANLIK TEVCİHİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 144
|
5/8/1337
| null |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİNE BAŞKUMANDANLIK TEVCİHİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 144 Kabul Tarihi : 5/8/1337 Yayımlandığı R. Gazete : Tarih: — Sayı: — Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3, Cilt: 2, Sayfa: 86 Madde 1 – Millet ve memleketin mukadderatına bilfiil vaziülyet yegane kuvveti âliye olan ve âzasından her birinin Kanunu Esasi ve Teşkilatı Esasiye Kanuniyle hukuk ve masuniyeti teşriiyesi tabiatiyle mahfuz ve şahsiyeti maneviyesi Başkumandanlığı haiz bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi kuyudu atiye ile Başkumandanlık vazifei fiiliyesine kendi Reisi Mustafa Kemal Paşayı memur eylemiştir. Madde 2 – Başkumandan ordunun maddi ve manevi kuvvetini azami surette tezyit ve sevk ve idaresini bir kat daha tarsin hususunda Türkiye Büyük Milet Meclisinin buna müteallik salahiyetini Meclis namına fiilen istimale mezundur. Madde 3 – Müşarüleyhe baladaki mevat ile mevdu sıfat ve salahiyet üç ay müddetle mukayyettir. Meclis lüzum gördüğü takdirde bu müddetin inkızasından evvel dahi bu sıfat ve salahiyeti refedebilir. Madde 4 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren mer’iyülicradır. Madde 5 – İşbu kanunun icrasına Türkiye Büyük Millet Meclisi memurdur.
|
151 | 3 | 1 |
EREĞLİ HAVZAİ FAHMİYESİ MADEN AMELESİNİN HUKUKUNA MÜTEALLİK KANUN [1] Kanun Numarası : 151
|
10/9/1337
| null |
EREĞLİ HAVZAİ FAHMİYESİ MADEN AMELESİNİN HUKUKUNA MÜTEALLİK KANUN [1] Kanun Numarası : 151 Kabul Tarihi : 10/9/1337 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: – Sayı: – Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 2 Sayfa: 91 Madde 1 – Maden ocaklarında müstahdem amelenin beytutetleri ve temini istirahatleri için her ocak civarında İktisat Vekaletince tanzim edilen numunelere tevfikan amele koğuşlariyle hamam inşasına ocak amilleri mecburdur. Madde 2 – Maden işlerinde amelenin cebren istihdamı ve angarye suretiyle her hangi bir işe sevki ve maden ocakları dahilinde on sekiz yaşından dun olanların istihdamı memnudur. Madde 3 – Her madenci istihdam ettiği amelenin miktarı ücretiyle künyesini mübeyyin numunesine tevfikan muntazam defter tutmağa ve bu defteri amele birliği müfettişine ve İktisat Vekaleti memurlarına berayı tetkik ibraza mecburdur. Madde 4 – Alelumum Madenciler Nizamnamei mahsusuna tevfikan amele tarafından teşkil olunacak ihtiyat ve teavün sandıklarına beher mah zarfında istihdam edecekleri amele ücuratı umumiyesinin yüzde birinden dun olmamak üzere muaveneti nakdiyede bulunmağa mecburdurlar. Madde 5 – Amelenin zatına ait olup esnayı ameliyatta kırılan alat ve edevatiyle nakliyat esnasında telef olan hayvanatı madenci tarafından tazmin olunur. Madde 6 – Bilumum madenciler hasta ve kazazede olan ameleyi meccanen tedavi etmeğe ve bunu teminen maden civarında hastane, eczane ve şahadetnameli etıbba bulundurmağa mecburdurlar. Bunların tayini mahal ve adedi ile muhtelif madencilerin arasında masarifin veçhi tevzi ve itasına dair ayrıca bir nizamname tanzim olunacaktır. Madde 7 – Havzai Fahmiyede sayü amelden dolayı kazazede olanlarla vefat edenlerin varisleri veya amele müfettişliği veyahut İktisat Vekaleti tarafından tazminat davası ikame olunur. İşbu tazminat davası miktarı kaç kuruştan ibaret olursa olsun Sulh Hakimleri hakkındaki kanuna tevfikan sulh mahkemelerince kabili temyiz olmak üzere rüyet olunur. Tazminat miktarı tarafeynden alelusul müntehap erbabı vukuftan teşekkül edecek heyetin vereceği rapora istinat eder. (İkinci fıkra iptal: Ana. Mah.'nin 31/10/1991 tarih ve E.1991/24, K.1991/40 sayılı kararıyla.) (Ek fıkralar: 5/6/1930 - 1687/1 md.) A – Mahkeme bu maddenin tatbikında, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 3 üncü maddesine göre, aralarında irtibat mevcut sayılan suçların davalarını birleştir meksizin tetkik ile hükme rapteder. B – İşten ve matlubattan mütevellit davalarda, havzai fahmiye idaresi müşavir avukatı, amele birliğinde kayıtlı cüzdanlı amelenin kanuni mümessili olarak, vekaletname ibrazına hacet kalmaksızın mahkemede ameleyi temsil eder. Madde 8 – Mesaii yevmiye alelitlak sekiz saattir. Bu müddetten fazla çalışmağa hiç bir işçi icbar edilemez. Saati mesai haricinde tarafeynin rıza ve muvafakatiyle iki kat ücrete tabidir. Tahtezzemin mesafede nüzul ve suut için geçen müddet sekiz saate dahildir. Madde 9 – Amelenin ahvali sıhhiye ve hayatiyeleriyle hukuku umumiyelerine mütaallik işbu mevadı ifa etmeyen madenci ve mültezimlerin ruhsatname, şartname ve imtiyazları fesholunur. Madde 10 – İşbu kanun ahkamı elyevm mer'i olan bilumum ruhsatname ve şartname ve itilafname ve imtiyazlara da şamildir. Madde 11 – Maden ocaklarında çalışan amelenin haddi asgari ücreti ocak amil ve mültezimleriyle amele birliği ve İktisat Vekaleti tarafından müntahap üç zat marifetiyle tayin olunur. Madde 12 – Maden Nizamnamesinin 77 nci ve 78 inci maddeleriyle işbu kanun ahkamına tearuz eden alelumum mevaddı nizamiye mülgadır. Madde 13 – Maden ocağı amilleri bir mesçit ve genç ameleye gece dersleri vermek üzere bir mektep yapmağa ve muallim tutmağa mecburdurlar. Madde 14 – İşbu kanun tarihi neşrinden muteberdir. Madde 15 – İşbu kanunun icrasına Adliye ve İktisat Vekilleri memurdur. 151 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 1687 – 10/6/1930 [1] 8/6/1936 tarihli ve 3008 Sayılı İş Kanununun 147 nci maddesi ile bu Kanunun sözü edilen İş Kanununa aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmış, bilahare 3008 sayılı Kanun da 25/8/19 tarih ve 1475 sayılı Kanunun 110 uncu maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
|
153 | 3 | 1 |
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ BAŞKUMANDAN MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİNE “GAZİLİK” UNVANI İTA VE RÜTBEİ MÜŞİRÎ TEVCİHİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 153
|
19/9/1337
| null |
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ BAŞKUMANDAN MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİNE “GAZİLİK” UNVANI İTA VE RÜTBEİ MÜŞİRÎ TEVCİHİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 153 Kabul Tarihi : 19/9/1337 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: — Sayı: — Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3, Cilt: 2, Sayfa: 93 Madde 1 – Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Başkumandan Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine Gazilik unvanı ita ve rütbei müşiri tevcih olunmuştur. Madde 2 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren mer’iyülicradır. Madde 3 – İşbu kanunun icrasına Büyük Millet Meclisi memurdur.
|
155 | 4 | 1 |
HARİTA VE PLANLARA AİT İŞARETLERİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 155
|
12/12/1960
|
17/12/1960
|
HARİTA VE PLANLARA AİT İŞARETLERİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 155 Kabul Tarihi : 12/12/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 17/12/1960 Sayı: 10682 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 736 Madde 1 – (Değişik: 23/1/2008-5728/269 md.) Harita ve planlara ait amme hizmetine mahsus (Nirengi, nivelman, poligon, röper tesisleri gibi) işaretleri yerinden çıkaranlar, yerinden oynatanlar, tanınmaz hâle getirenler veya ilgili makamlardan müsaade almaksızın yerini değiştiren kişi bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Madde 2 – Mahalli idare amirleri ile köy muhtarları ve belediye başkanları bu işaretlerin kontrol ve muhafazası tedbirlerini almak, suçlular hakkında takibat yapılmak üzere zabıta ve savcılıkları ve gereği yapılmak üzere işaretler ile ilgili dairesini durumdan haberdar etmekle mükelleftirler. Madde 3 – Bu kanunun uygulanmasına ait esaslar, Milli Eğitim Bakanlığının ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasının mütalaası alındıktan sonra, Devlet Bakanlığı (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü), Milli Savunma (Harita Genel Müdürlüğü), Tarım (Orman Genel Müdürlüğü), İçişleri, İmar ve İskan ve Bayındırlık Bakanlıklarınca müştereken hazırlanacak bir talimatname ile tesbit olunur. Madde 4 – Bu kanun yayımı tarihinden itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girer. Madde 5 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 155 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanun 155 Sayılı Kanunun Değişen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5728 1 8/2/2008
|
168 | 4 | 1 |
YABANCI MEMLEKETLERDE TÜRK ASILLI VE YABANCI UYRUKLU ÖĞRETMENLERE SOSYAL YARDIM YAPILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 168
|
16/12/1960
|
23/12/1960
|
YABANCI MEMLEKETLERDE TÜRK ASILLI VE YABANCI UYRUKLU ÖĞRETMENLERE SOSYAL YARDIM YAPILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 168 Kabul Tarihi : 16/12/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 23/12/1960 Sayı: 10688 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 819 Madde 1 – (Değişik: 17/4/2008-5754/91 md.) Yabancı memleketlerde Türk kültürüne hizmet eden Türk asıllı ve yabancı uyruklu öğretmen veya din görevlilerine; görevlerinden ayrılışları halinde kendilerine, vefatları halinde ise dul ve yetimlerine bu Kanun hükümlerine göre sosyal yardım yapılır. Sosyal yardımdan faydalanabilmek için; a) 25 yıl veya daha fazla hizmetten sonra görevden ayrılmak veya asgari onbeş yıl hizmeti bulunup 60 yaşını tamamlamış olmak, b) Engelli olması veya tedavisi mümkün olmayan hastalık sebebiyle çalışamaz hale gelindiğinin, en az üç doktordan oluşan bir sağlık kurulu tarafından düzenlenecek raporla belgelenmesi ve bu raporda belirtilen sebebin görevini yapmasına engel teşkil ettiğinin Sağlık Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Dışişleri Bakanlığınca uygun görülmesi, [1] c) Durumu yukarıdaki (a) ve (b) bentlerinde gösterilen haller kapsamına girmemekle birlikte, Dışişleri Bakanlığı tarafından takdir edilecek sebeplerle görevini bırakmış olmak, d) Görevlerini yapmaları sırasında, şahsiyet ve Türk kültürüne hizmetlerinin sebep ve etkisiyle, bulundukları ülke makamlarınca görevlerinden men edilmiş olmak, şartlarından en az birisini haiz olunması zorunludur Madde 2 – (Değişik: 17/4/2008-5754/91 md.) Yapılacak sosyal yardımın aylık tutarı ile yardımların tahakkuku ve ödenmesine ilişkin hususlar; ilgililerin hizmet yılları ile tamamlamış oldukları eğitimin seviyesi ve alanı, pedagojik formasyonlarının bulunup bulunmadığı, görev unvanları, yerleştikleri ülke ve mahalli geçim endekslerindeki gelişmeler dikkate alınarak, her yıl Dışişleri, Maliye ve Milli Eğitim bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından müştereken tespit olunur. Bu Kanun uyarınca sosyal yardım yapılmakta olanların kendileri ile bunların tedavi yardımı ya da hastalık sigortası hakkı bulunmayan eşlerinin, Türkiye’de sağlık kurum ve kuruluşlarındaki tedavilerine ilişkin giderler ile ilaç giderleri; 8/6/1992 tarihli ve 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanunda düzenlenmiş olan şartlar aranmaksızın, yeşil kart verilmek suretiyle anılan Kanun hükümlerine göre karşılanır. Madde 3 – Bu kanunda yazılı sosyal yardımdan faydalanabilmek için; a) İlgilinin cemaatten veya tabiiyetinde bulunduğu hükümetten yeteri kadar yardım veya emekli aylığı almamış olması, b) Türk kültürüne ve devrimlerine aykırı harekette bulunmaması, c) Dışişleri Bakanlığınca takdir olunacak mücbir sebepler dışında, başka bir memlekette yerleşmek maksadiyle bulunduğu memleketten ayrılmaması şarttır. Madde 4 – Sosyal yardımdan faydalanacak öğretmenler ile din görevlilerinin yabancı memleketlerde Türk kültürüne hizmetleri, devrimlere sadakatları ve başarı durumları Dışişleri Bakanlığınca tesbit edilir ve bunlardan öğretmen olanların sicilleri Milli Eğitim Bakanlığınca, din görevlisi olanların sicilleri ise Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından tutulur. [2] Madde 5 – Bu kanun hükümleri gereğince yapılacak sosyal yardımlar Dışişleri Bakanlığı bütçesinde açılacak özel bir fasıldan ödenir. Geçici Madde 1 – (168 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) Tesbit edilecek esaslara göre belgelendirmek şartiyle bu kanunun neşrinden önce geçmiş hizmetler de dikkate alınır. Bu kanunun yayımından önce görevlerinden ayrılmış olanlardan yardıma hak kazanmış bulunanlarla, bunlardan vefat etmiş olanların dul ve yetimlerine de bu kanunun esasları dairesinde sosyal yardım yapılır. Madde 6 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 7 – Bu kanunu Dışişleri, Maliye ve Milli Eğitim Bakanları yürütür. 168 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ Numarası 168 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5754 1, 2, 4 1/1/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 8/5/2008 6462 1 3/5/2013 [1] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Özürlü” ibaresi “Engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunun 91 inci maddesiyle; bu maddede yer alan “öğretmenlerin” ibaresi “öğretmenler ile din görevlilerinin” şeklinde; aynı maddede geçen “bunların sicilleri Milli Eğitim Bakanlığınca” ibaresi de “bunlardan öğretmen olanların sicilleri Milli Eğitim Bakanlığınca, din görevlisi olanların sicilleri ise Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından” şeklinde değiştirilmiştir.
|
167 | 4 | 1 |
YERALTI SULARI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 167
|
16/12/1960
|
23/12/1960
|
YERALTI SULARI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 167 Kabul Tarihi : 16/12/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 23/12/1960 Sayı: 10688 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 814 Yeraltı sularının mülkiyeti: Madde 1 – Yeraltı suları umumi sular meyanında olup Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.Bu suların her türlü araştırılması, kullanılması, korunması ve tescili bu kanun hükümlerine tabidir. Terimler: Madde 2 – Bu kanunda yeraltı suyu ile ilgili olarak kullanılan terimler aşağıdaki manaları ifade eder: Yeraltı suyu: Yeraltındaki durgun veya hareket halinde olan bütün sulardır. Yer altı suyu deposu: Bünyesinde yeraltı suyu bulunan tabakalardır ki, bu tabakaların her hangi bir noktasından su çekildiğinde, bütün su kütlesine tesir edilmiş olur. Kimse: Resmi, yarı resmi veya hususi hüviyeti haiz hakiki ve hükmi şahıslar. Komşu : Bitişik arazi sahibi veya aynı bölgede bulunan ve halin icaplarına göre bitişik arazi sahibi gibi aynı yeraltı suyu imkanlarından faydalanması lazım gelen kimse. Müracaat sahibi: Arama, kullanma veya ıslah ve tadil belgesi isteyen kimse. Belge sahibi: Arama, kullanma veya ıslah ve tadil belgesi almış olan kimse. Faydalı kullanış: Yeraltı suyunun içmede, temizlikte, belediye hizmetlerinde, hayvan sulamada, zirai sulamada,maden ve sanayide, sportif vesair tesislerde kullanılması. Faydalı ihtiyaç: Yeraltı suyunu kullanacak kimsenin faydalı kullanışları için muhtaç olduğu su miktarı. Emniyetli verim haddi: Yeraltı suyu deposu verimine zarar vermeden devamlı olarak alınabilecek su miktarı. Araştırma kuyusu: Yeraltı suyu hakkında bilgi edinmek üzere açılan kuyular. İşletme kuyusu: İstifadeye arzolunan kuyular. Yeraltı suyu işletme sahalarının tesbit ve ilanı: Madde 3 – (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/37 md.) Sınırları ve yapısal özellikleri belirlendikçe yeraltısuyu sahaları,Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine,ilgili bakanlıkça "Yeraltısuyu İşletme Alanları" kabul ve ilan edilir. İlan edilmiş yeraltı suyu işletme sahaları içinde kuyu açılması: Madde 4 – Yeraltı suyu işletme sahaları içinde 8 inci madde hükmüne göre belge alınarak açılması gereken kuyuların adedi, yerleri, derinlikleri ve diğer vasıflariyle çekilecek su miktarı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından tayin ve tesbit edilir. Yeraltı suyu işletme sahalarında 8 inci madde şümülüne giren her türlü yeraltı suyu tesisleri, Bayındırlık Bakanlığınca tanzim edilecek teknik talimatname hükümlerine göre meydana getirilir. Kuyu açan kimse, bulunan suyun ancak kendi faydalı ihtiyaçlarına yetecek miktarını kullanmaya yetkilidir. (Ek cümleler: 3/7/2003-4916/22 md.) Bu miktarı aşan sular ile sulama, kullanma ve işlenerek veya doğal haliyle içme suyu olarak satılmak üzere çıkarılan yeraltı suları, Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki kaynak suları (mazbut vakıflara ait sular hariç), 2886 sayılı Kanun hükümlerine uyularak il özel idarelerince kiraya verilir. Tahsil edilen kira gelirinden; yer altı veya kaynak suyunun çıktığı yer, köy sınırları içinde ise o yerdeki köy tüzel kişiliğine %15, belediye sınırları içinde ise ilgili belediyeye % 25 oranında pay verilir. [1] Faydalı ihtiyaç miktarı,tahsis edilecek maksada göre ilgili bakanlıkların mütalaası alınmak suretiyle, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından tayin ve tesbit edilir. İlan edilmiş yeraltı suyu işletme sahaları dışında yeraltı suyu aranması ve kullanılması: Madde 5 – İlan edilmiş yeraltı suyu işletme sahaları dışında her arazi sahibi; arazisinde yeraltı suyu aramak, suyu bulduktan sonra, bunun kendi faydalı ihtiyaçlarına yetecek miktarını kullanmak hakkına maliktir. Ancak bu işler 8 inci maddenin şümülüne girdiği takdirde belge alınması mecburidir. Faydalı ihtiyaç miktarı dördüncü madde hükümlerine göre tayin olunur. Komşu hakkı: [2] Madde 6 – Arazisinde faydalı ihtiyaçları için yeter miktarda su bulunmıyan veya bu suyu elde etmesi fahiş masrafı icabettiren bir kimsenin, komşu arazideki yeraltı suyundan istifade şartları 20 nci maddede sözü geçen yönetmelikte belirtilir. Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünün yetkileri: Madde 7 – Yeraltı suyu etüd ve araştırmaları için Devlet Su İşleri, herhangi bir yerde kuyular açmak veya açtırmak hakkına maliktir. Bu kuyular için istimlak yapılmaz. Araştırma kuyularından işletme kuyusu haline ifrağ edilenlerle, doğrudan doğruya işletme kuyusu olarak açılan kuyular için, kuyu yeri ile geliş gidişe lüzumlu arazi Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından istimlak olunur.İstimlak bedeli,kuyunun maliyet hesabına ithal edilir.İşletme kuyularının intifa hakkı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından hakiki veya hükmi şahıslara devredilebilir veya kiralanabilir. Devir veya kira bedeli Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından takdir olunur. Kuyunun intifa hakkının devrinde veya kiralanmasında arazi sahibine tercih hakkı tanınır. Belge alınması ve bilgi verilmesi mecburiyeti: Madde 8 – Aşağıdaki (a) ve (b) fıkralarında beyan edilen kazıların yapılması veya kuyuların açılması için Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünden belge alınması mecburidir: a) (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/38 md.) Su temini maksadıyla, kesitleri ne olursa olsun, tabii zemin üstünden itibaren derinliği Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tesbit ve ilgili bakanlığın onayından sonra ilan olunan haddi aşan her türlü çukur, sondaj ve kuyular (el ile açılan kuyular hariç), b) Su temini maksadiyle, boyları ve kesitleri ne olursa olsun, ufki veya meyilli her türlü galeriler ve tüneller. Bu kazıların yapılması ve kuyuların açılması su temini maksadını gütmemesi halinde, bunlar hakkında belge aranmamakla beraber, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünün talebi üzerine bilgi verilmesi mecburidir. Arama belgesi: Madde 9 – Yeraltı suyu aranmasında belge almayı icabettiren işler için bir sene süreli arama belgesi verilir.Bu süre içinde,arama bitirilmezse; belge sahibinin,sürenin son ayı içinde müracaat etmesi şartiyle belge bir sene için temdit edilir. Bu süre zarfında da arama bitirilemezse; belge hükümsüz sayılır ve iş sahibi yeniden belge alır. Kullanma belgesi Madde 10 – Arama belgesine dayanarak arazisinde yeraltı suyu bulunan kimse, bu suyu kullanabilir. Ancak, bir ay içinde Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğüne müracaat ederek kullanma belgesi alır. (Ek fıkra: 13/2/2011-6111/126 md.; Değişik: 14/2/2013-6427/1 md.) Kuyu, galeri, tünel ve benzerlerine ölçüm sistemleri kurulmadan kullanma belgesi verilemez. Ölçüm sistemlerinin kurulmasını lüzumlu kılacak yeraltı suyunun; kullanım maksadı, miktarı, havza sınırı ve diğer hususlar Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlıkça tespit edilir. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlıkça tespit edilen hususlara ilişkin uygulama usul ve esasları ile ölçüm sistemine dair hususlar yönetmelikle belirlenir. Su ölçüm sisteminin kurulmasına dair süre Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlığın kararıyla uzatılabilir. [3] Islah ve tadil belgesi: Madde 11 – Kullanma belgesini haiz bir kimse arazisindeki kuyuların veya yeraltı suyu menbalarının verimini artırmak veya başka bir maksadı sağlamak gibi mülahazalarla bunlar üzerinde kendiliğinden her hangi bir müdahalede bulunamaz veya kuyuların kullanma şeklini değiştiremez. Ancak, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünden "ıslah ve tadil belgesi" almak suretiyle, böyle bir ameliyeye girişebilir. Belgelerin ücret, resim ve harctan muafiyeti: Madde 12 – Dokuzuncu, onuncu ve on birinci maddelerde sözü geçen belgeler hiçbir ücrete, damga resmine, harca ve sair rüsuma tabi değildir. Belge için müracaat: Madde 13 – Arama, kullanma veya ıslah ve tadil belgesi almak isteyen kimse, doğrudan, doğruya, bulunduğu yerdeki Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü teşkilatına, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü teşkilatı yoksa, en yakın mülkiye amiri vasıtasiyle, Devlet Su İşleri teşkilatına müracaatla belge talebinde bulunur. Müracaat sahibine, bir ay zarfında,belge verilmek veya reddedilmek suretiyle cevap verilir. Aynı zamanda yapılan müracaatlarda su taleplerinin emniyetli verim haddine yaklaşması: Madde 14 – Su taleplerinin yeraltı suyu deposunun emniyetli verim haddine yaklaşması halinde, belge için yapılmış bir müracaattan sonra, bir hafta zarfında, aynı yeraltı su deposundan istifade etmek üzere,yapılacak başka müracaatlar, ilgili Bakanlıkların temsilcilerinden müteşekkil bir heyet marifetiyle incelenerek taliplerden hangilerine kullanma belgesi verileceği karara bağlanır. Tescil: Madde 15 – Bu kanun hükümlerine göre verilen bütün belgeler, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından bir sicile kaydedilir. Şartların tesbiti ve kontrolü: [4] Madde 16 – Arama, kullanma, ıslah ve tadil ameliyelerinin şartları ve kuyuların açılmasında fen elemanlarına tanınacak hak ve salahiyetlerle mesuliyetleri ve bu hususların kontrolü 20 nci maddede sözü geçen yönetmelikte belirtilir. Proje ve fenni mesuliyet: Madde 17 – Bu kanun hükümlerine göre yeniden yapılacak veya tadil ve ıslah edilecek her türlü yeraltı suyu tesislerinin etüd, proje ve aplikasyonları, yetkili elemanlarca yapılan tasdikli bir proje ve mesuliyete istinat eder. Satıh alüvyunları içerisinde açılan ve derinliği 8 inci madde gereğince ilan edilen haddi aşmayan kuyular bu hüküm dışındadır. Ceza hükümleri: Madde 18 – (Değişik: 23/1/2008-5728/270 md.) Bu Kanundaki vecibeleri yerine getirmeyenler bu hareketlerinden dolayı, diğer kanunlara göre suç oluşturmadığı takdirde, bu madde hükmüne göre cezalandırılırlar. a) Belge almadan 8 inci maddedeki işleri yapanlar ile kasten yanlış bilgi verenler bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Ceza alınmakla beraber, kuyunun açılıp işletilmesinde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce bir mahzur görülmezse, sahibine gerekli belge verilir. Aksi hâlde, kuyu kapatılır ve masrafı kuyuyu açtırandan alınır. b) 10 ve 11 inci madde hükümlerine aykırı hareket edenlerle arama, kullanma, ıslah ve tadil faaliyetleri sırasında konulan şartlara riayet etmeyenler, müracaat formlarında istenen bilgileri vermeyenler, 8 inci maddenin son fıkrasındaki mecburiyete riayet etmeyenler beşyüz Türk Lirasından ikibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, kuyu kapatılarak masrafı açtırandan alınır. Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezaları mahallî mülkî amir tarafından verilir. İstisnalar: Madde 19 – 6309 sayılı kanun hükümleri gereğince maden telakki edilen sularla 927,4268 ve 6977 sayılı kanunların hükümlerine tabi bulunan içmiye ve yıkanmaya mahsus şifalı maden suları, bu kanun hükümlerinden istisna edilmiştir. Ancak, sekizinci maddenin son fıkrası hükmü mahfuzdur. [5] Önce açılmış kuyular: Geçici Madde 1 – (167 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olup da, zirai sulama ile maden işletmelerinde ve sanayide kullanılan ve 8 inci maddenin şümulüne giren yeraltı suyu kuyuları için, bunların sahipleri, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 2 sene içinde kuyunun bulunduğu yerin bağlı bulunduğu Devlet Su İşleri teşkilatına müracaat ederek, hususi formları doldurup vermekle mükelleftir. Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü; bu formları inceliyerek kuyuların kullanma şartlarını tayin ve sahiplerine, müracaat tarihinden itibaren 1 ay içinde kullanma belgesi verir. İşbu geçici madde gereğince müddeti içinde belge almayanlar 500 liradan 1500 liraya kadar para cezası ile cezalandırılır. Geçici Madde 2-(Ek: 13/2/2011-6111/127 md.) 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında öngörülen yönetmelik, üç ay içinde hazırlanarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlık tarafından yürürlüğe konulur. Geçici Madde 3-(Ek: 13/2/2011-6111/127 md.; Değişik: 14/2/2013-6427/2 md.) [6] [7] [8] Bu maddeyi değiştiren Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yeraltı suyu temini amacıyla kuyu, galeri, tünel ve benzerleri için kullanma belgesi almış olanlardan; a) Sanayi amaçlı kullanılan kuyu, galeri, tünel ve benzerlerine ölçüm sistemi, bir yıl içinde belge sahibince kurulur. Süresi içerisinde ölçüm sistemini kurmayanların belgeleri iptal edilerek kuyuları kapatılır ve kapatma masrafları sahibinden alınır. b) Zirai, içme ve kullanma suyu amaçlı açılan ve ölçüm sistemi kurma zorunluluğu dâhilinde bulunan kuyu, galeri, tünel ve benzerlerine ölçüm sistemi, bir yıl içerisinde belge sahibince kurulur. Ölçüm sistemini kuramayanların bu süre içerisinde talep etmesi hâlinde ölçüm sistemleri, bedeli yüzde on fazlası ile ilgililerinden tahsil edilmek üzere, bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içerisinde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından kurulur veya kurdurulur. Bu şartlara uymayanların belgeleri iptal edilerek kuyuları kapatılır ve kapatma masrafları sahibinden alınır. Yönetmelikler [9] Madde 20- (Değişik: 2/7/2018-KHK-700/44 md.) Bu Kanunda belirtilen yönetmelikler, münhasıran Bakanlıkça düzenleneceği öngörülenler hariç, Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulur. Madde 21 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 22 – Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 167 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 167 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/336 — 5/8/1988 3612 — 16/2/1990 4854 — 6/5/2003 4916 — 19/7/2003 5335 4 27/4/2005 5728 18 8/2/2008 6111 10, Geçici Madde 2, Geçici Madde 3 25/2/2011 6427 10, Geçici Madde 3 1/3/2013 7139 10 28/4/2018 KHK/700 6, 16, 20 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki kaynak suları,” ibaresi, "Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki kaynak suları (mazbut vakıflara ait sular hariç)," şeklinde değiştirilmiştir. [2] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 44 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “tüzükte” ibaresi “yönetmelikte” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 19/4/2018 tarihli ve 7139 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibareleri “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlıkça” şeklinde ve “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlığın” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 44 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “tüzükte” ibaresi “yönetmelikte” şeklinde değiştirilmiştir. [5] Bu maddede yer alan 4268 sayılı Kanun 3/3/1954 tarih ve 6309 sayılı Kanunun 158 inci maddesi ile 2 nci maddesi hükmü hariç tutularak yürürlükten kaldırılmış olup, mezkür 2 nci madde de 10/6/1926 tarih ve 927 sayılı Kanuna Ek 5 inci madde olarak eklenmiştir. [6] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin olarak 4/3/2014 tarihli ve 28931 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 17/2/2014 tarihli ve 2014/6033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karara bakınız. [7] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin olarak 7/5/2016 tarihli ve 29705 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5/4/2016 tarihli ve 2016/8740 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karara bakınız. [8] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin olarak 2/5/2018 tarihli ve 30409 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 9/4/2018 tarihli ve 2018/11645 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karara bakınız. [9] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 44 üncü maddesiyle bu madde başlığı “ Tüzük hazırlanması:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
|
169 | 5 | 1 |
SİLAHLI KUVVETLER YAKACAK, AYDINLATMA, ISITMA VE SOĞUTMA KANUNU Kanun Numarası : 169
|
29/1/1963
|
9/2/1963
|
SİLAHLI KUVVETLER YAKACAK, AYDINLATMA, ISITMA VE SOĞUTMA KANUNU Kanun Numarası : 169 Kabul Tarihi : 29/1/1963 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 9/2/1963 Sayı: 11330 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 2 Sayfa: 447 Madde 1 – Türk Silahlı Kuvvetleri hizmetine tahsis edilmiş bulunan askeri bina, kurum, ordu evi, gemi, askeri gazino ve içinde vazife görülen bilümum yerlerin hizmet, vazife ve fenni icaplar gözönüne alınarak aydınlatılmaları ve icabında soğutulmaları ve kış aylarında ısıtılmaları ile fırın, mutfak, hamam, çamaşırhane, bulaşıkhane, kiler, depo gibi yerlerle soğutma araç ve tesisleri için her türlü yakacak sarfiyatı (Milli Savunma Bakanlığınca tesbit edilecek yakacak maddelerinin cins ve hadleri aşılmamak şartiyle ve hakiki ihtiyacı karşılamak üzere) birlik ve kurumlarca tanzim ve üst ikmal kademelerince onaylanacak esaslara göre yapılır. Madde 2 – Bu kanunun uygulanmasında kış ayları 1 Kasımdan başlamak ve 31 Martta bitmek üzere beş ay olarak hesabedilir. Ancak sıcak veya soğuk bölgelerde sıhhi ve fenni bir mahzur görülmediği takdirde bu müddetin başlangıç veya bitiş tarihleri Milli Savunma Bakanlığı tarafından değiştirilerek uzatılıp kısaltılabilir. Madde 3 – 12 Eylül 1330 tarihli Askeri Tayinat ve Yem Kanununun 8, 9 ve 10 uncu, 2247 sayılı kanunun 3 ve 4 üncü maddeleri ile 6305 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Madde 4 – Bu kanun 1 Mart 1963 tarihinde yürürlüğe girer. Madde 5 – Bu kanunun hükümlerini Milli Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanları yürütür.
|
182 | 4 | 1 |
HİZMET VE SEYİS ERLERİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 182
|
27/12/1960
|
2/1/1961
|
HİZMET VE SEYİS ERLERİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 182 Kabul Tarihi : 27/12/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 2/1/1961 Sayı: 10696 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 836 Madde 1 – Teğmenden Mareşale (Büyükamirale) kadar her subaya barışta ve savaşta birer hizmet eri verilir. Madde 2 – Birinci madde gereğince hizmet eri almak hakkını haiz olan subaylardan, hizmet eri kullanılmıyacak bölgelerde bulunanlara, bu haklarına karşılık her ay peşin olarak (200) lira, hizmet eri tazminatı ödenir. Hangi mahrumiyet bölgelerinde hizmet eri kullanılabileceği, her mali yıl başında Genelkurmay Başkanlığı ve Jandarma Genel Kumandanlığının teklifleri üzerine Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarınca müştereken tayin ve tesbit olunur. Bu bölgelerdeki subaylar hizmet eri kullanmağa devam ederler, bunlara ayrıca hizmet eri tazminatı ödenmez. Ancak bu bölgelerde hizmet eri kullanmak istemiyen subaylara, mali yıl başından evvel dilekçe ile müracaat ettikleri takdirde hizmet eri tazminatı aynen ödenir. Madde 3 – Kadrosu itibariyle ata binmek hakkına sahip olan subaylara zati binekleri için ayrıca bir seyis eri verilir. Hizmet ve seyis erlerinin ne şekilde kullanılacağı Milli Savunma Bakanlığınca hazırlanacak bir talimatname ile tesbit olunur. Madde 4 – İkinci madde gereğince ödenen tazminat vergiye tabi değildir, borç için haczolunamaz. Madde 5 – 203 sayılı Emirber ve Seyis Neferleri hakkındaki Kanun ile bu Kanunun birinci ve üçüncü maddelerini değiştiren 1600 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 – (182 sayılı Kanunun numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) Bu kanunun yürürlüğe girmesini takip eden ilk 15 gün içerisinde, 2 nci madde gereğince 1960 mali yılı için hangi mahrumiyet bölgelerinde hizmet eri kullanılabileceği ilgili Bakanlıklarca tesbit olunur. Bu kanunun gerektirdiği ödenekler 1960 mali yılı için Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıkları bütçelerinin mevcut veya yeniden açılacak tertiplerine Maliye Bakanı tarafından kaydedilecek tahsisattan ödenir. Madde 6 – Bu kanun 31 Aralık 1960 tarihinde yürürlüğe girer. Madde 7 – Bu kanunu Milli Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanları yürütür.
|
195 | 4 | 1 |
BASIN İLAN KURUMU TEŞKİLİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 195
|
2/1/1961
|
9/1/1961
|
BASIN İLAN KURUMU TEŞKİLİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 195 Kabul Tarihi : 2/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 9/1/1961 Sayı: 10702 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 921 BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Kuruluş: Madde 1 – Bu kanun hükümlerine göre idare edilmek üzere Basın-İlan Kurumu teşkil edilir. Kurum, kamu tüzel kişiliğini haizdir. Görevleri: Madde 2 – Basın - İlan Kurumunun görevleri şunlardır: 1. Resmi ilanların mevkutelerde yayınlanmasında aracı olmak, 2. Kurumun idaresine iştirak eden mevkutelere, basın dernek ve sendikalarına en çok beş yıl vade ile kredi açmak, 3. Yönetmelikte tesbit edilecek, basında fikren veya bedenen çalışanlar gibi basın mensuplarına, vadesi iki yılı geçmemek üzere borç para vermek, 4. Basının her türlü ihtiyaçlarını temin etmek (Makine, kağıt mürekkep gibi) 5. Yönetmelikte tesbit edilecek basın mensupları ile bunlardan çalışamaz durumda olanlardan yardıma muhtaç bulunanlara ve ölenlerin ailelerine yardım etmek, 6. Yukarıki bendde yazılı olanlar için, diğer her türlü sosyal teşebbüslerde bulunmak, 7. Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri ifa etmek, Kurum bu görevlerini yerine getirmek için gerekli ticari ve sosyal faaliyetlerde bulunur. Bu maksatla ayrıca lüzumlu teşekkül ve müesseseler kurabilir. Kurum, gayrimenkul iktisabına ve türlü temliki tasarruflarda bulunmaya, ipotek almaya ve vermeye ehildir. Merkez ve şubeler: Madde 3 – Kurumun merkezi İstanbul'dur. Ankara, İstanbul ve İzmir ile lüzum görülen diğer yerlerde birer şube açılır. İKİNCİ BÖLÜM İdari ve Mali Hükümler BİRİNCİ KISIM İdari Hükümler Teşkilat: Madde 4 – Kurumun teşkilatı: a) Genel Kurul, b) Denetçiler, c) Yönetim Kurulu, ç) Genel Müdürlük, d) Şubelerden, ibarettir. Genel Kurul: [1] Madde 5 – (Değişik: 5/2/1979 – KHK – 23/1 md.; Değiştirilerek kabul: 14/6/1984-3022/1 md.) Genel Kurul: [2] a) (Değişik:13/10/2022-7418/19 md.) Kurumun idaresine katılmayı kabul eden gazete ve dergi sahiplerinin kendi aralarında seçecekleri, satışı 100 binin üzerinde olanlardan 1, satışı 99.999-50 bin arasında olanlardan 1, satışı 49.999-10 bin arasında olanlardan 1, satışı 10 binin altında olanlardan 1; resmî ilan yayınlayan internet haber sitesi sahiplerinin kendi aralarından seçecekleri 2; İstanbul, Ankara, İzmir dışında kalan ve resmî ilan yayınlayan Anadolu gazete sahiplerinden 3; en çok üyeye sahip gazeteciler sendikasından 2; İstanbul, Ankara ve İzmir’deki en fazla basın kartlı üyeye sahip gazeteci derneklerinden l’er olmak üzere toplam olarak 14 temsilci, b) (Değişik: 2/7/2018-KHK-703/162 md.) Cumhurbaşkanınca görevlendirilecek 14 temsilci, c) İstanbul, Ankara ve Dokuz Eylül Üniversiteleri Hukuk Fakülteleri ile Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden 1’er, İstanbul, Ankara ve Ege Üniversitelerinden Basın Yayınla ilgili eğitim yapan yüksekokul yada enstitülerden 1’er öğretim üyesi, ticaret siciline kayıtlı ilan prodüktörlerinden 1, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğinden 1, Türkiye Barolar Birliğinden 1, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğünden (TRT) 1, Anadolu Ajansı T.A.O.’dan 1, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan 1, Radyo ve Televizyon Üst Kurulundan 1 olmak üzere toplam olarak 14 temsilci. Böylece 42 üyeden oluşur. Genel Kurul üyeleri iki yıllık süre ile seçilirler. (Ek cümle:13/10/2022-7418/19 md.) Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin görevleri devam eder. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir. Boşalma halinde, yerine, boşalan üyenin süresini doldurmak kaydıyla yeni atama ve seçim yapılabilir. Gazete ve dergi sahipleri temsilcileri arasında, satışları kendi kategorilerinin altına düşenlerin durumu altı ay sürdüğü takdirde üyelik haklarını yitirirler ve yerlerine yeniden seçim yapılır. (Değişik üçüncü fıkra: 2/7/2018-KHK-703/162 md.) Genel Kurul üyelerinden birinci fıkranın (a) ve (c) bendinde sayılanlar ilgili teşekküllerin, fakültelerin, yüksekokul ve enstitülerin yönetim kurullarınca seçilirler. Anadolu gazete sahiplerinin Genel Kurula katılacak temsilcileri resmî ilan yayınlayan Anadolu gazete sahiplerinin yada bu gazetelerin ayrı ayrı gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlüğün çağrısı üzerine katılacakları toplantıda farklı coğrafi bölgelerden olmak üzere seçilir. [3] Adi ve olağanüstü toplantı: Madde 6 – Genel Kurul 3 ayda bir toplanır. Toplantı günü, yer ve gündemi en az 15 gün evvel üyelere bildirilir. Genel Kurul, üyelerin beşte ikisinin talebi veya re'sen göreceği lüzum üzerine Yönetim Kurulu tarafından olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Olağanüstü toplantı talebinin, bu kanuna uygun müzakere konusunu ihtiva etmesi şarttır. Toplantı ve karar çoğunluğu: Madde 7 – Genel Kurulun toplanabilmesi için, üyelerin çoğunluğunun hazır olması lazımdır. Toplantı günü çoğunluk bulunmazsa, ertesi günü aynı yerde mevcut üyelerle toplantı yapılır. Başkanlık Divanı, Genel Kurulca üyeler arasından seçilecek bir başka ve iki yazmandan teşekkül eder. Kararlar, çoğunlukla verilir. Oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf tercih edilir. Genel Kurulun görevleri: Madde 8 – Genel Kurulun görevleri şunlardır: 1. Yönetim Kurulunun faaliyet raporu ile denetçilerin raporunu tetkik ve kabul etmek ve faaliyetini tasvip etmediği takdirde Yönetim Kurulunu yeniden seçmek, 2. Kurumun hesaplarını tetkik ve tahsis bilançolarını müzakere ve tasdik etmek, 3. Basının, Ankara, İstanbul ve İzmir'dekiler gibi miktar ve kalite bakımlarından önem kazanan diğer şehirlerde şubeler açılmasına karar vermek, 4. Kurumun yıllık safi kazancının % 5 inden az olmamak şartiyle,basında fikren veya bedenen çalışanların sendikalarına ve derneklerine yardımda bulunmak, 5. Kurumun görevlerine dahil diğer işleri, gündeme müsteniden veya üyelerin teklifi üzerine görüşüp karara bağlamak, 6. Bu kanunla kendisine verilen diğer işleri görmek. Denetçiler: Madde 9 – (Değişik: 5/2/1979 - KHK - 23/1 md.; aynen kabul: 14/6/1984-3022/1 md) Kurum, Genel Kurulca kendi üyeleri arasından seçilecek üç denetçi tarafından denetlenir. Denetçilerin her birinin beşinci maddesinin (a), (b), (c) bentlerinde yazılı temsilcilerden olması lazımdır. Denetçiler iki yıl için seçilir. Süresi dolan yeniden seçilebilir. Boşalma halinde yedek üyeler göreve çağrılır. Yönetim Kurulu: Madde 10 – (Değişik : 5/2/1979 - KHK - 23/1 md.; Değiştirilerek kabul: 14/6/1984 - 3022/1 md.) Kurumun Yönetim Kurulu Genel Kurulca kendi üyeleri arasından seçilecek 6 üye ile Genel Müdürden oluşur. Üyelerden ikisi 5 inci maddenin (a) bendinde, ikisi (b) bendinde, ikisi (c) bendinde yazılı temsilciler arasından seçilir. Yönetim Kurulunun karar alabilmesi için dört olumlu oy şarttır. Kurul, münhasıran (b) bendinden gelen üyelerden birini Başkan seçer. Yönetim Kuruluna seçilenler prodüktörlük yapamayacakları gibi, herhangi prodüktörlük müessesesinde de bir görev alamazlar ve buna hiçbir suretle iştirak edemezler. Üyeler, iki yıllık bir dönem için seçilirler. Süresi dolan yeniden seçilebilir. Herhangi bir nedenle boşalma halinde 6 ncı maddeye göre yapılacak ilk genel kurulda yerine seçim yapılır. Yeniden seçilen boşalan üyenin süresini tamamlar. Yönetim Kurulunun görevleri: Madde 11 – Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır: 1 – Kurumun görevlerini ifa etmek, 2 – Kurumun tahsis bilançolarını düzenlemek ve bunu Genel Kurulun tasvibine arz ve uygulanmasını temin etmek, 3 – Kendi faaliyeti ve hesaplar hakkında Genel Kurula rapor vermek ve Genel Kurul kararlarının icrasına nezaret etmek, 4 – Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmek. Genel Müdürlük: Madde 12 – 1) Genel Müdürlük, Genel Müdür ile lüzumu kadar memur ve müstahdemden terekküp eder. 2) Genel Müdür ilgili mevzuata göre diğer memur ve müstahdemler ise, Genel Müdürün teklif ve Yönetim Kurulunun tasdikı ile atanır. [4] Bunların görevlerine, atanmalarındaki usule göre son verilebilir. Kurumun işleri Genel Müdür tarafından tedvir edilir. Kurumu, Genel Müdür temsil eder. Genel Müdür, Yönetim Kuruluna karşı sorumludur. Genel Kurulun ve Yönetim Kurulunun kararlarını, Genel Müdür icra eder. Şubeler: Madde 13 – Şubeler, Genel Müdürlüğün mahalli teşkilatlarıdır. Genel Müdürlüğün talimatı dairesinde görev ifa ederler. Hükümetin denetlemesi: Madde 14 – Hükümet, Kurum üzerinde denetleme yetkisine sahip olup bu yetkisini yılda en az bir defa kurumun bütün hesap ve muamelelerini denetlemek suretiyle kullanır. Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, yönetmelik ve Genel Kurul kararlarına uymıyan muameleler, Hükümetin tebligatı üzerine düzeltilir ve yolsuzluklar yetkili mercilere intikal ettirilir. [5] İKİNCİ KISIM Mali Hükümler Sermaye: Madde 15 – Merkezleri Ankara, İstanbul ve İzmir'de bulunan Milli bankalardan sermayeleri ile ihtiyatları yekünu 20 milyon lira ve daha fazla olanlar ellişer bin, 20 milyon liradan az olanlar yirmi beşer bin, sigorta ortaklıkları onar bin lira vererek kurumun sermayesine iştirak ederler. Bu şehirlerde yayınlanan gazete ve dergi sahibi olan gerçek ve tüzel kişiler de onar bin lira vererek sermayeye ve bu kanun hükümleri dairesinde Kurumun idaresine iştirak edebilirler. (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/39 md.) Genel Kurul kararı ve Cumhurbaşkanının tasdiki ile yukarıdaki fıkralarda yazılı sermayeye iştirak miktarları iki katına kadar artırılabilir. [6] Payın iadesi: Madde 16 – İştirak payı sahiplerinin iflası veya faaliyetlerini tatileylemeleri halinde payları iade edilir. (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/40 md.) Gazete veya dergi sahipleri, altı ay önce Kuruma ihbar etmek şartıyla paylarını her zaman geri alabilirler. Bankalarla sigorta ortaklıklarının paralarının geri alabilmeleri, Genel Kurulun karar vermesine ve Cumhurbaşkanının tasdikine bağlıdır. [7] Kurumun gelirleri: Madde 17 – Kurumun gelirleri şunlardır: 1 – Sermayenin işletilmesinden elde edilecek gelirler, 2 – İlan ve reklamlardan alınacak komüsyonlar, 3 – Kurumun görevlerini ifa ederken temin edeceği sair gelirler, 4 – Bağışlar. İhtiyat akçası ve nema: Madde 18 – Kurumun giderleri çıktıktan sonra artan gelirinin % 5 i ilk hesap yılı sonunda tahakkuk edecek sermaye miktarı esas alınmak üzere bu miktara varıncaya kadar yedek akçe olarak ayrılır ve iştirak payı sahiplerine de paylarının azami % 2.5 u nispetini aşmamak kaydı ile nema verilir. Hesap yılı: Madde 19 – Kurumun hesap yılı, Ocak ayının birinden Aralık ayının 31 ine kadar devam eden süredir. Tahsis usulü: Madde 20 – Kurumun sermayesi ile 18 inci madde hükmünün uygulanmasından sonra kalan yıllık gelir yekünunun, Kurumun görevlerinden her birinin yerine getirilmesine ne miktarda tahsis edileceği, Yönetim Kurulunun teklifi ve Genel Kurulun karariyle taayyün eder. Buna göre ayrı ayrı hesaplar açılır. İstikraz yetkisi: Madde 21 – Kurum, görevlerinin ifası için, Genel Kurul karariyle son hesap yılı sonundaki bakiye mevcudunun en çok yarısı nispetinde bankalardan istikraz akdine yetkilidir. Banka muameleleri: Madde 22 – Kurumun hangi milli bankalara parasını yatıracağı,alacaklarını tahsil ve borçlarını tediyede bunlardan hangilerini aracı edeceği, kredi muamelelerini ve borç para verme işlerini ne suretle yürüteceği ve sair faaliyetlerinin finansman şekli, Genel Kurulun kararına bağlıdır. Kredi ve borç vermenin şartları: Madde 23 – Kurumun açacağı kredi ve vereceği borç paranın, şekil ve şartları, Genel Kurul karariyle belli edilir. Şu kadar ki, alınacak faiz miktarı, yürürlükteki mevzuatla tesbit edilen azami haddi geçemez. Kurum, Genel Kurulun tesbit edeceği esaslar dahilinde, ilan ve reklam veren müşterilerine de kredi açabilir. Komisyon ücreti: Madde 24 – Kurumun yayınlanmasına aracı olmak ödevinde bulunduğu ilan ve reklamlardan % 15, diğer ilan ve reklamlardan azami % 10 nispetinde, faturalar üzerinden komisyon ücreti olarak kesilip, Kuruma gelir kaydolunur. (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/41 md.) Sahipleri Kurumun idaresine iştirak eden gazetelerden alınacak % 15 komisyon ücretini % 10'a kadar indirmeye Genel Kurul yetkilidir. Bu nispetler Genel Kurulun teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile değiştirilebilir. [8] Diğer ücretler: Madde 25 – Kurumun ilgililerin talebi üzerine ilan ve reklamların tertibi, resim ve klişelerin hazırlanması gibi hususi hizmetlerinden alacağı ücretler, Yönetim Kurulunca hazırlanacak bir tarife ile tesbit olunur. Hesapların yayınlanması: Madde 26 – Kurumun hesaplarının yıl sonu neticeleri ve tahsis bilançoları ile kar ve zarar hesabı iş yılının hitamından itibaren en geç iki ay içinde Resmî Gazete ile diğer gazetelerde yayınlanır. Muamelatın yürütülmesi : Madde 27 – Kurumun, Notere tasdik ettirildikten sonra hangi defterleri tutacağı, uygulanacak muhasebe usulü ve muamelatın yürütülme tarzı, 53 üncü madde mucibince yapılacak yönetmelikle gösterilir. Yönetim giderleri: Madde 28 – Genel Kurul ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile Genel Müdür, memur ve müstahdemlere verilecek ücretlerle diğer yönetim giderlerinin miktarı, Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Genel Kurulca tayin edilir. Yönetim giderlerini sarfa, Yönetim Kurulu yetkilidir. Ancak, Genel Müdür de ücretlerle Yönetim Kurulunun tesbit edeceği diğer bazı yönetim giderlerinin sarfına mezundur. 3659 sayılı Bankalar ve Devlet Müesseseleri Memurları aylıklarının tevhid ve teadülü hakkındaki kanun ile 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri, kurum ve kuracağı ortaklık ve teşekküller hakkında uygulanmaz. Sahipleri Kurumun idaresine iştirak eden gazetelerden alınacak % 15 komisyon ücretini, %10 a kadar indirmeye Genel Kurul yetkilidir. Bu nispetler, Genel Kurulun teklifi ile Cumhurbaşkanınca değiştirilebilir. [9] ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İlan ve Reklamların Yayınlanması BİRİNCİ KISIM Resmi İlanlar Tarif: Madde 29 – a) Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve yönetmeliklerle yayınlanması mecburi olan (Özel dernekler hariç) veya, [10] b) Genel ve katma bütçeli dairelerle il özel idareleri, belediyeler, köyler ve İktisadi Devlet Teşekkülleri ve sermayesinin yarısından fazlası kamu hukuku tüzel kişilerine ait bulunan teşekküllerin verdikleri. Reklam mahiyetini taşımıyan ilanlar, resmi ilan sayılır. Genel Kurulun ve Hükümetin yetkisi: Madde 30 – Bir ilanın resmi ilan sayılıp sayılamıyacağına Genel Müdürlük veya, valilikler tarafından tereddüt edilen veya ilgililerle bunlar arasında ihtilaf bulunan hallerde Kurum Yönetim Kurulunun kararına uyulur. Yönetim Kurulu lüzum görür veya vali, Genel Müdürlük veya ilgili talebederse, prensip kararı verilmesi için iş, Genel Kurula intikal ettirilir. Genel Kurulun bu suretle veya kendiliğinden bu konuda ittihaz edeceği prensip kararları kesin olup Resmî Gazete'de yayınlanır. Resmi ilanların yayınlanması: Madde 31 – Resmi ilanlar, Basın-İlan Kurumunun şubesi bulunan yerlerin belediye hudutları içinde bu şubeler aracılığı ile yayınlatılır. Kurumun şubesi bulunmıyan yerlerde, resmi ilanların yayınlanmasına valilikler aracı olurlar. Mevkuteler aldıkları resmi ilanları zamanında yayınlarlar. Haklı bir sebep olmadıkça bu ilanları almaktan imtina edemezler. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 37 nci maddesi hükmü saklıdır. Resmi ilanların dağıtılması: Madde 32 – Resmi ilanlar, fikir ve içtihat farkı aranmaksızın 34 üncü madde mucibince vasıfları tesbit edilecek olan mevkutelere Basın - İlan Kurumu Genel Kurulunun tesbit edeceği esaslar dahilinde dağıtılır. 33 üncü madde hükmü saklıdır. İlanen tebligat: Madde 33 – 7201 sayılı Tebligat Kanunu gereğince yayınlatılacak ilanların, tebligatı çıkaran merciin tayin edildiği gazetede yayınlatılması mecburidir. İlanen tebligatın yayınlanacağı gazete, vasıfları tesbit edilen gazetelerden biri değilse, tebligatı çıkaran merci bunu icabettiren hususi sebebi, ilanla birlikte Kuruma veya valiliğe bildirmekle ödevlidir. Bu ödev yerine getirilmez veya vasıfları tesbit edilen gazetelerden birinin ismi tasrih edilmezse, tebligat ilanı genel usule göre yayınlatılır. Gazetelerin vasıfları: Madde 34 – Resmi ilan verilecek mevkutelerin vasıfları: a) Münderecat, b) Sayfa sayı ve ölçüsü, c) Kadro, ç) Fiili satış, d) En az yayın hayatı süresi, Bakımlarından ve uygun görülecek diğer yönlerden Basın-İlan Kurumu Genel Kurulunca tesbit olunur. Genel Kurul, Kurumun şubesi bulunmıyan yerlerdeki mevkutelerin vasıflarını yukarıki fıkrada yazılı kayıtlara bağlı olmaksızın tesbit eder. Genel Kurul Türkiye'de yabancı dillerle yayınlanan mevkuteler ile fikir ve sanat dergilerine ilan ve reklam verme esaslarını ayrıca tayin eder. Gazetelerin Ödevleri: Madde 35 – Basın - İlan Kurumu Genel Kurulu, kanunen mevkutelere tutmaya mecbur oldukları defterlerden başka noterden tasdikli defterler tutmak ve vasıflarını kontrol veya ilan ve reklamlar bakımlarından muayyen bilgileri verme ödevlerini yükliyebileceği gibi, bu ödevlerin yerine getirilip getirilmediğini veya gazetelerin tayin edilen vasıflara uygun olup olmadıklarını her zaman kontrol ettirebilir. Genel Kurul kararlarının ilanı: Madde 36 – Dağıtma esasları, mevkutelerin vasıfları ve bunlara 35 inci madde mucibince yükletilecek ödevler hakkında Kurum Genel Kurulunca verilecek kararlar, Resmi Gazete'de ilan edilir. Gazete ve internet haber sitelerinin listesi: [11] Madde 37 – (Değişik fıkra: 13/10/2022 -7418/20 md.) Kurum Genel Müdürlüğü, her ayın sonunda resmî ilan ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile internet haber sitelerinin isimlerini ve vasıflarını ihtiva eden birer listeyi, Kurumun internet siteleri üzerinden duyurur. Listeye alınmamaktan doğan ihtilaflar 38 inci maddedeki usul dairesinde halledilir. Ancak, bu halde Yönetim Kurulu, kararını bir hafta içinde verir. İhtilafı hal ve itiraz mercileri: Madde 38 – Genel Kurulun 36 ncı madde mucibince ilan edilecek kararlarının uygulanmasından dolayı valilikler ve Kurum Genel Müdürlüğü ile mevkuteler veya ilan verenler arasında çıkacak ihtilafların hal mercii, Kurum Yönetim Kuruludur. 30 uncu maddenin 2 nci fıkrası hükmü, bu halde de uygulanır. Ancak, verilecek Genel Kurul kararı, kesindir. Bu kararlar Resmî Gazete'de yayınlanır. Resmi ilan tarifesi: Madde 39 – Resmi ilanların fiyat tarifesi, Basın - İlan Kurumu Genel Kurulunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca tesbit edilir ve Resmi Gazete'de yayınlanır. [12] İKİNCİ KISIM Hususi İlan ve Reklamlar Tarif: Madde 40 – Resmi ilan sayılmıyan ve gerçek ve tüzel kişiler tarafından gazete ve dergilerde yayınlanmak üzere verilip de reklam mahiyetinde bulunmıyan ilanlar, hususi ilan sayılır. Satışı artırmak gibi ticari gayelerle veya bir şeye veya bir fikre rağbet sağlamak gibi maddi veya manevi bir menfaat temini maksadiyle gazete ve dergilerde yazı, resim veya çizgilerle yapılan ilanlar, reklam sayılır. Kaide: Madde 41 – Hususi ilan ve reklamların yayınlanması, hususi ilan ve reklam prodüktörlüğü, bu kanun hükümleri dairesinde serbesttir. Basın - İlan Kurumu da hususi ilan ve reklam kabul eder. Prodüktörlerle gazete veya dergiler arasında, bir veya daha fazla prodüktörün tamamiyle veya kısmen ilan ve reklamlar üzerinde inhisarını tazammun eden sarih veya zımni bir anlaşma yapılamaz. İstisna: Madde 42 – (Değişik: 14/6/1984 - 3022/1 md.) 29 uncu maddenin (b) bendinde anılan daire ve teşekküllerle kanunla veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan sair müesseselerin veya bunların iştiraklerinin Kurumun şubesi bulunan yerlerde yayınlanan gazete ve dergilere verecekleri ilan ve reklamlar, ancak Basın - İlan Kurumu aracılığı ile yayınlatılabilir. [13] Kurum tarafından verilmeyen yukarıdaki fıkrada anılan ilan ve reklamlar yayınlanmaz ve prodüktörler ne suretle olursa olsun bu ilan ve reklamlar hususunda gizli veya açık herhangi bir muamele veya iş yapamazlar. Yayınlanma usulü: Madde 43 – Hususi ilan ve reklamlar, bunları veren gerçek veya tüzel kişilerin isteklerine uygun olarak gazete ve dergilerde yayınlanır. Şu kadar ki, 29 uncu maddenin (b) bendinde anılan daire ve teşekküllerle kanunla kurulan sair müesseseler ve bunların iştiraklerinin vereceği hususi ilan ve reklamlar, 40 ıncı maddede yazılı mahiyetleri de gözönünde bulundurularak Kurum Genel Kurulu tarafından tesbit edilecek esaslar dahilinde ilgililerin istekleri de nazara alınarak, gazete ve dergilere verilir. Gazete ve dergiler, aldıkları hususi ilan ve reklamları zamanında yayınlarlar. Prodüktörlerin muameleleri ve defterleri: Madde 44 – İlan ve reklam prodüktörleri komüsyonculuk suretiyle iş görürler. Bunlar hususi ilan veya reklamı verenlerle gazetelerin faturalarına istinaden muamele yaparlar ve % 25 den fazla komüsyon alamazlar. Hususi ilan ve reklam tarifesi: Madde 45 – Gazete ve dergiler, takvim yılı başından başlamak üzere üçer aylık devrelerde mücbir sebepler olmadıkça uygulayacakları hususi ilan ve reklam lara ait fiyat tarifesini ve bu ilan ve reklamların birden fazla yayınlanması halinde yapacakları tenzilat hadlerini, bu devre başlangıçlarından en az 15 gün önce sayfalarında yayınlamağa idarehanelerinin ilan ve reklam alınan yerlerinde herkesin görebileceği bir şekilde ilan etmeğe ve Basın-İlan Kurumuna yazılı olarak bildirmeğe mecburdurlar. Kurum, bu listeleri, gazete ve dergilere, bunların gündelik, haftalık gibi çıkma zamanlarına ve isimlerinin alfabe sırasına göre bir liste halinde birleştirip, birer nüshasını prodüktörlere ve lüzumu kadar nüshasını da asılmak üzere şubelerine gönderir. Prodüktörler de yazıhanelerinde bu listeleri, herkesin görebileceği bir şekilde asarak ilan ederler. ÜÇÜNCÜ KISIM [14] İnternet Haber Sitelerinde Yayınlanacak Resmî İlan ve Reklamlar Kapsam ve esaslar: Madde 45/A- (Ek: 13/10/2022 -7418/21 md.) Resmî Gazete’de yayımlananlar hariç olmak üzere; kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelikler uyarınca yayınlatılması mecburi olan resmî ilanlar ile 29 uncu maddenin (b) bendinde anılan daire ve teşekküller, kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan sair müesseseler veya bunların iştiraklerinin internet haber sitelerinde yayınlatacakları ilan ve reklamlar ancak Basın-İlân Kurumu aracılığı ile yayınlanır. Kurum aracılığıyla yayınlanan ilan ve reklamların; kopyalanması, yayınlanması, yayınlattırılması ve ticari faaliyete konu edilmesi Kurumun vereceği izne bağlıdır. Bu fıkra hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Genel Kurul tarafından belirlenir. Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliklere göre, Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar ile bakanlıklar, bağlı, ilgili veya ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kurum ve kuruluşların kendi internet sitesinde yayını zorunlu olan ilanlarının ayrıca Basın İlân Kurumu İlan Portalında yayınlatılması zorunludur. Bu ilanların Basın İlân Kurumu İlan Portalındaki yayınından ücret alınmaz. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler İlan ve reklamlarda kullanılacak ayırıcı kelime ve numara: Madde 46 – Basın - İlan Kurumu ve prodüktörlerle gazete ve dergiler, yayınlanmasına aracı oldukları bilcümle ilan ve reklamların en altına, aracı olduklarını gösteren bir kelime koymağa mecburdurlar. Prodüktörlerle gazete ve dergiler bu maksatla seçtikleri kelimeyi kullanmadan evvel kuruma bildirirler. Kurum seçilen kelimenin daha evvel başka bir prodüktör veya gazete veyahut bir dergi tarafından alındığını veya iltibasa mahal verecek mahiyette olduğunu anlarsa, kelimeyi değiştirmesini ilgiliye bildirir. Basın - ilan kurumu (Basın) kelimesini kullanır. İlan ve reklamı, Kurum veriyorsa kendi kelimesini, prodüktör veriyorsa seçtiği kelimeyi, ilan veya reklamı doğrudan doğruya gazete veya dergi almışsa, kendi kelimesini ilanın altına koyar. Bu kelimenin yanına Kurumun veya prodüktörün yıllık ilan ve reklam sıra numarası ile gazetenin veya derginin aldığı ilan ve reklamların sıra numarası yazılır. Kelime ve rakamın puntosunu intihap, gazete veya dergiye aittir. Bundan dolayı hiçbir ücret alınmaz. İlan ve reklamların kontrolü: Madde 47 – Kurumun şubesi bulunan yerlerde yayınlanan gazete ve dergiler ilan veya reklamı havi nüshalarından ikişer adedini, ilan veya reklamın yayınlandığı gün, Kurum Genel Müdürlüğüne gönderilmek üzere o yerdeki şubesine makbuz mukabilinde tevdi ederler. Genel Müdürlükçe bu nüshalar, Kurumun verdiği ilan ve reklamlarla Kurumca verilmiyen ilan ve reklamların hesabına ve bunların kimin tarafından verildiğinin tesbitine esas tutulur. Kurumun şubesi bulunmıyan yerlerde yayınlanan gazete ve dergiler de aynı şekilde ilan veya reklamı muhtevi bulunan ikişer nüshalarını Kurum Genel Müdürlüğüne gönderilmek üzere mahalli valiliğe tevdi ederler. Bordro düzenlenmesi: Madde 48 – Prodüktörler, yayınlanmasına aracı oldukları ilan ve reklamları, kullandıkları sıra numarasına göre, ücreti, aldıkları komüsyon ve yayınlanan gazete veya dergi adı ile gazete veya derginin sıra numarasını gösteren bir bordro ile her yılın ilk 15 günü içinde Kurum Genel Müdürlüğüne gönderilmek üzere Kurumun o yerdeki şubesine makbuz mukabilinde tevdi ederler. Gazete ve dergiler de, kendi sıra numaralarına göre, her bir ilan ve reklamı kimden aldıklarını Kurum veya prodüktörün sıra numarasını, fiyatını, verdikleri komüsyonu göstermek üzere düzenliyecekleri yıllık bordroyu, yukarıki fıkrada yazılı süre içinde Kurumun o yerdeki şubesine teslim ederler. Kurumun şubesi bulunmıyan yerlerde yayınlanan gazete ve dergiler de yukarıki fıkra gereğince düzenleyecekleri yıllık bordroları o yerin valiliğine; valilikler de bu bordroları, birinci fıkraya uygun olarak hazırlanacak bordrolarla birlikte Kurum Genel Müdürlüğüne gönderirler. Müeyyide: [15] Madde 49 – Bu kanuna veya bu kanuna dayanılarak yapılacak yönetmeliğe veyahut Kurum Genel Kurulunun bu kanunda yazılı hususlarda ittihaz edeceği kararları ile yükletilen ödevlere yahut da basın ahlak esaslarına, riayet etmiyen gazete, dergi ve internet haber siteleri ile prodüktörler ve kamu idare ve teşekkülleri ve 42 nci maddede anılan sair ortakların sorumluları hakkında, diğer mevzuat hükümlerine halel gelmemek üzere, aşağıda yazılı olduğu şekilde muamele yapılır: a) Kurum tarafından o gazete veya dergi ya da internet haber sitesine verilecek ilan ve reklamlar, kesinleşen Yönetim Kurulu Kararına dayanılarak, Kurum Genel Müdürlüğünce, iki ayı geçmiyecek bir süre ile kesilir. Ayrıca, bu kanunla temin edilen menfaatlerden de aynı şekilde faydalandırılmaz. b) Prodüktörlük müessesesinin iki ayı geçmemek üzere kapatılması için, Kurul Genel Müdürlüğünce iş, Yönetim Kuruluna intikal ettirilir. Kesinleşen Kurul Kararını, o yerdeki valilik infaz eder. (Değişik ikinci paragraf: 13/10/2022 -7418/22 md.) (a) ve (b) bentlerinde yazılı hâllerde, Yönetim Kurulu Kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren on gün içinde Kurum Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz edilebilir. Söz konusu itirazlarda basit yargılama usulü uygulanır. Bu yargılama neticesinde verilecek karar kesindir. c) Kurum Genel Müdürlüğünün bildirmesi üzerine kamu idare ve teşekkülleri ile ortaklıkların sorumluları hakkında kendi statülerine göre disiplin muamelesi uygulanır. Böyle bir statü yoksa, o teşekkülün denetleme bakımından bağlı bulunduğu veya iştigal sahasına girdiği Bakanlık, uygun gördüğü bir disiplin muamelesi uygular. İlgili Bakanlığın yapacağı tebligata uyulması mecburidir. Yapılacak disiplin muamelelerinin neticesi Kuruma bildirilir. Kurumun, disiplin muameleleri aleyhinde yetkili mercilere veya Bakanlığa itiraz hakkı vardır. Cezai hükümler: Madde 50 – Basın - İlan Kurumunun Genel Kurul ve Yönetim Kurulu üyeleri ile bilümum memur ve müstahdemleri, bu kanunun uygulanması sebebiyle işliyecekleri suçlarından dolayı, fiillerinin mahiyet ve derecelerine göre, Türk Ceza Kanununun Devlet memurlarına ait hükümleri ile cezalandırılırlar. Cezai kovuşturma, ayrıca disiplin muamelesi uygulanmasına engel teşkil etmez. Tebligat hükümleri: Madde 51 – Basın - İlan Kurumunun tebligatı, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine tabidir. Hükümet namına yetki: Madde 52 – Bu kanunda Hükümete tanınan yetkilerin, Hükümetin hangi teşkilatı tarafından kullanılacağı, Cumhurbaşkanı Kararı ile tayin edilerek Resmi Gazete'de yayınlanır . [16] Yönetmelik yapılması: Madde 53 – Basın - İlan Kurumu Genel Kurulu tarafından, bu kanuna müstenit işlerin yürütme tarzını göstermek üzere bir yönetmelik yapılır. Bu yönetmelik Resmi Gazete'de yayınlanır. Geçici Hükümler Geçici Kurul teşkili: Geçici Madde 1 – Bu kanunun yayınlandığı tarihten itibaren on beş gün içinde kurumun ilk teşekkül işlemlerini yapmak üzere Başbakanlık tarafından biri başkan ve dördü üye olmak üzere beş kişilik bir Geçici Kurul teşkil edilir. Bunlardan her birinin Adalet, Maliye Bakanlıkları ile Basın - Yayın mensubu ve diğer ikisinin, gazeteci olması lazımdır. Geçici Kurulun görevi, geçici 3 üncü madde mucibince Genel Kurul toplantısı yapılıncaya kadar devam eder. Sermayenin teşkili: Geçici Madde 2 – Geçici Kurul, Milli Bankalardan birinde, Basın - İlan Kurumu adına bir hesap açtırır. Kurul, merkezleri, Ankara, İstanbul ve İzmir'de bulunan Milli bankalarla sigorta ortaklıklarına keyfiyeti taahhütlü birer mektupla bildirir. Bunlar, on beş gün içinde 15 inci maddede yazılı iştirak paylarını açtırılan hesaba yatırırlar. Genel Kurulun toplanması: Geçici Madde 3 – (Değişik: 5/2/1979 - KHK - 23/1 md.; Mülga: 14/6/1984 - 3022) Kurulun masrafları: Geçici Madde 4 – Geçici Kurulun, Başbakanlığın takdir edeceği yevmiye, icabında yol tazminatı ve Genel Kurul toplantısının gerektirdiği masrafları, bankada açtırılan hesaptan ödenir. Ödemeler, başkan ile kurulun muhasip olarak görevlendireceği üyenin imzası ile yapılır. Muhasip üye, Kurum Yönetim Kurulunun teşekkülünden itibaren bir hafta içinde hesapları devreder. Kararnamelerin hükümleri: Geçici Madde 5 – Resmi ilan ve reklamlar hakkındaki kararnamelerin hükümleri, bu kanunun 36 ncı maddesi uygulanıncaya kadar yürürlükte kalır. İş yılı: Geçici Madde 6 – Basın-İlan Kurumunun ilk iş yılı, kurum teşkilatının fiilen faaliyete başlamasından itibaren Aralık ayının 31 inci gününe kadar devam edecek süredir. Gazete, Dergi ve Prodüktörlerin ödevleri: Geçici Madde 7 – Gazete, dergi ve prodükterlerin bu kanuna müstenit ödevleri, Kurum Müdürlüğünce yapılacak tebligattan itibaren başlar. Üyeliklerin devamı Geçici Madde 8 – (Ek: 29/6/2011-KHK-644/37 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Genel Kurul üyelerinin görevleri, üyelik sürelerinin sonuna kadar devam eder. İnternet haber sitelerinde resmî ilan ve reklam yayınlayacakların sorumlulukları: Geçici Madde 9 - (Ek:13/10/2022-7418/23 md.) İnternet haber sitelerinde resmî ilan ve reklam yayınlayacakların taşıması gereken vasıflar ve yerine getirmesi gereken sorumluluklar ile yayına ilişkin usul ve esaslar bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde Kurum Genel Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yürürlük tarihi: Madde 54 – Bu kanun yayınlandığı tarihte yürürlüğe girer. Kanunu yürütecek makam: Madde 55 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 195 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 195 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/23 5, 9, 10, 23, Geçici Madde 3, Geçici Madde 9 19/2/1979 3022 5, 9, 10, 42, Geçici Madde 3 22/6/1984 KHK/310 — 5/2/1988 KHK/336 15, 16, 24 5/8/1988 5917 5 10/7/2009 KHK/644 5 1/1/2011 5 ve Geçici Madde 8 12/6/2011 tarihinde yapılan milletvekili seçiminden sonra kurulan ilk Bakanlar Kurulu üyelerinin atandığı tarihte KHK/703 5, 12, 14, 15, 16, 24, 28, 29, 39, 42, 52 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7418 5, Geçici Madde 9 18/10/2022 7418 37, 45, 49 1/4/2022 [1] 25/6/2009 tarihli ve 5917 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle; bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan; “satışı 100 binin üzerinde olanlardan 2,” ibaresi “satışı 100 binin üzerinde olanlardan 1,” şeklinde, “Anadolu gazete sahiplerinden 1,” ibaresi “Anadolu gazete sahiplerinden 3,” şeklinde, “en çok üyeye sahip gazeteciler sendikasından 3” ibaresi “en çok üyeye sahip gazeteciler sendikasından 2” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle bu fıkranın (b) bendinde yer alan “12” ibaresi “14” şeklinde, (c) bendinde yer alan “Ege Üniversiteleri” ibaresi “Dokuz Eylül Üniversiteleri” şeklinde, “Ankara Üniversiteleri” ibaresi “Ankara Üniversitesi” şeklinde, “olmak üzere toplam olarak 12 temsilci” ibaresi “Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan 1, Radyo ve Televizyon Üst Kurulundan 1 olmak üzere toplam olarak 14 temsilci” şeklinde ve fıkrada yer alan “36” ibaresi “42” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “Basın-Yayın Genel Müdürlüğünde kayıtlı tüm” ibaresi “resmî ilan yayınlayan” şeklinde, “Basın-Yayın Genel Müdürlüğünün” ibaresi “Genel Müdürlüğün” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Yönetim Kurulunun teklif edeceği 3 aday arasından Hükümetçe;” ibaresi “ilgili mevzuata göre” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Kanun,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi,” ibaresi eklenmiştir. [6] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [9] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” şeklinde değiştirilmiştir. [11] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle, bu maddesinin başlığı “Gazetelerin listesi:” iken “ Gazete ve internet haber sitelerinin listesi: ” şeklinde değiştirilmiştir. [12] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kanunla” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle” ibaresi eklenmiştir. [14] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, 45 inci maddesinden sonra gelmek üzere “Üçüncü Kısım” ve bu Kısma bağlı olarak “İnternet Haber Sitelerinde Yayınlanacak Resmî İlan ve Reklamlar” ana başlığı ibaresi eklenmiştir. [15] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “gazete ve dergilerle” ibaresi “gazete, dergi ve internet haber siteleri ile” şeklinde, fıkranın (a) bendinde yer alan “dergiye” ibaresi “dergi ya da internet haber sitesine” şeklinde değiştirilmiştir. [16] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 162 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
|
189 | 4 | 1 |
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI İSKAN İHTİYAÇLARI İ ÇİN SARFİYAT İCRASI VE BU BAKANLIKÇA KULLANILAN GAYRİMENKULLERDEN LÜZUMU KALMIYANLARIN SATILMASINA SELAHİYET VERİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 189
|
28/12/1960
|
2/1/1961
|
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI İSKAN İHTİYAÇLARI İ ÇİN SARFİYAT İCRASI VE BU BAKANLIKÇA KULLANILAN GAYRİMENKULLERDEN LÜZUMU KALMIYANLARIN SATILMASINA SELAHİYET VERİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 189 Kabul Tarihi : 28/12/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 2/1/1961 Sayı: 10696 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 842 Madde 1 – Milli Savunma ihtiyaçları için bu kanunun neşri tarihine kadar gerek muhtelif kanunlara ve 3887 sayılı kanuna göre iktisabedilen, gerekse tahsisli ve tahsissiz olarak işgal edilmek suretiyle kullanılan Devlete ait gayrimenkullerden hizmet için lüzumu kalmıyanların Milli Savunma Bakanlığı ile mutabık kalınarak tahsislerini kaldırmaya ve muhasebei Umumiye Kanununun 24 üncü maddesine bağlı olmaksızın satmaya Maliye Bakanı mezundur. Madde 2 – Bu gayrimenkuller, halihazır durumları ile veya parsellenmek, ifraz edilmek veya lüzumlu sair muamelelere tabi tutulmak suretiyle satılabilir. Mevzubahis gayrimenkuller hakkında 6188 ve 7367 sayılı kanunlarla 2490 sayılı kanunun 66 ncı maddesi hükümleri tatbik olunmaz. Bu gayrimenkuller, Milli Savunma ve Maliye Bakanlıklarınca kurulacak müşterek komisyonun muvafakatı alınmak şartiyle sermayesinin en az yarısı Devlete ait müesseselerle bunların aynı nispette iştirakleri ile kurulan teşekküllere pazarlıkla ve taksitle de satılabilir. Madde 3 – (Değişik: 6/5/1976 - 1989/1 md.) [2] (Değişik: 15/4/1987 - 3357/1 md.) Satışlardan elde edilecek gelirler her yıl gelir bütçesinde açılacak özel bir tertibe gelir kaydolunur. Bu suretle gelir kaydolunan satış bedellerinden Milli Savunma Bakanlığınca gerekli görülen miktarı,askeri garnizonlarla bu garnizonlar için lüzumlu müştemilat ve mütemmimat ile her türlü arsa, bina satınalınması veya kamulaştırılması, mevcutlarının esaslı onarımı,genişletilmesi ve iyileştirilmesi,acil silah ihtiyacının karşılanması ve 3238 sayılı kanunla kurulan Savunma Sanayii Destekleme Fonuna transfer edilmesi ile 2 nci maddeye göre yapılacak işlerin gerektirdiği her türlü gider için harcama yapılmak üzere, Milli Savunma Bakanlığı Bütçesinde açılacak özel bir tertibe Maliye ve Gümrük Bakanlığınca ödenek kaydolunur. Sözü geçen ödenekten yılı içinde harcanmayan miktarlar ertesi yıllar bütçelerine aynı amaçlara harcanmak üzere devredilir. Madde 4 – Fiilen elde edilerek irat ve tahsisat kaydolunan mebaliğe istinaden gelecek yıllara sari taahhüde girmeye Milli Savunma Bakanı mezundur. Ancak, bu suretle bedeli gelecek yıllarda ödenmek üzere taahhüde bağlanacak hizmetlerin tamamının karşılığı taahhüdün yapıldığı yıl bütçesindeki tahsisattan mevkuf tutulur ve ertesi yıllarda ifa edilecek taahhüt bedelleri, mevkuf tutulan tahsisattan yılı içinde sarf edilmiyen miktarları üçüncü maddenin son fıkrası gereğince ertesi yıllara devir suretiyle tediye olunur. İnşaat mütaahhidinin, ikinci maddenin son fıkrası gereğince kendisine taksitle gayrimenkul satılmış bir müessese olması halinde; iradın fiilen elde edilmesi şartı aranmaksızın, tarafların muvafakatı ile ve taahhüt bedeli satış taksitlerinden mahsup edilmek üzere taksitle tahsil edilecek satış bedeli kadar da gelecek yıllara sari taahhüde girişilebilir. Madde 5 – Bu kanunun şümülüne giren inşaat işlerinde lüzumlu görülenleri, ikinci maddenin son fıkrasında yazılı komisyonun muvafakatini almak şartiyle,aynı fıkrada yazılı müessese ve teşekküllere, 2490 sayılı Kanun hükümleri ile mukayyet olmaksızın yaptırmaya Milli Savunma Bakanı yetkilidir. Madde 6 – 6771 ve 7337 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. Madde 7 – Bu kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer. Madde 8 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 189 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 1989 — 15/5/1976 3357 — 28/4/1987 [1] Sulama alanlarında arazi düzenlenmesine dair 22/11/1984 tarih ve 3083 sayılı Kanunun 26 ıncı maddesinin (b) fıkrasında; "Bu Kanunun uygulanmasında, diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz. Ancak, 28/12/1960 tarih ve 189 sayılı Kanun hükümleri saklıdır" hükmü yer almıştır. [2] Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 31/12/2005 tarihli ve 26040 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 27/12/2005 tarihli ve 5437 sayılı 2006 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 13 üncü maddesine bakınız.
|
193 | 4 | 1 |
GELİR VERGİSİ KANUNU (G.V.K.) Kanun Numarası : 193
|
31/12/1960
|
6/1/1961
|
GELİR VERGİSİ KANUNU (G.V.K.) Kanun Numarası : 193 Kabul Tarihi : 31/12/1960 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 6/1/1961 Sayı: 10700 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 850 BİRİNCİ KISIM Mükellefiyet BİRİNCİ BÖLÜM Verginin Mevzuu Mevzuu: Madde 1 – (Değişik: 7/1/2003-4783/1 md.) Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır. Gelirin unsurları: Madde 2 – (Değişik: 7/1/2003-4783/2 md.) Gelire giren kazanç ve iratlar şunlardır: 1. Ticarî kazançlar, 2. Ziraî kazançlar, 3. Ücretler, 4. Serbest meslek kazançları, 5. Gayrimenkul sermaye iratları, 6. Menkul sermaye iratları, 7. Diğer kazanç ve iratlar. Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, yukarıda yazılı kazanç ve iratlar gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile nazara alınır. İKİNCİ BÖLÜM Tam Mükellefiyet Mükellefler: Madde 3 – Aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler: 1. Türkiye'de yerleşmiş olanlar; 2. (Değişik: 19/2/1963-202/1 md.) Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese,teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden, bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısiyle Gelir Vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkür kazanç ve iratları üzerinden ayrıca vergilendirilmezler.) Türkiye'de yerleşme: Madde 4 – Aşağıda yazılı kimseler Türkiye'de yerleşmiş sayılır: 1. İkametgahı Türkiye'de bulunanlar (İkametgah, Kanunu Medeninin 19 uncu ve mütaakıp maddelerinde yazılı olan yerlerdir); 2. (Değişik: 19/2/1963-202/2 md.) Bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici ayrılmalar Türkiye'de oturma süresini kesmez.) Yerleşme sayılmıyan haller: Madde 5 – Aşağıda yazılı yabancılar memlekette altı aydan fazla kalsalar dahi, Türkiye'de yerleşmiş sayılmazlar: 1. Belli ve geçici görev veya iş için Türkiye'ye gelen iş, ilim ve fen adamları, uzmanlar, memurlar, basın ve yayın muhabirleri ve durumları bunlara benziyen diğer kimselerle tahsil veya tedavi veya istirahat veya seyahat maksadiyle gelenler; 2. Tutukluk, hükümlülük veya hastalık gibi elde olmıyan sebeplerle Türkiye'de alıkonulmuş veya kalmış olanlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Dar Mükellefiyet Mükellefler ve mevzuu: Madde 6 – (Değişik: 24/12/1980-2361/2 md.) Türkiyede yerleşmiş olmayan gerçek kişiler sadece Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilirler. Kazanç veya iradın Türkiye'de elde edilmesi: Madde 7 – (Değişik: 27/3/1969-1137/1 md.) Dar mükellefiyete tabi kimseler bakımından kazanç ve iradın Türkiye'de elde edildiği aşağıdaki şartlara göre tayin olunur: 1. (Değişik: 31/12/1981-2574/1 md.) Ticari kazançlarda: Kazanç sahibinin Türkiye'de işyerinin olması veya daimi temsilci bulundurması ve kazancın bu yerlerde veya bu temsilciler vasıtasiyle sağlanması (Bu şartları haiz olsalar dahi iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlardan, ihraç edilmek üzere Türkiye'de satın aldıkları veya imal ettikleri malları Türkiye'de satmaksızın yabancı memleketlere gönderenlerin bu işlerden doğan kazançları Türkiye'de elde edilmiş sayılmaz.) Türkiye'de satmaktan maksat, alıcı veya satıcının veya her ikisinin Türkiye'de olması veya satış aktinin Türkiye'de yapılmış olmasıdır. İş merkezinden maksat ise, iş bakımından muamelelerin bilfiil toplandığı ve idare edildiği merkezdir. 2. Zirai kazançlarda: Zirai faaliyetlerin Türkiye'de icra edilmesi; 3. Ücretlerde: a) Hizmetin Türkiye'de ifa edilmiş veya edilmekte olması veya Türkiye'de değerlendirilmesi; b) (Değişik: 24/12/1980-2361/3 md.) Türkiye'de kain müesseselerin idare meclisi başkan ve üyelerin, denetçilerine, tasfiye memurlarına ait huzur hakkı, aidat, ikramiye ve benzerlerinin Türkiye'de değerlendirilmesi; 4. Serbest meslek kazançlarında: Serbest meslek faaliyetlerinin Türkiye'de icra edilmesi veya Türkiye'de değerlendirilmesi; 5. Gayrimenkul sermaye iratlarında: Gayrimenkulün Türkiye'de bulunması ve bu mahiyetteki mal ve hakların Türkiye'de kullanılması veya Türkiye'de değerlendirilmesi; 6. Menkul sermaye iratlarında: Sermayenin Türkiye'de yatırılmış olması; 7. Diğer kazanç ve iratlarda: Bu kazanç veya iratları doğuran işin veya muamelenin Türkiye'de ifa edilmesi veya Türkiye'de değerlendirilmesi; [1] Bu maddenin 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 7 nci bentlerinde sözü edilen değerlendirmeden maksat, ödemenin Türkiye'de yapılması veya ödeme yabancı memlekette yapılmışsa, Türkiye'de ödiyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya karından ayrılmasıdır. İş yeri ve daimi temsilci: Madde 8 – 7 nci maddenin 1 numaralı bendinde yazılı iş yeri, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tayin olunur. Aynı maddede yazılı daimi temsilci, bir hizmet veya vekalet akdi ile temsil edilene bağlı olup, onun nam ve hesabına muayyen veya gayrimuayyen bir müddetle veya mütaaddit ticari muameleler ifasına yetkili bulunan kimsedir. Aşağıda yazılı kimseler, başkaca şartlar aranmaksızın temsil edilenin daimi temsilcisi sayılırlar. 1. Ticari mümessiller, tüccar vekilleri ve memurları ile Ticaret Kanununun hükümlerine göre acenta durumunda bulunanlar; 2. (Değişik: 19/2/1963-202/4 md.) Temsil edilene ait reklam giderleri hariç olmak üzere giderleri devamlı olarak kısmen veya tamamen temsil edilen tarafından ödenenler; 3. Mağaza veya depolarında temsil edilen hesabına konsinyasyon suretiyle satmak üzere devamlı olarak mal bulunduranlar. Bir kimsenin birkaç kişiyi aynı zamanda temsil etmesi daimi temsilcilik vasfını değiştirmez. İKİNCİ KISIM Muaflık ve İstisnalar BİRİNCİ BÖLÜM Esnaf Muaflığı Vergiden muaf esnaf: [2] [3] [4] Madde 9 – (Değişik: 24/12/1980-2361/4 md.) (Değişik birinci cümle: 22/7/1998-4369/26 md.) Ticaret ve sanat erbabından aşağıda yazılı şekil ve suretle çalışanlar gelir vergisinden muaftır. 1. Motorlu nakil vasıtaları kullanmamak şartı ile gezici olarak veya bir işyeri açmaksızın perakende ticaret ile iştigal edenler (Giyim eşyalarıyla zati ve süs eşyaları, değeri yüksek olan ev eşyaları ile pazar takibi suretiyle gıda, bakkaliye ve temizlik maddelerini ve sabit iş yerlerinin önünde sergi açmak suretiyle o iş yerlerinde satışı yapılan aynı neviden malları satanlar hariç) [5] 2. Bir işyeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya müstehlike iş yapan hallaç, kalaycı, lehimci, musluk tamircisi, çilingir, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı ve hammallar gibi küçük sanat erbabı; 3. Köylerde gezici olarak her türlü sanat işleri ile uğraşanlar ile aynı yerlerde aynı işleri bir işyeri açmak suretiyle yapanlardan 47 nci maddede yazılı şartları haiz bulunanlar (51 nci madde şümulüne girenler bu muafiyetten faydalanamazlar); 4. Nehir, göl ve denizlerde ve su geçitlerinde toplamı 50 rüsum tonilatoya (50 rüsum tonilato dahil) kadar makinesiz veya motorsuz nakil vasıtaları işletenler; hayvanla veya bir adet hayvan arabası ile nakliyecilik yapanlar (Bu bentte yazılı ölçüler, birlikte yaşıyan eşlerle velayet altındaki çocuklar hakkında veya ortaklık halindeki işletmelerde, bu kimselerin veya ortaklığın işlettiği vasıtalar toplu olarak nazara alınmak suretiyle tespit edilir); 5. Ziraat işlerinde kullandıkları hayvan, hayvan arabası, motor, traktör gibi vasıtalar veya sandallarla nakliyeciliği mutat hale getirmeksizin ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler; 6. (Değişik: 28/3/2007-5615/1 md.) Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın veya yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı, ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar. Bu ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılması ile ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel değildir. [6] 7. (Ek: 4/6/2008-5766/8 md.) Ticari işletmelere ait atıkları mutat olarak veya belli aralıklarla satın alanlar hariç olmak üzere, bir işyeri açmaksızın kendi nam ve hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanlar; 8. (Değişik: 31/5/2012-6322/4 md.) Bu Kanunun 47 nci maddesinde yazılı şartları haiz olanlardan kendi ürettikleri ürünleri satanlara münhasır olmak üzere el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bunlar gibi geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyette bulunanlar; 9. (Ek: 21/3/2018-7103/3 md.) 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami 50 kW’a kadar (50 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar (Bu bendin uygulanmasında üçüncü fıkra hükmü dikkate alınmaz.); [7] 10. (Ek:11/11/2020-7256/15 md.) Ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar. Bu bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanılabilmesi için Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması, Türkiye’de kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar, bu bent kapsamında açılan ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 (bir ve üzeri işçi çalıştırıldığı durumda %2) oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. İstihdama bağlı indirimli oranın uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az on gün süreyle çalıştırılması gerekir. Bu hasılat tutarı üzerinden ayrıca 94 üncü madde kapsamında tevkifat yapılmaz. Bu bent kapsamında elde edilen hasılatın 220.000 (1.580.000 TL.) Türk lirasını aşması hâlinde, mükellef izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilir ve tekrar bu muafiyetten faydalanamaz. Bentte yer alan hasılat koşulu dışındaki diğer şartların ihlal edildiğinin tespit edilmesi hâlinde muafiyetten faydalanılamaz ve zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Bentte yer alan oranları ve tutarı, yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. [8] 11. (Ek: 31/5/2012-6322/4 md.) Yukarıdaki bentlerde sözü edilen işlere benzerlik gösterdikleri Maliye Bakanlığınca kabul edilen ticaret ve sanat işleri ile iştigal edenler. (Mülga ikinci fıkra: 22/7/1998-4369/26 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 11/8/1999-4444/14 md.; Yeniden düzenleme: 28/3/2007-5615/1 md.) Ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usûlde Gelir Vergisine tâbi olanlar ile yukarıda sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar esnaf muaflığından faydalanamazlar. (Ek fıkra: 22/7/1998-4369/26 md.) Esnaf muaflığı şartlarını topluca taşıyanlar bu muaflıktan yararlanabilmek için ilgili esnaf odasına kayıt olmak ve durumlarını tevsik etmek suretiyle belediyeden "Esnaf Muaflığı Belgesi" almak zorundadırlar. (Mülga hükümler: 11/8/1999-4444/14 md.) (…) (Ek fıkra: 22/7/1998-4369/26 md.) Esnaf muaflığından faydalananlar faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mallara ve giderlerine ilişkin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden aldıkları belgeleri saklamak zorundadırlar. Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yoklamaya yetkililer veya yoklamaya yetkililerle birlikte belediye zabıtalarınca müştereken yapılan denetimlerde, vergiden muaf esnafın bir takvim yılı içinde bir defa mal alış ve giderlerine ilişkin belgeleri yanında bulundurmadığının veya bulundurduğu belgenin satışını yaptığı mal ve hizmetle ilişkisinin olmadığının tespiti halinde, "Esnaf Muaflığı Belgesi" iptal edilir. Belgesi iptal edilenlerden muaflık şartlarını taşıyanlar, aynı faaliyete devam etmek istemeleri halinde yeniden belge almak zorundadırlar. (Ek fıkra: 4/12/1985-3239/39 md.; Değişik fıkra: 22/7/1998-4369/26 md.) Bir işyeri açmaksızın münhasıran gezici olarak, milli piyango bileti satanlar ile 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre gerçek ve tüzel kişilerin mallarını iş akdi ile bağlı olmaksızın bunlar adına kapı kapı dolaşmak suretiyle tüketiciye satanlar yukarıdaki şartlarla sınırlı olmaksızın gelir vergisinden muaftır. (Ek fıkra: 31/5/2012 -6322/4 md.) Esnaf muaflığına ilişkin şartları taşıyanlara talepleri halinde vergi dairesince Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi verilir. Bu belgenin şekil ve muhtevasının tayin ve tespiti ile iptali ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. (Ek fıkra: 26/12/1993-3946/6 md.) Bu muaflığın, 94 üncü madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur. İKİNCİ BÖLÜM Vergiden Muaf Çiftçiler Küçük çiftçi muaflığı: Madde 10 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Küçük çiftçi muaflığının hududu: Madde 11 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) İşletme büyüklüğü ölçüsü: Madde 12 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Satış tutarı ölçüsü: Madde 13 – (Mülga:22/7/1998-4369/82 md.) Muaflıktan mükellefliğe, mükelleflikten muaflığa geçiş: Madde 14 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Diğer Muaflık ve İstisnalar [9] Diplomat muaflığı: Madde 15 – Yabancı Devletlerin Türkiye'de bulunan elçi,maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensubolan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurları, Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenler bu sıfatlarından dolayı ve karşılıklı olmak şartiyle Gelir Vergisinden muaftırlar. Bu muaflığın menkul sermaye iradı üzerinden tevkif suretiyle alınan vergiye şümulü yoktur. Ücret istisnası: Madde 16 – Yabancı elçilik ve konsoloslukların 15 inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerinin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartiyle Gelir Vergisinden istisna edilir. Hizmet erbabına pay senedi verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerde ücret istisnası: Madde 17 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) (Başlığı ile Birlikte Yeniden Düzenleme:28/7/2024-7524/2 md.) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kriterlere göre teknogirişim şirketi niteliğini haiz işverenlerce hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret niteliğinde kabul edilen pay senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç değerinin o yıldaki bir yıllık brüt ücret tutarını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisnadır. Şu kadar ki, hizmet erbabı tarafından bu şekilde iktisap edilen pay senetlerinin; iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin tamamı, dört ila altı yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %75’i, yedi ila on iki yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %25’i, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir. Bu şekilde istisna nedeniyle zamanında alınmayan vergilere ilişkin zamanaşımı süresi, hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen pay senetlerinin hizmet erbabı tarafından elden çıkarıldığı tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren başlar. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Serbest meslek erbabında yaşlılık muaflığı: Mükerrer Madde 17 – (Ek: 19/2/1963-202/11 md.; Mülga: 24/12/1980-2361/11 md.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kazançlarda İstisnalar Serbest meslek kazançlarında: Madde 18 – (Değişik: 4/12/1985-3239/40 md.) ( Değişik birinci fıkra: 11/8/1999-4444/4 md.) Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band,radyo ve televizyon senorya ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır. Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir. Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez. Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur. (Ek fıkra:5/12/2019-7194/10 md.) Bu madde kapsamındaki kazançları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur. PTT Acentalarında kazanç istisnası: Mükerrer Madde 18 – (Ek: 24/3/1988-3418/23 md.) PTT acentalığı faaliyetinden elde edilen kazançlar,gelir vergisinden müstesnadır.Bu kazanç istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur. Ticarî ve ziraî kazançlarda yatırım indirimi istisnası: Madde 19- (Mülga: 30/3/2006-5479/2 md.) Kreş ve gündüz bakımevleri ile eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası: [10] [11] Madde 20- (Mülga: 24/12/1980-2361/14 md.; Yeniden düzenleme: 16/7/2004-5228/27 md.) Özel kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okullarının işletilmesinden elde edilen kazançlar, ilgili Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde beş vergilendirme dönemi gelir vergisinden müstesnadır. İstisna, kreş ve gündüz bakımevleri ile okulların faaliyete geçtiği vergilendirme döneminden itibaren başlar. Genç girişimcilerde kazanç istisnası: [12] Mükerrer Madde 20 – (Ek:4/12/1985-3239/41 md; Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.; Yeniden düzenleme: 29/1/2016-6663/1 md.) Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci diliminde yer alan tutara kadar olan kısmı, aşağıdaki şartlarla gelir vergisinden müstesnadır. [13] 1. İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması, 2. Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.), 3. Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması, 4. Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması, 5. Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması. İstisna kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmemesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hâllerinde dahi yıllık beyanname verilir. Bu istisnanın, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Basit usulde tespit olunan kazançlarda gelir vergisi istisnası: Mükerrer Madde 20/A - (Ek:14/10/2021-7338/1 md.) Bu Kanuna göre kazançları basit usulde tespit olunan mükelleflerin 46 ncı maddeye göre tespit edilen kazançları gelir vergisinden müstesnadır. Sosyal içerik üreticiliği, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden sunulan hizmetler ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istisnası (Değişik Başlık: 27/12/2023-7491/7 md. ) Mükerrer Madde 20/B- (Ek:14/10/2021-7338/2 md.) (Değişik: 27/12/2023-7491/7 md. ) İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır. Bu istisnadan faydalanılabilmesi için Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar, bu kapsamda açılan hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve Kanunun 98 ve 119 uncu maddelerindeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. Bu tutar üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Mükelleflerin birinci fıkra kapsamı dışında başka faaliyetlerinden kaynaklanan kazanç ya da iratlarının bulunması istisnadan faydalanmalarına engel değildir. Birinci fıkra kapsamındaki kazançları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar ile faaliyete ilişkin tüm gelirlerini ikinci fıkrada belirtilen şartlara göre tahsil etmeyenler bu istisnadan faydalanamazlar. Bu durumda olanların, 94 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında tevkifat yapma yükümlülüğü yoktur. İstisnaya ilişkin şartların taşınmadığının tespit edilmesi halinde eksik tahakkuk etmiş olan vergi, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan tevkifat oranını her bir faaliyet türü için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye; Hazine ve Maliye Bakanlığı, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Tarımsal destekleme ödemelerinde kazanç istisnası: Mükerrer Madde 20/C- (Ek:14/10/2021-7338/3 md.) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destekleme ödemeleri gelir vergisinden müstesnadır. BEŞİNCİ BÖLÜM Sermaye İratlarında İstisnalar Gayrimenkuller ve haklarda: Madde 21 – (Değişik birinci fıkra: 22/7/1998-4369/27 md.) Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 1.500.000.000 lirası (47.000 TL) Gelir Vergisinden müstesnadır. İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılamaz. [14] Ticari, zirai veya mesleki kazancının yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanmazlar. [15] Mükerrer Madde 21 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) Menkul sermaye iratlarında: [16] Madde 22 – (Mülga: 4/12/1985-3239/138 md.; Yeniden düzenleme: 9/4/2003-4842/2 md.) 1. (Değişik: 15/7/2016-6728/11 md.) Sigorta süresi en az on yıl veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden müstesnadır. Şu kadar ki; bu istisnadan yararlananların (bu maddenin (2) numaralı fıkrası kapsamında sigorta yaptıranlar dâhil) vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenler hariç olmak üzere, on yıl tamamlanmadan tek primli yıllık gelir sigortalarından ayrılmaları hâlinde, ayrılma tarihinde yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı üzerinden, 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (a) alt bendine göre tevkifat yapılır. İrat tutarlarının tespitinde 75 inci maddede yer alan hükümlere uyulur. 2. (Ek: 15/7/2016-6728/11 md.) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (b) alt bendi ile aynı fıkranın (16) numaralı bendinin (c) alt bendi kapsamında yapılan ödemeleri, sigorta süresi on yıl ve üzeri veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarına yatıranların, bu sigorta için yatırdıkları kısma tekabül eden ödemelerin içerdiği irat tutarları (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dâhil) gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutarlar üzerinden 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (15) ve (16) numaralı bentlerine göre tevkifat yapılmaz. Şu kadar ki; bu istisnadan yararlananların vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenler hariç olmak üzere, ödeme alarak on yıl tamamlanmadan tek primli yıllık gelir sigortalarından ayrılmaları hâlinde, bu fıkraya göre istisna edilen tutarlar üzerinden, ödemenin kaynağına göre 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (a) alt bendi veya aynı fıkranın (16) numaralı bendinin (b) alt bendi için belirlenen oranlar dikkate alınarak tevkifat yapılır. İrat tutarlarının tespitinde 75 inci maddede yer alan hükümlere uyulur. 3. Tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılır ve tevkif edilen verginin tamamı, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir. 4. (Ek: 27/12/2023-7491/8 md.) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı, bu kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve kâr payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla gelir vergisinden müstesnadır. 5. (Ek: 27/12/2023-7491/8 md.) Cumhurbaşkanı, üçüncü ve dördüncü fıkralarda yer alan kâr paylarına uygulanacak istisna oranı ile dördüncü fıkradaki %50 oranını ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya yetkilidir. ALTINCI BÖLÜM Müteferrik İstisnalar Ücretlerde: Madde 23 – (Değişik: 24/12/1980-2361/17 md.) Aşağıda yazılı ücretler Gelir Vergisinden istisna edilmiştir. 1. Köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5 000'i aşmayan yerlerde faaliyet gösteren ve münhasıran el ile dokunan halı ve kilim imal eden işletmelerde çalışan işçilerin ücretleri; 2. (Değişik: 22/7/1998-4369/28 md.) Gelir Vergisinden muaf olanların veya gerçek usulde vergilendirmeyen çiftçilerin yanında çalışan işçilerin ücretleri; 3. Toprak altı işletmesi halinde bulunan madenlerde cevher istihsali ve bununla ilgili diğer bütün işlerde çalışanların münhasıran yer altında çalıştıkları zamanlara ait ücretleri; 4. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 5. Köy muhtarları ile köylerin katip, korucu, imam, bekçi ve benzeri hizmetlilerine köy bütçesinden ödenen ücretler ile çiftçi mallarını koruma bekçilerinin ücretleri; 6. Hizmetçilerin ücretleri (Hizmetçiler özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır.) (Mürebbiyelere ödenen ücretler istisna kapsamına dahil değildir); 7. Sanat okulları ile bu mahiyetteki enstitülerde, ceza ve ıslahevlerinde, darülacezelerin atelyelerinde çalışan öğrencilere, hükümlü ve tutuklulara ve düşkünlere verilen ücretler; 8. (Değişik: 25/5/1995-4108/16 md.) Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler ( işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 (240 TL) Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir. ) [17] [18] 9. (Değişik: 4/12/1985-3239/42 md.) Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere ve özel kanunlarına göre barındırılması gereken memurlarla müstahdemlere konut tedariki ve bunların aydınlatılması, ısıtılması ve suyunun temini suretiyle sağlanan menfaatler ile mülkiyeti işverene ait brüt alanı 100 m2'yi aşmayan konutların hizmet erbabına mesken olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler (Bu konutların 100 m 2 'yi aşması halinde, aşan kısma isabet eden menfaat için bu istisna hükmü uygulanmaz); 10. Hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler tarafından yapılan taşıma giderleri (Ek parantez içi hüküm:5/12/2019-7194/11 md.) (İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin 10 Türk lirasını (126 TL) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması şarttır. Ödemenin bu tutarı aşması hâlinde aşan kısım ile hizmet erbabına ulaşım bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir. Bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.); [19] 11. (Değişik : 28/6/2001-4697/2 md.) Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, maluliyet, dul ve yetim aylıkları (506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen aylıkların toplamı, en yüksek Devlet memuruna çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan fazla ise aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.) (Genel, katma ve özel bütçelerden ödenen bu nevi aylıklar dahil); [20] 12. 3308 sayılı Çıraklık ve Meslekî Eğitim Kanununa tâbi çırakların asgari ücreti aşmayan ücretleri. [21] (Ek Bentler: 4/12/1985-3239/42 md.) 13. Yabancı ülkelerde bulunan sosyal güvenlik kurumları tarafından ödenen emekli, malüliyet, dul ve yetim aylıkları; 14. (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.; Yeniden düzenleme: 30/7/2003-4962/5 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/12 md.) a) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler; b) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin, Ekonomi Bakanlığından alınan izne istinaden kurulan bölgesel yönetim merkezlerinde münhasıran merkezin faaliyet izni kapsamında istihdam ettikleri hizmet erbabına Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler; 15. Yüz ve daha aşağı sayıda işçi çalıştıran işyerlerinde bir, yüzden fazla işçi çalıştıran işyerlerinde iki, amatör sporcu çalıştıranların, her yıl milli müsabakalara iştirak ettiklerinin belgelenmesi ve bu amatör sporculara ödenen ücretler. (Asgari ücretin iki katını aşmamak kaydıyla) 16. (Ek: 21/3/2018-7103/4 md.) İşverenlerce, kadın hizmet erbabına kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (İşverenlerce bu hizmetlerin verilmediği durumlarda, ödemenin doğrudan bu hizmetleri sağlayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılması şartıyla, her bir çocuk için aylık, asgarî ücretin aylık brüt tutarının %15’ini aşmamak üzere bu istisnadan yararlanılır. Kreş ve gündüz bakımevi hizmetini sağlayanlara yapılan ödemelerin belirlenen istisna tutarını aşan kısmı ile hizmet erbabına bu amaçla nakden yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir. Bu bentte yer alan %15 oranını, asgarî ücretin aylık brüt tutarının %50’sine kadar artırmaya ve kanuni seviyesine getirmeye Cumhurbaşkanı, bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.). [22] [23] 17. (Ek:17/1/2019-7161/3 md.) Kamu kurum ve kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin %70’i (Cumhurbaşkanı, bu oranı %100’e kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.). 18. (Ek:22/12/2021-7349/2 md.) Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.). 19. (Ek:3/11/2022-7420/2 md.) Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri. Gider karşılıklarında: Madde 24 – (Değişik: 24/12/1980-2361/18 md.) Gider karşılığı olarak yapılan aşağıda yazılı ödemeler Gelir Vergisinden istisna edilmiştir. 1. (Değişik: 31/12/1981-2574/5 md.) Harcırah Kanununa tabi kurumlar tarafından harcırah veya yolluk olarak yapılan ödemeler; 2. (Değişik: 31/12/1982-2772/3 md.) Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanununa tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler (Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.) 3. (Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.) 4. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre ödenen yakacak yardımı (memur, işçi ve Bağ-Kur emeklilerine avans olarak ödenenler dahil); 5. Sayım işleriyle, seçim işlerinde çalıştırılanlara özel kanunlarına göre verilen zaruri gider karşılıkları. Tazminat ve yardımlarda: [24] Madde 25 – Aşağıda yazılı tazminat ve yardımlar Gelir Vergisinden müstesnadır: 1. (Değişik:18/1/2019-7162/2 md.) Ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlar ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca ödenen işsizlik ödeneği ve 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre ödenen işe başlatmama tazminatı; 2. Muhtaç olanlara belli bir süre için veya hayat kaydiyle yapılan yardımlar (Asker ailelerine yapılan yardımlarla hayır derneklerinin ve yardım sandıklarının yardımları mutlak olarak bu istisnaya girerler.); 3. (Değişik: 26/8/2001-4697/3 md.) Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından, kendilerine zat aylığı bağlananlara aylıkları dışında, kanunları veya statüleri gereğince verilen emekli, dul, yetim ve evlilik ikramiyeleri veya iade olunan mevduatı ve sürelerini doldurmamış bulunanlarla dul ve yetimlerine toptan ödenen tazminatlar (506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen tazminat, yardım ve toptan ödemeler en yüksek Devlet memuruna çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan fazla ise aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur. Bu mukayesede gerek muhtelif sandıklardan gerek aynı sandıktan muhtelif zamanlarda yapılan ikramiye, tazminat ve toptan ödemeler topluca dikkate alınır.); [25] 4. Hizmet erbabına ödenen çocuk zamları (Bu zamlar Devletçe verilen miktarları aştığı takdirde, fazlası vergiye tabi tutulur.); 5. Evlenme ve doğum münasebetiyle hizmet erbabına yapılan yardımlar (Bu istisna hizmet erbabının iki aylığına veya buna tekabül eden gündeliklerinin tutarına kadar olan yardım kısmına uygulanır.); 6. Sosyal sigorta kurumları tarafından sigortalılara yapılan ödemeler; 7. (Değişik: 21/3/2018-7103/5 md.) a) 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu ve 20/4/1967 tarihli ve 854 sayılı Deniz İş Kanununa göre ödenmesi gereken kıdem tazminatlarının tamamı ile 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanuna göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (Hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler tazminat sayılmaz.); b) Hizmet erbabının tabi olduğu mevzuata göre bu bendin (a) alt bendinde belirtilen istisna tutarının hesabında dikkate alınmak şartıyla, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar (Bu bendin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.); 8. Genel olarak nafakalar(Alanlar için); 9. Yardım sandıkları tarafından statüleri gereğince kendi üyelerine ölüm, engellilik, hastalık, doğum, evlenme gibi sebeplerle yapılan yardımlar. (...) [26] 10. (Ek: 4/12/1985-3239/44 md.) Yabancı ülkelerde bulunan sosyal güvenlik kurumları tarafından ödenen emekli, dul, yetim ve evlenme ikramiyeleri veya iade olunan mevduat, sürelerini doldurmamış bulunanlarla, dul ve yetimlerine toptan ödenen tazminat ve yardımlar. Vatan hizmetleri yardımlarında: Madde 26 – Aşağıdaki yazılı vatan hizmetleri yardımları Gelir Vergisinden müstesnadır. 1. Harb malüllüğü zamları; 2. Harb malüllerine ve şehit, dul ve yetimlerine verilen tekel beyiyeleri; 3. Şehitlerin dul ve yetimlerine şehit, dul ve yetimi sıfatiyle yapılan bilümum ödemeler (Bu hükmün tatbikında hususi kanunlarına göre kendilerine şehit sıfatı verilenlerle harb, isyan, eşkiya, kaçakçı takip ve müsademesi, sanıkların ve mahkümların takibi, manevra, talim ve tatbikat esnasında görev başında veya görevden doğan sebeplerle ölenler şehit sayılır.); 4. Vatan hizmetleri tertibinden bağlanan aylıklar ile ödenen mükafatlar. Teçhizat ve tayın bedellerinde: Madde 27 – Aşağıda yazılı teçhizat ve tayın bedelleri Gelir Vergisinden müstesnadır: 1. Özel kanunlara dayanarak verilen yemek ve hayvan yem bedelleri veya bu mahiyette yapılan ödemeler; 2. Demirbaş olarak verilen giyim eşyası (Resmi ve özel daire ve müesseselerce hizmet erbabına işin icabı olarak verilen ve bunların işten ayrılmaları halinde geri alınan giyim eşyası); 3. Tahsilde bulunanlar için yapılan giyim giderleri. Tahsil ve tatbikat ödemelerinde: Madde 28 – Tahsil ve tatbikat giderleri karşılığı olarak yapılan aşağıda yazılı ödemeler Gelir Vergisinden istisna edilmiştir: 1. Resmi ve özel müesseseler ve şahıslar hesabına yabancı memleketlerde tahsilde veya stajda bulunan öğrenci ve memurlara gider karşılığı olarak verilen paralar (Özel müesseseler tarafından yapılan ödemeler, benzeri Devlet öğrenci ve memurlarına verilen miktardan fazla olduğu takdirde, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur). (Asli görev veya memuriyet dolayısiyle alınan ücretler bu istisnaya dahil değildir); 2. Resmi ve özel müesseseler ve şahıslar hesabına Türkiye'de tahsilde bulunan öğrenciye iaşe, ibate ve tahsil gideri olarak ödenen paralar; 3. Öğrencilere tatbikat dolayısiyle öğretim müesseseleri veya tahsil masraflarını deruhde edenler tarafından verilen paralar. Teşvik ikramiye ve mükafatları: Madde 29 – Teşvik gayesiyle verilen aşağıda yazılı ikramiye ve mükafatlar Gelir Vergisinden müstesnadır: 1. İlim ve fenni, güzel sanatları, tarımı, hayvan yetiştirilmesini ve memleket bakımından faydalı olan diğer işleri ve faaliyetleri teşvik maksadiyle verilen ikramiyeler ve mükafatlar; (Değişik bentler 2, 3, 4 : 24/12/1980-2361/20 md.) 2. (Değişik:17/1/2019-7161/4 md.) Subay, astsubay, erbaş ve erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere, uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler ve zamlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmetleri ve kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde denizaltına dalış yapanlara fiilen dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler; [27] 3. Spor yarışmalarına katılan amatör sporculara ödenen ödül ve ikramiyeler; 4. (Değişik:5/12/2019-7194/12 md.) Amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler (basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç); Sergi ve panayır istisnası: Madde 30 – Dar mükellefiyete tabi olanların: 1. Hükümetin müsaadesiyle açılan sergi ve panayırlarda yaptıkları ticari faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar (Türkiye'de başkaca iş yeri veya daimi temsilcileri bulunmamak şartiyle); 2. Bu sergi ve panayırlarda yaptıkları serbest meslek faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar; Gelir Vergisinden müstesnadır. YEDİNCİ BÖLÜM İndirimler [28] Engellilik indirimi: [29] [30] [31] Madde 31 – (Değişik:9/4/2003-4842/3 md.) Çalışma gücünün asgarî % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece engelli , asgarî % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece engelli , asgarî % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece engelli sayılır ve aşağıda engelli dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir. Engellilik indirimi; - Birinci derece engelliler için 440.000.000 lira (9.900 TL) , - İkinci derece engelliler için 220.000.000 lira (5.700 TL) , - Üçüncü derece engelliler için 110.000.000 lira (2.400 TL) dır. Engellilik derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Maliye, Sağlık ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile belirlenir. Asgarî geçim indirimi Madde 32 – (Mülga: 4/12/1985-3239/138 md.; Yeniden düzenleme: 28/3/2007-5615/2 md.) (Mülga:22/12/2021-7349/3 md.) Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim: Madde 33 - (Mülga: 4/12/1985-3239/138 md.; Yeniden düzenleme: 15/7/2016-6728/13 md.) Bu Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında hizmet veren işverenlerin, destek personeli hariç olmak üzere, münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, işverenin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85’inin yurt dışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şartıyla, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının bu Kanunun 103 üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilir. Bu indirim, yıl içinde vergilendirme dönemleri itibarıyla tahsil edilen vergilerin, bu maddede yer alan şartların gerçekleşmesi hâlinde, takvim yılına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsup edilmek suretiyle uygulanır. Bu maddede yer alan %85 oranını, hizmet alanları itibarıyla veya kazanç tutarına bağlı olarak ayrı ayrı veya birlikte %50’ye kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya Cumhurbaşkanı, bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. [32] Madde 34 – (Mülga: 4/12/1985-3239/138 md.) Vergi karnesi esası: Madde 35 – (Değişik: 1/5/1981-2454/7 md.) A) İndirimlerden faydalanmak isteyenler Vergi Usul Kanunu esaslarına göre vergi karnesi almak zorundadırlar. B) Bu Kanunun 2 nci maddesinde sayılan kazanç ve iratları elde edenler (İstisna ve muafiyetlerden faydalananlar dahil) vergi karnesi almak ve Gelir Vergisi yönünden durumlarını ve bu durumda meydana gelen değişiklikleri karnelerine yazdırmak zorundadırlar. (Değişik: 31/12/1981-2574/7 md.) Bu bentte yazılı vergi karnesinin ihtiva edeceği hususlar, karne almaya ilişkin şekil ve esaslar ile uygulama zamanı Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir. İndirimin uygulanmıyacağı gelirler: Madde 36 – (Değişik: 28/12/1967-980/4 md.) Muhtelif yerlerden ücret alan hizmet erbabı için 31 inci maddede yazılı indirimler bunlardan yalnız en yüksek olan ücretin vergisine uygulanır. Hizmet erbabının vergi karnesi varsa, indirimin uygulanacağı ücret bu karneyi muhafaza eden işverenden aldığı ücrettir. Vergi Usul Kanunu ile karne almaktan muaf tutulmuş olanlarda indirimin uygulanacağı ücret, aile durumu sual varakasını muhafaza eden işverenden aldığı ücrettir. 31 inci maddedeki indirimler, dar mükellefiyete tabi kimselere şamil değildir. SEKİZİNCİ BÖLÜM [33] Yatırım İndirimi Yatırım indiriminin mahiyeti: Ek Madde 1 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) Yatırım indiriminin şartları: Ek Madde 2 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) Yatırım indiriminin konusu ve nispeti: Ek Madde 3 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) Yatırım indiriminin başlangıcı ve uygulama süresi: Ek Madde 4 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) Yatırım indirimine mevzu aktif değerlerin satış ve devri: Ek Madde 5 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) Muhasebe usulü: Ek Madde 6 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) ÜÇÜNCÜ KISIM Gelir Unsurlarının Tesbiti BİRİNCİ BÖLÜM Ticari Kazanç Ticari kazancın tarifi: Madde 37 – Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır. Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı kazançlar ticari kazanç sayılır: 1. Maden, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri ile tuğla ve kiremit harmanlarının işletilmesinden; 2. Coberlik işlerinden; 3. Özel okul ve hastanelerle benzeri yerlerin işletilmesinden; 4. Gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların bu işlerinden; 5. (Değişik: 19/2/1963-202/17 md.) Kendi nam ve hesaplarına menkul kıymet alım-satımı ile devamlı olarak uğraşanların bu faaliyetlerinden; 6. (Değişik: 19/2/1963-202/17 md.) Satınalınan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından; elde edilen kazançlar. 7. (Ek: 9/4/2003-4842/4 md.) Diş protezciliğinden elde edilen kazançlar. Kolektif ortaklıklarda ortakların, adi veya eshamlı komandit ortaklıklarda komandite ortakların ortaklık karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç hükmündedir. (66 ncı madde hükmü mahfuzdur.) Ticari kazanç, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve bu kanunda yazılı gerçek (Bilanço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tesbit edilir. [34] Özel okul ve hastanelerle benzeri yerleri işleten serbest meslek erbabı, serbest meslek kazançlarını da işletmenin kayıtlarına ithal edebilirler. Bilanço esasında ticari kazancın tesbiti: Madde 38 – Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce: 1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir; 2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur. Ticari kazancın bu suretle tesbit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur. (Mülga üçüncü fıkra: 4/12/1985-3239/138 md.) (Ek: 26/12/1993-3946/8 md.; Mülga dördüncü fıkra: 17/12/2003-5024/9 md.) (Ek: 9/4/2003-4842/5 md.; Mülga beşinci fıkra: 17/12/2003-5024/9 md.) İşletme hesabı esnasında ticari kazancın tesbiti: Madde 39 – İşletme hesabı esasına göre ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler arasındaki müspet farktır. (Elde edilen hasılat, tahsil olunan paralarla tahakkuk eden alacakları; giderler ise, tediye olunan ve borçlanılan meblağları ifade eder.) Emtia alım ve satımı ile uğraşanlarda ticari kazancın bulunması için hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hasılata, dönem başındaki emtia mevcudunun değeri ise giderlere ilave olunur. Ticari kazancın bu suretle tesbit edilmesi sırasında Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur. Mükerrer Madde 39 – (Ek: 4/12/1985-3239/47 md.; Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.) İndirilecek giderler: [35] Madde 40 – Safi kazancın tesbit edilmesi için, aşağıdaki giderlerin indirilmesi kabul edilir: 1. Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler. (Ek parantez içi hüküm: 25/5/1995-4108/19 md.) (…) [36] (Ek parantez içi hüküm:5/12/2019-7194/13 md.) (Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 (37.000 TL) Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına (990.000 TL) kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.) 2. (Değişik: 27/12/1963-365/2 md.) Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (Bu primlerin ve aidatın istirdat edilmemek üzere Türkiye'de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartiyle), 27 nci maddede yazılı giyim giderleri; 3. İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar; ziyan ve tazminatlar; 4. İşle ilgili ve yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri (Seyahat maksadının gerektirdiği süreye maksur olmak şartiyle); 5. (Değişik: 24/6/1994-4008/24 md.) Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri (...), [37] (Ek parantez içi hüküm:5/12/2019-7194/13 md.) (Şu kadar ki faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.) 6. (Değişik: 31/12/1982-2772/5 md.) İşletme ile ilgili olmak şartıyla; bina, arazi, gider, istihlak, damga, belediye vergileri, harçlar ve kaydiyeler gibi ayni vergi, resim ve harçlar; 7. (Değişik: 24/12/1980-2361/29 md.) Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar, (Ek: 24/6/1994-4008/24 md.) (...) [38] (Ek hüküm: 15/7/2016-6728/14 md.) (İşletmeye dâhil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilir.) (Ek parantez içi hüküm:5/12/2019-7194/13 md.) (Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını (1.100.000 TL) , söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını (2.100.000 TL) aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.) 8. (Ek: 4/12/1985-3239/48 md.) İşverenlerce, Sendikalar Kanunun hükümlerine göre sendikalara ödenen aidatlar (şu kadar ki; ödenen aidatın bir aylık tutarı, işyerinde işçilere ödenen çıplak ücretin bir günlük toplamını aşamaz). 9. (Ek: 28/6/2001-4697/4 md.; Değişik: 13/6/2012-6327/4 md.) İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları (İşverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ücretle ilişkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılacak katkı paylarının toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Gerek işverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, gerekse bu Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında indirim konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam tutarı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz.). Cumhurbaşkanı bu oranı yarısına kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya ve belirtilen haddi, asgari ücretin yıllık tutarının iki katını geçmemek üzere yeniden belirlemeye yetkilidir. [39] 10. (Ek: 25/12/2003-5035/12 md.) Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedeli. [40] 11. (Ek: 4/4/2015-6645/9 md.) Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen işbaşı eğitim programlarından faydalananlara, programı yürüten işverenlerce fiilen ödenen tutarlar (Bu kapsamda işverenler tarafından ticari kazancın tespitinde ücretle ilişkilendirilmeksizin her bir katılımcı itibarıyla indirim konusu yapılacak tutar aylık olarak asgari ücretin brüt tutarının yarısını aşamaz.). Gider kabul edilmiyen ödemeler: Madde 41 – Aşağıda yazılı ödemelerin gider olarak indirilmesi kabul olunmaz: [41] 1. Teşebbüs sahibi ile eşinin ve çocuklarının işletmeden çektikleri paralar veya aynen aldıkları sair değerler (Aynen alınan değerler emsal bedeli ile değerlenerek teşebbüs sahibinin çektiklerine ilave olunur.) 2. Teşebbüs sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, komüsyonlar ve tazminatlar; 3. Teşebbüs sahibinin işletmeye koyduğu sermaye için yürütülecek faizler; 4. Teşebbüs sahibinin, eşinin ve küçük çocuklarının işletmede cari hesap veya diğer şekillerdeki alacakları üzerinden yürütülecek faizler; 5. (Ek: 28/3/2007-5615/3 md.) [42] Bu fıkranın 1 ilâ 4 numaralı bentlerinde yazılı olan işlemler hariç olmak üzere, teşebbüs sahibinin, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayılır. Teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler ilişkili kişi sayılır. Bu bent uygulamasında, imalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi, ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler, her hâl ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir. İşletmeden çekilmiş sayılan farklar, ilişkili kişi tarafından beyan edilmiş gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesabında dikkate alınmış ise ilişkili kişinin vergilendirme işlemleri buna göre düzeltilir. İlişkili kişiler ve bu kişilerle yapılan işlemler hakkında bu maddede yer almayan hususlar bakımından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesi hükmü uygulanır. 6 . Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından doğan tazminatlar (Akitler ceza şartı olarak derpiş edilen tazminatlar, cezai mahiyette tazminat sayılmaz.) 7. (Ek: 14/6/1989 - 3571/8 md.) Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin % 50'si (0) (Cumhurbaşkanı, bu oranı % 100'e kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir). [43] 8. (Ek: 24/6/1994-4008/25 md.) Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz, uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusu ile ilgili olmayanların giderleri ile amortismanları; 9. (Ek: 24/6/1994-4008/25 md.; Mülga: 17/12/2003-5024/9 md.; Yeniden düzenleme: 31/5/2012-6322/6 md.) Kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’unu aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan kısmı. Belirlenecek oranı sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı, bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. 10. (Ek: 15/5/2002 - 4756/28 md.) Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddî ve manevî zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri. 11. (Ek:8/4/2022-7394/1 md.) 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun ek 4 üncü maddesi kapsamında hakkında reklam yasağı uygulananlara verilen reklamların giderleri. Bu maddenin uygulanmasında, kolektif şirketlerin ortakları ile adi ve eshamlı komandit şirketlerin komandite ortakları teşebbüs sahibi sayılır. Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri: Madde 42 – (Değişik: 24/12/1980-2361/30 md.) Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkûr yıl beyannamesinde gösterilir. [44] Mükellefler bu madde kapsamına giren hallerde her inşaat ve onarım işinin hasılat ve giderlerini ayrı bir defterde veya tutmakta oldukları defterlerin ayrı sayfalarında göstermeye ve düzenleyecekleri beyannamaleri işlerin ikmal edildiği takvim yılını takip eden yılın Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar vermeye mecburdurlar. [45] Müşterek genel giderler ve amortismanların dağıtılması: Madde 43 – Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde veya bu işlerin diğer işlerle birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler ve amortismanlar aşağıdaki esaslara göre dağıtılır. 1. (Değişik: 17/12/2003-5024/7 md.) Yıl içinde birden fazla inşaat ve onarma işinin birlikte yapılması halinde, her yıla ait müşterek genel giderler bu işlere ait harcamaların (enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde düzeltilmiş tutarlarının) enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmuş tutarlarının birbirine olan nispeti dahilinde; 2. (Değişik: 17/12/2003-5024/7 md.) Yıl içinde tek veya birden fazla inşaat ve onarma işinin bu madde şümulüne girmeyen işlerle birlikte yapılması halinde, her yıla ait müşterek genel giderler, bu işlere ait harcamalar ile diğer işlere ait satış ve hasılat tutarlarının (enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde bunların düzeltilmiş tutarlarının) birbirine olan nispeti dahilinde; 3. Birden fazla inşaat ve onarma işlerinde veya bu işlerle sair işlerde müştereken kullanılan tesisat, makina ve ulaştırma vasıtalarının amortismanları, bunların her işte kullanıldıkları gün sayısına göre. İnşaat ve onarma işlerinde işin bitimi: Madde 44 – (Değişik: 24/12/1980-2361/31 md.) İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir. [46] Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır. Ulaştırma işlerinde matrah: Madde 45 – (Değişik: 31/12/1981-2574/8 md.) Dar mükellefiyete tabi olanların Türkiye ile yabancı memleketler arasında yaptıkları ulaştırma işlerinde elde ettikleri kazançlar, Kurumlar Vergisine tabi yabancı ulaştırma kurumlarının kazançlarının tayinine ait esaslara göre tespit olunur. Basit usulde ticari kazancın tesbiti: [47] Madde 46 – (Değişik: 22/7/1998-4369/31 md.) 47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur. Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. (Mülga üçüncü cümle:14/10/2021-7338/4 md.) (…) Kazançları bu usulde tespit edilenler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanununun defter tutma hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabidirler. [48] Kazançları bu usulde tespit edilen mükellefler, faaliyetlerine ilişkin mal alış ve giderleri ile hasılatlarını gösteren belgeleri ayrı ayrı dosyalarda saklamak zorundadırlar. Bu belgelerin kayıtları, mükelleflerin bağlı bulundukları meslek odalarının oluşturdukları bürolarda tutulur. Bu bürolarda 13/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış yeterli sayıda meslek mensubunun çalıştırılması zorunludur. Bu büroların kayıt, tasdik ve vergi dairesine karşı yükümlülükleri ile diğer usuller Maliye Bakanlığınca belirlenir. [49] Basit usule tabi ticaret erbabından, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı tespit edilenler, bu hususun kendilerine tebliğ edildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren ikinci sınıf tüccarlara ilişkin hükümlere tabi olurlar. Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında 47 nci maddede yazılı yıllık kira bedeli ve 48 inci maddede yazılı iş hacmi ölçüleri toplu olarak, diğer şartlar ortakların her biri için ayrı ayrı aranır. Ortaklarından birisi gerçek usule göre gelir vergisine tabi bulunan ortaklıklarda, diğer ortakların ticari kazancı da gerçek usulde tespit olunur. Adi ortaklık halinde çalışanlardan aynı zamanda diğer şahsi bir işle de iştigal edenlerin gerçek veya basit usulden hangisine tabi olacağı, 47 nci maddenin 2 numaralı bendi ile 48 inci maddede yer alan ölçülerden şahsi işine ait olanlara, ortaklıklardan hissesine düşen miktarların eklenmesi suretiyle tespit olunur. Şahsi işin mevcut olmaması halinde, muhtelif ortaklıklardaki hisselerin toplanması ile yetinilir. [50] (Değişik altıncı fıkra: 31/5/2012-6322/7 md.) Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Basit usulün şartlarını haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden, 47 nci maddede yazılı şartları taşıyanlardan arka arkaya iki hesap döneminin iş hacmi 48 inci maddede yazılı hadlerden düşük olanlar, yazılı talepleri üzerine bu şartın gerçekleşmesini takip eden takvim yılından başlayarak basit usule geçebilirler. İşin eş ve çocuklara devri halinde iş hacminin hesabında devirden önceki süreler de dikkate alınır. Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilenlerin kazançları hiçbir suretle basit usulde tespit edilmez. [51] (Ek fıkra: 31/5/2012-6322/7 md.) Gerçek usulde vergilendirilmekte iken işini terk eden mükellefler ile basit usulün şartlarını kaybedenlerden gerçek usulde vergilendirilmeye başlamadan önce işini terk eden mükellefler, terk tarihini takip eden yılın başından itibaren iki yıl geçmedikçe basit usule dönemezler. Bu hüküm, işin eş veya çocuklara devri halinde de uygulanır. (Ek fıkra: 31/5/2012-6322/7 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Basit usule tabi olmanın genel şartları: [52] Madde 47 – (Değişik: 24/12/1980-2361/34 md.) Basit usule tabi olmanın genel şartları şunlardır: [53] 1. Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde iş sahibinin dul eşi veya küçük çocuklar, namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz). 2. (Değişik: 22/7/1998-4369/32 md.) İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde 2.300.000.000 lirayı (79.000 TL) , diğer yerlerde 1.700.000.000 lirayı (48.000 TL) aşmamak. [54] 3. Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olmamak. 2 ve 3 numaralı bent hükümleri öteden beri işe devam edenlerde takvim yılı başındaki, yeniden işe başlayanlarda ise işe başlama tarihindeki duruma göre uygulanır. Basit usule tabi olmanın özel şartları Madde 48 – (Değişik: 22/7/1998-4369/33 md.) Basit usule tabi olmanın özel şartları şunlardır: [55] 1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının 34.000.000.000 lirayı (990.000 TL) veya yıllık satışları tutarının 47.000.000.000 lirayı (1.580.000 TL) aşmaması, 2. 1 numaralı bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatının 17.000.000.000 lirayı (480.000 TL) aşmaması, 3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının 34.000.000.000 lirayı (990.000 TL) aşmaması, Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine nazaran bariz şekilde düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için, bu maddenin 1 ve 3 numaralı bentlerinde yazılı hadler yerine ilgili bakanlıkların mütalaası alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığınca belirlenecek alım satım hadleri uygulanır. [56] [57] Özel şartlar gösterilmiyen işler; Madde 49 – (Mülga: 15/12/1990-3689/12 md.) Götürü usule tabi olmanın şartlarını takvim yılı içinde kaybedenler: Madde 50 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Basit usulün hududu: [58] Madde 51 – Aşağıda yazılı olanlar, basit usulden faydalanamazlar: 1. Kollektif şirket ortakları ile, komandit şirketlerin komandite ortakları; 2. İkrazat işleriyle uğraşanlar; 3. Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar; 4. (Değişik: 25/5/1995-4108/20 md.) Bu Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kurumlara karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu mükelleflere karşı derece derece taahhütte bulunanlar. 5. Sigorta prodüktörleri; 6. Her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar veya bu işlere tavassut edenler; 7. Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar; 8. (Değişik: 24/3/1988-3418/24 md.) Tavassut işi yapanlar (dayıbaşılar hariç); 9. (Ek: 24/12/1980-2361/36 md.) Maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler; 10. (Ek: 24/12/1980-2361/36 md.) Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve benzerlerinin sahip veya işleticileri; (Ek: 3/12/1988-3505/11 md.) (Yapısı itibariyle sürücüsünden başka ondört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya mahsus motorlu kara taşıtları ile yolcu taşıyanlar hariç); 11. (Ek : 3/12/1988-3505/11 md.; Mülga : 11/8/1999-4444/14 md.) 12. (Ek: 24/12/1980-2361/36 md; Değişik: 26/12/1993-3946/12 md.) Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları(mücavir alanlar dahil) belediyelerin nüfusları,yöreler itibariyle veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler. [59] [60] İKİNCİ BÖLÜM Zirai Kazanç Zirai kazanç, zirai faaliyet, zirai işletme, çiftçi ve mahsulün tarifi: Madde 52 – (Değişik: 19/2/1963-202/21 md.) Zirai faaliyetten doğan kazanç zirai kazançtır. Zirai faaliyeti arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollariyle veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve bunların mahsullerinin istihsalini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade eder. Bazı nebat ve hayvan nevilerinde istihsalin doğrudan doğruya arazi üzerinde yapılmaması zirai faaliyetin mahiyetini değiştirmez. Aşım yaptırmak maksadiyle erkek damızlık beslenmesi, çiftçiye ait her türlü ziraat makina ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması da zirai faaliyetlerden sayılır. Mahsullerin değerlendirilmeleri maksadiyle ve zirai istihsale müteferri olarak işlenmesi de zirai faaliyete girer. Ancak, bu ameliye, aynı teşebbüsün cüzünü teşkil eden bir işletmede vukua geliyorsa, bu ameliyenin zirai faaliyet sayılabilmesi için işletmenin sinai bir müessese ehemmiyet ve genişliğinde olmaması ve faaliyetini, cüz'ün teşkil ettiği teşebbüsün mahsullerine hasretmesi şarttır. Satışların dükkan ve mağaza açılarak yapılması halinde, mahsullerin dükkan ve mağazaya gelinceye kadar geçirdikleri safhalar zirai faaliyet sahasında kalır. Çiftçiler tarafından doğrudan doğruya zirai faaliyetleri ile ilgili alım satım işlerinin tedviri için açılan yazıhaneler, faaliyetleri bu mevzua munhasır kalmak şartiyle dükkan ve mağaza sayılmaz. Yukarıda yazılı faaliyetlerin içinde yapıldığı işletmelere zirai işletme, bu işletmeleri işleten gerçek kişilere (adi şirketler dahil), vergiye tabi olsun veya olmasınlar, çiftçi ve bu faaliyetler neticesinde istihsal olunan maddelere de mahsul denir. Kollektif şirketlerle adi veya eshamlı komandit şirketler zirai faaliyetle iştigal etseler dahi çiftçi sayılmazlar. Zirai faaliyetle iştigal eden kollektif şirketlerin ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortaklarının şirket karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç hükmündedir. Bir çiftçiye veya ortaklığa ait olup aynı köy sınırları içinde veya birbirine bitişik arazi üzerinde bulunan yahut istihsal şartlarına göre birbirine bağlılık ve beraberlik arz eden işletmeler tek işletme sayılır. Zirai kazançta vergileme Madde 53 – (Değişik: 22/7/1998-4369/34 md.) Çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançlar, bu Kanunun 94 üncü maddesine göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilir. 54 üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançları gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre) tesbit olunarak vergilendirilir.Kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiler bu kazançları için beyanname vermezler. (Ek cümle: 30/7/2003-4962/6 md.) Ancak, çiftçiye ait olmakla beraber ziraî işletmeye dahil edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar ikiden fazla traktörün işletilmesinden elde edilen gelirler ticarî kazanç hükümlerine göre vergilendirilir. Bu hükmün tatbikinde, aile reisi ile birlikte yaşayan eş ve velayet altındaki çocuklara ait işletmeler ile ortaklık halindeki işletmelerde işletme büyüklüğü toplu olarak nazara alınır. Ortaklıklarda, ortaklığın birden fazla işletmeye taalluk etmesi veya işletmelerin ayrı ayrı mahallerde bulunması durumu değiştirmez. 52 nci maddede yazılı tek işletmelerde işletme birden fazla ortaklıklara ait olsa bile bu ortaklıklara ait işletme büyüklüğü toplanmak suretiyle nazara alınır. Birden fazla zirai işletmede ayrı ayrı şahıslarla ortaklığı bulunanların işletme büyüklüğü ölçülerinin tesbitinde ortaklık payları toplamı esas alınır. 54 üncü maddede yazılı ziraat gruplarının bir kaç tanesi içine giren zirai faaliyetlerin bir arada yapılması halinde, en fazla iki gruba ait işletme büyüklükleri, bu gruplar için tespit olunan hadlerin yarısını aşanlar gerçek usulde vergilendirilir. Gerek şahsi işletmesi gerekse dahil bulunduğu ortaklıklar müstakilen işletme büyüklüğü ölçüsünün altında kaldığı halde, kendisine ait işletmenin ve ortaklıklardaki payların toplamı bu ölçüyü aşan çiftçiler gerçek usulde vergilendirilir. Payları toplamı ölçüleri aşmayan diğer ortaklar tevkifat yoluyla vergilendirilirler. Yarıcılık ortaklık sayılır. Kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiler, yazılı olarak vergi dairesinden istemde bulunmaları halinde izleyen vergilendirme dönemi başından işe yeni başlayanlar, işe başlama tarihinden itibaren gerçek usule geçebilirler. 54 üncü maddede yazılı ölçüleri aşanlan müteakip vergilendirme dönemi başından itibaren gerçek usulde; gerçek usule tabi olanlardan bu ölçülerin altında kalanlar müteakip vergilendirme dönemi başından itibaren hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilirler. Vergi usul kanunu hükümlerine göre belge alma, verme, saklama ve ibraz yükümlülüklerine uymayan (…) [61] çiftçiler, çeşitli kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen avans, kredi, sübvansiyon, prim gibi ayni ve nakdi destek unsurlarından yararlanamazlar. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usuller, ilgili kuruluşların görüşleri de alınarak Maliye Bakanlığınca belirlenir. İşletme büyüklüğü ölçüleri Madde 54 – (Değişik: 22/7/1998-4369/35 md.) Zirai kazancın gerçek usulde tesbiti bakımından bir takvim yılı içinde dikkate alınacak ölçüler şunlardır; A) Arazi üzerinde yapılan faaliyetlerde 1 inci grup: Hububat ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı; taban arazide 600, (900) kıraç arazide 1200 (1700) dönüm; 2 nci grup: Bakliyat, afyon, susam, keten, kendir ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 300 (1000) dönüm; 3 üncü grup: Ayçiçeği ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 600 (950) dönüm; 4 üncü grup: Pamuk ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 300 (400) dönüm; 5 inci grup: Çeltik ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 200 (300) dönüm; 6 ncı grup: Pancar ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 200 (300) dönüm; 7 nci grup: Patates, soğan, sarmısak ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 200 (200) dönüm; 8 inci grup: Çay ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 40 (150) dönüm (Mahsul verebilecek hale gelmeyenler hariç); 9 uncu grup: Tütün ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 200 (200) dönüm; 10 uncu grup: Sebze ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 200 (200) dönüm; 11 inci grup: Sera ve çiçekçilik ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 8 (8) dönüm; 12 nci grup: Kavun ve karpuz ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 300 (300) dönüm; 13 üncü grup: Meyve verebilecek hale gelmiş fındık ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 250 (250) dönüm; 14 üncü grup: Meyve verebilecek hale gelmiş bağ ve incir ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 250 (250) dönüm; 15 inci grup: Meyve verebilecek hale gelmiş antep fıstığında 1500 (2500) ağaç; 16 ncı grup: Meyve verebilecek hale gelmiş zeytinliklerde 2500 (4500) ağaç; 17 nci grup: Meyve verebilecek hale gelmiş narenciyede 1250 (1500) ağaç; 18 inci grup: Meyve verebilecek hale gelmiş elmada 1000 (2000) ağaç; 19 uncu grup: Muz ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 20 (30) dönüm; 20 nci grup: Meyve verebilecek hale gelmiş kayısıda 1000 (2000) ağaç; 21 inci grup: Meyve verebilecek hale gelmiş armut, kiraz, vişne, şeftali de 1000 (2000) ağaç; 22 nci grup: Diğer meyve ürün ziraatinde ekili arazinin yüzölçümü toplamı 1000 dönüm (Meyve ve ürün verebilecek hale gelmeyenler ile palamut hariç); [62] 23 üncü grup: Büyükbaş hayvan sayısı 150 (150) adet (İş hayvanları ile iki yaşından küçük, büyükbaş hayvanlar hariç); 24 üncü grup: Küçükbaş hayvan sayısı 500 (750) adet (Bir yaşından küçük, küçükbaş hayvanlar ile kümes hayvanları hariç); B) Arazi üzerinde yapılmayan zirai faaliyetler ile kara ve su avcılığında: 1 inci grup: Deniz ve iç su balıkları yetiştiriciliği; a) Denizlerdeki sınırları belirlenebilen üretim alanlarında yapılan balık yetiştiriciliğinde (ağ kafes vb.) 500 (750) m2, b) İç su balıkları yetiştiriciliğinde sınırları belirlenebilen havuz (beton, toprak vb), göl, gölet ve baraj gölleri gibi üretim alanlarında 600 (900) m2, 2 nci grup: Denizlerde yapılan balık avcılığında toplam tekne boyu 20 (20) metre; 3 üncü grup: Arıcılık ziraatinde kovan sayısı 500 (500) adet; 4 üncü grup: İpek böcekçiliği ziraatinde kutu sayısı 500 (500) adet; Cumhurbaşkanı bu ölçüleri gerekli gördüğü bölgeler için yıllık olmak kaydıyla arazi ve ürün türlerine göre beş katına kadar artırmaya veya kanuni hadden az olmamak üzere yeniden tespit etmeye yetkilidir. Bu şekilde tespit olunan ölçüler, Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren yürürlüğe girer. [63] Yukarıda (A) bendinde zikredilen meyveli ve meyvesiz ağaçlarda meyve ve ürün verebilecek hale gelme durumu başlangıcı ile (B) bendinde işletme büyüklüğü gösterilmeyen zirai faaliyetlerde işletme büyüklüğü ölçüsü Tarım, Orman ve Maliye Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur. [64] Kazancın zirai işletme hesabı esasına göre tespiti: Madde 55 – (Değişik: 24/12/1980-2361/39 md.) Zirai işletme hesabı esasına göre zirai kazanç, hesap dönemi içinde para ile tahsil edilen veya alacak olarak tahakkuk eden hasılat ile, ödenen veya borçlanılan giderler arasındaki müspet farktır. (Ek: 1/5/1981-2454/11 md.) Zirai kazancın işletme hesabı esasına göre tespitinde; hesap dönemi başındaki mahsullerin değeri giderlere, hesap dönemi sonundaki mahsullerin değeri ise hasılata ilave olunur. Zirai işletme hesabı esasına göre hasılat: Madde 56 – (Değişik: 19/2/1963-202/25 md.) Zirai işletme hesabı esasına göre hasılat aşağıda yazılı unsurlardan terekküp eder: 1. Evvelki yıllardan devredilenler de dahil olmak üzere istihsal olunan, satınalınan veya sair suretlerle elde edilen her türlü zirai mahsullerin satış bedelleri (Primler, ristrunlar ve benzerleri dahil): 2. Ziraat makina ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması mukabilinde alınan bedeller; 3. Gider yazılan değerlerin satılması halinde bunların satış bedelleri; 4. Mahsullerin idrakinden evvel veya sonra hasara uğramalarından dolayı alınan sigorta tazminatları; 5. Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin (Zirai istihsalde kullanılan gayrimenkuller hariç) satılması halinde Vergi Usul Kanununun 328 inci maddesine göre hesaplanan hasılat. Zirai mahsullerin, istihsal vasıtaları ile zat, aile veya işletme ihtiyaçlarında kullanılmak üzere istihlak maddeleri ile değiştirilmesi halinde verilen mahsulün emsal bedeli hasılat sayılır. (Değişik: 24/12/1980-2361/40 md.) Ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai işlerinde çalıştırılması karşılığında herhangi bir istihlak maddesi veya istihsal vasıtası alınması halinde alınan madde veya vasıtaların emsal bedeli hasılat sayılır. İşletmede istihsal edilip de tohum, yem ve sair suretlerle işletmede kullanılan zirai mahsullerin emsal bedeli hasılat sayılır; bu hasılatın sene sonunda bir kalemde yazılması caizdir. (Son fıkra mülga: 24/12/1980-2361/40 md.) Zirai işletme hesabı esasında giderler: Madde 57 – (Değişik: 19/2/1963-202/26 md.) Tediye edilen veya borçlanılan meblağları ihtiva eden giderler aşağıda yazılı unsurlardan terekküp eder. 1. İşletme ile ilgili olarak tohum, gübre, fide, yem, ilaç ve benzeri maddelerin tedariki için yapılan giderler; 2. Satılmak üzere satın alınan hayvanların, zirai mahsullerin ve diğer maddelerin bedelleri; 3. İşletmelerde çalıştırılanlara ücret, prim ve sair namlarla hizmet mukabili yapılan ödemeler; 4. İşçilerin iaşe, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri; 5. Zirai tesisat, makina, aletler ve taşıtların çalıştırılması ve bakımı için yapılan giderler (Yakıt, yağ, elektrik, yedek parça vesaire) ve tamir giderleri; 6. (Değişik: 24/12/1980-2361/41 md.) Vergi Usul Kanununa göre ayrılan amortismanlar; 7. Kira ve ücret mukabili kullanılan istihsal vasıtaları için yapılan ödemeler; 8. Zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel giderler; a) İşletme için alınan ve işletme için harcanan borç paraların faizleri; b) İşletme ile ilgili olmak şartı ile ödenen ayni vergi, resim ve harclar; c) İşletme ile ilgili ve yapılan işin önemi ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri (Seyahat maksadının gerektirdiği süreye maksur olmak üzere); d) İşletme ile ilgili olarak ödenen kira bedelleri; e) Genel mahiyetteki sair giderler; 9. İşletme ile ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar; 10. Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin (Zirai istihsalde kullanılan gayrimenkuller hariç) satılması halinde Vergi Usul Kanununun 328 inci maddesine göre hesaplanan zararlar; 11. (Değişik: 4/12/1985-3239/52 md.) İşletmeye dahil olup, aynı zamanda zati veya ailevi ihtiyaçlar için de kullanılan taşıtların amortismanlarının tamamı ile giderlerinin yarısı. İşletmede istihsal edilip de tohum, yem ve sair suretlerle kullanılan zirai mahsullerin emsal bedelleri masraf yazılır. (Bu giderlerin sene sonunda bir kalemde yazılması caizdir.) (Ek: 24/12/1980-2361/41 md.) Gerçek usule geçen çiftçilerin "önceki yıllardan devreden ürünleri Vergi Usul Kanununun 45 inci maddesinde belirtilen ortalama maliyet bedeli esasına göre değerlendirilerek gider yazılır. [65] (Ek fıkra: 25/5/1995-4108/21 md.; Mülga: 17/12/2003-5024/9 md.) Hasılattan indirilemiyecek giderler: Madde 58 – (Değişik: 19/2/1963-202/27 md.) 41 inci maddede yazılı giderler hasılattan indirilemez. (İşletmede istihsal olunan mahsullerden teşebbüs sahibi ile eşi ve velayet altındaki çocukları tarafından istihlak edilenler hariç.) Kazancın bilanço esasına göre tesbiti: Madde 59 – (Değişik: 19/2/1963-202/28 md.) (Birinci fıkra mülga: 24/12/1980-2361/42 md.) Çiftçiler, diledikleri takdirde, işletme hesabı yerine bilanço esasına tabi tutulmalarını istiyebilirler. [66] Yazı ile yapılacak talep, mütaakıp vergilendirme dönemi başından, yeni işe başlıyanlarda ise işe başlama tarihinden itibaren hüküm ifade eder. Bu suretle bilanço esasını kabul edenler iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler. Zirai kazancın bilanço esasına göre tesbitinde, 56, 57 ve 58 inci maddeler hükmü de gözönünde tutularak, ticari kazancın bu husustaki hükümleri uygulanır. Götürü gider usulünden gerçek kazanç esasına veya bu usulden diğerine intikal: Madde 60 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ücretler Ücretin tarifi: Madde 61 – (Değişik: 24/12/1980-2361/43 md.) Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez. Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır. 1. 23 üncü maddenin 11 numaralı bendine göre istisna dışında kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylıkları; 2. Evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan diğer menfaatler; 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi, İl genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile özel kanunlarına veya idari kararlara göre kurulan daimi veya geçici bütün komisyonların üyelerine ve yukarıda sayılanlara benzeyen diğer kimselere bu sıfatları dolayısiyle ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler; 4. Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısiyle ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler; 5. (Değişik: 4/12/1985-3239/53 md.) Bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler; 6. Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler. 7. (Ek: 21/3/2018-7103/7 md.) Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar. İş verenin tarifi: Madde 62 – İş verenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir. (Değişik: 24/12/1980-2361/44 md.) 61 inci maddenin 1 ila 6 numaralı bentlerinde yazılı ödemeleri yapanlar bu kanunda yazılı ödevleri yerine getirmek bakımından işveren hükmündedir. Gerçek ücretler: Madde 63 – Ücretin gerçek safi değeri iş veren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından aşağıdaki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır. 1. (Ek: 24/12/1980-2361/45 md.) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 190 ncı maddesi uyarınca yapılan kesintilerle, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve benzeri kamu kurumları için yapılan kanuni kesintiler, [67] 2. (Değişik : 28/6/2001-4697/4 md.) Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler; 3. (Değişik: 13/6/2012-6327/5 md.) Sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla; ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortası poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, engellilik, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler (İndirim konusu yapılacak primler toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Cumhurbaşkanı bu bentte yer alan oranları yarısına kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya ve belirtilen haddi, asgari ücretin yıllık tutarının iki katını geçmemek üzere yeniden belirlemeye yetkilidir.). [68] [69] 4. (Ek: 4/12/1985-3239/54 md.) Çalışanlar tarafından ilgili kanunlarına göre, sendikalara ödenen aidatlar (Şu kadar ki, aidatın ödendiğinin tevsik edilmesi şarttır.), [70] 5. (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) Ücretin gerçek değerinin tayininde, Gelir Vergisi gibi şahsi vergiler ücretten indirilmez. Yabancı parasiyle ödenen ücretler ödeme gününün borsa rayiciyle Türk parasına çevrilir. Hizmet erbabına verilen ayınlar, verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatlarına göre; konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler, konutun emsal kirasına veya menfaatin emsal bedeline göre değerlenir. Diğer ücretler Madde 64 – (Mülga:22/12/2021-7349/3 md.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Serbest Meslek Kazançları Serbest meslek kazancının tarifi: Madde 65 – (Değişik: 19/2/1963-202/31 md.) Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtısasa dayanan ve ticari mahiyette olmıyan işlerin iş verene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. Tahkim işleri dolayısiyle hakemlerin aldıkları ücretler ile kollektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da, serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek erbabı: Madde 66 – Serbest meslek faaliyetini mütat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez. Bu maddenin uygulanmasında: 1. Gümrük Komisyoncuları, bilümum borsa ajan ve acentaları, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar; 2. Bizzat serbest, meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar. 3. Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditeler; 4. (Ek: 22/7/1998-4369/36 md.; Değişik: 9/4/2003-4842/6 md.) Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticarî ve meslekî işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları; 5. Vergi Usul Kanununun 155 inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar (Şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançları gelir vergisinden muaftır); 6. (Ek:8/4/2022-7394/2 md.) 5510 sayılı Kanunun ek 10 uncu maddesi uyarınca anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında; sigortalı sayılan hekimler ile tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olan kişiler; Bu işleri dolayısiyle serbest meslek erbabı sayılırlar. Serbest meslek kazancının tesbiti: Madde 67 – Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısiyle yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır. Müşteri veya müvekkilinden, serbest meslek faaliyeti ile ilgili olmak üzere para ve ayın şeklinde alınan gider karşılıkları kazanca ilave edilir. (Ek: 24/12/1980-2361/46 md.) Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde Vergi Usul Kanununun 328 inci maddesine göre hesaplanan müspet fark kazanca eklenir. Vergi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik ve ekspertiz gibi hususlara harcanmak üzere müşteri veya müvekkilden alınan ve tamamen bu hususlara sarf edilen para ve ayınlar kazanç sayılmaz. (Değişik: 19/2/1963-202/32 md.) Serbest meslek erbabı, mesleki kazançlarını Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tuttukları "Serbest meslek kazanç defteri" ne istinaden tesbit ederler. (...) [71] 65 inci maddenin son fıkrasında yazılı şirketler de mesleki kazançlarını "Serbest meslek kazanç defteri" üzerinden tesbit ederler. Bu şirketlerin bilanço esasına göre tuttukları defterler serbest meslek kazancı defteri yerine geçer. Serbest meslek erbabı için: 1 - Ittıla hasıl etmeleri kaydiyle, namlarına, kamu müessesesine, icra dairesine, bankaya, notere veya postaya para yatırılması; 2 - Serbest meslek kazancı olarak doğan alacağın başka bir şahsa temliki (Temlikin ivazlı olup olmadığına bakılmaz.İvazlı temliklerde ivazın tahsil şartı aranmaz.) veya müşterisine olan borcu ile takası; Tahsil hükmündedir. Yabancı parasiyle yapılan ödemeler, ödeme gününün borsa rayici ile borsada, rayici yoksa Maliye Bakanlığınca tesbit edilecek kur üzerinden Türk parasına çevrilir. (Ek: 19/2/1963-202/32 md.) Biletle girilen yerlerde faaliyette bulunan dar mükellefiyete tabi serbest meslek erbabı diledikleri takdirde, bilet bedelleri tutarından, bu bedellere dahil resimler düşüldükten sonra kalan miktarın yarısı safi kazanç sayılmak suretiyle vergilendirilirler. Mesleki giderler: [72] Madde 68- (Değişik: 25/12/2003-5035/13 md.) Serbest meslek kazancının tespitinde aşağıda yazılı giderler hasılattan indirilir: 1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler (İkametgâhlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikametgâh için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.). 2. Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (bu primlerin ve aidatın geri alınmamak üzere Türkiye'de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla) ile 27 nci maddede yazılı giyim giderleri. 3. Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri (seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak şartıyla). 4. Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar (amortismana tâbi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde aynı Kanunun 328 inci maddesine göre hesaplanacak zararlar dahil). (Ek parantez içi hüküm:5/12/2019-7194/14 md.) (Şu kadar ki özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını (1.100.000 TL) , söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını (2.100.000 TL) aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.) 5. Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri. (Ek parantez içi hüküm:5/12/2019-7194/14 md.) (Şu kadar ki binek otomobillerine ilişkin giderlerin en fazla %70’i ve kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 (37.000 TL) Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabında ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 (990.000 TL) Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.) 6. Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller. 7. Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri. 8. Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar. 9. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile iş yerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar. 10. Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar gider olarak indirilemez. Ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespiti ve gelir vergisi matrahının belirlenmesi: MADDE 69- (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) (Başlığı ile Birlikte Yeniden Düzenleme: 28/7/2024-7524/3 md.) Ticari veya mesleki faaliyetleri nedeniyle mükellef olanlara yönelik, Vergi Usul Kanununun 127 nci maddesi kapsamında günlük hasılat tutarlarını tespit etmek amacıyla bir ayda üçten, bir takvim yılında on ikiden az olmamak kaydıyla bu madde hükümlerine göre işlem tesis edilmek üzere yoklama yapılabilir. Birinci fıkra kapsamında İdarece yapılan yoklamalar sonucu tespit edilen günlük hasılat tutarları ortalamasından hareketle aylık hasılat tutarı hesaplanır. Bu şekilde tespit edilen aylık hasılat tutarlarının toplamı, tespit yapılan ay sayısına bölünmek suretiyle aylık ortalama hasılat tutarı belirlenir. Aylık ortalama hasılat tutarı, faaliyette bulunulan ay sayısı ile çarpılmak suretiyle mükelleflerin ilgili takvim yılı hasılatları tespit edilir. İkinci fıkra kapsamında tespit edilen hasılat tutarları ile; a) Bilanço esasına göre defter tutanlar için ilgili takvim yılına ait gelir tablosunda yer alan brüt satış tutarı, b) İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar için ilgili takvim yılına ait işletme hesap özetinde yer alan dönem içinde elde edilen hasılat tutarı, c) Serbest meslek kazanç defteri tutanlar için ilgili takvim yılına ait serbest meslek kazanç bildiriminde yer alan gayrisafi hasılat tutarı, arasındaki fark %20’den fazla olan mükellefler Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesi kapsamında izaha davet edilir ve izahın değerlendirilmesi mezkûr madde hükmüne göre yapılır. Bu madde hükümleri kurumlar vergisi mükellefleri hakkında da uygulanır. Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. BEŞİNCİ BÖLÜM Gayrimenkul Sermaye İradı Gayrimenkul sermaye iradının tarifi: Madde 70 – Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır: 1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir.), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı; 2. Voli mahalleri ve dalyanlar; 3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen, mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilümum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri; 4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar; 5. (Değişik: 4/12/1985-3239/55 md.) Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.); 6. (Değişik: 19/2/1963-202/35 md.) Telif hakları (Bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.); 7. (Değişik: 19/2/1963-202/35 md.) Gemi ve gemi payları (Motorlu olup olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaz) ile bilümum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları; 8. (Değişik: 4/12/1985-3239/55 md.) Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri. (Değişik: 4/12/1985-3239/55 md.) Yukarıda yazılı mallar ve haklar ticari veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticari veya zirai kazancın tespitine müteallik hükümlere göre hesaplanır. (Değişik: 4/12/1985-3239/55 md.) Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle haklar hakkında bu bölümdeki hükümler uygulanır. (Değişik: 24/12/1980-2361/49 md.) Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alnan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasında gayrimenkul sermaye iradı addolunur. Safi irat: Madde 71 – Gayrimenkul sermaye iradından safi irat, gayrisafi hasılattan iradın sağlanması ve idamesi için yapılan giderler indirildikten sonra kalan müspet farktır. Gayrisafi hasılat: Madde 72 – Gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrisafi hasılat, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakten veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarıdır. Ayın olarak tahsil edilen kiralar, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir. Kiracı tarafından gayrimenkulü genişletecek veya iktisadi değerini devamlı suretle artıracak şekilde gayrimenkule ilave edilen kıymetler, kira müddetinin hitamında bedelsiz (Kıymetlerin emsal bedelinden düşük değerle devri halinde, aradaki fark bedelsiz devir sayılır.) olarak kiralayana devrolunduğu takdirde, mezkür kıymetler kiralıyan bakımından, bu tarihte aynen tahsil olunmuş addolunur. Gelecek yıllara ait olup peşin tahsil olunan kiralar, ilgili bulundukları yılların hasılatı sayılır. Şu kadar ki, ölüm ve memleketi terk hallerinde mükellefiyetin kalktığı tarihi takibeden zamanlara ait olmak üzere peşin tahsil olunan kiralar, mükellefiyetin kalktığı dönemin hasılatı addolunur. Gayrimenkul iradı sahipleri için, 1. Ittıla hasıl etmeleri kaydiyle, namlarına, kamu müessesesine, icra dairesine, bankaya, notere veya postaya para yatırılması; 2. Kira olarak doğan alacağın başka bir şahsa temliki (Temlikin ivazlı olup olmadığına bakılmaz. İvazlı temliklerde ivazın tahsil şartı aranmaz.) veya kiracısına olan borcu ile takası; tahsil hükmündedir. Yabancı parasiyle yapılan ödemeler, ödeme gününün borsa rayici ile, borsada rayici yoksa Maliye Bakanlığınca tesbit edilecek kur üzerinden Türk Parasına çevrilir. Emsal kira bedeli esası: Madde 73 – (Değişik birinci fıkra: 4/12/1985-3239/56 md.) Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanununa göre belirlenen vergi değerinin % 5'idir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve hakların maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin değerlenmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin % 10'udur. Aşağıda yazılı hallerde emsal kira bedeli esası uygulanmaz: 1. Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları maksadiyle bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması; 2. (Değişik: 4/12/1985-3239/56 md.) Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Usul, füru veya kardeşlerden herbirinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz. Kardeşler evli ise eşlerden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.); 3. Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi; 4. (Ek: 4/12/1985-3239/56 md.) Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda. Giderler : Madde 74 – (Değişik birinci fıkra: 24/12/1980-2361/51 md.) Safi iradın bulunması için, 21 inci maddeye göre istisna edilen gayrisafi hasılata isabet edenler hariç olmak üzere gayrisafi hasılattan aşağıda yazılı giderler indirilir. 1. Kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri; 2. Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün ehemmiyeti ile mütenasip olan idare giderleri; 3. Kiraya verilen mal ve haklara mütaallik sigorta giderleri; 4. (Değişik: 22/7/1998-4369/38 md.) Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin %5'i (İktisap bedelinin %5'i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanır. Ancak, indirilmeyen kısım 88 inci maddenin 3 üncü fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz.), 5. (Değişik: 24/12/1980-2361/51 md.) Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya verenler tarafından ödenmiş olmak şartıyla belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları; 6. Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar (Amortismana tabi değer, malüm ise maliyet bedeli, malüm değilse, bina ve arazi için vergi değeri, diğer mallar için Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesinin 3 üncü sırasına göre tesbit edilen emsal değeridir) ile kiraya veren tarafından yapılan ve gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar (Bu harcamalar bir takvim yılı içinde Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen tutarı aşıyor ise maliyet olarak dikkate alınabilir.); [73] 7. Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri (Emlakin iktisadi değerini artıracak surette tevsii, tadili veya bunlara ilaveler yapılması için ihtiyar olunan giderler onarım gideri sayılmaz); 8. Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve idame giderleri; 9. Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler; 10. (Değişik: 24/12/1980-2361/51 md.) Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedeli (kira indirimi gayri safi hasılattan bu maddenin 1 ila 9 ve 11 numaralı bentlerinde yazılı giderler düşüldükten sonra, kalan miktar üzerinden yapılır; kiranın indirilemeyen kısmı 88 nci maddenin 3 üncü fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz); 11. (Ek: 19/2/1963-202/37 md.) Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak mukavelenameye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar. Gayrimenkul sermaye mahiyetindeki mal ve hakların kısmen kiraya verilmesi halinde, yukarda yazılı giderlerden yalnız bu kısma isabet edenler hasılattan indirilebilir. (Değişik: 24/12/1980-2361/51 md.) Mükellefler (hakları kiraya verenler hariç) diledikleri takdirde yukarıda yazılı giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarından % 15'ini götürü olarak indirebilirler. Götürü gider usulünü kabul edenler iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler. [74] Bu madde hükmünün uygulanmasında para cezaları ve vergi cezaları hasılattan gider olarak indirilemez. ALTINCI BÖLÜM Menkul Sermaye İradı Tarifi: Madde 75 – (Değişik: 24/12/1980-2361/52 md.) Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır. Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır: 1. (Değişik: 21/2/2007-5582/28 md.) Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil.); 2. (Değişik: 4/12/1985-3239/57 md.) İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve komanditerlerin kar payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan karların ortaklara, kooperatifle yaptıkları muameleler nisbetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.) (Ek paragraf: 28/3/2007-5615/4 md.) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesindeki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde; Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az % 50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştiraklerinin kazançları dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibarıyla dağıtılan kâr payı sayılır. Türkiye’de vergilendirilmiş kazancın iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kâr paylarının vergilendirilmiş kısmı bu tutardan indirilir. Adi komandit şirketlerde komanditerlerin kar payları, şirket karının ilişkin bulunduğu takvim yılında elde edilmiş sayılır; 3. Kurumların idare meclisi Başkan ve üyelerine verilen kar payları; 4. (Değişik: 9/4/2003-4842/7 md.) Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmı, 5. (Değişik: 21/2/2007-5582/28 md.) Her nevi tahvil (ipotek finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler hariç ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler dahil) ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler (Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları irat sayılmaz.); [75] 6. (Değişik: 4/12/1985-3239/57 md.) Her nevi alacak faizleri (Adi, imtiyazlı, rehinli, senetli alacaklarla cari hesap alacaklarından doğan faizler ve kamu tüzelkişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödenen faizler dahil.); 7. Mevduat faizleri (Bankalara, bankerlere, tasarruf sandıklarına, tevdiat kabul eden diğer müesseselere yatırılan vadeli, vadesiz paralara ödenen faizler ile bunlar dışında kalan kişi ve kuruluşlardan devamlı olarak para toplama işi ile uğraşanların her ne şekil ve ad altında olursa olsun toplanan paralara sağladıkları gelirler ve menfaatler de mevduat faizi sayılır.); 8. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller; 9. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar; 10. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri; 11. (Mülga: 4/12/1985-3239/57 md.) 12. (Değişik: 4/12/1985-3239/57 md.) Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kar payları ile kar ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kar payları ve özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları. [76] 13. (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) 14. (Ek: 26/12/1993-3946/16 md.) Menkul kıymetlerin geri alım veya satım taahüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında sağlanan menfaatler. [77] 15. (Ek : 28/6/2001-4697/5 md.; Değişik: 13/6/2012-6327/6 md.) Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından; a) On yıldan az süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlara ödenen irat tutarları, b) On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara ödenen irat tutarları. 16. (Ek: 13/6/2012-6327/6 md.) Bireysel emeklilik sisteminden; a) On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.), b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.), c) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.) 17. (Ek : 31/5/2012-6322/8 md.) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre ihraç edilen her türlü sermaye piyasası araçlarından elde edilen gelirler. [78] Yukarıda yazılı iratlar, bunları sağlayan sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde, ticari kazancın tespitinde nazara alınır. (Ek fıkra: 13/6/2012-6327/6 md.) Bu maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinde yer alan irat tutarı; varsa fesih ve iştira kesintisi indirilmeden önceki birikim tutarından, yatırıma yönlendirilen tutar indirilerek bulunur. Aynı fıkranın (16) numaralı bendinde yer alan irat tutarı; hak kazanılan Devlet katkısı ve getirileri dahil ödemeye konu toplam birikim tutarından, (varsa ertelenmiş giriş aidatı indirilmeksizin) ödenen katkı payları ve Devlet katkısının hak edilen kısmı indirilerek bulunur. (Ek fıkra:25/3/2020-7226/4 md.) Yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur farkı dikkate alınmaz. Vergi Alacağı Mükerrer Madde 75 – (Mülga: 9/4/2003-4842/37 md.) İrat sayılmayan haller: Madde 76 – (Değişik: 24/12/1980-2361/53 md.) Menkul kıymetin kuponlu veya kuponsuz olarak satılması, iştirak hisselerinin devir ve temliki, menkul kıymetler ile iştirak hisselerinin tamamen veya kısmen itfa olunması karşılığında alınan paralarla itfa dolayısıyla verilen ikramiyeler menkul sermaye iradı sayılmaz. (Ek: 22/7/1998-4369/40 md.; Mülga: 30/12/2004-5281/44 md.) Madde 77 – (Mülga: 4/12/1985-3239/138 md.) Safi irat: Madde 78 – Safi iradın bulunması için menkul sermaye iradından aşağıdaki giderler indirilir: 1. Depo etme ve sigorta ücretleri gibi menkul kıymetlerin muhafazası için yapılan giderler; 2. Temettü hisseleri ile faizlerin tahsil giderleri (Şirket toplantılarına bizzat veya bilvekale iştirak gibi sermayenin idaresi için yapılan giderler irattan indirilmez); 3. Menkul kıymetler ve bunların iratları için ödenen her türlü vergi, resim ve harçlar (Gelir Vergisi irattan indirilmez). Yabancı parası ile ödenen faiz ve temettüler: Madde 79 – Menkul sermaye iratları, yabancı parası ile tahsil edildiği veya yabancı parası olarak kayıtlara intikal ettirildiği veya bu iratlara yabancı parası olarak tasarruf edildiği takdirde, mezkür iratlar, tahsil edildikleri veya kayıtlara intikal ettirildikleri veya tasarruf olundukları günün borsa rayici üzerinden, borsada rayici yoksa, Maliye Bakanlığınca tayin olunacak kur üzerinden Türk Parasına çevrilir. YEDİNCİ BÖLÜM Diğer Kazanç ve İratlar Gelire giren diğer kazanç ve iratlar: Madde 80 – (Değişik: 7/1/2003-4783/3 md.) Aşağıda yazılı olup geçen bölümlerin dışında kalan kazanç ve iratlar bu bölümdeki hükümlere göre vergiye tâbi gelire dahildir : 1. Değer artışı kazançları, 2. Arızî kazançlar. Değer artışı kazançları: Mükerrer Madde 80 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.; Yeniden düzenleme: 7/1/2003-4783/4 md.) Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır. 1. (Değişik: 30/12/2004-5281/27 md.) İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar. 2. 70 inci maddenin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı hakların (ihtira beratları hariç) elden çıkarılmasından doğan kazançlar. 3. Telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri, mucitleri ve bunların kanunî mirasçıları dışında kalan kimseler tarafından elden çıkarılmasından doğan kazançlar. 4. Ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar. 5. Faaliyeti durdurulan bir işletmenin kısmen veya tamamen elden çıkarılmasından doğan kazançlar. 6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.). [79] Bu maddede geçen “elden çıkarma” deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder. (Değişik üçüncü fıkra: 30/12/2004-5281/27 md.) Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan kazançların tamamı ile bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 6.000 (120.000 TL) Yeni Türk Lirası gelir vergisinden müstesnadır. [80] [81] Faaliyetine devam eden ticarî bir işletmenin kısmen veya tamamen satılmasından veya ticarî işletmeye dahil amortismana tâbi iktisadî kıymetlerle birinci fıkrada yazılı hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar ticarî kazanç sayılır ve bunlara ticarî kazanç hakkındaki hükümler uygulanır. Vergilendirilmeyecek değer artışı kazançları Madde 81– (Değişik: 7/1/2003-4783/3 md.) Aşağıdaki yazılı hallerde değer artışı kazancı hesaplanmaz ve vergilendirilmez: 1. Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü halinde, kanunî mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadî kıymetlerin kayıtlı değerleriyle (bilanço esasına göre defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün halinde) aynen devir alınması. 2. Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifiyle bütün halinde devrolunması, devir alan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermayesi tutarında ortaklık payı alması (Bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.). 3. Kollektif ve adi komandit şirketlerin bu maddenin (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde nev’i değiştirerek sermaye şirketi haline dönüşmesi (Kollektif ve adi komandit şirketlerin şekil değiştirerek anonim şirket haline dönüşmesi halinde şekil değiştiren kollektif ve adi komandit şirketlerin ortaklarının anonim şirketteki ortaklık paylarını gösteren hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.). Safi değer artışı: Mükerrer Madde 81 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.; Yeniden düzenleme: 7/1/2003-4783/3 md.) Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur. Hâsılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur. Maliyet bedelinin mükelleflerce tespit edilememesi halinde maliyet bedeli yerine; Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, takdir komisyonlarınca tespit edilecek bedel, kazancı bilanço veya işletme hesabı esasına göre tespit edilen işletmelerde ise son bilançoda veya envanter kayıtlarında gösterilen değer esas alınır. İşletmeye dahil amortismana tâbi iktisadî kıymetlerin elden çıkarılması halinde, iktisadî kıymetlerin maliyet bedeli yerine amortismanlar düşüldükten sonra kalan net değeri esas alınır. Menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında, iktisap bedelinin tevsik edilememesi halinde Vergi Usul Kanununun 266 ncı maddesinde yazılı itibari değer iktisap bedeli olarak kabul edilir. Dar mükelleflerin (kurumlar dahil), yabancı sermaye mevzuatına göre ilgili mercilerden izin almak suretiyle, Türkiye’ye bizzat getirdikleri nakdî veya aynî sermaye karşılığında iktisap ettikleri menkul kıymetler ile iştirak hisselerini elden çıkarmalarından doğan değer artışı kazançlarının hesabında, kur farkından doğan kazançlar dikkate alınmaz. Şu kadar ki, bu mükelleflerin Türkiye’de elde ettikleri kazançların, münhasıran bu menkul kıymet veya iştirak hisseleri dolayısıyla elde edilen menkul sermaye iratlarından ve bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazançlarından ibaret olması şarttır. Bu mükelleflerin, Türkiye’de menkul kıymet alım satımıyla devamlı olarak uğraşmaları halinde, kur farkından doğan kazançlar da ticarî kazancın hesabında dikkate alınır. Kur farkından doğan kazançların hesabında, menkul kıymet veya iştirak hisselerinin iktisabına tahsis edilen yabancı sermayenin bu kıymet veya hisselerin iktisap tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı ile bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılması tarihindeki aynı miktar yabancı sermayenin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı arasındaki fark esas alınır. Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. (Ek cümle: 30/12/2004-5281/28 md.) Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde olması şarttır. Arızi kazançlar Madde 82– (Değişik: 7/1/2003-4783/7 md.) Vergiye tâbi arızi kazançlar şunlardır: 1. Arızi olarak ticarî muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan elde edilen kazançlar. 2. Ticarî veya ziraî bir işletmenin faaliyeti ile serbest meslek faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi, henüz başlamamış olan böyle bir faaliyete hiç girişilmemesi, ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen hâsılat. 3. Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatlar ile peştemallıklar (kiracıya ait tesisat ve malların tahliye ve devri sırasında kiralayan veya yeni kiracıya devrinde doğan kazançlar dahil). 4. Arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hâsılat. 5. Gerçek usulde vergiye tâbi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil). 6. Dar mükellefiyete tâbi olanların 45 inci maddede yazılı işleri arızi olarak yapmalarından elde ettikleri kazançlar. Bir takvim yılında (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentlerde yazılı olan kazançlar (henüz başlamamış olan ticarî, ziraî veya meslekî bir faaliyete hiç girişilmemesi ile ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen kazançlar hariç) toplamının on milyar (280.000 TL) liralık kısmı gelir vergisinden müstesnadır. [82] Bu maddede geçen “hâsılat” deyimi alınan para ve ayınlarla diğer suretlerle elde edilen ve para ile temsil edilebilen menfaatleri ifade eder. Arızi kazançların safi miktarı aşağıdaki şekilde tespit olunur: 1. Bu maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yazılı işlerde satış bedelinden maliyet bedeli ve satış dolayısıyla yapılan giderler indirilir. 2. Bu maddenin birinci fıkrasının (2), (3), (4) ve (5) numaralı bentlerinde yazılı işlerde elde edilen hâsılattan tevsik edilmek kaydıyla yapılan giderler indirilir. 3. Bu maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde yazılı işlerde, 45 inci madde hükümleri uygulanır. DÖRDÜNCÜ KISIM Verginin Tarhı BİRİNCİ BÖLÜM Beyan Esası Beyan esası: Madde 83 – Hilafına hüküm olmadıkça, Gelir Vergisi mükellefin veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunur. Beyanname çeşitleri: Madde 84 – Gelir Vergisi beyanları: 1. Yıllık; 2. Muhtasar; 3. Münferit; Beyanname ile yapılır. 1. Yıllık beyanname, muhtelif kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde edilen kazanç ve iratların bir araya getirilip toplanmasına ve bu suretle hesaplanan gelirin vergi dairesine bildirilmesine mahsustur. Gelirin takvim yılının belli bir dönemine taallük etmesi, beyannamenin yıllık vasfını değiştirmez. 2. Muhtasar beyanname, iş verenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesine mahsustur. 3. Münferit beyanname, dar mükellefiyete tabi olanların yıllık beyanname ile bildirmeye mecbur olmadıkları kazanç ve iratlardan, vergisi tevkif suretiyle alınmamış olanların bildirilmesine mahsustur. İKİNCİ BÖLÜM Gelirin Toplanması ve Yıllık Beyanname Gelirin toplanması ve beyan Madde 85 – (Değişik: 22/7/1998-4369/44 md.) Mükellefler 2 nci maddede yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça yıllık beyanname verirler. Bu Kanuna göre beyanı gereken gelirlerin yıllık beyannamede toplanması zorunludur. Tacirlerle çiftçiler ve serbest meslek erbabı ticari, zirai ve mesleki faaliyetlerinden kazanç temin etmemiş olsalar bile, yıllık beyanname verirler. Bu hüküm şirketlerin faaliyet ve tasfiye dönemlerine şamil olmak üzere kollektif şirket ortakları ile komanditeler hakkında da uygulanır. Yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlar: 1. Mükellefin bunları Türkiye'de hesaplarına intikal ettirdiği yılda; 2. Türkiye'de hesaplara intikal ettirilmemesinin mükellefin iradesi dışındaki sebeplerden ileri geldiği tevsik olunan hallerde, mükellefin bunlara tasarruf edebildiği yılda; Elde edilmiş sayılır. Toplama yapılmayan haller: Madde 86- (Değişik: 9/4/2003-4842/9 md.) Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez. 1. Tam mükellefiyette; a) Gerçek usulde vergilendirilmeyen ziraî kazançlar, bu Kanunun 75 inci maddesinin (15) ve (16) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı, [83] b) (Değişik:5/12/2019-7194/15 md.) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birinciden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı ve birinci işverenden alınan dâhil ücret gelirleri toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dâhil), [84] c) Vergiye tâbi gelir toplamının [(a) ve (b) bentlerinde belirtilenler hariç] 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmaması koşuluyla, Türkiye'de tevkifata tâbi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ücretler, menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratları, d) Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 600 milyon lirayı (18.000 TL) aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları. [85] 2. Dar mükellefiyette, tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan; ücretler, serbest meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve iratlar. İhtiyari toplama ve beyan: Madde 87 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Zararların karlara takas ve mahsubu: Madde 88 – (Değişik: 24/12/1980-2361/63 md.) Gelirin (...) [86] toplanmasında gelir kaynaklarının bir kısmından hasıl olan zararlar (80 inci maddede yazılı diğer kazanç ve iratlardan doğanlar hariç) diğer kaynakların kazanç ve iratlarına mahsup edilir. [87] (Değişik: 31/12/1981-2574/19 md.) Bu mahsup neticesinde kapatılmayan zarar kısmı, müteakip yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya beş yıl içinde mahsup edilmeyen zarar bakiyesi müteakip yıllara naklolunamaz. Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında, gider fazlalığından doğanlar hariç, sermayede vukua gelen eksilmeler zarar addolunmaz. (Ek fıkralar: 12/6/1987-3380/4 md.): Tam mükellefiyette yurt dışı faaliyetlerden doğan zararlar, faaliyette bulunulan ülkenin vergi kanunlarına göre beyan edilen vergi matrahlarının (zarar dahil) her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşlarca rapora bağlanması ve bu raporun aslı ile tercüme edilmiş bir örneğinin Türkiye'deki ilgili vergi dairesine ibrazı halinde mahsup edilebilecektir. Denetim kuruluşlarınca hazırlanacak raporun ekinde yer alan vergi beyanlarının, bilanço ve kar-zarar cetvellerinin o ülkedeki yetkili mali makamlarca onaylanması zorunludur. Faaliyette bulunulan ülkede denetim kuruluşu olmaması halinde, her yıla ait vergi beyannamesinin, o ülke yetkili makamlarından alınan birer örneğinin mahallindeki Türk elçilik ve konsoloslukları, yoksa orada Türk menfaatlerini koruyan ülkenin aynı mahiyetteki temsilcilerine onaylatılarak, aslının ve tercüme edilmiş bir örneğinin ilgili vergi dairesine ibrazı yeterlidir. Türkiye'de mahsup edilen yurt dışı zararın, ilgili ülkede de mahsup edilmesi halinde, Türkiye'deki beyannameye dahil edilecek yurt dışı kazanç, mahsuptan önceki tutar olacaktır. Türkiye'de Gelir Vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili yurt dışı zararlar, yurt içindeki kazanç ve iratlardan mahsup edilmez. Bu maddenin uygulanmasıyla ilgili usul ve esasları belirlemeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir. Diğer indirimler [88] [89] [90] Madde 89- (Değişik:16/7/2004-5228/28 md.) Gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıdaki indirimler yapılabilir: 1. (Değişik: 13/6/2012-6327/8 md.) Beyan edilen gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla (Bu şartın tespitinde işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ile 63 üncü maddenin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi ve bu bent kapsamında indirim konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam tutarı birlikte dikkate alınır.) mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri (Sigortanın Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması, prim tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması ve ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının hesaplanması sırasında ayrıca indirilmemiş bulunması şartıyla, eşlerin veya çocukların ayrı beyanname vermeleri halinde, bunlara ait prim kendi gelirlerinden indirilir.). Cumhurbaşkanı bu bentte yer alan oranları yarısına kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya ve belirtilen haddi, asgari ücretin yıllık tutarının iki katını geçmemek üzere yeniden belirlemeye yetkilidir. 2. Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları (mükerrer 121 inci madde çerçevesinde eğitim ve sağlık harcamaları nedeniyle vergi indiriminden yararlanan ücretliler, aynı harcamalarını bu hükümden yararlanarak matrahlarından indiremezler). [91] 3. Serbest meslek faaliyetinde bulunan (…) [92] engellilerin beyan edilen gelirlerine, 31 inci maddede yer alan esaslara göre hesaplanan yıllık indirim (Bu indirimden bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı ile hizmet erbabı (tevkifat matrahı dahil) da yararlanır.). 4. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5’ini (kalkınmada öncelikli yöreler için % 10’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar. 5. Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin ve Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı. [93] [94] 6. Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamı. [95] 7. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen; [96] a) Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ticari olmayan ulusal veya uluslararası organizasyonların gerçekleştirilmesine, b) Ülkemizin uygarlık birikiminin kültürü, sanatı, tarihi, edebiyatı, mimarisi ve somut olmayan kültürel mirası ile ilgili veya ülke tanıtımına yönelik kitap, katalog, broşür, film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik, elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilenler de dahil olmak üzere görsel, işitsel veya basılı materyallerin hazırlanması, bunlarla ilgili derleme ve araştırmaların yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına, c) Yazma ve nadir eserlerin korunması ve elektronik ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına, d) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine, e) Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey araştırmalarına, f) Yurt dışındaki taşınmaz Türk kültür varlıklarının yerinde korunması veya ülkemize ait kültür varlıklarının Türkiye’ye getirtilmesi çalışmalarına, g) Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına, h) 2863 sayılı Kanun kapsamındaki taşınır kültür varlıkları ile güzel sanatlar, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki ürün ve eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılması ve güvenliklerinin sağlanmasına, i) Somut olmayan kültürel miras, güzel sanatlar, sinema, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki üretim ve etkinlikler ile bu alanlarda araştırma, eğitim veya uygulama merkezleri, atölye, stüdyo ve film platosu kurulması, bakım ve onarımı, her türlü araç ve teçhizatın tedariki ile film yapımına, j) Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına, İlişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların % 100’ü (Cumhurbaşkanı, bölgeler ve faaliyet türleri itibariyle bu oranı yarısına kadar indirmeye veya kanuni oranına kadar çıkarmaya yetkilidir). 8. 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 17.6.1992 tarihli ve 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için % 50’si. 9. (Mülga: 15/7/2016-6728/15 md.) 10. (Ek: 22/12/2005-5436/14 md.; Değişik: 10/9/2014-6552/92 md.) Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı. [97] 11. (Ek: 16/6/2009-5904/3 md.) İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı. [98] 12. (Ek: 31/5/2012-6322/9 md.) Vergi Usul Kanununun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10’unu aşmayan kısmı. 13. (Ek: 31/5/2012-6322/9 md.) Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye’de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın, elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla, %80’i. Bu indirimden yararlanılabilmesi için fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şarttır. Bu bentte yer alan oranı, hizmet alanları ve kazanç tutarları itibarıyla sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya ve Türkiye’ye transfer edilecek kazanç tutarını sıfıra kadar indirmeye veya kanuni seviyesine kadar artırmaya Cumhurbaşkanı, bu bendin uygulamasına ve denetime ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgili bakanlıkların görüşünü almak suretiyle Maliye Bakanlığı yetkilidir. 97 [99] [100] 14. (Ek: 6/2/2014-6518/7 md.) 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyerlerinde istihdam edilen ve iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engelli çalışanlar için diğer kişi ve kurumlarca karşılanan tutar dâhil yapılan ücret ödemelerinin yıllık brüt tutarının yüzde 100’ü oranında korumalı işyeri indirimi (İndirim, her bir engelli çalışan için azami beş yıl süre ile uygulanır ve yıllık olarak indirilecek tutar, her bir engelli çalışan için asgari ücretin yıllık brüt tutarının yüzde 150’sini aşamaz.). Bu bentte yer alan oranı, engellilik derecelerine göre yüzde 150’ye kadar artırmaya veya tekrar kanuni oranına indirmeye Cumhurbaşkanı; bendin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görüşünü alarak Maliye Bakanlığı yetkilidir. [101] 15. (Ek: 29/1/2016-6663/2 md.) (Mülga:14/10/2021-7338/5 md.) 16. (Ek:11/11/2020-7256/16 md.) Tam mükellef gerçek kişilerin, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde ettikleri kazancın %50’si. Bu indirimden yararlanılabilmesi için bu kapsamda sayılan; a) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması, b) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 800.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması, c) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 1.600.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması, d) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2.400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması, şarttır. (Bu bentte geçen sigortalı ibaresi 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanları ifade eder.) Cumhurbaşkanı bu bentte yer alan oran, tutar ve sayıları yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya, Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır. Matrahtan ve gelir unsurlarından indirilmiyecek giderler: Madde 90 – (Değişik: 19/2/1963-202/45 md.) Gelir Vergisi ile diğer şahsi vergiler ve her ne şekilde olursa olsun vergi cezaları ve para cezaları, Amme Alacaklarının Tahsili Usulü hakkındaki Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler Gelir Vergisinin matrahından ve gelir unsurlarından indirilmez. (Ek: 3/12/1988-3505/12 md.) Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri, vergi matrahından ve gelir unsurlarından indirilmez. Madde 91 – (Değişik: 18/4/1984-2995/1 md.) Yıllık beyannamelerin şekil, muhteva ve ekleri Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tayin ve tespit olunur. Mükellefler beyanlarını bu beyanname ile yapmaya veya bu beyannamelerde yazılı bilgilere mütenazır olarak bildirmeye mecburdurlar. Yıllık beyannamenin verilmesi: Madde 92 – (Değişik: 19/2/1963-202/46 md.) (Değişik birinci fıkra: 9/4/2003-4842/11 md.) Bir takvim yılına ait beyanname izleyen yılın Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar (…) [102] tam mükellefiyette vergiyi tarha yetkili vergi dairesine, dar mükellefiyette Türkiye'de vergi muhatabı mevcutsa onun Türkiye'de oturduğu yerin, Türkiye'de vergi muhatabı yoksa işyerinin, işyeri birden fazla ise bu işyerlerinden herhangi birisinin bulunduğu yer vergi dairesine verilir veya taahhütlü olarak posta ile gönderilir. [103] Takvim yılı içinde memleketi terk edenlerin beyannameleri memleketi terke takaddüm eden 15 gün, ölüm halinde, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde verilir. Aile reisi beyanı: Madde 93 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Vergi Tevkifatı ve Muhtasar Beyanname Vergi tevkifatı: [104] Madde 94 – (Değişik: 26/12/1993-3946/22 md.) Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar. 1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan edemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre, 2. Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere (...) [105] serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç); a) 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden, b) Diğerlerinden, 3. 42 nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden, 4. Dar mükellefiyete tabi olanlara, telif ve patent haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödemelerden, 5. a) 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden, b) Vakıflar (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden, [106] c) Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden, d) (Ek: 31/5/2012-6322/10 md.) Yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik statüsü bulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden, 6. a) Dağıtılsın veya dağıtılmasın Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 4 numaralı bendinin; i) (a), (c) ve (d) bentlerinde yazılı kazançlardan, ii) (b) alt bendinde yazılı kazançlardan, b) (Değişik: 9/4/2003-4842/12 md.) i) Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.), ii) Tam mükellef kurumlar tarafından; dar mükellef gerçek kişilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kâr payı elde edenler hariç) ve gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (Kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.), iii) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iradının ana merkeze aktarılan tutarı üzerinden, c) (Ek: 22/7/1998-4369/48 md.; Mülga: 25/12/2003-5035/49 md.) 7. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil), [107] [108] [109] a) Devlet tahvili faizlerinden, b) Hazine bonosu faizlerinden, c) (Değişik: 22/7/1998-4369/48 md.) Toplu Konut İdaresi, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlere sağlanan gelirlerden, [110] d) Nama yazılı tahvil faizlerinden, e) Hamiline yazılı tahvil faizlerinden, f) (Ek: 21/2/2007-5582/29 md.) İpotek finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen ipotekli sermaye piyasası araçlarından elde edilen kâr payı ve faiz gelirlerinden, g) Diğerlerinden, 8. Mevduat faizlerinden (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil) 108 [111] a) Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile özel finans kurumlarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar paylarından, b) Nama yazılı mevduat hesaplarına yürütülen faizlerden, c) Hamiline yazılı mevduat hesaplarına yürütülen faizlerden, d) Diğerlerinden, 9) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 12 numaralı bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil). [112] [113] a) Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr paylarından, b) Kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr paylarından, c) Özel finans kurumlarınca k â r ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen k â r paylarından, 10. a) (Değişik: 31/5/2012-6322/10 md.) Başbayiler hariç olmak üzere, 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarına ilişkin olarak; bilet, kupon ve benzerlerini satanlara, düzenlenen her türlü bahis ve şans oyunlarının oynatılmasına aracılık edenlere, diğer kişilerce çıkartılan bu nitelikteki biletleri satanlara yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden, b) 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre gerçek ve tüzel kişilerin mallarını iş akdi ile bağlı olmaksızın bunlar adına kapı kapı dolaşmak suretiyle tüketiciye satanlara bu faaliyetleriyle ilgili olarak yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden, [114] 11. (Değişik:25/5/1995-4108/23 md.) Çiftçilerden satın alınan zirai mahsüller ve hizmetler için yapılan ödemelerden; a) Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsülleri için, b) Diğer zirai mahsuller için, c) Ziraai faaliyet kapsamında ifa edilen hizmetler için, d) (Ek: 28/6/2001-4697/8 md.) (Mülga:14/10/2021-7338/7 md.) 12. PTT acenteliği yapanlara, bu faaliyetleri nedeniyle ödenen komisyon bedeli üzerinden, 13. (Değişik: 25/5/1995-4108/23 md.) Esnaf muaflığından (...) [115] yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden, 14. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 14 numaralı bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil) [116] [117] 15. (Ek :28/6/2001-4697/8 md.) a) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından b) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından c) (Mülga: 13/6/2012-6327/9 md.) 16. (Ek: 13/6/2012- 6327/9 md.) a) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, b) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, c) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (c) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, 17. (Ek: 31/5/2012-6322/10 md.) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (17) numaralı bendi kapsamındaki menkul sermaye iratlarından, [118] 18. (Ek: 20/8/2016-6745/7 md.) Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası kapsamına giren ödemelerden, 19. (Ek: 28/7/2024-7524/4 md.) 23/10/2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, mezkûr Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemelerden, 20. (Ek: 28/7/2024-7524/4 md.) Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler veya faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik yapılan ödemelerden, % 25 vergi tevkifatı yapılır. [119] (Ek fıkra: 28/3/2007-5615/6 md.) Vergilendirme rejiminin, Türk vergi sisteminin sahip olduğu vergilendirme kapasitesi ile en az aynı düzeyde bir vergilendirme imkânı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişiminde bulunup bulunmadığı hususu da göz önünde bulundurulmak suretiyle, Cumhurbaşkanınca ilan edilecek ülkelerde yerleşik veya faaliyette bulunanlara (Türkiye’de yerleşik olanların bu ülkelerde bulunan işyerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılanın mükellef olup olmadığına bakılmaksızın % 30 oranında vergi kesintisi yapılır. Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemeler, emsaline uygun fiyatlarla, deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler ile yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk arz eden geçiş ücreti, liman ücreti gibi ödemeler üzerinden yapılacak kesinti oranını; her bir ödeme türü, faaliyet konusu ya da sektör itibarıyla ayrı ayrı belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya kanunî seviyesine kadar getirmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Yurt dışındaki finans kuruluşlarından temin edilen borçlanmalara ilişkin anapara, faiz ve kâr payı ödemeleri ile sigorta ve reasürans ödemeleri üzerinden bu fıkra uyarınca vergi kesintisi yapılmaz. [120] (Ek fıkra:5/12/2019-7194/16 md.) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılır. (Ek fıkra:11/11/2020-7256/17 md.) Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını, i) Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri hâlinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih, ii) İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları hâlinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutar elden çıkarma tarihi, iii) İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları hâlinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü, itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez. Cumhurbaşkanı, tam mükellef sermaye şirketinin paylarının Borsa İstanbul’da işlem görüp görmemesine, işlem gören paylarının toplam payları içindeki oranına, geri alınan payların Borsa İstanbul’da işlem gören paylardan olup olmamasına, tam mükellef kurumlardan geri alınıp alınmamasına, tam mükellef sermaye şirketinin yıllık satış hasılatı ve diğer gelirlerinin toplam tutarına göre ayrı ayrı ya da birlikte, bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir. Tüccar, serbest meslek erbabı ve çiftçilerin yukarıdaki hükümlere göre yapacakları tevkifat; ticari, mesleki ve zirai işleriyle ilgili ödemelerine münhasırdır. Yukarıdaki bentlerde yazılı vergi tevkifatının yapılmasında 96 ncı madde hükmü göz önünde tutulur. (Değişik: 9/4/2004-4842/12 md.) Bu maddenin (6) numaralı bendinin (a) alt bendine göre üzerinden vergi tevfikatı yapılan kurum kazancından kar payı alanlara, tevkif suretiyle alınan vergi red ve iade olunmaz. Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan tevkifat nispetini, her bir ödeme ve gelir için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki; [121] – Tam ve dar mükellefler ile gerçek ve tüzel kişiler itibariyle, (Ek paragraf:27/12/2023-7491/11 md.) – 3 numaralı bent kapsamında ödenen istihkak bedellerinden, işin; kamu kurum ve kuruluşları ile bunlara bağlı, ilgili ve ilişkili kurumlara taahhüt edilip edilmemesine ve bunların genel veya özel bütçeli idare kapsamında olup olmamasına, süresine, nevine ve yüklenicinin; ana yüklenici, alt yüklenici ya da tam ve dar mükellef olmasına göre ayrı ayrı veya birlikte, – 6, 7, 8, 9 ve 17 numaralı bentlerde yer alan kazanç ve iratlardan; mevduat veya menkul kıymetin vadesi, menkul kıymetlerin türleri ile bankalar ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasasında değerlendirilen paralara ödenen faizler için, [122] [123] – 6 numaralı bendin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratları kapsamına giren Devlet tahvili, Hazine bonosu faizleri ve Toplu Konut İdaresi ile Kamu Ortaklığı idaresince çıkartılan menkul kıymetlerin gelirlerine isabet eden kısım için (bu kısım, bu faiz ve gelirlerin toplam kurum hasılatı içindeki payına göre hesaplanır), – (Değişik: 25/5/1995-4108/23 md.) 11 numaralı bent gereğince zirai mahsul bedelleri üzerinden yapılacak vergi tevkifatında, zirai mahsulün ticaret borsalarında tescil ettirilerek satılıp satılmadığına veya destekleme kapsamında alım yapan kurumlar ile diğerlerine, zirai faaliyet kapsamında ifa edilen hizmetler için de faaliyetin türü ve niteliğine, münhasıran zirai alet ve makinalarla verilen hizmetlere veya zirai işletmenin başka kişilerin işlerinde kullandırılmak suretiyle yapılmasına göre, – (Değişik: 25/5/1995-4108/23 md.) 13 numaralı bentte yer alan ödemelerde ödeme yapılan kişilerin mükellef olup olmadıklarına, ödemenin konusunun emtia veya hizmet alımı, emtia ve hizmet alımının birlikte olmasına, iş grupları, iş nevileri, sektörler ve emtia gruplarına göre, – (Ek paragraf: 13/6/2012-6327/9 md.) Birinci fıkranın (15) ve (16) numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarından; prim ve katkı paylarının, ücretin safi tutarı ile ticari kazancın tespitinde veya diğer gelir unsurlarına ilişkin gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmadığına, indirim konusu yapılması halinde indirime esas süreye, Devlet katkısı elde edilip edilmediğine veya Devlet katkısı elde edilen süreye, sigortalı ve katılımcıların kalış sürelerine ve ayrılma biçimlerine göre, – (Ek paragraf: 28/7/2024-7524/4 md.) (19) ve (20) numaralı bentler kapsamındaki vergi kesintisine tabi ödemeler için faaliyet konuları, ödeme türleri, sektörler, iş grupları ve iş nevileri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte, Farklı oranlar tespit edilmek suretiyle de kullanılabilir. Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan tevkifat nispetini, kara, deniz ve hava ulaştırması işiyle iştigal eden dar mükellefler için, ülkeler itibariyle ve karşılıklı olmak şartıyla, ayrı ayrı veya topluca sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir. [124] (Ek: 12/6/2002-4761/2 md.) Maliye Bakanlığı, vergiye tâbi işlemlere taraf veya aracı olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. Tevkifata tabi olmıyan ücretler: Madde 95 – Aşağıda yazılı hizmet erbabının ücretleri hakkında vergi tevkif usulü cari olmaz. 1. Ücretlerini yabancı bir memleketteki iş verenden doğrudan doğruya alan hizmet erbabı; 2. 16 ncı maddede yazılı istisnadan faydalanmıyan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve hizmetlileri: 3. Maliye Bakanlığınca yıllık beyanname ile bildirilmesinde zaruret görülen ödemeler. Bunlar gelirlerini, bu kısmın 2 nci bölümündeki hükümlere göre, yıllık beyanname ile bildirirler. Vergi tevkifatında uyulacak esaslar: Madde 96 – (Değişik birinci fıkra: 31/12/1982-2772/11 md.) Vergi tevkifatı, 94 üncü madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder. (Değişik: 24/12/1980-2361/66 md.) Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde bu vergi, bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendigi verginin toplamı üzerinden hesaplanır. Vergi tevkifatının gösterilmesi: Madde 97 – İş verenler, hizmet erbabına ödedikleri ücretlerden 94 üncü madde gereğince yaptıkları vergi tevfikatını Vergi Usul Kanununda yazılı ücret bordrosunda veya bordro yerine geçen diğer kayıtlarda göstermeye mecburdurlar. (Değişik fıkralar: 31/12/1981-2574/21 md.) 94 üncü maddede yazılı ödemelerden yapılan vergi tevkifatı, vergi kesenin kayıt ve hesaplarında ayrıca gösterilir. 94 üncü maddede yazılı mevduat faizlerinden yapılan vergi tevkifatı takvim yılının sonunda mevduat hesabı yılı içinde kapatılmışsa hesabın kapatıldığı tarihte vergi kesenin kayıt ve hesaplarında gösterilir. Muhtasar beyanname: [125] a) Verilme zamanı: Madde 98 – (Değişik: 31/12/1981-2772/12 md.) 94 üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Yıl sonlarında tahakkuk ettirilen mevduat faizlerinden kesilecek vergilerin bildirilmesi için bu süre bir ay uzatılır. Aynı belediye hudutları içinde muhtelif yerlerde yapılan ödeme ve tahakkuklar ile bunlara ait vergilerin bir merkezden bildirilmesi caizdir. (Değişik: 3/12/1988-3505/14 md.) Zirai ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olmak üzere, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94 üncü maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirmiüçüncü günü akşamına kadar verebilirler. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi: Madde 98/A- (Ek: 15/7/2016-6728/16 md.) Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, vergi kanunlarına göre verilmesi gereken muhtasar beyanname ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesine mahsustur. Muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesi hususunda zorunluluk getirmeye veya kaldırmaya, kapsama girecekleri gruplar, sektörler, gayrisafi iş hasılatları, istihdam edilen işçi sayıları, gelir unsurları, il ve ilçe sınırları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte tespit etmeye, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin şekil, içerik ve ekleri ile ilgili olduğu dönemi ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müştereken yetkilidir. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verilmesinde bu Kanunun 98 inci maddesinde belirtilen yer ve süreler dikkate alınır. Maliye Bakanlığı; bölge, il, ilçe, mahal ve sektörlere göre yetkili vergi dairesini ve beyannamenin verilme zamanını belirlemeye yetkilidir. Bu Kanunda ve diğer kanunlarda, muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesine yapılmış olan atıflar, bu iki belgenin tek bir beyanname olarak birleştirildiği durumlarda, muhtasar ve prim hizmet beyannamesine yapılmış sayılır. Muhtasar beyanname: b) Muhteviyatı: Madde 99 – (Değişik: 28/3/2007-5615/7 md.) Muhtasar beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ile üçer aylık verilen beyannamelerin dönemini aylık olarak belirlemeye ve tevkifat konuları itibarıyla ayrı ayrı beyanname verme mecburiyeti getirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. [126] Muhtasar beyanname verilmiyecek haller: Madde 100 – Genel bütçeye dahil idare ve müesseseler yaptıkları vergi tevkifatı için beyanname vermezler. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Özel Haller ve Münferit Beyanname Münferit beyannamenin verilmesi: Madde 101 – (Değişik: 24/12/1980-2361/68 md.) (Değişik birinci fıkra: 22/7/1998-4369/49 md.) Dar mükellefiyete tabi mükelleflerden yıllık beyanname vermeye mecbur olmayanlar; 1. Gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğan diğer kazanç ve iratlarını gayrimenkulün bulunduğu, 2. Menkul malların ve hakların elden çıkarılmasından doğan diğer kazanç ve iratlarını, mal ve hakların Türkiye'de elden çıkarıldığı, 3. Ticari veya zirai bir işletmenin faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi karşılığında elde ettikleri diğer kazanç ve iratlarını işletmenin bulunduğu, 4. Arızi olarak ticari işlemlerin yapılmasından veya bu nitelikteki işlemlere tavassuttan elde edilen diğer kazanç ve iratlarla, arızi olarak serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edilen kazançlar ve dar mükellefiyete tabi olanların 45 inci maddede yazılı işleri arızi olarak yapmalarından elde ettikleri diğer kazanç ve iratlar, faaliyetin yapıldığı veya yolcu veya yükün taşıta alındığı, 5. Gerçek usulde vergiye tabi mükelleflerin terk ettikleri işleriyle ilgili olarak sonradan elde ettikleri diğer kazanç ve iratlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil), ticari, zirai veya mesleki bir faaliyete hiç girişilmemesi veya ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde ettikleri diğer kazanç ve iratları, vergisi tevkif suretiyle alınmamış menkul sermaye iratlarını ve diğer her türlü kazanç ve irada ilişkin ödemenin Türkiye'de yapıldığı, 6. Diğer hallerde Maliye Bakanlığınca belirlenen, Yerin vergi dairesine münferit beyanname ile bildirmeye mecburdurlar. Bu kazanç ve iratlardan serbest meslek faaliyetlerine ilişkin olanların beyannamelerinin bu faaliyetlerin sona erdiği bu kazanç dışındaki diğer kazanç ve iratlarla ilgili beyannamelerin ise bu kazanç ve iratların iktisap olunduğu tarihten itibaren 15 gün içinde ilgili vergi dairesine verilmesi mecburidir. [127] Geliri telif ve patent haklarının satışından ibaret olan ve tamamı üzerinden tevkif suretiyle gelir vergisi ödemiş bulunan dar mükellefiyete tabi kimselerin bu gelirleri için münferit beyanname vermeleri ihtiyaridir. Münferit beyannamenin muhteviyatı: Madde 102 – Münferit beyannamede aşağıda yazılı malümatın gösterilmesi lazımdır: 1. (Değişik: 24/12/1980-2361/69 md.) Mükellefin adı ve soyadı, varsa unvanı ile adresi ve bağlı bulunduğu vergi dairesi ile mükellef hesap numarası; 2. Beyanname mükellef adına Türkiye'de başka bir kimse tarafından verilmişse, beyannameyi verenin adı ve soyadı, varsa unvanı ile adresi; 3. Muamelenin yapıldığı tarih veya tarihler; 4. Elde edilen kazançların nev'i; 5. Elde edilen kazançların tutarı. BEŞİNCİ BÖLÜM Verginin Nispeti Esas tarife: [128] Madde 103 – (Değişik:5/12/2019-7194/17 md.) Gelir vergisine tabi gelirler; 18.000 TL’ye (158.000 TL) kadar %15 40.000 TL’nin (330.000 TL) 18.000 TL’si (158.000 TL) için 2.700 TL, (23.700 TL) fazlası %20 98.000 TL’nin (800.000 TL) 40.000 TL’si (330.000 TL) için 7.100 TL (58.100) TL) (ücret gelirlerinde 148.000 TL’nin (1.200.000 TL) 40.000 TL’si (330.000 TL) için 7.100 TL), (58.100 TL) fazlası %27 500.000 TL’nin (4.300.000 TL) 98.000 TL’si (800.000 TL) için 22.760 TL (185.000 TL) (ücret gelirlerinde 500.000 TL’nin (4.300.000 TL) 148.000 TL’si (1.200.000 TL) için 36.260 TL), (293.000 TL) fazlası %35 500.000 TL’den fazlasının (4.300.000 TL) 500.000 TL’si (4.300.000 TL) için 163.460 TL (1.410.000 TL) (ücret gelirlerinde 500.000 TL’den (4.300.000 TL) fazlasının 500.000 TL’si (4.300.000 TL) için 159.460 TL), (1.378.000 TL) fazlası %40 oranında vergilendirilir. Verginin hesaplanması: Madde 104 – (Değişik: 24/12/1980-2361/71 md.) Yıllık Gelir Vergisi, vergiye tabi gelirlerin yıllık toplamından 31 inci maddedeki indirimler düşüldükten sonra 103 üncü maddedeki nispetler uygulanmak suretiyle hesaplanır. Ücretlerin vergilendirilmesinde aylık vergi; yıllık vergi 12'ye bölünmek, gündelik vergi aylık vergi 30'a bölünmek suretiyle hesaplanır. (Mülga son fıkra: 30/12/2004-5281/44 md.) Madde 105 – (Mülga: 4/12/1985-3239/138 md.) ALTINCI BÖLÜM Tarh Muamelesi Tarh yeri: Madde 106 – Gelir Vergisi, mükellefin ikametgahının bulunduğu mahal vergi dairesince tarh edilir. Şu kadar ki; 1. İş yeri ve ikametgahı ayrı vergi daireleri bölgesinde bulunan mükelleflerin vergileri, Maliye Bakanlığınca uygun görüldüğü takdirde ve mükellefe de evvelden bildirilmek kaydiyle iş yerinin bulunduğu; 2. Gezici olarak çalışanların ticaret ve serbest meslek kazançlarının vergileri bu (…) 129 kazanç sahiplerinin ikametgahtarının bulunduğu yerin vergi dairesince tarh edilmemişse, faaliyetlerini icra ettikleri; [129] 3. Dar mükellefiyete tabi olanların vergileri, beyannamelerini vermeye mecbur oldukları; Yerin vergi dairesince tarh olunur. Tarhiyatın muhatabı: Madde 107 – Gelir Vergisi, bu vergiye mükellef olan gerçek kişiler namına tarh edilir. Şu kadar ki; 1. Küçüklerle kısıtlılarda, bunların nam ve hesabına kanuni temsilcileri; 2. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 3. Verginin tevkif suretiyle alınması halinde, mükellef hesabına tevkifat yapmaya mecbur olanlar; 4. (Değişik: 27/3/1969-1137/5 md.) Dar mükellefiyette, mükellefin Türkiye'de daimi temsilcisi mevcutsa mükellef hesabına daimi temsilci (Türkiye'de birden fazla daimi temsilcinin mevcudiyeti halinde, mükellefin tayin edeceği, tarhiyat tarihine kadar böyle bir tayin yapılmamışsa temsilcilerden herhangi birisi), daimi temsilci mevcut değilse, kazanç ve iratları yabancı kişiye sağlıyanlar; Tarhiyata muhatap tutulurlar. Vergilendirme dönemi: Madde 108 – (Değişik: 24/12/1980-2361/73 md.) Gelir Vergisinde vergilendirme dönemi, geçmiş takvim yılıdır. Şu kadar ki: 1. Mükellefiyetin takvim yılı içinde kalkması halinde, vergilendirme dönemi, takvim yılı başından mükellefiyetin kalkması tarihine kadar geçen süreye inhisar eder; 2. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 3. (Mülga:22/12/2021-7349/3 md.) 4. Tevkif yoluyla ödenen vergilerde, istihkak sahipleri ayrıca yıllık beyanname vermeye mecbur değillerse tevkifatın ilgili bulunduğu dönemler vergilendirme dönemi sayılır ve kesilen veya kesilmesi icabeden vergiler yıllık verginin yerine geçer; 5. Münferit beyanname ile bildirilmesi gereken gelirlerin vergilendirilmesinde vergilendirme dönemi yerine gelirin iktisap tarihi esas tutulur. Tarh zamanı: Madde 109 – (Değişik: 24/12/1980-2361/74 md.) [130] Gelir Vergisi: 1. Beyanname verilmesi icabeden hallerde, beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse, vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi takibeden yedi gün içinde; 2. (Mülga:22/12/2021-7349/3 md.) 3. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Tarh edilir. (Mülga ikinci fıkra:22/12/2021-7349/3 md.) (Mülga üçüncü fıkra:22/12/2021-7349/3 md.) Vergilendirme dönemi içinde işe başlıyan diğer ücret sahiplerinin vergi matrahı ve vergileri: [131] Madde 110 – (Mülga:22/12/2021-7349/3 md.) YEDİNCİ BÖLÜM Ortalama Kar Haddi, Asgari Gayri Safi Hasılat ve Gider Esaslarına Göre Gelir Tayini Ortalama kar haddi ve asgari gayrisafi hasılat esası: Madde 111 – (Mülga: 25/5/1995-4108/39 md.) Talih Oyunları Salonlarından Elde Edilen Kazançlarda Asgari Vergi Mükerrer Madde 111 – (Ek: 25/5/1995-4108/24 md.) [132] 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununa göre talih oyunları salonları işletmeciliği faaliyetinde bulunan gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri; cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, talih oyunları salonlarında bulundurdukları ilk 6 oyun masasının her biri için aylık 100 000 000 (800.000.000) lira, sonra gelen her oyun masası için ise 75 000 000 (600.000.000) lira ve ilk 60 oyun makinesinin her biri için 10 000 000 (80.000.000) lira, sonra gelen her oyun makinesi için ise 7 500 000 (60.000.000) lira asgari vergi öderler. Yukarıda yer alan tutarlar, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre o yıl için belirlenen yeniden değerleme oranı ile çarpılmak suretiyle yeniden tespit edilir ve izleyen yılda bu tutarlar esas alınır. Cumhurbaşkanı bu tutarları 10 katına kadar artırmaya yetkilidir. Bu yetki, talih oyunları salonlarının bulunduğu turizm bölge, alan ve merkezleri itibariyle farklı miktarlar tespit edilmek suretiyle de kullanılabilir. [133] Aylık dönemler itibariyle hesaplanan bu vergi, müteakip ayın 20 nci günü akşamına kadar gelir vergisi bakımından bağlı bulunulan vergi dairesine bir beyanname ile beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir. Bir önceki yıl içinde tahakkuk eden bu vergiler, yıllık beyanname üzerinden bu faaliyete ilişkin olarak hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir, mahsup edilemeyen vergiler ise red ve iade edilmez. Cari vergilendirme dönemine ilişkin ödenmemiş geçici verginin talih oyunları salonlarından elde edilen kazanca isabet eden kısmının; bu madde gereğince ödenen asgari vergi kadarki kısmı terkin edilir. Geçici verginin talih oyunları salonlarından elde edilen kazanca isabet eden kısmı, talih oyunları salonlarından sağlanan hasılatın toplam hasılat içindeki payına göre hesaplanır. Yapılan incelemeler sonucunda bu madde gereğince ödenmesi gereken, geçmiş dönemlere ait asgari verginin eksik beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen asgari vergi tarh edilir ve tarh edilen bu vergiye ceza ve gecikme faizi tatbik edilir. Yıllık beyanname verme süresi geçtikten sonra bu tarhiyat, yıllık beyannamede beyan edilen kazanç üzerinden hesaplanan vergiyi aşan vergi farkı için yapılır. Bir önceki dönemde ödenmesi gereken verginin yıllık beyannamede mahsup edilen tutarı için ise ceza ve mahsup tarihine kadar gecikme faizi aranır. Talih oyunları salonları işletmeciliği faaliyetinde bulunan kurumlar vergisi mükellefleri de cari vergilenderme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde asgari vergi öderler. Bu uygulamanın usul ve esasları Maliye Bakanlığınca tayin ve tespit olunur. Asgari zirai kazanç esası: Madde 112 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Asgari zirai vergi: Mükerrer Madde 112 – (Ek: 24/12/1980-2361/77 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Hasılat esaslı kazanç tespiti Madde 113 – (Yeniden Düzenleme:17/7/2019-7186/1 md.) Şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan ve bu faaliyetlerinden kaynaklanan hasılatlarının tamamını elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla elde eden mükelleflerin talep etmeleri hâlinde söz konusu faaliyetlerinden elde ettikleri gayrisafi hasılatlarının (25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 38 inci maddesi kapsamında hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirilen mükellefler için hesapladıkları katma değer vergisi dâhil tutarın) %10’u bu faaliyetlerine ilişkin vergiye tabi kazanç olarak esas alınır. Vergiye tabi kazancın bu suretle tespitinde ilgili faaliyete ilişkin giderler dikkate alınmaz ve bu kazanca herhangi bir indirim veya istisna uygulanmaz. Kazançları birinci fıkra kapsamında tespit edilenlerin; a) Bu faaliyetlerine ilişkin gider veya maliyetleri, vergiye tabi diğer kazanç veya iratlarının tespitinde dikkate alınmaz. b) Bu kazançları dışındaki beyana tabi diğer kazanç veya iratları hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz. c) İki yıl geçmedikçe bu usulden çıkmaları mümkün değildir. 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası hükümleri uyarınca bir takvim yılı içinde iki kez ceza kesilen mükellefler, cezanın kesildiği ve takip eden iki takvim yılına ait kazançları için bu madde hükümlerinden yararlanamaz. Bu madde hükümleri kurumlar vergisi mükellefleri hakkında da uygulanır. Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan oranı iki katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, kanuni oranına getirmeye; Hazine ve Maliye Bakanlığı, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. SEKİZİNCİ BÖLÜM Servet Beyanı Beyanda bulunacaklar: Madde 114 – 116 – (Mülga: 18/4/1984-2995/4 md.) DOKUZUNCU BÖLÜM Hayat Standardı Esası Hayat standardı esası: Mükerrer Madde 116 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) BEŞİNCİ KISIM Verginin Ödenmesi BİRİNCİ BÖLÜM Taksitler Yıllık beyana tabi gelirler üzerinden tahakkuk eden vergilerde ödeme: Madde 117 – (Değişik: 9/4/2003-4842/14 md.) (Değişik birinci fıkra:14/10/2021-7338/8 md.) Yıllık beyanname ile bildirilen gelir üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi, Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Maliye Bakanlığı, gelirlerinin büyük bir kısmı ziraî kazançtan oluşan mükellefler hakkında gerekli görülen hallerde, iki taksitten fazla olmamak üzere, belli üretim bölgeleri ve ziraat ürünlerine göre, özel ödeme zamanları tayin edebilir. Mükerrer Madde 117 – (Mülga: 31/12/1982-2772/20 md.) Diğer ücretler üzerinden tahakkuk eden vergilerde ödeme: [134] Madde 118 – (Mülga:22/12/2021-7349/3 md.) Vergi tevkifatının yatırılması: Madde 119 – (Değişik: 25/5/1995-4108/25 md.) 94 üncü madde gereğince yapılan vergi tevkifatı, vergi kesenler tarafından beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yatırılır. (İkinci cümle mülga:9/4/2003-4842/37 md.) [135] (Ek fıkra: 18/2/2009-5838/8 md.) Maliye Bakanlığı, 94 üncü maddeye göre tevkifat yapacaklardan on ve daha az hizmet erbabı çalıştıranlar ile hizmet erbabı çalıştırmayanlara ilişkin olarak beyanname verme süresinden itibaren üç ayı geçmeyecek şekilde, ödeme zamanı belirlemeye yetkilidir. Münferit beyanname ile bildirilen kazançların vergisi: Madde 120 – Münferit beyanname ile bildirilen kazançların vergisi, beyanname verme süresi içinde vergi dairesine ödenir. Geçici vergi: Mükerrer Madde 120 – (Değişik: 22/7/1998-4369/52 md.) [136] (Değişik birinci fıkra:14/10/2021-7338/9 md.) Ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, bu Kanunun ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümleri uyarınca ilgili hesap döneminin ilk dokuz ayı için belirlenen üçer aylık dönem kazançları üzerinden 103 üncü maddede yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi öderler. Şu kadar ki; 42 nci madde kapsamına giren kazançlar ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar geçici vergi matrahına dâhil edilmez. Geçici vergi matrahının hesaplanmasında Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunda düzenlenen indirim ve istisnalar dikkate alınır. Dönem sonundaki mal mevcutları, istenirse sadece kayıtlar üzerinden de tespit edilerek, geçici vergi matrahının hesabında dikkate alınabilir. (Ek fıkra: 11/8/1999-4444/2 md.) (Mülga ikinci fıkra:14/10/2021-7338/9 md.) Hesaplanan geçici vergi, üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve onyedinci günü akşamına kadar ödenir. Aynı dönem içinde tevkif edilmiş bulunan gelir vergisi (42 nci maddede belirtilen kazançlardan yapılan tevkifat hariç) hesaplanan geçici vergiden mahsup edilir. [137] [138] Yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin % 10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergiler terkin edilir, ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edilir. Bir önceki takvim yılında üçer aylık dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici vergi, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar, mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir. Bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi tutarı, o yılın sonuna kadar yazılı olarak telep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edilir. [139] İşin bırakılması halinde, işin bırakıldığı dönemi izleyen dönemlerde geçici vergi ödenmez. Geçici vergi uygulamasına ilişkin usuller Maliye Bakanlığınca tespit edilir. İKİNCİ BÖLÜM Mahsuplar Vergi tevkifatının mahsubu: Madde 121 – Yıllık beyannamede gösterilen gelire dahil kazanç ve iratlardan bu Kanuna göre kesilmiş bulunan vergiler, beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisine mahsubedilir. [140] (Değişik : 24/12/1980-2361/84 md.) Mahsubu yapılan miktar (...) [141] Gelir Vergisinden fazla olduğu takdirde aradaki fark vergi dairesince mükellefe bildirilir ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine kendisine ret ve iade olunur. (Ek fıkra: 25/12/2003-5035/15 md.) Maliye Bakanlığı; iadeyi mahsuben veya nakden yaptırmaya, inceleme raporuna, yeminli mali müşavir raporuna veya teminata bağlamaya ve iade için aranılacak belgeleri belirlemeye yetkilidir. (Ek fıkra: 25/12/2003-5035/15 md.) Bu yetki; kazanç türlerine, iade şekillerine, geliri elde edenin veya ödemeyi yapanın hukuki statüsüne göre ayrı ayrı kullanılabileceği gibi belli hadler çerçevesinde de kullanılabilir. (Ek fıkra: 25/12/2003-5035/15 md.) Mahsuben iade işlemi, aranan tüm belgelerin tamamlanması koşuluyla, yıllık gelir vergisi beyannamesinin verildiği tarih itibarıyla yapılır. İkmalen veya resen yapılan tarhiyatlarda mahsup işlemi, mahsup talebine ilişkin dilekçe ve eklerinin eksiksiz olarak vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarih esas alınarak yapılır. Aranan belgelerin tamamlanması aşamasında yapılan tahsilatlar yönünden düzeltme yapılmaz. (Ek fıkra: 28/3/2007-5615/8 md.) Kontrol edilen yabancı kurumlara yapılan ödemeler üzerinden 94 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kesilen vergiler, Türkiye’de yıllık beyannameyle bildirilen kontrol edilen yabancı kurum kârı üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden mahsup edilebilir. Mahsup edilecek vergi, kontrol edilen yabancı kurumun bu ödemelerden kaynaklanan kazancına isabet eden gelir vergisinden fazla olamaz. Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi [142] Mükerrer Madde 121 – (Mülga: 28/3/2007-5615/31 md.; Yeniden düzenleme: 23/2/2017-6824/4 md.) Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilir. Şu kadar ki hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde 1 milyon Türk lirasından (9.900.000 TL) fazla olamaz. İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmez. Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilir. [143] Söz konusu indirimden faydalanabilmek için; 1. (Değişik:5/12/2019-7194/18 md.) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) olması, 2. (Değişik:14/10/2021-7338/10 md.) (1) numaralı bentte belirtilen süre içerisinde kesinleşmiş olması koşuluyla vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan, birinci fıkradaki indirim tutar sınırının %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.), 3. (Değişik:5/12/2019-7194/18 md.) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, (1) numaralı bent kapsamındaki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması (Ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi hâlinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10’unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla, bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.), ayrıca, vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması, şarttır. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler, bu madde hükümlerinden yararlanamazlar. Bu madde kapsamında vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları taşımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir. (Mülga ikinci cümle:14/10/2021-7338/10 md.) (…) (Değişik fıkra:5/12/2019-7194/18 md.) Bu maddede geçen vergi beyannameleri ibaresi, yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini; vergi ibaresi, anılan Bakanlığa bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri ifade eder. Birinci fıkrada yer alan tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan tutarın %5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan oranı ve tutarı iki katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, kanuni oran ve tutarına getirmeye; Maliye Bakanlığı, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. [144] Diğer ücret vergisinin mahsubu: [145] Madde 122 – (Mülga:22/12/2021-7349/3 md.) Mükerrer Madde 122 – (Mülga: 4/12/1985-3239/138 md.) Yabancı memleketlerde ödenen vergilerin mahsubu: Madde 123 – Tam mükellefiyete tabi mükelleflerin yabancı memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratlardan mahallinde ödedikleri benzeri vergiler, Türkiye'de tarh edilen Gelir Vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından indirilir. Birinci fıkra hükmünce indirilecek miktar Gelir Vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından fazla olduğu takdirde, aradaki fark nazara alınmaz. Gelir Vergisinin yabancı memlekette elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmı, bunların gelire olan nispeti üzerinden hesaplanır. Birinci fıkrada yazılı vergi indiriminin yapılması için: 1. Yabancı memlekette ödenen vergilerin gelir üzerinden alınan şahsi bir vergi olması; 2. Yabancı memlekette vergi ödendiğinin yetkili makamlardan alınan ve mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları, yoksa orada Türk menfaatlerini koruyan memleketin aynı mahiyetteki temsilcileri tarafından tasdik olunan vesikalarla tevsik edilmesi; Şarttır. 2 numarada yazılı vesikalar taksit zamanına kadar gelmemiş olursa, yabancı memlekette elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden vergi kısmı bir yıl süre ile ertelenir. Aranan vesikalar bu süre zarfında vergi dairesine ibraz edildiği takdirde vergi tenzil edilir; süre geçtikten sonra erteleme hükmü kalkar ve vesikalar ibraz edilse bile nazara alınmaz. Vergi Usul Kanununda yazılı mücbir sebeplere ait hükümler mahfuzdur. Yabancı memleketlerde ödenen vergilerin ilgili bulundukları kazanç ve iratlar mükellef tarafından hangi yılın gelirine ithal edilmişse, bu vergilerde o gelire ait vergiden indirilir. Bu madde gereğince yapılan vergi indiriminde yabancı para ile ödenen vergilere, bunların ilgili bulunduğu kazanç ve iratlara uygulanan kambiyo rayici uygulanır. (Ek fıkra: 28/3/2007-5615/9 md.) Kontrol edilen yabancı kurumlara ilişkin hükümlerin uygulandığı durumlarda, yurt dışı iştirakin toplam vergi yükünün hesabında esas alınan vergiler, ödenmiş olmaları şartıyla, Türkiye’de vergilendirilecek kontrol edilen yabancı kurum kârları üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilir. Yetki: Mükerrer Madde 123- (Değişik: 9/4/2003-4842/16 md.) [146] [147] 1.Bu Kanunun 21, 23/8, 47 ve 48 inci maddelerinde yer alan maktu had ve tutarlar, 1.1.2003 tarihi itibariyle geçerli olan had ve tutarlarına yükseltilmiştir. 2. Bu Kanunun 9/10,19, 21, 23/8, 23/10, 31, 40/1, 40/7, 47, 48, 68, mükerrer 80, 82 ve 86 ncı maddeleri ile 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (15) numaralı bendinde yer alan maktu had ve tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların % 5'ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, bu surette tespit edilen had ve tutarları % 50'sine kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir. [148] [149] [150] [151] 3. Bu Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesinin gelir dilim tutarları hakkında, bu maddenin (2) numaralı fıkrası uygulanır. Son Hükümler Kaldırılan hükümler: Madde 124 – 5421 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile mezkür kanunu değiştiren 5820, 6247, 6582, 6838 ve 6908 sayılı kanunlar 1/1/1961 tarihinden, 2897, 3343, 4750 ve 5818 sayılı Kanunlarla 4040, 4226 sayılı kanunların Hayvanlar Vergisini ilgilendiren hükümleri de 1/1/1962 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Geçmiş yıllara ait vergiler: Geçici Madde 1 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) a) 1981 takvim yılından önceki dönemlerde elde edilen kazanç ve iratlar (götürüler dahil) ile ücretlere; b) 1981 mali yılından önceki dönemlerde elde edilen götürü ücretlere; Ait vergiler bu Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça eski hükümlere göre alınır. Esnaf muaflığının kaybedilmesi: Geçici Madde 2 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilen 9 ncu maddesinde yer alan esnaf muaflığı şartlarını 1/1/1981 tarihi itibariyle taşımayanlar, 1981 takvim yılında esnaf muaflığından faydalanamazlar. Götürülüğün kaybedilmesi: Geçici Madde 3 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilen 46, 47 ve 48 nci, maddelerinde sayılan götürü usule tabi olmanın genel ve özel şartlarını 1/1/1981 tarihi itibariyle taşımayanlar, 1981 takvim yılında götürü usulden faydalanamazlar. Bu mükellefler hakkında Gelir Vergisi Kanununun ticari kazancın gerçek usulde tespiti hakkındaki hükümleri uygulanır. Sakatlık indirimi: Geçici Madde 4 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilen 31 nci maddesinde belirtilen sakatlık indirimine ait yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar, daha önce Gelir Vergisi Kanununun 23 ncü maddesinin bu kanunla değiştirilmeden önceki 1 numaralı bendi hükmüne göre ücretleri vergiden müstesna tutulan mükellefler, Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilen 31 nci maddesi hükümlerine göre, 1 nci derece sakat sayılarak bu dereceye ait indirimden faydalanırlar. Geçici Madde 5 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) 1/1/1981 tarihinden önce yapılmış olan yatırım indirimi kapsamına giren yatırım harcamalarına yatırım indirimine ilişkin eski hükümler, bu tarihten sonra yapılacak yatırım harcamalarına ise yatırım indirimine ilişkin yeni hükümler uygulanır. 1/1/1981 tarihinden önce başlandığı halde henüz bitmemiş olan yatırım indirimi kapsamına giren yatırımlar nedeniyle uygulanacak yatırım indirimi tutarı yukarıdaki hükme göre hesaplanacak indirimler toplamını geçemez. Senelere sari inşaat ve onarma işleri: Geçici Madde 6 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce taahhüde bağlanmış ve henüz bitmemiş veya bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce bitmekle beraber henüz beyan edilmemiş olan inşaat ve onarma işlerine ait kazançlar Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilen 42 nci maddesi hükümlerine göre tespit edilir ve dağıtıma tabi tutulmadan işin bittiği yılın geliri olarak beyan edilir. Zirai kazançlarda götürü gider emsal nispetinin uygulanması: Geçici Madde 7 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.; Değişik: 1/5/1981-2454/15 md.) 1980 takvim yılına ilişkin olup götürü gider esasına göre vergilendirilen zirai kazançlarda götürü gider emsali bütün zirai mahsüller ile kara ve su avcılığında % 70 olarak uygulanır. Emlak vergisinin gider yazılması: Geçici Madde 8 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) 1980 takvim yılı içinde elde edilen gayrimenkul sermaye iratları üzerinden hesaplanacak Gelir Vergisinden, Gelir Vergisi Kanununun 1/1/1981 tarihinden önce yürürlükte olan mükerrer 122 nci maddesi hükmü uyarınca Emlak Vergisinin mahsubu yapılmaz. Mahsubu kabul edilmeyen Emlak Vergisi Gelir Vergisi Kanununun 74 ncü maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendine göre gider yazılır veya götürü gider usulünü kabul edenlerde aynı maddenin 3 ncü fıkrasında yazılı götürü gider oranı % 25 olarak uygulanır. Menkul sermaye iradı: Geçici Madde 9 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) a) Kurumların 1980 takvim yılı karlarından idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar paylarına Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilen 75 nci maddesinin 3 numaralı bendi hükmü uygulanır. b) Dar mükellefiyete tabi kurumların 1980 takvim yılı ticari bilançolarına göre hasıl olan karlarından Kurumlar Vergisi düşüldükten sonra kalan kısımlarına Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik 75 nci maddesinin 4 numaralı bendi hükmü uygulanır. Ortalama kar haddi ve asgari gayri safi hasılat esası: Geçici Madde 10 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.; Değişik: 31/12/1981-2574/30 md.) Gelir Vergisi Kanununun değişik 111 nci maddesinin (B) fıkrası kapsamına giren işkolları ve meslek gruplarından Maliye Bakanlığınca uygun görülenlerde faaliyet gösteren mükelleflerin 1980 takvim yılı kazançlarına da asgari gayri safi hasılat esası uygulanır. Ancak, mezkür takvim yılında uygulanacak asgari gayri safi hasılat miktarları 1982 takvim yılı sonuna kadar tespit edilir. G eçici Madde 11 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.; Mülga: 31/12/1981-2574/35 md.) 1982, 1983 ve 1984 yılları gelirlerine uygulanacak vergi tarifeleri: Geçici Madde 12 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.; Değişik: 31/12/1981-2574/31 md.) 1982, 1983 ve 1984 takvim yıllarına ait gelirler aşağıda yazılı vergi tarifelerine göre vergilendirilirler. A) 1982 takvim yılına ait Gelir Vergisine tabi gelirler; 1 000 000 liraya kadar % 39 3 000 000 liranın 1 000 000 lirası için 390 000 lira; fazlası % 44 5 000 000 liranın 3 000 000 lirası için 1 270 000 lira; fazlası % 49 10 000 000 liranın 5 000 000 lirası için 2 250 000 lira; fazlası % 59 15 000 000 liranın 10 000 000 lirası için 5 200 000 lira; fazlası % 69 25 000 000 liranın 15 000 000 lirası için 8 650 000 lira; fazlası % 74 25 000 000 liradan fazlasının 25 000 000 lirası için 16 050 000 lira; fazlası % 65 Nispetinde vergilendirilir. B) (Değişik: 31/12/1982-2772/19 md.) 1983 takvim yılına ait Gelir Vergisine tabi gelirler, 1 000 000 liraya kadar % 36 3 000 000 liranın 1 000 000 lirası için 360 000 lira; fazlası % 41 5 000 000 liranın 3 000 000 lirası için 1 180 000 lira; fazlası % 49 10 000 000 liranın 5 000 000 lirası için 2 160 000 lira; fazlası % 59 15 000 000 liranın 10 000 000 lirası için 5 110 000 lira; fazlası % 69 25 000 000 liranın 15 000 000 lirası için 8 560 000 lira; fazlası % 74 25 000 000 liradan fazlasının 25 000 000 lirası için 15960000 lira; fazlası % 65 Nispetinde vergilendirilir. C) 1984 takvim yılına ait Gelir Vergisine tabi gelirler; 1 000 000 liraya kadar % 30 3 000 000 liranın 1 000 000 lirası için 300 000 lira; fazlası % 35 5 000 000 liranın 3 000 000 lirası için 1 000 000 lira; fazlası % 43 10 000 000 liranın 5 000 000 lirası için 1 860 000 lira; fazlası % 53 15 000 000 liranın 10 000 000 lirası için 4 510 000 lira; fazlası % 63 25 000 000 liranın 15 000 000 lirası için 7 660 000 lira; fazlası % 68 25 000 000 liradan fazlasının 25 000 000 lirası için 14460000 lira; fazlası % 60 Nispetinde vergilendirilir. Hizmet erbabının ücretlerindeki artışın ödenmesi: Geçici Madde 13 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) Hizmet erbabının 1981 takvim yılının Ocak ve Şubat ayları net ücretlerinde, Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklikler dolayısıyla meydana gelecek artışlar, 1981 mali yılı içinde Bakanlar Kurulunun tespit edeceği tarihlerde tayin edilecek usul ve esaslara göre ödenir. Toplu İş Sözleşmesi düzenine tabi personel hakkında geçici 14 ncü madde hükümleri uygulanır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte devam etmekte olan toplu iş sözleşmelerine tabi hizmet erbabının ücret farklarının ödeme şekil ve zamanı: Geçici Madde 14 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) 12 Eylül 1980 tarihinden önce yürürlüğe girmiş olup da halen uygulanmakta bulunan toplu iş sözleşmelerine tabi olanların (Toplu sözleşmelere paralel olarak zam alan kapsam dışı personel dahil) net ücretlerinde Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklikler dolayısıyla meydana gelecek artışlar toplu iş sözleşmeleri sona erinceye kadar T.C. Merkez Bankasında açılacak bir hesapta toplanır. T.C. Merkez Bankasında toplanan bu meblağ, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek usul ve esaslara göre en geç 1982 mali yılı sonuna kadar hak sahiplerine ödenir. İşverenler birinci fıkrada belirtilen farkları en geç ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar T.C. Merkez Bankasındaki hesaba yatırmak mecburiyetindedirler. Ücret farklarını T.C. Merkez Bankasındaki hesaba zamanında yatırmayan işverenler hakkında yatırılması gereken miktarın iki katına kadar para cezasına hükmolunur. Vadesinde ödenmeyen paralar hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır. Vergi karnesi: Geçici Madde 15 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.; Değişik: 31/12/1981-2574/32 md.) Gelir Vergisi Kanununun değişik 35 nci maddesinin (B) bendinde yer alan vergi karnesi esası yürürlüğe girinceye kadar, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunla değiştirilen 247 nci maddesinin değişmeden önceki hükümleri uyarınca, aile durumu sual varakası esası uygulanan yerlerde, bu belge ile indirimlerin uygulanmasına devam olunur. Genel indirim: Geçici Madde 16 – (Ek: 24/12/1980-2361/86 md.) Gelir Vergisi Kanununun, bu Kanunla, değiştirilen 31 nci maddesinde belirtilen genel indirim hadleri, ekonomik koşullar gözönünde bulundurularak 1/1/1983 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden düzenlenir. Götürü gider esasından faydalanma: Geçici Madde 17 – (Ek: 1/5/1981-2454/16 md.) 1980 takvim yılı kazançlarını götürü gider esasına göre beyan eden çiftçilerden mezkür yıl hasılatları dört milyon lirayı aşmamış olanlar 1981 yılında da götürü gider usulünden faydalanırlar. İştirak kazançlarında tevkifat: Geçici Madde 18 – (Ek: 1/5/1981-2454/17 md.) 1980 yılı kazançlarına ilişkin olarak 1981 takvim yılı içinde Kurumlar Vergisi beyannamesi veren kurumların 1980 takvim yılında elde ettikleri ve iştirak kazançları istisnası kapsamına giren kazançları üzerinden dağıtılsın veya dağıtılmasın; 33 1/3 nispetinde vergi tevkifatı yapılır. Geçici Madde 19 – (Ek: 1/5/1981-2454/18 md.; Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.) Geçici Madde 20 – (Ek: 31/12/1981-2574/33 md.) Mükelleflerin mükerrer 117 nci madde uyarınca 1981 takvim yılında peşin olarak ödedikleri vergiler, 1981 takvim yılına ait beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisine mahsubedilir. Mahsubu yapılan miktarın hesaplanan Gelir Vergisinden fazla olması halinde, aradaki fark 1982 takvim yılına ilişkin olarak ödenmesi gereken peşin vergiye mahsup edilir. Bu iki mahsuba rağmen arta kalan kısım var ise, bu meblağ vergi dairesince mükellefe bildirilir ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine kendisine ret ve iade olunur. Geçici Madde 21 – (Ek: 31/12/1981-2574/34 md.) 1981 takvim yılında Gelir Vergisi Kanununun 47 ve 48 nci maddelerinde yer alan eski hadleri aşmakla birlikte bu Kanunda getirilen yeni hadleri aşmamış olan mükellefler, 1982 takvim yılında da götürü usulde vergilendirilmeye devam olunurlar. Geçici Madde 22 – (Ek: 18/4/1984-2995/5 md.) Mükellefler hakkında servet beyanı ve gider esasına dayanılarak geçmişe yönelik inceleme ve tarhiyat yapılamaz. Mükelleflerin geçmiş vergilendirme dönemlerine ait servet bildirimlerinde beyan ettikleri servet unsurları ile yıllık gelir vergisi beyannamelerinde beyan ettikleri giderler vergi incelemelerinde ve takdir işlemlerinde veri olarak kullanılamaz. Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce servet beyanlarına dayanılarak yapılmış bulunan tarhiyatlar terkin edilir. Bu konuda sürdürülen ihtilaflardan ve incelemelerden vazgeçilir. Geçici Madde 23 – (Ek: 4/12/1985-3239/70 md.) 1 Ocak 1986 tarihinden önce açtırılan döviz tevdiat hesapları için ödenen faizler ile bu tarihten evvel ihraç edilen özel kanunlarla veya Devletin, kanunların verdiği yetkiye dayanılarak akdettiği mukavelelerle her türlü vergiden istisna edilmiş olan menkul kıymetlerin faiz, kar payı ve ikramiyeleri gelir vergisinden müstesnadır. (Mülga ikinci cümle: 26/12/1993-3946/38 md.) Geçici Madde 24 – (Ek: 12/6/1987-3380/8 md.) 1991 yılı sonuna kadar yurt dışı faaliyet zararlarını yurt içi kazanç ve iratlardan mahsup edecek mükellefler geçmiş beş yıllık faaliyet sonuçlarını Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik 88 inci maddesindeki esaslara göre tevsik etmek zorundadırlar. Geçici Madde 25 – (Ek: 12/6/1987-3380/8 md.) Bakanlar Kurulu, Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 12 numaralı bendine göre vergiden müstesna tutulan kazançlar üzerinden, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (A) fıkrasının 8 numaralı bendi gereğince yapılacak vergi tevkifatı nispetini en çok yedi yıl süre ile "0" sıfır olarak tespit etmeye yetkilidir. Geçici Madde 26 – (Ek: 12/6/1987-3380/8 md.) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce, yatırım teşvik ve yatırım indirimi belgesi almış olup, yatırımı devam eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunun 3 üncü maddesiyle değişik ek 3 üncü maddesi hükmünden yararlanırlar. Geçici Madde 27 – (Ek: 19/6/1987-3393/11 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Geçici Madde 28 – (Ek: 19/6/1987-3393/12 md.) a) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik 12 nci maddesinde yer alan, işletme büyüklüğü ölçülerini on katına kadar artırma konusundaki yetki, Bakanlar Kurulunca 1987 yılı için, 1/1/1987 tarihinde yürürlüğe girecek şekilde de kullanılabilir. b) (Mülga: 25/6/1992-3824/26 md.) Geçici Madde 29 – (Ek: 24/3/1988-3418/27 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce gerçek usulde mükellefiyeti tesis edilen PTT acentelerinden, PTT acenteliği işi yanında başka faaliyetleri de bulunanların, PTT acenteliği dışındaki faaliyetlerinden dolayı, 31/12/1988 tarihi itibariyle götürü usule tabi olmanın genel ve özel şartlarını taşımaları ve 31/3/1989 tarihine kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurmaları halinde,bu mükellefler Gelir vergisi Kanununun 50 nci maddesi hükmü dikkate alınmaksızın, 1/1/1989 tarihinden itibaren götürü usulde teklif olunurlar. Geçici Madde 30 – (Ek: 24/3/1988-3418/28 md.) a) Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 81 inci maddesine bu Kanunla eklenen fıkralar, bu Kanunun yayımı tarihinde yurt dışına transfer edilmemiş kazançlar hakkında da uygulanır. b) 2802 sayılı Hakim ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 7 nci maddesine göre ödenmekte olan hakim ve yargı ödenekleri ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 12 nci maddesine göre ödenen üniversite ödenekleri, 1.1.1988 tarihinden 31.12.1997 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadır. Bu hüküm, 15.12.1987 - 14.1.1988 dönemini kapsamak üzere 15.12.1987 tarihinde peşin olarak ödenen ödeneklerden,1.1.1988 - 14.1.1988 dönemine isabet eden kısım hakkında da uygulanır. Geçici Madde 31 – (Ek: 3/12/1988-3505/17 md.) Yapısı itibariyle sürücüsünden başka ondört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya mahsus kara taşıtları ile yolcu taşıyan mükelleflerden, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mükellefiyetleri gerçek usulde tesis edilenler, 31/12/1988 tarihi itibarile götürü usule tabi olmanın şartlarını taşıdıkları ve 31/12/1988 tarihine kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurdukları takdirde, 1/1/1989 tarihinden itibaren götürü usulde vergilendirilirler. Geçici Madde 32 – (Ek:3/12/1988-3505/18 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/11/1989 tarih ve E. 1989/6. K. 1989/42 sayılı Kararıyla.) Geçici Madde 33 – (Ek: 3/12/1988-3505/19 md.) a) 1989 yılı Ocak ve Şubat aylarına ilişkin geçici vergi tutarı, gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının 1987 yılı gelirleri ile ilgili olarak verdikleri yıllık beyanname üzerinden hesaplanan (hayat standardı esasına göre tarhiyat yapılması halinde, bu tarhiyat esas alınır) gelir vergisinin, ticari ve mesleki kazanca isabet eden kısmının 2/12'sidir. Bu tutar, Ocak ve Şubat aylarında katma değer vergisi beyannamesi ile birlikte beyan edilerek aynı süre içinde iki eşit taksitte ödenir. 1988 yılı içinde işe başlayan mükelleflerin, 1989 yılı Ocak ve Şubat aylarına ilişkin geçici vergi tutarı, 1987 yılı gelirleri için uygulanan ve mükellefin durumuna uyan hayat standardı temel gösterge tutarı dikkate alınarak yukarıdaki esaslara göre hesaplanır. 1988 yılı Aralık ayına ilişkin olarak 1989 yılı Ocak ayında verilmesi gereken katma değer vergisi beyannamelerinde bu aya ait dahili tevkifat beyan edilmez ve ödenmez. b) Ödeme kaydedici cihaz alan ikinci sınıf tacirler, ilk defa satın aldıkları cihazlar nedeniyle ve bir defaya mahsus olmak üzere, bu cihazları aldıkları tarihi takip eden aydan başlamak üzere 12 aya ilişkin geçici vergi taksitlerini ödemezler. Geçici verginin bu aylara isabet eden tutarı vergi dairesince terkin edilir. 5.11.1988 tarihinden itibaren ilk defa ödeme kaydedici cihaz satın alan ikinci sınıf tacirlerden, ödeme kaydedici cihazı 1988 Kasım ayında satın alanlar 11 ay süreyle, 1988 Aralık ayında satın alanlar ise 12 ay süreyle, 1.1.1989 tarihinden itibaren geçici vergi ödemezler. c) 1988 ve önceki yıllara ait olup mahsubu yapılamayan dahili tevkifat tutarı, 1988 yılı gelirlerinin beyan edildiği yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar 1989 yılına ilişkin olarak ödenecek geçici vergiye, artan kısmı diğer vergi borçlarına mahsup edilir. Bu mahsuplara rağmen kalan dahili tevkifat tutarı, mükellefin 1989 yılı sonuna kadar yazılı olarak talep etmesi halinde, kendisine red ve iade edilir. d) Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (A) fıkrasına eklenen 15 numaralı bent hükmü, mükelleflerin 1988 yılına ait olup 1989 yılında beyanı gereken matrahlarının tespitinde indirilecek gelirler hakkında da uygulanır. Geçici Madde 34 – (Ek: 15/12/1990-3689/7 md.) a) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilen 46 ncı maddesi hükmü uyarınca yeniden tespit edilen miktarlara göre yeni takdirler yapılıncaya kadar, takdir komisyonlarınca takdir edilen ve uygulanmakta olan her bir dereceye ait götürü ticaret ve serbest meslek kazançlarına, her bir derecede yapılan artışlar oranında ilave yapılır. b) Kazançları 1990 yılında götürü usulde vergilendirilen mükelleflerden 31/12/1990 tarihi itibariyle Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinin bu Kanunla düzenlenen alış, satış ve hasılat hadlerini aşmayanların, götürü usule tabi olmanın diğer şartlarını da taşımaları kaydıyla, 1991 yılında da götürü usulde vergilendirilmelerine devam olunur. Geçici Madde 35 – (Ek: 15/12/1990-3689/7 md.) [152] 1) 1/1/1990-31/12/1998 tarihleri arasında, gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı, bu maddede belirtilen hayat standardı esasına tabidir. [153] 2 - a) Hayat standardı temel gösterge tutarı;faaliyetin yapıldığı takvim yılı sonunda geçerli olan ve 16 yaşından büyük sanayi kesiminde çalışan işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının, birinci sınıf tacirler için 3,1 katı,ikinci sınıf tacirler için 1,8 katı, serbest meslek erbabı için de 2,8 katıdır. b) Ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının zarar beyanı da dahil olmak üzere, bu faaliyetleri ile ilgili olarak beyan edecekleri kazançları, temel gösterge tutarlarına hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilavelerin yapılması suretiyle bulunacak tutardan düşük olduğu takdirde, bu maddeye göre belirlenen tutar, vergi tarhına esas gelirin hesaplanmasında ilgili kazanç tutarı olarak dikkate alınır. c) Bir mükellefin aynı yılda ticari ve mesleki faaliyette bulunması halinde, temel gösterge tutarı her bir kazanç için ayrı ayrı uygulanır. Aynı veya ayrı neviden birden fazla işyerinde ticari faaliyette bulunan mükellefin temel gösterge tutarına, birden sonraki her bir işyeri için temel gösterge tutarına % 50'si oranında ilave yapılır. Ticari faaliyette bulunan adi ortaklıklar ile kollektif şirketlerde ortakların,komandit şirketlerde komandite ortakların bu ortaklık veya şirkete ilişkin temel gösterge tutarı;ortakların birisi için temel gösterge tutarı, diğer ortakların her biri için temel gösterge tutarının % 50'si dikkate alınmak suretiyle tespit edilen toplam tutarın,ortaklık ve şirket mukavelelerinde yazılı hisse oranlarında, hisse oranları belli edilmemiş ise her bir ortağa eşit olarak ortak sayısına bölünmek suretiyle uygulanır. Bu maddenin uygulanmasında, adi ortaklıklara, kollektif, adi ve eshamlı komandit şirketlere ait işyerlerinin her biri,ortaklar bakımından ayrı ayrı işyeri hükmündedir. Bu maddenin uygulanmasında, komanditer ortaklar dikkate alınmaz. d) Bu fıkranın (a) ve (c) bentlerinde yer alan temel gösterge tutarları; 3030 sayılı Kanun uyarınca büyükşehir belediyesi olan illerin, büyükşehir belediye sınırları içinde faaliyette bulunan mükellefler için % 25 oranında artırılarak, kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyette bulunan mükelleflerde ise, birinci derecede öncelikli yörelerde % 50 oranında, ikinci derecede öncelikli yörelerde %40 oranında indirilerek dikkate alınır. e) Bu fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerinde yer alan temel gösterge tutarları; faaliyetin ifa edildiği yöreler itibariyle altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlar için % 50 oranında artırılarak uygulanır. f) (Değişik: 21/1/1998-4325/9 md.) İlk defa işe başlayan mükellefler ile götürülük şartlarını haiz olanlardan kendi isteği ile götürü usulden gerçek usule geçen mükellefler için, işe veya gerçek usulde vergilendirmeye başlanılan ve izleyen yılda hayat standardı esası uygulanmaz. g) Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 116 ncı maddesinde yer alan hayat standardı gösterge tablosunun; – 1 numaralı bendindeki tutarlar sırasıyla 2 000 000,3 000 000 ve 5 000 000 lira, – 2 (b) numaralı bendindeki tutar 2 000 000 lira, – 3 numaralı bendindeki tutarlar sırasıyla 20 000 000 ve 4 000 000 lira, – 4 numaralı bendindeki tutarlar sırasıyla 4 000 000 ve 20 000 000 lira, – 5 numaralı bendindeki tutar 4 000 000 lira, – 6 numaralı bendindeki tutar 5 000 000 lira, Olarak uygulanır. Hayat standardı gösterge tutarları, kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde % 50, kalkınmada ikinci derecede öncelikli yörelerde % 40 oranında indirilerek dikkate alınır. Hayat standardı gösterge tutarları aile reisi beyanları da dahil olmak üzere bir defa dikkate alınır. h) (Ek: 25/5/1995-4108/27 md.) 11 ve daha yukarı yaşta olan bir taşıtla münhasıran nakliyecilik faaliyetinde bulunan mükellefler hakkında, faaliyetin ifa edildiği yöreler itibariyle hayat standardı temel gösterge tutarını, % 75'e kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu yetki, taşıtların yaşlarına göre gruplandırılarak farklı oranlar uygulanmak suretiyle de kullanılabilir. Bir araçtan yaşına bakmaksızın yalnız bir hayat standardı vergisi tahsil edilir. ı) (Ek: 25/5/1995-4108/27 md.) Ticari ve mesleki kazanç sahiplerinin tedavi maksadıyla yapacağı yurt dışı seyahatler ile bir defaya mahsus olmak üzere yapılan hac seyahatleri için hayat standardı ilave göstergeleri uygulanmaz. Şu kadar ki, tedavi maksadıyla yapılan seyahatlerin ilgili sağlık kurullarından alınacak raporlarla tevsik edilmesi şarttır. 3. (İptal: Anayasa Mahkemesinin 12/11/1991 tarih ve E.1991/7, K.1991/43 sayılı Kararıyla) 4. Çiftçiler, noter vekilleri, geçici yetkili noter yardımcıları ile ruhsatlı dava vekilleri hakkında hayat standardı esası uygulanmaz. 5. Asgari ücret tutarının değiştirilmediği yıllarda esas alınacak temel göstergeler tutarı, önceki yılda uygulanan temel göstergeler tutarına, faaliyetin yapıldığı yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında ilave yapılmak suretiyle tespit edilir. Şu kadar ki, asgari ücret tutarının değiştirildiği yıllarda, asgari ücrete göre hesaplanan temel göstergeler tutarının, yukarıda yazılı esasa göre yeniden değerleme oranı dikkate alınarak belirlenen temel gösterge tutarından daha düşük olması halinde, yukarıda yazılı esasa göre tespit edilen temel gösterge tutarları dikkate alınır. Bu maddenin 2 numaralı fıkrasının (g) bendinde yazılı, her bir yılda uygulanacak hayat standardı ilave göstergeler tutarları, temel göstergeler tutarında yapılan artışlar oranında artırılır. Hayat standardı temel ve ilave göstergelerinin tespitinde 100 000 liraya kadar olan tutarlar nazara alınmaz. 6. Bu maddenin yürürlükte olduğu tarihlerde, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 116 ncı maddesinin bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz. 7. (Ek: 26/12/1993-3946/27 md.) Mükellefler; kendilerine, eşlerine ve çocuklarına ait ve üzerinden gelir vergisi ödenen gelirleri (hamiline yazılı mevduat ve hamiline yazılı menkul kıymetlerden elde edilen gelirler hariç) ile kendilerine ve eşlerine ait emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı bulunduğunu belgelendirdikleri takdirde, bu gelirler, hayat standardı esasına göre kazancın tespitinde izah nedeni gelir olarak kabul edilir. 8. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tayin ve tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir. [154] Geçici Madde 36 – (Ek: 15/12/1990-3689/7 md.) a) Gelir Vergisi Kanununun; 1) 13 üncü maddesinde yazılı 10 000 000 liralık tutar, 25 000 000 liraya, 2) 17 nci maddesinde yazılı 60 000 liralık tutar, 600 000 liraya, 3) 21 inci maddesinde yazılı 120 000 liralık tutar, 1 000 000 liraya, 4) 24 üncü maddesinin 3 numaralı bendinde yazılı 360 000 liralık tutar, 500 000 liraya, 5) 31 inci maddesinde yazılı günlük 200 liralık tutar, 1 200 liraya, aylık 6 000 liralık tutar, 36 000 liraya, yıllık 72 000 liralık tutar,432 000 liraya, 6) Ek 2 nci maddesinin 4 numaralı bendinde yazılı 40 000 000 liralık tutar, 1 000 000 000 liraya, 20 000 000 liralık tutar, 250 000 000 liraya, 4 000 000 liralık tutar, 100 000 000 liraya, 7) 47 nci maddesinde yazılı 700 000 liralık tutar, 7 000 000 liraya, 48 000 liralık tutar, 1 000 000 liraya, 8) 53 üncü maddesinde yazılı 4 000 000 liralık tutarlar, 50 000 000 liraya, 9) 68 inci maddesinin 10 numaralı bendinde yer alan 20 000 liralık tutar, 90 000 liraya, 10) Mükerrer 80 inci maddesinin 2, 3 ve 4 numaralı bentlerinde yazılı 100 000 liralık tutarlar, 200 000 liraya, 11) 86 ve 87 nci maddelerinde yazılı 9 000 000 liralık tutarlar, 36 000 000 liraya, 12) 111 ve 112 nci maddelerinde yazılı 10 000 liralık tutarlar, 100 000 liraya, Yükseltilmiştir. b) Bu maddenin (a) fıkrasının 1, 3, 7, 8 ve 9 numaralı bentlerinde yer alan hükümler, mükelleflerin 1990 yılı gelirleri için de uygulanır. Geçici Madde 37 – (Ek: 15/12/1990-3689/7 md.; Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.) Geçici Madde 38 – (Ek: 26/12/1993-3946/28 md.) Gelir Vergisi Kanununun yürürlükten kaldırılan Mükerrer 20 nci maddesinde yer alan istisna hükmünün uygulanmasına,1.1.1994 tarihinden önce faaliyete geçen işletmelerin kazançları hakkında, istisna süresi sona erinceye kadar devam olunur. Geçici Madde 39 – (Ek: 26/12/1993-3946/28 md.) 1) 1.1.1994 tarihinden önce Yatırım Teşvik Belgesine bağlanmış olan yatırımlar için yapılacak harcamalara (kurumlar vergisi mükelleflerinin yatırım harcamaları dahil) yatırım indirimine ilişkin eski hükümler, bu tarihten sonra alınan Yatırım Teşvik Belgesine bağlı yatırım harcamalarına ise yatırım indirimine ilişkin yeni hükümler uygulanır. Bu Kanunla değişik Ek 3 üncü maddenin dördüncü fıkrası hükmü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce alınan Teşvik Belgeleri kapsamında 1.1.1994 tarihinden itibaren yapılan harcamalara da uygulanır. 2) Bu Kanunla Gelir Vergisi Kanununun 38 inci ve mükerrer 81 inci maddelerinin sonuna eklenen fıkraların hükmü, 1/1/1994 tarihinden önce iktisap edilen gayrimenkul ve iştirak hisseleri hakkında, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yeniden değerleme oranının tespit edildiği yıldan itibaren uygulanır. 3) a) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişmeden önceki 94 üncü maddesinin (A) fıkrasının, 7, 8 ve 15 numaralı bentleri ile bu Kanunla kaldırılan mükerrer 39 uncu maddesi, özel hesap dönemleri de dahil olmak üzere, kurumların 1993 yılına ait olup, 1.1.1994 tarihinden itibaren beyan edilecek kazançları hakkında da uygulanır. b) Tam mükellef kurumlardan 1994 yılı içinde elde edilen kar payları için Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişmeden önceki hükümleri, özel hesap dönemi 1994 yılı içinde biten kurumlardan aynı yıl içinde elde edilen kar payları ve vergi alacakları hakkında ise Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişen hükümleri uygulanır. c) Kurumların 1.1.1995 tarihinden önceki dönemlere ait ihtiyat akçeleri ve banka provizyonlarının bu tarihten sonra dağıtılması veya sermayeye eklenmesi halinde, bu kar payları için Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik hükümleri uygulanır. d) Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca tayin ve tespit edilir. 4) (Mülga: 25/5/1995-4108/39 md.) 5) (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 6) Tam mükellefiyete tabi kişilerin yanında çalışan gemi adamlarına, münhasıran uluslararası sularda geçen hizmetleri karşılığında ödenen ücretler, 1.1.1994-31.12.2000 tarihleri arasında gelir vergisinden müstesnadır. Bu ücretler üzerinden % 10 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılır. Bu istisnanın tevkif yoluyla ödenen gelir vergisine şumulü yoktur. Bakanlar Kurulu % 10 oranını, % 25 oranına kadar artırmaya veya kanuni oranına kadar indirmeye yetkilidir. 7) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik 85, 86 ve 87 nci maddelerinde yer alan hükümler, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 5, 7, 12 ve 14 numaralı bentlerinde yer alan ve 1.1.1997 tarihinden önce elde edilen menkul sermaye iratları hakkında uygulanmaz. Ticari İşletmeye dahil olan bu gelirler, bu maddenin kapsamı dışındadır. Geçici Madde 40 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Geçici Madde 41 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Geçici Madde 42 – (Ek: 25/5/1995-4108/28 md.) Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesinin 4 numaralı bendinin bu Kanunla değişmeden önceki hükmü uyarınca, 1.1.1994 tarihinden itibaren gerçek usule alınmış olan mükelleflerden 31.12.1994 tarihi itibariyle götürü usule tabi olmaya ilişkin şartları topluca taşıyanlar; bu Kanunun yayımlandığı tarihi takip eden ayın sonuna kadar bağlı oldukları vergi dairesine yazılı olarak müracaat ederek bu tarihe kadar 1995 yılına ilişkin götürü usule ait gelir vergisini tarh ve tahakkuk ettirdikleri takdirde, 1.1.1995 tarihinden itibaren götürü vergilendirme usulünden yararlandırılır. Götürü usule geçen mükelleflerin 1994 yılına ait gerçek usule göre tespit edilen kazançları ile 1.1.1995 tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar tevkif ettikleri gelir vergisi ve düzenledikleri belgelerde gösterilen katma değer vergisi, genel esaslara göre beyan edilerek ödenir. Geçici Madde 43 – (Ek: 25/5/1995-4108/28 md.) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik Ek 3 üncü maddesi hükümleri 1.1.1994 tarihinden sonra, Ek 4 üncü maddesi hükmü 1.1.1995 tarihinden sonra, Yatırım Teşvik Belgesine bağlanmış olan yatırımlar için 1.1.1995 tarihinden itibaren yapılan yatırım harcamalarına uygulanır. Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin bu Kanunla değiştirilen ikinci fıkrasının 4 numaralı bendi hükmü, 1995 yılı hesap döneminden itibaren elde edilen kazançlara uygulanır. Geçici Madde 44 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) Götürü usule tabi ticaret erbabından Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik 47 ve 48 inci maddelerinde sayılan basit usule tabi olmanın genel ve özel şartlarını 31/12/1998 tarihi itibarıyla taşıyanlar 1/1/1999 tarihinden itibaren basit usule tabi olurlar. Götürü usulde vergilendirilmekte iken 1/1/1999 tarihinden itibaren basit usulde vergilendirilme kapsamına alınan mükellefler, bu tarih itibarıyla mevcut mallarını alış bedelleri ile, bu bedel bilinmiyorsa kendileri tarafından tesbit edilecek rayiç bedelleri ile değerlemeye tabi tutarlar. 1/1/1999-31/12/2003 tarihleri arasındaki kazançlara uygulanmak üzere, münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerde (belediyelerin mücavir alan sınırları hariç) işyerlerinde faaliyet gösteren ve basit usulde vergilendirilen mükelleflerin 103 üncü maddede yazılı tarifenin birinci gelir diliminin yarısını aşmayan kazançları için beyanname verilmez. Basit usule tabi mükelleflerin 2001 yılı sonuna kadar, ilgili vergilen dirme dönemleri için beyan edecekleri safi kazanç tutarlarının, Gelir Vergisi Kanununun bu kanunla değişmeden önceki 46 ncı maddesine göre intibak ettirildikleri derecelerin bulundukları yöreler itibariyle belirlenen ve 1998 yılında uygulanacak olan götürü safi kazanç tutarlarının 1999, 2000 ve 2001 yıllarında yeniden değerleme oranında artırılan tutarlarını aşması halinde, beyan edilen tutarlar yerine bu tutarlar vergilemeye esas alınır. Bu uygulamada, takvim yılı içinde işe başlayan veya işi bırakan mükelleflerin götürü safi kazancı, işe başlanılan ay hariç tutulmak ve işin bırakıldığı ay tam sayılmak suretiyle hesaplanan tutardır. Bu süre içinde 48 inci maddede yazılı hadler aranmaz. 31/12/2001 tarihinde basit usule tabi olmanın şartlarını topluca taşıyanların kazançları, şartları taşıdıkları sürece takip eden yıllarda da basit usule göre tesbit edilir. Yapılan denetimlerde, bir takvim yılı içinde iki defa belge almadığı veya vermediği tesbit edilen mükellefler intibak ettirildikleri derecenin bir üstünden, birinci dereceden vergilendirilenler ise intibak ettirilen derecelere ait safi kazanç tutarları %50 oranında artırılmak suretiyle bulunan tutar üzerinden vergilendirilirler. Geçici Madde 45 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) 1) 1997 takvim yılındaki satış hasılatı; 1996 yılı için uygulanan satış hasılatı tutarının yeniden değerleme oranında artırılmış tutarını aşmayan küçük çiftçiler, 1997 takvim yılında elde ettikleri zirai kazançlar için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermezler. 1997 yılı zirai kazancına ilişkin olarak 1998 yılı içerisinde beyanname veren çiftçilerin beyannamelerinde gösterilen zirai kazançları üzerinden hesaplanarak tahakkuk ettirilen vergileri terkin, tahsil edilen vergileri iade edilir. Bu kanunun 53 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmünde yer alan on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olma şartı kendi işinde kullanılması koşuluyla, on yıl süre ile dikkate alınmaz. 2) Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişmeden önceki 53 üncü maddesi hükmü gereğince götürü gider veya gerçek kazanç usulüne göre vergilendirilen zirai kazanç mükellefleri, 31/12/1997 tarihi itibariyle bu Kanunun 54 üncü maddesinde yazılı ölçüleri aşmamaları halinde, 1/1/1998 tarihinden itibaren zirai mahsulleri ve hizmetlerinin satış bedeli üzerinden yapılan tevkifat suretiyle vergilendirilir. Geçici Madde 46 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) 1) 31/12/2008 tarihine kadar uygulanmak üzere; iktisap şekli ne olursa olsun, dört yıldan fazla elde tutulan (veraset yoluyla iktisap edilenlerde dört yıllık süre şartı aranmaz); konutlar ile köy kıymet beyan defterine kayıt edilmesi gereken gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğan kazançlar gelir vergisinden müstesnadır. [155] Diğer kazanç ve irad tutarının hesaplanmasında; 1998 yılı emlak vergisi beyanname verme süresinin bitmesinden önce iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılması halinde, bunların maliyet bedeli olarak 1998 yılı genel beyan döneminde beyan edilecek emlak vergisi değeri esas alınır. 1/1/1999 tarihinden önce iktisap edilen ve menkul kıymetler borsasında işlem gören hisse senetlerinin bu tarihten sonra elden çıkarılması halinde bunların maliyet bedeli olarak, 1998 yılının son işlem gününde borsada oluşan ortalama fiyatı; 1/1/1999 tarihinden önce iktisap edilen menkul kıymet yatırım fonlarının katılma belgelerinin elden çıkarılmasında 1998 yılının son günündeki değeri esas alınabilir. Bu maddeye göre maliyet bedeli kabul edilen tutarlar endekslenmiş maliyet bedeli kabul edilir ve iktisap tarihinden; gayrimenkullerde 1998 yılı emlak vergisi beyanname verme süresi sonuna, hisse senetlerinde 1998 yılı sonuna kadar olan süre için yeniden endeksleme yapılmaz. 2) Bu Kanunun 2 nci maddesinin 1-6 numaralı bentlerinde sayılan gelir unsurları ile ilişkilendirilemeyen ve elde edildiği dönemin tespit edilememesi nedeniyle bu Kanunun 80 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bir önceki yılın geliri olarak vergilendirilecek olan diğer kazanç ve iratlar üzerinden tarh edilecek vergilere 2002 yılı sonuna kadar vergi ziyaı cezası ile usulsüzlük cezası uygulanmaz. [156] Geçici Madde 47 – (Ek : 22/71998-4369/54 md.) Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle sahip olunan ve mevcudiyeti Devlet tarafından veya Devlet güvencesinde tutulan kayıt ve siciller ve diğer kanaat getirici vesikalarla ispat edilen para ve alacak ile altın, döviz ve diğer mallardan karşılanan mal edinimleri ve harcamalardan hareketle bu Kanunun 82 nci maddesinin 2 numaralı fıkrasına göre tarhiyat yapılamayacağı gibi, bu unsurlar delil olarak kullanılmak suretiyle Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasının 7 numaralı bendine göre de geçmişe yönelik inceleme ve tarhiyat yapılamaz. Bu maddede geçen kanaat getirici vesika tabiri; banka, banker, aracı kurumlar ve benzeri mali kurumlar, posta idaresi, noterler ile tapu, trafik gibi kamu kurum ve kuruluşlarının kayıt ve belgeleri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ikinci kitap üçüncü kısmında yer alan belgeleri ifade eder. Mükelleflerin bu kayıtlarda yer almayan veya yukarıda sayılan vesikalarla kanıtlanamayan nakit para, mevduat sertifikası, döviz ve benzeri kıymetlerini 30/9/1998 tarihi itibariyle asgari bir gün süreyle Türkiye'de kurulu mevduat kabulüne yetkili bankaların Türkiye'deki şubelerinde bulundurduklarının tevsiki şartıyla bu kıymetlerden karşılanan mal edinimleri ve harcamalar hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır. Söz konusu kuruluşlar mükelleflerin bu konudaki taleplerini yerine getirmeye mecburdurlar. Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Geçici Madde 48 – (Ek : 22/7/1998-4369/54 md.) Gelir ve Kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil), işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makina, teçhizat ve demirbaşlarını kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedeli ile bu Kanunun yayımını izleyen üçüncü ayın son iş gününe kadar bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Bu suretle beyan edilen kıymetlerin satılması halinde satış bedeli bunların deftere kaydedilen bedelinden düşük olamaz. Bildirime dahil edilen varlıklar için amortisman ayrılmaz. Bilonço esasına göre defter tutan mükellefler, bu madde hükümleri uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı; makina, techizat ve demirbaşlar için ayrı özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Makina, techizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydederler. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 49 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil), kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan mallarını, bu Kanunun yayımlandığı tarihi takip eden ikinci ayın sonuna kadar, aynı neviden mallara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayri safi kar oranını dikkate alarak faturalamak ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler. Gayri safi kar oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır. Bu madde hükmünün uygulanmasına ilişkin olarak geçmişe yönelik ceza ve faiz uygulanmaz. Yılı içerisinde ödenmesi gereken vergilerin, ödeme sürelerinde değişiklik yapmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 50 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) 1/1/1999 tarihinden önce Yatırım Teşvik Belgesine bağlanan yatırım harcamalarına, Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişiklik yapılmadan önceki Ek 1 ve Ek 4 üncü maddeleri ile Ek 3 üncü maddesinin beşinci fıkrası hükümleri ve Kurumlar Vergisi Kanununun bu Kanunla kaldırılan mükerrer 8 inci maddesi hükmü; 1/1/1999 tarihinden sonra Yatırım Teşvik Belgesine bağlanmış olan yatırım harcamalarına ise söz konusu maddelerin bu Kanunla değişik hükümleri uygulanır. Geçici Madde 51 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri 31/12/1998 tarihi itibariyle içinde bulundukları üç aylık dönemi takip eden dönemden başlayarak bu Kanunun değişik mükerrer 120 ve Kurumlar Vergisi Kanununun 25 inci maddeleri uyarınca geçici vergi öderler. Geçici vergi beyannamesi verilen dönemlere ilişkin yıllık beyannameler üzerinden tahakkuk ettirilen geçici vergi taksitleri terkin edilir. Geçici Madde 52 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) 1/7/1998 tarihinden sonra elde edilen ücretler için, bu tarih itibariyle mevcut vergi matrahı dikkate alınarak, bu Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendine göre yapılacak tevkifatlara münhasır olmak üzere aşağıdaki tarife uygulanır. 1.000.000.000 liraya kadar % 20 2.000.000.000 liranın 1.000.000.000 lirası için 200.000.000 lira, fazlası % 25 4.000.000.000 liranın 2.000.000.000 lirası için 450.000.000 lira, fazlası % 30 8.000.000.000 liranın 4.000.000.000 lirası için 1.050.000.000 lira,fazlası % 35 16.000.000.000 liranın 8.000.000.000 lirası için 2.450.000.000 lira, fazlası % 40 16.000.000.000 liradan fazlasının 16.000.000.000 lirası için 5.650.000.000 lira, fazlası % 45 Geçici Madde 53 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) Bu Kanunun yayımından önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonosu ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirlerden yapılan gelir vergisi tevkifatı sırasında, Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişmeden önceki 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendi hükmü uygulanır. Geçici Madde 54 – (Ek: 22/7/1998-4369/54 md.) 1998 yılı gelirleri için, bu Kanunun 45 inci maddesiyle değiştirilen 193 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendinin (b), (c) ve (d) alt bentlerinde yer alan hadler yerine, 2.500.000.000 lira esas alınır. Geçici Madde 55 – (Ek: 11/8/1999-4444/3 md.) 1.1.1999-31.12.2005 tarihleri arasında elde edilen ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş bulunan Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin 7, 12 ve 14 numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları, menkul kıymetler yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları veya bu fonların katılma belgelerinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında alım satımından elde edilen kazançlar ile Türkiye’de kurulu vadeli işlem ve opsiyon borsalarında yapılan işlemler sonucunda elde edilen kazançlar için yıllık beyanname verilmez. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez. Ticari işletmeye dahil olan bu gelirler, bu maddenin kapsamı dışındadır. [157] Geçici Madde 56 – (Ek: 11/8/1999-4444/3 md.) 1999 - 2002 yılları gelirlerinin vergilendirilmesinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 1, 2, 80, 81, 82,Geçici 46 ve Geçici 47 nci maddeleri yerine aşağıdaki hükümler uygulanır. Mevzu A) Gerçek kişilerin gelirleri (Gelir Vergisi) ne tabidir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır. Gelirin unsurları B) Gelire giren kazanç ve iratlar şunlardır: 1. Ticari kazançlar, 2. Zirai kazançlar, 3. Ücretler, 4. Serbest meslek kazançları, 5. Gayrimenkul sermaye iratları, 6. Menkul sermaye iratları, 7. Diğer kazanç ve iratlar. Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, yukarıda yazılı kazanç ve iratlar gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile nazara alınır. Diğer kazanç ve iratlar C) Aşağıda yazılı olan diğer kazanç ve iratlar bu maddedeki hükümlere göre vergiye tabi gelire dahildir: 1. Değer artışı kazançları, 2. Arızi kazançlar. Değer artışı kazançları D) Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır. 1. İvazsız olarak iktisap edilenler hariç olmak üzere; hisse senetlerinin iktisap tarihinden başlayarak üç ay içinde veya iktisaptan evvel elden çıkartılmasından sağlanan kazançlar ile diğer menkul kıymetlerin (menkul kıymetler yatırım fonlarının katılma belgeleri hariç) elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 2. 70 inci maddenin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yazılı hakların (ihtira beratları hariç)elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 3. Telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri mucitleri ve bunların kanuni mirasçıları dışında kalan kimseler tarafından elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 4. Ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 5. Faaliyeti durdurulan bir işletmenin kısmen veya tamamen elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap elinler hariç) 70 inci maddenin birinci fıkrasının 1, 2, 4 ve 7 numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak dört yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkuller tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır. Yukarıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazançlarının her birinin 3.500.000.000 lirayı aşan kısmı vergiye tabidir. Bu fıkrada geçen "elden çıkırma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder. Faaliyetine devam eden ticari bir işletmenin kısmen veya tamamen satılmasından veya ticari işletmeye dahil amortismana tabi iktisadi kıymetlerle yukarıdaki bentlerde yazılı hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar ticari kazanç sayılır ve bunlara ticari kazanç hakkındaki hükümler uygulanır. Vergilendirilmeyecek değer artışı kazançları E) Aşağıda yazılı hallerde değer artışı kazancı hesaplanmaz ve vergilendirilmez: 1. Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü halinde, kanuni mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin kayıtlı değerleri ile (bilanço esasına göre defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün halinde)aynen devir alınması, 2. Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifiyle bütün halinde devrolunması, devralan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan özsermayesi tutarında ortaklık payı alınması (Bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.) 3. Kollektif ve adi komandit şirketlerin bu fıkranın 2 numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde nevi değiştirerek sermaye şirketi haline dönüşmesi (Kollektif ve adi komandit şirketlerin şekil değiştirerek anonim şirket haline dönüşmesi halinde şekil değiştiren kollektif ve adi komandit şirketlerin ortaklarının anonim şirketteki ortaklık paylarını gösteren hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.) Safi değer artışı F) Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur. Hasılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur. Maliyet bedelinin mükelleflerce tespit edilememesi halinde maliyet bedeli yerine; Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek bedel, kazancı bilanço veya işletme hesabı esasına göre tespit edilen işletmelerde ise son bilançoda veya envanter kayıtlarında gösterilen değer esas alınır. İşletmeye dahil amortismana tabi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde, iktisadi kıymetlerin maliyet bedeli yerine, amortismanlar düşüldükten sonra kalan net değeri esas alınır. Menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında, iktisap bedelinin tevsik edilememesi halinde, iktisap tarihindeki rayiç bedel iktisap bedeli olarak kabul edilir. Aynı yıl içinde birden fazla menkul kıymet alınıp satılması halinde, bunların kazancı birlikte hesaplanır. Alım satımın birinden doğan zarar, diğerinin karından mahsup edilir. Dar mükelleflerin (kurumlar dahil), yabancı sermaye mevzuatına göre ilgili mercilerden izin almak suretiyle, Türkiye'ye bizzat getirdikleri nakdi veya ayni sermaye karşılığında iktisap ettikleri menkul kıymetler ile iştirak hisselerini elden çıkarmalarından doğan değer artışı kazançlarının hesabında, kur farkından doğan kazançlar dikkate alınmaz. Şu kadar ki bu mükelleflerin Türkiye'de elde ettikleri kazançların münhasıran bu menkul kıymet veya iştirak hisseleri dolayısıyla elde edilen menkul sermaye iratlarından ve bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazançlarından ibaret olması şarttır. Bu mükelleflerin, Türkiye'de menkul kıymet alım satımıyla devamlı olarak uğraşmaları halinde, kur farkından doğan kazançlar da ticari kazancın hesabında dikkate alınır. Kur farkından doğan kazançların hesabında, menkul kıymet veya iştirak hisselerinin iktisabına tahsis edilen yabancı sermayenin, bu kıymet veya hisselerin iktisap tarihindeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı ile bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılması tarihindeki aynı miktar yabancı sermayenin T.C. Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı arasındaki fark esas alınır. Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. Menkul kıymetlerin elden çıkarılması halinde kazanç, yıl içinde elde edilen toplam gelirden, bu Kanunun 76 ncı maddesinde belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak kısmın düşülmesi suretiyle hesaplanabilir. Bu durumda iktisap bedeli endekslenmez. Değer artışı kazancının hesaplanmasında; 1998 yılı emlak vergisi beyanname verme süresinin bitmesinden önce iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılması halinde, bunların maliyet bedeli olarak 1998 yılı genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değeri esas alınır. 1/1/1999 tarihinden önce iktisap edilen ve menkul kıymetler borsasında işlem gören hisse senetlerinin bu tarihten sonra elden çıkarılması halinde bunların maliyet bedeli olarak, 1998 yılının son işlem gününde borsada oluşan ortalama fiyatı; 1/1/1999 tarihinden önce iktisap edilen menkul kıymet yatırım fonlarının katılma belgelerinin elden çıkarılmasında 1998 yılının son günündeki değeri esas alınabilir. Bu maddeye göre maliyet bedeli kabul edilen tutarlar endekslenmiş maliyet bedeli kabul edilir ve iktisap tarihinden; gayrimenkullerde 1998 yılı emlak vergisi beyanname verme süresi sonuna, hisse senetlerinde 1998 yılı sonuna kadar olan süre için yeniden endeksleme yapılmaz. Arızi kazançlar G) Vergiye tabi arızi kazançlar şunlardır: 1. Arızi olarak ticari muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere tavasuttan elde edilen kazançlar, 2. Ticari veya zirai bir işletmenin faaliyetiyle serbest meslek faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi, henüz başlanmamış olan böyle bir faaliyete hiç girişilmemesi, ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen hasılat, 3. Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık devri hakkının karşılığında alınan tazminatlar ile peştemallıklar (kiracıya ait tesisat ve malların tahliye ve devri sırasında kiralayan veya yeni kiracıya devrinden doğan kazançlar dahil), 4. Arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hasılat, 5. Gerçek usulde vergiye tabi mükelleflerin terk ettikleri işleriyle ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil), 6. Dar mükellefiyete tabi olanların 45 inci maddede yazılı işleri arızi olarak yapmalarından elde ettikleri kazançlar, Yukarıda yazılı kazançların 1-4 numaralı bentlerde yazılı olanların (henüz başlamamış olan ticari, zirai veya mesleki bir faaliyete hiç girişilmemesi ile ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen kazançlar hariç) 3.500.000.000 lirayı aşan kısmı, diğerlerinde tamamı vergiye tabidir. Bu fıkrada geçen hasılat deyimi, alınan para ve ayınlarla diğer suretlerle elde edilen ve para ile temsil edilebilen menfaatleri ifade eder. Arızi kazançların safi miktarı aşağıdaki şekilde tespit olunur: 1. Bu fıkranın 1 numaralı bendinde yazılı işlerde satış bedelinden, maliyet bedeli ve satış dolayısıyla yapılan giderler indirilir, 2. Bu fıkranın 2, 3, 4 ve 5 numaralı bentlerinde yazılı işlerde elde edilen hasılattan tevsik edilmek kaydıyla yapılan giderler indirilir. 3. Bu fıkranın 6 numaralı bendinde yazılı işlerde, 45 inci madde hükümleri uygulanır. H) Bu Kanunun geçici 47 nci maddesi kapsamındaki değerler ile işlem ve bildirimlerden hareketle bunlara taraf olanlar da dahil olmak üzere herhangi bir vergi incelemesi ve tarhiyat (Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasının 7 numaralı bendi dahil) yapılamaz. Geçici Madde 57 – (Ek: 11/8/1999-4444/3 md.) 1999-2002 yılları gelirlerinin (ücretler hariç) vergilendirilmesinde bu Kanunun 103 üncü maddesindeki tarifenin mükerrer 123 üncü maddeye göre belirlenen gelir dilimlerine karşılık gelen vergi oranları beş puan artırılmak suretiyle uygulanır. Bu Kanunun mükerrer 120 nci maddesinin uygulanmasında bu hüküm dikkate alınmaz. Geçici Madde 58 – (Ek : 23/11/2000 -4605/5 md.) [158] 1) 1/1/2000 - 31/12/2001 tarihleri arasında, gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı, bu maddede belirtilen hayat standardı esasına tabidir. 2-a) Hayat standardı temel gösterge tutarı; - Birinci sınıf tacirler için 3.500.000.000, -İkinci sınıf tacirler için 2.000.000.000, - Ticari kazancı basit usulde tespit edilenlerden, geçici 44 üncü madde hükmü uyarınca beyan edilecek ticari kazancın azami tutarının belirlenmesinde esas alınacak derecelerden; 1. dereceye intibak ettirilmiş olanlar için 1.000.000.000, 2. dereceye intibak ettirilmiş olanlar için 650.000.000, 3. dereceye intibak ettirilmiş olanlar için 300.000.000, - Serbest meslek erbabı için 3.200.000.000, Liradır. b)Ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının zarar beyanı da dahil olmak üzere, bu faaliyetleri ile ilgili olarak beyan edecekleri kazançları, temel gösterge tutarlarına hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilavelerin yapılması suretiyle bulunacak tutardan düşük olduğu takdirde, bu maddeye göre belirlenen tutar, vergi tarhına esas gelirin hesaplamasında ilgili kazanç tutarı olarak dikkate alınır. Ticari kazancı basit usulde tespit olunanlar için hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilave tutarlar dikkate alınmaz. c) Bir mükellefin aynı yılda ticari ve mesleki faaliyette bulunması halinde, temel gösterge tutarı her bir kazanç için ayrı ayrı uygulanır. Aynı veya ayrı neviden birden fazla işyerinde ticari faaliyette bulunan mükellefin temel gösterge tutarına, birden sonraki her bir işyeri için temel gösterge tutarının % 50’si oranında ilave yapılır. Ticari faaliyette bulunan adi ortaklıklar ile kollektif şirketlerde ortakların, komandit şirketlerde komandite ortakların bu ortaklık veya şirkete ilişkin temel gösterge tutarı; ortakların birisi için temel gösterge tutarı, diğer ortakların her biri için temel gösterge tutarının %50’si dikkate alınmak suretiyle tespit edilen toplam tutarın, ortaklık ve şirket mukavelelerinde yazılı hisse oranlarında, hisse oranları belli edilmemiş ise her ortağa eşit olarak ortak sayısına bölünmek suretiyle uygulanır. Bu maddenin uygulanmasında, adi ortaklıklara, kollektif, adi ve eshamlı komandit şirketlere ait işyerlerinin her biri, ortaklar bakımından ayrı ayrı işyeri hükmündedir. Bu maddenin uygulanmasında, komanditer ortaklar dikkate alınmaz. d) Bu fıkranın (a) ve (c) bentlerinde yer alan temel gösterge tutarları; 3030 sayılı Kanun uyarınca büyükşehir belediyesi olan illerin, büyükşehir belediye sınırları içinde faaliyette bulunan mükellefler için % 25 oranında artırılarak, kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyette bulunan mükelleflerde ise, % 50 oranında indirilerek dikkate alınır. e) Bu fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerinde yer alan temel gösterge tutarları; faaliyetin ifa edildiği yöreler itibariyle altın imalatı ve/veya altın ticareti ile uğraşanlar için %50 oranında artırılarak uygulanır. f) İlk defa işe başlayan mükellefler için işe başlanılan ve izleyen yılda hayat standardı esası uygulanmaz. Bu bent hükmünün uygulanmasında aynı işin mükellefin eş ve çocukları ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından yapılması hali ilk defa işe başlama sayılmaz. g) İşi bırakan mükellefler için faaliyette bulunulan süreler gözönünde tutulur. h) Hayat standardı gösterge tutarları aşağıdaki gibidir. Hayat Standardı Göstergeleri İlave Edilcek Tutar (TL.) 1. Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait özel binek otomobillerinin her biri için (işletmelerinde kayıtlı olanlar dahil); a) Silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olanlarda 450.000.000 b) Silindir hacmi 1601 (dahil) cc’den 2000 (dahil) cc’ye kadar olanlarda 700.000.000 c) Silindir hacmi 2001 (dahil) cc’den fazla olanlarda 1.200.000.000 2. Mülkiyeti mükellefin kendisi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait ve bunlar tarafından bizzat kullanılan birden fazla binalardan (Bağımsız bölümler, katlar, sayfiye ve dinlenme evleri dahil) her biri için; Yıllık emsal kira bedelinin % 25’i 3. Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait (işletmeye kayıtlı olanlar dahil) her bir; a) Hava taşıtı, yat, kotra, sürat teknesi için 4.600.000.000 b) On beygir gücü üstünde motorlu diğer özel tekneler için 900.000.000 4. Özel hizmetlerde devamlı ve ücret karşılığı çalıştırılan; a) şoför, mürebbiye, aşçı, hizmetçi, bahçıvan ve benzerlerinin her biri için 900.000.000 b) Kaptan, pilot ve benzerlerinin her biri için 4.600.000.000 5. Mükellefin kendisine, eşine, çocuklarına ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilere ait her bir yarış atı için (taylar dahil), 1.200.000.000 6. Turistik amaçlı yurt dışı seyahatlerde, seyahate katılan mükellefin kendisi, eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerden her birinin her seyahati için, 900.000.000 Mükellefin eşinin veya çocuklarının hayat standardı esasına tabi faaliyetinin bulunması dur umunda, hayat standardı göstergeleri sadece bunların kazançlarının tespitinde dikkate alınır. Hayat standardı gösterge tutarları, kalkınmada öncelikli yörelerde %50 oranında indirilerek dikkate alınır. i)Bu madde, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde işin devam ettiği yıllar ve bu yıllar için geçerli olan gösterge tutarları gözönüne alınarak topluca uygulanır. j) 11 ve daha yukarı yaşta olan bir taşıtla münhasıran nakliyecilik faaliyetinde bulunan mükellefler hakkında, faaliyetin ifa edildiği yöreler itibariyle hayat standardı temel gösterge tutarı, % 50 oranında indirilerek dikkate alınır. Bir araçla nakliyecilik yapan mükelleflerde aracın yaşına ve ortaklık olarak faaliyette bulunup bulunmadığına bakılmaksızın hayat standardı temel gösterge tutarı bir defa dikkate alınır. k) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 16/1/2003 tarihli ve E.:2001/36, K.:2003/3 sayılı Kararı ile) 3) Noter vekilleri, geçici yetkili noter yardımcıları, ruhsatlı dava vekilleri, ebeler, sünnetçiler, sağlık memurları, arzuhalciler ve mesleklerinin ifası yüksek tahsili icap ettirmeyen benzeri serbest meslek erbabından Maliye Bakanlığınca tayin edilecek olanlar ile belediye teşkilatı bulunmayan köylerde (belediyelerin mücavir alanları hariç) işyeri bulunan basit usule tabi mükellefler hakkında hayat standardı esası uygulanmaz. 4) Hayat standardı temel ve ilave göstergeler tutarları, faaliyette bulunulan yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle tespit edilir. Bu şekilde hesaplanan tutarların % 5’ini aşmayan kesirleri dikkate alınmaz. Bakanlar Kurulu, bu surette tespit edilen tutarları % 50 fazlasına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye yetkilidir. 5) Mükellefler; kendilerine, eşlerine ve çocuklarına ait ve üzerinden (…) [159] vergisi ödenen gelirleri (hamiline yazılı menkul kıymetlerden elde edilen gelirler hariç) ile kendilerine ve eşlerine ait emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı bulunduğunu belgelendirdikleri takdirde, bu gelirler, hayat standardı esasına göre kazancın tespitinde izah nedeni gelir olarak kabul edilir. İzah nedeni gelirler öncelikle mükelleflerin kendilerine ait beyanları için esas alınır. Arta kalan bir tutarın olması halinde eşler ve çocuklar, sadece arta kalan tutarı kendi beyanlarında izah nedeni gelir olarak dikkate alırlar. 6) 88 inci maddeye göre yapılacak zarar mahsubu, 89 uncu maddeye göre yapılacak indirimler ve yatırım indirimi istisnası dahil istisnaların uygulanması, yalnızca bu madde gereğince tespit edilecek geliri aşan gelir kısmı için mümkündür. 7) Bu maddeye göre yapılacak tarhiyata itiraz, tahakkuk eden verginin tahsilini durdurmaz. Ancak, Danıştay ve vergi mahkemelerince bu davalar öncelikle ele alınır ve dosyanın tekemmül ettiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde karara bağlanır. 8) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usuller Maliye Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 59- (Ek:10/11/2001-4710/1 md.) 31.12.2007 tarihine kadar, 26.7.2001-31.12.2005 tarihleri arasında ihraç edilen Devlet tahvilleri ve Hazine bonolarının faiz gelirleri ve elden çıkarılmasından sağlanan diğer kazançlar toplamının; 2001 yılında 50 Milyar lirası, 2002 ve izleyen yıllarda bu tutarın veya arttırılmış tutarın her yıl için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmasıyla bulunacak tutar gelir vergisinden müstesnadır. Bu istisnadan yararlananlar, mükerrer 80 inci ve geçici 56 ncı maddelerde yer alan istisnalardan ayrıca yararlanamaz. [160] Ticari işletmelere ait olan bu tür gelirler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz . Geçici Madde 60- (Ek: 12/6/2002-4761/3 md.) Mevcut veya yeni kurulacak olan sermaye şirketlerine, aynî veya nakdî sermaye olarak konulan değerlerden hareketle; herhangi bir vergi incelemesi ve tarhiyat (Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (7) numaralı bendi dahil) yapılamaz. Bu hükmün uygulanabilmesi için 31.12.2002 tarihine kadar; mevcut sermaye şirketlerinde sermaye artırımı işlemlerinin, yeni kurulacak şirketlerde şirket kuruluşunun tamamlanması ve sermaye olarak konan değerlerin şirket aktifine girmiş olması şarttır. Geçici Madde 61- (Ek: 9/4/2003-4842/17 md.) Bu maddenin yürürlük tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlarla ilgili yatırım harcamalarına (teşvik belgelerine bu tarihten sonra ilave edilen iktisadî kıymetler için yapılan harcamalar hariç), yatırım indirimi uygulamasına ilişkin olarak Gelir Vergisi Kanununun bu tarihten önce yürürlükte bulunan hükümleri uygulanır. Yukarıda belirtilen şekilde yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançlar ile bu maddenin yürürlük tarihinden önce gerçekleşen yatırımlar üzerinden hesaplanan ve kazancın yetersiz olması nedeniyle sonraki dönemlere devreden yatırım indiriminden yararlanan kazançlar üzerinden dağıtılsın, dağıtılmasın %19,8 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılır. İsteyen mükellefler, bu maddenin yürürlük tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında bu tarihten itibaren yaptıkları harcamaları (öngörülen harcamalar kapsamında daha önce yatırım indirimi istisnasından yararlanmış harcamalar hariç) için bu Kanunun 19 uncu maddesinde yer alan hükümler çerçevesinde yatırım indirimi istisnasından yararlanabilirler. Bunun için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyannamenin verileceği tarihe kadar bağlı bulunulan vergi dairesine bir bildirimde bulunulması ve tercihin, alınmış olan yatırım teşvik belgelerinin tamamı için yapılması şarttır. Geçici Madde 62- (Ek: 9/4/2003-4842/17 md.) 1. Kurumlar vergisi mükelleflerinin; a) 31.12.1998 veya daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde ettikleri kazançlarının, b) (a) bendi kapsamı dışında kalan ve 31.12.2002 veya daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen, kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlarının, c) Geçici 61 inci madde kapsamında tevkifata tâbi tutulmuş kazançlarının, Dağıtımı halinde 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılmaz. 2. Gerçek kişilerce (1) numaralı fıkranın (a) bendi kapsamında elde edilen kâr payları gelir vergisinden müstesnadır. 3. Gerçek kişilerce (1) numaralı fıkranın (b) ve (c) bendi kapsamında elde edilen kâr paylarının net tutarına elde edilen kâr payının 1/9’u eklendikten sonra, bulunan tutarın yarısı vergiye tâbi gelir olarak dikkate alınır. Bu gelirler ile ilgili olarak yıllık beyanname verilmesi halinde, beyannameye intikal ettirilen tutarın 1/5'i beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. 4. Kurumlar vergisi mükelleflerinin doğrudan veya iştirakleri aracılığıyla, bu maddenin (1) numaralı fıkrasında belirtilen nitelikte kâr payı elde etmeleri halinde, bu kâr paylarının dağıtımı ve kâr payı elde eden gerçek kişilerce bu kâr paylarının beyanı ile ilgili olarak (1), (2) ve (3) numaralı fıkra hükümleri uygulanır. 5. Bu madde kapsamındaki kâr payları için 22 nci madde hükümleri uygulanmaz. Geçici Madde 63- (Ek: 9/4/2003-4842/17 md.) 1. İşlenmiş altın ticareti ve imalatı ile iştigal eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil) 4811 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine istinaden bildirimde bulunmayanların 31.12.2002 tarihi itibariyle defter kayıtlarında yer alan altın maliyet bedelleri, İstanbul Altın Borsasının aynı tarihteki (aynı tarihte işlem görmemesi halinde bu tarihten önceki son işlem günündeki) has altın kapanış fiyatından düşük olamaz. Maliyet bedelinin bu fiyattan düşük olması halinde aradaki fark altın satış kârı addolunur ve 2002 yılı kazancına eklenerek bu Kanunun yayımını izleyen ikinci ayın sonuna kadar beyan edilir ve tahakkuk eden vergi aynı sürede ödenir. 2. Kıymetli maden ve ziynet eşyası imalatı ve ticareti faaliyetinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil) işletmelerinde mevcut olup kayıtlarında yer almayan kıymetli maden (altın, platin ve gümüş) ve kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci gibi ) ile bunlardan mamûl ziynet eşyasını 4811 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında belirtilen şekilde bildirmeleri halinde aynı Kanunun 13 üncü maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre vergi öderler. Geçici Madde 64- (Ek: 9/4/2003-4842/17 md.) 31.12.2007 tarihine kadar sporculara ücret olarak yapılan ödemeler gelir vergisinden müstesnadır. Bu ücretler üzerinden % 15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılır. Bu istisnanın tevkif yoluyla ödenen gelir vergisine şümulü yoktur. Bakanlar Kurulu % 15 oranını % 25 oranına kadar artırmaya veya kanunî oranına kadar indirmeye yetkilidir. Geçici Madde 65- (Ek: 17/12/2003-5024/8 md.) Geçici 61 inci madde kapsamında yatırım indirimi istisnası uygulamasını seçmiş olan mükellefler, bu tercihlerini bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra verilmesi gereken ilk geçici vergi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar bağlı bulundukları vergi dairesine bildirimde bulunmak suretiyle değiştirebilirler. Bu şekilde tercihlerini değiştiren mükellefler, 24.4.2003 tarihinden itibaren yaptıkları harcamalar (öngörülen harcamalar kapsamında daha önce yatırım indirimi istisnasından yararlanmış harcamalar hariç) için 19 uncu maddede yer alan hükümler çerçevesinde yatırım indirimi istisnasından yararlanabilirler. Tercihlerini değiştirmeyen mükellefler ise, yatırım indirimi istisna tutarlarının tespitinde, enflasyon düzeltmesi uygulaması sonucu yatırım indiriminden yararlanan iktisadî kıymetlerle ilgili olarak oluşan düzeltme farklarını dikkate alamazlar. 19 uncu madde kapsamında yatırım indirimi istisnası tutarlarının tespitinde 1.1.2004 tarihine kadar yapılan harcama tutarları düzeltilmiş değerleri ile dikkate alınmaz. Geçici Madde 66- (Ek: 10/11/2004-5255/12 md.) İzmir Universiade Oyunları Hazırlık ve Düzenleme Kuruluna yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilir. Geçici Madde 67- (Ek: 30/12/2004-5281/ 30 md.) [161] 1) Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla; a) Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının alış ve satış bedelleri arasındaki fark, b) Alımına aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası halinde alış bedeli ile itfa bedeli arasındaki fark, c) Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleri dönemsel getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı olmayan), d) (Ek: 22/12/2005-5436/14 md.) Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan gelirler, Üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar. (Ek cümle: 27/6/2006-5527/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2006/119, K.: 2009/145 sayılı Kararı ile . ; Yeniden düzenleme: 23/7/2010-6009/4 md.) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki mükellefler ile münhasıran menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı getirileri ile değer artışı kazançları elde etmek ve bunlara bağlı hakları kullanmak amacıyla faaliyette bulunan mükelleflerden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları ve yatırım ortaklıklarıyla benzer nitelikte olduğu Maliye Bakanlığınca belirlenenler için bu oran % 0 olarak uygulanır. [162] (Değişik ikinci paragraf: 22/12/2005-5436/14 md.) Aynı menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracından değişik tarihlerde alımlar yapıldıktan sonra bunların bir kısmının elden çıkarılması halinde, ilk giren ilk çıkar yöntemi kullanılmak suretiyle, tevkifat matrahının tespitinde dikkate alınacak alış bedeli belirlenir. Bir menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracının alımından önce elden çıkarılması halinde, elden çıkarılma tarihinden sonra yapılan ilk alım işlemi esas alınarak üzerinden tevkifat yapılacak tutar tespit edilir. Aynı gün içerisindeki işlemlerde ağırlıklı ortalama yöntemi kullanılabilir. Alış ve satış işlemleri dolayısıyla ödenen komisyonlar ile Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi tevkifat matrahının tespitinde dikkate alınır. Üç aylık dönem içerisinde aynı türden menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı ile ilgili olarak birden fazla alım satım işlemi yapılması halinde tevkifatın gerçekleştirilmesinde bu işlemler tek bir işlem olarak dikkate alınır. Aynı türden menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı alım satımından doğan zararlar takvim yılı aşılmamak kaydıyla izleyen dönemlerin tevkifat matrahından mahsup edilir. Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracının alış ve satış bedeli olarak işlem tarihindeki Yeni Türk Lirası karşılıkları esas alınarak tevkifat matrahı tespit edilir. Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracının yabancı bir para cinsinden ihraç edilmiş olması halinde ise tevkifat matrahının tespitinde kur farkı dikkate alınmaz. Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı sahibinin, bu kıymetleri başka bir banka veya aracı kuruma aktarması halinde, söz konusu menkul kıymetlerin alış bedeli ve alış tarihi aktarma yapılan kuruma bildirilir. Aktarmanın başka bir kişi veya kurum adına yapılması halinde, alış bedeli ve alış tarihinin ilgili banka veya aracı kuruma bildirilmesinin yanı sıra işlem Maliye Bakanlığına da bildirilir. Bu bildirimler, başka bir kişi veya kurum adına naklin aynı banka veya aracı kurumun bünyesinde gerçekleştirilmesi veya kıymetin sahibi tarafından fiziken teslim alınması halinde de yapılır. Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracının fiziken bir banka veya aracı kuruma teslim edilmesi halinde alış bedeli olarak, tevsik edilmesi kaydıyla, kıymet sahibinin beyanı esas alınır ve yapılan işlem Maliye Bakanlığına bildirilir. (Değişik altıncı paragraf: 27/6/2006-5527/1 md.) Hazine ve 4749 sayılı Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerin alım satımı, itfası sırasında elde edilen getirileri ile bunların dönemsel getirilerinin tahsilinde, tam mükellef kurumlara ait olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri ile sürekli olarak portföyünün en az % 51'i İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkarılmasında ve hisse senetleri kâr paylarının hisse sahipleri adına tahsilinde bu fıkra hükümleri uygulanmaz. Tam mükellef kurumlara ait olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen gelirler için, Gelir Vergisi Kanununun Mükerrer 80 inci madde hükümleri uygulanmaz. [163] Bu fıkra kapsamında yapılan tevkifat tutarları, verilecek muhtasar beyannameye dahil edilmez. Banka ve aracı kurumlar, tevkif ettikleri vergileri şekli ve muhteviyatı Maliye Bakanlığınca belirlenecek bir beyanname ile tevkifat dönemini izleyen ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar bağlı oldukları vergi dairesine beyan eder ve yirmialtıncı günü akşamına kadar öderler. [164] (Ek paragraf: 22/12/2005-5436/14 md .) Bu maddenin uygulaması bakımından banka veya aracı kurumlar (işleme taraf olanlar) kendilerinde bulunan veya ulaştırılan bilgi ve belgeler kapsamında tarhiyattan sorumlu tutulurlar. Bilgilerin eksik veya yanlış olması nedeniyle eksik beyan edilen kısım için bildirimi yapan adına gerekli tarhiyat yapılır. 2) Bu Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından (Hazine ve 4749 sayılı Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler hariç), ödemeyi yapanlarca, banka veya aracı kurumlara veya bunlar aracılığıyla diğer gerçek ve tüzel kişilere ödenenler hariç, % 15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bankalara veya aracı kurumlara alış bedeli tevsik edilmeksizin teslim edilmiş olan menkul kıymetlerin gelirlerinin ödenmesinde ise ödeme banka veya aracı kurumlar aracılığıyla yapılsa dahi tevkifat yapılır. Menkul kıymetin bir banka veya aracı kurum aracılığıyla alınmış olması halinde tevkifatta, bu işlemdeki itfa bedeli ile alış bedeli arasındaki fark esas alınır. Bu iratlar üzerinden 94 üncü madde veya Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. [165] 3) Bankalar ile aracı kurumlar, bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracını (hisse senetleri ile (1) numaralı fıkranın altıncı paragrafında belirtilen menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçları hariç) (1) numaralı fıkra kapsamında tevkifata tâbi tutulmaksızın almaları halinde, kendilerine satış yapanlar adına satış bedeli ile alış bedeli arasındaki fark üzerinden % 15 oranında tevkifat yaparlar. Menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracının daha önce bir banka veya aracı kurumdan alınmamış olması halinde, tevkifatın yapılmasında alış bedeli yerine ihraç bedeli esas alınır. Tevkif edilen vergiler (1) numaralı fıkra kapsamında verilecek beyannameye dahil edilmek suretiyle beyan edilir ve ödenir. 4) (Değişik: 22/12/2005-5436/14 md .) Bankalar arası mevduat ile aracı kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait paralarına yürütülen faizler hariç olmak üzere, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratlarından ödemeyi yapanlarca %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında yapılan tevkifat tutarları 98 inci ve 119 uncu maddelerde belirtilen sürelerde beyan edilir ve ödenir. Bu iratlar üzerinden 94 üncü madde veya Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. 5) Gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmaması (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca yapılacak tevkifatı etkilemez. (Diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümlerinin açık olarak kesinti suretiyle ödenen vergileri de kapsama almadığı durumlar dahil). Şu kadar ki, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (p) bentleri kapsamına giren kurumlar ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan borsa yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat yapılmaz. [166] [167] [168] 6) Bu maddenin (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkralarında belirtilen tevkifat oranlarını yabancı para cinsinde ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan getiriler ile döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen kâr payı ve faiz gelirleri için ayrı ayrı veya birlikte %40’a kadar artırmaya veya kanunî oranına kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. [169] [170] [171] 7) (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca tevkifata tâbi tutulan kazançlar için gerçek kişilerce yıllık veya münferit beyanname verilmez. Diğer gelirler dolayısıyla verilecek yıllık beyannameye bu gelirler dahil edilmez. (Ek cümle: 27/6/2006-5527/1 md.) Söz konusu fıkra hükümleri uyarınca tevkifata tâbi tutulsun tutulmasın dar mükellef gerçek kişi veya kurumlarca Hazine, 4749 sayılı Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri ve tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan kazanç ve iratlar için münferit veya özel beyanname verilmez. Ticarî faaliyet kapsamında elde edilen gelirler ticarî kazanç hükümleri çerçevesinde kazancın tespitinde dikkate alınır ve tevkif suretiyle ödenmiş olan vergiler, 94 üncü madde kapsamında tevkif edilen vergilerin tâbi olduğu hükümler çerçevesinde tevkifata tâbi kazançların beyan edildiği beyannamelerde hesaplanan vergiden mahsup edilir. Şu kadar ki, (2) ve (3) numaralı fıkralar kapsamında tevkif suretiyle ödenen verginin, işlemden doğan kazancın tâbi olduğu tevkifat oranı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı aşan kısmı yıllık beyannamede hesaplanan vergiden mahsup edilmez. [172] [173] 8) Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatırım fonları (borsa yatırım fonları ile konut finansman fonları ve varlık finansman fonları dahil) ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının Kurumlar Vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançları, dağıtılsın veya dağıtılmasın % 15 oranında vergi tevkifatına tâbi tutulur. Bu kazançlar üzerinden 94 üncü madde uyarınca ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu fon veya ortaklıklarının katılma belgelerinin ilgili fona iadesinden elde edilen gelirler ile hisse senetlerinin alım satımından elde edilen kazançlar için yıllık beyanname verilmez. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez. Ticarî işletmeye dahil olan bu nitelikteki gelirler, bu fıkra kapsamı dışındadır. [174] 9) Bu maddenin yürürlük tarihinden önce ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin elde tutulması veya elden çıkarılması suretiyle sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde bu madde hükümleri uygulanmaz. Bu gelirlerin vergilendirilmesinde, 31.12.2005 tarihi itibarıyla geçerli olan hükümler uygulanır. [175] 10) Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce iktisap edilmiş olan menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından veya elde tutulma sürecinde elde edilen gelirler için bu madde hükümleri uygulanmaz. Bu gelirlerin vergilendirilmesinde 31.12.2005 tarihi itibarıyla geçerli olan hükümler uygulanır. 175 11) (Ek: 22/12/2005-5436/14 md .) Dar mükellefler de dahil olmak üzere, bu madde kapsamında tevkifata tâbi tutulan ve yıllık veya münferit beyanname ile beyan edilmeyeceği belirtilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançları için takvim yılı itibarıyla yıllık beyanname verilebilir. Beyan edilen gelirden, aynı türden menkul kıymetler için yıl içinde oluşan zararların tamamı mahsup edilebilir. Beyan edilen gelir üzerinden %15 oranında vergi hesaplanır. Hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif edilen vergiler mahsup edilir, mahsup edilemeyen tutar genel hükümler çerçevesinde red ve iade edilir. Şu kadar ki, mahsup edilemeyen zararlar izleyen takvim yıllarına devredilemez. 12) Bu maddede geçen, “banka” kavramı 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanunu kapsamında Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını “aracı kurum” kavramı ise 28.7.1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında Türkiye’de faaliyette bulunan aracı kurumları ifade eder. [176] 13) Bu maddede geçen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı ifadesi, özel bir belirleme yapılmadığı sürece Türkiye’de ihraç edilmiş ve Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmış ve/veya Türkiye’de kurulu menkul kıymet ve vadeli işlem ve opsiyon borsalarında işlem gören menkul kıymetler veya diğer sermaye piyasası araçları ile kayda alınmamış olsa veya menkul kıymet ve vadeli işlem borsalarında işlem görmese dahi Hazinece veya diğer kamu tüzel kişilerince ihraç edilecek her türlü menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracını ifade eder. Bankaların ve aracı kurumların taraf olduğu veya bunlar aracılığıyla yapılan; belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte, ekonomik veya finansal göstergeye dayalı olarak düzenlenenler de dahil olmak üzere, para veya sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma, satma, değiştirme hak ve/veya yükümlülüğünü veren vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile döviz, kıymetli madenler ve Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen diğer varlıklar üzerine yapılan kaldıraçlı işlemlere ilişkin sözleşmeler bu madde uygulamasında diğer sermaye piyasası aracı addolunur. [177] 14) (Değişik: 22/12/2005-5436/14 md .) Türkiye'de kurulu vadeli işlem ve opsiyon borsalarında 31/12/2008 tarihine kadar yapılan işlemlerden elde edilen kazançlar için (1) numaralı fıkrada belirtilen tevkifat oranı sıfır olarak uygulanır. Tam ve dar mükellef kurumların (Türkiye’de işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla faaliyette bulunmayanlar hariç) (…) [178] aralarında yaptıkları vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden doğan kazançları bakımından bu madde hükümleri uygulanmaz. Şu kadar ki, banka ve benzeri finans kurumları için Türkiye’de işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla faaliyette bulunma şartı aranmaz. [179] 15) (Ek: 22/12/2005-5436/14 md .) Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin 5281 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki (2) numaralı fıkrasında, Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonu olarak addolunmuş dar mükellefiyete tâbi yatırım fonlarının vergilendirilmeye ilişkin 31.12.2005 tarihindeki bu statüleri; a) 31.12.2005 tarihinden önce ihraç edilen menkul kıymetlerle (hisse senetleri hariç) sınırlı olmak üzere bu menkul kıymetlerin tamamı itfa edilinceye kadar, b) 31.12.2005 tarihinde portföylerinde bulunan hisse senetleri için ise bu menkul kıymetlerin bu tarihten sonra portföyden ilk çıkış tarihine kadar, Devam eder. 16) Bu madde kapsamına girmeyen ve 1.1 2006 tarihinden önce iktisap edilmiş olan menkul kıymetlerin elden çıkarılmasından sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde 31.12.2005 tarihi itibariyla geçerli olan hükümler uygulanır. 17) (Ek: 27/6/2006-5527/1 md.) Cumhurbaşkanı bu maddede yer alan oranları her bir sermaye piyasası aracı, ihraç edenler, ihraç veya iktisap tarihi, hesap türü, hesap açılış tarihi, kazanç ve irat türü ile bunların vadesi, elde tutulma süresi ve bunları elde edenler itibarıyla, yatırım fonlarının katılma belgelerinin fona iade edilmesinden veya diğer şekillerde elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar için fonun portföy yapısına göre, ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya %40’a kadar artırmaya yetkilidir. [180] [181] [182] [183] [184] [185] 18) (Değişik: 22/12/2005 - 5436/14 md.) Bu madde hükümlerinin uygulanmasına ilişkin esas ve usûlleri belirlemeye, vergiye tâbi işlemlere taraf veya aracı olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. 19) Bu madde hükümleri 31/12/2025 tarihine kadar uygulanır. (Ek cümle:11/11/2020-7256/19 md.) Cumhurbaşkanı bu fıkrada yer alan tarihi beş yıla kadar uzatmaya yetkilidir. [186] Geçici Madde 68- (Ek: 30/12/2004-5281/ 30 md.) (Değişik fıkra:11/11/2020-7256/20 md.) 31/12/2025 tarihine kadar, 10/7/1953 tarihli ve 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna göre lisans sahibi olan veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi tarafından organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılır. Ödemeyi yapanın 94 üncü madde kapsamında tevkifat yapma zorunluluğu bulunup bulunmamasının ve 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde düzenlenmiş olan istisnanın tevkif yoluyla ödenecek gelir vergisine etkisi yoktur. Lisans sahibi veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi aracılığıyla yapılan ücret ödemelerinde gelir vergisi tevkifatı lisans sahibi veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi tarafından yerine getirilir. Tevkif suretiyle vergilendirilmiş bulunan bu gelirler için yıllık beyanname verilmez. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez. Cumhurbaşkanı, % 20 oranını % 25 oranına kadar artırmaya veya kanunî oranına kadar indirmeye yetkilidir. [187] Geçici Madde 69 – (Ek: 30/3/2006-5479/3 md.) Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri; 31/12/2005 tarihi itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarları ile; a) 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için belge kapsamında 1/1/2006 tarihinden sonra yapacakları yatırımları, b) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 19 uncu maddesi kapsamında 1/1/2006 tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları, nedeniyle, 31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirimi istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (bu Kanunun geçici 61 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hüküm dâhil) çerçevesinde kazançlarından indirebilirler. (Ek cümleler: 23/7/2010-6009/5 md.; İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 9/2/2012 tarihli ve E.2010/93, K.2012/20 sayılı kararıyla) Kalan kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre vergi hesaplanır. [188] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 70 – (Ek: 30/3/2006-5479/3 md.) 2006 takvim yılına ilişkin olarak yapılmış ücret ödemeleri için bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar yapılmış olan gelir vergisi tevkifat tutarlarının 103 üncü maddede bu Kanunla yapılan değişiklik hükmü uyarınca hesaplanan vergiden fazla olması halinde, fark vergi tutarı terkin edilir, tahsil edilmişse mükelleflerin sonraki dönemlerde ödeyecekleri gelir vergisinden mahsup edilir. Eksik olması halinde ise bu fark, vergi sorumluları tarafından bu Kanunun yayımlanmasından sonra yapılacak ilk ücret ödemesinden kesilerek bu ödemenin ait olduğu döneme ilişkin muhtasar beyannamenin verilme ve ödeme süresi içinde topluca (muhtasar beyanname verme yükümlülüğü olmayanlar hariç) verilecek ayrı bir beyanname ile beyan edilir ve ödenir. Bu beyanname için ayrıca damga vergisi hesaplanmaz. Anılan sürede düzeltilen söz konusu fark için gecikme faizi ve vergi cezası aranmaz; eksik tahakkuk etmiş olan verginin bu süre içinde tamamlanmaması halinde bu tarihte vergi ziyaı doğmuş olur. Bu hükmün uygulamasına ilişkin usûl ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 71 – (Ek: 28/3/2007-5615/11 md.) Bu Kanunun mükerrer 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin uygulanmasına ilişkin olarak, 70 inci maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde sayılan ve 1/1/2007 tarihinden önce iktisap edilmiş olan mal (gerçek usûlde vergilendirilen çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde dört yıllık süre esas alınır. Geçici Madde 72 – (Ek: 4/6/2008-5766/8 md.) [189] [190] [191] (1) 31/12/2028 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır. [192] a) Lig usulüne tabi spor dallarında; 1) En üst ligdekiler için % 20, [193] 2) En üst altı ligdekiler için % 10, 3) Diğer liglerdekiler için % 5, b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5. (2) (Değişik:5/12/2019-7194/21 md.) Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir. Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir. (3) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan ücret ve ücret sayılan ödemelerin vergilendirilmesinde 31/12/2007 tarihinde yürürlükte olan hükümler uygulanır. (4) (Değişik:27/12/2023-7491/13 md.) Cumhurbaşkanı birinci fıkrada yer alan oranları sıfıra kadar indirmeye, bir katına kadar artırmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Geçici Madde 73 – (Ek: 4/6/2008-5766/8 md.) [194] (1) 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki uygulanan ücretlerin vergilendirilmesinde, öncelikle Kanunun 32 nci maddesinde yer alan asgari geçim indirimi dikkate alınır. (2) Bu madde hükümlerinin uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 74 – (Ek: 4/6/2008-5766/8 md.) (1) 2/11/2007 tarihli ve 5706 sayılı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun uyarınca kurulan Ajansa yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı; gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilir. Geçici Madde 75 – (Ek: 18/2/2009-5838/8 md.) [195] 31/12/2023 tarihine kadar, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin, bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin; doktoralı olanlar ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı ve diğerleri için yüzde 80’i verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu süre içerisinde, anılan maddenin bu maddeye aykırı olan hükmü uygulanmaz. [196] Geçici Madde 76 – (Ek: 16/6/2009 – 5904/4 md.) 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 31/12/2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. [197] [198] [199] İstisna edilen bu kazançlar üzerinden 94 üncü madde kapsamında tevkifat yapılmaz. Münhasıran bu kazançlar için gelir vergisi mükelleflerince yıllık beyanname verilmez, bu kazançlar verilecek beyannamelere dahil edilmez. (Ek fıkra:27/12/2023-7491/14 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Geçici Madde 77 – (Ek: 16/6/2009 – 5904/4 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlerle ilgili olarak 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesi uyarınca işverenlerce işçiye ödenen işe başlatmama tazminatları, damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz. Anılan dönemlere ilişkin işe başlatmama tazminatı gelir vergisi tevkifatına tabi tutulan mükelleflerin; tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca tahsil edilen gelir vergisinin red ve iade işlemleri yapılır. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esası belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 78 – (Ek: 23/7/2010-6009/6 md.) 2010 takvim yılına ilişkin olarak yapılmış ücret ödemeleri için bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar yapılmış olan gelir vergisi tevkifat tutarlarının, 103 üncü maddede bu Kanunla yapılan değişiklik hükmü uyarınca hesaplanan vergiden fazla olması halinde, fark vergi tutarı terkin edilir, tahsil edilmişse mükelleflerin sonraki dönemlerde ödeyecekleri gelir vergisinden mahsup edilir, mahsup imkânının olmaması halinde ise red ve iade olunur. Eksik olması halinde ise bu fark, vergi sorumluları tarafından bu Kanunun yayımlanmasından sonra yapılacak ilk ücret ödemesinden kesilerek bu ödemenin ait olduğu döneme ilişkin muhtasar beyannamenin verilme ve ödeme süresi içinde topluca (muhtasar beyanname verme yükümlülüğü olmayanlar hariç) verilecek ayrı bir beyanname ile beyan edilir ve ödenir. Bu beyanname için ayrıca damga vergisi hesaplanmaz. Anılan sürede düzeltilen söz konusu fark için gecikme faizi ve vergi cezası aranmaz; eksik tahakkuk etmiş olan verginin bu süre içinde tamamlanmaması halinde bu tarihte vergi ziyaı doğmuş olur. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 79 – (Ek: 3/5/2012-6303/9 md.) Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Hakkında Kanuna göre kurulan Ajansa yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı; gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilir. Gelir vergisi stopajı teşviki: Geçici Madde 80 – (Ek: 31/5/2012-6322/12 md.) Cumhurbaşkanınca istatistiki bölge birimleri sınıflandırması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenen illerde yapılacak yatırımlar için Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31/12/2023 tarihine kadar gerçekleşen yatırımlarda teşvik belgelerinde öngörülen ve fiilen istihdam edilen işçilerin ücretlerinin sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin brüt tutarına tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan tarihten itibaren 10 yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir. [200] Birinci fıkraya istinaden terkin edilecek verginin hesabında, öncelikle 32 nci maddede yer alan asgari geçim indirimi dikkate alınır. Yatırımın tamamlanamaması veya teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması nedeniyle terkin edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından yararlanır. Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise kalan süre kadar devralan yararlanır. Bu madde kapsamındaki gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlananlar, diğer kanunlarda yer alan aynı mahiyetteki hükümlerden ayrıca yararlanamazlar. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Basit usulde vergilendirmeye geçişte sürelerin hesabı: Geçici Madde 81 – (Ek: 31/5/2012-6322/13 md.) 46 ncı maddenin altıncı ve yedinci fıkralarında yer alan şartların tespitine 1/1/2012 tarihinden itibaren başlanır. Geçici Madde 82 – (Ek: 13/6/2012-6327/10 md.) [201] 31/12/2027 tarihine kadar, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 253 üncü maddesi kapsamına giren bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75’ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilirler. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında projesi son beş yıl içinde desteklenmiş kurumlara iştirak sağlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran %100 olarak uygulanır. [202] Yıllık indirim tutarı 2.500.000 TL’yi aşamaz. İlgili yıl kazancından indirilemeyen kısım, izleyen yıllarda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır. İki tam yıl elde tutma şartının yerine getirilmemesi halinde, bireysel katılım yatırımcısı indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır. Bu maddeye göre zamanında alınamayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun doğduğu tarihi takip eden yılın başından itibaren başlar. Bireysel katılım yatırımcılarının vergi desteklerinden yararlanabilmesi için, birinci fıkrada belirtilen iştirak hisselerini iktisap etmeden önce Hazine ve Maliye Bakanlığına başvurarak bireysel katılım yatırımcısı lisansı almış olmaları ve lisans kapsamında ortaklık kurdukları kurumlar tarafından yapılacak faaliyetleri beyan etmeleri şarttır. Bireysel katılım yatırımcıları, iştirak ettikleri kurumun doğrudan veya dolaylı olarak ya da ayrı ayrı veya birlikte hâkim ortağı olamazlar. Bireysel katılım yatırımcısı; eşinin, kendisinin veya eşinin altsoyu ve üstsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımlarının ya da idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunan ya da nüfuzu altında bulunan kurumlara iştirak edemez. 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 253 üncü maddesi kapsamında vergi desteğinden yararlanması Hazine ve Maliye Bakanlığınca desteklenmeyen sektörlerde ve/veya faaliyetlerde yatırım yapıldığının tespit edilmesi, ortaklık paylarına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığınca getirilen şartlara uyulmaması, dördüncü fıkra kapsamında beyan edilen faaliyetlerde bulunulmaması ve beşinci fıkradaki hükme aykırı işlem tesis edilmesi durumunda üçüncü fıkra hükümleri uygulanır. İki yıllık süre şartının yerine getirilememesine neden olan mücbir sebep halleri ile uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Cumhurbaşkanı birinci fıkrada yer alan 31/12/2027 tarihini beş yıla kadar uzatmaya, bu madde kapsamında indirim oranını ve azami indirim tutarını %50’sine kadar artırmaya ve bu oran ve tutarları sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. [203] Geçici Madde 83 – (Ek: 31/10/2012-6358/17 md.) EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı; gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilir. Geçici Madde 84 – (Ek: 3/4/2013-6456/15 md.) Avrupa Birliği organlarıyla akdedilen ve usulüne göre yürürlüğe konulan anlaşmalar çerçevesinde proje karşılığı sağlanan hibeler, özel bir fon hesabında tutulur ve gelir olarak dikkate alınmaz. Söz konusu hibelerle gerçekleştirilecek projelere ilişkin olarak bu fondan yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider ve maliyet olarak dikkate alınmaz. Proje sonunda herhangi bir şekilde harcanmayan ve iade edilmeyen tutarın kalması hâlinde bu tutar gelir kaydedilir. Birinci fıkra çerçevesinde sağlanan hibelerle finanse edilen yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler üzerinden ve yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden, fon hesabından yapılan harcama tutarları ile sınırlı olmak üzere, 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (2) ve (3) numaralı bentleri ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri uyarınca vergi kesintisi yapılmaz. Geçici Madde 85 – (Ek: 21/5/2013-6486/13 md.) Gerçek veya tüzel kişilerce, 15/4/2013 tarihi itibarıyla sahip olunan ve yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile varlığı kanaat verici bir belgeyle ispat edilen taşınmazlar, 31/7/2013 tarihine kadar Türk Lirası cinsinden rayiç bedelle, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca faaliyette bulunan bankalara veya 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca faaliyette bulunan aracı kurumlara bildirilir ya da vergi dairelerine beyan edilir. [204] Birinci fıkrada sayılan kıymetler, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler tarafından beyan tarihini takip eden ay sonuna kadar kanuni defterlere kaydedilir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu madde hükümleri uyarınca kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı, sermayenin cüz’ü addolunur, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde ise vergilendirilmez. Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz. Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %2 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir. Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %2 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler. Bu fıkra ile üçüncü fıkraya göre ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez. Bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Ancak, diğer nedenlerle bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra başlayan 1/1/2013 tarihinden önceki dönemlere ilişkin vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları uyarınca gelir, kurumlar ve katma değer vergisi yönünden tespit edilen matrah farkından, bu madde kapsamında beyan edilen tutarlar, bu tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi koşuluyla mahsup edilerek tarhiyat yapılır. İndirimi reddedilen katma değer vergisine ilişkin mahsup edilecek matrah tutarı, indirimi reddedilen vergiye esas teşkil eden bedeldir. Şu kadar ki, indirimi reddedilen vergiye ilişkin bedelin tespit edilememesi hâlinde mahsup edilecek matrah tutarı, %18 katma değer vergisi oranı dikkate alınarak hesaplanır. Tahakkuk eden verginin vadesinde ödenmemesi veya bu maddede yer alan diğer şartların yerine getirilememesi nedeniyle mahsup imkânından yararlanılamaması, vergi aslının gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca takip ve tahsiline engel teşkil etmez. Tahsil edilmiş olan vergiler red ve iade edilmez. Bildirim ve beyana konu edilen varlıklarla ilgili olarak 213 sayılı Kanunun amortismanlara ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bu varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez. Bildirildiği veya beyan edildiği hâlde, 15/4/2013 tarihi itibarıyla yurt dışında bulunduğu kanaat verici belge ile tevsik edilemeyen para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar dolayısıyla beşinci fıkra hükmünden yararlanılamaz. Bildirim veya beyanın yapıldığı tarihi takip eden ay sonuna kadar Türkiye’ye getirilmeyen veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmeyen para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları dolayısıyla beşinci fıkra hükmünden yararlanılamaz. Tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların; a) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlara ilişkin iştirak hisselerinin satışından doğan kazançları, b) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlardan elde ettikleri iştirak kazançları, c) Yurt dışında bulunan iş yeri ve daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri ticari kazançları, 31/10/2013 tarihine kadar elde edilenler de dâhil olmak üzere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31/12/2013 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi kaydıyla gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır. Tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumların tasfiyesinden doğan kazançları, 31/12/2013 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması kaydıyla gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra bildirim veya beyanlara ilişkin düzeltme yapılamaz. İlgili kurum ve kuruluşlar, gerçek veya tüzel kişilerin bu madde uyarınca yapılacak işlemlere ilişkin taleplerini yerine getirmeye mecburdurlar. Bu maddede yer alan bildirim ve beyan sürelerini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu madde uyarınca verilmesi gereken beyannamelerin şekil, içerik ve ekleri ile verileceği yeri ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Bu maddenin uygulamasında kanaat verici belge: Devlet tarafından veya Devlet güvencesinde tutulan kayıt ve sicilleri; banka, banker, aracı kurumlar ve benzeri mali kurumlar ile posta idaresi, noter gibi kurum ve kuruluşların kayıt ve belgelerini, 213 sayılı Kanunun İkinci Kitabının Üçüncü Kısmında yer alan belgeler ve muadili belgeler ile bilgi değişiminde bulunulan yabancı ülkelerde yetkili makamlardan alınarak mahallindeki Türk elçilik ya da konsoloslukları, yoksa ilgili ülkenin Türk menfaatini koruyan aynı nitelikteki temsilcileri tarafından tasdik olunan belgeleri ifade eder. Geçici Madde 86- (Ek: 26/10/2016-6753/1 md.) 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin net ücretleri bu Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle 32 nci maddedeki esaslara göre sadece kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere 2016 yılı Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilir. Bu fıkrada geçen net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgari geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade eder. Bu Kanunun bu maddeye aykırı olan hükümleri 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık ayları için uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile mahsup şeklini ve dönemini belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 87- (Ek: 28/11/2017-7061/15 md.) 2017 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin net ücretleri bu Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle 32 nci maddedeki esaslara göre sadece kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere 2017 yılı Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile 2017 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilir. Bu fıkrada geçen net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgari geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade eder. Bu Kanunun bu maddeye aykırı olan hükümleri 2017 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık ayları için uygulanmaz. Bu maddenin yayımlandığı tarih itibarıyla birinci fıkrada yer alan dönemlere ilişkin olarak verilmiş olan muhtasar beyannamelerde beyan edilen ve birinci fıkra hükmü kapsamında ilave asgari geçim indirimi uygulanamaması nedeniyle çalışanlarca fazla ödenen vergiler, bunlara iade edilmek üzere, vergi sorumlularınca bu maddenin yayımı tarihinden sonra verilecek muhtasar beyannameler üzerinde hesaplanan vergiden mahsup edilmek suretiyle reddolunur. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile mahsup şeklini ve dönemini belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 88- (Ek: 29/3/2018-7104/18 md.) Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servislere ait ticari plakaların, bu maddenin yürürlük tarihinden önce elden çıkarılmasından doğan kazanç ve işlemlerle ilgili olarak vergi incelemeleri veya takdir işlemlerine istinaden herhangi bir vergi tarhiyatı yapılmaz, vergi cezası kesilmez, daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan ve kesilmiş cezalardan varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilir, tahakkuk eden tutarlar terkin edilir, tahsil edilen tutarlar red ve iade edilmez. Geçici Madde 89 - (Ek:18/1/2019-7162/4 md.) 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir. Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez. Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 90 – (Ek:17/7/2019-7186/2 md.) Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, bu maddedeki hükümler çerçevesinde, 31/12/2019 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilirler. [205] Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %1 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede öderler. Birinci fıkra kapsamına giren varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31/12/2019 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılır. 205 Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu madde hükümlerinden yararlanılır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilirler. Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/12/2019 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilir. Beyan edilen söz konusu varlıklar, 31/12/2019 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilir. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir. Bu fıkra kapsamında beyan edilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması hâlinde, sermaye artırım kararının beyan tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın beyan tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde hükümlerinden faydalanılabilir. Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %1 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir. 205 Bu madde kapsamında ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamaz ve başka bir vergiden mahsup edilemez. Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez. Bu madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi ve birinci fıkra uyarınca bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır. Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan süreleri, bitim tarihlerinden itibaren altı aya kadar uzatmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı, madde kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, bildirim ve beyanı ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin hususları, bildirim veya beyana esas değerlerin tespiti, bildirim ve beyanların şekli, içeriği ve ekleri ile yapılacağı yeri, maddenin uygulanmasında kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Geçici Madde 91- (Ek:5/12/2019-7194/22 md.) 1/1/2019-31/12/2019 tarihleri arasında elde edilen ücret gelirlerine, bu maddeyi ihdas eden Kanunla 103 üncü maddede yapılan değişiklik öncesi tarife uygulanır. Mükerrer 123 üncü maddeye bu maddeyi ihdas eden Kanunla eklenen 40/1 maddesi ile 68 inci maddede yer alan 5.500 Türk liralık kira tutarı hakkında, 2019 yılına ilişkin olarak 1/1/2020 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde yeniden değerleme yapılmaz. Geçici 72 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde ve ikinci fıkrasında bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, 1/11/2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanmış sporcu sözleşmeleri kapsamında yapılan ücret ödemelerine uygulanmaz. Daha önceki sözleşmeler kapsamında yapılan ücret ödemeleri için geçici 72 nci maddenin değişiklik öncesi hükümleri uygulanır. 1/11/2019 tarihinden önceki sözleşmelere ilişkin olarak 1/11/2019 tarihinden sonra yapılan süre uzatımı ve ücreti etkileyen değişiklikler bu kapsamda değildir. Geçici Madde 92- (Ek:14/10/2021-7338/11 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, çiftçilerin düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca, tahsil tarihinden itibaren aynı Kanunun 112 nci maddesinin (4) numaralı fıkrası hükmüne göre hesaplanacak faizi ile birlikte red ve iade edilir. Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak daha önce verilmiş ve kanun yolu tüketilmemiş kararlar uyarınca, taraflara tebliğ edilip edilmediğine bakılmaksızın işlem yapılmaz, idarece de açılmış davalar sürdürülmez, faiz, yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez, hükmedilmişse ödenmez. Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunanların iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 93 – (Ek:11/11/2020-7256/21 md.) [206] Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, bu maddedeki hükümler çerçevesinde, 30/6/2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilirler. Birinci fıkra kapsamına giren varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/6/2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılır. Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu madde hükümlerinden yararlanılır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilirler. Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30/6/2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilir. Bildirilen söz konusu varlıklar, 30/6/2021 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilir. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir. Bu fıkra kapsamında bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması hâlinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde hükümlerinden faydalanılabilir. Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez. Bu madde kapsamında bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaz. Bu hükümden faydalanılabilmesi için birinci fıkra uyarınca bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır. Cumhurbaşkanı, bu maddede yer alan süreleri, bitim tarihlerinden itibaren her defasında altı ayı geçmeyen süreler hâlinde bir yıla kadar uzatmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı, madde kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi ve bildirimi ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin hususları, bildirime esas değerlerin tespiti, bildirimin şekli, içeriği ve ekleri ile yapılacağı yeri, maddenin uygulanmasında kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Yürürlük maddeleri: Madde 125 – Bu Kanun 1 Ocak 1961 tarihinde yürürlüğe girer. Madde 126 – Bu Kanun hükümlerini Maliye Bakanı yürütür. 31/12/1960 TARİH VE 193 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER: 1 - 31/12/1982 tarih ve 2772 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri: Geçici Madde 1 – 1 inci madde ile değiştirilen 18 inci madde ve 2 nci madde ile değiştirilen 21 inci madde hükümleri,1982 yılına ait olup 1983 yılı Mart ayında beyan edilecek gelirler hakkında uygulanmaz. Geçici Madde 2 – 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 9 numaralı bendinde yer alan ve tam mükellef kurumlara ödenecek tahvilat faizlerinden tevkifat yapılmasına ilişkin hüküm 1/1/1983 tarihinden sonra ihraç olunan tahvillere ödenecek faizler hakkında uygulanır. Geçici Madde 3 – 11 inci madde ile değiştirilen 96 ncı madde hükmü, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce gider yazılmak suretiyle hesaben ödeme kapsamına giren ve tevkifata tabi tutulmamış bulunan ödemeler hakkında da uygulanır. Geçici Madde 4 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 31/12/1983 tarihine kadar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinin 2 ve 3 numaralı bentleri hükümleri uyarınca sermaye şirketine devrolunan ferdi işletmeler ile nevi değiştirmek suretiyle sermaye şirketi haline dönüşen kollektif ve adi komandit şirketlerin bilançoları 213 sayılı Vergi Usul Kanununun geçici 11 inci maddesinde belirlenen şartlar dahilinde ve anılan maddede yazılı emsaller esas alınmak suretiyle değerlemeye tabi tutulur.Bu değerleme dolayısıyla Türk Ticaret Kanununun değerlemeye ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bu şekilde sermaye şirketine devrolunan ferdi işletmenin sahip veya sahipleri ile sermaye şirketi haline dönüşen kollektif ve adi komandit şirketlerin ortaklarına değerlendirilmiş bulunan bilançolara göre hesaplanan öz sermaye tutarında ortaklık payı verilir. Yukarıdaki hükümlere göre devir veya nevi değiştirme halinde yahut bilançoları yeniden değerlemeye tabi tutulmuş bulunan ferdi işletmelerle kollektif ve adi komandit şirketlerin 31/12/1983 tarihine kadar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinin 2 ve 3 numaralı bent hükümlerine göre sermaye şirketine devrolunması veya nevi değiştirmeleri halinde, devralan veya nevi değiştirme suretiyle kurulan sermaye şirketlerinin bilançolarında yer alan aktif kıymetler, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun geçici 11 inci maddesinde Kurumlar Vergisi mükellefleri için belirlenen esaslara göre amortismana tabi tutulur. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun geçici 11 inci maddesi uyarınca bilançoları yeniden değerlemeye tabi tutulan ferdi işletmelerle kollektif ve adi komandit şirketlerin 31/12/1983 tarihinden sonra 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinin 2 ve 3 numaralı bent hükümlerine göre sermaye şirketine devrolunması veya nevi değiştirmeleri halinde, ferdi işletmelerin sahip veya sahipleriyle kollektif ve adi komandit şirketlerin ortaklarına yeniden değerleme katsayıları uygulanmamış bilançolarına göre hesaplanan öz sermayeleri tutarında ortaklık payı verilir. 31/12/1983 tarihinden sonra ferdi işletmeleri devralan veya nevi değiştirme suretiyle kurulan sermaye şirketlerinin bilançolarında yer alan aktif kıymetler yeniden değerlemeye tabi tutulmadan önceki değerleri üzerinden amortismana tabi tutulur. Bu şirketlerin bilançolarında gösterilen değer artış fonları ise, yeniden değerlemeye tabi tutulan aktif kıymetlerin satışı veya şirketlerin tasfiyesi halinde birikmiş amortismanlar gibi işleme tabi olur. Geçici Madde 5 – 1982 yılında gerçek usulde vergiye tabi ticari kazanç sahiplerinden 1/1/1983 tarihinde yürürlükte olan götürü usulde vergilendirilmenin genel ve özel şartlarını taşıyanlar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 50 nci maddesi hükmü dikkate alınmaksızın bir defaya mahsus olmak üzere götürü usulde vergilendirme usulünü seçebilirler. Geçici Madde 6 – 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa bu Kanunun 15 inci maddesi ile eklenen mükerrer 116 ncı maddesi hükmü ticari, zirai ve mesleki kazançlarından dolayı 1982 takvim yılında gerçek usulde vergilendirilen mükellefler hakkında da uygulanır. Şu kadarki 1983 yılında gerçek usulden götürü usule geçenler ile 15/4/1983 tarihine kadar faaliyetlerini terk edenler hakkında 1982 yılı ve 1/1/1983 - 15/4/1983 dönemi için mükerrer 116 ncı madde hükmü uygulanmaz. Geçici Madde 7 – 1475 sayılı İş Kanununa tabi olup da, 12/7/1975 ile 13/4/1980 tarihleri (bu tarihler dahil) arasında işten çıkan veya çıkarılan hizmet erbabına ödenen işten çıkma tazminatının her hizmet yılı için, günlük asgari ücretin 30 günlük tutarının 7,5 katını ve en fazla 24 yıllık tutarının aşmayan kısmı gelir vergisinden müstesna tutulur. İstisnanın hesaplanmasında yıl kesirleri tama iblağ olunur. Bu madde hükmünün uygulanmasında Vergi Usul Kanununda yer alan düzeltmeye ilişkin hükümler gözönünde bulundurulur. Bu maddeye dayanılarak mükellefler ve vergi sorumluları adına vergi tarh edilemez. 2 - 4/12/1985 tarih ve 3239 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – a) 193 sayılı Kanunun bu Kanunla değiştirilen 46 ncı maddesi hükmü uyarınca artırılan miktarlara göre yeni takdirler yapılıncaya kadar, takdir komisyonlarınca takdir edilen ve halen uygulanmakta olan her bir dereceye ait götürü ticaret ve serbest meslek kazançlarına, bu kazançların 1/3'ü oranında ilave yapılır. b) Bu Kanun ile Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesinin 8 numaralı bendine ilave edilen parantez içi hükümle götürü usulden yararlanmalarına imkan verilen ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mükellefiyetleri gerçek usulde tesis edilenler, 31/12/1985 tarihi itibariyle götürü usule tabi olmanın şartlarını taşımaları ve Ocak 1986 ayı içinde bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurmaları halinde, Gelir Vergisi Kanununun 50 inci maddesi hükmü dikkate alınmaksızın 1/1/1986 tarihinden itibaren götürü usulde teklif olunurlar. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, bu maddede yazılı başvuru süresini bir aya kadar uzatmaya yetkilidir. c) 1985 takvim yılı kazançlarına ilişkin olarak 1986 takvim yılı içinde kurumlar vergisi beyannamesi veren kurumların 1985 takvim yılında elde ettikleri ve iştirak kazançları istisnası kapsamına giren kazançları üzerinden % 10 gelir vergisi tevkifatı yapılır. Bu tevkifat kurumlar vergisi beyanname verme süresi içinde yapılır. d) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 86 ve 87 nci maddelerinin bu Kanun ile değiştirilen hükümleri,1985 takvim yılında elde edilen ve münhasıran ücretten ibaret olan gelirler hakkında da uygulanır. e) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla değişik mükerrer 116 ncı maddesi hükmü ticari, zirai ve mesleki kazançlarından dolayı 1985 yılında gerçek usulde vergilendirilen mükellefler hakkında da uygulanır. f) Gelir Vergisi Kanununun 24/12/1980 tarih ve 2361 sayılı ve 31/12/1981 tarih ve 2574 sayılı Kanunlarla değişik 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 1, 2, 3 ve 11 numaralı bentlerinde yazılı olan ve 1985 takvim yılı içinde elde edilen iratlar için, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 77 ve mükerrer 122 nci maddeleri hükümleri uygulanır. 3 - 3/12/1988 tarih ve 3505 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü,vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan vergiler ile bu tarih itibariyle ihtilaflı hale getirilmiş ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ve miktarı 500.000 lirayı aşmayan vergilerin % 30 fazlasıyla ve ihtilaf yaratmamak, yaratılmış ihtilaftan vazgeçmek kaydıyla 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, ödenen bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce her bir vergi türü,vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan gecikme zammı,gecikme faizi ve vergi cezalarının % 30'unun 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. 4 - 15/12/1989 tarih ve 3689 sayılı Kanunun Geçici Maddesi : Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı,yıllık beyanameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte tamamen ödenmesi ve ihtilaf yaratılmaması,yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ihtilaflı olan ya da dava açma süresi henüz geçmemiş bulunan ikmalen, re'sen ya da idarece tarh edilen ve her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı,gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde ve ihtilaf yaratılmaması, yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu fıkra kapsamına giren gecikme faizinin hesaplanmasında tarhiyatın tahakkuk tarihi, dava açma süresinin bitim tarihi olarak dikkate alınır. Bu Kanunun uygulanmasında;3505 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile değişik 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesi gereğince asıl addolunan ve her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı, yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde ise 25.000.000 lirayı aşmayan gecikme zammı ve gecikme faizlerinden; – 1.1.1989 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarın % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 70'inin, – 1.1.1990 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarların % 20'sinin; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 80'inin ve 1.1.1990 tarihinde asıl addolunan meblağlara 1990 yılı içinde uygulanan gecikme zamlarının, Bu konuda ihtilaf yaratılmaması ve yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi halinde tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 3.000.000 (Yıllık beyannamelere ilişkin olarak 25.000.000) lirayı aşmayan gecikme zammı,gecikme faizi ve vergi cezalarının % 20'sinin;yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde, kalan % 80'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunda belirtilen miktarların üzerinde borç olması halinde; bu borçların sadece Kanunda belirtilen miktarları kadarki kısmı hakkında da, yukardaki fıkra hükümleri uygulanır. Bu Kanun kapsamına giren alacaklar ile ilgili olarak bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılan tahsilat tutarları ile bu Kanuna göre yapılan ödemeler mükellefe red ve iade edilmez. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. 5 - 22/7/ 1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 7 – 1.1.1999 - 31.12.2008 tarihleri arasında; Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılan serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen hasılatın aynı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplamını aşan kısmı için 18 inci maddedeki istisna uygulanmaz. Bu istisnanın Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur. 6 - 17/12/2003 tarih ve 5024 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: [207] Geçici Madde 1 – 31.12.2003 tarihi (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminin sonu) itibarıyla aktif toplamı 7,5 trilyon Türk Lirasını veya hesap dönemine ait ciroları toplamı 15 trilyon Türk Lirasını aşmayan mükelleflerden dileyenler, 2004 yılı (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminden sonra başlayan hesap dönemine ilişkin) geçici vergi dönemlerinde beyan edecekleri geçici vergi matrahının tespitinde; enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümler yerine Vergi Usul Kanununun bu Kanunla değiştirilmeden önceki değerleme hükümleri ile Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununun bu Kanunla kaldırılan hükümlerini ve Vergi Usul Kanununun 280 inci maddesinin bu Kanunla kaldırılan son fıkrasını dikkate alırlar. Bu takdirde enflasyon düzeltmesinin dikkate alınmadığı hususu beyannamede belirtilir. Beyanname verme süresi içinde bu hususu bildirmeyen veya beyanname vermeyen mükelleflerin enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümleri dikkate almadıkları kabul edilir. 7 - 16/7/2004 tarih ve 5228 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri: Geçici Madde 1 – 1.1.2004 tarihinden önce faaliyete geçen özel kreşler, anaokulları ve meslek teknik okulları ile kalkınmada öncelikli yörelerde açılan özel okullarla ilgili olarak, 8.6.1965 tarihli ve 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 3 üncü maddesinin bu Kanunla değiştirilmeden önceki hükmü uygulanır. Bu işletmelerden elde edilen kazançlar hakkında Gelir Vergisi Kanununun 20 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bent hükümleri uygulanmaz. Geçici Madde 5 – 1. Mükelleflerin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yaptıkları araştırma geliştirme harcamaları hakkında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 89 uncu maddesinin (2) numaralı bendinin altıncı ve yedinci alt bentleri ile 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun bu Kanunla değiştirilmeden önceki 14 üncü maddesinin (6) numaralı bendi hükümleri uygulanır. 2. 2004 yılına ilişkin olarak bu Kanunun yayımından önce verilen geçici vergi beyannamelerinde bu Kanunla yapılan değişiklikler nedeniyle herhangi bir düzeltme yapılmaz. 193 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun Numarası 193 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 35 (193 sayılı Kanunun zirai kazançlarla ilgili hükümlerinin uygulamasının tehirine ilşkin Kanundur.) 28/2/1962 39 Geçici Madde 10 1/3/1962 202 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, Mükerrer 17, 18, 19, 21, 23, 34, Sekizinci Bölüm (1, 2, 3, 4, 5, 6 ncı Ek Maddeler), 37, 40, 46, 47, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 61, 64, 65, 67, 68, 69, 70, 73, 74, 81, 82, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 92, 93, 94, 96, 101, 103, 105, 109, 110, 111, 112, 114, 115, 117, 118, 122, 1, 2, 3 ve 4 numaralı cetveller, Geçici Madde 5, Geçici Madde 8 28/2/1963 365 40, 96, Geçici Madde 6 31/12/1963 19 1/1/1964 117 1/3/1964 484 12, 13, 19, 48, 81, 91, 104, 111, 113, Geçici Madde 10 8/7/1964 642 Geçici Madde 4 1/1/1965 784 29 30/11/1966 876 (193 sayılı Kanununda değişiklik yapılmasına dair 724 sayılı Kanunun uygulama kapsamı ile ilgilidir.) 13/6/1967 890 Geçici Madde 4, Geçici Madde 10 6/7/1967 903 89 24/7/1967 tarihini takip eden bütçe yılı başında 933 Ek Madde 3 11/8/1967 980 31, 34, 36, 63, 104 1/1/1968 1132 (193 sayılı Kanunda değişiklik yapan 202 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü Maddesinin değiştirilmesine ilişkindir.) 1/1/1969 1137 7, 22, 96, 105, 107 31/3/1969 1631 (193 sayılı Kanunda değişiklik yapan 202 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü Maddesinin değiştirilmesine ilişkindir.) 1/1/1972 1743 104 1/7/1973 1927 25 12/7/1975 1981 (193 sayılı Kanunda değişiklik yapan 202 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü Maddesinin değiştirilmesine ilişkindir.) 1/1/1975 2026 13 1/1/1976 2320 25 12/9/1980 2361 2, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 17, Mükerrer 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 29, İkinci Kısım Yedinci Bölüm Başlığı, 31, 32, 33, 34, 35, Birinci Kısım Sekizinci Bölümün Ek 2, 3 ve 4 üncü maddeleri, 40, 42, 44, 45, 46, 47, 48, 51, 53, 54, 55, 56, 57, 59, 61, 62, 63, 67, 68, 69, 70, 73, 74, 75, 76, 77, 80, Mükerrer 80, 81, Mükerrer 81, 82, 85, 86, 87, 88, 89, 94, 96, 101, 102, 103, 104, 105, 108, 109, Yedinci Bölüm Başlığı, 111, 112, Mükerrer 112, 113, 114, 115, 116, 117, Mükerrer 117, 121, 122, Geçici 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 ncı maddeler 1/1/1981 2454 2, 10, 11, 12, 13, 35, 47, 53, 54, 55, 105, Mükerrer 117, Geçici Madde 7, Geçici Madde 17, Geçici Madde 18 1/1/1981 tarihinden geçerli olmak üzere 5/5/1981 117 5/5/1981 31, Geçici Madde 19 1/6/1981 2574 24 ncü maddenin birinci bendi, 34, 46, 54, 77 nci maddenin ikinci bendi, Mükerrer 81, 88, 97, 99, 111, Geçici Madde 10 1/1/1981 tarihinden geçerli olmak üzere 5/1/1982 7, 18, 21, 23, 24 ncü maddenin üçüncü bendi, 35, 45, 47, 48, 75, Mükerrer 80, 86, 87, 94, 103, 105, 114, 115, Mükerrer 117, Mükerrer 123, Geçici Madde 11, Geçici Madde 12, Geçici Madde 15, Geçici Madde 20, Geçici Madde 21 1/1/1982 tarihinden geçerli olmak üzere 5/1/1982 77 nci maddenin ikinci bendi haricindeki kısmı 1/1/1983 2588 Mükerrer 80, Mükerrer 81 Emlak vergisi 1980 genel beyan dönemini izleyen ilk genel beyan döneminin rastladığı bütçe yılının başında 2772 18, 21, 24, 31, 40, 68, 80, Mükerrer 81, 86, 87, 94, 96, 98, 105, 111, Dokuzuncu Bölüm, Mükerrer 116, 117, Mükerrer 117, 119, Mükerrer 123, Geçici Madde 12, 1/1/1983 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/1983 2970 31, Ek Madde 3, 105 1/1/1984 2995 91, 113, 114, 115, 116, Mükerrer 116, Geçici Madde 22 27/4/1983 3239 9, 18, Mükerrer 20, 22, 23, 24, 25, 31, 32, 33, 34, İkinci Kısım Sekizinci Bölüm Ek 2 nci Madde, 38, Mükerrer 39, 40, 46, 51, 53, 57, 61, 63, 70, 73, 75, 77, Mükerrer 80, Mükerrer 81, 85, 86, 87, 89, 93, 94, 103, 105, Mükerrer 112, Mükerrer 116, Mükerrer 122, Mükerrer 123, Geçici Madde 23 1/1/1986 [208] 3380 13, Ek Madde 3, 88, Geçici 24, 25, 26 ncı Maddeler 1/1/1987 tarihinden geçerli olmak üzere 24/6/1987 3393 Geçici 27, 28 inci Maddeler 1/1/1987 tarihinden geçerli olmak üzere 30/6/1987 12 30/6/1987 3418 Mükerrer 18, 51 1/1/1988 tarihinden geçerli olmak üzere 31/3/1988 Mükerrer 81, 94, Geçici Madde 29, Geçici Madde 30 31/3/1988 3505 90, Mükerrer 123, Geçici Madde 31, Geçici Madde 32 10/12/1988 51, 94, 98, Mükerrer 116, Mükerrer 120, Geçici Madde 33 1/1/1989 tarihinden geçerli olmak üzere 10/12/1988 3571 41 1/1/1989 tarihinden geçerli olmak üzere 20/6/1989 94 20/6/1989 3689 Geçici Madde 35 1/1/1990 tarihinden geçerli olmak üzere 20/12/1990 Geçici Madde 34, Geçici Madde 36, Geçici Madde 37 1/1/1991 46, 48, 49, 103, Mükerrer 123, 1/1/1991 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 1/1/1991 3824 Mükerrer 39, 75, 94, Geçici Madde 28 1/1/1992 tarihinden geçerli olmak üzere 11/7/1992 27, 31 11/7/1992 Mükerrer 80 1/1/1993 3946 51 inci maddenin 12 numaralı bendi 30/12/1993 Mükerrer 81, Geçici Madde 35’e eklenen 7 numaralı fıkra 1993 takvim yılı gelirlerine de uygulanmak üzere 30/12/1993 Mükerrer 123 31/12/1993 tarihinden geçerli olmak üzere 30/12/1993 85, 86, 87, 103 1994 yılı gelirlerine de uygulanmak üzere 1/1/1994 9, Ek 1, 2 ve 3 üncü Maddeler, Mükerrer 20, 24, 38, Mükerrer 39, 46, 48, 50, 51 inci maddenin 4 numaralı bendi, 63, 64, 69, 75 inci maddenin ikinci fıkrasına eklenen 14 numaralı bent, 87, 94, Mükerrer 120, Geçici Madde 19, Geçici Madde 23, Geçici Madde 27, Geçici Madde 35’in ikinci ve sekizinci fıkraları, Geçici Madde 37, Geçici Madde 38, Geçici Madde 39’un 5 numaralı fıkrası haricindeki kısmı 1/1/1994 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendi ile ikinci fıkrasına eklenen 13 numaralı bent, Mükerrer 75, Mükerrer 121, 1/1/1995 Geçici Madde 39’un 5 numaralı fıkrası 1/1/1997 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 1/1/1997 3986 Geçici Madde 40 7/5/1994 4008 Geçici Madde 41 6/7/1994 40, 41 inci maddeye eklenen 7 numaralı bent 1/1/1995 41 inci maddeye eklenen 8 numaralı bent 1/1/1996 4108 38, 40, 51, 57, 75, 119, Geçici Madde 35 1/1/1995 tarihinden geçerli olmak üzere 2/6/1995 Ek Madde 2, Mükerrer 123, Geçici Madde 42, Geçici Madde 43 2/6/1995 23, Mükerrer 111 2/6/1995’i izleyen aybaşında 94 2/6/1995’i izleyen ikinci ayın başında 111, Geçici Madde 39, 1995 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere 1/1/1996 46 1/1/1996 4325 Geçici Madde 35 1997 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere 23/1/1998 4369 53, 54 1/1/1998 tarihinden geçerli olmak üzere 29/7/1998 Ek Madde 4’ün ikinci fıkrası 1/1/1998 tarihinden itibaren alınan yatırım teşvik belgeleri kapsamında yapılan yatırım harcamaları için geçerli olmak üzere 29/7/1998 23, 25, 94 üncü maddenin 6 ncı bendinin (b) alt bendi, 94 üncü maddenin 7 nci bendi, Geçici 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53 ve 54 üncü Maddeler 29/7/1998 21, 74, 85, 86 1998 yılı gelirlerine de uygulanmak üzere 29/7/1998 94 üncü maddenin 8, 9 ve 14 numaralı bentleri Vadesiz hesaplara ödenecek faiz ve kar paylarıyla 29/7/1998 tarihinden itibaren açılan veya vadesi bu tarihten sonra yenilenen hesaplara ve menkul kıymetlerin geri alım veya satım taahhüdü ile 29/7/1998 tarihinden itibaren iktisap veya elden çıkarılması işlemleri dolayısıyla bu tarihten sonra sağlanan menfaatlere uygulanmak üzere 29/7/1998 92, 117 1/1/1999 tarihinden itibaren verilen beyannameler için uygulanmak üzere 29/7/1998 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendi, 94 üncü maddenin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinin (b) alt bendi 1999 hesap dönemi kurum kazançlarından başlamak üzere 1/1/1999 1, 2, 9, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4’ün ikinci fıkrası haricindeki kısmı, 46, 47, 48, 66, 68, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendi, 76, Yedinci Bölüm Başlığı, 80, 81, 82, 89, 94 üncü maddenin 6 ncı bendinin (c) alt bendi, 101, 103, Mükerrer 120, Mükerrer 123 1/1/1999 4444 86 1/1/1999 tarihinden geçerli olmak üzere 14/8/1999 9, 51, Geçici 55, 56 ve 57 nci Maddeler 14/8/1999 18, 64, Mükerrer 120 1/1/2000 4605 Geçici Madde 58 2000 yılı gelirlerine de uygulanmak üzere 30/11/2000 94 30/11/2000 4684 38 3/7/2001 4697 Mükerrer 21, 25, 40, 75, 86, 89, 94 üncü maddenin (15) numaralı bendi 7/10/2001 94 üncü maddenin (11) numaralı bendi 10/7/2001 4710 Geçici Madde 59 24/10/2001 4761 Geçici Madde 60 22/6/2012 75, 94 22/6/2012 tarihini izleyen aybaşında 4842 19, Mükerrer 21, İkinci Kısım Sekizinci Bölüm Başlığı, Ek 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı Maddeler, 38, 75, Mükerrer 75, 89, 94, Mükerrer 120, Mükerrer 123, Geçici 61, 62, 63 ve 64 üncü Maddeler 9/4/2003 22, Mükerrer 80, 86, 103 2003 yılı gelirlerine de uygulanmak üzere 9/4/2003 23 9/4/2003 tarihini izleyen ikinci aybaşında 92, 117 2003 yılı gelirlerine de uygulanmak üzere 1/1/2004 31, 37, 63, 66, 89, 98, 119, Mükerrer 121 1/1/2004 4962 23 1/6/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 7/8/2003 86, 89 7/8/2003 53 1/1/2004 5024 Geçici Madde 65 30/12/2003 19, 38, 41, 43, 57 1/1/2004 5035 40, 42, 44, 68, 89, 92, 94, 98, 119, Mükerrer 120, 121, Geçici 55 ve 59 uncu Maddeler 31/12/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 2/1/2004 5105 89 13/3/2004 5228 20, 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 31/7/2004 19, 23, 42, 89, İşlenemeyen Hükümler 31/7/2004 94 1/1/2005 5255 Geçici Madde 66 13/11/2004 5281 40, 48, 76, 89, 104, Geçici 55 ve 59 uncu Maddeler 1/1/2005 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/2004 103 1/1/2005 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 31/12/2004 tarihinde Geçici 67 ve 68 inci Maddeler 31/12/2004 tarihini izleyen aybaşında Mükerrer 80, Mükerrer 81 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 1/1/2006 tarihinde 5436 89 26/12/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 24/12/2005 Geçici Madde 67 1/1/2006 5473 63 31/3/2006 tarihini izleyen aybaşında 5479 103 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 8/4/2006 (…) [209] , Geçici 69 ve 70 inci Maddeler 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 8/4/2006 5527 Geçici Madde 67’nin 1 inci fıkrasının birinci paragrafı, 7 nci, 14 üncü, 17 nci fıkrası 7/7/2006 Geçici Madde 67’nin 1 inci fıkrasının altıncı paragrafı, 8 inci fıkrası 1/10/2006 5582 75, 94 6/3/2007 5615 41, 75, Mükerrer 80, 121, Mükerrer 121, 123, Geçici 67 nci maddenin (14) numaralı fıkrasına ilişkin değişiklik, Geçici Madde 7 1 1/1/2007 tarihinden geçerli olmak üzere 4/4/2007 32 1/1/2008 tarihinden itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere 4/4/2007 9, 92, 94, 99, 98, 99, Mükerrer 120 4/4/2007 5661 53 1/4/2007 tarihinden geçerli olmak üzere 25/5/2007 5746 89 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere 12/3/2008 tarihini takip eden aybaşında 5766 9, Geçici Madde 72 1/7/2008 29, 42 6/6/2008 Geçici 73 ve 74 Maddeler 1/1/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 6/6/2008 5838 99 28/2/2009 119, Geçici Madde 75 28/2/2009 tarihini takip eden aybaşında 5904 25, 89, Geçici 76 ve 77 Maddeler 3/7/2009 32 1/1/2009 tarihinden geçerli olmak üzere 3/7/2009 6009 (1) 103 1/8/2010 tarihini izleyen aybaşında Geçici Madde 67 1/10/2010 Geçici Madde 69 (…) [210] 1/8/2010 Geçici Madde 78 1/1/2010 tarihinden geçerli olmak üzere 1/8/2010 6111 75, Geçici Madde 67 25/2/2011 Geçici Madde 68 31/12/2010 tarihinden geçerli olmak üzere 25/2/2011 6303 Geçici Madde 79 18/5/2012 6322 9, 46, 75, 89, 94, Geçici Madde 67, Geçici Madde 81 15/6/2012 94/10-a, Geçici Madde 80 1/7/2012 21 1/1/2013 tarihinden itibaren elde edilen hasılata uygulanmak üzere 15/6/2012 41 1/1/2013 6327 Geçici Madde 82 29/6/2012 22, 75, 86, 94 29/8/2012 40, 63, 89 1/1/2013 6353 75, 94 12/7/2012 6358 Geçici Madde 83 10/11/2012 6456 Geçici Madde 84 18/4/2013 6462 25, 31, 63, 89 3/5/2013 6486 Geçici Madde 85 29/5/2013 6487 Geçici Madde 75 11/6/2013 Anayasa Mahkemesinin 9/2/2012 tarihli ve E: 2010/93, K: 2012/20 sayılı Kararı Geçici Madde 69 26/7/2013 6518 89 19/2/2014 6525 89 27/2/2014 6527 Geçici Madde 76 1/3/2014 6552 89 11/9/2014 6645 40 23/4/2015 32 23/4/2015 tarihini izleyen aybaşında 6655 Geçici Madde 67, Geçici Madde 68 1/1/2016 6663 Mükerrer Madde 20, Mükerrer Madde 123 10/2/2016 89 1/1/2016 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 10/2/2016 6676 Geçici Madde 75 26/2/2016 tarihini izleyen aybaşında 6728 22, 40, 89, 98/A, Geçici Madde 67 9/8/2016 23, 25 9/8/2016 tarihini izleyen aybaşında 33 1/1/2017 6745 20 1/1/2017 tarihinden itibaren faaliyete başlayan özel kreş ve gündüz bakımevlerine uygulanmak üzere yayımı tarihinde (7/9/2016) 74, 94, Geçici Madde 67 7/9/2016 6753 Geçici Madde 86 1/10/2016 tarihinden geçerli olmak üzere 28/10/2016 6824 Mükerrer Madde 121 1/1/2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 8/3/2017 7061 74 1/1/2017 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 5/12/2017 Geçici Madde 87 1/9/2017 tarihinden geçerli olmak üzere 5/12/2017 7063 Geçici Madde 72 20/12/2017 7103 9, 23, 25, 32, 61 27/3/2018 7104 Mükerrer Madde 80, Geçici Madde 88 6/4/2018 KHK/700 23, 32, 33, 40, 41, 51, 54, 63, 89, 94, Mükerrer Madde 111, Mükerrer Madde 120, Mükerrer Madde 121, Mükerrer Madde 123, Geçici Madde 67, Geçici Madde 68, Geçici Madde 80, Geçici Madde 82 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7161 23, 29, Geçici Madde 76, 23 üncü maddesi ve 29 uncu maddesi 1/2/2019 tarihinde, Geçici madde 76 1/1/2019 tarihinde 7162 9, 25, Mükerrer Madde 121, Geçici Madde 89 Mükerrer Madde 121 1/1/2019 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde indirim şartlarının varlığı açısından dikkate alınmak üzere yayımı tarihinde diğer maddeler yayımı tarihinde (30/1/2019) 7186 Madde 113, Geçici Madde 20 19/7/2019 7194 18, 23, 29, 40, 68, 86, 94, 103, Mükerrer Madde 121, Mükerrer Madde 123, Geçici Madde 67, Geçici Madde 72, Geçici Madde 91 103 üncü maddesinde yapılan değişiklik 1/1/2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde, 23 üncü ve 29 uncu maddelerinde yapılan değişiklik Kanunun yayım tarihini izleyen ay başında, 18 inci ve 86 ncı maddelerinde yapılan değişiklik -1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde, 40 ıncı ve 68 inci maddelerinde yapılan değişiklik 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde, Mükerrer 121 inci maddesinde yapılan değişiklik 1/1/2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde, Geçici 72 nci maddesinde yer alan “31/12/2019” ibaresini “31/12/2023” şeklinde değiştiren hükmü yayımı tarihinde, diğer hükümleri 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde (7/12/2019) 7226 75 26/3/2020 7256 9, 89, 94, Mükerrer Madde 123, Geçici Madde 67, Geçici Madde 68, Geçici Madde 93 9 uncu, 89 uncu maddeleri ile geçici 67 nci maddesinin onüçüncü fıkrasının ikinci paragrafına ibare eklenmesine ilişkin hükmü 1/1/2021 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde (17/11/2020) 7338 Mükerrer Madde 20/A, 46, 89, 117 1/1/2021 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde (26/10/2021) Mükerrer Madde 20/B 1/1/2022 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde (26/10/2021) Mükerrer Madde 120 2022 yılı vergilendirme dönemine ilişkin verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde (26/10/2021) Mükerrer Madde 121 1/1/2022 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde (26/10/2021) Mükerrer Madde 20/C, 92, 94, , Geçici Madde 92 26/10/2021 7341 Geçici Madde 67 6/11/2021 7349 9 25/12/2021 23, 32, 64, 106, 108, 109, 110, 118, 122 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerine uygulanmak üzere yayımı tarihinde (25/12/2021) 7394 41, 66 15/4/2022 7420 9 9/11/2022 Geçici Madde 82 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir veya kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde ( 9/11/2022 ) 23 1/12/2022 7440 Mükerrer Madde 20 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde (12/3/2023) 7491 93, Geçici Madde 67, Geçici Madde 72,Geçici Madde 72 28/12/2023 Mükerer Madde 20/B, 40 1/1/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde 22, 89 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelirler ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde 7524 17 2/8/2024 69, 94 1/1/2025 193 SAYILI KANUNUN ÇEŞİTLİ MADDELERİNDEKİ ORAN VE MİKTARLARDA KANUN HARİCİNDEKİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ Değişiklik Yapan Mevzuatın Yayımlandığı Resmî Gazetenin Değişiklik Gören Madde Tarihi / Türü Numarası Tarihi Numarası 25/10/1982 8/5521 28/11/1982 17882 51 20/12/1983 83/7511 26/12/1983 18263 18, 21 23/12/1983 83/7518 30/12/1983 18267 13, 53 20/12/1985 85/10172 26/12/1985 18970 47, 48 20/12/1985 85/10175 26/12/1985 18970 94 1/12/1986 86/11239 10/12/1986 19307 13 12/12/1986 86/11307 23/12/1986 19320 46, 47, 48 21/12/1986 86/10380 22/2/1986 19027 94 25/3/1986 86/10415 7/3/1986 19040 94 9/12/1986 86/11306 23/12/1986 19320 Mükerrer 116 23/12/1986 86/11330 31/12/1986 19328 45, 75, 94 12/3/1987 87/11565 14/3/1987 19400 94 27/4/1987 87/11812 6/6/1987 19479 75, 94 14/7/1987 87/11987 27/8/1987 19557 94 16/12/1987 87/12338 28/12/1987 19678 45, 75, 94 30/12/1987 87/12467 31/12/1987 19681 (Mükerrer) 31, 46, 48, 86, 87, 94, 103, Mükerrer 116 30/12/1987 87/12478 19/1/1988 19699 94 22/1/1988 88/12567 19/2/1988 19730 94 19/2/1988 88/12645 20/2/1988 19731 94 25/5/1988 88/12966 9/5/1988 19837 75, 94 28/12/1988 88/13642 30/12/1988 20035 21, 31, 46, 48, 53, 68/10, 86, 87, 103, Mükerrer 116, Geçici 32 28/12/1988 88/13644 30/12/1988 20035 94 25/3/1989 89/13876 25/3/1989 20119 Mükerrer 120 16/6/1989 89/14258 25/7/1989 20232 13, 53 21/7/1989 89/14365 19/8/1989 20257 94 27/12/1989 89/14913 30/12/1989 20388 17, 21, 31, 46, 48, 68/10, 86, 87, 103, Mükerrer 120 27/12/1989 89/14919 30/12/1989 20388 94 15/12/1990 3689 20/12/1990 20731 13, 17, 21, 24, Ek 2, 47, 53, 68, Mükerrer 80, 86, 87, 103, 111,112. 12/8/1991 91/2074 16/8/1991 20962 94 2/10/1991 91/2345 31/10/1991 21037 17 26/12/1991 91/2569 31/12/1991 21098 13, 21, 24/3, 31, 47/2, 53, 68/10, Mükerrer 80, 86, 87, 103, 111, 112 ve geçici 37 26/12/1991 91/2564 31/12/1991 21098 (Mükerrer) 94 30/1/1992 92/2682 12/2/1992 21140 94 30/1/1992 92/2683 12/2/1992 21140 51 20/5/1992 92/3078 28/5/1992 21241 94, 103 22/12/1992 92/3892 31/12/1992 21452 13, 17, 21, 24/3, 31, 47/2, 53, 68/10, Mükerrer 80, 86, 87, 103, 111, 112 ve Geçici Madde 37 17/11/1992 92/3802 31/12/1992 21452 94 Tebliğ 165 6/3/1991 20806 Geçici 35. Tebliğ 167 12/4/1991 20843 69 Tebliğ 168 15/3/1992 21172 48, Geçici Madde 35 Tebliğ 170 28/1/1993 21479 48, Geçici Madde 35 20/8/1999 99/13230 25/8/1999 23797 (Mükerrer) 94 30/12/1993 93/5142 31/12/1993 21805 (Mükerrer) 46, 47, 48 30/12/1993 93/5143 31/12/1993 21805 (Mükerrer) Mükerrer 120 30/12/1993 93/5146 31/12/1993 21805 (Mükerrer) 13, 17, 21, 31, 33, 53, 68, Mükerrer 80, 82, 111, 112 30/12/1993 93/5148 31/12/1993 21805 (Mükerrer) 94 27/1/1994 94/5255 9/2/1994 21844 94 14/2/1994 94/5307 16/2/1994 21851 94 8/12/1994 94/6300 27/12/1994 22154 13, 17, 21, 31, 47, 53, 68 Mükerrer, 80, 82, 86, 87, 111, 112, Ek Madde 2 Tebliğ 179 2/1/1995 22159 103, Mükerrer 116, Geçici Madde 35 12/1/1995 95/6429 1/2/1995 22189 94 12/1/1995 95/6430 1/4/1995 22245 46, 48, 51, Geçici Madde 35 15/2/1995 95/6595 29/3/1995 22242 47 Tebliğ 183 6/4/1995 22250 48 17/7/1995 95/7137 6/9/1995 22396 94 15/12/1995 95/7593 30/12/1995 22509 13, 17, 21, 23, 31, Ek 2, 53, 68, Mükerrer 80, 86, 87, 103, Mükerrer 111, 112, Geçici Madde 35 Tebliğ 189 31/12/1995 22510 48 Tebliğ 190 11/1/1996 22520 Geçici Madde 35 29/1/1996 96/7843 10/2/1996 22550 47 30/9/1996 96/8635 31/10/1996 22803 (Mükerrer) 94 20/12/1996 96/8955 29/12/1996 22862 94 Tebliğ 200 31/12/1996 22864 13, 17, 21, 23, 53, 68, Mükerrer 80, 112, Mükerrer 116, Geçici Madde 35 4/4/1996 96/8005 12/4/1996 22609 46 Tebliğ 199 28/12/1996 22861 46 31/3/1997 97/9516 30/6/1997 23035 (Mükerrer) 46 9/12/1997 97/10351 16/12/1997 23202 (Mükerrer) 23, Ek Madde 2, 47, 86, 87, 103, Mükerrer 111 24/12/1997 97/10416 31/12/1997 23217 31 Tebliğ 204 16/12/1997 23202 (Mükerrer) 46, 48, 69 3/4/1998 98/10885 16/4/1998 23315 (Mükerrer) 46 10/8/1998 98/11465 13/8/1998 23432 (Mükerrer) 94 28/8/1998 98/11593 1/9/1998 23450 94 7/10/1998 98/11794 15/10/1998 23494 94 17/11/1998 98/12030 28/11/1998 23537 31 Tebliğ 205 16/12/1997 23202 Geçici Madde 35 Tebliğ 215 6/12/1998 23545 48 BKK 98/11601 6/9/1998 23455 94 BKK 99/12626 1/4/1999 23653 94 Tebliğ 62 1/5/1999 23682 41 20/8/1999 99/13230 25/8/1999 23797 (Mükerrer) 94 Tebliğ 65 30/10/1999 23861 41 Tebliğ 228 16/12/1999 23908 21, 23, Ek 2, 103 BKK 2000/329 25/4/2000 24030 (2. Mükerrer) Mükerrer 120 Tebliğ 66 25/1/2000 23944 41 Tebliğ 69 3/11/2000 24219 41 BKK 99/13645 30/11/1999 23892 (Mükerrer) 31 Tebliğ 230 30/12/1999 23922 47 BKK 2000/1713 20/12/2000 24266 94 BKK 2000/1712 20/12/2000 24266 75 Tebliğ 238 22/12/2000 24268 21, 23, Ek Madde 2, 47, 48, 103 BKK 2000/1689 8/12/2000 24254 21, 23, 21, Ek Madde 2, 47, 48, 103 Tebliğ 70 7/2/2001 24311 41 Tebliğ 71 6/5/2001 24394 41 Tebliğ 72 27/7/2001 24475 41 Tebliğ 2001/2839 17/8/2001 24496 94 Tebliğ 2001/2847 17/8/2001 24496 94 Tebliğ 73 3/11/2001 24472 41 BKK 2001/3398 27/12/2001 24623 21, 23, 31, 103 Tebliğ 304 5/4/2002 24717 Mükerrer 120 Tebliğ 308 14/7/2002 24815 Mükerrer 120 Tebliğ 309 2/10/2002 24894 Mükerrer 120 Tebliğ 78 26/10/2002 24918 41 BKK 2002/5000 30/12/2002 24979 94 Tebliğ 79 30/1/2003 25009 41 Tebliğ 313 20/3/2003 25054 Mükerrer 120 Tebliğ 84 18/11/2003 25293 41 BKK 2003/6577 30/12/2003 25332 94 BKK 2003/6578 30/12/2003 25332 19, 21, 23, Mükerrer 80, 82, 86,103 BKK 2004/8295 29/12/2004 25685 19, 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, Mükerrer 121 BKK 2005/9826 29/12/2005 26038 21, 23, 31, 47, 48, 82, 86, Mükerrer 121 Tebliğ Seri No: 266 28/12/2007 26740 21, 23/8, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86 BKK 2007/13044 26/12/2007 26742 103 Tebliğ Seri No: 270 23/12/2008 27089 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86 Tebliğ Seri No: 271 31/12/2008 27097 (6. Mükerrer) 103 BKK 2009/14592 3/2/2009 27130 94 Tebliğ Seri No: 273 29/12/2009 27447 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103 BKK 2010/1182 29/12/2010 27800 94, Geçici Madde 67 Tebliğ Seri No: 278 29/12/2010 27447 (6. Mükerrer) 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103 Tebliğ Seri No: 280 26/12/2011 28154 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103, Geçici Madde 67 BKK 2012/3571 6/9/2012 28403 75 Tebliğ Seri No: 284 31/12/2012 28514 (4. Mükerrer) 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103, Geçici Madde 67 BKK 2013/5174 31/7/2013 28724 Geçici Madde 85 Tebliğ Seri No: 285 30/12/2013 28867 (Mükerrer) 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103, Geçici Madde 67 Tebliğ Seri No: 287 30/12/2014 29221 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103, Geçici Madde 67 Tebliğ Seri No: 290 25/12/2015 29573 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103, Geçici Madde 67 Tebliğ Seri No: 296 27/12/2016 29931 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103, Geçici Madde 67 Tebliğ Seri No: 302 29/12/2017 30285 (Mükerrer) 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 103, Geçici Madde 67 BKK 2018/11674 5/5/2018 30412 23 Tebliğ Seri No: 305 31/12/2018 30642 (3.Mükerrer) 21, 23, 31, 47, 48, Mükerrer 80, 82, 86, 89, 103, Mükerrer 121 Tebliğ Seri No: 310 27/12/2019 30991 (2.Mükerrer) 21, 23, 31, 40, 47, 48, 68, Mükerrer 80, 82, 86, 89, 103, Mükerrer 121 Cumhurbaşkanı Kararı 1948 30/12/2019 30994 Geçici Madde 90 Cumhurbaşkanı Kararı 3319 23/12/2020 31343 94 Tebliğ Seri No: 313 30/12/2020 31349 Mükerrer 9, 21, 23, 31, 40, 47, 48, 68, Mükerrer 80 , 82, 86, 89, 103, Mükerrer 121 Cumhurbaşkanı Kararı 3491 4/2/2021 31385 94 Cumhurbaşkanı Kararı 4063 2/6/2021 31499 94 Cumhurbaşkanı Kararı 4311 30/7/2021 31553 94 Tebliğ Seri No: 317 21/12/2021 31696 9, 21, 23, 31, 40, 47, 48, 68, Mükerrer Madde 80 , 82, 86, 103, Mükerrer Madde 121 Cumhurbaşkanı Kararı 4936 22/12/2021 31697 94 Cumhurbaşkanı Kararı 5799 8/7/2022 31890 23 Tebliğ 323 30/12/2022 32059 (2. Mükerrer) 9, 21, 23, 31, 40, 47, 48, 68, Mükerrer Madde 80 , 82, 86, 103, Mükerrer Madde 121 Tebliğ 324 30/12/2022 32415 (2. Mükerrer) 9, 21, 23, 31, 40, 47, 48, 68, Mükerrer Madde 80 , 82, 86, 103, Mükerrer Madde 121 Cumhurbaşkanı Kararı 6791 14/2/2023 32104 94 Cumhurbaşkanı Kararı 7343 7/7/2023 32241 94 Cumhurbaşkanı Kararı 9284 22/12/2024 32760 94 Cumhurbaşkanı Kararı 9286 22/12/2024 32760 94 Tebliğ 30/12/2024 32768 (2. Mükerrer) 9, 21, 23, 31, 40, 47, 48, 68, Mükerrer Madde 80 , 82, 86, 103, Mükerrer Madde 121 Cumhurbaşkanı Kararı 9707 30/3/2025 32857 94 [1] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81/C maddesi ile bu bentte geçen "Sair kazanç ve iratlarda" ibaresi, “Diğer kazanç ve iratlarda” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, 1/7/2008 tarihinden geçerli olmak üzere; (6) numaralı bentten sonra gelmek üzere (7) numaralı bent eklenmiş ve sonraki bent numarası buna göre teselsül ettirilmiştir. [3] 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, (8) numaralı bentten sonra gelmek üzere (9) numaralı bent eklenmiş ve mevcut (9) numaralı bent (10) numaralı bent olarak teselsül ettirilmiştir. [4] 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle, (9) numaralı bendinden sonra gelmek üzere bent eklenmiş ve mevcut (10) numaralı bent buna göre teselsül ettirilmiştir. [5] Bu bendin parantez içi hükmü; "(Halı, kilim, battaniye, mensucat, trikotaj, saat, kıymetli maden ve madeni eşyalar gibi değeri yüksek olan maddeleri perakende olarak satanlarla, giyilecek eşya, gıda ve her türlü bakkaliye maddelerinin pazar takibi suretiyle satışını mutat meslek haline getirenler hariç)" şeklinde iken, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [6] 18/1/2019 tarihli ve 7162 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu bende “işyeri açmaksızın” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı, ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden” ibaresi eklenmiştir. [7] 3/11/2022 tarihli ve 7420 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu bentte yer alan “25 kW” ibareleri “50 kW” şeklinde değiştirilmiştir. [8] Bu bentte daha önce 220.000 olarak yer alan tutar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [9] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile bu bölüm başlığı “Diğer Muaflıklar” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [10] Bu madde başlığı “Maden suları kazançları istisnası:” iken, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle “Eğitim, öğretim ve sağlık hizmet işletmelerinde kazanç istisnası: “şeklinde, daha sonra 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [11] 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde geçen “Okul öncesi eğitim” ibaresi “Özel kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkranın ikinci cümlesine “İstisna,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kreş ve gündüz bakımevleri ile” ibaresi eklenmiştir. [12] Bu madde başlığı “Eğitim, öğretim ve sağlık hizmet işletmelerinde kazanç istisnası:” iken, 29/1/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [13] 9/3/2023 tarihli ve 7440 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “75.000 Türk lirasına” ibaresi “103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci diliminde yer alan tutara” şeklinde değiştirilmiştir. [14] Bu fıkrada daha önce 240.000 olarak yer alan ve mükerrer 123 üncü madde gereğince yükseltilen maktu had ve tutarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [15] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar” ibaresi “istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanlar” şeklinde değiştirilmiştir. [16] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu maddeye (1) numaralı fıkradan sonra gelmek üzere (2) numaralı fıkra eklenmiş ve mevcut (2) numaralı fıkra (3) numaralı fıkra olarak teselsül ettirilmiştir. [17] 3/11/2022 tarihli ve 7420 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu bentte yer alan parantez içi hüküm “işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.” şeklinde değiştirilmiştir. [18] Bu bentte daha önce 51 olarak yer alan tutar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [19] Bu bentte yer alan tutar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [20] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “ödenen en yüksek ödeme tutarından” ibaresi “çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan” şeklinde değiştirilmiştir. [21] Bu bentde yer alan “2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu hükümlerine tabi çırakların” ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinde yer alan "2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanununa tâbi çırakların” ibaresi “ 3308 sayılı Çıraklık ve Meslekî Eğitim Kanununa tâbi çırakların” olarak değiştirilmiştir hükmüne istinaden değiştirilmiştir. [22] 5/5/2018 tarihli ve 30412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, 30/4/2018 tarihli ve 2018/11674 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar ile, bu bent kapsamında yararlanılacak istisna tutarının hesabında dikkate alınacak oran %50 olarak tespit edilmiştir. [23] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [24] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (1) ve (9) numaralı bentlerinde yer alan “sakatlık” ibareleri “engellilik” şeklinde değiştirilmiştir. [25] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “ödenen en yüksek ödeme tutarından” ibaresi “çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan” şeklinde değiştirilmiştir. [26] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu bentte yeralan "... ile üyelerinin geri verilen mevduatı" ibaresi, metinden çıkarılmıştır. [27] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle; bu bentte yer alan "kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilenlere; uçuş hizmetleri, deniz altına dalış yapanlara dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler;" ibaresi "kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış personele; fiilen uçuş hizmeti, denizaltına dalış yapanlara fiilen dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler;" şeklinde değiştirilmiştir. [28] Yedinci Bölümün başlığı “En az geçim indirimi” iken,24/12/1980 tarihli ve 2361 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [29] Bu madde başlığı “İndirim hadleri:” iken 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [30] Bu maddede yer alan 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle getirilen sakatlık indirim tutarları aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [31] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin başlığında yer alan “Sakatlık” ibaresi “Engellilik”, birinci fıkrasında yer alan “sakat” ve “sakatlık” ibareleri sırasıyla “engelli” ve “engellilik”, ikinci fıkrasında yer alan “Sakatlık” ve “sakatlar” ibareleri sırasıyla “Engellilik” ve “engelliler”, üçüncü fıkrasında yer alan “Sakatlık” ibaresi “Engellilik” şeklinde değiştirilmiştir. [32] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [33] Sekizinci Bölüm, başlığı ile birlikte; 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 37 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [34] Bu fıkrada yer alan “götürü” ibaresi 22/7/1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle “basit” olarak değiştirilmiştir. [35] Bu maddenin 1 ve 7 numaralı bendinde yer alan tutarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [36] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan birinci parantez içi hüküm yürürlükten kaldırılmıştır. [37] Bu aralarda yer alan parantez içi hükümler, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 82 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [38] Bu aralarda yer alan parantez içi hükümler, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 82 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [39] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [40] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “gıda maddelerinin” ibaresi, “gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin” olarak değiştirilmiştir. [41] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkranın (7) numaralı bendinde yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde, (9) numaralı bendinde yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde, aynı bendin ikinci paragrafında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [42] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle (4) numaralı bentten sonra gelmek üzere (5) numaralı bent eklenmiş ve diğer bent numaraları buna göre teselsül ettirilmiştir. [43] Bu bentte kanunla getirilmiş olan miktar aynen bırakılmış; 24/10/1990 tarih ve 90/1081 sayılı Kararname ile 1/1/1991 tarihinden geçerli olarak tespit edilen miktar ise metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. [44] 42 nci maddenin birinci fıkrasında yer alan "inşaat ve onarma işlerinde" ibaresi, "inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde" olarak, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle değiştirilmiştir. [45] Bu fıkrada yer alan “Mart ayı sonuna kadar” ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle “Mart ayının onbeşinci günü akşamına kadar,” olarak değiştirilmiş, daha sonra 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle; ikinci fıkrada yer alan "Mart ayının onbeşinci günü akşamına kadar" ibaresi "Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar" şeklinde değiştirilmiştir. [46] 44 üncü maddenin birinci fıkrasında yer alan " geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın düzenlendiği tarih" ibaresi ise, "geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih" olarak, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [47] Bu madde başlığı “Götürü usulde ticari kazancın tespiti:” iken, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanun ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [48] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bu usulde vergilendirilenler,” ibaresi “Kazançları bu usulde tespit edilenler,” şeklinde değiştirilmiştir. [49] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Basit usulde vergilendirilen” ibaresi “Kazançları bu usulde tespit edilen” şeklinde değiştirilmiştir. [50] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “göre vergilendirileceği,” ibaresi “tabi olacağı,” şeklinde değiştirilmiştir. [51] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “edilenler hiçbir suretle basit usulde vergilendirilmezler.” ibaresi “edilenlerin kazançları hiçbir suretle basit usulde tespit edilmez.” şeklinde değiştirilmiştir. [52] Bu madde başlığı “Götürü usulde ticari kazancın tespiti:” iken, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanun ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [53] Bu fıkrada yer alan "Götürü usule" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile "Basit usule” olarak değiştirilmiştir. [54] Bu fıkrada bulunan ve 4369 sayılı Kanunla yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde 420 milyon lira, diğer yerlerde 300 milyon lira olarak getirilen ve mükerrer 123 üncü madde gereğince yükseltilen maktu had ve tutarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktarlar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [55] Bu fıkrada daha önce 1 numaralı bent için (100.000 TL), (148.000 TL), iki numaralı bent için (49.000 TL), üç numaralı bent için (100.000 TL) olarak yer alan ve mükerrer 123 üncü madde gereğince yükseltilen maktu had ve tutarlar, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [56] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Tekele tabi maddelerle, damga pulu, milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi” ibaresi, “Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi” olarak değiştirilmiştir. [57] Bu bentte yer alan 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen yıllık alım ve satış ölçüsü için 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2.Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği’ne bakınız. [58] Bu madde başlığında ve birinci fıkrasının ilk cümlesinde geçen "götürü" ibaresi 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile "basit" olarak değiştirilmiştir. [59] Bu bentte sözü edilen, gerçek usulde vergilendirilmesi 1/5/1995 tarihinden geçerli olmak üzere gerekli görülenlerle ilgili olarak, 1/4/1995 tarih ve 22245 sayılı R.G.'de yayımlanan 12/1/1995 tarih ve 95/6430 sayılı Kararname ile bu Kararnamede değişiklik yapan ve 2/12/2000 -24248 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7/11/2000 tarih ve 2000/1591 sayılı Kararnameye bakınız. [60] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Maliye Bakanlığınca teklif edilen ve Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [61] Bu arada bulunan “ve Ziraat Odasından, bulunmayan yerlerde Tarım İl veya İlçe Müdürlüklerinden çiftçi belgesini almayan” ibaresi, 15/5/2007 tarihli ve 5661 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. [62] Bu grupta 26/11/1998 tarih ve 98/12095 sayılı Kararname ile yapılan değişiklikte "yer fıstığı 350 dönüm" ibaresi getirilmiştir. (Bkz.R.G. 11/12/1998-23550) [63] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu, Zirai Kazançlar, Merkez Komisyonunun teklifi üzerine,” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [64] Bu maddeye Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış, 11/12/1998 tarih ve 23550 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 26/11/1998 tarih ve 98/12095 sayılı Kararname ile değiştirilen ve 1/1/1999 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar ise, metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. [65] Bu fıkrada yeralan, "Muafiyetten veya götürü gider usulünden gerçek usule geçen çiftçilerin..." ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [66] Bu fıkrada yeralan, "...işletme hesabı veya götürü gider usulleri yerine..." ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiş. [67] Bu bendin 31/12/1960 tarih ve 193 sayılı Kanunla getirilmiş olan hükmü, 28/12/1967 tarih ve 980 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle yürürlükten kaldırılmış, bilahare 24/12/1980 tarih ve 2361 sayılı Kanunun 45 inci maddesi ile yukarıda metne alınan hüküm bir numaralı bent olarak eklenmiştir. [68] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “sakatlık” ibaresi “engellilik” şeklinde değiştirilmiştir. [69] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [70] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bentte yer alan "Sendikalar Kanunu hükümlerine göre" ibaresi "Çalışanlar tarafından ilgili kanunlarına göre" şeklinde değiştirilmiştir. [71] Parantez içinde yer alan "(69 uncu madde hükmü mahfuzdur)" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 Sayılı Kanunun 82 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [72] Bu maddenin 4 ve 5 numaralı bendinde yer alan tutarlar aynen bırakılmış olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [73] 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu bende “emsal değeridir)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile kiraya veren tarafından yapılan ve gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar (Bu harcamalar bir takvim yılı içinde Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen tutarı aşıyor ise maliyet olarak dikkate alınabilir.)” ibaresi eklenmiştir. [74] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “%25’ini” ibaresi “%15’ini” şeklinde değiştirilmiştir. [75] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 80 inci maddesiyle bu bentte yer alan “ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden” ibaresi “Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından” şeklinde değiştirilmiştir. [76] Bu bentler için 4/12/1985 tarih ve 3239 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesine bakınız. [77] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu bentte yer alan “Bu maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yer alan menkul” ibaresi “Menkul” şeklinde değiştirilmiştir. [78] 4/7/2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanunun 65 inci maddesiyle, bu bendin “16.” olan numarası “17.” olarak değiştirilmiştir. [79] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu bentte yer alan “dört yıl içinde” ibaresi “beş yıl içinde” olarak değiştirilmiştir. [80] Bu fıkrada 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunla getirilen istisna tutarı aynen bırakılmış, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [81] 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bir takvim” ibaresi “Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan kazançların tamamı ile bir takvim” şeklinde değiştirilmiştir. [82] Bu fıkrada yer alan 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle getirilen arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı aynen bırakılmış olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [83] 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “(15) numaralı bendinde” ibaresi “(15) ve (16) numaralı bentlerinde” şeklinde değiştirilmiştir. [84] Bu alt bendin parantez içi hükmü, “(birden fazla işverenden ücret almakla beraber ücret dışındaki gelirleri için beyanname vermek zorunda olmayan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil)” iken 30/7/2003 tarihli ve 4962 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [85] Bu bende Kanun ile getirilen miktar aynen bırakılmış, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [86] Bu maddenin parantez içi hükmü olan "Aile reisi beyanlarında eş ve çocukların geliri dahil" ibaresi 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 82 nci maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, metinden çıkarılmıştır. [87] Parantez içinde yer alan "... 54 maddeye göre hesaplanan gider fazlalığından doğanlar dahil, mükerrer 80 inci maddede yazılı değer artışı kazançlarından..."ibaresi; 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [88] Bu madde başlığı “Sigorta primi, teberru ve diğer indirimler:” iken, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [89] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “sakatlık” ibaresi “engellilik”, (3) numaralı bendinde yer alan “özürlülerin” ve “özürlü” ibareleri sırasıyla “engellilerin” ve “engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [90] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin ikinci paragrafında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde, (4) numaralı bendinde yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [91] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, (2) numaralı bentde yer alan “gelirin %5’ini aşmaması” ibaresi, “gelirin %10’unu aşmaması olarak değiştirilmiştir. [92] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu bentte yer alan “veya basit usulde vergilendirilen” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [93] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, (5) numaralı bentde yer alan “rehabilitasyon merkezi” ibaresi “rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin” şeklinde değiştirilmiştir. [94] 20/2/2014 tarihli ve 6525 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının” ibaresi eklenmiştir. [95] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, (6) numaralı bentde yer alan “gıda maddelerinin” ibaresi, “gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin” olarak değiştirilmiştir. [96] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde, “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [97] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, (10) numaralı bentte yer alan “Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiş, (13) numaralı bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [98] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu bentten yer alan “Türkiye Kızılay Derneğine” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine” ibaresi eklenmiştir. [99] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle, bu bendin birinci cümlesinde yer alan “çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti” ibaresi “çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim” şeklinde değiştirilmiş, aynı bendin üçüncü cümlesine “hizmet alanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve kazanç tutarları” ibaresi eklenmiştir. [100] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu bendin birinci cümlesinde yer alan “kazancın %50’si.” ibaresi “kazancın, elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla, %80’i.” şeklinde, üçüncü cümlesinde yer alan “%100’e kadar artırmaya” ibaresi “%100’e kadar artırmaya ve Türkiye’ye transfer edilecek kazanç tutarını sıfıra kadar indirmeye veya kanuni seviyesine kadar artırmaya” şeklinde değiştirilmiştir. [101] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [102] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan “, gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticarî kazançlardan ibaret olması halinde izleyen yılın Şubat ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [103] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan, "Mart ayının onbeşinci günü akşamına kadar," ibaresi "Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar,", "Şubat ayının onbeşinci günü akşamına kadar," ibaresi "Şubat ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar," olarak değiştirilmiştir. [104] Bu madde ile ilgili vergi tevkifatı için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ndeki Resmi Gazete'lere bakınız. [105] Bu bentte yer alan "(69 uncu maddede yazılı olanlara ve noterlere)" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [106] Bu alt bendde yer alan, "Vakıflar" ibaresi, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle "Vakıflar (mazbut vakıflar hariç)" olarak değiştirilmiştir. [107] Bu maddenin (7), (8), (9) ve (14) numaralı bentlerinde parantez içi hüküm olarak yer alan "Kanunla kurulan dernek ve vakıflar ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte;odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler,emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil“ ibareleri 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle 1/1/2005 tarihinden geçerli olmak üzere metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [108] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, (7) ve (8) numaralı bentlerde yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibareleri “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [109] 21/2/2007 tarihli ve 5582 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle (7) numaralı bende (e) alt bendinden sonra gelmek üzere (f) alt bent eklenmiş ve mevcut (f) alt bendi (g) alt bendi olarak teselsül ettirilmiştir. [110] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle (7) numaralı bendin (c) alt bendinde yer alan “Kamu Ortaklığı İdaresi” ibaresi “28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri” şeklinde değiştirilmiştir. [111] Parantez içi hüküm ile ilgili olarak (7) numaralı bendin dipnotuna bakınız. [112] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [113] Parantez içi hüküm ile ilgili olarak (7) numaralı bendin dipnotuna bakınız. [114] 12/8/1998 tarih ve 98/11601 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile (R.G.: 6/9/1998-23455); a) Baş bayiler hariç, Milli Piyango İdaresince çıkarılan biletleri satanlar ile diğer kişilerce bu nitelikli biletleri satanlara yapılan Komisyon prim ve benzeri ödemelerden % 20, b) 4077 sayılı Kanuna göre gerçek ve tüzel kişilerin mallarını iş akti ile bağlı olmaksızın bunlar adına kapı kapı dolaşarak tüketiciye satanlara bu faaliyetleriyle ilgili olarak yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden % 20 vergi tevkifatının yapılacağı 29.7.1998 tarihinden geçerli olmak üzere hüküm altına alınmıştır. c) Bu maddenin uygulanmasında 1/4/1999 tarih ve 23653 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 30/3/1999 tarih ve 99/12623 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bakınız. [115] Bu bentte yeralan "Götürü usule tabi olan ticaret ve serbest meslek erbabı ile esnaf muaflığından" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [116] Parantez içi hüküm ile ilgili olarak (7) numaralı bendin dipnotuna bakınız. [117] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [118] 4/7/2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanunun 65 inci maddesiyle, bendin “16.” olan numarası “17.”, bu bendin içerisinde yer alan “(16)” ibaresi “(17)” olarak değiştirilmiştir. [119] Bu maddede yeralan tevkifat nispetlerini yeniden tespit eden Kararnameler için, bu Kanun'un sonunda yeralan "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [120] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” ve “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [121] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [122] Bu fıkrada bulunan “6, 7, 8 ve 9 numaralı bentlerde yeralan kazanç ve iratlardan, mevduat veya menkul kıymetin vadesi ve menkul kıymetlerin türlerine göre” ibaresi 12/6/2002 tarihli ve 4761 sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [123] Bu fıkrada yer alan “6, 7, 8 ve 9 numaralı” ibaresi, 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiye “6, 7, 8, 9 ve 16 numaralı” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra 4/7/2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanunun 65 inci maddesiyle, “6, 7, 8, 9 ve 16 numaralı” ibare “6, 7, 8, 9 ve 17 numaralı” şeklinde değiştirilmiştir. [124] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [125] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan "ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar," ibaresi "ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar," üçüncü fıkrasında yer alan "Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirminci günü akşamına kadar" ibaresi "Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirmiüçüncü günü akşamına kadar" olarak değiştirilmiştir. [126] 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle; bu maddede yer alan “Muhtasar beyannamenin şekil, içerik ve eklerini belirlemeye” ibaresi “Muhtasar beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ile üçer aylık verilen beyannamelerin dönemini aylık olarak belirlemeye” şeklinde değiştirilmiştir. [127] Bu fıkrada yer alan “diğer kazanç ve iratlarla ilgili” ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [128] Bu fıkrada kanunla getirilen kazanç indirim tutarı aynen bırakılmış olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) Seri No: 329 Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [129] 22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “Diğer ücretlerde, gezici olarak çalışanların” ibaresi “Gezici olarak çalışanların” şeklinde değiştirilmiş, bentte yer alan “ücret ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [130] Bu maddenin uygulanmasında 15/3/1992 tarih ve 21172 sayılı R.G.'de yayımlanan 168 no'lu Genel Tebliğe bakınız. [131] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile; madde başlığında yer alan "götürü kazanç ve ücret" ibaresi "diğer ücret", 1 numaralı fıkrada yer alan "götürü matrahtan" ibaresi de "diğer ücret matrahından" şeklinde değiştirilmiştir. [132] Bu maddede Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış, 9/12/1997 tarih ve 97/10351 sayılı Kararname ile 1998 takvim yılında uygulanacak miktarlar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. [133] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [134] Bu madde başlığı ve maddede yeralan "Götürü usulde tesbit edilen" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [135] Bu maddede yer alan, "beyanname verecekleri süre içinde" ibaresi, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle "beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar" olarak değiştirilmiştir. [136] 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu maddede yer alan “üçer aylık” ibareleri “altışar aylık”, “üç aylık” ibaresi de “altı aylık” olarak değiştirilmiştir. [137] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan "dönemi izleyen ikinci ayın onuncu günü akşamına kadar" ibaresi "dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü günü akşamına kadar" olarak değiştirilmiştir. [138] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “altı” ibaresi “üç” şeklinde değiştirilmiştir. [139] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “altışar” ibaresi “üçer” şeklinde değiştirilmiştir. [140] Bu fıkrada yer alan, "bu Kanuna göre kesilmiş veya götürü usulde tespit edilmiş olan kazanç ve ücretler dolayısıyla ödenmiş" ibaresi 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 nci maddesi ile, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [141] Bu fıkranın parantez içinde yer alan "Götürü usulde tespit edilen ticari ve mesleki kazançlar için ödenen vergi ile asgari zirai vergiden doğanlar hariç" ibaresi 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 82 nci maddesi ile metinden çıkarılmıştır. [142] Bu madde başlığı “ Ücretlilerde vergi indirimi:” iken, 23/2/2017 tarihli ve 6824 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [143] Bu fıkrada yer alan tutar aynen bırakılmış olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No: 329) Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2025 takvim yılında uygulanmak üzere getirilen miktarlar metne parantez içinde siyah puntoyla işlenmiştir. [144] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [145] Bu madde başlığında yer alan "Götürü ücret" ile maddede yeralan "ücretleri götürü olarak tesbit edilen" ibareleri 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [146] Bu maddenin 2018 takvim yılında uygulanması ile ilgili olarak, 29/12/2017 tarihli ve 30285 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No: 302) sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [147] Bu maddenin 2019 takvim yılında uygulanması ile ilgili olarak, 31/12/2018 tarihli ve 30642 (3.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No: 305) sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [148] 29/1/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “, 86 ve mükerrer 121 inci maddelerinde” ibaresi “ve 86 ncı maddeleri ile 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (15) numaralı bendinde” şeklinde değiştirilmiştir. [149] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [150] 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle, bu fıkraya “23/8,” ibaresinden sonra gelmek üzere “23/10,” ibaresi, “31,” ibaresinden sonra gelmek üzere “40/1, 40/7,” ibaresi ve “48,” ibaresinden sonra gelmek üzere “68,” ibaresi eklenmiştir. [151] 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bu fıkraya “Kanunun” ibaresinden sonra gelmek üzere “9/10,” ibaresi eklenmiştir. [152] Bu maddenin uygulaması için 30/12/1995 tarih ve 22509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 15/12/1995 tarih ve 95/7593 sayılı Kararnameye, hayat standardı uygulamasına ilişkin usul ve esaslar için Maliye Bakanlığının 1/12/1998 tarih ve 23540 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 214 no'lu Genel Tebliğine, daha önceki değişiklikler için de bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ"ne bakınız. [153] Bu fıkrada yeralan "1.1.1990-31.12.1999" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [154] Bu maddeye 26/12/1993 tarih ve 3946 sayılı Kanunun 27 nci maddesi ile 7 numara ile yeni bir fıkra eklenmiş ve 7 nci fıkranın numarası da 8 olarak değiştirilmiştir. [155] Bu fıkrada yer alan “beş yıldan fazla” ve “beş yıllık süre” ibareleri, 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı Kanunla sırasıyla, “dört yıldan fazla” ve “dört yıllık süre” olarak değiştirilmiştir. [156] Bu fıkrada yer alan “2003 yılı” ibaresi, 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı Kanunla “2002 yılı” olarak değiştirilmiştir. [157] Bu fıkrada yer alan “1.1.1999-31.12.2002 tarihleri arasında” ibaresi, 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı Kanunla, “1/1/1999-31/12/2003 tarihleri arasında”, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle "1.1.1999-31.12.2004 tarihleri arasında”, 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle de“ 1.1.1999-31/12/2005 tarihleri arasında” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkrada geçen "menkul sermaye iratları ile menkul kıymetler yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları için" ibaresi, "menkul sermaye iratları, menkul kıymetler yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları veya bu fonların katılma belgelerinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında alım satımından elde edilen kazançlar ile Türkiye’de kurulu vadeli işlem ve opsiyon borsalarında yapılan işlemler sonucunda elde edilen kazançlar için", olarak değiştirilmiştir. [158] Bu madde uyarınca hesaplanan ve 2001 yılına ilişkin olarak 2002 yılında beyan edilecek gelirlerin tespitinde dikkate alınacak, hayat standardı temel ve ilave gösterge tutarları için 30/12/2001 tarih ve 24626 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 244 Seri No’lu Tebliğe bakınız. [159] Bu arada yer alan “gelir” ibaresi, Anayasa Mahkemesinin 16/1/2003 tarihli ve E.:2001/36, K.:2003/3 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [160] Bu fıkrada yer alan “31/12/2004 tarihine kadar”, “26/7/2001-31/12/2002 tarihleri arasında” ve “80 inci” ibareleri, 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı Kanunla sırasıyla, “31/12/2005 tarihine kadar,”, “26/7/2001-31/12/2003 tarihleri arasında” ve “mükerrer 80 inci” olarak değiştirilmiş, daha sonra 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle, "31.12.2005 tarihine kadar" ve "26.7.2001-31.12.2003 tarihleri arasında" ibareleri, sırasıyla "31.12.2006 tarihine kadar" ve "26.7.2001-31.12.2004 tarihleri arasında" olarak değiştirilmiş,30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle de "31.12.2006 tarihine kadar" ibaresi "31.12.2007 tarihine kadar" ve "26.7.2001-31.12.2004 tarihleri arasında" ibaresi ise "26.7.2001-31.12.2005 tarihleri arasında" olarak değiştirilmiştir. [161] Bu maddenin 2018 takvim yılında uygulanması ile ilgili olarak, 29/12/2017 tarihli ve 30285 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No: 302) sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [162] 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle, mezkur Kanunun 4 üncü maddesiyle yapılan bu düzenlemenin 1/10/2010 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır. [163] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu paragrafda yer alan “Hazine” ibaresi “Hazine ve 4749 sayılı Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri” şeklinde değiştirilmiştir. [164] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu paragrafta yer alan “dönemini izleyen ayın yirminci günü akşamına kadar" ibaresi "dönemini izleyen ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar" olarak değiştirilmiştir. [165] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Hazine” ibaresi “Hazine ve 4749 sayılı Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri” şeklinde değiştirilmiştir. [166] 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Şu kadar ki,” ibaresinden sonra gelmek üzere “5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi kapsamına giren kurumlar ile” ibaresi eklenmiştir. [167] 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle bu fıkraya birinci cümlesinden sonra gelmek üzere “(Diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümlerinin açık olarak kesinti suretiyle ödenen vergileri de kapsama almadığı durumlar dahil).” ibaresi eklenmiştir. [168] 4/11/2021 tarihli ve 7341 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “(1) bendi” ibaresi “(1) ve (p) bentleri” şeklinde değiştirilmiştir. [169] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [170] 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “beş puana kadar” ibaresi “ayrı ayrı veya birlikte bir katına kadar” şeklinde değiştirilmiştir. [171] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 12 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “faiz gelirleri için ayrı ayrı veya birlikte bir katına” ibaresi “kâr payı ve faiz gelirleri için ayrı ayrı veya birlikte %40’a” şeklinde değiştirilmiştir. [172] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle, bu fıkranın üçüncü cümlesinde yer alan “Hazine tarafından” ibaresi “Hazine ve tam mükellef kurumlar tarafından” şeklinde değiştirilmiştir. [173] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Hazine ve tam mükellef kurumlar” ibaresi “Hazine, 4749 sayılı Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri ve tam mükellef kurumlar” şeklinde değiştirilmiştir. [174] 27/6/2006 tarihli ve 5527 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “(borsa yatırım fonları hariç)” ibaresi, (borsa yatırım fonları ile konut finansman fonları ve varlık finansman fonları dahil) şeklinde değiştirilmiştir. [175] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle 9) numaralı fıkrada yer alan “hazine bonosu faizleri” ibaresi “Hazine bonoları” şeklinde değiştirilmiş,bentdeki parantez içi hüküm kaldırılmış; mevcut 11) numaralı fıkradaki "Türkiye'de faaliyette bulunan bankaları" ibaresi “Türkiye'de faaliyette bulunan bankalar ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını" şeklinde değiştirilmiş, 10 numaralı fıkradaki parantez içi hüküm kaldırılmış, yeni bir 11) numaralı fıkra eklenerek diğer fıkra numaraları yeniden teselsül ettirilmiştir. [176] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu maddeye 11) numaralı fıkra eklenerek diğer fıkra numaraları yeniden teselsül ettirilmiştir. [177] 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle bu fıkranın ikinci paragrafına “opsiyon sözleşmeleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile döviz, kıymetli madenler ve Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen diğer varlıklar üzerine yapılan kaldıraçlı işlemlere ilişkin sözleşmeler” ibaresi eklenmiştir. [178] 27/6/2006 tarihli ve 5527 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu arada yer alan “2006 yılında” ibaresi madde metninden çıkarılmış, mevcut (16) numaralı fıkradan sonra gelmek üzere “(17)” numaralı fıkra eklenmiş ve sonraki fıkra numaraları yeniden teselsül ettirilmiştir. [179] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “2006 yılında” ibaresi, “31/12/2008 tarihine kadar” olarak değiştirilmiştir. [180] 23/7/02010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “her bir kazanç” ibaresi 1/10/2010 tarihinden geçerli olmak üzere “her bir sermaye piyasası aracı, kazanç” şeklinde değiştirilmiştir. [181] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “bunları elde edenler” ibaresinden önce gelmek üzere “bunların vadesi ve”, “yatırım fonlarının katılma belgelerinin fona iade edilmesinden” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya diğer şekillerde elden çıkarılmasından” ibareleri eklenmiştir. [182] 27/6/2006 tarihli ve 5527 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle mevcut (16) numaralı fıkradan sonra gelmek üzere “(17)” numaralı fıkra eklenmiş ve sonraki fıkra numaraları yeniden teselsül ettirilmiştir. [183] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu fıkraya “bunların vadesi” ibaresinden sonra gelmek üzere “, elde tutulma süresi” ibaresi eklenmiştir. [184] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [185] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “%15’e” ibaresi “%40’a” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkraya “her bir sermaye piyasası aracı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “ihraç edenler, ihraç veya iktisap tarihi, hesap türü, hesap açılış tarihi,” ibaresi eklenmiştir. [186] 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “31/12/2020” ibaresi “31/12/2025” şeklinde değiştirilmiştir. [187] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [188] 23/7/02010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (vergi oranına ilişkin hükümler dâhil) çerçevesinde kazançlarından indirebilirler.” ibaresi “yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (bu Kanunun geçici 61 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranına ilişkin hüküm dâhil) çerçevesinde kazançlarından indirebilirler.” şeklinde değiştirilmiştir. [189] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle; bu maddenin 1/7/2008 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [190] 6/12/2017 tairhli ve 7063 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2017” ibaresi “31/12/2019” şeklinde değiştirilmiştir. [191] 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2019” ibaresi “31/12/2023” şeklinde değiştirilmiştir. [192] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “31/12/2023” ibaresi “31/12/2028” şeklinde değiştirilmiştir. [193] 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle bu bentte yer alan “% 15,” ibaresi “%20,” şeklinde değiştirilmiştir. [194] Bu madde; Anayasa Mahkemesi’nin 22/12/2011 tarihli ve E.: 2010/7, K.: 2011/172 sayılı Kararı ile, 6/6/2008 tarihinden önce 29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı Kanun’un 3 üncü maddesi kapsamında yatırıma başlayarak gelir vergisi stopajı teşvikinden faydalanması gereken mükellefler yönünden iptal edilmiştir. [195] 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle; bu maddede yer alan “31/12/2013” ibaresi “31/12/2023” şeklinde değiştirilmiştir. [196] 16/2/2016 tarihli ve 6676 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve destek personelinin” ibaresi “, tasarım ve destek personelinin” şeklinde, “doktoralı olanlar için yüzde 90’ı, diğerleri için yüzde 80’i” ibaresi “doktoralı olanlar ile 5746 sayılı Kanun kapsamındaki temel bilimler alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95’i, yüksek lisanslı olanlar ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90’ı ve diğerleri için yüzde 80’i” şeklinde değiştirilmiştir. [197] 26/2/2014 tarihli ve 6527 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “31/12/2014” ibaresi “31/12/2018” şeklinde değiştirilmiştir. [198] 17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “31/12/2018” ibaresi “31/12/2023” şeklinde değiştirilmiştir. [199] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “31/12/2023” ibaresi “31/12/2028” şeklinde değiştirilmiştir. [200] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [201] 3/11/2022 tarihli ve 7420 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu maddede yer alan “31/12/2017” ibareleri “31/12/2027” şeklinde, “9/12/1994 tarihli ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ek 5 inci” ibaresi “1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 253 üncü” şeklinde, “4059 sayılı Kanunun ek 5 inci” ibaresi “1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 253 üncü” şeklinde, “1.000.000 TL’yi” ibaresi “2.500.000 TL’yi” şeklinde, “Hazine Müsteşarlığına” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığına” şeklinde, “Hazine Müsteşarlığınca” ibareleri “Hazine ve Maliye Bakanlığınca” şeklinde, “Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı müştereken” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiş ve “Bilim,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [202] 1/1/2018 tarihli ve 30288 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22/12/2017 tarihli ve 2017/11176 sayılı Bakanlar Kurulu Kararın 3 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan süre 30/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) uzatılmıştır. [203] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [204] 31/7/2013 tarihli ve 28724 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 26/7/2013 tarihli ve 2013/5174 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karar ile bu fıkrada yer alan bildirim ve beyan süresi 31/10/2013 tarihine kadar (bu tarih dahil) uzatılmıştır. [205] 30/12/2019 tarihli ve 30994 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1948 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, bu fıkralarda yer alan süreler bitim tarihlerinden itibaren 6 ay uzatılmıştır. [206] 31/12/2021 tarihli ve 31706 (6.Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 5058 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkralarında yer alan sürelerin 31/12/2021 tarihinden itibaren 30/6/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) uzatılmasına karar verilmiştir. [207] Bu maddede yer alan” Dileyen mükellefler, 2004 yılının (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminden sonra başlayan) ilk geçici vergi döneminde beyan edecekleri geçici vergi matrahının tespitinde;” ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle”31.12.2003 tarihi (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminin sonu) itibarıyla aktif toplamı 7,5 trilyon Türk Lirasını veya hesap dönemine ait ciroları toplamı 15 trilyon Türk Lirasını aşmayan mükelleflerden dileyenler, 2004 yılı (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminden sonra başlayan hesap dönemine ilişkin) geçici vergi dönemlerinde beyan edecekleri geçici vergi matrahının tespitinde;”olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [208] 3239 sayılı Kanunun 144 üncü maddesi uyarınca, söz konusu Kanunla yapılan değişikliklerin Bakanlar Kuruluna ve Maliye Bakanlığına yetki veren hükümleri, 1/1/1986 tarihinden geçerli olmak üzere 11/12/1985 tarihinde yürürlüğe girer. [209] Anayasa Mahkemesinin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2006/95, K.: 2009/144 sayılı Kararı ile 30/3/2006 tarihli ve 5479 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (2) numaralı bendindeki “2” rakamı iptal edilmiş olup, bu rakam 193 sayılı Kanunun 5479 sayılı Kanunla değişik 19 uncu maddesinin yürürlüğünü düzenlediğinden iptal hükmü bu araya işlenmiştir. [210] Anayasa Mahkemesinin 9/2/2012 tarihli ve E: 2010/93, K: 2012/20 sayılı Kararı ile, 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun yürürlük hükümlerini düzenleyen 62 nci maddesinin (ç) bendinde yer alan “2010 takvim yılı kazançlarına uygulanmak üzere” ibaresi iptal edilmiş olup, bu ibare 193 sayılı Kanunun Geçici 69 uncu maddesinin yürürlüğünü düzenlediğinden iptal hükmü bu araya işlenmiştir.
|
197 | 5 | 1 |
MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNU [1] Kanun Numarası : 197
|
18/2/1963
|
23/2/1963
|
MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNU [1] Kanun Numarası : 197 Kabul Tarihi : 18/2/1963 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 23/2/1963 Sayı: 11342 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 2 Sayfa: 654 BİRİNCİ BÖLÜM Mevzu, Tarifler, Mükellef ve İstisnalar Verginin mevzuu: Madde 1- (Değişik: 26/11/1980-2348/1 md.) Bu Kanunun 5 ve 6 ıncı maddelerinde yazılı tarifelerde yer alan; a) Karayolları Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtları, b) Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne kayıt ve tescil edilmiş olan uçak ve helikopterler, c) (Mülga: 6/5/2009-5897/2 md.) Motorlu Taşıtlar Vergisine tabidir. Tanımlar [2] Madde 2- (Değişik: 25/12/2003-5035/21 md.) Bu Kanunda kullanılan terimlerin taşıdığı anlamlar aşağıda gösterilmiştir: [3] 1- Motorlu taşıt: Karada, havada (…) [4] insan, hayvan ve eşya taşımaya yarayan ve makine kuvvetiyle hareket eden taşıtlardır. 2- Otomobil: Yapısı itibarıyla, sürücüsü dahil en çok sekiz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır. 3- Motosiklet: İki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu araçlardır. Bunlardan karoserisi yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan üç tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir. 4- Minibüs: Yapısı itibarıyla sürücüsü dahil dokuz ile onyedi oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır. 5- Otobüs: Yapısı itibarıyla sürücüsü dahil en az onsekiz oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır. Troleybüsler de bu sınıfa dahildir. 6- Kaptıkaçtı: Şoföründen başka, oturmaları şartıyla en çok yedi yolcu alabilen, insan taşımak için imal edilmiş olan ve bu maksatla kullanılan, yerle temas halinde dört tekerleği bulunan, şekil ve yapılışı itibarıyla otomobilden farklı olan motorlu taşıtlardır (Carry-all, Travel-all, Jeep-station ve benzerleri bu sınıfa dahildir.). 7- Arazi taşıtı: Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır. 8- Panel van: Azami toplam ağırlığı 3500 kilogramı geçmeyen, kapalı kasalı (yandan camlı olanlar dahil), sürücü kısmından başka tek veya daha fazla sıralı oturma yeri bulunan, insan ve yük taşımak için imal edilmiş olan taşıtlardır. 9- Motorlu karavan (kamp taşıtı): Yük taşımasında kullanılmayan, iç tasarımı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen motorlu taşıttır. 10- Kamyonet: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3,5 tonu geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu araçtır. 11- Kamyon: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3,5 tondan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu araçtır. 12- Çekici: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu araçtır. 13- (Mülga: 6/5/2009-5897/3 md.) 14- (Mülga: 6/5/2009-5897/3 md.) 15- Motor silindir hacmi: Taşıtların motorlarını imal eden fabrikalarca uluslararası normlara göre tespit olunarak teknik belgelerinde gösterilen ve ilgili mevzuatları gereğince cm³ cinsinden ifade olunan motor hacmidir. 16- Azami toplam ağırlık: Taşıtların karayollarında güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır. 17- Azami kalkış ağırlığı: Bir uçak veya helikopterin; azami yakıt, yük, yolcu ve teçhizatı dahil kalkışı için özel teknik emirlerinde izin verilen ve yazılı olan kilogram cinsinden ağırlığıdır. 18- Yaş: Motorlu taşıtlarda model yılına göre geçen süredir. Bu süre takvim yılı itibarıyla tespit edilir. 19- Kayıt ve tescil: Motorlu taşıtların ilgili mevzuat gereğince trafik sicili (…) [5] ile Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce tutulan sivil hava vasıtaları siciline yapılan kayıt ve tescilini ifade eder. 5 20- (Ek: 28/11/2017-7061/22 md.) Taşıt değeri: Taşıtların teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde, katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan (vade farkı ile hesaplanan özel tüketim vergisi hariç) teşekkül eden değeri ifade eder. 21- (Ek: 21/3/2018-7103/17 md.) Motor gücü: Taşıtların elektrik motorlarını imal eden fabrikalarca uluslararası normlara göre tespit edilen ve kilovat (kW) olarak ifade olunan azami güçtür. [6] Bu verginin uygulanmasıyla ilgili diğer terimler Karayolları Trafik Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Karayolları Trafik Yönetmeliği ve Türk Gümrük Tarife Cetveline göre tespit olunur. Mükellef: Madde 3- (Değişik: 26/11/1980-2348/3 md.) Motorlu Taşıtlar Vergisinin mükellefi; trafik (…) [7] sicili ile Ulaştırma Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzelkişilerdir. İstisnalar: Madde 4- (Değişik: 26/11/1980-2348/4 md.) Aşağıda yazılı motorlu taşıtlar vergiden müstesnadır. a) (Değişik: 4/6/2008-5766/9 md.) Genel ve özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kurumları ile il özel idareleri, belediyeler, köy tüzel kişilikleri ile bunların üyesi oldukları mahalli idare birlikleri ve Türkiye Kızılay Derneği adına kayıt ve tescil edilen taşıtlar (bu idarelere bağlı olup, ayrı tüzel kişiliği olan işletmeler ile özel kanunlarında malları Devlet malı sayılmış olan kuruluşların taşıtları hariç), [8] b) Karşılıklı olmak şartiyle, yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan elçilik ve konsolosluklarıyla, elçi, maslahatgüzar ve konsoloslarına (Fahri konsoloslar hariç) ve o devletin uyruğunda bulunan elçilik ve konsolosluk memurlarına ve merkezi Türkiye'de bulunan uluslararası kurullar ile bu kurulların yabancı uy ruklu memurlarına ve resmi bir görev için yurda gelen delege ve heyetlere ve bu heyetlere mensup yabancı uyruklu kişilere ait taşıtlar, c) (Değişik: 25/12/2003-5035/22 md.) Engellilik oranı % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtlar. [9] d) (Ek: 12/12/2003-5020/7 md.) 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna intikal eden bankalara, tasfiyeleri Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu eliyle yürütülen müflis bankaların iflâs idarelerine ait taşıtlar. (Ek: 24/3/1988-3418/12 md.) Motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili muaflık ve istisna hükümleri, bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir. Bu Kanunda yer almayan istisna ve muaflıklar hükümsüzdür. Ancak, uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır. İKİNCİ BÖLÜM Vergileme Ölçü ve Hadleri [10] Madde 5- (Değişik: 25/12/2003-5035/23 md.) Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri ile motosikletler aşağıdaki (I) sayılı tarifeye göre vergilendirilir. (I) SAYILI TARİFE [11] [12] [13] Motor Silindir Hacmi (cm³) Taşıt Değeri (TL) Satır Numarası Taşıtların Yaşları ile Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL) 1 - 3 yaş 4 - 6 yaş 7 - 11 yaş 12 - 15 yaş 16 ve yukarı yaş 1- O tomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri 13 1300 cm³ ve aşağısı 40.000’i aşmayanlar 1 743 518 290 220 78 40.000’i aşıp 70.000’i aşmayanlar 2 817 570 319 242 86 70.000’i aşanlar 3 892 622 348 264 94 1301 - 1600 cm³ e kadar 40.000’i aşmayanlar 4 1.294 970 563 398 153 40.000’i aşıp 70.000’i aşmayanlar 5 1.423 1.067 619 437 168 70.000’i aşanlar 6 1.553 1.164 675 477 183 1601 - 1800 cm³ e kadar 100.000’i aşmayanlar 7 2.512 1.964 1.156 705 274 100.000’i aşanlar 8 2.741 2.142 1.262 770 299 1801 - 2000 cm³ e kadar 100.000’i aşmayanlar 9 3.957 3.048 1.792 1.067 421 100.000’i aşanlar 10 4.317 3.326 1.955 1.164 459 2001 - 2500 cm³ e kadar 125.000’i aşmayanlar 11 5.936 4.309 2.692 1.609 637 125.000’i aşanlar 12 6.476 4.701 2.937 1.755 695 2501 - 3000 cm³ e kadar 250.000’i aşmayanlar 13 8.276 7.200 4.498 2.420 888 250.000’i aşanlar 14 9.029 7.854 4.907 2.640 969 3001 - 3500 cm³ e kadar 250.000’i aşmayanlar 15 12.603 11.340 6.831 3.410 1.251 250.000’i aşanlar 16 13.749 12.371 7.452 3.720 1.365 3501 - 4000 cm³ e kadar 400.000’i aşmayanlar 17 19.815 17.111 10.077 4.498 1.792 400.000’i aşanlar 18 21.617 18.666 10.994 4.907 1.955 4001 cm³ ve yukarısı 475.000’i aşmayanlar 19 32.431 24.320 14.403 6.474 2.512 475.000’i aşanlar 20 35.379 26.531 15.713 7.062 2.741 Taşıtların Yaşları ile Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL) 1 - 3 yaş 4 - 6 yaş 7 - 11 yaş 12 - 15 yaş 16 ve yukarı yaş 2- Motosikletler 100-250 cm³’e kadar 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 251-650 cm³’ e kadar 100.000.000 75.000.000 50.000.000 30.000.000 20.000.000 651-1200 cm³’e kadar 250.000.000 150.000.000 75.000.000 50.000.000 30.000.000 1201 cm³ ve yukarısı 600.000.000 400.000.000 250.000.000 200.000.000 100.000.000 (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/18 md.) (I) sayılı tarifenin “1- Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri” başlıklı bölümünde yer alan ve sadece elektrik motoru olan taşıtlardan, motor gücü; a) 70 kW’ı geçmeyenler 1, 2, 3 satır numaralarında, b) 70 kW’ı geçen fakat 85 kW’ı geçmeyenler 4, 5, 6 satır numaralarında, c) 85 kW’ı geçen fakat 105 kW’ı geçmeyenler 7, 8 satır numaralarında, d) 105 kW’ı geçen fakat 120 kW’ı geçmeyenler 9, 10 satır numaralarında, e) 120 kW’ı geçen fakat 150 kW’ı geçmeyenler 11, 12 satır numaralarında, f) 150 kW’ı geçen fakat 180 kW’ı geçmeyenler 13, 14 satır numaralarında, g) 180 kW’ı geçen fakat 210 kW’ı geçmeyenler 15, 16 satır numaralarında, h) 210 kW’ı geçen fakat 240 kW’ı geçmeyenler 17, 18 satır numaralarında, ı) 240 kW’ı geçenler 19, 20 satır numaralarında, yer alan taşıt değerlerine ve yaşına isabet eden vergi tutarlarının %25’i oranında vergilendirilir. (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/18 md.) (I) sayılı tarifenin “2- Motosikletler” başlıklı bölümünde yer alan ve sadece elektrik motoru olan taşıtlardan, motor gücü; a) 6 kW’ı geçen fakat 15 kW’ı geçmeyenler bu bölümün birinci satırında, b) 15 kW’ı geçen fakat 40 kW’ı geçmeyenler bu bölümün ikinci satırında, c) 40 kW’ı geçen fakat 60 kW’ı geçmeyenler bu bölümün üçüncü satırında, d) 60 kW’ı geçenler bu bölümün dördüncü satırında, yaşları itibarıyla yer alan vergi tutarlarının %25’i oranında vergilendirilir. (Ek fıkra: 28/11/2017-7061/23 md.) (I) sayılı tarifede yer alan otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinde, ilk kayıt ve tescil edildiği tarih itibarıyla taşıt değerine isabet eden satır, sonraki yıllarda da bu taşıtın vergi tutarlarının belirlenmesinde esas alınır. (Değişik fıkra: 28/11/2017-7061/23 md.) (I) sayılı tarifede yer alan otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerine ait vergi tutarlarının Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından her yılın ocak ayında ilan edilen kasko sigortası değerlerinin %10’unu aşması halinde, taşıtlara ait vergi tutarlarını, bir önceki satırdaki aynı yaş grubunda bulunan taşıtlara isabet eden vergi tutarı olarak belirlemeye, bu oranı %4’e kadar indirmeye ve kanuni oranına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. [14] (Ek fıkra: 28/11/2017-7061/23 md.) Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Madde 6- (Değişik: 29/11/1984-3088/2 md.) (I) Sayılı tarifede yazılı taşıtlar dışında kalan, motorlu kara taşıtları (II) sayılı tarifeye göre (…) [15] , uçak ve helikopterler (Türkkuşu, Türk Hava Kurumuna ait olanlar hariç) aşağıdaki (IV) sayılı tarifeye göre vergilendirilir. (Ek cümle: 4/6/2008-5766/9 md.) Zirai ilaçlama amacıyla kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmiş uçaklar için (IV) sayılı tarifede yer alan vergi tutarları yüzde 25 oranında uygulanır. (II) SAYILI TARİFE [16] [17] (Değişik: 25/12/2003-5035/24 md.) Taşıt Cinsi ve Oturma Yeri/Azami Toplam Ağırlık Taşıtların Yaşları İle Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL) 1-6 yaş 7-15 yaş 16 ve yukarı yaş 1) Minibüs 300.000.000 200.000.000 100.000.000 2) Panel van ve motorlu karavanlar (Motor Silindir hacmi) 1900 cm³ ve aşağısı 400.000.000 250.000.000 150.000.000 1901 cm³ ve yukarısı 600.000.000 400.000.000 250.000.000 3) Otobüs ve benzerleri (Oturma Yeri) 25 kişiye kadar 750.000.000 450.000.000 200.000.000 26-35 kişiye kadar 900.000.000 750.000.000 300.000.000 36-45 kişiye kadar 1.000.000.000 850.000.000 400.000.000 46 kişi ve yukarısı 1.200.000.000 1.000.000.000 600.000.000 4) Kamyonet, kamyon, çekici ve benzerleri (Azami Toplam Ağırlık) 1.500 kg’a kadar 300.000.000 200.000.000 100.000.000 1.501-3.500 kg’a kadar 600.000.000 350.000.000 200.000.000 3.501-5.000 kg’a kadar 900.000.000 750.000.000 300.000.000 5.001-10.000 kg’a kadar 1.000.000.000 850.000.000 400.000.000 10.001-20.000 kg’a kadar 1.200.000.000 1.000.000.000 600.000.000 20.001 kg ve yukarısı 1.500.000.000 1.200.000.000 700.000.000 (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/19 md.) (II) sayılı tarifenin “2) Panel van ve motorlu karavanlar (Motor Silindir hacmi)” başlıklı bölümünde yer alan ve sadece elektrik motoru olan taşıtlardan, motor gücü; a) 115 kW’ı geçmeyenler bu bölümün birinci satırında, b) 115 kW’ı geçenler bu bölümün ikinci satırında, yaşları itibarıyla yer alan vergi tutarlarının %25’i oranında vergilendirilir. (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/19 md.) (1) (II) sayılı tarifedeki minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtlardan sadece elektrik motoru olanlar, bu taşıtlara ilişkin tarifede yaşları itibarıyla yer alan vergi tutarlarının %25’i oranında vergilendirilir. (III) SAYILI TARİFE (Mülga: 6/5/2009-5897/2 md.) (IV) SAYILI TARİFE [18] [19] (Değişik: 25/12/2003-5035/24 md.) Taşıt Cinsi ve Azami Kalkış Ağırlığı Taşıtların Yaşları İle Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL) 1-3 yaş 4-5 yaş 6-10 yaş 11 ve yukarı yaş Uçak ve helikopterler 1.150 kg’a kadar 5.000.000.000 4.000.000.000 3.000.000.000 2.400.000.000 1.151-1.800 kg’a kadar 7.500.000.000 6.000.000.000 4.500.000.000 3.600.000.000 1.801-3.000 kg’a kadar 10.000.000.000 8.000.000.000 6.000.000.000 4.800.000.000 3.001-5.000 kg’a kadar 12.500.000.000 10.000.000.000 7.500.000.000 6.000.000.000 5.001-10.000 kg’a kadar 15.000.000.000 12.000.000.000 9.000.000.000 7.200.000.000 10.001-20.000 kg’a kadar 17.500.000.000 14.000.000.000 10.500.000.000 8.400.000.000 20.001 kg ve yukarısı 20.000.000.000 16.000.000.000 12.000.000.000 9.600.000.000 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Mükellefiyetin Başlaması ve Sona Ermesi, Tarh, Tebliğ ve Ödeme Mükellefiyetin başlaması: Madde 7- (Değişik: 29/11/1984-3088/3 md.) Motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti motorlu taşıtların trafik (…) [20] sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline kayıt ve tescili ile başlar. Şu kadar ki mükellefiyet; a) Takvim yılının ilk altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda kayıt ve tescilin yapıldığı takvim yılı başından, son altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda ise, son altı aylık dönemin başından itibaren, b) Kayıt ve tescilli olup da devir ve temlik sebebiyle kayıt ve tescil yapılan taşıtlarda değişiklik, takvim yılının ilk altı ayında yapılmış ise takip eden son altı aylık dönemin başından; son altı ayında yapılmış ise takip eden takvim yılı başından itibaren, Nazara alınır. Mükellefiyetin sona ermesi: Madde 8- (Değişik: 29/11/1984-3088/4 md.) Motorlu taşıtların trafik (…) [21] sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline ait kayıtlarının silinmesi halinde, silinme takvim yılının ilk altı ayı içinde yapılmış ise ikinci altı aylık dönemin başından, ikinci altı aylık dönem içinde yapılmışsa takipeden takvim yılı başından itibaren mükellefiyet sona erer. Verginin tarh, tebliğ ve ödenmesi Madde 9- (Değişik: 3/12/1988-3505/26 md.) Motorlu taşıtlar vergisi, taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından her yıl Ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmiş sayılır. Şu kadar ki, yıl içinde bu Kanunun 10 uncu ve 11 inci maddeleri gereğince, vergi miktarlarında bir değişiklik olması halinde, bu değişikliğe göre ödenecek vergi; değişiklik, takvim yılının ilk altı ayında yapılmış ise takip eden son altı aylık dönemin başında, son altı ayında yapılmış ise takip eden takvim yılı başında tahakkuk ettirilmiş sayılır. Tahakkuk ettirilen vergi, ayrıca mükellefe tebliğ olunmaz ve vergi tahakkuk ettirilen günde tebliğ edilmiş sayılır. (Ek cümle: 4/6/2008-5766/9 md.) Şu kadar ki, tahakkuk ettirilmesi gereken motorlu taşıtlar vergisinin eksik tahakkuk ettirilmesi veya hiç tahakkuk ettirilmemesi halinde, bu vergi ilgili vergi dairesi tarafından ikmalen tarh edilir. Maliye Bakanlığı, taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerle sınırlı olmaksızın, motorlu taşıtlar vergisinin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerini yürütecek vergi dairesini tespit etmeye yetkilidir. [22] Motorlu taşıtlar vergisi her yıl Ocak ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenir. Takvim yılının ilk altı ayında, taşıtın bünyesinde bir değişiklik olması veya verginin artırılması veya azaltılması halinde ikinci taksit, yeni duruma göre ödenir. a) (Mülga: 22/7/1998-4369/76 md.) b) (Mülga: 22/7/1998-4369/76 md.) (Ek fıkra: 22/7/1998-4369/76 md.) (I), (I/A), (II) (…) [23] ve (IV) sayılı tarifelerde yazılı taşıtlar için vergi taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesine veya Maliye Bakanlığı tarafından motorlu taşıtlar vergisi tahsiline yetki verilen banka veya özel finans kurumu şubelerine ödenir. [24] [25] (I), (I/A), (II) (…) 23 ve (IV) sayılı tarifelerde yazılı taşıtların, yıl içinde ilk defa kayıt ve tescillerinin yapılması halinde vergi, yıllık olarak tahakkuk eder. Tahakkuk eden verginin taksit süresi geçmiş olan kısmı kayıt ve tescilin yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde ödenir. Şu kadar ki, ilk altı aylık dönem geçtikten sonra yapılacak kayıt ve tescil işlemlerinde, sadece ikinci altı aylık döneme ilişkin vergi tahakkuk eder ve ödenir. 25 Devir ve temlik sebebiyle Ocak ve Temmuz ayları içinde yapılacak kayıt ve tescil veya satış nedeniyle malik değişikliğinde vergi, bu değişikliğin yapılmasından önce ödenir. [26] Yetki: [27] Madde 10- (Değişik: 26/12/1993-3946/35md.) (Mülga birinci fıkra: 25/12/2003-5035/49 md.) Her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan taşıt değerleri ve vergi miktarları o yıl için Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır. [28] (Değişik üçüncü fıkra: 23/11/2000-4605/1 md.) Cumhurbaşkanı; [29] a) Yeniden değerleme oranının %50 fazlasını geçmemek, %20’sinden az olmamak üzere yeni oranlar tespit etmeye, taşıt değerlerini ayrı ayrı veya birlikte yeniden belirlemeye, [30] b) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 16/1/2003 tarihli ve E.2001/36, K.2003/3 sayılı Kararı ile.) c) EURO normlarını sağlayan katalitik konvertör sistemi ile teçhiz edilmiş taşıtlarda tespit edilen bu oranı veya vergi miktarlarını % 50 nispetine kadar indirmeye, Yetkilidir. (Değişik dördüncü fıkra: 28/11/2017-7061/25 md.) Taşıt değerlerinin hesabında yüz Türk lirasına, ödenmesi gereken vergi miktarlarında ise bir Türk lirasına kadar olan kesirler dikkate alınmaz. Vergiye etki eden değişikler: [31] Madde 11- (Değişik: 3/12/1988-3505/28 md.) Yıl içinde taşıtın vergilendirilmesine esas olan model yılı, cinsi, motor silindir hacmi, motor gücü, azami toplam ağırlığı (…) [32] ve azami kalkış ağırlığı gibi unsurlarından herhangi birisinde, verginin artırılması veya azaltılmasını gerektiren bir değişiklik olduğu takdirde, bu değişiklik, takvim yılının ilk altı ayında yapılmış ise takip eden son altı aylık dönemin başından, son altı ayında yapılmış ise takip eden takvim yılı başından itibaren dikkate alınır ve vergi, yeni duruma göre ödenir. [33] [34] (Değişik son fıkra: 25/12/2003-5035/25 md.) Taşıtların tescil belgesinde yazılı olan model yılında bir yaşında olduğu kabul edilir. Madde 12- (Mülga: 29/11/1984-3088/10 md.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler [35] Bildirme ve sorumluluk: 35 [36] Madde 13- (Değişik: 26/11/1980-2348/10 md.) a) Trafik (…) [37] sicil memurları ile Ulaştırma Bakanlığı sivil hava vasıtaları sicil memurları kayıt ve tescil ettikleri motorlu taşıtları bu taşıtların cins, nevi, nitelikleri ve kullanış maksatları ile verginin alınmasına esas olabilecek diğer bilgileri ve bunlarda meydana gelen değişiklikleri, kayıt ve tescilin yapıldığı ve değişikliğin tespit olunduğu tarihten itibaren bir ay içinde ilgili vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Bu mecburiyetleri yerine getirmeyen trafik (…) 37 sicil memurları ile Ulaştırma Bakanlığı sivil hava vasıtaları sicil memurları hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 150 nci maddesinin 1-3 bendinde yazılı olanlar için uygulanan ceza hükmolunur. b) Motorlu Taşıtlar Vergisi mükellefleri, adlarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan taşıtları, bu taşıtların cins, nevi, niteliklerini ve kullanış maksatları ile verginin alınmasına esas olabilecek diğer bilgileri ve bunlarda meydana gelen değişiklikleri, kayıt ve tescilin yapıldığı veya değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren bir ay içinde ilgili vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Bu mecburiyetlere riayet etmeyenler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 352 nci maddesine bağlı usulsüzlük cezalarına ait cetvelin (İhtar 2) sırasına göre ceza kesilir. c) (Değişik: 24/3/1988-3418/16 md.) Noterler trafik (…) 37 sicil memurları ile Ulaştırma Bakanlığı sivil hava vasıtaları sicil memurları gibi, taşıtların her türlü satış veya devir işlemlerini yapanlar, motorlu taşıtların her türlü satış veya devir işlemlerini yapmadan önce, bu taşıtlara ait o güne kadar ödenmemiş motorlu taşıtlar vergileri ile gecikme zamları, gecikme faizleri ve vergi cezalarının ödendiğini gösterir belgeyi istemeye mecburdurlar. [38] d) Taşıtlarla ilgili fenni muayene komisyonları, fenni muayene yapma yetkisi verilen gerçek ve tüzel kişiler (…) [39] ile Ulaştırma Bakanlığı sivil havacılık genel müdürlüğü taşıtların fenni muayenelerini yapmadan, (…) 39 uçuşa elverişli belgelerini vermeden önce, verginin ödenip ödenmediğini araştırmak zorundadırlar. [40] (Değişik: 24/3/1988-3418/16 md.) Vergisi ödenmemiş veya 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci madde hükmüne göre taksitlendirilmemiş taşıtlara ait fenni muayene yapılamaz, (…) 39 uçuşa elverişli belgesi verilemez. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 39 [41] e) (Birinci fıkra mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) (Değişik: 24/3/1988-3418/16 md.) Yukarıdaki (c) ve (d) bentlerinde belirtilen zorunluluklara uymadan işlem yapanlar, ödenmeyen veya noksan ödenen vergiler ile gecikme zamları, gecikme faizleri ve vergi cezalarından, mükelleflerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Ancak, bunlar sorumlu sıfatı ile ödemek mecburiyetinde kaldıkları vergiler dolayısıyla mükelleflere rücu hakkına sahiptirler. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Gider kaydedilmeme hali: Madde 14- (Değişik: 29/11/1984-3088/9 md.) Bu Kanuna bağlı (I), (I/A), (…) 39 ve (IV) sayılı tarifelerde yer alan taşıtlardan (Ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç) alınan vergi ve cezalar ile gecikme zamları gelir ve kurumlar vergilerinin matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmez. [42] Madde 15 – 16- (Mülga: 29/11/1984-3088/10 md.) Paylar: Madde 17- (Mülga: 21/2/2001-4629/1 md.) Kaldırılan hükümler: Madde 18- 6936 sayılı Hususi Otomobil Vergisi Kanunu ile 232 sayılı kanunla değişik 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 9 uncu maddesi kaldırılmıştır. Geçmiş yıllara ait vergi ve resimler: Geçici Madde 1- 1962 ve daha önceki bütçe yıllarına ait Hususi Otomobil Vergisi, Trafik Resmi ve bunlara ait cezaların eski hükümlere göre alınmasına devam olunur. Geçici Madde 2- Bu kanun gereğince tahsil olunacak Motorlu Kara Taşıtları Vergisi 1963 Mali yılı bütçesi (B) cetvelinde Hususi Otomobil Vergisi adlı 16 ncı bölüme gelir kaydedilir. Geçici Madde 3- (Ek: 24/3/1988-3418/17 md.) Halen spor veya lüks otomobil olarak kabul edilen taşıtlarla ilgili uygulamaya 1.7.1988 tarihine kadar aynı şekilde devam olunur. Geçici Madde 4- (Ek: 25/12/2003-5035/26 md.) 3.4.2003 tarihli ve 4837 sayılı Ekonomik İstikrarı Sağlamak İçin Ek Vergiler Alınması Hakkında Kanunun 1 inci maddesi hükümlerine göre ek motorlu taşıtlar vergisinin taksitlerini kısmen veya tamamen ödeyen mükelleflerden bu ödemeleri mahsup veya iade edilmemiş bulunanlar ile 30.7.2003 tarihli ve 4962 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Kanunun 21 inci maddesi hükümlerine göre taşıt vergisini ödeyen mükelleflerin ödediği tutarlar, 2004 yılı için tahakkuk edecek olan motorlu taşıtlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuptan sonra ödenmesi gereken motorlu taşıtlar vergisi olması halinde 2004 yılı taksit aylarında ödenir. Mahsup edilemeyen tutar ise mükellefin talebi üzerine iade olunur. Ödeme zamanlarında ödenmemiş olan ek motorlu taşıtlar vergisi ile taşıt vergisi terkin edilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 5- (Ek: 25/12/2003-5035/26 md.) 5 inci maddenin (I) sayılı tarifesinde yer alan taşıtlara ait motor silindir hacmi ve 6 ncı maddenin (II) sayılı tarifesinde yer alan kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtlara ait azami toplam ağırlık bilgilerinin trafik tescil belgesinde bulunmaması nedeniyle mükellefler tarafından talep edilmesi halinde; trafik tescil kuruluşları ile yetkili bayiler veya ilgili vergi daireleri bu bilgileri ihtiva eden bir belgeyi mükellefe vermek zorundadırlar. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 6- (Ek: 25/12/2003-5035/26 md.) 6 ncı maddenin (II) sayılı tarifesinde yer alan (4) numaralı bent 31.12.2004 tarihine kadar aşağıdaki şekilde uygulanır. 4) Kamyonet, kamyon, çekici ve benzerleri (İstiap Haddi) 1.500 kg’a kadar 300.000.000 200.000.000 100.000.000 1.501-3.500 kg’a kadar 750.000.000 450.000.000 200.000.000 3.501-5.000 kg’a kadar 900.000.000 750.000.000 300.000.000 5.001-10.000 kg’a kadar 1.000.000.000 850.000.000 400.000.000 10.001-20.000 kg’a kadar 1.200.000.000 1.000.000.000 600.000.000 20.001 kg ve yukarısı 1.500.000.000 1.200.000.000 700.000.000 Geçici Madde 7- (Ek: 25/12/2003-5035/26 md.) 5 inci maddenin (I) sayılı tarifesinin (2) numaralı bendinde yer alan motosikletlerin 2004 yılına ait motorlu taşıtlar vergisi, Nisan ayının ilk gününde tahakkuk etmiş sayılır. Tahakkuk ettirilen vergi birinci taksiti Nisan, ikinci taksiti Temmuz ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Geçici Madde 8- (Ek: 28/11/2017-7061/26 md.) 31/12/2017 tarihinden (bu tarih dahil) önce kayıt ve tescil edilen otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri aşağıdaki (I/A) sayılı tarifeye göre vergilendirilir. (I/A) SAYILI TARİFE [43] [44] Motor Silindir Hacmi (cm³) Taşıtların Yaşları ile Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (TL) 1-3 yaş 4-6 yaş 7-11 yaş 12-15 yaş 16 ve yukarı yaş O tomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri 1300 cm³ ve aşağısı 743 518 290 220 78 1301 - 1600 cm³ e kadar 1.294 970 563 398 153 1601 - 1800 cm³ e kadar 2.284 1.785 1.051 641 249 1801 - 2000 cm³ e kadar 3.598 2.771 1.629 970 383 2001 - 2500 cm³ e kadar 5.396 3.918 2.448 1.463 579 2501 - 3000 cm³ e kadar 7.524 6.545 4.089 2.200 808 3001 - 3500 cm³ e kadar 11.458 10.309 6.210 3.100 1.138 3501 - 4000 cm³ e kadar 18.014 15.555 9.161 4.089 1.629 4001 cm³ ve yukarısı 29.483 22.109 13.094 5.885 2.284 (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/21 md.) [45] (I/A) sayılı tarifede yer alan ve sadece elektrik motoru olan taşıtlardan, motor gücü; a) 70 kW’ı geçmeyenler birinci satırında, b) 70 kW’ı geçen fakat 85 kW’ı geçmeyenler ikinci satırında, c) 85 kW’ı geçen fakat 105 kW’ı geçmeyenler üçüncü satırında, d) 105 kW’ı geçen fakat 120 kW’ı geçmeyenler dördüncü satırında, e) 120 kW’ı geçen fakat 150 kW’ı geçmeyenler beşinci satırında, f) 150 kW’ı geçen fakat 180 kW’ı geçmeyenler altıncı satırında, g) 180 kW’ı geçen fakat 210 kW’ı geçmeyenler yedinci satırında, h) 210 kW’ı geçen fakat 240 kW’ı geçmeyenler sekizinci satırında, ı) 240 kW’ı geçenler dokuzuncu satırında, yaşları itibarıyla yer alan vergi tutarlarının %25’i oranında vergilendirilir. Yukarıdaki tarifede yer alan taşıtlara ait vergi tutarlarının Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından her yılın ocak ayında ilan edilen kasko sigortası değerlerinin %5’ini aşması halinde taşıtlara ait vergi tutarları, bir önceki satırdaki aynı yaş grubunda bulunan taşıtlara isabet eden vergi tutarı olarak esas alınır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce iktisap edilmiş ancak çeşitli nedenlerle kayıt ve tescil edilmemiş otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzeri taşıtlar 1/1/2018 tarihinden sonra ilk defa kayıt ve tescil edildiği takdirde bu maddede yer alan tarifeye göre vergilendirilir. Yürürlük tarihi: Madde 19- Bu kanun 1 Mart 1963 tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme yetkisi: Madde 20- Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 18/2/1963 Tarihli ve 197 Sayılı Ana Kanuna İşlenemeyen Geçici Maddeler 1) 26/11/1980 tarihli ve 2348 sayılı kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde yer alan III sayılı tarifede yazılı, yat, kotra ve her türlü içten veya dıştan takma motorlu özel tekneleri elinde bulunduranlardan, bu taşıtlarını bulundukları yer belediye veya liman başkanlıklarına aynı tarifedeki uçak ve helikopterleri elinde bulunduranlardan Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne kaydettirmemiş olanlar, bunların 2 ay içerisinde kayıt işlemlerini, belediye veya liman başkanlıkları ile Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne yaptırmak ve bu dairelerin bulunduğu yerdeki ilgili vergi dairesine bildirmek zorundadırlar. Geçici Madde 2 – 27/9/1962 gün ve 11217 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan "Araçların Kayıt ve Tescil İşlemleri ile Plakalar Hakkındaki Yönetmelik" hükümlerine göre yeni plaka almamış taşıt sahipleri adına, eski plaka numaraları üzerinden Motorlu Taşıtlar Vergisi tarh edilemez; bu suretle daha önce tarh ve tahakkuk ettirilip de tahsil olunamayan Motorlu Kara Taşıtları Vergileri de terkin olunur. Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Motorlu Kara Taşıtları Vergisinin 1980 yılına ait iki taksidini birden yatıranlar, 2 nci taksidin ödeme süresinde; bu Kanunda yer alan tarifelere göre, hesaplanacak 2 nci takside ilişkin miktarla, daha önce ödedikleri 2 nci taksit tutarı arasındaki farkı Vergi Dairesine yatırmakla yükümlüdürler. Geçici Madde 4 – Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, 1980 Bütçe yılı için tahakkuk ettirilen veya tahsil olunan Motorlu Kara Taşıtları Vergileri, Motorlu Taşıtlar Vergisinin ilgili tarifelerindeki hadlere ve Vergi Usul Kanunu Hükümlerine göre düzeltilir ve yukardaki Geçici 3 üncü Maddede belirtilen esaslara göre hesaplanan fark 2 nci taksit süresinde tahsil olunur. 2) 29/11/1984 tarihli ve 3088 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 1 – 28/2/1980 tarihine kadarki dönemlere ait olarak tahakkuk edilip de bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahsil edilmemiş bulunan motorlu kara taşıtları vergileri ile bunlara ilişkin cezalar ve gecikme zamları terkin olunur. 3) 3/12/1988 tarihli ve 3505 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan vergiler ile bu tarih itibariyle ihtilaflı hale getirilmiş ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ve miktarı 500.000 lirayı aşmayan vergilerin % 30 fazlasıyla ve ihtilaf yaratmamak, yaratılmış ihtilaftan vazgeçmek kaydıyla 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, ödenen bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının % 30'unun 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. 197 Sayılı Kanunun Çeşitli Maddelerindeki Oran ve Miktarlarda Çeşitli Mevzuat ile Yapılan Değişiklikler Tablosu Değişiklik Yapan Mevzuatın Yayımlandığı Resmi Gazete'nin Değişiklik Gören Tarife Tarihi Numarası Tarihi Numarası 25/6/1988 88/13038 26/6/1988 19854 (Mükerrer) I, II, III, IV 28/12/1988 88/13645 30/12/1988 20035 I, II, III, IV 27/12/1989 89/14912 30/12/1989 20388 I, II, III 24/12/1990 90/1317 30/12/1990 20741 I, II, III, IV 26/12/1991 91/2568 31/12/1991 21098 I, II, III, IV 28/12/1992 92/3920 31/12/1992 21452 I, II, III, IV Tebliğ 10 25/12/1995 22504 I, II, III, IV Tebliğ 11 27/12/1996 22860 I, II, III, IV Tebliğ 14 16/12/1997 23202 (Mükerrer) I, II, III, IV Tebliğ 15 1/12/1998 23540 (Mükerrer) I, II, III, IV Tebliğ 16 16/12/1999 23908 I, II, II, IV Tebliğ 17 22/12/2000 24268 I, II, III, IV Tebliğ 18 29/12/2001 24625 I, II, III, IV Tebliğ 19 28/12/2002 24977 I, II, III, IV B.K.K. 2004/8327 31/12/2004 25687 (3. Mükerrer) I Tebliğ 28 20/12/2006 26382 I, II, III, IV Tebliğ 29 26/12/2007 26738 I, II, III, IV Tebliğ 31 26/12/2008 27092 I, II, III, IV Tebliğ 34 31/12/2009 27449 I, II, IV Tebliğ 37 29/12/2010 27800 (6. Mükerrer) I, II, IV Tebliğ 39 26/12/2011 28154 I, II, IV Tebliğ 42 31/12/2012 28514 (4. Mükerrer) I, II, IV Tebliğ 43 30/12/2013 28867 (Mükerrer) I, II, IV Tebliğ 45 30/12/2014 29221 I, II, IV Tebliğ 46 25/12/2015 29573 I, II, IV Tebliğ 47 27/12/2016 29931 I, II, IV Tebliğ 49 29/12/2017 30285 (Mükerrer) I, II, IV Cumhurbaşkanı Kararı 1839 23/12/2019 30987 I, II, IV, I/A Tebliğ 52 27/12/2019 30991 (2.Mükerrer) I, II, IV, I/A Tebliğ 53 29/12/2020 31349 (Mük.) I, II, IV, I/A Tebliğ 54 21/12/2021 31696 I, II, IV, I/A Cumhurbaşkanı Kararı 6582 21/12/2022 32050 I, II, IV, I/A Tebliğ 55 30/12/2022 32059 (2. Mükerrer) I, II, IV, I/A Tebliğ 56 30/12/2023 32415 (2.Mükerrer) I, II, IV, I/A Tebliğ 57 30/12/2024 32768 (2.Mükerrer) I, II, IV, I/A 197 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin Numarası 197 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 2348 Kanunun Adı, 1, 2, 3, 4, İkinci Bölüm, 5, 6, 7, 8, 9, 12, Dördüncü Bölüm Başlığı, 13, 14, 15 28/11/1980 2380 17 1/3/1981 2434 2, 6 1/3/1981 tarihinden geçerli olmak üzere 26/3/1981 3088 5, 6 1/1/1985 tarihinden geçerli olmak üzere 6/12/1984 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 1/1/1986 3418 2, 9, 13, Geçici Madde 3 31/3/1988 4, 5, 6, 10, 1/7/1988 tarihinden geçerli olmak üzere 31/3/1988 3505 10 10/12/1988 9, 11 1/1/1989 tarihinden geçerli olmak üzere 10/12/1988 3858 10 27/12/1992 3946 10 1/1/1994 4605 10 30/11/2000 4629 17 1/1/2002 tarihinden geçerli olmak üzere 3/3/2001 5020 4 26/12/2003 5035 2, 4, 5, 6 ncı maddedeki (II) sayılı tarifenin (4) numaralı bendi haricindeki değişiklikler, 9, 10, 11 inci maddenin başlığı, birinci fıkrasındaki “net ağırlığı” ibaresine ilişkin değişiklik ve son fıkrasındaki değişiklik, 13, Geçici Madde 4, Geçici Madde 5, Geçici Madde 6 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 2/1/2004 6 ncı maddede yer alan (II) sayılı tarifenin (4) numaralı bendi, 11 inci maddenin birinci fıkrasındaki “istiap haddi” ibaresine ilişkin değişiklik 1/1/2005 5228 13 31/7/2004 5766 4, 6, 10, 13 6/6/2008 9 1/7/2008 5897 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14 30/6/ 2009 6360 4 6/12/2012 6462 4 3/5/2013 7061 2, 5, 9, 10, 14, Geçici Madde 8 1/1/2018 7103 2, 5, 6, 11, Geçici Madde 8 1/1/2019 KHK/700 5, 10 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 26/11/1980 tarihli ve 2348 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle Kanunun adı “Motorlu Kara Taşıtlar Vergisi Kanunu” iken “Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu” olarak değiştirilmiştir. [2] Bu madde başlığı "Tarifler:" iken, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [3] 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, (4) numaralı bentte yer alan “onbeş” ibaresi “onyedi” şeklinde, (5) numaralı bentte yer alan “onaltı” ibaresi “onsekiz” şeklinde değiştirilmiş ve aynı Kanunun 93 üncü maddesiyle bu değişikliklerin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır. [4] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu bentte yer alan “, deniz, göl ve nehirlerde” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [5] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu bentte yer alan “trafik” ibaresi “trafik sicili” şeklinde değiştirilmiş, “, belediye veya liman” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [6] 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi uyarınca bu bent 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girer. [7] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu maddede yer alan “, belediye veya liman” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [8] 12/11/2012 tarihle ve 6360 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “köy tüzel kişilikleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile bunların üyesi oldukları mahalli idare birlikleri” ibaresi eklenmiştir. [9] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Sakatlık dereceleri” ibaresi “Engellilik oranı” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 26/11/1980 tarihli ve 2348 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu bölüm başlığı “Vergileme Ölçü ve Hadleri” olarak değiştirilmiştir. [11] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile bu tarifenin “1- Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri” başlıklı bölümü iki sütun eklenmek suretiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, “2- Motosikletler” başlıklı bölümünden önce gelmek üzere metne işlenen satır eklenmiş olup aynı Kanunun 123 üncü maddesi uyarınca söz konusu değişiklikler 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. [12] Bu tarifenin, 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No:57) numaralı Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [13] 21/12/2022 tarihli ve 32050 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6582 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 1 inci maddesiyle, 2022 yılı için tespit edilen yeniden değerleme oranı, bu tarifede bulunan taşıtlar için, 2023 yılında motorlu taşıtlar vergisi tutarlarına uygulanmak üzere % 61,5 olarak belirlenmiştir. [14] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 48 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [15] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “; özel amaçla kullanılan yat, kotra ve her türlü motorlu tekneler (III) sayılı tarifeye” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [16] Bu tarifenin, 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No:57) numaralı Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [17] 21/12/2022 tarihli ve 32050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6582 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 1 inci maddesiyle, 2022 yılı için tespit edilen yeniden değerleme oranı, bu tarifede bulunan taşıtlar için, 2023 yılında motorlu taşıtlar vergisi tutarlarına uygulanmak üzere % 61,5 olarak belirlenmiştir. [18] Bu tarifenin, 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No:57) numaralı Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [19] 21/12/2022 tarihli ve 32050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6582 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 1 inci maddesiyle, 2022 yılı için tespit edilen yeniden değerleme oranı, bu tarifede bulunan taşıtlar için, 2023 yılında motorlu taşıtlar vergisi tutarlarına uygulanmak üzere % 61,5 olarak belirlenmiştir. [20] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “, liman veya belediye” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [21] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu maddede yer alan “, liman veya belediye” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [22] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan "Maliye ve Gümrük Bakanlığı" ibaresi, “Maliye Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [23] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “, (III)” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [24] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan "yapıldığı yerin vergi dairesine" ibaresi, "yapıldığı yerin vergi dairesine veya Maliye Bakanlığı tarafından motorlu taşıtlar vergisi tahsiline yetki verilen banka veya özel finans kurumu şubelerine" şeklinde değiştirilmiştir. [25] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile bu fıkrada yer alan “(I)” ibaresi “(I), (I/A),” şeklinde değiştirilmiş olup aynı Kanunun 123 üncü maddesi uyarınca söz konusu değişiklik 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. [26] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kayıt ve tescil” ibaresi, "kayıt ve tescil veya satış nedeniyle malik" olarak değiştirilmiştir. [27] Bu tarifenin, 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No:57) numaralı Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [28] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 25 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “önceki yılda uygulanan” ibaresinden sonra gelmek üzere “taşıt değerleri ve” ibaresi eklenmiş olup aynı Kanunun 123 üncü maddesi uyarınca söz konusu değişiklik 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. [29] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 48 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [30] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 25 inci maddesi ile bu bendin sonuna “taşıt değerlerini ayrı ayrı veya birlikte yeniden belirlemeye,” ibaresi eklenmiş olup aynı Kanunun 123 üncü maddesi uyarınca söz konusu değişiklik 1/1/2018 tarihinde yürülüğe girmiştir. [31] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle; “Vergiye müessir değişiklikler:” olan bu madde başlığı, metne işlendiği şekilde değiştirilmiş olup aynı Kanunun 50 nci maddesi uyarınca söz konusu değişiklik 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. [32] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “, motor gücü birimi (BG)” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [33] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan "net ağırlığı" ibaresi, “motor silindir hacmi” şeklinde, “istiap haddi” ibaresi ise “azami toplam ağırlığı” şeklinde değiştirilmiş olup aynı Kanunun 50 nci maddesi uyarınca “istiap haddi” ibaresine ilişkin değişiklik 1/1/2005 tarihinde, diğer değişiklik 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. [34] 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “motor silindir hacmi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “motor gücü,” ibaresi eklenmiş olup 7103 sayılı Kanunun 93 üncü maddesiyle bu değişikliğin 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır. [35] 26/11/1980 tarihli ve 2348 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu bölüm başlığı “Çeşitli Hükümler” olarak, madde başlığı ise “Bildirme ve Sorumluluk” olarak değiştirilmiştir. [36] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle bu maddenin (a) ve (b) bentlerinde yer alan "vukua gelen" ibareleri, "meydana gelen"; "vuku bulduğu" ibaresi, "meydana geldiği" şeklinde değiştirilmiştir. [37] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu bentte yer alan “, belediye veya liman” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [38] 22/7/1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan "Motorlu taşıtlar vergisi taşıt pulu esasına göre tahsil edilen taşıtlar hariç olmak üzere noterler” ibaresi “Noterler” şeklinde değiştirilmiş olup, sözkonusu değişiklik 1/1/1999 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. [39] 6/5/2009 tarihli ve 5897 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; 13 üncü maddenin (d) bendinin; birinci paragrafında yer alan “, liman ve deniz işletme bölge müdürlükleri, belediyeler veya liman başkanlıkları” ve “denize veya” ibareleri ile ikinci paragrafında yer alan “denize veya” ibaresi ile 14 üncü maddede yer alan “, (III)” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [40] 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “Taşıtlarla ilgili fenni muayene komisyonları,” ibaresi, “Taşıtlarla ilgili fenni muayene komisyonları, fenni muayene yapma yetkisi verilen gerçek ve tüzel kişiler" şeklinde, 31/7/2004 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiştir. [41] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle; bu paragrafta yer alan "Vergisi ödenmemiş" ibaresinden sonra gelmek üzere "veya 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci madde hükmüne göre taksitlendirilmemiş" ibaresi eklenmiştir. [42] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile bu fıkrada yer alan “(I)” ibareleri “(I), (I/A),” şeklinde değiştirilmiş olup aynı Kanunun 123 üncü maddesi uyarınca söz konusu değişiklik 1/1/2018 tarihinde yürülüğe girmiştir. [43] Bu tarifenin, 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No:57) numaralı Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğine bakınız. [44] 21/12/2022 tarihli ve 32050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6582 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 1 inci maddesiyle, 2022 yılı için tespit edilen yeniden değerleme oranı, bu tarifede bulunan taşıtlar için, 2023 yılında motorlu taşıtlar vergisi tutarlarına uygulanmak üzere % 61,5 olarak belirlenmiştir. [45] 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi uyarınca bu fıkra 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girer.
|
211 | 4 | 1 |
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ İÇ HİZMET KANUNU [1] Kanun Numarası :211
|
4/1/1961
|
9/1/1961
|
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ İÇ HİZMET KANUNU [1] Kanun Numarası :211 Kabul Tarihi :4/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete :Tarih : 9/1/1961 Sayı : 10702 Yayımlandığı Düstur :Tertip : 4 Cilt : 1 Sayfa : 1008 A) ESASLAR I – Tarifler [2] Madde 1 – (Değişik: 18/6/2003 – 4902/9 md.) Türk Silâhlı Kuvvetleri : Kara (…) 2 , Deniz (…) 2 ve Hava Kuvvetleri subay, askerî memur, astsubay, erbaş ve erleri ile askerî öğrencilerden teşekkül eden ve seferde ihtiyatlarla ikmal edilen, kadro ve kuruluşlarla teşkilâtı gösterilen silâhlı Devlet kuvvetidir. Madde 2 – (Değişik: 13/7/2013-6496/ 17 md.) Askerlik: Harp sanatını öğrenmek ve yapmak mükellefiyetidir. Asker: Askerlik mükellefiyeti altına giren şahıslarla (Erbaş ve erler) özel kanunlarla Silahlı Kuvvetlere intisabeden ve resmi bir kıyafet taşıyan şahsa denir. Madde 3 – Askerler ve rütbeler: a) Askerler: 1. (Değişik: 10/3/2011-6191/10 md.) Er: İhtiyaçları Devlet tarafından deruhte ve temin olunan rütbesiz askerdir. Sözleşmeli erler de bu Kanuna göre er sayılır. 2. (Değişik: 10/3/2011-6191/10 md.) Erbaş: İhtiyaçları Devlet tarafından deruhte ve temin olunan onbaşı ve çavuş rütbelerini haiz askerdir. Askerlik Kanununa göre mükellef bulundukları hizmetleri ifadan sonra hususi kanunlara tevfikan muayyen bir hizmet taahhüdü suretiyle Silahlı Kuvvetlerde vazife gören uzman ve sözleşmeli çavuş ve onbaşılar da erbaş sayılır. 3. Astsubay: Hususi kanununa göre Silahlı Kuvvetlere katılan astsubay astçavuştan astsubay kıdemli başçavuşa kadar rütbeyi haiz olan askerdir. [3] 4. Askeri öğrenci: Subay, askeri memur veya astsubay yetiştirilmek üzere muhtelif okul ve üniversitelerde okuyan ve resmi bir kıyafet taşıyan öğrencilerdir. 5. Askeri memur: İdari işlerde, fen ve sanat kollarında vazife gören ve kanuna göre subaylara muadil ve özel bir silsileye tabi bulunan askerdir. 6. Subay: Hususi kanuna göre Silahlı Kuvvetlere intisabeden asteğmenden mareşala (Büyük amirale) kadar rütbeyi haiz olan askerdir. b) Rütbeler: 1. Erbaşlar: a) Onbaşı b) Çavuş 2. Astsubaylar: [4] a) (Ek:25/6/2019-7179/62 md.) [5] Astsubay astçavuş b) Astsubay çavuş c) Astsubay üstçavuş d) Astsubay başçavuş e) Astsubay kıdemli başçavuş 3. Askeri memurlar: a) 8 inci sınıf (Asteğmen muadili) b) 7 inci sınıf (Teğmen muadili) c) 6 ıncı sınıf (Üsteğmen muadili) d) 5 inci sınıf (Yüzbaşı muadili) e) 4 üncü sınıf (Kıdemli yüzbaşı muadili) f) 3 üncü sınıf (Binbaşı muadili) g) 2 inci sınıf (Yarbay muadili) h) 1 inci sınıf (Albay muadili) 4. Subaylar: a) Asteğmen b) Teğmen c) Üsteğmen d) Yüzbaşı e) Binbaşı ˥ f) Yarbay } Üst subaylar g) Albay ˩ h) Tuğgeneral (Tuğamiral) ˥ i) Tümgeneral (Tümamiral) ︳ j) Korgeneral (Koramiral) } General veya amiraller k) Orgeneral (Oramiral) ︳ l) Mareşal (Büyük amiral) ˩ Madde 4 – Muhtelif sınıfların rütbe isimlerinin başlarına sınıf vaya meslek ismi konulur. Madde 5 – Nizam: Tüzükler, kararnameler, yönetmelikler, talimnamelerin ve talimatların hükümleridir. Madde 6 – Hizmet: Kanunlarla nizamlarda yapılması veyahut yapılmaması yazılmış olan hususlarla,amir tarafından yazı veya sözle emredilen veya yasak edilen işlerdir. Madde 7 – Vazife: Hizmetin icabettirdiği şeyi yapmak ve menettiği şeyi yapmamaktır. Madde 8 – Emir: Hizmete ait bir talep veya yasağın sözle,yazı ile ve sair surette ifadesidir. Madde 9 – Amir: Makam ve memuriyet itibariyle emretmek salahiyetini haiz kimsedir. Bunun emri altındakilere maiyet denir. Madde 10 – Üst tabiri, rütbe veya kıdem büyüklüğünü gösterir. Ast, üstün rütbece veya kıdemce aşağısında bulunan kimsedir. Madde 11 – Makam: Her amirin Silahlı Kuvvetlerde temsil ettiği mevkidir. Madde 12 – a) Kıta: Görevin yapılması için taktik ve idari birlikleri kapsıyan ve bir kumanda altında toplanan teşkillere kıta denir. Taktik birlik: Belli bir kuruluş ve kadrosu olup asli görevi muharebe hareketleri olan bir teşkildir.Taktik birlikler içerisinde bazı idari unsurlar da bulunabilir. İdari birlik: Belli bir kuruluş ve kadrosu olup asli görevi hizmet hareketleri olan bir teşkildir. b) Karargah: Kumandan veya amirlerin kıta veya kurumlarının sevk ve idarelerinde yardımcı olan bir toplumdur.Karargahlar bir kuruluş ve kadro ile tesbit edilir. c) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/2 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/2 md.) Askeri kurum: Kıta ve karargah anlamı dışında kalan okul, ordu evi, dikim evi, fabrika, tersane, askerlik şubesi, ikmal merkezi ve depo gibi askeri tesis ve teşkillerdir. II - Disiplin Madde 13 – Disiplin: Kanunlara, nizamlara ve amirlere mutlak bir itaat ve astının ve üstünün hukukuna riayet demektir. Askerliğin temeli disiplindir. Disiplinin muhafazası ve idamesi için hususi kanunlarla cezai ve hususi kanun ve nizamlarla idari tedbirler alınır. III- Astın vazifeleri Madde 14 – Ast; amir ve üstüne umumi adap ve askeri usullere uygun tam bir hürmet görtermeye, amirlerine mutlak surette itaate ve kanun ve nizamlarda gösterilen hallerde de üstlerine mutlak itaate mecburdur. Ast muayyen olan vazifeleri, aldığı emri vaktinde yapar ve değiştiremez, haddini aşamaz. İcradan doğacak mesuliyetler emri verene aittir. İtaat hissini tehdit eden her türlü tezahürler, sözler, yazılar ve fiil ve hareketler cezai müeyyidelerle men olunur. IV - Amirin vazifeleri Madde 15 – Amir; emirlerini maiyetindeki her şahsa verebilir. Vazifelerin zamanında ve tam olarak yapılıp yapılmadığı takip ve yapılmasını temin eder. Madde 16 – Amir; maiyetine hizmetle münasebeti olmıyan emir veremez. Astından hususi bir menfaat temin edecek bir talepte bulunamaz. Hediyesini kabul edemez ve borç alamaz. Madde 17 – Amir; maiyetine hürmet ve itimat hisleri verir. Maiyetin ahlaki, ruhi ve bedeni hallerini daima nezaret ve himayesi altında bulundurur. Amirin maiyetine karşı daima bitaraflık ve hakkaniyeti muhafazası esastır. Madde 18 – Amir; maiyetine disiplini bozan fiil ve hareketlerinden dolayı disiplin cezaları verir. Disiplin cezalarının mahiyeti ve verilmesi usulü hususi kanundaki hallere göre tayin ve tesbit olunur. V - Emir Madde 19 – (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/3 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/3 md.) Astlar, üniformalı veya üniformasız asker amirleri ile sivil amirlerinin verdiği emirleri yerine getirmek zorundadır. Madde 20 – Emirler ast tarafından değiştirilemez. Ancak, ahval ve şerait emri yapılamıyacak bir hale koymuşsa veyahut emir verilirken meçhul kalmış sebepler meydana çıkmışsa veya emrin yapılması büyük bir tehlikeyi ve ağır bir zararı da mücip olacaksa ve bütün bu haller karşısında amirden yeni bir emir alınmasına hal ve zaman da müsait değilse; ast mesuliyeti üzerine alarak emri yeni vaziyete uygun bir tarzda değiştirerek yapabilir ve ilk fırsatta emri yapılmıyan veya kısmen yapılan amirlere de malümat verilir. Madde 21 – Emirler,kaideten birbirine bağlı makamlar ve kumandanlar tarafından bir silsile takip edilerek verilir. Müstacel ve zaruri hallerde bu sıraya riayet edilmeden de emir verilebilir. Bu takdirde amir atlanmış olan kademelere en kısa zamanda bilgi verir. Ve böyle bir emri alan astda kendi amirini haberdar eder. Madde 22 – Bir amirin verdiği emir yapılırken daha büyük bir amirden evvelki emre muhalif ikinci bir emir daha alınacak olursa,ikinci emri veren amire evvelki emir bildirilir. Eğer ikinci amir kendi emrinin yapılmasında israr ederse bu amirin emri yapılır. Ve birinci amire malumat verilir. Eğer daha büyük amire birinci amirin emrini bildirmeye hal ve zaman müsait değilse vaziyete uygun olan emir kendi mesuliyeti dahilinde yapılır ve amirlere bildirilir. Madde 23 – Fesat ve isyan halinde bulunan bir kıta,karargah veya askeri kurumda intizamı temin etmek, yağmacılığın önünü almak ve kaçak askerleri çevirmek için bu halleri gören her üst emir ve kumanda işini üzerine almak ile vazifesi ile mükelleftir. Madde 24 – Disipline aykırı gördüğü her hale müdahaleye ve emir vermeye her üst görevlidir. B) PERSONEL İŞLERİ I - Müracaatlar Madde 25 – Her asker resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaatini söz veya yazı ile en yakın amirinden başlıyarak silsile yoliyle yapar. Müracaatlar takip ve tahkik ve bir karara bağlanarak neticesi müracaat sahibine mümkün olan en kısa zamanda mutlaka bildirilir. Ancak; bu müddet hiçbir halde bir ayı geçemez. Birden fazla kimselerin toplu olarak söz veya yazı ile müracaatleri yasaktır. II - Şikayetler Madde 26 – Her asker, gerek hizmete ve gerek zati işlerine ait kanun ve nİzamların kendisine vermiş olduğu hak ve salahiyetler her hangi bir surette haksız olarak ihlal edilirse veya ihlal edildiğini zannederse şikayet etmek hakkını haizdir. Madde 27 – Şikayet söz veya yazı ile en yakın amire yapılır. Eğer bu amirden şikayet olunacaksa bir derece üstündeki amire yapılır.Ve bunun gibi her şikayet edilen amir geçilir. Sözle yapılan şikayetler bir zabıtla tesbit olunur. Madde 28 – Toplu olarak şikayet yasaktır. Bir veya aynı hadise birden fazla şahısların şikayetlerine sebep veya mevzu olursa bunların her biri ayrı ayrı ve yalnız başına şikayet hakkını kullanabilirler. Madde 29 – Şikayet reddedildiği takdirde, şikayetçiye bu yüzden ceza verilmez. Ancak şikayet ederken şikayetçi bir suç işlemiş veya bir disiplin tecavüzünde bulunmuşsa ayrıca mesul olur. Madde 30 – Şikayetler ve itirazlar mutlaka tahkik olunarak bir karara bağlanır ve neticesi şikayet edene ve lüzum görülürse şikayet olunana mümkün olan en kısa zamanda bildirilir. Ancak bu müddet hiçbir halde bir ayı geçemez. Adli tahkikata mevzu olan şikayet ve itirazlar hakkında Ceza ve Usul kanunlarındaki hükümler mahfuzdur. Madde 31 – Bir şikayet üzerine karar vermek selahiyeti, şikayetin müstenit olduğu vaka hakkında şikayet olunana disiplin cezası vermek salahiyetini haiz olan ilk disiplin amirine verilmiştir. O amirin vereceği karar aleyhine gerek şikayet eden ve gerekse şikayet olunan, mertebeler silsilesi yolu ile daha yüksek amirlere itiraz edebilir. III - Mükafat ve ceza Madde 32 – Disiplinin muhafazası ve hizmete mütaallik hususlarda tekamülü teşvik ve temin için mükafat ve ceza tedbirlerine müracat olunur. Mükafat ve cezaya ait tedbirler kanun ve nizamlara göre alınır. IV - İzin Madde 33 – a) Askerlerin izin işleri hususi kanunlara ve nizamlara göre tanzim olunur. Vazifenin bulunmayı icap ettirdiği yerden izinsiz hiçbir asker gündüz ve gece ayrılamaz. Nöbetçi ve vazifeli olmıyan veya kendisine ayrıca hususi bir vazife verilmiyen subay, askeri memur ve astsubaylar günlük mesai veya eğitimin bitiminde vazife mahallinden ayrılabilirler. (Ek : 19/2/1980 - 2259/1 md.) Ancak subay sınıf okullarında temel eğitimde bulunan subayların günlük çalışma ve okuldan gece izinli ayrılmaları, eğitim ve öğretim programlarına göre, ayrıca düzenlenecek bir yönetmelikle belirlenir. b) Kıta, karargah ve kurumlarda günlük çalışma saatleri mevsim, iklim, ahval ve hizmetin özelliklerine göre bir talimatla tesbit edilir. Kıtalarda umumi mesai ve hizmet zamanı kalk borusunda başlar. Gece yoklamasından sonra biter. Karargah ve kurumlarda günlük vazife müddeti en az 6 saattır. V - Kıyafet Madde 34 – a) Silahlı Kuvvetler mensupları üniforma giyerler. Hizmet esnasında üniformayı giymek mecburidir. Hususi vazifeler sebebiyle hizmet esnasında sivil elbise giymek amirin müsaadesine bağlıdır. Her asker üniformasının şeref ve haysiyetini korumaya mecburdur. Barlar, genelevler, meyhaneler ile bunlara benzer yerlere askerler üniforma ile giremezler. b) Subay, askeri memur ve astsubaylar vazife dışında sivil elbise giyebilirler. Sivil elbise ile vazife yerine giriş ve çıkışlar talimatnamede düzenlenir. c) (Değişik : 9/8/1993 - KHK - 499/35 md.) Subay ve astsubaylar hizmet dışında da resmi veya sivil elbise ile zati tabancalarını göze görünmeyecek şekilde taşıyabilirler. d) (Değişik : 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul : 7/2/1990 - 3612/42 md.) Üniformanın şekilleri Milli Savunma Bakanlığınca tespit olunur. (Değişik: 23/6/1983-2861/1 md.) Kıyafet kavramı içinde olan el, yüz ve saç, tuvaletlerinde sadelik esastır. Favori, biş,sakal ve bıyık bırakılamaz. Hangi hallerde, görevlerde, zamanlarda ve kimler hakkında yukarıdaki kayıtlama ve kısıtlamaların uygulanmayacağı Genelkurmay Başkanınca belirlenir. (Ek cümle: 27/3/2015-6638/66 md.) Ancak, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı mensuplarının kıyafetine ilişkin hususlar, Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. e) (Mülga : 11/2/2014-6519/20 md.) Kimlik kartları, özlük dosyaları, kişisel veriler ve posta gönderileri Madde 34/A – (Ek: 11/2/2014-6519/8 md.) Askerî kimlik kartı; kişinin, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli olduğunu ve kimliğini gösteren resmî belgedir. Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları, yönetmelikle belirlenen istisnalar saklı kalmak kaydıyla askerî kimlik kartlarını resmî ve sivil olarak üzerlerinde bulundururlar. Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin temin, yetiştirme, istihdam, emeklilik, ayırma, atama, yer değiştirme, görevlendirme, seferberlik ve özlük hakları gibi işlemleri ve askerî hizmetlerin yürütülmesine ilişkin kişisel verileri personel bilgi sistemlerinde ve özlük dosyalarında muhafaza edilir. Uzman erbaşlar hariç erbaş ve erler ile askerî öğrenciler tarafından gönderilen ve kendilerine gelen posta gönderileri ilgilinin amirince denetlenebilir. C) UMUMİ VAZİFELER Madde 35 – (Değişik: 13/7/2013-6496/18 md.) Silahlı Kuvvetlerin vazifesi; yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmak, caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır. Madde 36 – Silahlı Kuvvetler, harb sanatını öğrenmek ve öğretmekle vazifelidir. Bu vazifenin ifası için lazımgelen tesisler ve teşkiller kurulur ve tedbirler alınır. Madde 37 – Silahlı Kuvvetlere katılan her asker andiçer. And sureti aşağıdadır: "Barışta ve savaşta, karada, denizde ve havada her zaman ve her yerde milletime ve cumhuriyetime doğruluk ve muhabbetle, hizmet ve kanunlara ve nizamlara ve amirlerime itaat edeceğime ve askerliğin namusunu Türk Sancağının şanını canımdan aziz bilip icabında vatan, cumhuriyet ve vazife uğrunda seve seve hayatımı feda eyliyeceğime namusum üzerine andiçerim." Madde 38 – Sancak, Silahlı Kuvvetlerin şeref timsalidir. Sancağın muhafazası Silahlı Kuvvetlerin mukaddes vazifesidir. (Değişik : 9/10/1996 - 4187/1 md.) Sancak, hiçbir sebep ve bahane ile terk edilemez. Kuruluşunda alay teşkilatı (hudut alayları hariç) bulunmayan her tugay ile her alay (deniz ve havada eşidi birliklere) yönetmeliğe göre bir sancak verilir. Madde 39 – Silahlı Kuvvetlerde askeri eğitim ile beraber ahlak ve maneviyatın yükseltilmesine ve milli duyguların kuvvetlendirilmesine bilhassa itina olunur. Cumhuriyete sadakat, vatanını sevmek, iyi ahlaklı olmak, üste itaat, hizmetin yapılmasında sebat ve gayret, cesaret ve atılganlık, icabında hayatını hiçe saymak, bütün silah arkadadaşları ile iyi geçinmek, birbirlerine yardım, intizam severlik, yapılması men edilen şeylerden kaçınmak, sıhhatini korumak, sır saklamak her askerin esas vazifesidir. Madde 40 – Askerin bakımı, sağlığı, yedirilmesi, giydirilmesi, barındırılması ve moralinin yüksek tutulması dikkat ve itina ile sağlanacak en mühim vazifelerdendir. Madde 41 – Erbaş ve erlere askerliğe ait bilgilerden başka okuyup yazmak, yurt ve hayata ait genel kültür bilgileri de öğretilir. Madde 42 – Her asker vazife ve hizmet icabı kullanmak veya muhafaza etmek için kendisine tevdi edilen her çeşit Devlet malının bakım, korunma ve muhafazasından sorumludur. (Ek cümle:30/6/2022-7415/2 md.) Ancak, yükümlü erbaş ve erlerden askerî araçları kullanmakla görevlendirilenler, araç kazası nedeniyle harp malzemesine zarar vermek suçundan kast veya ağır kusur nedeniyle mahkûm olmaları durumu hariç, aracın kullanımı nedeniyle meydana gelen zararı tazminle sorumlu olmazlar. Madde 43 – (Değişik cümle: 13/7/2013-6496/19 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları siyasi faaliyette bulunamaz. Bundan ötürü Silahlı Kuvvetler mensuplarının siyasi parti veya derneklere girmeleri bunların siyasi faaliyetleri ile münasebette bulunmaları, her türlü siyasi gösteri, toplantı işlerine karışmaları ve bu maksatla nutuk ve beyanat vermeleri ve yazı yazmaları yasaktır. Silahlı Kuvvetler mensupları Milli Savunma Bakanlığınca adları yayınlanan ve siyasi olmıyan cemiyetler ile spor kulüplerinin faal olmıyan üyeliklerine girebilirler. Girenler durumlarını en kısa zamanda Milli Savunma Bakanlığına bildirmeye mecburdurlar. (Ek: 15/2/1966 - 725/1 md.; Mülga : 23/7/1999 - 4418/3 md.) (Değişik dördüncü fıkra: 11/2/2014-6519/9 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları kendi kıta, karargâh ve kurumları içinde amatör askerî spor kulüpleri kurabilir ve bu kulüplerde faaliyette bulunabilirler. Bu kulüplerin kurulması için Milli Savunma Bakanlığının müsaadesi ile ilgili makamlara müracaat edilir. Harp ve vazife malulleri ile gaziler tarafından rehabilitasyon amacıyla kurulan spor kulüplerinin Türk Silahlı Kuvvetlerinin spor tesislerinden istifadesine Milli Savunma Bakanlığınca izin verilebilir. Amatör spor kulüplerinin kurulması, faaliyet ve denetimleri ile rehabilitasyon amacıyla kurulan spor kulüplerinin spor tesislerinden istifadesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. [6] (Mülga: 11/2/2014-6519/9 md.) (Ek fıkralar : 28/6/1983 - 2861/2 md.): Silahlı Kuvvetler mensupları kanunla kurulan meslek kuruluşlarına üye olamaz ve organlarında görev alamazlar. Ancak üye olamamaları kanunlarda belirtilen diğer kayıt ve şartlara uymak kaydıyla meslekleriyle ilgili görevlerde çalışmalarına, mesleki hizmetleri yürütmelerine, yetkilerini kullanmalarına, mesleki eğitim ve öğretim yaptırmalarına, kurum amirlerinin izniyle kuruluşun bilimsel çalışmalarına katılmalarına, meslek kural ve koşullarına uymak yükümlülüklerine, haklarında disiplin cezası uygulanmasına, özel kanunların öngördüğü kayıtlarla mesleklerini serbestçe icra etmelerine, resmi veya özel bir görev almalarına engel teşkil etmez. Belli bir meslek veya sanatın icra edilebilmesi için meslek kuruluşlarına üye olmayı zorunlu kılan kanun hükümleri Silahlı Kuvvetler mensupları hakkında uygulanmaz. Askerlik yükümlülüğünü yerine getirmekte olan yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile er ve erbaşların üyelikleri, askerlik hizmetleri süresince askıda kalır. Bu hal ilgililerin aidat ödeme ve kanunlardan doğan diğer mesleki yükümlülüklerini ve haklarını ortadan kaldırmaz. [7] (Ek fıkra: 12/6/2024 - 7517/4 md.) Kendisinin veya başka bir askeri personelin askeri kimliğinin, görev veya faaliyetleri kapsamında askeri bilgi, belge, konum bilgisi veyahut bunlardan herhangi birini içeren resim, yazı, fotoğraf, ses kaydı, video gibi görsel ve işitsel materyallerin, Millî Savunma Bakanlığınca yetki verilen durumlar hariç, radyo, televizyon, internet, sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve diğer tüm medya araçları ile her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim araçları vasıtasıyla yayınlanması veya açıklanması yasaktır. Madde 44 – Askerler her zaman ve her yerde birbirlerini selamlamaya mecburdurlar. Bunun tatbik tarzı talimatnamede gösterilmiştir. D) GARNİZON KUMANDANLIĞI Madde 45 – Garnizon; içinde ve civarında yerleşmiş kıta, karargah veya askeri kurum bulunan meskün yerlere denir. Garnizonların hudutları, talimatnamede belirtilecek esaslar dahilinde tesbit olunur. Madde 46 – (Değişik: 11/2/2014-6519/10 md.) Garnizon komutanlığı görevinin hangi kıta komutanı veya kurum amiri tarafından yapılacağı Milli Savunma Bakanlığınca düzenlenir. Bu görevin yürütülmesi maksadıyla, Milli Savunma Bakanlığınca garnizonda bulunan kıta, karargâh ve kurumların dışında kadro ve teşkiller oluşturulabilir. [8] [9] Madde 47 – Garnizon kumandanı garnizona dahil bütün kıta ve askeri kurumların disiplin amiridir. (Değişik : 19/2/1980 - 2259/2 md.) Garnizon Komutanlığına ait hizmetler, sivil makamlarla olan ilişkiler,Cumhurbaşkanı ile Devlet büyüklerinin garnizona gelişlerinde alınacak güvenlik önlemleri ve emekli orgeneral-oramiraller ile garnizonda bulunan emekli veya muvazzaf diğer askeri şahısların güvenliklerine ilişkin hususlar, Milli Savunma ve İçişleri Bakanlarınca müştereken hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir. (Ek : 17/6/1992 - 3810/1 md.) Koruma hizmeti ile görevlendirilen asker kişiler, karakol, karakol nöbetçisi ve devriye sıfat ve yetkilerine sahiptir. Koruma görevlileri bu Kanunun, 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununun ve diğer kanunların silah kullanmayı öngördüğü hal ve şartlardan herhangi birinin tahakkuku halinde silah kullanmaya yetkilidir. Bunlar, korudukları kişiye karşı silahlı bir saldırıya teşebbüs edilmesi halinde doğruca ve duraksamadan hedefe ateş edebilirler. Madde 48 – Büyük garnizonlarda (Tümen ve eşidi askeri kurumlar ile daha büyük kıta ve kurumların bulunduğu yerlerde) garnizon kumandanları, oradaki kıta kumandanları rütbece kendisinden sonra gelen birine garnizon kumandanlığını devredebilir. Madde 49 – Garnizon kumandanları garnizona ait her türlü hususatta mıntıkasında bulundukları tümen, kolordu ve ordu (Deniz ve Havada eşidi) kumandanlıklarına bağlıdırlar. Madde 50 – Yukardaki maddelerde belirtilen hükümler dışında veya istisnaihaller karşısında garnizon kumandanlığı görevinin hangi kıta kumandanı veya kurum amiri tarafından yapılacağı Milli Savunma Bakanlığınca düzenlenir. [10] E) KIŞLALARDA, KONAK VE ORDUGAHLARDA KUMANDANLIK Madde 51 – Kışla: Askerin barındırıldığı ve hizmet gördüğü tek bir bina veya toplu halde bulunan muhtelif binalar ile bunların müştemilatından olan diğer binalar ve arazidir. (Değişik ikinci fıkra: 18/6/2003-4902/11 md.) Karargâh ve askerî kurumlar ile Deniz Kuvvetleri (Sahil Güvenlik dahil) teşkilâtında bulunan gemiler gibi askerî tesisler de kışla olarak mütalâa edilir. Konak: Askerlerin hazar ve seferde muvakkat bir zaman için meskün yerlerde yerleşmesidir. Ordugah: Askerlerin muvakkat bir zaman için açıkta çadır veya baraka ve zeminliklerde yerleştirildiği sahaya denir. Madde 52 – Müstakil olarak bir kışla, konak veya ordugahta bulunan bir kıta veya askeri kurumun kumandan veya amiri aynı zamanda bu yerlerin kışla, konak veya ordugah kumandanıdır. Muhtelif birlik ve kurumların bir arada bulunduğu kışla, konak ve ordugahlarda kumandanlık en büyük rütbeli kumandan veya amire aittir. Madde 53 – Her kışlada kışla binaları ve teşhizatının daima iyi bir halde bulunmasını temin etmekle görevli bir subay veya astsubay bulunur. Buna kışla subayı denilir. Bu vazifenin kimin tarafından yapılacağı kadrolarda ve talimatlarda gösterilmemişse kışla kumandanı, emrindeki subay veya astsubaylardan birine bu görevi verir. Madde 54 – Tümen (Dahil) daha yukarı kıta kumandanları ve eşidi kurum amirleri kışla kumandanlığı görevini rütbece kendisinden sonra gelen birine devredebilir. F) YOKLAMALAR Madde 55 – İnsan ve hayvan mevcutlarını anlamak, bunlardan ve silah, malzeme ve eşyada bir vukuat olup olmadığı haberini almak maksadı ile kıta, karargah ve kurumlarda biri sabah, diğeri akşam, üçüncüsü de gece olmak üzere günde üç defa yoklama yapılır. Yoklamaların şekli ve yapılış tarzı talimatnamede gösterilir. Madde 56 – Kati bir lüzum görülürse, muayyen yoklamalardan başka kışla kumandanı tarafından verilecek emir üzerine de yoklama yapılabilir. Önleme araması Madde 56/A- (Ek: 25/7/2018-7145/2 md.) Tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş sulh ceza hâkimi kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulması şartıyla askeri birlik komutanının veya askeri kurum amirinin ya da hukuk hizmetleri başkanı veya birim amirinin yazılı emri (İptal ibare: Anayasa Mahkemesi’nin 30/6/2022 tarihli ve E.: 2018/137, K.: 2022/86 sayılı Kararı ile.) üzerine, askerî mahallerde özel kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla kişilerin üstü, araçları, özel kâğıtları ve eşyası aranır, gerekli tedbirler alınır, suç delilleri koruma altına alınarak 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre gerekli işlemler yapılır. [11] Arama talep yazısında, arama için makul sebeplerin oluştuğunun gerekçeleriyle birlikte gösterilmesi gerekir. Arama kararında veya emrinde; aramanın sebebi, konusu ve kapsamı ile yapılacağı yer, zaman ve geçerli olacağı süre belirtilir. Aramanın sonucu, arama kararı veya emri veren merci ya da makama bir tutanakla bildirilir. Konutta ve yerleşim yerinde ve eklentilerinde önleme araması yapılamaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Milli Savunma Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Askerî mahallerde kontrol Madde 56/B- (Ek: 25/7/2018-7145/2 md.) Özel kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, asker kişiler dâhil askerî mahallere girmek veya çıkmak isteyenler duyarlı kapıdan geçmek zorundadır. Bu kişilerin üstleri, duyarlı kapının ikaz vermesi hâlinde, metal dedektörle kontrol edilir; eşyaları teknik cihazlardan ve güvenlik sistemlerinden geçirilir; aracı, teknik cihazlarla, (İptal ibare: Anayasa Mahkemesi’nin 30/6/2022 tarihli ve E.: 2018/137, K.: 2022/86 sayılı Kararı ile.) kontrol edilir. Şüphe hâlinde veya bu cihazların bulunmadığı yerlerde, herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın, kontrol elle yapılabilir. Teknik cihazların ikazının sürmesi hâlinde, bu kişiler ancak elle kontrolü kabul ettikleri takdirde askerî mahallere girebilirler. [12] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Milli Savunma Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. G) SAĞLIK İŞLERİ [13] (…) 13 Madde 57 – (Değişik: 22/1/2015-6586/20 md.) Türk Silâhlı Kuvvetleri sağlık işlerinde, askerlerin fizik ve moral durumlarının takibi ile koruyucu ve askerî sağlık hizmetlerinin yürütülmesi esastır. 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri saklıdır. Bu hizmetin yerine getirilmesinden kıta komutanları, karargâh veya askerî kurum amirleri ile bunların tabipleri sorumludur. Türk Silâhlı Kuvvetleri sağlık teşkillerindeki sağlık hizmetleri, harekât ihtiyaçları hariç ulusal sağlık mevzuatında yer alan hizmet standartlarına göre yürütülür. Madde 58 – (Değişik: 22/1/2015-6586/21 md.) Türk Silâhlı Kuvvetlerinde koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında; çevre sağlığı, kişisel sağlık ve hijyen, ilk yardım, bağışıklama, bulaşıcı hastalıklar ile tütün ve madde kullanımının önlenmesi, iş sağlığı ve güvenliği, okul sağlığı, sağlıklı beslenme, barınma ve giyinme, fiziksel performans ve etkinliklerin artırılması ile koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin diğer tedbirler alınır. Askerî sağlık hizmetleri; göreve uyarlık ve elverişlilik kontrolleri ile periyodik veya zorunlu kontrolleri, sağlık raporu kontrolünü, tıbbi tehditlerin önlenmesini ve ortadan kaldırılmasını, tahliye, tedavi, sağlık lojistiği ve askerî sağlığa ilişkin diğer ihtiyaçları kapsar. Madde 59 – (Değişik: 22/1/2015-6586/22 md.) Subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel, askerî öğrenciler, erbaş ve erler ile bunların adayları, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde sağlık açısından; göreve uyarlık ve elverişlilik ile periyodik veya zorunlu kontrollere ya da sağlık raporu kontrolüne tabi tutulabilir. (…) 13 Madde 60 – (Değişik: 22/1/2015-6586/23 md.) Kıta, karargâh ve askerî kurum tabipleri kadrolarda gösterilir. Kadroda gösterilen tabip mevcut değilse aynı yerdeki diğer kıta, karargâh veya askerî kurumlarda görevli bir tabip yahut Sağlık Bakanlığı tarafından görevlendirilecek yeterli sayıda tabip kıta, karargâh veya askerî kurum tabibi olarak görevlendirilir. Tabip görevlendirilmesinin mümkün olmadığı hâllerde, en yakın resmî sağlık hizmet sunucusundan ya da Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmeli sağlık hizmet sunucularından istifade edilerek sağlık hizmetleri yürütülür. Madde 61 – (Değişik: 22/1/2015-6586/24 md.) Subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ile sivil personel, hastalıklarını bizzat veya başka bir vasıta ile amirlerine bildirmeye mecburdurlar. Amirler bunları öncelikle kendi kıta, karargâh ve askerî kurumlarının tabiplerine gönderir. Acil durumlarda 5510 sayılı Kanun hükümleri saklıdır. Birinci basamak ve üst basamaklardaki muayene ve tedavilerin safahat ve sonuçları, bizzat veya başka bir vasıta ile amirlere bildirilir. Üst basamak sağlık hizmet sunucularına sevk işlemleri ile buralardaki muayene ve tedaviler, 5510 sayılı Kanun esaslarına göre yürütülür. Personelin askerî veya sivil sağlık teşkillerindeki muayene ve tedavi sonucunun Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki görevlere uyarlık bakımından takibi, gerekiyorsa 59 uncu madde kapsamında kontrolü sağlanmak suretiyle, kıta komutanları, karargâh veya askerî kurum amirleri ile bunların tabipleri tarafından yapılır. (…) 13 Madde 62 – (Değişik:22/1/2015-6586/25 md.) Hastalanan öğrenciler ile erbaş ve erler, hastalıklarını amirlerine derhâl haber vermeye mecburdur. Hasta; vizite zamanında kıta, karargâh veya askerî kurum tabibine, mesai saati haricinde ise nöbetçi tabibe gösterilir. Hastalar, acil hâllerde, doğrudan en yakın askerî veya sivil sağlık teşkiline gönderilir veya ulusal acil sağlık sisteminden yararlandırılır. (Ek:12/6/2024-7517/6 md.) 5510 sayılı Kanunun 73 üncü maddesi kapsamında ilave ücret olarak değerlendirilmeyen eşdeğer ilaç fark ücreti ve optik fark ücreti, tıbbi cihaz/malzeme için Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanan tutarın üzerindeki fiyat farkları, Sosyal Güvenlik Kurumunca belli adet ve sürelerde karşılanan sağlık hizmetleri için oluşan fark ücretleri; erbaş ve erlerin genel sağlık sigortalısı sayıldıkları süre içerisinde yönetmelikte belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde ilgisine göre Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçesinden karşılanır. Amirler, hastalanmış olmakla birlikte bu durumu bildirmediği tespit edilenleri, muayene ve tedaviye ya da 59 uncu madde kapsamında kontrole göndermeye yetkilidir. Üst basamak sağlık hizmet sunucularına sevk edilen öğrenciler ile erbaş ve erler, muayene ve tedavilerinin safahat ve sonuçlarını bizzat veya başka bir vasıta ile amirlerine ve kıta, karargâh veya askerî kurum tabibine bildirirler. Muayene ve tedavi sonucunun Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki görevlere uyarlık bakımından takibi, gerekiyorsa 59 uncu madde kapsamında kontrolü sağlanmak suretiyle, kıta komutanları, karargâh veya askerî kurum amirleri ile bunların tabipleri tarafından yapılır. (Değişik:12/6/2024-7517/6 md.) 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin beşinci fıkrasının üçüncü cümlesi uyarınca sağlık hizmetlerinden yararlandırılmaya devam edenlerin tedavileri süresince ödenmesi gereken yol ücretleri ve gündelikleri, ilgisine göre Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığının bütçesinden karşılanır. (Değişik cümle:12/6/2024-7517/6 md.) Terhislerini müteakip beşinci fıkra uyarınca tedavisine devam olunacakların hastanelere sevkleri, yerleşim yerlerindeki veya yerleşim yerlerine en yakın askerlik şubeleri tarafından sağlanır. Bunların kendileri ile sevk edildiği yere bir kimse refakatinde gitmesi resmî tabip raporuyla gerekli görülenlerin refakatçisine; gidiş ve dönüş yol ücreti ile gidiş ve dönüş süresi için gündelik, sevk eden askerlik şubesi tarafından peşin veya avans olarak ödenir. Yol ücretinin ödenmesinde şehirlerarası karayolu toplu taşım vasıtası ücretleri; gündelikte ise en düşük dereceli devlet memuru gündeliği esas alınır. [14] Madde 63 – (Değişik: 22/1/2015-6586/26 md.) Görevli oldukları kıta, karargâh veya askerî kurumun bulunduğu yerden başka bir yerde hastalanan subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel ve askerî öğrenciler ile erbaş ve erler; hastalıklarını, bulunduğu mahaldeki en yakın kıta komutanlığına ya da karargâh veya askerî kurumun amirliğine haber verir. Bu kıta komutanı ya da karargâh veya askerî kurumun amiri, hastaların muayene ve tedavisinin yapılabileceği en yakın askerî veya sivil sağlık hizmet sunucularına sevk edilmesini sağlar ve hastanın kıta, karargâh veya kurumuna ve mahallin garnizon komutanlığına haber verir. Garnizon komutanlığı ya da kıta, karargâh veya askerî kurumun bulunmadığı yerlerde hastalananlar, bulundukları yerdeki sivil sağlık hizmet sunucularına müracaat ederler. Bunlar, durumları ile tedavi safahat ve sonuçlarını amirlerine mümkün olan en kısa sürede bildirirler. İzindeyken hastalanan subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ile sivil personel birinci fıkrada yazılı esaslara tabi olmadan tercihlerine göre askerî veya sivil sağlık hizmet sunucularına müracaat edebilirler. Bunlar, durumları ile tedavi safahat ve sonuçlarını mümkün olan en kısa sürede amirlerine bildirirler. İzindeyken hastalanan uzman erbaşlar hariç erbaş ve erler ile öğrenciler hakkında birinci fıkra hükümleri uygulanır. Madde 64 – (Değişik: 22/1/2015-6586/27 md.) Acil vakalarda hasta, en yakın askerî veya sivil sağlık hizmet sunucusuna müracaat eder ve durumunu mümkün olan en kısa sürede amirine bildirir. Madde 65 – (Değişik: 22/1/2015-6586/28 md.) Türk Silâhlı Kuvvetleri mensuplarından; genel sağlık sigortalısı sayılmayanlar ile genel sağlık sigortası kapsamındaki sağlık hizmetlerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla yararlanması mümkün bulunmayanların muayene ve tedavi masrafları ile tedavilerine bağlı nakil ve sevk giderleri, ilgisine göre Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçesinden karşılanır. (Ek fıkra:17/1/2019-7161/6 md.) Teröristle mücadele harekâtı, sınır ötesi harekâtlar, uluslararası barışı destekleme kapsamındaki faaliyetler, üs bölgeleri, radarlar, yüzer birlikler gibi görevli bulunulan yer ya da görev koşulları itibarıyla reçete edilen ilaçların eczanelerden temin edilerek hasta/yaralı personele ulaştırılmasının güç olduğu, ikinci ve üçüncü basamak sağlık teşkillerine sevklerin emniyetli şekilde ve zamanında yapılamadığı hallerde, askerî birlik/kurum envanterindeki mevcut ilaç ve tıbbi sarf malzemesi personel tedavisinde kullanılabilir. Bu kapsamda kullanılan ilaç ve tıbbi sarf malzemesi için personelden herhangi bir ücret veya katılım payı alınmaz. Bu amaçla kullanılan ilaç ve tıbbi sarf malzemesinin kullanımına ilişkin usul ve esaslar Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir. Madde 66 – (Değişik: 22/1/2015-6586/29 md.) Subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel ve askerî öğrenciler ile erbaş ve erlerin yurt içinde ve yurt dışında vefatı hâlinde; genel hükümlere göre belirlenecek cenaze giderleri ile cenazenin talep edilen yere nakli ilgisine göre Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçesinden karşılanır. Yurt dışında bulunanların eş, üst soy, alt soy, erkek ve kız kardeşleri, evlat edinen ve evlatlık ile üvey çocuklarının ölümleri hâlinde, bunların cenazelerini yurda getirmek için yapılması zorunlu olan giderler de birinci fıkrada yazılı makamlarca ödenir. Askerlik hizmetini yapmakta iken vefat eden erbaş ve erlerin mezarlarının yapım giderleri, birinci fıkra hükümlerine göre ayrıca ödenir. Madde 67 – (Değişik: 22/1/2015-6586/30 md.) Subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel ve askerî öğrenciler ile erbaş ve erler hakkında askerî veya sivil sağlık sunucuları tarafından düzenlenen sağlık raporları neticesinde yapılacak işlemler yönetmelikle belirlenir. Askerî veya sivil sağlık hizmet sunucuları tarafından düzenlenen raporlar ve diğer sağlık kayıtları, personel ve sağlık bilgi sistemleri ile özlük dosyalarında muhafaza edilir. Madde 68 – a) (Değişik : 29/7/1998 - 4375/1 md.) Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Kurulu raporu ile yurtiçinde tedavilerinin mümkün olmadığı tespit edilen subay, askeri memur, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ve bunların eşleri, bakmakla yükümlü bulundukları ana, baba ve aile yardımına müstehak çocukları ile erbaş ve erler tedavi için yurtdışına gönderilirler. Bunların harcırahları ve tedavi giderleri, Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca ödenir. Ancak, yukarıda belirtilen rapor, Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığının onayı ile tekemmül eder. b) (Değişik : 22/11/1990 - 3683/2 md) Sürekli veya geçici görev, tahsil, kurs, staj, dil öğrenimi veya bilgi, görgü ve ihtisaslarını artırmak maksadiyla yurt dışına gönderilen subay, askeri memur ve astsubaylar, hastalanmaları halinde bulundukları mahallerdeki sağlık kurum ve kuruluşlarında muayene ve tedavi olabilirler. Bunların muayene ve tedavi masrafları sağlık kurum veya kuruluşlarından alacakları ve askeri ataşelikler veya konsolosluklarca tasdik edilen faturalara istinaden Milli Savunma Bakanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığı veyahut da Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinden ödenir. Bunlardan; tüberküloz, kanser, kronik böbrek, akıl hastalıkları, organ nakli ve benzeri uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalıklara yakalandıkları resmi sağlık kurulu raporu ile belirlenenler hariç olmak üzere, tedavileri ayakta veya meskende yapılanlar için kullanılacak ilaç bedellerinin % 20'si hasta tarafından ödenir. İlaç bedellerine katılma yükümlülüğü, tatbikat ve manevralarda askeri personele, savaş halinde ise askeri personele ve bunların sağlık karnesi alma hakkına sahip olan aile fertlerine uygulanmaz. c) Dış memleketlerdeki tedavi müddeti iki yılı geçemez. Bu müddet içinde acil haller müstesna raporda gösterilen hastalıktan başka yapılan tedavilerin masrafı ödenmez.Ve bu tedaviler için müddet uzatılmaz. (Değişik ikinci paragraf: 15/6/2005-5365/1 md.) Tedavi süresi altı ayı geçtiği takdirde ilgili yabancı sağlık kurumundan alınan ve tedavinin devamı zaruretini gösteren rapor, dış temsilciliklere Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına gönderilir. Müteakip altı ayda bir, aynı işlem tekrarlanır. Madde 69 – (Mülga: 2/1/2017-KHK-681/5 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/5 md.) Madde 70 – (Değişik: 22/1/2015-6586/32 md.) Yabancı devletlerin silâhlı kuvvetler mensupları ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, 5510 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, uluslararası antlaşmalar ile taraflar arasındaki ikili anlaşmalarda yer alan hükümler doğrultusunda sağlık hizmetlerinden yararlandırılırlar. (Mülga ikinci cümle: 2/1/2017-KHK-681/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/6 md.)(…) Madde 70/A – (Ek: 22/1/2015-6586/33 md.; Mülga: 25/7/2016-KHK-669/109 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/109 md.) Madde 70/B – (Ek: 22/1/2015-6586/33 md.) Kıta, karargâh ve askerî kurumlarda; sağlığa uygun ve temiz olan içme ve kullanma suları ile muayenesi yapılarak temin edilen güvenilir gıda maddeleri tüketime sunulur. İçme ve kullanma suları ile gıda maddelerinin temininden tüketimine kadar alınacak gıda ve su güvenlik tedbirleri, Türk Silâhlı Kuvvetleri gıda kontrol teşkillerince yürütülen kontrol, denetim ve laboratuvar faaliyetleri ile diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelik ile belirlenir. H) HAYVANLARA AİT BAKIM VE HİZMETLER Madde 71 – (Değişik: 22/1/2015-6586/34 md.) Hayvanların bakımı, barındırılması, beslenmesi, sağlığı ve eğitimi nizamlara uygun olarak yerine getirilir. Madde 72 – (Değişik: 22/1/2015-6586/35 md.) Hastalanan hayvanlar derhâl kıta, karargâh, kurum veya garnizonda görevli Türk Silâhlı Kuvvetleri mensubu veteriner hekime bildirilir. Türk Silâhlı Kuvvetleri mensubu veteriner hekim veya yeterli tedavi ünitesi bulunmayan yerlerde hasta hayvanların muayene ve tedavisi sırasıyla; bölgedeki askerî hayvan klinikleri, kamu veya üniversite veteriner hekimleri veya hayvan hastaneleri tarafından yapılır. Bu da yoksa muayene ve tedavi hizmeti temin edilebilir. Bunların yem, tedavi, yer ve malzeme giderleri ilgisine göre Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinden karşılanır. Madde 73 – (Değişik: 22/1/2015-6586/36 md.) Görev yapabilirlik yeteneklerini kaybeden hizmet hayvanlarının yeniden sahiplenme yapılıncaya kadar geçen süredeki bakımı ve refahı ile ilgili yem, tedavi, yer ve malzeme giderleri ilgisine göre Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinden karşılanır. İ) RÜTBE SAHİPLERİNİN VAZİFELERİ Madde 74 – Hangi rütbe sahibinin hangi birlik ve askeri kurumda ne gibi vazife alacağı kadrolarda tesbit edilir. Madde 75 – Her rütbe sahibi, kanunların, nizamların ve amirlerin kendisine tahmil ettiği bütün hizmet ve vazifeleri öğrenmeye, vazifeli olduğu yerlerde öğretmeye ve bu hizmet ve vazifeleri eksiksiz yapmaya ve takibederek yaptırmaya ve daima ve her yerde disiplini tesis ve muhafazaya ve maiyetini yetiştirmeye ve astın şahsi teşebbüsünü inkişaf ettirmeye ve kendisine teslim olunan silah, araç, gereç ve sair bütün askeri eşyayı, yapıları ve ağaçları ve hayvanatı korumaya memur ve mecburdur. Her rütbe sahibinin bu maddeye göre vazifeleri de talimatname ile gösterilir. J) ASKERLİKTE NÖBET HİZMETLERİ I - Genel Madde 76 – Nöbet; askerlikteki müşterek hizmetlerin yapılmasını ve devamını sağlamak maksadı ile bu hizmetlerin belli bir sıra ve süre ile subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, erbaş ve erler ile Silahlı Kuvvetler Teşkilatı içinde vazifeli olan bilümum sivil şahıslar tarafından yapılmasıdır. Nöbetçi: Nöbet hizmetinin yapılması için görevlendirilen şahıstır. Madde 77 – Kıtalarda, karargahlarda ve askeri kurumlarda nöbet hizmetine tabi tutulacak personelin kimler olacağı, nöbet hizmetlerinin yapılış tarzı ile şekli ve nöbetçilere ait vazifeler talimatname ile tayin ve tesbit olunur. II - Karakol, karakol nöbetçisi ve devriye Madde 78 – a) Karakol: Hazarda ve seferde emniyet, muhafaza disiplin ve gözetleme maksatları ile konulan ve bir amir emrinde bulunan silahlı bir kısım askerdir. b) Karakol nöbetçisi: Aynı maksatlarla bir karakoldan veya her hangi bir suretle çıkarılan ve bir yere konulan ve belli bir talimatı ve mıntakası bulunan silahlı tek veya çift er veya erbaşlardır. c) Devriye: Hazar ve seferde aynı maksatlarla muayyen bir mıntakada gezerek vazife gören çift veya daha ziyade silahlı askerdir. Madde 79 – a) Her bir askeri kıta ve kıtası bulunan karargah ve askeri kurumlar nerede bulunursa bulunsun subay veya astsubay kumandasında bir nizam karakolu çıkarmaya mecburdurlar. Bu nizam karakolunun vazifesi yakın emniyet, gözetleme, muhafaza ve disiplindir. Bunun kuvveti çıkaracağı devriye ve karakol nöbetçilerinin adedine göre hesabolunur. Uzak emniyet ileri karakollara aittir. Nizam karakol personeli seferi teçhizatlı ve silahlı bulunur. b) Eğer bir kışlada, konakta veya ordugahta başka başka sınıflardan birlikler bulunuyorsa nizam karakol vazifesi kumandanın tertibi üzerine münavebe ile yapılır. Kıtası olmıyan karargah ve askeri kurumların karakol nöbetçi ve devriyeleri o mevkideki en yakın nizam karakolundan temin olunur. III - Karakol, karakol nöbetçisi ve devriyelerin muvakkat yakalama salahiyetleri Madde 80 – Karakol hizmetinde bulunan subay, astsubay, erbaş ve erler ile karakol nöbetçi ve devriyeleri kendi mıntakaları dahilinde asker ve sivil her şahsı aşağıda gösterilen hallerde muvakketen yakalıyabilirler: a) Adli takibat maksadı ile: Bir cürüm işlerken veya bir cürmü işledikten sonra kovalanırken her şahsı, b) Muhafaza ve emniyet maksadı ile: 1. Kendi muhafazaları altına tevdi edilmiş olan insanlarla eşyanın himayesi için muvakketen yakalanması zaruri görülen şahsı. 2. Karakola, karakol nöbetçisine ve devriyelere karşı tecavüz eden veya müessir fiil yapan, hakaret eden bir şahsın bu fiillere devamının men'i ancak muvakkat yakalanması ile kabil olduğu takdirde bu şahsı. c) Disiplin maksadı ile: İzinsiz kıtası haricinde rastlanan veyahut himayesi için yakalanması lüzumlu görülen askerleri. Madde 81 – Karakol, karakol nöbetçileri ve devriyeler 80 inci maddede zikre dilen hallerde karakol amirinin ve bağlı bulundukları kıta, karargah ve askeri kurumun nöbetçi amirinin emri ile de askeri ve sivil şahısları muvakkaten yakalarlar. Madde 82 – Muvakkat yakalamak, şahsın vücudu üzerine el koymak veya silahla dokunmak ve muvakkat yakalandığının kendisine söylenmesi ile yapılır. Muvakkat yakalanan kaçmaya teşebbüs ettiği takdirde silah kullanılacağı hemen bildirilir. Ve üzerinden silah vesair aletler de alınır. Muvakkat yakalananlar adli takibatı mucip bir sebep varsa salahiyetli askeri veya adli makamlara teslim olunur. Aksi takdirde nihayet muvakkat yakalandığının ertesi günü serbest bırakılır. K) HAZIR KITA Madde 83 – Hal ve vaziyetin icabettirdiği zamanlarda her kışla konak ve ordugah da derhal kullanılmak üzere ayrıca bir hazır kıta bulundurulur. Bunun kuvveti ve çıkarılacağı zamanlar talimatnamede zikredilen esaslar dahilinde düzenlenir. Madde 84 – Hazır kıta gece dahi seferi teçhizatlı silahlı ve giyimli olarak harekete hazır bulunur. Bu kıtanın nöbetle uyku uyuyup uyuyamıyacağı çıkaran kumandanca emredilir. Madde 85 – Fevkalade hallerde bütün kuvvet dahi hazır kıta halinde bulundurulur. L) ASAYİŞİN TEMİNİ İÇİN ASKERİN NASIL KULLANILACAĞI VE ÖRFİ İDARE Madde 86 – Asayişi temin için Silahlı Kuvvetlerin nasıl kullanılacağı ve örfi idare ilanı halinde askerlerin vazife ve salahiyetleri hususi kanunlar hükümlerine göre yürütülür. M) ASKERLERİN SİLAH KULLANMA YETKİLERİ Madde 87 – (Değişik : 25/4/1972 - 1582/1 md.) Askerler karakol, karakol nöbetçisi, devriye, nakliyat muhafazası hizmetlerinde veya asayişi temin için görevlendirildiklerinde aşağıda gösterilen hallerde silah kullanmaya yetkilidirler. I - Silah kullanmasını gerektiren haller a) Bu hizmetlerden birini yaparken müessir bir fiil ile taarruza uğranıl dığı veya müeesir bir fiil veya tehlikeli bir tehdit ile bu hizmetlerle yapılmasına mukavemet edildiği takdirde bu taarruz ve mukavemetleri gidermek için, b) Bir taarruz veya mukavemete hazırlanan ve silahını veya mukavemete elverişli bir aleti bırakmaya davet edildiği halde, bu davete derhal itaat etmiyen veyahut bıraktığı silahı veya aleti tekrar eline almaya davranan veya alan kimseyi itaate zorlamak için, c) Bu kanunun 80 ve 81 inci maddeleri gereğince muvakkaten yakalanan bir şahsın veyahut muhafaza ve sevki kendisine tevdi edilmiş olan bir tutuklunun veya hükümlünün kaçması veya kaçmaya teşebbüs etmesi ve verilecek dur emrini dinlemediği görüldüğünde başka türlü ele geçirilmesi kabil olmadığı takdirde yakalanması için, d) Kendi muhafazasına tevdi edilmiş olan insan ve her türlü eşyaya karşı vukubulan taarruzu defetmek için, e) Bu maddede sayılan görevleri yapan askerlere karşı, sözle yapılan sataşma veya hareketlerin bertaraf edilmesi sırasında mukavemet, taarruz, müessir fiil veya tehlikeli bir tehditle karşılaşıldığında bu halleri gidermek için. II - Silah kullanma derecesi Bu maddede yazılı hizmetlerin yapılması sırasında silah kullanılması için başkaca bir çare kalmaması veya zaruret olması şarttır. 1. Şahıs veya topluluk silahsız ise; mukavemet, taarruz, müessir fiil veya tehdidin derecesine göre asayiş hizmeti ile görevli birlik komutanı gerekli uyarmayı yaparak silah kullanılacağını ihtar eder. Bu ihtara itaat edilmezse bunu sağlıyacak dereceden başlamak üzere silah kullanılır. 2. Şahıs veya topluluk silahlı veya taarruzun önemli derecede etkili kılacak şekilde aletleri taşıyorsa, silah veya aletlerin bırakılması ihtar olunur. Tecavüz taarruz veya mukavemet buna rağmen devam ederse itaati sağlıyacak dereceden başlamak üzere silah kullanılır. III - Silah kullanma tarzı 1. Silah çeşitlerine göre etkili olabilecek şekilde kullanılır. Önce kesici ve dürtücü silahlar ile ateşli silahlar hedefe tevcih edilir, sonra ateşli silahların dipçik ve kabzaları kullanılır, daha sonra kesici ve dürtücü ve ateşli silahlar bilfiil kullanılır. 2. Silah kullanmak mutlaka ateş etmek değildir. Ateş etmek son çaredir. Önce havaya ihtar ateşi yapılır. Sonra ayağa doğru ateş edilir, mukavemet veya taarruza veyahut tehlikeli bir tehdide varan mukavemet hali devam ederse, hedef gözetilmeksizin ateş edilir. IV - Ateş emri ve kendiliğinden ateş etmek 1. Ateş etmek bilhassa bunun için emir verilmiş olmasına bağlıdır. 2. Ateş emri verilmemiş olsa dahi her asker silahını kullanabilir. Ancak silahını kullanılacağı zamanın ve kullanma derece ve tarzının tayini her olayın cereyan ettiği haller ve şartlar göz önünde tutularak silahını kullanacak asker tarafından bizzat takdir olunur. V - Ateş emri vermeye yetkili makamlar 1. Bu maddede yazılı görevleri yapmak için birliğe görev veren üst komutan olay yerinde bulunuyorsa sözle ateş emri vermeye yetkilidir. Komutan, bu emri yazı ile teyit eder. 2. Asayişe memur edilen kuvvetlerin olay yerinde bulunan birlik komutanı veya asayişe memur edilen birliğin parçalarına komuta eden en küçük komutan ve amirler dahi önceden emir verilmemiş olsa bile sözle ateş emri vermeye yetkilidir. VI - Sorumluluk Her olayın cereyan ettiği haller ve şartlar göz önünde tutulmak kaydiyle bu madde hükümlerine göre silahını kullanan askere ve silah kullanma emrini veren birlik komutanına sorumluluk yüklenemez. VII - Soruşturma usulü ve adli yardım (Ek : 22/11/1990 - 3683/5 md.) Silah kullanmak zorunda kalan asker kişiler hakkında, hazırlık soruşturması Askeri Savcı, Cumhuriyet Savcısı veya yardımcıları tarafından yapılır. Haklarında dava açılan sanık asker kişiler duruşmadan vareste tutulabilir. Olayın mahiyetine ve kusurun derecesine göre sanığın mensup olduğu Bakanlıkça durumu uygun görülenlerin vekalet verdiği avukatın ücreti, bu bakanlıkların bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Avukat tutma ve avukatlık ücretinin ödeme usul ve esasları, Milli Savunma ve İçişleri bakanlıklarınca bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Madde 88 – (Değişik : 25/4/1972 - 1582/1 md.) Silah kullanma yetkisini haiz bulunan her asker veya silah kullanma emrini vermeye yetkili her komutan kanunun tayin etmiş olduğu müsaadeleri yerinde ve zamanında kullanmaz veya silahlarından tamamiyle istifade etmezse fiilin mahiyetine göre cezalandırılır. Madde 89 – 87 nci maddede gösterilen hallerden başka hizmete ait bir vazifeyi yaparken maruz kaldığı bir mukavemeti bertaraf etmek veyahut askere veya askeri eşyaya karşı yapılan bir tecavüze karşı koymak için silah kullanmak zarureti hasıl olursa, her asker silah kullanmaya salahiyetli ve vazifelidir. Madde 90 – 87 ve 89 uncu maddelerde gösterilen hallerden başka her asker meşru müdafaa halinde silah kullanmaya salahiyettardır. N) ASKERİ İNZİBAT KUVVETLERİNİN VAZİFE, TEŞKİL VE YETKİLERİ Madde 91 – a) Garnizonlarda askeri disiplinin muhafazası, önleyici zabıta ve adliye vazifeleri ile askeri trafik vazifeleri garnizon kumandanlarına aittir. Garnizon kumandanları yukarıda gösterilen vazifeleri merkez kumandanlıkları marifetiyle yürütür. Merkez kumandanlıkları; büyük garnizonlarda kadrolarla tesbit ve teşkil olunur. Diğer garnizonlarda garnizon kumandanları rütbece kendisinden bir veya nihayet iki derece ast olan bir subayı merkez kumandanı olarak tayin ve tavzif edebilir. Merkez kumandanlığı teşkiline lüzum görülmiyen küçük garnizonlarda buna ait vazifeler, garnizon kumandanı tarafından tayin edilecek bir inzıbat subayı veya astsubayı buna da imkan olmıyan hallerde bizzat garnizon kumandanı tarafından yapılır. b) Merkez kumandanlığı kadro ile tesbit ve teşkil edilmediği ahvalde; garnizon dahilindeki kıta ve askeri müesseselerin miktarı, şehrin genişliği ve vazifelerin ehemmiyeti gözönüne alınarak kafi miktarda subay, astsubay, erbaş ve erler merkez kumandanı veya inzıbat subayı veya astsubayın emrine verilir ve bunlara inzıbat kuvveti denilir. Askeri inzıbat kuvveti mensupları Silahlı Kuvvetler Kıyafet Kararnamesinde tesbit edilen hususi işareti taşırlar. Madde 92 – a) Askeri inzibat erbaş ve erleri vazife esnasında diğer erbaş veerlere karşı karakol sıfatını ve karakolların kanuni salahiyet ve mesuliyetlerini haizdirler. b) (Değişik: 28/5/2003-4861/18 md.) Fakülte ve yüksek okul öğrencileri ile harp okulu öğrencilerine subaylar gibi; (…) [15] astsubay meslek yüksek okulu öğrencileri ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlara astsubaylar gibi muamele olunur. c) Subay ve askeri memurlarla astsubaylar hakkında askeri inzibat vazifeleri; ancak üst veya kendi rütbelerindeki inzibat subay ve astsubayları tarafından yapılabilir. O mahalde salahiyetli bir inzibat subayı veya astsubayı mevcut değilse vakaya şahit olan üst veya aynı rütbedeki her subay, askeri memur veya astsubay müdahaleye ve inzibat vazifesini ifaya mecburdur. Ancak ağır cezayı müstelzim meşhut cürüm halinde subayları, askeri memurları ve astsubayları dahi yakalamaya askeri inzibatlar, polisler, jandarmalar ve herkes mezundur. Bu takdirde dahi suçlu askerler duruma göre ya salahiyetli askeri inzibat memuru gelinceye kadar vaka mahallinde tutulur veya en yakın askeri inzibat karakoluna, yoksa askeri makamlara teslim edilir. Bundan sonra yapılacak hazırlık tahkikatında salahiyetli inzibat memuru veya mevcut askeri makamın tayin edeceği bir subay bulunur. (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/6 md.) Suçun 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan olması durumunda, dördüncü fıkra hükümleri uygulanmaz ve yakalanan kişi Cumhuriyet savcısının talimatı ile adli kolluk görevlilerine teslim edilir. Madde 93 – Üniformalı veya sivil elbiseli subay, askeri memur ve astsubaylar ağır cezalı cürümler dışındaki suçları işledikleri takdirde polis veya jandarma kuvvetleri tarafından en yakın askeri makama veya inzibat karakoluna davet edilir. Askeri şahıs bu daveti kabule mecburdur. Bu şahıslara ait hazırlık tahkikatı bizzat C. Müddeiumumileri veya salahiyetli askeri adli hakimler tarafından yürütülür ve tahkikat tamamlanıncaya kadar askeri makamlarca nezaret altında tutulurlar. (Ek cümle: 24/11/2016-6763/7 md.) Suçun Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan olması durumunda, kişi Cumhuriyet savcısının talimatı ile adli kolluk görevlilerine teslim edilir. Madde 94 – Her hangi bir vakada askeri inzibatların kuvveti kafi gelmediği takdirde en yakın askeri kıtadan asker celbolunur. Acele ve tehirinde tehlike melhuz olan hallerde en yakın polis ve jandarma kuvvetlerine de müracaat olunur. Askeri inzibatlar tarafından vaki olacak yardım talepleri üzerine polis ve jandarmalar tarafından yardımda bulunulacağı gibi polis ve jandarmalar tarafından vaki olacak yardım talepleri de askeri inzibatlarca yerine getirilir. Madde 95 – İnzibat er ve erbaşları diğer er ve erbaşlara, inzibat subay ve astsubayları aynı veya ast rütbedeki bütün subay, askeri memur ve astsubaylarla er ve erbaşlara ve bütün askeri inzibatlar sivil şahıslara karşı aşağıda gösterilen hallerde muvakkat yakalama salahiyetini haizdir. a) Bu kanunun 80 inci maddesinde gösterilen hallerde, b) Askeri disiplini bozan hallerde, c) Adli bir vazifenin yerine getirilmesi hallerinde, d) Vazifelerini ifa esnasında veya vazifelerinden dolayı tecavüz veya hakarete maruz kaldıkları takdirde; Yukarıdaki hallerde muvakkat yakalananlar hakkında da bu kanunun 82 inci maddesi son fıkrası hükmü gereğince işlem yapılır. Madde 96 – Askeri inzibatlar vazifeli bulundukları zamanda bu kanunun 87, 88 ve 89 uncu maddelerinde (Ve her türlü ahvalde de 90 ıncı maddesinde) zikredilen silah kullanma salahiyetlerini haizdirler. Madde 97 – Askeri inzibatların askeri disiplini muhafaza, önleyici zabıta ve adliye vazifeleri ile askeri trafik vazifeleri talimatname ve talimatlarla gösterilir. O) SOSYAL HİZMETLER I - Orduevleri, askerî gazinolar, kışla gazinoları veya vardiya yatakhaneleri ile diğer tesisler [16] Madde 98 – (Değişik : 11/2/2014-6519/11 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin sosyal ve moral ihtiyaçlarını karşılamak, dayanışmayı artırmak, mesleki, sosyal gelişmelerini mümkün kılacak imkânları hazırlamak maksadıyla ve Milli Savunma Bakanlığının izni ile; [17] a) Orduevi ve bağlısı şubeler, b) Askerî gazinolar, kışla gazinoları ve vardiya yatakhaneleri, kurulabilir. Orduevi ve bağlısı şubeler ile askerî gazinolar, kışla gazinoları ve vardiya yatakhanelerinin kadro, kuruluş, idare, yapılacak denetleme ve işletme şekilleri, verilecek hizmetler, üye aidatı ve kart ücreti alınmasına ilişkin usul ve esaslar, ihtiyaçların tespit ve temini ile elde edilen gelirlerin harcanacağı yerler ve diğer hususlar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yönetmelik ile belirlenir. Orduevi ve bağlısı şubeler, askerî gazinolar, kışla gazinoları ve vardiya yatakhanelerinin yılı merkezî yönetim bütçe kanunu ile belirlenen giderleri genel bütçeden karşılanabilir. II - Özel, yerel veya kış eğitim merkezleri [18] Madde 99 – (Değişik : 11/2/2014-6519/12 md.) Belirli zamanlarda özel askerî eğitimlerin yapılması, personelin moral ve motivasyonuna katkı sağlanması maksadıyla Milli Savunma Bakanlığının izni ile özel, yerel veya kış eğitim merkezleri kurulabilir. [19] Bu tesislerin işletilmesi ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Özel, yerel veya kış eğitim merkezlerinin yılı merkezî yönetim bütçe kanunu ile belirlenen giderleri genel bütçeden karşılanabilir. Madde 100 – Ordu evleri, askeri gazinoları ve kışla gazinoları askeri bina olup askeri mahal vasıf ve mahiyetini haizdir. Madde 101 – (Değişik : 11/2/2014-6519/13 md.) Orduevleri, askerî gazinolar, kışla gazinoları ve vardiya yatakhaneleri ile özel, yerel ve kış eğitim merkezlerinin gelirleri; a) İşletme gelirlerinden, b) Kira gelirlerinden, c) Üye aidatlarından, d) Bağış ve kart ücretlerinden, e) Diğer orduevi, askerî gazino, kışla gazinoları ve vardiya yatakhaneleri ile özel, yerel ve kış eğitim merkezlerinin gelir ve sermayelerinden yetkili komutanlığın izni ile yapılacak aktarımlardan, f) Sergi, fuar, promosyon, reklam ve diğer gelirlerden, g) Yukarıda sayılan gelirlerden elde edilecek faiz gelirlerinden, oluşur. Orduevleri, askerî gazinolar, kışla gazinoları ve vardiya yatakhaneleri ile özel, yerel veya kış eğitim merkezlerinin sermayeleri birinci fıkrada belirtilenlere ilave olarak Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerine konulacak ödeneklerden oluşur. Madde 102 – (Değişik : 11/2/2014-6519/14 md.) Milli Savunma Bakanlığının izni ile lüzum ve ihtiyaç görülen yerlerde, rehabilitasyon merkezleri, gazi uyum evleri ve refakatçi misafirhaneleri ile kreş, gündüz bakımevleri ve özel bakım merkezleri açılıp işletilebilir. [20] Bu tesislerin işletilmesi ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 103 – (Değişik : 11/2/2014-6519/15 md.) Orduevleri, askerî gazinolar, kışla gazinoları, askerî müzeler ve vardiya yatakhaneleri ile özel, yerel ve kış eğitim merkezlerinde, özel bir ihtisas gerektiren hizmetlerin; personel yetersizliği veya maliyeti nedeniyle verilememesi durumunda bu hizmetler, hizmet alımı veya kiralama yoluyla dışarıdan karşılanabilir. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olması hâlinde mal ve hizmet alımları birlikte yapılabilir. Bu tesislerin kiraya verilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi, mal ve hizmet alımı işlemleri tesis müdürlüklerince yerine getirilir. Bu şekilde elde edilen gelirler, genel bütçe gelirleri ile ilişkilendirilmeksizin tesis gelirlerine dâhil edilir. Tesislerin kiraya verilmesi, mal ve hizmet alımı sonucu sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri, oranları ve kullanılması, yapılacak denetlemeler ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yönetmelik ile belirlenir. Askerî kantinler Madde 104 – (Değişik : 11/2/2014-6519/16 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin dayanıklı tüketim malları hariç zaruri ihtiyaçlarının daha ucuz ve kolaylıkla sağlanmasını temin maksadıyla her kışlada kantin kurulabilir. İhtiyaç hâlinde bu kantinlerin kışla içinde veya dışında şubeleri açılabilir. Askerî kantinlerin tamamı, bir kısmı, bazı şubeleri veya reyonları kiraya verilebilir ya da üçüncü şahıslara işlettirilebilir. Özel bir ihtisas gerektiren hizmetlerin personel yetersizliği veya maliyeti nedeniyle verilememesi durumunda bu hizmetler, hizmet alımı yoluyla da dışarıdan karşılanabilir. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olması hâlinde mal ve hizmet alımları birlikte yapılabilir. Askerî kantinlerin işletilmesi, işlettirilmesi veya kiraya verilmesi kışla komutanlıklarınca yerine getirilir. Bu şekilde elde edilen gelirler, genel bütçe gelirleri ile ilişkilendirilmeksizin kantin gelirlerine dâhil edilir. (Ek fıkra:18/2/2021-7281/5 md.) Kiraya verilen veya üçüncü şahıslara işlettirilen kısımları hariç olmak üzere askerî kantinlerin elektrik, su ve yakacak giderleri genel bütçeden karşılanır. Kantinlerin; teşkili, idaresi, işletilmesi ve kontrol şekilleri, gelirleri ve gelirlerinin harcanması, işletilmesi, işlettirilmesi veya kiraya verilmesinden sağlanan gelirlerin dağıtım yerleri ve oranlarına ilişkin usul ve esaslar ile yapılacak denetlemelere ilişkin hususlar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yönetmelik ile belirlenir. III - Askerî müzeler [21] Madde 105 – (Değişik : 11/2/2014-6519/17 md.) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin sosyal, tarihi ve teknik gelişimini dönemlere göre yansıtmak, dünya tarihindeki etkinliğini, kahramanlığını, yerine getirdiği görevlerini sergileyerek; Türk Milletinin millî birlik ve beraberlik duygularını geliştirmek, kendi sahasındaki tarih ve askerlik ile ilgili bilimsel araştırmalar ve incelemeler için bir ortam hazırlamak, bu hususları belgeleyen kültür varlıklarının korunmasını, saklanmasını, sergilenmesini sağlamak amacı ile 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa göre askerî müzeler kurulur. Askerî müzelerden elde edilen gelirler, bu yerlerin yenilenmesine ve yeniden inşasına veya idamesi ile modern hâle getirilmesine ve kitaplıkların tesis ve zenginleştirilmesine sarf olunur. IV - Muafiyet ve istisnalar [22] Madde 106 – (Değişik : 11/2/2014-6519/18 md.) Bu Kanun kapsamında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kuruluş amaçlarına göre işletilen orduevi ve bağlı şubeleri, askerî gazinolar, kışla gazinoları, vardiya yatakhaneleri ve bunların müştemilatı, özel, yerel ve kış eğitim merkezleri, askerî kantinler ve askerî müzeler kurumlar vergisinden muaftır. Bu muafiyet, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini kapsamaz. Bu maddede sayılan tesisler emlak vergisinden, bu tesislerin mal ve hizmet alımları nedeniyle düzenlediği ödemeye ilişkin kâğıtlar damga vergisinden istisnadır. V - Hazine payı [23] Madde 107 – (Değişik : 11/2/2014-6519/1 9 md.) Orduevi ve bağlısı şubeler ile özel, yerel veya kış eğitim merkezleri ve kışla dışındaki askerî kantinlerin aylık gayrisafi hasılatının %1’i ile askerî müzelerin kültür sitesi aylık gayrisafi hasılatının %1’i en geç takip eden ayın 20’sine kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılır. Bu oranı, sayılan tesislerin faaliyet türleri itibarıyla topluca veya ayrı ayrı ya da her bir tesis için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye Maliye Bakanı yetkilidir. VI - Askeri nakil vasıtalarından istifade Madde 108 – Subay, askeri memur ve astsubaylar ile aileleri aşağıdaki hallerde askeri kara ve deniz nakil vasıtalarından faydalanabilirler: a) Mesaiye geliş ve gidiş için ihdas edilecek servis vasıtalarından, b) Şehir içi ev eşyası ve mahrukat nakline tahsis edilecek vasıtalardan, c) Uzak garnizonlarda oturanların kendileri ve ailelerinin şehirle irtibatlarının temini ve çocuklarının okula götürülüp getirilmesi için ihdas edilecek servis vasıtalarından, d) Umumi vasıtaların işlemediği garnizon ve kıtalara tayin edilen subay, askeri memur ve astsubayların zati esyaları ile ailesi efradı ve kendisi umumi vasıtanın en son gittiği yerden vazife mahalline kadar askeri vasıta ile götürülür ve getirilir. e) (Ek: 23/6/1976-2016/1 md.) Acilen sevki gereken hasta ve cenaze nakilleri için tahsis edilecek vasıtalardan, (Ek: 23/6/1976-2016/1 md.) Savaşta ve olağanüstü hallerde, izinli personel ve hizmetin gerektirdiği diğer işlerde görevlendirilecek personel ile sivil moral ekipleri, harekat bölgesine ve harekatla ilgili diğer garnizonlara gidiş ve dönüşlerinde kara, deniz ve hava ulaştırma araçlarından yararlandırılabilirler. (Ek: 23/6/1976-2016/1 md.) Barışta olağanüstü hallerde, Milli Savunma Bakanının emri ile önemli kişiler veya görev ve hizmetler için hava ulaştırma araçları tahsis edilebilir. [24] Yukarıdaki maksatlar için nakil vasıtalarının tahsisi ve bunlardan istifade şekli talimatname ile tesbit olunur. VII - Sivil nakil vasıtalarından tenzilatlı istifade Madde 109 – Subay, askeri memur ve astsubaylar resmi elbiseli oldukları veya sivil elbiseli iken hüviyet kartlarını ibraz ettikleri takdirde Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları ve Denizcilik Bankası nakil vasıtalarında tenzilatlı olarak seyahat ederler. Erbaş ve erler şehirlerarası seyahatlerde izin belgesi göstermek suretiyle tenzilatlardan faydalanırlar. Şehiriçi seyahatlerde tenzilat için izin belgesi aranmaz. Sevk muhtırası ile yapılacak seyahatler tam ücrete tabidir. P) MERASİM Madde 110 – Askeri merasimler; Askeri Merasim ve Protokol Talimatnamesi esaslarına göre yapılır. R) HARB ESİRLERİ VE MÜLTECİLER Madde 111 – Harb esirleri hakkında 6020 ve mülteciler hakkında da 4104 sayılı kanun hükümleri tatbik olunur. S) TABİİ AFETLERDE YARDIM Madde 112 – Yer sarsıntısı, yangın, su basması, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri tabii afetler zuhurunda 7269 sayılı kanun ve ekleri hükümleri dahilinde hareket olunur. T) ASKERİ ÖĞRENCİLER Madde 113 – a) (Değişik: 28/5/2003-4861/19 md.) Astsubay meslek yüksek okulları, fakülte ve yüksek okullar ile harp okullarında okuyan askerî öğrenciler ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar, 1632 sayılı Askerî Ceza Kanunu ve 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununun uygulaması bakımından askerlik yükümlülüğü altına girmiş sayılır ve diğer askerlere uygulanan hükümler bunlara da aynen uygulanır. b) (Değişik: 28/5/2003-4861/19 md.) Bütün askerî öğrenciler, subaylara; astsubay hazırlama ve astsubay meslek yüksek okulu öğrencileri ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar, aynı zamanda astsubaylara karşı ast durumunda olup, askerî öğrencilerin, belirtilen hallerin dışında, gerek kendi aralarında gerekse erbaş ve erlere karşı astlık ve üstlük ilişkileri yoktur. c) (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/10 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/10 md.) d) Bütün askeri öğrencilerin yalnız kendileri bu kanunun (G) bölümünde belirtilen sağlık işleri ile ilgili hükümlerden ve şehiriçi ve şehirlerarası seyahatten emsali sivil talebeler gibi tenzilatlı tarifeden istifade ederler. (J) bölümünde gösterilen hükümler dahilinde nöbet hizmetlerine sokulabilirler. Madde 114 – Bu Kanunun yukarda gösterilen esasları da göz önünde tutularak, askeri öğrenciler hakkında tatbik şekli talimatnamede ayrıca teferruatlı olarak gösterilir. Askeri öğrenciler diğer hususlarda kendi okul talimatlarına tabidirler. U) SİLAHLI KUVVETLERDE ÇALIŞAN SİVİL PERSONEL Madde 115 – Silahlı Kuvvetlerde çalışan sivil memur, müstahdem, müteferrik müstahdem ve gündelikçi sivil personel bu kanunun askerlere tahmil ettiği sorumluluk ve hizmetlerin ifası bakımından: a) Amir vazifesi alanlar; maiyetindeki bütün askeri ve sivil personele hizmetin icabettirdiği emirleri verebilir. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle: 3/10/2016-KHK-676/53 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/46 md.) (…) b) Bütün sivil personel emrinde çalıştıkları askeri amirlere karşı ast durumunda olup bu kanunun 14 üncü maddesinin asta tahmil ettiği vazifeleri aynen yapmaya mecburdurlar. (Mülga ikinci cümle: 31/1/2013-6413/45 md.) (…) Madde 116 – Sivil personelin, bu kanunun askerlere tanıdığı hak ve salahiyetlerden faydalanmaları ve mükellefiyetleri yerine getirmeleri aşağıdaki esaslar dahilinde olur: a) Bu Kanunun müracat ve şikayet bölümlerinde gösterilen usul, hak ve kayıtlara aynen tabidirler b) Bu Kanunun 33 üncü maddesinde gösterilen izin hakkındaki hükümlere aynen riayetle mükellef olup senelik izinleri hususi kanunlardaki esaslara göre tayin ve tanzim olunur. c) (Mülga: 22/1/2015-6586/110 md.) d) Sivil personel Silahlı Kuvvetlerde gördükleri hizmetlerin hususiyetleri göz önüne alınarak bu kanunun 77 nci maddesi gereğince nöbet hizmetlerine sokulabilirler. e) Sivil personelin yalnız kendileri ordu pazarları ve askeri kantinlerden aynen ve askerler gibi, askeri nakil vasıtalarından ise bu kanunun 108 inci maddesi hükmünden faydalanabilirler. f) (Değişik: 22/11/1990-3683/9 md.) Sivil personelin görevdeki kıyafetleri, Kıyafet Yönetmeliğinde gösterilir. g) (Ek: 22/11/1990-3683/9 md.) Milli Savunma Bakanlığı (…) 26 kadrolarında veya kadro açıklamalar bölümünde özel nitelikli olarak gösterilen görev yerlerine atanan sivil memurlar Milli Savunma Bakanlığı sosyal tesislerinden görevlendirildikleri kadro derecesindeki subaylar gibi istifade ederler. Bu statüdeki sivil memurlar ile askeri personel arasındaki protokol münasebetlerinin düzenlenmesinde de aynı esas uygulanır. [25] [26] Madde 117 – Bu Kanunun yukarıda gösterilen esasları da gözönünde tutularak Silahlı Kuvvetlerde çalışan sivil personel hakkında tatbik şekli talimatnamede ayrıca teferruatlı olarak gösterilir. Madde 118 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce muhtelif kanunlarda geçen erat tabiri "erbaş ve er" olarak değiştirilmiştir. Madde 119 – 2771 sayılı Ordu Dahili Hizmet Kanunu ile tadil ve ekleri ve 285O sayılı Kanunla tadil edilen 1111 sayılı Askerlik Kanununun 1 inci maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. Madde 120 – Bu Kanunda mevcudolan hükümlerin Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerinde, barış ve savaşta ve düşman karşısında tatbik şekli Milli Savunma Bakanlığınca hazırlanacak talimatname ile ayrıca tayin ve tafsil olunur. Ek Madde 1 – (Ek: 10/3/2011-6191/10 md.) Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu kapsamında istihdam edilen sözleşmeli erbaş ve erlere, bu Kanunun erbaş ve erlere ilişkin hükümleri aynen uygulanır. Ek Madde 2 – (Ek: 22/1/2015-6586/37 md.) Asker kişilerin kıta, karargâh ve kurumlarda ya da görev esnasında veya görev yerlerinde ölümü hâlinde soruşturma ve kovuşturma süresince yasal mirasçılarını temsil etmek üzere kendilerinin seçtiği bir avukat vekil olarak görevlendirilir. Fiili veya hukuki imkânsızlık nedeniyle görevlendirme yapılamaması hâlinde bu görev, baro tarafından belirlenecek bir avukat tarafından yürütülür. Yasal mirasçıların avukatının gelmesi hâlinde baro tarafından seçilen avukatın görevi sona erer. Görevlendirilen vekilin savcılıkça yapılacak olay yeri inceleme, ölü muayenesi ve otopsi ile tanık ve bilirkişi dinlenmesi işlemleri sırasında hazır bulunması zorunludur. Ölenin yasal mirasçıları tarafından seçilen veya baroca görevlendirilen vekilin ücreti müteveffanın mensubu olduğu bakanlığın bütçesine konulacak ödenekten karşılanır; avukat tutma, baro tarafından seçim ve avukatlık ücretinin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar, Millî Savunma ve İçişleri Bakanlıklarınca bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde müştereken çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Geçici Madde 1 - (Ek: 25/7/2016-KHK-669/11 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/11 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sağlık nedeniyle sınıf veya statü değişikliği işlemine tabi tutulan Türk Silahlı Kuvvetleri personeli, bir yıl içinde başvurmaları halinde Milli Savunma ve Sağlık Bakanlıklarının müştereken oluşturacağı komisyonlar tarafından yeniden sağlık muayenesine tabi tutulurlar. Verilecek raporlar kesin olup, bu rapor sonucuna göre haklarında işlem tesis edilir. Madde 121 – Bu Kanunun sağlık işlerine ait 57 - 70 inci madde hükümleri 1 Mart 1961 tarihinde diğer hükümleri yapılacak talimatname ile birlikte 27 Mayıs 1961 tarihinde yürürlüğe girer. Madde 122 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 4/1/1961 TARİHLİ VE 211 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER: 1) 7/2/1990 tarihli ve 3612 sayılı Kanunun Geçici Maddesi : Geçici Madde – İlgili kanunlarında tüzükle düzenlenmesi öngörülmekle birlikte bu Kanun ile yönetmelik şeklinde tanzimi uygun bulunan hususlarla ilgili olarak çıkarılması gereken yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut hükümlerin uygulanmasına devam olunur. 2) 22/11/1990 tarihli ve 3683 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi : Madde 10 – Asker kişilerle ilgili olup diğer kanunlarda geçen "Kıyafet Kararnamesi" ibaresi, "Kıyafet Yönetmeliği" şeklinde değiştirilmiştir. 3) 23/2/2005 tarihli ve 5305 sayılı Kanunun Geçici Maddesi : Geçici Madde 1- Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce uzun süreli tedavi gerektiren hastalıklar nedeniyle okulları ile ilişikleri kesilen askerî öğrencilerin tedavileri hakkında da 70 inci maddenin ikinci fıkrası hükümleri uygulanır. 211 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİNİN İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 211 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 172 69 19/2/1963 725 43 21/2/1966 926 3 10/8/1967 1423 69 14/7/1971 1582 87, 88 5/5/1972 2016 108 2/7/1976 2083 69 24/3/1977 2259 33, 47 23/2/1980 2318 38, 60 18/10/1980 2537 46 18/10/1981 2861 34, 43 25/6/1983 3084 70 1/12/1984 2771 66 1/4/1983 KHK/243 98 31/12/1984 KHK/336 34, 102 5/8/1988 3612 34, 102 16/2/1990 3683 66, 68, 69, 87, 102, 103, 113, 116 29/11/1990 70 29/5/1991 KHK/469 70 2/1/1992 3810 47, 70 3/7/1992 KHK/499 34 2/9/1993 4187 38, 69 13/10/1996 4375 68 2/8/1998 4418 43, 61 29/7/1999 4419 66 29/7/1999 4861 92, 113, 6/6/2003 4902 1, 46, 51, 58, 59, 66, 67, 24/6/2003 5305 60, 66, 70, İşlenemeyen Hüküm 26/2/2005 5365 68, 69, 70, 105, 116 21/6/2005 5758 69 9/5/2008 6191 3, Ek Madde 1 22/3/2011 6413 115 16/2/2013 6496 2, 35, 43 31/7/2013 6514 57 18/1/2014 6519 34, 34/A, 43, 46, 98, 99, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107 22/2/2014 6586 “G) Sağlık İşleri” bölümünde yer alan I-II- III nolu alt bölüm başlıkları, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 69, 70, 70/A, 70/B, 71, 72, 73, 116, Ek Madde 2 3/2/2015 6638 34 4/4/2015 KHK/669 70/A, 113, Geçici Madde 1 31/7/2016 KHK/676 115 29/10/2016 6756 70/A, 113, Geçici Madde 1 24/11/2016 6763 92, 93 2/12/2016 KHK/681 1, 12, 19, 62, 69, 70, 92, 116 6/1/2017 7070 115 8/3/2018 7073 1, 12, 19, 62, 69, 70, 92, 116 8/3/2018 7145 56/A, 56/B 31/7/2018 7161 65 18/1/2019 7179 3, 43 26/6/2019 7281 43, 46, 50, 98, 99, 102, 104, 108, 116 5/3/2021 7415 42 13/7/2022 Anayasa Mahkemesi’nin 30/6/2022 tarihli ve E.: 2018/137, K.: 2022/86 sayılı Kararı 56/A, 56/B 12/1/2023 7517 43, 56/A, 62 28/6/2024 [1] Kanunda geçen “Uzman Çavuş” Tabiri, 18/3/1986 tarih ve 3269 sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile “Uzman erbaş” olarak değiştirilmiştir. [2] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “(Jandarma dahil)” ve “(Sahil Güvenlik dahil)” ibareleri yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [3] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu alt bentte yer alan “çavuştan” ibaresi “astçavuştan” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 77 nci maddesiyle astsubayların rütbeleri: Astsubay Çavuş " Kıdemli çavuş " Üstçavuş " Kıdemli üstçavuş " Başçavuş " Kıdemli başçavuş şeklinde yeniden düzenlenmiş ve aynı Kanunun 208 inci maddesinin (r) bendinde de 4/1/1961 tarih ve 211 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) fıkrasının (2) nci bendinin bu Kanuna aykırı hükümlerinin ilga edildiği belirtilmiştir. [5] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle (2) numaralı alt bendin (a) satırından önce gelmek üzere satır eklenmiş ve diğer satırlar buna göre teselsül ettirilmiştir. [6] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “Genelkurmay Başkanlığının” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığının” şeklinde, üçüncü cümlesinde yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde, dördüncü cümlesinde yer alan “diğer hususlar” ibaresi “diğer hususlar Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılan” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu fıkraya “yedek subaylar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve yedek astsubaylar” ibaresi eklenmiştir. [8] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca” ibareleri “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [9] Anayasa Mahkemesinin 17/10/2024 tarihli ve E.: 2021/44; K.: 2024/172 sayılı Kararı ile bu fıkranın ikinci cümlesi iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe gireceği (30/1/2026) hüküm altına alınmıştır. [10] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [11] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 5 nci maddesiyle bu fıkraya “sulh ceza hakimi kararı” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulması şartıyla askeri birlik komutanının veya askeri kurum amirinin ya da hukuk hizmetleri başkanı veya birim amirinin yazılı emri” ibaresi eklenmiştir. [12] Anayasa Mahkemesi’nin 30/6/2022 tarihli ve E.: 2018/137, K.: 2022/86 sayılı Kararı ile bu fıkranın üçüncü ve dördüncü cümleleri, ikinci cümlede yer alan “aracı” ibaresi yönünden iptal edilmiştir. [13] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 110 uncu maddesiyle bu bölümde yer alan “I- Genel”, “II- Hastalanan ve ölen er ve erbaşlar”, “III- Hastalanan subay, askeri memur, astsubaylar ile emeklileri ve bunların aileleri” alt bölüm başlıkları yürürlükten kaldırılmıştır. [14] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 4 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “askerî hastanelere” ibaresi “Sağlık Bakanlığı veya üniversite hastanelerine” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [15] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 7 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “astsubay hazırlama ve” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [16] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu maddenin başlığı “Ordu pazarları” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [17] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığının” ibaresi “ Milli Savunma Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiştir . [18] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle bu maddenin başlığı “Ordu evleri ve askeri gazinolar” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [19] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığının” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiştir. [20] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığının” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiştir. [21] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu maddenin başlığı “Dinlenme kampları ve karşılama ekipleri” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [22] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bu maddenin başlığı “Askeri kantinler” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [23] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle bu maddenin başlığı “Bakım ve onarım tesislerinden istifade” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [24] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanının” ibaresi “Milli Savunma Bakanının” şeklinde değiştirilmiştir . [25] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 8 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarında” ibaresi “Genelkurmay Başkanlığı kadrolarında” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [26] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “ile Genelkurmay Başkanlığı” ibaresi madde metninden çıkarılmış ve bentte yer alan “Türk Silahlı Kuvvetleri” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.
|
205 | 4 | 1 |
ORDU YARDIMLAŞMA KURUMU KANUNU Kanun Numarası : 205
|
3/1/1961
|
9/1/1961
|
ORDU YARDIMLAŞMA KURUMU KANUNU Kanun Numarası : 205 Kabul Tarihi : 3/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 9/1/1961 Sayı: 10702 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 982 Kuruluş: Madde 1 – Milli Savunma Bakanlığına bağlı olmak ve Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına bu kanunda yazılı sosyal yardımları sağlamak ve merkezi Ankara'da bulunmak üzere (Ordu Yardımlaşma Kurumu) teşkil edilmiştir. Kurum, bu kanun ile hususi hukuk hükümlerine tabi olup, mali ve idari bakımdan muhtar ve hükmi şahsiyeti haiz bir teşekküldür. Kurumun organları: Madde 2 – Kurumun organları şunlardır: a) Temsilciler Kurulu, b) Genel Kurul, c) Yönetim Kurulu, d) Denetleme Kurulu, e) Genel Müdürlük. Temsilciler Kurulu: Madde 3 – Temsilciler Kurulu, Milli Savunma Bakanlığınca Kuvvet ve müesseselerdeki daimi üye adedi dikkate alınarak birlik ve müesseselerde vazifeli ve bu kanun 17 nci maddesinde yazılı daimi üyeler arasından, mensup oldukları birlik ve müesseselerin kumandan veya amirlerince tesbit olunacak mümessillerden terekküp eder. Temsilciler Kurulunun mürettep üye adedi, 50 den az 100 den fazla olamaz. Kurul üyelerinin ne suretle ve hangi esaslar dairesinde tesbit edileceği, birlik ve müesseselerin bulundukları yerler ve buralarda vazifeli daimi üyelerin adedi de göz önünde bulundurulmak suretiyle hazırlanacak bir Talimatname ile tayin olunur. İlk Talimatname bu kanunun muvakkat 5 inci, maddesi hükmüne göre teşkil olunan Komite tarafından tanzim olunur ve Milli Savunma Bakanının tasdiki ile tekemmül eder. Talimatnamede bilahara yapılacak değişiklikler Temsilciler Kurulu ile Yönetim Kurulunun mütalaası alınmak suretiyle, Milli Savunma Bakanlığınca yapılır. Temsilciler Kurulu, her üç senede bir Genel Kurulun mütat senelik toplantısından en az üç gün evvel Ankara'da toplanır. Milli Savunma Bakanlığı veya Genel Kurul, Temsilciler Kurulunun fevkalade olarak toplantıya çağırılmasını, Yönetim Kurulundan istiyebilir. Kurulun toplantı gündemi, Kurum Yönetim Kurulu tarafından tesbit ve toplantıdan en az on beş gün önce üyelere gönderilir. Milli Savunma Bakanlığı, bu müddetleri nazara almak suretiyle Kurulun gündemine, görüşülmesine arzu ettiği hususları koydurabilir. Temsilciler Kuruluna Milli Savunma Bakanı, bulunmadığı hallerde Genelkurmay Başkanı Riyaset eder. Kurul, mürettep üye adedinin en az yarısı ile toplanır ve kararlar mevcudun çoğunluğu ile alınır. Ankara dışından gelen kurul üyelerinin harcırahları, Harcırah Kanununun hükümleri dairesinde, kurum masraflarından verilir. Temsilciler Kurulunun vezifeleri şunlardır: a) Üç adi genel kurul toplantı devresi için vazife görmek üzere kendi üyeleri arasından, gizli reyle Temsilciler Kurulundaki temsil nispetine göre (20)asil ve (10) yedek genel kurul üyesini seçmek; b) Her üç senede bir, kurumun bilanço ve kar ve zarar hesapları ve yönetim kurulu tarafından hazırlanarak yapılan işler raporlariyle genel kurul kararları ve denetçilerin raporları üzerindeki görüş ve mütalaalarını belirtmek ve Kurumun müstakbel çalışmaları hakkında temennide bulunmak; c) Milli Savunma Bakanlığı, Genel Kurul veya Yönetim Kurulu tarafından tetkikı istenilen hususlar hakkında mütalaasını bildirmek; d) Kurul üyelerinin tesbitine ait talimatnamede yapılacak değişiklikler hakkında karar almak. e) Kurumun çalışmaları hakkında, üyeler tarafından yapılacak dilekler üzerinde görüşlerini belirtmek ve bu hususta Genel Kurul Üyelerine gereken direktifleri vermek. Genel Kurul: Madde 4 – Genel Kurul, Temsilciler Kurulu tarafından seçilecek (20) üye ile; - Milli Savunma Bakanı, - Maliye Bakanı, - Genel Kurmay Başkanı, - Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri kumandanları veya Kurmay başkanları, - Jandarma Genel Kumandanı veya Kurmay Başkanı, - Sayıştay Başkanı, - Umumi Müdakabe Heyeti Başkanı, - Türkiye Bankalar Birliği İdare Heyeti Başkanı, - Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Başkanı - Milli Savunma Bakanlığı veya Genel Kurmay Başkanlığı teşkilatında: a) Personel Başkanı, b) Lojistik Başkanı, c) Komptrolör, d) Sağlık Başkanı, e) Araştırma ve Geliştirme Başkanı, f) Kanun İşleri Müdürü; - Özel sektörde, mali ve iktisadi sahalarda temayüz etmiş şahıslardan Milli Savunma Bakanı tarafından üç sene için seçilecek üç kişiden terekküp eder. Genel Kurulu Milli Savunma Bakanı, bulunmadığı takdirde Maliye Bakanı, bunun da bulunmaması halinde yukardaki sıraya göre hazır bulunan zat başkanlık eder. Genel Kurul her yıl en geç Mayıs ayının sonuna kadar. Yönetim Kurulunun daveti üzerine adi surette toplanır. Yönetim Kurulu veya Denetleme Kurulu, lüzumu halinde Genel Kurulu fevkalade toplantıya çağırabilir. Toplantı için yeter sayı tam üye sayısının mutlak ekseriyetidir. Kararlar mevcudun çoğunluğu ile alınır. Ankara dışından gelen Genel Kurul üyelerinin harcırahları, Harcırah Kanunu hükümleri dairesinde kurum masraflarından ödenir. Madde 5 – Genel Kurulun görevleri şunlardır: a) Kurumun senelik bilanço ve kar ve zarar hesapları ve yapılan işler raporu ile Denetleme Kurulu tarafından işlemlerin ve hesapların denetlenmesi neticelerini ve bunların tetkik ve tahlillerini belirten raporlar üzerinden karar vermek; (Bilançonun ve yapılan işler raporunun Genel Kurulca onanması ile ilgililer ibra edilmiş olur.) b) Yönetim Kurulu üyelerinden seçimi Genel Kurula ait olanları (8) inci madde hükmü dairesinde gösterilecek adaylar arasından seçmek ve Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin iştirak edecekleri toplantılar için alacakları huzur haklarını tesbit etmek; c) Yönetim Kurulunca Genel Kurula arz edilecek kurumun mevcutlarının işletilmesi ile veya sair hususlarla ilgili mevzular da karar vermek, mütalaa ve tekliflerde bulunmak; d) (6) ncı madde hükmü dairesinde denetçiyi ve yedeklerini seçmek ve denetçilere verilecek ücretleri tesbit etmek; e) Temsilciler Kurulu tarafından kendisine havale edilecek konular hakkında karar almak. Denetleme Kurulu: Madde 6 – Denetleme Kurulu; - Biri, Milli Savunma Bakanı tarafından gösterilecek beş namzet arasından Genel Kurulca, - Biri, Umumi Mürakabe Heyeti Başkanı, - Biri de Türkiye Bankalar Birliği İdare Heyeti Başkanı tarafından seçilecek üç kişiden terekküp eder. Genel Kurul, aynı zamanda Milli Savunma Bakanının gösterdiği namzetler arasından iki de yedek denetçi seçer. Denetleme Kurulunun vazife süresi üç adi Genel Kurul toplantısıdır. Vazifeleri hitam bulan denetçilerin yeniden seçilmeleri caizdir. Denetciler Kurulunda Genel Kurulca seçilen denetçiliğin inhilalinde en fazla oy alandan başlanmak, müsavat halinde aralarında kur'a çekilmek üzere yedeklerden biri, diğerlerinden vakı olacak münhallerde ise bunları seçen ilgililerin seçecekleri yenileri, seleflerinin müddetlerini ikmalen denetçiliğe gelirler. Umumi Murakabe Heyeti Reisi ile Türkiye Bankalar Birliği İdare Heyeti Reisi tarafından seçilecek denetçilerin maliye, hukuk, bankacılık, sigorta ve muhasebe sahalarında ihtısas ve tecrübe sahibi ve yüksek tahsil görmüş kimseler arasından seçilmesi şarttır. Denetçilere verilecek ücretler, Genel Kurul tarafından kararlaştırılır. Yönetim Kurulu: Madde 7 – Yönetim Kurulu 7 üyeden teşekkül eder. Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri 8 inci madde hükmü dairesinde seçilir. Genel müdür, Kurulun tabii üyesidir ve kararlarda oy sahibidir. Madde 8 – Yönetim Kurulu seçilecek Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli üç üyeden ikisi Milli Savunma Bakanı tarafından gösterilecek 4 aday arasından biri de Genel Kurmay Başkanı tarafından gösterilecek iki adaydan Genel Kurulca seçilir. Seçimler gizli oyla yapılır. Diğer 4 üye, maliye, hukuk ve bankacılık ve sigorta sahalarında ihtisas, tecrübe sahibi ve yüksek tahsilli olmak şartiyle Milli Savunma, Maliye Bakanları ile Sayıştay, Umumi Murakebe Heyeti, Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları Birliği ve Türk Bankalar Birliği İdare Heyetleri başkanlarından müteşekkil ve bu maksatla hususi olarak teşekkül edecek bir seçim komitesi tarafından seçilir. Yönetim Kurulu Başkanını da bu Komite seçer. Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin vazife müddetleri üç adi Genel Kurul toplantı devresidir. Müddeti bitenler yeniden aday gösterilebilir ve seçilebilir. Müddeti biten üyeler, yenileri vazifeye başlayıncaya kadar vazifelerine devam ederler. Genel Kurul, Yönetim Kurulunu denetler ve gerekirse vazifelerine nihayet verebilir. Ancak, bu yolda bir karar alınabilmesi için Yönetim Kurulu üyelerinin vazifelerine nihayet verilmesi hususu müzakeresinin Genel Kurul üyeleri dörtte biri tarafından yazılı olarak gündeme alınması teklifinin toplantıdan en az üç gün önce yapılması lazımdır. Yönetim Kurulunun Umumi Heyetçe seçilen üyeliklerinde vakı olacak münhallerde, ilk toplanacak Genel Kurula kadar vazife görmek üzere, bunları namzet gösteren makamlarca muvakkaten yenileri tayin olunur ve Genel Kurulda, bu maddenin birinci fıkrası hükmü dairesinde seçim yapılır. Muvakkaten tayin olunan üyenin namzetler arasında gösterilmesi caizdir. Seçim Komitesince seçilen üyeliklerindeki münhallere, inhilal takip eden ay zarfında bu Komitece yenileri intihap olunur. Madde 9 – Yönetim Kurulu üyeliklerine iştirak edecekleri her toplantı için verilecek huzur haklarının miktarları Genel Kurul tarafından tesbit olunur. Madde 10 – Yönetim Kurulu, işleri icap ettikçe ve fakat en az ayda bir defa toplanır. Başkanın bulunmadığı toplantılarda Yönetim Kurulu üyelerinin Genel Müdürden başka seçecekleri biri Başkanlık yapar. Yönetim Kurulu en az beş kişi ile toplanır, kararlar, toplantıda bulunanların çoğunluğu ile verilir. Denetçiler ihtiyari olarak, Genel Müdür muavinleri behemal Yönetim Kurulu toplantılarına, oylara iştirak hakkı olmaksızın müşahit olarak katılırlar. Madde 11 – Yönetim Kurulunun vazifeleri şunlardır: a) Kurumun idaresinden sorumlu olarak devamlı surette Kurumun faaliyetlerini tedvir etmek, b) Genel Müdürlükçe hazırlanacak bütçe ve kadroları tetkik ve tasdik etmek, c) Genel Müdürlükçe hazırlanacak yıllık bilanço, kar ve zarar hesaplarını inceleyip, uygunluğu halinde tasdik ederek, sene zarfında yapılan ve mütaakıp yıllarda yapılacak işlere ait raporları ile birlikte Genel Kurula sunmak. d) Bu Kanun gereğince yapılacak yardımları tesbit ve kararlaştırmak. e) Her beş yılda bir Genel Müdürlükçe hazırlanacak teknik bilanço ve aktüarya raporunu tetkik ederek, Genel Kurula sunmak, f) Dava açmak, icra takiplerini yapmak, faide gördüğü takdirde bunlardan feragat etmek, Kurumun leh ve aleyhindeki iddia ve ihtilaflı iddia ve konuları tahkim yolu ile halletmek, g) Genel Müdür ve yardımcılarını tayin ve icabında azletmek ve memur ve müstahdemlerinin Genel Müdürlüğün teklifi üzerine tayinlerini yapmak, h) Kendilerine Kurum adına imza verileceklerle bunların yetki ve derecelerini tayin ve Kurumu ilzam edecek imza sirkülerini tesbit ve usulünde tescil, neşir ve ilan etmek, i) Kurum mevcutlarının işletilmesi şekillerini tayin ve 33 üncü maddedeki iktisapları yapmak hususunda Genel Müdürlüğe yetki vermek, j) Genel Müdürlüğün teklifi üzerine ikraz fonunun miktarını tesbit etmek, k) Kurumun memur ve müstahdemlerine maaş ve ücretlerinden gayrı verilecek tazminat, ikramiye ve sair özlük haklarını Genel Müdürlüğün teklifi üzerine Genel Müdüre verilecek olanları re'sen tesbit etmek, l) Genel Müdürlükçe Kurumun iç işlemleri için hazırlanacak talimatname ve prensipleri inceliyerek tasdik etmek, m) Kanuni mevzuatın gerektirdiği bilcümle vazifeleri yapmak ve Genel Kurulca verilecek kararları yerine getirmek, n) Senelik bilanço ve kar ve zarar hesapları ile yıllık raporu ve denetçiler raporlarını Genel Kurul üyelerine, Genel Kurul toplantı tarihinden en az on beş gün evvel göndermek. Madde 12 – Yönetim Kurulu üyeleri, kendi işleri için ibraz etmeleri lazım ve mütat olan dikkat, basiret ve faaliyeti Kurum işlerinde de göstermeye, görüş, mütalaa ve tekliflerini ancak doğrudan doğruya, Başkana veya toplantı esnasında Yönetim Kuruluna yapmaya mecbur olup, Kurumda çalışanlara işler hakkında şahsan hiçbir talimat veremezler. Genel Müdürlük: Madde 13 – Kurumun bir Genel Müdürü ile ihtiyaca göre tesbit olunan adedde Genel Müdür yardımcısı bulunur. Bunların sigorta, maliye, iktisat, hukuk ve bankacılık ve muhasebe sahalarında ihtısas ve tecrübe sahibi yüksek tahsilli olmaları şarttır. Madde 14 – Genel Müdür ve yardımcıları Yönetim Kurulu tarafından tayin olunurlar. Genel Müdür ve yardımcılarına verilecek maaş, ücret, tazminat, ikramiye ve sair özlük hakları Yönetim Kurulu tarafından tesbit olunur. Madde 15 – Genel Müdür, Kurumun işlerini bu kanun ile diğer mer'i mevzuat hükümlerine ve Yönetim Kurulu kararlarına göre yürütür. Kurumu Genel Müdür temsil eder. Temsil vazifesini kendisi yapacağı gibi, tevkil edeceği kimselere de yaptırabilir. Kurumu ilzam edecek ve taahhüt altına koyacak her türlü evrak, vesika ve mukavelelerin iki imzayı taşıması şarttır. İmza sahipleri ile bunların yetkileri ve dereceleri Yönetim Kurulunca tesbit olunacak sirkülerde belirtilir. Yönetim Kurulu üyeleri, yukarıdaki hükümler dairesinde Başkan hariç Kurum adına imza vaz'edemezler. Madde 16 – Kurumun Yönetim ve Denetleme Kurulunda ve Kurumun teşkilatında veya kurumun sermayesinin en az yüzde ellisine sahip olduğu iştiraklerinde vazifelendirilecek Subay ve Askeri Memurlar hakkında 1281 sayılı Kanun hükümleri tatbik edilir; ancak, bu gibilere maaşları ve özlük hakları Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden verilmez. Kurumun üyeleri: Madde 17 – Kurumun üyeleri (Daimi ve geçici) aşağıda gösterilmiştir. a) (Değişik: 26/6/1996 - 4148/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarında görevli bilumum muvazzaf subay sözleşmeli subay, askeri memur, astsubay, sözleşmeli astsubay ve uzman jandarmalar ile emekli maaşı sistemine giren üyeler ve ölümleri halinde sisteme devam etmek isteyen eşleri Kurumun daimi üyeleridir . b) Uzman erbaşlar ile Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Kumandanlığı teşkilatında, Ordu Yardımlaşma Kurumu ve bu Kurumun sermayesinin % 50 sinden fazlasına sahip olacağı veya iştirak edeceği şirketlerde çalışan bilümüm maaşlı ve ücretli memur ve müstahdemlerden arzu edenler Kuruma daimi üye olabilirler. [1] c) Muvazzaflık hizmetini yapmakta olan yedek subaylar ve yedek astsubaylar Kurumun geçici üyeleridir. [2] (Ek: 26/6/1996 - 4148/1 md.) Geçici üyelikten daimi üyeliğe geçenler, Kurumca belirlenecek usuller dahilinde hesaplanacak aidat farkını nemaları ile birlikte ödemek şartıyla, geçici üyelikte geçen süreleri ile daimi üyelik sürelerinin birleştirilmesini isteyebilirler. Kurumun gelirleri: Madde 18 – (Değişik: 25/6/2009 - 5917/13 md.) Kurumun gelirleri; a) (Değişik:1/7/2022-7417/4 md.) Aylık (ek gösterge dâhil), taban aylığı ve kıdem aylığı toplam tutarına, en yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dâhil) brüt tutarının, 1) Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olanlar için % 240’ının, 2) Ek göstergesi 7800 (dâhil) - 8400 (hariç) arasında olanlar için % 200’ünün, 3) Ek göstergesi 7000 (dâhil) - 7800 (hariç) arasında olanlar için % 180’inin, 4) Ek göstergesi 5400 (dâhil) - 7000 (hariç) arasında olanlar için % 150’sinin, 5) Ek göstergesi 3600 (dâhil) - 5400 (hariç) arasında olanlar için % 130’unun, 6) Ek göstergesi 2800 (dâhil) - 3600 (hariç) arasında olanlar için % 70’inin, 7) Diğerlerine % 40’ının, ilave edilmesi suretiyle bulunan matrah üzerinden; muvazzaf subay ve astsubay, sözleşmeli subay ve astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar için % 10 oranında, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarında çalışan memur ve sözleşmeli personel için % 10 oranında, yedek subaylar ve yedek astsubaylar için % 5 oranında yapılan kesintilerden, b) Ordu Yardımlaşma Kurumunda veya bu Kurumun % 50 sermayesinden fazlasına sahip olduğu veya iştirak ettiği şirketlerde çalışanlardan daimi olarak Kurum üyesi olmayı kabul edenlerin sigorta primine esas aylık ücretlerinden % 10 oranında yapılan kesintilerden, c) Kurum mevcutlarının işletilmesinden elde edilen gelirlerden, d) Gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan her türlü nakdi ve ayni menkul ve gayrimenkul bağışlarından, e) (a) ve (b) bentlerinde sayılan daimi üyelerden Konut Ön Biriktirim Fonundan yararlanmak isteyenler için (a) ve (b) bentlerinde belirtilen matrahlar üzerinden % 10 oranında yapılan ek kesintilerden, oluşur. Askeri hâkim ve savcılar için yapılacak kesinti tutarı, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa ekli (I) sayılı Ek Gösterge Cetvelinde belirlenen ek göstergeler esas alınmak suretiyle, bulundukları rütbe, derece ve kademelere göre (a) bendinde belirtilen ödeme unsurları üzerinden hesaplanan miktara göre tespit olunur. Madde 19 – Bu kanunla daimi ve geçici üyelere tanınan haklar, bunlardan ilk aidatın kesildiği tarihten başlar. Kurumun yapacağı yardımlar: Madde 20 – Kurumun üyelerine veya ölümleri halinde mirasçılarına yapılacak yardımlar şunlardır. a) Daimi üyelere bir defaya mahsus olarak yapılacak toptan yardımlar şunlardır: (1) Emeklilik yardımı, (2) Malüliyet yardımı, (3) Ölüm yardımı. (4) (Ek: 26/6/1996 - 4148/3 md.) Konut Ön Biriktirim Fonundan yararlanmak isteyenlere verilecek ve kullanım ve yönetim usulleri Genel Kurulca belirlenecek Konut Edindirme Yardımı. b) Geçici üyeler: (Aidat kesildiği müddetçe) (1) Malüliyet yardımı, (2) Ölüm yardımı, c) (Ek: 26/6/1996 - 4148/3 md.) Emekli maaşı sistemine giren üyelere yapılacak yardımlar ise şunlardır: (1) Emekli maaşı, (2) Ölüm yardımı. Madde 21 – (Değişik: 25/4/1985 - 3184/1 md.) En aza 10 yıl müddetle Kurumda üye olarak bulunduktan sonra, görevli oldukları kuruluşlardan herhangi bir sebeple ayrılmak suretiyle üyeliği sona eren daimi üyeler emeklilik yardımından faydalanırlar. (Ek: İki, üç, dört, beş, alt, yedi, sekiz, dokuz ve onuncu fıkralar 26/6/1996 - 4148/4 md.) Birinci fıkraya göre emeklilik yardımına hak kazanarak görevli oldukları kuruluşlardan herhangi bir sebeple ayrılan üyeler isterler emeklilik yardımının 1/4'ünü veya 2/4'ünü veya 3/4'ünü yahut tamamını Kurumda bırakarak Emekli Maaşı Sistemine girebilirler. 26 ncı maddenin (a) fıkrasına göre tam ve daimi maluliyet yardımından yararlanacak üyeler; emeklilik yardımlarının 1/4'ünü veya 2/4'ünü veya 3/4'ünü yahut tamamını Kurumda bırakmak suretiyle Emekli Maaşı Sistemine girebilirler. 26 ncı maddenin (b) fıkrasına göre kısmi maluliyet yardımından yararlanan üyeler, emeklilik yardımından yararlanabilmeleri durumunda emeklilik yardımının 1/4'ünü veya 2/4'ünü veya 3/4'ünü yahut tamamını Kurumda bırakmak şartıyla Emekli Maaşı Sistemine girebilirler. Kurum üyesi iken ölenin eşi, ölen üye için tahakkuk eden emeklilik yardımının kendisine düşen miras payı oranında veya daha yüksek bir dilimde, Kurum Emekli Maaşı Sistemine girmiş bulunan üyenin ölümü halinde ise; varislerine ödenecek olan rezervinin 1/4'ünü veya 2/4'ünü veya 3/4'ünü yaput tamamını kurumda bırakmak veya iştirak edilecek dilimi tamamlamak suretiyle Emekli Maaşı Sistemine girebilir. Emekli Maaşı Sistemine giren üye eşinin ölümü halinde birikmiş rezervi kanuni mirasçılarına ödenir. Tam ve daimi malul veya kısmi maluliyet yardımına hak kazanan üyeler ile muvazzaf iken ölen üyenin eşi, hak edilen emeklilik yardımları aidata esas albay maaşının yirmi katından az olduğu takdirde, isteklerine bağlı olarak emeklilik yardımlarını bu miktara kadar artırarak sisteme girebilirler. Emekli maaşı sisteminde bulunanlar, sistemdeki 1/4, 2/4, 3/4 veya tam olan iştirak paylarının, bu dilimlerden birinde bulunacak şekilde, o yıldaki kendi emsali birikiminin esas alınarakindirilmesini veya yükseltilmesini isteyebilirler. Dilim indirim hakkı sadece bir kez ve sisteme girişten itibaren en az üç yıl geçtikten sonra kullanılabilir. Dilim yükseltme hakkı ise, yılda bir kez kullanılabilir. Sistemde bulunan üyenin ölümü durumunda eşi, hak edilen ölüm yardımını rezervine ekleme hakkına sahip değildir. Sistemde bulunan üyelerin, sisteme girişlerinden itibaren üç yıl geçtikten sonra rezervlerini alarak ayrılabilmeleri mümkündür. Ancak, sistemden çıkanlar bir daha sisteme kabul edilemezler. Sistemden çıkış müracaatları her yılın Aralık ayında yapılır ve sistemden çıkış, müteakip olağan Genel Kurul toplantısından sonra gerçekleştirilir. Sistemden ayrılan üyelerin hakları, sahibi bulunduğu rezerv kendisine ödeninceye kadar devam eder. Madde 22 – Kurumun daimi ve geçici üyesi iken ölenlerin mirasçıları, ölüm yardımına hak kazanırlar. Madde 23 – Kurumun daimi üyelerinden 21 ve 25 inci maddelerde gösterilen sebepler dışında üyelik vasfını kaybedenlere aidatları iade olunur. Ancak, Kurum üyelik müddetleri üç seneyi geçmiyenlerle geçici üyelere hiçbir aidat iadesi yapmaz. (Ek: 26/6/1996 - 4148/5 md.) Konut Ön Biriktirim Fonuna katılan üyelerin birikmiş ek aidatları, Kurum üyeliğinin herhangi bir sebeple son bulması halinde, birinci fıkradaki sürelere bakılmaksızın nemasıyla birlikte ödenir. Madde 24 – (Değişik: 26/6/1996 - 4148/6 md.) Emeklilik yardımı, üyenin Kurumda geçen ve aidat ödediği süreye karşılık olarak, tasarruf pirimine yıllık % 5 teknik faiz oranı üzerinden hesaplanan miktardan ibarettir. Üyelik süresinin hesabında ay kesirleri tam ay sayılır. Emeklilik maaşı, üyenin Kurumda bıraktığı emekli yardımına göre hesaplanan yıllık % 5 faizden ibarettir. Madde 25 – Kurum üyesinden her hangi birine,Kuruma aidat ödediği müddet içinde ölmesi halinde, almakta olduğu son aylık tutarının 12 misli ölüm yardımı olarak ödenir. Ayrıca, bu yardıma ilave olarak üyeye, Kuruma dahil olduğu tarihten ölüm tarihine kadar geçen müddeti esas ittihaz edilmek suretiyle 24 üncü maddeye göre hesabedilecek emeklilik yardımı da verilir. Bu yardım ölen üyenin, hayatta iken Kuruma vereceği beyannamedeki mirasçılarına ödenir. (Ek: 26/6/1996 - 4148/7 md.) Emekli maaşı sistemine giren üyenin ölümü halinde kanuni mirasçılarına en son aylık emekli maaşının 10 katı tutarında ölüm yardımı ödenir. Kurum üyeliği devam ederken ölen üyenin sisteme girmiş bulunan eşinin vefatı halinde kanuni mirasçılarına ölüm yardımı yapılmaz. Madde 26 – Malüliyet yardımı aşağıdaki hallerde ödenir. [3] a) Tam ve daimi malüllük,üyelerden her hangi biri ister vazife dahili ister vazife harici olsun,her hangi bir kaza,hastalık ve engellilik neticesinde bir işle meşgul olmak imkanından kati surette mahrum kaldığı heyeti sıhhiye raporu ile tebeyyün ettiği takdirde tam ve daimi malül addedilir. Muvakkat ve kısmi malüllük ile muvakkat hastalıklar tam ve daimi malülliyet mefhumunun haricindedir. Ancak, vücudun yarısının felci, iki kol veya iki bacağın, iki elin, iki ayağın ve iki gözün, bir kol ile bir bacağın, bir el ile bir ayağın tamamiyle kaybı, tedavisi gayrikabil daimi hastalıklarla gayrikabil tedavi olduğu heyeti sıhhiye raporu ile tebeyyün edip Kurumca da vazifeye devamına imkan olmadığı kabul edilen sair hastalıklar tam ve daimi hali olarak kabul edilir. Hastalık sebebiyle yapılacak tam ve daimi malüliyet yardımı, malüliyet halinin tesbitinden bir sene sonra ödenir. Tam ve daimi malüliyet yardımı 25 inci madde gereğince hesaplanan ölüm yardımı gibi hesap ve tesviye olunur. b) Kısmi malüllük, üyelerden birisi her hangi bir kaza dolayısiyle daimi ve fakat kısmi bir malüliyete uğradığı takdirde işbu kanunun ilişik 2 No.lu tablodaki nispetler dahilinde kısmi malüliyet yardımına hak kazanır. Kısmi malüliyet yardımı hesabında, son olarak alınan maaş tutarının 12 misli esas ittihaz olunur ve bu miktarın tablodaki nispetlerle hasılı zarbı kısmi malüliyet yardımı tutarını verir. Kısmi malüliyete duçar olan üyenin durumu, vazifesinden de ayrılmasını icabettirecek olursa bu takdirde ayrılış tarihine kadar birikmiş emeklilik yardımı tutarı da kendisine iade olunur. Kasten husule getirilen engellilikler , alkol ve uyuşturucu maddelerin kullanılmasının tevlidedeceği malüllükler için yalnız malüliyetin vukua geldiği tarihe kadar birikmiş emekli yardım tutarı verilir. Sırf ihtiyarlık dolayısiyle çalışmamak veya kudretten düşme malüliyet sayılmaz ve 65 yaşından sonra vukua gelen malüliyet halleri her ne olursa olsun sureti katiyetle ödenmez. Her hangi bir uzvun malüliyete duçar olması sebebiyle ödenen malüliyet yardımı, o uzvun ikinci bir defa malüliyete duçar olması halinde ödenecek malüliyet yardımında, tenzili bir şekilde nazara alınır. Bir uzvun veya uzuv kısmının kaybı tabiri, o uzvun veya uzuv kısmının kati ve mutlak surette vazife görmemesini ve kullanılmamasını ifade eder. Bir kazadan evvel esasen hiçbir suretle vazife, göremiyen ve kullanılamıyan bir uzvun veya uzuv kısmının kaybı tazmin olunmaz. Aynı kazadan dolayı muhtelif uzuvlarda veya uzuv kısımlarında meydana gelen malüliyetler için ayrı ayrı hesap edilecek yardım yekünu son olarak alınan maaş tutarının 12 mislini geçemez. Madde 27 – Malüliyet, tesbiti tarihinden itibaren bir yıl ve her halde malüliyeti tevlideden hadisenin vukuu tarihinden itibaren beş yıl içinde malüliyete duçar olan üye veya kendisiyle ilgili diğer her hangi bir şahıs tarafından kuruma yazı ile bildirilmediği takdirde malüliyet yardımı talep hakkı sukut eder. Madde 28 – Ölüm ve malüliyet yardımları İçtima edemez. Madde 29 – (Değişik: 26/6/1996 - 4148/8 md.) 21, 24, 25 ve 26 ncı maddelerde yazılı yardımlar 11 inci maddenin (e) fıkrası gereğince hazırlanacak teknik bilançoya göre, Kurumun mali durumu müsait görüldüğü takdirde, Yönetim Kurulunca tesbit edilecek esaslara göre artırılabilir. Ancak, Yönetim Kurulunun artırma yapılması hakkındaki kararları Genel Kurulun tasdiki ile tekemmül eder. Emekli Maaşı Sistemine giren üyeye, Genel Kurulun tasdikinden sonra sağlanan artırımın yarısı maaşına, yarısı rezervine eklenir. Ancak, üyenin talebi halinde maaşa eklenecek miktar, kısmen veya tamamen üyenin rezervine eklenebilir. Madde 30 – Açığa çıkarılan, Bakanlık emrine alınan, işten el çektirilen ve diğer kanuni aidatları kesilemiyen üyelerden geçen müddetlere ait aidatlarını Kuruma ödeyenlerin bu müddetleri emekli, malüliyet ve ölüm yardımlarına esas olacak müddetlere ilave olunur. Ancak, aidatını ödemiyenlerden bu devreler içinde ölüm ve malüliyete duçar olanlara, yalnız Kurumda geçen müddete tekabül eden emeklilik yardımı ödenir. Yönetim Kurulu, bu gibilerin aidat borçlarını ödiyebilmeleri hususunda kendilerine kolaylıklar gösterebilir. Madde 31 – Aidat, üyenin maaş ve ücretinin ödenmesi sırasında, tahakkuk memurlarınca istihkak bordrolarında gösterilmek suretiyle tahakkuk ettirilir. Ve muhasipler tarafından istihkaklarından kesilir. Muhasiplerce bir ay zarfından Kuruma veya Kurum adına Yönetim Kurulunun tayin edeceği bankaya, olmıyan yerlerde postaya yatırılır. Aynı zamanda Kurumun vereceği formüllere göre istihkak bordrosunu tanzim eden makamlarca düzenlenen aidat bordrolarından bir nüshası muhasipliklerce Kuruma gönderilerek Kurum haberdar edilir. Kurumun aidatını tahakkuk ettirmiyen, kesmiyen ve yukardaki müddet içerisinde Kuruma göndermiyenlerden, bu aidat % 10 gecikme zammı ile birlikte Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanununa göre mahalli Maliye teşkilatınca tahsil olunarak Kuruma verilir. Madde 32 – Yönetim Kurulu, Kurumun maksat ve gayesinin tahakkuk ettirilmesi maksadiyle 33 üncü madde hükümleri dairesinde yapacağı iktisap, ikraz ve hizmetlere, Kurumun mevcudundan tahsis edeceği miktarların nispet ve tutarlarını ve bunlardan elde edilebilecek neticeleri ve şartlarını tesbit ve bu maksatla hazırlıyacağı çalışma programını Genel Kurulun tetkik ve tasvibine arz etmekle mükelleftir. Yönetim Kurulu aynı zamanda 33 üncü maddenin (f), (g), (h) ve (m) fıkralarında yazılı ikraz ve hizmetlerden istifade edecek bulunan Kurul daimi üyelerinin haiz olmaları gereken vasıf ve şartları da tesbit ve Genel Kurulun kararına arz eder. Kurumun mevcutlarının işletilmesi ve kurumun yapacağı hizmetler: Madde 33 – Yönetim Kurulu, Kurumun maksat ve gayesinin tahakkuk ettirilmesi ve mevcutlarının işletilmesi ve nemalandırılması maksadiyle: a) Menkul ve gayrimenkul mallar iktisap ve her türlü esham ve tahvilat mubayaa etmeye, b) Lüzumlu ve faideli gördüğü takdirde her nevi şirketleri kurmaya ve gerek bunlara ve gerekse kurulmuş bulunanlara iştirake ve bunların hisse senetlerini veya ortak paylarını satınalmaya, c) Lüzumunda uhdesinde bulunan her türlü menkul ve gayrimenkul mallarla, satınaldığı hisse senetlerini, tahvil veya ortaklık paylarını satmaya veya başkalarına devretmeye veya bunları rehin veya ipotek etmeye, d) Her nevi karşılıklı veya karşılıksız istikrazlarda bulunmaya, e) Lüzumunda Kurum, alacaklarını teminen kendi lehine rehin ve ipotek tesis etmeye, f) Kurumun daimi üyelerine mesken inşaatı için gayrimenkul ipoteği karşılığında 20 seneye kadar vadeli ve faizli krediler açmaya, g) Kurumun daimi üyelerine veya bunların kuracakları kooperatiflere ait arsalar üzerinde meskenler inşa etmeye ve bunları peşin veya ipotek karşılığında 20 seneye kadar vade ve faizli taksitle, kendilerine satmaya, h) (Değişik : 26/6/1996 - 4148/9 md.) Daimi üyeleri mesken sahibi yapmak maksadıyla, Konut Ön Biriktirim Fonu kurmaya, arsalar almaya ve bu arsalar üzerinde meskenler inşa etmeye veya bu maksatla mubayaa edeceği gayrimenkulleri, peşin veya ipotek karşılığında 20 seneye kadar vade ve faizli taksitle kendilerine satmaya, i) Ordu pazarları, ordu evleri, ordu gazinoları, ordu talebe yurtları ve bu gibi, Kurumun daimi üyelerinin her türlü sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli teşebbüslerde bulunmaya, k) Lüzum hasıl olursa, özel okullar açmaya ve daimi üyelerin tahsil çağındaki çocuklarının da tahsillerinin temini için yurt içi, yurt dışı tahsil ve staj bursları vermeye, l) Mevcutlarından bir kısmını, iktisaben inkişafa mazhar olan en uygun yerlerde ve en fazla varidat temin edecek şekilde satın alınacak veya yaptırılacak gayrimenkullere tahsis etmeye, m) Daimi üyelere borç vermek maksadiyle ikraz fonu tahsis etmeye yetkilidir. Madde 34 – Kurum, isteklilerin, vefatları halinde Kuruma intikal etmek ve hayatta bulundukları müddetçe sahiplerine muayyen aylık veya senelik gelir tediye etmek şartiyle vakı olabilecek ayni ve nakdi, menkul ve gayrimenkul bağışları kabul edebilir. Kurumun muafiyetleri: Madde 35 – Kurumun muafiyetleri aşağıdadır: a) Kurum, Kurumlar vergisine tabi değildir. b) Kuruma yapılacak bağışlar, Kurumunun ne nam altında olursa olsun, üyelerine veya kanuni mirascılarına yapacağı yardımlar Veraset ve İntikal Vergisiyle Gelir Vergisinden, c) Kurum, yapacağı her türlü muameleler dolayısiyle Damga Resminden, d) Daimi ve geçici üyelerinden yapılacak aidat tevkifatı Gelir Vergisinden, e) Kurumun her türlü gelirleri Gider Vergisinden, muaftır. Madde 36 – Kurumun daimi üyelerine yaptıracağı meskenler için 6188 sayılı kanun hükümlerinden faydalanırlar. Madde 37 – Kurumun her çeşit malları ile gelir ve alacakları, Devlet malları hak ve rüçhanlığını haizdir. Bunlara karşı suç işliyenler, Devlet mallarına suç işliyenler gibi takibata tabi tutulurlar. Madde 38 – Kurumun mali durumu, her beş yılda bir ve bundan başka daimi ve geçici üyelerin aylıklarında genel bir artış yapıldığı takdirde bu artışı takip eden altı ay içinde Yönetim Kurulu tarafından aktüerlere tetkik ettirilerek, neticede hazırlanacak bir raporla birlikte Genel Kurulun tasvibinden sonra, bu kanunda gereken değişikliklerin yapılmasına teşebbüs edilmesi maksadiyle Milli Savunma Bakanlığına sunulur. Madde 39 – Türk Silahlı Kuvvetlerinin bilfiil katıldığı yurt içinde ve dışında, harbin fiilen başlaması ile Kurumca ölüm malüliyet ve emeklilik yardımları yapılmaz, harbin fiilen sona ermesini mütaakıp, Ordudan veya Kurumdan ayrılmış veya ölmüş olanların Kurumda birikmiş olan aidatları veya emeklilik yardımları kendilerine veya mirasçılarına iade olunur. Ancak, harb esnasında ölen veya malül kalanların miktarları ve Kurumun mali durumu gözönünde bulundurularak iade edilecek aidatlara ilaveten ayrıca bir yardım yapılıp yapılamıyacağı hususları Yönetim Kurulunun teklifi üzerine, Genel Kurulca kararlaştırılır. Kanuni bir mazerete müstenit olmaksızın beş sene zarfında müracaat edilip, iadesi istenmiyen aidat ve yardımlar Kurum lehine sakıt olur. Kurumun hesap yılı: Madde 40 – Kurumun, hesap yılı takvim yılıdır. Kurumun ilk bilançosu, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten mütaakıp takvim yılının sonuna kadardır. Geçici Madde 1 – 30 Mart 1327 tarihli Askeri İkraz Sandığı Nizamnamesi yürürlükten kaldırılmıştır. Bu kanun mer'iyete girdiği tarihteki bilcümle sandık mevcutları ile alacak ve borçları Ordu Yardımlaşma Kurumuna devrolunur. Ancak, Kurumun ikraz fonu faaliyete geçinceye kadar, bu sandık mülga hükümler dairesinde faaliyetine devam eder. Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, işbu kanun şümulüne girecek vazifelerde bulunanların daha önce bu gibi vazifelerde geçen hizmet müddetleri 21 inci maddede terpiş olunan asgari müddetin hesabında, Kuruma üye bulundukları müddetlerden sayılır. Ancak, emeklilik, malüliyet ve ölüm yardımı miktarlarının hesabında ve 32 nci maddenin 2 nci fıkrasındaki esasların tesbitinde bu eski hizmetler nazara alınmaz. Bununla beraber geçmiş rütbeler veya dereceler için bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihteki barem derecelerine tekabül eden maaş tutarları üzerinden azami 10 senelik aidatlarını, defaten veya Yönetim Kurulunca tesbit olunacak esaslar dahilinde taksitle ödeyen üyelerin emeklilik, malüliyet, ölüm yardım miktarlarının hesabında ve 32 nci maddenin 2 nci fıkrasındaki esasların tesbitinde aidatlarını verdikleri senelere göre işlem yapılır. Bu gibilerden aidat borçlarını ödemeden emeklilik ve malüliyet yardımlarına hak kazananlarla ölenlerin mirasçılarına yapılacak yardımlardan ödemeyi taahhüt ettiği aidattan mütevellit taksit borçları tevkif olunarak kalanı ilgililere ödenir. Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesini mütaakıp Kurum organları faaliyete geçinceye kadar, kesilecek aidatlardan meydana gelecek meblağlar milli bankalardan, Milli Savunma Bakanlığınca tesbit olunacak bankalar nezdinde, Kurum namına açılacak hesaplarda toplanır. Geçici Madde 4 – Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren aidat ödiyenlerden, ölüm, malüliyet yardımlarına müstehak duruma gireceklere bu yardımlar Kurum organlarının faaliyete geçmesini mütaakıp yapılır. Geçici Madde 5 – Kurumun kuruluş hazırlıklarını yapmak üzere, Milli Savunma Bakanı tarafından bir komite teşkil olunur. Teşkil olunan bu komite, 3 üncü maddede mezkür talimatnameyi hazırlayarak (Temsilciler Kurulu) nu ve aynı zamanda 8 inci maddedeki 1 inci ve 2 nci fıkralardaki Yönetim Kurulu üyelerini seçmek ve 6 ncı maddeye göre denetçileri ve yedeklerini seçmek üzere gereken bilcümle işlemleri yapar. Madde 41 – Bu Kanun 1 Mart 1961 den itibaren yürürlüğe girer. Madde 42 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. (I) No. LU TABLO Ordu Yardımlaşma Kurumu Emsal Tablosu Sene Senelik emsal Sene Senelik emsal 1 1.099364 24 49.673694 2 2.254967 25 53.314219 3 3.469679 26 57.140975 4 4.746550 27 61.163484 5 6.088740 28 65.391781 6 7.499580 29 69.836397 7 8.982594 30 74.508377 8 10.541490 31 79.419368 9 12.180124 32 84.581588 10 13.902579 33 90.007889 11 15.713166 34 95.711797 12 17.616363 35 101.707485 13 19.616921 36 108.009790 14 21.719836 37 114.634719 15 23.930318 38 121.598457 16 26.253882 39 128.918424 17 28.696306 40 136.612865 18 31.263648 41 144.700938 19 33.962409 42 153.202758 20 36.799186 43 162.139525 21 39.781095 44 171.533470 22 42.915551 45 181.407975 23 46.210345 ( II) No.LU TABLO Ordu Yardımlaşma Kurumu Malüliyet Tablosu Sigorta bedelinin % si Sağ Sol Kolun veya elin tamamen kaybı 60 50 Omuz hareketinin tamamen kaybı 25 20 Dirsek hareketinin tamamen kaybı 20 15 Bilek hareketinin tamamen kaybı 20 15 Başparmak ile şahadet parmağının tamamen kaybı 30 25 Başparmak ile beraber şahadet parmağından gayrı bir parmağın tamamen kaybı 25 20 Şahadet parmağı ile beraber başparmaktan gayrı bir parmağın tamamen kaybı 20 15 Baş ve şahadet parmaklarından gayrı üç parmağın tamamen kaybı 25 20 Yalnız başparmağın tamamen kaybı 20 15 Yalnız şahadet parmağının tamamen kaybı 15 10 Yalnız orta parmağın tamamen kaybı 10 8 Yalnız yüzük parmağının tamamen kaybı 8 7 Yalnız küçük parmağın tamamen kaybı 7 6 Bir bacağın dizden yukarısının tamamen kaybı 50 Bir bacağın dizden aşağısından tamamen kaybı 40 Bir ayağın tamamen kaybı 40 Bir ayağın (Bütün parmaklar dahil) kısmen kesilmesi 30 Bir kalçanın hareketinin tamamen kaybı 30 Bir dizin hareketinin tamamen kaybı 20 Bir ayak bileği hareketinin tamamen kaybı 15 Bir ayak başparmağının tamamen kaybı 8 Kırılan bir bacağın iyi kaynamaması 30 Kırılan bir ayağın iyi kaynamaması 20 Kırılan bir diz kapağının iyi kaynamaması 20 Bir bacağın 5 santimetre veya daha fazla kısalması 15 Bir gözün tamamen kaybı veya iki gözün rüyet kudretinin yarı yarıya kaybı 25 Her iki kulağın tamamen sağırlığı 40 Bir kulağın tamamen sağırlığı 10 Kırılan alt çenenin iyi kaynamaması 25 Alt çenenin tamamen kaybı 30 Bir ayak parmağının tamamen kaybı 10 Yukarıdaki cetvelde zikredilmiş bulunan malüliyetlerin nispeti, daha az vahim olsalar bile, bunların ehemmiyet derecelerine göre ek cetvelde yazılı nispetlere kıyasen tayin olunur. 3/1/1961 TARİHLİ VE 205 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDE 1- 26/6/1996 tarihli ve 4148 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce 205 sayılı Kanunun 21, 25 ve 26 ncı maddelerine göre 1.3.1961 tarihinden itibaren emeklilik yardımına hak kazanarak ayrılan üyeler iki yıl içinde başvurmak şartıyla bir defaya mahsus olmak üzere Kurumca belirlenen usuller dahilinde, emsallerinin ödemek durumunda olduğu meblağı Kuruma geri ödemek suretiyle Emekli Maaşı Sistemine girebilirler. Bunlar bakımından 19 uncu madde uygulanmaz ve hakları; daha önce Kurumdaki üyelik süresi ile sistemdeki sürenin toplamı gözönüne alınarak belirlenir. 205 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 205 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 3184 21 1/1/1984 tarihinden geçerli olmak üzere 2/5/1985 KHK/460 17 8/11/1991 KHK/499 17, 18 2/9/1993 4148 17, 20, 21, 23, 24, 25, 29, 33 30/6/1996 5917 18 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 10/7/2009 6462 26 3/5/2013 7179 17, 18 26/6/2019 7417 18 15/1/2023 [1] 16/9/1991 tarih ve 460 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesi ile bu bentteki "uzman erbaşlar ile" ibaresi, eklenmiş olup, 10/2/2004 tarihli ve 5085 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle aynen kabul edilerek Kanunlaşmıştır. [2] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu bentlere “yedek subaylar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve yedek astsubaylar” ibaresi eklenmiştir. [3] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “sakatlık” ibaresi “engellilik”, (b) bendinde yer alan “sakatlıklar” ibaresi “engellilikler” şeklinde değiştirilmiştir.
|
209 | 4 | 1 |
SAĞLIK BAKANLIĞINA BAĞLI SAĞLIK KURUMLARI İLE ESENLENDİRME (REHABİLİTASYON) TESİSLERİNE VERİLECEK DÖNER SERMAYE HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 209
|
4/1/1961
|
9/1/1961
|
SAĞLIK BAKANLIĞINA BAĞLI SAĞLIK KURUMLARI İLE ESENLENDİRME (REHABİLİTASYON) TESİSLERİNE VERİLECEK DÖNER SERMAYE HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 209 Kabul Tarihi : 4/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 9/1/1961 Sayı: 10702 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 1001 Madde 1 – (Değişik:15/11/2018-7151/12 md.) Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında döner sermaye işletmesi kurulabilir. Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı için tahsis edilen döner sermaye miktarı on milyar Türk lirasıdır. Bu miktar her bütçe yılı içinde Cumhurbaşkanı tarafından ihtiyaca göre artırılabilir. Madde 2 – Döner sermaye, kurumların karları ile bağışlardan ve Devlet yardımlarından teşekkül eder. Çeşitli kaynaklardan elde edilen miktarlarla bütçe yılı sonlarında bilançolarla tesbit edilecek safi karlar, döner sermaye birinci maddedeki miktara baliğ oluncaya kadar sermayeye eklenir ve fazlası Hazinece irat kaydedilir. Madde 3 – (Değişik : 21/4/2005 – 5335/5 md.) Bakanlık, birinci basamak sağlık hizmeti sunan kuruluşlar da dahil olmak üzere Sağlık Bakanlığı kurum ve kuruluşları ile bağlı kuruluşlarındaki (Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü hariç); a) Muayene, teşhis, tedavi, laboratuvar, tetkik ve tahlil işlerini, b) Aşı, ilaç, serum, insan kanı ve kan ürünleri imâli ile istihsal veya imâl edilecek diğer maddeleri, c) Bastırılan veya yaptırılan her nevi belgeleri, d) (Değişik:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Yabancı hastalara verilen sağlık hizmetlerini, e) Sağlık alanında verilecek kurs, eğitim, araştırma, yayın ve danışmanlık hizmetlerini, f) Diğer kamu ve özel sektör kuruluşlarının sağlık alanında sunduğu hizmetlere kredi notu verilmesini ve akredite edilmesini, g) Atölye, tamirhane ve depolarda gerçekleştirilen sağlık hizmetleriyle ilgili montaj, demontaj ve proje işlerini, h) Sağlık kurum ve kuruluşlarında üçüncü şahıslarca yapılacak sağlık alanı dışındaki tanıtım hizmetlerini, ı) (Ek: 6/4/2011-6225/2 md.) Bakanlık sağlık kurum ve kuruluşlarının 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması, uzmanlık belgesi, sertifikasyon ve sınav hizmetlerini, i) (Ek: 6/4/2011-6225/2 md.;Değişik:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Gecikme zamları ve faiz gelirleri , j) (Ek:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Diğer gelirler, Maliye Bakanlığınca yayımlanan yılları Bütçe Uygulama Talimatlarında yer alanlar hariç, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu uyarınca belirlenen tarife üzerinden fiyatlandırmaya ve yukarıda belirtilen mal ve hizmetlerden elde edilecek gelirler ile sağlık kurum ve kuruluşlarına üçüncü şahıslarca yapılacak her türlü bağış ve yardımları döner sermayeye gelir kaydettirmeye yetkilidir. Bakanlık, bu suretle elde edilecek döner sermaye gelirlerinden karşılanmak üzere döner sermaye işletmelerine; a) Her nevi tüketim maddeleri, tıbbî, cerrahî alet, malzeme, cihazlar, mefruşat ve demirbaş eşya satın alınması, b) Tamirat, tadilat, inşaat, tıbbî ve fennî tesisat ile kamulaştırma yaptırılması, c) İhtiyaç halinde hizmet satın alınması, d) Taşınır ve taşınmaz satın alınması, ihtiyaç duyulan taşınmazlar üzerinde sınırlı ayni hak tesis edilmesi, kiralanması ve bunlara ilişkin her türlü giderin yapılması, e) Tamir, imâl atölyeleri açılması ve bunlara sermaye tahsis edilmesi, f) Ambulans, cenaze arabası ve hizmet aracı satın alınması ile kiralanması veya hizmet satın alınması yoluyla temini ve bunlara ilişkin giderlerin yapılması, g) Fiyatlandırılan mamûllerin serbest piyasaya veya sair müesseselere intikal ettirilmesi ve buna ilişkin giderlerin yapılması, h) Deneysel amaçlı ve hizmet gereği canlı hayvan beslenmesi ve bunların ürünlerinden faydalanılması ile ziraî mahsullerden ihtiyaç görülenlerin yetiştirilmesi, bakımı ve satışına ilişkin giderlerin yapılması, ı) (Mülga: 2/1/2014-6514/37 md.) i) (Ek:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Yurt içi, yurt dışı eğitim giderleri, j) (Ek:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Araştırma-geliştirme, danışmanlık ve bilirkişilik giderleri, k) (Ek:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Bakanlık Merkez Döner Sermaye hesabına aktarılan tutarlar, l) (Ek:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Diğer giderler, Hususlarında yetki vermeye mezundur. (Değişik fıkra:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Bu Kanuna tâbi döner sermayeli işletmeler, gerekli gördükleri hallerde ihtiyaç duydukları mal ve hizmetleri belirleyecekleri fiyat üzerinden, birbirlerinden temin edebilirler. Döner sermaye gelirlerinden, sağlık kurum ve kuruluşlarının hizmetlerini aksatmamak ve yılı yatırım programı ile ilişkilendirilmek kaydıyla Sağlık Bakanlığınca belirlenen miktar; genel bütçe ödeneği ile devam etmekte olan kurum ve kuruluşun bina projelerinin tamamlanmasına yönelik inşaat işleri için harcanmak üzere ilgili saymanlığa aktarılır. Döner sermayeli işletmelerin tıbbî cihaz, tıbbî sarf malzemesi, ilaç ve büro malzemeleri gibi merkezî olarak satın alınmasında fayda görülen mal alımları ile hizmet alımları, bedelleri her döner sermaye işletmesinin kendi bütçesinden karşılanmak kaydıyla toplu olarak yapılabilir. Bu durumda ita amirliği Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Döner sermayeli işletmeler, kullanmadıkları veya ihtiyaç fazlası olan mal ve demirbaşları bedelsiz veya tespit edilecek bedel üzerinden birbirlerine devredebilirler. Aynı il sınırları içerisindeki döner sermayeli işletmeler ariyet sözleşmesi ile birbirlerine mal verebilirler. Döner sermayeli işletmeler, süreklilik arz eden hizmet alımları ile maliyeti yüksek ve ileri teknoloji ürünü olan tıbbî cihazların hizmet alımı yoluyla temini veya kiralanması için döner sermaye kaynaklarından, gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişebilir. (Ek fıkra: 2/1/2014-6514/37 md.) Eğitim ve araştırma hastaneleri ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun ek 9 uncu maddesi kapsamında üniversitelerle birlikte kullanımdaki hastanelerde çalışan tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlardan profesör ve doçent unvanını haiz bulunanlar ile eğitim görevlilerinin, her bir branş itibarıyla sayılarının yüzde 50’sini geçmemek, bir yıla kadar kurumsal sözleşme yapılmak ve geliri döner sermaye hesabına kaydedilmek şartıyla ve ilgilinin muvafakati ile mesai dışında özel hastaneler veya vakıf üniversitesi hastanelerinde çalıştırılabilmelerine karar vermeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu şekilde çalıştırılabileceklerin hesabında küsurat dikkate alınmaz ve çalıştırılacak kişiler, Bakanlıkça belirlenecek yüzde 50’si uygulama, yüzde 50’si de akademik faaliyetlerinden oluşacak önceki yılın performans kriterlerine göre tespit edilir. Bu çalışma karşılığı elde edilen gelirler döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanır ve elde edilen gelirin yüzde 50’si, herhangi bir limite bağlı olmaksızın çalıştırılan kişilere ödenir. Bu şekilde çalıştırılacaklar; a) Aynı anda birden fazla sözleşme ile çalıştırılamaz. b) Mesai dışı ek ödeme alamaz. c) Aylık sözleşme ücretleri, kadroları için belirlenen mesai dışı toplam tavan ek ödeme brüt tutarından az olamaz. ç) İdari görevlerde bulunamaz. d) İlgili mevzuata ve sözleşme hükümlerine aykırı davranmaları hâlinde, idari ve disiplin sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla bir yıl, üç yıl içinde tekerrüründe beş yıl süreyle bu kapsamda çalıştırılamaz. (Ek fıkra: 2/1/2014-6514/37 md.) Özel hastaneler ve vakıf üniversitesi hastaneleri, tabip ve diş tabibi kadro sayıları için ayrı ayrı hesaplanmak şartıyla ve bu sayıların yüzde 20’sini geçmemek üzere yedinci fıkra kapsamında üniversite ile sözleşme yapabilir. Vakıf üniversiteleri ile iş birliği yapan özel hastanelerde yüzde 20 oranının hesabında, üniversite kadrolarındaki tabip ve diş tabibi dikkate alınmaz. Bunlardan ilgili mevzuata ve sözleşme hükümlerine aykırı davrananların, bu kapsamdaki ilgili sözleşmesi sona erdirilir ve bunlar bir yıl süreyle yeni sözleşme yapamaz. Aykırı davranışın üç yıl içinde tekerrüründe ise beş yıl süreyle yeni sözleşme yapma yasağı uygulanır. Madde 4 – (Değişik:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Bakanlık ve bağlı kuruluşların merkezinde, muhasebe iş ve işlemleri yürütmek ve malî yılın sonundan itibaren 4 ay içerisinde işletmelerin umumi bilançolarını konsolide ederek Sayıştaya ve Maliye Bakanlığına göndermek üzere merkez döner sermaye saymanlıkları kurulur . Madde 5 – (Değişik:11/10/2011-KHK-663/58 md.) [2] (…) 2 döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir. (Ek cümle: 16/6/2022-7411/3 md.) Her bir sağlık tesisinde ek ödemeye esas işlemleri denetlemek üzere inceleme heyetleri oluşturulur. (Yeniden Düzenlenen cümle:21/2/2024-7496/15 md.) [3] Sağlık kurum ve kuruluşlarında tahakkuk, verimlilik, hasta ve çalışan memnuniyeti, hizmeti elde etme maliyeti gibi faktörlere göre sağlık tesisinin dağıtabileceği miktar üzerinden bu maddede düzenlenmiş olan esaslar çerçevesinde; personelin unvanı, yürüttüğü görevin türü, özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma ve süresi, yapılan tıbbî işlemlerin nitelik ve sayısı, araştırma faaliyetlerine, uzmanlık eğitimine ve hizmet içi eğitime katılımı, mesai içinde ve dışında yapılan çalışmalar ve süresi, muayene, ameliyat, anestezi ve girişimsel işlemlerin niteliği, sayısı ve güçlüğüne ilişkin teknik konular, hizmete katkı ve performans gibi değişkenlik arz eden hususlar ile personelin ödüllendirilerek motivasyonunun artırılması amacıyla yapılacak ek ödeme, görevlendirme hâlinde ek ödemenin yapılacağı sağlık kurum veya kuruluşu, inceleme heyetlerinin oluşumu, çalışma usul ve esasları ile konuyla ilgili diğer hususlar Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (Değişik ikinci fıkra: 16/6/2022-7411/3 md.) Bakanlık merkez teşkilatında (laboratuvarlar hariç) görev yapanlar dışındaki personele, döner sermaye gelirlerinden, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun tabip ve eczacı unvanlı kadrolarında çalışanlar ile sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri ile teknik hizmetler sınıfı kadrolarına atanmış olup Kurumun analiz ve kontrol laboratuvarlarında fiilen görev yapan personele döner sermaye gelirlerinden dördüncü fıkra uyarınca Bakanlık döner sermaye hesabına aktarılan tutardan birinci fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde bir ayda yapılacak ek ödemenin tutarı, ilgili personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dâhil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamının; eğitim görevlisi ile uzman tabip kadrosuna atanan profesör ve doçentlerde yüzde 950’sini, uzman tabip ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerinde yüzde 850’sini, pratisyen tabip ve diş tabipleri ile uzman eczacılarda yüzde 650’sini, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunda görev yapan eczacılara yüzde 350’sini, hastane müdürü ve eczacılarda yüzde 305’ini, diğer personelde ise yüzde 225’ini geçemez. (Ek cümle:21/2/2024-7496/15 md.) Bu cümlede yer alan yüzde 850 ve yüzde 950 oranları, tıpta uzmanlık mevzuatına göre yan dal uzmanlığı bulunanlar için yüzde 1050 ve yüzde 1150 şeklinde uygulanır. Sağlık Bakanlığı tarafından, Hazine ve Maliye Bakanlığının onayı ile belirlenen özellikli tıbbi işlemler karşılığı yapılacak ek ödemelerde, yüzde 950 ve yüzde 850 oranları beş kat artırılarak uygulanır. İşin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yenidoğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için yüzde 225 oranı, yüzde 260 olarak uygulanır. Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak profesör, doçent ve eğitim görevlilerine bu fıkradaki oranların yüzde 50’sini, tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlara bu fıkradaki oranların yüzde 30’unu, diğer personele yüzde 20’sini geçmeyecek şekilde ayrıca ek ödeme yapılır. Sözleşmeli olarak istihdam edilen personele yapılacak ek ödemenin tutarı ise, aynı birimde aynı unvanlı kadroda çalışan ve hizmet yılı aynı olan emsali personel esas alınarak belirlenir ve bunlara yapılacak ek ödeme hiçbir şekilde emsaline yapılabilecek ek ödeme üst sınırını geçemez. Bu fıkra uyarınca personele her ay yapılacak ek ödeme net tutarı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi uyarınca kadro ve görev unvanı veya pozisyon unvanı itibarıyla belirlenmiş olan ek ödeme net tutarından az olamaz ve bu kapsamda söz konusu ek 9 uncu maddeye göre belirlenen ek ödeme tutarı bu fıkra uyarınca döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemeden mahsup edilmek üzere merkezî yönetim bütçesinden karşılanır. Bu madde uyarınca yapılacak ödeme sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz. (Değişik üçüncü fıkra: 16/6/2022-7411/3 md.) Bakanlık bağış, faiz ve kira gelirleri dışındaki döner sermaye gelirleri, Sosyal Güvenlik Kurumundan elde edilen tüm kaynaklar ile diğer nakit kaynaklarını personele ek ödeme dağıtımında kullanabilir. Bu maddenin ikinci fıkrasının altıncı cümlesi ile ek 3 üncü madde kapsamında yapılacak ödemeler dışında dağıtılacak ek ödemenin yıllık toplamı, dağıtımda kullanılabilecek toplam tutarın yüzde 50’sini aşamaz. (Değişik dördüncü fıkra: 16/6/2022-7411/3 md.) Bakanlık döner sermaye işletmeleri; sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, kaliteli ve verimli hizmet sunumunun teşvik edilmesi, sağlık kurum ve kuruluşlarının kendi imkânlarıyla karşılayamadıkları ihtiyaçların giderilmesi, eğitim, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi, Bakanlık taşra teşkilatının desteklenmesi amacıyla yapılacak giderlere iştirak etmek için aylık gayrisafi hasılattan aylık tahsil edilen tutarın yüzde 6’sını geçmemek üzere Bakanlıkça belirlenecek oranı Bakanlık Döner Sermaye Merkez Saymanlığı hesabına aktarır. (Değişik beşinci fıkra: 16/6/2022-7411/3 md.) Bu hesaplarda toplanacak tutarların dağılım ve harcanmasına ilişkin kriterler Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca belirlenir. (Değişik altıncı fıkra: 11/10/2011-KHK-666/5 md.) (Mülga: 16/6/2022-7411/3 md.) 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatı ve bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında görevlendirilenler, aynı maddede belirtilen ilave ödemelerden yararlanmamak kaydıyla, Bakanlık merkez veya bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yaptıkları unvan için belirlenen ek ödemeden faydalandırılır. Sağlık kurum ve kuruluşlarında ihtiyaç duyulması halinde, ilgilinin isteği ve kurumlarının muvafakatiyle diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevli sağlık personeli haftanın belirli gün veya saatlerinde veyahut belirli vakalar ve işler için görevlendirilebilirler. Yıl veya ay itibarıyla belirli bir süre için görevlendirme halinde bu kişilere, sadece görevlendirildikleri sağlık kuruluşundaki döner sermaye işletmesinden ödeme yapılır. Belirli bir vaka ve iş için görevlendirilenlere ise, kadrosunun bulunduğu kurumdaki döner sermaye işletmesinden yapılan ödemenin yanı sıra, katkı sağladıkları vaka ve iş dolayısıyla görevlendirildiği sağlık kuruluşundaki döner sermaye işletmesinden, birinci ve ikinci fıkra esasları çerçevesinde ve toplamda tavan oranları geçmemek üzere döner sermayeden ek ödeme yapılır. Bu görevlendirmeye ilişkin usûl ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Döner sermayeli işletmelerin malî imkânı elverişli olanlarından, malî durumu yetersiz olanlara karşılıksız veya borç olarak kaynak aktarmaya Sağlık Bakanı yetkilidir. Bakanlık ve bağlı kuruluşları ile kamu kurum ve kuruluşları haricindeki kuruluş veya kişilerce, sağlık hizmetleri dışında, kurum içinde veya hizmetin gerektirdiği yerde, kurumdan istenecek bilimsel görüş, proje, araştırma ve benzeri hizmetler Kurumca kabul edilecek esaslara bağlı olmak üzere yapılabilir. Bu hususta alınacak ücretler döner sermayeye gelir kaydedilir. Bu şekilde elde edilen gelirin safi tutarının %85’ine kadar tutar herhangi bir vergi veya kesinti yapılmaksızın Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde projeyi yürüten personele ödenir. Bu ödemenin yapılmasında ikinci fıkrada öngörülen tavan sınırlamaları dikkate alınmaz. [4] (Ek fıkra: 26/7/2018-7146/5 md.) Uluslararası sağlık hizmetleri kapsamında elde edilen gelirin yüzde 50’sine kadar olan kısmı bu hizmetlerde görev alan personele ek ödeme olarak dağıtılabilir. Bu ödemede, profesör ve doçentler ile uzman tabip ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ve uzman diş tabipleri için, ikinci fıkranın birinci cümlesinde belirtilen yüzde 800 ve yüzde 700 tavan oranları; uluslararası sağlık hizmetleri kapsamında olmayan çalışmalarından hak ettikleri ek ödemenin bu oranların yüzde 60’ını geçmesi halinde bir kat, yüzde 80’ini geçmesi halinde iki kat olarak uygulanır. Yüzde 100’ü olması halinde üst limit olmaksızın ek ödeme yapılır. Dağıtılacak tutarın; yüzde 80’i birinci cümlede belirtilen personele tavan oranlarını geçmeyecek şekilde, yüzde 20’si ile varsa birinci cümlede sayılan personele dağıtılan tutarın fazlası, uluslararası sağlık hizmetlerinde görev yapan ve birinci cümlede belirtilenlerin dışındaki diğer personele, ikinci fıkranın birinci cümlesinde belirlenen tavan oranlarının bir katını geçmeyecek şekilde ek ödeme olarak dağıtılabilir. Uluslararası sağlık hizmetleri kapsamında elde edilen gelirler ve ilgili personele yapılacak ek ödemeler ayrı bir hesapta izlenir. (Ek fıkra :21/2/2024 - 7496/15 md.) Personele ödüllendirilerek motivasyonunun artırılması amacıyla kadro veya pozisyon unvanı, hizmet sınıfı, eğitim durumu ve fiilen çalışılan gün sayısı gibi kriterler esas alınarak ek ödeme yapılır. Bu ödemenin yapılabilmesi için disiplin cezası almamış veya sözleşmede belirtilen yükümlülüklerin haklı bir nedene dayanmaksızın ihlali nedeniyle ikaz edilmemiş olmak gerekir. Ödüllendirilerek motivasyonunun artırılması amacıyla yapılan ek ödeme; uyarma cezası alanlara bir ek ödeme dönemi, kınama cezası alanlara iki ek ödeme dönemi, aylıktan kesme ya da kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanlara üç ek ödeme dönemi süresince yapılmaz. Bu hüküm, 3359 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamındaki öğretim elemanları ve diğer personel için sözleşmedeki yükümlülüklerini yerine getirilmemesi nedeniyle, savunması alınmak kaydıyla, bir sözleşme döneminde yazılı olarak; hastane koordinasyon kurulu tarafından bir kez ikaz edilenlere bir ek ödeme dönemi, iki kez ikaz edilenlere iki ek ödeme dönemi, üç kez ikaz edilenlere üç ek ödeme dönemi ödeme yapılmaması şeklinde uygulanır. Madde 6 – Tıp meslekleri mensubini ile, eczacı, kimyager ve veterinerlerin tayini, müessese amirinin usul ve mevzuata uygun olarak yapılacak teklifi ve vilayetin inhası üzerine veya resen Bakanlıkça; muhasiplerin tayini sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca ve bunların dışında kalan diğer bütün personelin tayini ise müessese amirinin teklifi ve vilayet sağlık müdürünün inhası üzerine vilayetçe yapılır. Ayrıca müessese amirleri, işin icabına göre, mahallin en büyük sıhhi amirinin müsaadesi alınmak şartiyle, işçi ve amele istihdam edebilirler. Madde 7 – (Mülga: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Madde 8 – (Mülga: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Madde 9 – (Mülga: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Madde 10 – Döner sermaye işlerinde çalışan memur ve hizmetlilerden vazife icabı yemek zamanlarını müesseselerde geçirmekte olanların iaşeleriyle yine vazife icabı müessesede kalmak zaruretinde bulunanların ibateleri müesseselerce temin olunur. Madde 11 – (Mülga: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Madde 12 – Döner sermayeye ait bütün mallar Devlet malı hükmündedir. Bunlar aleyhine işlenen suçlar aynen Devlet malları aleyhine işlenmiş suç olarak kabul edilir ve sanıklar bu husustaki kanunlar hükümlerine göre takip olunarak cezalandırılır. (Mülga ikinci fıkra: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Madde 13 – Döner sermayenin işletilmesine mütaallik her türlü mali ve idari muamelelerin yürütülme şekline ve muhasebe usullerine ait esaslar Maliye ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarınca müştereken tanzim olunacak bir yönetmelik ile tesbit olunur. Madde 14 – 6561 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Ek Madde 1 – (27/9/1983 – 2907 sayılı Kanunun 3.maddesi ile gelen numarasız ek madde olup teselsül için numaralandırılmıştır.) 15 Şubat 1954 tarihli ve 6266 sayılı Kan Bankası ve Kan Nakil Merkezlerinin Döner Sermaye ile İdaresine Dair Kanunla tesis edilen döner sermaye işlemlerinden doğan her türlü hak ve borçlar, 209 sayılı Kanunla kurulan döner sermayeye intikal eder. Ek Madde 2 – (Ek: 11/1/2001 – 4618/2 md.) (Değişik:15/11/2018-7151/13 md.) Sağlık Bakanlığına bağlı döner sermaye işletmelerinin muhasebe hizmetleri Bakanlıkça yürütülür. Ancak, Bakanlık tarafından teklif edilen ve Hazine ve Maliye Bakanlığınca uygun görülen döner sermaye işletmelerinin muhasebe hizmetleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yürütülebilir. Ek Madde 3 – (Ek: 21/1/2010-5947/2 md.; Değişik:11/10/2011-KHK-663/58 md.) Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarına (döner sermaye dâhil) atanan ve 5 inci madde gereğince döner sermaye gelirlerinden ek ödeme alan eğitim görevlilerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) % 410’u, uzman tabip, tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerine % 335’i ve pratisyen tabip ve diş tabiplerine ise % 265’i oranında, her ay herhangi bir katkıya bağlı olmaksızın merkezî yönetim bütçesinden ek ödeme yapılır. İl sağlık müdürlüğünün ve hastanelerin sözleşmeli pozisyonlarında istihdam edilen tabipler ile Bakanlık veya bağlı kuruluşlarının kadrosunda tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık mevzuatına göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uzmanlık eğitimi veya yan dal uzmanlık eğitimi yaptırılanlar için de bu hüküm uygulanır. Bu ödemeye hak kazanılmasında ve ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. [5] [6] Bu madde kapsamında yapılan aylık ek ödeme tutarı, 5 inci madde ile 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 42 nci maddesi uyarınca aynı aya ilişkin olarak yapılacak ek ödeme tutarından mahsup edilir. Bu maddeye göre yapılan ek ödemenin 5 inci madde ile 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 42 nci maddesi uyarınca aynı aya ilişin olarak yapılacak ek ödemeden fazla olması halinde aradaki fark geri alınmaz. Bu madde kapsamında ödeme yapılanlara 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi hükümlerine göre ek ödeme yapılmaz. [7] [8] Ek Madde 4 – (Ek: 6/4/2011-6225/3 md.; Mülga: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Ek Madde 5 – (Ek:18/7/2021-7333/7 md.) Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları, götürü bedel üzerinden sağlık hizmeti sunmak üzere kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yapmaya, kamu kurum ve kuruluşları da söz konusu protokoller doğrultusunda götürü bedel üzerinden sağlık hizmeti bedeli ödemeye yetkilidir. Bu şekilde hizmet verilmesine ve götürü bedelin tespit edilmesine ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak yapılacak protokollerde belirlenir. Götürü bedel üzerinden sunulan hizmetler için ilgili kurumlara ayrıca fatura ve dayanağı belge gönderilmez. Ek Madde 6 - (Ek:21/7/2025-7557/12 md.) Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşları ile Sağlık Bakanlığının bağlı kuruluşlarında ek ödeme almakta olan personelden Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığına görevlendirilenler bu Kanun kapsamında ek ödemeden faydalandırılır. Geçici Madde 1 – (209 sayılı Kanunun numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) 6561 sayılı kanunla verilen döner sermaye işlemlerinden doğan bilcümle hak ve borçlar,bu kanunla kurulan döner sermayeye intikal eder. Geçici Madde 2 – (Ek: 11/1/2001 – 4618/3 md.) Sağlık Bakanlığına bağlı il düzeyindeki mevcut döner sermayeli işletmelerden 1999 yılı gayri safi gelirleri bir trilyon liranın altında olanlar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak birleştirilir ve birinci basamak sağlık hizmeti sunan kurum ve kuruluşlardaki ana çocuk sağlığı, sağlık ocağı ve halk sağlığı laboratuvarları gibi koruyucu sağlık hizmetleri dışında kalan tedavi hizmetlerini de kapsamak üzere her ilde bir adet döner sermayeli işletme kurulur. Büyük illerde Sağlık Bakanlığının teklifi ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine birden fazla döner sermaye işletmesi kurulabilir. Döner Sermaye işletmelerinin birleştirme ve kuruluş işlemleri 31/12/2002 tarihine kadar gerçekleştirilir. Geçici Madde 3 – (Ek: 11/1/2001 – 4618/3 md.) Ekli (1)sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek, 190 Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (1) sayılı cetvelin Sağlık Bakanlığına ait bölümüne eklenmiştir. [9] Geçici Madde 4 – (Ek: 25/6/2009 – 5917/14 md.) Üniversite hastanelerince (vakıf üniversiteleri hariç) ve Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarınca; sağlık hizmeti verildiği dönemde herhangi bir nedenle ilgili mevzuatı kapsamında sosyal güvenlik sağlık yardımından yararlanamayan gerçek kişilere sunulan tedavi hizmeti karşılığı olarak 1/1/2009 tarihinden önce düzenlenmiş olan fatura bedellerinden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilememiş alacak tutarlarının % 50’sinin altı ay içinde ilgililerce defaten veya taksitle ödenmesi halinde, geri kalan kısmı fer’ileriyle birlikte terkin edilir. Tahsil edilemeyen fatura bedeli 100 Türk Lirasından az ise doğrudan terkin edilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. Geçici Madde 5 – (Ek: 6/4/2011-6225/4 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Hazine avukatları tarafından takip edilen dava ve icra dosyaları Sağlık Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde döner sermayeli işletmelere devredilir. Dosya devirleri gerçekleştirilinceye kadar bu işlere ilişkin olarak Hazine avukatları tarafından yapılan işlemler döner sermayeli işletmeler adına yapılmış sayılır. Geçici Madde 6 – (Ek: 6/4/2011-6225/5 md.) Vakıf üniversiteleri hariç olmak üzere üniversiteler ile Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu idarelerine bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında vefat eden ve tedavi giderleri Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanmayanlardan, hizmet bedelini ödemekle yükümlü olduğu halde ödeme gücü bulunmadığı tespit edilenlerin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilmemiş hizmet bedelleri, fer’ileri ile birlikte terkin edilir. Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarınca; sağlık hizmeti verildiği dönemde herhangi bir nedenle ilgili mevzuatı kapsamında sosyal güvenlik sağlık yardımından yararlanamayan gerçek kişilere sunulan sağlık hizmet bedellerinden 31/12/2010 tarihine kadar tahsil edilememiş alacak tutarlarının % 50’sinin bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde ilgililerce defaten veya taksitle ödenmesi halinde, geri kalan kısmı fer’ileriyle birlikte terkin edilir. Şu kadar ki, alacak tutarı 250 Türk Lirası ve altında ise resen terkin edilir; alacak tutarının yarısının 250 Türk Lirasının altında olması halinde 250 Türk Lirası terkin edilerek bakiye kısım tahsil edilir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tarafından tedavi edilmek üzere Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelere gönderilen hastaların tedavi bedellerinden 31/12/2010 tarihine kadar ödenmemiş olanlar terkin edilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 7- (Ek: 21/2/2013-6428/17 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 5 inci madde kapsamında ilaç ve tıbbi sarf malzemesi ile kira gelirleri dâhil edilmek suretiyle personele yapılan ek ödemeler için borç çıkarılmaz, çıkarılmış olan borç tutarlarının tahsilinden vazgeçilerek borç takibi işlemine son verilir. Geçici Madde 8- (Ek: 27/3/2015-6639/2 md.) Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarınca; sağlık hizmeti verildiği dönemde herhangi bir nedenle ilgili mevzuatı kapsamında sosyal güvenlik sağlık yardımından yararlanamayan gerçek kişilere sunulan sağlık hizmet bedellerinden 31/12/2014 tarihine kadar tahsil edilememiş alacak tutarlarının %50’sinin bu maddenin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde ilgililerce defaten veya taksitle ödenmesi hâlinde, geri kalan kısmı ferîleriyle birlikte terkin edilir. Şu kadar ki, alacak tutarı 1.000 Türk lirası ve altında ise resen terkin edilir; alacak tutarının yarısının 1.000 Türk lirasının altında olması hâlinde 1.000 Türk lirası terkin edilerek bakiye kısım tahsil edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl süreyle Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları; götürü bedel üzerinden sağlık hizmeti sunmak üzere kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yapmaya, kamu kurum ve kuruluşları da söz konusu protokoller doğrultusunda götürü bedel üzerinden sağlık hizmeti bedeli ödemeye yetkilidir. Bu şekilde hizmet verilmesine ve götürü bedelin tespit edilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak protokollerde belirlenir. Götürü bedel üzerinden sunulan hizmetler için ilgili kurumlara ayrıca fatura ve dayanağı belge gönderilmez. Geçici Madde 9- (Ek: 16/6/2022-7411/5 md.) Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesislerince; sağlık hizmeti verildiği dönemde herhangi bir sebeple ilgili mevzuatı kapsamında sağlık sigortasından yararlanamayan gerçek kişilere sunulan sağlık hizmet bedellerinden 31/12/2021 tarihine kadar tahsil edilememiş alacak tutarlarının %50’sinin bu maddenin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ilgililerce defaten veya taksitle ödenmesi hâlinde, geri kalan kısmı ferîleriyle birlikte terkin edilir. Şu kadar ki, alacak tutarı 10.000 Türk lirası ve altında ise tamamı resen terkin edilir; alacak tutarının yarısının 10.000 Türk lirasının altında olması hâlinde 10.000 Türk lirası terkin edilerek bakiye kısım tahsil edilir. Bu alacakların tahsili için açılmış davalar ile yürütülen icra takiplerinde; a) Derdest davalar bakımından, defaten ödeme ve terkin hâlinde karar verilmesine yer olmadığına, icra takipleri bakımından takibin iptaline, b) Taksitle ödeme hâlinde, taksit ödeme süresince davanın durdurulmasına, icra takiplerinde takibin geri bırakılmasına; taksitlerin ödenmemesi hâlinde davanın ve takibin devamına; ödeme tamam olduğunda davalarda karar verilmesine yer olmadığına, takiplerde takibin iptaline, karar verilir. Karar verilmesine yer olmadığına veya takibin iptaline karar verilen hâllerde yapılan masraflar taraflar üzerinde bırakılır ve vekâlet ücretine hükmolunmaz. Davanın durdurulması veya takibin geri bırakılması hâllerinde zamanaşımı süreleri durur. Madde 15 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 16 – Bu kanunun hükümlerini icraya Maliye ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanları memurdur. 209 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin Numarası 209 Sayılı Kanunun Değişen Veya Yürürlükten Kaldırılan Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 641 — 6/7/1965 1975 — 1/4/1976 2907 — 29/9/1983 KHK/375 2, 3, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 18, 19, 21, 23, 25, 26, 29, 30 ve 31 28 15/7/1989 Tazminat nisbetlerinin tespit edildiği tarihi izleyen aybaşında Diğer maddeleri 1/7/1989 4618 — 23/1/2001 5335 1,3 27/4/2005 5471 5 1/4/2006 5528 5 4/7/2006 5917 Geçici Madde 4 10/7/2009 5947 5 5, Ek Madde 3 30/1/2010 30/7/2010 6111 5 25/2/2011 6225 3, Ek Madde 4, Geçici Madde 5 ve 6 26/4/2011 KHK/663 1, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 12, Ek Madde 3, 4 2/11/2011 KHK/666 5, Ek Madde 3 15/1/2012 6354 5 12/7/2012 6428 5, Geçici Madde 7 9/3/2013 6514 3, 5 18/1/2014 6566 5 14/11/2014 6569 5 26/11/2014 6639 Geçici Madde 8 15/4/2015 7146 5 3/8/2018 7151 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3 Ek Madde 2 ile ilgili yapılan değişiklik 1/4/2019 tarihinde diğer maddeler 5/12/2018 tarihinde yürürlüğe girer. 7333 5, Ek Madde 5 28/7/2021 7411 Geçici Madde 9 23/6/2022 5 inci maddenin ikinci fıkrasının altıncı cümlesi, Ek Madde 3, yayımını takip eden ayın on beşinde (15/7/2022) 5 inci maddenin diğer hükümleri yayımını takip eden ayın birinde (1/7/2022) 7496 5 1/3/2024 7557 Ek Madde 6 24/7/2025 [1] 24/1/1989 tarihli ve 356 sayılı KHK ile "Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı" ibaresi, "Sağlık Bakanlığı" olarak değiştirilmiş olduğundan bu hükme istinaden Kanunun ismi metne işlendiği şekilde düzenlenmiştir. [2] 21/2/2013 tarihli ve 6428 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasındaki “Personelin katkısıyla elde edilen” ibaresi ibaresi metinden çıkarılmıştır. [3] Anayasa Mahkemesinin 13/9/2023 tarihli ve E.:2022/102; K.:2023/154 sayılı Kararı ile bu cümle iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (27/7/2024) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmış, daha sonra 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ile yeniden düzenlenmiştir. [4] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “% 65’ine kadar tutar” ibaresi “%85’ine kadar tutar herhangi bir vergi veya kesinti yapılmaksızın” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 15/11/2018 tarihli ve 7151 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Kamu hastane birliklerinde” ibaresi “İl sağlık müdürlüğünün” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 16/6/2022 tarihli ve 7411 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “(altıncı fıkrası hariç)” ibaresi madde metninden çıkarılmış, cümlede yer alan “% 180’i” ibaresi “% 265’i” şeklinde, “döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılır” ibaresi “merkezî yönetim bütçesinden ek ödeme yapılır” şeklinde değiştirilmiş ve ikinci cümlesinde yer alan “istihdam edilen tabipler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile Bakanlık veya bağlı kuruluşlarının kadrosunda tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık mevzuatına göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarında uzmanlık eğitimi veya yan dal uzmanlık eğitimi yaptırılanlar” ibaresi eklenmiştir. [7] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ek 3 üncü” ibaresi “ek 9 uncu” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [8] 15/11/2018 tarihli ve 7151 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 33 üncü” ibareleri “11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 42 nci” şeklinde değiştirilmiştir. [9] Bu maddede sözü edilen kadrolar 23/1/2001 tarihli 24296 sayılı R.G.’de yayımlanmıştır.
|
213 | 4 | 1 |
VERGİ USUL KANUNU Kanun Numarası : 213
|
4/1/1961
|
10/1/1961
|
VERGİ USUL KANUNU Kanun Numarası : 213 Kabul Tarihi : 4/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 10/1/1961 Sayı: 10703 11/1/1961 10704 12/1/1961 10705 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 1037 GİRİŞ Kanunun Şümulü Madde 1 – Bu kanun hükümleri ikinci maddede yazılı olanlar dışında, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanır. Yukarıda yazılı vergi, resim ve harçlara bağlı olan vergi, resim ve zamlar da bu kanuna tabidir. Bu kanunun hükümleri kaldırılan vergi, resim ve harçlar hakkında da uygulanır. Gümrük ve tekel vergileri: Madde 2 – (Değişik: 23/1/2008-5728/271 md.) Gümrük idareleri tarafından alınan vergi ve resimler bu Kanuna tabi değildir. Bu vergi ve resimlerle ilgili olarak 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 242 nci maddesi hükümleri uygulanır. Vergi Kanunlarının uygulanması ve ispat: Madde 3 – (Değişik: 30/12/1980-2365/1 md.) A) Vergi kanunlarının uygulanması: Bu Kanunda kullanılan "Vergi Kanunu" tabiri işbu Kanun ile bu Kanun hükümlerine tabi vergi, resim ve harç kanunlarını ifade eder. Vergi kanunları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder. Lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı gözönünde tutularak uygulanır. B) İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya, ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilir. Şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz. İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir. BİRİNCİ KİTAP Vergilendirme BİRİNCİ KISIM Genel Esaslar BİRİNCİ BÖLÜM Vergi Uygulanmasında Yetki Vergi dairesi: Madde 4 – Vergi dairesi mükellefi tesbit eden, vergi tarh eden, tahakkuk ettiren ve tahsil eden dairedir. (Değişik: 15/12/1990-3689/1 md.) Mükelleflerin, vergi uygulaması bakımından hangi vergi dairesine bağlı oldukları vergi kanunları ile belirlenir. (Değişik ikinci cümle:14/10/2021-7338/12 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı, gerekli gördüğü hallerde; mükelleflerin iş yeri ve adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresleri ile il ve ilçelerin idari sınırlarına bağlı kalmaksızın elektronik ortamda kurulanlar dahil olmak üzere vergi daireleri ve bölge bilgi işlem merkezleri kurmaya, vergi dairelerine bağlı şubeler açmaya, vergi dairelerini diğer vergi dairelerinin şubesi olarak belirlemeye, şubelerin yetki, görev ve sorumluluklarını tespit etmeye, vergi dairelerinin yetki alanı ile vergi türleri, meslek ve iş grupları itibarıyla mükelleflerin bağlı olacakları vergi dairesini belirlemeye, bağlı olunan vergi dairesi tarafından yapılan işlemlerin diğer vergi daireleri tarafından yapılabilmesine ve vergi dairesince yapılan işlemlerin elektronik ortamda yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, vergi dairesince bu Kanun ile diğer kanunlar kapsamında yapılan işlemlerde elektronik imza, mühür veya onay kullandırmaya, vergi daireleri tarafından düzenlenen ve vergi dairesince imzalanması gereken belgelerin Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanmasına, mühürlenmesine veya onaylanmasına izin vermeye, elektronik imza, mühür veya onayın kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye yetkilidir. (Ek cümle:8/4/2022-7394/3 md.) Vergi daireleri tarafından düzenlenen ve imzalanması gereken belgelerin, Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanması, mühürlenmesi veya onaylanması durumunda belgeler vergi dairesi tarafından imzalanmış, mühürlenmiş veya onaylanmış sayılır. [1] Vergi mahremiyeti: Madde 5 – Aşağıda yazılı kimseler görevleri dolayısiyle, mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine mütaallik olmak üzere öğrendikleri sırları veya gizli kalması lazımgelen diğer hususları ifşa edemezler ve kendilerinin veya üçüncü şahısların nef'ine kullanamazlar; 1. Vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar; 2. (Değişik: 23/6/1982-2686/1 md.) Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştayda görevli olanlar; 3. Vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler; 4. Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler. Bu yasak, yukarıda yazılı kimseler, bu görevlerinden ayrılsalar dahi devam eder. (Ek: 26/6/1964-485/1 Md.; Değişik: 30/12/1980-2365/2 md.) Ancak, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla Gelir Vergisi mükelleflerinin yıllık Gelir Vergisi, sermaye şirketlerinin Kurumlar Vergisi beyanamelerinde gösterdikleri matrahları (zarar dahil) ve beyanları üzerinden tarh olunan Gelir ve Kurumlar Vergileri ile mükelleflerin ad ve unvanları, bağlı oldukları vergi dairelerince beyannamelerin verildiği yıl içinde dairenin münasip yerlerine asılacak cetvellerle ilan olunur. Mükellefin bağlı bulunduğu teşekkül varsa, bu ilan orada da yapılır. ( Ek: 22/7/1998-4369/1 md.) Mükelleflerin vergi tarhına esas olan beyanları, kesinleşen vergi ve cezaları ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve ceza miktarları Maliye Bakanlığınca açıklanabilir. Maliye Bakanlığı bu yetkisini mahalline devredebilir. Ayrıca, kamu görevlilerince yapılan adlî ve idarî soruşturmalar ile ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeler ile bankalara, yapacakları vergi tahsiline yönelik bilgiler verilebilir. Bu bilgilerin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları vergi inceleme raporuyla tespit olunanların, kanunla kurulmuş mesleki kuruluşlarına ve 3568 sayılı Kanunla kurulan birlik ve meslek odalarına bildirilmesi vergi mahremiyetini ihlal sayılmaz. Bu takdirde kendilerine bilgi verilen kişi ve kurumlar da bu maddede yazılı yasaklara uymak zorundadırlar. Maliye Bakanlığı bilgilerin açıklanmasıyla ilgili usulleri belirlemeye yetkilidir. [2] (Ek: 26/6/1964-485/1 md.; Değişik: 30/12/1980-2365/2 md.) Gelir Vergisi mükellefleri (Kazancı basit usulde tespit edilenler dahil) ile sermaye şirketleri her yıl Mayıs ayının son gününe kadar vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara isabet eden vergi miktarlarını gösteren levhayı almak zorundadırlar. İlan ve levhalara ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığınca belli edilir. [3] [4] (Ek altıncı fıkra:14/10/2021-7338/13 md.) Gelir İdaresi Başkanlığının görev alanına ilişkin işlerde hizmet alımı yoluyla çalıştırılanlar ile hizmet alımı yapılanların ortak ve yöneticileri öğrendikleri sırlar ve gizli kalması gereken diğer hususlar açısından bu maddede yazılı yasaklara, bu görevlerinden ayrılsalar dahi, uymak zorundadır. (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/8 md.) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili kanunları uyarınca mükelleflerden talep edilebilen, kurum ve kuruluşların görevleriyle doğrudan ilgili ve görevlerinin ifası için zorunluluk ve süreklilik arz eden bilgilerin, bu kurum ve kuruluşlara verilmesi vergi mahremiyetinin ihlali sayılmaz. Bu durumda, kendilerine bilgi verilenler, bu maddede yazılı yasaklara uymak zorunda olup, bu bilgilerin muhafazasını sağlamaya yönelik tedbirleri almakla yükümlüdürler. Maliye Bakanlığı, bu fıkra uyarınca verilecek bilgilerin kapsamı ile bilgi paylaşımına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. (Ek: 26/6/1964-485/1 md.; Değişik altıncı fıkra: 23/1/2008-5728/272 md.) Açıklanan bu bilgiler ele alınarak mükelleflerin haysiyet, şeref ve haklarına tecavüz edilemez. (Ek: 4/12/1985-3239/1 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/1 md.) (Ek: 24/3/1988-3418/29 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/1 md.) (Ek: 26/10/1988-3482/6 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/1 md.) Yasaklar: Madde 6 – (Değişik: 23/6/1982-2686/2 md.) Beşinci maddede yazılı olanlar: 1. Kendilerine, nişanlılarına ve boşanmış olsalar bile eşlerine; 2. Kan veya sıhri usul ve füruuna, evlatlığına veya kendisini evlat edinene yahut kan hısımlığında üçüncü (Bu derece dahil), sıhri hısımlıkta, bu hısımlığı meydana getiren evlenme ortadan kalkmış olsa bile, üçüncü (Bu derece dahil) dereceye kadar olan civar hısımlarına; 3. Kanuni temsilcisi veya vekili bulundukları kimselere; Ait vergi inceleme ve takdir işleriyle uğraşamazlar. Vergi muameleleri ve incelemeleri ile vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştayda görevli olanlar, mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve sair özel işlerini ücretsiz de olsa yapamazlar. İdarenin yardımı: Madde 7 – Bilümum mülkiye amirleri, emniyet amir ve memurları, belediye başkanları, köy muhtarları ve kamu müesseseleri vergi kanunlarının uygulanmasında uygulama ile ilgili memurlara ve komisyonlara ellerindeki bütün imkanlarla kolaylık göstermeye ve yardımda bulunmaya mecburdurlar. İKİNCİ BÖLÜM Vergi Sorumluluğu Mükellef ve vergi sorumlusu: Madde 8 – Mükellef, vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya tüzel kişidir. Vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir. Vergi kanunlariyle kabul edilen haller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna mütaallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamaz. Bu kanunun mütaakıp maddelerinde geçen "mükellef" tabiri vergi sorumlularına da şamildir. (Ek: 24/6/1994-4008/1 md.; Değişik: 25/5/1995-4108/1 md.) Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişilere bir vergi numarası verilir. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye ve vergi numarasının kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecburiyetini getirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Vergi ehliyeti: Madde 9 – Mükellefiyet ve vergi sorumluluğu için kanuni ehliyet şart değildir. Vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz. Kanuni temsilcilerin ödevi: Madde 10 – Tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, Vakıflar ve cemaatlar gibi tüzel kişiliği olmıyan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir. (Değişik: 3/12/1988-3505/2 md.) Yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacaklar, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Bu hüküm Türkiye'de bulunmayan mükelleflerin Türkiye'deki temsilcileri hakkında da uygulanır. Temsilciler veya teşekkülü idare edenler bu suretle ödedikleri vergiler için asıl mükelleflere rücu edebilirler. Tüzel kişilerin tasfiye haline girmiş veya tasfiye edilmiş olmaları, kanuni temsilcilerin tasfiyeye giriş tarihinden önceki zamanlara ait sorumluluklarını da kaldırmaz. (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/9 md.) Tasfiye edilerek tüzel kişiliği ticaret sicilinden silinmiş olan mükelleflerin, tasfiye öncesi ve tasfiye dönemlerine ilişkin her türlü vergi tarhiyatı ve ceza kesme işlemi, müteselsilen sorumlu olmak üzere, tasfiye öncesi dönemler için kanuni temsilcilerden, tasfiye dönemi için tasfiye memurlarından herhangi biri adına yapılır. Limited şirket ortakları, tasfiye öncesi dönemlerle ilgili bu kapsamda doğacak amme alacaklarından şirkete koydukları sermaye hisseleri oranında sorumlu olurlar. Şu kadar ki bu fıkra uyarınca tasfiye memurlarının sorumluluğu, tasfiye sonucu dağıtılan tutarla sınırlıdır. (Ek fıkra: 21/3/2018-7103/9 md.) Beşinci fıkra kapsamına girmeyen tüzel kişilerin tüzel kişiliklerinin veya tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin sona ermesi halinde, sona erme tarihinden önceki dönemlere ilişkin her türlü vergi tarhiyatı ve ceza kesme işlemi, müteselsilen sorumlu olmak üzere, tüzel kişiliği olanların kanuni temsilcilerinden, tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde ise bunları idare edenler (adi ortaklıklarda ortaklardan herhangi biri) ve varsa bunların temsilcilerinden herhangi biri adına yapılır. Vergi kesenlerin sorumluluğu: Madde 11 – Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar. Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı asıl mükelleflere rücu etmek hakkını kaldırmaz. (Ek: 4/12/1985-3239/2 md.) Mal alım ve satımı ve hizmet ifası dolayısiyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, alım satıma, taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar müteselsilen sorumludurlar. [5] (Ek: 4/12/1985-3239/2 md.) Ancak üçüncü fıkrada belirtilen müteselsilen sorumluluk mal üreten çiftçiler ile nihai tüketiciler için söz konusu değildir. (Ek: 24/3/1988-3418/30 md.) Maliye ve Gümrük Bakanlığı zirai ürünlerin (işlenmiş olanlar dahil) alım ve satımına aracılık eden kuruluşlar ile Ticaret Borsalarını bu mahsullerin satın alınması sırasında yapılacak vergi tevkifatından müteselsilen sorumlu tutmaya, sözkonusu ürünlerin satışı dolayısıyla yapılacak vergi tevkifatının hangi safhada yapılacağını her bir ürün için ayrı ayrı belirlemeye yetkilidir. Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından belirlenen safhadan önceki safhalarda tevkif yoluyla alınan vergiler iade edilmez ve süresinde ilgili vergi dairesine yatırılır. (Ek: 4/12/1985-3239/2 md.) Müteselsil sorumluluğun şartları, sınırları ve bu konuya ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. (Ek fıkra: 20/8/2016-6745/9 md.) Cumhurbaşkanı, ödeme yapılan kişilerin mükellef olup olmamasına, ödeme yapan veya ödemeye aracılık edenlerin vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapmak zorunluluğu bulunup bulunmamasına, ödemenin konusunun mal veya hizmet alım satımı olup olmamasına, elektronik ortamda gerçekleştirilip gerçekleştirilmemesine, ödeme yapılanın bu tutarı vergi matrahının tespitinde indirim konusu yapıp yapmamasına bakılmaksızın, vergiye tabi işlemlere taraf veya aracı olanlara vergi kesintisi yaptırmaya, iş grupları, iş nevileri, sektörler ve emtia grupları itibarıyla, vergiye tabi işlemle ilgili, vergi kanunlarında belirtilen alt ve üst limitler arasında olmak şartıyla, farklı kesinti oranları tespit etmeye yetkilidir. [6] Mirasçıların sorumluluğu: Madde 12 – Ölüm halinde mükelleflerin ödevleri, mirası reddetmemiş kanuni ve mansup mirasçılarına geçer. Ancak, mirasçılardan herbiri ölünün vergi borçlarından miras hisseleri nispetinde sorumlu olurlar. Mücbir sebepler: Madde 13 – Mücbir sebepler: 1. Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk; 2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler; 3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler; 4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısiyle defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması; gibi hallerdir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Süreler Kanuni ve idari süreler: Madde 14 – (Değişik: 23/6/1982-2686/3 md.) Vergi muamelelerinde süreler vergi kanunları ile belli edilir. Kanunda açıkça yazılı olmayan hallerde 15 günden aşağı olmamak şartıyla bu süreyi, tebliği yapacak olan idare belirler ve ilgiliye tebliğ eder. Mücbir sebeplerle gecikme: Madde 15 – 13 üncü maddede yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemiyen süreler kadar uzar. Bu hükmün uygulanması için mücbir sebebin malüm olması veya ilgililer tarafından ispat veya tevsik edilmesi lazımdır. (Ek fıkra: 28/12/2001-4731/4 md.; Değişik üçüncü fıkra:25/12/2024-7537/8 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal, organize sanayi bölgesi, teknoloji geliştirme bölgesi, endüstri bölgesi, serbest bölgeler gibi bölgeler veya afete maruz kalanlar itibarıyla; mükellefiyet ve vergi türü, vergilendirme ve defter tutma usulü, faaliyet konusu, iş yerleri, sektörler, aktif toplamı, öz sermaye toplamı, satış hasılatı, çalıştırılan hizmet erbabı sayısını birlikte veya ayrı ayrı dikkate alarak mücbir sebep hali ilân etmeye; bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları; vergi türü ve vergilendirme dönemi itibarıyla bu fıkra kapsamında belirlenen kriterler ile faaliyete devam edilip edilmediğini birlikte veya ayrı ayrı dikkate alarak belirlemeye yetkilidir. Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde mücbir sebep, bu durumun vukua geldiği tarihin rastladığı ayı izleyen üçüncü ayın son günü itibarıyla bitmiş sayılır. Bakanlık; bu süreyi mücbir sebep halinin vukua geldiği tarihin rastladığı ayı izleyen on sekizinci ayın sonunu geçmemek kaydıyla uzatabilir, bu fıkra kapsamında yetkisini, vergi türleri ve iş yerleri itibarıyla; beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanabilir. Ölüm halinde sürenin uzaması: Madde 16 – (Değişik: 23/6/1982-2686/4 md.) Vergi kanunlarında hüküm bulunmayan hallerde ölüm dolayısıyla mirasçılara geçen ödevlerin yerine getirilmesinde bildirme ve beyanname verme sürelerine üç ay eklenir. Mühlet verme: Madde 17 – (Değişik birinci fıkra: 16/7/2004-5228/2 md.) Zor durumda bulunmaları hasebiyle vergi muamelelerine müteallik ödevleri süresi içinde yerine getiremeyecek olanlara, kanunî sürenin bir katını, kanunî sürenin bir aydan az olması halinde bir ayı geçmemek üzere, Maliye Bakanlığınca münasip bir mühlet verilebilir. Bu mühletin verilebilmesi için: 1. Mühlet istiyen sürenin bitmesinden evvel yazı ile istemde bulunmalıdır. 2. İstemde gösterilen mazeret, mühlet verecek makam tarafından kabule layık görülmelidir. 3. Mühletin verilmesi halinde verginin alınması tehlikeye girmemelidir. (Değişik üçüncü fıkra: 16/7/2004-5228/2 md.) Maliye Bakanlığı mühlet verme yetkisini tamamen veya kısmen mahalline devredebileceği gibi bölgeler, iller, ilçeler veya sektörler ile iş kolları ya da mükellef grupları itibarıyla yazılı başvuru şartı aramaksızın da kullanabilir. Sürelerin hesaplanması: Madde 18 – Vergi kanunlarında yazılı süreler aşağıdaki şekilde hesaplanır: 1. Süre gün olarak belli edilmişse başladığı gün hesaba katılmaz ve son günün tatil saatinde biter; 2. Süre hafta veya ay olarak belli edilmişse başladığı güne son hafta veya ayda tekabül eden günün tatil saatinde biter. Sürenin bittiği ayda, başladığı güne tekabül eden bir gün yoksa süre o ayın son gününün tatil saatinde biter; 3. Sonu belli bir gün ile tayin edilen sürelerde, süre o günün tatil saatinde biter; 4. Resmi tatil günleri süreye dahildir. Şu kadar ki, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili takibeden ilk iş gününün tatil saatinde biter. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Vergi Alacağının Tayini Vergiyi doğuran olay: Madde 19 – Vergi alacağı, vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğar. Vergi alacağı mükellef bakımından vergi borcunu teşkil eder. Tarh: Madde 20 – Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarında gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar itibariyle tesbit eden idari muameledir. Tebliğ: Madde 21 – Tebliğ, vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlar tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesidir. Tahakkuk: Madde 22 – Verginin tahakkuku, tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenmesi gereken bir safhaya gelmesidir. Tahsil: Madde 23 – Verginin tahsili, kanuna uygun surette ödenmesidir. Tahakkuku tahsile bağlı vergiler: Madde 24 – Mahiyetleri itibariyle tahakkuku tahsile bağlı vergilerde, verginin tahsili tahakkuku da içine alır. İKİNCİ KISIM Tarh ve Tahakkuk Usulü BİRİNCİ BÖLÜM Beyannameye Dayanan Tarh Tahakkuk fişi esası: Madde 25 – Vergi kanunlarına göre beyan üzerinden alınan vergiler "Tahakkuk fişi" ile tarh ve tahakkuk ettirilir. Bu esasa göre, vergi dairesince beyannamenin alınması üzerine bir tahakuk fişi tanzim olunur ve bunun bir nüshası mükellefe veyahut beyannameyi mükellef namına vergi dairesine tevdi edene verilir. Bu suretle vergi tahakkuk etmiş olur. Tahakkuk fişinin mükellefe verilen nüshası aynı zamanda beyannamenin makbuzu yerine geçer. Lüzum görülen hallerde beyana dayanan vergi tahakkuk fişi yerine ihbarname ile tebliğ olunabilir. Kanunen belli hallerde tebliğ tekalif cetvelinin ilaniyle yapılır. Tahakkuk fişinin muhteviyatı: Madde 26 – Tahakkuk fişi aşağıda yazılı malümatı ihtiva eder: 1. Fişin sıra numarası; 2. Tanzim tarihi; 3. Verginin nevi; 4. Vergi beyannamesinin tarihi; 5. Beyannamenin ilgili bulunduğu vergilendirme dönemi; 6. Mükellefin soyadı ve adı (Tüzel kişilerde unvanı); 7. Mükellefin açık adresi; 8. Verginin matrahı; 9. Verginin hesabı; 10. Verginin miktarı; 11. (Değişik: 23/6/1982-2686/5 md.) Vergi mahkemesinde dava açılması ve düzeltme ile ilgili hükümlere ait kısa bilgi. Tahakkuk fişinin kesinliği: Madde 27 – Vergi beyannamesini ilgili vergi dairesine tevdi eden kimsenin kendisine verilen tahakkuk fişini almaması, beyannamede yazılı matrah üzerinden tarhı gereken verginin tahakkukuna engel olmaz. Bu takdirde tahakkuk fişinin mükellefe verilecek nüshası 28 nci maddede yazılı olduğu şekilde posta ile mükellefe gönderilir. Vergi beyannamesinin postayla veya elektronik ortamda gönderilmesi [7] Madde 28 – Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde de tahakkuk fişi kesilir. Bu takdirde, tahakkuk fişinin mükellefe verilecek nüshası, kapalı bir zarf içinde, mükellefin beyannamede gösterdiği adrese gönderilir ve fişin dairede kalan nüsnasına posta zimmet defterinin tarih ve numarası işaret olunur. (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/3 md.) Beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde tahakkuk fişi elektronik ortamda düzenlenir ve mükellef veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti, tahakkuk fişinin mükellefe tebliği yerine geçer. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/18 md.) Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi kapsamında getirilen zorunluluk üzerine verilen beyannameye istinaden, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca düzenlenen tahakkuk fişi, mükellefe veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/3 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı tarafından tespit olunur. Beyanname verme ve ödeme sürelerinde yetki Mükerrer Madde 28 – (Ek: 28/3/2007-5615/19 md.) Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, beyannamelerin verilme ve ödeme sürelerinin son gününü, kanunî süresinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde yeniden belirlemeye yetkilidir. İKİNCİ BÖLÜM İkmalen, Re'sen ve İdarece Tarh [8] İkmalen vergi tarhı: Madde 29 – (Değişik: 30/12/1980-2365/3 md.) İkmalen vergi tarhı, her ne şekilde olursa olsun bir vergi tarh edildikten sonra bu vergiye müteallik olarak meydana çıkan ve defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir. Özel kanunlarında ikmalen tarhiyata ilişkin olarak yer alan hükümler saklıdır. Re'sen vergi tarhı: Madde 30 – (Değişik birinci fıkra: 21/1/1983-2791/1 md.) Resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır. İnceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkı resen takdir olunmuş sayılır. (Değişik paragraf: 30/12/1980-2365/4 md.) Aşağıdaki hallerden herhangi birinin bulunması durumunda, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı kabul edilir. 1. (Değişik: 24/6/1994-4008/2 md.) Vergi beyannamesi kanuni süresi geçtiği halde verilmemişse, 2. Vergi beyannamesi kanuni veya ek süreler içinde verilmekle beraber beyannamede vergi matrahına ilişkin bilgiler gösterilmemiş bulunursa, 3. Bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş olursa veya vergi incelenmesi yapmaya yetkili olanlara her hangi bir sebeple ibraz edilmezse, 4. Defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikalar, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan vermiyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısiyle ihticaca salih bulunmazsa. 5. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 6. (Ek: 30/12/1980-2365/4 md.) Tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunursa. 7. (Mülga: 7/1/2003-4783/9 md.) 8. (Ek: 24/6/1994-4008/2 md.) Bu Kanunun mükerrer 227 nci maddesi uyarınca 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarına imzalattırma mecburiyeti getirilen beyanname ve ekleri imzalattırılmazsa veya tasdik kapsamına alınan konularda yeminli mali müşavir tasdik raporu zamanında ibraz edilmezse, 9. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Yukarıdaki 2 nci bentde yazılı halin vukuunda mükellefe, takdir komisyonu tarafından 15 günden az olmamak üzere bir mühlet verilerek vergi matrahına ilişkin bilgileri vermeye ve kanuni defterlerini ibraz etmeye davet olunur. Bu davet üzerine mükellef istenilen bilgileri verir ve kanuni defterlerini ibraz ederse, defter ve vesikalar ihticaca salih bulunmak şartiyle, mükellefe takdir olunacak matrah defter ve vesikaları kayıtlarına göre tesbit olunacak miktardan fazla olamaz. (Ek: 26/6/1964-485/2 md.; Değişik: 24/6/1994-4008/2 md.) Vergi beyannamesini kanuni süresi geçtikten sonra vermiş olanlara bu beyannamede gösterdikleri matrah üzerinden re'sen gerekli tarhiyat yapılır ve bu beyannameler re'sen takdir için takdir komisyonuna sevk edilmez. Ancak, vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler için bu hüküm uygulanmaz. (Ek: 26/6/1964-485/2 md.) Yukarıdaki bentlerin hükümlerine göre re'sen vergi tarhını gerektirir bir sebep yanında ikmalen vergi tarhını da lüzumlu kılan bir durum mevcut ise re'sen takdir sonucu beklenmeksizin gerekli ikmal tarhiyatı yapılır. Re'sen takdir sırasında ikmal tarhiyatına mesnet olan matrah farkı nazara alınmışsa vergi tarhı sırasında evvelce tarhedilmiş olan vergi indirilir. Verginin idarece tarhı: Mükerrer Madde 30 – (Ek: 19/2/1963-205/2 md.) Verginin idarece tarhı; 29 uncu ve 30 uncu maddeler dışında kalan hallerde, mükelleflerin verginin tarhı için vergi kanunları ile muayyen zamanlarda müracaat etmemeleri veya aynı kanunlarla kendilerine tahmil edilen mecburiyetleri yerine getirmemeleri sebebiyle zamanında tarh edilemiyen verginin kanunen belli matrahlar üzerinden idarece tarh edilmesidir. Bu takdirde vergi, 131 inci madde mucibince tanzim edilen yoklama fişine müsteniden tarh olunur. Bu şekilde tarh olunan vergilerle cezalarına ilişkin ihbarnameler bir taraftan, mükellefin bilinen adresine posta ile yollanır; diğer taraftan mükellefin adını, soyadını, hesap numarasını, işini, adresini tarh edilen verginin ve kesilen cezanın miktar ve cinsini gösterir bir ilan vergi dairesinin ilan koymaya mahsus mahalline asılır. İlanın asılması keyfiyeti ve tarihi tutanakla tesbit olunur. (Değişik: 23/6/1982-2686/6 md.) Verginin tahakkuku ve cezanın kesinleşmesi için geçmesi gereken vergi mahkemesinde dava açma süresi; mükellefin bilinen adresinde tebligat yapıldığı hallerde tebliğ tarihinden, aksi halde tutanakla tespit olunan ilan tarihinden başlar. Takdir kararı: Madde 31 – Takdir komisyonunca belli edilen matrah veya matrah kısmı takdir kararına bağlanır. Takdir kararları komisyonun başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Takdir kararlarında aşağıda yazılı malümat bulunur: 1. Kararın sıra numarası; 2. Kararın tarihi; 3. Mükellefin soyadı ve adı (Tüzel kişilerde unvanı); 4. Mükellefin açık adresi; 5. Takdirin ilgili bulunduğu vergi; 6. Takdirin ilgili bulunduğu vergilendirme dönemi; 7. Takdir edilen matrah; 8. Takdirin müstenidatı ve takdir hakkında izahat. Takdir kararlarının tevdii: Madde 32 – Takdir kararları komisyonca imza karşılığında vergi dairesine tevdi olunur. Re'sen tarhta mahsup: Madde 33 – Re'sen takdir olunan matrah, mükellef tarafından bildirilen matrahtan fazla değilse, re'sen vergi tarh edilmez; fazla ise sadece aradaki fark üzerinden vergi tarh olunur. İhbarname esası: Madde 34 – İkmalen ve re'sen tarh edilen vergiler "İhbarname" ile ilgililere tebliğ olunur. Nev'i ve doğuşu ayrı olan vergiler için ayrı ihbarname kullanılır. İhbarnamenin muhteviyatı: Madde 35 – İhbarname aşağıda yazılı malümatı ihtiva eder: 1. İhbarnamenin sıra numarası; 2. İhbarnamenin tanzim tarihi; 3. Verginin nev'i; 4. Mükellefin soyadı adı (Tüzelkişilerde unvanı); 5. Mükellefin açık adresi; 6. Vergilendirme dönemi; 7. Verginin matrahı; 8. Verginin hesabı; 9. Verginin miktarı; 10. Kısa ve açık bir ifade ile ikmalen veya re'sen vergi tarhını icabettiren sebepler; 11. (Değişik: 23/6/1982-2686/7 md.) Vergi mahkemesinde dava açma süresi; 12. (Değişik: 23/6/1982-2686/7 md.) Vergi mahkemesinde dava açma şekli. Takdir komisyonunun kararı üzerine tarh edilen vergilerde kararın ve re'sen takdiri gerektiren inceleme raporunun birer sureti ihbarnameye eklenir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tahrire Dayanan Tarh Tahrire göre vergi tarhı: Madde 36 – Tahrire göre vergi tarhı, verginin tahrir usulü ile tesbit edilen matrahlar üzerinden hesaplanmasıdır. Tahrir ihbarnamesi: Madde 37 – Tahrir usulü ile tesbit edilen matrahlar, vergi dairesi tarafından "Tahrir ihbarnamesi" ile mükelleflere tebliğ olunur. İhbarnamenin muhteviyatı: Madde 38 – Tahrir ihbarnamesi aşağıda yazılı malümatı ihtiva eder: 1. İhbarnamenin sıra numarası; 2. İhbarnamenin tanzim tarihi; 3. Verginin nev'i; 4. Mükellefin soyadı ve adı (Tüzelkişilerde unvanı); 5. Mükellefin açık adresi; 6. Bina ve arazinin mevkii (Mahalle veya köy, sokak ve kapı numarası); 7. Bina veya arazinin nev'i, büyüklüğü, genişliği; 8. Bina veya arazinin tahrir numarası; 9. Tahmin olunan gayrisafi irat veya kıymet; 10. Gayrisafi irada göre bulunan safi irat; 11. Verginin nispeti; 12. Verginin miktarı; 13. İtiraz süresi; 14. İtiraz şekli. Tekalif cetveli: Madde 39 – Tahrire dayanan tarhda yıllık vergiler, vergi dairesince mahalle ve köy itibariyle doldurulan tekalif cetvellerinde gösterilir. Tekalif cetvellerinde aşağıdaki malümat bulunur: 1. Mükelleflerin soyadı ve adı (Tüzel kişilerde unvanı); 2. Mükelleflerin adresleri; 3. Binaların kesinleşen gayrisafi iradı; arazinin kesinleşen kıymeti (Aynı mükellefe ait binaların iradı ve arazinin kıymeti toplam olarak gösterilir); 4. Binaların safi iradı; 5. Tahakkuk eden vergi. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Götürü Matrahların Tespiti Madde 40 – (Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.) Götürü matrahlara göre dava açma: Madde 41 – (Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.) Ortalama kar hadlerinin tespiti: Madde 42 – (Değişik: 30/12/1980-2365/5 md.) Ortalama kar hadleri Maliye Bakanlığınca emtia ve iş nevilerine göre hazırlanacak cetveller üzerine il merkezlerinde o il defterdarının veya mazereti halinde teşkil edeceği maliye memurunun başkanlığı altında gelir müdürü ve vergi dairesi müdürü olmak üzere üç memur üye ile tüccarlar için il merkezindeki ticaret odalarınca, esnaf ve sanatkarlar için kanunla kurulan esnaf dernekleri birliğince, birlikleri yoksa esnaf ve sanatkar teşekküllerince, odaların, birlik ve teşekküllerin bulunmadığı yerlerde il merkezindeki belediyelerce seçilecek iki kişiden kurulan özel bir komisyon tarafından ilçeler itibariyle gayri safi kazanca göre ayrı ayrı tayin olunur. Bu teşekküllerce belli edilecek üyeler bir asıl bir yedek olmak üzere seçilir. Üyelerin Komisyon Başkanının talebi üzerine bir ay içinde seçilmemesi halinde, üyeler komisyon başkanının teklifi üzerine vali tarafından seçilir. Şu kadar ki merkez ilçesi dışındaki mükelleflere ait ortalama kar hadlerinin tespitinde, il merkezinden seçilmiş olan üyelerden birinin yerine o ilçelerden aynı mahiyetteki teşekküller tarafından seçilmiş olan bir üye toplantılara katılır. Ortalama kar hadlerinin tayininde nazara alınacak esaslar Maliye Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir. Komisyon, defterdarın yazılı isteği tarihinden başlayarak üç ay içinde takdir işini tamamlar, lüzum görülen yerlerde ve hallerde bu süre Maliye Bakanlığınca bir yıla kadar uzatılabilir. Ortalama kar hadlerinin kesinleşmesi ve ilanı: Madde 43 – (Değişik: 26/6/1964-485/4 md.) 42 nci madde gereğince düzenlenen ortalama kar hadlerine ait cetveller, düzenlenmelerini takibeden ay içinde Maliye Bakanlığına gönderilir. Maliye Bakanlığına gelmiş olan bu cetveller, Ortalama Kar Hadleri Merkez Komisyonunca incelenerek hatalı ve noksan bulunanlar ile bölgeleri itibariyle uygunluk göstermiyenler gerekçeli olarak ilgili özel komisyonlara geri gönderilir. Özel komisyonlara geri gelen cetveller, yeniden incelenerek gerekli düzeltmeler yapıldıktan, düzeltme sebebi görülmiyenler hakkında ise gerekçeleri belirtildikten sonra Merkez Komisyonuna gönderilir. Merkez Komisyonu cetveller üzerinde son incelemesini yaparak ortalama kar hadlerinin kesin miktarlarını tayin eder. Kesinleşmiş ortalama kar hadlerine ait cetveller Maliye Bakanlığınca mahallerine tebliğ olunur. Vergi daireleri, Bakanlıktan gelen bu cetvelleri, bir ay süre ile, dairelerinin uygun bir yerine asmak suretiyle ilan ederler. Bu cetveller ayrıca Resmi Gazete ile ilan olunur. (Değişik: 30/12/1980-2365/6 md.) Ortalama Kar Hadleri Merkez Komisyonu, Maliye Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında, Gelirler Genel Müdürü, ilgili Genel Müdür Baş Yardımcısı veya bunların tevkil edeceği kimselerle Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğinin iki temsilcisinden kurulur 89 uncu maddedeki nisap hükmü, Ortalama Kar Hadleri Merkez Komisyonu hakkında da uygulanır. Uygulama süresi: Madde 44 – Götürü ücretler, götürü ticaret ve serbest meslek kazançları ve ortalama kar hadleri üç yıl uygulanır. Şu kadar ki, bunlarda önemli değişiklikler vuku bulduğu takdirde Maliye Bakanlığı bu süreyi bir yıldan aşağı olmamak şartiyle kısaltabilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Zirai Kazanç Ölçüleri ile Emlak Vergisine Ait Bedel ve Değerlerin Tespiti [9] Ölçüler ve tarifleri: Madde 45 – Zirai kazanç ölçüleri, yıllık istihsal değeri, götürü gider emsali, ortalama randıman miktarı, ortalama işçilik tutarı, ortalama maliyet bedeli ile ortalama satış fiyatından terekküp eder. 1. Yıllık istihsal değeri: Ortalama randıman ve ortalama satış fiyatı ölçülerine göre her ziraat biriminden bir yılda elde edileceği hesaplanan mahsul değerinin işletmede veya işletmelerde mevcut ziraat birimi sayıları ile çarpılması suretiyle bulunacak değerlerin toplamıdır. 2. (Değişik: 23/6/1982-2686/10 md.) Götürü gider emsali: Büyük ve küçükbaş hayvanlar (kümes hayvanları dahil) ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı için % 80; diğer zirai mahsuller ile ziraat makine ve aletleriyle başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinin yapılması karşılığında alınan ücretler için % 70'tir. 3. Ortalama randıman miktarı: Ziraat birimlerinin her bir çeşidinden elde edileceği tahmin olunan ortalama mahsul miktarıdır. 4. Ortalama işçilik tutarı: Ziraat birimlerinin her bir çeşidine isabet eden ortalama işçilik gideri tutarıdır. 5. Ortalama maliyet bedeli: Ziraat birimi başına elde edilecek mahsul için yapılması gereken ortalama giderlerin toplamıdır. 6. Ortalama satış fiyatı: Zirai mahsullerin ticari teamüle göre beher satış biriminin 46 ncı maddenin (d) bendi esasları dairesinde tesbit olunan satış fiyatıdır. Zirai kazanç ölçülerinin tespiti: Madde 46 – (Değişik: 19/2/1963-205/4 md.) Zirai kazanç ölçüleri (45 inci maddenin 1 numaralı bendinde yazılı ölçüler ile kara ve su avcılığına mütaallik olanlar hariç), Zirai Kazançlar Merkez Komisyonu tarafından hazırlanacak yönetmelik esasları dairesinde zirai kazançlar il komisyonlarınca takdir ve tesbit olunur. Zirai kazançlar il komisyonları, zirai kazanç ölçülerinin takdir ve tesbitinde aşağıdaki esaslara uyar. a) Zirai faaliyetlere tesir eden tabii ve iktisadi şartlar bakımlarından önemli farklar gösteren bölgeler ayrılır; b) Çeşitli ziraat nevileri ile çeşitli ziraat makina ve aletleri ayrı ayrı, vasıf ve şartlar bakımından birbirine uygunluk ve yakınlık gösterenler belli gruplar içinde birleştirilmek suretiyle nazarı itibara alınır; c) Zirai işletmelerin bölgeleri itibariyle özellikleri ve ortalama verim kabiliyetleri gözönünde tutulur; d) Ortalama satış fiyatının tesbitinde Hükümetçe tayin olunan ve takdir sırasında yürürlükte bulunan fiyatlar, Hükümetçe fiyat tayin olunmıyan mahsuller için takdirin yapıldığı yıldan önce gelen son takvim yılı içindeki mahalli toptan piyasa fiyatı esas tutulur. Fiyatın temevvüç ettiği hallerde ortalamasına itibarolunur; e) Özellik gösteren ziraat nevilerinde Zirai Kazançlar Merkez Komisyonunca bu ziraat çeşitlerinin mahiyetlerine uygun olarak tayin olunacak esaslar nazarı itibara alınır. Zirai kazançlar il komisyonları, zirai kazanç ölçülerinin uygulanmaya başlanılacağı ilk takvim yılı içinde mezkur ölçüleri tesbit ederek bu yılın Nisan ayı sonuna kadar zirai kazançlar merkez komisyonuna gönderirler. Zirai kazançlar merkez komisyonu, illerden gelen zirai kazanç ölçülerinden hatalı ve noksan bulduklarını gerekçesiyle birlikte alakalı komisyonlara iade eder. Zirai kazançlar il komisyonları merkez komisyonunca iade olunan ölçülerdeki maddi hataları düzeltirler; takdire taallük eden hususlarda ise ya ölçüleri yeniden takdir ederler veya ilk kararlarında ısrar edebilirler. İl komisyonları ısrar kararlarında ısrar sebeplerini açıklamaya mecburdurlar. (Değişik altıncı fkra: 30/12/1980-2365/7 md.) Ancak, zirai kazançlar il komisyonlarınca verilen ısrar kararları uygun görülmediği takdirde uygun görülmeyen ölçüler yerine merkez komisyonunca re'sen ve nihai olarak yeni ölçüler tayin ve tespit olunur. (Mülga yedinci fıkra: 1/5/1981-2455/2 md.) (Ek sekizinci fıkra: 30/12/1980-2365/7 md.; Mülga: 1/5/1981-2455/2 md.) Ziraat birimleri: Madde 47 – Ziraat birimleri: a) Tarla, bağ ve sebze ziraati ile ormancılıkta dönüm; b) Ölçü olarak ağaç kabul edilenlerde ürün verecek hale gelmiş ağaç sayısı; c) Hayvancılıkta hayvan sayısı; dır. Özellik gösteren ziraat nevilerinde Maliye ve Tarım Bakanlıklarınca bu zi raat çeşitlerinin mahiyetlerine uygun olarak müştereken belli edilecek diğer birimler kullanılır. Bu kanunun uygulanmasında dönüm bin metre karelik toprak parçasıdır. Tasdik ve ilan: Madde 48 – Zirai kazanç ölçüleri Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe girer. [10] Onaylanan ölçüler Resmi Gazete ile yayınlanır. [11] Her bölgeye ait ölçüler, ilgili valiliklere gönderilir. Valilikler bunları en kısa zamanda köy ve mahalle ihtiyar kurullarına ve maliye teşkilatına tebliğ eder. Uygulama süresi: Madde 49 – (Değişik: 4/12/1985-3239/3 md.) Zirai kazanç ölçüleri üç yıl için tespit olunur. Ancak satış fiyatı resmi kuruluşlar veya birliklerce tespit ve ilan olunan (destekleme alımları) ürünler için her yılı açıklanan en son fiyatlar esas alınır. Diğer taraftan ölçülerin tespitine esas olan unsurlarda önemli değişiklikler vukubulduğunun anlaşılması halinde, Zirai Kazançlar Merkez Komisyonu, bu ölçülerin uygulama süresini lüzumlu gördüğü zirai faaliyet ve mahsul nevileri için bir yıldan aşağı olmamak üzere kısaltmaya yetkilidir. Emlak vergisine ait bedel ve değerlerin tespiti, ilanı ve kesinleşmesi: Mükerrer Madde 49 – (Değişik: 3/4/2002-4751/1 md.) a) Maliye ve Bayındırlık ve İskan bakanlıkları 1319 sayılı Emlâk Vergisi Kanununun 29 uncu maddesi hükmü ile aynı Kanunun 31 inci maddesi uyarınca hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre bina metrekare normal inşaat maliyet bedellerini, uygulanacağı yıldan dört ay önce müştereken tespit ve Resmî Gazete ile ilân eder. [12] Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği bu bedellere karşı Resmî Gazete ile ilânını izleyen onbeş gün içinde Danıştayda dava açabilir. b) Takdir komisyonlarının arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin dört yılda bir yapacakları takdirler, tarh ve tahakkuk işleminin (Emlâk Vergisi Kanununun 33 üncü maddesinin (8) numaralı fıkrasına göre yapılacak takdirler dahil) yapılacağı sürenin başlangıcından en az altı ay önce karara bağlanarak, arsalara ait olanlar takdirin ilgili bulunduğu il ve ilçe merkezlerindeki ticaret odalarına, ziraat odalarına ve ilgili mahalle ve köy muhtarlıkları ile belediyelere, araziye ait olanlar il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odalarına ve belediyelere imza karşılığında verilir. Büyükşehir belediyesi bulunan illerde takdir komisyonu kararları, vali veya vekalet vereceği memurun başkanlığında, defterdar veya vekalet vereceği memur, vali tarafından görevlendirilecek tapu sicil müdürü ile ticaret odası, serbest muhasebeci mali müşavirler odası ve esnaf ve sanatkârlar odaları birliğince görevlendirilecek birer üyeden oluşan merkez komisyonuna imza karşılığında verilir. Merkez komisyonu kendilerine tebliğ edilen kararları onbeş gün içinde inceler ve inceleme sonucu belirlenen değerleri ilgili takdir komisyonuna geri gönderir. Merkez komisyonunca farklı değer belirlenmesi halinde bu değerler ilgili takdir komisyonlarınca yeniden takdir yapılmak suretiyle dikkate alınır. (İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 31/5/2012 tarihli ve E.: 2011/38, K.: 2012/89 sayılı kararıyla) (…) Vergi mahkemelerince verilecek kararlar aleyhine onbeş gün içinde Danıştaya başvurulabilir. Kesinleşen asgari ölçüde arsa ve arazi birim değerleri, ilgili belediyelerde ve muhtarlıklarda uygun bir yere asılmak suretiyle tarh ve tahakkukun yapıldığı yılın başından Mayıs ayı sonuna kadar ilân edilir. Cumhurbaşkanı bu fıkrada yer alan dört yıllık süreyi sekiz yıla kadar artırmaya veya iki yıla kadar indirmeye yetkilidir. [13] c) Yukarıdaki fıkralara göre, Danıştay ve vergi mahkemelerinde dava açılması halinde, davalının onbeş gün içinde vereceği tek savunma ile dosya tekemmül etmiş sayılır. Danıştay ve vergi mahkemelerince bu davalar, dosyanın tekemmül ettiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde karara bağlanır. d) (a) ve (b) fıkralarındaki bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri ile arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin süreleri gerektiği ölçüde kısaltmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. ÜÇÜNCÜ KISIM Tahrir Usulü BİRİNCİ BÖLÜM Genel Esaslar Madde 50 – (Mülga: 29/7/1970-1319/41 md.) Madde 51 – (Mülga: 29/7/1970-1319/41 md.) Tadilat: Madde 52 – Tadilat, iki genel tahrir arasında, bu kanunda yazılı sebeplerden dolayı binaların gayrisafi iratlarında ve arazinin kıymetlerinde vukua gelen devamlı ve tabii değişiklikler tesbit edilerek, yeni irat veya kıymetin tahmin edilmesidir. Madde 53 – 55 – (Mülga: 29/7/1970-1319/41 md.) İKİNCİ BÖLÜM Genel Tahrir Madde 56 – 62 – (Mülga: 29/7/1970-1319/41 md.) Tadilat sebepleri: Madde 63 – Aşağıdaki hallerde binaların gayrisafi iratları ve arazinin kıymetleri tadilat yoliyle tahmin ve yeniden takdir olunur. 1. Her hangi bir sebep yüzünden devamlı olarak bina gayrisafi iratları ile arazi kıymetlerinin en az % 20 nispetinde artması veya eksilmesi; 2. Bina veya arazinin genel tahrirde unutularak mektum kalmış olması; 3. Yeni bina inşaa edilmesi (Mevcut binalara ilaveler yapılması veya sabit istihsal, asansör veya kalorifer tesisleri konulması yeni inşaat hükmündedir.); (Bu hallerde yalnız ilave inşaat veya sabit istihsal, asansör ve kalorifer tesislerinin gayrisafi iratları takdir olunarak binanın mevcut gayrisafi iradına ilave edilir. Sabit istihsal, asansör ve kalorifer tesislerinin gayrisafi iratları 307 nci maddedeki esasa göre takdir olunur.) 4. Bir binanın yanması, yıkılması suretiyle veya sair sebeplerle tamamen veya kısmen harap olması veya binada mevcut sabit istihsal, asansör veya kalorifer tesislerinin kısmen veya tamamen kaldırılması; 5. Bİr binanın kullanış tarzının tamamen değiştirilmesi veya bir binanın ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkan, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller haline veya bu hallerde bulunan yerlerin ikamete mahsus mahaller haline kalbedilmesi (Bu hükmün uygulanmasında bir apartmanın her dairesi ayrı bir bina sayılır ve yalnız kullanış tarzı tamamen veya kısmen değiştirilen dairenin iradı yeniden takdir olunur.); 6. Arazinin hal ve heyetinde değişiklik olması; 7. Daimi müstesnalıktan faydalanan ve irat veya kıymeti bulunmayan bir bina veya arazinin müstesnalıktan çıkması; 8. Bir binanın mütemmimi durumunda olan arazinin mütemmimlik durumundan çıkması veya bir arazi ve arsanın bina mütemmimi durumuna girmesi; 9. Bir bina veya arazinin taksim ve ifraz edilmesi (Araziden bir kısmının istimlak edilmesi de ifraz hükmündedir.); 10. Mütaaddit arazi ve arsaların tek bir arazi ve arsa haline getirilmesi veya mütaaddit hisselere ayrılmış olan bir binanın bütün hisselerinin birleştirilmesi. Arazinin hal ve heyetinde değişiklik: Madde 64 – Aşağıdaki haller arazinin hal ve heyetinde değişiklik olduğunu ifade eder: 1. Arazinin fidanlandırılması veya ağaçlandırılması, bağ haline getirilmesi; 2. Fidanlı, ağaçlı veya kütüklü bir arazinin tarla haline getirilmesi veya gelmesi; 3. Tarım yapılan bir arazinin tabii bir afet veya arıza sebebiyle veya sair sebepler yüzünden tarıma elverişsiz hale gelmesi; 4. Tarım yapılmıyan bir arazinin tarıma elverişli hale getirilmesi; 5. Arazinin üzerine veya altına inşaat yapılması; 6. Arazinin parsellenmek suretiyle arsalar haline getirilmesi. Mevzii ve ferdi tadilat: Madde 65 – Binaların gayrisafi iratlarında ve arazi ve arsaların kıymetlerinde 63 üncü maddenin 1 inci bendinde yazılı nispette vuku bulan artma veya eksilme sebebiyle yapılacak tadilat mevzii veya ferdi olur. Bir şehir, kasaba veya köyün tamamında, mevcut bina ve arazi için yapılacak tadilat mevziidir. Münferit mükelleflerin arazisi veya binaları için yapılan tadilat ferdidir. Mevzii tadilat kararı: Madde 66 – Mevzii tadilat yapılabilmesi için: 1. İlgili bir veya birkaç mükellefin veya vergi dairesinin mevzii tadilat isteğinde bulunması, 2. Şehir ve kasabalardaki tadilat için belediye encümeninin, köylerdeki tadilat için köy ihtiyar meclisinin, mevzii tadilatı gerektiren sebepleri muhtevi olarak tanzim edeceği mazbata üzerine il idare kurulunca tadilatın lüzumuna karar verilmesi, 3. Maliye Bakanlığınca mevzii tadilatın yapılmasına izin verilmesi şarttır. Ferdi tadilat isteği: Madde 67 – Ferdi tadilat yapılabilmesi için ilgili mükellefin binası veya arazisi için tadilat isteğinde bulunması gerekli ve kafidir. Vergi daireleri ferdi tadilat isteğinde bulunamazlar. Diğer tadilatın yapılması: Madde 68 – 63 üncü maddenin 2 - 10 uncu bentlerinde yazılı hallerde tadilat her hangi bir isteğe lüzum olmaksızın ya ilgili mükelleflerin bu halleri bildirmeleri veya vergi dairesinin yoklama ile tesbit etmesi neticesinde yapılır. İfraz ve birleştirme: Madde 69 – Bir bina veya arazinin taksim veya ifraz edilmesi (Arazinin parsellenmek suretiyle arsalar haline getirilmesi hariç) dolayısiyle yapılacak tadilatta binanın gayrısafi iradı ve arazinin kıymeti yeniden takdir edilmeyip vergide kayıtlı gayrısafi irat veya kıymet müfrez parçalar veya hisseler arasında her parça veya hissenin yüz ölçümüne ve mevki ve şerefine göre taksim olunur. 63 üncü maddenin 10 uncu bendinde yazılı halde yapılacak tadilatta birleştirilen bina ve araziye yeniden gayrısafi irat veya kıymet takdir edilmeyip her birinin vergide kayıtlı gayrısafi irat veya kıymetleri toplanır ve bu toplam birleştirilen bina ve arazinin gayrısafi irat veya kıymeti olur. Birleştirilen parçalardan bir kısmının vergide kayıtlı gayrısafi irat veya kıymeti bulunmadığı hallerde yalnız bu parça veya hisselere gayrısafi irat veya kıymet takdir olunarak yukarıki fıkra gereğince işlem yapılır. Yüz ölçümü fazla veya noksan tesbit edilen arazi: Madde 70 – Genel tahrir veya mevzii tadilatta arazinin yüz ölçümü noksan veya fazla tahrir edilmiş olduğu sonradan meydana çıkarsa noksan yazıldığı anlaşılan miktar kayıtlı yüz ölçümüne ilave, fazla yazıldığı anlaşılan miktar kayıtlı yüz ölçümünden tenzil edilir ve arazinin kayıtlı kıymetinden beher metre kareye isabet eden kıymet esas tutularak noksan veya fazlaya ait kıymetler tesbit ve kayıtlı kıymete ilave veya mezkür kıymetten tenzil olunur. Bu ilave ve tenziller dolayısiyle noksan veya fazla alındığı anlaşılan vergiler mükelleften tahsil veya kendisine iade edilir. Tadilat neticelerinin uygulanması: Madde 71 – Ferdi tadilat neticeleri tadilat taleplerinin yapıldığı, mevzii tadilat neticeleri de, itiraz incelemelerinin bittiği yılı takip eden mali yıldan başlıyarak uygulanır. Ferdi tadilat, talebin yapıldığı mali yıl içinde bitirilemezse, ilerde belli olacak matrahlara göre düzeltmeler yapılmak üzere, bina ve arazinin mevcut irat ve kıymetleri tarha esas tutulur. Bunlar dışındaki tadilatta tadil neticeleri: 1. Genel tahrirlerde mektum kalan bina ve arazi için genel tahririn yürürlüğe girdiği mali yıldan, Ve aşağıdaki hallerde: 2. Yeni inşaat için inşaatın hitam bulduğu veya inşaatın hitamından evvel kısmen kullanılmaya başlanılmışsa her kısmın kullanılmasına başlandığı; binaya sonradan sabit istihsal, asansör ve kalorifer tesisleri konulmuşsa bu tesislerin konulmasının tamamlandığı; 3. 63 üncü maddenin 5 inci bendinde yazılı şekilde kullanış tarzı değişen binalar için bu değişikliğin vuku bulduğu; 4. Muafiyeti sukut eden bina ve arazide muafiyetin sukut ettiği; 5. Yanan, yıkılan ve sair sebeplerle tamamen veya kısmen harap olan binalarda ve ifraz ve taksim edilen birleştirilen bina ve arazide bu olayların vuku bulduğu; 6. Hal ve heyeti değişen arazide değişikliğin rastladığı; 7. Binanın mütemmimi durumunda olan arazinin mütemmimlik durumundan çıkması, bir arazi ve arsanın bina mütemmimi durumuna girmesi hallerinde bu değişikliğin vuku bulduğu; tarihi takip eden mali yıldan başlıyarak yürürlüğe konulur. DÖRDÜNCÜ KISIM Takdir, Zirai Kazançlar ve Özel Komisyonları [14] BİRİNCİ BÖLÜM Takdir Komisyonu Kuruluş: Madde 72 – (Değişik: 4/12/1985-3239/5 md.) Takdir Komisyonu; illerde defterdarın, ilçelerde malmüdürünün (müstakil vergi dairesi olan ilçelerde ilgili vergi dairesi müdürünün) veya bunların tevkil edecekleri memurların başkanlığı altında ilgili vergi dairesinin yetkili iki memuru ile seçilmiş iki üyeden kurulur. Arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu; belediye başkanı veya tevkil edeceği memurun başkanlığı altında belediyenin yetkili bir memuru ile defterdarın, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde ise vergi dairesi başkanının görevlendireceği iki memur, tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye (ilgili olduğu arsalara ilişkin takdir komisyonlarına organize sanayi bölgesini temsilen bir üye) ile ilgili mahalle ve köyün muhtarından kurulur. [15] Araziye ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu, valinin başkanlığı altında defterdar, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı il müdürü ile il merkezlerindeki ticaret ve ziraat odalarından seçilmiş birer üyeden kurulur. Takdir komisyonları daimi veya geçici olurlar. (Değişik ikinci cümle: 16/6/2009-5904/21 md.) Takdir komisyonlarının kurulacağı yerler ile bu madde uyarınca kurulan komisyonların çalışma usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Daimi komisyon bulunmayan yerlerde takdir işleri geçici komisyonlar tarafından görülür. Üyelerin seçilmesi: Madde 73 – (Değişik birinci fıkra: 30/12/1980-2365/9 md. ) Üyeler, tüccarlar için ticaret odasınca, diğer sanat ve meslek erbabı için bunların mensup oldukları mesleki teşekküllerce kendi üyeleri arasından veya hariçten seçilir. Bu teşekküller, Takdir Komisyonu Başkanının yazılı talebi üzerine en geç bir ay içinde iki asil ve iki yedek üye seçmeye mecburdurlar. Bu mecburiyet zamanında yerine getirilmezse üyeler mahallin en büyük mülkiye amiri tarafından seçilir. (Değişik: 23/6/1982-2686/13 md.) Komisyon toplantılarını mükellefin sanat veya meslek bakımından bağlı veya ilgili olduğu teşekkülden, servet takdiri işlerinde ise yalnız Ticaret Odasından seçilen üyeler (Arsalara ait asgari ölçüde birim değerlerinin tespiti sırasında ticaret odasından seçilen üyelerden biri yerine ilgili mahalle veya köyün muhtarı) [16] iştirak eder. Ticaret Odası ve mesleki teşekkül bulunmayan yerlerde bunlar tarafından seçilecek üyeler, yukarıdaki esaslara göre belediyeler tarafından seçilir. Komisyonlar kendilerine tahsis edilen dairede, yoksa, vergi dairesinde toplanır ve keyfiyet bir tutanakla tesbit olunur. Komisyonların görevleri: Madde 74 – (Değişik: 4/11/1985-3239/6 md.) a) 72 nci maddenin birinci fıkrasına göre kurulan takdir komisyonunun görevleri şunlardır. 1. Yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak; 2. Vergi kanunlarında yazılı fiat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek (Bu gibi takdirler de takdir kararına bağlanır.) Takdir komisyonu bu görevlerini yaparken takdir sebepleri bulunup bulunmadığını incelemez. Yalnız hatalı gördüğü muamelelerde, ilgili vergi dairesini yazı ile ikaz etmeye mecburdur. b) 72 nci maddenin ikinci fıkrasına göre kurulan takdir komisyonu: 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca arsalar için her mahalle ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazide her köyün cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeleri (Turistik bölgelerde değer bakımından farklı olanlar ilgili valilerce tespit edilecek pafta, ada veya parsel) itibariyle asgari ölçüde birim değer tespit etmekle görevlidir. [17] c) 72 nci maddenin üçüncü fıkrasına göre kurulan takdir komisyonu: 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca her il veya ilçe için arazinin cinsi (Kıraç, taban ve sulak) itibariyle asgari ölçüde birim değer tespit etmekle görevlidir. (b) ve (c) fıkralarına göre yapılacak değer tespitinde, Emlak Vergisi Kanununun 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan normlardan ve bu maddeye göre hazırlanmış bulunan yönetmelik hükümleri ile gerektiğinde bilirkişiden yararlanılır. 17 [18] Komisyonun yetkileri: Madde 75 – (Değişik birinci fıkra: 4/12/1985-3239/7 md.) 72 nci maddenin birinci fıkrasına göre kurulan takdir komisyonu 74 üncü maddedeki görevleri dolayısıyla bu Kanunda yazılı inceleme yetkisine haizdir. (Değişik: 30/12/1980-2365/10 md.) Komisyon, servetleri, sınai hakları ve telif haklarını, imtiyazları, madenleri, mücevheratı, eski eserleri ve sanat eserlerini değerlemede bilirkişiye müracaat edebilir. (Ek fıkra: 4/12/1985-3239/7 md.) 72 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre kurulan takdir komisyonları 79 uncu maddede yazılı yetkileri haizdir. Beyana bağlılık: Madde 76 – Mükellefin evvelce beyan ettiği bir matraha ait olan takdir işlerinde, takdir olunan matrah mükellefin beyanından düşük olamaz. İKİNCİ BÖLÜM Tahrir Komisyonu Madde 77 – (Mülga: 29/7/1970-1319/41 md.) Madde 78 – (Mülga: 29/7/1970-1319/41 md.) Yetki: Madde 79 – Tahrir komisyonları: 1. İradı veya kıymeti tahmin edilecek binaları ve araziyi gezebilirler; 2. Mükelleflerden ve kiracılardan gayrimenkulün genel durumu, kullanış tarzı, kira veya hasılat miktarı ve tahmine yarıyacak sair lüzumlu malümatı istiyebilirler; 3. Lüzumlu gördükleri malümatı, muhtar ve ihtiyar meclisleri, ticaret ve tarım odaları, belediyeler ve noterler gibi resmi veya yarı resmi teşekküllerle özel teşekküller ve şahıslardan istiyebilirler; 4. Fabrika, değirmen ve imalathanelerin iratlarının takdirinde içlerinde bulunan sabit istihsal tesislerinin kıymetlerini tesbit için lüzum gördükleri takdirde bilirkişiye müracaat edebilirler. Çalışma saatleri dışında veya tatil günlerinde, bina ve arazi, bunları işgal edenlerin muvafakati olmaksızın gezilemez. Binaların gezilmesi sırasında, komisyon başkan ve üyeleri, ev halkının rahatsız edilmemesine dikkat etmiye mecburdurlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tadilat Komisyonları Görev ve kuruluş: Madde 80 – Gerek binalarda, gerek arazide tadilat üçer kişilik "tadilat komisyonları" tarafından yapılır. Bu komisyonlar, mahallin en büyük mülkiye memurunun vergi dairesi müdürü olmıyan gelir memurları arasından seçeceği bir başkan ile iki üyeden kurulur. Lüzum görülen yerlerde birden fazla tadilat komisyonu kurulması caizdir. Üyelerin seçilmesi: Madde 81 – Tadilat komisyonlarına girecek üyeler: 1. Belediye sınırı içinde bulunan yerler için, belediye meclislerince biri kendi üyeleri arasından veya dışardan, diğeri tadilat yapılacak bina ve arazinin bulunduğu şehir ve kasaba halkı arasından; 2. Belediye teşkilatı olmıyan yerlerde köy ihtiyar meclisince biri kendi üyeleri, diğeri köy halkı arasından, Seçilir. Belediyeler ve belediye teşkilatı bulunmıyan köy ihtiyar meclisleri mahallin en büyük mülkiye memurunun yapacağı tebliğden başlıyarak en geç bir ay içinde tadilat komisyonuna girecek üyeleri ve onların bir misli yedek üyeleri seçmeye ve adlarını en büyük mülkiye memuruna bildirmeye mecburdurlar. Yetki: Madde 82 – Tahrir komisyonlarının haiz olduğu yetkileri tadilat komisyonları da haizdirler. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Zirai Kazançlar İl ve Merkez Komisyonları ile Özel Komisyonlar [19] Zirai Kazançlar İl Komisyonu: Madde 83 – (Değişik: 30/12/1980-2365/11 md.) Zirai Kazançlar İl Komisyonu valinin başkanlığında defterdar, gelir müdürü, ziraat müdürü, veteriner müdürü, il merkezindeki ziraat bankası şube müdürü ve seçilmiş üç üyeden kurulur. Ormancılığa ilişkin konuların görüşülmesinde komisyona veteriner müdürü yerine orman işletme müdürü veya tevkil edeceği bir temsilci katılır. Üyelerin seçilmesi: Madde 84 – (Değişik: 23/6/1982-2686/15 md.) Zirai Kazançlar İl Komisyonunun seçilmiş üyelerinden ikisi il ziraat odasından, biri de bu ile bağlı ilçe ziraat odalarından il ziraat odasınca seçilir. Ziraat odası, valinin yazılı tebliği üzerine en geç bir ay içinde komisyon üyelerini ve aynı sayıda yedek üyeyi seçerek adlarını valiye bildirir. Üyeler bu süre içinde seçilip bildirilmedikleri takdirde vali tarafından seçilir. Ziraat odası bulunmayan yerlerde bunların seçeceği üyeler, aynı esaslar dairesinde belediyelerce seçilir. Zirai kazançlar merkez komisyonu: Madde 85 – (Değişik: 23/6/1982-2686/16 md.) Zirai Kazançlar Merkez Komisyonu, Maliye Bakanlığı Müsteşarının Başkanlığında; Gelirler Genel Müdürü ile Gelirler Genel Müdürlüğünün iki, Tarım ve Orman Bakanlığının üç, Ziraat Odaları Birliğinin üç ve Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğünün bir temsilcisinden kurulur. Başkanın mazereti halinde komisyona, başkanın, üyelerden veya hariçten tevkil edeceği kimse başkanlık eder. Komisyonların yetkileri: Madde 86 – Zirai kazançlar il ve merkez komisyonları kamu idare ve müesseseleri ile Devlet ekonomi kurumlarından ve görevlerinin gerektirdiği sair gerçek ve tüzelkişilerden her türlü bilgileri istiyebilirler. Gerekli gördükleri hallerde bilirkişilere inceleme de yaptırabilirler. Bilgi istemede 148 inci maddenin ikinci fıkrası hükümleri uygulanır. Komisyonlarca bu hükümlere göre istenilen bilgileri vermiyenler ve bilirkişiliği kabul ettikleri halde gerekli incelemeleri yapmıyanlar hakkında Mükerrer 355 inci madde hükmü uygulanır. [20] Mükerrer Madde 86 - (Ek: 30/12/1980-2365/13 md; Mülga: 23/6/1982-2686/53 md.) BEŞİNCİ BÖLÜM Müşterek Hükümler Komisyonlara seçilecek üyelerde aranacak vasıflar: Madde 87 – (Değişik: 23/1/2008-5728/273 md.) Takdir, tadilat ve zirai kazançlar il komisyonları ile özel komisyonlara, memurların dışında, seçilecek kimselerde aşağıdaki vasıflar aranır: 1. İyi ahlak sahibi olmak ve ikamet ettiği veya iş gördüğü muhitin emniyet ve itimadını kazanmış bulunmak. 2. Medeni haklardan ıskat edilmiş bulunmamak. 3. Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) [21] zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya vergi kaçakçılığı suçlarından mahkûm olmamak. 4. Takdir ve özel komisyonlara seçileceklerde, ayrıca otuz yaşını bitirmiş olmak. 5. Tadilat ve zirai kazançlar il komisyonlarına seçileceklerde ayrıca mensup olduğu şehir veya kasabanın iktisadi şartlarına ve emlak ve ziraat işlerine vukufu olmak ve yirmibeş yaşını bitirmiş bulunmak. Yemin: Madde 88 – Bu kısımda yazılı komisyonlara seçilen üyeler ve tahrir komisyonu başkanları şehir ve kasabalarda idare heyeti, köylerde ihtiyar meclisi huzurunda aşağıda yazılı şekilde yemin ederler: "Komisyonda çalışacağım süre zarfında tam manasiyle vicdan ve kanaatim icaplarına tabi kalacağıma; hiçbir sebep ve tesir altında adaletten ve doğruluktan ayrılmıyacağıma, gerek Devlet gerek mükellef haklarını bir tutacağıma, takdir ve tahminlerde her hangi bir tarafa temayül suretiyle görevimi kötüye kullanmıyacağıma namusum üzerine yemin ederim." Nisap: Madde 89 – (Değişik: 30/12/1980-2365/15 md.) Bu kısımda yazılı komisyonlar üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır ve çoğunlukla karar verirler. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunlukta sayılır. Devam: Madde 90 – Komisyon toplantılarında her hangi bir sebeple olursa olsun bulunamıyacağı anlaşılan üyenin yerine yedek üye davet olunur. Seçilmiş üyelerden, mücbir sebebe dayanmaksızın, üç mütaakıp toplantıya gelmiyenler istifa etmiş sayılarak yerlerine yedek üye asil üye olarak getirilir. Mücbir sebep veya mezuniyetle devam edemiyecek olan asil üyeye yedek üye vekalet eder. (Dördüncü fıkra mülga: 30/12/1980-2365/16 md.) Görev süresi: Madde 91 – Tahrir komisyonları başkan ve üyelerinin görevleri genel tahrir bitinceye kadar devam eder. Takdir, tadilat ve zirai kazançlar il komisyonlarına seçilen üyelerin görev süresi üç yıldır. Bunları seçen daire, meclis ve mesleki teşekküllerin seçimlerinin yenilenmesi bu üyelerin görev sürelerini kısaltmaz. Süreleri dolanların yeniden seçilmesi caizdir. Ücretler: Madde 92 – (Değişik: 23/6/1982-2686/17 md.) Bu kısımda yazılı komisyonlarla ortalama kar hadlerini tespit eden özel komisyonlar ve uzlaşma komisyonlarının (Zirai Kazançlar Merkez Komisyonu, Ortalama Kar Hadleri Merkez Komisyonu, Merkez Uzlaşma Komisyonları ile Gelir Vergisi Kanununun 31 nci maddesinde zikredilen yönetmelik hükümlerine göre kurulan komisyon hariç) Başkan ve üyelerine bu komisyonlardaki görevleri dolayısıyla mahalli defterdarlığın teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca tayin olunacak miktarda ücret verilir. Zirai Kazançlar Merkez Komisyonu, Ortalama Kar Hadleri Merkez Komisyonu, Merkez Uzlaşma Komisyonları ile Gelir Vergisi Kanununun 31 nci maddesinde zikredilen yönetmelik hükümlerine göre kurulan Komisyonun Başkan ve Üyelerine bu komisyonlardaki çalışmaları dolayısıyla verilecek ücret Cumhurbaşkanı kararıyla tayin olunur. [22] BEŞİNCİ KISIM Tebliğler BİRİNCİ BÖLÜM Tebliğ Esasları ve Muhataplar Tebliğ esasları: Madde 93 – Tahakkuk fişinden gayri, vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bilümum vesikalar ve yazılar adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasiyle ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmiyenlere ilan yolu ile tebliğ edilir. Şu kadar ki, ilgilinin kabul etmesi şartiyle, tebliğin daire veya komisyonda yapılması caizdir. Tebliğ yapılacak kimseler: Madde 94 – Tebliğ mükelleflere, bunların kanuni temsilcilerine, umumi vekillerine veya vergi cezası kesilenlere yapılır. Tüzel kişilere yapılacak tebliğ, bunların başkan, müdür veya kanuni temsilcilerine, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmıyan teşekküllerde bunları idare edenlere veya temsilcilerine yapılır. Tüzel kişilerin mütaaddit müdür veya temsilcisi varsa tebliğin bunlardan birine yapılması kafidir. (Ek: 30/12/1980-2365/18 md.) Tebliğ, kendisine tebligat yapılacak kimsenin bulunmaması halinde ikametgah adresinde bulunanlardan veya işyerlerinde memur ya da müsdahdemlerinden birine yapılır. (Muhatap yerine bu şekilde kendisine tebliğ yapılacak kimsenin görünüşüne nazaran 18 yaşından aşağı olmaması ve bariz bir surette ehliyetsiz bulunmaması gerekir.) Veli, vasi ve kayyımlara tebliğ: Madde 95 – Mükellef yerine geçen veli, vasi veya kayyım gibi vergi sorumlusu birden fazla olursa, tebliğ bunlardan yalnız birine yapılabilir. Şayet tebliğin mevzuu olan işe ayrı bir vasi veya kayyım bakmakta ise, tebliğ bunlara yapılır. Vasıtalı tebliğ: Madde 96 – Kara, deniz, hava ve jandarma eratına yapılacak tebliğler kıta komutanı veya müessese amiri gibi en yakın üst vasıtasiyle yapılır. Bu evrakı derhal tebliğ olunacak kimseye vermediği takdirde üst tazminle mahküm olur. Bu cihetin tebliğ evrakında yazılı olması şarttır. Yabancı memlekette bulunanlara tebliğ: Madde 97 – Yabancı memlekette bulunanlara tebliğ o memleketin yetkili makamı vasıtasiyle yapılır. Bunun için anlaşma varsa veya o memleketin kanunları müsait ise o yerdeki Türk siyasi memuru veya konsolosu tebliğin yapılmasını yetkili makamdan ister. Kendisine tebliğ yapılacak kişi Türk vatandaşı ise tebliğ Türk siyasi memuru veya konsolosu vasıtasiyle de yapılabilir. (Ek cümleler:14/10/2021-7338/14 md.) Bu hâlde bildirimi Türkiye elçiliği veya konsolosluğu veya bunların görevlendireceği bir memur yapar. Tebliğin konusu ile hangi merci tarafından çıkarıldığı bilgilerinin yer aldığı ve otuz gün içinde başvurulmadığı takdirde tebliğin yapılmış sayılacağı ihtarını içeren bildirim, muhataba o ülkenin mevzuatının izin verdiği yöntemle gönderilir. Bildirimin o ülkenin mevzuatına göre muhataba tebliğ edildiği belgelendirildiğinde, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Türkiye elçiliği veya konsolosluğuna başvurulmadığı takdirde tebligat otuzuncu günün bitiminde yapılmış sayılır. Muhatap, Türkiye elçiliği veya konsolosluğuna başvurduğu takdirde tebliğ evrakını almaktan kaçınırsa bu hususta düzenlenecek tutanak tarihinde tebliğ yapılmış sayılır. Evrak bekletilmeksizin merciine iade edilir. Yabancı memleketlerde bulunan kimselere tebliğ olunacak evrak, tebligatı çıkaran merciin bağlı bulunduğu Bakanlık vasıtasiyle Dışişleri Bakanlığına, oradan da Türkiye elçilik veya konsolosluğuna gönderilir. (Ek cümleler:14/10/2021-7338/14 md.) Şu kadar ki, vergi dairelerinin yabancı memleketlerde bulunan kimselere tebliğ olunacak evrakları, vergi dairesi başkanlıkları; vergi dairesi başkanlığı bulunmayan yerlerde ise defterdarlıklar tarafından doğrudan Türkiye elçilik veya konsolosluğuna gönderilir. Yabancı memlekette resmi görevle bulunan Türk memurlarına tebliğ Dışişleri Bakanlığı vasıtasiyle yapılır. Yabancı memlekette bulunan askeri şahıslara yapılacak tebliğ, bağlı bulundukları kara, deniz, hava kuvvetleri komutanlıklariyle Jandarma Genel Komutanlığı vasıtasiyle yapılır. Kamu idare ve müesseselerine tebliğ: Madde 98 – Kamu idare ve müesseselerine yapılacak tebliğ, bu idare ve müesseselerin en büyük amirlerine veya bunların muavinlerine veya en büyük amirin yetkili kılacağı memurlara yapılır. İKİNCİ BÖLÜM Posta ile Tebliğ Usulü Kapalı zarf esası: Madde 99 – Posta ile tebliğde tebliğ edilecek vesika kapalı bir zarf içinde postaya verilir. Bunun için, şekilleri Maliye Bakanlığınca tesbit edilen özel zarflar kullanılır. Bilinen adreslere tebliğ: Madde 100 – Bilinen adrese gönderilen mektuplar posta idaresince muhatabına teslim edildiği tarihte tebliğ edilmiş sayılır. Bilinen adresler: Madde 101 – (Değişik: 28/11/2017-7061/16 md.) Bu Kanuna göre bilinen adresler şunlardır: 1. Mükellef tarafından işe başlamada veya adres değişikliğinde bildirilen işyeri adresleri, 2. Yoklama fişinde veya ilgilinin imzası bulunmak şartıyla yetkili memurlar tarafından bir tutanakla tespit edilen işyeri adresleri, 3. 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa göre oluşturulan adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi. Birinci fıkranın (1) ve (2) numaralı bentlerinde yazılı bilinen adreslerden tarih itibarıyla tebligat yapacak makama en son olarak bildirilmiş veya bu makamca tespit edilmiş olanı dikkate alınır ve tebliğ öncelikle bu adreste yapılır. İşyeri adresinde tebliğ yapılacak olanların bu adresinde bulunamaması, işin bırakılması veya işin bırakılmış addolunması hallerinde tebliğ, gerçek kişilerde kendisinin, tüzel kişilerde bunların başkan, müdür veya kanuni temsilcilerinden birinin, tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde ise bunları idare edenler veya varsa temsilcilerinden herhangi birinin adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresinde yapılır. İşyeri adresi olmayanlara tebliğ, doğrudan adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresinde yapılır. Tebliğ evrakının teslimi: Madde 102 – (Değişik: 28/11/2017-7061/17 md.) Tebliğ olunacak evrakı içeren zarf posta idaresince muhatabına verilir ve bu durum muhatap ile posta memuru tarafından tebliğ alındısına tarih ve imza konulmak suretiyle tespit olunur. Muhatap imza edecek kadar yazı bilmez veya herhangi bir sebeple imza edemeyecek durumda bulunursa sol elinin başparmağı bastırılmak suretiyle tebliğ edilir. Muhatap tebellüğden imtina ederse, tebliğ evrakının gönderildiği idareden alınabileceği şerhini içeren bir pusula kapıya yapıştırılır. Posta memuru, durumu tebliğ alındısı üzerine şerh ve imza ederek, tebliğ olunacak evrakı tebliği yaptıran idareye teslim eder. Bu durumda tebliğ, pusulanın kapıya yapıştırıldığı tarihte yapılmış sayılır. Bu Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde sayılan işyeri adreslerine tebliğe çıkılan hallerde, tebliğ yapılacak olanların bu adreste bulunamaması durumunda (Bulunamama durumu o adresten geçici ayrılmaları da kapsar.) durum, posta memuru tarafından tebliğ alındısı üzerine şerh ve imza edilerek, tebliğ evrakı gönderildiği idareye iade edilir. Bu durumda bu Kanunun 101 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre işlem yapılır. Bu Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde sayılan adrese tebliğe çıkılan hallerde, tebliğ yapılacak kişinin adresinde bulunamaması durumunda (Bulunamama durumu o adresten geçici ayrılmaları da kapsar.) durum, posta memuru tarafından tebliğ alındısı üzerine şerh ve imza edilerek, tebliğ evrakı gönderildiği idareye iade edilir. Bunun üzerine tebliği çıkaran merci tarafından tayin olunacak münasip bir süre sonra yeniden tebliğ çıkarılır. İkinci defa çıkarılan tebliğ evrakı da aynı sebeplerle tebliğ edilemezse, tebliğ evrakının gönderildiği idareden alınabileceği şerhini içeren bir pusula kapıya yapıştırılır. Bu durum, posta memuru tarafından tebliğ alındısı üzerine şerh ve imza edilerek, tebliğ evrakı, gönderildiği idareye iade edilir. Tebliğ evrakının pusulanın yapıştırıldığı tarihten itibaren on beş gün içerisinde muhatabı tarafından alınması hâlinde alındığı günde, bu süre içerisinde alınmaması hâlinde ise on beşinci günde tebliğ yapılmış sayılır. Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İlan Yoliyle Tebliğ Usulü Tebliğin ilanla yapılacağı haller: Madde 103 – (Değişik: 28/11/2017-7061/18 md.) Aşağıda yazılı hallerde tebliğ ilan yoluyla yapılır: 1. Muhatabın bu Kanunun 101 inci maddesi kapsamında bilinen adresi yoksa, 2. Bu Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (2) numaralı bentlerinde sayılan bilinen adreste tebliğ yapılamaması hâlinde, muhatabın adres kayıt sisteminde kayıtlı bir adresi bulunmazsa, 3. Yabancı memleketlerde bulunanlara tebliğ yapılmasına imkân bulunmazsa, 4. Başkaca nedenlerden dolayı tebliğ yapılmasına imkân bulunmazsa. İlanın şekli: [23] Madde 104- (Değişik: 25/12/2003-5035/1 md.) İlan aşağıdaki şekilde yapılır: 1. İlan yazısı tebliğ yapan vergi dairesinin ilan koymaya mahsus mahalline asılır ve (3) numaralı bende göre ilana çıkarılır. Tebliğin konusu, her biri için ayrı ayrı olmak üzere, birmilyar liradan (24.000 TL) az vergi veya vergi cezasına taalluk ettiği takdirde ayrıca (3) numaralı bende göre ilan yapılmaz ve ilan yazısının askıya çıkarıldığı tarihi izleyen onbeşinci gün ilan tarihi olarak kabul edilir. 2. İlan yazısının bir sureti mükellefin bilinen son adresinin bağlı olduğu muhtarlığa gönderilir. 3. İlan ile yapılan tebliğin konusu birmilyar ila yüzmilyar lira arasındaki (24.000-2.400.000 TL) vergi veya vergi cezasına taalluk ettiği takdirde ilan, ilgili vergi dairesinin bulunduğu yerin belediye sınırları içinde çıkan bir veya daha fazla gazetede ve bir internet haber sitesinde yayımlanır. Tutarın yüzmilyar lirayı (2.400.000 TL ve üzeri) aşması halinde ilan, Türkiye genelinde yayın yapan günlük gazetelerden birinde ve bir internet haber sitesinde ayrıca yapılır. [24] 4. (Ek:14/10/2021-7338/15 md.) İlan yolu ile yapılan tebliğin konusu her biri için ayrı ayrı olmak üzere 3.600 (24.000) Türk lirasından fazla vergi veya vergi cezasına taalluk ettiği takdirde ilan ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri açısından Gelir İdaresi Başkanlığının, diğerleri için ilgili idarenin resmi internet sitesinde de duyurulabilir. Tebliğ olunacak evrakın örnekleri yabancı memlekette bulunan mükellefin bilinen adresine ayrıca posta ile gönderilir. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/15 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı, birinci fıkranın (4) numaralı bendinde yer alan tutarı on katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, duyurunun kapsamı, şekli, zamanı ve süresi ile maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. İlanın muhteviyatı: Madde 105 – İlanlarda, tebliğin ilgili bulunduğu vergiler gösterilmek suretiyle adları (Tüzel kişilerde unvanları) yazılı muhataplara aşağıdaki hususlar ihtar olunur: 1. İlan tarihinden başlıyarak bir ay içinde ilanı yapan makama bizzat veya bilvekale müracaat etmeleri veyahut taahhütlü mektup veya telgrafla açık adreslerini bildirmeleri; 2. Kendilerine süre ile kayıtlı resmi tebliğ yapılacağı. İlanın neticeleri: Madde 106 – İlan üzerine bizzat veya bilvekale müracaat edenlere, yerinde, adres bildirenlere ise posta ile tebliğ yapılır. Posta ile yapılan bu tebliğ hakkında da 100 üncü madde hükmü cari olur. İlan tarihinden başlıyarak bir ay içinde ne vergi dairesine müracaat yapmış ve ne de adresini bildirmiş olanlara bir ayın sonunda tebliğ yapılmış sayılır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tebliğlere Ait Türlü Hükümler Memur vasıtasiyle tebliğ: Madde 107 – (Değişik birinci fıkra: 30/12/1980-2365/20 md.) Maliye Bakanlığı tebliğleri posta yerine memur vasıtasıyla da yaptırmaya yetkilidir. Bu madde hükmünün uygulanmasında da bu kısımdaki tebliğ esaslarına uyulur. Elektronik ortamda tebliğ Madde 107/A – (Ek: 23/7/2010-6009/7 md.) Bu Kanun hükümlerine göre tebliğ yapılacak kimselere, 93 üncü maddede sayılan usullerle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilir. (Ek fıkra: 7/4/2015-6637/5 md.) Elektronik ortamda tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır. Maliye Bakanlığı, elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her türlü teknik altyapıyı kurmaya veya kurulmuş olanları kullanmaya, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirmeye ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılacakları ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Hatalı tebliğler: Madde 108 – (Değişik: 23/6/1982-2686/19 md.) Tebliğ olunan vesikalar, esasa müessir olmayan şekil hatalarından dolayı hukuki kıymetlerini kaybetmezler; yalnız vergi ihbarı ile ilgili vesikalarda mükellefin adının, verginin nevi veya miktarının, vergi mahkemesinde dava açma süresinin hiç yazılmamış olması veyahut bu vesikaların görevli bir makam tarafından tanzim edilmemiş bulunması vesikayı hükümsüz kılar. Tebliğ yerine geçen muameleler: Madde 109 – Verginin tarh ve tahakkukunda tebliğ yerine geçen muameleler hakkındaki hükümler mahfuzdur. Diğer ücret elde eden hizmet erbabının vergileri, tarh zamanında bu mükelleflerin bağlı oldukları vergi dairesine müracaatla ibraz edecekleri vergi karnelerine yazılmak suretiyle tarh ve tebliğ olunur. [25] Vergi karneye yazıldığı tarihte tebliğ edilmiş sayılır. Yukarıdaki hükme riayet etmiyenlerin vergileri (251 inci madde hükmüne giren mükellefler hariç) bu kanunun umumi hükümleri dairesinde yoklama fişine dayanılarak tarh ve tebliğ olunur. ALTINCI KISIM Vergi Alacağının Kalkması BİRİNCİ BÖLÜM Ödeme Verginin ödeneceği daire: Madde 110 – Vergi borcu, mükellefin bu bakımdan bağlı olduğu vergi dairesine ödenir. Mükellef vergi borcunun vergi dairesinin bulunduğu belediye sınırlarının dışındaki vergi dairelerine de yatırabilir. Bu takdirde ödemenin hangi vergi dairesi hesabına yapıldığının bildirilmesi şarttır. Ödeme zamanı: Madde 111 – Vergi, kanunlarında gösterilen süreler içinde ödenir. Ödeme süresinin son günü verginin vadesi tarihidir. Bu kanunun 15, 17 ve 342 nci maddelerinin uygulanması dolayısiyle sürenin uzaması halinde vade uzayan sürenin bittiği gündür. Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde, beyan edilen vergi tahakkuk işleminin bitmesi beklenmeksizin vadesinde ödenir. 500 den fazla mükellefi olan vergi dairelerine para yatırmak bakımından mükelleflere, vadenin bitmesini takip eden tarihten başlıyarak 15 gün içinde gün belli etmiye Maliye Bakanlığı yetkilidir. (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.; Değişik altıncı fıkra: 16/7/2004-5228/4 md.) Maliye Bakanlığı; mücbir sebep hali ilân edilen yerlerdeki mükelleflerin, bu Kanun kapsamında olup, ödeme süresi afet tarihinden sonraya rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizleri ile bu Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verecekleri beyannamelere istinaden tahakkuk ettirilen vergilerin ödeme sürelerini, vadelerinin bitim tarihinden itibaren azamî bir yıl süreyle uzatmaya yetkilidir. Bu yetki; bölge, il, ilçe, mahal ve afetten zarar görenler ile afetten zarar görme derecesi veya vergi türleri itibarıyla farklı süreler tespit etmek suretiyle de kullanılabilir. Bu suretle belli edilen günler verginin vadesi yerine geçer. Özel ödeme zamanları: Madde 112 – (Değişik: 4/12/1985-3239/8 md.) [26] 1. İkmalen, re'sen veya idarece tarh olunan vergiler taksit zamanlarından evvel tahakkuk etmişse taksit süreleri içinde; taksit süreleri kısmen veya tamamen geçtikten sonra tahakkuk etmişse; geçmiş taksitler, tahakkuk tarihinden başlayarak bir ay içinde ödenir. 2. Memleketi terk ve ölüm gibi mükellefiyetin kalkmasını mucip haller dolayısıyla beyan üzerine tarh olunan vergiler, beyanname verme süreleri içinde ödenir. Mükellefin, vadeleri mezkür süreden sonra gelen vergileri de aynı süre içinde alınır. Memleketi terk edenlerin, ölenlerin veya benzeri haller dolayısıyla mükellefiyetleri kalkanların ikmalen, re'sen veya idarece tarh olunan vergileri tahakkuk tarihinden başlayarak bir ay içinde ödenir. Bu fıkrada yazılı tahsil süreleri Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun mucibince teminat gösterildiği takdirde, Vergi Kanunu ile belli taksit zamanına kadar ve taksit zamanı geçmiş ise üç ay uzatılır. 3. Vergi mahkemesinde dava açma dolayısıyla 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinin 3 numaralı fıkrası gereğince tahsili durdurulan vergilerden taksit süreleri geçmiş olanlar, vergi mahkemesi kararına göre hesaplanan vergiye ait ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Ayrıca ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatlarda: [27] [28] a) Dava konusu yapılmaksızın kesinleşen vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar; b) Dava konusu yapılan vergilerin ödeme yapılmamış kısmına, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, yargı organı kararının tebliğ tarihine kadar; c) (Ek:5/12/2019-7194/23 md.) 379 uncu madde kapsamında kanun yolundan vazgeçilmesi durumunda söz konusu maddeye göre hesaplanacak vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarihe kadar; Geçen süreler için 6183 sayılı Kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır. Gecikme faizi de aynı süre içinde ödenir. Gecikme faizinin hesaplanmasında ay kesirleri nazara alınmaz. (Mülga cümle:28/7/2024-7524/14 md.) Dava açılması nedeniyle tahsili duran vergi ve cezalar mükellefler tarafından istenildiği takdirde davanın devamı sırasında da kısmen veya tamamen ödenebilir. 4. (Ek: 22/7/1998-4369/2 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 10/2/2011 tarihli ve E.: 2008/58, K.: 2011/37 sayılı Kararı ile.; Yeniden Düzenleme: 31/5/2012-6322/14 md.) Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler, fazla veya yersiz tahsilatın mükelleften kaynaklanması halinde düzeltmeye dair müracaat tarihi, diğer hallerde verginin tahsili tarihinden düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte, 120 nci madde hükümlerine göre mükellefe red ve iade edilir. 5. (Ek: 31/5/2012-6322/14 md.) Vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin, ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz, 120 nci madde hükümlerine göre red ve iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenir. [29] 6. (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.) İhtirazi kayıtla beyan edilip ödendikten sonra yargı kararına göre iade edilip yine yargı kararı uyarınca tahsili gereken vergilere, iade tarihinden yargı kararının vergi dairesine tebliği tarihine kadar geçen süre için bu maddede yer alan esaslar dahilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında gecikme faizi hesaplanır. İKİNCİ BÖLÜM Zamanaşımı ve Terkin Zamanaşımının mahiyeti: Madde 113 – Zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi alacağının kalkmasıdır. Zamanaşımı, mükellefin bu hususta bir müracaatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade eder. Zamanaşımı süreleri: Madde 114 – Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlıyarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmiyen vergiler zamanaşımına uğrar. (İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2006/124, K.: 2009/146 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 23/7/2010-6009/8 md.) Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması, zamanaşımını durdurur. Duran zamanaşımı mezkûr komisyon kararının vergi dairesine tevdiini takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eder. Ancak işlemeyen süre her hâl ve takdirde bir yıldan fazla olamaz. (Ek: 4/12/1985-3239/9 md.; Değişik üçüncü fıkra: 16/7/2004-5228/5 md.) Şarta bağlı istisna veya muafiyet uygulamaları sonucu kısmen veya tamamen alınmayan vergilere ilişkin zamanaşımı süresi, istisna veya muafiyet şartlarının ihlâl edildiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren başlar. (Değişik: 4/12/1985-3239/9 md.) Damga vergisine tabi olup vergi ve cezası zamanaşımına uğrayan evrakın hükmünden tarh zamanaşımı süresi dolduktan sonra faydalanıldığı takdirde mezkür evraka ait vergi alacağı yeniden doğar. Verginin terkini: Madde 115 – Yangın, yer sarsıntısı, yer kayması, su basması, kuraklık, don, muzir hayvan ve haşarat istilası ve bunlara benzer afetler yüzünden: 1. Varlıklarının en az üçte birini kaybeden mükelleflerin bu afetlerin zarar verdiği gelir kaynakları ile ilgili bulunan vergi borçları ve vergi cezaları; 2. Mahsullerinin en az üçte birini kaybeden mükelleflerin, afete maruz arazi için zararın tahakkuk ettiği hasat ve devşirme zamanına tesadüf eden yıla ait olarak tahakkuk ettirilen Arazi Vergisi borçları ve vergi cezaları; Maliye Bakanlığınca zararla mütenasip olmak üzere, kısmen veya tamamen terkin olunur. (Ek cümle: 28/12/2001-4731/4 md.) Maliye Bakanlığı terkin yetkisini mahalline devredebilir. Zarar derecesini ve ilgili bulunduğu gelir kaynağını mahalli idare heyetleri yaptıracağı tahkikat üzerine tesbit eder. Tahakkuktan vazgeçme: [30] Mükerrer Madde 115 – (Ek: 4/12/1985-3239/10 md.) İkmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergi ve bunlara ilişkin cezaların toplam miktarı 1.000.000 lirayı (1.000.000 lira dahil) (280 TL) aşmaması ve tahakkukları için yapılacak giderlerin bu miktardan fazla olacağının tespiti halinde, Maliye Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar dahilinde tahakkuklarından vazgeçilebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Vergi Hatalarını Düzeltme ve Reddiyat [31] Vergi hatası: Madde 116 – Vergi hatası, vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasıdır. Hesap hataları: Madde 117 – Hesap hataları şunlardır: 1. Matrah hataları: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesaplanmış olmasıdır. 2. Vergi miktarında hatalar: Vergi nispet ve tarifelerinin yanlış uygulanması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması, birinci bentte yazılı vesikalarda verginin eksik veya fazla hesaplanmış veya gösterilmiş olmasıdır. 3. Verginin mükerrer olması: Aynı vergi kanununun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır. Vergilendirme hataları: Madde 118 – Vergilendirme hataları şunlardır: 1. Mükellefin şahsında hata: Bir verginin asıl borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi veya alınmasıdır; 2. Mükellefiyette hata: Açık olarak vergiye tabi olmıyan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alınmasıdır; 3. Mevzuda hata: Açık olarak vergi mevzuuna girmiyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınmasıdır. 4. Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata: Aranan verginin ilgili bulunduğu vergilendirme döneminin yanlış gösterilmiş veya süre itibariyle eksik veya fazla hesaplanmış olmasıdır. Hataların meydana çıkarılması: Madde 119 – Vergi hataları şu yollarla meydana çıkarılabilir: 1. İlgili memurun hatayı bulması veya görmesi ile; 2. Üst memurların yaptıkları incelemeler neticesinde hatanın görülmesi ile; 3. Hatanın teftiş sırasında meydana çıkarılması ile; 4. Hatanın vergi incelenmesi sırasında meydana çıkarılması ile; 5. Mükellefin müracaatı ile. Düzeltme yetkisi ve reddiyat: Madde 120 – Vergi hatalarının düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürü karar verir. Bu hatalar düzeltme fişine dayanılarak düzeltilir. Hatanın mükellef aleyhine yapılmış olması halinde, fazla vergi aynı fişe dayanılarak terkin ve tahsil olunmuş ise mükellefe reddolunur. Düzeltme fişinin bir nüshası, reddedilecek miktarla müracaat edeceği muhasebe ve müracaat süresi zikredilmek suretiyle mükellefe tebliğ edilir. Mükellef tebliğ tarihinden başlıyarak bir yıl içinde parasını geri almak üzere müracaat etmediği takdirde hakkı sakıt olur. (Ek fıkra: 25/12/2003-5035/2 md.) Nakden veya mahsuben tahsil edilen ancak fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılan vergilerde ve kanunları gereğince mükelleflere yapılacak iade ve mahsup işlemlerinde, düzeltmeye dayanak teşkil edecek belgeler ile bu işlemlere ait usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. (Ek fıkra: 28/3/2007-5615/20 md.) Bu Kanunun 4 üncü maddesinde yazılı vergi dairesinin görev ve yetkilerini haiz olarak faaliyete geçen vergi dairesi başkanlıklarında düzeltme yetkisi vergi dairesi başkanına ait olup, başkan bu yetkisini ilgili grup müdürlerine ve/veya müdürlere devredebilir. (Ek beşinci fıkra:14/10/2021-7338/16 md.) Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi ve mükellefiyet türü ile düzeltmeye konu tutarı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak düzeltme yetkisinin devredilmesi ile düzeltmenin bağlı olunan vergi dairesi dışındaki vergi daireleri tarafından yapılmasına izin vermeye ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Re'sen düzeltme: Madde 121 – (Değişik: 23/6/1982-2686/21 md.) İdarece tereddüt edilmeyen açık ve mutlak vergi hataları re'sen düzeltilir. Kendi aleyhlerine düzeltme yapılan kimselerin düzeltmeye karşı vergi mahkemesinde dava açma hakları mahfuzdur. Düzeltme talebi: Madde 122 – (Değişik: 23/6/1982-2686/22 md.) Mükellefler, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden yazı ile isteyebilirler. Bunların posta ile taahhütlü olarak gönderilmesi caizdir. Düzeltme talebinin incelenmesi: Madde 123 – (Değişik: 23/6/1982-2686/23 md.) Vergi dairesinin ilgili servisi düzeltme talebini kendi mütalaasını da ilave ederek, düzeltme merciine gönderir. Düzeltme mercii talebi yerinde gördüğü takdirde, düzeltmenin yapılmasını emreder; yerinde görmediği takdirde, keyfiyet düzeltmeyi isteyene yazı ile tebliğ olunur. Şikayet yolu ile müracaat: Madde 124 – (Değişik: 23/6/1982-2686/24 md.) Vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanlar şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilirler. Bu madde gereğince il özel idare vergileri hakında valiliğe ve belediye vergileri hakkında belediye başkanlığına müracaat edilir. Düzeltme şümulü: Madde 125 – (Değişik: 23/6/1982-2686/25 md.) Vergi mahkemesi, bölge idare mahkemesi ve Danıştaydan geçmiş olan muamelelerde vergi hataları bulunduğu takdirde, bu hatalar, yargı kararları kesinleşmiş olsa bile, evvelki maddelerde yazılı usul dairesinde düzeltilebilir. Şu kadar ki; düzeltmenin yapılabilmesi için hatalar hakkında anılan yargı mercileri tarafından bir karar verilmemiş olması şarttır. Düzeltmede zamanaşımı: Madde 126 – 114 üncü maddede yazılı zamanaşımı süresi dolduktan sonra meydana çıkarılan vergi hataları düzeltilemez. Şu kadar ki, düzeltme zamanaşımı süresi: a) Zamanaşımı süresinin son yılı içinde tarh ve tebliğ edilen vergilerde hatanın yapıldığı; b) (Değişik: 23/6/1982-2686/26 md. ) İlan yolu ile tebliğ edilip vergi mahkemesinde dava konusu yapılmaksızın tahakkuk eden vergilerde mükellefe ödeme emrinin tebliğ edildiği; c) ( Ek: 4/12/1985-3239/11 md.) İhbarname ve ödeme emri ilan yoluyla tebliğ edilen vergilerde 6183 sayılı Kanuna göre hacizin yapıldığı; Tarihten başlayarak bir yıldan aşağı olamaz. YEDİNCİ KISIM Yoklama ve inceleme BİRİNCİ BÖLÜM Yoklama Maksat ve yetki: Madde 127 – (Değişik: 4/12/1985-3239/12 md.) Yoklamadan maksat, mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etmektir. Yoklamaya yetkili memurlar, ayrıca vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili olarak: a) Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenmiş usuller dahilinde özel yetki verilmiş olmak kaydıyla günlük hasılatı tespit etmek, b) 3100 Sayılı Kanun kapsamına girip ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetinde olanların bu mecburiyete uyup uymadıklarını, bu cihazları belli edilmiş esaslara göre kullanıp kullanmadıklarını ve günlük hasılatı tespit etmek, c) Günü gününe kayıt yapılması zorunlu defterlerin iş yerlerinde bulundurulup bulundurulmadığını, tasdikli olup olmadığını usulüne göre kayıt yapılıp yapılmadığını, vergi kanunları uyarınca düzenlenmesi icap eden belgelerin usulüne göre düzenlenip düzenlenmediği ile kullanılıp kullanılmadığını, faturasız mal bulunup bulunmadığını, levha asma veya kullanma mecburiyetine uyulup uyulmadığını tespit etmek, kanuni defter ve belgeler dışında kalan ve vergi kaybının bulunduğuna emare teşkil eden defter, belge ve delillerin tespit edilmesi halinde bunları almak, d) Nakil vasıtalarını, Maliye ve Gümrük Bakanlığının belirliyeceği özel işaretle durdurmak ve taşıtta bulundurulması icap eden taşıt pulu, yolcu listesi, fatura veya sevk irsaliyesi, yolcu bileti ile taşıma irsaliyelerinin muhtevası ile taşınan yolcu ve malların miktar ve mahiyetlerini ölçmek, tartmak, saymak suretiyle tespit etmek, e) Taşıma irsaliyesi, sevk irsaliyesi ve faturanın taşıtta bulunmaması, halinde bu belgelerin ibrazına kadar nakil vasıtalarını trafikten alıkoymak, taşınan malın sahibi belli değilse tespitine kadar malı bekletmek ve muhafaza altına almak, (Beklemeye ve muhafazaya alınan malların bozulmaya ve çürümeye maruz mallar olması halinde derhal, diğer mallar ise üç ay sonra Maliye ve Gümrük Bakanlığının belli edeceği esaslar dahilinde tasfiye olunur.) Yetkisini haizdirler. Yukarıda sayılan yetkilerin hangilerinin ne şekilde ve hangi hallerde kullanılacağını belirlemeye, yoklamaya yetkili olanların bu husustaki görev ve yetkilerini sınırlamaya Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir. Yoklama ve denetimde görevli memurların görevlerini ifa sırasında, güvenliklerinin sağlanmasına ilişkin esaslar Cumhurbaşkanınca belirlenir. [32] Yoklamaya yetkililer: Madde 128 – Yoklama: 1. Vergi dairesi müdürleri; 2. Yoklama memurları; 3. Yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler; 4. Vergi incelenmesine yetkili olanlar; 5. (Ek: 5/5/2005-5345/34 md.) Gelir uzmanları; tarafından yapılır. Hüviyet ibrazı mecburiyeti: Madde 129 – Yoklama yapanların elinde yoklama yetkilerini gösteren fotoğraflı resmi bir vesika bulunur. Yoklama yapanlar bu vesikayı, kendilerinden sorulmasa bile, nezdinde yoklama yapılan kimseye gösterirler. Toplu yoklamalarda kolbaşının vesikayı ibraz etmesi kafidir. Yoklama zamanı: Madde 130 – Yoklama her zaman yapılabilir. Yoklamanın ne zaman yapılacağı ilgiliye haber verilmez. Yoklama fişi: Madde 131 – Yoklama neticeleri tutanak mahiyetinde olan "yoklama fişine" geçirilir. Bu fişler yoklama yerinde iki nüsha tanzim olunarak tarihlenir, bulunursa nezdinde yoklama yapılan veya yetkili adamına imza ettirilir; bunlar bulunmaz veya imzadan çekinirlerse keyfiyet fişe yazılır ve yoklama fişi polis, jandarma, muhtar veya ihtiyar meclisi üyelerinden birine imzalatılır. (Ek cümle:20/7/2025-7555/4 md.) Şu kadar ki yoklama fişinin, bu Kanunun 132/A maddesi kapsamında, koordinat bazlı konum bilgisini ve yoklama yapılan yere ilişkin fotoğrafları içerecek şekilde elektronik ortamda tanzim edildiği durumlarda polis, jandarma, muhtar veya ihtiyar meclisi üyelerinin imzası aranmaz. Yoklama neticelerinin bildirilmesi: Madde 132 – Yoklama fişlerinin birinci nüshası yoklaması yapılan şahıs veya yetkili adamına bırakılır. Bunlar bulunmazsa bilinen adresine 7 gün içinde posta ile gönderilir. Vergi karnesi alanlar hakkında yapılan yoklamalar ayrıca bu karneye işaret olunur. Yoklama fişlerinin ikinci nüshaları vergi dairesine tevdi olunur. Elektronik yoklama Madde 132/A– (Ek: 27/3/2015-6637/6 md.) Yoklama neticeleri, yoklama yerinde bu Kanunun 131 inci maddesinde yer alan yoklama fişi ile aynı mahiyette olan, elektronik ortamda tanzim olunan “yoklama fişi” ile de kayıt altına alınabilir. Bu fiş, nezdinde yoklama yapılan veya yetkilisi tarafından elektronik imza araçlarıyla imzalanır. Yoklama fişinin elektronik imza araçlarıyla imzalanmaması durumunda yoklama fişini temsil eden ve yoklama fiş muhteviyatının değiştirilemeyeceğini güvence altına alan benzersiz bir kodun üzerine yazıldığı bir form imzalanır. Maliye Bakanlığı elektronik ortamda kayıt altına alınan yoklama fişleri ile birinci fıkrada belirtilen formların şekil ve muhteviyatını tespit etmeye, bunların şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle imzalanması usul ve esaslarını belirlemeye, bunları internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında ilgili kişilere göndermeye ve elektronik ortamda yürütülecek yoklama faaliyetlerine ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Toplu yoklama: Madde 133 – Vergi uygulamalarının gerektirdiği hallerde münferit fiş yerine yoklama cetvellerinin kullanılması ve neticelerin toplu olarak bu cetvellerde gösterilmesi caizdir. Yoklama cetvellerinin kullanılacağı halleri Maliye Bakanlığı belli eder. Yoklama cetveli kullanılan hallerde ihtilaflı olaylar yoklama fişi mahiyetinde ayarı bir tutanakla tesbit olunur. İKİNCİ BÖLÜM Vergi İncelemeleri Maksat: Madde 134 – (Değişik birinci fıkra: 30/12/1980-2365/22 md.) Vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak tespit etmek ve sağlamaktır. İncelemeye yetkili olanlar tarafından lüzum görüldüğü takdirde inceleme, işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterinin yapılmasına ve beyannamelerde gösterilmesi gereken unsurların tetkikına da teşmil edilebilir. Fiili envanterin yapılmasının gerektirdiği ve incelemeyi yapan tarafından tasdik edilen giderler Hazinece mükellefe ödenir. İncelemeye yetkililer: Madde 135 – (Değişik: 7/7/2011-KHK-646/4 md.) Vergi incelemesi; Vergi Müfettişleri, Vergi Müfettiş Yardımcıları, ilin en büyük mal memuru veya vergi dairesi müdürleri tarafından yapılır. Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisini haizdir. Hüviyet ibrazı: Madde 136 – Vergi incelemesi yapanlar yanlarında memuriyet sıfatlarını ve inceleme yetkisini gösteren fotoğraflı resmi bir vesika bulundururlar ve gittikleri yerde işe başlamadan evvel bu vesikayı ilgililere gösterirler. İncelemeye tabi olanlar: Madde 137 – Bu kanuna veya diğer kanunlara göre defter ve hesap tutmak, evrak ve vesikaları muhafaza ve ibraz etmek mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişiler vergi incelemelerine tabidirler. İnceleme zamanı: Madde 138 – Vergi incelemesinin ne zaman yapılacağının evvelden haber verilmesi mecburi değildir. İnceleme, neticesi alınmamış hesap dönemi de dahil olmak üzere, tarh zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman yapılabilir. Evvelce inceleme yapılmış veya matrahın re'sen takdir edilmiş olması yeniden inceleme yapılmasına ve gerekirse tarhıyatın ikmaline mani değildir. İncelemenin yapılacağı yer: [33] Madde 139 – Vergi incelemeleri, esas itibariyle dairede yapılır. (Mülga: 14/10/2021-7338/17 md.) İncelemeye tabi olanın lüzumlu defter ve vesikalarını daireye getirmesi kendisinden yazılı olarak istenilir. İstenilen defter veya vesikaları belli edilen zamanda mazeretsiz olarak getirmiyenler, bunları ibraz etmemiş sayılırlar. Haklı bir mazeret gösterenlere, defter ve vesikalarını ibraz etmesi için münasip bir mühlet verilir. (Ek: 14/10/2021-7338/17 md.) İncelemenin dairede yapılması, incelemeye tabi olanın iş yerinde tespit yapılmasına ve çalışmalarda bulunulmasına mani değildir. (Ek: 14/10/2021-7338/17 md.) Mükellef ve vergi sorumlusunun talep etmesi ve iş yerinin müsait olması halinde inceleme iş yerinde de yapılabilir. (Ek: 14/10/2021-7338/17 md.) Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. İncelemede uyulacak esaslar: [34] Madde 140 – Vergi incelemesi yapanlar, yaptıkları inceleme sırasında aşağıdaki esaslara uymaya mecburdurlar: 1. (Değişik: 14/10/2021-7338/18 md.) İncelemeye tabi olana, vergi incelemesinin konusunu ve incelemeye başlanıldığı hususunu bir yazıyla bildirirler. Ayrıca, yazının bir örneğini bağlı olduğu birime ve ilgili vergi dairesine gönderirler. 2. (Ek: 23/7/2010-6009/9 md.) (Mülga : 14/10/2021-7338/18 md.) 3. İncelemenin iş yerinde yapılması halinde nezdinde inceleme yapılanın muvafakatı olmadıkça resmi çalışma saatleri dışında inceleme yapamazlar veya buna devam edemezler (Tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması bu hükmün dışındadır. Ancak bu gibi tedbirler, incelemelerin yapıldığı yerdeki faaliyeti sekteye uğratmıyacak şekilde yapılır); [35] 4. İnceleme bitince, bunun yapıldığını gösteren bir vesika nezdinde inceleme yapılana verilir. 5. (Ek: 23/7/2010-6009/9 md.) Vergi kanunlarıyla ilgili Cumhurbaşkanı kararı, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenleyemezler. Ancak, bu düzenlemelerin vergi kanunlarına aykırı olduğu kanaatine varırlarsa bu hususu bağlı oldukları birimler aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığına düzenleyecekleri bir rapor ile bildirirler. [36] 6. (Ek: 23/7/2010-6009/9 md.) (Değişik:29/3/2018-7104/19 md.) İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme yapılması halinde en fazla altı ay, katma değer vergisi iade incelemelerinde ise en fazla üç ay içinde incelemeleri bitirmeleri esastır. Bu süreler içinde incelemenin bitirilememesi halinde ek süre talep edilebilir. Bu talep vergi incelemesine yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından değerlendirilir, tam ve sınırlı incelemelerde altı ayı, katma değer vergisi iade incelemelerinde ise iki ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir. Bu durumda, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından incelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılana bildirilir. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birimler vergi incelemesinin öngörülen süreler içinde bitirilmesi için gerekli tedbirleri alırlar. (Ek fıkra: 23/7/2010-6009/9 md.; Değişik fıkra: 7/7/2011-KHK-646/4 md.) Vergi Müfettişleri ile Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından düzenlenen vergi inceleme raporları, işleme konulmak üzere ilgili vergi dairesine tevdi edilmeden önce, meslekte on yılını tamamlamış en az üç Vergi Müfettişinden oluşturulacak rapor değerlendirme komisyonları tarafından vergi kanunları ile bunlara ilişkin Cumhurbaşkanı kararı, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu yönünden değerlendirilir. İncelemeyi yapanla komisyon arasında uyuşmazlık oluşması halinde uyuşmazlığa konu vergi inceleme raporları üst değerlendirme mercii olarak, Maliye Bakanlığınca belirlenen tutarları aşan tarhiyat önerisi içeren vergi inceleme raporları ise doğrudan, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde bir Başkan Yardımcısının başkanlığında dört grup başkanından oluşan beş kişilik merkezi rapor değerlendirme komisyonu tarafından vergi kanunları ile bunlara ilişkin Cumhurbaşkanı kararı, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu yönünden değerlendirilir. İncelemeyi yapanlar, bu komisyon tarafından yapılacak değerlendirmeye uygun olarak düzenleyecekleri vergi inceleme raporlarını işleme konulmak üzere bağlı oldukları birime tevdi ederler. [37] (Ek fıkra: 23/7/2010-6009/9 md.) 135 inci madde ile vergi incelemesi yapmaya yetkili kılınan diğer memurlar tarafından düzenlenen vergi inceleme raporları, Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra birimlerinde oluşturulacak rapor değerlendirme komisyonları tarafından değerlendirilir. (Ek fıkra: 23/7/2010-6009/9 md.) Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu ile diğer rapor değerlendirme komisyonları yaptıkları değerlendirme sırasında, verilmiş bir özelgenin 369 uncu maddenin birinci fıkrası kapsamında olduğu kanaatine varmaları halinde, söz konusu özelge, Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonundan üç üye ile 413 üncü maddeye göre oluşturulan komisyondan iki üyenin katılımıyla oluşturulacak beş kişilik bir komisyon tarafından değerlendirilir. Bu komisyonca verilen kararlar, ilgili rapor değerlendirme komisyonu ile incelemeye yetkili olanı bağlar. (Ek fıkra: 23/7/2010-6009/9 md.) Bu maddede yazılı komisyonların başkan ve üyelerine her toplantı günü için (1000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden toplantı ücreti ödenir. Bu şekilde ödenecek toplantı ücretinin bir aylık tutarı (5000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı aşamaz. (Ek fıkra: 23/7/2010-6009/9 md.) Bu maddede belirlenen esaslar çerçevesinde, vergi incelemesine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesi, yazı, bildirim ve tutanakların elektronik ortamda düzenlenmesi ile vergi incelemelerinde uyulacak diğer usul ve esaslar, komisyonların teşekkülü ile çalışma usul ve esasları ve Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu tarafından doğrudan değerlendirmeye tabi tutulacak vergi inceleme raporlarının tutarları, (…) [38] Maliye Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. [39] İnceleme tutanakları: Madde 141 – İnceleme esnasında lüzum görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olaylar ve hesap durumları ayrıca tutanaklar ile tesbit ve tevsik olunabilir. İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Bu suretle düzenlenen tutanakların bir nüshasının mükellefe veya nezdinde inceleme yapılan kimseye bırakılması mecburidir. İlgililer tutanakları imzalamaktan çekindikleri takdirde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter veya vesikalar, nezdinde inceleme yapılandan rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalıyarak defter ve vesikaları geri alabilirler. Ancak bu defterlerin suç delili olmaması şarttır. 143 üncü madde hükmü, yukarki şekilde alınan defter ve vesikalar hakkında da uygulanır. 144 üncü maddenin dördüncü ve son fıkraları hükümleri yukarki şekilde defter ve vesikalar alınan mükellefler hakkında da caridir. Yeminli mali muşavirlik: Ek Madde – (Ek: 4/12/1985-3239/13 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 19/3/1987 tarihli ve E.: 1986/5, K.: 1987/7 sayılı kararı ile.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Arama Arama yapılabilecek haller: Madde 142 – İhbar veya yapılan incelemeler dolayısiyle, bir mükellefin vergi kaçırdığına delalet eden emareler bulunursa, bu mükellef veya kaçakçılıkla ilgisi görülen diğer şahıslar nezdinde ve bunların üzerinde arama yapılabilir. Aramanın yapılabilmesi için: 1. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların buna lüzum göstermesi ve gerekçeli bir yazı ile arama kararı vermeye yetkili sulh yargıcından bunu istemesi; 2. Sulh yargıcının istenilen yerlerde arama yapılmasına karar vermesi; şarttır. İrtibatları sebebiyle muhtelif şahıslar nezdinde ve mahallerde yapılmasına lüzum gösterilen aramalardan birine karar vermeye yetkili olan sulh yargıcı bunlardan diğer sulh yargıçlarının salahiyetine dahil bulunanlar hakkında da karar vermeye yetkilidir. İhbar üzerine yapılan aramada ihbar sabit olmazsa nezdinde arama yapılan kimse muhbirin adının bildirilmesini istiyebilir, bu takdirde, vergi dairesi muhbirin ismini bildirmeye mecburdur. Aramada bulunan defter ve vesikalar: Madde 143 – Aramada bulunan ve incelemesine lüzum görülen defter ve vesikalar müfredatlı olarak bir tutanakla tesbit olunur. Vesikaların dosya ve dosya içinde sayı itibariyle tesbit olunması müfredatlı tesbit demektir. Arama yapıldığı sırada zaman müsaadesizliği ve sair sebeplerle bu tutanağın tanzimi mümkün olmazsa, bulunan ve incelemesine lüzum görülen defter ve vesikalar, mükellef nezdinde emin bir yere konur veya kablar içinde daireye nakledilir. Bu defter ve vesikaların konulduğu yerlerin veya kabların aramayı yapan tarafından mühürlenmesi ve mümkün olan ahvalde mükellefin mühürünün de vaz'ı şarttır. Bilahara, mükellefin huzuriyle kablar ve yerler açılarak müfredatlı tutanaklar tanzim olunur. Mühürleme ve mühürün fekki halleri de birer tutanakla tesbit edilir ve müfredatlı tutanağın bir nüshası da defter ve vesikaların sahibine veya adamına verilir. Bu işler: a) Mükellefin, aramada hazır bulunmakta veya mühür vaz'ından imtinaı hallerinde aramada hazır bulunanlar marifetiyle; b) Mükellefin, mühürün fekki veya tutanağın tanzimi sırasında hazır bulunmaktan imtinaı hallerinde de aramayı yapan tarafından iki memurla birlikte; tamamlanır. Aramada bulunup mükellef nezdinde emin bir yere konulmuş veya kablar içinde daireye nakledilmiş olan ve incelemesine lüzum görülen defter ve vesikalar, arama kararında açıkça yazılmamış olsa bile, inceleme yapanın çalıştığı yere sevk veya celp edilebilir. Yukardaki hükümlere göre alınan defter ve vesikaların iyi saklanması şarttır. Bunların iyi saklanmamasından doğacak zararı idare tazmine mecburdur. İncelemede usul: Madde 144 – Arama yapılan hallerde inceleme çabukça ve her işten önce yapılır. İnceleme sırasında vergi ile ilgisi olmıyan şahsi ve özel mektup ve diğer evrak makbuz karşılığında sahiplerine geri verilir. Mükellef, ilgili memurun huzuriyle, bu defterler ve vesikalar üzerinde incelemeler yapmaya ve bunlardan suret ve kayıtlar çıkarmaya yetkilidir. Defter ve vesikaların muhafaza altına alınmış olması, süresi gelen vergi beyannamelerinin verilmesi ödevini kaldırmaz. Mükellef beyannamesini tanzim için gerekli bilgileri defter ve vesikalardan yukarıdaki fıkra hükmü dairesinde çıkarabilir. Mükellefin bu husustaki yazılı isteği yetkililerce derhal yerine getirilir. Şu kadar ki, defter ve vesikaların muhafaza altına alındığı tarihten vergi beyannamesinin verileceği tarihe kadar olan süre bir aydan az ise beyanname verme süresi kendiliğinden bir ay uzar ve ek süre bu müddetin sonundan başlar. (13 üncü maddenin 1 - 3 üncü fıkralariyle 17 inci madde hükümleri saklıdır.) İncelemenin bitmesi: Madde 145 – Arama neticesinde alınan defter ve vesikalar üzerindeki incelemeler en geç üç ay içinde bitirilerek sahibine bir tutanakla geri verilir. İncelemelerin haklı sebeplere binaen üç ay içinde bitirilmesine imkan olmıyan hallerde sulh yargıcının vereceği karar üzerine bu süre uzatılabilir. Defter ve vesikaların incelenmesi sırasında kanuna aykırı görülen olaylar ve hesap durumları tutanakla tesbit olunur. Mükellef bu tutanakları imzadan çekindiği takdirde, bahis mevzu olayları ve hesap durumlarını ihtiva eden defter veya vesikalar aramanın mevzuu ile ilgili vergi ve cezalar kesinleşinceye kadar kendisine geri verilmez. İlgililer tutanaklara diledikleri itiraz ve mülahazaları kaydedebilirler. İlgililer bu tutanakları her zaman imzalıyarak defter ve vesikalarını geri alabilirler. Ancak, bu defter ve vesikaların suç delili teşkil etmemesi şarttır. Kayıtların yeniden işlenmesi: Madde 146 – Arama neticesinde bulunan defter ve vesikaların muhafaza altına alınması sebebiyle 219 uncu madde gereğince yapılamıyan kayıtlar defterlerin geri verilmesinden sonra idare ile mükellef arasında kararlaştırılan münasip bir süre içinde ikmal edilir. Bu süre bir aydan az olamaz. Mükellef dilerse defterlerinin muhafaza altına alındığında işlemlerini yeniden tasdik ettireceği defterlere kayıt ve iadesi halinde iade edilen defterlere intikal ettirebilir. Genel hükümlerin uygulanması: Madde 147 – Bu bölümde açıkça yazılı olmıyan hallerde Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun arama ile ilgili bulunan hükümleri uygulanır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Bilgi Toplama Bilgi verme: Madde 148 – Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığının veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların istiyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar. Bilgiler yazı veya sözle istenilir. Sözle istenen bilgileri vermeyenlere keyfiyet yazı ile tekit ve cevap vermeleri için kendilerine münasip bir mühlet tayin olunur. Bilgi istenmek üzere ilgililer vergi dairesine zorla getirilemez. Memleket dışı imtiyazlarından faydalanan yabancı Devlet memurları bilgi verme mecburiyetine tabi olamazlar. Devamlı bilgi verme: Madde 149 – (Değişik: 4/12/1985-3239/14 md.) Kamu idare ve müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzelkişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecburdurlar. Ölüm vakalarını ve intikalleri bildirme: Madde 150 – Aşağıda yazılı resmi makamlarla gerçek ve tüzel kişiler, her ay muttali oldukları ölüm vakaları ile intikalleri ertesi ayın 15 inci günü akşamına kadar vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar. 1. Sulh yargıçları, icra, nüfus ve tapu memurları; 2. Yabancı memleketlerdeki Türk konsolosları veya konsolosluk görevini yapanlar (Memur oldukları yerde ölen Türk tebaasının soyadı, adı ve sıfatları ile Türkiye'deki ikametgahlarını Maliye Bakanlığına bildirirler); 3. Mahalle ve köy muhtarları (Kendi mahalle veya köylerinde ölenleri bildirirler); 4. Banka, bankerler ve şirketler ile emanet kabul eden gerçek ve tüzel kişiler (Mevduat, şirket hissesi, emanet para ve eşya veya sair suretle alacak sahiplerinden birinin ölümü halinde, ölenin soyadını, adını, alacağının nev'ini ve miktarını bildirirler). Bilgi vermekten imtina edememek: Madde 151 – Kendilerinden bilgi istenilen gerçek ve tüzel kişiler, özel kanunlarda yazılı mahremiyet hükümlerini ileri sürerek, bilgi vermekten imtina edemezler. Ancak: 1. Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin muhabereler hakkında tutmaya mecbur olduğu mahremiyet saklıdır; 2. Hekimlerden, diş hekimlerinden, dişçilerden, ebelerden ve sağlık memurlarından hastaların hastalıklarının nevi'ine mütaallik bilgiler istenemez. 3. Avukatlardan ve dava vekillerinden kendilerine tevdi olunan işler veya görevleri dolayısiyle muttali oldukları ahval ve hususların bildirilmesi istenemez; şu kadar ki, bu yasak müvekkil adlariyle vekalet ücretlerine ve giderlerine ayrıca avukatlık veya dava vekilliği sıfatı dışındaki sıfatları dolayısıyla muttali oldukları ahval ve hususlara şamil değildir. [40] 4. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 88 inci maddesi gereğince gösterilmesi veya teslimi caiz olmıyan evrakın muhteviyatı hakkında bilgi istenemez. Şu kadar ki, doğrudan doğruya vergi ile ilgili olmak üzere, bu gibi evraka müsteniden doğan borçların miktarlarına ve alacaklıların adlarına bilgiler istenebilir. İstihbarat arşivi: Madde 152 – 150 nci maddedekiler hariç olmak üzere bu bölümde yazılı kaynaklardan toplanacak bilgiler istihbarat arşivlerinde gizli olarak saklanır. Bu arşivlerden kimlerin ve ne suretle faydalanabileceği Maliye Bakanlığınca tesbit olunur. Uluslararası anlaşmalar gereğince bilgi değişimi: Madde 152/A – (Ek: 24/5/2013-6487/9 md.) Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, usulüne uygun olarak yürürlüğe girmiş uluslararası anlaşmalarda yer alan bilgi değişimi hükümleri çerçevesinde, Maliye Bakanlığınca tespit edilecek usullere göre bu Kanunun 1 inci maddesinde belirlenen şümulle sınırlı olmaksızın bilgi toplayabilir. İKİNCİ KİTAP Mükellefin Ödevleri BİRİNCİ KISIM Bildirmeler BİRİNCİ BÖLÜM İşe Başlama İşe başlamayı bildirme: [41] Madde 153 – Aşağıda yazılı mükelleflerden işe başlıyanlar keyfiyeti vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar: 1. Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı; 2. Serbest meslek erbabı; 3. Kurumlar Vergisi mükellefleri; 4. Kolektif ve adi şirket ortaklariyle komandit şirketlerin komandite ortakları. (Ek fıkra: 11/6/2003-4884/12 md.) Ticaret sicili memurlukları, kurumlar vergisi mükellefi olup da Türk Ticaret Kanununun 27 nci maddesi uyarınca tescil için başvuran mükelleflerin başvuru evraklarının bir suretini ilgili vergi dairesine yazılı veya elektronik ortamda intikal ettirir. Bu mükelleflerin işe başlamayı bildirme yükümlülükleri yerine getirilmiş sayılır. Bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurları hakkında işe başlamanın zamanında bildirilmemesine ilişkin usulsüzlük cezası hükümleri uygulanır. (Ek cümle: 15/7/2016-6728/19 md.) Başvuru evraklarının elektronik ortamda intikaline ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca müştereken belirlenir. (Mülga fıkra: 22/7/2003-4369/82 md.) Teminat uygulaması: Madde 153/A- (Ek: 28/3/2013-6455/1 md.) Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi üzerine işi bırakmış addolunan ve mükellefiyet kayıtları vergi dairesince terkin edilenlerden, serbest meslek erbabının, şahıs işletmelerinde işletme sahibinin, adi ortaklıklarda ortaklardan her birinin, ticaret şirketlerinde; şirketin, kanuni temsilcilerinin, yönetim kurulu üyelerinin, şirket sermayesinin asgari % 10’una sahip olan gerçek veya tüzel kişilerin ya da bunların asgari % 10 ortağı olduğu veya yönetiminde bulundukları teşebbüslerin, tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde bunları idare edenlerin veya düzenlenen raporda fiillerin işlenmesinde bilfiil bulundukları tespit edilenlerin işe başlama bildiriminin alınması halinde, bunlar adına mükellefiyet tesis edilebilmesi için işe başlama bildiriminde bulunanların ve mükellefiyeti terkin edilenlerin tüm vergi borçlarının ödenmiş ve 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan nev’iden 75.000 (990.000) Türk Lirasından az ve 10 milyon (14.000.000) Türk lirasından fazla olmamak üzere düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’u tutarında teminat verilmiş olması şarttır. [42] [43] Birinci fıkrada sayılanların ortağı oldukları adi ortaklıkların, kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, şirket sermayesinin asgari % 10’una sahip oldukları ticaret şirketlerinin veya idare ettikleri tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin işe başlama bildiriminde bulunması halinde de birinci fıkra hükmü uygulanır. (Değişik üçüncü fıkra:28/7/2024-7524/5 md.) Birinci fıkrada sayılanların, mükellefiyeti bulunan adi ortaklık, ticaret şirketleri ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, idarecisi, asgari % 10 ortağı olması, bunları devralması, kısmen veya tamamen bunlara devrolunması halinde, keyfiyetin vergi dairesinin ıttılaına girmesini müteakiben birinci fıkrada yer alan şartların altmış gün içerisinde yerine getirilmesi veya aynı süre içerisinde sayılan kişilerin statülerinin sonlandırılması koşullarından birinin sağlanması bu mükelleflerden yazılı olarak istenir. Altmış günlük süre içinde, şartların yerine getirilmemesi ve sayılan kişilerin statülerinin devam ettirilmesi halinde, birinci fıkrada sayılan kişilerin teminat isteme tarihi itibarıyla tahakkuk etmiş tüm vergi borçları, mükellef müşterek ve müteselsil sorumlu olmak üzere, bu kişilerden 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsil edilir. Ancak, altmış günlük süre içerisinde mezkûr kişilerin statülerinin sona erdirilmesine yönelik yasal girişimleri başlatmış olan ve bu durumu muteber vesikalar ile ispat ve tevsik eden mükellefler, bu yasal girişimler sonucunda birinci fıkra kapsamındaki kişilerin statülerinin sona erdirilmesi şartıyla, söz konusu borçların takip ve tahsilinde müşterek ve müteselsil sorumlu tutulmaz. Mezkûr kişilerin statülerinin altmış günlük süreden sonra sona erdirilmesi durumunda, alınmış teminat mükellefin talebi üzerine, maddenin yedinci fıkrasındaki süre ve şartlar aranmaksızın, başkaca vergi borcu bulunmaması kaydıyla mükellefe iade olunur. Birinci fıkrada sayılanlar hariç olmak üzere, 359 uncu maddede yer alan sahte belge düzenleme fiilini işledikleri vergi incelemesine yetkili olanlarca mükellef hakkında yapılan inceleme neticesinde düzenlenen raporla tespit edilenlerden bu durumları kesinleşenlerin, keyfiyetin vergi dairesinin ıttılaına girmesini müteakiben yazıyla 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan nev’iden 75.000 (440.000) Türk Lirasından az ve 10 milyon Türk lirasından fazla olmamak üzere düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’u tutarında, altmış gün içinde teminat göstermesi istenir. Fiil tüzel kişilik veya tüzel kişiliği olmayan teşekkül bünyesinde işlenmişse teminat bunlardan istenir. (İptal üçüncü ve dördüncü cümleler: Anayasa Mahkemesinin 22/3/2023 Tarihli ve E: 2022/108, K: 2023/55 sayılı Kararı ile.) [44] 3568 sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunan meslek mensuplarından bu maddenin birinci fıkrasında sayılan haller dolayısıyla mükellefiyeti terkin edilenlerin bu fiillerine iştirak ettiği inceleme raporuyla tespit edilenler ve bu durumu kesinleşenler hakkında üç yıl süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır. Bu cezanın uygulanmasında 3568 sayılı Kanunda yer alan usuller tatbik edilir. Sürenin sonunda, meslek mensubunun tekrar faaliyete başlamak istemesi halinde kendisinden bir ay içinde 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan nev’iden 75.000 (440.000) Türk Lirasından az ve 10 milyon Türk lirasından fazla olmamak üzere düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’u tutarında yazıyla teminat istenir. (Mülga cümle:28/7/2024-7524/5 md.) [45] [46] 3568 sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunan meslek mensuplarından dördüncü fıkrada sayılan fiile iştirak ettiği inceleme raporu ile tespit edilen ve bu durumu kesinleşenlerden beşinci fıkrada yer verilen esaslar dahilinde teminat istenir. (Mülga cümle:28/7/2024-7524/5 md.) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda sayılan hallerde teminat alınmasını takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması hariç 359 uncu maddede sayılan fiillerden herhangi birinin işlenmediğinin tespit edilmesi halinde; dördüncü fıkrada sayılan hallerde ise teminat alınmasını takip eden takvim yılının başından itibaren beş yıl içinde sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması hariç 359 uncu maddede sayılan fiillerden herhangi birinin işlendiğinin tespit edilmemesi halinde alınmış olan teminat başkaca vergi borcu bulunmaması kaydıyla mükellefe iade edilir. Söz konusu fiillerin işlenmiş olduğunun tespit edilmesi halinde; fiil birinci fıkra kapsamında ise mükellefiyet 160 ıncı maddenin üçüncü fıkrasına göre terkin edilir, terkin tarihi itibarıyla ödenmemiş vergi borçları ile işlenmiş olan fiillerden doğan vergi borcu alınan teminattan mahsup edilir, artan tutar mükellefe iade edilir. Fiil dördüncü fıkra kapsamında ise vergi borçları ile işlenen fiilden doğan vergi borçları teminattan mahsup edilir, ayrıca mükelleften mezkûr fıkra hükmünce yeniden teminat istenir. (Mülga cümle:28/7/2024-7524/5 md.) Beşinci ve altıncı fıkralarda belirtilen hallerde, teminat alınmasını takip eden takvim yılının başından itibaren beş yıl içinde mezkûr fıkralarda yer alan fiillerin işlendiğinin veya bu fiillere iştirak edildiğinin tespit edilmemiş olması halinde alınmış olan teminat başkaca vergi borcu bulunmaması durumunda meslek mensubuna iade edilir. Söz konusu fiillerin işlendiğinin veya bunlara iştirak edildiğinin tespit edilmesi halinde, fiil beşinci fıkra kapsamında ise meslek mensubu hakkında meslekten çıkarma cezası uygulanır. Bu cezanın uygulanmasında 3568 sayılı Kanunda yer alan usuller tatbik edilir. Fiil altıncı fıkra kapsamında ise mezkûr fıkra uyarınca işlem tesis edilir. Bu madde uyarınca teminat alınan mükelleflerin, teminatın alındığı tarihten sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borçlarının tutarı alınan teminat tutarının %10’unu aşması halinde, teminat paraya çevrilerek 6183 sayılı Kanunun 47 nci maddesi uyarınca mükellefin borçlarına mahsup edilir ve mükelleften teminat tutarının tamamlanması istenir. (Mülga cümle:28/7/2024-7524/5 md.) (Mülga onuncu fıkra: 15/7/2016-6728/20 md.) (Mülga onbirinci fıkra:28/7/2024-7524/5 md.) Birinci fıkrada sayılanlar ile sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması hariç 359 uncu maddede sayılan fiilleri işleyenler Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre duyurulur. Bu kapsamda yapılan duyurular vergi mahremiyetinin ihlâli sayılmaz. Fiil tüzel kişilik veya tüzel kişiliği olmayan teşekkül bünyesinde işlenmişse, bunlar da duyurulur. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Tüccarlarda işe başlamanın belirtileri: Madde 154 – Tüccarlar için aşağıdaki hallerden her hangi biri "İşe başlama" yı gösterir: 1. Bir iş yeri açmak (İş yeri açmaktan maksat, belli bir yerde bilfiil ticari veya sınai faaliyete geçmek demektir. Bir yerin ne maksatla olursa olsun sadece tutulmuş olması veya içinde tertibat ve tesisat yapılmakta bulunması iş yerinin açıldığını göstermez); 2. İş yeri açılmamış olsa bile ticaret siciline veya mesleki bir teşekkülle kaydolunmak; 3. Kazançları basit usulde tesbit edilen tüccarlar için işle bilfiil uğraşmaya başlamak. [47] Serbest meslek erbabında işe başlamanın belirtileri: Madde 155 – Serbest meslek erbabı için aşağıdaki hallerden her hangi biri "işe başlama" yı gösterir: 1. Muayenehane, yazıhane, atelye gibi özel iş yerleri açmak; 2. Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak; 3. Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak; 4. Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere mesleki teşekküllere kaydolunmak. Mesleki teşekküllere kaydolunanlardan görevleri veya durumları icabı bilfiil mesleki faaliyette bulunmıyacak olanlar bildirmelerinde bu ciheti de açıklarlar. İş yeri: Madde 156 – Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai zirai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir. [48] İKİNCİ BÖLÜM Değişiklikler Adres değişikliklerinin bildirilmesi: Madde 157 – 101 inci maddede yazılı bilinen iş (…) [49] yeri adreslerini değiştiren mükellefler, yeni adreslerini vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. (İkinci fıkra Mülga : 22/7/1998-4369/82 md.) İş değişikliklerinin bildirilmesi: Madde 158 – İşe başladıklarını bildiren mükelleflerden: a) Yeni bir vergiye tabi olmayı; b) Mükellefiyet şeklinde değişikliği; c) Mükellefiyetten muaflığa geçmeyi; gerektirecek surette işlerinde değişiklik olanlar, bu değişiklikleri vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. İşletmede değişikliğin bildirilmesi: Madde 159 – Aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan iş yerlerinin sayısında vukua gelen artış veya azalışları mükellefler vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İşi Bırakma İşi bırakmanın bildirilmesi: Madde 160 – 153 üncü maddede yazılı mükelleflerden işi bırakanlar, keyfiyeti vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. (Mülga ikinci fıkra: 22/7/1998-4369/82 md.) (Ek fıkra: 22/7/1998-4369/3 md.; Değişik üçüncü fıkra: 16/7/2004-5228/6 md.) İşi bırakma bildiriminde bulunmayan bir mükellefin işi bıraktığının tespit edilmesi veya yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde bulunamaması ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilememesi veya başkaca bir ticarî, ziraî ve meslekî faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi halinde, mükellef (matrahlı veya matrahsız beyanname verenler dahil) işi bırakmış addolunur ve mükellefiyet kaydı vergi dairesince terkin edilir. Bu durum, ilgili kamu kurum ve kuruluşu ile kamu kurumu niteliğindeki meslek üst kuruluşuna da bildirilir. (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/6 md.) Mükellefiyet kaydının terkin edilmesi, mükellefin işi bırakmasından önceki döneme ilişkin yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacağı gibi bu tarihten sonra faaliyette bulunduğunun tespiti halinde bu dönemlere ilişkin vergilendirmeye ve sahte belge düzenleme fiilini işleyenler hakkında kovuşturma yapılmasına ve ceza uygulanmasına da engel teşkil etmez. (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/6 md.) Bu madde kapsamında mükellefiyet kayıtları terkin edilenlerin kimlik bilgileri ile bunların bastırmış veya tasdik ettirmiş oldukları belgeler ve kullanmış oldukları ödeme kaydedici cihazlara ilişkin bilgiler Maliye Bakanlığınca belirlenecek araçlarla duyurulur. (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/6 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Mükellefiyet kaydının analiz ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak terkini: Madde 160/A- (Ek:5/12/2019-7194/24 md.) Mükellefiyet süresi, aktif ve öz sermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, çalışan sayısı, vergisel yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği gibi hususlar dikkate alınarak mükelleflerin vergisel uyum seviyelerine yönelik olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları neticesinde sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilen mükellefler vergi incelemesine sevk edilir ve bunlar nezdinde yoklama yapılır. Yoklamayı müteakip, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde vergi dairesinin mükellefin sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğuna ilişkin görüşü ve ilgisine göre vergi dairesi başkanı veya defterdarın onayı ile mükellefiyet kaydı terkin edilir ve bu durum mükellefe tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde 153/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan asgari teminat tutarından az olmamak üzere, sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu dönemlerde düzenlenen belgelerde yer alan toplam tutarın %10’u tutarında aynı maddede belirtilen türde teminat verilmesi ve tüm vergi borçlarının ödenmesi şartıyla mükellefiyet, terkin tarihi itibarıyla yeniden tesis edilir. Mükellefiyetin terkin edildiği tarih ile yeniden tesis edildiği tarih aralığında verilmeyen beyanname ve bildirimler, yeniden tesise ilişkin yazının mükellefe tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde verilir ve tahakkuk eden vergiler aynı sürede ödenir. Bu madde kapsamında mükellefiyeti terkin edilenler ve 153/A maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında belirtildiği şekilde bunlarla ilişkili olan kişilerin işe başlama bildiriminde bulunmaları hâlinde, bu kişiler hakkında mükellefiyet tesis edilebilmesi için işe başlama bildiriminde bulunanların ve mükellefiyet kaydı bu madde kapsamında terkin edilenlerin tüm vergi borçlarının ödenmiş ve ikinci fıkrada belirtilen şekilde teminat verilmiş olması şarttır. Bu madde uyarınca teminat alınarak mükellefiyeti yeniden tesis edilenlerin düzenlemek zorunda oldukları fatura veya fatura yerine geçen belgelerden Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenenlerin, elektronik belge olarak düzenlenmesi zorunludur. Kâğıt olarak düzenlenmesi hâlinde bu belgeler vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılır ve kayıtların tevsikinde kullanılamaz. Mükellef hakkında yapılan inceleme neticesinde, mükellefin başka bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı hâlde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği tespit olunursa, alınan teminat inceleme neticesinde doğan borçlar dâhil vergi borçlarına mahsup edilerek artan tutar iade olunur. Yapılan incelemede mükellefin başka bir ticari, zirai veya mesleki faaliyeti bulunduğu hâlde sahte belge düzenlediği tespit olunursa, mükellef hakkında 153/A maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilir. Şu kadar ki, daha önceden alınmış olan teminat sahte belge düzenleme fiili nedeniyle yapılan tarhiyatların ve kesilen cezaların kesinleşmesine kadar mükellefe iade olunmaz. Yapılan inceleme neticesinde mükellefin sahte belge düzenlemediği tespit olunursa, alınan teminat başkaca vergi borcu bulunmaması kaydıyla iade olunur. Bu madde kapsamında alınan teminatların iadesinde, 153/A maddesinin birinci fıkrası uyarınca alınan teminatların iadesine ilişkin; bu teminatların vergi borçlarına mahsubu ve eksilen teminatların tamamlatılmasında ise aynı maddenin dokuzuncu fıkrasına ilişkin hükümler uygulanır. Bu madde kapsamında elektronik belge düzenleme yükümlülüğü getirilen mükelleflere ilişkin bilgiler Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre duyurulur. Bu kapsamda yapılan duyurular vergi mahremiyetinin ihlâli sayılmaz. Hazine ve Maliye Bakanlığı, madde kapsamındaki işlemlere ilişkin süreleri, elektronik ortamda belge düzenleme zorunluluğunun başlayacağı tarihi, bu madde kapsamındaki mükelleflerin tahsilat ve ödemelerinin tevsiki ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. İşi bırakmanın tarifi: Madde 161 – Vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesi işi bırakmayı ifade eder. İşlerin her hangi bir sebep yüzünden geçici bir süre için durdurulması işi bırakma sayılmaz. Tasfiye ve İflas: Madde 162 – Tasfiye ve iflas hallerinde, mükellefiyet vergi ile ilgili muamelelerin tamamen sona ermesine kadar devam eder. Bu hallerde tasfiye memurları veya iflas dairesi: 1. Tasfiye veya iflas kararlarını; 2. Tasfiyenin veya iflasın kapandığını; vergi dairesine ayrı ayrı bildirmeye mecburdurlar. Nakil: Madde 163 – (Değişik: 25/5/1995-4108/3 md.) İş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır. Ölüm: Madde 164 – Ölüm işi bırakma hükmündedir. Ölüm mükellefin mirası reddetmemiş mirasçıları tarafından vergi dairesine bildirilir. Mirasçılardan her hangi birinin ölümü bildirmesi diğer mirasçıları bu ödevden kurtarır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Bina ve Arazi Değişiklikleri Tahrirde unutulan bina ve arazi: Madde 165 – Mükellefler, genel tahrirde unutularak yazılmamış olan bina ve araziyi tahrir neticelerine göre verginin alınmaya başlandığı mali yılın sonuna kadar vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Yeni İnşaat: Madde 166 – Mükellefler, şehir ve kasabalarda yeni inşa ettirdikleri binaları ve inşaat bitmeden kullanılmaya başlanan kısımlarını vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Mevcut binalara yapılan ilaveler ve konulan sabit istihsal, asansör ve kalorifer tesisleri yeni inşaat hükmündedir. Bina ve arazideki değişikliklerin bildirilmesi: Madde 167 – Mükellefler, bina ve arazide vukubulan 63 üncü maddenin 4 - 10 uncu bentlerinde yazılı değişiklikleri ve iratsız arsanın iratlı arsa veya iratlı arsanın iratsız arsa haline geldiğini vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. BEŞİNCİ BÖLÜM Bildirmelerde Süre ve Şekil Süre: Madde 168 – Bildirmeler aşağıda yazılı süre içinde yapılır: 1. (Değişik: 11/6/2003-4884/6 md.) Gerçek kişilerde işe başlama bildirimleri, işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde kendilerince veya 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış avukatlar veya 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca, şirketlerin kuruluş aşamasında işe başlama bildirimleri ise işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde ticaret sicili memurluğunca ilgili vergi dairesine yapılır. Şirketlerin işe başlama bildirimleri dışında yapılacak bildirimler ile işi bırakma ve değişiklik bildirimleri, bildirilecek olayın vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde mükellef tarafından vergi dairesine yapılır. 2. Bina ve arazi değişikliklerinde bildirme; Yeni inşaatta inşatın bittiği ve kısmen kullanılmaya başlanılmışsa her kısmın kullanılmaya başlandığı ve diğer değişikliklerde (Müstesnalığın sukutu dahil) tadili gerektiren halin vukuu tarihinden başlıyarak iki ay. Yazılı bildirme esası: Madde 169 – Bildirmeler yazılı olur; yalnız defter tutmaya mecbur olmıyan mükelleflerden okuma ve yazması olmıyanlar, bildirmeleri sözle yapabilirler. Sözlü bildirmeler tutanakla tesbit olunur. Posta ile gönderme: Madde 170 – Yazılı bildirmelerin posta ile taahhütlü olarak gönderilmesi caizdir. Bu takdirde bildirmenin postaya verildiği tarih vergi dairesine verilme tarihi yerine geçer. Bu maddenin hükümleri vergi beyannameleri hakkında da cari olur. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan bildirim: Madde 170/A- (Ek:14/10/2021-7338/19 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu Kanuna göre mükelleflerin bildirmeye mecbur olduğu bilgilerin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Bakanlığa yazılı veya elektronik olarak bildirilmesi durumunda, bu bildirimi mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul etmeye, bu şekilde kabul edilecek bildirimleri faaliyet konusu, gelir unsuru ile mükellefiyet, vergi, iş yeri ve şirket türlerini ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak tespit etmeye ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. İKİNCİ KISIM Defter Tutma BİRİNCİ BÖLÜM Genel Esaslar Maksat: Madde 171 – Mükellefler bu kanuna göre tutacakları defterleri vergi uygulaması bakımından aşağıdaki maksatları sağlıyacak şekilde tutarlar: 1. Mükellefin vergi ile ilgili servet, sermaye ve hesap durumunu tesbit etmek; 2. Vergi ile ilgili faaliyet ve hesap neticelerini tesbit etmek; 3. Vergi ile ilgili muameleleri belli etmek; 4. Mükellefin vergi karsışındaki durumunu hesap üzerinden kontrol etmek ve incelemek; 5. (Değişik: 30/12/1980-2365/23 md.) Mükellefin hesap ve kayıtlarının yardımıyla üçüncü şahısların vergi karşısındaki durumlarını (emanet mahiyetindeki değerler dahil) kontrol etmek ve incelemek. Defter tutacaklar: Madde 172 – Aşağıda yazılı gerçek ve tüzelkişiler bu kanunun esaslarına göre defter tutmaya mecburdurlar: 1. Ticaret ve sanat erbabı; 2. Ticaret şirketleri; 3. İktisadi kamu müesseseleri; 4. (Değişik: 30/12/1980-2365/24 md.) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler. 5. Serbest meslek erbabı; 6. Çiftçiler. (Değişik: 30/12/1980-2365/24 md.) iktisadi kamu müesseseleriyle dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler defter tutma bakımından tüccarların tabi oldukları hükümlere tabidirler. İstisnalar: Madde 173 – Defter tutma mecburiyeti aşağıda yazılı gerçek ve tüzel kişiler hakkında uygulanmaz: [50] 1. Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler; 2. Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tesbit edilenler; 3. Kurumlar vergisinden muaf olan: a) İktisadi kamu müesseseleri; b) (Değişik: 30/12/1980-2365/25 md.) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler. Yukardaki istisna hükümlerinin gelir veya kurumlar vergilerinden muaf olmakla beraber diğer vergilerden birine tabi olan ve bu vergileri götürü usulde tesbit edilmiyen mükelleflerin muaf olmadıkları vergiler için tutacakları defterlere şümulü yoktur. Hesap dönemi: Madde 174 – Defterler hesap dönemi itibariyle tutulur. Kayıtlar her hesap dönemi sonunda kapatılır ve ertesi dönem başında yeniden açılır. Hesap dönemi normal olarak takvim yılıdır. Şu kadar ki, takvim yılı dönemi faaliyet ve muamelelerinin mahiyetine uygun bulunmıyanlar için, bunların müracaatı üzerine Maliye Bakanlığı 12 şer aylık özel hesap dönemleri belli edebilir. Yeniden işe başlama veya işi bırakma hallerinde, hesap dönemi içinde bir yıldan eksik olan faaliyet süresi, hesap dönemi sayılır. Bu maddeye göre özel hesap dönemi tayin edilenlerin ticari ve zirai kazançları, hesap dönemlerinin kapandığı takvim yılının kazancı sayılır. Muhasebe usulünü seçmekte serbestlik: Madde 175 – Mükellefler bu kısmında yazılı maksat ve esaslara uymak şartiyle, defterlerini ve muhasebelerini işlerinin bünyesine uygun olarak diledikleri usulu ve tarzda tanzim etmekte serbesttirler. (Ek: 28/8/1991-3762/1 md.) Ancak, Maliye ve Gümrük Bakanlığı; muhasebe standartları, tek düzen hesap planı ve mali tabloların çıkarılmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bunları mükellef, şirket ve işletme türleri itibariyle uygulatmaya ve buna ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Ticaret Kanununun ticari defterler hakkındaki hükümleri mahfuzdur. (Ek: 25/5/1995-4108/4 md.) Maliye Bakanlığı, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler ile bu bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kuralları ve bilgisayar programlarının içermesi gereken asgari hususlar ile standartları ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. İKİNCİ BÖLÜM Defter Tutma Bakımından Tüccarlar Tüccar sınıfları: Madde 176 – Tüccarlar, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılır: I inci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre; II nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre; defter tutarlar. Birinci sınıf tüccarlar: [51] Madde 177 – (Değişik 30/12/1980-2365/26 md.) Aşağıda yazılı tüccarlar, I inci sınıfa dahildirler: 1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 7.200.000.000 ( 2.000.000 TL) lirayı veya satışlarının tutarı 8.640.000.000 ( 2.800.000 TL) lirayı aşanlar; 2. Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 3.600.000.000 (990.000 TL) lirayı aşanlar; 3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı, işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 7.200.000.000 (2.000.000 TL) lirayı aşanlar; 4. Her türlü ticaret şirketleri (Adi şirketler iştigal nevileri yukardaki bentlerden hangisine giriyorsa o bent hükmüne tabidir.); 5. Kurumlar Vergisine tabi olan diğer tüzelkişiler (Bunlardan işlerinin icabı bilanço esasına göre defter tutmalarına imkan veya lüzum görülmeyenlerin, işletme hesabına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilir.); 6. İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler. (Ek fıkra: 21/1/1983-2791/4 md.; Mülga: 4/12/1985-3239/136 md.) İkinci sınıf tüccarlar: Madde 178 – Aşağıda yazılı tüccarlar II nci sınıfa dahildirler: 1. 177 nci maddede yazılı olanların dışında kalanlar; 2. Kurumlar Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilenler. Yeniden işe başlıyan tüccarlar yıllık iş hacımlarına göre sınıflandırılıncaya kadar II nci sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler. Sınıf değiştirme: Madde 179 – a) (I) inciden (II) nciye geçiş: İş hacmı bakımından I inci sıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirde, bunlar, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak, II nci sınıfa geçebilirler: 1. Bir hesap döneminin iş hacmı 177 nci maddede yazılı hadlerden % 20 yi aşan bir nispette düşük olursa, veya; 2. Arka arkaya üç dönemin iş hacmı 177 nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20 ye kadar bir düşüklük gösterirse. Sınıf değiştirme: Madde 180 – b) (II) nciden (I) inciye geçiş: İş hacmı bakımından II nci sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıda yazılı şartlara uyduğu takdirde bunlar bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak I inci sınıfa geçerler. 1. Bir hesap döneminin iş hacmı 177 nci maddede yazılı hadlerden % 20 yi aşan bir nispette fazla olursa, veya; 2. Arka arkaya 2 dönemin iş hacmı 177 nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20 ye kadar bir fazlalık gösterirse. İhtiyari sınıf değiştirme: Madde 181 – II nci sınıf tüccarlar diledikleri takdirde bilanço esasına göre defter tutabilirler. Bu suretle I inci sınıfa dahil olanlar hakkında da evvelki maddenin hükümleri cari olur. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Bilanço Esasına Göre Defter Tutma Bilanço esasında tutulacak defterler: Madde 182 – Bilanço esasında aşağıdaki defterler tutulur: 1. Yevmiye defteri; 2. Defterikebir; 3. Envanter defteri (Mevcudat ve muazene defteri); 4. (Ek: 30/12/1980-2365/27 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Yevmiye defteri: Madde 183 – Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi icabeden muamalelerin tarih sırasiyle ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir. (Değişik: 4/12/1985-3239/16 md.) Yevmiye defteri ciltli ve sahifeleri müteselsil sıra numaralı olur. Mükellefler diledikleri takdirde yevmiye defteri ve tutulması zorunlu diğer defterlerini müteharrik yapraklı olarak kullanabilirler. (Üçüncü fıkra mülga: 4/12/1985-3239/16 md.) Defterikebir: Madde 184 – Defterikebir, yevmiye defterine geçirilmiş olan muameleleri buradan alarak usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplıyan defterdir. Envanter defteri ve bilanço günü: Madde 185 – Envanter defterine işe başlama tarihinde ve metaakıben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolunur ve bu tarihe "bilanço günü" denir. Envanter defteri ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı olur. Günlük kasa defteri: Mükerrer Madde 185 – (Ek: 30/12/1980-2365/28 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Envanter çıkarmak: Madde 186 – Envanter çıkarmak, bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tesbit etmektir. Şu kadar ki, ticari teamüle göre tartılması, sayılması ve ölçülmesi mutat olmıyan malların değerleri tahminen tesbit olunur. Mevcutlar, alacaklar ve borçlar işletmeye dahil iktisadi kıymetleri ifade eder. Bina ve arazinin envantere alınması: Madde 187 – Ferdi teşebbüslerde, mükellefin sahip olduğu bina ve arazi hakkında aşağıda yazılı esaslar cari olur: 1. Fabrika, ambar, atelye, dükkan, mağaza ve arazi-işletmede ister kısmen, ister tamamen kullanılsınlar - değerlerinin tamamı üzerinden envantere alınır. 2. Ticaret hanları gibi oda oda veya kısım kısım kullanılabilen binalarla evlerin ve apartmanların yarısından fazlası işletmede kullanıldığı takdirde envantere ithal edilir. 3. Envantere alınan gayrimenkullerin kullanış tarzlarında sonradan vakı olacak değişiklikler, hesap yılı içinde nazara alınmaz. Bilançonun tanziminde envanter listeleri: Madde 188 – Envanter esas itibariyle defter üzerine çıkarılır. Şu kadar ki, işlerinde geniş ölçüde ve çeşitli mal kullanan büyük müesseseler envanterlerini listeler halinde tanzim edebilir. Bu takdirde envanter listelerinin: 1. Sayfa üzerinden numaralanarak sıralanması; 2. Envanterin tanzim tarihine göre tarihlenmesi; 3. Envanteri çıkaran memur ile teşebbüs sahibi veya vekili tarafından imzalanması; 4. Aynen envanter defteri gibi saklanması; şarttır. Yukardaki esaslara göre envanter listeleri tanzim edenler envanter defterine listeler muhteviyatını icmalen kaydederler. Envanterde amortisman kayıtları: Madde 189 – Üzerinden amortisman yapılan kıymetler ve bunların amortismanları aşağıda yazılı şekillerden her hangi biri ile gösterilir: 1. Envanter defterinin ayrı bir yerinde; 2. Özel bir amortisman defterinde; 3. Amortisman listelerinde. Amortisman kayıtları, amortismana başlandığı tarihten itibaren her yılın amortismanı ayrı ayrı gösterilmek şartiyle birbirine bağlanır. İşletmeye yeniden giren iktisadi kıymetlerle bunların amortismanlarının evvelki yıllara ait kayıtlarda devam ettirilmesi caizdir. Amortisman defteri veya listelerinin kayıtları envanter kaydı hükmündedir. Yukarıdaki esaslara göre kayıtlarda gösterilen iktisadi kıymetlere ait değerler envanter defterine toplu olarak geçirilebilir. Büyük mağazalarda envanter: Madde 190 – Büyük mağazalar ve eczaneler emtia mevcutlarının envanterlerini üç yılda bir çıkarabilirler. Bu takdirde envanter çıkarılmıyan yıllarda hesaben mevcut iktisadi kıymetleri envanter defterlerine kaydederler. Büyük mağazalardan maksat, çeşitli mal üzerine geniş ölçüde ve perakende iş yapan ticarethanelerdir. Maliye Bakanlığı büyük sınai işletmelerin, icabına göre, iki veya üç yılda bir envanter çıkarmalarına müsaade edebilir. Bu takdirde yukarıki hüküm uygulanır. Envantere alınan kıymetleri değerleme: Madde 191 – Envantere alınan iktisadi kıymetler bu kanunun "değerleme"ye ait üçüncü kitabında yazılı esaslara göre değerlenir. Bilanço: Madde 192 – Bilanço, envanterde gösterilen kıymetlerin tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle tertiplenmiş hulasasıdır. Bilanço aktif ve pasif olmak üzere iki tabloyu ihtiva eder. Aktif tablosunda mevcutlar ile alacaklar (ve varsa zarar), pasif tablosunda borçlar gösterilir. Aktif toplamı ile borçlar arasındaki fark, müteşebbisin işletmeye mevzu varlığını (Öz sermayeyi) teşkil eder. Öz sermaye pasif tablosuna kaydolunur ve bu suretle aktif ve pasif tablolarının toplamları denkleşir. İhtiyatlar ve kar ayrı gösterilseler dahi öz sermayenin cüzüleri sayılırlar. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutma İşletme hesabı esasında tutulacak defterler: Madde 193 – (Değişik: 30/12/1980-2365/29 md.) İşletme hesabı esasında aşağıdaki defterler tutulur: 1. İşletme hesabı defteri (İşletme hesabını ihtiva eden); 2. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) İşletme hesabı: Madde 194 – İşletme hesabının sol tarafını gider, sağ tarafını hasılat kısmı teşkil eder. 1. Gider kısmına: Satın alınan mallar veya yaptırılan hizmetler karşılığında ödenen veya borçlanılan paralar ve işletme ile ilgili diğer bütün giderler; 2. Hasılat kısmına: Satılan mal bedeli veya yapılan hizmet karşılığı olarak tahsil edilen paralarla tahakkuk eden alacaklar ve işletme faaliyetinden elde edilen diğer bütün hasılat; kaydolunur. Gayrimenkuller ve tesisat gibi amortismana tabi olan kıymetler işletme hesabına intikal ettirilmez. Şu kadar ki, 189 uncu maddeye göre amortisman kaydı tutulmak şartiyle bu kıymetler üzerinden her yıl ayrılan amortismanlar gider kaydolunabilir. Gider ve hasılat kayıtlarının en az aşağıdaki malümatı ihtiva etmesi şarttır. 1. Sıra numarası; 2. Kayıt tarihi; 3. Muamelenin nev'i; 4. Meblağ. Günlük perakende satış ve hasılat defteri: Mükerrer Madde 194 – (Ek: 30/12/1980-2365/30 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) İşletme hesabı esasında envanter: Madde 195 – İşletme hesabı esasına göre defter tutanlardan emtia üzerine iş yapanlar, emtia envanteri çıkarmaya mecburdurlar. Emtiaya, satmak maksadiyle alınan veya imal edilen mallarla iptidai ve ham maddeler ve yardımcı malzeme dahildir. Emtia envanteri, muamelelere ait kayıtlarla karıştırılmamak şartiyle yeniden işe başlama halinde işletme defterinin baş tarafına, mütaakıben de her hesap dönemi kapandıktan sonra muamele kayıtlarını takip eden sayfalara yazılır. İstiyenler ayrı bir envanter defteri tutarak emtia envanterlerini bu deftere kaydedebilirler. İşletme hesabı hulasası: Madde 196 – İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar her hesap döneminin sonunda (İşletme hesabı hulasası) çıkarırlar. İşletme hesabı hulasasına aşağıdaki maddeler birer kalemde ayrı ayrı yazılır: A) Gider tablosuna: 1. Çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri; 2. Hesap dönemi zarfında satın alınan emtianın değeri ile yapılan bilümum giderler. B) Hasılat tablosuna: 1. Hesap dönemi zarfında satılan emtianın değeri ile hizmet karşılığı ve sair suretle alınan paralar; 2. Çıkarılan envantere göre hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri. Kambiyo Senetleri Defteri: Mükerrer Madde 196 – (Ek: 24/6/1994-4008/4 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) BEŞİNCİ BÖLÜM Sınai Müesseselerin Tutacakları Özel Kayıtlar İmalat defteri: Madde 197 – I inci sınıf tüccarlardan devamlı olarak imalat ile uğraşanlar yukarda yazılı defterlerden gayrı bir (İmalat defteri) tutarlar. İmalat defterine, aşağıda yazılı emtianın giriş ve çıkış hareketleri, emtianın cinsi ve miktarı itibariyle ve tarih sırasiyle yazılır. 1. Satın alınan ve müşteri tarafından imalat yapılmak üzere tevdi olunan her nevi iptidai ve ham maddeler, başlıca yardımcı malzeme (Doğrudan doğruya imal ile ilgili yakıtlar gibi); 2. Yukarda yazılı maddelerden imalata sarf olunan veya aynen satılanlar; 3. İmal edilen mamul maddeler; 4. Teslim edilen mamul maddeler; Teslimden maksat, gider vergileri kanununa göre bu mahiyette olan muamelelerdir. Yarı mamuller teslim edildiği takdirde, bunlar tam mamul hükmüne girer. İmalat artıkları ve tali maddeler de imalat defterine geçirilir. Ancak bunlardan imal esnasında miktarlarının tesbitine imkan ve lüzum olmıyanlar yalnız teslim sırasında kayıtlarda gösterilir. Kombine imalat: Madde 198 – Ham maddeden tam mamul vücuda getirilinceye kadar geçen müstakil imal safhalarında ayrı ayrı emtia mahiyetini arz eden maddeler elde edildiği (İplik - dokuma, yağ - sabun, kereste - mobilya, un - makarna münasebetlerinde olduğu gibi) ve bu imal işleri birbirine bağlanarak aynı teşebbüs dahilinde yapıldığı takdirde, kombine imalat yapılmış olur. Boyama, kasarlama, apre, cilalama gibi bitim işleri kombine imalatı tazammun etmez. Kombine imalatta imalat defterleri: Madde 199 – Kombine imalat yapanlar her müstakil imal işini imalat defterinin ayrı ayrı kısımlarında gösterirler. Bu takdirde bir safhanın mamulü mütaakıp safhaya teslim gösterilmek suretiyle bu safhanın iptidai maddesini teşkil eder. Kombine imalatta istenildiği takdirde her müstakil imal safhası için ayrı bir imalat defteri kullanılması caizdir. Bitim işleri defteri: Madde 200 – Birinci ve ikinci sınıf tüccarlardan boyama, basma, yazma, kasarlama, apre, cilalama gibi ücretle yapılan bitim işleriyle uğraşanlar, imalat defteri yerine, bir "Bitim işleri defteri" tutarlar. Bu deftere müşterilerden alınan ve işlendikten sonra geri verilen emtianın cinsi ve miktarı tarih sırasiyle yazılır. Madde 201 – (Mülga: 4/12/1985-3239/136 md.) Madde 202 – (Mülga: 4/12/1985-3239/136 md.) Sınai müesseselerde kayıt serbestliği: Madde 203 – Sınai müesseseler, bu bölümde yazılı defterleri işlerinin icaplarına ve hususiyetlerine göre diledikleri şekilde tutabilirler; iptidai ve mamul maddeler için ayrı defter kullanabilirler; bunları cins ve nevi itibariyle ayrı sayfalarda gösterebilirler. Bitim işleri defteri tutmıyarak buraya yazılması gereken malümatı, imalat defterine kaydedebilirler. İstihsal Vergisi defteri tutmıyarak bunlara ait kayıtları defterikebirde açacakları özel bir hesapta veya satışlarını kaydettikleri hesabın ayrı bir sütununda gösterebilirler. (Mülga üçüncü fıkra: 4/12/1985-3239/136 md.) İmalat defterine kaydolunan malümatı ihtiva edecek şekilde sınai muhasebe tutanlar, Maliye Bakanlığından müsaade almak şartiyle ayrıca imalat defteri tutmazlar. (Mülga beşinci fıkra: 4/12/1985-3239/136 md.) ALTINCI BÖLÜM Diğer Müesseselerin Tutacakları Özel Kayıtlar Banka, banker ve sigorta şirketlerinin gider vergisine ait kayıtları: Madde 204 – Banka (vergi kanunları uygulamasında özel belirleme yapılmadığı sürece, özel finans kurumları banka olarak addolunur), banker ve sigorta şirketleri banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin mevzuuna giren işlemleri müfredatlı veya bordrolar üzerinden toplu olarak kendi muhasebe defterlerinde veyahut isterlerse ayrı bir banka ve sigorta muameleleri vergisi defterinde, diğer işlemlerinden ayırmak suretiyle gösterilir. [52] (Ek : 30/12/1980-2365/31 md.) Bankalar ile mevduat faizi ödeyen bankerler yukarıda belirtilen defter kayıtlarında bu hususlara ilişkin bilgileri müfredatlı olarak göstermeye mecburdurlar. Damga resmi kayıtlar: Madde 205 – Damga Resmi Kanununa göre yolcu bilet ücretleri, sigorta primleri ve ilan ücretleri gibi mevzular üzerinden resim istifa etmeye mecbur olan gerçek ve tüzel kişiler bu ücret ve primlerle istifa ettikleri Damga Resimleri için tarih sırasiyle bir kayıt tutmaya mecburdurlar. Tüccarlar bu kayıtları muhasebe defterlerinde tuttukları hesaplarda gösterebilirler. Kayıtların muhasebe defterinde gösterilmemesi halinde ayrı bir "Damga Resmi defteri" tutulur. Devlet müesseselerinin resmi defter ve kayıtları Damga Resmi defteri yerine geçer. [53] Madde 206 – (Mülga: 4/12/1985-3239/136 md.) Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri: Madde 207 – Yabancı nakliyat kurumları veya bunları Türkiye'de temsil eden şube veya acentaları bir "Hasılat defteri" tutmaya ve bu deftere Türkiye'de elde ettikleri hasılatı tarih sırasiyle ve müfredatlı olarak kaydetmeye mecburdurlar. Bu madde gereğince hasılat defteri tutan yabancı nakliyat kurumları bu işleri için ayrıca muhasebe defteri tutmaya mecbur değildirler. Menkul ve gayrimenkul sermaye iradlarına ait kayıtlar: Madde 208 – Bu kanuna göre defter tutmaya mecbur olan gerçek kişiler Gelir Vergisine tabi menkul ve gayrimenkul sermayelerle bunlardan elde edilen iratları ve bunlara mütaallik giderleri defterikebir veya işletme hesabının veya serbest meslek erbabı kazanç defterinin ayrı bir sayfasına veya ayrı bir deftere veyahut bir cetvele ayrı ayrı kaydetmeye mecburdurlar. Şu kadar ki, bu hesap mükellefin diğer kazançlarını tesbit için tuttuğu hesaplara karıştırılmaz ve onlar ile birleştirilmez. Ambar defteri: Madde 209 – Depo (Ardiyeler dahil) işletenlerle nakliye ambarları ayrıca bir ambar defteri tutarlar. Bu deftere en az aşağıda yazılı malümat kaydolunur: 1. Malın ambara giriş tarihi; 2. Malın cinsi (Malın cinsi belli değilse sadece balya, kasa, sandık gibi ambalaj nevinin kaydedilmesiyle iktifa edilir); 3. Malın miktarı (Ticari teamüle göre parça, sandık veya sıklet); 4. Malın kimin tarafından tevdi edildiği; 5. Malın nereye ve kime gönderildiği; 6. Alınan nakliye ücreti tutarı. Kendi işlerinin icabı olarak yukarıdaki malümatı ihtiva edecek şekilde defter tutanlar ayrıca ambar defteri tutmazlar. YEDİNCİ BÖLÜM Serbest Mesleklerde Defter Tutma Serbest meslek kazanç defteri: Madde 210 – Serbest meslek erbabı bir (Kazanç defteri) tutarlar. Bu defterin bir tarafına giderler, diğer tarafına da hasılat kaydolunur. Defterin gider tarafına, yapılan giderlerin nevi ile yapıldığı tarih ve hasılat tarafına ise ücretin alındığı tarih ve miktarı ile kimden alındığı yazılır. Hekimler diledikleri takdirde, yukarıda yazılı malümatı protokol defterinde göstermek şartiyle ayrı kazanç defteri tutmıyabilirler. Amortisman kayıtları: Madde 211 – Serbest meslek erbabı, işlerinde bir yıldan fazla kullandıkları ve amortismana tabi tuttukları tesisat ve demirbaş eşyanın kıymetleri ile amortismanlarını 189 uncu maddede yazılı şekilde tutulan "Amortisman kayıtlarında" gösterirler. Özel defterler: Madde 212 – Noterlerin ve noterlik görevini ifa ile mükellef olanların ve borsa acentalarının resmi defteri "kazanç defteri" yerine geçer. SEKİZİNCİ BÖLÜM Zirai Kazançlarda Defter Tutma Çiftçi işletme defteri: Madde 213 – (Değişik: 19/2/1963-205/13 md.) Zirai işletme hesabını ihtiva eden çiftçi işletme defterinin sol tarafına Gelir Vergisi Kanununun ilgili maddelerinde gösterilen giderler, sağ tarafına da aynı kanunda gösterilen hasılat kaydolunur. Gider ve hasılat kayıtlarının en az aşağıdaki bilgileri ihtiva etmesi lazımdır. 1. Sıra numarası, 2. Kayıt tarihi, 3. Muamelenin nev'i 4. Meblağ. Amortisman kayıtları: Madde 214 – Çiftçi işletme defteri tutanlar, amortismana tabi kıymetleri ve bunların amortismanlarını 189 uncu maddede yazılı şekilde tutulan amortisman kayıtlarında gösterebilecekleri gibi bu kayıtları çiftçi işletme defterinin ayrı bir yerine de geçirebilirler. DOKUZUNCU BÖLÜM Kayıt Nizamı Türkçe tutma ve Türk Parası kullanma zorunluluğu [54] Madde 215 - (Değişik: 16/7/2004-5228/7 md.) 1. Bu Kanuna göre tutulacak defter ve kayıtların Türkçe tutulması zorunludur. Ancak, Türkçe kayıtlar bulunmak kaydıyla defterlerde başka dilden kayıt da yapılabilir. Bu kayıtlar vergi matrahını değiştirmeyecek şekilde tasdik ettirilecek diğer defterlere de yapılabilir. 2. a) Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz. b) İlgili dönem defter tasdik tarihi itibarıyla ödenmiş sermayesi (yurt dışında kurulan şirketlerin Türkiye'ye ayrılan ödenmiş sermayesi) en az 100 milyon ABD Doları ya da muadili yabancı para karşılığı Türk Lirası ve sermayesinin en az % 40'ı ikametgâhı, kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kişilere ait olan işletmelere, kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına Cumhurbaşkanınca izin verilebilir. Cumhurbaşkanı, bu had ve nispeti sektörler itibarıyla ayrı ayrı yarısına kadar indirmeye veya iki katına kadar artırmaya yetkilidir. Bu şartların ihlâl edildiği hesap dönemini izleyen hesap döneminden itibaren Türk para birimine göre kayıt tutma zorunluluğu başlar. [55] ba) Türk para birimiyle yapılan işlemler, işlemin gerçekleştiği günün Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla ilgili para birimine çevrilir. İktisadî kıymetlerin değerleri ile vergi matrahı kayıt yapılan para birimine göre tespit edilir, beyannamenin verilmesi gereken ayın ilk gününün kuruyla Türk parasına çevrilerek beyan edilir. Vergi ödeme, mahsup ve iade işlemlerinde de Türk Lirası tutarlar kullanılır. bb) Bu mükellefler, diğer para birimleriyle kayıt tuttukları sürece mükerrer 298 inci maddenin (A) fıkrası uyarınca enflasyon düzeltmesi yapamazlar. Türk para birimiyle kayıt yapmaya başlamaları halinde ise üç yıl süreyle anılan madde hükmünden yararlanamazlar. Defterlerin mürekkeple yazılacağı: Madde 216 – Bu kanuna göre tutulması mecburi defterler mürekkeple veya makina ile yazılır. Kopye kağıdı kullanılması ve ıstampa ve sair damga aletleriyle kopye konulması da caizdir. Bilümum defterlerde hesaplar kapatılıncaya kadar toplamlar geçici olarak kurşun kalemi ile yapılabilir. Yanlış kayıtların düzeltilmesi: Madde 217 – Yevmiye detferi madelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kaidelerine göre düzeltilebilir. Diğer bilümum defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. Defterlere geçirilen bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale getirmek yasaktır. Boş satır bırakılamıyacağı, sayfaların yok edilmiyeceği: Madde 218 – Defterlerde kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli müteharrik yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz. Kayıt zamanı: Madde 219 – (Değişik: 30/12/1980-2365/32 md.) Muameleler defterlere zamanında kaydedilir. Şöyleki: a) Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir. b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal ettirilmesine cevap vermez. c) Günlük kasa, günlük, parakende satış ve hasılat defterleri ile serbest meslek kazanç defterine muameleler günü gününe kaydedilir. ONUNCU BÖLÜM Defterlerin Tasdıki Tasdike tabi defterler: Madde 220 – Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi mecburidir: 1. Yevmiye ve envanter defterleri: 2. İşletme defteri: 3. Çiftçi işletme defteri; 4. İmalat ve İstihsal Vergisi defterleri; (Basit İstihsal Vergisi defteri dahil) 5. (Mülga: 1/7/1964-488/31 md.) 6. Nakliyat Vergisi defteri; 7. Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri; 8. Serbest meslek kazanç defteri. 9. (Ek: 30/12/1980-2365/33 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 10. (Ek: 30/12/1980-2365/33 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 11. (Ek: 24/6/1994-4008/5 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Bu kanunla cevaz verilen hallerde yukarıda yazılı olanların yerine kullanılacak olan defterler de tasdike tabi tutulur. Tasdik zamanı: Madde 221 – Bu kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar: 1. Ötedenberi işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda; 2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda; 3. (Değişik: 4/12/1985-3239/17 md.) Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde; 4. Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısiyle veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce. Tasdiki yenileme: Madde 222 – Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tesbit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye mecburdurlar. Tasdik makamı: Madde 223 – Defterler, iş yerinin, iş yeri olmıyanlar için ikametgahın bulunduğu yerdeki noter veya noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar, menkul kıymet ve kambiyo borsasındaki acentaları için borsa komiserliği tarafından tasdik olunur. (Ek: 4/12/1985-3239/18 md.) Tasdik makamı, bu Kanuna göre tasdike getirilen defterleri sosyal güvenlik ile ilgili kuruluşların mevzuat hükümlerine bağlı kalmaksızın tasdik eder. (Ek: 11/6/2003-4884/7 md.; Değişik: 15/2/2018-7099/2 md.) Defterler anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluş aşamasında, şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret sicili müdürlüğünce tasdik edilir. [56] Tasdik şerhi: Madde 224 – (Değişik birinci fıkra birinci cümle: 11/6/2003-4884/8 md.) Noterlerin yapacağı tasdik şerhleri ile anonim ve limited şirketlerin kuruluşu aşamasında ticaret sicili memurlarınca da yapılacak tasdik şerhleri defterin ilk sayfasına yazılır ve aşağıdaki malûmatı ihtiva eder. 1. Defter sahibinin; a) Gerçek kişilerde başta soyadı sonra öz adı (Müessesesin varsa maruf unvanı da ayrıca ilave olunur); b) Tüzel kişilerde unvanı; 2. İş adresi; 3. İş veya meslekin nev'i; 4. Defterin nev'i; 5. Defterin kaç sayfadan ibaret olduğu; 6. Defterin kullanılacağı hesap dönemi; 7. Defter sahibinin bağlı olduğu vergi dairesi; 8. Tasdik tarihi; 9. Tasdik numarası; 10.Tasdiki yapan makamın resmi mühür ve imzası. Tasdik şekli: Madde 225 – Defterler aşağıdaki şekilde tasdik olunur: a) Ciltli defterlerin tasdik esnasında sayfalarının sıra numarasiyle teselsül ettiğine bakılarak, bu sayfalar teker teker tasdik makamının resmi mühürü ile mühürlenir. b) Müteharrik yapraklı yevmiye defteri kullanmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilen müesseseler bir yıl içinde kullanacaklarını tahmin ettikleri sayıda yaprağı yukardaki esaslara göre tasdik ettirirler. Tasdikli yapraklar bittiği takdirde, yeni yapraklar kullanılmadan evvel tasdike arzolunur. Bunların sayfa numaraları tasdikli yaprakların sayfa numaralarını takiben teselsül ettirilir. Tasdik makamı, ilave yaprakların sayısını ilk tasdik şerhinin altına kaydeder ve bu kaydı usulüne göre tasdik eder. Defter tasdikine ait bordrolar: Madde 226 – Tasdik makamları tasdik ettikleri defterlere ait aşağıda yazılı malümatı tarih sırasiyle, üçer aylık bordrolara derç ve bunları en geç bir ay içinde bulundukları yerin en büyük malmemuruna tevdi ederler: 1. Tasdik numarası ve tarihi; 2. Defter sahibinin soyadı, adı (Veya unvanı); 3. İşi veya mesleki; 4. Defterin nev'i; 5. Defterin hangi yıl için tasdik edildiği; 6. Defter sahibinin bağlı olduğu vergi dairesi. Tasdik makamları yukardaki bilgileri münferit fişlerle de bildirebilirler. Elektronik olarak tutulan defterlerde tasdik: Madde 226/A- (Ek:14/10/2021-7338/20 md.) Türk Ticaret Kanununun 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan yetki kapsamında Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığınca müştereken belirlenen usul, esas ve süreler dahilinde elektronik ortamda tutulan defterler için berat alınması, elektronik ortamda tutulan diğer defterlerin ise Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul, esas ve süreler dahilinde onaylanması bu Kanun uygulamasında tasdik hükmündedir. Berat ve onayın belirlenen usul, esas ve süreler dahilinde alınmaması veya yapılmaması durumunda defterler tasdik ettirilmemiş sayılır. ÜÇÜNCÜ KISIM Vesikalar BİRİNCİ BÖLÜM Kayıtların Tevsiki İspat edici kağıtlar: Madde 227 – Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir. (Ek: 19/2/1963-205/14 md.) Defter tutmak mecburiyetinde olmayan mükellefler vergi matrahlarının tesbiti ile ilgili giderlerini tesvike mecburdurlar. (Götürü usulde tesbit edilen giderler hariç.) (Ek: 3/12/1988-3505/3 md.) Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, bu Kanuna göre kullanılan veya bu Kanunun Maliye ve Gümrük Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, kullanma mecburiyeti getirilen belgelerin, öngörülen zorunlu bilgileri taşımaması halinde bu belgeler vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılır. [57] (Ek: 3/12/1988-3505/3 md.) Maliye ve Gümrük Bakanlığı, düzenlenmesi mecburi olan belgelerde bulunması gereken zorunlu bilgileri belirlemeye ve bu belgelerden uygun gördüklerine, düzenlenme saatinin yazılması mecburiyetini getirmeye yetkilidir. Vergi Beyannamelerinin İmzalanması ve Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporları: Mükerrer Madde 227 – (Ek: 24/6/1994-4008/6 md.) Maliye Bakanlığı: 1. Vergi beyannamelerinin 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmeye, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya, 2. Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Maliye Bakanlığınca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya, 3. (Ek: 23/7/2010-6009/10 md.) Vergi kanunları kapsamındaki yeminli mali müşavirlik tasdik işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirmeye ve tasdike konu işlemleri mükellef grupları, faaliyet ve tasdik konuları itibarıyla ayrı ayrı belirlemeye ve uygulatmaya, Bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre beyannameyi imzalayan veya tasdik raporunu düzenleyen meslek mensupları, imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar. 2 numaralı bent hükmüne göre yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda, tasdik raporunun zamanında ibrazı şarttır. (Ek cümle:14/10/2021-7338/22 md.) Şu kadar ki, tasdik raporunun zamanında ibraz edilmemesi halinde, mükellefe tebliğ edilmek şartı ile 60 günlük bir mühlet verilir. Tasdik raporunun bu süre içinde de ibraz edilmemesi halinde mükellefler tasdike konu haktan yararlanamazlar. Ancak, Maliye Bakanlığı tasdik raporlarının ibraz süresini iki aya kadar uzatmaya yetkilidir. [58] (Ek: 25/5/1995-4108/5 md.) 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olan Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile bunlara ait müesseseler hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz. Tevsiki zaruri olmıyan kayıtlar: Madde 228 – Aşağıdaki giderler için ispat edici kağıt aranmaz: 1. Örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mütat olmıyan müteferrik giderler; 2. Vesikasının teminine imkan olmıyan giderler; 3. Vergi kanunlarına göre götürü olarak tesbit edilen giderler. 1 ve 2 numaralı fıkralarda yazılı giderlerin gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine uygun bulunması şarttır. İKİNCİ BÖLÜM Fatura ve Fatura Yerine Geçen Vesikalar Faturanın tarifi: Madde 229 – Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır. Faturanın şekli: Madde 230 – (Değişik: 30/12/1980-2365/34 md.) Faturada en az aşağıdaki bilgiler bulunur: 1. Faturanın düzenlenme tarihi seri ve sıra numarası; 2. Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası; 3. Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası; 4. Malın veya işin nev'i, miktarı, fiyatı ve tutarı; 5. (Değişik: 4/12/1985-3239/19 md.) Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası, (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması şarttır. Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir. Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz.) Fatura nizamı: Madde 231 – (Değişik: 30/12/1980-2365/35 md.) Faturanın düzenlenmesinde aşağıdaki kaidelere uyulur: 1. Faturalar sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturalara şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir. 2. Faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur. 3. Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir. 4. Faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzası bulunur. 5. (Değişik: 4/12/1985-3239/20 md.) Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. (Ek cümle:29/4/2021-7318/1 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı; mal veya hizmetin nev’i, miktarı, fiyatı, tutarı, satışın yapılma şekli, faaliyet konusu, sektör veya mükellefiyet türünü ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, bu süreyi indirmeye ya da faturanın malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Bu süreler içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır. [59] [60] 6. (Ek: 4/12/1985-3239/20 md.) Bu Kanunun 232 nci maddesinin birinci fıkrasına göre fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumludur. (Ancak bu sorumluluk, aynı maddenin 2 nci fıkrasının uygulandığı halleri kapsamaz.) Fatura düzenleyenin istemesi halinde müşteri kimliğini ve vergi dairesi hesap numarasını gösterir belgeyi ibraz etmek zorundadır. Fatura kullanma mecburiyeti: [61] [62] Madde 232 – Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler: 1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara; 2. Serbest meslek erbabına; 3. Kazançları basit usulde tesbit olunan tüccarlara 4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere; 5. Vergiden muaf esnafa. Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlara da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler. (Değişik: 23/6/1982-2686/28 md.) Yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin 50.000.000 ( 9.900 TL) lirayı geçmesi veya bedeli 50.000.000 ( 9.900 TL) liradan az olsa dahi istemleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir. (Mülga dördüncü fıkra: 4/12/1985-3239/136 md.) Perakende satış vesikaları: Madde 233 – (Değişik: 23/6/1982-2686/29 md.) Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin fatura vermek mecburiyetinde olmadıkları satışları ve yaptıkları işlerin bedelleri aşağıdaki vesikalardan herhangi biri ile tevsik olunur. [63] 1. Perakende satış fişleri; 2. Makineli kasaların kayıt ruloları; 3. Giriş ve yolcu taşıma biletleri. Perakende satış fişi, makineli kasaların kayıt ruloları ve biletlerde, işletme veya mükellefin adı, düzenlenme tarihi ve alınan paranın miktarı gösterilir. Perakende satış fişi ile giriş ve yolcu taşıma biletleri seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. Bu fiş ve biletler kopyalı iki nüsha olarak tanzim edilir ve bir nüshası müşteriye verilir. Makineli kasa kullanılıp da müşteriye fiş (makineli kasanın önceki fıkrada belirtilen malumatı ihtiva eden fişi) verilmemesi halinde, perakende satış fişi tanzimi ve müşteriye verilmesi mecburidir. (Dördüncü fıkra mülga: 4/12/1985-3239/136 md.) Gider pusulası: Madde 234 – (Değişik fıkra:14/10/2021-7338/23 md.) Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler, bu Kanun kapsamındaki belgeleri düzenleme zorunluluğu bulunmayanlara yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar (gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden satın aldıkları mallar hariç) için işi yapana veya malı satana imza ettirecekleri gider pusulası düzenlerler. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen gider pusulası, bu kişiler tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlariyle soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur. (Ek: 30/12/1980-2365/37 md.) Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/23 md.) Gider pusulası, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen gider pusulası hiç düzenlenmemiş sayılır. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/23 md.) İkinci fıkrada belirtilen bilgileri ihtiva etmeleri kaydıyla; a) Malın veya hizmetin bedelinin, dördüncü fıkrada belirtilen süre dâhilinde satıcıya; 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka, 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları veya 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla ödenmesi halinde, bu kurumlarca düzenlenen belgeler, b) 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında satın alınan malların gider pusulası düzenlemek zorunda olanlara iade edilmesinde, 6502 sayılı Kanun uyarınca iade edilecek tutarların, (a) bendinde yer alan kurumlar aracılığıyla iadesinde bu kurumlarca düzenlenen belgeler, c) Bu Kanuna göre belge düzenleme zorunluluğu bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının, tabi oldukları ilgili mevzuat dâhilinde, yaptıkları işler veya sattıkları mallar için düzenledikleri belgeler, gider pusulası yerine geçer. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/23 md.) Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Müstahsil makbuzu: Madde 235 – Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmeye ve bunlardan birini imzalıyarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini ona imzalatarak almaya mecburdurlar. Mal tüccar veya çiftçi adına bir adamı veya mutavassıt tarafından alındığı takdirde makbuz bunlar tarafından tanzim ve imza olunur. [64] Çiftçiden avans üzerine yapılan mubayaalarda, makbuz, malın teslimi sırasında verilir. Müstahsil makbuzunun tüccar vaya alıcı çiftçi nezdinde kalan nüshası fatura yerine geçer. Müstahsil makbuzunda en az aşağıda yazılı bilgiler bulunur: 1. Makbuzun tarihi; 2. (Değişik: 30/12/1980-2365/38 md.) Malı satın alan tüccar veya çiftçinin soyadı, adı, unvanı ve adresi; 3. Malı satan çiftçinin soyadı, adı ve ikametgahı adresi; 4. Satın alınan malın cinsi, miktarı ve bedeli. Bu maddede yazılı makbuzlar hiçbir resim ve harca tabi değildir. (Ek: 30/12/1980-2365/38 md.) Müstahsil makbuzları seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Serbest Meslek Makbuzları Makbuz mecburiyeti: Madde 236 – (Değişik: 30/12/1980-2365/39 md.) Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir. Makbuz muhteviyatı: Madde 237 – (Değişik: 30/12/1980-2365/40 md.) Serbest meslek makbuzlarına: 1. Makbuzu verenin soyadı adı veya unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası; 2. Müşterinin soyadı, adı veya unvanı ve adresi; 3. Alınan paranın miktarı; 4. Paranın alındığı tarih; Yazılır ve bu makbuzlar serbest meslek erbabı tarafından imzalanır. Serbest meslek makbuzları seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ücretlere Ait Kayıt ve Vesikalar Ücret bordrosu: Madde 238 – İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar. Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz. [65] Ücret bordrolarına en az aşağıdaki malümat yazılır. 1. Hizmet erbabının soyadı, adı; ücretin alındığına dair imzası veya mührü (Ücretin ödenmesinde ayrıca makbuz alan iş verenlerin tutacakları ücret bordrosuna imza veya mühür konulması mecburi değildir.); 2. Varsa vergi karnesinin tarih ve numarası; 3. Birim ücreti (Aylık, haftalık, gündelik, saat veya parça başı ücreti); 4. Çalışma süresi veya ücretin ilgili olduğu süre; 5. Ücret üzerinden hesaplanan vergilerin tutarı. Bordronun hangi aya ait olduğu baş tarafından gösterilir. Bir aya ait bordro ertesi ayın yirminci gününe kadar hazırlanıp tarihlenerek, müessese sahibi veya müdürü ile bordroyu tanzim eden memur tarafından imzalanır. İş verenler ücret bordrolarını, yukarıki esaslara uymak şartiyle diledikleri şekilde tanzim edebilirler. Bordro yerine geçen vesikalar: Madde 239 – Genel, katma, özel bütçeli daire ve müesseselerle belediyelerin ve 3659 sayılı Kanuna tabi müesseselerin ücret ödemelerinde kullandıkları vesikalar ücret bordrosu yerine geçer. BEŞİNCİ BÖLÜM Diğer Evrak ve Vesikalar Taşıma ve otel işletmelerine ait belgeler: Madde 240 – (Değişik: 30/12/1980-2365/41 md.) Taşıma işletmeleri ile otel motel ve pansiyon gibi konaklama yerleri (kazancı basit usulde tespit edilenler dahil) [66] aşağıda yazılı belgeleri düzenlemek zorundadırlar. A) Taşıma İrsaliyeleri: Ücret karşılığında eşya nakleden bütün gerçek ve tüzelkişiler naklettikleri eşya için, 209 ncu maddede yazılı bilgilerle, sürücünün ad ve soyadı ve aracın plaka numarasını ihtiva eden ve seri ve sıra numarası dahilinde teselsül eden irsaliye kullanmak zorundadırlar. Bu irsaliyenin bir nüshası eşyayı taşıttırana, bir nüshası eşyayı taşıyana aracın sürücüsüne veya kaptanına verilir ve bir nüshası da taşımayı yapan nezdinde saklanır. Bu bent hükmü nakliye komisyoncuları ile acenteleri de kapsar. B) Yolcu listeleri: Şehirler arasında yapılan yolcu taşımalarında 233 ncü madde gereğince yolcu taşıma bileti kesmeye mecbur olan mükellefler, (T.C. Devlet Demiryolları hariç) taşıtların her seferi için müteselsil seri ve sıra numaralı ve oturma yerlerini planlı şekilde gösteren iki nüsha yolcu listesi düzenlerler ve bu listenin bir nüshasını sefer sonuna kadar taşıtta ve diğer nüshasını işyerinde bulundururlar. Yolcu taşıma biletlerinin komisyoncu veya acenteler tarafından kesilmesi halinde yolcu listeleri 3 nüsha olarak düzenlenir ve bir nüshası bu kimseler tarafından saklanır. Yolcu listelerinde aşağıdaki bilgiler bulunur: 1. Yolcu listesini düzenleyen işletmenin adı veya unvanı ile adresi, 2. Taşıtı işleten mükellefin adı, soyadı varsa unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası. 3. Taşıtın plaka numarası, sefer tarihi ve hareket saati. 4. Bilet numaraları işaretlenmek suretiyle yolcu sayısı ve toplam hasılat tutarı. C) Günlük müşteri listeleri: Otel, motel ve pansiyon gibi konaklama yerleri, odalar, bölmeler ve yatak planlarına uygun olarak müteselsil seri ve sıra numaralı günlük müşteri listeleri düzenlerler ve işletmede bulundururlar. Bu listelerde aşağıdaki bilgiler bulunur: 1. Mükellefin adı, soyadı, varsa unvanı ve adresi, 2. Oda numaraları yazılmak suretiyle müşterinin adı, soyadı ve oda ücreti, 3. Düzenleme tarihi. Muhabere evrakı: Madde 241 – Tüccarların her nevi ticari muameleleri dolayısiyle yazdıkları ve aldıkları mektuplar (Telgraflar ve hesap hulasaları dahil) muhabere evrakını teşkil eder. Gönderilen ve gelen muhabere evrakının, işlerinin icabına göre dosyada muhafaza edilmesi mecburidir. Mükerrer Madde 241 – (Ek: 28/8/1991-3762/2 md.) Mükelleflerin sattıkları emtia veya yaptıkları işler nedeniyle ortaya çıkan alacak ve borçları için bono veya poliçe düzenlemeleri halinde, bu poliçe veya bonoların Türk Ticaret Kanunu uyarınca bulunması gereken bilgilerin yanısıra aşağıdaki hususları da ihtiva etmesi zorunludur. 1. Müteselsil seri ve sıra numarası. 2. Alacaklı ve borçlunun adı, adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası. Bono, poliçe, çek, senet, tahvil, hisse senedi, finansman bonosu, kar ortaklığı belgesi ve benzeri kıymetli evrakın vergi belge düzenini sağlamak açısından ihtiva edeceği bilgileri belirlemeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir. Diğer vesikalar: Madde 242 – Tüccarlar evvelki maddelerin dışında kalan ve bir hüküm ifade eden veya icabında bir hakkın ispatına delil olarak kullanılabilen mukavelename, taahhütname, kefaletname, mahkeme ilamları gibi hukuki vesikalarla ihbarname, karar örnekleri, vergi makbuzları gibi vergi evrakını dosyada muhafaza etmeye mecburdurlar. Damga resmi mükellefleri, gazete ve sair neşriyatın pul yapıştırılan koleksiyon nüshalarını ve Türkiye'de tanzim edilip doğrudan doğruya ecnebi memleketlere gönderilen evrak ile çekilen telgrafların Türkiye'de kalan kopyalarını aynı suretle muhafaza etmek mecburiyetindedirler. (Ek fıkra: 19/2/1963-205/15 md.) Gelir Vergisi Kanununun 54 üncü maddesinin 2 numaralı bendine göre vergi matrahlarının tesbitinde gerçek giderleri nazara alınan mükellefler, bu giderlerini tevsik edecek vesikaları saklamaya mecburdurlar. (Ek fıkra: 19/2/1963-205/15 md.) Gelir Vergisi Kanununa göre diğer kazanç ve iratları üzerinden vergilendirilecek mükellefler, vergi matrahının tesbitinde nazara alınacak giderlerini isbat edecek vesikaları muhafaza etmek mecburiyetindedirler. [67] Elektronik ortamdaki kayıtlar ve eletronik cihazla belge düzenleme: [68] Mükerrer Madde 242 – (Ek: 28/8/1991-3762/3 md.) 1. Maliye ve Gümrük Bakanlığı; mükelleflere, niteliklerini belirlediği elektronik cihazları kullandırmak suretiyle belge düzenlettirmeye ve kullanılacak özel cihazlardan çıkarılan pulları belgelere ekletmeye yetkilidir. Elektronik cihazlarla düzenlenen belgeler ile özel cihazlardan çıkarılan pulları ihtiva eden belgeler bu Kanun hükümlerine uygun olarak düzenlenmiş belge hükmündedir. [69] Elektronik cihazların belirlenen niteliklere uygunluğu 6.12.1984 gün ve 3100 sayılı Kanunun 5 inci maddesine göre kurulan komisyonun görüşü alınarak Maliye ve Gümrük Bakanlığınca onaylanır. Maliye ve Gümrük Bakanlığı, elektronik cihazlarla veya kullanılacak özel cihazlardan çıkarılan pulları ekletmek suretiyle belge düzenletme yetkisini; iş grupları, sektörler, bölgeler, yerleşim birimleri, yıllık hasılat tutarları itibariyle veya sabit bir işyerinde faaliyet gösterilip gösterilmediğine göre ayrı ayrı veya topluca kullanabilir. Mükellefler, 3100 sayılı Kanuna göre nitelikleri belirlenen ödeme kaydedici cihazlar ile birinci fıkrada belirtilen cihazları piyasadan temin edebilecekleri gibi, Maliye ve Gümrük Bakanlığından da temin edebilirler. Maliye ve Gümrük Bakanlığı bu cihazları temin etmeye, zimmet karşılığı vermeye bu konularla ilgili bütçe işlemlerini yapmaya ve diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Bakanlıkça zimmet karşılığı verilen cihazların bozulması, çalınması gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelmesi halinde cihaz bedelinin 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre mükelleften tahsili yoluna gidilir. 2. (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.) Elektronik defter, şekil hükümlerinden bağımsız olarak bu Kanuna göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünüdür. (Ek paragraf:14/10/2021-7338/24 md.) Elektronik defter beratı, elektronik ortamda tutulan defterlere ilişkin olarak, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun bilgileri içeren ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanmış elektronik dosyayı ifade eder. (Ek paragraf:14/10/2021-7338/24 md.) Elektronik muhasebe fişi, şekil hükümlerinden bağımsız olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, muhafaza ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ait elektronik kayıtlar bütünüdür. (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.) Elektronik belge, şekil hükümlerinden bağımsız olarak bu Kanuna göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerde yer alan bilgileri içeren elektronik kayıtlar bütünüdür. (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.) Elektronik kayıt, elektronik ortamda tutulan ve elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi ögesini ifade eder. (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.) Bu Kanunda ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerlidir. Maliye Bakanlığı, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir. (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.; Değişik: 4/6/2008-5766/17 md.) Maliye Bakanlığı; elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması, düzenlenmesi ve ibraz edilmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına, düzenlenmesine ve ibraz edilmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Cumhurbaşkanınca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkilidir. Bu Kanunun vergi mahremiyetine ilişkin hükümleri, bu kapsamda kurulan şirketin ortak, yönetici ve çalışanları ile elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması hususlarından herhangi biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilenlerin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanır. [70] [71] DÖRDÜNCÜ KISIM Ekim ve Sayım Beyanı Ekim sayım beyanı: Madde 243 – (Değişik: 19/2/1963-205/16 md.) Zirai işletmeleri, Gelir Vergisi Kanununun 54 üncü maddesinde yazılı işletme büyüklüklerinin üstünde bulunan çiftçiler, zirai işletmelerinin (Gezici hayvancılıkta kışlaklarının) bulundukları köy ve mahallelerin muhtarlıklarına müracaatla ekim sayım beyanında bulunurlar. [72] 1. Çiftçinin soyadı ve adı; 2. Çiftçinin ikametgah adresi; 3. Zirai işletmenin (Gezici hayvancılıkta kışlaklarının) bulunduğu yer; 4. Ekimde: Geçen yılın Ekim ayı sonundan beyanın yapıldığı yılın Kasım ayı başına kadar ekilen arazinin genişliği ve ekimin nev'i; 5. Hayvancılıkta: Beslenen hayvanların cins ve miktarları; 6. Meyvacılıkta: İcabına göre, meyva verebilecek hale gelmiş ağaç sayısı veya bunların dikili bulunduğu arazinin genişliği; Adi ortaklıklarda beyanın ortaklardan biri aile reisi beyanında aile rsisi tarafından yapılması kafidir. Bu takdirde diğer ortaklarla eş ve çocukların ad ve soyadları, ikametgah adresleri ve hisseleri beyanda bulunan tarafından deftere yazdırılır. Ekim ve sayım beyanı her yılın Kasım ayında yapılır. Maliye Bakanlığı iklim şartları bakımından özellik gösteren illerde beyan süresini değiştirebilir. Ekim ve sayım beyanları sözlü veya yazılı olabilir. Beyanlar, beyanı yapanlar tarafından imza veya mühürle tasdik edilir. Beyan varakaları iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası beyan süresinin sonundan itibaren 15 gün içinde ilgili vergi dairesine makbuz karşılığında teslim edilir. Kayıt işlerini kendi imkanları ile tekemmül ettiremiyecek durumda olan muhtarlıklara valiliklerce gerekli yardımda bulunulur. Ekim ve sayım ilmühaberi: Madde 244 – İhtiyar heyetleri, ekim ve sayım defterlerine kaydedilen bilgilere dayanarak, beyanda bulunan çiftçilere tasdikli bir ekim ve sayım ilmühaberi verirler. Muhtar ve ihtiyar heyetlerince verilen ilmühaberler için ücret alınmaz. Ekim ve sayım beyanları ile ilmühaberler hiçbir resim ve harca tabi değildir. Tahkik ve ihbar ödevi: Madde 245 – (Değişik birinci fıkra: 19/2/1963-205/17 md.) Muhtar ve ihtiyar heyetleri 243 üncü madde hükümlerine göre yapılan beyanların doğruluğunu tahkik ederler. Muhtar ve ihtiyar heyetleri, hiç beyanda bulunmamış olanları beyanda bulunmağa, yanlış veya hakikate aykırı beyanda bulunmuş olanları beyanlarını düzeltmeğe davet ederler. Buna rağmen beyanda bulunmayanların veya beyanlarını düzeltmiyenleri verilen sürenin sonundan başlıyarak 15 gün içinde, mütalaaları ile birlikte ve yazılı olarak vergi dairesine bildirirler. Bu ihbar üzerine vergi dairesince yapılacak tahkikat neticesine göre işlem yapılır. Ücret ve sorumluluk: Madde 246 – Muhtar ve ihtiyar heyetleri üyelerine Maliye Bakanlığınca takdir ve tayin edilecek miktarda ücret verilir. Görevlerini kısmen veya tamamen yerine getirmeyen muhtar ve ihtiyar heyetleri ücrete müstahak olmazlar. (Değişik ikinci fıkra: 23/1/2008-5728/274 md.) Görevini ihmal veya suiistimal eden muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri Türk Ceza Kanununun görevi kötüye kullanma suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır. BEŞİNCİ KISIM Vergi Karnesi Vergi karnesi: Karne mecburiyeti: Madde 247 – (Değişik: 30/12/1980-2365/42 md.) Aşağıda yazılı olanlar vergi karnesi almaya mecburdurlar: 1. Gelir Vergisi Kanununa göre diğer ücret kapsamında vergilendirilenler; 2. Gelir Vergisi Kanununa göre indirimden faydalanmak isteyenler; 3. Gelir Vergisi Kanununun 35 nci maddesinin (B) bendi uyarınca karne almak zorunda olanlar. Durumu yukarıdaki şartların birden fazlasına girse bile, bir mükellef tek vergi karnesi alır. Karne alınması: Madde 248 – Mükellefler vergi karnelerinin kendileri tarafından yazılması gereken kısımlarını doldurduktan sonra, vergi bakımından durumlarını kayıt ve tescil ve karneye işaret ettirmek üzere, bunları bağlı oldukları vergi dairesine ibraz ederler. Mükellefiyete müessir olacak değişiklikler de yukarıki esaslara göre karneye işaret ettirilir. 247 nci maddenin 1 inci bendinde yazılı mükelleflerin doldurdukları karneyi vergi dairesine ibraz etmeleri veya değişikliği karneye işaret ettirmeleri süresi işe başladıkları veya değişikliğin vukubulduğu tarihten başlıyarak bir aydır. (Değişik: 23/6/1982-2686/30 md.) Gelir Vergisi Kanununa göre indirimlerin uygulanmasında, karnedeki kayıtlar, bunların vergi dairesine tescil ettirildiği tarihten evvelki zamanlar için nazara alınmaz. Hüviyet tasdiki: Madde 249 – (Değişik: 23/6/1982-2686/31 md.) Gelir Vergisinden indirimlerden faydalanabilmek için karne almak mecburiyetinde olanlar, medeni hal ve aile durumu hakkında vergi karnesine yazılmış olan bilgiler ve bunlarda vaki olan değişiklikler mükellefin ikamet ettiği veya çalıştığı mahallenin muhtarına tasdik ettirilir. Buna imkan olmayan hallerde mükellefin karneye yazdığı bilgilerin doğruluğu idari tahkikatla tespit olunur ve karnenin tescili tahkikat neticesinde yapılır. Doğruluk Sorumluluğu: Madde 250 – Vergi karnelerine yazdıkları bilgilerin doğruluğundan mükellefler; iş verenler tarafından bu karnelere ilave olunan kayıtlardan da iş verenler sorumludur. Karnesiz hizmet erbabı çalıştıranların sorumluluğu: [73] Madde 251 – Kazançları basit usulde tesbit edilen ticaret erbabı ile götürü gider usulünü kabul eden gayrimenkul sermaye iradı sahipleri, yanlarında çalışan hizmet erbabının, kanunun tayin ettiği süre içinde karne almalarını ve karnelerinde yazılı vergilerini ödemelerini temin etmeye mecburdurlar. Bu mecburiyete riayet edilmediği takdirde: a) Zamanında karne almamış veya vergisini tarh ettirmemiş olan hizmet erbabının vergisi iş veren kimse adına tarh edilir ve vergi cezası da aynı kimse adına kesilerek ondan tahsili olunur. Bu fıkra hükmüne göre tarh edilen vergi ve kesilen ceza, iş verene birer ihbarname ile tebliğ edilir. Kullanılacak ihbarnamelerin şeklini ve muhteviyatını Maliye Bakanlığı tayin eder. Karnesiz tesbit edilen şahsa karnesi verilir ve vergisinin ödendiği karneye yazılır. b) Karnesini zamanında almış ve vergisini tarh ettirmiş olan hizmet erbabının zamanında ödenmemiş olan vergisi ve gecikme zammı, yanında çalıştığı tesbit edilen iş verenden tahsil olunur. İş verenler, yukarıki hükümlere göre ödedikleri vergiler için asıl mükelleflere rücu edebilirler. Karnelerin şekli, resim ve harçlardan muaf olduğu: [74] Madde 252 – Vergi karnesinin şekli ve ihtiva edeceği bilgiler Maliye Bakanlığınca tesbit olunur. Gerek karneler, gerek bunların ihtiva ettiği kayıtlar hiçbir resme ve harca tabi değildir. Tasdik dolayısiyle muhtarların yüzbin ( 28,00 TL) lirayı geçmemek şartiyle harç almaları caizdir. ALTINCI KISIM Muhafaza ve İbraz Ödevleri Defter ve vesikaları muhafaza: Madde 253 – Bu Kanuna göre defter tutmak mecburiyetinde olanlar, tuttukları defterlerle üçüncü kısımda yazılı vesikaları, ilgili bulundukları yılı takibeden takvim yılından başlıyarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye mecburdurlar. Defter tutma mecburiyetinde olmıyanların muhafaza ödevi: Madde 254 – Bu kanuna göre defter tutmak mecburiyetinde olmıyanlar, 232, 234 ve 235 inci maddeler mucibince almaya mecbur oldukları fatura ve gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını tarih sırası ile tanzim tarihlerini takip eden takvim yılından başlıyarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye mecburdurlar. Karnelerin muhafazası: Madde 255 – (Değişik: 23/6/1982-2686/32 md.) Mükellefler bu Kanuna göre aldıkları vergi karnelerini, işin devam ettiği, Gelir Vergisi Kanununa göre indirimlerle ilgili olanlar bu indirimlerden faydalandıkları sürece muhafaza ederler. Defter ve belgelerle diğer kayıtların ibraz mecburiyeti [75] [76] Madde 256 – (Değişik: 22/7/1998-4369/4 md.) Geçen maddelerde yazılı gerçek ve tüzel kişiler ile mükerrer 257 nci madde ile getirilen zorunluluklara tabi olanlar, muhafaza etmek zorunda oldukları her türlü defter, belge ve karneler ile vermek zorunda bulundukları bilgilere ilişkin mikro fiş, mikro film, manyetik teyp, disket ve benzeri ortamlardaki kayıtlarını ve bu kayıtlara erişim veya kayıtları okunabilir hale getirmek için gerekli tüm bilgi ve şifreleri muhafaza süresi içerisinde yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz ve inceleme için arz etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk Maliye Bakanlığınca belirlenecek usule uygun olarak, tasdike ve 3568 sayılı Kanunun 8/A maddesi uyarınca düzenlenecek katma değer vergisi iadesine dayanak teşkil eden rapora konu hesap ve işlemlerin doğrulanması için gerekli kayıt ve belgelerle sınırlı olmak üzere, bu hesap ve işlemlere doğrudan ya da silsile yoluyla taraf olanlara, defter ve belgelerinin tetkiki amacıyla yeminli mali müşavirler ve serbest muhasebeci mali müşavirler tarafından yapılan talepler için de geçerlidir. Diğer ödevler: Madde 257 – (Değişik birinci fıkra: 30/12/1980-2365/44 md.) Vergi inceleme ve kontrolları ile gayrimenkullerin rayiç bedelinin tespiti sırasında, mükellefler aşağıda yazılı ödevleri yerine getirmeye mecburdurlar. 1. İncelemeye yetkili memura müessesenin durumuna göre, çalışma yeri göstermek ve resmi çalışma saatlerinde memurun müessesede çalışmasını sağlamak; 2. İnceleme ile ilgili her türlü izahatı vermek (Bu mecburiyet hem iş sahibine, hem de işletmede çalışan memurlara şamildir): 3. İncelemeye yetkili memurun, lüzumunda iş yerinin her tarafını gezip görmesini sağlamak; 4. (Değişik: 23/6/1982-2686/33 md.) Bina ve arazinin rayiç bedelinin tespitinde değeri tespit edilecek bina ve araziyi Emlak Vergisi Kanununun 31 nci maddesine göre Maliye Bakanlığınca yetkili kılınan memurlara gösterip gezdirmek, bu gibi gayrimenkullerin genel ahvaline, kullanılış tarzına ve kirada ise kiranın miktarına müteallik her türlü bilgileri vermek (Bu fıkrada yazılı mecburiyetler kiracılara da şamildir); 5. (Ek: 30/12/1980-2365/44 md.) İşletmede 134 ncü madde gereğince envanter yapılması halinde araç, gereç ve personeliyle bu işlemlerin intacına gerekli yardım ve kolaylığı göstermek. Yetki: Mükerrer Madde 257 – (Ek: 30/12/1980-2365/45 md.) (Değişik birinci fıkra: 22/7/1998-4369/5 md.) Maliye Bakanlığı; 1. Mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye,bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya,bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya, 2. Mükelleflere ve mükellef olmayanlara, muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirmeye ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirlemeye, [77] [78] 3. Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması veya ibraz edilmesi hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya Muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye, [79] 4. (Değişik: 28/11/2017-7061/19 md.) Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları kullanılmak suretiyle internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesine, beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye, standart belirlemeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeler ile bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluk veya standartları beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeler veya bilgi ve işlem çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya ya da belirlemeye, kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameler ile süresinden sonra verilen bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelere istinaden düzenlenen ihbarnameleri, mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların elektronik ortamda beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeleri gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelere ilişkin yapılan işlemlerin sonuçlarını internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında ilgili kişilere göndermeye ve bunların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, 5. Vergi kanunlarının uygulanmasıyla ilgili olarak levha kullandırma ve asma zorunluluğu getirmeye ve kaldırmaya, 6. (Ek: 3/7/2005-5398/23 md.; Değişik: 6/2/2014-6518/8 md.) Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya, bu cihaz ve sistemler vasıtasıyla bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin kullanılmasına ilişkin zorunluluk getirmeye, mükelleflere bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin verilmesinde, mükelleflerin Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine vadesi geçmiş borcu bulunmadığına ilişkin belge arama zorunluluğu getirmeye, bu zorunluluk kapsamına girecek amme alacaklarını tür ve tutar itibarıyla tespit etmeye ve hangi hâllerde bu zorunluluğun aranılmayacağına, bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin basımı, dağıtımı ile sistemin kurulması ve işletilmesi hizmetlerinin, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi olmaksızın, süresi 5 yılı geçmemek üzere ve 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu (5 inci maddesinin beşinci fıkrası hariç) hükümleri çerçevesinde; yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilmesine, bu hizmetlerde ve yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerde bulunması gereken özellikleri, yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetlerinin yönlendirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi, yetkilendirmenin sonlandırılması ve bunların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, 7. (Ek: 28/11/2017-7061/19 md.) Elektronik ticarette ve internet dâhil olmak üzere her türlü dijital ortamın alım, satım, kiralama, ilan ve reklam gibi iktisadi ve ticari amaçlarla kullanıldığı hallerde vergi güvenliğini sağlamak amacıyla elektronik ortamda iktisadi ve ticari faaliyette bulunan gerçek ya da tüzel kişi hizmet sağlayıcılara, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara, başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına ortam sağlayan gerçek ve tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcılara, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara, erişim sağlayıcılara, içerik sağlayıcılara, yer sağlayıcılara ve sosyal ağ sağlayıcılara iktisadi ve ticari faaliyetlerine ilişkin bildirim verme yükümlülüğü getirmeye, bildirimin içerik, format, standart, verilme süresi ve yöntemini belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya, bildirim verme yükümlülüğünü iş hacmi, sektör, mükellef grupları, alış-satış tutarı, alım, satım, kiralama, ilan ve reklama konu mal ve hizmet türleri itibarıyla belirlemeye, başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına ilişkin bildirime konu bilgiler ile içerik sağlayıcılar tarafından üretilen ya da sağlanan bilgilerin aracı hizmet sağlayıcıları, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, erişim sağlayıcılar, yer sağlayıcılar ve/veya sosyal ağ sağlayıcılar tarafından alınması zorunluluğunu getirmeye, bu bent kapsamındaki bilgi ve bildirimlerin elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesi yükümlülüğü getirmeye ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye, [80] 8. (Ek:29/4/2021-7318/2 md.) 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu ve 2/3/2005 tarihli ve 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında lisansa tabi faaliyetlerde bulunanlar ile bu madde uyarınca bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretleri kullanma zorunluluğu getirilen ürünleri imal veya ithal edenlerden; yeni işe başlayanlarda 10 milyon (63.000.000) Türk lirasına kadar, faaliyeti devam edenlerde 100 milyon (630.000.000) Türk lirasını geçmemek üzere bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının %1’ine kadar, ayrıca bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretler verilmesinden önce bu ürünler nedeniyle hesaplanan özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi tutarının toplamına kadar, doğacak vergilerin tahsil güvenliğini sağlamak amacıyla, 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan menkul mallar hariç olmak üzere anılan maddede sayılan türden teminat almaya, mükelleflerin; faaliyet alanı, hukuki statüsü, mükellefiyet süresi, aktif veya öz sermaye büyüklüğü, çalışan sayısı, hakkında sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı, iş veya üretim hacmi ile ürün ve mükellef gruplarını ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, teminatın; türünü, tutarını, verilmesi gereken zamanı, iadesi ile tamamlanmasına ilişkin hususları belirlemeye, teminat tutarını lisansa tabi faaliyetlerde lisans türleri itibarıyla farklılaştırmaya, bentte yer alan oran ve tutarları sıfıra kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya, hangi hâllerde teminat aranılmayacağını ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye, [81] 9. (Ek: 1/7/2022-7417/26 md.) Tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcı bilgisinin güncel, tam ve doğru bir şekilde tespit edilebilmesi için gerçek faydalanıcının kapsamını belirlemeye, bu kapsama girenlerin bildirilmesi zorunluluğunu getirmeye, bildirimin içerik, format, standart, verilme süresi ve yöntemini belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya, bildirim verme yükümlülüğünü sektör, mükellef grupları ve mükellefiyet durumları itibarıyla belirlemeye, bu bent kapsamındaki bilgi ve bildirimlerin elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesi yükümlülüğü getirmeye ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye, 10. (Ek: 16/11/2022-7421/1 md.) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda tanımlı bulunan motorlu araç ticareti yapan mükelleflerden; doğacak vergilerin tahsil güvenliğini sağlamak amacıyla, 30 milyon (140.000.000) Türk lirasına kadar, 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yer alan türden teminat almaya, mükelleflerin; faaliyet alanı, hukuki statüsü, mükellefiyet süresi, aktif veya öz sermaye büyüklüğü, çalışan sayısı, hakkında sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı, iş veya üretim hacmi ile ürün ve mükellef gruplarını ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, teminatın; türünü, tutarını, verilmesi gereken zamanı, iadesi ile tamamlanmasına ilişkin hususları belirlemeye, bentte yer alan tutarı sıfıra kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya, hangi hâllerde teminat aranılmayacağını ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye, 81 Yetkilidir. (Değişik: 21/1/1983-2791/5 md.) Bu Kanuna göre düzenlenecek belgelerle bunlara ek olarak düzenlenecek belgelerin, üçüncü şahıslara basım ve dağıtım işlerinin yaptırılması ile ilgili şekil, şart, usul ve esaslar ve bunlara uyulmaması halinde uygulanacak cezai şartlar Maliye Bakanlığınca hazırlanacak ve Resmi Gazete'de yayınlanacak yönetmelikle belirlenir. (Ek: 24/6/1994-4008/7 md.) Maliye Bakanlığı, birinci fıkrada yazılı belge tasdik işlemini; noterlere, kanunla kurulmuş mesleki kuruluşlara veya uygun göreceği diğer mercilere yaptırmaya, ticari kazançları (basit usulde) tespit edilen gelir vergisi mükelleflerine özel bir defter tutturmaya ve bu konulara ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. [82] (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/8 md.) Birinci fıkranın (4) numaralı bendi uyarınca Maliye Bakanlığının beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin vermesi veya zorunluluk getirmesi halinde, (mükellef veya vergi sorumlusu ile gönderme işini yapacak kişiler arasında özel sözleşme düzenlenmek kaydıyla) elektronik ortamda gönderilen beyanname ve bildirimler, mükellef veya vergi sorumlusu tarafından verilmiş addolunur. (Ek fıkra: 3/7/2005-5398/23 md.) (Değişik birinci cümle: 28/11/2017-7061/19 md.) Kanuni süresi geçtikten sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi üzerine elektronik ortamda düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameler ile elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgelerin süresinden sonra verilmesi üzerine elektronik ortamda düzenlenen ihbarnameler mükellef, vergi sorumlusu veya bunların elektronik ortamda beyanname, bildirim, yazı, dilekçe, tutanak, rapor ve diğer belgeleri gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti tahakkuk fişi ve/veya ihbarnamenin muhatabına tebliği yerine geçer. ÜÇÜNCÜ KİTAP Değerleme BİRİNCİ KISIM İktisadi Kıymet Değerleri BİRİNCİ BÖLÜM Değerleme Esasları Değerlemenin tarifi: Madde 258 – Değerleme, vergi matrahlarının hesaplanmasiyle ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tesbitidir. Değerleme günü: Madde 259 – Değerlemede, iktisadi kıymetlerin vergi kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda haiz oldukları kıymetler esas tutulur. Değerlemede esas: Madde 260 – Değerlemede, iktisadi kıymetlerden her biri tek başına nazara alınır. Teamülen aynı cinsten sayılan malları ve düşük kıymetli müteferik eşyayı toplu olarak değerlemek caizdir. Değerleme ölçüleri: Madde 261 – Değerleme, iktisadi kıymetin nevi ve mahiyetine göre, aşağıdaki ölçülerden biri ile yapılır: 1. Maliyet bedeli; 2. Borsa rayici; 3. Tasarruf değeri; 4. Mukayyet değer; 5. İtibari değer; 6. Vergi değeri; 7. (Ek: 30/12/1980-2365/46 md.) Rayiç bedel, 8. Emsal bedeli ve ücreti. [83] 9. (Ek:14/10/2021-7338/26 md.) Alış bedeli. Maliyet bedeli: Madde 262 – Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilümum giderlerin toplamını ifade eder. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/27 md.) Aşağıda sayılan giderler de maliyet bedeline dâhil edilir: a) İktisadi kıymetin iktisap edilmesi veya değerinin artırılması ile doğrudan ilgili; gümrük vergileri, gümrük komisyonları, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj giderleri, b) İktisadi kıymetin iktisap edilmesi veya değerinin artırılması ile doğrudan ilgili; resim ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, değer tespiti, danışmanlık, komisyon ve ilan giderleri, c) İktisadi kıymetin finansmanında kullanılan kredilere ait faiz giderleri ve bunlara ilişkin kur farklarının; emtiada emtianın stoklara girdiği tarihe kadar, diğer iktisadi kıymetlerde ise iktisadi kıymetin envantere alındığı hesap döneminin sonuna kadar olan kısmı ile söz konusu kredilere ilişkin giderler (Faiz giderleri ile kur farklarının diğer kısımlarını maliyet bedeline ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükellefler serbesttirler.), ç) İktisadi kıymetin stoklara veya envantere alındığı tarihe kadarki depolama ve sigorta giderleri, d) Gayrimenkullerde mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsasının tesviyesinden mütevellit giderler. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/27 md.) Gayrimenkullerle doğrudan ilgili olması şartıyla, bunların envantere alındığı hesap dönemi sonuna kadar alınan hibeler maliyet bedelinden indirilir. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/27 md.) İktisadi kıymetin (emtia hariç) iktisap edilmesi veya değerinin artırılması ile ilgili olan özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma değer vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanımını destekleme fonunu maliyet bedeline ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükellefler serbesttirler. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/27 md.) Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Borsa rayici: Madde 263 – Borsa rayici, gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse ticaret ve kıymetli madenler borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerinin ortalama değerlerini ifade eder. [84] Normal temevvüçler dışında fiyatlarda bariz kararsızlıklar görülen hallerde, son muamele günü yerine değerlemeye takaddüm eden 30 gün içindeki ortalama rayici esas olarak aldırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. Tasarruf değeri: Madde 264 – Tasarruf değeri, bir iktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arz ettiği gerçek değerdir. Mukayyet değer: Madde 265 -– Mukayyet değer, bir iktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap değeridir. İtibari değer: Madde 266 – İtibari değer, her nevi senetlerle esham ve tahvillerin üzerinde yazılı olan değerlerdir. Rayiç bedel: Mükerrer Madde 266 – (Ek: 30/12/1980-2365/47 md.) Rayiç bedel, bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değeridir. Emsal bedeli ve emsal ücreti: Madde 267 – Emsal bedeli, gerçek bedeli olmıyan, veya bilinmiyen veyahut doğru olarak tesbit edilemiyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değerdir. Emsal bedeli sıra ile, aşağıdaki esaslara göre tayin olunur: Birinci sıra: (Ortalama fiyat esası) aynı cins ve nevideki mallardan sıra ile değerlemenin yapılacağı ayda veya bir evvelki veya bir daha evvelki aylarda satış yapılmışsa, emsal bedeli bu satışların miktar ve tutarına göre mükellef tarafından çıkarılacak olan "Ortalama satış fiyatı" ile hesaplanır. Bu esasın uygulanması için, aylık satış miktarının, emsal bedeli tayin olunacak her bir malın miktarına nazaran % 25 ten az olmaması şarttır. İkinci sıra: (Maliyet bedeli esası) Emsal bedeli belli edilecek malın, maliyet bedeli bilinir veya çıkarılması mümkün olursa, bu takdirde mükellef bu maliyet bedeline, toptan satışlar için % 5, perakende satışlar için % 10 ilave etmek suretiyle emsal bedelini bizzat belli eder. (Değişik: 23/6/1982-2686/35 md.) Üçüncü sıra: (Takdir esası) Yukarıda yazılı esaslara göre belli edilemeyen emsal bedelleri ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belli edilir. Takdirler, maliyet bedeli ve piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpranma dereceleri nazara alınmak suretiyle yapılır. Takdir edilen bedellere mükelleflerin vergi mahkemesinde dava açma hakkı mahfuzdur. Ancak, dava açılması verginin tahakkuk ve tahsilini durdurmaz. Emsal bedelinin mükellef tarafından bizzat hesaplandığı hallerde, bu hesaplara ait kayıt ve cetveller ispat edici kağıtlar olarak muhafaza edilir. Yukarıdaki esaslarla mukayyet olmaksızın kaza mercilerinin re'sen biçtikleri değerler ile zirai kazanç ölçülerini tesbit eden kararlarda yer alan unsurlar emsal bedeli yerine geçer. [85] Ücretle yapılan imalatta ücretin gerçek miktarının bilinmemesi veya doğru olarak tayin edilememesi hallerinde tesbit edilecek emsal ücret de aynı esaslara göre tayin olunur. Vergi değeri: Madde 268 – (Değişik: 3/4/2002-4751/1 md.) Vergi değeri, bina ve arazinin Emlâk Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre tespit edilen değeridir. Alış bedeli: Madde 268/A- (Ek:14/10/2021-7338/28 md.) Alış bedeli, bir iktisadi kıymetin satın alma bedelidir. İktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi ile ilgili diğer giderler alış bedeline dâhil değildir. İKİNCİ BÖLÜM İktisadi İşletmelere Dahil Kıymetleri Değerleme Gayrimenkuller: Madde 269 – İktisadi işletmelere dahil bilümum gayrimenkuller maliyet bedelleri ile değerlenir. Bu kanuna göre, aşağıda yazılı kıymetler gayrimenkuller gibi değerlenir: 1. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı; 2. Tesisat ve makinalar; 3. Gemiler ve diğer taşıtlar; 4. Gayrimaddi haklar. Gayrimenkullerde maliyet bedeline giren giderler: Madde 270 – (Mülga:14/10/2021-7338/29 md.) İnşa ve imal giderleri: Madde 271 – İnşa edilen binalarda ve gemilerde, imal edilen makina ve tesisatta bunların inşa ve imal giderleri, satın alma bedeli yerine geçer. Gayrimenkullerde veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarında maliyet bedelinin artması: [86] Madde 272 – (Değişik: 3/7/2005-5398/24 md.) Normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarını genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderler, gayrimenkulün veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının maliyet bedeline eklenir. (Bir geminin iktisap tarihindeki süratini fazlalaştırmak, yolcu ve eşya yükleme ve barındırma tertibatını genişletmek veya değiştirmek suretiyle iktisadi kıymetini devamlı olarak artıran giderlerle bir motorlu kara nakil vasıtasının kasa veya motorunun yenisi ile değiştirilmesi veya alımında mevcut olmayan yeni bir tertibatın eklenmesi için yapılan giderler maliyet bedeline eklenmesi gereken giderlerdendir.) Gayrimenkuller kira ile tutulmuş ise veya elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının işletme hakkı verilmiş ise, kiracı veya işletme hakkına sahip tüzel kişi tarafından yapılan bir ve ikinci fıkralardaki giderler bunların özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerlenir. Kiracının veya işletme hakkına sahip tüzel kişinin faaliyetini icra için vücuda getirdiği tesisata ait giderler de bu hükümdedir. Gayrimenkuller veya elektrik üretim ve dağıtım varlıkları için yapılan giderler hem tamir, hem de kıymet artırma giderlerinden terekküp ettiği takdirde, mükellef bu giderlerden maliyet bedeline eklenecek kısmı ayrı göstermek mecburiyetindedir. Demirbaş eşya: Madde 273 – Alat, edevat, mefruşat ve demirbaş eşya maliyet bedeli ile değerlenir. (Mülga ikinci cümle:14/10/2021-7338/30 md.) (...) İmal edilen alat, edevat, mefruşat ve demirbaşlarda imal giderleri satınalma bedeli yerine geçer. Emtia [87] Madde 274 – (Değişik: 17/12/2003-5024/1 md.) Emtia, maliyet bedeliyle değerlenir. Emtianın maliyet bedeline nazaran değerleme günündeki satış bedelleri % 10 ve daha fazla bir düşüklük gösterdiği hallerde mükellef, maliyet bedeli yerine 267 nci maddenin ikinci sırasındaki usul hariç olmak üzere, emsal bedeli ölçüsünü tatbik edebilir. Bu hüküm 275 inci maddede yazılı mamuller için de uygulanabilir. Kıymetli madenler: MADDE 274/A- (Ek:28/7/2024-7524/8 md.) Altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenler borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel olarak, bu rayiç yerine maliyet bedeli esas alınır. Bu madde hükmü kıymetli maden ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir. Kıymetli maden ile olan mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar ve borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. Alacak ve borçların değerleme günü kıymetine ircasına ilişkin olarak 280 inci, 281 inci ve 285 inci maddelerde yer alan hükümler bu fıkra kapsamındaki alacak ve borçlar bakımından da geçerlidir. İmal edilen emtia: Madde 275 – İmal edilen emtianın (Tam ve yarı mamul mallar) maliyet bedeli aşağıda yazılı unsurları ihtiva eder: 1. Mamulün vücuda getirilmesinde sarf olunan iptidai ve ham maddelerin bedeli; 2. Mamule isabet eden işçilik; 3. Genel imal giderlerinden mamule düşen hisse; 4. Genel idare giderlerinden mamule düşen hisse; (Bu hissenin mamulün maliyetine katılması ihtiyaridir.) 5. Ambalajlı olarak piyasaya arz edilmesi zaruri olan mamullerde ambalaj malzemesinin bedeli. Mükellefler, imal ettikleri emtianın maliyet bedellerini yukarıki unsurları ihtiva etmek şartiyle diledikleri usulde tayin edebilirler. (Üçüncü fıkra mülga: 30/12/1980-2365/51 md.) Zirai mahsuller: Madde 276 – Zirai mahsuller maliyet bedeli ile değerlenir. Maliyet bedeli, zirai mahsullerin hususiyetlerine göre 275 inci maddede yazılı unsurlara mütenazır olarak Maliye Bakanlığınca tesbit edilecek esaslar dairesinde hesaplanır. Hayvanlar: Madde 277 – (Değişik: 19/2/1963-205/18 md.) Zirai işletmelere dahil hayvanlar maliyet bedeli ile değerlenir. Maliyet bedelinin tesbiti mümkün olmıyan ahvalde maliyet bedeli yerine emsal bedeli alınır. Bu hükmün tatbikında emsal bedeli, işletmenin bulunduğu mahal (Gezici hayvancılıkta kışlak) için zirai kazanç komisyonlarınca tesbit edilmiş olan ortalama maliyet bedelidir. Kıymeti düşen mallar: Madde 278 – Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vakı olan emtia ile maliyetlerinin hesaplanması mütat olmıyan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal bedeli ile değerlenir. İmha edilmesi gereken mallar: Madde 278/A – (Ek: 21/3/2018-7103/10 md.) Bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha edilmesi gereken emtia, bu mahiyetteki imha işlemleri süreklilik arz eden mükelleflerin başvurularına istinaden, bu Kanunun 267 nci maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü bendindeki usulle mukayyet olmaksızın, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul çerçevesinde ve tayin olunan imha oranı dikkate alınmak suretiyle değerlenebilir. Birinci fıkra hükmünden yararlanmak için yapılan başvurular, Maliye Bakanlığınca mükellefin geçmiş yıllardaki işlemleri, fiili üretimi, satış ve imha süreçleri ile sektördeki diğer mükelleflerin durumu, yetkili idare, oda ve kuruluşların görüşleri de dikkate alınmak suretiyle değerlendirilir. Bu değerlendirme neticesinde, Maliye Bakanlığınca karşılıklı anlaşmak suretiyle, tayin olunan imha oranını aşmamak kaydıyla imha edilen emtianın emsal bedeli sıfır olarak kabul edilir. Mükellefler, imha işlemine ilişkin her türlü kayıt, belge ve evrakı bu Kanunun ilgili hükümleri uyarınca muhafaza ve gerektiğinde ibraz etmek zorundadır. Maliye Bakanlığı, bu maddeden yararlanmak için başvuruda bulunabilecek mükelleflerde aranacak şartları, tayin olunan imha oranının geçerli olacağı süreyi, imha oranının süresinden önce iptaline ilişkin kriterleri, bu madde kapsamına giren emtiayı, sektörler, iş kolları ve işletme büyüklüklerini ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları tespite yetkilidir. Menkul kıymetler: Madde 279 – (Değişik: 22/7/1998-4369/6 md.) Hisse senetleri ile fon portföyünün en az % 51'i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle, bunlar dışında kalan her türlü menkul kıymet borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler, alış bedeli ile değerlenir. Yabancı paralar: [88] Madde 280 – (Değişik birinci fıkra: 26/6/1964-485/7 md.) Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır. Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tesbit olunur. (Değişik: 22/7/1998-4369/7 md.) Bu madde hükmü yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir. Bunlardan vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar, bu Kanunun 281 ve 285 inci maddeleri uyarınca değerleme günü kıymetine irca edilebilir. Ancak senette faiz oranının yazılı olmadığı durumlarda değerleme gününde geçerli olan Londra Bankalar Arası Faiz Oranı (LİBOR) esas alınır. (Ek fıkra: 22/7/1998-4369/7 md.; Mülga: 17/12/2003-5024/9 md.) Yurtdışından getirilerek sermaye olarak konulan yabancı paralar: [89] Madde 280/A- (Ek: 21/3/2018-7103/11 md.) Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım yapacak tam mükellef sermaye şirketlerine, işe başladıkları hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar yurtdışından getirilerek sermaye olarak konulan yabancı paraların, söz konusu dönem zarfında yatırım teşvik belgesi kapsamında sarf olunan kısmı nedeniyle oluşan kur farkları pasifte özel bir fon hesabına alınabilir. Bu durumda olumlu kur farkları bu hesabın alacağına, olumsuz kur farkları ise bu hesabın borcuna kaydedilir. Sermaye olarak konulan bu yabancı paraların, işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar herhangi bir suretle sarf edilmeyen kısmı; bu hesap dönemlerine ait vergilendirme dönemlerinin sonuna kadar mukayyet değeriyle, işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonu itibarıyla bu Kanunun 280 inci maddesine göre değerlenir. Birinci fıkra uyarınca oluşan fon hesabı, sermayeye ilave edilme dışında, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulur. Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri hariç, şirketin tasfiyesi halinde de bu hüküm uygulanır. Mükelleflerin, bu madde hükmünden yararlanabilmeleri için ticaret siciline tescil tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar yatırım teşvik belgesi almak için başvuruda bulunmuş ve işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar bu belgeyi almış olması gerekir. Söz konusu yabancı paralar; başvurunun süresi içinde yapılmaması halinde müteakip ilk vergilendirme dönemi, yatırım teşvik belgesinin alınamaması halinde ise işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonu itibarıyla bu Kanunun 280 inci maddesine göre değerlenir. Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Alacaklar: Madde 281 – Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. [90] Vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacaklar değerleme gününün kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddi uygulanır. Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri alacaklarını ya Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddi ile, değerleme günü kıymetine irca ederler. İlk tesis ve taazzuv giderleri ve peştemallıklar: Madde 282 – Kurumlarda aktifleştirilen ilk tesis ve taazzuv giderleri mukayyet değeri ile değerlenir. Bu değer, ilk tesis ve taazzuv için yapılan giderlerden fazla olamaz. Kurumun tesis olunması veya yeni bir şubenin açılması veyahut da işlerin devamlı bir surette genişletilmesi için yapılan ve karşılığında maddi bir kıymet iktisap olunmıyan giderler bu cümledendir. İlk tesis ve taazzuv giderlerinin aktifleştirilmesi ihtiyaridir. Gerçek veya tüzel kişilerde peştemallıklar da mukayyet değerleriyle değerlenir. Aktif geçici hesap kıymetleri: Madde 283 – Gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin ödenen giderler ile cari hesap dönemine ait olup da henüz tahsil edilmemiş olan hasılat, mukayyet değerleri üzerinden aktifleştirilmek suretiyle değerlenir. Zirai işletmelerde henüz idrak edilmemiş olan mahsuller için yapılan giderler (Hazırlık işleri giderleri gibi) de bu madde hükmüne göre aktifleştirilerek değerlenir. Kasa mevcudu: Madde 284 – Kasa mevcutları itibari kıymetleriyle değerlenir; yabancı paralar hakkında 280 inci madde hükmü uygulanır. Borçlar: Madde 285 – Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. [91] Vadesi gelmemiş olan senede bağlı borçlar değerleme günü kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde senette faiz nispeti açıklanmışsa bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddinde bir faiz uygulanır. Banka ve bankerler ile sigorta şirketleri borçlarını, Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddiyle, değerleme günü kıymetine irca ederler. (Ek: 4/12/1985-3239/22 md.) Alacak senetlerini değerleme gününün kıymetine irca eden mükellefler, borç senetlerini de aynı şekilde işleme tabi tutmak zorundadırlar. Tahviller: Madde 286 – Eshamlı şirketlerle iktisadi kamu müesseseleri çıkardıkları tahvilleri itibari değerleriyle değerlemeye mecburdurlar. Pasif geçici hesap kıymetleri: Madde 287 – Gelecek hesap dönemlerine ait olarak peşin tahsil olunan hasılat ile cari hesap dönemine ait olup henüz ödenmemiş olan giderler mukayyet değerleri üzerinden pasifleştirilmek suretiyle değerlenir. Karşılıklar: Madde 288 – Hasıl olan veya husulü beklenen fakat miktarı katiyetle kestirilemiyen ve teşebbüs için bir borç mahiyetini arz eden belli bazı zararları karşılamak maksadiyle hesaben ayrılan meblağlara karşılık denir. Karşılıklar mukayyet değerleriyle pasifleştirilmek suretiyle değerlenir. Amortisman kayıtları hakkındaki özel hükümler mahfuzdur. Özel haller: Madde 289 – Bu bölümde yazılı olmıyan veyahut yazılı olup da kendi ölçüleriyle değerlenmesine imkan bulunmıyan iktisadi kıymetlerden bina ve arazi vergi değeriyle, diğerleri, varsa borsa rayici, yoksa mukayyet değerleri, o da yoksa emsal bedeliyle değerlenir. Serbest meslek erbabının tesisleri: Madde 290 – Serbest meslek erbabının amortismana tabi tuttukları tesisat, mefruşat, demirbaş eşyalarını değerlemede de bu bölümün hükümleri uygulanır. Finansal kiralama işlemlerinde değerleme: Mükerrer Madde 290- (Ek: 9/4/2003-4842/25 md.) 1. Finansal kiralama işlemlerinde, finansal kiralamaya konu olan iktisadî kıymet ile sözleşmeden doğan hak, borç ve alacakların değerlemesi aşağıdaki esaslara göre yapılır. Kiracı tarafından finansal kiralama işlemine konu iktisadî kıymeti kullanma hakkı ve sözleşmeden doğan borç, kiralama konusu iktisadî kıymetin rayiç bedeli veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı ile değerlenir. Kiralayan tarafından sözleşmeden doğan alacak, kiralama süresi boyunca yapılacak kira ödemelerinin toplam tutarı, kiralama konusu iktisadî kıymet ise, bu iktisadî kıymetin net bilanço aktif değerinden kira ödemelerinin bugünkü değerinin düşülmesi sonucu bulunan tutar ile değerlenir. İktisadi kıymetin net bilanço aktif değerinden kira ödemelerinin bugünkü değerinin düşülmesi sonucu bulunan tutarın sıfır veya negatif olması halinde, iktisadî kıymet iz bedeliyle değerlenir ve aradaki fark iktisadî kıymetin elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar gibi işleme tâbi tutulur. Kiralayan tarafından aktifleştirilen alacak tutarı ile kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki fark, gelecek dönemlere ait faiz geliri olarak pasifleştirilmek suretiyle değerlenir. Kiralayanın finansal kiralamaya konu iktisadî kıymetin üretimini veya alım satımını yapması halinde, iktisadî kıymetin net bilanço aktif değeri olarak rayiç bedeli dikkate alınır. Rayiç bedel ile maliyet bedeli arasındaki fark, normal bir satış işleminden elde edilen kâr veya zarar olarak işleme tâbi tutulur. 2. Kiracı tarafından aktifleştirilen finansal kiralamaya konu iktisadî kıymeti kullanma hakkı, bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesi ve üçüncü kitabının üçüncü kısmının birinci bölümünde kiralama konusu iktisadî kıymet için belirlenmiş esaslar çerçevesinde yeniden değerlemeye ve amortismana tâbi tutulur. Kiralayan tarafından, finansal kiralamaya konu iktisadî kıymetin bu maddenin (1) numaralı fıkrasının üçüncü paragrafına göre belirlenen değeri üzerinden amortisman ayrılmaya devam olunur. Bu madde kapsamında değerlenen borç ve alacak tutarları reeskonta tâbi tutulmaz. Kiracı tarafından finansal kiralama sözleşmesine göre yapılan kira ödemeleri, borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılır. Ayrıştırma işlemi, her bir dönem sonunda kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmasını sağlayacak şekilde yapılır. Kiralayan tarafından gelecek dönemlere ait faiz gelirleri, kiralanan iktisadî kıymetin finansal kiralama sözleşmesinin yapıldığı tarihteki rayiç bedelinden, her bir dönem sonunda anapara geri ödemelerinin düşülmesi sonucu kalan tutar üzerinden sabit bir dönemsel faiz oranı yaratacak şekilde hesaplanması suretiyle tahakkuk ettirilir. 3. Bu maddenin uygulamasında aşağıda yer alan tanımlar dikkate alınır. Finansal Kiralama: Kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir iktisadî kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan tüm riskler ile yararların kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalardır. Kiralama işleminde; iktisadî kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi, kiracıya kira süresi sonunda iktisadî kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması, kiralama süresinin iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün % 80'inden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının iktisadî kıymetin rayiç bedelinin % 90'ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birinin varlığı durumunda kiralama işlemi finansal kiralama kabul edilir. Doğal kaynakların araştırılması veya kullanılmasına yönelik kiralama sözleşmeleri ile sinema filmleri, video kayıtları, patentler, kopyalama hakları gibi kıymetlerle ilgili lisans sözleşmeleri bu madde kapsamında değerlendirilmez. Arazi, arsa ve binalarla ilgili kiralama sözleşmeleri, sadece, sözleşmede kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devri öngörülmüşse veya kiracıya kira süresi sonunda kiralama konusu gayrimenkulu düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınmışsa bu madde kapsamında değerlendirilir. Kira Ödemeleri: Sözleşmeye göre, kira süresi boyunca yapılması gereken kira ödemeleridir. Kira süresi sonunda, kiralama konusu iktisadî kıymetin kalan değerine ilişkin bir taahhüt olması halinde bu değer de kira ödemesi kabul edilir. Kira süresi sonunda kiracıya düşük bir bedelle iktisadî kıymeti satın alma hakkı tanındığı ve sözleşme tarihinde bu hakkın kullanılma olasılığının yüksek olduğu durumda kira ödemeleri kira süresi boyunca yapılan kira ödemeleri ile satın alma hakkının kullanılması durumunda ödenmesi gereken bedelin toplamıdır. Kira Ödemelerinin Bugünkü Değeri: Kira ödemelerinin, sözleşme tarihinde, kiralamada kullanılan faiz oranının dikkate alınması suretiyle hesaplanan bugünkü değerlerinin toplamıdır. Kiralamada kullanılan faiz oranı tespit edilemiyorsa, kiracının kiralamaya konu iktisadî kıymeti satın almak için aynı vade ile alması gereken borç için katlanacağı faiz oranı kullanılır. Kiralamada Kullanılan Faiz Oranı: Kira ödemeleri ile garanti edilmemiş kalan değer toplamının bugünkü değerini, kiralamaya konu iktisadî kıymetin rayiç bedeline eşitleyen iskonto oranıdır. 4. Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulamasına yönelik usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Servetleri Değerleme Esaslar: Madde 291 – Bir vergiye matrah olan servetin veya servet unsurlarının değerlenmesinde bu bölümde yazılı esaslar cari olur. Veraset ve intikal Vergisi Kanununun tatbikında yabancı memleketlerde bulunan malların o memlekette cari usul ve esaslara göre tayin ve tesbit olunacak değerleri aynen nazara alınır. Ticari sermaye: Madde 292 – Vergilendirilecek bir servete dahil ticari sermayenin unsurlarından bulunan emtia, gemiler ve taşıtlar, tesisat ve makinalar, demirbaş eşya ve diğer menkul mallar, emsal bedelleri ile değerlenir. Menkul mallar ve gemiler: Madde 293 – Ticari sermayeye dahil olmıyan ev eşyası, mücevherat sanateserleri gibi menkul mallar ve gemiler emsal bedelleri ile değerlenir. Esham, tahvilat ve yabancı paralar: Madde 294 – (Değişik: 26/6/1964-485/8 md.) Ticari sermayeye dahil olsun olmasın bütün esham ve tahvilat borsa rayici ile borsada kayıtlı olmıyan esham ve tahvilat, emsal bedelleri ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine emsal bedeli esas olur. Ticari sermayeye dahil olsun olmasın yabancı paraların ve yabancı paralar üzerinden tanzim edilmiş alacak ve borç senetlerinin değerlenmesinde ikinci bölümün hükümleri uygulanır. Alacak ve borçlar: Madde 295 – Ticari sermayeye dahil olsun veya olmasın senetli ve senetsiz bütün alacak ve borçlar ikinci bölümdeki hükümlere göre değerlenir. Haklar: Madde 296 – Tescile tabi bilümum hakların değeri, tesisleri sırasında Tapu siciline kaydedilen bedeldir. Tapu sicilinde bedeli gösterilmiyen haklarla birinci fıkranın dışında kalan bilümum haklar (Sınai ve edebi mülkiyet hakları ile imtiyazlar dahil) emsal bedelleriyle değerlenir. Veraset yoliyle veya sair suretle ivazsız ve bedelsiz bir tarzda intikal eden intifa hakları aşağıdaki şekilde değerlenir: 1. İntifa hakkı sahibinin yaşı intikal tarihinde yirmiyi doldurmamış olduğu takdirde gayrimenkulün emsal bedelinin onda yedisi intifa hakkının ve onda üçü çıplak mülkiyet hakkının değeri sayılır. 2. İntifa hakkı sahibinin yaşı intikal tarihinde yirmiyi aşkın olduğu takdirde yukarıki bendde yazılı nispet, her tam on yıllık bir devre için çıplak mülkiyet hakkı onda bir artırılmak ve intifa hakkı onda bir indirilmek suretiyle değer tayin olunur. 3. İntifa hakkı sahibinin yaşı intikal tarihinde yetmişi aşkın ise gayrimenkulün emsal bedelinin onda biri intifa hakkının ve onda dokuzu çıplak mülkiyet hakkının değeri sayılır. 4. Sabit bir süre için tayin edilmiş olan intifa hakkının değeri yaş kaydı nazara alınmaksızın sürenin her tam on yılı için gayrimenkul emsal bedelinin onda ikisi olarak hesaplanır. 5. Ömür boyunca aylık gelir şeklinde vakı ivazsız intikallerde bu gelirin ödeneceği azami süreye göre baliğ olacağı miktar bulunarak intifa hakkı sahibinin ödemenin başladığı tarihteki yaşı elliyi aşmış ise elliden yukarı her yaş yılı için yirmide biri indirilmek suretiyle değeri tayin olunur. Ancak ömür boyunca aylık gelir, muayyen bir sermaye ödenerek tasfiye edilmiş ise bu sermaye aynen değer olarak kabul edilir. 6. Hayat kaydiyle ödenen rant şeklinde vakı ivazsız intikallerde intifa hakkı sahibinin yaşı ödemenin başladığı tarihte kırkı aşmamış ise rantın bir yıllık tutarının yirmi katı değeri sayılır. İntifa hakkı sahibinin yaşı, ödemenin başladığı tarihte kırkı aşmış ise kırktan yukarı her tam on yıllık bir devre için yirmi katın dörtte biri indirilmek suretiyle rantın değeri takdir olunur. İntifa hakkı sahibinin yaşı, ödemenin başladığı tarihte yetmişi aşmış ise rantın değeri bir yıllık tutarıdır. Bina ve arazi: Madde 297 – (Değişik: 29/7/1970-1318/92 md.) Ticari sermayeye dahil olsun olmasın bilümum binalarla arazi vergi değeri ile değerlenir. (İkinci ve üçüncü fıkralar mülga: 30/12/1980-2365/52 md.) Yetki: Madde 298 – (Değişik: 23/6/1982-2686/36 md.) Bu bölümde yazılı emsal bedelleri ile alacak ve borçların değerleri 72 nci maddede yazılı Takdir Komisyonu tarafından tespit edilir. Enflasyon düzeltmesi, yeniden değerleme oranı ve yeniden değerleme: [92] Mükerrer Madde 298- (19/2/1963 tarihli ve 205 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi ile eklenen ve 4/12/1984 tarihli ve 3094 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile değiştirilmiş olan geçici 11 inci madde hükmü olup, 25/3/1987 tarihli ve 3332 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile madde numarası değiştirilmiştir.) (Değişik: 17/12/2003-5024/2 md.) A) Malî tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetler aşağıdaki hükümlere göre enflasyon düzeltmesine tâbi tutulur. 1. Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer. Kapsama giren mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla malî tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar. Geçici vergi dönemlerinde yukarıda belirtilen oranların tespitinde, son üç hesap dönemi yerine üçer aylık dönemlerin son ayı dahil önceki otuzaltı ay ve içinde bulunulan hesap dönemi yerine son oniki ay dikkate alınır. Bir hesap dönemi içindeki geçici vergi dönemlerinin herhangi birinde düzeltme yapılması halinde takip eden geçici vergi dönemlerinde ve içinde bulunulan hesap dönemi sonunda da düzeltme yapılır. Cumhurbaşkanı; bu maddede yer alan % 100 oranını % 35'e kadar indirmeye veya tekrar kanunî seviyesine kadar yükseltmeye, % 10 oranını ise % 25'e kadar çıkarmaya veya tekrar kanunî seviyesine kadar indirmeye yetkilidir. [93] 2. Bu maddenin uygulanmasında; a) Parasal olmayan kıymetler; parasal kıymetler dışındaki kıymetleri, b) Parasal kıymetler; Türk Lirasının değerindeki değişmeler karşısında nominal değerleri aynı kaldığı halde satın alma güçleri fiyat hareketlerine göre ters yönde değişen kıymetleri (Yabancı paralar da parasal kıymet olarak dikkate alınır.), c) Enflasyon düzeltmesi; parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınacak tutarlarının düzeltme katsayısı ile çarpılması suretiyle, malî tablonun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanmasını, d) Düzeltme katsayısı; malî tabloların ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin, düzeltmeye esas alınan tarihi içeren aya ait fiyat endeksine bölünmesiyle elde edilen katsayıyı, e) Ortalama düzeltme katsayısı; malî tabloların ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin, bu endeks ile bir önceki dönemin sonundaki fiyat endeksi toplamının ikiye bölünmesi sonucu bulunan endekse bölünmesiyle elde edilen katsayıyı, f) (Değişik: 30/3/2006-5479/11 md.) Fiyat endeksi (ÜFE); Türkiye İstatistik Kurumunca Türkiye geneli için hesaplanan Üretici Fiyatları Genel Endeksini, g) Reel olmayan finansman maliyeti; her türlü borçlanmada, borç tutarlarına (yabancı para üzerinden borçlanmalarda borcun alındığı tarihteki Türk Lirası karşılıklarına), borcun kullanıldığı döneme ait TEFE artış oranının uygulanması suretiyle hesaplanan tutarı, [94] h) Toplulaştırılmış yöntemler; aa) Basit ortalama yöntemi; gelir tablosu kalemleri ile stokların düzeltmede esas alınacak tarihlere bağlı kalınmaksızın dönem ortalama düzeltme katsayısı ile çarpılması suretiyle enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmasını, ab) Hareketli ağırlıklı ortalama yöntemi; dönem sonu stok ve dönem içinde satılan mal maliyetinin enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarlarının hareketli ağırlıklı ortalama düzeltme katsayısı ile çarpılması suretiyle enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmasını (Bir önceki döneme ait düzeltilmiş satılan mal maliyeti enflasyon düzeltmesi yapılan dönemin sonuna taşıma katsayısı uygulanarak taşınır. Bu hesaplamalarda amortisman ve reel finansman giderleri, endekslenmeden dikkate alınır.), i) Hareketli ağırlıklı ortalama düzeltme katsayısı; enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmuş dönem başı stoğun ilgili dönemin sonuna taşınmış değeri ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmuş değerleri toplamının, dönem başı stok ile dönem içi alış ve giderlerin enflasyon düzeltmesine esas alınacak tutarlarının toplamına bölünmesi ile bulunan katsayıyı, j) Taşıma; malî tablolardaki parasal ve parasal olmayan tutarların, taşıma katsayısı kullanılarak ilgili dönemin sonundaki yeni değerlerinin hesaplanması işlemini, k) Taşıma katsayısı; malî tabloların ait olduğu aya ilişkin fiyat endeksinin, bir önceki dönemin sonundaki (yıl içinde işe başlayanlarda, işe başlanılan aya ilişkin) fiyat endeksine bölünmesiyle elde edilen katsayıyı, l) Enflasyon fark hesapları; parasal olmayan kıymetlerin düzeltme işlemi sonrası değeri ile düzeltme öncesi değeri arasındaki farklarının kaydedildiği hesapları, m) Enflasyon düzeltme hesabı; parasal olmayan kıymetlerin düzeltilmesi sonucu oluşan farkların kaydedildiği hesabı (Bu hesap enflasyon fark hesapları ile karşılıklı olarak çalışır. Parasal olmayan aktif kıymetlerin enflasyon düzeltmesine tâbi tutulması sonucu oluşan farklar bu hesabın alacağına, parasal olmayan pasif kıymetlerin enflasyon düzeltmesine tâbi tutulması sonucu oluşan farklar ise borcuna kaydedilir. Enflasyon düzeltme hesabının bakiyesi gelir tablosuna aktarılmak suretiyle kapatılır.), n) Net parasal pozisyon; parasal varlıklarla parasal yükümlülükler arasındaki farkı, İfade eder. 3. Düzeltme işleminde aşağıdaki tarihler esas alınır: a) Alış bedeli ile değerlenen menkul kıymetlerle malî duran varlıklar için; satın alma tarihi. b) İlk madde ve malzeme, ticari mallar, yarı mamul ve mamul stokların maliyetine dahil edilen unsurlar, yıllara sarî inşaat ve onarım işlerinde maliyeti oluşturan unsurlar, gelecek aylara ve yıllara ait giderler, maddî duran varlıklar ve bu varlıkları oluşturan unsurlar, maddî olmayan duran varlıklar ve bu varlıkları oluşturan unsurlar, özel tükenmeye tâbi varlıklar ve bu varlıkları oluşturan unsurlar, yıllara sarî inşaat ve onarım hakedişleri, haklar ve şerefiyeler için; defterlere kayıt tarihi (Bunlara mahsuben verilen veya alınan parasal olmayan avanslar, ödeme veya tahsil tarihinden mahsup tarihine kadar düzeltilir.). c) Parasal olmayan alınan depozito ve teminatlar ile avanslar, nakit olarak ödenmiş sermaye, hisse senetleri ihraç primleri, hisse senedi iptal kârları için; tahsil tarihi. d) Parasal olmayan verilen depozito ve teminatlar ile avanslar için; ödeme tarihi. e) Aynî sermaye olarak konulan kıymetler için; mülkiyetin intikal ettiği tarih. f) Kâr yedekleri, geçmiş yıl kârları ve net dönem kârının sermayeye ilave edilmesi dolayısıyla artırılan sermaye için; tescil tarihi. g) Nakdî sermaye karşılığı alınan hisse senetleri için; ödeme tarihi, aynî sermaye karşılığı alınan hisse senetleri için; sermaye olarak konulan kıymetlerin mülkiyetinin intikal ettiği tarih, temettü karşılığı alınan hisse senetleri için; iştirak edilen şirket sermayesinin tescil tarihi. h) Parasal olmayan karşılıklar için; ilgili olduğu kıymetin düzeltmeye esas tarihi. 4. Düzeltme işleminde bu Kanunda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen tutarlar esas alınır. Ancak stokların, satılan malın ve maddî duran varlıkların maliyet bedeline ve malî duran varlıkların alış bedeline intikal ettirilen reel olmayan finansman maliyetleri düşüldükten sonra bulunan tutarlar düzeltmeye tâbi tutulur. Toplulaştırılmış yöntemlerle düzeltmeye tâbi tutulan kıymetlerin alış veya maliyet bedeline intikal ettirilen reel olmayan finansman maliyetlerinin düşülmesi ihtiyarîdir. Mükellefler; reel olmayan finansman maliyetini, toplam finansman maliyetlerine, ilgili döneme ait TEFE artış oranının dönem ortalama ticari kredi faiz oranına bölünmesi suretiyle belirlenen oranı uygulayarak da tespit edebilirler. Ancak bu yöntemi seçen mükellefler seçtikleri yöntemden bu seçimi yaptıkları hesap dönemi dahil üçüncü hesap döneminin sonuna kadar dönemezler. Belgelerde ayrıca gösterilen vade farklarının reel olmayan kısımları ile üç aydan fazla vadeli olan ve vade farkı düzenlenen belge üzerinde ayrıca gösterilmeyen işlemlerde alacak ve borç senetlerinin reeskont işlemine tâbi tutulmasında esas alınan Merkez Bankasınca uygulanan faiz oranı kullanılarak hesaplanan vade farkı tutarının reel olmayan kısımları bu madde hükümlerine tâbi tutulur. (Mülga son fıkra: 16/7/2004-5228/60 md.) 5. Mükellefler düzeltme işleminde Maliye Bakanlığınca belirlenen toplulaştırılmış yöntemleri uygulayabilirler. Ancak toplulaştırılmış yöntemlerden birini seçen mükellefler seçtikleri yöntemden, bu seçimi yaptıkları hesap dönemi dahil üçüncü hesap döneminin sonuna kadar dönemezler. Enflasyon düzeltmeleri, ilgili kıymetlere ait fark hesaplarına ve enflasyon düzeltme hesabına kaydedilir. Yıllara sarî inşaat ve onarma işlerine ait maliyet ve hakedişlere ilişkin düzeltmeler, enflasyon düzeltme hesabı yerine yıllara sarî inşaat enflasyon düzeltme hesabına kaydedilir. Bu hesap işin bitiminde kâr/zarar hesabına intikal ettirilir. Düzeltme sonucu bulunan tutarlar, izleyen dönemde enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, izleyen dönemin başlangıç değerleri olarak dikkate alınır. Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur. (Değişik ikinci cümle: 16/7/2004-5228/9 md.) Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz. Enflasyon düzeltmesine tâbi tutulan değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet addolunur. Matrahın tespitinde, kanunen kabul edilmeyen giderler, istisnalar ve geçmiş yıl malî zararları enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmuş tutarları ile dikkate alınır. 6. Amortismanlar ve itfa payları, düzeltilmiş değerler üzerinden hesaplanır. Kazançlarını işletme hesabı esasına göre tespit eden mükellefler ile serbest meslek erbabı da amortismana tâbi iktisadi kıymetlerini bu maddede belirtilen hükümlere göre düzeltilmiş tutarları üzerinden amortismana tâbi tutabilirler. 7. Enflasyon düzeltmesi uygulanmayan bir hesap döneminden sonra enflasyon düzeltme şartlarının yeniden oluşması halinde; enflasyon düzeltmesi yapılan en son dönemden başlamak üzere enflasyon düzeltmesi yapılır. Bu şekilde belirlenen geçmiş yıl kârı vergiye tâbi tutulmaz, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmez. Ancak, matrahın tespitinde geçmiş yıl malî zararları mukayyet değerleri ile dikkate alınır. Birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltilir. Bu işlemlerden doğan pasif kalemlere ait fark hesapları için (5) numaralı bendin beşinci paragraf hükmü uygulanır. 8. Maliye Bakanlığı; a) Mükellef veya meslek grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları itibarıyla; enflasyon düzeltmesinde toplulaştırılmış yöntemler kullanılmasına izin vermeye, toplulaştırılmış yöntem uygulanabilecek kalemleri belirlemeye, b) Mükellef veya meslek grupları ya da mükelleflerin aktif toplamları veya ciroları itibarıyla hangi tür malî tabloların; enflasyon düzeltmesine tâbi tutulup tutulmayacağını ve geçici vergi dönemlerinde düzeltilip düzeltilmeyeceğini belirlemeye, c) (3) numaralı bentte yer almayan kıymetler için düzeltmeye esas alınacak tarihi belirlemeye, d) Ortalama ticarî kredi faiz oranının tespitine ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, e) Bölgeler, sektörler, iş grupları, iş nevileri veya parasal olmayan kıymetler itibarıyla döviz, altın ve benzeri değerleri esas alarak düzeltme yaptırmaya ve günlük olarak belirlenen endeks veya değerleri kullandırmaya, f) Parasal ve parasal olmayan kıymetleri belirlemeye, g) Net parasal pozisyon kâr/zarar hesabı yaptırmaya, h) Enflasyon düzeltmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye, Yetkilidir. 9. (Ek: 16/7/2004-5228/9 md.) Münhasıran sürekli olarak işlenmiş; altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler bu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yaparlar. 10. (Ek:24/10/2024-7529/11 md.) Bu Kanun kapsamındaki muhasebe standartları uyarınca yapılmakta olan yatırımlar hesabında takip edilen tutarların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda oluşan ve bu hesabın alt hesabında izlenen düzeltme farkları, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir ve dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz. Özel fon hesabında bulunan bu tutarlar, yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi kıymetin aktifleştirilmesi gereken dönem ile bu dönemi takip eden dört hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde dikkate alınır. Bu bent uyarınca özel fon hesabında izlenen ve dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayan tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Bu hesaplarda izlenen tutarlara ayrıca enflasyon düzeltmesi uygulanmaz. Yatırım döneminde veya iktisadi kıymetin aktifleştirilmesinden sonra işin bırakılması veya özel fon hesabında izlenen söz konusu tutarların bir kısmının veya tamamının başka bir hesaba nakledilmesi ya da işletmeden çekilmesi hallerinde, bu bent uyarınca dönem kazancında dikkate alınmayan tutarlar; işin bırakıldığı veya özel fon hesabının kısmen veya tamamen bu bent hükümlerine aykırı şekilde kullanıldığı dönemin kurum kazancının tespitinde dikkate alınır. B) Yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır. Bu oran Maliye Bakanlığınca Resmî Gazete ile ilân edilir. [95] [96] [97] [98] [99] [100] C) (Ek: 30/3/2006-5479/11 md.) Vergi kanunlarında yer alan "toptan eşya fiyatları genel endeksi" ibaresi "üretici fiyatları genel endeksi" ve "TEFE" ibaresi "ÜFE" olarak uygulanır. Ç) (Ek:14/10/2021-7338/31 md.) Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri (kollektif, adî komandit ve adî şirketler dâhil, (A) fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında söz konusu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç), (A) fıkrasında yer alan enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının gerçekleşmediği hesap dönemlerinin sonu itibarıyla, bilançolarına dâhil bulunan amortismana tabi iktisadi kıymetlerini (bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilenler hariç) ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları aşağıda belirtilen şartlar doğrultusunda yeniden değerleyebilirler. 1. İktisadi kıymetlerin maliyet bedellerine eklenmiş bulunan (iktisadi kıymetlerin aktifleştirildiği hesap dönemine ilişkin olanlar hariç) kur farkları ve kredi faizleri (bunlara isabet eden amortismanlar dâhil) yeniden değerleme kapsamına girmez. 2. Yeniden değerlemede, iktisadi kıymetlerin ve bunlara ait amortismanların, bu Kanunda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen ve değerlemenin yapılacağı hesap dönemi sonu itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri dikkate alınır. Amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda, yeniden değerlemeye esas alınacak tutar bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir. 3. İktisadi kıymetlerin (2) numaralı bende göre tespit edilen değerleri ve bunlara ilişkin amortismanların, yeniden değerlemenin yapılacağı yıla ait olan yeniden değerleme oranı ile çarpılması suretiyle yeniden değerleme sonrası değerleri bulunur. Yapılacak değerlemede yeniden değerleme oranı olarak (B) fıkrasında belirtilen oran dikkate alınır. Kendilerine özel hesap dönemi tayin olunan mükellefler için, özel hesap döneminin başladığı takvim yılına ait oran esas alınır. Geçici vergi dönemleri itibarıyla yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı, bir önceki yılın Kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9 uncu aylarda bir önceki 3, 6 ve 9 aylık dönemlere göre Türkiye İstatistik Kurumunun Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranı esas alınmak suretiyle belirlenir. 4. Yeniden değerleme neticesinde iktisadi kıymetlerin değerinde meydana gelen değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışı ayrıntılı olarak görünecek şekilde, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir. Değer artışı, iktisadi kıymetlerin yeniden değerleme sonrası ve yeniden değerleme öncesi net bilanço aktif değerleri arasındaki farktır. Net bilanço aktif değeri, iktisadi kıymetlerin bilançonun aktifinde yazılı değerlerinden, pasifte yazılı amortismanların tenzili suretiyle bulunan değeri ifade eder. İktisadi kıymetler için amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda söz konusu değer, bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir. 5. İktisadi kıymetlerini bu fıkra kapsamında yeniden değerlemeye tabi tutan mükellefler bu kıymetlerini, yeniden değerleme sonrasında bulunan değerleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam ederler. Yeniden değerlemeye tabi tutulanların her birine isabet eden değer artışları ile bunların hesap şekilleri amortisman kayıtlarında ayrıntılı olarak gösterilir. 6. Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarının, sermayeye ilave edilme dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmı, bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulur. Sermayeye eklenen değer artışları, ortaklar tarafından işletmeye ilave edilmiş kıymetler olarak kabul edilir. Bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz. 7. Yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması (satış, devir, işletmeden çekiş, tasfiye gibi) halinde, bunlara isabet eden pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışları aynen amortismanlar gibi muameleye tabi tutulur. 8. Her yılın yeniden değerleme oranı ancak o yıla ait değerlemede nazara alınabilir. Yeniden değerlemenin herhangi bir yıl yapılmamasından veya değerleme oranının düşük uygulanmasından dolayı daha sonraki yıllarda geçmiş dönemlere ilişkin yeniden değerleme yapılamaz. 9. Hesap dönemi içinde aktife giren iktisadi kıymetler için aktife girdiği hesap döneminde, yeniden değerleme yapılmaz. 10. Yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin elden çıkarılmasından önce (A) fıkrasında belirtilen enflasyon düzeltmesi yapılmasına ilişkin şartların oluşması halinde, anılan fıkranın (7) numaralı bendi uyarınca enflasyon düzeltmesi yapılır. Söz konusu bent gereği öz sermaye kalemlerinin düzeltilmesinde bu madde kapsamındaki yeniden değerleme değer artış fonu öz sermayeden düşülür. Ayrıca mezkûr değer artış fonunun sermayeye ilavesi nedeniyle oluşan sermaye artışları sermaye artışı olarak dikkate alınmaz ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz. 11. (A) fıkrası uyarınca enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluştuğu dönemlerde, bu fıkra uyarınca yeniden değerleme yapılmaz. Anılan fıkrada belirtilen enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşmadığı ilk hesap döneminden itibaren, bu fıkra hükümleri uyarınca yeniden değerleme uygulamasına devam olunabilir. Bu durumda iktisadi kıymetlerin yeniden değerlemesine esas değerler olarak, enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş son bilançoda yer alan değerler dikkate alınır. Bu değerin tespitinde, iktisadi kıymetler için amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda, bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılır. 12. Bu fıkra kapsamında yeniden değerleme yapılan hesap döneminden sonra (A) fıkrası uyarınca enflasyon düzeltmesi şartlarının yeniden oluşması durumunda, bu fıkra hükümlerine göre yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan iktisadi kıymetler ile bunlara ilişkin amortismanlar düzeltilmiş son değerleri dikkate alınarak enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. 13. Yeniden değerlemenin herhangi bir yılda yapılmaması durumunda, sonraki hesap dönemlerine ilişkin olarak bu fıkra kapsamında yeniden değerleme yapılabilir. 14. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. İKİNCİ KISIM Vergi Değerleri BİRİNCİ BÖLÜM Gayrisafi İratların Tesbiti Tahmin esası: Madde 299 – Binaların vergi değerine esas tutulan gayrısafi iratları tahrir ve tadilat komisyonlarınca bu bölümde yazılı esaslara göre tahmin olunur. Gayrisafi irat: Madde 300 – Bir binanın yıllık gayrisafi iradı, o binanın bulunduğu mahalde cari olan normal kiralara nispetle sahibinin kiraya verdiği takdirde alabileceği kira bedelinden ibarettir. Gayrisafi iradın takdirinde; bina kiraya verilmiş ve kira bedeli yukardaki fıkra dairesinde emsalinin cari olan normal kiralarına uygun bulunmuş ise bu bedel esas tutulur. Aksi halde aşağıda yazılı esaslar gözetilmek suretiyle gayrisafi iradın takdiri yapılır. 1. Normal şartlar dahilinde ve genel surette binanın bulunduğu mahalde cari olan kiraların seviyesi; 2. Aynı neviden bulunan binaların getirdiği irat; 3. Binanın mevkii; 4. Binanın büyüklüğü, kat sayısı ve her kattaki oda ve daire adedi; 5. Dahili taksimatı itibariyle kullanış durumu ve mamurluk derecesi; 6. Asansör, kalorifer tesisatı bulunup bulunmadığı; 7. Kullanış tarzı. Fabrika, değirmen ve imalathanelerin iratlarının takdirinde içerlerinde bulunan sabit istihsal tesisatı dahi nazara alınır. Yıllık irat: Madde 301 – Gayrisafi iratlar yıllık tahmin olunur. Şu kadar ki, mevsimlik olarak kiraya verilmesi veya ikamet edilmesi mütat olan binaların bu süreye ait iratları yıllık sayılır. Yılın belli zamanlarında işliyebilen değirmenler ile belli mevsimlerde çalışan fabrika ve imalathanelerin ve mevsimlik işliyen otel, banyo, plaj gibi gayrimenkullerin işletme süresine ait iratları da keza yıllık sayılır. Rayiç: Madde 302 – Gayrisafi iratların tahmininde, binanın bulunduğu birlikte genel tahrir veya mevzii tadilata başlandığı, ferdi tadilatta, tadilatın yapıldığı yılda cari rayiçler esas tutulur. Giderler: Madde 303 – Gayrisafi iradın tahmininde, vergi, resim ve harçlar için indirme yapılamaz. Ancak komisyonlarca kira mukavelelerinin incelenmesi sırasında su ve elektrik sarfiyatı, ısıtma giderleri ve buna benzer giderlerin kiraya veren tarafından deruhde edildiği görülürse, kira bedeli bu gibi giderler çıktıktan sonra nazara alınır. Döşemesiz tahmin: Madde 304 – Değirmen, fabrika ve imalathane tesisatı hariç olmak üzere gayrisafi irat döşemesiz binaya göre belli edilir. Mütemmimat: Madde 305 – A) Belediye teşkilatı bulunan yerlerde belediye sınırları içindeki binaların ve belediye teşkilatı bulunmıyan yerlerde köyü teşkil eden binaların işgal eylediği saha dahilindeki binaların mütemmimatından olan arazi; B) Her nerede olursa olsun, ticaret ve sanata tahsis edilmiş olan ve bunlarla birlikte aynı işte kullanılan arazi; İrat takdirinde binaya tabidir. Bina ile sınırlanmış olup kullanış tarzı itibariyle de bina ile birlik teşkil eden avlu, bahçe ve sair arazi binanın mütemmimatındandır. İfraz ve şüyu: Madde 306 – Aşağıda yazılı bina kısımları için ayrı ayrı irat tahmin olunur: 1. Bir çatı altında bulunup da kullanış tarzı ve kapıları ayrı olan bina kısımları; 2. Sahipleri arasında ifraz ve taksim edilmiş olan binaların müfrez kısımları (İfraz olunmayıp da şayian tasarruf olunan binaların iradı binanın genel heyeti itibariyle tahmin olunur). İrat ve kıymet münasebeti: Madde 307 – Tahrir (Genel tahrir ve tadilat) esnasında, bir binanın gayrisafi iradını tahmin için kafi vasıta ve karine bulunmadığı takdirde, binanın satılması halinde elde edilecek kıymet tahmin olunur ve bu kıymetin % 10 u safi irat olarak kabul edilir. Safi iradı bu suretle tesbit edilen binalar yılın belli zamanlarında kiraya verilen veya çalıştırılan binalardan olsa dahi safi irattan her hangi bir indirme yapılmaz. İKİNCİ BÖLÜM Arazi Kıymetlerinin Tesbiti Tahmin esası: Madde 308 – Arazinin vergi değerine esas tutulan kıymetleri, tahrir ve tadilat komisyonlarınca bu bölümde yazılı esaslara göre tahmin olunur. Arazi kıymeti: Madde 309 – Arazinin tahmin olunacak kıymeti alelade alım-satım kıymetidir. Arazi kıymetinin tahmininde aşağıdaki esaslar nazara alınır: 1. Normal şartlar dahilinde ve genel surette arazinin bulunduğu birlikte arazi satış kıymetlerinin seviyesi; 2. Aynı neviden arazinin satış kıymetleri; 3. Arazinin mevkii; 4. Tarımda kullanılan arazinin yetiştirme kuvveti, sulaklık derecesi, tarımın nev'i; 5. Arazinin büyüklüğü ve küçüklüğü; 6. Meskün yerlere, iskele ve istasyonlara yakınlığı. Kıymet rayiçleri: Madde 310 – Arazi kıymetinin tahmininde genel tahririn veya mevzii tadilatın başladığı, ferdi tadilat halinde tadilatın yapıldığı yılda cari satış kıymetleri esas tutulur. Kıymet - kira münasebeti: Madde 311 – Tahrir (Genel tahrir ve tadilat) esnasında arazinin alım, satım kıymetlerinin tayini mümkün olmazsa, o yerin kiraya verilmesi halinde getireceği kira tahmin ve bunun 10 misli arazinin kıymeti olarak kabul edilir. Arazide kira: Madde 312 – Bir arazinin getireceği kiranın bilinmesi icabeden hallerde arazi kıymetinin onda biri emsal kirası sayılır. ÜÇÜNCÜ KISIM Amortismanlar BİRİNCİ BÖLÜM Mevcutlarda Amortisman Amortisman mevzuu: [101] Madde 313 – (Değişik birinci fıkra: 21/1/1983-2791/6 md.) İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder. (Ek: 22/7/1998-4369/8 md.) İlgili mevzuat gereğince sözleşme süresinden sonra bedelsiz olarak Devlete veya Devletçe tensip olunan bir teşekküle veya belediyeye intikali öngörülen amortismana tabi iktisadi kıymetlerden (sözleşme süresinde yenilenmesi gerekenler hariç), sermayenin veya özel maliyet bedellerinin itfası hükümlerine göre amortismana tabi tutulanlar, genel hükümler uyarınca ayrıca amortismana tabi tutulamazlar. (Ek: 30/12/1980-2365/54 md.) Değeri 50.000.000 ( 9.900 TL) lirayı aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 50.000.000 ( 9.900 TL) lirayı aşmayan alet, edavat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır. Arazide amortisman: Madde 314 – Boş arazi ve boş arsalar amortismana tabi değildir. Ancak: 1. Tarım işletmelerinde vücuda getirilen meyvalık, dutluk, fındıklık, zeytinlik ve güllüklerle incir bahçeleri ve bağlar gibi tarım tesisleri; 2. İşletmede inşa edilmiş olan her nevi yollar ve harklar; Amortismana tabi tutulur. Normal amortisman: Madde 315 – (Değişik: 17/12/2003-5024/3 md.) Mükellefler amortismana tâbi iktisadî kıymetlerini , 320 nci maddenin dördüncü fıkrası saklı kalmak üzere, Maliye Bakanlığının tespit ve ilân edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlân edilecek oranların tespitinde iktisadî kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır. [102] Azalan bakiyeler usulüyle amortisman: Mükerrer Madde 315 – (Ek: 19/2/1963-205/19 md.) Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden dileyenler, amortismana tabi iktisadi değerlerini, azalan bakıyeler üzerinden amortisman usulü ile yok edebilirler. Bu usulün tatbikinde; 1. Her yıl, üzerinden amortisman hesaplanacak değer, evvelce ayrılmış olan amortismanlar toplamının tenzili suretiyle tesbit olunur. (Ek hüküm: 17/12/2003-5024/4 md.) Enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde, üzerinden amortisman ayrılacak değer, amortismana tâbi iktisadî kıymetin düzeltilmiş değerinden daha evvel ayrılmış olan amortismanların toplamının taşınmış değerleri indirilmek suretiyle tespit edilir. 2. (Değişik: 17/12/2003-5024/4 md.) Bu usulde uygulanacak amortisman oranı % 50'yi geçmemek üzere normal amortisman oranının iki katıdır. [103] 3. Bu usulde amortisman süresi normal amortisman nispetlerine göre hesaplanır. Bu sürenin son yılına devreden bakıye değer, o yıl tamamen yok edilir. Madenlerde amortisman: Madde 316 – İşletme sebebiyle içindeki cevherin azalmasından dolayı maddi değerini kaybeden madenlerin ve taş ocaklarının imtiyaz veya maliyet bedelleri, ilgililerin, müracaatları üzerine bunların büyüklük ve mahiyetleri göz önünde tutulmak ve her maden veya taş ocağı için ayrı ayrı olmak üzere Maliye ve Sanayi Bakanlıklarınca belli edilecek nispetler üzerinden yok edilir. Fevkalade amortisman: Madde 317 – Amortismana tabi olup: 1. Yangın, deprem, su basması gibi afetler neticesinde değerini tamamen veya kısmen kaybeden; 2. Yeni icatlar dolayısiyle teknik verim ve kıymetleri düşerek tamamen veya kısmen kullanılmaz bir hale gelen; 3. Cebri çalışmaya tabi tutuldukları için normalden fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalan; Menkul ve gayrimenkullerle haklara, mükelleflerin müracaatları üzerine ve ilgili Bakanlıkların mütalaası alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığınca her işletme için işin mahiyetine göre ayrı ayrı belli edilen "Fevkalade ekonomik ve teknik amortisman nispetleri" uygulanır. Amortisman nispetlerinin itibar tarihi: Madde 318 – Maliye Bakanlığınca tesbit ve ilan olunan amortisman nispetleri ilanların yapıldığı, ayrı ayrı tesbit edilen nispetlerin ilgililerin müracaatta bulunduğu hesap döneminden muteberdir. (Ek cümle:14/10/2021-7338/33 md.) Ayrı ayrı tespit edilen nispetler, 320 nci maddenin üçüncü fıkrası uygulamasında müracaat tarihinden itibaren geçerlidir. (Değişik: 21/1/1983-2791/9 md.) Maliye Bakanlığı tespit ve ilan ettiği amortisman nispetlerini gerektiğinde değiştirmeye ve amortismanlarla ilgili diğer hususları tesbite yetkilidir. Amortisman uygulama sureti: a) Nispet bakımından: Madde 319 – (Mülga: 17/12/2003-5024/9 md.) b) Süre bakımından: Madde 320 – Amortisman süresi, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlar. Bu sürenin yıl olarak hesaplanması için (1) rakamı mükellefçe uygulanan nispete bölünür. (Ek: 24/6/1994-4008/12 md.; Değişik: 25/5/1995-4108/6 md.) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir. (Ek üçüncü fıkra:14/10/2021-7338/34 md.) Dileyen mükellefler, amortisman işlemine, işletme aktifine yeni kaydedilecek iktisadi kıymetler (ikinci fıkra kapsamındakiler hariç) için bunların kullanıma hazır olduğu tarihte başlayıp ve her bir hesap dönemi için kıymetin aktifte kaldığı süre kadar gün esasına göre amortisman ayırabilir. Sürenin gün olarak hesaplanması için Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen faydalı ömür süreleri üçyüzaltmışbeş ile çarpılır. (Ek dördüncü fıkra:14/10/2021-7338/34 md.) Mükellefler, Hazine ve Maliye Bakanlığının iktisadi kıymetler için tespit ve ilan ettiği faydalı ömürlerden kısa olmamak üzere amortisman süresini, her yıl için aynı nispet olmak kaydıyla, belirlemekte serbesttir. Şu kadar ki, bu süre Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen sürenin iki katını ve elli yılı aşamaz. Mükellefler bu tercihlerini iktisadi kıymetin envantere alındığı geçici vergi dönemi sonu itibarıyla kullanırlar. Bu şekilde belirlenen amortisman süresi ve oranı izleyen dönemlerde değiştirilemez. Her yılın amortismanı ancak o yıla ait değerlemede nazara alınabilir. Amortismanın her hangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir hadle yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz. (Ek yedinci fıkra:14/10/2021-7338/34 md.) Bu maddenin birinci ya da üçüncü fıkrasına göre amortisman hesaplanmasına başlandıktan sonra bu hesaplama şeklinden vazgeçilemez. (Ek sekizinci fıkra:14/10/2021-7338/34 md.) Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. c) Amortisman usulünü seçme bakımından: Mükerrer Madde 320 - (Ek: 19/2/1963-205/20 md.) 1. İktisadi ve teknik bakımdan bir bütün teşkil eden değerler için normal veya azalan bakiyeler usulü ile amortisman usullerinden yalnız birisi uygulanabilir. 2. Bir iktisadi değer üzerinden normal amortisman usulüne göre amortisman ayrılmasına başlandıktan sonra bu usulden dönülemez. 3. Bir iktisadi değer üzerinden azalan bakiyeler usulüne göre amortisman ayrılmaya başlandıktan sonra normal amortisman usulüne geçilebilir. Bu suretle usul değiştirenler keyfiyeti beyannamelerinde veya eki bilançolarda belirtmeye mecburdurlar. Kabul edilen yeni usul bu bildirimin yapıldığı beyannamenin taallük ettiği dönemden itibaren nazara alınır. Bu takdirde henüz yok edilmemiş olan değer kısmı, bakıye amortisman süresine bölünmek suretiyle eşit miktarlarla yok edilir. Amortisman hesapları: Madde 321 – Bu bölüm gereğince hesaplanan amortismanların, hesaplarda ayrıca gösterilmek şartiyle ilgili bulundukları değerlerden doğrudan doğruya indirilmesi veya pasifte ayrı bir karşılık hesabında toplanması caizdir İKİNCİ BÖLÜM Alacaklarda ve Sermayede Amortisman Değersiz alacaklar: Madde 322 – Kazai bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmıyan alacaklar, değersiz alacaktır. Değersiz alacaklar, bu mahiyete girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybederler ve mukayyet kıymetleriyle zarara geçirilerek yok edilirler. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin bu madde hükmüne giren değersiz alacakları, gider kaydedilmek suretiyle yok edilirler. Şüpheli alacaklar: Madde 323 – (Değişik: 30/12/1980-2365/55 md.) Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla; 1. (Değişik: 1/5/1981-2455/3 md.) Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar; 2. Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan ve 3.000 ( 20.000 ) Türk lirasını aşmayan alacaklar; [104] [105] Şüpheli alacak sayılır. Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir. Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder. Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir. (Ek beşinci fıkra:14/10/2021-7338/35 md.) İşletme hesabı esasında defter tutan mükellefler, yukarıdaki fıkralar kapsamında tespit edilen şüpheli alacaklarını defterlerinin gider kısmına ve bunlardan sonradan tahsil edilen miktarları ise tahsil edildikleri dönemde defterlerinin gelir kısmına, hangi alacaklara ait olduğunu gösterecek şekilde, kaydederler. Vazgeçilen alacaklar: Madde 324 – Konkordato veya sulh yoliyle alınmasından vazgeçilen alacaklar, borçlunun defterlerinde özel bir karşılık hesabına alınır. Bu hesabın muhteviyatı alacaktan vazgeçildiği yılın sonundan başlıyarak üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde kar hesabına naklolunur. Sermayenin itfası: Madde 325 – İmtiyazlı işletmelerde, tesisatın imtiyaz süresinden sonra, bedelsiz olarak Devlete veya Devletçe tensip olunan bir teşekküle veya belediyeye intikal etmesi imtiyazname gereğinden bulunduğu, imtiyaz mukavelenamesinde de sermayenin itfası için yıllık belli bir nispet veya miktar ayrılması gösterilmiş olduğu takdirde, bu nispet veya miktar üzerinden sermaye itfa olunur. Girişim sermayesi fonu: Madde 325/A –(Ek: 31/5/2012-6322/15 md.) Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tabi olarak Türkiye’de kurulmuş veya kurulacak olan girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması veya girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması amacıyla, ilgili dönem kazancından veya beyan edilen gelirden girişim sermayesi fonu ayrılabilir. Bu fon, kurum kazancının veya beyan edilen gelirin %10’unu ve öz sermayenin %20’sini aşamaz. Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlar pasifte geçici bir hesapta tutulur. Mükelleflerce, fonun ayrıldığı yılın sonuna kadar girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapılmaması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu fon; amacı dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi, ortaklara dağıtılması, dar mükelleflerce ana merkeze aktarılması veya işin terki, işletmenin tasfiyesi, devredilmesi, bölünmesi ya da girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma paylarının elden çıkarılmasından itibaren altı ay içinde bu maddede belirtilen amaçla yeniden kullanılmaması halinde, bu işlemlerin yapıldığı veya sürenin dolduğu dönemde vergiye tabi tutulur. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. İlk tesis ve taazzuv giderlerinin ve peştemallıkların itfası: Madde 326 – Kurumların aktifleştirdikleri ilk tesis ve taazzuv giderleri ile peştemallıklar mukayyet değerleri üzerinden eşit miktarlarda ve beş yıl içinde itfa olunur. Özel maliyet bedellerinin itfası: Madde 327 – (Değişik: 3/7/2005-5398/24 md.) Gayrimenkullerin, elektrik üretim ve dağıtım varlıklarının ve gemilerin iktisadî kıymetlerini artıran ve 272 nci maddede yazılı özel maliyet bedelleri, kira veya işletme hakkı süresine göre eşit yüzdelerle itfa edilir. Kira veya işletme hakkı süresi dolmadan, kiralanan veya işletme hakkı alınan şeyin boşaltılması veya işletme hakkının herhangi bir sebepten sona ermesi halinde henüz itfa edilmemiş olan giderler, boşaltma veya hakkın sona erdiği yılda bir defada gider yazılır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Özel Haller Amortismana tabi malların satılması: Madde 328 – (Değişik birinci fıkra: 30/12/1980-2365/56 md.) Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması halinde alınan bedel ile bunların envanter defterinde kayıtlı değerleri arasındaki fark kar ve zarar hesabına geçirilir. İşletme hesabı esasında defter tutan mükelleflerle serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler bu farkı defterlerinde hasılat veya gider kaydederler. Amortisman ayrılmış olanların değeri ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır. Devir ve trampa satış hükmündedir. (Ek fıkra: 19/2/1963-205/21 md.) (Değişik dördüncü fıkra:14/10/2021-7338/36 md.) Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerce; a) Satılan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi veya benzer mahiyetteki bir iktisadi kıymetin iktisabı, işin niteliğine göre zorunlu bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde, satıştan doğan kâr, satışın yapıldığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte geçici bir hesapta tutulabilir. Bu süre içinde, satılan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi veya benzer mahiyetteki bir iktisadi kıymetin iktisabı gerçekleşmezse, geçici hesapta tutulan kâr, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kâr ve zarar hesabına eklenir. b) Pasifte geçici bir hesapta tutulan kâr, finansal kiralama yoluyla edinilenler de dâhil olmak üzere (a) bendindeki esaslar dâhilinde iktisap edilen bir veya birden fazla kıymetin bu Kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlarına mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur. c) Pasifte geçici bir hesapta tutulan kâr, satışı yapılan iktisadi kıymetin yerine iktisap edilen yeni kıymetlerin amortisman ayrılabilecek tutarından fazla ise bu fazlalık, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kâr ve zarar hesabına eklenir. ç) Satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının sonundan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi hâlinde pasifte geçici bir hesapta tutulan kâr o yılın kâr ve zarar hesabına eklenir. (Ek: 19/2/1963-205/21 md.) (Değişik beşinci fıkra:14/10/2021-7338/36 md.) Maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Amortismana tabi malların sigorta tazminatı: Madde 329 – Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler yüzünden tamamen veya kısmen zıyaa, uğrıyan amortismana tabi iktisadi kıymetler için alınan sigorta tazminatı bunların değerinden (Amortismanlı olanlarda ayrılmış olan amortisman çıktıktan sonra kalan değerden) fazla veya eksik olduğu takdirde farkı kar veya zarar hesabına geçirilir. (Değişik ikinci fıkra:14/10/2021-7338/37 md.) Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerce; a) Alınan sigorta tazminatı ile tamamen veya kısmen zarar gören amortismana tabi iktisadi kıymetlerin yenilenmesi veya benzer mahiyetteki bir iktisadi kıymetin iktisabı, işin niteliğine göre zorunlu bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa tazminat fazlası, tazminatın alındığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte geçici bir hesapta tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde zarar gören iktisadi kıymetlerin yenilenmesi veya benzer mahiyetteki bir iktisadi kıymetin iktisabı gerçekleşmezse, geçici hesapta tutulan tazminat fazlası, tazminatın alındığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kâr ve zarar hesabına eklenir. b) Pasifte geçici bir hesapta tutulan tazminat fazlası, finansal kiralama yoluyla edinilenler de dâhil olmak üzere (a) bendindeki esaslar dâhilinde iktisap edilen bir veya birden fazla kıymetin bu Kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlarına mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur. c) Pasifte geçici bir hesapta tutulan tazminat fazlası, zarar gören iktisadi kıymetin yerine iktisap edilen yeni kıymetlerin amortisman ayrılabilecek tutarından fazla ise bu fazlalık, tazminatın alındığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kâr ve zarar hesabına eklenir. ç) Tazminatın alındığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının sonundan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi hâlinde pasifte geçici bir hesapta tutulan tazminat fazlası o yılın kâr ve zarar hesabına eklenir. (Ek fıkra: 30/12/1980-2365/57 md.) (Değişik üçüncü fıkra:14/10/2021-7338/37 md.) Maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. (Ek fıkra: 30/12/1980-2365/57 md.) (Mülga dördüncü fıkra:14/10/2021-7338/37 md.) Emtia sigorta tazminatı: Madde 330 – Emtia ve zirai mahsul ve hayvan kıymetlerinde vukua gelen zayiat dolayısiyle alınan sigorta tazminatları bunların değerlerinden fazla olursa bu fazlalık kara alınır. İşletme hesabı esasında tutulan defterde bu tazminat hasılat kaydedilir. DÖRDÜNCÜ KİTAP Ceza Hükümleri BİRİNCİ KISIM Genel Esaslar Cezalar: Madde 331 – (Değişik: 30/12/1980-2365/58 md.) Vergi kanunları hükümlerine aykırı hareket edenler, bu kitapta yazılı vergi cezaları (vergi ziyaı cezası ve usulsüzlük cezaları) ve diğer cezalar ile cezalandırılırlar. [106] Küçüklerin ve kısıtlıların ceza muhatabı olmadığı haller: Madde 332 – Velayet ve vesayet altında bulunanlar veya işlerinin idaresi bir kayyıma tevdi edilmiş olanlar, kendilerine izafeten veli, vasi veya kayyımın vergi kanunlarına aykırı hareketlerinden dolayı cezaya muhatap tutulmazlar. Bu hallerde cezanın muhatabı, veli, vasi veya kayyımdır. Tüzel kişilerin sorumluluğu: Madde 333 – Tüzel kişilerin idare ve tasfiyesinde Vergi Kanununa aykırı hareketlerden tevellüt edecek vergi cezaları tüzel kişiler adına kesilir. Tüzel kişilerin kanuni temsilcilerinin vergi sorumluluğu hakkındaki bu kanunun 10 uncu maddesi hükmü vergi cezaları hakkında da uygulanır. (Ek: 30/12/1980-2365/59 md.; Değişik: 22/7/1998-4369/81 md.) Bu Kanunun 359 uncu maddesinde yazılı fiillerin işlenmesi halinde bu fiiller için 359 ve 360 ıncı maddelerde öngörülen cezalar bu fiilleri işleyenler hakkında hükmolunur. Damga vergisi ve damga resminde sorumluluk: Madde 334 – (Değişik : 30/12/1980-2365/60 md.) Damga Vergisi ve Damga Resmi uygulamalarında gerek nispi, gerek maktu vergi ve resimlerle ilgili cezadan sorumlu olanlar birden fazla olduğu takdirde, yekdiğerine müracaat hakları mahfuz kalmak üzere, müteselsılen sorumlu tutulurlar. Tek fiil ve çeşitli suç işlenmesi: a) Muhtelif vergi ziyaına sebebiyet verilmesi: [107] Madde 335 – (Değişik: 30/12/1980-2365/61 md.) Vergi ziyaı cezasında cezayı istilzam eden tek bir fiil ile başka neviden birkaç vergi ziyaa uğramış olursa her vergi bakımından ayrı ayrı ceza kesilir. b) Muhtelif cezayı istilzam etmesi: [108] Madde 336 – (Değişik : 30/12/1980-2365/62 md.) Cezayı istilzam eden tek bir fiil ile vergi ziyaı ve usulsüzlük birlikte işlenmiş olursa bunlara ait cezalardan sadece miktar itibariyle en ağırı kesilir. Usulsüzlük cezası kesilen bir fiil ile vergi ziyaına da sebebiyet verildiği sonradan anlaşıldığı takdirde, evvelce usulsüzlük cezası kesilmiş olması, bu cezanın ziyaa uğratılan vergiden dolayı kesilmesi gereken vergi ziyaı cezası ile mukayesesine ve noksan kesilen cezanın ikmalina mani değildir. Fiil ayrılığı: Madde 337 – (Değişik birinci fıkra: 30/12/1980-2365/63 md.) Ayrı ayrı yapılmış olan vergi ziyaı veya usulsüzlükten dolayı ayrı ayrı ceza kesilir. Şu kadarki, 352 nci maddede yazılı usulsüzlüklerden, aynı takvim yılı içinde aynı neviden birden fazla yapıldığı takdirde birden fazlasının herbiri için, birincisine ait cezanın dörtte biri kesilir. [109] Aynı nevi usulsüzlükten maksat, fiillerin 352 nci maddede gösterilen derece ve fıkralar itibariyle yekdiğerine mutabakatıdır. İştirak: Madde 338 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Tekerrür: Madde 339 – (Değişik:14/10/2021-7338/38 md.) Vergi ziyaına sebebiyet vermekten veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, vergi ziyaı cezasında cezanın kesinleştiği tarihi izleyen günden itibaren beşinci yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar, usulsüzlükte cezanın kesinleştiği tarihi izleyen günden itibaren ikinci yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar tekrar ceza kesilmesi durumunda, vergi ziyaı cezası yüzde elli, usulsüzlük cezası yüzde yirmibeş oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Şu kadar ki, artırım tutarı kesinleşen cezadan (kesinleşen birden fazla ceza olması durumunda bunlardan tutar itibarıyla en yükseğinden) fazla olamaz. Birinci fıkrada yer alan beş ve iki yıllık sürelerin hesabında, artırıma esas alınan cezaların kesinleşme tarihi dikkate alınır. Suçlarda birleşme: Madde 340 – (Değişik: 22/7/1998-4369/10 md.) Bu kanunda yazılı vergi ziyaı cezası ve usulsüzlük cezaları ile 359 uncu maddede ve diğer kanunlarda yazılı cezalar; içtima ve tekerrür hükümleri bakımından birleştirilemez. Bu Kanunla vergi cezasiyle cezalandırılan fiiller, aynı zamanda 359 uncu maddeye göre suç teşkil ettiği takdirde vergi cezası kesilmesi söz konusu madde hükmüne göre takibat yapılmasına engel olmaz. Vergi ziyaı: Madde 341 – Vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden, verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder. Şahsi, medeni haller veya aile durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet vermek de vergi ziyaı hükmündedir. Yukarıki fıkralarda yazılı hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınması ceza uygulanmasına mani teşkil etmez. Veraset ve intikal vergisinde ek süre: Madde 342 – (Değişik: 10/4/1985-3181/1 md.) Veraset ve intikal vergisine ilişkin mükellefiyetlerde tahakkuk muamelesi yapılmak için beyanname verme süresinin sonundan başlayarak 15 gün beklenir. Beyanname bu süre içinde verilirse vergi ziyaı olmamış sayılır. Ayrıca mükellefe tebliğ edilmek şartı ile yeniden 15 günlük bir mühlet verilir. Bu hususta da yukarıdaki hüküm cari olur. En az ceza haddi: [110] Madde 343 – (Değişik: 30/12/1980-2365/67 md.) Damga vergisi ve damga resmi dolayısiyle kesilecek vergi cezaları, vergi ve resme tabi her varaka, senet ve ilan için 500.000 ( 120 TL) liradan az olmaz. Diğer vergilerde her vergi için 1.000.000 (240 TL) liraya baliğ olmayan cezalar kesilmez. İKİNCİ KISIM Vergi Cezaları BİRİNCİ BÖLÜM Vergi Ziyaı Cezası [111] Vergi ziyaı cezası Madde 344 – (Değişik: 22/7/1998-4369/11 md.) (Değişik, birleştirilen birinci ve ikinci fıkra: 23/1/2008-5728/275 md.) 341 inci maddede yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verildiği takdirde, mükellef veya sorumlu hakkında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. Vergi ziyaına 359 uncu maddede yazılı fiillerle sebebiyet verilmesi halinde bu ceza üç kat, bu fiillere iştirak edenlere ise bir kat olarak uygulanır. Vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için bu madde uyarınca kesilecek ceza yüzde elli oranında uygulanır. (Mülga fıkra: 11/8/1999-4444/14 md.) (Ek fıkra:28/7/2024-7524/9 md.) Vergi kanunlarına göre mükellefiyet tesis ettirilmesi gerektiği halde bu zorunluluğa uyulmaksızın vergi dairesinin ıttılaı dışında ticari, zirai veya mesleki faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda, birinci, ikinci ve üçüncü fıkralara göre kesilecek vergi ziyaı cezası yüzde elli artırılarak uygulanır. Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da aynı artırım hükmü tatbik edilir. Kaçakçılıkta ceza: Madde 345 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Teşvik: Madde 346 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Yardım: Madde 347 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Mükerrer Madde 347 – (Ek: 30/12/1980-2365/72 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Kusurun tarifi: Madde 348 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Ağır Kusurda Ceza: Madde 349 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Kusurda ceza: Mükerrer madde 349 – (Ek: 30/12/1980-2365/75 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Tahrire dayanan vergiler ile kanuni süresi geçtikten sonra kendiliğinden verilen beyannameler için kusur cezası [112] Madde 350 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) İKİNCİ BÖLÜM [113] Usulsüzlük Usulsüzlüğün tarifi: Madde 351 – Usulsüzlük vergi kanunlarının şekle ve usule mütaallik hükümlerine riayet edilmemesidir. Usulsüzlük dereceleri ve cezaları: [114] Madde 352 – (Değişik: 30/12/1980-2365/76 md.) [115] Usulsüzlükler, aşağıda yazılı derecelere ve bu kanuna bağlı 1 sayılı cetvele göre cezalandırılır. Usulsüzlük fiili re'sen takdiri gerektirirse, bağlı 1 sayılı cetvelde yazılı cezalar iki kat olarak kesilir. I inci derece usulsüzlükler: 1. (Değişik: 4/12/1985-3239/25 md.) Vergi ve harç beyannamelerinin süresinde verilmemiş olması; 2. Bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerden herhangi birinin tutulmamış olması; 3. Defter kayıtlarının ve bunlarla ilgili vesikaların doğru bir vergi incelemesi yapılmasına imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz veya karışık olması; 4. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 5. Çiftçiler tarafından 245 inci madde hükmüne göre muhtar ve ihtiyar heyetlerince yapılan davete müddetinde icabet edilmemesi; 6. Bu Kanunun kayıt nizamına ait hükümlerine (Madde 215 - 219 ile mükerrer madde 242) uyulmamış olması (Her incelemede inceleme tarihine kadar aynı takvim yılı için tespit edilen usulsüzlükler tek fiil sayılır); [116] 7. İşe başlamanın zamanında bildirilmemesi; 8. Tasdiki mecburi olan defterlerden hernangi birinin tasdik muamelesinin yaptırılmamış olması (Kanuni sürenin sonundan başlıyarak 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirilenler, tasdik ettirilmemiş sayılır.); 9. Diğer ücretler üzerinden alınan Gelir Vergisinde, tarh zamanı geçtiği halde verginin tarh ettirilmemiş olması; [117] 10. (Mülga: 18/4/1984-2995/4 md.) 11. (Ek: 4/12/1985-3239/25 md.) Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin 342 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde verilmiş olması. II nci derece usulsüzlükler: 1. (Değişik: 4/12/1985-3239/25 md.) Veraset ve intikal Vergisi Beyannamelerinin süresinin sonundan başlayarak 342 nci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen süre içinde verilmiş olması; (Mülga: 3/4/2002-4751/7 md.) 2. Ekim ve sayım beyanlarının süresi içinde veya kanunda istenilen bilgileri ihtiva edecek doğru bir şekilde yapılmaması; 3. (Mülga: 18/4/1984-2995/4 md.) 4. (Değişik: 3/12/1988-3505/4 md.) Vergi kanunlarında yazılı bildirmelerin zamanında yapılmamış olması (işe başlamayı bildirmek hariç); 5. Vergi karnesinin süresinin sonundan başlayarak 15 gün geçtiği halde alınmamış olması; 6. Tasdiki mecburi olan defterlerden herhangi birinin tasdik muamelesinin, süresinin sonundan başlayarak bir ay içinde yaptırılmış olması; 7. (Değişik: 4/12/1985-3239/25 md.) Vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve vesikaların kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili olarak yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmamış olması; 8. Hesap veya muamelelerin doğruluk veya açıklığını bozmamak şartıyla bazı evrak ve vesikaların bulunmaması veya ibraz edilmemesi. Özel usulsüzlükler ve cezaları: a) Fatura ve benzeri evrak verilmemesi ve alınmaması ile diğer şekil ve usul hükümlerine uyulmaması Madde 353 – (Değişik: 24/6/1994-4008/17 md.) [118] [119] [120] 1. (Değişik: 21/3/2018-7103/12 md.) Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken Maliye Bakanlığınca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlenmesi ya da bu Kanunun 227, 231 ve 234 üncü maddelerine göre hiç düzenlenmemiş sayılması halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bir takvim yılı içinde ilk tespitte 10.000 (14.000 TL) Türk lirasından, sonraki tespitlerde Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tutarlardan aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. (Ek cümleler:28/7/2024-7524/11 md.) Tek tespitte aynı neviden birden fazla belgenin düzenlenmediğinin tespit edilmesi durumunda her bir belge için ayrı ayrı ceza kesilir ancak bu tespit, bu bent uyarınca kesilecek ceza uygulamasında, Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tespit sayısının belirlenmesinde bir adet tespit olarak değerlendirilir. Şu kadar ki, bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezasına tabi fiillerin, belgeleri almak zorunda olanlar tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde idareye bildirilmesi durumunda, alıcı adına özel usulsüzlük cezası kesilmez. Bu bent kapsamındaki belgelerin düzenlenmediğinin belgeyi almak zorunda olanlar tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde idareye bildirildiği durumlarda, belgeleri düzenlemek zorunda olanlar adına bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezası üç kat olarak uygulanır. Bu bent kapsamındaki belgeler yerine bu Kanun kapsamında olmayan belgelerin düzenlenmesi halinde, belgeleri düzenlemek zorunda olanlar adına bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezası iki kat olarak uygulanır. Bu bent kapsamındaki belgelerin yerine bu Kanun kapsamında olmayan belgelerin düzenlendiğinin belgeyi almak zorunda olanlar tarafından beş iş günü içerisinde idareye bildirildiği durumlarda, söz konusu belgeleri düzenleyenler adına bu bentte yer alan cezalar altı kat olarak uygulanır. [121] Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 10 milyon (14.000.000 TL) Türk lirasını geçemez. 2. (Değişik: 21/3/2018-7103/12 md.) Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin, gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin veya elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken Maliye Bakanlığınca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere kâğıt olarak düzenlendiğinin tespiti ya da bu belgelerin bu Kanunun 227 nci maddesine göre hiç düzenlenmemiş sayılması halinde, her bir belge için bir takvim yılında ilk tespitte 10.000 (14.000 TL) Türk lirası, sonraki tespitlerde Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tutarlarda özel usulsüzlük cezası kesilir. (Ek cümleler:28/7/2024-7524/11 md.) Tek tespitte aynı neviden birden fazla belgenin düzenlenmediğinin tespit edilmesi durumunda her bir belge için ayrı ayrı ceza kesilir ancak bu tespit, bu bent uyarınca kesilecek ceza uygulamasında, Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tespit sayısının belirlenmesinde bir adet tespit olarak değerlendirilir. Bu bent kapsamındaki belgelerin düzenlenmediğinin belge muhteviyatı işlemin muhatapları tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde idareye bildirilmesi durumunda, belgeleri düzenlemek zorunda olanlar adına bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezası üç kat olarak uygulanır. Bu bent kapsamındaki belgeler yerine bu Kanun kapsamında olmayan belgelerin düzenlenmesi halinde, belgeleri düzenlemek zorunda olanlar adına bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezası iki kat olarak uygulanır. Bu bent kapsamındaki belgelerin yerine bu Kanun kapsamında olmayan belgelerin düzenlendiğinin belge muhteviyatı işlemin muhatapları tarafından beş iş günü içerisinde idareye bildirildiği durumlarda, söz konusu belgeleri düzenleyenler adına bu bentte yer alan cezalar altı kat olarak uygulanır. Ancak, her bir belge nevine ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için 1 milyon (1.400.000 TL) Türk lirasını, bir takvim yılı içinde ise 10 milyon (14.000.000 TL) Türk lirasını geçemez. 3. (Değişik:28/7/2024-7524/11 md.) 232 nci maddenin birinci fıkrasının 1 ila 5 numaralı bentlerinde sayılanlar dışında kalan kişilerin fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi ve giriş ve yolcu taşıma biletlerini almadıklarının tespit edilmesi halinde bunlara her bir belge için 5.000 (7.000 TL) Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak, bu bent uyarınca kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı bir takvim yılı için 50.000 (70.000 TL) Türk lirasını geçemez. Şu kadar ki, bu bent kapsamındaki kişiler tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken tarihi takip eden beş iş günü içerisinde belgenin düzenlenmediğinin idareye bildirilmesi durumunda, bunlar adına özel usulsüzlük cezası kesilmez. 4. (Değişik: 25/5/1995-4108/8 md.) Günlük kasa defteri, günlük perakende satış ve hasılat defteri ile Maliye Bakanlığınca tutulma ve günü gününe kayıt edilme mecburiyeti getirilen defterlerin; işyerinde bulundurulmaması, bu defterlere yazılması gereken işlemlerin günü gününe deftere kayıt edilmemesi veya yoklama ve incelemeye yetkili olanlara istendiğinde ibraz edilmemesi halleri ile vergi kanunlarının uygulanması bakımından levha bulundurma veya asma zorunluluğu bulunan mükelleflerin bu zorunluluğa uymamaları halinde her tespit için 10.000. 000 ( 2.400 TL) lira özel usulsüzlük cezası kesilir. 5. (Mülga: 16/7/2004-5228/60 md.) 6. (Değişik: 25/5/1995-4108/8 md.) Bu Kanuna göre belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve mali tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine ve kullanılmasına ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 65.000 (90.000 TL) Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilir. 7. (Ek: 25/5/1995-4108/8 md.) Bu Kanunun 8 inci maddesinin son fıkrası uyarınca getirilen mecburiyete uymaksızın işlem yapanlara her bir işlem için 10.000.000 (2.800 TL) lira özel usulsüzlük cezası kesilir. 8. (Ek: 22/7/1998-4369/12 md.) (Değişik birinci cümle:14/10/2021-7338/40 md.) Belge basımı ile ilgili bildirim görevini belirlenen sürede yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik veya hatalı yapan matbaa işletmecilerine 1.400 (9.400) Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilir. (Ek cümle:14/10/2021-7338/40 md.) Bildirim görevinin belirlenen sürede yerine getirilmemesi durumu ile bildirimin eksik veya hatalı yapılması durumunda kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, bildirimin belirlenen sürenin sonundan başlayarak 30 gün içinde yapılması ya da eksik veya hatalı yapılan bildirimin aynı süre içerisinde tamamlanması veya düzeltilmesi durumunda 1/2 oranında uygulanır. (Ek cümle: 23/7/2010-6009/11 md.) Ancak, bu bent uyarınca kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı bir takvim yılı içinde 114.000 TL (1.800.000) ’yi aşamaz. 9. (Ek: 22/7/1998-4369/12 md.) 4358 sayılı Kanun uyarınca işlemlerinde vergi kimlik numarası kullanma zorunluluğu getirilen kurum ve kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin bildirimleri Maliye Bakanlığının belirleyeceği standartlarda, araçlarla (yazı, manyetik ortam, disket, mikrofilm, mikro fiş gibi) ve zamanlarda yerine getirmeyenler hakkında 75.000.000 lira (12.000 Türk lirası) lira özel usulsüzlük cezası kesilir. Ceza kesilenler, ödedikleri ceza için fiilleri ile ceza kesilmesine neden olan kişilere rücu edebilirler. 10. (Ek: 22/7/1998-4369/12 md.) Bu Kanununun 127 nci maddesinin (d) bendi uyarınca Maliye Bakanlığının özel işaretli görevlisinin ikazına rağmen durmayan aracın sahibi adına 15.000 (21.000) Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilir. 11. (Ek:14/10/2021-7338/40 md.) Bu Kanunun mükerrer 227 nci maddesi uyarınca tasdik kapsamına alınan konularda yeminli mali müşavir tasdik raporunun aynı maddenin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde belirtilen sürede ibraz edilmemesi durumunda, tasdik raporu ibraz şartı getirilen mükellef adına 50.000 (330.000) Türk lirasından az ve 500.000 (3.300.000) Türk lirasından fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı şartına bağlanan tutarın %5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu maddede yazılı usulsüzlükler sonucunda vergi ziyaı da meydana geldiği takdirde bu ziyaın gerektirdiği vergi cezaları ayrıca kesilir ve bu cezalar hakkında 336 ncı madde hükmü uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. b) Veraset ve intikal vergisine; Madde 354 – (Mülga: 30/12/1980-2365/78 md.) İşyeri kapatma cezası: Mükerrer Madde 354 – (Ek : 4/12/1985-3239/27 md.; Mülga: 16/7/2004-5228/60 md.) c) Damga vergisinde: Madde 355 – (Değişik : 30/12/2004-5281/15 md.) Damga Vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kâğıtları, vergi ve cezası tahsil edilmeden tasdik eden veya örneklerini çıkarıp veren noterler adına her kâğıt için tahsil edilmeyen Damga Vergisi üzerinden maktu vergilerde % 50, nispî vergilerde % 10 oranında özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak, bu madde kapsamında kesilecek özel usulsüzlük cezaları her bir kâğıt için 40 (57,00 TL) Türk lirasından az olamaz. [122] [123] Bilgi vermekten çekinenler ile 107/A, 152/A, 153/A, mükerrer 242, 256, 257, mükerrer 257 nci madde ve Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi hükmüne uymayanlar için ceza: [124] [125] [126] [127] [128] Mükerrer Madde 355 – (Ek: 30/12/1980-2365/80 md; Değişik: 22/7/1998-4369/13 md.) Bu Kanunun 86,148,149,150, mükerrer 242, 256 ve 257 nci maddelerinde yer alan zorunluluklar ile mükerrer 257 nci maddesi ve Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara uymayan (Kamu idare ve müesseselerinde bilgi verme görevini yerine getirmeyen yöneticiler dahil); [129] 1. Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 20.000 (28.000 TL) Türk Lirası, 2. İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basıt usulde tespit edilenler hakkında 10.000 (14.000 TL) Türk Lirası, 3. Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 5.000 (7.000 TL) Türk Lirası, Özel usulsüzlük cezası kesilir. (Ek cümle: 21/3/2018-7103/13 md.) Bu Kanunun 107/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara uymayanlardan, bu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alanlara 1.000 (9.900 TL) Türk lirası, (2) numaralı bendinde yer alanlara 500 (4.800 TL) Türk lirası, (3) numaralı bendinde yer alanlara 250 (2.500 TL) Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilir. (Ek cümle:1/7/2022-7417/28 md.) (Değişik cümle:28/7/2024-7524/13 md.) Mükerrer 257 nci maddenin birinci fıkrasının (7) numaralı bendi ile getirilen zorunluluklara uymayanlar ile aynı bent kapsamında bildirilmesi gereken alım, satım, kiralama, ilan ve reklama ilişkin bilgileri bildirmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunanlara, bildirilmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirilen her bir alım, satım, kiralama, ilan ve reklama konu mal ve hizmete ilişkin bilgi ve diğer yükümlülükler için (1), (2) ve (3) numaralı bentler uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilir, bu şekilde kesilen özel usulsüzlük cezası her bir bildirim için 10 milyon (14.000.000 TL) Türk lirasından fazla olamaz. (Ek cümle:29/4/2021-7318/3 md.) Mükerrer 257 nci maddenin birinci fıkrasının (8) ve (10) numaralı bentleri uyarınca getirilen zorunluluklara uymayanlara, (1) numaralı bentte yer alan tutarın 10 katından az ve 10 milyon (14.000.000 TL) Türk lirasından fazla olmamak üzere, bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının binde 3’ü tutarında özel usulsüzlük cezası kesilir. (Ek cümle:1/7/2022-7417/28 md.) 152/A maddesi veya mükerrer 257 nci maddenin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi ile getirilen zorunluluklara uymayanlara (1) numaralı bentte yer alan özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanır. [130] Bu hükmün uygulanması için, bilgi ve ibraz ödevinin yerine getirilmesiyle ilgili olarak yapılacak tebliğlerde bilginin verilmesi için tayin olunan sürede cevap verilmemesi, eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi veya defter ve belge ibrazı için tayin olunan süre ile defter ve belgelerin süresinde ibraz edilmemesi durumunda haklarında Kanunun ceza hükümlerinin uygulanması cihetine gidileceğinin ilgililere yazılı olarak bildirilmesi şarttır. (Ek cümle: 16/6/2009-5904/22 md.) Ancak, bu ödevlerin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığınca yapılan düzenleyici idari işlemlerle duyurulması halinde, ilgililere ayrıca yazılı olarak bildirilme şartı aranmaz. Özel usulsüzlük cezası kesilmesine rağmen mecburiyetleri yerine getirmeyenlere yeniden süre verilerek bu mecburiyetleri yerine getirmeleri tebliğ olunur. Verilen sürede bu mecburiyetlerin yerine getirilmemesi halinde yukarıda yazılı özel usulsüzlük cezaları bir kat artırılarak uygulanır. (Ek fıkra: 16/7/2004-5228/10 md.) Tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğuna uymayanların her birine, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu şekilde ceza kesilenler hakkında üçüncü fıkra hükmü uygulanmaz. (Ek cümle: 23/7/2010-6009/12 md.) Ancak, bu fıkra uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon (28.000.000 TL) Türk lirasını geçemez. (Ek cümle:28/7/2024-7524/13 md.) Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların, durumu ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına bu fıkra uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmez. (Ek fıkra:28/7/2024-7524/13 md.) Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve benzeri finans kurumları, ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması durumunda, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 10’u nispetinde, mal teslimi veya hizmet ifasını yapanlar ile adına ve/veya hesabına ödeme yapılanlara ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu şekilde ceza kesilen mükellefler hakkında üçüncü fıkra hükmü uygulanmaz. Ancak, bu fıkra uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon (28.000.000 TL) Türk lirasını geçemez. (Ek fıkra:28/7/2024-7524/13 md.) 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu uyarınca izin verilen durumlar hariç olmak üzere kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçları kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen tahsilatların, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistemleri veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için bu maddeye göre tatbik olunan özel usulsüzlük cezasının üç katı uygulanır. Şu kadar ki, bu fıkra uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon (28.000.000 TL) Türk lirasını geçemez. (Ek fıkra:28/7/2024-7524/13 md.) 153/A maddesinin üçüncü ve müteakip fıkraları uyarınca istenilen teminatın süresinde verilmemesi veya tamamlanmaması halinde mezkûr fıkralar kapsamında verilmesi veya tamamlanması gereken teminat tutarı kadar, teminatı vermeyenler veya tamamlamayanlar adına özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu ceza hakkında, Kanunun 376 ncı maddesi ile uzlaşma hükümleri uygulanmaz. (Ek fıkra: 3/7/2005-5398/23 md.) Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usûlsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 oranında uygulanır. [131] (Ek fıkra: 16/6/2009-5904/22 md.) (Ek cümle:15/7/2016-6728/21 md.) Elektronik ortamda bildirim veya form verilmesi mecburiyetine uyulmaması hâlinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, bildirim veya formların belirlenen sürelerin sonundan başlayarak elektronik ortamda 3 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında uygulanır. Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmez, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanır. 131 (Ek fıkra: 16/6/2009-5904/22 md.) Elektronik ortamda beyanname ile bildirim ve form verme mecburiyetine uymayanlara bu maddeye göre ceza kesilmesi halinde, 352 nci maddenin birinci derece usulsüzlüklerle ilgili (1) numaralı bendi ile ikinci derece usulsüzlüklerle ilgili (7) numaralı bendi uyarınca ayrıca ceza kesilmez. (Ek fıkra: 18/5/2017-7020/8 md.) Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi uyarınca verilmesi gereken beyanname ile ilgili olarak bu maddeye veya 352 nci maddeye göre ceza kesilmesini gerektiren fiillerin, aynı zamanda 5510 sayılı Kanun uyarınca idari para cezası kesilmesini gerektirmesi durumunda aynı fiillerden dolayı bu madde ve 352 nci madde uyarınca ayrıca ceza kesilmez. (Ek fıkra:28/7/2024-7524/13 md.) Ödeme kaydedici cihaz üreticisi veya ithalatçıları ile bu cihazlara ilişkin hizmet veren güvenli servis sağlayıcıları, bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları, şarj ağı işletme lisansı sahipleri ve elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması hususlarından herhangi biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilenler ile sipariş, satış, muhasebe, stok takip ve benzeri programları kullandıran, teslim eden veya satan mükelleflerden; bu Kanunun 149 uncu, mükerrer 242 nci ve mükerrer 257 nci maddeleri uyarınca vergi güvenliğini sağlamak amacıyla, Hazine ve Maliye Bakanlığınca nitelikleri belirlenip onaylanan ve kullanma yükümlülüğü getirilen elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemler haricindeki cihaz ve sistemleri veya kullanmaması gereken elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri mükelleflere kullandıran, teslim eden veya satanlara, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre bu cihaz ve sistemlerle entegre veya bağlantılı olarak çalışması gereken program, cihaz veya sistemleri gerekli entegrasyonu veya bağlantıyı yapmadan kullandıran, teslim eden veya satanlara, Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına bu cihaz ve sistemler tarafından aktarılması gereken belge, bilgi ve verilerin aktarılmasını sağlayacak sistemleri kurmayan veya 359 uncu maddenin (ç) ve (d) bendi kapsamına girenler hariç olmak üzere bu sistemlerin gerçeğe uygun olmayan şekilde belge, bilgi ve veri aktarmasına sebebiyet verenler ile elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması ile bunlara ilişkin sistem ve yazılım gereksinimleri hususlarında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara aykırı davrananlara her bir tespit için ayrı ayrı olmak üzere birinci fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan özel usulsüzlük cezasının on katı tutarında özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak bu fıkra uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon (28.000.000 TL) Türk lirasını geçemez. Bu fıkraya göre ceza kesilmesini gerektiren fiillerin, aynı zamanda 6/12/1984 tarihli ve 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun uyarınca usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektirmesi durumunda aynı fiillerden dolayı 3100 sayılı Kanun uyarınca ayrıca ceza kesilmez. (Ek fıkra:28/7/2024-7524/13 md.) Tek bir fiilin bu maddede yer alan birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektirmesi halinde bu cezalardan en ağırı kesilir. Madde 356 – (Mülga: 30/12/2004-5281/44 md.) Madde 357 – (Mülga: 30/12/1980-2365/81 md.) Kaçakçılığa Teşebbüs Suçunun Tarifi: Madde 358 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM [132] Suçlar ve Cezaları Kaçakçılık Suçları ve Cezaları [133] Madde 359 – (Değişik: 23/1/2008-5728/276 md.) a) Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan; 1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler, 2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, Hakkında on sekiz aydan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fıkra hükmünün uygulanmasında gizleme olarak kabul edilir. Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ise, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir. [134] b) Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir. c) Bu Kanun hükümlerine göre ancak Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananlar iki yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. ç) (Ek:29/4/2021-7318/4 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım veya yazılımını değiştiren veya yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına veya harici donanım veya yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek; gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazda kayıt altına alınan bilgileri değiştiren veya silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemler tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. d) (Ek:30/11/2022-7423/1 md.) 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile düzenlenen piyasalarda, Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetki verilip verilmediğine bakılmaksızın, mükerrer 257 nci maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında vergi güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılmasına zorunluluk getirilen özel etiket ve işaretlerle ürünlerin etiketlenmesi veya işaretlenmesi ve etiketlenen veya işaretlenen ürün bilgilerinin kurulan veri merkezine aktarılmasını sağlayan sisteme fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek Hazine ve Maliye Bakanlığına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyenler veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 371 inci maddedeki pişmanlık şartlarına uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz. (Ek fıkra:8/4/2022-7394/4 md.) Bu maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilir. (Ek fıkra:8/4/2022-7394/4 md.) Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda verilecek ceza yarı oranında indirilir. (Ek fıkra:8/4/2022-7394/4 md.) (İptal fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 13/9/2023 tarihli ve E.: 2022/81, K.: 2023/153 sayılı Kararı ile.) (Ek fıkra:8/4/2022-7394/4 md.) Bu maddede düzenlenen suçların birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 43 üncü maddesi uygulanır. Kaçakçılık suçlarını işleyenler hakkında bu maddede yazılı cezaların uygulanması 344 üncü maddede yazılı vergi ziyaı cezasının ayrıca uygulanmasına engel teşkil etmez. Cezadan indirim [135] Madde 360 – (Değişik: 23/1/2008-5728/277 md.) 359 uncu maddede yazılı suçların işlenişine iştirak eden suç ortaklarının bu suçların işlenmesinde menfaatinin bulunmaması halinde, Türk Ceza Kanununun suça iştirak hükümlerine göre hakkında verilecek cezanın yarısı indirilir. Bilgi vermekten çekinenler ile 257 nci madde hükmüne uymayanlar: Madde 361 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Vergi mahremiyetinin ihlali: Madde 362 – (Değişik: 23/1/2008-5728/278 md.) Bu Kanunda yazılı vergi mahremiyetine uymaya mecbur olan kimselerden bu mahremiyeti ihlal edenler, Türk Ceza Kanununun 239 uncu maddesi hükümlerine göre cezalandırılır. Mükelleflerin özel işlerini yapan memurlar: Madde 363 – (Değişik: 23/1/2008-5728/279 md.) Bu Kanunun 6 ncı maddesinin son fıkrası gereğince mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve sair özel işlerini yapmaları yasak edilen memurlardan bu yasağa aykırı harekette bulunanlar Türk Ceza Kanununun 257 nci maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre cezalandırılır. Bu hareketlerle vergi ziyaına neden olunması halinde, kişiye ayrıca bu Kanunun 344 üncü maddesine göre vergi ziyaı cezası kesilir. ÜÇÜNCÜ KISIM Vergi Cezasının Kesilmesi, Ödenmesi ve Kalkması BİRİNCİ BÖLÜM Ceza Kesme Cezayı gerektiren olayın tesbiti: Madde 364 – Vergi cezalarını gerektiren olaylar vergi dairelerince veya yoklamaya ve vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından tesbit olunur. Yoklama ve vergi incelemesi sırasında raslanan, vergi cezasını gerektirici olayların, raporlarda gösterilmesi, delillerin kaybolması ihtimalinin bulunduğu hallerde bunların tutanakla tesbit edilmesi mecburidir. Ceza kesme yetkisi: Madde 365 – Vergi cezaları olayların ilgili bulunduğu vergi bakımından mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi tarafından kesilir. Damga Resmine ve pul ile alınan diğer vergilere mütaallik olaylarda vergi cezasını kesecek vergi dairelerini Maliye Bakanlığı belli eder. Ceza ihbarnamesi: Madde 366 – Kesilen vergi cezaları ilgililere (Ceza ihbarnamesi) ile tebliğ olunur. Ceza ihbarnamesinde aşağıdaki bilgiler bulunur: 1. İhbarnamenin sıra numarası; 2. Tanzim tarihi; 3. İlgililerin soyadı, adı ve unvanı; 4. Varsa mükellef numarası; (Mükellef hesap numarası) 5. İlgilinin açık adresi; 6. Olayın izahı; (Kanunun madde ve fıkra numaraları gösterilmek ve mevcut deliller bildirilmek suretiyle) 7. Olayın ilgili bulunduğu vergilendirme veya hesap dönemi; 8. Varsa cezanın ilgili bulunduğu vergiye ait ihbarnamenin tarih ve numarası; 9. Varsa tekerrür ve içtima durumu; 10. Vergi cezasının hesabı ve miktarı; 11. (Değişik: 23/6/1982-2686/39 md.) Vergi mahkemesinde dava açma süresi. Cezayı gerektiren olayın tesbitine dair tutanak sureti ile inceleme raporunun birer örneği ihbarnameye bağlanır. Bazı kaçakçılık suçlarının cezalandırılmasında usül: [136] Madde 367 – (Değişik: 23/1/2008-5728/280 md.) (Değişik birinci fıkra: 23/7/2010-6009/13 md.) Yaptıkları inceleme sırasında 359 uncu maddede yazılı suçların işlendiğini tespit eden Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından ilgili rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla doğrudan doğruya ve vergi incelemesine yetkili olan diğer memurlar tarafından ilgili rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla vergi dairesi başkanlığı veya defterdarlık tarafından keyfiyetin Cumhuriyet başsavcılığına bildirilmesi mecburidir. [137] 359 uncu maddede yazılı suçların işlendiğine sair suretlerle ıttıla hasıl eden Cumhuriyet başsavcılığı hemen ilgili vergi dairesini haberdar ederek inceleme yapılmasını talep eder. Kamu davasının açılması, inceleme neticesinin Cumhuriyet başsavcılığına bildirilmesine talik olunur. (Ek dördüncü fıkra:29/4/2021-7318/5 md.) 359 uncu maddenin (ç) ve (d) fıkralarında yazılı suçların işlendiğinin inceleme sırasında tespiti halinde incelemenin tamamlanması beklenmeksizin, sair suretlerle öğrenilmesi halinde ise incelemeye başlanmaksızın Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından bu tespitlere ilişkin rapor düzenlenir ve rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla birlikte keyfiyet Cumhuriyet başsavcılığına bildirilir. Kamu davasının açılması için incelemenin tamamlanması şartı aranmaz. [138] (Ek beşinci fıkra:8/4/2022-7394/5 md.) 359 uncu maddede yazılı suçlara ilişkin yürütülmekte olan soruşturma veya kovuşturmalarda mütalaaya konu fiilin, başka bir kişi tarafından veya başka bir kişiyle birlikte gerçekleştirildiğinin ortaya çıkması durumunda, bu kişi bakımından kamu davası açılması için rapor düzenlenmesi ve mütalaa verilmesi şartı aranmaz. 359 uncu maddede yazılı suçlardan dolayı cezaya hükmedilmesi, vergi ziyaı cezası veya usulsüzlük cezalarının ayrıca uygulanmasına engel teşkil etmez. (İptal fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 4/11/2021 tarihli ve E.: 2019/4, K.: 2021/78 sayılı Kararı ile.) İKİNCİ BÖLÜM Cezaların Ödenmesi ve Kalkması Vergi cezalarının ödenme zamanı: Madde 368 – (Değişik: 23/6/1982-2686/41 md.) Vergi Cezaları: 1. Cezaya karşı vergi mahkemesinde dava açılmamışsa dava açma süresinin bittiği tarihten; 2. Cezaya karşı dava açılmışsa, vergi mahkemesi kararı üzerine vergi dairesince düzenlenecek ihbarnamenin ilgiliye tebliğ tarihinden: Başlayarak bir ay içinde ödenir. (Ek fıkra: 22/7/1998-4369/16 md.; Mülga: 11/8/1999-4444/14 md.) [139] Yanılma ve görüş değişikliği: [140] Madde 369 – (Değişik: 23/7/2010-6009/14 md.) Yetkili makamların mükellefin kendisine yazı ile yanlış izahat vermiş olmaları veya bir hükmün uygulanma tarzına ilişkin bir içtihadın değişmiş olması halinde vergi cezası kesilmez ve gecikme faizi hesaplanmaz. Bir hükmün uygulanma tarzı hususunda yetkili makamların genel tebliğ veya sirkülerde değişiklik yapmak suretiyle görüş ve kanaatini değiştirmesi halinde, oluşan yeni görüş ve kanaate ilişkin genel tebliğ veya sirküler yayımlandığı tarihten itibaren geçerli olup, geriye dönük olarak uygulanamaz. Şu kadar ki, bu hüküm yargı mercileri tarafından iptal edilen genel tebliğ ve sirküler hakkında uygulanmaz. İzaha davet: [141] [142] Madde 370 – (Mülga: 30/12/1980-2365/89 md.; Yeniden düzenleme: 15/7/2016-6728/22 md.) (Değişik:5/12/2019-7194/25 md.) a ) Vergi incelemesine başlanılmadan veya takdir komisyonuna sevk edilmeden önce verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitler hakkında tespit tarihine kadar ihbarda bulunulmamış olması kaydıyla mükellefler izaha davet edilebilir. Kendisine izaha davet yazısı tebliğ edilen mükellefler, davet konusu tespitle sınırlı olarak, bu Kanunun 371 inci maddesinde yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanamaz. İzaha davet yazısının tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük süre içerisinde izahta bulunulması durumunda, yapılan izah değerlendirilerek değerlendirme sonucunu içeren yazı mükellefe tebliğ edilir. 1. Mükelleflerce yapılan izah sonucu vergi ziyaına sebebiyet verilmediğinin idarece anlaşılması hâlinde mükellefler söz konusu tespitle ilgili olarak vergi incelemesine tabi tutulmaz veya takdir komisyonuna sevk edilmez. 2. Mükelleflerce yapılan izahın yeterli bulunmaması hâlinde, değerlendirme sonucunu içeren yazının tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde; hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla aynı sürede ödenmesi şartıyla vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilir. Bu durum vergi incelemesi yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın ikmaline engel teşkil etmez. b) (a) fıkrası uyarınca yapılmış ön tespitlerin, verginin bu Kanunun 359 uncu maddesinde yer alan fiillerle ziyaa uğratılmış olabileceğine ilişkin olması hâlinde bu kapsamdaki mükellefler izaha davet edilmez. Şu kadar ki, sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş olabileceğine dair yapılan ön tespitlerde, kullanılan sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge tutarı, bir takvim yılında 100 bin (700.000 TL) Türk lirasını geçmeyen veya bu tutarı geçse bile ilgili yıldaki toplam mal ve hizmet alışlarının %5’ini aşmayan mükelleflere ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilebilir. Mükelleflerce, haklarında yapılan tespite ilişkin yazının tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde; hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla aynı sürede ödenmesi şartıyla vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilir. Bu durum vergi incelemesi yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın ikmaline engel teşkil etmez. Bu fıkra kapsamında kendisine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükellefler, tespitle sınırlı olarak bu Kanunun 371 inci maddesinde yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanamaz. Bu fıkrada yer alan tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. c) Hazine ve Maliye Bakanlığı bu madde uyarınca ön tespiti ve/veya izaha daveti yapacak ve yapılan izahı değerlendirecek mercii, yapılacak ön tespitin ve/veya izaha davetin şekli ve kapsamını, davet yapılacakları, yapılan izahın değerlendirme süresini, yapılan izahta kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Pişmanlık ve ıslah: Madde 371 – (Değişik: 23/1/2008-5728/281 md.) Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi hâlinde, haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez. 1. Mükellefin keyfiyeti haber verdiği tarihten önce bir muhbir tarafından her hangi resmi bir makama dilekçe ile veya şifahi beyanı tutanakla tevsik edilmek suretiyle haber verilen husus hakkında ihbarda bulunulmamış olması (Dilekçe veya tutanağın resmi kayıtlara geçirilmiş olması şarttır.). 2. Haber verme dilekçesinin yetkili memurlar tarafından mükellef nezdinde haber verilen olayın ilgili olduğu vergi türüne ilişkin bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın ve ilgili olduğu vergi türünün takdir komisyonuna intikal ettirildiği günden evvel (Kaçakçılık suçu teşkil eden fiillerin işlendiğinin tespitinden önce) verilmiş ve resmi kayıtlara geçirilmiş olması. [143] 3. Hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin mükellefin haber verme dilekçesinin verildiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde tevdi olunması. 4. Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının mükellefin keyfiyeti haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün içinde tamamlanması veya düzeltilmesi. 5. Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün içinde ödenmesi. Bu madde hükümleri, emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz. (Ek fıkra:14/10/2021-7338/42 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Ölüm: Madde 372 – Ölüm halinde vergi cezası düşer. Mücbir sebepler: Madde 373 – Bu kanunda yazılı mücbir sebeplerden her hangi birinin vukua geldiği malüm ise veya tevsik ve ispat olunursa vergi cezası kesilmez. Ceza kesmede zamanaşımı: Madde 374 – Aşağıda yazılı süreler geçtikten sonra vergi cezası kesilmez: 1. (Değişik: 23/6/1982-2686/42 md.) vergi ziyaı cezasında cezanın bağlı olduğu vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın birinci gününden; 353 ve mükerrer 355 inci maddeler uyarınca kesilecek usulsüzlük cezalarında, usulsüzlüğün yapıldığı yılı takip eden yılın birinci gününden başlayarak beş yıl (114 üncü maddenin ikinci fıkrası hükmü ceza zamanaşımı için de geçerlidir.); 2. Usulsüzlükte, usulsüzlüğün yapıldığı yılı takip eden yılın birinci gününden başlıyarak iki yıl; (Değişik: 22/7/1998-4369/81 md.) Ancak 336 ncı madde hükmüne göre vergi ziyaı cezası ile usulsüzlüğün birleşmesi halinde kesilecek ceza, vergi ziyaı cezası için belli edilen zamanaşımı süresi içinde kesilir. Bu süreler içinde ceza ihbarnamesi tebliğ edilmekle zamanaşımı kesilmiş olur. Vergi cezalarında yapılan hatalar: Madde 375 – Vergi cezalarında yapılan hatalar, bu kanunda vergi hataları için belli edilen usul ve şartlara göre düzeltilir. Vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında indirme Madde 376 – (Değişik: 22/7/1998-4369/17 md.) (Değişik birinci fıkra:5/12/2019-7194/26 md.) Mükellef veya vergi sorumlusu; 1. İkmalen, resen veya idarece tarh edilen vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısını ihbarnamelerin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vadesinde veya 6183 sayılı Kanunda belirtilen türden teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirirse kesilen cezanın yarısı, 2. (Mülga:28/7/2024-7524/14 md.) indirilir. Mükellef veya vergi sorumlusu ödeyeceğini bildirdiği vergi ve vergi cezasını yukarıda yazılı süre içinde ödemez veya dava konusu yaparsa bu madde hükmünden faydalandırılmaz. Yukarıdaki hükümler vergi aslına tabi olmaksızın kesilen usulsüzlük cezaları hakkında da uygulanır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Uzlaşma [144] Uzlaşmanın konusu, kapsamı, komisyonlar ve şekli Ek Madde 1 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Değişik: 22/7/1998-4369/18 md.) [145] [146] Mükellef tarafından, ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergilere ilişkin vergi ziyaı cezaları ile 5.000 (33.000 üzeri) Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının (359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde (…) 146 kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza ve 370 inci maddenin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkur maddeye göre kesilen ceza hariç) tahakkuk edecek miktarları konusunda, vergi ziyaına sebebiyet verilmesinin kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten ya da 369 uncu maddede yazılı yanılmadan kaynaklandığının veya bu Kanunun 116, 117 ve 118 inci maddelerinde yazılı vergi hataları ile bunun dışında her türlü maddi hata bulunduğunun veya yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda görüş farklılığının olduğunun ileri sürülmesi durumunda, idare bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde mükellefler ile uzlaşabilir. (Mülga cümle:28/7/2024-7524/14 md.) (Ek cümle:14/10/2021-7338/44 md.) Uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tespitinde cezayı gerektiren fiil bazında kesilecek toplam ceza tutarı dikkate alınır ve 5.000 (33.000 ve altı) Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için Kanunun 376 ncı maddesindeki indirim oranı %50 artırımlı olarak uygulanır. Uzlaşma talebi vergi ihbarnemesinin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yapılır. Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde yeniden uzlaşma talebinde bulunulamaz. Uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağa idarenin nihai teklifi yazılır. Mükellef dava açma süresinin sonuna kadar teklif edilen (…) 146 cezayı kabul ettiğini yazılı olarak bildirirse bu takdirde uzlaşma sağlanmış sayılır. Mükellef, uzlaşma görüşmelerinde, bağlı olduğu meslek odasından bir temsilci ve 3568 sayılı Kanuna göre kurulan meslek odasından bir meslek mensubu bulundurabilir. [147] [148] [149] [150] Sürekli, geçici ve merkezi uzlaşma komisyonlarının teşkili, uzlaşmaya müracaat etmeye yetkili olanların belirlenmesi, uzlaşmanın şekli, uzlaşmaya konu edilebilecek vergi, resim ve harçlara ilişkin cezaların belirlenmesi, uzlaşma komisyonlarının yetkileri, uzlaşmanın yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. İl özel idareleri ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar için bu yönetmelik İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanır. [151] Maliye Bakanlığı vergi incelemesine dayanılarak kesilecek cezalarda tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebilir. Uzlaşmanın şümulü: Ek Madde 2 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Uzlaşma komisyonları: Ek Madde 3 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Uzlaşma talebi: Ek Madde 4 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Uzlaşma talebinin tetkiki: Ek Madde 5 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Uzlaşma komisyonu muamelelerinin kesinliği: Ek Madde 6 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.) Uzlaşma komisyonlarının tutacakları uzlaşma tutanakları kesin olup gereği vergi dairelerince derhal yerine getirilir. [152] (Değişik: 23/6/1982-2686/46 md.) Mükellef veya adına ceza kesilen; üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında dava açılmaz ve hiçbir mercie şikayette bulunamaz. Uzlaşma ve vergi mahkemesinde dava açma: Ek Madde 7 - (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Değişik: 23/6/1982-2686/47 md.) [153] Müddeti içinde uzlaşma talebinde bulunan mükellef veya ceza muhatabı uzlaşma talep ettiği (…) 153 ceza için, ancak uzlaşma vaki olmadığı takdirde dava açma yoluna gidebilir. Mükellef veya ceza muhatabı aynı (…) 153 ceza için uzlaşma talebinden önce dava açmışsa dava, uzlaşma işleminin sonuca bağlanmasından önce vergi mahkemelerince incelenmez; herhangi bir sebeple incelenir ve karara bağlanırsa bu karar hükümsüz sayılır. (Mülga üçüncü fıkra:28/7/2024-7524/14 md.) Uzlaşmanın vaki olmaması halinde mükellef veya ceza muhatabı; (…) 153 kesilen cezaya, uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağın kendisine tebliğinden itibaren genel hükümler dairesinde ve yetkili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilir. Bu takdirde, dava açma müddeti bitmiş veya 15 günden az kalmış ise bu müddet tutanağın tebliği tarihinden itibaren 15 gün olarak uzar. Uzlaşmanın vaki olmaması halinde, yukarıdaki ikinci fıkra uyarınca durdurulmuş olan davanın görülmesine, keyfiyetin vergi dairesince işarı üzerine vergi mahkemesinde devam olunur. Ödeme: Ek Madde 8 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.) [154] Uzlaşma konusu yapılan (…) 154 cezalar; 1. Uzlaşma vakı olduğu takdirde, uzlaşma tutanağı (…) 154 cezaların ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ edilmişse kanuni ödeme zamanlarında; ödeme zamanları kısmen veya tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse ödeme süreleri geçmiş olanlar uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde; 2. (Değişik: 23/6/1982-2686/48 md.) Uzlaşma vaki olmadığı takdirde, bu Kanunun 368 inci madde hükmü ile 2577 sayılı İdari Yargılma Usulü Kanununun 27 nci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü dairesinde; ödenir. Uzlaşma ve cezalarda indirme: Ek Madde 9 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.) (Değişik:5/12/2019-7194/29 md.) [155] Bu bölüm uyarınca üzerinde uzlaşılan cezalar hakkında başkaca bir indirim uygulanmaz . Hakkında 376 ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümleri uygulanan (…) 155 cezalar için bu bölüm hükümleri uygulanmaz. Mükellefin uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyanla hadiseye 376 ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinin uygulanmasını isteme hakkı mahfuzdur. Tüzük: Ek Madde 10 – (Ek: 19/2/1963-205/22 md.; Mülga: 26/12/1993-3946/38 md.) Tarhiyat öncesi uzlaşma: Ek Madde 11 – (Ek: 4/12/1985-3239/33 md.) [156] [157] (Değişik birinci fıkra: 11/8/1999-4444/7 md.) Maliye Bakanlığı, vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergilere ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları ile 5.000 (33.000 üzeri) Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında (359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde (…) 157 kesilecek ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilecek ceza hariç) tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebilir. (Ek cümle:14/10/2021-7338/45 md.) Uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tespitinde, cezayı gerektiren fiil bazında kesilecek toplam ceza tutarı dikkate alınır. [158] [159] [160] Tarhiyattan önce uzlaşmaya varılması halinde tutanakla tespit edilen bu husus hakkında dava açılamaz ve hiçbir mercie şikayette bulunulamaz. (Ek: 3/12/1988-3505/10 md.) (Mülga cümle:28/7/2024-7524/14 md.) Tarhiyat öncesi uzlaşmanın temini edilememiş veya uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış olması halinde mükellefler veya ceza muhatabı olanlar (…) 157 cezanın kesilmesinden sonra uzlaşma talep edemezler. Tarhiyat öncesi uzlaşmaya ilişkin esas ve usuller Yönetmelikte belirtilir. Ücretlilere vergi iadesinde uzlaşma: Ek Madde 12 – (Ek: 4/12/1985-3239/33 md.) 2978 sayılı Ücretlilere Vergi İadesi Hakkında Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca kesilen cezalar uzlaşma mevzuuna dahildir. Fazla çalışma ücreti: Ek Madde 13 – (Ek: 24/3/1988-3418/32 md.) (Başlığı ile Birlikte Yeniden Düzenleme:28/7/2024-7524/15 md.) Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatı kadro veya pozisyonlarında bulunan memur ve sözleşmeli personelden icra, tahsilat, yoklama ile yaygın ve yoğun vergi denetimi işlemlerini fiilen daire dışında yapmakla görevlendirilen ve bu görevleri nedeniyle normal mesai saatleri dışında fiilen çalışanlara, bu şekilde çalıştıkları her bir saat için 300 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda fazla çalışma ücreti ödenir. Bu ödemeden Hazine ve Maliye Bakanlığı kadrolarında olup aynı işlemler için görevlendirilenlerden; Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatında geçici görevli bulunan memurlar ile gelir servisi bulunan malmüdürlüklerinde görevli memur ve sözleşmeli personel de aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlanır. Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Bu madde kapsamında ödeme yapılanlara, ödemenin yapıldığı günler için diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde ayrıca fazla çalışma ücreti ödenmez. Bu fıkraya göre her bir personel için ödenebilecek fazla çalışma ücreti ayda 50 saati ve fazla çalışma ücreti ödenebilecek personel sayısı ise Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatı kadro ve pozisyonlarında bulunan toplam memur ve sözleşmeli personel sayısının %40’ını geçemez. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilidir. [161] DÖRDÜNCÜ BÖLÜM [162] Karşılıklı Anlaşma Usulü Karşılıklı anlaşma usulüne başvuru: Ek Madde 14 – (Ek:14/10/2021-7338/46 md.) Mükellefler, usulüne uygun yürürlüğe konulmuş bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması hükümlerine aykırı olarak vergilendirildiği veya bu şekilde vergilendirileceğine ilişkin kuvvetli emareler bulunduğu iddiasıyla anlaşmanın “Karşılıklı Anlaşma Usulü” hükümlerine göre Gelir İdaresi Başkanlığına başvurabilir. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması hükümlerine bağlı olarak bu başvuru, anlaşmaya taraf diğer Akit Devlet yetkili makamları aracılığıyla da yapılabilir. Vergilendirmenin matrah veya vergi farkları itibarıyla bölünebildiği durumlarda başvuru, sadece toplam farkın çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları kapsamındaki bölümüne isabet eden kısmı için yapılabilir. Yapılan başvurunun değerlendirilebilmesi için çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasında öngörülen süre ve usulde yapılması şarttır. Anlaşmada başvuru için süre bulunmadığı veya iç mevzuat hükümlerine atıf yapıldığı durumda başvurunun, anlaşma hükümlerine aykırı olduğu iddia edilen bir vergilendirme işleminden mükellefin ilk haberdar olduğu tarihten itibaren üç yıl içerisinde yapılması esastır. Her hâlükârda başvuru süresi; ihbarnamenin tebliğ edildiği, ihtirazi kayıtla verilen beyannamede verginin tahakkuk ettiği, vergi kesintisi yapıldığı durumda ise kesintinin yapıldığı tarihten itibaren anlaşmada öngörülen sürenin bitiminde, böyle bir süre yoksa üç yıl tamamlanınca sona erer. Karşılıklı anlaşma usulü ve dava açma: Ek Madde 15 – (Ek:14/10/2021-7338/47 md.) Karşılıklı anlaşma usulüne göre başvuru; başvuru kapsamındaki tarh ve tebliğ edilen vergi ve cezalar ile ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk eden vergiye ilişkin dava açma süresini durdurur. Yapılan başvuruya konu talebin reddi veya diğer Akit Devletin yetkili makamı ile anlaşmaya varılamaması durumunda bu durum bir yazı ile mükellefe tebliğ edilir. Mükellef, söz konusu yazının tebliğ edildiği tarihten itibaren kalan dava açma süresi içerisinde vergi mahkemesi nezdinde dava açabilir. Dava açma süresi, on beş günden az kalmış ise bu süre yazının tebliği tarihinden itibaren on beş gün olarak uzar. Karşılıklı anlaşma usulü başvurusunun neticelendirilmesi: Ek Madde 16 – (Ek:14/10/2021-7338/48 md.) Başvurunun, Gelir İdaresi Başkanlığı ile diğer Akit Devletin yetkili makamı arasında anlaşmaya varılarak sonuçlandırılması hâlinde durum mükellefe bir yazı ile tebliğ edilir. Yazının tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde mükellefin varılan anlaşmayı kabul edip etmediğini Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmesi şarttır. Mükellef bu süre içinde bildirimde bulunmadığı takdirde, varılan anlaşmayı kabul etmemiş sayılır. Anlaşma sonucunun kabul edilmemesi veya kabul edilmemiş sayılması durumunda, otuz günlük sürenin bitiminden itibaren dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve vergi mahkemesi nezdinde dava açılabilir. Dava açma süresi, on beş günden az kalmış ise bu süre on beş gün olarak uzar. Gelir İdaresi Başkanlığı ile diğer Akit Devletin yetkili makamı arasında varılan anlaşmanın mükellef tarafından süresi içinde kabul edilmesi durumunda karşılıklı anlaşma vaki olur ve varılan anlaşmaya göre vergi ve cezalarda düzeltme yapılır. Anlaşma üzerine tahakkuk eden vergilere 6183 sayılı Kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında gecikme faizi; verginin kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, mükellefin karşılıklı anlaşma sonucunu kabul ettiğini bildirdiği tarihe kadar geçen süre için uygulanır. Karşılıklı anlaşmanın vaki olduğu durumda üzerinde anlaşılan hususlar ve anlaşma uyarınca düzeltilen vergi ve cezalar hakkında dava açılamaz ve hiçbir mercie şikayette bulunulamaz, Kanunun 376 ncı maddesine göre ceza indiriminden faydalanılamaz ve uzlaşma hükümlerinden yararlanılamaz. Söz konusu vergi ve cezalar, düzeltme işleminin mükellefe tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde ödenir. Düzeltme işlemine konu verginin tamamı ile cezaların yarısının bu süre zarfında ödenmesi halinde cezanın yarısı indirilir. Başvuru öncesi açılan davalar ve uzlaşma talebi: Ek Madde 17 – (Ek:14/10/2021-7338/49 md.) Mükellef, Kanunun ek 14 üncü maddesi hükümlerine göre yaptığı başvurudan önce; a) Dava açmışsa dava, karşılıklı anlaşma usulü başvurusu sonuca bağlanmadan vergi mahkemelerince incelenmez; herhangi bir sebeple incelenir ve karara bağlanırsa, karşılıklı anlaşma başvurusuna ilişkin sonuç dikkate alınır. Anlaşma sonucu idare tarafından yargı mercilerine bildirilir. Karşılıklı anlaşmanın vaki olmaması halinde, durdurulmuş olan davanın görülmesine, vergi mahkemesinde devam olunur. b) Uzlaşma talebinde bulunmuşsa uzlaşma, karşılıklı anlaşma usulü başvurusunun sonuca bağlanmasına kadar ertelenir. Şu kadar ki, mükellef anlaşmanın sonucunu beklemeksizin uzlaşma hakkını kullanmayı talep ettiği takdirde başvurusundan vazgeçmiş sayılır ve uzlaşmanın vaki olduğu durumda, diğer Akit Devlete yönelik düzeltme talebi hariç, tekrar karşılıklı anlaşma usulü başvurusunda bulunamaz. Uzlaşmanın vaki olmadığı durumda ise mükellef, Kanunun ek 14 üncü maddesi hükümlerine göre tekrar karşılıklı anlaşma usulü başvurusunda bulunabilir. Diğer hususlar: Ek Madde 18 – (Ek:14/10/2021-7338/50 md.) Gelir İdaresi Başkanlığına yapılan karşılıklı anlaşma usulü başvurusu, başvuruya konu vergi ve cezalar için, başvuru tarihi itibarıyla bu Kanunda yazılı zamanaşımı sürelerini durdurur. Duran zamanaşımı, ek 16 ncı maddenin ikinci fıkrası uyarınca mükellef tarafından anlaşma sonucunun kabul edilmemesi veya kabul edilmemiş sayılması durumunda bu durumların ortaya çıktığı tarihi takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam eder. Karşılıklı anlaşma sonucuna göre Türkiye’de düzeltme yapılmasının gerekmesi durumunda, anlaşma sonucu, Kanunun zamanaşımı hükümlerine bakılmaksızın uygulanır. Şu kadar ki, anlaşma sonucunun uygulanması için çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasında bir süre öngörülmüş ise bu süre ile ilgili hükümler saklıdır. Mükellef, karşılıklı anlaşmanın sonucunu kabul ettiği durumlar hariç olmak üzere, sürecin herhangi bir aşamasında başvurusunu geri çekebilir, bu durumda duran zamanaşımı kaldığı yerden işlemeye devam eder. Mükellefin, başvurusunu geri çektiği durumda, Kanunun diğer hükümleri kapsamındaki başvuru hakları saklıdır. Karşılıklı anlaşma usulüne başvurulması, tahakkuk eden vergi ve cezaların tahsilatını durdurmaz. Karşılıklı anlaşma usulü hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. BEŞİNCİ KİTAP Vergi Davaları [163] Vergi mahkemesinde dava açmaya yetkili olanlar: Madde 377 – (Değişik: 23/6/1982-2686/50 md.) Mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabilirler. Vergi dairesi tadilat ve takdir komisyonlarınca tahmin ve takdir olunan matrahlara karşı vergi mahkemesinde dava açabilir. Belediyelerde dava açma yetkisini belediye adına varidat müdürü, olmayan yerlerde hesap işleri müdürü veya o görevi yapan kullanır. (Değişik dördüncü fıkra: 28/3/2007-5615/20 md.) Vergi dairesi başkanlıkları ile vergi daireleri, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen tutarları aşan davalarda Gelir İdaresi Başkanlığının (İl özel idareleri ile belediyeler, valilerin) muvafakatını almadan vergi mahkemesi kararları aleyhine temyiz yoluna gidemezler. (Ek: 4/12/1985-3239/34 md.; Değişik beşinci fıkra: 28/3/2007-5615/20 md.) Gelir İdaresi Başkanlığı, tespit edeceği hadlerle sınırlı olmak şartıyla, muvafakat verme yetkisini vergi dairesi müdürlüklerinin taraf bulunduğu davalar için vergi dairesi başkanlıklarına ve/veya defterdarlıklara devredebilir. Dava konusu: [164] Madde 378 – (Değişik: 23/6/1982-2686/51 md.) Vergi mahkemesinde dava açabilmek için verginin tarh edilmesi, cezanın kesilmesi, tadilat ve takdir komisyonları kararlarının tebliğ edilmiş olması; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin yapılmış ve ödemeyi yapan tarafından verginin kesilmiş olması lazımdır. Mükellefler beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamazlar. Bu Kanunun vergi hatalarına ait hükümleri mahfuzdur. Mükerrer Madde 378 – (Ek: 21/1/1983-2791/13 md.) Danıştay ve Vergi Mahkemelerinde yapılacak duruşmalarda, iddia ve savunmanın gerekli kıldığı hallerde, mahkeme vergi davasına konu olan tarhiyatın dayanağı incelemeyi yapmış bulunan inceleme elemanları ile, mükellefin duruşmada hazır bulundurduğu mali müşaviri veya muhasebecisini de dinler. Kanun yolundan vazgeçme: Madde 379 – (6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi gereğince bu Kanuna göre kurulan vergi mahkemelerinin göreve başladıkları tarihten itibaren mülgadır.) (Yeniden Düzenleme:5/12/2019-7194/27 md.) Vergi/ceza ihbarnamesine karşı süresinde açılan davalarda, vergi mahkemesince verilen istinaf yolu açık kararlar ile bölge idare mahkemesince verilen temyiz yolu açık kararlarda (Danıştayın bozma kararı üzerine verilen kararlar hariç); 1. Kaldırılan vergi tutarının %60’ı, tasdik edilen vergi tutarının tamamı ile tasdik edilen vergi tutarına ilişkin vergi ziyaı cezasının %75’i, 2. Bağlı olduğu vergi aslı dava konusu yapılmayan veya 359 uncu maddede yazılı fiillere iştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının kaldırılan tutarının %25’i ve tasdik edilen tutarının %75’i, mükellef için geçerli olan kanun yoluna başvuru süresi içerisinde, dava konusu vergi ve/veya vergi cezalarının tümü için kanun yolundan vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin ilgili vergi dairesine verilmesi şartıyla kanun yolundan vazgeçme dilekçesinin verildiği tarih itibarıyla başkaca bir işleme gerek kalmaksızın tahakkuk eder. Bu şekilde tahakkuk eden tutarlar tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezalarının %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bu sürede tamamen ödenmesi şartıyla, vergi ve ceza tutarından %20 oranında indirim yapılır. Şu kadar ki, tasdik edilerek tahakkuk eden vergi tutarında indirim yapılmaz. İndirim hükmünden yararlanılabilmesi için dava konusu yapılan ve bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezaları ile gecikme faizlerinin birlikte bu fıkra kapsamında ödenmesi şarttır. Kanun yolundan vazgeçme dilekçesi vergi dairesince ilgili yargı merciine gönderilir ve bu dilekçenin vergi dairesine verildiği tarih kanun yolundan vazgeçme tarihi olarak kabul edilir. Kanun yolundan vazgeçilmesi hâlinde idarece de ihtilaf sürdürülmez. Kanun yolundan vazgeçildiği hâlde istinaf veya temyiz yoluna başvurulması durumunda ise bu başvurular incelenmez. Kanun yolundan vazgeçilen vergi ve vergi ziyaı cezası için bu maddeye göre yapılan tahakkuktan önce ödenen gecikme faizi ve gecikme zammı da dâhil tutarlar, bu madde hükmüne göre ödenecek tutarlara mahsup edilir. Bu madde uyarınca istinaf ve temyiz yolundan vazgeçilen davaya ilişkin kararlarda hükmedilen yargılama giderleri, avukatlık ücretleri ve fer’ileri karşılıklı olarak talep edilmez ve bu alacaklar için icra takibi yapılamaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir. Madde 380 – 412 – (6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi gereğince bu Kanuna göre kurulan vergi mahkemelerinin göreve başladıkları tarihten itibaren mülgadır.) Mükelleflerin izahat talebi: [165] Madde 413 – (Değişik: 23/7/2010-6009/15 md.) Mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığından veya bu hususta yetkili kıldığı makamlardan, vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında yazı ile izahat isteyebilir. Gelir İdaresi Başkanlığı, kendisinden istenecek izahatı özelge ile cevaplandırabileceği gibi, aynı durumda olan tüm mükellefler bakımından uygulamaya yön vermek ve açıklık getirmek üzere sirküler de yayımlayabilir. Sirküler ve özelgeler, Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde, Gelir İdaresi Başkanı veya tevkil edeceği bir başkan yardımcısının başkanlığında en az üç daire başkanından müteşekkil bir komisyon marifetiyle oluşturulur. Söz konusu komisyonda oluşturulmuş sirküler veya özelgeler ile konu, kapsam ve ilgili olduğu mevzuat bakımından tamamen aynı mahiyeti taşıyan bir hususta izahat talebinde bulunulması halinde, komisyon tarafından oluşturulan sirküler veya özelgelere uygun olmak şartıyla Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatı tarafından da özelgeler verilebilir. Sirküler ve vergi mahremiyetine ilişkin hükümler gözönünde bulundurulmak şartıyla özelgeler, Gelir İdaresi Başkanlığınca internet ortamında yayımlanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Katılma payı: Mükerrer Madde 413- (Ek:27/12/2023-7491/15 md.) [166] Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve bu Kanunun 5 inci maddesi kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin; anılan madde hükümleri çerçevesinde genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına 25 (0,35) kuruştan az olmamak üzere katılma payı alınır. Katılma payının tutarı, sorgulanan veya dönen verinin sayısı, boyutu ve kapsamı, verinin sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan verinin sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenebilir. Bakanlık, kanunları gereğince mükelleflerden alabilecekleri bilgileri Başkanlık sistemlerinden alan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşlarından, paylaşılan verinin türü ve paylaşılma şeklini de dikkate alarak katılma payı almamaya veya daha düşük tutarlı almaya yetkilidir. Katılma payları, yeni bir belirleme yapılmadığı sürece, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Ödenecek katılma payı tutarının belirlenmesine esas olan sorgu, dönen kayıt veya toplu olarak paylaşılan veri miktarının belirlenmesinde Gelir İdaresi Başkanlığı kayıtları esas alınır. Katılma payları, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından paylaşılan veriler üzerinden hesaplanır ve üç aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar veri paylaşılanlara bildirilir. Katılma payları bildirimin yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar Bakanlık merkez muhasebe birimine ödenir. Süresinde ödeme yapmayanlarla ödeme yapılıncaya kadar bilgi paylaşımı yapılmaz. Süresinde ödenmeyen katılma payları gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre vergi dairelerince takip ve tahsil edilir. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir. Son Hükümler Özel kanunlardaki hükümlerin saklı olduğu: Madde 414 – Özel kanunlarda 5432 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilen hallerde bu kanunun mezkür hükümlere tekabül eden maddeleri uygulanır. Yetki: Mükerrer Madde 414 – (Ek: 4/12/1985-3239/35 md.; Değişik: 22/7/1998-4369/19 md.) Bu Kanunun; 104, mükerrer 115, 177, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353 ve 356 ncı maddelerinde yer alan maktu had ve miktarlar 1/1/1998 tarihi itibariyle geçerli olan had ve tutarlarına, 232 nci maddesinde yer alan 1.000.000 lira, 15.000.000 liraya, 252 nci maddesinde yer alan yüz kuruş, 100.000 liraya, 313 üncü maddesinin son fıkrasında yer alan 500.000 lira, 50.000.000 liraya, 343 üncü maddesinde yer alan 100 ve 2.500 liralar sırasıyla, 500.000 ve 1.000.000 liralara yükseltilmiştir. Maliye Bakanlığı; bu Kanunun 26,35 ve 366 ncı maddelerinde yer alan tahakku fişi ile vergi ve ceza ihbarnamelerinin şekli ve ihtiva edeceği bilgilerde değişiklik yapmaya ve bunları vergi dairesi adına tanzim edecek olanları belirlemeye yetkilidir. (Değişik: 22/7/1998-4369/19 md.) Bu Kanunda yer alan maktu hadler ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan maktu had ve miktarların yüzde beşini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen had ve miktarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye, nispi hadleri ise iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye veya tekrar kanuni seviyesine getirmeye yetkilidir. [167] Kaldırılan hükümler: Madde 415 – 5432 sayılı Vergi Usul Kanunu ile bu kanunun bazı hükümlerini değiştiren 5815, 6094 ve 6935 sayılı kanunlar ile 5887 sayılı Harçlar Kanununun 116 ncı maddesi, 120 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları, 121 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile 123 üncü maddesi, 6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 9 uncu maddesinin (E) fıkrası, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 64 üncü maddesi, 6936 sayılı Hususi Otomobil vergisi Kanununun 12 nci maddesi, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 15 inci maddesi ve diğer kanunların bu kanuna uymıyan hükümleri kaldırılmıştır. Vergi idaresini geliştirme fonu: Mükerrer Madde 415- (Ek: 4/12/1985-3239/36 md.; Mülga: 24/3/1988-3418/42 md.) Götürü matrahlar: Geçici Madde 1 – 5432 sayılı kanunun 40 ıncı maddesi mucibince tesbit edilip bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte vergi tarhına esas tutulmakta olan götürü matrahlar 1961 yılı vergileri için de uygulanır. İlk tatbik yılında komisyonların teşkili ve ödevleri: Geçici Madde 2 – Zirai kazançlar merkez ve il komisyonları bu kanunun yayınlandığı tarihten başlıyarak en geç bir ay içinde, komisyon başkanlarının daveti üzerine kurulur. Zirai kazançlar merkez komisyonuna Ziraat Odaları Birliği tarafından seçilecek temsilci, işbu birliğin teşekkül edeceği tarihe kadar Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği tarafından seçilir. Merkez komisyonu, bu kanunun 46 ncı maddesinde mevzuubahis yönetmeliği ilk toplantı tarihinden itibaren en geç üç ay içinde hazırlıyarak yürürlüğe koyar. Geçici Madde 3 – Kanunun ilk uygulama yılında, vergiye tabi çiftçilerin zirai kazançları, satış tutarlarına bakılmaksızın götürü gider usulüne göre tesbit olunur. Dileyenler, vergi dairesine, en geç, kanunun mer'iyete girdiği tarihten itibaren bir ay içinde ve yazılı olarak müracaatta bulunmak şartiyle, gerçek kazanç esasını ihtiyar edebilirler. Geçici Madde 4 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte veya sonraki yıllarda bilanço esasına göre Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefiyetine girecek olanlar açılış bilanço ve envanterini tanzim ederken işletmeye dahil iktisadi kıymetleri bu kanunun üçüncü kitabında yazılı hükümler dairesinde değerlendirirler. Maliyet bedeli ile değerlenmesi icap eden kıymetlerin bu bedeli bilinmiyorsa maliyet bedeli yerine mükelleflerin bizzat belli edecekleri alış emsal bedeli değerlemeye esas tutulur. Vergi incelemesi neticesinde alış emsal bedelinin fazla hesap edildiğinin anlaşılması halinde mükellef hakkında vergi ziyaı veya usulsüzlük cezaları uygulanmaz. [168] Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin değerlenmesi: Geçici Madde 5 – (Değişik: 19/2/1963-205/24 md.) Bu kanunun mer'iyete girdiği tarihte veya mütaakıp yıllarda ticari, zirai veya mesleki kazançları dolayısiyle yeniden Gelir Vergisine girecek veya basit usulden gerçek usule geçecek olan mükellefler ile öteden beri faaliyete devam eden serbest meslek erbabınının amortismana tabi iktisadi kıymetleri maliyet bedeli, maliyet bedeli bilinmiyorsa bizzat kendilerince alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ile değerlenir. Şu kadar ki, bu kıymetlerin alış tarihleri ile mükellefiyete giriş veya gerçek usule geçiş tarihi arasındaki yıllara ait amortismanlar tutarı bu değerden düşülür ve bakiyesinin amortismanına devam olunur. [169] Mükellefçe tahmin olunacak bedelin fazla hesaplandığının tesbiti halinde bundan dolayı adına ceza kesilmez. Ceza hükümlerinin şümulü: Geçici Madde 6 – Bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce işlenmiş fiiller hakkında, bu fiillerin işlendiği tarihte 5432, 5815 ve 6094 sayılı kanunların yürürlükte bulunan vergi cezalarına ve hileli vergi suçlarına mütaalik hükümleriyle bu kanunun hükümlerinden hangisi mükellefin veya suçu işliyen kimsenin lehine ise o hüküm uygulanır. Yukarıki fıkra hükmü, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kesilmiş olup da henüz kesinleşmemiş veya tahsil edilmemiş olan vergi cezalariyle ceza mahkemelerince hükmolunan cezalara da şamildir. Ceza indiriminden faydalanacak olanlar: Geçici Madde 7 – Mükellef veya vergi sorumluları bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde vergi dairesine müracaatle itiraz süresi geçmiş veya henüz son bulmamış vergi ve cezaları için bu kanunun 376 ncı maddesindeki şartları yerine getirdikleri takdirde mezkür madde hükümlerinden faydalandırılırlar. Kazanç sayılmıyacak farklar: Geçici Madde 8 – Bu kanunun 328 ve 329 uncu maddelerinin uygulanmasında 1945 yılının sonundan önce satınalınmış veya inşa ettirilmiş veyahut trampa yolu ile iktisabedilmiş olan gayrimenkuller ile bunların mütemmim cüzülerinin (Sabit tesisatta makinalar dahil) ve teferruatının ve gayrımenkul olarak tescil edilen hakların satışından ve bu mallar ve haklar için alınan sigorta tazminatından doğan farklar kazanç sayılmaz. Bu Kanunun belediye vergi ve resimlerine uygulanacağı tarih: Geçici Madde 9 – Belediyelere ait vergi, resim ve harclar hakkında bu kanunun vergi hatalarına ve bunların düzeltilmesine ve vergi ihtilaflarına mütaallik hükümleri yayımı tarihinden ve diğer hükümleri 1 Ocak 1963 tarihinden başlıyarak uygulanır. Müdevver mahsullerin değerlenmesi: Geçici Madde 10 – (Ek: 19/2/1963-205/25 md.) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte veya mütaakıp yıllarda zirai kazançları dolayısiyle zirai işletme hesabı veya bilanço esasında yeniden Gelir Vergisine girecek veya götürü gider usulünden gerçek usullere geçecek çiftçiler, mükellefiyete girdikleri veya gerçek usullere geçtikleri yıla devredilen zirai mahsullerini maliyet bedeli ile, bu bedel belli değilse bizzat tayin edecekleri bedel ile değerlendirirler ve çiftçi işletme defterinin giderler tablosuna bir kalemde kaydederler; bilanço esasında ise açılış bilançosunda gösterirler. Mükellefçe tayin edilecek bu bedelin fazla hesaplandığının tesbiti halinde bundan dolayı adına ceza kesilmez. İlk defa götürü gider usulünde vergiye tabi olacak çiftçilerin evvelki yıllardan devreden mahsullerinin satış hasılatının vergilendirilmesinde, kazançlarını Gelir Vergisi Kanununun 54 üncü maddesinin 1 numaralı bendine göre tesbit edecekler gerçek miktarları ile indirilebilecek giderlerinin, kazançlarını aynı maddenin 2 numaralı bendine göre tesbit edecekler ise bilümum giderlerinin hesabında evvelki yıllarda ödenmiş olan bu kabil masraflardan sadece satışın yapıldığı yıla devreden mahsullere isabet eden kısımları nazara alınır. Geçici Madde 11 – (Bu madde hükmü 25/3/1987 tarih ve 3332 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile Mükerrer 298 inci maddeye dönüştürülmüş ve yerine işlenmiştir.) Geçici Madde 12 – (Ek: 4/12/1985-3239/38 md.) 4/1/1961 gün ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 49 uncu maddesinin bu Kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre, takdir edilen asgari ölçüde arsa metrekare birim değerleri ile ilgili olarak dava açma ve açılan davalara cevap verme konusunda Maliye ve Gümrük Bakanlığına bağlı vergi dairelerine mevdu görev ve yetkiler devam eder; kesinleşen değerler bu vergi dairelerince, takdir komisyonu kararları ve varsa yargı mercii kararları ile birlikte ilgili belediyelere derhal bildirilir. Emlak Vergisi Kanununun uygulamasında, altıncı genel beyan döneminin başlayacağı yıla kadar kesinleşen bu değerler geçerli olur. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 72 nci maddesinin bu Kanunla değişmeden önceki hükümlerine göre kurulan takdir komisyonlarının asgari ölçüde arsa metrekare birim değer tespitine ilişkin görev ve yetkileri 1 Mart 1986 tarihine kadar, bu değerlerle ilgili olarak açılacak davalarla ilgili görev ve yetkileri söz konusu davalar sonuçlanıncaya kadar devam eder. Geçici Madde 13 – (Ek: 4/12/1985-3239/38 md.) Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesinde yer alan ve bu Kanunla artırılan hadler, önceki yılların hadlerine bağlı olmaksızın 1986 yılında tutulacak defterler için de uygulanır. Geçici Madde 14 – (Ek: 4/12/1985-3239/38 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 19/3/1987 tarihli ve E.: 1986/5, K.: 1987/7 sayılı kararı ile.) Geçici Madde 15 – (Ek: 4/12/1985-3239/38 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 19/3/1987 tarihli ve E.: 1986/5, K.: 1987/7 sayılı kararı ile.) Geçici Madde 16 – (Ek: 24/3/1988-3418/33 md.) 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 3239 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle ilave edilen mükerrer 415 inci maddeyle kurulan "Vergi İdaresini Geliştirme Fonu", bu Kanunun yürürlük tarihi itibariyle mevcut bütün aktif ve pasifiyle birlikte aynen Vergi Usul Kanununun ek 13 üncü maddesi ile kurulan "Gelir İdaresini Geliştirme Fonu"na devredilmiştir. Vergi İdaresini Geliştirme Fonu'nun sözleşmelerde taraf olmaktan doğan hak ve borçları, Gelir İdaresini Geliştirme Fonu'na intikal eder. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Vergi İdaresini Geliştirme Fonu, başka bir işleme gerek kalmaksızın infisah eder. Vergi İdaresini Geliştirme Fonu ile Gelir İdaresini Geliştirme Fonu, devir nedeniyle doğacak her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Geçici Madde 17 – (Ek: 15/12/1990-3689/2 md.) 1/1/l991 tarihinden geçerli olmak üzere 10 yıl süre ile; bu Kanuna, 3418 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle eklenen ek 13 üncü maddenin 2 numaralı fıkrasında yer alan %0 5 oranı % 1 olarak; 4 numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan % 30 oranı, vergi incelemesine yetkili Maliye ve Gümrük Bakanlığı merkez denetim elemanları ve münhasıran Gelirler Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında çalışan personel için % 45, Bakanlığın diğer yurtiçi personeli için % 35 olarak uygulanır. Geçici Madde 18 – (Ek: 24/6/1994-4008/23 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce aktife giren iktisadi kıymetler hakkında aktife alındıkları yılda yürürlükte olan hükümlere göre amortisman ayrılmasına devam olunur. Geçici Madde 19 – (Ek: 22/7/1998-4369/20 md.) İşletme hesabı esasında defter tutan mükellefler diledikleri takdirde, Vergi Usul Kanununun 180 inci maddesindeki şartlar dikkate alınmaksızın 31/12/2000 tarihine kadar işletme hesabı esasına göre defter tutmaya devam ederler. Geçici Madde 20 – (Ek: 22/7/1998-4369/20 md.) 1998 yılı geçici vergi uygulaması bakımından; Hazine Bonosu, Devlet Tahvilleri ve Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresi Başkanlıklarınca çıkarılan menkul kıymetler alış bedeli ile değerlenir. Geçici Madde 21 – (Ek: 22/7/1998-4369/20 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce işlenmiş fiiller hakkında kesilecek cezalarda, bu fiillerin işlendiği tarihte 213 sayılı Vergi Usul Kanununun yürürlükte bulunan vergi cezalarına ait hükümleri; hükmolunacak cezalar hakkında ise, bu fiillerin işlendiği tarihte yürürlükte bulunan hükümler ile bu Kanun hükümlerinden lehe olanı uygulanır. (...) [170] Geçici Madde 22 – (Ek: 22/7/1998-4369/20 md.) Diğer kanunlarda Vergi Usul Kanununun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezalarına yapılan atıflar Vergi Usul Kanununun 344 üncü maddesinde yer alan vergi ziyaı cezasına yapılmış sayılır. Geçici Madde 23 – (Ek: 11/8/1999-4444/7 md.) 1/1/1999 tarihi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih arasındaki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak yapılan ve uzlaşma talep edildiği halde henüz uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü verilmiş ancak uzlaşma görüşmesi yapılmamış veya uzlaşma talep süresi geçmemiş olan vergi ziyaı cezalı tarhiyatlarda; vergi ziyaı cezası için de uzlaşma talebinde bulunulabilir. Geçici Madde 24 – (Ek: 27/1/2000-4503/10 md.) 17.8.1999 ve 12.11.1999 tarihlerinde deprem felaketine maruz kalan yörelerde, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyet kaydı bulunan kişilerden alacağı bulunan mükellefler, bu Kanunun 322 ve 323 üncü maddeleri hükümlerinin uygulanmasında bu madde hükmünü de dikkate alırlar. Karşılık ayrılmak veya zarar yazılmak istenen alacak; 1.Alacağın bulunduğu yerdeki deprem tarihinden önce doğmuş olmalıdır. 2.Varlığı Vergi Usul Kanununda sayılan belgeler ile tevsik edilmelidir. Borçlunun mal varlığının en az üçte birini kaybettiğine ilişkin olarak açılmış tespit davası üzerine verilen karar, alacağın dava veya icra safhasına geldiğini gösterir ve bu nevi alacaklar için pasifte karşılık ayrılabilir. Alacaklı ve borçlunun her türlü muvazaadan ari olarak sulh olmaları ve bu konuda düzenleyecekleri bir belgeyi karşılıklı olarak imzalamaları halinde bu belge kanaat verici belge sayılır ve belgeye konu alacak değersiz alacak addolunur. Maliye Bakanlığı 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensubunca düzenlenmiş ve üçüncü fıkrada belirtilen şartların mevcudiyetini gösteren tasdik raporunu kanaat verici vesika olarak kabul edebilir. Ancak bu vesika borçlu yönünden vazgeçilen alacak sayılmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul Maliye Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 25 – (Ek: 17/12/2003-5024/5 md.) 31.12.2003 tarihli bilançoda yer alan parasal olmayan kıymetler aşağıdaki hükümlere göre, bu maddede hüküm bulunmayan hallerde ise Vergi Usul Kanununun bu Kanunla değişik mükerrer 298 inci maddesinde yer alan hükümlere göre düzeltilir: a) Düzeltme işlemi, Türkiye geneli için hesaplanan toptan eşya fiyatları genel endeksi göz önünde bulundurularak Maliye Bakanlığınca belirlenen düzeltme katsayıları kullanılarak yapılır. Düzeltme işlemi 1970 yılından itibaren uygulanır. Bu yıldan önce aktif ve pasife giren kalemler 1970 yılında girmiş kabul edilir. b) Maddî duran varlıklar maliyet bedeli, malî duran varlıklar ise alış bedeli üzerinden düzeltmeye tâbi tutulur. c) Maddî duran varlıklar, malî duran varlıklar ve özel tükenmeye tâbi varlıklar ile stokların maliyet veya alış bedelleri içinde yer alan ve tevsik edilebilen reel olmayan finansman maliyeti, ilgili varlığın maliyet veya alış bedelinden düşülür. Mükelleflerin reel olmayan finansman maliyetini tevsik edememeleri halinde: 1) Son beş hesap dönemi içinde aktife giren kıymetlerin maliyet bedeline dahil edilen finansman giderlerinin reel olmayan kısımları; toplam finansman maliyetlerine, ilgili döneme ait TEFE artış oranının dönem ortalama ticarî kredi faiz oranına bölünmesi sonucunda belirlenen oranlar uygulanmak suretiyle bulunan tutar, maliyet ve alış bedelinden düşülür. 2) Söz konusu beş hesap döneminden önce aktife giren kıymetlerin maliyet bedeline dahil edilen finansman giderleri maliyet veya alış bedellerinden düşülmez. 3) (Ek: 16/7/2004-5228/11 md.) Reel olmayan finansman maliyetinin tevsik edilebilir olması halinde de (1) numaralı alt bentte belirtilen yöntem kullanılabilir. Amortisman süresi bitmemiş olan kıymetlere ilişkin maliyet veya alış bedelinden düşülen reel olmayan finansman maliyetinden amortisman ayrılmamış tutar, 2004 ve sonraki dönemlerde, beş yılda ve eşit taksitte dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınır. d) Birikmiş amortismanlar, ait oldukları kıymetin bilanço tarihindeki değerinde düzeltme sonrasında ortaya çıkan artış oranı dikkate alınarak düzeltilir. e) Öz sermaye kalemlerinin düzeltilmesinde, 1.1.2004 tarihinden önce ayrılan yeniden değerleme değer artış fonu gibi fonlar öz sermayeden düşülür. Bu ve benzeri fonların sermayeye ilavesi nedeniyle oluşan sermaye artışları sermaye artışı olarak dikkate alınmaz ve enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmaz. f) 2003 yılı hesap dönemine ait beyannamede yer alan indirilemeyen geçmiş yıl malî zararları ile carî dönem malî zararları matrahın tespitinde mukayyet değerleri ile dikkate alınır. g) 31.12.2003 tarihli bilançonun düzeltilmiş aktif toplamından düzeltilmiş sermaye, düzeltilmiş hisse senetleri ihraç primleri ve düzeltilmiş hisse senedi iptal kârları ile borç toplamının çıkarılması sonucu bulunan fark, geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tâbi tutulmaz, geçmiş yıl zararı ise zarar olarak kabul edilmez. Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur. (Değişik ikinci cümle: 16/7/2004-5228/11 md.) Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılmaz. h) Sermaye Piyasası Kurulu ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun yüksek enflasyon döneminde malî tabloların düzeltilmesine ilişkin düzenlemelerine göre 31.12.2003 tarihli bilançolarını düzeltmek zorunda olan mükellefler, söz konusu bilançolarını bu madde uyarınca yeniden düzeltmeyebilirler. (Ek cümle: 16/7/2004-5228/11 md.) Ancak bu şekilde düzeltme yapanlar, bu Kanuna göre ayrılabilecek tutardan fazla amortisman veya karşılık ayıramaz. ı) Yıllara sarî inşaat ve onarma işlerine ait maliyet ve istihkak tutarları ile ilgili olarak 31.12.2003 tarihinde oluşan düzeltme farkları işin bitiminde kâr/zarar tutarının tespitinde dikkate alınmaz. j) 2004 yılı hesap döneminden itibaren ilk defa bilanço esasına geçen mükellefler bu maddede yer alan esaslara göre düzeltme yaparlar. k) Kendisine özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflerde; 31.12.2003 tarihli bilanço, 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki bilançoyu, 2003 yılı hesap dönemi, 2004 yılı içerisinde biten hesap dönemini, 1.1.2004 tarihi 2004 yılı içinde başlayan hesap döneminin başındaki tarihi ifade eder. l) (Ek: 16/7/2004-5228/11 md.) Bu madde uyarınca düzeltilen kalemlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet bedeli addolunur. Şu kadar ki, amortismana tâbi olmayan kıymetlerin düzeltilmiş değerinin altında bir bedelle satılması halinde, düzeltilmiş değerle düzeltme öncesi değer arasındaki farka isabet eden zarar, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınmaz. Geçici Madde 26 – (Ek: 17/12/2003-5024/5 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce aktife giren iktisadi kıymetler hakkında aktife alındıkları yılda yürürlükte olan sürelere göre amortisman ayrılmasına devam olunur. Geçici Madde 27 – (Ek: 30/3/2006-5479/13 md.) 1/1/2006 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak bu tarihten sonra ortaya çıkan ve vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren fiiller için ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. Bu ceza; vergi ziyaına 359 uncu maddede yazılı fiillerle sebebiyet verenlere üç kat, bu fiillere iştirak edenlere bir kat, vergi incelemesine veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanunî süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için de yüzde elli oranında uygulanır. Geçici Madde 28 – (Ek: 23/7/2010-6009/16 md.) 1/1/2005 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce matrah takdiri için takdir komisyonuna sevk edilmiş olup, komisyonca takdir edilen matrah üzerinden 31/12/2012 tarihine kadar tarh ve tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar. Bu hüküm, 374 üncü maddede yer alan ceza kesmede zamanaşımı açısından da uygulanır. Fazla veya yersiz tahsilatta faiz ödemesi: Geçici Madde 29 – (Ek: 31/5/2012-6322/16 md.) Bu Kanunun 112 nci maddesinin (4) numaralı fıkrası, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin iadesinde uygulanır. Geçici Madde 30 – (Ek: 21/3/2018-7103/16 md.) [171] [172] Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, 17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019 takvim yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat ile aynı tarihe kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca bu Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilir. Bu şekilde yapılacak hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst tam sayıya tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri belirlenir. Bu şekilde belirlenen oran ve süreler izleyen yıllarda değiştirilemez. İmalat sanayiinde kullanılmak üzere iktisap edilen ve madde hükmünden yararlanılabilecek makina ve teçhizatı tespite Cumhurbaşkanı, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. (Ek ikinci fıkra:14/10/2021-7338/51 md.) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten 31/12/2024 tarihine (bu tarihler dâhil) kadar, birinci fıkrada belirtilen kapsam ve şartlar dâhilinde iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için aynı fıkra uygulamasından yararlanılabilir. Bu fıkranın uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. [173] Geçici Madde 31 – (Ek: 16/5/2018-7144/5 md.) Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları, münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler ile bu Kanunun 215 inci maddesi uyarınca kendilerine kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlarını (sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmazlar hariç) 30/9/2018 tarihine kadar aşağıdaki şartlarla yeniden değerleyebilirler. a) Yeniden değerlemede, taşınmazların ve bunlara ait amortismanların, bu Kanunda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri dikkate alınır. Amortismana tabi taşınmazlar için amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda yeniden değerlemeye esas alınacak tutar bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir. b) Taşınmazların (a) bendine göre tespit edilen değerleri ve bunlara ilişkin amortismanların yeniden değerleme oranı ile çarpılması suretiyle yeniden değerleme sonrası değerleri bulunur. Yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı olarak bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesine göre enflasyon düzeltmesine tabi tutulan; i) En son bilançoda yer alan taşınmazlar ve bunların amortismanları için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, söz konusu bilançonun ait olduğu tarihi takip eden aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, ii) En son bilanço tarihinden sonra iktisap edilen taşınmazlar ve bunların amortismanları için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, taşınmazın iktisap edildiği ayı izleyen aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, dikkate alınır. Bu bent uyarınca dikkate alınacak Yİ-ÜFE ibaresi; Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 1/1/2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) değerlerini, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) değerlerini ifade eder. c) Yeniden değerleme neticesinde taşınmazların değerinde meydana gelecek değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazların her birine isabet eden değer artışları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir. Değer artışı, taşınmazların yeniden değerleme sonrası ve yeniden değerleme öncesi net bilanço aktif değerleri arasındaki farktır. Net bilanço aktif değeri, taşınmazların bilançonun aktifinde yazılı değerlerinden, pasifte yazılı amortismanların tenzili suretiyle bulunan değeri ifade eder. Taşınmazlarını bu madde kapsamında yeniden değerlemeye tabi tutan mükellefler bu kıymetlerini, yapılan yeniden değerleme sonrasında bulunan değerleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam ederler. Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %5 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın 25 inci günü akşamına kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve aynı süre içerisinde ödenir. Bu fıkra kapsamında ödenen vergi; gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilmez, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez. Beyanın zamanında yapılmaması ya da tahakkuk eden verginin süresinde ödenmemesi halinde bu madde hükümlerinden faydalanılamaz. Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarının, sermayeye ilave edilme dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmı, bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulur. Yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazların elden çıkarılması halinde, pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışları, kazancın tespitinde dikkate alınmaz. Yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazların elden çıkarılmasından önce bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca enflasyon düzeltmesi yapılmasına ilişkin şartların oluşması halinde, bu madde gereğince oluşan değer artışı fonu özsermayeden düşülmek suretiyle mezkûr madde uyarınca enflasyon düzeltmesi yapılır. (Ek yedinci fıkra:3/6/2021-7326/11 md.) Birinci fıkrada sayılan mükellefler bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) 31/12/2021 tarihine kadar yukarıda yer alan kapsam, şart ve hükümlere uymak koşuluyla yeniden değerleyebilirler. Şu kadar ki; a) Birinci fıkranın (b) bendinin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen durumlarda yeniden değerleme oranının belirlenmesine ilişkin hesaplamada; maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değeri yerine, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değeri, b) Bu madde kapsamında daha önce yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar için bu fıkra uyarınca yapılacak değerlemede ise, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, 2018 yılı Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, dikkate alınır. Bu fıkra kapsamında yapılan yeniden değerleme sonrası pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir. Önceki fıkralarda taşınmazlar için öngörülen hükümler bu fıkra uygulamasında amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler için de geçerlidir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 32 – (Ek:14/10/2021-7338/52 md.) Bu maddeyi ihdas eden Kanunla mükerrer 298 inci maddeye eklenen (Ç) fıkrası kapsamında yeniden değerleme yapabilecek olan mükellefler, anılan fıkra uyarınca ilk kez yeniden değerleme yapacakları hesap döneminden önceki hesap döneminin sonu itibarıyla bilançolarına kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) aşağıdaki şartlarla yeniden değerleyebilirler. a) Yeniden değerlemede, taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin ve bunlara ait amortismanların, bu Kanunda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen ve bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası uyarınca ilk kez yeniden değerleme yapılacak hesap döneminden önceki hesap döneminin sonu itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri dikkate alınır. Amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda, yeniden değerlemeye esas alınacak tutar bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir. b) Taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin (a) bendine göre tespit edilen değerleri ve bunlara ilişkin amortismanların yeniden değerleme oranı ile çarpılması suretiyle yeniden değerleme sonrası değerleri bulunur. Yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı olarak; 1. Bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasına göre enflasyon düzeltmesine tabi tutulan; i) En son bilançoda yer alan taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler ile bunların amortismanları için, anılan maddenin (Ç) fıkrası kapsamında yapılacak yeniden değerlemenin ilgili olduğu hesap döneminden önceki hesap döneminin son ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, söz konusu bilançonun ait olduğu tarihi takip eden aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, ii) En son bilanço tarihinden sonra iktisap edilen taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler ile bunların amortismanları için, anılan maddenin (Ç) fıkrası kapsamında yapılacak yeniden değerlemenin ilgili olduğu hesap döneminden önceki hesap döneminin son ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, bunların iktisap edildiği ayı izleyen aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, 2. Daha önce Kanunun geçici 31 inci maddesinin; i) Birinci fıkrasında yer alan tarihe kadar yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar ve amortismanları için, mükerrer 298 inci maddenin (Ç) fıkrası kapsamında yapılacak yeniden değerlemenin ilgili olduğu hesap döneminden önceki hesap döneminin son ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, 2018 yılı Mayıs ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, ii) Yedinci fıkrasında yer alan tarihe kadar yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetler ile bunların amortismanları için, mükerrer 298 inci maddenin (Ç) fıkrası kapsamında yapılacak yeniden değerlemenin ilgili olduğu hesap döneminden önceki hesap döneminin son ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, 2021 yılı Haziran ayına ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran, dikkate alınır. Bu bent uyarınca dikkate alınacak Yİ-ÜFE ibaresi; Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 1/1/2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) değerlerini, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) değerlerini ifade eder. c) Yeniden değerleme neticesinde taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin değerinde meydana gelecek değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir. Değer artışı, taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin yeniden değerleme sonrası ve yeniden değerleme öncesi net bilanço aktif değerleri arasındaki farktır. Net bilanço aktif değeri, taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin bilançonun aktifinde yazılı değerlerinden, pasifte yazılı amortismanların tenzili suretiyle bulunan değeri ifade eder. Taşınmaz ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini bu madde kapsamında yeniden değerlemeye tabi tutan mükellefler bunları, yapılan yeniden değerleme sonrasında bulunan değerleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam ederler. Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir. Bu fıkra kapsamında ödenen vergi; gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilmez, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez. Beyanın zamanında yapılmaması ya da tahakkuk eden verginin süresinde ödenmemesi halinde bu madde hükümlerinden faydalanılamaz. Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarının, sermayeye ilave edilme dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmı, bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulur. Yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmaz ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde, pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışları, kazancın tespitinde dikkate alınmaz. Bu madde kapsamında yeniden değerleme sadece bir kez, bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası uyarınca yapılacak yeniden değerleme öncesinde olmak üzere yapılabilir. Bu madde kapsamında yeniden değerleme yapmakla birlikte yeniden değerlemenin ilgili olduğu hesap döneminden sonraki hesap dönemi için mükerrer 298 inci maddenin (Ç) fıkrası kapsamında yeniden değerleme yapmayan mükellefler, daha sonraki dönemlerde mezkûr fıkra kapsamında yapacakları yeniden değerlemede tekrar bu madde kapsamında yeniden değerleme yapamazlar. Bu madde kapsamında yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazlar ve amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerin elden çıkarılmasından önce bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (Ç) fıkrası uyarınca yeniden değerleme yapılmadan mezkûr maddenin (A) fıkrası gereğince enflasyon düzeltmesi yapılmasına ilişkin şartların oluşması halinde, bu madde gereğince oluşan değer artışı fonu özsermayeden düşülmek suretiyle mezkûr madde uyarınca enflasyon düzeltmesi yapılır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 33 – (Ek: 20/1/2022-7352/1 md.) Geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere (…) [174] ve 2022 hesap dönemleri (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2022 ve 2023 yılında biten hesap dönemleri itibarıyla) ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde mükerrer 298 inci madde kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz. Mükerrer 298 inci maddenin (Ç) fıkrası uygulaması açısından, birinci fıkrada enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı belirtilen dönemler enflasyon düzeltmesi şartlarının gerçekleşmediği dönem olarak değerlendirilir. 31/12/2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmaz, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmez. (Ek fıkra:27/12/2023-7491/17 md.) Bankalar, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri, tasfiye ve iflas hallerindeki şirketler, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşları tarafından geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı, kazancın tespitinde dikkate alınmaz. (Ek cümleler:24/10/2024-7529/12 md.) Bu fıkra hükümleri; tasfiye halindeki şirketler açısından kurumların tasfiyeye girmesine ilişkin genel kurul kararının tescil edildiği tarihin içinde bulunduğu hesap döneminden, iflas halindeki şirketler açısından ise iflasın açıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminden itibaren uygulanır. Bu tarihten önce geçici vergi dönemlerine ilişkin yapılmış olan enflasyon düzeltmesine yönelik geriye dönük herhangi bir düzeltme yapılmaz. Tasfiyeden vazgeçilmesi ya da iflasın kaldırılması durumunda, tasfiyeden vazgeçilen tarihin veya iflasın kaldırılmasına ilişkin mahkeme karar tarihinin içinde bulunduğu geçici vergi döneminden itibaren enflasyon düzeltmesi uygulanır. Tasfiyeden vazgeçilmesi veya iflasın kaldırılması hallerinde, bu fıkra uyarınca dönem kazancında dikkate alınmayan tutarlar tasfiyeden vazgeçildiği veya iflasın kaldırıldığı dönem kazancının tespitinde dikkate alınır. Bu fıkra kapsamında belirlenen dönemleri geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere bir hesap dönemi kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. [175] Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkrası hükümleri, mükerrer 298 inci maddenin (A) fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında olan mükellefler bakımından geçerli değildir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 34- (Ek:8/4/2022-7394/6 md.) Haklarında hüküm verilmiş olup da dosyası infaz aşamasında olanlar, 359 uncu maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammını, bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Hazineye ödedikleri takdirde 359 uncu maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla soruşturma evresi için yapılan etkin pişmanlık düzenlemesinden faydalanabilir. Bu fıkrada belirtilen ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi şarttır. [176] Birinci fıkra hükümleri bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinde soruşturma ve kovuşturma evresinde bulunan dosyalar hakkında da uygulanır. Bu takdirde, ödemenin hüküm verilinceye kadar yapılması şarttır. Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinde 359 uncu madde kapsamına giren suçlardan dolayı temyiz veya istinaf kanun yolu incelemesinde bulunan dosyalardan, 359 uncu maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemeler nedeniyle lehe değerlendirme yapılması gereken dosyalar hakkında bozma kararı verilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında bulunan dosyalar gelişlerindeki usule uygun olarak ilk derece mahkemelerine gönderilir. 359 uncu maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemelerde yer alan zincirleme suça ilişkin koşulların belirlenmesi, duruşma açılmak suretiyle yapılır. Geçici Madde 35- (Ek:28/7/2024-7524/16 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce uzlaşma talep edildiği halde henüz uzlaşma günü verilmemiş, uzlaşma günü verilmiş ancak uzlaşma görüşmesi yapılmamış ya da çeşitli nedenlerle uzlaşma günü ertelenmiş veya uzlaşma talep süresi geçmemiş olan vergi ve cezalara ilişkin bu Kanunun 112 nci, 376 ncı, ek 1 inci, ek 7 nci, ek 8 inci, ek 9 uncu ve ek 11 inci maddelerinin bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilmeden önceki hükümleri uygulanır. Geçici Madde 36- (Ek:25/12/2024-7537/9 md.) Hazine ve Maliye Bakanlığı, 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen depremler nedeniyle bu Kanunun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman, Hatay illeri ile Gaziantep ilinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde, deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan ve 30/11/2024 tarihi itibarıyla mücbir sebep hali sona eren mükelleflerin mücbir sebep halini, bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilen 15 inci madde hükmü çerçevesinde 1/12/2024 tarihinden itibaren her defasında altı ayı geçmeyen süreler halinde bir yıla kadar uzatmaya yetkilidir. Ceza hükümlerinde uygulama: Ek Geçici Madde 1 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) Bu Kanun yürürlüğe girmesinden önce işlenmiş fiiller hakkında, bu filllerin işlendiği tarihte 213 sayılı Vergi Usul Kanununun yürürlükte bulunan vergi cezalarına ait hükümleri uygulanır. Ceza kesmede zaman aşımı: Ek Geçici Madde 2 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki dönemlere ait vergi cezaları hakkında ilgili dönemde yürürlükte bulunan ceza kesmede zamanaşımı hükümleri uygulanır. Ek Geçici Madde 3 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) Vergi kanunlarına göre ticari, zirai ve mesleki faaliyetleri dolayısıyla ilgili vergi dairelerine mükellefiyet kayıtlarını yaptırmaları gerektiği halde, 31/3/1981 tarihine kadar bu mükellefiyetlerini tescil ettirmemiş bulunanlar hakkında, Vergi Usul Kanununda öngörülmüş olan diğer ceza hükümleri ile birlikte aynı Kanunun 360 ncı maddesi hükmü de uygulanır. Ek Geçici Madde 4 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 221 inci maddesinde yer alan defter tasdik süreleri, 1981 takvim yılında tutulacak defterler için bir ay uzatılmıştır. Ek Geçici Madde 5 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 46 ncı maddesinde yapılan değişiklik nedeniyle, 1981 yılında götürü matrahlara ilişkin olarak yapılacak takdirler için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 40 ıncı maddesinin 2 numaralı bendinde yazılı olan süre 1981 yılı Mart ayı sonuna kadar uzatılmıştır. Ek Geçici Madde 6 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) 2343 sayılı Kanunla 1/3/1981 tarihinden itibaren 210 sayılı Değerli KağıtlarKanunu kapsamına alınan faturalarla ilgili yeni düzenlemelere geçilinceye kadar, gerçek veya tüzelkişiler, ellerinde bulundurdukları faturalarını kullanabilirler. Ancak bu faturaların değerli kağıt bedellerinin makbuz karşılığı tahsili suretiyle defterdarlıklarca tasdiki şarttır. Ek Geçici Madde 7 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 117 nci maddesine ilişkin olarak 1981 yılında yapılacak tespitler için aynı maddenin son fıkrasında yazılı süreyi iki aya kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Ek Geçici Madde 8 – (Ek: 30/12/1980-2365/97 md.) 1980 vergilendirme dönemindeki iş hacmi itibariyle 1931 yılında tüccarların defter tutma bakımından girecekleri sınıfların tayininde, bu Kanunun 26 ncı maddesiyle değiştirilen 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesindeki hadler esas alınır. Ek Geçici Madde 9 – (Ek: 23/6/1982-2686/52 md.) 1981 takvim yılı peşin ödeme derecelerine yapılan itirazlar hakkında bu Kanunun 53 üncü maddesi ile kaldırılan Mükerrer 86 ncı madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Şu kadar ki, Merkez Özel Komisyonu tarafından görüşülerek sonuçlandırılan itirazlardan Resmi Gazete'de ilan edilmemiş olanlar hakkında sözü edilen maddenin ilana ilişkin hükmü uygulanmaz. Ek Geçici Madde 10 – (Ek: 23/6/1982-2686/52 md.) Bu Kanunun 36 ncı maddesi ile değişik Vergi Usul Kanununun 298 inci maddesi hükümlerinin yürürlüğe gireceği tarihten önceki dönemlere ilişkin olarak yapılacak rayiç bedel takdirleri dolayısıyla anılan Kanunun 257 nci maddesinin bu Kanunun 33 üncü maddesi ile değiştirilmeden önceki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ek Geçici Madde 11 – (Ek: 23/6/1982-2686/52 md.) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin 2 numaralı bendi uyarınca her bir belge nevine ilişkin olarak kesilmiş bulunan özel usulsüzlük cezalarının, her bir tespit için 50.000,- lirayı ve bir takvim yılı içinde 500.000,- lirayı aşan miktarı tahsil edilmemişse terkin, tahsil edilmişse red ve iade edilir. Ek Geçici Madde 12 – (Ek: 23/6/1982-2686/52 md.) Gelir Vergisi Kanununun 2454 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle değişik mükerrer 117 nci maddesi hükümleri uyarınca, 1981 yılı için tahakkuk ettirilmiş bulunan peşin ödemelere ilişkin taksitlerini vadesinde ödemeyen mükellefler hakkında 15/4/1982 tarihine kadar 6183 sayılı Kanunun 2347 sayılı Kanunla değişik 51 inci maddesi hükmü uygulanmaz. 1981 yılı Gelir Vergisine mahsup edilip de ödenmemiş bulunan peşin ödeme miktarının, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde ödenmesi halinde, bu alacaklara da 15/4/1982 tarihinden ödendiği tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı uygulanmaz. Tahsil edilmiş bulunan gecikme zamları ise red ve iade edilir. Ek Geçici Madde 13 – (Ek: 23/6/1982-2686/52 md.) a) 213 sayılı Vergi Usul Kanununa bu Kanunla eklenen mükerrer 49 uncu maddede yer alan bina metrekare normal inşaat maliyet bedelleri ile arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitlerine ilişkin süreleri Emlak Vergisi 1983 Genel Beyan Dönemi ile ilgili olmak üzere 1982 takvim yılında gerektiği ölçüde kısaltmaya; b) 1983 yılında yapılacak olan Genel Beyan dolayısıyla vergi dairelerine verilecek Emlak Vergisi beyannamelerini iki ay önceden kabul etmeye; Maliye Bakanı yetkilidir. Yürürlük: Madde 416 – Bu kanun 1 Ocak 1961 tarihinde yürürlüğe girer. Yürütmeye memur olanlar: Madde 4l7 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 1 Sayılı Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel [177] [178] (Değişik : 30/12/1980 - 2365/98 md.) Mükellef Grupları Birinci derece usulsüzlükler için (Lira) İkinci derece usulsüzlükler için (Lira) 1 Sermaye şirketleri 20.000 (28.000) TL 10.000 (14.000) TL 2 Sermaye şirketleri dışında kalan 1 inci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabı 10.000 (14.000) TL 5.000 (7.000) TL 3 II nci sınıf tüccarlar 5.000 (7.000) TL 3.500 (5.000) TL 4 Yukardakiler dışında kalıp beyanname usulüyle gelir vergisine tabi olanlar 3.500 (5.000) TL 2.250 (3.200) TL 5 Kazancı basit usulde tespit edilenler [179] 2.250 (3.200) TL 1.500 (2.100) TL 6 Gelir Vergisinden muaf esnaf 1.500 (2.100) TL 1.000 (1.400) TL İhtar: 1. (Değişik: 1/5/1981-2455/6 md.) Bu cetvelde mükellef grubu: Gelir, Kurumlar Vergilerinden başka, Gider, İstihlak, İşletme ve Dış Seyahat Harcamaları vergilerine ait usulsüzlükler hakkında da esas tutulur. 2. Emlak Alım, Gayrimenkul Kıymet Artışı, Veraset ve İntikal Vergisi, Taşıt Alım ve Motorlu Taşıtlar Vergilerine ait usulsüzlükler ile Damga Vergisinin, beyanname verilmek suretiyle ödeneceği hallerde beyannamenin süresinde verilmemesine ilişkin usulsüzlükler bu cetvelin mükellef grupları sütununun 3 üncü sırasına göre cezalandırılır. 3. (Değişik: 30/5/1985-3210/4 md.) Emlak vergisine ait usulsüzlükler, bu cetvelin mükellef grupları sütununun 3 üncü sırasına göre cezalandırılır. 4. Kamu İdare ve müesseseleri ile dernek ve vakıfların yaptıkları usulsüzlükler (Bunların iktisadi işletmelerine ait usulsüzlükler hariç) bu cetvelin mükellef grupları sütununun 3 üncü sırasına göre cezalandırılır. 5. Yukardakiler dışında kalan diğer vergi, resim ve harçlara ait usulsüzlükler bu cetvelin mükellef grupları sütununun 4 üncü sırasına göre cezalandırılır. 2 Sayılı Cetvel (Ek:28/7/2024-7524/11 md.) [180] 353 üncü Maddenin Birinci 353 üncü Maddenin Birinci Fıkrasının (1) Numaralı Bendi Fıkrasının (2) Numaralı Bendi Ceza Miktarı (Asgari-TL) Ceza Miktarı (TL) 2. Tespit 20.000 (28.000) 20.000 (28.000) 3. Tespit 30.000 (43.000) 30.000 (43.000) 4. Tespit 40.000 (57.000) 40.000 (57.000) 5. Tespit 50.000 (70.000) 50.000 (70.000) 6. ve Sonraki 100.000 (140.000) 100.000 (140.000) Tespitler 4/1/1961 TARİHLİ VE 213 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER: 1 - 21/1/1983 Tarih ve 2791 sayılı Kanunun 213 sayılı Kanunla ilgili geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun 6, 7, 8 ve 9 uncu maddeleriyle Vergi Usul Kanununun 313, 315, mükerrer 315 ve 318 inci maddelerinde yapılmış olan değişiklikler 31/12/1982 tarihine kadar aktife giren iktisadi kıymetler için uygulanmaz. Bunlar hakkında eski hükümlere göre amortisman ayrılmasına devam olunur. Geçici Madde 2 – Yeniden değerleme katsayısının (1) olduğu yılda sermaye artırımında bulunmuş olan kurumların yeniden değerleme yapmaları ve yeniden değerleme sonucu doğacak değer artışlarını sermayelerine ilave etmeleri zorunludur. Ancak; a) Mali bünyeleri güçlendirilmek amacıyla Hazine tarafından kurulan fonlardan nakten veya mahsuben ödeme yapılan kurumlarda, fonlardan yapılmış veya yapılacak olan ödemeler tutarında, değer artış fonundan, Hazine fonu ile Kurum arasındaki anlaşma hükümleri saklı kalmak üzere, Hazineye karşılıksız hisse senedi verilir. (Ek : 4/12/1984 - 3094/2 md.) Teminat olarak verilen bu hisse senetlerinin intifa hakkı, ikraz anlaşması çerçevesinde Hazine fonlarından verilmiş bulunan borç tamamen geri ödeninceye kadar Hazineye aittir. Borç tamamen ödendikten sonra bu hisse senetleri kuruma iade edilir. b) Bu kurumlarda, Hazine payı ayrıldıktan sonra fon hesabında kalan değer artışının, bu hesapta tutulmasına veya sermayeye ilavesi nedeniyle çıkarılacak hisse senetlerinin, 31/12/1981 tarihindeki ortaklar ile sermayeye yeniden iştirak eden ortaklar arasında tevziine dair usul, esas ve şartlar Maliye Bakanlığınca belirlenir. 2 - 4/12/1985 Tarih ve 3239 sayılı Kanunun 213 sayılı Kanunla ilgili geçici maddesi: Geçici Madde 4 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte adlarına vergi ve ceza tarh edilen mükelleflerin vergi borcu aslı 300 000 (dahil) lirayı aşmayanlar, vergi borcu aslını % 25 fazlası ile 31/12/l985 tarihine kadar ödedikleri takdirde haklarında kesilen cezalar terkin edilir ve gecikme zammı ile tecil faizi hesaplanmaz. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte vergi borcu aslı üçyüzbin lirayı aşmayan mükelleflerden bu vergi borcu ile buna bağlı cezaları ihtilaf konusu yapanlar, ihtilaflarından vazgeçerek 31/12/1985 tarihine kadar vergi aslını % 25 fazlası ile ödemeleri halinde, bunlar hakkında da kesilen cezalar terkin olunur ve gecikme zammı alınmaz. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tayin ve tespit olunur. 3 - 3/12/1988 tarih ve 3505 sayılı Kanunun 213 sayılı Kanunla ilgili geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan vergiler ile bu tarih itibariyle ihtilaflı hale getirilmiş ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ve miktarı 500.000 lirayı aşmayan vergilerin % 30 fazlasıyla ve ihtilaf yaratmamak, yaratılmış ihtilaftan vazgeçmek kaydıyla 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, ödenen bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının % 30'unun 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 2 – a) İhracat, b) İhracat teşvik belgesine bağlanan döviz kazandırıcı faaliyetlerle, bu belge kapsamındaki ithalat. c) İhracat veya döviz kazandırma taahhüdünde bulunulan ve yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar için alınan yatırım kredileri ile bu belge kapsamındaki şirket kuruluşu ve sermaye artırımı, gayrimenkullerin ve irtifak haklarının ayni sermaye olarak konulması halinde bunların şirket adına tapuya tescili, İşlemleri ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar, 31.12.2003 tarihine kadar 488 sayılı Kanuna göre damga vergisinden ve 492 sayılı Kanuna göre harçlardan istisna edilir. [181] Kredilerin amaç dışı kullanılması, taahhüt edilen ihracatın gerçekleştirilmemesi veya teşvik belgesindeki şartların yerine getirilmemesi halinde, alınmayan damga vergileri ve harçlar, ihracatçı veya yatırımcı kişi veya kuruluşlardan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır. Yukarıda belirtilen hususlarda damga vergisi ve harç istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi ve harcın miktarını, işlemin yapıldığı tarihi takip eden 30 gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. İhracat taahhüdünün gerçekleşmediğinin veya teşvik şartlarına uyulmadığının tespit edildiği tarihi takip eden 30 gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen bankalar ile yukarıdaki fıkra gereğince bildirimde bulunmayan kuruluşlar, damga vergisi, harç, ceza ve gecikme faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Bu maddenin uygulanması bakımından, döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanı ile Maliye ve Gümrük Bakanı tarafından birlikte tespit edilir. 4 - 15/12/1990 tarih ve 3689 sayılı Kanunun 213 sayılı Kanunla ilgili Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı,yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte tamamen ödenmesi ve ihtilaf yaratılmaması, yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ihtilaflı olan ya da dava açma süresi henüz geçmemiş bulunan ikmalen, re'sen ya da idarece tarh edilen ve her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde ve ihtilaf yaratılmaması, yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu fıkra kapsamına giren gecikme faizinin hesaplanmasında tarhiyatın tahakkuk tarihi, dava açma süresinin bitim tarihi olarak dikkate alınır. Bu Kanunun uygulamasında; 3505 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile değişik 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesi gereğince asıl addolunan ve her bir vergi türü vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı, yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde ise 25.000.000 lirayı aşmayan gecikme zammı ve gecikme faizlerinden; - 1.1.1989 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarın % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 70'inin, - 1.1.1990 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarların % 20'sinin; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 80'inin ve 1.1.1990 tarihinde asıl addolunan meblağlara 1990 yılı içinde uygulanan gecikme zamlarının, Bu konuda ihtilaf yaratılmaması ve yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi halinde tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 3.000.000 (Yıllık beyannamelere ilişkin olarak 25.000.000) lirayı aşmayan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının % 20'sinin; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde, kalan %80'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunda belirtilen miktarların üzerinde borç olması halinde; bu borçların sadece Kanunda belirtilen miktarları kadarki kısmı hakkında da, yukardaki fıkra hükümleri uygulanır. Bu Kanun kapsamına giren alacaklar ile ilgili olarak bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılan tahsilat tutarları ile bu Kanuna göre yapılan ödemeler mükellefe red ve iade edilmez. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. 5-22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 213 sayılı Kanunla ilgili Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – 1/1/1999 tarihinden önceki vergilendirme dönemleri için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin ibare değişikliğinden önceki hükmü geçerlidir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre uygulanan kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezalarından; vadesi 1/1/1999 tarihinden önce olup, bu tarih itibariyle ödenmemiş olanlar ile 1/1/1999 tarihinden sonra kesinleştiği halde ödenmeyenlere, vade tarihinden ödendikleri tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre geçikme zammı uygulanır. 6-17/12/2003 tarihli ve 5024 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: [182] Geçici Madde 1- 31.12.2003 tarihi (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminin sonu) itibarıyla aktif toplamı 7,5 trilyon Türk Lirasını veya hesap dönemine ait ciroları toplamı 15 trilyon Türk Lirasını aşmayan mükelleflerden dileyenler, 2004 yılı (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminden sonra başlayan hesap dönemine ilişkin) geçici vergi dönemlerinde beyan edecekleri geçici vergi matrahının tespitinde; enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümler yerine Vergi Usul Kanununun bu Kanunla değiştirilmeden önceki değerleme hükümleri ile Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanununun bu Kanunla kaldırılan hükümlerini ve Vergi Usul Kanununun 280 inci maddesinin bu Kanunla kaldırılan son fıkrasını dikkate alırlar. Bu takdirde enflasyon düzeltmesinin dikkate alınmadığı hususu beyannamede belirtilir. Beyanname verme süresi içinde bu hususu bildirmeyen veya beyanname vermeyen mükelleflerin enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümleri dikkate almadıkları kabul edilir. 213 SAYILI KANUNUN ÇEŞİTLİ MADDELERİNDEKİ ORAN VE MİKTARLARDA ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ Değişiklik Yapan Kararnamenin/Tebliğin Yayımlandığı Resmî Gazete'nin Değişiklik Gören Madde Tarihi Numarası Tarihi Numarası 22/12/1988 88/13603 30/12/1988 20035 177, 344, 345, Mükerrer 347, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355, 356 18/5/1989 89/14155 18/7/1989 20225 232 17/8/1989 89/14439 25/8/1989 20263 353 27/12/1989 89/14918 30/12/1989 20388 344, 345, Mükerrer 347, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355, 356 27/12/1989 89/14921 30/12/1989 20388 Mükerrer 115, 177, 352 20/12/1990 90/1281 30/12/1990 20741 177 17/5/1991 91/1856 8/6/1991 20895 232, 313 26/12/1991 91/2567 31/12/1991 21098 104, 177, 344, 345, Mükerrer 347 ve 352 9/4/1992 92/2924 24/4/1992 21208 232 22/12/1992 92/3894 31/12/1992 21452 104, 232, 313, 344, 345, Mükerrer 347, 352 (Kanuna bağlı cetvel), Mükerrer 355, 356, 361 19/12/1992 92/3898 29/12/1992 21450 177 13/12/1993 93/5107 31/12/1993 21805 177 30/12/1993 93/5144 31/12/1993 21805 (Mükerrer) 104, 232, 313, 344, 345, Mükerrer 347, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355, 356, 361 8/12/1994 94/6295 25/12/1994 22152 177 8/12/1994 94/6296 27/12/1994 22154 104, Mükerrer 115, 232 5/12/1995 95/7588 4/1/1996 22513 177 15/12/1995 95/7595 30/12/1995 22509 104, Mükerrer 115, 232, 343, Mükerrer 347, 352 (Kanuna bağlı cetvel) 353, Mükerrer 355, 356, 361 Tebliğ 212 29/7/1995 22358 377 Tebliğ 255 7/2/1997 22901 Mükerrer 115, 347 ve 353 13/12/1996 96/8954 7/1/1997 22870 177 Tebliğ 258 24/10/1997 23150 377 9/12/1997 97/10345 16/12/1997 23202 (Mükerrer) Mükerrer 115, 347, 353, Mükerrer 355 9/12/1997 97/10346 16/12/1997 23202 (Mükerrer) 177 17/11/1998 98/12044 1/12/1998 23540 (Mükerrer) 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355, 356 Tebliğ 279 18/11/2000 23880 298 Tebliğ 281 16/12/1999 23908 103, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343 Tebliğ 291 21/12/2000 24267 377, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 30/11/2000 2000/1697 11/12/2000 24257 104, Mükerrer 115, 232, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 288 8/12/2000 24254 Mükerrer 298 Tebliğ 289 19/12/2000 24265 177, 252 Tebliğ 301 1/12/2001 24600 Mükerrer 298 Tebliğ 302 25/12/2001 24621 177, 252, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355, 356 27/11/2001 2001/3395 27/12/2001 24623 104, Mükerrer 115, 232, 313 18/12/2002 2002/4983 28/12/2002 24977 177, 232, 252, 313 Tebliğ 326 12/12/2003 25314 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252,313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355, 356 Tebliğ 342 28/11/2004 25654 104, Mükerrer 115, 177,232, 252,313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355, 356 Tebliğ 354 17/12/2005 26026 104, Mükerrer 115, 177,232, 252,313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 363 28/11/2006 26360 Mükerrer 298 Tebliğ 364 20/12/2006 26382 104, Mükerrer 115, 177,232, 252,313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 377 17/11/2007 26703 Mükerrer 298 Tebliğ 378 26/12/2007 26738 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 388 20/12/2008 27086 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343, 352 Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 393 29/12/2009 27447 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343, 352, (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 402 29/12/2010 27800 (6. Mükerrer) 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343, 352 Tebliğ 410 17/11/2011 28115 Mükerrer 298 Tebliğ 411 26/12/2011 28154 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 419 10/11/2012 28463 Mükerrer 298 Tebliğ 422 31/12/2012 28514 (4. Mükerrer) 104, Mükerrer 115, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, Mükerrer 355 Tebliğ 430 19/11/2013 28826 Mükerrer 298 Tebliğ 432 30/12/2013 28867 (Mükerrer) 104, Mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, 355, Mükerrer 355 Tebliğ 434 23/1/2013 28891 280 Tebliğ 440 15/11/2014 29176 Mükerrer 298 Tebliğ 442 30/12/2014 29221 104, Mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, 355, Mükerrer 355 Tebliğ 460 25/12/2015 29573 104, Mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, 355, Mükerrer 355 Tebliğ 474 11/11/2016 29885 Mükerrer 298 Tebliğ 476 27/12/2016 29931 104, Mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, 355, Mükerrer 355 Tebliğ 484 11/11/2017 30237 Mükerrer 298 Tebliğ 490 29/12/2017 30285 (Mükerrer.) 104, Mükerrer 115, 153/A, 177, 232, 252, 313, 343, 352 (Kanuna bağlı cetvel), 353, 355, Mükerrer 355, 370 Tebliğ 503 30/11/2018 30611 Mükerrer 298 Tebliğ 504 31/12/2018 30642 (3.Mükerrer) 104, Mükerrer Madde 115, 153/A, 177, 232, 252, 313, 343, 352, 353, 355, Mükerrer Madde 355,370 Tebliğ 512 23/12/2019 30987 Mükerrer 298 Tebliğ 522 29/12/2020 31349 Mükerrer 104, Mükerrer Madde 115, 153/A, 177, 232, 252, 313, 343, 352, 353, 355, Mükerrer Madde 355, 370 Tebliğ 533 27/11/2021 31672 Mükerrer 298 Tebliğ 534 21/12/2021 31696 104, Mükerrer Madde 115, 153/A, 177, 232, 252, Mükerrer Madde 257, 313, 323, 343, 352, 353, 355, Mükerrer Madde 355,370, Ek Madde 1, Ek Madde 11 Tebliğ 544 30/12/2022 32059 (2. Mükerrer) 104, Mükerrer Madde 115, 153/A, 177, 232, 252, Mükerrer Madde 257, 313, 323, 343, 352, 353, 355, Mükerrer Madde 355,370, Ek Madde 1, Ek Madde 11 Tebliğ 556 30/12/2023 32415 (2.Mükerrer) 104, Mükerrer Madde 115, 153/A, 177, 232, 252, Mükerrer Madde 257, 313, 323, 343, 352, 353, 355, Mükerrer Madde 355,370, Ek Madde 1, Ek Madde 11 Tebliğ 577 30/12/2024 32768 (2.Mükerrer) 104, Mükerrer Madde 115, 153/A, 177, 232, 252, Mükerrer Madde 257, 313, 323, 343, 352, 353, 355, Mükerrer Madde 355,370, Ek Madde 1, Ek Madde 11, Mükerrer Madde 413 213 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Kararın Numarası 213 sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 189 297 20/2/1963 205 277, Geçici Madde 10 1/1/1962 30, Birinci Kitap İkinci Kısım İkinci Bölüm Başlığı, Mükerrer Madde 30, 40, 46, 49, 72, 73, 83, 84, 85, 89, 177, 213, 227, 242, 243, 245, Mükerrer Madde 315, Mükerrer Madde 320, 328, Dördüncü Kitap Üçüncü Kısım Üçüncü Bölüm (Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4, Ek Madde 5, Ek Madde 6, Ek Madde 7, Ek Madde 8, Ek Madde 9, Ek Madde 10), Geçici Madde 5, Geçici Madde 11 28/2/1963 485 5, 30, 42, 43, 92, 279, 280, 294, 352, 354, Ek Madde 3 8/7/1964 488 112, 205, 220, 356 1/11/1964 1318 297, Geçici Madde 1 10/8/1970 1319 50, 51, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 77, 78 1/3/1971 2365 247 nci Maddenin 3 üncü Bendi, 255 1/1/1982 3, 5, 29, 30, 42, 43, 46, Dördüncü Kısım Başlığı, 72, 73, 75, Dördüncü Bölüm Başlığı, 83, 84, Mükerrer Madde 86, 87, 89, 90, 92, 94, 104, 107, 127, 134, 171, 172, 173, 177, 182, 185, 193, Mükerrer Madde 194, 204, 219, 220, 230, 231, 233, 234, 235, 236, 237, 240, 247 nci Maddenin 3 üncü Bendi haricindeki kısmı, 257, Mükerrer Madde 257, 261, 266, Mükerrer Madde 266, 268, 270, 272, 275, 297, 298, 313, 323, 328, 329, 331, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 343, 344, 345, 346, 347, Dördüncü Kitap İkinci Kısım İkinci Bölüm başlığı, Mükerrer Madde 347, 348, 349, Mükerrer Madde 349, 352, 353, 354, 355, Mükerrer Madde 355, 357, 358, 359, 360, 361, 367, 368, 369, 370, 371, 374, 376, Ek Bölüm Ek 3 üncü Madde, 389, 392, 406, Ek Geçici Madde 1, Ek Geçici Madde 2, Ek Geçici Madde 3, Ek Geçici Madde 4, Ek Geçici Madde 5, Ek Geçici Madde 6, Ek Geçici Madde 7, Ek Geçici Madde 8, Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel 1/1/1981 2455 45, 46, 323, 371, 374, Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel 1/1/1981 tarihinden geçerli olmak üzere 5/5/1981 2577 379, 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412 20/1/1982 2686 45, 248, 249, 255, 367, 374 1/1/1981 tarihinden geçerli olmak üzere 29/6/1982 257, 298 1/1/1983 tarihinden geçerli olmak üzere 29/6/1982 5, 6, 14, 16, 26, Mükerrer Madde 30, 35, 41, 101, 108, 112, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 267, 366, 368, 376, Ek Madde 1, Ek Madde 4, Ek Madde 6, Ek Madde 7, Ek Madde 8, Beşinci Kitap Başlığı, 377, 378 Vergi mahkemelerinin göreve başlayacakları tarihten geçerli olmak üzere 29/6/1982 Birinci Kitap İkinci Kısım Beşinci Bölüm başlığı, Mükerrer Madde 49, 72, 73, 74, 84, 85, Mükerrer Madde 86, 92, Mükerrer Madde 185, 232, 233, Mükerrer Madde 257, 344, 353, Ek Geçici Madde 9, Ek Geçici Madde 10, Ek Geçici Madde 11, Ek Geçici Madde 12, Ek Geçici Madde 13 29/6/1982 2791 30, 40, 112, 177, Mükerrer Madde 257, 313, 315, Mükerrer Madde 315, 318, 344, Mükerrer Madde 347, Ek 3 üncü Bölüm Ek Madde 3, Mükerrer Madde 378, Geçici Madde 11 1/1/1983 tarihinden geçerli olmak üzere 22/1/1983 2995 91, 113, 114, 115, 116, Mükerrer Madde 116, 358 27/4/1983 3094 Geçici Madde 11 12/12/1984 3181 341 17/4/1985 3210 Mükerrer Madde 49, 73, 74, Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel 4/6/1985 3239 5, 11, 49, Mükerrer Madde 49, 72, 74, 75, 104, 112, 114, 115, 126, 127, 141 inci maddeyi takiben Ek Madde, 149, 168, 177, 183, 201, 202, 203, 206, 221, 223, 230, 231, 232, 233, Mükerrer Madde 257, 285, 313, 343, 344, 345, Mükerrer Madde 347, 352, 353, Mükerrer Madde 354, Mükerrer Madde 355, 356, 358, 361, 371, 376, Ek Bölüm Ek Madde 4, Ek Bölüm Ek Madde 11, Ek Bölüm Ek Madde 12, 377, 414, 415, Geçici Madde 12, Geçici Madde 13, Geçici Madde 14, Geçici Madde 15 1/1/1986 [183] 3332 Mükerrer Madde 298 (Geçici Madde 11) 1/1/1987 3418 5, 11, 135, Ek Madde 13, Geçici Madde 16 31/3/1988 3482 5 5/11/1988 3505 4, 227, 352, 358, Ek Madde 11 10/12/1988 10, 353, Mükerrer Madde 354, 359, 360 1/1/1989 tarihinden geçerli olmak üzere 10/12/1988 3689 4, Geçici Madde 17 1/1/1991 KHK/449 Ek Madde 13 15/10/1991 KHK/433 Ek Madde 13 15/7/1991 tarihinden geçerli olmak üzere 8/7/1991 3762 175, Mükerrer Madde 241, Mükerrer Madde 242 7/9/1991 3824 Mükerrer Madde 298 1/1/1992 tarihinden geçerli olmak üzere 11/7/1992 3946 Mükerrer Madde 414, Ek Madde 13 30/12/1993 40, 41, Ek Madde 10 1/1/1994 4008 8, 135, 220, Mükerrer Madde 227, Mükerrer Madde 257, Mükerrer Madde 315, 320, 353, Mükerrer Madde 354, 358, Geçici Madde 18 6/7/1994 30, Mükerrer Madde 196, Mükerrer Madde 298, 315, 344, Mükerrer Madde 347, 349, 350, 359, 360, 376 1/1/1995 274 1/1/1996 4108 8 1/1/1994 tarihinden geçerli olmak üzere 2/6/1995 Mükerrer Madde 227, 344 1/1/1995 tarihinden geçerli olmak üzere 2/6/1995 30, 163, 175, 320, 353, 359, 367 2/6/1995 KHK/570 Ek Madde 13 15/4/1997 tarihinden geçerli olmak üzere 3/4/1997 4315 Ek Madde 13 30/6/1997 tarihinden geçerli olmak üzere 25/12/1997 4369 5 inci maddenin 4 üncü fıkrası ve 6 ncı fıkrası ile müteakip fıkraları, 11, 30 uncu maddenin 5 ve 9 uncu bentleri, 135, 160 ncı maddeye eklenen fıkra, 173 üncü maddenin birinci fıkrasının 1 inci bendi, 235, 256, 257, 268, 280, Mükerrer Madde 298, 313, 352 nci maddenin 4 üncü bendi, 353, 355, 361, Mükerrer Madde 414, Geçiçi Madde 19, Geçiçi Madde 20 29/7/1998 279 31/12/1998 5 inci maddenin 3 üncü fıkrası, 30 uncu maddenin 7 nci bendi, 109, 112, 153, 154, 157, 160 ncı maddenin 2 nci fıkrası, 173 üncü maddenin 1 inci fıkrasının 2 nci bendi, 182, 185, 193, Mükerrer Madde 194, Mükerrer Madde 196, 220, 232, 233, 234, 238, 240, 247, 251, 331, 333, Dördüncü Kitabın İkinci Kısmının Üçüncü Bölüm Başlığı, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 344, 345, 346, 347, Bölüm Başlığıyla beraber Mükerrer Madde 347, 348, 349, 350, 352 nci maddenin 9 uncu bendi, 358, 359, 360, 363, 367, 371, 374, 376, Ek Madde 1, Ek Madde 6, Ek Madde 11, Geçiçi Madde 4, Geçiçi Madde 5, Geçiçi Madde 21, Geçiçi Madde 22, 1/1/1999 368 1/1/2003 4444 86, 112, Mükerrer Madde 115, 232, 235, 242, 243, 344, 368, Ek Madde 1, Ek Madde 11, Geçici Madde 23 14/8/1999 4503 Geçici Madde 23 31/12/1999 tarihinden geçerli olmak üzere 29/1/2000 4684 Ek Madde 13 1/1/2002 4731 15, 111, 112, 115, Mükerrer Madde 242, Mükerrer Madde 298, Ek Madde 13 30/12/2001 4751 268 1/1/2002 tarihinden geçerli olmak üzere 9/4/2002 74, Mükerrer Madde 249, 352 9/4/2002 4783 30 1/1/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 9/1/2003 4842 Mükerrer Madde 290 1/7/2003 tarihinden itibaren yapılacak kiralama işlemlerinde uygulanmak üzere 24/4/2003 Ek Madde 13 1/4/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 24/4/2003 4884 153, 168, 223, 224 17/6/2003 4962 5, Mükerrer Madde 257, 413 7/8/2003 5024 274, Mükerrer 298 inci Maddenin (A) fıkrasının 8 inci bendi haricindeki kısmı, 315, Mükerrer Madde 315, Geçici Madde 25, Geçici Madde 26 30/12/2003 Mükerrer 298 inci Maddenin (A) fıkrasının 8 inci bendi 1/1/2004 5035 104 31/12/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 2/1/2004 120, Birinci Kitabın Altıncı Kısmının Üçüncü Bölüm başlığı, 231, 270 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 2/1/2004 5228 281, Mükerrer Madde 298’in (A) fıkrasının (2), (5) ve (9) numaralı bentleri, Geçici Madde 25 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 31/7/2004 15, 17, 28, 111, 114, 160, 204, 215, Mükerrer Madde 257, 285, Mükerrer Madde 298’in (A) fıkrasının (4) numaralı bendi, Mükerrer Madde 315, 353, Mükerrer Madde 354; İşlenemeyen Hüküm (5024 sayılı Kanunun Geçici 1 inci Maddesi) 31/7/2004 Mükerrer Madde 355 31/7/2004 tarihini izleyen üçüncü günde 5234 13 21/9/2004 5281 355, 356 31/12/2004 5345 128, Ek Madde 13 16/5/2005 5398 Mükerrer Madde 257, 272, 327, Mükerrer Madde 355 21/7/2005 5479 Mükerrer Madde 298, 344, Geçici Madde 27 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 8/4/2006 5615 Mükerrer Madde 28, 120, 353, 367, 377 4/4/2007 5728 2, 5, 87, 246, 344, 359, 360, 362, 363, 367, 371 8/2/2008 5736 Ek Madde 1, Ek Madde 11 8/2/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 27/2/2008 5766 Mükerrer 242 6/6/2008 5904 72, 359 3/7/2009 Mükerrer Madde 355 3/7/2009 tarihini izleyen aybaşında 5917 Ek Madde 13 10/7/2009 6009 107/A, Mükerrer 227, 353, Mükerer 355, 369, 413 1/8/2010 114, Geçici Madde 28 1/7/2010 tarihinden geçerli olmak üzere 1/8/2010 [184] 140, 367 1/1/2011 6111 5 25/2/2011 KHK/646 135, 140, 367 ve Ek Madde 13 10/7/2011 KHK/666 Ek Madde 13’ün 4 üncü fıkrasının (b), (c) ve (d) bentleri ile aynı fıkrada yürürlükten kaldırılan “Maliye Bakanı:” ve “Yetkilidir.” ibareleri 31/12/2011 tarihinden geçerli olmak üzere 2/11/2011 Ek Madde 13’ün 4 üncü fıkrasının (a) bendi, aynı fıkranın “Yetkilidir.” ibaresinden sonra gelen 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü paragrafları ile 6 ncı fıkrası 14/1/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 2/11/2011 6322 112, 325/A, Geçici Madde 29 15/6/2012 6455 153/A 11/4/2013 6487 151, 152/A 11/6/2013 Anayasa Mahkemesinin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı Ek Madde 13 10/10/2013 6518 Mükerrer Madde 257 19/2/2014 6637 107/A, 132/A 7/4/2015 6728 28, 153, 153/A, Mükerrer 355, 370 9/8/2016 6745 11 7/9/2016 7020 Mükerrer 355 27/5/2017 7061 157, Mükerrer Madde 257 5/12/2017 101, 102, 103 1/1/2018 7099 223 15/3/2018 7103 5, 10, 278/A, 353, Mükerrer Madde 355, 376 27/3/2018 280/A 27/3/2018 tarihinden sonra tescil edilen sermaye şirketlerine uygulanmak üzere 27/3/2018 Ek Madde 11 27/3/2018 tarihinden önce tarhiyat öncesi uzlaşma talep edilenler hariç olmak üzere 27/3/2018 Geçici Madde 30 Yayım tarihi olan 27/3/2018’i izleyen ikinci aybaşında (1/5/2018) 7104 256 6/4/2018 140 1/1/2019 tarihinden sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin yapılacak incelemelerde uygulanmak üzere 1/1/2019 7144 Geçici Madde 31 25/5/2018 KHK/700 11, 48, Mükerrer Madde 49, 74, 92, 127, 140, 215, Mükerrer Madde 242, 267, Mükerrer Madde 298, Mükerrer Madde 414, Geçici Madde 30 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7153 Ek Madde 1 10/12/2018 7194 112, 160, 370, 376, 379, Ek Madde 1, Ek Madde 9 112 nci, 370 inci, 379 uncu ve Ek 1 inci maddesi 1/1/2020 tarihinde diğer hükümler 7/12/2019 7318 231, Mükerrer Madde 257, Mükerrer Madde 355, 359, 367 30/4/2021 7326 Geçici Madde 31 9/6/2021 7338 4, 5, 97, 120, 170/A, 226/A, 227, Mükerrer Madde 227, Mükerrer Madde 242, Mükerrer Madde 257, 261, 262, 268/A, 270, 273, 315, 318, 320, 323, 328, 329, 339, 352, 353, Mükerrer Madde 355, 371, 376, Ek Madde 1, Ek Madde 11 26/10/2021 Dördüncü Bölüm Başlığı, Ek Madde 14, Ek Madde 15, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Ek Madde 18, Geçici Madde 30 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılacak başvurulara uygulanmak üzere yayımı tarihinde (26/10/2021) 234 Yayımı tarihini takip eden ayın başında (1/11/2021) Mükerrer Madde 298, Geçici Madde 32 1/1/2022 104 1/6/2022 139, 140 1/7/2022 7352 Geçici Madde 33 29/1/2022 Anayasa Mahkemesi’nin 4/11/2021 tarihli ve E.: 2019/4, K.: 2021/78 sayılı Kararı ile 367 9/3/2022 7394 4, 359, 367, Geçici Madde 34 15/4/2022 7417 Mükerrer Madde 257 5/7/2022 353, Mükerrer Madde 355 yayımını izleyen ayın başında (1/8/2022) 7421 Mükerrer Madde 257, Mükerrer Madde 355 26/11/2022 Anayasa Mahkemesinin 28/9/2022 tarihli ve E: 2022/59, K: 2022/111 sayılı Kararı Geçici Madde 34 23/3/2023 7418 104 1/4/2023 Anayasa Mahkemesi’nin 13/9/2023 tarihli ve E.: 2022/81, K.: 2023/153 sayılı kararı 359 29/11/2023 7423 359, 367 1/1/2024 7491 Geçici Madde 30, Geçici Madde 33 28/12/2023 Mükerrer Madde 413 1/1/2024 Anayasa Mahkemesinin 30/11/2023 tarihli ve E.: 2023/105; K.: 2023/208 sayılı Kararı Geçici Madde 33 16/1/2024 Anayasa Mahkemesinin 22/3/2023 Tarihli ve E: 2022/108, K: 2023/55 Sayılı Kararı 153/A Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren dokuz ay sonra (20/4/2024) 7524 112, 153/A, Mükerrer Madde 257, 263, 274/A, 344, 352, 353, Mükerrer Madde 355, 376, Ek Madde 1, Ek Madde 7, Ek Madde 8, Ek Madde 9, Ek Madde 11, Ek Madde 13, Geçici Madde 35 2/8/2024 7529 Mükerrer Madde 298, Geçici Madde 33 1/1/2024 tarihinden, özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2024 yılında başlayan hesap döneminden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde (30/10/2024) 7537 15, Geçici Madde 36 27/12/2024 7555 131 24/7/2025 Ek Madde 13 yayımını izleyen ayın başında (1/8/2025) [1] 8/4/2022 tarihli ve 7394 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu fıkraya “usul ve esasları belirlemeye” ibaresinden sonra gelmek üzere “, vergi dairesince bu Kanun ile diğer kanunlar kapsamında yapılan işlemlerde elektronik imza, mühür veya onay kullandırmaya, vergi daireleri tarafından düzenlenen ve vergi dairesince imzalanması gereken belgelerin Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanmasına, mühürlenmesine veya onaylanmasına izin vermeye, elektronik imza, mühür veya onayın kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye” ibaresi eklenmiştir. [2] 30/7/2003 tarihli ve 4962 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ayrca, kamu görevlilerince yapılan adli ve idari soruşturmalarla ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeler verilebilir. “ibaresi, “Ayrıca, kamu görevlilerince yapılan adlî ve idarî soruşturmalar ile ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeler ile bankalara, yapacakları vergi tahsiline yönelik bilgiler verilebilir. Bu bilgilerin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir." Olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [3] Bu fıkrada yer alan "(Götürü usulde vergilendirilen mükellefler dahil)" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle "(Kazancı basit usülde tespit edilenler dahil)” olarak değiştirilmiştir. [4] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 82 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “levhayı merkezlerine, şubelerine, satış mağazalarına iş sahipleri ile mükellefler tarafından kolayca okunup görünecek şekilde asmak zorundadırlar.” ibaresi “levhayı almak zorundadırlar.” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [5] Bu fıkrada yer alan, "..alım satıma taraf olanlar ile hizmetten yararlanan lar, aralarında zımnen dahi olsa irtibat olduğu tespit olunanlar..." ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [6] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [7] Bu madde başlığı” Vergi beyannamesinin posta ile gönderilmesi:” iken, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [8] 19/2/1963 tarihli ve 205 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle değişik şeklidir. [9] Bu bölüm başlığı 23/6/1982 tarihli ve 2686 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [10] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunun onayı” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararı” şeklinde değiştirilmiştir. [11] 2/1/1997 tarihli ve 97/9218 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1996, 1997 ve 1998 yılları için tespit edilen 79 il'e ait zirai kazanç ölçüleri 12/4/1997 tarihli ve 22962 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. [12] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [14] Madde başlığı, 30/12/1980 tarih ve 2365 sayılı Kununun 8 inci maddesiyle değişik şeklidir. [15] 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye” ibaresi “defterdarın, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde ise vergi dairesi başkanının görevlendireceği iki memur, tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye (ilgili olduğu arsalara ilişkin takdir komisyonlarına organize sanayi bölgesini temsilen bir üye)” şeklinde değiştirilmiştir. [16] 30/5/1985 tarihli ve 3210 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, parantez içindeki hüküm metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [17] Bu bentlerde bulunan “20 nci maddesinin ikinci fıkrası” ibaresi 3/4/2002 tarihli ve 4751 sayılı Kanunla “29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi” olarak değiştirilmiştir. [18] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir. [19] Madde başlığı, 30/12/1980 tarih ve 2365 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ile değişik şeklidir. [20] Bu fıkrada yeralan "361 inci madde" ibaresi, 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle "mükerrer 355 inci madde" olarak değiştirilmiştir. [21] Bu maddenin (3) numaralı bendinin “… milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, … ” bölümü, Anayasa Mahkemesi’nin 25/2/2010 tarihli ve E.: 2008/17, K.: 2010/44 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [22] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [23] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [24] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle; bu bendin birinci cümlesine “gazetede” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve bir internet haber sitesinde” ibaresi ve aynı bendin ikinci cümlesine “gazetelerden birinde” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve bir internet haber sitesinde” ibaresi eklenmiştir. [25] Bu fıkrada yeralan "Ücret ve kazançları götürü usulde tespit edilen tüccar, hizmet ve serbest meslek erbabının" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle “Diğer ücret elde eden hizmet erbabının” şeklinde değiştirilmiştir. [26] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu maddeye (5) numaralı fıkra eklenmiş ve mevcut (5) numaralı fıkra (6) numaralı fıkra olarak teselsül ettirilmiştir. [27] Bu bentte öngörülen gecikme faizinin 1/1/1986 tarihinden önceki vergilendirme dönemlerine ait tarhlara uygulanamayacağı Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 3/7/1989 tarih ve E. 1988/5, K. 1989/3 sayılı kararıyla kararlaştırılmıştır. [28] Bu bentte yer alan "2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinin 8 numaralı bendi" ibaresi, 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [29] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu maddeye (5) numaralı fıkra eklenmiş ve mevcut (5) numaralı fıkra (6) numaralı fıkra olarak teselsül ettirilmiştir. [30] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [31] Bu Bölüm Başlığı "Vergi Hatalarını Düzeltme" iken, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [32] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [33] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “incelemeye tabi olanın iş yerinde” ibaresi “dairede” şeklinde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasında yer alan “Bu takdirde incelemeye” ibaresi “İncelemeye” şeklinde, dördüncü fıkrasında yer alan “İncelemenin dairede yapılması halinde istenilen” ibaresi “İstenilen” şeklinde, “daireye getirmesi” ibaresi “ibraz etmesi” şeklinde değiştirilmiştir. [34] 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu maddeye (2) numaralı bent eklenmiş, mevcut (2) ve (3) numaralı bentler (3) ve (4) numaralı bentler olarak teselsül ettirilmiştir. [35] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bu bentte yer alan “Nezdinde” ibaresi “İncelemenin iş yerinde yapılması halinde nezdinde” şeklinde değiştirilmiştir. [36] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu bentte yer alan “kararname, tüzük” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararı” şeklinde değiştirilmiştir. [37] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kararname, tüzük” ibareleri “Cumhurbaşkanı kararı” şeklinde değiştirilmiştir. [38] 7/7/2011 tarihli ve 646 sayılı KHK’nin 4 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulunun önerisi üzerine” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [39] 4/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bu fıkraya “çerçevesinde,” ibaresinden sonra gelmek üzere “vergi incelemesine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesi, yazı, bildirim ve tutanakların elektronik ortamda düzenlenmesi ile” ibaresi eklenmiştir. [40] 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu bentte yer alan “giderlerine” ibaresinden sonra gelmek üzere “ayrıca avukatlık veya dava vekilliği sıfatı dışındaki sıfatları dolayısıyla muttali oldukları ahval ve hususlara” ibaresi eklenmiştir. [41] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “30 uncu” ibaresi “27 nci” şeklinde değiştirilmiş, cümleye “vergi dairesine” ibaresinden sonra gelmek üzere “yazılı veya elektronik ortamda” ibaresi eklenmiştir. [42] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [43] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “ve düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’undan az olmamak üzere” ibaresi “az ve 10 milyon Türk lirasından fazla olmamak üzere düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’u tutarında” şeklinde değiştirilmiştir. [44] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “girdiği tarihten itibaren bir ay içinde” ibaresi “girmesini müteakiben yazıyla” şeklinde, “ve düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’undan az olmamak üzere yazıyla otuz” ibaresi “az ve 10 milyon Türk lirasından fazla olmamak üzere düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’u tutarında, altmış” şeklinde değiştirilmiştir. [45] Bu fıkrada yer alan 28/3/2013 tarihli ve 6455 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle düzenlenen miktar aynen bırakılmış olup, daha sonra 29/12/2020 tarihli ve 31349 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 522 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2021 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktar metne parantez içinde koyu siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [46] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile bu fıkranın üçüncü cümlesinde yer alan “ve düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’undan az olmamak üzere” ibaresi “az ve 10 milyon Türk lirasından fazla olmamak üzere düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’u tutarında” şeklinde değiştirilmiştir. [47] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle bu bentte yeralan "götürü usulde" ibaresi, “basit usulde” şeklinde değiştirilmiştir. [48] Bu madde ile ilgili olarak 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun Geçici 5 inci maddesine bakınız. [49] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “veya ikamet” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [50] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle bu fıkranın 1 sayılı bendinde yer alan "muaf olan esnaf ve çiftçiler" ibaresi “muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler;” şeklinde, 2 sayılı bentlerinde yeralan "Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları götürü olarak tespit edilenler ile götürü gider usulüne tabi olan çiftçiler" ibaresi “Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tesbit edilenler;” şeklinde değiştirilmiştir. [51] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [52] Bu fıkrada yer alan "Banka, banker ve sigorta şirketleri" ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle "Banka (vergi kanunları uygulamasında özel belirleme yapılmadığı sürece, özel finans kurumları banka olarak addolunur), banker ve sigorta şirketleri" olarak değiştirilmiştir. [53] Bu maddenin yolcu biletleri ve sigorta primleri üzerinden alınacak damga resmi kayıtlariyle ilgili hükümleri, 1/7/1964 tarih ve 488 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin 7 numaralı bendi ile kaldırılmıştır. [54] Bu madde başlığı “Türkçe tutma mecburiyeti:” iken, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [55] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde, “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [56] Bu fıkranın 15/2/2018 tarihli ve 7099 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle değiştirilen metni, aynı Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca 15/3/2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. [57] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bu Kanuna” ibaresi “Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, bu Kanuna” şeklinde değiştirilmiştir. [58] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “tasdik raporunu zamanında ibraz etmeyen mükellefler tasdike konu hakdan yararlanamazlar.” ibaresi “tasdik raporunun zamanında ibrazı şarttır.” şeklinde değiştirilmiştir. [59] Bu bentte yer alan "on gün" ibaresi, 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle "yedi gün" olarak değiştirilmiştir. [60] 29/4/2021 tarihli ve 7318 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bendin son cümlesinde yer alan “süre” ibaresi “süreler” şeklinde değiştirilmiştir. [61] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle bu maddenin 1 inci fıkrasında yer alan "ikinci sınıf tüccarlarla", ibaresi “ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle” şeklinde, aynı fıkranın 3 sayılı bendinde yer alan "kazançları götürü usulde tespit olunan tüccarlara" ibaresi “Kazançları basit usulde tesbit olunan tüccarlara” şeklinde değiştirilmiştir. [62] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [63] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan "ikinci sınıf tüccarlarla", ibaresi “ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle” şeklinde değiştirilmiştir. [64] Bu fıkrada yer alan "götürü usule tabi veya vergiden muaf çiftçilerden” ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile" olarak daha sonra, 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle de metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [65] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle bu fıkrada yeralan "götürü ücret" ibaresi “diğer ücret” şeklinde değiştirilmiştir. [66] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle bu fıkrada yeralan parantez içersindeki "(götürü usulde vergiye tabi olanlar dahil)" ibaresi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [67] Bu fıkrada yeralan "Gelir Vergisi Kanununa göre sair kazanç ve iratları üzerinden" ibaresi, 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [68] Bu madde başlığı; “Elektronik Cihazla veya Tayin Olunacak Usulle Belge Düzenleme:” iken, 28/12/2001 tarihli ve 4731 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [69] Bu fıkranın başında bulunan “1.” Ibaresi, 28/12/2001 tarihli ve 4731 sayılı Kanunla eklenmiştir. [70] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [71] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle bu paragrafta yer alan “tutulması ve düzenlenmesi” ibaresi “tutulması, düzenlenmesi ve ibraz edilmesi” şeklinde ve “tutulmasına ve düzenlenmesine” ibaresi “tutulmasına, düzenlenmesine ve ibraz edilmesine” şeklinde değiştirilmiş ve paragrafın son cümlesine “çalışanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması hususlarından herhangi biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilenlerin ortak, yönetici ve çalışanları” ibaresi eklenmiştir. [72] Bu maddede yeralan, "Zirai işletmeleri, Gelir Vergisi Kanununun 12 nci maddesine göre hasılat bildirimine esas alınan ölçülerin üstünde bulunan çitfçiler,..." ibaresi, 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [73] 22/7/1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan "Kazançları götürü usulde tespit edilen ticaret, sanat ve serbest meslek erbabı ile götürü gider usulünü" ibaresi “Kazançları basit usulde tesbit edilen ticaret erbabı ile götürü gider usulünü” şeklinde değiştirilmiştir. [74] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [75] Bu madde başlığı, 22/7/1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanun ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [76] 29/3/2018 tarihli ve 7104 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle bu maddenin son cümlesinde yer alan; “tasdike” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve 3568 sayılı Kanunun 8/A maddesi uyarınca düzenlenecek katma değer vergisi iadesine dayanak teşkil eden rapora” ibaresi ve “yeminli mali müşavirler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve serbest muhasebeci mali müşavirler” ibaresi eklenmiştir. [77] 30/7/2003 tarihli ve 4962 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan "banka veya benzeri finans kurumlarınca" ibaresi, "banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince" olarak değiştirilmiştir. [78] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile bu bende “Mükelleflere” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve mükellef olmayanlara,” ibaresi eklenmiştir. [79] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle bu bende “ortamlarında saklanması” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya ibraz edilmesi” ibaresi eklenmiştir. [80] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile bu bende “Elektronik ticarette” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve internet dâhil olmak üzere her türlü dijital ortamın alım, satım, kiralama, ilan ve reklam gibi iktisadi ve ticari amaçlarla kullanıldığı hallerde” ibaresi, “amacıyla elektronik ortamda” ibaresinden sonra gelmek üzere “iktisadi ve” ibaresi, “ticari faaliyetlerine ilişkin” ibaresinden önce gelmek üzere “, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara, erişim sağlayıcılara, içerik sağlayıcılara, yer sağlayıcılara ve sosyal ağ sağlayıcılara iktisadi ve” ibaresi eklenmiş, “ve/veya” ibaresi “, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara,” şeklinde, “elektronik ticaret ortamını” ibaresi “ortam” şeklinde, “alım satıma” ibaresi “, alım, satım, kiralama, ilan ve reklama” şeklinde, “bilgilerin aracı hizmet sağlayıcıları” ibaresi “bilgiler ile içerik sağlayıcılar tarafından üretilen ya da sağlanan bilgilerin aracı hizmet sağlayıcıları, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, erişim sağlayıcılar, yer sağlayıcılar ve/veya sosyal ağ sağlayıcılar” şeklinde değiştirilmiştir. [81] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [82] 22/7/1998 tarihli ve 4369 Sayılı Kanunun 5 nci maddesi ile "götürü usulde" ibaresi metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [83] Bentteki sıra numarası, 30/12/1980 tarih ve 2365 sayılı Kanunun 46 ncı maddesi ile değiştirilmiştir. [84] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile bu fıkraya “ticaret” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve kıymetli madenler” ibaresi eklenmiştir. [85] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kararnamelerde” ibaresi “kararlarda” şeklinde değiştirilmiştir. [86] Bu maddenin başlığı “Gayrimenkullerde maliyet bedelinin artması” iken 3/7/2005 tarihli ve 5398 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle metne işlendiği şekliyle değiştirilmiştir. [87] Bu madde başlığı, 24/6/1994 tarih ve 4008 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile değiştirilmiştir. [88] Bu maddede yer alan kur tespiti ile ilgili olarak, 25/1/2018 tarihli ve 30312 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Sıra No: 491) numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine bakınız. [89] 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi uyarınca bu madde yayım tarihi olan 27/3/2018 tarihinden sonra tescil edilen sermaye şirketlerine uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. [90] “Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir.”şeklindeki bu fıkra; 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesindeki (213 sayılı Kanunun “b)Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir.”ibaresi,"Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır.”şeklinde değiştirilmiştir .) hükümlerine istinaden metinde yer aldığı şekilde değiştirilmiştir. [91] “Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir.” şeklindeki bu fıkra; 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesindeki {213 sayılı Kanunun;...c) 285 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir.” ibaresi “Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır.” ... şeklinde değiştirilmiştir.} hükümlerine istinaden metinde yer aldığı şekilde değiştirilmiştir. [92] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle bu madde başlığı “Enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerleme oranı” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [93] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [94] Bu alt bentte yer alan “düzeltme tarihindeki”ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle “borcun alındığı tarihteki”olarak değiştirilmiştir. [95] 11/11/2017 tarihli ve 30237 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın 484 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2017 yılı için yeniden değerleme oranı % 14,47 (ondört virgül kırkyedi) olarak tespit edilmiştir. Aynı Tebliğ ile bu oranın, aynı zamanda 2017 yılına ait son geçici vergi dönemi için de uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [96] 30/11/2018 tarihli ve 30611 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın 503 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2018 yılı için yeniden değerleme oranı % 23,73 (yirmiüç virgül yetmişüç) olarak tespit edilmiştir. Aynı Tebliğ ile bu oranın, aynı zamanda 2018 yılına ait son geçici vergi dönemi için de uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, bu konuda daha önce yayımlanmış olan tebliğler de yürürlükte bulunmaktadır. [97] 23/12/2019 tarihli ve 30987 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın 512 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2019 yılı için yeniden değerleme oranı % 22,58 (yirmiiki virgül ellisekiz) olarak tespit edilmiştir. Aynı Tebliğ ile bu oranın, aynı zamanda 2019 yılına ait son geçici vergi dönemi için de uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, bu konuda daha önce yayımlanmış olan tebliğler de yürürlükte bulunmaktadır. [98] 28/11/2020 tarihli ve 31318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın 521 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2020 yılı için yeniden değerleme oranı % 9,11 (dokuz virgül on bir) olarak tespit edilmiştir. Aynı Tebliğ ile bu oranın, aynı zamanda 2020 yılına ait son geçici vergi dönemi için de uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, bu konuda daha önce yayımlanmış olan tebliğler de yürürlükte bulunmaktadır. [99] 27/11/2021 tarihli ve 31672 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın 533 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2021 yılı için yeniden değerleme oranı %36,20 (otuz altı virgül yirmi) olarak tespit edilmiştir. Aynı Tebliğ ile bu oranın, aynı zamanda 2021 yılına ait son geçici vergi dönemi için de uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, bu konuda daha önce yayımlanmış olan tebliğler de yürürlükte bulunmaktadır. [100] 27/11/2024 tarihli ve 32735 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nın 574 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2024 yılı için yeniden değerleme oranı % 43,93 (kırk üç virgül doksan üç) olarak tespit edilmiştir. Öte yandan, bu konuda daha önce yayımlanmış olan tebliğler de yürürlükte bulunmaktadır. [101] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [102] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle bu fıkraya “kıymetlerini” ibaresinden sonra gelmek üzere “, 320 nci maddenin dördüncü fıkrası saklı kalmak üzere,” ibaresi eklenmiştir. [103] Bu bentte yer alan "amortisman oranı normal amortisman oranının iki katıdır." ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle"amortisman oranı % 50'yi geçmemek üzere normal amortisman oranının iki katıdır."olarak değiştirilmiştir. [104] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle bu bentte yer alan “dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük” ibaresi “ve 3.000 Türk lirasını aşmayan” şeklinde değiştirilmiştir. [105] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [106] Bu maddenin parantez içi hükmünde yeralan “kaçakçılık, ağır kusur, kusur” ibaresi, 22/7/1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle “vergi ziyaı cezası...” şeklinde değiştirilmiştir. [107] Bu maddede yer alan "Kaçakçılık, ağır kusur veya kusurda" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle “Vergi ziyaı cezasında” şeklinde değiştirilmiştir. [108] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan "... kaçakçılık ve usulsüzlük veya ağır kusur ve usulsüzlük veyahut kusur ile usulsüzlük ..." ibaresi "... vergi ziyaı ve usulsüzlük ..." şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan "... kaçakçılık, ağır kusur veya kusur ..." ibaresi "... vergi ziyaı..." şeklinde değiştirilmiştir. [109] Bu fıkrada yeralan "kaçakçılık, ağır kusur, kusur" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle "...vergi ziyaı…” şeklinde değiştirilmiştir. [110] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [111] "Kaçakçılık" olan birinci bölüm başlığı, "Kaçakçılığın tarifi:" olan madde kenar başlığı ve "Kaçakçılık Suçunun Tarifi:" olan madde başlıkları 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle metne işlendikleri şekilde değiştirilmiştir. Daha sonra 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 275 inci maddesiyle, “Vergi ziyaı suçu ve cezası” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [112] Bu madde başlığı 24/6/1994 tarih ve 4008 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [113] Bu bölüm başlığı "üçüncü Bölüm" iken, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [114] Bu maddede yer alan miktarların 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577Sıra No.’lu Tebliğ ekine bakınız. [115] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “bağlı cetvele” ibaresi “bağlı 1 sayılı cetvele” şeklinde, ikinci cümlesinde yer alan “bağlı cetvelde” ibaresi “bağlı 1 sayılı cetvelde” şeklinde değiştirilmiştir. [116] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle bu bentte yer alan “(Madde 215 - 219)” ibaresi “(Madde 215 - 219 ile mükerrer madde 242)” şeklinde değiştirilmiştir. [117] Bu bentte yer alan "Götürü matrahlar" ibaresi, 22/7/1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [118] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [119] 1/7/2022 tarihli ve 7417 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasının;(1) ve (2) numaralı bentlerinde yer alan “240” ibareleri “1.000” şeklinde, “120.000” ibareleri “500.000” şeklinde, “12.000” ibaresi “50.000” şeklinde değiştirilmiştir. [120] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ile birinci fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan “1.000 Türk lirasından aşağı olmamak üzere” ibaresi “bir takvim yılı içinde ilk tespitte 10.000 Türk lirasından, sonraki tespitlerde Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tutarlardan aşağı olmamak üzere” şeklinde “500.000” ibaresi “10 milyon” şeklinde değiştirilmiş, (2) numaralı bendinde yer alan “1.000 Türk lirası” ibaresi “bir takvim yılında ilk tespitte 10.000 Türk lirası, sonraki tespitlerde Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tutarlarda” şeklinde, “50.000” ibaresi “1 milyon” şeklinde, “500.000” ibaresi “10 milyon” şeklinde değiştirilmiş, (6) numaralı bendinde yer alan “250.000.000 lira” ibaresi “65.000 Türk lirası” şeklinde, (10) numaralı bendinde yer alan “75.000.000 lira” ibaresi “15.000 Türk lirası” şeklinde değiştirilmiştir. [121] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesiyle bu bentte yer alan “227 nci ve 231 inci” ibaresi “227, 231 ve 234 üncü” şeklinde değiştirilmiştir. [122] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile bu fıkrada yer alan “1 Yeni Türk Lirasından” ibaresi “40 Türk lirasından” şeklinde değiştirilmiştir. [123] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [124] Bu madde başlığı “d) Bilgi vermekten çekinenler ile 257 nci madde hükmüne uymayanlar için:” iken 22/7/1998 tarih ve 4369 Sayılı Kanun ile “Bilgi vermekten çekinenler ile 256,257 ve mükerrer 257 nci madde hükmüne uymayanlar için ceza” şeklinde, bu madde başlığı daha sonra 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [125] Bu maddenin “Bilgi vermekten çekinenler ile 256, 257, mükerrer 257 nci madde ve Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi hükmüne uymayanlar için ceza:” olan başlığı 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [126] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle bu madde başlığına “107/A,” ibaresinden sonra gelmek üzere “mükerrer 242,” ibaresi ve maddenin birinci fıkrasına “150,” ibaresinden sonra gelmek üzere “mükerrer 242,” ibaresi eklenmiştir. [127] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [128] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile bu madde başlığına “107/A,” ibaresinden sonra gelmek üzere “152/A, 153/A,” ibaresi eklenmiş, aynı maddenin; birinci fıkrasının; (1) numaralı bendinde yer alan “1.000” ibaresi “20.000” şeklinde, (2) numaralı bendinde yer alan “500” ibaresi “10.000” şeklinde, (3) numaralı bendinde yer alan “250” ibaresi “5.000” şeklinde, dördüncü cümlesinde yer alan “1 milyon” ibaresi “10 milyon” şeklinde, son cümlesinde yer alan “Mükerrer” ibaresi “152/A maddesi veya mükerrer” şeklinde değiştirilmiş ve Dördüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “uymayan mükelleflerden” ibaresi “uymayanların” şeklinde, “% 5’i” ibaresi “% 10’u” şeklinde, ikinci cümlesinde yer alan “kesilen mükellefler” ibaresi “kesilenler” şeklinde, üçüncü cümlesinde yer alan “770.000 TL’yi” ibaresi “20 milyon Türk lirasını” şeklinde değiştirilmiştir. [129] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “mükerrer 257 nci madde uyarınca getirilen zorunluluklara” ibaresi “mükerrer 257 nci maddesi ve Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara” şeklinde değiştirilmiştir. [130] 16/11/2022 tarihli ve 7421 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasınının dördüncü cümlesinde yer alan “(8) numaralı bendi” ibaresi “(8) ve (10) numaralı bentleri” şeklinde değiştirilmiştir. [131] 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu maddenin beşinci fıkrasında yer alan “15 gün” ibareleri “30 gün”, “1/4” ibaresi “1/10”, “1/2” ibaresi “1/5”, altıncı fıkrasında yer alan “1/2” ibaresi “1/5” şeklinde değiştirilmiştir. [132] Bu bölüm başlığı "Dördüncü Bölüm" ve "ceza mahkemelerince yargılanacak Suçlar ve Cezaları" iken, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. Daha sonra bu başlık “Hürriyeti Bağlayıcı Ceza İle Cezalandırılacak Suçlar ve Cezaları” iken; 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 276 ncı maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [133] 8/4/2022 tarihli ve 7394 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle (a) fıkrasında yer alan “üç” ibaresi “beş” şeklinde, (b), (c) ve (ç) fıkralarında yer alan “beş” ibareleri “sekiz” şeklinde değiştirilmiştir. [134] 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle; bu maddenin (a) fıkrasında yer alan “bir yıldan” ibaresi “on sekiz aydan” şeklinde değiştirilmiştir. [135] Bu madde başlığı “İştirak”iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 277 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [136] 30/12/1980 tarih ve 2365 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi ile değişik şeklidir. [137] 7/7/2011 tarihli ve 646 sayılı KHK’nin 4 üncü maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “maliye müfettişleri, hesap uzmanları ile bunların yardımcıları ve gelirler kontrolörleri ile stajyer gelirler kontrolörleri” ibaresi “Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları” şeklinde değiştirilmiştir. [138] 30/11/2022 tarihli ve 7423 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “(ç) fıkrasında” ibaresi “(ç) ve (d) fıkralarında” şeklinde değiştirilmiştir. [139] Bu fıkra, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle eklenmiş, ancak 1/1/2003 tarihinde yürürlüğe gireceği için metne işlenmeden, 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. (Sözkonusu fıkra için bakınız: Kanunlar külliyatı 6 ncı cilt sayfa 7598) [140] Bu madde başlığı “Yanılma:” iken 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [141] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle, bu madde başlığı metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [142] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [143] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle bu bentte yer alan “her hangi bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın” ibaresi “haber verilen olayın ilgili olduğu vergi türüne ilişkin bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın ve ilgili olduğu vergi türünün” şeklinde değiştirilmiştir. [144] Bu bölüm ve başlığı, 19/2/1963 tarih ve 205 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile eklenmiştir. [145] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [146] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “vergilerle bunlara” ibaresi “vergilere” şeklinde değiştirilmiş, “tarh edilen vergi ve” ibaresi madde metninden çıkarılmış, yedinci cümlesinde yer alan “vergi ve” ibaresi madde metninden çıkarılmış, ikinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “harçların” ibaresi “harçlara ilişkin cezaların” şeklinde ve üçüncü fıkrasında yer alan “tarh edilecek vergilerde” ibaresi “kesilecek cezalarda” şeklinde değiştirilmiştir. [147] Bu fıkrada yer alan, “Mükellef tarafından, ikmalen, re'sen veya idarece yapılacak tarhiyatta...” ibaresi, 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [148] 20/2/2008 tarihli ve 5736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle; bu fıkrada bulunan “(344 üncü maddenin üçüncü fıkrası uyarınca vergi ziyaı cezası kesilen tarhiyata ilişkin vergi ve ceza hariç)” ibaresi, “(359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza hariç)” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [149] 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu parantez içi hükümde yer alan “kesilen ceza hariç” ibaresi “kesilen ceza ve 370 inci maddenin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkur maddeye göre kesilen ceza hariç” şeklinde değiştirilmiştir. [150] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle bu fıkranın birinci cümlesine “cezalarının” ibaresinden önce gelmek üzere “cezaları ile 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük” ibaresi eklenmiştir. [151] 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri Bakanlığınca” ibaresi “İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [152] 22/7/1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan "uzlaşma komisyonlarının ek 5 inci maddeye göre tutacakları" ibaresi, “Uzlaşma komisyonlarının tutacakları” şeklinde değiştirilmiştir. [153] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan “vergi veya” ibareleri madde metninden çıkarılmış ve dördüncü fıkrasında yer alan “tarhedilen vergiye veya” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [154] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile bu maddede yer alan “vergi ve” ibareleri madde metninden çıkarılmış, “112 ve 368 inci maddeleri hükümleri” ibaresi “368 inci madde hükmü” şeklinde, “8 numaralı bendi” ibaresi “dördüncü fıkrası” şeklinde değiştirilmiştir. [155] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında 376 ncı maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi hükmü dışında indirim uygulanmaz.” ibaresi “uzlaşılan cezalar hakkında başkaca bir indirim uygulanmaz.” şeklinde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasında yer alan “vergi ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [156] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [157] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “vergiler ve bunlara” ibaresi “vergilere” şeklinde değiştirilmiş, “tarh edilecek vergi ve” ibaresi madde metninden çıkarılmış ve üçüncü fıkrasında yer alan “verginin tarhından ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [158] 20/2/2008 tarihli ve 5736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle; bu fıkrada bulunan "(344 üncü maddenin üçüncü fıkrası uyarınca vergi ziyaı cezası kesilecek tarhiyata ilişkin vergi ve ceza hariç)" ibaresi "(359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilecek vergi ve kesilecek ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilecek ceza hariç)" şeklinde değiştirilmiştir. [159] 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “vergilerle kesilecek cezalarda” ibaresi “vergiler ile bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezalarında” şeklinde değiştirilmiş olup 7103 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi uyarınca bu değişiklik yayım tarihi olan 27/3/2018 tarihinden önce tarhiyat öncesi uzlaşma talep edilenler hariç olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. [160] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 45 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ile bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezalarında” ibaresi “ve bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları ile 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında” şeklinde değiştirilmiştir. [161] 20/7/2025 tarihli ve 7555 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “160” ibaresi “300” şeklinde ve “%20’sini” ibaresi “%40’ını” şeklinde değiştirilmiştir. [162] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle ek 13 üncü maddeden sonra gelmek üzere bu bölüm başlığı eklenmiştir. [163] Bu başlık, 23/6/1982 tarihli ve 2686 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi ile değiştirilmiş, ayrıca “1. Kısım” ve "1. bölüm" başlıkları da kaldırılmıştır. [164] 23/6/1982 tarih ve 2686 sayılı Kanunun 51 inci maddesiyle değişik şeklidir. [165] Bu madde başlığı “ Mükelleflerin izahat talebinde bulunabilecekleri:”iken, 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [166] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [167] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [168] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanununun 81 inci maddesiyle bu maddede yeralan "kusur" ibaresi “vergi ziyaı” şeklinde değiştirilmiştir. [169] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanununun 81 inci maddesiyle bu maddede yeralan "götürü usulden (Zirai kazançlarda götürü gider usulü dahil) gerçek usule geçecek olan mükelleflerin" ibaresi “veya basit usulden gerçek usule geçecek olan mükellefler ile öteden beri faaliyete devam eden serbest meslek erbabınının” şeklinde değiştirilmiştir. [170] Bu kısımda yer alan “Şu kadar ki, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kesinleşmiş mahkumiyet kararları hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz” şeklindeki son tümce, Anayasa Mahkemesinin 6/7/2000 tarih ve E.: 2000/21, K.: 2000/16 sayılı kararı ile iptal edildiği için metinden çıkarılmıştır. [171] a) 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi uyarınca, bu madde yayım tarihi olan 27/3/2018’i izleyen ikinci ay başı olan 1/5/2018 tarihinde yürürlüğe girer. b) 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere, bu maddeye göre amortisman oran ve süreleri faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınarak hesaplanabilecek ve 3065 sayılı Kanunun Geçici 39 uncu maddesine göre katma değer vergisi istisnası kapsamında teslim edilecek yeni makine ve teçhizat için 5/5/2018 tarihli ve 30412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, 30/4/2018 tarihli ve 2018/11674 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 4 üncü maddesi ile Karara ekli listeye bakınız. [172] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 46 ncı maddesiyle, bu maddede yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [173] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “31/12/2023” ibaresi “31/12/2024” şeklinde değiştirilmiştir. [174] Anayasa Mahkemesinin 30/11/2023 tarihli ve E.: 2023/105; K.: 2023/208 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan “…2021…” ibaresi iptal edilmiştir. [175] 24/10/2024 tarihli ve 7529 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri” ibaresi “, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri, tasfiye ve iflas hallerindeki şirketler, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşları” şeklinde değiştirilmiştir. [176] Anayasa Mahkemesinin 28/9/2022 tarihli ve E: 2022/59, K: 2022/111 sayılı Kararı ile bu cümle; birinci fıkranın birinci cümlesinde yer alan “…infaz…” ibaresi yönünden ve ikinci fıkrada yer alan “…kovuşturma…” ibaresi yönünden iptal edilmiştir. [177] 28/7/2024 tarihli ve 7524 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile Kanuna bağlı “Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel” başlığı “1 Sayılı Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel” şeklinde, mevcut Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetveldeki miktarlar cetvele işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [178] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [179] Bu satırda yer alan "Götürü usulde gelir vergisine tabi olanlar" ibaresi, 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanununun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [180] Bu maddeye kanunla getirilen miktarlar aynen korunmuş olup, daha sonra 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 577 Sıra No.’lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce yapılan değişiklikler için bu Kanunun sonundaki "ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [181] Bu fıkradaki "31.12.1993" tarihi 26/12/1993 tarih ve 3946 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile 31.12.1998 olarak daha sonra; 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81/K maddesi ile de 31/12/2003 olarak değiştirilmiştir. [182] Bu maddede yer alan” Dileyen mükellefler, 2004 yılının (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminden sonra başlayan) ilk geçici vergi döneminde beyan edecekleri geçici vergi matrahının tespitinde;” ibaresi, 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle”31.12.2003 tarihi (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminin sonu) itibarıyla aktif toplamı 7,5 trilyon Türk Lirasını veya hesap dönemine ait ciroları toplamı 15 trilyon Türk Lirasını aşmayan mükelleflerden dileyenler, 2004 yılı (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2004 yılında biten hesap döneminden sonra başlayan hesap dönemine ilişkin) geçici vergi dönemlerinde beyan edecekleri geçici vergi matrahının tespitinde;”olarak değiştirilmiştir. [183] 3239 sayılı Kanunun 144 uncu maddesi uyarınca söz konusu Kanunun; 213 sayılı Kanunun değiştirilmesine ilişkin olan birinci bölümünün araziye ait, asgari ölçüde birim değer tesbiti için yeniden kurulan Takdir Komisyonları ve arazi ile ilgili diğer hükümleri ve yoklamadan maksat ve yoklama memurlarına ilişkin hükümleri 11/12/1985 tarihinde; arsalara ait asgari ölçüde birim değer tesbiti için yeniden kurulan Takdir Komisyonları ile ilgili hükümleri 1/3/1986 tarihinde, Bakanlar Kuruluna ve Maliye ve Gümrük Bakanlığına yetki veren hükümleri 1/1/1986 tarihinden geçerli olmak üzere 11/12/1985 tarihinde yürürlüğe girecektir. [184] Anayasa Mahkemesinin 26/1/2012 tarihli ve E.: 2011/74, K.: 2012/15 sayılı Kararı ile; 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin (d) bendinde yer alan “… 1/7/2010 tarihinden geçerli olmak üzere …” ibaresi, bu bentte yer alan 8 inci ve 16 ncı maddeler yönünden iptal edilmiştir.
|
210 | 5 | 1 |
DEĞERLİ KAĞITLAR KANUNU Kanun Numarası : 210
|
21/2/1963
|
28/2/1963
|
DEĞERLİ KAĞITLAR KANUNU Kanun Numarası : 210 Kabul Tarihi : 21/2/1963 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 28/2/1963 Sayı : 11343 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 2 Sayfa : 828 Değerli kağıtlar: Madde 1 – (Değişik: 21/11/1980 - 2343/1 md.) Bu Kanuna bağlı tabloda yazılı kağıtlar ve belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan noter belgeleri "değerli kağıt" sayılır. [1] Bu Kanunun kapsamına giren veya diğer kanunlarla kapsama alınacak olan değerli kağıtların basımı, dağıtımı ve bedellerinin tahsili ile ilgili usul ve esasları ve bu kağıtların bedellerini tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir. Kullanma mecburiyeti: Madde 2 – (Değişik: 30/12/2004-5281/12 md.) Değerli kâğıtların ilgili bulundukları işlemlerde kullanılması mecburidir. Değerli kağıtların hazırlanması ve satılması: Madde 3 – Değerli kağıtlar, ilgili bakanlık ve dairelerin mütalaası alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca hazırlanır ve bastırılır. (Değişik ikinci fıkra: 28/11/2017-7061/27 md.) Bu kâğıtların, Maliye Bakanlığının muvafakati ile ilgili bakanlık, daireler veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları tarafından hazırlanıp bastırılması veya elektronik belge olarak düzenlenmesi mümkündür. Değerli kağıtlar malsandıklarınca veya Maliye Bakanlığınca tayin edilecek yerlerde satılır. (Ek: 26/11/1999-4481/12 md.) Çekler ilgili bankalarca bastırılır ve satılır. Satılan çeklerin (genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyelere verilen çekler hariç) değerli kâğıt bedelleri, bankalarca her ayın yedinci günü akşamına kadar ilgili mal sandıklarına ödenir. Değerli kağıtların bedeli: Madde 4 – Değerli kağıtlar ilgililere, bu kanuna bağlı tabloda gösterilen bedeller karşılığında satılır. Değerli kağıt yerine adi kağıt kullanılması: Madde 5 – (Değişik: 30/12/2004-5281/13 md.) Bu Kanunda yazılı noter kâğıtları yerine adi kâğıt kullanılması halinde, bu evraka ait değerli kağıt bedeli noterlerce tahsil edilir. Bu mecburiyete uymayan noterlerden birinci fıkraya göre tahsil edilecek bedelin üç katı tutarında ceza alınır. Kaldırılan hükümler: Madde 6 – Aşağıda yazılı kanunlar ve kanun hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır: 1. 28/5/1934 tarihli ve 2459 sayılı Tayyere Resmi hakkındaki Kanunun 5 inci maddesi, 2. 22/6/1938 tarihli ve 3478 sayılı kanunun 25 inci maddesinin kira kontratları, noter evrakı ve ferağ ve intikal ilmühaberleri ile ilgili fıkraları, 3. 11/4/1938 tarihli ve 3356 sayılı kanun, 4. 2/4/1958 tarihli ve 7109 sayılı kanun, 5. 12/4/1927 tarihli ve 1025 sayılı kanun, 6. 5/7/1939 tarihli ve 3686 sayılı kanunun 2 nci maddesi, 7. 26/5/1926 tarihli ve 859 sayılı kanunun 9 uncu maddesinin son fıkrası, 8. 29/6/1938 tarihli ve 3529 sayılı kanunun 5 inci maddesi ile 7 nci maddesinin son fıkrası, 9. 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı kanunun 45 inci maddesinin 2 nci fıkrası, 10. 2/5/1949 tarihli ve 5383 sayılı kanunun 153 üncü maddesinin 2 nci fıkrası. Geçici Madde 1 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel satılıp da kullanılmayan değerli kağıtların eski ve yeni bedelleri arasındaki fark ilgililer tarafından tamamlattırılır. Değerli kağıtlar arasından çıkarılanlardan kullanılmamış bulunanların bedelleri geri verilir. Bu madde gereğince yapılacak işlemleri Maliye Bakanlığı düzenler. Geçici Madde 2 – Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra satın alınacak pasaportlardan damga resmi ve nüfus hüviyet cüzdanlarından harc ve damga resmi alınmaz. Geçici Madde 3 – (Ek: 14/1/2016-6661/4 md.) [2] 31/12/2016 tarihine kadar nüfus cüzdanlarından 8 TL (10,50 TL) değerli kâğıt bedeli alınır ve bu bedelin tespiti Kanunun 1 inci maddesi kapsamında yapılmaya devam edilir. Yürürlük: Madde 7 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme: Madde 8 – Bu Kanunu Maliye Bakanı yürütür. DEĞERLİ KAĞITLAR TABLOSU [3] (Değişik: 4/12/1985 - 3239/99 md.) Değerli Kağıdın Cinsi Uygulanan Bedel (TL) 3 Kanunla Getirilen Bedel (TL) 1. Noter kağıtları: a) Noter kağıdı (125,00) 100 b) Beyanname (125,00) 100 c) Protesto, vekaletname, resen senet (250,00) 200 2. (Mülga: 30/12/2004-5281/14 md.) 3. Pasaportlar (1135,00) 7.500 4. (Değişik: 28/7/2016-6735/27 md.) İkamet izni (810,00) 58,50 TL 5. (Mülga: 30/12/2004-5281/14 md.) 6. (Değişik: 14/1/2016-6661/3 md.) a) Kanuni bildirim süresi dışında doğum nedeniyle düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı (185,00) 15 b) Değiştirme nedeniyle düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı (185,00) 15 c) Kayıp nedeniyle düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı (370,00) 30 7. Aile cüzdanları (1010,00) 1.000 8. (Mülga: 30/12/2004-5281/14 md.) 9. Sürücü belgeleri (1420,00) 1.000 10. Sürücü çalışma belgeleri (karneleri) (1420,00) 1.000 11. (Mülga: 2/1/2017-KHK-680/35 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7072/34 md.) 12. Motorlu araç tescil belgesi (1270,00) 500 13. İş makinesi tescil belgesi (1060,00) 500 14. (Ek: 26/11/1999 - 4481/12 md.) Banka Çekleri (her bir çek yaprağı) (80,00) 600.000 15. (Ek: 9/5/2012-6304/9 md.) Mavi Kart ( 185,00 ) 5,00 TL 16. (Ek: 28/7/2016-6735/27 md.) Yabancı çalışma izni belgesi (810,00) 58,50 TL 17. (Ek: 28/7/2016-6735/27 md.) Çalışma izni muafiyeti belgesi (810,00) 58,50 TL 210 SAYILI KANUNDA TEBLİĞLER İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ Değişiklik Yapan Tebliğin Yayımlandığı Resmi Gazete'nin Seri Numarası Tarihi Numarası 7 26/12/1990 20737 8 24/12/1991 21091 9 18/12/1992 21439 10 23/12/1993 21797 11 22/12/1994 22149 12 25/12/1995 22504 13 27/12/1996 22859 14 16/12/1997 23202 (Mükerrer) 15 1/12/1998 23540 (Mükerrer) 16 28/7/1999 23769 18 10/12/2000 24256 19 27/11/2001 24596 20 28/12/2002 24977 21 22/12/2003 25324 (Mükerrer) 45 30/12/2004 25686 46 5/1/2005 25691 23 17/12/2005 26026 2006/1 19/12/2006 26381 2007/1 28/12/2007 26740 2008/1 23/12/2008 27089 2009/1 31/12/2008 27097 (7. Mükerrer) 2009/9 14/7/2009 27288 2009/3 31/12/2009 27449 2010/1 20/6/2010 27617 2010/2 31/12/2010 27802 2011/1 30/12/2011 28158 2012/1 31/12/2012 28514 (4. Mükerrer) 2013/1 30/12/2013 28867 (Mükerrer) 2014/1 10/4/2014 28968 2013/1 Sayılı Tebliğde Değişiklik Tebliği 6/12/2014 29197 2014/1 Sayılı Tebliğde Değişiklik Tebliği 6/12/2014 29197 40 31/12/2014 29222 50 25/12/2015 29573 52 21/12/2016 29925 56 30/12/2017 30286 (Mükerrer) 60 31/12/2018 30642 (3. Mükerrer) 64 31/12/2019 30995 (4. Mükerrer) 70 21/12/2021 31696 71 30/12/2022 32059 (2. Mükerrer) 86 28/12/2023 32413 92 31/12/2024 32769 210 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin/İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 210 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 2343 Değerli Kağıtlar tablosuna alınan ve bu tablonun 6, 8, 11, 12, 13 ve 14 üncü bentlerinde belirtlilen kağıtlara ait hükümler 1/3/1981 Diğer hükümler 1/12/1980 3239 A) Birinci bölümün araziye ait asgari ölçüde birim değer tespiti için yeniden kurulan Takdir Komisyonları ve arazi ile ilgili diğer hükümleri ve yoklamadan maksat ve yoklama memurlarına ilişkin hükümleri. 11/12/1985 B) Arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespiti için yeniden kurulan Takdir Komisyonları ile ilgili hükümleri 1/3/1986 C) Beşinci bölümünün, 96 ncı maddesiyle 492sayılı Kanunun (8) sayılı tarifesine eklenen Telsiz Harçlarına ilişkin hükümleri (Yıllık harçlara ait hükümleri hariç) 7/10/1983 tarihinden geçerli olmak üzere (11/12/1985) D) 107, 115, 119, 126, 132, 133, 134, 135 ve Geçici 2, 3 ve 4 üncü maddeleri 11/12/1985 E) Bakanlar Kuruluna ve Maliye ve Gümrük Bakan lığına yetki veren hükümleri 1/1/1986 tarihinden geçerli olmak üzere (11/12/1985) F) Diğer hükümleri 1/1/1986 4481 A) 8, 9 ve 12 nci maddeleri 26/11/1999 tarihini izleyen aybaşında B) Diğer maddeleri 26/11/1999 210 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin/İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 210 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5281 2, 5 ve Değerli Kağıtlar Tablosu 1/1/2005 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/2004 6304 Değerli Kağıtlar Tablosu 18/5/2012 6661 Geçici Madde 3, Değerli Kağıtlar Tablosu 27/1/2016 6735 Değerli Kağıtlar Tablosu 13/8/2016 6745 1 7/9/2016 KHK/680 Değerli Kağıtlar Tablosu 1/7/2017 7061 3 5/12/2017 7072 Değerli Kağıtlar Tablosu 1/7/2017 [1] 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “belgeler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan noter belgeleri” ibaresi eklenmiştir. [2] Bu maddeye Kanunla getirilmiş olan miktar aynen bırakılmış olup; bu Kanunun 1 inci maddesi uyarınca 30/12/2017 tarihli ve 30286 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 56) ile 1/1/2018 tarihinden geçerli olarak getirilen miktar ise metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu Kanunda tebliğlerle yapılan değişiklikler için Kanunun sonundaki "TEBLİĞLER İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız. [3] Bu tabloya Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış; bu Kanunun 1 inci maddesi uyarınca 31/12/2024 tarihli ve 32769 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 92) ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olarak getirilen miktarlar metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu Kanunda tebliğlerle yapılan değişiklikler için Kanunun sonundaki "TEBLİĞLER İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ" ne bakınız.
|
221 | 4 | 1 |
AMME HÜKMİ ŞAHISLARI VEYA MÜESSESELERİ TARAFINDAN FİİLEN AMME HİZMETLERİNE TAHSİS EDİLMİŞ GAYRİMENKULLER HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 221
|
5/1/1961
|
12/1/1961
|
AMME HÜKMİ ŞAHISLARI VEYA MÜESSESELERİ TARAFINDAN FİİLEN AMME HİZMETLERİNE TAHSİS EDİLMİŞ GAYRİMENKULLER HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 221 Kabul Tarihi : 5/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 12/1/1961 Sayı: 10075 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 1459 Madde 1 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 2 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 3 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 4 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 5 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 6 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 7 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 8 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.) Madde 9 – (İptal madde: Anayasa Mahkemesi’nin 21/4/2022 tarihli ve E.: 2021/19, K.: 2022/46 sayılı Kararı ile.)
|
224 | 4 | 1 |
SAĞLIK HİZMETLERİNİN SOSYALLEŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 224
|
5/1/1961
|
12/1/1961
|
SAĞLIK HİZMETLERİNİN SOSYALLEŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 224 Kabul Tarihi : 5/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 12/1/1961 Sayı: 10705 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 1486 Genel Hükümler Kanunun gayesi: Madde 1 – İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde bir hak olarak tanınan sağlık hizmetlerinden faydalanmanın sosyal adalete uygun bir şekilde ifasını sağlamak maksadiyle tababet ve tababetle ilgili hizmetler bu kanun çerçevesinde hazırlanacak bir program dahilinde sosyalleştirilecektir. Terimler: Madde 2 – Bu kanunda kullanılan terimlerin delalet ettiği manalar aşağıda gösterilmiştir: Sağlık: Sağlık, yalnız hastalık ve malüliyetin yokluğu olmayıp bedenen, ruhen ve sosyal bakımdan tam bir iyilik halidir. Sağlık hizmetleri: İnsan sağlığına zarar veren çeşitli faktörlerin yokedilmesi ve toplumun bu faktörlerin tesirinden korunması, hastaların tedavi edilmesi, bedeni ve ruhi kabiliyet ve melekeleri azalmış olanların işe alıştırılması (Rehabilitasyon) için yapılan tıbbi faaliyetler sağlık hizmetidir. Amme sektörü: Umumi ve mülhak bütçeli idarelerle hususi idareler ve belediyeler ve bunlara bağlı teşekküller, sermayesinin tamamı Devlet tarafından verilmek suretiyle kurulan iktisadi teşekküller, idare ve murakabeleri 3460 sayılı kanun hükümlerine tabi teşekkül ve müesseseler, hususi kanunlarla kurulan bankalar ve diğer teşekküller, sermayesinin yarısından fazlası Devletin veya yukarıda yazılı müesseselerin elinde bulunan teşekküller ve bunların aynı nispetle iştirakleri ile vücut bulan kurumlar amme sektörünü teşkil ederler. Sağlık personeli: Sağlık personeli, sağlık hizmetlerinde maaş, ücret, yevmiye ve mukavele ile istihdam edilen ve bu sahada mesleki eğitim görerek yetişmiş olanlardır. Bu hizmet sahasında çalışan ve yüksek eğitim yapmamış olanlar yardımcı sağlık personelidir. Sosyalleştirme: Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi vatandaşların sağlık hizmetleri için ödedikleri prim ile amme sektörüne ait müesseselerin bütçelerinden ayrılan tahsisat karşılığı herçeşit sağlık hizmetlerinden ücretsiz veya kendisine yapılan masrafın bir kısmına iştirak suretiyle eşit şekilde faydalanmalarıdır. Sağlık ocağı: Takriben 5000 - 10000 kişinin köyler grubu veya bir kasaba veya şehir ve büyük kasabalardaki mahalle grupları bir sağlık ocağını teşkil eder. Bunların il içinde idari taksimata uyması icabetmez. Temel prensipler: Madde 3 – (Mülga: 31/12/1980 - 2368/6 md.) Madde 4 – Amme sektörüne dahil kurumlardan maaş veya ücret almıyan ve hiç bir şekilde ayni ve nakdi menfaat sağlamayan hekim ve tababet şubeleri mensupları, -mer'i kanunların hükümleri dairesinde- mesleklerini serbestçe icraya ve hususi sağlık müesseseleri ve eczane kurmağa mezundurlar. Madde 5 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde yaşayanların -ücretini şahsen ödemek şartiyle- sağlık hizmetlerini gördürmek üzere istedikleri sağlık personelini veya müessese ve eczaneyi seçmek hakları mahfuzdur. Madde 6 – Türkiye Cumhuriyeti hudutları içinde yaşayan yabancı uyruklu şahıslar Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından hazırlanan bir yönetmelik hükümleri çerçevesinde ücret mukabili sosyalleştirilmiş sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler. 4772 ve 5502 sayılı kanunlara tabi yabancı uyruklu sigortalılar sosyalleştirilmiş sağlık hizmetlerinden faydalanırlar. Madde 7 – (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/44 md.) Kamu sektörüne dahil kurumlarda çalıştırılacak sağlık personeli miktarı bu kurumların tabi bulundukları kanunların hüküm ve esasları dairesinde alınan kadroları aşmamak şartıyla Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından ilgili bakanlıkların da mütalaası alınarak yapılacak teklif üzerine Başbakanlıkça tesbit edilir. Madde 8 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde, Milli Savunma Bakanlığına bağlı teşekküller hariç amme sektörüne dahil kurumlara ait sağlık hizmetleri ilgili Bakanlıklarca müştereken hazırlanacak tüzükte gösterilen esaslar dairesinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından yürütülür. Sosyal sigorta kanunları gereğince sigorta muameleleri için lüzumlu belgeler, Çalışma ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından müştereken tesbit olunan esaslar dahilinde, sosyalleştirilmiş sağlık hizmetleri teşkilatınca tanzim edilerek İşçi Sigortaları Kurumuna verilir. Sosyalleştirme Sağlık Teşkilatının Kuruluş ve vazifeleri: Madde 9 – Sosyalleştirilmiş sağlık hizmeti teşkilatı: Sağlık evleri sağlık ocakları, sağlık merkezleri ile hastaneleri, çeşitli koruyucu hekimlik teşekkülleri, sağlık hizmeti hususiyet arzeden yerler için kurulmuş sağlık teşekkülleri, sağlık müdürlükleri, bölge hastaneleri, bölge laboratuvarları, sağlık personeli yetiştiren eğitim müesseseleri, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı merkez teşkilatı ve diğer Bakanlık ve kurumlarda Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ile işbirliği yapmak üzere kurulmuş olan dairelerden teşekkül eder. Madde 10 – Bir sağlık ocağının hizmeti en az bir hekim ve yeter sayıda yardımcı sağlık personelinden teşekkül eden bir ekip tarafından yürütülür. Köylerde bu ekibe yardımcı olarak tesis edilen sağlık evlerinde yardımcı sağlık personeli vazifelendirilir. Sağlık ocakları ve evleri her türlü koruyucu hekimlik hizmetleri, hastaların muayene ve tedavisi ile, sağlık ocağına kayıtlı şahısların sağlık sicillerini tutmakla mükelleftir. Ocak hekimleri yalnız kendi ocakları içinde adli tabiplik vazifesi görürler. Her ekibe sağlık hizmetlerini kifayetli bir şekilde yapacak motorlu veya gerekirse canlı nakil vasıtası, malzeme ve nüfusu 5000 den az olan yerlerde ikamet eden personele kira mukabili lojman tahsis edilir. Bu kira miktarı Maliye ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle tesbit edilir. Madde 11 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği yerlerdeki her ilçede en az bir sağlık ocağı bulunur. Sağlık merkezlerindeki sağlık personeli, ocaklarda çalışan personelin her türlü koruyucu hekimlik ve tedavi hekimliği hizmetlerinde onlara rehber ve yardımcıdır. Bu hizmetlerden kendi uhdelerine verilenleri de bizzat ifa ederler. Sağlık merkezleri başhekimi kendisine bağlı sağlık ocaklarında çalışan personelin faaliyetlerini de denetler. Sağlık merkezlerinin personel kadrosu ihtiyaca göre Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca tesbit edilir. Her sağlık merkezinde kadrolarında yazılı sayıda motorlü vasıta, sağlık hizmetlerini kifayetli bir şekilde yapacak malzeme ve nüfusu 5000 den az olan yerlerde personele lojman verebilirler. Madde 12 – Hastaneler, sağlık ocaklarından veya sağlık merkezlerinden veya diğer hastanelerden gönderilen veya durumları acil müdahaleyi icabettiren veya 13 üncü madde hükümlerine göre müracaat eden hastaları ayakta veya yatarak tedavi etmek ve uhdelerine verilen koruyucu ve sosyal sağlık hizmetlerini yapmakla mükelleftirler. Hastanelerdeki sağlık personeli sağlık ocakları ve sağlık merkezleri personelinin mesleki tekamülüne de yardım ederler. Sağlık hizmetlerinin yürütülmesi: Madde 13 – Sosyalleştirilmiş sağlık hizmetlerinden faydalanmak istiyen, acil vakalar hariç, evvela sağlık evine veya sağlık ocağına başvururlar. Köylük bölgelerde sağlık ocağı hekimleri tedavi edemedikleri vakaları, güç olması muhakkak bulunan doğumları sağlık merkezine, hastaneye sevki gereken acil vakaları hastaneye yollarlar, Sağlık ocağında hekim bulunmadığı hallerde yardımcı sağlık personeli hastaları -kendi selahiyetleri dahilinde olan müdahaleyi mütaakıp gerekirse- sağlık merkezine veya hastaneye sevkedebilir. Sağlık merkezinde tedavisi mümkün olmıyan hastalar veya mütehassıs müdahalesini icabettiren doğumlar hastanelere veya doğumevlerine sevkedilir. Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde sağlık ocağı sağlık merkezi ve hastanelerde hizmetin nasıl yürütüleceği Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca hazırlanan bir yönetmelikle tesbit edilir. Madde 14 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde hasta muayene ve tedavisi bu kanunun 16 ncı maddesi hükümleri dairesinde ücrete tabi olan ilaç bedelleri ve aşağıda zikredilen haller hariç parasızdır. a) Sağlık ocağı tarafından sevkedilmedikleri halde sağlık merkezlerine veya hastanelere veya sağlık merkezi ve bir hastaneden diğer bir hastaneye sevkedilmeden hastanelere müracaat edenler (Acil vakalar hariç), b) Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmediği bir bölgeden gelip de müracaat ettiği ocak bölgesinde ikametleri 90 günü aşmamış olanlar (Mahallin mülki amirlerinden fakirlik belgesi alanlar hariç), c) Bölgede yaşayan halkın çalışma saatleri nazarı itibara alınarak tayin edilen mesai saatleri dışında ve tatil günlerinde nöbetçi olmayan hekim ve yardımcı sağlık personeline muayene ve tedavi olmak istiyenler, Sosyalleşmiş bölgelerden herhangi bir sebeple geçici olarak ayrılan ve kendi ocak hekimleri tarafından verilen sağlık fişlerini ibraz edenlerin muayenesi bulundukları yerlerdeki ocak hekimleri veya bunların hastayı sevkettikleri müesseselerde veya şahıs sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmediği bir bölgeye gittiği takdirde orada Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca tayin edilen müesseselerde ücrete tabi değildir. Madde 15 – (Değişik: 8/5/1969 - 1175/1 md.) Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde, hastaların muhtaç olduğu ilaç ve tedavi vasıtaları köylerde ve serbest eczanesi bulunmayan yerlerde sağlık teşkilatınca veya Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından işletilen eczaneler ve ecza dolapları tarafından 209 sayılı Kanun ve bununla ilgili yönetmelik hükümleri dahilinde döner sermaye verilen Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bağlı kurumlarca temin edilir. Bu eczane ve ecza dolapları ile teşekküller serbest meslek icra eden hekimlerin muayene ve tedavi ettikleri hastalara da ilaç satarlar. Madde 16 – Sosyalleştirilmiş sağlık hizmetleri gören teşekküller tarafından parasız veya bedelinin bir kısmı veya tamamı hastalar tarafından ödenerek alınacak ilaç ve tedavi vasıtalarının listeleri her yılın ilk ayında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından ilan edilir. Liste harici ilaç ve tedavi araçları bedeli hastalar tarafından ödenmek suretiyle alınır. Sosyalleştirmenin tatbik ve teşmili: Madde 17 – Bir bölgede sağlık hizmetlerinin iyi bir şekilde yürütülmesi için gereken tesisler, lojmanlar, malzeme, araçlar ve personel temin edilmeden o bölgede sosyalleştirme planı tatbik edilemez. Madde 18 – (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/45 md.) Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi hususundaki planın tatbikatına rehber olmak üzere gereken kılavuz bölgelerin nerelerde kurulacağı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanlıkça kararlaştırılır. Sosyalleştirme planı bütün yurda kademeli surette teşmil edilirken sağlık hizmetlerinin hangi bölgelerde ve ne zaman sosyalleştirileceği de Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanlıkça tesbit edilir. Madde 19 – Amme sektörüne dahil kurumlara bağlı sağlık idare ve teşkilatında yardımcı sağlık personeli yetiştiren okullarda ve kendi mensuplarına veya muayyen meslek gruplarına sağlık hizmeti yapan kurumlarda çalışan personele bu kanunun 3 ve 26 ncı maddelerinin hükümlerinin ne zaman tatbik edileceği bağlı oldukları bakanlıkların, aynı hükümlerin Tıp Fakültelerinde tatbik tarihi, üniversite senatosunun kararı ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından kararlaştırılır. Madde 20 – (Değişik: 23/6/1983 - 2858/1 md.) Sağlık hizmetlerinin bütün yurt sathında sosyalleştirilmesi en geç 1992 yılı sonuna kadar gerçekleştirilir. Özel daire, genel kurul, ve mahalli sağlık kurulları: Madde 21 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi işlerini planlamak ve Bakanlığın diğer daireleri ile işbirliği yaparak yürütmek üzere Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığında bir (özel daire) kurulur. Madde 22 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi faaliyetlerinin yürütülmesi ve değerlendirilmesi konusunda Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına görüşlerini bildirecek, tavsiyelerde bulunacak ve bu konuda halk ve çeşitli kurumlar arasında işbirliği sağlayacak bir Genel Kurul teşkil edilir. Bu Kurul Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından tayin edilecek veya vazifelendirilecek yeter sayıda mütehassıs ile Üniversitelerin, Bakanlıkların, Devlet Planlama Teşkilatının, İşçi Sigortaları Kurumunun, Türk Tabipleri Birliğinin, Türk Eczacılar Birliğinin, Türk Veteriner Hekimleri Odaları Birliğinin göndereceği salahiyetli temsilcilerle il sağlık kurullarının göndereceği birer temsilciden teşekkül eder. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının talebi üzerine yukarıda adı zikredilmeyen kurumlar da Genel Kurula daimi veya muvakkat temsilci gönderir. Genel Kurul mütat olarak yılda bir kere toplanır. Kurulun Başkanı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı veya görevlendireceği bir zattır. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı, Genel Kurulu veya Genel Kurulun bazı üyelerinden teşkil edeceği istişare kurullarını toplantıya çağırmağa salahiyetlidir. Genel Kurul Üyelerinden 3656 ve 3659 sayılı kanunlara tabi olup da toplantılara Ankara dışından geleceklere kanuni yollukları Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından, bunların dışında kalanlara yollukları Maliye ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıkları tarafından tesbit edilen esaslar dahilinde ödenir. Madde 23 – Sosyalleştirilmiş sağlık hizmetleri teşkilatı ile halk arasındaki münasebeti temin maksadiyle sağlık ocaklarında, Sağlık merkezlerinde ve illerde, sağlık kurulları kurulur. Bu kurulların kuruluşu, çalışma tarzları ve toplantı zamanları Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından hazırlanan bir yönetmelikle tayin edilir. Bu kurullar halkın sağlık teşkilatından istediği hususları ilgililere duyurur. Hizmetlerin başarı ile yürütülmesi için halkın eğitilmesine ve teşkilat ile maddi ve manevi işbirliği yapmalarına yardım ederler. Personele dair hükümler: Madde 24 – (Değişik: 8/5/1969 - 1175/3 md.) Sosyalleştirilmiş sağlık hizmetlerinde vazife alanlar, vazifeye başladıkları günden itibaren mukavele imzalamaya mecburdurlar. Bu mukavele 1 yıldan az, 3 yıldan fazla olamaz. Mukavele müddeti zarfında ilgili kurumlar mukaveleli personeli lüzumu halinde sosyalleştirme bölgesi içinde herhangi bir mahalle ve sağlık vazifesine nakledebilirler. Mukavele müddetinin hitamından en geç 1 ay evvel mukavelenin yenilenmiyeceği bildirilmediği takdirde mukavele birer yıllık sürelerle uzatılmış sayılır. Bir yıldan fazla mukavele imzalanmış olması halinde, bir yıllık hizmetten sonra sebep gösterilmeksizin 3 aylık bir ihbar müddetine riayet kaydiyle mukavele her zaman için fesih edilebilir. Tayin edildikleri yere gitmiyenler veya vazifesini terk edenlerin mukaveleleri feshedilerek hizmetten çıkarılırlar. Bu suretle hizmetten ayrılanlar bir yıl süre ile kamu sektöründe herhangi bir göreve tayin edilemezler ve çalışmakta oldukları ilde veya daha önce mukavele ile çalıştıkları illerde bir yıl süre ile serbest sanat icra edemezler. Madde 25 – Sağlık hizmetleri sosyalleştirilmiş illerde çalıştırılan hekimlerin istihdam yetkisi Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına, yardımcı personelin istihdam yetkisi ise İl Sağlık Müdürlerine aittir. Sosyalleştirilmiş sağlık hizmetleri personeli tayin edildikleri vazife dışında, tayin makamı tarafından uygun görüldüğü hallerde amme sektörüne ait başka bir sağlık hizmetini de günlük resmi mesai süresini aşmamak şartiyle ek ücret veya maaş almadan ifa ederler. Mahallin sağlık amiri, sağlık personeline zaruret halinde kısa süreli geçici vazifeler verebilir. Madde 26 – Sağlık ve Soysal Yardım Bakanlığı veya ilgili Bakanlık Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmiş olduğu bölgelerde kadro mevzuu olan hizmetlerinde mukavele ile sağlık personeli istihdam eder. Sağlık personeline mukavele ile verilecek ücret miktarları bu meslek mensuplarının umumi serbest kazanç seviyeleri, hizmet süreleri, ihtisasları, işgal ettikleri mevkiin önemi, yaptıkları vazifenin ağırlığı ve çalıştıkları bölgelerde maruz kaldıkları mahrumiyet şartları göz önüne alınarak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının teklifi ve Devlet Personel Dairesinin tesbit ettiği esaslara göre Bakanlar Kurulunca tayin olunur. 2847, 3656 ve 3659 sayılı kanunlara tabi daire ve teşekküllerde istihdam edilen personelden sosyalleştirilmiş bölgelerde istihdam edilenlerin istihdamları müddetince emeklilik, kıdem ve terfi hakları mahfuzdur. Bu gibi kimseler sosyalleştirilmiş bölgelerden ayrıldıkları zaman iktisap etmiş oldukları emeklilik ve terfi dereceleri nazarı itibara alınarak nakil ve tayinleri yapılır. Madde 27 – Ücret mukabili muayene ve tedavi edilen hastalardan ücret, hizmeti yapan sağlık personeli tarafından, makbuz mukabilinde tahsil edilir. Madde 28 – Sosyalleştirilmiş hizmetlerde çalıştırılan karı veya kocanın aynı mahalde ayrı iki teşekkülde çalıştırılmaları mümkün değilse bunlar aynı hizmet yerine tayin edilebilirler. Mali hükümler: Madde 29 – (Değişik: 30/5/1963 - 243/1 md.) Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi ile ilgili her çeşit inşaat ile bunlara gerekli yapı kısımlarının imal ettirilmesi, her türlü malzemenin alımı, taşıma ve depolama işleri için girişilecek yüklenmeler geçici ve kesin teminat hükümleri saklı kalmak şartiyle 2490 sayılı kanunun diğer hükümleri uygulanmamak, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 135 inci maddesindeki %20 nispeti % 30 olarak uygulanmak şartiyle, Bayındırlık Bakanlığınca merkezde ve illerde emaneten, mahdut eksiltme suretiyle veya birden fazla firmalar arasında pazarlıkla gerçekleştirilir. Bayındırlık Bakanlığı lüzumu halinde inşaat için gerekli personel ve araçları inşaat ödeneğinden sağlayabilir. Madde 30 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde amme sektörüne dahil kurumların sağlık teşekküllerine ait binalar, malzeme, ilaç ve eşya Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının lüzum gösterdiği ve iş emniyetini tehdit etmediği takdirde aşağıdaki esaslar dairesinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına devrolunur: a) Devlete ait binalar Maliye Bakanlığınca Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı emrine tahsis olunur. b) Sermayesinin tamamı Devlete ait iktisadi teşekküllerden Hazineye devredilecek binaların iktisap bedellerinden amortisman bedelleri çıkarıldıktan sonra geri kalan bakiye bu teşekkülün sermayesinden tenzil edilir. Binalar Hazine adına tescil edildikten sonra Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı emrine verilir. c) Bir kısım sermayesi hakiki veya hükmi şahıslara ait olan amme sektörü müesseselerinin malı olan binaların devrinde Devlet hissesine düşen kısım hakkında (b) fıkrasındaki gibi muamele yapılır. Hakiki ve hükmi şahısların hissesi kendilerine ödenir. d) İşçi Sigortaları Kurumuna ait sağlık tesisleri, binaları, tıbbi malzeme, eşya ve ilaçlar, iktisap bedeli verilmek suretiyle, Sağlık ve Sosyal Yardım ve Çalışma Bakanlıkları tarafından müştereken tesbit edilecek esaslar dairesinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına devredilir. (a), (b) ve (c) fıkralarında yazılı binalarla eşya, malzeme ve ilaçların devrine ait diğer hususat Maliye, Sağlık ve Sosyal Yardım ve ilgili Bakanlıklar arasında müştereken tesbit edilecek esaslara göre yürütülür. Madde 31 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde hususi tababet icra edenlerin - istedikleri takdirde - sanatlarını icra için kullandıkları alet, makine, cihaz ve malzemeden işe yarar olanlar Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından satın alınabilir. Satın alma bedeli; malzemenin maliyeti, amortismanı, satın alındığı tarihteki rayiç fiyatı gözönünde tutularak Maliye, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıkları tarafından kurulacak bir komisyon kararı ile tayin olunur. Madde 32 – Sosyalleştirilmiş sağlık hizmetlerinde ücretli olarak muayene ve tedaviye tabi şahıslardan alınacak ücretlerin miktarı Maliye ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıkları tarafından müştereken tesbit ve ilan olunur. Madde 33 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde belediye sağlık hizmetlerinden olan su, lağım, mezbaha ve temizlik işleri, umumi yerlerin, taşıtların ve meskenlerin teftişi, haşarat ve gıda kontrolü, mezarlıklar gibi çevre sağlığı hizmetleri belediyeler tarafından yürütülür. Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde belediyelerin çevre sağlığı hizmetleri dışında kalan sağlık hizmetleri, hükümet tabipliği vazifeleri ve belediyenin çevre sağlığı hizmetlerinin murakabesi sağlık ocakları hekimleri tarafından ifa edilir ve bu bölgelere ayrıca hükümet tabibi tayin edilmez. Geçici Madde 1 – Bakanlar Kurulu tarafından tesbit edilecek olan kılavuz bölgelerde sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi için hazırlıklara 1 Mart 1962 de ve tatbikata Bakanlar Kurulunun tesbit edeceği tarihte başlanır. Sosyalleştirme - Kılavuz bölgelerde elde edilen neticeler gözönüne alınarak en geç 1 Mart 1964 den itibaren kademeli olarak yurda teşmile başlanır. Geçici Madde 2 – Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmediği bölgelerde amme sektörüne bağlı kurumlarda sağlık hizmetleri kendi usul ve mevzuatına göre yürütülür. Geçici Madde 3 – Amme sektörüne dahil kurumların, sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgeler dahilinde bulunmakla beraber sosyalleştirmenin henüz teşmil edilmediği bölgelerdeki mensuplarının hizmetine de cevap veren Sağlık müesseselerinin 35 inci madde hükümleri gereğince Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına devri, kurumu talep ettiği takdirde sosyalleştirmenin bu kurumun teşkilatı olan her yere teşmil edilinceye kadar tehir edilir. Geçici Madde 4 – (8/5/1969 - 1175/4 md. ile eklenen numarasız geçici md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mukavele imzalamış olan sağlık ve yardımcı sağlık personeli de değişik 24 üncü madde hükümlerinden faydalanırlar. Madde 34 – Bu kanun neşri tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Madde 35 – Bu kanunu yürütmeğe Bakanlar Kurulu yetkilidir. 224 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEZVUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldırılan Kanun veya Kanun Hükümleri Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın Tarihi Sayısı Maddesi 5/1/1961 tarih ve 224 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile 29/6/1978 tarih ve 2162 sayılı Kanun 31/12/1980 2368 6 224 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 243 — 8/6/1963 1175 — 17/5/1969 2368 — 31/12/1980 2858 — 25/6/1983 KHK/336 — 5/8/1988 [1] Bu Kanunun personelle ilgili mali hükümleri 29/6/1978 tarih ve 2162 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Ayrıca 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa 31/7/1970 tarih ve 1327 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesi ile eklenen ve 15/5/1975 tarih ve 1897 sayılı Kanunla değişik "Ek Geçici Madde 18" hükmüne bakınız.
|
222 | 4 | 1 |
İLKÖĞRETİM VE EĞİTİM KANUNU [1] Kanun Numarası : 222
|
5/1/1961
|
12/1/1961
|
İLKÖĞRETİM VE EĞİTİM KANUNU [1] Kanun Numarası : 222 Kabul Tarihi : 5/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 12/1/1961 Sayı: 10705 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 1460 Madde 1 – İlköğretim, kadın erkek bütün Türklerin milli gayelere uygun olarak bedeni, zihni ve ahlaki gelişmelerine ve yetişmelerine hizmet eden temel eğitim ve öğretimdir. Madde 2 – İlköğretim, ilköğrenim kurumlarında verilir; öğrenim çağında bulunan kız ve erkek çocuklar için mecburi, Devlet okullarında parasızdır. Madde 3 – (Değişik:27/6/2019-7180/2 md.) Mecburi ilköğretim çağı, 6-14 yaş grubundaki çocukları kapsar. İlkokulların birinci sınıflarına o yılın 31 Aralık tarihinde 72 ayını dolduran çocukların kaydı yapılır. Ancak çocuğun gelişim durumuna bağlı olarak okula erken başlaması veya kaydının ertelenmesi ile ilgili hususlar yönetmelikle düzenlenir. Madde 4 – Türk vatandaşı kız ve erkek çocuklar ilköğrenimlerini resmi veya özel Türk ilköğretim okullarında yapmakla mükelleftir. Madde 5 – Mecburi öğretim çağında olup da, memleket dışında olmak, oturduğu yerde okul bulunmamak veya sağlık durumu dolayısiyle ilköğretim okuluna devam edemiyen vatandaşlardan özel olarak öğretim görenler, imtihanla ve yaşlarına göre layık oldukları ilköğretim okulu sınıflarına veya mezuniyet imtihanlarına alınırlar. BİRİNCİ BÖLÜM Teşkilat Madde 6 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/2 md.) İlköğretim kurumları şunlardır: a) Mecburi olanlar: (1) (Mülga: 16/8/1997 - 4306/9 md.) (2) İlköğretim okulları (gündüzlü, pansiyonlu, yatılı ilköğretim okulları ve gezici okullar), (3) (Mülga: 16/8/1997 - 4306/9 md.) (4) Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslar, (5) Özel eğitime muhtaç çocuklar için kurulacak okullar ve sınıflar. b) İsteğe bağlı olanlar: (1) Okul öncesi eğitim kurumları, (2) Tamamlayıcı sınıflar ve kurslar. Madde 7 – (Değişik: 30/3/2012 - 6287/2 md.) İlköğretim; 1 inci maddede belirtilen amacı gerçekleştirmek için kurulmuş dört yıl süreli ve zorunlu ilkokul ile dört yıl süreli ve zorunlu ortaokuldan oluşan bir Milli Eğitim ve Öğretim Kurumudur. Madde 8 – (Mülga: 16/8/1997 - 4306/9 md.) Madde 9 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/3 md.) (Değişik birinci fıkra: 30/3/2012 - 6287/3 md.) İlköğretim kurumlarının ilkokul ve ortaokul olarak bağımsız okullar hâlinde kurulması esastır. Ancak imkân ve şartlara göre ortaokullar, ilkokullarla veya liselerle birlikte de kurulabilir. (Mülga ikinci fıkra: 16/8/1997 - 4306/9 md.) Nüfusun az veya dağınık olduğu yerlerde; köyler gruplaştırılarak, merkezi durumda olan veya durumu uygun bulunan köylerde ilköğretim bölge okulları ve bunlara bağlı pansiyonlar, gruplaştırmanın mümkün olmadığı yerlerde ise yatılı ilköğretim bölge okulları veya gezici okullar açılabilir. Gezici okullarda gezici öğretmenler görevlendirilir. Bu okullarda yetiştirici sınıflar ve kurslar da açılabilir. Şehir ve kasabalarda, ihtiyaca göre yatılı veya pansiyonlu okullar kurulabilir. Madde 10 – Bir köy halkı, iş ve üretim hayatının gereği olarak veya olağanüstü sebeplerle yayla, otlak ve bağ gibi yerlere taşındığında köy okulu da, köy halkiyle birlikte göçecek şekilde düzenlenmiş olmalı ve gidilen yerde hemen günlük çalışmasını ve görevini devam ettirmelidir. Madde 11 – Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslar, mecburi ilköğrenim çağında bulundukları halde, öğrenimlerini yaşıtlarıyle birlikte zamanında yapmamış olan çocuklara kısa yoldan ilköğrenim vermek ve ayrıca yetişmelerine lüzum görülen çocukları ilköğretim okuluna hazırlamak veya ilköğretim okulunu bitirmiş olup da henüz mecburi öğrenim çağında bulunan ve üst dereceli öğrenim kurumlarına gidemiyecek olanların genel bilgilerini artırmak ve kendilerine iş ve üretim hayatında faydalı olacak bilgi ve maharetleri kazandırmak amacıyle gerçek ve tüzel kişilerle, belediyeler, özel idareler ve Devlet tarafından açılabilir. Madde 12 – Mecburi ilköğrenim çağında bulundukları halde zihnen, bedenen, ruhan ve sosyal bakımdan engelli olan çocukların özel eğitim ve öğretim görmeleri sağlanır. [2] Madde 13 – Okul öncesi kurumlarında mecburi öğrenim çağına gelmemiş olan çocuklar eğitilir. İsteğe bağlı tamamlayıcı sınıflarda ve kurslarda, ilköğrenim çağı dışına çıkmış olup da üst dereceli öğrenim kurumlarına gidememiş olan yurtdaşlardan genel bilgilerini artırmak ve kendilerinin daha iyi bir iş ve üretim unsuru olarak yetiştirilmeleri amaciyle öğretim yapılır. Bu kurumlar gerçek ve tüzel kişilerle belediyeler, özel idareler ve Devlet tarafından açılabilir. İKİNCİ BÖLÜM İlde İlköğretim Görevlileri Madde 14 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/4 md.) (...) [3] İlkokullar ve ortaokullar birlikte veya ayrı oluşlarına, büyüklüğüne, anasınıfları ve özel eğitim sınıflarının bulunuşuna göre, ilköğretim kurumlarında aşağıdaki görevliler bulunur: [4] a) Müdür ve müdür yardımcıları, b) Öğretmenler; sınıf, branş, okul öncesi eğitim, özel eğitim öğretmenleri ile gezici öğretmenler ve usta öğreticiler, c) Rehberlik uzmanları, d) Sağlık, teknik, genel idare ve yardımcı hizmetler sınıflarına dahil personel ile eğitim faaliyetlerinin gerektirdiği diğer personel. İlköğretim kurumlarındaki görevlilerin nitelikleri, görev ve yetkileri ile atanma usul ve esasları yönetmelikle tespit edilir. [5] Madde 15 – 22 – (Mülga: 12/10/1983 - 2917/17 md.) Madde 23 – (Mülga: 3/4/1998 - 4359/16 md.) Madde 24 – 25 – (Mülga: 12/10/1983 - 2917/17 Md.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İlköğretim Kurulları Madde 26 – 39 – (Mülga: 12/10/1983 - 2917/17 md.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Okul Öncesi Eğitim ve Öğretim Kurumları ile İlköğretim Okullarının Açılma, Kapanma ve Öğretime Ara Verme Zamanları Madde 40 – 41 – (Mülga: 12/10/1983 - 2917/17 md.) Madde 42 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/6 md.) İlköğretim kurumlarının açılma, kapanma ve öğretime ara verme zamanları Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Madde 43 – İlköğretim okulların yaz tatili, sınavların bitimi tarihinden yeni öğretim yılının başına kadar sürer. a) (Mülga:15/4/2020-7243/23 md.) b) Tek öğretmenli okullarda görevli öğretmenlerin yaz tatili izinleri, bölge ilköğretim müfettişleriyle, İlçe eğitim müdürü tarafından okul ve kurumların korunması da gözönünde tutularak ayarlanır. c) (Mülga:15/4/2020-7243/23 md.) Madde 44 – Öğretmenler kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kendilerine verilen işlerden başka, meslek dışı her hangi bir görevle yükümlü tutulamazlar. [6] Madde 45 – (Mülga: 12/10/1983 - 2917/17 md.) BEŞİNCİ BÖLÜM Kayıt ve Kabul Madde 46 – Her çocuk, mecburi ilköğrenim çağına girdiği öğretim yılı başında 3 üncü madde gereğince ilköğretim okuluna kayıt ve kabul edilir. Her veli yahut vasi veya aile başkanı, çocuğunu zamanında ilköğretim okuluna yazdırmakla yükümlüdür. Bu kanunda sözü geçen "aile başkanı" deyiminden maksat, veli veya vasi durumunda bulunmadığı halde ilköğretime devama mecbur olan çocukları sürekli olarak yanında bulunduran veya barındıran, yahut da çalıştırandır. Mecburi öğrenim çağını bitirdiği öğretim yılı sonuna kadar ilköğretim okulunu bitiremiyen çocukların ilköğrenimlerini tamamlamak üzere en çok iki öğretim yılı daha okula devamlarına izin verilir. Bu iki yıllık uzatma sonunda da okulu bitiremiyen çocuklara tasdikname verilerek, kayıtları silinir. Madde 47 – Bir öğretim yılı, okulda, derslerin başlamasından bir hafta önceki tarihten, son sınıf sınavlarının bittiği güne kadarki süredir. Madde 48 – Her yıl derslere başlamadan en az 15 gün önce, muhtarlar okul müdürüyle iş birliği yaparak köy ve mahallelerindeki mecburi öğrenim çağında bulunan çocukların künyelerini gösterir üç nüsha çizelge hazırlayıp birer nüshasını okul idarecilerine ve ilçe eğitim müdürlüğüne verir. Diğer nüshasını da yanlarında saklarlar. Çocuklarını zamanında okula yazdırmalarını, veli yahut vasi veya aile başkanlarına bildirir ve ilan ederler. Mecburi öğrenim çağında olup da belirli zaman içersinde okula yazdırılmıyan çocukları, okul müdürleri kendiliklerinden okula kaydeder ve devam ettirilmesini veli yahut vasi veya aile başkanlarına bildirirler. Bu gibi çocuklar yine de okula gelmezlerse; haklarında devamsız öğrenciler gibi işlem yapılır. Madde 49 – Nüfus hüviyet cüzdanı bulunmıyan veya henüz nüfus kaydı yaptırılmamış bulunan çocukların yaşları, çocuklar görülmek suretiyle, ihtiyar kurullarınca tayin ve tesbit olunarak bunlar da mecburi öğrenim çağında olanlar çizelgesine yazılırlar. Madde 50 – Birleştirilmiş sınıflar da dahil olmak üzere bir öğretmene düşen öğrenci sayısı 40 dan fazla olamaz. Madde 51 – Her yıl Eylül ayının üçüncü haftası "İlköğretim haftası" dır. Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak programa göre hafta içinde türlü yollarla ilköğretimin önemi belirtilir. ALTINCI BÖLÜM Okula Devam Madde 52 – Her öğrenci velisi yahut vasisi veya aile başkanı çocuğunun mecburi ilköğretim kurumuna muntazaman devamını sağlamakla ve özrü yüzünden okula gidemiyen çocuğun durumunu en geç üç gün içinde okul idaresine bildirmekle yükümlüdür. Mülki amirler, ilköğretim müfettişleri ve zabıta teşkilatı ilköğrenim çağındaki çocukların mecburi ilköğretim kurumlarına devamlarını sağlamakla veli yahut vasi veya aile başkanlarına ve okul idarelerine yardımla ve her türlü tedbiri almakla vazifelidirler. Madde 53 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/7 md.) Okula devam etmeyen öğrencilerin devamsızlık sebepleri okul idarelerince ve ilköğretim müfettişlerince araştırılarak devama engel olan maddi ve manevi sebeplerin giderilmesine çalışılır. Bu sebeplerin giderilmesi mümkün olmadığı takdirde durum, köylerde muhtara, diğer yerlerde mülki amirlere bildirilir. Bu makamlarca gerekli tedbirler alınır. Okul idareleriyle muhtar ve mülki amirlerin bu vazifeleri devamsız öğrenciler hakkındaki kovuşturmanın her safhasında devam eder. Madde 54 – 55 inci maddenin ikinci fıkrasında yazılı zorlayıcı sebepler dışında çocuğun ailesi yanında kalmasını gerektiren ailede ölüm, yaralanma, düğün, askere gitme, bağ, bahçe, tarla ve sürüde tarım ve hastalık savaşı yapılması gibi sebeplerle öğrencilere bir yıl içinde 15 günü geçmemek üzere okul idarelerince izin verilir. Madde 55 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/8 md.) Hastalık, sel, kar, deprem ve yangın gibi okul idaresince takdir edilecek sebeplerle okula gelemeyen öğrenciler izinli sayılırlar. Bu hallerin dışında 53 üncü madde gereğince yapılacak teşebbüs ve alınacak tedbirlere rağmen; a) Çocuğunu okula göndermeyen; b) Verilen izin müddetini geçiren; c) Geç nakil yaptıran; d) Okul çevresi dışına çıkarak izini kaybettiren; e) Çocuğunun devamsızlık durumunu özürsüz olarak zamanında okul idaresine bildirmeyen; Öğrencinin veli veya vasi veya aile başkanları, okul idaresince köylerde muhtarlığa, diğer yerlerde mülki amirliğe hemen bildirilir. Muhtarlar ve mülki amirler en geç üç gün içinde durumun veli veya vasi veya aile başkanlarına tebliğini sağlarlar. (Değişik son cümle: 24/4/2003-4854/1 md.) Yapılan tebliğde okulca kabul edilecek geçerli sebepler dışında çocuğun okula gönderilmemesi hâlinde idarî para cezasıyla cezalandırılacağı bildirilir. Madde 56 – (Değişik: 23/1/2008-5728/282 md.) Muhtarlıkça veya mülkî amirce yapılan tebliğe rağmen çocuğunu okula göndermeyen veli veya vasiye okul idaresince tespit edilen çocuğun okula devam etmediği beher gün için onbeş Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu para cezasına rağmen çocuğunu okula göndermeyen veya göndermeme sebeplerini okul idaresine bildirmeyen çocuğun veli veya vasisine beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Madde 57 – (Değişik: 23/1/2008-5728/283 md.) Okul idareleri ve mülkî amirliklerce bu Kanuna göre usulen sorulacak sorulara cevap vermekten kaçınanlar ile gerçeğe uymayan beyanda bulunanlara yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Madde 58 – (Mülga: 24/4/2003-4854/6 md.) Madde 59 – İlköğrenim çağında olup da mecburi ilköğretim kurumlarına devam etmiyenler, hiçbir resmi ve özel iş yerinde veya her ne surette olursa olsun çalışmayı gerektiren başka yerlerde ücretli veya ücretsiz çalıştırılamazlar. İlköğretim kurumlarına devam ettiklerini belgeliyenler ise, çocukların çalıştırılmasını düzenliyen kanun hükumleri uygulanmak şartiyle ancak ders zamanları dışında bu gibi yerlerde çalıştırılabilirler. İlköğretim çağında bulunan ve mecburi ilköğretim kurumlarına devam eden çocukların bu kanunda gösterilen ve Milli Eğitim Bakanlığınca açılmasına izin verilmiş olunanlar dışında, her ne ad altında kurulmuş olursa olsun, özel kurs ve dersanelere kabulü yasaktır. (Değişik dördüncü fıkra: 23/1/2008-5728/284 md.) Yukarıdaki hükümlere aykırı davrananlara dörtyüz Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. (Mülga beşinci fıkra: 23/1/2008-5728/578 md.) (Ek: 24/4/2003-4854/5 md.; Değişik altıncı fıkra: 23/1/2008-5728/284 md.) Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezaları mahallî mülkî amir tarafından verilir. YEDİNCİ BÖLÜM [7] Okulların Arsa ve Arazi İşleri Madde 60 – Şehir, kasaba ve köy okulları arsalarıyla köy okullarına gelir sağlıyacak arazi ve uygulama bahçeleri için lüzumlu topraklar, il ve ilçelerde bölge ilköğretim müfettişlerinin veya ilçe eğitim müdürünün başkanlığında Tarım, Tapu, Maliye dairelerinden görevlendirilecek birer eleman ile mahalle veya köy muhtarından teşekkül edecek komisyon tarafından seçilir. Madde 61 – (Değişik: 12/11/2003 - 5002/1 md.) Okul binalarının sağlık, eğitim-öğretim ve ulaşım bakımından elverişli bir mahalde olması göz önünde bulundurulur. Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerlerin, okul binalarından kapıdan kapıya en az 100 metre uzaklıkta bulunması zorunludur. Turizmin yoğun olduğu yörelerdeki okulların tatil olduğu dönemlerde yukarıda belirtilen işyerleri ile okullar arasında 100 metre şartı aranmaz. Bununla ilgili esaslar İçişleri, Milli Eğitim, Sağlık, Kültür ve Turizm bakanlıklarının müştereken hazırlayacakları yönetmelikle belirlenir. Madde 62 – İlköğretim okuluna tahsis edilmek üzere komisyonca seçilen Devlete, özel idarelere, belediyelere veya köy tüzel kişiliğine ait arazinin, miktar ve yerini gösteren birer tutanak tanzim edilerek valilik yolu ile ve arazinin aidiyetine göre Maliye Bakanlığının veya diğer idarelerin yetkili mercilerine gönderilir. Bu makamların tasdiki ile bu arazi parasız okula tahsis olunur. Okula gelir sağlamak maksadiyle seçilen topraklar, 50 dekardan fazla olamaz. Madde 63 – 62 nci maddeye göre okul için lüzumlu topraklar tahsis yoliyle sağlanamadığı takdirde, gerçek veya tüzel kişilere ait araziden bu husus için elverişli yer, sahiplerinin rızaları ile, satınalınır. Malsahiplerinin muvafakatlerinin alınamaması halinde, bu yerler umumi mevzuata göre kamulaştırılır. Satınalma veya kamulaştırmak, köy okulları için köy tüzel kişiliğine, şehir ve kasaba okulları için özel idareye aittir. Madde 64 – Her köy okulunun bitişiğinde veya yakınında 2 dekardan az ve 10 dekardan çok olmamak üzere, bir uygulama bahçesi bulunur. Madde 65 – Okullar için tahsis, satınalma veya kamulaştırma yoliyle sağlanan topraklarla bu topraklar üzerinde yapılacak bina veya tesisler, bulundukları yerlere göre köy veya özel idareler adına tapuya tescil edilir. Bunların ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan okul binaları ile tesislerinin daimi bakım ve onarım giderleri, bulundukları yerlere göre özel idare veya köy bütçelerinden karşılanır. Madde 66 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/12 md.) 4274 ve 5129 sayılı kanunlarla şimdiye kadar köy okullarına tahsis edilmiş olan Devlete veya köye ait nizasız ve ihtilafsız topraklarla bu Kanuna göre sağlanacak topraklar, köy ihtiyar heyetinin kararı ve illerde valinin, ilçelerde kaymakamın tasdiki ile köy ihtiyar heyetince imece vesair suretlerle işletilir veya kiraya verilir. Elde edilen gelir, okul ihtiyaçlarına sarfedilmek üzere, köy bütçelerine gelir kaydedilir. Paralı veya parasız olarak ilköğretim hizmetlerine tahsis, temlik ve tescil edilen bütün gayrimenkullerin ferağ ve intikal işlemleriyle bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek belgelerden ve senetlerden hiçbir vergi, harç ve resim alınmaz. Madde 67 – Köy okullarına bitişik öğretmen lojmanlariyle müstakil öğretmen lojmanlarının dolayında her ev için 500 ila 1000 metre karelik bir arazi, öğretmen bahçesi olmak üzere okul arsasından veya uygulama bahçesinden yahut okula gelir sağlıyacak araziden ayrılır. Öğretmenler, bu bahçelerden parasız faydalanırlar; fakat kiraya veya ortaklığa veremezler. Madde 68 – (Değişik: 12/10/1983 - 2917/13 md.) Okulların uygulama bahçesinde tarım dersleri uygulaması yapılır. Uygulama bahçesinin işletilmesi için gerekli tohum, fidan ve tarım araçları gibi ihtiyaçları köy bütçesinden ve okul arazisi gelirinden sağlanır. Uygulama bahçelerinden elde edilen gelir veya ürünler okul ihtiyaçlarına ve öğrenci beslenmesine sarfedilmek üzere köy bütçelerine gelir kaydedilir. Uygulama bahçesinde bölge özelliklerine göre kurulacak tesislerin nelerden ibaret olacağı köy ihtiyar heyeti tarafından kararlaştırılır. SEKİZİNCİ BÖLÜM [8] İlköğretim Okulu Yapımı ve Donatımı İşleri Madde 69 – (Mülga: 14/6/1973 - 1739/61 md.) Madde 70 – Köy okulları ile öğretmen lojmanlarının şehir ve kasabalarda yaptırılacak ilköğretim okullarının her türlü ihtiyaçları için köy veya kasaba içinde veya civarındaki araziden şahsi haklar mahfuz kalmak şartiyle, tedarik edilecek taş, kum ve kireç gibi yapı gereçlerinden hiçbir resim alınmaz. İlköğretim kurumları için yaptırılacak bina ve tesislerle öğretmen lojmanları ve onarma işlerinde gerekli tuğla yapmak, kireç yakmak ve söndürmek, taş çıkarmak, iskele kurmak, kaldırımları işgal etmek gibi hususlarda girişilen işler serbest ve hiçbir resme tabi olmaksızın yapılır. Bu maksatla açılan çukurlar iş bitince kapatılır. Ormanlardan çıkarılacak bu gibi gereçler hakkında 6831 sayılı Orman Kanununun 18 inci maddesine göre hareket olunur. Madde 71 – Bu işler için gerekli kereste ihtiyacı Tarım Bakanlığı Orman Umum Müdürlüğünce en iyi şartlarla ve öncelikle karşılanır. % 10 temeddü hissesi alınmaz. Madde 72 – İlköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının inşaasında kullanılacak her türlü yapı malzemesinden, Devlet İktisadi Teşekküllerinde imal olunanlar, Bayındırlık Bakanlığı veya valiliklerin isteği üzerine ve bedeli karşılığında, diğer isteklere tercihan verilir. Madde 73 – İlköğretim kurumlarının yapımında kullanılacak çeşitli gereçler Milli Eğitim ve Bayındırlık idarelerince sevk ve tesellümü şartiyle Devlete ve İktisadi Devlet Teşekküllerine ait vasıtalarla tercihli olarak ve indirmeleri tarife ile naklolunur ve limanlarda tahmil ve tahliye işleri de tercihli olarak yapılır. Tarifelerde yapılacak indirme, her yıl Milli Eğitim ve ilgili bakanlıklarca müştereken tesbit ve tayin olunur. Ayrıca, iller emrinde bulunan teşekküllere ait çeşitli nakil vasıtalarından gereğine göre faydalanılır. Madde 74 – Okul ve öğretmen lojmanlarının onarımı ile teçhizat, mefruşat ve öğretim araç ve gereçlerinin yapımında Milli Eğitim Bakanlığı teknik öğretim müesseselerinden faydalanırlar. Madde 75 – Okul yapımı ve donatımı işlerinde yardım ve hizmetleri değerlendirmek, inşaatın ucuza maledilmesi amaciyle; a) Yurttaşların istiyerek yapacakları, taş, kum, çakıl, kerpiç, kireç ve tuğla gibi ayni yardımlar, b) Yurttaşlar, kurumlar ve yardım derneklerince yapılacak nakdi yardımlar, kabul edilir ve değerlendirilir. c) Emaneten inşa edilecek okul yapımı ve onarımı işlerinde halk ve gençlerden gönüllü olarak bedenen çalışacakların hizmetleri kabul edilir. DOKUZUNCU BÖLÜM [9] İlköğretimin Gelir, Giderleri ve Planlama Madde 76 – İlköğretime ait gelir kaynakları şunlardır: a) Her yıl Devlet gelirlerinin % 3 ünden az olmamak üzere Devlet bütçesinden yapılacak yardımlar, b) Özel idare bütçelerine, bu kanun hükümleri gereğince sağlanacak gelirler hariç ve 1960 mali yılında ilköğretime tahsis edilen miktardan az olmamak üzere, yıllık gelirlerinin en az % 20 si oranında konulacak ödenekler, c) (Mülga : 14/7/1965 - 655/2 md.) d) Köy okullarına gelir sağlamak üzere, tahsis edilen araziden ve okul uygulama bahçesinden elde edilen gelirler hariç köy bütçelerine her yıl genel gelirlerinin en az % 10 u oranında konulacak ödenekler, e) (Değişik : 12/10/1983 - 2917/14 md.) Mahkemelerce hükmolunanlar da dahil olmak üzere bu Kanuna göre verilecek para cezaları, f) Gelirleri sıbyan, mahalle tıfıl okullarıyle medreselere ve diğer ilim müesseselerine tahsis edilmiş bulunan mazbut vakıflar hasılatından her yıl Vakıflar Genel Müdürlüğünce bütçe ile tesbit edilecek gelirlerle mütevelliler tarafından idare olunacak vakıflardan ayrılacak hisseler, g) İktisadi Devlet Teşekkülleri, özel kurumlar, dernekler veya hayırsever kimseler tarafından yapılacak her türlü mal, para bağışları ve vasiyetler, (İşbu bağış ve vasiyetlerle bununla ilgili işlemlerden resim ve harc alınmaz.) Gelir ve Kurumlar Vergisi yükümlüleri tarafından makbuz mukabilinde yapılacak para bağışları, yıllık bildirim ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirilir. h) Faizler, i) Hurdaya çıkacak okul eşya ve levazımının, işe yaramıyacağı anlaşıldığından veya yenisi yapıldığından satılmasına karar verilen okul binaları enkazının veya okul yerinin değiştirilmesi dolayısiyle bu kanuna göre istifade edilmiyecek durumda kalan arsa ve tarlaların satışından elde edilecek paralar, j) Sözleşmeler gereğince kısmen veya tamamen yerine getirilmiyen okul yapım işleri mütaahhitlerinden alınacak gecikme ve benzeri tazminat ve mütaahhitlerin irat kaydolunacak teminat akçeleri, Bütçelerine yukarda yazılı oranlarda ilköğretim ödeneği koymamış olan idareler, belediye ve köyler için bu ödenekler; bütçeleri inceleme ve onamaya yetkili makamlar tarafından doğrudan doğruya konur; bu ödeneklerin mali yıl başında özel idarelere yatırılması sağlanır. Madde 77 – 76 ncı maddenin (a) fıkrası gereğince Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinde açılacak özel fasıla gelecek yıllara geçici taahhütler ve masraflar karşılığı olarak ilk on sene (1961-1971) Devlet gelirlerinin % 3 ünden ve ondan sonraki yıllarda ise % 2 sinden az olmamak üzere, ödenek konulur. Bu ödeneklerle diğer giderlerin % 70 i munhasıran 78 inci maddenin (a) fıkrasında yazılı işlere, % 30 u ise aynı maddenin (b) fıkrasında gösterilen ihtiyaçlara sarf edilir. Milli Eğitim Bakanlığınca genel bütçeden yapılacak yardımlar tesbit olunacak programa göre İl Özel İdarelerine dağıtılır veya Bayındırlık Bakanlığı bütçesine aktarılır. Milli Eğitim Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde bu ödeneklerden bir kısmını 84 üncü maddede yazılı esaslar dahilinde doğrudan doğruya kullanabilir ve ayniyat halinde illere gönderebilir. Madde 78 – 76 ncı maddenin (a, b, c, e, f, g, h, i, j) fıkralarında gösterilen gelirler veya ödenekler 77 nci maddedeki hükümler yerine getirilmek şartiyle: a) Köy, kasaba ve şehir ilköğretim kurumlarının ve öğretmen lojmanlarının yapım, tadil, esaslı onarım, her türlü ilk tesis ve okul eşyası, ders aletleri ile arsa ve arazi istimlakleri, masraflarına, b) (Değişik: 23/5/1973 - 1732/1 md.) Küçük onarımlar, okulların genel giderleri, yoksul öğrencilere parasız olarak verilecek okul kitapları ve ders levazımı bedeli, öğrencilerin yiyecek, giyecek noksanlarının telafisi, esaslı hastalıklarının tedavisi, pansiyonlu ilköğretim okullarının ve tamamlayıcı kursların ve sınıfların masrafları gibi her türlü giderlerine sarf olunur. Ancak, İlköğretim Müdürlükleri, ilköğretim okulları, İl Halk Eğitimi Başkanlıkları ile İlçe Halk Eğitim Merkez Müdürlüklerinde çalışan genel ve yardımcı hizmetler sınıfına dahil personelin ve bu kurumlar için gerekli bölge doktorları, sağlık memuru, hemşire, yapı işlerinde çalışan teknik elemanların aylıkları ve her türlü özlük giderleri genel bütçeden ödenir. Madde 79 – Milli Eğitim Bakanlığı bu kanuna bağlı 10 yıllık plana göre tamamlanması gereken bütün köy, kasaba ve şehir ilköğretim okulları yapımı hakkında her yıl bütçe kanununa üçer yıllık tafsilatlı bir plan ekler. Bu planda her yıl illerde yapılması gereken köy, kasaba ve şehir ilköğretim okullarının sayıları, yerleri, tipleri, dersane sayıları ile tahmini masrafları gösterilir. (Değişik: 12/10/1983 - 2917/15 md.) Yukarıdaki fıkrada sözü geçen bakanlık planına paralel olarak, valilikler de üç yıllık plan ve program hazırlarlar, bu programlar İl genel meclisinde onanır ve il bütçesine bağlanır. Bu planda: Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanan plandan her il'e isabet eden okul yapımı ve ilk tesis işleri başta olmak üzere 78 inci maddenin (a) ve (b) fıkralarında yazılı işlerden ve hizmetlerden il bakımından yapılması uygun ve mümkün görülenler ayrılarak planlanır. Gereken hazırlık safhaları ve bunun uygulanma zamanları, ayrılacak ödenekler gösterilir. Bu planlar il bütçesiyle birlikte tetkik ve tasdik edilmek üzere İçişleri ve Milli Eğitim Bakanlıklarına gönderilir. Milli Eğitim Bakanlığı sebep göstermek suretiyle planlar üzerinde değişiklikler yapabilir. Bu planların uygulanmasından başta mülkiye amirleri, il daimi komisyonu olmak üzere, Milli Eğitim müdürleri, ilköğretim müfettişleri, ilçe eğitim müdürleri yükümlü ve sorumludurlar. Madde 80 – Milli Eğitim Bakanlığı 79 uncu maddede sözü geçen programa göre yeniden açılacak ilköğretim kurumlariyle, mevcutların öğretmen ihtiyaçlarını karşılayacak öğretmenleri yetiştirmek üzere gerekli bütün tedbirleri zamanında almakla yükümlüdür. Madde 81 – 76 ncı ve 77 nci maddelerde ilköğretime tahsis edilen ödenek veya gelirler 78 inci maddede gösterilen işlerden başka hiçbir yere sarf edilemez, başka fasıllara nakledilemez. Bu gelirlerle sağlanan bina ve tesisler veya eşya başka bir hizmete devredilemez. İlköğretimin bina ve tesislerinden, bu kurumların esas hizmetlerini aksatmamak ve Milli Eğitim Bakanlığının muvafakati alınmak şartiyle, halk eğitimi hizmetlerinde ve diğer milli Eğitim hizmetlerinde faydalanmak caizdir. 78 inci maddenin (b) fıkrasında gösterilen hizmetler için ayrılacak ödeneklerin % 30 undan fazlası bu fıkrada gösterilen personel giderlerine ayrılamaz. Sözü geçen personel bu fıkrada belirtilen hizmetlerin dışında kalan bir işte devamlı veya muvakkat olarak kullanılamaz. Madde 82 – 76 ve 77 nci maddelerde gösterilen gelirler, ödenekler, yardımlar, tahsillerini mütaakıp ilgili dairelerce özel idarelere yatırılır. Bu gelir ve ödenekler özel idarelerce "İlköğretim gelir ve ödenekleri" adiyle açılacak ayrı bir hesaba alınır. Mali yıl içinde sarf edilemiyen kısımları gelecek mali yıllara devredilir. Bu paralardan bir aylık normal ihtiyaçları karşılayacak olan miktardan fazlası, bir milli bankada açılacak hesaba yatırılır. 76 ncı maddenin (d) fıkrasında yazılı gelirler aynı suretle köy bütçelerinde "ilköğretim gelir ve ödenekleri" adiyle açılacak ayrı bir hesaba alınır ve bakıyeleri gelecek mali yıllara devredilir. (Değişik: 12/10/1983 - 2917/16 md.) Bu ödenekler köy ihtiyar heyetinin hazırlayacağı bir plan ve programa göre 78 inci maddenin (b) fıkrasında yazılı işlere ve özel olarak öğrencilere yapılacak yardımlara sarfedilir. Bu paralar milli bir bankada açtırılacak bir hesapta muhafaza edilir ve köy ihtiyar heyetince uygun görülecek iki imza ile çekilir. Madde 83 – İlköğretimin bütün gelirleri ve 78 inci maddede belirtilen giderleri "personel masrafları hariç" her türlü resim ve vergiden ve dışarıdan ithal edilecek ders alet ve levazımı Gümrük Resminden muaftır. [10] Madde 84 – Okul yapım ve onarımiyle ilgili standart bina kısımlarının ve okulların gerekli donatım ve gereçleri, okul eşyası ve ders araçlarını vaktinde hazırlatmak veya tasarruf sağlamak veya öğrencileri besleme mevzuunu düzenlemek, 79 uncu maddede sözü geçen 3 yıllık planların uygulanmasını kolaylaştırmak amaçlariyle 77 nci maddede gösterilen asgari ödenekler çerçevesi içinde kalmak şartiyle, Milli Eğitim veya Bayındırlık Bakanlıkları üç yıla kadar gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişebilirler. Aynı konularda, iller de üç yıllık planlarına uygun olarak 76 ncı ve 81 inci maddelerde belirtilen gelirlerin asgari hadlerini aşmamak şartiyle gelecek yıllar için hazırlıklara girişmeye ve geçici yüklenmeler yapmaya yetkilidirler. Türlü Hükümler Madde 85 – Köylerde bu kanunla ilgili çeşitli hizmetler, Köy Kanunu ile mecburi sayılan işlerdendir. Madde 86 – Mecburi ilköğretim kurumlarına kayıt olunacak çocuklarla, bu kurumlara devam eden ve kurumlardan mezun olacak öğrencilere verilecek ve bu kurumlarda kullanılacak her çeşit belgelerle, bunların suretleri Damga Resmine tabi değildir. Madde 87 – İlköğretim okulu öğretmenlerinin oturmaları için yapılmış ve yapılacak konutlardan köylerde olanlar, ögretmenlere parasız olarak tahsis olunur ve başka iş için kullanılamaz. Şehir ve kasaba okulları içinde veya civarında öğretmen ve müdürlerin oturmaları için yapılmış olan konutlar, aynı okulda görevli öğretmen ve müdürlerden başkasına verilemez. Bunun haricinde, okul binalarının tamamı, bir kısmı veya müştemilatı konut olarak kullanılamaz. Şehir ve kasabalardaki konutlara ait kira bedelleri il daimi komisyonlarınca kararlaştırılır. Madde 88 – (Mülga: 12/10/1983 - 2917/17 md.) Madde 89 – 23 Eylül 1329 tarihli Tedrisatı İptidaiye Kanunu Muvakkatı, Maarif Teşkilatına dair olan 789 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ve aynı kanunun 13 üncü maddesini değiştiren 5522 sayılı kanunun 1 inci maddesi, 1702 sayılı kanunun 8 inci maddesi, 1778 sayılı kanunun 3407 sayılı kanun ile bu kanunun 3 üncü maddesinin 1 inci fıkrasını değiştiren 7135 sayılı kanun, 4274 sayılı kanunun 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 24, 27, 30, 59, 60, 67, 68, 69 uncu maddeleri, 5129, 5210, 5828, 5955 ve 5956 sayılı kanunlarla diğer kanunların bu kanuna mügayir hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. Ek Madde 1 – (Ek: 12/10/1983 - 2917/18 md.) 222 sayılı Kanunda geçen; ilköğretim müdürü deyimi "İlçe eğitim müdürü", öğretmenevi deyimi "öğretmen lojmanı" olarak değiştirilmiştir. Ek Madde 2 – (Ek: 12/10/1983 - 2917/18 md.) Bu Kanunun yedinci bölümünde yer alan "okulların arsa ve arazi işleri", sekizinci bölümünde yer alan "ilköğretim okulu yapımı ve donatım işleri", dokuzuncu bölümünde yer alan "İlköğretimin gelir, giderleri ve planlama" başlıkları altındaki maddeler, ilköğretim okulları için de uygulanır. Ek Madde 3 – (24/3/1977 - 2087 sayılı kanunun 3. maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren açıktan veya başka görevlerden nakil suretiyle yeniden geçici öğretmen atanması yapılamaz. Ek Madde 4 – (Ek: 30/3/2012 – 6287/5 md.) Bu Kanunun 76 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre elde edilen gelirler, il özel idarelerince, ortaöğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanması için de kullanılır. Geçici Maddeler Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yayımından önce yapılmış olan ve 5210 sayılı kanunun 4 üncü maddesi gereğince köy tüzel kişiliği adına tapuya bağlanmış bulunan köy okulları, arazi ve uygulama bahçelerinden; sonradan belediye teşkil edilen nahiye merkezleriyle köylerde belediyelerce el konulmuş olan okul binaları, sağlık memuru ve öğretmen lojmanları, uygulama bahçeleri ve okul arazisi özel idare veya köy tüzel kişiliklerine geçer. Bu mallar Milli Eğitim Bakanlığının muvafakatı alınmadıkça satılamaz ve başka hizmetlere tahsis olunamaz. Geçici Madde 2 – (Değişik: 16/7/1965 - 693/1 md.) 5 Ocak 1961 tarihli ve 222 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 32 yıl süre ile, 15 inci maddede yazılı şartları taşıyan öğretmen bulunmaması halinde, en az ilköğretim okulu ve dengi okullar mezunu ve 18 yaşını tamamlamış olanlardan, açılmış ve açılacak kurslarda başarı gösterenler, öğrenim durumlarına göre kadro karşılığı ücretle geçici öğretmen olarak atanabilirler. [11] Bunlardan iki yıl başarı ile çalışmış olanlardan, öğretmen okulu bitirme imtihanını verenler ile lise ve dengi okul mezunu bulunanlardan aralıksız üç takvim yılı geçici öğretmenlik yaptıkları ve başarıları usulüne göre saptandığı anlaşılanlar, asıl ilköğretim okulu öğretmenliğine geçirilirler. Asıl ilköğretim okulu öğretmenliğine geçirilen geçici öğretmenlerin, geçici öğretmenlikteki hizmet süreleri ilk terfilerinde gözönüne alınır. Geçici öğretmenlere tatil aylarında da ücretleri ödenir. Teftiş raporlarına göre, iki yıl üst üste başarısız olan geçici öğretmenlerle, ilköğretim okulu ve dengi okul mezunlarından olup geçici öğretmen olarak çalışmakta bulunanlardan 15 yıl içinde öğretmen okulu bitirme imtihanlarını veremiyenlerin görevlerine son verilir. Geçici öğretmenler, disiplin işleri bakımından, asıl öğretmenlere uygulanan hükümlere tabidirler. (Ek: 24/3/1977 - 2087/2 md.) Geçici öğretmenlerin intibakları, 657 sayılı Kanunla bu Kanunun ek ve değişikliklerine dair Kanunlar uyarınca öğrenim ve hizmet sürelerine göre yapılır. Geçici Madde 3 – Milli Eğitim Bakanlığı bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 10 yıl içinde mecburi öğrenim çağında bulunan öğrencileri tamamen okula kavuşturmak için gerekli öğretmenleri yetiştirmek ve 79 uncu maddede gösterilen esaslar dahilinde ilköğretim kurumlarını ve tesislerini hazırlamak ve bununla ilgili planların zamanında uygulanmasını sağlamakla yükümlüdür. Geçici Madde 4 – 50 nci maddedeki hüküm, Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak bir plana göre on yıl içinde tedricen uygulanır. Geçici Madde 5 – (Değişik: 6/7/1962 - 68/1 md.) 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu hükümleri gereğince; 1971 yılına kadar yapılacak ilköğretim okulu binaları ve tesisleri ile öğretmen lojmanları inşaatı, bunlara lüzumlu yapı aksamının imal ettirilmesi, her türlü malzemenin alımı, nakil ve depolama işleri için girişilecek taahhütler muvakkat ve kati teminat hükümleri mahfuz kalmak şartiyle 2490 sayılı kanunun diğer hükümleri uygulanmamak,1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 135 inci maddesindeki %20 nispeti % 30 olarak uygulanmak şartiyle emaneten, mahdut eksiltme suretiyle veya birden fazla firmalar arasında pazarlıkla gerçekleştirilir. [12] Geçici Madde 6 – (Ek: 18/8/1961 - 353/1 md.) 77 nci maddenin 1 inci fıkrası gereğince Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine her yıl konulacak ödenekten % 5 ine kadarını, 1961 mali yılı için, ilköğretim okulu öğretmeni yetiştiren müesseselerin yapımında ve ilk tesis masraflarında kullanmaya Milli Eğitim Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 7 – (Ek: 12/10/1983 - 2917/18 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Hazinenin mülkiyetinde bulunan ve ilköğretim kurumlarına tahsis olunan taşınmaz mallar, intifa hakkı Milli Eğitim Bakanlığına ait olmak üzere, bulundukları yerlere göre bedelsiz olarak köy tüzel kişiliği veya özel idareler adına tapuya tescil edilir. Devlete, özel idarelere veya köy tüzelkişiliğine ait arsalar üzerinde Devlet veya özel idare bütçesinden katkı suretiyle gerçek veya tüzelkişilerce inşa edilen veya edilmekte olan taşınmaz mallar için de bu maddenin birinci fıkrası uygulanır. Bu taşınmaz mallar aidiyetine göre Maliye Bakanlığının veya diğer idarelerin yetkili mercilerince bedelsiz olarak okula tahsis ve devir olunur. Bu maddeye göre, köy tüzelkişiliği veya özel idareler adına tapuya tescil edilen taşınmaz mallar, Milli Eğitim Bakanlığının muvafakatı alınmadıkça satılamaz ve başka hizmetlere tahsis olunamaz. Geçici Madde 8 – (Ek: 12/10/1983 - 2917/18 md.) Anaokulları ve anasınıfları için yeterli miktarda yükseköğrenim görmüş öğretmen bulunamaması halinde, kız meslek lisesi çocuk gelişimi eğitimi ve bakımı mezunlarından, Devlet memuru olma niteliklerini taşıyan ve Milli Eğitim Bakanlığınca açılacak kurslarda başarı gösterenler, anaokulu veya anasınıflarına 1984 yılından itibaren geçici öğretmen olarak atanabilirler. 1993 yılı sonuna kadar, Yükseköğretim Kurulu ile işbirliği yapılarak bunların önlisans düzeyinde yükseköğrenim görmeleri sağlanır. Bu süre içinde önlisans düzeyinde yükseköğrenim yapmayanların görevlerine son verilir. Geçici Madde 9 – (Ek: 12/10/1983 - 2917/18 md.; Mülga: 16/8/1997-4306/9 md.) Geçici Madde 10 – (Ek: 16/8/1997 - 4306/2 md.) İlköğretimin altı, yedi ve sekizinci sınıf öğrenimini ortaöğretim kurumları bünyesinde yapmakta olanlar ile çıraklık eğitim merkezlerindeki öğrenciler, eğitimlerini bu kurumlarda tamamlarlar. 1997-1998 ders yılı başından itibaren bu sınıflara hiçbir şekilde öğrenci alınmaz. Bazı derslerin öğretimini yabancı dille yapan okulların hazırlık sınıflarında başarılı olanlar ile 1997-1998 öğretim yılında okumaya hak kazananlar da zorunlu eğitimlerini bu okullarda tamamlarlar. Geçici Madde 11 – (Ek: 30/3/2012 - 6287/6 md.) Bu maddenin yayımı tarihinde ilköğretim kurumlarının 5, 6, 7 ve 8 inci sınıflarında eğitim görenler eğitimlerini bu kurumlarda tamamlar. Bu maddenin uygulanmasıyla ilgili usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir; Bakanlık bu maddenin uygulanmasıyla ilgili düzenlemeleri il, ilçe ve okul bazında yapmaya yetkilidir. Madde 90 – Bu Kanunun mali hükümleri 1 Mart 1961 tarihinde, tayinle ilgili işleri 28 Şubat 1961 tarihinde, diğer hükümleri 1 Ocak 1961 tarihinde yürürlüğe girer. Madde 91 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 10 yılda yeniden yapılacak ve açılacak şehir, kasaba ve köy ilköğretim okullarının bugünkü rayice göre ortalama maliyetini gösterir plan Yıllar Şehir okulu Köy okulu Toplam İnşa ve tesis için gerekli en az ödenek 1961 240 1 770 2 010 183 000 000 1962 240 1 770 2 010 183 000 000 1963 240 1 770 2 010 183 000 000 1964 240 1 770 2 010 183 000 000 1965 240 1 770 2 010 183 000 000 1966 240 1 770 2 010 183 000 000 1967 240 1 770 2 010 183 000 000 1968 240 1 770 2 010 183 000 000 1969 240 1 770 2 010 183 000 000 1970 228 1 772 2 000 181 040 000 Toplam 2 388 17 702 20 090 1 828 040 000 NOT: 1. Yıllık inşa ve tesis masrafı, ortalama (182 804 000) liradır. 2. Şehir ve kasaba okulları, (Sıra, masa, dolap) gibi ilk tesis masrafları hesaba katılmak ve 5 dersaneli olmak üzere beher okul 250 000 lira, köy okulları 1 - 3 dersaneli ve ilk tesis masrafları da dahil olmak üzere 70 000 er lira hesabedilmiştir. 3. Muhtarlıklara bağlı olup herbirinde birer okul yapılması mümkün olmıyan ve miktarı 6 - 9 bin olarak tahmin edilen küçük iskan bölgelerinde ihdas edilecek olan bölge okullariyle seyyar okul ve öğretmenlikler bu hesabın dışındadır. 222 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 222 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 308 3/6/1961 353 25/8/1961 68 13/7/1962 574 17/4/1965 655 20/7/1965 693 26/7/1965 1731 31/5/1973 1732 1/3/1973 1739 24/6/1973 2087 1/1/1976 tarihinden geçerli olmak üzere 30/3/1977 2490 10/7/1981 2917 15/10/1983 KHK/254 19/3/1986 4306 — 18/8/1997 4322 — 18/1/1998 4359 1, 2, 3 ve 14 üncü maddeleri Diğer maddeleri 1/1/1998 4/4/1998 4854 — 6/5/2003 5002 — 21/11/2003 5728 56, 57, 59 8/2/2008 6287 3, 7, 9, 14, Ek Madde 4, Geçici Madde 11 11/4/2012 6462 12 3/5/2013 KHK/700 44 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7180 3 5/7/2019 7243 43 17/4/2020 [1] a) 12/10/1983 tarih ve 2917 Sayılı Kanunun Ek 1 inci maddesi gereğince bu Kanunda geçen "ilköğretim müdürü" deyimi "ilçe eğitim müdürü", "öğretmenevi" deyimi "öğretmen lojmanı" olarak değiştirilmiş olup Kanun metnine işlenmiştir. b) Bu Kanunda birlikte veya ayrı ayrı geçen "İlkokul” ve "ortaokul" ibareleri, 16/8/1997 tarih 4306 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle "İlköğretim okulu" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [2] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu maddede yer alan “özürlü” ibaresi “engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [3] Bu fıkrada yer alan "İlkokul ve ortaokulların birlikte veya ayrı oluşlarına" ibaresi; 16/8/1997 tarih ve 4306 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olup, metinden çıkarılmıştır. [4] Bu fıkrada yer alan “büyüklüğüne” ibaresi; 30/3/2012 tarihli ve 6287 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile “İlkokullar ve ortaokullar birlikte veya ayrı oluşlarına, büyüklüğüne” şeklinde değiştirilmiştir. [5] Bu hükmün uygulanmasında ek 3 üncü maddeye bakınız. [6] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 47 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “kanunlarla” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle” ibaresi eklenmiştir. [7] Bu bölümün uygulanmasında ek 2 nci maddeye bakınız. [8] Bu bölümün uygulanmasında ek 2 inci maddeye bakınız. [9] Bu bölümün uygulanmasında ek 2 nci maddeye bakınız. [10] İthalde alınan her türlü vergi, resim ve harç muafiyeti hükümleri, 6/5/1986 tarihli ve 3283 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [11] 24/3/1977 tarih ve 2087 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre 15 yıllık süre, 32 yıl olarak değiştirilmiştir. [12] Maddede yazılı uygulama süresi 23/5/1973 tarih ve 1731 sayılı; 8/7/1981 tarih ve 2490 sayılı Kanunlarla süre bitiminden itibaren onar yıl olmak üzere toplam yirmi yıl uzatılmıştır.
|
245 | 3 | 1 |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ MÜŞİR GAZİ MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİNE BAŞKUMANDANLIK TEVCİHİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 245
|
20/7/1338
|
6 Mayıs 1338
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ MÜŞİR GAZİ MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİNE BAŞKUMANDANLIK TEVCİHİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 245 Kabul Tarihi : 20/7/1338 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: — Sayı: — Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 3 Sayfa: 62 Madde 1 – Millet ve memleketin mukadderatına bilfiil vazıülyed yegane kuvveti aliye olan va azasından her birinin Kanunu esasi ve Teşkilatı Esasiye Kanuniyle hukuk ve masuniyeti teşriiyesi tabiatiyle mahfuz ve şahsiyeti maneviyesi Başkumandanlığı haiz bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkumandanlık vazifei fiiliyesine muvakkaten kendi reisi Müşür Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerini memur etmiştir. Madde 2 – Meclis lüzum gördüğü takdirde bu sıfat ve salahiyeti refeder. Madde 3 – Başkumandanlık müddetinin üç mah temdidine dair olan 8 Ramazan 1340 ve 6 Mayıs 1338 tarihli kanun ahkamı mülgadır. Madde 4 – İşbu kanun tarihi neşrinden muteberdir. Madde 5 – İşbu kanun Türkiye Büyük millet Meclisi tarafından icra olunur.
|
237 | 4 | 1 |
TAŞIT KANUNU Kanun Numarası : 237
|
5/1/1961
|
12/1/1961
|
TAŞIT KANUNU Kanun Numarası : 237 Kabul Tarihi : 5/1/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 12/1/1961 Sayı: 10705 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 1529 Kanunun şümulü: [1] Madde 1 – a) Genel bütçeye dahil dairelerle katma ve özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri, [2] b) İktisadi Devlet Teşekkülleri ve özel kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan her çeşit banka ve teşekküller, c) Yukardaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler, d) (Değişik: 7/2/1990 - 3612/46 md.) Kamuya yararlı derneklerden Cumhurbaşkanlığınca lüzumlu görülenler tarafından kullanılacak taşıtlar bu Kanun hükümlerine tabidir. Madde 2 – Traktör, arazöz, motorla işleyen her çeşit ziraat ve inşaat makineleri, hava taşıtları ve zırhlı ambulanslar ile münhasıran askeri maksatlar için kullanılan ve ordunun silah ve teçhizatından madut bulunan taşıtlar bu kanun hükümlerine tabi değildir. [3] Tarifler: Madde 3 – a) Kurum: 1 inci madde hükmüne giren bütün daire, teşekkül ve müesseseleri, b) Taşıt: Motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını, c) Arazi binek: Bütün tekerlekleri muharrik binek taşıtlarını, d) Kaptı kaçtı: Asgari iki sıra oturma yeri bulunan kapalı ve insan taşımaya mahsus taşıtları, e) Arazi kaptıkaçtı: Bütün tekerlekleri muharrik olan kaptıkaçtıları, f) Pikap: Şoför mahallinde şoför dahil 3 kişiye kadar oturacak yeri ile arkasında azami 1750 kilograma kadar yük taşımak için yeri bulunan motorlu taşıtları, g) Arazi pikap: Bütün tekerlekleri muharrik olan pikapları, h) Panel: Yük taşıma yeri tamamen kapalı olan pikapları, ifade eder. Taşıt verilecekler: Madde 4 – Emirlerine ve zatlarına binek otomobili verilenler (1) sayılı cetvelde, makam hizmetlerine tahsis edilen taşıtlar (2) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Madde 5 – Birinci maddede yazılı kurumlar daimi hizmetleri için Cumhurbaşkanı kararıyla yalnız birer hizmet arabası bulundurabilirler. Bu hizmet arabaları ihtiyaca göre Station Wagon binek, kaptıkaçtı tiplerinden biri olabilir. [4] Madde 6 – Kurumlar (1) ve (2) sayılı cetvellerde yazılı makam ve hizmetler için hizalarında gösterilen arabalardan fazla taşıt bulunduramıyacakları gibi daimi hizmetler için beşinci maddede yazılı tipte bir arabadan fazla araç kullanamazlar. Kurumların edinebilecekleri taşıtlar [5] Madde 7 – (Değişik birinci fıkra: 21/4/2005 - 5335/6 md.) Kurumların taşıt ihtiyaçlarını hizmet alımı suretiyle karşılamaları esastır. Bu şekilde temini mümkün olmayan, ekonomik bulunmayan veya sağlık, savunma ve güvenlik gibi nedenlerle hizmet alımı suretiyle karşılanması uygun görülmeyen taşıtlar diğer yollarla edinilebilir. Kullanılacak bu taşıtların, muayyen ve standart tipte, lüks ve gösterişten uzak, memleket yollarına elverişli ucuz ve ekonomik olanlarından temin olunması şarttır. Bu taşıtlar münhasıran resmi hizmetin ifasında kullanılmak üzere daire veya kurumlarının sorumlu makamlarınca tevzi ve tahsis olunurlar. Şehir ve kasabalarla demiryolları istasyonlarından ve gündelik muayyen tarifelerle işleyen Devlete, belediyelere ait taşıt güzergahından uzak bulunan mevkilerdeki teşkilat ve işyerlerinde devamlı veya geçici olarak görevli memur, subay ve hizmetlileri ve bu mevkide oturan ailesi efradını ve okula giden çocuklarını oranın bağlı bulunduğu şehir ve kasabaya veya en yakın muayyen tarifeli taşıt güzergahına götürüp getirmek için birinci fıkrada yazılı taşıtlardan tahsis edilebilir. Şehir ve kasaba hudutları içerisinde olmakla beraber tren, otobüs gibi gündelik muayyen tarifelerle işleyen taşıt güzergahından uzak bulunan münferit mevkilerdeki teşkilat ve iş yerlerinde devamlı veya geçici olarak görevli memur ve hizmetlilerin bu mevkiler ile en yakın muayyen tarifeli taşıt güzergahına götürüp getirilmesi için de bu taşıtlar kullanılabilir. Devlet dairelerinin sıkışık bulunduğu büyük merkezlerde işletilen muayyen tarifeli taşıtlarla memurların zamanında iş başında bulunmalarını temin edecek yeterlikte olmadığı hallerde kurumlarca ve Devlet dairelerince memurlar için otobüs seferleri ihdas olunabilir. Bu otobüsler Ulaştırma Bakanlığınca hazırlanacak ve Cumhurbaşkanınca tasdik olunacak esaslar dairesinde işletilebilir. [6] Madde 8 – Bu kanuna bağlı (2) sayılı cetvelde yazılı taşıtlar yalnız hizalarında gösterilen hizmetlerde kullanılabilirler. Tören, hususi ve resmi davetlerde makamı işgal eden zatlar refakatlerine ailelerini de alabilirler. Kurumlara ait hizmetler için memurlar da makamı işgal eden zatın refakatinde veya makamın müsaadesiyle bu taşıtlara binerler. Kurumların satın alacakları taşıtların bedeli: Madde 9 – Kurumların satın alacakları taşıtların azami satınalma bedelleri ile cinsi ve azami satınalma bedeli yıl içerisinde belirlenecek taşıtlara ilişkin esaslar her yıl bütçe kanunlarına bağlı cetvellerde gösterilir. [7] Bu bedeller, orta sıklet ve vasati fiyatlar nazarı itibara alınmak suretiyle tesbit edilir. Madde 10 – (Değişik: 17/9/2004 - 5234/4 md.) [8] [9] Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler ve döner sermayelerin yıl içinde her ne şekilde olursa olsun edinebilecekleri taşıtların cinsi, adedi, hangi hizmette kullanılacağı ve kaynağı yılı bütçe kanunlarına bağlı (T) işaretli cetvelde gösterilir. Yukarıda sayılanlar dışında kalan kurum ve kuruluşlar tarafından bu Kanun gereğince taşıt edinilebilmesi, edinilecek taşıtın cinsi, adedi, hangi hizmette kullanılacağı ve kaynağı gösterilmek suretiyle önceden alınmış Cumhurbaşkanı kararına bağlıdır. (Ek cümle: 3/7/2005-5393/85 md.) Ancak, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahallî idare birlikleri kendi meclislerinin kararı ile taşıt edinirler. Ancak, Avrupa Birliği ile yürütülen mali işbirliği kapsamındaki projelerle ilgili olarak yıl içerisinde alınması gerekli görülen taşıtlar ile Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinde kullanılmak üzere yıl içerisinde hibe edilen taşıtlar Cumhurbaşkanı kararı ile edinilebilir. İçişleri Bakanlığınca lüzum görüldüğü takdirde, bu Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı "İl Valileri" taşıtları, gelir durumu müsait olan il özel idare bütçelerinden de satın alınabilir. (Değişik beşinci fıkra: 11/2/2014-6519/21 md.) Bu Kanun kapsamında edinilecek taşıtların menşei, silindir hacimleri ve diğer niteliklerini belirlemeye ve sınırlamalar getirmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. (Ek fıkra: 29/6/2012-6338/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri “, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne kurum, kuruluş, dernek ve vakıflarca hibe edilecek taşıtlar, merkezî yönetim bütçe kanununa bağlı (T) işaretli cetvelde gösterilmesine gerek bulunmaksızın Cumhurbaşkanı kararı ile edinilebilir. (Ek fıkra: 29/6/2012-6338/1 md.) Emniyet Genel Müdürlüğüne, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait taşıtlar, 12/4/2001 tarihli ve 4645 sayılı Emniyet Genel Müdürlüğüne Ait Araç, Gereç, Mal ve Malzemenin Satış, Hibe, HEK ve Hurda Durum ve İşlemleri ile Hizmet Satışına Dair Kanun hükümleri çerçevesinde merkezî yönetim bütçe kanununa bağlı (T) işaretli cetvelde gösterilmelerine gerek bulunmaksızın, cinsi ve adedi Cumhurbaşkanı kararında belirlenmek kaydıyla 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi olmaksızın yenileri ile mübadele edilebilir. Aradaki fiyat farkı, döner sermaye gelirleri, sosyal tesis veya kantin gelirleri ile Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı ve Jandarma Asayiş Vakfı gelirlerinden karşılanır. (Ek fıkra: 29/6/2012-6338/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerine (…) 9 ait taşıtlar, 30/5/1985 tarihli ve 3212 sayılı Silahlı Kuvvetler İhtiyaç Fazlası Mal ve Hizmetlerinin Satış, Hibe, Devir ve Elden Çıkarılması; Diğer Devletler Adına Yurt Dışı ve Yurt İçi Alımların Yapılması ve Eğitim Görecek Yabancı Personel Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde merkezî yönetim bütçe kanununa bağlı (T) işaretli cetvelde gösterilmelerine gerek bulunmaksızın, cinsi ve adedi Cumhurbaşkanı kararında belirlenmek kaydıyla 4734 sayılı Kanuna tabi olmaksızın yenileri ile mübadele edilebilir. Aradaki fiyat farkı, sosyal tesis veya kantin gelirleri ile döner sermaye gelirlerinden veya bağış yoluyla (…) 9 karşılanır. (Ek fıkra: 29/6/2012-6338/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerine, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait taşıtlardan, trafiğe tescil tarihi itibarıyla en az on yaşını doldurmuş olanlar, merkezî yönetim bütçe kanununa bağlı (T) işaretli cetvelde gösterilmelerine gerek bulunmaksızın, cinsi ve adedi, ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığının kararıyla, 4734 sayılı Kanuna tabi olmaksızın ve satılacak taşıt sayısı satın alınacak taşıt sayısından az olmamak ve satın alınacak taşıt sayısı merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen adetleri geçmemek üzere yenileri ile mübadele edilebilir ve aradaki fiyat farkı, bütçeden karşılanabilir. Bu fıkrada yer almayan hususlar hakkında ilgisine göre 3212 veya 4645 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. 9 Madde 11 – Genel ve katma bütçeli dairelerin kullanmakta oldukları taşıtların sayısı, cinsi, markası, satın alma tarih ve bedelleri, bir evvelki yıla nazaran vukubulan değişiklik ve sebepleri her yıl bir cetvel halinde tesbit ve o yılın bütçe kanunu tasarısı gerekçesine eklenir. Madde 12 – (Değişik birinci fıkra: 15/6/1965 - 631/3 md.) Bu kanunla kullanılmasına cevaz verilen taşıtların işletme ve onarma masraflariyle vasıtayı kullanacak personelin her türlü istihkakları, taşıtın satınalındığı kurumlar bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır. Ancak, bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı "İl Valileri" taşıtları ile (2) sayılı cetvelde yazılı "kaymakamlıklar" taşıtlarının onarma ve işletme masrafları, genel bütçeye konulan ödeneği tükendiği takdirde, özel idare bütçelerinden de karşılanabilir. Mülga ikinci fıkra: (30/5/1963 - 240/5 md.) (Değişik: 24/9/1979 - KHK 31/1 md.) Resmi taşıtların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklariyle uyumlu bir biçimde kullanımını sağlamak üzere; a) Akaryakıt, yağ ve diğer ikmal gereksinimlerinin ve onarma işlerinin sağlanması, b) Gereğinde bunların yönetimlerinin tek elden yapılması, c) Bakım, onarım, ikmal ve yönetim işlerinin yürütülmesinde, gerektiğinde, belli kurumlara görev verilmesi, d) (Değişik: 21/4/2005 - 5335/6 md.) Ekonomik olmayan taşıtların ekonomik olanlarıyla değiştirilmesi, e) (Ek: 21/4/2005 - 5335/6 md.) Resmî taşıtları sürebilecek kamu görevlilerinin belirlenmesi, f) (Ek: 21/4/2005 - 5335/6 md.) Hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların cinsi, adedi, yaşı, hangi hizmetlerde kullanılacağı, kaynağı, yabancı menşeli olup olmayacağı ve diğer hususlar, (Ek: 21/4/2005 - 5335/6 md.) İçin gerekli esas ve usûller Cumhurbaşkanınca saptanır. [10] Taşıtların satılabilmeleri: Madde 13 – Bu kanunun konusuna giren taşıtların satılabilmeleri, ya tahsis edildiği hizmet konusunun artık kalmamış olmasına veya ekonomik ömrünü doldurmuş bulunmasına bağlıdır. Bu taşıtların ekonomik ömürlerini doldurmuş olmaları hali ilgili dairesinin teklifi üzerine Karayolları veya Devlet Su İşleri idaresinden bir makine uzmanı, kurumun yetkili bir personeli ile trafik teşkilatından bir uzmandan teşekkül edecek komisyon tarafından verilecek raporla belirtilir. Bu raporlar kurumun bağlı olduğu bakanlıkların tasvibine sunulur. Bu taşıtlar yürürlükte bulunan hükümlere göre satılır. Hizmet konusunun kalmaması halinde taşıtlar gereği yapılmak üzere Devlet Malzeme Ofisine devredilir. (Ek fıkralar: 30/5/1963 - 240/2 md.) Dış temsilciliklerdeki taşıtların ekonomik ömürlerini doldurmuş olmalarına mahalli temsilciliklerce tanzim ve tasdik edilecek rapor üzerine Dışişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca karar verilir. Gerek bu suretle hizmetten çıkarılan, gerek hizmet konusu kalmamış veya en az kullanma süresini doldurmuş bulunan dış temsilciliklere ait taşıtların mahallinde veya yurda getirilmek suretiyle satılması hususunda en tasarruflu yolu seçmeye Dışişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı yetkilidir. [11] Yurda getirilmek suretiyle satılmasına karar verilen taşıtların gümrük ve diğer her türlü ithal vergi ve resimleri bu taşıtların Devlet Malzeme Ofisince satışları anında Gümrük Kanununa göre tesbit edilecek normal kıymetleri üzerinden gümrük idaresince tahakkuk ve satışı mütaakıp Devlet Malzeme Ofisi tarafından ilgili gümrüğe ödenir. Kayıt, tescil ve verilecek plakalar: Madde 14 – Bu kanunda yazılı kara taşıtlarının 6085 sayılı kanun gereğince Trafik Şube ve bürolarına, deniz taşıtlarının alakalı dairelere kayıt ve tescil ettirilmesi mecburidir. Taşıtlara, taşıtın cinsine ve tahsis edilen makam veya hizmetlere göre İçişleri Bakanlığınca belirtilecek şekil, renk ve alameti taşıyan birer plaka konur. Trafik şube ve büroları veya diğer alakalı daireleri bu kanunda yazılı taşıtlar dışında hiç bir makam ve şahıs için aynı şekil ve renkte plaka ve numara veremiyecekleri gibi hiçbir makam ve dairede kendiliklerinden plaka ihdas ve istimal edemezler. Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde belirtilenlere tahsis olunacak taşıtlar hariç, bütün taşıtların yan taraflarına "Resmi hizmete mahsustur" ibaresi yazılır. Türk Silahlı Kuvvetlerine tahsis edilen taşıtlar bu madde hükümlerine tabi değildir. Bu Kanun hükümlerinin uygulanmıyacağı haller: Madde 15 – Genel veya kısmi seferberlik halleriyle harb hali, harb zamanı ve harb esnası hükümlerinin uygulanmasına Cumhurbaşkanınca karar verilmesi hallerinde askeri daire, birlik ve müesseseler tarafından kullanılacak taşıtlar hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz. [12] Cezalar: Madde 16 – (Değişik: 23/1/2008-5728/285 md.) Bu Kanunun şümulüne giren taşıtları her ne suretle olursa olsun tahsis olunduğu işin gayrisinde veya şahsî hususlarda kullananlar veya kullanılmasına müsaade edenler veya kanunda yazılı olduğu şekilde kullanılmış gibi gösterenler veya kanunen bir makama veya işe tahsis olunmadığı hâlde hakikati tağyir ile bu taşıtlardan istifade eden ve ettirenler, bunların gidiş gelişine müsaade edenler veya kanuna aykırı olarak numara ve plaka verenlerle kullananlar veya kullanılmaya elverişli olduğu hâlde ekonomik ömrünü doldurduğu bahanesiyle yenileyen veya yeniletenler veya bu hususlar için masraf tahakkuk evrakını hazırlayan veya tasdik veya bunlara ait ita emirlerini vize edenler hakkında bir seneye kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu yüzden hasıl olan masraf ve zararlar genel hükümlere göre tazmin ettirilir. Tekerrürü halinde verilecek hapis cezası iki aydan aşağı olamaz. Çeşitli hükümler: Madde 17 – Çeşitli yardım yolları ile gelen her türlü taşıtlar tahsis olundukları hizmetlerde bu kanun hükümlerine göre kullanılır. (Ek fıkra: 29/6/2012-6338/2 md.) Vakıf, dernek, sandık, banka, birlik, firma, şahıs ve benzeri kuruluş veya kişilere ait olup bu Kanun kapsamında bulunan kurumlar ile özel kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlarınca kullanılan taşıtların giderleri için (güvenlik hizmetlerinde kullanılan taşıtlar hariç) kurum bütçelerinden hiçbir şekilde ödeme yapılamaz. [13] Ek Madde 1 – (30/5/1963 - 240 sayılı ek kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup ek maddeye çevrilerek teselsül için numaralandırılmıştır.) 237 sayılı kanunla dış temsilciliklere tahsis edilen taşıtların, Hazine için daha tasarruflu olacağı Maliye Bakanlığının rızasına müsteniden -önceden tesbit edilecek memleketlerde- eski model taşıtların fiyat farkı ödenmek suretiyle, yenileri ile değiştirilmesine veya miadı dolmadan satılarak yenilerinin alınmasına Dışişleri Bakanlığınca karar verilebilir. Bu yenilemenin yapılabilmesi için her yıl bütçesinin ilgili tertibine gereken ödeneğin konulması ve (R) cetveli formülünde gösterilmesi şarttır. Ek Madde 2- (Ek:18/7/2024-7521/2 md.) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetveller kapsamındaki kamu idareleri ve bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kamu kurum ve kuruluşları, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler, özelleştirme kapsam ve programına alınmış hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan özel hukuk hükümlerine tabi kuruluşlar, fonlar, döner sermayeler ve diğer tüm kamu kurum ve kuruluşlarının (il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile kurdukları birlik, müessese ve işletmeler hariç) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan taşıt ve iş makineleri ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına devredilen bu neviden taşıt ve iş makinelerinin idareler adına satılmasına yönelik esas ve usulleri belirlemeye ve belirlenen esas ve usuller kapsamında açık ihale ve/veya e-ihale yöntemiyle ihaleleri yapmaya Özelleştirme İdaresi Başkanlığı yetkilidir. Bu madde kapsamında yapılacak satış işlemlerinde 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ve 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. Birinci fıkradaki işlemler ve ihale sürecinin yürütülmesi dâhil ihtiyaç duyulan her türlü danışmanlık hizmeti alımının 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilmesi için yapılacak giderler Özelleştirme Fonundan karşılanır. Yapılan satışların bedellerinden masraflar düşülür ve kalan tutar genel bütçeli idareler için Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkez Muhasebe Müdürlüğü hesabına, diğerlerinde ise ilgili idare muhasebe birimi hesaplarına aktarılır, aktarılan bu tutarlar ilgisine göre genel bütçeye veya ilgili kamu kurum ve kuruluşu bütçelerine gelir kaydedilir. Geçici Madde 1 – Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihte kurumların ellerinde bulunup bu kanuna göre: a) Kullanılması menedilen taşıtların (5) inci maddede yazılı Bakanlar Kurulu kararı alındıktan sonra 3 ay içinde, b) 7 nci maddeye göre hizmetin devam etmesi halinde vasıf ve şartları bu kanuna uymuyan taşıtların, olanları ile değiştirilinciye kadar, kullanılmalarına devam olunur ve bu şart tahakkuk ettirildikten sonra üç ay içerisinde Devlet Malzeme Ofisine teslim olunurlar. Bu kanuna göre Devlet Malzeme Ofisine teslim olunan taşıtlar satılmadan önce usulü dairesinde kurumların veya Devlet dairelerinin ihtiyaçlarına tahsis olunur. Bu taşıtlar Devlet Malzeme Ofisince kendi usullerine göre satılarak masrafları çıkarıldıktan sonra bedelleri kurum veya dairelerine ödenir. Taşıtları müddeti içerisinde Devlet Malzeme Ofisine teslim etmiyenler, mevcut taşıtların şeklini veya istimal tarzını değiştirmek suretiyle kanun hükümlerine uydurmaya çalışanlar hakkında da 16 ncı maddedeki cezalar tatbik olunur. Geçici Madde 2 – 3827 sayılı kanun hükümlerine veya bütçe kanunlarına bağlı (R) cetvellerindeki formüllerine uygun olmayarak alınan ve Sayıştayca vizesi yapılmayan taşıtlardan alınmasına ve kullanılmasına kanunen cevaz verilmeyenler Devlet Malzeme Ofisine iade olunurlar. Bu kanuna uygun olanlarının da bir defaya mahsus olmak üzere vizeleri yapılır. Geçici Madde 3 – Milli Birlik Komitesi emrine kurumlar veya dairelerce verilen taşıtlar üyelerince (1) sayılı cetveldeki taşıtlar gibi kullanılırlar. Bu taşıtlar hizmetin hitamında ait oldukları daire veya kurumlarına iade olunurlar. İade olunan taşıtlar bu kanun hükümlerine tabidir. Madde 18 – 15/5/1940 tarihli ve 3827 sayılı Nakil Vasıtaları hakkındaki Kanun ek ve tadilleri ile birlikte kaldırılmıştır. Madde 19 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 20 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 5/1/1961 TARİH VE 237 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1) 13/11/1996 tarih ve 4212 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunla tahsis edilen araçların plakalarına ilişkin esaslar T.B.M.M Başkanlık Divanınca tespit edilir. (1) SAYILI CETVEL Aded Cinsi En Az Kullanma Süresi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı 2 Binek 5 Yıl (...) [14] T.B.M.M Başkanlık Divanı üyeleri,Komisyon Başkanları, Grup Başkanları ve Grup Başkanvekilleri 14 [15] 1 er " 5 " Cumhurbaşkanlığı 10 " 5 " (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/180 md.) Bakanlar 1 er " 5 " Genelkurmay Başkanı 1 " 5 " Kara, Deniz, Hava Kuvvetler Kumandanları 1 er " 5 " Elçilikler ve daimi delegelikler [16] (Yurtdışında bulundukları sürece) 1 er " 5 " Daimi Askeri Temsilcilikler Başkanlıkları (Yurtdışında bulundukları sürece) 1 er " 5 " Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği [17] 1 " 5 " Anayasa Mahkemesi Başkanı [18] 1 " 5 " İl Valileri [19] 1 er " 5 " Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanvekili [20] [21] 1 " 5 " Yargıtay Başkanı [22] 1 " 5 " Danıştay Başkanı 22 1 " 5 " Yüksek Seçim Kurulu Başkanı [23] 1 " 5 " Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı [24] 1 " 5 " Sayıştay Başkanı 22 1 " 5 " Cumhuriyet Başsavcısı 22 1 " 5 " Danıştay Başkanunsözcüsü [25] 1 " 5 " (2) SAYILI CETVEL Aded Cinsi Ez Az Kullanma Süresi (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/180 md.) (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/180 md.) TBMM Genel Sekreteri [26] 1 Binek 5 " Kamu Başdenetçisi [27] 1 er " 5 " (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/180 md.) Üniversite Rektörleri 1 er " 5 " Diyanet İşleri Başkanı 1 " 5 " (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/180 md.) Genelkurmay 2 nci Başkanı ve (J) Başkanlıkları 1 er " 5 " Kara, Deniz, Hava Kuvvetler Kurmay Başkanlıkları 1 er " 5 " Ordu, Kolordu, Tümen, Donanma, Hava Kuvvet ve Yurt İçi Bölge Kumandanlıkları 1 er " 5 " (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/180 md.) Jandarma Genel Kumandanı 1 " 5 " General veya amiral rütbesi ile fiilen işgal edilen diğer bütün makamlara 1 er " 5 " Bakanlıklar Müsteşarları 1 er " 5 " Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Başkanları [28] Emniyet Genel Müdürlüğü 1 " 5 " Ankara, İstanbul, İzmir Emniyet Müdürlükleri 1 er " 5 " Kaymakamlıklar 1 er (Arazi binek) 5 " Emniyet daireleri (Kullanılması zaruri olan taşıtların adedi, cinsleri ve müddetleri Bakanlar Kurulunca belirtilir.) 237 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 237 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 240 10, 12, 13, (1) Sayılı Cetvel, (2) Sayılı Cetvel 8/6/1963 310 (1) Sayılı Cetvel 4/9/1963 631 10, 12, (1) Sayılı Cetvel, (2) Sayılı Cetvel 23/6/1965 1068 (2) Sayılı Cetvel 12/11/1968 1193 (1) Sayılı Cetvel, (2) Sayılı Cetvel 6/12/1969 KHK/31 12 28/9/1979 3612 — 16/2/1990 4212 (1) Sayılı Cetvel 19/11/1996 5234 10 uncu maddenin üçüncü fıkrası, I sayılı Cetvel 21/9/2004 10 uncu maddenin diğer fıkraları 1/1/2005 5335 7, 12 1/1/2006 5393 1 ve 10 13/7/2005 5728 16 8/2/2008 5917 (2) Sayılı Cetvel 10/7/2009 6087 (1) Sayılı Cetvel 18/12/2010 6328 (1) Sayılı Cetvel 29/6/2012 6338 10, 17 1/1/2013 6519 10 22/2/2014 KHK/681 2 6/1/2017 7062 1 sayılı cetvel 12/12/2017 7073 2 8/3/2018 KHK/703 1,5,7,10,12,15,17, (1) Sayılı Cetvel, (2) Sayılı Cetvel 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7196 (1) Sayılı Cetvel, (2) Sayılı Cetvel 24/12/2019 7420 9 9/11/2022 7521 Ek Madde 2 26/7/2024 [1] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle, 1 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “ve kararnamelerle” ibaresi “veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle” ve (d) bendinde yer alan “Başbakanlıkça” ibaresi “Cumhurbaşkanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Kanunun 85 inci maddesiyle bu fıkrada geçen "döner sermayeli müesseseler," ibaresinden sonra gelmek üzere "il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahallî idare birlikleri" ibaresi eklenmiştir. [3] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 9 uncu maddesiyle, bu maddede yer alan “hava taşıtları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve zırhlı ambulanslar ile” ibaresi eklenmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [4] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulundan karar almak şartiyle” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararıyla” şeklinde değiştirilmiştir. [5] Bu madde başlığı " Devlet daireleri ve kurumların daimi ve devamlı hizmetleri için kullanacakları taşıtlar:" iken, 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [6] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ulaştırma Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 3/11/2022 tarihli ve 7420 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “azami satınalma bedelleri,” ibaresi “azami satınalma bedelleri ile cinsi ve azami satınalma bedeli yıl içerisinde belirlenecek taşıtlara ilişkin esaslar” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasında yer alan “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı” şeklinde ve “Maliye Bakanlığı ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, beşinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, altıncı fıkrasında yer alan “(Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dâhil)” ibaresi “, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı” şeklinde ve “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, yedinci fıkrasında yer alan “İçişleri Bakanlığının talebi ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine alınacak Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkranın başında yer alan “Emniyet Genel Müdürlüğüne” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına” ibaresi eklenmiş, aynı fıkrada yer alan “Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Jandarma Asayiş Vakfı” ibaresi eklenmiştir. [9] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle, 10 uncu maddenin sekizinci fıkrasında yer alan “Milli Savunma Bakanlığının (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için ise İçişleri Bakanlığının) talebi ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine çıkarılacak Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkrada yer alan “(Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dâhil)” ibaresi ile “(Jandarma Genel Komutanlığı için Jandarma Asayiş Vakfı gelirlerinden)” ibaresi madde metninden çıkarılmış ve dokuzuncu fıkrasında yer alan “(Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dâhil)” ibaresi “, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına” şeklinde ve “3212” ibaresi “ilgisine göre 3212 veya 4645” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [11] Bu hükmün uygulanmasında Ek 1 inci maddeye bakınız. [12] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 180 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özel kanunla” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle” ibaresi eklenmiştir. [14] Bu cetvelde yeralan "Birisi Senato Başkanı için" ibaresi, 13/11/1996 tarih ve 4212 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle kaldırılmış ve cetvele "Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı" ibaresinden sonra gelmek üzere "TBMM Başkanlık Divanı üyeleri, Komisyon Başkanları ve Grup Başkanvekilleri" ibaresi eklenmiştir. [15] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 68 inci maddesiyle, bu satıra “Komisyon Başkanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Grup Başkanları” ibaresi eklenmiş, aynı satırda yer alan “50” ibaresi “1 er” şeklinde değiştirilmiştir. [16] 30/5/1963 tarih ve 240 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile "ve daimi delegeler" ibaresi eklenmiştir. [17] 30/5/1963 tarih ve 240 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile "Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliğine" ilişkin kısmı 2 sayılı cetvelden bu cetvele nakledilmiştir. [18] 27/8/1963 tarih ve 310 sayılı Kanunun birinci maddesi ile eklenmiştir. [19] 15/6/1965 tarih ve 631 sayılı Kanunun birinci maddesiyle "İl valilerine" ilişkin kısım 2 sayılı cetvelden bu cetvele nakledilmiştir. [20] 5/11/1968 tarih ve 1068 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile 2 sayılı cetvele eklenen "Yüksek Hakimler Kurulu Başkanlığı'na ilişkin kısım", 25/11/1969 tarih ve 1193 sayılı Kanunun 1. maddesi ile 2 sayılı cetvelden bu cetvele nakledilmiştir. [21] 11/12/2010 tarihli ve 6087 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle, bu cetvelde yer alan “Yüksek Hâkimler Kurulu Başkanı” ibaresi “Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanvekili” olarak değiştirilmiştir. [22] 25/11/1969 tarih ve 1193 sayılı Kanunun 1.maddesi ile 2 sayılı cetvelden bu cetvele nakledilmiştir. [23] 30/11/2017 tarihli ve 7062 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu cetvelde yer alan “Danıştay Başkanı” satırından sonra gelmek üzere“Yüksek Seçim Kurulu Başkanı” satırı eklenmiştir. [24] "Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı 1 binek 5 yıl" ibaresi, 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle eklenmiştir. [25] Daha önce "Danıştay Başsavcılığı" şeklinde 2 sayılı cetvelde iken 25/11/1969 tarih ve 1193 sayılı Kanunun 1. maddesi ile bu ibare "Danıştay Başkanunsözcüsü" şeklinde değiştirilerek bu cetvele nakledilmiştir. [26] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 68 inci maddesiyle, bu cetvelde yer alan “Kamu Başdenetçisi” satırınden önce gelmek üzere “ TBMM Genel Sekreteri “ satırı eklenmiştir. [27] 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle; bu cetvelde yer alan “Başbakanlık Müsteşarlıkları” satırından sonra gelmek üzere “Kamu Başdenetçisi” satırı eklenmiştir. [28] 25/6/2009 tarihli ve 5917 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle; bu cetvelde yer alan “Bakanlıklar Müsteşarları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Başkanları” ibaresi eklenmiştir.
|
244 | 5 | 1 |
BAZI ANDLAŞMALARIN YAPILMASI İÇİN CUMHURBAŞKANINA YETKİ VERİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 244
|
31/5/1963
|
11/6/1963
|
BAZI ANDLAŞMALARIN YAPILMASI İÇİN CUMHURBAŞKANINA YETKİ VERİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 244 Kabul Tarihi : 31/5/1963 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 11/6/1963 Sayı: 11425 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 2 Sayfa: 1507 İmza yetkisinin verilmesi: Madde 1 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/181 md.) Onaylamanın uygun bulunması kanunu: Madde 2 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/181 md.) Onaylama ve sair tasarruflar: Madde 3 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/181 md.) Andlaşmalarla ilgili belgelerin hazırlanması: Madde 4 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/181 md.) İktisadi, ticari, idari ve teknik andlaşmaların yapılmasında Cumhurbaşkanının yetkisi: [2] Madde 5 – Türkiye Cumhuriyeti adına yabancı Devletlerle ve milletlerarası kurullarla veya bunlar adına hareket eden kurumlarla yapılmış olup Türkiye Cumhuriyeti bakımından yürürlükte bulunan iki veya çok taraflı andlaşmaların iktisadi, ticari, teknik, veya idari hükümlerinin taşıdığı amaçların yerine getirilmesi gayesini güden iki veya çok taraflı andlaşmalar ile Türkiye Cumhuriyetine hibe, kredi veya sair suretlerle yardım sağlıyan iki veya çok taraflı andlaşmaları, iki veya çok taraflı teknik veya idari işbirliği andlaşmalarını, iki veya çok taraflı borç ertelenmesi veya ticaret andlaşmalarını ve aynı nitelikteki modüsvivendileri 2 nci maddenin 4 üncü fıkrası gereğince onaylamaya veya bunlara katılmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. NATO ile ilgili andlaşmaların yapılmasında Hükümetin yetkisi: Madde 6 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/181 md.) Andlaşmalarda yer alan maddelerin gümrük resimleriyle ilgili olarak Cumhurbaşkanının yetkisi: [3] Madde 7 – 5 inci maddede yazılı andlaşmaların ve modüsvivendilerin kapsamına giren maddelerin yürürlükteki Gümrük resimlerinde (…) 3 değişiklik yapmaya veya bu maddelerden bazılarının resmini kaldırmaya veyahut muaf tutulmuş olanları umumi tarifedeki resme tabi kılmaya ve bu değişikliklerin uygulanmasına dair usul ve şartları tesbit etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Cumhurbaşkanı, yukardaki fıkra gereğince aldığı tedbirleri Cumhurbaşkanı kararıyla yürürlüğe koyar ve bunları, bu kararın Resmi Gazete'de yayımlanmakla yürürlüğe girdiği tarihten başlıyarak üç ay içinde (…) 3 Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunar. Kaldırılan hükümler: Madde 8 – Türkiye Hükümeti ile Birleşmiş Milletler, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı, Milletlerarası Sivil Havacılık Teşkilatı, Milletlerarası, Çalışma Taşkilatı ve Dünya Sağlık Teşkilatı arasında Teknik Yardım Teminine Mütedair Esas Anlaşma ve eklerinin Onanması hakkında 3 Temmuz 1953 tarihli ve 6114 sayılı Kanunun 2 nci maddesi, Yabancı memleketlerle muvakkat mahiyette modüsvivendiler ve ticaret anlaşmaları akdi ve bunların şümulüne giren maddelerin gümrük resimlerinde değişiklikler yapılması ve anlaşmaya yanaşmıyan devletler muvaredatına karşı tedbirler alınması hususunda Hükümete salahiyet verilmesi hakkında 1 Şubat 1956 tarihli ve 6653 sayılı Kanunun 1, 2 ve 3 üncü maddeleri ile Birleşmiş Milletler Andlaşması ile Birleşmiş Milletler Teşkilatına bağlı ihtisas müesseselerinin Ana Sözleşmeleri, Avrupa Ekonomik İş Birliği Sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında Münakit Ekonomik İş Birliği Anlaşması, Avrupa Konseyi Sözleşmesi ve Hükümetimiz tarafından imza edilmiş veya edilecek sair andlaşma ve sözleşmelerin icaplarından olarak ilgili Hükümet ve teşekküller veya bunlar namına hareket edecek müesseseler ile kredi, yardım ve ödeme anlaşmaları akdine Hükümetin salahiyetli kılınması hakkında 20 Mayıs 1959 tarihli ve 7280 sayılı Kanunun 1, 2 ve 3 üncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlüğe giriş: Madde 9 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürürlük: Madde 10 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 244 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1173 4 17/5/1969 KHK/703 Kanunun Adı,1 ila 4,5,6,7 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 181 inci maddesiyle, “ Milletlerarası Andlaşmaların Yapılması, Yürürlüğü ve Yayınlanması ile Bazı Andlaşmaların Yapılması İçin Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi Hakkında Kanun ”un adı “Bazı Andlaşmaların Yapılması İçin Cumhurbaşkanına Yetki Verilmesi Hakkında Kanun” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 181 inci maddesiyle, bu maddenin başlığında yer alan “Hükümetin” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde ve aynı maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 181 inci maddesiyle, bu maddenin başlığında yer alan “Hükümetin” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde, aynı maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde, ikinci fıkrada yer alan “bir kararname ile” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararıyla” şeklinde ve aynı fıkrada yer alan “bu kararnamenin” ibaresi “bu kararın” şeklinde değiştirilmiş, aynı maddenin birinci fıkrasında yer alan “Dışişleri, Maliye, Ticaret, Gümrük ve Tekel, Tarım ve Sanayi Bakanlıklarının birlikte lüzum göstermeleri üzerine” ibaresi ile ikinci fıkrada yer alan “, bir kanun tasarısı ile” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
|
257 | 4 | 1 |
ER VE ERBAŞ HARÇLIKLARI KANUNU [1] Kanun Numarası : 257
|
23/2/1961
|
27/2/1961
|
ER VE ERBAŞ HARÇLIKLARI KANUNU [1] Kanun Numarası : 257 Kabul Tarihi : 23/2/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 27/2/1961 Sayı: 10744 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 1584 BÖLÜM: 1 Kanunun Şümulü Madde 1 – Milli Savunma Bakanlığı ve, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kuruluşlarına dahil er ve erbaşlara ödenecek harçlıklar bu Kanunun hükümlerine tabidir. [2] BÖLÜM: 2 Harçlıklar Madde 2 – (Değişik: 6/11/1996 - 4205/2 md.) [3] Er ve erbaşlara, aşağıda hizalarında gösterilen gösterge rakamlarının,657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesine göre tespit olunan aylık katsayı ile çarpımı sonucunda bulunan miktarlarda aylık harçlık ödenir. (Ek cümleler:25/6/2019-7179/62 md.) Askeralma Kanununun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenler için belirlenen harçlık miktarının net asgari ücretin altında olması hâlinde ödenecek harçlık tutarı net asgari ücret tutarına tamamlanır. 5 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenlerden Hatay, Kilis, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak, Hakkâri, Van, Ağrı ve Iğdır illerindeki hudut birliklerinde görev yapanlara, 7600 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı geçmemek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı tarafından birlikte belirlenecek tutarda ilave harçlık ayrıca ödenir. Hizmetin fiilen görülmediği zamanlar için ilave harçlık ödenmez. (Değişik tablo:25/6/2019-7179/62 md.) Erbaş ve Erler Gösterge Askeralma Kanununun 5 inci Maddesinin Üçüncü Fıkrası Kapsamında Askerlik Hizmetine Devam Edenlere İlişkin Gösterge Çavuş 1.172 17.500 Onbaşı 1.040 16.500 Er 910 15.500 Askeralma Kanununun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenler hariç, birinci ve ikinci derecede kalkınmada öncelikli yörelerde ilgisine göre İçişleri Bakanlığı veya Genelkurmay Başkanlığınca tespit edilen birliklerde görevli erbaş ve erlere, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre hesap edilecek harçlıkların iki katı tutarında aylık harçlık verilir. [4] [5] (Ek fıkra: 22/5/2012-6318/78 md.) Harçlıkların küsuratlı çıkması durumunda, ödemelerde küsuratlar tama (1 Türk Lirasına) iblağ edilir. Madde 3 – (Değişik: 13/7/2013-6496/20 md.) Erler askerlik hizmetine girdikleri tarihten, erbaşlar ise terfi tarihlerini takip eden ay başından itibaren harçlığa müstahak olurlar. Madde 4 – Askerlik Kanununa göre askerlik hizmetinden sayılan günler için harçlık verilir. Terhisleri izinleri hitamında yapılmak üzere izinli bırakılanların harçlıkları kıtalarından ayrıldıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren kesilir. 1111 sayılı Askerlik Kanununa ek 6794 sayılı kanun gereğince maden ocaklarında çalıştırılmak üzere birliklerinden ayrılan er ve erbaşlara ayrıldıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren harçlık ödenmez. BÖLÜM: 3 Munzam Harçlıklar Madde 5 – A) Gizliliği veya amele yokluğu gibi özel ve gerekli hallerde sürekli tahkimat işlerinde ve arazide bilfiil harita alma hizmetlerinde çalıştırılacak er ve erbaşların harçlıkları, B) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/10 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/10 md.) Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarına dahil askeri sanatkarlar, memurlar ve sanatkar astsubaylarla sivil sanatkarlar kadrolarında çalıştırılacaklardan ehliyetleri tasvip olunacak er ve erbaşların harçlıkları, C) Milli Savunma Bakanlığına ait anatamir, ağırbakım, ordudonatım gibi tamir bölükleri kadrolarına dahil harb sanayii ve ordu donatım er ve erbaşlarından ehliyet gösteren er ve erbaşların harçlıkları, D) A, B, C fıkraları dışında kalan ve 8 inci maddede zikredilen talimatname ile tayin edilecek sanatkar ve meslek gruplarına mensup er ve erbaşların harçlıkları, Yaptıkları fazla iş, sağladıkları menfaat veya gösterdikleri ehliyet nispetinde bir misline kadar artırılabilir. Madde 6 – a) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/11 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/11 md.) Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarına dahil ücretli sivil şoförler ve operatörler yerinde kullanılacak şoför ve iş makineleri operatörü er ve erbaşlarına ayda 90 lirayı geçmemek üzere; b) (Değişik: 17/4/1975-1890/2 md.) Staj, kurs veya herhangi geçici bir görevin yapılması amacı ile yabancı ülkelere gönderilen er ve erbaşlara Türkiye dışında bulundukları sürece yiyecek, yatacak, giyecek, tedavi ve nakil masrafları karşılandıktan başka günde 30 lirayı geçmemek üzere; c) (Değişik: 17/4/1975-1890/2 md.) İnzibat (Askeri Polis) birlikleri kadrosuna dahil bulunan ve bilfiil askeri polis görevinde çalıştırılan er ve erbaşlardan Milli Savunma Bakanlığınca gerekli görülen kadrolu yerlerde görev yapanlara her ay 20 lira; d) Tank sınıfı (Zırhlı otomobil dahil) er ve erbaşlarına sınıfta görev yaptıkları süre içinde harçlıklarının azami bir misli nispetinde, Munzam harçlık ödenebilir. Madde 7 – Hizmetin fiilen görülmediği zamanlar için ve Askeralma Kanununun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenlere munzam harçlık ödenmez. 6 ncı maddenin (b) bendinde gösterilen er ve erbaşlara ödenen munzam harçlık birinci fıkra hükmünden müstesnadır. [6] BÖLÜM: 4 Çeşitli Hükümler Madde 8 – Bu kanunda bahsi geçen istihkakların tevzi şekilleri, takdir mevzuu olan miktarların ve ehliyetlerin tayin ve tesbiti ve bu kanunun tatbikı ile ilgili sair hususlar İçişleri ve Maliye ve Milli Savunma Bakanlıklarınca müştereken hazırlanacak bir talimatnamede gösterilir. Madde 9 – (Değişik: 1/3/2007-5592/1 md.) Er ve erbaş harçlıkları, maaş tertiplerinden ve ay sonunda ödenir. Harçlıkların ödenmesi bankacılık sistemi aracılığıyla da yapılabilir. Madde 10 – Bu kanuna göre ödenecek harclıklar, yardım veya her hangi bir hizmet karşılığı olarak veya sair suretlerle hiçbir kesintiye tabi tutulamaz ve borç için haczedilemez. Madde 11 – Er ve erbaş harçlıkları mevzuu ile alakalı hükümler ancak bu kanuna ek olarak çıkarılacak kanunlarda yer alır. Madde 12 – Aşağıda yazılı kanunlarla bu kanuna muhalif olan diğer hükümler kaldırılmıştır: Tarihi /Numarası Unvanı 19 Temmuz 1330 Erkan ve Ümera ve Zabitan ve Efradı Askeriye Muhasebatı Hakkında Kanun 9 Mart 1338 200 Tahsisatı Fevkalade Kanununa müzeyyel Kanun 24 K.evvel 193 3289 Askeri fabrikalar harb sanayii kıtaları erlerine verilecek yevmiye hakkında Kanun 19 Temmuz 1943 4479 Milli Müdafaa Vekilliği kadrolarına dahil sivil sanatkar müstahdemler ve askeri sanatkar memurlar yerinde kullanılacak şoför ve sanatkar erlerle onbaşı ve çavuşlara verilecek ücret ve yevmiyeler hakkında Kanun 2 Ağustos 1944 4636 Muvakkat bir vazife ile yabancı memleketlere gönderilecek erata harçlık verilmesine dair Kanun 13 Haziran 1945 4754 Sürekli tahkimat işlerinde çalıştırılacak erlere verilecek gündelik hakkında Kanun 4 Şubat 1946 4848 Bahriye Efrat ve Küçük Zabitaniyle Gedikli Zabitan hakkındaki 24 Şubat 1330 tarihli Kanunun 26 ncı maddesinde değişiklik yapılmasına dair Kanun Madde 13 – Aşağıda yazılı kanunların hizalarında gösterilen hüküm ve fıkraları kaldırılmıştır. 24 Şubat 1330 Bahriye Efrat ve Küçük Zabitaniyle Gedikli Zabitan hakkındaki Kanunun 26 ncı maddesinin, nefer, ateşci nefer, onbaşı, ateşçi onbaşı, çavuş ve makina çavuşlarının maaşlarına taallük eden hükmü 22 Nisan 1341 648 Küçük Zabitan Maaşatı hakkındaki Kanunun 1 inci maddesinin çavuş maaşlarına dair hükmü 19 Temmuz1931 1841 Gümrük Muhafaza Memurlarının Askeri Teşkilata Göre Tensikı hakkındaki Kanunun 17 nci maddesinin (c) fıkrasındaki çavuşların, onbaşıların ve neferlerin maaşlarına taallük eden hükmü 21 Temmuz 1931 1861 Jandarma Efradı Kanununun 6348 sayılı kanunla muaddel 12 nci maddesinin jandarma namzetlerine, jandarma muvazzaf askerlerine ve jandarma onbaşılarına verilecek maaşlar hakkındaki hükmü 9 Haziran 1936 3015 Gümrük Muhafaza Genel Komutanlığı Teşkilatındaki Deniz Kuruluşlarına Dahil Olan Erata Verilecek Maaşlar hakkındaki Kanunun 22 nci maddesinin er, onbaşı ve çavuşlara dair hükmü 25 Nisan 1941 4005 Jandarma Efradı hakkındaki 1861 sayılı Kanuna Ek Kanunun 1 inci maddesinin 2 nci fıkrasının jandarma kıta çavuşlarının maaşlarına mütaallik hükmü 28 K.sani 1942 4178 Memur ve Müstahdemlere Verilecek Fevkalade Zam hakkındaki Kanunun 1 inci maddesinin 5 inci fıkrasındaki erat aylıkları hakkındaki kısmı 30 Ocak 1946 4843 Tank (Zırhlı Otomobil Dahil) Sınıfı Eratının Aylık ve Gıdalarına yapılacak zam hakkındaki Kanunun 1 inci maddesi 12 Şubat 1954 6251 Askeri Polis Birlikleri Astsubay ve Eratının Aylık ve Gıdalarına yapılacak zam Kanunun 1 inci maddesinin erata taallük eden hükmü. Seferberlik tatbikatlarına veya eğitimlerine katılan yedek erbaş ve erlere ödenecek harçlık Ek Madde 1 – (Ek: 26/2/2008-5741/1 md.) Seferberlik tatbikatlarına veya eğitimlerine katılan yedek erbaş ve erlere, tatbikat veya eğitim süresinin her günü için, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre 16 yaşını doldurmuş bekar işçilere uygulanmakta olan aylık net asgari ücretin otuzda biri tutarında ödeme yapılır. Ancak ilgili mevzuat gereğince, seferberlik tatbikatı veya eğitimi süresince; görevli bulundukları kamu kurum veya kuruluşlarından, çalışmakta oldukları işyerlerinden veya tabi oldukları sosyal güvenlik kurumlarından maaş, ücret veya aylıklarını tam olarak almaya devam eden yedek erbaş ve erlere bu maddeye göre ayrıca harçlık ödenmez. Madde 14 – Bu kanun 1 Mart 1961 tarihinde yürürlüğe girer. Madde 15 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 257 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 257 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1890 — 4/5/1975 KHK/336 — 5/8/1988 KHK/467 — 24/12/1991 4205 — Yayımını izleyen aybaşında 5592 9 7/3/2007 5741 Ek Madde 1 6/3/2008 6318 2 3/6/2012 6496 3 31/7/2013 6656 2 1/1/2016 tarihinden geçerli olmak üzere 9/1/2016 tarihinde KHK/681 5, 6 6/1/2017 7073 5, 6 8/3/2018 7148 1 26/10/2018 7179 2, 7 26/6/2019 7196 2 24/12/2019 [1] 22/9/1983 tarih ve 2895 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile bu Kanunda geçen "Harita Genel Müdürlüğü" ibaresi "Harita Genel Komutanlığı" olarak değiştirilmiştir. [2] 18/10/2018 tarihli ve 7148 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu maddede yer alan “Jandarma Genel Kumandanlığı” ibaresi “, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 30/12/2015 tarihli ve 6656 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “400”, “350” ve “300” ibareleri sırasıyla “1.172”, “1.040” ve “910” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Birinci ve ikinci” ibaresi “Askeralma Kanununun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenler hariç, birinci ve ikinci” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu fıkraya “öncelikli yörelerde” ibaresinden sonra gelmek üzere “ilgisine göre İçişleri Bakanlığı veya” ibaresi eklenmiştir. [6] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu fıkraya “fiilen görülmediği zamanlar için” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Askeralma Kanununun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenlere” ibaresi eklenmiştir.
|
261 | 5 | 1 |
İHRACATI GELİŞTİRMEK AMACI İLE VERGİLERLE İLGİLİ OLARAK HÜKÜMETÇE ALINACAK TEDBİRLERE DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 261
|
27/6/1963
|
5/7/1963
|
İHRACATI GELİŞTİRMEK AMACI İLE VERGİLERLE İLGİLİ OLARAK HÜKÜMETÇE ALINACAK TEDBİRLERE DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 261 Kabul Tarihi : 27/6/1963 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 5/7/1963 Sayı: 11446 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 2 Sayfa: 1588 Madde 1 – (Değişik: 24/9/1979 - KHK 34/1 md.) Ürünlerimize dışsatım gücü kazandırmak ve müteahitlik hizmetlerini özendirmek amacıyla aşağıda belirtilen önlemlerin alınmasına; a) Ürünlerimize dışsatım gücü kazandırmak ve dışsatımı özendirmek amacıyla bunların belgelerle belirlenecek dışsatım fiyatlarına giren vergi, resim, harç ve benzeri etkiler yapan diğer yükümlülükleri; bağışıklık ve ayrıcalıklar tanımak ya da iade suretiyle ve gerektiğinde yürürlükte bulunan mali mevzuattaki dışsatıma ilişkin bağışıklık, geçici kabul ve iade hükümlerini de geri bırakarak tamamen ya da kısmen gidermeye ve bu amaçla gerekli usulleri saptamaya, bunların uygulanmasını sağlayacak koşulları hazırlamaya, bu usul ve koşullarda gerekli değişiklikleri yapmaya, b) Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerindeki vergi yükünü azaltmak için, Türkiye'ye giren net döviz girdisi üzerinden belirlenecek bir oranda vergi iadesi yapmaya, c) Yabancı kuruluşlarca tümü ya da bir bölümü finanse edilen yurtiçi yatırımlardan uluslararası ihaleye çıkarılanların gerçekleştirilmesini yüklenen yerli müteahhitlerin, finanse eden kuruluşlarca T. C. Merkez Bankasına transfer edilen ve Türkiye'de kalan dövizlerin miktarı üzerinden belirlenecek bir oranda Vergi İadesinden yararlandırmaya, Cumhurbaşkanı yetkilidir. [2] Dışsatım, yurtdışı müteahhitlik ve yurtiçi yatırımlardan uluslararası ihaleye çıkarılanların gerçekleştirilmesini yüklenen yerli müteahhitlerin, bu hizmetlerden dolayı vergi iadesi olanaklarından haksız olarak yararlanıldığının saptanması halinde, bu yolla elde olunan vergi iadeleri ilgililerinden 6183 sayılı yasa hükümleri uyarınca geri alınır. Madde 2 – (Mülga: 28/8/1967 - 933/11 md.) Madde 2/A – (Ek:17/9/2004-5234/12 md.) Geri verilecek paraların kesin olarak veya avans suretiyle ödenmesinin esas ve usulleri, Hazine Müsteşarlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından müştereken tespit olunur. Yapılacak inceleme sonunda fazla ödendiği tespit olunan veya zamanında mahsup olunmayan tutarlar 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre geri alınır. Madde 3 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 4 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 261 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 261 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 34/KHK 1 28/9/1979 5234 2/A 1/1/2005 KHK/698 1 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte [1] Gümrük muafiyetlerinin kaldırılmasına ilişkin 6/5/1986 tarih ve 3283 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, muafiyet kapsam ve şartlarının tayininde Bakanlar Kuruluna yetki veren bu Kanunun hükümleri saklı tutulmuştur. [2] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 27 nci maddesi ile bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
|
269 | 5 | 1 |
TAHSİS EDİLDİKLERİ GAYELERDE KULLANILMALARINA İMKAN VEYA LÜZUM KALMAYAN HARB SEFİNELERİNİN SATILMASINA YETKİ VERİLMESİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 269
|
11/7/1963
|
17/7/1963
|
TAHSİS EDİLDİKLERİ GAYELERDE KULLANILMALARINA İMKAN VEYA LÜZUM KALMAYAN HARB SEFİNELERİNİN SATILMASINA YETKİ VERİLMESİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 269 Kabul Tarihi : 11/7/1963 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 17/7/1963 Sayı: 11456 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 2 Sayfa: 1622 Madde 1 – (Değişik: 25/8/1977 - 2107/1 md.) 5123 sayılı Kanun gereğince bedelleri ödenmeksizin alınan gemiler dışında kalan ve harp kıymetini kaybedip bir daireye tahsis ve itası lüzumlu bulunmayan harp sefinelerini satmaya, Milli Savunma Bakanlığının istemesi şartıyla, Maliye Bakanı yetkilidir. Satılacak gemilerin lüzumlu parçaları sökülüp kullanılmak üzere Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca alıkonabilir. Madde 2 – Bu gemiler, dış memleketlere peşin bedelle satılabileceği gibi, sermayesinin en az yarısı devlete ait kurumlarla bunların aynı nispette iştirakleri ile kurulan kurumlara taksitle de satılabilir. Madde 3 – (Değişik: 1/11/1983 - 2940/1 md.) Satışlardan elde edilecek gelirlerin tamamı bir taraftan her yıl gelir bütçesinde açılacak özel bir bölüme gelir, diğer taraftan bu miktarlar, Deniz Kuvvetleri ihtiyacı olan harp sefineleri veya bunlar için gerekli her türlü silah, teçhizat ve malzemenin satın alınması veya inşasında harcanmak üzere Milli Savunma Bakanlığı Bütçesinde Deniz Kuvvetleri için açılacak özel bir tertibe Maliye Bakanlığınca ödenek kaydolunur. Bu ödenekten, yılı içinde harcanmayan miktarlar ertesi yıl bütçelerine aynı maksatlarla harcanmak üzere devredilir. Madde 4 – Fiilen elde edilerek ödenek kaydolunan meblağlara istinaden gelecek yıllara geçici yüklenmelere girmeye Milli Savunma Bakanı yetkilidir. Ancak, bu suretle bedeli gelecek yıllarda ödenmek üzere taahhüde bağlanacak hususların tamamının karşılığı taahhüdün yapıldığı yıl bütçesindeki ödenekten saklı tutulur ve ertesi yıllarda ifa edilecek taahhüt bedelleri, saklı tutulan ödenekten yılı içinde harcanmıyan miktarları 3 üncü maddenin son fıkrası gereğince ertesi yıllara devir suretiyle tediye olunur. Ek Madde 1 – (2/12/1969 - 1195 sayılı kanunun numarasız ek maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) Bu gemilerden biri veya bir kısmı tahmin edilen bedeli karşılığında; Maliye ve Milli Savunma Bakanlıklarınca teşkil edilecek bir kurul tarafından pazarlık ve değer takdiri yapılmak suretiyle yabancı memleketlerden tedarik edilecek bir gemi ile değiştirilebilir. Bu değiştirme için üste para vermek gerektiğinde, 3 üncü maddeye göre, Milli Savunma Bakanlığı Bütçesinde açılan özel bölümden, yetmediği takdirde ilgili diğer tertipten tediye yapılabilir. Madde 5 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 6 – Bu Kanunun hükümlerini Milli Savunma ve Maliye Bakanları yürütür. 269 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 1195 Ek Madde 1 9/12/1969 2107 1 10/9/1977 2940 3 3/11/1983
|
278 | 5 | 1 |
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUN [1] [2] [3] [4] Kanun Numarası : 278
|
17/7/1963
|
24/7/1963
|
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUN [1] [2] [3] [4] Kanun Numarası : 278 Kabul Tarihi : 17/7/1963 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 24/7/1963 Sayı: 11462 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 2 Sayfa: 1699 Kuruluş amacı Madde 1 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Görev Madde 2 – (Değişik: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.: 2021/125, K.: 2023/213 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenleme:19/2/2025-7542/2 md.) TÜBİTAK, öğrenim ve öğrenim sonrasında üstün başarısıyla kendini gösteren gençleri izleyerek onların yetişme ve gelişmelerine yardım etmek amacıyla 3/3/2004 tarihli ve 5102 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun hükümlerine tabi olmaksızın burslar verir. Kuruluş Madde 3 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 4 – (Mülga: 21/10/1987 - KHK - 294/11 md.; Yeniden düzenleme: 18/8/1993-KHK-498/4 md.; Değişik: 31/7/2008 - 5798/2 md.) (Değişik: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.: 2021/125, K.: 2023/213 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenlenen birinci fıkra:19/2/2025-7542/3 md.) Yönetim Kurulu, TÜBİTAK ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler arasında çıkan ihtilafların hukuki anlaşma veya sözleşme değişikliği ile neticelendirilmesinde karar vermeye; tutarı 250.000 Türk lirasına kadar (250.000 Türk lirası dâhil) olmak üzere, maddi veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında, yüksek mahkeme ve mercilerde incelenmesini istemekte yarar bulunmayan açılacak veya açılmış olan dava, icra ve benzeri takiplerden vazgeçmeye; bir hakkın tanınmasına, menfaatin terkinine, uygun ödemeye karar vermeye yetkilidir. Bu tutar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılır. (Ek fıkra:27/12/2023-7491/19 md.) Yönetim Kurulu, Kurumun ücret cetvelleri ile personel performans değerlendirme kriterleri kapsamında yapılacak ödemeleri Başkanlığın önerisi üzerine görüşerek karara bağlamaya yetkilidir. Madde 5 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 6 – (Mülga: 31/7/2008 - 5798/10 md.) Madde 7 – (Değişik: 18/8/1993 - KHK - 498/7 md.) (Mülga birinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Kurum dışına verilen hizmetlerin ücreti ilgili Merkez ve Enstitülerce saptanır. Bu tür hizmet karşılığı sağlanan gelirin % 40'ı milli bir bankada açılacak bir hesapta toplanır, bu miktardan projelerde görevli personele ne oranda ve hangi usul ve esaslara göre ödeme yapılacağı bir yönetmelikle saptanır. Madde 8 – (Mülga: 18/8/1993 - KHK - 498/10 md.; Yeniden düzenleme: 29/6/2005 – 5376/5 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Mali hükümler Madde 9 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 10 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 11 – (Mülga: 31/7/2008 - 5798/10 md.) Madde 12 – (Mülga: 31/7/2008 - 5798/10 md.) Madde 13 – Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna yapılacak her türlü bağışlar, vasiyetler ve yardımlar vergi, resim ve harclardan muaftır. Gelir veya Kurumlar Vergisine bağlı mükellefler tarafından bu kuruma makbuz karşılığında yapılacak para bağışları yıllık bildiri ile bildirilecek gelirlerden ve Kurum kazancından indirilir. Madde 14 – (Değişik: 31/7/2008 - 5798/7 md.) Kurum; a) Her türlü eşya ve binek araçları hariç her türlü aracın, Türkiye'ye sokulmasında her çeşit ithalat sınırlamalarının dışında bırakıldığı gibi, gümrük vergisi ile özel idare ve belediyelere ait her türlü vergi, harç, fon ve zamlardan, her türlü geçici depolama, antrepo ve ardiye ücretlerinden ve ithal esnasında alınan diğer bütün vergi, harç ve ücretlerden, b) Her türlü tesislerinin yapımı ve işletilmesinden dolayı belediyeye ödenmesi gereken her türlü vergi, harç, harcamalara katılma paylarından ve benzeri yükümlülüklerden, c) Taraf olduğu dava, icra ve benzeri takiplerde 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununda sayılan yargı harçlarından, d) İhaleleri, ilanları, mukaveleleri ve başka evrak ve belgeleri Devlete ve belediyelere ait her türlü harçlardan, muaftır. Kurum tarafından yürütülen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemeler gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim, fon ve harçlar dâhil olmak üzere her türlü vergi ve harçtan muaftır. Madde 15 – (İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.: 2021/125, K.: 2023/213 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenleme:19/2/2025-7542/4 md.) Kuruma yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler, Kurum dışına verilecek hizmetler karşılığında alınacak olan paralardan Kurumun gelirlerine eklenen kısım, yayım gelirleri ve diğer faaliyet gelirleri, gelir ve kurumlar vergileri ile bu vergiler yerine kaim olacak diğer vergilerden; Kurumun her türlü tesis, bina ve arazisi, bina ve arazi vergilerinden muaftır. Çeşitli hükümler Madde 16 – (Mülga: 21/10/1987 - KHK-294/11 md.; Yeniden düzenleme: 31/7/2008-5798/8 md.) Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelere ilişkin faturalı olarak veya ön ödeme alınması suretiyle tahsil edilen tutarlar, Kurum bütçesine gelir ve ödenek kaydedilir. Kaydedilen bu tutarlar ile Kurum tarafından desteklenen araştırma ve geliştirme projeleri ile diğer projeler için tahsis edilen kaynaklardan Kurumun uygun göreceği projelere ilişkin tutarlar, Kurum bütçesine gider kaydedilmek suretiyle proje yürütücüsü kamu kurum ve kuruluşları (bu Kanunun 2 nci maddesinin (c) bendi gereği kurulan merkez ve enstitüler dâhil) ile gerçek ve tüzel kişilerin hesaplarına aktarılır. Bu şekilde kaynak aktarılan proje yürütücüsünün 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ve bu idarelerde görevli kişilerden olması halinde, aktarılan tutarlar ilgili idarelerin bütçelerine gelir kaydedilmeksizin açılacak özel hesaplarda izlenir. Bu kapsamda yapılan harcamalar 5018 sayılı Kanuna göre denetlenir. Kurum tarafından desteklenen projelerde, proje süresiyle sınırlı olmak kaydıyla proje kapsamında ve projeye ilişkin hizmetlerde görev alan kamu kurum veya kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında bulunanlara, kadro veya pozisyonlarına bağlı olarak bir ayda ödenmekte olan tutarın yüzde 75’ini geçmemek kaydıyla proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden proje teşvik ikramiyesi ödenebilir. Bu ödeme, bir kişinin aynı anda birden fazla projede yürütücü olarak görevli olması durumunda en fazla iki, araştırmacı ve diğer personel olması durumunda ise en fazla dört proje için yapılır (…) [5] ve buna ilişkin esas ve usuller Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Bu projelerde görev alan diğer proje personeline ve hizmetinden yararlanılacak diğer kişilere proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden ücret ödenir. [6] [7] Kurum tarafından desteklenen projeler ile Kurum tarafından yürütülen dış destekli projeler için ön ödeme yapılabilir. Kurum tarafından desteklenen projeler ile Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelerde, üzerinde proje yürütülen ve söz konusu projenin asli unsurunu teşkil eden taşıtlar hakkında 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununun 9 uncu ve 10 uncu maddeleri uygulanmaz. Kurumun görevlerini yerine getirebilmesi amacıyla desteklenen proje ve faaliyetler için öngörülen yılları bütçe ödeneklerinin ilgili tertiplerinde yer alan ödenekten harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin ilgili tertiplerine devren ödenek kaydedilir. Bu maddenin birinci fıkrasına göre aktarılacak tutarların harcanması, muhasebeleştirilmesi ve bu madde kapsamında yapılacak ön ödemelere ilişkin esas ve usuller ile Kurumun bütçe ödeneklerinin kullanılması, tertipler arasında aktarma yapılması ve diğer bütçe işlemlerinin gerçekleştirilmesinde uygulanacak esas ve usuller, Maliye Bakanlığının görüşü doğrultusunda Kurum tarafından belirlenir. Madde 17 – (Değişik birinci fıkra: 31/7/2008-5798/9 md.) Kurumun Başkanı, danışmanları, araştırmacıları, yöneticileri ve her türlü personeli özel hukuk hükümlerine tabi olup bu kimseler hakkında 3/7/1939 tarihli ve 3659 sayılı Kanun ile açıkça hüküm konulmadıkça bunun yerine geçecek kanun hükümleri uygulanmaz. ( Değişik ikinci fıkra: 31/7/2008-5798/9 md.) Kurum ihtiyaca uygun kuruluş ve kadro statülerinin düzenlenmesinde serbesttir. (İptal ikinci, üçüncü ve dördüncü cümle: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.: 2021/125, K.: 2023/213 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenlenen cümleler:19/2/2025-7542/6 md.) Diğer kanunlardaki düzenleme ve kısıtlamalara tabi olunmaksızın, toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunanlar dışındaki Kurum personeline ödenecek aylık net ücret, toplu iş sözleşmesi kapsamındaki personele ödenen ve Yönetim Kurulu tarafından referans olarak belirlenen göreve karşılık gelen pozisyona yapılan ödemelerin iki katını; Kurumda görevlendirilen kişilere yapılacak aylık net ödeme ise toplu iş sözleşmesi kapsamındaki personele ödenen ve Yönetim Kurulu tarafından referans olarak belirlenen göreve karşılık gelen pozisyona yapılan ödemeleri geçmemek üzere Yönetim Kurulu tarafından belirlenir. Kurumda görevlendirilecek hakem, izleyici, panelist, kurul ve komite üyeleri ile benzeri kişilere yapılacak net ödeme tutarı ise 40.000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu elde edilecek tutarı ve bir ayda yapılacak toplam net ödeme için 60.000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu elde edilecek tutarı geçmemek üzere 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesi hariç diğer kanunlardaki düzenleme ve kısıtlamalara tabi olmaksızın Yönetim Kurulunca belirlenir ve doğrudan ilgililerine ödenir. Yönetim Kurulu bu madde uyarınca yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları belirlemeye, ücretin bir kısmını performansa bağlamaya yetkilidir. [8] (Ek fıkra: 21/10/1987 - KHK 294/9 md.) Ancak, sözleşmeli olarak çalışan personel toplu iş sözleşmesi kapsamına alınmaz ve bunlara toplu iş sözleşmeleri ile hiçbir menfaat sağlanamaz. Madde 18 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 19 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 20 – Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna ait mallar Devlet malı hükmündedir. Bunları çalanlar, ihtilas edenler, zimmetine geçirenler ve her ne yoldan olursa olsun kötüye kullananlar hakkında Devlet mallarına karşı işlenen bu çeşit suçlara ait ceza kovuşturması yapılır. Madde 21 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 22 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 23 – Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu yapacağı araştırma ve incelemeler için hiçbir ilmühaber, ruhsatname veya imtiyaz almak zorunluğunda değildir. Ek Madde 1 – (Ek: 18/8/1993 – KHK – 498/9 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Ek Madde 2 – (Ek: 18/8/1993 – KHK – 498/9 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Ek Madde 3- (Ek: 17/9/2004-5234/25 md.) Bu Kanun ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre görevlendirileceklerin asli görevlerine ait aylık, ücret, ödenek, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî ve sosyal hakları ödenmeye devam olunur. Bunlara Kurumca ödenecek ücretler, 2547 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin son fıkrasında yer alan sınırlamaya tâbi olmaksızın, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi en yüksek Devlet memuruna her ne ad altında olursa olsun fiilen yapılan malî ve sosyal hak niteliğindeki her türlü ödemeler dahil bulunacak toplamının altı aylık net ortalamasını geçmemek üzere Cumhurbaşkanınca tespit olunur. [9] (Ek fıkra:23/7/2020-7252/2 md.) 2547 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca Türkiye Bilimler Akademisinde görevlendirilenler hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır. Ek Madde 4 – (Ek: 29/6/2005 – 5376/8 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Geçici Madde 1 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Geçici Madde 2 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Geçici Madde 3 – (Ek:10/12/2003 – 5016/1 md.; Mülga: 29/6/2005 – 5376/10 md.) Geçici Madde 4 – (Ek: 29/6/2005 – 5376/9 md.; Mülga: 31/7/2008 – 5798/10 md.) Geçici Madde 5 – (Ek: 29/6/2005 – 5376/9 md.; Mülga: 31/7/2008 – 5798/10 md.) Geçici Madde 6 – (Ek: 29/6/2005 – 5376/9 md.) Bu Kanunun öngördüğü yönetmelikler çıkarılıncaya kadar mevcut yönetmelik ve esasların bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Geçici Madde 7 – (Ek: 31/7/2008 – 5798/11 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Geçici Madde 8 – (Ek: 31/7/2008 – 5798/11 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Geçici Madde 9 – (Ek: 31/7/2008 – 5798/11 md.) 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre Kurumda görevlendirilmiş olup, aynı maddenin son fıkrasındaki ikinci görev aylığı limitini aşan ödemelerden yararlananlar, ödemelerin yapılmasında ita amirliği yetkisini kullananlar ile ödemelerin yapılmasında yetki kullanan diğer kişiler yapılan fazla ödemelerden sorumlu tutulmazlar ve bunlar hakkında herhangi bir işlem yapılmaz. Bu kişiler hakkında bu Kanunun yayımı tarihinden önce açılmış olan davalar, kanun yollarına başvurulanlar dâhil işlemden kaldırılır. Kesinleşmiş kararlar bu Kanunun yayımı tarihinden sonra infaz edilmez. Bu Kanunun yayımından önce fazla ödemeye konu olduğu için iade edilen tutarlar, ilgililerinin başvurusu halinde aynen iade edilir. Bu ödemeler için hiçbir faiz talep edilmez. Geçici Madde 10 – (Ek: 31/7/2008 – 5798/11 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Geçici Madde 11 – (Ek: 22/8/2011 – KHK – 651/11 md.; İptal; Anayasa Mahkemesi’nin 8/11/2012 tarihli ve E.;2011/115, K.; 2012/177 sayılı kararı ile) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Geçici Madde 12 – (Ek: 22/8/2011 – KHK – 651/11 md.) (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/98 md.) Madde 24 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 25 – Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 17/7/1963 Tarihli Ve 278 Sayılı Ana Kanuna İşlenemeyen Hükümler 1 – 21/10/1987 tarih ve 294 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde Kurumda çalışmakta olan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim Kurulu üyeleri ve Başkanı ile Genel Sekreterinin görevi, Kurum Yönetim Kurulunun teşkiline kadar devam eder. Geçici Madde 2 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin öngördüğü yönetmelikler çıkarılıncaya kadar, mevcut yönetmeliklerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. 2 – 18/8/1993 tarih ve 498 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 ncü maddesinde öngörülen Bilim Kurulu’nun ilk kuruluşu aşağıdaki şekilde yapılır: Başbakan, bir defaya mahsus olmak üzere, 4 ncü maddede belirtilen niteliklere uygun kişiler arasından dördü özel ve/veya kamu sektöründen olmak üzere 8 üyeyi atar. Bu üyeler aynı maddenin (a) bendinde belirtilen niteliklere uygun kişiler arasından geri kalan 4 üyeyi gizli oyla seçer. Başkan bir defaya mahsus olmak üzere Başbakan’ın teklifi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Bilim Kurulu’nun tüm üyelerinin görev süreleri Kurul’un ilk toplantı tarihinde başlar, Mevcut Yönetim Kurulu ve Başkan’ın görevi bu tarihe kadar devam eder. Geçici Madde 2 – Bilim Kurulu’nun ilk oluşumundan sonraki ikinci yıl sonunda, bir defaya mahsus olmak üzere, ad çekme usulü ile ayrılacak 6 üye yerine, Kurulun geri kalan üyeleri tarafından 4 ncü maddede öngörülen şart ve niteliklere sahip kişiler arasından yeni 6 üye seçilir. Geçici Madde 3 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin öngördüğü yönetmelik ve esaslar çıkarılıncaya kadar mevcut yönetmeliklerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. 278 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 278 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/294 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 16, 18 11/11/1987 KHK/498 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 18, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2, Geçici Madde 3 9/9/1993 5016 Geçici Madde 3 22/12/2003 5234 Ek Madde 3 21/9/2004 5376 1, 2, 4, 5, 8, 9, 21, Ek Madde 4, Geçici Madde 3, 4, 5 ve 6 7/7/2005 5798 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 14, Geçici Madde 4, Geçici Madde 5, Geçici Madde 7, Geçici Madde 8, Geçici Madde 9, Geçici Madde 10 13/8/2008 17 1/9/2008 KHK/635 16 1/1/2009 1 12/6/2011 tarihinde yapılan milletvekili seçiminden sonra kurulan ilk Bakanlar Kurulu üyelerinin atandığı tarihte KHK/651 1, 2, 4, 5, 22, Geçici Madde 11, Geçici Madde 12 27/8/2011 6353 2, 4, 5 12/7/2012 Anayasa Mahkemesi’nin 8/11/2012 tarihli ve E.: 2011/115, K.: 2012/177 sayılı Kararı Geçici Madde 11 26/7/2013 tarihinden başlayarak 6 ay sonra 6676 2 26/2/2016 tarihini takip eden ay başında 6769 21 10/1/2017 KHK/703 Kanunun Adı, 1,2,3,4,5,7,8 ila 10,15,16,17, 18,19,21,22 Geçici Madde 1, Geçici Madde 2, Geçici Madde 7, Geçici Madde 8, Geçici Madde 10 ila Geçici Madde 12,Ek Madde 1,Ek Madde 2,Ek Madde 3,Ek Madde 4 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7252 Ek Madde 3 28/7/2020 7491 4 28/12/2023 Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2021/125, K: 2023/213 Sayılı Kararı 2, 4, 15, 16, 17 Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak oniki ay sonra (5/6/2025) 7542 2, 4, 15, 16, 17 5/6/2025 [1] 21/10/1987 tarih ve 294 sayılı KHK. nin 11 inci maddesi ile, bu Kanunda geçen "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Genel Sekreteri” deyimi, "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Başkanı", “Bilim Kurulu“ deyimi, “Yönetim Kurulu“ olarak değiştirilmiş; 18/8/1993 tarih ve 498 sayılı KHK'nin 9 uncu maddesi ile bu Kanunda ve çeşitli mevzuatta geçen "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Yönetim Kurulu ve "Yönetim Kurulu" deyimleri, "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Bilim Kurulu" ve "Bilim Kurulu" olarak değiştirilmiştir. [2] Bu Kanunun, 29/6/2005 tarihli ve 5376 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle eklenen, Ek 4 üncü maddesi ile, bu Kanunda geçen "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu" ibareleri "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu" şeklinde değiştirilerek metne işlenmiş olup, bu Kanun ile diğer kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde "Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu"na yapılan atıfların "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu" na yapılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır. [3] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 98 inci maddesiyle, bu Kanunun adı “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanun” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [4] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2021/125, K: 2023/213 Sayılı Kararı ile bu Kanunun 1., 3., ve 5. Maddelerinin, 7. Maddesinin birinci ve ikinci fıkralarının, 8 ila 10., 18., 19., 21., 22., ek 1., ek 2., ek 4., geçici 1., geçici 2., geçici 7., geçici 8., geçici 10 ila geçici 12. Maddelerinin yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [5] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2021/125, K: 2023/213 Sayılı Kararı ile bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “…ve buna ilişkin esas ve usuller Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.” ibaresi iptal edilmiştir. [6] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 98 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bilim Kurulu” ibaresi “Yönetim Kurulu” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 19/2/2025 tarihli ve 7542 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkranın ikinci cümlesine “proje için yapılır” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve buna ilişkin esas ve usuller Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.” ibaresi eklenmiştir. [8] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 98 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bilim Kurulu” ibareleri “Yönetim Kurulu” şeklinde değiştirilmiştir. [9] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 98 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
|
298 | 4 | 1 |
SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 298
|
26/4/1961
|
2/5/1961
|
SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 298 Kabul Tarihi : 26/4/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 2/5/1961 Sayı : 10796 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 4 Cilt : 1 Sayfa : 2553 BİRİNCİ BÖLÜM İlkeler Kanunun kapsamı: [2] Madde 1 – (Değişik: 28/3/1986-3270/21 md.) Özel kanunlarına göre yapılacak Cumhurbaşkanı, milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halk oyuna sunulmasında bu Kanun hükümleri uygulanır. Seçim esasları: Madde 2 – Seçimler, serbest, eşit, tek dereceli genel oy esaslarına göre yapılır. Seçmen oyunu kendisi kullanır. Oy gizli verilir. Oyların sayımı, dökümü ve tutanaklara bağlanması açık olarak yapılır. Seçim çevresi: Madde 3 – Özel kanunlarındaki çevre ayırmaları saklı kalmak şartiyle, seçimlerde her il bir seçim çevresidir. Seçim bölgesi: Madde 4 – Seçimlerde, her muhtarlık, bir seçim bölgesidir. Sandık bölgesi: Madde 5 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) [3] Seçimlerde, her seçim bölgesi gerektiği kadar sandık bölgesine ayrılır. (Ek cümle: 13/3/2018-7102/1 md.) Aynı binada oturan seçmenler, hane bütünlüklerinin korunması ve aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla, farklı sandık bölgelerine kaydedilebilir. (Mülga ikinci fıkra: 13/3/2018-7102/1 md.) (Mülga son fıkra: 28/12/1993-3959/1 md.) Seçmen: Madde 6 – (Değişik: 27/10/1995-4125/1 md.) Onsekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir. Oy kullanamıyacak olanlar: Madde 7 – Aşağıda yazılı olanlar oy kullanamazlar: 1. Silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (Her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabidir), 2. Askeri öğrenciler. 3. (Ek: 10/6/1983-2839/44 md.; Değişik: 27/10/1995- 4125/2 md.) Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar. Seçmen olamıyanlar: Madde 8 – Aşağıdaki kimseler seçmen olamazlar: 1. Kısıtlı olanlar, 2. Kamu hizmetinden yasaklı olanlar. İKİNCİ BÖLÜM Seçim Kurulları Seçim işlerinin yürütülmesi: Madde 9 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçim işleri, seçim kurullarınca yürütülür. Valiler, kaymakamlar, belediye başkanları, muhtarlar ve bütün kamu görevlileri her türlü seçim işleri ve seçmen kütükleri yazımında, seçim kurullarının istediği bilgileri ve belgeleri, gecikmeden, süresinde ve doğru olarak göndermeye mecburdur. Seçim kurulları: Madde 10 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Ankara'da bir Yüksek Seçim Kurulu, her seçim çevresinde bir il seçim kurulu, her ilçede bir ilçe seçim kurulu ve seçim bölgelerine konulacak her sandık için bir sandık kurulu bulunur. (Ek cümle: 13/3/2008-5749/1 md.) Yurt dışında bulunan vatandaşların oy kullanmalarıyla ilgili seçim işlerini yönetmek üzere Ankara İl Seçim Kuruluna bağlı Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu oluşturulur. İhtiyaç duyulması halinde birden fazla yurt dışı ilçe seçim kurulu teşkil edilebilir. İl merkezlerinde, ayrıca bir merkez ilçe seçim kurulu teşkil olunur. Son nüfus sayımına göre nüfusu 200.000'i aşan ilçelerde, köy ve mahalle sınırları (seçim bölgeleri) esas alınarak ve mümkün olduğu nispette nüfus sayısında eşitlik gözetilerek; birden fazla ilçe seçim kurulu teşkil edilir. İl belediyeleri ile ilçe belediyeleri dışında; ilçe dahilindeki (merkez ilçe dahil) diğer belediyeler; bölünme yapılmaksızın, mahalleleri ile birlikte bir bütün olarak ilçe seçim kurullarından birine bağlanır. Yüksek seçim kurulu: Madde 11 – (Mülga: 30/11/2017-7062/12 md.) Üye seçimi zamanı: Madde 12 – (Mülga: 30/11/2017-7062/12 md.) Karar verme: Madde 13 – (Mülga: 30/11/2017-7062/12 md.) Görev ve yetkileri: Madde 14 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Yüksek Seçim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır: 1. (Değişik: 31/3/1988-3420/1 md.) Seçimlerde, içine oy pusulası konulacak olan zarfların, icabında her seçim için başka başka renk ve ölçüde olmak ve gerek piyasada, gerek Devlet Malzeme Ofisince imal edilen veya ettirilen veya depolarında bulunan zarfların renk lerinden ve ölçülerinden farklı ve kağıdında "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı bulunmak üzere, yeteri kadar özel zarf imal ettirmek ve bu imalatı, kağıt hamurundan başlıyarak zarfın, imaline ve teslim alınmasına kadar olan safhalarını; yapılacak işin hacmi, süresi ve niteliği dikkate alınarak belirleyeceği kendi üye veya üyelerinin veya imal ve teslim yerinde yetki vereceği ilçe seçim kurulu başkanının, il seçim kurulu başkanı ya da üyesi hakim veya hakimlerinin devamlı gözetim ve denetimi altında yaptırmak ve bu zarfları il seçim kurullarına, her ilin ihtiyacına yetecek sayıda, alındı belgeleri karşılığında göndermek, 2. Özel zarfların imali için gerekli "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigran kalıpları ile zarf ölçü kalıplarını yaptırıp gerekli miktarda kağıt ve zarf imalinden sonra saklamak, Katlanıp bir kenarı yapıştırıldıktan sonra zarf haline gelebilen "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranını taşıyan birleşik oy pusulalarını, her (400)'ü ve her (400)'lük paketi, aynı numarayı taşımak üzere bastırmak ve her sandık için bir paket, ilçe seçim kurullarına zamanında ulaştırmak, (Mülga son paragraf: 13/3/2008-5749/15 md.) 3. Bu Kanunda sözkonusu edilen bütün işlemlerin gerektirdiği form, evrak, liste ve görme engelli seçmenlerin kullanabilmesi için oy pusulalarına uygun şablon gibi her türlü basılı kağıdın tasarım ve baskısını yaptırmak, il ve ilçe seçim kurullarına zamanında ve ihtiyacı kadar ulaşımını sağlamak, [4] 4. (Değişik: 31/3/1988-3420/1 md.) Tüzüklerine göre ilk genel kongresini yapmış olup, illerin en az yarısında ve en az altı ay evvel il ve ilçe teşkilatını kurmuş bulunan siyasi partilerin adlarını, (11) numaralı bentte belirlenen esaslar dâhilinde, ilçe seçim kurullarının yeniden kurulması için öngörülen ayların ikinci haftasında tespit ve ilan etmek, 4 5. İl ve İlçe seçim kurullarının teşekkülünü sağlamak, İl seçim kurullarının teşekkülüne, işlemlerine ve kararlarına karşı yapılacak itirazları, oy verme gününden önce ve itiraz konusunun gerektirdiği süratle, kesin karara bağlamak, 6. Adaylığa ait itirazlar hakkında bu Kanun ve özel kanunları gereğince kesin karar vermek, 7. İl seçim kurullarınca, oy verme günü işlemleri hakkında verilmiş olan kararlara karşı yapılan itirazları derhal inceleyip kesin karara bağlamak, 8. İl seçim kurullarınca düzenlenen tutanaklara karşı yapılan itirazları inceleyip kesin karara bağlamak, 9. Seçimlerden sonra, kendisine süresi içinde yapılan, seçimin sonucuna müessir olacak ve o çevre seçiminin veya seçilenlerden bir veya birkaçının tutanağının iptalini gerektirecek mahiyette itirazları, altkurullara yapılan itirazların silsilesine ve sürelerine uygunluğunu araştırmaksızın inceleyip kesin karara bağlamak, 10. İl seçim kurulları başkanlıklarınca seçim işlerinin yürütülmesi hakkında sorulacak hususları derhal cevaplandırmak ve seçimin bütün yurtta düzenle yapılmasını sağlayacak tedbirleri almak ve bu hususta gereken genelgeleri zamanında yapmak, 11. (Değişik: 31/3/1988-3420/1 md.) Siyasi partilerin milletvekili genel ve ara seçimlerine ve belediye başkanlığı ile belediye meclisi, il genel meclisi üyelikleri genel ve ara seçimlerine katılabilmeleri için illerin en az yarısında, oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olmaları (…) [5] şarttır. Bir ilde teşkilatlanma, merkez ilçesi dahil o ilin ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurmayı gerektirir. (Ek cümle: 31/3/2022-7393/4 md.) Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, 22/4/1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süreler içinde, bu bentte belirlenen teşkilatlanma yeter sayısı esas alınarak ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki defa yapmamış ise seçime katılma yeterliliğini kaybeder. Bu esaslar dairesinde seçime katılabilecek siyasi partiler tespit ve seçimin başlangıç tarihinden on gün, seçimin yenilenmesi halinde yenileme kararının ilanından sonraki beş gün içinde ilan etmek. 12. Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü kuruluş ve işleyişi ve diğer çalışma konuları ile ilgili ilkeleri belirlemek, yönetmelikleri yayınlamak, programlarını yapmak ve denetlemek. 13. (Ek: 13/3/2008-5749/2 md.) Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun oluşturulmasını ve yurt dışında bulunan vatandaşların oy kullanmalarını sağlamak üzere gerekli düzenlemeleri yapmak. [6] 14. (Ek: 9/5/2012-6304/1 md.) Yurt dışı seçim iş ve işlemlerinde seçim takvimi süresince Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun verdiği görevleri yapmak üzere, ihtiyaç görülmesi halinde, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak bu Bakanlık mensupları arasından en az daire başkanı seviyesinde görevlendirme yapmak. [7] 15. (Ek: 13/3/2018-7102/2 md.) Seçim türüne göre sandık bölgesi seçmen sayısını belirlemek. [8] 16. (Ek: 13/3/2018-7102/2 md.) Seçim güvenliği açısından gerekli görülmesi durumunda, vali veya il seçim kurulu başkanının oy verme gününden en geç bir ay önce talepte bulunması halinde, o yerdeki sandıkların en yakın seçim bölgelerine taşınmasına, sandık bölgelerinin birleştirilmesine, muhtarlık seçimleri hariç olmak üzere seçim bölgelerinin birleştirilmesi ile seçmen listelerinin karma şekilde düzenlenmesine ve bu hususların ilanına karar vermek. 8 17. (Ek: 13/3/2018-7102/2 md.) Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerin, muhtarlık seçimleri hariç, oy kullanmalarını sağlamak için seyyar sandık kurulu kurulmasına, oy kullanılmasına, sayım ve döküm ile birleştirme işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek. [9] 18. Kanunla kendisine verilen başkaca görevleri yapmak. 9 [10] İl seçim kurulu: Madde 15 – (Değişik: 22/12/2005-5435/44 md.) (Değişik birinci fıkra: 31/3/2022-7393/5 md.) İl seçim kurulu bir başkan ve iki asıl üye ile iki yedek üyeden oluşur. İl seçim kurulu başkanı ve asıl üyeleri ile yedek üyeleri, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, il merkezinde görev yapan, kınama veya daha ağır disiplin cezası almamış en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hâkimler arasından, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme suretiyle tespit edilir. Ad çekmede ilk çıkan hâkim başkan, sonraki iki hâkim asıl ve son çıkan iki hâkim yedek üye olarak belirlenir. Ad çekmeye katılacak hâkim sayısının beşten az olması durumunda, bu hâkimler arasında ad çekme işlemi yapıldıktan sonra eksik kalan asıl ve yedek üyeler en kıdemli hâkimden başlayarak belirlenir. Ad çekmeye katılacak hâkimin bulunmaması durumunda ise başkan ve asıl üyeler ile yedek üyeler en kıdemli hâkimden başlayarak belirlenir. Bu suretle kurulan il seçim kurulu iki yıl süre ile görev yapar. Hâkimlerin kıdemi, 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 15 inci maddesine göre belirlenir. Ancak, bu kıdemin belirlenmesinde, kınama veya daha ağır disiplin cezası almış olanlar diğerlerinden kıdemsiz sayılırlar. (Ek ikinci fıkra: 31/3/2022-7393/5 md.) İl seçim kurulu başkanlığının boşalması halinde asıl ve yedek üyelerden en kıdemli hâkim, il seçim kuruluna başkanlık eder. İl seçim kurulu üyeliklerinde boşalma olması halinde ise birinci fıkradaki usulle boşalan üyelik tamamlanır. İl seçim kurulu başkanlığı ile asıl ve yedek üyeliklerini ve ilçe seçim kurulu başkanlığını yapacak olan hâkimlerden biri, herhangi bir sebeple bu görevi yapamaz ve o yerde bu görevi yapabilecek başka bir hâkim de bulunmazsa, o yerin bağlı olduğu ağır ceza mahkemesinin yargı çevresi içerisinde bulunan ve görevinden ayrılmasında sakınca görülmeyen bir hâkime, merciince bu yetki verilir. Eksiklerin, ağır ceza çevresi içerisindeki hâkimlerden tamamlanmasına imkân bulunmayan hâllerde, bu ağır ceza merkezine en yakın ağır ceza mahkemelerinin yargı çevresi içerisindeki hâkimlerden biri, yukarıdaki usûle göre yetki verilerek gönderilir. Bu suretle kendisine yetki verilen hâkimin gelip görevine başlamasına kadar seçim kurulu başkanlığını, kurulun kendi arasından gizli oyla seçeceği bir üye yapar. Görev ve yetkileri: Madde 16 – İl seçim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır: 1. İl seçim çevresi içinde seçimin düzenle yürütülmesini sağlamak için gereken bütün tedbirleri almak ve seçim işlerini denetlemek, 2. İlçe seçim kurullarına oy sandıklarını ve bu kanunda yazılı diğer seçim araç ve gereçlerini göndermek, 3. İlçe seçim kurullarının teşekkülüne, işlemlerine ve kararlarına karşı yapılan itirazları inceliyerek derhal karara bağlamak, 4. İlçe seçim kurulları başkanlıklarınca seçim işlerinin yürütülmesi hakkında sorulacak hususları derhal cevaplandırmak, 5. Aday beyanname veya listelerini almak ve ilan etmek, bunlar hakkında yapılacak itirazları incelemek ve bu beyanname veya listelerden kanuna göre muteber olmıyanlar hakkında karar vermek, geçici ve kesin aday listelerini yerlerine göndermek ve ilan etmek, 6. İle bağlı ilçe seçim kurullarından gelen tutanakları birleştirerek il seçim çevresi için bir tutanak düzenlemek, 7. Kanunla kendisine verilen başkaca görevleri yapmak. Siyasi parti temsilcileri: Madde 17 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Son Milletvekili ve Cumhuriyet Senatosu genel ve ara seçimlerinde kendi listesinden yasama meclislerinden birine seçilmiş en az bir üyeye sahip olan veya 14 üncü maddenin dördüncü bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilen siyasi partilerden o il ve ilçede teşkilatı bulunanlar, il ve ilçe seçim kurullarında birer temsilci bulundururlar. (Ek ikinci cümle: 8/4/2010-5980/1 md.) Ayrıca seçime katılan siyasi partilerden, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde en çok oy almış dört siyasi parti ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partiler, o siyasi parti genel başkanları tarafından yazılı olarak yetki verilmiş olması şartıyla Yüksek Seçim Kurulunda da bir asıl bir yedek temsilci bulundurabilir. Bu temsilciler kurulun bütün çalışmalarına ve görüşmelerine katılırlar, oy kullanamazlar. Ancak, Yüksek Seçim Kurulunca 14 üncü maddenin onbirinci bendi gereğince yapılan ilandan seçime katılamayacağı anlaşılan veya o seçim çevresinde seçime katılmayan partilerin bu kurullarda temsilci bulundurma hakları sona erer. Görüşülen iş hakkında siyasi partiler temsilcileri görüşlerini bildirirlerse, kurul, bunları da dinledikten sonra, kendi arasında işi görüşerek karar verir ve kararı temsilcilere bildirir. Siyasi parti temsilcilerinin toplantılara katılmamaları, işlerin görüşülmesini durdurmaz. İlçe seçim kurulu: Madde 18 – (Değişik: 22/12/2005-5435/45 md.) İlçe seçim kurulu, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, bir başkan ile altı asıl ve altı yedek üyeden kurulur ve iki yıl süre ile görev yapar. (Değişik cümle: 31/3/2022-7393/6 md.) İlçelerde, ilçede görev yapan kınama veya daha ağır disiplin cezası almamış en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hâkimler arasından, merkez ilçelerde ise aynı nitelikleri haiz hâkimler arasından adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme suretiyle belirlenen hâkim, kurulun başkanıdır. (Ek cümle: 31/3/2022-7393/6 md.) Ad çekmeye katılacak hâkimin bulunmaması durumunda ise en kıdemli hâkim kurulun başkanıdır. Bu kurul asıl üyeleriyle toplanır. Bir asıl üyenin katılmadığı toplantıya, öncelikle o üyenin yedeği çağırılır. (Değişik ikinci fıkra: 31/3/2022-7393/6 md.) İlçe ve merkez ilçe seçim kurulu başkanlığının boşalması halinde, başkan birinci fıkradaki usule göre belirlenir. Seçmen sayısı 25 000`i aşan ilçelerde seçim evrakının dağıtım ve toplanması sandık kurul başkanları ve en az bir üyenin eğitimi ile sandık kurullarından sonuçların alınması ve birleştirilerek bağlı olduğu ilçe seçim kuruluna teslim görevini niyabeten yerine getirmek amacıyla geçici ilçe seçim kurulları oluşturulabilir. Bu kurullar bir başkanla altı üyeden oluşur. İl ve ilçe seçim kurullarında görev almış hâkimlerden sonra gelen en kıdemli hâkimler bu kurullara başkanlık eder. Kurulun iki üyesi kurul başkanınca kamu görevlileri arasından b elirlenir. Dört üye ise dört yedeği ile birlikte 19 uncu madde esaslarına göre siyasî partilerden alınır. Bu kurulların çalışma usûl ve esasları, kurulacağı ilçeler ile sayısı ve görev süresi Yüksek Seçim Kurulu tarafından kararlaştırılır. Hâkimlerin kıdemi 2802 sayılı Kanunun 15 inci maddesine göre belirlenir. Ancak, bu kıdemin belirlenmesinde, kınama veya daha ağır disiplin cezası almış olanlar diğerlerinden kıdemsiz sayılırlar. İlçe seçim kurulu üyelikleri: Madde 19 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) 1. İlçe seçim kurulunun dört asıl ve dört yedek üyesi siyasi partilerden alınır. Bu üyeler aşağıda yazılı olduğu gibi belli edilir: İlçe seçim kurulu başkanı, bu kurulun yeniden kurulması için yukarıdaki maddede öngörülen sürenin başında, ilçede teşkilatı bulunan ve son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan dört siyasi partiye birer asıl ve birer yedek üye adını iki gün içinde bildirmelerini tebliğ eder. Bu işlemle belirlenen veya süresi içinde ad bildiren siyasi parti sayısı dörtten az olduğu takdirde, eksik kalan üyelikler, aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, o ilçede aldıkları oyların büyüklük sırasına göre, aynı usulle tamamlanır. Oylarda eşitlik halinde ad çekilir. Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına rağmen dört asıl ve dört yedek üyenin tümü belirlenemediği takdirde, 14 üncü maddenin dördüncü bendi gereğince Yüksek Seçim Kurulunun ilan ettiği siyasi partilerden o ilçede teşkilatı bulunanlar tespit edilerek bunlar arasında ad çekilir. Ad çekmedeki sıraya göre, adı çıkan, eksik üyelik sayısı kadar siyasi partinin, yukarıda yazılan usulle bildireceği kimseler ilçe seçim kurulu üyesi olur. İlçe seçim kurulunun bu bentte gösterilen üyeliklerinden eksik kalanlar, ikinci bent hükümleri gereğince tamamlanır. 2. Diğer iki asıl ve yedek üyelikle yukarıdaki bentte yazılan işlemler sonucunda eksik kalan asıl ve yedek üyelikler, ilçe merkezinde görev yapan ve toplam memuriyet süresi on yıldan fazla olan, yasama meclisleri veya yerel idare seçimlerinden birine siyasi parti adayı veya aday adayı olarak katılmamış ve evvelce hiç bir siyasi partiye kaydolmamış Devlet memurlarını gösteren, o ilçedeki görev süreleri esas alınarak düzenlenecek listenin ilk sekiz sırasında yer alanlar arasından ad çekme ile belli edilir. Ad çekme, birinci bent hükümleri gereğince tespit edilen asıl üyeler huzurunda ilçe seçim kurulu başkanı tarafından yapılır. Ad çekme sırasında, adları önce çıkanlar asıl, sonrakiler sıra ile yedek üye olur. Bu yoldan her asıl üyenin yedeği belirlenir. Ancak, aynı bakanlığa mensup memurlardan birden fazla asıl üye olamaz; zorunlu durumlar saklıdır. 3. İlçe seçim kurulu başkanı, siyasi partiler arasında yapılan ad çekmenin gün ve saatini, ad çekmeye katılan siyasi partilere tebliğ eder. Görev süresi içinde asıl üyeliklerde vukubulacak boşalmalar, eksilen asıl üyenin yerine kendi yedeği getirilmek suretiyle doldurulur. Yedek üyeliklerdeki eksilmeler, eksilen üyenin niteliğine göre, seçilmesinde uygulanan hükümler gereğince tamamlanır. 14 üncü maddenin onbirinci bendi gereğince yapılan tespit ve ilandan seçime katılamayacağı anlaşılan veya o seçim çevresinde seçime katılmayan partinin ilçe seçim kurulundaki üyelerinin görevi sona erer. Bu yoldan boşalan üyelikler, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçe seçim kurulunda üyesi bulunmayan partiler hakkında birinci bentte yazılan hükümlerin uygulanmasıyla belirlenir. İlçe seçim kurulunda boşalan göreve getirilen kimse, yerine geldiği üyenin süresini tamamlar. Görev ve yetkileri: Madde 20 – İlçe seçim kurullarının, başlıca görev ve yetkileri şunlardır: 1. İlçe çevresinde seçimin düzenle yürütülmesini sağlamak için gereken bütün tedbirleri almak ve seçim işlerini denetlemek, 2. Sandık kurullarını kurmak, 3. İlçedeki sandık kurullarına, oy sandıklarını ve bu kanunda yazılı diğer seçim araç ve gereçlerini göndermek, 4. Sandık kurullarının teşekküllerine, işlemlerine ve kararlarına karşı yapılan itirazları inceliyerek karara bağlamak, 5. Sandık kurulları başkanlıklarınca seçim işlerinin yürütülmesi hakkında sorulacak hususları derhal cevaplandırmak, 6. İlçe çevresindeki sandık kurullarından gelen tutanakları birleştirerek, ilçe seçim tutanağını düzenlemek ve bu tutanağı seçim işlerine ait diğer evrak ile birlikte il seçim kuruluna derhal teslim etmek, 7. Kanunla kendisine verilen başkaca görevleri yapmak. Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun görev ve yetkileri Madde 20/A – (Ek: 9/5/2012-6304/2 md.) Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır: 1. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı vatandaşların oy kullanmalarıyla ilgili seçim iş ve işlemlerinin düzenle yürütülmesini sağlamak ve gereken bütün tedbirleri almak. 2. Yurt dışı sandık kurullarını kurmak. 3. Oy pusulaları ile arkası kendi mührüyle mühürlenmiş oy zarflarını ve diğer seçim araç ve gereçlerini oy verme işleminin başlayacağı günden en geç yedi gün önce Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla ilgili yurt dışı temsilciliklerinde hazır bulunacak şekilde göndermek veya gerekli görülmesi halinde oy sandığı, oy verme kabinleri gibi araçların mahallinden teminini Dışişleri Bakanlığından istemek. 4. Yurt dışı sandık kurullarının işlemlerine ve kararlarına karşı yapılan itiraz ve şikâyetleri incelemek ve karara bağlamak. 5. Yurt dışı sandık kurulu başkanlıklarınca seçim iş ve işlemleri hakkında sorulacak hususları derhal cevaplandırmak. 6. Yurt dışı seçmen kütüğüne, askı süresinde doğrudan ya da konsolosluklar aracılığıyla yapılacak itirazları sonuçlandırmak, verilecek kararları Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne göndermek ve bu kararlara uygun gerekli kayıt ve düzeltme işlemlerini yaptırmak. 7. Yerleşim yeri adresi yurt dışında olup da, yurt dışı seçmen kütüğünün askı süresi içinde herhangi bir nedenle yurt içerisinde bulunan seçmenlerin, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlarının yapılması için doğrudan ya da ilçe seçim kurulları aracılığıyla iletilen adres beyan formlarını onaylayarak Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne göndermek. 8. Askerlikten terhis olanlardan yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunmayanlar ile kısıtlılık hali sona erenlerin, doğrudan ya da ilçe seçim kurulları aracılığıyla iletilen başvurularını kabul etmek ve yurt dışı seçmen kütüğüne kaydını sağlamak. 9. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olmakla beraber, (izinli olsalar bile) silah altında bulunan erler, erbaşlar ve askeri öğrenciler ile kesinleşmiş mahkeme kararı ile kısıtlanan seçmenlerin yurt dışı seçmen kütüğündeki kayıtlarının dondurulmasına karar vermek. 10. Yurt dışı seçmen kütüğüne yazılması için askı süresi içinde yapılan başvuruların kütüğe kaydedilmesine karar verildiği hâlde, kesinleşen yurt dışı seçmen kütüğünde ismi yer almayan seçmenlerin, yurt dışı seçmen kütüğünün kesinleşmesine bakılmaksızın kütüğe ilave edilmelerine karar vermek ve Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne göndermek. 11. Yurt dışından ağzı mühürlü olarak gelen oy torbalarını genel esaslara uygun bir şekilde yurt içerisinde oy verme süresi bittikten sonra; bir başkan, bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdiği bir asil bir yedek üyeden oluşan yeteri kadar sandık kurulu kurmak suretiyle denetimi altında açtırarak sayım ve dökümünü yaptırmak, tutanak tutturmak ve birleştirme işlemlerini yapmak, ayrıca geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen sonuçları birleştirmek ve Ankara İl Seçim Kuruluna iletmek. 12. Kanunlarla kendisine verilen başkaca görevleri yapmak. Sandık kurulu: Madde 21 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık kurulu bir başkan ile altı asıl ve altı yedek üyeden kurulur. Bu kurul asıl üyeleriyle toplanır. Sandık kurulu başkanının belirlenmesi [11] Madde 22 - (Değişik: 13/3/2018-7102/3 md.) İlçede görev yapan tüm kamu görevlilerinin listesi, mülki idare amiri tarafından yerleşim yeri adresleri esas alınmak suretiyle ilgili ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilir. İlçe seçim kurulu başkanı, bu kamu görevlileri arasından ihtiyaç duyulan sandık kurulu başkanı sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekme suretiyle tespit eder ve bu kişiler arasından mani hali bulunmayanları sandık kurulu başkanı olarak belirler. Sandık kurulu başkanının göreve gelmemesi halinde, kamu görevlileri arasından belirlenen üye, bu üyenin de bulunmaması durumunda en yaşlı üye kurula başkanlık eder. Sandık kurulu üyelikleri: Madde 23 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık kurulu üyelikleri aşağıdaki şekilde belli edilir: İlçe seçim kurulu başkanı, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan siyasi partilerden, son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan beş partiye, her sandık için birer asıl ve birer yedek üye adını beş gün içinde bildirmelerini tebliğ eder. Bu yoldan tespit edilen sandık kurulu üye sayısı beşten az olduğu takdirde, eksik kalan üyelikler, aynı şartları taşıyan diğer siyasi partilerden, aldıkları oyların büyüklük sırasına göre, aynı usulle tamamlanır. Oylarda eşitlik halinde ad çekilir. Yukarıdaki hükümlerin uygulanmasına rağmen beş asıl ve beş yedek üyenin tümü belirlenemediği takdirde, o ilçede seçime katılan ve teşkilatı bulunan diğer siyasi partiler arasında ad çekilir. Ad çekmedeki sıraya göre, adı çıkan, eksik üyelik sayısı kadar siyasi partinin yukarıda yazılan usulle bildireceği kimseler, sandık kurulu üyesi olur. (Ek altıncı fıkra: 31/3/2022-7393/7 md.) Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan bir parti; oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurulu üyesi olarak gösteremez. (Değişik fıkra: 13/3/2018-7102/4 md.) İlçe seçim kurulu başkanı, sandık kurulunun kalan bir asıl ve bir yedek üyesini belirlemek için önce, 22 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilen listeden sandık kurulu başkanı olarak belirlenmeyenler arasından, ihtiyaç duyulan sandık kurulu üye sayısının iki katı kamu görevlisini ad çekme suretiyle tespit eder ve bu kişilerden mani hali bulunmayanları sandık kurulu asıl ve yedek üyesi olarak belirler. Yukarıdaki fıkralar gereğince belirlenen sandık kurulu asıl üyelerinden göreve gelmeyenin yerine, öncelikle, gelmeyen üyenin yedeği alınır. Sandık kurulu başkan ve üyelikleri için ad çekme işlemleri, ilçe seçim kurulu huzurunda, bu kurulun başkanı tarafından yapılır. Üyeliklerin bu şekilde doldurulması mümkün olmazsa, eksikler, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, o çevrede bulunan ve sandık kurulunda görev verilmesinde sakınca olmayan kimselerden doldurulur. Sandık kurullarının kurulması ve görev süresi: Madde 24 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık kurulları Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilen tarihte kurulur. Bu kurulların asıl ve yedek üyeleri, her seçim çevresinin yerel özellikleri gözönüne alınarak Yüksek Seçim Kurulunca tespit edilecek tarihlerde göreve başlarlar ve sayıma ilişkin evrak ve belgeler ilçe seçim kuruluna teslim edilinceye kadar aralıksız çalışmaya devam ederler. Adaylar ve müşahitleri: Madde 25 – Sandık başı işlemlerini takibetmek üzere, siyasi partiler ve bağımsız adaylar, birer müşahit gönderebilirler. Kurullarda görev alamayacak olanlar: Madde 26 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) İdare amirleri, zabıta amir ve memurları, Askeri Ceza Kanununun 3 üncü maddesinde yazılı askeri şahıslar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve adaylar, bu Kanunda gösterilen kurullara seçilemezler. 648 sayılı Siyasi Partiler Kanununa göre, siyasi partilere üye olamayacak kimseler; bu kurullarda üye, müşahit veya temsilci olarak, siyasi partiler tarafından görevlendirilemezler. And içme: Madde 27 – Yüksek Seçim Kurulu, il ve ilçe seçim kurulları başkan, asıl ve yedek üyeleri, görevlerine başlamadan önce, kurul önünde birer birer şöyle and içerler: (Hiçbir tesir altında kalmaksızın, hiç kimseden korkmadan, seçim sonuçlarının tam ve doğru olarak belirmesi için görevimi kanuna göre, dosdoğru yapacağıma namusum, vicdanım ve bütün mukaddesatım üzerine and içerim.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Seçim Öncesi İşleri BİRİNCİ KESİM Seçmen Kütükleri Tanımlar: [12] Madde 28 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) A) (Mülga: 30/11/2017-7062/12 md.) B) Tanımlar: 1. Bu Yasaya göre seçmen olan vatandaşları tek olarak tanımlayan ve seçmenin oturduğu yeri belirleyen bilgileri kapsayan bilgisayar ortamına "Seçmen Kütüğü" denilir. 2. Seçmen Kütüğü, Yüksek Seçim Kuruluna bağlı olarak kurulan Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü tarafından, bu Yasaya uygun olarak tasarlanacak, planlanacak, Yönetilecek ve yürütülecek çalışmalarla elde edilir. 3. Bir seçmene ait ve seçmeni tanımlamak için kullanılan; adı, soyadı, doğum yılı ve doğum yeri gibi kayıtların her birine "Veri" denilir. 4. Bir seçmeni tek olarak tanımlayan verilerin bütününe "Seçmene Ait Bilgi" denilir. 5. Seçmenin devamlı oturduğu konutun bulunduğu ilçe, muhtarlık, sokak isimleri ile binanın kapı ve varsa daire numarası "Seçmenin Adresi" dir. 6. Her seçmen; seçmen kütüğü sıra numarası, adı, soyadı, ana ve babasının adı, doğduğu ilçe, doğum yılı ile belirlenir ve tanımlanır. 7. Seçmen kütüğündeki bilgilerin; bu Kanunda yazıldığı şekilde değiştirilmesi, düzeltilmesi ve tamamlanmasına Seçmen Kütüğünün "Güncelleştirilme" si denilir. 8. (Ek: 13/3/2008-5749/3 md.) Bu Kanuna göre seçmen olup, yurt dışında bulunan vatandaşların adres kayıt sistemindeki bilgilerine dayalı olarak oluşturulan bilgiler topluluğuna "Yurt Dışı Seçmen Kütüğü" denilir. Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü çalışma amaç ve ilkeleri: Madde 29 – (Mülga: 30/11/2017-7062/12 md.) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü ile Seçmen Kütük Bürolarının kuruluşu ve yönetimi: Madde 30 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) (Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) (Değişik üçüncü fıkra: 11/9/1987-KHK 290/2 md.; Aynen kabul: 26/8/1999-4448/2 md.; Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) (Dördüncü ve beşinci fıkralar Mülga: 11/9/1987-KHK-290/2 md.; Aynen kabul: 26/8/1999-4448/2 md.) (Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) (Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) (Ek fıkra: 13/9/1991-KHK-455/1 md.; Aynen kabul: 26/8/1999-4448/2 md.; Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) (Ek fıkra: 31/7/1998-4381/4 md.) Seçim müdürlükleri için öncelikle adliye ve hükümet konaklarında yeterli nitelikte yer ayırmakla Cumhuriyet Başsavcıları ile mülki amirler görevlidir. [13] (Ek fıkra: 22/12/2005-5435/46 md.; Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) (Ek fıkra: 22/12/2005-5435/46 md.; Mülga fıkra: 30/11/2017-7062/12 md.) Devamlı veya geçici personel ve görevlendirme yetkisi: Madde 31 – (Mülga: 30/11/2017-7062/12 md.) Yüksek seçim kurulunun kararlarının bağlayıcılığı: Madde 32 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğünün kurulması, güncelleştirilmesi ve bundan elde edilecek liste, çizelge ve diğer malzemenin gerekli yerlere ulaştırılması ve dağıtılması için, Yüksek Seçim Kurulunca alınacak kararlar bütün kamu kuruluşlarını ve görevlilerini bağlar. Yazım ve denetleme işlerinde görevlendirileceklerin ödev ve yetkileriyle yazım hazırlıkları, yazım ve denetimin yapılış ve yazım ve denetim formlarının şekilleri ve bunların ne gibi bilgileri taşıyacağı, ne suretle doldurulacağı, yazımda, denetlemede ve sürekli ara çalışmalarda ne cins evrak kullanılacağı, evrakın teslimi, yazımın denetlenmesi ilke, yöntem ve kuralları Yüksek Seçim Kurulunca belirtilir. Seçmen kütüğü düzenlenmesi: Madde 33 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 13/3/2008-5749/4 md.) Seçmen kütüğü; adres kayıt sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlenir, sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirilir. [14] Düzenleme, sürekli güncelleştirme ve genel denetleme kural, yöntem ve teknikleriyle Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünün bilgi işlem; ilke, kural ve yöntemleri Yüksek Seçim Kurulunca düzenlenecek genelge ile belirlenir. Yazım ve denetlemede toplanan bilgileri, seçmene ait bilgilerin verilerindeki değişimleri belirleyen ad, soyad, yaş, cinsiyet tashihi, seçme ehliyetini kaybetme, (kısıtlanma, kamu hizmetinden yasaklanma) veya yeniden kazanma gibi yargı kararlarına, vatandaşlıktan ıskat veya yeniden vatandaşlık hakkını kazandığını gösteren bilgiler ile vefat ettiğini tespit eden bilgilere seçim bölgesi içinde ve dışında vukubulan ikametgah değişikliklerine ait verilere, Yüksek Seçim Kurulunun belirleyeceği kural ve yönteme uygun olarak toplanacak diğer belgelere dayanılarak, seçmen kütüğü kurulur ve güncelleştirilir. (Ek dördüncü fıkra: 31/3/2022-7393/8 md.) 18/1/1984 tarihli ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak mahalli idareler genel seçiminde, birinci fıkra gereğince yerleşim yeri adresine göre oluşturulan seçimin başlangıç tarihinden üç ay önceki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme işlemleri yapılır. Kütüğe yazılma esasları: Madde 34 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmenlik sıfatının tayininde esas, seçmen kütüğüdür. Seçmen kütüğünde; seçmenin; adı, soyadı, baba adı, ana adı doğum yılı, doğduğu ilçe adı, oturduğu yer adresi bulunması esastır. (Değişik: 27/10/1995-4125/3 md.) Bu Kanunun uygulanmasında herkes, nüfus kütüğünde yazılı bulunan doğduğu ay ve güne göre işleme tabi tutulur. Ancak, o yıl seçim yapılması durumunda seçmen listeleri hazırlanırken on sekiz yaşın doldurulmuş olmasının hesabında seçim günü (o gün dahil) esas alınır. Seçmene ait bilgi eksik ise; bilgi tamamlanıncaya kadar seçmen, sandık seçmen listesine yazılmaz. Tamamlama kuralları; Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir ve yayınlanır. Sandık bölgesinde oturan seçmenlere ait bilgileri kapsayan sandık seçmen listeleri seçmen kütüğünden çıkarılır. Sandık seçmen listesinde yazılı olmayan seçmen oy veremez. Seçmen kütüğüne seçmen bir kez yazılır ve birden fazla oy kullanamaz. Yazım, görevlilerin insan oturan yerleri birer birer gezip seçmenleri görmeleri suretiyle yapılır. Yazım memuru yazım sırasında, yazım yerinde bulunan seçmeni yazar. Seçmenin bildireceği oturduğu yerin adresi yazılır. Seri numaralı yazım formu her seçmene imzalatılır. Yurt dışı seçmen kütüğü ve seçmen listeleri [15] [16] Madde 35 – (Değişik: 13/3/2008-5749/5 md.) Yurt dışı seçmen kütüğü, adres kayıt sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde oluşturulur. 16 (Ek fıkra: 9/5/2012-6304/3 md.) Yurt dışı seçmen listeleri, (…) [17] yurt dışı seçmen kütüğü esas alınarak Yüksek Seçim Kurulunca oluşturulur ve elektronik ortamda ilan edilir. 17 Genel yazım ve denetleme: Madde 36 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 13/3/2008-5749/6 md.) Seçmen kütüğü; adres kayıt sistemindeki bilgiler esas alınarak her yıl güncelleştirilerek oluşturulur. (Ek cümleler: 31/3/2022-7393/9 md.) Kütük düzenlemesi nedeniyle seçmen hiçbir şekilde oy kullanma hakkından yoksun bırakılamaz. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde görünmeyenler, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün adres kayıt sisteminde bulunan en son geçerli adres kayıt bilgileri kapsamında seçmen kütüğüne kaydedilirler. Gerektiğinde, seçmen kütüğünün dört yılda bir yeniden düzenlenmesi ve iki yılda bir denetlenmesi için gerekli bilgileri toplamak amacıyla, bütün Türkiye’de aynı zamanda Nisan ayının ikinci pazar günü yazım yapılmasına Yüksek Seçim Kurulunca karar verilir. Yazım günü, saat 05.00'ten itibaren yazımın bittiği alışılmış araçlarla ilan edilinceye kadar görevlilerden başka kimselerin bulundukları yerden ayrılmaları yasaktır. Ancak yazım ve denetim işleminin her halde aynı gün saat 19.00 a kadar bitirilmiş olması gerekir. Yüksek Seçim Kurulu, kütüğün düzenlenmesi ve yazım sırasında, bu Kanunda öngörülen gereklere göre genelgelerle belirteceği diğer yöntem, teknik ve kuralları uygular. Yüksek Seçim Kurulunun bu Kanunun 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasına göre ilan edeceği siyasi parti ilçe başkanları, yazım memurunun yanına bir temsilci verebilirler. Temsilci isimleri, ilçe seçim kurulunun isteği üzerine bildirilen sürede liste halinde teslim edilir. İsimleri bildirilen siyasi parti temsilcileri ilçe seçim kurulu başkanlığından aldıkları belge ile temsilcilik görevini yaparlar. Bu listedeki isimler ve görev yerleri sonradan değiştirilmez. (Ek: 30/5/1997-KHK-572/26 md.) Seçmen kütüğü yazımı sırasında, seçmenin oyunu kullanmasını engelleyecek bir engelliliği varsa, forma kaydedilir. [18] Yazımda esas bilgi kaynakları: Madde 37 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğü yazımı sırasında, formlara yazılacak bilginin tespitinde resmi belgeler esas tutulur. Yazım sırasında 38 inci maddeye göre düzenlenmiş kroki ve cetvelden yararlanılır. Seçmenin devamlı oturduğu adresin tespitinde muhtarlıkların, varsa apartman yöneticilerinin kayıtlarından faydalanılır. Muhtarlık krokisi ve binalar cetveli: Madde 38 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Şehir ve kasabalarda, ilçe seçim kurulu başkanının denetlemesi altında belediyeler, her muhtarlık için, iki yılda bir "Muhtarlık Krokisi" düzenlemek zorundadırlar. A) Krokide: 1. Muhtarlık sınırları ile, bu sınırlar içindeki sokakların adları ve her sokağın baş ve sonundaki binaların numaraları. 2. Muhtarlık, sokaklara ayrılmamış dağınık yapılardan ibaret ise, bu dağınık yapılar numaraları ile birlikte, okunaklı şekilde gösterilir. B) Köylerde ve kroki yapılmasına teknik imkan bulunmayan şehir ve kasabalarda kroki yerini tutmak üzere, her muhtarlık için (Binalar Cetveli) düzenlenir. (Binalar Cetveli) ilçe seçim kurulu başkanının denetimi altında, şehir ve kasabalarda belediyelerce, köylerde muhtarlıklarca yapılır. C) Muhtarlıkta, numarası olmayan ve içinde insan oturan yerler bulunduğu takdirde, bu yerler numaralanır. Yukarıda (B) bendinde yazılı (Binalar Cetveli), (C) bendinde numarasız yerlerin numaralanması işlemi, İstatistik Genel Müdürlüğünün (Numaralama Yönetmeliği) esaslarına göre yapılır. Muhtarlık krokisi ve binalar cetveli, yıl sonu durumunu gösterecek şekilde düzenlenir. Yukarıdaki madde gereğince, her muhtarlık için düzenlenen kroki veya binalar cetvelinin onaylı birer örneği, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından 14 üncü maddenin dördüncü fıkrasına göre ilan edilen siyasi partilerin ilçe başkanlıklarına, her iki yılda bir, Yüksek Seçim Kurulunun belirleyeceği ayda alındı belgesi karşılığı verilir. Muhtarlık bölgesi askı listesi: Madde 39 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğündeki yanlışların düzeltilmesi ve eksiklerin tamamlanması amacıyla; Seçmen kütüğünde yazılı adreslere göre aynı muhtarlıkta oturan ve seçmen kütüğünde yazılı seçmenlerin; seçmen kütüğü numarası, adı ve soyadı, ana ve baba adı, doğum yılı, doğum yeri, adresi yazılı olduğu ve seçmen soyadı alfabe sırasına göre sıralanmış listeye "Muhtarlık Bölgesi Askı Listesi" denir. Muhtarlık bölgesi askı listesi her yıl sonundaki kesinleşmiş mevcut bilgilere dayanılarak seçmen kütüğünden elde edilir. Muhtarlık bölgesi askı listesi; her yıl mart ayında; 1. a) Ait olduğu muhtarlığa iki nüsha, b) 14 üncü maddenin dördüncü fıkrasına göre ilan edilen siyasi partilerin o ilçedeki ilçe başkanlarına bir nüsha, c) İlçe seçim kurulu işlerinde kullanılmak üzere iki nüsha, ilçe seçim kurulu başkanlıklarına, 2. İşlemlerde kullanılmak üzere blr nüsha il seçim kurulu başkanlıklarına, Gönderilir. Askı zamanı ve süresi: Madde 40 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 13/3/2008-5749/7 md.) Muhtarlık bölgesi askı listesi, seçim dönemlerinde muhtarlıklarda askıya çıkarılır ve iki hafta süreyle askıda kalır. Muhtarlık bölgesi askı listeleri, ait oldukları mahalle veya köylerde, halkın kolaylıkla görüp okuyabileceği yerlere asılır. Bunların asıldıkları tarih ve yerler, seçim bölgelerinin ayrıldığı sandık bölgelerini gösteren cetvel ile birlikte, mahalli gazetelerle ve ayrıca alışılmış araç ve usullerle ilan edilir. Listelerin hangi tarihlerde ve nerelere asıldığı, ilanın ne suretle yapıldığı, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından görevlendirilen kimselerce bir tutanakla tespit olunur. Listelerin askıdan indirildiği tarih de ayrı bir tutanakla tespit edilir. Bu tutanaklar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından ayrı bir dosyada saklanır. İlçe seçim kurulu başkanı, askı listelerinin asıldıkları tarih ve yerleri bir yazı ile mahallin mülki amirine derhal bildirir. Asılı kaldıkları sürece, muhtarlık bölgesi askı listelerinin korunmasından; idare amirleriyle zabıta amir ve memurları sorumludur. İlçe seçim kurulu başkanı, askı devam ettiği sürece muhtarlık bölgesi seçmen sayısını da gözönünde tutarak seçmenlerin adlarını aramalarını ve incelemelerini kolaylaştırmak üzere gerekli tedbirleri alır. Muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden veya bu iş için görevlendirilmiş kimselerden birinin, müracaatlar için uygun düşen belli saatlerde askı yerinde devamlı olarak hazır bulunmasını sağlar ve durumu askı yerinde ilan eder. (Ek yedinci fıkra: 31/3/2022-7393/10 md.) Muhtarlık bölgesi askı listelerinin askı süresi içinde, bir seçim çevresinden diğerine yapılan seçmen nakil istemleri hakkında ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, itiraz üzerine veya nakil isteminin şüpheli bir girişim olduğu kanaatine varılması üzerine resen yapılacak araştırma ve inceleme neticesinde, nakil isteminin kabul edilmemesi halinde seçmen kaydı dondurulmaz ve bir önce kayıtlı olduğu adreste seçmen kaydı devam eder. Mükerrer yazım: Madde 41 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğünde; adı ve soyadı, ana ve baba adı, doğum yeri ve doğduğu yılı belirten verileri aynı olan seçmene ait iki bilgi bir tek seçmeni tanımlar. Bu takdirde Yüksek Seçim Kurulu Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü, seçmen sıra numarası büyük olan bilgiyi seçmen kütüğünde bırakır, diğerini mükerrer listesine alır. Mükerrer listesinde bilgi iki yıl saklanır. Askı listesinde; seçmene ait bilgilerde; a) Adı ve soyadı aynı olup da, baba adı, ana adı, doğum yılı, doğduğu ilçeye ait verilerden biri veya ikisi farklı, b) Adı ve soyadında bir veya iki harf ve (a) fıkrasında yazılı diğer verilerden biri farklı, c) Adı, ve soyadı, aynı, diğerinde bir isim fazla, (a)`da yazılı diğer veriler aynı veya biri farklı, d) Adresi farklı, (a)'da yazılı diğer verilerden biri veya ikisi farklı, e) Ayrıca Yüksek Seçim Kurulunun belirleyeceği, Durumlar bulunduğunda; itiraz üzerine veya resen; ilçe seçim kurulu başkanı; bilginin tek veya birden fazla seçmeni tanımlamış olup olmadığına karar verir. Karar işlenmek üzere Yüksek Seçim Kurulu Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilir. Sandık bölgesi askı listesi: Madde 42 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Bu Kanunun 122 nci maddesine göre seçmen kütüğüne işlenmesi gereken kararların, seçmen kütüğüne işlenmesinden sonra elde edilen kütükten, sandık bölgesi askı listesi çıkarılır. Sandık bölgesi askı listelerinde, 43 üncü maddede yazılı, sandık seçmen listesindeki bilgiler aynı sıra ile bulunur. Bu liste il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilir. İlçe seçim kurulu başkanları 14 üncü maddenin dördüncü fıkrasına göre ilan edilen siyasi partilerin o ilçedeki başkanlarına bu listenin bir suretini teslim eder. Sandık seçmen listesi: Madde 43 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğünde yazılı adreslerine göre aynı sandık bölgesinde oturan, seçmen kütüğünde yazılı seçmenleri; seçmen kütüğü numarası, adı, soyadı, ana ve baba adı, doğum yılı, doğum yeri, adresinin yazılı olduğu ve soyadı alfabe sırasına göre sıralanmış listeye "Sandık Seçmen Listesi" denilir. Sandık seçmen listesinin her sayfasında ait olduğu, il, ilçe, muhtarlık isimleri ve sandık numarası ile geçerlik süresi belirtilir. Sandık kuruluna verilecek nüshalarda ayrıca sandık başı işlemleri için gerekli sütunlar bulunur. Sandık seçmen listeleri; oy verme gününden 120 gün önce seçmen kütüğünde kesinleşmiş mevcut bilgilere dayanılarak çıkarılır. Sandık seçmen listesi oy verme gününden 30 gün önce, 1. a) Her sandık için iki nüsha sandık kurulu başkanına, b) Birer nüsha seçime katılan siyasi partilerin ilçe başkanlıklarına, oy verme gününden 20 gün önce, c) Bir nüsha ilgili muhtarlığa, oy verme gününden 20 gün önce. Teslim edilmek üzere ilgili seçim kurulu başkanlıklarına, 2. İlçe seçim kurulu işlemlerinde kullanılmak üzere iki nüsha ilgili ilçe seçim kurulu başkanlıklarına, 3. İşlemlerde kullanılmak üzere bir nüsha ilgili il seçim kurulu başkanlıklarına, Gönderilir. Muhtarlıklardaki sandık seçmen listelerini vatandaşlar her zaman inceleyebilir. Muhtarlar, oy verme gününden 10 gün önceden oy verme günü saat 17.00'ye kadar; çalışma saatleri içinde seçmenlerin sandık numarası, sandık yeri ve oy verme hakkındaki suallerini cevaplandırmak; seçim kurullarının yayınlarını dağıtmak; seçim kurullarının vatandaşın kolay ve doğru oy vermesi için hazırlayacağı afiş, işaret, levha ve benzerlerini asmak ve dağıtmak, bu işlem için seçim kurulu ayrıca personel görevlendirirse, bu personele yardımcı olmak zorundadırlar. Seçmen bilgi kağıdı: Madde 44 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğünde kayıtlı her seçmen için, seçmene hangi seçim bölgesinde, kaç numaralı sandıkta oy vereceğini, seçmen sıra numarası ve diğer bilgileri bildirmek amacıyla bir seçmen bilgi kağıdı hazırlanır ve seçim çevrelerinin özelliklerine göre Yüksek Seçim Kurulunca tespit edilen esaslar dairesinde gönderilir veya dağıtılır. Seçmen bilgi kağıdı hiçbir surette kimlik belirlemesinde belge olarak kullanılmaz; bu husus kağıdın üzerine yazılır. Seçmen kütüğü il ve ilçe listesi: Madde 45 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğünde yazılı seçmenlere ait bilgiler; her yıl seçmenlerin oturdukları il ve ilçeye göre ayrılmış listeler halinde, il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına birer nüsha gönderilir. Bu listelerin son iki yıllık olanı kurul üyelerinin incelemelerine açık tutulur. Bu listelerin çıkarılma, gönderilme ve saklanma kural ve yöntemleri Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Yüksek Seçim Kurulu Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü; ülke, il ve ilçe düzeyinde seçmen soyadı alfabe ve seçmen kütüğü sıra numarasına göre düzenlenmiş listelerin; düzenleme, siyasi partilerin inceleme kural ve sürelerini belirler. Çalışmaların görüşülmesi: Madde 46 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünün program, tasarım, alınan sonuçlar, hazırlanan genelgeler ve tüm uygulamalarını tanıtan raporu, 14 üncü maddenin dördüncü fıkrasına göre ilan edilen siyasi partilerin gönderecekleri birer temsilcinin, Yüksek Seçim Kurulu üyelerinin, Seçmen Kütüğü Genel Müdürü ve gerekli gördüğü üç personelinin katılacağı ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanı başkanlığında yapılacak toplantıda görüşülür. Toplantı günü üç ayda bir olmak üzere, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı tarafından saptanır. Toplantı, belirlenen gün ve saatte gelenlerle yetinilerek açılır. Bu toplantılarda, katılanların, çalışmalar hakkında bilgi alması amaçlanır, karar alınmaz. Toplantı, bu maddede yazılı olanlar dışındakilere kapalıdır. Görüşme özeti Yüksek Seçim Kurulunca katılanlara toplantıdan sonraki bir ay içinde gönderilir. Toplantının toplanma ve görüşme kuralları, Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenir ve katılacaklara bildirilir. Seçmen kütüğünün saklanması ve ilgililere verilmesi: [19] Madde 47 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Yüksek Seçim Kurulu Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü; her yıl sonuna göre seçmen kütüğünü ve bu kütükten elde edilmiş listenin bir suretini Yüksek Seçim Kurulu Başkanına teslim eder. Seçmen kütüğünün suretleri Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünde kalır. Yüksek Seçim Kurulu Başkanına teslim edilen seçmen kütüğünü saklama ve inceleme kuralları Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenir ve yayınlanır. (Ek: 29/11/2000-4609/1 md.) Seçmen kütükleri; seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan siyasi parti merkezlerince yahut yetkilendirilmiş il veya ilçe başkanlarınca, talep edildiğinde; Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenen gideri Maliye veznesine yatırılmak ve makbuzu ibraz edilmek kaydı ile, bir seçim döneminde iki defadan fazla olmamak üzere ilçe seçim kurulu başkanınca, bilgisayar ortamında veya liste düzeyinde imza mukabilinde, istek sahibine verilir. Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğündeki bilgilerden, diğer devlet kuruluşlarının yararlanma yöntem ve kuralları, yasa ile düzenlenir. Seçmen kartlarının dağıtılması: Madde 48 – (Mülga: 17/5/1979-2234/5 md.) İKİNCİ KESİM Seçim Propagandası Propaganda serbestliği ve süresi: Madde 49 – (Değişik: 25/8/1961-356/1 md.) Seçimlerde propaganda, bu kanun hükümleri dairesinde serbesttir. (Değişik: 10/9/1987-3403/1 md.) Propaganda, oy verme gününden önceki onuncu günün sabahında başlar ve oy verme gününden önceki günün saat 18.00'inde sona erer. Açık yerlerde propaganda: Madde 50 – Seçim zamanında, genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesislerde ve ilçe seçim kurullarınca gösterileceklerden başka meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılması yasaktır. İlçe seçim kurulları, gidiş - gelişi bozmıyacak ve pazarların kurulmasına engel olmıyacak surette toplantıların genel olarak yapıldığı ve varsa elektrik tesisatı olan yerleri seçmek suretiyle hangi meydanlarda toplu olarak sözlü propaganda yapılabileceğini tesbit ederler. Siyasi partilerin toplu olarak sözlü propaganda yapmak için müracaatları üzerine, toplantı, meydan, gün, sıra ve saatlerini ilçe seçim kurulu ad çekme ile belirtir ve ilgililere tebliğ eder. Bağımsız adaylar için de aynı suretle haftada bir gün ayrılır. (Değişik son fıkra: 8/4/2010-5980/2 md.) Açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonundan güneşin doğmasına kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılamaz. Kapalı yerlerde propaganda: Madde 51 – Seçimlere katılan siyasi partiler veya bağımsız adaylar adına kapalı yer toplantısı yapılabilir. Kapalı yer toplantısı yapmak isteyenler, üç kişilik bir heyet kurar ve en yakın zabıta amir veya memuruna haber verirler. Köylerde, muhtara veya vekiline haber vermek kafidir. Heyetin görevleri, toplantının düzenini sağlamak, kanunlara karşı hareketleri, edep törelerine aykırı veya suç işlemeye kışkırtıcı mahiyet taşıyan söz veya fiilleri, önlemektir. Heyet, yukarıki fıkraya aykırı bir durum baş gösterdiğinde, bunu önlemeye çalışır, gerekirse zabıtayı çağırır. Heyet, toplantıda hazır bulunanlardan söz alacak olanları tayin ve tahdit edebilir. Bu toplantılarda yapılacak konuşmalar, 56 ncı madde hükmü saklı kalmak üzere, hoparlörle yayınlanabilir. Kapalı yer toplantılarına, toplantıyı idare eden heyetin isteği veya yetkili seçim kurullarının kararı dışında, zabıta amir ve memurları, muhtar veya ihtiyar meclisleri, hiçbir suretle müdahale edemezler. Mabetlerde, okullarda, kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislerle askeri mahfillerde ve kamu hizmeti görülen diğer yerlerde, kapalı yer toplantısı yapılamaz. Seçim büroları Madde 51/A – (Ek: 8/4/2010-5980/3 md.) Seçimin başlangıç tarihinden itibaren, seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, katıldıkları seçim çevrelerinde seçim çalışmalarını yürütmek üzere seçim büroları açabilirler. Ancak Devlet ve diğer kamu tüzel kişileri ve bunlara bağlı kuruluşlara, Devletin veya diğer kamu tüzel kişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklara, özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış kamu yararına çalışan derneklere ve Devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıflara, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile üretici birlikleri, kooperatif birlikleri, bankalar ve sendikalara ait bina ve tesisler bu amaçla kullanılamaz. Seçim bürosu, siyasi partilerin il veya ilçe başkanlıkları ile bağımsız adayların, büronun adresini ve en az bir sorumlusunun kimlik ve iletişim bilgilerini içeren bildirimi seçimin başlangıcından yazılı propagandanın başlangıç tarihine kadar mahallin en büyük mülki amirine, propaganda süresinin başlamasından sonra ilçe seçim kuruluna vermeleriyle açılmış sayılır. Bildirim suretiyle açılan seçim bürolarının listesi, mahallin en büyük mülki amiri tarafından ilçe seçim kurullarına gönderilir. Açılma şartlarını taşımayan seçim bürolarının ilgilisine bu eksikliklerin üç gün içinde tamamlanması için süre verilir. Bu süreye uyulmaması halinde bürolar, şartları tamamlanıncaya kadar mülki amirlerce kapatılır. Diğer seçim faaliyetleri saklı kalmak üzere seçim bürolarında görüntülü ve sesli propaganda yapılabilir. Ancak, seçim bürolarında yapılacak sesli yayınlar, çevresel gürültü ile ilgili mevzuata uygun olmak zorundadır. Seçim büroları saat 09.00’dan 23.00’e kadar halka açık faaliyette bulunabilir. Radyo ve televizyonla propaganda: Madde 52 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik: 10/6/1983-2839/46 md.) Özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak üzere, seçime katılan siyasi partiler, oy verme gününden önceki 7 nci günden itibaren oy verme gününden önceki gün saat 18.00'e kadar radyo ve televizyonda propaganda yapabilirler. (Değişik: 23/5/1987-3377/3 md.) Seçime katılan; a) Siyasi partilere ilk gün 10, son gün 10 dakikayı geçmemek üzere, programlarını ve yapacakları işleri anlatan iki konuşma, b) Mecliste grubu bulunan siyasi partilerin herbirine ilaveten 10'ar dakikalık propaganda, c) (Değişik: 27/10/1995-4125/4 md.) İktidar partisine veya iktidar partilerinden büyük olanına 20 dakikalık, iktidar partilerinden diğerlerine 15'er dakikalık ilave propaganda. d) Ana muhalefet partisine ilaveten 10 dakikalık propaganda, Hakkı verilir. Bu propaganda sürelerinin yarısını aşmamak üzere siyasi partiler bu propagandalarını görüntülü olarak da verebilirler. Görüntülü propagandalar TRT dışında hazırlatılır. Görüntülü propagandalarda siyasi partiler yaptıkları ve yapacakları icraatı anlatırlar. Bu propagandalarda suç teşkil edecek görüntülere yer verilemez. Siyasi partilerin bu propagandaları bir defada iki dakikadan az olamıyacağı gibi bir günde toplam süresi on dakikayı geçemez. Siyasi partiler propaganda haklarını TRT'nin birden fazla kanalına dağıtabilirler. Yüksek Seçim Kurulu, TRT imkanlarına göre bu görüntülerin hangi süre içinde TRT'ye teslim edileceğini ve TRT'deki gösterilme zamanlarını tanzim eder. Bu görüntülerde suç teşkil eden bir husus bulunduğu takdirde Yüksek Seçim Kurulu bunların yayımına izin vermez. Siyasi partiler radyo ve televizyonla ilk konuşmalarında seçim beyannamelerini izah ederler. Radyo ve televizyon konuşmaları Türkiye'deki bütün radyo ve televizyon postaları ile aynı zamanda yayınlanır. Radyo ve televizyonda, yayınlanacak propaganda konuşmalarının her gün hangi saatte, hangi parti adına yapılacağı, Türkiye Radyo ve Televizyonları tarafından haber yayınları sırasında, önceden duyurulur. (Değişik: 10/6/1983-2839/46 md.) Radyo ve televizyonda yapılacak propaganda yayınlarının, tam bir tarafsızlık ve eşitlik içinde yapılması, Yüksek Seçim Kurulu ile Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu tarafından sağlanır. (Değişik: 28/3/1986-3270/22 md.) Televizyonda seçime katılan siyasi partiler adına (...) [20] yukarıdaki fıkralar gereğince yayınlanacak propaganda konuşmalarında Türk Bayrağı ile Yüksek Seçim Kurulunun tespit edeceği yere asılacak olan bu kurulun belirlediği büyüklükteki parti bayrağı ve konuşmayı yapan kişi dışında hiçbir görüntüye yer verilmez Konuşmacılar, ceket giyme ve kravat takmak zorundadırlar; bayanlar tayyör giyerler. (Mülga fıkra: 10/9/1987-3403/2 md.) (Ek: 27/10/1995-4125/4 md.) Özel radyo ve televizyonlarda siyasi partilerin propaganda konuşmaları TRT'de uygulanan usul ve esaslara göre yapılır. Bu yayınlar ulusal nitelikte olanlarda Yüksek Seçim Kurulunca, yerel nitelikte olanlarda İl Seçim Kurullarınca tanzim ve denetlenir. Bu hüküm dışında propagandaya ilişkin yayın yapılamaz. Bu hükme aykırı davrananlar hakkında 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 151/2 hükmü uygulanır. Müracaat: Madde 53 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçimlere katılan siyasi partilerin genel merkezleri radyo ve televizyonda propaganda yapmak istediklerini oy verme gününden önceki yirmi birinci gün akşamına kadar Yüksek Seçim Kuruluna yazılı olarak bildirirler. Yayın zamanının tesbiti: Madde 54 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Yüksek Seçim Kurulu, radyo ve televizyonda yayın için başvuran partiler arasında, bunların birer temsilcisiyle Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu temsilcilerinin önünde ad çekerek yayın zaman ve sıralarını tayin eder. Bu ad çekme, oy verme gününden en az yirmi gün önce yapılır. Radyo ve televizyon yayınlarının başlangıç saati, partilerin sayısı ve en uygun dinleme imkanları gözönüne alınarak Yüksek Seçim Kurulunca kararlaştırılır. Radyo ve televizyon yayınları en geç saat 22.00 ye kadar devam eder. Radyo ve televizyon konuşmalarının tesbiti: Madde 55 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Siyasi partiler adına radyo ve televizyon ile yapılacak konuşmalar, Yüksek Seçim Kurulunun görevlendireceği bir kurul üyesi huzurunda adına konuşma yapılacak siyasi partinin isteğine uygun olarak yayından önce veya yayın sırasında ses ve görüntü alma cihazı ile tespit edilir. Konuşmanın hangi parti adına ve kimin tarafından yapıldığına dair görevli kurul üyesiyle radyo ve televizyon idaresinde görevli en az iki kişi tarafından tutanak düzenlenir. Konuşmaları tespit eden bant ve sair tespit araçları Yüksek Seçim Kurulu tarafından saklanır. Konuşmalar bir dava konusu yapıldığı ve istenildiği takdirde merciine verilir. Suç teşkil eden konuşmaları yapanlar hakkında kanunen belli olan cezalar bir mislinden iki misline kadar artırılarak hükmolunur. Özel radyo ve televizyonlarla yayın: [21] [22] Madde 55/A- (Yeniden düzenleme: 15/7/2003-4928/3 md.) Seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar özel radyo ve televizyon kuruluşları, yapacakları yayınlarda 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 5, 20, 22 ve 23 üncü maddeleri ile 31 inci maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine tâbidir. (Ek ikinci fıkra: 8/4/2010-5980/4 md.) Seçimin başlangıç tarihinden itibaren oy verme gününden önceki yirmi dört saate kadar olan sürede, siyasi partiler veya adaylar radyo ve televizyonlarda birlikte veya ayrı ayrı açık oturum, röportaj, panel gibi programlara katılarak görüşlerini açıklayabilirler. Siyasi partiler veya adayların açık veya kapalı yer toplantıları, radyo ve televizyonlarda canlı olarak yayınlanabilir. Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre özel radyo ve televizyonların yayın ilkelerinin belirlenmesinde, Yüksek Seçim Kurulu görevli ve yetkilidir. Yapılacak yayınların yukarıdaki esaslara uygunluğunun gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için Yüksek Seçim Kurulu; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulları görevli ve yetkilidir. İlçe seçim kurullarının verdiği kararlara karşı, yirmidört saat içinde il seçim kurullarına itiraz edilebilir. İl seçim kurulu kararları kesindir. Ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye Yüksek Seçim Kurulu yetkilidir. Yüksek Seçim Kurulunun buna ilişkin kararı Resmî Gazetede yayımlanır. Basın, iletişim araçları ve internette propaganda Madde 55/B – (Ek: 8/4/2010-5980/5 md.) Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya görüntülü propaganda yapabilirler. Vatandaşların, elektronik posta adreslerine gönderilecek mesajlarla, taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılamaz. Ancak, siyasi partilerin kendi üyelerine gönderdiği sesli, görüntülü veya yazılı mesajlar her zaman serbesttir. Oy verme gününden önceki on günlük sürede, yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve herhangi bir surette dağıtımı yasaktır. Bu sürenin dışında yapılacak yayınların; tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması şarttır. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunludur. Bu madde hükümlerine göre yapılacak propagandaların ve yayınların ilkeleri Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Hoparlörle propaganda: [23] Madde 56 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçim takviminin başlangıcından itibaren seçim propagandasının sona erdiği ana kadar Hoparlörle propaganda, halkın huzur ve rahatını bozmamak ve 50 nci maddenin son fıkrası hükümlerine uymak şartıyla serbesttir. Şu kadar ki, başka bir parti veya bağımsız aday adına açık veya kapalı yer toplantısı yapılan saatlerde, bu toplantıların yapıldığı yer veya binalardan işitilecek ve bu toplantıları rahatsız edecek biçimde hoparlörle propaganda yapılamaz. İlçe seçim kurulları kendiliğinden veya siyasi partilerin istekleri üzerine mahallin özelliklerini gözönünde tutarak hoparlörle yayının yerini, zamanını, süresini ve diğer şartlarını tespite yetkilidir. Siyasi partiler isterlerse ilçe seçim kurulunun düzenleyeceği programa göre varsa belediye hoparlörlerinden bedeli karşılığında eşit surette faydalanabilirler. Propaganda amaçlı yayın ve malzeme dağıtma [24] Madde 57 – (Değişik: 8/4/2010-5980/6 md.) Seçime katılan siyasi partiler ve adaylar, seçimin başlangıç tarihinden seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD, DVD gibi her türlü yayını dağıtmakta serbesttir. Siyasi partiler ve adayların, bu fıkrada belirtilenler dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtmaları, dağıttırmaları veya bunların üçüncü şahıslar ya da kurum ve kuruluşlar aracılığı ile dağıtılması yasaktır. Bu maddede belirtilen yayın veya malzemeleri dağıtacak kimselerin on sekiz yaşını doldurmuş olması şarttır. Propaganda yayınlarına ilişkin yasaklar ve propagandada kullanılacak dil: [25] Madde 58 – (Değişik: 8/4/2010-5980/7 md.) Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbuat üzerinde Türk Bayrağı ve dini ibareler bulundurulması yasaktır. (Değişik: 2/3/2014-6529/1 md.) Siyasi partiler ve adaylar tarafından yapılacak her türlü propaganda, Türkçe’nin yanı sıra farklı dil ve lehçelerde de yapılabilir. Muafiyet: Madde 59 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Propaganda için kullanılan el ilanı mahiyetindeki matbualar, seçimin başlangıcından propaganda süresinin sonuna kadar her türlü harç ve resimlerden muaftır. İlan ve reklam yerleri [26] Madde 60 – (Değişik: 8/4/2010-5980/8 md.) Siyasi partiler ve adaylar, seçim bürolarına, seçimin başlangıç tarihinden itibaren, seçim propaganda süresinin sona erdiği tarihe kadar, parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri malzemeleri asabilir veya yapıştırabilirler. Siyasi partiler genel merkez, il, ilçe ve belde binalarına sayılan malzemeleri her zaman asabilir veya yapıştırabilir. Siyasi partiler ve adaylar seçimin başlangıç tarihinden seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, açık veya kapalı yer toplantıları ile taşıtlarında; parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri ilan ve reklam malzemesi kullanmakta serbesttirler. Miting günü, miting alanı çevresindeki güzergâhlarda, toplantı bitimine kadar bu malzemelerin kullanılması serbesttir. Yukarıda sayılan yerler dışında, propaganda ilan ve reklam malzemeleri, ancak, seçim kurullarınca gösterilecek yerlere aşağıdaki fıkralarda belirtilen usul ve esaslara göre asılır ve yapıştırılır. Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, oy verme gününden önceki otuzuncu günden itibaren, kendilerini tanıtıcı poster, parti bayrağı, ilan, pankart veya afiş gibi malzemeleri asmak veya yapıştırmak amacıyla, o seçim çevresi içinde, belediyelerce doğrudan kullanılan ve ilçe seçim kurullarınca belirlenen sabit ilan ve reklam yerlerinden süresi, sayısı ve ücreti eşit olmak şartıyla yararlanabilirler. Şu kadar ki seçim zamanı dışında ücretsiz olarak isteklisine tahsis edilen ilan ve reklam yerleri için ücret talep edilemez. Bu yerler siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasında eşit olarak paylaştırılır. Belediyelerin izni ile özel kişi ve kuruluşlarca kurulan veya belediyelere ait olup da özel kişi ve kuruluşlara kiraya verilen sabit ilan ve reklam yerlerinin, bu kişi ve kuruluşlar tarafından siyasi propaganda amacıyla kullandırılabilmesi için, bu hususta ilçe seçim kurulu başkanlığına yapılacak başvuru üzerine, ilçe seçim kurulunca, söz konusu yerlerin bu madde hükümlerine göre tahsisi gerekir. İlçe seçim kurulu, o seçim çevresi içindeki ticari amaçlı sabit ilan ve reklam yerlerini oy verme gününden önceki kırkıncı güne kadar belirleyerek, seçime katılan tüm siyasi partilere ve bağımsız adaylara yazılı olarak bildirir. Siyasi partiler ve bağımsız adaylar bu bildirimden itibaren üç gün içinde yararlanmak istedikleri ilan ve reklam yerlerini ve süresini yazılı olarak ilçe seçim kuruluna bildirirler. İlçe seçim kurulu, başvuruda bulunan siyasi parti ve bağımsız adaylar arasında bu maddeye göre tahsis yapar. Aynı ilan ve reklam yerleri için birden fazla siyasi parti ve bağımsız adayın talepte bulunması halinde, ilçe seçim kurulu, ilgilileri aynı anda davet ederek son tercihlerini yazılı olarak bildirmelerini ister. İlgili parti veya bağımsız adaylar arasında anlaşma olmaması durumunda ilan ve reklam yerleri ad çekme işlemi yapılarak eşit süre, sayı ve ücret karşılığında tahsis edilir. Ad çekme işlemi, birden fazla istekte bulunulan her bir ilan ve reklam yeri için, propaganda süresinin tamamı, istekli sayısına bölünmek suretiyle, eşit sürelerle yapılır. Şehir dışında karayolları kenarında bulunan sabit ilan ve reklam yerlerini de aynı usulle belirlemeye ve tahsis etmeye il seçim kurulu yetkilidir. Ancak il seçim kurulu bu yetkisini, yetkili ilçe seçim kuruluna devredebilir. Ad çekme işleminden sonra, ilan ve reklam yerinden yararlanmak istemediğini il veya ilçe seçim kuruluna yazılı olarak bildiren siyasi parti veya bağımsız aday için ayrılan yerler, başvuruda bulunan siyasi parti veya bağımsız adaya tahsis edilebilir. Bu Kanunda yasaklanan yerler dışında, kamuya açık alanlara yerleştirilmiş görüntülü reklam ve ilan yapmaya uygun sabit dijital reklam panoları vasıtasıyla da görüntülü propaganda yapılabilir. Ancak bu araçlarla sesli propaganda yapılamaz. Bu panoların hangi gün ve saatlerde siyasi propagandalar için kullanılacağı seçim kurulları tarafından belirlendikten sonra, bu süre içinde yapılacak propagandaların sıra ve süresi yukarıdaki fıkralarda belirtilen usule göre belirlenerek, siyasi parti veya bağımsız adaylara tahsisi yapılır. Vatandaşlar, oy verme gününden önceki otuzuncu günden itibaren, propaganda süresinin bitimine kadar konutlarına, işyerlerine veya taşıtlarına, partilere veya adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemeleri asabilir veya yapıştırabilirler. Bu ilan ve reklamlar her türlü vergi ve harçtan muaftır. Bu maddede belirtilen ilan ve reklam malzemeleri, birinci fıkrada belirtilen yerler dışında, seçim propaganda süresinin sona erdiği andan itibaren hiçbir suretle asılamaz, yapıştırılamaz ve teşhir edilemez. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. İlan ve reklam yerleri ile ilgili yasaklar [27] Madde 61 – (Mülga: 17/5/1979-2234/5 md.; Yeniden düzenleme: 28/12/1993-3959/4 md.; Değişik: 8/4/2010-5980/9 md.) Seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar siyasi partiler, bağımsız adaylar, herhangi bir kurum veya kuruluş ya da vatandaşlar tarafından, bu Kanunda belirtilen yerler dışında, siyasi ilan ve reklam içeren afiş, poster, pankart veya parti bayrağı gibi malzemelerin asılması, yapıştırılması veya teşhiri yasaktır. Aksi halde, bu ilan ve reklamlar kaldırılır ve masrafları ilgilisinden tahsil edilir. Bu maddede belirtilen yasaklarla ilgili işlem yapma yetkisi, seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününden önceki otuzuncu güne kadar mülki makamlara, son otuz gün içinde ilçe seçim kurullarına aittir. Belediyeler, bu maddede belirtilen yetkili mercilerin talebi üzerine, maddeye aykırı hususları gidermek için gerekli araç, gereç ve personeli sağlamakla yükümlüdür. Seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar; şehir içi veya şehir dışında, toplu taşıma amacıyla kamu hizmetlerinde kullanılan hava, kara, deniz ve raylı sistem taşıtlarında yer alan reklam yerleri ve araçlarında siyasi propaganda içeren yayın yapılamaz. Yolcuların inip bindiği kapalı alanlarda da bu hüküm uygulanır. İlçe seçim kurulları, bu fıkradaki yasaklara aykırılıkların önlenmesi için mülki makamlar vasıtasıyla gerekli denetimi yaparlar. Matbua dağıtımı: Madde 62 – El ilanı mahiyetindeki matbuaları dağıtacak kimselerin seçme yeterliğini haiz olmaları şarttır. Devlet, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyelerle bunlara bağlı daire ve müesseseler, İktisadi Devlet teşekkülleri ve bunların kurdukları müesseseler ve ortaklıkları ile diğer kamu tüzel kişiliklerinde memur ve hizmetli olarak çalışanlar, ilan dağıtamazlar. Seçim süresince yapılamıyacak işler: Madde 63 – 62 nci maddede sayılanlarla, umumi menfaatlere hadim cemiyetler ve bunlarda görev almış bulunan memur ve hizmetliler seçimlerde de tarafsızlıklarını muhafaza etmek zorundadırlar. Yukarıda yazılı olanların, 5830 sayılı kanunda yazılı yasak hükümleri saklı kalmak üzere seçim süresince: a) Siyasi partilere veya adaylara her ne nam ile olursa olsun bağış ve yardımlarda bulunmaları, b) Memur ve hizmetlileriyle her türlü araç ve gereç ve imkanlarını siyasi bir partinin veya adayın emrinde veya her hangi bir siyasi faaliyette çalıştırmaları, kullanmaları veya kullandırmaları yasaktır. Birinci fıkrada yazılı olanlarla, Bankalar Kanununa tabi teşekküllerin, siyasi bir partinin lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyuna tesir etmek maksadiyle her türlü yayınlarda bulunmaları yasaktır. [28] Daha önce basılmış ve yayınlanmış ve yukarıki fıkradaki mahiyeti taşıyan her türlü kitap, broşür, afiş ve bunlara benzer yayınlar da aynı hükme tabidir. Törenlere ait yasaklar: Madde 64 – (Değişik: 19/2/1987-3330/4 md.) Seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde, 62 nci maddede sayılı bütün daire, teşekkül ve müesseselerle Bankalar Kanununa tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla, (açılış ve temel atma dahil) törenler tertiplemek, nutuklar söylemek, demeçler vermek ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunmak yasaktır. (...) [29] Bakanlara ilişkin yasaklar: [30] Madde 65 – (Değişik birinci fıkra: 19/2/1987-3330/5 md.) Seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde (…) 30 bakanlarla, milletvekilleri, yurt içinde yapacakları seçim propagandası ile ilgili gezileri makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen vasıtalarla yapamazlar. Bu maksatla yapacakları gezilerde, protokol icabı olan karşılama ve uğurlamalarla törenler yapılamaz ve resmi ziyafet verilemez. Yukarıda yazılı süre içinde (…) 30 Bakanlar seçimle ilgili faaliyetlerinde ve konuşmalarında bu kanun hükümleriyle bağlıdırlar. Memurların gezilere katılma yasağı: Madde 66 – (Değişik: 19/2/1987-3330/6 md.) Seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar geçen süre içinde (…) [31] bakanlar, milletvekilleri ve adayların seçim propagandası ile ilgili olarak yapacakları gezilere hiç bir memur katılamaz. ÜÇÜNCÜ KESİM Araçlar Araçların sağlanması: Madde 67 – Seçim kurulu başkanları, seçim için gerekli bütün araçları ve parayı zamanında ve muntazam bir surette sağlamak ve yerlerine göndermekle yükümlüdürler. Bu hususlarda kurul başkanlarının emirleri üzerine zabıta amir ve memurları, belediyeler ve muhtarlıklar gerekli yardımlarda bulunmak zorundadırlar. Oy verme araçları ve teslimi: [32] Madde 68 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Ek birinci fıkra: 8/4/2010-5980/10 md.) Oy sandıkları, eni 40, boyu 55, yüksekliği 50 santimetre, şeffaf, ısıya ve kırılmaya dayanıklı sert plastikten mamûl, kapağı iple bağlanıp mühürlenmeye elverişli ve kapağının üzerinde zarfların atılmasına uygun (…) [33] bir açıklık olacak şekilde yaptırılır. 33 (Ek ikinci fıkra: 8/4/2010-5980/10 md.; Değişik: 13/3/2018-7102/5 md.) Birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, oy pusulaları aynı zarfa konulur. (Ek üçüncü fıkra: 8/4/2010-5980/10 md.; Değişik: 13/3/2018-7102/5 md.) Seçimlerde kullanılacak oy verme kabinleri, oy vermenin gizliliğini sağlayacak şekilde yaptırılır. Kabinlerin ölçü ve standartları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. (Ek dördüncü fıkra: 8/4/2010-5980/10 md.) Sandıkların ve oy kabinlerinin üzerinde Yüksek Seçim Kurulu ibaresi ve logosu bulunur. Yüksek Seçim Kurulu zorunlu hallerde, bu maddenin amacına uygun biçimde oy sandıklarının standartlarında gerekli değişiklikleri yapabilir. [34] (Ek beşinci fıkra: 8/4/2010-5980/10 md.) Seçimlerde kullanılacak mühür, mürekkep ve ıstampayı oyların iptaline yol açmayacak şekilde oluşturmaya Yüksek Seçim Kurulu yetkilidir. Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı; il, ilçe seçim kurulları ile sandık kurulları mühürlerini, (…) [35] ve seçim işleri için mahallerinde sağlanamayan gerekli her çeşit kırtasiye ve gereçleri zamanında il ve ilçe seçim kurulları başkanlıklarına gönderir ve o seçimde hangi malzemenin sandık kurulu başkanlarına teslim edileceğini belirler. 35 İl seçim kurulu başkanları, oy verme gününden en az on gün önce ilçe seçim kurulları başkanlıklarına, ilçe seçim kurulu başkanları da oy verme gününden en az kırksekiz saat önce, aşağıda yazılı eşyadan o seçim için gerekli olanlarını sandık kurulları başkanlarına teslimini sağlarlar. 1. Seçim bölgesinde her sandık için ağzı mühürlü bir kese içine konulmuş numaralı bir mühür (Hangi sandığa, hangi numaralı mühürün verildiği bir tutanağa geçirilir.). 2. Her seçim bölgesinde bulunacak kapalı oy verme yerleri sayısı toplamına eşit miktarda çevre adaylarının onaylı listesi ile 76 ncı maddede yazılı levha, 3. İlçe seçim kurulu mühürü ile mühürlenmiş ve oy pusulalarının konulmasına mahsus zarfları havi bir paket, 4. Oy sandıkları, 5. Sandık sayısınca ıstampa ve mürekkebi, 6. Sandık sayısınca örneğine uygun onaylı tutanak defteri, 7. Örneğine uygun basılı sayım cetvelleri, 8. Örneğine uygun basılı tutanak kağıtları, 9. Sandık sayısınca boş torba, 10. Uygun sayıda kopya kalemi, 11. Gerektiği takdirde oy verme yeri inşaası için malzeme, 12. O seçim çevresinde, seçimin özelliğine göre yeteri kadar beyaz boş kağıt ve gerekli başka eşya, 13. Her yaprağı ilçe seçim kurulu tarafından mühürlü ve sonu onaylı, iki nüsha sandık seçmen listesi, 14. Siyasi partiler tarafından kapalı oy verme yerlerine konulmak üzere ilçe seçim kurulu başkanına teslim edilmiş bulunan basılı oy pusulaları, 15. Her bağımsız adayın, yalnız kendi ad ve soyadını taşıyan, ilçe seçim kurulu başkanına teslim edilmiş bulunan oy pusulaları, 16. Üstü ilçe seçim kurulunca mühürlü ve numaralı birleşik oy pusulası paketi, 17. Her sandık için "Evet" yazılı mühür, 18. (Mülga: 13/3/2008-5749/15 md.) Tutanak defteri: Madde 69 – Her kurulda bir tutanak defteri bulunur. İl seçim kurulları, kendi tutanak defterlerini; ilçe seçim kurulları da kendi kurullarına ve sandık kurullarına ait tutanak defterlerini, sahifelerini numaralamak ve mühürlemek suretiyle onaylarlar. Kurulların işlem ve kararları bu defterlere yazılır ve başkan ve üyeler tarafından imza olunur. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Seçim Günü İşleri BİRİNCİ KESİM Sandık Başı İşleri Andiçme: Madde 70 – Sandık kurulu başkan ve üyeleri, oy verme günü göreve başlamazdan önce, ilk iş olarak, sandık başında, sandık kurulu ve hazır bulunanlar önünde birer birer şöyle and içerler: (Hiçbir tesir altında kalmaksızın, hiç kimseden korkmadan, seçim sonuçlarının tam ve doğru olarak belirmesi için, görevimi kanuna göre dosdoğru yapacağıma, namusum, vicdanım ve bütün mukaddesatım üzerine and içerim.) Görev ve yetkiler [36] Madde 71 – Sandık kurullarının başlıca görev ve yetkileri şunlardır: 1. Sandık çevresinde seçimin düzenle geçmesi için gereken tedbirleri almak ve oy verme işlerini yürütmek ve denetlemek, 36 2. İlçe seçim kurulunca belirlenen bina, yapı ve benzeri yerlerde, sandığın konulacağı yeri tayin etmek ve sokak başlarına bu yeri göze çarpacak surette gösterir işaretleri koymak veya alışılmış araçlar ile duyurmak, 36 3. Oy verme işleri hakkında ileri sürülecek itirazları incelemek ve bir karara, bağlamak ve kararlarını tutanak defterine geçirerek altını imzalamak, 4. Bu kararlardan itiraza uğrayanları derhal ilçe seçim kuruluna göndermek, 5. Bu kanundaki esaslara göre sandığa atılmış olan oy pusulalarını saymak, dökümlerini ve sonuçlarını tutanağa geçirmek ve bunları seçim işlerine ait diğer evrak ile birlikte, derhal ilçe seçim kuruluna teslim etmek, 6. Kendisine kanunla verilen başkaca görevleri yapmak. Müşahitler: Madde 72 – Siyasi partilerin müşahitleri ile adayları ve bağımsız adaylarla müşahitleri, sandıkbaşı işlemlerini takip etmek üzere hazır bulunabilirler. Bağımsız aday müşahitleri üçten fazla olursa, sandık kurulu başkanı bunlar arasında ad çeker. Adları ilk çıkan üç müşahit, sandık başında bırakılır. Diğerleri, sandık çevresi dışında kalabilirler. [37] Kurulda çoğunluğun sağlanması: Madde 73 – Sandık başında, oy verme başlamazdan önce veya oy verme sırasında, sandık kuruluna dahil siyasi parti üyelerinden biri veya birkaçı görevini yapmazsa, ceza hükümleri saklı kalmak üzere, yerine siyasi parti yedek üyelerinden biri getirilir. Bu dahi mümkün olmaz ve kurul üyeleri üçten aşağı düşerse, bu cihet tutanağa geçirilir ve eksikler, o seçim bölgesinde seçme yeterliğini haiz ve okur-yazar olanlar arasından, başkanın seçeceği kimselerle doldurulur. [38] Sandığın konulacağı yer: Madde 74 – (Değişik: 31/7/1998-4381/5 md.) Sandıkların konulacağı yerleri ve oy verme işinin vaktinde sona ermesi için gerekli tedbirleri ilçe seçim kurullarının denetiminde sandık kurulu tespit eder. Sandıkların konulacağı yerlerin belirlenmesinde seçmenin oyunu kolaylıkla, serbestçe ve gizli şekilde verebilmesi gözetilir. Engelli seçmenlerin oylarını rahatlıkla kullanabilmeleri için gerekli tedbirler alınır. Sandıklar okul (özel okullar ve özel dersaneler dahil) avlusu ve salonların elverişli kısımları gibi genel yerlere, yetmediği takdirde kiralanacak kahvehane, lokanta gibi yerlere konur. Kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislerle karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına sandık konulamaz. Üçten fazla sandık konulan binalarda bina sorumlularının görev esasları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. [39] Kapalı oy verme yeri: Madde 75 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık kurulları, oy serbestliğini ve gizliliğini sağlayacak şekilde, yeteri kadar kapalı oy verme yeri hazırlar. Seçmen, oy pusulasını kapalı oy verme yerinde, kendi eliyle katlayıp, zamklı kenarını yapıştırmak, veya zarf kullanılan seçimlerde zarfa koyup kapatmak zorundadır. Oy verme yerinin nitelikleri: Madde 76 – Kapalı oy verme yeri; içerisi dışardan gözetlenemeyecek ve oy pusulasını seçmenin inceleyip zarflıyabileceği şekil ve nitelikte olur. Aday listeleri ve bu kanunun oy verme serbestliğine ve gizliliğine dair hükümlerinin levha halinde basılmış metni, kapalı oy verme yerinde asılı durur. Kapalı oy verme yerinde masa veya benzeri bir şey bulundurulur. Sandığın, birleşik oy pusulalarının ve zarfların kurulca mühürlenmesi: Madde 77 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık kurulu başkanı, oy verme işlerine başlamadan önce, sandığın boş olduğunu hazır bulunan sandık kurulu üyeleri ile müşahitler önünde tespit ederek sandığı kapatır, mühür bozulmadan açılamıyacak şekilde sandık mühürü ile mühürler. Birleşik oy pusulası kullanılan seçimlerde, (Katlanıp zamklı kenarı yapıştırılarak kapatılmak suretiyle zarf haline getirilen birleşik oy pusulaları) bu Kanunda (zarf) deyimi geçen hallerde zarf olarak kabul edilir. Şu kadar ki, zarflar için öngörülen çift mühür bulunmasına ilişkin hükümler birleşik oy pusulalarına uygulanmaz. Sandık kurulu, and içme, sandığı yerleştirme, kapalı oy verme yerini düzenleme işlerini bitirdikten sonra, hazır bulunanlar önünde, birleşik oy pusulalarını sayar, her birinin üzerine, sandık kurulu mühürünü basar, böylece üzerinde sandık kurulunun mühürü bulunan birleşik oy pusulalarının sayısını tesbit eder. Birleşik oy pusulası kullanılmayan seçimlerde, ilçe seçim kurulu başkanından teslim alınan ve ilçe seçim kurulu başkanlığı mühürünü taşıyan özel zarfları sayar, her birinin üzerine sandık kurulu mühürünü basar, böylece üzerinde biri ilçe seçim kurulunun, diğeri sandık kurulunun mühürleri bulunan çift mühürlü özel zarfların sayısını tespit eder. Sandık kurulu, bu madde gereğince yaptığı işlemleri tutanak defterine geçirip imzalar. Birleşik oy pusulası ve zarflar [40] Madde 78 – (Değişik: 8/4/2010-5980/11 md.) Cumhurbaşkanı, milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye meclisi üyeliği ve belediye başkanlığı seçimlerinde, bu Kanun ve özel kanunlarında yer alan hükümlere göre filigranlı kağıttan hazırlanacak birleşik oy pusulaları kullanılır. [41] ( Değişik: 13/3/2018-7102/6 md.) Oy zarfları, ön yüzünün sol üst köşesinde Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu amblemi yer alacak şekilde Yüksek Seçim Kurulunca filigranlı kağıttan hazırlatılır. İKİNCİ KESİM Yasaklar ve Sandık Başı Düzeni İçki ve silah taşıma yasağı : Madde 79 – Oy verme günü, her ne suretle olursa olsun, ispirtolu içki satılması, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit ispirtolu içki satılması, verilmesi, içilmesi yasaktır. Oy verme günü, bütün umumi eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalır. Eğlence yeri niteliğini haiz lokantalarda yalnız yemek verilir. Oy verme günü, emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse, köy, kasaba ve şehirlerde silah taşıyamaz. (Değişik dördüncü fıkra: 23/1/2008-5728/286 md.) Bu Kanunun uygulanmasında silahtan maksat Türk Ceza Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinin (1), (2), (3) ve (5) numaralı alt bentlerinde gösterilenlerdir. Yayın yasağı: Madde 80 – Seçim günü saat 18 e kadar radyolar ve her türlü yayın organları tarafından seçim ve seçim sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorum yapılması yasaktır. Saat 18 ile 21 arasında ancak radyolarda Yüksek Seçim Kurulu tarafından seçim ile ilgili olarak verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilir. Saat 21 den sonra bütün yayınlar serbesttir. Sandık çevresi [42] Madde 81 – (Değişik: 13/3/2018-7102/7 md.) Sandık çevresi, oy sandığının konulduğu ve sandık kurulunun görev yaptığı oda, bölüm veya bu amaçla oluşturulan yerdir. Sandık çevresinde düzenin sağlanması ve yasaklar [43] Madde 82 – (Değişik: 8/4/2010-5980/13 md.) Sandık çevresinde düzenin sağlanması sandık kurulu başkanına aittir. Sandık çevresinde alınacak tedbirler, o sandık çevresinde bulunma hakkına sahip kimselerin seçim iş ve işlemlerini takip etmelerini engelleyecek mahiyette olamaz. Sandık çevresinde, sandık kurulu başkan ve üyeleri, adaylar, milletvekilleri, o sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler ve o sandıkta görevli müşahitler ile bina sorumluları ve çağrı veya ihbar üzerine gelen görevli kolluk güçlerinden başka kimse bulunamaz. Şu kadar ki, siyasi partilerin seçim kurullarına bildirdikleri itiraza yetkili kişiler ile temsilciler, seçim kurullarınca önceden kendilerine verilen belge ile sandık çevresinde bulunabilirler. Medya mensuplarının sandık çevresinde, sandık başı işlemlerine engel olmamak şartıyla, haber amacıyla görüntü ve bilgi elde etmeleri serbesttir. [44] Sandık çevresinde seçmenin oyunu tam bir serbestlikle ve gizli şekilde kullanmasına veya sandık kurulunun görevini yapmasına engel olmaya kalkışanlar ile oy verme, oyların sayım ve dökümü veya tutanaklara geçirilmesi gibi tüm sandık başı iş ve işlemlerinin düzenini bozmaya kalkışanları, başkan uyarır. Bu uyarının gereğini yerine getirmeyen kimse, kolluk gücü çağrılarak sandık çevresinden uzaklaştırılır. Sandık kurulu başkanının bu maddede belirtilen görevini yapmaması halinde, sandık kurulu karar alarak ilgili hakkında yukarıda belirtilen yetkiyi kullanır ve durumu derhal ilçe seçim kurulu başkanına bildirir. (Değişik fıkra: 13/3/2018-7102/8 md.) Sandık çevresinde cebir, şiddet veya tehdit kullanarak sandık başı düzenini bozmaya kalkışanlar, sandık kurulu başkanı veya üyelerinden biri tarafından yapılan çağrı ya da seçmenlerin ihbarı üzerine gelen kolluk güçlerince derhal sandık çevresinden uzaklaştırılır ve gerekli yasal işlem yapılır. Seçmenlerce ihbar, o yer kolluk güçlerine şahsen yapılır. Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde, yukarıda sayılan tedbirlere uymayanlar, cezaevi idaresinin görüşü alındıktan sonra, güvenliği zayıflatmayacak şekilde uygulama yapılarak, sandık çevresinden dışarı çıkarılır. (Değişik fıkra: 13/3/2018-7102/8 md.) Bu madde uyarınca çağrılacak kolluk güçleri, başkanın talebine veya kurulun kararına uymak zorundadır. Bu madde uyarınca sandık çevresine gelen kolluk güçleri, başkanın talebine veya kurulun kararına uymak zorunda olup, çağrı veya ihbar sebebi ortadan kalkınca sandık çevresinden ayrılır. (Ek fıkra: 13/3/2018-7102/8 md.) Seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçleri hariç, özel güvenlik görevlileri ve belediye zabıtaları gibi görevliler de dâhil olmak üzere resmî üniforma ve silah taşıyan kişiler, sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına giremezler. (Ek fıkra: 13/3/2018-7102/8 md.) Sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatında hiç kimse, başkalarının görebileceği şekilde bir siyasi parti veya adaya ait rozet, amblem veya benzeri işaretler ya da propaganda amaçlı yayınlar taşıyamaz; yazılı, sözlü veya görüntülü propaganda yapamaz. Bu fıkra hükümlerine uymayan kişiler kolluk güçleri tarafından uzaklaştırılır. Sandık kurulunun görev yaptığı yerde cep telefonu ile görüşme yapmak yasaktır. Ancak sandık kurulu başkan ve üyelerinin, görevleri gereği yapacağı görüşmeler bu hükmün dışındadır. Bu hükme aykırı davranan kimseler kurul başkanı tarafından uyarılır. Bu uyarıya rağmen görüşmesini sürdüren kimse, derhal oradan çıkarılır. Sandık çevresinde bir suç işlenmesi halinde, sandık kurulu, durumu tutanağa geçirir ve ilgili hakkında işlem yapılmak üzere kolluk güçlerini çağırır. (Değişik fıkra: 13/3/2018-7102/8 md.) İlçe seçim kurulu başkanı, sandık çevresinde, sandık başı iş ve işlemlerinin düzen içinde yürütülmesini ve sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatında güvenliği ve bu Kanunda öngörülen yasaklara uyulmasını sağlayacak tedbirleri alır; seçmenin ve bu yerlerde bulunma hakkına sahip diğer kişilerin buralara serbestçe girmesini engelleyen veya güçleştiren her türlü hareketi önler. Bu kapsamda, ilçe seçim kurulu başkanınca verilen talimatlara sandık kurulları, mülki ve idari makamlar uymak zorundadır. Sandık alanında alınacak güvenlik önlemleri ve yasaklar Madde 83 – (Mülga: 13/3/2018-7102/24 md.) Sandık alanında inzıbat tedbirleri Madde 84 – (Mülga: 8/4/2010-5980/32 md.) Sandık çevresi dışındaki inzıbat tedbirleri: [45] Madde 85 – Sandık çevresi dışında, zabıtaya emir verme yetkisine sahip makamlarla, zabıta amir ve memurları tarafından alınacak tedbirler, seçmenin sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına serbestçe girmesini engelleyici veya güçleştirici mahiyette olamaz. 45 (Mülga ikinci fıkra: 8/4/2010-5980/32 md.) Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde kurulan sandıklarda uygulanacak esaslar Madde 85/A – (Ek: 27/10/1995-4125/6 md.) Ceza infaz kurumlarında ve tutukevlerinde kurulan sandıklarda uygulanacak esaslar bu Kanunun 81, 82, 83, 84 ve 85 inci maddeleri hükümleriyle bağlı kalınmaksızın Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. ÜÇÜNCÜ KESİM Oy Verme Oy verme yetkisi Madde 86 – (Değişik: 8/4/2010-5980/15 md.) Onaylı sandık seçmen listesinde yazılı her seçmen, oy verme yetkisine sahiptir. Bu Kanunda sayılan istisnalar dışında, sandık seçmen listesinde kaydı olmayanların oy kullanmalarına izin verilmez. Ancak, kesinleşen muhtarlık bölgesi askı listelerinde adı yazılı olduğu veya bu listelere yazılması için askı süresi içinde başvurduğu ve listeye kaydedilmesine karar verildiği halde, çoğaltılarak sandık kurullarına verilen sandık seçmen listelerinde ismi yer almayan seçmenlerin, muhtarlık bölgesi askı listelerinin kesinleşmesine bakılmaksızın, ilçe seçim kurulundaki liste ile oy verecekleri sandık seçmen listesine ilave edilmelerine, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından karar verilir ve seçmene bu yolda verilecek bir yazı ile sandık kuruluna başvurması ve listeye dâhil edilmek suretiyle seçmenin oy kullanması sağlanır. Her seçmen, bu Kanunda sayılan istisnalar dışında, hangi sandık seçmen listesinde kayıtlı ise ancak o sandıkta oy kullanabilir. Bir seçmen aynı seçim türü için birden fazla oy kullanamaz. Bir seçmen, hangi seçim çevresinin seçmeni ise ancak o seçim çevresinde yapılan seçimler için oy kullanabilir. Oy verme gününe kadar, haklarında seçme yeterliğini kaybettiğine dair yetkili mercilerden resmî belge gelmiş bulunan seçmenler ile tutuklu sandık seçmen listesine kaydedilmiş olup da tahliye edilen veya taksirli suçlar dışında bir suçtan hüküm giyerek cezası kesinleşenlerin durumlarını gösteren resmî belge gelmiş bulunanlara, seçmen listesinde kayıtlı olsalar bile oy kullandırılmaz ve bu husus sandık kurulunca tutanağa geçirilir. Kimliğin tespiti: Madde 87 – (Değişik : 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık seçmen listesinde yazılı seçmenin kimliği, nüfus hüviyet cüzdanı veya kimlik tespiti amacıyla düzenlenmiş ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan resmi belgelerle belirlenir. Hangi resmi belgelerin kimlik belirlenmesinde kabul edileceği, Yüksek Seçim Kurulunca seçimlerin başlangıcında tespit ve ilan edilir. Şu kadar ki, belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlıklarınca tanzim ve tasdik edilen kimlik belgeleri bu maddenin uygulanmasında geçerli değildir. [46] (Mülga ikinci fıkra: 13/3/2008-5749/15 md.) (Ek fıkra: 8/4/2010-5980/16 md.) Üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için, bu belgelerin yanında ayrıca seçmen bilgi kâğıdını veya Türkiye Cumhuriyeti kimliğini ispata elverişli Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edilen bir belgeyi de ibraz etmesi şarttır. (Ek fıkra: 8/4/2010-5980/16 md.) Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde tutuklu ya da taksirli suçlardan hükümlü bulunan seçmenlerden yukarıda sayılan kimlik belgeleri bulunmayanlar için, cezaevi idaresince verilmiş belge, kimlik belgesi yerine geçer. Oy verme düzeni: Madde 88 – Hiçbir seçmene sandık başında müdahale, telkin veya tavsiyede bulunulamaz ve hiçbir seçmen oyunu kullandıktan sonra sandık başında kalamaz. Oy verme süresi: Madde 89 – Oy verme günü, saat sekizden on yediye kadar geçecek zaman, oy verme süresidir. Ancak, saat on yediye geldiği halde, sandık başında oylarını vermek üzere bekliyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sıra ile oylarını kullanırlar. (Ek: 28/12/1993-3959/6 md.) Oy verme süresinin başlayış ve bitiş saatleri, sürenin korunması kaydıyla, mevsim ve bölge özellikleriyle ulaşım durumlarına göre, bütün yurtta veya gerekli görülen seçim çevrelerinde, seçim gününden en az bir hafta önce ilan edilmek koşuluyla, Yüksek Seçim Kurulunca tespit edilebilir. Oy vermede sıra: [47] Madde 90 – Oy verme günü sandık başına gelecek seçmenler, sandık kurulu önüne başkan tarafından sıra ile birer birer alınırlar. Gebeler, hastalar ve engelliler bekletilmezler. Yaşlılar önce alınabilirler. Oy vermeden önceki işler: Madde 91 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık kurulu önüne alınan kimse, kimlik belgesini başkana verir ve kimliğini ispat eder. Başkan, seçmenin adını seçmen listesinde bulur ve masa üzerinde duran birleşik oy pusulasından bir tane vererek, sandık yerinde birden fazla oy verme yeri varsa hangi kapalı oy verme yerine gireceğini söyler ve birleşik oy pusulasını veya seçimin gereğine göre zarfları usulüne göre katlayıp yapıştırdıktan sonra çıkmasını anlatır. Birleşik oy puslasını veya zarfı alan seçmen doğruca kapalı oy verme yerine gider ve oyunu kullanmadan başka yere gidemez. Kapalı oy verme yerine girmeyen veya birleşik oy puslasını alıp oy vermeyen seçmenden birleşik oy puslası geri alınır. Kapalı oy verme yerinde seçmenin uyması gereken kurallar [48] Madde 92 – (Değişik: 8/4/2010-5980/17 md.) Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça, hiç kimse oraya giremez. Ancak, oy pusulasını hazırlamak için, kapalı oy verme yerinde, normal süreden fazla kalan seçmenler, kurul başkanı tarafından makul bir süre verilerek uyarılır. Bu uyarıya rağmen kapalı oy verme yerinden çıkmayan seçmen, oradan çıkarılır. Seçmenin; cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmesi yasaktır. Bu tür cihazlar, kapalı oy verme yerine girmeden önce kapatılarak sandık kurulu başkanına teslim edilir ve oy kullanma işlemi bittikten sonra seçmene iade edilir. Birleşik oy pusulasının atılması ve işaretleme: Madde 93 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Kapalı oy verme yerinde birleşik oy puslasını katlayıp yapıştırdıktan sonra, seçmen burasını terkeder ve birleşik oy puslasını sandığa bizzat atar. Körler, felçliler veya bu gibi bedeni engellilikleri açıkça belli olanlar, bu seçim çevresi seçmeni olan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımı ile oylarını kullanabilirler. Bir seçmen birden fazla malule refakat edemez. [49] (Değişik üçüncü fıkra: 13/3/2008-5749/9 md.) Kurul başkanı, oyunu kullanan seçmene kimlik kartını verirken seçmen listesindeki adı karşısına imzasını attırır. İmza atamayanların sol elinin başparmağının izinin alınmasıyla yetinilir. Bu parmağı olmayan seçmenin hangi parmağını bastığı yazılır. Sandık seçmen listesinde kayıtlı olmayan seçmenlerin oy kullanması [50] Madde 94 – (Değişik: 8/4/2010-5980/18 md.) İlçe seçim kurulu başkanı, seçimin yapıldığı çevrede oy verme hakkına sahip olduğu halde, görev yaptığı sandığa ait seçmen listesinde kayıtlı bulunmayan; a) Sandık kurulu başkan ve üyeleri ile bina sorumlularının, b) Seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçlerinin, c) İlçe seçim kurulu tarafından sandık kurulu üyelerini görev yerine ulaştırmak için görevlendirilmiş kişilerin, her birine seçmen olduğunu ve hangi seçimde oy kullanabileceğini gösteren ve sandık seçmen listesindeki bilgileri kapsayan bir belge verir. Ayrıca, bu seçmenlerin esas kayıtlı olduğu sandık seçmen listesine meşruhat verilmek üzere kayıtlı bulunduğu sandık kurulu başkanlığına durumu yazı ile bildirir. Bu madde uyarınca, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından kendilerine oy kullanma hakkı bulunduğuna ilişkin olarak belge verilen görevliler, bu belge ile görevli oldukları sandık bölgesinde oy verirler. Milletvekilleri ile milletvekili adayları seçmen bilgi kağıdını göstermek suretiyle kayıtlı oldukları seçim çevresi dışında da oylarını kullanabilirler. Sandık kurulu, bu madde kapsamında oy kullanan kimselerin ilgili belgelerini, oy verme işleminden önce alır. Bu belgeler, diğer seçim evrakı ile birlikte ilçe seçim kuruluna teslim edilir. Bu madde uyarınca oy kullanan seçmenlerin ad ve soyadları ile kimlik bilgileri, oy kullandıkları sandık seçmen listesinin sonuna yazılarak karşısına imzaları alınır. Yurt dışı seçmenlerin oy verme yöntemleri ve genel ilkeler Madde 94/A - (Ek: 13/3/2008-5749/10 md.) (Değişik birinci fıkra: 9/5/2012-6304/5 md.) Yurt dışı seçmenlerin oy kullanmasında; sandık, gümrük kapılarında oy kullanma veya elektronik oylama yöntemlerinin birlikte veya ayrı ayrıuygulanmasına, seçim türüne ve yabancı ülkenin durumuna göre, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulunca karar verilir. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin oy kullanmalarına yönelik iş ve işlemlerde, Dışişleri Bakanlığının bilişim altyapısından faydalanılabilir. Dışişleri Bakanlığı, Yüksek Seçim Kurulunun belirleyeceği usul ve esaslar doğrultusunda, kullanılacak olan bilişim altyapısının oluşturulması ve güvenliği için gerekli tedbirleri alır. Milletvekili genel seçimlerinde, üzerinde Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan özel imal edilmiş kâğıtlara basılı birleşik oy pusulalarında; sadece seçime katılan siyasi partilerin özel işaretleri, kısaltılmış isimleri ve tam yazı halinde adlarıyla her siyasi parti için ayrılan bölümün altında çapı iki santimetre olan boş bir daire bulunur. Yurt dışı seçmenler, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında oy verebilirler. Yurt dışı seçmenler sadece seçime katılan siyasi partilere oy verebilirler. Yurt dışında ve yurt dışı temsilciliklerde seçim propagandası yapılamaz. Yurt dışı seçmenlerin mektupla oy vermesi [51] Madde 94/B – (Ek: 13/3/2008-5749/10 md.) Yüksek Seçim Kurulu, özel olarak imal ettirdiği oy pusulası ile özel renkte bastırılmış oy zarflarını, Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna gönderir. Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu, arkası kendi mührüyle mühürlenmiş oy pusulası ile oy zarflarını, seçimlerin yapılacağı günün yetmişbeş gün öncesinden seçmenin yurt dışında kayıtlı olduğu adresine gönderir. Seçmene oyunu kullanmak üzere gönderilen özel zarflardan, bir köşesi Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun mührünü taşıyan küçük zarfa oy pusulası konur. Bu zarf, üzerinde "Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Ankara/TÜRKİYE" yazılı orta boy ikinci zarfa konur ve bu ikinci zarf, üzerinde seçmenin yurt dışı adresi yazılı üçüncü büyük zarfa konur. Mektubu alan seçmen, üzerinde kendi adresi yazılı zarfı açar, mühürlü küçük zarf içerisindeki oy pusulasında tercih ettiği siyasi parti sütunundaki daireyi veya cumhurbaşkanı seçimi ya da halkoylaması için düzenlenen oy pusulasındaki tercih ettiği bölümü (X) işareti ile işaretler, sadece oy pusulasını küçük zarfa koyar ve zarfı kapatır. Bu zarfı, üzerinde alıcısı "Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Ankara/TÜRKİYE" adresi yazılı ikinci zarfa koyar ve ağzını kapatıp seçim günü saat 17:00’a kadar Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunda bulunacak şekilde posta ile gönderir. Mektupların gönderilmesi, güvenliği ve kimlik tespitine ilişkin usul ve esaslar, Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğünün görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenir. Posta giderleri Yüksek Seçim Kurulunca karşılanır. Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna gelen mektup, seçmenin kimliği tespit edilip seçmen kütüğündeki ismi bulunarak işaretlendikten sonra, sandık kurulunca açılır ve içerisinden çıkan oy pusulasının bulunduğu zarf açılmaksızın sandığa atılır. Oy sandığı her gün saat 17:00’da yetkili sandık kurulunca açılır, zarflar oy veren seçmen sayısı ile karşılaştırılır ve uygunluğu tutanakla saptanır. Oy zarfları açılmaksızın tutanağın bir örneği ile birlikte torbaya konularak ağzı mühürlenir ve sandık kurulunca Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna teslim edilir. Seçim günü saat 17:00’dan sonra gelen mektuplar tutanakla tespit edildikten sonra yakılarak imha edilir. Seçimin yapıldığı gün saat 17:00’dan itibaren oy torbaları Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca açılarak sayım, döküm ve birleştirme işlemleri yapılır ve sonuçlar Ankara İl Seçim Kuruluna iletilir. Bu Kurulca da birleştirme tutanağı düzenlenerek Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir. Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan toplam geçerli oy sayısı, Yüksek Seçim Kurulunca Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısına ilave edilerek yurt düzeyinde genel oy miktarı ve her partinin ülke genelinde aldığı geçerli oy miktarı bulunur. Bu şekilde, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 33 üncü maddesine esas teşkil eden toplam oylar bulunmuş olur. Her seçim çevresinde geçerli toplam oy, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan Ankara İl Seçim Kuruluna gelen toplam oyun diğer seçim kurullarından gelen oylara bölünmesiyle elde edilen oranda artırılır. O seçim çevresinde kullanılan toplam oylarla bu şekilde hesaplanan toplam oy arasındaki fark partilere, Ankara İl Seçim Kurulundan gelen oydaki hisseleri oranında taksim edilir ve elde edilen rakamlar o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylara ilave edilir. Böylece Milletvekili Seçimi Kanununun 34 üncü maddesinde belirlenen esas seçim çevresinde kullanılan geçerli toplam oy miktarı ve partilerin aldıkları toplam geçerli oy miktarı bulunur. Yurt dışı seçmenlerin sandıkta oy vermesi Madde 94/C – (Ek: 13/3/2008-5749/10 md.) [52] (Değişik birinci fıkra: 9/5/2012-6304/6 md.) Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bulunan seçmenler, yurt dışı temsilciliklerimizde ve ihtiyaç duyulması halinde yerel makamların uygun göreceği diğer yerlerde kurulacak seçim sandıklarında seçimin yapılacağı günün kırkbeş gün öncesinden başlamak üzere, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde düzenlenen oy verme gün takvimine göre, seçim gününden önceki üçüncü gün saat 17.00’ye kadar oy kullanabilirler. Ancak, yabancı ülkedeki seçmen sayısı gözetilerek oy kullanma gün süresi, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulunca kısaltılabilir. Oy kullanma saatleri mahalli saat ile 08.00-17.00 arasıdır. Yabancı ülkenin durumu gözönünde tutularak seçmenlerin hangi yurt dışı temsilciliğinde ve mahalde tatil günleri dâhil yirmidört saat, hangilerinde daha az süre ile oy kullanabileceğine, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulunca karar verilir ve alınan bu karar elektronik ortamda ilan edilir. (Mülga son cümle: 25/4/2018-7140/1 md.) (…) 52 (Değişik ikinci fıkra: 9/5/2012-6304/6 md.) Hangi yurt dışı temsilciliğinde ve mahalde sandık kurulacağı, sandık kurulunun hangi görevlilerden oluşturulacağı Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Bu belirlemeye göre; sandık kurulu başkan ve üyelerinin seçimi Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca yapılır. Sandık kurulu bir başkan, bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdikleri birer isimden oluşur ve aynı usulle yedek üye seçilir. Siyasi partiler üye bildirmez ise eksiklik kamu görevlileri veya seçmenler arasından seçilecek üye ile doldurulur. Sandık kurulu başkan ve üye seçimleri, yurt dışında öncelikle sandığın kurulacağı yerde görevli kamu görevlisi ve seçmenler arasından yapılır. (Ek fıkra: 25/4/2018-7140/1 md.) Siyasi partiler yurt dışında her oy verme günü için ayrı sandık kurulu üyesi bildirebilir. Sandık kurulu başkan ve üyeleri 70 inci madde hükmüne göre yemin ederek görevlerine başlar. Sandık kurulları oy verme gizliliğini ve serbestliğini sağlayacak şekilde, yeteri kadar kapalı oy verme yeri hazırlar. (Değişik beşinci fıkra: 9/5/2012-6304/6 md.) Yüksek Seçim Kurulu, özel olarak imal ettirdiği oy pusulası ile özel renkte bastırılmış oy zarflarını Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna gönderir. Yurt dışında kullanılacak olan oy sandıkları, oy kullanma kabinleri ve diğer oy kullanma araçlarının ebatları dâhil tüm özellikleri ile bir sandıkta oy kullanacak seçmen sayısı, yabancı ülkenin durumu gözönünde tutularak, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yüksek Seçim Kurulu tarafından farklı olarak belirlenebilir. (Değişik altıncı fıkra: 9/5/2012-6304/6 md.) Seçmen oy vermek için geldiğinde sandık kurulu başkanı seçmenin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanından veya pasaportundan kimliğini tespit eder ve Bilgisayar Destekli Merkezi Seçmen Kütüğü Sistemi üzerinden diğer yöntemlerle oy kullanıp kullanmadığını kontrol eder. Oy kullanmadığı anlaşılan seçmen, sandık kurulu mührüyle mühürlenmiş olan oy pusulası ve oy zarfıyla “Evet” veya “Tercih” yazılı mührü alarak oyunu kullanmak üzere kapalı oy verme yerine girer. Oyunu kullanan seçmene çizelgede isminin bulunduğu yer imzalattırılır. (Değişik yedinci fıkra: 9/5/2012-6304/6 md.) Sandık kurulları tarafından her gün oy verme süresinin bitim saati olan 17.00’de veya başka bir bitim saati belirlenmişse bu saatte, bu Kanunda belirtilen usullere göre sandık açılır. Çıkan oy zarfları açılmadan adedi, oy kullanan seçmen miktarı ve bunların birbirine uygunluğu bir tutanakla tespit edilir. (Değişik sekizinci fıkra: 9/5/2012-6304/6 md.) Her dış temsilcilikte oyları saklamak ve ağzı mühürlü oy torbalarını Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenecek yöntemlerle Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna ulaştırmakla görevli olmak üzere; o yer misyon şefi veya en kıdemlinin başkanlığında, o temsilcilikte görevli bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdikleri isimlerden oluşturulan sandık kurulu, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca kurulur ve aynı usulle yedek üyeler seçilir. Siyasi partiler üye bildirmez ise eksiklik kamu görevlileri arasından seçilecek üye ile doldurulur. Kapalı oy zarfları açılmaksızın tutanağın aslı ile birlikte bir torbaya konularak ağzı sandık kurulu mührüyle mühürlenir ve muhafaza altına alınmak üzere sandık kurulu başkanınca ilgili komisyona teslim edilir. Oy torbaları komisyon tarafından en seri vasıtayla Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna gönderilir. Tutanağın bir sureti ilgili yurt dışı temsilciliğimizde saklanır. (Değişik onuncu fıkra: 9/5/2012-6304/6 md.) Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca, yurt içerisinde oy verme süresi bittikten sonra, yurt dışından ağzı mühürlü olarak gelen oy torbaları, genel esaslara uygun bir şekilde, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun denetimi altında, sandık kurullarına açtırılarak sayım ve dökümü yaptırılır ve tutanak altına aldırılır. Bu tutanaklar esas alınarak birleştirme işlemlerine ilişkin tutanak düzenlenir ve sonuçlar Ankara İl Seçim Kuruluna iletilir. Ayrıca geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen geçici birleştirme tutanağındaki sonuçlar kendi içerisinde birleştirilir ve bu sonuçlar Ankara İl Seçim Kuruluna iletilir. Ankara İl Seçim Kurulunca da yurt dışı sandıklarından gelen sonuçlar ile gümrük kapılarından gelen sonuçlar birleştirilir ve düzenlenen tutanak en seri vasıtayla Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir. Yurt dışı sandıklarda kullanılan oyların değerlendirilmesi 94/B maddesinin ilgili hükümlerine göre yapılır. Yurt dışı seçmenlerin elektronik ortamda oy vermesi Madde 94/D – (Ek: 13/3/2008-5749/10 md.) Yüksek Seçim Kurulu; 35 inci madde çerçevesinde belirlenen yurt dışında bulunan vatandaşların Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aracılığıyla elektronik ortamda oy kullanabilmeleri amacıyla gerekli teknik alt yapıyı kurmaya; güvenli oy kullanılabilmesi amacıyla seçmenler için şifre veya benzeri güvenlik tedbirleri ile mükerrer oy kullanılmasını engelleyecek önlemleri almaya yetkilidir. Yurt dışı seçmenler, seçimin yapılacağı tarihin otuz gün öncesinden başlamak üzere belirlenen süre içerisinde seçim günü Türkiye saati ile 17:00’a kadar elektronik ortamda oy kullanabilirler. Elektronik ortamda kullanılan oylar, seçimin yapıldığı gün saat 17:00’dan itibaren Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca tespit edilerek sayım, döküm ve birleştirme işlemleri yapılır ve sonuçlar Ankara İl Seçim Kuruluna iletilir. Bu Kurulca da birleştirme tutanağı düzenlenerek Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir. Elektronik ortamda kullanılan oyların değerlendirilmesi, 94/B maddesinin ilgili hükümlerine göre yapılır. Yurt dışı seçmenlerin gümrük kapılarında oy vermesi [53] Madde 94/E – (Ek: 13/3/2008-5749/10 md.) Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bulunan seçmenler seçimin yapılacağı günün kırkbeş gün öncesinden başlamak üzere seçim günü saat 17:00’a kadar (…) 53 gümrük kapılarında kurulacak seçim sandıklarında oy kullanabilirler. 53 Yüksek Seçim Kurulu, özel olarak imal ettirdiği oy pusulası ile özel renkte bastırılmış oy zarflarını oy verme gününden en geç üç gün önce ilgili ilçe seçim kurullarında bulunacak şekilde gönderir. Yüksek Seçim Kurulunca tespit edilecek gümrük kapılarında, oy verme gününden önceki kırkbeşinci gün saat 08:00’dan oy verme günü saat 17:00’a kadar oy kullanılabilir. Hangi gümrük kapılarında tatil günleri dâhil 24 saat, hangilerinde daha az süreyle oy kullanılabileceğini tespite Yüksek Seçim Kurulu yetkilidir. [54] Gümrük kapılarında yapılacak oy verme işleminde görev alacak ilgili geçici gümrük kapısı seçim kurulu ile sandık kurullarının adedi, üyelerinin ve yedeklerinin sayısı ile hangi görevlilerden teşkil edileceği Yüksek Seçim Kurulu tarafından önceden belirlenir. [55] Sandık kurulları, oy serbestliğini ve gizliliğini sağlayacak şekilde, yeteri kadar kapalı oy verme yeri hazırlar. İlgili idari makamlar sandık kurullarına gerekli her türlü kolaylığı gösterir. Gümrük kapılarında seçim propagandası yapılamaz. (Değişik yedinci fıkra: 9/5/2012-6304/7 md.) Gümrük kapılarında seçmen oy vermek için geldiğinde sandık kurulu başkanı seçmenin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını gösteren nüfus hüviyet cüzdanı veya kimlik tespiti amacıyla düzenlenmiş ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan resmi belgeler veya pasaportundan kimliğini tespit eder ve Bilgisayar Destekli Merkezi Seçmen Kütüğü Sistemi üzerinden, diğer yöntemlerle oy kullanıp kullanmadığını kontrol eder. Oy kullanmadığı anlaşılan seçmen, sandık kurulu mührüyle mühürlenmiş olan oy pusulası ve oy zarfı ile “Evet” veya “Tercih” yazılı mührü alarak oyunu kullanmak üzere kapalı oy verme yerine girer ve oy verme işlemini genel esaslara göre tamamlar. (Mülga birinci cümle: 9/5/2012-6304/7 md.) (…) Oyunu veren seçmene çizelgede isminin bulunduğu yer imzalatılarak oy verme işlemi tamamlanır. Oy verme süresince sandık kurullarının değişikliği sırasında Kanunda gösterilen usulde sandık açılır, çıkan oy zarflarının adedi ile oy kullanan seçmen miktarı ve bunların birbirine uygunluğu bir tutanakla tespit edilir. Oy zarfları ve tutanağın bir sureti bir torbaya konularak ağzı mühürlenir ve muhafaza altına alınmak üzere sandık kurulu başkanınca ilgili geçici gümrük kapısı seçim kuruluna teslim edilir. [56] (Değişik onbirinci fıkra: 9/5/2012-6304/7 md.) Seçimin yapıldığı gün saat 17.00’den itibaren sandık ve torbalar genel esaslara uygun bir şekilde açılarak geçici gümrük kapısı seçim kurullarınca sayımı ve dökümü yapılır. Geçici gümrük kapısı seçim kurulu birleştirme tutanağı düzenlenir ve bu tutanakla birlikte seçim işlerine ait diğer evrak, varsa itiraz dilekçeleriyle birlikte, Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna en seri vasıtayla gönderilir. Gümrük kapılarında kullanılan oyların değerlendirilmesi, 94/B maddesinin ilgili hükümlerine göre yapılır. DÖRDÜNCÜ KESİM Oyların Sayımı ve Dökümü Sayım tedbirleri: Madde 95 – Sayım ve döküm açık olarak yapılır. Oy verme yerinde hazır bulunanlar sayım ve dökümü takip ederler. Kurul, faaliyetinin selamet ve düzeni bakımından, sayım ve döküm masası etrafında boş kalması gereken kısmı, bir karar ile belirtir ve bu kısım etrafında (İp germek gibi) hazır bulunanların bu işlemleri takip etmelerine engel olmıyacak tedbirleri alabilir. Oy verenler sayısının kontrolu: Madde 96 – (Değişik birinci fıkra: 28/12/1993-3959/7 md.) Sandık,89 uncu maddenin son fıkrası uyarınca Yüksek Seçim Kurulu tarafından başka bir süre konulmamış ise saat 17.00'den önce açılamaz. Oy verme işi bitince kurul başkanı bunu yüksek sesle ilan eder. Masa üzerinde, sandıktan başka ne varsa kaldırılır. Oy vermenin bittiği saat tutanak defterine geçirilir. Bundan sonra, sandık seçmen listesinde yazılı seçmenlerin toplamı ile adları hizasındaki imza veya parmak izleri sayılarak oy vermiş olanların toplamı tesbit edilir ve tutanağa geçirilir. Netice yüksek sesle ilan edilir. Kullanılmayan birleşik oy pusulaları ve zarflar: Madde 97 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Oy zarflarından veya birleşik oy pusulalarından kullanılmayanlar sayılır, oylarını veren seçmen sayısına eklenir ve böylece kurula teslim edilen zarf veya birleşik oy pusulaları toplamına uygun olup olmadığı tespit edilir. Kullanılmayan zarflar veya birleşik oy pusulaları bir paket halinde mühürlenir ve üzerine sayısı yazılır. Bundan sonra, sandıktan çıkacak oy pusulalarının konmasına mahsus torbanın boş olduğu tespit edilir. Bütün bu işlemler tutanağa geçirilir. Sandığın açılması ve zarfların sayımı: Madde 98 – (Değişik: 8/4/2010-5980/19 md.) Sandık, yukarıdaki maddelerde belirtilen iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme yerinde hazır bulunanların gözü önünde, sandık kurulu başkanı tarafından açılır. Sandıktan çıkan zarflar, sandık kurulu başkanı tarafından yüksek sesle iki defa sayılır. İki sayım arasında fark olursa, üçüncü sayım yapılarak sonucuna göre işlem yapılır ve o seçimde kullanılan toplam zarf sayısı tespit edilir. Tespit edilen zarf sayısı, o seçim türüne ait özel tutanağın ilgili yerine işlenir. Bütün zarflar sayıldıktan sonra, geçerli olup olmaması yönünden kontrol edilir. Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde ilçe seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılır. (Değişik son cümle: 13/3/2018-7102/9 md.) Ancak, üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılır. İtiraza uğrayan zarflar ile itiraza uğramadan geçersiz sayılan zarflar, başkan tarafından bir kenara ayrılır. Sandık kurulu, bütün zarflar kontrol edildikten sonra, itiraza uğrayan zarfları inceleyerek, geçerli veya geçersiz sayılması yönünde kararını verir. Bundan sonra, o sandıktan çıkan geçerli ve geçersiz oy zarflarının toplam sayısı ayrı ayrı o seçim türüne ait özel tutanağın ilgili yerine işlenir. Geçersiz zarflar paketlenir ve paketin üzeri mühürlenerek zarf sayısı yazılır. Bu zarflar saklanır ve kesinlikle açılmaz. Bu işlemler yapıldıktan sonra, o sandıktan çıkan geçerli ve geçersiz zarfların toplam sayısı ile o seçim türü için oy kullanan seçmen sayısı karşılaştırılır. Zarf sayısı, o seçim türü için oy kullanan seçmen sayısına eşit veya eksik ise başkaca bir işlem yapılmaz. Zarf sayısı oy kullanan seçmen sayısından fazla ise eşitliği sağlamak için önce geçersiz zarf sayısı düşülür. Geçersiz zarf sayısının düşülmesi halinde de eşitlik sağlanamıyorsa, sandık kurulu başkanı geçerli zarflar arasından, eşitliği sağlayacak sayıda zarfı gelişigüzel çeker ve bu zarflar açılmadan derhal yakılarak imha edilir. İmha edilen zarf sayısı tutanağa yazılır. Yukarıda belirtilen işlemler bittikten sonra, geçerli oy zarfları sandığın içine tekrar konularak sayıma geçilir. Bütün bu işlemler ayrıca tutanak defterine geçirilerek, sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır ve mühürlenir. Sandıklar, bütün seçimlere ait sayım ve döküm işlemleri bitinceye kadar oy verme yerinden çıkarılamaz. Oyların sayımı ve dökümü: Madde 99 – (Mülga: 8/4/2010-5980/32 md.) Zarfların açılması, oyların sayım ve dökümü [57] Madde 100 – (Değişik: 8/4/2010-5980/20 md.) Oyların sayım ve dökümüne derhal başlanır, açık ve aralıksız yapılır. Yapılacak şikâyet ve itirazlar, işi durdurmaz. Sandık kurulu başkanı, sayım ve döküm işine başlamadan önce, sayım ve döküm cetvellerinin boş ve yazısız olduğunu hazır bulunanlara gösterir. Sandık kurulu başkanı, oy sayım ve dökümünün düzenini sağlamak bakımından; a) Bir üyeyi sandıktaki zarfları kendisine vermek, b) İki üyeyi okunan oy pusulalarını sayım ve döküm cetvellerine işlemek, c) Bir üyeyi okunan ve dökümü yapılan oy pusulalarını ve açılan zarfları masa üzerine düzenli biçimde yerleştirmek ve korumak, üzere görevlendirir. Sayım ve döküm cetvellerinde, ilk önce birleşik oy pusulasındaki sıraya göre siyasi partilerin adları soldan sağa doğru sütunların yukarısındaki hanelere yazılır. Daha sonra, varsa her bağımsız adaya bir sütun ayrılarak, bağımsız adayların ad ve soyadları, birleşik oy pusulasındaki sıraya göre sütunların yukarısındaki hanelere yazılır. (Ek cümle: 13/3/2018-7102/10 md.) Bunlardan sonra, ittifak yapan siyasi partilerin bulunması halinde, ittifakların birleşik oy pusulasındaki sıralarına göre ortak oyları için yeteri kadar sütun ayrılır ve bu sütunların üzerine ittifakların unvanları yazılır. Sandık kurulu başkanı tarafından görevlendirilen üye, oy zarfını sandıktan teker teker alarak başkana verir. Başkan zarfı açarak içinden çıkan oy pusulasının ön yüzünü herkesin görebileceği ve işitebileceği şekilde okur. (Ek cümle: 13/3/2018-7102/10 md.) Ancak aynı zarf içinde birden fazla oy kullanılan seçimlerde, zarfın içinden çıkan oy pusulaları okunmadan önce, seçim türüne göre ters çevrilerek tasnif edilip masanın üzerine konulur ve dokuzuncu fıkra uyarınca işlem yapılır. Birleşik oy pusulası üzerinde hangi partiye veya bağımsız adaya ait yere "EVET" mührü basılmış ise, o partinin adı veya bağımsız adayın ad ve soyadı okunur. Muhtarlık seçimlerinde ise, zarfın içerisinden çıkan oy pusulaları, hangi muhtar veya üyelere ait ise onların adı ve soyadı okunur. (Ek fıkra: 13/3/2018-7102/10 md.) Birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde, önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılır. (Değişik fıkra: 13/3/2018-7102/10 md.) Mahalli idare organları seçimlerinde; a) Büyükşehirlerde, sırasıyla büyükşehir belediye başkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık, b) Diğer illerde, sırasıyla belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, il genel meclisi üyeliği ve muhtarlık, seçimlerine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılır. Aynı zarf içinde birden fazla oy kullanılan seçimlerde, oy zarfı içinden eksik oy pusulası çıkmış ise eksik çıkan oyların hangi seçim türüne ait olduğu ve sayısı ile içinden hiç oy pusulası çıkmayan boş zarf sayısı toplamı, zarfların açılması bittikten sonra tespit edilip sandık sonuç tutanağına işlenir. [58] Siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldığı ve herhangi bir itiraza uğramadan geçerli sayılan her oy, okunmasını müteakiben, görevli üyeler tarafından, aynı anda sayım ve döküm cetvelinde o siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılmış bulunan sütundaki rakamlar birden başlamak üzere, sırasına göre çizilmek suretiyle, ayrı ayrı işaretlenir. Bu işlemin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, sandık kurulu başkanı tarafından sürekli denetlenir. Okunan geçerli oy pusulaları ve zarfları, görevli üye tarafından, masa üzerinde düzenli biçimde yerleştirilir ve muhafaza edilir. (Ek fıkra: 13/3/2018-7102/10 md.) İttifak alanı içerisinde, “EVET” mührünün; a) Bir siyasi partiye ayrılan alana, b) Hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne, c) İttifak unvanı bölümüne taşacak şekilde, bir siyasi partiye ayrılan alana, basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilir ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenir. Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine “EVET” mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilir ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa rakamlar birden başlamak üzere, sırasına göre çizilmek suretiyle, ayrı ayrı işaretlenir. Geçersiz sayılan veya geçerli olmasına rağmen hesaba katılmaması gereken oy pusulaları ile geçerli olup olmadığı veya hesaba katılıp katılmaması yönünden tereddüt edilen veya itiraza uğrayan oy pusulaları, sayım ve döküm cetveline işlenmeksizin ayrılır ve sandık kurulu başkanı tarafından muhafaza altına alınır. Bütün zarfların açılıp okunması bittikten sonra; itiraz edilmeksizin geçerli sayılan ve her iki sayım ve döküm cetveline işlenen oy sayıları, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak oyları sütununda işaretlenmiş son rakamlar karşılaştırılarak, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak aldığı geçerli oy sayısının iki cetvelde de aynı olup olmadığı, başkan tarafından kontrol edilir. Oy sayıları aynı ise, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak aldığı geçerli oylar toplanarak, itiraz edilmeksizin geçerli sayılan bu oyların toplam sayısı, o seçim türüne ait sandık kurulunca düzenlenecek özel tutanağa yazı ve rakamla işlenir. [59] Siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak aldıkları ve kendi hanelerine işlenmiş geçerli oy sayılarını gösterir rakamların her iki sayım ve döküm cetvelinde de aynı olmaması halinde ikinci sayım yapılır. İkinci sayımda, geçerli tüm oy pusulaları yeniden, tek tek okunarak, boş ve yazısız ayrı iki sayım ve döküm cetveline işlenir. Bu cetvellerdeki oy sayıları aynı ise, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak aldığı geçerli oylar toplanarak, itiraz edilmeksizin geçerli sayılan bu oyların toplam sayısı, o seçim türüne ait sandık kurulunca düzenlenecek özel tutanağa yazı ve rakamla işlenir. [60] İkinci sayımda kullanılan sayım ve döküm cetvelinde yer alan oy sayıları da aynı çıkmazsa, yukarıda belirtilen usûle göre üçüncü sayım yapılır ve kurulun varsa siyasi partili olmayan, yoksa başkan tarafından belirlenecek üyesi tarafından tek sayım ve döküm cetveline işlenmek suretiyle, sonucuna göre işlem yapılır. Birden fazla sayım yapılan hallerde, bu sayımlarda kullanılan sayım ve döküm cetvellerinin üzerine, hangi sayıma ait olduğu büyük harflerle yazılır ve tüm cetveller muhafaza edilir. Açılan sandığa ait son geçerli zarf açılıp içindeki oy pusulası okunduktan sonra, sandık başkanı tarafından o sandığa ait açılmayan geçerli zarf olup olmadığı kontrol edilir ve açılan zarfların sayısı ile sandıktan çıkan ve tutanağa işlenmiş olan geçerli zarf sayısı karşılaştırılır ve sonuç, tutanak defterine işlenir. Geçerli oyların sayım ve döküm cetvellerine işlenmesinden sonra, hesaba katılıp katılmaması veya geçerli sayılıp sayılmaması yönünden tereddüt edilen veya itiraza uğrayan oy pusulaları, sandık kurulunca ayrı ayrı değerlendirilerek karara bağlanır ve bu karar, tutanak defterine yazıldıktan sonra mühürlenip imzalanır. Sandık kurulu kararı ile geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulaları, sayım ve döküm cetvelinde ait olduğu siyasi parti, bağımsız aday veya ittifakın ortak oyu için ayrılmış bulunan sütuna işlenir. Bu şekilde geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının toplam sayısı, o seçim türüne ait özel tutanakta ilgili yere işlenir. [61] Geçerli sayılmayan veya hesaba katılmayan oy pusulaları, ayrı ayrı paket yapılarak bağlanır ve paketin üzeri mühürlenerek, sayısı yazılır ve saklanır. Bu oy pusulaları yakılmaz, yırtılmaz ve yok edilemez. Bunların sayısı, o seçim türüne ait özel tutanakta ilgili yere işlenir. Yukarıda belirtilen işlemler tamamlandıktan sonra, sayım ve döküm cetvelinde siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak aldığı oyların toplam sayısı, kendi sütununun altına rakamla ve yazı ile yazılır. [62] Sayım ve döküm cetvelinde, siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak aldığı oylar, orada bulunanlara, başkan tarafından yüksek sesle ilan edilir. 62 Bu ilandan sonra, sayım ve döküm cetvelindeki sonuçlar, sandık sonuç tutanağına işlenir. Bu bilgilerin doğruluğu, sandık başkanı tarafından sayım ve döküm cetveli sonuçları ile karşılaştırıldıktan sonra, sandık sonuç tutanağı, başkan ve üyeler tarafından imzalanır ve mühürlenir. Bütün bu işlemler, tutanak defterine geçirilerek, sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır ve mühürlenir. Parti müşahitleri, sayım masası başında yer alabilir ve oy pusulalarını görebilirler. Ancak, parti müşahitlerinin sayısı beşten fazla ise, hazır bulunanlar arasından başkan tarafından kurul önünde ad çekme suretiyle, sandık başında kalacak beş parti müşahidi her biri ayrı partiden olmak üzere tespit edilir. Diğer müşahitlerle bağımsız aday müşahitleri için sayım işlemini yakından takip edebilecekleri bir yer ayrılır. Geçerli olmayan oy pusulaları [63] Madde 101 – (Değişik: 8/4/2010-5980/21 md.) Aşağıda yazılı; 1. Sandık kurulunca verilen ve o seçim için düzenlenmiş biçim ve renkte olmayan, 2. Arkasında “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı bulunmayan, 3. Arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan, 4. Hiçbir yerine “EVET” mührü basılmamış olan, 5. Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan alanlardan birden fazlasına “EVET” mührü basılmış olan, 6. Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış “EVET” mührü bulunan, 7. Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim çevresi için düzenlenmiş olan, 8. Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış olan, 9. Üzerine “EVET” mührü dışında veya “EVET” mührü yerine herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış olan, 10. Üzerinde yer alan siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş olan, 11. Üzerinde yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar veya harfler veya sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş olan, birleşik oy pusulaları geçerli değildir. Ancak aşağıdaki haller oy pusulalarını geçersiz kılmaz: 1. Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında yırtılması. 2. Bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması. 3. Herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması. 4. Birleşik oy pusulasının katlanarak zarfa konulması sebebiyle “EVET” mührü ile oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi. 5. Bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan “EVET” mührünün sadece iki parti alanını ayıran çift çizgili bölgeye taşmış olması. 6. Başka bir siyasi partinin veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla, bir siyasi partinin alanına birden çok “EVET” mührü basılması. 7. (Ek: 13/3/2018-7102/11 md.) Yetkili seçim kurulları tarafından gönderilen ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan oy pusulalarının arkasının sandık kurullarının ihmaliyle mühürlenmemiş olması. Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan seçimlerde, zarftan çıkan oy pusulalarından bir seçim türüne ait olanının geçersiz olması, diğerlerinin geçersiz sayılmasını gerektirmez. Muhtarlık seçimlerinde, bu maddede belirtilen geçersizlik sebeplerinin dışında oy pusulalarının hangi sebeplerle geçersiz sayılacağı Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenir. Hesaba katılan ve katılmayan oy pusulaları [64] Madde 102 – (Değişik: 8/4/2010-5980/22 md.) Birleşik oy pusulalarında baskıda silinme veya yanlışlık yapılmış olsa bile, hangi siyasi parti veya bağımsız aday lehine kullanılmış olduğu “EVET” mührünün vurulduğu yerden kesin olarak anlaşılan oy pusulaları hesaba katılır. Zarfın içinden el ilanı, broşür ya da özel bir işaret, yazı veya şekil taşıyan kağıt veya işaret amacı taşıyan herhangi bir madde çıkmış olması halinde, bu zarftan çıkan oy pusulalarının hiçbiri hesaba katılmaz. Bir zarfta tek oy pusulası kullanılan seçimlerde, zarfın içerisinden o seçim türüne ait oy pusulasının dışında, aynı veya başka bir seçim türüne ait oy pusulası çıkmış olması halinde, bu zarftan çıkan oy pusulalarının hiçbiri hesaba katılmaz. Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan seçimlerde, zarfın içerisinden aynı seçim türüne ait birden fazla oy pusulası çıkmış olması halinde, sadece bu seçim türüne ait oy pusulaları hesaba katılmaz, diğerleri hesaba katılır. Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan seçimlerde, o zarfta kullanılması gereken oy pusulalarının dışında başka bir seçim türüne ait oy pusulası çıkmış olması halinde, bu zarftan çıkan oy pusulalarının hiçbiri hesaba katılmaz. Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan seçimlerde, o zarfta kullanılması gereken oy pusulalarından biri veya birkaçı eksik çıksa bile, zarftan çıkan diğer oy pusulaları hesaba katılır. Muteber olmayan zarf ve birleşik oy pusulaları: Madde 103 – (Mülga: 8/4/2010-5980/32 md.) Hesaba katılan ve katılmayan oy pusulaları: Madde 104 – (Mülga: 8/4/2010-5980/32 md.) Sandık sonuç tutanağının düzenlenmesi ve ilanı [65] Madde 105 – (Değişik: 8/4/2010-5980/23 md.) Sandık kurulu, her seçim türü için ayrı hazırlanmış sandık sonuç tutanağını, iki nüsha olarak, sayım ve döküm işlemleri sırasında elde edilen bilgilere ve sayım ve döküm cetveli sonucuna göre düzenler. Bu tutanakların ait olduğu bölümüne, her seçim türüne ilişkin bilgiler eksiksiz olarak işlendikten sonra, başkan ve üyeler tarafından ad ve soyadları yazılarak imzalanır ve sandık kurulu mührü ile mühürlenir. Yukarıdaki fıkra gereğince işlenmesi gereken bilgiler şunlardır: 1. Sandığın bulunduğu ilin, ilçenin ve seçim bölgesinin adı ile sandığın numarası. 2. Oy vermenin yapıldığı tarih ve gün. 3. Oy sandığının sandık kurulu üyeleri ve seçim yerinde bulunanlar önünde açılış saat ve dakikası ile şayet sandık saat 17.00'den sonra açılmış ise bunun sebebi. 4. Oy verme saati bitiminde sırada bekleyen ve oy kullandırılan seçmen sayısı. 5. İlçe seçim kurulundan teslim alınan toplam zarf sayısı ile kullanılmayarak artan zarf sayısı. 6. İlçe seçim kurulundan teslim alınan toplam oy pusulası sayısı ile kullanılmayarak artan oy pusulası sayısı. 7. Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin sayısı. 8. Sandık seçmen listesinde kayıtlı olmayan ancak bu Kanun gereği o sandıkta oy kullanan seçmen sayısı. 9. Oy kullanan seçmenlerin toplam sayısı. 10. Sandıktan çıkan zarf sayısı. 11. Geçerli zarf sayısı. 12. Geçersiz zarf sayısı ve geçersizlik sebebi. 13. Zarf sayısı oy kullanan seçmen sayısından fazla ise, eşitliği sağlamak amacıyla yakılan zarf sayısı. 14. Belediye seçimlerinde, oy zarfı içinden eksik oy pusulası çıkmış ise eksik çıkan oyların hangi seçim türüne ait olduğu ve sayısı. 15. İçinden hiç oy pusulası çıkmayan boş zarf sayısı. 16. İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı. 17. İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulası toplamı. 18. Geçerli oy pusulalarının toplamı. 19. Geçersiz sayılan oy pusulası sayısı ve geçersizlik sebebi. 20. Hesaba katılmayan oy pusulası sayısı ve hesaba katılmama sebebi. 21. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulası toplamı. 22. Siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldıkları toplam geçerli oylar ile ittifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oyların yazı ve rakamla belirtilecek sayısı. [66] 23. Oylama iş ve işlemlerine ve oyların sayım ve dökümüne dair yapılan şikâyetlerle bunlara ait kararların nelerden ibaret bulundukları. 24. Birden fazla sayım ve döküm yapılmış ise sayısı. 25. Sayım ve döküm sonucunun başkan tarafından orada hazır bulunanlara ilan edildiği. Sandık sonuç tutanağının onaylı bir sureti, sandık kurulu tarafından sandığın konulduğu bina veya yapıda herkesin görebileceği bir yere asılır. Bu tutanaklar oy verme gününden itibaren bir hafta süreyle asılı kalır. [67] Sandık sonuç tutanağının birer sureti, o seçim çevresinde seçime katılan ve talep eden siyasi parti ve bağımsız adayların müşahitlerine, yeteri kadar hazırlanarak sandık kurulu başkanı ve üyelerince imzalandıktan ve mühürlendikten sonra verilir. Bu tutanaklar, talep halinde öncelikle sandık kurulunun siyasi partili üyelerine imza karşılığı verilir. Ancak bu halde, o partinin müşahidine ayrıca tutanak verilmez. Müşahitlere verilecek sandık sonuç tutanakları, çok yapraklı kopyalı suret biçiminde hazırlanır. Sandık sonuç tutanağı verilen müşahit ve sandık kurulu üyelerinin ad ve soyadları ile temsilcisi oldukları siyasi partinin adı veya bağımsız adayın adı ve soyadı sandık kurulu tutanak defterine yazıldıktan sonra tutanağın teslim alındığına dair imzaları alınır. Sandık kuruluna, her seçim türü için oy pusulasındaki siyasi parti ve bağımsız aday sayısından beş fazla sayıda sandık sonuç tutanağı verilir. Bu tutanakların düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Tutanağın asılması: Madde 106 – (Mülga: 8/4/2010-5980/32 md.) Sayıma ilişkin evrak ve belgelerin teslimi: Madde 107 – Hesaba katılan ve muteber sayılan oy pusulaları, sandık kurulunca düzenlenen tutanaklar, sayım ve dökümde kullanılıp alt tarafı, kurulca imza edilen sayım cetvelleri, hesaba katılmayan, muteber sayılmayan veya itiraza uğrayan oy pusulaları ve hesaba katılmıyan zarflar, tutanak defteri, kurulca mühürlü ve imzalı ayrı ayrı paketler halinde kurulun mührü ile mühürlenmiş ve başkan ve üyeler tarafından imzalanmış bir torbaya konularak, kurulun bağlı olduğu ilçe seçim kuruluna sandık kurulu başkanı ve ad çekme ile seçilecek en az iki üye tarafından götürülüp teslim olunur. Kurulun diğer üyeleri ile, müşahitler de isterlerse ve taşıtta yer varsa veya taşıt kendileri tarafından sağlanmak suretiyle katılabilirler. İlçe seçim kurulu, bu torbayı getiren üyeler önünde açarak içindekiler hakkında müfredatlı üç nüshadan ibaret bir tutanak düzenler. Bu tutanağın altı, torbayı teslim edenlerle ilçe seçim kurulu başkanı ve üyelerden biri tarafından imza edilir. Bu tutanağın bir nüshası, il seçim kuruluna gönderilecek evraka bağlanır. Bir nüshası da sandık kurulu başkanına verilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Seçim Sonrası İşleri BİRİNCİ KESİM Seçim sonuçlarının ilçe seçim kurullarınca birleştirilmesi ve denetlenmesi [68] Madde 108 – (Değişik: 8/4/2010-5980/24 md.) Sandık kurullarından gelen sonuç tutanaklarının, ilçe seçim kurullarınca birleştirilmesi ve seçim sonuçlarının belirlenmesi işlemleri, açık ve aralıksız olarak yapılır. İlçe seçim kurulunun yapacağı sayım, döküm ve birleştirme işlemleri sırasında, siyasi partilerin aday ve müşahitleri ve bağımsız adaylar ve müşahitleri ile ilçe seçim kurullarındaki siyasi parti temsilcileri istedikleri takdirde hazır bulunurlar. Hazır bulunan bağımsız aday ve müşahitleri üçten fazla olursa ad çekilerek, adı ilk çıkanlardan üçü bu işlemleri takip etmek üzere kalabilirler. Siyasi parti aday ve müşahitleri için ad çekme yapılmaz. Bu işlemlerde hazır bulunanlara, birleştirme iş ve işlemlerini yakından takip edebilecekleri bir yer ayrılır. İlçe seçim kurulu, sandık kurullarından gelen sandık sonuç tutanaklarını, geldikçe almakla beraber, aralıksız olarak çalışır ve gelen tutanakları, her seçim türü ve çevresine ait özel tutanaklara sandık geliş sırasına göre işlemek suretiyle birleştirmeye devam eder. En son sandık sonuç tutanağı geldikten sonra, ilçe dâhilindeki bütün sandık sonuç tutanaklarının birleştirilmesi tamamlanarak, bunun sonucu bir tutanakla tespit edilir. Bu işlemler, Kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olmak şartıyla, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, bilgisayar ortamında da yapılabilir. İlçe seçim kurulunun düzenleyeceği birleştirme tutanaklarına; [69] 1. İl adı, 2. İlçe seçim kurulu adı ve varsa numarası, 3. Seçimin türü ve çevresi, 4. Tutanak sayfa numarası, 5. Teselsül sırasına göre sandık kurulu numarası, 6. Sandığın bulunduğu seçim bölgesinin adı, 7. Sandık seçmen listesinde yazılı seçmenlerin sayısı, 8. Oy kullanan seçmenlerin sayısı, 9. İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı, 10. İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı, 11. Geçerli oy pusulalarının toplamı, 12. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı, 13. Birleşik oy pusulasındaki sıralamaya göre siyasi partilerin adları ile her birinin aldığı oy sayısı, 14. Bağımsız adayların birleşik oy pusulasındaki sıraya göre ad ve soyadları ile her birinin aldığı oy sayısı, 15. (Ek: 13/3/2018-7102/13 md.) İttifakların her birinin aldığı ortak oy sayısı, 69 16. (Ek: 13/3/2018-7102/13 md.) İttifak içerisindeki her bir siyasi partinin tek başına aldığı oy sayısına, ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilen oy sayısı, 69 17. Muhtarlık seçimlerinde kendilerine oy verilen kimselerin alfabetik sırada ad ve soyadları ile her birinin aldığı oy sayısı, 69 18. Yüksek Seçim Kurulunca gerekli görülen diğer bilgiler, 69 rakam ve yazı ile yazılır. Birleştirme işlemi için birden fazla tutanak kullanılmış ise, her tutanağa sıra numarası verilir. Birleşik oy pusulası kullanılan seçimlerde, ilçe birleştirme tutanağı imzalanmadan önce, birleştirmesi yapılan sandık sonuç tutanaklarındaki bilgilerin tamamını gösterir bir döküm cetveli, ilçe seçim kurulunun siyasi partili üyelerine de birer nüsha çoğaltılarak verildikten sonra, o tutanakta birleştirmesi yapılan sandık sonuç tutanaklarında, siyasi parti ve bağımsız adaylar ile ittifakların ortak aldıkları oy sayıları, ilçe seçim kurulunda, başkanın görevlendireceği memur üyelerden biri tarafından, birleştirme tutanağındaki sıraya göre, yüksek sesle okunmak suretiyle, ilçe birleştirme tutanağına işlenen oy sayılarında yanlışlık olup olmadığı denetlenir. İlçe seçim kurullarında yeterli imkan olması halinde denetim işlemi hazır bulunanların izleyebileceği şekilde görüntülü olarak cihazlarla yayınlanabilir. [70] Başkan, denetim sırasında tespit edilen hataları denetim tutanağına geçirmek üzere, kurulun diğer memur üyesini görevlendirir. Denetim tutanağında, ilçe seçim kurulunun adı, denetlenen seçimin türü ve çevresi ile denetim işlemi sırasında hatalı bilgi girişi yapıldığı tespit edilen sandıkların numarasını yazmaya elverişli bir cetvel yer alır. Denetleme sırasında, ilçe birleştirme tutanağına hatalı olarak işlenmiş sandık kurulu sonuç tutanakları bir kenara ayrılır. Denetim işlemi sonucunda, düzenlenen tutanak başkan ve üyelerce imzalanır. Denetim işlemi tamamlandıktan sonra, hata tespit edilmişse, ayrılan sandık sonuç tutanaklarına göre gerekli düzeltmeler yapılarak hazırlanan ilçe birleştirme tutanağı, kurul başkanı ve üyelerince imzalanır ve sonuçlar hazır bulunanlara sözlü olarak ilan edilir. İlçe birleştirme tutanağındaki bilgilere göre hazırlanacak tutanak özetinin onaylı bir sureti, ilçe seçim kurulunda herkesin inceleyebileceği uygun bir yere, bir hafta süreyle asılmak suretiyle ilan edilir. İlçe seçim kurulunun düzenleyeceği ilçe birleştirme tutanak özetlerinde; 1. İl adı, 2. İlçe seçim kurulu adı ve varsa numarası, 3. Seçimin türü ve çevresi, 4. Seçim çevresindeki sandık kurullarının toplam sayısı, 5. Sandık seçmen listesinde yazılı seçmenlerin toplam sayısı, 6. Oy kullanan seçmenlerin toplam sayısı, 7. İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının toplam sayısı, 8. İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının toplam sayısı, 9. Geçerli oy pusulalarının toplam sayısı, 10. Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı, 11. Birleşik oy pusulasındaki sıralamaya göre siyasi partilerin adları ile her birinin aldığı toplam oy sayısı, 12. Bağımsız adayların birleşik oy pusulasındaki sıraya göre ad ve soyadları ile her birinin aldığı toplam oy sayısı, 13. Yüksek Seçim Kurulunca gerekli görülen diğer bilgiler, rakam ve yazı ile yazılır. İlçe birleştirme tutanak özeti ile denetim tutanağının imzalı ve mühürlü birer sureti, ilçe seçim kurulu başkanınca, kurulun siyasi partili üyelerine imza karşılığı verilir. Ayrıca, ilan süresi içinde yazılı talepte bulunan ve o seçim çevresinde seçime katılan siyasi parti ilçe başkanlıklarına ve bağımsız adaylara da bir defaya mahsus olmak üzere imza karşılığı verilir. Birden çok ilçe seçim kurulu bulunan ilçelerde, her ilçe seçim kurulu, kendisine bağlı bulunan sandık kurullarından gelen sandık sonuç tutanaklarını, yukarıda belirtilen usule göre birleştirdikten sonra, düzenleyeceği denetim ve birleştirme tutanak özetinin onaylı birer suretini, bir numaralı ilçe seçim kuruluna teslim eder. Birinci ilçe seçim kurulu, aldığı bu tutanaklardaki sonuçları, kendi düzenlediği özel tutanağa, sütun başlıkları altına toplam sayıları yazmak suretiyle veya ayrı bir tutanak düzenleyerek birleştirme işlemini yapar. Birinci ilçe seçim kurulunun düzenleyeceği ilçe birleştirme tutanak özetinin ilanı ve siyasi parti ve adaylara verilmesi hususunda da yukarıdaki fıkraya göre işlem yapılır. Milletvekili ve büyükşehir belediye başkanlığı seçimlerinde, ilçe birleştirme tutanağının ve özetinin onaylı birer sureti, ilçe seçim kurulu başkanı ile en az iki üye tarafından, en kısa sürede il seçim kuruluna teslim edilir. Asıl ve geçici ilçe seçim kurulu başkanları, sayım, döküm ve birleştirme iş ve işlemlerinin yapıldığı yerlerde, sandık kurulu başkanlarının, sandık çevresinde sahip oldukları yetkileri kullanabilirler. Bu maddede belirtilen tutanaklar ile tutanak özetlerinin düzenlenmesi ve seçim sonuçlarının üst seçim kurullarına gönderilmesine dair usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. İKİNCİ KESİM İl Seçim Kurulunda Birleştirme İl seçim tutanakları: Madde 109 – İl seçim kurulları, seçimle ilgili kanunların tutanak düzenlemeyi kendilerine görev olarak verdiği hallerde, ilçe seçim kurullarından gönderilen seçim tutanaklarını birleştirerek il seçim tutanaklarını düzenler. Birleştirme sonucunu gösteren tutanağın içindekiler hazır bulunanlara ilan edilir, bir sureti il seçim kurulu başkanı tarafından il seçim kurulu kapısına asılır, asılan bu tutanak sureti bir hafta süre ile asılı kalır. 82 nci, 83 üncü ve 84 üncü maddeler gereğince sandık kurulu başkanlarının sandık yerinde haiz oldukları yetkileri, il seçim kurulu başkanları da sayım, döküm ve birleştirme işlerinin yapıldığı yerde, haizdirler. ALTINCI BÖLÜM İtirazlar ve Şikayetler BİRİNCİ KESİM Genel Hükümler Kimlerin itiraz edebileceği: Madde 110 – (Değişik: 24/3/1973-1700/1 md.) Bu kanunda gösterilen kurulların veya kurul başkanlarının kesin olmayan kararlarına karşı seçme yeterliğine sahip yurttaşlar, siyasi partiler veya bunların tüzüklerine göre kuruluş kademelerinin başkanları veya vekilleri, müşahitler, adaylar ve Cumhuriyet Senatosu üyeleri ile milletvekilleri itiraz edebilirler. İtiraz mercileri: Madde 111 – Bu kanunda, kurulların kesin olduğu yazılı bulunmıyan kararlarına karşı, her kurulun bağlı olduğu üst kurul, itiraz merciidir. Yüksek Seçim Kurulunun re'sen veya itiraz üzerine vereceği kararlar kesindir. İtirazın şekli: Madde 112 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) İtiraz yazı ile veya sözle yapılır. Sözle yapılacak itirazlar gerekçesiyle birlikte tutanağa yazılır. İtiraz edenin adı, soyadı, açık adresi yazılarak imza ettirilir. İmza bilmeyenlere parmak bastırılır. Kimliğini ispat edemeyenlerin, delil ve gerekçe gösteremeyenlerin itirazları incelenmez, bu sebeple incelenmediği tutanağa yazılır. Yazılı itirazlarda da yukarıdaki şartlar aranır ve deliller itiraz dilekçesine eklenir. Gerekçesi ve delili olmayan yazılı itirazlar da incelenmez. Her iki halde de itirazın alındığına ve hangi tarihte yapıldığına dair, itiraz yapana alındı belgesi verilir. İtirazlar seçim kurulu başkanına yapılır. Seçim kurulu başkanı bulunamazsa, yazılı itiraz nöbetçi savcıya alındı belgesi ile yapılır. Savcı yapılan itirazın kaydını işleyerek hemen seçim kurulu başkanına gönderir. Siyasi partiler, seçim başlangıcında partileri adına kimlerin itiraz edebileceklerini mühür ve imzalı bir yazı ile seçim kurullarına bildirirler. İtiraz edebileceklerin imza sirküleri parti başkanınca onaylanarak bildirilir. Parti adına itiraz edeceklerden kimlik aranmaz. İtirazlarda, delillerin hangi resmi makamlarda bulunduğunun bildirilmesi delil yerine geçer ve bu delili seçim kurulu temin eder. Yüksek Seçim Kuruluna yapılacak itirazların yazılı olması lazımdır. İtiraz üzerine verilecek karar: Madde 113 – Bir kurulun kararını itiraz yolu ile tetkik eden üst kurul, itirazı kabul ettiği takdirde, yapılması gereken işlem hakkında da karar verir. Kurullar kararlarını salt çoğunlukla verirler. Oyların eşitliği halinde, başkanın katıldığı taraf tercih olunur. Yüksek Seçim Kurulu, seçimin sonunda verilecek tutanaklara karşı yapılan itirazların incelenmesinde, tam sayısı ile toplanır. Diğer hususlarda kurulun mürettep adedinin çoğunluğu ile toplanabilir. Her iki halde de salt çoğunlukla karar verir. Oyların eşitliği halinde Başkanın bulunduğu taraf tercih olunur. Kararların bildirilmesi ve tebliği: Madde 114 – İtiraz üzerine kesin olmayarak verilen kararlar, itiraz eden hazır ise sözle bildirilir. Sözle bildirmelerde, kararın bildirildiği gün ve saat tutanağa geçirilerek kendisine de imza ettirilir. İsterse kararın bir örneği de verilir. İtiraz eden hazır değilse, seçim kurullarının bulunduğu kasaba veya şehirde, muayyen bir yer gösterilmiş olması halinde, karar, bu yere tebliğ olunur. Kurulların kesin kararları tebliğ olunmaz. Ancak itiraz eden başvurduğu takdirde kendisine gösterilir ve isterse bir suret de verilir. Resim ve harç: Madde 115 – Şikayet ve itiraza ilişkin her türlü evrak, resim ve harcdan muaftır. İKİNCİ KESİM Şikayet Tarifi ve mercii: Madde 116 – Şikayet, kütüklerin düzenlenmesi ile görevli ilçe seçim kurulu başkanlariyle, kütüklerin düzenlenmesine memur edilen sair kimselerin ve il, ilçe seçim kurullariyle sandık kurullarının veya kurullar başkanlarının bu kanunun verdiği yetkilere dayanarak yaptıkları işlemlere ve aldıkları tedbirlere ve bunlara benzer sair muamelelerine veya herhangi bir kimsenin bu kanunun koyduğu yasak hükümlerine aykırı hareketlerine karşı bu işlemlerin, tedbirlerin sair muamelelerin düzeltilmesi, veyahut kanunun koyduğu yasaklara uymayanların, bu hareketlerinin önlenmesi maksadiyle yapılan müracaatlardır. Şikayet bu kurullara veya başkanlarına veya sair görevlilere sözlü veya yazı ile 110 uncu maddede gösterilenler tarafından yapılır. Şikayetin incelenmesi: Madde 117 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Şikayet kabul edildiği takdirde, şikayete konu olan işlem veya tedbirler düzeltilir ve kanuna aykırı hareketler önlenir. Şikayet kabul edilmediği takdirde, derhal tutanağa geçirilerek karara bağlanır. Bu kararın bir sureti şikayetçiye verilir. Bu kararlara karşı kanunda ayrıca bir müddet tayin edilmemiş ise, kırksekiz saat içinde itiraz olunabilir. İtiraz ve şikayetin işlemleri durduramaması: Madde 118 – İşlemlere, tedbirlere ve kararlara karşı yapılan şikayet ve itirazlar, oy vermeye ve her türlü seçim işlerinin devamına engel olmaz. ÜÇÜNCÜ KESİM Kurulların Teşekkül ve İşlemlerine Karşı Şikayet ve İtiraz Sandık kurullarına ait itiraz ve şikayet: Madde 119 – Sandık kurullarının teşkiline dair, ilçe seçim kurulu veya başkanı tarafından yapılan işlemlerin düzeltilmesi için, bu işlemlerin neticesinden itibaren en geç iki gün içinde şikayet yoliyle düzeltilmesi istenebilir. Şikayetin reddine dair olan kararlara karşı, bildirilmesinden veya tebliğinden itibaren iki gün içinde il seçim kuruluna itiraz olunur. İl seçim kurulları, iki gün içinde kesin karar verirler. Bu şikayetin yapılmamış olması sandık kurulunun teşekkülüne karşı itiraza engel değildir. Ancak, bu itirazın teşekkülünden itibaren iki gün içinde il seçim kuruluna yapılması şarttır. İl seçim kurulunun vereceği karar kesindir. İlçe seçim kurullarına ait itiraz ve şikayet: Madde 120 – İlçe seçim kurulu teşkili işlemlerine karşı, il seçim kurullarına bunların teşekkülünden itibaren en geç iki gün içinde itiraz olunabilir. İl seçim kurulları, itirazları en geç iki gün içinde, kesin olarak karara bağlar. İl seçim kurullarına ait itiraz ve şikayet: Madde 121 – İl seçim kurullarının teşekkülüne karşı kurulun teşkilinden itibaren en geç üç gün içinde, Yüksek Seçim Kuruluna itiraz olunabilir. Yüksek Seçim Kurulu üç gün içinde bir karar verir. DÖRDÜNCÜ KESİM Sandık Seçmen Listelerine İtiraz Muhtarlık bölgesi askı listelerine itiraz: Madde 122 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Muhtarlık bölgesi askı listelerine, siyasi partilerin 112 nci maddede belirtilen ilçe yetkilileri, o ilçede oturan seçmenlerle ilgili olarak ilçe seçim kurulları başkanlıklarına; genel merkez yetkilileri tüm seçmen kütüğü ile ilgili olarak Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına; seçmen niteliğini haiz vatandaşlar kendileri ile ilgili olarak ilçe seçim kurulu başkanlarına şikayet ve itirazda bulunabilirler. Muhtarlık bölgesi askı listesine yapılan itirazlar; itirazın yapıldığı kurul başkanınca kesin karara bağlanır. Karar sureti; Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilir ve kütüğe işlenir. Sandık bölgesi askı listelerine itiraz: Madde 123 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Sandık bölgesi askı listesine; 14 üncü maddenin dördüncü fıkrasına göre ilan edilen siyasi parti il ve ilçe başkanları, ilçe seçim kurulu üyeleri, sandık askı listesindeki bilgilerin askı listesine ve itiraz sonucu verilen kararlara sandık ayırımının yasa ve genelgelere uygun olmadığı yolunda, ilçe seçim kuruluna askı süresince itiraz edebilirler. Bu itiraz, ilçe seçim kurulu tarafından incelenir ve alınan karar itiraz edene ve il seçim kurulu başkanlığına bildirilir. Bu karara karşı, il seçim kuruluna muteriz itiraz edebilir. İl seçim kurulunun kesin kararı, itiraz edilmeyen ilçe seçim kurulu başkanının kararları ile birlikte Yüksek Seçim Kurulu Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilir. Listelere itirazların yöntemi: Madde 124 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Siyasi partilerin genel merkez yetkilileri ile Seçmen Kütüğü Genel Müdürü, 122 ve 123 üncü maddelerle bu maddede yazılı şikayet ve itirazlar üzerine verilen kesin kararların bir kez de Yüksek Seçim Kurulunda tetkik edilip karara bağlanmasını isteyebilirler. 122 ve 123 üncü maddelerle bu maddede yazılı şikayet ve itirazların zaman, süre, inceleme ve sonuçlandırılma kuralları Yüksek Seçim Kurulunca, ilk askıdan en az bir ay önce yayınlanır. İtiraz üzerine verilecek kararların, seçmen kütüğünde değiştirdiği, çıkardığı veya eklediği bilgiler ayrı bir "güncelleştirme kütüğünde" saklanır. Adaylığa itiraz: Madde 125 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Özel kanunlarında aykırı bir hüküm bulunmadığı takdirde, adaylıklarını koyanlara özel kanunları gereğince yapılacak ilandan itibaren iki gün içinde 110 uncu maddede gösterilenler tarafından adaylık şart veya vasıflarını haiz olmamaları sebebine dayanılarak itiraz edilebilir. Şu kadar ki, bir siyasi partinin listesinde yer alan adayların tespiti sırasında o partinin tüzük ve yönetmeliklerinde yazılı hükümlere aykırı davranıldığından bahisle, ilgili siyasi partinin üyesi olmayan kimseler tarafından itiraz edilemez. Bu tür itirazlarda, itiraz edenin aynı siyasi partiye kayıtlı olduğunu kanıtlayan belge eklenmemiş itiraz dilekçeleri işleme konulmaz. Bu itirazlar, seçimin özelliğine göre kanunen seçimi idare ile görevli seçim kurullarına yapılır ve bu kurulun kararına karşı kesin karar vermek yetkisini haiz üst seçim kuruluna da itiraz olunabilir. İtirazın yazıyla yapılması ve itiraz dilekçesine itiraza sebep gösterilen belgelerin bağlanması şarttır. (Ek: 27/10/1995-4125/7 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/11/1995 tarih ve E.1995/54, K.1995/59 sayılı kararı ile.) İtirazın incelenmesi süresi: Madde 126 – Adaylıklar özel kanunlarında gösterilen süre içinde kesinleşir. Kesin karar vermeye yetkili üst kurullar, adaylıkların kesinleşmesi tarihinden önce itirazları karara bağlarlar. BEŞİNCİ KESİM Sandık kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlara itiraz: Madde 127 – Sandık kurullarının veya başkanlarının işlemlerine ve her türlü sandıkbaşı işlerine 110 uncu maddeye göre yapılacak şikayetlerin reddine dair verilecek kararlara karşı ilgililer, derhal, ilçe seçim kurulu başkanına itiraz edebilirler. İlçe seçim kurulu başkanı, itirazı derhal tetkik ederek kesin karara bağlar. Başkanın kararı, durumu tashih veya sandık kurulunun şikayet üzerine verdiği kararı iptal eder mahiyette ise, bu karar derhal sandık kurulu başkanına bildirilir, karara uymak mecburidir. Şikayet ve itirazlar en geç seçim sonuçlarını tesbit eden tutanağın düzenlenmesine kadar yapılır. Sandık kurulu kararlarına ve tutanağa itiraz: Madde 128 – (Değişik: 8/4/2010-5980/25 md.) Sandık kurullarının kararları, oyların sayım ve dökümü ile tutanakların düzenlenmesine ilişkin iş ve işlemleri aleyhine, ilçe seçim kuruluna itiraz olunabilir. Bu itirazlar, sandık sonuç tutanağının düzenlenip başkan ve üyeler tarafından imzalanmasına kadar sözle veya yazıyla, sandık kurulları vasıtasıyla yapılabileceği gibi, oy verme gününden sonraki salı günü saat 15.00'e kadar doğrudan ilçe seçim kurullarına yazılı olarak yapılabilir. Sandık başı iş ve işlemlerine karşı, ilçe seçim kuruluna itiraz edilebilmesi için, önce sandık kuruluna şikâyet veya itirazda bulunulmuş olması şart değildir. İlçe seçim kurulları, itirazları en geç itirazın yapıldığı tarihten sonraki ikinci gün saat 17.00'ye kadar karara bağlar. İtirazı yapan hazır ise, karar kendisine bildirilir; değilse tebliğ edilir. İlçe seçim kurulları, yukarıda gösterilen itiraz süresi sona ermeden veya süresinde yapılan itirazları inceleyip bir karara bağlamadan önce, ilçe birleştirme tutanağını düzenleyemez. Bu hükme rağmen, bu tutanağın düzenlenmiş olması, üst seçim kurullarına itiraz için Kanunda öngörülen sürelere başlangıç teşkil etmez. ALTINCI KESİM İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlarla sair kararlarına ve ilçe birleştirme tutanaklarına itiraz: Madde 129 – İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının, kendi işlemleri aleyhine vakı şikayet üzerine verdikleri kararlar ile, sair kararları aleyhine, en geç ilçe birleştirme tutanağının düzenlenmesine kadar; ilçe birleştirme tutanağının düzenlenmesi ve buna ait işlerle neticelerine karşı bu tutanağın düzenlenmesini takip eden gün saat on yediye kadar, doğrudan doğruya veya ilçe seçim kurulları eli ile il seçim kurullarına itiraz edilebilir. İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının işlemlerine, tedbirlerine ve sair muamelelerine karşı yapılan şikayetlerin reddine dair verilen kararlara yapılan itirazlar, iki gün içinde kesin karara bağlanır. İtirazın kabulüne karar verildiği takdirde, bu karar en seri vasıta ile ilçe seçim kurulu başkanına bildirilir. Sair itirazlar, iki gün içinde karara bağlanır, itiraz eden hazır ise kendisine sözle bildirilir. Hazır değil ise tebliğ olunur. YEDİNCİ KESİM İl seçim kurulu ve başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlarla, sair kararlarına ve tutanaklara itiraz ve olağanüstü itiraz: Madde 130 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) İl seçim kurullarının kararlarına karşı aşağıdaki şekilde itiraz olunur: 1. İl seçim kurullarıyla başkanlarının kendi işlemleri aleyhine vaki şikayetlerin reddine dair verdikleri kararlara, tebliğ veya tefhiminden itibaren üç gün, 2. Bu kurulların teşekkülüne, kurulun teşkilinden itibaren üç gün, 3. Oy verme günü işlemlerine ait kararlara karşı derhal, 4. Sair kararlar aleyhine bu kararların öğrenildiği tarihten itibaren üç gün içinde ve en geç il birleştirme tutanağının düzenlenmesini takip eden üçüncü gün saat 17.00 ye, 5. Oyların dökümüne, sayımına, oyların seçilenlere göre ayrılmasına; il birleştirme tutanağının düzenlenmesinden sonraki üçüncü gün saat 17.00 ye, 6. Seçilme yeterliğine; veya kendilerine tutanak verilenlerin, seçilmediğine veya seçimin sonucuna tesir edecek olaylara karşı, seçilenlere verilecek tutanağın düzenlenmesinden sonraki üçüncü gün saat 17.00 ye, Kadar 110 uncu maddede yazılı kimseler tarafından doğrudan doğruya veya il seçim kurulları vasıtasıyla Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edilebilir. Şu kadar ki; siyasi partilerin il başkanlarıyla genel merkezleri veya bağımsız aday tarafından tutanağın düzenlenmesinden sonra (7) gün içinde seçimin neticesine müessir olaylar ve haller sebebiyle yapılan itirazlar, seçimin sonucu hakkında kesin karar vermek yetkisine sahip olan kurullarca, seçimin neticesine müessir görüldüğü takdirde, alt kademelerce verilen kararların kesin veya kesinleşmiş olması veya kurullara derece derece ve müddeti içinde müracaat edilmemiş olması, bu itirazın incelenmesine ve reddine sebep teşkil etmez. Bu itirazlar yazılı olarak yapılır. İtiraz dilekçesine, itiraz edenin adının, soyadının ve açık adresinin yazılması, ihbar ve iddia olunan vakıaların mahiyetinin ve gerekçesinin beyanının, delillerinin gösterilmesi ve belgelerinin bağlanması, bu belgelerin elde edilmesi mümkün değil ise, sebeplerinin ve nereden ve ne suretle temin olunabileceğinin bildirilmesi lazımdır. Ancak, adaylığın kesinleşmesinden sonra, adayın Türk olmadığına, yaşının kanunda gösterilenden küçük olduğuna, okur - yazar olmadığı veya seçilme yeterliğini kaybettiren bir mahkümiyeti bulunduğuna ilişkin iddialar dışındaki nedenlerle adaylara itiraz olunamaz. Bu hüküm olağanüstü itirazlar için de geçerlidir. Bu şartları haiz olmayan dilekçeler reddolunur. SEKİZİNCİ KESİM Yüksek Seçim Kurulunun işlem ve tedbirlerine karşı şikayet: Madde 131 – Her türlü seçimin devamı sırasında, Yüksek Seçim Kurulunun itiraz eylediği veya itiraz yolu ile verdiği kararlar dışında kalan işlemleri, tedbirleri ve sair muameleleriyle, bu kanunda başka bir mercie şikayet veya başvurma yolu gösterilmemiş ve fakat alt kurulların görevleri sınırlarını aşmış olan veya bu mahiyette bulunan, kanuna aykırı hareketlerden dolayı 110 uncu maddede gösterilenler tarafından, yazılı olarak, doğrudan doğruya, Yüksek Seçim Kuruluna şikayet olunabilir. Yazılı şikayetlerin 112 nci maddedeki şartları ihtiva etmesi lazımdır. Bu şikayetler üzerine, Yüksek Seçim Kurulunca derhal ve kesin olarak karar verilir. Tetkik ve tahkik usulü: Madde 132 – Yüksek Seçim Kurulu evrak üzerinde, incelemeler yapar. Ayrıca lüzum gördüğü bilcümle tahkik ve her türlü tetkik işlemlerini de yapar. Gerekli mercilerden her türlü bilgi ve belgeleri ister. Bu mercilerin, en kısa bir zamanda ve en geç yedi gün içinde istenilen bilgi ve belgeyi vermeleri mecburidir. Kurul başkanı, lüzum ve ihtiyaca göre, bu işlerde çalışmak üzere, Yargıtay ve Danıştay memurlarını da vazifelendirebilir. İtiraz dilekçesinin bir sureti, tutanağına itiraz edilene tebliğ olunur. Tutanağına itiraz olunan kimse, isterse yazı ile savunabileceği gibi, isteği üzerine, Yüksek Seçim Kurulunun tayin edeceği günde bizzat veya bir vekil marifetiyle kendini kurul huzurunda savunabilir. Kurul, yapılan itiraz ve ihbarları kendisine verildiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde bir karara bağlar. Kurulun kararı kesindir. Aleyhine hiçbir mercie ve kanun yoluna başvurulamaz. Seçimin özelliğine göre seçim sonuçları hakkında kesin karar vermeye yetkili mercie yapılacak itirazlarda da yukarıki 1 inci ve 3 üncü fıkralar hükümleri uygulanır. Ancak, bu kurul itirazları onbeş gün içinde kesin karara bağlar. Yukarıki fıkralarda yazılı kararlar aleyhine hiçbir mercie ve kanun yoluna başvurulamaz. Tutanakların iptali halinde özel kanunlarındaki hükümler uygulanır. YEDİNCİ BÖLÜM Seçim Suçları ve Cezaları Kurullara karşı suçlar: Madde 133 – (Değişik: 23/1/2008-5728/287 md.) Hileli faaliyetlerle veya herhangi bir şekil ve surette cebir veya şiddet kullanarak veya tehdit ederek, bu Kanunda yazılı kurulların toplanmalarına veya görevlerinin ifasına mani olanlar, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yukarıdaki fıkrada yazılı fiiller, silahla işlenirse, verilecek ceza üç yıldan aşağı olamaz. Bu fiiller, aralarından biri silahlı en az üç kişi tarafından birlikte işlendiği takdirde, failler hakkında beş yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Kurulların tedbirlerine riayetsizlik: Madde 134 – (Değişik: 23/1/2008-5728/288 md.) Seçim işlerinin cereyanı sırasında, seçimin düzenli yürütülmesini sağlamak maksadı ile, bu Kanunda yazılı kurullar veyahut kurul başkanları tarafından alınan karar ve tedbirlere, ihtara rağmen riayet etmeyen kişilere ikiyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Herhangi bir şekilde alınan karar ve tedbirlerin uygulanmasını zorlaştıran veyahut karar ve tedbirlerin neticesiz kalmasına sebebiyet veren kimseler, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yukarıda yazılı fiiller, görevli kimseler tarafından işlendiği ve fiilleri daha ağır cezayı gerektiren suç oluşturmadığı takdirde, birinci veya ikinci fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Kurul üyelerinin kurul kararlarına riayetsizliği: Madde 135 – Bu kanunda yazılı kurulların çoğunlukla vermiş oldukları her çeşit kararlara riayet etmiyen kurul üyeleri, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Kurul üyelerinin göreve gelmemesi: Madde 136 – (Değişik: 23/1/2008-5728/289 md.) Kurullara seçildiği halde haklı sebep olmaksızın vazifesi başına gelmeyenler elli günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır. Seçim başladıktan sonra kuruldaki görevlerini haklı bir sebep olmaksızın terk edenler, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Araç ve gereçlerin vaktinde gönderilmemesi: Madde 137 – (Değişik: 23/1/2008-5728/290 md.) Seçim kurulları başkan ve üyelerinden herhangi biri veya bu Kanunda yazılı işlerden biriyle görevlendirilen kimseler sandık seçmen listelerini, aday listelerini, seçime ait kağıt ve paketleri ve oy pusulalarını, oy sandıklarını, oy zarflarını veya maddi ve malî vasıtaları ve bilcümle seçim araç ve gereçlerini vaktinde yerlerine göndermezler veya gönderilmesine mani olurlar veya teslim etmezler veya teslim almazlarsa, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Bu fiilleri görevlilerden başkaları yaparsa, cezanın alt sınırı bir yıldır. Görevi kötüye kullanma: [71] Madde 138 – (Değişik: 23/1/2008-5728/291 md.) Bu Kanunun tatbiki ile görevli veya bu Kanuna göre görevlendirilen kimseler görevlerini her hangi bir şekilde kötüye kullandıkları takdirde, fiilleri bu Kanunda ayrı bir suç olarak tanımlanmamış ise, Türk Ceza Kanununun 257 nci maddesine göre verilecek ceza altıda birden üçte bire kadar artırılarak hükmolunur. Memur olanların cezaları: Madde 139 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Seçmen kütüğü hazırlıklarına ilişkin suçlar: Madde 140 – (Değişik: 23/1/2008-5728/292 md.) Seçmen kütüğünün düzenlenmesine esas teşkil edecek olan krokilerle, binalar cetvelini ilçe seçim kurulu başkanınca bildirilen süre içinde düzenleyerek vermeyenler veya kroki ve binalar cetvellerini seçmen kütüğünün düzenlenmesine elverişli bir şekilde yapmayanlar hakkında, Türk Ceza Kanununun 257 nci maddesinde yazılı cezalar altıda birden üçte bire kadar artırılarak hükmolunur. Sayım ve yazım ve denetim işlemleri sırasında, belli edilen esaslara aykırı harekette bulunanlarla, sorulara cevap vermeyenler veya bilerek gerçeğe aykırı cevap verenler yahut ilk sayım ve yazım gününde, ilan edilecek süreden önce bulundukları yeri terk edenlere, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Seçmen kütüğünün düzenlenmesi: Madde 141 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Bu Kanunla görevlendirilmiş oldukları halde, belli, süre içinde ve şekillerine uygun olarak seçmen kütüğüne müteallik evrak ve vesikaları gereği gibi düzenlemeyen veya muhafaza etmeyenler veya gereken mercie vermeyenler altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar. Bu fiiller kayıtsızlık veya gereken dikkat ve itinanın gösterilmemesi sonucu husule gelmiş ise üç aydan bir seneye kadar hapis cezası hükmolunur. Yukarıda yazılı fiil ve hareketler yüzünden herhangi bir bölgede, seçmen kütüğünün veya sandık seçmen listelerinin yazılması veya bu sebeple seçmenlerin oy vermesi imkansız hale gelmiş ise, birinci fıkrada yazılı halde bir seneden iki seneye kadar, ikinci fıkrada yazılı halde de altı aydan iki seneye kadar hapis cezası hükmolunur. Kütük düzenlemekle görevli olanların suçları: Madde 142 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçmen kütüğüne yazılmak hakkı olmayan bir seçmeni yazan veya yazılmak hakkı olan bir seçmeni yazmayan veya kütüğe yazılmış olup da silinmesi gereken seçmenin adını silmeyen veya silinmemesi gerektiği halde o seçmenin adını silenler bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Eğer bu fiiller kayıtsızlık ve görevde gereken dikkat ve itinanın gösterilmemesinden ileri gelmiş ise üç aydan altı aya kadar hapis cezası verilir. Seçme yeterliği olmayanların seçmen kütüğüne kaydı: Madde 143 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Seçme yeterliği bulunmadığı halde kendisini veya bu yeterliği olmayan bir başkasını her ne suretle olursa olsun seçmen kütüğüne kaydettiren veya bu şekilde kaydedilmiş olanları seçmen kütüğünden silinmesine aynı şekilde mani olan veya seçme yeterliği bulunan birinin aynı fiil ve hareketlerle seçmen kütüğünden silinmesine sebep olan altı aydan iki seneye kadar hapis (…) [72] cezası ile cezalandırılır. 72 Yukarıda yazılı fiiller cebir veya tehdit veya şiddet veya nüfuz veya tesir icrası suretiyle yapıldığı takdirde faile verilecek ceza, bir seneden beş seneye kadar hapistir. Seçmen kütüğüne birden fazla kayıt: Madde 144 – (Değişik: 23/1/2008-5728/294 md.) Seçmen kütüğüne kendisini veya bir başka seçmeni bilerek birden fazla kayıt ettirenler veya bu sonucu veren fiilleri bilerek yapanlar altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yukarıdaki fıkrada yazılı suçlar bu işlerle görevlendirilenler tarafından işlendiği takdirde bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Seçmen kütüğüne kaydolunmamaya teşvik: Madde 145 – Seçme yeterliğine sahip olanların seçmen kütüğüne kaydolunmalarını önlemek maksadiyle teşvik ve telkinlerde bulunanlar üç aydan altı aya kadar hapis cezasına mahkum edilirler. Yukarıda yazılı fiillerden dolayı seçmenler, seçmen kütüğüne kaydolunmadıkları takdirde verilecek hapis cezası altı aydan bir seneye kadardır. Bu fiil ve hareketler cebir veya tehdit veya şiddet kullanarak vukubulduğu takdirde, yukarıki fıkralara göre verilecek cezalar iki kat olarak hükmedilir. Bu fiil ve hareketler, memur ve memur hükmünde olanlar tarafından işlenirse, ayrıca 139 uncu madde hükmü de uygulanır. Seçmen listeleri üzerinde işlenen suçlar: Madde 146 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) 141, 142, 143 ve 144 üncü maddelerde yazılı fiiller seçmen kütüğünün düzenlenmesinden sonra sandık bölgelerine göre düzenlenecek olan sandık seçmen listeleri ile Yüksek Seçim Kurulunca düzenlenmesine karar verilecek diğer listeler üzerinde işlendiği takdirde sözü geçen maddelerde yazılı cezalar verilir. Seçmen listesine ilişkin suçlar: Madde 147 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Asılması gereken seçmen listelerini asmayan veya vaktinden evvel indiren veya her ne suretle olursa olsun seçmenlerin tetkikine imkan vermeyen veya bu listelere karşı yapılan itirazları kabul etmiyen veya mercilerine bildirmeyen görevliler hakkında üç aydan iki yıla kadar hapis (…) [73] cezası verilir. Bu fiiller kayıtsızlık veya gereken dikkat ve itinanın gösterilmemesi sonucu meydana gelmiş ise, verilecek ceza bir aydan altı aya kadar hapis (…) 73 cezasıdır. 73 Seçmen kütüğü, seçmen listeleri ve diğer belgeler üzerinde işlenen suçlar: Madde 148 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 23/1/2008-5728/296 md.) Tamamen veya kısmen sahte seçmen kütüğü veya seçmen listesi tanzim eden veya bozan veya çalan veya yok eden kimse hakkında Türk Ceza Kanununun belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerine göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Seçmen kütüğü veya seçmen listelerine ait vesikaları çalan veya bozan veya yok eden veya tahrip eden kimseye de aynı ceza verilir. Oy hakkının kullanılmasına engel olmak maksadıyla seçmenlerin kimliklerini ispata yarayan herhangi bir belge üzerinde yukarıdaki fıkrada yazılı fiilleri işleyenler veya bu belgeleri saklayanlar altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Seçmen, kimliğini ispat ederek oyunu kullandığı takdirde, yukarıdaki fıkrada yazılı ceza yarısına kadar indirilir. Propaganda toplantılarına karşı suçlar: Madde 149 – (Değişik: 23/1/2008-5728/297 md.) Her kim 51 inci maddede gösterilen heyetin kurulmamış olduğu toplantıda söz alır ve söylerse, üç aydan altı aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Herhangi bir vasıta ile bir seçim propagandası toplantısına engel olan veya devamına imkân vermeyecek hareket ve tertiplerle onu ihlal eden kimse altı aydan bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Bu fiiller ikiden fazla kimse tarafından birlikte ve cebir veya şiddet kullanılarak ya da tehdide başvurularak işlenirse, failler hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Eğer fiil, aralarından biri silahlı en az üç kişi tarafından birlikte işlenirse, failler hakkında beş yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Özel radyo ve televizyon yayınlarına ilişkin suçlar [74] Madde 149/A- (Yeniden düzenleme: 15/7/2003-4928/4 md.; Mülga: 2/1/2017-KHK-687/10 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7076/10 md.) Toplantı heyetlerine karşı suçlar: Madde 150 – 51 inci maddede yazılı heyeti kurmıyan veya haber vermiyen toplantı tertipçileri ve mezkür maddede yazılı görevleri yapmıyan heyet üyeleri (…) [75] üç aya kadar hapis cezasiyle cezalandırılırlar. 75 Yasak propaganda: Madde 151 – (Değişik : 23/1/2008-5728/300 md.) Oy verme gününden önceki günün saat 18.00’inden sonra ve oy verme gününde umumi veya umuma açık yerlerde seçim propagandası için toplantı veya propaganda yapanlar veya bu maksatla yayınlarda bulunanlar veya ne suretle olursa olsun seçimin düzenini bozabilecek veya oy vermenin tam bir serbestlikle yapılmasına tesir edebilecek mahiyette söz, yazı veya sair suretlerle propaganda yapanlar veya asılsız şayialar çıkaranlar üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Değişik ikinci fıkra: 8/4/2010-5980/26 md.) Bu Kanunun 58 inci maddesinin birinci fıkrası ile 60 ve 61 inci maddelerinde yazılı yasaklara aykırı hareket edenler, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Haksız oy temini: Madde 152 – (Değişik birinci fıkra: 10/6/1983-2839/50 md.) Her kim kendisine veya başkasına oy veya tercih işareti verilmesi veya verilmemesi için bir veya birkaç seçmene menfaat, sair kıymetler teklif ve vadeder veya verir, yahut resmi, umumi vazifeler veya hususi hizmet ve menfaatler vait veya temin ederse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Verilen, vait veya temin edilen menfaatler seçmenin seyahat, yemek, içki ve nakil masrafları veya hizmetlerinin mukabili olarak gösterilse dahi hüküm aynıdır. Yukarda yazılı para, menfaat, vait veya hizmetleri kabul eden seçmen dahi aynı ceza ile cezalandırılır. Bu fiilleri, tehdit veya cebir veya şiddet kullanarak işliyenler hakkında ceza, bir misli artırılarak hükmedilir. Oy kullanmaya engel olmak: [76] Madde 153 – (Değişik: 10/6/1983-2839/51 md.) Yukarıdaki maddede yazılı maksatlar için, o maddede yazılı suretlerle seçmenleri toplayanlar ve bir köy veya bir mahalleden veya bir meskün mahalden veya sair yerlerden sandık yerine gelmelerini menedenler hakkında bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir. Bu fiiller memuriyet nüfuzunun veya sıfatının veya herhangi bir kimsenin haiz bulunduğu selahiyetin suiistimali suretiyle işlendiği takdirde, verilecek hapis cezası iki yıldan az olamaz. (Ek fıkra: 8/4/2010-5980/27 md.) Seçim günü, sandık seçmen listesinde kayıtlı olan seçmenin, sandığın konulduğu bina, yapı veya bunların müştemilatına girmesine veya oy kullanmasına, kanuna aykırı biçimde engel olan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 76 (Ek fıkra: 8/4/2010-5980/27 md.) O seçim çevresinde yapılan seçimlerde, oy kullanma hakkına sahip olan bir seçmenin, oy kullanmaya gitmesine veya sandığın konulduğu bina, yapı veya bunların müştemilatına girmesine veya oy kullanmasına engel olmak amacıyla, tehdit veya cebir veya şiddet kullanan kimse, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu fiillerin birden fazla seçmene karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birden yarısına kadar artırılır. 76 Adaylık hükümlerine aykırı hareketler ve propaganda yapamayacak olanlar: Madde 154 – (Değişik : 23/1/2008-5728/301 md.) Özel kanunların adaylık koyma hususunda kabul ettiği esas ve şekillere uymaksızın adaylıklarını koyan memurlar ve yargıçlarla, adaylığını koymak için ordudan ayrılma isteğinde bulunmuş ve bu istekleri kabul edilmiş olmasına rağmen herhangi bir sebeple görevinden fiilen ayrılmadan veya resmi elbisesiyle propaganda yapan veya bu mahiyette herhangi bir harekette bulunan subaylar, askerî memurlar ve astsubaylar yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır. Yargıç ve yargıç sınıfından sayılanlarla, askerî şahıslar ve bu Kanunun 62 nci maddesinin ikinci fıkrasında yazılı memur ve hizmetlilerin özel kanunlarına göre ilan olunan seçimin başlangıç tarihinden oy vermenin sona ermesine kadar bir siyasi parti veya bağımsız adayların leh veya aleyhinde propaganda yapmaları veya herhangi bir suretle telkin ve tesirde bulunmaları halinde, fiili daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar. 63 üncü maddede belirtilen yasaklara uymayanlar altı aydan bir seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bakanların yasaklara uymamaları: [77] Madde 155 – (Değişik : 23/1/2008-5728/302 md.) 64, 65 ve 66 ncı maddelerde yazılı yasaklara uymayanlar üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Sair propaganda suçları: Madde 156 – (Değişik : 23/1/2008-5728/303 md.) Bu Kanunda ayrıca ceza hükmüne bağlanmayan ve Kanun hükümlerine aykırı olan sair propagandaların failleri hakkında Kabahatler Kanununun 32 nci maddesinin birinci fıkrası uygulanır. Matbua ve ilanların tahribi: Madde 157 – (Değişik: 10/6/1983-2839/52 md.) Seçim propaganda matbualarının, yayınlanmasına veya ilanına mani olanlar veya bunları tahrip edenler üç aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar. Sandık düzeni ve oy verme ile ilişkin suçlar: Madde 158 – (Değişik : 23/1/2008-5728/304 md.) Sandık başında bu Kanuna göre oy verme yönünden kendisine yükletilmiş olan ödevleri ihtara rağmen yapmayan seçmenlere ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Sandık başında müdahale ve ihtara riayetsizlik: Madde 159 – (Değişik : 23/1/2008-5728/305 md.) Oyunu kullandıktan sonra ihtara rağmen sandık başından ayrılmayan veya herhangi bir müdahale telkin veya tavsiyede bulunan veya bunlara teşebbüs eden kimse üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Seçmen olmayanların oy vermesi: Madde 160 – (Değişik : 23/1/2008-5728/306 md.) Her kim oy verme sırasında seçme yeterliği olmadığını bildiği halde oy vermeye teşebbüs eder veya verirse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Başkasının adını taşıyarak oy vermeye teşebbüs eden veya veren üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Değişik üçüncü fıkra: 13/3/2008-5749/12 md.) Mükerrer oy vermeye teşebbüs eden veya veren kimse hakkında da ikinci fıkra hükmü uygulanır. Oy sandığı üzerinde suçlar: Madde 161 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 23/1/2008-5728/307 md.) Usulüne aykırı olarak veya yetkisi olmadığı halde her ne sebep ve maksatla olursa olsun oy sandığının yerini değiştirenler, yerinden kaldıranlar, oy sandığını açan, çalan veya tahrip eden veya içindeki veya içinden çıkan oy zarflarını alan, çalan veya değiştiren kimse üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu fiil ve hareketler, cebir veya şiddet veya hileyle işlendiği takdirde hükmedilecek ceza bir misli artırılarak hükmolunur. Siyasi partilerle bağımsız adayların oy puslaları üzerinde işlenecek suçlar Madde 162 – (Değişik: 10/6/1983-2839/56 md.) Siyasi partilerin veya bağımsız adayların oy pusulalarını veya seçime müteallik her türlü evrakı zapt veya imha eden veya bozan veya oy verme yerine götürülmelerine veya dağıtılmalarına mani olanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar. Bu filler cebir veya şiddet veya tehdit veya hile ile veya içlerinden biri silahlı olan birden fazla kimseler tarafından veyahut meskene veya siyasi parti binalarına her ne suretle olursa olsun girerek işlenirse bu maddede yazılı cezalar bir misli eklenerek hükmolunur. Bu fiiller resmi sıfatı haiz olanlar tarafından işlendiği takdirde yukarıki fıkrada yazılı ceza verilir. Kurul başkan ve üyelerinin seçim işlerini bozması: Madde 163 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 23/1/2008-5728/308 md.) Seçim kurulları başkan ve üyelerinden herhangi biri kanuna aykırı hareketleriyle seçim muamelelerinin yapılmasını ve oy verilmesini kısmen veya tamamen imkânsız kılar yahut seçimlerin butlanına bilerek sebebiyet verirse, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bunlar seçim neticelerini ilan etmezler, tutanağı asmazlar veya kanunen vermeye mecbur oldukları tutanak suretlerini vermezlerse aynı ceza ile cezalandırılırlar. Oy Verme Sonucuna Tesir Edecek Haller: Madde 164 – (Değişik: 23/1/2008-5728/309 md.) 1. Her kim, sandık başında seçmenlerin imzalarını koydukları sandık seçmen listesine gelmeyenler adına sahte imza atmak, mühür koymak veya parmak basmak gibi hileli bir hareket ile sandığa oy atar veya attırır ise üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır. 2. Bu fiil sandık başkan ve üyeleri ile resmi memurlar tarafından işlendiği takdirde, yukarıdaki fıkrada yazılı cezaya yarısı eklenerek hükmolunur. 3. Her kim, herhangi bir şekilde seçimin neticesini tağyir eder veya ettirir veya seçim tutanaklarını tamamen veya kısmen sahte olarak tanzim veya tahrif eder veya ettirirse, beş yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. 4. Yukarıdaki fıkrada yazılı fiil ve hareketler, kurul başkan ve üyeleri ve resmi memurlar tarafından işlendiği takdirde haklarında verilecek ceza beş yıldan on yıla kadar hapistir. 5. (Mülga birinci paragraf: 13/3/2008-5749/15 md.) Her kim, kurulları, üçüncü fıkrada yazılı fiilleri işlemeye, herhangi bir suretle icbar ederse üçüncü fıkrada yazılı ceza üçte birden yarıya kadar artırılarak hükmolunur. Eğer bu fiil kurul mensuplarına herhangi bir suretle menfaat temini veya vaadi suretiyle meydana gelmiş ise, kurul mensuplarıyla menfaat temin veya vadedenler hakkında dördüncü fıkrada yazılı ceza üçte birden yarısına kadar eklenerek hükmolunur. İtirazları ve şikayetleri kabul etmemek: Madde 165 – (Değişik: 23/1/2008-5728/310 md.) Bu Kanunla kendilerine şikâyet ve itiraz yetkisi tanınanların bu yoldaki müracaatlarını tutanağa geçirmeye mecbur oldukları ahvalde tutanağa geçirmeyi reddeden kurul başkan ve üyeleri bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Kötü niyetle itiraz: Madde 166 – (Değişik: 23/1/2008-5728/311 md.) Seçim sonunda seçilenlere verilen tutanaklara veya seçilenlerin yeterliğine makbul bir sebep olmaksızın ve kötü niyetle itiraz edenlere, itirazı reddeden merciin ihbarı üzerine bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Kötü niyetle şikayet: Madde 167 – Oy vermenin yolunda cereyanını veya seçim kurullarının vazifelerini selametle görmelerini yahut sayım neticelerini geciktirmek gibi kötü niyetle şikayet ve itirazda bulunanlar hakkında yukarıki madde hükmü uygulanır. Çeşitli hükümler: Madde 168 – (Değişik: 10/6/1983-2839/58 md.) Kurullarca düzenlenen ve oy verme ve seçim neticelerini gösteren tutanakların asılı suretlerini yırtan, bozan, kaldıran kimse hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir. Resmi makamların bildirilerine karşı işlenen suçlar: Madde 169 – (Değişik: 10/6/1983-2839/59 md.) Her kim, seçim muamelelerine ait olmak üzere mercileri tarafından yayınlanan beyanname ve tebliğlerin, ilan ve asılmasına mani olur veya bunları yırtar veya bozar veya kaldırırsa üç aydan altı aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. İçki yasağına aykırı hareketler: Madde 170 – (Değişik: 10/6/1983-2839/60 md.) Oy verme günü, oy verme müddetince, umuma açık yerlerde ispirtolu içki verenler, satanlar veya içenler veya herhangi bir suretle açık veya kapalı şişelerde ispirtolu içki satanlar veya alanlar üç aydan altı aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar. Silah taşıyanlar: Madde 171 – (Değişik: 23/1/2008-5728/312 md.) 79 uncu maddenin koyduğu silâh taşıma yasağına aykırı hareket edenler hakkında, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde, yirmibeş günden az olmamak üzere adlî para cezasına hükmolunur. Fiilin diğer kanunlara göre daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturması halinde, bu kanunlara göre verilecek ceza üçte biri oranında artırılır. Kovuşturma usullerine aykırı hareket Madde 172 – Kovuşturma ve soruşturma usullerini gösteren maddedeki yasaklara aykırı hareket edenler hakkında altı aydan bir seneye kadar hapis cezası hükmolunur. SEKİZİNCİ BÖLÜM [78] Soruşturma ve Kovuşturma Usul ve Şekilleri Soruşturma ve kovuşturma zamanı [79] Madde 173 – (Değişik: 23/1/2008-5728/313 md.) Seçim işleriyle görevlendirilenlerin oy verme günü ile bundan önceki yirmi dört saat içinde işledikleri bu Kanunda yazılı seçim suçlarından ötürü bağlı bulundukları kurullarca düzenlenmesi gereken seçim tutanaklarının tanzim edildiğinin ertesi günü soruşturma başlatılır. Bu süre içinde ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçlarla asliye ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hali, infazı gerektiren hükümler ve merciinden verilmiş tutuklama kararı veya yakalama emri dışında başka hiçbir sebepten dolayı bir seçmen hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılamaz ve oy verme günü ile ondan önceki üç gün içerisinde seçmenin hürriyetini ve oy verme imkânını kaldıracak veya tahdid edecek idarî ve malî hiçbir tedbir alınamaz. Genel hükümlerin uygulanması: Madde 174 – (Değişik: 23/1/2008-5728/314 md.) Bu Kanunda yazılı suçlardan birini işleyenler veya bu Kanunun uygulanmasına taalluk edip de genel hükümlere göre cezalandırılmaları gerekenlerin sıfat ve memuriyetleri ne olursa olsun haklarında umumi hükümler dairesinde soruşturma ve kovuşturma yapılır. Valiler hakkındaki soruşturma Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekili; kovuşturma ise Yargıtayın ilgili ceza dairesi tarafından umumi hükümlere göre yapılır. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı soruşturmayı Yargıtay Cumhuriyet savcılarına da yaptırabilir. Ancak, kamu davasını açmak veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar vermek yetkisi Cumhuriyet Başsavcısına aittir. Soruşturma sırasında Başsavcı tarafından istenilen yakalama emri, tutuklama, tahliye, elkoyma ve aramaya Yargıtay ilgili ceza dairesi başkanı tarafından karar verilir. Bu kararlara karşı yapılan itirazları ise, numara itibariyle izleyen ceza dairesi inceler. Son numaralı daire başkanının kararı söz konusu ise, itirazları inceleme yetkisi Birinci Ceza Dairesine aittir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yapılan itirazı, soruşturma konusu suçun en ağırına bakmakla görevli ceza dairesini numara itibariyle izleyen ceza dairesi başkanı inceler. Soruşturma konusu suç, son numaralı ceza dairesinin görevine giriyorsa, itirazı inceleme yetkisi Birinci Ceza Dairesi Başkanına aittir. Kaymakamlar hakkında soruşturma yapmaya ve kamu davası açmaya il Cumhuriyet başsavcısı veya başsavcıvekili ve kovuşturma yapmaya il ağır ceza mahkemesi yetkilidir. Hâkimler ve Savcılar Kanunu hükümleri mahfuzdur. İlgili kimseler ve siyasi partiler, Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince kamu davasına katılabilirler. İdarî para cezasına karar verme yetkisi [80] Madde 175 – (Değişik: 23/1/2008-5728/315 md.) Bu Kanun hükümlerine göre idarî para cezasına karar vermeye Cumhuriyet savcısı yetkilidir. Seçim zamanında cevap hakkı: Madde 176 – Seçim süresi içinde özel ve tüzel kişilerin haysiyet ve şerefine dokunan veya menfaatini bozan yahut kendileriyle ilgili hakikate aykırı hareketler, düşünceler ve sözler izafesi suretiyle açık veya kapalı şekilde bir mevkutede yapılan yayından dolayı o özel ve tüzel kişiler 9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununun 14 üncü maddesine göre cevap vermek veya düzeltme istemek hakkına sahiptirler. [81] Özel ve tüzel kişiler cevap ve düzeltmeyi bulundukları yerin sulh yargıcına da verebilirler. Ücretini öderlerse metin telgrafla da bildirilir. Ancak oy verme gününden önceki 7 nci günden sonra sulh yargıcının kararı ile yetinilir. Yukardaki fıkralara riayet etmiyenler hakkında Basın Kanununun hükümleri uygulanır. Kurulda görevli yargıcın bakamıyacağı davalar: Madde 177 – İl ve ilçe seçim kurulu başkan ve üyeliklerini yapan yargıçlar kendi çevreleri içinde vukua gelecek seçim suçlarına mütaallik davalara bakamazlar. Aynı mahalde bu davaları görecek başka yargıçlar bulunmaması veya mahkemenin teşekkül edememesi halinde mezkür davalara bu mahalle en yakın yargı çevresinde bulunan aynı derecedeki mahkeme veya vazifeli yargıç tarafından bakılır. Tutanakların delil kıymeti: Madde 178 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Seçim suçu: Madde 179 – Bu kanuna göre seçim suçundan maksat, seçim işlerinde bu kanun hükümleri uyarınca görevlendirilmiş bulunan kimselerin bu görevleri dolayısiyle işlemiş oldukları fiil ve hareketlerle her kim tarafından işlenirse işlensin bu kanuna aykırı bulunan fiil ve hareketlerdir. Dava süresi: Madde 180 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) (Değişik: 10/6/1983-2839/61 md.) Seçim suçlarından doğan kamu davası, seçimin bittiği tarihten itibaren altı ay içinde açılmadığı takdirde kovuşturma yapılamaz. [82] Kamu davasının açılması izin veya karar alınmasına bağlı olan suçlarda izin veya kararın alınması için yapılan müracaat tarihi ile izin veya kararın verildiği tarih arasında geçen süre dava süresi hesabına katılmaz. Ancak, bu süre üç ayı geçemez. DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli Hükümler Seçim giderleri: [83] Madde 181 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Yüksek Seçim Kurulu (…) 83 giderleri ile her türlü seçim işleri giderleri genel bütçeden ödenir. Bunun için gerekli ödenek Adalet Bakanlığı Bütçesi içindeki ayrı bir programda gösterilir. 83 Bu ödeneğin harcanmasında, birinci derecede ita amiri, Yüksek Seçim Kurulu Başkanıdır. Başkan, yetkilerinin bir kısmını devredebilir. 83 Seçim işleri için mahallerinde yapılması gereken her türlü harcamaların ita amiri il ve ilçe seçim kurulları başkanlarıdır. Ödenecek ücretler: Madde 182 – (Değişik: 10/9/1987-3403/3 md.) (Değişik: 26/8/1999-4448/3 md.) Seçim Kurulu Başkan ve üyeleri ile bu Kanun gereğince görevlendirileceklere ve bu işlerde mesai saatleri içinde ve dışında çalıştırılacak memur ve hizmetlilere, siyasi parti temsilcilerine ve hariçten alınarak çalıştırılacaklara ödenecek gündelikler, gündelik miktarı 600 (altıyüz) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. (Ek cümle: 13/3/2008-5749/13 md.) Bakanlar Kurulu bu rakamı Yüksek Seçim Kurulunun görüşünü alarak, dört katına kadar artırmaya yetkilidir. Bu ödemeler herhangi bir vergiye tabi tutulmaz. (Ek cümle: 25/4/2018-7140/8 md.) Yüksek Seçim Kurulu, yurt dışında görev yapanlara dört katına kadar gündelik ödenmesine karar verebilir. [84] Bulundukları yerin haricinde bir mahalle gönderileceklerin yol masrafları Harcırah Kanunu hükümlerine göre verilir. Satın alma ve avans: Madde 183 – (Değişik: 17/5/1979-2234/1 md.) Bu Kanun gereğince yapılacak işler için lüzumlu satın alma ve kiralama işleri 2490 sayılı Kanuna tabi olmaksızın yapılabilir. İlan zorunlu değildir. Her çeşit seçim giderleri için il ve ilçe adalet daireleri mutemetlerine il ve ilçe seçim kurulları başkanlarının tasvibi ile ayrıca yüzbin liraya kadar avans verilebilir. Bu had içinde kalmak üzere mahsup edilen miktara kadar yeniden avans verilebilir. Yüksek Seçim Kurulu, gerekli gördüğü ahvalde avans miktarını artırabilir. (Ek: 23/5/1987-3377/5 md.) Bu Kanun gereğince yapılacak işler için lüzumlu her türlü satın alma, hizmet, yapım, kiralama ve taşıma işleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa tabi olmaksızın yapılabilir. İlan zorunlu değildir. Seçim eşyasının muhafazası: Madde 184 – İl, ilçe ve sandık kurullarına ait mühürler, seçim işlemlerine taallük eden tutanaklar, matbu defterler veya sair evrak il, ilçe adalet daireleri emanet memurluklarında ve oy sandıklariyle kapalı oy verme yerlerinin eşya ve malzemesi köylerde muhtarlıklarca ve kasaba ve şehirlerde belediyelerce muhafaza olunur. Muaflık: Madde 185 – Bu kanunun uygulanmasında, yapılacak müracaatlara ait her türlü evrak ve vesikalar ile kurullarca verilecek kararlar resim ve harçtan muaftır. Siyasi partilerin kağıt ihtiyacı: Madde 186 – Siyasi partiler oy pusulası ve propaganda işleri için ihtiyaç duydukları kağıdı Devlet fabrikalarından veya Devlet sermayesinin iştiraki olan fabrikalardan temin etmek isterlerse bedeli kendileri tarafından ödenmek şartiyle Yüksek Seçim Kurulu, partilerin bu isteklerini yerine getirir. Yüksek Seçim Kurulunun bu konuda, resmi makamlar ve fabrikalar nezdinde, yapacağı talepler süratle ve her şeye tercihli olarak yerine getirilir. Yüksek Seçim Kurulunca Yapılacak İşlemler: Ek Madde 1 – (Ek: 13/2/1965-533/10 md.; Değişik: 24/3/1973-1700/1 md.) Yüksek Seçim Kurulu tarafından, Türkiye Radyoları vasıtasiyle, haber yayınları saatinde veya başka uygun saatlerde yayımlanacak bildirilerle; vatandaşın ilgisi uyandırılmak ve kendisine seçmen olmanın görev ve yetkileri hatırlatılmak suretiyle; daimi seçmen kütüklerinin düzenlenmesi, ilk sayım ve yazım işlerinin yapılması, yeniden yapılacak yazım işlemleri, denetlemeler, sandık seçmen listelerinin düzenlenmesi, askıya çıkarılması ve askıdan indirilmesi, itiraz ve ilave kayıt işlemlerinin ne şekilde yapılacağı, seçmen kartlarının dağıtılması ve oy verme konusunda yapılacak işlemler, sair lüzum görülen hususlarla birlikte, süreler de belirtilerek duyurulur. Ayrıca, il ve ilçe seçim kurulları tarafından alışılmış yayın araçları ile, halkın ilgisini uyandıracak aynı nitelikteki bildirilerle keyfiyet ilan olunur. Yüksek Seçim Kurulunun ve il seçim kurullarının bu konudaki her türlü bildirilerinden Türkiye Radyolarınca ücret alınmaz. Her seçmenin, kütüklere ve bunlara uygun olarak sandık seçmen listelerine eksiksiz geçmesi seçmen kartlarının dağıtılmasının tam yapılması, ilkesine uygun olarak, Yüksek Seçim Kurulu, her konuda yapılacak işlemleri, yayımlayacağı genelgelerle gösterir. İl ve ilçe seçim kurulu başkanları da, bu ilke ve Yüksek Seçim Kurulunun genelgeleri doğrultusunda, bölgelerindeki görevlilerin eğitimini ve görevlerini yapmalarını sağlarlar. Ek Madde 2 – (Ek: 14/7/1965-656/14 md.) Yüksek Seçim Kurulunca kanun hükmünce radyolarla yayınlanması zorunlu olan veya gerekli görülen her türlü konularda ve il seçim kurulları tarafından kanun hükmünce kendi illeri radyolarında yayınlanması zorunlu olan veya gerekli görülen konularda, yapılacak radyo yayınlarından, Türkiye'de yayın yapan radyolarda ücret alınmaz. Ek Madde 3 – (Ek: 14/7/1965-656/14 md.) Yüksek Seçim Kurulunca gerekli gösterilecek ilçe ve seçimlerde, seçimlerin başlangıcından ilçe birleştirme tutanağının düzenlenmesine kadar, ilçe seçim kurulu başkanlarının esas hakimlik görevleri, hakimin tayin edeceği ölçü ve şekilde tamamen veya kısmen, Yüksek Hakimler Kurulunca, yetki verilecek başka hakimlere gördürülür. Ek Madde 4 – (Ek: 17/5/1979-2234/2 md.) Yüksek Seçim Kurulu, zorunlu gördüğü takdirde, adaylığa müracaat tarihi, müracaatların incelenmesi, adaylığa karşı itiraz, itirazların karara bağlanması, adayların geçici ve kesin ilanı gibi seçim işlemleri için bu Kanunda veya başka kanunlarda öngörülen tarihleri ve süreleri değiştirebilir. Yüksek Seçim Kurulu bu kararını gerekçesiyle birlikte derhal ilan eder. Şu kadar ki, süre ve tarihlerde değişiklik yapma yetkisi, siyasi partilerce gösterilecek adaylar hakkında kullanılamaz. Ek Madde 5 – (Ek: 28/3/1986-3270/25 md.) Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halk oyuna sunulmasında kullanılacak olan oy pusulalarının şekli; oy verme, oyların sayım ve dökümü, geçersiz oyların tespiti, sonuçların tutanağa geçirilmesi, ilçe, il ve Yüksek Seçim Kurulunca yapılacak birleştirme işlemleri; halk oyuna sunulan kanunla ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisindeki çoğunluk ve azınlık görüşleri ile Cumhurbaşkanının görüşünün ve halk oyu sonuçlarının Türkiye Radyo ve Televizyonları aracılığı ile seçmenlere açıklanması ilkeleri bu Kanunda yer alan benzer hükümler dikkate alınarak Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilir. Ek Madde 6 – (Ek: 19/2/1987-3330/7 md.) Milli Bayramlar, kurtuluş günleri, Cumhurbaşkanının karşılanması ve uğurlanması ile yabancı Devlet ve Hükümet Başkanlarının ve bakanların resmen ülkemizi ziyaretleri sebebiyle yapılacak karşılama, ağırlama ve uğurlama, adli yıl ile üniversitelerin, uluslararası toplantı ve fuarların açılış törenlerinde ve tabii afet hallerinde bu Kanunda yer alan yasaklar uygulanmaz. Seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde 62 nci maddede sayılan bütün daire, teşekkül ve müesseselerle Bankalar Kanununa tabi teşekküllerin kanun veya bir idari tasarruf gereği yapacakları mutad ticari, iktisadi ve pazarlama faaliyetleri, vatandaşın oyuna tesir etmek maksadına müteveccih olmadıkça, 63 ve 64 üncü maddelerde belirtilen yasak hükümleri uygulanmaz. Ek Madde 7 – (Ek: 15/3/1990-3617/1 md.) Yüksek mahkeme üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile Subay ve Astsubaylar hariç olmak üzere; milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday ve aday adayı olan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde, Yüksek Seçim Kurulunca seçim sonuçlarının ilanını takip eden bir ay içinde müracaat etmeleri kaydıyla eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilirler. [85] Ek Madde 8 – (Ek: 13/3/2008-5749/14 md.) Bu Kanunda ve diğer mevzuatta 298 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin (II) numaralı fıkrasına yapılan atıflar, 94/E maddesine yapılmış sayılır. Ek Madde 9 – (Ek: 8/4/2010-5980/28 md.) İlçe seçim kurullarından Yüksek Seçim Kuruluna elektronik ortamda gönderilen sandık ölçekli seçim sonuçlarını, talepleri halinde seçime katılan siyasi parti genel merkezlerinin de eş zamanlı olarak izleyebilmeleri ve aynı formatta bilgisayar ortamında saklayabilmeleri için gerekli her türlü tedbir, Yüksek Seçim Kurulu tarafından alınır. Siyasi parti genel merkezleri bu suretle elde ettikleri seçim sonuçlarını, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen süre bitimine kadar kendi teşkilatlarına veya üçüncü şahıslara gönderemez ve kamuoyuna açıklayamaz. Yüksek Seçim Kurulu, siyasi parti genel merkezlerinin kullanımına açılacak veri tabanları ile ilgili her türlü güvenlik tedbirlerini de alır. ONUNCU BÖLÜM Geçici Hükümler Geçici Madde 1 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren: A) Üç gün içinde Yüksek Seçim Kurulu teşekkül eder. B) Yedi gün içinde il ve ilçe seçim kurulları teşkil olunur. Bundan sonra, kütüklere dair hükümler dairesinde işleme devam olunur. Geçici Madde 2 – İçişleri Bakanlığı bütçesinin 418 inci bölümündeki seçmen kütük ve kartlarının düzenlenme giderleri ödeneği olan 1 500 000 lira, Adalet Bakanlığı bütçesinin 420 nci bölümüne aktarılır ve eklenir. Geçici Madde 3 – Bu kanunun 19 uncu ve 23 üncü maddelerindeki, siyasi partilerin onbeş il çevresinde il ve ilçe teşkilatı kurmuş olmaları hükmü saklı kalmak şartiyle, bu teşkilatı altı aydan beri kurmuş ve ilk genel kurul toplantısını yapmış bulunmak kayıtları, bu Kanunun yayınlanmasından sonra yapılacak her türlü seçimlerde bir defaya mahsus olmak üzere aranmaz. Geçici Madde 4 – 157 sayılı kanunun 2 nci ve 18 inci maddelerine göre, Anayasanın halkoyuna sunulmasında, bu kanun hükümleri uygulanır. Geçici Madde 5 – (Ek: 16/8/1961-347/1 md; Mülga: 27/10/1988-3488/1 md) Geçici Madde 6 – (Ek: 16/8/1961-347/1 md; Mülga: 27/10/1988-3488/1 md) Geçici Madde 7 – (Ek: 16/8/1961-347/1 md; Mülga: 27/10/1988-3488/1 md) Geçici Madde 8 – (Ek: 16/8/1961-347/1 md; Mülga: 27/10/1988-3488/1 md) Geçici Madde 9 – (Ek: 16/8/1961-347/1 md; Mülga: 27/10/1988-3488/1 md) Geçici Madde 10 – (Ek: 16/8/1961-347/1 md; Mülga: 27/10/1988-3488/1 md) Geçici Madde 11 – (24/3/1973-1700/2 md. ile gelen numarasız geçici madde hükmü olup 17/5/1979-2234/2 md. ile numarası teselsül ettirilmiştir.) 29 uncu maddede öngörülen, daimi seçmen kütükleri bürolarında görevlendirilecek personel için gerekli kadrolar alınıncaya kadar, bu bürolarca yapılacak hizmetlerde çalıştırılmak üzere, ilçe seçim kurulu başkanları, 33 üncü maddede yazılı yetkiyi kullanabilirler. Bu takdirde, görevlerin nasıl yürütüleceği Yüksek Seçim Kurulu tarafından belli edilir. Daimi seçmen kütükleri bürolarında görevlendirilecek şef ve memurlarla ilgili atamaların herhangi bir nedenle tamamlanamamış bulunduğu ilçelerde de, yukarıdaki fıkra, hükmü uygulanabilir. Geçici Madde 12 – (20/2/1979-2181/1 md. ile gelen numarasız geçici madde hükmü olup 17/5/1979-2234/2 md. ile numarası teselsül ettirilmiştir.) 26/4/1961 tarih ve 298 sayılı Kanunun 24/3/1973 tarih ve 1700 sayılı Kanunla değişik; 35 ve müteakip maddelerine göre bütün Türkiye'de 1979 yılının Mart ve Nisan ayları içinde yapılması gereken seçmen kütüklerinin denetimi bir ay ertelenmiştir. Bu denetim işlemi 1979 yılına münhasır olmak üzere sadece Cumhuriyet Senatosu üçte bir yenileme seçimlerinin yapılacağı (C) Grubu illeri ile boşalan Cumhuriyet Senatosu üyelikleri ve milletvekillikleri için ara seçimi yapılacak illerde yapılır. Geçici Madde 13 – (Ek: 17/5/1979-2234/2 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görev yapmakta olan Yüksek Seçim Kurulu üyelerinin görevi 1981 yılı Ocak ayına kadar devam eder. 1980 yılının Aralık ayının ilk haftasında Yargıtay ve Danıştay üyeleri arasından ad çekme ile 3'er üye ayrılır. Ad çekme, Yüksek Seçim Kurulu huzurunda, kurul başkanı tarafından yapılır. Başkan ve başkanvekili bu ad çekmeye girmezler. 1981 Ocak ayının ilk haftasında, Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarında, ad çekme sonucunda boşalan 3'er üyelik için seçim yapılır. Geri kalan üyeliklerin seçimi 1983 Ocak ayında yenilenir. Geçici Madde 14 – (Ek: 17/5/1979-2234/2 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girmesini takip eden bir aylık sürenin son haftasında, 15 inci maddede yazılı usulle il seçim kurulları, 18 ve 19 uncu maddelerde yazılı usulle ilçe seçim kurulları kurulur. Bu kurulların yenilenmesi, bu Kanunun yürürlüğe girmesini takip eden Ocak ayından bir yıl sonraki Ocak ayının son haftasında yapılır. Geçici Madde 15 – (Ek: 17/5/1979-2234/2 md.) 24/3/1973 tarihli ve 1700 sayılı Kanunla değiştirilen 298 sayılı Kanunun 28 ve müteakip maddelerine göre, kadroları Adalet Bakanlığına bağlı daimi seçmen kütüğü bürolarında çalışan personelden, kadrolarıyla birlikte Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne geçmeleri Genel Müdürlükçe uygun görülmeyenler, Adalet Bakanlığınca başka görevlere atanırlar ve kadroları iptal edilir. Geçici Madde 16 – (Ek: 17/5/1979-2234/2 md.) İlk yazım, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra gelen altmışıncı günü takibeden ilk pazar günü yapılır. Bu yazımda elde edilen bilgiler, ilgili ilçe seçim kurullarında liste haline getirilerek bu listeler ilçe seçim kurulu başkanlıklarında saklanır; geçici 17 nci maddenin uygulanmasında bu listelerde yazılı bilgiler esas alınır. Geçici Madde 17 – (Ek: 17/5/1979-2234/2 md.) 1. Bu Kanun hükümleri gereğince Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenecek seçmen kütüğünün ve bu kütüğe uygun olarak yayınlanacak sandık seçmen listelerinin hazırlanıp yayınlanmasında; 14 Ekim 1979 tarihinde Cumhuriyet Senatosu üçte bir yenileme, Cumhuriyet Senatosu üyeliği ile Milletvekili ara seçimleri yapılacak illere ve ilk sandık seçmen listelerinin yayınlanmasına kadar geçecek süre içinde mahalli idareler seçimleri yapılacak seçim çevrelerine öncelik verilir. 2. İlk yazım ve birinci bentte belirtilen seçimlerin yapılma tarihlerine göre; bu seçimlerin yapılacağı seçim çevrelerine ait kütük ve sandık seçmen listelerinin zaman darlığı sebebiyle Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce hazırlanıp yayınlanmasına ve yapılacak bu seçimlere yetiştirilmesine imkan olmadığının Yüksek Seçim Kurulunca tespit edilmesi halinde: a) 14 Ekim 1979 tarihinde yapılacak Cumhuriyet Senatosu üçte bir yenileme, Cumhuriyet Senatosu üyeliği ve milletvekili ara seçimlerinde, ilçe seçmen kütüğü bürolarının geçici 16 ncı maddeye göre yapılan ilk yazımla elde edilen bilgilerden çıkardığı listelere göre hazırlanacak sandık seçmen listeleri kullanılır. Bu şekilde hazırlanan sandık seçmen listeleri, listelerin hazırlanmasından sonra bu illere bağlı bütün seçim çevrelerinde yapılacak mahalli idareler seçimleri içinde geçerlidir. b) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten yukarıda (a) fıkrasında belirtilen şekilde sandık seçmen listelerinin hazırlanmasına kadar geçecek süre içinde, bütün seçim çevrelerinde yapılacak; belediye başkanlığı, belediye ve il genel meclisi üyelikleri, köy ve mahalle muhtarlıkları, ihtiyar heyeti ve meclisi üyelikleri seçimlerinde kullanılacak sandık seçmen listelerinin tanzim esaslarıyla, (a) fıkrasında yer alan ve ilk yazımla elde edilen bilgileri kapsayan listelerin düzenlenmesine, askıya çıkarılmasına ve askıdan indirilmesine, sandık seçmen listelerine ayrılmasına ve kesinleşmesine, itirazların süre ve şekillerine dair esasları Yüksek Seçim Kurulu tespit ve ilan eder. Geçici Madde 18 – (Ek: 19/2/1987-3330/8 md.) Bu Kanunun 28 inci maddesinde tanımlanan seçmen kütüğü tam olarak oluşturulup işlerlik kazanıncaya kadar yapılacak seçimlerde ve halk oylamalarında kullanılacak seçmen kütüklerinin düzenlenmesi; kütüğe yazılma, muhtarlık bölgesi askı listelerinin düzenlenmesi, askıya çıkarılması, askı süresi, sandık seçmen listelerinin ayrılması, kesinleşmesi ve kütüğün güncelleştirilmesi esas ve ilkeler ile listelere itiraz yöntemleri ve süreleri, seçimlerin özellikleri gözetilmek suretiyle, Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilir. Geçici Madde 19 – (Ek: 19/2/1987-3330/8 md.) Yüksek Seçim Kuruluna 1985 Ocak ayında seçilenlerin yerine Ocak 1990 tarihinde yenileme seçimi yapılır. Geçici Madde 20 – (Ek: 5/6/1997-4265/3 md.) Yüksek Seçim Kuruluna 1993/Ocak ayında seçilenlerin yerine Ocak/2000 tarihinde yenileme seçimi yapılır. Geçici Madde 21 – (Ek: 26/8/1999-4448/6 md.) Yüksek Seçim Kuruluna 1993 ve 1996 Ocak ayında Yargıtay ve Danıştay'dan seçilmiş üyeler ile bu üyelerin yerine seçilenler arasından ad çekme ile üçer kişi belirlenir. Başkan ve başkanvekili ad çekmeye girmezler. Belirlenen bu altı üye için 2001 Ocak ayının ikinci yarısında yenileme seçimi yapılır. Diğer beş üye için yenileme seçimleri 2004 Ocak ayında yapılır. Geçici Madde 22 – (Ek: 11/6/2003-4885/1 md.) Yüksek Seçim Kurulu; 28 inci maddede tanımlanan bilgisayar ortamında seçmen kütüğü oluşturmanın alt yapısını teşkil eden SEÇSİS Projesi kapsamında, seçmen olan vatandaşları bilgisayar kayıtlarına aktarmasına kadar, 36 ncı maddenin birinci fıkrasında öngörülen genel yazım ve denetleme yapılmaz. Geçici Madde 23 – (Ek: 9/5/2012-6304/8 md.) 31/12/2016 son tarih olmak üzere milletvekili genel seçimi, cumhurbaşkanlığı seçimi ve halkoylamalarında 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 35 inci maddesindeki hükümlerle sınırlı kalınmaksızın Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası esas alınarak veya mevcut bilgilerle Yurt Dışı Seçmen Kütüğü oluşturulabilir. Geçici Madde 24- (Ek: 31/3/2022-7393/12 md.) İl seçim kurulu başkan ve üyeleri ile ilçe seçim kurulu başkanları, bu maddenin yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içinde, 15 inci ve 18 inci maddelerde bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişikliklere göre yeniden belirlenir. Bu şekilde belirlenen başkan ve üyeler, önceki başkan ve üyelerin görev süresini tamamlar. Geçici Madde 25 - (Ek: 27/12/2023-7491/18 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görev yapan 15 inci maddede yer alan il seçim kurulu ile 18 inci ve 19 uncu maddelerde yer alan ilçe seçim kurulunda bulunan siyasi partilerden alınan üyeler haricindeki kurul üyelerinin görev süresi 2025 yılı Ocak ayının son haftasında yapılacak olan yeni oluşuma kadar uzar. 2025 yılı Ocak ayının son haftasında kurullar tüm üyeleri ile yeniden oluşturulur. Ek Geçici Madde 1 – (Ek: 5/4/1983-2812/1 md.) Anayasaya dayalı olarak hazırlanacak Siyasi Partiler ve Seçim Kanununa göre yapılacak ilk genel seçimlerde; 1/7/1982 tarihli ve 2687 sayılı Kanun gereğince Anayasanın halkoyuna sunulması için hazırlanan seçmen kütükleri, aynı Kanunun ilgili hükümlerine göre güncelleştirilerek kullanılır. Güncelleştirme işlemi, Anayasa için yapılan halkoylamasına katılmayanların tesbit edilmesinden sonra, kütüklerin muhtarlık bölgesi askı listesi halinde askıya çıkarılması, bu listelerde ismi bulunmayanların ve yanlış yazılanların, başvurmalarına imkan sağlanması, yanlışlıkların düzeltilmesi ve eksiklerin giderilmesi suretiyle yapılır. Askıya çıkarılma tarihi ve askı süresi ile itirazlar, itiraz belgeleri kütüklerin kesinleşme tarihi, evvelce yazılmamış olanların yeniden ne suretle yazılacağı ve yazılma şartları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Kütüklerde ismi bulunmayanlardan, seçmen kütüklerinin kesinleştiği tarihe kadar 21 yaşını bitirmiş olanlar, başvuruları üzerine seçmen kütüklerine kaydedilirler. Nüfus kütüğünde doğduğu ay ve günü belli olmayanlar o yılın son günü doğmuş gibi işleme tabi tutulurlar. Ek Geçici Madde 2 – (Ek: 5/4/1983-2812/1 md.) 1/7/1982 tarihli ve 2687 sayılı Kanunun 8 inci maddesine göre oy kullanma yeterliğine sahip olup yazım için gelen memurlara kendilerini yazdırmayanlardan, bu Kanun hükümlerine göre kütüklerin askı süresi içinde başvurarak kendilerini kütüğe yazdıranlar hakkında, bu suçtan dolayı takibat yapılmaz, ceza mahkümiyetleri sonuçlarını da kapsamak üzere ortadan kalkar. Ancak tahsil edilmiş para cezaları iade edilmez. Bu şekilde kütüğe kendilerini yazdıranlar, genel ve ara seçimleri ile mahalli seçimlerde ve halkoylamalarında oy kullanabilirler ve aday olabilirler. Ek Geçici Madde 3 – (Ek: 5/4/1983-2812/1 md.) Anayasanın halkoylamasına ilişkin oy verme kütüğünde ve sandık listesinde kaydı ve oy kullanma yeterliği bulunduğu halde hukuki veya fiili herhangi bir mazereti nedeniyle halkoylamasına katılmayan ve süresinde mazeretini ileri sürmeyen veya bu yönde başvuruda bulunduğu halde delil yetersizliği veya süre veya sair sebeplerle başvurusu reddedilenlerden, seçmen kütüklerinin askıdan indirildiği tarihten önce kayıtlı oldukları ilçe seçim kurulu başkanlıklarına başvurarak mazeretlerini tevsik edenler hakkında 24/9/1982 tarihli ve 2707 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasında yazılı yasaklar uygulanmaz. Başvuruların incelenmesine ilişkin usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. ONBİRİNCİ BÖLÜM Son Hükümler Kaldırılan kanunlar: Madde 187 – 5545 sayılı Milletvekilleri Seçimi Kanunu ile onu tadil eden 6272, 6428, 7037 ve 7053 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük: Madde 188 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütmekle görevli makam: Madde 189 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 26/4/1961 Tarihli ve 298 Sayılı Ana Kanuna İşlenemeyen Hükümler 1 – 13/9/1991 tarih ve 455 sayılı KHK'nin Geçici Maddesi: Geçici Madde – Kadroları ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar durumlarına uygun işlerde görevlendirilirler ve bu süre içinde eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve diğer haklarını almaya devam ederler. 2 – 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – Yüksek Seçim Kurulu, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk milletvekili genel seçimleri için kullanılacak miktardaki oy verme araç ve gereçlerini bu Kanun hükümlerine göre hazırlatır. Mevcut oy sandıkları, oy kabinleri veya kullanılamayacak seçim araç ve gereçleri ilgili mevzuat gereğince terkin işlemi yapılarak maliyeye, “Evet” ve “Tercih” mühürleri ise Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne devredilir. Bu Kanun gereğince hazırlanacak oy verme araç ve gereçlerinin alımı veya imali için gerekli ödenek ayrılır. 298 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 298 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 306 — 30/5/1961 347 — 17/8/1961 356 — 29/8/1961 533 — 20/2/1965 656 — 20/7/1965 1700 — 30/3/1973 1783 — 8/7/1973 2181 — 28/2/1979 2234 — 30/5/1979 2812 — 7/4/1983 2839 — 13/6/1983 3270 — 15/4/1986 3330 — 4/3/1987 3377 — 3/6/1987 3403 — 11/9/1987 KHK/290 — 20/10/1987 3420 — 13/4/1988 3488 — 27/10/1988 KHK/455 — 18/9/1991 3959 — 30/12/1993 3969 — 18/2/1994 4125 — 28/10/1995 KHK/572 — 6/6/1997 4265 — 11/6/1997 4381 — 2/8/1998 4448 — 29/8/1999 4609 — 2/12/2000 4885 — 17/6/2003 4928 — 19/7/2003 5435 15, 18, 30, Ek Madde 7 24/12/2005 5728 79, 133, 134, 136, 137, 138, 139, 140, 143, 144, 147, 148, 149, 149/A, 150, 151, 154, 155, 156, 158, 159, 160, 161, 163, 164, 165, 166, 171, 173, 174, 175, 176, 178 8/2/2008 5749 10, 14, 28, 33, 35, 36, 40, 56, 68, 87, 93, 94, 94/A, 94/B, 94/C, 94/D, 94/E, 106, 160, 164, 182, Ek Madde 8 22/3/2008 5980 17, 50, 51/A, 55/A, 55/B, 57, 58, 60, 61, 68, 78, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 92, 94, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 108, 128, 151, 153, Ek Madde 9, İşlenemeyen Hüküm 10/4/2010 6271 1 26/1/2012 6304 14, 20, 35, 81, 94/A, 94/C, 94/E, Geçici Madde 23 18/5/2012 6353 180 12/7/2012 6462 36, 74, 90, 92, 93 3/5/2013 6529 58 13/3/2014 KHK/687 149/A 9/2/2017 7062 11, 12, 13, 28, 29, 30, 181 12/12/2017 31 1/1/2018 7076 149/A 8/3/2018 7102 5, 14, 22, 23, 33, 35, 68, 71, 72, 73, 78, 81, 82, 83, 85, 98, 100, 101, 105, 108, 153 16/3/2018 7140 35, 94/C, 182 25/4/2018 7393 14, 15, 18, 23, 33, 36, 40, 65, 66, 155, Geçici Madde 24 6/4/2022 7491 Geçici Madde 25 28/12/2023 [1] Bu Kanunun maddelerinde geçen "Cumhuriyet Senatosuna dair hükümler"10/6/1983 tarih ve 2839 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile kaldırılmıştır. [2] 19/1/2011 tarihli ve 6271 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “milletvekili” ibaresinden önce gelmek üzere “Cumhurbaşkanı” ibaresi eklenmiştir. [3] Bu maddede, 28/12/1993 tarihli ve 3959 sayılı Kanunla yapılan değişikliğin ilk genel yerel seçimlerde uygulanmayacağı aynı Kanunun geçici 2 nci maddesi ile hükme bağlanmıştır. [4] 31/3/2022 tarihli ve 7393 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle (3) numaralı bendine “liste” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve görme engelli seçmenlerin kullanabilmesi için oy pusulalarına uygun şablon” ibaresi eklenmiş, (4) numaralı bendine “siyasi partilerin adlarını,” ibaresinden sonra gelmek üzere “(11) numaralı bentte belirlenen esaslar dâhilinde,” ibaresi eklenmiştir. [5] 31/3/2022 tarihli ve 7393 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde gruplarının bulunması” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [6] 13/3/2008 tarihli ve 5749 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkraya (12) numaralı bentten sonra gelmek üzere (13) numaralı bent eklenmiş ve mevcut (13) numaralı bendin numarası (14) olarak teselsül ettirilmiştir. [7] 9/5/2012 tarihli ve 6305 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkraya (13) numaralı bentten sonra gelmek üzere (14) numaralı bent eklenmiş ve mevcut (14) numaralı bent (15) numaralı bent olarak teselsül ettirilmiştir. [8] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkraya (14) numaralı bentten sonra gelmek üzere (15), (16), (17) numaralı bentler eklenmiş ve mevcut (15) numaralı bendin numarası (18) olarak teselsül ettirilmiştir. [9] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkraya (14) numaralı bentten sonra gelmek üzere (15), (16), (17) numaralı bentler eklenmiş ve mevcut (15) numaralı bendin numarası (18) olarak teselsül ettirilmiştir. [10] Bu hükmün uygulanmasında ek 1 ve 5 nci maddelere bakınız. [11] Bu madde başlığı “Sandık kurulu başkanının seçimi” iken, 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [12] Bu madde başlığı “Kuruluş ve tanımlar:” iken, 30/11/2017 tarihli ve 7062 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [13] 30/11/2017 tarihli ve 7062 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “İlçe seçmen kütük büroları ve il seçim kurulları” ibaresi “Seçim müdürlükleri” şeklinde değiştirilmiştir. [14] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (a) bendiyle, bu fıkrada yer alan “bilgiler” ibaresi “yerleşim yeri adresi bilgileri” şeklinde değiştirilmiştir. [15] 13/3/2008 tarihli ve 5749 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle; bu madde başlığı “Yurt dışında oturan vatandaşların yazımı:” iken “Yurt dışı seçmen kütüğü” şeklinde, daha sonra 9/5/2012 tarihli ve 6304 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [16] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (b) bendiyle, bu fıkrada yer alan “bilgiler” ibaresi “yerleşim yeri adresi bilgileri” şeklinde değiştirilmiştir. [17] 25/4/2018 tarihli ve 7140 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yurt dışında sandık kurulmasına karar verilen temsilciliklerin görev çevreleri gözetilerek ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [18] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özürlülüğü” ibaresi “engelliliği” şeklinde değiştirilmiştir. [19] Bu madde başlığı, “Seçmen kütüğünün saklanması” iken 29/11/2000 tarihli ve 4609 sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [20] Bu fıkradaki "2 nci fıkranın (d) bendi dışında" ibaresi Anayasa Mahkemesinin 22/5/1987 tarih ve E. 1987/3, K. 1987/13 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. [21] Bu madde başlığı "Özel Radyo ve Televizyonlarla Yayın:" iken, 15/7/2003 tarihli ve 4928 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [22] Bu maddeye, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle ikinci fıkra olarak bir fıkra eklenmiş ve sonraki fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir. [23] 13/3/2008 tarihli ve 5749 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle; bu maddenin başına "Seçim takviminin başlangıcından itibaren seçim propagandasının sona erdiği ana kadar" ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir. [24] Bu madde başlığı “El ilanları:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [25] Bu madde başlığı “Propaganda yayınlarına ilişkin yasaklar” iken, 2/3/2014 tarihli ve 6529 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [26] Bu madde başlığı “Duvar ilanı ve afişle propaganda yapmak yasağı:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [27] Bu madde başlığı “Başka yerlere asma, kamuoyu yoklamaları ve hediye dağıtma yasağı” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [28] Bu hükmün uygulanmasında ek 6 ncı maddeye bakınız. [29] Bu maddedeki "Bu maddedeki yasaklar ara seçimlerde seçim çevresiyle sınırlıdır." ibaresi Anayasa Mahkemesinin 22/5/1987 tarihli ve E. 1987/6, K. 1987/14 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. [30] 31/3/2022 tarihli ve 7393 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu madde başlığı “Başbakan ve bakanlara ilişkin yasaklar:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, birinci ve ikinci fıkralarda yer alan “Başbakan ve” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [31] 31/3/2022 tarihli ve 7393 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Başbakan, ” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [32] 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu maddeye birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralar eklenmiş diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir. [33] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “; boyu 25, eni 1 santimetre ebatlarında” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [34] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “sandıkları ve kabinlerinin” ibaresi “sandıklarının” şeklinde değiştirilmiştir. [35] 13/3/2008 tarihli ve 5749 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle; bu fıkrada bulunan "seçmen işaret boyası ve ıstampasını" ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [36] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (c) bendiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “alanı içinde” ibaresi “çevresinde”şeklinde; (2) numaralı bendinde yer alan “Sandık alanında,” ibaresi “İlçe seçim kurulunca belirlenen bina, yapı ve benzeri yerlerde,” şeklinde değiştirilmiştir. [37] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (ç) bendiyle, bu fıkranın son cümlesinde yer alan “alanında” ibaresi “çevresi dışında” şeklinde değiştirilmiştir. [38] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (d) bendiyle, bu fıkranın son cümlesinde yer alan “sandık alanında” ibaresi “seçim bölgesinde” şeklinde değiştirilmiştir. [39] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Özürlü” ibaresi “Engelli”, şeklinde değiştirilmiştir. [40] Bu madde başlığı “Birleşik oy pusulası:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [41] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Milletvekili,” ibaresi “Cumhurbaşkanı, milletvekili,” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkraya “hükümlere göre” ibaresinden sonra gelmek üzere “filigranlı kağıttan” ibaresi eklenmiştir. [42] Bu madde başlığı “Sandık alanı, sandık yeri ve düzenin sağlanması:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle “Sandık alanı ve sandık çevresi” şeklinde; daha sonra 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [43] Bu madde başlığı “Başkana ait yetkiler :” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle “Sandık çevresinde düzenin sağlanması” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle başlığa “ve yasaklar” ibaresi eklenmiştir. [44] 13/3/2018 tarihli ve ve 7102 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkraya “çağrı” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya ihbar” ibaresi eklenmiştir. [45] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (e) bendiyle, bu maddenin başlığında ve birinci fıkrasında yer alan “alanı” ibareleri “çevresi”, birinci fıkrasında yer alan “sandık alanına” ibaresi “sandığın konulduğu bina, yapı ve bunların müştemilatına” şeklinde değiştirilmiştir. [46] 13/3/2008 tarihli ve 5749 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan "kimlik tespiti amacıyla düzenlenmiş" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan" ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir. [47] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “sakatlar” ibaresi “engelliler” şeklinde değiştirilmiştir. [48] Bu madde başlığı “Kapalı oy verme yerinde kalma:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [49] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “sakatlıkları” ibaresi “engellilikleri” şeklinde değiştirilmiştir. [50] Bu madde başlığı “Kurul görevlileri, milletvekilleri ile milletvekili adaylarının oy vermesi:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [51] 94/B maddesi mektupla oy kullanma yönünden, Anayasa Mahkemesinin 29/5/2008 tarihli, E.: 2008/33, K.: 2008/113 sayılı Kararıyla iptal edilmiştir. [52] 25/4/2018 tarihli ve 7140 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “yedinci” ibaresi “üçüncü” şeklinde değiştirilmiştir. [53] 9/5/2012 tarihli ve 6304 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “yetmişbeş gün” ibaresi “kırkbeş gün”, üçüncü fıkrasında yer alan “yetmişbeşinci gün” ibaresi “kırkbeşinci gün” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkrada yer alan “yurda giriş ve çıkışlarında” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [54] 9/5/2012 tarihli ve 6304 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yetmişbeşinci gün” ibaresi “kırkbeşinci gün” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [55] 9/5/2012 tarihli ve 6304 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “görev alacak” ibaresinden sonra gelmek üzere “ilgili geçici gümrük kapısı” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir. [56] 9/5/2012 tarihli ve 6304 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ilgili” ibaresinden sonra gelmek üzere “geçici gümrük kapısı” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir. [57] Bu madde başlığı “Zarfların açılması:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [58] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “belediye ve muhtarlık seçimlerinde,” ibaresi “seçimlerde,” şeklinde değiştirilmiştir. [59] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “sayıları, her siyasi parti veya bağımsız adayın” ibaresi “sayıları, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak oyları” şeklinde, “karşılaştırılarak, her siyasi parti veya bağımsız adayın” ibaresi “karşılaştırılarak, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak” şeklinde ve “ise, her siyasi parti veya bağımsız adayın” ibaresi “ise, her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak” şeklinde değiştirilmiştir. [60] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “Siyasi partilerin ve bağımsız adayların” ibaresi “Siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak” şeklinde ve “her siyasi parti ve bağımsız adayın” ibaresi “her siyasi parti, bağımsız aday ve ittifakın ortak” şeklinde değiştirilmiştir. [61] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “siyasi partiye veya bağımsız adaya” ibaresi “siyasi parti, bağımsız aday veya ittifakın ortak oyu için” şeklinde değiştirilmiştir. [62] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkralarda yer alan “siyasi partilerin ve bağımsız adayların” ibareleri “siyasi partilerin, bağımsız adayların ve ittifakların ortak” şeklinde değiştirilmiştir. [63] Bu madde başlığı “Oy pusulaları ile açılan zarflar sayısının denetimi:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [64] Bu madde başlığı “Oy pusulasına yazılacak isim:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [65] Bu madde başlığı “Sayımın ilanı ve sonuçların tutanağa geçirilmesi:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [66] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle; bu bentte yer alan “oyların” ibaresi “oylar ile ittifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oyların” şeklinde değiştirilmiştir. [67] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “sandık çevresi içinde” ibaresi “sandığın konulduğu bina veya yapıda” şeklinde değiştirilmiştir. [68] Bu madde başlığı “Seçim sonuçlarının ilçe seçim kurullarında birleştirilmesi:” iken, 8/4/2010 tarihli ve 5980 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [69] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 13ü ncü maddesiyle; bu fıkraya (14) numaralı bentten sonra gelmek üzere (15) ve (16) numaralı bentler eklenmiş, müteakip bentler buna göre teselsül ettirilmiştir. [70] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle; bu fıkrada yer alan “adayların” ibaresi “adaylar ile ittifakların ortak” şeklinde değiştirilmiştir. [71] Bu madde başlığı “Görevi savsama ve kötüye kullanma:” iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 291 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [72] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 293 üncü maddesiyle; bu fıkrada yer alan “üç aydan bir seneye” ibaresi “altı aydan iki seneye” şeklinde değiştirilmiş ve “ve ikibinbeşyüz liradan onbin liraya kadar ağır para” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır. [73] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 295 inci maddesiyle; bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “ve bin liradan beşbin liraya kadar ağır para” ve ikinci fıkrasında yer alan “ve beşyüz liradan ikibinbeşyüz liraya kadar ağır para” ibareleri madde metninden çıkartılmıştır. [74] Bu madde başlığı "Özel Radyo ve Televizyon Yayınlarına İlişkin Suçlar" iken, 15/7/2003 tarihli ve 4928 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [75] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 299 uncu maddesiyle; bu yer alan “on beş günden” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır. [76] 13/3/2018 tarihli ve 7102 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin (f) bendiyle, bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında yer alan “sandık alanına” ibareleri “sandığın konulduğu bina, yapı veya bunların müştemilatına” şeklinde değiştirilmiştir. [77] 31/3/2022 tarihli ve 7393 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu madde başlığı “Başbakan ve bakanların yasaklara uymamaları:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [78] Bu bölüm başlığı “Kovuşturma Usul ve Şekilleri” iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 313 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [79] Bu madde başlığı “Kovuşturma ve soruşturma zamanı:” iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 313 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [80] Bu madde başlığı “Kovuşturma usulü:” iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 315 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [81] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 316 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan “5680 sayılı kanunun 143 sayılı kanunla değiştirilen 19 uncu” ibaresi “9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununun 14 üncü” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [82] 4/7/2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “iki yıl” ibaresi “altı ay” şeklinde değiştirilmiştir. [83] 30/11/2017 tarihli ve 7062 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “ve Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü” ibaresi madde metninden çıkarılmış ve ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “Seçmen Kütüğü Genel Müdürüne devredebilir, Genel Müdürün de diğer görevlilere devretmesine izin verebilir.” ibaresi “devredebilir.” şeklinde değiştirilmiştir. [84] 23/6/2008 tarihli ve 2008/13851 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile; bu fıkradaki gündelik miktarının hesaplanmasında dikkate alınan 600 (altıyüz) gösterge rakamının Yüksek Seçim Kurulu Başkan ve üyeleri için 2000 (ikibin)’e, diğerleri için 1000 (bin)’e yükseltilmesi hüküm altına alınmıştır. [85] Bu maddede geçen "Subay, Astsubaylar hariç olmak üzere" ibaresi, 22/12/2005 tarihli ve 5435 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle "Yüksek mahkeme üyeleri, hâkimler, savcılar ve bu meslekten sayılanlar ile Subay ve Astsubaylar hariç olmak üzere" şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
|
351 | 4 | 1 |
YÜKSEK ÖĞRENİM KREDİ VE YURT HİZMETLERİ KANUNU [1] [2] [3] Kanun Numarası : 351
|
16/8/1961
|
22/8/1961
|
YÜKSEK ÖĞRENİM KREDİ VE YURT HİZMETLERİ KANUNU [1] [2] [3] Kanun Numarası : 351 Kabul Tarihi : 16/8/1961 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 22/8/1961 Sayı: 10887 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 3012 BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Kurumun adı ve merkezi Madde 1 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Amaç [4] Madde 2 – (Değişik: 16/11/2016-6761/2 md.) Yurt içinde ve dışında yükseköğrenim gören öğrenciler için yurtlar yapmak ve bunların işletmesini sağlamak, beslenme yardımı yapmak, eğitim, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerle milli ve manevi gelişmelerine katkı sağlamak, yükseköğrenim öğrencilerine kredi veya burs vermek, öğrencilerin yükseköğrenimlerini kolaylaştırmaktır. İKİNCİ BÖLÜM Kuruluş ve Yönetim Kurumun organları Madde 3 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Genel Kurul ve görevleri [5] Madde 4 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Genel Kurulun toplantıları Madde 5 – (Mülga: 25/11/2010-6082/12 md.) Genel Kurulun görevleri Madde 6 – (Mülga: 25/11/2010-6082/12 md.) Yönetim Kurulu ve görevleri [6] Madde 7 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Yönetim Kurulunun görevleri Madde 8 – (Mülga: 25/11/2010-6082/12 md.) Genel Müdürlük Madde 9 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Genel Müdür ve yardımcılarının atanması Madde 10 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Koordinasyon ofisleri [7] Madde 11- (Değişik: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2018/117, K: 2023/212 Sayılı Kararı ile.) Genel Müdürün görevleri Madde 12 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Genel Müdürün toplantılara katılması Madde 13 – (Mülga: 25/11/2010-6082/12 md.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Görevler [8] Öğrenim kredisi [9] Madde 14 – Yüksek (…) [10] öğrenim gören ve bu kanuna göre yapılacak yönetmeliklerle belirtilen esas ve şartlar içinde yeterlikleri ve ihtiyaçları tesbit edilen öğrencilere öğrenim kredisi verilir. Kredinin faizsiz olması Madde 15 – (Mülga: 1/8/1996 – 4160/5 md.) Kredi Borcunun Tespiti ve Ödenmesi ile Kredi Teminatı Madde 16 – (Değişik:3/11/2022-7420/5 md.) Öğrenim kredisi alan öğrencilerin borcu, öğrenim kredisi olarak verilen miktar kadardır. Öğretim kurumundan mezun olan veya sağlık sebepleri dışında kendi isteği ile öğretim kurumunu bırakan ya da herhangi bir sebeple öğretim kurumundan çıkarılan öğrenciler, öğretim kurumu ile ilişiğinin kesildiği tarihten iki yıl sonra başlamak üzere kredi aldığı kadar sürede ve aylık dönemler halinde borcunu ödemek zorundadır. Borçlu borcunu erteleme talebinde bulunduğunda, borçlunun çalışmadığının Sosyal Güvenlik Kurumundan teyit edilmesi halinde, ilk yıl herhangi bir ilave olmadan, sonraki yıllarda ise her yıl için verilen miktara yüzde on ilave edilerek kredi borcu hesaplanır. Ancak ilgili yılda Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksinin (TÜFE) yüzde ondan az olması halinde bu oran uygulanır. Erteleme işlemi en fazla üç defa yapılabilir. Ödemenin askerlik dönemine rastlaması halinde borçlunun talebi üzerine herhangi bir ilave yapılmaksızın askerlik döneminin sonuna kadar kredi borcu ertelenir. Öğrencinin tabi olacağı yükümlülükler Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından hazırlanan taahhütnamede belirtilir. Düzenlenen taahhütnamelerde krediyi alacak öğrencinin, öğrencinin reşit olmaması halinde ise öğrenci ile birlikte veli veya vasisinin borçlu sıfatıyla imzası yeterlidir. Ancak yurtdışında öğrenim gören öğrencilerden Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından belirlenen şekilde kefil istenir. Maddi veya hukuki nedenlerle takibinde yarar bulunmayan ve yılları bütçe kanunlarında gösterilen miktarları aşmayan kredi borçları terkin edilir. Katkı kredisi borcu ödemelerinde de yukarıdaki esaslar uygulanır. Öğrencilere kredi verilmesi ve kredinin kesilmesi ile ilgili diğer usul ve esaslar Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Taksitlerin zamanında ödenmemesi Madde 17 – (Değişik:3/11/2022-7420/6 md.) Süresinde ödenmeyen taksitlere vadesinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammı hesaplanır. Taksitlerin, son taksitin vade tarihine kadar ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen taksit tutarları 6183 sayılı Kanuna göre takip edilmek üzere ilgili vergi dairesine bildirilir. Taksitler için zamanaşımı süresinin belirlenmesinde son taksitin vade tarihi esas alınır. Vergi dairelerince bu alacaklarla ilgili olarak yapılan tahsilatlar, takip eden ayın sonuna kadar Gençlik ve Spor Bakanlığına aktarılır. Öğrenimi sırasında veya öğrenimden sonra ölenlerin veya yüzde doksan ve üzeri engel sahibi oldukları tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından tespit edilenlerin kalan borçları terkin edilir. Kredinin teminatı Madde 18 – (Mülga: 1/8/1996 - 4160/5 md.) Kredi işlemlerinin yapılışı Madde 19 – Kredi, burs, barınma ve beslenme yardımı iş ve işlemlerine konu para, Devlet sermayesi ile kurulan bir bankaya yatırılır. Kredi verilmesi ve tahsilat, bu husustaki yönetmelikler uyarınca banka ile yapılacak anlaşma dairesinde yürütülür. [11] Yurtların yapımı ve onarımı Madde 20 – Yurtların yapım, donatım, bakım ve onarım işleri ile bunlarla ilgili tesisler (…) [12] hazırlanacak bir programa göre (…) 12 yürütülür. (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) (Mülga dördüncü fıkra: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) (Mülga beşinci fıkra: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Gerekli görülen hallerde hizmet binası, yurt binası ve tesisleri, 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 1 inci maddesinin (m) bendine göre yaptırılabilir. [13] (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Yapılmasının gerekli olduğuna (…) 13 karar verilen yurt binası ve tesisleri; (…) 13 belirlenecek proje ve temel standartlar çerçevesinde, Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine ya da Hazineye ait olup Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine tahsis edilen taşınmazların üzerinde ihale ile belirlenecek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine kırkdokuz yılı geçmemek şartıyla belirli süre ve bedel üzerinden kiralama karşılığı yaptırılabilir. 13 (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu amaçla, üzerinde bina ve tesis yapılacak Hazineye ait taşınmazların üzerinde Gençlik ve Spor Bakanlığının talebi üzerine Maliye Bakanlığınca, Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine ait taşınmazların üzerinde ise Gençlik ve Spor Bakanlığınca gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri lehine kırkdokuz yılı geçmemek şartıyla kira süresi kadar bedelsiz olarak bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı tesis edilebilir. Bu taşınmazların tapu kütüğüne; üst hakkına konu taşınmazların üst hakkı süresince amacı dışında kullanılamayacağına, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığından izin alınmaksızın devredilemeyeceğine dair şerh konulur. 13 (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Kira bedeli ve kiralama süresinin tespitinde; taşınmazın gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine ait olup olmadığı, Gençlik ve Spor Bakanlığına, il müdürlüklerine veya Hazineye ait taşınmazlar üzerinde bedelsiz olarak üst hakkı tesis edilip edilmediği, yatırımın maliyeti, kiralama konusu taşınmazın ve üzerindeki tesislerin bir kısmının veya tamamının işletilmesinin kiralayana verilip verilmeyeceği hususları dikkate alınır. 13 (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu şekilde yapılacak kiralama işlemlerine ait kira bedelleri Gençlik ve Spor Bakanlığının veya il müdürlüklerinin bütçesinden ödenir. 13 (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu maddenin yedinci fıkrası kapsamında yapılacak yatırımlarla ilgili olarak otuzaltı aylık süreyi geçmemek ve sözleşmede belirlenecek inşaat yapım süresi ile sınırlı olmak kaydıyla, Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlükleri ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri arasında yapılacak her türlü iş ve işlemler ile düzenlenecek kağıtlar, 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre alınan damga vergisi ile 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınan harçlardan müstesnadır. [14] (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu maddenin yedinci fıkrası kapsamında yapılacak ihalelerde 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda belirtilen ihale usullerinden biri uygulanır. (Ek fıkra: 25/11/2010-6082/9 md.) Bu maddenin yedinci fıkrası kapsamında yapılacak ihalelere ilişkin esas ve usuller; gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinde aranılacak nitelikler, sözleşmelerin kapsamı ve diğer hususlar Cumhurbaşkanınca belirlenir. 14 (Ek fıkra: 27/3/2015-6639/27 md.) Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine ait binaların ve her türlü tesislerin yapım, yaptırma, donatım, bakım ve onarım işleri Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından da yürütülebilir. 14 Arsa sağlanması Madde 21 – Yurt yapı ve tesisleri için lüzumlu arsalardan şahıslara ait olanlar kamulaştırma veya satınalma yolu ile sağlanır. [15] (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Yurtların üniversitelere devri Madde 22 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Beslenme ve Barınma Yardımı [16] [17] Madde 23 – (Değişik: 16/11/2016-6761/3 md.) (…) [18] Vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan derneklere ait yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilere Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde beslenme ve barınma yardımı yapılabilir. 18 Beslenme ve barınma yardımı, (…) 17 vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan derneklere ait yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilere Gençlik ve Spor Bakanlığı yurtlarında kalan öğrencinin Devlete bir aylık maliyetini geçmemek ve yükseköğretim kurumlarının öğrenim sürelerini aşmamak kaydıyla bir öğretim yılında dokuz ayı geçemez. 18 Yurt hizmetini sunan veya bu hizmetten yararlananların, yersiz beslenme ve barınma yardımı ödenmesine sebebiyet vermeleri halinde bu tutarları, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde Gençlik ve Spor Bakanlığına ödemesi, yapılacak tebligatla sebebiyet verenlerden istenir. Bu süre içinde ödenmemesi hâlinde bu tutarlar, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri tarafından takip ve tahsil edilerek Gençlik ve Spor Bakanlığına ödenir. Personel Madde 24 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Sosyal ve kültürel eğitim Madde 25 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Yüksek okul ve akademi öğrencilerinin faydalanması Madde 26 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Mali Hükümler Sermaye Madde 27 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Özel hesabın gelirleri [19] Madde 28 – Özel hesabın gelirleri aşağıda yazılı kaynaklardan elde edilir, a) (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) b) Yardımlar ve bağışlar, c) (Mülga: 14/3/2007-5602/11 md.) ç) (Mülga: 14/3/2007-5602/11 md.) d) Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından veya Gençlik ve Spor Bakanlığı yararına verilecek müsamereler ve tertip edilecek piyango keşideleri gelirleri, e) Gençlik ve Spor Bakanlığının açtığı kredilerden alacağı masraf payı ile yurtların her çeşit geliri. (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Hisselerin ödenmesi Madde 29 – (Mülga: 14/3/2007-5602/11 md.) İstikraz Madde 30 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) İş programı ve finansman planı Madde 31 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Programda değişiklik Madde 32 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Programın gönderileceği yerler Madde 33 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Gelirler ve giderlerin gösterilmesi Madde 34 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Gelirin ihtiyaçlara tahsis oranı Madde 35 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Gençlik ve Spor Bakanlığının işlemlerinde uygulanmıyacak hükümler [20] [21] Madde 36 – Gençlik ve Spor Bakanlığının hesap işlem ve harcamaları ve bedeli Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından ödenmek üzere Kurum adına, Bayındırlık Bakanlığı, üniversiteler, yüksek okul ve akademiler tarafından girişilecek yüklenmeler, sağlanacak iş ve hizmetler; üniversitelere, yüksek okullara ve akademilere Kurumun tahsis ettiği döner sermaye ile sağlanan ihtiyaçlara ait muameleler ile yurtların bünyesindeki kantin ve yemekhanelerin işlettirilmesi 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu ile 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve Sayıştay vizesine tabi değildir. Bu hususta uygulanacak usul ve esasları belirlemeye Gençlik ve Spor Bakanlığı yetkilidir. Hükümet denetimi Madde 37 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Yüksek Murakebe Kurulunun denetimi Madde 38 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Mali muaflıklar [22] Madde 39 – Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerinin gayrimenkul malları, arazi ve bina vergileriyle bina vergisine bağlı iktisadi buhran ve müdafaa vergilerinden ve Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerine yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler ve bu tasarruflara ilişkin işlemler, vergi, resim ve harçlardan ve Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerine parasız olarak tahsis, temlik ve tescil edilen bütün gayrimenkullerin ferağ ve intikal muameleleriyle bu muamelelerle ilgili olarak düzenlenecek kağıtlar her türlü resim ve harçtan muaftır. Kamusal bina ve arsaların devri [23] Madde 40 – Devlete ait olup da kamu hizmetine tahsisli bulunmıyan bina ve arsaları Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine bedelsiz olarak devretmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Belediyelere ait arsalardan bir kamu hizmetine tahsisli olmıyanlar ihtiyaç halinde Gençlik ve Spor Bakanlığının istemi üzerine kesinleşmiş vergi kıymeti üzerinden Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine devredilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Kurumun malları ve paraları Madde 41 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Personelin görevle ilgili suçları Madde 42 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Yönetim Kurulu üyelerinin ücret ve yollukları Madde 43 – (Mülga: 25/11/2010-6082/12 md.) Yürürlükten kaldırılan hükümler Madde 44 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Personelin aylık baremi Madde 45 – (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) Yönetmelik [24] Madde 46 – Bu kanunun uygulanmasına ait yönetmelik Gençlik ve Spor Bakanlığınca hazırlanır. Ek Madde 1 – (Ek: 25/11/2010-6082/13 md.; Mülga: 2/7/2018-KHK-703/11 md.) ALTINCI BÖLÜM Geçici Hükümler Mevcut yurt ve aşevleri Geçici Madde 1 – 5375 sayılı kanun gereğince Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yönetilmekte olan yurt ve aşevlerine ait bütün gayrimenkuller ile tesis ve menkuller bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde Maliye ve Milli Eğitim Bakanlıklarınca görevlendirilecek üçer memurdan kurulan bir komisyon tarafından değerleri tesbit olunarak bu kuruma teslim edilir. İşbu kanun konusuna giren faaliyetlerde bulunmak üzere kurulmuş olan özel hukuk tüzel kişilerinin infisahları halinde, tüzüklerinde aksine bir hüküm mevcut değilse, yukarıki fıkra hükmü tatbik olunur. Kuruluşun tamamlanması Geçici Madde 2 – Kurumun kuruluşu, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde tamamlanır. Kurum kuruluncaya kadar kuruluşla ilgili işlemler Milli Eğitim Bakanlığınca yürütülür. Kurumca çalıştırılmaya devam edilecek personel Geçici Madde 3 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 5661 sayılı kanuna bağlı kadrolarda çalışmakta olan maaşlı memurlar alakalı Bakanlıkça maaşına muadil bir göreve atanıncaya kadar aynı şartlarla Kurumda çalıştırılmalarına devam olunabilir. Şu kadar ki, bu müddet 1962 mali yılı sonunu aşamaz. Geçici Madde 4 – (Ek: 25/6/2009-5917/15 md.) Bu Kanun ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunundan doğan ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce takibe alınmış olan borcunu üç ay içerisinde Kuruma başvurarak ödeme taahhüdünde bulunanların, borcunun tamamını; a) Başvuru süresi içinde defaten ödemesi durumunda bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar hesaplanan gecikme zammının yüzde yetmişbeşi, b) Oniki ay içinde aylık eşit taksitler halinde ödemesi durumunda bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar hesaplanan gecikme zammının yüzde ellisi, c) Yirmidört ay içinde aylık eşit taksitler halinde ödemesi durumunda bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar hesaplanan gecikme zammının yüzde yirmibeşi, ç) Otuzaltı ay içinde aylık eşit taksitler halinde ödemesi durumunda bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar hesaplanan gecikme zammının yüzde onu, terkin edilir. Taksitli ödemeler başvuru tarihini takip eden aydan itibaren başlar. Aylık taksitlerin aksatılmadan ödenmesi halinde bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren gecikme zammı uygulanmaz. Aylık taksitlerin süresinde ödenmemesi halinde bu madde hükümleri uygulanmaz. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ödenen tutarlar red ve iade edilmez. Bu madde kapsamına giren alacaklara karşılık yapılmış hacizler ödemeler nispetinde kaldırılır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Kurum tarafından belirlenir. Geçici Madde 5 – (Ek: 25/11/2010-6082/14 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç dört ay içerisinde Genel Kurul olağanüstü toplanır. Bu toplantıda, bu Kanuna göre Yönetim Kurulunun teşkili sağlanır. Bu şekilde oluşan Yönetim Kurulu ilk olağan Genel Kurula kadar görevine devam eder. Olağanüstü Genel Kurul toplantısını takip eden iki yıl sonraki Kasım veya Aralık ayları içerisinde ilk Olağan Genel Kurul Toplantısı yapılır. Bu Kanuna göre teşkil edecek Yönetim Kurulu ilk toplantısını yapıncaya kadar mevcut Yönetim Kurulu görevine devam eder. Geçici Madde 6 – (Ek: 25/11/2010-6082/14 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kredi almakta olanlar ile kredi borcunu ödeme zamanı henüz başlamamış olanlar, bu borçlarını kredi aldıkları sürede, kredi ödeme zamanı başlayıp borç taksitlerini aksatmadan düzenli olarak ödemekte olanlar ise bakiye borçlarını kalan taksit süresinin iki katı sürede öderler. Geçici Madde 7 - (Ek:3/11/2022-7420/7 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kredi almakta olan veya kredi borcunun ödeme zamanı henüz başlamamış kişilere öğrenim ve katkı kredisi olarak verilen tutarlara endeks hesaplanmaz, kredi geri ödemesi devam eden veya borçları vergi dairesine takip için bildirilmiş olan kişilere öğrenim ve katkı kredisi olarak verilen tutarlara ilave edilmiş endeks tutarları terkin edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilmiş olan tutarlar iade edilmez ve vergi dairesine takip için bildirildiği halde henüz tahsil edilmemiş olan kredi taksitleri içerisindeki endeks tutarları terkin edildikten sonra bakiye taksitler vadesinde ödenmediği takdirde takip edilmeye devam olunur. Geçici Madde 8 - (Ek:9/3/2023-7440/12 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, geri ödemesi başlamış veya takip için vergi dairesine bildirilmiş olan öğrenim ve katkı kredilerinden vadesi geldiği hâlde ödenmemiş bulunanların asıllarına vade tarihleri ile 9/11/2022 tarihi (bu tarih dâhil) arasında gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmaz. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilmiş olan tutarlar iade edilmez. Bu maddenin uygulamasına dair usul ve esasları belirlemeye ilgisine göre Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Yürürlük tarihi Madde 47 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 48 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 351 Sayılı Ana Kanuna İşlenemeyen Hükümler 1 - 18/5/2006 tarihli ve 5505 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 - Borcu ödemedeki iki ve üç yıllık bekleme süreleri ile aylık dönemler halinde Kuruma yapılacak ödemeler bu Kanunun yayımı tarihinden sonra kredi alacak öğrenciler için uygulanır. 2 – 25/11/2010 tarihli ve 6082 sayılı Kanunun 11 inci Maddesi: [25] Madde 11 – Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğünün merkez teşkilatında kullanılan ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar iptal edilmiş, merkez ve taşra teşkilatlarında kullanılmak üzere ekli (2) ve (3) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin ilgili bölümüne eklenmiştir. 3- 6/4/2011 tarihli ve 6225 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 - 16/8/1961 tarihli ve 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Kanununun 28 inci maddesinin mülga (ç) bendi kapsamında ve mülga 29 uncu maddesi uyarınca yapılması gereken ödemelerden Spor Toto Teşkilat Başkanlığının Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğüne olan ve bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i tüm borçları terkin edilir. Birinci fıkrada belirtilen alacaklara ilişkin olarak yargı mercilerinde bulunan davalardan feragat edilir ve feragat nedeniyle mahkemece yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilemez; verilmiş olan kararlar üzerine ayrıca herhangi bir işlem yapılmaz. 351 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 351 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 4160 3 üncü maddesi ile 5 inci maddesinin (e) fıkrası Diğer maddeleri 19/7/1996 5/8/1996 5505 16 ve İşlenemeyen Hüküm 26/5/2006 5602 28, 29 21/3/2007 tarihini izleyen aybaşında 5917 Geçici Madde 4 10/7/2009 6082 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 13, 14, 16, 20, 41, 43, İşlenemeyen Hüküm, Ek Madde 1, Geçici Madde 5 ve 6 10/12/2010 6111 16 25/2/2011 6225 İşlenemeyen Hüküm 26/4/2011 6353 7 12/7/2012 6639 10, 20 15/4/2015 6761 2, 23 24/11/2016 7061 23 5/12/2017 KHK/703 Kanunun Adı, 1, 2, 3 ila 10, 11, 12, 14, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 24 ila 27, 28, 30 ila 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 44, 45, 46, Ek Madde 1 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) Anayasa Mahkemesi’nin 8/9/2022 tarihli ve E.: 2022/67, K.: 2022/103 sayılı Kararı 17 21/9/2022 7420 16, 17, Geçici Madde 7 9/11/2022 7440 Geçici Madde 8 12/3/2023 Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2018/117, K: 2023/212 Sayılı Kararı 11 4/6/2025 [1] Bu Kanunun düzenlediği atama usulüne dair konularda 23/6/1981 tarih ve 2477 sayılı Kanunun 2-6 ncı maddelerine bakınız. [2] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle Araştırma Planlama Koordinasyon Dairesi Başkanlığı kurulması ve bunun görevlerine ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılmış olup, yine aynı Kanunun 15 inci maddesiyle teşkilat kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 5436 sayılı Kanun ve diğer kanunlar ile verilen görevleri yapmak üzere Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kurulmuştur. [3] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu Kanunun adında yer alan “Yurtlar Kurumu” ibaresi “Yurt Hizmetleri” şeklinde değiştirilmiştir. [4] Bu madde başlığı” Kurumun amacı” iken, 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, birinci fıkrasında yer alan “Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun amacı; yurt” ibaresi “Yurt” şeklinde değiştirilmiştir. [5] Bu madde başlığı “Genel Kurulun kuruluşu” iken, 25/11/2010 tarihli ve 6082 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [6] Bu madde başlığı “Yönetim Kurulunun kuruluşu” iken, 25/11/2010 tarihli ve 6082 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [7] Bu madde başlığı” Örgütlerin kurulması” iken, 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [8] Bu bölümün başlığı” Kurumun Görevleri” iken, 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [9] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Kurum; yüksek” ibaresi “Yüksek” şeklinde ve “verir” ibaresi “verilir” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 25/11/2010 tarihli ve 6082 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu maddede yer alan “memleket içinde” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [11] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Kurumun parası, Yönetim Kurulunca tayin edilecek” ibaresi “Kredi, burs, barınma ve beslenme yardımı iş ve işlemlerine konu para,” şeklinde değiştirilmiştir. [12] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Kurum tarafından” ve “Bayındırlık Bakanlığınca ve öncelikle” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [13] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, 20 nci maddenin altıncı fıkrasında yer alan “Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca gerekli” ibaresi “Gerekli” şeklinde, yedinci fıkrasında yer alan “mülkiyeti kendisine, Kuruma” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine” şeklinde, “Kuruma” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine” şeklinde, sekizinci fıkrasında yer alan “Kurumun” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığının” şeklinde, “Kuruma” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine” şeklinde, “Kurumca” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığınca” şeklinde, “Maliye Bakanlığı ve Başbakanlık veya Kurumun bağlı olduğu Bakanlıktan” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığından” şeklinde, dokuzuncu fıkrasında yer alan “Kuruma” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığına, il müdürlüklerine” şeklinde, onuncu fıkrasında yer alan “Kurumun” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığının veya il müdürlüklerinin” şeklinde değiştirilmiş, yedinci fıkrasında yer alan “Yüksek Planlama Kurulu tarafından” ve “Kurumca” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [14] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, 20 nci maddenin onbirinci fıkrasında yer alan “Kurum” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlükleri” şeklinde, onüçüncü fıkrasında yer alan “Başbakanlık veya Kurumun bağlı olduğu Bakanlık, Maliye Bakanlığı ile Devlet Planlama Teşkilatı ve Hazine Müsteşarlıkları tarafından müştereken hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulur” ibaresi “Cumhurbaşkanınca belirlenir” şeklinde, ondördüncü fıkrasında yer alan “Kuruma” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine” şeklinde ve “Kurum” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [15] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Kurumca” ibaresi “kamulaştırma veya” şeklinde değiştirilmiştir. [16] Bu madde başlığı “Döner sermaye” iken, 16/11/2016 tarihli ve 6761 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [17] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunca vergi” ibaresi “Vergi” şeklinde, “Bakanlık ve Maliye Bakanlığınca” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “Kurum” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığı” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan "Maliye Bakanlığına” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakanlığına” şeklinde, “Kuruma” ibareleri “Gençlik ve Spor Bakanlığına” şeklinde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [18] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Kurum yurtlarında barınan öğrenciler ile birlikte” ibaresi madde metninden çıkarılmış ve ikinci fıkrasına “Beslenme ve barınma yardımı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan derneklere ait yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilere” ibaresi eklenmiştir. [19] Bu madde başlığı “ Gelirler ” iken, 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, aynı maddenin birinci fıkrasında yer alan “Kurumun” ibaresi “Özel hesabın” şeklinde, aynı fıkranın (d) bendinde yer alan “Kurum” ibareleri “Gençlik ve Spor Bakanlığı” şeklinde, (e) bendinde yer alan “Kurumun” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiştir. [20] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu maddenin başlığında ve birinci fıkrasında yer alan “Kurumun” ibareleri “Gençlik ve Spor Bakanlığının” şeklinde, birinci fıkrasında yer alan “Kurum” ibareleri “Gençlik ve Spor Bakanlığı” şeklinde, “2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunu hükümlerinin” ibaresi “8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine” şeklinde, “esaslar yönetmeliklerle belirtilir” ibaresi “usul ve esasları belirlemeye Gençlik ve Spor Bakanlığı yetkilidir” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkraya “muameleler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile yurtların bünyesindeki kantin ve yemekhanelerin işlettirilmesi” ibaresi eklenmiştir. [21] Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kanunun 81 inci maddesine bakınız. [22] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Kurumun” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerinin” şeklinde ve “Kuruma” ibareleri “Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerine” şeklinde değiştirilmiştir. [23] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu maddenin başlığında yer alan “Kuruma kamusal” ibaresi “Kamusal” şeklinde, birinci ve ikinci fıkrasında yer alan “Kuruma” ibareleri “Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “Kurumun” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiştir. [24] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 11 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Maliye, Milli Eğitim ve Bayındırlık Bakanlıklarınca” ibaresi “Gençlik ve Spor Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [25] Bu maddede yer alan kadrolarla ilgili olarak 10/12/2010 tarihli ve 27781 sayılı Resmi Gazete’ye bakınız.
|
400 | 3 | 1 |
15 MAYIS 1335 TARİHİNDEN İTİBAREN CİDALİ MİLLİYE İŞTİRAK EDİP MUHTELİF MİLLİ CEPHELERDE VEYA DAHİLİ İSYANLARIN İTFASINDA BİLFİİL HİZMET EDEREK FEVKALADE YARARLILIK GÖSTERENLERİN TAKDİRNAME VEYA BİR DERECE TERFİ SURETİYLE TALTİFLERİNE VE BUNLARI İDARE EDEN MÜDAFAAİ HUKUK REİS VE AZALARI İLE MÜCAHİT VE MÜCAHİDELERE İSTİKLAL MADALYASI İTASINA DAİR KANUN Kanun Numarası : 400
|
15 MAYIS 1335
|
24/1/1924
|
15 MAYIS 1335 TARİHİNDEN İTİBAREN CİDALİ MİLLİYE İŞTİRAK EDİP MUHTELİF MİLLİ CEPHELERDE VEYA DAHİLİ İSYANLARIN İTFASINDA BİLFİİL HİZMET EDEREK FEVKALADE YARARLILIK GÖSTERENLERİN TAKDİRNAME VEYA BİR DERECE TERFİ SURETİYLE TALTİFLERİNE VE BUNLARI İDARE EDEN MÜDAFAAİ HUKUK REİS VE AZALARI İLE MÜCAHİT VE MÜCAHİDELERE İSTİKLAL MADALYASI İTASINA DAİR KANUN Kanun Numarası : 400 Kabul Tarihi : 24/1/1924 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarihi: 14/2/1924 Sayı: 57 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 5 Sayfa: 262 Madde 1 – 15 Mayıs 1335 tarihinden itibaren Cidali Milliye iştirak edip muhtelif milli cephelerde veya dahili isyanların itfasında bilfiil hizmet ederek fevkalade yararlık gösterdikleri o zamanki milli cephe veya mıntıka veya fırka kumandanlarından veyahut o zamanki heyatı milliye ve hükümeti mahalliyelerden yapılacak tahkikatla sabit olacak olan berri, bahri, jandarma, muvazzaf, mütekait, ihtiyat ümera ve zabitandan Cidali Milli nihayetine kadar fevkaladeden terfi etmemiş olanlar bir defaya mahsus olmak üzere hizmetlerinin derecesine göre takdirname ile veya bir derece terfi suretiyle taltif edilirler ve bu şeraiti haiz milli kumandan ve rüesa ile mücahit ve müca-hidelere ve bunları idare eden Müdafaai Hukuk reis ve azalarına hizmeti vataniyelerine mukabil bir kıta İstiklal Madalyası verilir. Madde 2 – İşbu kanun tarihi neşrinden muteberdir. Madde 3 – İşbu kanunun icrasına Erkanı Harbiyei Umumiye, Müdafaai Milliye ve Dahiliye Vekilleri memurdur.
|
406 | 3 | 1 |
TELGRAF VE TELEFON KANUNU [1] Kanun Numarası : 406
|
4/2/1924
|
21/2/1924
|
TELGRAF VE TELEFON KANUNU [1] Kanun Numarası : 406 Kabul Tarihi : 4/2/1924 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 21/2/1924 Sayı : 59 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 5 Sayfa : 273 FASIL: 1 Temel İlkeler, Esaslar ve Tanımlar 1 Madde 1 – (Değişik:10/6/1994-4000/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 5/11/2008-5809/67 md.) Posta ve telgraf tesis ve işletilmesine ilişkin hizmetler T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğünce (PTT), telekomünikasyon hizmetleri ise yetkilendirilen işletmeciler tarafından yürütülür. Posta ve telgraf hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar PTT Yönetim Kurulunca belirlenir. (Mülga ikinci fıkra: 5/11/2008-5809/66 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 27/1/2000-4502/1 md.) (Mülga dördüncü fıkra: 27/1/2000-4502/1 md.) (Mülga beşinci fıkra: 5/11/2008-5809/66 md.) (Ek fıkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) (Ek fıkra: 27/1/2000-4502/1 md.) Türk Telekom, bu Kanun çerçevesinde her türlü telekomünikasyon hizmetlerini yürütmeye ve telekomünikasyon altyapısı işletmeye yetkilidir. (Ek fıkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) (Ek fıkra: 27/1/2000-4502/1 md.; Değişik : 12/5/2001-4673/1 md.) Türk Telekom, bu Kanun ve özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirkettir. (Mülga cümleler: 5/11/2008-5809/66 md.) (Ek fıkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) (Ek fıkra: 27/1/2000-4502/1 md. ; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Madde 2 ilâ 4 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) FASIL: 2 Salâhiyet Madde 5 ilâ 16 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) FASIL : 3 Ahkâmı cezaiye Madde 17 ilâ 28 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) FASIL : 4 Telekomünikasyon Hizmetlerinin Ücret Esasları Madde 29 ilâ 32 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Madde 33 – (Mülga: 18/5/1935-2722/8 md.) Ek Madde 1 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 2 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 3 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 4 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 4 üncü maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 5 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 5 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 6 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 6 ncı maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 7 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 7 nci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 8 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 8 inci maddesi hükmü olup ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 9 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 9 uncu maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 10 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 10 uncu maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 11 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 11 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 12 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 12 nci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 13 – (21/12/1931-1900 sayılı ek Kanunun 13 üncü maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ek Madde 14 – (18/5/1935-2722 sayılı ek kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.) Ek Madde 15 – (18/5/1935-2722 Sayılı ek Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir. Değişik: 17/2/1947 - 5009/1 md .) Ek Madde 16 – (18/5/1935-2722 sayılı ek Kanunun 6 ncı maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.) Ek Madde 17 – (Ek: 10/6/1994-4000/2 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 22/12/1994 tarihli ve E.1994/70, K.1994/65-2 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 3/5/1995-4107/1 md.; Değişik birinci fıkra : 12/5/2001-4673/3 md.) Türk Telekomun, yetkili kurullarında alınacak kararlarda, (...) [2] , ekonomi ve güvenlik ile ilgili olarak milli yararların korunması amacıyla Devlete söz ve onay hakkı verecek bir adet imtiyazlı hisse dışındaki tüm hisseleri satılabilir. İmtiyazlı hisse, milli yararların korunması amacıyla ana sözleşme değişiklikleri, (...) 2 , yönetim kontrolünü etkileyecek oranlardaki nama yazılı hisselerin devri ve nama yazılı hisselerin devrinin pay defterine işlenmesi konularındaki söz ve onay yetkisine sahiptir. (Değişik ikinci fıkra : 21/1/2004-5071/1 md.) Türk Telekom yönetim kurulunda imtiyazlı hisseyi temsilen bir üye bulundurulur. Bu üye Ulaştırma Bakanlığınca atanır. İmtiyazlı hisse sahibinin Genel Kurula katılma ve konuşma hakkı vardır. İmtiyazlı hisse sahibi, sermaye artırımlarına katılmaz ve kârdan pay almaz. (Mülga üçüncü fıkra: 16/6/2004-5189/2 md.) (Dördüncü ve beşinci fıkralar iptal: Anayasa Mahkemesinin 28/2/1996 tarihli ve E.1995/38, K.1996/7 sayılı Kararı ile). (Ek: 1/8/1996-4161/1 md.) Hisselerin satışına ilişkin usuli işlemler 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Kanun hükümlerine göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca yürütülür. Hisselerin değeri günün ekonomik koşulları gözönünde bulundurularak uluslararası finans ve sermaye piyasalarında kabul görmüş değerlendirme yöntemleri kullanılmak suretiyle değer tespit komisyonlarınca tespit edilir. Hisse satışı; halka arz, blok satış, yurt içi ve/veya yurt dışı sermaye piyasalarında satış, borsada borsa usul ve esasları çerçevesinde satış, menkul kıymetler yatırım fonları ve/veya menkul kuymetler yatırım ortaklıklarına satış suretiyle yapılır. (Değişik : 12/5/2001-4673/3 md.) Türk Telekom hisselerinin satışında Türk Telekom ile T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü çalışanları ve küçük tasarruf sahiplerine %5 pay ayrılır. Bu payın satışı halka arz yöntemiyle ve sermaye piyasası mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilir. Değer tespiti sonuçları ile satışa sunulacak hisselerin ne kadarının ve hangi satış yöntemiyle satılacağına, çalışanlar ve küçük tasarruf sahiplerine ayrılan % 5’lik payın ne oranda satılacağına, Cumhurbaşkanınca karar verilir. (Ek cümle: 1/8/2003-4971/14 md.) Usul ve esasları Cumhurbaşkanınca belirlenmek üzere hisse senedi ile değiştirilebilir veya hisse senedine çevrilebilir menkul kıymetler çıkartılabilir veya Türk Telekom tarafından borç veya kredi alınabilir. Blok satışta ihale şartları ihale tarihinden en az kırkbeş gün önce, kesinleşmiş ihale sonuçları onbeş gün içinde Resmi Gazete’de ve Türkiye çapında yayımlanan yüksek tirajlı iki gazete, yurt dışında ise uygun görülecek basın veya yayın organıyla en az bir defa yayımlanır. Hisselerin blok satışında 4046 sayılı Kanunda yer alan kapalı teklif usulü uygulanır. Satışa ilişkin nihai devir işlemleri Cumhurbaşkanınca onaylanır. [3] (Ek: 27/1/2000-4502/11 md.) Yukarıda anılan Cumhurbaşkanı kararlarında belirtilen esaslar çerçevesinde her türlü satış işlemlerinde, satılacak hisselerin mülkiyetinin devrine ilişkin sözleşmeleri ve diğer anlaşmaları ve gereken belgeleri imzalamaya, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının bağlı olduğu Bakan veya yetki verdiği temsilci yetkilidir . [4] [5] Ek Madde 18 – (Ek: 10/6/1994-4000/2 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Ek Madde 19 – (Ek:3/5/1995-4107/3 md.; Değişik : 12/5/2001-4673/4 md.) Türk Telekomdaki kamu hisselerinin ve hisse senedi ile değiştirilebilir veya hisse senedine çevrilebilir menkul kıymetlerin satışı ile telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin GSM görev ve imtiyaz sözleşmeleri ile telekomünikasyon ruhsatı ve genel izinlerden elde edilecek gelirlerin tamamı Hazineye devredilir. [6] Ek Madde 20 – (Ek: 3/5/1995-4107/3 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Ek Madde 21 – (Ek: 1/8/1996-4161/3 md.; Değişik : 12/5/2001-4673/5 md.) Bu Kanun gereğince hisse değerini tespit etmek üzere değerlendirme komisyonu, tespit edilen ve Cumhurbaşkanınca onaylanan hisse değeri üzerinden satış ve ihale işlemlerini yürütmek üzere de ihale komisyonu kurulur. Komisyonlar, ikisi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, ikisi Ulaştırma Bakanlığı ve biri Hazine Müsteşarlığı temsilcilerinden olmak üzere beş üyeden oluşturulur. Her üye için aynı kurumdan olmak üzere bir yedek üye de seçilir. Komisyonlara Özelleştirme İdaresi Başkanlığı temsilcilerinden birisi başkanlık yapar. Komisyonlara Özelleştirme İdaresi Başkanlığı temsilcilerinden birisi başkanlık yapar. Komisyon üyelerinde işletme, ekonomi, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, hukuk, istatistik, mühendislik dallarında lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş olma şartı aranır. Ancak lisans düzeyinde bir öğrenimden sonra sayılan dallarda lisansüstü öğretim yapanlar da komisyonlara üye olabilirler. [7] Komisyon üyelerinin hizmet süresi bir yıldır. Süresi biten üye yeniden görevlendirilebilir. Hukuki veya fiili nedenlerle komisyona katılamayan asıl üyenin yerine yedeği çağrılır. Komisyonlar üyelerinin tamamının katılımı ile toplanır. Komisyonlar kararlarını en az üç üyenin mutabakatı ile alır. Değerlendirme ve ihale komisyonlarına yardımcı olmak üzere, komisyon kararlarına katılmamak şartıyla yerli ve yabancı danışmanlar görevlendirilebilir. Danışman seçimi komisyonların önerisi üzerine Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca yapılır. Komisyonların sekreterya hizmetleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca yerine getirilir. Komisyon üyeleri aylık ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali sosyal hak ve yardımları kurumlarınca ödenmek kaydıyla komisyonda görev yaptıkları zaman dilimlerinde asli görevlerinden izinli sayılırlar. Değerlendirme ve ihale komisyonlarının çalışmalarına ilişkin tüm giderler Özelleştirme İdaresi Başkanlığındaki Özelleştirme Fonundan karşılanır. (Ek cümle: 1/8/2003-49/16 md.) Hisse satışına ilişkin olarak Özelleştirme Fonundan karşılanan tüm giderler satış sonrası elde edilecek gelirlerden mahsup edilerek Hazine tarafından Özelleştirme Fonuna ödenir. Danışmanlar ile danışmanlık hizmet sözleşmesini ve halka arz aşamasında gerekli aracılık yüklenim sözleşmesini imzalamaya ihale komisyonunun önerisi üzerine Özelleştirme İdaresi Başkanlığı yetkilidir. Ek Madde 22 – (Ek: 27/1/2000-4502/13 md.) Türk Telekom çalışanlarının statüsü, ücret rejimi ve emekliliği aşağıda gösterilmiştir: a) Personelin statüsü: (Ek ibare: 12/5/2001-4673/6 md.) Türk Telekomdaki kamu payı %50’nin altına düşünceye kadar, Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeliklerine atanacaklarda Devlet memurluğuna atanabilme genel şartlarına sahip olma ve en az dört yıllık yüksek öğrenim görme şartları aranır. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle: 16/6/2004-5189/12 md.) Bunların dışında kalan personel iş mevzuatı uyarınca istihdam edilir. İş mevzuatına göre istihdam edilenlere ilişkin kayıt ve şartlar Yönetim Kurulu tarafından tayin olunur. Türk Telekom çalışanlarının istihdamında mevcut mevzuat hükümlerine göre güvenlik soruşturması yaptırılır. Türk Telekom, Yönetim Kurulu kararıyla sözleşmeli olarak yerli ve yabancı yönetici ve uzman çalıştırabilir. b) (Mülga birinci paragraf: 16/6/2004-5189/12 md.) (...) [8] iş mevzuatına tabi olan diğer Türk Telekom çalışanlarının aylık ücretleri kendilerini atamaya yetkili olan Yönetim Kurulu tarafından tespit olunur. Türk Telekom çalışanlarının harcırah miktarları ile harcırah ödenmesine ilişkin usul ve esaslar Türk Telekom Yönetim Kurulunca belirlenir. c) Personelin emekliliği: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte T.C. Emekli Sandığına tabi olarak çalışmakta olan personelin İş Kanununa göre istihdam edilmeyi tercih etmeleri halinde isteyenlerin T.C.Emekli Sandığı ile irtibatları devam eder. Bu durumda ilgililerin hizmet sürelerinin değerlendirilmesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre yapılır. Bu personelin emeklilik işlemlerinde, Genel İdare Hizmetleri sınıfında görev yapan genel müdürler için belirlenen ek gösterge rakamını geçmemek üzere, ifa ettikleri görevler itibariyle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri sınıflardaki benzeri görevlerin aynı kadro, unvan ve dereceler için belirlenmiş ek göstergeler ve makam tazminatları uygulanır. Ek Madde 23 – (Ek: 27/1/2000-4502/13 Md.) Türk Telekom'un yönetim kurulunca tayin edilecek şartlar çerçevesinde Türk Telekom çalışanları ve bunların ailelerinin tedavileri ile uğraşmak üzere mevcut Sağlık Yardım Sandığının devamı niteliğinde bir "Türk Telekom Sağlık Yardım Sandığı" kurulur. Bu Sandığın kaynakları: a) Türk Telekom'un her yıl bütçesine personel aylıkları karşılığı olarak ödenecek olan ödenek tutarının %o 1'ine kadar verilecek paralardan, b) Personelin aylıklarının % 1 oranında fazla olmayacak şekilde yapılacak kesintilerden, c) Sandık sermayesinin işletilmesinden ve faaliyetlerinden doğacak faiz ve sair gelirlerden, d) Bağışlardan, e) Diğer gelirlerden, Oluşur. Sandığın teşkilatı, görev, yetki ve yükümlülükleri ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, Sandığın tasfiye edilmesi, özel sağlık sigortası sistemine dönüştürülmesi veya gerekli görülecek diğer düzenlemelerin yapılması hususları 31.12.2003 tarihine kadar Türk Telekom Yönetim Kurulu tarafından düzenlenir. Ek Madde 24 – (Ek: 27/1/2000-4502/13 Md.) 13.7.1953 tarihli ve 6145 sayılı Kanunun 17 nci maddesi uyarınca kurulmuş olan ve yeni bir düzenlemeye kadar geçerliliğini koruması öngörülen PTT Mensupları Müteselsil Kefalet Sandığı bu Kanun ile infisah etmiştir. PTT Memurları Müteselsil Kefalet Sandığının her türlü mevcudu, varlığı, borç ve yükümlülükleri, T.C.Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü ile Türk Telekom arasında yapılacak bir protokolle bölüştürülerek tasfiye edilir. Anılan protokol, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç üç ay içinde imzalanır. T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü ile Türk Telekom arasında tasfiye edilerek paylaştırılacak olan PTT Mensupları Müteselsil Kefalet Sandığının hak ve yükümlülüklerinin devamını sağlamak üzere, "PTT Personeli Müteselsil Kefalet Sandığı" ve "Türk Telekom Personeli Müteselsil Kefalet Sandığı" adı ile iki müstakil sandık kurulur. PTT Personeli Müteselsil Kefalet Sandığı 2.6.1934 tarihli ve 2489 sayılı Kefalet Kanununda belirtilen hükümlere tâbi değildir. Türk Telekom Personeli Müteselsil Kefalet Sandığı ise, Türk Telekom Yönetim Kurulunun belirleyeceği esaslar çerçevesinde işletilir, düzenlenir ve bu Sandığa tabi olacak personel Türk Telekom Yönetim Kurulunun saptayacağı esaslar çerçevesinde belirlenir. [9] Sandığın tasfiyesine ve gerekli gördüğü düzenlemeleri yapmaya Türk Telekom Kurulu yetkilidir. PTT Memurları Müteselsil Kefalet Sandığında halen çalışmakta olan personel; Sandık malvarlığının bölüştürülmesindeki orana göre ve ilgili protokolde mutabakata varıldığı şekilde, mevcut statüleri ve özlük haklarıyla T.C.Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü ve Türk Telekom'a intikal ettirilir. Türk Telekom'a intikal eden personel hakkında da Geçici 4 üncü madde hükümleri uygulanır. Tasfiye ve personelin intikali işlemleri, ilgili protokolün imzalanmasından itibaren bir ay içinde sonuçlardırılır. Ek Madde 25 – (Ek:27/1/2000-4502/13 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Ek Madde 26 – (Ek:27/1/2000-4502/13 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Ek Madde 27 – (Ek : 12/5/2001-4673/7 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Ek Madde 28 – (Ek : 12/5/2001-4673/7 md.) Türk Telekom ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı ve ülke güvenliği, emniyet ve asayiş ile ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin olarak imzalanan ve imzalanacak tüm sözleşme ve protokollerin geçerliliği devam eder. Ek Madde 29 – (Ek : 12/5/2001-4673/7 md.; Değişik: 16/6/2004-5189/4 md.) (Değişik birinci fıkra: 3/7/2005-5398/14 md.) Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen aslî ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır. Bu personel belirtilen süre içinde Türk Telekomda çalışmaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakil için Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihe kadarki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer malî ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır. Bu fıkrada belirtilen süre içinde nakle tâbi personelden Türk Telekom tarafından hizmetine ihtiyaç duyulmayanlar tespit edildikleri tarihten, kendi isteği ile nakil talep edenler ise talep tarihinden itibaren en geç doksan (yüzseksen günlük aylıksız izin süresi aşılmamak kaydıyla ve 15 Ocak 2006 tarihindeki üçüncü fıkraya göre hesaplanan ücretleriyle) gün içinde Türk Telekom tarafından Devlet Personel Başkanlığına bildirilir ve bunların aylıksız izinleri bu tarih itibarıyla sona erer. Hizmetine ihtiyaç duyulmayan personelin tespiti ve kendi isteği ile nakil talebinde bulunma süresi, hisse devir tarihinden itibaren yüzelli günü aşamaz. (Değişik son cümle: 9/2/2006-5457/1 md.) Bu fıkranın birinci cümlesinde sayılanlardan aylıksız iznin bitiminden sonra Türk Telekomun tâbi bulunduğu mevzuata ve bu fıkraya istinaden akdedilen sözleşmeye göre çalışmaya devam edenlerden hisse devir tarihinden itibaren en geç beş yıl içinde iş sözleşmesi herhangi bir nedenle sona erenler, bu madde hükümlerine göre işlem yapılmak üzere iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren otuz gün içinde sözleşmenin sona erdiği yılın 15 Ocak tarihindeki üçüncü fıkraya göre hesaplanan ücretleriyle Devlet Personel Başkanlığına bildirilir ve bunların bildirim tarihine kadar geçen süre içindeki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer malî ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır. (Ek cümleler: 9/2/2006-5457/1 md.) Söz konusu personel hakkında üçüncü fıkra hükümlerinin uygulanmasında hisse devir tarihindeki kadro ve pozisyon unvanları esas alınır. Bu fıkra hükümleri gereğince azami olarak yüzseksen gün süreyle kamu görevlerinden aylıksız izinli sayılarak Türk Telekomda çalıştırılmaya devam olunanlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına naklen geçiş hakkını kullanmayarak İş Kanunuhükümlerine tâbi olarak yeni bir sözleşme yapmak suretiyle Türk Telekomda çalışmaya devam edenlerin aksine bir talepte bulunmamaları halinde kesenekleri kendileri, kurum karşılıkları ise Türk Telekom tarafından karşılanmak suretiyle bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumları ile ilgileri devam ettirilir ve kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkından vazgeçmiş olan personele ilişkin karşılıklılık esasına dayalı bir müşterek bildirim Devlet Personel Başkanlığına sunulur. Önceden bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumu ile ilgileri devam ettirileceklerin emeklilik hak ve yükümlülüklerinin tespitinde, devir tarihi itibariyle emeklilik hak ve yükümlülüklerine esas alınmakta olan kadro, görev veya pozisyonlarının dikkate alınmasına devam olunur. Önceden bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumu ile ilgileri yukarıda belirtilen şartlar dahilinde devam ettirileceklerin nakil talebinde bulunabilecekleri veya nakil işlemlerinin devam ettiği dönem içerisinde geçecek hizmet süreleri; hisse devir tarihindeki statülerinde geçmiş sayılarak bu süreleri kıdem aylıklarının hesabında dikkate alınır ve bunların kazanılmış hak aylık derece ve kademeleri genel hükümler çerçevesinde yükseltilmeye devam olunur. Bunlardan bu fıkrada belirtilen beş yıllık süre içerisinde iş sözleşmesi fesholunanların kıdem tazminatları bu Kanunun ek 32 nci maddesinin dördüncü fıkrası dikkate alınarak ödenir. Bu fıkra gereğince bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumları ile ilgilerinin devam ettirilmesi talebinde bulunanların beş yıllık sürenin bitiminden sonra da Türk Telekomda çalışmaya devam etmeleri durumunda, beş yıllık sürenin bitiminden sonraki emeklilik hak ve yükümlülükleri hakkında yukarıda belirtilen usûl ve esaslara göre işlem yapılmaya devam olunur. [10] Liste halinde bildirilen personel, 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde Devlet Personel Başkanlığı tarafından başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilir ve söz konusu personel hakkında anılan madde hükümleri uygulanır. Ancak, 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca Özelleştirme Fonundan karşılanması öngörülen ödemeler Hazine tarafından karşılanır ve kapsam dışı personelden nakil hakkından vazgeçenler hakkında 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin dördüncü fıkrasının uygulanmasındaki süreler yazılı olarak beyanda bulunanlar için beyan tarihinden, hizmetine ihtiyaç bulunmayanlar için ise kararın kendilerine tebliğ tarihinden başlayarak on gün olarak esas alınır. [11] Birinci fıkra kapsamına giren personelden, sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel statüsünde çalışanlar hakkında, 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümlerinin uygulanmasında, Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihteki unvanları esas alınarak Yönetim Kurulunca 15.4.2004 tarihi itibarıyla bu unvana göre belirlenmiş olan ücret ve diğer malî haklarına bu tarihten Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihteki kadro ve pozisyonlarına ilişkin olarak bildirim tarihine kadar geçen süre içinde kamu görevlilerine yapılacak artış oran ve/veya miktarları uygulanmak suretiyle bulunacak tutar dikkate alınır. Kapsam dışı personelden Devlet Personel Başkanlığına bildirilenlerin 15.4.2004 tarihi itibarıyla unvanlarına göre ücretinin belirlenmemiş olması durumunda, benzer görevlerde bulunanlar dikkate alınarak bu tarih için ücret ve diğer malî hakları tespit etmeye Yönetim Kurulu yetkilidir. Ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen aslî ve sürekli görevlerde çalışan personel hakkında, 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümlerinin uygulanmasında Yönetim Kurulunca 15.4.2004 tarihi itibarıyla unvanları için belirlenmiş olan ücret ve diğer malî haklarına bu tarihten Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihteki kadro ve pozisyonlarına ilişkin olarak bildirim tarihine kadar geçen süre içinde kamu görevlilerine yapılacak artış oran ve/veya miktarları uygulanmak suretiyle bulunacak tutar, anılan maddenin altıncı fıkrası hükümlerinin uygulanmasında ise 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki (I) sayılı cetvele tâbi emsali personel için belirlenmiş olan aylık ve diğer malî haklar esas alınır. [12] Başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilen 4857 sayılı İş Kanununa tâbi kapsam dışı personele ve hisse devir tarihinden itibaren en geç beş yıl içerisinde iş sözleşmesi sona eren ve Devlet Personel Başkanlığına bildirimi yapılan personele, iş mevzuatına göre herhangi bir tazminat ödenmez. Nakledilen personelin önceden kıdem tazminatı ödenmiş süreleri hariç kıdem tazminatına esas olan geçmiş hizmet süreleri 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli ikramiyelerinin hesabında dikkate alınır. [13] Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının % 50'nin altına düşmesinden itibaren bir yıl içinde, 4857 sayılı İş Kanununa göre çalışanların iş sözleşmelerinin haklı neden olmaksızın işveren tarafından feshedilmesi veya 4857 sayılı İş Kanununa göre, emeklilik dışında haklı nedenlerle kendileri tarafından feshedilmesi sonucunda işsiz kalanlar, 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde belirtilen iş kaybı tazminatı ve diğer hizmetlerden yararlanırlar. Bu husustaki işlemlerin yürütülmesinden Türkiye İş Kurumu görevli, yetkili ve sorumludur. Ancak, 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesi uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yapılması gereken ödemeler Hazine tarafından yapılır. [14] Ek Madde 30 – (Ek:21/1/2004-5071/2 md.) Özelleştirme bedeli Hazine Müsteşarlığına aktarılmak ve Hazine Müsteşarlığının mülkiyet hakkı ile kâr payı hakkına halel gelmemek ve Kamunun pay sahipliğinden kaynaklanan bütün malî hakları Hazine Müsteşarlığında kalmak kaydıyla, Hazine Müsteşarlığının Türk Telekom’daki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Ulaştırma Bakanlığı tarafından kullanılır. Ek Madde 31 – (Ek:16/6/2004-5189/5 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Ek Madde 32 – (Ek:16/6/2004-5189/5 md.) ( Mülga bir ilâ üçüncü fıkralar: 5/11/2008-5809/66 md.) İş mevzuatına tâbi personele, kadrolu ve sözleşmeli statüde iken 5434 sayılı Kanuna tâbi olarak geçen hizmet süreleri için ödenecek kıdem tazminatının tutarı Türk Telekomdaki kamu payı % 50’nin altına düştükten sonra bu hizmetleri işçilikte geçmiş gibi kabul edilerek iş mevzuatına göre hesaplanır. ( Mülga beşinci fıkra: 5/11/2008-5809/66 md.) Türk Telekom ile iştiraklerinde çalışan ve yardım sandıklarına üye bulunan personelin, Türk Telekom ve iştiraklerinden ayrılmaları halinde de aralıksız sürekliliği bulunmak kaydıyla üyeliği devam eder. Ek Madde 33- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.) Ulusal egemenlik kapsamındaki uydu yörünge pozisyonlarının hakları, yönetimi ve işletme yetkisine sahip olmak ve bununla ilgili yükümlülükleri yerine getirmek, adına kayıtlı ve diğer operatörlere ait uyduları işletmeye vermek ya da verilmesini sağlamak, bu uyduları işletmek, ulusal ve yabancı operatörlere ait uydular üzerinden haberleşme ve iletim alt yapısını kurmak, kablo tv altyapısı üzerinden teknik olarak verilebilecek her türlü hizmeti sunmak, televizyon yayıncılığı ve uydu platform işletmeciliğini yürütmek, kamu hizmetlerinin elektronik ortamda verilebilmesini sağlayan e-devlet kapısı hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojileri alanında her türlü faaliyette bulunmak işletmek ve ticarî faaliyette bulunmak üzere, bu Kanun ile kuruluş ve tescile ilişkin hükümleri hariç olmak üzere 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve özel hukuk hükümlerine tâbi, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketi (Türksat A.Ş.) unvanı altında bir anonim şirket kurulmuştur. [15] [16] Türksat A.Ş., bu Kanun ve Türk Ticaret Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerine göre hazırlanacak ana sözleşmesinin imzalanmasını müteakip yapılacak tescil ve ilân ile faaliyete geçer. Türk Ticaret Kanununun ani ve tedrici kuruluşa, aynî ve nakdî sermayesinin vaz’ına müteallik hükümleri ile 277, 329, 368 ve 422 nci madde hükümleri Türksat A.Ş. hakkında uygulanmaz. Türksat A.Ş.’nin hisselerinin tamamı Hazine Müsteşarlığına aittir. Ancak, Hazine Müsteşarlığının mülkiyet hakkı ile kâr payı hakkına halel gelmemek ve kamunun pay sahipliğinden kaynaklanan bütün malî hakları Hazine Müsteşarlığında kalmak kaydıyla, Hazine Müsteşarlığının Türksat A.Ş.’deki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Ulaştırma Bakanlığı tarafından kullanılır. Türk Telekomun, uydu haberleşmesiyle ilgili tüm uyduları, uydu yer kontrol istasyonları, uydu haberleşme ve iletişim yer istasyonları, uydu yörünge pozisyonları, uydu haberleşmesinde kullanılan taşınır ve taşınmazlar, her türlü teçhizat, araç, gereç, malzeme, yazılım ve donanımlar, her türlü fikrî ve sınaî haklar ile sair hak ve alacaklar, merkezi Monaco’da bulunan Eurasiasat SAM şirketindeki tüm hisseleri, uydu hizmetlerine ve yörünge pozisyonlarına ilişkin frekans tahsis, koordinasyon ve tescilleri, uydu hizmetlerine ilişkin her türlü sözleşmeleri ve kredi anlaşmaları ile hak, alacak ve borçları, leh ve aleyhe açılmış ve açılacak olan davalar ve icra takipleri, Intelsat, Eutelsat, ICO ve Inmarsat şirketlerindeki tüm hisseleri bütün hak, borç, alacak ve yetkileri ile birlikte faaliyete geçmesini müteakip iki ay içerisinde Türksat A.Ş.’ye yapılacak protokoller ile devredilir. Bu devirlere ilişkin bütün devir, temlik ve intikal işlemleri ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek her türlü sözleşme, protokol ve kâğıtlar katma değer vergisi ve damga vergisi dahil her türlü vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerden istisnadır. Türksat A.Ş.’de iş mevzuatına tâbi personel istihdam edilir. Türksat A.Ş.’nin faaliyete geçtiği tarihten itibaren üç ay içerisinde Türk Telekomun iş mevzuatına tâbi bulunan personeli, istekleri ve Türksat A.Ş. Yönetim Kurulunun uygun görmesi halinde Türksat A.Ş.’ye devredilir. Bu şekilde devredilen personelin sayısı ikiyüzelli kişiyi geçemez. Bu personelin tâbi olduğu sosyal güvenlik kuruluşu ile ilişkisi ve kıdem tazminatı uygulaması aynı usul ve esaslar dahilinde Türksat A.Ş.’de devam eder. Türksat A.Ş. ile Kurum arasında, bu maddede belirtilen hizmetlerin yürütülmesi ve alt yapısının işletilmesi ile ilgili hak, yetki ve yükümlülükleri düzenlemek üzere bir görev sözleşmesi imzalanır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde görev sözleşmesi, görüşü alınmak üzere Danıştaya gönderilir ve Danıştayın iki ay içerisinde görüşünü vermesini müteakip, Türksat A.Ş. ile Kurum arasında imzalanan sözleşme yürürlüğe girer. Türksat A.Ş., sermayesinde kamu payı ne oranda olursa olsun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu hükümlerine ve 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede düzenlenen kısıtlamalara tâbi değildir. Ancak, Türkiye Büyük Millet Meclisi denetimine ilişkin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır. [17] Uydu haberleşme ve kablo tv hizmetleriyle ilgili olarak diğer kanunlarda Türk Telekoma yapılan atıflar Türksat A.Ş.'ye yapılmış sayılır. Bu maddeye göre gereken düzenlemeler yapılıp yürürlüğe konuluncaya kadar diğer mevzuatın bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. [18] Kurumun görev ve yetkileri saklı kalmak kaydıyla, uydular üzerinden haberleşme, uydudan iletim, uydu işletme, yörünge ve uydu yönetimi, yeni uyduların plânlanması ve projelendirilmesi, bunlarla ilgili diğer yönetsel ve ticarî hizmetlerin Türksat A.Ş. tarafından yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar, yeni şirket kurma veya kurulu bulunan şirketlere ortak olma hususları ile ilgili düzenlemeleri yapmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. [19] Türksat A.Ş.'nin başlangıç sermayesi yüzyirmibeştrilyon Türk Lirası olup, bu tutar Türk Telekom tarafından karşılanacaktır. Türk Telekom tarafından Türksat A.Ş.'ye devredilecek gelir, gider, borç, alacak ve benzeri aktif ve pasif arasındaki fark, Türk Telekom tarafından Hazine Müsteşarlığı adına borç olarak kayıtlanır. Bu tutar, Türk Telekomun 2003 yılı gelirlerinden 2004 yılında Hazineye aktarılması için belirlenen temettü tutarına halel gelmeksizin dağıtılacak ilk temettü alacağına mahsup edilmek suretiyle tasfiye edilir. Türksat A.Ş. tarafından devralınan aktif ve pasif arasındaki müspet fark Hazine Müsteşarlığının payı olarak Türksat A.Ş. sermayesine eklenir. (Ek onbirinci fıkra: 21/4/2005-5335/1 md.) Türksat A.Ş.’nin, uydu haberleşme ve kablo tv altyapısı üzerinde sahip olduğu mülkiyet hakkı, görev sözleşmesi süresinin bitiminden sonra da devam eder. (Değişik cümle: 5/11/2008-5809/67 md.) Kamu kurum ve kuruluşları ile Kızılay uydu üzerinden ihtiyaç duydukları hizmetleri Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketi tarafından yönetilen uydulardan sağlamak kaydıyla, her kurum ve kuruluştan alabilir. Kamu kurum ve kuruluşları, 5369 sayılı Kanun kapsamında Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketinden doğrudan alacakları hizmetler yönünden 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi değildir. (Ek cümle: 5/11/2008-5809/67 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki idareler, e-devlet ile ilgili bilgi ve iletişim teknolojileri hizmetleri kapsamında, Türksat A.Ş.’den doğrudan yapacakları hizmet alımları yönünden, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi değildir. Ek Madde 34- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Ek Madde 35- (Ek:16/6/2004-5189/5 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 1/10/2009 tarihli ve E.: 2006/129, K.: 2009/121 sayılı Kararı ile. ) Ek Madde 36 - (Ek: 3/7/2005-5398/15 md.; Mülga: 28/11/2017-7061/3 md.) Ek Madde 37 - (Ek: 24/7/2008-5793/1 md.; Değişik: 28/11/2017-7061/1 md.) Kurum tarafından sayısı sınırlandırılarak ulusal çapta, kamuya açık mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere; a) İmtiyaz sözleşmeleri ve/veya yetkilendirme belgelerine istinaden yetkilendirilen işletmeciler aylık brüt satışlarının yüzde 15’ini Hazine payı olarak öderler. b) Yetkilendirilen işletmecilerin şebekeleri üzerinden elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere yetkilendirilen diğer işletmeciler, bu yetkilendirme kapsamında doğan aylık brüt satışlarının yüzde 15’ini Hazine payı olarak öderler. c) İmtiyaz sözleşmeleri kapsamında yetkilendirilen işletmeciler, yıllık net satışlarının on binde 35’ini Kurum masraflarına katkı payı olarak öderler. Kurum tarafından hava taşıtlarında GSM ve/veya IMT-2000/UMTS standartlarında veya bu standartlar temel alınarak geliştirilen standartlar çerçevesinde kurulacak ve işletilecek şebekeler üzerinden mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere yetkilendirilen işletmeciler, söz konusu hizmet kapsamındaki aylık brüt satışlarının yüzde 15’ini Hazine payı olarak öderler. Hazine payının hesabında, süresinde ödenmeyen bedeller için abonelere tahakkuk ettirilen gecikme faizi, vasıtalı vergiler, harç ve resim gibi mali yükümlülükler, işletmecinin mobil baz istasyonunun bulunduğu tesisin kurulum ve işletilmesine ilişkin diğer mobil işletmecilerden elde ettiği bedeller ve faturanın şeklinde veya içeriğinde (müşteri bilgileri, işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı gibi) veya hizmetin ilişkin olduğu dönemin belirlenmesinde yapılan hatalar ya da mükerrer düzenlenen faturalar nedeniyle aynı yıl içinde düzeltmeye konu edilen kayıtlarda yer alan bedeller ile raporlama amacıyla muhasebeleştirilen tahakkuk tutarları dikkate alınmaz. Aylık dönemler itibarıyla hesaplanan paylar, ilgili olduğu ayı izleyen ayın yirminci günü akşamına kadar Kurumun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde açılacak hesabına ödenir. İlgili hesapta yer alan bakiyenin tamamı, 16/6/2005 tarihli ve 5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunundaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, yatırıldığı günü takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar Hazine Müsteşarlığının ilgili hesabına aktarılır. Süresinde ödenmeyen Hazine payı, 5369 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ödenen evrensel hizmet katkı payı ve Kurum masraflarına katkı payı tutarları ile bunlara bağlı gecikme zammı Kurumun bildirimi üzerine imtiyaz sözleşmeleri ve/veya yetkilendirme belgelerinde yer alan hükümler kapsamında takip ve tahsil edilerek Kurum hesabına yatırılır. Söz konusu tutarlar yatırıldığı günü takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar ilgili idarelerin hesabına gönderilir. Kurum tarafından sayısı sınırlandırılarak ulusal çapta, kamuya açık mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere yetkilendirilen işletmeciler tarafından, Hazine payının süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, Kurumca, eksik ödenen veya süresinde ödenmeyen Hazine payının bir katı tutarında cezai şart uygulanır. İşletmecilerin, ilgili döneme ilişkin denetime başlanmadan önce ve haklarında herhangi bir resmî makama ihbarda bulunulmamış olması kaydıyla süresinde ödemedikleri ya da eksik ödedikleri Hazine payını ve evrensel hizmet katkı payını, ödenmesi gereken tarihten itibaren hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte ödemeleri halinde cezai şart uygulanmaz. Brüt satışlardan maksat, işletmecinin faaliyetleri çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında alınan veya tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsayan ve gelir tablosu hesaplarından, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 175 inci ve mükerrer 257 nci maddelerinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak yapılan düzenlemelerle belirlenen “60. Brüt Satışlar” hesap grubundaki hesaplara kaydedilmesi gereken tutarların toplamıdır. İşletmeciler, Hazine payının hesaplanması açısından “60. Brüt Satışlar” hesap grubundaki hesaplara kaydedilmesi gereken tutarlara ilişkin müphem ve tereddütü mucip gördükleri hususlar hakkında Gelir İdaresi Başkanlığından yazı ile izahat isteyebilir. İzahat talepleri, talep tarihinden itibaren iki ay içerisinde, 213 sayılı Kanunun 413 üncü maddesi kapsamında Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre cevaplandırılır ve bu cevaplar anılan madde kapsamında verilen özelgeler ile aynı hukuki sonuçları doğurur. Net satışlar, “60. Brüt Satışlar” hesap grubundaki hesaplara kaydedilmesi gereken tutarlardan “61. Satış İndirimleri” hesap grubundaki hesaplara kaydedilmesi gereken tutarların düşülmesi sonucu kalan tutarı ifade eder. Maliye Bakanlığı; Hazine payı ödemekle yükümlü işletmecilerden Hazine payı ödemesine ilişkin her türlü açıklama isteme ve bilgi ve belgeyi talep etme hakkına sahip olduğu gibi, yetkilendirme ve bu Kanundan doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesi konularında istemde bulunabilir. Maliye Bakanlığı, söz konusu işletmeciler nezdinde, bilgi sistemleri dahil, her türlü inceleme ve denetim yapmaya yetkilidir. İlgili döneme ilişkin denetime, dönemi takip eden üç ay içerisinde başlanır ve başlanıldığı tarihten itibaren altı ay içerisinde tamamlanır. 213 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesinde yer alan tarhiyat öncesi uzlaşma hükümleri, bu fıkra kapsamındaki denetim sonucu ortaya çıkacak tutarlar ve buna bağlı cezalar için de uygulanır. Uzlaşmaya varılması halinde tutanağın bir örneği işletmeciye uzlaşma anında verilerek tebliğ edilir, üzerinde uzlaşılan tutarlar, tutanağın tebliğinden itibaren bir ay içerisinde Kuruma ödenir. Uzlaşma talep edilmesi durumunda, üzerinde uzlaşma sağlanamasa dahi bu tutarlar için tekrar uzlaşma talep edilemez. Denetim sonucu düzenlenen rapor ve varsa uzlaşma tutanakları Kuruma gönderilir. Kurum tarafından, raporda tespit edilen ve uzlaşma talep edilmeyen veya sağlanamayan Hazine payı ile bu tutar üzerinden uygulanan cezai şart tutarı işletmeciye bildirilir ve bu tutarlar bildirim tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödenir. İşletmeciler, denetim raporunda tespit edilen ve 213 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesi hükümlerine göre uzlaşma talep edilmeyen Hazine payı ile bu tutar üzerinden uygulanan cezai şart tutarının kendilerine bildirildiği tarihi takip eden bir ay içinde 213 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükümlerine göre Gelir İdaresi Başkanlığından uzlaşma talep edebilir, uzlaşma talebinden önce dava açılmışsa dava, uzlaşma işleminin sonuca bağlanmasından önce mahkemelerce incelenmez, herhangi bir sebeple incelenir ve karara bağlanırsa bu karar hükümsüz sayılır. Uzlaşmaya varılması halinde tutanağın bir örneği işletmeciye uzlaşma anında verilerek tebliğ edilir, üzerinde uzlaşılan tutarlar, tutanağın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Kuruma ödenir. Uzlaşmanın sağlanamaması halinde tutanağın işletmeciye tebliğ tarihinden itibaren dava açılabilir, bu takdirde dava açma süresi bitmiş veya 15 günden az kalmış ise dava açma müddeti, tutanağın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün olarak uzar ve bu sürede ödenmeyen tutarlar imtiyaz sözleşmeleri ve/veya yetkilendirme belgelerinde yer alan hükümler kapsamında takip ve tahsil edilir. Uzlaşma hükümleri, Hazine payına eksik ödendiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için gecikme zammı uygulanmasına engel teşkil etmez. Uzlaşma sağlanan tutanaklar ile tespit edilen hususlar hakkında dava açılamaz ve hiçbir mercie şikâyette bulunulamaz. Denetime ve uzlaşmaya ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca hazırlanan yönetmelikle belirlenir. Süresinde ödenmeyen cezai şart tutarları ile fer’ileri, imtiyaz sözleşmeleri ve/veya yetkilendirme belgelerinde yer alan hükümler kapsamında takip ve tahsil edilerek Kurum hesabına yatırılır. Süresinde ödenmeyen Hazine payı, evrensel hizmet katkı payı ve Kurum masraflarına katkı payı tutarları ile bunlara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı ve cezai şart tutarları ile ilgili olarak vergi dairesi uygulamaları hariç olmak üzere uluslararası tahkim de dâhil her türlü yargı organında açılacak davalarda husumet, münhasıran Kuruma yöneltilir. Kurum tarafından sayısı sınırlandırılarak ulusal çapta, kamuya açık mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere yetkilendirilen işletmecilerin şebekeleri üzerinden elektronik haberleşme hizmeti sunan diğer işletmecilerin ve Kurum tarafından hava taşıtlarında mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere yetkilendirilen işletmecilerin Hazine payını eksik ödediğinin veya hiç ödemediğinin Maliye Bakanlığınca yapılacak yıllık denetimler neticesinde tespit edilmesi halinde, bu durumun işletmeciye tebliğini müteakip, Hazine payının ödenmemiş kısmı ile birlikte, bu tutara eksik ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ödeneceği tarihe kadar tahakkuk ettirilecek gecikme zammı oranı kadar faiz, işletmeci tarafından iki ay içinde Kurumun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde açılacak hesabına ödenir. İlgili hesapta yer alan bakiyenin tamamı, 5369 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yatırıldığı günü takip eden ilk işgünü mesai bitimine kadar Hazine Müsteşarlığının ilgili hesabına aktarılır. Ödemenin süresinde yapılmaması halinde, söz konusu işletmecilerin yetkilendirmesi bir ay içinde Kurum tarafından iptal edilir ve ödenmeyen tutarlar, Kurumun ilgili vergi dairesine yapacağı başvuru üzerine, 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ilgili vergi dairesince takip ve tahsil edilerek Kurumun bahse konu hesabına aktarılır. Söz konusu tutarlar yatırıldığı günü takip eden ilk işgünü mesai bitimine kadar ilgili idarelerin hesabına gönderilir. Bu fıkra kapsamında yapılan denetimler sonucu tespit edilen alacaklar için de bu maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde uzlaşma hükümleri uygulanır. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının ve Hazine Müsteşarlığının görüşü alınarak Kurum tarafından belirlenir. Geçici Madde 1 - (Ek: 10/6/1994-4000/3 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 2 - (Ek:10/6/1994-4000/3 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 3 - (Ek:10/6/1994-4000/3 md.) 406 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda Türkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar, hizmet alanları itibariyle Türk Telekomünikas yon Anonim Şirketi veya Türkiye Cumhuriyeti Posta İşletmesi Genel Müdürlüğüne (P.İ.) yapılmış sayılır. Geçici Madde 4 - (Ek:10/6/1994-4000/3 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 5 - (Ek:3/5/1995-4107/4 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 6 - (Ek: 1/8/1996-4161/4 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 7 - (Ek: 1/8/2003-4971/17 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 8 - (Ek: 16/6/2004-5189/6 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 9 - (Ek: 17/9/2004-5234/18 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 10 - (Ek: 21/4/2005-5335/1 md. ; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 11 - (Ek: 16/6/2005-5369/11 md. ; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 12 - (Ek: 3/7/2005-5398/16 md.; Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 13 - (Ek: 28/11/2017-7061/2 md.) (1) Bu maddenin kapsamına ve maddede geçen terimlere aşağıda yer verilmiştir. a) Bu madde hükümleri; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlere (bu maddenin yürürlüğe girdiği ay dâhil) ilişkin olarak Kurum tarafından imtiyaz sözleşmeleri veya sayısı sınırlandırılmış kullanım hakkı ile yetkilendirilmiş olan işletmeciler hakkında, Kurum, Hazine Müsteşarlığı ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından, imtiyaz sözleşmeleri veya sayısı sınırlandırılmış kullanım hakkı yetki belgeleri veya ilgili mevzuat uyarınca yapılan inceleme ve denetimler sonucunda eksik ödendiği tespit edilen; Hazine payı, 5369 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ödenen evrensel hizmet katkı payı, Kurum masraflarına katkı payı, idari ücret, telsiz ücretleri ve bu kapsamda taraflar arasında imzalanmış olan sözleşme ve protokoller uyarınca tahakkuk ettirilen cezai şart ve gecikme zammı ya da gecikme faizi alacakları ile yargılama giderlerine ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili idarece henüz incelenmeyen veya incelenmesi tamamlanmayan dönemlere ilişkin alacaklara ve fer’ilerine uygulanır. b) Bu maddede geçen ihtilaflı alacaklar tabiri; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar işletmeciye ilgili idarenin bildirimi üzerine belirlenen Hazine payı, evrensel hizmet katkı payı, Kurum masraflarına katkı payı, idari ücret, telsiz ücretleri, cezai şart tutarları ve fer’ileri ile yargılama giderlerine ilişkin adli, idari veya uluslararası tahkim mercileri nezdinde dava açılmış veya kesinleşmiş olup olmamasına bakılmaksızın hüküm verilmiş veya dava açma süresi henüz geçmemiş veya vadesinde ödenmemiş ya da ödeme süresi geçmemiş olan bu fıkranın (a) bendi kapsamındaki alacakları ifade eder. c) Bu maddede geçen Yİ-ÜFE aylık değişim oranları tabiri; Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 31/12/2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını, 1/1/2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını (Bu madde hükümlerine göre ödenecek alacaklara bu maddenin yürürlüğe girdiği ay için uygulanması gereken Yİ-ÜFE aylık değişim oranı olarak, bu maddenin yürürlüğe girdiği aydan bir önceki ay için belirlenen Yİ-ÜFE aylık değişim oranı esas alınır.) ifade eder. (2) Bu maddede geçen ihtilaflı alacaklar, aşağıda belirtilen hükümlere göre yapılandırılır. a) Bu maddenin dördüncü fıkrasında öngörülen süre ve şekilde başvurusunu tamamlayan işletmeciler tarafından, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ihtilaflı Hazine payı, evrensel hizmet katkı payı, Kurum masraflarına katkı payı, idari ücret ve telsiz ücreti alacaklarının asıllarının ödenmemiş kısmının tamamı ile bu tutara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların yerine bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen süre ve şekilde ilgili idarelerin hesabına tamamen ödenmesi ve bu maddenin dördüncü fıkrasında öngörülen başvuru şartlarının tamamlanması koşuluyla asıl alacağa ilişkin gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’iler ile asıl alacağa bağlı olarak tahakkuk ettirilen cezai şart ve bu cezalara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’iler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce alacak asılları ödenmiş cezai şartlar ve bunların fer’ilerin tamamının tahsilinden vazgeçilir. b) Bu fıkranın (a) bendine göre ödenecek ihtilaflı telsiz ücretlerinin hesabında, işletmecilerin fazla ödeme yaptıkları dönemlere ilişkin telsiz ücretlerinin ödendikleri tarih esas alınarak eksik ödenen dönemlerin telsiz ücretlerine mahsup edilmesinden sonra kalan tutar dikkate alınır, eksik ödenen telsiz ücretine fazla ödemenin yapıldığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak fer’i alacak hesaplanır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar kesinleşmemiş borçlarını tümüyle ödemiş olan işletmecilerin yukarıda belirtilen kapsamdaki mahsup işlemleri aynı şekilde yapıldıktan sonra kalan alacakları mahsup işlemlerinin tamamlanmasını takip eden aydan itibaren Kuruma olan telsiz ücretlerine ilişkin borçlarından mahsup edilir. Bu bent kapsamındaki mahsuplaşma işlemi Kurumca gerçekleştirilir. c) Bu fıkra kapsamına giren alacakların maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi halinde madde hükmünden yararlanma hakkı kaybedilir ve ilgili mevzuat uyarınca yapılan inceleme ve denetimler sonucunda eksik ödendiği tespit edilen alacak asılları ile bunlara bağlı cezai şartlar ve fer’i alacaklar, imtiyaz sözleşmeleri ve/veya yetkilendirme belgelerinde yer alan hükümler kapsamında takip ve tahsil edilir. (3) Bu maddenin dördüncü fıkrası kapsamında başvuruda bulunacak işletmeciler hakkında bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu maddenin kapsadığı dönemlere ilişkin olarak Hazine payı, evrensel hizmet katkı payı, Kurum masraflarına katkı payı ve idari ücret açısından incelemesi devam eden ya da henüz başlanmamış olan dönemler hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır. a) Bu maddenin dördüncü fıkrası kapsamında başvuruda bulunacak işletmecilerin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içerisinde Hazine Müsteşarlığına başvuruda bulunarak, incelemesi devam eden veya henüz başlanmamış olan dönemler için Hazine payı matrahının bu Kanunun mülga ek 36 ncı maddesi ile değiştirilmesinden sonraki dönemlere ilişkin olarak yapılan incelemelerde eksik ödendiği tespit edilen Hazine payının, ilgili dönemlerde işletmeciler tarafından gerçekleştirilen Hazine payı ödemelerine oranının, incelemesi devam eden veya incelenecek olan dönemlerde ödedikleri Hazine payına uygulanması sonucu hesaplanacak tutarı, ilave Hazine payı ve evrensel hizmet katkı payı olarak ödemeyi kabul ettiklerini bildirmeleri halinde, bu şekilde hesaplanacak Hazine payı ve evrensel hizmet katkı payı tutarları, eksik ödeme tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarla birlikte bu maddede öngörülen süre ve şekilde ilgili idarenin hesabına ödenmesi koşuluyla incelemeler sonlandırılır, incelenmeyen dönemlere ilişkin ayrıca inceleme yapılmaz, cezai şart tahakkuk ettirilmez. Ödemenin bu maddede öngörülen süre ve şekilde yapılmaması durumunda işletmeciler, bu madde hükmünden yararlanamaz ve söz konusu alacaklar, cezai şart tutarları ve fer’ileriyle birlikte imtiyaz sözleşmeleri ve/veya yetkilendirme belgelerinde yer alan hükümler kapsamında takip ve tahsil edilir. b) Bu fıkranın (a) bendi hükmünden yararlanma talebinde bulunmayan işletmeciler hakkında bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla incelemesi devam eden veya henüz başlanmamış olan dönemlere ilişkin incelemeler, Maliye Bakanlığı tarafından yapılır ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden bir yıl içinde tamamlanır. İnceleme sonucunda eksik ödendiği tespit edilen Hazine payı ve evrensel hizmet katkı payı tutarları ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların, ilk taksiti inceleme sonucunun Kurum tarafından işletmeciye tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde altı eşit taksitte Kurum hesabına ödenmesi şartıyla bu alacaklara uygulanan cezai şart, gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir. Bu bent kapsamına giren alacakların maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi halinde madde hükmünden yararlanma hakkı kaybedilir ve ilgili mevzuat uyarınca yapılan inceleme ve denetimler sonucunda eksik ödendiği tespit edilen alacak asılları ile bunlara bağlı cezai şartlar ve fer’i alacaklar, imtiyaz sözleşmeleri ve/veya yetkilendirme belgelerinde yer alan hükümler kapsamında takip ve tahsil edilir. c) Bu fıkra hükümleri, Kurum tarafından Kurum masraflarına katkı payı ve idari ücret için de uygulanır. Bu fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamında yapılan hesaplama ve inceleme sonuçları Kurum masraflarına katkı payı ve idari ücret hesaplamalarında dikkate alınmak üzere ilgili idare tarafından Kuruma iletilir. (4) Bu madde kapsamına giren işletmecilerin; a) Madde hükmünden yararlanabilmeleri için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde ilgili idarelere yazılı başvuruda bulunmaları ve başvuru dilekçesine; 1) Bu maddenin üçüncü fıkrasının (a) veya (b) bendinde belirtilen yöntemi seçtiklerine dair beyannameyi, 2) Bu Kanun hükümleri ile uyumlu olacak şekilde gerekli imtiyaz sözleşmesi ve yetki belgesi tadilatlarının kabul edildiğine dair taahhütnameyi, 3) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar işletmeciye ilgili idarenin bildirimi üzerine belirlenen Hazine payı, evrensel hizmet katkı payı, Kurum masraflarına katkı payı, idari ücret, telsiz ücretleri ve cezai şart tutarları ile fer’ilerine ilişkin adli, idari veya uluslararası tahkim mercileri nezdinde açılmış tüm davalardan feragat ettiklerini ve idare tarafından açılan davaları kabul ettiklerini tevsik eden belgeler ile uluslararası tahkim ile adli ve idari yargı mercileri nezdinde lehlerine verilmiş kararlara ilişkin haklarından feragat ettiklerine dair feragatnameyi ve söz konusu alacaklara ilişkin bu madde kapsamındaki tutarların tekrar ihtilaflı hale getirilmeyeceğine dair beyannameyi, eklemeleri, b) Madde kapsamında hesaplanan tutarların ilk taksitini 2018 yılının Ocak ayından başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödemeleri, şarttır. Başvurunun, ilgili idarelerce bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ikinci ayın sonuna kadar onaylanması ile başvuru tamamlanmış sayılır. c) Bu maddeye göre ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmi tatile rastlaması hâlinde süre, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda biter. ç) Bu madde hükümlerine göre hesaplanan tutarın; 1) İlk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi hâlinde, bu tutara bu Kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmaz. 2) Taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, ilgili fıkralarda yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla borçluların başvuru sırasında altı eşit taksitte ödemeyi tercih ettiğini bildirmesi şarttır. 3) Taksitle yapılacak ödemelerinde, ilk taksit ödeme süresinin bitim tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için aylık %1 faiz hesaplanır ve ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınır. 4) Bu maddeye göre ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisi süresinde ödenmek koşuluyla, kalan taksitlerden; iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu madde hükümlerinden yararlanılır. İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu madde hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir, ancak ödenen tutar kadar madde hükmünden yararlanılır. d) İşletmecilerce, bu madde hükmünden yararlanılmak üzere davadan feragat edilmesi ve buna ilişkin dilekçenin ilgili adli, idari veya uluslararası tahkim mercilerine verildiğini tevsik eden belgenin ibrazı halinde idarece de ihtilaflar sürdürülmez. Bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve açtıkları davalardan feragat veya idare tarafından açılan davaları kabul eden işletmecilerin bu ihtilaflarıyla ilgili olarak karar tarihine bakılmaksızın bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra tebliğ edilen kararlar uyarınca işlem yapılmaz. Bu davalar ile ilgili olarak hüküm altına alınan ya da feragat ve kabuller sebebiyle hüküm altına alınacak olan vekâlet ücreti ve yargılama giderleri karşılıklı olarak takip ve tahsil edilmez, tahsil edilenler iade edilmez. e) Uluslararası tahkim mercii ve Türk mahkemeleri tarafından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar verilmiş olan kararlarda işletmecilerin lehlerine hükmedilen haklardan feragati alınır ve Türk mahkemelerinde idare tarafından açılmış davaların kabul edilmesi şartı aranır. Bu davalar ile ilgili olarak hüküm altına alınan ya da kabul sebebiyle hüküm altına alınacak olan vekâlet ücreti ve yargılama giderleri karşılıklı olarak takip ve tahsil edilmez, tahsil edilenler iade edilmez. f) Bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan işletmeciler, ilgili sözleşmelerinin veya yetki belgelerinin tadili için aynı tarih itibarıyla Kuruma da başvuru yapmış sayılır. İmtiyaz sözleşmesi ve yetki belgesi hükümlerinin değiştirilmesinde bu Kanun hükümleri dikkate alınır. Bu takdirde, imtiyaz sözleşmesi ve yetki belgesi değişiklikleri bu maddenin yürürlüğe girdiği ayın son gününden itibaren geçerli sayılır. (5) Kurum tarafından, bu Kanun, 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu, 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu ve ilgili diğer mevzuat uyarınca yetkilendirilen ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına girmeyen işletmeciler ve hizmet sağlayıcılar; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde ilgisine göre Kuruma veya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına başvuruda bulunarak, Kurum veya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı alacaklarının asıllarının ödenmemiş kısmının tamamı ile bu tutara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların yerine bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içerisinde Kuruma veya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına ödemeleri şartıyla bu alacaklara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir. Bu fıkra hükmünden yararlanılabilmesi için dava açılmaması ve açılmış davalardan feragat edilmesi şarttır. (6) Bu madde kapsamına giren alacaklara karşılık tahsil edilmiş tutarların bu maddeye dayanılarak red ve iadesi yapılmaz. (7) Bu madde kapsamında tahsil edilecek tutarların hesaplanmasında ilgili idarelerin kayıtları esas alınır. (8) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında düzenlenen süreleri üç katına kadar uzatmaya Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkilidir. (9) Bu madde kapsamındaki alacakların bütçenin gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirmeksizin terkin edilmesine Maliye Bakanı, Kurum alacakları yönünden terkin işlemlerine Kurum yetkilidir. (10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve Kurumun görüşü alınarak Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan tarafından müştereken belirlenir. Madde 34 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Madde 35 – İşbu Kanun tarihi neşrinden itibaren meriyülicradır. Madde 36 – İşbu Kanunun icrasına Dahiliye ve Adliye Vekilleri memurdur. 4/2/1924 TARİHLİ VE 406 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1) 12/5/2001 tarihli ve 4673 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri : Geçici Madde 1 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 2 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 3 – Türk Telekomda 1475 sayılı İş Kanununa tabi olarak çalışanlar ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnaneye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışmakta olanlardan istekleri üzerine iş mevzuatına tabi statüye geçmiş ve geçecek olanların 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesindeki nedenler ve esaslar dikkate alınmak üzere hizmet akitlerinin kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermesi halinde, Türk Telekomda geçen hizmetleri dahil, daha önceden kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri kıdem tazminatının hesabında dikkate alınır. Türk Telekomun kurduğu, kuracağı ve iştirak edeceği Şirketlere, Türk Telekomdan geçen ve iş mevzuatına tabi olup T.C. Emekli Sandığı ile irtibatları devam eden personelden, isteyenlerin T.C. Emekli Sandığı ile irtibatları devam eden personelden, isteyenlerin T.C. Emekli Sandığı ile irtibatları devam eder ve haklarında 406 sayılı Kanunun ek 22 nci maddesinin (c) bendi hükümleri uygulanır. Söz konusu Şirketlere geçen İş Kanununa tabi personelin, kıdem tazminatlarının hesabında birinci fıkrada belirtilen esaslar geçerlidir. Geçici Madde 4 – (Mülga: 5/11/2008-5809/66 md.) Geçici Madde 5 – Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının % 50’nin altına düşmesidurumunda 4/2/1924 tarihli ve 406 sayılı Kanunun ek 29 uncu maddesinde belirtilen personelin nakli yapıldığında, anılan Kanunun ek 22 nci maddesi ve 4502 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi yürürlükten kalkar. Ancak, söz konusu Kanunun ek 22 nci maddesinin (c) bendi uyarınca T.C. Emekli Sandığı ile irtibatları devam eden personelin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın T.C. Emekli Sandığı ile ilgisi aynı esaslar dahilinde kesenekler ilgililerden, karşılıkları ise Türk Telekom tarafından ödenmek suretiyle devam ettirilir. Geçici Madde 6 – (Mülga: 16/6/2004-5189/12 md.) 2) 16/6/2004 tarihli ve 5189 sayılı Kanunun Geçici Maddesi : Geçici Madde 1 – GSM Pan Avrupa Mobil Telefon Sisteminin kurulması ve işletilmesi ile ilgili lisans verilmesine ilişkin imtiyaz sözleşmelerine istinaden işletmeciler tarafından Hazineye ödenmesi gereken paylardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ödenmeyen kısmın, ihtilaflı olanlar dahil, fer'ileriyle birlikte sulhen tahsili hususunda GSM işletmecileriyle gerektiğinde uzlaşmaya Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan ile Maliye Bakanı müştereken yetkilidir. Uzlaşma konusundaki bu anlaşmalar Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe girer. 406 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 406 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 835 33 29/5/1926 1172 – 19/7/1927 1361 33 1/6/1929 1379 (406 sayılı Kanunun 1379 sayılı Kanuna aykırı hükümleri mülga edilmiştir.) 19/1/1929 1899 7, 29 29/1/1932 1900 – 29/1/1932 2722 29, 33 1/6/1936 3222 4 1/8/1937 3947 7 27/12/1940 4647 – 1/6/1944 5009 – 1/4/1947 4000 1, Ek Madde 17, Ek Madde 18, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2, Geçici Madde 3, Geçici Madde 4 18/6/1994 4107 Ek Madde 17, Ek Madde 18, Ek Madde 19, Ek Madde 20, Geçici Madde 5 6/5/1995 4161 Ek Madde 17, Ek Madde 18, Ek Madde 21, Geçici Madde 6 5/8/1996 4502 Fasıl 1 Bölüm Başlığı, 1, 2, 3, 4, 6, 10, 12, 18, Fasıl 4 Bölüm Başlığı, 29, 30, Ek Madde 17, Ek Madde 18, Ek Madde 22, Ek Madde 23, Ek Madde 24, Ek Madde 25, Ek Madde 26 29/1/2000 4673 1, 2, Ek Madde 17, Ek Madde 19, Ek Madde 21, Ek Madde 22, Ek Madde 27, Ek Madde 28, Ek Madde 29 23/5/2001 4854 22, 23, 24, 25, 28 6/5/2003 4971 2, Ek Madde 17, Ek Madde 19, Ek Madde 21, Geçici Madde 7 15/8/2003 5071 Ek Madde 17, Ek Madde 30, Geçici Madde 7 29/1/2004 5189 Madde 2, Ek Madde 17, Ek Madde 22, Ek Madde 24, Ek Madde 29, Ek Madde 32, Ek Madde 33, Ek Madde 34, Ek Madde 35, Geçici Madde 8 2/7/2004 Ek Madde 31 1/1/2005 5234 Geçici Madde 9 1/1/2005 5335 Ek madde17, Ek madde 33, Geçici Madde 10 27/4/2005 5369 1, 4, 29, Geçici Madde 11 25/6/2005 5398 Ek Madde 29, Ek Madde 32, Ek Madde 36, Geçici Madde 12 21/7/2005 5457 Ek Madde 29 15/2/2006 5651 2 23/5/2007 5793 Ek Madde 37 6/8/2008 5809 1, Ek Madde 17, Ek Madde 19, Ek Madde 21, Ek Madde 22, Ek Madde 23, Ek Madde 24, Ek Madde 28, Ek Madde 29, Ek Madde 30, Ek Madde 32, Ek Madde 33, Ek Madde 35, Ek Madde 36, Ek Madde 37, Geçici Madde 3, 35 inci ve 36 ncı madde leri dışındaki madde ve hükümleri ve Işlenemeyen hükümler (4673 sayılı Kanunun Geçici 1, 2 ve 4 üncü maddeleri ) 10/11/2008 6009 Ek Madde 37 1/8/2010 6111 Ek Madde 37 25/2/2011 6327 Ek Madde 37 29/6/2012 6552 Ek Madde 33 11/9/2014 7061 Geçici Madde 13 5/12/2017 7061 Ek Madde 36, Ek Madde 37 Yayımlandığı ayın son günü 31/12/2017 KHK/703 Ek Madde 17, Ek Madde 21, Ek Madde 33 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Kanunun 65 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasıyla; diğer mevzuatta, hizmet alanları itibariyle, 4/2/1924 tarihli ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu ve 5/4/1983 tarihli ve 2813 sayılı Telsiz Kanununa yapılan atıflar ile bu kanunların kendi içinde yapılan atıfların, konuları itibariyle 5809 sayılı Kanuna yapılmış sayılacağı hüküm altına alınmıştır. [2] 16/6/2004 tarihli ve 5189 sayılı Kanunun 2 maddesiyle bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “devamı süresince tekel mahiyetinin yaratabileceği sakıncalar da dahil” ibaresi ile ikinci cümlesinde yer alan “yeni şirketler kurulması veya kurulu bulunan şirketlere iştirak edilmesi, uluslararası telekomünikasyon birliklerine katılınması veya uluslararası anlaşmalara taraf olunması” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [3] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 114 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan alan “Özelleştirme İdaresi Başkanlığının görüşü ve Ulaştırma Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca”, “Bakanlar Kurulunca” ibareleri “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan “ ibaresi, “Özelleştirme İdaresi Başkanlığının bağlı olduğu Bakan” olarak değiştirilmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 114 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 1/8/2003 tarihli ve 49 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle bu maddeye “ve hisse senedi ile değiştirilebilir veya hisse senedine çevrilebilir menkul kıymetlerin” ibaresi eklenmiştir. [7] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 114 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 16/6/2004 tarihli ve 5189 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle paragrafta yer alan “Bakanlar Kurulunca bu Kanuna göre belirlenen kadrolarda çalışan personel dışında kalan ve“ ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [9] 16/6/2004 tarihli ve 5189 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle b u fıkranın ikinci cümlesinin sonunda yer alan “ tâbidir” ibaresi, “tâbi değildir” olarak değiştirilmiştir. [10] 9/2/2006 tarihli ve 5457 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle; b u fıkranın üçüncü cümlesinde yer alan "otuz" ibaresi, "doksan (yüzseksen günlük aylıksız izin süresi aşılmamak kaydıyla ve 15 Ocak 2006 tarihindeki üçüncü fıkraya göre hesaplanan ücretleriyle)" şeklinde değiştirilmiştir. [11] 3/7/2005 tarihli ve 5398 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, Ek 29 uncu maddenin ikinci fıkrasının sonuna "ve kapsam dışı personelden nakil hakkından vazgeçenler hakkında 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin dördüncü fıkrasının uygulanmasındaki süreler yazılı olarak beyanda bulunanlar için beyan tarihinden, hizmetine ihtiyaç bulunmayanlar için ise kararın kendilerine tebliğ tarihinden başlayarak on gün olarak esas alınır." ibaresi eklenmiştir. [12] 3/7/2005 tarihli ve 5398 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, Ek 29 uncu maddenin üçüncü fıkrasında yer alan "aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca atandıkları tarihe kadar geçen süre içinde" ibareleri "Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihteki kadro ve pozisyonlarına ilişkin olarak bildirim tarihine kadar geçen süre içinde" şeklinde değiştirilmiştir. [13] 9/2/2006 tarihli ve 5457 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan "Başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilen 4857 sayılı İş Kanununa tâbi kapsam dışı personele" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve hisse devir tarihinden itibaren en geç beş yıl içerisinde iş sözleşmesi sona eren ve Devlet Personel Başkanlığına bildirimi yapılan personele" ibaresi eklenmiştir. [14] 3/7/2005 tarihli ve 5398 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan "satışı" ibaresi, "devri" şeklinde değiştirilmiştir. [15] 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkraya “işletmek ve ticari faaliyette bulunmak üzere,” ibaresinden önce gelmek üzere “kablo tv altyapısı üzerinden teknik olarak verilebilecek her türlü hizmeti sunmak, televizyon yayıncılığı ve uydu platform işletmeciliğini yürütmek," ibaresi, "Türksat Uydu Haberleşme" ibaresinden sonra gelmek üzere "Kablo TV" ibaresi eklenmiştir. [16] 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Kanunun 67 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “işletmek ve ticari faaliyette bulunmak” ibaresinden önce gelmek üzere “kamu hizmetlerinin elektronik ortamda verilebilmesini sağlayan e-devlet kapısı hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojileri alanında her türlü faaliyette bulunmak” ibaresi eklenmiştir. [17] 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 83 üncü maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesinin sonunda yer alan “tabi değildir” ibaresinden önce gelmek üzere “ve 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede düzenlenen kısıtlamalara” ibaresi eklenmiştir. [18] 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkraya “Uydu haberleşme” ibaresinden sonra gelmek üzere “ ve kablo tv” ibaresi eklenmiştir. [19] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 114 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
|
431 | 3 | 1 |
HİLÂFETİN İLGASINA VE HANEDANI OSMANİNİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ MEMALİKİ HARİCİNE ÇIKARILMASINA DAİR KANUN [1] [2] Kanun Numarası : 431
|
3/3/1924
|
6/3/1924
|
HİLÂFETİN İLGASINA VE HANEDANI OSMANİNİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ MEMALİKİ HARİCİNE ÇIKARILMASINA DAİR KANUN [1] [2] Kanun Numarası : 431 Kabul Tarihi : 3/3/1924 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 6/3/1924 Sayı: 63 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 5 Sayfa: 323 Madde 1 – Halife halledilmiştir. Hilafet Hükümet ve Cumhuriyet mana ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan Hilafet makamı mülgadır. Madde 2 – 5 – (Mülga: 15/5/1974- 1803/8 md.) Madde 6 – İkinci maddede mezkür kimselere masarifi seferiyelerine mukabil bir defaya mahsus ve derecesi servetlerine göre mütefavit olmak üzere Hükümetçe tensip edilecek mebaliğ ita olunacaktır. Madde 7 – İkinci maddede mezkür kimseler Türkiye Cumhuriyeti arazisi dahilindeki bilcümle emvali gayrimenkulelerini bir sene zarfında Hükümetin malümat ve muvafakatiyle tasfiyeye mecburdurlar. Mezkür emvali gayrimenkuleyi tasfiye etmedikleri halde bunlar Hükümet marifetiyle tasfiye olunarak bedelleri kendilerine verilecektir. Madde 8 – Osmanlı İmparatorluğunda Padişahlık etmiş kimselerin Türkiye Cumhuriyeti arazisi dahilindeki tapuya merbut emvali gayrimenkuleleri millete intikal etmiştir. Madde 9 – Mülga Padişahlık sarayları, kasırları ve emakini sairesi dahilindeki mefruşat, takımlar, tablolar, asarınefise ve sair bilumum emvali menkule millete intikal etmiştir. Madde 10 – Emlaki Hakaniye namı altında olup evvelce Millete devredilen emlak ile beraber mülga Padişahlığa ait bilcümle emlak ve sabık Hazinei Humayun, muhteviyatlariyle birlikte saray ve kasırlar ve mebani ve arazi Millete intikal etmiştir. Madde 11 – Millete intikal eden emvali memkule ve gayrimenkulenin tesbit ve muhafazası için bir nizamname tanzim edilecektir. Ek Madde 1 – (Ek: 16/6/1952-5958/1 md.) İkinci madde gereğince Türkiye'ye gelebileceklerin müracaatları halinde, Türkiye'ye gelmek ve Türkiye'de ikamet etmek şartları aranmaksızın vatandaşlığa alınmalarına Bakanlar Kurulu karar verebilir. Ek Madde 2 – (Ek: 16/6/1952- 5958/1 md.) İkinci madde hükmünden istifade edenler bu kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren umumi hükümler dairesinde mal edinebilirler. Bu suretle Türkiye'de mal edinenlerden ölenlerin ikinci maddeden istifade edemiyen varislerine ait hisseler sulh mahkemesince bir sene içinde tasfiye olunarak tutarı kendilerine ödenir. Ek Madde 3 – (Ek: 16/6/1952- 5958/1 md.) Bu Kanuna müsteniden yurda gelmek hakkını haiz olanlar 27 Ağustos 1324 ve 20 Nisan 1325 tarihli iradeler ve 431 sayılı kanun ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 245 sayılı tefsir kararı gereğince millete intikal etmiş olan bilumum menkul ve gayrimenkul mallar üzerinde miras sebebiyle veya diğer her hangi bir sebeple hak iddia edemezler. Ek Madde 4 – (Ek: 16/6/1952- 5958/1 md.) Türkiye'ye gelenler veya Türk vatandaşlığını iktisap edenler (sultan, hanımsultan, kadın-efendi, prens ve prenses) gibi hanedana nispet ifade eden elkab ve unvanları kullanmaktan memnudurlar. İkinci madde hükmünden istifade edenlerden memnuiyet hilafına harekette bulunanlar altı aydan iki yıla ve bu unvanları bu kimseler hakkında iltizamen kullananlar üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar. Madde 12 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren meriyülicradır. Madde 13 – İşbu kanunun icrayı ahkamına İcra Vekilleri Heyeti memurdur. 431 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın Yürürlükten Kaldırılan Hüküm Tarihi Sayısı Maddesi 431 sayılı Kanunun ve diğer kanunların Bu Kanuna aykırı hükümleri ile 53 Sayılı Kanun 16/6/1952 5958 2 431 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 5958 – 23/6/1952 1803 – 18/5/1974 [1] 15/5/1974 tarih ve 1803 sayılı Kanunun 8 inci maddesi gereğince 16/6/1952 tarih ve 5958 sayılı Kanunla kadın mensuplara tanınan haklar, bu durumdan istifade etmek isteyen erkek mensuplar hakkında da uygulanır. [2] Bu Kanun ile ilgili olarak; Mülga, 11/2/1964 tarih ve 403 sayılı "Türk Vatandaşlığı Kanunu"nun 46 ncı maddesine bakınız. (R.G:22/2/1964-11638)
|
430 | 3 | 1 |
TEVHİDİ TEDRİSAT KANUNU Kanun Numarası : 430
|
3/3/1340
|
6/3/1340
|
TEVHİDİ TEDRİSAT KANUNU Kanun Numarası : 430 Kabul Tarihi : 3/3/1340 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 6/3/1340 Sayı: 63 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 5 Sayfa: 322 Madde 1 – Türkiye dahilindeki bütün müessesatı ilmiye ve tedrisiye Maarif Vekaletine merbuttur. Madde 2 – Şer'iye ve Evkaf Vekaleti veyahut hususi vakıflar tarafından idare olunan bilcümle medrese ve mektepler Maarif Vekaletine devir ve raptedilmiştir. Madde 3 – Şer'iye ve Evkaf Vekaleti bütçesinde mekatip ve medarise tahsis olunan mebaliğ Maarif bütçesine nakledilecektir. Madde 4 – Maarif Vekaleti yüksek diniyat mütehassısları yetiştirilmek üzere Darülfünunda bir İlahiyat Fakültesi tesis ve imamet ve hitabet gibi hidematı diniyenin ifası vazifesiyle mükellef memurların yetişmesi için de ayrı mektepler küşat edecektir. Madde 5 – Bu kanunun neşri tarihinden itibaren terbiye ve tedrisatı umumiye ile müştegil olup şimdiye kadar Müdafaai Milliyeye merbut olan askeri rüşti ve idadilerle Sıhhiye Vekaletine merbut olan darüleytamlar, bütçeleri ve heyeti talimiyeleri ile beraber Maarif Vekaletine raptolunmuştur. Mezkür rüşti ve idadilerde bulunan heyeti talimiyelerin ciheti irtibatları atiyen ait olduğu Vekaletler arasında tahvil ve tanzim edilecek ve o zamana kadar orduya mensup olan muallimler orduya nispetlerini muhafaza edecektir. (Ek: 22/4/1341 - 637/1 md.) Mektebi Harbiyeden menşe teşkil eden askeri liseler bütçe ve kadrolariyle Müdafaai Milliye Vekaletine devrolunmuştur. Madde 6 – İşbu kanun tarihi neşrinden muteberdir. Madde 7 – İşbu kanunun icrayı ahkamına İcra Vekilleri Heyeti memurdur. 430 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı tarihte Yürürlüğe giren Maddeler Yürürlüğe giriş tarihi 637 – 29/4/1341
|
442 | 3 | 1 |
KÖY KANUNU [1] Kanun Numarası : 442
|
18/3/1924
|
7/4/1924
|
KÖY KANUNU [1] Kanun Numarası : 442 Kabul Tarihi : 18/3/1924 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 7/4/1924 Sayı: 68 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 5 Sayfa: 336 BİRİNCİ FASIL Madde 1 – Nüfusu iki binden aşağı yurtlara (köy) ve nüfusu iki bin ile yirmi bin arasında olanlara (kasaba) ve yirmi binden çok nüfusu olanlara (şehir) denir. Nüfusu iki binden aşağı olsa dahi belediye teşkilatı mevcut olan nahiye, kaza ve vilayet merkezleri kasaba itibar olunur. Ve Belediye Kanununa tabidir. Madde 2 – Cami, mektep, otlak, yaylak, baltalık gibi orta malları bulunan ve toplu veya dağınık evlerde oturan insanlar bağ ve bahçe ve tarlalariyle birlikte bir köy teşkil ederler. Madde 3 – Bu kanunun hükmü başlar başlamaz her köyün sınırı ihtiyar meclisi tarafından bir kağıda yazılır. Sınır için komşu köyler ile aralarında uzlaşamadıkları yerler varsa bu da gösterilir ve yazılan sınır kağıdı ihtiyar meclisince mühürlenerek nahiye müdürüne gönderilir. Nahiye müdürü de bu sınır kağıdını kaza veya vilayete gönderir. Oralarda idare meclisince sınır kağıdı tetkik ve tasdik olunduktan sonra tasdikli bir örneği tekrar köy ihtiyar meclisine verilmek üzere nahiye müdürüne yollandığı gibi asıl sınır kağıdı da tasdikli olarak tapu idaresine verilir. İki köy arasında uzlaşılamıyan sınırlar için idare meclisleri tahkikat ve tetkikat yaparak sınırı beşinci maddeye göre çizip her iki köye de tasdikli birer örneğini gönderir ve bu katidir. Kazadaki bütün köylerin tasdikli sınır kağıtları tapuca bir deftere yazılıp defterin altı idare meclisine tasdik ettirilir. Ayrıca bu tasdikli defterin bir sureti de tapuca çıkarılıp idare meclisinde saklanmak üzere verilir. Köy sınırlarına ait işlerde Devlet daireleri ve mahkemelerce bu tasdikli defterler esastır. Madde 4 – Bir köyün sınırı aşağıda tarif edildiği şekilde çizilir. 1 - Eskiden beri bir köyün sayılan bütün tarla, bağ, bahçe, çayır, zeytinlik palamutluk, baltalık ve ortaklar sınır içinde kalmalı. 2 - Dağlık ve ormanlık havalide ötede beride dağınık olan evler, tarlalar, meralar parça parça en yakın köye bağlı sayılmakla beraber bunlar sınır haricinde bırakılmalı yalnız her birinin adı sınır kağıdının altında yazılmalı. 3 - Sınır mümkün olduğu kadar kolay anlaşılacak surette dereler, tepeler, yollar veya diğer değişmiyen işaretli yerlerden geçmeli ve bu dere, tepe ve yolların veya işaretli yerlerin köylüce adları ne ise behemehal sınırda sırasiyle yazılmalı. 4 - Eğer bir köyün sınırını derelerden, tepelerden, yollardan veya diğer değişmiyen işaretli yerlerden geçirmek kabil olmazsa o halde sınır mümkün olduğu kadar düz yapılmalı ve büyük taşlar dikilerek sınır gösterilmeli. 5 - Bir köy ahalisinden bazı kimselerin başka bir köy arazisi içinde kalan dağınık tarla, bağ, bahçe gibi yerleri sahibinin bulunduğu köyün sınırında değil öteki köyün sınırında gösterilmeli. 6 - Bir köyün sınırı mutlaka diğer köyün sınıriyle birleşmek lazım gelmez. İki köyün sınırları arasında eskidenberi hiçbir köyün malı sayılmıyan boş arazi, dağlar, ormanlar, yaylaklar varsa bunlar gene sınırın dışında bırakılmalı. 7 - Bir köyün malı olan yaylaların o köy ihtiyar meclisi tarafından ayrıca sınırı çizilmekle beraber bu sınır kağıdı asıl köyün sınır kağıdı ile birleştirilmeli. Madde 5 – İki köy arasında nizalı sınırların çizilmesi için Hükümetin emriyle iki köy heyeti ihtiyariyesi bir araya toplanarak işin kendi aralarında düzeltilmesi için çalışılır. Gene uzlaşamadıkları halde idare meclisi tetkikat ve tahkikat yaparak altı ay içinde doğrudan doğruya sınırı çizer ve bu kati olur. Beş sene müddetle değiştirilemez. Bir köy sınırı; bu kanun mucibince çizildikten beş sene sonra hasıl olacak lüzum ve ihtiyaç üzerine ihtiyar meclisi sınırın büyültülüp küçültülmesi için müracaatta bulunabilir. Şayet bu sınırın büyütülmesi veya küçültülmesi başka bir köye dokunmuyorsa vilayet veya kaza idare meclisleri karariyle sınır tashih olunur ve tasdikli deftere yazılır. Sınırın büyültülmesi veya küçültülmesi başka bir köye dokunuyorsa bu maddenin birinci fıkrasına göre mesele halledilir. Madde 6 – (Değişik: 25/2/1998 - 4342/34 md.) Birkaç köy arasında müşterek olan sıvat, sulak, pınar ve baltalık gibi yerler eğer bir köy sınırı içinde kalıyorsa o köyün malı olmakla beraber diğer köyler de eskisi gibi istifade ederler. Bu gibi müşterek yerler bir köy sınırı içinde kalmıyorsa buralardan istifade eden köylerin müştereken malı olup her köyün sınır kağıdında bu hakları yazılır ve müştereken koruyup eskisi gibi istifade ederler. Madde 7 – Köy bir yerden bir yere götürülebilen veya götürülemiyen mallara sahip olan ve işbu kanun ile kendisine verilen işleri yapan başlı başına bir varlıktır. Buna (şahsı manevi) denir. Madde 8 – Köyün orta malı kanun karşısında Devlet malı gibi korunur. Bu türlü mallara el uzatanlar Devlet malına el uzatanlar gibi ceza görürler. Madde 9 – İşbu kanun ile köye verilen işleri görmek (Köy muhtarının) ve (İhtiyar meclisinin) vazifesidir. Madde 10 – Muhtar, köyün başıdır. İşbu kanuna göre köy işlerinde söz söylemek, emir vermek ve emrini yaptırmak muhtarın hakkıdır. Muhtar Devletin memurudur. Devlet işlerinde vazifesini (36) ncı maddeye göre yapar. Madde 11 – Köy muhtarının ve yapacağı işte köy muhtariyle birlik olanlara köy işlerinde fenalıkları anlaşılırsa Devlet memuru gibi muhakeme edilirler ve ceza görürler. İKİNCİ FASIL Köy işleri Madde 12 – Köye ait işler ikiye ayrılır: 1 - Mecburi olan işler; 2 - Köylünün isteğine bağlı olan işler. Köylü mecburi olan işleri görmezse ceza görür. İsteğine bağlı olan işlerde ceza yoktur. Ancak köylünün isteğine bağlı bu gibi işlerde köy derneğinin yarısından çoğu hükmederler ve vilayete bağlı olan yerlerde vali ve kazaya bağlı olan köylerde kaymakamın rızasını alırlarsa o iş bütün köylü için mecburi olur. Ve yapmıyan ceza görür. Madde 13 – Köylünün mecburi işleri şunlardır: 1 - Sıtma, sivrisinek tarafından aşılandığı ve sivrisinek de su birikintilerinde barındığı ve ürediği için her şeyden evvel köy sınırı dahilindeki su birikintilerini kurutmak; 2 - Köye kapalı yoldan içilecek su getirmek ve çeşme yapmak, köyün içtiği su kapalı geliyorsa yolunda delik deşik bırakmamak ve mezarlıktan veya süprüntülük ve gübrelikten geçiyorsa yolunu değiştirmek; 3 - Köylerdeki kuyu ağızlarına bir arşın yüksekliğinde bilezik ve etrafını iki metre eninde harçlı döşeme ile çevirmek; 4 - Evlerde odalarla ahırları bir duvarla birbirinden ayırmak; 5 - Köyün her evinde üstü kapalı ve kuyulu veya lağımlı bir hela yapmak ve köyün münasip bir yerinde herkes için kuyusu kapalı veya lağımlı bir (hela) yapmak; 6 - Evlerden dökülecek pis suların kuyu, çeşme, pınar sularına karışmıyarak ayrıca akıp gitmesi için üstü kapalı akıntı yapmak; 7 - Köyde evlerin etrafını ve köyün sokaklarını temiz tutmak, her ev kendi önünü süpürmek; 8 - Çeşme, kuyu ve pınar başlarında gübre, süprüntü bulundurmayıp daima temiz tutmak, ve fazla sular etrafa yayılarak bataklık yapmaması için akıntı yapmak; 9 - Köyün süprüntü ve gübreliğini köyden uzakça yol üstü olmıyan sapa ve rüzgaraltı yerlerde yapmak ve herkese o gübrelikten ayrı yerler gösterilmek; 10 - Her köyün bir başından öbür başına kadar çaprazlama iki yol yapmak (bu yollar köy meydanından geçecektir.) 11 - Köyün büyüklüğüne göre orta yerinde ve mümkün olamazsa kenarında bir meydan açmak; 12 - Köy meydanının bir tarafında ihtiyar meclisinin toplanıp köyün işlerini görüşmeleri için bir köy odası yapmak; 13 - Köy, yol üzerinde uğrak ve konuk ise köy odası yanında ocaklı ve ahırlı bir konuk odası yapmak; 14 - Köyde bir mescit yapmak (yeniden yapılacak ise köy meydanının bir tarafına yapılacaktır.); 15 - Köyde maarif idarelerinin vereceği örneğe göre bir mektep yapmak (yeniden yapılacak ise köyün en havadar bir tarafına yapılacak ve mektebin herhalde bir bahçesi bulunacaktır.); 16 - Köy yollarının ve meydanının etrafına ve köyün içinde ve etrafındaki su kenarlarına ve mezarlıklara ve mezarlık ile köy arasına ağaç dikmek. (Köylü her sene adam başına en az bir ağaç dikecek ve bu ağaç tamamen tutup yeşilleninciye kadar ağaca bakacak va yeni dikilmişlere hayvanların sürünerek ve kemirerek zarar vermesinin önünü almak için etrafına çalı çırpı sarıp muhkemce bağlıyacaktır.); 17 - Köy korusunu muhafaza etmek; 18 - Köyden Hükümet merkezine veya komşu köylere giden yolların kendi sınırı içindeki kısmını yapmak ve onarmak ve yollar üzerindeki küçük hendek ve derelerin üstlerine köprü yapmak ve yol üzerinden gelip gitmeğe zorluk verecek şeyleri kırmak, kaldırmak. (Bir yol üzerindeki işlerin köyden köy sınırının bittiği yere kadar olanı o köyündür.); 19 - Köy halkından askerde bulunanların ve bakacağı olmıyan öksüzlerin tarlalarını, bağ ve bahçelerini (imece) yoliyle sürüp ekmek, harmanlarını kaldırmak; 20 - Köy namına nalbant, bakkal, arabacı dükkanları yaptırmak; 21 - Köye ortaklama korucu, sığırtmaç, danacı ve çoban tutmak; 22 - Köyde insanlarda salgın ve bulaşık bir hastalık çıkarsa veya firengili adam görülürse o gün bir adam yollıyarak Hükümete haber vermek. (Bu haber üzerine kazadan memur gelinciye kadar hastanın yanına bakacaklardan başkalarını sokmamak lazımdır.); 23 - Köy hayvanlarında salgın ve bulaşık bir hastalık görülürse o gün bir adam yollıyarak Hükümete haber vermek; bu haber üzerine kazadan bir memur gelinciye kadar hasta olan hayvanı diğerlerinden ayırmak ve hasta hayvan ile beraber bulunmuş olan hayvanları köyün hasta olmıyan hayvanları ile karıştırmamak; 24 - Köyde su basması olursa birleşerek selin yolunu değiştirmek; 25 - Ekine, mahsule, yemişli, yemişsiz ağaçlara, bağlara, bahçelere zarar veren kuşları, böcekleri, tırtılları öldürmek. (Bunun için hangi türlü kuşların ve böceklerin hangi zamanlarda ve nasıl öldürülmesi lazım geldiği Hükümetten sorulacak ve nasıl öğretilirse öyle yapılacaktır.); 26 - Köy halkının ekilmiş ve dikilmiş mahsullerini, ağaçlarını her türlü zarar ve ziyandan muhafaza etmek; 27 - Mecbur olmadıkça yol üzerine halkın kolaylıkla gelip geçmesine dokunacak şeyler koymamak; 28 - Birdenbire yıkılarak altında adam ve hayvanat kalacak derecede çürümüş veya eğilmiş duvar veya damları bir sakatlık çıkarmaması için yıktırmak veya tamir ettirmek; 29 - (Değişik: 2/12/1925 - 684/1. md.) (Köy içinde bila zaruretin hayvan koşturmamak). 30 - Muhafazasına mecbur oldukları yırtıcı ve azgın hayvanları başı boş salıvermemek; 31 - Devlet parasını kıymetinden aşağı aldırtmamak; 32 - Bir adamın suda veya başka suretle başına bir felaket gelince onu kurtarmak elinde iken yardım etmek; 33 - Köyde çürümüş ve kokmuş meyva vesair sıhhate muzır şeyler köyden dışarıya götürülür ve gömülür; 34 - Bir hayvana götüremiyecek kadar yük yüklettirmemek; 35 - Yaylımlara başlı başına hayvan salmamak ve ortaklama çayırları biçmemek; 36 - Bir yeri kazarak başkalarının hayvan ve davarlarının düşüp ölmesine ve sakatlanmasına sebep olmasına meydan vermemek; 37 - İhtiyar meclisleri tarafından şahitlik için çağrılınca herhalde gelmek ve eğer gelmiyecek kadar mazereti varsa bildirmek. Madde 14 – Yapılması köylünün isteğine bağlı olan şeyler şunlardır: 1 - Köyün evlerinde ahırları odalardan ayrı bir yere yapmak; 2 - Ev, ahır, hela duvarlarının iç ve dışları senede bir defa badanalanmak; 3 - Her köyün bir başından öbür başına kadar olan yolları taş kaldırma ile döşemek; 4 - Köy mezarlığının köyden ve caddeden uzak bir yerde, suların geldiği tarafta değil, akıp gittiği tarafta olmasına çalışmak ve etrafını duvarla çevirerek içersine hayvan girmesinin önünü almak ve mezarlığa gübre süprüntü dökmemek, herkes mezarlarına iyi bakmak; 5 - Köyde bir çamaşırlık yapmak; 6 - Köyde bir hamam yapmak; 7 - Pazar ve çarşı yerleri yapmak; 8 - Köyün sınırı içinde münasip yerlerde ve tepelerde orman yetiştirmek; 9 - Köyü, kasaba ve komşu köylere bitiştiren yolların iki kenarına ağaç dikmek ve köy sınırı içindeki yabani ağaçları aşılamak; 10 - Köyde ekilip biçilen ve toplanan mahsulatın veya yapılan eşyanın değeriyle satılabilmesi için köy namına alıcı adam aramak; 11 - Köy tarla ve bahçelerini sulamak için bütün köye ortaklama ark yapmak; 12 - Köye ortaklama her türlü ziraat, pulluk, orak, harman makineleri almak; 13 - Köyde peynir ve yağ yapmak için makine almak; 14 - Köye ortaklama değirmen yapmak veya getirtmek; 15 - Köylülerin giydiği esvapları köyde dokutmağa çalışmak; 16 - Köylüden berber yetiştirmek; 17 - Köylüden ayakkabıcı yetiştirmek; 18 - Köylüden nalbant, demirci, arabacı, kalaycı yetiştirmek; 19 - Ekinden çok gelir almak için yapma gübre getirtmek; 20 - Köylünün bilgisini artıracak kitap getirtmek; 21 - Yemeklik ve para ile köy fıkarasına ve öksüzlere yardım etmek, kimsesiz çocukları sünnet ettirmek ve kızları evlendirmek için yardım etmek ve fukara cenazelerinin kefen vesairesinin tedarikine çalışmak; 22 - Kazaen yanan veya yıkılan fukara evlerini bütün köy yardımı ile yapmak; 23 - Bütün köy için bankadan para kaldırmak ve tarla, bahçe, çift ve tohum almak isteyenlere vermek ve bu paranın her sene borçlarını toplıyarak bankaya yatırmak; 24 - Köyde güreş, cirit, nişan talimleri gibi köy oyunlarını yaptırmak; 25 - Kağnıları dört veya iki tekerlekli arabaya çevirmek ve köy parasiyle araba yapacak ve onaracak bir tezgah açtırıp köy namına idare etmek; 26 - Her köyde köy sandığından bir ambar yaptırıp bunun bir bölmesine harman zamanında herkesten köy namına mahsullerine göre birer miktar zahire ödünç alınarak konulmak ve bu zahireyi muhtaç köylülere gene köy namına yemeklik veya tohumluk olarak ödünç vermek ve her sene ambarda artan zahireyi yeni mahsul ile değiştirmek; 27 - Her sene köy namına bir veya daha ziyade tarla ektirerek mahsulünü imece yoliyle biçip elde ettikten ve gelecek sene için tohumu ayırdıktan sonra artanını satarak parasını köy sandığına yatırmak; 28 - Köy namına iyi cinsten boğa, aygır, teke, koç satın almak; 29 - Köy korusu olmıyan yerlerde koru yetiştirmek; 30 - Köyde sağlık işlerine bakmak üzere bir sağlık korucusu bulundurmak, yok ise vilayet veya kaza merkezinde açılacak sağlık derslerine adam göndererek yetiştirmek suretiyle köyde istihdam etmek; 31 - Hükümet tarafından sağlık işlerinde kullanılmak üzere verilecek ilaçları korumak. 32 - (Ek: 12/2/1954 - 6250/1. md.) Köye elektrik tesisatı vücuda getirmek. ÜÇÜNCÜ FASIL İmece ve köy parası Madde 15 – Köy işlerinin bir çoğu bütün köylü birleşerek imece ile yapılır. Madde 16 – (Değişik: 5/7/1939 - 3664/1 md.) Köy gelirleri, köy işlerini gören köyün aylıklı adamlarının aylık ve yıllıklariyle köy sınırları içinde yapılacak mecburi köy işlerine yetmezse: En yüksek haddi yirmi lirayı aşmamak üzere herkesin hal ve vaktine göre köy ihtiyar meclisi karariyle köyde oturanlara ve köyde maddi alakası bulunanlara salma salınır. [2] Madde 17 – Köy parası şunlardır: 1 - İhtiyar meclisi tarafından köylüye salınacak para; 2 - İşbu kanuna göre alınacak ceza paraları; 3 - Köy namına yazılı emlak ve arazi geliri; 4 - Yoliyle vakfedilen arazi ve emlak geliri; 5 - Avarrız gelirleri (ağaç, arazi, emlak, para); 6 - Hediye ve bağışlanmış paralar ve mallar, (ianat ve teberruat); 7 - Köy namına ekilen tarla geliri; 8 - Köy tezgah ve ambar ve dükkanları geliri; 9 - Mühürlenecek ilmühaberlerden alınacak para, (bu para ihtiyar meclisince yapılıp kaymakam veya vali tarafından tasdik olunan cetvele göre alınır); 10 - Köy sınırı içindeki taş, kireç, tuğla, kiremit, çorak, kil gibi ocaklardan alınacak para (nısıf kutru elliden yüz metreye kadar olanlardan); 11 - Çay ve nehirler üzerindeki kayık ve sallardan alınacak para, (senenin altı ayı işliyenlere mahsustur. Bundan fazla işliyenler vilayet idarelerinindir); 12 - Köy sınırı içindeki otlaklardan ve meralardan fazlasının kira paraları; 13 - Köyde satılmak için kesilen hayvanlardan alınacak para, (zephiye resmi); 14 - Köy sınırı içinde satılan hayvanlardan alınacak ihtisap resmi; 15 - Köy sınırı içinde sahipsiz ağaçların ve yemişlerin geliri; 16 - Köy sınırı içindeki kaplıcalar, maden suları, (şimdiye kadar belediye, idarei hususiye, maliye, evkaf ve eşhas tarafından yoliyle elde edilenler hariç); 17 - Geliri yetişmiyen köylerde muhtar, imam, katip, korucu, sığırtmaç, danacı gibi köy adamlarının aylıkları veya senelikleri için salınacak para veya mahsuller. [3] Madde 18 – Köy namına harcanacak para iki türlüdür. Biri köylünün isteğine bağlı olmıyan, diğeri köylünün isteğine bağlı olandır. Madde 19 – (Değişik: 2/6/1934 - 2491/2 md.) Köylünün isteğine bağlı olmıyarak harcanacak paralar şunlardır : 1 - Köy muhtarının köy derneğince kesilen aylık veya seneliği, [4] 2 - Varsa katip aylığı, 3 - Köy namına yazılı veya vakıf emlak ve arazinin vergi ve başka masrafı, 4 - Köyün mecburi işlerine lazım olacak paralar, 5 - 12 nci madde mucibince isteğe bağlı iken mecburi yapılan işlere lazım olacak paralar, 6 - Köy işine bakacak adamların aylığı. DÖRDÜNCÜ FASIL Köy Muhtarının ve ihtiyar meclisi azalarının seçilme yolu Madde 20 – (Değişik: 26/10/1933 - 2329/1 md.) Her köyde bir köy derneği, bir köy muhtarı, bir de ihtiyar meclisi bulunur. Köyde 24 üncü maddeye göre köy muhtarını ve ihtiyar meclisi azalarını seçmeğe hakkı olan kadın ve erkek köylülerin toplanmasına köy derneği derler. Köy muhtarı ve ihtiyar meclisi azaları doğrudan doğruya köy derneği tarafından ve köylü kadın ve erkekler arasından seçilir. Köy muhtarı ihtiyar meclisinin başıdır. Madde 21 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.) Madde 22 – (Mülga: 18/1/1984 - 2972/37 md.) Madde 23 – Köyün imamı ile muallimi veya başmuallimi ihtiyar meclisinin her zaman azasıdırlar. Madde 24 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.) Madde 25 – (Mülga: 18/1/1984 - 2972/37 md.) Madde 26 – 27 - (Mülga: 17/7/1950 - 5672/3 md.) Madde 28 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.) Madde 29 – (Mülga: 17/7/1950 - 5672/3 md.) Madde 30 – (Değişik: 26/10/1983 - 2329/2 md.) Karı, koca, ana, baba, kız, oğul, gelin, güvey ve kardeşlerin ihtiyar meclisinde aza olarak bir arada bulunmaları yasaktır. Bunların seçilmiş olduğu görülür ise içlerinden en çok sayı kazanmış olan kadın veya erkek azalıkta bırakılır. Sayıları beraber olur ise evli olan, ikisi de evli ise yaşı büyük olan, yaşları da beraber ise çocuğu çok olan tercih olunur. Çocuk adedi de beraber olur ise kur'a çekilerek kur'ada adı önce çıkan azalığa alınır. Madde 31 – 32 - (Mülga: 7/7/1950 - 5672/3 md.) Madde 33 – (Değişik: 18/7/1963 - 286/2 md.) a) Köy muhtarlığına ve ihtiyar meclisi üyeliğine seçildikten sonra: 1. Kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olanlar, 2. İzinsiz olarak yabancı Devlet resmi hizmetlerinde bulunanlar, 3. Ağır hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı kesin olarak hüküm giyenler, 4. Taksirli suçlar hariç olmak üzere 5 yıldan fazla hapis cezasiyle kesin olarak hüküm giyenler, 5. Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanmak, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlardan biri ile kesin olarak hüküm giymiş olanlar, 6. Devletin, katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin, köylerin, İktisadi Devlet Teşekküllerinin veya bunlara bağlı daire ve müesseselerle ortaklarının ve imtiyazlı şirketlerin memur ve müstahdemi olanlar, 7. Cumhuriyet Senatosu üyesi, milletvekili, il genel meclisi üyesi, belediye meclisi üyesi, belediye başkanı olanlar, 8. Köy içlerinin mütaahhidi, bu işlerle ilgili kimselerin kefili veya ortağı olanlar ve bu cihetlerden köye borçlu bulunanlar, Muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliğinden, il veya ilçe idare kurulunca çıkarılırlar. b) Köy tüzel kişiliği ile davacı ve davalı olan muhtar ve ihtiyar meclisi üyeleri bu davalarda köy tüzel kişiliğini temsil edemezler. Yetkili temsilciyi köy derneği seçer. BEŞİNCİ FASIL Muhtarın göreceği işler Madde 34 – Köyün sınırı içinde köylüye ait işleri yapmak ve yaptırmak muhtarla onun başında bulunduğu ihtiyar meclisinin vazifesidir. Madde 35 – Muhtarın göreceği işler ikiye ayrılır: 1 - Devlet işleri; 2 - Köy işleri. Madde 36 – Muhtarın göreceği Devlet işleri şunlardır: 1 - Hükümet tarafından bildirilecek kanunları, nizamları köy içinde ilan etmek ve halka anlatmak ve kanunlar, nizamlar, talimatlar, emirler ile kendisine verilecek işleri görmek; 2 - Köyün sınırı içinde dirlik ve düzenliği korumak (asayişi korumak); 3 - Salgın ve bulaşık hastalıkları günü gününe Hükümete haber vermek; 4 - Hekim olmıyanların ve üfürükçülerin hastalara ilaç yapmasını menetmek ve Hükümete haber vermek; 5 - Köylünün çiçek ve bulaşık hastalıklar aşısı ile aşılanıp hastalıktan kurtulmasına çalışmak; 6 - Köye gelip gidenlerin niçin gelip gitmekte olduklarını anlamak ve bunlar içinde şüpheli adamlar veyahut ecnebiler görülürse hemen yakın karakola haber vermek; 7 - Her ay içinde köyde doğan, ölen, nikahlanan ve boşananların defterini yapıp ertesi ayın onuncu gününden evvel nüfus memuruna vermek ve köyün nüfus defterini birlikte götürerek vukuatı yürüttürmek; 8 - Vergi toplamak için gelen tahsildarlara yol göstermek, yardım etmek ve tahsildarların yolsuzluğunu görürse Hükümete haber vermek. 9 - Asker toplamak ve bakaya ve kaçakları Hükümete haber vermek; 10 - Köy civarında eşkıya görürse Hükümete haber vermek ve elinden gelirse tutturmak; 11 - Köylünün ırzına ve canına ve malına el uzatan ve Hükümet kanunlarını dinlemiyen kimseleri köy korucuları ve gönüllü korucularla yakalattırarak Hükümete göndermek; 12 - Köy sınırı içinde yangın ve sel olursa köylüleri toplayıp söndürmeğe ve çevirmeğe çalışmak, (orman yangınlarında sınırdan dışarı olsa dahi yardıma mecburdurlar.); 13 - Mahkemelerden gönderilen celpname ve her türlü tezkere ve hükümleri lazım gelenlere bildirerek istenilen işleri yapmak ve mahkeme mubaşirine ve jandarmaya vazifesinde kolaylık göstermek; 14 - İhzar ve tevkif müzekkereleri (bazı adamların kanun namına tutulmasını emreden mahkeme kağıdı) gösterildikte aranılan kimseleri kağıdı getirenlere tutturmak; 15 - Zarar görenlerin şikayeti ve bilip işidenlerin haber vermesi üzerine sorup araştırmak; 16 - Bu kanunda ismi geçen davaları ihtiyar meclisine söyleyip hükmünü almak. Madde 37 – Muhtarın göreceği köy işleri şunlardır: 1 - 13 üncü maddede sayılan işleri ihtiyar meclisi ile görüşerek yapmak ve yaptırmak; 2 - 14 üncü maddede sayılan işlerin yapılabilmesi için köylülere öğüt vermek; 3 - İhtiyar meclisi ile görüştükten sonra köylüyü işe çağırmak; 4 - İhtiyar meclisi kararı ile köy işlerine harcanacak parayı toplamak; 5 - Köy işlerine harcanacak parayı topladıktan sonra harcamak için emir vermek; 6 - Bir ay içinde nerelere ve ne kadar para harcamış ise gelecek ay başında hesabatını ihtiyar meclisine vermek; 7 - Köy işlerinde hem davacı, hem hasım olarak mahkemede bulunmak ve isterse mahkemeye diğer birini yerine (vekil) göndermektedir. Madde 38 – Köy muhtarına köy işlerini gördükleri zaman karşı gelen ve kötü söyliyenler Devlet memuruna karşı koyanlar gibi ceza görürler. Madde 39 – Muhtar yazılarını köy katibine yazdırır. Köyde katip bulunmazsa bu işi köyün muallimine ve yoksa imamına yaptırır. Madde 40 – Köy muhtarının köylü faydasına olmıyan kararlarını kaymakam bozabilir. Fakat, onun yerine kaymakam kendiliğinden karar veremez. Karar, gene köylü tarafından verilir. Madde 41 – (Değişik: 18/7/1963 - 286/2 md.) İl merkezine bağlı köylerde vali, ilçelere bağlı köylerde kaymakamlar, muhtarın köy işlerini ve kanunlarla verilen diğer görevlerini yapmadığını görürlerse muhtara yazılı ihtarda bulunurlar. Buna rağmen iş görmiyen muhtar, yetkili idare kurulu karariyle görevinden uzaklaştırılır. İhtiyar meclisinin göreceği işler Madde 42 – İhtiyar meclisi en az haftada bir defa toplanıp konuşur. İhtiyar meclisini muhtar toplanmağa çağırır. İhtiyar meclisi köy muhtarının çağırmadığı ve meclisin toplanma günü olmadığı vakitlerde dahi köy muhtarına haber vererek kendi isteği ile toplanabilir. Madde 43 – İhtiyar meclisi köy işlerini en ziyade lazım olandan başlıyarak bir sıraya koyar ve biri yapılıp bittikten sonra sırasiyle hepsini köylüye gördürmeğe çalışır. Evvel yapılması lazım gelen sağlık, yol, mektep işlerinin geri bırakıldığı haber alınır veya şikayet edilirse köyün bağlı olduğu kaymakam veya vali tarafından gösterilen yolda yapılır. Madde 44 – İhtiyar meclisinin göreceği işler şunlardır: 1 - İhtiyar meclisi köylüye ait işleri konuşur ve hangi işleri köylü tarafından kendileri çalışarak doğrudan doğruya ve hangi işlerin para ile veya ırgat ile görülebileceğine karar verir. "Köy işlerinden köy ahalisinin imece ile çalışarak yapacakları işi, köylünün çift ve çubuğu ile uğraşmadıkları boş zamanlara bırakır." 2 - (Değişik: 12/2/1954 - 6250/2 md.) İhtiyar Meclisi bu Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerinde yazılı mecburi ve ihtiyari işleri yapmak için lüzumu halinde köy sınırı içindeki gayrimenkulleri değer pahasiyle satın alır. Mal sahibi razı olmazsa köyün bağlı bulunduğu kaza veya vilayet idare heyeti işi gözden geçirir. İdare heyetinin kararına söz yoktur. 3 - Tarlası olmıyan veya yetişmiyen köylüye köyün sınırı içinden boz haliden bir parça ayırıp vermek ve tasarrufu malsandığına veya sair dairelere geçmiş olan araziyi köy namına satın alıp arazisi olmıyanlara vermek ve bedelini taksitle köy sandığına ödetmek mecburidir. 4 - İhtiyar meclisi köylünün kaçar gün çalışacağını kestirir. 5 - Köy işi için beher köylüye haline göre salınacak paranın ne olacağını keser. Madde 45 – Paranın harcanmasında hiçbir fenalık olmamasına ve faydasız yere para verilmemesine köy muhtarı ve ihtiyar meclisi azaları göz kulak olurlar ve paranın harcanmasında fenalık ve yolsuzluk olduğu Hükümetçe anlaşılırsa kaza idare meclisinin hükmü ile Tahsili Emval Kanununa göre köy muhtarı ve ihtiyar meclisi azasının malları satılarak köylünün parası ödenir. Madde 46 – (Değişik: 7/7/1950 - 5672/2 md.) Mecburi işleri gördürmiyen ve toplanması isteğe bağlı olmayan paraları toplamayan ve toplattırmayan köy muhtarı ve ihtiyar meclisi üyelerine köyün bağlı bulunduğu idare kurulunca 10 liradan 50 liraya kadar para cezası hükmolunur. Bu ceza Maliyece Tahsili Emval Kanununa tevfikan tahsil ve köy sandığına teslim olunur. İki ve daha ziyade köylere düşen işler Madde 47 – İki ve daha ziyade köyler arasındaki işler için o köylerin muhtar ve ihtiyar meclisleri kendi aralarında kararlaştıracakları bir köyde toplanarak konuşurlar ve ne türlü yapılacağını ve her köyün o işte ne türlü yardım edeceğini kararlaştırırlar ve ondan sonra Hükümete haber vererek alacakları izne göre işe başlarlar. Madde 48 – İki veya daha ziyade köylere düşen işler için köylerin ihtiyar meclisleri kendi aralarında anlaşamazlarsa bunlardan bir tarafın dilemesi üzerine köyün bağlı olduğu Hükümet reisi işe karışır ve o köylerin ihtiyar meclislerini toplıyarak işi bitirir. ALTINCI FASIL İhtiyar meclislerinin göreceği davalar Madde 49 – 52 – (Mülga: 18/7/1963 - 286/3 md.) Madde 53 – İhtiyar meclisleri köylünün iki tarafın uzlaşmasiyle bitirilebilen her türlü işlerini görürler. (Sulh). Madde 54 – 55 – (Mülga: 2/7/1941 - 4081/36 md.) Madde 56 – 13 üncü maddede yazılan mecburi işleri yapmıyan köylüden ihtiyar meclisinin karariyle haline göre bir kuruştan yüz kuruşa kadar ceza alınır. Ceza parasını vermiyenler hakkında (66) ncı maddeye göre muamele yapılır. Cezaya mahküm olan adam o işten gene kaçarsa evvelki ceza iki kat olarak alınır. İhtiyar meclisince salınan parayı ödemiyenlerden iki katı (66) ncı maddeye göre tahsil olunur. YEDİNCİ FASIL Davaların nasıl görüleceği Madde 57 -– 65 – (Mülga: 18/7/1963-286/3 md.) Madde 66 – Köyce salının parayı ve ihtiyar meclisince hükmedilen paraları vermiyenlere yirmi bir gün zarfında borcunu vermesi için köy muhtarı tarafından haber gönderilir. Yirmi bir günün sonunda borçlu gene borcunu vermezse ihtiyar meclisinin mazbatası Hükümete gönderilir. Vali veya kaymakam veya nahiye müdürü aşağıdaki usule göre parayı tahsil ve köy sandığına veya ihtiyar meclisi vasıtasıyle alacaklılara teslim eder. Şöyle ki: 1 - Borçlu veya cezalıya lazım olandan gayrı ev eşyası satılmak suretiyle alınır. Fazla eşyası bulunamazsa veyahut alınan eşya borcu ödeyemezse bir yerden diğer bir yere götürülebilen diğer malları, bu da yoksa tarla bağ ve bahçe gibi bir yerden diğer bir yere götürülemiyen malları satılır. Çift ve çubuğu ve çift hayvanatı satılamaz. 2 - Ev eşyasiyle bir yerden diğer bir yere naklonulabilen her nevi eşya haczi gününden başlıyarak üç gün içinde ihtiyar meclisinin gözü önünde ve kasabada belediye vasıtasıyle sattırılır. Yetecek kadarı köy sandığına veya alacaklıya ve üst tarafı mal sahibine verilir. Üç gün içinde borcunu verenlerin malı geri verilir. 3 - Oturduğu ev ile geçimi için lazım olan tarla, bağ, bahçenin ve dört senelik mahsulü veya kirası borca yetişen ve bir yerden diğer yere götürülemiyen malların satılması yasaktır. 4 - Haczolunan ve bir yerden diğer yere götürülemiyen mallar yirmi gün müddetle müzayedeye çıkarılır. Bu müddet bittikte sürülen peyler kafi görülürse on gün müddetle askıya alınır ve on gün bitince herkaç kuruşa çıkmış ise Hükümetçe talibine ihale olunur. 5 - Satılan şeylere köy ihtiyar meclisi azaları doğrudan doğruya kendileri veya başkaları vasıtasiyle pey süremezler ve satın alamazlar. Madde 67 – (Mülga: 18/7/1963-286/3 md.) SEKİZİNCİ FASIL Köy korucuları ve göreceği işler Madde 68 – Köy sınırı içinde herkesin ırzını, canını ve malını korumak için köy korucuları bulundurulur. Madde 69 – Her köyde en aşağı bir korucu bulunur. Nüfusu binden yukarı köylerde her beş yüz kişiye bir korucu daha tutulur. Madde 70 – Korucular ihtiyar meclisi tarafından tutulur ve köy muhtarının vereceği haber üzerine kaymakamın buyurultusu ile işe başlar. Madde 71 – (Değişik: 12/5/1928 - 1256/1 md.) Korucuların 22 yaşından küçük ve altmış yaşından büyük olmaması ve bir cürüm ile cezalandırılmamış ve iyi huylu tanınmış bulunması ve herkesle kavga çıkarmak, serhoşluk gibi huysuzlukları olmaması şarttır. Madde 72 – Korucular köy muhtarının emri altındadır. Resmi işlerde onun her emrini tutmağa mecburdur. Madde 73 – Korucular silahlıdırlar. Kendilerine karşı gelenler jandarmaya karşı gelmiş gibi ceza görürler. Madde 74 [5] – Köy muhtarı ve ihtiyar meclisi mahsul zamanlarında çapulcular ve eşkiya türemiş ise yağmadan köy halkını korumak için köylünün eli silah tutanlarından lüzumu kadarını gönüllü güvenlik korucusu ayırarak bunların isimlerini bir kağıda yazıp kaymakama götürür. Kaymakamın müsaadesi olursa bu gönüllü güvenlik korucuları asıl korucularla beraber yağmacılara ve eşkiyaya karşı köy ve köylüyü korurlar. (Ek:26/3/1985 - 3175/1 md.; Değişik: 27/5/2007 - 5673/1 md.) Cumhurbaşkanınca tespit edilecek illerde; olağanüstü hal ilanını gerektiren sebeplere ve şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin köyde veya çevrede ortaya çıkması veya her ne sebeple olursa olsun köylünün canına ve malına tecavüz hareketlerinin artması hallerinde, valinin teklifi ve İçişleri Bakanının onayı ile yeteri kadar güvenlik korucusu görevlendirilmesi kararlaştırılabilir. Bu şekilde görevlendirilecek güvenlik korucusu sayısı 40.000 kişiyi geçemez. Cumhurbaşkanı bu sayıyı yüzde elliye kadar artırmaya yetkilidir. Görevlendirmeyi gerektiren hallerin ortadan kalkması durumunda veya idarî zaruret hallerinde görevlendirmeye ilişkin aynı usûl uygulanmak suretiyle güvenlik korucusu olarak yapılan görevlendirmelere son verilebilir. (Ek cümle: 17/4/2017-KHK-690/27 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/23 md.) Güvenlik korucularından 55 yaşını dolduranların görevleriyle ilişikleri kesilir. [6] (Ek fıkra: 15/8/2016-KHK-674/21 md.; Aynen kabul: 10/11/2016-6758/21 md.) Güvenlik korucularının görev alanı, görevli oldukları köyün hudutları içinde kalan alandır. Gerektiğinde vali veya kaymakam onayı ile güvenlik korucularının görev alanları, geçici ve süresi belirli olarak köy hudutları dışına genişletilebilir ve görev yerleri değiştirilebilir. Güvenlik korucuları diğer bir ilin valisinin talebi üzerine, istihdam edildikleri ilin valisinin onayı ile geçici ve süresi belirli olarak iller arasında görevlendirilebilir. Bu durumda, güvenlik korucusunun harcırahı görevlendirildiği valilik tarafından ödenir. (Ek : 26/3/1985 - 3175/1 md.) Köy Korucuları ve Güvenlik Korucularının görevde bulundukları süre içinde yaralanmaları, engelli hâle gelmeleri veya ölümleri halinde "2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun" hükümleri uygulanır. [7] (Ek fıkra: 28/12/2005 - 5443/1 md.; Mülga fıkra: 17/4/2017-KHK-690/27 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/23 md.) (Ek fıkra: 27/5/2007-5673/1 md.) Güvenlik korucularına hizmetin devamı süresince her ay 11.500 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda ücret ödenir. Bu ücret, herhangi bir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaksızın ve peşin olarak ödenir. (Ek cümle:18/7/2021-7333/1 md.) Bu ücret ile 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinin (B) fıkrası kapsamında ödenen ek tazminat toplamının, içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin net asgari ücret tutarının (sadece kendisi için asgari geçim indirimi uygulanan) altında kalması halinde aradaki fark, ücret için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde tazminat olarak ayrıca ödenir. Güvenlik korucuları arasından, toplam güvenlik korucusu sayısının yüzde onunu geçmeyecek şekilde tefrik edilen korucu başlarına güvenlik korucularına ödenen ücretin yüzde onu kadar ilave ücret ödenir. Ay sonundan önce kendi isteğiyle görevden ayrılanlar ile disiplin hükümlerinin uygulanması sonucu görevlerine son verilenler hariç olmak kaydıyla, görevlerine son verilen veya ölen güvenlik korucuları için önceden peşin ödenmiş olan ücretin kalan günlere isabet eden tutarı geri alınmaz. (Ek fıkra: 27/5/2007-5673/1 md.) Güvenlik korucularından güvenlik güçleriyle birlikte operasyonlara katılanların iaşeleri, birlikte operasyona katıldıkları güvenlik güçlerinin bağlı olduğu birimlerce ve bu birimlerin bütçesinden karşılanmak üzere sağlanır. Bu Kanunda belirtilen görevler ile tabii afetlerde ve diğer olağanüstü hal ve durumlarda emsallerine göre başarılı görev yaptıkları görülen veya büyük yararlılık gösteren güvenlik korucularına, valinin teklifi ve İçişleri Bakanının onayı ile yılda bir defa aylık ücretlerinin iki katına kadar ödül verilebilir. Bir malî yılda bu şekilde ödül verilecek güvenlik korucusu sayısı, o ilde görevli güvenlik korucusu sayısının yüzde birini geçemez. (Değişik son cümle: 15/8/2016-KHK-674/21 md.: Aynen kabul: 10/11/2016-6758/21 md.) Güvenlik güçleriyle birlikte operasyonlara katılan güvenlik korucularına herhangi bir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaksızın her ay 225 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ve operasyona çıktıkları gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ek tazminat ayrıca ödenir. (Ek fıkra: 27/5/2007-5673/1 md.; Değişik sekizinci fıkra: 17/4/2017-KHK-690/27 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/23 md.) Güvenlik korucusu olarak görevlendirilenler hakkında 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu hükümleri uygulanmaz. (Ek fıkra: 27/5/2007-5673/1 md.) Bu maddeye göre güvenlik korucularına yapılacak harcamalar, İçişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten bu Bakanlıkça karşılanır ve ödemeler il valilikleri tarafından yapılır. (Ek fıkra: 2/1/2017-KHK-680/22 md.; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7072/21 md.) Valinin teklifi ve İçişleri Bakanının uygun görmesi halinde, bu Kanunun mülga ek 16 ncı ve mülga ek 17 nci maddeleri ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek 15 inci maddesi çerçevesinde görevden ilişiği kesilmiş güvenlik korucuları operasyonel faaliyetler maksadıyla tekrar göreve çağrılabilirler. Ayrıca, gönüllü güvenlik korucuları da aynı usulle operasyonel faaliyetlerde görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirilenler, bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen harcırahtan ve yedinci fıkrasında belirtilen ek tazminattan yararlandırılırlar. Bu ödemeler dolayısıyla her ne ad altında olursa olsun kamudan aldıkları ödemelerden kesinti yapılamaz. (Ek fıkra: 15/8/2017-KHK-694/1 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/1 md.) Teröristle mücadelede görev alan güvenlik korucuları ile gönüllü güvenlik korucularının, bu görevlerin ifasından doğduğu iddia edilen suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda müdafi olarak belirlediği en fazla üç avukatın ücreti İçişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten valilikler tarafından karşılanır. Güvenlik korucuları ile gönüllü güvenlik korucularının avukatlık ücretinin ödeme usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir. Güvenlik korucularına verilecek disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller MADDE 74/A- (Ek: 23/11/2022-7422/1 md.) a ) Uyarma: Güvenlik korucularına görevlerinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde kayıtsızlık göstermek ve düzensiz davranmak, 2) Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek veya görevi erken terk etmek, 3) Kurumunca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek, 4) Usulsüz müracaat veya şikâyette bulunmak, 5) Güvenlik koruculuğu vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak, 6) Görevine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak, 7) Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak, 8) Görevin iş birliği içerisinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak. b) Kınama: Güvenlik korucularına görevinde ve davranışında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunmasında, kullanılmasında ve bakımında kusurlu davranmak, 2) İzinsiz veya özürsüz olarak iki güne kadar (ikinci gün dahil ) süreyle göreve gelmemek, 3) Görev sırasında amirine hal ve hareketleri ile saygısız davranmak, 4) Görev sırasında beraber görev yaptığı personele söz veya hareketle saygısız davranmak, 5) Hizmet dışında güvenlik korucusunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, 6) Devlete ait resmî araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak, 7) Amirinden izin almaksızın görevli bulunduğu il sınırları dışına çıkmak, 8) Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak veya bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak, 9) Verilen emirlere itiraz etmek, 10) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak, 11) Görev mahallinin huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak, 12) Görevde kullanılan telsiz haberleşme araçlarıyla görevle ilgili olmayan veya saygısızca konuşmalar yapmak, 13) Amirleri veya beraber görev yaptığı diğer personel hakkında ve onların bulunmadığı ortamlarda, onların işlem, eylem ve kişilikleri hakkında kötüleyici veya konuştuğu kişilerde kötü intiba bırakacak tarzda olumsuz sözler söylemek, 14) Kurumca kendisine verilmiş kimlik kartını kabul edilebilir bir neden olmaksızın kaybetmek ve kaybettiğini bildirmemek. c) Ücretten Kesme: Güvenlik korucusunun aylık ücretinden 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır. Ücretten kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmî belge, araç, gereç, silah, cihaz ve teçhizatı korumamak, kaybolduğunu veya çalındığını bildirmemek, bakımını yapmamak, hor kullanmak, görevin sona ermesine ya da amirlerince istenmesine rağmen göreviyle ilgili araç, gereç, cihaz ve teçhizatı geri vermemek, 2) Görevle ilgili resmî belge, araç, gereç, cihaz ve teçhizatı kaybetmek, 3) İzinsiz veya özürsüz olarak iki günden fazla ve dokuz güne kadar (dokuzuncu gün dahil ) göreve gelmemek, 4) Göreve sarhoş veya alkollü içki içtiği belli olacak biçimde gelmek, 5) Devlete ait resmî belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak, 6) Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak, 7) Amirlerine sözle saygısızlık etmek, 8) Amirlerine veya beraber görev yaptığı diğer personele karşı fiilî taarruz teşebbüsünde bulunmak, tehdit etmek, 9) (İptal bent:Anayasa Mahkemesinin 23/7/2024 tarihli ve E.: 2023/25; K.: 2024/139 sayılı Kararı ile) 10) Hizmet içinde güvenlik güçlerinin itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, 11) Yasaklanmış her türlü yayını ve malzemeyi bulundurmak, 12) Güvenlik koruculuğu görevini yerine getirmesine engel olacak şekilde ticari faaliyette bulunmak ve başka bir işte çalışmak, 13) Gerçeğe aykırı rapor veya belge düzenlemek, temin etmek, kullanmak, 14) Kumar oynamak veya oynattırmak, yasa dışı bahis ve şans oyunları oynamak, 15) Meskûn yerlerde, binalarda, herkesin dolaşıp gezebileceği veya oturabileceği umuma açık alanlar ile insanların toplu olarak bulundukları yerlerde silah atmak, 16) Silahla dikkatsizlik, tedbirsizlik veya ihmal sonucu yaralamaya ve ölüme sebebiyet vermek, ya da bu fiilin başkaları tarafından işlenmesine neden olmak, 17) Amirlerine iletilmesi gereken olay ve bilgileri zamanında iletmemek, 18) Kendisine teslim edilen silah ve teçhizatın, ihmali sonucu bir başkasının eline geçmesine neden olmak, 19) Göreve yönelik verilen emirleri yerine getirmemek, itaatsizlik etmek, 20) Görev yeri sınırları içerisinde, görevle ilgili bina, tesis ve benzeri yerleri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak. ç) Görevden Çıkarma: Güvenlik korucularının görevlendirilmelerindeki esas ve usullere uyularak görevle olan ilişiğin kesilmesidir. Görevden çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: 1) İzinsiz veya özürsüz olarak bir yıl içerisinde toplam on gün göreve gelmemek, 2) Gizlilik dereceli belge ve bilgileri açıklamak, göreve ilişkin her türlü yazılı kâğıt, belge, mikrofilm aslı veya kopyalarını kasıtlı olarak yok etmek, ortadan kaldırmak ya da belge niteliği taşıyan dijital dosyaları, verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek, başkasına zarar vermek üzere kullanmak, tahrip etmek, değiştirmek, silmek, sistemin işlemesine engel olmak ya da yanlış biçimde işlemesine yol açmak, 3) Kendisine teslim edilen silah ve donanımın kasıt sonucu bir başkasının eline geçmesine neden olmak, 4) Terör örgütü mensuplarını veya suç işleyenleri saklamak, yerini bildiği halde söylememek veya suç delillerini yok etmek, 5) Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, örgüt propagandası yapmak, 6) Terör örgütlerine veya Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara (…) [8] iltisakı veya irtibatı bulunmak, 7) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri imal etmek ve ticaretini yapmak, kullanılmasını kolaylaştırmak, uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, bulundurmak ya da uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanmak, 8) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak, 9) Amirlerine ve birlikte görev yaptığı personele karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak, fiilî taarruzda bulunmak ya da bu fiillerin işlenmesini tahrik ya da teşvik etmek, 10) Kaçakçılık yapmak, 11) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak, 12) Göreve yönelik verilen emirlerin yerine getirilmesinde ve amirlerine karşı itaatsizlikte bulunmaya tahrik veya teşvik etmek, 13) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna aykırı fiilleri işlemek, 14) Sendika kurmak, üyesi olmak veya sendikal faaliyetlerde bulunmak, 15) Siyasi partiye üye olmak, 16) Görev yerinde alkol kullanmak, 17) Savaş, olağanüstü hâl veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev ve emirleri yapmamak, 18) Güvenlik koruculuğu sıfatı ile bağdaşmayan nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak, 19) Güvenlik koruculuğunun onur ve saygınlığını zedeleyici veya amirlerinin eylem ve işlemlerini olumsuz yönde eleştirici nitelikte, tek başına veya toplu halde bildiri dağıtmak, iletişim kanalları vasıtasıyla kamuoyuna yönelik bilgi, yazı ve demeç vermek, 20) Bilerek ve isteyerek suç kanıtlarını ortadan kaldırmak, kanıtları silmek, gizlemek, değiştirmek, bozmak veya bu eylemlere yardımcı olmak, 21) Göreve çıkılmaması için propaganda yapmak, kışkırtmak, zorlamak, 22) Hukuka aykırı olarak kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal etmek, kişiler arasındaki haberleşme içeriklerini ifşa etmek, kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın kaydetmek, kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların kaydedilmesi suretiyle elde edilen verileri ifşa etmek, kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal etmek, kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa etmek, kişisel verileri kaydetmek, kişisel verileri bir başkasına vermek, yaymak veya ele geçirmek, gerçeğin meydana çıkmasını engellemek amacıyla suç delillerini yok etmek, silmek, gizlemek, değiştirmek veya bozmak, sayılan fiilleri yapmaya azmettirmek, 23) Devlet malı araç, gereç, silah, mermi ve mühimmatı satmak veya mal edinmek, kurumca kendisine verilmiş kimlik kartı, araç, gereç, silah ve mühimmatı başkalarının kullanımına vermek, 24) Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti yapmak. Ağırlaştırıcı ve hafifletici nedenler MADDE 74/B- (Ek:23/11/2022-7422/2 md.) Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan veya ödül alan güvenlik korucuları hakkında bir derece hafif olan disiplin cezası uygulanabilir. Meskûn yerlerde silah atmak fiili, Devlet veya kişilerin zarara uğramasına yol açmış ise durumun niteliğine ve ağırlığına göre görevden çıkarma cezası uygulanabilir. Göreve gelmemek, geç gelmek ve görev yerinden erken ayrılmak fiilleri uzun süreli veya görevi aksatacak biçimde gerçekleşmişse ya da Devleti veya kişileri zarara uğratmışsa durumun niteliğine, ağırlığına ya da zararın derecesine göre görevden çıkarma cezası uygulanabilir. Yazılı kâğıt, belge, kayıtlar ve her türlü dijital veri üzerinde işlenen yasak fiiller Devlet veya kişileri zarara uğratmış ya da hizmetin gecikmesine, durmasına veya aksamasına neden olmuşsa durumun ağırlığına ya da zararın derecesine göre görevden çıkarma cezası verilebilir. Silahla dikkatsizlik, tedbirsizlik veya ihmal sonucu yaralamaya veya ölüme sebebiyet vermek fiilinin işleniş şekli, durumun ağırlığı ya da zararın derecesi ile fiilin konusunun önem ve değerine göre görevden çıkarma cezası verilebilir. Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmî belge, araç, gereç, silah, cihaz ve teçhizatı korumamak, kaybolduğunu veya çalındığını bildirmemek, görevin sona ermesine ya da amirlerince istenmesine rağmen geri vermemek fiilleri, Devleti veya kişileri zarara uğratmışsa durumun niteliğine, ağırlığına ya da zararın derecesine göre görevden çıkarma cezası uygulanabilir. Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin bir yıl içerisinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının bir yıl içerisinde üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir. Uygulanacak hükümler MADDE 74/C- (Ek: 23/11/2022-7422/3 md.) Güvenlik korucularının disiplin işlemlerine ilişkin olarak bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun hükümleri uygulanır. Madde 75 – Koruculara verilecek silahlar ve cephaneler Hükümet tarafından ihtiyar meclisine mazbata mukabilinde demirbaş olarak verilir. Madde 76 – Korucular kendilerine verilen resmi silah ve cephaneleri ancak kendileri kullanırlar. Başkalarına emanet veremezler. Madde 77 – Korucular aşağıdaki hallerde silah kullanabilirler: 1 - Vazifesini yaparken kendisine saldıran ve hayatını tehlikeye koyan kimselere karşı hayatını korumak için mecburi olursa; 2 - Vazifesini yaparken ahaliden bir kimsenin can veya ırz tehlikesi altında kaldığını görür ve onu kurtarmak için başka bir çare bulamaz da bunalırsa; 3 - Cürmü meşhutta (yani yapılırken veyahut yapıldıktan sonra henüz izi meydanda iken) bir cinayetin failini yahut maznun bir şahsı yakalamak istediği halde o kimse silahla karşı korsa; 4 - Tutulan bir cani kaçar ve "dur" emrini dinlemez ve onu tekrar yakalamak için silah kullanmaktan başka çare bulunmazsa; 5 - Eşkıya takibi sırasında yatak olan yerlerden süpheli bir adam çıkar ve korucunun "dur" emrine itaat etmeyip kaçarsa. Yukarda sayılan ahvalden maada korucu silahını kullandığından dolayı ceza görür. Korucu silah kullanmağa mecbur olduğu zaman bile mümkün mertebe öldürmeksizin yaralıyarak tutmağa dikkat eder. Madde 78 – (Değişik: 22/9/1941 - 4114/1 md.) 1 - (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990-3612/3 md.) Korucuların kıyafetleri ve silahlarının şekli İçişleri Bakanlığınca tayin olunur. 2 - Korucu elbiselerinin parası köy gelirinden senede bir defa verilir. İki senede bir de gocuk veya kepenek verilir. 3 - Korucular, ellerine verilen koruculuk cüzdanını daima üzerinde bulundurur ve korucusu olduğu köyün adı kalın yazı ve vilayet ve kaza adları ince yazı ile yazılmış olmak üzere gösterilen örneğe göre pirinçten bir levhayı göğüslerinin sol tarafına daima asmağa mecburdurlar. 4 - Korucuların taşıyacakları silahların cinsi harb silahlarındandır. Madde 79 – Ölen veya koruculuğu bırakan veyahut çıkarılan korucuların silah, fişek, tezkere ve levhaları ve gocuk veya kepeneği, yerlerine geleceklere verilmek üzere köy muhtarı tarafından alınıp saklanır. Madde 80 – Vazifesinde kayıtsızlığı ve tenbelliği ve aşağıda sayılan yasak işleri yapan korucular, ihtiyar meclisi tarafından ilk defasında tekdir, ikincisinde tevbih olunur ve her iki ceza da tezkerelerine işaret edilir. Üçüncü defasında işten çıkarılır. Madde 81 – Koruculara yasak olan işler şunlardır: 1 - Koruculuktan başka iş yapmak: mesela dükkan, kahvehane, han açıp işletmek veya bunlara ortaklık etmek; 2 - Köylüden herhangi birinin veya kendi hizmetinde bulunmak için izinsiz vazifesini terketmek; 3 - Koruduğu bağ ve bahçe ve ekinlerden fuzuli faydalanmak; 4 - Kendi hayvanlarını otlatmak ve köye çobanlık etmek; 5 - Levha, elbise ve silah ve cüzdanını üzerinde taşımamak veya değiştirmek. Madde 82 – Silahını ve cephanesini kayıtsızlığı yüzünden kaybeden veya isteğiyle aharın eline geçmesine sebep olan korucu hemen çıkarılarak hakkında ayrıca ceza yapılmak üzere Hükümete haber verilir ve silah ve cephane parası ödettirilir. DOKUZUNCU FASIL Köy imamları Madde 83 – Köy imamları köy derneğinin intihabı ve müftünün buyurultusiyle tayin olunurlar. Bu kanunun neşri tarihinde mevcut olan imamlar yeniden buyrultu almağa mecburdurlar. Madde 84 – İmam olacaklar yirmi dördüncü maddeye göre (ikinci fıkrasından başka) lazım gelen sıfatları haiz olmakla beraber ilmihal, amalierbaa ve kafi derecede Türkiye coğrafyası ve Türk ve İslam tarihini ve sağlık işlerini bilmek ve okunaklı yazı yazmak lazımdır. Madde 85 – Köy imamlarına köyce şimdiye kadar ne veriliyorsa gene o verilecektir. Ancak verilen şeyler, ihtiyar meclisi vasıtasiyle toplanır ve verilir. Madde 86 – Bir köyde birden fazla imam bulunursa ihtiyar meclisinde aza olarak bulunacak imamı kaymakam seçer. ONUNCU FASIL Müteferrik maddeler Madde 87 – (Mülga: 3/7/2003-4916/38 Md.) Madde 88 – Ecnebi tebaası köylerde ikamet etmek için Dahiliye Vekaletinden resmi tezkere alacaklardır. Bu tezkerelerin verilip verilmemesi ve ikamet müddetlerinin azaltılıp çoğaltılması Dahiliye Vekaletine aittir. Madde 89 – İşbu Köy Kanunu kadın ve erkek nüfusu yüz elliden yukarı olan köyler içindir. Nüfusu yüz elliden aşağı olan köyler bu kanuna göre köy ahalisinden seçim hakkı olanların yarısından çoğunun istemesiyle etrafındaki bir saat ve ondan aşağı olan köylerden birine bağlanırlar veyahut vali veya kaymakam bu kanunun hangi maddeleri yapılacağını ayrıca emreder. Bu kabil köyler hiçbir köye bağlanmaz ve vali veya kaymakam da hiçbir emir vermezse eski göreneklerine göre işlerini yaparlar. Madde 90 – Yüz elli nüfustan aşağı birkaç köy bir arada bulunursa her köydeki seçim hakkı onların yarısından çoğunun isteğiyle birleşerek bu kanuna göre bir köy olurlar. Madde 91 – İşbu kanunun bir tanesini köy odasında diğer bir tanesini de köyün cami veyahut mektebinde bulundurmayan köy muhtarı kaymakamın emriyle köy sandığına beş lira ceza parası verir. Madde 92 – İşbu kanundaki cezayinakdiler köy sandığının varidatıdır. Madde 93 – Köy mühürleri bu kanuna merbut numune veçhile bir çeşitle vilayetlerce yaptırılıp gönderilir. Köy mühürü bir kutu içinde bulundurulur ve üzeri ihtiyar meclisinin en az iki azası tarafından mühürlenir ve ihtiyar meclisi önünde açılır. Madde 94 – İşbu Köy Kanunu köy mekteplerinde çocuklara belletilir. Madde 95 – İşbu kanuna muhalif ve köylere ait bütün kanunlar, nizamlar ve maddeler kaldırılmıştır. Ek Madde 1-(5/7/1939 tarih ve 3664 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek teselsül için numaralandırılmıştır.) Salma köyde oturanlar için hane başına tevzi edilir. Bir hanede oturanların kendilerine ait gelirleri olduğu takdirde bunlar dahi ayrı hane sahibi sayılırlar. Salma tevzi edilirken her hanenin tediye kudreti esas olarak gözönünde tutulur. Köy haricinde oturup da köyde maddi alakası bulunanların vergi miktarı, o köydeki alaka ve istifadelerinin derecesi nisbetiyle ölçülür ve ona göre tayin olunur. Ek Madde 2 – (5/7/1939 tarih ve 3664 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) Köyün aylıklı adamlarının ücretleriyle mecburi işlerden başka hiç bir iş için ve hiç bir nam ve maksatla salma salınamaz. Bu suretle toplanan paralar bu işlerden maada hiç bir yere ve hizmete tahsis olunamaz. Ek Madde 3 – (5/7/1939 tarih ve 3664 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) Köy İhtiyar meclisi salınacak salmanın nisbet, cins ve mikdarını İkincikanun ayı içinde tayin ve tevzi cetvellerini tanzim ederek on beş gün müddetle umumun görebileceği yerlere asmak suretiyle ilan ve hariçte bulunanlara tebliğ eder. Salınan salmalarda kanun hükümlerine uygunsuzluk veya nisbetsizlik olduğunu iddia edenler ilan veya tebliğ müddetinin hitamından itibaren on gün içinde itirazlarını köy muhtarına söylerler veya yazı ile bildirirler ve müracaatlarını tutulacak deftere yazdırarak bir ilmühaber alırlar. Köy ihtiyar meclisi bir hafta içinde itirazlara bakarak kararını vermeğe ve itiraz edenlere bildirmeğe mecburdur. Bu kararlar aleyhine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde merkez kazasında valiye, diğer kazalarda kaymakamlara müracaat edilebilir. (İptal son cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 4/2/2010 tarihli ve E.: 2008/112, K.: 2010/31 sayılı Kararı ile.) Ek Madde 4 – (5/7/1939 tarih ve 3664 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) Salma kararlarının köy karar defterine geçirilmesi ve tadilatının işaret olunması mecburidir. Ek Madde 5 – (5/7/1939 tarih ve 3664 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) Salma mükellefiyetini aynen veya nakden ifa edemiyenler bedenen çalıştırılabilirler. Ek Madde 6 – (Ek: 18/7/1963 - 286/1 md.) Seçim tutanaklarının verilmesi ilçe seçim kurullarına aittir. Bu kurullar, muhtarlığa ve ihtiyar meclisi asıl ve yedek üyeliklerini kazananların tutanaklarını geciktirmeksizin verir. İlçe seçim kurulu başkanı köy muhtarlığına ve ihtiyar meclisi asıl ve yedek üyeliğine seçilenleri gösteren tutanağın bir suretini o seçim çevresinde derhal ilan ettirir. Diğer bir suretini de bir hafta süre ile ilçe seçim kurulu kapısına astırır. Muhtarlıkları, ihtiyar meclisi asıl ve yedek üyeliklerini kazananların köyler itibariyle bir listesi ilçe seçim kurullarınca vali veya kaymakamlara verilir. Ek Madde 7 – (Ek: 18/7/1963-286/1 md.) İlçe seçim kurullarının kararlarına; 26 Nisan 1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanunun 129 uncu maddesinde belirtilen süreler içinde, Seçimin iptaline dair kararlarına da 15 gün zarfında, İl seçim kurullarına itiraz edilebilir. İl seçim kurulları itirazları inceliyerek en geç bir ay içinde kesin olarak karara bağlarlar. İl seçim kurullarınca muhtar ve ihtiyar meclisi seçimlerinin iptali halinde aşağıda yazıldığı şekilde hareket edilir. A) Muhtar ve ihtiyar meclisi seçimi iptal edilmişse eski muhtar ve ihtiyar meclisi yeni seçim yapılıncaya kadar görevlerine devam ederler. B) Sadece muhtar seçimi iptal edilmişse yeni muhtar seçilinceye kadar muhtarlık görevlerini yeni seçilen birinci üye görür. (Muhtarın geçici olarak görevini yapamıyacağı hallerde de görevi, aldıkları oy sırasına göre üyeler tarafından yürütülür.) C) Yalnız ihtiyar meclisi seçimi iptal edilmişse eski meclis yeni seçime kadar görevine devam eder. Ek Madde 8 – (18/7/1963 - 286/1 md. ile gelen ek 9 uncu madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Devlet İstatistik Enstitüsü İlçe seçim kurulları tarafından seçimi takip eden bir ay zarfında kendisine intikal ettirilecek belgelere dayanarak köyler itibariyle seçmenler sayısını, oy kullananlar sayısını ve muteber sayılan oy sayısını, seçimi takip eden bir yıl içinde yayımlar. Ara seçimlerinin sonuçları Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanmaz. Ek Madde 9 - (20/5/1987-3367/1 md. ile gelen ek 11 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Köy muhtarı, köy ihtiyar meclisinin olumlu kararını aldıktan sonra, köy yerleşme planının yapılmasını bağlı bulunduğu mülki amirinden talep edebilir. Köy yerleşme planı, köy yerleşik ve gelişme alanını ihtiva eder. Ek Madde 10 – (20/5/1987-3367/1 md. ile gelen ek 12 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Valilikçe resen veya köy muhtarının talebi uygun bulunduğu takdirde, köy yerleşme planının yapılması için Köy Yerleşme Alanı Tespit Komisyonuna gönderilir. Köy Yerleşme Alanı Tespit Komisyonu, Vali Yardımcısı başkanlığında Maliye ve Gümrük, Bayındırlık ve İskan, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlıkları ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü mahalli kuruluşlarının birer teknik elemanı ile köy temsilcisinden oluşur. Gerektiğinde bu komisyona ilgili diğer kuruluşlardan da uzman eleman iştirak ettirilir. Komisyon, köyün halihazır ve gelişme durumunu dikkate alarak, konut ve genel ihtiyaçlarına göre köy yerleşme planını düzenler. Bu plan üzerinde Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, meri İmar Kanunu ve bu konudaki yönetmelik hükümlerine tabi olmaksızın, parsellerin konumunu belirleyen işleri yapar veya yaptırır. Bu plan valilikçe onaylanarak kesinleştirilir ve yürürlüğe girer. Ek Madde 11 – (20/5/1987 - 3367/1 md. ile gelen ek 13 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Komisyon kararı ve köy yerleşme planı köy muhtarlığına tebliğ edilir. İtiraz edilmezse valinin onayı ile kesinleşir. Köy muhtarı köy ihtiyar meclisinin kararına dayanarak komisyon kararına karşı en geç 30 gün içinde valiliğe itiraz edebilir, itiraz valilikçe 15 gün içinde karara bağlanır. Bu karar kesindir. Kesinleşen kararlar Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı tarafından uygulanır. Ek Madde 12 – (20/5/1987 - 3367/1 md. ile gelen ek 14 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Değişik: 27/5/2004-5178/6 md.) Köy yerleşme plânında konut alanı ve köy genel ihtiyaçlarına ayrılan yerler, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan seyrangâh, yol ve panayır yerleri gibi alanlar ve Hazinenin mülkiyetinde olup kamu hizmetine tahsis edilmemiş taşınmazlardan, 4342 sayılı Mera Kanununun 5 inci maddesi hükümleri uyarınca incelenmesine müteakip mera, yaylak ve kışlak ile otlak ve çayır olarak yararlanılamayacağı anlaşılan yerler köy yerleşme plânının onayı ile bu vasıflarını kendiliğinden kaybeder. Ancak bu madde kapsamında Hazinenin mülkiyetinde olup kamu hizmetine tahsis edilmemiş taşınmazların devri Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle yapılır ve valilikçe köy tüzel kişiliği adına tapuya tescil edilir. Ek Madde 13 – (20/5/1987 - 3367/1 md. ile gelen ek 15 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Köy tüzelkişiliği adına, köy yerleşme planına göre en çok 2000 m2 olmak üzere tescil edilen parseller köyde ikamet eden ve köy nüfusuna kayıtlı olup evi bulunmayan ihtiyaç sahiplerine ihtiyar meclisi kararı ile rayiç bedel üzerinden satılır. Satış bedeli peşin veya en çok 5 yılda ve 5 eşit taksitle tahsil edilerek, o köyün imar işlerinde kullanılmak üzere köy sandığına yatırılır. Köy ihtiyar meclisince satılan parseller üzerine satış tarihinden itibaren en geç 5 yıl içinde bina yapılması zorunludur. Hak sahipleri bu yerleri 10 yıl müddetle başkalarına devir ve temlik edemezler. Ek Madde 14 – (20/5/1987 - 3367/1 md. ile gelen ek 16 ncı md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) 6831 sayılı, Orman, 2634 sayılı Turizmi Teşvik, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma, 1051 sayılı Kanunla değişik 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair ve 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunları bu Kanun kapsamı dışındadır. Bu Kanunun hükümleri, belediye mücavir alanında bulunan köyler için, valinin teklifi ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının onayı ile uygulanır. Ek Madde 15 – (20/5/1987 - 3367/1 md. ile gelen ek 17 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Komisyonun teşkili, çalışma ve karar verme esas ve usulleri, köy tüzelkişiliği adına yapılacak tesciller, köy yerleşme planı düzenleme esas ve usulleri, ihtiyaç sahiplerinde aranan vasıflar, devir yasakları, taşınmaz malların amaca uygun kullanılma esasları, rayiç bedel tayini, satış esasları ve diğer hususlar, bir yönetmelikle belirlenir. Bu yönetmelik, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak hazırlanır. Ek Madde 16- (Ek: 27/5/2007-5673/2 md.; Mülga: 17/4/2017-KHK-690/28 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/24 md.) Ek Madde 17 – (Ek: 27/5/2007-5673/2 md.; Mülga: 17/4/2017-KHK-690/28 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/24 md.) Ek Madde 18 – (Ek: 27/5/2007-5673/2 md.) [9] [10] Güvenlik korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamalar Cumhurbaşkanınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. [11] Ek Madde 19 – (Ek: 3/10/2016-KHK-676/9 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/9 md.) Diğer mevzuatta geçen “geçici köy korucusu” ibarelerinden “güvenlik korucusu”; “gönüllü köy korucusu” ibarelerinden “gönüllü güvenlik korucusu” anlaşılır. Geçici Madde 1 – (Ek: 13/2/2011-6111/187 md.) 31/12/2009 tarihinden önce belediye haline dönüşmek veya başka bir belediyenin sınırlarına dâhil olmak suretiyle tüzel kişiliğini kaybeden köylerde, kendilerine bu Kanunun ek 13 üncü maddesine göre taşınmaz satışı yapılan hak sahipleri hakkında satış bedelinin ödenmesi kaydıyla ek 13 üncü maddede öngörülen diğer şartlar uygulanmaz. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla henüz kesinleşmemiş davalarda da bu madde hükümleri uygulanır. Geçici Madde 2 – (Ek: 4/7/2012-6353/67 md.) Bu maddeyi düzenleyen Kanun ile ek 16 ncımaddede yapılan değişiklik sonucu anılan madde kapsamına girenlerden müracaat edenler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren anılan madde hükümlerinden yararlandırılır. Ancak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönem için herhangi bir ödeme yapılmaz. 27/5/2007 tarihli ve 5673 sayılı Köy Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce geçici köy koruculuğu yapanlardan ek 16 ncıve ek 17 nci maddelerde yer alan şartları taşıyanlara yazılı müracaatları üzerine bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren bu madde hükümleri uygulanır. Ancak geçmiş süreler için herhangi bir ödeme yapılmaz. Geçici Madde 3 – (Ek: 31/10/2016-KHK-678/1 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7071/1 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte güvenlik korucusu olanlardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla; a) 49 yaşını dolduranların görevleriyle ilişiği bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde kesilir ve bunlara önceden peşin ödenmiş olan ücretin kalan günlere isabet eden tutarı geri alınmaz. b) 44 yaşını doldurmuş ancak 50 yaşından gün almamış ve hizmet süresi onbeş yıl ve üzeri olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde başvuruda bulunanların görevleriyle ilişiği başvuru tarihinden itibaren altı ay içinde kesilir ve bunlara önceden peşin ödenmiş olan ücretin kalan günlere isabet eden tutarı geri alınmaz. Birinci fıkra kapsamında ilişiği kesilenlere bu Kanunun ek 16 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca aylık bağlanır. Aylık miktarı hesaplanırken onbeş yıldan daha az hizmeti olanlar için onbeş yıl esas alınır. Birinci fıkra kapsamında ilişiği kesilenlerin yerine aynı yerleşim biriminde görev yapmak üzere öncelikle ve sırasıyla varsa 30 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla çocuklarından birisi, yoksa kardeşlerinden birisi güvenlik korucusu olarak görevlendirilebilir. Birinci fıkranın (b) bendine göre ilişiği kesilen güvenlik korucularına, ilişiklerinin kesildiği tarihi takip eden aybaşından 50 yaşından gün alacakları tarihi takip eden aybaşına kadar olan ay sayısının, en son aldıkları aylık ücretleri ile ilişiklerinin kesildiği tarihi takip eden aybaşında bu Kanunun ek 16 ncı maddesi uyarınca bağlanan ilk aylıkları arasında oluşan farkın yarısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda tazminat defaten ödenir. Verilecek tazminat tutarından herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz. Geçici Madde 4 – (Ek: 17/4/2017-KHK-690/29 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/25 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce güvenlik koruculuğu görevi sona ermiş olanlardan mülga ek 16 ncı veya mülga ek 17 nci madde hükümleri kapsamında aylık bağlanmasına, tazminat veya ölüm yardımı ödenmesine hak kazananlar hakkında anılan mülga madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ayrıca, mülga ek 16 ncı madde kapsamında aylık bağlanmasına hak kazanan güvenlik korucularının vefatı halinde, 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahiplerine, müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır ve geçmişe dönük herhangi bir ödeme yapılmaz. (Ek fıkra:30/3/2023-7447/15 md.) Birinci fıkra uyarınca bu Kanunun mülga ek 16 ncı madde hükümlerine göre bağlanarak ödenen aylıklar dosya bazında, 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesi uyarınca yapılacak ek ödeme dâhil 5510 sayılı Kanunun ek 19 uncu maddesi ile belirlenmiş olan tutardan az olamaz. Vefat halinde ise bu tutarın hak sahiplerinin hisseleri oranı esas alınarak tespit olunacak tutarından az olamaz. Geçici Madde 5- (Ek: 28/11/2017-7061/4 md.) Bu Kanunun ek 13 üncü maddesine göre satışı yapılan taşınmazlara ilişkin olarak anılan maddede belirlenen süre içerisinde binalarını yapmayan ya da taksitlerini ödemeyen hak sahipleri ile 31/12/2028 tarihinden önce süreleri dolacak olan hak sahiplerine binalarını yapmaları veya taksitlerini ödemeleri amacıyla 31/12/2028 tarihine kadar ek süre verilir. Ancak bu süre içerisinde de hak sahiplerince bina yapılmaması veya taksitlerin ödenmemesi durumunda, bu taşınmazlar köy tüzel kişiliği adına, tüzel kişiliğini kaybeden köylerde ise ilgili belediye adına resen tapuda tescil edilir. [12] [13] Madde 96 – İşbu kanunun hükümleri neşir ve ilanı tarihinden başlar. Madde 97 – İşbu kanunun hükümlerini yaptırmağa Dahiliye ve Adliye Vekilleri memurdur. 18/3/1924 Tarihli Ve 442 Sayılı Ana Kanuna İşlenemeyen Hükümler: 1- 27/5/2007 tarihli ve 5673 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: GEÇİCİ MADDE 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; a) Görevde bulunan geçici köy korucularının görevlerine, 18/3/1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanununun bu Kanunla değişik 74 üncü maddesine göre belirlenen sayı sınırlandırması nedeniyle son verilemez. b) Görevde bulunan ve 55 yaşını doldurmaları nedeniyle ilişikleri kesilecek olan geçici köy korucularından, geçici köy korucusu olarak 10 ila 15 yıl arasında hizmeti bulunanlara 1/10/2013-31/12/2013 tarihleri arasındaki dönemde 8.500, 1/1/2014 tarihinden itibaren 9.189 gösterge rakamı esas alınarak 442 sayılı Köy Kanununun ek 16 ncı maddesi hükümlerine göre aylık bağlanır. 55 yaşını doldurmuş geçici köy korucularından 10 yıldan az hizmeti olanlar ise istekleri halinde 10 hizmet yılını tamamlayıncaya kadar görevlerinde bırakılırlar ve bunlar hakkında da aynı hükümler uygulanır. 55 yaşını doldurmuş geçici köy korucularından 10 yıldan az hizmeti olup da çalışmak istemeyenler hakkında ise 442 sayılı Köy Kanununun ek 17 nci maddesi hükümleri uygulanır. [14] c) Görevde bulunan ve 55 yaşını doldurmamış olan geçici köy korucuları istekleri halinde 55 yaşını dolduruncaya kadar görevlerinde bırakılırlar. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 55 yaşını doldurmamış olanlardan, 55 yaşını doldurdukları tarih itibarıyla 10 yıldan az hizmeti olanlar, 10 hizmet yılını tamamlayıncaya kadar görevlerine devam edebilirler ve bunlar hakkında da (b) bendi hükümleri uygulanır. (b) ve (c) bendi hükümlerinde belirtilen şartları taşımaları nedeniyle 442 sayılı Köy Kanununun ek 16 ncı maddesi hükümlerine göre aylık bağlananlara 442 sayılı Köy Kanununun ek 17 nci maddesine göre tazminat ödenmez. Yukarıda belirtilen hükümlerin uygulanması, 442 sayılı Köy Kanununun bu Kanunla değişik 74 üncü maddesine göre görevlendirmeyi gerektiren hallerin ortadan kalkması durumunda veya idarî zaruret hallerinde, görevlendirmeye ilişkin aynı usûl uygulanmak suretiyle, geçici köy korucusu olarak yapılan görevlendirmelere son verilebilmesine engel teşkil etmez. 442 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin Numarası 442 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 684 – 2/12/1925 1256 – 1/5/1928 2329 – 28/10/1933 2491 – 6/6/1934 3664 – 11/7/1939 4081 – 10/7/1941 4114 – 25/9/1941 5672 – 12/7/1950 5998 – 13/1/1953 6169 – 24/7/1953 6250 – 19/2/1954 6835 – 10/9/1956 7165 – 25/11/1958 7366 – 29/7/1959 286 – 26/7/1963 906 – 15/7/1967 1252 – 22/4/1970 2108 – 10/9/1977 2972 – 18/1/1984 3029 – 28/6/1984 3175 – 4/4/1985 7261 Geçici Madde 5 30/12/2020 3278 – 6/5/1986 3367 – 26/5/1987 KHK/336 – 5/8/1988 4342 – 28/2/1998 4916 – 19/7/2003 5178 Ek Madde 12 8/6/2004 5443 Madde 74 3/1/2006 5673 Madde 74, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Ek Madde 18, İşlenemeyen Hüküm 2/6/2007 6111 Geçici Madde 1 25/2/2011 6353 Ek Madde 16, Geçici Madde 2 12/7/2012 6462 74, Ek Madde 16, Ek Madde 17 3/5/2013 6495 Ek Madde 17 2/8/2013 Ek Madde 16 1/10/2013 6527 İşlenemeyen Hüküm 1/10/2013 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde (1/3/2014) KHK/674 74 1/9/2016 KHK/676 74, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Ek Madde 18, Ek Madde 19 29/10/2016 KHK/678 Geçici Madde 3 22/11/2016 6758 74 24/11/2016 KHK/680 74 6/1/2017 KHK/690 74, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Geçici Madde 4 29/4/2017 KHK/694 74 25/8/2017 7061 Geçici Madde 5 5/12/2017 7070 74, Ek Madde 18, Ek Madde 19 8/3/2018 7071 Geçici Madde 3 8/3/2018 7072 74 8/3/2018 7077 74, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Geçici Madde 4 8/3/2018 7078 74 8/3/2018 KHK/700 74, Ek Madde 18 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte 7333 74 28/7/2021 Anayasa Mahkemesi’nin 24/2/2022 tarihli ve E.:2021/2 ; K.:2022/20 sayılı Kararı Ek Madde 18 24/12/2022 7422 74/A, 74/B, 74/C 30/11/2022 7447 Geçici Madde 4 1/4/2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde Anayasa Mahkemesinin 23/7/2024 tarihli ve E.: 2023/25; K.: 2024/139 sayılı Kararı 74/A 12/11/2024 7534 Geçici Madde 5 12/12/2024 [1] Bu Kanunun; 31/8/1956 tarih ve 6830 sayılı mülga İstimlak Kanununa aykırı hükümleri,mezkür kanunun 35. maddesi ile; 29/8/1977 tarih ve 2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Kanununa aykırı hükümleri de anılan Kanunun 7. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [2] Bu madde ile ilgili olarak 1,2,3,4 ve 5 inci Ek maddelere bakınız. [3] Bu bendin uygulanmasında Ek 1 - 5 inci maddelere bakınız. [4] 29/8/1977 tarih ve 2108 sayılı Kanunun 1 inci maddesine bakınız. [5] 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 8 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “geçici köy” ibareleri “güvenlik”, “Geçici Köy” ibaresi “Güvenlik” şeklinde, aynı maddenin birinci fıkrasında yer alan “gönüllü korucu” ibaresi “gönüllü güvenlik korucusu” şeklinde ve aynı fıkrada yer alan “gönüllü korucular” ibaresi “gönüllü güvenlik korucuları” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7070 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [6] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde ve “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “sakatlanmaları” ibaresi “engelli hâle gelmeleri” şeklinde değiştirilmiştir. [8] Anayasa Mahkemesinin 23/7/2024 tarihli ve E.: 2023/25; K.: 2024/139 sayılı Kararı ile bu bentte yer alan “…üyeliği, mensubiyeti,…” ibaresi iptal edilmiştir. [9] 3/10/2016 tarihli ve 676 sayılı KHK’nin 8 inci maddesiyle, bu madde yer alan “Geçici Köy” ibaresi “Güvenlik” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7070 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [10] Anayasa Mahkemesi’nin 24/2/2022 tarihli ve E.:2021/2 ; K.:2022/20 sayılı Kararı ile bu maddede yer alan “uygulanacak disiplin cezaları” ibaresi iptal edilmiştir. Bu Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [11] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [12] 24/12/2020 tarihli ve 7261 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “31/12/2020” ibareleri “31/12/2024” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 5/12/2024 tarihli ve 7534 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “31/12/2024” ibareleri “31/12/2028” şeklinde değiştirilmiştir. [14] 26/2/2014 tarihli ve 6527 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “5.000” ibaresi “1/10/2013-31/12/2013 tarihleri arasındaki dönemde 8.500, 1/1/2014 tarihinden itibaren 9.189” şeklinde değiştirilmiştir.
|
439 | 5 | 1 |
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI YÜKSEK VE ORTA DERECELİ OKULLAR ÖĞRETMENLERİ İLE İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN HAFTALIK DERS SAATLERİ İLE EK DERS ÜCRETLERİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 439
|
5/3/1964
|
12/3/1964
|
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI YÜKSEK VE ORTA DERECELİ OKULLAR ÖĞRETMENLERİ İLE İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN HAFTALIK DERS SAATLERİ İLE EK DERS ÜCRETLERİ HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 439 Kabul Tarihi : 5/3/1964 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 12/3/1964 Sayı: 11654 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 3 Sayfa: 1821 Madde 1 – A) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı yüksek okullar öğretmenleri maaşları karşılığı olarak haftada oniki saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bu öğretmenlere, okullarında veya dengi okullarda ihtısasları içinde haftada altı saate kadar ücretle mecburi ek ders verilebilir. Bu mecburiyet dışında muvafakat ettikleri takdirde kendilerine okullarında, dengi veya orta dereceli resmi ve özel okullarda altı saate kadar daha ücretle ek ders verilebilir. [2] B) Yüksek dereceli meslek ve teknik okulları atelye öğretmenleri maaşları karşılığı olarak haftada onaltı saat atelye meslek dersi okutmakla yükümlüdürler. Bunlara, haftada onaltı saate kadar ücretle mecburi ek atelye, meslek dersi ve ekzersiz verilebilir. C) Yüksek dereceli okullar asistanları ilgili ders öğretmeninin muvafakati ve bölüm öğretmenlerinin kararı ile haftada altı saate kadar ders okutabilirler. Bunlara, hiçbir okulda ücretli ek ders verilemez. Ancak yönetmeliklerinde saptanmış bulunan ödevlerine karşılık kendilerine aylıklarından başka her ay ikiyüz lira verilir. Bilimsel özerkliği olan ve özel kanunla kurulan yüksek öğretim kurumları öğretim üyeleri ve yardımcıları hakkındaki hükümler saklıdır. Madde 2 – Lise derecesinde bir öğrenim üzerine en az bir yıllık, beş yıllık meslek okulu öğrenimi üzerine en az iki yıllık bir meslek öğrenimi veren öğretim kurumları ve kursları öğretmenleri hakkında birinci madde hükümleri uygulanır. Madde 3 – A) Orta dereceli okulların ikinci devre genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri maaşları karşılığında ve ihtısasları içinde haftada (15) birinci devre genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri de maaşları karşılığında ve ihtısasları içinde (18) saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bu öğretmenlere okullarında veya dengi okullarda ihtısasları içinde haftada (6) saate kadar ücretle mecburi ek ders verilebilir. Bu mecburiyet dışında muvafakatleri ile okullarında resmi ve özel dengi okullarda ikinci devre öğretmenlerine dokuz, birinci devre öğretmenlerine altı saate kadar daha ihtısasları içinde ücretle ek ders ve ekzersiz çalışmaları verilebilir. Birinci devre öğretmenlerinden olup da okuttukları derslerin tamamı veya çoğu ikinci devreden verilenlerin ders sayılarının tesbitinde ikinci devre öğretmenleri gibi işlem yapılır. B) Orta dereceli mesleki ve teknik öğretim okulları atelye ve tatbikat öğretmenleri ile akşam sanat okulları atelye ögretmenleri, okullarında veya diğer dengi mesleki ve teknik okul ve kurslarında maaşlarına karşılık haftada (20) saat ders okutmakla yükümlüdürler. [3] Bu öğretmenlere ayrıca haftada (20) saate kadar mecburi, (4) saat de ihtiyari olarak ücretle ek atelye, meslek dersi ve ekzersiz verilebilir. Köy, ilçe ve bölge kursları öğretmenleri haftada (28) saat atelye dersi okutmakla yükümlü tutulurlar. Bunlara ayrıca haftada (16) saate kadar ücretle ek atelye dersi verilebilir. Madde 4 – Devlet konservatuvarları yüksek devre esas ders öğretmenleri maaşları karşılığı haftada sekiz, yardımcı ders öğretmenleri haftada on, orta devre esas ders öğretmenleri haftada on, yardımcı ders öğretmenleri haftada oniki saat ders okutmakla yükümlüdürler. [4] Bunlardan, yüksek devre öğretmenlerine, okullarında veya dengi okullarda ihtisasları içinde altı, orta devre öğretmenlerine dokuz saate kadar ücretle mecburi ek ders, ayrıca muvafakat ettikleri takdirde konservatuvarda veya dengi resmi ve özel okullarda altı saate kadar da ücretle ek ders verilebilir. Konservatuvar genel bilgi dersleri oğretmenleri hakkında tayin edildikleri devreye göre birinci ve üçüncü maddeler hükümleri uygulanır. Madde 5 – Yüksek ve orta dereceli okullar öğretmenlerine okullarında veya dengi okullarda maaşları karşılığı okutacakları ders saatini dolduracak kadar ders bulunmadığı takdirde daha az ders verilmesi caizdir. Şu kadar ki, Milli Eğitim Bakanlığı mecburi ders saatlerinden daha az miktarda ders saati verilen öğretmenlerin mütebaki ders saatlerini münasip göreceği diğer dengi okullarda ihtisasları içindeki derslerle tamamlatır. Orta dereceli okul öğretmenlerinden kendilerine ücretle mecburi ders verilemiyen veya kısmen verilebilenlerden ihtiyaç halinde ikinci devre öğretmenlerine haftada (15) birinci devre öğretmenlerine haftada (12) saate kadar muvafakatleri ile ihtısasları dışında ücretle ek ders verilebilir. Madde 6 – Yüksek okullarda (Yüksek devresi bulunan konservatuvarlar dahil) müdürlük, müdür başyardımcılığı, müdür yardımcılığı yapan öğretmenler haftada dört saate kadar ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara, ihtisasları içinde haftada sekiz saate kadar ücretle ders verilebilir. [5] Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında, müdürlük, müdür başyardımcılığı, eğitim şefliği, müdür yardımcılığı yapan öğretmenler haftada 6 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara, ihtisasları içinde veya muvafakat ettikleri takdirde ihtisasları dışında haftada oniki saate kadar ücretle ek ders ve ekzersiz verilebilir. [6] Madde 7 – Öğretmenler için bu kanunla tesbit olunan azami ders ve ekzersiz çalışmaları miktarı ek görev veya başka bakanlık ve kurumlar emrinde öğretmenlikler alınması şeklinde dahi olsa hiçbir suretle aşılamaz. Madde 8 – Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her dereceli okullara meslekten ögretmen bulunmaması halinde: a) Yüksek dereceli okullara üniversite ve yüksek okul mezunları ile dengi yabancı üniversite ve yüksek okul mezunları, b) Orta dereceli okullara orta öğretim öğretmenliği şartlarını taşıyanlarla ilkokul öğretmenliği yapanlar ve ev işleri dersi için de mesleki ve teknik öğretim kurslarında öğretmenlik yapmakta olanlar, Geçici olarak ücretle öğretmen atanabilirler. Bunlardan, resmi bir görevi bulunanlara haftada sekiz, resmi görevi bulunmıyanlardan yüksek öğretim kurumlarına atananlara oniki, orta dereceli kurumlara atananlara yirmidört. saate kadar ders verilebilir. Madde 9 – Öğretmenlerin yukardaki maddelere göre kabulüne mecbur oldukları görevlerin herhangi birinden çekilmeleri esas vazifelerinden istifa etmiş sayılmalarını gerektirir. Öğretmenlikte veya Milli Eğitim hizmetlerinde yirmibeş yılı tamamlıyanlara muvafakat etmedikleri takdirde ek ders verilemez. Madde 10 – Yüksek okullarda ikinci maddede belirtilen okul ve kurslarda ek ders okutacak öğretmenlere her ders saati için gündüz onbeş, akşam yirmi, mühendis yetiştiren teknik okullarda her ders saati için gündüz yirmi, akşam yirmibeş, orta dereceli okullarda mesleki eğitim merkezleri ve çeşitli kurslarda her ders saati için gündüz on, akşam onbeş lira ücret ödenir. (Akşam öğretimi saat 17 den sonra başlıyan öğretimdir. Cumartesi günü saat 14 den sonra ve pazar günü yapılan öğretim de akşam öğretimi hükmündedir.) Devlet Konservatuvarları yüksek devre esas ders ögretmenliğine atananlar hakkında, okuttukları dersler hangi devrede olursa olsun, yüksek okul öğretmenleriyle ilgili ücret hükümleri uygulanır. Milli Eğitim elemanlarının yetiştirilme ve geliştirilmesiyle ilgili olarak açılacak her çeşit kurslarda görev alacak öğretmenlere her ders saati için yirmi lira ücret verilir. Meslekten öğretmen bulunmaması halinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullara geçici olarak atanan öğretmenlere her ders saati için yüksek okullarla ikinci madde de belirtilen okul ve kurslarda gündüz onbeş, mühendis yetiştiren Teknik Okullarda gündüz yirmi, akşam yirmibeş, orta dereceli okullarla mesleki eğitim merkezleri ve çeşitli kurslarda sekiz lira ücret ödenir. Mesleki ve Teknik Okul ve eğitim kurumlarındaki atelye ve şube şeflerine maaşlarından ve ek ders ücretlerinden başka ayda (75 - 150) lira arasında şeflik ücreti verilir. Madde 11 – Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda Milli Güvenlik bilgisi dersi öğretmenliğine, Genelkurmay Başkanlığınca yapılan yönetmelik esaslarına göre atanacak subaylara bu okullarda okutacakları her ders saatleri için on lira ücret verilir. Bunlar hakkında 7/5/1947 tarih ve 5044 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrası hükümleri uygulanmaz. Madde 12 – Milli Eğitim Bakanlığı lüzum gördükçe yabancı uyruğunda bulunanları kadrosundan ayıracağı maaş karşılığında ücretle öğretmen olarak çalıştırabilir. Madde 13 – Ücretli öğretmenlikler ve yabancı uyruklu öğretmenlere ödenecek maaş karşılığı ücretler kazanılmış hak sayılmaz. Madde 14 – Bu kanuna göre ödenecek ücretler hakkında 4178 sayılı kanunun 1 inci maddesi uygulanmaz. Madde 15 – 1702 aayılı kanunun 3 üncü maddesi (Bütun ek ve tadilleriyle) 3007 sayılı kanunun 6 ncı maddesi ve aynı kanunun 6836 sayılı kanunla değişik 7 ve 8 inci maddeleri, 4274 sayılı kanunun 46 ncı maddesinin 6234 sayılı kanunla değişik birinci fıkrası, 3829 sayılı kanunun 14 üncü maddesi ve 7143 sayılı kanun hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. (Mülga ikinci fıkra: 26/1/2006 - 5450/9 md.) Ek Madde 1 – (Değişik: 3/4/1998 - 4359/7 md.) Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir. Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir. İkinci fıkrada belirtilenlere ilave olarak, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil denetim elemanlarına da ek ders ücreti ödenir. (Değişik fıkra: 21/3/2006-5473/6 md.) Hazırlık ve plan çalışmaları karşılığında öğretmenlere, haftada 3 saati geçmemek kaydıyla, aylık ve ücret karşılığı okuttukları her 10 saat için 1 saat ek ders ücreti ayrıca ödenebilir. (Ek fıkra: 21/3/2006-5473/6 md.) Yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılan ders görevleri, ders görevinin yapılmış sayılacağı haller ile yüz yüze yapılan ders görevleri dışındaki ek ders görevleri hariç, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında aylık karşılığı ders görevini doldurmayanlara ek ders ücreti ödenmez. Madde 16 – Bu kanunun ders sayıları ile ilişkin hükümleri yayımı tarihinden, Akşam okulları hakkındaki hükümleri yayımını takibeden aybaşından itibaren, Diğer ücretlerle ilgili hükümleri 1/3/1964 tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Madde 17 – Bu kanunun hükümlerini Maliye ve Milli Eğitim Bakanları yürütür. 439 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Yürürlüğe giriş tarihi 2157 — 1/3/1978 4359 1, 2, 3 ve 14 üncü maddeleri 1/1/1998 Diğer maddeleri 4/4/1998 5450 15 3/2/2006 5473 3, 6, Ek Madde 1 1/7/2006 [1] Kanunun başlığı 22/6/1978 gün ve 2157 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle yukarıdaki şekilde değiştirilmiştir. [2] 14 Temmuz 1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesinin, 30/5/1974 tarih ve 12 sayılı KHK'nin 1 inci maddesi ve 15/5/1975 tarih ve 1897 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile değişik hükmü gereğince, ücretle verilecek ek ders saatlerinin sayısı ve diğer hususlar ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun Kararı ile tespit olunur. Bu konuda 17/3/1986 tarih ve 19050 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 25/1/1986 tarih ve 86/10340 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bakınız. [3] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan "atelye ve meslek dersi" ibaresi "ders" şeklinde değiştirilmiştir. [4] Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı hakkındaki 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair 28/3/1983 tarih ve 2809 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile, Ankara Devlet Konservatuvarı, Güzel Sanatlar Fakültesine bağlanarak Hacettepe Üniversitesi içine alınmış; 16 ncı maddesi ile de İstanbul Devlet Konservatuvarı Güzel Sanatlar Fakültesine bağlanarak, Mimar Sinan Üniversitesi içine alınmıştır. Meslek Yüksek Okullarıda aynı Kanun ile Yüksek Öğretim Kurumları Teşkilatı kapsamına alınmış olup, 4/11/1981 tarih ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve 11/10/1983 tarih ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunları ile asgari ders saatleri ve ek ders saat ücretleri düzenlenmiştir. [5] Bu konuda 4 üncü maddenin dipnotuna bakınız. [6] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 6 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan "Orta dereceli okullarda" ibaresi, "Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında"; "altı saate kadar" ibaresi, "6 saat" şeklinde değiştirilmiştir.
|
477 | 3 | 1 |
MEMLEKETLERİNDE TÜRK TEBAASINDAN KAVANİN VE TEDABİRİ İSTİSNAİYEİ HARBİYEYİ REFETMİŞ OLAN DEVLETLERİN TÜRKİYE'DEKİ TEBAASINA MEVZU TEDABİRİN DE REFİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 477
|
12/4/1924
|
26/4/1924
|
MEMLEKETLERİNDE TÜRK TEBAASINDAN KAVANİN VE TEDABİRİ İSTİSNAİYEİ HARBİYEYİ REFETMİŞ OLAN DEVLETLERİN TÜRKİYE'DEKİ TEBAASINA MEVZU TEDABİRİN DE REFİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 477 Kabul Tarihi : 12/4/1924 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 26/4/1924 Sayı : 69 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt : 5 Sayfa : 415 Madde 1 – Memleketlerinde Türkiye tebaası hakkında mevzu istisnai harb kavanin ve tedabirini refettiği tahakkuk eden veya edecek olan devletler tebaasının hali harb dolayısiyle Türkiye'de tabi tutulmuş oldukları istisnai harb kavanin ve tedabirinin bilmukabele refine Cumhurbaşkanı mezundur. [1] Madde 2 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren meriyülicradır. Madde 3 – İşbu kanunun icrayı ahkamına Heyeti Vekile memurdur. 477 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin Veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 477 Sayılı Kanunun Değişen Veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/698 1 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte [1] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Heyeti Vekile” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
|
474 | 5 | 1 |
GÜMRÜK GİRİŞ TARİFE CETVELİ HAKKINDA KANUN [1] [2] [3] Kanun Numarası : 474
|
14/5/1964
|
25/5/1964
|
GÜMRÜK GİRİŞ TARİFE CETVELİ HAKKINDA KANUN [1] [2] [3] Kanun Numarası : 474 Kabul Tarihi : 14/5/1964 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 25/5/1964 Sayı: 11711 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 3 Sayfa: 2261 Madde 1 – (Değişik: 10/11/1988 - 3502/2 md.) Gümrük Giriş Tarife Cetveli, Armonize Sistem Nomanklatürü esas alınarak ilişikte gösterildiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [4] Bu cetvelde yer alan eşyaların pozisyonlarını, alt tarife pozisyonlarını ve bunlara ait sayısal kodları, bölüm, fasıl ve alt tarife pozisyon notlarını ve Armonize Sistemin yorumuna ait genel kuralları genişletmeye, açmaya, değiştirmeye ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. [5] [6] Madde 2 – (Değişik: 25/6/1992 - 3824/15 md.) (Değişik birinci cümle: 28/11/2017-7061/28 md.) Cumhurbaşkanı, bu Kanunun eki Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyaların gümrük vergisi had ve nispetlerini 50’ye kadar yükseltebilir, sıfıra kadar indirebilir veya bu Cetveldeki had ve nispetleri %50’sine kadar artırabilir. Cumhurbaşkanı ayrıca, Tarifedeki notlarda gerekli değişiklikleri yapmaya, bu değişikliklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye de yetkilidir. [7] Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır. Madde 3 [8] – a) 2 nci maddede yazılı Bakanlık ve teşekküllerce birlikte yapılacak inceleme sonunda yatırım maddesi sayılacak ve ithali uzun vadeli plan hedeflerine uygun görülecek eşyanın gümrük vergileri ile ithalde alınan istihsal vergisini ve belediyelere ait vergilerle rıhtım resmini Cumhurbaşkanı, bunların gümrük hattını aştıkları tarihten itibaren en çok beş yıllık bir devre içinde ve yıllık eşit taksitlerle tahsiline karar ile müsaade etmeye yetkilidir. b) Yukarıdaki fıkra hükmünü,Türkiye'de imal ve istihsal olunan yatırım maddelerinin maliyetine giren vasıtalı vergiler hakkında da aynı maksatla uygulamaya, bunun için de bu türlü vergilerden yatırım maliyetlerinde teşhis ve tesbiti mümkün olabilenlerin, beş yılda ve beş müsavi taksitte ödenmesini sağlamak üzere gerekli tedbirleri karar ile almaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. c) Bu maddede bahis konusu yetkiler kamu sektörü ve özel sektör için eşit şekilde kullanılır. Madde 4 – Bu kanun hükümlerinin uygulanması ile ilgili usuller ve esaslar Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulacak bir yönetmelikte gösterilir. [9] Madde 5 [10] – (Değişik birinci fıkra: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990- 3612/49 md.) Yukarıdaki maddelerde gösterilen işlerin hazırlık çalışmaları ikinci maddede yazılı bakanlık ve teşekküllerin, en az daire başkanı, genel müdür yardımcısı seviyesindeki temsilcilerinden Cumhurbaşkanlığınca kurulacak ve başkanı belli edilecek bir komisyon tarafından yapılır. Komisyon 15 günden az ve iki aydan çok olmıyan fasılalarla toplanarak gündemindeki konuları görüşür ve karara bağlıyarak Cumhurbaşkanlığına arzeder. Madde 6 – 2/1/1961 tarihli ve 197 sayılı kanun ile buna dayanılarak yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu kararları ve bunların onanmasına ilişkin kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 – Bu Kanunun 5 inci maddesinde yazılı komisyonun 4 üncü maddede yazılı işleri ifa etmek maksadiyle kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay müddetle yapacağı toplantılar için 5 inci maddede yazılı tahdidi hüküm uygulanmaz. Madde 7 – Bu kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer ve bu konuda 5383 sayılı Gümrük Kanununun 5 inci maddesi uygulanmaz. Madde 8 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 474 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 474 sayılı Kanunun değişen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/336 5 5/8/1988 3502 Kanunun Adı, 1, Ekli Gümrük Giriş Tarife Cetveli 1/1/1989 3824 2, Ekli Gümrük Giriş Tarife Cetveli 1/1/1993 4217 Ekli Gümrük Giriş Tarife Cetveli 1/1/1996 tarihinden geçerli olmak üzere yayım tarihi olan 8/12/1996 6111 1 25/2/2011 7061 2, Ekli Gümrük Giriş Tarife Cetveli 5/12/2017 KHK/700 1, 2, 3, 4, 5 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 5383 sayılı Gümrük Kanunu, 19/7/1972 tarihli ve 1615 sayılı Gümrük Kanununun 181 inci maddesinin birinci bendi ile yürürlükten kaldırılmış, aynı bent ile 14/5/1964 tarihli ve 474 sayılı Kanun yürürlükte tutulmuştur. [2] Bu Kanunun adı “5383 sayılı Gümrük Kanununa Bağlı Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun” iken 10/11/1988 tarihli ve 3502 sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [3] 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu Kanunun Eki Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyalardan gümrük vergi had ve nispetleri “muaf” olanların gümrük vergisi had ve nispetleri “0” şeklinde değiştirilmiştir. [4] Söz konusu cetvel 29/11/1988 tarihli ve 20004 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Bu cetvelde yeralan ve gümrük vergisi maktu tutardan nispi vergiye dönüştürülen eşyalar için 25/6/1992 tarihli ve 3824 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine bakınız. Ayrıca; yasak kaydı kaldırılıp gümrük vergi nispetleri belirlenen eşyalar ile, gümrük vergileri maktu halden nispi hale dönüştürülen eşyalar ve gümrük vergi nispetleri yeni seviyelere yükseltilen eşyalar için 8/12/1996 tarihli ve 22841 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3/12/1996 tarihli ve 4217 sayılı Kanun’un eki cetvele bakınız. [5] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 136 ncı maddesi ile bu fıkrada yer alan “açmaya ve değiştirmeye” ibaresi “açmaya, değiştirmeye ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemeye” olarak değiştirilmiştir. [6] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 49 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 49 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 49 uncu maddesiyle, bu maddenin (a) fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde, “kararname” ibaresi “karar” şeklinde ve (b) fıkrasında yer alan “kararname ile almaya Bakanlar Kurulu” ibaresi “karar ile almaya Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [9] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 49 uncu maddesiyle, bu maddede yer alan “2 nci maddede yazılı bakanlık ve teşekküller tarafından bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içinde hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 49 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Başbakanlıkça” ibaresi “Cumhurbaşkanlığınca” şeklinde ve ikinci fıkrasında yer alan “Hükümete” ibaresi “Cumhurbaşkanlığına” şeklinde değiştirilmiştir.
|
477 | 5 | 1 |
DİSİPLİN MAHKEMELERİ KURULUŞU, YARGILAMA USULÜ VE DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARI HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 477
|
16/6/1964
|
26/6/1964
|
DİSİPLİN MAHKEMELERİ KURULUŞU, YARGILAMA USULÜ VE DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARI HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 477 Kabul Tarihi : 16/6/1964 Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 26/6/1964 Sayı: 11738 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 3 Sayfa: 2691 BİRİNCİ KISIM Disiplin Mahkemeleri Kuruluş ve Yargılama Usulü Kuruluş: [2] Madde 1 – (Değişik: 12/6/2003-4895/1 md.) Disiplin mahkemesi savaş zamanında; tugay ve daha büyük (Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel ve Sahil Güvenlik Komutanlığında eşidi) kıt’a, karargâh ve askerî kurumlar ile Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı teşkilâtında kurulur. Sahil Güvenlik Komutanının, Jandarma Genel Komutanının, kuvvet komutanlarının ve Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarının göstereceği lüzum üzerine veya doğrudan doğruya Genelkurmay Başkanlığınca, diğer komutanlıklar, karargâhlar veya askerî kurum amirlikleri teşkilâtında da Disiplin mahkemesi kurulabilir. Aynı garnizonda; birden fazla disiplin mahkemesi kurulması gereken kıt’a komutanlığı, karargâh ve askerî kurum amirlikleri bulunursa, Genelkurmay Başkanlığınca yeteri kadar disiplin mahkemesi kurulması ile yetinilebilir. Disiplin mahkemesinin başkan ve üyeleri: Madde 2 – Disiplin mahkemesi, biri başkan ikisi üye olmak üzere üç subaydan kurulur. Astsubay, erbaş ve erlerin yargılanmalarında, üyelerden biri astsubaylardan seçilir. Başkan üye ve yedeklerin seçimi: Madde 3 – Başkan ve üyeler ile yedekleri, nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri tarafından her yılın Aralık ayında bu mahkemenin yetkisine giren birliklerdeki subay ve astsubaylar arasından kıtaya veya askeri kuruma katılış sırasına göre ve değistirilmemek üzere bir yıl için seçilirler. Bu sıra ancak zorunlu hizmet sebepleriyle değiştirilebilir. Başkan ve üyeleri ile yedeklerin görevlerini yapmalarına sürekli engeller çıktığında yerlerine başkaları seçilebilir. Başkan ve üyelerin nitelikleri: Madde 4 – Başkan ve üyelerin en az bir yıl kıta veya askeri kurumlarda hizmet görmüş olmaları, taksirli suçlar dışında bir cürüm ile hükümlü bulunmamaları sanığın astı olmamaları ve başkanın en az yüzbaşı rütbesinde bulunması şarttır. Başkan ve üyeler yargılama süresi içinde sanığın ve birbirlerinin en yakın amiri olamazlar. Kanunda yazılı nitelikte başkan ve üye bulunamaması: Madde 5 – Nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri, bu mahkemenin yetkisine giren birliklerde kanunda yazılı nitelikte başkan ve üye yoksa veya mevcut olanların gürevlerini yapmalarına kanuni engeller bulunursa uygun nitelikte başkan ve üyelerin seçimi için en yakın kıta komutanı veya askeri kurum amirine başvurur. Disiplin subayı ve niteliği: Madde 6 – (Değişik birinci fıkra: 12/6/2003-4895/2 md.) Teşkilâtında disiplin mahkemesi kurulan komutanlıklar veya askerî kurum amirlikleri ile Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarlığında; yardımcılığı kaldırılan askerî hâkim sınıfına mensup subaylar arasından atanmış bir disiplin subayı bulunur. Askerî hâkim sınıfına mensup disiplin subayları, komutanlık ve askerî kurum amirliklerinin aynı zamanda hukuk müşaviridirler. Refaketinde adli müşavir bulunan kıta komutanlığı ve askeri kurum amirliği nezdinde kurulan disiplin mahkemelerinde, disiplin subaylığı görevi bu adli müşavir veya yardımcıları tarafından yapılır. (Değişik ilk cümle: 12/6/2003-4895/2 md.) Askerî hâkim sınıfına mensup subaylar arasından atanmış olan disiplin subayının veya bu görevi yapan adlî müşavir veya yardımcısının bulunmaması yahut görevini yapmasını engelleyici sebeplerin var olması hâlinde disiplin subaylığı görevini diğer bir sınıf subayı yapabilir. Bu hallerde disiplin subayı, nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri ile Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı tarafından kıtada an az bir yıl hizmet görmüş olan ve taksirli suçlar dışında bir cürüm ile hükümlü bulunmıyan teğmen ile binbaşı rütbesindeki subaylar arasından seçilir. (Değişik dördüncü fıkra: 12/6/2003-4895/2 md.) Disiplin subaylıklarında ve disiplin mahkemelerinde tutanak kâtipliği yapmak üzere yeteri kadar asker kişi kullanılır. Kolordu ve daha büyük (Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel ve Sahil Güvenlik Komutanlığında eşidi) kıt’a, karargâh ve askerî kurumlar ile Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı teşkilâtında kurulan disiplin subaylıklarında birer yazı işleri müdürü görev yapar. Görev ve Yetki Görev: Madde 7 – Disiplin mahkemeleri asker kişilerin bu kanunda yazılı disiplin suçlarına ait davalara bakar. Şu kadar ki, bu kanunda yazılı disiplin suçlarından dolayı disiplin amiri, özel kanunlarda kendisine tanınan yetki içinde, oda veya göz hapsi verebileceği gibi disiplin mahkemesine de yollıyabilir. Kuruluş yönünden yetki: Madde 8 – Disiplin mahkemelerinin yetkisi, nezdinde kuruldukları komutanlığın, askeri kurum amirliğinin veya Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarlığının kadro ve kuruluşu ile sınırlıdır. Disiplin mahkemelerinin bu yetkileri Sahil Güvenlik Komutanının, Jandarma Genel Komutanının, Kuvvet Komutanlarının veya Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarının göstereceği lüzüm üzerine veya doğrudan doğruya Genelkurmay Başkanlığınca genişletilebilir veya daraltılabilir. [3] Rütbe yönünden yetki: Madde 9 – (Değişik birinci fıkra: 12/6/2003-4895/3 md.) Tugay veya eşidi komutanlıkları veya askerî kurum amirlikleri teşkilâtındaki disiplin mahkemeleri erden yüzbaşıya kadar (yüzbaşı dahil) askerler ile diğer asker kişileri, [4] Tümen ve eşidi komutanlıkları veya askeri kurum amirlikleri nezdindeki disiplin mahkemeleri erden yarbaya kadar (yarbay dahil) askerler ile diğer asker kişileri, Kolordu ve eşidi komutanlıkları veya askeri kurum amirlikleri ile ordu komutanlıkları, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları, Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı nezdindeki disiplin mahkemeleri erden albaya kadar (albay dahil) askerler ile diğer asker kişileri, [5] Genelkurmay Başkanlığı nezdindeki disiplin mahkemesi erden general ve amirale kadar (general ve amiraller dahil) askerler ile diğer asker kişileri yargılamaya yetkilidir. Nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amirinin rütbe bakımından aynı mahkemenin yetkisine dahil bulunması halinde bu komutan veya askeri kurum amiri bir üst komutanlık veya askeri kurum amiri nezdinde kurulan disiplin mahkemesinde yargılanır. Ayrı disiplin mahkemelerine tabi kişilerin birlikte işledikleri suçlarda yetki: Madde 10 – Bir disiplin suçu başka başka disiplin mahkemelerine tabi asker kişiler tarafından birlikte işlenirse en yüksek rütbelisinin tabi olduğu disiplin mahkemesi hepsi hakkında davaya bakmaya yetkilidir. Bir disiplin suçu başka başka disiplin mahkemesine tabi eşit rütbeli asker kişiler veya rütbesiz asker kişiler tarafından birlikte işlenmiş olursa garnizon komutanı hepsi hakkında soruşturma yapacak nezdinde disiplin mahkemesi bulunan kıta komutanı veya askeri kurum amirini tayin eder. Birlikte suç işleyen asker kişiler ayrı ayrı garnizonlardaki kıta komutanlığına veya askeri kurum amirliğine tabi iseler bu halde yetkili merci, adli yönden bağlı oldukları müşterek üst komutan veya askeri kurum amiri tarafından tayin edilir. Bu konulardaki yetki uyuşmazlıkları Genelkurmay Başkanlığı tarafından kesin olarak çözümlenir. Yargılamayı gerektiren ilginin kesilmesi ve rütbe yükselmesi halinde yetki: Madde 11 – Disiplin mahkemelerinin görev ve yetkileri bu mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi ile kalkmaz. Ancak sanık rütbe yükselmesi dolayısiyle tabi bulunduğu disiplin mahkemesinin yetkisi dışına çıkmış olursa yargılama yetkisi adli yönden üst komutan veya askeri kurum amiri nezdindeki disiplin mahkemesine geçer. Hüküm veya yetki uyuşmazlıkları: Madde 12 – Disiplin mahkemeleri arasında çıkacak hüküm veya yetki uyuşmazlıklarını adli yönden müşterek üst komutanlık veya askeri kurum amirligi nezdindeki disiplin mahkemesi çözümler. Müşterek üst komutanlık veya askeri kurum amirliği bulunmadığı takdirde bu konulardaki uyuşmazlıklar Genelkurmay Başkanlığı nezdindeki disiplin mahkemesi tarafından çözümlenir. İstirdat ve tazminata hüküm yetkisi: Madde 13 – (Değişik birinci fıkra: 12/6/2003-4895/4 md.) Bu Kanunun 52 nci maddesinde yazılı disiplin suçlarından doğan ve ikiyüzellimilyon lirayı geçmeyen istirdat ve maddî tazminat davalarına da disiplin mahkemelerinde bakılır. Nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amirleri Hazineye ait zararları tesbit ve iddianameye yazarak kovuşturmakla görevlidirler. Disiplin mahkemelerinde davanın görülmesine imkan kalmıyan hallerde kamu alacakları özel kanununa göre kovuşturulur. Soruşturma Disiplin suçlarının ihbar ve soruşturması: Madde 14 – Maiyetinden birinin bir disiplin suçu işlediğini öğrenen her amir yetkisi dahilindeki oda veya göz hapsi cezalariyle cezalandırılmasını uygun görmediği takdirde suçluluk sebeplerini ve suç delillerini kapsıyan bir vaka raporu düzenleyip bunu silsile yolu ile nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amirine en geç üç gün içinde gönderir. Nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri herhangi bir suretle bir disiplin suçunun işlendiğini öğrendiğinde doğrudan doğruya disiplin cezası vermeye yetkili olur ve buna dayanarak oda veya göz hapsi cezasiyle cezalandırılmasını uygun görmez ise dava açılmasının gerekip gerekmediğine karar vermek üzere derhal disiplin hazırlık soruşturması yapılmasını emreder. Aksi halde birinci fıkraya göre işlem yapılmak üzere keyfiyeti disiplin cezası vermeye yetkili en yakın disiplin amirine bildirir ve varsa evrakı gönderir. Disiplin hazırlık soruşturması disiplin subayı tarafından en kısa zamanda yapılır. İhbarı yapan amir tarafından yapılan soruşturma yeter görülürse bu, disiplin hazırlık soruşturması yerine geçer. (Ek: 27/4/1989 - 3554/2 md.) Seferberlik ve savaş halinde yapılacak hazırlık soruşturması, sanığın askerliğinin bitimine veya seferberliğin sona ermesine veya barışa kadar tatil edilebilir. Disiplin soruşturması sonunda yapılacak işlem: Madde 15 – Disiplin hazırlık soruşturması sonunda nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri tarafından aşağıdaki işlem yapılır: A) Eylem adliye mahkemelerinin veya askeri mahkemelerin görevine giren bir suç ise, evrak görevli mercie gönderilir. B) Eylem bu kanunda yazılı bir disiplin suçu olmayıp, disiplin tecavüzü ise özel kanun hükümleri uygulanır. C) Dava açılmasını gerektirir yeter sebepler bulunmazsa kovuşturmaya yer olmadığına karar verilir. Bu karar evvelce sorguya çekilmiş sanığa da tebliğ edilir. D) Dava açılmasını gerektirir yeter sebepler varsa bir iddianame ile disiplin mahkemesinde dava açılır. (Ek fıkra: 12/6/2003-4895/5 md.) Subay ve astsubay dışındaki asker kişiler hakkında açılan disiplin hazırlık soruşturması sonunda, birinci fıkrada belirtilen işlemler ile ilgili olarak, askerî hâkim sınıfına mensup disiplin subaylarına yazılı yetki verilebilir. İddianameye nelerin yazılacağı: Madde 16 – İddianameye sanığın kimliği, disiplin Suçu teşkil eden eylemin neden ibaret bulunduğu ve delilleri, uygulanması istenilen kanun maddesi, varsa Hazine zararı ve duruşmanın yer ve zamanı yazılır. İddianame asker kişi olan sanığa en yakın amiri aracılığı ile tebliğ olunur. Bu hususta düzenlenecek belgede tebliğ ile sanığın imzaları ve tebliğ tarihi gösterilir. Diğer kişiler hakkında Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır. Tebliğ tarihi üzerinden iki gün geçmedikçe duruşma yapılamaz. Sanığın uygun görmesi ile bu süreden vazgeçilebilir. Disiplin mahkemesinin toplanması: Madde 17 – Disiplin mahkemesi, iddianamenin sanığa tebliğinden sonra, nezdinde kurulduğu komutanın veya askeri kurum amirinin emriyle toplanır. (Ek fıkra: 12/6/2003-4895/6 md.) Subay ve astsubaylar dışındaki asker kişilerin davalarında, disiplin mahkemesini toplama yetkisi, askerî hâkim sınıfından olan disiplin subaylarına yazılı olarak verilebilir. Sanık ve tanıkların çağrılması: Madde 18 – Asker kişi olan sanık ve tanıklar emirle, diğerleri davetiye ile çağrılır. Bu davetiyeye, gelmezlerse zorla getirilecekleri de yazılır. Duruşma Duruşma usulü: Madde 19 – Duruşma hükme katılacakların huzuru ile ara vermeksizin yapılır. Disiplin subayı ile tutanak katibinin bulunmaları şarttır. Zorunlu sebeplerle duruşma tehir ve talik edilebilir. Sanık duruşmanın devamı süresince hazır bulundurulur. Duruşmaya özürsüz gelmiyen veya gelip de savuşan veya duruşmada bulunmak istemeyen sanığın yokluğunda duruşmaya devam edilip hüküm verilebilir. Duruşma yönetimi: Madde 20 – Duruşmanın yönetim ve disiplini başkana aittir. Duruşmanın disiplinini bozan her kişiyi başkan mahkeme salonundan çıkartır. Duruşmanın açıklığı: Madde 21 – Disiplin mahkemelerinde duruşma açık olur. Genel ahlakın veya kamu güvenliğinin korunması amaciyle duruşmanın tamamının veya bir kısmının kapalı yapılmasına mahkemece karar verilebilir. Kapalı yapılan yargılamanın yayımlanması yasaktır. Buna uymıyanlar hakkında Basın Kanunu hükümleri uygulanır. Sanığın astı olanlar duruşmada bulunamazlar. Duruşmaya nasıl başlanacağı: Madde 22 – Duruşmaya sanık, tanık ve bilirkişilerin yoklaması ile başlanır. Daha sonra sanığa başkan ve üyelerin davaya bakmalarına engel halleri hakkında, bir istemi bulunup bulunmadığı sorulur. Başkan tanıkları duruşma salonundan dışarıya çıkarır. Sanığın kimliği tesbit edildikten sonra iddianame disiplin subayı tarafından okunur. Başkan ve üyelerin davaya bakamaması ve reddi: Madde 23 – I - Disiplin mahkemelerinin başkan ve üyeleri aşağıdaki hallerde bu görevi yapamazlar veya aynı sebeplerle reddedilebilirler: A) Suçtan kendisi zarar görmüş ise, B) Sanık ve mağdur ile aralarında evlilik veya veraset ilişkisi bulunmuş veya bulunuyorsa, C) Sanık veya suçtan zarar görenle aralarında kan veya sıhri usul ve füru hısımlığı yahut evlat edinme ilişiği veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan veya evlilik kalmasa bile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) sıhri civar hısımlığı varsa, D) Aynı davada nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri sıfatı ile işlem veya disiplin subaylığı yahut sanık müdafiliği görevlerini yapmış ise, E) Aynı davada tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş ise, F) Tarafsızlığını şüpheye düşürecek haller mevcutsa; II - (Değişik: 22/2/2006 - 5461/3 md.) Hükme katılan disiplin mahkemesi başkan ve üyesi, aleyhine kanun yoluna gidilen disiplin mahkemesi hükmünün, üst disiplin mahkemesindeki incelenmesine katılamaz. Sanığın sorgusu ve delillerin toplanması: Madde 24 – İddianamenin okunmasından sonra sanık olay hakkında sorguya çekilir, varsa tanıklar dinlenir ve diğer deliller toplanır. Disiplin mahkemesi istem üzerine veya kendiliğinden tanık dinlenmesine veya başka delillerin toplanmasına karar verebilir. Delillerin toplanmasından sonra disiplin subayından esas hakkındaki istemi sorulur. Sanık savunmasını yapar. Son söz sanığındır. Müdafi tutulması: Madde 25 – Sanık soruşturmanın her safhasında bir müdafi tutabileceği gibi müdafii yoksa disiplin mahkemesince de müdafi tutulabilir. Sanık kendisine bir müdafi tutacağını beyan ve bundan dolayı mehil verilmesini talep ettiği takdirde mahkemece münasip bir mehil verilir. Delillerin değerlendirilmesi: Madde 26 – Disiplin mahkemesi toplanan delilleri duruşmada edineceği kanaata göre değerlendirir. Duruşmanın bitmesi ve hüküm: Madde 27 – Duruşma hükmün tefhimi ile biter: (Ek: 27/4/1989 - 3554/3md.) Seferberlik ve savaş halinde komutan veya askeri kurum amirinin istemi üzerine disiplin mahkemesince, sanığın askerliğinin bitimine veya seferberliğin sona ermesine veya barışa kadar duruşmanın tatiline karar verilir. Hüküm, sanığın beraetine veya hükümlülüğüne veya davanın düşmesine yahut disiplin mahkemesinin görevsizliğine veya yetkisizliğine dair olur. Hükümlülük halinde, disiplin mahkemesince cezanın derhal yerine getirilmesine karar verilebilir. Oyların toplanması: Madde 28 – Disiplin mahkemelerinde hüküm ve kararlar oy birliği veya oyçokluğu ile verilir. Oylar dağılırsa sanığın en çok aleyhinde olan oy, çokluk elde edilinceye kadar kendisine daha yakın olan oya tabi olur . Oy, küçük rütbeden başlayıp rütbe ve kıdem sırası ile verilir. Hükmün gerekçesi: Madde 29 – I - Sanık mahkûm olursa hükmün gerekçesinde: A) Mahkemece disiplin suçunun kanuni unsurları olarak sabit ve muhakkak sayılan vakıalar. B) Duruşma sırasında kanunda yazılı olup cezanın kaldırılmasını veya azaltılmasını yahut çoğaltılmasını gerektiren hallerin varlığı ileri sürülmüş ise bunların sabit sayılıp sayılmadığı. C) Uygulanan ceza maddesi ve ceza miktarının tayinine mahkemeyi sevk eden haller. Gösterilir. II - Sanık beraet ederse hükmün gerekçesinde, sanığın isnat olunan eylemi işlediğinin sabit olmamasından mı yoksa işlenen eylemin bu kanuna göre suç sayılmamasından mı beraete hükmedildiği gösterilir. İtiraza hakkı olanlar: Madde 30 – Nezdinde disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri veya sanık itiraz hakkına sahiptirler. (Ek fıkra: 22/2/2006 - 5461/4 md.) Subay ve astsubay dışındaki asker kişiler hakkında disiplin mahkemeleri tarafından verilen hükümler ile ilgili olarak, teşkilâtında disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askerî kurum amiri tarafından askerî hâkim sınıfına mensup disiplin subaylarına itiraz hakkını kullanabilmeleri için yazılı yetki verilebilir. İtiraz süresi ve inceleme mercii: Madde 31 – Disiplin mahkemelerinden verilen hükümlere karşı tefhim veya tebliğinden itibaren üç gün içinde bir üst disiplin mahkemesinde itiraz edilebilir. Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı ile Genelkurmay Başkanlığı nezdinde kurulan disiplin mahkemelerinin hükümlerine karşı yapılan itirazı, itiraz edilen hükme katılmıyan ve onlardan daha kıdemli olan başkan ve üyelerden kurulu yeni bir kurul inceler. Buna rağmen uygun nitelikte başkan ve üye bulunmazsa, en yüksek komuta makamından itibaren sıra ile aşağı derecelerdeki komuta mevkilerinde bulunan subaylar başkan ve üye olarak görevlendirilirler. İtirazın nereye yapılacağı, şekli ve sebepleri: Madde 32 – İtiraz, hükmü veren disiplin mahkemesinin nezdinde kurulduğu komutana veya askeri kurum amirine yapılır. İtiraz sebepleri yazılı olarak verilebileceği gibi sanığın en yakın amirine yapılacak beyan üzerine düzenlenecek bir tutanak şeklinde de olabilir. İtiraz, kural olarak hükmün kanuna aykırılığı sebebine dayanır. Hukuki bir kuralın uygulanmaması yahut yanlış uygulanması kanuna aykırılıktır. Aşağıdaki hallerde kanuna mutlak aykırılık var sayılır: A) Disiplin mahkemesinin kanun dairesinde kurulmamış olması, B) Başkan ve üyelik niteliklerini haiz olmıyan bir başkan veya üyenin hükme katılması, C) Makbul bir şüpheden dolayı hakkında ret istemi olup da bu istem kabul edildiği halde başkan veya üyenin hükme katılması, veyahut bu istemin kanuna aykırı olarak reddolunması suretiyle başkan ve üyenin hükme katılmış olması, D) Disiplin mahkemesinin kanuna aykırı olarak davaya bakmıya kendisini görevli veya rütbe yönünden yetkili görmesi, E) Disiplin subayının veya kanunen bulunması gerekli diğer bir kişinin yokluğunda duruşma yapılması, F) Sözlü duruşma sonucu olarak verilen hükümde duruşmanın açıklığı kuralına uyulmamış olması, G) Hükmün gerekçesiz bulunması, H) Hüküm için önemli olan noktalarda mahkeme kararı ile savunma hakkının kısıtlanmış olması, İtiraz halinde yerine getirmenin geri bırakılması: Madde 33 – İtiraz, aleyhine itiraz olunan hükmün yerine getirilmesini geri bıraktırır. Ancak disiplin mahkemesince cezanın derhal yerine getirilmesine karar verilmişse bu hüküm uygulanmaz. İtirazın incelenmesi: Madde 34 – İtiraz üzerine üst disiplin mahkemesi disiplin subayı en geç üç gün içinde gerekli incelemeyi yapar ve mütalaası ile birlikte dosyayı mahkemeye verir. Mahkeme en geç üç gün içinde dosyayı inceliyerek kararını verir. Üst disiplin mahkemesi gerekli gördüğü soruşturmanın yapılmasını isteyebilir veya soruşturmayı kendisi yapabilir. Bu halde soruşturma için geçecek süre üç günlük süreye dahil değildir. İtirazı inceleme merciinin kararları: Madde 35 – Üst disiplin mahkemesi itirazı yerinde görürse davanın esasına hükmeder. Aksi halde itirazı reddeder. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Gözetim ve teftiş: Madde 36 – Disiplin mahkemeleri ile disiplin subaylıklarının ve disiplin ceza ve tutuk evlerinin idari işlerinin gözetimi, silsile yolu ile komutanlıklarca veya askeri kurum amirliklerince teftişi, Milli Savunma Bakanlığı Askeri Adalet müfettişlerince genel hükümlere göre yapılır. Bu gözetim ve teftiş görevine dayanılarak yargı işlerine karışılamaz. Hükümlerin Kesinleşmesi ve Yerine Getirilmesi Hükmün kesinleşmesi: Madde 37- (Değişik: 12/6/2003-4895/7 md.) Disiplin mahkemelerince verilen hükümlerden süresi içinde itiraz olunmayan veya itiraz olunup da üst disiplin mahkemesince hakkındaki itiraz sonuçlanan hükümler kesinleşir. Bu hükümlerin yerine getirilmesi lüzumu, disiplin mahkemesi başkanı tarafından hüküm altına alınır ve imza edilir. Cezaların yerine getirilmesi: Madde 38 – Disiplin mahkemelerince verilen ve kesinleşen oda veya göz hapsi cezaları: A) (Değişik: 12/6/2003-4895/8 md.) Subaylar, astsubaylar, sivil personel, uzman jandarma ve uzman erbaşlar hakkında: I. Göz hapsi cezalarında: a) Resmî daire, kışla, eğitim alanları ile sair yerlerdeki hizmetlerine devam ederler. b) Hizmetin bitiminden sonra hiçbir yere gidemezler. Kışlada veya resmî odalarda kalırlar. c) Hizmete ilişkin olanlar dışında hiçbir ziyaret kabul edemezler. II. Oda hapsi cezalarında: a) Mümkün olduğu takdirde, cezayı tek başlarına belirli bir hapis odasında geçirirler. b) Emir veremezler. c) Genel hizmet yapamazlar. B) Askeri öğrenciler hakkında: a) Oda hapsi cezasını belirli hapis odalarında topluca geçirirler. b) Hapis odalarının kapısında bir nöbetçi bulundurulur. C) Erbaş ve erler hakkında: a) Oda hapsi cezasını belirli hapis odalarında topluca geçirirler. b) Hapis odalarının kapısında bir nöbetçi bulundurulur. c) Erbaşlar genel hizmet yapamazlar. Erler ağır askeri hizmetlerde kullanılabilirler. D) (Mülga: 12/6/2003-4895/8 md.) (Ek: 27/4/1989 - 3554/4 md.) Seferberlik ve savaş halinde teşkilatında disiplin mahkemesi kurulan komutan veya askeri kurum amiri, disiplin mahkemesince verilen cezanın yerine getirilmesini, hükümlünün askerliğinin bitimine veya seferberliğin sona ermesine veya barışa kadar geri bırakabilir. Mali hükümlerin yerine getirilmesi: Madde 39 – (Değişik: 27/4/1989 - 3554/5 md.) Disiplin mahkemelerinin istirdat ve tazminata dair verdikleri hükümler maliye dairelerine bildirilerek bu dairelerce 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre yerine getirilir. Yazılı emir: Madde 40 – Disiplin mahkemeleri tarafından verilip kesinleşmiş bulunan hükümlerde kanuna aykırılık bulunduğunu öğrenen Genelkurmay Başkanı, Askeri Yargıtaya başvurması için Askeri Yargıtay Başsavcısına yazılı emir verilmesi hususunda Milli Savunma Bakanından istemde bulunur. Bu istem üzerine veya ayrıca Milli Savunma Bakanı disiplin mahkemelerince verilip kesinleşmiş bulunan hükümlerde kanuna aykırılık bulunduğunu öğrenirse, Askeri Yargıtaya başvurması için Askeri Yargıtay Başsavcısına yazılı emir verebilir. [6] Bu hususta yazılı emir ile ilgili Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunundaki hükümler uygulanır. (İptal ikinci, üçüncü ve dördüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 17/5/2007 tarihli ve E.: 2004/13, K.: 2007/58 sayılı Kararı ile.) İKİNCİ KISIM Disiplin Suçları ve Cezaları Disiplin suç ve cezaları: Madde 41 – Disiplin suçları, bu kanunun oda hapsi veya, göz hapsi ile cezalandırdığı eylemlerdir. Bu kanuna göre verilecek oda veya göz hapsi cezaları üç günden iki aya kadardır. Erbaşlar hakkında asli ceza ile birlikte rütbenin geri alınması cezası da verilebilir. (Değişik ikinci fıkra: 12/6/2003-4895/9 md.) Uzman jandarmalar ve uzman erbaşlar hakkında, rütbenin geri alınması hususunda, özel kanunlarının hükümleri uygulanır. Disiplin mahkemesi, bu kanunu uygularken, maddede yazılı cezanın aşağı ve yukarı hadleri arasında cezayı serbestçe takdir eder. (Ek: 27/4/1989 - 3554/6 md.) Seferberlik ve savaş halinde verilecek cezalar üçte birden az olmamak üzere bir katına kadar arttırılır. Ancak, tertip olunan ceza Kanunda gösterilen cezanın azami haddini geçemez. Cezaların toplanması: Madde 42 – Cezaların toplanması halinde, aynı ceşit cezalar toplanarak, başka çeşit cezalar ayrı ayrı çektirilir. Disiplin suçlarında zamanaşımı: Madde 43 – Disiplin suçlarına ait davalarla, suç tarihinden itibaren beş ay içinde disiplin mahkemelerince hüküm verilmemiş olursa dava zamanaşımına uğrar. (Ek: 27/4/1989 - 3554/7 md.) l4 ve 27 nci maddeler gereğince soruşturmanın veya duruşmanın tatiline karar verilmesi halinde, tatil süresi içinde zaman aşımı işlemez. Oda ve göz hapsinde ceza zamanaşımı: Madde 44 – Oda ve göz hapsi cazaları kesinleştikleri tarihten itibaren bir yıl içinde zamanaşımına uğrar. (Ek: 27/4/1989 - 3554/8 md.) 38 inci madde gereğince cezanın yerine getirilmesinin geri bırakılması halinde, geri bırakma süresi içinde zamanaşımı işlemez. Disiplin mahkemelerinden verilen cezalar ve erteleme: Madde 45 – Bu kanunun 52, 53, 54, 55, 56, 58, 59, 60 ve 61 inci maddeleri gereğince verilenler dışında disiplin mahkemelerinden verilen cezalar ertelenemez. Oda ve göz hapsinin kimlere verileceği: Madde 46 – (Değişik: 12/6/2003-4895/10 md.) Oda hapsi bütün asker kişilere; göz hapsi ise subaylara, astsubaylara, sivil personele, uzman jandarmalara ve uzman erbaşlara verilir. Amir ve üste saygısızlık: Madde 47 – Hizmette veya hizmete ilişkin hallerde amire ve üste zorunlu olduğu Saygıyı göstermiyen veya uyarmayı saygı duruşu ile kabul edip dinlemiyenler, bir aya kadar oda veya göz hapsi ile cezalandırılırlar . İtaatsizlik edenler: Madde 48 – Kast veya ihmal ile hizmete ait emri tam yapmamak, değiştirmek veya sınırını aşmak suretiyle itaatsizlik edenlere on günden iki aya kadar oda veya göz hapsi cezası verilir. Bilerek doğru söylemiyenler: Madde 49 – Hizmete ait işlerde amirin sorusuna karşı bilerek doğru söylemiyenler bu eylemlerinden hizmet aksamamış ise bir aya kadar oda veya göz hapsi ile cezalandırılırlar. Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme: Madde 50 – (Değişik: 12/6/2003-4895/11 md.) Kıt’asından veya görev yerinden kaçanlardan altı gün içinde kendiliğinden gelenler on günden bir aya kadar oda hapsi cezası ile cezalandırılır. Bu eylem görevli iken işlenmiş veya silâh, mühimmat, donatım veya bir askerî taşıma aracı birlikte götürülmüş yahut mükerrer olarak işlenmiş ise yirmi günden iki aya kadar oda hapsi cezası verilir. İzin süresini özürsüz altı güne kadar geçirenler yedi günden bir aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılır. Bu eylem mükerrer olarak işlenmiş ise yirmi günden iki aya kadar oda hapsi veya göz hapsi cezası verilir. Kaçmaya kalkışanları haber vermiyenler: Madde 51 – Bir kaçmaya kalkışmayı doğru olarak haber alıp da kaçmanın önü alınabilecek bir zamanda bunu amirine haber vermiyenler kaçma olmuş ise yedi günden iki aya kadar oda hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Hizmete mahsus eşyanın harabolmasına sebebiyet verenler veya kaybedenler Madde 52 – (Değişik: 12/6/2003-4895/12 md.) Hizmete mahsus ve değeri ikiyüzellimilyon lirayı geçmeyen eşyayı özürsüz kaybedenler veya harap olmasına sebebiyet verenler, eşyanın değeri de göz önünde bulundurularak iki aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılır. Astına hizmetle ilgili olmıyan emir verenlerle hediye istiyen veya borç alanlar: Madde 53 – Astlarına hizmetle ilgisi olmıyan emir verenler, astlarından hediye istiyenler veya borç alanlar on günden iki aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Astlarını gözetim görevinde ihmal ve kusuru olanlar: Madde 54 – Astlarını gözetim görevinde ihmal ve kusuru olanlar veya astlarının suçlarını haber vermiyenler, onbeş güne kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılırlar, Astına söven, hakaret eden ve kötü davrananlar: Madde 55 – Astına sövenler, hakaret edenler veya askeri usul ve kurallar ve nizamlar dışında kötü davrananlar iki aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Nöbet talimatına aykırı hareket edenler: Madde 56 – Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliğinde belirtilen nöbet görevlerini yaparken nöbet yerini terk edenler ve başka surette nöbet talimatına aykırı hareket edenler bu eylemlerinden dolayı hizmet aksamamış veya maddi bir zarar doğmamışsa iki aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Hoşnutsuzluk yaratanlar: Madde 57 – Arkadaşları arasında söz veya fiilleri ile hoşnutsuzluk yaratanlar bir aya kadar oda veya göz hapsi ile cezalandırılırlar. Sarhoşluk ve yasak edilen yerlere girmek: Madde 58 – Resmi üniforma ile genelevlere, kumarhanelere, meyhanelere, barlara ve girilmesi garnizon komutanlıklarınca yasaklı başka yerlere girenler veya sarhoşluğu gizlenmiyecek derecede olanlar yedi günden bir aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Sarhoşluk eylemi görev sırasında işlenmiş ise verilecek ceza onbeş günden iki aya kadar oda veya göz hapsidir. Kumar oynıyanlar: Madde 59 – Kumar oynıyanlar, bir aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Meslek kuruluşlarına, izin verilmeyen derneklere, spor kulüplerinin faal üyeliklerine girenler: Madde 60 – (Değişik: 23/6/1983 - 2861/3 md.) Meslek kuruluşlarına, Milli Savunma Bakanlığınca yayımlanan listede adı bulunmayan derneklere veya spor kulüplerinin faal üyeliklerine girenler on günden iki aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Yasak edilen kitap ve saireyi okuyan veya bulunduranlar: Madde 61 – Askeri öğrenci, er ve erbaşlar tarafından okunması veya bulundurulması Genelkurmay Başkanlığınca yasak edildiği bildirilen kitapları, dergileri ve her türlü yazıları okuyan veya bulunduranlar onbeş güne kadar oda hapsi cezası ile cezalandırılırlar. Yasak edilen cihaz ve aletleri bulunduran veya kullananlar: Madde 61/A– (Ek: 19/6/2010-6000/21 md.) Kıt’a, karargah ve kurumlarda ya da görev esnasında bulundurulması veya kullanılması emirle yasak edilen; cep telefonu, bilgisayar, radyo, teyp, fotoğraf makinesi gibi görüntü, ses ve benzeri verileri ve bilgileri kaydeden, depolayan veya ileten her türlü cihaz ve aletler ile aksamlarını bulunduran veya kullananlar on günden bir aya kadar oda veya göz hapsi cezasıyla cezalandırılırlar. Disiplin cezalarının etkisi: Madde 62 – Yedek subay, yedek astsubay, (uzatmalılar ve uzman erbaşlar hariç) erbaş ve erler hakkında disiplin mahkemeleri tarafından verilen ve yerine getirilen oda hapsi cezaları askerlik hizmeti sürelerinden indirilir ve bu kişiler o kadar süre geç terhis edilir. [7] Muvazzaf subay (…) [8] ve astsubaylar, sivil personel ile uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler hakkında verilen ve yerine getirilen oda ve göz hapsi cezaları bunların yükselmelerinde nazara alınmak üzere sicillerine işlenir. [9] Son Hükümler Askerî Ceza Kanunu, Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu, Türk Ceza Kanunu ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun uygulanması: [10] Madde 63 – Bu kanunda aksine hüküm bulunmıyan hallerde Askeri Ceza Kanunu ile Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu hükümleri disiplin mahkemelerinde de uygulanır. (Ek fıkra: 31/3/2005 – 5329/2 md.; Değişik ikinci fıkra: 26/2/2008-5739/2 md.) Bu Kanunda açıkça belirtilmediği sürece, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Birinci Kitap Üçüncü Kısım Birinci Bölüm hükümleri ve zamanaşımı süresine ilişkin hükümleri, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümleri ile 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun hükümleri, disiplin suç ve cezaları hakkında uygulanmaz. Uygulanmıyacak kanun hükümleri: Madde 64 – Askeri Ceza Kanununun bu kanunun cezalandırdığı suçlara ait hükümleri ve diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri disiplin mahkemelerinin kurulup fiilen göreve başladıkları tarihte yürürlükten kalkar. Geçici Madde 1 – Bu kanuna göre kurulacak disiplin mahkemeleri, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlıyarak en geç üç ay içinde kurulur. Bu mahkemelerin hangi tarihte fiilen göreve başlıyacakları Genelkurmay Başkanlığınca tesbit olunur. Geçici Madde 2 – Disiplin mahkemelerinin kurulup fiilen göreve başladıkları tarihte askeri savcılıklarla askeri mahkemelerde bulunan ve henüz neticelendirilmemiş olan soruşturma ve dava dosyalarından disiplin mahkemelerinin görevi içine giren suçlara aid olanlar, görevsizlik karariyle, nezdinde disiplin mahkemesi kurulan yetkili kıta komutanı veya askeri kurum amirine gönderilir. Duruşma safhasında olan dosyalar için yeniden iddianame düzenlenmeden dava dosyası görevli disiplin mahkemesine verilir. Kanunun yürürlüğe girişi: Madde 65 – Bu kanunun kuruluşa ait hükümleri yayımı tarihinde, diğer hükümleri ise disiplin mahkemelerinin kurulup fiilen göreve başladıkları tarihte yürürlüğe girer. Madde 66 – Bu kanunu Milli Savunma Bakanı yürütür. 16/6/1964 Tarihli ve 477 Sayılı Kanuna İşlenemeyen Hükümler 1 – 19/6/2010 tarihli ve 6000 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, Kanunun 21 inci maddesiyle 477 sayılı Kanuna eklenen 61/A maddesinde belirtilen eylemler sebebiyle emre itaatsizlikte ısrar suçundan askeri mahkemelerce verilmiş ve henüz kesinleşmemiş olan hükümler ile kesinleşmiş ancak infaz edilmemiş olan mahkumiyet kararları hakkında; hükmü veren askerî mahkeme tarafından, sanık veya hükümlülerin başvurusu aranmaksızın ve askerî savcının yazılı görüşü alınmak suretiyle, dosya üzerinden inceleme yapılarak, şartları mevcut ise infazın durdurulmasına, askerî mahkemenin görevsizliğine ve dosyanın yetkili ve görevli disiplin mahkemesine gönderilmesine karar verilir. Bu dosyalardan Askerî Yargıtay Başsavcılığında ve Askerî Yargıtay’da inceleme aşamasında olanlar, hükmü veren askerî mahkemeye iade edilir ve bunlar hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır. 477 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ İptal Eden Anayasa Mahkemesinin Kararının Numarası 477 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 2688 — 3/7/1982 2861 — 25/6/1983 3269 — 25/3/1986 3554 — 27/4/l989 4895 — 18/6/2003 tarihinden 2 ay sonra 5329 63 1/6/2005 5461 8, 9, 23, 30, 40 28/2/2006 5739 63 1/3/2008 6000 61/A ve İşlenemeyen Hüküm 30/6/2010 6191 62 22/3/2011 6413 1 16/2/2013 7179 62 26/6/2019 [1] 18/3/1986 tarih ve 3269 sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile bu Kanunda geçen "uzman çavuş" tabiri "uzman erbaş" olarak değiştirilmiştir. [2] 31/1/2013 tarihli ve 6413 sayılı Kanunun 45 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “Disiplin mahkemesi” ibaresi “Disiplin mahkemesi savaş zamanında” şeklinde değiştirilmiştir. [3] Bu fıkraya; 22/2/2006 tarihli ve 5461 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle "Jandarma Genel Komutanının" ibaresinden önce gelmek üzere "Sahil Güvenlik Komutanının," ibaresi eklenmiştir. [4] 12/6/2003 tarihli ve 4895 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan “ 9 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.“ hükmüne istinaden; değiştirilen “ Tugay veya eşidi komutanlıkları veya askerî kurum amirlikleri teşkilâtındaki disiplin mahkemeleri erden yüzbaşıya kadar (yüzbaşı dahil) askerler ile diğer asker kişileri,“ hükmü madde metnine işlenmiş ve birinci fıkra ifadesi kullanılmıştır. [5] 22/2/2006 tarihli ve 5461 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkraya; "Jandarma Genel Komutanlığı" ibaresinden önce gelmek üzere "Sahil Güvenlik Komutanlığı," ibaresi eklenmiştir. [6] 22/2/2006 tarihli ve 5461 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan "verir" ibaresi "verebilir" şeklinde değiştirilmiştir. [7] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu fıkraya “Yedek subay,” ibaresinden sonra gelmek üzere “yedek astsubay,” ibaresi eklenmiştir. [8] 12/6/2003 tarihli ve 4895 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan, "askeri memur" ibaresi, madde metninden çıkarılmıştır. [9] 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “uzatmalılar ve uzman erbaşlar” ibaresi “uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler” şeklinde değiştirilmiştir. [10] Bu madde başlığı "Askeri Ceza ve Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunlarının uygulanması: " iken 31/3/2005 tarihli ve 5329 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle metne işlendiği şekliyle değiştirilmiştir.
|
486 | 3 | 1 |
UMURU BELEDİYEYE MÜTEALLİK AHKAMI CEZAİYE HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 486
|
16/4/1924
|
17/5/1924
|
UMURU BELEDİYEYE MÜTEALLİK AHKAMI CEZAİYE HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 486 Kabul Tarihi : 16/4/1924 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 17/5/1924 Sayı: 70 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 5 Sayfa: 427 Madde 1 – 24 Teşrinievvel 1298 tarihli Ebniye Kanununun memnuiyeti mutazammın ahkamı hilafına vuku bulan inşaat ve tamirat ile umuma mahsus mahallerde ve yangın yerlerinde bila ruhsat yapılan barakalar ve her nevi inşaat belediyece derhal hedmolunur. Hedmiyattan husule gelen enkaz satılarak masarifi hedmiye istifa olunur. Hedim masrafı kafi gelmediği takdirde üst tarafı rüsumu belediye gibi tahsil olunur. Madde 2 – Umumi ana lağımlariyle su yollarını hasbezzarure açtıranlar belediyece tayin edilen müddet zarfında hali sabıkına ircaa mecburdurlar. Müddeti mezküre zarfında yapılmadığı takdirde belediyece bilkeşif yaptırılır. Belediyece sarf olunan para alındıktan başka masarifi vakıanın yüzde onu da ayrıca cezaen istifa olunur. Madde 3 – Umumi ana lağımlariyle suyollarını kasten tahrip edenlerden masarifi tamiriye tahsil ve bunun bir misli de cezaen başkaca istifa olunur. Madde 4 – Belediyece sıhhat ve selameti umumiye için mahzuru görülen hususi mecra ve lağım, kuyu ve çukurların nihayet bir hafta zarfında izalei mahzuru sahibine tebliğ olunur. Tebligatı vakıa alakadaran tarafından nazarı itibara alınmadığı takdirde belediyece keşfi mucibince yaptırılarak mahzur izale ve sarfiyat tahsil olunduktan başka masarifi vakıanın yüzde onu da cezaen istifa olunur. Cezanın miktarı elli lirayı tecavüz etmez. Fakrı halleri belediye meclisince sabit olanlardan dört taksitte bir sene müddetle rüsumu belediye gibi tahsil olunur. Madde 5 – 8 – (Mülga: 15/5/1930 - 1608/11 md.) Madde 9 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren mer'i olup, Ankara ve istanbul şehremanetlerine de şamildir. Madde 10 – İşbu kanunun tatbikına Dahiliye ve Adliye Vekilleri memurdur.
|
488 | 5 | 1 |
DAMGA VERGİSİ KANUNU Kanun Numarası : 488
|
1/7/1964
|
11/7/1964
|
DAMGA VERGİSİ KANUNU Kanun Numarası : 488 Kabul Tarihi : 1/7/1964 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 11/7/1964 Sayı : 11751 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt : 3 Sayfa : 2741 BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet ve İstisnalar Konu: Madde 1 – Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga vergisine tabidir. Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder. [1] Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar, Türkiye'de resmi dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabi tutulur. Şümul: Madde 2 – Vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler de Damga Vergisine tabidir. Mükellef: Madde 3 – Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder. Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye'de bu kağıtları resmi dairelere ibraz eden. üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya harhangi bir suretle hükümlerinden faydalananlar öderler. Ancak bunlardan ticari veya mütedavil kağıt mahi yetinde bulunanların vergisini,bunları en evvel satan veya kabul veya başka suretle kullanan kişiler öderler. Kağıtların mahiyetlerinin tayini: Madde 4 – Bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılır ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur. Kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına,belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılır. Mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınır. Kağıt nüshalarının birden fazla olması: Madde 5 – (Değişik birinci cümle: 15/7/2016-6728/23 md.) Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kâğıtlardan, maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda; nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir. Şu kadar ki, poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin yalnız tedavüle çıkarılan nüshaları vergiye tabi tutulur. Bir kağıtta birden fazla akit ve işlem bulunması: Madde 6 – Bir kağıtta biribirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların herbirinden ayrı ayrı vergi alınır. Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi,en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir. (Ek cümle: 15/7/2016-6728/24 md.) Şu kadar ki; bir kâğıt üzerinde birden fazla adi kefalet ve garanti taahhüdü bulunması hâlinde, ayrı ayrı olmak üzere bunlardan yalnızca birinden damga vergisi alınır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/24 md.) Pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmaz. Birden fazla imzalı kağıtlar: Madde 7 – Kağıtlara konulan imzanın birden fazla olması verginin tekerrürünü gerektirmez. Ancak maktu vergiye tabi olup müteaddit kişilerin imzasını taşıyan makbuz ve ibra senetlerinin Damga Vergisi imza adedine göre alınır. Nispi vergiye tabi ve birden fazla kişinin imzasını taşıyan makbuz ve ibra senetlerinde her imza sahibine ait olan hisse ayrıca belli edilmiş ise, vergi, hisselere göre ayrı ayrı ödenir. Şu kadar ki, bir resmi daire veya bir gerçek veya tüzel kişi adına kağıtlara konulan birden fazla imza bir imza hükmündedir. Resmi daire: Madde 8 – Bu kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köylerdir. [2] [3] Bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmeler resmi daire sayılmaz. İstisnalar: Madde 9 – Bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisinden müstesnadır. İKİNCİ BÖLÜM Vergileme Ölçüleri ve Nispet Vergileme ölçüleri: Madde 10 – Damga Vergisi nispi veya maktu olarak alınır. Nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır. Belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade eder. Belli para gösterme mecburiyeti: Madde 11 – (Değişik: 29/7/1970 - 1318/94 md.) Cari hesap şeklinde açılan kredilerle her türlü ikrazata ait taahhütname ve mukavelenameler (İskonto ve iştira senetleri taahhütnamesi - Dispans - dahil) ve bunların temlik, yenileme, devir ve değiştirilmesine müteallik bütün kağıtlarda ve keza matlupların devir ve temlikine ilişkin mukavelename ve temliknamelerde ikraz veya temlik edilen para miktarının veya azami haddinin gösterilmesi mecburidir. Gösterilmediği takdirde bu kağıtların her birinden alınması gereken Damga Vergisi ile cezası olayın meydana çıktığı tarihte, ilgili bulunduğu cari hesapta kayıtlı kredi veya ikrazat miktarına göre hesaplanır ve alınır. Bu vergi ve cezanın ödenmesinde mukriz ve müstakrizlerle temlik eden ve adına temlik yapılan şahıslar ve müesseseler müteselsilen sorumludurlar Yabancı paraların Türk parasına çevrilmesi: Madde 12 – Damga Vergisine tabi kağıtlarda yazılı yabancı paralar Maliye Bakanlığınca tayin ve ilan edilecek fiyat üzerinden Türk parasına çevrilerek ona göre Damga Vergisi alınır. Verginin hesaplanmasında kesirler: Madde 13 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Nispet: Madde 14 – Kağıtların Damga Vergisi bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınır. (Ek hüküm: 22/7/1998-4369/77 md.) Şu kadar ki her bir kağıt için hesaplanacak vergi tutarı (1) sayılı tabloda yer alan sınırlamalar saklı kalmak üzere 800 bin Yeni Türk Lirasını aşamaz. Bir önceki yılda uygulanan bu azami tutar, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, o yıl için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır. (Ek ibare: 9/4/2003-4842/28 md.) Cumhurbaşkanı yeniden değerleme oranının % 50 fazlasını geçmemek ve % 20'sinden az olmamak üzere yeni oranlar tespit etmeye yetkilidir. [4] [5] Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir. (Ek cümle: 15/7/2016-6728/25 md.) Birinci fıkraya göre azami tutardan vergi alınan mukavelenamelerin, diğer hükümlerinde değişiklik olmaksızın sadece bedelinin artması durumunda, artan bedele ilişkin bu hüküm uygulanmaz. Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır. (Ek: 29/7/1970 - 1318/95 md.) Mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınır. Akreditif mektup ve telgraflarında süre uzatıldığı takdirde verginin dörtte biri alınır. Yabancı memleketlerden Türkiye üzerine düzenlenen kağıtlar aynı miktarda, yabancı memleketlerin birinden diğeri üzerine düzenlenip Türkiye'de tedavüle çıkarılanlar ise yarı nispette vergiye tabidir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Verginin Ödenmesi Ödeme şekilleri: Madde 15 – (Değişik birinci fıkra: 30/12/2004-5281/1 md.) Damga Vergisi makbuz karşılığı, istihkaktan kesinti yapılması veya basılı damga konulması şekillerinden biriyle ödenir. (Ek: 29/7/1970 - 1318/96 md.) Bu ödeme şekillerinin hangi işlemler için ne suretle uygulanacağını tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir. Pul yapıştırılması şekliyle ödeme: Madde 16 – (Mülga: 30/12/2004-5281/44 md.) Basılı damga konulması şekliyle ödeme: Madde 17 – Aşağıda yazılı kağıtların Damga Vergisi pul yerine basılı damga konulması şekliyle de ödenebilir. 1 – Makbuz ve ibra senetleri, 2 – Faturalar, 3 – Ulaştırma ile ilgili kağıtlar, 4 – Elektrik, havagazı, telefon ve su abonman mukavelenameleri, 5 – Maliye Bakanlığının müsaadesi alınmak şartiyle vergiye tabi diğer kağıtlar. (Ek: 29/7/1970 - 1318/98 md.) Maliye Bakanlığı yukarda yazılı olanların ve diğer kağıtların vergisini basılı damga konulması şekliyle ödetmeye yetkilidir. Makbuz verilmesi şekliyle ödeme: Madde 18 – (Değişik: 30/12/2004-5281/2 md.) Bu Kanunda gösterilen haller dışında Damga Vergisi makbuz karşılığında ödenir. Maliye Bakanlığı makbuz karşılığı ödemeye ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir. İstihkaktan kesinti şekliyle ödeme: [6] Madde 19 – Genel ve özel bütçeli dairelerle il özel idareleri ve belediyeler, bankalar, iktisadi kamu teşekkülleri ile bunların iştirakleri ve müesseseleri ve benzeri teşekkül, iştirak ve müesseselerin ödemelerinde kullanılan ve nispi vergiye tabi bulunan makbuzlarla bu mahiyetteki kağıtlara ait vergilerin, a) Bu ödemelerin yapılması, b) Avans suretiyle ödemelerde avansın itası, Sırasında ilgili daire ve müesseseler tarafından istihkaklardan kesinti yapılması şekliyle ödenmesine Maliye Bakanlığınca izin verilebilir. (Ek: 29/7/1970 - 1318/100 md.) Maliye Bakanlığı lüzum gördüğü hallerde vergiyi istihkaktan kesinti yapılması şekliyle ödetmeye yetkilidir. Pulların yapıştırılması zamanı: Madde 20 – (Mülga: 30/12/2004-5281/44 md.) Basılı damga konulmasında ödeme zamanı: Madde 21 – Basılı damga konulacak kağıtların vergisi, yüzde beş noksanı ile peşin olarak ödenir. Makbuz karşılığı ödemelerde ödemenin zamanı: Madde 22 – (Değişik: 30/12/2004-5281/3 md.) Makbuz karşılığı ödemelerde Damga Vergisi; a) Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenir. b) (a) bendi dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir. Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye, lüzum göreceği işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin yukarıdaki sürelere bağlı kalmaksızın ve beyanname aranmaksızın kâğıdın düzenlenmesinden önce veya noterlerce işleme tâbi tutulması sırasında ödenmesi zorunluluğunu getirmeye, vergiyi işlem anında ilgili kamu kurum veya kuruluşuna makbuz karşılığı ödettirmeye yetkilidir. İstihkaktan kesinti şekliyle ödemelerde ödeme zamanı: Madde 23 – Genel bütçeli daireler dışında kalan ve istihkaktan kesinti yapmak durumunda bulunan daire ve müesseseler tarafından bir ay içinde kesilen Damga Vergisi, ertesi ayın 20 nci günü akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve 26 ncı günü akşamına kadar yatırılır. [7] DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sorumluluk Vergi ve cezada sorumluluk: Madde 24 – Vergiye tabi kağıtların Damga Vergisinin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı alınması lazımgelen vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler sorumludur. (Değişik: 21/11/1980 - 2344/1 md.) Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunması Damga Vergisinin noksan ödenmesini gerektirmez. Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar. (Ek fıkra: 30/12/2004-5281/4 md.) 22 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanlar, taraf oldukları işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumludurlar. Verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda vergi, ceza ve fer'ileri, vergi için diğer işlem taraflarına rücu hakkı olmak üzere, bu fıkrada belirtilen kişilerden alınır. Resmi daireler veya noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve Damga Vergisi hiç alınmıyan veya noksan alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenliyenlere aittir. Vergi ve ceza, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları düzenleyenlerden alınır. Özel sorumluluk: Madde 25 – Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen ticari ve mütedavil kağıtların Damga Vergisi ve cezası, mükelleflerine rücu hakkı saklı bulunmak üzere hamillerinden alınır BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Resmi dairelerin mecburiyeti: Madde 26 – Resmi dairelerin ilgili memurları kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tesbit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere, vergi dairesine göndermeye mecburdurlar. Diğer kurum ve kuruluşlar ile kişilerin mecburiyeti [8] Madde 27- (Değişik: 30/12/2004-5281/5 md.) Noterler, damga vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kâğıtları vergi ve cezası ödenmedikçe tasdik edemezler veya bunların suretlerini çıkarıp veremezler. Birinci fıkra hükmüne aykırı olarak işlem yapılması halinde, mükellef hakkında Vergi Usul Kanunu hükümleri uygulanmakla birlikte, noterlerden de tasdik ettikleri veya üzerinde işlem yaptıkları her kâğıt için kanunen alınması gereken cezası ayrıca alınır. Bankalar, kamu iktisadi teşebüsleri ve iştirakleri ile 22 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanlar, vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kâğıtları usulüne uygun olarak vergi ve cezası ödenmedikçe işleme koyamazlar. Vergi ve cezası ödenmeden bu kâğıtları işleme koyan kişi ve kuruluşlardan, kâğıdın mükelleflerinden alınacak ceza tutarınca ayrıca ceza alınır. Kağıtların terki: Madde 28 – Vergi cezası alınması gereken kağıtların hamilleri tarafından terk edilmesi bu cezanın alınmasına mani değildir. Bazı ödemelerde uyulması gereken esaslar: Madde 29 – Maliye Bakanlığından müsaade alınmak şartiyle makbuz karşılığı yapılacak ödemelerle istihkaktan kesinti yapılması şeklindeki ödemelerde uyulması gereken esaslar Maliye Bakanlığınca tayin edilerek ilgililere bildirilir. Madde 30 – Vergi Usul Kanununun Damga Resmine ilişkin hükümleri Damga Vergisi hakkında da uygulanır. Mükerrer Madde 30 – (Ek: 4 /12/1985-3239/97 md.) [9] [10] (Değişik birinci fıkra: 15/12/1990-3689/9 md.) Bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan maktu vergiler (Maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil),bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihe kadar Cumhurbaşkanınca belirlenen miktarlar ile bu miktarların, Vergi Usul Kanunu uyarınca 1990 yılı için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranı ile çarpılmak suretiyle bulunacak tutarların toplamı kadar artırılmıştır. Her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan maktu vergiler (Maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) o yıl için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır. (Ek cümle: 25/12/2003 – 5035/27 md.) Bu suretle hesaplanan vergi tutarının 10 Yeni Kuruşa kadarki kesirleri dikkate alınmaz. [11] [12] [13] (Ek fıkra: 19/6/1987-3393/5 md.; Mülga: 25/12/2003-5035/49 md.) (Ek fıkra: 19/6/1987-3393/5 md.; Değişik: 30/12/2004-5281/6 md.) Cumhurbaşkanı, elektronik ortamda gönderilenler ile Sermaye Piyasası Kanunu ve Bankacılık Kanununun uygulanmasıyla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca düzenlenmesi öngörülen kâğıtların tâbi olduğu damga vergisi nispet ve maktu tutarlarını ibraz yerleri itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, indirilen nispet ve tutarlarını kanunî seviyesine kadar çıkarmaya ve bu nispet ve tutarlar dahilinde kâğıtlar itibarıyla farklı nispet ve tutarlar tespit etmeye yetkilidir. 10 13 (Ek fıkra: 4/5/1994 - 3986/11 md.; Değişik fıkra: 28/11/2017-7061/29 md.) Cumhurbaşkanı, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan maktu vergileri veya bu vergilerin yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle belirlenmiş olan tutarlarını (maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dâhil) ve nispi vergileri, kâğıt türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte olmak üzere; maktu vergilerde on katına, nispi vergilerde ise bir katına kadar artırmaya, uygulanmakta olan maktu vergileri yarısına kadar, nispi vergileri ise sıfıra kadar indirmeye, bu had ve miktarlar arasında yeni had, miktar ve nispetler tespit etmeye yetkilidir. 13 Kaldırılan hükümler Madde 31 – Aşağıda gösterilen kanunlar ve hükümler yürürlükten kaldırılmıştır. 1. 23/5/1928 tarih ve 1324 sayılı Damga Resmi Kanunu ile ek ve değişiklikleri, (Bu kanunların reklam ve ilanlara ilişkin Damga Resmi hükümleri ile 15/2/1963 tarih ve 185 sayılı kanun hükümleri hariç) 2. 28/5/1934 tarih ve 2456 sayılı gümrüklerde istimal edilen bazı evraka müdafaa pulu ilsakı hakkındaki kanun ile ek ve değişiklikleri, 3. 28/5/1934 tarih ve 2459 sayılı Tayyare Resmi hakkındaki kanun ile bu kanunun ek ve değişiklikleri, 4. Fevkalade zam kanunlarının yukarıdaki resimlerlere ilişkin hükümleri, 5. 10/6/1938 tarih ve 3437 sayılı Tütün ve Tütün İnhisarı Kanununun 112 nci maddesi, 6. 9/7/1953 tarih ve 6124, 15/7/1953 tarih ve 6168, 4/10/1960 tarih ve 93, 5/1/1961 tarih ve 222, 20/7/1961 tarih ve 335 sayılı kanunlar hariç diğer kanunların Damga Resmi ve yukardaki resimlere ilişkin istisna hükümleri, 7. 4/1/1961 tarih ve 213 sayılı V. U. K. nun 205 inci maddesinin yolcu bilet ücretleri ve sigorta primleri üzerinden alınacak Damga Resmi kayıtlariyle ilgili hükümleri ile 220 nci maddesinin 5 numaralı fıkrası, 112 nci maddesinin 4 numaralı fıkrası ve 356 ncı maddesinin 2 ve 4 numaralı fıkraları, Ek Madde 1- (Ek: 2/1/2003 - 4778/5 md.) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına dayanılarak yapılacak ödemeler ile dostane çözüm bağlamında yapılacak ödemelere ilişkin olarak düzenlenecek kâğıtlar damga vergisinden istisnadır. Ek Madde 2 – (Ek: 25/12/2003 - 5035/28 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/27 md.) 1. İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla aşağıda sayılan işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen beyannameler dâhil) damga vergisinden müstesnadır. a) İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (ihracatın finansmanında kullanıldığının tevsiki kaydıyla prefinansman, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu çerçevesinde yapılan ödemelere ilişkin taahhütnameler ile temliknameler ve Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçları ile genel bütçeli idarelere olan borçların mahsubu dâhil). b) İhracattan doğan alacağın ihracatçı tarafından temliki. c) İhracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar. ç) Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması. d) Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere mal alımı. e) 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 131 inci maddesine istinaden ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi ambalaj malzemesi ithali ile kati ihraç edilen mallara ait ambalaj malzemesinin geçici ihracı ve ithali. f) Dahilde işleme izni kapsamında iznin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat. g) Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında belgenin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat veya yurt içi alımlar. ğ) Gerçekleştirilen mamul ürün ihracatı karşılığı olarak bu ürünlerin üretiminde kullanılan girdilerin Toprak Mahsulleri Ofisinden veya Şeker Kurumunca tespit edilen şeker fabrikalarından alımı. 2. Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan aşağıda sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır. a) Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından (…) [14] yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç); 14 i) Tam mükellef olması hâlinde, (…) 14 yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri, ii) Dar mükellef olması hâlinde, söz konusu firmanın bu işte kullanacağı mal ve malzemeyi üreten tam mükellef imalatçı firmaların (işi taahhüt eden firmalar dâhil) yapacakları satış ve teslimleri, iii) Tam ve dar mükellef firmaların ortaklığı hâlinde, tam mükellef firmaya kendi faaliyeti oranında, diğer firmaya ise (ii) alt bendi çerçevesinde tam mükellef firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri, iv) Yukarıda belirtilen (i), (ii) ve (iii) alt bentleri çerçevesinde proje sahibi kamu kurumları ile bu projeleri üstlenen firmalara proje süresince yapılacak teknik müşavirlik, mühendislik ve benzeri hizmet satışları. b) i) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca onaylanan savunma, güvenlik veya istihbarat alanları ile ilişkili projeleri üstlenmiş tam mükellef imalatçı firmalar ile savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarında yapılacak araştırma ve geliştirme projelerini üstlenen tam mükellef imalatçı firmaların yapacakları satış ve teslimler ile bu satış ve teslimler sonrası doğan bakım ve onarım hizmetleri, ii) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca savunma, güvenlik veya istihbarat alanları açısından önem arz ettiği belirtilen savunma, güvenlik ve istihbarata yönelik her türlü platform, sistem, yazılım, araç ve gereçlerini üreten tam mükellef imalatçı firmalar ile savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarında yapılacak araştırma ve geliştirme projelerini üstlenen tam mükellef imalatçı firmaların ülkenin savunma, güvenlik veya istihbaratı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yapacakları satış ve teslimler ile bu satış ve teslimler sonrası doğan bakım ve onarım hizmetleri, iii) Bu bendin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen firmalara, tam mükellef imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri, iv) Bu bendin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen işleri yüklenen firmanın dar mükellef firma olması hâlinde, tam mükellef imalatçı firmaların bu firmaya üreterek yapacakları satış ve teslimleri. c) Tam mükellef imalatçı firmaların, Ekonomi Bakanlığınca belirlenen yatırım malları listesinde belirtilen malları üreterek yapacakları satış ve teslimleri. ç) Tam mükellef imalatçı firmaların, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında monte edilmemiş haldeki aksam ve parçaları ithal edebilecek firmalara, ithal edebilecekleri bu aksam ve parçaları üreterek yapacakları satış ve teslimleri. d) Yap-İşlet Modeli çerçevesinde yapılacak yatırım projelerini üstlenen tam mükellef firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri. e) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından uluslararası ihaleye çıkarılmış yurt içi veya yurt dışı (…) [15] taşıma işlerini yüklenen tam mükellef firmaların bu faaliyetleri. f) Uluslararası yük ve yolcu taşımacılığından döviz olarak kazanılan bedellerin yurda getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri. [16] g) Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik hizmetleri. ğ) Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dâhil), turistlere veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, döviz karşılığı verilecek sağlık hizmetleri. h) Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları. ı) Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, dış sefere çıkan Türk ve yabancı bayraklı gemi, uçak veya tırların bakımı ve onarımı, yenileme ve dönüşüm ile bakım, onarım, yenileme ve dönüşüm kapsamında gerçekleştirilen mal (yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet satışları. i) Tam mükellef firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması amacıyla yurt dışında mağaza açılması veya işletilmesi. j) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan maden havzalarından rödövans karşılığında maden çıkarımı ve işletmesiyle ilgili üretim faaliyetleri. k) Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına görüntülü veya görüntüsüz haber satışları. l) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan ve Ekonomi Bakanlığı tarafından belirlenen yatırım malları, sınai mamuller ve yazılım hizmetlerine yönelik ihaleleri kazanan tam mükellef imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri. m) İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşma hükümlerine göre yurt içinde bulunan yabancı kuruluşların yurt dışından getirme imkanına sahip bulundukları sınai mamulleri teslim eden tam mükellef imalatçı firmalar ile uluslararası kuruluşlar, yabancı ülke temsilcilikleri ve kuruluşlarına ait tesislerin yapımını ve onarımını üstlenen tam mükellef müteahhit firmaların faaliyet ve teslimleri. n) İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar kapsamında Türkiye’de gerçekleştirilen projeleri üstlenen kurum, kuruluş veya şirketler (bunlar tarafından yurt içinde projenin yürütülmesi amacıyla kurulan veya ortaklık gerçekleştirilen şirketler dâhil) tarafından proje kapsamında verilen yapım ve teslim işlerini yüklenen firmaların (alt yükleniciler hariç); [17] i) Tam mükellef olması halinde, bunların yapacakları teslim ve hizmetleri ile tam mükellef imalatçı firmaların bu firmalara üreterek yapacakları satış ve teslimleri, ii) Tam ve dar mükellef firmaların ortaklığı şeklinde olması hâlinde, tam mükellef firmanın ortaklığı oranında gerçekleştireceği teslim ve hizmetleri ile tam mükellef imalatçı firmaların bu firmalara üreterek yapacakları satış ve teslimleri. o) Kamu özel iş birliği kapsamında tesis yapımı ve yenilenmesi işlerini üstlenen tam mükellef firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri. [18] 3. Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi almak amacıyla proje formu ekinde verilecek taahhütnameler ile bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (a), (b), (d), (e), (g), (j), (l) ve (o) bentlerinde sayılan işlem ve faaliyetlere ilişkin sözleşme safhasından önceki teminatlar ve ihale kararlarına belge aranmaksızın resen damga vergisi istisnası uygulanır. Belge sahibi firmaların belge konusu işe ilişkin mal, malzeme veya hizmet temin ettiği kişi ve kurumlarla yapacağı işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlara damga vergisi istisnası uygulanması için, her iki işlem tarafının da o işle ilgili olarak düzenlenmiş belgeye sahip olması şarttır. 4. Bu maddenin uygulamasında; Uluslararası ihale: Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkılan (İptal ibare: Anayasa Mahkemesi’nin 24/12/2020 tarihli ve E.:2020/15; K.:2020/78 sayılı Kararı ile) ihaleyi, Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi: Döviz kazandırıcı faaliyetleri teşvik etmek amacıyla damga vergisi istisnası uygulanabilmesi için alınması ve ibraz edilmesi gereken, vergiye tabi kâğıdın düzenlendiği tarihte geçerli Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen belgeyi, ifade eder. Bu maddede geçen tam ve dar mükellefiyetin kapsamı Gelir Vergisi Kanununa ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre tayin ve tespit edilir. 5. Bu maddede sayılan işlem veya faaliyetlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesi hâlinde, gerçekleşmeyen kısma ait alınmayan damga vergisi, mükelleflerden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır. Bu madde kapsamında, damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi tutarını, işlemin yapıldığı tarihi takip eden otuz gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Bu maddede sayılan işlem veya faaliyetlerin gerçekleşmediğinin tespit edildiği tarihi takip eden otuz gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen kuruluşlar damga vergisi, ceza ve gecikme faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. 6. Bu maddenin uygulanması bakımından; birinci ve ikinci fıkralarda yer alan döviz kazandırıcı faaliyetlere ilave olarak döviz kazandırıcı diğer faaliyetleri, belge kapsamında istisna uygulanacak işlem ve faaliyetlerin aşamaları ile diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı birlikte yetkilidir. Geçici ve Son Hükümler Eski hükümlerin Uygulanması: Geçici Madde 1 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel mükellefiyet konusuna giren kağıtlar hakkında eski hükümler uygulanır. Peşin alınan resimler: Geçici Madde 2 – Basılı damga konulması suretiyle resmi peşin alınan kağıtların yeni hükümlere göre noksan alınmış vergileri mükellefe tamamlattırılır, vergi mevzuu dışında kalanlardan henüz kullanılmamış olanlarla tarife değişikliği dolayısiyle fazla alınmış bulunan resimler iade edilir. Geçici Madde 3- (Ek: 10/11/2004-5255/13 md.) 2005 yılında İzmir Kentinde yapılacak Dünya Üniversitelerarası Spor Oyunları ile ilgili olarak yapılacak her türlü mal ve hizmet alımları, kiralama ve ihale işleri ile bu işlemlerle ilgili düzenlenen kağıtlar Damga Vergisinden müstesnadır. Geçici Madde 4 - (Ek:9/3/2023-7440/13 md.) Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31/12/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), daha önce ihale ilanı verilmiş olmakla birlikte son teklif verme tarihi geçmemiş olanlar dâhil olmak üzere konut ve konut ile birlikte ihaleye çıkılan yapım işlerine ilişkin ihalelerde, alınan ihale kararları ve Başkanlık ile işi yüklenenler arasında düzenlenen sözleşmeler damga vergisinden müstesnadır. Yürürlük: Madde 32 – Bu kanun hükümleri yayımını takip eden aybaşından itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girer. Yetki: Madde 33 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. (1) SAYILI TABLO [19] [20] (Değişik: 30/12/2004-5281/7 md.) Damga Vergisine Tâbi Kâğıtlar I. Akitlerle ilgili kâğıtlar Kanunla Getirilen Uygulanacak Olan A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar: 1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 7,5) (Binde 9,48) 2. Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) (Binde 1,5) (Binde 1,89) 3. Kefalet, teminat ve rehin senetleri (Binde 7,5) (Binde 9,48) 4. Tahkimnameler ve sulhnameler (Binde 7,5) (Binde 9,48) 5. Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir kâğıda taalluk edenler dahil) (Binde 1,5) (Binde 1,89) 6. (Ek: 28/3/2007-5615/15 md.; Değişik: 4/6/2008-5766/10 md.) Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler (Binde 1,5) (Binde 1,89) 7. (Ek: 15/7/2016-6728/28 md.) Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlara ilişkin ön izin, irtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmeleri (yatırım taahhüdü bulunanlar dâhil ön izin, irtifak hakkı veya kullanma izni süresine göre bulunacak bedel üzerinden) (Binde 9,48) (Binde 9,48) 8. (Ek: 15/7/2016-6728/28 md.) Resmî şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri (2) (Binde 9,48) (Binde 0) 9. (Ek: 15/7/2016-6728/28 md.) Resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmeler (Binde 9,48) (Binde 9,48) 10. (Ek: 15/7/2016-6728/28 md.) 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen: a) Taksitle satış sözleşmeleri (Binde 9,48) (Binde 9,48) b) Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri 20 (Binde 9,48) (Binde 0) c) Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri (Binde 9,48) (Binde 9,48) ç) Paket tur sözleşmeleri (Binde 9,48) (Binde 9,48) d) Abonelik sözleşmeleri (Binde 9,48) (Binde 9,48) e) Mesafeli satış sözleşmeleri (Binde 9,48) (Binde 9,48) 11. (Ek: 15/7/2016-6728/28 md.) 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında düzenlenen turist rehberliğine ilişkin sözleşmeler (Binde 9,48) (Binde 9,48) 12. (Ek: 15/7/2016-6728/28 md.) 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen: a) Toptan elektrik satış sözleşmeleri (Binde 9,48) (Binde 9,48) b) Perakende elektrik satış sözleşmeleri (Binde 9,48) (Binde 9,48) 13. (Ek: 15/7/2016-6728/28 md.) 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen: a) Toptan doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler (Binde 9,48) (Binde 9,48) b) Tüketicilere doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler (Binde 9,48) (Binde 9,48) 14. (Ek: 23/2/2017-6824/5 md.) Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri [21] (Binde 9,48) 21 (Binde 0) 21 15. (Ek: 23/2/2017-6824/5 md.) Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri kapsamında yapı müteahhitleri ile alt yükleniciler arasında düzenlenen inşaat taahhüt sözleşmeleri 21 (Binde 9,48) 21 (Binde 0) 21 16. (Ek: 23/2/2017-6824/5 md.) Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat işlerine ilişkin danışmanlık hizmet sözleşmeleri 21 (Binde 9,48) 21 (Binde 0) 21 17. (Ek: 23/2/2017-6824/5 md.) Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri 21 (Binde 9,48) 21 (Binde 0) 21 B. Belli parayı ihtiva etmeyen kâğıtlar: 1. Tahkimnameler (18,00 YTL) ( 672,40 TL.) 2. Sulhnameler (18,00 YTL) ( 672,40 TL.) 3.Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmeleri (Belli parayı ihtiva edenler dahil) (100,00 YTL) ( 3.783,20 TL.) II. Kararlar ve mazbatalar 1. Meclislerden, resmî heyetlerden ve idarî davalarla ilgili olmayarak Danıştaydan verilen mazbata, ilâm ve kararlarla hakem kararları: a) Belli parayı ihtiva edenler (Binde 7,5) (Binde 9,48) b) Belli parayı ihtiva etmeyenler (18,00 YTL) ( 672,40 TL.) 2. (Değişik: 4/6/2008-5766/10 md.) İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (Ek hüküm: 15/7/2016-6728/28 md.) (4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikâyet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, bu ihale kararı ve ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. (İptal cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 13/12/2022 tarihli ve E.: 2022/125, K.: 2022/162 sayılı Kararı ile.) [22] (Binde 4,5) (Binde 5,69) III. Ticarî işlemlerde kullanılan kâğıtlar 1. Ticarî ve mütedavil senetler: a) Emtia senetleri: aa) Makbuz senedi (Resepise) (6,50 YTL) ( 230,70 TL.) ab) Rehin senedi (Varant) (4,00 YTL) ( 136,10 TL.) ac) İyda senedi (1,00 YTL) ( 21,10 TL.) ad) Taşıma senedi (0,50 YTL) ( 4,80 TL.) b) Konşimentolar (4,00 YTL) ( 136,10 TL.) c) Deniz ödüncü senedi (Binde 7,5) (Binde 9,48) d) İpotekli borç senedi, irat senedi (Binde 7,5) (Binde 9,48) 2. Ticarî belgeler: a) Menşe ve Mahreç şahadetnameleri (6,50 YTL) ( 230,70 TL.) b) Resmî dairelere ve bankalara ibraz edilen bilançolar ve işletme hesabı özetleri: ba) Bilançolar (14,00 YTL) ( 518,20 TL.) bb) Gelir tabloları (7,00 YTL) ( 247,40 TL.) bc) İşletme hesabı özetleri (7,00 YTL) ( 247,40 TL.) c) Barnameler (1,00 YTL) ( 21,10 TL.) d) Tasdikli manifesto nüshaları (3,00 YTL) ( 100,40 TL.) e) Ordinolar (0,50 YTL) ( 4,80 TL.) f) Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları (3,00 YTL) ( 100,40 TL.) IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar 1. Makbuzlar: a) Resmî daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmî daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kâğıtlar (Binde 7,5) (Binde 9,48) b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak carî hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kâğıtlar [23] (Binde 6) (Binde 7,59) c) Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu mahiyetteki senetler (Binde 6) (Binde 7,59) d) İcra dairelerince resmî daireler namına şahıslara ödenen paralar için düzenlenen makbuzlar (Binde 6) (Binde 7,59) 2. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tâbidir): a) Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için (0,50 YTL) ( 4,80 TL.) b) Vergi beyannameleri: (Ek hüküm: 15/7/2016-6728/28 md.) ((f) bendi dâhil olmak üzere, beyanname verme süresi içerisinde düzeltme amacıyla verilen beyannameler hariç) ba) Yıllık gelir vergisi beyannameleri (18,00 YTL) ( 672,40 TL.) bb) Kurumlar vergisi beyannameleri (24,00 YTL) ( 898,20 TL.) bc) Katma değer vergisi beyannameleri (12,00 YTL) ( 443,70 TL.) bd) Muhtasar beyannameler (12,00 YTL) ( 443,70 TL.) be) Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç) (12,00 YTL) ( 443,70 TL.) c) Gümrük idarelerine verilen beyannameler (24,00 YTL) ( 898,20 TL.) d) Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler (9,00 YTL) ( 329,30 TL.) e) Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri (9,00 YTL) ( 329,30 TL.) f) (Ek: 18/2/2009-5838/15 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/28 md.) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesi ile muhtasar beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan beyannameler (37,40 TL.) ( 526,00 TL) 3. Tabloda yazılı kâğıtlardan aslı 1,00 Yeni Türk Lirasından fazla maktu ve nispî vergiye tâbi olanların resmi dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri (0,50 YTL) ( 4,80 TL) (2) SAYILI TABLO Damga vergisinden istisna edilen kağıtlar: I. Resmi işlerle ilgili kağıtlar: A) Resmi daireler arasında kullanılan kağıtlar: 1.Resmi daireler arasındaki işlemleri kapsıyan her türlü kağıtlarla bu dairelerin soruları üzerine kişiler tarafından yazılan cevaplar ve ekleri. 2. Kişilerin işlemleri ile ilgili olarak resmi dairelerce görülecek lüzum üzerine yazılacak şerhler veya çıkarılacak suret, özet ve tercümeler. 3. Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri hakkındaki Kanunun uygulanmasında yapılacak müracaatlara ait her türlü kağıtlarla kurullarca verilecek kararlar. 4. Türkiye atom enerjisi programının uygulanması için lüzumlu her türlü eşyanın ithali sırasında düzenlenen kağıtlar. 5. Yabancı elçilik ve konsoloslukların mühür veya imzasını ihtiva eden resmi kağıtlarla yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen ve fakat elçilik ve konsolosluklar dışında kullanılmıyan kağıtlar. (Bu fıkradaki istisna mütekabiliyet şartiyledir.) 6. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış imtiyaz sözleşmeleri ve andlaşmalarla damga resminden, bu tarihten sonra yapılacak imtiyaz sözleşmeleri ve andlaşmalarla da damga vergisinden istisna edilmiş olan kağıtlar. 7. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında aktedilen anlaşmalar geregince ithal olunacak zirai ve gıdai maddelerin ithaliyle ilgili kağıtlar. 8. Basmayazı ve Resimleri Derleme Kanunu gereğince derlenen eserler için ilgili dairelerce verilecek makbuzlar. 9. Resmi daireler lehine yapılan istimlaklerde düzenlenen kağıtlar. B) Resmi dairelerden kişilere verilen kağıtlar: 1. Resmi dairelerin iaşe ihtiyaçları için satınalınacak ayniyatın, bedelleri 100 Yeni Türk Lirasına (100 Yeni Türk Lirası dahil) kadar olanlarının, ayniyat tesellüm makbuzları. [24] 2. İcra dairelerinin, alınan harç ve masrafın müfredatını göstermek üzere, ilgililere verdikleri makbuzlar. 3. Vergi, resim ve harclarla sair bilcümle gelirlere ve kamu yararına mütaallik olarak resmi dairelerden kişilere tebliğ olunan kararlar, Sayıştay ilam ve kararları ve vergi karneleri. 4. Köy ihtiyar heyetlerince verilecek mazbatalar. 5. İcra ve İflas Kanununa göre icra dairelerince istiyen alacaklılara takip talebinde bulunduklarına ve tevdi ettikleri belgelere ve verdikleri masraflara dair verilen makbuzlar. 6. Noter Kanununa göre noterlerin aldıkları her nevi harc ve ücretin müfredatını göstermek üzere ilgililere verdikleri makbuzlar. 7. Resmi dairelerin kumpanya ve acentalara gönderecekleri ordinolar. C) Kişilerden resmi dairelere verilen kağıtlar: 1. Hükümetçe akdolunan avans ve istikraz mukavelenameleri, Hazine Bonoları, Yatırımlar Finansman Fonu Teşkil ve Tasarruf Bonoları İhracı hakkındaki Kanun gereğince çıkarılan tasarruf bonoları ve tedavüle çıkarılacak Hükümet ve Türkiye Emlak Kredi Bankası istikrazlarına ait geçici veya kati tahvillerle bunların bedel, faiz ve ikramiyelerinin ödenmesine ve bu husustaki diğer muamelelere ilişkin kağıtlar. 2. Yabancı memleketlerde düzenlenen ve doğrudan doğruya resmi daireler ad ve hesabına gönderilen her türlü kağıtlarla doğrudan doğruya yabancı memleketlerden mübayaa olunarak resmi dairelere gönderilen malların ihale kararları ile tesellüm makbuzları. 3. Ankara’da inşa edilecek sefarethane ve konsoloshaneler için yabancı memleketlerden getirilecek inşaat malzemesinin ithali ile ilgili kağıtlar. 4. Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu gereğince kadastro mahkemeleri ile kadastro tahrir komisyonlarına verilen beyannameler. 5. Resmi dairelere emaneten bırakılan para, hisse senedi, tahvil ve eşyanın ret ve iadesinde verilen makbuz ve ibra senetleri. 6. Otel, pansiyon, ticarethane ve sair umumi müesseselerde oturan ve çalışanların hüviyet varakası vermeleri mecburiyetine dair Kanun ile Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri hakkındaki Kanun hükümleri gereğince zabıta amirlerine verilecek beyannameler. 7. Emekli, dul ve yetim maaş ve ikramiyeleri tahsisine ve alındığına dair her türlü kağıtlar. 8. Hizmet süreleri emekli ve yetim aylığı bağlanmasına elverişli olmıyanlarla yetimlerine bir defaya mahsus olmak üzere verilen paraların ödenmesine ait kağıtlar. 9. Türkiye’ye giren ve çıkan yolculardan Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki Kanun gereğince gümrüklerce alınacak beyannameler. 10. Bir şehir içinde görev dolayısiyle sarf olunan tramvay, vapur, tren ve otobüs gibi taşıt ücretlerine münhasır olmak üzere memur ve müstahdemler tarafından verilen beyannameler. 11. Kişiler tarafından hariçte düzenlenerek imza ve tarihlerin tasdik veyahut suret ve tercümelerinin verilmesi için noterlere getirilen kağıtların noter dairelerinde çıkarılarak saklanacak örnekleri. [25] 12. Evlenme işlerinde kullanılan kağıtlar. 13. Umumi hayata müessir afetler dolayısiyle alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlara dair kanundan faydalanacak kişiler tarafından verilecek taahhütname, beyanname ve aktedilecek mukaveleler, yabancı memleketlerden İmar ve İskan Bakanlığınca ithal olunacak her türlü alet, edevat ve malzemenin ithalinde düzenlenen kağıtlar, bağış ve yardım makbuzları. 14. (Ek: 27/3/1969 – 1137/86 md.) İstiklal Madalyası verilmiş bulunanlara vatani hizmet tertibinden bağlanan şeref aylıklarının ödenmesine ait her türlü kağıtlar. 15. (Ek: 21/1/1982 – 2590/1 md.) Sosyal ve Kültürel bakımdan yurdumuzu tanıtmak üzere ilgili Bakanlığın izni ile yarışmalara katılacak, sergilenecek, gösterilecek veya benzeri nedenlerle geçici olarak yurt dışına çıkarılacak tablo, pul, film, seramik ve bu mahiyetteki sanat eserleri ve sair eşya ile ilgili olarak kambiyo mercilerine verilecek beyanname ve taahhütnameler. 16. (Ek: 4/12/1985 – 3239/98 md.) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 11 inci maddesi gereğince noterde düzenlenen şansi kefaletle ilgili kağıtlar. 17. (Ek: 30/7/2003-4962/12 md.) Gümrük kapılarından bir gece konaklamayı kapsayan sürede giriş-çıkış yapan taşıtlarla ilgili olarak alınan Taşıt Giriş-Çıkış Formu eki taahhütnameler. 18. (Ek: 30/12/2004-5281/8 md.) Çiftçiler tarafından ziraî faaliyetleri ile ilgili olarak resmi dairelere verilen taahhütnameler. 19. (Ek: 4/6/2008-5766/10 md.) Yurt dışında hayatını kaybeden kişilerin cenazesinin Türkiye’ye girişi sırasında düzenlenerek gümrük idaresine verilen kâğıtlar. II – Öğrenciler ve askerlerle ilgili kağıtlar: 1. (Değişik: 26/10/1988 – 3482/8 md.) Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu kapsamındaki çıraklık sözleşmeleri ile öğrenim kredisi ve burs almak, öğrenci yurduna girmek ve öğrenim, staj, ihtisas ve benzeri gayelerle öğencilerle velileri tarafından okul ve yurt idarelerine veya ilgili kuruluşlara verilen taahhütnameler ve bunlarla ilgili kefaletnameler. 2. Öğrenciler ve velileri tarafından okul idarelerine verilen beyannameler ile okul idareleriyle öğrenciler veya velileri arasında düzenlenen kâğıtlar. [26] 3. Resmi ve özel her türlü okullarda öğrenciler tarafından kurulan istihsal ve istihlak kooperatiflerine ait ve damga vergisi bunlar tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 4. Erlerle, ihtiyaçları Devlet tarafından deruhde ve temin olunan onbaşı ve çavuşların aşağıda gösterilen kağıtları; a) Askerliğe giden veya terhis edilenlerin askeri iş ve maaşlarına ve ölüm dolayısiyle dul ve yetimlerine maaş bağlanmasına ait her türlü kağıtlar. b) Askerlikte bulunanların gerek askerlik, gerek özel işleri için verecekleri beyannameler. c) Askerler tarafından veya askerler için verilen paralar karşılığında postaneler veya bankalarca düzenlenen kağıtlar. 5. Asker Ailelerinden Muhtaç Olanlara Yardım Kanununun uygulanması ile ilgili işlemler dolayısiyle düzenlenen kağıtlar. 6. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) Resmî dairelerce yurt dışına gönderilen kişiler adına yurt dışında bulunan eğitim-öğretim ve sağlık kurumlarına yapılan ödemelere ilişkin düzenlenen kâğıtlar. III – İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle ilgili kağıtlar: 1. Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununa göre düzenlenen Münferit ve Kolektif İş Sözleşmeleri ve Yüksek Hakem Kurulunun ve il hakem kurullarının kararları,Yüksek Uzlaştırma Kurulunun ve diğer kurulların Toplu İş Sözleşmeleri hükmündeki kararları ile İş Kanunu gereğince işverenin iş şartlarını göstermek üzere işçiye verdiği taahhütnameler işveren tarafından iş Kanununa göre verilen beyannameler. 2. İş ve İşçi Bulma Kurumunun işçilere iş ve işlere işçi bulmak üzere düzenlediği kağıtlar. 3. Toprakaltı işletmesi halinde bulunan madenlerde cevher istihsali ve bununla ilgili diğer bütün işlerde çalışan işçilerin yeraltındaki çalıştıkları günlere ait ücretleri ve primlerinin ödenmesinde düzenlenen kağıtlar. 4. Çiftçi mallarının korunması hakkındaki kanunun uygulanması dolayısiyle düzenlenecek kağıtlar, 5. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasınca çiftçiye, Tarım Kredi ve Satış Kooperatifleri ile birliklerine açılacak kredilerle bunlara ait gayrimenkul ipotek ve menkul rehin muameleleri ve muhtaç çiftçiye yapılacak dağıtmalarla llgili her türlü kağıtlar. 6. Çiftçiyi topraklandırma hakkındaki kanunun uygulanması ile ilgili kağıtlar. 7. Göçmenlerle nakledilenlere ve Muhtaç Çiftçilere Tohumluk ve Yemeklik dağıtılması hakkındaki Kanunun uygulanması ile ilgili kağıtlar. 8. Göçmen ve mültecilerle bir yerde yurtlandırılan göçebeler ve bir bölgeden diğer bölgeye Hükümetçe naklolunanlara yapılacak iskan yardımı ve gümrük ve tabiiyet, nüfus, tapu ve nakil işlemleri ile ilgili her türlü kağıtlar. 9. (Ek: 28/3/2007-5615/15 md.) 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu uyarınca düzenlenen menşe şahadetnameleri. 10. (Ek: 23/7/2010-6009/17 md.) Tarımsal destekleme programları kapsamında hibe desteği sağlanması uygun görülen yatırım projelerine ilişkin olarak proje sahipleri ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı arasında düzenlenen kâğıtlar. IV – Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar: 1. Ticari veya mütedavil kağıtlar üzerine yazıları ciro, kabul ve tesellümü mutazammın şerhler. 2. (Mülga: 21/11/1980 – 2344/4 md.) 3. Hisse senetleri ve her türlü tahvillerin temettü ve faiz kuponları. 4. Çıkarılacak hisse senedi ve tahvillere talip olanlar tarafından bu maksatla verilecek iştirak taahhütnameleri. 5. Sigorta, reasürans ve koasürans sözleşmeleri, bireysel emeklilik, gruba bağlı bireysel emeklilik, işveren grup emeklilik sözleşmeleri, diğer kağıtlarda yer alan sigorta yaptırma taahhütleri ile sigorta primleri ve bireysel emeklilik katkı paylarının ödenmesine ilişkin kâğıtlar ve sigortanın tecdit ve temdidi ile temin olunan meblağın tezyidi halinde verilen beyanname ve avönanlar. [27] 6. (Değişik: 4/12/1985 – 3239/98 md.) Posta çekleri. 7. Gayrimenkullerin, ayni hakların ve gemilerin ferağ ve intikal zabıtları. 8. Sabit istihsal araçlarına ait kira mukavelenameleri. 9. (Mülga: 21/11/1980 – 2344/4 md.) 10. Gerek Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu ile Türk Hava Kurumu tarafından verilen, gerek yabancı memleketlerin benzeri teşkilatı tarafından verilip Türkiye’de ibraz edilen veya hükmünden faydalanılan Triptik ve gümrük geçiş karneleri. 11. Okullara kamu menfaatlerine yararlı derneklere ve muhtaçlara verilen ianelere ait makbuzlar. 12. Mektup ve diğer kağıtların alındığına dair verilen imzalarla posta idarelerinin defterleri üzerine gönderilenler tarafından yazılan alındı şerhleri. 13. Müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi tarafından müstahsıla verilen nüshası. 14. Gider puslasının tüccar, serbest meslek erbabı ve çiftçiler tarafından işi yapana veya malı satana verilen nüshası. 15. Damızlığa elverişli olduğuna dair şahadetnameyi haiz bulunan hayvanlaların ithali ile ilgili kağıtlar. 16. (Ek:20/6/2001-4684/22 md.;Değişik: 16/7/2004-5228/36 md.) Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketler ile yatırım fonlarının kuruluşlarına, pay devirlerine, sermaye artırımlarına ve süre uzatımlarına ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar. [28] 17. (Ek : 20/6/2001 – 4684/22 md.) Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle düzenlenen kağıtlar. 18. (Ek : 20/6/2001 – 4684/22 md.; Mülga:25/12/2003-5035/49 md.) 19. (Ek: 12/6/2002-4761/6 md.) Bankalar veya aracı kurumların taraf olduğu ya da bunlar aracılığıyla yapılan, belirli bir vadede önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte, ekonomik veya finansal göstergeye dayalı olarak düzenlenenler de dahil olmak üzere, para veya sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma, satma, değiştirme hak ve/veya yükümlülüğünü veren vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ilişkin olarak düzenlenen diğer kâğıtlar. [29] 20. (Ek: 12/6/2002-4761/6 md.) Faktoring şirketlerinin müşterileriyle yaptıkları faktoring sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ilişkin olarak düzenlenen diğer kâğıtlar. 21. (Ek: 12/6/2002-4761/6 md.) Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının ve gayrimenkul yatırım fonlarının münhasıran gayrimenkul portföylerine ilişkin alım satım sözleşmeleri ile gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri. [30] [31] 22. (Ek: 12/6/2002-4761/6 md.) Kıymetli madenler borsalarında kıymetli madenlerin ödünç işlemlerine ilişkin düzenlenen kâğıtlar. 23. (Ek: 9/4/2003-4842/29 md.; Değişik: 25/12/2003 – 5035/30 md.) Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına, geri ödenmelerine, devrine ve krediden doğan alacakların temlikine ilişkin kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç) [32] [33] 24. (Ek: 9/4/2003-4842/29 md.) Devlet dış borçları ile ilgili kredi anlaşmalarında öngörülen bütün ödemeler dolayısıyla düzenlenen kâğıtlar (dış proje kredileri çerçevesinde yapılacak ödemeler dahil, kredilerin kullanımları hariç). 25. (Ek: 9/4/2003-4842/29 md.) 28.3.2002 tarihli ve 4749 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrasında tanımlanan nakit işlemleri ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca çıkarılacak likidite senetlerine (veya bu mahiyetteki kâğıtlara) ilişkin işlemler dolayısıyla düzenlenen kâğıtlar. 26. (Ek:30/7/2003-4962/12 md.;Değişik: 16/7/2004-5228/36 md.) Kredi kartı üyelik sözleşmeleri. 27. (Ek: 30/7/2003-4962/12 md.) Yükseköğretim kurumlarınca yaptırılan bilimsel araştırma projeleriyle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar. 28. (Ek: 30/7/2003-4962/12 md.) 2985 sayılı Toplu Konut Kanununa 10.5.1990 tarihli ve 3645 sayılı Kanunla eklenen ek 2 nci maddesi kapsamında kullandırılacak kredilere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar. [34] 29. (Ek: 25/12/2003 – 5035/30 md.) Kambiyo senetleri ve kambiyo senetlerine benzeyen senetler üzerine konulan aval ve kefalet şerhleri ile bu mahiyetteki diğer şerhler. 30. (Ek:25/12/2003-5035/30 md.;Değişik:16/7/2004-5228/36 md.) Finansman şirketlerince kullandırılacak kredilere, bunların devrine, teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç). [35] [36] 31. (Ek: 30/12/2004-5281/8 md.) Dernek ve vakıflarca yerleşim yeri, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar. [37] 32. (Ek: 30/12/2004-5281/8 md.) Gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar. [38] 33. (Ek: 30/12/2004-5281/8 md.) Ekici ve alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenameleri ile 5488 sayılı Tarım Kanunu çerçevesinde, üretici ve alıcı arasında düzenlenen tarımsal üretim sözleşmeleri ve bunlara ilişkin rehin senetleri. [39] 34. (Ek: 30/12/2004-5281/8 md.) Ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetlere ilişkin olmamak şartıyla gerçek kişiler arasında düzenlenen akitlerle ilgili kâğıtlar (Söz konusu kâğıtlar, resmi dairelere veya noterlere ibraz edildikleri takdirde bu tarih itibarıyla vergiye tâbi tutulur ve ibraz edenlerce ödenir.). (Ek ibare: 29/6/2006-5535/8 md.) ile Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kâğıtlar (Bu maddenin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen ücretlerde istisna, aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için uygulanır). [40] 35. (Ek: 30/12/2004-5281/8 md.) 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (12) numaralı bendi kapsamındaki işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar. 36. (Ek: 21/2/2007-5582/34 md.) Sermaye piyasası araçlarının ihracına ve 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 31/B maddesi kapsamında teminat yöneticisinin taraf oldukları dahil bu ihraca konu teminatlara ilişkin olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar, konut finansmanı kuruluşlarının konut finansmanı işlemleri ve bu kuruluşların ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsilen menkul kıymet ihracı ve bu ihraca konu teminatlarla ilgili olarak düzenlenen makbuz ve kağıtlar. [41] 37. (Ek: 4/6/2008-5766/10 md.) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca, idare ile istekli arasında imzalanan çerçeve anlaşması ve bu anlaşmaya esas ihale kararı ile isteklilerin dinamik alım sistemine kabul edilmesine ilişkin kararlar. 38. (Ek: 4/6/2008-5766/10 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar tarafından gerçekleştirilecek olan ülke incelemeleri, araştırma, proje ve benzeri faaliyetler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar. 39. (Ek: 4/6/2008-5766/10 md.) Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca satışı yapılan ve net alanı 80 m_’yi geçmeyen konutlara ilişkin olarak, İdare ile alıcı arasında imzalanan satış sözleşmeleri ve bu satışa ilişkin diğer kağıtlar. 40. (Ek: 16/6/2009-5904/20 md.) 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu çerçevesinde, mudi ile lisanslı depo işletmesi arasında düzenlenen mukavelenameler ve ürün senedi. 41. (Ek: 13/2/2011-6111/83 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/29 md.) Kira sertifikası ihracına dayanak teşkil eden her türlü varlık ve hakların devri, alımı, satımı, kiralanması, vekaleten yönetimi, kira sertifikası ihracı amacıyla bir ortak girişime ortak olunması, iş sahibi sıfatıyla bir eser veya işin yaptırılması ve bu iş veya eserin kiralanması veya satılması nedeniyle düzenlenen kâğıtlar ile kira sertifikaları ve kira sertifikası ödemelerine ilişkin her türlü garanti ve teminatlar için düzenlenen kâğıtlar. [42] 42. (Ek: 30/5/2013-6491/27 md.) Türk Petrol Kanunu kapsamında petrol hakkı sahiplerinin petrol arama ve üretim faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler. 43. (E k: 15/7/2016-6728/29 md.) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kâğıtlar, münhasıran yatırım döneminde belge kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kâğıtlar, belge kapsamında sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kâğıtlar ile söz konusu yatırımlara yönelik danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kâğıtlar ve yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile 5/6/2003 tarihli ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununda tanımlanan yatırımcılar arasında imzalanan yatırım sözleşmeleri. [43] 44. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) Yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlarla belirlenen yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin imalatına ilişkin olarak imalatçılar ile tedarikçileri arasında mal ve hizmet alımı nedeniyle düzenlenen kâğıtlar. 45. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve aynı Kanunun ilgili mevzuatı uyarınca düzenlenen taahhütnameler. 46. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında ödeme hizmeti sağlayıcısı ile ödeme hizmeti kullanıcısı arasında düzenlenen tek seferlik ödeme sözleşmeleri. 47. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) Binalarda ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik olarak düzenlenen kâğıtlar ile 17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz sanayi işletmelerince münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere yeni makine ve teçhizat alımına yönelik düzenlenen kâğıtlar. 48. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) Ürünlerin yurt dışında tanıtım ve pazarlamasını sağlamak amacıyla, miktarı ticari teamüllere uygun örnek ürünler, tanıtım malzemeleri veya promosyon amaçlı ürünlerin bedelsiz ihracatına ilişkin düzenlenen kâğıtlar ile yurt dışındaki fuarlara katılım amacıyla düzenlenen kâğıtlar. 49. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) Her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin düzenlenen kâğıtlar. 50. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) Girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ve girişim sermayesi yatırım fonlarının münhasıran girişim sermayesi yatırımları ile ilgili düzenlenen sözleşmeler ile bu sözleşmelere ilişkin düzenlenen diğer kâğıtlar. 51. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) Sermaye piyasası araçlarının kredili alımı, açığa satışı ve ödünç alma ve verme işlemleri ile ilgili olarak aracı kurum ile yatırımcı arasında düzenlenen sözleşmeler. 52. (Ek: 15/7/2016-6728/29 md.) İleri teknolojiye sahip ve teknoloji transferi sağlayacak yurt dışında yerleşik şirketlerin satın alınması ile bu alımlara yönelik mali ve hukuki danışmanlık hizmeti alımına ilişkin düzenlenen kâğıtlar. 53. (Ek: 18/6/2017-7033/7 md.) Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde bulunan arsaların tahsisine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler ve taahhütnameler. 54. (Ek: 28/11/2017-7061/30 md.) Kamu özel iş birliği projelerinin finansmanı için yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetler karşılığında fon temin etmek üzere kurulan özel amaçlı kuruluşların, bu fonları proje yüklenicisi firmalara kullandırmasına ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar ile bunların teminatı ve geri ödenmesine ilişkin işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar. 55. (Ek:14/10/2021-7338/54 md.) Genel ve özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, belediyelere ve köylere yapılacak bağışlara ilişkin olarak ilgili idare ile bağışlayanlar arasında düzenlenen kağıtlar. V – Kurumlarla ilgili kağıtlar: [44] 1. İktisadi Devlet Teşekkülleriyle Müesseseleri ve İştirakler hakkındaki Kanuna tabi kurumlarla genel ve özel bütçeli daireler, il özel idareleri ve belediyelere bağlı tüzel kişiliği. Bulunan kurumlara özel kanunları gereğince Hazinece ödenmesi gereken sermaye, iştirak hissesi ve yardım ödeneklerinin ödenmesine ait kağıtlar. 2. İktisadi Devlet Teşekkülleriyle müesseseleri ve iştirakler hakkındaki kanuna tabi kurum ve ortaklıklara vuku bulacak devir ve kuruluş ile ilgili kararlar. 3. Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumunun Milli Savunma Bakanlığına veya memleketimizin de dahil bulunduğu Milletlerarası Savunma Teşkilatına teslim edeceği her türlü malzeme, teçhizat ve vasıtalarla yedek parçalarının imalinde ilk madde veya işletme malzemesi olarak kullanılmak üzere kurum tarafından yabancı memleketlerden getirtilecek maddelerin (Miktarı ve memleket içinde ihtiyaca yeter derecede tedarikinin mümkün bulunmadığı Cumhurbaşkanınca tesbit ve kabul edilmek kaydiyle) ithali sırasında düzenlenen kağıtlar. [45] 4. Toprak Mahsulleri Ofisinin müstahsıldan yapacağı alımlar ve menkul rehini işlemlerine ilişkin kağıtlarla Ofisin teşkil edeceği müessese ve şirketlerin kuruluşu ile ilgili kağıtlar. 5. Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından ithal edilecek hububat ve unlarla bunların naklinde kullanılacak her nevi malzemenin ithali sırasında düzenlenen kağıtlar. 6. Türkiye Zirai Donatım Kurumu müessese ve şubelerinin kuruluş işlemleri ile ikraz, istikraz, menkul ve gayrimenkul alım ve satımı ve sair işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu kurum tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 7. Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğünün çiftçi ile münasebetlerinde tanzim edilecek borç senetleri ile borç ödeme makbuzları, 8. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığının her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu teşekkül tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 9. İşçi Sigortaları veya yerine kaim olacak kurumun her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu kurum tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 10. Devlet Yatırım Bankasının her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu teşekkül tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 11. Tasarruf Sandıkları hakkındaki Kanun gereğince il özel idareleri ve belediyelerce kurulan tasarruf sandıklarının tüzüklerinde açıklanan işlemlerle ilgili kağıtlar. 12. Ordu Yardımlaşma Kurumunun her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu Kurum tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 13. Milli Piyango İdaresinin biletleri ile çekilişte kazananlara ödenecek ikramiye ve amortilerle ilgili kağıtlar. 14. Devlet Tiyatrosunun her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu teşekkül tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 15. Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri, Sulama Kooperatifleri ile Tarım Kredi Kooperatiflerinin her türlü muamelelerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bunlar tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. [46] 16. Çay yetiştirenlerin Türkiye’de çay ziraatini geliştirmek maksadiyle kuracakları kooperatiflerin her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu kooperatifler tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 17. Genel menfaatlere yararlı derneklerin her türlü işlemlerinde düzenlenen ve Damga Vergisi bu teşekküller tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 18. (Değişik: 24/6/1965 – 639/1 md.) Türkiye Halk Bankasının, Esnaf Kefalet ve Küçük Sanat Kooperatifleri ve ortakları ve bu kooperatiflerin kendi ortakları ile münasebetlerinde tanzim olunacak borç senetleri, borç ödeme makbuzları, ipotek ve rehin senetleri. 19. (Ek: 13/7/1967 – 903/5 md.; Değişik: 16/10/1981 – 2535/1 md.) Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş işlemlerinde düzenlenen her türlü kağıtlarla, Türk Silahlı Kuvvetlerini (Jandarma Genel Komutanlığı dahil) güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıfların her türlü işlemlerinde düzenlenen kağıtlar. [47] 20. (Ek: 10/8/1970 – 1318/103 md.) İktisadi Devlet Teşekküllerine ve sermayesinin yarıdan fazlası Devlete veya İktisadi Devlet Teşekküllerine ait olan Kamu İktisadi Teşebbüslerine Hazinece yapılacak ikrazlara ait işlemlerle ilgili kağıtlar. 21. (Ek : 28/6/2001-4697/11 md.) Sigorta ve emeklilik şirketleri ile emeklilik yatırım fonlarının kuruluşları dahil her türlü işlemlerinde düzenlenen ve damga vergisi bu şirketler veya fonlar tarafından ödenmesi gereken kağıtlar. 22. (Ek: 9/4/2003-4842/29 md.) 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (p) bentlerinde belirtilen kurumların kredi teminatlarına ilişkin işlemlerinde düzenlenen kâğıtlar. [48] 23. (Ek: 21/2/2007-5582/34 md.) İpotek finansmanı kuruluşları ile konut finansmanı fonlarının kuruluş ve ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsil eden menkul kıymetlerin ihracı ve ihraca konu teminatlardan kaynaklananlar dahil her türlü işlemleri ile ilgili olarak düzenlenen ve damga vergisi bu kuruluşlar veya fonlar tarafından ödenmesi gereken makbuz ve kağıtlar. 24. (Ek: 21/2/2007-5582/34 md.; Mülga: 4/6/2008-5766/10 md.) 25. (Ek: 13/2/2011-6111/83 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı ile döner sermaye işletmelerinin kadrolarında ve sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen sözleşmeli personel ile yapılan hizmet sözleşmeleri. (Söz konusu kurum, kuruluş ve işletmelerde geçici personel olarak istihdam edilenlerle yapılan sözleşmeler ile 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununa göre hizmet alımına ilişkin yapılan hizmet sözleşmeleri dahil) [49] 26. (Ek: 23/2/2017-6824/5 md.) Sosyal sorumluluk projeleri kapsamında proje yürütücüsü sivil toplum kuruluşları ile bu projelere destek veren kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları arasında düzenlenen kâğıtlar. 1/7/1964 Tarih Ve 488 Sayılı Ana Kanuna İşlenemeyen Hükümler: 1 – 3/12/1988 tarih 3505 sayılı kanunun 488 sayılı Kanun ile ilgili geçici maddeler: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan vergiler ile bu tarih itibariyle ihtilaflı hale getirilmiş ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ve miktarı 500.000 lirayı aşmayan vergilerin % 30 fazlasıyla ve ihtilaf yaratmamak, yaratılmış ihtilaftan vazgeçmek kaydıyla 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, ödenen bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının % 30’unun 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, kalan % 70’inin tahsilinden vazgeçilir. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlıgınca belirlenir. Geçici Madde 2 – a) İhracat, b) İhracat teşvik belgesine bağlanan döviz kazandırıcı faaliyetlerle, bu belge kapsamındaki ithalat, c) İhracat veya döviz kazandırma taahhüdünde bulunulan ve yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar için alınan yatırım kredileri ile bu belge kapsamındaki şirket kuruluşu ve sermaye artırımı, gayrimenkullerin ve irtifak haklarının ayni sermaye olarak konulması halinde bunların şirket adına tapuya tescili, İşlemleri ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar, 31.12.2003 tarihine kadar 488 sayılı Kanuna göre damga vergisinden ve 492 sayılı Kanuna göre harçlardan istisna edilir. [50] Kredilerin amaç dışı kullanılması, taahhüt edilen ihracatın gerçekleştirilmemesi veya teşvik belgesindeki şartların yerine getirilmemesi halinde, alınmayan damga vergileri ve harçlar, ihracatçı veya yatırımcı kişi veya kuruluşlardan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır. Yukarıda belirtilen hususlarda damga vergisi ve harç istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi ve harcın miktarını işlemin yapıldığı tarihi takip eden 30 gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. İhracat taahhüdünün gerçekleşmediğinin veya teşvik şartlarına uyulmadığının tespit edildiği tarihi takip eden 30 gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen bankalar ile yukarıdaki fıkra gereğince bildirimde bulunmayan kuruluşlar, damga vergisi, harç, ceza ve gecikme faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Bu maddenin uygulanması bakımından, döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanı ile Maliye ve Gümrük Bakanı tarafından birlikte tespit edilir. 2 – 15/12/1990 tarih ve 3689 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı, yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30’unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte tamamen ödenmesi ve ihtilaf yaratılmaması, yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70’inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ihtilaflı olan ya da dava açma süresi henüz geçmemiş bulunan ikmalen, re’sen ya da idarece tarh edilen ve her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30’unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde ve ihtilaf yaratılmaması, yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70’inin tahsilinden vazgeçilir. Bu fıkra kapsamına giren gecikme faizinin hesaplanmasında tarhiyatın tahakkuk tarihi, dava açma süresinin bitim tarihi olarak dikkate alınır. Bu Kanunun uygulanmasında; 3505 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile değişik 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesi gereğince asıl addolunan ve her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000,000 lirayı, yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde ise 25.000.000 lirayı aşmayan gecikme zammı ve gecikme faizlerinden; – 1.1. 1989 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarın % 30’unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 70’inin, – 1.1.1990 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarların % 20’sinin; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 80’inin ve 1.1.1990 tarihinde asıl addolunan meblağlara 1990 yılı içinde uygulanan gecikme zamlarının, Bu konuda ihtilaf yaratılmaması ve yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi halinde tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 3.000.000 (Yıllık beyannamelere ilişkin olarak 25.000.000) lirayı aşmayan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının % 20 sinin; yarısına 31.12.1990,diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde, kalan % 80’inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunda belirtilen miktarların üzerinde borç olması halinde; bu borçların sadece Kanunda belirtilen miktarları kadarki kısmı hakkında da, yukardaki fıkra hükümleri uygulanır. Bu Kanun kapsamına giren alacaklar ile ilgili olarak bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılan tahsilat tutarları ile bu Kanuna göre yapılan ödemeler mükellefe red ve iade edilmez. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. 3 – 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1- Bu Kanun ile Damga Vergisi ve Harçlar Kanununda yapılan değişikliklere istinaden damga ve harç pullarının kullanımdan kalkması nedeniyle yapılması gereken işlemlere ilişkin esas ve usûlleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. 488 SAYILI KANUNDA YER ALAN (1) SAYILI TABLODA DEĞİŞİKLİK YAPAN TEBLİĞ VE KARARNAMELER CETVELİ Değişiklik Yapan Tebliğ veya Kararnamenin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin Tarihi Numarası Maddesi Tarihi Numarası 20/12/1985 85/10173 26/12/1985 18970 1/9/1987 87/12067 – 17/9/1987 19577 30/12/1987 87/12466 – 31/12/1987 19681 Mükerrer 22/12/1988 88/13599 – 30/12/1988 20035 27/12/1989 89/14914 – 30/12/1989 20388 Tebliğ 21 – 26/12/1990 20737 Tebliğ 22 – 24/12/1991 21091 Tebliğ 23 – 18/12/1992 21439 Tebliğ 24 – 23/12/1993 21797 Tebliğ 25 – 11/5/1994 21931 Tebliğ 26 – 23/12/1994 22150 Tebliğ 27 – 17/3/1995 22230 Tebliğ 28 – 25/12/1995 22504 Tebliğ 45 – 27/12/2005 26036 Tebliğ 47 – 20/12/2006 26382 Tebliğ 50 – 26/12/2007 26738 Tebliğ 51 – 23/12/2008 27089 Tebliğ 53 – 31/12/2009 27449 Tebliğ 54 – 29/12/2010 27800 (6.Mük.) Tebliğ 55 – 31/12/2011 28159 Tebliğ 56 – 1/1/2013 28515 Tebliğ 57 – 30/12/2013 28867 (Mük.) Tebliğ 58 – 30/12/2014 29221 Tebliğ 59 – 25/12/2015 29573 Tebliğ 61 – 27/12/2016 29931 31/1/2017 2017/9759 - 3/1/2017 29968 13/3/2017 2017/9973 - 15/3/2017 30008 Tebliğ 62 - 29/12/2017 30285 (Mük.) Tebliğ 64 - 27/12/2019 30991 (2.Mük.) Tebliğ 66 - 21/12/2021 31696 Tebliğ 67 - 30/12/2022 32059 (2. Mük.) Tebliğ 68 - 30/12/2023 32415 (2. Mük.) 488 SAYILI KANUNDA YER ALAN (2) SAYILI TABLODA DEĞİŞİKLİK YAPAN TEBLİĞ VE KARARNAMELER CETVELİ Değişiklik Yapan Tebliğ veya Kararnamenin Yayımlandığı Resmî Gazete'nin Tarihi Numarası Maddesi Tarihi Numarası Tebliğ 34 30 1/12/1998 23540 Tebliğ 37 30 16/12/1998 23908 488 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 488 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 639 (2) Sayılı Tablo 6/7/1965 903 (2) Sayılı Tablo 24/7/1967 tarihini takip eden bütçe yılı başından itibaren 1137 (2) Sayılı Tablo 31/3/1969 1318 11, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 22, (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 10/8/1970 2344 24, 27, (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 28/11/1980 2367 (1) Sayılı Tablonun “III-Ticari işlemlerde Kullanılan Kağıtlar Bölümü”nün 1/a bendinde yapılan değişiklik 28/11/1980 (1) Sayılı Tabloda yapılan diğer değişiklikler, (2) Sayılı Tablo 31/12/1980 2535 (2) Sayılı Tablo 18/10/1981 2590 (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 27/1/1982 3075 (1) Sayılı Tablo 1/1/1985 3239 Mükerrer Madde 30 1/1/1986 tarihinden geçerli olmak üzere 11/12/1985 (2) Sayılı Tablo 1/1/1986 3393 Mükerrer Madde 30 30/6/1987 3482 (2) Sayılı Tablo 5/11/1988 3505 22 1/1/1989 tarihinden geçerli olmak üzere 10/12/1988 Mükerrer Madde 30 10/12/1988 3689 Mükerrer Madde 30 1/1/1991 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 1/1/1991 3986 Mükerrer Madde 30 7/5/1994 4008 Mükerrer Madde 30 6/7/1994 4369 14 29/7/1998 4684 22, (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 3/7/2001 4697 11 7/10/2001 4761 (2) Sayılı Tablo 22/6/2002 4778 Ek Madde 1 11/1/2003 4842 29 1/1/2004 28 24/4/2003 4884 22 17/6/2003 4962 (2) Sayılı Tablo 7/8/2003 5035 30, Ek Madde 1, (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 2/1/2004 5228 1, 23, Mükerrer 30, (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 31/7/2004 5255 Geçici Madde 3 13/11/2004 5281 14, 15, 16, 18, 20, 24, 27, 30, (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 1/1/2005 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/2004 5535 (2) Sayılı Tablo 8/7/2006 5582 (2) Sayılı Tablo 6/3/2007 5615 (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 4/4/2007 5766 Madde 8, 19, (1) Sayılı Tablo, (2) sayılı Tablo 6/6/2008 (2) Sayılı Tablonun IV numaralı başlığına eklenen (37) numaralı fıkra 1/1/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 6/6/2008 5838 (1) Sayılı Tablo 28/2/2009 5904 (2) Sayılı Tablo 3/7/2009 6009 (2) Sayılı Tablo 1/8/2010 6111 (2) Sayılı Tablo 25/2/2011 6111 (6215 ile değişik) (2) Sayılı Tablo 12/4/2011 6322 (2) Sayılı Tablo 15/6/2012 6491 (2) Sayılı Tablo 11/6/2013 6728 5, 6, 14, Mükerrer Madde 30, Ek Madde 2, (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 9/8/2016 Ek 2 nci maddenin (2) numaralı fıkrasının (n) ve (o) bentleri 9/8/2016 tarihinden sonra yapılan proje ve işlere uygulanmak üzere yayım tarihi olan 9/8/2016 6770 Ek Madde 2 27/1/2017 6824 (1) Sayılı Tablo, (2) Sayılı Tablo 8/3/2017 7033 (2) Sayılı Tablo 1/7/2017 7061 Mükerrer Madde 30, (2) Sayılı Tablo 5/12/2017 7139 (2) Sayılı Tablo 28/4/2018 KHK/700 14, Mükerrer Madde 30, (2) Sayılı Tablo 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) Anayasa Mahkemesi’nin 24/12/2020 tarihli ve E.:2020/15; K.:2020/78 sayılı Kararı Ek Madde 2 28/4/2021 7338 8, (2) Sayılı Tablo 26/10/2021 7341 (2) Sayılı Tablo 6/11/2021 7349 (2) Sayılı Tablo 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerine uygulanmak üzere yayımı tarihinde (25/12/2021) Anayasa Mahkemesi’nin 13/12/2022 tarihli ve E.: 2022/125, K.: 2022/162 sayılı Kararı (1) sayılı Tablo 28/2/2023 7440 Geçici Madde 4 12/3/2023 7491 Ek Madde 2 Kanunun yayımı tarihinden (28/12/2023) sonra çıkılan ihalelere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. (1) Sayılı Tablo 28/12/2023 7521 Ekli (2) Sayılı Tablo 1/7/2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde (26/7/2024) [1] 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “belgeleri ifade eder.“ ibaresi, “ belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.“ şeklinde değiştirilmiştir. [2] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan "genel ve katma bütçeli daire ve idarelerle," ibaresi "genel ve özel bütçeli idarelerle," şeklinde değiştirilmiştir. [3] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 53 üncü maddesiyle bu fıkraya il özel idareleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları,” ibaresi eklenmiştir. [4] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “800 milyar lirayı aşamaz” ibaresi, “800 bin Yeni Türk Lirasını aşamaz” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. Daha sonra bu miktar 30/12/2022 tarihli ve 32059 2. Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No:67) numaralı Tebliği ile 1/1/2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 10.732.371,80 Türk Lirası olarak tespit edilmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu maddenin birinci fıkrasında yer alan "katma bütçeli" ibaresi "özel bütçeli" şeklinde değiştirilmiştir. [7] 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “aynı süre içinde yatırılır.” ibaresi, “26 ncı günü akşamına kadar yatırılır.” şeklinde değiştirilmiştir. [8] Bu madde başlığı “Noterlerin, bankaların ve kamu iktisadi teşebbüslerinin mecburiyeti:” iken, 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [9] Bu maddede yer alan vergi oranlarının 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, 27/12/2019 tarihli ve 30991 (2.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 64 Seri No.'lu Tebliğine bakınız. [10] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle, bu maddenin üçüncü fıkrasında yer alan “Sermaye Piyasası Kanununun uygulanmasıyla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulunca” ibaresi “Sermaye Piyasası Kanunu ve Bankacılık Kanununun uygulanmasıyla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca” şeklinde değiştirilmiştir. [11] Bu maddede yer alan, "Bu suretle hesaplanan vergi miktarlarında 10.000 lira kesirleri nazara alınmaz." ibaresi, 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle, " Bu suretle hesaplanan vergi miktarlarında 100.000 lira kesirleri dikkate alınmaz." olarak değiştirilmiştir. [12] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, 30 uncu maddenin birinci fıkrasında yer alan "Bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların yüzde beşini aşmayan kesirleri dikkate alınmaz." cümlesi madde metninden çıkarılmış, son cümlesinde yer alan "vergi miktarlarında 100.000 lira kesirleri" ibaresi "vergi tutarının 10 Yeni Kuruşa kadarki kesirleri" şeklinde değiştirilmiştir. [13] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca”, üçüncü ve dördüncü fıkralarında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [14] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle, bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan “Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan” şeklinde değiştirilmiş ve “uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya” ibaresi ile aynı bendin (i) alt bendinde yer alan “uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [15] 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu bentte yer alan “münhasıran yük” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [16] 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu bentte yer alan “yük taşımacılığından döviz olarak kazanılan navlun bedellerinin” ibaresi “yük ve yolcu taşımacılığından döviz olarak kazanılan bedellerin” şeklinde değiştirilmiştir. [17] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 76 ncı maddesiyle, bu bendin hükümlerinin 6728 sayılı Kanunun yayımı tarihi olan 9/8/2016’dan sonra yapılan proje ve işlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [18] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 76 ncı maddesiyle, bu bendin hükümlerinin 6728 sayılı Kanunun yayımı tarihi olan 9/8/2016’dan sonra yapılan proje ve işlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [19] Bu tabloda 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunla getirilen miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 70 Seri No.'lu Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden geçerli olmak üzere tesbit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. [20] 3/2/2017 tarihli ve 29968 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 31/1/2017 tarihli ve 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Kararın 1 inci maddesiyle, bu tablonun “I. Akitlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünün “A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar:” başlıklı fıkrasının (8) numaralı bendinde yer alan “Resmî şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri” ile (10) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan “7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen ön ödemeli konut satış sözleşmeleri” ne ait damga vergisi oranının “0” olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [21] 15/3/2017 tarihli ve 30008 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 13/3/2017 tarihli ve 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Karar ile, bu bentlerde yer alan kâğıtlar için damga vergisi oranının “0” olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [22] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu fıkranın parantez içi hükmünde yer alan “ihale kararının” ibaresi “ihale kararı ve ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin” şeklinde değiştirilmiştir. [23] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle;bu fıkrada yer alan “hizmet karşılığı alınan paralar” ifadesinden sonra gelmek üzere “(avans olarak ödenenler dahil)” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir. [24] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan ”10 liraya (10 lira dahil)“ ibaresi, “100 Yeni Türk Lirasına (100 Yeni Türk Lirası dahil)” şeklinde değiştirilmiştir. [25] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “saklanacak nüshaları” ibaresi “çıkarılarak saklanacak örnekleri” şeklinde değiştirilmiştir. [26] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkraya “beyannameler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile okul idareleriyle öğrenciler veya velileri arasında düzenlenen kâğıtlar” ibaresi eklenmiştir. [27] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Sigorta mukavelenameleri, sigorta ücretine ait makbuzlar” ibaresi “Sigorta, reasürans ve koasürans sözleşmeleri, bireysel emeklilik, gruba bağlı bireysel emeklilik, işveren grup emeklilik sözleşmeleri, diğer kağıtlarda yer alan sigorta yaptırma taahhütleri ile sigorta primleri ve bireysel emeklilik katkı paylarının ödenmesine ilişkin kâğıtlar” şeklinde değiştirilmiştir. [28] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kuruluşlarına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “pay devirlerine,” ibaresi eklenmiştir. [29] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bankalar arasında, bankanın taraf olduğu veya bankalar aracılığıyla” ibaresi “Bankalar veya aracı kurumların taraf olduğu ya da bunlar aracılığıyla” şeklinde değiştirilmiştir. [30] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “alım satım sözleşmeleri” ibaresi, “alım satım sözleşmeleri ile gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri” olarak değiştirilmiştir. [31] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının” ibaresi “Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının ve gayrimenkul yatırım fonlarının” şeklinde değiştirilmiştir. [32] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç)” ibaresi “kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç)” şeklinde değiştirilmiştir. [33] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve geri ödenmelerine” ibaresi “, geri ödenmelerine, devrine ve krediden doğan alacakların temlikine” şeklinde değiştirilmiştir. [34] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “ek 1 inci” ibaresi “ek 2 nci” şeklinde değiştirilmiştir. [35] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç)” ibaresi “kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç)” şeklinde değiştirilmiştir. [36] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “teminatlarına” ibaresi “devrine, teminatlarına” şeklinde değiştirilmiştir. [37] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kira mukavelenameleri.” İbaresi “kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar.” Şeklinde değiştirilmiştir. [38] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle, “kira mukavelenameleri.” İbaresi “kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar.” Şeklinde değiştirilmiştir. [39] 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu bölümün (30) numaralı fıkrasında yer alan “4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 10 uncu maddesi çerçevesinde tüketici finansman şirketlerince kullandırılacak tüketici kredilerinin” ibaresi “Finansman şirketlerince kullandırılacak kredilerin” şeklinde, (33) numaralı fıkrasında yer alan “Ekici ile alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenameleri ile” ibaresi “Ekici ve alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenameleri ile 5488 sayılı Tarım Kanunu çerçevesinde, üretici ve alıcı arasında düzenlenen tarımsal üretim sözleşmeleri ve” şeklinde değiştirilmiştir. [40] 22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkraya “ücretlere ilişkin kâğıtlar” ibaresinden sonra gelmek üzere (Bu maddenin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen ücretlerde istisna, aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için uygulanır) şeklinde parantez içi hüküm eklenmiştir. [41] 14/10/2021 tarihli ve 7338 sayılı Kanunun 54 üncü maddesiyle bu fıkraya “Sermaye piyasası araçlarının ihracına” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 31/B maddesi kapsamında teminat yöneticisinin taraf oldukları dahil bu ihraca konu teminatlara” ibaresi eklenmiştir. [42] 29/3/2011 tarihli ve 6215 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bufıkranın (40) olan numarası (41) olarak değiştirilmiştir. [43] 18/7/2024 tarihli ve 7521 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile bu fıkrada yer alan “kâğıtlar.” ibaresi “kâğıtlar ve yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile 5/6/2003 tarihli ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununda tanımlanan yatırımcılar arasında imzalanan yatırım sözleşmeleri.” şeklinde değiştirilmiştir. [44] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle; (1) numaralı fıkrada yer alan “katma bütçeli” ibaresi “özel bütçeli” şeklinde değiştirilmiştir. [45] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu sırada yer alan “Maliye, Ticaret ve Sanayi bakanlıklarının müşterek teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [46] 19/4/2018 tarihli ve 7139 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Birlikleri ve” ibaresi “Birlikleri, Sulama Kooperatifleri ile” şeklinde değiştirilmiştir. [47] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu sırada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [48] 4/11/2021 tarihli ve 7341 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin 24 numaralı bendinde” ibaresi “13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (p) bentlerinde” şeklinde değiştirilmiştir. [49] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu fıkraya “(Söz konusu kurum, kuruluş ve işletmelerde geçici personel olarak istihdam edilenlerle yapılan sözleşmeler ile 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununa göre hizmet alımına ilişkin yapılan hizmet sözleşmeleri dahil)” ibaresi eklenmiştir. [50] Bu fıkradaki 31/12/1993 tarihi, 26/12/1993 tarih ve 3946 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile 31/12/1998 olarak, daha sonra; 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile de 31/12/2003 olarak değiştirilmiştir.
|
492 | 5 | 1 |
HARÇLAR KANUNU [1] [2] Kanun Numarası :492
|
2/7/1964
|
17/7/1964
|
HARÇLAR KANUNU [1] [2] Kanun Numarası :492 Kabul Tarihi :2/7/1964 Yayımlandığı Resmî Gazete :Tarih :17/7/1964 Sayı :11756 Yayımlandığı Düstur :Tertip: 5 Cilt : 3 Sayfa : 2760 Kanunun şümulü: Madde 1 – Bu kanuna göre alınacak harçlar aşağıda gösterilmiştir: 1. Yargı harçları, 2. Noter harçları, 3. (Değişik: 21/1/1982 - 2588/1 md.) Vergi Yargısı Harçları, 4. Tapu ve Kadastro harçları, 5. Konsolosluk harçları, 6. Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları, [3] 7. Gemi ve liman harçları, 8. İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harçları, 9. Trafik harçları. BİRİNCİ KISIM Yargı Harçları BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet Mevzuu: Madde 2 – Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir. Ceza mahkemelerinde şahsi hukuka ait hakların hüküm altına alınması halinde de, celse harçları hariç olmak üzere (1) sayılı tarifeye göre harç alınır. Hakem kararları: Madde 3 – Hakem kararlarının infazı lazım geldiğine dair mahkeme başkanı veya hakim tarafından verilen şerhlerden, hakem kararının mahiyetine göre, karar ve ilam harcı alınır. Yabancı hakem kararları ile, kanun gereğince tahkim yolu ile halli mecburi olan davalardan da aynı suretle harç alınır. Yabancı mahkeme ilamları: Madde 4 – Yabancı bir mahkeme tarafından verilen ilamların tenfizi için açılacak davalardan, bu ilamlarda hükmolunmuş şeyin değeri, nevi ve mahiyetine göre (1) sayılı tarife gereğince harç alınır. Bölge idare mahkemeleri ile Danıştay işlemleri: Madde 5 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/2 md.) Bölge İdare Mahkemeleri ile Danıştay'da açılacak davalardan (1) sayılı tarife gereğince harç alınır. Ancak, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezalarla ilgili olup Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay'ın görevi içinde bulunan işlemler (3) sayılı tarifeye göre harca tabidir. Karşılık davalar ve davaya müdahale: Madde 6 – Karşılık davalar, müstakil davalar gibi harca tabidir. Davaya müdahale eden kimse, kanun yollarına müracaat ederse iltihak ettiği taraftan alınan harca eşit harcı ödemek mecburiyetindedir. Yeniden harç alınması: Madde 7 – Muameleden kaldırılan dosya, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda belirtilen süre içinde yenilenmediği takdirde, davanın görülebilmesi yeniden harç verilmesine bağlıdır. Hükmün bozulması: Madde 8 – Bir hükmün bozulmasını mütaakıp verilecek hükümlerden yeni bir hüküm gibi karar ve ilam harcı alınır ve bozulan hükümden evvelce alınmış olan karar ve ilam harcı, mütaakıp hükme ait harçdan mahsup olunur. Tashihi karar: Madde 9 – Tashihi karar talebinin kabulü üzerine temyiz olunan hüküm tasdik edilirse, temyiz olunan hükümden alınmış olunan harç kadar yeniden harç alınır. İadei muhakeme: Madde 10 – İadei muhakemenin kabulü üzerine cereyan edecek davalar, yeni davalar gibi harca tabidir. İadei muhakeme talebinde bulunan neticede haklı çıkarsa evvelce alınan harç mahsup edilir. Mükellef: Madde 11 – Genel olarak yargı harçlarını davayı açan veya harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükelleftir. Vasinin hesabının görülmesi dolayısiyle alınacak harçlar, vesayet altındaki şahsa izafeten vasiden alınır. Herhangi bir istek olmaksızın resen yapılacak işlemlere ait harçlar, aksine hüküm yoksa, lehine işlem yapılan kişilerden alınır. Celse harçlarında mükellef: Madde 12 – Hukuk ve ticaret mahkemelerinde celse harcı, muhakeme tarafların talep ve muvafakatleri üzerine talik edilmiş ise taraflardan ve evvelce yapılması mümkün olan bir işlemin yapılmamış olmasından dolayı talik edilmişse, talike sebebiyet veren taraftan alınır. Her iki halde talike vekiller sebebiyet vermişse celse harcı vekillere yüklenir. Vekil veya taraflara yüklenilen celse harcı mütaakıp iki celsede ödenmezse bir misli fazlasiyle alınır. Ödenmediği takdirde harcın bu miktar üzerinden tahsili için Maliyeye tezkere yazılmasına karar verilir. İKİNCİ BÖLÜM İstisna ve Muaflıklar Harçdan müstesna işlemler: Madde 13 – Aşağıda yazılı mevzular harçdan müstesnadır: [4] a) (Değişik: 20/3/1981 - 2430/1 md.) Değeri 50 Yeni Türk Lirasını geçmeyen dava ve takipler (Ticari senetlere ait takipler hariç), b) Vasi tayini ve azli, hakimin reddi talebinin kabulü ve hakimin istinkafına ait kararlar, c) (Değişik: 30/12/1980 - 2366/1 md.) Ayda 100 Yeni Türk Lirasını geçmeyen nafakalara ait dava ve takipler, “Birden fazla kişiler lehine nafakaya hükmedilmesine dair ilamlarda her kişi lehine hükmedilen miktar müstakil olarak nazara alınır., d) İcra ve iflas dairelerinin kusuru yüzünden yanlış yapılmış olan işlemlerin ıslahı ve iptaline dair tetkik mercileri kararlariyle, bu iptal veya ıslah dolayısiyle yeniden yapılacak işlemler, e) Ticaret sicilinde re'sen yapılan düzeltmeler ile ilgililerin kusuru olmaksızın nüfus idareleri tarafından resen yapılacak düzeltmeler sonucu ticaret sicilinde yapılacak düzeltmeler, [5] f) İcra tetkik mercilerinin cezaya mütedair kararlariyle bu kararların temyizi işlemleri. g) İcra ve İflas Kanununun 270 nci maddesine göre yapılacak defter tutma işlemleri, h) Yetkili makamların istiyecekleri ilam ve sair evrak suretleri, i) Kamu adına C. savcıları tarafından Hukuk mahkemelerine açılan davalar ve kanun yolu başvuruları ile ceza mahkemelerinden verilen kararlara karşı kanun yolu başvuruları, [6] J) (Ek: 21/1/1982 - 2588/3 md.) Genel Bütçeye dahil idarelerin bu Kanunun 1 ve 3 sayılı tarifelerine giren bütün işlemleri. (Yukarıdaki işlemlerin hesaplanacak harçlarının, Genel Bütçeye dahil idarelerin haklılığı nispetinde karşı taraftan tahsiline ilgili merciince karar verilir.) Harçtan muaf olanlar: Madde 14 – Erler ve ihtiyaçları Devlet tarafından deruhde ve temin olunan onbaşı ve çavuşlar adliye işlemlerinden ötürü harçtan muaftırlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri Harç alma ölçüleri: Madde 15 – Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev'i ve mahiyetine göre maktü esas üzerinden alınır. Değer esası: Madde 16 – Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahelenin men'i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır. Gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harc, gayrimenkulün değeri ile talebolunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir. Tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır. Tahliye davalarında değer: Madde 17 – Gayrimenkulün tahliyesi davalarında, yazılı mukavele olsun veya olmasın bir yıllık kira bedeli üzerinden karar ve ilam harcı alınır. Gayrimenkul veya gemilerin tahliye ve teslimi: Madde 18 – Bir gayrimenkulün veya bir geminin tahliye ve teslimine dair olan icra takiplerinde tahsil harcı; bir yıllık kira bedeli, yoksa bu süreye göre takdir edilecek bir bedel üzerinden hesaplanır. Menkullerin teslimi: Madde 19 – Bir menkulün teslimine dair olan icra takiplerinde tahsil harcı; menkulün ilamda veya takip talebinde gösterilen değeri, bu yoksa takdir edilecek değer üzerinden hesaplanır. İcra takiplerinde faiz: Madde 20 – İcra takiplerinde takipten sonra işliyecek olan faizler, harcın hesabında nazara alınmaz. Harcın nispeti: Madde 21 – Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır. Davadan feragat, davayı kabul veya sulh: Madde 22 – Davadan feragat veya davayı kabul veya sulh, muhakemenin ilk celsesinde vuku bulursa, karar ve ilam harcının üçte biri, daha sonra olursa üçte ikisi alınır. İcra takibinden vazgeçme: Madde 23 – Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Ancak haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır. Gayrimenkul veya gemilerin tahliye ve tesliminde tahsil harcı nispeti: Madde 24 – Gayrimenkul veya gemilerin tahliye veya teslimine dair icralarda Tahsil Harcı (1) sayılı tarifede yazılı miktarların yarısı nispetinde alınır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Harcın Ödenmesi Ödeme usulü: Madde 25 – Yargı harçları makbuz karşılığında ödenir. [7] Ödeme yeri: Madde 26 – Yargı harçları harca konu olan işlemleri yapan mahkeme veya daire tarafından alınır. Kanunlarda aksine hüküm varsa bu madde yerine o hüküm uygulanır. Maktu harçlarda ödeme zamanı: Madde 27 – (1) sayılı tarifede yazılı maktu harçlar ilgili bulunduğu işlemin yapılmasından önce peşin olarak ödenir. Mahiyetleri icabı işin sonunda hesap edilip alınması gerekenler, harç alacağının doğması tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenir. Harç peşin veya süresinde ödenmemiş ise, mütaakıp muamelelere ancak harç ödendikten sonra devam olunur. Nispi harclarda ödeme zamanı: Madde 28 – (1) sayılı tarifede yazılı nispi harçlar aşağıdaki zamanlarda ödenir.: a) (Değişik: 23/7/2010-6009/18 md.) Karar ve ilam harcı, Karar ve ilam harçlarının dörtte biri peşin, geri kalanı kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. Şu kadar ki, ölüm ve cismani zarar sebebiyle açılan maddi ve manevi tazminat davalarında peşin alınan harcın oranı yirmide bir olarak uygulanır. Bakiye karar ve ilam harcının ödenmemiş olması, hükmün tebliğe çıkarılmasına, takibe konulmasına ve kanun yollarına başvurulmasına engel teşkil etmez. [8] [9] b) İcra Tahsil Harcı, İcra takiplerinde Tahsil Harcı alacağın ödenmesi sırasında, ödeme yapılmayan hallerde harç alacağının doğması tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenir. Harç alacağı icranın yerine getirilmesiyle doğar. Konunun değeri üzerinden alınacak İflas Harclarında da bu bent hükümleri uygulanır. c) Depozito, defter tutma ve miras işlerine ait harclar, (1) Sayılı tarifenin (D) bölümünde yazılı depozito defter tutma ve miras işlerine ait harclar işin sonundan itibaren 15 gün içinde ödenir. İlamsız takiplerde peşin harc: Madde 29 – İlama dayanmıyan takip isteklerinden alacak miktarının binde beşi peşin alınır. Peşin harclar takip sonunda alınacak asıl harca mahsup olunur. İlama dayanmıyan takiplerde alacaklı mahkemeye müracaata mecbur kalırsa, peşin alınan harç kendisine iade olunur. Veya alacaklının isteği üzerine mahkeme harclarına mahsup edilir. Merkezî Takip Sistemi harcı: MADDE 29/A - (Ek:6/12/2018-7155/18 md.) 6/12/2018 tarihli ve 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun uyarınca yapılan takiplerde, Merkezî Takip Sistemi harcı peşin alınır. Haciz aşamasına geçilmeden Merkezî Takip Sistemi aracılığıyla sonuçlanan icra takipleri için ayrıca icraya başvurma harcı ile tahsil harcı alınmaz. İcra takibinin Merkezî Takip Sistemi kapsamında sonuçlandırılamaması veya takipten vazgeçilmesi hâlinde tahsil edilmiş olan Merkezî Takip Sistemi harcı iade edilmez. Ancak, kesinleşen takibe icra dairesinde devam edilmesi hâlinde, tahsil edilmiş Merkezî Takip Sistemi harcının ödendiği tarihte geçerli olan icraya başvurma harcı tutarını aşan kısmı takip sonunda alınacak tahsil harcına mahsup olunur. Noksan tesbit edilen değer üzerinden harcın ödenmesi: Madde 30 – Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. Peşin alınan karar ve ilam harclarının geri verilmesi: Madde 31 – Peşin alınan Karar ve İlam Harcı işin hitamında ödenmesi gerekenden fazla olduğu anlaşılırsa fazlalık istek üzerine geri verilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Harcı ödenmiyen işlemler: [10] Madde 32 – Yargı işlemlerinden alınacak harclar ödenmedikçe mütaakıp işlemler yapılmaz. Ancak ilgilisi tarafından ödenmiyen harcları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır. İşçi alacaklarının takibi: Madde 33 – İş mahkemeleri tarafından işçiler lehine hükme bağlanmış olan hak ve alacakların takibinde işçilerden hiç bir harç alınmadan gerekli işlem yapılır. Bu harclar işçi haklı çıktığı takdirde takip sonunda hesap edilerek ayrıca bir hükme hacet kalmadan borçludan tahsil olunur. Yol giderleri ve tazminatı: Madde 34 – (Mülga : 8/5/1991 - 3717/3 md.) İstinabe yoliyle icra takiplerinde giderler: Madde 35 – Diğer bir icra ve iflas dairesinden istinabe suretiyle bir işlemin yapılması istendiği zaman bu işlemlere ait lüzumlu giderler o dairelere gönderilir. Paraların bankalara ve mal sandıklarına yatırılması: Madde 36 – (İptal birinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin 5/4/2023 Tarihli ve E: 2023/48, K: 2023/72 Sayılı Kararı ile) (İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin 5/4/2023 Tarihli ve E: 2023/48, K: 2023/72 Sayılı Kararı ile) Paraların bankaya ve malsandıklarına yatırılması için ilgililerden gider adı ile bir şey alınmaz. Paraların alacaklıya gönderilme giderleri alacaklıya aittir. İlgilinin hak ettiği parayı, hak etme tarihinden itibaren on yıl içinde almak için müracaat etmemesi halinde, bu paralar Hazineye gelir kaydolunur. Süresinde ödenmiyen harclar: Madde 37 – Bu kanunda ödeme zamanı gösterilen harclardan süresinde ödenmiyenleri, ilgili mahkeme ve daireler tarafından sürenin sonundan itibaren onbeş gün içinde bir yazı ile o yerin vergi dairesine bildirilir ve harclar vergi dairesince tahsil olunur. Yazıda harcın nevi ve mahiyeti, miktarı, mükellefin soyadı ve adı ve en son ikametgah adresi açık olarak gösterilir. İKİNCİ KISIM Noter Harçları BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet ve Muaflık Mevzuu: Madde 38 – Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir. (Ek cümle: 15/7/2016-6728/30 md.) Birden fazla nüsha olarak düzenlenen muayyen bir bedeli ihtiva eden kâğıtlarla ilgili nispi harca tabi işlemlerden sadece bir nüsha için harç tahsil olunur. Pey akçesi, zamanı rücü, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütlerden, başlı başına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz. (Ek fıkra:13/7/1967 - 903/5 md.) Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş muameleleriyle bu vakıflara yapılacak bağışlamalar harca tabi tutulmaz. [11] Yetkili makamların istiyecekleri suretler: Madde 39 – Kamu hukuku ile ilgili işlerde yetkili makamların istiyecekleri suretlerden harç alınmaz. Mükellef: Madde 40 – Noter harclarını, harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükelleftirler. İKİNCİ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri Harç alma ölçüleri: Madde 41 – Noter harcları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Değer esası: Madde 42 – Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlıklar esastır. (Değişik ikinci fıkra: 4/6/2008-5766/11 md.) Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz. Çeşitli İşlemlerde değer: Madde 43 – Tarifede yazılı nispi harcların hesabında, sulh işlemlerinde sulh olunan bedel, rehin işlemlerinde rehin bedeli, kiralarda mukaveledeki süreye göre kira karşılığının toplamı, süre belli değilse bir yıllık kira tutarı, hizmet akdinde süreye göre verilecek ücretin toplamı, süre belli değilse bir yıllık ücret tutarı, sermaye şirketlerinde konulması ve ileride konulması taahhüt edilen sermayenin toplamı, kaydı hayatla, irat bağlanmasında bir yıllık irat tutarı, harca esas olur. Kiralamanın devir ve feshinde geri kalan süreye, sermayenin artırılmasında yalnız artırılan kısma ve sermaye paylaşılmasında mevcut miktara göre harç alınır. (Ek:15/12/1990-3689/10 md.) Motorlu kara taşıtları ile ilgili alım, satım ve taahhüt işlemlerinde gösterilecek değer; işleme konu olan taşıtın cinsi, markası, model, tipi ve yaşı itibariyle Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince tespit edilen ve işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko sigortasına esas değerinden aşağı olamaz. Türkiye Sigorta ve Reasü rans Şirketleri Birliğince düzenlenen listelerde yer almayan eski model taşıtların asgari değeri; o taşıtların listede yer alan en eski modelleri için belirlenen değerinden her model yılı için % 10 indirim yapılmak suretiyle tespit edilir. Birlikçe düzenlenen listelerde yer almayan taşıtların değerleri, emsali taşıtların değerlerinden aşağı olamaz. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. [12] Kişilerin, imzaların, birden çok olması: Madde 44 – Bir kişinin birden çok kişiyi temsil etmesi harcın artırılmasını gerektirmez. Şu kadar ki, bütün imzaların tasdiki kanunen şart olan muamelelerde vekaleten imza edilmesi halinde, vekilin imzasının tasdikinden alınacak harç temsil ettiği kişilerin sayısınca çoğaltılır. Bir işte müştereken hareket eden vekillerin ve bir borca kefalet eden müteselsil kefillerin bir kağıda koyacakları birden çok imzalar bir imza sayılır. Ancak mümessil, haiz olduğu birden fazla sıfatlara dayanarak imza ederse sıfatları sayısınca harç çoğaltılır. Bir kişi hem kendisi için ve hem başkalarını temsil suretiyle imza ederse kendisi için ayrı, başkaları için de yukarıki fıkralara göre ayrı harç alınır. Birden ziyade kimseler, bir kağıda ayrı ayrı işler için imza atıyorlarsa her birinden imza ettikleri kısım için ayrı ayrı harç alınır. Harcın nispeti: Madde 45 – Noter harcı, (2) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır. Bir arada yapılan işler: Madde 46 – Birbiriyle ilgili işler bir arada bulunursa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınır. Çeşitli işlemlerde harç: [13] Madde 47 – Sürenin uzatılması ve vadenin yenilenmesi halinde asıl senet, mukavele ve kağıtlardan alınmış olan harcın yarısı alınır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/31 md.) Noterde işleme konu edilmiş belli tutarı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kâğıtların değiştirilmesi hâlinde, değişikliğe ilişkin senet, mukavelename ve kâğıtlar artan miktar üzerinden aynı nispette harca tabidir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Harcın Ödenmesi Madde 48 – (Mülga: 18/1/1972 - 1512/208 md.) Ödeme zamanı: Madde 49 – Noter harcları, ilgili işlemin hitamından önce peşin olarak alınır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Sorumluluk: Madde 50 – Düzenleme ve tasdik işlemleri noterlerin kusurlarından dolayı, mahkeme tarafından hükümsüz addolunursa noter aldığı harç ve ücretler tutarını şahsen tazmin ile mükelleftir. Harç ve ücretlerin tazmin ettirilmiş olması, ilgililerin genel hükümler dairesinde noterden ayrıca zarar ve ziyan istemelerine engel teşkil etmez. Noterlere verilecek ücretler ve beyiyeler: Madde 51 – (Mülga: 18/1/1972 - 1512/208 md.) ÜÇÜNCÜ KISIM Vergi Yargısı Harçları BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyeti Mevzuu: Madde 52 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/4 md.) Vergi yargısı işlemlerinden bu Kanuna ekli (3) sayılı tarifede yazılı olanlar, vergi yargısı harçlarına tabidir. Mükellef: Madde 53 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/5 md.) Vergi yargısı harçları, harca mevzu olan işlemlerden dolayı Vergi Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay'a başvuranlar tarafından ödenir. İKİNCİ BÖLÜM Harcın Ölçüsü, Ödenmesi ve Geri Verilmesi Harç alma ölçüleri: Madde 54 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/6 md.) Vergi yargısı harçları (3) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Harcın ödenmesi: Madde 55 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/7 md.) Vergi yargısı harçlarından, “Başvurma harcı” dava dilekçesi verilmesi sırasında makbuz karşılığında ödenir. [14] Nispi ve maktu harçlar, ihbarname esasına göre, ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde ilgili vergi dairesine ödenir. Harcın geri verilmesi: Madde 56 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/8 md. ) Vergi Mahkemelerince verilen nihai kararlar üzerinden alınan nispi ve maktu harçlar (Başvurma harcı hariç) Bölge İdare Mehkemelerince veya Danıştayca mükellef lehine karar verilmesi halinde mükellefçe kazanılan miktar üzerinden, kesin kararın tebliği tarihinden itibaren bir yıl içinde geri verilir veya istek üzerine vergi borcuna mahsup edilir. DÖRDÜNCÜ KISIM Tapu ve Kadastro Harçları BİRİNCi BÖLÜM Mükellefiyet Mevzuu: Madde 57 – Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harclarına tabidir. Mükellef: Madde 58 – (Değişik birinci cümle: 21/1/1982 - 2588/9 md.) Tapu ve kadastro harçlarını kanuna ekli tarifede belirtilen kişiler; tarifede belirtilmeyen işlemlerde taraflar aksini kararlaştırmamış ise, aşağıda yazılı kişiler ödemekle mükelleftir. a) Mülkiyet ve mülkiyetten gayrı ayni hakları iktisap edenler, (İktisap eden kişiler birden fazla ise harcları hisseleri oranınca öderler) b) İpotek tesisinde ipoteği tesis edenler, c) Kadastro işlerinde adlarına tescil yapılanlar, d) Miras sebebiyle çıplak mülkiyetin mirasçı adına tescilinde, çıplak mülkiyet sahibi olanlar, e) Rücülarda rücü eden taraf, f) Bunlar dışında kalan işlemlerde lehine işlem yapılmış olanlar. İKİNCİ BÖLÜM İstisnalar Harçtan müstesna tutulan işlemler: Madde 59 – (Degişik: 21/1/1982 - 2588/10 md.) Aşağıda yazılı işlemler harçtan müstesnadır: a) Genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin iktisap edecekleri gayrimenkullerin vesair ayni hakların tescili, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri, [15] b) Kamu menfaatlerine yararlı dernekler ile Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleriyle bu dernek ve vakıflara ait tesislerin ve bu tesislerin sonradan iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri. [16] c) İlgililerin kusurları olmaksızın tapu ve kadastro idareleri tarafından yapılacak hataların ve nüfus idareleri tarafından resen yapılacak düzeltmeler sonucu tapu kayıtlarının tashihi, [17] d) Mahkemeler, icra ve iflas daireleri ve diğer resmi dairelerce istenecek kayıt ve belge suretleri, e) Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlerin diplomatik veya konsolosluk ihtiyaçları için iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri, f) Arkeolojik araştırmalar için yapılan iktisaplar ile ilgili tescil, şerh ve terkinler (Bu istisna hükmünün uygulanması şartları Milli Eğitim Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca tespit ve Resmi Gazete ilk ilan olunur), g) 7269 sayılı Kanuna göre yaptırılacak meskenlere, 4753 sayılı Kanuna göre yapılan iktisaplara ve 3202 sayılı Kanun uyarınca T. C. Ziraat Bankası kredilerinden istifade suretiyle yapılmış bulunan hayvan barınak yerlerine ilişkin tescil, şerh ve terkinler, h) Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetlerin vukubulduğu bölgelerde (Bu bölgeler Maliye ve İmar ve İskan Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur) bu afetlerin vukubulduğu yılı izleyen yıldan itibaren en çok beş yıl içinde arsa üzerinde inşa veya binaya ilave suretiyle meydana getirilen binalar, bağımsız bölümler veya katlar için yapılan tescil, şerh ve terkinler, i) Tersane yapımı için Devlet Planlama Teşkilatınca verilmiş Teşvik Belgesini haiz tüzel kişilerce bu maksatla iktisap edilen gayrimenkuller ve bu yerlerde inşa veya binaya ilave suretiyle meydana getirilen binalar için yapılan tescil, şerh ve terkinler, j) a, e ve f bentlerinde belirtilen şekilde iktisap olunan gayrimenkullerin herhangi bir şekilde başkalarına devir ve ferağı, k) (Ek: 4/12/1985-3239/91 md.) Beden Terbiyesi Teşkilatına dahil derneklerin münhasıran sporla uğraşmak üzere kurulan anonim şirketlere sermaye olarak koydukları gayrimenkuller ile bu şirketlere devrettikleri gayrimenkullerle ilgili devir ve iktisap işlemleri. l) (Ek: 30/7/2003-4962/13 md.) 2985 sayılı Toplu Konut Kanununa 10.5.1990 tarihli ve 3645 sayılı Kanunla eklenen ek 2 nci maddesi kapsamında kullandırılacak kredilerle ilgili ipotekler ile bu konutların hak sahipleri adına tapuya tescili. [18] m) (Ek: 14/7/2004-5226/20 md.) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının devir ve iktisabına ilişkin işlemler. n) (Ek: 30/12/2004-5281/9 md.; Değişik: 18/6/2017-7033/8 md.) Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan gayrimenkullerin ifraz veya taksim veya birleştirme işlemleri, söz konusu bölgelerde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemleri ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescili işlemleri ve cins değişikliği işlemleri. o) (Ek: 21/2/2007-5582/31 md.) Konut finansmanı kuruluşları ve ipotek finansmanı kuruluşları tarafından 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı kapsamında tesis olunacak ipotek işlemleri, p) (Ek: 21/2/2007-5582/31 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/32 md.) 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında yapılan finansal kiralama işlemlerinde, kiralanan taşınmazın finansal kiralama sözleşmesinin süresi sonunda kiracıya devri. r) (Ek: 21/2/2007-5582/31 md.; Mülga: 4/6/2008-5766/11 md.) Yukarıda yer alan istisnalara ilave olarak özel kanunlarda yer alan muafiyet ve istisnalara ilişkin hükümler saklıdır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri Harç alma ölçüleri: Madde 60 – Tapu ve kadastro harcları, (4) sayılı tarifede yazılı işlemlerden, işlemlerin nevi ve mahiyetine göre, değer esası üzerinden nispi veya maktu olarak alınır. Değer esası: Madde 61 – Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (4) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. İpotekli gayrimenkuller: Madde 62 – Rehin ile takyidedilmiş bir gayrimenkulün bağışlanmasında bagışlama yapıldığı anda bakiye kalan rehinli borç miktarı gayrimenkulün mukayyet kıymetinden indirilir. Kayıtlı değer, emlak vergisi değeri): [19] Madde 63 – (Değişik: 3/4/2002-4751/5 md.) Bu Kanunda sözü edilen "kayıtlı değer" veya " emlâk vergisi değeri" deyimi; 1319 sayılı Emlâk Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre belirlenen vergi değerini ifade eder. (Değişik ikinci fıkra: 4/6/2008-5766/11 md.) Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanır. (Ek fıkra: 18/2/2009-5838/16 md.) Kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisaplarında harç, devir ve iktisap bedelinin tamamı üzerinden hesaplanır. (Değişik üçüncü fıkra: 4/6/2008-5766/11 md.) Tapuda yapılan işlemden sonra, emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespit edilmesi halinde, aradaki farka isabet eden harç ikmalen veya re’sen tarh edilir. Bu suretle tarh edilecek tapu ve kadastro harcı için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan vergi ziyaı cezası % 25 nispetinde uygulanır. Takdir komisyonu kararlarına istinaden bu fıkra uyarınca tarhiyat yapılamaz. Harcın hesabında 10 Yeni Türk Lirasına kadar olan matrah kesirleri dikkate alınmaz. [20] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir. Harcın nispeti: Madde 64 – Tapu ve kadastro harcları (4) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır. Muhtelif işlemler aynı zamanda yapılırsa her işlem ayrı ayrı harca tabidir. Şu kadar ki ifrazen yapılan taksimlerde bu fıkra hükmü uygulanmaz. Çıplak mülkiyet ve intifa haklarına ait harcların hesabında, kayıtlı değerin üçte biri çıplak mülkiyete, üçte ikisi de intifa hakkına ayrılır. Tashih harcı: Madde 65 – Tapu sicilinde kayıtlı arsa ve arazi üzerinde yeniden inşa olunacak bina ve sair tesislerin tescilinde veya her nevi vasıf değişikliklerinde tashih harcı alınır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Harcın Ödenmesi Ödeme usulü: Madde 66 – Tapu ve kadastro harcları, makbuz karşılığında ödenir. Bunun şeklini Maliye Bakanlığı düzenlemeye yetkilidir. Ödeme yeri: Madde 67 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/11 md.) Tapu ve kadastro harçları, işlemin yapıldığı yerin vergi dairesine ödenir. Maliye Bakanlığınca yetki verilmesi halinde ilgili kuruluşlar tarafından da tahsil olunabilir. Kadastro ve tapulama harçlarında ödeme zamanı: Madde 68 – (Değişik: 4/12/1985-3239/92 md.) Kadastro ve tapulama harçları tahakkukundan itibaren (ihtilaflı işlerde hükmün kesinleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren) bir sene içinde ödenir. İştirak halindeki mülkiyetlerde tahakkuk ettirilen harcın tamamı, diğer şeriklere rücu hakkı mahfuz kalmak şartıyla, o gayrimenkule fiilen zilyed bulunan şerikten ve birden ziyade şerik fiilen zilyed bulunuyorsa bunlardan herhangi birinden tahsil olunur. Ancak, kadastro ve tapulaması yapılan gayrimenkul bu süre içinde tedavül ederse, harç yeni malik adına yapılacak tescilden önce ödenir. Tapulama Kanununun 71 inci maddesi hükmü mahfuzdur. BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Harcın teminatı: Madde 69 – Tapulama Kanununa göre tahakkuk etmiş olup tapu kütüğünde kayıtlı bulunan gayrimenkuller kadastro harclarında harcın teminatıdır ve maliki değiştiği takdirde yeni malikten dahi tahsil olunur. Gönderilecek listeler ve sorumluluk: Mükerrer Madde 69 – (Ek: 2/1/1982 - 2588/12 md.) Tapu ve kadastro idareleri, devredenin ve iktisap edenin adı ve adresi ile gayrimenkulün harca esas tutulan değerini ve vasıflarını, noterler de düzenledikleri veya tastik ettikleri gayrimenkullerin zilyetlik devir sözleşmelerinin birer örneğini şekli ve muhtevası Maliye Bakanlığınca tespit edilecek listelerle birlikte işlemin yapıldığı tarihi izleyen ay başından itibaren en geç 15 gün içinde ilgili vergi dairesine bildirmekle mükelleftirler. Bu Kanuna göre bildirme mecburiyetini yerine getirmeyenler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 150 nci maddesinin 1, 2 ve 3 üncü bentlerinde yazılı olanlar için uygulanan ceza hükmolunur. (Değişik: 4/12/1985-3239/93 md.) Belediyeler ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının ilgili memurları arsa, arazi veya bina üzerine yeniden inşa edilen binalarla ilgili yapı kullanma iznini (iskan belgesini) vermeden önce, (…) [21] gerekli harcın ödendiğini gösterir belgeleri talep etmeye mecburdurlar. Akdin daire dışında yapılması: Madde 70 – (Değişik birinci fıkra: 4/12/1985-3239/94 md.) Tapu memurlarının istek üzerine bir hakkı tesis, tadil veya terkin gibi tapu işlemleri için daire dışına gitmeleri halinde birinci derecede Devlet memurunun aldığı geçici görev yolluğunun 2/3'ü tazminat olarak emaneten mal sandığına yatırılır. Görevin tamamlanmasından sonra bu miktarın yarısı Hazineye gelir kaydedilir. Diğer yarısı tazminat olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce hazırlanacak yönetmelikte belirtilen esaslara göre ilgili memurlar arasında dağıtılır. İstenen yere gidilmekten vazgeçilirse emaneten alınan para ilgilisine geri verilir. Mutad ulaştırma aracının sağlanması iş sahiplerine aittir. İfraz, taksim, yüzölçümü gibi işler için harice gidildiği takdirde, ilgili memurlara Harcırah Kanunu hükümleri gereğince yollukları verilir. BEŞİNCİ KISIM Konsolosluk Harçları BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet Mevzu: Madde 71 – Türkiye Cumhuriyeti muvazzaf ve fahri konsoloslukları tarafından yapılacak konsolosluk işlemlerinden bu kanuna bağlı (5) sayılı tarifede yazılı olanları, konsolosluk harclarına tabidir. İcabında Türkiye menfaatlerini deruhte eden yabancı devlet muvazzaf ve fahri konsoloslukları tarafından yapılacak konsolosluk işlemlerinden yukardaki fıkrada belirtilmiş olanları da bu Devletin kabul etmesi halinde konsolosluk harclarına tabidir . Konsoloslarca yapılacak noter işlemleri: Madde 72 – (Değişik: 18/1/1972 - 1512/207 md.) Konsoloslar tarafından yapılacak noter işlemlerinde, kanunun noter harçlarına ait hükümleri uygulanır. Mükellef: Madde 73 – Konsolosluk harclarını, harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükelleftirler. İKİNCİ BÖLÜM İstisnalar Harçdan müstesna işlemler: Madde 74 – Aşağıdaki mevzular harcdan müstesnadır: a) Yabancı memleketlere tedavi maksadiyle gidenlere ait işlemler, b) Yabancı memleketlerde öğrenim ve inceleme için bulunan öğrencilerle, resmi bir göreve veya Devletçe tedavi veya hava dağişimine gönderilmesi sebebiyle, bulunduğu sırada ölen Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, askeri ve sivil memurlar, subaylar ve erlerin ve Türk mürettebatının terekeleriyle ilgili bütün işlemler, [22] c) Doğum ve ölüm ilmuhaberleri, d) Konsoloslukların yetkilerine giren askeri işlemlere ait her türlü kağıtların düzenlenmesi veya onaylanması, e) Öğrenci müfettişliği bulunmıyan yerlerde müfettişlik görevi yapan konsoloslukların bu işlere ilişkin olarak düzenliyecekleri ve onaylıyacakları kağıtlar. f) (Ek: 28/12/2001-4731/6 md.) Türkiye’deki kurum ve kuruluşlara hibe olarak yardım amacıyla gönderilecek mal, malzeme, araç ve gereçler için konsolosluklarda düzenlenecek hibe senetleri. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri Harç alma ölçüleri: Madde 75 – Konsolosluk harçları, (5) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Harcın nisbeti: Madde 76 – (Değişik: 29/7/1970 - 1318/104 md.) Konsolosluk harçları (5) sayılı tarifede yazılı nisbetler üzerinden alınır. (Değişik: 10/4/1985 - 3180/1 md.) Konsoloslar tarafından yapılacak noter işlemlerinde (2) sayılı tarifede yazılı nispetler uygulanır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Harcın Ödenmesi Ödeme usulü: Madde 77 – Konsolosluk harçları, makbuz karşılığında ödenir. [23] Ödeme zamanı: Madde 78 – Konsolosluk harçları, ilgili işlemin sona ermesinden önce peşin olarak ödenir. Yabancı para ile tahsil edilecek harçların hesabı: [24] Madde 79 – (Değişik: 10/4/1985 - 3180/2 md.) Konsolosluk harçları ile Türkiye Cumhuriyeti Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarının yaptıkları her türlü işlemlere ait harçlar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit ve ilan edilecek döviz kurlarına göre ve bu işlemlerle ilgili tarifelere ayrı ayrı veya birlikte emsal uygulanmak suretiyle hesap edilerek tahsil edilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Dışişleri Bakanlığının yetkisi: Madde 80 – Yabancı devletler konsolosluklarınca Türklerden alınan konsolosluk harçları, (2) ve (5) sayılı tarifelerde yazılı harçlardan fazla olduğu takdirde, Dışişleri Bakanlığı mukabele bilmisil olarak o devletler uyruklarından aynı miktarda Konsolosluk harçları almaya yetkilidir. Zaruri giderler: Madde 81 – Kanuna göre alınması icabeden harçlardan başka muhafaza ücreti, hakem, hesap görme, bilirkişi, yolluk ve saire gibi, harca tabi işlemler için yapılması zaruri giderler ilgililer tarafından peşin olarak ödenir. (Ek fıkra:17/9/2004-5234/6 md.) Elçilik ve konsolosluklarda yapılacak konsolosluk işlemleri için zorunlu gider olarak alınacak posta ve haberleşme ücretleri, her ülkenin mahalli şartları da dikkate alınarak Dışişleri ve Maliye bakanlıklarınca birlikte belirlenir. Alınan bu tutarların harcanmayan kısmı ilgilisine iade edilir. Mali yıl sonuna kadar ilgilisine iade edilemeyenler bütçeye gelir kaydedilir. Kırtasiye veya diğer büro giderleri için masraf adiyle bir şey alınmaz. Harçların konsolosluk giderlerine tahsisi: Madde 82 – Konsolosluk harçlarından yapılacak tahsilat tutarının, konsolosluk giderlerine karşılık tutulması veya diğer bir dış temsilciliğine gönderilmesi veya memlekete getirtilmesi hususları, Maliye ve Dışişleri Bakanlıklarınca beraberce kararlaştırılır. ALTINCI KISIM Pasaport, İkamet Tezkeresi, Çalışma İzni, Çalışma İzni Muafiyeti, Vize ve Dışişleri Bakanlığı Tasdik Harçları [25] BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet Mevzu: Madde 83 – Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik işlemlerinden bu kanuna bağlı (6) sayılı tarifede yazılı olanlar harca tabidir. [26] Mükellef: Madde 84 – Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti ve tasdik harçlarını, harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükelleftir. [27] İKİNCİ BÖLÜM İstisna ve Muaflıklar Harçtan müstesna işlemler: [28] Madde 85 – Pasaport Kanunu hükümlerine uygun olarak verilecek aşağıda yazılı pasaportlar, ikamet tezkereleri, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti ve tasdik işlemleri harçtan müstesnadır: a) Diplomatik pasaportlar, hususi pasaportlar ve hizmet pasaportları, b) Yabancı memleketlere münhasıran öğrenim için gideceklere gerek Türkiye'den çıkarken ve gerekse yabancı memleketlerde öğrenimlerini tamamlayıncaya kadar verilecek pasaportlar, c) Yabancı memleketlerde yoksul kalmış oldukları sabit olan Türk vatandaşlarına, Türkiye Cumhuriyeti konsoloslukları tarafından münhasıran Türkiye'ye dönüş yolculuğu için muteber olmak ve veriliş tarihinden itibaren en fazla üç ay içinde kullanılmak üzere verilecek pasaportlar, d) Seyahatleri Türkiye için kültürel, ticari veya sosyal bir fayda sağlıyacak mahiyette bulunduğu sabit olanlarla, Milli Eğitim Bakanlığının izni ile ilmi incelemelerde bulunmak veya yabancı memleketlerde yapılacak, spor temas ve müsabakalarına katılmak üzere toplu halde gezi yapacak öğretmen, öğrenci ve sporculara verilecek pasaportlar, e) Yabancı memleketlerde, Türk konsoloslukları tarafından düzenlenen veya tasdik olunan evrakın Dışişleri Bakanlığınca tasdikı, f) Türkiye'deki yabancı konsolosluk müstahdemleriyle, bu konsoloslukların meslekten olan memurları yanında ikamet etmek suretiyle hizmetlerinde bulunan yabancılara verilecek ikamet tezkereleri (Karşılıklı olmak şartiyle). g) (Ek: 11/8/1999-4444/11 md.) Dışişleri Bakanlığınca mütekabiliyet esası gözönünde tutularak belirlenecek ülkeler uyruklarına verilecek ikamet tezkereleri, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti [29] h) (Ek: 29/1/2016-6663/4 md.) Tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış olanlara verilecek pasaportlar. Harçtan muaf olanlar: Madde 86 – (Değişik: 20/3/1981 - 2430/2 md.) İş ve İşçi Bulma Kurumu aracılığı ile çalışmak üzere yabancı memleketlere giden işçilere yalnız iki yıllık süre için verilen pasaportlar ile aynı süre içinde bu pasaportların refakat hanesinde kayıtlı olanlar veya kayıt edilecekler pasaport harcından muaftır. Madde 87 – Milli veya Milletlerarası tarih, kültür ve güzel sanatlar şenlikleri ve festivalleri, spor müsabakaları kongreler ve konferanslar, sergi ve panayırlar münasebetiyle, Türkiye'ye gelecek veya başka memleketlerde vukubulacak aynı mahiyetteki milletlerarası gösterilerde bulunmak veya bunlara katılmak için, Türkiye'den transit geçeceklere harçsız vize verilir. Cumhurbaşkanınca belli edilecek yerlere turizm tedavi veya hava değişimi maksadiyle geleceklere de, tesbit edilen şartlara bağlı olmak üzere harçsız vize verilir. [30] Bu maddede yazılı giriş vizeleri (Turist) damgasını taşıyacaktır. Madde 88 – Aşağıda yazılı yabancılara ikamet tezkeresi harçsız olarak verilir: a) Türk okullarında veya fakültelerinde okuyan öğrenciler, b) Münhasıran basın ve yayın kuruluşları için muhabirlik yapanlar, [31] c) Devlet, il özel idareleri, belediyeler, İktisadi Devlet Teşekkülleri ve bunlara bağlı resmi müesseseler tarafından istihdam edilen profesör ve uzmanlarla, iş sahibi olmıyan eşleri ve çocukları, d) Mali durumlarının bozuk olduğuna ikamet tezkeresi vermeye yetkili makamlarca kanaat getirilen yoksullar, e) Türk aslından olup Türk kültürüne bağlı ecnebi uyruklular. f) (Ek: 4/4/2013-6458/123 md.) Uzun dönem ikamet izni bulunanlar, g) (Ek: 4/4/2013-6458/123 md.) İnsan ticareti suçunun mağduru olanlar. h) (Ek: 10/9/2014-6552/23 md.; Değişik: 28/7/2016-6735/27 md.) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alanlar. i) (Ek: 28/7/2016-6735/27 md.) Turkuaz Kart sahibi yabancılar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri Harcın ölçüleri: Madde 89 – Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti ve tasdik harçları, (6) sayılı tarifede yazılı işlemlerden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. [32] Yeniden harç alınması: Madde 90 – Sürelerinin sona ermeleri sebebiyle yenilenen ikamet tezkerelerinden, çalışma izinlerinden ve çalışma izni muafiyetlerinden tam, kaybolan ikamet tezkerelerinin, çalışma izinlerinin ve çalışma izni muafiyetlerinin yenilenmesi halinde yarı harç alınır. [33] İkamet tezkerelerinde yarım harç: Madde 91 – Onsekiz yaşını bitirmiyen çocuklara verilecek ikamet tezkerelerinden esas harcın yarısı alınır. Dışişleri Bakanlığının yetkisi: Madde 92 – Dışişleri Bakanlığınca alınacak tasdik harçlarını karşılık esasına göre bazı devletler uyrukları hakkında artırmaya ve gerektiğinde esas miktarına indirmeye adı geçen Bakanlık yetkilidir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Harcın Ödenmesi Ödeme usulü: Madde 93 – Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları makbuz karşılığında veya basılı damga konulması suretiyle alınır. [34] [35] Ödeme zamanı: Madde 94 – Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti ve tasdik harçları peşin olarak alınır. [36] YEDİNCİ KISIM Gemi ve Liman Harçları BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet Mevzu: Madde 95 – Gemi ve liman işlemlerinden, bu kanuna bağlı (7) sayılı tarifede yazılı olanları, gemi ve liman harçlarına tabidir. İnşa halindeki gemiler: Madde 96 – İnşa halindeki gemilere mahsus sicil işlemleri de, gemi sicil işlemleri gibi harca tabidir. Ancak inşa halindeki gemilere mahsus sicilde kayıtlı bir geminin, asıl sicile geçirilmesinde evvelce yapılmış ve harca tabi tutulmuş işlemlerden ayrıca harç alınmaz. Mükellef: Madde 97 – Gemi ve liman harçları, taraflarca aksi kararlaştırılmamışsa aşağıda yazılı kişiler tarafından ödenir: a) Mülkiyet hakkını iktisabedenler, (İktisabeden kişiler birden fazla ise, harçları hisseleri oranında öderler), b) İpoteklerde ipoteği tesis edenler, c) Bunlar dışında kalan işlemlerde lehine işlem yapılmış olanlar. İKİNCİ BÖLÜM İstisnalar Harçtan müstesna tutulan işlemler: [37] Madde 98 – Aşağıda yazılı mevzular harçtan müstesnadır: a) İlgililerin kusurları olmaksızın gemi sicil memurları tarafından yapılan hatalarla ilgili düzeltmeler ile mahkemeler, icra ve iflas daireleri ve diğer resmi dairelerce istenecek suretler, b) Mücbir sebeplerden dolayı limana uğrıyan ticaret gemileri ile her nevi deniz ürünleri avında kullanıldıkları müddetçe av, havuz, depo gibi özel tertibatı bulunan milli balık ve sünger gemilerine verilecek liman çıkış belgeleri. c) Turist nakleden ve başkaca ticari işlemde bulunmıyan turist gemileriyle, ilmi mevzularda kullanılan gemilerin liman çıkış belgeleri. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri ve Nispeti Harç alma ölçüleri: Madde 99 – Gemi ve liman harçları, (7) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Değer esası: Madde 100 – Değer ve ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (7) sayılı tarifede yazılı değer ve ağırlıklar esastır. Harcın nispeti: Madde 101 – Gemi ve liman harçları (7) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır. Muhtelif işlemlerin aynı zamanda yapılması halinde her işlemden ayrı ayrı harç alınır. Liman çıkış belgesi harcında indirim: [38] Madde 102 – Türkiye limanları arasında muntazam seferler yapan ticaret gemilerinden hareketlerinde tam, dönüşlerine kadar uğrıyacakları liman ve iskelelerde 1/5 nispetinde, keza ticari işlemlerde bulunmıyan ticaret gemilerinden de 1/5 nispetinde liman çıkış belgesi harcı alınır. Denize elverişlilik belgesi harcında indirim: Madde 103 – Uluslararası tanınmış gemi tasnif kurullarından belge alındığı taktirde, ayrıca denetleme yapılmamışsa veya kısmen yapılmışsa denize elverişlilik belgesi harcı yarı nispetinde alınır. Ölçme belgeleri harcında indirim: Madde 104 – Gemide yapılacak tadiller veya makine değişimi dolayısiyle verilecek ölçme belgelerinden 1/3 nispetinde harç alınır. Tasdik harcında indirim: Madde 105 – Değiştirme veya kaybedilme sebebiyle verilecek gemi tasdiknamelerinden tarifede yazılı miktarın 1/5'i nispetinde harç alınır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Harcın Ödenmesi Ödeme usulü: Madde 106 – Gemi ve liman harçları, makbuz karşılığında ödenir. [39] Ödeme zamanı: Madde 107 – Gemi ve liman harçlarının tamamı peşin olarak ödenmedikçe, harca mevzu olan işlem yapılmaz. Ancak, liman başkanlığı bulunmıyan iskelelere uğrıyan gemilerden liman çıkış belgesi harcı ilk uğradığı liman başkanlığı bulunan limanda tahsil edilir. [40] SEKİZİNCİ KISIM İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçları BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet Mevzuu: Madde 108 – İmtiyazname, ruhsatname ve diplomalardan bu kanuna bağlı (8) sayılı tarifede yazılı olanları harca tabidir. Mükellef: Madde 109 – İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harçlarını kendilerine bu belgeler verilen kişiler ödemekle mükelleftirler . İKİNCİ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri Harç alma ölçüleri: Madde 110 – İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harçları, (8) sayılı tarifede yazılı belgelerden, belgenin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Yeniden harç alınması: Madde 111 – Bu kanunda ve ekli tarifede aksine hüküm bulunmıyan hallerde, bu kısımda yazılı olup harca tabi tutulmuş olan belgelerin, yenilenmelerinde veya devir suretiyle başkalarına intikallerinde ve herhangi bir sebeple iptal edildikten sonra yenilenmelerinden tekrar tam harç alınır. Beratlı bir ihtiranın tadil ve ıslahı veya yapılacak ilaveler için verilecek tasdikname yerine, yeni bir berat istenirse, yeniden harç alınır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Harcın Ödenmesi Ödenme usulü: Madde 112 – İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harçları, makbuz karşılığında ödenir. [41] Ödeme zamanı: Madde 113 – Bu harçlar peşin olarak alınır. (Değişik: 28/12/2001-4731/6 md.) Yıllık harçlar, her yıl ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmiş sayılır. Tahakkuk ettirilen harçlar ayrıca mükellefe tebliğ olunmaz ve ocak ayı içerisinde ödenir. (Ek cümle: 31/5/2012-6322/18 md.) Denetim kuruluşları yetkilendirme belgesi harçları ise kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde verilen bildirim üzerine, bağımsız denetim faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi iş hasılatı esas alınarak tahakkuk ettirilir, tahakkuk ettirilen harçlar ayrıca mükellefe tebliğ edilmez ve mayıs ayı içerisinde ödenir. [42] (Ek fıkra: 3/4/2013-6456/16 md.) Elektrik üretimi lisans harçları her yıl kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde verilen bildirim üzerine, elektrik üretim faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi iş hasılatı esas alınarak tahakkuk ettirilir, tahakkuk ettirilen harçlar ayrıca mükellefe tebliğ edilmez ve mayıs ayı içerisinde ödenir. Genel bütçe geliri olarak kaydedilen elektrik üretimi lisans harçlarından hidrolik kaynaklara dayalı elektrik üretim lisans harçlarının %90’ı, haziran ayının sonuna kadar, hidrolik kaynaklara dayalı elektrik üretimi yapan tesisin bulunduğu yerin il özel idaresine, il özel idaresi bulunmayan yerlerde büyükşehir belediyesine aktarılır. Hesaplanarak aktarılan bu tutarlar, 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanuna göre belediyelere ve il özel idarelerine ayrılacak payların hesabında matraha dâhil edilmez. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Belgelerin süresi ve yıl kesirleri: Madde 114 – Kaybedilmeleri sebebiyle yeniden alınacak belgeler, kaybolan asıllarının süresi kadar muteberdir. Yıllık harca tabi olanlar yıl ortasında alınırsa ancak verildiği mali yılın sonuna kadar muteber olurlar. Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça, her yıl alınacak harclarda yıl kesirleri, tam yıl gibi harca tabidir. Harçların geri verilmesi: Madde 115 – İlgililerin kusuru olmaksızın Devlet tarafından görülen lüzum sebebiyle iptal edilen belgeler için evvelce alınmış harclar, iki yıl içinde ve istek üzerine geri verilir. Diploma harcının ödenmemesi: Madde 116 – Diploma harcı ödenmedikçe resmi veya özel daire ve müesseselere mezuniyete ait yazılar yazılamıyacağı gibi buna ait bir vesika da verilemez. Sınıfların tesbiti: Madde 117 – Bu kısımda yazılı olup sınıfa göre harca tabi tutulmuş olan işlerde sınıf dereceleri harç mevzuu olan işlemi yapan makamlar tarafından tayin olunur. DOKUZUNCU KISIM Trafik Harçları BİRİNCİ BÖLÜM Mükellefiyet ve Muaflıklar Mevzuu: Madde 118 – Trafik işlemlerinden bu kanuna bağlı (9) sayılı tarifede yazılı olanları, trafik harclarına tabidir. Harçtan muaf olanlar: Madde 119 – Askeri ehliyetnameyi haiz askeri şoförlerden muayene ve imtihan komisyonlarınca yapılacak imtihanı mütaakıp kazananların, askeri şoför ehliyetnameleri, imtihanları ve ehliyetname vizeleri, harçtan muaftır. Mükellef: Madde 120 – Trafik harclarını, harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükelleftir. İKİNCİ BÖLÜM Harç Alma Ölçüleri, Nispetleri ve Ödenmesi Harç alma ölçüleri: Madde 121 – Trafik harçları, (9) sayılı tarifede yazılı işlemlerden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Harcın ödenmesi: Madde 122 – Trafik harçları, makbuz karşılığında ödenir. [43] ONUNCU KISIM Kısımlar Arasında Müşterek Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Genel Muaflıklar ve İstisnalar Özel kanunlardaki hükümler: Madde 123 – (Değişik: 20/3/1981 - 2430/3 md.) Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz. Ancak, İş Kanununa tabi işçilerin ve çırakların iş mahkemelerindeki dava ve bu mahkemelerden almış oldukları ilamların takiplerinde harçtan muafiyet gündelikleri veya aylık ücretleri 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenen asgari ücreti geçmeyen işçiler ve çıraklar hakkında uygulanır. [44] (Ek fıkra: 20/6/2001-4684/23 md.; Değişik: 25/12/2003 - 5035/31 md.) Anonim, eshamlı komandit, limited şirket ve kooperatiflerin kuruluş, pay devri, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Değişik parantez içi hüküm: 15/7/2016-6728/33 md.) (Bu kooperatifler tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler ile Kredi Garanti Fonu Anonim Şirketi ve 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde belirtilen kurumlar tarafından verilecek kefaletler dâhil) bankalar, finansman şirketleri, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin işlemler (yargı harçları hariç) bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. [45] [46] [47] [48] [49] [50] (Ek fıkra: 13/2/2011-6111/84 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/33 md.) Kira sertifikası ihracına dayanak teşkil eden her türlü varlık ve hakların; devri, alımı, satımı, kiralanması, vekaleten yönetimi, kira sertifikası ihracı amacıyla bir ortak girişime ortak olunması, iş sahibi sıfatıyla bir eser veya işin yaptırılması ve bu iş veya eserin kiralanması veya satılması ile bu işlemlere bağlı olarak yapılan her türlü teminat, ipotek ve benzeri işlemler, bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/33 md.) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kâğıtlar, münhasıran yatırım döneminde belge kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kâğıtlar, belge kapsamında sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kâğıtlar ile söz konusu yatırımlara yönelik danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kâğıtlarla ilgili işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/33 md.) İleri teknolojiye sahip ve teknoloji transferi sağlayacak yurt dışında yerleşik şirketlerin satın alınması ile bu alımlara yönelik mali ve hukuki danışmanlık hizmeti alımına ilişkin düzenlenen kâğıtlarla ilgili işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/33 md.) Yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlarla belirlenen yüksek ve orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin imalatına ilişkin olarak imalatçılar ile tedarikçileri arasında mal ve hizmet alımı nedeniyle düzenlenen kâğıtlarla ilgili işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/33 md.) Binalarda ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik olarak yapılan işlemler ile 17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz sanayi işletmelerince münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere yeni makine ve teçhizat alımına yönelik olarak yapılan işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/33 md.) Ürünlerin yurt dışında tanıtım ve pazarlamasını sağlamak amacıyla, miktarı ticari teamüllere uygun örnek ürünler, tanıtım malzemeleri veya promosyon amaçlı ürünlerin bedelsiz ihracatına ilişkin yapılan işlemler ile yurt dışındaki fuarlara katılım amacıyla yapılan işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/33 md.) Her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına yönelik olarak düzenlenen kâğıtlarla ilgili işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/33 md.) Öğrencilerin burs veya öğrenim kredisi almak ve okula veya öğrenci yurduna girebilmek için düzenledikleri sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kâğıtlara ilişkin işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 28/11/2017-7061/31 md.) Kamu özel iş birliği projelerinin finansmanı için yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetler karşılığında fon temin etmek üzere kurulan özel amaçlı kuruluşların, bu fonları proje yüklenicisi firmalara kullandırmasına ilişkin işlemler ile bunların teminatı ve geri ödenmesine ilişkin işlemler, yargı harçları hariç, bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır. (Ek fıkra: 23/7/2010-6009/19 md.) Bu maddede veya diğer kanunlarda yer alan harçtan muafiyete ilişkin hükümler, bu Kanunun (1) sayılı Tarifesinin “(A) Mahkeme Harçları” bölümünün (V) numaralı fıkrasındaki “keşif harcı” ve (1) sayılı Tarifesinin “B) İcra ve iflas harçları” bölümünün (III) numaralı fıkrasındaki “haciz, teslim ve satış harcı” bakımından uygulanmaz. Diplomat muaflığı: Madde 124 – Yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları ile elçilik ve konsolosluklarına mensup olan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurları ve Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenlerin bu sıfatlarından dolayı yapacakları harca mevzu işlemler, karşılıklı olmak şartiyle bu kanunda yazılı harçlardan muaftır. İKİNCİ BÖLÜM Mükellefiyetle İlgili Genel Hükümler Özel kanunlara göre harç mükellefi: Madde 125 – Bu kanunun ilgili kısımlarında mükellefiyet hakkında konulmuş hükümlerin aksine, özel kanunlarda hüküm bulunduğu takdirde özel kanun hükmü uygulanır. Re'sen yapılan işlemler: Madde 126 – Herhangi bir istek olmaksızın re'sen yapılacak işlemlere ait harçlar, bu kanunda aksine hüküm yoksa, lehine işlem yapılan kişilerden alınır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ödeme ile İlgili Genel Hükümler İşlemin yapılamıyacağı: Madde 127 – Bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, harçların tamamı peşin olarak ödenmeden harca mevzu olan işlem yapılmaz. Memurların Sorumluluğu: Madde 128 – Gerekli harçları tamamen almadan işlem yapan memurlar harcın ödenmesinden mükellefler ile müteselsilen sorumludurlar. İşin hitamında alınacak harçlarda ödeme zamanı: Madde 129 – Kendi kısımlarında ödeme zamanı tesbit edilmemiş olup da, mahiyetleri icabı işin sonunda alınması lazımgelen harçlar; harç alacağının doğması tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenir. Zamanında ödenmiyen harçlar: Madde 130 – Bu kanunda ödenmeleri için belli bir süre tesbit edilmiş olan harçlar süresi içinde ödenmemiş ise, ilgili makam ve daireler tarafından, sürenin sonundan itibaren 15 gün içinde bir müzekkere ile o yerin ilgili vergi dairesine bildirilir. Müzekkerede harcın nevi ve mahiyeti, miktarı, mükellefin adı ve soyadı ve en son ikametgah adresi açıkça gösterilir. Genel Ödeme şekli: Madde 131 – Harçlar, bu kanunun ilgili kısımlarında yazılı şekillerde ödenir. Ancak Maliye Bakanlığı konunun özelliğini gözönünde bulundurarak, harçların, makbuz karşılığı veya basılı damga vurdurulması veya sair bir şekilde tahsili için ilgili dairelere yetki verebilir. [51] Harçları almaya yetkili daireler: Madde 132 – Bu kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde harçlar, harca mevzu olan işlemleri yapan daireler tarafından tahsil olunur. Maliye Bakanlığı lüzum gördüğü takdirde harçları doğrudan doğruya vergi dairelerince tahsil ettirmeye yetkilidir. (Ek fıkra: 15/7/2016-6728/34 md.) Bu Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin “C) Ticaret sicili harçları:” başlıklı bölümünde yazılı ticaret sicili işlemlerine ilişkin harçlar, ticaret ve sanayi odaları veya ticaret odaları veyahut ilgili odalar tarafından makbuz karşılığı peşin olarak tahsil edilir. Bu suretle tahsil olunan bir aya ait harçlar şekil, içerik ve muhteviyatı Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirim ile ticaret sicili müdürlüğünü bünyesinde bulunduran odanın muhtasar yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar bildirilip ödenir. Tahsil edilen harçların ilgili vergi dairesine süresinde ödenmemesi durumunda, harç ilgili odadan 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir. Süresinde vergi dairesine beyan edilmeyen tutarlar hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uygulanır. İşlemden doğan harçları tamamen almadan işlem yapan ticaret sicili müdürlüğü görevlileri ve ilgili odalar harcın ödenmesinden mükelleflerle birlikte müteselsilen sorumludur. (Ek fıkra:9/6/2021-7327/10 md.) Bu Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin “I- Tapu işlemleri:” başlıklı bölümünün 13 numaralı fıkrasının (a) bendine göre tahsil edilmesi gereken cins tashihi harcı, ilgili belediyesince yapı kullanma izni harcı ile birlikte makbuz karşılığı peşin olarak tahsil edilir. Bu suretle tahsil olunan harçlar; şekil, içerik ve muhteviyatı Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirim ile cins tashihi harcının tahsiline yetkili vergi dairesine, tahsil edildiği günün akşamına kadar bildirilip ödenir. Tahsil edilen harçların ilgili vergi dairesine süresinde ödenmemesi durumunda, harç ilgili belediyeden 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir. Süresinde vergi dairesine beyan edilmeyen tutarlar hakkında 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uygulanır. İşlemden doğan harçları tamamen almadan işlem yapan belediye personeli ve ilgili belediyeler harcın ödenmesinden mükelleflerle birlikte müteselsilen sorumludur. Tahsilatın vergi dairesine yatırılması: Madde 133 – Maliye Bakanlığının izniyle basılı damga kullanan veya makbuzla tahsilatta bulunan memurlar bir aya ait tahsilat tutarlarını ertesi ayın beşinci günü akşamına kadar en yakın vergi dairesine yatırmakla mükelleftirler. 500 Yeni Türk Lirasını geçen tahsilat bu süre ile bağlı olmaksızın derhal yatırılır. [52] Maliye Bakanlığı lüzum gördüğü yerlerde bu miktarı artırmaya yetkilidir. Teftiş ve kontrol yetkisi: [53] Madde 134 – Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları ile mahallin en büyük mal memurları her hal ve takdirde, harçları tahsile salahiyetli memurların hesaplarını teftiş ve kontrola yetkilidirler. Mahallin en büyük mal memuru tarafından kontrol memurlarına da bu hususta yetki verilebilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Madde 135 – Harçlar sayfa üzerine hesap edildiği hallerde 20 satır bir sayfa ve 50 harf bir satır itibar olunur. Son sayfa 20 satırdan eksik olsa da bir sayfa sayılır. Madde 136 – (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) Madde 137 – (Mülga: 30/12/2004-5281/44 md.) Madde 138 – Bu kanunda takdir olunacak değer üzerinden harç ödenmesi lazım gelen hallerde bu değer Vergi Usul Kanununda yazılı takdir komisyonlarınca tesbit olunur. Mükerrer Madde 138 – (Ek: 4/12/1985-3239/95 md.; Değişik: 15/12/1990-3689/11 md.) [54] Bu Kanuna bağlı tarifelerde yer alan maktu harçlar (Maktu ve nispi harçların asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil), bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Bakanlar Kurulunca belirlenen miktarlar ile bu miktarların Vergi Usul Kanunu uyarınca l990 yılı için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranı ile çarpılmak suretiyle bulunacak tutarların toplamı kadar artırılmıştır. Her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan maktu harçlar (Maktu ve nispi harçların asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil), o yıl için tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır. (Ek cümle:25/12/2003-5035/32 md.; Mülga: 30/12/2004-5281/44 md.) Bu suretle hesaplanan harç tutarlarının 10 Yeni Kuruşa kadarki kesirleri nazara alınmaz. [55] (Ek: 4/5/1994 - 3986/12 md.) Bu Kanuna bağlı tarifelerdeki 1.1.1994 tarihi itibariyle geçerli olan maktu harçlar (maktu ve nispi harçların asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) % 100, nispi harçlar % 20 oranında artırılmıştır. Yıllık harç kapsamında bulunan belgelere ait 1994 yılı kıst dönemine ait harçlar tahsil edilmez. (Değişik ibare: 27/1/2000 - 4503/4 md.) Cumhurbaşkanı, bu Kanuna bağlı tarifelerde yer alan maktu harçları veya bu harçların yeniden değerleme oranı uygulamak suretiyle belirlenmiş olan tutarları (maktu ve nispi harçların asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) ile nispi harçları, tarifeler yahut tarifelerin ilgili fıkra ve bentleri itibariyle birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere; maktu harçlarda yirmi katına, nispi haçlarda ise bir katına kadar artırmaya, uygulanmakta maktu harçları yarısına, nispi harçları ise Kanunla belirlenen oranların onda birine kadar indirmeye, bu had ve miktarlar arasında yeni had, miktar ve nispetler tespit etmeye yetkilidir. [56] [57] [58] Ek Madde 1- (Ek:25/12/2003 - 5035/33 md.; Değişik: 15/7/2016-6728/35 md.) 1. İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla aşağıda sayılan işlemler harçlardan müstesnadır: a) İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (İhracatın finansmanında kullanıldığının tevsiki kaydıyla prefinansman, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu çerçevesinde yapılan ödemelere ilişkin taahhütnameler ile temliknameler ve Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçları ile genel bütçeli idarelere olan borçların mahsubu dâhil). b) İhracattan doğan alacağın ihracatçı tarafından temliki. c) İhracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar. ç) Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması. d) Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere mal alımı. e) 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 131 inci maddesine istinaden ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi ambalaj malzemesi ithali ile kati ihraç edilen mallara ait ambalaj malzemesinin geçici ihracı ve ithali. f) Dahilde işleme izni kapsamında iznin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat. g) Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında belgenin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat veya yurt içi alımlar. ğ) Gerçekleştirilen mamul ürün ihracatı karşılığı olarak bu ürünlerin üretiminde kullanılan girdilerin Toprak Mahsulleri Ofisinden veya Şeker Kurumunca tespit edilen şeker fabrikalarından alımı. 2. Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan aşağıda sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla harçtan müstesnadır. [59] a) Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından (…) 59 yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç); i) Tam mükellef olması hâlinde, (…) 59 yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri, ii) Dar mükellef olması hâlinde, söz konusu firmanın bu işte kullanacağı mal ve malzemeyi üreten tam mükellef imalatçı firmaların (işi taahhüt eden firmalar dâhil) yapacakları satış ve teslimleri, iii) Tam ve dar mükellef firmaların ortaklığı hâlinde, tam mükellef firmaya kendi faaliyeti oranında, diğer firmaya ise (ii) alt bendi çerçevesinde tam mükellef firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri, iv) Yukarıda belirtilen (i), (ii) ve (iii) alt bentleri çerçevesinde proje sahibi kamu kurumları ile bu projeleri üstlenen firmalara proje süresince yapılacak teknik müşavirlik, mühendislik vb. hizmet satışları. b) i) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca onaylanan savunma, güvenlik veya istihbarat alanları ile ilişkili projeleri üstlenmiş tam mükellef imalatçı firmalar ile savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarında yapılacak araştırma ve geliştirme projelerini üstlenen tam mükellef imalatçı firmaların yapacakları satış ve teslimler ile bu satış ve teslimler sonrası doğan bakım ve onarım hizmetleri, ii) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca savunma, güvenlik veya istihbarat alanları açısından önem arz ettiği belirtilen savunma, güvenlik ve istihbarata yönelik her türlü platform, sistem, yazılım, araç ve gereçlerini üreten tam mükellef imalatçı firmalar ile savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarında yapılacak araştırma ve geliştirme projelerini üstlenen tam mükellef imalatçı firmaların ülkenin savunma, güvenlik veya istihbaratı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yapacakları satış ve teslimler ile bu satış ve teslimler sonrası doğan bakım ve onarım hizmetleri, iii) Bu bendin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen firmalara, tam mükellef imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri, iv) Bu bendin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen işleri yüklenen firmanın dar mükellef firma olması hâlinde, tam mükellef imalatçı firmaların bu firmaya üreterek yapacakları satış ve teslimleri. c) Tam mükellef imalatçı firmaların, Ekonomi Bakanlığınca belirlenen yatırım malları listesinde belirtilen malları üreterek yapacakları satış ve teslimleri. ç) Tam mükellef imalatçı firmaların, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında monte edilmemiş haldeki aksam ve parçaları ithal edebilecek firmalara, ithal edebilecekleri bu aksam ve parçaları üreterek yapacakları satış ve teslimleri. d) Yap-İşlet Modeli çerçevesinde yapılacak yatırım projelerini üstlenen tam mükellef firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri. e) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından uluslararası ihaleye çıkarılmış yurt içi veya yurt dışı (…) [60] taşıma işlerini yüklenen tam mükellef firmaların bu faaliyetleri. f) Uluslararası yük ve yolcu taşımacılığından döviz olarak kazanılan bedellerin yurda getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri. [61] g) Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik hizmetleri. ğ) Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dâhil), turistlere veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, döviz karşılığı verilecek sağlık hizmetleri. h) Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları. ı) Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, dış sefere çıkan Türk ve yabancı bayraklı gemi, uçak veya tırların bakımı ve onarımı, yenileme ve dönüşüm ile bakım, onarım, yenileme ve dönüşüm kapsamında gerçekleştirilen mal (yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet satışları. i) Tam mükellef firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması amacıyla yurt dışında mağaza açılması veya işletilmesi. j) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan maden havzalarından rödövans karşılığında maden çıkarımı ve işletmesiyle ilgili üretim faaliyetleri. k) Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına görüntülü veya görüntüsüz haber satışları. l) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan ve Ekonomi Bakanlığı tarafından belirlenen yatırım malları, sınai mamuller ve yazılım hizmetlerine yönelik ihaleleri kazanan tam mükellef imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri. m) İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşma hükümlerine göre yurt içinde bulunan yabancı kuruluşların yurt dışından getirme imkanına sahip bulundukları sınai mamulleri teslim eden tam mükellef imalatçı firmalar ile uluslararası kuruluşlar, yabancı ülke temsilcilikleri ve kuruluşlarına ait tesislerin yapımını ve onarımını üstlenen tam mükellef müteahhit firmaların faaliyet ve teslimleri. n) İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar kapsamında Türkiye’de gerçekleştirilen projeleri üstlenen kurum, kuruluş veya şirketler (bunlar tarafından yurt içinde projenin yürütülmesi amacıyla kurulan veya ortaklık gerçekleştirilen şirketler dâhil) tarafından proje kapsamında verilen yapım ve teslim işlerini yüklenen firmaların (alt yükleniciler hariç); [62] i) Tam mükellef olması hâlinde, bunların yapacakları teslim ve hizmetleri ile tam mükellef imalatçı firmaların bu firmalara üreterek yapacakları satış ve teslimleri, ii) Tam ve dar mükellef firmaların ortaklığı şeklinde olması hâlinde, tam mükellef firmanın ortaklığı oranında gerçekleştireceği teslim ve hizmetleri ile tam mükellef imalatçı firmaların bu firmalara üreterek yapacakları satış ve teslimleri. o) Kamu özel iş birliği kapsamında tesis yapımı ve yenilenmesi işlerini üstlenen tam mükellef firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri. 3. Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi almak amacıyla proje formu ekinde verilecek taahhütnameler ile bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (a), (b), (d), (e), (g), (j), (l) ve (o) bentlerinde sayılan işlem ve faaliyetlere ilişkin sözleşme safhasından önceki teminatlar ve ihale kararlarına belge aranmaksızın resen harç istisnası uygulanır. Belge sahibi firmaların belge konusu işe ilişkin mal, malzeme veya hizmet temin ettiği kişi ve kurumlarla yapacağı işlemlere harç istisnası uygulanması için, her iki işlem tarafının da o işle ilgili olarak düzenlenmiş belgeye sahip olması şarttır. 4. Bu maddenin uygulamasında; Uluslararası ihale: Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkılan (…) [63] ihaleyi, Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi: Döviz kazandırıcı faaliyetleri teşvik etmek amacıyla harç istisnası uygulanabilmesi için alınması ve ibraz edilmesi gereken, harca konu işlemin yapıldığı tarihte geçerli Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen belgeyi, ifade eder. Bu maddede geçen tam ve dar mükellefiyetin kapsamı Gelir Vergisi Kanununa ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre tayin ve tespit edilir. 5. Bu maddede sayılan işlem veya faaliyetlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesi hâlinde, gerçekleşmeyen kısma ait alınmayan harç, mükelleflerden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır. Bu madde kapsamında, harç istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan harç tutarını, işlemin yapıldığı tarihi takip eden otuz gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Bu maddede sayılan işlem veya faaliyetlerin gerçekleşmediğinin tespit edildiği tarihi takip eden otuz gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen kuruluşlar harç ile ceza ve gecikme faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. 6. Bu maddenin uygulanması bakımından; birinci ve ikinci fıkralarda yer alan döviz kazandırıcı faaliyetlere ilave olarak döviz kazandırıcı diğer faaliyetleri, belge kapsamında istisna uygulanacak işlem ve faaliyetlerin aşamaları ile diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı birlikte yetkilidir. BEŞİNCİ BÖLÜM Kaldırılan Hükümler Madde 139 – Aşağıda tarih ve sayıları yazılı kanunlar kaldırılmıştır. a) 25/2/1952 tarih ve 5887 sayılı, b) 11/3/l954 tarih ve 6401 sayılı, c) 20/5/1955 tarih ve 6608 sayılı, d) 29/6/1956 tarih ve 6765 sayılı, e) 26/7/1957 tarih ve 6955 sayılı, f) 6/1/1960 tarih ve 7406 sayılı, g) 2/1/1961 tarih ve 201 sayılı, h) 2/2/1340 tarih ve 405 sayılı, i) 15/4/1338 tarih ve 216 sayılı kanunlar ile bunların ek ve tadilleri, j) 11/5/1953 tarih ve 6085 sayılı ve 12/1/1961 tarih ve 232 sayılı kanunların trafik harçları ile ilgili hükümleri, k) 3/5/1928 tarih ve 1234 sayılı kanunun 68 inci maddesi, l) 5/7/1939 tarih ve 3687 sayılı kanunun 1 inci maddesinin vize resmine ait hükümleri, m) 18/12/1935 tarih ve 2864 sayılı kanunun 1 inci maddesinin vize müruriye resmine ilişkin hükümleri, n) 30/11/1330 tarihli Ecnebi Anonim ve sermayesi eshama munkasem şirketlerle ecnebi sigorta şirketleri hakkındaki Kanunun harçla ilgili hükümleri. ALTINCI BÖLÜM Geçici Hükümler Geçici Madde 1– Yeniden bir tahrir yapılıncaya kadar Tapu ve Kadastro harçlarının hesabında: 1. Arazide: a) 1 Haziran 1942 tarihinden evvel tahrir veya tadil görmüş olan arazi ve arsaların vergi değerlerinin (10) misli, b) 1 Haziran 1942 tarihinden sonra tadil görmüş olan arazi ve arsaların mezkür tarihteki vergi değerlerinin (10) misli, 2. Binalarda: a) 1 Haziran 1942 tarihinden evvel tahrir veya tadil suretiyle gayrisafi iratları takdir edilmiş olan binaların V.U.K. na göre bulunacak vergi değerlerinin (6) misli, b) 1 Haziran 1942 (Dahil) tarihi ile 28 Şubat 1947 (Dahil) tarihleri arasında tahrir veya tadil suretiyle gayrisafi iratları takdir edilmiş olan binaların V.U.K. na göre bulunacak vergi değerlerinin (4) misli, c) 1 Mart 1947 (Dahil) tarihi ile 11 Mayıs 1953 (Dahil) tarihleri arasında tahrir veya tadil suretiyle gayrisafi iratları takdir edilmiş olan binaların V.U.K. na göre bulunacak vergi değerlerinin (2) misli, d) 12 Mayıs 1953 (Dahil) tarihinden sonra tahrir veya tadil suretiyle gayrisafi iratları takdir edilmiş olan binaların V.U.K. na göre bulunacak vergi değeri aynen, Vergi değeri olarak kabul olunur. Geçici Madde 2 – Bu kanunun yürürlüğe girmesinden evvelki zamanlara ait harçlarla ilgili işlemler eski hükümlere tabidir. Ancak cezalara ait hükümlerden hangisi mükellefin lehine ise o uygulanır. Geçici Madde 3 – Bu kanuna göre harç mevzuu dışında kalan işlemler sebebiyle, veya harçtan muaf tutulan kişiler adına, 5887 sayılı kanun gereğince, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar tahakkuk etmiş olup da tahsil edilmemiş bulunan harç ve cezalar terkin olunur. Geçici Madde 4 – Bu kanunun yürürlük tarihinde, evvelki hükümlere göre bir yıl muteber olmak üzere harçları ödenerek alınmış ruhsatname, satış tezkereleri ve benzeri vesikalar ancak bu kanunun yürürlüğe girdiği mali yılın sonuna kadar muteberdir. Geçici Madde 5 – (Ek: 11/8/1999-4444/12 md.) Emlak Vergisi Kanununun geçici 18 inci maddesi uyarınca 1/11/1999 - 31/12/1999 tarihleri arasında yeniden beyanda bulunan mükelleflerin beyan ettikleri değerler, tapu ve kadastro harçları uygulamasında kayıtlı değer veya emlak vergisi değeri olarak kabul edilir. Beyan edilen bu değerler müteakip yıllarda yeniden değerlemeye tabi tutularak harcın hesabında dikkate alınır. Geçici Madde 6 – (Ek: 31/10/2012-6358/18 md.) EXPO 2016 Antalya Ajansı ya da EXPO 2016 Antalya resmî katılımcıları tarafından çalıştırılacak yabancı personel ile resmî katılımcıların temsilcileri, ekli (6) sayılı tarifede belirlenen vize, ikamet tezkeresi ve Dışişleri Bakanlığı tasdik ve süreli çalışma izin belgesi harçlarından muaftır. Madde 140 – Bu kanun hükümleri yayımını takibeden aybaşından itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girer. Madde 141 – Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 2/7/1964 TARİH ve 492 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMİYEN GEÇİCİ MADDELER: 1 – 21/1/1982 tarih ve 2588 Sayılı Kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki dönemlere ilişkin emlak alım, gayrimenkul kıymet artışı ve gelir vergilerine tabi olay ve hukuki durumlarda Emlak Alım Vergisi Kanunu, 1318 sayılı Finansman Kanununun Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisine ilişkin hükümleri ve Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümleri ile bu kanunların ek ve değişikliklerine ait kanun hükümleri uygulanır. Geçici Madde 2 – Bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 198 sayılı Emlak Alım Vergisi Kanunu ve 1318 sayılı Finansman Kanununun (Gayrimenkul Kıymet Artışı Vergisine ilişkin hükümleri) ile 1598 sayılı Mali Denge Vergisi Kanununun mahsus kısım ve bölümlerinde kayıtlı vergi nispet ve tarifelerinde 1982 bütçe yılında meydana gelen olay ve hukuki durumlar için % 50'ye kadar indirim yapmaya ve bu indirimlerle ilgili esas ve usulleri saptamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. 2 – 4/12/1985 tarih ve 3239 Sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 2 – a) 492 sayılı Kanuna ekli (4) sayılı tarifenin 13 numaralı bendinin (a) ve (c) fıkralarında belirtilen ve Emlak Vergisi beyannamesi verilmesini gerektiren işlemlerden, Emlak Vergisi beyanname verme süresi (ek süre dahil) bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçmiş olan ve tapuda gösterilmemiş bulunanların 31/12/1987 tarihine kadar tapuda gösterilmesi halinde, ilgili mükellefler hakkında bahis konusu tarifeye bu Kanunla eklenen son fıkra hükmü uygulanmaz. b) 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (8) sayılı tarifeye bu Kanunla eklenen VIII - Telsiz Harçları bölümünde yazılı olan harçlardan (Yıllık harçlara ait hükümler hariç) 7/10/1983 tarihi ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih arasında kalan süreyle ilgili bulunanların ve bu Kanunla harç kapsamına alınan tüm işlem ve belgelere ait yıllık harçların 1/4/1986 tarihine kadar ödenmesi halinde ceza uygulanmaz. 3222 sayılı mülga Telsiz Kanunu hükümleri gereğince ödenen harçlar, bu Kanun hükümleri gereğince ödenecek harçlardan mahsup edilir. 3 – 3.12.1988 tarih ve 3505 sayılı Kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) yan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan vergiler ile bu tarih itibariyle ihtilaflı hale getirilmiş ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ve miktarı 500.000 lirayı aşmayan vergilerin % 30 fazlasıyla ve ihtilaf yaratmamak, yaratılmış ihtilaftan vazgeçmek kaydıyla 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, ödenen bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 500.000 lirayı aşmayan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının % 30'unun 31.12.1988 tarihi sonuna kadar ödenmesi halinde, kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 2 – a) İhracat, b) İhracat teşvik belgesine bağlanan döviz kazandırıcı faliyetlerle, bu belge kapsamındaki ithalat, c) İhracat veya döviz kazandırma taahhüdünde bulunulan ve yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar için alınan yatırım kredileri ile bu belge kapsamındaki şirket kuruluşu ve sermaye artırımı, gayrimenkullerin ve irtifak haklarının ayni sermaye olarak konulması halinde bunların şirket adına tapuya tescili, İşlemleri ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar, 31.12.2003 tarihine kadar 488 sayılı Kanuna göre damga vergisinden ve 492 sayılı Kanuna göre harçlardan istisna edilir. [64] Kredilerin amaç dışı kullanılması, taahhüt edilen ihracatın gerçekleştirilmemesi veya teşvik belgesindeki şartların yerine getirilmemesi halinde, alınmayan damga vergileri ve harçlar, ihracatçı veya yatırımcı kişi veya kuruluşlardan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır. Yukarıda belirtilen hususlarda damga vergisi ve harç istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi ve harcın miktarını, işlemin yapıldığı tarihi takip eden 30 gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. İhracat taahhüdünün gerçekleşmediğinin veya teşvik şartlarına uyulmadığının tespit edildiği tarihi takip eden 30 gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen bankalar ile yukarıdaki fıkra gereğince bildirimde bulunmayan kuruluşlar, damga vergisi, harç, ceza ve gecikme faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Bu maddenin uygulanması bakımından, döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanı ile Maliye ve Gümrük Bakanı tarafından birlikte tespit edilir. 4 – 15/12/1990 tarih ve 3689 sayılı Kanunun Geçici Maddesi : Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar (bu tarih dahil) her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı, yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan ve vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı , gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte tamamen ödenmesi ve ihtilaf yaratılmaması, yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ihtilaflı olan ya da dava açma süresi henüz geçmemiş bulunan ikmalen, re'sen ya da idarece tarh edilen ve her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı, 3.000.000 lirayı yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde 25.000.000 lirayı aşmayan vergilerin tamamı ile bu vergilere isabet eden gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının ayrı ayrı % 30'unun;yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde ve ihtilaf yaratılmaması, yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi şartıyla gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarından kalan % 70'inin tahsilinden vazgeçilir, Bu fıkra kapsamına giren gecikme faizinin hesaplanmasında tarhiyatın tahakkuk tarihi, dava açma süresinin bitim tarihi olarak dikkate alınır. Bu Kanunun uygulamasında; 3505 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile değişik 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesi gereğince asıl addolunan ve her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle miktarı 3.000.000 lirayı, yıllık beyannameler üzerinden tarh olunan vergilerde ise 25.000.000 lirayı aşmayan gecikme zammı ve gecikme faizlerinden; – 1.1.1989 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarın % 30'unun; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 70'inin, – 1.1.1990 tarihi itibariyle asıl addolunan miktarların % 20'sinin; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi şartıyla kalan % 80'inin ve 1.1.1990 tarihinde asıl addolunan meblağlara 1990 yılı içinde uygulanan gecikme zamlarının, Bu konuda ihtilaf yaratılmaması ve yaratılmış ihtilaflardan vazgeçilmesi halinde tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte önce her bir vergi türü, vergilendirme dönemi ve vergi dairesi itibariyle asılları kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan vergilere ait olan ve her vergi türü itibariyle miktarı 3.000.000 (Yıllık beyannamelere ilişkin olarak 25.000.000) lirayı aşmayan gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının % 20'sinin; yarısının 31.12.1990, diğer yarısının da 31.1.1991 tarihi sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmesi halinde, kalan % 80'inin tahsilinden vazgeçilir. Bu Kanunda belirtilen miktarların üzerinde borç olması halinde; bu borçların sadece Kanunda belirtilen miktarları kadarki kısmı hakkında da, yukardaki fıkra hükümleri uygulanır. Bu Kanun kapsamına giren alacaklar ile ilgili olarak bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılan tahsilat tutarları ile bu Kanuna göre yapılan ödemeler mükellefe red ve iade edilmez. Bu maddenin uygulanmasına ait usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenir. 5 – 24/6/1994 tarih ve 4008 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: 1 – Bu Kanunun 34 üncü maddesi ile Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifeye eklenen XI-Finansal faaliyet izin belgesi harçları bölümünde yer alan ve yıllık harç kapsamına alınan belgelerden, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar düzenleşmiş bulunanlara ait 1994 yılı kıst dönemine ait harçlar tahsil edilmez. 6 – 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1- Bu Kanun ile Damga Vergisi ve Harçlar Kanununda yapılan değişikliklere istinaden damga ve harç pullarının kullanımdan kalkması nedeniyle yapılması gereken işlemlere ilişkin esas ve usûlleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. 7 – 28/1/2010 tarihli ve 5951 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 2 – Bu Kanunun 3 üncü maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (8) sayılı tarifenin “XI- Finansal faaliyet harçları” bölümünün (1) numaralı bendinde yapılan değişiklik 2010 yılında tahakkuk ettirilmiş harçlar için de uygulanır ve aradaki farka isabet eden harç tutarı bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla tahakkuk ettirilmiş sayılarak bir ay içinde ödenir. Kanunun yayımı tarihi itibarıyla faaliyette bulunan tüm bankaların serbest bölgeler dışındaki şubelerine ait belgelere ilişkin yıllık harçlar 2010 yılı için bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla tahakkuk ettirilmiş sayılarak bir ay içinde ödenir. 8- 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun 13 üncü maddesinin tatbikinde temyiz, istinaf ve itiraz yolu başvurusunun yapıldığı tarihteki harç miktarları esas alınır. (1) SAYILI TARİFE [65] [66] [67] (Değişik :21/11/1980 -2345/2 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Yargı harçları : (A) (Değişik : 21/1/1982 - 2588/14 md.) Mahkeme Harçları: [68] Hukuk, ceza ve ticaret davalarıyla, idari davalarda ihtilafsız yargı konularında, Anayasa Mahkemesine bireysel başvurularda ve icra tetkik mercilerinde [69] I – Başvurma harcı : Dilekçe veya tutanakla dava açma veya davaya müdahale veya tevdi mahallinin tayini, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, tespiti delail ile ilgili taleplerde, 1. Sulh mahkemelerinde,icra tetkik mercilerinde (281,80 TL.) 29.400 TL. 2. Asliye mahkemelerinde, idare mahkemelerinde (615,40 TL.) 60.000 TL 3. (Değişik:25/12/2003-5035/34 md.) Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Yargıtay, Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde [70] (Mahkemenin yetkisizlik veya görevsizlik kararı vermesi sebebiyle yetkili veya görevli mahkemeye yeniden başvurması halinde bu harç alınmaz.) (945,40 TL.) (15.300.000 TL.) 4. (Ek: 30/3/2011-6216/75 md.) Anayasa Mahkemesinde (5.064,40 TL) 150,00 TL II – Celse harcı: (Taraflar veya vekilleri tarafından ertelenmelerine sebebiyet verilen celselerden.) 1. Sulh mahkemeleri: a) Konusu belli bir değerle ilgili davalarda dava konusu miktardan (35.600) (346,10) TL'den aşağı olmamak üzere), (Binde 2,27) Binde 1,2 b) Belli bir değer bulunmayan davalarda (346,10 TL.) 35.600 TL. 2. Asliye mahkemelerinde, idari yargı mercilerinde (60.000 (615,40) TL'den az olmamak üzere) (Binde 2,27) Binde 1,2 III – Karar ve ilam harcı : 1. Nispi harç: a) Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden (Binde 68,31) Binde 36 (Ek hüküm: 4/12/1985-3239/96-A md.) (Değişik cümle: 15/7/2016-6728/36 md.) Tahkim yargılamasında bu bent hükümlerine göre harç alınmaz . Cumhurbaşkanı dava çeşitleri itibariyle birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu bente yazılı nispeti binde 10’a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir. [71] b) Bir gayrimenkulün hissedarlar arasında satış suretiyle şuyuun izalesine dair olan hükümler (Gayrimenkulün satış bedeli üzerinden) (Binde 11,38) Binde 6 c) Gayrimenkulün hissedarlar arasında taksimine dair olan hükümler (Taksim edilen gayrimenkul değeri üzerinden) (Binde 4,55) Binde 2,4 d) Nafaka verilmesine dair hükümler (Bir senelik nafaka bedeli üzerinden) (Binde 11,38) Binde 6 e) (Değişik: 25/12/2003-5035/34 md.) Yukarıdaki nispetler Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Danıştay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Yargıtayın tasdik veya işin esasını hüküm altına aldığı kararları için de aynen uygulanır. 70 f) (Ek: 21/2/2007-5582/32 md.) Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ihalenin feshi talepleri ile ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden (Binde 68,31) Binde 54 Cumhurbaşkanı, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10'a kadar indirmeye veya Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir. Nispi harçlar 60.000 (427,60 TL) liradan aşağı olamaz. g) (Ek:24/11/2021-7343/34 md.) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 134 üncü maddesi kapsamında satış isteyen alacaklı, borçlu, resmî sicilde kayıtlı ilgililer ile sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişilerce ihalenin feshinin talep edilmesi hâlinde ihale bedeli üzerinden (Bu harcın yarısı talepte bulunurken peşin olarak yatırılmak zorundadır. Talebin kabulü hâlinde bu harç başka bir kimseye yüklenmez ve istem hâlinde iade edilir. Talebin reddi hâlinde ise alınan harç ihalenin feshini isteyene iade edilmez ve harcın kalan kısmı ihalenin feshini isteyenden tahsil edilir.) Nispi harçlar ( 615,40 TL )'den aşağı olamaz. (Binde 68,31) binde 68,31 2. Maktu harç: a) 1 inci fıkra dışında kalan davalarla, taraf teşkiline imkan bulunmayan davalarda verilen esas hakkındaki kararlarla, davanın reddi kararı ve icra tetkik mercilerinin 1 inci fıkra dışında kalan kararlarında (615,40 TL.) 60.000 TL. b) (Değişik:25/12/2003-5035/34 md.) (a) fıkrasında yazılı davalarda esasa taalluk eden veya tashihi karar taleplerinin reddine dair Yargıtay, Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararlarında (1.283,10 TL.) 20.600.000 TL. c) (Değişik:25/12/2003-5035/34 md.) Bölge Adliye Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Yargıtay, Danıştay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin icranın tehiri kararlarında 70 (1.013,90 TL.) 16.400.000 TL. d) Tespiti delail, ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir kararlarında (1.013,90 TL.) 97.400 TL. e) (Ek: 21/3/2018-7103/22 md.) Açılmış davalarda uyuşmazlıkların arabuluculuk yoluyla çözümlenmesi halinde, arabuluculuk son tutanağına dayalı olarak verilen kararlarda (615,40 TL) 35,90 TL IV. Temyiz, istinaf ve itiraz harçları: (Ek: 4/6/2008-5766/11 md.; Değişik: 31/3/2011-6217/13 md. ) [72] a) Yargıtay hukuk dairelerine yapılacak temyiz başvurularında (3.033,70 TL) 90 TL b) (İptal : Anayasa Mahkemesi’nin 20/10/2011 tarihli ve E.: 2011/54, K.: 2011/142 sayılı Kararı ile.) (…) c) Danıştaya yapılacak temyiz başvurularında (3.033,70 TL) 90 TL d) Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil olmak üzere bölge idare mahkemelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında [73] (1.683,10 TL) 50 TL e) Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında (1.683,10 TL) 50 TL f) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 1/11/2012 tarihli ve E.: 2011/64, K.: 2012/168 sayılı Kararı ile.) g) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 1/11/2012 tarihli ve E.: 2011/64, K.: 2012/168 sayılı Kararı ile.) h) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 1/11/2012 tarihli ve E.: 2011/64, K.: 2012/168 sayılı Kararı ile.) V. Keşif harcı: (Ek: 23/7/2010-6009/20 md.) (4.361,50 TL.) 120 TL. (Mahkemelerce re’sen veya istem üzerine verilen keşif ya da tespit kararlarını yerine getirmek için) B) İcra ve iflas harçları: I – İcra harçları: 1. İcraya başvurma harcı (615,40 TL.) 60.000 TL. 2. Değeri belli olmayan icra takiplerinde, icranın yerine getirilmesi harcı (615,40 TL.) 60.000 TL. 3. Değeri belli olan icra takiplerinde tahsil harcı, değer üzerinden: a) Ödeme veya icra emrinin tebliği üzerine hacizden evvel ödenen paralardan (Yüzde 4,55) Yüzde 2,4 b) Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralardan (Yüzde 9,10) Yüzde 4,8 c) Haczedilen veya rehinli malların satılıp paraya çevrilmesi suretiyle tahsil olunan paralardan (Yüzde 11,38) Yüzde 6 d) Resmi ve özel müesseseler memur ve hizmetlilerinin maaş, ücret, gündelik ve sair hizmet gelirlerinin haczi suretiyle tahsil olunan paralardan (Yüzde 4,55) Yüzde 2,4 e) Takip talebi bulunmayan alacaklılara İcra ve İflas Kanununun 125 inci maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince ödenen paralardan (Yüzde 2,27) Yüzde 1,2 f) Gayrimenkullerin ve gemilerin tahliye ve tesliminde: aa) İcra emrinin tebliği üzerine tahliye olunduğu takdirde (Yüzde 2,27) Yüzde 1,2 bb) Tahliye ve teslim icra marifetiyle olduğu takdirde (Yüzde 4,55) Yüzde 2,4 g) (Değişik: 20/3/1981-2430/4-B md.) Menkul tesliminde; aa) İcra emrinin tebliği üzerine teslim halinde (Yüzde 2,27) Yüzde 1,2 bb) İcra marifetiyle teslim halinde h) (Ek: 21/2/2007-5582/32 md.) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, bu bentte belirtilen tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanır. (Yüzde 4,55) Yüzde 2,4 4. İdare harçları: (Haczedilen gayrimenkullerin idaresi, kira mukaveleleri düzenlenmesi ve hesap tutulması için) (424,40 TL.) 42.400 TL 5. (Ek:6/12/2018-7155/19 md.) 7155 sayılı Kanun kapsamındaki icra takiplerinde takibe konu alacak tutarı üzerinden (Bu suretle alınacak harç tutarı icraya başvurma harcından düşük olamaz.) (Yüzde 2) II – İflas harçları: 1. Maktu harç: İflasın açılması veya konkordato isteği ve masaya katılma harcı (1.013,90 TL.) 97.400 TL 2. (Değişik: 4/12/1985-3239/96-A md.) Konunun değeri üzerinden harç: a) İflasta paylaşılan para üzerinden (Yüzde 4,55) Yüzde 2,4 b) (Değişik: 28/2/2018-7101/51 md.) Konkordatoda aa) Alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden (Binde 2,27) (Binde 2,27) bb) Yapılandırma sonunda rehinli alacaklılara ödenmesi kararlaştırılan para üzerinden (Binde 1,13) (Binde 1,13) III- Haciz, teslim ve satış harcı: (Ek: 23/7/2010-6009/20 md.) (Yukarıdaki (I) ve (II) numaralı fıkralarda yer alan icra ve iflas işlemlerinin daire dışında memur eliyle yerine getirildiği her bir işlem için) (1.445,00 TL.) 40 TL. C) Ticaret Sicili harçları: I – Kayıt ve tescil harçları: (Ticari işletme rehni dahil) 1. Ticari işletmenin ve ünvanının tescil ve ilanında: a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde (4.595,30 TL.) 428.600 TL. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde (29.722,20 TL.) 2.757.400 TL. 2. Temsile yetkili kılınan kimselerin tescil ve ilanında (Her kişi için): a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde (2.276,20 TL.) 214.000 TL. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde (3.263,30 TL.) 305.200 TL . c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde (7.229,00 TL) 673.400 TL. 3. Ticaret siciline tescil edilmiş olan vakalardaki değişikliklerin tescilinde: (Ticari işletme rehni ile ilgili vakalar dahil) (Muhteva ile ilgili bulunmayan düzeltmelerde harç alınmaz.) a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde (2.276,20 TL.) 214.000 TL. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde (3.263,30 TL.) 305.200 TL . c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde (7.229,00 TL) 673.400 TL. 4. Kayıt silinmesinde: (Ticari işletme rehni kaydının silinmesi dahil) a) Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde (885,30 TL.) 84.800 TL. b) Şahıs şirketlerine ait işletmelerde (1.283,10 TL.) 121.600 TL. c) Sermaye şirketlerine ait işletmelerde (2.276,20 TL.) 214.000 TL. Şubelerin her biri (Yabancı müesseselerin Türkiye’deki şubeleri dahil) ayrıca aynı harca tabidir. II – Kayıt ve belge suretleri ve tasdikname harçları: 1. Bir ticari işletmeye ait sicil esas defterindeki kayıtların tamamının veya bir kısmının veya memurlukta saklanan bütün belgelerin örneğinin beher sayfasından (Ticaret Sicili Tüzüğü Madde: 11/1) (223,90 TL.) 23.600 TL. 2. Tasdiknamelerden (Ticaret Sicili Tüzüğü Madde: 11/2, 104, 105) (753,10 TL.) 72.800 TL. D) Diğer yargı harçları (Müşterek kısım): I – Suret harçları: (Değişik: 20/3/1981 - 2430/4-D md.) a) İlamın her sayfasının suretinden (Tasdikli fotokopiler dahil) (31,80 TL.) 6.200 TL. b) Mahkeme ve merci zabıtnameleri ve diğer evrakın beher sayfasının suretlerinden (Tasdikli fotokopiler dahil) (31,80 TL.) 6.200 TL. c) Avukatların tasdik ettiği vekaletname suretlerinden (Tasdikli fotokopiler dahil) (87,50 TL.) 11.600 TL. d) Sulh hakimi tarafından tasdik edilen vekaletname suretlerinden (Tasdikli fotokopiler dahil) (87,50 TL.) 11.600 TL. Re’sen verilmesi icap eden suretler hariç olmak üzere ceza mahkemelerinden alınacak suretlerden de aynı harçlar alınır. II – Muhafaza harçları: Adliye veznelerine tevdi olunan kıymetli eşyanın kabul ve muhafazası için, muhafaza olunan değer üzerinden: a) Bir yıla kadar (Binde 11,38) Binde 6 b) Bir yılı geçen her yıl ve kesirler için (Binde 5,69) Binde 3 III – Defter tutma harçları: a) Alelumum, defter tutma ve tahrir işlerinde 35.600 (346,10 TL.) liradan az olmamak üzere deftere kaydolunan değer üzerinden (Binde 4,55) Binde 2,4 b) Miras işlerinde defter tutulmasında: aa) Mevcut ve alacak bakiyesi hasıl olmuş ise bu bakiye üzerinden (Binde 4,55) Binde 2,4 bb) Borç bakiyesi hasıl olmuş veya mevcut ve alacaklar ile borçlar bakiyesi eşit ise (945,40 TL.) 90.800 TL. c) İflas dairesi tarafından tutulacak defterlerden (945,40 TL.) 90.800 TL. IV – Miras işlerine ait harçlar: Terekenin tahrir ve tespiti, mirasın taksimi, tasfiyesi ve idaresinde, bunların konusunu teşkil eden değerler üzerinen (Binde 4,55) Binde 2,4 (Miras idaresinde her sene ve kesirler için harç alınır.) V – Vasiyetname tanzimine ait harçlar: Medeni Kanunun 479 uncu maddesine göre sulh hakimi tarafından tanzim edilen resmi vasiyet senetleri: a) Belli bir meblağı ihtiva edenler (Binde 1,13) Binde 0,60 b) Belli bir meblağı ihtiva etmeyenler (1.283,10 TL.) 121.600 TL. (2) SAYILI TARİFE [74] [75] (Değişik : 21/11/1980 - 2345/2 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Noter Harçları I–Değer veya ağırlık üzerinden alınan nispi harçlar: 1. (Değişik : 30/12/1980 - 2366/2 md.) Muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için (Binde 1,13) Binde 0,60 (Ek paragraf: 29/3/2018-7104/21 md.) Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların devrine ilişkin işlemlerde, alım satım bedeli üzerinden (Alınacak harcın miktarında, bu fıkrada düzenlenen üst sınır dikkate alınmaz.) (Binde 30) (Binde 30) Bütün imzalar için bu suretle alınacak harcın toplam miktarı 121.600 (1.283,10 TL.) liradan az, 61.299.400 (661.283,60 TL.) liradan çok olamaz. 2. Emanet harçları: Saklanmak üzere noterlere tevdi edilen değeri belli emanetlerden (Binde 2,27) Binde 1,2 Harç miktarı 11.600 (87,50 TL) liradan az olamaz, harç yıllık olarak hesaplanır. Bir yıldan fazla olan her yıl için ilave olarak yarı harç alınır. Yıl kesirleri tamitibar olunur. 3. Gayrimenkul ve menkullerin idaresi harcı: (Binde 4,55) Binde 2,4 Harç yıllık olarak hesaplanır, bir yıldan fazla olan her yıl için ilave olarak yarı harç alınır. Yıl kesirleri tam itibar olunur. Gayrimenkullerin değerleri belli değilse değerler takdir yolu ile tespit edilir. 4. Konşimento yazılması harcı: Konşimento yazılmasında eşyanın her gayrisafi tonundan (11,583 TL.) 1.034 TL. 5. (Ek : 21/1/1982 - 2588/15 md; Mülga: 4/12/1985-3239/139 md.) II–Maktu harçlar: 1. Belli meblağı ihtiva etmeyen ve alınacak harç miktarı kanun ve tarifede ayrıca gösterilmemiş olan senet, mukavele ve kağıtlardaki imzaların beherinden (196,60 TL.) 20.800 TL. 2. Her nevi tebliğ, (6830 sayılı Kanun hükümleri muvacehesinde noterlerce muhataba yapılacak tebliğler dahil) ihbar, ihtar ve protestolardan muhataba tebliğ edilecek beher nüsha için (346,10 TL.) 35.600 TL. 3. (Değişik: 15/7/2016-6728/37 md.) Vekaletnamelerde beher imza için (258,90 TL) 12,40 TL. 4. Defter tasdiki (kuruluş aşamasında yapılan tasdikler hariç): [76] a) Açılış, ara ve kapanış tasdik ve şerhleri (Beher defter için): aa) İşletme defteri ve diğer her türlü defterler (493,90 TL.) 48.400 TL. bb) Serbest meslek kazanç defteri (615,40 TL.) 60.000 TL. cc) Bilanço esasına göre tutulan defterler (615,40 TL.) 60.000 TL. b) Açılış tasdiklerinde sayfaların mühürlenmesi: 100 sayfaya kadar (100 dahil) (157,60 TL.) 17.600 TL. 100 sayfadan yukarı beher 50 sayfa ve fazlası için (157,60 TL.) 17.600 TL. (Ek hüküm:25/12/2003-5035/35 md.) Ticaret sicili memurluklarınca yapılacak defter tasdiki işlemlerinden yukarıda belirtilen harçlar aynen alınır. 5. Suretler ve tercümeler: a) İlgililere veya ibraz edenlere verilecek her türlü mukavele, senet, yazılı kağıt ve kayıt suretlerinin ve fotokopilerinin beher sayfasından (31,80 TL.) 6.200 TL . b) Tercüme suretleri ve yabancı dille yazılmış kağıtların suretleri ve tercümeleri beher sayfasından (Fotokopiler dahil) (87,50 TL.) 11.600 TL. 6. Saklanmak üzere noterlere tevdi olunan ve değeri belli olmayan emanetlerle vasiyetnameler her yıl için (Yıl kesirleri tam sayılır) (346,10 TL.) 35.600 TL. 7. Tesbit ve tutanak harçları: Mukavelename, senet veya yazılı kağıtların veya bir şeyin veya bir yerin hal ve şeklinin ilgili şahısların hüviyet ve ifadelerinin tespiti (346,10 TL.) 35.600 TL. 8. Piyango, seçim ve toplantılarında hazır bulunmaktan alınacak harçlar: Davet üzerine piyango ve hususi müesseselerin kur’a seçim ve toplantılarında hazır bulunarak düzenlenecek tutanaklarda (6.572,50 TL) 612.200 TL. 9. Düzeltme harcı: Evvelki işin mahiyet ve değeri değişmemek şartiyle yapılacak düzeltmelere ait beyannamelerden her imza için (67,60 TL.) 9.000 TL. 10. Mukavele feshi harcı: Değeri belli bir borç veya bir taahhüdün ikrarını tazammun etmeyen mukavelelerin feshinde beher imza için (67,60 TL.) 9.000 TL. 11. Belli bir meblağı ihtiva etmeyen umumi ibra, umumi makbuz, tahkimname, ölüme bağlı tasarruf senet ve mukaveleleri, ölünceye kadar bakma akdi, vakıf, aile vakıfları, evlat edinme, karı-koca haklarının idaresi, babalığı tanıma senetleri, miras taksim mukaveleleri, mirasçılık belgesi, ifraz mukaveleleri ve bunlardan rücu ve bunların feshi ve bunların teferruatına dair senet, mukavele ve kağıtların düzenlenmesinden ve noter tarafından re’sen düzenlenecek tutanaklardan [77] (1.283,10 TL.) 121.600 TL. (3) SAYILI TARİFE [78] [79] (Değişik : 21/11/1992 - 2588/16 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Vergi yargısı harçları: Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezalara ilişkin uyuşmazlıklardan dolayı Vergi Mahkemelerinde, Bölge İdare Mahkemelerinde ve Danıştay’da açılan davalarda. I–Başvurma harcı: a) Vergi Mahkemeleri ile Bölge İdare Mahkemelerine başvurma (615,40 TL.) 60.000 TL. b) Danıştaya başvurma (1.283,10 TL.) 121.600 TL. c) (Ek: 4/6/2008-5766/11 md.) Danıştay’a temyiz başvurularında (2.681,40 TL.) 60 YTL d) (Ek: 4/6/2008-5766/11 md.) Bölge İdare Mahkemesine yapılacak istinaf yolu başvurularında [80] (1.783,70 TL.) 40 YTL II–Nispi harçlar: a)Vergi mahkemesi ile bölge idare mahkemesi kararlarında: Tarhiyata ve ceza kesme işlemlerine karşı mükellefin dava açması üzerine vergi mahkemesinin nihai kararları ile bölge idare mahkemesinin kararlarında, karar altına alınan uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezaların toplam değeri üzerinden 60.000 (615,40 TL.) liradan az olmamak üzere (Binde 4,55) Binde 2,4 b) Danıştay kararlarında: Karar altına alınan uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezaların toplam değeri üzerinden 121.600 (1.283,10 TL.) liradan az olmamak üzere (Binde 9,10) Binde 4,8 (Bu miktardan evvelce ödenen nispi harç mahsup edilir) III–Maktu harç: Yukarıdaki pozisyonlarda gösterilen ve nispi harca tabi tutulmamış olan tahriyat veya ceza kesme ve diğer işlemlerle ilgili: a) Vergi mahkemesi ve bölge idare mahkemesi kararlarında (615,40 TL.) 60.000 TL. b) Danıştay kararlarında (1.283,10 TL.) 121.600 TL. c) Bölge idare mahkemesi ve Danıştayın yürütmenin durdurulması kararlarında (1.283,10 TL.) 121.600 TL IV –Suret harçları: Tarafların isteği üzerine verilecek karar suretleri için karar suretinin her sayfasından (Fotokopiler dahil) (21,10 TL.) 5.000 TL. (4) SAYILI TARİFE [81] [82] (Değişik: 21/11/1980 - 2345/2 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Tapu ve Kadastro işlemlerinden alınacak harçlar: I–Tapu İşlemleri: 1.Kayıt harici kalmış olan gayrimenkullerin tescilinden takdir olunan değer üzerinden (Binde 11,38) Binde 6 2. Deniz, göl ve nehir kıyılarında izinli ve izinsiz doldurma suretiyle iktisabedilen yerlerin tescilinden takdir edilecek değer üzerinden (Binde 1593,9) Binde 840 3. (Değişik: 15/1/2009-5831/6 md.) a) Terekeye dahil taşınmaz malların kanuni ve atanmış mirasçılar arasında aynen veya ifrazen yapılacak taksiminde kayıtlı değer üzerinden (Binde 22,77) (Binde 18) b) Taşınmaz malların ve sınırlı ayni hakların, intikalinde alınmamak kaydıyla, bağışlanmasından rücularda ve vasiyetlerin infazında veya piyango ve ikramiye suretiyle iktisabında kayıtlı değer üzerinden (Binde 11,38) (Binde 9) 4. Gayrimenkullerin ve mülkiyetten gayrı ayni hakların bağışlanmasından, kanuni mirasçılar dışında intifa hakkından kuru mülkiyet sahibi lehine ivazsız feragat edilmesinde ve süreli intifa haklarında süre dolarak intifa hakkının sona ermesinde kayıtlı değer üzerinden (Binde 68,31) Binde 36 5. Dalyan ve voli mahallerinin tescil, intikal, hibe, vasiyet, temlik ve sair tasarrufi muamelelerde takdir olunacak kıymet veya bildirilen bedelden yüksek olanı üzerinden (Binde 68,31) Binde 36 6. a) İfraz veya taksim veya birleştirme işlemlerinde kayıtlı değerler üzerinden (Binde 11,38) Binde 6 b) (Değişik: 15/1/2009-5831/7 md.) İmar parselasyon planları uygulama sonucu şuyulanan parsellerin pay sahipleri arasında rızaen veya hükmen taksiminde kayıtlı değer üzerinden (Binde 11,38) Binde 9 c)Yukarıdaki fıkralar dışında kalan ve müşterek mülkiyete konu olanların rızaen veya hükmen pay sahipleri arasında aynen veya ifrazen taksiminde kayıtlı değer üzerinden (Binde 4,55) Binde 2,4 7. İpotek tesisinde: a) İpotekle sağlanan borç miktarı üzerinden (Binde 4,55) Binde 2,4 b) İpoteğe dahil gayrimenkullerden birisinin çıkarılarak başkasının ithalinde veya teminat ilavesinde borç miktarı üzerinden (Binde 4,55) Binde 2,4 c) Mevcut ipotek derecelerinin sonradan istenilen değişikliklerinde borç miktarı üzerinden (Ek hüküm: 15/7/2016-6728/38 md.) (Tacirler arası ipotek tesis işlemlerinde bu fıkraya göre hesaplanan harçlar yüzde elli oranında uygulanır.) (Binde 2,27) Binde 1,2 8. Muvakkat tesciller: Medeni Kanunun 921 inci maddesi gereğince yapılacak tescillerde kayıtlı değer üzerinden (Binde 2,27) Binde 1,2 9. Mal birliği ve mal ortaklığının, mukaveleden mütevellit şüf’a, iştira ve vefa haklarının, aile yurtlarının mutlak veya nakil ile mükellef mirasçı nasbının sicile şerhinden veya tescilinden kayıtlı değer üzerinden (Binde 6,83) Binde 3,6 10. Adi veya hasılat kira mukavelelerinin tapu siciline şerhinde mukavele müddetine göre hesaplanacak kira toplamı ve mukavele mevcut değilse veya mukavelede müddet belirtilmemişse bir yıllık kira bedeli üzerinden (Binde 6,83) Binde 3,6 11. Teferruatın tapu siciline kaydında beyan olunan değeri üzerinden (Binde 4,55) Binde 2,4 12. (Değişik: 18/2/2009-5838/17 md.) Satış vaadi sözleşmeleri ile irtifak hakkı tesisi vaadi sözleşmelerinin tapu siciline şerhinde, sözleşmede yazılı bedel üzerinden (Bu bedel, sözleşmeye konu gayrimenkulün emlak vergisi değerinden az, emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz) bedelsiz olanlarında emlak vergisi değeri üzerinden (Binde 6,83) Binde 5,4 13. a) (Değişik: 18/2/2009-5838/17 md.) Arsa ve arazi üzerine inşa olunacak bina vesair tesislerin tescilinde (Her bir bağımsız bölüm vesair tesis için) (3.995,30 TL) 100 TL Bayındırlık ve İskan Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilmiş bulunan sosyal mesken, işçi evleri ve bunlardan daha düşük nitelikteki meskenlerin tescilinde (Her bir bağımsız bölüm için) (1.994,00 TL.) 50 TL Tapu siciline tescil yapılmaması halinde de bu harcın tahsili aynı esaslar dahilinde yürütülür. b) Meşfu payın şüf’a hakkı sahibi tarafından ilama müsteniden iktisabında, kayıtlı değer üzerinden (Binde 22,77) Binde 12 c) (Değişik: 18/2/2009-5838/17 md.) (a) fıkrası dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde (her bir işlem için) (1.994,00 TL.) 50 TL 14. (Değişik: 21/1/1982-2588/17 md.) Tapu Harcı mevzuuna giren işlemlerle ilgili tescil ve şerhlerin terkininden (424,40 TL.) 42.400 TL. 15. Yapı kooperatiflerinin ortaklarına dağıtacağı gayrimenkullerin ortaklar adına tescilinde kayıtlı değer üzerinden (Binde 2,27) Binde 1,2 16. Gayrimenkullere ait haritaların kopyalarının verilmesinde her parsele ait kopya için (885,30 TL.) 84.800 TL. 17. İlgililerin isteği üzerine gayrimenkullere ait verilecek kayıt örneklerinin her birisiyle çıkarılacak belge örneklerinin beher sayfasından (Fotokopiler dahil) (157,60 TL.) 17.600 TL. 18. Taksim hakkının bertaraf edilmesinde bunun beyanlar hanesine işlenmesinde gayrimenkulün kayıtlı değeri üzerinden (Binde 11,38) Binde 6 19. Muvazaa tarikiyle vaki tescillerin hükmen düzeltilmesinde kayıtlı değer üzerinden (Binde 136,62) Binde 72 20. (Ek: 21/1/1982-2588/17 md.) [83] [84] a) (Değişik: 4/12/1985-3239/96-B md.) Gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (cebrî icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı, Tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin, zilyetlik devir sözleşmeleri ile devrinde de bu fıkra hükümleri uygulanır. Hesaplanacak harç, zilyetlik devir sözleşmeleri yapılmadan önce, şekli ve muhtevası Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek bir beyanname ile bildirilir ve beyanname verme süresi içinde ödenir. (Ek paragraf: 23/2/2017-6824/6 md.) Cumhurbaşkanı, bu bende ilişkin kanuni nispeti, gayrimenkullerin türleri, yeni inşa edilen konut veya işyerlerinin ilk satışı, gayrimenkul sertifikası karşılığı edinimi, sınıfları, büyüklükleri, bulunduğu yer ve vergi değerleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere, bir katına kadar artırmaya, onda birine kadar indirmeye yetkilidir. [85] [86] (Binde 20) [87] [88] [89] Binde 10 b) Gayrimenkullerin irtifak haklarının ve gayrimenkul mükellefiyetinin sermaye şirketlerine sermaye olarak konulmasında ticaret mahkemesince tayin olunan değer üzerinden devir alan için ve gayrimenkul devir hallerinde devir eden için (Binde 20) Binde 15 [90] c) Gayrimenkul mükellefiyetinin tesis ve devir yoluyla iktisabında tesis ve devir için ödenen bedel üzerinden (Bu bedel muayyen zamanlarda bir şey yapmak veya vermekten ibaret olduğu takdirde mükellefiyet bedeli beher sene verilecek veya yapılacak şeylerin 20 misline eşit sayılır) devir alan için (Binde 20) Binde 10 84 d) Gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden (Bu bedel, üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulun emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz) devir alan için [91] (Binde 20) Binde 10 84 e) (Değişik: 18/2/2009-5838/17 md.) Gayrimenkul üzerine irtifak hakkı tesis ve devrinde (634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre yapılan kat irtifakları hariç olmak üzere) tesis ve devir için ödenen bedel (Bu bedel, üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz) üzerinden devir alan için (Binde 20) (Binde 15) f) İvaz karşılığında kuru mülkiyet iktisabında devir bedeli üzerinden devir eden ve devir alan için ayrı ayrı (Binde 20) Binde 10 84 g) (Ek: 21/11/2012-6361/51 md.) Satıp geri kiralama yöntemi ile gerçekleştirilen kiralama sözleşmeleri kapsamında kiracı tarafından sözleşme süresi sonunda geri alınmak kaydıyla kiralanan taşınmazların kiralayana satışı sırasında devredenden (Taşınmazın herhangi bir şekilde kiracı tarafından geri alınmamasının tespiti durumunda ilgililerden (a) bendindeki oran ile bu bentteki oran arasındaki farka tekabül eden harç tutarı 213 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme faizi ile birlikte alınır.) (Binde 4,55) Binde 3,96 Yukarıdaki (e) fıkrasında yer alan intifa hakkı ile (f) fıkrasında yer alan kuru mülkiyetin değerleri bu Kanunun 64 üncü maddesinin son fıkrasına göre hesaplanan miktarlardan düşük olamaz. II –Kadastro ve tapulama işlemleri: (Değişik: 4/12/1985-3239/96-B md.) Kadastro ve tapulama işlemleri sonucunda tapu siciline tescil edilen bazı gayrimenkullerde kayıtlı değer üzerinden: a) Tapuda murisi veya kendisi adına kayıtlı olup da kadastroda beyanname verenlere, tapulamada tespitte hazır bulunanlara ait gayrimenkullerin kadastrolanmasında veya tapulamasında, (Binde 6,83) Binde 3,6 b) Tapuda murisi veya kendisi adına kayıtlı olup da kadastroda beyanname vermeyenlere, tapulamada tespitte hazır bulunmayanlara ait gayrimenkullerin kadastrolanması veya tapulanmasında, (Binde 11,38) Binde 6 c) Aslen senetsiz gayrimenkullerin zilyedi adına kadastrolanması veya tapulanmasında, beyanname verenler ile tespitte hazır bulunanlardan, (Binde 9,10) Binde 4,8 d)Aslen senetsiz gayrimenkullerin zilyedi adına kadastrolanması veya tapulanmasında, beyanname vermeyenler ile tespitte hazır bulunmayanlardan, (Binde 13,66) Binde 7,2 (Ek hüküm: 25/12/2003 - 5035/36 md.) Kadastro işlemlerinin yenilenmesinden harç alınmaz. (Yukarıdaki fıkralar gereğince ödenecek harç miktarı her parsel için 35.600 (346,10 TL.) liradan aşağı olamaz.) Tapu ve kadastro işlemlerinde de nispî harçların en az miktarı 35.600 (346,10 TL.) liradır. (Ek cümle:9/3/2023-7440/14 md.) Şu kadar ki, I/20-a fıkrası kapsamında şüyuun izalesi yoluyla satışa konu edilen her bir taşınmaza ilişkin devir ve iktisaplarda, bu fıkraya göre alınması gereken en az maktu harç miktarı, devir ve iktisap sayısı ile ilişkilendirilmeksizin, devir eden ve devir alanın her birinden bir kez alınır. (Ek hüküm: 4/12/1985-3239/96-B md.; Mülga: 18/2/2009-5838/32 md.) (5) SAYILI TARİFE [92] [93] (Değişik : 21/11/1980 - 2345/2 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Konsolosluk harçları: I –Değer üzerinden alınacak harçlar: 1. Tereke işlerinde: a) Terekenin tahrir, tesbit, idare ve tasfiyesinden (Binde 22,77) Binde 6 b) Tereke, mahallin memurları tarafından tahrir, tespit, idare ve tasfiye olunduğu takdirde konsoloslukça yapılan murakabeden (Binde 11,38) Binde 6 2.Sulhnameler: (Kararda yazılı değer üzerinden :) a) 50.000 (0,20 TL.) liraya kadar olan kısmından (50.000 (0,20 TL.) dahil) (Binde 45,54) Binde 24 b)50.000 (0,20 TL.) liradan sonra gelen kısmından ilaveten (Binde 11,38) Binde 6 3. Kıymetli eşyanın tesliminde: Yurt dışında konsolosluklara ve büyükelçiliklere emaneten bırakılan kıymetli eşyanın ilgililere tesliminde (Binde 6,83) Binde 3,6 4. Türkiye’ye ihraç edilecek mallardan listeleri konsolosluklarca tasdiki gerekenlerden (Binde 2,27) Binde 1,2 II –Gemicilik işlerinde ton üzerinden alınacak harçlar: 1. Gemilere konsolosluklarca verilecek bayrak şahadetnameleri: Beher rüsum tonilatosundan (22,390 TL.) 2.140 TL. 2.Ticaret eşyası manifestolarının tasdikinde eşyanın beher gayrisafi tonundan (11,599 TL.) 1.034 TL. 3.Sıhhiye patentası verilmesi veya vizesi, beher rüsum tonilatosundan (11,599 TL.) 1.034 TL. III –Maktu harçlar: 1. Gemi jurnalinin tasdiki: a) Jurnalin tasdiki (1.943,70 TL.) 183.400 TL. b) Jurnala sayfa ilavesi (753,10 TL.) 72.800 TL. 2. Vizeye tabi olan yabancı hava ticaret ve gezinti gemilerinin vizeleri (7.895,40 TL) 734.800 TL. 3. İmza ve mühür tasdiki: a) (Değişik: 20/3/1981 - 2430/5 md.) Bulunulan yabancı memleketteki yerli makamlarla o memleketteki yabancı makamlar tarafından verilip Türk makamlarına veya Türk makamları tarafından verilip bulunulan yabancı memleketteki yerli ve yabancı makamlara ibraz edilecek olan yazılı kağıt ve suretlerdeki imza ve mühürlerin veya tasdike müteallik imza ve mühürlerin metne şamil olmamak üzere tasdiki (Fotokopiler dahil) (753,10 TL) 72.800 TL. b) İmza ve mühürlerin metne şamil olmak üzere tasdiki (Fotokopiler dahil) (1.538,70 TL.) 146.000 TL. 4. (Değişik : 20/3/1981 - 2430/5 md.) Yabancı memlekette usulüne uygun olarak yetkili makamlar tarafından tanzim olunan yazı, kağıt ve suretlerin o memlekette yürürlükte bulunan kanunlara uygun olduğunun tasdiki (Fotokopiler dahil) (753,10 TL.) 72.800 TL . 5. İdari hususlara ait beyanname, ilmühaber, tutanaklar ve şerhler: a) Birinci sayfa için (753,10 TL.) 72.800 TL. b) Birinci sayfadan sonraki her sayfa için (346,10 TL.) 35.600 TL. 6. Gerçek ve tüzelkişilerin isteği üzerine: a) Türk kanunlarının bir veya birkaç maddesinin aynının verilmesi (Beher sayfa için) (1.283,10 TL.) 121.600 TL. b) Bunların tercümesinin tasdiki (Beher sayfa için) (2.611,10 TL.) 244.800 TL . 7. Terekenin mühürlenmesi (1.943,70 TL.) 183.400 TL. 8. Bilirkişi tayini ve bilirkişi raporlarının tasdiki (1.148,40 TL.) 109.200 TL. 9. Bu tarife ile noter harçlarına ait (2) sayılı tarifede zikredilmeyen hukuk işlerine ait diğer yazılı kağıtlar ve kararlar (753,10 TL.) 72.800 TL . 10. Bu tarifede sayılan yazılı kağıt ve işlemlerin konsoloshane haricinde düzenlenmesi ve icrasından asıl harca ilave olarak (1.943,70 TL.) 183.400 TL. (6) SAYILI TARİFE [94] [95] (Değişik : 10/4/1985 – 3180/3 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları [96] I–Pasaport Harçları: 1. Umuma mahsus münferit ve müşterek pasaportlar: (Konsolosluklarca verilen pasaportlar dahil) 6 aya kadar olanlar (2.359,40 TL.) 214.000 TL. 1 yıl için olanlar (3.449,40 TL.) 305.200 TL. 2 yıl için olanlar (5.631,40 TL.) 514.400 TL. 3 yıl için olanlar (8.000,00 TL.) 734.800 TL. 3 yıldan fazla süreli olanlar (11.274,00 TL.) 1.041.000 TL Umuma mahsus münferit ve müşterek pasaportlarda pasaportta kayıtlı her kişi için ayrı ayrı harç alınır. Refakatte kayıtlı 7 yaşından küçük çocuklardan harç alınmaz. Süre uzatımları da aynı miktarda harca tabidir. 2. 5682 sayılı Pasaport Kanununun 18 inci maddesinde yer alan yabancılara mahsus damgalı pasaportlardan da 1 numaralı fıkradaki esaslara göre, umuma mahsus münferit ve müşterek pasaportlardan alınan harçlar aynen alınır. 3. Muteberlik müddeti sona eren pasaportların konsolosluklarca süre uzatımı, bu pasaportların sürelerinin bitimi tarihinden itibaren ceza alınmaksızın yapılır. II – Vize müracaat ve vize harçları [97] 1. Giriş vizeleri: a) Tek giriş (7.882,70 TL.) 367.000 TL. b) Müteaddit giriş (26.406,10 TL.) 1.225.600 TL. 2. Transit vizeleri: (7.882,70 TL.) 367.000 TL. a) Tek transit (15.816,60 TL.) 734.800 TL. b) Çift transit (Müşterek pasaportlarda her şahıs için 1 ve 2 nci fıkralarda gösterilen harçlar aynen alınır.) (Değişik hüküm: 25/12/2003 - 5035/37 md.) Hangi ülke vatandaşlarından vize müracaat harcı, hangi ülke vatandaşlarından vize harcı alınması gerektiği ile harç tutarlarının tespitine mütekabiliyet esası göz önünde tutularak Dışişleri Bakanlığı yetkilidir. 3. Yabancıların Türkiye’den çıkışlarında istekleri üzerine verilecek münferit pasaportlara ait dönüş vizeleri (13.175,40 TL.) 612.200 TL. III – Yabancılara verilecek ikamet tezkeresi ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları: 1- (Değişik: 25/12/2003-5035/37 md.) İkamet tezkeresi: 1 aya kadar her gün için (292,70 TL.) (5.000.000 TL.) (Bu tutar ilk ay için tezkere başına 10 milyondan (549,60 TL.) az 50 (2.824,70 TL.) milyondan çok olamaz.) 1 aydan sonraki her ay için (1.876,70 TL.) (30.000.000 TL.) İlk aydan sonraki aylara ait harcın hesabında ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınır 2. Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları (4.580,40 TL.) 214.000 TL. (Ek Cümleler: 28/12/2001-4731/6 md.) (İkamet tezkeresinin alınmaması veya süresinin uzatılmaması, aşılan sürenin kapsadığı tarife itibarıyla hesaplanacak harcın tahsilini engellemez. Bu suretle hesaplanan harç, ceza ve gecikme faizi uygulanmaksızın bir kat fazlası ile tahsil edilir. (Ek Cümle: 12/6/2002-4761/7 md.) İkamet tezkeresi harçlarının tespitine, mütekabiliyet esası göz önünde tutularak, Maliye Bakanlığı yetkilidir. IV- (Ek: 27/2/2003-4817/34 md.; Değişik: 28/7/2016-6735/27 md.) Yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti belgeleri: 1. Süreli çalışma izni belgesi ve çalışma izni muafiyeti belgesi: 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) (Süre uzatımları da her yıl için aynı miktarda harca tabidir.) (10.571,60 TL) 500 TL 2. Süresiz çalışma izni belgesi: (105.760,60 TL) 5.000 TL 3. Bağımsız çalışma izni belgesi: (105.760,60 TL) 5.000 TL Çalışma izni belgesi harçlarının tespitine, karşılıklılık ilkesi esası göz önünde tutularak Dışişleri Bakanlığı yetkilidir. Çalışma izni muafiyeti geçerlilik süresi üç aydan kısa düzenlenen yabancılar ile Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğundan harç alınmaz. (7) SAYILI TARİFE [98] [99] (Değişik: 21/11/1980 - 2345/2 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Gemi ve Liman Harçları I – Gemi sicil işlemleri: 1. Gemi tasdiknameleri, beher rüsum tonilatosundan (367.000 (3.921,50 TL.) liradan az, 1.335.500.000 (264.495,20 TL.) liradan çok olamaz.) (4,783 TL.) 424 TL. 2. Gemi siciline kayıtlı gemilerin ivaz karşılığında temlikinde veya muvazaa yoluyla yapılan tescillerin düzeltilmesinde satış veya muvazaa belgelerin de yazılı bedel üzerinden (Binde 22,77) Binde 12 (Belge mevcut olmaması veya belgede bedeli yazılı bulunmaması veya rayiç bedelden küçük olması hallerinde emsal bedeli üzerinden harç alınır. Aile tesisleri, trampa, iktisabi zaman aşımı tescilleri de bu esasa tabidir.) 3. Sicilde kayıtlı gemilerin, ölünceye kadar bakma akdi ile temlikinde, emsal bedeli üzerinden (Binde 5,69) Binde 3 4. Gemi sicilinde kayıtlı gemiler üzerine ivaz karşılığında mukavele ile intifa hakkı tesisinde, bedeli üzerinden (Binde 5,69) Binde 3 5. Gemi siciline kayıtlı gemiler üzerinde tesis olunacak ipoteklerden sağlanan borç miktarı üzerinden (Onbinde 11,38) Binde 0,6 6. Kira mukavelelerinin gemi siciline şerhinde mukavelede şart koşulan kira bedeli toplamı üzerinden (Onbinde 11,38) Binde 0,6 7. Harç mevzuuna giren işlemlerin terkininden (346,10 TL.) 35.600 TL. (Tescilinde alınan harç miktarını aşamaz) 8. Gemi sicilinde yapılan kayıt düzeltmelerinden beher rüsum tonilatosundan 35.600 (346,10 TL.) liradan az 612.200 (6.576,80 TL.) liradan çok olamaz.) (4,783 TL.) 424 TL. 9. İstek üzerine verilen ve gemi siciline atıf yapılmış olan belge suretleri ile sicil kayıt suretlerinden (Fotokopiler dahil) (157,60 TL.) 17.600 TL. II – Liman işlemleri: 1. Denize elverişlilik belgesi: En az 121.600 (1.283,10 TL.) lira maktu harca ilave olunarak aşağıdaki tarifeye göre harç alınır: İlk 150 tonilato için beher rüsum tonilatosundan (14,779 TL.) 1.400 TL. Sonra gelen 350 tonilato için beher rüsum tonilatosundan (7,978 TL.) 792 TL. 500 tonilatodan yukarı beher rüsum tonilatosundan (3,983 TL.) 294 TL (Harç tutarı 3.677.400 (39.644,30 TL.) liradan çok olamaz.) 2. Ölçme belgesi: En az 244.800 (2.611,10 TL.) lira maktu harca ilave olarak aşağıdaki tarifeye göre harç alınır: İlk 150 tonilato için beher rüsum tonilatosundan (19,623 TL.) 1.834 TL. Sonra gelen 350 tonilato için beher rüsum tonilatosundan (19,623 TL.) 1.834 TL. Sonra gelen 2.500 tonilato için beher rüsum tonilatosundan (14,779 TL.) 1.400 TL. 3.000 tonilatosundan yukarısı için beher rüsum tonilatodan (Harç tutarı 9.807.800 (105.773,70 TL.) liradan çok olamaz.) (7,978 TL.) 792 TL. 3. (Değişik:27/12/2023-7491/26 md.) Liman çıkış belgesi: Aşağıdaki tarifeye göre harç alınır: 11-500 rüsum tonilatoluk gemilerden (1.079,40 TL) 750,00 TL 501-2.000 rüsum tonilatoluk gemilerden (2.878,60 TL) 2.000,00 TL 2.001-4.000 rüsum tonilatoluk gemilerden (5.757,20 TL) 4.000,00 TL 4.001-8.000 rüsum tonilatoluk gemilerden (8.635,80 TL) 6.000,00 TL 8.001-10.000 rüsum tonilatoluk gemilerden (14.393,00TL) 10.000,00 TL 10.001-30.000 rüsum tonilatoluk gemilerden (28.786,00TL) 20.000,00 TL 30.001-50.000 rüsum tonilatoluk gemilerden (43.179,00 TL) 30.000,00 TL 50.000 rüsum tonilatodan yukarı gemilerden (71.965,00 TL) 50.000,00 TL 4. Ulaştırma Bakanlığınca verilen bayrak şahadetnameleri, beher rüsum tonilatodan (183.400 (1.943,70 TL.) liradan az 6.129.600 (66.103,80 TL) iradan çok olamaz.) (14,779 TL.) 1.400 TL. 5.Gemi jurnallarının liman idarelerinde tasdiki (281,80 TL.) 29.400 TL. 6. (Değişik:25/12/2003-5035/38 md.) Yeterlik Belgesi Harçları: a) Uzakyol Kaptanı, Uzakyol Başmakinist/Başmühendisi, Uzakyol Birinci Zabiti, Uzakyol İkinci Mühendisi/Makinisti, Uzakyol Vardiya Zabiti, Uzakyol Vardiya Mühendisi/Makinisti, Liman Kılavuz Kaptanı, İstanbul Boğazı Kılavuz Kaptanı ve Çanakkale Boğazı Kılavuz Kaptanı (1.943,70 TL.) (31.100.000 TL.) b) Kaptan, Başmakinist ve Deniz Kılavuz Kaptanı (1.283,10 TL.) (20.600.000 TL.) c) Birinci Zabit, İkinci Makinist, Vardiya Zabiti, Telsiz Zabiti/Operatörü, Makine Zabiti, Yat Kaptanı, Balıkadam, 1.Sınıf Dalgıç, 2.Sınıf Dalgıç, Balıkadam Gaz Karışım ve Açık Deniz Balıkçı Gemisi Kaptanı (753,10 TL.) (12.300.000 TL.) d) Sınırlı Kaptan, Sınırlı Başmakinist, Sınırlı Vardiya Zabiti, Sınırlı Makine Zabiti, Amatör Denizci ve Balıkçı Gemisi Kaptanı (549,60 TL.) (9.000.000 TL.) 7. (Değişik:25/12/2003-5035/38 md.) Türk Denizci Kütüğüne kayıt suretlerinden (Fotokopiler dahil), Gemiadamı Cüzdanı, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme Kapsamında Verilen Eğitim Sertifikaları ve Kısa Mesafe Telsiz Belgeleri (346,10 TL.) (5.900.000 TL.) 8. (Ek : 3/12/1988-3505/32 md.) Gemi sörvey belgeleri: a) (Değişik:27/12/2023-7491/26 md.) Yolcu gemisi emniyet belgesi, yük gemisi inşa emniyet belgesi, yük gemisi teçhizat emniyet belgesi, uluslararası yükleme sınırı belgesi, yük gemisi radyo emniyet belgesi, uluslararası tonilato belgesi, sıvılaştırılmış gazları dökme halde taşımak için uluslararası uygunluk belgesi, sıvılaştırılmış gazları dökme halde taşımak için uygunluk belgesi, tehlikeli kimyasal maddeleri dökme halde taşımak için uygunluk belgesi, tehlikeli kimyasal maddeleri dökme halde taşımak için uluslararası uygunluk belgesi, uluslararası emniyet yönetimi kodu uygunluk belgesi, emniyet yönetimi belgesi, uluslararası gemi güvenlik belgesi, uluslararası denizcilik katı dökme yükler koduna uygunluk belgesi, tehlikeli yük taşıyan gemiler için özel gerekliliklerle birlikte uygunluk belgesi, uluslararası yüksek hızlı tekne emniyet belgesi, özel amaçlı gemi emniyet belgesi, uluslararası petrolle kirlenmenin önlenmesi belgesi, zararlı sıvı maddeleri dökme halde taşımak için uluslararası petrolle kirliliğin önlenmesi belgesi, uluslararası hava kirliliğini önleme belgesi, uluslararası makine hava kirliliğini önleme belgesi, uluslararası organik tutunma önleyici sistem sertifikası, tahıl taşıma için yetkilendirme belgesi, uluslararası enerji verimliliği sertifikası, uluslararası balast suyu yönetim sertifikası, uluslararası pis su kirliliğini önleme belgesi, yolcuların ölümünden veya yaralanmalarından doğan sorumluluğa ilişkin sigorta veya diğer mali teminat sertifikası, petrol kirliliği zararları hukuki sorumluluğu ile ilgili sigorta veya diğer mali teminat sertifikası, gemi yakıtlarından kaynaklanan petrol kirliliği zararının hukuki sorumluluğu ile ilgili sigorta veya diğer mali teminat sertifikası, (Her bir belge için ayrı ayrı olmak üzere) En az 500,00 (719,60 TL) TL maktu harca ilave olarak beher rüsum tonilatosundan (1,439 TL) 1,00 TL Her belgenin harç tutarı 8.000,00 (11.514,40 TL) TL’den çok olamaz. b Muafiyet belgesi (1.439,30 TL) 1.000,00 TL. (Yukarıdaki bölümde yazılı belgelerin konsolosluklarca yapılacak temdidi işleminden de aynı miktarda harç alınır . ) 9. (Ek: 30/12/2004-5281/10 md.) (Değişik:18/7/2021-7334/22 md.) 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde yatlara verilen izin belgesi: Aşağıdaki tarifeye göre harç alınır: Boyları 39 metreden 60 metreye kadar olan yatlardan (2.077.484,60 TL) 200.000 TL Boyları 60 metreden 80 metreye kadar olan yatlardan (3.116.226,80 TL) 300.000 TL Boyları 80 metrenin üstünde olan yatlardan (4.154.969,30 TL) 400.000 TL Belgenin yenilenmesi ve süresinin uzatılması hâlinde aynı miktarda harç alınır. 10. (Ek: 30/12/2004-5281/10 md.) (Değişik:27/12/2023-7491/26 md.) Seyir izin belgesi: Deniz araçlarından aşağıdaki tarifeye göre harç alınır. Boyları 5 metreden 10 metreye kadar olanlardan (1.295,30 TL) 900,00 TL Boyları 10 metreden 15 metreye kadar olanlardan (2.590,70 TL) 1.800,00 TL Boyları 15 metreden 20 metreye kadar olanlardan (4.317,90 TL) 3.000,00 TL Boyları 20 metreden 25 metreye kadar olanlardan (12.953,70 TL) 9.000,00 TL Boyları 25 metreden 30 metreye kadar olanlardan (21.589,50 TL) 15.000,00 TL Boyları 30 metreden 40 metreye kadar olanlardan (43.179,00 TL) 30.000,00 TL Boyları 40 metre üzeri olanlardan (86.358,00 TL) 60.000,00 TL Aracın boyunun tespitinde bir metreden küçük değerler dikkate alınmaz. Şu kadar ki Milli Gemi Sicili, Türk Uluslararası Gemi Sicili ve Bağlama Kütüğüne kayıtlı deniz araçlarına verilen belgelerden bu tarifede yer alan harçlar üçte biri oranında alınır. (8) SAYILI TARİFE [100] [101] [102] [103] (Değişik: 21/11/1980 - 2345/2 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar İmtiyazname, Ruhsatname ve Diploma Harçları I–İmalat ruhsatları: 1. (Değişik:21/2/2024-7496/16 md.) Müstahzar ruhsatnameleri: Tıbbi ve ispençiyari müstahzarların ticarete çıkarılması için Sağlık Bakanlığınca verilecek ruhsatnameler: a) Memleket dışında imal olunup ithal edilenler (39.603,40 TL) (27.515,80 TL) b) Memleket içinde imal olunanlar (19.766,00 TL) (13.733,10 TL) 2. (Değişik: 16/7/2004-5228/37 md.) Patent ve faydalı modeller: (7.300.000 TL.) a) Başvuru harcı (439,10 TL.) (7.300.000 TL.) b) Patent/faydalı model başvurularında rüçhan hakkı talepleri (439,10 TL.) (35.400.000 TL.) (Her bir rüçhan başvurusu ayrı harca tâbidir.) c) Patent ve faydalı model belge düzenleme harcı (2.216,80 TL.) (35.400.000 TL.) d) Ek patent belgesi düzenleme harcı (2.216,80 TL) e) Kurumca onaylı patent ve faydalı model belgesi suret harcı [104] (2.216,80 TL.) (35.400.000 TL.) f) Sınaî mülkiyet koruma harcı (İkinci yıldan sonra geçerlilik süresince her yıl tahsil edilir.) (2.216,80 TL.) (35.400.000 TL.) g) Patent/faydalı model başvuruları ve patent/faydalı model belgeleri üzerinde tasarruf işlemleri; - Devir (2.216,80 TL.) (35.400.000 TL.) - Veraset (2.216,80 TL.) (35.400.000 TL.) - Lisans (2.542,50 TL.) (40.400.000 TL.) - Rehin (2.216,80 TL.) (35.400.000 TL.) - Mevki fiil (2.216,80 TL.) (35.400.000 TL.) h) Rüçhan belgesi düzenleme harcı (2.542,50 TL.) (40.400.000 TL.) 3. (Ek: 16/7/2004-5228/37 md.) Tasarım: a) Tekli tasarım başvuru harcı (684,50 TL.) (11.200.000 TL.) b) Çoklu tasarım (5’e kadar) başvuru harcı (1.824,70TL.) (29.200.000 TL.) c) 6 ve fazlası her bir tasarım için başvuru harcı (371,00 TL.) (6.300.000 TL.) d) Tasarım tescil harcı (726,50 TL.) (11.800.000 TL.) e) Yenileme harcı (her bir yenilemede) (4.362,80 TL.) (69.300.000 TL.) f) Süre uzatımı ile yenileme (6.571,40 TL.) (104.100.000 TL.) (6’şar aylık her bir süre uzatımı ile yenileme) g) Devir şerhi tescil (2.216,80 TL.) (34.900.000 TL.) h) Lisans işlemi kayıt harcı (4.362,80 TL.) (69.300.000 TL.) ı) Veraset ve intikal işlemi harcı (1.256,50 TL.) (20.200.000 TL.) i) Birleşme kayıt harcı (3.263,30 TL.) (51.900.000 TL.) j) Rüçhan hakkı kayıt harcı (2.542,50 TL.) (40.400.000 TL.) k) Kurumca onaylı tasarım tescil belgesi ve sicil sureti verilmesi (726,50 TL.) (11.800.000 TL.) l) Menşei memleket belgelerinden (2.542,50 TL.) (40.400.000 TL.) m) Tasarım erken inceleme harcı (15.800,40 TL.) (250.000.000 TL.) 4. (Değişik: 16/7/2004-5228/37 md.) Markalar: [105] [106] a) Marka başvuru harcı (her bir sınıf için) (1.824,70 TL.) (29.200.000 TL.) b) (Mülga: 22/12/2016-6769/186 md.) c) Marka yenileme harcı (4.750,40 TL.) (75.400.000 TL.) d) Koruma süresi sona eren marka yenileme harcı (6.337,50 TL.) (100.500.000 TL.) e) Marka tescil harcı (3.848,20 TL.) (61.200.000 TL.) f) Marka devir işlemi kayıt harcı (3.527,00 TL.) (56.100.000 TL.) g) Lisans kayıt ve yenileme harcı (6.337,50 TL.) (100.500.000 TL.) h) Veraset ve intikal işlemi kayıt harcı (2.325,90 TL.) (37.000.000 TL.) ı) Rehin işlemi kayıt harcı (3.657,40 TL.) (58.000.000 TL.) i) Rüçhan hakkı kayıt harcı (2.542,50 TL.) (40.400.000 TL.) j) Kurumca onaylı marka sureti ve sicil sureti düzenleme harcı (1.824,70 TL.) (29.200.000 TL.) k) Öncelikli başvuru harcı (29.592,50 TL.) (468.000.000 TL.) l) Uluslararası başvurunun bildirim harcı (1.824,70 TL.) (29.200.000 TL.) 5. (Ek: 16/7/2004-5228/37 md.) Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı: a) Başvuru harcı (439,10 TL.) (7.300.000 TL.) b) Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı tescil ve sicil kayıt harcı (439,10 TL.) (7.300.000 TL.) c) Kurumca onaylı coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı tescil belgesi ve sicil sureti düzenleme harcı (439,10 TL.) (7.300.000 TL.) 6. (Ek: 16/7/2004-5228/37 md.) Marka ve patent vekillerinden: a) Sicil kayıt harcı (6.337,50 TL.) (100.500.000 TL.) b) Sicil yenileme harcı (6.337,50 TL.) (100.500.000 TL.) c) Marka ve patent vekilliği belge harcı (6.337,50 TL.) (100.500.000 TL.) II – İhraçatçı ruhsatnameleri ve ithalatla ilgili belgeler: (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) III–Maden arama ruhsatnameleri, işletme ruhsatnameleri, işletme imtiyazları: (Değişik: 24/3/1998 – 3418/36 md.; Mülga: 4/2/2015-6592/26 md.) IV – Petrol işlemleri: 1. Sicil işlemleri: a) Arama ve işletme ruhsatnameleri, kullanma hakkı ve belge istihsali taleplerinin tescilinden (9.866,80 TL.) 918.600 TL. b) Arama ve işletme ruhsatnameleri, kullanma hakkı ve belgelerin tescilinden (11.859,60 TL.) 1.102.400 TL. c) Arama ve işletme ruhsatnamelerinde ve belgelerde yapılan değişikliklerin tescilinden (5.915,60 TL.) 550.800 TL. d) Arama ve işletme ruhsatnameleri ile belgelerin devirlerinin veya bunların sahiplerine verdiği haklardan muayyen bir kısmında, diğer bir hükmi şahısa muvakkaten kullanma hakkı tanınmasının tescilinden (9.886,80 TL.) 918.600 TL. e) Diğer hususların tescilinden (3.925,90 TL.) 367.000 TL. 2. Ruhsatlar: a) Müsaade vesikaları (26.414,30 TL.) 2.451.600 TL. b) Arama ruhsatnameleri (39.644,30 TL.) 3.677.400 TL. c) İşletme ruhsatnameleri (330.625,60 TL.) 30.649.600 TL. d) Belgeler (39.644,30 TL.) 3.677.400 TL. Arama ve işletme ruhsatnameleri ile belgelerin temdit veya devrinden aynı miktarda harç alınır. 3. Tarifelerin tasdiki (6.576,80 TL.) 612.200 TL. V – Satış ruhsatnameleri: 1. (Mülga:25/12/2003-5035/49 md.) 2. (Mülga:25/12/2003-5035/49 md.) 3. Pul ve kıymetli kağıtlar bayilerine verilecek ruhsatnameler (Her yıl için, son nüfus sayımına göre): Nüfusu 10.000’den aşağı yerlerde (493,90 TL.) 48.400 TL. Nüfusu 10.000 – 50.000 olan yerlerde (1.283,10 TL.) 121.600 TL. Nüfusu 50.000’den yukarı olan yerlerde (2.611,10 TL.) 244.800 TL. 4. Tıbbi eczalar ve kimyevi maddeleri toptan satan ticarethanelerden alınacak ruhsat harçları: Ecza ticarethaneleriyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir kimyevi maddelerin toptan satışına mahsus ticarethaneleri açmak için Sağlık Bakanlığınca verilecek ruhsatnameler (Son nüfus sayımına göre): Nüfusu 30.000’e kadar olan mahallerde (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. Nüfusu 30.000 ile 50.000 arasında olan mahallerde (26.414,30 TL.) 2.451.600 TL. Nüfusu 50.000 ile 100.000 arasında olan mahallerde (39.644,30 TL.) 3.677.400 TL. Nüfusu 100.000 ile 400.000 arasında olan mahallerde (66.103,80 TL.) 6.129.600 TL. Nüfusu 400.000 ve daha yukarı olan mahallerde (132.224,30 TL.) 12.259.400 TL. v I – Meslek erbabına verilecek tezkere, vesika ve ruhsatnamelerden alınacak harçlar: 1. Eczane açanlardan alınacak ruhsat harçları: Yeniden eczane açmak üzere verilen ruhsatnameler (Son nüfus sayımına göre): Nüfusu 5.000’e kadar olan mahaller için (1.283,10 TL.) 121.600 TL. Nüfusu 5.000 ile 10.000 arasında olan mahaller için (2.611,10 TL.) 244.800 TL. Nüfusu 10.000 ile 20.000 arasında olan mahaller için (6.576,80 TL.) 612.200 TL. Nüfusu 20.000 ile 40.000 arasında olan mahaller için (10.545,70 TL.) 980.400 TL. Nüfusu 40.000 ile 75.000 arasında olan mahaller için (15.837,70 TL.) 1.470.800 TL. Nüfusu 75.000 ile 100.000 arasında olan mahaller için (21.124,00 TL.) 1.961.200 TL. Nüfusu 100.000 ile 400.000 arasında olan mahaller için (26.414,30 TL.) 2.451.600 TL. Nüfusu 400.000 ve daha yukarı olan mahaller için (39.644,30 TL.) 3.677.400 TL. 2. Mimarlık ve mühendislik ruhsatnameleri: a) Programlarının Türk yüksek mühendisi ve yüksek mimar eğitim müesseseleri programlarına muadil olduğu kabul edilen bir ecnebi yüksek mühendis veya yüksek mimar eğitim müessesesinden diploma almış olanlara usulüne göre verilecek ruhsatnameler (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. b) Programlarının Türk Teknik Okulu mühendis kısmı programlarına muadil olduğu kabul olunan bir ecnebi mühendis veya mimar eğitim müessesesinden diploma almış olanlara usulüne göre verilecek olan ruhsatnameler (7.895,40 TL.) 734.800TL . 3. Mütehassıs tabiplik vesikaları: a) Türkiye’de ihtisas yapmış olan Türk hekimlerine verilecek ihtisas vesikaları (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. b) Yabancı memleketlerde ihtisas yapmış olan Türk hekimlerine verilecek ihtisas vesikaları (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. c) Yabancı memleketlerin tıp fakültesinden mezun mezun Türk hekimlerine Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilinde tababet icra etmek üzere verilecek mezuniyet vesikaları (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. 4. Mütehassıs kimyagerlik vesikaları: a) Türkiye’de ihtisas yapmış olan Türk kimyagerlerine verilecek ihtisas vesikaları (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL . b) Yabancı memleketlerde ihtisas yapmış olan Türk kimyagerlerine verilecek ihtisas vesikaları (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. c) Yabancı memleketler mektep veya fakültelerinden mezun Türk kimyagerlerine Türkiye’de icrayı sanat etmek üzere verilecek mezuniyet vesikaları (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. 5. Dişçilere ait mezuniyet vesikaları: Yabancı memleketler dişçi mektep veya fakültelerinden mezun olan diş tabiplerine Türkiye’de icrayı sanat etmek üzere verilecek mezuniyet vesikaları (13.189,10TL.) 1.225.600 TL. 6. Veterinerlere ait mezuniyet vesikaları: Yabancı memleketler mektep veya fakültelerinden mezun olan veterinerlere Türkiye’de icrayı sanat etmek üzere verilecek mezuniyet vesikaları (5.251,20 TL.) 490.000 TL. 7. Ebe, hemşire, sünnetçilere verilecek ruhsatnameler: a) Kurs ve imtihan sonu muvaffak olan hemşire, ebe ve sünnetçilere verilecek ruhsatnameler (3.925,90 TL.) 367.000 TL. b) Ecnebi memleketlerdeki mekteplerden mezun olan Türk tebaası hemşire, ebe, sağlık memuru ve laborantlara Türkiye’de icrayı sanat etmek üzere verilecek ruhsatnameler (3.925,90 TL.) 367.000 TL. c) Sağlık okullarından ve kolejlerinden mezun olanlara verilecek şahadetnameler (3.925,90TL.) 367.000 TL. 8. Gözlükçülük ruhsatnameleri: Hususi kanununa göre verilecek fenni gözlükçülük ruhsatnameleri (19.800,70TL.) 1.838.000 TL. 9. Hususi hastaneler açma ruhsatnameleri: a) Para ile hasta bakan hususi hastanelere verilecek açma ruhsatnameleri: 20 yataklıya kadar olanlar (26.406,10 TL.) 2.451.600 TL. 20-50 yataklıya kadar olanlar (39.644,30 TL.) 3.677.400 TL. 50-100 yataklıya kadar olanlar (66.103,80 TL.) 6.129.600 TL. 100 yatak veya daha yukarı olanlar (105.773,70 TL.) 9.807.800 TL (Son nüfus sayımına göre nüfusu 200.000’den aşağı bulunan mahallerde açılacak hastanelerden bu harçların dörtte biri alınır.) b) Radyoloji, radyo ve elektrikle teşhis ve tedavi ve diğer fizyoterapi müesseseleri açmak için verilecek ruhsatnameler (26.414,30 TL.) 2.451.600 TL. 10. Laboratuvarlara ait ruhsatnameler: Seriri ve gıdai taharriyat ve tahliller yapılan ve misli teamüller aranılan umuma mahsus bakteriyoloji ve kimya laboratuvarları açmak için verilecek ruhsatnameler (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. 11. Avukatlık ruhsatnameleri: Hususi kanunu mücibince verilecek avukatlık ruhsatnameleri (13.189,10 TL.) 1.225.600 TL. 12. (Mülga :24/6/1994-4008/39 md.) 13. Eski eserler ve define arama ve sondaj ruhsatnameleri: Eski eser ve define arama sondaj ruhsatnameleriden: a) Eski eser araştırmaları için verilecek hafriyat ruhsatnameleri (Beher yıl için) (2.611,10 TL.) 244.800 TL. b) Eski eser araştırmaları için verilecek sondaj ruhsatnameleri (Beher ay için) (1.283,10 TL.) 121.600 TL. c) Define araştırmaları için verilecek ruhsatnameler (Beher iki ay için) (6.576,80 TL.) 612.200 TL. 14. (Değişik:27/1/2000-4503/4 md.) Gümrük müşavirlerine verilecek izin belgeleri: Gümrük müşavirliği izin belgesi (52.879,40 TL.) 171.200.000 TL. Gümrük müşavir yardımcısı izin belgesi (26.414,30 TL.) 85.580.000 TL. 15. (Değişik: 24/3/1988-3418/37 md.) Avcılık belgesi [107] Hususi kanunu gereğince verilecek avcılık belgeleri (Her yıl için) [108] a) (Değişik:25/12/2003-5035/39 md.) Avcı derneklerine dahil olanlardan (3.458,30 TL.) (55.000.000 TL.) [109] b) (Değişik:25/12/2003-5035/39 md.) Avcı derneklerine dahil olmayanlardan (3.779,40 TL.) (60.000.000 TL.) 109 16. (Değişik: 24/6/1994-4008/34 md.) Silah taşıma ve bulundurma vesikaları 107 a) (Değişik:25/12/2003-5035/39 md.) Resmi makamlar tarafından gerçek kişilere verilecek silah taşıma müsaade vesikaları (Her yıl için) (15.800,40 TL.) (250.000.000 TL.) b) Bulundurma vesikaları (25.282,70 TL.) (400.000.000 TL.) c) (Ek:25/12/2003-5035/39 md.) Özel kanuna göre verilecek yivsiz tüfek ruhsatnameleri (611,20 TL.) (10.000.000 TL.) 17. (Mülga: 24/6/1994-4008/39 md.) 18. (Değişik: 20/3/1981–2430/7 md.) Özel okul ve özel dersane işletme ruhsatnameleri: a) İlköğretim seviyesindeki özel okullardan (Her yıl için) [110] (26.414,30 TL.) 2.451.600 TL. b) Lise seviyesindeki özel okullardan (...) [111] (Her yıl için) (52.879,40 TL.) 4.903.600 TL. c) Özel dersanelerden (Her yıl için) (52.879,40 TL.) 4.903.600 TL. (Kazanç temini gayesi bulunmayan ve genel eğitime yararlı olduğu Milli Eğitim Bakanlığınca tasdik olunan özel okullar hariç.) d) (Ek: 9/4/2003-4842/27 md.) Karayolları Trafik Kanununun 123 üncü maddesine göre özel kişi ve kuruluşlara sürücü kursları açmak için ilgili Bakanlıkça verilecek okul açma belgelerinden (Her yıl için), Son nüfus sayımına göre; Nüfusu 200.000’e kadar olan şehirlerde (17.868,10 TL.) 20.000.000.- TL. Nüfusu 500.000’e kadar olan şehirlerde (35.756,90 TL.) 440.000.000.- TL. Nüfusu 500.000’ den yukarı olan şehirlerde (53.641,20 TL.) 660.000.000.- TL. 19. Turizm müessese belgeleri: Merkez turizm komitesinin kararı ve Turizm ve Tanıtma Bakanlığının onayı üzerine; a) Dördüncü sınıf turizm müessesesi kuruluş belgesinden (3.925,90 TL.) 367.000 TL. b) Üçüncü sınıf turizm müessesesi kuruluş belgesinden (6.576,80 TL.) 612.200 TL. c) İkinci sınıf turizm müessesesi kuruluş belgesinden (7.895,40 TL.) 734.800 TL. d) Birinci sınıf turizm müessesesi kuruluş belgesinden (10.545,70 TL.) 980.400 TL. e) Lüks sınıf turizm müessesesi kuruluş belgesinden (15.837,70 TL.) 1.470.800 TL. f) Dördüncü sınıf turizm müessesesi işletme belgesinden (3.925,90 TL.) 367.000 TL. g) Üçüncü sınıf turizm müessesesi işletme belgesinden (6.576,80 TL.) 612.200 TL. h) İkinci sınıf turizm müessesesi işletme belge s inden (7.895,40 TL.) 734.800 TL. i) Birinci sınıf turizm müessesesi işletme belge s inden (10.545,70 TL.) 980.400 TL. j) Lüks sınıf turizm müessesesi işletme belgesinden (15.837,70 TL.) 1.470.800 TL. Turistik müessese harcı alınır. 20. (Ek: 20/3/1981 – 2430/7 md.) Müteahhitlik karneleri: Karnede yazılı değer üzerinden (Geçerlilik süresi sonuna kadar.) (Binde 0,22) Binde 0,12 Ancak, bu miktar 24.519.600 (183.766,60 TL.) liradan fazla olamaz. VII – Okul diplomaları: 1. (Mülga: 22/7/1998-4369/82 md.) 2. (Mülga: 1/3/2014-6528/27 md.) 3. Üniversite haricinde kalan yüksek okullardan veya aynı derecedeki sanat ve meslek okul ve enstitülerden mezun olacaklara verilecek diplomalar (258,90 TL.) 26.200 TL. VIII – Yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı: (Ek: 4/12/1985-3239/96-c md; Mülga: 28/5/1986 – 3293/7 md; Yeniden düzenleme: 31/5/2012-6322/20 md.) 1.Ticari mahiyette olmaksızın, yolcuların kendi kullanımları için yurt dışından getirdikleri alıcısı bulunan verici portatif telsiz telefon cihazları kullanım izni (Söz konusu harç, elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması işleminden önce ödenir. Elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması için yapılan başvuru sırasında harcın ödendiğine ilişkin belge aranır ve harç ödenmeden kayıt işlemi yapılmaz. Harç ödenmeden kayıt işlemi yapılan ve kullanıma açılan cihazlar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından kullanıma kapatılır. Ödenmeyen harç %50 fazlasıyla ilk kayıt tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanuna göre hesaplanan gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Bu tahsilat yapılmadan cihaz kullanıma açılamaz.) (45.614,20 TL.) 100 TL IX – Kapalı devre televizyon ruhsat harçları: (Ek: 4/12/1985-3239/96-c md.) Kapalı devre televizyon sistemi kurulması ve işletilmesi için Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu tarafından verilecek izin belgelerinden (Her yıl için) a) 3 – 15 TV alıcı cihazı ihtiva eden sistemlerden (39.644,30 TL.) 3.677.400 TL. b) 16 – 30 TV alıcı cihazı ihtiva eden sistemlerden (79.323,90 TL.) 7.355.400 TL. c) 31 – 60 TV alıcı cihazı ihtiva eden sistemlerden (158.698,60 TL.) 14.711.800 TL d) 61 ve daha fazla TV alıcı cihazı ihtiva eden sistemlerden (231.422,70 TL.) 21.454.000 TL. Birden fazla kanal ihtiva eden sistemlerden bu harçlar % 50 zamlı olarak tahsil edilir. Genel ve katma bütçeli daire ve idarelerle il özel idareleri, belediye ve köyler tarafından kurulan kapalı devre televizyon sistemleri bu harca tabi tutulmazlar. X – Gümrük Kanunu hükümlerine göre verilen ruhsatname harçları: (Ek: 3/12/1988-3505/33 md.; Değişik: 27/1/2000 – 4503/4 md.) 1. Genel antrepo izin belgeleri: a) Genel antrepo işletmeciliği izin belgelerinden : – Açma (694.345,50 TL.) 2.247.260.000 TL. – İşletme (Her yıl için) (231.422,70 TL.) 749.060.000 TL. b) Yurt içi gümrük hattı dışı eşya satış mağazası izin belgelerinden: – Açma (462.890,80 TL.) 1.498.160.000 TL. – İşletme (Her yıl için) (231.422,70 TL.) 749.060.000 TL. c) Giriş-çıkış kapılarında gümrük hattı dışı eşya satış mağazası izin belgelerinden: – Açma (462.890,80 TL.) 1.498.160.000 TL. – İşletme (Her yıl için) (231.422,70 TL.) 749.060.000 TL. d) Yat limanlarında gümrük hattı dışı eşya satış mağazası izin belgelerinden: – Açma (462.890,80 TL.) 1.498.160.000 TL. – İşletme (Her yıl için) (231.422,70 TL.) 749.060.000 TL. e) Uluslararası faaliyetlerin gerektirdiği yerler de gümrük hattı dışı eşya satış mağazası açma izin belgelerinden: (115.690,60 TL.) 374.510.000 TL. f) Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına ait depo açma izin belgelerinden: (115.690,60 TL.) 374.510.000 TL. 2. Özel antrepo izin belgeleri: – Açma (347.148,00 TL.) 1.123.600.000 TL. – İşletme (Her yıl için) (171.906,30 TL.) 556.440.000 TL. 3. Geçici depolama yeri izin belgeleri: a) Geçici depolama yeri işletmeciliği izin belgelerinden – Açma (694.345,50 TL.) 2.247.260.000 TL. – İşletme (Her yıl için) (231.422,70 TL.) 749.060.000 TL. b) Eşya sahibine ait geçici depolama yeri izin belgelerinden: – Açma (347.148,00 TL.) 1.123.600.000 TL. – İşletme (Her yıl için) (171.906,30 TL.) 556.440.000 TL XI– (Ek: 24/6/1994-4008/34 md.) Finansal faaliyet harçları [112] 1. (Değişik:28/1/2010-5951/3 md.) Banka kuruluş ve faaliyet izin belgeleri: a) Türkiye’de kurulan bankalar ile yabancı bankalarca Türkiye’de açılan Merkez Şubelere ilişkin izin belgeleri (her yıl için) (7.280.437,60 TL.) 200.000 TL b) Serbest bölgelerde faaliyet göstermek üzere kurulan bankalar ve açılan yabancı banka şubelerine ilişkin belgeler (her banka, her şube ve her yıl için) (7.280.437,60 TL.) 200.000 TL c) Bütün bankaların, serbest bölgelerdekiler de dahil olmak üzere açılan şubeleri (yabancı bankalarca serbest bölgelerde açılan şubeler hariç) için düzenlenen belgeler (her şube ve her yıl için, şube açılışında şubenin açıldığı ay kesri tam ay sayılmak suretiyle takvim yılının kalan ay süresine isabet eden harç tahsil edilir.) bir önceki takvim yılı başındaki nüfusa göre; [113] Nüfusu 5.000’e kadar olan belediyelerde (436.818,40 TL.) 12.000 TL. Nüfusu 5.000 ila 25.000 arasında olan belediyelerde (1.310.472,40 TL.) 36.000 TL Nüfusu 25.000’den fazla olan belediyeler ile serbest bölge sınırları içinde (1.747.302,50 TL.) 48.000 TL. 2. (Mülga: 28/1/2010-5951/3 md.) 3. Sermaye piyasasında aracılık yapan kurumlara verilen yetki belgeleri (Her belge için ayrı olmak üzere) (Her yıl için) (1.078.803,20 TL.) 1.000.000.000 TL. 4. Yatırım ortaklığı kurma ve faaliyet izin belgeleri (1.078.803,20 TL.) 100.000.000 TL. 5. Finansal kiralama şirketleri kuruluş izin belgeleri: a) Finansal kiralama şirketleri kuruluş izin belgeleri (Her yıl için) (1.078.803,20 TL.) 100.000.000 TL. b) Finansal kiralama şirketlerinin, serbest bölgelerdekiler de dahil olmak üzere açacakları şubeler için düzenlenen belgeler (Her şube için) (539.394,50 TL.) 50.000.000 TL. 6. Faktoring şirketleri kuruluş izin belgeleri: a) Faktoring şirketleri kuruluş izin belgeleri (Her yıl için) (1.078.803,20 TL.) 100.000.000 TL. b) Faktoring şirketlerinin, serbest bölgelerdekiler de dahil olmak üzere açacakları şubeler için düzenlenen belgeler (Her şube için) (539.394,50 TL.) 50.000.000 TL. 7. Yetkili müesseseler (Döviz büfeleri) kuruluş izin belgeleri: a) Yetkili müesseseler (Döviz büfeleri) kuruluş izin belgeleri (Her yıl için) (503.179,10 TL.) (11.220-YTL.) [114] b) Yetkili müesseselerin (Döviz büfeleri) açacakları şubeler için düzenlenen belgeler (251.580,40 TL.) (5.610-YTL.) 114 8. (Değişik:25/12/2003-5035/39 md.) a) Sigorta şirketleri kuruluş izin belgeleri (Her yıl için) (2.697.053,10 TL.) (42.622.000.000 TL.) b) Emeklilik şirketleri kuruluş izin belgeleri (Her yıl için) (1.898.351,70 TL.) (30.000.000.000 TL.) (Ek: 31/5/2012-6322/20 md.) (a) ve (b) bentlerinde yer alan şirket kuruluş izin belgelerinin her ikisini de alanlardan, izin belgelerinin alındığı yıldan sonraki yıllarda, bu belgelere ait harçlardan sadece yüksek olanı alınır. 9. Diğer finansal kurumlara ilişkin belgeler a) Diğer finansal kurumlar kuruluş ve faaliyet izin belgeleri (Her yıl için) (1.078.803,20 TL.) 100.000.0000TL. (Diğer finansal kurumlar, yukarıda belirtilen kurumların dışında kalan, ancak finansal hizmet vermek üzere kuruluşu veya faaliyetleri yetkili kamu mercilerinin iznine tabi gerçek ve tüzel kişilerdir.) b) (a) fıkrasında belirtilen kuruluşların açacakları şubelerle ilgili izin belgeleri (Her şube için) (539.394,50 TL.) 50.000.000 TL. 10. (Ek:25/12/2003-5035/39 md.; Mülga: 21/2/2007-5582/33 md.) XII- (Ek: 4/6/2008-5766/11 md.; Mülga: 28/11/2017-7061/32 md.) Transfer fiyatlandırması ile ilgili yöntem belirleme anlaşması harçları: (…) XIII- (Ek: 6/5/2009-5897/4 md.) Bağlama kütüğü ruhsatnamelerinden (…) [115] alınacak harçlar: (Değişik paragraf:27/12/2023-7491/27 md.) 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre bağlama kütüklerine kaydedilen gemi, deniz ve iç su araçlarına verilecek ruhsatnamelerden (Gemi, deniz ve iç su aracının boyuna göre her yıl için): 5 metreden 7 metreye kadar olanlardan (5.037,50) 3.500,00 TL. 7 metreden 9 metreye kadar olanlardan (7.196,50) 5.000,00 TL 9 metreden 12 metreye kadar olanlardan (10.794,70) 7.500,00 TL 12 metreden 15 metreye kadar olanlardan (21.589,50) 15.000,00 TL 15 metreden 20 metreye kadar olanlardan (35.982,50) 25.000,00 TL 20 metreden 30 metreye kadar olanlardan (71.965,00) 50.000,00 TL 30 metreden büyük olanlardan (143.930,00 100.000,00 TL alınır. (Ek cümle:27/12/2023-7491/27 md.) Ruhsatnamenin birden fazla yıl için düzenlenmesi durumunda harç, ruhsatnamenin düzenlendiği ya da yenilendiği tarihte geçerli harç tutarı ile ruhsatnamenin geçerlilik süresinin çarpımı suretiyle hesaplanır. Aracın boyunun tespitinde bir metreden küçük değerler dikkate alınmaz. Münhasıran deniz taşımacılığı ve balıkçılık faaliyetinde kullanılan gemi, deniz ve iç su araçları için alınacak ruhsatname (…) 115 işlemleri bu bölümdeki harçlardan müstesnadır. XIV- (Ek: 31/5/2012-6322/20 md.) Denetim yetkilendirme belgeleri ve müşavirlik ruhsat harçları: 1- Denetim kuruluşları yetkilendirme belgeleri (Her yıl için): a) Kamu yararını ilgilendiren kuruluşları denetleyecek bağımsız denetim kuruluşları yetkilendirme belgeleri: aa) Belgenin verildiği yıl (881.724,10 TL.) 30.000 TL. bb) Takip eden yıllarda 10.000 (204.200,10 TL) TL’den az olmamak üzere bağımsız denetim faaliyetlerinden elde edilen bir önceki yıl gayrisafi iş hasılatının (Binde 5,75’i) Binde 5’i b) Diğer kuruluşları denetleyecek bağımsız denetim kuruluşları yetkilendirme belgeleri: aa) Belgenin verildiği yıl (440.861,10 TL.) 15.000 TL bb) Takip eden yıllarda 5.000 (102.096,60 TL) TL’den az olmamak üzere bağımsız denetim faaliyetlerinden elde edilen bir önceki yıl gayrisafi iş hasılatının (Binde 5,75’i) Binde 5’i 2-Denetim yetkilendirme belgeleri ve müşavirlik ruhsat harçları: a) Yeminli mali müşavirlik ruhsatı (52.896,10 TL.) 1.800 TL b) Bağımsız denetçi yetkilendirme belgesi (26.443,30 TL.) 900 TL c) Serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatı (13.219,60 TL.) 450 TL Cumhurbaşkanı gayrisafi iş hasılatı üzerinden hesaplanacak harcın oranını binde 2’den az, binde 10’dan çok olmamak üzere yeniden belirlemeye yetkilidir. Cumhurbaşkanı bu yetkisini denetim kuruluşlarının gayrisafi iş hasılatlarına göre farklı oranlar belirleyerek de kullanabilir. XV – (Ek: 3/4/2013-6456/17 md.) Elektrik üretimi lisans harçları: 1- Hidrolik kaynaklara dayalı elektrik üretim lisansı (Her yıl için): Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında, özelleştirme bedeli, lisans ihale bedeli ve su kullanım bedeli ödemeksizin hidrolik kaynaklara dayalı elektrik üretim faaliyetinde bulunanların (Kamu Kuruluşları hariç) bu faaliyetlerden elde ettikleri bir önceki yıl gayrisafi iş hasılatı üzerinde (Binde 15) Binde 15 Üreticilerin kendi ihtiyaçları için kullandıkları elektriğin bedeli gayrisafi iş hasılatına dâhil edilmez. (9) SAYILI TARİFE [116] [117] (Değişik: 4/12/1985-3239/96 md.) Uygulanan Miktar Kanunla Getirilen Miktar Trafik Harçları I – (Mülga: 6/6/2002-4760/18 md.) II – (Değişik: 30/12/2004-5281/11 md.) Sürücü belgesi harçları: Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliğine göre verilecek sürücü belgelerinden bir defaya mahsus olmak üzere; a) A sınıfı sürücü belgelerinden (A1 ve A2 dahil) (1.883,10 TL.) (50,00 YTL) b) B sınıfı sürücü belgesinden (5.678,60 TL.) (150,00 YTL) c) F ve H sınıfı sürücü belgelerinden (1.883,10 TL.) (50,00 YTL) d) Uluslararası sürücü belgelerinden (3.783,20 TL.) (100,00 YTL) e) Diğer sürücü belgelerinden (9.475,60 TL.) (250,00 YTL) Stajyer sürücü belgeleri ilgili olduğu sınıfa ait harca tâbi tutulur. III – (Mülga: 30/12/2004-5281/11 md.)Sınav harçları: IV – (Değişik: 30/12/2004-5281/11 md.) Sürücü belgesi vize harçları: Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak sürücü belgesi vize işlemlerinden “II-Sürücü belgesi harçları” bölümünde belirtilen harçların ¼’ü oranında harç alınır. Stajyer sürücü belgesinin aslî sürücü belgesine dönüştürülmesi veya mevcut stajyer sürücü belgesinin vize edilerek teslim edilmesi halinde bu fıkra uyarınca harç alınır. V – ( Mülga: 16/7/2004-5228/60 md.) Teknik muayene harçları: VI – Ruhsat (İzin) harçları: Karayolları Trafik Kanununun; a) 13 üncü maddesine göre verilecek izin belgelerinden (7.882,70 TL.) 367.000 TL. b) 16 ncı maddesine göre verilecek izin belgelerinden (Her yıl için) (15.816,60 TL.) 734.800 TL. c) 17 nci maddesine göre verilecek izin belgelerinden (Her yıl için) (31.702,00 TL.) 1.470.800 TL. d) 33 üncü maddesine göre verilecek izin belgesinden (15.816,60 TL.) 734.800 TL. e) 35 inci maddesine göre verilecek işletme belgesinden (Her yıl için) (79.311,60 TL.) 3.677.400 TL. f) (Mülga: 9/4/2003-4842/27 md.) VII – Geçici trafik belgeleri harçları: a) Karayolları TrafikKanunu ve Yönetmelik hükümlerine göre verilecek geçici trafik belgelerinden; aa) A sınıfı trafik belgelerinden; (46.239,80 TL.) 2.145.000 TL. bb) Diğerlerinden (4.580,40 TL.) 214.000 TL. b) Karayolu uygunluk belgesi verilmeyen araçlara verilen izin belgesinden (5.243,80 TL.) 244.800 TL. 492 SAYILI KANUNUN BAZI MADDELERİNDEKİ ORAN VE MİKTARLARDA BAKANLAR KURULU KARARLARI VE TEBLİĞLERLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YAYIMLANDIĞI RESMİ GAZETENİN 492 SAYILI KANUNDA DEĞİŞEN TARİHİ NUMARASI CİNSİ TARİHİ NUMARASI MADDE TARİFE 20/12/1985 85/10177 B.K.K. 26/12/1985 18970 - 1 ila 9 30/12/1987 87/12462 B.K.K. 31/12/1987 19681 (Mük.) - 1 ila 9 22/12/1988 88/13600 B.K.K. 30/12/1988 20035 - 1 ila 9 27/12/1989 89/14920 B.K.K. 30/12/1989 20388 - 1 ila 9 - Seri No:18 Tebliğ 24/12/1991 21091 - 1 ila 9 - Seri No:19 Tebliğ 18/12/1992 21439 - 1 ila 9 - Seri No:24 Tebliğ 23/12/1993 21797 - 1 ila 9 - Seri No:31 Tebliğ 27/12/1996 22860 - 1 ila 9 - Seri No:33 Tebliğ 16/12/1997 23202 (Mük.) - 1 ila 9 - Seri No:34 Tebliğ 1/12/1998 23540 (Mük.) - 1 ila 9 - Seri No:36 Tebliğ 6/12/1999 23908 - 1 ila 9 - Seri No:37 Tebliğ 22/12/2000 24268 - 1 ila 9 - Seri No:38 Tebliğ 19/12/2001 24615 - 1 ila 9 - Seri No:45 Tebliğ 30/12/2004 25686 - 1 ila 9 - Seri No:46 Tebliğ 5/1/2005 25691 - 1 ila 9 - Seri No:49 Tebliğ 18/12/2005 26027 - 1 ila 9 - Seri No:50 Tebliğ 27/12/2005 26036 - 2 - Seri No:52 Tebliğ 20/12/2006 26382 - 1 ila 9 - Seri No:54 Tebliğ 26/12/2007 26738 - 1 ila 9 - Seri No:55 Tebliğ 26/12/2007 26738 - 2, 5, 6, 7 - Seri No:57 Tebliğ 23/12/2008 27089 - 2, 5, 6, 7 - Seri No:58 Tebliğ 24/12/2008 27090 - 1 ila 9 - 2009/14813 Tebliğ 29/3/2009 27184 - 4 - Seri No:60 Tebliğ 31/12/2009 27449 - 1 ila 9 - Seri No:61 Tebliğ 31/12/2009 27449 - 2, 5, 6, 7 7/6/2010 2010/512 B.K.K. 20/6/2010 27617 - 6 - Seri No:62 Tebliğ 20/6/2010 27617 - 6 - Seri No:63 Tebliğ 29/12/2010 27800 (6.Mük.) - 1 ila 9 - Seri No:64 Tebliğ 29/12/2010 27800 (6.Mük.) - 2, 5, 6, 7 - Seri No:65 Tebliğ 31/12/2011 28159 - 1 ila 9 - Seri No:66 Tebliğ 31/12/2011 28159 - 2, 5, 6, 7 20/9/2012 2012/3735 B.K.K. 22/9/2012 28419 - 4 - Seri No:69 Tebliğ 1/1/2013 28515 - 1 ila 9 - Seri No:70 Tebliğ 1/1/2013 28515 - 2 ila 9 - Seri No:71 Tebliğ 30/12/2013 28867 (Mük.) - 1 ila 9 - Seri No:72 Tebliğ 30/12/2013 28867 (Mük.) - (2, 5, 6, 7) - Seri No:73 Tebliğ 30/12/2014 29221 - 1 ila 9 - Seri No:74 Tebliğ 30/12/2014 29221 - 2 ila 9 - Seri No:75 Tebliğ 25/12/2015 29573 - 1 ila 9 - Seri No:76 Tebliğ 31/12/2015 29579 - 1 ila 9 - Seri No:78 Tebliğ 27/12/2016 29931 - 1 ila 9 - Seri No:79 Tebliğ 27/12/2016 29931 - 1 ila 9 13/3/2017 2017/9973 B.K.K. 15/3/2017 30008 - 4 - Seri No:80 Tebliğ 29/12/2017 30285 (Mük.) - 1 ila 9 - Seri No:81 Tebliğ 30/12/2017 30286 - 1 ila 9 DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YAYIMLANDIĞI RESMİ GAZETENİN 492 SAYILI KANUNDA DEĞİŞEN TARİHİ NUMARASI CİNSİ TARİHİ NUMARASI MADDE TARİFE 30/4/2018 2018/11674 B.K.K. 5/5/2018 30412 - 4 Seri No:84 Tebliğ 27/12/2019 30991 (2.Mük.) Seri No:85 Tebliğ 27/12/2019 30991 (2.Mük.) - Seri No:86 Tebliğ 29/12/2020 31349 Mükerrer 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9 Seri No:89 Tebliğ 21/12/2021 31696 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Seri No:90 Tebliğ 21/12/2021 31696 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Seri No:90 Tebliğ 30/12/2022 32059 (2. Mük.) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Seri No:90 Tebliğ 30/12/2022 32059 (2. Mük.) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 6/7/2023 7344 C.K. 7/7/2023 32241 8,9 Seri No:94 Tebliğ 30/12/2023 32415 (2.Mük) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Seri No:95 Tebliğ 30/12/2023 32415 (2.Mük) 2, 5, 6, 7 Seri No:96 Tebliğ 30/12/2024 32768 (2.Mük) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Seri No:97 Tebliğ 30/12/2024 32768 (2.Mük) 2, 5, 6, 7 492 SAYILI KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 492 sayılı Kanunun Değiştirilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 903 38, 59 24/7/1967 tarihini takip eden bütçe yılı başında 1137 86 31/3/1969 1318 76 10/8/1970 1512 48, 51, 72 5/5/1972 1977 79, 86, 6 Sayılı Tarife 1/4/1976 2244 34 16/6/1979 2345 79, 1 Sayılı Tarife, 2 Sayılı Tarife, 3 Sayılı Tarife, 4 Sayılı Tarife, 5 Sayılı Tarife, 6 Sayılı Tarife, 7 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife, 9 Sayılı Tarife Harcın konusuna yeni giren yıllık harçlar ile miktarları artırılan yıllık harçlar 1/1/1981 tarihinde, sair hükümler 1/12/1980 2366 13, 2 Sayılı Tarife 1/1/1981 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/1980 2430 13, 86, 123, 1 Sayılı Tarife, 5 Sayılı Tarife, 6 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife, 1/4/1981 2588 1, 5, 52, 53, 54, 55, 56, 1 Sayılı Tarife, 3 Sayılı Tarife Bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinin kurulup göreve başladıkları tarihte 58, 59, 67, 69, 2 Sayılı Tarife, 4 Sayılı Tarife Emlak Vergisi 1980 genel beyan dönemini izleyen ilk genel beyan döneminin rastladığı bütçe yılının başında 13, 79 1/3/1982 3180 76, 79, 6 Sayılı Tarife 1/5/1985 3239 8 Sayılı Tarifeye Eklenen Telsiz Harçlarına İlişkin Hükümler (Yıllık harçlara ait hükümleri hariç) 7/10/1983 tarihinden geçerli olmak üzere 11/12/1985 34, 59, 68, Mükerrer 69, 70, Mükerrer 138, 1 Sayılı Tarife, 4 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarifeye Eklenen Kapalı Devre Televizyon Ruhsat Harçlarına İlişkin Hükümler, 9 Sayılı Tarife 1/1/1986 3418 8 Sayılı Tarife 31/3/1988 3505 7 Sayılı Tarife 1/1/1989 tarihinden geçerli olmak üzere 10/12/1988 Mükerrer 138 10/12/1988 3689 43, Mükerrer 138 1/1/1991 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 1/1/1991 3717 34 16/5/1991 3824 63 1/1/1993 3986 Mükerrer 138 7/5/1994 4008 8 Sayılı Tarife 6/7/1994 4369 4 Sayılı Tarife 1/8/1998 63, Mükerrer 138, 6 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife 29/7/1998 4444 63, Geçici Madde 5 14/8/1999 85 1/1/2000 4503 Mükerrer 138, 8 Sayılı Tarife, 9 Sayılı Tarife 5/2/2000 4684 123 3/7/2001 4731 113 31/12/2001 tarihinden geçerli olmak üzere 30/12/2001 74, 6 Sayılı Tarife Henüz tahsil edilmemiş ikamet tezkeresi harçları hakkında da uygulanmak üzere 30/12/2001 4751 63 1/1/2002 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi olan 9/4/2002 4761 6 Sayılı Tarife 22/6/2002 4817 6 Sayılı Tarife 6/9/2003 4842 123 1/1/2004 8 Sayılı Tarife 31/12/2003 Mükerrer 138, 4 Sayılı Tarife 4/4/2003 4915 8 Sayılı Tarife 11/7/2003 4962 59, 123 7/8/2003 5035 123 2/1/2004 Mükerrer 138, Ek Madde 1 ve 1 Sayılı Tarife, 2 Sayılı Tarife, 4 Sayılı Tarife, 6 Sayılı Tarife, 7 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife, 9 Sayılı Tarife 1/1/2001 tarihinden geçerli olmak üzere 2/1/2004 5226 59 27/7/2004 5228 8 Sayılı Tarifenin VI-15-(a) ve (b) bölümleri 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 31/7/2004 88 ve 8 Sayılı Tarifenin diğer kısımları 31/7/2004 9 sayılı Tarifenin İlgili bölümü 1/1/2005 5234 81 21/9/2004 5235 1 Sayılı Tarife 1/4/2005 5281 13, 25, 55, 59, 63, 77, 93, 106, 112, 122, 123, 131, 133, 137, Mükerrer Madde 138, 7 Sayılı Tarife, 9 Sayılı Tarife 1/1/2005 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/2004 5582 59, 1 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife 6/3/2007 5615 123, 4 Sayılı Tarife 4/4/2007 8 Sayılı Tarife 1/1/2008 5766 42, 59, 63, 123, 1 Sayılı Tarife, 3 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife 6/6/2008 5831 4 Sayılı Tarife 27/1/2009 5838 63, Mükerrer Madde 138, 4 Sayılı Tarife 28/2/2009 5897 8 Sayılı Tarife 30/6/2009 5951 8 Sayılı Tarife ve İşlenemeyen Hüküm 5/2/2010 6009 28, 123, 1 Sayılı Tarife 1/8/2010 6111 123 25/2/2011 6216 1 Sayılı Tarife 3/4/2011 6217 13, İşlenemeyen Hüküm, 1 Sayılı Tarife, 2 Sayılı Tarife 14/4/2011 KHK/646 134 10/7/2011 6322 113, 123, 8 Sayılı Tarife 15/6/2012 6358 Geçici Madde 6 10/11/2012 6361 4 Sayılı Tarife 13/12/2012 Anayasa Mahkemesinin 18/10/2012 tarihli ve E.: 2012/70, K.: 2012/157 sayılı Kararı 28/a 13/2/2013 tarihinden başlayarak altı ay sonra (13/8/2013) Anayasa Mahkemesinin 1/11/2012 tarihli ve E.: 2011/64, K.: 2012/168 sayılı Kararı (1) sayılı Tarifenin “A- Mahkeme Harçları” bölümünün “IV. Temyiz, istinaf ve itiraz harçları” kısmının (f), (g) ve (h) fıkraları 13/3/2013 tarihinden başlayarak altı ay sonra (13/9/2013) 6487 28, (8) sayılı Tarife 11/6/2013 6456 113 ve (8) sayılı Tarife 1/1/2014 6518 (1) sayılı Tarife 19/2/2014 6528 (8) sayılı Tarife 14/3/2014 6458 88 11/4/2013 tarihinden bir yıl sonra (11/4/2014) 6545 (1) ve (3) sayılı Tarife 28/6/2014 6552 88 11/9/2014 6592 (8) sayılı Tarife 18/2/2015 6663 85 10/2/2016 6728 38, 47, 59, 123, 132, Ek Madde 1 ve (1), (2), (4) sayılı Tarifeler 9/8/2016 Ek 1 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (n) ve (o) bendi hükümleri 9/8/2016 tarihinden sonra yapılan proje ve işlere uygulanmak üzere yayımı tarihi olan 9/8/2016 6735 1, 83, 84, 85, 88, 90, 93, 94, 6 Sayılı Tarife 13/8/2016 6769 8 Sayılı Tarife 10/1/2017 6770 Ek Madde 1, 8 Sayılı Tarife 27/1/2017 6824 4 Sayılı Tarife 8/3/2017 7033 59 1/7/2017 7061 123, 8 Sayılı Tarife 5/12/2017 7099 123 10/3/2018 7101 1 Sayılı Tarife 15/3/2018 Anayasa Mahkemesinin 5/4/2023 Tarihli ve E: 2023/48, K: 2023/72 Sayılı Kararı 36 4/5/2023 7103 1 Sayılı Tarife 27/3/2018 7104 2 Sayılı Tarife 6/4/2018 7143 4 Sayılı Tarife 18/5/2018 KHK/700 38, 59, 74, 87, Mükerrer Madde 138, 1 Sayılı Tarife, 4 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7155 29/A, 1 Sayılı Tarife 1/6/2019 1314 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 8 Sayılı Tarife 19/7/2019 Anayasa Mahkemesi’nin 24/12/2020 tarihli ve E.:2020/15; K.:2020/78 sayılı Kararı Ek Madde 1 28/4/2021 7327 Mükerrer Madde 69, 132 19/6/2021 7334 7 sayılı Tarife 28/7/2021 7341 123 6/11/2021 7343 1 Sayılı Tarife 30/11/2021 7440 4 Sayılı Tarife 12/3/2023 Anayasa Mahkemesinin 8/9/2022 Tarihli ve E: 2022/61, K: 2022/101 Sayılı Kararı 32 6/10/2022 tarihinden başlayarak dokuz ay sonra (6/7/2023) 7491 13, 59 28/12/2023 98, 102, 107, 7 Sayılı Tarife, 8 Sayılı Tarife, 1/1/2024 Ek Madde 1 Kanunun yayımı tarihinden (28/12/2023) sonra çıkılan ihalelere uygulanmak üzere yayımı tarihinde 7496 8 Sayılı Tarife 1/3/2024 [1] Bu Kanunda, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu hükümlerine aykırılık bulunması durumunda, 5302 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı, söz konusu Kanunun 70 inci maddesi ile hüküm altına alınmıştır. [2] 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunun 84 üncü maddesiyle; bu Kanunda belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle sınırlı olarak, 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerine aykırılık bulunması durumunda mezkur kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [3] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu bende “ikamet tezkeresi” ibaresinden sonra gelmek üzere “, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti,” ibaresi eklenmiştir. [4] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, 13 üncü maddenin (a) fıkrasında geçen "2 500 lirayı" ibaresi "50 Yeni Türk Lirasını"; (c) fıkrasında yer alan "5 000 lirayı" ibaresi "100 Yeni Türk Lirasını" olarak değiştirilmiştir. [5] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “düzeltmeler” ibaresi “düzeltmeler ile ilgililerin kusuru olmaksızın nüfus idareleri tarafından resen yapılacak düzeltmeler sonucu ticaret sicilinde yapılacak düzeltmeler” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “açılan davalar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve kanun yolu başvuruları ile ceza mahkemelerinden verilen kararlara karşı kanun yolu başvuruları,” ibaresi eklenmiştir. [7] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen “ilgili kâğıt ve belgelere harç pulu yapıştırılmak suretiyle" ibaresi, "makbuz karşılığında" olarak değiştirilmiştir. [8] 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu bentte yer alan “kararın verilmesinden itibaren iki ay” ibaresi “kararın tebliğinden itibaren bir ay” şeklinde değiştirilmiştir. [9] Anayasa Mahkemesi’nin 8/9/ 2022 tarihli ve E.: 2022/61, K.: 2022/101 sayılı Kararı ile bu bendin birinci cümlesi “davalısı harçtan muaf olan kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davaları” yönünden iptal edilmiştir. [10] Anayasa Mahkemesi’nin 8/9/ 2022 tarihli ve E.: 2022/61, K.: 2022/101 sayılı Kararı ile bu maddenin birinci cümlesi “davalısı harçtan muaf olan kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davaları” yönünden iptal edilmiştir. [11] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [12] Bu fıkranın uygulanma usul ve esasları ile ilgili 17 Seri Nolu Tebliğ 26/12/1990 tarih ve 20737 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanmıştır. [13] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle bu madde başlığı “Yarı harca tabi işler:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [14] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen "dava dilekçesine pul yapıştırılmak suretiyle peşin olarak" ibaresi, "dava dilekçesi verilmesi sırasında makbuz karşılığında" olarak değiştirilmiştir. [15] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle; bu bentte yer alan "Genel ve katma bütçeli dairelerle" ibaresi "Genel ve özel bütçeli idarelerle" şeklinde değiştirilmiştir. [16] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [17] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “hataların tashihleri” ibaresi “hataların ve nüfus idareleri tarafından resen yapılacak düzeltmeler sonucu tapu kayıtlarının tashihi” şeklinde değiştirilmiştir. [18] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle; bu bentte yer alan "ek 1 inci" ibaresi "ek 2 nci " olarak değiştirilmiştir. [19] 11/8/1999 tarih ve 4444 sayılı Kanun ile bu madde başlığı “Kayıtlı değer” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [20] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen “on milyon liraya” ibaresi, “10 Yeni Türk Lirasına” olarak değiştirilmiştir. [21] 9/6/2021 tarihli ve 7327 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ vergi dairesine ” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır . [22] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “ve Hükümet üyeleri,” ibaresi “üyeleri, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar,” şeklinde değiştirilmiştir. [23] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen “işle ilgili kağıt ve belgelerin konsolosluklarda kalacak nüshalarına, kalmıyan hallerde asıllarına pul yapıştırılmak suretiyle” ibaresi, “makbuz karşılığında” olarak değiştirilmiştir. [24] Bu maddede yer alan harçlarla ilgili olarak, 30/12/2023 tarihli ve 32415 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 95 Seri No.’ lu Harçlar Kanunu Genel Tebliğine bakınız. [25] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle bu kısım başlığı “Pasaport, İkamet Tezkeresi, Vize ve Dışişleri Bakanlığı Tasdik Harçları” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [26] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “ ikamet tezkeresi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “çalışma izni, çalışma izni muafiyeti,” ibaresi eklenmiştir. [27] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “ ikamet tezkeresi” ibaresinden sonra gelmek üzere “,çalışma izni, çalışma izni muafiyeti” ibaresi eklenmiştir. [28] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “ ikamet tezkereleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “,çalışma izni, çalışma izni muafiyeti” ibaresi eklenmiştir. [29] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “ ikamet tezkereleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “,çalışma izni, çalışma izni muafiyeti” ibaresi eklenmiştir. [30] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [31] 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle bu bentte yer alan “gazete muhabirliği yapanlar “ibaresi , “basın ve yayın kuruluşları için muhabirlik yapanlar” olarak değiştirilmiştir. [32] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ikamet tezkeresi” ibaresinden sonra gelmek üzere “, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti” ibaresi eklenmiştir. [33] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yenilenen ikamet tezkerelerinden” ibaresinden sonra gelmek üzere “, çalışma izinlerinden ve çalışma izni muafiyetlerinden” ibaresi ve “kaybolan ikamet tezkerelerinin” ibaresinden sonra gelmek üzere “, çalışma izinlerinin ve çalışma izni muafiyetlerinin” ibaresi eklenmiştir. [34] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen “ikamet tezkeresi ve tasdik harçları, ilgili kağıt ve belgelere harç pulu yapıştırılması “ibaresi , "ikamet tezkeresi, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları makbuz karşılığında" olarak değiştirilmiştir. [35] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “ikamet tezkeresi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “çalışma izni, çalışma izni muafiyeti,” ibaresi eklenmiştir. [36] 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasına “ikamet tezkeresi” ibaresinden sonra gelmek üzere “, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti” ibaresi eklenmiştir. [37] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle bu fıkranın (b) ve (c) bentlerinde yer alan “yola elverişlilik belgeleri” ibareleri “liman çıkış belgeleri” şeklinde değiştirilmiştir. [38] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle bu maddenin başlığında yer alan “Yola elverişlilik belgesi” ibaresi “Liman çıkış belgesi” şeklinde, birinci fıkrasında yer alan “yola elverişlilik belgesi” ibaresi “liman çıkış belgesi” şeklinde değiştirilmiştir. [39] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen “işle ilgili kağıt ve belgelere harç pulu yapıştırılmak suretiyle veya makbuz karşılığında“ ibaresi , “makbuz karşılığında“ olarak değiştirilmiştir. [40] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan yola elverişlilik belgesi” ibaresi “liman çıkış belgesi” şeklinde değiştirilmiştir. [41] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen “ilgili belgelere harç pulu yapıştırılması suretiyle veya makbuz karşılığında “ibaresi , “makbuz karşılığında” olarak değiştirilmiştir. [42] 28/12/2001 tarihli ve 4731 sayılı Kanunla bu fıkra “yıllık harçlar, her mali yılın ilk ayı içinde ödenir” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [43] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede geçen “işle ilgili kağıt ve belgelere pul yapıştırılması suretiyle veya makbuz karşılığında” ibaresi, “makbuz karşılığında” olarak değiştirilmiştir. [44] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, 123 üncü maddenin ikinci fıkrasında geçen “gündelikleri 200 lira veya aylık ücretleri 6000 lirayı geçmeyen” ibaresi, “ gündelikleri veya aylık ücretleri 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenen asgarî ücreti geçmeyen“ şeklinde değiştirilmiştir. [45] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle; bu fıkrada yer alan " nev’i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile" ibaresinden sonra gelmek üzere "Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil)" ibaresi eklenmiştir. [46] 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan "harca tabi tutulmaz." ibaresi "bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır." şeklinde değiştirilmiştir. [47] 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle; bu fıkrada yer alan “kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler” ibaresi “kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin işlemler (yargı harçları hariç)” şeklinde değiştirilmiştir. [48] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 33 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “şirketlerin kuruluş,” ibaresinden sonra gelmek üzere “pay devri,” ibaresi, “bankalar,” ibaresinden sonra gelmek üzere “finansman şirketleri,” ibaresi eklenmiştir. [49] 15/2/2018 tarihli ve 7099 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve limited şirketlerin” ibaresi “, limited şirket ve kooperatiflerin” şeklinde değiştirilmiştir. [50] 4/11/2021 tarihli ve 7341 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi” ibaresi “Kredi Garanti Fonu Anonim Şirketi ve 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde belirtilen kurumlar” şeklinde değiştirilmiştir. [51] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, 131 inci maddede geçen “pul yapıştırılması, makbuz karşılığı” ibaresi , “makbuz karşılığı“ olarak değiştirilmiştir. [52] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, 133 üncü maddenin birinci fıkrasında yer alan “(500) lirayı” ibaresi, "500 Yeni Türk Lirasını" olarak değiştirilmiştir. [53] 7/7/2011 tarihli ve 646 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Maliye müfettişleri, maliye müfettişi muavinleri ve gelirler kontrolörleri” ibaresi “Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları” şeklinde değiştirilmiştir. [54] Bu maddede yer alan maktu ve nispi harç miktarlarının 1/1/ 2024 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak, 30/12/2023 tarihli ve 32415 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) (Seri No: 95) Harçlar Kanunu Genel Tebliği’ne bakınız. [55] 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan "miktarlarında 100.000 lira kesirleri" ibaresi, "tutarlarının 10 Yeni Kuruşa kadarki kesirleri" olarak değiştirilmiştir. [56] 27/1/2000 tarih ve 4503 sayılı Kanun ile bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu, bu Kanuna bağlı tarifelerde yer alan maktu harçları” ibaresi, “Bakanlar Kurulu, bu Kanuna bağlı tarifelerde yer alan maktu harçları veya bu harçların yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle belirlenmiş olan tutarları” şekilde değiştirilmiş ayrıca "on katına" ibaresi anılan Kanun ile “yirmi katına” olarak değiştirilmiştir. [57] 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “maktu harçları yarısına kadar, nispi harçları ise bu fıkra ile artırılmadan önceki seviyelerine indirmeye,” ibaresi “maktu harçları yarısına, nispi harçları ise Kanunla belirlenen oranların onda birine kadar indirmeye,” şeklinde değiştirilmiştir. [58] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [59] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle bu fıkranın (a) bendinde yer alan “ Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan ” ibaresi “ Cumhurbaşkanı kararı ile yürürlüğe konulan ” şeklinde değiştirilmiş ve “ uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya” ibaresi ile aynı bendin (i) alt bendinde yer alan “uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise ” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır . [60] 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “münhasıran yük” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [61] 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “yük taşımacılığından döviz olarak kazanılan navlun bedellerinin” ibaresi “yük ve yolcu taşımacılığından döviz olarak kazanılan bedellerin” şeklinde değiştirilmiştir. [62] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 76 ncı maddesiyle, bu bendin hükümlerinin 6728 sayılı Kanunun yayımı tarihi olan 9/8/2016’dan sonra yapılan proje ve işlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [63] Anayasa Mahkemesi’nin 24/12/2020 tarihli ve E.:2020/15; K.:2020/78 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan “…ve yabancı firmalarcada teklif verilen…” ibaresi iptal edilmiştir. [64] Bu fıkradaki 31/12/1993 tarihi, 26/12/1993 tarih ve 3946 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile 31/12/1998 olarak, daha sonra; 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile de 31/12/2003 olarak değiştirilmiştir. [65] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilen miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri Numaralı Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [66] Bu Tarifedeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının 1,000 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [67] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu Tarifede yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [68] 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Kanunun 75 inci maddesiyle, bu bölümün birinci cümlesinde yer alan “yargı konularında” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Anayasa Mahkemesine bireysel başvurularda” ibaresi eklenmiştir. [69] 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu başlıkta yer alan “Hukuk” ibaresinden sonra gelmek üzere “, ceza” ibaresi eklenmiştir. [70] 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Kanunun 52 nci maddesiyle, bu alt bentlerin başına “Bölge Adliye Mahkemeleri” ibaresi, 1/4/2005 tarihinden geçerli olmak üzere eklenmiştir. [71] 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresinden önce gelmek üzere “Tahkim yargılamasında bu bende göre hesaplanan harç yüzde elli oranında uygulanır.” ibaresi eklenmiştir. [72] 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle bu kısmın başlığı “Temyiz ve itiraz harçları:” iken , metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [73] 18/6/2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu alt bentte yer alan “ itirazen yapılacak başvurularda” ibaresi, “yapılacak istinaf yolu başvurularında” şeklinde değiştirilmiştir. [74] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [75] Bu Tarifedeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının 1,800 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [76] 15/7/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle bu fıkranın başlığı” Defter tasdiki:”iken , metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [77] 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “miras taksim mukaveleleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “mirasçılık belgesi,” ibaresi eklenmiştir. [78] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [79] Bu Tarifedeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının 1,000 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [80] 18/6/2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu alt bentte yer alan “ itirazen yapılacak başvurularda” ibaresi, “yapılacak istinaf yolu başvurularında” şeklinde değiştirilmiştir. [81] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [82] Bu Tarifedeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının 1,000 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [83] 3/4/2002 tarihli ve 4751 sayılı Kanunla bu paragrafta bulunan “gayrimenkulün devir ve iktisap bedelinden” ibaresi “gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden” olarak değiştirilmiştir. [84] 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 78 inci maddesiyle, bu bentte yer alan , “Binde 48” oranı, “ Binde 10” olarak değiştirilmiştir. [85] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu paragraf yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [86] 11/5/2018 tarihli ve 7143 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu fıkranın (a) bendinin son paragrafında yer alan “gayrimenkullerin türleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “yeni inşa edilen konut veya işyerlerinin ilk satışı,” ibaresi eklenmiştir. [87] 20/9/2012 tarihli ve 2012/3735 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Kararın 6 ncı maddesiyle; bu fıkrada sayılan tapu işlemleri üzerinden “binde 16,5” nispetinde alınan tapu harçları “binde 20” olarak değiştirilmiştir. [88] 15/3/2017 tarihli ve 30008 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 13/3/ 2017 tarihli ve 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Eki Karar ile, bu fıkrada sayılan tapu işlemleri üzerinden “binde 20” nispetinde alınan tapu harcı, 30/9/2017 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmak üzere, konut ve işyerlerinde (kat irtifakı tesis edilmiş olanlar dahil) “binde 15” olarak yeniden belirlenmiştir. [89] 5/5/2018 tarihli ve 30412 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 30/4/2018 tarihli ve 2018/11674 sayılı Bakanlar Kurulu Eki Karar ile, bu fıkrada sayılan tapu işlemleri üzerinden “binde 20” nispetinde alınan tapu harcı, 31/10/2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmak üzere, konut ve işyerlerinde (kat irtifakı tesis edilmiş olanlar dahil) “binde 15” olarak yeniden belirlenmiştir. [90] Bu bentte yer alan, "Binde 36" ibaresi, 9/4/2003 tarihli ve 4842 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle, "Binde 15" olarak değiştirilmiştir. [91] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle; bu bentte yer alan (Bu bedel, bunların ayrı kayıtlı değerleri mevcut ise bu değerden, mevcut değilse üzerlerinde bu hakların tesis edildiği gayrimenkullerin emlak vergisi değerinin yarısından aşağı olamaz) şeklindeki parantez içi hüküm "(Bu bedel, üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulun emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz)" şeklinde değiştirilmiştir. [92] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [93] Bu Tarifedeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının 0,870 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [94] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [95] Bu tarife uyarınca; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak, I- Pasaport Harçları” başlıklı bölümünün (1) numaralı fıkrasında yer alan pasaport harcı miktarları için emsal sayı tutarının 0,250 olarak uygulanacağı ve aynı tarifede yer alan diğer miktarlar için emsal sayı tutarının 0,230 olarak uygulanacağı 30/12/204 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [96] 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Kanunla bu başlık, “Pasaport, vize, ikamet tezkeresi ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları:” iken, “ Pasaport, vize, ikamet tezkeresi, Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları ve yabancılara verilecek çalışma izin belgesi harçları: " şeklinde, daha sonra 28/7/2016 tarihli ve 6735 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [97] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle bu başlık “II- Vize harçları” iken, “II- Vize müracaat ve vize harçları” olarak değiştirilmiştir. [98] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilen miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [99] Bu Tarifenin II. Bölümündeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının bu tarifenin II. bölümündeki miktarlar için 0,700 ve diğer bölümlerindeki miktarlar için ise 1,000 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [100] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [101] Bu Tarifedeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının 1,000 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır. [102] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 51 inci maddesiyle, bu Tarifede yer alan “Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [103] 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Kanunun 186 ncı maddesiyle, 8 sayılı tarifenin “I-İmalat ruhsatları:” bölümünde yer alan “3. Endüstriyel tasarımlar:” bendinin başlığı “3. Tasarım:”, bu bendin (k) alt bendinde yer alan “Enstitüce” ibaresi “Kurumca”, bu bendin (m) alt bendinde yer alan “Endüstriyel tasarım” ibaresi “Tasarım”, aynı bölümün “4. Markalar:” bendinin (a) alt bendinde yer alan “Marka başvuru harcı (ilk üç sınıf için)” ibaresi “Marka başvuru harcı (her bir sınıf için)”, (c) alt bendinde yer alan “Marka tescil belgesi düzenleme harcı” ibaresi “Marka tescil harcı” şeklinde değiştirilmiştir. [104] 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Kanunun 186 ncı maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Enstitüce” ibaresi “Kurumca” şeklinde değiştirilmiştir. [105] 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle “ Markalar:“ başlıklı (3) numaralı alt bent değiştirilmek suretiyle (4) numaralı alt bent olarak teselsül ettirilmiştir. [106] 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Kanunun 186 ncı maddesiyle, 8 sayılı tarifenin “I-İmalat ruhsatları:” bölümünde yer alan “4. Markalar:” bendinin (ı) alt bendinde yer alan “Rehine işlemi kayıt harcı” ibaresi “Rehin işlemi kayıt harcı”, (j) alt bendinde yer alan “Enstitüce” ibaresi “Kurumca” ve (l) alt bendinde yer alan “Uluslararası başvuru harcı” ibaresi “Uluslararası başvurunun bildirim harcı”, “5. Coğrafi işaretler:” bendinin başlığı “5. Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı:”, bu bendin (b) alt bendinde yer alan “Coğrafi işaret tescil belgesi ve sicil kayıt harcı” ibaresi “Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı tescil ve sicil kayıt harcı”, (c) alt bendinde yer alan “Enstitüce” ibaresi “Kurumca” ve aynı alt bentte yer alan “coğrafi işaret” ibaresi “coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı” şeklinde değiştirilmiştir. [107] 5035 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde; (15) numaralı fıkranın (a), (b) bendi ve (16) numaralı fıkranın (a) bendinde yer alan tutarların yeniden belirlendiği ifadesinin kullanılmasına rağmen bu bentlerin içeriklerinin de değiştirilmesi sebebiyle “değişik” ibareleri kullanılmıştır. 15 (a), (b) ve 16 (a), (b) ve (c) bentlerindeki uygulanan miktar bölümünde yer alan tutarlar 5035 sayılı Kanunun hükmüdür. [108] 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi ile bu bentte geçen “Kara av tezkereleri:” ibaresi “Avcılık belgesi:”, “kara avcılığı ruhsat tezkereleri” ibaresi “ avcılık belgeleri” olarak değiştirilmiştir. [109] 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle (a) bendinde yer alan “110.000.000 TL.” ibaresi, “55.000.000 TL”; (b) bendinde yer alan “120.000.000 TL.” ibaresi, “60.000.000 TL.” olarak değiştirilmiştir. [110] 22/7/1998 tarih ve 4396 sayılı Kanunun 81 nci maddesi ile bu bentte yer alan “ilk tahsil” ibaresi, “İlköğretim” şeklinde değiştirilmiştir. [111] a) 22/7/1998 tarih ve 4396 sayılı Kanunun 81 nci maddesi ile bu bentte yer alan “orta tahsil” ibaresi, “Lise” şeklinde değiştirilmiştir. b) 22/7/1998 tarih ve 4396 sayılı Kanunun 82 nci maddesi ile bu bentte yer alan “orta ve lise kısmı ayrı ayrı olmak üzere” hükmü, yürürlükten kaldırılmıştır. [112] 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle bu başlık “ Finansal faaliyet izin belgesi harçları:” iken “Finansal faaliyet harçları” olarak değiştirilmiştir. [113] 24/5/2013 tarihli ve 6487 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu bentte yer alan “(her şube ve her yıl için)” ibaresi “(her şube ve her yıl için, şube açılışında şubenin açıldığı ay kesri tam ay sayılmak suretiyle takvim yılının kalan ay süresine isabet eden harç tahsil edilir.)” şeklinde değiştirilmiştir. [114] Bu miktarlar; 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle 1/1/2008 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiştir. [115] 18/1/2017 tarihli ve 6770 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle, (8) sayılı tarifenin “XIII- Bağlama kütüğü ruhsatnamelerinden ve bunların vizelerinden alınacak harçlar:” başlıklı bölümün başlığında ve birinci cümlesinde yer alan “ve bunların vizelerinden” ibareleri ile üçüncü cümlesinde yer alan “ve yapılacak vize” ibaresi metinden çıkarılmıştır. [116] Bu tarifede 4/5/1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 96 Seri No’lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2025 tarihinden itibaren uygulanacak maktu harç miktarları metne parantez içinde siyah punto ile işlenmiştir. Daha önce bu tarifede değişiklik yapan mevzuat için, Kanunun sonunda yer alan Mevzuat İzleme Cetveline bakınız. [117] Bu Tarifedeki miktarlar için; Muvazzaf ve Fahri Konsolosluklarımızın yapacağı işlemlerden, 1/1/2025 tarihinden itibaren alacakları harç miktarında esas olacak döviz kuru 1 ABD Doları = 34,88 TL olarak belirlenmiş ve emsal sayının 1,000 olarak uygulanacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 30/12/2024 tarihli ve 32768 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 97 Seri No’lu Tebliği ile hüküm altına alınmıştır.
|
500 | 5 | 1 |
KIBRIS'A GÖNDERİLECEK TÜRK ASKERİ BİRLİĞİ MENSUPLARININ AYLIK VE ÜCRETLERİYLE ÇEŞİTLİ İSTİHKAKLARI VE BİRLİĞİN BAŞKA GİDERLERİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası :500
|
14/7/1964
|
22/7/1964
|
KIBRIS'A GÖNDERİLECEK TÜRK ASKERİ BİRLİĞİ MENSUPLARININ AYLIK VE ÜCRETLERİYLE ÇEŞİTLİ İSTİHKAKLARI VE BİRLİĞİN BAŞKA GİDERLERİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası :500 Kabul Tarihi :14/7/1964 Yayımlandığı Resmî Gazete :Tarih: 22/7/1964 Sayı: 11760 Yayımlandığı Düstur :Tertip: 5 Cilt: 3 Sayfa: 2820 Madde 1 – (Değişik birinci fıkra: 29/11/1984 - KHK - 243/42 md.) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bulunan Türk Askeri Birlikleri personeli ile genel ve katma bütçeli daire ve idareler, kamu iktisadi kurumları ve döner sermayeli kuruluşlar personelinin aylık, ücret, yan ödeme, ödenek, tazminat, sosyal yardımları, tayın bedelleri ve diğer özlük hakları Kıbrıs'da ödenir. (Değişik cümle: 26/12/2001 - 4730/1 md.) Bu personele bir ayda aldıkları aylık (ek gösterge dahil), taban aylığı, kıdem aylığı, ödenek ve her türlü zam ve tazminat toplamının net tutarının % 100’ünü geçmemek üzere Cumhurbaşkanınca tespit edilecek tutar, damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi olmaksızın her ay tazminat olarak ayrıca ödenir ve bu tazminata hak kazanmada ve ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. [1] (Değişik: 29/11/1984 - KHK - 243/42 md.) Bu Kanuna göre görevlendirilenlere ayrıca yurt içinde herhangi bir ödeme yapılmaz. Bunların kadro ve görev yönünden bağlı bulundukları kuruluşlarla ilgileri kesilmez. Bu Kanun hükümleri,657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne sürekli görevle atananlar ile geçici görevle görevlendirilenler hakkında uygulanmaz. (Değişik: 6/11/1996 - 4205/3 md.) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine gönderilen erbaş ve erlerden, çavuşlar için 2.344, onbaşılar için 2.080, erler için 1.820 gösterge rakamı esas alınır ve bu gösterge rakamlarının, Devlet memurlarının aylıklarına uygulanan aylık katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktar her ay ödenir. (Ek cümle:25/6/2019-7179/62 md.) Askeralma Kanununun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik hizmetine devam edenlere ise bu görevleri süresince 23/2/1961 tarihli ve 257 sayılı Er ve Erbaş Harçlıkları Kanununun 2 nci maddesi kapsamında harçlık ödenir. [2] (Değişik: 25/8/1977 - 2106/2 md.) Birliklerin yiyecek, giyecek, yakacak, donatım ve tedavi gibi sair her türlü giderlerinin tutarı, satınalma işlerinin şekli ve ödeme biçimleri Cumhurbaşkanının onayına sunulur. [3] (Değişik: 10/6/1975 - 1908/1 md.) Bu maddenin kapsamına giren çeşitli konuların uygulanması ile ilgili hususlar, Milli Savunma, Maliye ve Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde birlikte çıkarılacak bir yönetmelikte saptanır. (Ek: 25/8/1977 - 2106/3 md.) Birliklerde çalıştırılmak üzere mahallen temin edilecek işçilere verilecek ücretler ile bunların sosyal yardımları ve sosyal güvenlikleri ferdi hizmet akdi veya toplu sözleşme ile tespit edilir. Madde 2 – Birinci madde gereğince yapılacak giderleri karşılamak üzere Birlik Komutanı emrine Cumhurbaşkanınca tesbit edilecek miktarda kredi açtırılır veya avans verilir. [4] Madde 3 – 18 Temmuz 1960 tarihli ve 29 sayılı (Kıbrıs'a gönderilecek Türk Askeri Birliği mensuplarının aylık ve ücretleriyle çeşitli istihkakları ve Birliğin sair masrafları hakkındaki Kanun) yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 – (500 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) 29 sayılı Kanun gereğince Kıbrıs'taki Türk Askeri Birliğine mensup personelin aylıkları hakkında alınmış 12/8/1960 gün ve 5/227 sayılı Bakanlar Kurulu kararnamesine ekli (1) sayılı cetvele göre 1961 ve 1962 mali yılları içinde gerçekleştirilerek, transfer edilmek suretiyle birlik mensuplarına fiilen yapılan ödemelerle bu ödemeler üzerinden aynı dönem içinde 1960 mali yılında cari vergi mevzuatına göre yapılmış bulunan vergi ve tasarruf bonosu kesintileri, aynen kabul olunur. Geçici madde 2 – (10/6/1975 - 1908/2 md. ile gelen geçici 1 md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu Kanunun 1 inci maddesine göre yapılacak ödemelerde 20/7/1974 tarihi esas alınır. Ancak, evvelce yapılan ödemeler mahsup edilir. Geçici Madde 3 – (10/6/1975 - 1908/2 md. ile gelen geçici 2 md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) 22/7/1964 tarihinde yürürlüğe giren 14/7/1964 tarih ve 500 sayılı Kanunun 1 inci maddesi esaslarına göre astsubay başçavuşlara yapılmış ödemeler geri alınmaz. Geçici Madde 4 – (10/6/1975 - 1908/2 md. ile gelen geçici 3 md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) 1974, 1975 mali yılında katsayı 1'dir. Madde 4 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 5 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 500 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 500 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1908 1, Geçici Madde 1, Geçici Madde2 18/6/1975 2106 Maddede sözü edilen cetvellere dair hükümler 1/3/1875 Diğer hükümler 10/9/1977 2691 1 1/8/1982 KHK/243 1 31/12/1984 KHK/311 1 29/2/1988 KHK/351 1 Yayımı olan 30/12/1988 tarihini takip eden aybaşı KHK/467 1 24/12/1991 4205 1 12/11/1996 tarihini izleyen aybaşında 4730 1 15/1/2002 tarihinden geçerli olmak üzere 3/2/2002 6656 1 1/1/2016 tarihinden geçerli olmak üzere 9/1/2016 tarihinde KHK/700 1, 2 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7179 1 26/6/2019 [1] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 52 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 30/12/2015 tarihli ve 6656 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “800”, “700” ve “600” ibareleri sırasıyla “2.344”, “2.080” ve “1.820” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 52 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Milli Savunma ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte tespit edilerek Bakanlar Kurulunun” ibaresi “ Cumhurbaşkanının ” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 52 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan ““Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
|
506 | 5 | 1 |
SOSYAL SİGORTALAR KANUNU Kanun Numarası :506
|
17/7/1964
|
31/7/1964
|
SOSYAL SİGORTALAR KANUNU Kanun Numarası :506 Kabul Tarihi :17/7/1964 Yayımlandığı Resmî Gazete :Tarih: 29, 30, 31/7/1964-1/8/1964 Sayı: 11766-11779 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 3 Sayfa : 2827 Madde 1 ilâ 96 – (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Madde 97 – (Mülga: 25/8/1999 - 4447/62 md.) Madde 98 ilâ 140 - (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 1 - (13/7/1967 tarihli ve 899 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 2 - (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen ek 1. md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 29/6/1978-2167/15 md.) Ek Madde 3 –(16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 4 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Ek 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 5 – (11/8/1977 - 2098/1 md. ile gelen ek 1 inci madde hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 6 – (11/8/1977 - 2098/1 md. ile gelen ek 2 nci madde hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 7 – (11/8/1977 - 2098/1 md. ile gelen ek 3 üncü madde hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 8 – (11/8/1977 - 2099/2 md. ile gelen numarasız Ek md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 9 – (11/8/1977 - 2100/2 maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 10 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Ek 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 11 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 12 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen ek 3 üncü madde hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 13 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Ek 4 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 14 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Ek 5 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 15 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Ek 6 ncı md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006 - 5510/106 md.) Ek Madde 16 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen ek 7 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 6/3/1981 - 2422/20 md.) Ek Madde 17 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Ek 8 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 6/3/1981 - 2422/20 md.) Ek Madde 18- (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Ek 9 ncu Md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 19 - (6/3/1981 - 2422 sayılı Kanunun 19 ncu maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 20 – (Ek : 6/3/1981 - 2422/17 md.; Mülga : 25/8/1999 - 4447/62 md.) Ek Madde 21 – (Ek : 6/3/1981 - 2422/17 md.; Mülga : 25/8/1999 - 4447/62 md.) Ek Madde 22 – (Ek : 6/3/1981 - 2422/17 md.; Mülga : 25/8/1999 - 4447/62 md.) Ek Madde 23 – (Ek : 6/3/1981 - 2422/17 md.; Mülga : 25/8/1999 - 4447/62 md.) Ek Madde 24 – (6/3/1981 - 2422/17 md. ile gelen Ek 5 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md. ) Ek Madde 25 – (11/12/1981 - 2564/3 md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. Değişik: 28/1/1983 - 2795/5 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 26 – (20/3/1985 - 3168/7 md. ile gelen Ek md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 27 – (24/12/1985 tarih ve 3246 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 md.) Ek Madde 28 – (24/12/1985 - 3246/1 md. ile gelen Ek 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 md.) Ek Madde 29 – (24/12/1985 - 3246/1 md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 md.) Ek Madde 30 – (24/12/1985 - 3246/1 md. ile gelen Ek 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 md.) Ek Madde 31 – (29/4/1986 - 3279/10 md. ile gelen Ek 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md. ) Ek Madde 32 – (29/4/1986 - 3279/10 Md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 33 – (20/6/1987 - 3395/16 md. ile gelen Ek 1 inci madde hükmü olup 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 34 – 35 - (20/6/1987 - 3395/16 md. ile gelen Ek 2 ve 3 üncü madde hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 25/8/1999 - 4449/62 md.) Ek Madde 36 – (Ek:1/6/1994 - 2995/2 md.) [1] [2] 17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun Geçici 20 nci maddesine göre, bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri personeli için kurulmuş bulunan sandıklardan; 25.4.1985 tarihli ve 3182 sayılı Bankalar Kanununa göre birleştiren, bir başka bankaya devredilen veya bankacılık faaliyetleri sona eren bankaların personeline ait olanlar ile mali durumları üyelerinin sosyal güvenlik yardımlarını sürdürmeye elverişli olmadığı anlaşılanların yetkili organlarının ilgili mevzuat hükümlerine göre fesih ya da devir için alacakları karar üzerine, bütün aktif ve pasifleriyle birlikte Sosyal Sigortalar Kurumuna devredilmesine Cumhurbaşkanı yetkilidir. Sandıkların devri sırasında yapılacak aktüeryal hesaplamalar sonunda tespit olunacak fiili ve teknik açıklar, bu sandıkların iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlardan tahsil edilmek üzere, Cumhurbaşkanının karar tarihinden itibaren 3 ay içinde Hazinece Sosyal Sigortalar Kurumuna nakden ve defaten ödenir. Devredilen sandıklardan yararlanan personelin hizmet yılları ve primleri ödenmek veya ödenmiş olmak suretiyle, 17/7/1964 tarihli, 506 Sosyal Sigortalar Kanununa göre emsallerine uygun olarak intibaklarının yapılması da dahil olmak üzere, devire ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca müştereken belirlenir. Söz konusu sandıklar ile Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı sandıkların mal varlıklarının devri ile ilgili tüm işlemler nedeniyle doğacak her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra kurulacak sandıklar yukarıdaki hükümlerden yararlanamazlar. Ek Madde 37 – (Ek: 30/5/1997 - KHK - 572/21 md.; Mülga: 1/7/2005 – 5378/50 md.) Ek Madde 38 – (Ek: 25/8/1999 - 4447/16 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 39 – (Ek: 25/8/1999 - 4447/16 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 40 – (Ek: 25/8/1999 - 4447/16 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 41 – (Ek: 25/8/1999 - 4447/16 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 42 – (Ek: 29/9/1999 - KHK - 578/2 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 43 – (Ek : 24/8/2000 - KHK- 616/63 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/10/2000 tarihli ve E.:2000/65, K.:2000/38 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 29/7/2003-4958/53 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 44 - (Ek:29/7/2003-4958/53 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 45 - (Ek:29/7/2003-4958/53 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 46 - (Ek:29/7/2003-4958/53 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 47 - (Ek:29/7/2003-4958/53 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 48- (Ek: 24/6/2004-5198/19 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 49- (Ek: 2/12/2004-5264/2 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Madde 50- (Ek: 22/2/2006-5458/7 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 1 ilâ 19 – (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) [3] Bankalar, sigorta şirketleri, ticaret ve sanayi odaları ve borsalar: [4] [5] [6] Geçici Madde 20 – Bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personelinin malûllük, yaşlılık ve ölümlerinde yardım yapmak üzere, bu kanunun yayımı tarihine kadar tesis veya dernek olarak kurulmuş bulunan sandıklar, bu kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç altı ay içinde: a) ilgili bulundukları banka, sigorta şirketi, reasürans şirketi, ticaret odası, sanayi odası, borsa veya bunların birliklerinin bütün personelini kapsıyacak, b) Bu personelin, iş kazalariyle meslek hastalıkları, hastalık, analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm, eşlerinin analık, eş ve çocuklarının hastalık hallerinde, en az bu kanunda belirtilen yardımları sağlıyacak, c) Sandıkların statülerine tabi personelin bu madde şümulüne giren banka, sigorta şirketi, reasürans şirketi, ticaret odası, sanayi odası, borsa veya bunların birliklerinden birinden diğerine geçmesi halinde bu gibi personelin kendi sandıklarındaki müktesep haklarının da diğer ilgili sandığa veya aralarında kuracakları müşterek bir sandığa intikalini temin edecek, Birer tesis haline getirildiği ve bunu tevsik eden statülerini, bu kanunun yayımı tarihinden en geç altı ay içinde Çalışma Bakanlığına verdikleri takdirde, bu teşekküllerin ve sandıkların personeli işbu kanunun uygulanmasında sigortalı sayılmazlar. Şu kadar ki, bu sandıkların statüleri ve statü değişiklikleri Çalışma Bakanlığınca onaylanmak suretiyle tekemmül eder. Mali durumları da Çalışma, Maliye ve Ticaret Bakanlıklarınca müşterek kontrol ve murakabe edilir. Mali durumlarının kontrol ve murakabesi sonunda alınmasına bu Bakanlıklarca müştereken lüzum gösterilecek tedbirleri, sandıklar ve ilgili bulundukları teşekküller yerine getirmekle yükümlüdür. Sözü edilen sandıkların mevzuatına tabi olarak geçen hizmetler ile emekli sandıkları kanunlarına veya malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak geçen hizmetler yazılı istek halinde, 5/1/1961 tarihli 228 sayılı kanunun aylık bağlanmasına ilişkin esasları dairesinde birleştirilerek tahsis yapılır. (Ek fıkra: 13/2/2011-6111/53 md.) Birinci fıkranın (b) bendinin uygulanmasında, yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırması esas alınır. Ancak, gelir ve aylıkların artırılmasında 506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıkların artırımına ilişkin hükümler devir tarihine kadar uygulanmaz. 5510 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinin onikinci fıkrasında yer alan sınırlama dâhilinde sandıkların kuruluş senetlerinde yer alan hükümler ve sandıkların uygulamaları saklıdır. Bu hüküm, yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlarda ve görülmekte olan davalar hakkında da uygulanır. Geçici Madde 21 – (Ek: 13/7/1967 - 899/4 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 22 – (Ek: 13/7/1967 - 899/5 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 23 – (23/10/1969 - 1186/21 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 24 – (23/10/1969 - 1186/21 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 25 – (23/10/1969 - 1186/21 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 26 – (23/10/1969 - 1186/21 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 27 – (23/10/1969 - 1186/21 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 28 – (7/3/1973 - 1698/2 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 29 – (7/3/1973 - 1698/2 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 30 – (7/3/1973 - 1698/2 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 31 – (7/3/1973 - 1698/2 md. ile gelen Geçici 4 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 32 – (21/6/1973 - 1753/4 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 33 – (21/6/1973 - 1753/4 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 34 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 35 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 36 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 37 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Geçici 4 üncü madde hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 38 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Geçici 5 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 39 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Geçici 6 ncı md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 40 – (16/6/1975 - 1912/7 md. ile gelen Geçici 7 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 41 – (11/5/1976 - 1992 sayılı Kanunun 3 üncü md. si ile gelen geçici md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 42 – (11/8/1977 - 2098/1 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 43 – (11/8/1977 - 2099 sayılı Kanunun 3 üncü md. si ile gelen geçici md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 44 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 45 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 46 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 47 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Geçici 4 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 48 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Geçici 5 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 49 – (29/6/1978 - 2167/14 md. ile gelen Geçici 6 ncı md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 50 – (6/3/1981 - 2422/18 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 51 – (6/3/1981 - 2422/18 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 52 – (6/3/1981 - 2422/18 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 53 – (6/3/1981 - 2422/18 md. ile gelen Geçici 4 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 54 – (11/12/1981 - 2564/4 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 55 – (24/10/1983 - 2934/5 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 56 – (24/10/1983 - 2934/5 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 57 – (24/10/1983 - 2934/5 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 58 – (17/11/1983 - 2959/1 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 59 – (17/11/1983 - 2959/1 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 60 – (20/3/1985 - 3168/8 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 61 – (20/3/1985 - 3168/8 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 62 – (20/3/1985 - 3168/8 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 63 – (20/3/1985 - 3168/8 md. ile gelen Geçici 4 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 64 – (24/12/1985 - 3246/2 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 md.) Geçici Madde 65 – (24/12/1985 - 3246/2 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir; Mülga: 20/2/1992-3774/6 md.) Geçici Madde 66 – (20/6/1987 - 3395/17 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 67 – (20/6/1987 - 3395/17 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 68 – (20/6/1987 - 3395/17 md ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 69 – (20/6/1987 - 3395/17 md. ile gelen Geçici 4 üncü md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 70 – (20/6/1987 - 3395/17 md. ile gelen Geçici 5 inci md. hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir; İptal: Ana. Mah. Kar. 26/10/1988 - E. 1988/19, K. 1988/33) Geçici Madde 71 – (4/4/1987- KHK - 277/1 md. ile gelen Geçici 1 md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. Mülga: 9/5/1990 - 3642/1 md.) Geçici Madde 72 – (4/4/1987 - KHK - 277/1 md. ile gelen Geçici 2 md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. Mülga: 9/5/1990 - 3642/1 md.) Geçici Madde 73 – (4/4/1987 - KHK - 277/1 md. ile gelen Geçici 3 md. hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. Mülga: 9/5/1990 - 3642/1 md.) Geçici Madde 74 – (20/5/1988 - KHK - 323/1 md. ile gelen Geçici Madde hükmü olup, 1/2/1989 tarih ve 3520 sayılı Kanun ile madde numarası teselsül ettirilmiştir. Mülga: 9/5/1990 - 3642/1 md.) Geçici Madde 75 – (Ek: 16/2/1989 - 3522/2 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 76 – (Ek: 7/3/1991 - 3702/1 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 77 – (Ek: 7/3/1991 - 3702/1 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 78 – (Ek: 5/3/1992 - 3786/1 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 79 – (Ek:1/12/1993 - 3917/2 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 80 – (Ek: 8/12/1994 - 4056/1 md.; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 81 – (Ek: 25/8/1999 - 4447/17 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; A) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümlere göre yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olanlar ile sigortalılık süresi 18 yıl ve daha fazla olan kadınlar ve sigortalılık süresi 23 yıl ve daha fazla olan erkekler hakkında, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan hükümler uygulanır. B) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/3 md.) 23.5.2002 tarihinde; a) (A) bendi kapsamında olanlar hariç sigortalılık süresi 18 (dahil) yıldan fazla olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 40 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 23 yıldan (dahil) fazla olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 44 yaşını doldurmaları ve en az 5000 gün, b) Sigortalılık süresi 17 (dahil) yıldan fazla, 18 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 41 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 21 yıl 6 ay (dahil) dan fazla, 23 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 45 yaşını doldurmaları ve en az 5000 gün, c) Sigortalılık süresi 16 (dahil) yıldan fazla, 17 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 42 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 20 yıl (dahil) dan fazla, 21 yıl 6 aydan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 46 yaşını doldurmaları ve en az 5075 gün, d) Sigortalılık süresi 15 (dahil) yıldan fazla, 16 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 43 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 18 yıl 6 ay (dahil) dan fazla, 20 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 47 yaşını doldurmaları ve en az 5150 gün, e) Sigortalılık süresi 14 (dahil) yıldan fazla, 15 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 44 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 17 yıl (dahil) dan fazla, 18 yıl 6 aydan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 48 yaşını doldurmaları ve en az 5225 gün, f) Sigortalılık süresi 13 (dahil) yıldan fazla, 14 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 45 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 15 yıl 6 ay (dahil) dan fazla, 17 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 49 yaşını doldurmaları ve en az 5300 gün, g) Sigortalılık süresi 12 (dahil) yıldan fazla, 13 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 46 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 14 (dahil) yıldan fazla, 15 yıl 6 aydan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 50 yaşını doldurmaları ve en az 5375 gün, h) Sigortalılık süresi 11 (dahil) yıldan fazla, 12 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 47 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 12 yıl 6 ay (dahil) dan fazla, 14 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 51 yaşını doldurmaları ve en az 5450 gün, ı) Sigortalılık süresi 10 (dahil) yıldan fazla, 11 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 48 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 11 (dahil) yıldan fazla, 12 yıl 6 aydan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 52 yaşını doldurmaları ve en az 5525 gün, j) Sigortalılık süresi 9 (dahil) yıldan fazla, 10 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 49 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 9 yıl 6 ay (dahil) dan fazla, 11 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 53 yaşını doldurmaları ve en az 5600 gün, k) Sigortalılık süresi 8 (dahil) yıldan fazla, 9 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 50 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 8 (dahil) yıldan fazla, 9 yıl 6 aydan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 54 yaşını doldurmaları ve en az 5675 gün, l) Sigortalılık süresi 7 (dahil) yıldan fazla, 8 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 51 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 6 yıl 6 ay (dahil) dan fazla, 8 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 55 yaşını doldurmaları ve en az 5750 gün, m) Sigortalılık süresi 6 (dahil) yıldan fazla, 7 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 52 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 5 (dahil) yıldan fazla, 6 yıl 6 aydan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 56 yaşını doldurmaları ve en az 5825 gün, n) Sigortalılık süresi 5 (dahil) yıldan fazla, 6 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 53 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 3 yıl 6 ay (dahil) dan fazla, 5 yıldan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 57 yaşını doldurmaları ve en az 5900 gün, o) Sigortalılık süresi 4 (dahil) yıldan fazla, 5 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 54 yaşını doldurmaları, sigortalılık süresi 2 yıl 8 ay 15 (dahil) günden fazla, 3 yıl 6 aydan az olan erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini ve 58 yaşını doldurmaları ve en az 5975 gün, p) Sigortalılık süresi 3 (dahil) yıldan fazla, 4 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 55 yaşını doldurmaları ve en az 5975 gün, r) Sigortalılık süresi 2 yıl 8 ay 15 (dahil) günden fazla, 3 yıldan az olan kadınlar 20 yıllık sigortalılık süresini ve 56 yaşını doldurmaları ve en az 5975 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilirler. C) (Yeniden düzenleme: 23/5/2002-4759/3 md.) a) 23.5.2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresini kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş ve 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunanlara istekleri halinde yaşlılık aylığı bağlanır. b) 23.5.2002 tarihinde (a) bendinde öngörülen şartları yerine getiremeyenlerden bu şartları; ba) 24.5.2002 ile 23.5.2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları, bb) 24.5.2005 ile 23.5.2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57 yaşını doldurmuş olmaları, bc) 24.5.2008 ile 23.5.2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları, bd) 24.5.2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24.5.2011 ile 23.5.2014 tarihleri arasında yerine getiren erkekler 59 yaşını doldurmuş olmaları, be) 24.5.2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları, Şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilirler. Geçici Madde 82 – (25/8/1999 - 4447/17 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md. ) Geçici Madde 83 – (Ek : 24/8/2000 -KHK- 616/64 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/10/2000 tarihli ve E.:2000/65, K.:2000/38 sayılı Kararı ile.) Geçici Madde 84 – (Ek : 24/8/2000 -KHK- 616/64 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/10/2000 tarihli ve E.:2000/65, K.:2000/38 sayılı Kararı ile. ) Geçici Madde 85- (Ek: 9/4/2003-4842/34 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 86 – (Ek:29/7/2003-4958/54 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 87- (Ek:29/7/2003-4958/54 md.) (Mülga:9/1/2025-7538/1 md.) Geçici Madde 88 – (Ek:25/12/2003 – 5035/46 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 89 – (Ek: 22/1/2004 – 5073/13 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 90 – (Ek: 22/1/2004 – 5073/13 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 91- (Ek: 2/7/2005-5386/2 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 92— (Ek: 8/2/2006-5454/7 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Geçici Madde 93- (Ek: 12/12/2006-5561/3 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Geçici Madde 1 – (Ek: 15/4/1987 – 3351/1 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Geçici Madde 2 – (Ek : 31/5/2000 – 4571/1 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Ek Geçici Madde 3 – (Ek : 20/3/2002 – 4747/3 md. ; Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Madde 141 – (Mülga: 17/4/2008-5754/64 md.) Yürürlük tarihi: Madde 142 – Bu Kanunun 126 ncı maddesi 1 Kasım 1964 tarihinde, diğer hükümleri ise yayımını takibeden aybaşından altı ay sonra yürürlüğe girer. Ancak, geçici 7, 17 ve 18 inci maddeler ile 96 ncı madde hükümlerine göre yapılacak zamlar bu kanunun yayım tarihini takibeden ilk üç aylık dönemden itibaren hesabedilerek kanun yürürlüğe girdikten sonra verilir. Yürütme organı: Madde 143 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 506 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldırılan Kanun veya Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi 1136 sayılı kanunun Geçici 1 inci maddesinin 1186 sayılı kanuna aykırı hükümleri 23/10/1969 1186 22 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun değişik 6 ncı maddesinin 2,3,4 üncü fıkralarıyla 4837 sayılı kanunun muaddel 13 üncü maddesinin € bendi hükmü bu kanunun yürürlük tarihini takipeden mali yılbaşından itibaren 11/5/1976 1992 Ek 2 1912 sayılı kanunun 7 nci maddesi ile 506 sayılı kanuna eklenen Ek Madde 1 29/6/1978 2167 15 2167 sayılı kanun ile 506 sayılı kanuna eklenen Ek Madde 7 ve 8 6/3/1981 2422 20 2422 sayılı kanun ile değişik 506 sayılı kanunun 73 üncü maddesinin B/b bendi 28/1/1983 2795 6 506 sayılı kanunun değişik 23,68,71 inci maddeleri I/B fıkraları 20/3/1985 3168 6 1517 sayılı kanun ile değişik 123 üncü maddesinin 7 nci ve müteakip fıkraları 29/6/1978 2167 Ek 9 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa 6/3/1981 tarih ve 2422 sayılı kanunun 17 nci maddesi ile eklenen Ek 1 inci maddenin son fıkrası [7] 29/4/1986 3279 9 352 sayılı KHK 16/2/1989 3522 4 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun ek 27, 28, 29, 30 uncu maddeleri ile geçici 64 ve 65 inci maddeleri. 20/2/1992 3774 6 506 SAYILI KANUNA EK VE DEGİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 672 24/10/1965 899 Yayım tarihini (24/7/1967) takip eden ve 506 sayılı kanun gereğince Sosyal Sigortalar kurumuna işveren tarafından tevdi edilmekte olan üç aylık prim bordrolarının ilgili bulunduğu dönem başından itibaren 1186 1/3/1969 1474 Yayımı tarihini (1/9/1971) takip eden, kurumun ödeme dönemi başından itibaren 1517 19/2/1972 1655 11/2/1973 1698 1/4/1973 1753 2/7/1973 1912 Madde 96, Geçici Madde 1, 2, 3 1/7/1974 Diğer Maddeleri 1/7/1975 1992 26/5/1976 2098 1/9/1977 2099 Yayımlandığı tarihi (24/8/1977) takip eden dönem başından itibaren 3520 10/2/1989 2100 24/11/1977 2162 9/7/1978 2167 Ek Madde 7, 8 ve Geçici Madde 1 [8] 1/7/1978 Diğer maddeleri 11/7/1978 2422 Madde 1,2,3,4,6,8,10,11,12,13,15,16 Geçici Madde 3, 4, [9] 1/4/1981 Madde 5, 7, 9 1/1/1982 Diğer Maddeleri 1/3/1981 2564 Madde 2 1/1/1982 Madde 3, ile eklenen Ek Madde 1 1/2/1982 Diğer Maddeleri 15/12/1981 2795 Madde 1 1/2/1983 Diğer Maddeleri 1/1/1983 2934 Madde 1, 2, Geçici Madde 1, 3 [10] 1/1/1984 Madde 4 1/1/1985 Diğer Maddeleri 26/10/1983 2959 1/12/1983 3168 Madde 4, 7 Geçici Madde 4 [11] 1/5/1985 Diğer maddeleri 27/3/1985 3203 1/6/1985 KHK/251 13/11/1985 3246 10/1/1986 3251 14/1/1986 3279 6/5/1986 3351 24/4/1987 3395 8 inci ve 13 üncü Maddeler 9/7/1987 tarihini takip eden dönem başında Diğer Maddeler 9/7/1987 KHK/323 27/5/1988 KHK/352 23/12/1988 3522 29/12/1988 tarihinden geçerli olmak üzere 24/2/1989 3702 1/1/1991 tarihinden geçerli olmak üzere 22/3/1991 3774 Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil personel için 1/7/1992 Diğer personel için 27/2/1992 3786 14/3/1992 3869 9/7/1992 tarihinden geçerli olmak üzere 22/3/1993 3910 Madde 2 1/1/1993 Diğer Maddeleri 12/5/1993 3917 8/12/1993 3995 7/6/1994 4056 11/12/1994 tarihini izleyen aybaşında KHK/572 6/6/1997 4410 18/7/1999 4447 8, 9, 60, 130, Ek Madde 39, Ek Madde 40, Ek Madde 41, Geçici Madde 81, Yayımı tarihi (8/9/1999) 32, 36, 55, 61, 67, 78, 79, 85, 96, Ek Madde 24, Ek Madde 32, Ek Madde 38, Geçici Madde 82 Yayımını takip eden yıl başında 63 Yayımını takip eden ay başında KHK/578 30/9/1999 KHK/592 25/2/2000 4571 1/4/2000 tarihinden geçerli olmak üzere 31/5/2000 tarihinde KHK/616 4/10/2000 4747 3 1/4/2002 4759 1/6/2002 4842 33,34 24/4/2003 tarihini izleyen aybaşında 32 24/4/2003 4884 17/6/2003 4958 3, 8, 18, 23, 24, 26, 32, 43, 46, 49, 53, 60, 68, 69, 71, 79, 85, 93, 95, 104, 106, 110, 121, 129, 130, 135, 140, Ek Madde 3, Ek Madde 15, Ek Madde 43, Ek Madde 44, Ek Madde 45, Ek Madde 46, Ek Madde 47, Geçici Madde 86, Geçici Madde 87 Yayımı tarihi (6/8/2003) 2, 77 1/1/2004 tarihinden itibaren 80 Ayın sonundan itibaren 86 Yayımını takip eden ay başından itibaren 96 Yayımı tarihinden altı ay sonra 5035 Geçici Madde 88 2/1/2004 506 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 506 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5073 a) 37 nci maddesi 28/1/2004 tarihinde, b) 78 inci maddesinin birinci fıkrası 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi olan 28/1/2004 tarihinden itibaren, c) Ek 3 üncü maddesi 1/2/2004 tarihinde, d) 79 uncu ve ek 42 nci maddesi 1/5/2004 tarihinde, e) Geçici Madde 89 ve 90 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 28/1/2004 tarihinde yürürlüğe girer. 5198 85 inci madde 6/7/2004 tarihini takip eden aybaşında 8, 79, 80, 83, 117, 118, 120, 121, 140 ve Ek Madde 48 6/7/2004 78 inci madde 1/7/2004 5264 32, Ek Madde 49 11/12/2004 5378 Ek Madde 37 1/6/2006 5386 121 ve Geçici Madde 91 9/7/2005 5454 140, Ek Madde 24 ve Geçici Madde 92 15/2/2006 5458 80, Ek Madde 50 4/3/2006 tarihini takip eden ayın ilk gününde 5561 26 ve Geçici Madde 93 18/10/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 16/12/2006 5655 140, Ek Madde 25 ve Geçici Madde 91 20/5/2007 5698 58, 63 23/10/2007 (5754 sayılı Kanun ile değişik) 5510 Sosyal Sigortalar Kanununun 142 ve 143 üncü, Ek Madde 36, Geçici Madde 20, Geçici Madde 81 ve 87 nci maddeleri hariç diğer tüm maddeleri. 1/10/2008 6111 Geçici Madde 20 25/2/2011 KHK/700 Ek Madde 36 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7538 Geçici Madde 87 15/1/2025 [1] 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesinin 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunun 64 üncü maddesiyle değişik son fıkrasında bu maddenin 5754 sayılı Kanunun Geçici 20 nci maddesinde belirtilen devir işlemlerinin tamamlanmasından sonra yürürlükten kalkacağı hüküm altına alınmıştır. [2] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 53 üncü maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde ve ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunun” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesinin 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunun 64 üncü maddesiyle değişik son fıkrasında bu maddenin 5754 sayılı Kanunun Geçici 20 nci maddesinde belirtilen devir işlemlerinin tamamlanmasından sonra yürürlükten kalkacağı hüküm altına alınmıştır. [4] 14/3/2011 tarihli ve 2011/1559 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, bu madde kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilmesine ilişkin sürenin iki yıl uzatılması hüküm altına alınmıştır. [5] 8/4/2013 tarihli ve 2013/4617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, bu madde kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilmesine ilişkin sürenin bir yıl uzatılması hüküm altına alınmıştır. [6] 24/2/2014 tarihli ve 2014/6042 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, bu madde kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilmesine ilişkin sürenin bir yıl uzatılması hüküm altına alınmıştır. [7] Bu maddede sözü edilen ek 1 inci maddenin numarası teselsülü sağlamak için “Ek Madde 20” olarak değiştirilmiştir. [8] Bu maddede sözü edilen geçici 1 inci maddenin numarası teselsülü sağlamak için “Geçici Madde 44” olarak değiştirilmiştir. [9] Bu maddede sözü edilen geçici 3 ve 4 üncü maddelerin numaraları, teselsülü sağlamak için sırasıyla “Geçici Madde 52” ve “Geçici Madde 53” olarak değiştirilmiştir. [10] Bu maddede sözü edilen geçici 1 ve 3 üncü maddelerin numaraları teselsülü sağlamak için sırasıyla “Geçici Madde 55” ve “Geçici Madde 57” olarak değiştirilmiştir. [11] Bu maddede sözü edilen geçici 4 üncü maddenin numarası teselsülü sağlamak için “Geçici Madde 63” olarak değiştirilmiştir.
|
618 | 3 | 1 |
LİMANLAR KANUNU Kanun Numarası : 618
|
14/4/1341
|
20/4/1341
|
LİMANLAR KANUNU Kanun Numarası : 618 Kabul Tarihi : 14/4/1341 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 20/4/1341 Sayı: 95 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 6 Sayfa: 183 Madde 1 – Limanların idare ve temizlenme ve derinlenme, genişlenme, taranmasına, şamandıraların konma ve iyi halde tutulmasına ve bu hususlara müteferri bütün liman işlerinin yapılmasına Hükümet mecburdur. Madde 2 – (Değişik: 16/7/2008- 5790/15 md.) Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemiler ve deniz araçları bu Kanun hükümlerine tabidirler. Limanların sınırları ile kamu limanlarının yetki alanlarını belirleyen deniz koordinatları, limanlara gelen gemilerin ve gemi dışında kalan her türlü deniz aracının liman içinde seyir, demirleme, rıhtım ve iskelelere yanaşma, şamandıralara bağlama ve buralardan ayrılmalarında uyulacak kurallar ile ticaret eşyası, patlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddelerin boşaltma ve yükleme yöntemini, yer ve zamanlarını, gemilerin limanda kalabilecekleri süreleri, çevre kirliliğinin önlenmesi ile limanda düzen ve disiplinin sağlan masına ilişkin diğer hususlar Denizcilik Müsteşarlığınca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir. Madde 3 – Gemilerin Hükümete ait şamandıralara ve liman tesisatına yapacakları hasarı gemi sahipleri ve mensup oldukları şirket ve acentalar işbu kanun mucibince tazmine mecburdur. Madde 4 – Liman reisliğinden resmi izin alınmadıkça deniz kıyılarında, iskele, rıhtım, kızak, kayıkhane, tamirhane, fabrika, gazino, depo, mağaza ve umumi deniz hamamları yapılamaz liman reisliğinin yasak ettiği yerlere pasekül, moloz, safra ve süprüntü ve emsali gibi şeyler atılamaz. [1] Madde 5 – Limanlar içinde Hükümetin tayin ve tahdit ettiği yerlerde deniz kıyısına kazık çakmak, doldurmak suretiyle denize tecavüz etmek ve limanların içinde ve deniz üzerinde kahvehane, yemekhane, yatakhane misillü mahaller tesis eylemek veyahut herhangi bir suretle limanların genişliğine halel vermek memnudur. Madde 6 – Liman reisliğinden izin alınmadıkça kara sularında dalgıç ameliyatı yapılamaz. Madde 7 – (Değişik: 28/11/2017-7061/5 md.) Liman başkanlığı idari sorumluluk sahasında can, mal ve çevresel risk taşıyan veya seyir ve seferin selametine engel olabilecek suret ve vaziyette karaya oturmuş, yarı batık veya batık halde yahut terk edilmiş veya atıl halde bulunan gemileri ve eşyasını, geminin donatanı veya kaptanı, liman başkanı tarafından tayin edilecek bir süre içerisinde çıkarmaya veya bulunduğu yerden kaldırmaya mecburdur. Bu süre kırk beş günden fazla olamaz. Belirlenen müddet, gemi yabancı bayraklı ise geminin sicile kayıtlı olduğu devletin ilgili makamlarına, donatana ve kaptana bildirilir, bu kişilerin adresleri bilinmiyorsa herhangi bir uluslararası denizcilik bülteninde ilan edilir. Gemi Türk bayraklı ise donatan veya kaptana bildirilir. Bu kişilerin adresleri bilinmiyorsa yurt düzeyinde dağıtımı yapılan ve tirajı yüz binin üzerinde olan bir gazetede ilan edilir. Ayrıca gemi veya gemi vasfını kaybetmiş eşya hacizli ise durum haciz işlemini gerçekleştiren icra dairesine de bildirilir. Teknik veya meteorolojik zorunluluk nedeni ile ilgililer tarafından yapılacak itirazlar üzerine bu süreler, liman başkanı tarafından kırk beş günü aşmamak üzere uzatılabilir. Tayin edilen süre içinde birinci fıkra uyarınca bildirimde bulunulanlara ulaşılamaması veya ulaşılsa dahi ilgililer tarafından geminin çıkarılmasından ya da bulunduğu yerden kaldırılmasından imtina edilmesi halinde; gemi ve eşyasını, liman başkanı çıkarmaya, çıkarttırmaya, bulunduğu yerden kaldırmaya, kaldırtmaya, imha ettirmeye, satmaya ve sattırmaya yetkilidir. Satış işlemi, liman başkanlıkları tarafından yerine getirilir ve satış aşamasına kadar yapılan masraflar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesinden karşılanır. Yapılan masraflara karşılık gelen tutar, Bakanlık Döner Sermaye İşletmesine gelir kaydedildikten sonra artan tutar, gemi ve eşyası üzerinde haciz var ise ilk haczi koyan dosyaya gönderilir ve mevzuata göre sıra cetveli yapılarak alacaklılara dağıtılır. Bu işlemler sonucu artan bir tutarın bulunması halinde, söz konusu tutar beş yıl içinde müracaat edilmesi halinde hak sahibine ödenmek üzere Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi nezdinde emanet hesabına kaydedilir. Satış sürecinde adli veya idari makamlara yapılacak itirazlar ya da başvurular satışı durdurmaz. Satılan mal takyidattan âri olarak alıcıya teslim edilir. Yukarıda belirtilen durumlar dışında, liman başkanlığı idari sorumluluk sahasında bulunan gemilerin; seyir, can, mal, çevre güvenliği ve emniyet bakımından ciddi tehlike oluşturabileceği durumlarda, gemi veya deniz aracı hakkında herhangi bir mahkeme kararı, adli veya idari tedbir olsa dahi, liman başkanı, birinci fıkradaki sürelere bağlı kalmaksızın geminin emniyetli bir yere nakli de dâhil olmak üzere her türlü tedbiri almaya yetkilidir. Bu durumlarda alınan tedbirlerin masrafı gemi donatanı tarafından karşılanır. Gemi donatanının bu masrafları otuz gün içerisinde ödememesi halinde; barınma haricindeki masraflar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından karşılanır ve yukarıdaki hükümler uygulanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin düzenlemeleri yapmaya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkilidir. Madde 8 – Sermayesinden bir kısmını bütçesinden vererek limanlarda yükleme ve boşaltma ve su, kömür dağıtma işlerini tanzim için hisse senetleri nama muharrer her limanda birer anonim Türk şirketi meydana getirmeğe Hükümet mezundur. İstanbul liman için 1341 senesi nihayetine kadar böyle bir şirketin teşkili mecburidir. Bugün bu işlerde çalışmakta olan merakibi bahriye sahipleri, işbu merakibe kesilecek kıymet üzerinden şirketlerin hisse senetlerine tercihan talip olmak hakkını haizdir. Ancak şirketlerin teşekkülünden itibaren altı ay içinde işbu haklarını istimal etmedikleri halde hakları sakıt olur. Şirketler mezkür merakipte çalışan işçileri başkalarına tercihan işletmeğe mecburdurlar. Mezkür merakibin kıymetleri berri ve bahri ticaret odalarından birer aza ile ticaret müdürü ve liman reisi ve merakip sahipleri mümessilinden mürekkep beş kişilik bir heyet tarafından takdir olunur. Madde 9 – Belediye hudutları içinde kıyıdan kıyıya insan, hayvan, kum, kireç, kereste ve saire taşıyan veya vapurlara yolcu veya yolcu eşyası nakleden merakibi bahriye serbest çalışabilirler. Madde 10- (Değişik: 4/7/2024-7519/1 md.) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, deniz ve içsular ulaşımını geliştirmek ve serbest, adil, sürdürülebilir bir rekabet ortamı sağlamak amacıyla sınırlı olmak üzere ve özel kanunlarda ve kanun hükmünde kararnamelerde aksine hüküm bulunmadıkça liman, iskele ve kıyı yapılarında gemilere verilen hizmetlere ilişkin gerektiğinde taban ve tavan ücretlerini tespit etmek ve uygulamasını denetlemekle yetkilidir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, özel kanunlarda ve kanun hükmünde kararnamelerde aksine hüküm bulunmadıkça deniz yetki alanlarında, suyollarında ve içsularda kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerinin ücretleri ile liman idari sınırlarında demirleyen gemilerin demirleme ücretlerini ve bu ücretlerin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile muafiyetleri belirler. Demirleme ücret tarifesi, bir günlük demirde kalma süresi için, geminin seferi, demirde kalma süresi, aylık veya yıllık toplu ödeme, demirleme nedeni, demirlediği yer gibi unsurlar göz önünde bulundurularak geminin grostonu başına iki Türk Lirasını geçmemek üzere Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenir. Bu miktar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (B) fıkrası uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılır. Cumhurbaşkanı, bu miktarı on katına kadar artırmaya yetkilidir. Demirleme ücretleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi hesabına yatırılır. Yatırılan miktarın %50’si takip eden ayın beşine kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Bakanlık merkez muhasebe birimine aktarılır. Madde 11 – (Değişik: 23/1/2008-5728/3 md.) [2] İşbu Kanun ile ikinci maddede mezkür yönetmeliklere muhalif hareket edenlere liman başkanı tarafından beşyüz Türk Lirasından yirmibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Madde 12 – Sefain ve gemi sahiplerinden veya mensup olduğu şirketlerden işbu kanun ile ikinci maddede mezkür yönetmelikler ahkamına mugayir hareket edenler hakkında liman memurları tarafından zabıt varakası tanzim ve liman riyasetine tevdi olunur. [3] Madde 13 – Kanun ve nizam hilafında hareketi görülenler liman memurları tarafından tanzim olunacak zabıt varakaları üzerine, liman reisi tarafından yirmi dört saat zarfında daireye davetle isticvap edilir. Serdedecekleri müdafaata göre tahkikatı lazıme icra ve icap edenler celp ve istima ve tebeyyün edecek hale göre karar tebliğ olunur. Madde 14 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Madde 15 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Madde 16 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Madde 17 – Gemi ve süvarilerinin icabında alacakları kılavuzların liman idarelerince müseccel olması şarttır. Madde 18 – Fırtına sebebiyle limanı terketmek mecburiyeti müstesna olmak üzere rüsumu bahriyeyi vermiyen gemilerin seferine müsaade edilmez. Madde 19 – Mevcut kanun ve nizamların işbu kanuna uymıyan hükümleri mülgadır. Ek Madde 1- (Ek: 4/7/2024-7519/2 md.) Türkiye deniz yetki alanlarında, suyollarında ve içsularda verilecek kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yürütülür. Bakanlık bu hizmetleri, bu maddede belirtilen usul ve esaslar dâhilinde gerçek veya tüzel kişilere yaptırabilir veya devredebilir. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerinin kamu yararı ve sorumluluğu önceliğiyle, bağımsızlık ve tarafsızlık ilkesi gözetilerek seyir emniyeti ile can, mal, deniz ve çevre emniyeti ve güvenliği odaklı olarak yürütülmesi esastır. Bu madde kapsamında gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanan hizmetlerin mevzuata uygunluğu ve sürekliliği Bakanlık tarafından denetlenir. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetinin verilmesine ilişkin teknik gereklilikler, hizmet standartları, hizmeti verecek olan gerçek ve tüzel kişilere ilişkin şartlar, istisnalar, yasaklar ve yükümlülükler gibi usul ve esaslar ile bölgesel hizmet sahaları Bakanlık tarafından belirlenir. İstanbul ve/veya Çanakkale Boğazlarından geçiş esnasında verilecek kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının belirlediği usul ve esaslar dâhilinde Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Bu konuda gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri yetkilendirilemez veya hizmet alımı yapılamaz. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından işletilen liman tesisleri ile 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında işletme hakkı devri/verilmesi yöntemiyle özelleştirilen liman tesisleri ve 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında işletilen liman tesislerinin, sözleşmelerinde hüküm olması halinde sadece bu tesislere yönelik kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerini verebilirler. Mevki ve mesafeler itibarıyla bölgesel hizmet sahaları veya herhangi bir liman tesisi kümelenmesi ile ilgisi ve irtibatı bulunmayan liman tesislerinin kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetleri kazanılmış hak oluşturmayacak şekilde ilgili tesisler tarafından verilebilir. Bu fıkrada belirtilen liman tesisleri söz konusu hizmetleri, yönetmelikle belirlenen gereklilikler ile hizmet standartlarını sağlamak ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uymak koşulu ile Bakanlıkça düzenlenen izin kapsamında yürütür. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti vermekte olan gerçek veya tüzel kişilerin, kılavuzluk ve römorkörcülük ile bunlarla bağlantılı palamar ve yer değiştirme gibi hizmetlerden elde ettiği gelirlerden oluşan aylık gayrisafi hasılattan, Aliağa, Ambarlı, Gemlik, İskenderun, Kocaeli ve Mersin Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler için %30; Bandırma, Ceyhan, İzmir, Samsun, Tekirdağ, Tuzla ve Yalova Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler için %25; Antalya, Çanakkale, İstanbul, Karadeniz Ereğli ve Zonguldak Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler ile Karabiga ve Taşucu Liman Başkanlıkları idari sahasındakiler için %20; diğer bölge liman başkanlıkları veya liman başkanlıkları idari sahasındakiler için %10; İstanbul ve/veya Çanakkale Boğazlarından geçiş bölgesi için %20 oranında pay alınır. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerinin verildiği deniz alanlarındaki deniz trafik yoğunluğu göz önünde bulundurularak aylık gayrisafi hasılattan alınan payları %40’a kadar artırmaya veya %5’e kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Kılavuzluk veya römorkörcülük hizmeti verenlerin, verdikleri hizmetten Bakanlığın belirlediği tarifeden daha düşük bir ücret almaları veya ücret almamaları hâlinde dahi ödeyecekleri pay, tarife üzerinden hesaplanarak ödenir. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti vermekte olan gerçek veya tüzel kişilerce ödenecek pay, en geç hizmetin verildiği ayı takip eden ayın on beşine kadar Bakanlık döner sermaye işletmesi muhasebe birimi hesaplarına yatırılır. Yatırılan miktarın %50’si takip eden ayın beşine kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Bakanlık merkez muhasebe birimine aktarılır. İkinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen yerler ile askeri tesisler dışında, sınırları ile hizmet koşulları yönetmelikle belirlenen bölgesel hizmet sahalarında verilecek kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetleri, 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen işletme hakkının verilmesi yöntemi kullanılarak ihale yoluyla gerçek veya tüzel kişilere yirmi yılı geçmemek üzere Bakanlık tarafından devredilebilir. Bu madde kapsamında yapılacak özelleştirme ihalesinde değer tespiti yapılmaz. Özelleştirme ihalesi, işletme hakkı verilmesi sözleşmesi için geçerli olacak kılavuzluk ve römorkörcülük ile bunlarla bağlantılı palamar ve yer değiştirme gibi hizmetlerden elde edilen gelirlerden oluşan aylık gayrisafi hasılattan verilecek pay oranının belirlenmesi amacıyla, 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen pazarlık usulü uygulanmak suretiyle gerçekleştirilir. Pazarlık usulü, kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetleri için dördüncü fıkra uyarınca ilgili bölgede uygulanan pay oranı üzerinden artırma yapılmak suretiyle gerçekleştirilir. Ancak Aliağa, Ambarlı, Ceyhan, Gemlik, İskenderun, Kocaeli ve Mersin Bölge Liman Başkanlıklarını kapsayan bölgesel hizmet sahalarında artırma yapmaya esas pay oranı kılavuzluk hizmetleri için %40’tır.Yeterliliği sağlayan bütün teklif sahiplerinin katılımı ile pazarlık görüşmesi yapılır ve pazarlık görüşmesine katılan bütün teklif sahiplerinin katılacağı açık artırma suretiyle ihale sonuçlandırılır. İhale, Bakanlık bünyesinde, Bakan tarafından belirlenen ve beş kişiden oluşan ihale komisyonu tarafından gerçekleştirilir. İhale komisyonu 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen usul ve esaslara göre çalışır ve sekretaryasını Denizcilik Genel Müdürlüğü yürütür. Bu madde kapsamında yapılacak işletme hakkının verilmesi imtiyaz addolunmaz. Bir bölgesel hizmet sahasında kılavuzluk hizmetleri ve römorkörcülük hizmetleri aynı kişilere ihale edilmez. Bu çerçevede imzalanan sözleşmeler özel hukuk hükümlerine tabidir. İhale aşamasında 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun ceza ve yasaklama hükümleri, sözleşmenin uygulanması aşamasında 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun ceza, yasaklama ve sözleşmenin feshi hükümleri uygulanır. Bakanlık, herhangi bir bölgesel hizmet sahasında veya liman tesisinde, kılavuzluk veya römorkörcülük hizmetlerinin yürütülmesine yönelik talep olmaması, bu hizmetleri yürüten gerçek veya tüzel kişilerin sunduğu hizmetin süresinden önce herhangi bir nedenle sona ermesi veya iptal edilmesi yahut mücbir sebep durumunun gerçekleşmesi halinde geçici olarak yeterli hizmet verebilecek şartları haiz mevcut kılavuzluk veya römorkörcülük hizmeti veren gerçek veya tüzel kişileri, kamu yararı amacıyla sınırlı olmak üzere, kapasite ve coğrafi yakınlık gibi hususları gözeterek makul bir süre için görevlendirebilir veya bu hizmetleri kendisi verebilir. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti verenlerin Bakanlıkça belirlenen şartları sağlayamamaları veya kaybetmeleri ve verilen süre içerisinde şartları yerine getirememeleri halinde ilgili sahada hizmet vermesine izin verilmez. Bu maddede belirlenen yükümlülüklere aykırı hareket edenlere Bakanlık veya ilgili liman başkanlığı tarafından ihlalin niteliğine göre yüz bin Türk Lirasından iki milyon Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. İdari para cezalarının uygulanması, ilgili döneme ait payların ödenmesine ilişkin yükümlülükleri ortadan kaldırmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Ek Madde 2- (Ek: 4/7/2024-7519/3 md.) Yük veya yolcu elleçleme amacıyla limanlarımıza gelen veya limanlarımızdan ayrılan ticari gemilerin saldıkları sera gazı emisyonlarının karşılığı olarak bu madde kapsamında hesaplanarak gemi sahiplerinden tahsil edilen tutarlar genel bütçenin (B) işaretli cetveline özel gelir olarak kaydedilir. Alınacak bedeller, doğrulanan sera gazı emisyonları ile Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi güncel karbon fiyatı temel alınarak belirlenir ve bu bedel her yıl, bir sonraki yılın eylül ayı sonuna kadar bir önceki yılın toplam bedeli olarak ödenir. Genel bütçenin (B) işaretli cetvelinde özel gelir olarak tahmin edilen gelir karşılığı tutarlar, yeşil denizcilik için araştırma, geliştirme, dönüşüm ve yeni yapım faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçesine özel ödenek olarak öngörülür. Ödenek tutarını aşan gelir gerçekleşmeleri karşılığında ödenek eklemeye ve ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesine devren ödenek kaydetmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Özel gelir ve ödeneklerin kullanımına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. Uygulama kapsamına alınacak gemilerin cinsi, sefer bölgesi, tonajı, gemilerden alınacak emisyon bedeli oranları, emisyonların izlenmesi, raporlanması ve doğrulanmasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Geçici Madde 1- (Ek: 4/7/2024-7519/4 md.) Bu Kanunun ek 1 inci maddesi uyarınca çıkarılacak yönetmelik bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yürürlüğe konulur. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesini müteakip en geç bir ayın sonunda aynı maddenin beşinci fıkrasında belirtilen ihalelerin işlemleri başlatılır. Söz konusu ihale süreçleri tamamlanıncaya kadar mevcut kılavuzluk veya römorkörcülük hizmeti vermekle yetkilendirilmiş veya görevlendirilmiş gerçek veya tüzel kişiler, hizmet vermeye, yetkilendirildikleri veya görevlendirildikleri şartları korumak ve ek 1 inci maddenin dördüncü fıkrasına göre pay ödemek kaydıyla devam edebilir. İhalenin tamamlanmasını müteakip bu kişilerin yetkileri ve görevleri sona erer. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti veren tüm gerçek ve tüzel kişiler ile birinci fıkra uyarınca söz konusu hizmeti verenler aylık gayrisafi hasılattan ödeyecekleri payları 1/3/2024 itibarıyla öder. Madde 20 – İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 21 – İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Adliye Vekilleri memurdur. 618 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 618 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 2829 — 1/11/1935 5728 11, 14, 15, 16 8/2/2008 5790 2 29/7/2008 7061 7 5/12/2017 KHK/698 11, 12 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte 7519 10, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Geçici Madde 1 9/7/2024 [1] 4 ve 11. maddelerde sözü geçen ceza hükümleri, 9/8/1983 tarih 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 32.maddesi gereğince çıkarılacak "uygulama yönetmeliklerinin" yayınlanmasından itibaren deniz kirliliğinin önlenmesi hususunda uygulanmaz. [2] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 2 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “nizamnamelere” ibaresi “yönetmeliklere” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 2 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “nizamnameler” ibaresi “yönetmelikler” şeklinde değiştirilmiştir.
|
634 | 5 | 1 |
KAT MÜLKİYETİ KANUNU Kanun Numarası : 634
|
23/6/1965
|
2/7/1965
|
KAT MÜLKİYETİ KANUNU Kanun Numarası : 634 Kabul Tarihi : 23/6/1965 Yayımlandğı Resmî Gazete : Tarih : 2/7/1965 Sayı : 12038 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 4 Sayfa : 2932 BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler A) Kat mülkiyeti ve kat irtifakı: I – Genel kural: Madde 1 – Tamamlanmış bir yapının kat, daire, iş bürosu, dükkan, mağaza, mahzen, depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanları üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından, bu Kanun hükümlerine göre, bağımsız mülkiyet hakları kurulabilir. Yapılmakta veya ileride yapılacak olan bir yapının, birinci fıkrada yazılı nitelikteki bölümleri üzerinde, yapı tamamlandıktan sonra geçilecek kat mülkiyetine esas olmak üzere, arsa maliki veya arsanın ortak malikleri tarafından, bu Kanun hükümlerine göre irtifak hakları kurulabilir. II – Tarifler: Madde 2 – Bu Kanuna göre: a) Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününe (Anagayrimenkul); yalnız esas yapı kısmına (Anayapı) anagayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olup, bu Kanun hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerine (Bağımsız bölüm); bir bağımsız bölümün dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere (Eklenti); bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkına (Kat mülkiyeti) ve bu hakka sahip olanlara (Kat maliki); b) Anagayrimenkulün bağımsız bölümleri dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarıyan yerlerine (Ortak yerler); kat maliklerinin ortak malik sıfatiyle paydaşı bulundukları bu yerler üzerindeki faydalanma haklarına (Kullanma hakkı); c) (Değişik: 13/4/1983-2814/1 md.) Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak veya yapılmakta olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri için o arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından bu Kanun hükümlerine göre kurulan irtifak hakkına (kat irtifakı); bu hakka sahip olanlara da (kat irtifak sahibi); d) Arsanın, bu Kanunda yazılı esasa göre bağımsız bölümlere tahsis edilen ortak mülkiyet paylarına (Arsa payı); e) Kat mülkiyetinin veya irtifakının kurulmasına ait resmi senede (Sözleşme); denir. III - Kat mülkiyetinin ve kat irtifakının niteliği: Madde 3 – Kat mülkiyeti, arsa payı ve anagayrimenkuldeki ortak yerlerle bağlantılı özel bir mülkiyettir. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/1 md.) Kat mülkiyeti ve kat irtifakı, bu mülkiyete konu olan anagayrimenkulün bağımsız bölümlerinden her birinin konum ve büyüklüklerine göre hesaplanan değerleri ile oranlı olarak projesinde tahsis edilen arsa payının ortak mülkiyet esaslarına göre açıkça gösterilmesi suretiyle kurulur. Arsa paylarının bağımsız bölümlerin payları ile oranlı olarak tahsis edilmediği hallerde, her kat maliki veya kat irtifakı sahibi, arsa paylarının yeniden düzenlenmesi için mahkemeye başvurabilir. Bağımsız bölümlerden her birine bu fıkra uyarınca tahsis edilen arsa payı, o bölümlerin değerinde sonradan meydana gelen çoğalma veya azalma sebebiyle değiştirilemez. 44 üncü madde hükmü saklıdır. (Değişik üçüncü fıkra: 23/6/2009-5912/1 md.) Kat irtifakı arsa payına bağlı bir irtifak çeşidi olup, yapının tamamı için düzenlenecek yapı kullanma izin belgesine dayalı olarak, bu Kanunda gösterilen şartlar uyarınca kat mülkiyetine resen çevrilir. Bu işlem, arsa malikinin veya kat irtifakına sahip ortak maliklerden birinin istemi ile dahi gerçekleştirilebilir. IV - Ortak yerler: Madde 4 – Ortak yerlerin konusu sözleşme ile belirtilebilir. Aşağıda yazılı yerler ve şeyler bu Kanun gereğince her halde ortak yer sayılır. a) Temeller ve ana duvarlar, taşıyıcı sistemi oluşturan kiriş, kolon ve perde duvarlar ile taşıyıcı sistemin parçası diğer elemanlar,bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriş kapıları, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar ve buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapıcı daire veya odaları, genel çamaşırlık ve çamaşır kurutma yerleri, genel kömürlük ve ortak garajlar, elektrik, su ve havagazı saatlerinin korunmasına mahsus olup bağımsız bölüm dışında bulunan yuvalar ve kapalı kısımlar, kalorifer daireleri, kuyu ve sarnıçlar, yapının genel su depoları, sığınaklar, [1] b) Her kat malikinin kendi bölümü dışındaki kanalizasyon tesisleri ve çöp kanalları ile kalorifer, su, havagazı ve elektrik tesisleri, telefon, radyo ve televizyon için ortak şebeke ve antenler sıcak ve soğuk hava tesisleri, c) Çatılar, bacalar, genel dam terasları, yağmur olukları, yangın emniyet merdivenleri. Yukarıda sayılanların dışında kalıp da, yine ortaklaşa kullanma, korunma veya faydalanma için zaruri olan diğer yerler ve şeyler de (Ortak yer) konusuna girer. B) Bağlantılar : I - Bağımsız bölümlerle arsa payı arasındaki bağlantı: Madde 5 – Kat mülkiyetinin başkasına devri veya miras yoluyla geçmesi halinde, ona bağlı arsa payı da birlikte geçer; arsa payı, kat mülkiyetinden veya kat irtifakından ayrı olarak devredilemiyeceği gibi, miras yoluyla da geçmez ve başka bir hakla kayıtlanamaz. Anagayrimenkulde, kat mülkiyetine bağlanmamış veya lehine kat irtifakı kurulmamış arsa payı bırakılamaz. Kat mülkiyetini kayıtlayan haklar, kendiliğinden arsa payını da kayıtlar. Kat irtifakına konu olan arsa üzerinde bu hakla bağdaşması mümkün olmayan irtifaklar kurulamaz. Anagayrimenkulde kat mülkiyetinin kurulmasından önce o gayrimenkulün kütükteki sayfasına tescil veya şerhedilmiş olan haklar kat mülkiyetini de, kaide olarak arsa payı oranında, kendiliğinden kayıtlar. II - Bağımsız bölümlerle eklentiler ve ortak yerler arasındaki bağlantı: Madde 6 – Bir bağımsız bölümün dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan kömürlük, su deposu, garaj, elektrik, havagazı veya su saati yuvaları, tuvalet gibi eklentiler, ait olduğu bağımsız bölümün bütünleyici parçası sayılır ve o bölümün maliki, eklentilerin de tek başına maliki olur. Eklentiler kat mülkiyeti kütüğünün (Beyanlar) hanesine kaydedilir ve bunlardan anayapının oturduğu zeminin dışında kalanlar kadastro planında veya tapu haritasında ayrıca gösterilir. Bağımsız bölüm üzerinde kat mülkiyetiyle ve diğer kat maliklerinin haklariyle bağdaşması mümkün olmayan irtifaklar kurulamaz. Bağımsız bölümlerin başkasına devri, kayıtlanması veya kiralanması halinde, eklentiler ve ortak yerler de kendiliğinden devredilmiş, kayıtlanmış vaya kiralanmış olur. C) Ortaklığın (Şüyuun) giderilmesi ve öncelikle satınalma (Şüf'a) hakkı: I - Ortaklığın giderilmesi: Madde 7 – Kat mülkiyetine veya kat irtifakına tabi olan gayrimenkulde ortaklığın giderilmesi istenemez. Bağımsız bölümler, bağımsız bir gayrimenkul gibi dava ve takip konusu olabilir bunlarda ortaklığın giderilmesi istenebilir. II- Öncelikle satınalma hakkı: Madde 8 – (Değişik birinci fıkra: 13/4/1983 - 2814/3 md.) Kat mülkiyeti kurulmuş bir gayrimenkulün bağımsız bölümlerinden birinin veya kat irtifakı bağlanmış arsa payının satılması halinde diğer kat maliklerinin veya irtifak hakkı sahiplerinin öncelikle satın alma hakkı yoktur. Bir bağımsız bölümün paydaşlarından birinin kendi payını başkasına satması halinde öteki paydaşlar, öncelikle satınalma hakkını kullanabilirler. Sözleşmede bu maddenin aksine hüküm konulabilir. D) Genel hükümlerin uygulanma alanı: Madde 9 – Kat mülkiyetine veya kat irtifakına ait kütük kaydında veya kat malikleri arasındaki sözleşmede veya yönetim planında veya bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde, kat mülkiyetinden doğan anlaşmazlıklar, Medeni Kanun ve ilgili diğer kanunlar hükümlerine göre karara bağlanır. İKİNCİ BÖLÜM Kat Mülkiyetinin ve Kat İrtifakının Kurulması A) Genel kural: Madde 10 – Kat mülkiyeti ve kat irtifakı resmi senetle ve tapu siciline tescil ile doğar. Anagayrimenkulün tümünün mülkiyeti (Kat mülkiyeti) ne çevrilmeden o gayrimenkulün yalnız bir veya birkaç bölümü üzerinde kat mülkiyeti kurulamaz. (Değişik üçüncü fıkra: 14/11/2007-5711/3 md.) Kat mülkiyeti kurulurken aynı katta birbirine bitişik bulunan aynı nevideki birden fazla bağımsız bölüm veya bir yapının otel, iş veya ticaret yeri gibi iktisadî açıdan veya kullanma bakımından bütünlük arz eden birden çok katı veya bölümü, kat mülkiyeti kütüğüne tek bağımsız bölüm olarak tescil edilebilir. Böyle bir tescilin yapılabilmesi için, buna uygun değişiklik projesinin ve yapı kullanma izin belgesinin Tapu Sicil Müdürlüğüne verilmiş olması gereklidir. (Değişik dördüncü fıkra: 15/2/2018-7099/4 md.) Kat mülkiyetinin tescili, tapu memurunca düzenlenen resmî senet uyarınca veya aşağıdaki fıkralara göre yapılabilir. (Ek fıkra: 15/2/2018-7099/4 md.) Hak sahiplerine isabet eden bağımsız bölümlerin belirlenmiş olması şartıyla arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen kat karşılığı inşaat sözleşmesi, kat karşılığı temlik sözleşmesi veya bağımsız bölümlerin taksimine ilişkin noterlik sözleşmesine istinaden inşa edilecek olan binaya ilişkin (…) 2 kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisi işlemi, yüklenici tarafından talep edilmesi halinde ilgili idare tarafından yapılır. Tapuya tescil işlemlerinde elektronik ortamda düzenlenen ve ilgili idare tarafından onaylı mimari proje ile yönetim planı esas alınır. Mimari proje ile yönetim planında malik imzası aranmaz. [2] (Ek fıkra: 15/2/2018-7099/4 md.) (Değişik altıncı fıkra:9/6/2021-7327/11 md.) Yapı kullanma izin belgesi düzenlenen tüm yapıların cins değişikliği işlemleri resen yapılır. Yapı kullanma izin belgesini düzenlemeye yetkili idare tarafından Mekânsal Adres Kayıt Sistemine yüklenerek elektronik ortamda kadastro müdürlüğüne gönderilen yapı kullanma izin belgesi ile yapı aplikasyon projesine göre kadastro müdürlüğünce tescil bildirimi düzenlenir. Tapu müdürlüğüne gönderilen tescil bildirimi üzerine başkaca bir belge aranmaksızın cins değişikliği resen tescil edilir. Cins değişikliği yapılmış taşınmaz kat irtifakı tesisli ise, kat irtifakının tesciline ait resmî senede ve 12 nci maddede yazılı belgelere dayalı olarak başkaca bir belge aranmaksızın resen kat mülkiyetine çevrilir. Bu işlemler, döner sermaye hizmet bedelinden muaftır. Kat mülkiyetine konu olmaya elverişli bir gayrimenkul üzerindeki ortaklığın giderilmesi davalarında, mirasçılardan veya ortak maliklerden biri, paylaşmanın, kat mülkiyeti kurulması ve bağımsız bölümlerin tahsisi suretiyle yapılmasını isterse, hakim, o gayrimenkulün mülkiyetinin, 12 nci maddede yazılı belgelere dayanılarak kat mülkiyetine çevrilmesine ve paylar denkleştirilmek suretiyle bağımsız bölümlerin ortaklara ayrı ayrı tahsisine karar verebilir. (Ek fıkra: 14/11/2007-5711/3 md.) Gelirinin ortak giderlere harcanması için veya başka bir amaçla ortak yararlanmaya tahsis edilen bağımsız bölümlerin malik hanesine, bunlardan yararlanan "bağımsız bölümlerin numaraları" yazılmak suretiyle kat mülkiyeti kütüğüne tescil edilir. Bu husus bağımsız bölümlerin beyanlar hanesinde gösterilir. B) Kat mülkiyeti kütüğü: Madde 11 – (Değişik: 14/11/2007-5711/4 md.) Kat mülkiyeti ve kat irtifakı, Tapu Sicili Tüzüğüne göre tutulacak kat mülkiyeti kütüğüne tescil olunur. Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, tescille ilgili genel hükümler, kat mülkiyeti kütüğüne yapılacak tescillerde de uygulanır. Henüz kadastrosu yapılmamış olan yerlerde kat mülkiyeti ve kat irtifakı, Tapu Sicili Tüzüğündeki formüle göre, ayrıca tutulacak Kat Mülkiyeti Zabıt Defterine tescil olunur. C) Kat mülkiyetinin kurulması: I - İstem ve belgeler: Madde 12 – (Değişik: 14/11/2007-5711/5 md.) Kat mülkiyetinin kurulması için, anagayrimenkulün kat mülkiyetine çevrilmesi hususunda o gayrimenkulün maliki veya bütün paydaşlarının aşağıda yazılı belgeler ile birlikte tapu idaresinde istemde bulunması gerekir: a) (Değişik: 15/2/2018-7099/5 md.) Anagayrimenkulde, yapı veya yapıların dış cepheler ve iç taksimatı bağımsız bölüm, eklenti, ortak yerlerinin ölçüleri ve bağımsız bölümlerin konum ve büyüklüklerine göre hesaplanan değerleriyle oranlı arsa payları, kat, daire, iş bürosu gibi nevi ile bunların birden başlayıp sırayla giden numarası ve bağımsız bölümlerin yapı inşaat alanı da açıkça gösterilmek suretiyle, proje müellifi mimar tarafından yapılan, yetkili kamu kurum ve kuruluşlarınca anagayrimenkulün maliki veya bütün paydaşlarının imzaları alınarak onaylanan ve elektronik ortamda tapu müdürlüğüne gönderilen mimarî proje ile yapı kullanma izin belgesi. b) Bağımsız bölümlerin kullanılış tarzına, birden çok yapının varlığı halinde bu yapıların özelliğine göre 28 inci maddedeki esaslar çerçevesinde hazırlanmış, kat mülkiyetini kuran malik veya malikler tarafından imzalanmış bir yönetim plânı. c) (Mülga: 23/6/2009-5912/2 md.) II - Sözleşme ve tescil: Madde 13 – (Değişik birinci fıkra: 13/4/1983-2814/5 md.) Tapu memuru kendisine verilen belgelerin tamam ve usulüne uygun ve dilekçeyi verenlerin veya istemde bulunanların yetkili olduklarına kanaat getirdikten sonra, kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmasına dair resmi sözleşmeyi düzenler. Bu sözleşme aynı zamanda tescil istemi sayılır. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/6 md.) Sözleşme düzenlenince kat irtifakının kat mülkiyetine çevrilmesinde kat irtifakının kayıtlı olduğu kat mülkiyeti kütüğü sayfasındaki, doğrudan doğruya kat mülkiyetinin kurulması halinde ise anagayrimenkulün kayıtlı bulunduğu tapu kütüğü sayfasındaki mülkiyet hanesine "Bu gayrimenkulün mülkiyeti kat mülkiyetine çevrilmiştir." ibaresi yazılarak, sayfa anagayrimenkulün leh ve aleyhine tesis edilecek irtifak hakları dışındaki işlemlere kapatılır ve kat mülkiyetine konu olan her bağımsız bölüm, kat mülkiyeti kütüğünün ayrı bir sayfasına o bölüme bağlı arsa payı ve anagayrimenkulün kayıtlı bulunduğu genel kütükteki pafta, ada, parsel, defter ve sayfa numaraları gösterilmek suretiyle tescil edilir; anagayrimenkulün kayıtlı bulunduğu genel kütük sayfasına da, bağımsız bölümlerin kat mülkiyeti kütüğündeki defter ve sayfa numaraları işlenmek suretiyle, kütükler arasında bağlantı sağlanır. (Değişik üçüncü fıkra: 14/11/2007-5711/6 md.) Anagayrimenkulün sayfasında evvelce mevcut olan haklara ait sicil kaydı, irtifak hakları hariç, bağımsız bölümlerin kat mülkiyeti kütüğündeki sayfasına geçirilir. Anagayrimenkulün mülkiyetinin kat mülkiyetine çevrilmesinden sonra, anagayrimenkulün leh ve aleyhine tesis edilecek irtifak hakları da anagayrimenkulün tapu kütüğü sayfasına tescil edilir ve kat mülkiyeti kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilir. Kat mülkiyeti kütüğüne tescil edilen her bağımsız bölüm ayrı bir gayrimenkul niteliğini kazanır ve kütükte o bölümün tasdikli planındaki numarayı alır. (Değişik: 13/4/1983-2814/5 md.) Kat malikine, anagayrimenkulun çaplı tasarruf belgesinden başka, istem halinde, 12 nci maddenin (a) bendinde belirtilen projeden kendi bağımsız bölümüne ait olan kısmının tasdikli bir örneği de verilir. D) Kat irtifakının kurulması: Madde 14 – (Değişik birinci fıkra: 23/6/2009-5912/3 md.) Henüz yapı yapılmamış veya yapısı tamamlanmamış bir arsa üzerinde kat irtifakının kurulması ve tapu siciline tescil edilmesi için o arsanın malikinin veya bütün paydaşlarının buna ait istem ile birlikte 12 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine uygun olarak düzenlenen, yetkili kamu kurum ve kuruluşlarınca anagayrimenkulün maliki veya bütün paydaşlarının imzaları alınarak onaylanan ve elektronik ortamda tapu müdürlüğüne gönderilen proje ile (b) bendindeki yönetim plânını tapu idaresine vermeleri lazımdır. Kat mülkiyetine geçişte ayrıca yönetim plânı istenmez. [3] Bir arsa üzerinde kat irtifakları ancak sözleşmede veya dilekçede her kat irtifakının ilgili bulunduğu bağımsız bölüme tahsisi istenen arsa payı, arsanın kayıtlı olduğu kütüğün (Beyanlar) hanesinde belirtilmek suretiyle kurulur ve yapının, verilen projeye göre tamamlanmasından sonra kat mülkiyetine konu olacak bağımsız bölümlerinin numarası ve bu bölümlere bağlı eklentiler kütüğün beyanlar hanesinde belirtilir. (Değişik üçüncü fıkra: 23/6/2009-5912/3 md.) (Mülga fıkra:9/6/2021-7327/12 md.) (Ek fıkra: 14/11/2007-5711/7 md.; Mülga: 23/6/2009-5912/3 md.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kat Maliklerinin ve Kat İrtifakı Sahiplerinin Hakları A) Kat maliklerinin hakları: I - Bağımsız bölüm üzerinde: Madde 15 – Kat malikleri kendilerine ait bağımsız bölümler üzerinde, bu kanunun ilgili hükümleri saklı kalmak şartiyle, Medeni Kanunun maliklere tanıdığı bütün hak ve yetkilere sahiptirler. II - Ortak yerler üzerinde : Madde 16 – Kat malikleri anagayrimenkulün bütün ortak yerlerine, arsa payları oranında, ortak mülkiyet hükümlerine göre malik olurlar. Kat malikleri ortak yerlerde kullanma hakkına sahiptirler; bu hakkın genel kömürlük, garaj, teras, çamaşırhane ve çamaşır kurutma alanları gibi yerlerdeki ölçüsü, aksine sözleşme olmadıkça, her kat malikine ait arsa payı ile oranlıdır. B) Kat irtifakı sahibinin hakları: Madde 17 – Kat irtifakı sahipleri, ortak arsa üzerinde yapılacak yapının, sözleşmede yazılı süre içinde başlaması ve tamamlanması için kendilerine düşen borçların yerine getirilmesini, karşılıklı olarak isteme ve dava etme hakkına sahiptirler. (Değişik: 13/4/1983 -2814/7 md.) Kat irtifakı sahipleri yapının tamamlanması için kendi aralarından veya dışarıdan bir veya birkaç kişiyi yönetici olarak tayin edebilirler. Kat mülkiyeti yöneticisinin görev, yetki ve sorumluluklarına dair hükümler, bu yönetici hakkında da uygulanır. (Ek: 13/4/1983 - 2814/7 md.) Kat irtifakı kurulmuş gayrimenkullerde yapı fiilen tamamlanmış ve bağımsız bölümlerin üçte ikisi fiilen kullanılmaya başlanmışsa, kat mülkiyetine geçilmemiş olsa dahi anagayrimenkulün yönetiminde kat mülkiyeti hükümleri uygulanır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kat Maliklerinin ve Kat İrtifakı Sahiplerinin Borçları A) Kat Maliklerinin borçları: I - Genel kural: Madde 18 – Kat malikleri, gerek bağımsız bölümlerini, gerek eklentileri ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler. Bu kanunda kat maliklerinin borçlarına dair olan hükümler, bağımsız bölümlerdeki kiracılara ve oturma (Sükna) hakkı sahiplerine veya bu bölümlerden herhangi bir suretle devamlı olarak faydalananlara da uygulanır; bu borçları yerine getirmiyenler kat malikleriyle birlikte, müteselsil olarak sorumlu olur. (Mülga son fıkra: 14/11/2007-5711/24 md.) II - Anagayrimenkulün bakımı, korunması ve zarardan sorumluluk: Madde 19 – Kat malikleri, anagayrimenkulün bakımına ve mimarı durumu ile güzelliğini ve sağlamlığını titizlikle korumaya mecburdurlar. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/8 md.) Kat maliklerinden biri, bütün kat maliklerinin beşte dördünün yazılı rızası olmadıkça anagayrimenkulün ortak yerlerinde inşaat, onarım ve tesisler, değişik renkte dış badana veya boya yaptıramaz. Ancak, ortak yer ve tesislerdeki bir bozukluğun anayapıya veya bağımsız bir bölüme veya bölümlere zarar verdiğinin ve acilen onarılması gerektiğinin veya anayapının güçlendirilmesinin zorunlu olduğunun mahkemece tespit edilmiş olması halinde, bu onarım ve güçlendirmenin projesine ve tekniğine uygun biçimde yapılması konusunda kat maliklerinin rızası aranmaz. Kat maliki kendi bağımsız bölümünde anayapıya zarar verecek nitelikte onarım, tesis ve değişiklik yapamaz. Tavan, taban veya duvar ile birbirine bağlantılı bulunan bağımsız bölümlerin bağlantılı yerlerinde, bu bölüm maliklerinin ortak rızası ile anayapıya zarar vermeyecek onarım, tesis ve değişiklik yapılabilir. Her kat maliki anagayrimenkule ve diğer bağımsız bölümlere, kusuru ile verdiği zarardan dolayı diğer kat maliklerine karşı sorumludur. III - Anagayrimenkulün genel giderlerine katılma: Madde 20 – (Değişik birinci fıkra: 13/4/1983-2814/9 md.) Kat maliklerinden her biri aralarında başka türlü anlaşma olmadıkça: a) Kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak; b) Anagayrimenkulün sigorta primlerine ve bütün ortak yerlerin bakım, koruma, güçlendirme ve onarım giderleri ile yönetici aylığı gibi diğer giderlere ve ortak tesislerin işletme giderlerine ve giderler için toplanacak avansa kendi arsa payı oranında; [4] Katılmakla yükümlüdür. c) Kat malikleri ortak yer veya tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya kendi bağımsız bölümünün durumu dolayısıyla bunlardan faydalanmaya lüzum ve ihtiyaç bulunmadığını ileri sürmek suretiyle bu gider ve avans payını ödemekten kaçınamaz. (Değişik: 13/4/1983-2814/9 md.) Gider veya avans payını ödemeyen kat maliki hakkında, diğer kat maliklerinden her biri veya yönetici tarafından, yönetim planına, bu Kanuna ve genel hükümlere göre dava açılabilir, icra takibi yapılabilir. Gider ve avans payının tamamını ödemeyen kat maliki ödemede geciktiği günler için aylık yüzde beş hesabıyla gecikme tazminatı ödemekle yükümlüdür. [5] Birinci fıkradaki giderlere, kat maliklerinden birinin veya onun bağımsız bölümünden herhangi bir suretle faydalanan kişinin kusurlu bir hareketi sebep olmuşsa, gidere katılanların yaptıkları ödemeler için o kat malikine veya gidere sebep olanlara rücu hakları vardır. IV - Sigorta anlaşması: Madde 21 – Anagayrimenkulün, kat malikleri kurulunca tayin edilecek değer üzerinden sigorta edilmesi kat malikleri kurulunca kararlaştırılabilir. Sigorta yapılması halinde kat malikleri, sigorta giderlerine, arsa payları oranında, katılmakla yükümlüdürler. Anagayrimenkulün tümünün harap olması halinde alınacak sigorta bedeli, aksine sözleşme olmadıkça, kat maliklerine, arsa payları oranında, paylaştırılır. Yalnız bir veya bir kaç bağımsız bölüm veya eklentisi veya ortak yerlerden bir kısmı hasara uğramışsa, alınacak sigorta bedeli hasara uğrayan yerlerin onarımına arsa payları oranında harcanır. Kat malikleri anagayrimenkulün sigortasıyla giderilemeyecek olan zararlarını karşılamak üzere, kendi bağımsız bölümlerini ayrıca kendi ad ve hesaplarına sigorta ettirebilirler; bu halde alınacak sigorta bedeli, anagayrimenkulün sigorta bedelindeki payları da ayrıca saklı kalmak üzere, yalnız kendilerine ait olur. Sigorta hakkındaki emredici hükümler saklıdır. V - Ortak giderlerin teminatı: Madde 22 – (Değişik birinci fıkra: 13/4/1983 - 2814/10 md.) Kat malikinin, 20 nci madde uyarınca payına düşecek gider ve avans borcundan ve gecikme tazminatından, bağımsız bölümlerin birinde kira akdine, oturma (sükna) hakkına veya başka bir sebebe dayanarak devamlı bir şekilde faydalananlar da müştereken ve müteselsilen sorumludur. Ancak, kiracının sorumluluğu ödemekle yükümlü olduğu kira miktarı ile sınırlı olup, yaptığı ödeme kira borcundan düşülür. Kat malikinin borcu bu yolla da alınamazsa, mahkemece tesbit edilen borcunu ödemiyen kat malikinin bağımsız bölümü üzerine, varsa yöneticinin yoksa kat maliklerinden birinin yazılı istemiyle bu borç tutarı için, diğer kat malikleri lehine kanuni ipotek hakkı tescil edilir. (Değişik son cümle: 14/11/2007-5711/10 md.) 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 893 üncü maddesinin son fıkrası hükmü burada da uygulanır. (Değişik: 13/4/1983 - 2814/10 md.) Kat maliklerinin, gider borcunu ödemeyen kat maliki veya diğer sorumlulardan olan alacakları önceliklidir. VI - Müsaade mecburiyeti: Madde 23 – Kat maliklerinden birinin bağımsız bölümünde veya bu bölümdeki tesislerde meydana gelen bir hasar veya bozukluğun onarımı veya giderilmesi veya tesislerin yeniden yapılması ile yapı güvenliğiyle ilgili olarak yapılması gerekli görülen teknik incelemeler için diğer bir bağımsız bölüme girmek gerekiyorsa, o bölümün maliki veya o bölümde başka sıfatla oturanlar, giriş müsaadesi vermeye ve bölümde gerekli işlerin yapılmasına katlanmaya mecburdurlar. [6] Anagayrimenkulün bir kısmının harap olması halinde, harap olan bağımsız bölüm ve eklentilerinin veya ortak yerlerin veya bağımsız bölümdeki tesislerin yeniden yapılması için, sağlam kalan bağımsız bölümlerin içinden veya dışından faydalanılması gerekiyorsa, o bölümlerin malikleri veya orada başka sıfatla oturanlar buna müsaade etmeye mecburdurlar. Yukarıdaki fıkralarda yazılı müsaade yüzünden, kat maliklerinin veya orada başka sıfatla oturanların uğrayacakları zararı, lehine müsaade verilen bağımsız bölüm malikleri derhal ödemekle yükümlüdürler. VII - Yasak işler: Madde 24 – Anagayrimenkulün, kütükte mesken, iş veya ticaret yeri olarak gösterilen bağımsız bir bölümünde hastane, dispanser, klinik, poliklinik, ecza laboratuvarı gibi müesseseler kurulamaz; kat maliklerinin buna aykırı sözleşmeleri hükümsüzdür; dispanser, klinik, poliklinik niteliğinde olmıyan muayenehaneler bu hükmün dışındadır. Anagayrimenkulün, kütükte mesken olarak gösterilen bağımsız bir bölümünde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve emsali gibi eğlence ve toplantı yerleri ve fırın, lokanta, pastahane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri ve imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi yerler, ancak kat malikleri kurulunun oybirliği ile vereceği kararla açılabilir. (Ek fıkra: 13/2/2011-6111/194 md.) 1136 sayılı Avukatlık Kanununda avukatlık büroları ve hukuk büroları ile ilgili düzenleme yapılıncaya kadar meskenlerdeki avukatlık ve hukuk büroları faaliyetlerine devam ederler. Bu süre, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıldır. Bu hüküm 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununda ilgili düzenleme yapılıncaya kadar meslek mensupları tarafından açılan bürolar hakkında da uygulanır. Bu karar yöneticinin veya kat maliklerinden birinin istemi üzerine bütün bağımsız bölümlerin kat mülkiyeti kütüğündeki sahifelerine şerh verilir. VIII - Kat mülkiyetinin devri mecburiyeti: Madde 25 – Kat maliklerinden biri bu kanuna göre kendisine düşen borçları ve yükümleri yerine getirmemek suretiyle diğer kat maliklerinin haklarını, onlar için çekilmez hale gelecek derecede ihlal ederse, onlar, o kat malikinin müstakil bölümü üzerindeki mülkiyet hakkının kendilerine devredilmesini hakimden istiyebilirler. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/12 md.) Bu gibi bir kat maliki hakkında, bağımsız bölümün mülkiyetinin hükme en yakın tarihteki değeri o kat malikine ödenerek bu mülkiyetin diğer kat maliklerine, arsa payları oranında devredilmesi için davanın açılması, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, diğer kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğuyla karar vermesine bağlıdır. Bu karara rağmen kat maliklerinden bir kısmı bu davayı açmak istemezse, davayı öteki kat malikleri açar ve hâkim hüküm vermeden önce devir bedelinin ileride hak sahibine ödenmek üzere bankada üçer aylık vadeli hesaba yatırılması ve makbuzunun ibrazı için davacılara resen belirleyeceği uygun bir süre verir. Devir bedelinin süresi içinde yatırıldığına ilişkin belge ibraz edildiğinde ve davanın kabulü halinde hâkim, davalının bağımsız bölümünün mülkiyetinin davayı açmış olan kat maliklerine arsa payları oranında devredilmesine ve devir bedelinin işlemiş faiziyle birlikte davalıya ödenmesine karar verir. Aşağıdaki durumlarda, birinci fıkrada yazılı çekilmezlik, her halde mevcut farz edilir : a) Ortak giderlerden ve avanstan kendine düşen borçları ödemediği için hakkında iki takvim yılı içinde üç defa icra veya dava takibi yapılmasına sebep olunması; b) Anagayrimenkulün bulunduğu yerin sulh hakimi tarafından 33 üncü madde gereğince verilen emre rağmen, bu kanunda yazılı borç ve yükümleri yerine getirmemek suretiyle öteki kat maliklerinin haklarını ihlal etmekte devamlı olarak bir yıl ısrar edilmesi; c) Kendi bağımsız bölümünü randevu evi veya kumarhane veya benzeri yer olarak kullanmak suretiyle ahlak ve adaba aykırı harekette bulunması. (Değişik dördüncü fıkra: 14/11/2007-5711/12 md.) Bu maddedeki dava hakkı, devir konusunda kat maliklerince alınan dava açma kararının öğrenilmesi tarihinden başlayarak altı ay ve her halde dava hakkının doğumundan başlayarak beş yıl içinde kullanılmazsa veya dava sebebi ortadan kalkmışsa düşer. B) Kat irtifakı sahiplerinin borçları: Madde 26 – Kat irtifakı sahipleri bu hakka konu olan ortak arsa üzerinde, ileride kat mülkiyetine çevrilmek üzere yapılacak yapının sözleşmeye ve plana göre tamamlanması için kendilerine düşen borçları vaktinde yerine getirmek ve yapı işini, doğruluk kaideleri uyarınca kolaylaştırmakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/13 md.) Kat irtifakı sahiplerinden biri kendine düşen borçları, noter aracılığıyla yapılan ihtara rağmen, bu ihtar tarihinden başlayarak iki ay içinde yerine getirmezse diğerlerinin yazılı istemi üzerine hâkim, onun arsa payının ve kat irtifakının hükme en yakın tarihteki değeri karşılığında, öteki paydaşlara, arsa payları oranında devrine karar verir. Kat irtifakı sahiplerinden birinin kusuru yüzünden, yapının kanuni süre içinde yapılamaması sebebiyle kat irtifakı düşerse, kusurlu taraf diğerlerinin bu yüzden uğradıkları zararı tazminle yükümlüdür. BEŞİNCİ BÖLÜM Anagayrimenkulün Yönetimi A) Genel kurul: Madde 27 – Anagayrimenkul, kat malikleri kurulunca yönetilir ve yönetim tarzı, kanunların emredici hükümleri saklı kalmak şartiyle, bu kurul tarafından kararlaştırılır. B) Yönetim planı: Madde 28 – Yönetim planı yönetim tarzını, kullanma maksat ve şeklini yönetici ve denetçilerin alacakları ücreti ve yönetime ait diğer hususları düzenler.Yönetim planı, bütün kat maliklerini bağlıyan bir sözleşme hükmündedir. Yönetim planında hüküm bulunmıyan hallerde, anagayrimenkulün yönetiminden doğacak anlaşmazlıklar bu kanuna ve genel hükümlere göre karara bağlanır. (Değişik: 13/4/1983 - 2814/11 md.) Yönetim planının değiştirilmesi için bütün kat maliklerinin beşte dördünün oyu şarttır. Kat maliklerinin 33 üncü maddeye göre mahkemeye başvurma hakları saklıdır. Yönetim planı ve bunda yapılan değişiklikler, bütün kat malikleriyle onların külli ve cüzi haleflerini ve yönetici ve denetçileri bağlar. Yönetim planının ve onda sonradan yapılan değişikliklerin tarihi, kat mülkiyeti kütüğünün (Beyanlar) hanesinde gösterilir ve bu değişiklikler yönetim planına bağlanarak kat mülkiyetinin kuruluş belgeleri arasında saklanır. C) Kat malikleri kurulunun toplantısı ve kararları: I - Toplantı zamanı: Madde 29 – Kat malikleri kurulu, yılda bir defadan az olmamak üzere yönetim planında gösterilen zamanlarda, eğer böyle bir zaman gösterilmemişse, her takvim yılının ilk ayı içinde toplanır. (Ek cümle: 14/11/2007-5711/14 md.) Toplu yapılarda ise kurullar, en geç iki yılda bir defadan az olmamak üzere yönetim plânlarında gösterilen zamanlarda, böyle bir zaman gösterilmemişse, ikinci takvim yılının ilk ayı içinde toplanır. Önemli bir sebebin çıkması halinde, yöneticinin veya denetçinin veya kat maliklerinden üçte birinin istemi üzerine ve toplantı için istenilen tarihten en az onbeş gün önce bütün kat maliklerine imzalattırılacak bir çağrı veya bir taahhütlü mektupla, toplantı sebebi de bildirilmek şartiyle, kat malikleri kurulu her zaman toplanabilir. İlk çağrı yapılırken, birinci toplantıda, yeter sayının sağlanamaması halinde, ikinci toplantının nerede ve hangi tarihte yapılacağı da belirtilir. (Ek cümle: 14/11/2007-5711/14 md.) İlk toplantı ile ikinci toplantı arasında bırakılacak zaman yedi günden az olamaz. II - Yeter sayı: Madde 30 – Kat malikleri kurulu, kat maliklerinin sayı ve arsa payı bakımından yarısından fazlasiyle toplanır ve oy çokluğuyla karar verir. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/15 md.) Yeter sayının sağlanamaması nedeniyle ilk toplantının yapılamaması halinde, ikinci toplantı, en geç onbeş gün sonra yapılır. Bu toplantıda karar yeter sayısı, katılanların salt çoğunluğudur. Bu kanunda yeter sayı için ayrıca konulmuş olan hükümler saklıdır. III - Oya katılma: Madde 31 – Her kat maliki, arsa payı oranına bakılmaksızın, bir tek oy hakkına sahiptir. Anagayrimenkulde birden ziyade bağımsız bölümü olan kat maliki, her bağımsız bölüm için ayrı bir oy hakkına sahiptir; bununla beraber onun malik olduğu bağımsız bölümlerin sayısı ne olursa olsun, sahip olacağı oy sayısı bütün oyların üçte birinden fazla olamaz; oy hesabı yapılırken kesirler gözönüne alınmaz. Bir bağımsız bölümün birden ziyade maliki varsa, kat malikleri kurulunda bunları içlerinden vekalet verecekleri birisi temsil eder. Kat maliklerinden biri ehliyetsiz ise onu kanuni mümessili temsil eder. Alınacak karar doğrudan doğruya kendini ilgilendiren kat maliki görüşmelerde hazır bulunabilir, fakat oya katılamaz. (Değişik son fıkra: 14/11/2007-5711/16 md.) Kat maliklerinden biri, oyunu yetkili vekil eliyle kullanabilir. Bir kişi, oy sayısının yüzde beşinden fazlasını kullanmak üzere vekil tayin edilemez. Ancak, kırk ve daha az sayıdaki kat mülkiyetine tâbi taşınmazlarda bir kişi, en fazla iki kişiye vekâlet edebilir. IV - Kararlar: Madde 32 – Anagayrimenkul kat malikleri kurulu tarafından, sözleşme, yönetim planı ve kanun hükümleri uyarınca verilecek kararlara göre yönetilir. Bütün kat malikleriyle külli ve cüzi halefleri, yönetici ve denetçiler, kat malikleri kurulunun kararlarına uymakla yükümlüdürler. Anagayrimenkulün kullanılmasından veya yönetiminden dolayı kat malikleri arasında veya bunlarla yönetici ve denetçiler arasında veya denetçilerle yöneticiler arasında çıkan anlaşmazlıklar, kat malikleri kurulunca çözülür ve karara bağlanır. Kat malikleri kurulu kararları (1) den başlayıp sırayla giden sayfa numaraları taşıyan her sayfası noter mühüriyle tasdikli bir deftere yazılarak, toplantıda bulunan bütün kat maliklerince imzalanır; karara aykırı oy verenler bu aykırılığın sebebini belirterek imza koyarlar. Bir husus hakkında ilerde çıkan anlaşmazlıklar, karar defterinde aynı hususa dair daha önce verilmiş bir karar varsa kaide olarak ona göre çözülür. V - Hakimin müdahalesi: Madde 33 – (Değişik birinci fıkra: 14/11/2007-5711/17 md.) Kat malikleri kurulunca verilen kararlar aleyhine, kurul toplantısına katılan ancak 32 nci madde hükmü gereğince aykırı oy kullanan her kat maliki karar tarihinden başlayarak bir ay içinde, toplantıya katılmayan her kat maliki kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay içinde ve her halde karar tarihinden başlayarak altı ay içinde anagayrimenkulün bulunduğu yerdeki sulh mahkemesine iptal davası açabilir; kat malikleri kurulu kararlarının yok veya mutlak butlanla hükümsüz sayıldığı durumlarda süre koşulu aranmaz. Kat maliklerinden birinin yahut onun katından kira akdine, oturma hakkına veya başka bir sebebe dayanarak devamlı surette faydalanan kimsenin, borç ve yükümlerini yerine getirmemesi yüzünden zarar gören kat maliki veya kat malikleri, anagayrimenkulün bulunduğu yerin sulh mahkemesine başvurarak hâkimin müdahalesini isteyebilir. Hakim, ilgilileri dinledikten sonra, bu kanuna ve yönetim planına ve bunlarda bir hüküm yoksa, genel hükümlere ve hakkaniyet kaidelerine göre derhal kararını verir ve bunun, tesbit edeceği kısa bir süre içinde yerine getirilmesi lüzumunu ilgiliye tefhim veya tebliğ eder. (Değişik üçüncü fıkra: 14/11/2007-5711/17 md.) Tespit edilen süre içinde hâkimin kararını yerine getirmeyenlere, aynı mahkemece, ikiyüz elli Türk Lirasından ikibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. 25 inci madde hükmü saklıdır. D) Yönetici: I - Atanması: Madde 34 – Kat malikleri, anagayrimenkulün yönetimini kendi aralarından veya dışardan seçecekleri bir kimseye veya üç kişilik bir kurula verebilirler; bu kimseye (Yönetici), kurula da (Yönetim kurulu) denir. Anagayrimenkulün sekiz veya daha fazla bağımsız bölümü varsa, yönetici atanması mecburidir. Anagayrimenkulün bütün bölümleri bir kişinin mülkiyetinde ise, malik kanunen yönetici durumundadır. Yönetici, kat maliklerinin, hem sayı hem arsa payı bakımından çoğunluğu tarafından atanır. Yönetici her yıl kat malikleri kurulunun kanuni yıllık toplantısında yeniden atanır; eski yönetici tekrar atanabilir. Kat malikleri anagayrimenkulün yönetiminde anlaşamaz veya toplanıp bir yönetici atayamazlarsa, o geyrimenkulün bulunduğu yerin sulh mahkemesince, kat maliklerinden birinin müracaatı üzerine ve mümkünse diğerleri de dinlendikten sonra, gayrimenkule bir yönetici atanır. Bu yönetici, aynen kat maliklerince atanan yöneticinin yetkilerine sahip ve kat maliklerine karşı sorumlu olur. Sulh mahkemesince atanan yönetici, bu atanma üzerinden altı ay geçmedikçe, kat malikleri kurulunca değiştirilemez Ancak haklı bir sebep çıkarsa, onu atamış olan sulh mahkemesi, değiştirmeye müsaade edebilir. Yönetici atanırken kendisiyle yapılan sözleşmede, teminat göstermesi şart edilebilir; sözleşmede böyle bir şart olmasa bile, haklı bir sebebin çıkması halinde, kat malikleri kurulu, yöneticiden teminat göstermesini istiyebilir. (Değişik son fıkra: 14/11/2007-5711/18 md.) Yöneticinin ad ve soyadı ile iş ve ev adresinin anagayrimenkulün kapısı yanına veya girişte görülecek bir yere çerçeve içinde asılması mecburidir. Bu yapılmazsa, yöneticiden veya yönetim kurulu üyelerinin her birine, ilgilinin başvurması üzerine aynı mahkemece, elli Türk Lirasından ikiyüzelli Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. II - Yöneticinin görevleri: 1. Genel yönetim işlerinin görülmesi: Madde 35 – Yöneticinin görevleri, yönetim planında belirtilir; yönetim planında aksine hüküm olmadıkça, yönetici aşağıdaki işleri görür: a) Kat malikleri kurulunca verilen kararların yerine getirilmesi; b) Anagayrimenkulün gayesine uygun olarak kullanılması, korunması, bakımı ve onarımı için gereken tedbirlerin alınması; c) Anagayrimenkulün sigorta ettirilmesi; d) Anagayrimenkulün genel yönetim işleriyle korunma, onarım, temizlik gibi bakım işleri ve asansör ve kalorifer, sıcak ve soğuk hava işletmesi ve sigorta için yönetim planında gösterilen zamanda, eğer böyle bir zaman gösterilmemişse, her takvim yılının ilk ayı içinde, kat maliklerinden avans olarak münasip miktarda paranın toplanması ve bu avansın harcanıp bitmesi halinde, geri kalan işler için tekrar avans toplanması; e) Anagayrimenkulün yönetimiyle ilgili diğer bütün ödemelerin kabulü, yönetim dolayısiyle doğan borçların ödenmesi ve kat malikleri tarafından ayrıca yetkili kılınmışsa, bağımsız bölümlere ait kiraların toplanması; f) Anagayrimenkulün tümünü ilgilendiren tebligatın kabulü; g) Anagayrimenkulü ilgilendiren bir sürenin geçmesinden veya bir hakkın kaybına meydan vermiyecek gerekli tedbirlerin alınması; h) Anagayrimenkulün korunması ve bakımı için kat maliklerinin yararına olan hususlarda gerekli tedbirlerin, onlar adına alınması; i) Kat mülkiyetine ilişkin borç ve yükümlerini yerine getirmiyen kat maliklerine karşı dava ve icra takibi yapılması ve kanuni ipotek hakkının kat mülkiyeti kütüğüne tescil ettirilmesi; j) Topladığı paraları ve avansları yatırmak ve gerektiğinde almak üzere muteber bir bankada kendi adına ve fakat anagayrimenkulün yönetici sıfatı gösterilmek suretiyle, hesap açtırılması; k) Kat malikleri kurulunun toplantıya çağırılması. l) (Ek: 4/4/2015-6645/82 md.) Anagayrimenkulde bulunan asansörlerin güvenli bir şekilde işletilmesinin sağlanması amacıyla aylık bakımları ile yıllık kontrollerinin ilgili teknik düzenlemelere uygun şekilde yaptırılması ve bu işlemlere ilişkin ücretlerin ödenmesi. (Ek fıkra: 4/4/2015-6645/82 md.) Bu Kanunun 34 üncü maddesinde belirtilen şartları taşımasına rağmen yönetici ataması yapılmayan anagayrimenkulde, birinci fıkrada sayılan işlerin yaptırılmasından kat malikleri müştereken sorumludur. 2. Defter tutulması ve belgelerin saklanması: Madde 36 – Yönetici, kat malikleri kurulunun kararlarını protokolleri, yapılan ihtar ve tebligatın özetini ve tarihlerini ve bütün giderleri, 32 nci maddede sözü geçen deftere tarih sırasiyle yazmaya ve bu defteri ve giderlerin belgeleriyle diğer bütün belgeleri bir dosyada saklamaya mecburdur. Bu defterin, her takvim yılının bitmesinden başlıyarak bir ay içinde yönetici tarafından notere kapattırılması mecburidir. Bu maddede yazılı görevleri yerine getirmiyen yöneticiye 33 üncü maddenin son fıkrasında yazılı cezalar uygulanır. 3. İşletme projesinin yapılması: Madde 37 – (Değişik: 13/4/1983 - 2814/12 md.) Kat malikleri kurulunca kabul edilmiş işletme projesi yoksa, yönetici gecikmeksizin bir işletme projesi yapar. Bu projede özellikle: a) Anagayrimenkulün bir yıllık yönetiminde tahmini olarak gelir ve gider tutarları; b) Tüm giderlerden her kat malikine, bu Kanunun 20 nci maddesindeki esaslara göre düşecek tahmini miktar; c) Tahmini giderlerle diğer muhtemel giderleri karşılamak üzere her kat malikinin 20 nci maddedeki esaslara göre vermesi gereken avans tutarı; Gösterilir. Bu proje,kat maliklerine veya bağımsız bölümden fiilen yararlananlara, imzaları karşılığında veya taahhütlü mektupla bildirilir. Bildirimden başlayarak yedi gün içinde projeye itiraz edilirse durum kat malikleri kurulunda incelenir ve proje hakkında, karar verilir, gerekirse yeni bir proje hazırlanır. Kesinleşen işletme projeleri veya kat malikleri kurulunun işletme giderleri ile ilgili kararları, İcra ve İflas Kanununun 68 inci maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen belgelerden sayılır. III - Sorumluluğu: 1.Genel kural: Madde 38 – Yönetici, kat maliklerine karşı aynen bir vekil gibi sorumludur. (Ek fıkra: 14/11/2007-5711/19 md.) Kat malikleri kurulu, ada temsilciler kurulu veya toplu yapı temsilciler kurulu kararlarının iptaline ilişkin davalar, kat maliklerini temsilen yöneticiye, toplu yapılarda ise ada temsilciler kurulu veya toplu yapı temsilciler kurulunca seçilen yöneticiye husumet yöneltilmesi suretiyle açılabilir. Yönetici, açılan davayı bütün kat maliklerine ve ada veya toplu yapı temsilciler kuruluna duyurur. Kurul kararının iptali halinde bu konudaki yargılama giderleri ortak giderlerden karşılanır. 2. Hesap Verme: Madde 39 – Yönetici, yönetim planında yazılı zamanlarda eğer böyle bir zaman yazılmamışsa her takvim yılının birinci ayı içinde kat malikleri kuruluna, anagayrimenkul dolayısiyle o tarihe kadar elde edilen gelirlerin ve yapılmış olan giderlerin hesabına vermekle yükümlüdür. Kat maliklerinin yarısı isterse, bunların arsa payları ne olursa, olsun yönetim planında yazılı zamanlar dışında da hesabın gösterilmesi yöneticiden istenebilir. IV - Hakları: Madde 40 – Yönetici, kaide olarak vekilin haklarına sahiptir. Kat malikleri,kendilerine düşen borçları ve yükümleri yönetici tarafından noterlikçe yaptırılan ihtara rağmen vaktinde ve tamamen yerine getirmezlerse, yönetici, hiçbir tazminat ödemeye mecbur olmaksızın, kendine ait sözleşmeyi feshedip yöneticilikten çekilerek bu yüzden uğradığı zararın tazminini kat maliklerinden istiyebilir. Yönetici, yönetim planında veya kendisiyle yapılan sözleşmede bir ücret tayin edilmemiş olsa bile, kat maliklerinden uygun bir ücret istiyebilir. (Değişik: 13/4/1983-2814/13 md.) Kat malikleri kurulu, kat malikleri arasından atanmış yöneticinin normal yönetim giderlerine katılıp katılmayacağı, katılacaksa, ne oranda katılacağını kararlaştırır. Bu yolda, bir karar alınmamış ise, yönetici yönetim süresince kendisine düşen normal yönetim giderlerinin yarısına katılmaz. E) Yönetimin denetlenmesi: Madde 41 – Kat malikleri kurulu, yöneticinin bu görevdeki tutumunu devamlı olarak denetler ve haklı bir sebebin çıkması halinde onu her zaman değiştirebilir. Hesapların denetlenmesi için yönetim planında, belli bir zaman konulmamışsa; bu denetim her üç ayda bir yapılır; bununla beraber haklı bir sebep çıkarsa, hesap denetlenmesi her zaman yapılabilir. Kat malikleri kurulu denetim işini, kendi aralarından sayı ve arsa payı çoğunluğuyla seçecekleri bir denetçiye veya üç kişilik bir denetim kuruluna verebilir; bu halde denetçi veya denetim kurulu yönetim planında yazılı zamanlarda, eğer zaman yazılmamışsa, her takvim yılının birinci ayı içinde kat malikleri kuruluna verecekleri bir raporla denetimin sonucunu ve anagayrimenkulün yönetim tarzı hakkındaki düşüncelerini bildirir; bu rapor çoğaltılarak birer örneği taahhütlü mektupla kat maliklerine gönderilir. Denetçiler bu raporu ve verecekleri kararları ve gerekli gördükleri diğer hususları, (1) den başlayıp sıra ile giden sayfa numaraları taşıyan ve her sayfası noter mührüyle tasdikli bir deftere geçirip tarih koyarak altını imza ederler. F) Yenilik ve ilaveler: I - Faydalı olanlar: Madde 42 – Kat malikleri,anagayrimenkulün ortak yerlerinde kendi başlarında bir değişiklik yapamazlar; ortak yerlerin düzgün veya bunları kullanmanın daha rahat ve kolay bir hale konulmasına veya bu yerlerden elde edilecek faydanın çoğaltılmasına yarıyacak bütün yenilik ve ilaveler, kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğu ile verecekleri karar üzerine yapılır. (Ek fıkra: 1/7/2005-5378/19 md.) Engellilerin yaşamı için zorunluluk göstermesi hâlinde, proje tadili kat maliklerinin en geç üç ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek sayı ve arsa payı çoğunluğu ile karara bağlanır. Toplantının bu süre içerisinde yapılamaması veya tadilat talebinin çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda; ilgili kat malikinin talebi üzerine bina güvenliğinin tehlikeye sokulmadığını bildirir komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılır. İlgili merciler, tasdikli proje değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır. Komisyonun teşkili, çalışma usûlü ile engellinin kullanımından sonraki süreç ile ilgili usûl ve esaslar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından müştereken hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. [7] Bu işlerin giderleri, yeniliklerden faydalananlar tarafından, faydalanma oranına göre, ödenir. (Değişik dördüncü fıkra: 18/4/2007-5627/16 md.) Kat maliklerinden birinin isteği üzerine ısı yalıtımı, ısıtma sisteminin yakıt dönüşümü ve ısıtma sisteminin merkezi sistemden ferdi sisteme veya ferdi sistemden merkezi sisteme dönüştürülmesi, kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğu ile verecekleri karar üzerine yapılır. Ancak toplam inşaat alanı ikibin metrekare ve üzeri olan binalarda merkezi ısıtma sisteminin ferdi ısıtma sistemine dönüştürülmesi, kat maliklerinin sayı ve arsa payı olarak oybirliği ile verecekleri karar üzerine yapılır. Bu konuda yapılacak ortak işlerin giderleri arsa payı oranına göre ödenir. Merkezi ısıtma sistemlerinde ısınma giderlerinin paylaştırılmasına ilişkin usûl ve esaslar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir. (Değişik beşinci fıkra: 18/4/2007-5627/16 md.) Isıtma sisteminin merkezi sistemden ferdi sisteme veya ferdi sistemden merkezi sisteme dönüştürülmesine karar verilmesi halinde, yönetim planının bu karara aykırı hükümleri değiştirilmiş sayılır. II - Çok masraflı ve lüks olanlar: Madde 43 – Yapılması arzu edilen yenilik ve ilaveler çok masraflı ise veya yapının özel durumuna göre lüks bir nitelik taşıyorsa veya anagayrimenkulün bütün kat malikleri tarafından kullanılması mutlaka gerekli olan yerlerinde veya geçitlerinde bulunmıyorsa, bunlardan faydalanmak istemiyen kat maliki, gidere katılmak zorunda değildir; bu gibi yenilik ve ilavelerin giderini, onların yapılmasına karar vermiş olan kat malikleri öderler. Bununla beraber, başlangıçta giderlere katılmıyan kat maliki veya onun külli veya cüzi halefleri yenilik ve ilavelerin yapılması ve korunması giderlerine sonradan, kendi arsa payları oranında katılırlarsa, yapılan lüks yenilik veya ilaveden faydalanma hakkını kazanırlar. III- Bağımsız bölüm ilavesi: Madde 44 – Anagayrimenkulün üstüne kat ilavesi veya mevcut çekme kat yerine tam kat yapılması veya zemin veya bodrum katlarında veya arsanın boş kısmında 24 üncü maddenin ikinci fıkrasında yazılı yerlerin sonradan yapımı veya ilavesi için: a) Kat malikleri kurulunun buna oybirliğiyle karar vermesi; b) Anagayrimenkulün bu inşaattan sonra alacağı duruma göre, yapılan yeni ilaveler de dahil olmak üzere bütün bağımsız bölümlerine tahsis olunacak arsa paylarının, usulüne göre yeniden ve oybirliğiyle tesbit edilmesi; c) İlave edilecek yeni bağımsız bölüme tahsis edilen arsa payı üzerinde, tapu memuru huzurunda yapılacak resmi senetle, 14 üncü maddeye göre kat irtifakı kurularak bunun, anagayrimenkulün bütün bağımsız bölümlerinin kat mülkiyeti kütüğündeki irtifaklar hanesine tescil edilmesi ve anagayrimenkulün kapanan eski kütük sayfasiyle 13 üncü madde hükmüne göre bağlantı sağlanması; Şarttır. Bu nitelikteki ilave ve genişletmelere muvafakat etmekle beraber kendisi katılmak istemiyen kat maliklerinin arsa paylarından, bu ilaveler sebebiyle azalan kısmın, ilaveyi yaptıranların bağımsız bölümlerine tahsisini kabul ettikleri, resmi senette belirtilir. Bu takdirde, yeni bağımsız bölümün yapılmasına katılmıyan kat maliklerinin arsa paylarından yeni tahsis sebebiyle azalan kısmın bedeli kendilerine ödenmek şartiyle, yeni yapılan bağımsız bölüm, kat irtifakı kurulmasına dair olan eski resmi senet gereğince kat mülkiyetine çevrilerek onu yaptıranın mülkü veya yaptıranların ortak mülkü olur ve kat mülkiyeti kütüğünün ayrı bir sayfasına yeni malik veya malikler adına tescil edilir. G) Temliki tasarruflar ve önemli işler: Madde 45 – Anagayrimenkulün bir hakla kayıtlanması veya arsanın bölünmesi ve bölünen kısmın mülkiyetinin başkasına devrolunması gibi temliki tasarruflar veya anayapının dış duvarlarının, çatı veya damının reklam maksadiyle kiralanması gibi önemli yönetim işleri ancak bütün kat maliklerinin oybirliğiyle verecekleri karar üzerine yapılabilir. ALTINCI BÖLÜM Kat Mülkiyetinin ve Kat İrtifakının Sona Ermesi A) Kat mülkiyetinin sona ermesi: I - Anagayrimenkulün arsasiyle birlikte yok olması veya kamulaştırılması ile: Madde 46 – Kat mülkiyeti, kat mülkiyeti kütüğündeki sicil kaydının silinmesiyle sona erer. Anagayrimenkulün bütün bağımsız bölümlerinin bir tek kişinin mülkiyetinde toplanmasiyle kat mülkiyeti kendiliğinden sona ermez. Sicil kaydı, bütün kat maliklerinin veya bütün bağımsız bölümleri kendi mülkiyetinde toplamış bulunan malikin, anagayrimankuldeki kat mülkiyetinin adi mülkiyete çevrilmesine ait yazılı istemi üzerine silinir ve o gayrimenkul, müstakil bölümlere bağlı arsa paylarına göre, genel kütükte yeni bir sayfaya gaçirilerek ve eski kayıtlariyle bağlantı sağlanmak suretiyle tescil olunur. Anagayrimenkulün niteliğinde kat mülkiyetinin kurulmasından sonra değişiklikler olmuşsa, yeni sicil kaydına bunlar da yazılır. Bağımsız bölümlerden biri bir ayni hakla veya sicile şerh verilen bir şahsi hakla kayıtlanmış bulunuyorsa, hak sahibinin muvafakatiyle o hak kütükten silinmedikçe, anagayrimenkul üzerindeki kat mülkiyetinin adi mülkiyete çevrilmesi ve kat mülkiyeti kütüğündeki sicil kaydının silinmesi istenemez. Kayıtlayıcı hakkın sahibi, sicil kaydının silinmesine muvafakat etmemekle beraber hakkının yalnız borçluya ait mülkiyet payına veya hakkın niteliğine göre, bütün ortak mülkiyet paylarına aktarılmasına muvafakat ederse bu hak sicilden silinmeksizin yalnız borçlunun, adi mülkiyet gayrimenkuldeki bütün ortak mülkiyet payları üzerine geçirilmek suretiyle genel kütüğe tescil olunur. Anagayrimenkulün arsasiyle birlikte tamamen yok olması veya kamulaştırılması halinde sicil kaydının silinmesi genel hükümlere göre yapılır. Anagayrimenkul kamulaştırılırsa, her bağımsız bölümün kamulaştırma bedeli bağlantılı bulunduğu arsa payı ve eklentileri de gözönünde tutularak ayrı ayrı takdir olunur ve o bölümün malikine ödenir. II - Anayapının harap olması: Madde 47 – Anayapının tümü harap olmuşsa, anagayrimenkul üzerindeki kat mülkiyeti kendiliğinden sona erer. Anayapının bağımsız bölümlerinden biri tamamen harap olur ve o bölümün maliki iki yıl içinde bölümünü yeniden yaptırmazsa, diğer kat malikleri veya bunlardan bir kısmı, bu sürenin tamamlanmasından başlıyarak bir yıl içinde o bölüme ait arsa payının, değeri karşılığında ve arsa payları oranında kendilerine devredilmesini hakimden istiyebilirler. Bu halde devrolunan arsa payları kat mülkiyeti kütüğünün ilgili sayfalarının (Beyanlar) hanesine işaret olunur; arsa payını devralanlar, devraldıkları tarihten başlıyarak iki yıl içinde, harap olan bağımsız bölümü yeniden yaptırmaya veya aynı süre içerisinde bütün kat malikleri bağımsız bölümlere bağlı arsa paylarını bu kanunun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrasındaki esaslara göre yeniden hasaplıyarak kat mülkiyeti kütüğüne geçirtmeye mecburdurlar. Yukardaki fıkra hükmüne uyulmadığı takdirde anagayrimenkul üzerindeki kat mülkiyeti kendiliğinden sona ererek, gerek o gayrimenkul ve gerek harap olan bölümler için alınan sigorta bedeli üzerinde ortak mülkiyet hükümleri uygulanır. Birden ziyade bağımsız bölüm tamamen harap olup da bunlardan birinin yeniden yapılması diğerinin yapılmasına bağlı bulunuyorsa, bağımsız bölümleri harap olan kat malikleri bunları yeniden yaptırıp yaptırmıyacaklarını, harabolma tarihinden başlıyarak altı ay içinde diğer kat maliklerine yazılı olarak bildirmeye mecburdurlar. (Değişik son cümle: 14/11/2007-5711/20 md.) Bildirmeyenlerin yeniden yaptırmak istemedikleri kabul olunur ve onların arsa payları, değeri karşılığında bölümlerini yeniden yaptırmak isteyenlere öncelikle devredilir. Harabolan bağımsız bölümler üzerindeki kat mülkiyeti bu maddede yazılı süreler devamınca kendiliğinden kat irtifakına çevrilir ve kat mülkiyeti kütüğünde beyanlar hanesine geçici şerh verilir. Bağımsız bölüm yapılınca onun üzerindeki kat mülkiyeti yeniden doğar ve geçici şerh kütükten silinir. III - Bildirme ödevi ve kaydın silinmesi: Madde 48 – Anagayrimenkulün veya anayapının tümünün veya bir kısmının harabolması halinde durum yönetici tarafından o gayrimenkulün bulunduğu yerin tapu idaresine ve bütün kat maliklerine; eğer yönetici yoksa, bağımsız bölümü harap olan kat maliki tarafından tapu idaresine derhal bildirir; bunun bildirilmemesi yüzünden doğacak zararların tümünden bağımsız bölümü harap olan kat maliki, zararın beşte biri oranındaki kısmından da yönetici müteselsilen sorumlu olup, Hazine sorumlu değildir. Kat mülkiyeti sona erince, kat mülkiyeti kütüğündeki sayfalar kapatılarak gayrimenkulün kaydı anayapıdan sağlam kalan kısımlar gösterilmek ve kat mülkiyeti kütüğü kurulmadan önceki genel kütük kaydiyle bağlantı sağlanmak suretiyle, arsa payları oranında ortak mülkiyet esaslarına göre, genel kütüğe tescil edilir. Bu halde sigorta bedelleriyle enkaz üzerinde de ortak mülkiyet hükümleri yürür. Tümü harabolan anayapının arsasında malik veya ortak malikler tarafından yine kat mülkiyeti esasına göre yeni bir yapı yapılmak istenirse, kat irtifakı ve kat mülkiyeti kurulmasına dair hükümler uygulanır. B) Kat irtifakının sona ermesi: Madde 49 – Kat irtifakına konu olan arsanın maliki veya ortak malikleri, tapu memuruna verecekleri yazılı bir beyanla kat irtifakına ait sicil kaydını sildirerek bu irtifaka her zaman son verebilirler. Kat irtifakı, buna konu olan arsanın tamamiyle yok olması veya üzerinde yapı yapılamıyacak hale gelmesi veya kamulaştırılması ile kendiliğinden sona erer. (Değişik fıkra: 13/4/1983 - 2814/14 md.) Kat irtifakına konu olan arsa üzerinde, bu irtifakın kurulması sırasında verilen plana göre beş yıl içinde yapı yapılmazsa maliklerden birinin istemi üzerine, sulh hakimi, gerektiğinde ilgilileri de dinleyerek, duruma göre kat irtifakının sona ermesine veya belli bir süre için uzatılmasına karar verir. Süre istem üzerine yeniden uzatılabilir. (Değişik fıkra: 13/4/1983 - 2814/14 md.) Yukarıdaki fıkra uyarınca kat irtifakı kaldırıldığında tapu kütüğündeki kayıt silinir. YEDİNCİ BÖLÜM Son Hükümler A) Yasaklar: Madde 50 – Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra Medeni Kanuna ve diğer kanunlara göre, bir gayrimenkulün paydaşlarından birinin o gayrimenkulün bir bölümünden kat maliki gibi tek başına faydalanmasını sağlamak için irtifak hakkı kurulamaz. Tümü kârgir olmıyan yapılarda kat mülkiyeti kurulamaz. B) Yeni duruma uyma : I - Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra kurulan irtifaklarda: Madde 51 – (Değişik birinci fıkra: 30/4/1969 - 1166/1 md.) Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar bir gayrimenkulün paydaşlarından birinin o gayrimenkulün bir bölümünden kat maliki gibi tek başına faydalanmasını sağlamak için üzerinde irtifak hakkı kurulmuş olan gayrimenkullerin mülkiyetinin 2/1/1971 tarihine kadar kat mülkiyetine çevrilmesi ve kat mülkiyeti kütüğüne tescil ettirilmesi mecburidir. Bu yapılmazsa irtifak hakları sona ererek yalnız ortak mülkiyet devam eder. Gayrimenkul üzerindeki mülkiyetin birinci fıkra gereğince kat mülkiyetine çevrilmesi ve kat mülkiyet kütüğüne tescili, ortak maliklerden birinin tapu ideresine başvurması üzerine tapu idaresindeki belgelere ve bu kanunun 12 nci maddesinin (b) bendinde yazılı fotoğrafa dayanılarak yapılır; bu halde fotoğrafın, tapu idaresine başvuran ortak malikin imzasiyle tasdik edilmesi yeter. Diğer ortak malikler bu çevrilmeye itiraz edemiyecekleri gibi bunun giderlerine katılmaktan ve yönetim planı yapmaktan kaçınamazlar; kaçınılırsa, hakimin müdahalasine dair olan 33 üncü madde hükmü uygulanır. II - Medeni Kanundan önce kurulmuş olan haklarda : Madde 52 – Medeni Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce (Hava hakkı, oda mülkiyeti) gibi isimler altında kurulmuş olan haklar, bu kanunun yürürlüğe girmesinden başlıyarak üç yıl içinde, aşağıda yazılı hükümlere göre, bu kanun uyarınca kat mülkiyetine veya kat irtifıkına çevrilir: a) Gayrimenkul üzerinde bu haklara konu olan yapı bölümleri mevcutsa, hak sahipleri, aralarında yapacakları bir sözleşme ile, o gayrimenkulün arsasında, bölümlerinin değerleri oranında ve hiçbir bedel ödemeye mecbur olmaksızın, Medeni Kanunun ortak mülkiyet hükümlerine göre paydaş olurlar ve Kat Mülkiyeti Kanununun ilgili hükümleri uyarınca kat mülkiyetini kurarlar. b) Yapı bölümleri mevcut olmayıp yalnız hava hakkı mevcutsa, bu hak (a) bendindeki esaslara göre hak sahibinin arsada paydaş olması suretiyle kendiliğinden kat irtifakı hakkına çevrilir ve kütüğe o suretle tescil edilir. c) Hak sahipleri anlaşarak bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl içinde eski haklarını kat mülkiyetine veya kat irtifakına çevirmezlerse, bu çevirme, gayrimenkulün bulunduğu yerin tapu idaresince, ayrı ayrı bölümlerin değerleri oranında arsa paylarının tesbiti ve gereken belgelerin hazırlanması suretiyle ve bu maddenin (a) ve (b) bendlerindeki esaslar uyarınca, hak sahiplerinden birinin müracaatı üzerine veya doğrudan doğruya yapılır ve durum bütün hak sahiplerine bildirilir. Bu hakların tapu idaresince kat mülkiyetine veya kat irtifakına doğrudan doğruya çevrilmesi için gereken masraflar Hazinece ödenerek, kamu alacaklarının tahsili hakkındaki özel kanun hükümlerine göre hak sahiplerinden alınır. Hak sahipleri tapu idaresinin kararına karşı, bunun kendilerine bildirilmesinden başlıyarak bir ay içinde, sulh mahkemesine dava açmak suretiyle itiraz edebilirler. III - Medeni Kanuna göre kurulmuş kat irtifaklarının yönetimi: Madde 53 – Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten önce bir gayrimenkulün paydaşlarından birinin o gayrimenkulün bir bölümünden kat maliki gibi tek başına faydalanmasını sağlamak için kurulmuş olan irtifak hakları, bu Kanuna göre kat mülkiyetine çevrilinceye kadar anagayrimenkulün yönetimi, yönetim planı yapılması mecburiyeti ve giderlere ve sigorta mecburiyetine ve bunun primlerine katılma hususlarında bu kanun hükümleri uygulanır. C) Özel kanuna göre ortaklaştırma (Şüyulandırma) halinde kat mülkiyetinin durumu: Madde 54 – (Değişik birinci fıkra: 14/11/2007-5711/21 md.) İmar Kanunu hükümlerine göre ortaklaştırma halinde, ortaklaştırılan gayrimenkuller arasında kat mülkiyetine tâbi gayrimenkul varsa ve ortaklaştırma, 9/11/1985 tarihinden önce ise 6785 sayılı İmar Kanununun 46 ncı maddesi, bu tarihten sonra ise 3194 sayılı İmar Kanununun 16 ncı maddesi gereğince ortaklığın giderilmesi hususunda bütün malikler anlaştıkları takdirde, ortaklığın giderilmesi bu anlaşma hükümlerine göre yapılır. (Değişik ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/21 md.) Böyle bir anlaşmaya varılamazsa, her gayrimenkulün ortaklaştırmadan önceki geçer değerleri, birinci fıkrada sözü geçen madde hükümlerine göre ortaklığı gidermekle görevli sulh mahkemesince ayrı ayrı takdir edilerek, bunlara Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan üretici fiyat endeksi uygulanmak suretiyle her bir gayrimenkulün hükme en yakın tarih itibarıyla ulaştığı değerleri tespit edildikten sonra, bunlardan değeri en fazla olan gayrimenkulün malikine, öteki gayrimenkulleri bu değerle satın almasını teklife karar verilir ve bu teklif kabul edilip bedel ödenince ortaklık giderilmiş olur. Kesinleşen sulh mahkemesi kararının tebliğinden başlıyarak bir ay içinde bedel ödenmez veya altı ay içinde ödenmek üzere banka mektubu veya ayni teminat gösterilmezse ortaklaştırılan gayrimenkullerin tümü, imar durumuna göre mümkünse katmülkiyeti muhafaza ve diğer gayrimenkuller buna ilhak edilerek, eğer bu mümkün değilse kat mülkiyeti kaldırılarak, açık artırma yoliyle satılıp ortaklık giderilir ve satış bedeli her gayrimenkulün, ikinci fıkra uyarınca takdir edilmiş olan değerleri arasındaki orana göre, maliklere paylaştırılır. D) Harç ve vergiler: Madde 55 – Bu kanuna göre kat mülkiyeti ve kat irtifakı kurulması, mülkiyetin başkasına devrini ihtiva etmedikçe her çeşit harc ve vergiden muaftır. Bu muafiyet, Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra kurulan irtifak haklarının 51 nci madde gereğince kat mülkiyetine ve Medeni Kanundan önce kurulmuş olan hakların 52 nci maddeye göre kat mülkiyeti veya kat irtifakına çevrilmesi işlemlerine de şamildir. Kurulan kat mülkiyetleri tapu memurunca derhal anagayrimenkulün kayıtlı bulunduğu yerin belediyesine ve vergi dairesine bildirilir. E) Belediyesi olmıyan yerlerdeki durum: Madde 56 – Bu kanunun belediyelere yüklediği görevler, belediye olmıyan, yerlerde o yerin bağlı bulunduğu ilçe veya il merkezleri belediyelerince, 6785 sayılı İmar Kanununun 47 nci maddesinde bahsi geçen sahalarda ise ilgili belediyece yerine getirilir. SEKİZİNCİ BÖLÜM [8] Devre Mülk Hakkı Madde 57 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde istifade hakkı, müşterek mülkiyet payına bağlı bir irtifak hakkı olarak kurulabilir. Bu hakka devre mülk hakkı denir. Madde 58 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Aksi resmi senette kararlaştırılmadıkça devre mülk hakkının bağlı olduğu pay, devrelerin sayı ve süreleri esas alınarak eşit bir biçimde belirlenir. Devre mülk hakkı ancak mesken nitelikli, kat mülkiyetine veya kat irtifakına çevrilmiş yahut müstakil yapılarda kurulabilir. Devre mülk üzerinde bu hakla bağdaşan ayni haklar tesis edilebilir. Devre mülk hakkı bağlı olduğu müşterek mülkiyet payına bağlı olarak devir ve temlik edilebilir ve mirasçılara geçer. Madde 59 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Devre mülk hakkının yılın belirli dönemlerine ayrılması ve 7 günden daha az süreli olmaması gerekir. Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa devre mülk hakkı sahibi bu hakkın kullanımını başkalarına bırakabilir. [9] Madde 60 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Ana taşınmaz mal ile bağımsız bölümlerin ve müstakil yapıların tapu kütüklerinin beyanlar hanesine, bağımsız bölüm veya yapı üzerinde devre mülk hakkı kurulduğu işaret edilir ve düzenlenecek tapu senedinde de bu husus belirtilir. Madde 61 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Üzerinde devre mülk hakkı kurulacak yapı veya bağımsız bölümlerin ortak malikler arasında dönem süresi, devir ve teslimi ile istifade şekil ve usulleri, yöneticilerin seçimi ile hak ve sorumlulukları, büyük onarım için ayrılacak dönem, bakım masrafları gibi hususlar devre mülk sözleşmesinde belirlenir. Bu hususları içeren ve bütün hak sahiplerince imzalanan devre mülk sözleşmesi resmi senede eklenir ve tapu kütüğünün beyanlar hanesinde gösterilir. Devre mülk hakkı kurulan her yapı veya bağımsız bölüm için ortak malikler, kendi aralarından veya dışardan bir gerçek veya tüzelkişiyi yönetici ve kat malikleri kuruluna temsilci olarak tayin ederler. Bu Kanunun genel hükümlerine göre atanan yöneticilere devre mülk yöneticiliği ile ilgili görevler de verilebilir. Madde 62 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Kat mülkiyetine çevrilmiş birden fazla bağımsız bölümlerden bazılarının üzerinde devre mülk hakkı kurulması, aksi yönetim planında kararlaştırılmamışsa, diğer bağımsız bölüm maliklerinin muvafakatlarına bağlı değildir. Madde 63 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Üzerinde devre mülk hakkı kurulan yapı veya bağımsız bölümün ortak malikleri, aksi sözleşme ile kararlaştırılmamışsa, şuyuun giderilmesini isteyemezler. Madde 64 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Devre mülk hak sahipleri, kendilerine ayrılan ve tapu sicilinde belirtilen dönem süresi sonunda istifade ettikleri bağımsız bölüm veya yapıyı sözleşme hükümleri gereğince boşaltmaya ve yeni hak sahibine teslime mecburdurlar. Dönem süresi sonunda tahliye olmadığı takdirde, istifade edecek dönem sahibinden birisinin veya yöneticinin tapu kaydını ve sözleşmeyi talebine ekleyerek ibrazı halinde, mahallin en büyük mülki amirin emri ile, başkaca bir işlem ve tebligata lüzum kalmadan, derhal zabıtaca boşalttırılır. İdare veya yargı organlarına yapılacak başvuru, bu boşaltma işlemini durdurmaz. İlgililerin kanundan ve sözleşmeden doğan hakları saklıdır. Madde 65 – (Ek: 10/6/1985-3227/1 md.) Devre mülk hakkı sahiplerinin hak ve borçları, yetki ve sorumluluklarının tespit ve uyuşmazlıkların çözümlenmesinde bu Kanunda, sözleşmede veya yönetim planında hüküm bulunmayan hallerde Türk Medeni Kanunu ve ilgili diğer kanun hükümleri uygulanır. DOKUZUNCU BÖLÜM [10] Toplu Yapılara İlişkin Özel Hükümler Kapsam Madde 66 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Toplu yapı, bir veya birden çok imar parseli üzerinde, belli bir onaylı yerleşim plânına göre yapılmış veya yapılacak, alt yapı tesisleri, ortak kullanım yerleri, sosyal tesis ve hizmetler ile bunların yönetimi bakımından birbirleriyle bağlantılı birden çok yapıyı ifade eder. Toplu yapı kapsamındaki imar parsellerinin bitişik veya komşu olmaları şarttır. Ancak bu parseller arasında kalan ve imar plânına göre yol, meydan, yeşil alan, park, otopark gibi kamuya ayrılan yerler için bu şart aranmaz. Toplu yapı kapsamındaki her imar parseli, kat irtifakının veya kat mülkiyetinin tesisinde ayrı ayrı dikkate alınır. Ancak, toplu yapı birden fazla imar parselini içeriyorsa, münferit parseller üzerinde toplu yapı hükümlerine tâbi olacak şekilde kat mülkiyeti ilişkisi kurulamaz. Yapılar tamamlandıkça, tamamlanan yapılara ilişkin kat irtifakları kat mülkiyetine çevrilebilir. Ortak yerler Madde 67 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Toplu yapı kapsamında olup, bütünüyle bu kapsamdaki bağımsız bölümlerin ortak kullanma ve faydalanmasına tahsis edilmiş bulunan parsellerin malik hanesine, tahsis edildikleri toplu yapı kapsamındaki diğer parsellerin ada, parsel, blok ve bağımsız bölüm numaraları gösterilmek suretiyle tapu siciline kaydedilir ve bu suretle tahsis edildikleri parsellerde bulunan bağımsız bölümlerin ortak yeri olur. Toplu yapı kapsamında bulunan birden çok yapının ortak sosyal ve alt yapı tesisleri bulundukları parsel veya yapıya bakılmaksızın, tahsis edildikleri bağımsız bölümlerin ortak yeri sayılır. Vaziyet plân ve projeleri Madde 68 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Toplu yapılarda; yapıların konumları, ortak nitelikteki yerler ve tesisler, bunların kullanılış amaç ve şekilleri, toplu yapı kapsamındaki parsel veya parsellerin tamamını kapsayacak şekilde, bir bütün olarak ilgili makamlarca onaylanmış imar plânı hükümlerine uygun olarak hazırlanmış vaziyet plânında ve projelerde belirtilir. Kamuya ayrılan yerlerin düzenlenmesi, işletilmesi ve bakımı, bu konuda yetkili kamu kurumu ile mutabakat sağlanması hâlinde, kamunun kullanımını kısıtlamamak şartıyla toplu yapı yönetimince üstlenilebilir. Toplu yapı uygulamasında, kat mülkiyetinin ve kat irtifakının tesisine, aranacak belgelere, tapuda yapılacak işlemlere ilişkin hususlar, Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. Yönetim Madde 69 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Toplu yapı kapsamında bulunan parsel ve parsellerdeki birden çok bağımsız bölümü kapsayan ana yapıda ortak yerleri bulunan blok yapıların her biri, kendi sorunlarına ve yalnız o bloğa ait ortak yerlere ilişkin olarak, o blokta bulunan bağımsız bölüm maliklerinden oluşan blok kat malikleri kurulunca yönetilir. Bir parselde blok niteliğinde olmayan yapılar varsa veya bu nitelikteki yapılarla blok yapılar aynı parselde yer alıyorsa, kendi sorunlarına ve o parsele ait ortak yerlere ilişkin olarak, o parselde bulunan bağımsız bölüm maliklerinden oluşan kat malikleri kurulunca yönetilir. Yönetim plânında blokların ve blok niteliğinde olmayan yapıların idare tarzı ayrıca belirtilir. Bir adada birden çok parsel yer alıyorsa, adayı oluşturan parsellere ait ortak yerler, o adada bulunan bağımsız bölüm maliklerinden oluşan ada kat malikleri kurulunca yönetilir ve yönetim tarzı, kanunların emredici hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu kurul tarafından kararlaştırılır. Bu yetki, yönetim plânında ada temsilciler kuruluna verilebilir. Yönetim plânında başka türlü düzenlenmemişse, ada temsilciler kurulu, blok yapılarda her blokta bulunan bağımsız bölüm maliklerince seçilen blok yöneticileri ve blok niteliğinde olmayan yapıların bağımsız bölüm maliklerince seçilen temsilcilerden oluşur. Ada temsilciler kurulu üyelerinin sayısı ve nasıl seçileceği toplu yapının özelliği dikkate alınarak yönetim plânında belirtilir. Ada temsilciler kurulunda bu yöneticiler ve temsilciler yönettikleri ve temsil ettikleri bağımsız bölüm sayısı kadar oy hakkına sahiptirler. Toplu yapı kapsamındaki ortak yapı, yer ve tesisler, bu kapsamda yer alan bağımsız bölüm maliklerinden oluşan toplu yapı kat malikleri kurulunca yönetilir ve yönetim tarzı, kanunların emredici hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu kurul tarafından kararlaştırılır. Bu yetki, yönetim plânında toplu yapı temsilciler kuruluna verilebilir. Yönetim plânında başka türlü düzenlenmemişse, toplu yapı temsilciler kurulu, blok yapılarda her blokta bulunan bağımsız bölüm maliklerince seçilen blok yöneticileri ve blok niteliğinde olmayan yapıların bağımsız bölüm maliklerince seçilen temsilcilerden oluşur. Toplu yapı temsilciler kurulu üyelerinin sayısı ve nasıl seçileceği toplu yapının özelliği dikkate alınarak yönetim plânında belirtilir. Toplu yapı temsilciler kurulunda bu yöneticiler ve temsilciler yönettikleri ve temsil ettikleri bağımsız bölüm sayısı kadar oy hakkına sahiptirler. Yönetim plânı ve değiştirilmesi Madde 70 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Toplu yapı kapsamındaki yapı ve yerler için tamamını kapsayan bir tek yönetim plânı düzenlenir. Yönetim plânı, toplu yapı kapsamındaki bütün kat maliklerini bağlar. Yönetim plânının değiştirilebilmesi için, toplu yapı temsilciler kurulu üyelerinin temsil ettikleri bağımsız bölümlerin tamsayısının beşte dördünün oyu şarttır. Geçici yönetimle ilgili yönetim plânı hükümleri, toplu yapı alanındaki bağımsız bölüm maliklerinin beşte dördünün oylarıyla değiştirilebilir. Yönetici ve denetçi atama Madde 71 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Yönetim plânında başka türlü düzenlenmedikçe, blok kat malikleri kurulu blok için, blok niteliğinde olmayan yapıların yer aldığı parseldeki kat malikleri kendilerine özgülenen ortak yer ve tesisler için, toplu yapı temsilciler kurulu ise toplu yapı kapsamındaki bütün ortak yapı, yer ve tesisler için yönetici ve denetçi atar. Blok yöneticisi ve denetçisi, bloktaki kat maliklerinin; blok niteliğinde olmayan yapıların ortak yer ve tesisleri için yönetici ve denetçi, bu yapılardaki kat maliklerinin sayı ve arsa payı bakımından çoğunluğu tarafından seçilir. Toplu yapı kapsamındaki bütün ortak yapı, yer ve tesisler için yönetici ve denetçi ise, toplu yapı temsilciler kuruluna katılan yönetici ve temsilcilerin, yönettikleri ve temsil ettikleri bağımsız bölüm sayısının salt çoğunluğunun oyu ile atanır. Ortak giderlere katılma Madde 72 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Toplu yapı kapsamındaki belli bir yapıya veya yapıların sadece birkaçındaki kat maliklerinin ortak kullanım ve yararlanmasına tahsis edilmiş ortak yer ve tesislere ilişkin ortak giderler, o yapılardaki kat malikleri tarafından, bütün bağımsız bölümlerin ortak kullanım ve yararlanmasına tahsis edilmiş tesis ve yerlere ilişkin ortak giderler ise bütün kat malikleri tarafından karşılanır. Blok kat malikleri, toplu yapı temsilcileri ve geçici yönetim kurulu kararları, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 68 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen belgelerden sayılır. Kat malikleri, toplu yapı kapsamındaki ortak yapı, yer ve tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya bunların başka bir parselde veya kamuya ait alanlarda bulunduğunu veya bağımsız bölümlerinin veya kendilerinin durumu dolayısıyla bunlardan faydalanmaya lüzum ve ihtiyaç bulunmadığını ileri sürmek suretiyle toplu yapı ortak gider payını ve toplanacak avansı ödemekten kaçınamazlar. Geçici yönetim Madde 73 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Yönetim plânında toplu yapı temsilciler kurulu oluşuncaya kadar, bu kurulun görevlerini üstlenmek, yetkilerini kullanmak ve kurulun oluşması için gerekli girişim ve çağrılarda bulunmak üzere, bir geçici yönetim kurulması öngörülebilir. Bu takdirde yönetim plânında geçici yönetimin nasıl oluşacağına ve ne zamana kadar devam edeceğine ilişkin hükümlere yer verilir. Geçici yönetim en geç toplu yapının bitimini izleyen bir yıl sonrasına kadar devam edebilir. Bu süre, her halde toplu yapı kapsamındaki ilk yapı ruhsatının alınmasından itibaren on yıl geçmekle sona erer. Uygulanacak diğer hükümler Madde 74 – (Ek: 14/11/2007-5711/22 md.) Bu bölümde öngörülen özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunda yer alan bütün hükümler, toplu yapılar hakkında da aynen veya kıyas yoluyla tatbik edilir. Görevli mahkeme: Ek Madde 1 – (Ek: 13/4/1983-2814/15 md.) Bu Kanunun uygulanmasından doğacak her türlü anlaşmazlık sulh mahkemelerinde çözümlenir. Kullanma yerlerinin boşaltılması: Ek Madde 2 – (Ek: 13/4/1983 - 2814/15 md.) Kat malikleri kurulunca veya bu kurulca yetki verilen yönetici tarafından sözleşmeleri herhangi bir nedenle feshedilen veya sona eren, kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçiler ile dışarıdan atanan yöneticiler kendilerine bu görevleri dolayısıyla bir yer tahsis edilmiş ise, bu yerleri onbeş gün içerisinde boşaltmak zorundadırlar. Bu süre içinde boşaltılmayan yerler yöneticinin veya kat maliklerinden herhangi birinin başvurusu üzerine başkaca tebligata lüzum kalmadan mahalli mülki amirlerin kararı ile bir hafta içinde zabıtaca boşalttırılır. İdare ve yargı organlarına yapılacak başvuru, bu kararların yerine getirilmesini durdurmaz. İlgililerin kanun ve sözleşmeden doğan hakları saklıdır. Birden çok yapılarda uygulanacak özel hükümler: Ek Madde 3 – (Ek:13/4/1983 - 2814/15 md.; Mülga: 14/11/2007-5711/24 md.) Kat irtifakına geçiş: Ek Madde 4 – (Ek: 13/4/1983 - 2814/15 md.) Beş veya daha fazla kişi tarafından üzerinde bir veya birden çok yapı yaptırılmak amacıyla birlikte bir arsa edinilmiş olması ve pay sahiplerinden en az beşte dördünün kat irtifakına geçiş konusunda aldığı karara uyulmaması halinde, karara uymayan pay sahiplerinin gayrimenkuldeki paylarının iptaline ve bu payların, isteyen diğer pay sahipleri adına tesciline sulh mahkemesi tarafından aşağıdaki şartlarla karar verilir: a) Müşterek gayrimenkulün yukarıda belirtilen amaçla edinildiğinin ispat edilmiş olması, b) Müşterek maliklerin yukarıda açıklanan çoğunluğunun kat irtifakına geçiş kararına veya bununla ilgili yükümlülüklere noterlikçe yapılan tebligata rağmen iki ay içinde uyulmamış olması, c) Karara uymayan müşterek maliklerin paylarının mahkemece tespit edilen rayiç bedelinin mahkeme veznesine depo edilmesi. Hatalı blok veya bağımsız bölüm numaralarının düzeltilmesi Ek Madde 5 – (Ek:4/7/2019-7181/5 md.) Kat mülkiyetine tabi yapıların projesindeki hatalı blok numaralarının düzeltilebilmesi için; blok bazında kat malikleri kurulunun salt çoğunluğuyla alınmış karar ile lisanslı harita ve kadastro bürosu veya kadastro müdürlüğü tarafından hazırlanan teknik rapor gereğince düzenlenen ve ilgili idarece onaylanan yeni vaziyet planı ilgilisi tarafından tapu müdürlüğüne sunulur. Kat mülkiyetine tabi yapıların projesindeki hatalı bağımsız bölüm numaralarının düzeltilebilmesi için; lisanslı harita ve kadastro bürosu veya kadastro müdürlüğü tarafından hazırlanan ve ilgili idarece onaylanan teknik rapor ilgilisi tarafından tapu müdürlüğüne sunulur. Bu fıkra kapsamında yapılan düzeltmelerde ayni ve şahsi hak lehtarlarının muvafakati aranır. Geçici Madde 1 – (Ek:14/11/2007-5711/23 md.) (Değişik:9/6/2021-7327/13 md.) Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce yapı kullanma izin belgesi düzenlenen tüm yapılarda, Mekânsal Adres Kayıt Sistemine yüklenemeyen yapı kullanma izin belgesi ile yapı aplikasyon projesinin yetkili idare tarafından elektronik ortamda kadastro müdürlüğüne gönderilmesi hâlinde, 10 uncu maddenin altıncı fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılır. Geçici Madde 2 – (Ek: 23/6/2009-5912/5 md.) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce kurulan toplu yapılara ait yönetim planlarının, bu Kanun hükümlerine uyarlanması amacıyla yapılacak ilk değişiklik için mevcut kat malikleri kurulunun salt çoğunluğu yeterlidir. Mevcut toplu yapı yönetimleri, değiştirilen yönetim planına göre yeni yöneticiler seçilinceye kadar geçici yönetim olarak görevini sürdürür. Toplu yapı yöneticisi seçimi, en geç yönetim planının değiştirilmesini takip eden üç ay içinde yapılır. F) Yürürlük tarihi: 8 10 Madde 75 – Bu kanun yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girer. G) Yürütme makamı: 8 10 Madde 76 – Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 23/6/1965 TARİHLİ VE 634 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER: 1) 13/4/1983 tarihli ve 2814 sayılı Kanunun geçici maddeleri: Silinmemiş kat irtifakı hakları: Geçici Madde 1 – Kat irtifakına konu olan arsa üzerinde, bu Kanunun yürürlüğünden önce süresi içinde bitirilmemiş olan yapılara ilişkin kat irtifakları tapu kütüğünden silinmemiş ise, bunlar hakkında da 49 uncu maddenin bu Kanunla değişik hükmü uygunlanır. Önce açılmış davalar: Geçici Madde 2 – 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundan doğan uyuşmazlıklar nedeniyle, bu Kanunun yürürlüğünden önce asliye hukuk mahkemelerine açılmış davalar bu mahkemelerce sonuçlandırılır. 2) 5/2/1992 tarih ve 3770 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – Doğal Gazın Kullanımı Hakkında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu için adı geçen Yetki Kanunu ile verilen süre bitimine kadar geçerlidir. 3) 14/11/2007 tarihli ve 5711 sayılı Kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanun gereğince hazırlanması gereken yönetmelik, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde hazırlanır. Geçici Madde 2 – 13/4/1983 tarihli ve 2814 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kat irtifakı kurulmuş binalarda yönetim plânı olmasa dahi 12 nci madde hükümlerine göre kat mülkiyeti kurulur. Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kurulan toplu yapılara ait yönetim plânları, yürürlük tarihinden itibaren en geç altı ay içinde bu Kanun hükümlerine uyarlanır. Yönetim plânında bu yönde değişiklik yapılması için mevcut kat malikleri kurulunun salt çoğunluğu yeterlidir. Mevcut toplu yapı yönetimleri, yönetim plânı değişip buna göre yönetici seçilene kadar geçici yönetim olarak görevini sürdürür. Toplu yapı yöneticisi seçimi, en geç yönetim plânının değişimini takip eden üç ay içinde yapılır. 634 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 634 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1166 51 2/1/1969 2814 2, 3, 8, 12, 13, 14, 17, 19, 20, 22, 28, 37, 40, 49, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4 14/4/1983 3227 Sekizinci Bölüm, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65 25/6/1985 KHK/431 42 13/2/1991 3770 42 11/2/1992 5378 42 7/7/2005 5627 42 2/5/2007 5711 3, 4, 10, 11, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 22, 23, 25, 26, 29, 30, 31, 33, 34, 38, 47, 54, Dokuzuncu Bölüm, 66 ila 74, Geçici Madde 1, İşlenemeyen Hükümler (Geçici Madde 1, 2 ve 3) 28/11/2007 5912 3, 12, 14, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2 7/7/2009 6111 24 25/2/2011 6462 42 3/5/2013 6645 35 23/4/2015 7099 10, 12, 14 10/3/2018 7181 Ek Madde 5 10/7/2019 7327 10, 14, Geçici Madde 1 19/6/2021 7392 59 1/4/2022 [1] 14/11/2007 tarihli ve 5711 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu bende "Temeller ve ana duvarlar," ibaresinden sonra gelmek üzere "taşıyıcı sistemi oluşturan kiriş, kolon ve perde duvarlar ile taşıyıcı sistemin parçası diğer elemanlar," ibaresi eklenmiştir. [2] 9/6/2021 tarihli ve 7327 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “kat karşılığı temlik sözleşmesi ve” ibaresi “kat karşılığı temlik sözleşmesi veya” şeklinde değiştirilmiş, cümlede yer alan “cins değişikliği,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [3] 15/2/2018 tarihli ve 7099 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle; bu fıkrada yer alan “12 nci maddenin (a) bendine uygun olarak düzenlenen” ibaresi “12 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine uygun olarak düzenlenen, yetkili kamu kurum ve kuruluşlarınca anagayrimenkulün maliki veya bütün paydaşlarının imzaları alınarak onaylanan ve elektronik ortamda tapu müdürlüğüne gönderilen” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 14/11/2007 tarihli ve 5711 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu bentte yer alan "koruma" ibaresinden sonra gelmek üzere ", güçlendirme" ibaresi eklenmiştir. [5] 14/11/2007 tarihli ve 5711 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan "yüzde on" ibaresi "yüzde beş" olarak değiştirilmiştir. [6] 14/11/2007 tarihli ve 5711 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan "tesislerin yeniden yapılması" ibaresinden sonra gelmek üzere "ile yapı güvenliğiyle ilgili olarak yapılması gerekli görülen teknik incelemeler" ibaresi eklenmiştir. [7] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Özürlülerin” ve “özürlünün” ibareleri sırasıyla “Engellilerin” ve “engellinin” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 10/6/1985 tarihli ve 3227 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile bu Kanuna Yedinci Bölümden sonra ve ek maddelerden önce, “Devre Mülk Hakkı” başlıklı “Sekizinci Bölüm” ve altında aşağıdaki maddeler eklenmiş, mevcut 57 ve 58 inci maddeler 66 ve 67 nci madde olarak teselsül ettirilmiştir. [9] 24/3/2022 tarihli ve 7392 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “15” ibaresi “7” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 14/11/2007 tarihli ve 5711 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle; 65 inci maddeden sonra gelmek üzere "Toplu Yapılara İlişkin Özel Hükümler" başlıklı "Dokuzuncu Bölüm" altında aşağıdaki maddeler eklenmiş, mevcut 66 ve 67 nci maddeler, 75 ve 76 ncı maddeler olarak teselsül ettirilmiştir.
|
633 | 5 | 1 |
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN [1] [2] Kanun Numarası :633
|
22/6/1965
|
2/7/1965
|
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN [1] [2] Kanun Numarası :633 Kabul Tarihi :22/6/1965 Yayımlandığı Resmî Gazete :Tarih: 2/7/1965 Sayı: 12038 Yayımlandığı Düstur :Tertip: 5 Cilt: 4 Sayfa: 2911 BİRİNCİ BÖLÜM Görev: Madde 1 – İslam Dininin inançları, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmek üzere; Cumhurbaşkanlığına bağlı Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur. [3] (Ek fıkra: 12/7/2013-6495/4 md.) Diyanet İşleri Başkanlığı ve Başkanlığın izin verdiği vakıf, kurum ve kuruluşlar dışında, diğer kurum ve kuruluşlar ile özel ve tüzel kişiler tarafından “Diyanet” kelimesi isim, unvan ve marka olarak kullanılamaz. Kuruluş: Madde 2 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 18/12/1979 tarihli ve E.:1979/25, K.:1979/46 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/1 md.) Başkanlık, merkez teşkilatı, taşra teşkilatı ve yurt dışı teşkilatından oluşur. Başkanlık merkez teşkilatı ekli (I) sayılı cetvelde gösterilmiştir. (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) Başkan: Madde 3 – (Değişik: 1/7/2010-6002/2 md.) Başkanlığın en üst amiri olan Diyanet İşleri Başkanı, Başkanlığı temsil eder. Başkan din hizmetlerinin etkin ve verimli sunulması için gerekli tedbirleri alır. Bu amaçla; kaynakların etkin kullanımını sağlar; hizmetlerin düzenlenmesi, yürütülmesi, koordinasyonu ve denetlenmesi görevlerini yerine getirir; strateji, hedef ve performans kriterlerini belirleyip uygulanmasını temin eder; din hizmetleri ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar. Başkan, Başkanlığın görev alanına giren konularda meydana gelen gelişmelere ve ihtiyaçlara göre birimlere görev verir. (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) [4] Başkan yardımcıları: Madde 4 – (Değişik: 1/7/2010-6002/3 md.) Başkanın vereceği görevleri yapmak ve Başkana karşı sorumlu olmak üzere en fazla beş Başkan yardımcısı atanabilir. [5] Başkanın bulunmadığı hallerde, Başkanın göstereceği başkan yardımcılarından birisi, Başkanın göstermediği hallerde Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı Diyanet İşleri Başkanına vekalet eder. Din İşleri Yüksek Kurulu: Madde 5 – (Değişik: 1/7/2010-6002/4 md.) Din İşleri Yüksek Kurulu, Başkanlığın dini konularda en yüksek karar ve danışma organı olup on altı üyeden oluşur. Diyanet İşleri Başkanı, Aday Tespit Kurulunca en az lisans düzeyinde dini yüksek öğrenim görmüş veya dini ilimlerde temayüz etmiş kişiler arasından belirlenen yirmi dört adaydan on iki, ayrıca ilahiyat fakültesi öğretim üyelerinden dört kişiyi Kurul üyeliğine atanmak üzere tespit eder. Kurul üyelerinin görev süresi beş yıldır. (Mülga ikinci cümle: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) [6] Yeni üye atanıncaya kadar süresi biten üyenin görevi devam eder. Üyeliklerde herhangi bir sebeple boşalma olması halinde, Aday Tespit Kurulunca seçilmiş olan adaylar veya ilahiyat fakültesi öğretim üyeleri arasından bulunduğu kontenjana göre, otuz gün içinde yeni üye atanır. Atanan üye, yerine atandığı üyenin görev süresini tamamlar. Din İşleri Yüksek Kurulu kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla bir başkan ve bir başkan vekili seçer. Kurul, üye tam sayısının; salt çoğunluğu ile toplanır ve salt çoğunluğu ile karar alır. Din İşleri Yüksek Kurulunun görevleri şunlardır: a) İslam dininin temel bilgi kaynaklarını ve metodolojisini, tarihî tecrübesini ve güncel talep ve ihtiyaçları dikkate alarak dinî konularda karar vermek, görüş bildirmek ve dinî soruları cevaplandırmak. b) Dinî konularda telif, tercüme, inceleme ve araştırmalar yapmak, yaptırmak, ihtiyaç duyduğu konularda inceleme ve araştırma grupları oluşturmak, bu hususta yurt içi veya yurt dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanmak, gerektiğinde bu alanlarda hizmet satın almak ve sonuçlarını Başkanlığa sunmak. c) Yurt içinde ve yurt dışında İslam dinine mensup farklı dinî yorum çevrelerini, dinî-sosyal teşekkülleri ve geleneksel dinî-kültürel oluşumları incelemek, değerlendirmek, bu konularda ilmî ve istişari toplantılar, konferanslar düzenlemek ve çalışmalar yapmak. ç) Yurt içinde ve yurt dışında İslam dini ile ilgili gelişmeleri, dinî, ilmî faaliyetleri, neşriyatı ve dinî propaganda mahiyetindeki çalışmaları takip etmek, bunları değerlendirmek ve sonucu Başkanlığa sunmak. d) Başkanlıkça incelenmek üzere havale edilen basılı, sesli ve görüntülü eserleri dini bakımdan inceleyerek yayınlanıp yayınlanamayacağına karar vermek. e) (Mülga: 29/5/2025-7549/1 md.) f) Din Şûrası düzenlenmesi ile ilgili çalışmaları yürütmek. g) Başkan tarafından verilen diğer konularda çalışma yapmak ve görüş bildirmek. ğ) (Ek: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (İptal bent:Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenleme: 29/5/2025-7549/1 md.) Resmî kurumlarca incelenmesi talep edilen dinî yayınları incelemek ve mütalaa vermek. h) (Ek: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (İptal bent:Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenleme: 29/5/2025-7549/1 md.) İlgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak namaz vakitleri ile dinî gün ve geceleri tespit ve ilan etmek, bunun için gerekli çalışmaları yürütmek. ı) (Ek: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (İptal bent:Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenleme: 29/5/2025-7549/1 md.) Kur’an-ı Kerim meali veya tercümesi adıyla yapılan yayınları Başkanlık ile diğer kamu kurumları, özel kişi ve kuruluşların talebi üzerine veya resen incelemek ya da incelettirmek. (Ek fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (İptal fıkra:Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenleme: 29/5/2025-7549/1 md.) Beşinci fıkranın (ı) bendine göre yapılacak inceleme sonunda İslam Dininin temel nitelikleri açısından sakıncalı olduğu Kurul tarafından tespit edilen yayınların, Başkanlığın yetkili ve görevli yargı merciine müracaatı üzerine basım ve yayımının durdurulmasına, dağıtılmış olanların toplatılmasına ve imha edilmesine karar verilir. Yayının internet ortamında yapılması halinde, Başkanlığın müracaatı üzerine, yetkili ve görevli yargı merci bu yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verir. Bu kararın bir örneği gereği yapılmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir. Bu kararlara ve Başkanlığın talebinin reddine dair kararlara karşı tefhim veya tebliğden itibaren iki hafta içinde yetkili ve görevli yargı merciine itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. Toplatma ve imha, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararlarına itiraz edilmiş olması, karara konu yayınların toplatılmasına, içeriğin çıkarılmasına ve erişimin engellenmesine engel teşkil etmez. Toplatma ve imha kararına konu yayınlar, bu karara süresi içinde itiraz edilmediği veya yapılan itiraz reddedildiği takdirde imha edilir. (İptal yedinci fıkra:Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile) (Yeniden Düzenleme: 29/5/2025-7549/1 md.) Din İşleri Yüksek Kurulunun idari ve mali işleri Kurul Sekreterliğince yürütülür. Din İşleri Yüksek Kurulunun çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir. Din İşleri Yüksek Kurulunda, bu maddede sayılan görevlerin yerine getirilmesinde Din İşleri Yüksek Kurulu uzmanı ve Din İşleri Yüksek Kurulu uzman yardımcısı istihdam edilir. Din İşleri Yüksek Kurulu uzman yardımcısı olarak atanabilmek için 11 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartlar aranır. Din İşleri Yüksek Kurulu uzman yardımcılığı yarışma sınavında iki defa başarısız olanlar bir daha bu sınava katılamazlar. Din İşleri Yüksek Kurulu uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak, yönetmelikte belirtilen yabancı dillerden en az birinden (…) [7] [8] Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde belgeye veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olmak (…) 7 7 kaydıyla, hazırlayacakları tezin kabulünden sonra açılacak mesleki yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Mesleki yeterlik sınavında başarılı olanlar Din İşleri Yüksek Kurulu uzmanı unvanını kazanırlar. Din İşleri Yüksek Kurulu uzmanlığı mesleki yeterlik sınavında iki defa başarısız olanlar ile sınava girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınava girmeyenler, Din İşleri Yüksek Kurulu uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve durumlarına uygun başka kadrolara atanırlar. Din İşleri Yüksek Kurulu uzman yardımcılığı yarışma ve yeterlik sınavlarının şekil ve uygulama esasları ile Din İşleri Yüksek Kurulu uzman ve uzman yardımcılarının çalışma usul ve esaslarına ilişkin diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu: [9] Madde 6 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/5 md.) (Değişik birinci cümle: 29/5/2025-7549/2 md.) Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu, bir başkan ile on iki üyeden oluşur. Kurul (…) [10] üyelerinin görev süreleri beş yıldır. Süresi sona erenler yeniden atanabilir. 10 Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Başkan ve üyelerinde aşağıdaki nitelikler aranır: a) Başkanlıkta en az üç yıl görev yapmış olmak. b) Dini yüksek öğrenim mezunu olmak. c) Hafız olmak. d) Aşere, takrib, tayyibe alanında yetkinliği Başkanlıkça kabul edilmiş olmak veya tefsir alanında doktora yapmış olmak. Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulunun görevleri şunlardır: a) Mushafların, cüzlerin, mealli mushafların ve Kur’an-ı Kerim metinlerinin hatasız ve eksiksiz basım ve yayımını sağlamak üzere kontrol ettikten sonra mühürlemek veya onaylamak. b) Hatalı ve noksan olarak basılan veya yayımlanan mushaf ve cüzler ile sesli veya görüntülü Kur’an-ı Kerim yayınlarını tespit etmek. c) Kıraat ilmi ile ilgili çalışmalar yapmak ve arşiv oluşturmak. Basımcı ve yayımcılar, basım ve yayımını yaptıkları mushaf ve cüzler ile sesli ve görüntülü Kur’an-ı Kerim yayınlarından imzalı ikişer adedini Başkanlığa gönderir. (Değişik beşinci fıkra: 29/5/2025-7549/2 md.) Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulunun onay ve mührü bulunmayan mushaflar, cüzler halindeki mushaflar, mealli mushaflar ile sesli, görüntülü ve elektronik ortamda hazırlanan Kur’an-ı Kerimler basılamaz ve yayımlanamaz. Onaysız veya mühürsüz basıldığı veya yayımlandığı tespit edilen mushaf ve cüzler halindeki mushaflar ile sesli, görüntülü ve elektronik ortamda hazırlanan Kur’an-ı Kerim yayınlarının Başkanlığın yetkili ve görevli yargı merciine müracaatı üzerine basım ve yayımının durdurulmasına, dağıtılmış olanların toplatılmasına ve imha edilmesine karar verilir. (Değişik altıncı fıkra: 29/5/2025-7549/2 md.) Beşinci fıkra kapsamına giren yayının internet ortamında yapılması halinde, Başkanlığın müracaatı üzerine, yetkili ve görevli yargı merci bu yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verir. Bu kararın bir örneği gereği yapılmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir. (Değişik yedinci fıkra: 29/5/2025-7549/2 md.) Beşinci ve altıncı fıkra hükümlerine göre verilen kararlar ile Başkanlığın talebinin reddine dair kararlara karşı tefhim veya tebliğden itibaren iki hafta içinde yetkili ve görevli yargı merciine itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. Toplatma ve imha kararına, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararına itiraz edilmiş olması, karara konu teşkil eden yayınların toplatılmasına, içeriğin çıkarılmasına ve erişimin engellenmesine engel teşkil etmez. [11] Toplatma ve imha kararına konu teşkil eden yayınlar, bu karara süresi içinde itiraz edilmediği veya yapılan itiraz reddedildiği takdirde imha edilir. (Ek fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (Değişik onuncu fıkra: 29/5/2025-7549/2 md.) Mushaflar, cüzler halindeki mushaflar, mealli mushaflar ile sesli, görüntülü ve elektronik ortamda hazırlanan Kur’an-ı Kerim basım ve yayım kriterleri yönetmelikle düzenlenir. Başkanlığın hizmet birimleri, görevleri ve yetkileri: [12] Madde 7 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/6 md.) Başkanlığın hizmet birimleri, görevleri ve yetkileri şunlardır: a) Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1) Cami ve mescitleri ibadete açmak, yönetmek, ibadet ve irşat hizmetlerini yürütmek. 2) Cami ve mescit dışındaki yerlerde panel, konferans, seminer, sempozyum ve benzeri dinî programlar ile ilmî toplantılar düzenlemek. 3) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) Öğrenci yurtları, eğitim kurumları, gençlik merkezleri ve kampları, ceza infaz kurumları, sağlık kuruluşları, sosyal hizmet kurumları ve benzeri yerlerde işbirliği esasına göre manevi danışmanlık ve din hizmeti sunmak. 4) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) Yazılı, görsel, işitsel ve dijital medya vasıtasıyla toplumu din konusunda aydınlatmak. 5) Dinî gün ve gecelerde programlar düzenlemek. 6) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) Göçmen, engelli, bağımlı, afetzede gibi desteğe muhtaç kesimlere yönelik manevi danışmanlık hizmetleri yürütmek. 7) Aile, kadın, gençlik ve toplumun diğer kesimlerine yönelik dinî konularda aydınlatma ve rehberlik yapmak. 8) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) Kurban ibadetinin usulüne uygun şekilde yerine getirilmesi amacıyla gerekli tedbirleri almak, vekâletle kurban organizasyonu gerçekleştiren kurum ve kuruluşların bu kapsamdaki hizmet ve faaliyetlerini denetlemek. 9) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) İhtiyaç duyulan yerlerde okuma salonu, aile ve dinî rehberlik merkezi, gençlik çalışmaları merkezi ve benzeri yerler açmak ve bunlarla ilgili işleri yürütmek. 10) İslam dinine mensup farklı dinî yorum çevreleri, dinî-sosyal teşekküller ve geleneksel dinî-kültürel oluşumlarla ilgili çalışmalar yapmak. b) (Değişik:16/3/2022-7383/1 md.) Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1) Kur’an-ı Kerim’in usulüne uygun olarak okunmasına, anlaşılmasına, İslami ilimlerin öğrenilmesine yönelik çalışmalar yapmak, bu alanlarda bilgi ve becerilerini geliştirmek ve hafızlık yapmak isteyenler için Kur’an kursları ile Kur’an eğitim merkezleri açmak, din eğitimi almak isteyenler için kurslar düzenlemek, bu kurs ve merkezlerle ilgili iş ve işlemleri yürütmek. 2) İlgili birim, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yaparak kurs ve Kur’an eğitim merkezlerinde uygulanacak eğitim programları ve materyalleri geliştirmek; alan araştırmaları, ölçme ve değerlendirme çalışmaları yapmak. 3) Açılan kurs ve merkezlerde okuyan öğrenciler için yurt ve pansiyonlar açmak ve bunları yönetmek. 4) Bu kurs ve merkezler ile yurt ve pansiyonların iaşe ve ibate ihtiyaçları ile diğer harcamalarına ilişkin bütçelerini, mali yıl itibarıyla düzenlemek; yurt ve pansiyonların her türlü alım-satım işlemlerini yürütmek. c) Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1) Hac ve umre ibadetlerinin usulüne uygun, sağlık ve güvenlik içinde, hizmet talep edenlerin hakları korunacak şekilde yerine getirilmesi amacıyla yurt içinde ve yurt dışında gerekli tedbirleri almak, ilgili ülke, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, bu konulardaki hizmet ve faaliyetleri düzenlemek, yürütmek ve denetlemek. 2) Hacda kurban ibadetinin usulüne uygun şekilde yerine getirilmesi için gerekli çalışmaları yapmak. 3) İlgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak hac ve umreye gideceklerle görevlilerin eğitimini sağlamak. 4) Görev alanına giren konularda hizmet satın almak. ç) Dinî Yayınlar Genel Müdürlüğü 1) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) Toplumu din konusunda aydınlatmak amacıyla gerçek ve elektronik ortamda basılı, sesli, görüntülü eserler ile Türk İslam sanatlarını geliştirmeye, tanıtmaya yönelik eserler hazırlamak, hazırlatmak, bunları inceleyerek yayımlamak, süreli yayınlar yapmak ve gerektiğinde ücretsiz yayın dağıtmak, dinî bakımdan daha teferruatlı incelenmesi gereken eserleri Din İşleri Yüksek Kurulunun olumlu görüşünü aldıktan sonra yayımlamak, kütüphane açmak. 2) Başkanlığın görev alanı ile ilgili konularda radyo ve televizyon yayını yapmak, radyo ve televizyonlarda yayınlanmak üzere programlar hazırlamak ve hazırlatmak, bu konularda Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ve diğer yayın kuruluşları ile işbirliği yapmak ve gerektiğinde bu amaçla hizmet satın almak. 3) Yurt dışında yaşayan vatandaş, soydaş ve İslam dinine mensup topluluklara yönelik değişik dil ve lehçelerde yayınlar hazırlamak, hazırlatmak ve gerektiğinde bunları ücretsiz dağıtmak. d) Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü 1) Uluslararası andlaşmalar ve ilişkiler çerçevesinde ilgili makamlarla işbirliği yaparak yurt dışındaki vatandaşlarımızın din hizmetleri ve din eğitimi ile ilgili işlerini yürütmek, soydaş ve akraba toplulukları ile İslam dinine mensup diğer topluluklara bu konularda yardımcı olmak. 2) İlgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak yurt dışında görevlendirilecek personelin eğitim ihtiyaçlarını belirlemek ve eğitim planlarını hazırlamak, personelin seçimi ve bu görevlere hazırlanmaları ile ilgili işleri yürütmek, yurt dışı teşkilatı bulunmayan yerlerde görevliler arasından birini koordinatör olarak görevlendirmek. 3) (Değişik: 23/8/2011-KHK-653/8 md.) Yurt içinde ve yurt dışında ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak yurt dışı hizmetlerinde görev alacak personelin yetiştirilmesi, uzmanlaşması ve dinî yüksek öğrenim görmüş personelin yabancı dil yeterliğinin geliştirilmesi ve bilgi ve görgülerinin artırılması amacıyla yurt dışına gönderilmesi konularında çalışmalar yapmak, bu alanlarda Başkanlıkça hizmet satın alma suretiyle yapılacak işleri koordine etmek ve yürütmek. 4) Yurt dışında İslam dini ve diğer dinlerle ilgili olarak yapılan çalışmaları takip etmek, incelemek ve değerlendirmek. 5) Diğer din mensupları, kurum, kuruluş ve topluluklarıyla ilişkiler konusunda gerekli çalışmaları yapmak. 6) Avrupa Birliği ile ilişkiler çerçevesinde Başkanlığın görev alanına giren konularda ilgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde çalışmalar yapmak. 7) (Ek: 23/8/2011-KHK-653/8 md.) Uluslararası düzeyde yapılacak şûra toplantılarını organize etmek. 8) (Ek: 23/8/2011-KHK-653/8 md.) Hizmet verimliliğini arttırmak için yurt dışı din hizmetleri bölgelerini grup ve sınıf esasına göre düzenlemek ve bu bölgelerde görevlendirileceklerin niteliklerini belirlemeye yönelik çalışmalar yapmak. 9) (Ek: 23/8/2011-KHK-653/8 md.) Yurt dışı din hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesine katkı sağlayacak altyapıya ve dinî tesislere ilişkin iş ve işlemleri yürütmek. e) İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü 1) Başkanlığın insan gücü politikası ve planlaması konusunda çalışmalar yapmak, yaptırmak ve tekliflerde bulunmak. 2) Başkanlık personelinin atama ve özlük işlemlerini yürütmek. 3) İlgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak Başkanlık personelinin adaylık, kurs ve stajları ile hizmet içi eğitim ihtiyaçlarını belirlemek, planlarını hazırlamak ve bu işleri yürütmek. 4) Başkanlık personelinin etkinliğini ve verimliliğini artırmak için çalışmalar yapmak ve bu çalışmaları yürütmek. f) Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1) Başkanlığın merkez ve taşra teşkilatını ilgilendiren yapım, bakım, onarım, satın alma, kiralama, genel evrak, arşiv, sağlık, güvenlik, temizlik, aydınlatma, taşıma ve benzeri iş ve işlemleri yürütmek. 2) Kurum için gerekli her türlü teknik, donanım ve altyapı hizmetlerini planlamak, geliştirmek, kurmak, işletmek, yenilemek, bu altyapıların güvenliğini ve sürekliliğini sağlamak üzere gerekli önlemleri almak. 3) Başkanlık hizmetleri için arsa, bina ve tesisler ile ilgili ihtiyaçları tespit etmek ve programlamak. 4) Başkanlığın hizmetleri için ihtiyaç duyulan arsa ve binaların tahsis, kamulaştırma ve kiralama işlemlerini yürütmek. 5) Başkanlık hizmet binaları, eğitim merkezi, Kur’an kursu, sosyal tesis ve benzeri yatırım tekliflerini hazırlamak ve yatırım ödeneklerini planlamak. 6) Cami, Kur’an kursu, hizmet binası ve diğer dini tesislerin estetik, fonksiyonel ve güvenli şekilde inşası için çalışmalar yaparak teknik yönden kontrolünü sağlamak, tip projeler hazırlamak, hazırlatmak ve kontrol etmek. 7) Mazbut ve mülhak vakıflarda bulunan cami ve mescitlerdeki teberrükat eşyasının tespiti, korunması, değerlendirilmesi, yerlerinin değiştirilmesi, satışı ve satıştan elde edilen paranın benzeri hizmetlere tahsisi, cetvellerin yapılması, muhasebesi, denetlenmesi ve sair hususları Vakıflar Genel Müdürlüğü, diğer cami ve mescitlerdeki teberrükat eşyasını ise ilgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği ile düzenlemek. 8) Başkanlığın sosyal ve kültürel faaliyetlerini yürütmek, diyanet evi ve benzeri sosyal tesislerin kurulması ve işletilmesini sağlamak. 9) (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) [13] 10) Başkanlık bütçesinden kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yapılacak yardımlar ile ilgili işlemleri yürütmek. 11) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) Başkanlıkça düzenlenen yardım kampanyalarını organize etmek, cami, mescit ve eklentilerinde gerçekleştirilecek yardım kampanyalarının uygulama usul ve esaslarını belirlemek. 12) Ayni ve nakdi bağışların kabulünü ve bağışların özel bir hesapta toplanmasını sağlayarak münhasıran dini hizmetler için sarf edilmesini temin etmek, Başkanlık onayı ile kabul edilecek şartlı bağışlarda şarta riayeti sağlamak. 13) (Değişik: 29/5/2025-7549/3 md.) Başkanlık tarafından yönetilen cami, mescit ve Kur’an kurslarının müştemilatındaki yerlerin kiralanması, işletilmesi veya işlettirilmesi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek. 14) Din görevlilerinin giyecekleri görev kıyafetlerinin tasarımını yapmak veya yaptırmak ve bu kıyafetlerin satın alma ve dağıtım işlemlerini yürütmek. 15) Başkanlığın sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini planlamak ve yürütmek. g) Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı 1) Müfettiş sıfat ve niteliklerini taşıyan bir başkanın yönetimi altında Başkanlığın bütün işlerini Başkan adına müfettiş ve müfettiş yardımcıları marifeti ile eğitici ve rehberlik edici bir anlayışla teftiş etmek, hizmeti ve personeli denetlemek, inceleme ve soruşturma yapmak. 2) Müfettişler tarafından düzenlenen raporları değerlendirmek, raporlar hakkında istatistiki bilgiler ile birlikte uygulamadaki sorunlara ve yapılması gereken hususlara ilişkin öneriler sunmak. 3) Denetim yöntem ve teknikleri geliştirmek, denetim standart ve ilkeleri oluşturmak, denetimin etkinliğini ve verimliliğini artırıcı tedbirleri almak, bu konuda görüş ve öneriler sunmak, gerektiğinde taşrada çalışma grupları oluşturmak ve denetim rehberleri hazırlamak. ğ) Strateji Geliştirme Başkanlığı 1) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ve diğer mevzuatla strateji geliştirme ve mali hizmetler birimlerine verilen görevleri yapmak. h) Hukuk Müşavirliği 1) Başkanlık merkez birimlerinden sorulan hukuki konular ile hukuki, mali ve cezai sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirmek. 2) Başkanlığın menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirlerin zamanında alınmasına rehberlik etmek, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak. 3) 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlamak ve taraf olduğu, Hazineyi ilgilendirmeyen idari davalarda Başkanlığı temsil etmek. 4) Başkanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmesini; mevzuata, plan ve programa uygun olarak çalışmasını temin etmek amacıyla gerekli hukuki teklifleri hazırlamak ve Başkana sunmak. 5) Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve Başkanlık birimlerinden gönderilen (…) 14 mevzuat taslaklarını hukuki açıdan inceleyerek görüş bildirmek. [14] ı) Özel Kalem Müdürlüğü 1) Başkanın resmî ve özel yazışmalarını, her türlü protokol ve törenlerini düzenlemek ve yürütmek. i) Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği 1) Başkanlıkla ilgili olarak iç ve dış basında yer alan haber, yorum ve yayınları takip etmek, ilgilileri zamanında haberdar etmek ve gerekli açıklamaların yapılması ile ilgili işleri yürütmek. 2) Başkanlığın kamuoyuna duyurulmasını uygun gördüğü haber, bildiri, demeç, mesaj, görüş ve kararları iç ve dış basına, haber ajanslarına, radyo ve televizyon kuruluşlarına süresi içinde ulaştırmak, Başkanlığın basın kuruluşları ile ilişkilerini ve basın toplantılarını düzenlemek. 3) Başkanlığın halkla ilişkilerle ilgili faaliyetlerini planlamak, yürütmek ve Başkanlığa gönderilen her türlü ihbar, şikayet, öneri ve istekleri değerlendirerek gereği için ilgili birimlere göndermek. 4) 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre yapılacak bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru bir şekilde sonuçlandırmak üzere gerekli tedbirleri almak. Başkanlığın görev alanına giren konularda Başkana danışmanlık yapmak üzere merkez teşkilatında kırk Başkanlık müşaviri atanabilir. (Ek cümle: 23/8/2011-KHK-653/8 md.) Ayrıca, yurt içinde ve yurt dışında inceleme ve araştırmalar yapmak ve Başkan tarafından verilen diğer görevleri yürütmek üzere, kırk Başkanlık müftüsü atanabilir. [15] Başkanlık; görev alanına giren ve ihtiyaç duyulan konularda çalışmalarda bulunmak, araştırma ve uygulama projeleri geliştirmek ve bunları uygulamak üzere bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, yurt içinden ve yurt dışından konu ile ilgili uzmanların katılımı ile sürekli ve geçici şûra, kurul ve çalışma grupları oluşturabilir, danışma ve ihtisas komisyonları kurabilir. Ayrıca, Başkanlık teşkilatında, gerektiğinde sürekli veya geçici özel ihtisas komisyonları ile inceleme, araştırma ve çalışma grupları oluşturulabilir. Başkanlık hizmet birimlerinin çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir. Diyanet Akademisi: Madde 7/A- (Ek:16/3/2022-7383/2 md.) Diyanet Akademisi dinî yüksek ihtisas merkezleri, dinî ihtisas merkezleri ve eğitim merkezlerinden oluşur. Diyanet Akademisi doğrudan Başkana bağlı olarak, Başkanlığın Din Hizmetleri Sınıfına ait unvanlarla ihdas edilen pozisyonlarına atanacak aday din görevlilerinin mesleki eğitimi ile hizmet içi eğitim faaliyetlerini ve yurt dışından gelen mahallin din görevlilerine yönelik eğitim faaliyetlerini yürütür; Başkanlığın görev alanıyla ilgili araştırma ve yayın yapar; konferans, panel, seminer, sempozyum ve benzeri dinî, ilmî, sosyal ve kültürel etkinlikler, kurs ve sertifika programları düzenler ve Başkan tarafından verilen diğer görevleri yerine getirir. Diyanet Akademisi; Millî Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler, lisans düzeyinde dinî eğitim veren yükseköğretim kurumları ve müftülükler ile görevinin gerektirdiği diğer ulusal ve uluslararası kurum, kuruluş ve kurullarla iş birliği ve ortak çalışma yapabilir, mesleki ve bilimsel ilişkiler kurabilir, araştırmalarda bulunabilir, eğitim programları uygulayabilir, danışma kurulları ve komisyonlar oluşturabilir. Diyanet Akademisinde ders vermek, araştırma ve uygulama faaliyetlerinde görev almak üzere, dört yıllık dinî yüksek öğrenim mezunu olup dinî yüksek ihtisas merkezinde eğitimini tamamlamış veya ilahiyat alanında doktora yapmış olanlar arasından; dinî musiki, kıraat gibi özel yetenek gerektiren konularda ise dört yıllık dinî yüksek öğrenim mezunu olanlar arasından Başkanlıkça yapılacak sınavda başarılı olanlar Diyanet Akademisinde eğitim görevlisi kadrolarına atanabilir. Ayrıca Diyanet Akademisinde eğitim görevlisi kadrolarının yüzde onuna kadar, dinî yüksek öğrenim dışında lisans mezunu olup yüksek lisans çalışmasını tamamlayanlar arasından Başkanlıkça yapılacak sınavda başarılı olanlar eğitim görevlisi kadrolarına atanabilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenir. Taşra teşkilatı: [16] Madde 8 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/7 md.) (Değişik birinci fıkra:16/3/2022-7383/3 md.) Başkanlığın taşra teşkilatı, il ve ilçe müftülükleri ile doğrudan Başkanlığa bağlı Kur’an eğitim merkezleri, dinî yüksek ihtisas merkezleri, dinî ihtisas merkezleri ve eğitim merkezlerinden oluşur. İl ve ilçe kuruluşlarının başında birer müftü bulunur. İl müftüleri Diyanet İşleri Başkanlığına, ilçe müftüleri ise il müftülüklerine bağlıdır. 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümleri saklıdır. İl ve ilçe müftüleri, bölgelerinde Diyanet İşleri Başkanlığını temsil eder, din hizmetlerini, dini müesseseleri yönetir ve din görevlilerinin hizmetlerini düzenleyip denetler. İl ve ilçe müftülüklerinde ihtiyaca göre şube müdürlükleri kurulabilir. (Değişik üçüncü fıkra:16/3/2022-7383/3 md.) Kurs, staj, rotasyon, hizmet içi eğitim, terfi ve performans ölçütlerine ilişkin usul ve esaslar ile Kur’an eğitim merkezleri, dinî yüksek ihtisas merkezleri, dinî ihtisas merkezleri, eğitim merkezleri, Kur’an kursları, yurt ve pansiyonların çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir. Personelin nitelikleri: [17] Madde 9 –(Değişik: 1/7/2010-6002/8 md.) Başkanlık personelinde, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen genel şartlar yanında; Başkan, başkan yardımcısı, Diyanet Akademisi Başkanı, genel müdür, Rehberlik ve Teftiş Başkanı, il ve ilçe müftüsü, Başkanlık vaizi ve vaizlerin en az lisans düzeyinde dinî yüksek öğrenim mezunu olması gerekir. Yönetim Hizmetleri Genel Müdürü için ise dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olması şartı aranır. [18] Başkanlık personelinin 657 sayılı Kanunda ve bu Kanunda yer almayan diğer nitelikleri ile atanmalarında dinî öğrenim şartı arananlara ilişkin ortak nitelikler yönetmelikle düzenlenir. Atama: [19] Madde 10 – (Değişik: 1/7/2010-6002/9 md.) (Mülga birinci fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) Milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimlerinde aday veya aday adayı olmak üzere görevinden istifa eden Başkanlık personeli, aday gösterilmemeleri veya seçimi kaybetmeleri halinde eski görev yerlerine dönemezler; bunlar kazanılmış hak aylık derecelerine uygun bir kadroya atanırlar. (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) [20] (Değişik birinci cümle: 23/8/2011-KHK-653/9 md.) Başkanlık vaizi kadrosuna atananlar, din hizmetlerinde etkinliği sağlamak amacıyla Başkanlık tarafından belirlenen yerlerde görevlendirilebilir. 657 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin (B) bendinin üçüncü fıkrasında belirtilen kadrolara atananlar hakkında uygulanan hükümler, Başkanlık vaizi kadrosuna atananlar hakkında da aynen uygulanır. (Ek cümle: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (Değişik üçüncü cümle: 29/5/2025-7549/4 md.) Başkanlık müşaviri, Başkanlık müftüsü ve Başkanlık vaizi ünvanındaki personel Başkanın uygun göreceği merkez veya taşra teşkilatına ait birimlerde çalıştırılabilir. (Değişik beşinci fıkra: 29/5/2025-7549/4 md.) Başkanlığa ait kadrolara, Kamu Personeli Seçme Sınavı (B) grubu puan sırasına göre ilk defa açıktan atanacak personel, alım yapılacak her bir ünvan için boş kadro sayısının üç katına kadar çağırılacak adaylar arasından Başkanlıkça yapılacak sözlü sınav başarı sırasına göre atanır. Başkanlık kadrolarına yapılacak atama ve nakil işlemlerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Sözleşmeli personel istihdamı Madde 10/A – (Ek: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (Değişik:16/3/2022-7383/5 md.) Başkanlığın Din Hizmetleri Sınıfına ait unvanlarla ihdas edilmiş pozisyonlarında, bu maddede öngörülen esaslarla 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına tabi sözleşmeli personel istihdam edilebilir. 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde öngörülen genel şartlar yanında Başkanlık mevzuatı ile belirlenen özel şartları taşıyanlardan Kamu Personel Seçme Sınavı puan sırasına konulmak kaydıyla atama yapılacak her bir pozisyonun üç katına kadar aday arasından Başkanlık tarafından Diyanet Akademisine giriş için yapılacak sözlü ve/veya uygulamalı sınavdaki başarı sırasına göre aday din görevlisi belirlenir. Başkanlık tarafından belirlenen aday din görevlileri, Diyanet Akademisinde mesleki eğitime alınır. Aday din görevlilerinden mesleki eğitim alanı müezzin-kayyım olanlara (5.000), imam-hatip ve Kur’an kursu öğreticisi olanlara (6.000), vaiz olanlara (7.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın, her ay harçlık ödenir. Aday din görevlilerinin eğitim dönemindeki iaşe ve ibateleri, sağlık giderleri ve yönetmelikte tespit edilecek ihtiyaçları Başkanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Aday din görevlilerinden yükümlülüğü bulunanların askerlik hizmetleri, adaylıkla ilişikleri kesilinceye kadar ertelenir. Aday din görevlileri, mesleki eğitim sürelerinde genel sağlık sigortalısı sayılırlar. Bu kişilerin genel sağlık sigortası primleri, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarı üzerinden Başkanlık bütçesinden ödenir. Bu kişilerin, 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendine göre tespit edilecek eş ve çocukları ile ana ve babaları da bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla genel sağlık sigortasından yararlandırılır. Diyanet Akademisi eğitim süresi; adayların eğitim durumu, atanacakları pozisyon ve Akademiye Giriş Sınavındaki başarı durumu dikkate alınarak altı ay ile üç yıl arasında belirlenir. Belirlenen program süresi içerisinde eğitimleri ve sınavları başarıyla tamamlayamayan, alım şartlarını kaybeden veya bu şartları taşımadığı sonradan anlaşılan aday din görevlileri ile atanacakları kadro için aranan şartlar bakımından mesleğe uygun olmadıklarına Başkanlıkça karar verilen aday din görevlilerinin ilişikleri kesilir. Eğitim programları ile sınavları başarıyla tamamlayan aday din görevlileri, eğitimlerine uygun pozisyonlara atanır. Yapılan atama, sözleşmenin imzalanmasıyla geçerlilik kazanır. Sözleşme, imzalanmadan herhangi bir hak doğurmaz. Sözleşmeli personel olarak atananlar üç yıl süreyle başka bir yere atanamaz. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde bu madde uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelin eşi bu personele tabidir. Sözleşme gereği üç yıllık çalışma süresini tamamlayanlar talepleri halinde bulundukları yerde pozisyonlarıyla aynı unvanlı memur kadrolarına atanır. Bu şekilde atananlar, aynı yerde en az bir yıl daha görev yapar, bunlar hakkında aday memur hükümleri uygulanmaz. Bu madde hükümlerine göre kadrolara atananların, aday din görevlisi olarak geçirdiği süreler ile sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edildikleri süreler, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına, göreve başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanırlar ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Bu madde kapsamında kadrolara atananlara iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınır. Bu madde kapsamında sözleşmeli personelin atanacağı kadrolar, atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla başka bir işleme gerek kalmaksızın ihdas edilerek genel kadro ve usulü hakkında ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli memur kadrolarına ilişkin cetvelin Başkanlığa ait bölümüne eklenmiş ve kadroya atanan sözleşmeli personelin pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar ile iptal edilen pozisyonlar, atama tarihlerinden itibaren iki ay içinde Cumhurbaşkanlığına ve Kamu Personel Bilgi Sisteminin bulunduğu kuruma bildirilir. Mesleki eğitim görerek ataması yapılanlar, mesleki eğitim süresi kadar mecburi hizmetle yükümlüdür. Sağlık nedeniyle görevini yapmaya devam edemeyecekler hariç olmak üzere, mesleki eğitimini tamamlamadan eğitimden çekilenler ile Başkanlıkça adaylığına son verilenler, kendileri için yapılmış bulunan bütün giderleri ödeme tarihindeki karşılığı esas alınarak geri ödemek zorundadır. Ataması yapıldıktan sonra sağlık nedeniyle görevini yapmaya devam edemeyecekler hariç olmak üzere, herhangi bir sebeple mecburi hizmet yükümlülüğü dolmadan görevinden çekilenler ile göreviyle ilişiği kesilenler, kendileri için yapılmış bütün giderleri, görev yapmadıkları süre ile orantılı olarak ve ödeme tarihindeki karşılığı esas alınarak ödemek zorundadırlar. Aday din görevlisi olarak atanacakların başvuruları, Akademiye Giriş Sınavı, aday din görevlilerinin eğitim programları ve süresi, disiplin ve izin işlemleri, ilişik kesilme halleri, sözleşmeli personel pozisyonlarına atanma şartları, sınav ve usulleri ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. Diyanet Akademisinin eğitim, kurs ve programlarına katılım: Madde 10/B- (Ek:16/3/2022-7383/6 md.) Başkanlık kadro veya pozisyonlarında görev yapan personelden, Başkanlıkça belirlenen esaslara göre uygun görülenler Diyanet Akademisinde hizmet içi eğitim, kurs veya sertifika programlarına; Başkanlık memur kadrolarında bulunan personelden, Din Hizmetleri Sınıfına atanmak için gerekli öğrenim şartını taşıyan ve Başkanlıkça yapılacak sınavda başarılı olanlar ise mesleki eğitime, özlük hakları korunarak katılabilir. Bu madde kapsamında Diyanet Akademisinde mesleki eğitime alınan personel, yıllık izinlerini eğitime ara verilen günlerde kullanır. Mesleki eğitimlerini başarıyla tamamlayanlar, mesleki eğitimlerine uygun Başkanlığın Din Hizmetleri Sınıfına ait kadrolarına atanabilir. Diyanet işleri uzmanları ve müfettişler: [21] Madde 11 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/10 md.) Başkanlık, merkez teşkilatında, bu Kanunda sayılan görevlerin yerine getirilmesinde Diyanet işleri uzmanı ve Diyanet işleri uzman yardımcısı istihdam eder. Diyanet işleri uzman yardımcısı olarak atanabilmek için 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde belirtilen şartlara ek olarak aşağıdaki şartlar aranır: a) En az lisans düzeyinde dinî yüksek öğrenim görmüş olmak. b) (Değişik: 2/7/2018 – KHK/703/141 md.) ( İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.: 2018/117, K.: 2023/212 sayılı kararı ile.) c) Yapılacak yarışma sınavında başarılı olmak. Diyanet işleri uzman yardımcılığı yarışma sınavında iki defa başarısız olanlar bir daha bu sınava katılamazlar. Diyanet işleri uzman yardımcısı kadrolarının yüzde onundan az olmamak üzere, yüzde yirmisine kadar dinî yüksek öğrenim dışındaki dallardan uzman yardımcısı atanabilir. Diyanet işleri uzman yardımcılığına atananlar; en az üç yıl çalışmak, yönetmelikte belirtilen yabancı dillerden en az birinden (…) [22] [23] Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde belgeye veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olmak (…) 22 kaydıyla, hazırlayacakları tezin kabulünden sonra açılacak mesleki yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Mesleki yeterlik sınavında başarılı olanlar Diyanet işleri uzmanı unvanını kazanırlar. Bunlar Başkanlığın hizmet alanlarına göre ihtisasa yönlendirilir ve ihtiyaca göre merkez birimlerinde görevlendirilir. Diyanet işleri uzmanlığı mesleki yeterlik sınavında iki defa başarısız olanlar ile sınava girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınava girmeyenler, Diyanet işleri uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve durumlarına uygun başka kadrolara atanırlar. Diyanet işleri uzman yardımcılığı yarışma ve yeterlik sınavlarının şekil ve uygulama esasları ile Diyanet işleri uzman ve uzman yardımcılarının çalışma usul ve esaslarına ilişkin diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. Başkanlık, rehberlik ve teftiş hizmetlerini yürütmek üzere müfettiş ve müfettiş yardımcısı istihdam eder. Müfettiş yardımcılığına atanabilmek için 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde belirtilen şartlara ek olarak aşağıdaki şartlar aranır: a) En az lisans düzeyinde dinî yüksek öğrenim görmüş olmak. b) (Değişik: 2/7/2018 – KHK/703/141 md.) ( İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.: 2018/117, K.: 2023/212 sayılı kararı ile.) c) Yapılacak yarışma sınavında başarılı olmak. Müfettiş yardımcılığı yarışma sınavında iki defa başarısız olanlar bir daha bu sınava katılamazlar. Müfettiş yardımcısı kadrolarının yüzde onundan az olmamak üzere, yüzde yirmisine kadar hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültesi mezunlarından müfettiş yardımcısı atanabilir. Müfettiş yardımcılığına atananlar, en az üç yıl fiilen çalışmak (…) [24] [25] kaydıyla, mesleki yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Mesleki yeterlik sınavında başarılı olanlar müfettiş unvanını kazanırlar. Mesleki yeterlik sınavında iki defa başarısız olanlar ile sınava girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınava girmeyenler, müfettiş yardımcısı unvanını kaybederler ve durumlarına uygun başka kadrolara atanırlar. Müfettiş ve müfettiş yardımcılığı yarışma ve yeterlik sınavlarının şekil ve uygulama esasları ile müfettiş ve müfettiş yardımcılarının çalışma usul ve esaslarına ilişkin diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. Vaizler, imam-hatip ve müezzin-kayyımlar, Kur’an kursu öğreticileri (…) [26] ve murakıplar : [27] [28] Madde 12 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/11 md.) Vaizler, cami ve mescitler ile diğer mekanlarda her türlü vasıtadan yararlanarak toplumu dinî konularda bilgilendirmek, Başkanlığın hizmet alanlarında irşat, rehberlik, inceleme ve araştırma yapmakla görevlidir. Vaizlik mesleği, adaylık döneminden sonra vaiz, uzman vaiz ve başvaiz kariyer basamaklarına ayrılır. İmam-hatip ve müezzin-kayyımlar, cami ve mescitlerde din hizmetlerini yürütmek ve dinî konularda toplumu bilgilendirmekle görevlidir. İmam-hatiplik mesleği; adaylık döneminden sonra imam-hatip, uzman imam-hatip ve başimam-hatip; müezzin-kayyımlık mesleği ise müezzin-kayyım ve başmüezzin kariyer basamaklarına ayrılır. Adaylık dönemini başarıyla tamamlayanlar mesleğe imam-hatip veya müezzin-kayyım olarak atanır. İmam-hatip ve müezzin-kayyımlar, Kur’an-ı Kerim öğretiminde görevlendirilebilir. Kur’an kursu öğreticisi, Kur’an kurslarındaki eğitim ve öğretim faaliyetlerini yürütmekle görevlidir. Kur’an kursu öğreticiliği; adaylık döneminden sonra Kur’an kursu öğreticisi, Kur’an kursu uzman öğreticisi ve Kur’an kursu başöğreticisi kariyer basamaklarına ayrılır. Yukarıdaki fıkralarda düzenlenen kariyer basamaklarında yükselmede kıdem, eğitim, hizmet, bilimsel, sosyal ve kültürel faaliyetler, sicil puanları ve Başkanlıkça yapılacak sınav sonuçları esas alınır. (Mülga: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) [29] (Ek fıkra: 23/8/2011-KHK-653/10 md.) Murakıp, il ve ilçe müftülüklerine bağlı olarak taşra teşkilatında Başkanlıkça yürütülen hizmetlerin denetimiyle görevli olup en az dört yıllık lisans düzeyinde dinî yüksek öğrenim mezunları arasından atanır. Uzman vaiz, başvaiz, uzman imam-hatip, başimam-hatip, başmüezzin, Kur’an kursu uzman öğreticisi ve Kur’an kursu başöğreticisi ile murakıp kadrolarına atanmaya ilişkin hususlar ve bunlar ile vaiz, imam-hatip, müezzin-kayyım ve Kur’an kursu öğreticilerinin çalışma, usul ve esasları ile imam-hatipler ve müezzin-kayyımların haftalık iznine ve bayram tatillerinde izin kullanmalarına ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenir. [30] (Ek fıkra: 23/8/2011-KHK-653/10 md.) Vaiz, Kur’an kursu öğreticisi, imam-hatip ve müezzin-kayyım kadrolarından boş olanlara 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca yapılacak açıktan vekil atamalarında uygulanacak sınavla ilgili usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Hac ve umre hizmetlerinin yürütülmesi: [31] Madde 13 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/12 md.) Hac ve umre ibadetlerinin usulüne uygun, sağlık ve güvenlik içinde, hizmet talep edenlerin hakları korunacak şekilde ifası amacıyla, Başkanlık ve/veya Başkanlığın denetim ve gözetimi altında ilgili mevzuatı gereği uluslararası her türlü seyahat hizmetleri verme yetkisini haiz seyahat acentaları tarafından hac ve umre seferleri düzenlenir. Seyahat acentalarına tahsis edilecek kontenjan oranı Cumhurbaşkanınca belirlenir ve bu orana göre tespit edilen sayı seyahat acentalarınca kullanılmak üzere topluca verilir. Gerektiğinde bu acentalardan hizmet satın alınabilir. Başkanlıkça düzenlenen hac ve umre seferlerinde 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununun 4 üncü maddesinde sözü edilen işletme belgesi aranmaz. [32] Başkanlıkla ve hac ve umreye götüreceği vatandaşlarla yaptığı sözleşme hükümlerine uymayan, götürdüğü hacı veya umreciye sözleşmede taahhüt ettiği hizmeti vermeyen veya eksik veren acentaya fiilin ağırlığına göre uyarma, kınama, kontenjan kısıtlaması, süresiz veya 1-3 yıl arası organizasyondan men, söz konusu acenta yetkililerinin bir başka isim altında aynı hizmeti yürüten acentalarla acenta görevlisi olarak görevlendirilmemesi müeyyidesi Bakanlıklararası Hac ve Umre Kurulu kararı ile verilir. Hac ve umre organizasyonunda hizmetlerin ifası sırasında meydana gelebilecek zararların karşılanması amacıyla, hac ve umre organizasyonu düzenleyen seyahat acentaları; götürdükleri her bir hacı başına aldıkları ücretin tamamı, götürdükleri umreci başına ise aldıkları ücretin yarısı kadar Başkanlığa teminat verir. Seyahat acentaları ayrıca, anılan organizasyonlarda Başkanlıkça sunulan idari hizmetler, personel desteği, denetim, gözetim ve rehberlik, eğitim, sağlık ve benzeri hizmetler karşılığı alınacak hizmet bedelini ve ilgili ülke tarafından hacı başına talep edilen miktarı Başkanlığa öder. Hizmet bedelini belirlemeye ve gerektiğinde teminatları indirmeye Bakanlıklararası Hac ve Umre Kurulu yetkilidir. Başkanlık, gerektiğinde hac ve umre hizmetlerinin alım-satım, ulaşım, muhasebe ve mali işlemlerinin bedeli mukabilinde yürütülmesinde Türkiye Diyanet Vakfı ile işbirliği yapar. Türkiye Diyanet Vakfına ödenecek bedel Hac ve Umre Komisyonunca belirlenir. Belirlenen hac ve umre ücretleri Başkanlığın denetiminde, Türkiye Diyanet Vakfınca açılacak Hac ve Umre Hesabına yatırılır. Anılan Vakıfça açılan Hac ve Umre Hesabından hac ve umre hizmetleri, Başkanlığın yurt içi ve yurt dışındaki faaliyetleri, eğitim, öğretim, yayın, bilimsel proje ve araştırma faaliyetleri, konferans, sempozyum ve benzeri toplantılar ile dinî nitelikli diğer hizmet ve faaliyetler için gereken harcamalar yapılır. Harcamalar, Diyanet İşleri Başkanı veya görevlendireceği bir başkan yardımcısının başkanlığında Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürü, üç genel müdür ve bir hukuk müşavirinden oluşan Hac ve Umre Komisyonu kararlarına dayanılarak yapılır. Anılan Komisyon, tahmini harcamalarının her hac mevsimi sonunda, hangi hizmet ve faaliyetlere hangi miktar ve oranlarda ve hangi şartlarda yapılacağına dair kararlarını bir program çerçevesinde belirler. Hac ve umre ibadetlerinin ifası amacıyla münhasıran Başkanlıkça yapılan faaliyetler kurumlar vergisinden muaftır. Bu faaliyetler nedeniyle yapılan işlemler harçlardan, düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesnadır. Bu paralar kamu kaynağı ve kamu geliri olarak değerlendirilmez. (Değişik altıncı fıkra: 29/5/2025-7549/5 md.) Hac ve umre seyahatleri ile ilgili iş ve işlemler ile Hac ve Umre Hesabından yapılan bütün harcamalar her yıl hac mevsimi sonunda Başkanlık, Sayıştay ve gerektiğinde Cumhurbaşkanlığınca görevlendirilecek denetim elemanları tarafından denetlenir. (Değişik yedinci fıkra: 29/5/2025-7549/5 md.) Hac ve umre hizmetlerinin yürütülmesi, Hac ve Umre Hesabının oluşturulması, bu hesapta yer alan tutarların harcanması, hac ve umre dönemlerinde hac ve umre faaliyetleri için yurt içinde görevlendirilen Başkanlık personeline sınav hizmetleri karşılığında ödenecek ücretler, Bakanlıklararası Hac ve Umre Kurulu ile Hac ve Umre Komisyonunun kuruluş, görev ve yetkilerine dair usul ve esaslar Cumhurbaşkanınca belirlenir. Dinî Yayınlar Döner Sermaye İşletmesi: [33] Madde 14 – (Değişik: 1/7/2010-6002/13 md.) Dinî Yayınlar Döner Sermaye İşletmesinin sermayesi, yirmi milyon Türk Lirasıdır. Bu miktarı on katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce mevcut olan sermayenin tamamı ile sermayenin işletilmesinden elde edilen kârlar, tahsis edilen sermaye miktarına ulaşılıncaya kadar sermayeye ilave olunur. Ödenmiş sermaye tutarı, tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra kalan kârlar, izleyen mali yılın şubat ayı sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılır. [34] [35] Döner sermayenin gelirleri; her türlü mal ve hizmet satış gelirleri, (…) [36] sınav giderlerini karşılamak üzere sınav hizmetlerinden elde edilen gelirler, bağış ve yardımlar ile diğer gelirlerden oluşur. Elde edilen gelirler döner sermayenin yürüteceği faaliyetlere ilişkin giderlerin karşılanmasında ve yönetmelikte belirtilecek diğer faaliyet alanlarında kullanılır. Bağış ve yardımlar tahsis olunan sermaye ile sınırlı olmaksızın sermayeye eklenir. Şartlı bağışlar şart kılınan yere harcanır. Döner Sermaye İşletmesi, Başkanlık yayınlarının satış yerleri ile ilgili hizmetleri yürütür, kitabevleri açabilir, yayın hizmetleri ile ilgili olarak ithalat ve ihracat yapabilir. Döner Sermaye İşletmesinin faaliyet alanları ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir. Yöneticilerin sorumlulukları ve yetki devri: [37] Madde 15 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/14 md.) Başkanlık teşkilatının her kademedeki yöneticileri, görevlerini mevzuata, stratejik plan ve programlara, performans ölçütlerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekten üst kademelere karşı sorumludur. Başkan ve diğer üst düzey yöneticiler sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Yetki devri uygun araçlarla ilgililere duyurulur. İl ve ilçe müftülüklerinin görevleri: Madde 16 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Türkiye Diyanet Vakfı ile işbirliği: [38] Madde 17 – (Değişik: 1/7/2010-6002/15 md.) Başkanlık gerektiğinde, kanunla verilen görevleri çerçevesinde Türkiye Diyanet Vakfı ile işbirliği yapar. Anılan Vakıf hakkında 22/1/2004 tarihli ve 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri uygulanmaz. Cami görevlileri: Madde 18 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Yurt dışı teşkilatı: [39] [40] Madde 18/A – (Ek: 30/5/2007-5676/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 29/5/2025-7549/7 md.) Başkanlık yurt dışı teşkilatı, müşavirlik ve ataşeliklerden oluşur. Yurt dışı sürekli görev süresi üç yıldır, bu süre hizmetin gerektirdiği hallerde Cumhurbaşkanının onayı ile bir yıla kadar uzatılabilir. Bu hüküm müteakip yurt dışı atamalarında da uygulanır. (Mülga son cümle: 23/8/2011-KHK-653/11 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) [41] (Mülga dördüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) 41 (Mülga beşinci fıkra: 1/7/2010-6002/16 md.) (Değişik altıncı fıkra: 1/7/2010-6002/16 md.) (…) [42] Türkiye’de lisans düzeyinde yüksek din öğrenimini veya Yükseköğretim Kurulu tarafından denkliği kabul edilen yurt dışında bir İslam ilahiyatı bölümünü başarıyla bitirenlerden ilgili ülke vatandaşlığına sahip olanlarla süresiz oturma izni bulunanlar, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunca mahallinde sözleşmeli statüde istihdam edilebilir. Bunlara, ilgili ülkede sürekli görevle bulunan ve 9 uncu derecenin 1 inci kademesinden aylık alan bekar meslek memuruna ödenmekte olan yurt dışı aylığını geçmemek üzere Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilecek tutarda ödeme yapılır. Bu kapsamda istihdam edilecek personelin sayısı, nitelikleri, seçim usul ve esasları, görev yerleri ve süreleri, izinleri, görevlerinin sona erdirilmesi ve verilecek iş sonu tazminatı ile bu fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun teklifi üzerine Maliye Bakanlığı ve Başkanlıkça müştereken belirlenir. [43] (Ek fıkra: 1/7/2010-6002/16 md.) Yurt dışı görevler için yapılacak yazılı ve/veya sözlü sınavlara, personelin yurt dışı görevlere hazırlanmasına ilişkin usul ve esaslar ile Türkçe’nin ve Türk lehçelerinin konuşulduğu ülkelere yapılacak atamalarda hangi dil ve lehçelerin aranacağı ve yurt dışı teşkilatına yapılacak atamalarla ilgili diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir. (Ek fıkra: 23/8/2011-KHK-653/11 md.) (Mülga sekizinci fıkra: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) 41 İKİNCİ BÖLÜM Din Şûrası: Madde 19 – Din Şûrası, Diyanet İşleri Başkanının yönetiminde, bilimsel yeterliği ve dini hizmeti ile tanınmış olan bilim ve din adamlarından kurulur. Şûra kararları istişari mahiyettedir. Şüranın kuruluş, toplantı ve çalışma esasları bir yönetmelikle belirtilir. [44] Aday Tespit Kurulu: [45] Madde 20 – (Değişik: 1/7/2010-6002/17 md.) Din İşleri Yüksek Kurulu üyeliğine atanacaklardan yirmi dört adayı tespit etmekle görevli Aday Tespit Kurulu, Diyanet İşleri Başkanının başkanlığında, başkan yardımcıları, Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı, Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Başkanı, genel müdürler, birim başkanları, il müftüleri, dinî yüksek ihtisas merkezi müdürleri, Millî Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürü, dinî yüksek öğrenim veren fakültelerin dekanlarının her coğrafi bölgeden en az iki kişi olmak kaydıyla dini yüksek öğrenim veren fakültelerden seçecekleri toplam 40 öğretim üyesi, her bir eğitim merkezinin eğitim görevlilerinin kendi aralarından seçecekleri birer temsilci, her coğrafi bölgedeki ilçe müftülerinin kendi aralarından seçecekleri ikişer temsilci ve her coğrafi bölgedeki başvaizler, başimam-hatipler ile Kur’an kursu başöğreticilerinin kendi aralarından seçecekleri ikişer temsilciden oluşur. [46] Yargılama usulü: [47] Madde 21 – (Değişik: 26/4/1976-1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile; Yeniden düzenleme: 1/7/2010-6002/18 md.) Başkanlık teşkilatının her kademesinde din hizmetlerini yürüten personel, görevleri sebebiyle işledikleri suçlarda 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu uygulaması bakımından kamu görevlisi sayılır ve bunlar hakkında 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Nitelikler: Madde 22 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile) Disiplin kurulları: Madde 23 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile) Disiplin cezaları: Madde 24 – (Değişik: 26/4/1976 - 1982/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/12/1979 tarihli ve E. 1979/25, K. 1979/46 sayılı kararı ile) Siyasetle ilgilenme: Madde 25 – Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluşunun her derecesinde görev alan personel, Memurin Kanununun hizmetliler için yasak ettiği siyasi faaliyetten başka, dini görevi içinde veya bu görevin dışında, her ne suretle olursa olsun, siyasi partilerden herhangi birini veya onların tutum ve davranışını övemez ve yeremez. Bu gibi hareketleri tahkikatla sabit olanların, ilgili ve yetkili mercilerce işine son verilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İstisnai görevler: Madde 26 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) İki üst derece verilmesi: Madde 27 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Ödenekler: Madde 28 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Bucak ve köylere kadro verilmesi: Madde 29 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Mazbut vakıflara ait cami giderleri: Madde 30 – Mazbut vakıflar arasına alınmış ve alınacak cami ve mescitlerin aydınlatma, ısıtma ve bakım giderleri için her yıl Vakıflar Genel Müdürlüğü bütçesine konulacak ödenekler bir taraftan Hazinece irat ve diğer taraftan bu hizmetlere harcanmak üzere Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesinin ilgili tertiplerine Maliye Bakanlığınca ödenek kaydedilir. Dini Yayınlar Döner Sermaye İşletmesi: Madde 31 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Vazife ve aylıkların mahfuzluğu: Madde 32 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Uzmanlardan faydalanma: [48] Madde 33 – Diyanet İşleri Başkanlığı kendi kuruluşu dışındaki dini kültür, tecrübe ve ihtisasları ile tanınmış kimselerden, Din İşleri Yüksek Kurulu çalışmalarında mütalaa almak, rapor, tebliğ, makale ve kitap hazırlatmak, tercüme yaptırmak, vaaz ve konferans verdirmek suretiyle faydalanabilir. [49] ( İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E. : 2018/117 , K. : 2023/212 sayılı kararı ile .) Bulundukları yer dışında geçici olarak görevlendirilenlere ayrıca 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre yol masrafı ve yevmiye verilir. Vaazedecekler: Madde 34 – Diyanet İşleri Başkanı, Din İşleri Yüksek Kurulu Başkan ve üyeleri, müftü ve vaizler, 33 üncü maddeye göre görevlendirilecekler ile yönetmelikte belirtilecek esaslara göre yetki verileceklerden başkası vaazedemez. Camilerin ibadete açılması ve yönetimi [50] Madde 35 – (Değişik: 31/7/1998 - 4379/1 md.) Cami ve mescitler Diyanet İşleri Başkanlığının izni ile ibadete açılır ve Başkanlıkça yönetilir. Hakiki ve hükmi şahıslar tarafından yapıldığı halde izinli veya izinsiz olarak ibadete açılmış bulunan cami ve mescitlerin yönetimi üç ay içinde Diyanet İşleri Başkanlığına devredilir. Diyanet İşleri Başkanlığınca buralara imkanlar nispetinde kadro tahsis edilir. Kadro tahsis edilinceye kadar buralarda görev yapanların mesleki ehliyetleri ile ilgili esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir. Vekil imam - hatipler: Madde 36 – (Değişik: 24/3/1977 - 2088/1 md.) Bu Kanunun 22 nci maddesi (f) bendinde yazılı nitelikte istekli bulunmadığı için açık kalan İmam - hatipliklere vekaleten atanmış olanlardan, bu Kanunun neşri tarihinde görevi başında olanlar müktesep derece aylıkları ile aynı göreve asıl imam - hatip olarak atanmış sayılırlar. Mülhak vakıflar görevlilerinin nitelikleri: Madde 37 – Ücretlerini Vakıflar Genel Müdürlüğünden alan mülhak vakıflara bağlı cami görevlilerinin atanmasında, vakfın şartlarından başka bu Kanunda belirtilen nitelikler aranır. Mazbut vakıflar arasına alınan camilerin görevlileri: Madde 38 – Vakıflar Genel Müdürlüğünce mazbut vakıflar arasına alınan mülhak vakıflara bağlı cami ve mescitlerdeki imam - hatip ve müezzinler, ertesi bütçe yılı başından itibaren Diyanet İşleri Başkanlığı maaşlı veya ücretli kadrolarına geçirilirler. Aylıklı kadrolar: Madde 39 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Ücretli cami görevlileri kadroları: Madde 40 – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) Kaldırılan hükümler: Madde 41 – 3 Mart 1340 tarih ve 429 sayılı Kanunun Diyanet İşleri Başkanlığını ilgilendiren hükümleriyle 22/6/1935 tarih ve 2800 Sayılı 15/1/1937 tarih ve 3092 sayılı, 5/7/1939 tarih ve 3665 sayılı, 30/12/1940 tarih ve 3960 sayılı, 1/12/1941 tarih ve 4135 sayılı, 2/8/1944 tarih ve 4631 sayılı, 11/6/1947 tarih ve 5064 sayılı, 11/6/1947 tarih ve 5070 sayılı, 23/3/1950 tarih ve 5633 sayılı, 23/3/1950 tarih ve 5634 sayılı, 7/2/1951 tarih ve 5806 sayılı, 11/2/1955 tarih ve 6465 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. Ek Madde 1 – (Ek : 29/5/1991 - 3745/1 md.) (Mülga birinci fıkra: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) (Mülga ikinci fıkra: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) (Değişik üçüncü fıkra: 1/7/2010-6002/19 md.) 657 sayılı Kanunun ek 32 nci maddesine göre ödenmekte olan öğretim yılına hazırlık ödeneği, Başkanlıkta eğitim görevlisi ve Kur’an kursu öğreticisi kadrosunda bulunup, fiilen eğitim görevliliği ve öğreticilik yapanlara da aynı esas ve usullere göre ödenir. (Ek fıkra: 1/7/2010-6002/19 md.) 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre, başkan yardımcısı ve Din İşleri Yüksek Kurulu başkanı, üyesi ve genel müdür olarak görevlendirilenlere, anılan madde uyarınca ödenen ücrete ilaveten ve söz konusu maddenin dördüncü fıkrasında öngörülen sınırlamaya tabi olmaksızın, her ay (20.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ayrıca ödeme yapılır. Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. (Ek fıkra: 1/7/2010-6002/19 md.; Mülga son fıkra: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) [51] Ek Madde 2 – (Ek : 29/5/1991 - 3745/1 md; mülga : 5/7/1991 - KHK - 433/16 md.) Ek Madde 3 – (Mülga: 23/8/2011-KHK-653/15 md.) Ek Madde 4 – (Ek: 12/7/2013-6495/5 md.) Mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar hariç olmak üzere, mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile Hazineye ait taşınmazların üzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılan (bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yaptırılmış olanlar dahil) cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımları; irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla ve elde edilen gelirlerin yüzde onu pay olarak Diyanet İşleri Başkanlığına aktarılmak, kalan kısmın en az üçte ikisi öncelikle gelirlerin elde edildiği cami, mescit ve Kur’an kurslarının münhasıran yapımı, bakımı, onarımı ve işletilmesine (ısınma, aydınlatma vb.) ilişkin giderlerde, kalanı ise tüzüklerinde veya vakfiye ya da vakıf senedinde belirtilen amaçlarda kullanılmak şartıyla, işletilmek, işlettirilmek veya kiraya verilmek üzere ilgili dernek veya vakfın bedelsiz olarak tasarrufuna bırakılır. Mülkiyeti mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar dışında kalanlar ile mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile Hazineye ait taşınmazların üzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarıyla ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılanların (bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yaptırılmış olanlar dahil) dışında kalan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımları, irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla Diyanet İşleri Başkanlığınca işletilebilir veya 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca pazarlık usulüyle yapılacak ihaleyle işlettirilebilir ya da kiralanabilir. Bu fıkra uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığına aktarılacak paya esas gelirlerin hesabında; faaliyetin, ilgili dernek veya vakıflarca belirtilen yerlerin işlettirilmek veya kiraya verilmek suretiyle yapılması hâlinde brüt hasılat tutarı, iktisadi işletme oluşturulmak suretiyle işletilerek yapılması hâlinde ise kurum kazancı esas alınır. Birinci fıkra uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığına aktarılacak olan pay, ilgili dernek veya vakıf tarafından; birinci fıkrada belirtilen yerlerin üçüncü kişilere işlettirilmesi veya kiraya verilmesi hâlinde payın hesaplanmasına esas gelirin tahsilini takip eden ayın sonuna kadar, iktisadi işletme oluşturmak suretiyle işletilmesi hâlinde ise geçici vergi beyannamesinin verildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar ilgili müftülüklere bildirilir ve müftülüklerce yapılan tahakkuk üzerine aynı süre içinde özel gelir kaydedilmek üzere genel bütçe muhasebe birimlerine ödenir. Süresi içinde bildirildiği halde ödenmeyen veya eksik ödenen paylar müftülüklerce, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı ile birlikte takip ve tahsil edilmek üzere ilgili vergi dairelerine bildirilir. Süresi içinde bildirilmediği veya eksik bildirildiği tespit edilen paylara, bildirimin yapılması gereken son günden tahakkuk ettirildiği güne kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı oranında zam uygulanır ve bir ay içinde ödenmesi için bir yazı tebliğ edilir. Bu süre içinde de ödenmeyen paylar 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Birinci fıkra kapsamında kalan yerlerin ilgili dernek veya vakıflar tarafından işletilmesi, işlettirilmesi ve kiralanmasına ilişkin iş ve işlemler, bu yerlerden elde edilen gelirler ve yapılan harcamalar ile müftülüklere yapılan bildirimlerin ve tahakkuk ettirilen paylara ilişkin ödemelerin zamanında yapılıp yapılmadığı Diyanet İşleri Başkanlığınca denetlenir ve takip edilir. Bu madde uyarınca Diyanet İşleri Başkanlığına aktarılacak olan paylar ile bu Başkanlık tarafından işletilen, işlettirilen veya kiraya verilen yerlerden elde edilen gelirleri; bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline özel gelir, diğer yandan Başkanlık bütçesinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine özel ödenek kaydetmeye ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve özel ödenek kaydetmeye, Başkanlığın bağlı bulunduğu Bakan yetkilidir. Bu kapsamda kaydedilen ödenekler; cami ve mescitler ile Kur’an kursları ve bunların eklentisi ve bütünleyici parçalarının yapımı, bakımı, onarımı ve işletilmesine (ısınma, aydınlatma vb.) ilişkin giderler ile 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesi çerçevesinde aynı amaçlarla kullanılmak üzere dernek ve vakıflara yardım yapılmasına ilişkin giderlerin karşılanmasında kullanılır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce birinci fıkrada belirtilen yerlerden Diyanet İşleri Başkanlığınca elde edilen ve banka hesaplarında tutulan gelirler hakkında da bu fıkra hükümleri uygulanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Diyanet İşleri Başkanlığınca belirlenir. Ek Madde 5- (Ek: 20/11/2017-KHK-696/16 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/16 md.) [52] Ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Diyanet İşleri Başkanlığına ait bölümüne eklenmiştir. Ek Madde 6- (Ek: 2/7/2018 - KHK/703/141 md.) (Değişik: 29/5/2025-7549/9 md.) Başkanlıkça yapılan sınavlarda soru hazırlama komisyonu üyesi, sınav komisyonu üyesi ve sınav görevlisi olarak görevlendirilen personele sınav ücreti ödenir. Sınav ücreti, sınavda görevlendirilenlere her bir gün için aşağıdaki gösterge rakamlarının 657 sayılı Kanuna göre aylıklar için belirlenen memur maaş katsayısının çarpımından oluşur. Sınav Görevi Gösterge Rakamı Soru Hazırlama Komisyonu Üyesi 600 Sınav Komisyonu Üyesi 600 Sınav Görevlisi 500 Sınav görevlendirmelerinde; bir kişi bir bütçe yılı döneminde en fazla on defa görevlendirilebilir. Bir sınavda aynı kişiye günlük bir sınav ücreti ödenir. Bu madde kapsamında sınav ücreti ödenenlere, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla başka bir ücret ödenmez. Ek Madde 7- (Ek:16/3/2022-7383/8 md.) Diyanet Akademisi dinî yüksek ihtisas merkezi, dinî ihtisas merkezi veya eğitim merkezi müdürü, eğitim görevlisi, öğretmen ve Kur’an kursu öğreticisi olarak görev yapanlar ile diğer görevlerde bulunanların aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısı, ders niteliğinde yönetim görevinden sayılan haller, ders görevi alacakların nitelikleri, 657 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi hükümleri çerçevesinde ders görevi verilmesine dair işlemler ve diğer hususlar Cumhurbaşkanı kararı ile tespit olunur. BEŞİNCİ BÖLÜM Geçici Madde 1 – Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihte görevi başında olanların müktesep hakları saklı olup, bunlardan: a) Unvanlarında bu kanunla bir değişiklik yapılmamış olanlar, müktesep derece aylıkları ile aynı göreve atanmış sayılırlar. b) Unvanlarında değişiklik yapılmış veya hizmetleri kaldırılmış olanlar iki ay içerisinde müktesep derece aylıkları ile maaş derecelerine uygun görevlere, bu görevlere atanacaklarda aranılan niteliklere bakılmaksızın, bir defaya mahsus olmak üzere atanabilirler. c) 3656 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre Bütçe kanunlarına bağlı (D) cetvelinde yer alan aylıklı vaizler bu kanuna bağlı iki sayılı cetveldeki vaizlik kadrolarına müktesep derece aylıkları ile alınırlar. d) Yukarıda a, b ve c fıkralarına göre atanmış sayılanlar ile yeniden atanacaklardan geçici görev, izin ve hastalık gibi kanuni sebeplerle görevi başında bulunamıyanlar için işe başlama kaydı aranmaz. Geçici Madde 2 – 3656 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesine göre Bütçe kanunlarına bağlı (D) cetvelinde yer alan aylıklı dersiamların müktesep hakları saklıdır. Bu sınıfta münhal olduğunda, eski usul ve gelenek üzere teselsül ve terfileri yapılarak açık kalan kadrolar ertesi yıl bütçesine alınmaz. Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Diyanet İşleri Başkanlığı İller kuruluşlarında (İmam - Hatip, İmam, Müezzin, Hatip ve Kur'an Kursu öğretmeni) olarak görevli bulunanlardan: a) Ortaokulu, dengi okulları ve daha yukarı dereceli okulları bitirmiş olanlarla, ilkokul öğrenimli olup da tekamül kurslarını başarı ile sonuçlandırmış olanlar, öğrenim durumlarına göre, ilk defa memuriyete girişte alabilecekleri barem dereceleri ile, aylıklı imam - hatip ve müezzin kadrolarına alınırlar. Bu gibilerin ücrette geçen hizmetlerinden üç yılı bir terfi süresi sayılarak intibakları yapılır. Ancak bu şekilde üç dereceden fazla terfi sağlanamaz. b) İlkokulu bitirmiş olup da tekamül kursu görmemiş olanlarını (a) bendine göre tayin ve intibakları yapılır. Ancak bunların beş yıl içinde, açılacak kursları, başarı ile geçirmeleri şarttır. c) İlk öğrenimini yapmamış olanların en geç beş yıl içinde bu öğrenimlerini tamamlamaları esastır. d) (b) ve (c) bentlerindeki şartları yerine getiremiyenler emekliye sevk edilir. e) Bu Kanun yürürlüğe girmeden önce iller kuruluşunda maaşlı kadroya dahil edilenlerden, evvelce ücretli hizmeti olanların, ücrette geçen süreleri bu madde uyarınca terfilerine sayılır. f) Halen görevi başında bulunan Kur'an öğreticileri de yukarıdaki bendler dairesinde bu kanuna ekli 2 sayılı cetveldeki aylıklı Kur'an öğretici kadrolarına alınırlar. Emeklilik durumları için T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri saklıdır. Geçici Madde 4 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevli bulunan müftü, vaiz, imam-hatip, imam ve müezzinlerden beş yıl içinde lise, öğretmen okulu ve lise dengi (Din eğitimi yapan öğrenim müesseselerinden) bitirme diploması alanlara 1000 lira ikramiye verilir. Geçici Madde 5 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesi ile 5806 sayılı Kanunla kurulmuş olan (Dini yayınlar döner sermayesi) nin mevcutları, alacak ve borçları bu Kanunun 31 inci maddesi ile kurulan (Dini yayınlar Döner Sermayesi) ne devrolunur. Geçici Madde 6 – Din İşleri Yüksek Kurulu için, bu Kanunun 20 nci maddesi uyarınca, yapılacak ilk aday tesbit işlemi, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten en geç altı ay sonra yapılır. İlk aday tesbit kurulu mezkür maddenin (b), (c) ve (d) fıkralarında sayılanlarla (e) fıkrasında adı geçen (İl temsilcileri) nden kurulur. Geçici Madde 7 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan Kanun ve yorumlardaki “Hayrat hademesi” tabiri “Cami görevlileri” olarak ve “Müşavere ve Dini Eserler İnceleme Kurulu” tabiri de “Din İşleri Yüksek Kurulu” olarak adlandırılmıştır. Geçici Madde 8 – (Ek: 24/3/1977 - 2088/2 md.) Bu Kanunla asıl imam - hatipliğe atanmış sayılanların vekil imam - hatiplikte geçen hizmet süreleri öğrenim durumlarına göre kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi sureti ile değerlendirilir. Geçici Madde 9 – (Ek : 24/3/1977 - 2088/2 md.) Bu Kanunun neşri tarihinde mülhak vakıflara ait cami ve mescitlerde görev yapan cami görevlileri, Diyanet İşleri Başkanlığı kadrolarına atanırlar. Mülhak vakıflarda geçen hizmet süreleri öğrenim durumlarına göre kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi sureti ile değerlendirilir. Mülhak cami görevlilerinden bu Kanunun neşrinden önce Diyanet İşleri Başkanlığı kadrolarına geçenlerin mülhak vakıflarda geçen hizmet süreleri de öğrenim durumlarına göre kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi olarak değerlendirilir. Bu gibilere Vakıflar Genel Müdürlüğünce veya mütevellilerce ödenmesi gereken ücretler Vakıflar Genel Müdürlüğüne irad kaydedilir. Geçici Madde 10 – (Ek: 24/3/1977 - 2088/2 md.) Açık kalan imam - hatipliklere bu Kanunun 22 nci maddesinde yazılı nitelikte istekli bulunmadığı takdirde bu Kanunun neşri tarihinde görev başında olan Kur'an kursu öğretici ve müezzinlerden isteyenler asıl imam - hatip olarak naklen tayin edilirler. Aynı kadro için isteklilerin çokluğu halinde din bilgisinden aralarında açılan müsabaka imtihanında en çok puan alan atanır. Geçici Madde 11- (Ek: 27/4/2005-5338/1 md.) İmam-hatip kadrolarına vekaleten atananlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görevli olanlar veya askerlik hizmeti nedeniyle söz konusu görevden ayrılmış olanlar Devlet Personel Başkanlığınca açılan kamu personeli seçme sınavlarının herhangi birinden, Diyanet İşleri Başkanlığınca belirlenecek yeterli puanı almış olmaları koşuluyla aynı göreve aday imam-hatip olarak atanmış sayılırlar. Bu kişilerden asaleti tasdik edilenlerin vekil imam-hatiplikte geçen hizmet süreleri, kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilir. Geçici Madde 12- (Ek: 30/5/2007-5676/2 md.) Bu Kanunun yürürlük tarihinde kurulmuş ve faaliyette bulunan Diyanet İşleri Başkanlığı yurt dışı teşkilâtı, bu Kanuna göre kurulmuş sayılır ve halen görevde bulunan personel görev süreleri tamamlanıncaya kadar görevlerine devam ederler. Daha önce yurt dışı görevlerinde bulunmuş olanlar ile halen yurt dışı görevlerinde bulunanların görev süreleri, bu Kanunun 18/A maddesinin ikinci ve beşinci fıkralarındaki sürelerden mahsup edilir. Geçiş Hükümleri: Geçici Madde 13- (Ek: 1/7/2010-6002/20 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Başkan ve başkan yardımcıları, 3 üncü ve 4 üncü maddelere göre Başkan ve başkan yardımcıları atanıncaya kadar göreve devam eder. (Değişik ikinci fıkra: 12/7/2013-6495/6 md.) 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı ve Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi kadrosunda bulunanlar, aynı unvanlı kadrolara atanmış sayılırlar. Bunların görev süresi 6002 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıldır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Başkanlık merkez teşkilatında Din İşleri Yüksek Kurulu uzmanı kadrosunda bulunanlar başka bir işleme gerek kalmaksızın bu Kanunun 4 üncü maddesinde düzenlenen Din İşleri Yüksek Kurulu uzmanlığı kadrolarına atanmış sayılırlar. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Başkanlık merkez teşkilatında şube müdürü kadrosunda bulunanlar ile daha önce bu kadrolarda bulunmuş olanlardan veya en az üç yıldır Başkanlık Teşkilatında çalışmakta olup yüksek lisans derecesine sahip olanlardan halen Başkanlık teşkilatında görev yapanlar, 11 inci maddenin üçüncü fıkrasında öngörülen yabancı dil belgesine sahip olma şartını taşımaları halinde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl içinde en fazla iki defa yapılacak ve usul ve esasları Başkanlıkça belirlenecek Diyanet İşleri uzmanlığı mesleki yeterlik sınavına katılma hakkına sahiptir. Yapılacak mesleki yeterlik sınavı sonucunda başarılı bulunanlar, Diyanet İşleri uzmanı kadro sayısının yüzde yirmisini geçmemek üzere başarı sırasına göre Diyanet İşleri uzmanı kadrosuna atanır. Başkanlık merkez teşkilatında boşalan şube müdürü kadroları herhangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Başkanlık merkez teşkilatındaki şube müdürleri, Başkanlıkça uygun bulunan işlerde görevlendirilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Mushafları İnceleme Kurulu Başkanı ve Mushafları İnceleme Kurulu Üyesi kadrosunda bulunanlar, Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Başkanı ve Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Üyesi olarak atanmış sayılır. Bunların görev süresi bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte başlar. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte, en az lisans düzeyinde dinî yüksek öğrenim mezunu olup murakıp kadrosunda bulunanlar üç yıl içinde en fazla iki defa yapılacak, usul ve esasları Başkanlıkça belirlenecek vaizlik sınavına katılma hakkına sahiptir. Sınavda başarılı olanlar vaiz kadrosuna atanır. (Mülga son cümle: 23/8/2011-KHK-653/15 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Başkanlık eğitim merkezlerinde öğretmen unvanlı kadrolarda bulunanlar, başka bir işleme gerek kalmaksızın bulundukları kadro dereceleri ile aynı derecedeki eğitim görevlisi kadrosuna atanmış sayılır. Kadro karşılığı sözleşmeli statüde bulunanlardan bu Kanuna göre kadro ve görev unvanları değişen yahut kaldırılan personelin yeni bir kadroya atanıncaya kadar sözleşmeleri devam eder ve bunlar kazanılmış hak aylık derecelerine uygun boş kadrolara en geç altı ay içinde atanır. Atama işlemi yapılıncaya kadar Başkanlıkça ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilir. Atandıkları yeni kadrolarına bağlı olarak alacakları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali hakları (fazla çalışma ücreti hariç) toplamının net tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda aldıkları sözleşme ücreti, ikramiye (bir aya isabet eden tutar) ve özel hizmet tazminatı toplam net tutarından az olması halinde, aradaki fark bu kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir. Bu Kanuna göre kadro ve görev unvanları değişen yahut kaldırılan diğer personel, kazanılmış hak aylık derecelerine uygun boş kadrolara en geç altı ay içinde atanır ve atama işlemi yapılıncaya kadar Başkanlıkça ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilir. Bunlar, yeni bir kadroya atanıncaya kadar, eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali haklarını almaya devam ederler. Söz konusu personelin, atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali hakları (fazla çalışma ücreti hariç) toplam net tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda aldıkları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali hakları (fazla çalışma ücreti hariç) toplam net tutarından az olması halinde, aradaki fark atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir. Bu Kanunla yapılan düzenlemelere uyum sağlamak üzere, üç yıl süreyle ihtiyaç duyulan kadro değişiklikleri, 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrası hükmü uygulanmaksızın, anılan Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre yapılır. Bu Kanuna göre yeniden düzenleme ve atamalar yapılıncaya kadar Başkanlığın değişen veya yeniden kurulan birimlerine verilen görevleri, daha önce bu görevleri yapmakta olan birimler tarafından yapılmaya devam edilir. Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yürürlüğe konulur. Anılan yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut düzenleyici işlemlerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Geçici Madde 14- (Ek: 1/7/2010-6002/20 md.) 25/12/2009 tarihli ve 5944 sayılı 2010 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 22 nci maddesinde yer alan sınırlamalara tabi olmaksızın, 2010 yılı içerisinde Diyanet İşleri Başkanlığına ait boş kadrolara 5000 adet açıktan atama yapılabilir. Geçici Madde 15- (Ek: 1/7/2010-6002/20 md.) 30/6/2010 tarihi itibariyle Diyanet İşleri Başkanlığı taşra teşkilatında halihazırda vekil imam-hatip veya müezzin-kayyım olarak görev yapmakta olanlar ile 3/5/2005 tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Diyanet İşleri Başkanlığı taşra teşkilatında toplam en az dört ay süreyle vekil imam-hatip veya müezzin-kayyım olarak görev yapmış olanlar; kamu personeli seçme sınavlarının herhangi birinden Başkanlıkça belirlenecek yeterli puanı almış olmaları ve alanlarında yeterlilik belgesine sahip olmaları şartıyla, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde başvurmaları ve Başkanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre yapılacak sınavda başarılı olmaları halinde, Başkanlıkça ilan edilecek yerlerde görevlendirilmek ve bir defaya mahsus olmak üzere, 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükümleri uyarınca vizeli veya vize sayısının yeterli olmaması halinde, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde vize edilecek sözleşmeli imam -hatip ve müezzin-kayyım pozisyonlarına geçirilir. Bu şekilde sözleşmeli imam-hatip ve müezzin-kayyım pozisyonlarına geçirileceklerin sayısı 4000 adedi geçemez ve bu işlemler başvuru süresi dahil en geç altı ay içerisinde tamamlanır. Geçici Madde 16 – (Ek: 23/8/2011-KHK-653/13 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre imam-hatip ve Kur’an kursu öğreticisi unvanlı 1000 adete kadar vizeli sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilecekler, sadece mesleki uygulamalı sınavla belirlenir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Başkanlıkça düzenlenir. Geçici Madde 17– (Ek: 23/8/2011-KHK-653/13 md.) Başkanlığa bağlı Kur’an kurslarında valilik veya kaymakamlık onayı ile eğitim öğretim dönemi içinde fahri olarak veya ek ders ücreti karşılığında görev yapan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde müracaat edenlerden; a) Başkanlıkça verilmiş yeterlik belgesine sahip olmak şartıyla, toplam beş yıl ve daha fazla hizmeti bulunanlar ile 1/1/2005 tarihinden itibaren toplam bir yıl ve daha fazla hizmeti bulunanlar doğrudan, b) 1/1/2005 tarihinden itibaren toplam bir yıl ve daha fazla hizmeti bulunduğu halde yeterlik belgesi olmayanlar ise Başkanlıkça açılacak mesleki yeterlik sınavına katılarak başarılı olmaları halinde, Kur’an kursu öğreticisi kadrolarına atanabilirler. Bunlar, Başkanlıkça ilan edilen yerlere yerleştirilir. Hizmet sürelerinin hesabında müracaat süresinin son günü esas alınır. Bu madde kapsamında atama yapılacak kadrolar, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin Başkanlığa ait bölümüne eklenmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar; unvanı, sınıfı, adedi ve derecesi belirtilmek suretiyle atamanın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Başkanlıkça düzenlenir. Geçici Madde 18- (Ek: 12/7/2013-6495/7 md.) 30/6/2013 tarihi itibarıyla Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı Kur’an kurslarında vekil Kur’an kursu öğreticisi olarak görev yapmakta olanlar ile 4/5/2005 ile 30/6/2013 tarihleri arasında en az üç ay süreyle Başkanlığa bağlı Kur’an kurslarında vekil Kur’an kursu öğreticisi olarak görev yapmış olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde müracaat etmeleri hâlinde, yeterlilik belgesine sahip olmaları koşuluyla Başkanlık tarafından Kur’an kursu öğreticisi kadrosuna atanırlar. Bu madde uyarınca memur kadrolarına atananların beş yıl süreyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. Bu madde kapsamında atama yapılacak kadrolar, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin Başkanlığa ait bölümüne eklenmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar; unvanı, sınıfı, adedi ve derecesi belirtilmek suretiyle atamanın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Geçici Madde 19- (Ek:16/3/2022-7383/9 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Başkanlığa ait pozisyonlarda bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilmeden önceki 10/A maddesine göre sözleşmeli personel olarak istihdam edilenler hakkında, 10/A maddesinin değişiklikten önceki hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Başkanlıkta öğretmen kadrolarında bulunanlar ile Başkanlıkta daha önce eğitim görevlisi unvanını ihraz etmiş olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde talepte bulunmaları halinde, Başkanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre yapılacak sınavla Diyanet Akademisinde eğitim görevlisi kadrolarına atanabilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte dinî yüksek ihtisas merkezleri ve eğitim merkezlerinde eğitime devam edenler, başladıkları eğitim programlarını aynı usul ve esaslar doğrultusunda Diyanet Akademisi bünyesinde tamamlar. Bunlardan eğitimde başarılı olanlar, Diyanet Akademisi eğitim döneminde başarılı olmuş sayılır ve bunların bu madde yürürlüğe girmeden önce sahip oldukları haklar saklı tutulur. Diyanet Akademisinde uygulanacak eğitim programları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde hazırlanır. Geçici Madde 20- (Ek:19/1/2023-7433/1 md.) 28/11/2022 tarihi itibarıyla Diyanet İşleri Başkanlığı taşra teşkilatında 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi kapsamında açıktan vekil imam-hatip ve vekil müezzin-kayyım olarak görev yapmakta olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde müracaat edenler, geçerliliği devam eden kamu personeli seçme sınavından Başkanlıkça belirlenecek yeterli puanı almış olmaları ve (…) [53] şartıyla, Başkanlıkça ilan edilecek yerlerde görevlendirilmek üzere imam-hatip ve müezzin-kayyım unvanlı memur kadrolarına atanırlar. Bu madde uyarınca memur kadrolarına atananların dört yıl süreyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. Bu madde kapsamında atama yapılacak kadrolar, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek kadro ve pozisyonlara ilişkin mevzuatın eki cetvellerin Başkanlığa ait bölümüne eklenmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar; unvanı, sınıfı, adedi ve derecesi belirtilmek suretiyle atamanın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde Kamu Personel Bilgi Sisteminin bulunduğu kuruma bildirilir. ALTINCI BÖLÜM Yürürlük: Madde 42 – Bu Kanun yayımını takip eden ayın 15 inde yürürlüğe girer. Yürütme: Madde 43 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 22/6/1965 TARİHLİ VE 633 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER: 1) 9/4/1990 tarih ve 416 sayılı KHK'nin geçici maddesi: Geçici Madde – (Mülga: 1/7/2010-6002/21 md.) (I) SAYILI CETVEL (Ek: 1/7/2010 -6002/2 md. ) DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI MERKEZ TEŞKİLATI Başkan Başkan Yardımcısı Sürekli Kurullar Bağlı Birimler [54] Hizmet Birimleri Başkan Başkan Yardımcısı a) Din İşleri Yüksek Kurulu Diyanet Akademisi a) Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü Başkan Yardımcısı b) Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu b) Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü Başkan Yardımcısı c) Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürlüğü Başkan Yardımcısı 54 ç) Dinî Yayınlar Genel Müdürlüğü Başkan Yardımcısı 54 d) Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü e) İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü f) Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü g) Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı ğ) Strateji Geliştirme Başkanlığı h) Hukuk Müşavirliği ı) Özel Kalem Müdürlüğü i) Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği (ll) SAYILI CETVEL ) (Ek: 1/7/2010 -6002/19 md.; Mülga: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 142 nci maddesi: Ekli (I) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek genel kadroya ilişkin mevzuatın Diyanet İşleri Başkanlığına ait bölümüne eklenmiştir. [55] 633 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin/İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 633 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1982 2, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 13, 15, 21, 22, 23, 24, 31 30/4/1976 2088 36, Geçici Madde 8, Geçici Madde 9, Geçici Madde 10 4/4/1977 KHK/416 5, 20 12/4/1990 3745 Ek Madde 1, Ek Madde 2 (1/1/1991 tarihinden geçerli olmak üzere) 5/6/1991 KHK/433 a) 1 ve 3 üncü maddeleri 1/1/1992 b) 11 inci maddesiyle değiştirilen 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (B) fıkrasının 1 ve 2 nci bentleri hükümleri; 1. 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu hükümlerine tabi olanlar, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi olan personelden profesör, doçent ve yardımcı doçent unvanına sahip olanlar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa ve 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununa tabi olanlarla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelden; kadroları Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil olanlar ve Milli İstihbarat Teşkilatı personeli için 15/8/1991 2. 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu kapsamına giren personelden öğretim üyeleri dışında kalan öğretim elemanları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelden; kadroları Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri sınıfına dahil olanlar ve Genel İdare Hizmetleri sınıfına dahil olup da anılan Kanunun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılan unvanlarda bulunanlar, Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, Genel Müdür, Bakanlık ve Bakanlıklarda Kurul Başkanları, Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanlığı ile Bağlı Kuruluş Başkan ve Başkan Yardımcılığı ile Defterdar, Başkan, Müdür ve Saymanlık görevlerinde bulunanlar için 15/1/1992 3. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelden kadroları Mülki İdare Amirliği Hizmetleri, Teknik Hizmetler, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri ve Avukatlık hizmetleri sınıflarına ait bulunan personel için 15/7/1992 4. Kapsama dahil diğer personel için 15/1/1993 c) Diğer maddeleri 15/7/1991 tari hinden geçerli olmak üzere 8/7/1991 4379 35 2/8/1998 4415 Ek Madde 3 5/8/1999 4724 31 25/12/2001 5338 Geçici Madde 11 3/5/2005 5676 Madde 18/A, Geçici Madde 12 6/6/2007 6002 Ek 1 inci Maddenin ikinci fıkrası 30/6/2010 tarihinden geçerli olmak üzere 13/7/2010 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 18/A, 20, 21, 26 ila 29, 31, 32, 39, 40, Ek Madde 1, Geçici Madde 13, 14, 15, Kanunun bölüm başlıkları ve alt başlıkları ve Ek (I) ve (II) sayılı cetvel 13/7/2010 KHK/653 7, 10, 12, 18/A, Ek Madde 1, Ek Madde 3, Geçici Madde 13, Geçici Madde 16, Geçici Madde 17, II Sayılı Cetvel, 17/9/2011 KHK/666 13 31/12/2011 tarihinden geçerli olmak üzere 2/11/2011 KHK/666 Ek Madde 1, Ek (II) sayılı cetvel 14/1/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 2/11/2011 6353 7 12/7/2012 6487 12 11/6/2013 6495 1, Ek Madde 4, Geçici Madde 13 ve 18 2/8/2013 Anayasa Mahkemesi’nin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı 13, Ek Madde 1 10/10/2013 6552 20 11/9/2014 KHK/696 4, 18/A, Ek Madde 5 24/12/2017 7079 4, 18/A, Ek Madde 5 8/3/2018 KHK/703 1,2,3,5,6,7,10, Madde 10/A, 11,12,13,14,18/A,19,33, Ek Madde 6, İşlenemeyen Hüküm 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7180 10/A 5/7/2019 7383 7, 7/A, 8, 9, 10/A, 10/B, 12, Ek Madde 7, Geçici Madde 19, (I) sayılı cetvel 24/3/2022 7433 Geçici madde 20 26/1/2023 Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı 3, 5, 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinin (9) numaralı alt bendi, 7 nci maddesinin üçüncü ve sekizinci fıkrası, 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası, 11 inci maddesinin üçüncü ve sekizinci fıkrası, 12, 18/A maddesinin üçüncü, dördüncü ve sekizinci fıkrası, 4/6/2024 11 inci maddesinin birinci ve altıncı fıkraları, 33 Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak on iki ay sonra (4/6/2025) 7549 5, 6, 7, 10, 13, 14, 18/A, 33, Ek Madde 6 4/6/2025 Anayasa Mahkemesinin 16/1/2025 tarihli ve E.: 2023/56; K.: 2025/16 sayılı Kararı Geçici Madde 20 3/6/2025 [1] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle Araştırma Planlama Koordinasyon Dairesi Başkanlığı kurulması ve bunun görevlerine ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılmış olup, yine aynı Kanunun 15 inci maddesiyle; Diyanet İşleri Başkanlığının teşkilat kanununda düzenleme yapılıncaya kadar, 5436 sayılı Kanun ve diğer kanunlar ile verilen görevleri yapmak üzere Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kurulmuştur. [2] 1/7/2010 tarihli ve 6001 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu Kanunun bölüm başlıkları ve alt başlıkları yürürlükten kaldırılmıştır. [3] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanlığa” ibaresi “Cumhurbaşkanlığına” şeklinde değiştirilmiştir. [4] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu fıkranın yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [5] 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 14 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “üç” ibaresi “beş” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [6] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu cümlenin yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [7] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Kamu Personeli” ve “ve olumlu sicil almak” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [8] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan “Kamu Personeli” ve “ve olumlu sicil almak” ibarelerinin madde metninden çıkarılmaları iptal edilmiştir. [9] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu madde başlığı “Dini Hizmetler ve Din Görevlilerini Olgunlaştırma Dairesi:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [10] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “sekiz” ibaresi “on iki” şeklinde değiştirilmiş; aynı fıkrada yer alan “Başkan ve” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır. [11] 29/5/2025 tarihli ve 7549 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “imha kararına” ibaresinden sonra gelmek üzere “, içeriğin çıkarılması” ibaresi ile “yayınların toplatılmasına” ibaresinden sonra gelmek üzere “, içeriğin çıkarılmasına” ibaresi eklenmiştir. [12] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu madde başlığı “Olgunlaştırma Müdürlüğünün görevleri:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [13] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu alt bendin yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [14] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı” şeklinde değiştirilmiş ve aynı alt bentte yer alan “kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [15] 4/7/2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “onbeş” ibaresi “kırk” şeklinde değiştirilmiştir. [16] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu madde başlığı “Derleme ve Yayın Müdürlüğü:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [17] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu madde başlığı “Teftiş kurulu:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [18] 16/3/2022 tarihli ve 7383 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkraya “başkan yardımcısı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Diyanet Akademisi Başkanı,” ibaresi eklenmiştir. [19] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu madde başlığı “Hukuk Müşavirliği:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [20] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu fıkranın yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [21] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu madde başlığı “Personel Dairesi:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [22] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Kamu Personeli” ve “ve olumlu sicil almak” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [23] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu cümlede yer alan “Kamu Personeli” ve “ve olumlu sicil almak” ibarelerinin yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [24] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve olumlu sicil almak” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [25] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu cümlede yer alan “ve olumlu sicil almak” ibaresinin yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [26] 16/3/2022 tarihli ve 7383 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu madde başlığında yer alan “, eğitim görevlileri” ibaresi başlık metninden çıkarılmıştır. [27] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu madde başlığı “Özlük İşleri Müdürlüğünün görevleri:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [28] 23/8/2011 tarihli ve 653 sayılı KHK’nın 10 uncu maddesiyle, bu maddenin başlığına “eğitim görevlileri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve murakıplar” ibaresi eklenmiştir. [29] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu fıkranın yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [30] 23/8/2011 tarihli ve 653 sayılı KHK’nın 10 uncu maddesiyle, bu fıkraya “Kur’an kursu başöğreticisi” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile murakıp” ibaresi eklenmiştir. [31] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu madde başlığı “Evrak ve İdari İşler Müdürlüğünün görevleri:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [32] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [33] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu madde başlığı “Donatım Müdürlüğünün görevleri:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [34] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [35] 26/7/2019 tarihli ve 30843 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 1373 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu maddede yer alan Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî Yayınlar Döner Sermaye İşletmesine tahsis edilen sermayenin 80.000.000 (seksenmilyon) TL’ ye çıkarılmasına karar verilmiştir. [36] 29/5/2025 tarihli ve 7549 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özel kişi veya kuruluşlarca incelenmesi talep edilen dini yayınların Din İşleri Yüksek Kurulunca incelenmesi karşılığı elde edilen gelirler,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [37] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu madde başlığı “ İl kuruluşları:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [38] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle, bu madde başlığı “ Vaizlerin görevleri:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [39] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu madde başlığı “ C) Yurt dışı teşkilâtı:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [40] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, 18/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan “müşavirlik, ataşelik ve koordinatörlüklerden” ibaresi “müşavirlik ve ataşeliklerden” şeklinde değiştirilmiş; ikinci fıkrasında yer alan “Başbakan veya ilgili bakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [41] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu fıkraların yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [42] 23/8/2011 tarihli ve 653 sayılı KHK’nın 11 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “İlk ve orta öğrenimlerini ilgili ülkede tamamlayıp” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [43] 29/5/2025 tarihli ve 7549 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yurt dışı aylığının yüzde seksenini” ibaresi “yurt dışı aylığını” şeklinde değiştirilmiştir. [44] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “tüzükle” ibaresi “yönetmelikle” şeklinde değiştirilmiştir. [45] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu madde başlığı “Aday Tesbit Kurulu:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [46] 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 93 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “her bir ilahiyat fakültesinin kendi öğretim üyeleri arasından akademik kurullarınca seçecekleri ikişer temsilci,” ibaresi “dinî yüksek öğrenim veren fakültelerin dekanlarının her coğrafi bölgeden en az iki kişi olmak kaydıyla dini yüksek öğrenim veren fakültelerden seçecekleri toplam 40 öğretim üyesi,” şeklinde değiştirilmiştir. [47] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle, bu madde başlığı “ Atamalar:” iken metne işlendiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. [48] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 141 inci maddesiyle, 33 üncü maddenin birinci fıkrasında yer alan “mütalaa almak,” ibaresinden sonra gelmek üzere “rapor, tebliğ, makale, kitap hazırlatmak, tercüme yaptırmak,” ibaresi eklenmiş; ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [49] 29/5/2025 tarihli ve 7549 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “rapor, tebliğ, makale, kitap hazırlatmak, tercüme yaptırmak, vaaz” ibaresi “rapor, tebliğ, makale ve kitap hazırlatmak, tercüme yaptırmak, vaaz” şeklinde değiştirilmiştir. [50] 31/7/1998 tarih ve 4379 sayılı Kanun ile bu madde başlığı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [51] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile bu fıkrada yapılan düzenleme; 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [52] Bu maddede yer alan kadrolar için 24/12/2017 tarihli ve 30280 sayılı Resmi Gazete’ye ve 8/3/2018 sayılı ve 30354 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’ye bakınız. [53] Anayasa Mahkemesinin 16/1/2025 tarihli ve E.: 2023/56; K.: 2025/16 sayılı Kararı ile bu fıkranın birinci cümlesinin "... Başkanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre yapılacak sözlü ve/veya uygulamalı sınavda başarılı olmaları..." bölümü iptal edilmiştir. [54] 16/3/2022 tarihli ve 7383 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle Cetvelde yer alan “Başkan Yardımcısı” sütununa bu satırlar ve “Sürekli Kurullar” sütunundan sonra gelmek üzere bu sütun eklenmiştir. [55] Bu maddede yer alan kadrolarla ilgili olarak 9/7/2018 tarihli ve 30473 (3. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’ye bakınız.
|
657 | 3 | 1 |
HARİTA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUN [1] [2] Kanun Numarası : 657
|
22/4/1925
|
2/5/1925
|
HARİTA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İLE İLGİLİ BAZI DÜZENLEMELER HAKKINDA KANUN [1] [2] Kanun Numarası : 657 Kabul Tarihi : 22/4/1925 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 2/5/1925 Sayı: 99 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 6 Sayfa: 278 Madde 1 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Madde 2 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Madde 3 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Madde 4 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Madde 5 – Belediyeler, idarei hususiyeler ve bilumum müessesat ve eşhas tarafından hususi vesaitle yaptırılacak her türlü plan ve haritaların birer nüshası vesaiki lazimesiyle Harita Genel Müdürlüğüne tevdi edilir. [3] Madde 6 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Madde 7 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Madde 8 – (Değişik: 18/11/1983- 2961/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu harita mühendislerini yetiştirmek için Kara Harp Okulu mezunu harita subaylarına, harita bilimi alanında eğitim ve öğretim, uygulama, bilimsel inceleme ve araştırma yaptırmak, harita ve harita mühendisi subayların tekamülünü sağlamak üzere, Harita Genel Müdürlüğüne bağlı "Harita Yüksek Teknik Okulu" kurulmuştur. Harita Yüksek Teknik Okulunun normal öğretim süresi iki yıl olup teşkilatı Türk Silahlı Kuvvetleri kuruluş ve kadrolarında gösterilir. [4] Harita Yüksek Teknik Okulunun ve organlarının görevleri ve işleyişi, eğitim ve öğretim ilkeleri, azami öğrenim süresi, öğretim elemanlarıyla ilgili hususlar, bu yükseköğretim kurumuna kabul edileceklerde aranan nitelikler, sınıf geçme, sınav, değerlendirme ve disiplin esasları, başarısız olanlara yapılacak işlemler, yabancı öğrencilere ilişkin esaslar ve diğer hususlar Genelkurmay Başkanlığının ve Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığınca hazırlanacak ve Resmi Gazetede yayımlanacak yönetmelikle düzenlenir. Madde 9 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Ek Madde 1- (28/5/1929- 1463 sayılı Kanunun 1 nci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 24/5/2007-5668/12 md.) Ek Madde 2 – (2/1/1961- 203/2 md. ile gelen numarasız ek md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Ek Madde 3 – (Ek: 5/2/2009-5837/17 md.) [5] Ülke menfaatlerine uygun olmayan ve uluslararası alanda istismar edilebilecek nitelikteki haritaların üretiminin ve kullanımının önlenmesi maksadıyla; kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yurt içinde üretilecek, ithal edilecek veya yayımlanacak olan basılı ve sayısal her türlü kara ve hava haritaları, atlas, küre ile benzeri harita ve harita bilgisi içeren her türlü doküman için, Harita Genel Müdürlüğünden uygunluk onayı alınır. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilmiş harita yapma görevlerine istinaden ürettikleri veya ürettirdikleri haritalar için Harita Genel Müdürlüğünden uygunluk onayı alınmaz. Bu haritalarda, ülke menfaatlerine uygun olmayan ve uluslararası alanda istismar edilebilecek nitelikteki hususların yer almaması, ilgili kamu kurum ve kuruluşunun sorumluluğundadır. Harita Genel Müdürlüğü, lüzum gördüğü takdirde tarihî, kültürel, siyasi ve benzeri bilgileri ihtiva eden haritalar ve diğer dokümanlar için, ilgili kamu kurum ve kuruluşundan da görüş alır. Uygunluk onayı alınmadan harita, atlas, küre ve benzeri dokümanı basanlar, dağıtanlar veya yayımlayanlar adli para cezası ile cezalandırılır. Uygunluk onayı alınmadan basılan, dağıtılan veya yayımlanan dokümanlar; Türk millî menfaatlerini, Türk varlığını, Türkiye Cumhuriyeti’nin devleti ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü, Türklüğün tarihî ve manevi değerlerini tehlikeye düşürecek nitelikte ise bu harita, atlas, küre ve benzeri dokümanı basanlar, dağıtanlar veya yayımlayanlar, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Bu şekildeki harita ve dokümanlardan basılan veya dağıtılanlar hakkında, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 54 ve 55 inci madde hükümleri uygulanır. Beşinci fıkradaki suçların işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında, bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler; basım, dağıtım veya yayımı konusunda uygunluk onayı aldıkları her türlü kara ve hava haritaları ile atlas, küre ve benzeri dokümanı; a) Üzerinde herhangi bir değişiklik yapmadan beş yıl kullanabilirler, b) Tekrar basmak, dağıtmak veya yayımlamak istediklerinde, üzerinde bir değişiklik yapıldığında veya Harita Genel Müdürlüğünce bir değişiklik bildirildiğinde, değişikliği müteakiben; değişiklik yapılmadığında uygunluk onayı alınan tarihi takip eden her beş yılın bitiminde, yeniden Harita Genel Müdürlüğüne göndererek uygunluk onaylarını almak zorundadırlar. [6] Coğrafi Veri Merkezi Ek Madde 4 – (Ek: 15/8/2016-KHK-674/43 md.; Aynen kabul: 10/11/2016-6758/39 md.; Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Düşey engel bilgileri Ek Madde 5 – ( Ek: 5/6/2017- KHK-691/1 md.; Aynen kabul: 31/1/2018-7069/1 md.) Uçuş emniyetini etkileyebilecek nitelikte ülke sınırları içinde yapılmış, yapılacak ve/veya kaldırılacak olan yapı, tesis ve benzeri tüm düşey engellere dair bilgiler; bu yapı ve tesisleri yapan, yaptıran, kaldıran, yapımına veya kaldırılmasına izin veren kurum ve kuruluşlar tarafından doğruluğu teyit edilerek Harita Genel Müdürlüğüne gönderilir. Bu kurum ve kuruluşlar, kendilerine ait bilgilerin güncelliğinin sağlanmasından ve Harita Genel Müdürlüğüne gönderilmesinden sorumludur. Harita Genel Müdürlüğü bu bilgileri elektronik ortamda yayınlar. [7] Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Millî Savunma Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir. Harita, harita bilgisi ve coğrafi verilere yönelik mal ve sunulan hizmet bedellerinin ödenmesi Ek Madde 6- (Ek: 12/6/2024-7517/1 md.) Kamu idareleri, Harita Genel Müdürlüğünden talep edecekleri mal ve hizmet sunum bedellerinin ödemesini, 14/2/2020 tarihli ve 7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla, aşağıda belirtildiği şekilde gerçekleştirir: a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince talep edilen mal ve hizmet sunum bedelleri, Harita Genel Müdürlüğünce kullanılmak üzere, Millî Savunma Bakanlığı bütçesinin ilgili tertiplerine aktarılır. b) Özel bütçeli idareler ile diğer kamu idarelerince talep edilen mal ve hizmet sunum bedelleri, Harita Genel Müdürlüğünün muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe biriminin tahsilat hesabına yatırılır. Yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerin talep edecekleri mal ve hizmet sunum bedelleri Harita Genel Müdürlüğünün muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe biriminin tahsilat hesabına yatırılır. Birinci fıkranın (b) bendi ve ikinci fıkra hükümleri kapsamında elde edilecek kaynak, bir yandan bütçenin (B) işaretli cetveline gelir, diğer yandan Millî Savunma Bakanlığı bütçesinde açılacak özel tertibe ödenek kaydolunur. Bu ödenekler, Harita Genel Müdürlüğü ihtiyaçları için kullanılır. Yıl içerisinde harcanmayan ödenekler ertesi yıla devredilir. Geçici Madde 1 – (657 sayılı Kanunun kendi numarasız muvakkat maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.; Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Geçici Madde 2 – (2/1/1961- 203/4 md. ile gelen numarasız geçici md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 2/7/2018 – KHK-703/73 md.) Geçici Madde 3 – (Ek: 15/8/2016- KHK-674/44 md.; Aynen kabul: 10/11/2016 - 6758/40 md.) Coğrafi Veri Merkezi ve destekleyecek diğer birimler için ihtiyaç duyulacak kadrolara açıktan ve naklen yapılacak atamalar Merkezi Yönetim Bütçe Kanunundaki sınırlamalara tabi değildir. Madde 10 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren mer'iyülicradır. Madde 11 – İşbu kanunun icrasına İcra Vekilleri Heyeti memurdur. 657 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin Veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 657 Sayılı Kanunun Değişen Veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1463 Ek Madde 1 1/6/1929 6245 7 1/3/1954 203 4, 6, Ek Madde 2, Geçici Madde 2 9/1/1961 2895 Kanunun Adı, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2 24/9/1983 2961 8 22/11/1983 3225 — 1/1/1984 KHK/336 6 5/8/1988 3612 6 16/2/1990 3615 4, 6 15/3/1990 5668 Ek Madde 1 1/1/2008 5837 Ek Madde 3 13/2/2009 KHK/674 4, Ek Madde 4, Geçici Madde 3 1/9/2016 6758 4, Ek Madde 4, Geçici Madde 3 24/11/2016 KHK/691 Ek Madde 5 22/6/2017 7069 Ek Madde 5 8/3/2018 KHK/703 Kanunun Adı, 1 ila 4, 5, 6, 7, 8, 9, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4, Ek Madde 5, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7517 Ek Madde 6 28/6/2024 [1] Bu Kanunun adı "Harita Müdüriyeti Umumiyesi Kanunu" iken 22/9/1983 tarihli ve 2895 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile "Harita Genel Komutanlığı Kanunu" şeklinde, daha sonra 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 73 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [2] 22/9/1983 tarihli ve 2895 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile bu Kanunda geçen “Harita Müdüriyeti Umumiyesi veya Harita Genel Müdürlüğü” ibareleri “Harita Genel Komutanlığı," Müdüriyet veya Müdürü ibareleri "Komutanlık veya Komutanı" şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 73 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “Harita Genel Komutanlığına” ibaresi “Harita Genel Müdürlüğüne” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 73 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Harita Genel Komutanlığına” ibaresi “Harita Genel Müdürlüğüne” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 73 üncü maddesiyle, bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan “Harita Genel Komutanlığından” ibareleri “Harita Genel Müdürlüğünden” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “Harita Genel Komutanlığı” ibaresi “Harita Genel Müdürlüğü” değiştirilmiş ve aynı maddenin ikinci fıkrasına “kanunlarla” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle” ibaresi eklenmiştir. [6] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 73 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Harita Genel Komutanlığınca” ibaresi “Harita Genel Müdürlüğünce” şeklinde ve “Harita Genel Komutanlığına” ibaresi “Harita Genel Müdürlüğüne” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 2/7/2018 tarihli 703 sayılı KHK’nin 73 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Harita Genel Komutanlığına” ibareleri “Harita Genel Müdürlüğüne” şeklinde ve “Harita Genel Komutanlığı” ibaresi “Harita Genel Müdürlüğü” şeklinde değiştirilmiştir.
|
657 | 5 | 1 |
DEVLET MEMURLARI KANUNU [1] [2] [3] Kanun Numarası :657
|
14/7/1965
|
23/7/1965
|
DEVLET MEMURLARI KANUNU [1] [2] [3] Kanun Numarası :657 Kabul Tarihi :14/7/1965 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 23/7/1965 Sayı: 12056 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 4 Sayfa: 3044 KISIM - I Genel Hükümler BÖLÜM: 1 Kapsam, Amaç, Temel İlkeler, İstihdam Şekilleri Kapsam: Madde 1 – (Değişik: 30/5/1974 - KHK-12/1 md.; Aynen kabul 15/5/1975 - 1897/1 md.) Bu Kanun, Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanır. Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel hükümler uygulanır. (Değişik: 19/2/1980 - 2261/5 md.) Anayasa Mahkemesi üye ve yedek üyeleri ile raportörleri; hakimlik ve savcılık mesleklerinde veya bu mesleklerden sayılan görevlerde bulunanlar, Danıştay ve Sayıştay meslek mensupları ve Sayıştay savcı ve yardımcıları, Üniversitelerin, İktisadi ve Ticari İlimler Akademilerinin, Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademilerinin, Devlet Güzel Sanatlar Akademilerinin, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsünün öğretim üye ve yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri, Genelkurmay Mehtaran Bölüğü Sanatkarları, Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera ve Balesi ve Belediye Opera ve tiyatroları ile şehir ve belediye konservatuvar ve orkestralarının sanatkar memurları, uzman memurları, uygulatıcı uzman memurları ve stajyerleri; Spor-Toto Teşkilatında çalışan personel; subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler ile Emniyet Teşkilatı mensupları özel kanunları hükümlerine tabidir. [4] Amaç: Madde 2 – (Değişik: 23/12/1972 - KHK-2/1 md.) Bu Kanun, Devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve yetiştirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve sorumluluklarını, aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenler. (Mülga birinci cümle: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulur. [5] Temel ilkeler: Madde 3 – Bu kanunun temel ilkeleri şunlardır: Sınıflandırma: A) (Değişik: 31/7/1970 - 1327/2 md.) Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmaktır. Kariyer: B) Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamaktır. Liyakat: C) Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır. İstihdam şekilleri: Madde 4 – (Değişik: 30/5/1974 - KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür. A) Memur: Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır. Yukarıdaki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlar da memur sayılır. B) Sözleşmeli personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde , ihdas edilen pozisyonlarda , mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir. [6] [7] (Mülga ikinci paragraf: 4/4/2007 - 5620/4 md.) Ancak, yabancı uyrukluların; (…) 10 Millî Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; hizmetine kısmi zamanlı olarak ihtiyaç duyulacakların; Adli Tıp Müessesesi uzmanlarının; Devlet Konservatuvarları sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul Belediyesi Konservatuvarı sanatçılarının; (…) 10 dış kuruluşlarda ve yurtdışı teşkilatlarında belirli bazı hizmetlerde çalıştırılacak personelin de zorunlu hallerde sözleşme ile istihdamları caizdir. [8] [9] [10] (Ek paragraf: 19/1/2023 - 7433/2 md.) Bu fıkranın diğer paragraflarındaki hükümler ile özel kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanuna tâbi kamu idarelerinde Cumhurbaşkanınca belirlenecek pozisyon unvanlarında çalıştırılmak üzere işin geçici olması şartı aranmaksızın sözleşmeli personel istihdam edilebilir. Bu kapsamda istihdam edilen sözleşmeli personelden aynı kurumda üç yıllık çalışma süresini tamamlayanlar bu sürenin bitiminden itibaren otuz gün içinde talepte bulunmaları hâlinde bulundukları yerde aynı unvanlı memur kadrolarına atanır. Bulundukları pozisyon unvanı ile aynı unvanlı memur kadrosu bulunmayanların atanacağı kadrolar Cumhurbaşkanınca belirlenir. Bu personel can güvenliği ve sağlık sebepleri hariç olmak üzere üç yıl süreyle başka bir yere atanamaz. Memur kadrolarına atananlar, aynı yerde en az bir yıl daha görev yapar. Bu kapsamda memur kadrolarına atananların, sözleşmeli personel pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespiti ile 64 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Bu kapsamda memur kadrolarına atananlara iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınır. Bu kapsamda sözleşmeli personelin atanacağı memur kadroları, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek ilgili kurumların kadro cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar; unvanı, sınıfı, adedi, derecesi ve teşkilatı belirtilmek suretiyle atama tarihinden itibaren iki ay içinde Kamu Personel Bilgi Sisteminin bulunduğu kuruma bildirilir. [11] (Ek paragraf: 4/4/2007 - 5620/4 md.) Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak izinler, pozisyon unvan ve nitelikleri, (…) 14 sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, istihdamına dair hususlar ile sözleşme esas ve usulleri yurtdışı teşkilatlarında istihdam edilecek personel için ayrıca olmak üzere Cumhurbaşkanınca belirlenir. (Ek cümle: 19/1/2023 - 7433/2 md.) Yurtdışı teşkilatlarında bu fıkra kapsamında istihdam edilecek sözleşmeli personelin hizmet sözleşmesi süreleri, zorunlu hâllerde mali yılla sınırlı olma şartı aranmaksızın Cumhurbaşkanınca belirlenebilir. (Ek cümle: 25/6/2009 - 5917/47 md.) Bu şekilde istihdam edilenler, hizmet sözleşmesi esaslarına aykırı hareket etmesi nedeniyle kurumlarınca sözleşmelerinin feshedilmesi veya sözleşme dönemi içerisinde Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenen istisnalar hariç sözleşmeyi tek taraflı feshetmeleri halinde fesih tarihinden, sözleşmeyi yenilememeleri hâlinde sözleşmenin bitiminden itibaren bir yıl geçmedikçe kurumların sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilemezler. [12] [13] [14] (Ek paragraf: 20/11/2017 -KHK-696/17 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/17 md.) Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Cumhurbaşkanınca karar verilen görevlerde (…) 15 sözleşme ile çalıştırılanlar da bu fıkra kapsamında istihdam edilebilir. [15] (Ek paragraf: 20/11/2017-KHK-696/17 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/17 md.) Özelleştirme uygulamaları sebebiyle iş akitleri kamu veya özel sektör işverenince feshedilen ve 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de bu fıkra kapsamında yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar istihdam edilebilir. Bu kapsamda istihdam edileceklerin sayısı, öğrenim durumlarına göre çalışma şartları ve bunlara ödenecek ücretler ile diğer hususlar Cumhurbaşkanınca belirlenir. 15 (Ek paragraf: 19/1/2023 - 7433/2 md.) Sözleşmeli personelin görevden uzaklaştırılması ile disipline aykırı fiil ve hâllerin gerçekleşmesi durumunda bu personele verilmesi gereken disiplin cezaları, disiplin cezası vermeye yetkili merciler ve disiplin kurulları ile disipline dair diğer hususlar hakkında Devlet memurlarının tabi olduğu hükümler uygulanır. Ancak, kademe ilerlemesinin durdurulması ve üstü ceza verilmesini gerektiren fiil ve hâllerde disiplin kurulunun kararı alınarak sözleşmeli personelin görevine atamaya yetkili amirin onayı ile son verilir. (Ek fıkra: 5/7/1991 - KHK-433/1 md.; Mülga: 27/12/1991 - KHK-475/11 md.) C) (Mülga: 20/11/2017 - KHK-696/17 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/17 md.) D) İşçiler: (Değişik birinci cümle: 4/4/2007 - 5620/4 md.) (A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan ve ilgili mevzuatı gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş pozisyonlarında altı aydan az olmak üzere belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir. Bunlar hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz. Dört istihdam şekli dışında personel çalıştırılamıyacağı: Madde 5 – (Değişik: 23/12/1972 - KHK-2/1 md.) Bu Kanuna tabi kurumlar, dördüncü maddede yazılı dört istihdam şekli dışında personel çalıştıramazlar. BÖLÜM: 2 Ödevler ve Sorumluluklar Sadakat: Madde 6 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/1 md.) Devlet memurları, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına sadakatla bağlı kalmak ve milletin hizmetinde Türkiye Cumhuriyeti kanunlarını sadakatla uygulamak zorundadırlar.Devlet memurları bu hususu "Asli Devlet Memurluğuna" atandıktan sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca düzenlenecek merasimle yetkili amirlerin huzurunda yapacakları yeminle belirtirler ve özlük dosyalarına konulacak aşağıdaki "Yemin Belgesi" ni imzalayarak göreve başlarlar. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına, Atatürk İnkılap ve İlkelerine, Anayasada ifadesi bulunan Türk Milliyetçiliğine sadakatla bağlı kalacağıma; Türkiye Cumhuriyeti kanunlarını milletin hizmetinde olarak tarafsız ve eşitlik ilkelerine bağlı kalarak uygulayacağıma; Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyip, koruyup bunları geliştirmek için çalışacağıma; insan haklarına ve Anayasanın temel ilkelerine dayanan milli, demokratik, laik, bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilerek, bunları davranış halinde göstereceğime namusum ve şerefim üzerine yemin ederim. Tarafsızlık ve devlete bağlılık: Madde 7 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/2 md.) Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu eylemlere katılamazlar. Devlet memurları her durumda Devletin menfaatlerini korumak mecburiyetindedirler. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan, memleketin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye düşüren herhangi bir faaliyette bulunamazlar. Aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamazlar, bunlara yardım edemezler, Davranış ve işbirliği: Madde 8 – Devlet memurları, resmi sıfatlarının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışlariyle göstermek zorundadırlar. Devlet memurlarının işbirliği içinde çalışmaları esastır. Yurt dışında davranış: Madde 9 – Devlet memurlarından sürekli veya geçici görevle veya yetişme, inceleme ve araştırma için yabancı memleketlerde bulunanlar Devlet itibarını veya görev haysiyetini zedeleyici fiil ve davranışlarda bulunamazlar. Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları: [16] Madde 10 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/3 md.) Devlet memurları amiri oldukları kuruluş ve hizmet birimlerinde kanun ve diğer mevzuatla belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve yaptırmaktan, maiyetindeki memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludurlar. Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslar içinde kullanır. Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine aykırı emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz. Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları: Madde 11 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/4 md.) Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar. [17] Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde israr eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir. [18] Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz. Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır. Kişisel sorumluluk ve zarar: Madde 12 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/5 md.) Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır. Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir. Kişilerin uğradıkları zararlar: Madde 13 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/6 md.) (Değişik birinci fıkra: 6/6/1990 - 3657/1 md.) Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar. Ancak, Devlet dairelerine tevdi veya bu dairelerce tahsil veya muhafaza edilen para ve para hükmündeki değerli kağıtların ilgili personel tarafından zimmete geçirilmesi halinde, zimmete geçirilen miktar, cezai takibat sonucu beklenmeden Hazine tarafından hak sahibine ödenir. Kurumun, genel hükümlere göre sorumlu personele rücu hakkı saklıdır. (Ek: 26/3/2002 - 4748/3 md.) İşkence ya da zalimane, gayri insani veya haysiyet kırıcı muamele suçları nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilen kararlar sonucunda Devletçe ödenen tazminatlardan dolayı sorumlu personele rücu edilmesi hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır. 12 nci maddeyle bu maddede belirtilen zararların nevi, miktarlarının tespiti, takibi, amirlerin sorumlulukları ve yapılacak işlemlerle ilgili diğer hususlar Cumhurbaşkanınca düzenlenecek yönetmelikle belirlenir. [19] Mal bildirimi: Madde 14 – Devlet memurları, kendileriyle, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal bildirimi verirler. Basına bilgi veya demeç verme: Madde 15 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/7 md.) Devlet Memurları, kamu görevleri hakkında basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi ancak bakanın yetkili kılacağı görevli illerde valiler veya yetkili kılacağı görevli tarafından verilebilir. Askeri hizmet ile ilgili bilgiler özel kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin yetkili, kıldığı personel dışın da hiç bir kimse tarafından açıklanamaz. [20] Resmi belge, araç ve gereçlerin yetki verilen mahaller dışına çıkarılmaması ve iadesi: Madde 16 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/8 md.) Devlet memurları görevleri ile ilgili resmi belge araç ve gereçleri, yetki verilen mahaller dışına çıkaramazlar, hususi işlerinde kullanamazlar. Devlet memurları görevleri icabı kendilerine teslim edilen resmi belge, araç ve gereçleri görevleri sona erdiği zaman iade etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk memurun mirasçılarına da şamildir. BÖLÜM: 3 Genel Haklar Uygulamayı isteme hakkı: Madde 17 – Devlet memurları, bu kanun ve diğer mevzuata göre tayin ve tesbit olunup yürürlükte bulunan hükümlerin kendileri hakkında aynen uygulanmasını istemek hakkına sahiptirler. [21] Güvenlik: Madde 18 – Kanunlarda yazılı haller dışında Devlet memurunun memurluğuna son verilmez, aylık ve başka hakları elinden alınamaz. Emeklilik: Madde 19 – Devlet memurlarının, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emeklilik hakları vardır. Çekilme: Madde 20 – Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler. Müracaat, şikayet ve dava açma: Madde 21 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/9 md.) Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler. Müracaat ve şikayetler söz veya yazı ile en yakın amirden başlayarak silsile yolu ile şikayet edilen amirler atlanarak yapılır. Müracaat ve şikayetler incelenerek en kısa zamanda ilgiliye bildirilir. Müracaat ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller Cumhurbaşkanınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. [22] Sendika kurma: Madde 22 – (Mülga: 23/12/1972 - KHK-2/5 md.; Yeniden düzenleme: 12/6/1997 4275/1 md.) Devlet memurları, Anayasada ve özel kanununda belirtilen hükümler uyarınca sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilir ve bunlara üye olabilirler. İzin Madde 23 – Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler. Kovuşturma ve yargılama: Madde 24 – Devlet memurlarının görevleri ile ilgili veya görevleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması ve haklarında dava açılması özel hükümlere tabidir. İsnat ve iftiralara karşı koruma: Madde 25 – Devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya mücerret hakaret için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılamanın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, merkezde bu memurun en büyük amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isterler. BÖLÜM: 4 Yasaklar Toplu eylem ve hareketlerde bulunma yasağı: Madde 26 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/10 md.) (Mülga birinci fıkra: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Devlet memurlarının kamu hizmetlerini aksatacak şekilde memurluktan kasıtlı olarak birlikte çekilmeleri veya görevlerine gelmemeleri veya görevlerine gelipte Devlet hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması veya aksatılması sonucunu doğuracak eylem ve hareketlerde bulunmaları yasaktır. Grev yasağı: Madde 27 – Devlet memurlarının greve karar vermeleri, grev tertiplemeleri, ilan etmeleri, bu yolda propaganda yapmaları yasaktır. Devlet memurları, harhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılamaz, grevi destekliyemez veya teşvik edemezler. Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı: Madde 28 – (Değişik: 30/5/1974 - KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). (Ek cümle: 8/8/2011 - KHK-650/38 md.; İptal cümle: Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113, K.: 2012/108 sayılı Kararı ile.; (…) Yeniden düzenleme son cümle: 2/1/2014 - 6514/9 md.) Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz. (Değişik ikinci fıkra: 8/8/2011 - KHK-650/38 md.; İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile ; Yeniden düzenleme: 2/1/2014 - 6514/9 md.) Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır. [23] Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler, Hediye alma, menfaat sağlama yasağı: Madde 29 – Devlet memurlarının doğrudan doğruya veya aracı eliyle hediye istemeleri ve görevleri sırasında olmasa dahi menfaat sağlama amacı ile hediye kabul etmeleri veya iş sahiplerinden borç para istemeleri ve almaları yasaktır. (Ek fıkra: 25/5/2004 - 5176/9 md.) Kamu Görevlileri Etik Kurulu, hediye alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az genel müdür veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince alınan hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı sonunda bu görevlilerden istemeye yetkilidir. Denetimindeki teşebbüsten menfaat sağlama yasağı: Madde 30 – Devlet memurunun, denetimi altında bulunan veya kendi görevi veya mensup olduğu kurum ile ilgisi olan bir teşebbüsten, doğrudan doğruya veya aracı eliyle her ne ad altında olursa olsun bir menfaat sağlaması yasaktır. Gizli bilgileri açıklama yasağı: Madde 31 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/11 md.) Devlet memurlarının kamu hizmetleri ile ilgili gizli bilgileri görevlerinden ayrılmış bile olsalar, yetkili bakanın yazılı izni olmadıkça açıklamaları yasaktır. KISIM - II Sınıflandırma Sınıf: Madde 32 – (Mülga: 30/5/1974 - KHK-12/7 md.; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/7 md.) Kadroların tespiti: Madde 33 – (Değişik: 30/5/1974 - KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Kadrosuz memur çalıştırılamaz. (Değişik ikinci fıkra: 2/7/2018 - KHK-703/182 md.) Kadrolar, Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde gösterildiği şekilde düzenlenir. (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK-703/182 md.) (Mülga dördüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK-703/182 md.) Kadroların hazırlanması: Madde 34 – (Mülga: 2/7/2018 - KHK-703/182 md.) Kadro cetvelleri: Madde 35 – (Mülga: 2/7/2018 - KHK-703/182 md.) Tesis edilen sınıflar: [24] [25] Madde 36 – (Değişik: 30/5/1974 - KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Bu Kanuna tabi kurumlarda çalıştırılan memurların sınıfları aşağıda gösterilmiştir. I - GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFI: Bu Kanunun kapsamına dahil kurumlarda yönetim, icra, büro ve benzeri hizmetleri gören ve bu Kanunla tespit edilen diğer sınıflara girmeyen memurlar Genel İdare Hizmetleri sınıfını teşkil eder. II - TEKNİK HİZMETLER SINIFI: [26] Bu Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog, hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager, matematikçi, istatistikçi, yöneylemci (Hareket araştırmacısı), matematiksel iktisatcı, ekonomici ve benzeri ile teknik öğretmen okullarından mezun olup da, öğretmenlik mesleği dışında teknik hizmetlerde çalışanlar, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden mezun şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek Bölge Plancısı, 3437 ve 9/5/1969 tarih 1177 sayılı Kanunlara göre tütün eksperi yetiştirilenler ile müskirat ve çay eksperleri, fen memuru, yüksek tekniker, tekniker teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip olup, en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Hizmetler sınıfını teşkil eder. [27] III - SAĞLIK HİZMETLERİ VE YARDIMCI SAĞLIK HİZMETLERİ SINIFI: Bu sınıf, sağlık hizmetlerinde (Hayvan sağlığı dahil) mesleki eğitim görerek yetişmiş olan tabip, diş tabibi, eczacı, veteriner hekim gibi memurlar ile bu hizmet sahasında çalışan yüksek öğrenim görmüş fizikoterapist, tıp teknoloğu, ebe, hemşire, sağlık memuru, sosyal hizmetler mütehassısı, biyolog, pisikolog, diyetçi, sağlık muhendisi, sağlık fizikçisi, sağlık idarecisi ile ebe ve hemşire, hemşire yardımcısı, (Fizik tedavi, laboratuvar, eczacı, diş anestezi, röntgen teknisyenleri ve yardımcıları, çevre sağlığı ve toplum sağlığı teknisyeni dahil) sağlık savaş memuru, hayvan sağlık memuru ve benzeri sağlık personelini kapsar. (Ek paragraf: 10/7/2003-4924/11 md.) Bu sınıfa dahil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetler, lüzumu halinde bedeli döner sermaye gelirlerinden ödenmek kaydıyla, Bakanlıkça tespit edilecek esas ve usullere göre hizmet satın alınması yoluyla gördürülebilir. IV - EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI: Bu sınıf, bu Kanun kapsamına giren kurumlarda eğitim ve öğretim vazifesiyle görevlendirilen öğretmenleri (…) [28] kapsar. V - AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI: Avukatlık hizmetleri sınıfı, Özel kanunlarına göre avukatlık ruhsatına sahip, baroya kayıtlı ve kurumlarını yargı mercilerinde temsil yetkisini haiz olan memurları kapsar. VI - DİN HİZMETLERİ SINIFI: Din hizmetleri sınıfı, özel kanunlarına göre çeşitli derecelerde dini eğitim görmüş olan ve dini görev yapan memurları kapsar. VII - EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI: [29] Bu sınıf, özel kanunlarına göre çarşı ve mahalle bekçisi, polis, komiser muavini, komiser, başkomiser emniyet müfettişi, polis müfettişi, emniyet amiri ve emniyet müdürü ve emniyet müdürü sıfatını kazanmış emniyet mensubu memurları kapsar. [30] VIII - JANDARMA HİZMETLERİ SINIFI (Ek : 25/7/2016 – KHK-668/22 md.) [31] Bu sınıf Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında bulunan subay, astsubay, uzman jandarma ile çarşı ve mahalle bekçilerini kapsar. IX - SAHİL GÜVENLİK HİZMETLERİ SINIFI (Ek : 25/7/2016 – KHK-668/25 md.) Bu sınıf Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarında bulunan subay ve astsubayları kapsar. X - YARDIMCI HİZMETLER SINIFI: Yardımcı hizmetler sınıfı, kurumlarda her türlü yazı ve dosya dağıtmak ve toplamak, müracaat sahiplerini karşılamak ve yol göstermek; hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim rasatlarını yapmak; ilaçlama yapmak veya yaptırmak veya tedavi kurumlarında hastaların ve hastanelerin temizliği ve basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak veya kurumlarda koruma ve muhafaza hizmetleri gibi anahizmetlere yardımcı mahiyetteki görevlerde her kurumun özel bünyesine göre ve yine bu mahiyette olmak üzere ihdasına lüzum gördüğü yardımcı hizmetleri ifa ile görevli bulunanlardan 4 üncü maddenin (D) bendinde tanımlananların dışında kalanları kapsar. [32] (Ek: 28/3/1988 – KHK-318/1 md.) Bu sınıfa dahil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerden hizmet yerlerinin ve tedavi kurumlarının temizlenmesi,tesisatın bakım ve işletilmesi ve benzeri nitelikteki hizmetlerin üçüncü şahıslara ihale yoluyla gördürülmesi mümkündür. (Ek fıkra:18/5/1994 – KHK-527/1 md.; Mülga: 28/2/1995 - 4081/3 md.) XI - MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ HİZMETLERİ SINIFI: Bu sınıf, valiler ve kaymakamlar ile bu sıfatları kazanmış olup İçişleri Bakanlığı merkez ve iller kuruluşunda çalışanları ve maiyet memurlarını kapsar. XII - MİLLİ İSTİHBARAT HİZMETLERİ SINIFI: Bu sınıf, Milli İstihbarat Teşkilatı kadrolarında veya bu teşkilat emrinde çalıştırılanlardan özel kanunlarında gösterilen veya Cumhurbaşkanınca tespit edilen görevleri ifa edenleri kapsar. [33] ORTAK HÜKÜMLER A) Sınıfların öğrenim durumlarına göre giriş ve yükselebilecek derece ve kademeleri aşağıda gösterilmiştir. Öğrenim durumu Giriş Yükselinebilecek Derece Kademe Derece Kademe İlkokulu bitirenler 15 1 7 Son Ortaokulu bitirenler 14 2 5 Son Ortaokul dengi mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 14 3 5 Son Ortaokul üstü 1 yıl mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 13 1 4 Son Ortaokul üstü 2 yıl mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 13 2 4 Son Liseyi bitirenler 13 3 3 Son Lise dengi mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 12 2 3 Son Lise veya dengi okullar üstü 1 yıllık mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 11 1 2 Son Lise veya dengi okullar üstü 2 yıl veya Ortaokul üstü en az 5 yıllık mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 10 1 2 Son Lise veya dengi okullar üstü 3 yıl teknik veya mesleki öğrenimi bitirenler 10 2 2 Son 2 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 10 2 1 Son 3 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 10 3 1 Son 4 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 9 1 1 Son 5 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 9 2 1 Son 6 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 9 3 1 Son 1 – Avukatlık stajını açıkta iken yapanlara iki, memuriyette iken yapanlara bir kademe ilerlemesi uygulanır. 2 – Dört yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenlerden yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar sıfatını almış olanlar ile bunlardan öğretmenlik hizmetinde çalışanlar, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Erkek Teknik Öğretmen Okulu ve Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu mezunları, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi ile uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulu mezunları [34] , Teknik Eğitim Fakültesi (Yüksek Teknik Öğretmen Okulu ve Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu) mezunları [35] , öğrenimlerine göre tesbit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece, 3 – Beş yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenimini bitirenlerden yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar sıfatını almış olanlar ile bunlardan eğitim ve öğretim hizmetinde çalışanlar öğrenimlerine göre tespit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece, 4 – Teknik hizmetler sınıfında görev almak şartiyle jeolog, jeofizikçi, hidrojeolog, hidrolog, jeomorflog, kimyager, fizikçi, matematikçi, istatistikçi, yöneylemci (harekat araştırmacısı), matematiksel iktisatçı (Ekonometrici), Erkek Teknik Öğretmen Okulu mezunları, fen memurları, teknikerler ve yüksek teknikerler,tütün ve müskirat eksperleri, tarım alet ve makineleri Uzmanlık Yüksek Okulu mezunları ile benzeri fen bilimleri ve teknik bilimler lisansiyerleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden mezun olan şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek bölge plancısı. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Teknoloji Bölümü İş ve Teknik Anabilim Dalı mezunları, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ev Ekonomisi Yüksek Okulu mezunları üniversitelerin arkeoloji ve sanat tarihi bölümlerinin prehistorya, protohistorya ve önasya arkeolojisi, klasik arkeoloji anabilim dallarından mezun olanlar öğrenimlerine göre tespit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece, [36] [37] 5 – Dört yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenim görenlerden tabip, diş tabibi, veteriner hekim, eczacı ile benzeri sağlık bilimleri lisansiyerleri (Hayvan sağlığı dahil) Biyolog unvanına sahip akademik personel giriş derece ve kademelerine bir derece eklenmek suretiyle bulunacak derece ve kademelerden hizmete alınırlar. [38] 6 – a) Lise ve dengi okul mezunu olup, özel kanunları gereğince sınava tabi tutularak orta dereceli okul öğretmenliği ehliyetini alanlar ve eğitim müfettişliği unvanını kazananlar, mesleki ve teknik öğretim okulları meslek, atelye veya kurs öğretmenliğinde görevlendirilenler ile özel kanunlarına ya da özel kanunların verdiği izne dayanılarak orta dereceli okul öğretmenliğine atananlar 11 inci derecenin birinci kademesinden hizmete alınırlar. [39] b) Ortaokul ve dengi, lise ve dengi okulların, normal öğrenim süresinden fazla olması halinde, başarılı her öğrenim yılı için bir kademe ilerlemesi uygulanır. Bunlardan teknik öğretim okulları mezunlarına, meslekleri ile ilgili görevlerde çalışmaları halinde ayrıca bir kademe ilerlemesi daha verilir. 7 – a) Kurumlarınca açılan ve bir kısım görevlere atanmada kanuni nitelik olarak şart koşulan kursları, memurluğa girmeden önce başarı ile bitirenler hakkında bu meslekleri ile ilgili görevlerde çalışmış olmak ve 3 kademeyi geçmemek şartiyle, bu kurslarda geçirdikleri başarılı sürelerin her yılı için bir kademe ilerlemesi uygulanır. b) Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluşunda halen görevli bulunanlarla yeniden göreve atanacaklardan hafız oldukları Diyanet İşleri Başkanlığınca tespit edilecek bir yönetmelik uyarınca belirlenenlere bir derece yükselmesi verilir. (Lisans üstü eğitim sebebiyle verilen derece ve kademe ilerlemesi bu fıkra gereğince verilen derece ilerlemesiyle birlikte uygulanamaz.) 8 – a) Emniyet hizmetleri sınıfına girenlerden: İlkokul, ortaokul ve dengi okulları bitirenler; ilkokul ve ortaokulu bitirenlerin giriş derecelerine iki derece, Lise ve dengi okulları bitirenler, liseyi bitirenler için tespit edilen giriş derece ve kademesine bir derece bir kademe, Yüksek öğrenimi bitirenler aynı yüksek öğrenimi bitirenler için tespit edilen giriş derece ve kademesine bir derece. b) Genel İdare Hizmetleri sınıfına girenlerden Orman Muhafaza Memuru ve Başmemuru ile Gümrük muhafaza memur ve amirlerine ilkokul ve ortaokul ve lise öğrenimleri için bu kanunda tespit edilen giriş derece ve kademelerine bir derece, c) Mesleki öğrenim veya kurs görmek ve özel yarışma sınavını başarmak suretiyle atanacak Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi Tutanak Müdürlüğü stenograflarına öğrenim giriş derece ve kademelerine bir derece, İlave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademelerden hizmete alınırlar. 9 – Memurluğa girmeden önce veya memuriyetleri sırasında yüksek öğrenim üstü master derecesi almış olanlarla yüksek öğrenim kurumlarında en az bir yıl ilave öğrenim yaparak lisans üstü ihtisas sertifikası alanlara bir kademe ilerlemesi, tıpta uzmanlık belgesi alanlara, meslekleri ile ilgili öğrenim dallarında doktora yapanlara bir derece yükselmesi uygulanır. Master derecesini alıp bir kademe ilerlemesinden yararlanan memura, mesleği ile ilgili öğrenim dalında doktora yaptığı takdirde iki kademe ilerlemesi uygulanır. 10 – Doktora üstü üniversite doçentliği unvanını üniversitede görevli iken kazananlara bir derece, diğer memuriyetlerde iken bu unvanı kazananlara iki kademe ilerlemesi uygulanır. 11 – (Değişik: 29/11/1984 - KHK - 243/1 md.) Mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan; Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık ve bağımsız genel müdürlükler müfettiş yardımcıları ile bağlı müfettiş yardımcıları ve Diyanet İşleri Başkanlığı müfettiş yardımcıları, Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettiş Yardımcıları, (…) [40] , Başbakanlık Uzman Yardımcıları, Adalet Uzman Yardımcıları, Seçim Uzman Yardımcıları, [41] Dışişleri Uzman Yardımcıları, İçişleri Uzman Yardımcıları, Millî Savunma Uzman Yardımcıları, Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Uzman Yardımcıları, [42] Yükseköğretim Kurulu Uzman Yardımcıları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzman Yardımcıları, [43] Vakıf Uzman Yardımcıları, [44] Tapu ve Kadastro Uzman Yardımcıları, [45] (…) [46] ; Devlet Personel Başkanlığı Devlet Personel Uzman Yardımcıları; Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzman Yardımcıları; [47] Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Uzman Yardımcıları; Hazine Müsteşarlığı Bankalar Yeminli Murakıp Yardımcıları, Stajyer Hazine Kontrolörleri, Maiyet memurları; Dışişleri Bakanlığı meslek memurları konsolosluk ve ihtisas memurları [48] ; Maliye Bakanlığı Vergi Müfettiş Yardımcıları, [49] Bakanlık Maarif Müfettiş Yardımcıları [50] Sigorta Denetleme Uzman Yardımcıları ve Aktüer Yardımcıları, Bakanlıklar merkez kuruluşu stajyer kontrolörleri, İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçi Yardımcıları, [51] (Değişik: 27/6/1989-KHK-375/4 md.) (…) [52] , (…) 52 , (…) 46 , Sınai Mülkiyet Uzman Yardımcıları, [53] (…) 46 , (...) [54] , (…) 46 , (…) 49 , (…) 52 , (…) 46 , (…) 46 , (…) 46 , (…) [55] , Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcıları, Çalışma Uzman Yardımcıları ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzman Yardımcıları, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzman Yardımcıları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzman Yardımcıları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzman Yardımcıları, Kültür ve Turizm Uzman Yardımcıları, Yazma Eser Uzman Yardımcıları, [56] Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcıları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcıları, [57] Denizcilik Uzman Yardımcıları, (…) 46 , (…) 55 , TİKA Uzman Yardımcıları [58] , (…) 52 , (…) 52 , Maliye Uzman Yardımcıları, Devlet Gelir Uzman Yardımcıları, Defterdarlık Uzman Yardımcıları 52 , Vergi İstihbarat Uzman Yardımcıları, Gelir uzman Yardımcıları, Mali Hizmetler Uzman Yardımcıları, (…) 46 , Bakanlık ve bağlı kuruluşların A.B. Uzman Yardımcıları, Hazine Uzman Yardımcıları, Dış Ticaret Uzman Yardımcıları, Diyanet İşleri Uzman Yardımcıları, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzman Yardımcıları, [59] Avrupa Birliği İşleri Uzman Yardımcıları, [60] Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzman Yardımcıları, [61] Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzman Yardımcıları, [62] Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcıları, Maarif Müfettiş Yardımcıları [63] [64] ile İçişleri Bakanlığı Planlama Uzman Yardımcıları, İstihdam Uzman Yardımcıları, İl İstihdam Uzman Yardımcıları, [65] Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzman Yardımcıları, 46 Çevre ve Şehircilik Uzman Yardımcıları, Orman ve Su İşleri Uzman Yardımcıları, 46 Meteoroloji Uzman Yardımcıları, [66] Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcıları, 46 Gümrük ve Ticaret Uzman Yardımcıları, 46 Gençlik ve Spor Uzman Yardımcıları, 46 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzman Yardımcıları, 46 Aile ve Sosyal Politikalar Uzman Yardımcıları, 46 İnsan Hakları ve Eşitlik Uzman Yardımcıları, [67] Savunma Sanayii Uzman Yardımcıları, [68] Basın ve Enformasyon Uzman Yardımcıları, [69] Yüksek Kurum Uzman Yardımcıları, [70] Kamu Denetçiliği Uzman Yardımcıları, [71] Aile ve Sosyal Politikalar Denetçi Yardımcıları, 46 Ürün Denetmen Yardımcıları, 46 Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcıları, [72] Millî Eğitim Uzman Yardımcıları (…) 64 63 Gençlik ve Spor Denetçi Yardımcıları, [73] Sağlık Uzman Yardımcıları ve Sağlık Denetçi Yardımcıları, [74] Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzman Yardımcıları, Göç Uzman Yardımcıları, İl Göç Uzman Yardımcıları [75] , Helal Akreditasyon Uzman Yardımcıları [76] ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçi Yardımcıları, [77] Gümrük ve Ticaret Denetmen Yardımcıları, [78] Belediye Müfettiş Yardımcıları, Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettiş Yardımcılarının özel yeterlik sınavı yönetmeliklerine göre yapılacak yeterlik sınavlarında başarı göstererek Müfettişliğe, Kaymakamlığa, (…) 40 , Başbakanlık Uzmanlığına, Adalet Uzmanlığına, Seçim Uzmanlığına, 41 Dışişleri Uzmanlığına, İçişleri Uzmanlığına, Millî Savunma Uzmanlığına, Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Uzmanlığına, 42 Yükseköğretim Kurulu Uzmanlığına, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlığına, 43 Vakıf Uzmanlığına, 44 Tapu ve Kadastro Uzmanlığına, 45 (…) 46 , Devlet Personel Uzmanlığına, Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzmanlığına, 47 Bankalar Yeminli Murakıplığına, Vergi Müfettişliğine, 49 Bakanlık Maarif Müfettişliğine 50 Sigorta Denetleme Uzmanlığına ve Aktüerliğine, Kontrolörlüğe, İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçiliğine, 51 (…) 52 , (…) 52 , (…) 46 , Sınai Mülkiyet Uzmanlığına, 53 (…) 46 , (…) 46 , (…) 49 , (…) 52 , (…) 46 , (…) 46 , (…) 46 , (…) 55 , Sosyal Güvenlik Uzmanlığına, Çalışma Uzmanlığına, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanlığına, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanlığına, Kültür ve Turizm Uzmanlığına, Yazma Eser Uzmanlığına, 56 Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanlığına, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanlığına, 57 Denizcilik Uzmanlığına, (…) 46 , (…) 55 , TİKA Uzmanlığına 58 , (…) 52 49 Devlet Gelir Uzmanlığına, (…) 52 Maliye Uzmanlığına, Gelir Uzmanlığına, Mali Hizmetler Uzmanlığına, Defterdarlık Uzmanlığına 52 , Vergi İstihbarat Uzmanlığına, (…) 46 , bakanlık ve bağlı kuruluşların A.B. Uzmanlığına, Hazine Uzmanlığına, Dış Ticaret Uzmanlığına, Diyanet İşleri Uzmanlığına, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanlığına, 59 Avrupa Birliği İşleri Uzmanlığına, 60 Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanlığına, 61 Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzmanlığına, 62 Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanlığına, Maarif Müfettişliğine 63 64 , İçişleri Bakanlığı Planlama Uzmanlığına, İstihdam Uzmanlığına, İl İstihdam Uzmanlığına, 65 Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanlığına, 46 Çevre ve Şehircilik Uzmanlığına, Orman ve Su İşleri Uzmanlığına, 46 Meteoroloji Uzmanlığına, 66 Sanayi ve Teknoloji Uzmanlığına, 46 Gümrük ve Ticaret Uzmanlığına, 46 Gençlik ve Spor Uzmanlığına, 46 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzmanlığına, 46 Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanlığına, 46 İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanlığına, 67 Savunma Sanayii Uzmanlığına, 68 Basın ve Enformasyon Uzmanlığına, 69 Yüksek Kurum Uzmanlığına, 70 Kamu Denetçiliği Uzmanlığına, 71 Aile ve Sosyal Politikalar Denetçiliğine, 46 Ürün Denetmenliğine, 46 Sosyal Güvenlik Denetmenliğine, 72 Millî Eğitim Uzmanlığına (…) 64 63 Gençlik ve Spor Denetçiliğine, 73 Sağlık Uzmanlığına ve Sağlık Denetçiliğine, 74 Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanlığına, Göç Uzmanlığına, İl Göç Uzmanlığına 75 , Helal Akreditasyon Uzmanlığına 76 ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçiliğine, 77 Gümrük ve Ticaret Denetmenliğine 78 (...) 54 Dışişleri Bakanlığı meslek memurluğu ile konsolosluk ve ihtisas memurluğunda 48 ise Dışişleri Bakanlığınca sınavla girilmesi şart koşulan bir dereceye atanmaları sırasında ve bir defaya mahsus olmak üzere haklarında ayrıca bir derece yükselmesi uygulanır. [79] [80] [81] [82] [83] [84] [85] [86] [87] [88] [89] [90] [91] [92] [93] [94] [95] 55 [96] [97] [98] 12 – a) Memuriyete girmeden önce veya memurlukları sırasında ortaokul ve dengi veya lise ve dengi öğrenim üzerine hizmet içi eğitim sayılmayan ve öğrenim süreleri en az aralıksız 1 veya 2 öğrenim yılı olan ve kurumlarınca açılan mesleki kursları bitirenler hakkında; 1 yıllık öğrenim için 1 kademe, 2 yıldan az olmayan öğrenim için 1 derece yükselmesi uygulanır. b) Lise ve dengi okulları bitirdikten sonra memurlukları sırasında Milli Eğitim Bakanlığınca belli edilen ve kurumlarınca düzenlenen bir yıl süreli mesleki hizmet içi eğitim kurslarını tamamlayanların bulundukları derece ve kademelere bir kademe ilave edilir. c) Memuriyetleri sırasında Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsünü bitirenlere her başarılı öğrenim yılı için öğrenim süreleri kadar (2 yılı geçmemek şartiyle) her yıl için bir kademe ilerlemesi uygulanır. d) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 16/4/2003 tarihli ve E.: 2003/22, K.: 2003/34 sayılı kararı ile.; Yeniden düzenleme: 17/9/2004 - 5234/1 md.) Memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak (87 nci maddeye tâbi kurumlarda çalışanlar dahil) üst öğrenimi bitirenler, aynı üst öğrenimi tahsile ara vermeden başlayan ve normal süresi içinde bitirdikten sonra memuriyete giren emsallerinin ulaştıkları derece ve kademeyi aşmamak kaydıyla, bitirdikleri üst öğrenimin giriş derece ve kademesine memuriyette geçirdikleri başarılı hizmet sürelerinin tamamı her yıl bir kademe, her üç yıl bir derece hesabıyla ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademeye yükseltilirler. B) Öğrenim durumları itibariyle (A) bendinde gösterilen yükselinebilecek derece ve kademelerden farklı olanlar aşağıda gösterilmiştir. 1 – Lise ve lise dengi mesleki veya teknik öğretim görenlerden, ögrenim eksikliğini giderecek hizmet içi eğitimden geçerek, Devlet Personel Başkanlığı tarafından hazırlanacak yönetmelikte belirlenecek esaslara göre yapılacak özel yükselme sınavlarında başarı gösterenler 1 inci derecenin son kademesine kadar yükselebilirler. 2 – (A) bendinin 12 nci fıkrasının (a) şıkkında gösterilenler 3 üncü derecenin son kademesine kadar yükselebilirler. 3 – (Değişik: 23/12/1988 - KHK-351/3 md.) Emniyet Hizmetleri Sınıfı mensuplarından: [99] a) Emniyet müdürleri ve bu sıfatı taşımakta olan emniyet teşkilatı mensupları ile başkomiser ve emniyet amirleri dışında kalanlar 3 üncü derecenin son kademesine, b) Başkomiser ile emniyet amirleri 2 nci derecenin son kademesine, c) (Ek: 22/5/2012 - 6318/43 md.) Yukarıda sayılanlardan yükseköğrenimli olanlar 1 inci derecenin son kademesine, d) Emniyet müdürleri ve bu sıfatı taşımakta olan emniyet teşkilatı mensupları 1 inci derecenin son kademesine, kadar yükselebilirler. C) 1 - Teknik hizmetler sınıfına girenlerden memurluğa girmeden önce yurt içinde veya yurt dışında mesleklerini serbest olarak veya resmi veya özel müesseselerde ifa edenlerle memuriyetten ayrıldıktan sonra bu işlerde çalışarak yeniden memuriyete girmek isteyenlerin teknik hizmetlerde geçen süresinden bu kanun ve bu kanunun 87 nci maddesinde sözü edilen kurumlarda geçen sürenin tamamı ve geri kalan sürenin 3/4 ü toplamı memuriyette geçmiş sayılarak bu süreler her yılı bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir. 2 – Sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına girenlerden memurluğa girmeden önce yurt içinde veya yurt dışında mesleklerini serbest olarak veya resmi veya özel kurumlarda yapanlarla, memurluktan ayrıldıktan sonra bu işlerde çalışarak yeniden memurluğa girmek isteyenlerin sağlık hizmetlerinde geçen süresinden, bu kanun ve bu kanunun 87 nci maddesinde sözü edilen kurumlarda geçen süreleri ile 196 ncı maddede belirtilen şekilde tespit edilecek mahrumiyet bölgelerinde en az 3 yıl çalışanların veya çalışacak olanların sürelerinin tamamı ve geri kalan sürelerinin 3/4 ü toplamı memurlukta geçmiş sayılarak bu sürelerin her yılı için bir kademe ilerlemesi ve her üç yılı için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir. 3 – Avukatlık hizmetleri sınıfına girenlerin memuriyete girmeden önce veya memurluktan ayrılarak (…) [100] avukatlıkla geçirdikleri sürelerin 3/4 ü memuriyette geçmiş sayılarak, bu sürelerin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir. 4 – Basın Kartları Yönetmeliğine göre, basın kartına sahip olmak suretiyle gazetecilik yaparak memurluğa girenlerin; meslekleriyle ilgili görevlerde istihdam edilmeleri şartiyle, fiilen gazetecilik yaparak geçirdikleri sürenin 3/4 ü fiilen memuriyette geçmiş sayılarak, bu sürenin her yılı bir kademe ilerlemesi ve her üç yılı bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir. 5 – Özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde memuriyet kabul edenlerin özel okullarda geçen hizmet sürelerinin 2/3 ünün her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir. Yukarıdaki fıkralara göre, değerlendirilecek hizmet süresinden sadece özel sektörde geçen süre 12 yılı geçemez. Ancak, T. C. Emekli Sandığı ve Sosyal Sigortalar kanunlarına tabi görevlerde bulunmuş olanların kazanılmış hakları saklıdır. Yapılacak intibak neticesinde ilgililerin girecekleri dereceler öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri derecenin son kademe aylığını geçemez. 6 – Bu kanunun 4 üncü ve 237 nci maddesinin (e) fıkrasına göre sözleşme ile istihdam edilenlerin, memuriyete geçirilmeleri halinde, sözleşmeli olarak geçirdikleri hizmet süreleri, her yıl için bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir. 7 – 2834 ve 2836 sayılı kanunlara göre kurulmuş olan Tarım Kredi ve Tarım Satış Kooperatiflerinde çalışanlardan sonradan memuriyete girenlerin bu kooperatiflerde geçen hizmetlerinin 12 yılı geçmemek üzere her yıl için bir kademe ilerlemesi ve her üç yılı için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir. 8- (Ek: 29/1/2016 - 6663/5 md.) 108 inci maddenin (B) fıkrası uyarınca kullanılan aylıksız izin süreleri, her yıl için bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir. D) Memur iken, girişteki öğrenim derecelerinden bir üst derecedeki öğrenimi tamamlayanlar, bu üst öğrenim derecesi için 36 ncı maddede yazılı memuriyete giriş derecelerinde boş kadro bulunduğu takdirde bu kanunun 68 inci maddesinde yazılı derece yükselmesinde süre kaydı aranmaksızın bu derecedeki görevlere atanabilirler. 68 inci maddenin (A) bendinin (b) ve (c) fıkralarındaki hükümler saklıdır. E) Sınıfların giriş derecelerinin ileri kademelerinden işe başlayanlarla yukarıdaki fıkralar uyarınca kendilerine kademe ilerlemesi uygulananların, kademe ilerlemesine tekabül eden süreleri 68 inci maddede derece yükselmesi için gerekli olduğu öngörülen sürelerin hesabında ayrıca değerlendirilir. Artan süreler üst derece ve kademedeki kanuni bekleme süresinde geçmiş sayılır. F) (Değişik birinci fıkra: 24/11/1994 - 4049/8 md.) Bu kanunla tespit edilen çeşitli hizmet sınıfları mensuplarından Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinde ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatında asli ve sürekli görevlerde bulunanların kadro, ünvan, derece ile intibak ve diğer haklarının tespit ve kullanılması ile ilgili yetkiler Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanına aittir. [101] [102] Bu kanunla tespit edilen çeşitli hizmet sınıflarına dahil olup da MİT Müsteşarlığı emrinde çalışan MİT mensuplarının atama, derece yükselmesi ve kademe ilerlemesi ve disiplin hükümleri ile ilgili yetkilerin kullanılmasının düzenlenmesi Cumhurbaşkanına aittir. [103] Milli İstihbarat hizmetleri sınıfına yapılan atamalarda bu maddenin (A) bendinin (8/a- b) fıkralarındaki derece ve kademe ilerlemesi ile ilgili hükümleri uygulanır. G) Bu maddede sayılan sınıfların ve fıkraların kapsamının tayininde, benzeri veya eşdeğer öğrenim veya hizmetler Cumhurbaşkanınca tespit olunur. [104] Yükselinebilecek derecenin üstünde bir dereceye yükselme: Madde 37 – (Yeniden düzenleme 29/11/1984 – KHK-243/2 md.) Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazanan ve son sekiz yıllık süre içinde herhangi bir disiplin cezası almayanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir. [105] Kademe: Madde 38 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Sınıf dışında kadro ihdas edilemiyeceği: Madde 39 – Bu kanuna tabi kurumlarda sınıflar dışında memurluk kadroları ihdas edilemez. Memuriyete girişte yaş: Madde 40 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/11 md.) Genel olarak 18 yaşını tamamlıyanlar Devlet memuru olabilirler. Bir meslek veya sanat okulunu bitirenler en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanununun 12 nci maddesine göre kazai rüşt kararı almak şartiyle Devlet memurluklarına atanabilirler. Sınıflandırmada öğrenim unsuru: Madde 41 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12/1 md.; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Genel olarak ortaokulu bitirenler memur olabilirler. Ortaokul mezunlarından istekli bulunmadığı takdirde ilkokulu bitirenlerin de alınması caizdir. Bir sınıfta belli görevlere atanabilmek veya bu görevlerde belli derecelere yükselebilmek için, kuruluş kanunları veya bu kanun , Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve kuruluş kanunlarına dayanılarak çıkarılacak yönetmelikler ile işin gereğine göre daha yüksek öğrenim dereceleri veya muayyen fakülte, okul veya öğrenim dallarını veya meslek içi veya meslekle ilgili eğitim programlarını bitirmiş olmak veya yabancı dil bilmek gibi şartlar konulabilir. [106] Yetişme ve deneme süresi: Madde 42 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/13 md.) Göstergeler: Madde 43 – (Değişik: 12/2/1982 - 2595/1 md.) Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylık ve ek göstergeleri aşağıda gösterildiği şekilde tespit edilir: A) Aylık Göstergesi: Bütün sınıflar itibariyle her derece ve kademenin aylıklarının hesaplanmasına esas teşkil edecek Aylık Gösterge Tablosu aşağıdaki I Numaralı Cetvelde gösterilmiştir. I Numaralı Cetvel AYLIK GÖSTERGE TABLOSU [107] Dereceler Kademeler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1320 1380 1440 1500 – – – – – 2 1155 1210 1265 1320 1380 1440 – – – 3 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 – 4 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 1265 5 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 760 785 810 835 865 895 915 950 985 7 705 720 740 760 785 810 835 865 895 8 660 675 690 705 720 740 760 785 810 9 620 630 645 660 675 690 705 720 740 10 590 600 610 620 630 645 660 675 690 11 560 570 580 590 600 610 620 630 645 12 545 550 555 560 570 580 590 600 610 13 530 535 540 545 550 555 560 570 580 14 515 520 525 530 535 540 545 550 555 15 500 505 510 515 520 525 530 535 540 B) (Değişik: 9/4/1990 - KHK-418/2 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 - KHK-527/2 md.) Ek Gösterge: Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gösterilen ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. [108] Bu ek göstergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları sürece ödemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz. (Değişik: 23/2/1995 - KHK-547/7 md.) Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Başkan ve Üyelikleri, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkan ve üyelikleri, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkan ve Üyelikleri, Müşavir ve 1'inci dereceden uzman ünvanlı kadrolara atananlara bu kadrolarda bulundukları sürece daha önce almış oldukları en yüksek ek gösterge üzerinden ödeme yapılır. Kadroları Milli İstihbarat Hizmetleri Sınıfına dahil olanlara, bu maddede gösterilen emsallerini geçmemek üzere Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek ek gösterge rakamları uygulanır. [109] Çalışma yaş hadleri: Madde 44 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/15 md.) Memurun başka sınıfta ve derecesinin altında bir görevde çalıştırılmıyacağı: Madde 45 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz. (Değişik: 12/2/1982 - 2595/2 md.) 5 inci ve daha aşağı derecelerdeki kadrolara, derece yükselmesi için gerekli nitelikleri haiz memur bulunmaması hallerinde, 36 ncı maddede belirtilen öğrenim durumları itibariyle tespit olunan yükselinebilecek dereceyi aşmamak ve karşılık gösterilecek kadro derecesi kazanılmış hak aylık derecelerinin üç üst derecesinden fazla olmamak kaydıyla, bu dereceler karşılık gösterilerek, kendi derecesi ile aynı sınıftan memur atanması mümkündür. Bu gibiler, işgal ettikleri kadroda kazanılmış derece ve kademelerinin aylığını almaya devam ederler ve kazanılmış aylıklarındaki kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi genel esaslara göre yapılır. Karşılık gösterilen kadrolar, ilgililer için kazanılmış hak teşkil etmez. KISIM - III Devlet Memurluğuna Alınma BÖLÜM:1 Usul Atama yapılacak boş kadroların bildirilmesi: Madde 46 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/12 md.) Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları (Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı hariç), personel atamasına lüzum gördükleri boş kadroların sayılarını, sınıf ve derecelerini belirterek Devlet Personel Başkanlığına bildirirler. Duyurma: Madde 47 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/13 md.) Devlet Personel Başkanlığı atama yapılacak boş kadroların sınıf ve derecelerini, kadroların bulundukları kurum ve yerlerini, kadrolara alınacak personel sayılarını, alınacak personelin genel ve özel şartlarını, en son başvurma tarihini, başvurulacak mercileri, sınav yerlerini ve zamanlarını ve gerek görülen diğer bilgileri başvurma süresinin bitiminden en az 15 gün önce Resmi Gazete, internet haber sitesi, radyo, televizyon ve ülke çapında tirajı yüksek gazeteler ve Basın İlân Kurumu İlan Portalından asgari biri ve uygun görülecek diğer araçlar ile duyurur. [110] Sınavsız atama yapılacak yerlere kadro adedinden fazla istekli bulunduğu takdirde açılacak sınavın gün ve yeri yukarıdaki şartlara uygun olarak ayrıca duyurulur. BÖLÜM : 2 Şartlar Genel ve özel şartlar: Madde 48 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/14 md.) Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır. A) Genel şartlar: 1. Türk Vatandaşı olmak, [111] 2. Bu Kanunun 40 ncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak, 3. Bu Kanunun 41 nci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak, 4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak, 5. (Değişik: 23/1/2008 - 5728/317 md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) [112] zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak. 6. Askerlik durumu itibariyle; a) Askerlikle ilgisi bulunmamak, b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak, c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak, 7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek (…) [113] akıl hastalığı (…) 113 bulunmamak. 8. (Ek: 3/10/2016 – KHK-676/74 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/60 md.) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 24/7/2019 tarihli ve E.:2018/73; K.:2019/65 sayılı Kararı ile) B) Özel şartlar: 1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41 nci maddelerde belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak, 2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak. Sınavlara katılma: Madde 49 – (Yeniden düzenleme: 12/5/1982 - 2670/15 md.) (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/5 md.) Duyurulan Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet Memuru olarak girmek isteyenler, belirlenen şartları yerine getirerek başvurularını yaparlar. Devlet kamu hizmet ve görevlerine girmek isteyenlerden ilan edilen şartları haiz bulunmayanlar bu sınavlara katılamazlar ve bu husus başvurulan merciler tarafından kendilerine bir yazı ile bildirilir. Sınav şartı: Madde 50 – (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/6 md.) Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet memuru olarak atanacakların açılacak Devlet memurluğu sınavlarına girmeleri ve sınavı kazanmaları şarttır. Sınavların yapılmasına dair usul ve esaslar ile sınava tabi tutulmadan girilebilecek hizmet ve görevler ve bunların tabi olacağı esaslar Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir genel yönetmelikle düzenlenir. (Mülga üçüncü fıkra: 13/2/2011-6111/99 md.) (Ek: 30/5/1997 – KHK-572/14 md.; Mülga dördüncü fıkra: 13/2/2011 - 6111/99 md.) Sınav sonuçları: Madde 51 – (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/7 md.) Sınav sonuçları, ilgili kurumda teşkil edilen sınav komisyonlarının sorumluluğunda belirlenecek başarılı olanların isimleri başarı sıralarına göre ilan edilir ve yazı ile de ilgililere bildirilir. İlan edilen sınav sonuçları müteakip sınav tarihine kadar geçerlidir. Kurumların memur ihtiyaçlarını karşılama şekli: Madde 52 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/18 md.) Kurumların memur ihtiyaçları yayınlanan sınav sonuçlarında belirlenen başarı sırasına göre ilgili kurumlarca atama yapılmak suretiyle karşılanır. Müteakip sınav dönemine kadar kurumların acil ihtiyaçları; sınavlara girip kazanmış ancak yeterli kadro olmaması nedeni ile ataması yapılamayanlardan; yayınlanan başarı sırasına göre karşılanabilir. Yapılan atamalar, ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Engelli personel çalıştırma yükümlülüğü: [114] [115] Madde 53 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/99 md.) Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. % 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır. Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu sürece engel grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır veya yaptırılır. Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetimi ile engellilerin Devlet memurluğuna yerleştirilmesinden Devlet Personel Başkanlığı sorumludur. Engelli açığı bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için alım yapacakları engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadır. Devlet Personel Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi üzerine, engelli kontenjanlarına yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir. Engellilerin memurluğa alınma şartlarına, merkezi sınav ve yerleştirmenin yapılmasına, eğitim durumu ve engel grupları dikkate alınarak kura usulü ile yapılacak yerleştirmelere, engellilerin görevlerini yürütmelerinde hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin edileceğine, kamu kurum ve kuruluşlarınca engelli personel istihdamı ile ilgili istatistiksel verilerin bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir. BÖLÜM: 3 Adaylık Adaylığa kabul edilme: Madde 54 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/19 md.) Sınavlarda başarılı olanlardan Devlet memurluğuna girmek isteyenler başarı listesindeki sıraya ve 47 nci maddeye göre ilan edilen kadro sayısı kadar, kurumlarınca memur adayı olarak atanırlar. Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz. Adayların yetiştirilmesi: Madde 55 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/20 md.) Aday olarak atanan memurların önce bütün memurların ortak vasıfları ile ilgili temel eğitime, bilahara sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulmaları ve Devlet memuru olarak atanabilmeleri için başarılı olmaları şarttır. Temel eğitim ile hazırlayıcı eğitim aynı kurumda yapılır. Eğitim süreleri, programları, değerlendirme esasları ve hangi kurumların sorumluluğunda yapılacağı ve diğer hususlar Cumhurbaşkanınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. [116] Adaylık devresi içinde göreve son verme: Madde 56 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/21 md.) Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmıyacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir. [117] [118] İlişikleri kesilenler ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Adaylık süresi sonunda başarısızlık: Madde 57 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/22 md.) (Değişik birinci fıkra: 10/9/2014 - 6552/67 md.) Adaylık süresi içinde aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişikleri kesilir. İlişikleri kesilenler ilgili kurumlarca derhâl Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Adaylık devresi içinde veya sonunda, 56 ncı ve bu madde hükümlerine göre ilişikleri kesilenler (sağlık nedenleri hariç) 3 yıl süre ile Devlet memurluğuna alınmazlar. KISIM - IV Hizmet Şartları ve Şekilleri BÖLÜM: 1 Atanma Asli memurluğa atanma: Madde 58 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/23 md.) Adaylık devresi içinde eğitimde başarılı olan adaylar disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile onay tarihinden geçerli olmak üzere asli memurluğa atanırlar. [119] Asli memurluğa geçme tarihi adaylık süresinin sonunu geçemez. İstisnai memurluklar: Madde 59 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975-1897/1 md.) (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/8 md.) Cumhurbaşkanlığı [120] ile Türkiye Büyük Millet Meclisinin memurluklarına, Bakan Yardımcılıklarına, [121] (…) [122] 120 (...) [123] Savunma Sanayii Müsteşarlığına ait Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, I. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı ve Müşavir Avukat kadrolarına, [124] Toplu Konut (...) [125] İdaresi Başkanlığına ait Başkan, Başkan Yardımcısı, Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Uzman, Uzman Yardımcısı, Müşavir Avukat ve Şube Müdürleri (Uzman) 125 , (…) 120 Özelleştirme İdaresi Başkanlığında Başkan, Başkan Yardımcısı, Başkanlık Müşaviri, Daire Başkanı, Proje Grup Başkanı ve Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine [126] (…) 120 Bakanlık Müşavirlikleriyle Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliklerine, (…) 120 Türkiye İstatistik Kurumu Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine, (…) 121 Avrupa Birliği Bakanlığı Başkanlıklarına (İdari Hizmetler Başkanlığı hariç), [127] 121 Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkan Yardımcısı, Başkanlık Müşaviri, Basın Müşaviri ve Hukuk Müşaviri, [128] Gelir İdaresi Başkanlığında Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine, (…) 120 Milli Savunma Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlığı [129] kadrolarında veya kadro açıklamalar bölümünde özel nitelikli olarak gösterilen görev yerlerine, Özel Kalem Müdürlüklerine, Valiliklere, Büyükelçiliklere, Elçiliklere, Daimi Temsilciliklere, Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanlığına, [130] dış kuruluşlarda çalışma müşavirlikleri nezdinde görevlendirilecek sendika uzmanlıklarına, Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeliklerine, Diyanet İşleri Başkanlığı Başkanlık Müşaviri (4 adet), Diyanet İşleri Başkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, [131] Milli İstihbarat Teşkilatı memurluklarına, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Müşavirliklerine, Hukuk Müşavirliğine ve Genel Sekreter Sekreterliğine, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığında Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ve Başkanlık Müşavirliğine, [132] Anayasa Mahkemesi Basın Müşavirliğine, [133] Nükleer Düzenleme Kurumunun Başkan Yardımcılıklarına ve Daire Başkanlıklarına, [134] [135] bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir. Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirlikleri ile Devlet Konservatuvarında görevlendirilecek uluslararası ün yapmış üstün yeteneklere sahip Devlet sanatçılarının, olimpiyat şampiyonluğu veya olimpik spor dallarından birinde büyükler kategorisinde birden fazla Dünya şampiyonluğu kazananlar arasından atanacak spor müşavirlerinin [136] atama ve ilerlemelerinde de bu hükümler uygulanır. [137] [138] Birinci fıkrada sayılan memurların bulundukları bu kadrolar emeklilik aylığının hesabında ve diğer memurluklara naklen atanmalarında herhangi bir sınıf için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde bulunan memurların emeklilik kıdemleri yürümekte devam eder. (Son fıkra mülga: 11/9/1987 – KHK-276/13 md.; Aynen kabul: 24/2/1988 - 3409/13 md.) İstisnai memurluklara atanmada aranacak şartlar: Madde 60 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) İstisnai Devlet memurluklarına 48 inci maddede yazılı genel şartları taşıyan kimselerden atanmalar yapılabilir. Kuruluş kanunlarındaki veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerindeki özel hükümler saklıdır. [139] Ancak, Devlet sanatçılarında aranacak nitelikler bir yönetmelikle belirtilir. Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğine atanabilmek için ise, bir yabancı dili çok iyi bilmek ve özel yönetmeliğinde belirtilecek diğer nitelikleri taşımak şarttır. İstisnai memurluklara atananlara bu Kanunun uygulanacak hükümleri: Madde 61 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen Kabul: 15/5/1975-1897/1 md.) 60 ıncı madde gereğince istisnai memurluklara atananlar hakkında bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi dışında kalan bütün hükümleri uygulanır. Ancak istisnai bir memuriyet kadrosuna atananlar, atandıkları kadronun derece aylığının ilk kademesini kazanılmış hak olarak elde ettikleri tarihten itibaren, haklarında bu kanunun kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine dair hükümleri uygulanır. Şu kadar ki, (…) [140] Bakanlıklar özel kalem müdürlüklerine, valiliklere, büyükelçiliklere, elçiliklere, daimi temsilciliklere atananların, atandıkları derecelerde geçirdikleri süreler, kazanılmış hak sayılmamak şartiyle, kademe ilerlemesinde (üst dereceye atanmaları halinde 161 inci maddenin A bendi uyarınca) değerlendirilir. (2) Bakan müşaviri Madde 61/A- (Ek: 2/7/2018 - KHK-703/172 md.) (Başlığı ile Birlikte Değişik:8/5/2025-7547/1 md.) Bakanlıklarda, özel önem ve öncelik taşıyan konularda bakana danışmanlık yapmak üzere bakan müşaviri atanabilir. Bakan müşavirleri doğrudan bakana bağlı olarak çalışır. Bakan müşavirleri, bakanın görev süresiyle sınırlı olarak görev yapar. Bakanın görevi sona erdiğinde, bakan müşavirlerinin görevi de sona erer. Bakan müşavirleri gerektiğinde bakanın görev süresi dolmadan da görevden alınabilir. Bakan müşaviri kadrolarına bu Kanunun atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve dereceye yükselmesine ilişkin hükümleriyle bağlı olmaksızın atama yapılabilir. Ancak bu şekilde atanmış olmak, kamu kurum ve kuruluşlarındaki diğer herhangi bir kadro, pozisyon ve göreve atanma veya kamuda herhangi bir statüde çalışma açısından kazanılmış hak teşkil etmez. Bakan müşaviri kadrolarına açıktan atananlardan görevi sona erenlerin veya görevden alınanların memuriyetle ilişikleri kesilir. Kamu görevlisi iken bakan müşavirliğine atananlar, görevleri sona erdiğinde veya görevden alındıklarında, yönetici kadro, pozisyon ve görevleri hariç olmak üzere önceki kadro veya pozisyonlarına en geç bir ay içinde atanırlar. Bu şekilde atanacaklar için uygun boş kadro veya pozisyon bulunmaması hâlinde, söz konusu kadro veya pozisyonlar başka bir işleme gerek kalmaksızın ihdas edilmiş ve kurumların kadro veya pozisyon cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş sayılır. Atama işlemi tamamlanıncaya kadar bunların her türlü mali ve sosyal hak ve yardımları kurumları tarafından ödenmeye devam olunur. Bakan müşaviri kadrolarında görev yapanlara mevzuatında bakanlık müşaviri kadrosuna bağlı mali ve sosyal hak ve yardımlar aynı usul ve esaslar dahilinde ödenir. Bakanlık müşavirlerine yapılan ödemelerden vergi ve diğer yasal kesintilere tabi olmayanlar, bu maddeye göre de vergi ve diğer kesintilere tabi olmaz. Bunlar emeklilik hakları bakımından da bakanlık müşavirine denk kabul edilir. Atamalarda görev yerine hareket ve işe başlama süresi: Madde 62 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle; a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü, b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini, izleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü hallerde bu süre Cumhurbaşkanı Kararı ile kısaltılabilir. [141] Yukarıdaki süreler; 1 - Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir görevin yapılması sırasında başka bir göreve atanan memurlar için iznin veya geçici görevin bitimi, 2 - Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman mutemetleri için devrin sona ermesi, 3 - Eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak tebliğ edilenler için yerlerine atanan memurların gelmesi veya yeni görev yerlerine hareketlerinin kurumlarınca tebliği, tarihinde başlar. (Değişik: 12/2/1982 - 2595/4 md.) Yer değiştirme suretiyle yapılan atamalarda memurlara atama emirleri tebliğ edilince yollukları, ödeme emri aranmaksızın, saymanlıklarca derhal ödenir. Memurun izinli ve raporlu olması tebligata engel olmamakla beraber (a) ve (b) bentlerindeki süreler izin ve rapor müddetinin bitmesinde başlar. Bu maddede geçen "yer" deyiminin kapsamı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte belirtilir. İşe başlamama halinde yapılacak işlem: Madde 63 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) (Değişik: 12/5/1982 - 2670/24 md.) Bir göreve ilk defa veya yeniden atananlardan belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın 62 nci maddedeki süre içinde işe başlamayanların atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl süreyle Devlet memuru olarak istihdam edilemezler. Bunların belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle göreve başlamama hali iki ayı aştığı takdirde atama işlemi atamaya yetkili makamlarca iptal edilir. Başka yerdeki bir göreve atananlardan 62 nci maddedeki süre içinde hareket ederek belli yol süresi sonunda yeni görevlerine başlamıyanlara, eski görevlerinden ayrılış ve yeni görevlerine başlayış tarihleri arasında aylık verilmemek şartı ile 10 günlük bir süre daha verilebilir. Belge ile isbatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın bu süre sonunda da yeni görevlerinde işe başlamıyanlar memuriyetten çekilmiş sayılırlar. BÖLÜM : 2 Devlet Memurluğunda İlerleme ve Yükselmeler Kademe ve kademe ilerlemesi: [142] Madde 64 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/100 md.) Kademe; derece içinde, görevin önemi veya sorumluluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir. Memurun kademe ilerlemesinin yapılabilmesi için bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması ve bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması şartları aranır. 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz. Son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır. Bu maddede belirtilen şartları haiz her sınıf ve derecedeki memurlar, hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere ve başkaca bir işleme gerek kalmaksızın bir ileri kademeye ilerlemiş sayılırlar. Kademe ilerlemesi ile ilgili onay mercii atamaya yetkili amirdir. Onay mercileri kademe ilerlemeleri ile ilgili yetkilerini devredebilirler. Kademe ilerlemesine hak kazanamayan memurlar, kurumlarınca her ay alınacak toplu onaylarla belirlenir. Kademe ilerlemesi yapmış sayılanlardan ilerlemeye müstahak olmadıkları sonradan tespit edilenlerin kademe ilerlemeleri, ilerlemiş sayıldıkları tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir. Kademe ilerlemelerinin toplu onayla yapılması: Madde 65 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Derece yükselmelerinde ve kademe ilerlemelerinde onay merci: Madde 66 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Kadrosuzluk sebebiyle derece yükselmesi yapamayanların aylıkları: Madde 67 – (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/10 md.) Diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde (...) 143 kadro olmadığı için derece yükselmesi yapamayan memurların kazanılmış hak aylıkları, öğrenim durumları itibariyle yükselebilecekleri dereceyi aşmamak şartıyla işgal etmekte oldukları kadroların üst derecelerine yükseltilir. [143] Derece yükselmesinin usul ve şartları: Madde 68 – (Değişik: 12/2/1982 - 2595/5 md.) A) Derece yükselmesi yapılabilmesi için: a) (Değişik: 26/6/1984 - KHK 241/4 md.) Üst derecelerden boş bir kadronun bulunması, b) Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl bulunmuş, c) Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş, d) (Mülga: 13/2/2011 - 6111/101 md.) olması şarttır. B) (Değişik: 4/5/1984 – KHK-199/1 md.) Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına, derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir. [144] (Değişik ikinci paragraf: 13/2/2011 - 6111/101 md.) Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin; a) 1 inci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için en az 12 yıl, b) 1 inci ve 2 nci dereceli kadrolardan ek göstergesi 5300’den az olanlar için en az 10 yıl, c) 3 üncü ve 4 üncü dereceli kadrolar için en az 8 yıl, hizmetinin bulunması ve yükseköğrenim görmüş olması şarttır. Dört yıldan az süreli yükseköğrenim görenler için bu sürelere iki yıl ilave edilir. Bu sürelerin hesabında; 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi kapsamına dâhil kurumlarda fiilen çalışılan süreler ile Yasama Organı Üyeliğinde, belediye başkanlığında, belediye ve il genel meclisi üyeliğinde, kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte, okul devresi dâhil yedek astsubaylık ve yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda geçen sürelerin tamamı ile yükseköğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalıştıkları sürenin; Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar ve müsteşar yardımcıları ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve başkan kadrolarına atanacaklar için tamamı, diğer kadrolara atanacaklar için altı yılı geçmemek üzere dörtte üçü dikkate alınır. [145] (Ek fıkra: 26/8/1993 – KHK-501/1 md.; İptal Anayasa Mahkemesinin 6/10/1993 tarihli ve E. 1993/32, K. 1993/32 sayılı kararı ile) Bu bent hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (Ek gösterge dahil) ve diğer haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu kadrolarda geçirdikleri her yıl kademe ilerlemesi ve her "3" yıl derece yükselmesi sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükselmesinde gözönüne alınır. Ancak atandıkları kadro aylıkları, başka görevlere atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz. (Ek paragraf: 2/7/2018 - KHK-703/172 md.) Cumhurbaşkanı onayıyla yapılan atamalarda Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde öngörülen hizmet süresi şartları aranır. Üst kademe kamu yöneticisi sayılmayan daire başkanı ve bu kadrolara denk yönetici kadrolarına yapılacak atamalarda bu bentte öngörülen hizmet süresi yükseköğrenim gördükten sonra beş yıl olarak uygulanır. Ancak bu beş yıllık sürenin hesabında Devlet memurlarının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilen hizmet süreleri esas alınır. C) (Ek: 13/2/2011 - 6111/101 md.) Derece yükselmesi ile ilgili onay mercii atamaya yetkili amirdir. Müşterek kararla atanmış olanların derece yükselmeleri, ilgili bakanın veya yetkili kıldığı makamın onayı ile yapılır. Üst derece kadroya atanmış olup da kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık dereceleri daha aşağıda bulunanların (45 inci maddenin ikinci fıkrasına göre yapılan atamalar hariç), kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükseltilmeleri için, bu hâlin devamı süresince yukarıda belirtilen onay aranmaz. İdari görevlere atanma: Madde 69 – (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/11 md.) Kurumlar, Eğitim ve Öğretim, Sağlık ve Yardımcı Sağlık ve Teknik Hizmetler Sınıflarına dahil memurlardan, kariyerlerinden yararlanmak istediklerini 2 - 4 üncü dereceler arasındaki idari görevlere ait olup kazanılmış hak derecelerinin iki altındaki derecelerden tesbit ve ihdas edilmiş kadrolara atayabilirler. Bu suretle atanan memurların aylıkları kazanılmış hak dereceleri üzerinden ödenir. Ancak kazanılmış aylık dereceleri ve kariyer hizmet sınıfları için tesbit edilen ek gösterge, zam ve tazminatlar ile atandıkları görevlerin ek gösterge, zam ve tazminatlarının farklı olması halinde fazla olanı ödenir. İstisnai memurluklarda derece yükselmeleri ve kademe ilerlemeleri: Madde 70 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/29 md.) Bir sınıftan başka bir sınıfa geçme: Madde 71 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/12 md.) Memurların eşit dereceler arasında veya derece yükselmesi suretiyle sınıf değiştirmeleri caizdir. Bu şekilde sınıf değiştireceklerin geçecekleri sınıf ve görev için bu Kanunda , kuruluş kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen niteliklere sahip olmaları şarttır. Bu durumda sınıfları değişenlerin eski sınıflarının derecesinde elde ettikleri kademelerde geçirdikleri süreler yeni sınıflardaki derecelerinde dikkate alınır. [146] Kurumlar, memurlarını meslekleri ile ilgili sınıftan genel idare hizmetleri sınıfına veya genel idare hizmetleri sınıfından meslekleri ile ilgili sınıfa, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle atayabilirler. Eski sınıflarında, görev alacakları yeni sınıfa göre memurluğa daha yüksek bir derece ve kademeden başlamış olup da sınıf değiştirenlerin yeni görevlerindeki ilk ilerleme süreleri eski sınıflarında kazandıkları derece ve kademelere tekabül eden süre kadar uzatılır ve bu süre tamamlanıncaya kadar kendilerine sınıf değiştirmeleri sırasında bulundukları derecede kademe ilerlemesi verilmez. BÖLÜM: 3 Yer Değiştirmeler Yer değiştirme suretiyle atanma: Madde 72 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/25 md.) Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiyenin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır. (Değişik: 9/4/1990 - KHK-418/5 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 Sayılı Kararı ile; yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/5 md.) Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir. (Ek: 9/4/1990 – KHK-418/5 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 Sayılı Kararı ile; yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/5 md.) Bu suretle izin verilenlere, aylık ve diğer ödemelerine karşılık olarak, aylık (taban ve kıdem aylığı dahil), ek gösterge, zam ve tazminatlarının kanuni kesintiler düşüldükten sonraki net miktarının, eşleri; a) Olağanüstü Hal Bölgesine dahil illerle bu illere mücavir olarak belirlenen illerde görevli olanlara % 60'ı, b) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 50'si, c) Kalkınmada 2 nci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 25'i, kurumlarınca kadro tasarrufundan ödenir. Eşleri diğer yörelerde görevli olanlar ise ücretsiz izinli sayılır. (Ek: 9/4/1990 – KHK-418/5 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 Sayılı Kararı ile; yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/5 md.) Yukarıda sayılanların kadroları eşlerinin görevlendirme süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, bu süre memuriyet boyunca 4 yılı hiç bir surette geçemez. Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. Ancak ücretsiz izin verilenlerin bu sürelerinin emeklilikten sayılabilmesi için kesenek ve kurum karşılıklarının her ay kendileri tarafından T.C. Emekli Sandığına yatırılması gerekir. (Ek fıkra: 6/2/2014 - 6518/10 md.) İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır. (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/13 md.) Memurların atanamayacakları yerler ve bu yerlerdeki görevler ile kurumların özellik arz eden görevlerine atanabilmeleri için hangi kademelerde ne kadar hizmet etmeleri gerektiği ve yer değiştirme ile ilgili atama esasları Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Kurumlar atamaya tabi olacak personeli için bu yönetmelik esaslarına göre Devlet Personel Başkanlığının görüşünü almak suretiyle bir personel ve atama planı hazırlar. Karşılıklı olarak yer değiştirme: Madde 73 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul; 15/5/1975 - 1897/1 md.) Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır. Memurların bir kurumdan diğerine nakilleri: Madde 74 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür. Kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de şarttır. Aşağı dereceye atananların 68 inci maddede yazılı süre kaydı aranmaksızın eski derecelerine tekrar atanmaları caizdir. Kazanılmış hak derecelerinden aşağı derecelere atananların aylık derece ve kademeleri genel hükümlere göre tespit edilmekle beraber, atandıkları bu derecelerde geçirdikleri süreler (kesenek ve karşılık farklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartiyle) emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir. 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi kapsamına giren kurumlarla bu Kanuna tabi kurumlar arasındaki nakillerde de yukarıdaki hükümler uygulanır. Aynı kanunun 4 üncü maddesi kapsamına giren kurumlarda çalışıp 657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden, hizmete giriş dereceleri 36 ncı madde ile tespit edilen giriş derecelerinin üzerinde olanların ilk ilerleme ve yükselmeleri için kanuni bekleme sürelerine yukarıda yazılı dereceler arasındaki sürelere tekabül eden süre kadar ilave edilir. [147] Memurların diğer kurumlardan bu Kanuna tabi kurumlara geçmeleri: Madde 75 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Memurların kurumlarınca görevlerinin ve yerlerinin değiştirilmesi: Madde 76 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler. Memurlar istekleri ile, kurumlarında kazanılmış hak derecelerinin en çok üç derece altında aynı veya başka yerlerdeki kadrolara atanabilirler. Aşağı dereceye atananların 68 inci maddede yazılı süre kaydı aranmaksızın eski derecelerine tekrar atanmaları mümkündür. Kazanılmış hak derecelerinden aşağı derecelere atananların aylık derece ve kademeleri genel hükümlere göre tespit edilmekle beraber, atandıkları bu derecelerde geçirdikleri süreler (kesenek ve karşılık farklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartiyle) emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir. Yabancı bir memleket veya uluslararası kuruluşta hizmet alma: [148] Madde 77 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 13/2/2011 - 6111/102 md.) Yabancı memleketlerin resmî kurumları veya uluslararası kuruluşlarda ya da Cumhurbaşkanınca belirlenen yurtdışındaki kuruluşlarda kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara, ilgili Bakanın onayı ile (her üç yılda bir Bakan onayı yenilenmek kaydıyla) memuriyeti süresince yabancı memleketlerin resmî kurumlarında ya da Cumhurbaşkanınca belirlenen yurtdışındaki kuruluşlarda on yıla, uluslararası kuruluşlarda yirmibir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Yukarıdaki fıkraya göre izin alan memurların kadro ile ilişkileri devam eder ve birinci fıkra kapsamındaki görevlerde geçen süreler için emeklilik hakları 5434 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hükümlerine uyulmak kaydı ile saklı kalır. Bu kimselerin görevlerine dönmek istemeleri halinde; bu Kanunun sınav veya seçme ile ilgili hükümleri dikkate alınmak suretiyle, birinci fıkra kapsamındaki görevlerde geçirdikleri hizmet sürelerinin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her 3 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde ve boş kadro bulunduğu takdirde değerlendirilir. Bilgilerini artırmak üzere dış memleketlere gönderilme: Madde 78 – Mesleklerine ait öğrenimini bitirerek Devlet memurluğuna alınmış ve asli memur olarak atanmış olanlardan mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere dış memleketlere: a) Kurumlarınca açılacak seçme veya yarışma sınavlarında başarı gösterenlere, b) Dış burslara dayanılarak gönderilenlere, İki yıla kadar ayrılma müsaadesi verilebilir. Gerekirse bu süre en çok bir kat uzatılabilir. Bilgilerini artırmak için yabancı memlekete gönderilenlerin hak ve yükümlülükleri: Madde 79 – (Değişik: 28/7/1971 - 1449/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 18/5/1994 – KHK-527/6 md.) 78 inci maddede yazılı olanlar kadrolarında bırakılırlar. Kadro karşılığı sözleşme ile istihdam edilenlerin sözleşmeleri devam eder ve (Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenler hariç) aylık ve diğer her türlü ödemeleri ile sözleşme ücretlerinin Kanuni kesintilerinden sonra kalan net tutarının % 60'ını Kurumlarından alırlar. Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. İzin bitiminde yol süresi hariç 15 gün içinde görevlerine dönerler. Bunlardan kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenlerin bu süreleri keseneklerinin ve karşılıklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartıyla emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir. (Değişik: 22/8/1989 – KHK-378/2 md.) (Değişik birinci cümle: 23/7/2010-6009/60 md.) Kurumlarınca gönderilenlerden, uluslararası kuruluşlarda staj yapan ve çalışma esas ve usulleri ile misyon şeflikleriyle ilişkileri Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Dışişleri Bakanlığınca belirlenen memurlara, gittikleri ülkelerde sürekli görevle bulunan ve dokuzuncu derecenin birinci kademesinden aylık alan meslek memurlarına ödenmekte olan yurtdışı aylığı tutarı, diğerlerine bu tutarın 2/3’ü ödenir. (Değişik son cümle: 17/9/2004-5234/1 md.) Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine maaşsız izin verilenler ile Cumhurbaşkanınca kurumlar itibarıyla belirlenen kontenjan dışında gönderilenler hariç olmak üzere, burslu gidenlerin aldıkları burs miktarları bu miktarın altında ise aradaki fark kurumlarınca kendilerine ayrıca ödenir. [149] (Değişik: 12/2/1982 - 2595/6 md.) Bu suretle yapılacak fark ödeme, her türlü vergiden müstesnadır. Sürelerinin bitiminde görevlerine başlamıyanlar çekilmiş sayılırlar. Bu suretle çekilmiş sayılanlar aylık ve yol giderleri de dahil olmak üzere kendilerine kurumlarca yapılmış bulunan bütün masrafları iki kat olarak ödemeye mecburdurlar. Görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden ayrılanlar veya bir ceza sebebi ile memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi hizmetlerinin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarı iki kat olarak ödemek zorundadırlar. Bilgilerini artırmak üzere dış memleketlere gönderilme esasları [150] Madde 80 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) (Ek birinci fıkra: 17/9/2004-5234/1 md.) Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine maaşsız izin verilenler dışında her yıl yurt dışına gönderilebilecek Devlet memurlarının kurumlar itibarıyla sayıları, Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenir. [151] 78 ve 79 uncu maddelerde yazılı olanların ayırma ve seçilme usul ve şartları, çalışmalarının nasıl izleyip denetleneceği, haklarındaki disiplin kovuşturmasının ne suretle yapılacağı ve geri çağrılmalarını gerektirecek haller, bu Kanunun 2 nci maddesi gereğince bir yönetmelikle düzenlenir. [152] MİT mensupları hakkında yukarıdaki esaslar, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanacak bir talimatla belirtilir. [153] Silah altına alınma: Madde 81 – Hazarda ve seferde muvazzaflık hizmeti dışında silah altına alınan Devlet memurları, silah altında bulundukları sürece izinli sayılırlar. Terhis edilenlerin görevlerine dönmeleri: Madde 82 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Hazarda eğitim ve manevra maksadiyle veya seferde muvazzaflık hizmeti dışında silah altına alınan memurların terhislerinden sonra görevlerine başlamaları, 62 ve 63 üncü maddelerin yer değiştirme suretiyle atamaya ilişkin hükümlerine tabidir. Muvazzaf askerliğe ayrılan memurların terhislerinde göreve başlatılmaları ile muvazzaf askerlikte geçen sürelerin kademe ve derece intibaklarında değerlendirilmesi: Madde 83 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/26 md.) Devlet memuru iken muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınanlardan askerlik görevini tamamlayıp memuriyete dönmek isteyenler, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde kurumlarına başvurmak ve kurumları da başvurma tarihinden itibaren azami 30 gün içinde ilgilileri göreve başlatmak zorundadırlar. Bunların muvazzaf askerlikte geçen süreleri muvazzaf askerliğe ayrıldıkları sırada iktisap etmiş oldukları derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir. Bu gibilerin muvazzaf askerliğe ayrılmadan önce işgal ettikleri kadroda kazandıkları kademe ilerlemeleri ayrıca gözönünde bulundurulur. Askerlik öncesi kademe ilerlemeleri ile askerlikte geçen süre toplamının 3 yılı aşan kısmı usulü dairesinde üst dereceye terfi ettikleri zaman bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir. Muvazzaf askerliğini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna girenlerin kademe intibakları: Madde 84 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/37 md.) Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna atananlar adaylık esaslarına tabi olurlar ve muvazzaf askerlikte geçen süreleri asaletlerinin tasdikinden sonra kademe ilerlemesi yapılmak ve sınav veya seçmeye tabi tutulmak suretiyle derece yükseltilmesinde de değerlendirilir. Seferde veya talim ve manevra için hazarda silah altına alınanların askerlik sürelerinin kademe ve derece intibakları: Madde 85 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/38 md.) Devlet memurlarından muvazzaflık hizmeti dışında talim ve manevra maksadiyle veya seferde silah altına alınanların kademe ilerlemeleri devam eder. Bu süre içinde derece yükselmesi gerektiğinde terhislerinden sonra açık kadro bulunması ve sınav veya seçmede başarı göstermeleri şartiyle silah altında geçen süreleri yükselecekleri üst derecenin kademelerinde dikkate alınır. Vekalet görevi ve aylık verilmesinin şartları: Madde 86 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabilir. Bir görevin memurlar eliyle vekaleten yürütülmesi halinde aylıksız vekalet asıldır. Ancak, ilkokul öğretmenliği (Yaz tatili hariç), tabiplik, diş tabipliği, eczacılık, köy ve beldelerdeki ebelik ve hemşirelik, mühendis ve mimarlık, veterinerlik, vaizlik, Kur’an kursu öğreticiliği, imam-hatiplik ve müezzin-kayyımlığa ait boş kadrolara Maliye Bakanlığının izni (mahallî idarelerde izin şartı aranmaz) ile, açıktan vekil atanabilir. [154] [155] [156] Aynı kurumdan (…) [157] ayrılmalar dolayısiyle atanan vekil memurlara vekalet görevinin 3 aydan fazla devam eden süresi için, kurum dışından veya açıktan atananlarla kurum içinden ilkokul öğretmenliğine atanan öğretmenler ile veznedarlık görevine atananlara göreve başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı ödenir. Bu Kanuna tabi kurumlarda çalışan veteriner hekim veya hayvan sağlık memurları, veteriner hekim veya hayvan sağlık memuru bulunmayan belediyelerin veterinerlik veya hayvan sağlık memurluğu hizmetlerini ifa etmek üzere bu hizmetlerle ilgili kadrolara vekalet aylığı verilmek suretiyle atanabilirler. Yukarıda sayılan haller dışında, boş kadrolara ait görevler lüzum görüldüğü takdirde memurlara ücretsiz olarak vekaleten gördürülebilir. Bu Kanuna tabi kurumlarda, mali, nakdi ve ayni sorumluluğu bulunan saymanlık kadrolarının boşalması halinde bu kadrolara işe başladıkları tarihten itibaren vekalet aylığı verilmek suretiyle memurlar arasından atama yapılabilir. (Ek fıkra: 12/7/2013-6495/8 md.) Açıktan vekil olarak atananlara, bir yılda yirmi günü geçmemek üzere çalıştıkları her ay için iki gün yıllık izin verilir. Bu iznin kullanımında, bir sonraki yıla devredilme hâli dışında Devlet memurları için öngörülen hükümler uygulanır. İkinci görev yasağı: [158] Madde 87 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Memurlara; a) Bu Kanuna tabi kurumlarda, b) Sermayesinin tamamı Devlet tarafından verilmek suretiyle kurulan iktisadi kurumlar ile sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait bankalarda, c) Özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan banka ve kuruluşlarda, ç) Yukarıdaki bentlerde yazılı idare, kuruluş ve bankalar tarafından sermayelerinin yarısından fazlasına katılmak suretiyle kurulan kuruluşlarla bunların aynı oranda katılmaları ile vücut bulan kurumlarda, İkinci görev verilemez; bu kurumlardan her ne ad ile olursa olsun para ödenemez ve yarar sağlanamaz. Ancak, bu Kanunun memurlara ikinci görev verilmesini öngören hükümleri ile hakem, tasfiye memuru ve bilirkişilere takdir olunan İl Genel Meclisi ve İl Daimi Encümeni başkanları, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan ve asli görevlerinin devamı niteliğinde olmayan çeşitli kurul, komisyon,heyet ve jüri çalışmalarına, Üniversiteler, Akademiler, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsü ve özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan araştırma kurumları tarafından idareyle ilgili olarak yapılan inceleme ve araştırma çalışmalarına katılanlar için özel kanunlarınca gösterilen veya bu kanunlara dayanılarak tespit edilen ücretlerin ödenmesine ilişkin hükümler saklıdır. İkinci görev verilecek memurlar ve görevler: Madde 88 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Bu Kanuna tabi kurumlarda çalışan Devlet memurlarına esas görevlerinin yanında; A) Özel kanunlarla , Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle veya bunların verdiği yetkiye dayanılarak memurlara gördürülmesi öngörülen sürekli hizmetler, [159] B) Mesleki bilgisi ile ilgili olarak, hizmet olanakları elverişli bulunmak ve atamaya yetkili amir tarafından uygun görülmek şartiyle; 1) (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/15 md.) 87 nci maddede yazılı kurumların tabiplikleri, diş tabiplikleri, eczacılıkları, kimyagerlikleri, veterinerlikleri, avukatlıkları ile Adli Tıp Kurumu Uzmanlıkları, 2) Asıl görevlerinin bulunduğu bucak, ilçe ve zorunlu hallerde iller belediyelerinin yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar ve mimarlarca yürütülmesi gereken teknik hizmetleri, İkinci görev olarak verilebilir. (Değişik: 23/2/1995 – KHK-547/8 md.) Asıl görevlerinin yanında; a) (Değişik: 4/7/2012-6354/ 3 md.) Tabiplere; il ve ilçe sağlık müdürlüğü, il sağlık müdür yardımcılığı, halk sağlığı müdürlüğü, halk sağlığı müdür yardımcılığı, sağlık grup başkanlığı, baştabiplik, baştabip yardımcılığı ile il sağlık ve halk sağlığı müdürlüklerinde ilgili mevzuatı uyarınca tabipler tarafından yürütülmesi öngörülen şube müdürlükleri, b) Diş hekimlerine ve veterinerlere, meslekleri ile ilgili baştabiplik, c) Veteriner, dişhekimi ve eczacılara; baştabip yardımcılığı, d) Öğretmenlere; okul ve enstitü müdürlüğü, başyardımcılığı ve yardımcılığı görevleri, ikinci görev olarak yaptırılabilir. Ders görevi: Madde 89 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir. Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar Cumhurbaşkanı kararı ile tespit olunur. [160] Birleşemiyecek görevler: Madde 90 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Devlet memurlarına, vekalet görevi, ikinci görev veya ders görevlerinden ancak birisi verilebilir. Öğretmenlerin idari görevi bu hükmün dışındadır. Bir memurun üstünde birden çok ücretli vekalet görevi veya ikinci görev bulunamaz. Kadroları kaldırılan devlet memurları: Madde 91 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/103 md.) Kadrosu kaldırılan memurlar, en geç altı ay içinde kendi kurumlarında niteliklerine uygun bir kadroya atanırlar. Bu memurlar, kurumlarında atama imkânı bulunmaması hâlinde aynı süre içinde başka bir kurumdaki kadrolara atanmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bunlar, atama işlemi yapılıncaya kadar kurumlarında niteliklerine uygun işlerde çalıştırılır ve yeni bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait malî haklardan ve sosyal yardımlardan yararlanmaya devam ederler. Söz konusu memurların eski kadrolarına ait en son ayda aldığı malî haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her türlü ödemeler toplamının net tutarının, atandıkları yeni kadrolarına ait malî haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her türlü ödemeler toplamının net tutarından fazla olması hâlinde, aradaki fark, farklılık giderilinceye kadar, atandıkları kadrolarda veya bu kadrolardan istekleri dışında atandıkları başka kadrolarda kaldıkları sürece, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir. Aylık mutad olarak yapılmayıp belirli bir dönemi kapsayan ödemelerin ödendiği tarih itibarıyla net tutarları toplamının yılı içinde çalışılan aylara bölünmesi suretiyle bulunacak tutarı, en son ayda aldığı aylık tutarına ilave edilir. Fazla çalışma ücreti, fiilen yapılan ders karşılığı ödenen ek ders ücreti ve nöbet ücreti gibi ilave bir çalışmanın karşılığında elde edilen ödemeler aylık tutarına ilave edilmez. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atanmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilen memurların 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının boş kadrolarından Devlet Personel Başkanlığınca tespit edilen kadroya, anılan Başkanlık tarafından kırkbeş gün içinde ataması teklif edilir. Devlet Personel Başkanlığı tarafından gönderilen atama teklif yazısının atamayı yapacak kamu kurum ve kuruluşuna intikalinden itibaren otuz gün içinde bu kurum ve kuruluş tarafından atama işlemlerinin yapılması zorunludur. Bunlardan unvanları müdür ve daha üst olanlar ile danışma işlevlerine ilişkin kadrolarda çalışanlar Araştırmacı kadrolarına, diğerleri ise durumlarına uygun kadrolara atanırlar. Memurluktan çekilenlerin yeniden atanmaları: Madde 92 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/27 md.) İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler. (Mülga ikinci fıkra: 29/11/1984 – KHK-243/56 md.) 657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler. Yasama görevinde veya bakan olarak geçirilen her yıl bir kademe ilerlemesi ve her iki yıl bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir. (Ek fıkra:25/12/2024-7537/3 md.) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga ek 18 inci, ek 35 inci ve ek 37 nci maddeleri kapsamında yer alan yönetici görevlerinden alınıp veya bu görevleri sona erip mezkûr maddeler uyarınca ilgili kadrolara ataması yapılan ya da anılan Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 33 üncü maddesi uyarınca ilgili kadrolara ataması yapılan veya atanmış sayılan ve bilahare bu kadrolarındayken bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten sonra memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden tekrar memurluğa dönmek isteyenler, haklarında güvenlik soruşturması yapılması ve iki defadan fazla olmamak kaydıyla bu maddede yer alan diğer şartlar aranmaksızın ve başkaca bir işleme gerek kalmaksızın ayrıldıkları kadrolarına, ayrılmadan önceki özlük hakları korunarak başvurmalarını takiben en geç üç ay içinde atanırlar. Bu fıkraya göre atananların kadroları başka bir işleme gerek kalmaksızın ihdas edilmiş ve kurumların kadro cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş sayılır. Bu şekilde ihdas edilen kadrolar, herhangi bir şekilde boşalması hâlinde başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Bu fıkra hükümleri, 1/12/2011 tarihli ve 6253 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı Kanununun 29 uncu maddesinin onikinci fıkrası, geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası ve geçici 15 inci maddesi kapsamında ilgili kadrolara atananlar veya atanmış sayılanlar ile 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 221 inci maddesinin ilgili hükümleri kapsamında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatında müşavir unvanlı kadrolara atananlar hakkında da uygulanır. Emeklilerin yeniden hizmete alınması: Madde 93 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emekli olanlardan (5434 sayılı Kanunun 104 üncü maddesine göre emeklilikle ilgili görevlere yeniden atanamayacaklar hariç) sınıfında yazılı nitelikleri taşımakta bulunanlar kanunun 92 nci maddesi hükümlerine göre kurumlarda boş kadro bulunmak şartiyle yeniden memurluğa alınabilirler. (Mülga ikinci fıkra: 12/5/1982 - 2670/41 md.) BÖLÜM: 4 Memurluğun Sona Ermesi Çekilme: Madde 94 – Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. (Ek hüküm: 31/7/1970 - 1327/75 md.) Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır. Çekilmek istiyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartiyle bir ay kaydına tabi değildirler. Çekilmede devir ve teslim süresi: Madde 95 – Çekilen Devlet memurlarından devir ve teslim ile yükümlü olanlar, bu işlemlerin sonuna kadar görevlerini bırakamazlar. Hizmet icaplarına göre devir ve teslim işlemleri için gerekli süreler, yönetmelikte belirtilir. Olağanüstü yönetim hallerinde çekilme usulü: Madde 96 – (Değişik: 15/8/2017 – KHK-694/27 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/27 md.) Olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurları, çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar. Çekilen ve çekilmiş sayılanların yeniden atanmaları: Madde 97 – (Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/17 md.) Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere; A) 94 üncü maddenin 2 nci ve 3 üncü fıkrasına uygun olarak memuriyetten çekilenler altı ay geçmeden, B) Bu Kanuna göre çekilmiş sayılanlar ile 94 üncü maddenin 2 nci fıkrasına uymadan görevlerinden ayrılanlar bir yıl geçmeden, C) 95 inci maddede yazılı zorunluluklara uymayanlar 3 yıl geçmeden, D) 96 ncı maddeye aykırı hareket edenler hiçbir surette, Devlet memurluğuna alınamazlar. Memurluğun sona ermesi: Madde 98 – Devlet memurlarının a) Bu kanun hükümlerine göre memurluktan çıkarılması; b) Memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi; c) Memurluktan çekilmesi; ç) İstek, yaş haddi, malûllük (…) [161] sebeplerinden biri ile emekliye ayrılması; d) Ölümü; hallerinde memurluğu sona erer. BÖLÜM: 5 Çalışma Saatleri, İzinler Çalışma saatleri: [162] Madde 99 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Ancak bu kanuna, özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir. Cumhurbaşkanı, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka günler olarak tespit edebilir. Günlük çalışma saatlerinin tesbiti: [163] Madde 100 – Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Cumhurbaşkanınca, illerde valiler tarafından tesbit olunur. (Ek fıkra: 13/2/2011 - 6111/104 md.) Ancak engelliler için; engel durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir. [164] (Ek fıkra: 13/2/2011 - 6111/104 md.) Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri mümkündür. Bu hususa ilişkin usûl ve esaslar, Cumhurbaşkanınca belirlenir. Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışma saat ve usulünün tesbiti: Madde 101 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/105 md.) Günün yirmidört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir. Ancak, kadın memurlara; tabip raporunda belirtilmesi hâlinde hamileliğin yirmidördüncü haftasından önce ve her hâlde hamileliğin yirmidördüncü haftasından itibaren ve doğumdan sonraki iki yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez. Engelli memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez. [165] [166] Yıllık izin: Madde 102 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/46 md.) Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir. Yıllık izinlerin kullanılışı: Madde 103 – Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. (Değişik cümle: 6/7/1995 – KHK-562/2 md.) Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer. Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez. Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir. Mazeret izni: [167] [168] [169] Madde 104 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/106 md.) A) Kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. (Ek cümle: 29/1/2016 - 6663/6 md.) Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilir. Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir. (Ek cümleler: 29/1/2016 - 6663/6 md.) Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta süre ile izin verilir. Bu izin evlatlık kararı verilmeden önce çocuğun fiilen teslim edildiği durumlarda da uygulanır. B) Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir. C) (A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür. D) Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde birbuçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır. E) (Ek: 20/2/2014 - 6525/7 md.) Memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması kaydıyla) hastalanması hâlinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar mazeret izni verilir. F) (Ek: 29/1/2016 - 6663/6 md.) Doğum sonrası analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği hâlinde çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilir. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilir. Çocuğun engelli doğması veya doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hâllerinde bu süreler on iki ay olarak uygulanır. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşleri de, istekleri üzerine (A) fıkrası uyarınca verilen sekiz haftalık iznin bitiminden itibaren bu haktan aynı esaslar çerçevesinde yararlanır. Memurun çalışacağı süreler ilgili kurum tarafından belirlenir. [170] G) Yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç malî haklar ile sosyal yardımlara dokunulmaz. [171] Hastalık ve refakat izni: [172] Madde 105 – (Değişik: 13/2/2011-6111/107 md.) Memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde onsekiz aya kadar, diğer hastalık hâllerinde ise oniki aya kadar izin verilir. Memurun, hastalığı sebebiyle yataklı tedavi kurumunda yatarak gördüğü tedavi süreleri, hastalık iznine ait sürenin hesabında dikkate alınır. Bu maddede yazılı azamî süreler kadar izin verilen memurun, bu iznin sonunda işe başlayabilmesi için, iyileştiğine dair raporu (yurt dışındaki memurlar için mahallî usûle göre verilecek raporu) ibraz etmesi zorunludur. İzin süresinin sonunda, hastalığının devam ettiği resmî sağlık kurulu raporu ile tespit edilen memurun izni, birinci fıkrada belirtilen süreler kadar uzatılır, bu sürenin sonunda da iyileşemeyen memur hakkında emeklilik hükümleri uygulanır. Bunlardan gerekli sağlık şartlarını yeniden kazandıkları resmî sağlık kurullarınca tespit edilen ve emeklilik hakkını elde etmemiş olanlar, yeniden memuriyete dönmek istemeleri hâlinde, niteliklerine uygun kadrolara öncelikle atanırlar. Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılır. Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır. İyileşme halinde göreve dönüş: Madde 106 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Raporları verecek hekim ve sağlık kurulları hakkında Yönetmelik: Madde 107 – (Mülga: 31/5/2006 - 5510/106 md.) Aylıksız izin: [173] Madde 108 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/108 md.) A) Memura, 105 inci maddenin son fıkrası uyarınca verilen iznin bitiminden itibaren, sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine onsekiz aya kadar aylıksız izin verilebilir. B) Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin veya aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca verilen izin süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir. [174] C) (Değişik birinci cümle: 29/1/2016 - 6663/7 md.) Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, 104 üncü maddenin (A) fıkrası uyarınca verilen sekiz haftalık iznin veya aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca izin kullanılması hâlinde bu iznin bitiminden itibaren, istekleri üzerine yirmi dört aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin talebi üzerine yirmidört aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm hâlinde eşlere kullandırılabilir. D) Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine aylıksız izin verilenler de dâhil olmak üzere burslu olarak ya da bütçe imkânlarıyla yetiştirilmek üzere yurtdışına gönderilen veya sürekli görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tâbi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77 nci maddeye göre izin verilenlerin memur olan eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir. (Ek cümle:25/12/2024-7537/4 md.) Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlarda çalışanlar ile kamu sermayeli kurum veya kuruluşların yurtdışı birimlerinde çalışanların ya da bu kurum ve kuruluşlarda çalışanlardan altı aydan fazla yurtdışında görevlendirilenlerin memur olan eşlerine bu durumun her yıl kurumuna belgelendirilmesi kaydıyla 10 yılı aşmamak üzere bunların görev süresince aylıksız izin verilebilir. E) Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Ancak, (…) [175] olağanüstü hâl veya genel hayata müessir afet hâli ilan edilen bölgelere 72 nci madde gereğince belli bir süre görev yapmak üzere zorunlu olarak sürekli görevle atananlar hakkında bu bölgelerdeki görev süreleri içinde bu fıkra hükmü uygulanmaz. F) Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması hâlinde, on gün içinde göreve dönülmesi zorunludur. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen on gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır. G) Muvazzaf askerliğe ayrılan memurlar askerlik süresince görev yeri saklı kalarak aylıksız izinli sayılır. BÖLÜM: 6 [176] Özlük Dosyası Memur bilgi sistemi, özlük dosyası: [177] Madde 109 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/109 md.) Memurlar, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası esas alınarak kurumlarınca tutulacak personel bilgi sistemine kaydolunurlar. Her memur için bir özlük dosyası tutulur. Özlük dosyasına, memurun mesleki bilgileri, mal bildirimleri; varsa inceleme, soruşturma, denetim raporları, disiplin cezaları ile ödül ve başarı belgesi verilmesine ilişkin bilgi ve belgeler konulur. Memurların başarı, yeterlik ve ehliyetlerinin tespitinde, kademe ilerlemelerinde, derece yükselmelerinde, emekliye ayrılmalarında veya hizmetle ilişkilerinin kesilmesinde, hizmet gerekleri yanında özlük dosyaları göz önünde bulundurulur. Özlük dosyalarının tutulma esasları ile özlük dosyalarında yer alacak belgelere ilişkin usûl ve esaslar Devlet Personel Başkanlığınca belirlenir. Sicil dosyası: Madde 110 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Özlük ve sicil dosyasının önemi: Madde 111 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Sicil amirleri: Madde 112 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Sicil raporlarında belirtilecek hususlar: Madde 113 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Madde 114 – (Mülga: 12/5/1989 – KHK-368/2 md.) Sicil raporlarının doldurulması: Madde 115 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Değerlendirme kurulları: Madde 116 – (Mülga: 29/11/1984 – KHK-243/56 md.) Memurların uyarılmaları: Madde 117 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) İtiraz hakkı: Madde 118 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Olumlu ve olumsuz sicil: Madde 119 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Olumsuz sicil: Madde 120 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Sicil yönetmeliği: Madde 121 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Başarı, üstün başarı değerlendirmesi ve ödül: [178] Madde 122 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/110 md.) Görevli oldukları kurumlarda olağanüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine göre başarılı görev yapmak suretiyle; kamu kaynağında önemli ölçüde tasarruf sağlanmasında, kamu zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez kamu zararlarının önemli ölçüde azaltılmasında, kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin üzerinde artırılmasında veya sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilen memurlara, merkezde bağlı veya ilgili bakan, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafından başarı belgesi verilebilir. (Ek cümle: 22/5/2012 - 6318/44 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerinde (…) [179] görevli Devlet memurları için Millî Savunma Bakanı bu yetkisini devredebilir. Üç defa başarı belgesi alanlara üstün başarı belgesi verilir. Üstün başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun görülmesi hâlinde en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) % 200’üne kadar ödül verilebilir. Bu maddeye göre bir malî yıl içinde ödüllendirileceklerin sayısı, kurumun yılbaşındaki dolu kadro mevcudunun binde onundan, Gümrük Müsteşarlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kadroları için binde yirmisinden fazla olamaz. Yıl içinde ödüllendirilen personel sayısı kurumlarınca izleyen yılın Ocak ayı sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. [180] Kamu kurum ve kuruluşları yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerini göz önünde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınmak kaydıyla, değerlendirme ölçütleri belirleyebilir. Ödül: Madde 123 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) BÖLÜM: 7 Disiplin Disiplin amiri ve disiplin cezaları: Madde 124 – (Değişik birinci fıkra: 29/11/1984 – KHK-243/25 md.) Disiplin amirleri; kurumların kuruluş ve görev özellikleri dikkate alınarak Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşüne dayanılarak özel yönetmeliklerinde tayin ve tesbit edilecek amirlerdir. (Değişik: 12/5/1982 - 2670/30 md.) Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 125 inci maddede sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir. [181] Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller: Madde 125 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/31 md.) Devlet memurlarına verilecek disiplin cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: A - Uyarma : Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak, b) Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terketmek, c) Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek, d) Usulsüz müracaat veya şikayette bulunmak, e) Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak, f) Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak, g) Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak, h) Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak. B - Kınama : Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak, b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek, c) Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak, d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, e) Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak, f) Devlete ait resmî belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek, g) İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak, h) İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak, ı) Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak, j) Verilen emirlere itiraz etmek, k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak, l) Kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak. m) (Ek:17/9/2004 - 5234/1 md.) Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek. C - Aylıktan kesme : Memurun, brüt aylığından 1/30 - 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır. Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor kullanmak, b) Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek, c) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak için kullanmak, d) Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak, e) Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek, f) Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak, g) (Mülga: 13/2/2011 - 6111/111 md.) h) (Mülga: 13/2/2011 - 6111/111 md.) ı) Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak, j) (Mülga: 13/2/2011 - 6111/111 md.) D - Kademe ilerlemesinin durdurulması : Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 - 3 yıl durdurulmasıdır. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek, b) Özürsüz ve kesintisiz 3 - 9 gün göreve gelmemek, c) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak, d) Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak, e) Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak, f) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek, g) (Mülga:17/9/2004 - 5234/33 md.) h) Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak, ı) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak, j) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak, k) Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak, l) Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette bulunmak veya bunları tehdit etmek, m) Diplomatik statüsünden yararlanmak suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda dönmek, n) Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak, o) Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak. E - Devlet memurluğundan çıkarma : Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır. Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır: a) İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükün ve çalışma düzenini bozmak, boykot, işgal, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak, [182] b) Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek, c) Siyasi partiye girmek, d) Özürsüz olarak (...) [183] bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek, e) Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak, f) (Değişik: 13/2/2011 - 6111/111 md.) Amirlerine, maiyetindekilere ve iş sahiplerine fiili tecavüzde bulunmak, g) Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak, h) Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak, ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek, j) Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunmak, k) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı fiilleri işlemek. l) (Ek: 3/10/2016 – KHK-676/75 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/61 md.) Terör örgütleriyle eylem birliği içerisinde olmak, bu örgütlere yardım etmek, kamu imkân ve kaynaklarını bu örgütleri desteklemeye yönelik kullanmak ya da kullandırmak, bu örgütlerin propagandasını yapmak. Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır. Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir. [184] Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir. 184 Yukarıda sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden disiplin cezaları verilir. Öğrenim durumları nedeniyle yükselebilecekleri kadroların son kademelerinde bulunan Devlet memurlarının, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verilmesini gerektiren hallerde, brüt aylıklarının ¼’ü – ½’si kesilir ve tekerrüründe görevlerine son verilir. Özel kanunların disiplin suçları ve cezalarına ilişkin hükümleri saklıdır. Yukarıda yazılı disiplin kovuşturmasının yapılmış olması, fiilin genel hükümler kapsamına girmesi halinde, sanık hakkında ayrıca ceza kovuşturması açılmasına engel teşkil etmez. Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar: Madde 126 – (Başlığı ile Birlikte Değişik: 12/5/1982 - 2670/32 md) Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde valiler tarafından verilir. [185] Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir. Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler. Özel kanunların disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullarla ilgili hükümleri saklıdır. Zamanaşımı: Madde 127 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/33 md.) Bu Kanunun 125 inci maddesinde sayılan fiil ve halleri işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren; a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına, b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına, Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar. [186] Karar süresi: Madde 128 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/34 md.) Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün içinde tevdi edilir. Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir. Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirleri tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca, karara bağlanır. Yüksek disiplin kurullarının karar usulü, memurun hakkı: Madde 129 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/35 md.) Yüksek disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördükleri takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidirler. [187] Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, (…) [188] soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir. Savunma hakkı: Madde 130 – Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmıyan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Cezai kovuşturma ile disiplin kovuşturmasının bir arada yürütülmesi: Madde 131 – Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahküm olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz. (Ek: 6/10/1983 - 2910/1 md.) 160 sayılı Devlet Personel Dairesi Kurulması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan kuruluşlarda çalışan personel hakkında; görevden doğan veya görevi sırasında işledikleri suçlarla kişisel suçları sebebiyle Cumhuriyet savcıları veya (…) [189] sorgu hakimlikleri veya Memurun Muhakematı hakkında Kanun uyarınca yetkili kurullarca yapılan soruşturma sonunda düzenlenen takipsizlik, meni muhakeme, iddianame, talepname veya lüzumu muhakeme karar suretleri ile ilgili mahkemelerce verilen kesinleşmiş karar suretleri bu personelin bağlı olduğu bakanlık veya kurum veya kuruluşa gönderilir. [190] Uygulama: Madde 132 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/36 md.) Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır. Aylıktan kesme cezası, cezanın veriliş tarihini takip eden aybaşında uygulanır. Verilen disiplin cezaları üst disiplin amirine , Devlet memurluğundan çıkarma cezası ayrıca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. [191] (Değişik dördüncü fıkra: 13/2/2011 - 6111/112 md.) Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar. (Mülga beşinci fıkra: 13/2/2011 - 6111/112 md.) Disiplin cezalarının bir süre sonra özlük dosyasından silinmesi: [192] Madde 133 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/37 md.) Disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir. Memurun, yukarıda yazılan süreler içerisindeki davranışları, bu isteğini haklı kılacak nitelikte görülürse, isteğinin yerine getirilmesine karar verilerek bu karar özlük dosyasına işlenir. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının özlük dosyasından çıkarılmasında disiplin kurulunun mütalaası alındıktan sonra yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır. Disiplin kurulları ve disiplin amirleri: Madde 134 – (Değişik: 2/2/1981 - 2381/2 md.) Disiplin ve soruşturma işlerinde kanunlarla verilen görevleri yapmak üzere Kurum merkezinde bir Yüksek Disiplin Kurulu ile her ilde, bölge esasına göre çalışan kuruluşlarda bölge merkezinde ve kurum merkezinde ayrıca Milli Eğitim müdürlüklerinde birer Disiplin Kurulu bulunur. [193] (Değişik: 12/2/1982 - 2670/38 md.) Bu kurulların kuruluş, üyelerinin görev süresi, görüşme ve karar usulü, hangi memurlar hakkında karar verebilecekleri ve disiplin amirlerinin tayin ve tespitinde uygulanacak esaslar ile bunların yetki ve sorumlulukları gibi hususlar Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. [194] İtiraz: Madde 135 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/113 md.) Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir. İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır. İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. Disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir. İtiraz süresi ve yapılacak işlem: Madde 136 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) BÖLÜM: 8 Görevden Uzaklaştırma Görevden uzaklaştırma: Madde 137 – Görevden uzaklaştırma, Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek Devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir. Görevden uzaklaştırma tedbiri, soruşturmanın herhangi bir safhasında da alınabilir. Yetkililer: Madde 138 – Görevden uzaklaştırmaya yetkililer şunlardır. a) Atamaya yetkili amirler; b) Bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri; c) İllerde valiler; ç) İlçelerde kaymakamlar (İlçe idare şube başkanları hakkında valinin muvafakati şarttır.) Valiler ve kaymakamlar tarafından alınan görevden uzaklaştırma tedbiri, memurun kurumuna derhal bildirilir. Görevden uzaklaştıran amirin sorumluluğu: Madde 139 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Görevinden uzaklaştırılan Devlet memurları hakkında görevden uzaklaştırmayı izleyen 10 iş günü içinde soruşturmaya başlanması şarttır. Memuru görevden uzaklaştırdıktan sonra memur hakkında derhal soruşturmaya başlamıyan, keyfi olarak veya garaz veya kini dolayısiyle bu tasarrufu yaptığı, yaptırılan soruşturma sonunda anlaşılan amirler, hukuki, mali ve cezai sorumluluğa tabidirler. Ceza kovuşturması sırasında görevden uzaklaştırma: Madde 140 – Haklarında mahkemelerce cezai kovuşturma yapılan Devlet memurları da 138 inci maddedeki yetkililer tarafından görevden uzaklaştırılabilirler. Görevden uzaklaştırılan veya görevinden uzak kalan memurların hak ve yükümlülüğü: Madde 141 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul; 15/5/1975 - 1897/1 md.) Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu Kanunun öngördüğü sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler. 143 üncü maddede sayılan durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir. Tedbirin kaldırılması: Madde 142 – Soruşturma sonunda disiplin yüzünden memurluktan çıkarma veya cezai bir işlem uygulanmasına lüzum kalmıyan Devlet memurları için alınmış olan görevden uzaklaştırma tedbiri, 138 inci maddedeki yetkililerce (Müfettişler tarafından görevden uzaklaştırılanlar hakkında atamaya yetkili amirlerce) derhal kaldırılır. Görevden uzaklaştırma tedbirini kaldırmıyan görevli hakkında 139 uncu madde hükmü uygulanır. Memurun göreve tekrar başlatılması zorunlu olan haller: Madde 143 – Soruşturma veya yargılama sonunda yetkili mercilerce: a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler; b) Yargılamanın men'ine veya beraatine karar verilenler; c) Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar; ç) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel olmıyacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler; Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılır. Görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılmasında amirin takdiri: Madde 144 – 140 ıncı ve 142 nci maddelerde 143 üncü maddenin a, b, c fıkralarında yazılı olanlar hakkındaki görevden uzaklaştırma tedbiri, Devlet memurunun soruşturmaya konu olan fiillerinin, hizmetlerini devama engel olmadığı hallerde her zaman kaldırılabilir. Süre: Madde 145 – Görevden uzaklaştırma; bir disiplin kovuşturması icabından olduğu takdirde en çok 3 ay devam edebilir. Bu süre sonunda hakkında bir karar verilmediği takdirde memur görevine başlatılır. Bir ceza kovuşturması icabından olduğu takdirde görevinden uzaklaştırmaya yetkili amir (Müfettişlerin görevinden uzaklaştırdıkları memurlar hakkında atamaya yetkili amir) ilgilinin durumunu her iki ayda bir inceliyerek görevine dönüp dönmemesi hakkında bir karar verir ve ilgiliye de yazı ile tebliğ eder. KISIM - V Mali Hükümler Kapsam: Madde 146 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Bu Kanunun birinci maddesinin birinci fıkrası kapsamına giren memurlar aylık, ücret, ödenek, hizmetle ilgili her çeşit ödeme ve bunların şekil ve şartları bakımından bu Kanundaki hükümlere, aynı maddenin ikinci fıkrası kapsamına giren memurlar özel kanunlardaki hükümlere tabidir. Memurlara kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliklerin ve amirlerin tayin ettiği görevler karşılığında bu Kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenemez, hiçbir yarar sağlanamaz. (Gençlik ve Spor hizmetleri uygulamasında fiilen görevlendirilecekler hariç.) [195] (Mülga üçüncü fıkra: 2/11/2011 – KHK-659/18 md.) [196] (Değişik: 23/2/1995 – KHK-547/9 md.) Bu Kanun gereğince ödenecek aylık, taban aylığı, kıdem aylığı zam ve tazminatlar ile diğer ödemeler toplamının brüt tutarı, bulunulan yerde İş Kanunu gereğince işçiler için tespit olunan asgari ücretin aylık tutarından az olamaz: az olması halinde, aradaki fark memurun diğer özlük hakları ile ilgilendirilmeksizin tazminat olarak ödenir. [197] Deyimler: Madde 147 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Bu Kanunda geçen; A) Aylık: Bu Kanuna tabi kurumlarda görevlendirilen memurlara hizmetlerinin karşılığında, kadroya dayanılarak ay itibariyle ödenen parayı, B) Sözleşmeli ücreti: 4 üncü maddenin (B) bendi gereğince çalıştırılan personele ödenen parayı, C) Gündelik: 4 üncü maddenin (C) ve (D) bentleri gereğince çalıştırılan personele ödenen parayı, Ç) Ödül: Kanunun 123 üncü maddesinde yazılı hallerde memurlara ödenen parayı, D) Temsil giderleri: Belirli yetki ve sorumluluk makamlarını işgal eden memurlara temsili mahiyette ve görevleri icabı olarak yaptıkları gerçek giderleri karşılamak üzere ilgili kurumların bütçelerine bu maksat için konulan ödenekten özel yönetmeliği hükümleri gereğince ödenen parayı, E) Ders görevi ücreti: Bu Kanuna tabi kurumlara ait her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmenlik veya öğretim üyeliği yapan öğretmen, öğretim üyesi ve diğer memurlara ders saati itibariyle ödenen parayı, F) Fazla çalışma ücreti: Kurumların, bu Kanunun 178 inci maddesinde yazılı esaslar çerçevesinde normal çalışma saatleri dışında çalıştırdıkları memurlara, fazla çalışma saati itibariyle ödenen parayı, G) a) İş güçlüğü zammı: Niteliği ve çalışma şartları bakımından güç olan işlerde çalışanlara ödenen parayı, b) İş riski zammı: Hayat ve sağlık için tahlike arz eden hizmetlerde çalışanlara ödenen parayı, c) Eleman teminindeki güçlük zammı: Temininde, görevde tutulmasında veya belli yerlerde istihdam edilmesinde güçlük bulunan elemanlar için ödenen parayı, d) Mali sorumluluk tazminatı: Sayıştay'a hesap vermekle yükümlü olan saymanlarla vezne açığından sorumlu veznedarlara ödenen parayı, İfade eder Gösterge tabloları: Madde 148 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/51 md.) Kademe aylığı: Madde 149 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/52 md.) Kademe aylığı 36 ncı maddede gösterilen sınıflara ait genel gösterge tablosundaki derecelere dahil kademelerden her biri için tespit edilen gösterge rakamına tekabül eden aylıktır. Derece aylığı: Madde 150 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/53 md.) Derece aylığı 36 ncı maddede yer alan sınıflara ait genel gösterge tablosundaki derecelerin her birinin muhtevi bulunduğu yatay kademe aylıklarını topluca ifade eder. Derecelerin ilk ve en yüksek kademe aylıkları: Madde 151 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/54 md.) Gösterge tablosunda yer alan derecelerden her birindeki 1 inci kademe göstergesine tekabül eden miktar o derecenin ilk kademe aylığını; aynı derecenin son kademe göstergesine tekabül eden miktar da o derecenin en yüksek kademe aylığını gösterir. Zam ve Tazminatlar [198] Madde 152 – I - Zamlar a) Niteliği ve çalışma şartları bakımından güç olan işlerde çalışanlara iş güçlüğü zammı, b) Hayat ve sağlık için tehlike arzeden hizmetlerde çalışanlara iş riski zammı, c) Sayıştay'a hesap vermekle yükümlü olan saymanlarla, vezne açığından malen sorumlu olan veznedar ve diğer görevlilere mali sorumluluk zammı, d) Temininde, görevde tutulmasında veya belli yerlerde istihdam edilmesinde güçlük bulunan elemanlar için temininde güçlük zammı, ödenir II- Tazminatlar: (Değişik: 20/3/1997 – KHK-570/9 md.) Görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro ünvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar gözönüne alınarak bu Kanunda belirtilen en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının, A - ÖZEL HİZMET TAZMİNATI: a) Genel İdare hizmetleri sınıfına dahil kadrolarda bulunanlarla üst yönetim görevi yapan personelden; 1. Birinci derece kadrolarda bulunanlar için % 345 ine, 2. İkinci derece kadrolarda bulunanlar için % 100 üne, 3. Üçüncü derece kadrolarda bulunanlar için % 80 ine, 4. Dördüncü derece kadrolarda bulunanlar için % 70 ine, 5. Beş, Altı ve Yedinci derecelerden aylık alan Şube Müdürü, Müdür, Sayman (Muhasip ve muhasebeci kadrosunda olanlar dahil), Başkan ve bunların yardımcıları için % 60 ına, b) Sağlık Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolarda görev yapanlardan; 1. Eğitim görevlisi, Başasistanlık görevini yapanlar ile Uzman Tabipler için % 215 ine, [199] 2. Diğer dört yıl ve daha fazla süreli yükseköğrenim veren okul mezunları için % 145 ine, 3. Dört yıldan aşağı yükseköğrenim veren okul mezunları için % 100 üne, 4. Lise dengi mesleki öğrenim veren okul mezunları için % 72 sine, 5. Ortaokul dengi mesleki öğrenim veren okul mezunları için % 60 ına Ancak, Sağlık Hizmetleri Sınıfına ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenler için önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranları esas alınır. Sağlık Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden; kalkınmada öncelikli yörelere sürekli görevle atananlara bu yörelerde fiilen çalıştıkları sürece uzman tabipler için 90, diğerleri için 75 puana kadar, diğer yörelerden Cumhurbaşkanınca belirlenecek köy ve diğer yerleşim birimlerine sürekli görevle atananlara ise 15 puana kadar ilave ödeme yapılabilir. [200] c) Teknik Hizmetler Sınıfına dahil kadrolarda görev yapanlardan; 1. Dört yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenim veren okul mezunları için % 168’ine, [201] Yüksek Mühendis, Yüksek Mimar, Mühendis, Mimar ve Şehir Plancısı kariyerlerini haiz olup (Bunlardan Müdür ve daha üst merkez ve taşra birim yöneticileri dahil) 1-4 üncü derecelerden aylık alan ve kurumlarınca belirlenen büyük yatırım projelerinde fiilen çalışanlara bu projelerde çalıştıkları sürece ayrıca % 30'una, Ancak, bu hükme göre ilave ödeme yapılacak toplam personel sayısı, ilgili kurumun belirtilen kariyerleri haiz toplam personel sayısının % 10'unu geçemez. (Hesaplamalarda küsurlar tama iblağ edilir.) 2. Dört yıldan aşağı yükseköğrenim veren okul mezunları için % 100 üne, 3. Lise dengi mesleki öğrenim veren okul mezunları için % 72 sine, Ancak, Teknik Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenler için önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranları esas alınır. Teknik Hizmetler Sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden kalkınmada öncelikli yörelere sürekli görevle atananlara, bu yörelerde fiilen çalıştıkları sürece ayrıca 35 puana kadar ilave yapılabilir. (Ek paragraf: 21/3/2006 – 5473/3 md.) Teknik Hizmetler Sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara, bulundukları kadrolar esas alınmak suretiyle, çalışılan her gün için belirlenecek oranlarda ve üçer aylık dönemler itibarıyla toplamı 60 puanı aşmayacak şekilde, dönem sonlarında ödenmek üzere ek özel hizmet tazminatı verilebilir. d) Avukatlık Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolarda bulunanlar için % 135 ine, e) Başbakanlık Başmüfettiş, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları için % 230 una, f) Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Başkan, Üye, Başdenetçi, Denetçi ve Denetçi Yardımcıları, Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık (…) [202] ve Gelir İdaresi Başkanlığı İç Denetçileri ile Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Ekonomi Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 202 merkez denetim elemanları için % 210 una, [203] g) Bakanlık, Denizcilik Müsteşarlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve bağımsız genel müdürlük (mahalli idarelere bağlı genel müdürlükler hariç) Başmüfettiş Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları ile, Başkanlık, Müstakil Genel Müdürlük, Büyükşehir Belediyesi, Büyükşehir Belediyelerine bağlı genel müdürlük, [204] Büyükşehir Belediyesi bulunan illerin İl Özel İdaresi ile Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri İç Denetçileri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Başmüfettiş, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları, Bakanlık Maarif Müfettişi ve Bakanlık Maarif Müfettiş Yardımcıları [205] ve Bakanlıklar merkez teşkilatına dahil kadrolarda görevli Başkontrolör, Kontrolör ve Stajyer Kontrolörler, İçişleri Bakanlığı Denekler Denetçisi ve Dernekler Denetçi Yardımcıları, Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları, Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Denetçi ve Denetçi Yardımcıları 202 , (…) [206] Sağlık Denetçi ve Denetçi Yardımcıları, [207] Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçi ve Denetçi Yardımcıları, [208] Gençlik ve Spor Denetçi Yardımcıları, için % 195 ine, [209] [210] [211] [212] [213] 203 [214] [215] [216] ğ) (Ek: 11/10/2011 - KHK-666/5 md.) Adalet Uzmanları, Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzmanları, Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanları, Avrupa Birliği İşleri Uzmanları, Bakanlık ve Bağlı Kuruluşların Avrupa Birliği Uzmanları, Basın ve Enformasyon Uzmanları, Başbakanlık Uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanları, Çalışma Uzmanları, Çevre ve Şehircilik Uzmanları, Denizcilik Uzmanları, Devlet Gelir Uzmanları, Devlet Personel Uzmanları, Dış Ticaret Uzmanları, Dışişleri Uzmanları, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanları, Diyanet İşleri Uzmanları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanları, Gençlik ve Spor Uzmanları, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzmanları, Gümrük ve Ticaret Uzmanları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanları, Hazine Uzmanları, İçişleri Uzmanları, İhracatı Geliştirme Uzmanları, İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanları, [217] İstihdam Uzmanları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları, Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanları, Kültür ve Turizm Uzmanları, Maliye Uzmanları, (…) [218] Meteoroloji Uzmanları, Millî Eğitim Uzmanları, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Uzmanları, Millî Savunma Uzmanları, Orman ve Su İşleri Uzmanları, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzmanları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanları, (…) 218 Sağlık Uzmanları, Sanayi ve Teknoloji Uzmanları, Savunma Sanayii Uzmanları, Seçim Uzmanları, [219] Sınai Mülkiyet Uzmanları, 218 Sosyal Güvenlik Uzmanları, Tapu ve Kadastro Uzmanları, TİKA Uzmanları, Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanları, Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları, Vakıf Uzmanları, Yazma Eser Uzmanları, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanları, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanları, Yüksek Kurum Uzmanları, Yükseköğretim Kurulu Uzmanları, Göç Uzmanları [220] , Helal Akreditasyon Uzmanları [221] ve bunların yardımcıları için % 130 una, h) (…) 204 (…) 202 204 (…) 204 (…) 204 (…) 204 (…) [222] 204 (…) 204 (…) 204 (…) [223] 204 (…) 204 (…) 204 (…) 204 (…) [224] 204 , (…) 204 (…) [225] 204 , (…) 225 204 , (…) 225 204 , (…) 204 (…) 204 (…) 204 Defterdarlık Uzmanları 224 , İçişleri Bakanlığı İl Planlama Uzmanları, 204 İl Göç Uzmanları, 220 Büyükşehir Belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük Başmüfettiş, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları, (…) 204 (…) [226] 204 Maarif Müfettişleri 215 206 (…) 207 204 ile Ürün Denetmenleri 202 , (…) 202 ve bunların yardımcıları, (f) ve (g) bendinde sayılmayan İç Denetçiler için % 130 una, 211 [227] [228] [229] 203 [230] [231] [232] [233] [234] i) (…) 224 , (…) 224 , (…) 224 , (…) 204 (…) 224 , (…) 224 , Vergi İstihbarat Uzmanları, Gelir Uzmanları, Mali Hizmetler Uzmanları, (…) 224 , (…) 202 , (…) 202 , (…) 204 (…) 204 (…) 204 (…) 225 , (…) 202 , (...) 214 , (…) 226 (…) 204 (…) 204 (…) 202 , (…) 202 , (…) 202 , (…) 214 (…) 204 , (…) 204 İl İstihdam Uzmanları, [235] (…) 204 (…) [236] 204 (…) 225 (…) 204 (…) [237] 204 (…) 202 204 (…) 204 (…) 202 204 (…) [238] 204 , (…) 202 204 (…) 202 204 (…) 202 204 , (…) 202 204 (…) 202 204 (…) [239] 204 (…) [240] 204 (…) 208 204 Gümrük ve Ticaret Denetmenleri, [241] Sosyal Güvenlik Denetmenleri, [242] (…) 237 ile bunların yardımcıları için % 120 sine, [243] [244] [245] [246] 227 [247] 213 [248] [249] [250] 203 [251] [252] [253] 234 j) Diğer belediyeler ve bunlara bağlı genel müdürlük Başmüfettiş, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları, Yüksekokul mezunu olmak şartı ile Belediye İktisat Müfettişleri ve Büyükşehir Belediyeleri Hesap İşleri Murakıpları ve bunların yardımcıları için % 100 üne, k) (Mülga: 11/10/2011 – KHK-666/5 md.) l) (Değişik: 7/7/2010-6004/23 md.) Dışişleri Bakanlığı meslek memurları için (aday meslek memurları dahil) % 140'ına, konsolosluk ve ihtisas memurları için (aday konsolosluk ve ihtisas memurları dahil) % 130'una, m) M.İ.T. fiili kadrosuna dahil personel için % 345 ine, n) (Ek: 10/9/2014 - 6552/68 md.) Türkiye İş Kurumu iş ve meslek danışmanları için %150 sine, B - EĞİTİM, ÖĞRETİM TAZMİNATI Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolarda fiilen öğretmenlik yapanlara; (Öğretmen unvanlı kadrolarda bulunanlardan okul müdürü ve okul müdür yardımcısı, yönetici ve eğitim uzmanı olarak görevlendirilenler ile cezaevi okullarında çalışan öğretmenler dahil (…) [254] olmak üzere) [255] a) 1-2 nci derecelerden aylık alanlar için % 100 üne, b) 3 ve 4 üncü derecelerden aylık alanlar için % 95 ine, c) Diğer derecelerden aylık alanlar için % 85 ine, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik öğretim okul ve kurumlarına atelye, laboratuvar veya meslek dersleri öğretmeni olarak Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil öğretmen ünvanlı kadrolara atananlardan Cumhurbaşkanınca belirlenecek okul, kurum ve branşlarda görev yapanlara ayrıca; [256] a) Dört yıl veya daha fazla yükseköğrenim görenler için % 15 ine, b) Üç ve iki yıllık yükseköğrenim görenler için % 10 una, (Ek fıkra: 30/6/2004-5204/2 md.) Birinci fıkrada sayılanlardan ayrıca; [257] a) Başöğretmen unvanını kazanmış olanlara % 120’sine, b) Uzman öğretmen unvanını kazanmış olanlara % 60’ına, C) DİN HİZMETLERİ TAZMİNATI a) (Değişik: 1/7/2010-6002/21 md.) İl müftü yardımcısı, ilçe müftüsü, eğitim görevlisi ve mesleği ile ilgili yüksek öğrenim mezunu olup “Vaiz” kadrosuna atananlar için %175’ine, b) (Değişik: 1/7/2010-6002/21 md.) Din Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolarda bulunanlardan; 1. Yükseköğrenim mezunu olanlar için % 95’ine, 2. İmam-Hatip Lisesi mezunları için % 93’üne, 3. Diğerleri için % 89’una, c) (Mülga: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) [258] d) (Ek: 1/7/2010-6002/21 md.) (a) ve (b) alt bentlerinde sayılanlardan ayrıca; başvaiz, başimam-hatip, Kur’an kursu başöğreticisi kadrolarına atananlara % 40’ına, uzman vaiz, uzman imam-hatip, Kur’an kursu uzman öğreticisi ve başmüezzinlik kadrolarına atananlara % 20’sine, D) EMNİYET HİZMETLERİ TAZMİNATI a) Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolarda bulunanlardan; [259] 1. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Emniyet Genel Müdürü için %419’una, 2. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Birinci Sınıf Emniyet Müdürlüğü kadrolarına atananlardan; - Genel Müdür Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı, Özel Güvenlik Denetleme Başkanı, Polis Akademisi Başkanı, Ankara, İstanbul ve İzmir İl Emniyet Müdürleri için %356’sına, - Daire Başkanı, I. Hukuk Müşaviri, diğer İl Emniyet Müdürleri için %331’ine, - Diğerleri için %269’una, 3. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) İkinci Sınıf Emniyet Müdürlüğü kadrolarına atananlar için %244’üne, 4. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğü kadrolarına atananlar için %231’ine, 5. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğü kadrolarına atananlar için %219’una, 6. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Emniyet Amirliği kadrolarına atananlar için %189’una, 7. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Başkomiser kadrolarına atananlar için %173’üne, 8. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Komiser kadrolarına atananlar için %164’üne, 9. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Komiser Yardımcılığı kadrolarına atananlar için %158’ine, 10. (Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Diğerlerinden; - 1, 2, 3 ve 4’üncü derecelerden aylık alanlar için %148’ine, - 5, 6 ve 7’nci derecelerden aylık alanlar için %139’una, - 8, 9, 10 ve 11’inci derecelerden aylık alanlar için %128’ine, 11. (Ek: 24/4/2008-5757/3 md.; Değişik: 29/1/2016-6663/8 md.) Çarşı ve Mahalle bekçileri için %90’ına, 12. Ankara ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde çevik kuvvet müdürlüklerine ait kadrolara atanmış olanlara ayrıca % 5 ine, b) (Mülga: 24/4/2008-5757/3 md.) E) MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ ÖZEL HİZMET TAZMİNATI Mülki İdare Amirliği Sınıfına dahil kadrolarda bulunanlardan; [260] a) Müsteşar için % 345 ine, b) Olağanüstü Hal Bölge Valisi, İl Valileri ve Emniyet Genel Müdürü (Vali) için % 335 ine, c) Kurul Başkanı, Müsteşar Yardımcısı, 1.Hukuk Müşaviri, Genel Müdürler, Strateji Geliştirme Başkanı ile bu görevleri yürüten Merkezde görevli Valiler için % 330’una, [261] d) Merkezde görevli diğer Valiler için % 290 ına, e) (Değişik: 1/7/2006-5540/5 md.) Diğerlerinden; - 1 inci dereceden aylık alanlar için % 290’ına, - 2 ve 3 üncü derecelerden aylık alanlar için % 280’ine, - 4 ve 5 inci derecelerden aylık alanlar için % 260’ına, - Diğer derecelerden aylık alanlar için % 240’ına, - Kaymakam adayları için % 175’ine, - Vali unvanını kazananlar hariç olmak üzere kaymakamlık unvanını kazandıktan sonra İçişleri Bakanlığı merkez teşkilâtında görev yapanlar ile merkez valilerine ayrıca % 30’una, F) DENETİM TAZMİNATI Özel Hizmet Tazminatı bölümünün; a) (e), (f) ve (g) sırasında sayılanlardan: - Kamu İktisadi Teşebbüslerindeki görevliler için % 10 una, - Diğerleri için %30 una b) (ğ), (h), (i) ve (j) sırasında sayılanlar için % 20 sine, [262] G) ADALET HİZMETLERİ TAZMİNATI Yüksek Mahkemeler,Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları, Adli, İdari, Askeri Yargıda (ceza infaz kurumları ve icra müdürlükleri personeli dahil) görevli bu Kanuna tabi personelden; a) Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunanlar için % 180 ine, b) Yardımcı Hizmetler Sınıfında bulunanlar ile Teknik Hizmetler Sınıfında olduğu halde bu sınıfın özel hizmet tazminatından yararlanamayanlar için % 56 sına, c) (Mülga: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) [263] d) Cezaevi Müdürü, İnfaz ve Koruma Başmemuru, İnfaz ve Koruma Memurlarına ayrıca % 10 una, e) (Ek:24/11/2021-7343/35 md.) İcra başmüdürlerine ayrıca % 50 sine, H) Bu kanunda belirtilen hizmet sınıflarında olup da yukarıdaki bölümlerde yer alan tazminatlardan yararlanmayan personelden; a) Yardımcı Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda bulunanlar için % 45 ine, b) Diğer hizmet sınıflarına ait kadrolarda bulunanlar için % 50 sine, kadar, bu nispetleri aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca belirlenecek esas, ölçü ve nispetler dahilinde yukarıdaki tazminatlar ödenir. [264] Hizmetin niteliği itibariyle birden fazla özel hizmet tazminatı verilmesi gereken durumlarda bu tazminatlardan fazla olanı ödenir. Mülki İdare Amirliği Özel Hizmet Tazminatı, Emniyet Hizmetleri Tazminatı, Din Hizmetleri Tazminatı ve Adalet Hizmetleri Tazminatı (C ve G bölümlerinin (c) bentlerinde sayılanlar hariç) ödenenlere özel hizmet tazminatı ödenmez. [265] III- Ortak Hükümler: [266] Bu zam ve tazminatların hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara ödeneceği, miktarları, ödeme usul ve esasları (…) 266 bütün kurumları kapsayacak şekilde ve 154 üncü madde uyarınca katsayının Cumhurbaşkanınca değiştirilmesi durumu hariç yılda bir defa olmak üzere hazırlanır ve Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulur. Ancak Milli İstihbarat Teşkilatı fiili kadrosuna dahil bulunanlara ödenecek iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zammının miktarları ile özel hizmet tazminatı oranları, ödeme usul ve esasları (…) 266 Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. [267] (Değişik: 6/7/1995 – KHK-562/5 md.) Bu zam ve tazminatlara hak kazanmada ve bunların ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. Ancak; a) Sağlık kurulu raporu üzerine verilen hastalık izinleri, b) Kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananların kullandığı hastalık izinleri, c) Hastalıkları sebebiyle resmi yataklı tedavi kurumlarında yatarak tedavi gördükleri tedavi süreleri, hariç olmak üzere bir takvim yılı içinde kullanılan hastalık izin süreleri toplamının 7 günü aşması halinde, aşan sürelere isabet eden zam ve tazminatlar % 25 eksik ödenir. Yurt dışına sürekli görevle görevlendirelenlere bu zam ve tazminatlar ödenmez. Ancak bunlardan yurt içine geçici olarak geri çağrılanlardan yurt dışı aylıklarının kesilmesini gerektirecek kadar yurt içinde kalanlara, bu süre içinde zam ve tazminatları ödenir. Kamu kurum ve kuruluşları (Mahalli İdareler dahil) bu maddede belirtilen zam ve tazminatları; hizmetin gerekleri ve mali imkanlarını dikkate alarak personeline Cumhurbaşkanınca belirlenen oran ve miktarlardan daha düşük bir oran ve miktar üzerinden ödeyebilirler. Bu maddenin ikinci bölümünde yer alan tazminatlar damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi değildir. Her sınıfın son aylık derecesi ve en çok aylık miktarı: Madde 153 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Katsayı: Madde 154 – (Değişik: 13/7/1993 – KHK-486/24 md.) Aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge ve kıdem aylığı gösterge rakamlarının aylık tutarlarına çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı ile memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı üçer veya altışar aylık dönemler itibariyle uygulanmak üzere Genel Bütçe Kanunu ile tespit olunur. Ancak mali yılın ikinci yarısında, memleketin ekonomik gelişmesi genel geçim şartları ve Devletin mali imkanları gözönünde bulundurulmak suretiyle Cumhurbaşkanı bu katsayıları ikinci yarının tamamı veya üçer aylık dönemleri itibariyle uygulanmak üzere değiştirmeye yetkilidir. [268] Katsayılardaki değişiklik aylıklarda artış veya eksiliş sayılmaz. Memurlara ödenecek aylık tutarları: Madde 155 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/56 md.) Bu kanunun 36 ncı maddesinde yer alan sınıflara ait gösterge tablosundaki rakamların, genel bütçe kanununda o yıl için tespit edilen katsayı ile çarpılması sonunda bulunacak miktar, sınıfların derece ve kademelerindeki memurların aylık tutarlarını gösterir. Yurt dışında aylıklar: Madde 156 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/57 md.) Kurumların yurt dışı kuruluşlarına dahil kadrolarında görev alan Devlet memurlarının aylıkları, 155 inci maddeye göre tespit edilen brüt aylık tutarın, Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek emsal ile çarpılmasından hasıl olacak miktar üzerinden ödenir. Asıl aylığın ödeme miktarı ile emsali tutarı arasındaki fark, her türlü vergiden müstesnadır. [269] [270] (Mülga ikinci fıkra: 29/6/2012-6338/3 md.) Dış memleketler aylık katsayısı: Madde 157 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) 156 ncı maddede yazılı katsayılar her yabancı memleketin ekonomik durumu, para ve geçim şartları ile memurun temsil görevi ve aile yükümlülüğü gözönünde tutulmak suretiyle saptanır ve aynı usul uyarınca değiştirilir. Adayların aylıkları: Madde 158 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Herhangi bir sınıfta aday olarak göreve başlayanlar bu Kanunun 54 üncü maddesindeki esaslara göre, girecekleri derecenin hak edecekleri kademe aylığını alırlar. Aday memurlara, asaletleri tasdik edilinceye kadar kademe ilerlemesi uygulanmaz. Asaleti onaylanan memurların kademe ilerlemeleri: Madde 159 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Adaylık süresi sonunda bu Kanun hükümlerine göre asıl memurluğa atananların adaylıkta geçirdikleri süreler, kademe ilerlemelerinde ve derece yükselmelerinde değerlendirilir. Kademe ilerlemesinde verilecek aylık: Madde 160 – Kademe ilerlemesinde memur bir ileri kademeye ait göstergeye tekabül eden aylığı alır. (Mülga ikinci fıkra: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Derece değişikliğinde verilecek aylık: Madde 161 – (Değişik: 12/2/1982 - 2595/10 md.) Derece yükselmesi veya daha aşağı bir dereceye atama halinde, A) (Değişik: 26/6/1984 – KHK-241/8 md.) Bulunduğu dereceden yukarı derecelere atanan memur; a) 68 nci maddenin (B) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yeni girdiği derecenin ilk kademe göstergesine, b) Yeni girdiği derecenin ilk kademe göstergesi evvelce iktisap ettiği göstergeden düşük ise, iktisap ettiği göstergeye eşit olan kademenin göstergesine, Tekabül eden aylığı alır. Alt derecede eşit göstergeli kademede geçirilen süre dikkate alınır. B) Kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı bir dereceye atanan memur, kazanılmış hak aylık dereceleri saklı kalmak kaydıyla, a) Atandığı derecede eski derecesinde almakta olduğu kademe göstergesine, b) Atandığı derecede eşit gösterge yok ise, eski göstergesine en yakın kademenin göstergesine, Tekabül eden aylığı alır. Başka sınıfa geçen memurun alacağı aylık: Madde 162 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/61 md.) İstisnai memurluklardan ayrılanların durumu: Madde 163 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/62 md.) İstisnai memuriyetlere: a) Bu Kanuna tabi kurumlardan atanmış olanlar, ayrıldıkları sınıfa dönmek istedikleri takdirde, istisnai memuriyetlerde geçirmiş oldukları süre, bu Kanunda derece terfii için belirtilen esaslara göre girebilecekleri yeni derecenin tayininde normal derece terfii sürelerine karşılık sayılır. Bu gibilerin, derece terfii süresine karşılık sayılan süreden geri kalan kısmı kademe terfiinde dikkate alınır. Bu gibiler, aynı şartlardan faydalanarak, 71 inci madde hükümlerine uyulmak kaydiyle, başka bir sınıfa da girebilirler. b) Bu Kanuna tabi olmıyan kurumlardan atananlar, bu Kanuna tabi kurumlarda bir göreve atanmayı istedikleri takdirde, istisnai memuriyette geçirilen süre (a) fıkrasındaki esaslara göre ve girilecek derecenin sınav veya seçmesini başarmak kaydiyle, derece ve kademe ilerlemesine sayılır. Bu gibiler için adaylık hükümleri uygulanmaz. Aylığın ödeme zamanı ve Esasları: [271] Madde 164 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir. Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık, geri alınmaz. Sözleşmeli personelin ücretleri sözleşme şartlarına göre; geçici personelin gündelikleri gün hesabıyla hafta veya ay sonlarında ödenir. (Ek: 5/7/1991 – KHK-433/2 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/5/1992 tarihli ve E. 1991/33, K. 1992/32 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/7 md.) Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu hükümlerine göre almakta bulunan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri (sözleşmeli statüdeki personel dahil) ile kamu ve özel kesimde iş kanunlarına göre istihdam edilen işçilere çeşitli adlar altında yapılan nakdi ve ayni nitelikteki tüm ödemelerin hesaplanma kolaylığını ve basitliğini sağlamak amacıyla, bordro düzenlemesine, tahakkuk ve ödeme işlem ve sürelerine ilişkin esas ve usulleri tesbit etmeye, aydan daha kısa ya da daha uzun sürelerde yapılan ödemelerin aylık dönemler itibariyle tahakkuk ettirilmesi ve ödenmesine karar vermeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir. (Ek: 5/7/1991 – KHK-433/2 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/5/1992 tarihli ve E. 1991/33, K. 1992/32 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/7 md.) Üçüncü fıkra kapsamına giren personelin her türlü özlük haklarının ve tahakkuk işlemlerinin belli merkezlerden yapılabilmesi ve ödemelerin bankacılık sistemi aracılığı ile gerçekleştirilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. Açıktan atanmada aylığa hak kazanma: Madde 165 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Bir göreve açıktan aday veya asıl memur olarak atananlar, göreve başladıkları günden itibaren aylığa hak kazanırlar. Bu suretle göreve başlamada ilk aylık, gün hesabiyle ay sonunda ödenir. Kademe ilerlemesinde aylığa hak kazanma: Madde 166 – (Değişik: 12/2/1982 - 2595/11 md.) Kademe ilerlemesinde Devlet Memuru, bu ilerlemeye müstehak olduğu tarihi takip eden ay başından itibaren aynı derecenin bir ileri kademesine ait aylığa hak kazanır. Derece değişikliğinde aylığa hak kazanma: Madde 167 – (Değişik: 30/5/1973 – KHK-5/7 md.) Derece yükselmesinde veya daha aşağı derecelere atamada memur, yükseldiği veya atandığı derecenin görevine başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren bu derecenin 161 inci maddeye göre kazandığı kademe aylığını alır. (Ek: 12/2/1982 - 2595/12 md.) Ancak, yürütülmekte olan görevin niteliğinde bir değişme olmaması halinde derece yükselmesine ilişkin onayın geçerlilik tarihini takip eden ay başından itibaren bu derecenin 161 inci maddeye göre kazandığı kademe aylığını alır. Başka bir sınıfa geçmede aylığa hak kazanma: Madde 168 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Görev yeri değiştirilen memurların aylıkları: Madde 169 – (Değişik - 28/3/1988 – KHK-318/3 md.) Bulundukları yerden başka yerlerdeki görevlere nakledilen ve 62 nci maddede belirtilen süre içinde yeni görevlerinde işe başlayan memurlarla,yer değiştirme suretiyle başka kurumlara atanan memurların aylıkları, işe başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni görev yerinde ödenir. Eski görev yerinde alınan aylıklar için kurumlar arasında herhangi bir hesaplaşma yapılmaz. İzin veya geçici görevde iken görev yeri değiştirilen memurların aylıkları: Madde 170 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Kanuni izinlerin kullanılması sırasında veya geçici bir görevde iken asıl görev yeri değiştirilen memurların aylıkları, izin veya geçici görevin sona ermesine kadar eski görev yerlerinde kadro tasarrufundan ödenir. Sayman ve sayman mutemetlerinin devir süreleri ve aylıkları: Madde 171 – (Değişik : 17/9/2004 – 5234/1 md.) Hesaplarını, görevi devralanlara devir zorunluluğu bulunan saymanların devir süresi yedi gündür. Devir teslim süresinin aylık ödeme zamanına rastlaması halinde bu aya ait aylıkları eski görev yerinde, kadro tasarrufundan ödenir. Sayman mutemetleri için devir süresi iki gündür. Görev yeri değiştirilenlerden eski görevlerine devamları tebliğ edilenlerin aylıkları: Madde 172 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Görev yerleri değiştirilen memurlardan görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak tebliğ edilenlerin aylıkları eski görev yerlerinde kadro tasarrufundan ödenir. Vekalet aylığına hak kazanma: Madde 173 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Vekalet görevinin fiilen yapılması şartı: Madde 174 – Vekalet aylıklarının ödenebilmesi için görevin fiilen yapılması şarttır. Vekalet, ikinci görev aylık ve ücretleri ile diğer ödemeler: Madde 175 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Bir göreve vekaleten atanan memurlara vekalet edilen görevin kadro derecesinin birinci kademesinin üçte biri, açıktan atananlara ise (Köy ve kasaba imamlığı kadrolarına atananlara 146 ncı maddede yazılı asgari ücret aylık tutarından aşağı olmamak üzere) üçte ikisi verilir. Bulundukları yerden başka bir yerdeki bir göreve vekalet suretiyle atananlara, Harcırah Kanununun geçici görevle başka yere gönderilenlere ilişkin hükümleri uygulanır. (Ek : 4/7/2001 – KHK-631/5 md.) Ancak, kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşıması zorunludur. (Değişik: 26/6/1984 – KHK-241/9 md.) 88 inci maddeye göre ikinci görev verilen memurlara, bu görevleri karşılığında aylık ödenebilmesi için boş bir kadroya ait görevin ikinci görev olarak yürütülmesi gerekir. Bu şekilde görevlendirilenlere, görevlendirildikleri kadro derecesinin ilk kademe aylığının üçte ikisi ödenir. Ancak, sağlık grup başkanlığı, baştabip ve baştabip yardımcılığı hizmetlerinin ikinci görev olarak yürütülmesi halinde kadro şartı aranmaz ve bu hizmetleri yürütenlere almakta oldukları aylığın üçte ikisi ikinci görev aylığı olarak ödenir. [272] (Değişik: 22/8/1989 – KHK-378/4 md) Açıktan vekil olarak atananlar bu Kanunla memurlara tanınan sosyal haklardan da yararlanırlar ve bunlara ödenecek vekalet aylığının hesabına memuriyet taban aylığı da dahil edilir. Ders ve konferans ücretleri: Madde 176 – (Değişik: 3/4/1998 - 4359/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 21/3/2006 - 5473/3 md.) Bu Kanunun 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere, ders saati başına gündüz öğretimi için 140, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir. (Değişik ikinci fıkra: 27/3/2015 - 6639/9 md.) Bu ücretler, özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen ve yöneticiler ile bu öğrencilere yönelik olarak açılan özel sınıf öğretmenlerine ve cezaevlerinde görevli öğretmenlere %25, Millî Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Eğitimi Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi kapsamında görev alan yönetici ve öğretmenlere %100 fazlasıyla ödenir. Bu madde kapsamında ücretle ders vermek üzere yükseköğretim kurumlarından görevlendirilen öğretim elemanlarına 2914 sayılı Kanun hükümlerine göre ek ders ücreti ödenir. Konferans ücreti her yıl bütçe kanunlarında gösterilir. [273] Yolluk giderleri ve gündelikleri: Madde 177 – Bu Kanun hükümlerine tabi Devlet memurlarından bir görevin ifası için sürekli veya geçici olarak görev yerinden ayrılanların yol giderleri ve gündelikleri, yolluklar hakkındaki özel kanun hükümlerine göre ödenir. Sözleşmeli olarak çalıştırılanların yol masrafları ile gündelikleri sözleşmelerindeki şartlara göre ödenir. Fazla çalışma ücreti: Madde 178 – (Değişik: 5/7/1991 – KHK-433/3 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/5/1992 tarihli ve E. 1991/33, K. 1992/32 sayılı Kararı ile, Yeniden düzenleme: 18/5/1994 - KHK-527/8 md.) A) 99 ve 100 üncü maddeler hükümleri uyarınca tespit olunan günlük çalışma saatleri dışında; a) Salgın hastalık ve tabii afetler gibi olağanüstü hallerin olması (Bu hallerin devamı süresince), b) Fabrika, atelye, şantiye, işletme gibi yerlerde İş Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran kurumlarca hizmetin gereği olarak işçi ile birlikte çalışma saatleri ve günü dışında çalışmanın zorunlu bulunması, hallerine münhasır olmak üzere, yapılan fazla çalışmalar ücretle karşılanır. Yukarıda sayılan hallerde yaptırılacak fazla çalışmanın süresi ve saat başına ödenecek ücret Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenir. [274] B) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 14/2/1997 tarihli ve E: 1997/20, K: 1997/32 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 3/4/1998 - 4359/4) Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir. Fazla çalışmanın uygulama esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenir. Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarına ödenecek fazla çalışma ücretleri ve diğer hususlar Cumhurbaşkanı tarafından onaylanacak bir talimatla tesbit edilir. [275] Temsil giderleri ve yönetmeliği: Madde 179 – Hangi kurumlarda hangi sınıf ve kadrolardaki Devlet memurlarının görevler icabı temsili mahiyette masraf yapabilecekleri ve bu masrafların sarfı ile ilgili usul ve şartlar ve bunların sarf alanları ilgili kurumların görüşleri alınarak Maliye Bakanlığı ve Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı ile birlikte hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir. Sürekli görevle yurt dışında bulunan memurların aylıkları: Madde 180 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Sürekli görevle yurt dışına atanan memurların aylıkları görevlerine başladıkları tarihten itibaren; sürekli görevle yurt dışına gönderilen veya kurumların yurt dışı kuruluşlarına dahil kadrolarında görev alan memurlardan görevlerine başladıktan sonra yurt içinde veya yurt dışında başka bir göreve atananların aylıkları ise atanma emrinin tebliği tarihini izleyen onbeşinci gün sonuna kadar 156 ncı maddedeki esaslara göre ödenir. Yurt dışında bulunanlardan yerlerine atananların gelişine kadar bekleme emri alanların aylıkları, atama emirlerinin tebliğ tarihinden itibaren, iki ayı geçmemek üzere aynı maddeye göre ödenir. ( Ek: 4/7/2001 – KHK-631/6 md.) Sürekli görevle yurt dışına atanan memurlara, yıllık izin ile 181 inci maddede belirtilen hal dışında, yurt içinde geçirilen süreler için yurt dışı aylığı ödenmez. Ancak, yurt dışı görev süresince toplam dört ayı geçmemek üzere, yurt içinde yataklı tedavi kurumlarında yatarak görülen tedavi süresince 156 ncı maddeye göre belirlenen emsal katsayının 1/3’ü esas alınarak yurt dışı aylığı ödenir. Yurt dışındaki memurlardan geçici görevle merkeze çağrılanların aylıkları: Madde 181 – Sürekli görevle yurt dışına gönderilen Devlet memurları, geçici görevle en çok bir ay süre ile merkeze çağrılabilir. Bu süre içinde aylığı katsayılı ödenir. Yurt dışında görevli memurlardan farklı katsayılı memlekete atananların aylıkları: Madde 182 – Yukardaki maddelerde gösterilen memurların, aylıklarına uygulanmakta bulunan ödeme katsayılarından farklı ödeme katsayısı uygulanan bir başka memlekete naklen atanmalarında 180 inci madde hükmü uygulanır. Hazarda eğitim ve manevra için silah altına alınanların aylıklarının ödenmesi: Madde 183 – Hazarda muvazzaflık hizmeti dışında eğitim ve manevra maksadiyle silah altına alınan Devlet memurlarının aylıkları kendi kurumlarınca tam olarak ödenir. Devlet memurlarından rütbeli olanların rütbe aylığı tutarı, bağlı bulundukları kurumdan aldıkları aylık tutarından fazla olanlara, aradaki fark askeri kurumlarına katılmaları veya yeni rütbeyi kazandıkları tarihten itibaren silah altında bulundukları sürece Milli Savunma Bakanlığı tarafından ödenir. Seferde muvazzaflık hizmeti dışında silah altına alınan memurların aylıklarının ödenmesi: Madde 184 – Seferde muvazzaflık hizmeti dışında, silah altına alınan Devlet memurlarına rütbeli olsun olmasın silah altında bulundukları sürece aylıkları aşağıdaki hükümlere göre ödenir. A) Yedek subay, yedek askeri memur ve yedek astsubay olanların rütbelerine ait aylıkları Milli Savunma Bakanlığınca ödenir. Bunların aylıkları bağlı bulundukları kurumdan aldıkları aylık tutarından eksikse aradaki fark kurumlarınca ödenir B) (A) bendi dışında kalan ve rütbesiz memurların aylıklarının tamamı kurumlarınca ödenir. Sefer haline geçişte silah altında bulunan memurların aylıkları: Madde 185 – Sefer haline geçiş sırasında 183 üncü maddeye göre silah altında bulunan Devlet memurlarının aylıkları adı geçen maddeye; sefer haline geçişten sonraki aylıkları 184 üncü maddeye göre ödenir. Silah altına alınmazdan önce kadrolarından açıkta bulunanların aylıkları: Madde 186 – Hazarda eğitim ve manevra veya seferde muvazzaflık hizmeti dışında silah altına alınan Devlet memurlarından, silah altına alınmazdan önce kadroları kaldırılanlar, görevden uzaklaştırılanlar hakkında, silah altında bulundukları sürece aşağıdaki hükümler uygulanır: A) Bunlardan yedek subay, yedek askeri memur veya yedek astsubay olanların rütbe aylıklarının açık aylıklarından fazla veya eksik olmasına göre haklarında 183 ve 184 üncü madde hükümleri uygulanır. B) (A) bendi dışında kalan ve rütbesiz memurlara kanuni hakları olan açık aylığının verilmesine devam olunur. KISIM - VI Sosyal Haklar ve Yardımlar Emeklilik hakları: Madde 187 – Devlet memurlarının emeklilik ve malûllük hallerinde kendilerinin, ölümleri halinde dul ve yetimlerinin sahip bulundukları haklar emeklilik kanunlariyle düzenlenir. Hastalık ve analık sigortası: Madde 188 – A) Devlet memurlarının hastalık, analık ve görevden doğan kaza ile mesleki hastalık, B) Devlet memurlarının eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve çocuklarının hastalık ve analık, C) Bir kanuna dayanılarak emekli veya malûllük aylığı alanların (Sosyal Sigortalar Kurumunca uygulanan iş kazaları ile meslek hastalıkları, malûllük ve yaşlılık sigortalarından gelir veya aylık bağlananlar hariç) hastalık ve analık, Ç) (C) bendinde belirtilen emekli veya malûllük aylığı alanların aile fertlerinin hastalık ve analık, D) Bir kanuna dayanılarak dul veya yetim aylığı alanların (Sosyal Sigortalar Kurumundan gelir veya aylık alanlar hariç) hastalık ve analık. Hallerinde, gerekli sosyal sigorta yardımları sağlanır. Bu sigorta yardımları özel kanunlarla düzenlenir. Bu sigortalardan tanınan hak ve sağlanan yardımlar, genel sosyal sigorta rejimleri ile kabul edilen hak ve yardımlardan az olamaz. Yeniden işe alıştırma: Madde 189 – Malûllük aylığı bağlanan Devlet memurlarından çalışma gücünün artırılabileceği umulanlar eski sınıflarında veya yeni sınıf veyahut meslekte çalışabilmelerini sağlamak üzere işe alıştırılmaya tabi tutulabilirler. İşe alıştırmanın ne suretle ve hangi esaslara göre yapılacağı özel kanununda gösterilir. Ek sosyal sigorta ve Yardımlaşma: Madde 190 – (Mülga: 12/2/1982 - 2595/19-a) Memurların sosyal tesis ihtiyaçları: Madde 191 – (Yeniden düzenleme: 29/11/1984 – KHK-243/29 md.) Devlet Memurları için lüzum ve ihtiyaç görülen yerlerde çocuk bakımevi ve sosyal tesisler kurulabilir. Bunların kuruluş ve işletme esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığınca birlikte hazırlanacak genel yönetmelikle belirlenir. Devlet memurları için konut kredisi: Madde 192 – (Yeniden düzenleme: 29/11/1984 – KHK-243/30 md.) Devlet Memurlarından T. C. Emekli Sandığına tabi hizmeti 10 yıl ve daha fazla olanlara, istekleri üzerine Toplu Konut Fonundan özel şartlarla ve öncelikle konut kredisi verilebilir. Bu krediden faydalanma şartları ile kredi borcunun memurlardan tahsili ve her yıl ödenecek toplam kredi tutarı gibi diğer hususlar Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir. Devlet memurları için konut: Madde 193 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/69 md.) Devlet memurlarının lüzum ve zaruret görülen yerlerle kiralık konut ihtiyaçları, Cumhurbaşkanınca onanacak programlar gereğince, genel ve katma bütçelere her yıl konulacak ödeneklerle tesis edilecek fondan karşılanır. [276] Bu madde hükmü özel kanunlarla düzenlenir. Bazı devlet memurları için konut tahsisi: Madde 194 – (Mülga: 9/11/1983 - 2946/12 md.) Mahrumiyet yeri ödeneği: Madde 195 – (Mülga: 2/12/1993 - 3920/2 md.) Ödeme usulü ve mahrumiyet yeri derecesi: Madde 196 – (Mülga: 2/12/1993 - 3920/2 md.) Miktarı: Madde 197 – (Mülga: 2/12/1993 - 3920/2 md.) Mahrumiyet yeri ödeneğinin ödenme usulü: Madde 198 – (Mülga: 2/12/1993 - 3920/2 md.) Öğrenim bursları ve yurtları: Madde 199 – Mahrumiyet yerlerinde çalışan Devlet memurları görev yerlerinde çocuğunun girmesi gereken orta dereceli okul bulunmadığı takdirde, bu dereceli okullarda okuma hakkını kazanmış bulunan çocuklarını yatılı okullarda okutmak isterlerse, pansiyon ücret indiriminden faydalanırlar. Bu indirim her yıl bütçe kanunu ile tesbit olunan pansiyon ücretlerinden en azının çocukların her biri için % 50 si oranındadır. İndirim sonucunda meydana çıkan fark Devlet bütçesinden ödenir. Ancak, memurlar çocuklarını daha yüksek ücretli okul pansiyonlarından veya Milli Eğitim Bakanlığının denetimi altında faaliyette bulunan özel pansiyonlardan faydalandırmak isterlerse aradaki ücret farkı kendileri tarafından ödenir. Sınıfta kalan çocuklar için burs verilemiyeceği: Madde 200 – Pansiyonlarda ücret indiriminden faydalanan memurların çocukları sınıfta kalırlarsa aynı sınıf için ikinci sene bu haktan faydalanamazlar. Mahrumiyet yerinden başka yere atanan, ölen, emekliye ayrılanların burs haklarının devamı: Madde 201 – Öğrenim yılı içinde mahrumiyet yeri ödeneğine tabi olmayan yerlerdeki bir göreve atanan veya ölen veyahut emekliye ayrılan memurların çocukları için yapılan indirim, bulundukları ders yılı sonuna kadarı kendi isteğiyle atananlar için de, atandıkları tarihteki taksit dönemi sonuna kadar devam eder. Aile yardımı ödeneği: [277] Madde 202 – Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir. (Değişik: 27/6/1989 - KHK - 375/10 md.) Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500, çocuklarından herbiri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. (Mülga ikinci cümle: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. (Ek: 9/4/1990 - KHK-418/7 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile, Yeniden düzenleme: 18/5/1994 - KHK-527/9 md.) Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. [278] [279] [280] Dul memurların çocukları için yukarıki fıkralar hükmü uygulanır. Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir. Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir. Aile yardımı ödeneğinin ödeme usulü: Madde 203 – Aile yardımı ödeneği Devlet memurlarına her ay aylıklariyle birlikte ödenir. Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir. Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve borç için haczedilemez. Aile yardımı ödeneğine hak kazanma: Madde 204 – Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır. Aile yardımı ödeneği hakkını kaybetme: Madde 205 – Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden ay başından itibaren kaybeder. Çocuk için aile yardımı ödeneği verilmiyecek haller: Madde 206 – Aşağıdaki hallerde çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmez: 1. Evlenen çocuklar, 2. (Değişik: 21/4/2005 - 5335/28 md.) 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları ile çalışamayacak derecede malûllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.), 3. Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfeat karşılığı çalışan çocuklar (Öğrenim yapmakta iken tatil devresinde çalışanlar hariç), 4. Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar. Doğum yardımı ödeneği: Madde 207 – (Mülga: 27/3/2015 - 6637/23 md.) Ölüm yardımı ödeneği: Madde 208 – (Değişik birinci fıkra: 6/7/1995 – KHK-562/4 md.) Devlet memurlarından: memur olmayan eşi ile (…) [281] aile yardımı ödeneğine müstehak çocuğu ölenlere en yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) tutarında, memurun ölümü halinde sağlığında bildiri ile gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemiş ise eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında, ölüm yardımı ödeneği verilir. Ölüm yardımı ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için hacizedilemez. Yurt dışında sürekli görevde bulunan memurlara verilecek ölüm yardımı ödeneğinde 156 ıncı maddede yazılı katsayı uygulanmaz. Tedavi yardımı: Madde 209 – (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Cenaze giderleri: Madde 210 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Devlet memurlarının ölümü halinde cenaze giderleri (cenazenin başka yere nakil dahil) kurumlarınca ödenir. Sürekli veya geçici görevle veyahut 78 inci maddeye göre yurt dışında bulunan Devlet memurlarından ölenlerin ve yurt dışında sürekli görevlerde bulunanların eşleri, bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve (...) [282] çocuklarının cenazelerini yurda getirmek için yapılması zorunlu olan giderler kurumlarınca karşılanır. 209 uncu madde ile bu madde hükümleri Maliye ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarının görüşleri alınmak suretiyle Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmeliğe göre uygulanır. Giyecek yardımı: Madde 211 – Devlet memurlarından hangilerinin ne şekilde giyecek yardımından faydalanacakları Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlıyacakları bir yönetmelik ile tesbit olunur. Yiyecek yardımı: Madde 212 – Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlıyacakları bir yönetmelik ile tesbit olunur. Yakacak yardımı: Madde 213 – (Mülga: 27/6/1989 – KHK-375/32 md.) (31/7/1970 tarih ve 1327 sayılı Kanun ile bu araya eklenen numarasız “Ek Madde” 4/7/2001 tarih ve 631 sayılı KHK ile bu Kanuna 152 nci madde olarak işlenmiştir.) KISIM - VII Devlet Memurlarının Yetiştirilmesi Kurumların memurlarını hizmet içinde yetiştirme esasları: Madde 214 – (Değişik : 31/7/1970 - 1327/72 md.) Devlet memurlarının yetişmelerini sağlamak, verimliliğini artırmak ve daha ileriki görevlere hazırlamak amaciyle uygulanacak hizmet içi eğitim, Devlet Personel Başkanlığı tarafından ilgili kurumlarla birlikte hazırlanacak yönetmelikler dahilinde yürütülür. Eğitim birimleri: Madde 215 – Her kurumda, yetiştirme faaliyetlerini düzenlemek, yürütmek ve değerlendirmekle görevli bir "Eğitim birimi" kurulur. Birden çok birim kurulan kurumlarda bunlardan biri "Merkez Eğitim Birimi" adını alır. Eğitim merkezleri: Madde 216 – Kurumlar kendi eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere eğitim merkezleri açabilirler. Kurumlararası eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere, Cumhurbaşkanı kararıyla , kurumlararası eğitim merkezleri de açılabilir. [283] Eğitim birim ve merkezlerinin kuruluş ve işleyişleri Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak suretiyle kurumlarınca hazırlanacak yönetmeliklerle düzenlenir. Devlet memurları eğitimi genel planı: Madde 217 – Devlet memurları eğitimi genel planı, Cumhurbaşkanı kararıyla yürürlüğe konulur. [284] Yurt dışında yetiştirme: Madde 218 – Devlet memurları, yabancı memleketlerin hizmetle ilgili kurumlarında veya yetiştirme - eğitim merkezlerinde de yetiştirilebilirler. Bunlardan sınıflarının kapsadığı hizmetlerin niteliği bakımından, aynı zamanda belirli bir dalda öğrenim ve ihtisas yapması gerektiği kurumları ve Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığınca kararlaştırılmış olanlara öğrenim veya ihtısas yapma müsaadesi verilebilir. Bu maddede söz konusu olan Devlet memurları hakkında 79 uncu madde hükümleri uygulanır. Rapor verme: Madde 219 – Kurumlar yıllık eğitim programlarına göre yapmakta oldukları eğitim çalışmalarının sonuçlarını her altı aylık dönemin bitiminden en geç bir ay sonra Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığına bir raporla bildirmek zorundadırlar. Koordinasyon ve denetleme: Madde 220 – Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı kurumları yurt içi ve yurt dışı eğitim programlarının hazırlanmasında ve uygulanmasında yol göstermek, yetiştirme faaliyetlerini koordine etmek ve denetlemekle görevlidir. Devlet memurluğuna eleman yetiştirilmesi: Madde 221 – Kurumlar belirli sınıflardaki memurluklara eleman yetiştirmek amaciyle: A) Kendi bünyeleri içerisinde mesleki öğretim ve eğitim yapabilirler. B) Yurt içindeki öğrenim kurumlarında öğrenci okutabilir ve ihtisas yaptırabilirler. C) Dış memleketlerde öğrenci okutabilir ve ihtısas yaptırabilirler. Seçme usulü: Madde 222 – Kurumlarca yurt içinde veya yurt dışında okutulacak öğrenciler yarışma sınavı ile seçilirler. Öğrenci okutma şartlarını düzenliyen yönetmelikler: Madde 223 – Hangi kurumların ve sınıfların eleman ihtiyaçlarını karşılamak üzere okul ve kurslar açabileceği, yurt içinde veya dışında hangi öğrenim dallarında öğrenci okutabileceği, okutulacak öğrencilerin ayrılma ve seçilme usulleri, çalışmalarının izlenip denetlenmesi, çıkarılma veya geri çağrılma usulleri, ilgili kurumların ve Devlet Planlama Teşkilatının görüşleri alınmak suretiyle, Milli Eğitim ve Maliye Bakanlıklariyle Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlıyacakları yönetmeliklerde belirtilir. Öğrenimi sırasında Devlet hesabına okuma hakkını kaybeden veya öğrenim kurumunu terk edenler için kurumlarınca yapılmış masraflar kendilerinden faizi ile birlikte tahsil olunur. Özel kanun ve yüklenme senedi hükümleri saklıdır. Mecburi hizmet: Madde 224 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12/1 md.; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Cumhurbaşkanınca belirtilen her derecedeki öğretim kurumları ve öğretim dalları dışında kalan kurum ve dallarda Devlet tarafından okutulanlardan, [285] a) Yurtiçinde Devlet hesabına okutulan öğrenciler (Tatiller dahil) öğrenim süreleri kadar, b) Yurtdışındaki öğretim kurumlarında Devlet hesabına öğrenimlerini bitiren öğrenciler (Tatiller dahil) öğrenim sürelerinin iki katı kadar, Mecburi hizmetle yükümlüdürler. (Değişik: 14/1/1988 – KHK-311/2.md.) Yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere 3 ay ve daha fazla süre ile dış memleketlere gönderilen memurlara gönderilme şekillerine bakılmaksızın yurtdışında kaldıkları sürenin iki katı kadar mecburi hizmet yüklenir. Mecburi hizmet yükümlülüğünün 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin a, b, d fıkraları kapsamına giren kurumlar arasında devri mümkündür. Mecburi hizmetle yükümlü bulunanlar, yarışma sınavına tabi tutulmaksızın atanırlar. [286] Mecburi hizmetle ilgili yükümlülükler: Madde 225 – (Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Mecburi hizmetle yükümlü bulunanlar yetiştirme, eğitim veya staj sürelerinin bitiminden itibaren en çok iki ay içinde kurumlarına başvurmak zorundadırlar. Bunlardan; a) Başvurma tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde bir göreve atanmayanların mecburi hizmet yükümlülükleri kalkar. Mecburi hizmetin (d) fıkrasına göre krediye dönüştürülmesi istendiği takdirde bu süre istemin karara bağlandığı tarihten başlar. Bu durumun oluşuna kendi kusuru ile sebep olan memurlar bundan doğan zararı tazminle yükümlüdürler. b) Başvurmayanlar veya atanma için gerekli belgelerini tamamlamayanlar yol giderleri de dahil olmak üzere, kendilerine kurumlarınca yapılmış bulunan bütün giderleri yüzde elli fazlasiyle ödemek zorundadırlar. c) Atanıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmeti bitmeden ayrılmış veya bir ceza sebebiyle memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi hizmetlerinin eksik kalan kısmı ile orantılı tutarı yüzde elli fazlasiyle ödemek zorundadırlar. d) Hizmetlerine lüzum olmadığına Cumhurbaşkanınca karar verilenlerin mecburi hizmet yükümlülükleri krediye dönüştürülebilir. [287] e) İlk ve orta dereceli okullar ile, kurslarda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okutulan parasız yatılı öğrencilerin mecburi hizmetlerine, bu kanuna tabi kurum ve kuruluşlarda ihtiyaç olmaması halinde Milli Eğitim Bakanlığı bunların mecburi hizmet yükümlülüğünü kaldırmaya yetkilidir. Bu fıkraya göre kurumların, ihtiyaci olup olmadığı bir aylık süre verilmek ve Resmî Gazete'de ilan edilmek suretiyle tespit olunur. Askerlikte geçen süre mecburi hizmetten sayılmaz. Mecburi hizmetini yapmakta iken yasama organına seçilenlerin yükümlülükleri seçildikleri sürece ertelenir. KISIM - VIII Çeşitli Hükümler Danışma kurulları: Madde 226 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Yüksek danışma kurulu: Madde 227 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Kamu personeli yüksek kurulu karar verme usulü: Madde 228 – (Mülga: 30/5/1974 – KHK-12/7 md.; aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/7 md.) Devlet memurlurı yüksek kurulu: Madde 229 – (Mülga: 30/5/1974 – KHK-12/7 md.; aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/7 md.) Diğer personel için kurulacak kurullar: Madde 230 – (Mülga: 30/5/1974 – KHK-12/7 md.; aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/7 md.) Kamu personeli bilgi sistemi: [288] Madde 231 – (Değişik: 13/2/2011 - 6111/114 md.) Devlet Personel Başkanlığı, kuruluş kanunlarına ve bütçe türlerine bağlı kalınmaksızın, tüm kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat yapılarına ve personeline ilişkin konularda, gerekli gördüğü bilgi ve belgeleri kamu kurum ve kuruluşlarından talep eder. Kamu kurum ve kuruluşları bu bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür. Kamu kurum ve kuruluşları; atama, yer değiştirme, görevde yükselme, unvan değişikliği ve Devlet Personel Başkanlığınca belirlenecek diğer personel hareketlerini bildirmek zorundadır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar ile istisna tutulacak kamu kurum ve kuruluşları Cumhurbaşkanınca belirlenir. [289] Türk silahlı kuvvetlerinde çalışan memurlara uygulanmıyacak maddeler: Madde 232 – (Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliğinin, Askeri Mahkemeler Kuruluş ve Yargılama Usulü Kanununun ve bunlar hakkında halen yürürlükte bulunan diğer mevzuatın uygulanmasını sağlama bakımından Türk Silahlı Kuvvetlerinde çalışan sivil memurlar, sözleşmeli ve geçici personel ile işçiler hakkında bu kanunun; Çalışma saatleri hakkındaki 99 uncu, Günlük çalışma saatlerinin tespiti hakkındaki 100 üncü, Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmette çalışma saat ve usulünün tespiti hakkındaki 101 inci, fazla çalışma ücreti hakkındaki 178 inci, Görevden uzaklaştırmaya yetkilileri sayan 138 inci, maddeleri hükümleri uygulanmaz. Türk Silahlı Kuvvetlerinde çalışan memurlara uygulanmaya devam olunacak hükümler: Madde 233 – Bu kanunun 7 nci bölümünde yer alan "Disiplin" e ait 124, 136 ncı maddelerindeki hükümlerin Türk Silahlı Kuvvetlerinde çalışan sivil memurlar ile sözleşmeli ve yevmiyeli personel hakkında uygalanmasından, Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanun ve Yönetmeliği, Askeri Mahkemeler Kuruluş ve Yargılama Usulü Kanunu ve konu ile ilgili diğer hükümleri saklıdır. İktisadi ve Ticari İlimler Akademileri öğrenim üyeleri ve yardımcılarına uygulanmıyacak maddeler: Madde 234 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Dışişleri Bakanlığınca derhal gerekli görülecek kadrolar: Madde 235 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/73 md.) 22 Ocak 1962 tarihli ve 1 sayılı kanunun değiştirilmesi: Madde 236 – (22/1/1962 - 1 sayılı Kanunun 1 inci maddesini değiştiren hüküm olup, sözkonusu kanun 9/10/1984 - 3053 sayılı kanunun 6 ncı maddesiyle yürürlükten kaldırılmakla hükmü kalmamıştır.) EK MADDELER Ek Madde 1 – (29/12/1966 - 819 sayılı ek Kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir; Mülga: 25/6/1974 - 1765/7 Geçici md.) Ek Madde 2 – (29/12/1966 - 819 sayılı ek Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 3 – (29/12/1966 - 819 sayılı ek Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 4 – (29/12/1966 - 819 sayılı ek Kanunun 4 üncü maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 5 – (29/12/1966 - 819 sayılı ek Kanunun 5 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir; Mülga: 25/6/1977 - 1765/7 Geçici md.) Ek Madde 6 – (5/12/1968 - 1069/3 md. ile gelen Ek 1 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 7 – (5/12/1968 - 1069/3 md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Kurumlar arası geçici süreli görevlendirme: [290] Ek Madde 8 – (31/7/1970 - 1327/74 md. ile gelen Ek 1 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Değişik: 13/2/2011 - 6111/115 md.) Memurlar, geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun talebi ve çalıştıkları kurumun izni ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında aşağıda belirtilen şartlarla geçici süreli olarak görevlendirilebilir: a) Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, memurun görevlendirileceği kurumda göreve ilişkin 4 üncü ve daha yukarı bir dereceden boş bir kadronun bulunması şarttır. b) Geçici süreli görevlendirilen memurlar, geçici süreli olarak görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla yükümlüdür. c) Geçici süreli olarak görevlendirilen memurlar, yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, aylıkları ile diğer malî ve sosyal haklarını kurumlarından alır. Bu memurların kadroları ile ilişkileri, kendi sınıf ve derecelerindeki terfi ve emeklilik hakları devam eder. d) Geçici süreli görevlendirme süresi bir yılda altı ayı geçemez. Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri için geçici görevlendirme süresi en çok iki yıldır; gerekli görülmesi hâlinde bu süre bir katına kadar uzatılabilir. e) Geçici süreli görevlendirmenin, memurların göreviyle ilgili olması şarttır. f) Geçici süreli görevlendirmede memurun muvafakati aranır. Birinci fıkrada belirtilen hâller dışında memurlar, kamu yararı ve hizmet gerekleri sebebiyle ihtiyaç duyulması hâlinde kurumlarınca, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarında altı aya kadar geçici süreli olarak görevlendirilebilir. Geçici süreli görevlendirme şartları: Ek Madde 9 – (31/7/1970 - 1327/74 md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir; Değişik: 15/5/1975 - 1897/1 md.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 10 – (31/7/1970 - 1327/74 md. ile gelen Ek 3 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanun konusu ile ilgili hükümler buna ek olarak yapılacak kanunlarda yer alır. Ek Madde 11 – (31/7/1970 - 1327/74 md. ile gelen Ek 4 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir; Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Ek Madde 12 – (31/7/1970 - 1327 sayılı Kanunun 92 nci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu Kanunun [291] ve diğer personel kanunlarının uygulanması için Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı bu kanunlar kapsamına giren kurumlarla Devlet bütçesinden finanse edilen bütün kurumlarda organizasyon ve metot araştırmaları, kadro analizleri ve diğer gerekli bütün incelemeleri yaparlar. Kadro talepleri ile ödenek taleplerinin uzun vadeli plan ve programlara dayanması şarttır. Bu fonksiyonları yürütmek için Genel Kadro Kanunu ile Maliye Bakanlığına Devlet bütçe uzmanı ve Devlet Personel Başkanlığına Devlet Personel Uzmanı kadroları verilir. Devlet bütçe uzmanları ile Devlet personel uzmanları, kurumlarda, kadro ve ödenek talepleri ile ilişkili her türlü incelemeleri yapmaya ve evrakı tetkik etmeye yetkilidir. Diğer hususlar ve çalışma metotlarının ayrıntıları görev ve çalışma yönetmelikleri ile düzenlenir. Ek Madde 13 – (31/7/1970 - 1327 sayılı Kanunun 93 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 14 – (15/5/1975 - 1897 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanunun uygulanması ile ilgili konularda kurumlar, bağlı veya ilgili oldukları Bakanlık eliyle Devlet Personel Başkanlığına bu dairenin bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığı kanaliyle başvururlar. Bu başvurmalarla ilgili işlemlerin yürütülme usul ve esasları Cumhurbaşkanınca tespit edilir. [292] Ek Madde 15 – (15/5/1975 - 1897 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanunda geçen "Devlet Memuru" deyimi, belediyeler ve il özel idareleri ile bunların kurdukları birlikler memurlarını da kapsar. Ek Madde 16 – (15/5/1975 - 1897 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 17 – (15/5/1975 - 1897 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 18 – (20/2/1979 - 2183 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Kıyafet mecburiyeti: Ek Madde 19 – (12/5/1982 - 2670/42 md. ile gelen Ek 1 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Devlet memurları, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliklerin öngördüğü kılık ve kıyafet kurallarına uymak mecburiyetindedirler. [293] İkamet mecburiyeti: Ek Madde 20 – (12/5/1982 - 2670/42 md. ile gelen Ek 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Bazı görevlere atamalar: Ek Madde 21 – (12/5/1982 - 2670/42 md. ile gelen ek 3 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 22 – (30/12/1982 - 2771 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 31/5/2006 - 5510/106 md.) Ek Madde 23 – (26/6/1984 - KHK-241/35 md. ile gelen madde hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 12/4/1990 – KHK-420/15 md.) Ek Madde 24 – (26/6/1984 – KHK-241/36 md. ile gelen madde hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Aylıklarını personel kanunlarına göre almakta olanlara müteakip ayın aylığına mahsuben Maliye ve Hazine Bakanlığınca belirlenecek esaslar dahilinde avans ödenebilir. Bu şekilde yapılacak avans ödemeleri, ait olduğu aylıkla birlikte kanuni kesintilere tabi tutulur ve ilgililerin ölümü halinde geri alınmaz. [294] Ek Madde 25 – (26/6/1984 – KHK-241/38 md. ile gelen madde hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 26 – (26/6/1984 – KHK-241/39 md. ile gelen madde hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir; Değişik: 23/1/1987 – KHK-269/1 md.) a) (Değişik: 4/9/1990 – KHK-418/9 md.; iptal Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarih ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile;Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/10 md.) Bu Kanuna ekli IV sayılı cetvelde unvanları yazılı görevlerde bulunanlara hizalarında gösterilen gösterge rakamlarının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda makam tazminatı ödenir. Makam tazminatı damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz ve ödemelerde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. Bu tazminattan yararlananlara ayrıca yüksek hakimlik tazminatı ödenmez. b) (Değişik: 18/5/1987 – KHK-281/4 md.) Bu görevlerde (...) [295] makam tazminatını almaya müstehak oldukları tarihten itibaren toplam iki yıl süre ile çalıştıktan sonra emekliye ayrılanlara yukarıdaki fıkraya göre bulunacak miktarın tamamı (926 sayılı Kanuna tabi profesörlere yarısı) hayatta bulundukları sürece her ay T.C. Emekli Sandığınca ödenir. T.C. Emekli Sandığı bu ödemeleri üç aylık devreler halinde faturası karşılığında Hazine'den tahsil eder. [296] 926 sayılı Kanuna tabi bulunan profesörlere bu maddenin (a) ve (b) fıkralarına göre ödenecek tazminatın, rütbelerinin karşılığı makam tazminatından az olması halinde, rütbelerinin karşılığı makam tazminatı ödenir. (Son fıkra mülga: 23/2/1995 – KHK-547/13 md.) Ek Madde 27 – (29/11/1984 – KHK-243/55 md. ile gelen madde hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir.) 657 sayılı Kanun ile ek ve değişikliklerinde 13/12/1960 gün ve 160 sayılı Kanunun dördüncü maddesine yapılan atıflar 8/6/1984 gün ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili maddelerine yapılmış sayılır. Ek Madde 28 – (Mülga: 2/12/1993 - 3920/2 md.) Ek Madde 29 – (18/5/1987 – KHK-281/7 md. ile gelen madde hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Milli İstihbarat Teşkilatında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılmasına dair hükümleriyle bağlı olmaksızın; Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek uzmanlığı gerektiren alanlarda, Cumhurbaşkanı onayı ile kadro karşılık gösterilmek kaydıyla sözleşmeli personel çalıştırılabilir. [297] 68 yaşını geçmemek kaydıyla Müsteşar sözleşmeli olarak çalıştırılabilir ve sosyal güvenlik kurumlarından almakta oldukları aylıkları kesilmez. Bu suretle çalıştırılacakların sözleşme usül ve esasları, ücret miktarı ve her çeşit ödemeleri ile diğer hakları Cumhurbaşkanı tarafından tesbit edilir. [298] Bu şekilde çalıştırılacak sözleşmeli personel, aksine talepler olmadığı takdirde T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilir; bunlar hakkında 1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Ek Madde 30 – (30/12/1987 – KHK-306/4 md. ile gelen madde hükmü olup, madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Madde 31 – (Ek:17/5/1990 - 3649/1 md.) Bu Kanun kapsamına giren ve görevleri sebebiyle haklarında kamu davası açılmış olup da beraat edenlerin; a) Vekalet verdikleri avukata, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre ödedikleri ücret, b) Belgelendirilmiş olmak kaydıyla dava ile ilgili olarak yaptıkları masraflar, Kurumların bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Ek Madde 32 – (Ek: 9/4/1990 – KHK- 418/12 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/12/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile, Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/11 md.) Eğitim ve öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolarda görevli olup; fiilen öğretmenlik yapanlara (ilköğretim ve okul müdürleri ile yardımcıları, cezaevi okullarında çalışan öğretmenler, yönetici, eğitim uzmanı ve eğitim uzman yardımcıları dahil (…) [299] her öğretim yılında bir defaya mahsus olmak üzere ve öğretim yılının başladığı ay içinde Milli Eğitim Bakanı tarafından belirlenecek tarihte Cumhurbaşkanınca belirlenecek miktarda, öğretim yılına hazırlık ödeneği ödenir. [300] Bu ödenek damga vergisi hariç diğer vergi ve kesintilere tabi tutulmaz. Ek Madde 33 – (Ek: 23/2/1995 – KHK-547/10 md.; Değişik: 21/1/2010 - 5947/10 md.) Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. (Ek cümle: 2/1/2014 - 6514/10 md.) Bu ücret yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödenir. Ancak ayda aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. [301] (Değişik tablo: 27/3/2015-6639/10 md.) Gösterge a) Eğitim görevlisi, başasistan, uzman tabip 150 b) Tabip, tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda, bu mevzuat hükümlerine göre uzmanlık belgesi alan tabip dışı personel, aynı dallarda doktora belgesi alanlar 135 c) Diş tabibi ve eczacılar 120 ç) Mesleki yükseköğrenim görmüş sağlık personeli 90 d) Lise dengi mesleki öğrenim görmüş sağlık personeli 75 e) Diğer personel 55 Bu madde hükmü, üniversitelerin yataklı tedavi kurumlarında çalışan ve 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 50 nci maddesinin (e) bendi kapsamında bulunanlar ile yataklı tedavi kurumlarında çalışan ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Kanunun ek 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında bulunanlar hakkında da uygulanır. [302] İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir icap nöbeti saati için, icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak üzere, yukarıda nöbet ücreti için belirlenen ücretin yüzde 40'ı tutarında icap nöbet ücreti ödenir. (İptal cümle: Anayasa Mahkemesinin 25/1/2023 tarihli ve E.: 2022/97; K.: 2023/13 sayılı Kararı ile ) Bu madde uyarınca yapılacak ödemeler, döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermaye bütçesinden karşılanır. Yurtdışı Eğitim Masraflarının Tahsili Ek Madde 34 – (Ek: 1/8/1996 - 4160/2 md.) İlgili kanunlarına veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine göre; öğrenim yapmak, yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak, staj yapmak veya benzeri bir nedenle geçici süreli görevlendirilmek suretiyle, üç ay veya daha fazla süre ile yurtdışına gönderilen kamu personeli yurtdışında bulundukları sürenin iki katı kadar mecburi hizmetle yükümlüdürler. Bu şekilde yurt dışına gönderilecek personelden, örneği Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanmış "Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi" alınır. [303] Anılan personelin mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeden veya tamamlamadan görevinden ayrılması, müstafi sayılması ya da bir ceza ile görevine son verilmesi halinde, kendileri için kurumlarınca fiilen döviz olarak yapılmış olan her türlü masraflar aynı döviz cins ve miktarı üzerinden borçlandırılır. Döviz borcu toplamından mecburi hizmetin tamamlanan kısmı için hesaplanan miktar indirilir. Hesaplanan borç miktarı, ilgilinin durumu ve ödettirilecek meblağ dikkate alınarak azami beş yıla kadar taksitlendirilebilir. Borç miktarı ilgili tarafından Türk Lirası ile ödenir ve yapılan ödeme miktarı tahsil tarihindeki T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilen efektif satış kuru üzerinden dövize çevrilerek yukarıda belirlenen şekilde hesaplanan döviz borcundan mahsup edilir. (Değişik üçüncü fıkra: 17/9/2004 – 5234/1 md.) Yönetmelikle belirlenen başarısızlık ve geri çağrılma hallerinde de ilgililer için fiilen döviz olarak yapılmış olan her türlü masrafların tamamı aynı esaslara göre ödettirilir. Bu yönetmelik Maliye ve Millî Eğitim bakanlıklarının görüşü üzerine Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanır. 30.4.1992 tarih ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 19 uncu maddesine 492 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen (ı) bendi kapsamında bulunanlar hakkında üçüncü fıkra hükmü, 8.4.1929 tarih ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun ve diğer kanun hükümleri uyarınca yurtdışına gönderilen öğrenciler hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Kendi imkanları ile yurtdışında öğrenim gören öğrenciler bu madde hükmünün dışındadır. Yurt İçinde Okutulan Öğrencilerin Mecburi Hizmet Yükümlülüğü Ek Madde 35 – (Ek: 1/8/1996 – 4160/2 md.) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından personel kanunları ve diğer özel kanunlarda yer alan hükümlere göre bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren okutulacak yeni öğrencilere mecburi hizmet yükümlülüğü getirilemez. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte mecburi hizmet karşılığı okutulmakta olan öğrenciler, mezuniyetlerinden veya memuriyete atanmalarından sonra kurumlarından mecburi hizmet yükümlülüğünün kaldırılmasını talep edebilirler. Bu takdirde başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın, mecburi hizmet yükümlülüğü ve tazminat borçları (1.1.1995 tarihinden önce mecburi hizmet yükümlülüğünü ihlal edenlerin borçları dahil) ortadan kalkar. Yurtdışında okutulanlar ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından okutulanlar hakkında bu madde hükmü uygulanmaz. [304] Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu tarafından yurt dışında görevlendirme [305] Ek Madde 36 – (Ek : 4/7/2001 – KHK-631/8 md.) Türk kültürünün yurt dışında tanıtılması, yayılması ve korunması, yurt dışındaki Türk vatandaşları ile soydaşların kültürel bağlarının korunması, güçlendirilmesi ve dini konularda aydınlatılması ile Türk dilinin öğretilmesi amacıyla, bu Kanun ile 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi personel arasından, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu tarafından yurt dışında görevlendirilenler, bu görevleri süresince aylıklı izinli sayılırlar ve bunlara ayrıca, görevlendirildikleri ülkede sürekli görevle bulunan ve 9 uncu derecenin 1 inci kademesinden aylık alan bekar meslek memuruna ödenmekte olan yurt dışı aylığının %60’ını geçmemek üzere hiçbir vergiye tâbi tutulmaksızın Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek miktarda ödeme yapılır. Bu şekilde yurt dışında görevlendirilen personele ayni veya nakdi olarak yapılan diğer ödemeler bu ödemeden mahsup edilir. [306] Kapsama dahil personel, yurt dışı görevleri karşılığında diğer kurumlar tarafından ödeme yapılması suretiyle Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu tarafından bu maddeye göre görevlendirilebilir. Bu madde uyarınca yurt dışında görevlendirilecek personelin unvanı, sayısı, nitelikleri, seçim esas ve usulleri, görev yerleri ve süreleri, izinleri, yurt dışındaki görevlerinin sona erdirilmesi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usuller, Cumhurbaşkanınca belirlenir. [307] Ek Madde 37 – (Ek : 4/7/2001 – KHK-631/8 md.) 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (B) bendinin (3) numaralı alt bendinde yer alan hükümlerin, yükselinebilecek derece ve kademeler hakkındaki sınırlamaları, 67 nci madde hükmünün uygulanmasında dikkate alınmaz. Yurt dışı eğitim Ek Madde 38 – (Ek : 17/9/2004 - 5234/1 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yetiştirilmek amacıyla lisansüstü (yüksek lisans, doktora) eğitim için yurt dışına gönderilecek öğrenci, araştırma görevlisi ile kamu görevlileri, Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilen yabancı yüksek öğretim kurumlarında eğitim görebilirler. Lisansüstü eğitime ilişkin giderler, fatura veya benzeri gider belgesinin bizzat öğrenim görülen yüksek öğretim kurumu tarafından düzenlenmesi koşuluyla ödenir. Eğitim amacıyla yurt dışına gönderilecek kamu görevlilerinin öğrenim konuları, çalışmakta oldukları birimlerin görev alanları ile doğrudan ilgili olmak zorundadır. Bu şekilde gönderileceklerin sayıları, kurum ve kuruluş bütçelerine bu amaçla konulan ödenek tutarını aşmayacak şekilde tespit edilir. Ek Madde 39- (Ek: 1/7/2005 - 5378/21 md.) [308] Devlet memurlarının, hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen eşi, çocukları ile kardeşlerinin, memuriyet mahalli dışında resmî veya özel eğitim ve öğretim kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından belgelendirilmesi hâlinde, ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının bulunduğu il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna uygun boş bir kadroya ataması yapılır. Ek Madde 40 - (Ek: 3/6/2011 – KHK-643/9 md.; Değişik: 12/7/2013 - 6495/73 md.) Mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan ve 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan kadrolara atanmak amacıyla kurumlarca yapılacak olan özel yarışma sınavlarına başvurularda üst yaş sınırı; özel mevzuatında yer alan yaş şartına ilişkin hükümlere bağlı kalınmaksızın giriş sınavının yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmak şeklinde uygulanır. (Değişik ikinci fıkra:21/5/2025-7548/1 md.) Kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları tarafından mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle yapılacak alımlarda da birinci fıkra hükmü uygulanır. Uzman istihdamı Ek Madde 41- (Ek: 11/10/2011 – KHK-666/3 md.) (Değişik fıkra:8/5/2025-7547/2 md.) Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilatlanmalarına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi kaydıyla kurumun görev alanına giren konularda çalıştırılmak üzere merkez teşkilatlarında, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığında, Yükseköğretim Kalite Kurulunda, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarının merkez karargâhlarında uzman ve uzman yardımcısı istihdam edilebilir. Uzman yardımcılığına atanabilmek için; 48 inci maddede sayılan şartlara ek olarak, yapılacak yarışma sınavında başarılı olma ve (…) [309] en az dört yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden veya bu bakanlıklar ve kurumlarca yürütülen kurumsal hizmet gerekleri çerçevesinde en az dört yıllık lisans eğitimi veren ve yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki öğretim kurumlarından mezun olma şartı aranır. Uzman yardımcıları mesleğe özel yarışma sınavı ile alınır. Uzman yardımcılığı giriş sınavı merkezi sınav sonuçlarına göre; yazılı ve sözlü sınav veya yalnızca sözlü sınavdan oluşur. Öğrenim dalları itibarıyla belirlenecek uzman yardımcılığı kadrolarına giriş sınavı için, eleme sınavı sonucunda aranacak puan türleri, taban puanları ve sınavda alınan başarı derecelerine göre çağrılacak aday sayısı tespit edilerek, giriş sınavı duyurusuyla ilan edilir. Ancak, giriş sınavına çağrılacak aday sayısı, atama yapılacak kadro sayısının yirmi katından, yalnızca sözlü sınav yapılması hâlinde sözlü sınava çağrılacak aday sayısı giriş sınavı duyurusunda belirtilen kadronun dört katından fazla olamaz. Yazılı sınav, kurumun görev alanına göre yönetmelikle belirlenen konulardan yapılır. Yazılı sınav sonucunda yetmiş puandan az olmamak üzere, en yüksek puandan başlanarak giriş sınavı duyurusunda belirtilen kadronun dört katına kadar aday sözlü sınava çağrılır. Sözlü sınav, adayların; a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi, b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü, c) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu, d) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı, e) Genel yetenek ve genel kültürü, f) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı, yönlerinden değerlendirilerek, ayrı ayrı puan verilmek suretiyle gerçekleştirilir. Adaylar, komisyon tarafından üçüncü fıkranın (a) bendi için elli puan, (b) ila (f) bentlerinde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar ayrı ayrı tutanağa geçirilir. Bunun dışında sözlü sınav ile ilgili herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz. Sınav komisyonu, kurum içinden veya dışından yönetmelikle belirlenen kişilerden oluşur. Sözlü sınavda başarılı sayılmak için, komisyon başkan ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması şarttır. Başarı puanı en yüksek olan adaydan başlanmak suretiyle giriş sınavı duyurusunda belirtilen uzman yardımcısı kadro sayısı kadar asıl adayın isimleri ilan edilir. Yapılan sınavlarda başarılı olmak şartıyla, giriş sınavı duyurusunda belirtilen uzman yardımcısı kadro sayısının yarısını geçmemek üzere komisyon tarafından belirlenen sayıda yedek adayın isimlerini kapsayan bir liste belirlenerek ilan edilir. (Değişik birinci cümle:25/12/2024-7537/5 md.) Uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve istihdam edildikleri birimlerce belirlenecek konularda hazırlayacakları uzmanlık tezi, oluşturulacak tez jürisi tarafından kabul edilmek kaydıyla yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Süresi içinde tezlerini sunmayan veya tezleri kabul edilmeyenlere tezlerini sunmaları veya yeni bir tez hazırlamaları için altı ayı aşmamak üzere ilave süre verilir. (Ek cümle:25/12/2024-7537/5 md.) Yeterlik sınavına girmeye hak kazananların sınavı en geç altı ay içinde yapılır. Yeterlik sınavında başarılı olanların uzman kadrolarına atanabilmeleri, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından asgari (C), Dışişleri Uzmanlığı için asgari (B) düzeyinde veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belgeye yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde sahip olma şartına bağlıdır. Sınavda başarılı olamayanlar veya sınava girmeye hak kazandığı hâlde geçerli mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kez sınav hakkı verilir. Verilen ilave süre içinde tezlerini sunmayan veya ikinci defa hazırladıkları tezleri de kabul edilmeyenler, ikinci sınavda da başarı gösteremeyen veya sınav hakkını kullanmayanlar ile süresi içinde yabancı dil yeterliliği şartını yerine getirmeyenler, uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve kurumlarında durumlarına uygun memur unvanlı kadrolara atanırlar. Uzman ve uzman yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavı ile uzman ve uzman yardımcılarıyla ilgili diğer hususlar, (…) [310] kurumlarınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir. İkinci, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralarda yer alan hükümler, 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman ve uzman yardımcılarından merkez teşkilatına ait kadrolarda bulunanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman ve yasama uzman yardımcıları ile 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun uzman ve uzman yardımcıları hakkında da uygulanır. [311] [312] [313] (Değişik fıkra:8/5/2025-7547/2 md.) Bu madde kapsamında istihdam edilen uzman ve uzman yardımcıları bakanlıkların merkez teşkilatı kadrolarında bulunan uzman ve uzman yardımcıları için mevzuatında öngörülmüş olan mali ve sosyal hak ve yardımlar ile 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendi hükmünden aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlanırlar. (Ek fıkra: 2/7/2018 - KHK-703/174 md.) (Değişik fıkra:8/5/2025-7547/2 md.) Bu madde kapsamında istihdam edilen uzman ve uzman yardımcılarına teşkilatlanmaya ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi kaydıyla diğer görevlerinin yanı sıra yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde araştırma, analiz, teftiş, denetim, inceleme ve soruşturma yaptırılabilir. Denetime tabi gerçek ve tüzel kişiler, denetim için gereken gizli dahi olsa bütün belge, defter ve bilgileri talep edildiği takdirde ibraz etmek, para ve para hükmündeki evrakı ve ayniyatı ilk talep halinde denetimle görevli uzman ve uzman yardımcılarına göstermek, sayılmasına ve incelemesine yardımcı olmak zorundadır. Araştırma, analiz, teftiş, denetim, inceleme ve soruşturma ile görevli uzman ve uzman yardımcıları, görevleri sırasında tüm resmi daire, kurum, kuruluş ve kamuya yararlı derneklerle, gerçek ve tüzel kişilerden gerekli yardım, bilgi, evrak, kayıt ve belgeleri istemeye yetkili olup, kanuni bir engel olmadıkça bu isteğin yerine getirilmesi zorunludur. Uzman ve uzman yardımcılarına teftiş, denetim, inceleme ve soruşturma işlerine ilişkin görevlendirmelerinde, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinin (b) fıkrası hükmü uygulanır. Bunların görevlendirme ve çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar kurumlarınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Ek Madde 42 - (Ek: 11/10/2011 – KHK-666/3 md.) 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen unvanlı kadrolar ile kamu kurum ve kuruluşlarının yarışma ve yeterlik sınavıyla atanılan kadro ve pozisyonlarına alınacak personele ilişkin yapılacak sınavlara; kanunlarında belirtilen fakülte ve/veya bölümlerin yanısıra ilgili kamu kurum ve kuruluşunca yürütülen kurumsal hizmet gerekleri çerçevesinde en az dört yıllık lisans eğitimi veren ve yönetmeliklerinde belirlenen yükseköğretim kurumlarından ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki öğretim kurumlarından mezun olanlar da başvurabilir. Doğum sonrası yarım zamanlı çalışma Ek Madde 43 - (Ek: 29/1/2016 - 6663/10 md.) Doğum yapan memurlar doğum sonrası analık izninin veya 104 üncü maddenin (F) fıkrası uyarınca kullanılan iznin, eşi doğum yapan memurlar ise babalık izninin bitiminden, ilgili mevzuatı uyarınca çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde, ayrıca süt izni verilmeksizin haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilirler. Bu kapsamda yarım zamanlı çalışmaya başlayan memur, aynı çocuk için bir daha bu haktan yararlanmamak kaydıyla başvuru tarihini izleyen ay başından geçerli olmak üzere normal zamanlı çalışmaya dönebilir. Bu fıkra hükmünden yararlanan memura, yarım zamanlı çalışmaya başladığı tarihi izleyen ay başından itibaren, mali haklar ile sosyal yardımlarına ilişkin her bir ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapılır. Bunların fiili çalışmaya bağlı ödemeleri hakkında ise ilgili mevzuat hükümleri uygulanmaya devam olunur. Derece yükselmesi ile kademe ilerlemesi için aranan süreler açısından bu şekilde çalışılan dönemdeki hizmet süreleri yarım olarak dikkate alınır. Bu kapsamdaki memurun çalışma saatleri ilgili kurum tarafından belirlenir. Bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşleri de istekleri üzerine çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten veya 104 üncü maddenin (A) fıkrası uyarınca sekiz haftalık izin verilmesi ya da aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca izin kullanılması hâlinde bu izinlerin bitiminden itibaren bu fıkra hükümlerinden yararlanır. Yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile bu haktan yararlanamayacak memurları; hizmet sınıfı, kadro unvanı, kurum veya teşkilat bazında birlikte veya ayrı ayrı belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. [314] Taşra teşkilatında uzman istihdamı Ek Madde 44 – (Ek: 2/7/2018 - KHK-703/175 md.) (Başlığı ile Birlikte Değişik:8/5/2025-7547/3 md.) Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilatlanmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi kaydıyla taşra teşkilatlarında uzman ve uzman yardımcısı istihdam edilebilir. Uzman ve uzman yardımcısı istihdamında, ek 41 inci maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları ile yabancı dil ve tez hazırlama şartı hariç olmak üzere beşinci fıkrasında yer alan hükümler kıyasen uygulanır. Uzman ve uzman yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma ve yeterlik sınavları, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar kurumlarınca çıkarılan yönetmelikte düzenlenir. Bu madde kapsamında istihdam edilen uzman ve uzman yardımcılarına teşkilatlanmaya ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi kaydıyla diğer görevlerinin yanı sıra yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde teftiş, denetim, inceleme ve soruşturma yaptırılabilir. Ancak bu şekilde teftiş, denetim, inceleme ve soruşturma yapmakla görevlendirilenler yer değiştirme suretiyle atamaya tabi tutulurlar. Uzman ve uzman yardımcılarına teftiş, denetim, inceleme ve soruşturma işlerine ilişkin görevlendirmelerinde, 6245 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin (b) fıkrası hükmü uygulanır. Bunların görevlendirme, çalışma ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar kurumlarınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Bu madde kapsamında ilk defa ihdas edilecek uzman ve uzman yardımcısı kadrolarında bulunanlar, defterdarlık uzman ve uzman yardımcıları için mevzuatında kadrolarına bağlı olarak öngörülmüş olan mali ve sosyal hak ve yardımlar ile 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendi hükmünden aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlanırlar. KISIM - IX Geçici Hükümler Sınıf hakkındaki tekliflerin iki ay zarfında bildirilmesi: Geçici Madde 1 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/76 md.) Düzenlenecek kadroların Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye Bakanlığına bildirilmesi: Geçici Madde 2 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/76 md.) İntibak işlemlerinin başlangıç tarihi: Geçici Madde 3 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Sınıflara girecek personelin intibakını yapacak merci: Geçici Madde 4 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Memurların intibakında mali esaslar: Geçici Madde 5 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Daimi hizmetlilerin intibakında mali esaslar: Geçici Madde 6 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici hizmetlilerin intibakında mali esaslar: Geçici Madde 7 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Kadroya bağlı yevmiyeli personel ile işçilerin intibakında mali esaslar: Geçici Madde 8 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Belirli sınıflara döneceklerin kıdem hakkı: Geçici Madde 9 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/82 md.) Belirli sınıflara dönecekler: Geçici Madde 10 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/82 md.) Öğretmenlik mesleğine döneceklere tanınan kıdem hakkı: Geçici Madde 11 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/82 md.) Memuriyet dışında sağlık hizmetleri ve teknik hizmetlerde çalışmış olanların geçmiş hizmetlerinin değerlendirilmesi: Geçici Madde 12 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesinde çalıştırılan personele uygulanacak mali hükümler: Geçici Madde 13 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) İntibak işlerinde uyulacak esas ve ölçüler: Geçici Madde 14 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/85 md.) Eski hükümlerin kimlere uygulanacağı: Geçici Madde 15 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/85 md.) Ödeneklerle ilgili eski hükümlerin uygulanma süresi: Geçici Madde 16 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Kademelerde ve kademe içinde intibak: Geçici Madde 17 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/85 md.) 334 sayılı kanundan faydalananların emekli ikramiyesi: Geçici Madde 18 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/85 md.) İntibak hükümlerinin şekil ve şartlarının yönetmelikte belirtilmesi: Geçici Madde 19 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/85 md.) Bu Kanunda öngörülen tüzük ve yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar eskilerinin hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı: Geçici Madde 20 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ödemelerin başlangıç tarihi: Geçici Madde 21 – (Mülga: 31/7/1970 - 1327/87 md.) İntibak ve uygulama komisyonu: Geçici Madde 22 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Geçici Madde 23 – (Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici Madde 24 – (Mülga: 23/12/1972 – KHK-2/5 md.) Geçici Madde 25 – (Ek: 19/3/1969 - 1136/196; Mülga: 26/2/1975 - 1238/6 md.) Geçici Madde 26 – (12/5/1982 - 2670/43 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici Madde 27 – (12/5/1982 - 2670/43 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici Madde 28 – (12/5/1982 - 2670/43 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici Madde 29 – (12/5/1982 - 2670/43 md. ile gelen Geçici 4 üncü md. hükmü olup numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici Madde 30 – (12/5/1982 - 2670/43 md. ile gelen Geçici 5 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici Madde 31 – (16/6/1988 – KHK-331/8 md. ile gelen geçici madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Geçici Madde 32 [315] – (Ek:12/5/1989 – KHK-368/3 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Geçici Madde 33 – (Ek : 4/7/2001 – KHK-631/9 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Geçici Madde 34 – (Ek: 29/6/2006 - 5535/3 md.) 78 inci maddeye göre yurt dışına gönderilenlerden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, eğitimin herhangi bir aşamasında istifa etmiş olmaları nedeniyle kadrolarıyla ilişikleri kesilenler, sürelerinin bitiminde mecburi hizmetlerini tamamlamak üzere görevlerine başlamayıp çekilmiş sayılanlar, görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden görevlerinden ayrılanlar, mecburi hizmetle yükümlü bulundukları süre içerisinde memurluktan çıkarılmış olanlar ile yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden mecburi hizmetin devredilmesine imkân bulunmayan başka bir göreve geçmiş olanlardan haklarında borç takibi işlemi devam edenler, bu maddenin yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içerisinde başvurmaları halinde, kendilerine döviz olarak yapılmış olan her türlü masraflar için, imzaladıkları yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi hükümleri dikkate alınmaksızın ve ilgililere ödeme yapma sonucunu doğurmaksızın, kendilerine döviz olarak yapılmış olan her türlü masraflar için; a) Bunlardan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 34 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 5/8/1996 tarihinden sonra yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanlar hakkında, anılan maddenin ikinci fıkrası hükümlerine göre bu Kanunun yayımı tarihinden önceki süreler için faiz uygulanmaksızın hesaplama yapılır. b) 5/8/1996 tarihinden önce yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanlar hakkında, ilgili adına fiilen ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilân edilen efektif satış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilerek bulunacak tutar ile bu tutara sarf tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süre için 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere tespit ve ilân edilen kanunî faiz işletilerek hesaplama yapılır. Ancak, bu hükümlere göre hesaplama yapılması sonucunda borçlunun aleyhine bir durum ortaya çıkması halinde (a) bendi hükümleri uygulanır. Hesaplanan borç miktarı, ilgilinin durumu ve ödettirilecek meblağ dikkate alınarak azamî beş yıla kadar taksitlendirilebilir. Bunların daha önce ödemiş oldukları tutar ile mecburi hizmetlerinde değerlendirilen sürelere isabet eden tutar, anılan madde uyarınca belirlenecek tutardan düşülür. Bu Kanun uyarınca mecburi hizmet karşılığı yurt dışına gönderilenlerden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, borcunun tamamını ödemeden veya mecburi hizmetini tamamlamadan vefat edenlerin borç yükümlülükleri ortadan kalkar. Buna bağlı olarak, borçlunun kendisi, mirasçıları ve kefilleri hakkında her türlü borç yükümlülükleri ortadan kaldırılır ve her türlü borç takibi işlemlerine son verilir. Avukatlık vekâlet ücreti Geçici Madde 35 – (Ek: 1/7/2006 - 5538/6 md.) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünde hukuk müşaviri olarak görev yapanlar ile 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 27 nci maddesiyle anılan genel müdürlükler adına ihdas edilen hukuk müşaviri kadrolarına atanan personele, mahkemelerce takdir edilip ilgili idarelerin hesaplarında avukatlık vekâlet ücreti olarak yer alan tutarlardan karşılanmak üzere 146 ncı maddede belirtilen limit çerçevesinde 2006, 2007 ve 2008 yıllarında da avukatlık vekâlet ücreti ödenir. İlgili genel müdürlüklerin muhasebe hizmetlerinin yürütüldüğü taşra muhasebe birimlerinin hesaplarında bulunan avukatlık vekâlet ücretlerinin tamamı bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ayın sonunda, merkez muhasebe birimlerinin hesaplarında 31/12/2008 tarihi itibarıyla kalan avukatlık vekâlet ücretlerinin tamamı ise anılan tarihte gelir kaydedilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünün merkez ve taşra teşkilâtı kadrolarında hukuk müşaviri ve avukat olarak görev yapanlara, mahkemelerce takdir edilip ilgili idarelerin hesaplarında avukatlık vekâlet ücreti olarak yer alan tutarlardan karşılanmak üzere 2003, 2004, 2005 ve 2006 yıllarına ilişkin olarak, bu yıllarda avukatlık vekâlet ücretinden yararlanmamış olmaları kaydıyla 146 ncı maddede belirtilen limit çerçevesinde 2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanmak suretiyle avukatlık vekâlet ücreti ödenir. Geçiş hükümleri: Geçici Madde 36 – (Ek: 13/2/2011 - 6111/116 md.) A) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tutulmakta olan sicil dosyaları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi izleyen beşinci yılın sonuna kadar muhafaza edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce olumsuz sicil almış olan memurların itirazları ve bu itirazların sonuçlandırılması hakkında, 657 sayılı Kanunun bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla değiştirilen veya yürürlükten kaldırılan sicile ilişkin hükümleri uygulanır. B) Bu maddenin yayımı tarihinden önceki son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan 37 nci maddede yer alan bir üst dereceye yükseltme uygulamasından yararlanmamış olanlar hakkında, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla değiştirilen 37 nci maddenin değişiklikten önceki hükmü uygulanır. Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla değiştirilen 37 nci maddede yer alan sekiz yıllık süre, ilk sekiz yıllık dönem için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki; a) Son beş yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için üç yıl, b) Son dört yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için dört yıl, c) Son üç yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için beş yıl, d) Son iki yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için altı yıl, e) Son sicil notu doksan ve daha yukarı olanlar için yedi yıl, olarak uygulanır. C) Bu maddenin yayımı tarihinden önceki son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan bir kademe ilerlemesi uygulamasından yararlanmamış olanlar hakkında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla değiştirilen 64 üncü maddenin ikinci fıkrasının değişiklikten önceki hükmü uygulanır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla değiştirilen 64 üncü maddenin dördüncü fıkrasında yer alan sekiz yıllık süre, ilk sekiz yıllık dönem için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki; a) Son beş yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için üç yıl, b) Son dört yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için dört yıl, c) Son üç yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için beş yıl, d) Son iki yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için altı yıl, e) Son sicil notu doksan ve daha yukarı olanlar için yedi yıl, olarak uygulanır. D) 657 sayılı Kanunun bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla değiştirilen hükümleri gereğince, ilgililere geriye dönük olarak herhangi bir şekilde malî ve sosyal hak sağlanamaz ve hiçbir şekilde ödeme yapılmaz. Geçici Madde 37 – (Ek: 2/6/2011 – KHK-632/1 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile yükseköğretim kurumlarının araştırma-geliştirme projelerinde proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere, 4 üncü maddenin (B) fıkrası ve 10/7/2003 tarihli ve 4924 sayılı Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uyarınca vizelenmiş veya ihdas edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarında bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte çalışmakta olan ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, pozisyonlarının vizeli olduğu teşkilat ve birimde, bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına, bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması halinde, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak ve sözleşmeli personel pozisyonlarına ilişkin vize cetvellerindeki nitelikler dikkate alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca müştereken belirlenen memur kadrolarına, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış gün içinde kurumlarınca atanırlar. 4 üncü maddenin (B) fıkrası ve 4924 sayılı Kanun uyarınca çalışmakta iken bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce askerlik, doğum, milletvekili ve mahalli idareler genel ve ara seçimleri ile ücretsiz izin nedenleriyle görevlerinden ayrılanlardan ilgili mevzuatına göre yeniden hizmete alınma şartlarını kaybetmemiş olanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen süreler yeniden hizmete alındıkları tarihten itibaren başlar. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 4 üncü maddenin (B) fıkrası ve 4924 sayılı Kanun uyarınca çalışmakta iken 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun hükümlerine göre aile hekimliği uygulamasında görev alanlar hakkında görevlerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın bu madde hükümleri uygulanır. Bu madde hükümlerine göre memur kadrolarına atananların, 4 üncü maddenin (B) fıkrası ve 4924 sayılı Kanun uyarınca sözleşmeli personel pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananlara iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınır. Bu madde kapsamında sözleşmeli personelin atanacağı memur kadroları, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan sınıf, unvan ve derecelerine uygun olmak şartıyla, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek kurumların 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş ve memur kadrolarına atananların pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar ile iptal edilen pozisyonlar; unvanı, sınıfı, adedi, derecesi, teşkilatı ve birimi belirtilmek suretiyle birinci fıkrada belirtilen altmış günlük sürenin bitiminden itibaren iki ay içinde Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir. Geçici Madde 38 – (Ek: 3/6/2011 – KHK-643/10 md.) (İptal Madde: Anayasa Mahkemesinin 14/2/2013 tarihli ve E:2011/89, K:2013/29 sayılı kararı ile.) Geçici Madde 39- (Ek: 11/10/2011 – KHK-666/4 md.) Adalet, Dışişleri ve İçişleri Bakanlıkları, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ve Cumhurbaşkanınca belirlenen bakanlık bağlı kuruluşlarında uzman ve uzman yardımcılıkları ile bakanlıkların 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen merkez teşkilatına ait uzman ve uzman yardımcısı unvanlı kadrolarda kullanılmak üzere genel idare hizmetleri sınıfından üçüncü dereceli ikibin adet uzman, dokuzuncu dereceli üçbin adet uzman yardımcısı kadrosu ihdas edilmiştir. Bu kadroları derece ve unvan değişikliği yapmak suretiyle anılan bakanlıklar ve kurumlara tahsis etmeye, Cumhurbaşkanı yetkilidir. Bu fıkraya göre tahsis edilen kadrolar, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli Cetvellerin anılan bakanlıklar ile kurumlara ait ilgili bölümüne eklenmiş sayılır. [316] 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki Cetvellerde yer alan kurumların 152 nci maddenin “II- Tazminatlar” kısmının “(A) Özel Hizmet Tazminatı” bölümünün (ğ) bendinde yer alan uzman ve uzman yardımcısı kadrolarından teknik hizmetler sınıfında bulunanların hizmet sınıfı, genel idare hizmetleri olarak değiştirilmiştir. Bu kadrolarda bulunanlara, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce uygulanmakta olan özel hizmet tazminatı oranının uygulanması sonucunda bulunacak tutar ile hizmet sınıfının değişmesi sonucu belirlenen özel hizmet tazminatı oranının uygulanması sonucunda bulunacak tutar arasındaki fark, farklılık giderilinceye kadar herhangi bir vergi ve kesintiye tabi olmaksızın tazminat olarak ödenir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman yardımcıları, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman yardımcıları ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların uzman yardımcıları kadro veya pozisyonlarında bulunanların yeterlik sınavları ve ilgili uzmanlık kadrolarına atanmaları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. (Ek cümle: 12/7/2013 - 6495/8 md.) Ancak, söz konusu mevzuatta yabancı dil yeterliğine ilişkin şartların ek 41 inci maddede öngörülenlerden daha ağır olması hâlinde, yabancı dil yeterliğine ilişkin ek 41 inci madde hükümleri uygulanır. [317] Geçici Madde 40- (Ek: 21/2/2013 - 6428/19 md.) Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfına dâhil personelden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce haklarında 68 inci maddenin (B) bendi hükmü uygulanarak 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolara atananlar, aynı kurumun aynı unvanlı kadrolarında bulundukları sürece ve kazanılmış hak aylık dereceleri atanmış oldukları kadro derecelerine yükselinceye kadar söz konusu dereceler için öngörülen haklardan yararlanmaya devam ederler. Geçici Madde 41 – (Ek: 12/7/2013 - 6495/9 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile yükseköğretim kurumlarının araştırma-geliştirme projelerinde proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere; a) 25/6/2013 tarihi itibarıyla; 1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası, 2) 11/8/1983 tarihli ve 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununun 97 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, 3) 9/11/1983 tarihli ve 2945 sayılı Milli Güvenlik Kurulu ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Kanununun 17 nci maddesi, 4) 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 3 üncü maddesi, 5) 10/10/1984 tarihli ve 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 35 inci maddesi, 6) 7/11/1985 tarihli ve 3238 sayılı Kanunun 8 inci maddesi, 7) 21/5/1986 tarihli ve 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesi, 8) 09/12/1994 tarihli ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 7 nci maddesinin (e) fıkrası, 9) 10/7/2003 tarihli ve 4924 sayılı Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 10) 23/7/2003 tarihli ve 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanununun 24 üncü maddesi, 11) 6/11/2003 tarihli ve 5000 sayılı Türk Patent ve Marka Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 26 ncı maddesi, [318] 12) 5/5/2005 tarihli ve 5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 29 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 13) 10/11/2005 tarihli ve 5431 sayılı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 25 inci maddesi, 14) 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununun 28 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 15) 17/2/2010 tarihli ve 5952 sayılı Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile 13 üncü maddesi, 16) 24/4/2010 tarihli ve 5978 sayılı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 21 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 17) 28/12/2010 tarihli ve 6093 sayılı Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 7 nci maddesi, 18) 17/2/2011 tarihli ve 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinin dokuzuncu fıkrası, 19) 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası, 20) 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 6 ncı maddesi, 21) 27/10/1989 tarihli ve 388 sayılı Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesi, 22) 3/6/2011 tarihli ve 642 sayılı Doğu Anadolu Projesi, Doğu Karadeniz Projesi ve Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlıklarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 23) 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 36/A maddesi, 24) 24/11/2011 tarihli ve 656 sayılı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesinin yedinci fıkrası, uyarınca vizelenmiş veya ihdas edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olan ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, birinci ve dokuzuncu alt bentler kapsamına girenler otuz gün, diğer alt bentler kapsamına girenler ise altmış gün içinde yazılı olarak başvurmaları hâlinde pozisyonlarının vizeli olduğu teşkilat ve birimde, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kurumlar bakımından bu Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, diğer kurumlar bakımından bu kurumların kadro cetvellerinde yer alan aynı unvanlı memur kadrolarına; pozisyon unvanlarıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde ise ilgisine göre l90 sayılı Kanun Hükmünde Karamameye ekli cetveller veya kurumların kadro cetvellerinde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak üzere Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca müştereken belirlenen memur kadrolarına, b) İl özel idaresi, belediye ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinde 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde 25/6/2013 tarihi itibarıyla çalışmakta olan ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, sözleşmeli personel olarak çalıştırılmalarına esas alınan memur kadrolarına, c) Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunda 11/11/1983 tarihli ve 2954 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi ile geçici 12 nci maddesi çerçevesinde 25/6/2013 tarihi itibarıyla sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olan ve Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda Memur Statüsünde İstihdam Edilen Personel Yönetmeliğinin 37 nci maddesinde belirtilen genel şartları taşıyanlardan, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde Kurumda halen var olan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak kaydıyla Genel Müdürlükçe belirlenecek memur kadrolarına, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde kurumlarınca atanırlar. Birinci fıkrada belirtilen mevzuat hükümlerine göre çalışmakta iken 25/6/2013 tarihinde askerlik, doğum veya ücretsiz izin nedenleriyle görevlerinde bulunmayanlardan ilgili mevzuatına göre yeniden hizmete alınma şartlarını kaybetmemiş olanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen süreler yeniden hizmete alındıkları tarihten itibaren başlar. 25/6/2013 tarihinden önce 4 üncü maddenin (B) fıkrası ve 4924 sayılı Kanun uyarınca çalışmakta iken 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun hükümlerine göre aile hekimliği uygulamasında görev alanlar hakkında görevlerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın bu madde hükümleri uygulanır. Bu madde hükümlerine göre memur kadrolarına atananların, söz konusu mevzuat hükümlerine göre sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananların beş yıl süreyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. 25/6/2013 tarihinden önce bu madde kapsamındaki vizeli sözleşmeli personel pozisyonlarına personel alımına yönelik olarak ilanı verilmiş ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yerleştirme işlemleri bitmiş olan sözleşmeli personel hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen süreler, göreve başladıkları tarihten itibaren başlar. Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananlara iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınır. Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sözleşmeli personelin atanacağı memur kadroları, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan sınıf, unvan ve derecelerine uygun olmak şartıyla, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek kurumların 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş ve memur kadrolarına atananların pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar ile iptal edilen pozisyonlar; unvanı, sınıfı, adedi, derecesi, teşkilatı ve birimi belirtilmek suretiyle birinci fıkrada belirtilen altmış günlük sürenin bitiminden itibaren iki ay içinde Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Birinci fıkranın (c) bendi kapsamında memur kadrolarına atananların pozisyonları da başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır, ancak 2954 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamında istihdam edileceklerin pozisyon sayısının 300’ün altına düşmesi hâlinde, anılan bent kapsamında istihdam edilecekler için kullanılabilecek toplam pozisyon sayısı 300 olarak uygulanır. Geçici 37 nci madde kapsamında memur kadrolarına atanamayan sözleşmeli personelden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargı mercilerine başvuran ve açtıkları idari davalarda verilen yargı kararları sonucu memur kadrolarına atanmış olup davaları henüz bitmemiş olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde kurumlarına başvuranlar, halen bulundukları memur kadrolarına bu madde kapsamında atanmış ve açmış oldukları idari davalardan vazgeçmiş sayılırlar. Söz konusu davalar için ayrıca vekalet ücretine hükmedilmez. Bu maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye birinci fıkranın (a) bendi kapsamına girenler yönünden Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı, birinci fıkranın (b) bendi kapsamına girenler yönünden ise İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 42 - (Ek: 29/1/2016 - 6663/11 md.) 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (C) fıkrasının (8) numaralı bendi hükmü, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra 108 inci maddenin (B) fıkrası kapsamında aylıksız izne ayrılanlar hakkında uygulanır. Anılan tarihte bu şekilde aylıksız izin kullananlar ise kalan izin süreleri bakımından söz konusu bent hükmünden yararlandırılır. Geçici Madde 43- (Ek: 20/11/2017-KHK-696/18 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/18 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarında 4/12/2017 tarihi itibarıyla, adam/ay esasına göre kısmi süreli çalıştırılmakta olanlar ile saat ücreti karşılığı çalışmakta olanlar hariç olmak üzere bu Kanunun 4 üncü madd esinin mülga (C) fıkrası kapsamında tahsis edilmiş geçici personel pozisyonlarında çalışmakta olanlar, pozisyonlarının tahsis edildiği teşkilat ve birimde, halen yürütmekte oldukları hizmetleri aynı şekilde yerine getirmeye devam etmek üzere, bu Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında ihdas edilecek sözleşmeli personel pozisyonlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren doksan gün içinde kurumlarınca geçirilirler. Bu madde kapsamında sözleşmeli personel pozisyonlarına geçirilenlere iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, yeni pozisyonlarında iş sonu tazminatına esas toplam hizmet süresi ile ücret ve izin sürelerinin hesabında dikkate alınır. Doğum ve askerlik sebebiyle hizmet sözleşmesi feshedilen sözleşmeli personelin pozisyonları hariç olmak üzere, bu kapsamda ihdas edilen pozisyonlar, herhangi bir şekilde boşalmaları halinde hiçbir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Birinci fıkrada belirtilen ve geçiş hakkı verilen pozisyonlarda çalışmakta iken 4/12/2017 tarihinde askerlik ve doğum nedeniyle görevlerinde bulunmayanlardan ilgili mevzuatına göre yeniden hizmete alınma şartlarını kaybetmemiş olanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen süreler yeniden hizmete alındıkları tarihten itibaren başlar. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce geçici personel pozisyonlarına atanmak üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve atama süreci devam edenler ile atamaları yapılanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen süreler, geçici personel olarak göreve başladıkları tarihten itibaren başlar. 4 üncü maddenin mülga (C) fıkrasının ikinci paragrafı kapsamında yer alanlardan sözleşmeli personel pozisyonlarına atananların istihdam süreleri hiçbir şekilde sosyal güvenlik kurumlarından yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazandıkları tarihi geçemez. Bu maddenin uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir. Geçici Madde 44- (Ek: 20/11/2017-KHK-696/18 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/18 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki mevzuata göre 4 üncü maddenin mülga (C) fıkrası kapsamında istihdam hakkı bulunan personel, anılan maddenin (B) fıkrası ile tanınan istihdam hakkından yararlanabilir. Geçici Madde 45- (Ek: 2/7/2018 - KHK-703/176 md.) (İptal birinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2018/117, K: 2023/212 Sayılı Kararı ile.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte taşra teşkilatlarında uzman yardımcısı olarak istihdam olunanların uzmanlık kadrolarına atanmaları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. Geçici Madde 46- (Ek:17/1/2019-7161/8 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinde görev yapan, mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan ve yeterlik sınavında başarı göstererek uzmanlığa atananlar 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendi hükmünden aynı usul ve esaslar çerçevesinde yararlanırlar. Geçici Madde 47 - (Ek:1/7/2022-7417/5 md.) Bu Kanuna ekli (I) sayılı Ek Gösterge Cetvelinin “I- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (g) ve (h) bentlerinde sayılan unvanlı kadrolara bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili mevzuat hükümleri uyarınca atanmış olanlar ile 30/5/2019 tarihli ve 7176 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca ataması yapılacak olanlardan en az üç yıl süreli yükseköğretim veren fakülte ve yüksekokulları bitirmiş olanlar hakkında, anılan bentlerde yer alan diğer şartlar aranmaksızın söz konusu bentlerde öngörülen ek göstergeler uygulanır. [319] Anılan (g) ve (h) bentlerinde sayılan kadro unvanlarında bulunmuş olanlardan emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında da bu madde hükmü uygulanır. Bu madde uyarınca geçmişe dönük herhangi bir ödeme yapılmaz. Geçici Madde 48- (Ek:19/1/2023-7433/3 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda; bir yıldan az süreli, ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile yükseköğretim kurumlarının araştırma-geliştirme projelerinde proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere; a) 28/11/2022 tarihi itibarıyla; 1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası, 2) 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 10/A maddesi, 3) 2876 sayılı Kanunun 97 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, 4) 2985 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesi, 5) Mülga 3056 sayılı Kanunun 35 inci maddesi, 6) 3238 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesinin birinci fıkrası, 7) 3289 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin mülga birinci fıkrası, 8) 4924 sayılı Kanun, 9) 5000 sayılı Kanunun mülga 26 ncı maddesi, 10) 5345 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin yedinci fıkrası, 11) 5431 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin mülga birinci fıkrası, 12) 5502 sayılı Kanunun 28 inci maddesi, 13) 5978 sayılı Kanunun mülga 21 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 14) 6114 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin dokuzuncu fıkrasının mülga birinci cümlesi, 15) 6306 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası, 16) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 6 ncı ve ek 26 ncı maddesi, 17) 388 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası, 18) 642 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 19) Mülga 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36/A maddesi, 20) 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4 üncü maddesi, 21) 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 45/A maddesi, 22) 656 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga 16 ncı maddesinin yedinci fıkrası, uyarınca vizelenmiş veya ihdas edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi devam eden ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar; pozisyonlarının vizeli olduğu teşkilat ve birimde, Türk Tarih Kurumu Başkanlığında bu Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında istihdam edilen ve Kültür ve Turizm Bakanlığının kazı alanları ve ören yerlerinde görevli bulunan arkeolog, restoratör ve müze araştırmacısı unvanlarında çalışan personel ise Kültür ve Turizm Bakanlığının taşra teşkilatında, bu Kanunun ek 41 inci ve ek 44 üncü maddeleri kapsamındaki unvanlar hariç olmak üzere, 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine tabi kurumlar bakımından bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) sayılı cetvelde yer alan bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, diğer kurumlar bakımından bu kurumların kadro cetvellerinde yer alan aynı unvanlı memur kadrolarına, pozisyon unvanlarıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde ise ilgisine göre aynı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) sayılı cetvelde veya kurumların kadro cetvellerinde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak ve sözleşmeli personel pozisyonlarına ilişkin vize ve ihdas cetvellerindeki nitelikler dikkate alınmak suretiyle Cumhurbaşkanınca belirlenen memur kadrolarına, b) İl özel idaresi, belediye ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinde 5393 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde 28/11/2022 tarihi itibarıyla çalışmakta olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi devam eden ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, sözleşmeli personel olarak çalıştırılmalarına esas alınan memur kadrolarına, c) 5258 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesi kapsamında Sağlık Bakanlığıyla imzalanan sözleşmeye dayalı olarak 28/11/2022 tarihi itibarıyla çalışmakta olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi devam eden ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, görevlerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın, görev yaptıkları aile sağlığı merkezinin bulunduğu Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatında pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, pozisyon unvanlarıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde ise Sağlık Bakanlığının kadro cetvellerinde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak suretiyle Cumhurbaşkanınca belirlenen memur kadrolarına, ç) 8/3/2011 tarihli ve 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununun geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde 28/11/2022 tarihi itibarıyla çalışmakta olan ve 48 inci maddede belirtilen genel şartları taşıyanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü bölge müdürlüklerinde bulunduğu pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, pozisyon unvanlarıyla aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde ise anılan Genel Müdürlüğün kadro cetvellerinde yer alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak suretiyle Cumhurbaşkanınca belirlenen memur kadrolarına, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış gün içinde kurumlarınca atanırlar. 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 221 inci maddesinin altıncı fıkrası ile geçici 1 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında devri yapılan sözleşmeli personel hakkında da birinci fıkra hükümleri uygulanır. Birinci fıkrada belirtilen mevzuat hükümlerine göre çalışmakta iken 28/11/2022 tarihinde askerlik, doğum, evlat edinme, görevlendirme, ücretsiz izin gibi nedenlerle görevlerinde bulunmayanlardan ilgili mevzuatına göre yeniden hizmete alınma şartlarını kaybetmemiş olanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen başvuru ve atanmaya ilişkin süreler yeniden hizmete alındıkları tarihten itibaren başlar. 28/11/2022 tarihinden önce 4 üncü maddenin (B) fıkrası ve 4924 sayılı Kanun uyarınca çalışmakta iken 5258 sayılı Kanun hükümlerine göre aile hekimliği uygulamasında görev alanlar hakkında görevlerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın bu madde hükümleri uygulanır. Bu madde hükümlerine göre memur kadrolarına atananların, ilgili mevzuat hükümlerine göre sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet süreleri öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Birinci fıkranın (a) ve (c) bentleri kapsamında memur kadrolarına atananlar, sözleşmeli personel olarak geçen süreler dahil olmak üzere dört yıl süreyle başka bir yere atanamazlar. Dört yıllık sürede, memur kadrosuna atanmadan önce tabi oldukları mevzuata göre yer değiştirme hakkına sahip olanların söz konusu mevzuatta yer alan süre, usul ve şartlarla görev yerleri değiştirilebilir. Aynı fıkranın (b) bendi kapsamında memur kadrolarına atananların il özel idaresi, belediye ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birlikleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananlara iş sonu tazminatı ödenmez. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 5434 sayılı Kanun uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınır. Bu maddenin birinci fıkrasının (a), (c) ve (ç) bentleri kapsamında sözleşmeli personelin atanacağı memur kadroları, kadro ve pozisyonlara ilişkin mevzuatın eki cetvellerde yer alan sınıf, unvan ve derecelerine uygun olmak şartıyla, başka bir işleme gerek kalmaksızın atama işleminin yapıldığı tarih itibarıyla ihdas edilerek aynı cetvelin ilgili bölümlerine eklenmiş ve memur kadrolarına atananların pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. İhdas edilen kadrolar ile iptal edilen pozisyonlar; unvanı, sınıfı, adedi, derecesi, teşkilatı ve birimi belirtilmek suretiyle birinci fıkrada belirtilen altmış günlük sürenin bitiminden itibaren iki ay içinde Kamu Personel Bilgi Sisteminin bulunduğu kuruma bildirilir. Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi dışındaki bentleri ve (c) bendi hükmüne göre memur kadrolarına atanma talebinde bulunmayan sözleşmeli personel hakkında bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin; (a) bendinin (1) numaralı alt bendine göre memur kadrolarına atanma talebinde bulunmayan sözleşmeli personel hakkında dördüncü paragrafı hariç 4 üncü maddenin (B) fıkrasının değiştirilen hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bu personelin yer değiştirme suretiyle atanmalarına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanınca düzenlenir. Bu personele ait pozisyonlarda herhangi bir şekilde boşalma olması hâlinde bu pozisyonlar herhangi bir işlem yapılmaksızın iptal edilmiş sayılır. Bu şekilde iptal edilen pozisyonlar kurumlarca bir ay içinde Kamu Personel Bilgi Sisteminin bulunduğu kuruma bildirilir. 29/11/2022 tarihi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih arasında hizmete alınan sözleşmeli personelden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi devam edenler hakkında ilgisine göre bu Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası ile 5393 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihteki hükümleri uygulanır. Bu maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Cumhurbaşkanlığı yetkilidir. Geçici Madde 49- (Ek:19/1/2023-7433/4 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte 4 üncü maddenin (B) fıkrasında yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacıyla yapılması gereken düzenlemeler altı ay içinde yürürlüğe konulur. Bu süre içinde mevcut mevzuatın, 4 üncü maddenin (B) fıkrasına aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Geçici Madde 50- (Ek:19/1/2023-7433/5 md.) Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ve Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünde 28/11/2022 tarihi itibarıyla 4 üncü maddenin (B) fıkrası kapsamında bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Cumhurbaşkanınca karar verilen sanatsal faaliyetlerde görevlendirilen solist sanatçı ve sanatçı ile sahne üstünde ve sahne gerisinde ihtiyaç duyulan hizmetler için belirlenmiş olan pozisyonlarda sözleşme ile çalışan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmesi devam edenlerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde görev yaptıkları kurumlara yazılı olarak başvuruda bulunan; a) Solist sanatçı ve sanatçılar; ek geçici 12 nci, ek geçici 14 üncü ve ek geçici 16 ncı maddeler ile kurumlarının özel mevzuat hükümleri kapsamında durumlarına uygun sanatçı pozisyonlarına, b) Sahne üstü ve gerisinde görev yapan personel; ek geçici 12 nci, ek geçici 14 üncü ve ek geçici 16 ncı maddeler ile kurumlarının özel mevzuat hükümleri kapsamında; 10/6/1949 tarihli ve 5441 sayılı Devlet Tiyatroları Personeli Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin (B) ve (C) fıkraları ile 14/7/1970 tarihli ve 1309 sayılı Devlet Opera ve Balesi Personeli Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin (b) ve (c) fıkraları kapsamına giren pozisyonlardan kurumlarınca belirlenecek pozisyonlara; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış gün içinde kurumlarınca atanırlar. Birinci fıkra kapsamında çalışmakta iken bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte askerlik, doğum, evlat edinme, görevlendirme, ücretsiz izin gibi nedenlerle görevlerinde bulunmayanlardan ilgili mevzuatına göre yeniden hizmete alınma şartlarını kaybetmemiş olanlar hakkında da bu madde hükümleri uygulanır. Bunlar için birinci fıkrada belirtilen başvuru ve atanmaya ilişkin süreler yeniden hizmete alındıkları tarihten itibaren başlar. Bu madde hükümlerine göre yeni pozisyonlarına atananların 4 üncü maddenin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet süreleri, yeni atandıkları pozisyonlarda geçmiş sayılır ve bu süreler yeni pozisyonlarının mali haklarının tespitinde değerlendirilir. Bunlar, atandıkları yeni pozisyonların mali ve sosyal haklarına göreve başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz. Bu madde hükümlerine göre yapılacak atamalarda kurumların boş pozisyonları kullanılır. Yeterli sayıda boş pozisyon bulunmaması hâlinde atama yapılmasıyla birlikte pozisyon ihdas edilmiş sayılır. Bu şekilde yapılan atamalar atama işlemini takip eden bir ay içinde unvanı, adedi, teşkilatı ve birimi belirtilmek suretiyle Kamu Personel Bilgi Sisteminin bulunduğu kuruma bildirilir. Bu maddenin uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilidir. Geçici Madde 51- (Ek:25/12/2024-7537/6 md.) Ek 41 inci maddenin beşinci fıkrasına tabi bulunanlardan anılan fıkranın bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilmeden önceki hükümleri kapsamında yeterlik sınavına girmeye hak kazanmış olup bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla halen kurumlarınca ilk yeterlik sınavı yapılmamış olanlar bakımından anılan fıkrada söz konusu sınavın yapılması için öngörülen altı aylık süre, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlar. Geçici Madde 52- (Ek:25/12/2024-7537/7 md.) Geçici 37 nci, geçici 41 inci ve geçici 48 inci madde çerçevesinde sözleşmeli personel pozisyonlarından memur kadrolarına atanmış olup bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla memur kadrolarında bulunanların söz konusu pozisyonlarda geçen hizmet süreleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 64 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında değerlendirilir. EK GEÇİCİ MADDELER Sınıflara intibak: Ek Geçici Madde 1 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.) Bu kanuna tabi kurumlarda, her ne ad altında olursa olsun çalışan personelden bu kanunun 4 üncü maddesinin (A) fıkrasına göre Devlet memuru sayılacak olanlar, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, 36 ncı madde ile tesis olunan sınıfların tarifleri ve kapsamları dikkate alınarak ve fiilen yaptıkları görev gözönünde tutularak sınıflara dahil edilirler. Öğrenim durumu değişmeyenlerin derece ve kademelere intibak: Ek Geçici Madde 2 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md; Değişik: 15/5/1975 - 1897/2 md.) 1/3/1970 tarihi ile 30/11/1970 tarihi arasında görevde bulunmaları nedeniyle intibakı yapılmış olanlar ile 30/11/1970'den 1/3/1975 tarihine kadar olan sürede göreve alınanlardan bu madde gereğince değerlendirmeye esas alınan, hizmetlerde öğrenim durumları değişmemiş olanların derece ve kademelere intibakı aşağıdaki esaslara göre yapılır. A) Başlangıç derece ve kademesi olarak 1/3/1975 tarihindeki öğrenim durumuna göre 36 ncı maddede tesbit olunan hizmete giriş derece ve kademesi esas alınır. B) 18 yaşın bitirilmesinden sonra, 87 nci maddede belirtilen kurumlarda geçen başarılı hizmet süreleri değerlendirilir. C) Aşağıda gösterilen görevlerde başarılı olarak geçen süreler (B) fıkrasındaki sürelere eklenir. a) Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliğinde, Belediye Başkanlığında, illerin daimi komisyon üyeliğinde, b) Subay, askeri memur, gedikli subay, astsubay, uzman jandarma çavuş (Jandarma uzatmalı er, onbaşı, çavuş), ordu uzman çavuş olarak orduda, c) Hazırlık kıtası ile okul dönemi dahil yedek subaylıkta (Muvazzaflık dışında geçen süre dahil), yedek subay öğretmenlikte, muvazzaf ve ihtiyat erlikte, (84 üncü madde hükümleri saklıdır.) d) Özel kanunlarındaki ve 657 sayılı Kanundaki hükme dayanılarak kazai rüşt kararı alınmak suretiyle veya mecburi hizmetin ifası nedeniyle öğrenimleri ile ilgili görevlere atananların, 18 yaşını bitirilmesinden önce bu görevlerde, e) Teknik hizmetler sınıfı, sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfında bulunanlar ile bu sınıflara girecek nitelikte olanların yurt içinde veya yurt dışında 87 nci madde kapsamına girmeyen yerlerde, (12 yılı geçmemek üzere, meslekleri ile ilgili hizmetlerin 3/4'ü), f) Özel okullarda yöneticilik ve öğretmenlik yapanlardan Milli Eğitim Bakanlığı emrinde görev kabul etmiş olanların, özel öğretim kurumlarında (12 yılı geçmemek üzere bu hizmetlerin 2/3'ü), g) Serbest avukatlıkta, (12 yılı geçmemek üzere bu sürenin 3/4'ü), h) Basın kartları yönetmeliğine göre, basın kartına sahip olmak suretiyle gazetecilik yaparak memurluğa girenlerin; meslekleriyle ilgili görevlerde istihdam edilmeleri şartıyle; fiilen gazetecilik yaparak geçirdikleri sürenin 2/3'ü, i) Vekil imam olup da sonradan din hizmetleri sınıfında asli kadrolara geçmiş olanların vekillikte geçen hizmetlerinin tamamı, k) Yabancı memleketlerde öğretmen olarak Türk kültürüne hizmet edenlerden Türk vatandaşlığına geçmiş ve Devlet memuru olmuş olanların, yurt dışında öğretmenlikte geçen hizmetlerinin, (12 yılı geçmemek üzere 2/3'ü), D) 1/3/1970 tarihinden önce çeşitli kanunlara dayanılarak kazanılmış bulunan kıdemler ile aşağıda gösterilen kıdemler (B) fıkrasındaki sürelere ayrıca eklenir. a) Devlet lisan imtihanını vermek, b) Fevkalade başarıdan dolayı verilen takdirnamelere dayanılarak barem kanunlarıyle, tespit edilen normal süreden erken terfi etmek, c) 7163, 1323, 1134, 4273, 4454, 4489, 5442, 2556 ve 5931 sayılı Kanunlardan veya benzer nitelikteki hükümleri taşıyan kanunlardan yararlanmak suretiyle kazanılan kıdemler, d) 1/3/1970 tarihinden önce barem veya emeklilikte kazanılmış hak aylığının tespitinde sayıldığı halde bu maddede gösterilmeyen süreler, E) 36 ncı maddenin (A) bendinin çeşitli fıkralarında kademe veya derece verilmesi öngörülen durumları bu fıkralardaki esaslar dairesinde 1/3/1975 tarihinden önce ibraz etmiş bulunanlara sözü edilen hükümler uyarınca durumlarına göre verilmesi gereken derece ve kademeler, bu maddenin (B) fıkrasındaki süreler ayrıca eklenir. F) Aşağıdaki süreler bu maddeye göre yapılacak değerlendirmede nazara alınmaz. a) Saat ücreti karşılığında veya sözleşmeli olarak, normal çalışma saatleri ile kayıtlı olmaksızın ve normal çalışma saatlerinden daha az süre çalışılmak suretiyle yapılan işlerde geçen, b) Emekli aylığı almak suretiyle geçen, Hizmet süreleri, G) Emekliliğe tabi olmaksızın doktora öğrenimi yapanların yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora öğrenim sürelerinin 3 yılı, H) Aynı süre ve aynı neden hiçbir şekilde mükerreren değerlendirilemez. İ) (A) bendi uyarınca başlangıç olarak alınacak derece ve kademe üzerine, yukarıdaki bentler esas alınmak suretiyle değerlendirilmesi gerektiği tespit olunacak sürelerin her yılı için bir kademe ve her üç yılı için bir derece verilmek suretiyle bulunacak derecenin ilgili kademesine intibak ettirilir. Bu kanunun 92 nci maddesinin 6 ncı fıkrası hükmü mahfuzdur. 1327 sayılı Kanun ve ondan sonra çıkarılmış bulunan Kanun Hükmündeki Kararnamelerle yapılmış ve bu Kanun hükümlerine göre yapılacak intibaklar ve bu intibaklar sonucu varılacak yükselme dereceleri ilgili memurlar için kazanılmış haktır. 1. - 30/11/1970 tarihinden (bu tarih dahil) önce; a) Çeşitli barem ve teadül kanunlarına göre kazanılmış hak aylıkları, b) T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emeklilik keseneğine esas aylıkları, (87 nci maddeye tabi kurumlar dışında sigorta primi ödenmek suretiyle geçen süreler nedeniyle emeklilik keseneğine esas aylıkta yapılan yükselmeler hariç), Öğrenim durumlarına göre 36 ncı maddenin (A) bendindeki tabloda gösterilen hizmette yükselebilme derecesinden daha yukarı derecelerde olanların intibakı, daha yukarıda olan bu aylık derecelerine yapılır. Ayrıca, intibak ettikleri derecenin aylığını kazanılmış hak olarak aldıkları veya emeklilik keseneği ödedikleri sürenin her yılı için bir kademe ilerlemesi uygulanır. Bunların 30/11/1970 tarihinden sonra geçirdikleri ve geçirecekleri her başarılı hizmet yılları için, intibak ettirildikleri derecenin son kademesi aylığını geçmemek üzere, bir kademe ilerlemesi uygulanır. 2. - Durumları 2 nci fıkra kapsamına girenlerden 1 inci fıkraya göre yapılacak intibakları lehlerine olanların intibakı 1 inci fıkra hükümlerine göre yapılır. Öğrenim durumları değişenlerin intibakı: Ek Geçici Madde 3 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 15/5/1975 - 1897/2 md.) 1/3/1970 - 30/11/1970 tarihleri arasında görevde bulunmaları nedeniyle intibakı yapılmış olanlarla, 30/11/1970 tarihinden 1/3/1975 tarihine kadar olan sürede göreve alınanlardan, değerlendirmeye esas alınan hizmetlerden ilkinde (Askerlik dahil) göreve başladıktan sonra öğrenim durumları 36 ncı maddeye göre daha ileri kademe veya yüksek derecede hizmete alınma hakkı verecek şekilde değişenlerin, derece ve kademelere intibakı 36 ncı maddenin (A) bendinin 12/d fıkrası uyarınca ve ek geçici 2 nci madde esaslarına göre yapılır. Öğrenim durumları bir defadan fazla değişenlerin intibakı aynı esaslara göre yeniden tespit olunur. İntibakta esas alınacak derece ve kademeleri ayrıca tespit olunanlar: Ek Geçici Madde 4 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) İstisnai memuriyet kadrolarında olanların durumu: Ek Geçici Madde 5 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 15/5/1975 - 1897/2 md.) Sonsuz izinli cami görevlilerinin durumu: Ek Geçici Madde 6 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Hakimler, hakim yardımcıları, savcılar, savcı yardımcıları, Danıştay ve Sayıştay meslek mensupları: Ek Geçici Madde 7 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Ek Geçici Madde 8 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) 3659 ve 2847 sayılı kanunlar ile bunların ek ve değişikliklerine tabi kurumlar: Ek Geçici Madde 9 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/2 md.) 3659 sayılı Kanunla ek ve değişiklikleri, 2847 sayılı Kanun ile ek ve değişikliklerine tabi olan kurumların (Et ve Balık Kurumu ve Petrol Ofisi dahil) personeli hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar, söz konusu kanunların ilgili hükümleri ile özel kanunlarındaki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ancak, bu kurumlarda çalışan personelin aylıklarının hesabında aşağıdaki esaslar uygulanır. A) Söz konusu kurumlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hizmetlerinin gerektirdiği görevler için 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinde belirtilen sınıflara göre ve 35 inci maddedeki esaslar dairesinde kadrolarını tespit ederler. B) Bu kurumlar personelinin aylıklarının hesabında bu Kanuna ekli (1) sayılı gösterge tablosu esas alınır. Bu kurumlar için tespit edilen sınıflara giriş ve hizmette derece yükselmeleri ve kademe ilerlemeleri ve öğrenim derecelerine göre yükselebilecekleri en yüksek dereceler hususunda bu kanunun ilgili hükümleri uygulanır. Bu kurumlarda 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerden alınabilecek kadrolar ve ek gösterge verilecek görevler genel ve katma bütçeli kuruluşlarda bu derecelere tahsis edilmiş kadroların sayısı ve görev nitelikleri gözönünde bulundurulmak suretiyle her yıl Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilir. [320] Bu kurumlarda yönetim kuruluna katılacak işçi üyeler ile kamu kesimi dışından gelecek işveren temsilcisi üyelere diğer yönetim kurulu üyelerine ödenen tutarda (ek gösterge dahil) ödeme yapılır. Bu madde kapsamına giren kurumların genel müdürleri ile genel müdür muavinleri hakkında 657 sayılı Kanunun istisnai memurlarla ilgili hükümleri uygulanır. Ek Geçici Madde 10 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 11/11/1983 - 2954/64 md.) Ek Geçici Madde 11 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) Tiyatro, opera, bale sanatkarları ve orkestra teknik personeli: Ek Geçici Madde 12 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.) Devlet Tiyatro, Opera ve Balesinin özel kanunlarına göre, stajyer, uzman memurlar, uygulatıcı uzman memurlar, sanatkar olarak çalışan personeli hakkında, bu Kanun esasları çerçevesinde hazırlanacak kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar, 10/6/1949 tarihli ve 5441 sayılı Kanun, 14/7/1970 tarihli ve 1309 Sayılı Kanun, 14/7/1970 tarihli ve 1310 Sayılı Kanun ile bu kanunlarda atıf yapılan kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ancak: A) 14/7/1970 tarihli ve 1309 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile 14/7/1970 tarih ve 1310 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde idari sözleşme ücret limitleri aşağıdaki tutarlara yükseltilmiştir. Stajyerler 1650 Sahne uygulatıcıları (Uzman memurlar) 1100 - 3700 Sanat uygulatıcıları (Uygulatıcı uzman memurlar) 1500 - 5000 Sanatkar memurlar 2000 - 7000 Bu tutarlara 1309 Sayılı Kanunun 17 nci, 1310 Sayılı Kanunun ek 4 üncü maddesine göre herhangi bir zam yapılamaz. Yukarıdaki limitler Devlet memurları göstergelerine uygulanacak katsayı nedeniyle husule gelecek artış veya eksiliş oranında artırılır veya eksiltilir. B) Devlet Memurları Kanununun derece yükselmesi ve kademe ilerlemesine ilişkin hükümleri gözönünde bulundurulmak suretiyle; 1 - Stajyerlerin emekli keseneklerine esas ücret dereceleri, 1327 Sayılı Kanuna ekli gösterge tablosundaki 10 uncu derecenin ilk kademesinden başlar ve bu derecenin; 2 - Sanatkarların emeklilik keseneklerine esas ücret dereceleri, 9 uncu derecenin ilk kademesinden başlar ve 1 inci derecenin; 3 - Sanat uygulatıcıların (uygulatıcı uzman memurların) emekli keseneğine esas ücret dereceleri 10 uncu derecenin ilk kademesinden başlar ve 4 üncü derecenin; 4 - Sahne uygulatıcılarının (uzman memurların) emekli keseneklerine esas ücretleri 13 üncü derecenin ilk kademesinden başlar ve 6 ncı derecenin; son kademesine kadar yükselir. C) Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera ve Balesinin, Orkestra üyeleri hakkında da (A) ve (B) bentlerinde yazılı hükümlere göre işlem yapılır. D) Devlet Tiyatro, Opera ve Balesinin (A) bendinde tespit edilen personelin dışında kalan personeli hakkında Devlet Memurları Kanununun (1327 Sayılı Kanunun 90 ıncı maddesiyle eklenen ek geçici 20 nci maddesi hükümleri hariç) bütün hükümleri uygulanır. Bu madde kapsamına giren kurumlarda hizmet sözleşmeleri Maliye Bakanlığının olumlu görüşüne dayanılarak yapılır. (Ek: 29/11/1984 – KHK-243/35 md.; Değişik: 4/3/1987 – KHK-272/1 md.) Kültür ve Turizm Bakanlığının sanatla ilgili merkez ve taşra birimlerine bağlı olarak çalışan orkestra, koro ve topluluk sanatçıları, sanatkarları ve sanatçı öğretmenleri ile stajyerleri hakkında da bu maddenin (B) ve (D) bendlerinde yer alan hükümler uygulanır. Halen görevde bulunanların durumları da buna göre yeniden düzenlenir. Belediye Opera ve Tiyatroları, Şehir ve Belediye Konservatuvar ve Orkestrası: Ek Geçici Madde 13 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.) Belediye Opera ve Tiyatroları ile Şehir ve Belediye Konservatuvar ve Orkestralarının teknik bünyeye dahil olan stajyer, uzman memurlar uygulatıcı uzman memurlar ve sanatkarlar hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar 29/7/1960 tarih ve 37 sayılı Kanun ile bu Kanunla atıf yapılan kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ancak; A) Teknik bünyeye dahil stajyer ve sanatkarların sözleşme ücretleri ve emeklilik keseneğine esas aylıkları bakımından başlangıç ve en son yükselebilecekleri derece ve kademeleri hakkında, bu Kanunun ek geçici 12 nci maddesinin (A) bendi ile (B) bendinde tesbit edilen taban ve tavan rakamları uygulanır. Şu kadar ki, belediye meclisleri bahsi geçen sanatkarlar ve stajyerler için ek geçici 12 nci maddenin (A) bendi ile yükseltilen sınırlardan daha aşağı ücret tesbitine yetkilidir. B) Belediye Opera ve Tiyatroları ile Şehir ve Belediye Konservatuvar ve Orkestralarında çalışan ve (A) bendinin dışında kalan personel hakkında bu Kanunun belediyeler personeli ile ilgili hükümleri uygulanır. (Değişik: 25/6/2009 - 5917/16 md.) Sanatçı, stajyer sanatçı, sanat uygulatıcısı ve sahne uygulatıcılarının sözleşmeli personel olarak istihdamı için kullanılacak olan pozisyonların unvanı ve sayısı ile tip sözleşmeleri ve ücretleri için Maliye Bakanlığından vize alınması yönünde yılı bütçe kanunları dâhil ilgili mevzuatında düzenlenmiş olan hükümler, bu madde kapsamına girenler hakkında uygulanmaz. (Ek: 30/5/1973 – KHK-5/13 md.) Bu madde kapsamına giren Kuruluşların 29/7/1960 tarihli ve 37 sayılı kanun kapsamına girmeyen teknik bünyeye dahil stajyer, uzman memur, uygulatıcı uzman memur ve sanatkarları hakkında ek geçici 12 nci maddenin (B) bendi hükmü uygulanır. Cumhurbaşkanlığı senfoni orkestrası üyeleri: Ek Geçici Madde 14 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.) Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasının 6940 Sayılı Kanuna göre teknik kuruluşuna dahil olan personeli hakkında bu Kanun esasları çerçevesinde hazırlanacak kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar, 6940 Sayılı Kanun hükümleri ile bu Kanunun atıf yaptığı kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ancak; A - Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası teknik kuruluşuna dahil üyelerinin aylıklarının hesabında bu kanuna ek gösterge tablosu esas alınır. B - Devlet Memurları Kanununun derece yükselmesi ve kademe ilerlemesine ilişkin hükümleri gözönünde bulundurulmak suretiyle; 1) Stajyerler 10 uncu derecenin ilk kademesinden işe başlarlar ve bu derecenin son kademesine, 2) Sanatkarlar 9 uncu derecenin ilk kademesinden işe başlarlar ve 1 inci derecenin son kademesine, kadar yükselebilirler. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasının özel kanununa göre teknik kuruluşu dışında kalan personeli hakkında Devlet Memurları Kanununun bütün hükümleri uygulanır. (Ek: 30/5/1973 – KHK-5/14 md.) Bu madde hükümleri Devlet Senfoni Orkestrası personeli hakkında da uygulanır. Tiyatro, opera, bale sanatkarları ile orkestra teknik personelinin intibakı: Ek Geçici Madde 15 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90. md.; Değişik: 15/5/1975 - 1897/2 md.) Ek geçici 12 ve 13 üncü maddelerde yazılı personelin emeklilik, ek geçici 13 üncü maddenin son fıkrasında ve ek geçici 14 ve 17 nci maddede yazılı personelin aylık bakımından intibakında bu maddelerin başlangıç dereceleri esas alınmak suretiyle ve söz konusu maddelerde yazılı görevler ile 87 nci maddede sayılan kurumlarda; ek geçici 12, 13 ve 14 üncü maddelerde yazılan sanatkar, sanatkar öğretmen, stajyer sanatkar ve sanatkar niteliğindeki hizmetlerde ve hazırlık kıtası ile okul dönemi dahil yedek subaylıkta (muvazzaflık dışında geçen süre dahil), yedek subay öğretmenlikte ve muvazzaf ve ihtiyat erlikte geçen süreler her yıl için bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir. Ancak, ek geçici 12 nci maddenin (B) bendinin 3 üncü fıkrasında belirlenen sanat uygulatıcılarından yüksek öğrenim görmüş olanlarla, 4 üncü fıkrasında belirlenen sahne uygulatıcılarından lise, lise dengi veya yüksek öğrenim görmüş olanların emekli keseneğine esas başlangıç dereceleriyle yükselebilecekleri derecelerin tespitinde 36 ncı madde hükümleri uygulanır 1309 ve 1310 sayılı kanunlarda yazılı orkestra yönetim kurulu, teknik kurul ve sanat ve yönetim kurulu tarafından tespit edilen ücretler ek geçici 12 ve 13 üncü maddelerde yazılı personelin halen almakta oldukları brüt aylık tutarlarından az olduğu takdirde, ilgililerin ücretleri bu aylık seviyesine yükselinceye kadar aradaki fark ödenmeye devam olunur. Bunların, ücretlerinin azaltılmış olması, emeklilik keseneğine esas aylık derece ve kademeleri yönünden kazanılmış haklarını ihlal etmez. Ek geçici 12 nci maddenin (B) bendinin 2 nci fıkrasında belirtilen sanatkarlardan 4 yıllık yüksek öğrenim üstü öğrenim yapan sanatkarlar ve daha ileri uzmanlık öğrenimi yapan sanatkarlarla, 3 üncü fıkrada belirlenen sanat uygulatıcılarından yüksek öğrenim görmüş olanlarla 4 üncü fıkrasında belirlenen sahne uygulatıcılarından lise, lise dengi veya yüksek öğrenim görmüş olanların emekli keseneğine esas başlangıç dereceleriyle yükselebilecekleri derecenin tespitinde 36 ncı madde hükümleri uygulanır. Bu madde kapsamına giren personelin intibakları bir defa da ek geçici 2, 3 ve 4 üncü maddeler hükümlerine göre yapılır ve bu iki intibaktan personelin lehine olan esas alınır. Devlet sanatçıları ve sanatkarlar: [321] Ek Geçici Madde 16 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 12/2/1982 - 2595/16 md.) Teknik bünyeye dahil olmayan ve haklarında Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekenler hariç, bu Kanunun Ek Geçici 12, l3 ve 14 üncü maddeleri kapsamına dahil personel ile Kültür ve Turizm Bakanlığının sanatla ilgili merkez ve taşra birimlerine bağlı olarak çalışan orkestra, koro ve topluluk sanatçıları, sanatkarları ve sanatçı öğretmenleri ile Devlet sanatçıları söz konusu maddelerin mali hükümlerine bağlı kalınmaksızın sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler. [322] Sanatçı sıfatını kazananlardan yönetici kadrolara atananlar da, bu kadrolar karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler. (Değişik: 22/8/1989 – KHK-378/5 md.) Yukarıdaki fıkralara göre sözleşmeli olarak çalıştırılacakların sözleşme esasları, bunlara ödenebilecek ücretin üst sınırları ve sağlanacak sosyal yardımlar ile diğer mali haklar; Cumhurbaşkanınca kararlaştırılır. [323] (Değişik: 9/4/1990 – KHK-418/14 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK- 527/12 md.) Bu şekilde sözleşme ile çalıştırılanlar, kesenekleri kendilerince ve kesenek karşılıkları da kurumlarınca karşılanmak üzere, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilirler. Sanatçı, Sanatkar, Sanatçı Öğretmenler ile Devlet sanatçılarının emeklilik kesenekleri bu Kanuna ekli (I) sayılı Ek gösterge cetvelinde kadroları teknik hizmetler sınıfında yer alan mühendisler için öngörülen ek göstergeler esas alınır. Ancak yönetici kadrolar karşılık gösterilerek sözleşme ile çalıştırılanların emeklilik kesenekleri bu kadrolar için saptanmış bulunan ek göstergelerden düşük olamaz. Genelkurmay Başkanlığı Mehteran Bölüğü Sanatkarları: Ek Geçici Madde 17 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; 30/5/1974 – KHK-l2; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1987/2 md.) Genelkurmay Başkanlığı Mehteran Bölüğü sanatkarları hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar aşağıdaki hükümler uygulanır. A) Sözü edilen sanatkarların aylıklarının hesabında bu kanuna ekli gösterge tablosu esas alınır. B) Bu Kanunun derece yükselmesi ve kademe ilerlemesine ilişkin hükümleri gözönünde bulundurulmak suretiyle; 1) Stajyerler 10 uncu derecenin ilk kademesinden işe başlarlar ve bu derecenin son kademesine, 2) Sanatkarlar 9 uncu derecenin ilk kademesinden işe başlar, birinci derecenin son kademesine, kadar yükselebilirler. Bunların intibakları ek geçici 15 inci maddedeki hükümler dairesinde yapılır. Bu Kanuna tabi kurumlarda işçi statüsünde çalışanlar ile sözleşmeli personel hakkında uygulanacak hükümler: Ek Geçici Madde 18 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011 - 6111/117 md.) 657 sayılı Kanun kapsamı dışında kalan kurumlar mensuplarına uygulanacak katsayı: Ek Geçici Madde 19 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.) Bu Kanunun ek geçici 6, 7, 9, 12, 13 ve 14 üncü maddelerinde yazılı olanların aylık miktarlarının tesbitinde de Genel Bütçe Kanunu ile Devlet memurları için kabul olan katsayı uygulanır. Memur Yardımlaşma Kurumu Keseneği: Ek Geçici Madde 20 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 12/2/1982 - 2595/19-a md.) Ek geçici 7, 9, 12,13 ve 14 üncü maddeler kapsamına giren personele, bu kanuna tabi memurlara, ödenenler dışında ödeme yapılamıyacağı ve bunlara uygulanacak diğer hükümler: Ek Geçici Madde 21 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 15/5/1975 - 1897/2 md.) (Değişik: 22/10/1981 - 2543/1 md.) Ek Geçici 7, 9, 12, 13 ve 14 üncü maddeler kapsamına giren personele bu Kanuna tabi memurlara ödenenler dışında herhangi bir ödeme yapılamaz. Ancak, 440 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi hükümleri ile 30. ve geçici 7 nci maddesindeki haklar saklıdır. 178 inci maddenin, (1, 2, 3 üncü derece yönetici kadrolarında bulunanlara fazla mesai ödenmez) hükmü, TRT'nin haber ve program hizmetlerinde çalışan elemanlarla Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisi personeline uygulanmaz. Bu Kanunun : İkinci görev yasağı, ikinci görev verilecek memurlar ve görevler ders görevi ve konferans ücreti, iş güçlüğü zammı, iş riski zammı, mali sorumluluk tazminatı (Kasa açığından sorumlu olan veznedarlar, nakit ve kıymet muhafızları ve diğer görevlilere verilen kasa tazminatları) eleman temininde güçlük zammı, avukatlık ücreti, fazla çalışma ücreti ile diğer özlük ve sosyal haklarla ve istihdan şekilleriyle ilgili hükümleri birinci fıkrada yazılı personel hakkında da uygulanır. Ek geçici 12 nci ve 13 üncü maddeler kapsamına giren personel hakkında 5441, 1309, 1310, 37 ve 6940 sayılı kanunların bütün hükümleri aynen uygulanır, Devlet Tiyatroları, Devlet Opera ve Balesi , Senfoni Orkestraları ve Devlet Konserva tuvarlarında görevli sanatkar ve sanatkar yöneticileri ile, belediyelere bağlı tiyatro, opera ve orkestralarda görevli sanatkarların sahne ve sanatla ilgili çalışmalarında bütün hizmetlerin yürütülmesinde başka iş ve hizmet yasağına ilişkin hükümler uygulanmaz. Ek Geçici Madde 22 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 23 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 24 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 25 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.) Yasama organı üyeleriyle dışardan atanan bakanlardan emekliliklerini devam ettirenler, Yasama organından veya memuriyetten emekli olanların, kazanılmış haklarını teşkil eden emekli keseneklerine, esas olan derecelerine gösterge tablosunda tekabül eden dereceler üzerinden intıbakları yapılır ve emeklilikleri düzenlenir. Ek Geçici Madde 26 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 27 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga 15/5/1975 - 1897/2 md.) 36 ncı maddenin (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılan memurlukları özel kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanılarak almış bulunanların durumları: Ek Geçici Madde 28 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Doktora Master ve Uzmanlık yapanların intibaklarında değerlendirilecek süre: Ek Geçici Madde 29 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga; 15/5/1975 - 1897/2 md.) Ek Geçici Madde 30 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Bu Kanun kapsamı dışında kalan kurumlar personeline 68 inci maddenin uygulanacağı: Ek Geçici Madde 31 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.) Kendi özel kanunları çıkıncaya kadar bu Kanun kapsamı dışında kalıp da aylıklarını bu Kanuna göre almakta olan ve bu kanunun ek geçici 6, 9, 10, 12, 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamına giren kurumlarda, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına 68 inci maddedeki şartlar ve atanmasındaki usule göre aşağı derecelerden memur atanabilir. Ek Geçici Madde 32 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 33 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 34 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 35 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 36 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 15/5/1975 - 1897/2 md.) Ek Geçici Madde 37 – (Ek: 31/7/1970 - 1327/90 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 38 – (Ek: 1/9/1972 - KHK 1/1. md.; İptal: 23/10/1972 tarihli ve 7/5225 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı.) Memurlardan üst derecede öğrenim sayılmayan mesleki öğrenim görenlere kademe ilerlemesi uygulanacağı: Ek Geçici Madde 39 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 15/5/1975 - 1897/2 md.) Dışişleri Bakanlığı dış kuruluşlarında çalışan hizmetlilerin intibakı: Ek Geçici Madde 40 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) İntibaklar sırasında görevde olmayanlar hakkında uygulanacak işlem: Ek Geçici Madde 41 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Mecburi hizmetlilerin yükümlülüklerinin ortadan kalkması: Ek Geçici Madde 42 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) 1, 2, 3 ve 4 üncü derece görevlere 1/12/1971 tarihinden sonra atananların bu görevlerde evvelce geçen sürelerinin değerlendirilmesi: Ek Geçici Madde 43 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Aylık ve yevmiye tutarları arasındaki farkın tanımı: Ek Geçici Madde 44 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) İntibak işlemlerini yapacak mercii: Ek Geçici Madde 45 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 15/5/1975 - 1897/2 md.) 68 inci madde uyarınca yapılacak atamalarda dikkate alınacak süreler: Ek Geçici Madde 46 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Toprak ve Tarım Reformu Müsteşarlığı ile Geliştirilecek Haşhaş İkame Bölgesi Teşkilatında çalıştırılacakların istihdam esasları: Ek Geçici Madde 47 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 48 – (Ek: 23/12/1972 – KHK-2/4 md.) [324] Özel kanununda değişiklik yapılıncaya kadar; a – MİT Müsteşarlığında özel görevlerin ifası için sözleşmeli olarak çalıştırılacaklar hakkında 4 üncü maddedeki sözleşmeli personel istihdamına ilişkin şartlar aranmaz. Bunların hizmete alınmalarında, Cumhurbaşkanı yetkilidir. b - MİT Mensuplarından Teşkilat'ta çalışmalarında hizmetin gereği olarak sakınca görülenler, (…) 324 başka bir göreve, Cumhurbaşkanının onayı ile atanırlar. Ek geçici 8 inci madde kapsamına girenlerin intibakı: Ek Geçici Madde 49 – (Ek: 30/5/1973 – KHK-5/18 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek geçici 40 ıncı madde kapsamına girenlerin intibakı: Ek Geçici Madde 50 – (Ek: 8/10/1973 – KHK-8/22 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 51 – (Ek: 8/10/1973 – KHK-8/22 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 52 – (Ek: 8/10/1973 – KHK-8/22 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 53 – (Ek: 8/10/1973 – KHK-8/22 md.; Mülga: 15/5/1975 - 1897/2 md.) Ek Geçici Madde 54 – (Ek: 19/2/1980 - 2261/5 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 55 – (20/2/1979 - 2182/1 md. ile gelen Ek Geçici 1 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 56 – (20/2/1979 - 2182/1 md. ile gelen Ek Geçici 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 57 – (20/2/1979 - 2182/1 md. ile gelen Ek Geçici 3 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 58 – (26/6/1984 – KHK-241/15 md. ile gelen ek geçici madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Ek Geçici Madde 59 – (Ek: 28/12/1994 - 4065/2 md.) Bu kanuna tabi kurumlarda halen sürekli işçi statüsü veya sözleşmeli statüde çalışmakta olan Ahıska Türkleri ve Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulan soydaşlardan Türk vatandaşlığına geçmiş olup bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 1995 yılı sonuna kadar memurluğa geçmek için yazılı olarak başvuranlar, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşmamak kaydı ile bu Kanunun Ek Geçici 1, 2 ve 3 üncü maddeleri hükümlerine göre; 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri de dikkate alınarak derece ve kademeleri tespit edilmek suretiyle sınav şartı aranmaksızın boş memur kadrolarına intibak ettirilebilirler. Bu Kanunun yayımı tarihinden sonra hizmete alınan Ahıska Türkleri ve Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulan soydaşlardan Türk vatandaşlığına geçmiş olanlardan göreve başladıkları tarihten itibaren 6 ay içinde memurluğa geçmek için yazılı olarak başvuranlar hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır. Ek Geçici Madde – (Ek: 9/4/1990 – KHK-418/15 md.; İptal: Anayasa Mahkemenin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile.) Ek Geçici Madde – (Ek : 22/9/1991 – KHK-458/1 md.; Mülga: 13/2/2011-6111/117 md.) Yürürlükten kaldırılan hükümler: Madde 237 – Bu kanunun birinci maddesi kapsamına giren kurumlardaki memurlar hakkında: a) 31/3/1926 tarih ve 788 sayılı Kanun ile ek ve tadilleri (238 inci maddenin 3 ve 4 üncü fıkralarında söz konusu edilen maddelerin düzenlediği konularla ilgili hükümler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izliyen mali yıl başına kadar saklı kalmak şartiyle) bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; b) (Değişik: 31/7/1970 - 1327/91 md.) 20/6/1927 tarih ve 1108 sayılı, 30/6/1939 tarih ve 3656 sayılı, 28/2/1959 tarih ve 7244 sayılı kanunlarla bu kanunların ek ve tadilleri, 23 Temmuz 1965 tarihinden evvel ve sonra yürürlüğe giren teşkilat kanunları ile diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri ve Devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini,atanma ve yetiştirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve sorumluluklarını, aylıklarını, ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenliyen hükümler Genel Kadro Kanununun yürürlüğe girdiği ayın son gününden itibaren yürürlükten kalkar. c) (Ek: 31/7/1970 - 1327/91 md.) Ancak, Atom Enerjisi Komisyonunda hangi hizmetlerin 234 sayılı Kanun hükumleri uyarınca sözleşme ile yürütülmesine devam olunacağı Atom Enerjisi Komisyonunun teklifi üzerine Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığının mütalaası alınmak suretiyle Bakanlar Kurulunca tespit olunur. d) (Ek : 31/7/1970 – 1327 /91 md.) 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu hükümleri saklıdır. e) (Ek : 31/7/1970 – 1327/91 md.) 30/9/1960 tarihli ve 91 sayılı Kanunun 17 ve 19 uncu maddeleri, 12/10/1960 tarihli ve 99 sayılı Kanunun 1 inci maddesi, 933 sayılı Kanunun 4 ve 8 inci maddeleri hükümleri saklıdır. Hizmet sözleşmesi esasları Bakanlar Kurulu kararı ile tespit olunur. f) (Ek : 25/6/1973 – 1757/224 md.) Toprak ve Tarım Reformu Kanununun 189, 191, 192, 193, 195, 197, 199 ve 200 üncü maddeleri hükümleri saklıdır. [325] Kanunun yürürlüğe girmesi: Madde 238 – (Mülga : 23/12/1972 – KHK-2/5) Madde 239 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. I SAYILI CETVEL (Ek: 9/4/1990-KHK-418/3 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E.1990/22, K.1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994-KHK-527/3 md.) (Değişik:1/7/2022-7417/6 md.) HİZMET SINIFLARI İTİBARİYLE UNVAN VEYA AYLIK ALINAN DERECELERE GÖRE EK GÖSTERGELER UNVANI Derece Ek Göstergeler I- GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFI a) aa) Diyanet İşleri Başkanı bb) Başbakanlık Müsteşarı, Bakan Yardımcısı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı 1 9000 8000 b) Müsteşarlar, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri 1 7800 c) Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Başkanı, Devlet Personel Başkanı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı, Toplu Konut İdaresi Başkanı, Gelir İdaresi Başkanı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanı, Kentsel Dönüşüm Başkanı [326] 1 7600 d) GAP İdaresi Başkanı, Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı, Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı, Kalkınma Araştırmaları Merkezi Başkanı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı, Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanı, Başbakan Başmüşaviri, Başbakanlık Müsteşar Yardımcıları, Diyanet İşleri Başkan Yardımcıları, Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı, Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Başkanı, Diyanet Akademisi Başkanı, Büyükelçi ve Daimi Temsilci unvanını kazanmış olanlar, Müsteşar Yardımcıları, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreter Yardımcısı ve Genel Müdürler, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı, Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu Başkanı, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanı, Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı, Strateji Geliştirme Başkanları, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkan Yardımcısı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Başkan Yardımcısı, Kentsel Dönüşüm Başkan Yardımcısı, Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkan Yardımcısı, Bakanlıklar merkez teşkilatına dahil Kurul Başkanları, Bakanlık Rehberlik ve Teftiş Başkanları, Bakanlık Rehberlik ve Denetim Başkanları, Bakanlık Denetim Hizmetleri Başkanları, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanı, Hazine Müsteşarlığı Bankalar Yeminli Murakıpları Kurulu Başkanı, Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanı, Denizcilik Müsteşarlığı Teftiş Kurulu Başkanı ile Sigorta Denetleme Kurulu Başkanı, Türk Patent ve Marka Kurumu Başkanı, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanı, Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu Rehberlik ve Teftiş Başkanı, Diyanet İşleri Başkanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanı, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanı, Helal Akreditasyon Kurumu Genel Sekreteri326 327 1 7000 e) Başbakan Müşavirleri, Adalet Bakanlığı Bakanlık Yüksek Müşavirleri, Türkiye İstatistik Kurumu Başkan Yardımcıları, Toplu Konut İdaresi Başkan Yardımcıları 1 5900 f) Bakanlar Kurulu Sekreteri, Başbakanlık Başkanları, Avrupa Birliği Bakanlığı Başkanları, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkan Yardımcıları ile Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu ve Atatürk Kültür Merkezi Başkanları, Başbakanlık Özel Kalem Müdürü, Adli Tıp Kurumu Başkanı, Milli Kütüphane Başkanı, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Üyesi, Yükseköğretim Kurulu Genel Sekreteri, Büyük Şehir Belediye Genel Sekreteri, Talim ve Terbiye Kurulu Üyesi, Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi, GAP İdaresi Başkan Yardımcısı, Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkan Yardımcısı, Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkan Yardımcısı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkan Yardımcısı, (…) [327] Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkan Yardımcısı, Vergi Dairesi Başkanı (Ankara, İstanbul, İzmir) 1 5400 g) En az üç yıl süreli yükseköğretim veren fakülte ve yüksekokulları bitirerek mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda (veya yüksek öğrenimli olup, özel kanunların öngördüğü şartları taşıyanlardan en az sekiz yıl mesleki görev yaptıktan sonra yine bu kanunların öngördüğü usule göre seçilerek) atanan Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Bağımsız Genel Müdürlük ve Büyük Şehir Belediyesiyle Büyük Şehir Belediye sınırları içindeki ilçe Belediyeleri Müfettişleri, Başbakanlık Uzmanları, Adalet Uzmanları, Seçim Uzmanları, Milli Savunma Uzmanları, İçişleri Uzmanları, Dışişleri Uzmanları, Çalışma Uzmanları, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanları, Kültür ve Turizm Uzmanları, Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanları, İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanları, Sanayi ve Teknoloji Uzmanları, Çevre ve Şehircilik Uzmanları, Gençlik ve Spor Uzmanları, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzmanları, Gümrük ve Ticaret Uzmanları, İhracatı Geliştirme Uzmanları, Orman ve Su İşleri Uzmanları, Diyanet İşleri Uzmanları, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanları, Devlet Personel Uzmanları, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Uzmanları, Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzmanları, Devlet Gelir Uzmanları, Tapu ve Kadastro Uzmanları, Meteoroloji Uzmanları, Basın ve Enformasyon Uzmanları, Yüksek Kurum Uzmanları, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzmanları, Savunma Sanayii Uzmanları, Vakıf Uzmanları, Sınai Mülkiyet Uzmanları, TİKA Uzmanları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanları, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanları, Yazma Eser Uzmanları, İstihdam Uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanları, Bakanlık ve Bağlı Kuruluşların Avrupa Birliği Uzmanları, Göç Uzmanları, Yükseköğretim Kurulu Uzmanları, Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanları, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Uzmanları, Dışişleri Meslek Memurları ile Konsolosluk ve İhtisas Memurları, Maliye Bakanlığı Vergi Müfettişleri ile Hazine Müsteşarlığı Bankalar Yeminli Murakıpları ve Hazine Kontrolörleri, Hazine Uzmanları, Sigorta Denetleme Uzmanları ile Aktüerleri, Dış Ticaret Uzmanları, Avrupa Birliği İşleri Uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş ve İş Güvenliği Müfettişleri ve Bakanlıkların Merkez Teşkilatına dahil Genel Müdürlükleri Kontrolörleri ve İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri ile Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişleri, Sosyal Güvenlik Uzmanları, Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanları, Denizcilik Uzmanları, Sağlık Uzmanları ve Sağlık Denetçileri, Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettişleri, Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçileri ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre atanan İç Denetçiler, Milli Eğitim Uzmanları, Bakanlık Maarif Müfettişleri ve Maarif Müfettişleri, Aile ve Sosyal Politikalar Denetçileri, Gençlik ve Spor Denetçileri, Maliye Uzmanları, Helal Akreditasyon Uzmanları 1 2 3 4 5 6 7 8 4200 3600 2800 2200 1900 1750 1550 1450 h) En az 3 yıl süreli yükseköğretim veren fakülte ve yüksekokulları bitirerek mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanan Gelir Uzmanları, İl İstihdam Uzmanları, Mali Hizmetler Uzmanları, Vergi İstihbarat Uzmanları, İçişleri Bakanlığı Planlama Uzmanları, İl Göç Uzmanları, Ürün Denetmenleri, Gümrük ve Ticaret Denetmenleri, Sosyal Güvenlik Denetmenleri, Defterdarlık Uzmanları kadrosuna atanmış olanlar 1 2 3 4 5 6 7 8 3600 3000 2200 2100 1800 1700 1500 1400 ı) Bölge müdür yardımcısı, il müdür yardımcısı, ilçe müdürü, daire başkan yardımcısı, başkan yardımcısı, şube müdürü, sayman, şube müdür yardımcısı, müdür yardımcısı, sayman yardımcısı, hazine sayman yardımcısı, yüksekokul sekreteri, enstitü sekreteri, merkez sekreteri, kurum sekreteri, birlik sekreteri, savunma sekreteri, genel sekreter, genel sekreter yardımcısı, sivil savunma uzmanı kadrolarında bulunanlar, diğer müdür ve başkan unvanlı kadrolar ile bunların yardımcıları, (II) sayılı Cetvelde sayılan unvanların birinci derece dışındaki kadrolarında bulunanlar 1 2 3 4 3600 3000 2200 2100 i) Bu sınıfa dahil olup da yukarıda sayılanlar dışında kalanlardan, 1. Yükseköğrenim mezunları 1 2 3 4 2800 2200 1700 1400 2. Diğerleri 1 2 3 4 2100 1700 1400 1250 II- TEKNİK HİZMETLER SINIFI a) Kadroları bu sınıfa dahil olup, en az 4 yıl süreli yükseköğretim veren fakülte veya yüksekokullardan mezun olarak yürürlükteki hükümlere göre Yüksek Mühendis, Mühendis, Yüksek Mimar, Mimar, Peyzaj Mimarı ve İç Mimar ile şehir plancısı ve Bölge Plancısı unvanını almış olanlar [328] 1 2 3 4 5 6 7 8 4200 3600 2800 2200 1900 1750 1550 1450 b) Kadroları bu sınıfa dahil olup, en az 4 yıl süreli yükseköğretim veren fakülte ve yüksekokullardan mezun olarak yürürlükteki hükümlere göre Jeolog, Hidrojeolog, Hidrolog, Jeomorfolog, Jeofizikçi, Fizikçi, Matematikçi, İstatistikçi, Yöneylemci (hareket araştırmacısı), Matematiksel İktisatçı, Ekonomici ve Kimyager unvanını almış olanlarla Teknik Yüksek Öğretmen Okulu mezunları 1 2 3 4 5 6 7 8 3600 3000 2200 2100 1800 1700 1500 1400 c) Kadroları bu sınıfa dahil olup da yukarıda sayılanlar dışındaki yükseköğrenim mezunları ile Yüksek Tekniker ve Tekniker unvanını almış olanlar 1 2 3 4 2800 2200 2100 1700 d) Kadroları bu sınıfa dahil olup da yukarıda sayılanlar dışında kalanlar 1 2 3 4 2100 1700 1400 1250 III- SAĞLIK HİZMETLERİ SINIFI a) Uzman Tabip, Tabip, Diş Hekimi, Uzman Veteriner Hekim, Veteriner Hekim, Eczacı, Biyolog, Tıpta Uzmanlık Tüzüğünde belirtilen dallarda uzmanlık belgesi alanlar veya bu dallarda uzmanlık unvanını doktora aşaması ile kazanmış bulunanlar 1 2 3 4 5 6 7 8 4200 3600 2800 2200 1900 1750 1550 1450 b) Yükseköğrenim mezunları 1 2 3 4 5 6 7 8 3600 3000 2200 2100 1800 1700 1500 1400 c) Kadroları bu sınıfa dahil olup da yukarıda sayılanlar dışında kalanlardan diğerleri 1 2 3 4 2100 1700 1400 1250 IV- (EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan; Öğretmen 1 2 3 4 5 6 7 8 3600 3000 2200 2100 1800 1700 1500 1400 V- AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan 1 2 3 4 5 6 7 8 3600 3000 2200 2100 1800 1700 1500 1400 VI- DİN HİZMETLERİ SINIFI Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan; a) Yükseköğrenim mezunları 1 2 3 4 5 6 7 8 3600 3000 2200 2100 1800 1700 1500 1400 b) Diğerleri 1 2 3 4 2100 1700 1400 1250 VII- EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI a) Emniyet Genel Müdürü 1 7600 b) Teftiş Kurulu Başkanı, Polis Akademisi Başkanı ve Emniyet Genel Müdür Yardımcıları, Ankara, İstanbul, İzmir İllerinin İl Emniyet Müdürleri 1 6400 c) Daire Başkanları ile Diğer Birinci Sınıf Emniyet Müdürleri 1 5400 d) Kadroları bu sınıfa dahil olup da Emniyet Müdürü sıfatını kazanmış olanlar ile emniyet amirleri 1 2 3 4 4800 4200 3600 3000 e) Başkomiser ile Komiser Yardımcısı rütbesi arasında olanlar 1 2 3 4 4200 3600 3000 2200 f) Kadroları bu sınıfa dahil olup da, yukarıda sayılanlar dışında kalanlardan; aa) Yükseköğrenim mezunları 1 2 3 4 5 6 7 8 3600 3000 2200 2100 1800 1700 1500 1400 bb) Diğerleri 1 2 3 4 2100 1700 1400 1250 VIII- MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ HİZMETLERİ SINIFI a) Müsteşar, Vali 1 7800 b) Birinci Sınıf Mülki İdare Amirlerinden (Genel İdare Hizmetleri Sınıfında aynı görev unvanları için belirlenen ek gösterge rakamlarından düşük olmamak üzere) 1 inci derecenin 4 üncü kademesi 6400 c) Kadroları bu sınıfa dahil olup da; yukarıda sayılanlar dışında kalanlar (1 inci derecenin kademelerinden aylık alanlar için Genel İdare Hizmetleri Sınıfında aynı görev unvanları için belirlenen ek gösterge rakamlarından düşük olmamak üzere) 1 inci derecenin 4 üncü kademesi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 5400 4600 4200 3600 2900 2800 2200 2100 1900 1750 IX- YARDIMCI HİZMETLER SINIFI Kadroları bu sınıfa dahil olanlardan 1-4 dereceler 600 II SAYILI CETVEL (Ek cetvel: 9/4/1990 – KHK-418/3 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E.1990/22, K.1992/6 sayı kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK-527/3 md.) (Değişik:1/7/2022-7417/6 md.) KADROLARI GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFININ BİRİNCİ DERECESİNDE BULUNANLARIN EK GÖSTERGELERİ UNVANI Derece Ek Göstergeler 1- BAŞBAKANLIK VE BAKANLIKLARDA a) Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkan Yardımcısı, Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcısı, Milli Kütüphane Başkan Yardımcısı, Genel Müdür Yardımcısı, I. Hukuk Müşaviri, Hazine ve Maliye Bakanlığı Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı (Ana ve Yardımcı Hizmet Birimi), Yüksek Fen Kurulu Üyesi, Millî Eğitim Bakanlığı Bilgi İşlem Grup Başkanı ile İnşaat ve Emlak Grup Başkanı 1 4400 b) Başbakanlık Müşaviri, Başbakanlık Başkan Yardımcısı, Bakanlık Müşaviri, Başbakanlık Basın Müşaviri, Elçi – Müsteşar, I. Sınıf Başkonsolos, Büyükelçilik I. Müsteşarı, Daire Başkanı, Dış Politika Danışma Kurulu Üyesi, Dışişleri Bakanlığı Eğitim Merkezi Sekreteri, İl İdare Kurulu üyesi, Bakanlık İl Müdürleri ile Ankara, İstanbul ve İzmir illerindeki diğer Bakanlık İl Müdürleri, Bakanlık Bölge Müdürü, Maliye Başkanı, Milli Emlak Dairesi Başkanı, İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanı, Avrupa Birliği Bakanlığı Daire Başkanları, Serbest Bölge Müdürü, Genel Müdürlük ve Başkanlık Daire Başkanı, Millî Eğitim Bakanlığı Grup Başkanı 1 4200 2- YARGI KURULUŞLARI, BAĞLI VE İLGİLİ KURULUŞLAR İLE YÜKSEK ÖĞRETİM KURULUŞLARINDA a) Devlet Personel Başkanlığı Başkan Yardımcısı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkan Yardımcısı, Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkan Yardımcısı, Türk Patent ve Marka Kurumu Başkan Yardımcısı, Atom Enerjisi Kurumu Başkan Yardımcısı, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkan Yardımcısı, Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkan Yardımcısı, Adli Tıp Kurumu Başkan Yardımcısı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Denetleme Kurulu Başkanı ile Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Başkan Yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş ve Kontrol Kurulu Başkanı, Teftiş ve Tetkik Kurulu Başkanı, Genel Müdürlük Rehberlik ve Teftiş Başkanı, Genel Müdür Yardımcısı, I. Hukuk Müşaviri, Vakıflar Meclisi Üyesi, Hazine Müsteşarlığı Daire Başkanı (Ana ve Yardımcı Hizmet Birimi), Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Daire Başkanı, Gelir İdaresi Daire Başkanı, Türkiye İstatistik Kurumu Daire Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu Aktüerya ve Fon Yönetimi Daire Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu İnsan Kaynakları Daire Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu Destek Hizmetleri Daire Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu İnşaat ve Emlak Daire Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanı, Yükseköğretim Kurulu Genel Sekreter Yardımcısı, Üniversite Genel Sekreteri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Başkanı 1 4400 b) Yönetim Kurulu Üyesi, A.O.Ç. Müdürü, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Genel Sekreter Müşaviri, Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı Daire Başkanı, Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürü, Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı Bölge Müdürü, Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı Müşaviri, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Daire Başkanı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Daire Başkanı, Vergi Dairesi Başkanı, Sosyal Güvenlik İl Müdürü (Ankara, İstanbul, İzmir), Üniversitelerarası Kurul Sekreteri, Müşavir (Müsteşarlıklarda), Türkiye İstatistik Kurumu Bölge Müdürü, Daire Başkanı, Gelir İdaresi Grup Başkanı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Grup Başkanı, Tapu ve Kadastro Bölge Müdürü, Diyanet İşleri Başkanlığı Başkanlık Müşavirleri, Diyanet İşleri Başkanlığı Daire Başkanı, Din İşleri Yüksek Kurulu Sekreteri, İl Müftüsü, Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî Yüksek İhtisas Merkezi Müdürü, Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu Üyesi, Sosyal Güvenlik Kurumu Daire Başkanları, Sayıştay Başkanlığı Birim Başkanı, Sayıştay Başkanlığı Strateji Geliştirme Birim Başkanı 1 4200 3- MAHALLİ İDARELER İLE BAĞLI VE İLGİLİ KURULUŞLARDA Büyükşehir Belediye Teftiş Kurulu Müdürü, Büyükşehir Belediye Genel Sekreter Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı, Genel Müdür Yardımcıları 1 4200 4- BAŞBAKANLIK VE BAKANLIKLARDA Hukuk Müşaviri, Bakanlık Özel Kalem Müdürü, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, Başbakanlık Merkez Teşkilatında Araştırmacı, Dışişleri Bakanlığı Özel Müşaviri, Savunma Sekreteri, Bütçe Dairesi Başkanı, Saymanlık Müdürü, Bakanlık İl Müdürü, Askeri Defterdar, Muhasebe Müdürü, Muvazzaf Uzlaşma Komisyonu Başkanı, Milli Emlak Müdürü, Cezaevi Müdürü, Denetimli Serbestlik Müdürü, Nüfus ve Vatandaşlık Müdürü, İl Sosyal Etüt ve Proje Müdürü, Bayındırlık ve İskan Müdürü, İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Müdürü, Müze Müdürü (İstanbul Topkapı), Okul Müdürü (Unvanlılar dahil), Maliye Kursu Müdürü, Muhakemat Müdürü, Hastane Müdürü, İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkan Yardımcısı, İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Bölge Laboratuvar Müdürü, Gemi Sürvey Kurulu Başkanı, İstanbul Validebağ Sanatoryum ve Öğr. Hst. Başk., Sivil Savunma Koleji Müdürü, Defterdar Yardımcısı, Ekonomi Bakanlığı Bölge Müdür Yardımcısı ve Serbest Bölge Müdür Yardımcısı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Bölge Müdür Yardımcısı, Mal Müdürü, Emlak Müdürü (Maliye Bakanlığı – Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı), Müze Başkanı (Kültür ve Turizm Bakanlığı) 1 3600 5- YARGI KURULUŞLARI BAĞLI VE İLGİLİ KURULUŞLAR İLE YÜKSEKÖĞRETİM KURULUŞLARINDA Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Denetleme Kurul Üyesi, Başhukuk Müşaviri, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkanlık Müşavirleri ile Basın Müşaviri, Hukuk Müşaviri, İstatistik Müşaviri, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Müşaviri, Hazine Saymanı, Genel Sekreter, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Başkan Yardımcısı, R.S. Hıfzıssıhha Merkezi Başkanı, Bölge Müdürü, Bölge Müdür Yardımcısı, İl Müdürü, Afet ve Acil Durum Eğitim Merkezi Müdürü, Türkiye İstatistik Kurumunda Müdür, Diyanet İşleri Başkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri, Diyanet İşleri Başkanlığı Özel Kalem Müdürü, Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî İhtisas Merkezi Müdürü, Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Merkezi Müdürü, Kur’an Eğitim Merkezi Müdürü, İl Müftü Yardımcısı, İlçe Müftüsü, Sosyal Sigortalar Kurumu Sigorta İl Müdürü, Sosyal Sigortalar Kurumu Sigorta Müdürü, Sosyal Sigortalar Kurumu Sağlık İşleri İl Müdürü, Sosyal Sigortalar Kurumu Hastane Müdürü, Savunma Sekreteri, Tapu ve Kadastro Eğitim Müdürü, Yüksek Fen Kurulu Başkanı, Tetkik Kurulu Başkanı, Fen ve Tetkik Kurulu Başkanı, Araştırma Geliştirme Kurulu Başkanı, Tetkik ve İstişare Kurulu Başkanı, Devlet Opera ve Balesi Müdürü, Üniversite Genel Sekreter Yardımcısı, A.O.Ç. Müdür Yardımcısı, Araştırma ve Teknik Eğitim Merkezi Başkanı, S.S.K. Sağlık Meslek Lisesi Müdürü, Yurt Müdürü, Tapu Müdürü, Kadastro Müdürü, Kentsel Dönüşüm Müdürü, Kambiyo Müdürü, Borsa Komiseri, Üniversite Hastaneleri Başmüdürü, Nükleer Araştırma Eğitim Merkezi Müdürü, Bölge Başmüdürü, Gelir İdaresi Grup Müdürü, Vergi Dairesi Müdürü, Bölge İstihbarat Müdürü, Bölge İnşaat Müdürü, Kandilli Rasathanesi Müdürü, Başmüdür, Güneydoğu Anadolu Fosfatları Grup Başkanı, Müessese Müdürü, İşletme Müdürü, Fabrika Müdürü, Kombina Müdürü, Üniversitelerarası Kurul Genel Sekreter Yardımcısı, Fakülte Sekreteri, Şirket Müdürü, Enstitü Müdürü, Tesis Müdürü, Kırıkkale Yardımcı Tesisler Müdürü, Çiftlik Müdürü, Kuruluş Müdürü, Banka Şubesi Müdürü, [329] T.C. Ziraat Bankası, T. Emlak Bankası ve T. Halk Bankası Genel Müdürlüklerinde 1 inci derece kadrolu müdürlerden; - Ticari Krediler Müdürü, - Sanayi Kredileri Müdürü, - Teşvik ve Geliştirme Kredileri Müdürü, - Zirai Krediler Müdürü, - Zirai Kalkınma Kredileri Müdürü, - Su Ürünleri Kredileri Müdürü, - Kooperatif Kredileri Müdürü, - Kooperatifler Müdürü, - İpotekli Krediler Müdürü, - Fon Kredileri Müdürü, - Para ve Tahvil Müdürü, - Tahvilat Müdürü, - Tevdiat ve Banka Hizmetleri Müdürü, - Para ve Menkul Kıymetler Müdürü, - Banka Hizmetleri Müdürü, - Dış Muameleler Müdürü, - Dış İlişkiler Müdürü, - İstihbarat Müdürü, - Proje Müdürü, - Genel Muhasebe Müdürü, - Muhasebe Müdürü, - Personel Müdürü, - Malzeme ve Satınalma Müdürü, - İnşaat Müdürü, - Emlak Müdürü, - İnşaat ve Proje Müdürü, - Emlak İşleri Müdürü, - Otomasyon Müdürü, - Bilgi İşlem Merkezi Müdürü, Özel Tarımsal Krediler Müdürü, Proje Değerlendirme Müdürü, Sistem Servisleri Müdürü, Bankacılık Hizmetleri Müdürü, Fon Yönetimi Müdürü, Eğitim Müdürü, Haberleşme ve Arşiv Müdürü, Planlama, Bütçe ve Kontrol Müdürü, Sosyal Hizmetler Müdürü, Sağlık Hizmetleri Müdürü, İştirakler Müdürü, Halkla İlişkiler Müdürü, Kurumsal Bankacılık Müdürü, Sermaye Piyasaları Müdürü, G.A.P. Kredileri Müdürü, Krediler Kanuni Takip Müdürü, Bireysel Bankacılık Müdürü, Bankacılık Kartları Müdürü, Elektronik Fon Transferi Müdürü, Matbaa Müdürü, Araştırma ve Geliştirme Müdürü, Kredi ve Risk İzleme Müdürü, İstihbarat ve Kredi Değerlendirme Müdürü, Emlak İşleri Müdürü, Merkez Muhasebe Müdürü, İstihbarat ve Proje Değerlendirme Müdürü, Bireysel ve Özel Bankacılık Müdürü, Mevduat ve Banka Hizmetleri Müdürü, İnşaat ve Emlak Müdürü, Araştırma, Geliştirme ve Planlama Müdürü, Kredi Pazarlama Müdürü, Dış İlişkiler Operasyon Müdürü, Dış Muhabir İlişkiler Müdürü, Hukuk İşleri Müdürü, Büro Müdürü ve Disiplin Kurulu Başkanı olanlar, Sosyal Güvenlik İl Müdürü, Sosyal Güvenlik Kurumu Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkan Yardımcısı, Yazma Eser Kütüphanesi Müdürü, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay Başkanlığı Müdürleri 1 3600 6- MAHALLİ İDARELER İLE BAĞLI VE İLGİLİ KURULUŞLARDA Daire Başkanı, Büyükşehir Belediye ile bağlı kuruluşlarındaki I. Hukuk Müşaviri, Belediye Başkan Yardımcısı, Boğaziçi İmar Müdürü, İl Afet ve Acil Durum Müdürü, Sivil Savunma Arama ve Kurtarma Birlik Müdürü, Fen ve Tetkik Kurulu Başkanı 1 3600 III SAYILI CETVEL SAYIŞTAY BAŞKANI, DAİRE BAŞKAN VE ÜYELERİ İLE SAYIŞTAY MESLEK MENSUPLARI VE SAYIŞTAY SAVCI VE SAVCI YARDIMCILARININ EK GÖSTERGELERİ (Ek: 9/4/1990 – KHK-418/3 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile;) IV SAYILI MAKAM TAZMİNATI CETVELİ: (Ek: 9/4/1990 – KHK-418/10 md.; Değişik: 20/3/1997 – KHK-570/10 md.) Sıra No Kadro ve Görev Unvanı Tazminat Göstergeleri 1 Başbakanlık Müsteşarı, Bakan Yardımcısı [330] 15.000 2 (Değişik: 1/7/2010-6002/21 md.) a) Diyanet İşleri Başkanı 13.000 b) Müsteşar, Vali, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri [331] (…) [332] 10.000 3 Büyükelçiler (Türkiye’de sürekli görev yaptıkları süre ile sınırlı olmak şartıyla), Genel Müdürler ile ek göstergeleri bu düzeyde veya daha yüksek tespit edilen kadrolara atanmış olanlar, Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı, [333] [334] 7.000 4 a) Başbakan Müşavirleri ile ek göstergeleri bu düzeyde veya daha yüksek tesbit edilen kadrolara atanmış olanlar [335] b) 1, 2, 3 ve 4.sıralarda yazılı kadro ve görevlerde fiilen altı ay çalıştıktan sonra bu Kanunun 43 üncü maddesinin ‘B’ bendinin üçüncü paragrafında belirtilen kadro ve görevlere atananlar c) (Ek: 1/7/2006-5540/7 md.) Birinci Sınıf Mülki İdare amirleri 4.500 5 a) Bu Kanuna ekli 1 Sayılı Ek Gösterge Cetvelinin I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı bölümünün (f) fıkrasında sayılanlar ile Milli İstihbarat Hizmetleri Sınıfından ek göstergeleri bu düzeyde tespit edilen kadrolara atanmış olanlar b) Başbakanlığa bağlı kuruluşların Kurum Başkan Yardımcıları ile ek göstergeleri bu düzeyde tespit edilmiş diğer Kurum Başkan Yardımcıları c) Genel Müdür Yardımcıları, Gelir İdaresi Daire Başkanı, Vergi Dairesi Başkanı, Başbakanlık, Bakanlık ve Müsteşarlık Müstakil Daire Başkanları (Ana ve Yardımcı Hizmet Birimi), (…) [336] , Sosyal Güvenlik Kurumu Daire Başkanları, Sayıştay Başkanlığı Birim Başkanı, Sayıştay Başkanlığı Strateji Geliştirme Birim Başkanı, Polis Akademisi Başkanı, Vakıflar Meclis Üyesi, Maliye Başkanı, Milli Kütüphane Başkanı, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkan Yardımcısı, Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcısı, [337] Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkan Yardımcısı 333 334 [338] d) Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık, Kurum Başkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi ve Müstakil Genel Müdürlüklerin Birinci Hukuk Müşavirleri (1 er kişi) ile Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirleri (6 kişi) 334 e) 3 ve 4 üncü sıra kapsamında bulunmayan Teftiş Kurulu Başkanları, Vakıflar Genel Müdürlüğü Rehberlik ve Teftiş Başkanı [339] f) Ankara, İstanbul ve İzmir illerinin; İl İdare Kurulu Üyesi Bakanlık İl Müdürleri ile aynı illerin; İl Emniyet Müdürleri, İl Müftüleri ve Vali Yardımcıları [340] 3.000 6 a) Kazanılmış hak aylıkları birinci derecede olmak şartıyla; 1. (Değişik: 1/7/2006-5540/7 md.) Birinci Sınıf Mülki İdare amirleri hariç kaymakamlar ile Kaymakamlık unvanını kazandıktan sonra İçişleri Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında görev yapanlar, 2. Başkonsoloslar (Türkiye’de sürekli görev yaptıkları süre ile sınırlı olmak şartıyla) 3.000 b) Birinci dereceli kadroya atanmış olmak şartıyla, 1. Kaymakamlar ile Kaymakamlık ünvanını kazandıktan sonra İçişleri Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında görev yapanlar, 2. Başkonsoloslar (Türkiye’de sürekli görev yaptıkları süre ile sınırlı olmak şartıyla) 2.000 7 Birinci dereceli kadroya atanmış olmak şartıyla; Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık, Kurum Başkanlığı ve Müstakil Genel Müdürlüklerin merkez teşkilatı Daire Başkanı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı Daire Başkanı, [341] kadrolarına atananlar (Bütçe Dairesi Başkanı dahil), Millî Eğitim Bakanlığı Grup Başkanı, [342] Gelir İdaresi Grup Başkanı, İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanı, [343] Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 1. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı ve Grup Başkanı, [344] Milli Kütüphane Başkan Yardımcısı, [345] Bölge Müdürleri (Kamu İktisadi Teşebbüsleri, Belediyeler ve bunlara bağlı kurum ve kuruluşlar hariç), (…) [346] Üniversite Genel Sekreterleri, Din İşleri Yüksek Kurulu Sekreteri [347] Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî Yüksek İhtisas Merkezi Müdürü [348] [349] 340 2.000 8 a) En az dört yıl süreli yükseköğrenim veren fakülte veya yüksekokulları bitirmiş, birinci dereceli kadroya atanmış ve Türkiye düzeyinde teftiş, denetim veya inceleme yetkisine sahip merkez denetim elemanlarından; Başbakanlık Müfettişleri, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Denetçileri, Bakanlık Müfettişleri, Maliye Bakanlığı Vergi Müfettişleri, [350] Sigorta Denetleme Uzmanları ve Sigorta Denetleme Aktüerleri, Hazine Müsteşarlığı Bankalar Yeminli Murakıpları, Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişleri, Müsteşarlık ve Genel Müdürlük Müfettişleri, Diyanet İşleri Başkanlığı Müfettişleri, Müsteşarlık ve Başkanlık Kontrolörleri, Bakanlıkların merkez teşkilatına dahil Genel Müdürlüklerin Kontrolörleri ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri, Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATOPOL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettişleri, İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri, Aile ve Sosyal Politikalar Denetçileri, Bakanlık Maarif Müfettişleri, Sağlık Denetçileri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçileri, Gençlik ve Spor Denetçileri, [351] [352] [353] [354] [355] [356] 342 341 [357] [358] [359] [360] 2.000 b) (Değişik: 20/8/2016-6745/11 md.) En az dört yıl süreli yükseköğrenim veren fakülte veya yüksekokulları bitirmiş ve birinci dereceli kadroya atanmış olmak kaydıyla, 152 nci maddenin “II- Tazminatlar” kısmının “A- Özel Hizmet Tazminatı” bölümünün (ğ) bendinde yer alanlardan merkez teşkilatına ait uzman unvanlı kadrolarda bulunanlar 2.000 c) (Ek: 22/12/2005-5436/13 md.) Birinci dereceli kadroya atanmış İç Denetçiler 2.000 d) (Ek: 21/3/2006 – 5473/3 md.) En az dört yıl süreli yükseköğrenim veren fakülte veya yüksekokulları bitirmiş, mesleğe özel yarışma sınavıyla girerek belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavında başarılı olmuş, birinci dereceli kadroya atanmış ve doğrudan belediye başkanı veya genel müdür adına teftiş, denetim ve inceleme yetkisine sahip büyükşehir belediyeleri ile bunlara bağlı genel müdürlük müfettişleri ve büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediye müfettişleri 1.000 9 Birinci dereceli kadroya atanmış olmak şartıyla; [361] 340 a) Büyükşehir Belediyesi bulunan illerin İl İdare Kurulu Üyesi Bakanlık İl Müdürleri ile aynı illerin İl Emniyet Müdürleri, İl Müftüleri, Sosyal Güvenlik İl Müdürleri (Ankara, İstanbul, İzmir) 1.500 b) Diğer illerin İl İdare Kurulu Üyesi Bakanlık İl Müdürleri ile İl Emniyet Müdürleri, İl Müftüleri, Sosyal Güvenlik İl Müdürleri 1.000 10 a) 5, 6 ve 7 nci sıralar ile 8 inci sıranın (a), (b) ve (c) bentlerinde yazılı kadro ve görevlerde fiilen altı ay çalıştıktan sonra bu Kanunun 43 üncü maddesinin ‘B’ bendinin üçüncü paragrafında belirtilen kadro ve görevlere atananlar [362] 2.000 b) 8 inci sıranın (d) bendi ile 9 uncu sırada yazılı kadro ve görevlerde fiilen altı ay çalıştıktan sonra bu Kanunun 43 üncü maddesinin ‘B’ bendinin üçüncü paragrafında belirtilen kadro ve görevlere atananlar 362 1.000 14/7/1965 TARİHLİ VE 657 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN KANUN HÜKÜMLERİ 1) 15/5/1975 tarihli ve 1897 sayılı Kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu kanundan önce çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerin uygulanması sonunda bulunan yeni derece ve kademelere göre 5 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 3 ve 4; 8 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 1 inci maddeleri uyarınca intibak çizelgelerine müsteniden yapılan aylık ödemelerine ilgili kararname hükümlerine göre devam olunur. 1/3/1975 tarihine kadar yapılacak kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi işlemleri söz konusu Kararname hükümlerine göre yapılır. Bu kanun gereğince yapılacak ödemelere 1/3/1975 tarihinden itibaren başlanır. Kurumların yurt dışı kuruluşlarının daimi kadrolarında çalışanlar hakkında Bütçe kanunlarındaki hükümlere göre işlem yapılır. Bu Kanuna göre yapılacak intibak esasları: Geçici Madde 2 – Evvelce 1/3/1970 tarihi itibari ile intibak yapılmış olanlar ile bu tarihten sonra göreve alınanların intibakı 1/3/1975 tarihinden geçerli olmak üzere bu kanun hükümlerine göre düzenlenir. Bu Kanun ile yapılan intibaklar sonunda bulunacak derece ve kademe üzerinden yapılacak ödemelere 1/3/1975 tarihinden itibaren başlanacağı: Geçici Madde 3 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki kazanılmış hak aylıklarının ödenmesine devam olunur. Bu kanun ile getirilen intibak hükümlerinin uygulanması sonunda memur (her ne suretle olursa olsun görevlerinden ayrılmış bulunanlar dahil) lehine doğan durumlar dolayısiyle, 1/3/1970 tarihinden 1/3/1975 tarihine kadar geçen süre için bir fark ödemesi yapılmaz. Aynı süre içinde haklarında emeklilik hükümleri uygulanmış olanlara da aylık veya ikramiye farkı ödenmez. Ancak, 1/3/1970 – 30/11/1970 tarihleri arasına ait aylık farkları 1327 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanarak ödenir. Ayrıca, 12 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihle 1/3/1975 tarihi arasında yaş haddi, maluliyet veya ölüm sebebiyle haklarında emeklilik işlemleri uygulananların bu kanunun hükümlerine göre yapılacak intibakları sonunda kazanılmış hak aylıkları yükselmiş bulunduğu takdirde, emekli ikramiyeleri yeni tutarlara göre hesaplanır ve farkları 1/3/1975 tarihinde ödenir. 1623 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce, maluliyet veya ölüm sebepleriyle memuriyetleri sona erenlerin askerlikte geçen hizmetlerinin nazara alınmaması sebebi ile aylığa hak kazanma süresini dolduramamış olanların bu kanunun ek geçici 2 nci maddesinin (C) bendinin (c) fıkrasında gösterilen askerlikle ilgili olarak hesaplanacak sürelerinin eklenmesi suretiyle aylığa hak kazandıkları takdirde ilgililerin müracaatı üzerine bu süreler borçlandırılmak suretiyle, evvelce yapılan işlemler 1623 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden itibaren yeni duruma göre düzeltilir. Geçici Madde 4 – 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa 31/7/1970 tarihli ve 1327 sayılı Kanunun 71 inci maddesiyle getirilen ve 8/10/1973 tarihli ve 8 sayılı eğişi Hükmünde Kararname ile değiştirilen Ek madde 1/3/1975 tarihine kadar uygulanmaz. Bu tarihe kadar hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara, hangi miktarda iş güçlüğü, iş riski ve teminindeki güçlük zammı verileceği ilgili kurum, Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca 1/7/1974 ten önce çıkarılacak kararname ile kararlaştırılır. Geçici Madde 5 – 1/3/1975 tarihinde görevde bulunan Emniyet Müfettişi, Emniyet Müfettiş Muavini, sivil başmemur (dedektif), sivil memur (Dedektif), mali polis mütehassısı, mali polis eksperi, polis enstitüsü ve polis okulları dahiliye müdürlerinin intibakları emniyet hizmetleri sınıfına yapılır. Bu kadrolar boşaldıkça yeniden atanma yapılmayarak kaldırılır. Bu kadrolarda çalışanlar için tahsil durumlarına göre 36 ncı maddenin (A) bendinin 8 (a) ve (b) fıkralarındaki başlangıç dereceleri nazara alınır. Geçici Madde 6 – Bu Kanunun değişik 33 üncü maddesine göre Genel Kadro Kanunu çıkıncaya kadar, 1322 sayılı Genel Kadro Kanunu ile kurumlara tahsis edilen kadrolar ile bütçe kanunları hükümlerine göre ihdas edilip kurumlara tahsis edilen kadrolar ve bu kadrolarda yapılan eğişiklikler geçerlidir. Geçici Madde 7 – 36 ncı maddenin (B) bendinin 1 inci fıkrasında sözü edilen yönetmelik çıkıncaya kadar ilgili bakanlığın tespit edeceği esaslar dairesinde yapılacak özel yükselme sınavını başaranlar da 1 inci derecenin son kademe aylığına kadar yükselebilirler. Geçici Madde 8 – İntibak hatalarından doğan Devlet alacakları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri dairesinde tahsil edilir. Geçici Madde 9 – 197 nci maddeden sonra gelen zam ve tazminatlar başlığı altındaki ek maddenin son fıkrasında yer alan ve yılda bir defa ve bütün kurumlar için toplu olarak tespiti öngörülen tazminat ve zamların 1975 Mali yılına münhasır olmak kaydı ile kurumların müracaatı üzerine yılda 2 defa diğer hükümler saklı kalmak kaydi ile Bakanlar Kurulunca tespit olunabilir. 2) 2/2/1981 tarihli ve 2381 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – Halen sonuçlandırılmamış disiplin ve soruşturma işlemlerinde bu Kanun hükümleri uygulanır. [363] 3) 20/8/1981 tarihli ve 2509 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – Adalet Bakanlığında mevcut Bakanlık Başmüşavirliği, Bakanlık Müşavirliği, Bakanlık özel Müşavirliği, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği unvanları ve kadroları kaldırılmıştır. Yukarıdaki fıkra hükümleri gereğince unvanları ve kadroları kaldırılanların şahıslarına bağlı ve görevleri süresince geçerli olmak kaydıyla Adalet Bakanlığına aşağıdaki kadrolar ek olarak tahsis edilmiştir. Birinci fıkrada belirtilen kadrolarda halen görevli bulunanlar bu Kanunla verilen emekli mükteseplerine uygun kadrolara en geç bir ay içinde atanırlar ve bunlar atandıkları görevin unvanını taşırlar. Derece Ek Kadrolar Sınıf Adet 1 2 5 7 9 Genel İdare Hizmetleri ” ” ” ” ” ” ” ” ” ” ” ” 1 4 2 1 2 4) 12/2/1982 tarihli ve 2595 sayılı Kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanun ile Aylık Gösterge Tablosunda yapılmış olan değişiklik nedeniyle aylıklarda meydana gelecek olan artışlar hakkında 5434 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin (c) fıkrası uygulanmaz. Geçici Madde 2 – Genel ve Katma Bütçeli kurumlarda, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında ve Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde görevli olan memurlar hakkında Kadro Kanunu; bunlar dışında kalan diğer kamu kurum ve kuruluşlarının memurları hakkında ilgili mevzuatında yapılacak düzenleme yürürlüğe konuluncaya kadar; bunların Genel İdare Hizmetleri sınıfına dahil 1, 2, 3 ve 4 üncü derece kadrolarında bulunanlara, 657 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin bu Kanunla değiştirilmeden önceki hükümlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca tespit edilmiş olan ek göstergelerin uygulanmasına devam olunur. Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın 1, 2, 3 ve 4 üncü derece kadrolara atanmış olup da, 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin bu Kanunla yeniden düzenlenen (B) bendinde öngörülen şartları taşıyanlar herhangi bir işleme gerek kalmaksızın; bu şartları taşımayanlardan sicillerine göre başarılı olanlar Bakanlarının veya atamaya yetkili amirlerinin takdirleri ile bulundukları görevlerde çalıştırılabilirler ve bu sürece aynı haklardan yararlanmaya devam ederler. Bu nitelikte bulunmayanlar durumlarına uygun derecelerdeki kadrolara atanırlar. Geçici Madde 4 – (Değişik: 30/12/1982 – 2771/8 md.) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanunla kaldırılan 190 ve Ek Geçici 20 nci maddeleri uyarınca T.C. Merkez Bankasında açılmış bulunan özel hesap Hazineye devredilmiştir. Özel hesapta toplanmış olup 1/1/1983 tarihi itibariyle iadesine hak kazanılmamış olan Memur Yardımlaşma Kurumu kesenekleri % 60 fazlası ile ve Bakanlar Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar dahilinde ilgililerine iade edilir. Özel hesapta toplanmış bulunan keseneklerden konut edinme ve kullandırma programının finansmanında kullanılmış miktarı 8/7/1981 tarih ve 2487 sayılı Kanun gereğince kurulmuş Kamu Konut Fonuna maledilmesine; özel hesabın mevcut ve alacaklarının tasfiyesine; keseneklerin Bakanlar Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar dahilinde ilgililerine iadesine; bu amaçla gerekli bütün işlemleri yapmaya ve bu işlemlerin gerçekleşmesi amacıyla yeterli tutarı bütçede mevcut veya yeniden açılacak tertiplere gelir, ödenek ve gider kaydettirmeye; özel hesabın karşılıklı borç ve alacaklarının tasfiyesine, mahsup işlemlerini tamamlamaya ve bu maddenin uygulanması ile ilgili diğer esas ve usulleri düzenlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Ancak, haklarında emeklilik hükümleri uygulananlar ile ölenlerin ve her ne suretle olursa olsun (T.C. Emekli Sandığına tabi görevlere naklen atananlarla, muvazzaf askerlik hizmeti için ayrılanlar hariç) görevlerinden ayrılanlara, istedikleri takdirde, 1/3/1982 tarihinden sonraki süreler için vadeli mevduat munzam karşılıklarına T.C. Merkez Bankasınca uygulanan oran üzerinden tahakkuk ettirilecek faizi ile birlikte birikmiş kesenekleri iade edilir. 1/3/1982 tarihinden sonra ödenen faizler dahil, bu madde uyarınca yapılan ödemeler ve işlemler her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Geçici Madde 5 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde olup da 657 sayılı Kanunun değişik 146 ncı maddesinin son fıkrası uyarınca kendilerine daha önce tazminat ödenenlerin bu tazminatları, aşağıda yer alan aylık göstergelerin hizalarındaki brüt miktarlar üzerinden ve özlük hakları ile ilgilendirilmeksizin 31/12/1982 tarihine kadar ayrıca ödenmeye devam olunur. Aylık Göstergeler Ödenecek Miktar (TL.) 380 1 650 385 1 550 390 1 450 395 1 350 400 1 250 405 1 150 410 1 050 415 950 420 850 425 750 430 650 435 550 440 450 450 300 460 150 Yukarıda belirtilen süre içinde 146 ncı maddenin son fıkrasının uygulanmasını gerektiren bir değişikliğin meydana gelmesi halinde bu miktarların ödenmesi durdurulur. Geçici Madde 6 – Bu Kanunla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Zam ve Tazminatlar” başlıklı Ek Maddesine eklenen fıkra uyarınca ödenmesi öngörülen özel Hizmet Tazminatı, 31/12/1980 tarih ve 2368 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan ödeme çeşitleri ile birlikte fark tazminatı mukayesesine dahil edilir. Geçici Madde 7 – 1/4/1981 tarih ve 2443 sayılı Kanunda değişiklik yapılıncaya kadar, Devlet Denetleme Kurulu Başkan ve Üyeleri 657 sayılı Kanunun “Zam ve Tazminatlar” başlıklı maddesine bu Kanunun 13 üncü maddesi ile eklenen (c) bendi hükümlerinden yararlandırılırlar. Buna göre ödenecek özel hizmet tazminatı miktarı 657 sayılı Kanuna göre en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 20’sini geçmemek üzere Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterince tespit olunur. [364] 2443 sayılı Kanunun 8 inci maddesine göre Devlet Denetleme Kurulu üyelerine verilecek ücretlerin tespitinde bu tazminat ayrıca dikkate alınmaz. Geçici Madde 8 – 23/1/1981 tarih ve 2377 sayılı Öğretmenlere Eğitim ve Öğretim Tazminatı ödenmesi Hakkında Kanunda değişiklik yapılıncaya kadar, anılan Kanunun 1 inci maddesinde yer alan 1 000 lira 1 500 lira olarak ödenir. Geçici Madde 9 – Bu Kanuna tabi kurumlarda sürekli işçi statüsü ile çalışanlarla sözleşmeli personelden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde memurluğa geçmek için yazılı olarak müracaat edenler, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşmamak kaydı ile, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik Ek Geçici 1, 2 ve 3 üncü maddeleri hükümleri, 13/12/1960 tarih ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan kuruluşlarda 1/3/1979 tarihinde görevli olanlar için ayrıca 20/2/1979 tarih ve 2182 sayılı Kanun hükümleri de dikkate alınarak derece ve kademeleri tespit edilmek suretiyle mevcut veya yeniden alınacak memur kadrolarına intibak ettirilebilirler. Geçici Madde 10 – (Ek: 30/12/1982 – 2771/9 md.) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 43 üncü maddesinin (j) fıkrasında yazılı unvanları bu fıkrada yazılı şartlarla kazanmamış olmakla birlikte, 1/3/1982 tarihine kadar kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanarak almış bulunanlardan yükseköğrenimli olanlar hakkında da anılan (j) fıkrası hükümleri uygulanır. 5) 24/2/1988 tarihli ve 3409 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 5 – 12.3.1986 tarihli ve 3268 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri Hakkındaki Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair ve 9.4.1987 Tarihli ve 3347 Sayılı, 12.3.1986 Tarih ve 3268 Sayılı Kanun ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Teşkilatlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Yetki Kanunları ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi 6.6.1985 Tarihli ve 3221 Sayılı, 24.2.1983 Tarihli ve 2802 Sayılı, 14.7.1965 Tarihli ve 657 Sayılı Kanunlar için adı geçen yetki kanunları ile verilen süre bitimine kadar geçerlidir. 14/7/1965 TARİHLİ VE 657 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME HÜKÜMLERİ 1) 23/12/1972 tarihli ve 2 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddeleri: Bu kararnameye göre yapılacak intibakların esasları: Geçici Madde 1 – 30/11/1970 tarihi ile bu Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarih arasında 1327 Sayılı Kanuna göre yapılan intibaklar, 30/11/1970 tarihindeki hukuki durumlar esas alınarak, bu Kararname ile getirilen hükümler çerçevesinde 1/6/1973 tarihinden geçerli olmak üzere ek geçici 45 inci maddede sözü edilen yönetmelik esaslarına göre yeniden düzenlenir. Bu düzenlemede 1/12/1970 tarihi ile 1/6/1973 tarihi arasında geçen ve geçecek başarılı hizmet süreleri, ilgililerin intibakları sonunda kazandıkları derece ve kademeler üzerine eklenerek değerlendirilir. Bu değerlendirmede 68 inci maddedeki derece yükselmesine ilişkin kanuni bekleme sürelerinden artan süreler üst derecede kademe ilerlemesi verilmek suretiyle dikkate alınır. Şu kadarki, öğrenim durumları itibariyle yükselebilecekleri dereceleri aşanlar hakkında yukarıdaki fıkra ile değerlendirilmesi öngörülen süreler sadece kademe ilerlemesinden sayılır. Kazanılmış hak aylıklarının üstünde kadro aylıkları üzerinden aylık alanlarda değerlendirilecek bu süre öğrenim durumları gözönünde bulundurulmak suretiyle kazanılmış hak aylıklarının yükseltilmesinde dikkate alınır. Bu Kararname ile yapılan intibaklar sonunda memurlar lehine doğan farkların 1/6/1973 den itibaren ödeneceği: Geçici Madde 2 – (Birinci fıkra ile ikinci fıkra-son cümlesi hariç-iptal: Anayasa Mahkemesinin 8/10/1974 tarihli E.:1974/18 K.:1974/42 sayılı kararı) Aynı süre içinde haklarında emeklilik hükümleri uygulanmış olanlara da aylık veya ikramiye farkı ödenmez. (Üçüncü fıkra İptal: Anayasa Mahkemesinin 8/10/1974 tarihli ve E.:1974/18, K.:1974/42 sayılı kararı) İntibaklar sonucunda bulunacak derece ve kademe, personelin halen bulunduğu derece ve kademeden aşağı ise, aradaki fark kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi suretiyle giderilinceye kadar ödenmeye devam olunur. Ancak, bu yükselmede, emeklilik keseneğine esas aylık dereceleri, ilgililerin öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri geçemez. Şu kadar ki, bunlardan 1/6/1973 tarihinden itibaren bir yıl içinde emekliye ayrılma isteğinde bulunanlar ile maluliyet, yaş haddi veya ölüm sebebiyle görevlerinden ayrılanların emeklilik işlemleri, bu karaname ile getirilen intibak hükümlerinin uygulanmasından önceki emeklilik keseneğine esas aylık derece ve kademeleri üzerinden yapılır. Bu takdirde, kesenek farkları ilgililerce, karşılıkları da kurumlarınca T.C. Emekli Sandığına ödenir. Ayrıca, bu Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihle 1/6/1973 tarihi arasında yaş haddi, maluliyet veya ölüm sebebiyle haklarında emeklilik işlemleri uygulananların kararname hükümlerine göre yapılacak intibakları sonunda kazanılmış hak aylıkları yükselmiş bulunduğu takdirde, emekli aylık ve ikramiyeleri yeni tutarlara göre hesaplanır. 2) 30/5/1973 tarihli ve 5 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen hükümleri: Geçici Madde 3 – Bu Kararname ile getirilen intibak hükümlerine ait işlemlerin 1/6/1973 tarihine kadar tamamlanamaması halinde yeni intibak çizelgelerinin tanzimini müteakip gerekli tediye ve kesinti işlemleri yapılmak kaydiyle aylıklarının geçici 2 nci maddenin 1 inci fıkrası uyarınca ödenmesine devam olunur. İntibak işlemleri tamamlanan dairelerde, Devlet Memurları Kanunu ve 1973 yılı Bütçe Kanununun kadrolara ilişkin hükümlerine göre kadro işlemleri tamamlanıncaya kadar aylıklar, intibak çizelgelerine müsteniden yeni derece ve kademeler üzerinden ödenir. Ancak intibak ve kadro işlemlerinin tamamlanması 1/10/1973 tarihini geçemez. Kurumların yurt dışı kuruluşlarına dahil kadrolarda görevli Devlet Memurları hakkında intibak hükümlerinin uygulanması sonucunda ulaştıkları dereceleri, yurt dışı görevlerine ilişkin kadro derecesini aşanlar hakkında 161 inci maddenin (B) bendine göre işlem yapılır. Bu gibilerin yurt dışı aylıkları mezkür maddeye göre tespit edilecek aylıklarına yurt dışı emsaller uygulanmak suretiyle bulunur. Bu suretle tespit olunacak aylık tutarlarına tekabül eden döviz miktarı (yurt dışı emsallerde bir değişiklik yapılmadıkça) 31/5/1973 tarihinde aldıkları döviz miktarını geçemez. Şu kadarki, bu şekilde ödeme yapılması ilgililerin intibak ettirildikleri derece ve kademeden emeklilik kesenekleri ödemelerine ve bu derece emeklilik yönünden kademe ilerlemesi yapmalarına engel teşkil etmez. Geçici Madde 4 – A) Bu Kararname ile getirilen intibak hükümlerinin uygulanması sonunda Devlet Memuruna; a) Ulaştığı derece 31/5/1973 tarihinde işgal etmekte olduğu kadro derecesinin üstünde olduğu takdirde bu kadroda değişiklik yapılmaksızın ulaştığı derece ve kademeden, b) Ulaştığı derece 31/5/1973 tarihinde işgal etmekte olduğu kadro derecesine eşit olduğu takdirde bu derece ve bulunacak kademeden, aylık ödenir. Şu kadar ki, durumları (a) fıkrasına uyanlardan, 31/5/1973 tarihinde almakta oldukları aylıkların derece ve kademesinin göstergesi daha yüksek olanlara, ulaştıkları derecedeki bu göstergeye eşit veya en yakın göstergeye tekabül eden kademenin aylığı, kazanılmış hak oluncaya kadar ödenmeye devam olunur. B) Ulaştığı derece 31/5/1973 tarihinde işgal etmekte olduğu kadro derecesinin altında olan Devlet Memuru hakkında bu Kararnamenin geçici 2 nci maddesine göre işlem yapılır. (A) Fıkrasının kapsamına girip de kadrolarının üstündeki bir dereceden aylık ödenenlerin; a) Ödemeye esas olan derecelerinde, genel hükümlere göre, kademe ilerlemesi yapmaları, b) 68 inci maddedeki derece yükselmesi için öngörülen şartları ihraz etmeleri ve üst derecede boş kadronun bulunması halinde, üst dereceye yükselmeleri, caizdir. Geçici Madde 5 – Ek geçici 8 inci madde kapsamına girenlerin ek geçici 49 uncu madde gereğince yapılacak değerlendirmeler de dikkate alınarak 1/12/1970 tarihi ile 1/6/1973 tarihi arasında geçen başarılı hizmet süreleri, ilgililerin 30/11/1970 tarihi itibariyle intibak ettirilecekleri derece ve kademeler üzerine eklenerek derece ve kademe verilmek suretiyle değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra kanuni bekleme sürelerinden artan süreler, üst derecede dikkate alınır. Şu kadar ki, haklarında bu Kararname hükümlerinin uygulanması sonucunda (her ne suretle olursa olsun görevinden ayrılmış bulunanlar dahil) lehe doğan durumlar dolayısiyle 1/3/1970 tarihinden 1/6/1973 tarihine kadar geçen süre için bir fark ödemesi yapılmaz. 3) 8/10/1973 tarihli ve 8 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde 1 – Durumları bu Kararname ile değiştirilen veya yeniden getirilen hükümlere uyanların intibakları 657 sayılı Kanunun değişik 36 ncı maddesinin bu Kararnameyle değişik hükümleri ile 2 ve 5 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerin geçici 1-4 üncü maddeleri hükümleri de gözönünde bulundurularak ve söz konusu geçici maddelerdeki tarihlerden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenir. Ancak intibak ve kadro işlemlerinin tamamlanması 28/2/1974 tarihini geçemez. 4) 15/1/1974 tarihli ve 9 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kararnamenin yürürlük tarihinde 16 ncı derecede bulunanlar 15 inci dereceye yükseltilmiş sayılırlar ve bu gibilerin aylıkları, haklarında genel hükümlere göre kademe ilerlemesi uygulanıncaya kadar, 15 inci derecenin ilk kademesi üzerinden ödenir. 16 ncı derece kadrolar Bütçe Kanunlarının intibak düzeltmelerine ilişkin hükümlerine göre Bakanlar Kurulunca karşılığı olan 15 inci derece kadroların ihdası suretiyle iptal edilir. Bu işlemler sırasında boş bulunan 16 ncı derecedeki diğer kadrolar, ilgili kurumlarca, 15 inci derece kadrolar olarak değiştirilmek üzere bu Kararnamenin yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde Maliye Bakanlığına ve Devlet Personel Başkanlığına gönderilir. Bu tarihe kadar işlem görmeyen kadrolar iptal edilmiş sayılır. Geçici Madde 2 – 23/12/1972 tarihli ve 7/5519 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tesbit olunan katsayılarında değişiklik yapılıncaya kadar, sürekli görevle yurt dışında bulunan memurların aylıklarının hesabında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 1327 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile değişik 43 üncü maddesi ile düzenlenen gösterge tablosu esas alınır. 5) 26/6/1984 tarihli ve 241 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca personel rejimi ile ilgili düzenleme yapılıncaya kadar, anılan Kararname Kapsamına giren kuruluşlarda, 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerden alınabilecek kadrolar ve 500 veya 400 ek gösterge verilebilecek görevler, genel ve katma bütçeli kuruluşlarda bu derecelere tahsis edilmiş kadroların sayısı ve görev nitelikleri gözönünde bulundurulmak suretiyle ve yılda bir defa olmak üzere Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilir. Geçici Madde 2 – Ek göstergeleri yeniden tespit olunan kadrolarda halen görevli bulunanların aylıklarının hesabında uygulanacak ek göstergeler, bu görevlerinde kaldıkları sürece, yararlanmakta oldukları ek göstergelerden düşük olamaz. Geçici Madde 3 – Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uyarınca ek göstergelerin yeniden tespiti dolayısıyla aylıklarda meydana gelen artışlar hakkında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 14 üncü maddesinin (c) fıkrası uygulanmaz. Geçici Madde 4 – 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 43 üncü maddesinin (j) fıkrasına dahil edilen “Başbakanlık Uzmanı” ünvanı ile aynı maddeye eklenen (k) fıkrasında yazılı ünvanları ilgili fıkralarda yazılı şartlarla kazanmamış olmakla birlikte, kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanarak almış bulunanlardan yükseköğrenimli olanlar hakkında da anılan fıkralar hükümleri uygulanır. Geçici Madde 5 – İlgili Kanunlarında gerekli düzenleme yapılıncaya kadar, Başbakanlık merkez teşkilatında, Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, Başbakan Müşaviri ve Başbakanlık Müşavirleri, Teftiş Kurulu Başkanı, Hukuk Müşaviri, Basın Müşaviri, Genel Müdür ve Başbakanlık Başkanı ile Uzman ve Uzman Yardımcısı kadroları karşılık gösterilmek kaydıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Ancak, uzman yardımcısı ve uzman kadrolarında çalıştırılacaklar için 8/6/1984 gün ve 203 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 33 üncü maddesinde belirtilen şartlar, yukarıda sayılan diğer görevlerde çalıştırılacaklar için yüksek öğrenim yanında, 657 Sayılı Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen şartlar aranır. Ayrıca, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünde özel bilgi ve ihtisası gerektiren konularda kadro aranmaksızın ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın yerli ve yabancı elemanlar sözleşmeli olarak çalıştırılabilir. Bu suretle çalıştırılacakların sözleşme usul ve esasları ile ücret miktarı ve her çeşit ödemeler Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Sözleşme ile çalıştırılacak personel istekleri üzerine T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilir. 6) 29/11/1984 tarihli ve 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde 2 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin öngördüğü yönetmelikler Devlet Personel Başkanlığınca en geç bir yıl içinde hazırlanarak uygulamaya konulur. Bu süre zarfında uygulanmakta olan mevcut tüzük ve yönetmeliklerin uygulanmasına devam edilir. 7) 23/1/1987 tarihli ve 269 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde – Gerekli düzenleme yapılıncaya kadar yukarıdaki 2 nci maddedeki oran % 25 olarak uygulanır. [365] 8) 18/5/1987 tarihli ve 281 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte, Türkiye Radyo Televizyon Kurumunun haber ve program hizmetleri ile teknik hizmetlerinde (yöneticiler dahil), Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına tabi olarak çalışanlardan, sözleşmeli personel statüsüne geçenlerle, daha önce bu statüye geçmiş olanlardan, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına yazı ile müracaat edenlerin, müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren Sandıkla ilgileri devam ettirilir. Bunların emeklilik kesenekleri; emeklilik keseneğine esas aylıkları üzerinden % 15 olarak kesilir, kurumları da % 20 karşılık öderler. Kesenek ve karşılık yüzdelerinin artması halinde, bu maddedeki yüzdeler de aynı miktarda artırılır. 9) 30/12/1987 tarihli ve 306 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde – Gerekli düzenlemeler yapılıncaya kadar bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesi ile belirlenen özel hizmet tazminatının hangi miktarlarda uygulanacağı Bakanlar Kurulu Kararı ile tesbit edilir. 10) 28/3/1988 tarihli ve 318 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin Ortak Hükümler Bölümünün (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılan unvanları sözkonusu fıkrada belirtilen şartlarla kazanmamış olmakla birlikte ilgili kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanarak almış bulunanlardan bir derece yükseltmesinden yararlanmamış olanlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere sözkonusu unvanları fıkrada gösterilen şekilde almış oldukları kabul edilmek suretiyle işlem yapılır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek geçici 9 uncu maddesinde belirtilen kuruluşlarda görevli bulunanlar hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır. Geçici Madde 2 – İlgili kanunlarında değişiklik yapılıncaya kadar, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalan ve yönetim kurulları ile idare edilen kanunla kurulu teşebbüs ve kurumların yönetim kurulu üyesi genel müdür ve genel müdür yardımcılarına kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu üyeleri için öngörülen miktarda ücret ve ek ödemede bulunulur. 11) 23/12/1988 tarihli ve 351 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde – Müsteşar, Vali ve Emniyet Genel Müdürü (Vali) unvanını almış olup, 13/11/1981 tarihli ve 2559 sayılı Kanunun Ek Geçici 1 inci ve 2 nci maddelerine göre emekli olanlardan 241 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin değişik 39 uncu maddesinin (b) fıkrasında öngörülen şartları taşımayanlar hakkında da mezkur fıkra hükümleri uygulanır. 12) 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin hükmü: Madde 3 – 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve diğer kanunlar uyarınca ek göstergeden yararlanan personelin ek gösterge rakamları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. a) Genelkurmay Başkanı, 4500 b) Orgeneral ve Oramiral olmak kaydıyla Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı, 4200 c) Orgeneral-Oramiraller, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Yargıtay Başkanı, Danıştay Başkanı ve Başbakanlık Müsteşarı, 4000 d) Korgeneral-Koramiraller, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Sayıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, 3800 e) (Değişik: 25/1/1990-KHK-402/2 md.) Tümgeneral-Tümamiraller, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay Üyeleri, Yargıtay Cumhriyet Başsavcı Vekili, Birinci Sınıf Hakim ve Savcılar, Müsteşarlar, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı 3500 f) Başbakanlık Müsteşar Yardımcıları. 2600 g) (Ek: 23/10/1989-KHK-386/2 md.) Talim ve Terbiye Kurulu üyesi 2400 Yukarıda unvan olarak sayılanlar dışında kalan personelin halen uygulanmakta olan ek gösterge rakamları, aşağıda gösterildiği şekilde değiştirilmiştir. 30.6.1989 itibariyle uygulanmakta olan Ek Göstergeler 15.7.1989 tarihinden itibaren uygulanacak Ek Göstergeler 3300 3800 3000 3500 2700 3200 2400 2900 1950 2400 1800 2150 1650 2000 1500 1800 1200 1500 900 1100 600 750 450 550 300 400 150 200 13) 27/12/1991 tarihli ve 475 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde 4 – 11 inci maddenin (a) bendi ile kaldırılan 657 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki hüküm uyarınca bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımından önce Müsteşar veya Müsteşar Yardımcılığna atanmış olanların, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde görevleri sona erer, bunlar mükteseplerine uygun görevlere atanırlar. 657 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldırılan Kanun veya Kanun Hükümleri Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın Tarihi Sayısı Maddesi 657 Sayılı Kanunun 191 inci ve 192 nci maddeleri; 31/7/1970 1327 68 657 Sayılı Kanunun geçici 14, 15, 17, 18 ve 19 uncu maddeleri; 31/7/1970 1327 85 657 Sayılı Kanunun geçici 21 inci maddesi; 31/7/1970 1327 87 657 Sayılı Kanunun 22, 49, 75, 152, 153, 168, 173, 234 ve 238 inci maddeleri ile geçici 3, 4, 7,16, 22 ve 24 üncü maddeleri ve bu Kanuna 1327 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi ile getirilen ek 4 üncü maddesi; 23/12/1972 KHK-2 5 657 sayılı Kanuna 1327 sayılı Kanunla ve 1589 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler ile eklenen Ek Geçici maddelerden 27, 29, 36, 39, 45, 53 ve Ek Geçici 5 inci madde; 30/5/1974 15/5/1975 KHK-12 1897 2 2 657 sayılı Kanunun değişik 32, 228, 229, 230 uncu maddeleri ile 7 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi; 30/5/1974 15/5/1975 KHK-12 1897 7 7 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun; 4 üncü maddesinin (B) bendinin üçüncü fıkrasındaki “bu Kanunun 196 ncı maddesi uyarınca tespit edilen mahrumiyet yerlerinde” ibaresi; 2/2/1982 2595 19 154 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Emekli Kanunu hükümleri dışında” ibaresi; 12/2/1982 2595 19 190 ıncı maddesi ve Ek Geçici 20 nci maddesi; 12/2/1982 2595 19 1765 sayılı Üniversite Personel Kanununun değişik 16 ncımaddesinin ikinci fıkrası; 12/2/1982 2595 19 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa 24/12/1980 tarih ve 2363 sayılı Kanun ile eklenen Ek 3 üncü maddenin yedinci fıkrasının (a) ve (b) bendleri; 12/2/1982 2595 19 31/12/1980 tarih ve 2368 sayılı Kanunun 5 inci maddesi 12/2/1982 2595 19 13/6/1968 tarih ve 1046 sayılı Kadro Dolayısıyla Açıkta Kalanların Açıkta geçirdikleri Sürelerin Kıdem ve Emekliliklerine sayılmasına Dair Kanunun tümü; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 93 üncü maddesinin ikinci fıkrası ve diğer Kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri 12/5/1982 2670 41 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 7 inci maddesinin son fıkrası 26/6/1984 KHK-241 40 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek 18 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrası 26/6/1984 KHK-241 40 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemelerinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkındaki Kanunun 38 inci maddesinin birinci fıkrası 26/6/1984 KHK-241 40 5/11/1980 tarih ve 2333 sayılı Kanun (1/1/1933 tarihinde) 18/12/1986 KHK-266 2 657 sayılı Kanunun değişik 92 inci maddesinin 2 nci fıkrası ile 116 ncı maddesi 29/11/1984 KHK-243 56 6245 sayılı Kanunun değişik 34 üncü maddesinin ikinci fıkrası 23/1/1987 KHK-269 4 26/6/1984 tarih ve 241 Sayılı KHK’nin 37.maddesinin (e) fıkrası 30/12/1987 KHK-306 18 a) 10/10/1984 tarih ve 3056 sayılı Kanunun (değişik) 21 inci maddesinin ikinci fıkrası, b) 27/10/1989 tarih ve 388 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesinin birinci fıkrası, c) 2377 sayılı Öğretmenlere Eğitim ve Öğretim Hizmeti Tazminatı Ödenmesi Hakkında Kanun ile ek ve değişiklikleri, d) (Değişik: 12/4/1990-KHK-420/15 md.) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 23 üncü maddesi ile Ek 28 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, e) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek 9 uncu maddesi, f) 2424 sayılı Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Tazminat Kanunu ile ek ve değişiklikleri, g) 6/12/1989 gün ve 396 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin 3 üncü fıkrası, 9/4/1990 KHK/418 45 a) Fazla mesai ücreti ödenmesine ilişkin; 1) 17/8/1983 tarihli ve 2879 sayılı Kanunun 22/9/1988 tarihli 343 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 4 üncü maddesinin 5 inci fıkrası, 2) 13/10/1983 tarihli ve 2919 sayılı Kanunun 5/4/1988 tarihli ve 3424 sayılı Kanunla değişik 10 uncu maddesi, 3) 10/10/1984 tarihli ve 3056 sayılı Kanunun 351 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 31 inci maddesi, 4) 6/3/1991 tarihli ve 3701 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin son fıkrası ile geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrası, 5) 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Kanunun 14/3/1991 tarihli ve 3703 sayılı Kanunla değişik 16 ncı maddesinin son fıkrası, 6) 14/3/1991 tarihli ve 3703 sayılı Kanunun ek 7 nci maddesi, 7) 27/10/1989 tarihli ve 388 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesinin son fıkrasının son cümlesi, 8) 6/12/1989 tarihli ve 396 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 24 üncü maddesine 13/4/1990 tarihli ve 423 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen (d) bendi, 9) 8/4/1990 tarihli ve 417 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesi, 10) 11/8/1983 tarihli ve 2876 sayılı Kanunun 15/5/1991 tarihli ve 3742 sayılı Kanunla değişik 97 nci maddesinin (c) bendinin son fıkrası, 11) 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Kanuna 29/5/1991 tarihli ve 3745 sayılı Kanunla eklenen ek 2 nci maddesi, b) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Kanunun 3418 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle eklenen ek 13 üncü maddesinin 4 numaralı fıkrasının 15/12/1990 tarihli ve 3689 sayılı Kanunla değişik (a) bendi, c) 6/3/1991 tarihli ve 3701 sayılı Kanunun 42 nci maddesi, d) 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Adli Personel ile Devlet Davalarını Takip Edenlere Yol Gideri ve Tazminat Verilmesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun Bir Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Bu hesaba yatırılan paraların % 10’u her ayın ilk haftası içinde Ankara’da bir kamu bankasında açtırılan Adalet Bakanlığı merkez hesabına gönderilir. Mahalli hesapta toplanan paraların arta kalanı o yargı çevresinde görevli adli yargı hakim ve savcıları ile adli yargıda görevli yazı işleri müdürü, zabıt katibi, mübaşir, icra müdürü, icra müdür yardımcısı ile diğer personeline (ceza infaz kurumları personeli hariç) ayda bir eşit miktarda ödenir.” cümleleri ile 7 ve 8 inci fıkraları, e) Diğer kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri, f) 9/4/1990 tarihli ve 418 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 37 nci maddesinin 23/1/1987 tarih ve 270 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1, 2 ve 3 üncü maddelerinde yer alan Yüksek Hakimlik Tazminatı göstergelerinin 1/1/1992 ve müteakip yıllarda yükseltilerek uygulanmasına ilişkin hükümleri ile 20 nci maddesi, 5/7/1991 KHK/433 16 a) 14/7/1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 59 uncu maddesinin birinci fıkrasında geçen “Başbakanlık merkez ve bağlı kuruluşlarının müsteşarları ve yardımcıları (MİT hariç) …” ibaresi, b) 433 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendinin sonuna eklenen fıkra, c) 10/10/1984 tarih ve 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 10 uncu maddesinin (a) bendi, 27/12/1991 KHK/475 11 657 sayılı Kanunun ek 26 ncı maddesinin (b) fıkrasında yer alan (Valiler için İl Valiliğinde) ibaresi, 1/7/1992 3828 1 657 sayılı Kanunun 195, 196, 197, 198 ve Ek 28 nci maddeleri 2/12/1993 3920 2 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin VIII Yardımcı Hizmetler Sınıfı bendine 527 sayılı KHK ile eklenen fıkra; 28/2/1995 4081 3 657 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN VERİLEN İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE DeğiştirenKanunun /KHK’nin veya İptal Kararının Numarası 657 sayılı Kanunun Değişen, Yürürlükten Kaldırılan veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 819 (1069 sayılı Kanunla değişik) (657 sayılı Kanuna Ek Kanun) 1/3/1966 tarihinden geçerli olmak üzere 1/1/1967 1127 (657 sayılı Kanunun 237 nci maddesi ile 238 inci maddesinin 4 üncü fıkrasının uygulanmasına dair Kanun) 28/2/1969 1136 Ek Madde 1, Geçici Madde 25 7/7/1969 1327 1, 3, 4, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40, 41, 42, 43, 44, 48, 49, 50, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 60, 61, 65, 68, 70, 71, 72, 73, 74, 77, 79, 83, 84, 85, 86, 88, 89, 91, 92, 93, 94, 99, 102, 108, 125, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 154, 155, 156, 158, 159, 161, 162, 163, 173, 175, 176, 178, 190, 191, 192, 193, 196, Ek Madde, 214, 232, 235, 237, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2, Geçici Madde 4, Geçici Madde 5, Geçici Madde 6, Geçici Madde 7, Geçici Madde 8, Geçici Madde 9, Geçici Madde 10, Geçici Madde 11, Geçici Madde 12, Geçici Madde 13, Geçici Madde 14, Geçici Madde 15, Geçici Madde 17, Geçici Madde 18, Geçici Madde 19, Geçici Madde 20, Geçici Madde 21, Geçici Madde 22, Geçici Madde 23, Ek Geçici Madde 1, Ek Geçici Madde 2, Ek Geçici Madde 3, Ek Geçici Madde 4, Ek Geçici Madde 5, Ek Geçici Madde 6, Ek Geçici Madde 7, Ek Geçici Madde 8, Ek Geçici Madde 9, Ek Geçici Madde 10, Ek Geçici Madde 11, Ek Geçici Madde 12, Ek Geçici Madde 13, Ek Geçici Madde 14, Ek Geçici Madde 15, Ek Geçici Madde 16, Ek Geçici Madde 17, Ek Geçici Madde 18, Ek Geçici Madde 19, Ek Geçici Madde 20, Ek Geçici Madde 21, Ek Geçici Madde 22, Ek Geçici Madde 23, Ek Geçici Madde 24, Ek Geçici Madde 25, Ek Geçici Madde 26, Ek Geçici Madde 27, Ek Geçici Madde 28, Ek Geçici Madde 29, Ek Geçici Madde 30, Ek Geçici Madde 31, Ek Geçici Madde 32, Ek Geçici Madde 33, Ek Geçici Madde 34, Ek Geçici Madde 35, Ek Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 37 14/8/1970 1449 79 30/11/1970 KHK/1 Ek Geçici Madde 37 12/9/1972 KHK/2 1, 2, 4, 5, 22, 33, 36, 45, 46, 47, 49, 50, 51, 59, 60, 61, 62, 63, 66, 68, 71, 74, 75, 76, 80, 82, 86, 90, 97, 125, 126, 127, 132, 134, 135, 136, 139, 141, 146, 147, 152, 153, 157, 159, 165, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175, 178, 180, 210, 224, 225, 232, 234, 238, Ek Madde 4, Geçici Madde 3, Geçici Madde 4, Geçici Madde 5, Geçici Madde 6, Geçici Madde 7, Geçici Madde 8, Geçici Madde 13, Geçici Madde 16, Geçici Madde 20, Geçici Madde 22, Geçici Madde 24, Ek Geçici Madde 2, Ek Geçici Madde 3, Ek Geçici Madde 4, Ek Geçici Madde 5, Ek Geçici Madde 6, Ek Geçici Madde 9, Ek Geçici Madde 12, Ek Geçici Madde 13, Ek Geçici Madde 14, Ek Geçici Madde 15, Ek Geçici Madde 16, Ek Geçici Madde 17, Ek Geçici Madde 18, Ek Geçici Madde 19, Ek Geçici Madde 20, Ek Geçici Madde 21, Ek Geçici Madde 27, Ek Geçici Madde 28, Ek Geçici Madde 29, Ek Geçici Madde 31, Ek Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 39, Ek Geçici Madde 40, Ek Geçici Madde 41, Ek Geçici Madde 42, Ek Geçici Madde 43, Ek Geçici Madde 44, Ek Geçici Madde 45, Ek Geçici Madde 46, Ek Geçici Madde 47, Ek Geçici Madde 48 30/12/1972 87, 88, 89 1/6/1973 KHK/3 89 7/4/1973 KHK/4 224 9/4/1973 KHK/5 Ek Geçici Madde 49 31/5/1973 KHK/6 178 16/6/1973 1757 237 19/7/1973 KHK/7 4, Ek Geçici Madde 21 15/9/1973 KHK/8 36, 74, 80, 93, 121, 134, 146, 147, Ek Madde, Ek Madde 2, Ek Geçici Madde 2, Ek Geçici Madde 3, Ek Geçici Madde 15, Ek Geçici Madde 17, Ek Geçici Madde 18, Ek Geçici Madde 27, Ek Geçici Madde 29, Ek Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 39, Ek Geçici Madde 40, Ek Geçici Madde 49, Ek Geçici Madde 50, Ek Geçici Madde 51, Ek Geçici Madde 52, Ek Geçici Madde 53 18/10/1973 126 1/12/1973 KHK/9 36, 43, Ek Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 40, Ek Geçici Madde 50 1/2/1974 178 1/3/1974 KHK/10 Ek Geçici Madde 10 30/1/1974 KHK/11 Ek Geçici Madde 10 15/2/1974 KHK/12 1, 4, 28, 32, 33, 36, 41, 43, 45, 59, 61, 66, 68 nci maddenin (A) bendi haricindeki kısmı, 71, 73, 74, 76, 77, 83, 86, 87, 89, 92, 93, 105, 129, 132, 141, 146, 147, 158, 159, 164, 175, 178, 180, 196, 197, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, Ek Madde 2, Ek Geçici Madde 2, Ek Geçici Madde 3, Ek Geçici Madde 4, Ek Geçici Madde 5, Ek Geçici Madde 6, Ek Geçici Madde 8, Ek Geçici Madde 9, Ek Geçici Madde 10, Ek Geçici Madde 15, Ek Geçici Madde 17, Ek Geçici Madde 18, Ek Geçici Madde 20, Ek Geçici Madde 21, Ek Geçici Madde 28, Ek Geçici Madde 30, Ek Geçici Madde 41, Geçici Madde 49, Ek Geçici Madde 50, Ek Geçici Madde 53 31/5/1974 99 1/7/1974 65, 68 nci maddenin (A) bendi, Ek Madde 1/3/1975 1897 1, 4, 28, 32, 33, 36, 41, 43, 45, 61, 65, 66, 68 nci maddenin (B) bendi haricindeki kısmı, 71, 73, 76, 83, 86, 87, 89, 92, 93, 99, 105, 129, 132, 146, 147, 158, 159, 164, 175, 178, 180, 196, 197, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, Ek Madde 2, Ek Geçici Madde 2, Ek Geçici Madde 3, Ek Geçici Madde 4, Ek Geçici Madde 5, Ek Geçici Madde 6, Ek Geçici Madde 8, Ek Geçici Madde 9, Ek Geçici Madde 10, Ek Geçici Madde 15, Ek Geçici Madde 17, Ek Geçici Madde 18, Ek Geçici Madde 20, Ek Geçici Madde 21, Ek Geçici Madde 28, Ek Geçici Madde 30, Ek Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 39, Ek Geçici Madde 41, Ek Geçici Madde 45, Geçici Madde 49, Ek Geçici Madde 50, Ek Geçici Madde 53 1/3/1975 59, 68 nci maddenin (B) bendi, 74, 77 26/5/1975 2156 Ek Geçici Madde 4 1/3/1975 tarihinden geçerli olmak üzere 29/6/1978 KHK/14 43, Ek Geçici Madde 20 1/11/1978 2182 Ek Geçici Madde 1, Ek Geçici Madde 2, Ek Geçici Madde 3 1/3/1979 2183 43 28/2/1979 2228 Ek Geçici Madde 8 28/2/1979 tarihinden geçerli olmak üzere 25/4/1979 2261 1, Ek Geçici Madde 54 23/2/1980 2381 126, 134 5/2/1981 2509 59 1/9/1981 2543 Ek Geçici Madde 21 24/10/1981 2595 4, 43, 45, 53, 62, 68, 105, 146, 154, 161, 166, 167, 190, Ek Madde, Ek Geçici Madde 7, Ek Geçici Madde 10, Ek Geçici Madde 16, Ek Geçici Madde 20 1/3/1982 2670 (2906 Sayılı Kanunla değişik) 6, 7, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 21, 26, 31, 46, 47, 48, 49, 51, 52, 54, 55, 56, 57, 58, 63, 72, 83, 92, 93, 97, 108, 133, 134, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2, Geçici Madde 3, Geçici Madde 4, Geçici Madde 5 16/5/1982 124, 125, 126, 127, 128, 129, 132, 135, 136 16/8/1982 50 1/1/1985 2771 108 16/5/1982 43, 146, Ek Geçici Madde 10 1/1/1983 209 1/4/1983 2902 Ek Madde 2 29/9/1983 2910 131 8/10/1983 2946 194 11/11/1983 2954 Ek Geçici Madde 10 1/1/1984 KHK/199 68 21/5/1984 KHK/241 43, 65, 66, 68, 123, 146, 154, 161, 175, 202, 207, Ek Madde, Ek Geçici Madde 7, Ek Geçici Madde 8, Ek Geçici Madde 1/7/1984 tarihinden geçerli olmak üzere 29/6/1984 KHK/243 36, 37, 43, 48, 49, 50, 51, 59, 64, 67, 69, 71, 72, 77, 88, 96, 97, 105, 112, 118, 119, 120, 121, 123, 124, 126, 178, 191, 192, 209, 210, Ek Madde, Ek Geçici Madde 7, Ek Geçici Madde 8, Ek Geçici Madde 12 31/12/1984 KHK/244 43 28/12/1984 KHK/269 Ek Madde 2/2/1987 KHK/281 59, Ek Madde, Ek Geçici Madde 7 1/7/1987 KHK/276 48 29/9/1987 KHK/306 Ek Madde, Ek Geçici Madde 7, Ek Geçici Madde 8 1/1/1988 KHK/309 112 13/1/1988 KHK/310 59 5/2/1988 KHK/311 146, 224 29/2/1988 KHK/318 36, 169 31/3/1988 43 1/4/1988 KHK/331 Geçici Madde 30/6/1988 KHK/351 36, Ek Madde, 15/1/1989 77, Ek Geçici Madde 4 30/12/1988 3520 Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4, Ek Madde 5, Ek Madde 6, Ek Madde 7, Ek Madde 8, Ek Madde 9, Ek Madde 10, Ek Madde 11, Ek Madde 12, Ek Madde 13, Ek Madde 14, Ek Madde 15, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Ek Madde 18, Ek Madde 19, Ek Madde 20, Ek Madde 21, Ek Madde 22, Ek Madde 23, Ek Madde 24, Ek Madde 25, Ek Madde 26, Ek Madde 27, Ek Madde 28, Ek Madde 29, Ek Madde 30, Geçici Madde 26, Geçici Madde 27, Geçici Madde 28, Geçici Madde 29, Geçici Madde 30, Geçici Madde 31, Ek Geçici Madde 55, Ek Geçici Madde 56, Ek Geçici Madde 57, Ek Geçici Madde 58 10/2/1989 KHK/366 43 15/4/1989 KHK/368 59, 108, Geçici Madde 14/6/1989 KHK/375 36, 68, 79, 146, 213 1/7/1989 43, 202, Ek Madde, Ek Madde 23, Ek Geçici Madde 7 15/7/1989 KHK/378 79, 154, 175, Ek Geçici Madde 16 8/11/1989 KHK/386 Ek Madde 2/11/1989 KHK/402 59 15/2/1990 KHK/418 36, Ek Madde 31, Ek Geçici Madde 11/4/1990 64, 72, Ek Madde 28’in 5 inci fıkrası 1/5/1990 43, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (III) Sayılı Cetvel, 79, 202, Ek Madde, Ek Madde 26, (IV) Sayılı Cetvel, Ek Geçici Madde 8, Ek Geçici Madde 16, Ek Madde 28’in 2 nci ve 3 üncü fıkraları 1/1/1991 3649 Ek Madde 31 25/5/1990 3657 13 20/6/1990 3697 48 18/1/1991 3698 Ek Madde 1/1/1991 KHK/433 4, 178 1/1/1992 tarihinden geçerli olmak üzere 8/7/1991 164, Ek Madde, (IV) Sayılı Cetvel 15/7/1991 tarihinden geçerli olmak üzere 8/7/1991 KHK/450 Ek Madde, Ek Geçici Madde 7 15/9/1991 tarihinden geçerli olmak üzere 13/9/1991 KHK/449 Ek Madde 15/10/1991 KHK/461 Ek Geçici Madde 7 8/11/1991 KHK/475 59 10/1/1992 (I) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 15/1/1992 3803 176 1/11/1992 3814 (I) Sayılı Cetvel, Ek Madde 1/1/1992 36 3/7/1992 3828 Ek Madde 26, (IV) Sayılı Cetvel 11/7/1992 3872 Ek Madde 1/1/1993 tarihinden geçerli olmak üzere 23/3/1993 KHK/486 36, 154, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 15/7/1993 KHK/494 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel 9/9/1993 KHK/495 Ek Madde 1/9/1993 KHK/501 68 8/9/1993 KHK/508 36, (I) Sayılı Cetvel 16/9/1993 KHK/514 36, Ek Madde 13/9/1993 KHK/516 36, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, Ek Madde 16/9/1993 3920 195, 196, 197, 198 15/1/1994 tarihinden geçerli olmak üzere 10/12/1993 KHK/527 36, 43, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel, 64, 72, 79, 164, 178, 202, Ek Madde 26, Ek Madde 32 (Ek Madde 31), Ek Geçici Madde 16 20/5/1994 KHK/535 36 Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 3/6/1994 4003 Ek Madde 15/11/1994 4046 59 27/11/1994 4048 (IV) Sayılı Cetvel 15/1/1995 4049 36 6/12/1994 4065 Ek Geçici Madde 59 30/12/1994 KHK/547 43, 88, 146, Ek Madde, (IV) Sayılı Cetvel, Ek Madde 33 15/4/1995 tarihinden geçerli olmak üzere 9/3/1995 KHK/562 36, 103, 108, 208, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel 25/7/1995 (IV) Sayılı Cetvel 15/8/1995 tarihinden geçerli olmak üzere 25/7/1995 4160 Ek Madde 35 19/7/1996 Ek Madde 34 5/8/1996 KHK/569 Ek Madde 25/1/1997 KHK/570 146, Ek Madde, (IV) Sayılı Cetvel 15/4/1997 tarihinden geçerli olmak üzere 3/4/1997 KHK/571 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 30/5/1997 KHK/572 (4382 sayılı Kanunla değişik) 50, 53 üncü maddenin 3 üncü fıkrası, 209 6/6/1997 53 üncü maddenin 2 nci fıkrası, 209 1/1/1999 4275 22 17/6/1997 4359 36 ncı maddenin 1 inci fıkrası, 176, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel IV-EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI Bölümü 1/1/1998 36 ncı maddenin A fıkrası, (I) Sayılı Cetvel IV-TEKNİK HİZMETLER SINIFI Bölümü, 178 4/4/1998 4375 209 2/8/1998 4576 Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel 13/6/2000 4587 (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 4/7/2000 KHK/608 59 25/8/2000 KHK/613 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 4/10/2000 KHK/616 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 4/10/2000 KHK/617 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel 4/10/2000 KHK/618 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 4/10/2000 KHK/619 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel 4/10/2000 4636 36, Ek Madde, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 4/10/2000 tarihinden geçerli olmak üzere 13/4/2001 KHK/631 152 (Ek Madde), 208 13/7/2001 67, 175, 180, Ek Madde 36, Ek Madde 37, Geçici Madde 32 (Geçici Madde), Geçici Madde 33 1/1/2002 4748 13 9/4/2002 4848 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 29/4/2003 4856 (I) Sayılı Cetvelin II- TEKNİK HİZMETLER SINIFI Bölümü 21/10/2001 36, 152, (I) Sayılı Cetvelin I- GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFI Bölümü 8/5/2003 4904 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 5/7/2003 4905 209 1/7/2003 4924 36, (I) Sayılı Cetvel 24/7/2003 4947 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 24/7/2003 4969 (I) Sayılı Cetvelin III- Sağlık HİZMETLERİ SINIFI Bölümü 24/7/2003 tarihinden geçerli olmak üzere 12/8/2003 (I) Sayılı Cetvelin I/e, I/e bentleri, (IV) Sayılı Cetvel 12/8/2003 5176 29 8/6/2004 5204 152 1/1/2005 5223 104, 108 21/7/2004 5234 36 16/7/2004 tarihinden geçerli olmak üzere 21/9/2004 79, 80, 125, 209, Ek Madde 36, (I) Sayılı Cetvel 21/9/2004 171, Ek Madde 34, Ek Madde 38 1/1/2005 5251 36,152, (I) Sayılı Cetvel 8/11/2004 5256 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 13/11/2004 5263 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 9/12/2004 5335 202 15/1/2005 tarihinden geçerli olmak üzere 27/4/2005 4, 36, 48, 206, 207 27/4/2005 5345 36, 59, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 16/5/2005 5371 86, Ek Madde 33 5/7/2005 5378 53, Ek Madde 39 7/7/2005 5429 36, 59, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 18/11/2005 5436 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 24/12/2005 5473 4, 86, 146, 176, 202 31/3/2006 152, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 31/3/2006 tarihini izleyen aybaşı 5502 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 20/5/2006 5528 88, 175 4/7/2006 5540 152, (I) Sayılı Cetvel, (IV) Makam Tazminatı Cetveli 5/7/2006 5535 Geçici Madde 34 8/7/2006 5538 108 1/6/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 12/7/2006 152, Geçici Madde 35, (IV) Makam Tazminatı Cetveli, (I) Sayılı Cetvel 12/7/2006 5548 36, Ortak Hükümler Bölümü 1/10/2006 5620 4 21/4/2007 5655 209, Ek Madde 22 20/5/2007 5670 (I) Sayılı Cetvel 1/11/2007 5728 48 8/2/2008 5737 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Makam Tazminatı Cetveli 27/2/2008 5757 36, 152 8/5/2008 5793 Ek Madde 33 6/8/2008 5797 (II) Sayılı Cetvel 19/8/2008 5510 (5754 sayılı Kanunla değişik) 107, 209, Ek Madde 22 1/10/2008 5809 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 10/11/2008 5830 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 16/1/2009 5902 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 17/6/2009 5916 36, 59, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 9/7/2009 5917 Ek Geçici Madde 13, (I) Sayılı Cetvel 10/7/2009 4 1/1/2010 5947 Ek Madde 33 30/1/2010 5952 (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 4/3/2010 5953 (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 9/3/2010 5978 36, 59, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 6/4/2010 5984 36, 152, Ek Madde 32, (I) Sayılı Cetvel 13/6/2010 6002 36, 59, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 13/7/2010 6004 36, 59, 152, (I) Sayılı Cetvel 13/7/2010 tarihinden otuz gün sonra 6009 79 1/1/2010 tarihinden geçerli olmak üzere 1/8/2010 6083 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 10/12/2010 6085 (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 19/12/2010 6093 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel 30/12/2010 6111 2, 26, 37, 38, 50, 53, 56, 57, 58, 64, 65, 66, 68, 77, 91, 98, 100, 101, 104, 105, 106, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 115, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 125, 129, 132, 133, 135, 136, 160, 202, 208, 226, 227, 231, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4, Ek Madde 6, Ek Madde 7, Ek Madde 8’in son fıkrası haricindeki kısmı, Ek Madde 9, Ek Madde 13, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Ek Madde 18, Ek Madde 20, Ek Madde 21, Ek Madde 25, Ek Madde 30, Geçici Madde 5, Geçici Madde 6, Geçici Madde 8, Geçici Madde 12, Geçici Madde 13, Geçici Madde 20, Geçici Madde 23, Geçici Madde 26, Geçici Madde 27, Geçici Madde 28, Geçici Madde 29, Geçici Madde 30, Geçici Madde 31, Geçici Madde 32, Geçici Madde 33, Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 4, Ek Geçici Madde 6, Ek Geçici Madde 7, Ek Geçici Madde 8, Ek Geçici Madde 11, Ek Geçici Madde 18, Ek Geçici Madde 22, Ek Geçici Madde 23, Ek Geçici Madde 24, Ek Geçici Madde 26, Ek Geçici Madde 28, Ek Geçici Madde 30, Ek Geçici Madde 32, Ek Geçici Madde 33, Ek Geçici Madde 34, Ek Geçici Madde 35, Ek Geçici Madde 37, Ek Geçici Madde 40, Ek Geçici Madde 41, Ek Geçici Madde 42, Ek Geçici Madde 43, Ek Geçici Madde 44, Ek Geçici Madde 46, Ek Geçici Madde 47, Ek Geçici Madde 49, Ek Geçici Madde 50, Ek Geçici Madde 51, Ek Geçici Madde 52, Ek Geçici Madde 54, Ek Geçici Madde 55, Ek Geçici Madde 56, Ek Geçici Madde 57, Ek Geçici Madde 58, Ek Geçici Madde 25/2/2011 Ek Madde 8’in son fıkrası 1/1/2012 6114 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 3/3/2011 6191 1 22/3/2011 6216 59, (II) Sayılı Cetvel 3/4/2011 KHK/632 Geçici Madde 37 4/6/2011 KHK/643 Ek Madde 40, Geçici Madde 38 8/6/2011 36, 59, 152, (I), (II) ve (IV) Sayılı Cetvel 12/6/2011 tarihinde yapılan milletvekili seçiminden sonra kurulan ilk Bakanlar Kurulu üyelerinin atandığı tarihte KHK/644 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 12/6/2011 tarihinde yapılan milletvekili seçiminden sonra kurulan ilk Bakanlar Kurulu üyelerinin atandığı tarihte KHK/646 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 10/7/2011 KHK/649 36, 59, (I) Sayılı Cetvel 17/8/2011 KHK/650 28 26/8/2011 KHK/651 36, 152, (1) Sayılı Ek Gösterge Cetveli 27/8/2011 KHK/652 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 14/9/2011 KHK/653 86, (I) Sayılı Cetvel 17/9/2011 KHK/655 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 1/11/2011 KHK/656 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/657 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/659 36, 146, 152, (I) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/661 36, 152, Ek Madde 36, (I) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/662 36, 152, (I) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/663 36, 152, Ek Madde 33, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/664 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/665 36, 152, (I) Sayılı Cetvel 2/11/2011 KHK/666 36, 104, Geçici Madde 39’un birinci ve üçüncü fıkraları 2/11/2011 152 31/12/2011 tarihinden geçerli olmak üzere 2/11/2011 Ek Madde 41, Ek Madde 42, Geçici Madde 39’un diğer fıkraları, 152, (I) Sayılı Cetvel, (II) Sayılı Cetvel, (IV) Sayılı Cetvel 15/1/2012 6253 36, Ek Madde 41, Geçici madde 39 18/12/2011 6291 II Sayılı cetvel 11/4/2012 6318 36, 122 3/6/2012 6328 36 29/6/2012 6331 II Sayılı cetvel 30/6/2012 6332 36, 152, I Sayılı cetvel 30/6/2012 6353 59 12/7/2012 6354 88 12/7/2012 6338 156 1/1/2013 6428 68, Geçici Madde 40 9/3/2013 6458 36, 152, (I) sayılı cetvel, 11/4/2013 6462 53, 100, 101, Ek Madde 39 3/5/2013 6487 II Sayılı cetvel 11/6/2013 Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113, K.: 2012/108 sayılı Kararı 28 inci maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile ikinci fıkrası 1/1/2013 tarihinden altı ay sonra (1/7/2013) 6495 36, 86, 101, 152, Ek Madde 40, 41, Geçici Madde 39, 41, I sayılı Cetvel, IV sayılı Makam Tazminatı Cetveli 2/8/2013 Anayasa Mahkemesinin 22/11/2012 tarihli ve E.: 2011/148, K.: 2012/186 sayılı Kararı (II) sayılı Ek Gösterge cetveli 8/10/2013 tarihinden altı ay sonra (8/4/2014) Anayasa Mahkemesinin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı 152 10/10/2013 Anayasa Mahkemesinin 14/2/2013 tarihli ve E.: 2011/89, K.: 2013/29 sayılı Kararı Geçici Madde 38 31/12/2013 tarihinden dokuz ay sonra (30/9/2014) 6514 28, Ek Madde 33 18/1/2014 6518 72 19/2/2014 6519 Ek Madde 41 22/2/2014 6525 36, 104, 152, I sayılı Cetvel, IV sayılı Makam Tazminatı Cetveli 27/2/2014 Anayasa Mahkemesinin 14/11/2013 tarihli ve E.: 2013/15, K.: 2013/131 sayılı Kararı 57 28/2/2014 6528 36, 152, I sayılı Cetvel 14/3/2014 Anayasa Mahkemesinin 27/3/2014 tarihli ve E.: 2013/101, K.: 2014/63 sayılı Kararı 36 22/7/2014 6552 4, 57, 152, Ek Madde 33, II sayılı Cetvel, 11/9/2014 6639 176, Ek Madde 33 15/4/2015 6645 II sayılı Cetvel, IV sayılı Makam Tazminatı Cetveli 23/4/2015 6637 207 15/5/2015 6663 36, 104, 108, Ek Madde 43, Geçici Madde 42 10/2/2016 152, (I) sayılı Ek Gösterge cetveli 10/2/2016 tarihini izleyen ayın onbeşinde 6701 36,152, (I) sayılı Ek Gösterge cetveli 20/4/2016 Anayasa Mahkemesinin 5/5/2016 tarihli ve E.: 2016/34, K.: 2016/30 sayılı Kararı (IV) sayılı cetvel 24/5/2016 tarihinden başlayarak bir yıl sonra (24/5/2017) KHK/668 36 27/7/2016 6745 IV sayılı Makam Tazminatı Cetveli 7/9/2016 KHK/676 48, 125 29/10/2016 6755 36 24/11/2016 6764 36,152, (I) sayılı Ek Gösterge cetveli, (IV) sayılı Makam Tazminatı Cetveli 9/12/2016 KHK/680 122 6/1/2017 6769 36, 152, Geçici Madde 41, (I) sayılı Ek Gösterge cetveli, (II) sayılı Ek Gösterge cetveli 10/1/2017 KHK/682 122 23/1/2017 KHK/694 36, 43, 80, 96, 152, 178, Ek Madde 29 25/8/2017 7060 36, 152, (I) sayılı Ek Gösterge Cetveli 18/11/2017 7062 36, 152, (I) sayılı Ek Gösterge Cetveli 12/12/2017 KHK/696 4, Geçici Madde 43, Geçici Madde 44 2/1/2018 7068 122 8/3/2018 7070 48, 125 8/3/2018 7072 122 8/3/2018 7078 36, 43, 80, 96, 152, 178, Ek Madde 29 8/3/2018 7079 4, Geçici Madde 43, Geçici Madde 44 2/1/2018 KHK/702 59 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) KHK/703 2, 4, 10, 11, 13, 15, 17, 21, 28, 33, 34, 35, 36, 41, 43, 55, 59, 60, 61, 61/A, 62, 68, 71, 79, 80, 87, 88, 89, 99, 100, 108, 124, 131, 134, 146, 152, 154, 156, 178, 193, 202, 216, 217, 224, 225, 231, Ek Madde 14, Ek Madde 19, Ek Madde 24, Ek Madde 32, Ek Madde 34, Ek Madde 36, Ek Madde 40, Ek Madde 41, Ek Madde 43, Ek Madde 44, Geçici Madde 39, Geçici Madde 45, Ek Geçici Madde 9, Ek Geçici Madde 16, Ek Geçici Madde 48, (II) sayılı Ek Gösterge Cetveli, IV sayılı Makam Tazminatı Cetveli 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7161 36, Geçici Madde 46 18/1/2019 7179 68 26/6/2019 Anayasa Mahkemesinin 24/7/2019 tarihli ve E.:2018/73; K.:2019/65 sayılı Kararı 48 29/11/2019 7196 59, Ek Madde 35 24/12/2019 7245 36 18/6/2020 7343 152 30/11/2021 7354 152, (I) sayılı Cetvel 15/1/2023 7381 59 8/3/2022 7383 (I) sayılı Cetvel, (II) sayılı Cetvel 24/3/2022 7417 Geçici Madde 47, (I) sayılı Cetvel, (II) sayılı Cetvel 15/1/2023 7433 4, Geçici Madde 48, Geçici Madde 49, Geçici Madde 50 26/1/2023 7437 Ek Madde 41 9/2/2023 7418 47 1/4/2023 7446 (II) sayılı Ek Gösterge Cetveli 5/4/2023 Anayasa Mahkemesinin 25/1/2023 tarihli ve E: 2022/97, K: 2023/13 sayılı Kararı Ek Madde 33 Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra (5/11/2023) 7471 (I) sayılı Cetvel 9/11/2023 7533 (I) sayılı Ek Gösterge Cetveli 30/11/2024 7537 4, 77, 92, 108, Ek Madde 41, Geçici Madde 51, Geçici Madde 52 27/12/2024 7547 61/A, Ek Madde 41, Ek Madde 44 16/5/2025 7548 Ek Madde 40 30/5/2025 Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2018/117, K: 2023/212 Sayılı Kararı Geçici Madde 45 4/6/2025 [1] a - 8/6/1984 tarihli ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 30 uncu maddesi ile Kanunlarda geçen "Devlet Personel Dairesi" ibaresi "Devlet Personel Başkanlığı" olarak değiştirilmiştir. b - 29/11/1984 tarihli ve 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 55 inci maddesine göre; 657 sayılı Kanun ile ek ve değişikliklerinde, 13/12/1960 gün ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine yapılan atıflar 8/6/1984 gün ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili maddelerine yapılmış sayılır. [2] Bu Kanunda, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu hükümlerine aykırılık bulunması durumunda, 5302 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı, söz konusu Kanunun 70 inci maddesi ile hüküm altına alınmıştır. [3] 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunun 84 üncü maddesiyle; bu Kanunda belediyenin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle sınırlı olarak, 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerine aykırılık bulunması durumunda mezkur kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [4] 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “uzman çavuş ve uzman jandarmalar” ibaresi “uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu kararı ile” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 25/6/2009 tarihli ve 5917 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle bu paragrafta yer alan “kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir. (36 ncı maddenin II - Teknik Hizmetler Sınıfında belirtilen görevlerde yukarıdaki fıkra uyarınca çalıştırılanlar için, işin geçici şartı aranmaz.)” ibaresi, “Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu paragrafta yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde, “kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda” ibaresi “, ihdas edilen pozisyonlarda” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkraya; "tercümanların;" ibaresinden sonra gelmek üzere "Millî Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin;" ibaresi eklenmiştir. [9] 4/4/2007 tarihli ve 5620 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu paragrafda yer alan “, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek esas ve şartlarla” ibaresi madde metninden çıkarılmış, “Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı” ibaresi “bu Kanuna tâbi kamu idarelerinde” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 19/1/2023 tarihli ve 7433 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu paragrafta yer alan “tarihi belge ve eski harflerle yazılmış arşiv kayıtlarını değerlendirenlerin mütercimlerin; tercümanların;” ve “bu Kanuna tâbi kamu idarelerinde ve” ibareleri madde metninden çıkarılmış, paragrafta yer alan “dava adedinin azlığı nedeni ile kadrolu avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, kadrolu istihdamın mümkün olamadığı hallerde tabip veya uzman tabiplerin;” ibaresi “hizmetine kısmi zamanlı olarak ihtiyaç duyulacakların;” şeklinde değiştirilmiş, aynı paragrafa “dış kuruluşlarda” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve yurtdışı teşkilatlarında” ibaresi eklenmiştir. [11] 25/12/2024 tarihli ve 7537 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu paragrafta yer alan “tespitinde” ibaresi “tespiti ile 64 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında” şeklinde değiştirilmiştir. [12] 25/6/2009 tarihli ve 5917 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle; bu paragrafta yer alan “ve bu hususlara ilişkin esas ve usuller Bakanlar Kurulunca kararlaştırılır.” ibaresi “, pozisyon unvan ve nitelikleri, sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, istihdamına dair hususlar ile sözleşme esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu paragrafta yer alan “pozisyon unvan ve nitelikleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “sözleşme hükümlerine uyulmaması hallerindeki müeyyideler,” ibaresi eklenmiş, aynı paragrafta yer alan “Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde, “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [14] 19/1/2023 tarihli ve 7433 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu paragrafta yer alan “, fesih tarihinden” ibaresi “fesih tarihinden, sözleşmeyi yenilememeleri hâlinde sözleşmenin bitiminden” şeklinde değiştirilmiş, paragrafta yer alan “sözleşme hükümlerine uyulmaması hallerindeki müeyyideler,” ibaresi madde metninden çıkarılmış, paragrafa “Cumhurbaşkanınca” ibaresinden önce gelmek üzere “yurtdışı teşkilatlarında istihdam edilecek personel için ayrıca olmak üzere” ibaresi eklenmiştir. [15] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle 4 üncü maddenin (B) fıkrasının beşinci ve altıncı paragraflarında yer alan “Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşleri üzerine Bakanlar Kurulunca” ibareleri “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiş, beşinci paragrafında yer alan “ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [16] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “, tüzük ve yönetmeliklerle” ibaresi “ve diğer mevzuatla” şeklinde ve ikinci fıkrasında yer alan “, tüzük ve yönetmeliklerde” ibaresi “ve diğer mevzuatta” şeklinde değiştirilmiş; üçüncü fıkrasına “kanunlara” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine” ibaresi eklenmiştir. [17] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “, tüzük ve yönetmeliklerde” ibaresi “ve diğer mevzuatta” şeklinde değiştirilmiştir. [18] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi” şeklinde değiştirilmiştir. [19] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Başbakanlıkça” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [20] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kanunların” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin” ibaresi eklenmiştir. [21] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “bu kanuna dayanılarak yayınlanan tüzük ve yönetmeliklere” ibaresi “diğer mevzuata” şeklinde değiştirilmiştir. [22] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Başbakanlıkça” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [23] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kanunla” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle” ibaresi eklenmiştir. [24] 25/7/2016 tarihli ve 668 sayılı KHK’nin 22 nci maddesiyle, bu maddenin “VII - EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI” başlıklı bendinden sonra gelmek üzere““VIII- JANDARMA HİZMETLERİ SINIFI” başlıklı bent eklenmiş ve sonraki bentler buna göre teselsül ettirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 8/11/2016 tarihli ve 6755 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle kanunlaşmıştır. [25] 25/7/2016 tarihli ve 668 sayılı KHK’nin 25 inci maddesiyle, bu maddenin “VIII- JANDARMA HİZMETLERİ SINIFI” başlıklı bendinden sonra gelmek üzere“IX - SAHİL GÜVENLİK HİZMETLERİ SINIFI” başlıklı bent eklenmiş ve sonraki bentler buna göre teselsül ettirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 8/11/2016 tarihli ve 6755 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle kanunlaşmıştır. [26] Bu bentte yer alan ve daha sonra bent kapsamına alınan unvanlarla ilgili olarak Bakanlar Kurulunun 10/10/1983 tarihli ve 83/7198 sayılı Kararı ile 27/9/2010 tarihli ve 2010/1092 sayılı Kararına bakınız. [27] 24/7/2013 tarihli ve 28717 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 24/6/2013 tarihli ve 2013/5002 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile programcı ve çözümleyici unvanlarının bu bent kapsamına alınması kararlaştırılmıştır. [28] 3/4/1998 tarih ve 4359 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu bende, "ilköğretim müfettişlerini ve yardımcılarını" ibaresi eklenmiştir. Daha sonra, 4/6/2010 tarihli ve 5984 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “ilköğretim müfettişlerini ve yardımcılarını” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [29] 26/6/1984 tarihli ve 241 sayılı K.H.K.'nin 35 inci maddesine bakınız. [30] 24/4/2008 tarihli ve 5757 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu bentte yer alan "özel kanunlarına göre" ibaresinden sonra gelmek üzere "çarşı ve mahalle bekçisi" ibaresi eklenmiştir. [31] 11/6/2020 tarihli ve 7245 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “ve uzman jandarmaları” ibaresi “, uzman jandarma ile çarşı ve mahalle bekçilerini” şeklinde değiştirilmiştir. [32] 24/4/2008 tarihli ve 5757 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu bentte yer alan "kurumlarda, çarşı ve mahallelerde" ibaresi "kurumlarda" şeklinde değiştirilmiştir. [33] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu bentte yer alan “Başbakanlıkça” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [34] 19/8/1977 tarihli ve 7/13635 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bakınız. (R.G. 19/8/1977 - 16032) [35] 30/10/1986 tarihli ve 86/11158 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bakınız. (R.G. 17/11/1986 - 19284) [36] Bu hükme ilave edilen ve metne işlenmiş olan meslek mensupları ile ilgili olarak Bakanlar Kurulunun 10/10/1983 tarih ve 83/7198; 8/4/1987 tarih ve 87/11686; 13/8/1987 tarih ve 87/12018, 6/10/1994 tarih ve 94/6176 sayılı Kararlarına bakınız. [37] 1/9/2008 tarihli ve 2008/14094 sayılı Bakanlar Kurulu Karararının Eki Kararın 1 inci maddesiyle; Üniversitelerin Arkeoloji ve Sanat Tarihi, Sanat Tarihi, Arkeoloji, Antropoloji, Etnoloji, Hititoloji, Sümeroloji ve Klasik Filoloji (Latin Dili ve Edebiyatı, Yunan Dili ve Edebiyatı) bölüm ve/veya anabilim dallarından mezun olanlar bu bent kapsamına alınmış aynı Kararın 2 nci maddesiyle 87/12018 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılmıştır. [38] Biyolog ünvanına sahip Akademik personel de Bakanlar Kurulunun 12/11/1984 gün ve 85/10045 sayılı Kararı ile bu madde kapsamına alınmışlardır:(R. G.: 22/11/1985 - 18936) [39] 4/6/2010 tarihli ve 5984 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu alt bentte yer alan “İlköğretim Müfettişliği” ibaresi “eğitim müfettişliği” şeklinde değiştirilmiştir. [40] 28/9/2006 tarihli ve 5548 sayılı Kanunun 38 nci maddesiyle, "Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettiş Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Kamu Denetçiliği Kurumu Uzman Yardımcıları" ibaresi ve "Kaymakamlığa" ibaresinden sonra gelmek üzere "Kamu Denetçiliği Kurumu Uzmanlığına" ibaresi eklenmiş, daha sonra 5548 sayılı Kanun Anayasa Mahkemesi’nin 25/12/2008 tarihli ve E.: 2006/140, K.: 2008/185 sayılı Kararı ile iptal edildiğinden bu ibareler yürürlükten kaldırılmıştır. [41] 30/11/2017 tarihli ve 7062 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “Adalet Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Seçim Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Adalet Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Seçim Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [42] 17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu bende “Millî Savunma Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Millî Savunma Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [43] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nın 5 inci maddesiyle bu bende “Başbakanlık Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Adalet Uzman Yardımcıları, Dışişleri Uzman Yardımcıları, İçişleri Uzman Yardımcıları, Millî Savunma Uzman Yardımcıları, Yükseköğretim Kurulu Uzman Yardımcıları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Başbakanlık Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Adalet Uzmanlığına, Dışişleri Uzmanlığına, İçişleri Uzmanlığına, Millî Savunma Uzmanlığına, Yükseköğretim Kurulu Uzmanlığına, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [44] 20/2/2008 tarihli ve 5737 sayılı Kanunun 79 uncu maddesiyle, "Başbakanlık Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Vakıf Uzman Yardımcıları " ibaresi ve " Başbakanlık Uzmanlığına " ibaresinden sonra gelmek üzere "Vakıf Uzmanlığına" ibaresi eklenmiştir. [45] 25/11/2010 tarihli ve 6083 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile, bu bentte yer alan “Vakıf Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Tapu ve Kadastro Uzman Yardımcıları,” ibaresi; “Vakıf Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Tapu ve Kadastro Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [46] 3/6/2011 tarihli ve 643 sayılı KHK’nın 8 inci maddesiyle bu bentte yer alan "Devlet Planlama Teşkilatı Uzman Yardımcıları,", "Sanayi ve Ticaret Uzman Yardımcıları,", "Çevre ve Orman Uzman Yardımcıları, Özürlüler Uzman Yardımcıları,", "Sosyal Yardım Uzman Yardımcıları, Aile ve Sosyal Araştırma Uzman Yardımcıları, Kadının Statüsü Uzman Yardımcıları", "Gümrük Uzman Yardımcıları,", "Dış Ticaret Müsteşarlığı Dış Ticarette Standardizasyon Denetmen Yardımcıları,", "Devlet Planlama Uzmanlığına,", "Sanayi ve Ticaret Uzmanlığına,", "Çevre ve Orman Uzmanlığına, Özürlüler Uzmanlığına,", "Sosyal Yardım Uzmanlığına, Aile ve Sosyal Araştırma Uzmanlığına, Kadının Statüsü Uzmanlığına,", "Gümrük Uzmanlığına,", "Dış Ticaret Müsteşarlığı Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenliğine," ibareleri yürürlükten kaldırılmış ve sözkonusu bende "İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcıları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzman Yardımcıları, Çevre, Orman ve Şehircilik Uzman Yardımcıları, Sanayi ve Teknoloji Uzman Yardımcıları, Gümrük ve Ticaret Uzman Yardımcıları, Gençlik ve Spor Uzman Yardımcıları, Gıda, Tarım ve HayvancılıkUzman Yardımcıları, Aile ve Sosyal Politikalar Uzman Yardımcıları, Aile ve Sosyal Politikalar Denetçi Yardımcıları, Ürün Denetmen Yardımcıları" ibaresi ve "İstihdam veMeslek Uzmanlığına," ibaresinden sonra gelmek üzere "Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanlığına, Çevre, Orman ve Şehircilik Uzmanlığına, Sanayi ve Teknoloji Uzmanlığına,Gümrük ve Ticaret Uzmanlığına, Gençlik ve Spor Uzmanlığına, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzmanlığına, Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanlığına, Aile ve Sosyal Politikalar Denetçiliğine, Ürün Denetmenliğine" ibaresi eklenmiş, daha sonra 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı KHK’nin 37 nci maddesiyle, “Çevre, Orman ve Şehircilik Uzman Yardımcıları” ibaresi “Çevre ve Şehircilik Uzman Yardımcıları, Orman ve Su İşleri Uzman Yardımcıları” şeklinde, “Çevre, Orman ve Şehircilik Uzmanlığına” ibaresi “Çevre ve Şehircilik Uzmanlığına, Orman ve Su İşleri Uzmanlığına” şeklinde değiştirilmiştir. [47] 29/5/2009 tarihli ve 5902 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle, “Devlet Personel Başkanlığı Devlet Personel Uzman Yardımcıları;” ibaresinden sonra gelmek üzere “Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzman Yardımcıları;”, “Devlet Personel Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [48] 7/7/2010 tarihli ve 6004 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle bu bentte yer alan "Dışişleri Bakanlığı meslek memurları" ibaresi "Dışişleri Bakanlığı meslek memurları ile konsolosluk ve ihtisas memurları" olarak, "Dışişleri meslek memurluğunda" ibaresi "Dışişleri Bakanlığı meslek memurluğu ile konsolosluk ve ihtisas memurluğunda" olarak değiştirilmiştir. [49] 7/7/2011 tarihli ve 646 sayılı KHK’nın 6 ncı maddesiyle, bu bentte yer alan “Maliye Bakanlığı Hesap Uzman Yardımcıları” ile “Hesap Uzmanlığına” ibareleri sırasıyla “Maliye Bakanlığı Vergi Müfettiş Yardımcıları” ve “Vergi Müfettişliğine” şeklinde değiştirilmiş, aynı bende “Devlet Muhasebe Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Devlet Gelir Politikaları Uzman Yardımcıları,” ibaresi, “Devlet Muhasebe Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Devlet Gelir Politikaları Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiş ve aynı fıkrada yer alan “Vergi,” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır. [50] 2/12/2016 tarihli ve 6764 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Maliye Bakanlığı Vergi Müfettiş Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “Bakanlık Maarif Müfettiş Yardımcıları” ibaresi, “Vergi Müfettişliğine” ibaresinden sonra gelmek üzere “Bakanlık Maarif Müfettişliğine” ibaresi eklenmiştir. [51] 17/6/1992 tarihli ve 3814 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle, bu fıkraya “... , Bakanlıklar merkez kuruluşu stajyer kontrolörleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “Emniyet Genel Müdürlüğü Dernek Denetçi Yardımcıları”; “ve Kontrolörlüğe” ibaresinden sonra gelmek üzere “Dernek Denetçiliğine”, ibareleri eklenmiş, daha sonra 31/7/2003 tarihli ve 4970 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle,“Emniyet Genel Müdürlüğü Dernek Denetçi Yardımcıları” ibaresi, “İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçi Yardımcıları”; “Dernek Denetçiliğine” ibaresi, “İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçiliğine” olarak değiştirilmiştir. [52] 26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı KHK’nın 17 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Devlet Bütçe Uzman Yardımcıları, Mali Suçları Araştırma Uzman Yardımcıları,”, “Muhasebe ve Milli Emlak Denetmen Yardımcıları”, “Devlet Muhasebe Uzman Yardımcıları, Devlet Gelir Politikaları Uzman Yardımcıları, Devlet Malları Uzman Yardımcıları,”, “Devlet Bütçe Uzmanlığına, Mali Suçları Araştırma Uzmanlığına,”, “Muhasebe ve Milli Emlak Denetmenliğine”, “Devlet Muhasebe Uzmanlığına, Devlet Gelir Politikaları Uzmanlığına,” ve “Devlet Malları Uzmanlığına,” ibareleri yürürlükten kaldırılmış ve aynı bentte yer alan “Milli Emlak Uzman Yardımcıları,” ibaresi “Defterdarlık Uzman Yardımcıları,” ve “Milli Emlak Uzmanlığına,” ibaresi “Defterdarlık Uzmanlığına,” şeklinde değiştirilmiştir. [53] 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Kanunun 187 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Marka Uzman Yardımcıları, Patent Uzman Yardımcıları” ibaresi “Sınai Mülkiyet Uzman Yardımcıları” ve “Marka Uzmanlığına, Patent Uzmanlığına” ibaresi “Sınai Mülkiyet Uzmanlığına” şeklinde değiştirilmiştir. [54] 2/6/1994 tarih 535 ve 536 sayılı KHK ile bu arada yer alan eklenen unvan, Anayasa Mahkemesinin 8/7/1994 tarih ve E.1994/58, K.1994/53 sayılı Kararıyla iptal edildiğinden metinden çıkarılmış, 27/6/2000 tarih ve 4587 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesi uyarınca; "A.T." ibareleri "A.B." olarak değiştirilmiştir. [55] 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle; bu fıkrada bulunan “Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Müfettiş Yardımcıları ve Sigorta Müfettiş Yardımcıları" ibaresi "Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettiş Yardımcıları" şeklinde değiştirilmiş, aynı bentteki "Bağ-Kur Denetmen Yardımcıları","Sosyal Sigorta Uzman Yardımcıları","Bağ-Kur Denetmenliğine" ve "Sosyal Sigorta Uzmanlığına" ibareleri metinden çıkarılmıştır. [56] 28/12/2010 tarihli ve 6093 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Kültür ve Turizm Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yazma Eser Uzman Yardımcıları,” ve “Kültür ve Turizm Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yazma Eser Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [57] 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı KHK’nın 44 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcıları,” ve “Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanlığına,” ibareleri eklenmiştir. [58] 24/10/2011 tarihli ve 656 sayılı KHK’nın 20 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Teknik Yardım Uzman Yardımcıları” ibaresi “TİKA Uzman Yardımcıları” ve “Teknik Yardım Uzmanlığına” ibaresi “TİKA Uzmanlığına” şeklinde değiştirilmiştir. [59] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle bu bentte yer alan “Dış Ticaret Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Diyanet İşleri Uzman Yardımcıları, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve aynı bentteki “Dış Ticaret Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Diyanet İşleri Uzmanlığına, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [60] 24/6/2009 tarihli ve 5916 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, “Dış Ticaret Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Avrupa Birliği İşleri Uzman Yardımcıları,”, “Dış Ticaret Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Avrupa Birliği İşleri Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [61] 24/3/2010 tarihli ve 5978 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle bu bende, “Avrupa Birliği İşleri Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Avrupa Birliği İşleri Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [62] 17/2/2011 tarihli ve 6114 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu bentte yer alan “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [63] 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı KHK’nın 44 üncü maddesiyle, bu alt bende “Ürün Denetmen Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Millî Eğitim Uzman Yardımcıları ve Millî Eğitim Denetçi Yardımcıları,” ve “Ürün Denetmenliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Millî Eğitim Uzmanlığına ve Millî Eğitim Denetçiliğine,” ibaresi eklenmiş, “Eğitim Müfettiş Yardımcıları” ibaresi “İl Eğitim Denetmen Yardımcıları”, “Eğitim Müfettişliğine” ibaresi “İl Eğitim Denetmenliğine” şeklinde değiştirilmiştir. [64] 1/3/2014 tarihli ve 6528 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “İl Eğitim Denetmen Yardımcıları” ibaresi “Maarif Müfettiş Yardımcıları” şeklinde ve “İl Eğitim Denetmenliğine” ibaresi “Maarif Müfettişliğine” şeklinde değiştirilmiş, aynı bentte yer alan “ve Millî Eğitim Denetçi Yardımcıları” ve “ve Millî Eğitim Denetçiliğine” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [65] 11/10/2011 tarihli ve 665 sayılı KHK’nın 27 nci maddesiyle bu bentte yer alan “İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcıları” ibaresi “İstihdam Uzman Yardımcıları, İl İstihdam Uzman Yardımcıları”, “İstihdam ve Meslek Uzmanlığına” ibaresi “İstihdam Uzmanlığına, İl İstihdam Uzmanlığına”, şeklinde değiştirilmiştir. [66] 10/10/2011 tarihli ve 657 sayılı KHK’nın 37 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “Orman ve Su İşleri Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Meteoroloji Uzman Yardımcıları,” ibaresi; “Orman ve Su İşleri Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Meteoroloji Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [67] 21/6/2012 tarihli ve 6332 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle, “Aile ve Sosyal Politikalar Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İnsan Hakları Uzman Yardımcıları,” ve “Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İnsan Hakları Uzmanlığına,”,ibaresi eklenmiş olup, daha sonra 6/4/2016 tarihli ve 6701 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle “İnsan Hakları Uzman Yardımcıları” ibaresi “İnsan Hakları ve Eşitlik Uzman Yardımcıları” şeklinde ve “İnsan Hakları Uzmanlığına” ibaresi “İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanlığına” şeklinde değiştirilmiştir. [68] 8/8/2011 tarihli ve 649 sayılı KHK’nın 42 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Aile ve Sosyal Politikalar Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Savunma Sanayii Uzman Yardımcıları,” ve “Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Savunma Sanayii Uzmanlığına,” ibareleri eklenmiştir. [69] 22/8/2011 tarihli ve 651 sayılı KHK’nın 12 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Savunma Sanayii Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Basın ve Enformasyon Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Savunma Sanayii Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Basın ve Enformasyon Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [70] 11/10/2011 tarihli ve 664 sayılı KHK’nın 28 inci maddesiyle bu bende “Basın ve Enformasyon Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yüksek Kurum Uzman Yardımcıları,” ibaresi; “Basın ve Enformasyon Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yüksek Kurum Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [71] 14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle, “Yüksek Kurum Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Kamu Denetçiliği Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Yüksek Kurum Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Kamu Denetçiliği Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [72] 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu bende “Ürün Denetmen Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sosyal Güvenlik Denetmen Yardımcıları,” ibaresi ve “Ürün Denetmenliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sosyal Güvenlik Denetmenliğine,” ibaresi eklenmiştir. [73] 20/2/2014 tarihli ve 6525 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu bende “Milli Eğitim Uzman Yardımcıları ve Milli Eğitim Denetçi Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gençlik ve Spor Denetçi Yardımcıları,” ibaresi ve aynı bende “Milli Eğitim Uzmanlığına ve Milli Eğitim Denetçiliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gençlik ve Spor Denetçiliğine” ibaresi eklenmiştir. [74] 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı KHK’nın 58 inci maddesiyle bu bende Millî Eğitim Uzman Yardımcıları ve Millî Eğitim Denetçi Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sağlık Uzman Yardımcıları ve Sağlık Denetçi Yardımcıları”; “Millî Eğitim Uzmanlığına ve Millî Eğitim Denetçiliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sağlık Uzmanlığına ve Sağlık Denetçiliğine” ibaresi eklenmiştir. [75] 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Kanunun 123 üncü maddesiyle, “Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzman Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Göç Uzman Yardımcıları, İl Göç Uzman Yardımcıları” ibaresi, “Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanlığına” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Göç Uzmanlığına, İl Göç Uzmanlığına” ibaresi eklenmiştir. [76] 1/11/2017 tarihli ve 7060 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “İl Göç Uzman Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Helal Akreditasyon Uzman Yardımcıları” ibaresi; “İl Göç Uzmanlığına” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Helal Akreditasyon Uzmanlığına” ibaresi eklenmiştir. [77] 11/10/2011 tarihli ve 662 sayılı KHK’nin 93 üncü maddesiyle, bu bende Millî Eğitim Uzman Yardımcıları ve Millî Eğitim Denetçi Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzman Yardımcıları ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçi Yardımcıları,” ibaresi ve aynı bende “Millî Eğitim Uzmanlığına ve Millî Eğitim Denetçiliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanlığına ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçiliğine,” ibaresi eklenmiştir. [78] 24/10/2011 tarihli ve 661 sayılı KHK’nın 102 nci maddesiyle bu bende “Millî Eğitim Uzman Yardımcıları ve Millî Eğitim Denetçi Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gümrük ve Ticaret Denetmen Yardımcıları,” ibaresi ve aynı bende “Millî Eğitim Uzmanlığına ve Millî Eğitim Denetçiliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gümrük ve Ticaret Denetmenliğine” ibaresi eklenmiştir. [79] 28/3/1988 tarih ve 318 sayılı KHK ile, bu fıkraya; "...Merkez Kuruluş Stajyer Kontolörleri..." iken, değiştirilerek eklenen "Bakanlıklar Merkez Kuruluşu Stajyer Kontrolörleri" ibaresi, 27/6/1989 tarih ve 375 sayılı KHK'ler 17/6/1992 tarih ve 3814 sayılı Kanun, 13/7/1993 tarih ve 486 sayılı, 10/8/1993 tarih ve 494 sayılı, 19/6/1994 tarih ve 543 sayılı 19/6/1994 tarih ve 544 sayılı 6/7/1995 tarih ve 562 sayılı 25/3/1997 tarih ve 571 sayılı KHK'ler ve 9/12/1994 tarih ve 4059 sayılı 13/11/1996 tarih ve 4208 sayılı 3/4/1998 tarih ve 4359 sayılı Kanun ile eklenen ibareler (unvanlar) metne işlenmiştir. 544 sayılı KHK ile eklenen "Marka Uzman Yardımcıları", "Patent Uzman Yardımcıları", "Marka Uzmanlığına" ve "Patent Uzmanlığına" ibareleri 6/11/2003 tarihli ve 5000 sayılı Kanun ile Kanunlaşmıştır. [80] 516, 613, 616, 617, 618 ve 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler'le bu fıkraya; eklenen Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettişleri Sosyal Sigorta Uzman Yardımcıları, Sosyal Sigorta Uzmanları, İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcıları, İstihdam ve Meslek Uzmanlığına, Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcıları, Çalışma Uzman Yardımcıları, yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzman Yardımcıları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzman Yardımcıları, Sosyal Güvenlik Uzmanlığına, Çalışma Uzmanlığına, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanlığına, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığına, Sosyal Sigorta Uzmanlığına, Bağ-Kur Denetmen Yardımcıları, Bağ-Kur Denetmenliğine ibareleri, söz konusu Kanun Hükmünde Kararnamelerin Anayasa Mahkemesince iptal edilmeleri nedeniyle metinden çıkarılmıştır. Ayrıca 4636 sayılı Kanun ile "Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettiş Yardımcıları" ibaresi metne işlenmiştir. [81] 2/5/2001 tarihli ve 4668 sayılı Kanunla bu fıkraya, “Teknik Yardım Uzman Yardımcıları” ve “Teknik Yardım Uzmanlığı” ibareleri, getirilmiştir. [82] 7/2/2002 tarihli ve 4745 sayılı Kanunla, bu fıkraya, “Bakanlık” ibaresinden sonra gelmek üzere “Müsteşarlık” ibaresi eklenmiştir. [83] 16/4/2003 tarihli ve 4848 sayılı Kanunun 33 üncü maddesiyle bu bende, “Kültür ve Turizm Uzman Yardımcıları” ve “Kültür ve Turizm Uzmanlığına” ibareleri eklenmiştir. [84] 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, "Çevre Uzman Yardımcıları" ibaresi, "Çevre ve Orman Uzman Yardımcıları"; "Çevre Uzmanlığına" ibaresi, "Çevre ve Orman Uzmanlığına" olarak değiştirilmiştir. [85] 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, "İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcıları", "İstihdam ve Meslek Uzmanlığına" ibareleri eklenmiştir. [86] 16/7/2003 tarihli ve 4947 sayılı Kanunun 37 maddesiyle, "Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcıları, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzman Yardımcıları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzman Yardımcıları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzman Yardımcıları" ve " Sosyal Güvenlik Uzmanlığına, Çalışma Uzmanlığına, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanlığına, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanlığına" ibareleri eklenmiştir. [87] 24/7/2003 tarihli ve 4956 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle, "Bağ-Kur Denetmen Yardımcıları” ve “Bağkur Denetmenliğine” ibareleri eklenmiştir. [88] 29/7/2003 tarihli ve 4958 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle bu fıkraya, “Sosyal Sigorta Uzman Yardımcıları”, “Sosyal Sigorta Uzmanlığına” ve “Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Müfettiş Yardımcıları ve Sigorta Müfettiş Yardımcıları” ibareleri eklenmiştir. [89] 27/10/2004 tarihli ve 5251 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle bu fıkraya, “Kadının Statüsü Uzman Yardımcıları” ve “Kadının Statüsü Uzmanlığına” ibareleri eklenmiştir. [90] 10/11/2004 tarihli ve 5256 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle bu fıkraya, “Aile ve Sosyal Araştırma Uzman Yardımcıları” ve “Aile ve Sosyal Araştırma Uzmanlığına” ibareleri eklenmiştir. [91] 1/12/2004 tarihli ve 5263 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle bu fıkraya, “Sosyal Yardım Uzman Yardımcıları” ve “Sosyal Yardım Uzmanlığına” ibareleri eklenmiştir. [92] 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkraya, “Belediye Müfettiş Yardımcıları” ibaresi eklenmiştir. [93] 5/5/2005 tarihli ve 5345 sayılı Kanunun 34 üncü maddesiyle bu fıkraya, "Özürlüler Uzman Yardımcıları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Vergi, Muhasebe ve Millî Emlak Denetmen Yardımcıları," ibaresi, "Özürlüler Uzmanlığına," ibaresinden sonra gelmek üzere "Vergi, Muhasebe ve Millî Emlak Denetmenliğine," ibaresi eklenmiştir. [94] 10/11/2005 tarihli ve 5429 sayılı Kanunun 57 nci maddesiyle bu fıkraya, "Dış Ticaret Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcıları," ibaresi; "Dış Ticaret Uzmanlığına," ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanlığına," ibaresi eklenmiştir. [95] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu fıkraya, "Gelir Uzman Yardımcıları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Malî Hizmetler Uzman Yardımcıları," ibaresi, "Gelir Uzmanlığına," ibaresinden sonra gelmek üzere "Malî Hizmetler Uzmanlığına," ibaresi eklenmiştir. [96] 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Kanunun 67 nci maddesiyle; bu bende “Kültür ve Turizm Uzman Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcıları,”, “Kültür ve Turizm Uzmanlığına” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [97] 7/1/2009 tarihli ve 5830 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu bentte yer alan "Tüketici ve Rekabet Uzman Yardımcıları" ibaresi "Sanayi ve Ticaret Uzman Yardımcıları", "Tüketici ve Rekabet Uzmanlığına" ibaresi "Sanayi ve Ticaret Uzmanlığına" olarak değiştirilmiştir. [98] 4/6/2010 tarihli ve 5984 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu alt bentte yer alan “İlköğretim Müfettiş Yardımcıları” ibaresi “Eğitim Müfettiş Yardımcıları”, “İlköğretim Müfettişliğine” ibaresi “Eğitim Müfettişliğine” şeklinde değiştirilmiştir. [99] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile bu altbende (c) sırası eklenmiş ve mevcut (c) sırası (d) sırası olarak teselsül ettirilmiştir. [100] Anayasa Mahkemesinin 27/3/2014 tarihli ve E.: 2013/101, K.: 2014/63 sayılı Kararı ile bu bentte yer alan “…serbest…” ibaresi iptal edilmiştir. [101] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nın 5 inci maddesiyle bu fıkrasında yer alan “, ek gösterge, makam tazminatı ve benzeri mali haklar ile intibak ve diğer özlük haklarının” ibaresi “ile intibak ve diğer haklarının” şeklinde değiştirilmiştir. [102] 1/12/2011 tarihli ve 6253 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle, bu fıkrada yer “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreterliği teşkilatlarında” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinde ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatında” şeklinde değiştirilmiştir. [103] 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK’nin 24 üncü maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Başbakana” ibaresi “Cumhurbaşkanına” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [104] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu bentte yer alan “; ilgili Bakanlık veya kuruluşun teklifi üzerine alakalı öğretim kurumu ile Milli Eğitim Bakanlığının muadelet tevsiki ve Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığının mütalaası alınarak Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [105] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan son sicil notu olumlu bulunanların” ibaresi “son sekiz yıllık süre içinde herhangi bir disiplin cezası almayanların” olarak değiştirilmiştir. [106] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “bu kanun” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri” ibaresi eklenmiştir. [107] Bu tablodaki gösterge rakamları 10/4/1989 tarihli ve 366 sayılı KHK'nin 1 inci maddesi ile değiştirilmiştir. [108] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [109] 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK’nin 25 inci maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [110] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle; bu fıkraya “Resmî Gazete,” ibaresinden sonra gelmek üzere “internet haber sitesi,” ibaresi eklenmiş ve aynı fıkrada yer alan “gazetelerden” ibaresi “gazeteler ve Basın İlân Kurumu İlan Portalından” şeklinde değiştirilmiştir. [111] Bulgaristan'dan Türkiye'ye mecburi göç eden Türk soyundan olanlarda bu şartın aranmıyacağı 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı KHK’nin geçici 5 inci maddesi ile hükme bağlanmıştır. [112] Anayasa Mahkemesinin 25/2/2010 tarihli ve E.: 2008/17, K.: 2010/44 sayılı Kararı ile bu alt bentte yer alan “… milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, …” ibaresi iptal edilmiştir. [113] 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle bu bentte yer alan “…vücut veya…” ile “…veya vücut sakatlığı ile özürlü…” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır. [114] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 99 uncu maddesiyle bu madde başlığı "Özürlülerin devlet memurluğuna alınmaları:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [115] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddenin başlığında yer alan “Özürlü” ibaresi “Engelli”, birinci fıkrasında yer alan “özürlü” ibaresi “engelli”, ikinci fıkrasında yer alan “Özürlüler”, “özürlü” ve “özür” ibareleri sırasıyla “Engelliler”, “engelli” ve “engel”, üçüncü fıkrasında yer alan “Özürlü”, “özürlülerin”, “özürlülere” ve “özürlü” ibareleri sırasıyla “Engelli”, “engellilerin”, “engellilere” ve “engelli”, dördüncü fıkrasında yer alan “Özürlülerin”, “özür”, “özürlülerin” ve “özürlü” ibareleri sırasıyla “Engellilerin”, “engel”, “engellilerin” ve “engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [116] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Başbakanlıkça” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [117] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “sicil” ibaresi “disiplin” olarak değiştirilmiştir. [118] Anayasa Mahkemesinin 22/4/2025 tarihli ve E.:2024/234; K.:2025/99 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan “…hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmıyacak durumları,…” ibaresi iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (23/3/2026) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [119] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve olumlu sicil alan adaylar sicil amirlerinin teklifi” ibaresi “adaylar disiplin amirlerinin teklifi” olarak değiştirilmiştir. [120] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı” şeklinde değiştirilmiş ve “Başbakan Başmüşaviri,”, “Başbakan Müşavirliklerine,”, “Başbakanlık ve”, “Başbakanlık Basın Müşavirliğine,” ve “Bakanlar Kurulu Sekreterliğine,” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [121] 3/6/2011 tarihli ve 643 sayılı KHK’nın 8 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “Türkiye Büyük Millet Meclisinin memurluklarına," ibaresinden sonra gelmek üzere "Bakan Yardımcılıklarına," ibaresi eklenmiş, aynı fıkrada yer alan "Avrupa Birliği Genel Sekreterliğine, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Müşavirliklerine ve" ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve "Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Başkanlıklarına (İdari Hizmetler Başkanlığı hariç)," ibaresi "Avrupa Birliği Bakanlığı Başkanlıklarına (İdari Hizmetler Başkanlığı hariç)," şeklinde değiştirilmiştir. [122] 18/5/1987 tarihli ve 281 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesi ile “Başbakan Başmüşaviri unvanı,” ibaresi eklenmiştir. [123] 12/5/1989 tarih ve 368 sayılı KHK’nin 7 nci maddesi ile bu fıkrada yer alan “Başbakanlık merkez ve bağlı kuruluşlarının müsteşarları (MİT hariç)” ibaresi “ve yardımcıları” ibaresi ise 25/1/1990 tarih ve 402 sayılı KHK’nin 1 inci maddesi ile eklenmiş, ancak bu ibare 27/12/1991 tarih ve 475 sayılı KHK’nin 11 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [124] 8/8/2011 tarihli ve 649 sayılı KHK’nin 42 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile” ibaresi “Savunma Sanayii Müsteşarlığına ait Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, I.Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı ve Müşavir Avukat kadrolarına,” şeklinde değiştirilmiştir. [125] Bu fıkradaki Savunma Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ile Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresine ait unvanlar 14/1/1988 tarih ve 310 Sayılı KHK’nin 1 inci maddesi ile eklenmiştir, daha sonra; 24/11/1994 tarih ve 4046 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile “… ve Kamu Ortaklığı…” ibaresi metinden çıkarılmıştır. 30/10/1989 tarihli ve 390 sayılı KHK gereğince “Savunma Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı” ibaresi, “Savunma Sanayi Müsteşarlığı”, “Savunma Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanı” ibaresi, “Savunma Sanayi Müsteşarı”, “Başkanlık” ibaresi ise “Müsteşarlık” olarak değiştirilmiştir. 20/3/1991 tarihli ve 3704 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile 390 sayılı KHK aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [126] 24/11/1994 tarih ve 4046 sayılı Kanun ile bu fıkraya “Özelleştirme İdaresi Başkanlığında Başkan, Başkan Yardımcısı, Başkanlık Müşaviri, Daire Başkanı, Proje Grup Başkanı ve Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine” ibaresi eklenmiştir. [127] 24/6/2009 tarihli ve 5916 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu fıkraya, “Türkiye İstatistik Kurumu Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “ Avrupa Birliği Genel Sekreterliğine, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Müşavirliklerine ve Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Başkanlıklarına (İdari Hizmetler Başkanlığı hariç),” ibaresi eklenmiştir. [128] 24/3/2010 tarihli ve 5978 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle bu fıkraya, “Avrupa Birliği Genel Sekreterliğine, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Müşavirliklerine ve Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Başkanlıklarına (İdari Hizmetler Başkanlığı hariç),” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkan Yardımcısı, Başkanlık Müşaviri, Basın Müşaviri ve Hukuk Müşaviri” ibaresi eklenmiştir. [129] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle bu fıkraya “Türk Silahlı Kuvvetleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Sahil Güvenlik Komutanlığı” ibaresi eklenmiştir. [130] 7/7/2010 tarihli ve 6004 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “Daimi Temsilciliklere,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanlığına,” ibaresi eklenmiştir. [131] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle bu fıkraya, “Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeliklerine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Diyanet İşleri Başkanlığı Başkanlık Müşaviri (4 adet), Diyanet İşleri Başkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri,” ibaresi eklenmiştir. [132] 4/7/2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu maddede yer alan “Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Müşavirliklerine, Hukuk Müşavirliğine ve Genel Sekreter Sekreterliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığında Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ve Başkanlık Müşavirliğine,” ibaresi eklenmiştir. [133] 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Kanunun 75 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Genel Sekreter Sekreterliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Anayasa Mahkemesi Basın Müşavirliğine,” ibaresi eklenmiştir. [134] 2/7/2018 tarihli ve 702 sayılı KHK’nin 9 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Anayasa Mahkemesi Basın Müşavirliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Nükleer Düzenleme Kurumunun Başkan Yardımcılıkları ve Daire Başkanlıklarına,” ibaresi eklenmiştir. [135] 5/3/2022 tarihli ve 7381 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Nükleer Düzenleme Kurumunun Başkan Yardımcılıkları ve Daire Başkanlıklarına” ibaresi “Nükleer Düzenleme Kurumunun Başkan Yardımcılıklarına ve Daire Başkanlıklarına” şeklinde değiştirilmiştir. [136] 2/8/2000 tarih ve 608 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle bu fıkraya “Olimpiyat şampiyonluğu veya olimpik spor dallarından birinde büyükler kategorisinde birden fazla Dünya şampiyonluğu kazananlar arasından atanacak spor müşavirlerinin” ibaresi, eklenmiştir. Daha sonra bu ibare, 12/4/2001 tarihli ve 4644 sayılı Kanunla kanunlaştırılmıştır. [137] 5/5/2005 tarihli ve 5345 sayılı Kanunun 34 üncü maddesiyle bu fıkraya, “Başbakanlık Basın Müşavirliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gelir İdaresi Başkanlığında Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine,” ibaresi eklenmiştir. [138] 10/11/2005 tarihli ve 5429 sayılı Kanunun 57 nci maddesiyle bu fıkraya, “Başbakanlık Basın Müşavirliğine,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Türkiye İstatistik Kurumu Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğine,” ibaresi eklenmiştir. [139] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kanunlarındaki” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerindeki” ibaresi eklenmiştir. [140] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Başbakanlık ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [141] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [142] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 100 üncü maddesiyle bu madde başlığı “Kademelerde ilerleme şartları:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [143] 4/7/2001 tarih ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesi ile; bu maddede yer alan “boş” ibaresi, metinden çıkarılmış ve “bir üst derecesine yükseltilebilir” ibaresi, “üst derecelerine yükseltilir” şeklinde değiştirilmiştir. [144] 21/2/2013 tarihli ve 6428 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı” ibaresi “Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı” şeklinde değiştirilmiştir. [145] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “okul devresi dâhil yedek subaylıkta” ibaresi “okul devresi dâhil yedek astsubaylık ve yedek subaylıkta” şeklinde değiştirilmiştir. [146] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “veya kuruluş kanunlarında” ibaresi “, kuruluş kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde” şeklinde değiştirilmiştir. [147] 29/11/1984 tarih ve 243 sayılı K.H.K.'nin 55 inci maddesi uyarınca; 13/12/1960 tarih ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine yapılan atıflar, 8/6/1984 gün ve 217 sayılı K.H.K.'nin ilgili maddesine yapılmış sayılmaktadır. Bu bakımdan bu maddede zikredilen 4 üncü madde, 217 sayılı K.H.K.'nin 2 nci maddesi olarak dikkate alınmalıdır. [148] 25/12/2024 tarihli ve 7537 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasına “veya uluslararası kuruluşlarda” ibaresi ile “yabancı memleketlerin resmi kurumlarında” ibaresinden sonra gelmek üzere “ya da Cumhurbaşkanınca belirlenen yurtdışındaki kuruluşlarda” ibareleri eklenmiş, ikinci fıkrasında yer alan “yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda görevde” ibaresi “birinci fıkra kapsamındaki görevlerde” şeklinde ve üçüncü fıkrasında yer alan “yabancı memleketlerde veya uluslararası kuruluşlarda” ibaresi “birinci fıkra kapsamındaki görevlerde” şeklinde değiştirilmiştir. [149] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [150] 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu madde başlığı “78 ve 79 uncu maddelerin uygulanmasını düzenliyen yönetmelik:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [151] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [152] 8/10/1973 tarihli ve 8 sayılı KHK'nin 9 uncu maddesi ile bu maddede geçen "tüzük" ibaresi, "yönetmelik" olarak değiştirilmiştir. [153] 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK’nin 26 ncı maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [154] 21/6/2005 tarihli ve 5371 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkraya, “eczacılık” ibaresinden sonra gelmek üzere “köy ve beldelerdeki ebelik ve hemşirelik,” ibaresi eklenmiştir. [155] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu fıkraya; "kadrolara" ibaresinden sonra gelmek üzere "Maliye Bakanlığının izni (mahallî idarelerde izin şartı aranmaz) ile" ibaresi eklenmiştir. [156] 23/8/2011 tarihi ve 653 sayılı KHK’nın 16 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan “köy ve kasaba imamlığına” ibaresi “vaizlik, Kur’an kursu öğreticiliği, imam-hatiplik ve müezzin-kayyımlığa” şeklinde değiştirilmiştir. [157] Anayasa Mahkemesinin 5/7/2012 tarihli ve E. 2012/11, K. 2012/104 sayılı kararıyla bu fıkrada yer alan “...birinci fıkrada sayılan...” ibaresi iptal edilmiştir. [158] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “özel kanunların verdiği yetkiye dayanılarak” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle” şeklinde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasına “özel kanunlarla” ibarelerinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle” ibaresi eklenmiştir. [159] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu bentte yer alan “veya özel kanunların” ibaresi “, Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle veya bunların” şeklinde değiştirilmiştir. [160] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [161] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle bu bentte yer alan “ve sicil” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [162] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu maddenin üçüncü fıkrasında yer alan “özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve” ibaresi “bu kanuna, özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara dayanılarak çıkarılacak” şeklinde, dördüncü fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [163] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde ve üçüncü fıkrasında yer alan “Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [164] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “özürlüler” ve “özür” ibareleri sırasıyla “engelliler” ve “engel” şeklinde değiştirilmiştir. [165] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Özürlü” ibaresi “Engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [166] 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “doğumdan sonraki bir yıl süreyle” ibaresi “doğumdan sonraki iki yıl süreyle” şeklinde değiştirilmiştir. [167] 20/2/2014 tarihli ve 6525 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu maddeye (E) fıkrası eklenmiş, mevcut (E) fıkrası (F) olarak teselsül ettirilmiştir. [168] 29/1/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu maddeye (E) fıkrasından sonra gelmek üzere (F) fıkrası eklenmiş, mevcut (F) fıkrası (G) fıkrası olarak teselsül ettirilmiştir. [169] Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 13/4/2016 tarihli ve 29683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Personeli Genel Tebliği’ne (Seri No: 6) bakınız. [170] 10/02/2016 tarihli ve 29620 sayılı Resmî Gazete’de aslına uygun olarak yayımlanan 6663 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile bu Kanunun 104 üncü maddesine eklenen (F) fıkrası, 16/2/2016 tarihli ve 29626 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığının 15/02/2016 tarihli ve 68244839-160.04-1-108 sayılı yazısına istinaden söz konusu fıkranın sonuna “Memurun çalışacağı süreler ilgili kurum tarafından belirlenir.” cümlesi eklenerek düzeltilmiştir. [171] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nın 5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “sırasında” ibaresinden sonra gelmek üzere “fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç” ibaresi eklenmiştir. [172] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 107 nci maddesiyle bu madde başlığı “Hastalık izni:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [173] Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 13/4/2016 tarihli ve 29683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Personeli Genel Tebliği’ne (Seri No: 6) bakınız. [174] 29/1/2016 tarihli ve 6663 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle, bu fıkraya “analık izni süresinin” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca verilen izin süresinin” ibaresi eklenmiştir. [175] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “sıkıyönetim,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [176] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle bu bölüm başlığı “Siciller” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [177] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 109 uncu maddesiyle bu madde başlığı “Memur kütüğü, numarası, cüzdanı, özlük dosyası:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [178] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 110 uncu maddesiyle bu madde başlığı “Takdirname:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [179] 2/1/2017 tarihli ve 680 sayılı KHK’nin 36 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “(Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı hariç)” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7072 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [180] 2/1/2017 tarihli ve 682 sayılı KHK’nin 36 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Emniyet Genel Müdürlüğü” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı” ibaresi eklenmiş, daha sonra bu hüküm 31/1/2018 tarihli ve 7068 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [181] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “tüzüklerin” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin” şeklinde değiştirilmiştir. [182] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 111 inci maddesiyle, bu maddenin (E) bendinin (a) alt bendinde yer alan “engelleme” ibaresi “kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme” olarak değiştirilmiştir. [183] 29/11/1984 tarihli ve 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 26 ncı maddesi ile bu alt bentte yer alan “kesintisiz 10 gün veya” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [184] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 111 inci maddesiyle, bu maddenin ikinci fıkrasında yer alan “sicilden” ibaresi “özlük dosyasından” ve üçüncü fıkrasında yer alan “iyi veya çok iyi derecede sicil alan” ibaresi “ödül veya başarı belgesi alan” olarak değiştirilmiştir. [185] 29/11/1984 tarihli ve 243 sayılı KHK’nin 27 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “atamaya yetkili amirler” ibaresinden sonra gelmek üzere “il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde valiler” ibaresi eklenmiştir. [186] Anayasa Mahkemesinin 27/3/2025 tarihli ve E.:2025/13; K.:2025/89 sayılı Kararı ile bu fıkra "kınama cezası" yönünden iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (26/3/2026) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [187] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “sicil dosyasını” ibaresi “özlük dosyasını” olarak değiştirilmiştir. [188] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “sicil dosyası hariç,” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [189] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “askeri savcılar veya” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [190] 29/11/1984 tarihli ve 243 sayılı K.H.K.'nin 55 nci maddesi uyarınca 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı kanunun 4 üncü maddesine yapılan atıflar, 8/6/1984 gün ve 217 sayılı K.H.K.'nin ilgili maddesine yapılmış sayılmaktadır. Bu bakımdan bu maddede zikredilen 4 üncü madde, 217 sayılı K.H.K.'nin 2 nci maddesi olarak dikkate alınmalıdır. [191] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 112 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “sıralı sicil amirine” ibaresi “üst disiplin amirine” olarak değiştirilmiştir. [192] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle, bu maddenin madde başlığında yer alan “sicilden” ibaresi “özlük dosyasından”, birinci fıkrasında yer alan “siciline” ibaresi “özlük dosyasına”, “sicil dosyasından” ibaresi “özlük dosyasından”, ikinci fıkrasında yer alan “sicil dosyasına” ibaresi “özlük dosyasına”, üçüncü fıkrasında yer alan “sicilden silinmesinde” ibaresi “özlük dosyasından çıkarılmasında” olarak değiştirilmiştir. [193] Bu fıkra için bu kanun sonunda yer alan işlenemiyen hükümler kısmındaki 2/2/1981 tarih ve 2381 sayılı Kanunun geçici maddesine bakınız. [194] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [195] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ tüzük” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ” şeklinde değiştirilmiştir. [196] 26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı KHK’ nin 18 inci maddesiyle, diğer mevzuatta vekalet ücretinin ödenmesine ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun 146 ncı maddesine yapılan atıfların 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılacağı hüküm altına alınmıştır. [197] 21/32006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu fıkrada bulunan "ödenekler" ibaresi "diğer ödemeler" şeklinde değiştirilmiştir. [198] 31/7/1970 tarihli ve 1327 sayılı Kanun ile 213 üncü madde sonuna numarasız “Ek Madde” olarak eklenen bu madde; 4/7/2001 tarih ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesi ile 152 nci madde olarak teselsül ettirilmiştir. [199] 11/10/2011 tarihli 663 sayılı KHK’nın 58 inci maddesiyle bu bentteki “klinik şefi, klinik şef yardımcısı” ibareleri “Eğitim görevlisi,” şeklinde değiştirilmiştir. [200] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu alt bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [201] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu alt bentde yer alan "% 145’ine" ibaresi; "% 168’ine" şeklinde değiştirilmiştir. [202] 3/6/2011 tarihli ve 643 sayılı KHK’nin 8 inci maddesiyle; a) (f) bendinde yer alan ", Avrupa Birliği Genel Sekreterliği" ibaresi yürürlükten kaldırılmış, aynı bentte yer alan "Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Gümrük Müsteşarlığı" ibaresi "Ekonomi Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı" olarak değiştirilmiştir. b) (g) bendine "Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere ", Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Denetçi ve Denetçi Yardımcıları" ibaresi eklenmiştir. c) (h) bendinde yer alan "D.P.T. Planlama Uzmanları" ibaresi "Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanları" şeklinde, "Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenleri" ibaresi "Ürün Denetmenleri" şeklinde değiştirilmiş, "Sosyal Yardım Uzmanları," ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. ç) (i) bendinde yer alan "Çevre ve Orman Uzmanları, Sanayi ve Ticaret Uzmanları," "Gümrük Uzmanları," ve "Özürlüler Uzmanları, Aile ve Sosyal Araştırma Uzmanları, Kadının Statüsü Uzmanları," ibareleri yürürlükten kaldırılmış ve aynı bende "Tapu ve Kadastro Uzmanları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Sanayi ve Teknoloji Uzmanları, Çevre, Orman ve Şehircilik Uzmanları, Gençlik ve Spor Uzmanları, Gümrük ve Ticaret Uzmanları, İhracatı Geliştirme Uzmanları, Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanları, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzmanları" ibaresi eklenmiş, daha sonra 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı KHK’nin 37 nci maddesiyle, “Çevre, Orman ve Şehircilik Uzmanları” ibaresi “Çevre ve Şehircilik Uzmanları, Orman ve Su İşleri Uzmanları” şeklinde değiştirilmiştir. [203] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, (f) bendine "Denetçi Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere ",Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ve Gelir İdaresi Başkanlığı İç Denetçileri," ibaresi; (g) bendine "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı" ibaresinden önce gelmek üzere ",Başkanlık, Müstakil Genel Müdürlük, Büyükşehir Belediyesi, Büyükşehir Belediyesi bulunan illerin İl Özel İdaresi ile Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri İç Denetçileri," ibaresi; (h) bendine "Sosyal Yardım Uzmanları ve bunların yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere ",(f) ve (g) bendinde sayılmayan İç Denetçiler" ibaresi; (i) bendine "Gelir Uzmanları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Malî Hizmetler Uzmanları," ibaresi eklenmiştir. [204] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu bölümün; (g) bendine “Büyükşehir Belediyesi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Büyükşehir Belediyelerine bağlı genel müdürlük,” ibaresi eklenmiş, (h) bendinde yer alan “Başbakanlık Uzmanları, Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanları, Hazine Uzmanları, Dış Ticaret Uzmanları, Diyanet İşleri Uzmanları, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanları, Avrupa Birliği İşleri Uzmanları, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanları, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzmanları, Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanları, Devlet Personel Uzmanları, Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzmanları, Maliye Uzmanları, Sosyal Güvenlik Uzmanları, Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanları, Denizcilik Uzmanları, Çalışma Uzmanları, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları,”, “Millî Eğitim Uzmanları, TİKA Uzmanları ve”, “Sağlık Uzmanları,” ibareleri ile (i) bendinde yer alan “Devlet Gelir Uzmanları,”, “Marka Uzmanları, Patent Uzmanları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanları, Bakanlık ve Bağlı Kuruluşların A.B. Uzmanları, Savunma Sanayi Müsteşarlığı Uzmanları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanları, İstihdam Uzmanları,”, “Kültür ve Turizm Uzmanları, Yazma Eser Uzmanları, Vakıf Uzmanları, Tapu ve Kadastro Uzmanları, Sanayi ve Teknoloji Uzmanları, Çevre ve Şehircilik Uzmanları, Orman ve Su İşleri Uzmanları, Meteoroloji Uzmanları, Gençlik ve Spor Uzmanları, Gümrük ve Ticaret Uzmanları, İhracatı Geliştirme Uzmanları, Aile ve Sosyal Politikalar Uzmanları, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzmanları, Basın ve Enformasyon Uzmanları,”, “Yüksek Kurum Uzmanları,” ve “Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanları,” ibareleri yürürlükten kaldırılmış, (h) bendine “Defterdarlık Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İçişleri Bakanlığı İl Planlama Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [205] 2/12/2016 tarihli ve 6764 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle, bu bölümün (g) bendinde yer alan “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Başmüfettiş, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Bakanlık Maarif Müfettişi ve Bakanlık Maarif Müfettiş Yardımcıları” ibaresi eklenmiştir. [206] 1/3/2014 tarihli ve 6528 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu bölümün (g) bendinde yer alan “Millî Eğitim Denetçi ve Denetçi Yardımcıları,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve (h) bendinde yer alan “İl Eğitim Denetmenleri” ibaresi “Maarif Müfettişleri” şeklinde değiştirilmiştir. [207] 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı KHK’nın 58 inci maddesiyle bu bölümün (g) bendine “Millî Eğitim Denetçi ve Denetçi Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sağlık Denetçi ve Denetçi Yardımcıları”; (h) bendine “İl Eğitim Denetmenleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sağlık Uzmanları” ibareleri eklenmiştir. [208] 11/10/2011 tarihli ve 662 sayılı KHK’nin 93 üncü maddesiyle, bu bölümünün (g) bendine “Millî Eğitim Denetçi ve Denetçi Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçi ve Denetçi Yardımcıları” ibaresi, (i) bendine “Basın ve Enformasyon Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [209] 6/7/2000 tarihli ve 613 sayılı KHK ile “Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettişleri” ibaresi, eklenmiştir. 613 sayılı KHK, 5/4/2001 tarih ve 4636 sayılı Kanun ile değiştirilmek suretiyle kanunlaşmıştır. [210] 7/2/2002 tarihli ve 4745 sayılı Kanunla, bu fıkraya, “Bakanlık” ibaresinden sonra gelmek üzere “Müsteşarlık” ibaresi eklenmiştir. [211] 616, 617, 618 ve 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile bu bentlere eklenen Başkanlık Başmüfettişi, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları, Sosyal Sigorta Uzmanları, İstihdam ve Meslek Uzmanları, Sosyal Güvenlik Uzmanları, Çalışma Uzmanları, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları, Bağ-Kur Denetmenleri ibareleri sözkonusu KHK'lerin Anayasa Mahkemesince iptal edilmeleri nedeniyle metinden çıkarılmıştır. [212] 31/7/2003 tarihli ve 4970 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle "Emniyet Genel Müdürlüğü Dernek Denetçisi ve Dernek Denetçi Yardımcıları” ibaresi, “İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçisi ve Dernekler Denetçi Yardımcıları” olarak değiştirilmiştir. [213] 29/7/2003 tarihli ve 4958 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle “Sosyal Sigortalar Kurumu” ibaresinden sonraki “Başkanlık Başmüfettişi, Müfettişi ve Müfettiş Yardımcıları” ve “Sosyal Sigorta Uzmanları” ibareleri eklenmiştir. [214] Bu bendin (g) alt bendinde yer alan "Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlık Başmüfettişi, Müfettişi ve Müfettiş Yardımcıları, Sigorta Müfettişi ve Sigorta Müfettiş Yardımcıları," ibaresi "Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcıları" şeklinde değiştirilmiş, (i) alt bendinde yer alan "Sosyal Sigorta Uzmanları" ile "Bağ-Kur Denetmenleri" ibaresi metinden çıkarılmıştır. [215] 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı KHK’nn 44 üncü maddesiyle, bu bölümün (g) bendine “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Denetçi ve Denetçi Yardımcıları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Millî Eğitim Denetçi ve Denetçi Yardımcıları” ibaresi eklenmiş, (h) bendinde yer alan “Eğitim Müfettişleri” ibaresi “Millî Eğitim Uzmanları ve İl Eğitim Denetmenleri” şeklinde değiştirilmiştir. [216] 20/2/2014 tarihli ve 6525 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu bölümün (g) bendine “Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçi ve Denetçi Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gençlik ve Spor Denetçi Yardımcıları,” ibaresi eklenmiştir. [217] 21/6/2012 tarihli ve 6332 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle (ğ) bendine “İhracatı Geliştirme Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İnsan Hakları Uzmanları,” ibaresi eklenmiş olup, daha sonra 6/4/2016 tarihli ve 6701 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle “İnsan Hakları Uzmanları” ibaresi “İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanları” şeklinde değiştirilmiştir. [218] 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Kanunun 187 inci maddesiyle, bu bölümün (ğ) bendinde yer alan “Marka Uzmanları,” ve “Patent Uzmanları,” ibareleri metinden çıkarılmış ve aynı bende “Savunma Sanayii Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sınai Mülkiyet Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [219] 30/11/2017 tarihli ve 7062 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu bölümün (ğ) bendinde yer alan “Savunma Sanayii Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Seçim Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [220] 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Kanunun 123 üncü maddesiyle, bu bölümünün (ğ) bendine “Yükseköğretim Kurulu Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Göç Uzmanları” ibaresi, (h) bendine “İçişleri Bakanlığı İl Planlama Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İl Göç Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [221] 1/11/2017 tarihli ve 7060 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu bölümün (ğ) bendinde yer alan “Göç Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Helal Akreditasyon Uzmanları” ibaresi eklenmiştir. [222] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, (h) alt bendine “Dış Ticaret Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Diyanet İşleri Uzmanları, Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [223] 17/2/2011 tarihli ve 6114 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, (h) alt bendine “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [224] 26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı KHK’nn 17 nci maddesiyle, bu bölümün (h) bendinde yer alan “Devlet Bütçe Uzmanları,” ibaresi “Maliye Uzmanları” şeklinde “Maliye Bakanlığı Muhasebe ve Milli Emlak Denetmenleri” ibaresi “Defterdarlık Uzmanları” şeklinde değiştirilmiş ve aynı bölümün (i) bendinde yer alan “Mali Suçları Araştırma Uzmanları, Devlet Muhasebe Uzmanları, Devlet Gelir Politikaları Uzmanları,”, “Devlet Malları Uzmanları, Maliye Uzmanları” ve “Milli Emlak Uzmanları,” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır. [225] 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı KHK’nn 44 üncü maddesiyle, bu bölümün (i) bendinde yer alan “Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları,” ve “Denizcilik Uzmanları,” ibareleri yürürlükten kaldırılmış ve aynı bölümün (h) bendine “Sosyal Güvenlik Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları,”, “Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanları,” ve “Denizcilik Uzmanları,” ibareleri eklenmiştir. [226] 24/10/2011 tarihli ve 656 sayılı KHK’nn 20 nci maddesiyle, bu bölümün (i) bendinde yer alan “Teknik Yardım Uzmanları,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve aynı bölümün (h) bendine “Milli Eğitim Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, TİKA Uzmanları” ibaresi eklenmiştir. [227] 16/7/2003 tarihli ve 4947 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle, (h) bendine, "Sosyal Güvenlik Uzmanları, Çalışma Uzmanları, Yurt Dışı İşçi Hizmetleri Uzmanları, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları"; (i) bendine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzmanları" ibareleri eklenmiştir. [228] 1/12/2004 tarihli ve 5263 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle bu alt bende, “Sosyal Yardım Uzmanları” ibaresi eklenmiştir. [229] 10/11/2005 tarihli ve 5429 sayılı Kanunun 57 nci maddesiyle bu alt bende, "Dış Ticaret Uzmanları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanları," ibaresi eklenmiştir. [230] 29/5/2009 tarihli ve 5902 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle; (h) alt bendine “Devlet Personel Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Afet ve Acil Durum Yönetimi Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [231] 24/6/2009 tarihli ve 5916 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle; (h) alt bendine "Dış Ticaret Uzmanları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Avrupa Birliği İşleri Uzmanları," ibaresi eklenmiştir. [232] 24/3/2010 tarihli ve 5978 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle; (h) alt bendine “Avrupa Birliği İşleri Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [233] 4/6/2010 tarihli ve 5984 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “İlköğretim Müfettişleri” ibaresi “Eğitim Müfettişleri” şeklinde değiştirilmiştir. [234] 7/72011 tarihli ve 646 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu bölümün (h) bendinde yer alan “Vergi,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve aynı bölümün (i) bendine “Devlet Muhasebe Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Devlet Gelir Politikaları Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [235] 10/10/2011 tarihli ve 665 sayılı KHK’nın 27 nci maddesiyle, bu bölümün (i) bendinde yer “İstihdam ve Meslek Uzmanları” ibaresi “İstihdam Uzmanları, İl İstihdam Uzmanları” şeklinde değiştirilmiştir. [236] 28/12/2010 tarihli ve 6093 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, (i) alt bendine “Kültür ve Turizm Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yazma Eser Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [237] 25/11/2010 tarihli ve 6083 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, (i) alt bendine “Vakıf Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Tapu ve Kadastro Uzmanları,” ibaresi eklenmiş ve aynı alt bentte yer alan “, Tapu ve Kadastro Denetmenleri” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [238] 10/10/2011 tarihli ve 657 sayılı KHK’nın 37 nci maddesiyle, bu bölümün (i) bendinde yer alan “Orman ve Su İşleri Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Meteoroloji Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [239] 22/8/2011 tarihli ve 651 sayılı KHK’nin 12 nci maddesiyle, bu bölümün (i) bendine “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Basın ve Enformasyon Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [240] 11/10/2011 tarihli ve 664 sayılı KHK’nın 28 inci maddesiyle (i) bendine “Basın ve Enformasyon Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Yüksek Kurum Uzmanları,” ibaresi eklenmiştir. [241] 24/10/2011 tarihli ve 661 sayılı KHK’nın 102 inci maddesiyle (i) bendine “Basın ve Enformasyon Uzmanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gümrük ve Ticaret Denetmenleri,” ibaresi eklenmiştir. [242] 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu bölümün (i) bendine “Gümrük ve Ticaret Denetmenleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sosyal Güvenlik Denetmenleri,” ibaresi eklenmiştir. [243] 25/3/1997 tarih ve 571 sayılı KHK ile, "Özürlüler Uzmanı" ibaresi, 7/6/2000 tarih ve 4576 sayılı Kanun ile “Tapu ve Kadastro Denetmenleri” ibaresi ise eklenmiştir. 2/5/2001 tarihli ve 4668 sayılı Kanunla “Teknik Yardım Uzmanları” ibaresi, eklenmiştir. [244] 16/4/2003 tarihli ve 4848 sayılı Kanunun 33 üncü maddesiyle "Kültür ve Turizm Uzmanları" ibaresi eklenmiş, 27/6/2000 tarihli ve 4587 sayılı Kanuun Geçici 2 nci maddesi uyarınca; "A.T." ibaresi, "A.B." olarak değiştirilmiştir. [245] 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Kanunun 42 inci maddesiyle, "Çevre Uzmanları" ibaresi, "Çevre ve Orman Uzmanları" olarak değiştirilmiştir. [246] 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle "İstihdam ve Meslek Uzmanları" ibaresi eklenmiştir. [247] 24/7/2003 tarihli ve 4956 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle "Bağ-Kur Denetmenleri” ibaresi, eklenmiştir. [248] 544 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen “Marka Uzmanları”, “Patent Uzmanları” ibareleri daha sonra, 6/11/2003 tarihli ve 5000 sayılı Kanun ile Kanunlaşmıştır. [249] 27/10/2004 tarihli ve 5251 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle bu alt bende, “Kadının Statüsü uzmanları” ibaresi eklenmiştir. [250] 10/11/2004 tarihli ve 5256 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle bu alt bende, “Aile ve Sosyal Araştırma uzmanları” ibaresi eklenmiştir. [251] 20/2/2008 tarihli ve 5737 sayılı Kanunun 79 uncu maddesiyle bu alt bende, "Kültür ve Turizm Uzmanları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Vakıf Uzmanları" ibaresi eklenmiştir. [252] 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Kanunun 67 nci maddesiyle; (i) alt bendine “Kültür ve Turizm Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları” ibaresi eklenmiştir. [253] 7/1/2009 tarihli ve 5830 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle “Tüketici ve Rekabet Uzmanları” ibaresi, “Sanayi ve Ticaret Uzmanları” olarak değiştirilmiştir. [254] 4/6/2010 tarihli ve 5984 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bölümün birinci fıkrasında yer alan “İlköğretim Müfettişleri hariç” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [255] 3/4/1998 tarih ve 4359 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile bu bölümün (a) fıkrasında % 82, (b) fıkrasında % 78, (c) fıkrasında % 70 olarak yer alan oranlar, metne işlendikleri şekliyle değiştirilmiştir. Oranların uygulanması için, 3/4/1998 tarih ve 4359 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesine bakınız. [256] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [257] 3/2/2022 tarihli ve 7354 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu bölümde yer alan “% 40’ına” ibaresi “% 120’sine” şeklinde, “% 20’sine” ibaresi “% 60’ına” şeklinde değiştirilmiştir. [258] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK ile bu bentte yapılan düzenleme; 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [259] 24/4/2008 tarihli ve 5757 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu bölümün (a) bendine (11) numaralı alt bent eklenmiş, takip eden alt bent buna göre teselsül ettirilmiştir. [260] 1/7/2006 tarihli ve 5538 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle (b) bendinde yer alan "Olağanüstü Hal Bölge Valisi," ibaresinden sonra gelmek üzere "İl Valileri ve" ibaresi eklenmiş, (c) bendinde yer alan "ve İl Valileri" ibaresi madde metninden çıkarılmış ve aynı bentte yer alan "% 325’ine" ibaresi "% 330’una" şeklinde değiştirilmiştir. [261] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle bu bende “Genel Müdürler” ibaresinden sonra gelmek üzere “Strateji Geliştirme Başkanı” ibaresi eklenmiştir. [262] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “(h), (i), (j) ve (k) sırasında sayılanlar” ibaresi “(ğ), (h), (i) ve (j) sırasında sayılanlar” olarak değiştirilmiştir. [263] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK ile bu bentte yapılan düzenleme; 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [264] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu bentte yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [265] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu fıkrada yer alan "(G bendi (c) sırasında sayılanlar hariç)" ibaresi "(C ve G bölümlerinin (c) bentlerinde sayılanlar hariç)" şeklinde değiştirilmiştir. [266] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkranın birinci ve beşinci paragraflarında yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibareleri “Cumhurbaşkanınca” şeklinde, birinci paragrafında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş ve fıkranın birinci paragrafında yer alan “ilgili kurumların yazılı isteği ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca” ibaresi ile ikinci paragrafında yer alan “Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [267] 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK’nin 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [268] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [269] 29/6/2012 tarihli ve 6338 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “aylık tutarından, alınacak vergi ve kanunlar gereğince yapılacak bütün kesintiler indirildikten sonra (Kefalet Sandığı kesintileri hariç) kalan kısmın,” ibaresi “brüt aylık tutarın,” şeklinde değiştirilmiştir. [270] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Devlet Personel Başkanlığı Dışişleri ve Maliye bakanlıklarının görüşüne dayanılarak Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [271] 433 sayılı KHK'nin 2 nci maddesi ile bu maddenin başlığı "Aylığın ödeme zamanı" iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [272] 28/6/2006 tarihli ve 5528 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ancak,” ibaresinden sonra gelmek üzere “sağlık grup başkanlığı” ibaresi eklenmiştir. [273] 4/3/1998 tarih ve 4359 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesi gereğince bu maddede yer alan 80 ve 90 gösterge rakamları, sırasıyla 1999 yılında 90 ve 100'e, 2000 yılından itibaren ise 100 ve 110'a yükseltilerek uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [274] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [275] 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK’nin 29 uncu maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [276] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İmar ve İskan Bakanlığınca tespit edilerek Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [277] 3/7/2011 tarihli ve 2011/2022 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Kararın 3 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan ve eş için ödenmekte olan aile yardımı ödeneğine esas (1.500) gösterge rakamının 1/7/2011 tarihinden itibaren (2.134) olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [278] 21/3/2006 tarihli ve 5473 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle; bu fıkrada yer alan "250" ibaresi "1500", "50" rakamı "250", "5 katına" ibaresi ise "3 katına" şeklinde değiştirilmiştir. [279] 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkraya "50 gösterge rakamının" ibaresinden sonra gelmek üzere, "(72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) " ibaresi eklenmiştir. [280] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [281] 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı K.H K.’nin 7 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “memur olmayan eşi ile” ibaresinden sonra gelmek üzere “ikiden fazla dahi olsa” ibaresi eklenmiş olup, daha sonra 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 117 nci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. [282] 29/11/1984 tarihli ve 243 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 31 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “aile yardımı ödeneğine müstehak” ibaresi kaldırılmıştır. [283] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararnamesiyle” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararıyla ” şeklinde değiştirilmiştir. [284] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ Maliye ve Milli Eğitim Bakanlıklariyle Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Devlet Planlama Teşkilatı ve ilgili kurumların görüşleri alındıktan sonra Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulu kararnamesiyle” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararıyla ” şeklinde değiştirilmiştir. [285] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ İlgili Bakanlığın isteği, Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi ile Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [286] 29/11/1984 tarihli ve 243 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 55 inci maddesi uyarınca; 13/12/1960 tarih ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine yapılan atıflar, 8/6/1984 gün ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili maddesine yapılmış sayılmaktadır. Bu bakımdan bu maddede zikredilen 4 üncü madde, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi olarak dikkate alınmalıdır. [287] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ ilgili kurumun teklifi ve Maliye Bakanlığının uygun görüşüne dayanılarak Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [288] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 114 üncü maddesiyle bu madde başlığı “Danışma kurulları ile ilgili yönetmelik:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [289] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [290] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 115 inci maddesiyle bu madde başlığı “Geçici süreli görevlendirme:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [291] “Bu Kanun” deyimi ile 31/7/1970 tarihli ve 1327 sayılı Kanun kastedilmektedir. [292] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [293] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ tüzük” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ” şeklinde değiştirilmiştir. [294] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığınca müştereken” ibaresi “Maliye ve Hazine Bakanlığınca ” şeklinde değiştirilmiştir. [295] 1/7/1992 tarih ve 3828 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan "Valiler için İl Valiliğinde" ibaresi kaldırılmıştır. [296] Bu konuda 23/12/1988 tarih ve 351 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesine bakınız. [297] 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 30 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakan” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [298] 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK’nin 30 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [299] 4/6/2010 tarihli ve 5984 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “İlköğretim Müfettişleri hariç” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [300] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [301] 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 69 uncu maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesine “ağız ve diş sağlığı merkezleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri” ibaresi, üçüncü cümlesine “ayda” ibaresinden sonra gelmek üzere “aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde” ibaresi eklenmiştir. [302] 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 69 uncu maddesiyle ek 33 üncü maddenin ikinci fıkrasına “(e) bendi kapsamında bulunanlar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile yataklı tedavi kurumlarında çalışan ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Kanunun ek 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında bulunanlar” ibaresi eklenmiştir. [303] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ İlgili kanunlarına” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine” ibaresi eklenmiştir. [304] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkraya “Türk Silahlı Kuvvetleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı” ibaresi eklenmiştir. [305] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde ve üçüncü fıkrasında yer alan “Dışişleri, Milli Eğitim ve Kültür Bakanlıkları ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının görüşleri ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [306] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “özürlü” ibaresi “engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [307] 24/10/2011 tarihli ve 661 sayılı KHK’nın 102 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Diyanet İşleri Başkanlığının” ibaresi “Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının” şeklinde değiştirilmiştir. [308] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “özürlü” ibaresi “engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [309] 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Adalet Uzman Yardımcılığı, Millî Savunma Uzman Yardımcılığı, İçişleri Uzman Yardımcılığı, Dışişleri Uzman Yardımcılığı, Yükseköğretim Kurulu Uzman Yardımcılığı ve Bakanlar Kurulunca belirlenen bakanlık bağlı kuruluşlarının uzman yardımcılığı için” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [310] 8/5/2025 tarihli ve 7547 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınarak” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [311] 1/12/2011 tarihli ve 6253 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Türkiye Büyük Millet Meclisi uzman ve uzman yardımcıları” ibaresi “Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman ve yasama uzman yardımcıları” şeklinde değiştirilmiştir. [312] 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Üçüncü” ibaresi “İkinci, üçüncü” şeklinde değiştirilmiştir. [313] 8/5/2025 tarihli ve 7547 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kurumların” ibaresi “ kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun ” şeklinde değiştirilmiştir. [314] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [315] 4/7/2001 tarih ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile bu maddenin numarası tesellsül ettirilmiştir. [316] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde ve “Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [317] 1/12/2011 tarihli ve 6253 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Türkiye Büyük Millet Meclisi uzman yardımcıları” ibaresi “Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman yardımcıları” şeklinde değiştirilmiştir. [318] 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Kanunun 187 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun” ibaresi “Türk Patent ve Marka Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun” şeklinde değiştirilmiştir. [319] Anayasa Mahkemesinin 16/1/2025 tarihli ve E.: 2024/128; K.: 2025/19 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan “…bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce…” ibaresi iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra (26/11/2025) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [320] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [321] 2/9/1983 tarih ve 78 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesi ile getirilen istisna: "657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik ek geçici 16 ncı maddesine göre üniversitelere bağlı konservatuvarlarda istihdam edilecek sanatçılar için kadro şartı aranmaz." [322] 4/3/1987 tarih ve 272 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Birinci fıkrada yer alan "Kültür ve Turizm Bakanlığının sanatla ilgili merkez ve taşra birimlerine bağlı olarak çalışan orkestra, koro ve topluluk sanatçıları" ibaresi eklenmiştir. [323] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ ilgili bakanlığın önerisi ve Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşü üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [324] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 182 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiş, (b) bendinde yer alan “Başbakanlık Teşkilatında” ibaresi madde metninden çıkarılmış ve “MİT Müsteşarlığının teklifi ve Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [325] Anayasa Mahkemesinin 19/10/1976 tarihli ve E. 1973/42, K.1976/48 sayılı Kararı ile 25/6/1973 tarihli ve 1757 sayılı Toprak ve Tarım Reformu Kanunu iptal edilmiştir. [326] 7/11/2023 tarihli ve 7471 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle Ekli (I) sayılı Ek Gösterge Cetvelinin; “I- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (c) bendine “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanı” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Kentsel Dönüşüm Başkanı” ibaresi ve (d) bendine “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkan Yardımcısı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Kentsel Dönüşüm Başkan Yardımcısı,” ibaresi eklenmiştir. [327] 21/11/2024 tarihli ve 7533 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile bu bölümün (f) bendinde yer alan “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Başkan Yardımcısı,” ibaresi çıkarılmış, (d) bendinde yer alan “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkan Yardımcısı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Başkan Yardımcısı,” ibaresi eklenmiştir. [328] 30/3/2023 tarihli ve 7446 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu bentte yer alan “ve Mimar” ibaresi “, Mimar, Peyzaj Mimarı ve İç Mimar” şeklinde değiştirilmiştir. [329] 7/11/2023 tarihli ve 7471 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle Ekli (II) sayılı Ek Gösterge Cetvelinin “5- Yargı Kuruluşları Bağlı ve İlgili Kuruluşlar ile Yükseköğretim Kuruluşlarında” bölümüne “Kadastro Müdürü,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Kentsel Dönüşüm Müdürü,” ibaresi eklenmiştir. [330] 3/6/2011 tarihli ve 643 sayılı KHK’nın 8 inci maddesiyle, bu cetvelin 1 inci sırasına yer alan “Başbakanlık Müsteşarı” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Bakan Yardımcısı” ibaresi eklenmiştir. [331] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu cetvelin 2 nci sırasının (b) bendine “, Vali, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri” ibaresi eklenmiştir. [332] Bu ibare 27/6/2000 tarihli ve 4587 sayılı Kanun ile cetvele eklenmiştir. Daha sonra 3/6/2011 tarihli ve 643 sayılı KHK’nın 8 inci maddesiyle, bu cetvelin 2 nci sırasında yer alan “, Avrupa Birliği Genel Sekreteri” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [333] Bu ibareler, 6/7/2000 tarihli ve 613 sayılı KHK ile cetvele eklenmiştir. 613 sayılı KHK, 5/4/2001 tarih ve 4636 sayılı Kanun ile değiştirilerek kanunlaşmıştır. [334] 3 üncü sırada yer alan “Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı”, (5/c) bendinde yer alan “Sosyal Güvenlik Kurumu Daire Başkanları (Ana ve Yardımcı Hizmet Birimi)”, (5/d) bendinde yer alan “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi” ibareleri, 16/7/2003 tarihli ve 4947 sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle eklenmiş, daha sonra 16/5/2006 tarihli ve 5502 saylı Kanunun 42 nci maddesiyle; (5/c)bendinde yer alan “Sosyal Güvenlik Kurumu Daire Başkanları (Ana ve Yardımcı Hizmet Birimi)” ibareleri çıkartılarak, “Sosyal Güvenlik Kurumu Daire Başkanları,” ibaresi eklenmiştir. [335] 31/7/2003 tarihli ve 4969 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu bentte yer alan “Devlet Planlama Teşkilatı Genel Sekreteri” ibaresi metinden çıkarılarak yerine “Başbakan Müşavirleri” ibaresi eklenmiştir. [336] Bu sıraya, 27/6/2000 tarihli ve 4587 sayılı Kanunla “Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Daire Başkanları,” ibaresi eklenmiş ve daha sonra 24/6/2009 tarihli ve 5916 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle aynı ibare yürürlükten kaldırılmıştır. [337] 7/7/2011 tarihli ve 646 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, 5 inci sıranın (c) bendine “Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkan Yardımcısı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcısı,” ibaresi eklenmiştir. [338] 3/12/2010 tarihli ve 6085 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Sosyal Güvenlik Kurumu Daire Başkanları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sayıştay Başkanlığı Birim Başkanı, Sayıştay Başkanlığı Strateji Geliştirme Birim Başkanı,” ibareleri eklenmiştir. [339] Bu bendin sonuna, 20/2/2008 tarihli ve 5737 sayılı Kanunun 79 uncu maddesiyle “Vakıflar Genel Müdürlüğü Rehberlik ve Teftiş Başkanı” ibaresi eklenmiştir. [340] 1/7/2010 tarihli ve 6002 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu cetvelin 5 inci sırasının (f) bendine “İl Emniyet Müdürleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, İl Müftüleri” ibaresi eklenmiş, 7 nci sırasında yer alan “ile Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcıları” ibaresi “, Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî Yüksek İhtisas Merkezi Müdürü” olarak değiştirilmiş, 9 uncu sırasının (a) bendine “İl Emniyet Müdürleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İl Müftüleri,”, (b) bendine “İl Emniyet Müdürleri,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İl Müftüleri,” ibaresi eklenmiştir. [341] 24/10/2011 tarihli ve 656 sayılı KHK’nın 20 nci maddesiyle bu bölüme “Daire Başkanı” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Daire Başkanı” ibaresi eklenmiş olup, daha sonra bu ibare 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 73 üncü maddesiyle “Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı Daire Başkanı,” şeklinde değiştirilmiştir. [342] 25/8/2011 tarihli ve 526 sayılı KHK’nin 44 üncü maddesiyle, bu cetvelin 7 inci sırasına “Gelir İdaresi Grup Başkanı” ibaresinden önce gelmek üzere “Millî Eğitim Bakanlığı Grup Başkanı,” ibaresi, 8 inci sırasının (a) bendine “Aile ve Sosyal Politikalar Denetçileri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Millî Eğitim Denetçileri” ibaresi eklenmiştir. [343] 4/4/2015 tarihli ve 6645 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu cetvelin 7 nci sırasına “Gelir İdaresi Grup Başkanı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanı,” ibaresi eklenmiştir. [344] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu cetvelin 7 nci sırasına “Gelir İdaresi Grup Başkanı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 1. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı ve Grup Başkanı,” ibaresi eklenmiştir. [345] Burada yer alan “Milli Kütüphane Başkan Yardımcısı” ibaresi, 16/4/2003 tarihli ve 4848 sayılı Kanunun 33 üncü maddesiyle eklenmiştir. [346] 3/6/2011 tarihli ve 643 sayılı KHK’nın 8 inci maddesiyle bu cetvelin 7 inci sırasında yer alan “Gümrük Müsteşarlığı Başmüdürleri” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [347] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 143 üncü maddesiyle bu sırada yer alan “Üniversite Genel Sekreterleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “Din İşleri Yüksek Kurulu Sekreteri” ibaresi eklenmiştir. [348] Bu sıraya, 5/5/2005 tarihli ve 5345 sayılı Kanunun 34 üncü maddesiyle Başbakanlık, Bakanlık, Müsteşarlık, Kurum Başkanlığı ve Müstakil Genel Müdürlüklerin merkez teşkilatı Daire Başkanı kadrolarına atananlar (Bütçe Dairesi Başkanı hariç),” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gelir İdaresi Grup Başkanı,” ibaresi eklenmiştir. [349] 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, “(Bütçe Dairesi Başkanı hariç)” ibaresi, “(Bütçe Dairesi Başkanı dahil)” şeklinde değiştirilmiştir. [350] 7/7/2011 tarihli ve 646 sayılı KHK’nin 6 ncı maddesiyle, bu cetvelin 8 inci sırasının (a) bendinde yer alan “Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları” ibaresi “Maliye Bakanlığı Vergi Müfettişleri” şeklinde değiştirilmiştir. [351] “Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Müfettişleri” ibaresi, 6/7/2000 tarihli ve 613 sayılı KHK ile eklenen ve 5/4/2001 tarih ve 4636 sayılı Kanun ile değiştirilmek suretiyle kanunlaşan ibareler metne işlenmiş, 616 sayılı KHK ile eklenen “Sosyal Siortalar Kurumu Başkanlığı Müfettişleri ile Sigorta Müfettişleri” ibareleri ise sözkonusu KHK’nin Anayasa Mahkemesince iptal edilmeleri nedeniyle metinden çıkarılmıştır. [352] “İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri” ibaresi, 31/7/2003 tarihli ve 4970 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle eklenmiştir. [353] “Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Müfettişleri ile Sigorta Müfettişleri” ibaresi, 29/7/2003 tarihli ve 4958 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle eklenmiş, daha sonra bu ibare 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle “Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişleri” şeklinde değiştirilmiştir. [354] Bu bentteki “Müsteşarlık kontrolörleri,” ibaresi, 5/5/2005 tarihli ve 5345 sayılı Kanunun 34 üncü maddesiyle “Müsteşarlık ve Başkanlık kontrolörleri,” şeklinde değiştirilmiştir. [355] 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle “Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sigorta Denetleme Uzmanları ve Sigorta Denetleme Aktüerleri” ibaresi eklenmiştir. [356] 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı KHK’nin 37 maddesinin (19) numaralı fıkrasının (5) numaralı bendinde yer alan hükme istinaden bu cetvelin 8 inci sırasının (a) bendinin sonuna “, Aile ve Sosyal Politikalar Denetçileri” ibaresi eklenmiştir. [357] 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı KHK’nın 58 inci maddesiyle bu Cetvelinin 8 inci sırasının (a) bendine “Millî Eğitim Denetçileri” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sağlık Denetçileri” ibaresi eklenmiştir. [358] 11/10/2011 tarihli ve 662 sayılı KHK’nin 93 üncü maddesiyle, bu Cetvelin 8 inci sırasının (a) bendine “Millî Eğitim Denetçileri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçileri” ibaresi eklenmiştir. [359] 20/2/2014 tarihli ve 6525 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu Cetvelinin 8 inci sırasının (a) bendine “Enerji ve Tabii Kaynaklar Denetçileri” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gençlik ve Spor Denetçileri” ibaresi eklenmiştir. [360] 2/12/2016 tarihli ve 6764 sayılı Kanunun 22 ici maddesiyle, bu Cetvelinin 8 inci sırasının (a) bendinde yer alan “Millî Eğitim Denetçileri” ibaresi “Bakanlık Maarif Müfettişleri” şeklinde değiştirilmiştir. [361] 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle; (9/a) bendine “İl Emniyet Müdürleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “,Sosyal Güvenlik İl Müdürleri (Ankara, İstanbul, İzmir)”, (9/b) bendine “İl Emniyet Müdürleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “,Sosyal Güvenlik İl Müdürleri” ibareleri eklenmiştir. [362] 1/7/2006 tarihli ve 5538 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, (a) bendinde yer alan “5, 6, 7 ve 8 inci sıralarda” ibaresi “5, 6 ve 7 nci sıralar ile 8 inci sıranın (a), (b) ve (c) bentlerinde” şeklinde, (b) bendinde yer alan “9 uncu sırada” ibaresi ise “8 inci sıranın (d) bendi ile 9 uncu sırada” olarak değiştirilmiştir. [363] Bu madde 134 üncü maddenin ilk fıkrası ile ilgilidir. [364] 26/6/1984 tarihli ve 241 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 27 nci maddesi ile b u fıkradaki % 20’lik tazminat oranı, % 40’a yükseltilmiştir. [365] Bu geçici maddede sözü edilen 2 nci madde, 23/1/1987 tarih ve 269 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi olup 14/7/1965 tarih ve 657 sayılı Kanunun 213 üncü maddesinden sonra zam ve tazminatlar bölümü olarak eklenen ek maddenin (d) fıkrasına işlenmiştir.
|
671 | 3 | 1 |
ŞAPKA İKTİSASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 671
|
25/11/1925
|
28/11/1925
|
ŞAPKA İKTİSASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 671 Kabul Tarihi : 25/11/1925 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 28/11/1925 Sayı: 230 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 108 Madde 1 – Türkiye Büyük Millet Meclisi azaları ile idarei umumiye ve hususiye ve mahalliyeye ve bilümum müessesata mensup memurin ve müstahdemin Türk milletinin iktisa etmiş olduğu şapkayı giymek mecburiyetindedir. Türkiye halkının da umumi serpuşu şapka olup buna münafi bir itiyadın devamını hükümet meneder. Madde 2 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren meriyülicradır. Madde 3 – İşbu kanun Büyük Millet Meclisi ve İcra Vekilleri Heyeti taraflarından icra olunur.
|
677 | 3 | 1 |
TEKKE VE ZAVİYELERLE TÜRBELERİN SEDDİNE VE TÜRBEDARLIKLAR İLE BİR TAKIM UNVANLARIN MEN VE İLGASINA DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 677
|
30/11/1925
|
13/12/1925
|
TEKKE VE ZAVİYELERLE TÜRBELERİN SEDDİNE VE TÜRBEDARLIKLAR İLE BİR TAKIM UNVANLARIN MEN VE İLGASINA DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 677 Kabul Tarihi : 30/11/1925 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 13/12/1925 Sayı: 243 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 113 Madde 1 – Türkiye Cumhuriyeti dahilinde gerek vakıf suretiyle gerek mülk olarak şeyhının tahtı tasarrufunda gerek suveri aharla tesis edilmiş bulunan bilümum tekkeler ve zaviyeler sahiplerinin diğer şekilde hakkı temellük ve tasarrufları baki kalmak üzere kamilen seddedilmiştir. Bunlardan usulü mevzuası dairesinde filhal cami veya mescit olarak istimal edilenler ipka edilir. Alelümum tarikatlerle şehlik, dervişlik, müritlik, dedelik, seyitlik, çelebilik, babalık, emirlik, nakiplik, halifelik, falcılık, büyücülük, üfürükçülük ve gayıptan haber vermek ve murada kavuşturmak maksadiyle nüshacılık gibi unvan ve sıfatların istimaliyle bu unvan ve sıfatlara ait hizmet ifa ve kisve iktisası memnudur. Türkiye Cumhuriyeti dahilinde salatine ait veya bir tarika veyahut cerri menfaate müstenit olanlarla bilümum sair türbeler mesdut ve türbedarlıklar mülgadır. Seddedilmiş olan tekke veya zaviyeleri veya türbeleri açanlar veyahut bunları yeniden ihdas edenler veya ayını tarikat icrasına mahsus olarak velev muvakkaten olsa bile yer verenler ve yukarıdaki unvanları taşıyanlar veya bunlara mahsus hidematı ifa veya kıyafet iktisa eyleyen kimseler üç aydan eksik olmamak üzere hapis ve elli liradan aşağı olmamak üzere cezayı nakdiile cezalandırılır. (Ek: 10/6/1949- 5438/1 md.) Şeyhlik, Babalık ve Halifelik gibi mensupları arasında baş mevkiinde bulunanlar altı aydan az olmamak üzere hapis ve 500 liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezasından başka bir yıldan aşağı olmamak üzere sürgün cezası ile cezalandırılırlar. 1 (Ek: 1/3/1950- 5566/1 md.; Değişik: 7/2/1990- 3612/5 md.) Türbelerden Türk büyüklerine ait olanlarla büyük sanat değeri bulunanlar Kültür Bakanlığınca umuma açılabilir. Bunlara bakım için gerekli memur ve hizmetliler tayin edilir. Madde 2 – İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 3 – İşbu kanunun icrasına İcra Vekilleri Heyeti memurdur. 677 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 3612 — 16/2/1990 5438 — 16/6/1949 5566 — 4/3/1950 [1] 13/7/1965 tarih ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesiyle sürgün cezası kaldırılmıştır.
|
697 | 3 | 1 |
GÜNÜN YİRMİ DÖRT SAATE TAKSİMİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 697
|
26/12/1925
|
2/1/1926
|
GÜNÜN YİRMİ DÖRT SAATE TAKSİMİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 697 Kabul Tarihi : 26/12/1925 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 2/1/1926 Sayı : 260 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa : 158 Madde 1 – Türkiye Cumhuriyeti dahilinde gün, gece yarısından başlar ve saatler sıfırdan yirmi dörde kadar sayılır. Madde 2 – (Değişik: 6/12/1984-3097/1 md.) Griniç'e göre otuzuncu derecede bulunan boylam dairesi bütün Türkiye Cumhuriyeti saatleri için esas alınır. (Değişik ikinci cümle: 28/11/2017-7061/6 md.) Bakanlar Kurulu bir saati aşmamak kaydıyla ileri saat uygulaması yapmaya yetkilidir. Madde 3 – İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 4 – İşbu kanunun ahkamına icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur. 26/12/1925 TARİHLİ ve 697 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER 1) 6/12/1984 tarihli ve 3097 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde – 2/2/1984 Tarihli ve 2977 Sayılı İdari Usul ve İşlemlerin Yeniden Düzenlenmesi ile İlgili Yetki Kanunu İle Bakanlar Kuruluna Verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 26/12/1925 Tarihli ve 697 Sayılı Günün Yirmidört Saate Taksimine Dair Kanun için adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir. 697 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin Veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 697 Sayılı Kanunun Değişen Veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 2153 2 29/6/1978 3097 2 15/12/1984 7061 2 5/12/2017
|
698 | 3 | 1 |
TAKVİMDE TARİH MEBDEİNİN TEBDİLİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 698
|
26/12/1925
|
2/1/1926
|
TAKVİMDE TARİH MEBDEİNİN TEBDİLİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 698 Kabul Tarihi : 26/12/1925 Yayımlandığı Resmî Gazete : 2/1/1926 Sayı: 260 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 159 Madde 1 – Türkiye Cumhuriyeti dahilinde resmi Devlet takviminde tarih mebdei olarak beynelmilel takvim mebdei kabul edilmiştir. Madde 2 – 1341 senesi kanunuevvelinin 31 inci gününü takip eden gün, 1926 senesi kanunusanisinin birinci günüdür. Madde 3 – Hicrii kameri takvim ötedenberi olduğu üzere ahvali mahsusada kullanılır. Hicrii kameri ayların mebdeini rasathane resmen tesbit eder. Madde 4 – İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 5 – İşbu kanunun ahkamını icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
|
697 | 5 | 1 |
ULAŞTIRMA VE HABERLEŞME HİZMETLERİNİN OLAĞANÜSTÜ HALLERDE VE SAVAŞTA NE SURETLE YÜRÜTÜLECEĞİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 697
|
16/7/1965
|
26/7/1965
|
ULAŞTIRMA VE HABERLEŞME HİZMETLERİNİN OLAĞANÜSTÜ HALLERDE VE SAVAŞTA NE SURETLE YÜRÜTÜLECEĞİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 697 Kabul Tarihi : 16/7/1965 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 26/7/1965 Sayı : 12058 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 4 Sayfa : 3143 Madde 1 – Ulaştırma ve haberleşme işleri ile ilgili Devlet Hava Meydanları İşletmesi, T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi, Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlükleri ile Denizcilik Bankası, Deniz Nakliyat, Türk Havayolları Anonim Ortaklıkları ve bunların bu hizmetleri görmek için sermayesinin yarısından fazlasına iştirak etmek suretiyle kurdukları müessese ve ortaklıklarla ulaştırma ve haberleşme hizmetleri yapmak için Devletin sermayesinin yarısından fazlasına iştirak etmek suretiyle kurulmuş bulunan veya kurulacak olanlar, aşağıdaki maddelerde yazılı esaslara göre bu hizmetleri Ulaştırma Bakanlığının direktif ve koordinatörlüğünde olağanüstü haller ve savaşta da yapmaya devam ederler. Madde 2 – Olağanüstü hallerde ve savaşta uygulanacak ulaştırma ve haberleşme planları Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları önceliğe alınmak suretiyle, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları bakımından Genelkurmay Başkanlığınca, diğer Devlet daire ve müesseseleri ile halk ihtiyaçları bakımından Genelkurmay Başkanlığının mütalaası alınmak ve ilgili makamlarla işbirliği yapılmak suretiyle Ulaştırma Bakanlıklarınca ve müştereken barıştan itibaren hazırlanır. Madde 3 – Yukarıdaki maddeye göre hazırlanan planların aksatılmadan yürütülebilmesini sağlamak için, lüzumlu görülecek araç, malzeme, tesis, fabrika ve atelyelerin bu kanun kapsamına giren daire, teşekkül, müessese ve ortaklıklar elinde bırakılması veya lüzumlu görülecek araç, malzeme, tesis, fabrika, atelye ve personelin bunların emrine tahsisi için yapılacak işlem Genelkurmay Başkanlığının mütalâası alınmak şartı ile Milli Savunma, İçişleri ve Ulaştırma Bakanlığınca müştereken tesbit olunur. Madde 4 – Olağanüstü hallerde ve savaşta kritik harekat alanlarının bir kısmının veya tamamının ulaştırma ve haberleşme harekat kontrolu veya gereğinde özel birlikler vasıtası ile işletme yetkisi, Genelkurmay Başkanlığının istemi üzerine Ulaştırma Bakanlığınca Türk Silahlı Kuvvetlerine verilir. Barışta askeri icaplardan dolayı ulaştırma ve haberleşme tesis ve yerlerinden Türk Silahlı Kuvvetleri Cumhurbaşkanı kararı ile faydalanır. [1] Madde 5 – Bu Kanun kapsamına giren daire, teşekkül, müessese ve ortaklıklar olağanüstü hallerde ve savaşta, 2 nci maddedeki planlara göre yürütecekleri hizmetlerin gerektirdiği masrafları kendi kaynaklarından karşılarlar. Ancak bu teşekküllerin mali durumları hazırlanan planları yürütmeye kafi gelmediği takdirde: O yıl planın karşılanmıyan kısımları için gerekli ödenek genel bütçeden karşılanır. Bu ödeneğin sarf şekli Milli Savunma, Ulaştırma ve Maliye Bakanlıklarınca müştereken tesbit edilir. Madde 6 – Olağanüstü hallerde ve savaşta mevcut ödenek yetmediği ve yeni ödenek alınmasına da vakit müsait olmadığı takdirde Ulaştırma Bakanlığının direktif ve koordinatörlüğündeki ulaştırma ve haberleşme işlerinin durmaksızın görülebilmesini sağlamak üzere Muhasebei Umumiye Kanununun 58 inci maddesi hükmünü uygulamaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. [2] Madde 7 – Bu Kanunun uygulanmasına ait esaslar Cumhurbaşkanınca tesbit edilir. [3] Madde 8 – 4655 sayılı Kanun ve bu kanuna aykırı diğer hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. Madde 9 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 10 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 697 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 697 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/700 4, 6, 7 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 54 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 54 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 54 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
|
775 | 5 | 1 |
GECEKONDU KANUNU [1] [2] Kanun Numarası : 775
|
20/7/1966
|
30/7/1966
|
GECEKONDU KANUNU [1] [2] Kanun Numarası : 775 Kabul Tarihi : 20/7/1966 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 30/7/1966 Sayı : 12362 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 5 Sayfa : 2626 Kapsam ve tarif: Madde 1 – Mevcut gecekonduların ıslahı, tasfiyesi, yeniden gecekondu yapımının önlenmesi ve bu amaçlarla alınması gereken tedbirler hakkında bu kanun hükümleri uygulanır. Madde 2 – Bu kanunda sözü geçen (Gecekondu) deyimi ile, imar ve yapı işlerini düzenliyen mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalınmaksızın, kendisine ait olmıyan arazi veya arsalar üzerinde, sahibinin rızası alınmadan yapılan izinsiz yapılar kastedilmektedir. Belediyelere arsa sağlanması: Madde 3 – (Mülga: 3/7/2003-4916/38 md.) Madde 4 – Gecekonduların ıslah, tasfiye ve önleme bölgeleri içinde bulunan binalı ve binasız vakıf taşınmaz mallardan 3 üncü maddenin ikinci fıkrası kapsamı dışında kalanları, bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere, aşağıdaki şartlarla ve genel hükümlere göre bedeli ödenmek suretiyle ilgili belediyelerin mülkiyetine geçer: a) Arazi ve arsaların bedeli; bulunduğu şehir, kasaba ve bölgenin özellikleri, yapılmış ve yapılacak kamu hizmet ve tesislerinin durumu vesair hususlar da gözönünde bulundurularak, ilgili belediye ve Vakıflar İdaresi arasında anlaşma yolu ile tesbit edilir. b) Bu arazi ve arsalar üzerinde Vakıflar İdaresine ait herhangi bir yapı bulunduğu takdirde, bu yapının bedeli ayrıca hesaba katılır. c) Bedele ait anlaşmazlıklar mahalli asliye hukuk mahkemelerince basit muhakeme usulü ile hallolunur. Bu anlaşmazlıklar tapu tesciline engel olamaz. Vakıflar İdaresi ve tapu daireleri vakıf taşınmaz malların cins, miktar ve yerleri ile diğer vasıflarını açıkça belirten listeleri, talepleri üzerine en geç 2 ay içerisinde ilgili belediyelere bildirmekle yükümlüdürler. Belediyeler, kendi mali güçleri ve programlarına göre, bu taşınmaz malların tamamen veya peyderpey tescilini istiyebilirler. Sözü geçen bölgelerde Devlet veya diğer kamu tüzel kişileri tarafından yaptırılacak kamu hizmet ve tesisleri için lüzumlu vakıf taşınmaz mallar da yukarıdaki esaslara göre bu İdarelere intikal ettirilir. Madde 5 – Lüzumu halinde, belediyeler gecekondu ıslah ve tasfiye sahaları içinde bulunan veya bu kanun hükümleri dairesinde yeniden teşkil edilecek önleme bölgeleri içine raslıyan özel mülkiyetteki arazi ve arsaları ve bunlar içerisinde yapı veya sair herhangi bir tesis bulunduğu takdirde bu yapı ve tesisleri, bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanmak üzere, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izni ile, sahipleriyle anlaşarak satınalabilirler veya kamulaştırabilirler. Madde 6 – (Mülga: 3/5/1985 - KHK 247/3 md; Aynen kabul: 2/3/1988 - 3414/3 md.) Arsaların hangi amaçla kullanılabileceği: Madde 7 – Belediyelerin mülkiyetinde bulunan ve bundan sonra bu kanuna göre mülkiyetine geçecek olan arazi ve arsalardan, belediye meclisi kararı ile belli edilip, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca uygun görülenler, bu kanun hükümleri dairesinde konut yapımına ayrılır. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, belediye meclislerince tesbit edilen yerleri redde, aynen veya değiştirerek onaylamaya veya değiştirilmek üzere geri göndermeye yetkili olduğu gibi, teklif edilenler dışında lüzumlu gördüğü yerlerin de bu maksada ayrılmasını belediyelerden istiyebilir. Madde 8 – Bu kanun gereğince belediyelere devrolunan arazi ve arsalardan, şehir ve kasabaların ticari, iktisadi, sınai faaliyet merkezlerinde veya kesif iş bölgelerinde bulunan, bu ve sair sebeplerle alım-satım değerleri yüksek veya imar planlarına göre belirli bir kamu hizmetine ayrılmamış olan veya ucuz konut yaptırılması uygun görülmiyenler, belediye meclisi kararı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının tasvibi halinde, belediyelerce, karşılığı bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere 12 nci madde ile kurulan fon hesabına yatırılmak şartiyle ve yönetmelik esaslarına göre kiraya verilebilir veya satılabilir veya başka şekil ve surette kıymetlendirilebilir. Madde 9 – 7 nci madde gereğince tesbit edilen sahalar içerisinde bulunup da, plan ve mevzuat icaplarına göre dükkan, han, hamam, fırın, gazino, sinema, tiyatro, garaj ve saire gibi konut dışında genel ihtiyaçlarla ilgili özel tesislere ayrılan yerler hakkında da 8 inci madde hükümleri uygulanır. Madde 10 – Bu Kanun hükümlerine dayanılarak belediyelere devrolunan arazi ve arsalardan yapılacak imar veya ıslah planlarına göre, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi ve yeşil saha gibi genel hizmetlere ayrılması gerekenleri hakkında ayrıca tahsis kararı alınmaz. Madde 11 – Belediyeler, bu kanunda yazılı amaçlara tahsis edilmek üzere devraldıkları arazi ve arsaları bu amaçlar dışında tasarruf edemezler. Fonların teşkili ve kullanılması: Madde 12 – Bu Kanundaki hizmetlerin yürütülebilmesi için aşağıdaki kaynaklardan sağlanacak gelirler, Türkiye Emlak Kredi Bankasında, ilgili belediyeler adına açılacak özel hesaplarda toplanarak birer fon teşkil edilir: [3] a) 5218, 5223, 6188 ve 7367 sayılı kanunlarla veya bu kanun hükümlerine dayanılarak belediyelerin mülkiyetine geçen arazi ve arsaların veya izinsiz yapı yapılmak suretiyle işgal edilmiş bulunan belediyeye ait sahaların ve bu arazi ve arsalar üzerinde belediyelerce yaptırılan veya çeşitli şekillerde yapılarak belediyelere intikal eden yapıların, bu kanunun gerektirdiği hallerde, kiralarından, satışlarından veya sair şekillerde kıymetlendirilmelerinden elde edilecek gelirler, b) 24 üncü madde gereğince alınacak katılma payları, c) (Değişik: 6/5/1976 - 1990/1 md.) Belediye Meclislerince gerekli görülen hallerde belediye bütçelerine konacak ödenekler, d) 1580 sayılı Kanunun 5116 sayılı Kanunla değiştirilen 110 uncu maddesinin 19 uncu fıkrasında yazılı gelir kaynağı hasılatından arta kalmış veya kalacak kısımlar, e) Devlet bütçesinden veya 15 inci maddede sözü geçen fondan bu fona aktarılmak suretiyle yapılacak yardımlar, f) Diğer kanunlarla bu fona katılması kabul edilen sair gelirler, g) Fondan verilen kredilerin taksit ve faizleri, h) Her türlü bağış ve yardımlar, i) Fonda toplanacak paraların faiz ve sair gelirleri. Madde 13 – 12 nci madde gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce , Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izni alınmak şartiyle: a) Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan plan ve projelere göre halk konutu, nüve konut veya geçici misafir konutu yapılmasında, b) Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol, meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında, c) Kendi bütçe imkanlariyle karşılanamıyan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken tesbit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır. Madde 14 – (Mülga : 23/5/2000 - 4568/5 md.) Madde 15 – (Mülga : 23/5/2000 - 4568/5 md.) Gecekonduların tesbiti: Madde 16 – Gecekondu ıslah ve tasfiye bölgeleri ve bunların sınırları, belediyelerce bu kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde, her türlü imkan ve araçtan faydalanılarak tesbit olunur. Bu bölgeler içinde bulunan bütün yapılar, gerek belediyelerin ve gerekse yardımcı olabilecek diğer daire ve kurumların durum ve imkanları da gözönüne alınarak, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tayin edilecek şekil ve süreler içerisinde, mümkünse hava fotoğraflarında veya haritalarda, mümküm olmıyan yerlerde ise ölçekli krokilerde gösterilir. Bu konuda belediyelerin, mülkiye amirlerinden istiyecekleri her türlü yardımlar, imkanlar dahilinde karşılanır. Mahalli imkanlarla karşılanamıyan tesbit, hava fotoğrafı alımı, kıymetlendirilmesi, harita alım ve tanzimi ve benzeri gibi teknik yardımlar hakkında Toplu Konut İdaresi Başkanlığının istekleri, ilgili Bakanlık, daire ve kurumlarca, lüzumunda Toplu Konut İdaresi Başkanlığı veya belediyelerce sağlanacak fenni malzeme dışında herhangi bir karşılık aranmaksızın yerine getirilir. Yukarıda belirtilen esaslara göre hazırlanacak hava fotoğrafları, harita ve krokiler, tesbit tarihlerini de ihtiva etmek suretiyle belediye encümenlerince öncelikle müzakere edilip karara bağlandıktan sonra onaylanarak, incelenmek üzere Toplu Konut İdaresi Başkanlığına gönderilir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca kabul edilen ve onanarak kesinleşen bölgelere ait karar ve krokiler, belediye dairesinde ve bölge içindeki muhtarlıklarda herkesin görebileceği bir yerde bir ay süre ile asılır ve keyfiyet mutat vasıtalarla halka duyurulur. Belediye sınırları ve varsa mücavir sahalar dışındaki gecekondu bölgelerinde bu madde gereğince yapılması gereken işlemler, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yürütülür. Gerek gecekondu bölgelerinin, gerekse ıslah veya tasfiye edilecek gecekonduların tesbit şekli ve esasları, mahalli özellikler ve teknik imkanlar da gözönünde tutularak, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tayin olunur. Madde 17 – Belediye sınırları ve varsa mücavir sahalar içindeki bütün gecekonduların ve ayrıca 16 ncı madde gereğince tesbit edilen bölge ve sahalar içinde bulunan bütün yapıların sahipleri ve her ne şekilde olursa olsun bu yapılarda oturan veya bunları işyeri olarak kullananlar, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca hazırlanacak örneğe uygun bir beyannameyi ilan tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yapının bulunduğu yer belediyesine makbuz karşılığında vermek zorundadırlar. Yeniden gecekondu yapımının önlenmesi: Madde 18 – (Değişik fıkra: 5/12/2024-7534/2 md. ) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, özel bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi veya geçici bütün izinsiz yapılar ve varsa çevreleyen tel örgü, çit, duvar gibi yapılar da dâhil inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, belediyeler veya il özel idarelerince yıkım kararı alınır. Alınan karar 7 gün içerisinde belediye veya idarelerce ilgililerine iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilir. Tebliğ edilemediği durumlarda, yıkım kararının bir örneği yıkımı yapılacak yapıya asılır ve ilgili muhtarlığa bir örneği bırakılır. Bu tarih, kararın tebliğ tarihi yerine geçer. Tebliğ tarihinden 15 gün sonra belediye veya il özel idaresi tarafından derhal yıktırılır. Devlet ormanları hakkında 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu hükümleri saklıdır. Yıkım sırasında lüzum hasıl olduğunda, belediyeler ilgili mülkiye amirlerine başvurarak yardım istiyebilirler. (Değişik cümle: 5/12/2024-7534/2 md. ) Mülkiye amirleri, izinsiz yapıların yıkım güvenliğinin sağlanması konusunda yükümlüdürler. Özel kişilere veya bu maddenin 1 inci fıkrasında sözü geçenler dışındaki tüzel kişilere ait arazi ve arsalar üzerinde yapılacak izinsiz yapılar hakkında, arsa sahiplerinin yazılı müracaatları üzerine ve mülkiyet durumlarını tevsik etmeleri şartiyle bu madde hükümleri, aksi halde genel hükümler ve 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri uygulanır. [4] Plan ve programlar: Madde 19 – Islaha muhtaç veya tasfiyesi gereken gecekondu bölgeleri ile yeniden halk konutu veya nüve konut yapımına tahsis edilecek sahaların seçimi, haritalarının hazırlanması, İmar ve ıslah planlarının düzenlenmesi, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının denetimi altında, ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, hazırlanan harita ve planları redde, düzeltilmek üzere geri göndermeye, olduğu gibi veya değiştirerek onaylamaya ve lüzum gördüğü hallerde bu hizmetleri kendisi yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir. Onaylanarak kesinleşen planlar belediye dairesinde herkesin görebileceği bir yerde bir ay süre ile asılır ve keyfiyet mutat vasıtalarla halka duyurulur. Madde 20 – Islah ve tasfiye tatbikatının yapılacağı şehir ve kasabaların ve buralardaki ıslah ve tasfiye bölgelerinin program ve öncelik sırası Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tayin olunur. Belediyeler bu program ve öncelik sırasına ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tespit edilecek diğer esaslara göre kendi çalışma programlarını yapmaya ve onanmak üzere Toplu Konut İdaresi Başkanlığına göndermeye mecburdurlar. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı bu çalışma programlarını değiştirmeye yetkilidir. Gecekonduların ıslah ve tasfiyesi: Madde 21 – Belediyelere ait olan veya bu kanun uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp, 16 ncı ve 17 nci maddelere göre tesbit edilmiş bulunan gecekondulardan konut olarak kullanılanları; içinde oturanlar 25 inci maddedeki şartları haiz oldukları takdirde; a) (Değişik: 16/5/2012-6306/11 md.) Gecekondunun sahibi ise, gecekondusuna karşılık gelecek şekilde, borçlanma suretiyle veya sair şekillerde konut verilinceye veya nakde dönüştürülüp ödeninceye veya konut yapmak üzere arsa tahsis edilip lüzumu halinde kredisi sağlanmak suretiyle, 27 nci maddedeki süre ve şartlara uygun olarak konutunu yapıncaya kadar, b) Gecekondunun sahibi değil ise, ucuz kiralık konut temin edilinceye veya konut yapmak üzere arsa tahsis edilip, lüzumu halinde kredisi sağlanmak suretiyle 27 nci maddedeki süre ve şartlara uygun olarak konutunu yapıncaya kadar, yıktırılamaz. (Ek fıkra: 16/5/2012-6306/11 md.) Birinci fıkra kapsamındaki uygulamalarda, yönetmelik ile belirlenen şartlara göre nakdî yardım yapılabilir. Birden fazla gecekonduya sahip olanların, bunlardan sadece seçecekleri bir tanesi hakkında yukarıdaki hükümler uygulanabilir. Şu kadar ki; plan ve mevzuat icaplarına göre bu yapılardan korunması mümkün olanları varsa, bunlardan birinin seçilmesi şarttır. Diğer korunması gerekenlerden lüzumlu görülenleri, hangi amaçla kullanılmakta olursa olsun, belediyelerce takdir olunacak bedel karşılığında alınarak, lüzum ve ihtiyaca göre, sürekli veya geçici bir zaman için olduğu gibi veya değiştirilerek kullanılabilir veya kullanılmak üzere kiraya verilebilir veya satılabilir. Belediyelerce tesbit edilecek veya ettirilecek bedellere, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde, umumi hükümler dahilinde hukuk mahkemelerine itiraz olunabilir. Konuttan başka maksatlar için kullanılan gecekondulardan plan ve mevzuat icaplarına göre korunması gerekenler hakkında da bu madde hükümleri uygulanabilir. Madde 22 – Gecekondu ıslah bölgelerinde bulunup da, belediyelere ait olan veya bu kanun uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan gecekondulardan, bu sahalar için yapılacak imar ve ıslah planları ve mevzuat icaplarına göre olduğu gibi veya değiştirilerek korunması mümkün olanları, planın tanziminden sonra yapılacak bildiriden itibaren en geç 2 yıl içinde yönetmelik esasları dairesinde sahipleri tarafından imar ve ıslah edilir. Aksi halde, bu yapıların verilen süre zarfında yıktırılması yoluna gidilir. Sahipleri tarafından yıktırılmıyan yapılar, enkazı sahiplerine ait olmak üzere belediyelerce yıktırılır ve yıkım masrafı % 10 fazlasiyle ilgiliden alınır. Madde 23 – Tek başına veya toplu olarak yapılmış olan veya gecekondu ıslah bölgelerinde bulunup da bu sahalar için yapılacak imar veya ıslah planlarına veya mevzuat icaplarına göre yıkılması gereken izinsiz yapılar 21 inci madde hükümleri de gözönüne alınarak enkazı kendilerine ait olmak üzere sahipleri tarafından yıktırılır. Bundan dolayı kendilerine herhangi bir bedel verilmez. Sahiplerince yıkılmayan veya yıktırılmayan gecekondular, yıkma masrafı % 10 fazlasiyle kendilerinden alınmak üzere belediyelerce yıktırılır. Kamu hizmet ve tesisleriyle ilgili giderlere katılma: Madde 24 – Gecekonduların ıslah, tasfiye ve önleme bölgelerinde bulunan bütün yapıların, binalı ve binasız arazi ve arsaların sahipleri, bu sahalarda belediyelerce gerek bu kanunun 12 nci maddesinde sözü geçen fondan faydalanmak suretiyle, gerekse diğer bütçe imkanları yapılacak veya yaptırılacak yol, kaldırım, kanalizasyon, su, elektrik gibi kamu hizmet ve tesisleri yapıldıktan sonra, bunlardan dolayı yapılan harcamaların tamamına, Belediye Gelirleri Kanununda belirtilen şekil ve nisbetlerde katılırlar. Bu Katılma payları, belediyelerce ilgililerden 10 yılda ve 10 eşit taksitte alınır. Bu maddede sözü geçen arazi ve arsalardan özel mülkiyette bulunanlarının, başkaları tarafından gecekondu yapılmak suretiyle işgal edilmiş olan kısımları için alınması gereken katılma payları da, işgal devam ettiği sürece, gecekondu sahibinden alınır. Tasfiye veya ıslah sebebiyle yıkılması gereken gecekonduların sahiplerinden, yıkılacak gecekonduları dolayısiyle tahakkuk eden katılma paylarının yıkım gününden sonra ödenmesi gereken taksitleri alınmaz. Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca lüzum görülen bazı gecekondu ıslah bölgelerinin kamu hizmet ve tesislerine harcanmak üzere, belediyelere ikrazlar dışında Devlet bütçesinden yapılan yardımlardan dolayı, bu hizmet ve tesisler için yapılan harcamalar toplamı, bu yardım miktarını aşmamak üzere Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca tesbit edilecek miktar kadar düşürülerek, katılma payları buna göre hesaplanacağı gibi, belediye meclisleri de lüzum gördükleri takdirde, bu maddede sözü geçen maliyet masraflarının bir kısmını kendi bütçelerinden ödemek suretiyle indirebilirler veya yukarıda belirtilen taksit süresini 20 yılı geçmemek üzere uzatabilirler. Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılacak kamu hizmet ve tesisleri için de bu madde hükümleri uygulanır. Arsa tahsisi şart ve şekilleri: Madde 25 – 7 nci madde gereğince tesbit olunan önleme bölgelerindeki arsalar, öncelikle gecekonduların ıslahı ve tasfiyesi sebepleriyle açıkta kalacaklara ve diğer konutsuz vatandaşlara verilir. Bu arsalardan, ıslah ve tasfiye bölgelerinde bulunan diğer yapı sahiplerinden yapısının tasfiyesini istiyenler de faydalanabilirler. Her ne sebeple olursa olsun, bu kanun hükümlerince arsa tahsis edilecek kimselerin, yoksul veya dar gelirli olması, kendisinin veya eşinin veya ergin olmıyan çocuğunun herhangi bir belediye sınırı içinde ev yapmaya müsait arsaya veya her hangi bir yerde bir ev veya apartmanın ayrı bir dairesine karşılık olan payına sahip bulunmaması şarttır. Kimlerin yoksul ve dar gelirli sayılacağı, kendisine arsa tahsis edileceklerin öncelik sırası ve yukarda sözü geçen diğer hususların esasları yönetmelikte belirtilir. Madde 26 – (Değişik: 6/6/1984 - 3016/1 md.) 25 inci maddede sözü geçen arsalar yönetmelikte belirtilen şekil ve esaslar dahilinde ve tespit olunacak bedellerle kendilerine arsa verilmesi gerekenlere dağıtılır. Arsa ve binaların halihazır durumları ile şahıslara veya kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis veya satışları valiliklerince tespit ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onaylanan emsal bedel üzerinden yapılır. Binalar ve konutlar, valiliklerin teklifi üzerine, bu bedelin yüzde yirmibeşi (% 25) peşin olarak yatırılmak ve vade farkı alınmak kaydıyla taksitle de satılabilir. Şahıslara veya kamu kurum ve kuruluşlarına, arsaların ve binaların satış veya tahsisine dair esaslar Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. Yardımlar ve muafiyetler: Madde 27 – Bu kanun hükümlerine göre kendilerine arsa tahsis edilenlerle gecekondusunu ıslah edeceklere, imkanları nispetinde Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca, mahalli belediyelerce veya diğer daire ve kurumlarca her türlü teknik yardım yapılır ve bunlara uzun vadeli konut kredisi verilmesi ve ayni yardım yapılması yoluna gidilir. Islahı gereken konutların tesbiti işlemleri, arsa tahsisi, yeniden konut yapacaklara veya konutunu ıslah edeceklere temin olunacak kredi veya yapılabilecek ayni ve teknik yardımların miktar, şekil ve sair şartlarına dair esaslar yönetmelikte belirtilir. Kendilerine arsa tahsis edilenler, yönetmelikte belirtilen işlemleri, tahsis tarihinden itibaren 6 ay içinde tamamlamıya ve krediye ihtiyaçları bulunduğu ve yönetmeliğe göre gerektiği takdirde, Türkiye Emlak Kredi Bankasında kendilerine kredi tahsisini gerektirecek şekilde hesap açtırmaya mecburdurlar. Bunlardan krediye hak kazananların kredi tahsis tarihinden itibaren diğerlerinin ise, arsa tahsisi tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde konutlarını yapmaya başlamaları ve 32 nci maddeye uygun olarak önceden tesbit edilen plana göre, nüve kısmını en geç 2 yıl içinde bitirmeleri şarttır. Bu şartlara uymıyanlardan, bu kanuna göre tahsis edilmiş veya edilecek taşınmaz mallar hiçbir hüküm alınmasına lüzum kalınmaksızın geri alınır. Madde 28 – Bu kanun hükümleri gereğince ıslah edilecek veya yeniden inşa olunacak konutlarda kullanılacak lüzumlu orman emvali, onanlı ihtiyaç belgeleri ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının talebi dikkate alınarak (6831 sayılı Orman Kanununun 33 üncu maddesi hükmü saklı kalmak şartiyle) orman idarelerince öncelikle ve maliyet bedeli üzerinden verilir. Bunun dışında, bu gibi yapılar için yapılacak diğer malzeme yardımları ve sağlanacak sair kolaylıklar yönetmelikte belirtilir. Madde 29 – Gerek gecekonduların tesbit, ıslah tasfiye ve önlenmesi hususlarında ve gerekse ıslah olunacak gecekondu bölgeleriyle yeniden tesis edilecek halk konutu veya nüve konut sahalarının her türlü kamu tesis ve hizmetlerinin ifasında Toplu Konut İdaresi Başkanlığının veya anılan Başkanlıkça gösterilecek lüzum ve ihtiyaca binaen diğer Bakanlıkların, Devlet dairelerinin ve sair kamu kurumlariyle kamu tüzel kişilerinin, mümkün olabilen her türlü yardımda bulunmalarına veya kendi konularına giren hizmetleri yerine getirmelerine Cumhurbaşkanınca verilecek karar üzerine, adı geçen daireler kendi asli vazifelerini, hizmet ve iş programlarını aksatmaksızın ve herhangi bir karşılık talep etmeksizin bu yardım ve hizmetleri yerine getirirler, gerekirse bütçelerinde bu maksatlar için lüzumlu ödeneği ayırırlar ve yine lüzumu halinde iş programlarını, bu hususları da gözönünde bulundurarak düzenlerler. [5] Bu Bakanlık, daire ve kurumlarca, yukarda bahsi geçen yardım ve hizmetlerin, kendi imkanları dahilinde ve Cumhurbaşkanı kararı alınmaksızın yerine getirilmesi de caizdir. 5 Madde 30 – Gecekondu ıslah bölgelerinde kamu tüzel kişilerine ait arazi ve arsalar üzerinde bulunan, plan ve mevzuat icaplarına göre yıkılmayıp, olduğu gibi veya değiştirilerek korunması mümkün olan gecekondulara ve bu kanun hükümlerine göre yeniden tesbit edilen konut sahalarında belediyelerce tahsis olunan arsalarda ilgililerince yapılacak yapılara yapı ruhsatiyesi verilebilmesi için; ilgilinin satış vaadini, kiralandığını veya tahsis edildiğini belirten onanlı belgelerden birini ibraz etmesi şarttır. Başka mahzur bulunmadığı takdirde ayrıca tapu senedi aranmaz. Madde 31 – Toplu Konut İdaresi Başkanlığı bu kanundaki hizmetlerde kullanılmak üzere özel mülkiyetteki arazi ve arsaları, bunlar içinde yapı veya sair her hangi bir tesis bulunduğu takdirde bu yapı ve tesisleri sahipleri ile anlaşarak satınalabilir veya kamulaştırabilir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve bu Başkanlığın izni ile belediyeler, gecekonduların ıslah, tasfiye ve önlenmesi maksadiyle halk konutları, nüve konutlar ve geçici olarak kullanılacak misafir konutları inşasına yetkilidir. Bu yapılar, 3194 sayılı Kanunun 21, 23, 27, 30, 31 ve 32 nci maddelerine tabi olmadığı gibi, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca belediyelere ait olan veya bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere belediyelerin mülkiyetine geçen arazi ve arsalar üzerine de yapılabilir. [6] Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılan veya yaptırılan konutlardan, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca, lüzumlu görülenleri, bu kanundaki maksatlarda kullanılmak üzere ilgili belediyelere devir ve temlik olunabilir. Bu madde hükümlerine dayanılarak yapılan veya yaptırılan yapıların kira ve kullanma şekilleri yönetmelikte belirtilir. Madde 32 – Bu kanunun uygulanacağı sahaların imar ve ıslah planlarının tanzim ve onanması işlemleri ile bu sahalarda yapılacak konutların tipleri, iç ve dış ölçüleri, oda ve müştemilat durumları, mahalli şartlara göre kullanılacak malzeme cinsleri ve sair hususlara ait esaslar 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine bağlı kalınmaksızın, hazırlanacak yönetmelikte gösterilir. [7] Madde 33 – Bu kanun hükümlerine dayanılarak yapılan ivazlı veya ivazsız devir, temlik, kamulaştırma, alım, satım, kira, geri alma, geri verme, ifraz, tevhit, tescil, cins değişikliği, rehin tesis ve terkini, ıslah, değişiklik, onarım, inşa ve ikmal gibi her türlü işlemler, sözleşmeler, beyannameler ve benzerleri, tasarruf bonosundan ve her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Bu kanun gereğince teşekkül edecek fonlardan yapılacak sarfiyat, Artırma, Eksiltme ve İhale, Divanı Muhasebat ve Muhasebei Umumiye kanunlarına tabi değildir. Bu sarfiyatın şekil ve esasları yönetmelikte belirtilir. Tahsis amacına aykırı davranışların önlenmesi: Madde 34 – (Değişik birinci fıkra: 2/3/1988 - 3414/4 md.) Bu Kanun hükümlerine göre belediyelerce tahsis olunan arsalar, yapılar ve bu arsalar üzerinde yapılan bina ile meydana gelen taşınmaz mallar, tahsis tarihinden itibaren l0 yıl süre içinde: a) Devir ve temlik olunamaz. b) Rehin, ve diğer ayni haklarla takyidedilemez. c) Satış va'di sözleşmesine konu teşkil edemez. d) Taksim ve satış suretiyle şüyuun giderilmesi talebine konu olamaz. e) Haczedilemez ve işgal olunamaz. Ancak, (e) fıkrası hükmü mahfuz kalmak şartiyle, ölüm, emeklilik, görev nakli ve Türkiye Emlak Kredi Bankasının veya konut kredisi veren diğer kuruluşların ipotekli alacaklarından dolayı yapılacak satış ve işlemler bu kayıtlara bağlı değildir. (Ek: 2/3/1988 - 3414/4. md.) 27 nci maddedeki inşaat yapımına ait süreler saklı kalmak şartıyla, 20 yıllık süre içinde borçlanma bedellerinin tamamının ödenmesi halinde, takyitlerin tamamı kalkar. Bu şekilde yapılacak devir, temlik ve satışlarda 33 üncü maddedeki muafiyetler uygulanmaz. Bu kanundan doğan ipotekli alacaklar dolayısiyle yapılacak satışlardan elde edilen bedelden, bu kanunla ilgili borçları kesildikten ve arsa bu kanuna aykırı olmamak şartiyle, belediyeden ve bankadan izin alarak, masrafını tamamen kendisi karşılamak suretiyle ek olarak yaptığı yapı ve tesisler için harcadığı para ilgilisine verildikten sonra, artan 14 üncü maddede sözü geçen fona yatırılır. Satış bedelinin bu fıkra gereğince ilgiliye verilen kısmı, diğer borçları sebebiyle de hacz-edilebilir. Belediye sınırları ve mücavir sahalar dışında uygulama: Madde 35 – Belediye sınırları ve mücavir sahalar dışında bulunmakla beraber, Hazineye özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarla Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde, Cumhurbaşkanınca kararlaştırılanları hakkında da bu kanun hükümleri uygulanır. [8] Bu gibi yerlerde, bu kanunla belediyelere verilmiş olan görev ve yetkiler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından birlikte tesbit edilecek yakın belediyelerden birisine verilebilir. [9] Yönetmeliklerin hazırlanması: Madde 36 – Toplu Konut İdaresi Başkanlığı; bu kanunda sözü geçen yönetmelikleri, ilgili Bakanlıkların mütalaasını almak suretiyle, (…) [10] hazırlamakla görevlidir. Ceza hükümleri: Madde 37 – (Değişik birinci fıkra: 23/1/2008-5728/318 md.) Bu Kanun hükümlerinden faydalanmak amacıyla yalan beyanda bulunan veya hakikate aykırı beyanname verenler ile bu Kanunun yayımından sonra belediye sınırları içinde veya dışında belediyelere, Hazineye, özel idarelere veya katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalar üzerinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde izinsiz yapı yapanlar, yaptıranlar, bu gibi yapıları satanlar, bağışlayanlar, rehin edenler veya diğer şekillerde devredenler ve bilerek devir ve satın alanlar, Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre cezalandırılır. Özel kişilere veya bu maddenin 1 inci fıkrasında sözü geçenler dışında ki tüzel kişilere ait arazi ve arsalar üzerinde yapılacak izinsiz yapılar hakkında ise arsa sahibinin mülkiyet durumlarını vesikalandırmaları şartiyle yazılı müracaatları halinde bu madde hükümleri uygulanır. Bu kanun hükümlerine aykırı olarak işgalde bulunanlarla oturma hakkını kaybedenler, ilgili belediyelerce 6126 sayılı Kanunda belirtilen şekilde tahliye ettirilirler. Birinci ve ikinci fıkra uyarınca hüküm giyenler, bu kanundan bir daha faydalandırılmazlar ve borçları muacceliyet kesbeder. (Değişik beşinci fıkra: 23/1/2008-5728/318 md.) 17 nci maddede sözü geçen beyannameyi, haklı bir sebebe dayanmaksızın, zamanında vermeyenlere mahallî mülkî amir tarafından ikiyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Madde 38 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Çeşitli hükümler: Madde 39 – Bu kanunun Türkiye Emlak Kredi Bankasına tahmil ettiği vazifelerin ifasına karşılık olmak üzere adı geçen bankaya herhangi bir ücret ödenmez. Madde 40 – Bu kanun gereğince yapılan kamulaştırmalarda 6830 sayılı İstimlak Kanununun 23 üncü maddesi uygulanmaz. Madde 41 – Bu kanunun uygulanması gereken yerlerde, diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz. Yürürlükten kaldırılan kanunlar: Madde 42 – 6188, 7367, 5/9/1963 tarih ve 327 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. Ek Madde 1 – (Ek: 3/5/1985 – KHK- 247/4 md; Aynen kabul: 2/3/1988 - 3414/5 md.) 775 sayılı Gecekondu Kanununa göre yapılan hak sahipliği tespit işleminde beyan esası dikkate alınır. Ek Madde 2 – 3- (2/3/1988 – 3414 sayılı Kanunun 1 ve 2 nci maddesi olup, madde numarası teselsül ettirilmiş bu maddeler İşlenemeyen Hükümler bölümünde korunmaktadır.) Taşınmazların devri Ek Madde 4 – (Ek: 22/3/2007-5609/2 md.) 189 sayılı Milli Savunma Bakanlığı İskân İhtiyaçları İçin Sarfiyat İcrası ve Bu Bakanlıkça Kullanılan Gayrimenkullerden Lüzumu Kalmıyanların Satılmasına Selahiyet Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında bulunan taşınmazlar ile herhangi bir kamu hizmetine tahsis edilmiş olan taşınmazlar hariç olmak üzere mülkiyeti Hazineye ait olup, 775 sayılı Kanuna göre Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca başlatılacak olan projeler çerçevesinde kullanılacak olan taşınmazlar, bedelsiz olarak Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilerek, anılan Başkanlığın talebi ve Maliye Bakanlığının onayı ile tapuda Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tescil edilir. Birinci fıkra uyarınca Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devri ve tescili gerçekleştirilen mallar ile 23/5/2000 tarihli ve 4568 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilen Gecekondu Fonu kaynaklarının 775 sayılı Kanun hükümleri uyarınca kullanılması esastır. Ek Madde 5 – (Ek: 22/3/2007-5609/2 md.) Bu Kanuna ekli (I) Sayılı Listede yer alan kadrolar ihdas edilerek, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (III) Sayılı Cetvelin Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ilişkin bölümüne eklenmiştir. Ek Madde 6 – (Ek:14/2/2020-7221/2 md.) Bu Kanun uyarınca; 22/3/2007 tarihli ve 5609 sayılı Gecekondu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca oluşturulan alanlar ile 5609 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra belediye sınırları içerisinde veya dışarısında 775 sayılı Gecekondu Kanununa göre Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca oluşturulan veya oluşturulacak alanlardaki uygulamalarda Toplu Konut İdaresi Başkanlığı yetkilidir. 2/3/1988 tarihli ve 3414 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra belediyelerce 775 sayılı Gecekondu Kanununa göre oluşturulan veya oluşturulacak alanlardaki uygulamalarda ise ilgili belediyesi yetkilidir. Belediyeler bu hak, yetki ve görevleri yetkili organları eliyle kullanırlar. Büyükşehirlerde bu Kanunun tatbikatı büyükşehir belediyelerinin koordinatörlüğünde ilçe belediyelerince yapılır. Geçici maddeler: Geçici Madde 1 – Belediyelerce tesbit ve kabul edilip, İmar ve İskan Bakanlığınca uygun görülen gecekondu ıslah ve tasfiye bölgelerinde, bu kanunun yayımı tarihinden önce kendilerine veya sahiplerinin kanunen muteber muvafakatleri alınmak suretiyle özel veya tüzel kişilere ait arazi ve arsalar üzerinde yaptırılmış olup da, sadece bir ailenin oturmasına mahsus ve konut olarak kullanılan izinsiz yapıların sahipleri ve içinde oturanlar da, 25 inci maddedeki şartları haiz bulunmaları halinde, bu kanun hükümlerinden faydalandırılırlar. Bu maddenin kapsamına giren ve tapuda ortak mülkiyet esaslarına göre kayıtlı bulunan arazi ve arsalar üzerindeki yapılardan, hissedarlarına ait oldukları tesbit edilenlerden, bu bölgenin şartlarına, plan ve yönetmelik esaslarına uygun olarak ifrazı kabil olanlar, belediye encümeni karariyle ve o yapıya sahip olanların isteğiyle müstakil parsel olarak, yapı malikinin veya maliklerinin adına tescil edilir. Geçici Madde 2 – Bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce, kendisine ait olmıyan ve bu kanun mucibince belediyelerin mülkiyetine geçecek olan veya esasen belediyelere ait bulunan arazi ve arsalar üzerinde, bağ, bahçe ve meyvalık yetiştirmiş olanların bu tesis yerleri imar planına uymadığı takdirde, muhtesatının belediyece takdir edilecek bedelleri ödenerek, ilgileri kesilir. İlgililer takdir olunan bedele karşı 21 inci maddede belirtildiği şekilde itirazda bulunabilirler. Geçici Madde 3 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce gecekonduların ıslah, tasfiye ve önlenmesi ve konut yapımı amaçlariyle İmar ve İskan Bakanlığınca yapılmış ve yapılmakta olan kamulaştırma, yapı ve diğer uygulama işlerinde de bu kanun hükümleri uygulanır. Geçici Madde 4 – 6188 sayılı Kanundan doğan müktesep haklar ve yükümlülükler saklıdır. Geçici Madde 5 – Gecekondu ıslah bölgelerinde bulunup belediyelere ait olan veya bu kanun uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılıp 16 ve 17 nci maddelere göre tesbit edilmiş bulunan gecekonduların konut olarak kullanılanlarından imar ve ıslah planları ve mevzuat icaplarına göre olduğu gibi veya değiştirilerek korunması gerekenlere, 30 uncu madde gereğince gecekondusunu tamir ve ıslah ettiği takdirde, yapılacak imar planlarına ve hazırlanacak parselasyona uygun olarak, bedeli mukabilinde tapuları verilir. Bu madde hükümlerinden faydalanacakların 25 inci maddedeki şartları haiz olmaları gerekir. Birden fazla gecekonduya sahip olanlar, bunlardan sadece seçecekleri bir tanesi için yukarıdaki hükümlerden faydalanabilirler. Geçici Madde 6 – (Ek: 6/5/1976 - 1990/2 md.) 12 nci madde ile teşkil edilmiş bulunan Fon'a 1/3/1976 gününden önce, adı geçen maddenin (c) bendi gereğince belediye bütçesinden intikal eden ödenekten henüz harcanmamış olanları, belediye meclisi kararı ile ve belediyenin diğer hizmetlerinde kullanılmak üzere fon'dan geri alınabilir. Geçici Madde 7 – (Ek: 6/5/1976 - 1990/2 md.) 12 nci maddenin (c) bendi gereğince belediye bütçelerinden fon'a aktarılması gerekli görülen ödenekleri intikal ettirememiş belediyeler hakkında herhangi bir işlem yapılmaz. Ayrıca, Gecekondu Kanununun çeşitli maddelerinde sözü geçen yükümlülükleri 1/3/1976 gününe kadar yerine getirememiş olan Belediye sorumluları hakkında ceza hükümleri uygulanmaz. Geçici Madde 8 – (Ek: 6/5/1976 - 1990/2 md.) Belediyelere ait olan veya Gecekondu Kanunu uyarınca belediyelerin mülkiyetine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde 1/3/1976 gününden önce yapıldıkları tespit edilen gecekondular hakkında da sözü geçen Kanunun 21 nci maddesi hükümleri uygulanır. Bu gecekondulardan haklarında yıkım kararı alınmış ve fakat bu karar henüz yerine getirilmemiş olanlarının yıkımı durdurulur. Haklarındaki yıkım kararları daha önce yerine getirilmiş bulunan gecekondu sahipleri, bundan dolayı herhangi bir hak talep edemezler. Bu madde kapsamına giren gecekondular hakkında 775 sayılı Gecekondu Kanununun ilgili diğer bütün hükümleri uygulanır. Devir ile ilgili geçiş hükümleri Geçici Madde 9 – (Ek: 22/3/2007-5609/2 md.) Hizmet binaları ve 189 sayılı Kanun kapsamında bulunan taşınmazlar ile herhangi bir kamu hizmetine tahsis edilmiş olan taşınmazlar hariç olmak üzere, 775 sayılı Kanunun öngördüğü maksatlar için kullanılmak üzere Bayındırlık ve İskân Bakanlığına tahsis edilmiş Hazine taşınmazları ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca planlanmış projeler çerçevesinde kullanılması öngörülmüş olmasına rağmen henüz bu Bakanlığa tahsis edilmemiş Hazine taşınmazları, başkaca bir işleme gerek olmaksızın, bedelsiz olarak Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilerek, anılan Başkanlığın talebi ve Maliye Bakanlığının onayı ile tapuda Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına tescil edilir. Kamu hizmetlerine ayrılan yerler ile Maliye Bakanlığınca değişik ihtiyaçlarla talep edilen taşınmazlar bedelsiz olarak Hazineye iade edilir. Bu Kanun hükümleri uyarınca Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca başlatılmış veya planlanmış iş ve işlemler; bu işlere ilişkin her türlü hak, yetki ve görevler, alacak, borç ve mükellefiyetler Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilmiştir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca başlatılmış veya planlanmış işleri yürütmeye, bu konuda yeni işler yapmaya, gerekli görülenleri belediyelere devretmeye veya tasfiye etmeye yetkilidir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı bu Kanunun uygulanmasından dolayı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının taraf olduğu işlemlerde ve sözleşmelerde taraf olur ve bu Bakanlık leh ve aleyhine açılmış ve bu maddenin yürürlüğe girmesinden önceki bu Bakanlık iş ve işlemleri sebebiyle açılacak olan davalarda ve icra takiplerinde kendiliğinden taraf sıfatını kazanır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Bayındırlık ve İskân Bakanlığı merkez teşkilâtında 775 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili iş ve işlemleri yürüten birimde tahsis edilmiş kadrolarda bulunan personelden (1) Daire Başkanı, (1) Mühendis, (2) Şehir Plancısı, (5) Tekniker, (3) Teknisyen, (1) Teknik Ressam ve (1) Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, ek 5 inci madde ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ihdas edilen kadrolardan durumlarına uygun olanlara bir ay içinde atanırlar ve atama işlemleri yapılıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî haklarını almaya devam ederler. Söz konusu personelin, atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî hakları toplamının net tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda aldıkları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî hakları toplamının net tutarından az olması halinde aradaki fark, farklılık giderilinceye kadar, atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir. Geçici Madde 10 – (Ek: 20/8/2016-6745/12 md.) (İptal birinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin 20/12/2018 tarihli ve E.: 2016/181 K.: 2018/111 sayılı Kararı ile) (İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 20/12/2018 tarihli ve E.: 2016/181 K.: 2018/111 sayılı Kararı ile) (İptal ikinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 20/12/2018 tarihli ve E.: 2016/181 K.: 2018/111 sayılı Kararı ile) (İptal üçüncü cümle: Anayasa Mahkemesinin 20/12/2018 tarihli ve E.: 2016/181 K.: 2018/111 sayılı Kararı ile) Yürürlük maddeleri: Madde 43 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 44 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 20/7/1966 TARİHLİ VE 775 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER: 2/3/1988 tarihli ve 3414 sayılı Kanunun hükümleri: Madde 1 – (Mülga:14/2/2020-7221/20 md.) Madde 3 – (Birinci fıkra mülga : 23/5/2000 - 4568/5 md.) 775 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre kurulması öngörülen Fonların idaresi ile bu Fonlara ait her türlü hak ve vecibeler ilgili belediyelere devredilmiştir.Belediyeler bu hak, yetki ve görevleri yetkili organları eliyle kullanırlar. Geçici Madde 1 – (Mülga: 22/3/2007-5609/3 md.) Geçici Madde 2 – 775 sayılı Gecekondu Kanununa göre çıkartılmış yönetmelikler bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yeniden düzenlenerek Resmi Gazete'de yayımlanır. Yeni yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mezkur yönetmeliklerin aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Geçici Madde 3 – 3/6/1986 tarihli ve 3296 sayılı Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna ve-rilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 775 sayılı Gecekondu Kanunu için adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir. Geçici Madde 4 – (Ek : 29/11/2000 - 4608/2 md.; Değişik: 22/3/2007-5609/3 md.) 9/9/2000 tarihinden önce 775 sayılı Kanun ile 3414 sayılı Kanun hükümlerine göre başlatılmış olan iş ve işlemlere Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca devam edilir. 9/9/2000 tarihinden sonra başlatılacak olan iş ve işlemleri yapmaya Toplu Konut İdaresi Başkanlığı yetkilidir. Geçici Madde 5 – (Ek : 29/11/2000 - 4608/2 md.) 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinde zarar gören Marmara Bölgesindeki illerde tabii afetler nedeni ile sağlıklı, güvenli ve düzenli yeni yerleşim alanları oluşturmak ve konut ihtiyacını karşılamak amacıyla bedeli 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Kanunla teşkil olunan afetler fonundan sağlanarak kamulaştırılmış veya kamulaştırılacak veya afetlere ilişkin hükümler taşıyan diğer kanunlara göre iktisap olunmuş veya olunacak arsa ve arazilerde, arsa ve konut üretimi için gerektiğinde 20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır. 775 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin/İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 775 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1990 — 15/5/1976 3016 — 20/6/1984 KHK/247 — 11/6/1985 KHK/250 — 9/9/1985 3414 — 11/3/1988 3520 — 10/2/1989 KHK/429 — 14/8/1990 3811 — 3/7/1992 4568 — 9/9/2000 4608 –– 2/12/2000 4916 –– 19/7/2003 5609 5, 7, 8, 13, 16, 17, 19, 20, 24, 26, 27, 29, 28, 31, 35, 36, Ek Madde 2, Ek Madde 4, Ek Madde 5, Geçici Madde 9, İşlenemeyen hüküm Geçici Madde 1, Geçici Madde 4 28/3/2007 5728 37, 38 8/2/2008 5793 18, 31 ve 32 6/8/2008 6306 21 31/5/2012 6745 Geçici Madde 10 7/9/2016 KHK/700 29, 35 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7153 35 10/12/2018 7221 Ek Madde 6 20/2/2020 7534 18 12/12/2024 [1] 11 Haziran 1985 tarih ve 18781 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "775 sayılı Gecekondu Kanununun Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi" Hakkındaki 247 sayılı K.H.K.'nin 1. maddesinde; "775 sayılı Gecekondu kanununun belediye sınırları ile mücavir alanlardaki tatbikatı için Bayındırlık ve İskan Bakanlığına verilen hak, yetki ve görevler ilgili belediyelere devredilmiştir. Belediyeler bu hak, yetki ve görevleri yetkili organları eliyle kullanırlar. Büyük Şehirlerde bu Kanunun tatbikatı büyük şehir belediyelerince yapılır.” hükmü yer almaktadır. [2] 22/3/2007 tarihli ve 5609 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu Kanunun; a) 5 inci, 8 inci, 13 üncü, 16 ncı, 19 uncu ve 28 inci maddelerinde yer alan "İmar ve İskân Bakanlığının" ibareleri "Toplu Konut İdaresi Başkanlığının", b) 7 nci, 13 üncü, 16 ncı, 17 nci, 20 nci, 24 üncü, 27 nci, 31 inci ve 35 inci maddelerinde yer alan "İmar ve İskân Bakanlığınca" ibareleri "Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca", c) 7 nci, 19 uncu, 31 inci ve 36 ncı maddelerinde yer alan "İmar ve İskân Bakanlığı" ibareleri "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı", ç) 16 ncı maddesinde yer alan "İmar ve İskân Bakanlığına gönderilir. Bakanlıkça" ibaresi "Toplu Konut İdaresi Başkanlığına gönderilir. Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca", "adı geçen Bakanlık" ibaresi "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı", d) 20 nci maddesinde yer alan "adı geçen Bakanlığa" ibaresi "Toplu Konut İdaresi Başkanlığına", "Bakanlık" ibaresi "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı", e) 24 üncü maddesinde yer alan "adı geçen Bakanlıkça" ibaresi "Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca", f) 26 ncı maddesinde yer alan "Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca" ibareleri "Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca", g) 29 uncu maddesinde yer alan "İmar ve İskân Bakanlığının veya bu Bakanlıkça" ibareleri "Toplu Konut İdaresi Başkanlığının veya anılan Başkanlıkça", ğ) 31 inci maddesinde yer alan "ve bu Bakanlığın izni ile" ibaresi "ve bu Başkanlığın izni ile", "adı geçen Bakanlıkça" ibareleri "Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca", h) 35 inci maddesinde yer alan "İçişleri ile İmar ve İskân Bakanlıkları" ibaresi "İçişleri Bakanlığı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı", ı) Ek 2 nci maddesinde yer alan "Bayındırlık ve İskân Bakanlığına" ibaresi "Toplu Konut İdaresi Başkanlığına", şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [3] 3/5/1985 tarih ve 247 sayılı K.H.K.'nin 16/8/1985 tarih ve 250 sayılı K.H.K. ile değişik 2 nci maddesinde; “775 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre kurulması öngörülen fonların idaresi ile bu fonlara ait her türlü hak ve vecibeler ilgili Belediyelere devredilmiş olup; Belediyeler bu hak, yetki ve görevleri yetkili organları eliyle kullanırlar.” hükmü yer almaktadır. [4] 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle; bu fıkrada yer alan "6785 sayılı İmar Kanunu" ibaresi "3194 sayılı İmar Kanunu" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 55 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” ve ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle; bu fıkrada yer alan "6785 sayılı Kanunun 4, 16, 18, 35, 36 ve 49 uncu maddelerine" ibaresi "3194 sayılı Kanunun 21, 23, 27, 30, 31 ve 32 nci maddelerine" şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [7] 24/7/2008 tarihli ve 5793 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle; bu maddede yer alan "6785 sayılı İmar Kanunu" ibaresi "3194 sayılı İmar Kanunu" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir. [8] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 55 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca lüzumlu görülüp, Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [9] 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri” ibaresi “Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir. [10] Bu arada yer alan " kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde” ibaresi, 22/3/2007 tarihli ve 5609 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle madde metninden çıkarılmıştır.
|
805 | 3 | 1 |
İKTİSADİ MÜESSESELERDE MECBURİ TÜRKÇE KULLANILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 805
|
10/4/1926
|
22/4/1926
|
İKTİSADİ MÜESSESELERDE MECBURİ TÜRKÇE KULLANILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 805 Kabul Tarihi : 10/4/1926 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 22/4/1926 Sayı: 353 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 9 Madde 1 – Türk tabiiyetindeki her nevi şirket ve müesseseler, Türkiye dahilindeki her nevi muamele, mukavele, muhabere, hesap ve defterlerini Türkçe tutmağa mecburdurlar. Madde 2 – Ecnebi Şirket ve müesseseler için bu mecburiyet Türk müessesatı ile ve Türkiye tebaasından olan efrat ile muhabere, muamele ve temaslarına ve devair ve memurini Devletten birine ibraz mecburiyetinde bulundukları evrak ve defterlerine hasredilmiştir. Madde 3 – İkinci maddede mezkür şirket ve müesseseler muamelatında Türkçeden başka bir lisanı dahi ilaveten kullanabilirlerse de asıl olan Türkçe olup mesul imzaların Türkçe metin zirine vaz'ı mecburidir. Bu memnuiyete rağmen imza diğer lisanla yazılmış kısım veya nüshanın altına mevzu olsa dahi Türkçesi muteberdir. Madde 4 – Bu kanunun mevkii meriyete vaz'ından sonra birinci ve ikinci maddeler ahkamına muhalif olarak tanzim kılınmış olan evrak ve vesaik şirket ve müesseseler lehine nazarı itibara alınmaz. Madde 5 – Yukarıdaki maddeler ahkamı 1 kanunusani 1927 tarihinden itibaren tatbik edilir. Mezkür müddetin hulülüne kadar 10 mart 1332 tarihli kanunun 1, 2, 3, 4, 5 inci maddeleri ahkamı caridir. Bu maddeler 1 kanunusani 1927, diğer maddelerde işbu kanunun neşri tarihinden itibaren mülgadır Madde 6 – Bu kanunun hilafına hareket edenler hakkında ait oldukları vekaletler memurini mahsusasının tutacakları zabıt varakaları hilafı sabit oluncaya kadar muteberdir. Madde 7 – (Değişik: 23/1/2008-5728/5 md.) Bu Kanun hükümlerine aykırı hareket eden kişi, yüz günden az olmamak üzere adlî para cezasıyla cezalandırılır. Madde 8 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 9 – Bu kanunun icrasına Ticaret, Adliye ve Nafıa Vekilleri memurdur. 805 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanun No: 805 Sayılı Kanunun Değişen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5728 7 8/2/2008
|
815 | 3 | 1 |
TÜRKİYE SAHİLLERİNDE NAKLİYATI BAHRİYE (KABOTAJ) VE LİMANLARLA KARA SULARI DAHİLİNDE İCRAYI SAN'AT VE TİCARET HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 815
|
19/4/1926
|
29/4/1926
|
TÜRKİYE SAHİLLERİNDE NAKLİYATI BAHRİYE (KABOTAJ) VE LİMANLARLA KARA SULARI DAHİLİNDE İCRAYI SAN'AT VE TİCARET HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 815 Kabul Tarihi : 19/4/1926 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 29/4/1926 Sayı: 359 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 759 Madde 1 – Türkiye sahillerinin bir noktasından diğerine emtia ve yolcu olıp nakletmek ve sahillerde limanlar dahilinde veya beyninde cer ve kılavuzluk ve her hangi mahiyette olursa olsun bilcümle liman hidematını ifa etmek yalnız Türkiye sancağını hamil sefain ve merakibe munhasırdır Ecnebi sefaini ancak memaliki ecnebiyeden almış oldukları yolcu ve hamuleyi Türk liman ve limanlarına ihraç ederler ve Türk liman ve limanlarından ecnebi liman ve limanlarına gidecek yolcu ve hamuleyi de alırlar. Madde 2 – Nehirler ve göller ve marmara havzasiyle boğazlarda bilumum kara sulariyle kara sularına dahil bulunan körfez, liman koy ve sairede vapur, romorkör istimbot, motörbot, mavna, salapurya, sandal, kayıt velhasıl makine, yelken, kürek ile müteharrik merakibi kebire ve sagire ile tarak, prizman, maçuna, algarina, şat ve her nevi nakliye ve su dubaları limyo, sefaini tahlisiye ve emsali ile şamandıra, sal gibi sabit ve sabih vesait bulundurmak ve bunlarla seyrüsefer ve nakliyat icra etmek suretleriyle ticaret hakkı Türkiye tebaasına munhasırdır. Madde 3 – Kara suları dahilinde balık, istridye, midye, sünger, inci, mercan, sedef ve saire saydı, kum ve çakıl ve saire ihracı ve gerek sathı bahirde ve gerek ka'rı bahirde mevcut kazazede sefain ve merakiple enkazı metrukenin ihraç ve tahlisi dalgıçlık, arayıcılık, kılavuzluk, deniz bakkallığı, bilcümle Türk vesait ve merakibi bahriyesi derununda kaptanlık, çarkçılık, katiplik, tayfalık ve amelelik ve saire icrası ve iskele, rıhtım hammallığı ve bilümum deniz esnaflığı icrası Türkiye tebaasına munhasırdır. (Ek cümle: 30/5/2013-6491/27 md.) Ancak, petrol hakkı sahibi yabancılar da Türk kara suları dâhilinde petrol arama ve üretim faaliyetlerini icra edebilirler. Madde 4 – Hükümet, muvakkaten ve hiç bir hak temin etmemek şartiyle ecnebi tahlisiye gemilerinin ve petrol arama ve üretim faaliyetlerinde kullanılan deniz vasıtalarının icrayı sanat etmelerine ve Türk tahlisiye gemilerinde ecnebi mütehassıs ve kaptan ve tayfa istihdamına müsaade edebilir. [1] Madde 5 – (Değişik: 23/1/2008-5728/6 md.) Bu Kanunun 1 inci maddesi hükmüne aykırı olarak Türkiye limanları arasında kabotaj yapan gemilerin kaptanlarına ve yabancılara ait deniz taşıtlarının sahiplerine kırk bin Türk Lirasından iki milyon Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Donatanı yabancı olan gemilerle yabancılara ait sair deniz taşıtları, idarî para cezası tahsil edilinceye kadar elverişli bir limanda masrafları kendisine ait olmak üzere tutulur. Bu Kanunun 2 ve 3 üncü maddelerinde belirtilen yalnızca Türk vatandaşlarına tanınan hakları kullanan yabancılara yirmi bin Türk Lirasından iki yüz bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir ve gemi ve sair deniz taşıtları seferden alıkonulur. [2] Birinci fıkrada yazılı olan idarî para cezalarına o yerin mülkî amiri, diğer idarî tedbirlere liman başkanı tarafından karar verilir. Madde 6 – İşbu kanun ahkamı 1 temmuz 1926 tarihinden muteberdir. Madde 7 – İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Adliye Vekilleri memurdur. 815 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 4854 — 6/5/2003 5728 5 8/2/2008 6491 3, 4 11/6/2013 7491 5 1/1/2024 [1] 30/5/2013 tarve 6491 sayılı Kanunun 27 nci maddesi ile bu fıkrada yer alan “ecnebi tahlisiye gemilerinin” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve petrol arama ve üretim faaliyetlerinde kullanılan deniz vasıtalarının” ibaresi eklenmiştir. [2] 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “bin” ibaresi “kırk bin”, “yirmibeşbin” ibaresi “iki milyon”, “beşyüz” ibaresi “yirmi bin” ve “beşbin” ibaresi “iki yüz bin” şeklinde değiştirilmiştir.
|
831 | 3 | 1 |
SULAR HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 831
|
28/4/1926
|
10/5/1926
|
SULAR HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 831 Kabul Tarihi : 28/4/1926 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarihi: 10/5/1926 Sayı: 368 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 7 Sayfa: 887 Madde 1 – Şehir ve kasabalarla köylerde ihtiyacatı ammeyi temine mahsus suların tedarik ve idaresi belediye teşkilatı olan mahallerde belediyelere, olmıyan yerlerde Köy Kanunu mucibince ihtiyar meclislerine aittir. Madde 2 – Gerek vakfa ait olsun ve gerek suveri saire ile vücuda getirilmiş bulunsun umumun istifadesine mahsus olarak şehir ve kasabalar ve köylere isale edilmiş suların idaresi, kaffei müessesat ve menabii varidatiyle birlikte birinci madde veçhile belediye ve köy ihtiyar meclislerine müdevver ve mevdudur. Ancak Devletçe ve mahalli idarelerle belediyelerce mukaveleye merbut suların idaresi kemakan mukavelatı mahsusları ahkamına tabi olacağı gibi su ile birlikte diğer hususatı hayriyeye ait olan vakıflar kemakan evkaf idaresi veya mütevellileri tarafından idare ve varidattan sulara ait olan hisseler her sene evkaf idareleri veya mütevellileri tarafından belediye ve köy ihtiyar meclislerine teslim olunurlar. Madde 3 – (Mülga: 31/8/1956- 6830/35 md.) Madde 4 – Suların tesis, isale, idame masarifi belediye ve köylerce temin ve tesviye edilir. [2] Madde 5 – İşbu kanunun tarihi neşrinden itibaren azami beş sene zarfında belediye teşkilatı bulunan mahaller belediyeleri tarafından hali hazırda mevcut su tesisatının miktar, evsaf ve sair havas itibariyle o mahallin nüfusuna ve şeraiti hususiyesine göre hıfzıssıhha kavaidine muvafık bir surette ıslah, tadil veya yeniden inşası için bir proje tertip ve tetkik ve tasdik zımnında Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletine irsal olunur. Bu projelerin nihayet iki ay zarfında vekaletçe tasdikı meşruttur. Projelerin tasdikından itibaren mürur edecek iki sene zarfında inşaat ve tesisata başlanılması mecburidir. Köylere getirilen ve getirilecek veya mahallerinde edarik olunmuş veya olunacak olan suların ve tesisatın dahi şeraiti lazimei sıhhiye ve fenniyeyi haiz olmaları muktazi olup bu bapta mahalli memurini sıhhiyesinin rey ve mütalaasiyle hareket olunur. Madde 6 – (Mülga: 31/8/1956- 6830/35 md.) Madde 7 – Müessesatı vakfiyeye veya efrada ait olup idarei belediyeye devrolunan suların muhassasunlehleri, bu sularda hissei iştirak tediyesine mecbur tutulmaksızın kemakan istifade ederler. Ek Madde 1 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Bir belde veya belde halkının müşterek ihtiyacına mahsus suların kaynakları belediye sınırı dışında bulunsa bile su yollarının ve kaynaklarının bakımı, onarılması, temizlenmesi ve suyun sıhhat şartlarına uygun bir halde bulundurulması belediyelere aittir. Ek Madde 2 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Bir köy veya köy halkının müşterek ihtiyacına mahsus suların kaynakları kendi sınırı dışında ise yukarki maddede yazılı yumuşları köy ihtiyar meclisi yapar. Ek Madde 3 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Şehir ve kasabalarla köylerin ortak sularındaki intifa payları mevcut belgelere ve teammüllere göre tesbit olunur. Paylardan başlı başına istifade edilebilirse hisseler ayrılır. Edilemezse tesbit olunup katıleşen teamüllerine göre ortaklama idare olunur. Ek Madde 4 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 4 üncü maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Ortaklama idare olunacak suları, alakalı olan şehir ve kasabalarla köyler Belediye Kanunu hükümlerine göre tesis edecekleri bir birlik marifetiyle de idare edebilirler. Anlaşamamazlık yüzünden teamüllere göre veya birlik yapılarak idaresi yoluna konulmıyan ortak sular, en büyük idare amirinin kararı ve ekseriyetin reyi ile kurulacak bir birlik tarafından idare olunur. Birliğin ekseriyetle verdiği kararlara uymak bütün alakalılar için mecburidir. Ek Madde 5 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 5 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Bu kanunda gösterilen tesbit ve ayırma işleri belediye encümenleri, ihtiyar meclisleri ve muayyen hisseli hakiki ve hükmi şahıslar tarafından seçilecek birer aza ve belediye reisinin reisliği altında toplanacak bir komisyon tarafından yapılır. Komisyona aza seçmekten kaçınanlar namına mahallin en büyük idare amiri tarafından birisi gönderilir. Komisyonların ekseriyetle verecekleri karar muteber olup belediyeye ve köy odalarına asılmak suretiyle ilan ve alakalılara tebliğ olunur. Tebliğden on beş gün içinde alakalılar bu kararlara karşı idare heyetince yazılı itirazda bulunabilirler. İdare Heyetleri bu itirazları her işten önce tetkik ve hallederler. Bu kararlarla, gününde itiraz olunmıyan ve idare amiri tarafından da tasdik olunmuş bulunan kararlar katidir. Bu suretle tesbit olunan intifa payına razı olmıyanlar mahkemeye müracaat edebilirler. Şu kadar ki mahkemeden aksine kati bir karar alınıncaya kadar komisyonun kararları tatbik olunur. Ek Madde 6 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 6 ncı maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Teamül tesbit olunarak katileştirildikten sonra su başından belediye sınırına kadar olan müşterek su yollarının bakımı, onarılması, temizlenmesi ve suyun sıhhat şartlarına uygun bir halde bulundurulması için gerekli olan masraflar belediye ile hisselilere payları nispetinde tevzi ve tahsil olunarak sarfedilir. Fevkalade hallerde belediye önce gerekli olan tedbirleri alır ve masrafları yapar ve alakalılardan hisselerini ister. Bedenen çalışmak istiyen alakalıların mesaileri iştirak hisselerine sayılır. Alakalılar belediyenin, varsa birliğin tesbit edeceği masraf miktarına tebliğinden yedi gün içinde o yerin idare heyetine yazılı itirazda bulunabilir. İdare heyetinin vereceği kararlar katidir. Ek Madde 7 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 7 nci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) İçme suları kaynaklarında zarar verecek ve sıhhat şartlarını bozacak şekilde tarla açmak ve hayvan bırakmak ve sulamak belediye veya ihtiyar meclisleri tarafından yasak edilebilir. Ek Madde 8 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 8 inci maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Kaynağı belediye sınırı dışında bulunan suların kaynak ve yollarının bakımı, korunması, sıhhat şartlarına uygun bir halde bulundurulması ve idaresi için belediyelerin alacakları tedbir ve kararlara ve yedinci madde hükümlerine göre yasaklarına aykırı hareket edenler hakkında belediye ceza vermek salahiyeti, belediye sınırına bağlı olmaksızın kaynağa kadar gider. Birlik kurulmuş ise bu selahiyeti birlik kullanır. [3] Ek Madde 9 – (23/12/1934- 2659 sayılı ek Kanunun 9 uncu maddesi hükmü olup, ek madde haline getirilmiştir.) Masrafa iştirak paylarını vermiyenler hakkında Tahsili Emval Kanunu hükümleri tatbik olunur. Madde 8 – İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 9 – İşbu kanun ahkamının icrasına Başvekil, Dahiliye ve Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekilleri memurdur. 831 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldırılan Yürürlükten Kaldırılan Mevzuatın Kanun ve Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi 28/4/1926 tarih ve 831 sayılı Kanunun 3. ve 6. maddeleri 31/8/1956 6830 35 831 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 2659 – 1/1/1935 6830 – 8/10/1956 [1] Bu kanun ile ek ve değişikliklerindeki hükümler gereğince Belediyelere devredilmiş olan ve bir kısmının işletilmesi 27/5/1933 tarih ve 2226 sayılı Kanunla İstanbul Belediyesine bağlı Sular İdaresine verilmiş olan Vakıf Sularla bunların hertürlü hak, yükümlülük ve tesislerinin 20/11/1981 tarih ve 2560 sayılı Kanunla kurulan İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğüne (İSKİ) devredilmesi mezkür kanunun geçici 1. maddesinin (a) bendi ile sağlanmıştır. [2] Bu hükmün uygulanmasında ek 1., 2., 6. ve 9 ncu maddelere bakınız. [3] Bu maddede sözü edilen yedinci maddenin numarası teselsülü sağlamak için "Ek Madde 7" olarak değiştirilmiştir.
|
854 | 5 | 1 |
DENİZ İŞ KANUNU [1] Kanun Numarası :854
|
20/4/1967
|
29/4/1967
|
DENİZ İŞ KANUNU [1] Kanun Numarası :854 Kabul Tarihi :20/4/1967 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 29/4/1967 Sayı: 12586 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt:6 Sayfa: 1849 Kanun kapsamı: Madde 1 – Bu kanun denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağını taşıyan ve yüz ve daha yukarı grostonilatoluk gemilerde bir hizmet akti ile çalışan gemiadamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanır. Aynı işverene ait gemilerin grostonilatoları toplamı yüz veya daha fazla olduğu veyahut işverenin çalıştırdığı gemiadamı sayısı 5 veya daha fazla bulunduğu takdirde birinci bent hükmü uygulanır. Bu kanunun uygulanmasında; sandal, mavna, şat, salapurya gibi olanlar da (gemi) sayılır. Cumhurbaşkanı , ekonomik ve sosyal gerekler bakımından bu kanun hükümlerini yukardaki bentlerin kapsamı dışında kalan gemilerle gemiadamlarına ve bunların işverenlerine kısmen veya tamamen teşmile yetkilidir. [2] Yukardaki bentlerde yazılı gemilerin bu kanun kapsamına alınmaları sebebiyle yapılabilecek itirazlar Çalışma Bakanlığı tarafından incelenerek karara bağlanır. Bu itirazlar kanunun uygulanmasını durduramaz. İşveren, gemiadamı, kaptan ve işveren vekilinin tarifi: Madde 2 – Bu kanunun uygulanmasında, A) Gemi sahibine veya kendisinin olmıyan bir gemiyi kendi adına ve hesabına işleten kimseye “işveren” denir. B) Bir hizmet aktine dayanarak gemide çalışan kaptan, zabit ve tayfalarla diğer kimselere “gemiadamı” denir. C) Gemiyi sevk ve idare eden kimseye veya zorunlu sebeplerle görevi başında bulunmaması halinde ona vekalet eden kimseye “kaptan” denir. Ç) Kaptan veya işveren adına ve hesabına harekete yetkili olan kimseye “işveren vekili” denir. İşveren vekilinin bu sıfatla gemiadamlarına karşı muamele ve taahhütlerinden doğrudan doğruya işveren sorumludur. Saklı hükümler: Madde 3 – Türk Ticaret Kanununun deniz ticaretinden bahseden dördüncü kitabındaki kaptan ile işveren arasındaki ilişkilere ait hükümler saklıdır. Yabancı gemiadamları: Madde 4 – Bu kanun hükümleri, mütekabiliyet esaslarına göre Türk gemiadamlarına aynı mahiyette haklar tanıyan devletlerin uyruğunda olup bu kanun kapsamına giren gemilerde çalışan gemiadamlarına bu uygulanır. Yazılı akit: Madde 5 – Hizmet akti işveren veya işveren vekiliyle gemiadamı arasında yazılı olarak iki nüsha yapılır ve taraflardan her birine birer nüsha verilir. Yazılı aktin şekli: Madde 6 – Bu kanuna göre yapılacak yazılı akitlerde aşağıdaki hususların bulunması gerekir: 1. İşverenin adı ve soyadiyle ikametgah adresi, 2. Gemiadamının adı, soyadı, doğum tarihi ve yeri, sicil numarası ve ikametgah adresi, 3. Gemiadamının çalışacağı geminin ismi, sicil numarası, grostonilatosu ve kaydedildiği sicil dairesi (Gemiadamının aynı işverenin muhtelif gemilerinde çalışması ihtimali mevcutsa, bu hizmet aktinde ayrıca belirtilir.) 4. Aktin yapıldığı yer ve tarih, 5. Gemiadamının göreceği iş, 6. Gemiadamının hizmete başlıyacağı tarih ve yer, 7. Hizmet aktinin belli bir süre için yapılmış olup olmadığı, belli bir süre için yapılmış ise süresi veya sefer üzerine ise hangi sefer olduğu, 8. Kararlaştırılan ücret esası ile miktarı, 9. Ücretin ödeme zamanı ve yeri ile zorunlu tutulan işverenler için gemiadamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının ödeneceği banka özel hesap numarası , [3] 10. Avans şartları, 11. Diğer iş şartları, 12. Tirimciler ve ateşçiler ile yapılacak hizmet akitlerinde 25/5/1959 gün ve 7292 sayılı kanunla onanan sözleşmenin özeti. Belirli süre veya sefer için akit: Madde 7 – Hizmet akti belirli bir süre veya sefer için yahut süresiz olarak yapılabilir. I - Belirli bir süre için yapılmış hizmet akti bu sürenin bitiminde sona erer. Hizmet akti gemi seyir halinde iken sona ererse akit, geminin ilk limana varmasına ve güvenlik altına alınmasına kadar devam eder. II - Belirli sefer için yapılmış hizmet akti, akitte yazılı seferin sonunda geminin vardığı limanda yükünü boşaltmasıyla sona erer. Akit süresinin uzaması: Madde 8 – Belirli bir sefer için yapılmış olan hizmet aktinin sonunda gemiadamı işveren veya işveren vekilinin muvafakatiyle işe devam eder ve gemi de sefere çıkarsa, hizmet akti bu sefer süresince uzatılmış sayılır. Belirli bir süre için yapılmış olan hizmet aktinin sonunda gemiadamı işveren veya işveren vekilinin muvafakatiyle işe devam ederse hizmet akti, aynı süre için uzatılmış sayılır. Resim ve harçtan muafiyet: Madde 9 – Gemiadamıyla işveren veya işveren vekili arasında yapılacak hizmet akitleri, her türlü resim ve harçtan muaftır. Deneme süresi: Madde 10 – Süresi belirli olmıyan hizmet akitlerinde deneme süresi en çok bir aydır. Bu süre içinde taraflar hizmet aktini bildirimsiz ve tazminatsız bozabilirler. Ancak gemiadamının çalıştığı günler için ücret hakkı saklıdır. Çalışma ve kimlik karnesi: Madde 11 – (Mülga: 10/9/2014-6552/144 md.) Çalışma belgesi: Madde 12 – İşinden ayrılan gemiadamına işveren veya işveren vekili tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Bu belgeye gemiadamı isterse, kendisinin durumu ve davranışlariyle, çalışmasının ne yolda olduğu da ayrıca yazılır. İşveren veya işveren vekilinin belgedeki imzası, gemiadamı dilerse bağlama limanındaki liman reisliği tarafından onaylanır. Kamu hizmeti gören idarelere yahut kamu yararına yardımcı derneklere bağlı gemilerden çıkan gemiadamının aldığı belgeler hakkında yukarıki onay hükmü uygulanmaz. İşveren veya işveren vekili, gemiadamının istediği belgeyi vermemekte direnirse veyahut belgeye gemiadamı için doğru olmıyan yazılar yazarsa, gemiadamının yahut yeni işine girdiği işverenin isteği üzerine, bağlama limanındaki liman reisliğince yapılacak inceleme sonucunu gösteren bir belge gemiadamına veya yeni işverene verilir. Liman reisliği tarafından yapılacak inceleme bir haftada bitirilir. Kamu hizmeti gören idarelere bağlı gemilerden çıkan gemiadamına belge verilmek istenmez veyahut belgeye doğru olmıyan yazılar yazılırsa, gerekli incelemenin yapılması için bu gemilerin bağlı oldukları makamlara başvurulur. Belgenin vaktinde verilmemesi veyahut belgede doğru olmıyan yazılar bulunmasından zarar gören gemiadamı veyahut gemiadamını işe alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir. Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır. Engelli ve eski hükümlü çalıştırma: [4] Madde 13 – Bu kanunun kapsamına giren işveren veya işveren vekilleri, işyerlerinde İş Kanununun ve bununla ilgili yönetmeliğin bu konuda koyduğu hükümler, esaslar, ölçüler ve şartlara göre engelli ve eski hükümlü gemiadamı çalıştırmak zorundadır. [5] Önelsiz fesih ve infisah: Madde 14 – Süresi belirli olan veya olmıyan yahut da sefer üzerine yapılan hizmet akti: I - İşveren veya işveren vekili tarafından: a) Gemiadamının herhangi bir limanda geminin hareketinden önce gemiye dönerek hizmete girmemesi veya gemiye hiç dönmemesi, b) Gemiadamının gemide hizmet görmesinin tutukluluk, hapis veya gemide çalışmaktan menolunması gibi sebeplerle imkansız bir hal alması, c) Gemiadamının işveren veya işveren vekiline karşı, kanuna, hizmet akitlerine sair iş ve çalışma şartlarına aykırı hareket etmesi, ç) Gemiadamının işveren veya işveren vekiline karşı denizcilik kural ve teamüllerine veya ahlak ve adaba aykırı hareket etmesi, II - Gemiadamı tarafından: a) Ücretin kanun hükümleri veya hizmet akti gereğince ödenmemesi, b) İşveren veya işveren vekilinin gemiadamına karşı, kanuna, hizmet akitlerine veya sair iş şartlarına aykırı hareket etmesi, c) İşveren veya işveren vekilinin gemiadamına karşı denizcilik kural ve teamüllerine veya ahlak ve adaba aykırı hareket etmesi, III - İşveren, işveren vekili veya gemiadamı tarafından: a) Geminin herhangi bir sebeple 30 günden fazla bir süre seferden kaldırılması, b) Gemiadamının herhangi bir sebeple sürekli olarak gemide çalışmasına engel bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi, [6] Hallerinde feshedilebilir. IV - Geminin kayba uğraması, terk edilmesi veya harp ganimeti ilan edilmesi veyahut Türk Bayrağından ayrılması hallerinde ise hizmet akti kendiliğinden bozulur. Fesih hakkını kullanma öneli: Madde 15 – 14 üncü maddede işveren, işveren vekili veya gemiadamına tanınan akti feshetmek yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu öbür tarafın öğrendiği günden başlıyarak (6) işgünü geçtikten ve herhalde fiilin vukuundan itibaren bir sene sonra kullanılamaz. Bu hallere dayanılarak akti süresi içinde fesheden taraf ayrıca mahkemeye başvurarak öbür taraftan bir tazminat istiyebilir. Aktin çözülmesinde bildirim: Madde 16 – A) Süresi belirsiz hizmet akti, 14 üncü maddede yazılı durumlar dışında gemiadamının işe alınmasından itibaren altı ay geçmedikçe bozulamaz. B) Süresi belirsiz hizmet akitlerinin çözülmesinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. Hizmet akti: a) İşi altı ay sürmüş olan gemiadamı için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlıyarak iki hafta sonra, b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan gemiadamı için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlıyarak dört hafta sonra, c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan gemiadamı için bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlıyarak altı hafta sonra, ç) İşi üç yıldan fazla sürmüş olan gemiadamı için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlıyarak sekiz hafta sonra, Bozulmuş olur. C) Öneller asgari olup toplu iş sözleşmesiyle veya hizmet akti ile artırılabilir. D) Bildirme şartına uymıyan taraf, yukarıda yazılı önellere uygun ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. Gemiadamının sendikaya üye olması, şikayete başvurması gibi sebeplerle işinden çıkarılması hallerinde ve genel olarak hizmet aktini bozma hakkının kötüye kullanıldığını gösteren diğer durumlarda “B” bendinde yazılı önellere ait ücretlerin üç katı tutarı tazminat olarak ödenir. Tarafların ayrıca tazminat isteme hakkı saklıdır. Fesih hükmünün başlangıcı: Madde 17 – 14 ve 16 ncı maddelere göre hizmet aktinin feshinde fesih keyfiyeti, gemi seyir halinde ise, kararlaştırılmış limanda ve kararlaştırılmış liman değiştirildiği takdirde ilk uğrıyacağı limanda geminin emniyet altına alınmasına kadar uzatılmış sayılır. Feshin bildirilmesi: Madde 18 – Hizmet aktinin işveren veya işveren vekili tarafından feshedilmesi halinde sebepleri ile birlikte gemiadamına yazılı olarak bildirilmesi şarttır. Bildirim imkanı olmıyan hallerde durum bir tutanakla tespit olunur. Feshi kapsamayan hal: Madde 19 – Geminin Türk Bayrağını taşıma hakkı bulunduğu sürece mülkiyetin kısmen veya tamamen herhangi bir şahsa geçmesi hizmet aktinin feshini gerektirmez. Kıdem tazminatı: Madde 20 – (Değişik: 17/10/1980 - 2319/1 md.) Bu Kanuna tabi gemi adamlarının hizmet akitlerinin: 1. İşveren tarafından bu Kanunun 14 üncü maddesinin 1 inci bendinde gösterilen sebepler dışında, 2. Gemi adamı tarafından bu Kanunun 14 üncü maddesinin II nci ve III üncü bentleri uyarınca, 3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, 4. Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı, yahut toptan ödeme almak amacıyla, Feshedilmesi veya gemi adamının ölümü veya 14 üncü maddenin 4 üncü bendi sebebiyle son bulması hallerinde gemi adamının işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence gemi adamına 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Gemi adamlarının kıdemleri hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik gemilerinde ve hizmetinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır. Geminin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde gemiadamının kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. 12/7/1975 tarihinden itibaren geminin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları gemiadamını çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki gemiadamının aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır. [7] 12/7/1975 tarihinden evvel işyeri devrolmuş veya herhangi bir suretle el değiştirmişse devir mukavelesinde aksine bir hüküm yoksa işlemiş kıdem tazminatlarından yeni işveren sorumludur. 7 Gemiadamının birinci bendin 4 üncü fıkrası hükmünden faydalanabilmesi için aylık veya toptan ödemeye hak kazanmış bulunduğunu ve kendisine aylık bağlanması veya toptan ödeme yapılması için yaşlılık sigortası bakımından bağlı bulunduğu kuruma veya sandığa müracaat etmiş olduğunu belgelemesi şarttır. Gemiadamının ölümü halinde bu şart aranmaz. T.C. Emekli Sandığı Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanununa veya yalnız Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak sadece aynı ya da değişik kamu kuruluşlarında geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi suretiyle Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık veya malullük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazanan gemiadamına, bu kamu kuruluşlarında geçirdiği hizmet sürelerinin toplamı üzerinden son kamu kuruluşu işverenince kıdem tazminatı ödenir. Yukarıda belirtilen kamu kuruluşlarında gemiadamının hizmet akdinin evvelce bu maddeye göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmiyecek şekilde sona ermesi suretiyle geçen hizmet süreleri kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmaz. Ancak, bu tazminatın T.C. Emekli Sandığına tabi olarak geçen hizmet süresine ait kısmı için ödenecek miktar, yaşlılık veya malullük aylığının başlangıç tarihinde T.C. Emekli Sandığı Kanununun yürürlükteki hükümlerine göre emeklilik ikramiyesi için öngörülen miktardan fazla olamaz. Bu maddede geçen kamu kuruluşları deyimi genel, katma ve özel bütçeli idareler ile 468 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan kurumları kapsar. Aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı veya ikramiye ödenmez. Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılır. Sefer, parça başına akord, götürü veya yüzde usulü gibi ücretin sabit olmadığı hallerde son bir yıllık süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret bu tazminatın hesabına esas tutulur. Ancak, son bir yıl içinde işçi ücretine zam yapıldığı takdirde tazminata esas ücret, gemi adamının işten ayrılma tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır. 16 ncı maddenin (D) bendinde sözü geçen tazminat ile bu maddede yer alan kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 29 uncu maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten gemiadamına sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de gözönünde tutulur. Bu maddede belirtilen kıdem tazminatı ile ilgili 30 günlük süre hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile gemiadamı lehine değiştirilebilir. (Değişik: 10/12/1982 - 2762/2 md.) Ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez. Gemiadamının ölümü halinde yukarıdaki hükümlere göre doğan tazminat tutarı, kanuni mirasçılarına ödenir. Kıdem tazminatından doğan sorumluluğu işveren, özel şahıslara veya sigorta şirketlerine sigorta ettiremez. İşveren sorumluluğu altında ve sadece yaşlılık, emeklilik, malullük, ölüm ve toptan ödeme hallerine mahsus olmak kaydiyle Devlet veya kanunla kurulu kurumlarda veya % 50 hisseden fazlası Devlete ait bir bankada veya bir kurumda işveren tarafından kıdem tazminatı ile ilgili bir fon tesis edilir. Fon tesisi ile ilgili hususlar kanunla düzenlenir. Yurda iade: Madde 21 – Hizmet aktinin, 14 üncü maddenin, I, II, III ve IV üncü bentlerine göre işveren veya işveren vekili veya gemiadamı tarafından yurt dışında feshi halinde, işveren veya işveren vekili gemiadamını hizmet aktinde başka hüküm yoksa, geminin bağlama limanına iade etmek ve gemiadamının iadeye ilişkin ve durumuna uygun yol, iaşe vesair zaruri masraflarını karşılamak veya ödemek zorundadır. Şu kadar ki, hizmet aktinin feshi 14 üncü maddenin 1 inci bendine ve II nci bendin (a) veya (b) fıkralarına göre yapılmış ise işveren veya işveren vekili yaptığı iade masraflarını gemiadamından yurtta istiyebilir. Yabancı gemiadamının iadesi: Madde 22 – Yabancı gemiadamiyle yapılan hizmet aktinde ayrı bir hüküm yoksa, işveren veya işveren vekili yabancı gemiadamını ikametgahının bulunduğu mahal limanına iade etmek zorundadır. Yurt içinde iade zorunluğu: Madde 23 – Hizmet aktinin herhangi bir Türk limanında feshi halinde akitte başka hüküm yoksa, gemiadamının işveren veya işveren vekili tarafından 21 inci maddedeki ölçüler içinde bağlama limanına iadesi zorunludur. Ancak, hizmet aktinin, 14 üncü maddesinin 1 inci bendine göre, feshi halinde bu madde hükmü uygulanmaz. İade zorunluluğuna uymamak: Madde 24 – İşveren veya işveren vekilinin 21 ve 23 üncü maddelerde belirtilen zorunluğa uymaması halinde, gemiadamı yurda dönmek için yaptığı durumuna uygun yol, iaşe vesair masrafları ve ayrıca 15 günlük ücreti tutarında bir tazminatı işveren veya işveren vekilinden istiyebilir. İade hakkında yoksunluk: Madde 25 – Yabancı bir memlekette işine son verilen veya hizmet akti yabancı bir memlekette sona eren gemiadamı o memlekette denizcilik işleriyle ilgili olsun veya olmasın, başka bir işverenle hizmet akti yaparsa eski işveren veya işveren vekilinin gemiadamını yurda iade zorunluluğu kalkar. 21, 22 ve 23 üncü maddelerde yazılı hallerde gemiadamı, işine son verilmesi yahutta hizmet aktinin sona ermesi gününden başlıyarak bir hafta içinde yurda iade edilmesini istemezse işveren veya işveren vekili iade ile zorunlu tutulamaz. Bu kanunun 14 üncü maddesinin (1) numaralı bendinin (b) fıkrasında yazılı durumlar gemiadamına yüklenemiyecek sebepler altında doğmuşsa veya gemiadamı için hastalık vesair zorunlu sebepler meydana gelmişse bu maddenin ikinci fıkrasındaki bir haftalık süre, engellerin kalktığı günden itibaren başlar. İş süresi: Madde 26 – Genel bakımdan iş süresi, günde sekiz ve haftada kırksekiz saattir. Bu süre haftanın iş günlerine eşit olarak bölünmek suretiyle uygulanır. İş süresi, gemiadamının işbaşında çalıştığı veya vardiya tuttuğu süredir. İşveren veya işveren vekili, gemiadamının vardiyalarını yemek ve dinlenme zamanlarını bir çizelge ile belirtmek ve bu çizelgeyi gemiadamlarının görebilecekleri bir yere asmak zorundadır. İstisnalar: Madde 27 – Aşağıdaki işleri görenler bu kanunun iş sürelerine ilişkin hükümlerine tabi değildirler. 1. Birden fazla kaptanın bulunduğu gemilerde birinci kaptan veya bu kanunun 2 nci maddesinin (C) fıkrasında yazılı olduğu şekilde kendisine vekalet eden kimse (klavuz kaptanlar dahil), 2. Birden fazla makinistin bulunduğu gemilerde başmakinist, 3. Doktor ve sağlık memurları, 4. Hemşire ve hastabakıcılar, 5. Asli görevleri can, mal ve gemi kurtarma olan kurtarma gemilerinde çalışan gemiadamları, 6. Gemide kendi nam ve hesabına çalışanlar. Fazla saatlerle çalışma: Madde 28 – Bu kanuna göre tespit edilmiş bulunan iş sürelerinin aşılması suretiyle yapılan çalışmalar, fazla saatlerde çalışma sayılır. Yapılacak fazla çalışmanın her saatine ödenecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarı % 25 oranında artırılmak suretiyle bulunacak miktardan az olamaz. Aşağıda yazılı haller fazla saatlerle çalışma sayılmaz. 1. Geminin, gemideki şahısların veya gemi hamulesinin selameti için kaptanın yapılmasını zaruri gördüğü işler, 2. Gümrük, karantina vesair sıhhi formaliteler dolayısiyle yerine getirilmesinde zorunluluk bulunan ilave işler, 3. Gemi seyir halinde veya limanda iken gemide yaptırılan (yangın, gemiyi terketme, denizde çatışma, denizden adam kurtarma ve savunma) talimleri. Fazla saatlerle çalışmaları belgelemek üzere işveren veya işveren vekili noterden tasdikli ayrı bir defter tutmak zorundadır. Bu defterde gemiadamına uygulanan zam nispetleriyle fazla çalışmanın yapıldığı gün ve o güne düşen miktarı ve gemiadamının hakettiği fazla çalışma ücreti gösterilir. Fazla saatlerle çalışma ücretlerinin asıl ücretler için hizmet aktinde gösterilmiş bulunan zaman, yer ve devrelerde, işveren veya işveren vekili tarafından gemiadamlarına tam olarak ödenmesi zorunludur. Ücret: Madde 29 – (Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/84 md.) Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkak gemiadamına işi karşılığında işveren veya işveren vekili tarafından ödenen bir meblağdır. Çalıştırılan gemiadamına ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda; tabi olduğu vergi mükellefiyeti türü, işletme büyüklüğü, çalıştırdığı gemiadamı sayısı, işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak işverenleri veya işveren vekillerini zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın, brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı müştereken yetkilidir. Çalıştırdığı gemiadamlarının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya işveren vekilleri, gemiadamlarının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları dışında ödeyemezler. Gemiadamlarının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının özel olarak açılan banka hesaplarına yatırılmak suretiyle ödenmesine ilişkin diğer usûl ve esaslar anılan bakanlıklarca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. (Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/84 md.) Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın, gemi adamına hizmet akdinde gösterilen yer ve devrelerde tam olarak ödenmesi, işverenler ile işveren vekillerinin birinci fıkra uyarınca zorunlu tutulduğu durumlarda ise özel olarak açılan banka hesabına yatırılması mecburidir. Ücret ödeme devresi bir aydan fazla olamaz. Hizmet aktinin sona ermesi veya bozulması halinde işveren veya işveren vekili gemiadamının ücretini derhal ve tam olarak ödemek zorundadır. Haklı bir sebep olmaksızın işini yapmıyan gemiadamı, keyfiyet gemi jurnalina kaydedilmek ve jurnalı yoksa bir tutanakla belgelenmek şartiyle bu müddete ait ücretten mahrum edilir. Bu yüzden uğradığı zararın telafisi için işverenin tazminat istemek hakkı saklıdır. Avans: Madde 30 – İşveren veya işveren vekili, gemiadamlarının istekleri halinde kendilerine hizmet aktinde yazılı esaslara göre avans ödemeye zorunludur. Ücret defteri: Madde 31 – Her gemide, noterlikçe tasdikli bir ücret ödeme defteri tutulur. Şu kadar ki, liman seferi yapan gemilerde bu defter işveren bürosunda da tutulabilir. Hizmet akitleri gereğince gemiadamlarına yapılacak her çeşit ödemelerin bu deftere kaydedilmesi ve kayıtların imza veya makbuzla belgelenmesi zorunludur. İstek halinde, bu kayıtların tasdikli bir örneği gemiadamına verilir. Bu muameleler her türlü resimden muaftır. Belgeye dayanmaksızın yapılan ödeme iddiaları muteber değildir. Ücretin saklı kısmı: Madde 32 – Gemiadamının ücretinin ayda 240 lirası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak gemiadamının bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Bu kayıtlamalar, nafaka borcu alacaklılarının haklarını kaldırmaz. İşveren hesabına iaşe: Madde 33 – Bu kanuna tabi gemilerde iaşe servisi kurulması zorunludur. Gemiadamları hizmete başladığı günden başlıyarak hizmetten çıkış anına kadar gemide işveren tarafından bedelsiz iaşe olunurlar. İaşenin zorunlu sebeplerle uygulanamaması halinde işveren veya vekilince başkaca münasip bir iaşe imkanı sağlanır veya nakden ödeme usulü uygulanır. Limanlar içinde, şehir hatlarında, körfezlerde, göllerde ve akarsularda yolcu ve yük nakleden gemilerde, mavna, şat ve benzerlerinde iaşe servisi kurulması zorunlu değildir. Bu durumda işveren veya işveren vekili iaşe zorunluluğunu nakden ödemek suretiyle yerine getirir. İkamet yeri sağlanması: Madde 34 – Gemiadamlarına işe giriş gününden başlıyarak işten çıkış gününe kadar rütbeleri, sayıları ve geminin büyüklüğüne uygun olarak ve yalnız kendileriyle eşyalarına ait olmak üzere gemi içinde ikamet yerleri bedelsiz olarak sağlanır. Herhangi bir zorunlu sebep yüzünden gemiadamlarının gemide ikametine imkan olmazsa işveren veya işveren vekili tarafından başka bir ikamet imkanı sağlanır. İkamet yerleri ve iaşe hakkında: Madde 35 – (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen kabul: 7/2/1990 - 3612/53 md.) Bu Kanuna tabi gemilerde gemiadamları tahsis edilen yatma, dinlenme ve yemek yerleriyle gemide bulundurulacak ilaç, tıbbi alet ve malzeme ve revirlerde bulunması gereken şartlar ve gemiadamlarına verilecek iaşe maddelerinin ölçü ve nitelikleri bu şart ve niteliklerinden hangilerinin önemleri bakımından esasa ilişkin ve 1 inci derecede ve hangilerinin ise ikinci derecede sayılacakları ve iaşe ile ilgili ne çeşit kurullar kurulacağı ve bu kurulların görev ve yetkileri Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sağlık ve Sosyal Yardım ve Ulaştırma Bakanlıkları tarafından beraberce hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir. Gemiadamı, işveren veya işveren vekili tarafından sağlanacak iaşenin yukarıda sözü geçen yönetmelikte gösterilen ölçülerden noksan olması halinde aradaki farkın bedelini veya iaşenin hiç verilmemesi halinde tamamının bedelini işveren veya işveren vekilinden isteyebilir. Şu kadar ki gemiadamının iddiasını, tazminde esas teşkil edecek iaşe ve şartlardaki aksamanın vuku bulduğu günde durumu işveren veya işveren vekiline veya kaptana bildirmesi şarttır. İstisna: Madde 36 – 35 inci maddede sözü geçen yönetmelik hükümleri: [8] a) 500 grostonilatodan daha küçük gemiler, b) Balık avı ve benzeri işlerde çalışan gemiler, c) Romorkörler, d) Yüzer vinçler, İçin uygulanmaz. Asgari ücret: Madde 37 – Gemiadamlarının asgari ücretleri, İş Kanununun ilgili maddesi gereğince tespit olunur. Ücret kesintisi: Madde 38 – İşveren veya işveren vekili toplu iş sözleşmesi ve hizmet akitlerinde gösterilmiş olan sebepler dışında gemiadamına ücret kesintisi cezası uygulayamaz. Gemiadamı ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin gemiadamına hemen sebepleriyle bildirilmesi gerekir. Gemiadamı ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda üç gündelikten fazla olamaz. Gemiadamlarından kesilen ücret kesimi cezaları hakkında İş Kanununun aynı konuya ilişkin diğer hükümleri uygulanır. Zarar karşılığı kesinti: Madde 39 – Hizmet akitlerinde işveren veya işveren vekilinin tazminat karşılığı olarak gemiadamı ücretlerinden geçici olarak alıkoyacağı miktar on haftada eşit taksitlerle kesilmek üzere gemiadamının on günlük ücret tutarından fazla olamaz. Tazminat karşılığı bu kesintiler, bütün iş süresi içindir ve bundan bir miktar mahsubedilince yeniden aynı esaslar dairesinde kesinti yapılabilir. Tazminat kesintileri, mahsup yapılmasını gerektirecek bir zarar yapılmadan işten ayrılma hallerinde gemiadamına kesintisiz olarak geri verilir. Tazminat karşılığı geçici olarak alıkonulan paradan, mahsup yapılması gerektiği zaman gemi adamı isterse işveren kendisine mahsubun hangi esaslara göre yapıldığını anlatmak ve buna ait hesaplarla fatura ve başka belgeleri göstermek zorundadır . Tazminat karşılığı olarak alıkonulan paradan ancak o gemiadamı tarafından yapılan zarar için mahsup yapılır. Tazminat kesintileri milli bankalardan birisine en geç üç ay içinde yatırılır. Banka faizleriyle diğer gelirleri işçilere iadesine kesinti ile birlikte ödenir. Yıllık ücretli izin: Madde 40 – Aynı işveren emrinde veya aynı gemide bir takvim yılı içinde bir veya birkaç hizmet aktine dayanarak en az altı ay çalışmış olan gemiadamı, yıllık ücretli izine hak kazanır. İzin süresi, altı aydan bir yıla kadar hizmeti olan gemiadamları için 15 günden ve bir yıl ve daha fazla hizmeti olanlar için yılda bir aydan az olamaz. İzin işverenin uygun göreceği bir zamanda kullanılır. Bu haktan feragat edilemez. Bir aylık izin, tarafların rızasiyle aynı yıl içinde kullanılmak suretiyle ikiye bölünebilir. Gemiadamı, yıllık ücretli iznini yabancı bir memleket limanında veya hizmet aktinin yapılmış bulunduğu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz. Gemiadamı, dilerse, işveren veya işveren vekilinden ücretli izne ilişkin olarak 7 güne kadar ücretsiz yol izni de istiyebilir. (İptal yedinci fıkra: Anayasa Mahkemesinin 1/2/2024 Tarihli ve E: 2022/154, K: 2024/33 Sayılı Kararı ile.) Hafta tatili: Madde 41 – Liman hizmeti ve şehir hattı gemilerinde gemiadamının haftada altı günden fazla çalıştırılması yasaktır. Bunlardan hafta tatili günü çalıştırılanlara, haftanın diğer bir gününde nöbetleşe izin verilir. Hafta tatili ücreti: Madde 42 – Bu kanunun uygulandığı gemilerde, haftanın tatilden önceki günlerinde sürekli olarak çalışmış bulunan gemiadamlarına çalışılmıyan hafta tatili günü için işveren veya işveren vekili tarafından bir iş karşılığı olmaksızın ve ücret ödeme şekline bakılmaksızın bir gündelik tutarında ücret ödenir. Evlenmelerde üç güne, ana ve babanın, karı ve kocanın, kardeş ve çocukların ölümünde iki güne kadar verilmesi gereken izin süreleriyle bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinler ve hekim raporlariyle verilen dinlenme ve hastalık izinleri, fiilen çalışılmış günler gibi hesaba katılır. Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan gemideki çalışmaların haftanın bir veya birkaç gününde işveren veya işveren vekili tarafından tatil edilmesi halinde, haftanın çalışılmıyan günleri, ücretli hafta tatiline hak kazanmak için çalışılması gereken altı günün hesabında gözönünde tutulur. Gemide işin bir haftadan fazla süre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayıcı sebepler ortaya çıktığı zaman, bu süreye rastlıyan hafta tatili ücreti, yarım gündelik tutarında ödenir. Kısa, yakın ve uzak sefer yapan gemilerde çalışan gemiadamlarına işveren veya işveren vekili tarafından geminin seferde bulunduğu müddete rastlıyan hafta tatili günleri için yukarıdaki şartlar aranmaksızın ve bir iş karşılığı olmaksızın, ayrıca bir gündelik tutarında hafta tatili ücreti ödenir. Genel tatil ücreti: Madde 43 – Bu kanun kapsamına giren gemilerde çalışan gemiadamlarına, 2739 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kanunu ile anılan kanuna ek 3466 ve 221 sayılı kanunlarda yazılı bulunan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde, bir iş karşılığı olmaksızın bir günlük ücreti tutarında tatil ücreti, ücret ödeme şekline bakılmaksızın ayrıca ödenir. Tatil ücretlerine girmeyen kısımlar: Madde 44 – Fazla çalışma karşılığı olarak alınan ücret ve primlerle sosyal yardımlar, ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri için verilen ücretlerin tespitinde hesaba katılmaz. Geçici iş göremezlik: Madde 45 – Gemiadamlarına, geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi gerektiği zamanlarda, geçici iş göremezlik süresine rastlıyan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili ödenekleri, aynı ölçülerle ödeme yapan kurum ve sandıklar tarafından ödenir. Görevli ve yetkili mahkeme: Madde 46 – Bu kanun kapsamına giren gemiadamlariyle bunların işveren veya işveren vekilleri arasında bu kanundan veya hizmet aktinden doğan davalar hakkında, 5521 sayılı kanun hükümleri uygulanır. Hizmet aktinde ayrıca bir hüküm yoksa dava, geminin bağlama limanında iş davalarını bakmaya yetkili mahkemede görülür. Bildirimler: Madde 47 – Bildirimlerin ilgiliye yazılı olarak ve imza karşılığında yapılması gerekir. Bildirim yapılan kişi bunu imzalamazsa; durum o yerde tutanakla tespit edilir. Ancak, 7201 sayılı kanun kapsamına giren tebligat, anılan kanun hükümlerine göre yapılır. Saklı hükümler: Madde 48 – Bu kanun hükümleri, gemiadamına daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, hizmet akti, örf ve adetlerden doğan haklara halel getirmez. Bu kanunun uygulanması sonucu olarak işverene düşen yükümlülükler, gemiadamlarının ücret vesair haklarının daha aşağı hadlere indirilmesine sebep tutulamaz. Denetim ve teftiş: Madde 49 – Bu kanun hükümlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak üzere yapılması gereken takip, denetim ve teftişler Çalışma Bakanlığı tarafından yapılır. Bu konuda İş Kanununun iş hayatının denetim ve teftişine ilişkin hükümleri ve aynı kanunun bu hükümlerle ilgili ceza maddeleri uygulanır. Ceza hükümleri: Madde 50 – (Değişik: 24/4/2003-4854/1 md.) a) Kanunun 5 inci maddesi gereğince gemi adamları ile yazılı akit yapmayan, b) (Mülga: 10/9/2014-6552/144 md.) c) (Değişik: 23/1/2008-5728/319 md.) 12 nci madde gereğince işinden ayrılan gemi adamına çalışma belgesi vermeyen, beş işçiye kadar (beş işçi dahil) işçi çalıştıran işveren veya vekili binbeşyüz Türk Lirası, daha fazla işçi çalıştıranlara üçbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. ç) (Değişik: 23/1/2008-5728/319 md.) 13 üncü madde gereğince engelli ve eski hükümlü gemi adamı çalıştırma ile ilgili kanun ve yönetmelik hükümlerine uymayan işveren veya işveren vekiline çalıştırmadığı her engelli veya eski hükümlü ve çalıştırmadığı her ay için ikibin Türk Lirası idarî para cezası verilir. [9] [10] Madde 51 – (Değişik: 23/1/2008-5728/320 md.) 1. a ) 20 nci madde gereğince gemiadamının kıdem tazminatını ödemeyen, b) 28 inci madde gereğince gemiadamının fazla çalışma ücretini ödemeyen, c) 29 uncu madde gereğince gemiadamının ücretini zamanında ve tam olarak ödemeyen, ç) 33 üncü maddede sözü geçen iaşe veya nakden ödeme zorunluluğuna uymayan, d) 37 nci maddede sözü geçen asgari ücretten aşağı ücret ödeyen, İşveren veya işveren vekili hakkında, bu durumda olan her gemiadamına karşılık, ödemediği meblağ veya temin ile mükellef olduğu iaşenin tekabül ettiği bedelin, bin Türk Lirasından aşağı olmamak üzere iki katı tutarında idarî para cezası verilir. 2. a ) 21 ve 23 üncü maddeler gereğince gemiadamının iade zorunluluğuna uymayan, b) 26 ncı maddede gösterilen iş sürelerine uymayan, İşveren veya işveren vekili hakkında bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. (Ek fıkra: 17/4/2008-5754/84 md.) Gemiadamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına yatırmayan işveren, işveren vekili hakkında, bu durumda olan her gemiadamı için bin iki yüz Yeni Türk Lirası idari para cezası verilir. Birinci fıkradaki fiiller yurt dışında işlendiği takdirde verilecek cezalar iki kat olarak uygulanır. 20 nci madde hükümlerine aykırı harekette bulunarak kıdem tazminatının öngörülen esaslar dışında veya saptanan miktar veya tavan aşılarak ödenmesi için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teşkil etmediği takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis ve adlî para cezasına hükmolunur. Kanuna aykırı olarak fazla ödenen miktarın da ayrıca Hazine lehine re’sen tahsiline karar verilir. Madde 52 – Bu kanunun 35 inci maddesinde bahsi geçen yönetmelikte esasa müteallik ve birinci derecede olarak gösterilmiş bulunan vasıf ve şartlara riayet etmiyen işveren veya işveren vekili hakkında bin Türk Lirası idarî para cezası, [11] İkinci derecede olarak gösterilen vasıf ve şartlara riayet etmiyen işveren veya işveren vekili hakkında beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. [12] Madde 53 – a) Gemiadamı ücretlerinden 38 inci maddede gösterilen esaslar dışında para cezası uygulıyan, b) 39 uncu maddede sözü edilen zarar karşılığı kesintileri, anılan madde hükümlerine uymıyarak yapan, c) 40 ıncı madde gereğince gemiadamına yıllık ücretli izin vermiyen, ç) 41 inci madde gereğince gemiadamlarına hafta tatili izni uygulamıyan, d) 42 nci madde gereğince gemiadamına hafta tatili ücretini ödemiyen, e) 43 üncü madde gereğince gemiadamına genel tatil ücretini ödemiyen, İşveren veya işveren vekili hakkında beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. 12 Bu kanundan doğan suçlara müteallik davalar, geminin bağlama limanındaki, sulh ceza mahkemelerinde görülür. (Mülga üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/578 md.) Yürürlükten kaldırılan kanunlar: Madde 54 – 10/3/1954 tarihli 6379 sayılı ve 25/5/1959 tarihli 7283 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. Yönetmelik : [13] Madde 55 – Bu kanunun 35 inci maddesinde sözü geçen yönetmelik çıkarılıncaya kadar, bu kanunla yürürlükten kaldırılan 6379 sayılı Kanunun 31 inci maddesine dayanılarak çıkarılmış bulunan 7/2/1958 tarihli ve 4/9968 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle yürürlüğe konulan (Gemiadamlarının Sağlık, İaşe ve İkamet Şartlarını Gösterir Tüzük) ün aynı konulara ilişkin hükümleri uygulanır. Ek Madde 1- (Ek: 24/4/2003-4854/2 md.; Değişik: 23/1/2008-5728/323 md.) Bu Kanunda yazılı idarî para cezaları geminin bağlama limanının bulunduğu yer Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürünce verilir. Geçici Madde 1 – (4/7/1975 tarih ve 1926 sayılı Kanunun numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) 20 nci maddenin son fıkrası gereğince tesisi öngörülen Fona ilişkin kanun çıkarılıncaya kadar, kıdem tazminatının işveren tarafından doğrudan doğruya ödenmesine devam olunur. Ek Geçici Madde 1 – (10/12/1982 tarih ve 2762 sayılı kanunla eklenen numarasız ek geçici madde olup, teselsül için numaralandırılmıştır.) Kıdem tazminatının yıllık tavan miktarı ile Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emekli ikramiye miktarı eşitleninceye kadar, beher yıl için ödenecek kıdem tazminatı tavanı 2 500 göstergenin bütçe kanunları ile belirlenen memur aylık katsayısı ile çarpılması suretiyle bulunacak tutar ile (75 000) yetmişbeşbin lira arasındaki farkın dörtte birinin (75 000) yetmişbeşbin liraya eklenmesi suretiyle tespit edilir. Madde 56 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 57 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 20/4/1967 TARİHLİ VE 854 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMİYEN GEÇİCİ MADDELER: 1) 17/10/1980 tarih ve 2319 sayılı Kanuna 5/5/1981 tarih ve 2457 sayılı Kanunla eklenen geçici maddeler: Geçici Madde 1 – 12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına ödenen veya hak edilmiş olmakla beraber henüz kısmen veya tamamen ödenmeyen kıdem tazminatlarının, 854 sayılı Deniz İş Kanununun 2319 sayılı Kanunla değişik 20 nci maddesi ile 1475 sayılı İş Kanununun 2320 sayılı Kanunla değişik 14 üncü maddesinde belirtilen esaslara göre hesaplanan miktarı veya tavanı aşan kısımları, işveren tarafından herhangi bir nedenle hizmet erbabından geri istenemez, alınamaz veya yapılacak kanuni kesintiler dışında eksik ödenemez. Geçici Madde 2 – 12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabına herhangi bir sebeple ödenmemiş bulunan kıdem tazminatlarının vergiden istisna edilecek kısmı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayılı Kanunla değişik 25 inci maddesinin 7 nci fıkrasına göre hesaplanır ve istisna miktarını aşan kısmı, ödemenin yapıldığı anda, Gelir Vergisi Kanununun işten ayrılma tarihinde yürürlükte bulunan hükümlerine göre işveren tarafından vergi tevkifatına tabi tutulur. Geçici Madde 3 – 12/9/1980 ile 23/10/1980 tarihleri arasında işten ayrılan hizmet erbabı ile ilgili olarak işverenler (Genel ve Katma Bütçeye dahil idareler, Mahalli İdareler, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, Döner Sermayeler ve Fonlar ile diğer kamu kurumları dahil), her hizmet erbabı için ayrı ayrı olmak üzere, ödedikleri kıdem tazminatının miktarını, bunlar üzerinden tevkif ettikleri vergileri, işten ayrılan hizmet erbabına yaptıkları diğer yıllık ücret ödemeleri ile bunlar üzerinden tevkif ettikleri vergileri, hizmet erbabının kıdem tazminatına esas hizmet sürelerini, kıdem tazminatının vergiden istisna edilen miktarlarını ve hizmet erbabının adı soyadı ve adreslerini gösterir cetvelleri ikişer nüsha olarak düzenlemek, tasdik etmek ve bir nüshasını bu kanunun yayımı tarihinden itibaren bir ay içinde vergi sorumlusu sıfatıyla bağlı oldukları vergi dairelerine, diğer nüshasını Maliye Bakanlığına göndermek zorundadırlar. Vergi daireleri tarafından işverenlerce verilecek cetveller üzerinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 2320 sayılı Kanunla değişik 25 inci maddesinin 7 nci fıkrası hükmü dikkate alınarak, her hizmet erbabı için ayrı ayrı hesaplanacak vergi farkları bir ay içinde ihbarname ile hizmet erbabına tebliğ edilir. Bu suretle tebliğ edilen vergi farkları tebliğ tarihinde 1980 takvim yılına ilişkin olarak ikmalen tarh olunmuş addolunur. Hizmet erbabı kendilerine tebliğ edilen bu vergileri, tebliğ tarihini takip eden 12 ay içinde ve 6 eşit taksitte kendilerine tebligatı yapan vergi dairesine yatırmak zorundadırlar. Vadesinde ödenmeyen vergiler için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca yıllık beyanname veren mükelleflerin, bu madde hükmüne göre 1980 takvim yılı geliri olarak vergilendirilen ücretleri yıllık gelir vergisi beyannamelerine dahil edilmez ve bu maddeye göre ödenen vergiler yıllık beyannameler üzerinden hesaplanacak vergilerden mahsup edilmez. İşverenlerin (muhtasar beyanname verme yükümlülüğü olmayanlar hariç) eksik, yanlış veya yanıltıcı bilgi vermesi veya süresinde bilgi vermemesi nedeniyle zamanında tarh ve tahsil edilemeyen vergiler, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun hükümlerine göre cezalı olarak işverenler adına tarh olunur. İşverenlerin münhasıran bu surette ödeyecekleri vergiler için asıl mükelleflere rücu hakkı saklıdır. 854 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 854 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1926 20 1/2/1974 tarihinden geçerli olmak üzere 12/7/1975 2319 20 12/9/1980 51 23/10/1980 2457 20 12/9/1980 2762 20, Ek Geçici Madde 1/1/1983 KHK/336 35 5/8/1988 4854 51, 52, 53 6/5/2003 5728 50, 51, 52, 53, Ek Madde 1 8/2/2008 5754 6, 29, 51 8/5/2008 6462 13, 14, 50 3/5/2013 6552 11, 50 11/9/2014 KHK/698 1, 13, 36, 50, 52, 55 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte Anayasa Mahkemesinin 1/2/2024 Tarihli ve E: 2022/154, K: 2024/33 Sayılı Kararı 40 Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra (14/9/2024) [1] 193 sayılı “Gelir Vergisi Kanununun” 17/10/1980 tarih ve 2320 sayılı Kanunla değişik 25 inci maddesi gereğince bu Kanuna göre ödenen kıdem tazminatlarının hizmet erbabının 24 aylığını aşmayan miktarları (hizmet ifa etmeksizin ödenen ücretler) tazminat sayılmaz. [2] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 28 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunun 84 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “yeri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile zorunlu tutulan işverenler için gemiadamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının ödeneceği banka özel hesap numarası” ibaresi eklenmiştir. [4] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu madde başlığında yer alan “Sakat” ibaresi “Engelli”, birinci fıkrasında yer alan “sakat” ibaresi “engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 28 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “tüzüğün” ibaresi “yönetmeliğin” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “engel bir hastalığa veya sakatlığa uğraması” ibaresi “engel bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 5/5/1981 tarih ve 2457 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile, bu fıkradaki “Bu Kanunun neşri tarihinden itibaren” ibaresi, “12/7/1975 tarihinden itibaren” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 28 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir. [9] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “sakat” ibareleri “engelli” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 28 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “tüzük” ibaresi “yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir. [11] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 28 inci maddesi ile bu fıkrada yer alan “tüzükte” ibaresi “yönetmelikte” şeklinde değiştirilmiştir. [12] 24/4/2003 tarihli ve 4854 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, 52 nci maddenin birinci fıkrasında yer alan "2000 liradan az olmamak üzere ağır para cezası" ibaresi "yediyüzmilyon lira idarî para cezası", ikinci fıkrada yer alan "250 liradan az olmamak üzere ağır para cezası hükmolunur." ibaresi, "üçyüzellimilyon lira idarî para cezası verilir."; 53 üncü maddede yer alan "500 liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası hükmolunur." ibaresi, "dörtyüzmilyon lira idarî para cezası verilir." şeklinde değiştirilmiştir. Daha sonra 23/1/2008 tarihili ve 5728 sayılı Kanunun 321 inci maddesiyle; 52 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “yediyüzmilyon lira” ibaresi “bin Türk Lirası” ve ikinci fıkrasında yer alan “üçyüzellimilyon lira” ibaresi “beşyüz Türk Lirası” şeklinde, 322 nci maddesiyle; 53 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “dörtyüzmilyon lira” ibaresi “beşyüz Türk Lirası” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 28 inci maddesi ile bu maddenin başlığı “Tüzük:” iken “Yönetmelik” şeklinde ve birinci fıkrasında “sözü geçen” ibaresinden sonra yer alan “tüzük” ibaresi “yönetmelik” şeklinde, değiştirilmiştir.
|
926 | 5 | 1 |
TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİ PERSONEL KANUNU [1] [2] Kanun Numarası : 926
|
27/7/1967
|
10/8/1967
|
TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİ PERSONEL KANUNU [1] [2] Kanun Numarası : 926 Kabul Tarihi : 27/7/1967 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 10/8/1967 Sayı: 12670 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 6 Sayfa: 2352 BİRİNCİ KISIM Genel Esaslar BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler I – Kapsam: Madde 1 – (Değişik birinci fıkra: 25/7/2016-KHK-669/21 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/21 md.) Bu Kanun, Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup subaylar ve astsubaylara uygulanır. Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görevli diğer asker ve sivil kişiler kendi özel kanunlarına tabidirler. II – Amaç: [3] Madde 2 – (Değişik: 3/7/1975 - 1923/1 md.) Bu kanun subayların ve astsubayların yetiştirilmelerini, sınıflandırılmalarını, görev ve yükümlülüklerini, terfi ve taltifleri ile her türlü özlük haklarını düzenler. III – Tarifler: Madde 3 – Bu kanunda yer alan bazı kavramların anlamları aşağıda gösterilmiştir: a) Rütbe: Subayların ve astsubayların ilk subaylığa veya astsubaylığa başlamada ve bekleme süreleri sonunda bu kanun gereğince kazandıkları askeri unvanlardır. b) Nasıp: İlk subaylığa, astsubaylığa ve bir rütbeden sonraki rütbeye terfide yeni rütbenin normal bekleme süresinin başlama tarihidir. c) Kıdem: Belli bir rütbeye nasıp tarihinden itibaren o rütbede hizmet süreleri veya aynı nasıplılar arasında yeterlik bakımından üstünlük sırasıdır. d) Normal bekleme süresi: Subayların ve astsubayların rütbe terfilerine hak kazanabilmeleri için her rütbede bekliyecekleri süredir. e) En az bekleme süresi: Subayların ve astsubayların normal bekleme süresinden noksan bekliyecekleri süredir. f) En çok bekleme süresi: Subayların ve astsubayların bulundukları rütbede en çok kalabilecekleri süredir. g) Terfi yılı: Her yılın 30 Ağustos tarihinden başlayıp ertesi yılın 30 Ağustos tarihine kadar geçen süredir. h) Kademe bekleme süresi: Subayların ve astsubayların kademe ilerlemesi için her kademede bekliyecekleri en az bir terfi yılıdır. i) Kademe ilerlemesi: Kademe bekleme süresi sonundaki maaş artışıdır. j) (Değişik: 11/2/2014-6519/23 md.) Yeterlik: Ahlaki, askerî, mesleki, fiziki, zihni kifayet ve üst rütbeye liyakattir. k) (Değişik: 28/7/1998 - 4374/1 md.) Yeterlik Derecesi: Sicil notu ortalamasına göre aynı sınıf ve rütbede olan subayların ve astsubayların kendi aralarındaki derecelenmeleridir. l) (Değişik: 11/2/2014-6519/23 md.) Yıllık kontenjan: Her rütbedeki general ve amiral sayısının bekleme sürelerine bölümü sonucu çıkan miktardır. Yüksek Askerî Şûra kararı ile yıllık kontenjanlarda değişiklik yapılabilir. m) (Değişik: 11/2/2014-6519/23 md.) Sicil notu: Sicil üstü değerlendirme notlarının ortalaması ile general ve amiraller hariç fiziki yeterlik değerlendirme testinden elde edilen notun, sicil yönetmeliğinde belirlenecek esaslar dâhilinde, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca toplanmasıyla tespit edilen nottur. n) (Değişik: 9/1/2003-4788/1 md.) Sicil notu ortalaması : A) 1. Teğmen rütbesi için; bulunulan rütbede alınan muteber sicil notlarının aritmetik ortalamasıdır. 2. Üsteğmen rütbesi için; teğmenliğe nasıptan itibaren alınan muteber sicil notlarının aritmetik ortalamasıdır. 3. Yüzbaşı rütbesi için; üsteğmenliğe nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, yüzbaşı rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, üsteğmen rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. 4. Binbaşı rütbesi için; üsteğmenliğe nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, binbaşı rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, yüzbaşı rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 90’ı, üsteğmen rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. 5. Yarbay rütbesi için; üsteğmenliğe nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, yarbay rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, binbaşı rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 90’ı, yüzbaşı rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 85’i, üsteğmen rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. 6. Albay rütbesi için; üsteğmenliğe nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, albay rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, yarbay rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 95’i, binbaşı rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 90’ı, yüzbaşı rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 85’i, üsteğmen rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. B) 1. Astsubay çavuş rütbesi için; bulunulan rütbede alınan muteber sicil notlarının aritmetik ortalamasıdır. 2. Kıdemli çavuş rütbesi için; astsubay çavuşluğa nasıptan itibaren alınan muteber sicil notlarının aritmetik ortalamasıdır. 3. Üstçavuş rütbesi için; kıdemli çavuşluğa nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, üstçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, kıdemli çavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. 4. Kıdemli üstçavuş rütbesi için; kıdemli çavuşluğa nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, kıdemli üstçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, üstçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 90’ı, kıdemli çavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. 5. Başçavuş rütbesi için; kıdemli çavuşluğa nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, başçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, kıdemli üstçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 90’ı, üstçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 85’i, kıdemli çavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. 6. Kıdemli başçavuş rütbesi için; kıdemli çavuşluğa nasıptan itibaren her rütbede alınan muteber sicil not ortalamalarının, kıdemli başçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 100’ü, başçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 95’i, kıdemli üstçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 90’ı, üstçavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 85’i, kıdemli çavuş rütbesindeki sicil notu ortalamasının % 70’i alınarak hesaplanan ortalamasıdır. o) (Değişik: 7/7/1971 - 1424/1 md.) Değerlendirme notu: Yüksek Askeri Şüra üyelerinin verdikleri notların ortalamasıdır. p) (Değişik: 28/7/1998 - 4374/1 md.) Yeterlik notu: 1. General-amiral rütbelerinde; bulunulan rütbedeki sicil notlarının ortalaması ile değerlendirme notunun toplamıdır. 2. Albay rütbesinde; sicil notu ortalaması ile değerlendirme notunun toplamıdır. r) (Değişik: 11/2/2014-6519/23 md.) Sicil tam notu: Sicil tam notu yüzdür. s) (Ek: 17/4/1975 - 1875/1 md.; Değişik: 26/3/1982 - 2642/1 md.) Lisansüstü öğrenim: Milli Savunma Üniversitesi Enstitüleri, yüksek lisans (bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, master) veya doktora öğrenimleri ile tıpta,diş tabipliğinde, veterinerlikte ve eczacılıkta uzmanlık öğrenimine veya doçentlik için yapılan öğrenime bu Kanunun uygulanmasında lisansüstü öğrenim denir. [4] ş) (Ek: 29/9/1988 - 3475/1 md.; Mülga: 28/7/1998 - 4374/6 md.) t) (Ek: 29/9/1988 - 3475/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarihli ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile.) u) (Ek: 29/9/1988 - 3475/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarihli ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile.) ü) (Ek: 29/9/1988 - 3475/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarihli ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile.) v) (Ek: 29/9/1988 - 3475/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarihli ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile.) y) (Ek: 9/8/1993 - KHK - 499/1 md.) Kadro: Barışta Türk Silahlı Kuvvetlerinin hizmetlerini etkin bir şekilde yürütebilmek için ihtiyaç duyduğu personelin rütbe, sınıf ve varsa branşına göre tespit edilen miktarıdır. z) (Ek: 23/6/2016 - 6722/1 md.) İtibari rütbe: Yurt dışı sürekli veya geçici görevlere atanan ya da görevlendirilen subay ve astsubaylara, özellik arz eden durumlarda, görev süresince rütbesinin bir üst rütbesinde verilen rütbedir. İKİNCİ BÖLÜM Görev ve Sorumluluklar I – Görev ve sorumluluk: Madde 4 – (Değişik: 3/7/1975 - 1923/2 md.) Silâhlı Kuvvetlere mensup subayların ve astsubayların görev ve sorumlulukları Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliği ile diğer mevzuat ve hizmet kadrolarının açıklamalarında gösterilir. [5] II – Mal bildirimi: Madde 5 – Subay ve astsubaylar, kendileriyle eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca mal bildiriminde bulunurlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Genel Haklar I – Uygulama isteme hakkı: Madde 6 – Subaylar ve astsubaylar bu kanuna, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve bunlara dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerin kendileri hakkında aynen uygulanmasını istemek hakkına sahiptirler. [6] [7] II – Güvenlik : Madde 7 – Kanunlarda ve kanunlara dayanılarak çıkarılan (…) [8] yönetmeliklerde yazılı haller dışında, subaylığa ve astsubaylığa son verilemez; aylık ve diğer hakları elinden alınamaz. [9] III – Emeklilik: Madde 8 – Subayların ve astsubayların özel kanununda yazılı belli şartlar içinde emeklilik hakları vardır. [10] (Ek: 3/7/1975 - 1923/3 md.) Şu kadar ki subay ve astsubaylar bu kanunda belirtilen yükümlülük sürelerini tamamlamadıkça emekliliklerini isteyemezler. (Ek: 26/3/1982-2642/2 md.; Değişik son fıkra: 24/4/2008-5758/1 md.) Emeklilik hakkını kazananlar, emekliliklerini Ocak, Şubat, Temmuz veya Ağustos ayları içinde isteyebilir. Bu aylar dışındaki emeklilik istemleri ancak, ilgili kuvvet komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının hizmet gerekleri itibarıyla uygun görmesi halinde kabul edilebilir. IV – Çekilme: Madde 9 – Subaylar ve astsubaylar bu kanunda belirtilen esaslara göre subaylıktan veya astsubaylıktan çekilebilirler. V – İzin: Madde 10 – Subayların ve astsubayların sıhhi izin sürelerini ve diğer izinleri hakkında bu kanun hükümleri uygulanır. İKİNCİ KISIM Subaylar BİRİNCİ BÖLÜM Kaynak ve Yetiştirme I – Kaynak: Madde 11 – Muvazzaf subay kaynakları: a) Harp okulları, b) Fakülte ve yüksek okullardır. a) Harp okulları: Madde 12 – (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) b) Fakülte ve yüksek okullarda yetiştirme: Madde 13 – (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.; Yeniden düzenleme: 2/1/2017-KHK-681/13 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/13 md.) Milli Savunma Bakanlığı nam ve hesabına eğitim göreceklerin lisans ve lisansüstü eğitime gönderilmeleri ile askeri eğitimleri ve bu eğitimleri sırasında yapılacaklara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. II – Fakülte veya yüksek okul mezunlarının muvazzaf subay nasbedilmesi [11] Madde 14 – (Değişik: 22/5/2012- 6318/45 md.) (Değişik birinci fıkra: 26/6/2012-6336/ 12 md.) En az dört yıl süreli fakülte veya yüksekokulları bitiren kadın veya erkeklerden muvazzaf subay olmak için başvuranlar; düzeltilmemiş nüfus kaydına göre müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmiyedi yaşını, lisansüstü öğrenimi tamamlamış olanlarda ise otuziki yaşını, uzmanlığını tamamlamış tabipler için otuzbeş yaşını bitirmemiş olmak, yedek subay olma koşullarını taşımak, yönetmelikte öngörülen sınavlar ile uygulanacak temel askerlik eğitiminde başarılı olmak ve diğer nitelikleri de haiz bulunmak şartıyla (…) [12] harp okullarında yetiştirilemeyen veya yeterince yetiştirilemeyen sınıflarda muvazzaf subaylığa naspedilebilirler. (Ek cümle: 31/10/2016-KHK-678/13 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7071/13 md.) Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere subay nasbedilecek olanların yaş ve diğer giriş şartları Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir. [13] [14] (Değişik: 26/6/2012-6336/ 12 md.) En az dört yıl süreli fakülte veya yüksekokulları bitirip Türk Silahlı Kuvvetlerinde askerlik hizmetine başladıklarında düzeltilmemiş nüfus kaydına göre müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmiyedi yaşını, lisansüstü öğrenimi tamamlamış olanlarda ise otuziki yaşını bitirmemiş olanlardan muvazzaf subaylığa geçmek isteyenler, birinci fıkrada yazılı şartlar dahilinde muvazzaf subaylığa naspedilebilirler. Bunlardan, terhislerini müteakip başvuranlar ile askerlik hizmeti esnasında veya terhislerini müteakip en az dört yıl süreli fakülte veya yüksekokulları bitirip başvuranlar da birinci fıkra hükümlerine göre muvazzaf subaylığa naspedilebilirler. Bu madde hükümlerine göre subay nasbedilenler, 15 inci maddede öngörülen askeri eğitimi müteakip atandıkları görevlerde bir yıllık deneme (adaylık) süresine tabi tutulurlar. (Ek cümle: 31/10/2016-KHK-678/13 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7071/13 md.) Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere subay nasbedilenlerin deneme süresi iki yıldır. Temel askerlik eğitiminde veya askeri eğitimde başarı gösteremeyenler, eğitimi başarı ile bitirdikten sonra atandıkları görevde bir yıllık (doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere subay nasbedilenler için iki yıl) deneme süresi sonunda Türk Silahlı Kuvvetlerine uyum sağlayamayan veya subaylığa engel hali görülenler, deneme süresinin sona ermesinden önce temin şartlarını taşımadığı anlaşılanlar veya bu şartları kaybedenler ile deneme süresinin bitimine kadar kendi istekleri ile ayrılmak isteyenlerin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişikleri kesilir ve aldıkları aylıkları dışında Devletçe bunlara yapılan masraflar, kanuni faizleriyle birlikte kendilerinden tahsil olunur. [15] [16] Temel askerlik eğitiminden çeşitli nedenlerle ilişiği kesilenlerin temel eğitimde geçirdikleri süreler ile temel askerlik eğitimini müteakip subay nasbedilenlerden deneme süresinin bitimine kadar ayrılanların temel eğitimde ve muvazzaf subaylıkta geçen süreleri askerlik hizmetinden sayılır. Toplam hizmet süreleri askerlik yükümlülük sürelerini karşılayanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar. Eksik hizmeti olanların bu süreleri, 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu veya 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu hükümlerine göre tamamlatılır. Muvazzaf subay adayları sağlık, disiplin, mükafat ve ceza işlemleri bakımından harp okulu öğrencilerinin intibak eğitiminde tabi olduğu kural ve müeyyidelere tabidir. Temel askerlik eğitimleri, takvim yılının 30 Ağustos tarihine kadar tamamlanır. Bu kişilerin subaylık nasıpları hangi tarihte olursa olsun, kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerine esas olacak nasıplarında onay takvim yılının 30 Ağustos tarihi esas alınır. Ancak, 30 Ağustos tarihinden sonra subay nasbedilenlere bu işlemden dolayı geriye doğru maaş, maaş farkı ve diğer özlük hakları verilmez. [17] Dış kaynaktan pilot subay temini: Madde 14/A- (Ek: 15/8/2016-KHK-671/3 md.; Değişik: 3/10/2016-KHK-676/55 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6757/3 md.; Değişik: 26/7/2018-7146/6 md.) En az dört yıl süreli eğitim veren fakülte veya yüksekokullardan pilot olarak mezun olanlar ile ticari pilot lisansı veya havayolu nakliye pilotu lisansı bulunanlar öncelikli olmak üzere en az dört yıl süreli mühendislik eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun olan kadın veya erkeklerden muvazzaf subay olmak için başvuranlar; düzeltilmemiş nüfus kaydına göre müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla azami otuziki yaşını bitirmemek kaydıyla Millî Savunma Bakanlığı tarafından belirlenecek yaş aralığında olmak, yedek subay olma koşulları ile uçuş için gerekli şartları taşımak ve sınavlar ile uygulanacak temel askerlik ve subaylık anlayışını kazandırma eğitiminde başarılı olmak şartıyla muvazzaf subaylığa nasbedilerek pilotaj eğitimine başlatılırlar. Bunlardan pilotaj eğitiminde başarısız olanlar, Kuvvet Komutanlıklarınca uygun görülen diğer sınıflara nakledilirler ve nakledildikleri sınıfları ile ilgili subay sınıf okulları temel eğitimine, sınıfları ile ilgili subay sınıf okulları olmayanlar ise özel askerî eğitime tabi tutulurlar. Başarı gösteremeyenler sonraki dönem aynı eğitime tekrar alınırlar. İkinci eğitimde de başarı gösteremeyenlerin Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişikleri kesilir. Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile harp ve vazife malulleri hariç olmak üzere bu madde kapsamında verilen eğitimler süresince herhangi bir nedenle ilişiği kesilenlerden temel askerlik eğitimine başladıkları tarihten ilişiklerinin kesildiği tarihe kadar aldıkları aylıkları dışında Devletçe bunlara yapılan masraflar, kanuni faizleriyle birlikte kendilerinden tahsil olunur. Bu madde kapsamında subay nasbedilenler hakkında deneme süresi uygulanmaz. Bunlardan Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile harp ve vazife malulleri hariç olmak üzere ilişiği kesilenler verilen eğitimler sonucunda elde ettikleri diploma, sertifika, uzmanlık belgesi ile kurs bitirme belgesini kalan yükümlülük süresince kullanamazlar ve bunlara bağlı herhangi bir meslek icra edemezler. Bu maddede belirtilmeyen hususlarda 14 üncü madde hükümleri uygulanır. a) Askeri eğitim: Madde 15 – (Değişik: 26/3/1982 - 2642/4 md.) Silahlı Kuvvetler veya kendi hesabına fakülte veya yüksek okulları bitirenler ile lisansüstü öğrenimi tamamlayanlar subay nasbedildikten sonra nakledildikleri sınıfları ile ilgili bir göreve atanırlar. (Ek cümle: 31/10/2016-KHK-678/14 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7071/14 md.) Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere muvazzaf subaylığa nasbedilenler, doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrine atanırlar. (Değişik: 9/8/1993-KHK-499/3 md.) Bunlar nasbedildikleri rütbede ilk açılacak sınıfları ile ilgili subay sınıf okulları temel eğitimine, sınıfları ile ilgili subay sınıf okulları olmayanlar ise özel askeri eğitime tabi tutulurlar. Başarı gösteremeyenler görevlerine dönerek sonraki dönem eğitimine katılırlar. Bunlardan ikinci dönem eğitimde de başarı gösteremeyenler görevlerine iade edilirler ve yeniden eğitime tabi tutulmazlar. 14 üncü maddenin bir ve ikinci fıkralarına göre subay nasbedilenler hariç bu gibilerin nasbedildikleri rütbeye ait bekleme süresi bir yıl uzatılır. (Ek fıkra: 31/10/2016-KHK-678/14 md.; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7071/14 md.) Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığında görev yapmak üzere subay nasbedilenler sınıflarına bakılmaksızın Özel Kuvvetler Komutanlığında eğitime tabi tutulurlar. (Değişik ikinci üçüncü ve dördüncü cümleler:18/2/2021-7281/7 md.) Bu eğitimlerde başarı gösteremeyenlerin, eğitimi tamamlamadan önce temin şartlarını taşımadığı anlaşılanların veya temin aşamasındaki şartları kaybedenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Geçici sağlık nedenleri ile başarı gösteremeyenler bir sonraki dönem eğitimine katılırlar. Bunlardan ikinci dönem eğitimde her ne sebeple olursa olsun başarı gösteremeyenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. (Ek cümle:18/2/2021-7281/7 md.) Sağlık nedenleri ile başarı gösteremeyenler hariç olmak üzere, Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilenlerden aldıkları aylıkları dışında Devletçe bunlara yapılan masraflar, kanuni faizleriyle birlikte tahsil olunur. Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığında görev yapmak üzere subay nasbedilenlerden sonradan Özel Kuvvetler Komutanlığı dışına atananlar, ayrıca sınıflarına ilişkin eğitimlere tabi tutulurlar. b) Askeri öğrencilerin özlük ihtiyaçları: Madde 16 – (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) c) Askeri öğrencilikten çıkarılma: Madde 17 – (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) d) Çıkarılanlar hakkında yapılacak işlem: Madde 18 – (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) III – Yedek subaylıktan muvazzaf subaylığa geçme: Madde 19 – (Mülga: 26/3/1982 - 2642/24 md.) IV – Yönetmelikte tesbit edilecek hususlar: Madde 20 – (Değişik: 25/7/2016-KHK-669/26 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/26 md.) Fakülte veya yüksekokul mezunları ile yedek subaylık hizmetini yapmakta iken istekli bulunanlardan muvazzaf subay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınacaklarda ve muvazzaf subaylığa nasbedilmelerinde aranacak nitelikler ve diğer hususlar yönetmelikte düzenlenir. ÜÇÜNCÜ KISIM Subayların Sınıflandırılması I – Subay Sınıfları: [18] Madde 21 – (Değişik : 19/4/2000 - 4564/1 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup subayların sınıfları ve bu sınıflardan hangilerinin muharip, hangilerinin yardımcı sınıflara dahil bulunduğu Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığınca tespit edilir ve Subay Sınıflandırma Yönetmeliğinde gösterilir. Subayların sınıfları hizmet ihtiyaçları nedeniyle ilgili kuvvet komutanlıklarının teklifi üzerine Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığının onayı ile değiştirilebilir, kaldırılabilir veya yeni sınıflar ihdas edilebilir. II – Sınıflandırma: Madde 22 – Askeri öğrenciler ve subaylar test ve mülakat sonuçlarına, beden kabiliyetlerine, isteklerine ve kadro ihtiyaçlarına göre iki şekilde sınıflandırılırlar: a) İlk sınıflandırma, b) Yeniden sınıflandırma. a) İlk sınıflandırma: Madde 23 – Harp okulları öğrencilerinin sınıflara ayrılması, sınıfların kadro ihtiyacına göre ilk sınıflandırma işlemi ile yapılır. (Ek: 7/12/1989 - 3593/3 md.) Harp okulu öğrenimi süresince, 24 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri gereğince yapılacak müteakip sınıflandırmalar da, ilk sınıflandırma kapsamı içinde kabul edilir. b) Yeniden sınıflandırma: Madde 24 – Subaylar, aşağıdaki durumlarda yeniden sınıflandırılırlar: a) Sıhhi sebepler: Sağlık durumları mensup oldukları sınıfın hizmetine elverişli olmadığı hakkında usulüne göre sağlık kurulu raporu alanlar, sınıflandırma kurullarınca beden kabiliyeti ve sınıflandırma yönetmeliği esasları dahilinde uygun görülen sınıflara geçirilirler. Beden kabiliyeti yönetmeliği ve sınıflandırma işlemi neticesinde, birden fazla sınıfta hizmet etmesi uygun görülenler bu sınıfların ihtiyacı da varsa, istedikleri sınıflara geçirilirler. b) (Değişik: 9/8/1991-KHK-445/1 md.; Aynen kabul 23/1/1992-3768/1 md.) Uçuştan ayrılanlar: Uçuculuk niteliğini kaybeden veya uçmak istemeyen uçucu subaylar yeniden sınıflandırılırlar. Ancak sınıf değişikliğini gerektirecek nitelikteki sıhhi sebepler hariç olmak üzere, kara havacılık ve pilot sınıfındaki kıdemli yüzbaşı ve daha üst rütbelerdeki uçuculuk niteliğini kaybeden veya uçmak istemeyen subaylar yeniden sınıflandırılmazlar. Bunların uçuculuk statüleri sona erer. c) (Mülga: 19/4/2000-4564/4 md.) d) İkinci bir tahsil yapanlar: Subay iken Silahlı Kuvvetler hesabına üniversite veya yüksek okullardan birini bitirenler tahsilleri ile ilgili sınıflara geçirilebilirler. e) İdarece görülecek lüzum üzerine: 1. Sınıflandırma hatası sebebiyle yeterlik düşüklüğü gösterdiği sınıflandırma kurullarının tetkik ve teklifi ile anlaşılan teğmenler, 2. Kuruluş ve kadro değişiklikleri sebebiyle veya idarece görülecek lüzum üzerine, sınıflarının değişmesi icabeden subaylar, 3. Yeni bir sınıf kurulmasında, bu sınıfı teşkil etmek üzere lüzumlu personel temini için idarece, lüzum görülecek sınıf ve rütbedeki subaylar, yeniden sınıflandırılırlar. f) (Değişik: 3/7/1975 - 1923/9 md.) Birlikçe kuruluş değişikliği üzerine; Kuvvetler arasında birlikçe yapılan kuruluş değişikliklerinde birliğin personeli aynen o kuvvete nakledilebilir. Bu nakil işleminde kuvvetlerin sınıf ve rütbe ihtiyaçlarına göre yapılacak protokol esas alınır. Bundan sonra personelin eski sınıfına geçmek için yapacağı müracaatlar kabul edilmez. g) (Ek: 7/7/1971-1424/3 md.; Değişik: 2/1/2017-KHK-681/16 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/16 md.) Kuvvet komutanlıklarınca, her yıl subay sınıflandırmaya ilişkin yönetmelikte belirtilen zamanlarda hizmet fazlası veya ihtiyaç duyulan personel sayısı Milli Savunma Bakanlığına bildirilir. Milli Savunma Bakanlığınca, ilgili kuvvet komutanlıklarının görüşleri alındıktan sonra bu personelin kuvvetleri değiştirilebilir. Bu personel, yeni kuvvetinde, sınıfı görevinde istihdam edilebileceği gibi ihtiyaç duyulan sınıflarda istihdam edilmek üzere, yeniden sınıflandırmaya da tâbi tutulabilir. h) (Ek: 28/6/2001-4699/2 md.; Değişik: 2/1/2017-KHK-681/16 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/16 md.) Eşleri farklı kuvvetlere mensup subayların kuvvetleri, aile bütünlüklerinin korunabilmesi amacıyla subay sınıflandırmaya ilişkin yönetmelikte gösterilen usul, esas ve şartlara göre ilgili kuvvet komutanlıklarının da görüşleri alındıktan sonra Milli Savunma Bakanlığınca değiştirilebilir. III – Sınıflandırma kurulları ve sınıflandırma yönetmeliği: Madde 25 – İlk sınıflandırma ve yeniden sınıflandırma, sınıflandırma kurulları tarafından yapılır. Sınıflandırma kurullarının kuruluşları, çalışma usulleri, kararlarını nasıl alacakları, kurul üyelerinin nitelikleri ve sınıflandırmanın ne zaman ve nasıl yapılacağına ait hususlar sınıflandırma yönetmeliğinde gösterilir. DÖRDÜNCÜ KISIM Meslek Grupları I – Meslek programları: Madde 26 – (Değişik: 3/7/1975 - 1923/10 md.) Subayların yurt içi veya yurt dışında yetiştirilmeleri, her rütbe ve kendi sınıfı içinde yeterliklerinin geliştirilmesi ve sınıf ayrılıklarına göre kıt’a veya diğer görevlerde kullanma süre ve sırası yeterlik derecelerine göre Meslek Programları Yönetmeliği ile düzenlenir. II – Teğmen - yüzbaşıların kıt’a hizmeti: Madde 27 – (Değişik: 22/1/2015 - 6586/40 md.) Teğmen-yüzbaşı (dâhil) rütbelerindeki subayların bu rütbelerdeki kıta hizmet süresi yönetmelikle belirlenir. Şu kadar ki, 31 inci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine dayanarak yapılan indirim, 36 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendiyle 58 inci madde gereğince verilen kıdem süreleri bu sürelerden düşülür. BEŞİNCİ KISIM Subay Terfileri BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler I – Kapsam: Madde 28 – Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup subayların; rütbeleri, bekleme süreleri, nasıpları, rütbe terfii ve kademe ilerlemesi şartları bu kanun hükümlerine tabidir. II – Rütbeler: Madde 29 – Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki subay rütbeleri aşağıda gösterilmiştir: Asteğmen Teğmen Üsteğmen Yüzbaşı Binbaşı Yarbay Albay Tuğgeneral - Tuğamiral Tümgeneral - Tümamiral Korgeneral - Koramiral Orgeneral - Oramiral Mareşal - Büyükamiral Mareşal ve Büyükamirallik rütbeleri savaşta olağanüstü yararlıkları görülen hayattaki veya ölmüş orgeneral veya oramirallere kanunla verilir. III – Bekleme süreleri: a) Barış zamanına ait normal bekleme süreleri: Madde 30 – (Değişik: 6/5/1993 - 3909/1 md.) Subayların normal bekleme süreleri aşağıda gösterilmiştir. (Ek cümle: 2/7/2018 - KHK/703/127 md.) (İptal ikinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2018/117, K: 2023/212 Sayılı Kararı ile.) (Yeniden Düzenlenen cümle:18/6/2025-7551/3 md.) Bu süreler, Cumhurbaşkanı kararıyla uzatılabilir veya kısaltılabilir. Rütbeler Normal Bekleme Süreleri Asteğmen 8 Ay [19] Teğmen 3 Yıl Üsteğmen 6 Yıl Yüzbaşı 6 Yıl Binbaşı 5 Yıl Yarbay 3 Yıl Albay 5 Yıl Tuğgeneral – Tuğamiral 4 Yıl Tümgeneral – Tümamiral 4 Yıl Korgeneral – Koramiral 4 Yıl Orgeneral - Oramiral 4 Yıl b) En az bekleme süreleri: Madde 31 – Subayların en az bekleme süreleri aşağıda gösterilmiştir. a) (Değişik: 28/6/1978 – 2159/1 md.) Fakülte ve yüksek okulları bitiren subayların Harp Okulu öğrenim süresinden yıl olarak okudukları öğrenim süreleri, rütbe bekleme sürelerinden düşülür. Bu subayların Harp Okulunu bitirmiş emsaliyle nasıpları birleşinceye kadar hangi rütbelerde ne kadar eksik bekletilecekleri yönetmelikle saptanır. b) Savaşta veya milletlerarası taahhütler icabı savaşlara katılanlar için Cumhurbaşkanı Kararı ile barış zamanına ait normal bekleme süreleri yarısına kadar indirilebilir. Bu indirme neticesinde bir yıldan artan miktarlar tam yıla çıkarılır. [20] c) (Değişik: 21/7/2000-KHK-607/1 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/1 md.) Üstün başarı kıdemi alan üsteğmen, yüzbaşı ve binbaşıların normal bekleme süreleri bir yıl eksiktir. c) En çok bekleme süreleri: Madde 32 – Subayların en çok bekleme süreleri aşağıda gösterilmiştir: a) Öğrenim süreleri dört yıldan az olan yüksek okul mezunu subayların teğmenlik bekleme süreleri, harp okulu mezunu emsalleri kendilerine yetişinceye kadar devam eder. b) (Değişik: 9/8/1993 – KHK – 499/4 md.) Subayların 30 uncu maddede gösterilen normal bekleme sürelerinin dışında rütbelerinde en çok kalabilecekleri süre; teğmen ve üsteğmenlikte o rütbenin yaş haddine kadar, diğer rütbelerde ise yüzbaşılar için subaylıktaki 21 inci, binbaşılar için subaylıktaki 22 nci ve yarbaylar için subaylıktaki 25 inci fiili hizmet yılını dolduruncaya kadar olan süredir. 109 uncu madde hükümlerine göre subay olan ve yüzbaşılığa yükselenlerin en çok bekleme süresi bu rütbenin yaş haddine kadardır. IV – Terfi zamanı: Madde 33 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) (Ek : 21/7/2000 – KHK – 607/2 md.; Değiştirilerek kabul : 10/5/2006-5497/2 md.; Değişik: 22/1/2015 – 6586/41 md.) Kıdem alanlar, kazaî veya idari kararlarla nasıpları lehe düzeltilenler ile açığa alınmaları, tutuklanmaları, kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme hariç firar veya izin tecavüzünde bulunmaları nedeniyle terfi edemeyen ve rütbe kıdemliliği onanmayanlardan, haklarında kovuşturmaya yer olmadığına, kamu davasının açılmasının ertelenmesine veya düşmesine yahut ortadan kaldırılmasına, firar veya izin tecavüzü suçlarından verilecekler hariç olmak üzere hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, beraatine, kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesine veya cezanın ertelenmesine karar verilenler hakkında, emsalleri terfi etmiş veya rütbe kıdemliliği onanmış olmak şartıyla, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz. Ancak, bu durumda olanların rütbe terfi ve rütbe kıdemlilikleri, hükmün veya kararın kesinleşme tarihinden geçerli olarak yapılıp emsalleri tarihine götürülür. Bu şekilde yapılan terfi ve rütbe kıdemliliklerinde maaş farkı ödenmez. [21] [22] ( Ek fıkra: 21/7/2000-KHK-607/2 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/2 md.) Terfi sırasında olup da belirli oranda sicil mecburiyetini, sicil belgelerinin düzenlenmesinden sonra, 30 Ağustos tarihine kadar tamamlayacak olanlar (albaylar hariç) hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz. İKİNCİ BÖLÜM Nasıp I – Subaylığın nasıp ve terfi onayı: Madde 34 – (Değişik: 11/2/2014-6519/25 md.) (Değişik birinci fıkra: 2/1/2017-KHK-681/17 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/17 md.) Subaylığa nasıp Milli Savunma Bakanının onayı ile yapılır. (Mülga ikinci fıkra: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) (Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) II – Subaylığa nasıp: Madde 35 – (Değişik: 3/7/1975 – 1923/14 md.) Harp okullarını veya fakülte ve yüksek okulları bitirenlerin subaylığa nasıpları aşağıdaki esaslara göre yapılır: a) Harp okullarını bitirenler, aşağıdaki istisnalar saklı kalmak koşuluyla, o yılın 30 Ağustos’unda teğmenliğe nasbedilirler . 1. Harp okullarını bitirip de teğmen nasbedilmeden önce subaylar hakkında açığa alınma yı gerektiren bir suçtan haklarında kamu davası açılanlar veya herhangi bir suçtan tutuklanan ya da gözaltına alınanların teğmenliğe nasıpları yapılmaz. Bunlardan öğrencilik hukukunun kaybedilmesine sebeb olacak şekilde mahkum olanlarla okul yüksek disiplin kurulunca okulla ilişiğinin kesilmesine karar alınanlar hariç olmak üzere haklarında mahkumiyete veya kovuşturmaya yer olmadığına, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, beraate veya kamu davasının her ne sebeple olursa olsun ortadan kaldırılmasına karar verilenlerle gözaltına alınanlardan başka bir işlem yapılmaksızın serbest bırakılanlar, teğmenliğe nasbedilir ve nasıpları emsalleri tarihine götürülür. [23] 2. Kazai, idari veya sıhhi zorunluluklar nedeniyle harp okullarını 30 Ağustos’tan sonra bitirenler, bitirdikleri ayın sonundan geçerli olarak teğmenliğe nasbedilirler. Bunların nasıpları emsalleri tarihine götürülür. b) (Değişik: 22/1/2015 – 6586/42 md.) Yedek subay okullarını bitirenler, bitirdikleri tarihten geçerli olmak üzere asteğmen nasbedilirler. c) (Değişik cümle:12/6/2024-7517/7 md.) Millî Savunma Bakanlığı nam ve hesabına fakülte veya yüksek okullarda okuyan askerî öğrencilerin teğmenliğe nasıp tarihleri mezuniyet tarihidir. Aynı sınıfta subaylığa nasbedileceklerin sınav tarihleri arasında fark bulunduğu takdirde nasıp tarihleri her sınav döneminin en son sınav tarihinde birleştirilir. Ancak bunlardan fakülte veya yüksek okulları bitirip de teğmenliğe nasbedilmeden önce durumları bu maddenin (a) bendi (1) ve (2) nci alt bentlerine uyanlar hakkında da aynı hüküm uygulanır. d) (Değişik: 11/2/2014-6519/26 md.) Fakülte veya yüksekokulları kendi hesaplarına bitirenlerden Türk Silahlı Kuvvetlerinde branşları ile ilgili muvazzaf subaylığa geçme talebinde bulunanlar, subaylığa nasıp onayı tarihinden geçerli olarak muvazzaf subay nasbedilirler. Bu personelin subaylık nasıpları hangi tarihte olursa olsun, kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerine esas olacak nasıpları onay takvim yılının 30 Ağustos tarihi esas alınır ve kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerinde 31 ve 32 nci madde hükümlerine göre işlem yapılır. Nasıp düzeltilmesinden ötürü maaş, maaş farkı ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. e) (Değişik: 11/2/2014-6519/26 md.) Askerlik hizmeti esnasında veya terhisini müteakip muvazzaf subaylığa geçirilmesi uygun görülenler, subaylığa nasıp onayı tarihinden geçerli olarak muvazzaf subay nasbedilirler. Bunların askerlik hizmetinde geçen süreleri nasıp tarihine eklenerek bekleme süresinden sayılır ve üst rütbeye terfileri, bu şekilde bulunan nasıplarına ve bu fıkranın (d) bendi ile 31, 32 ve 64 üncü maddelere göre yürütülür. Nasıp düzeltilmesinden dolayı maaş, maaş farkı ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. f) (Değişik: 11/2/2014-6519/26 md.; Mülga: 17/4/2017-KHK-690/7 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/6 md.) III – Nasıp düzeltilmesi: Madde 36 – (Değişik: 7/7/1971 – 1424/7 md.) Kazai ve idari kararlar neticesi nasıp düzeltilmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır: a) (Değişik: 22/1/2015 – 6586/43 md.) Cezası ertelenen veya seçenek yaptırımlara çevrilenler hariç olmak üzere subayların; 1. Şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkumiyetleri hâlinde, infaz süresinden fazla olmamak üzere gözaltı, tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreleri, 2. Açığı gerektiren bir suçtan mahkumiyet hâlinde açıkta geçen süreleri, 3. Haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması veya buna bağlı düşme kararı verilse dâhi, firar veya izin tecavüzünde bulundukları (…) [24] mahkeme kararı ile sabit olanların firarda veya izin tecavüzünde geçen süreleri, kıdemlerinden düşülür. Bu işlem, firar, izin tecavüzü veya açıkta geçen süreler bakımından hükmün veya kararın kesinleşmesini, şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalar bakımından, cezanın kısmen veya tamamen infazını müteakip son rütbeye nasıp tarihinin düzeltilmesi suretiyle derhâl yapılır. b) Silahlı Kuvvetler hesabına veya izinli olarak yurt içinde veya yurt dışında her çeşit öğrenim, kurs ve staja gönderilen subaylardan, öğrenim, kurs veya stajlarını bu kanun hükümlerine göre hazırlanacak yönetmelikte gösterilen süre ve şartlar içinde bitiremiyen başarısızlık veya diğer sebeplerle bu yönetmelikte gösterilen sürelerden fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içerisinde bitirmelerine imkan olmıyan üniversiteler, yüksek okullar veya sınıf okulları yönetmeliklerine göre öğrencilikle ilişikleri kesilen, devamsızlık, başarısızlık, uygunsuz hallerinden dolayı eğitimlerine son verilen veya devre kaybedenlerin öğrenim, kurs veya stajda kaldıkları süreler kadar bekleme süreleri uzatılır. Yurt dışına öğrenim, kurs veya staja gönderilenler için bu süre yurt dışına çıkış ve dönüş tarihleri arasında geçen süredir. c) Milli Savunma Üniversitesi Harp Enstitüleri Eğitimi, Milli Savunma ve Güvenlik Enstitüsü ile Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı nam ve hesabına tıpta uzmanlık eğitimi, sıhhi sebeplerle devamsızlık, yönetmelikte gösterilen özel nitelik istiyen kurslar ve üç ay dahil daha az süreli kurslar için (b) bendi hükümleri uygulanmaz. [25] d) (Değişik birinci paragraf:16/7/2020-7250/3 md.) Milli Savunma Üniversitesi Kara, Deniz ve Hava Harp Enstitülerinde karargâh subaylığı eğitimini tamamlayanlara bir yıl, bunlardan komuta ve kurmay eğitimini tamamlayanlara ayrıca bir yıl, bunlardan Milli Savunma Üniversitesi Müşterek Harp Enstitüsünde verilen müşterek komuta ve kurmay eğitimini tamamlayanlara ilave bir yıl; (Mülga ikinci paragraf:16/7/2020-7250/3 md.) Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personel temin ve yetiştirme planlarında belirtilecek ihtiyaç duyulan bilim dallarında yüksek lisans öğrenimi yapanlardan; yüksek lisans eğitimi bitiriş notu, lisans eğitimi bitiriş notu, sicil notu ortalaması, mükâfatlar ve cezalar ile ilgili yönetmeliklerde belirtilen diğer şartlar esas alınarak yapılacak sıralamada Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı namına ve kendi namına olmak üzere ayrı ayrı olarak bilim dalı karşılığında tahsisi yapılan kontenjanlara giren subaylara bir yıl, bunlardan doktora yapanlara bir yıl, doğrudan doktora yapanlara iki yıl, doçent olanlara ayrıca bir yıl olmak üzere toplam üç yıl; [26] Tıpta uzmanlık belgesi alanlara, diş tabipliğinde, veterinerlikte, eczacılıkta uzman belgesi alanlara veya doktora yapanlara iki yıl, bunlardan doçent olanlara ayrıca bir yıl olmak üzere toplam üç yıl; kıdem verilir. (Değişik ikinci fıkra: 24/4/2008-5758/3 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerine muvazzaf subay olarak katılmadan önce branşları ile ilgili yukarıda belirtilen öğrenimlerini kendi nam ve hesaplarına yapmış veya subay nasbedildikten sonra bitirmiş olanlar, lisansüstü öğrenimi tamamladığı için sınıfları değiştirilen subaylar ile lisansüstü öğrenimi tamamladıktan sonra astsubaylıktan subaylığa nasbedilenler hakkında da yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanır. Bu şekilde kıdem alanların nasıpları düzeltilir. Bu madde hükümlerine göre verilen kıdemlerin toplamı hiçbir şekilde üç yılı aşamaz. Yukarıda yazılı nitelikleri haiz olanlara lisansüstü öğrenim kıdemi verilebilmesi için; 1. Müracaat tarihinde sicil notu ortalamasının, sicil tam notunun % 90’ı ve daha üstünde olması, 2. Lisansüstü öğrenimini kendi nam ve hesabına yapanlar için askerî disiplin, tutum ve davranışları, görevindeki başarısı, meslekî bilgi ve yetenekleri, genel kültürü, ahlakî ve şahsî nitelikleri bakımından kıdem almaya layık bulunduğuna dair “Lisansüstü Öğrenim Kıdemi Nitelik Belgesi”nin müspet olarak düzenlenmiş olması, 3. Özel kanunlara tâbi olanların, yukarıdaki şartlara ilave olarak bu sıfatlarını kazanmada, kendi kanun ve yönetmeliklerinde belirtilen usûl ve esasları yerine getirmiş olması, 4. Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş, genel veya özel af kanunları kapsamına girmiş, hükümlülüklerine ilişkin kayıtları adlî sicilden çıkarılmış olsalar bile; [27] aa) Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurmak, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma suçlarından birisinden mahkûm olmaması, bb) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat, isyan suçları ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan mahkûm olmaması, cc) (Değişik: 31/1/2013-6413/45 md.) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, yukarıdaki bentlerde belirtilen suçların dışındaki suçlardan, toplam olarak 21 gün ve daha fazla hapis, oda hapsi veya hizmet yerini terk etmeme cezası ile mahkûm veya cezalandırılmış olmaması, gerekir. Açığa alınmayı gerektiren ya da yukarıdaki bentlerde sayılan suçlardan gözetim altına alınanlar, tutuklananlar veya kamu davası açılanlar, haklarındaki yargılama neticesine göre işleme tâbi tutulurlar. e) (Ek: 17/4/1975 – 1875/3 md.) Nasıp düzeltilmek suretiyle yapılacak terfiler 33 üncü madde hükmüne tabidir. f) (Ek: 29/9/1988 – 3475/2 md.; Değişik: 9/8/1993 – KHK- 499/5 md.) Bu madde hükümlerine göre nasıpları leh veya aleyhe düzeltilenlerin terfi işlemlerinin ne şekilde yapılacağı ve kıdemlerinin verilme usul, esas ve şartları Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kıdem I – Kıdem ve kıdem sırası: Madde 37 – Kıdem ve kıdem sırası aşağıdaki esaslara göre düzenlenir: a) Rütbelerde kıdemler, terfi onayı metninde yazılı tarihten başlar. [28] Aynı günde subaylığa nasbedilenlerin arasındaki kıdem sırası: Harp okulları, fakülte ve yüksek okulları bitirenlerin kıdemleri harp okullarında fakülte veya yüksek okullarda kazanılan not ortalamalarına göredir. Bunlar kendi aralarında sıralanırlar. b) Aynı rütbe ve aynı nasıplar arasında kıdem sırası: 1. (Değişik: 28/7/1998 – 4374/2 md.) Her yıl tespit edilen yeterlik derecesine göre saptanır. 2. (Değişik: 19/6/2010-6000/16 md.) Aynı rütbe ve aynı nasıplı olup değişik kaynaklardan yetiştiğinden yeterlik derecesi kıyaslanamayan subaylar arasında kıdem sırası aşağıdaki önceliğe göredir: aa) Harp okullarından mezun olan subaylar, bb) Silahlı Kuvvetler adına fakülte ve yüksek okullarda yetiştirilen subaylar, cc) Askerlik hizmeti sırasında veya müteakiben muvazzaf subay nasbedilenler, dd) Sözleşmeli subaylıktan muvazzaf subaylığa geçirilenler, ee) Astsubaylıktan muvazzaf subaylığa geçirilenler, ff) Sivil kaynaktan muvazzaf subaylığa geçirilenler, gg) Sözleşmeli subaylar, hh) Yedek subaylar. 3. (Değişik: 7/7/1971 – 1424/8 md.) Çeşitli sınıflara mensup aynı rütbe ve aynı nasıplı subaylar arasında kıdem sırası: Kadrodaki sınıfı esas olmak üzere bunların dahil bulundukları yeterlik derecelerine, yeterlik dereceleri aynı olanların hizmet sürelerine göre tespit edilir. Hizmet süreleri de aynı olanların bir evvelki rütbelerindeki yeterlik dereceleri esastır. c) Her ne sebeple olursa olsun sınıfı değiştirilenlerin kıdem sırası: Yeni sınıflarındaki yeterlik dereceleri tespit olununcaya kadar yeni sınıfının aynı nasıplarının sonunda sıralanırlar. d) (Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/6 md.) Kuvvetleri ayrı olan aynı rütbe ve nasıplı subayların kıdem sırası: 1. Aynı yıl terfi edenlerden kıdem almadan yükselenler, 2. Her ikisi de kıdem alarak yükselmiş iseler bir önceki rütbeye yükselme tarihi önce olanlar, 3. (Değişik: 18/6/2003-4902/20 md.) Bütün şartların aynı olması halinde mensup bulunduğu kuvvete göre sıra ile; kara, deniz, hava, (…) [29] diğerlerine nazaran kıdemlidir. (Ek fıkra: 21/7/2000 – KHK – 607/5 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/4 md.) Yukarıda belirtilen ilkelere göre kıdem ve kıdem sırasının belirlenmesine ilişkin diğer usul ve esaslar, Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Terfi Esas ve Şartları I – Rütbe terfi şartları ve esasları: Madde 38 – (Değişik: 29/9/1988 – 3475/3 md.) Rütbe terfi şartları aşağıda gösterilmiştir. a) (Değişik: 11/2/2014-6519/28 md.) Bu Kanunun 54 üncü maddesinde belirtilen durumlar haricinde rütbeye mahsus bekleme süresini tamamlamış olmak, b) (Değişik : 21/7/2000 – KHK – 607/6 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/5 md.) Rütbeye mahsus normal bekleme süresinin binbaşılarda üç, albaylarda iki yıllık, diğer rütbelerde üçte ikisi oranında, kıdem alanlar için fiili bekleme süresinin (albaylar hariç) binbaşılarda iki yıllık diğer rütbelerde üçte ikisi oranında yıllık sicili bulunmak, c) Subay Meslek Programları Yönetmeliğinde gösterilen kıt’a hizmetlerini yapmış olmak, d) Üst rütbe kadrosunda açık bulunmak, e) General ve amiralliğe yükselecek albaylar için üst rütbe kadrosunda 49 uncu maddede yazılı oranlar içinde açık bulunmak. (Değişik ikinci fıkra: 28/7/1998 – 4374/3 md.) Birinci fıkrada belirtilen şartlara haiz olan subayların terfileri aşağıdaki esaslara göre yapılır. a) (Değişik : 21/7/2000 – KHK – 607/6 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/5 md.) Yükselme sırasında girmiş bulunan teğmen-yarbayların sicil notu ortalamaları tespit edilir ve sınıfları içerisinde (kurmay subaylar kendi sınıflarında), branşlara ayrılan sınıflarda ise branşları içerisinde yeterlik derecesine göre sıralanırlar. Bilahare bu sıralama esas alınmak suretiyle; teğmen-binbaşılar için sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı, yarbaylar için % 70 ve daha yukarısı olanlardan bir üst rütbedeki kadro açığı kadarı en üstün yeterlik derecesinden başlanmak üzere bir üst rütbeye terfi ettirilir. Diğer terfi şartlarını haiz olduğu halde üst rütbede kadro açığı bulunmadığı için terfi edemeyenler derece ilerlemesi yaparlar. Bu Kanunun 36, 58 ve 65 inci maddelerine göre 30 Ağustos tarihinden sonra terfi etme durumunda olanların, terfi eden emsallerinin şartlarını haiz olmak kaydıyla, kadro açığı şartı aranmadan bir üst rütbeye terfi işlemleri derhal yapılır. b) (Değişik: 18/6/2003 – 4902/21 md.) Albaylar: Kuvvet Komutanlıklarınca; yükselme sırasına giren albaylardan, sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı olanlar tespit edilir. Bunlar, sicil notu ortalamasına göre kendi sınıfları içerisinde; kurmaylar, sınıflarına bakılmaksızın kendi aralarında (Hava Kuvvetlerinde pilot ve hava yer kurmayları ayrı ayrı) sıralanırlar. Bu şekilde sıralanan albaylardan, sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 70 ve daha yukarısı olanların sicil dosyaları Yüksek Askerî Şûraya gönderilir. Yüksek Askerî Şûra bunları, 54 üncü madde esaslarına göre değerlendirmeye tâbi tutar. [30] c) (Değişik: 23/6/2016 – 6722/2 md.) Üstün başarılı yüzbaşı ve binbaşıların terfi esasları: Yüzbaşı ve binbaşıların bu rütbelerine ait bekleme sürelerinin bitiminden bir yıl önce bu rütbelere ait her yılki sicil notu, sicil tam notunun %95 ve daha yukarısında ve sicil notu ortalaması da sicil tam notunun %95 ve daha yukarısında olanlar, yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda rütbelerine göre kendi sınıfları içerisinde (kurmaylar sınıflarına bakılmaksızın kendi aralarında) ayrı ayrı sıralanırlar. Bu şekilde sıralanan subaylardan, kendi sınıfı mevcudunun veya mevcudun azlığı sebebiyle birleştirilen sınıfların toplam mevcudunun; muharip sınıflar için %8’ine kadarı, yardımcı sınıflar için %4’üne kadarı ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanı tarafından bir üst rütbeye yükseltilebilir. [31] d) (Ek: 21/7/2000 – KHK – 607/6 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/5 md.) Yükselme sırasına girmiş bulunan subaylardan görev esnasında yaralanmaları nedeniyle uzun süreli tedaviye tabi tutulanların rütbe terfii ve rütbe kıdemliliği işlemleri; sicil notu ortalamasına göre, birinci fıkranın (b), (c), ve (d) bentlerindeki şartlar aranmadan yapılır. (Değişik üçüncü fıkra: 28/7/1998 – 4374/3 md.) Her yıl düzenlenecek sicil belgelerinin şekli ve muhtevası ile sınıf, rütbe ve görevlerin özelliklerine göre ne surette, kimler tarafından, hangi zamanlarda doldurulacağı, sicil notunun verilme esasları ve birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen sebeplerle terfi edemeyenlerin gelecek yıldaki terfi işlemlerinin ne şekilde yapılacağı, sivil değerlendirme denetleme kurullarının kuruluş ve çalışma esasları ile görevleri (…) [32] Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. II – Terfide baraj: Madde 39 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/10 md.; Yeniden düzenleme: 29/9/1988 – 3475/4 md.) Subayların binbaşı, yarbay ve albay rütbelerine terfiinde kadro durumu, personel mevcudu ve birikim dikkate alınarak aşağıdaki esaslar dahilinde baraj sistemi uygulanır. a) (İptal: Anayasa Mahkemesi 31/12/1992 tarih ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile.) b) Her yıl, 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (ü) bendinde belirtilen esaslar dahilinde baraj tespit edilir. c) Kurmay subaylar kendi sınıfları içerisinde değerlendirilirler. d) Her rütbe ve sınıfta, baraj içinde kalacak subayların belirlenmesi için 50 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi hükmüne göre esasen yetersizlik nedeniyle ayırma işlemine tabi olacaklar sınıflarının yeterlik derecesi sıralamasından çıkarılırlar. Baraj bu işlemden sonra sıralamada yeterlik derecesi en düşük olan subaydan itibaren uygulanır. III – Yeterlik derecelerinin hesaplanması: Madde 40 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/10 md.) IV- Kadroların tespiti, muvazzaf subay kadro oranları ve albayların fiili hizmet süresinin uzatılması: [33] Madde 41 – (Değişik: 22/7/1981 – 2497/1 md.) Subay hizmet kadroları aşağıdaki esaslara göre tespit olunur. a) (Değişik: 18/6/2003 – 4902/22 md.) Her yıl 30 Ağustos tarihinden sonra uygulanacak kadrolar; rütbe, sınıf (varsa branşı) belirtilerek Milli Savunma Bakanlığı tarafından hizmet ihtiyacına göre tespit edilir. [34] [35] b) (Değişik: 29/7/1983 – 2870/2 md.) Tespit edilen bu kadrolar içindeki albay miktarı her yıl Yüksek Askerî Şuranın tasvibine sunulur ve Yüksek Askerî Şuraca miktar ile ilgili karar alınır. (Özel kanunları gereğince tespit edilen albay kadroları bu miktarlar dışında tutulur.) c) (Değişik: 23/6/2016 – 6722/3 md.) Albaylardan Yüksek Askerî Şura tarafından o yıl için hizmet kadrosu fazlası olduğu tespit edilen miktar kadarı 50 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre kadrosuzluktan emekliye sevk edilirler. Ancak bunlardan, aşağıdaki esaslara göre tefrik edilenler, kadrosuzluktan emekliye sevk edilmezler ve (b) bendine göre tespit edilen miktarın dışına çıkarılarak fiili hizmet süreleri iki yıl uzatılır. Bunların müteakip yıllarda da aynı esaslarla hizmet sürelerinin uzatılması için 50 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentleri saklı kalmak şartıyla bu bentteki esaslara göre ayrıca Yüksek Askerî Şura kararı alınır. Her yıl 30 Ağustos tarihi itibarıyla hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilmesi uygun görülmeyen toplam albay miktarı ile bunların yıllara, neşetlere, sınıflara, branşlara veya ihtisaslara göre kontenjanları, aşağıda belirtilen oranları aşmamak üzere ve neşet mevcutlarına göre dengeli dağılım çerçevesinde Yüksek Askerî Şura kararı ile tespit edilir. Kuvvet komutanlıkları (…) 34 için ayrı ayrı olmak üzere; I- İlk defa fiili hizmet süresi uzatılacak albay miktarı, o yıl hizmet kadrosu fazlalığı sebebiyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilecek toplam albay miktarının %25’ini; bunlar arasından müteakip dönemlerde uzatılacakların miktarı ise bir önceki dönemde uzatma kararı alınmış olanların miktarının %75’ini geçemez. II- (I) numaralı alt bentte belirlenmiş orana göre hesaplanacak ilk defa fiili hizmet süresi uzatılacak albay miktarı, Milli Savunma Bakanlığı tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri insan gücü planında belirlenmiş yıllık subay yetiştirme miktarının %3’ünün altında olması hâlinde bu sayıya kadar artırılabilir. [36] III- (I) ve (II) numaralı alt bentlerde belirlenmiş oranlara göre bulunacak sayıların küsuratlı değerleri yarıma eşit veya yarımdan büyükse bu küsuratlı değerler tama iblağ edilir. Yüksek Askerî Şura (I) ve (II) numaralı alt bentlerde belirtilen oranları artırmaya yetkilidir. Her yıl Yüksek Askerî Şura tarafından, hizmet kadrosu fazlası olarak belirlenen albaylar ile daha önceki yıllarda fiili hizmet süresi uzatılmış albaylara 54 üncü maddede belirtilen esaslara göre değerlendirme notu verilir. Sicil notu ortalaması, sicil tam notunun %90’ının (dâhil) üzerinde olması ve ilgilinin talep etmesi kaydıyla hizmet ihtiyacı, yeterlik notu ve Yüksek Askerî Şuraca belirlenmiş kontenjanlar esas alınarak tefrik edilecek albayların fiili hizmet süreleri Yüksek Askerî Şura kararı ile bu bentteki esaslara göre yaş haddine kadar uzatılabilir. Görev süresi uzatılmayanlar ise 50 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre kadrosuzluktan emekliye sevk edilirler. Bu bent hükümlerine göre hizmete devam ettirilen albaylardan kendi isteği üzerine emekliye ayrılmak isteyenler 50 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre kadrosuzluktan emekliye sevk edilirler. V – Çok sınıflı kadrolar: Madde 42 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/12 md.) VI – Rütbe terfi şartları: Madde 43 – (Mülga: 29/9/1988 – 3475/19 md.) VII – Sonraki yıllarda terfi: Madde 44 – (Değişik: 9/8/1993 – KHK – 499/8md.) Rütbe terfi edemeyen subaylardan: a) Teğmen ve üsteğmenlerin tamamı, b) Yüzbaşı, binbaşı ve yarbaylardan kadrosuzluk nedeniyle terfi edemeyenler ile sicil notu ortalaması sicil tam notunun; % 50 (dahil)’den fazla ve % 60’dan az olan yüzbaşı ve binbaşılar ile sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 60 (dahil)’den fazla ve %70’den az olan yarbaylar, c) (Değişik: 28/7/1998 – 4374/4 md.) Yükselme sırasına giren albayların sicil notu ortalaması, sicil tam notunun % 70 (dahil) ve üzerinde olan, ancak Yüksek Askerî Şuraca yapılan değerlendirmede kadrosuzluk nedeniyle tuğgeneral-tuğamiral rütbelerine yükselemeyen albaylar ile sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 70 (hariç)’den az olan albaylar. Hizmete devam ettirildikleri sürece rütbe terfi şartlarını haiz olmak kaydıyla sonraki yıllarda o yıl terfi sırasına girenlerle birlikte 38 inci madde esaslarına göre yeniden terfi işlemine tabi tutulurlar. Yukarıdaki esaslara göre sonraki yıllarda terfi edenlerin yeni rütbelerindeki bekleme süresinin başlangıcı rütbeye nasıp tarihleridir. Bunlardan diğer terfi şartlarını haiz olduğu halde kadro açığı olmaması nedeniyle terfi edemeyen yüzbaşılar subaylıktaki 21 inci, binbaşılar subaylıktaki 22 nci ve yarbaylar subaylıktaki 25 inci fiili hizmet yılı sonuna kadar her yıl terfi için değerlendirmeye alınırlar. Bunlar terfi edemedikleri müddetçe 45 inci maddedeki esaslara göre kademe ilerlemesi, üç yılda bir de derece ilerlemesi yaparlar. VIII – Kademe ilerlemesi şartları: Madde 45 – (Değişik: 7/7/1971 – 1424/15 md.) Subaylar aşağıda yazılı esaslara göre her yıl kademe ilerlemesi yaparlar. a) Kademe ilerleme şartları şunlardır: 1. Bulunduğu kademede bir terfi yılını doldurmuş olmak, 2. Bulunduğu rütbede ilerliyebileceği bir ileri kademe bulunmak, 3. Sicil notu, sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı olmak, Yukarıdaki şartları haiz olan subaylar, her yıl kademe ilerlemesi yaparlar. b) (Değişik: 3/7/1975 – 1923/20 md.) Rütbelere ve rütbe kıdemliliklerine ait kademeler ve bu kademelerin üst derece maaş kademelerine sirayeti subaylar hakkında EK-VI, astsubaylıktan subaylığa geçenler hakkında EK-VII sayılı çizelgede gösterilmiştir. Kademe ilerlemesi suretiyle üst rütbe maaşı almış olmak, üst rütbeye terfii gerektirmez. c) Kademe ilerlemesinin nasıl yapılacağı ve onay makamları, Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. d) Bekleme süreleri sonunda üst rütbeye terfi eden subaylar, yeni rütbelerinin birinci kademesine de ilerlemiş olurlar. Bekleme süreleri dışında rütbe terfii eden subaylar da yeni rütbelerinin birinci kademesine ilerlemiş sayılırlar. Bunların yeni rütbe kademe aylıkları evvelki aylıklarından az olduğu takdirde aradaki fark kademe ilerlemesi suretiyle giderilinceye kadar evvelki aylıkları ödenmekte devam olunur. e) (Değişik: 26/3/1982 – 2642/9 md.) Liyakatları üstlerince onanmış olan kıdemli üsteğmenler, kıdemli yüzbaşılar ve kıdemli binbaşılar yükseldikleri aylık derecelerinin birinci kademesine de ilerlemiş olurlar. f) (Değişik: 3/7/1975 – 1923/20 md.) Muhtelif sebeplerle nasıp tarihleri lehlerine düzeltilenlerin, yeni nasıp tarihlerine göre subaylar için EK-VI, astsubaylıktan subay olanlar için EK-VII sayılı cetveldeki kademelere intibakları yapılır. g) (Mülga: 9/8/1993 – KHK – 499/36 md.) h) (Ek: 21/7/2000 – KHK – 607/7 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/6 md.) Kademe ilerlemesi yapacak subaylardan görev esnasında yaralanmaları sebebiyle uzun süreli tedaviye tabi tutulanlardan o yıla ait sicil notu olmayanlarda (a) bendindeki sicil notu şartı aranmaz. Bunların kademe ilerlemeleri sicil notu ortalamasına göre yapılır. IX- Hukuk hizmetleri başkanlıkları veya birimleri: [37] Madde 46 – (Mülga: 17/7/1972 – 1611/2 md.; Yeniden düzenleme: 15/8/2017-KHK-694/31 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/31 md.) (…) [38] Milli Savunma Bakanlığının hukuk hizmetleri, 26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kurulacak hukuk sınıfına mensup subaylar tarafından yürütülür. Asgari tugay (Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarında eşidi) komutanlığı nezdinde kurulacak hukuk hizmetleri başkanlıkları veya birimleri, başta ceza, disiplin, idare, harekât ve uluslararası hukuk olmak üzere; nezdinde bulundukları kıt’a komutanı veya askeri kurum amirlerinin hukuk işlerinde yardımcısı olarak görev yapar. Hukuk hizmetleri başkanlıkları veya birimleri, nezdinde kuruldukları komutanlık veya askeri kurum amirliğinde; a) Komutan veya askeri kurum amirinin askeri hizmetlere ilişkin olarak gerekli gördükleri her türlü hukuki konulardaki isteklerini cevaplandırmak, b) Lüzum görülmesi halinde harekât, tatbikat ve manevra gibi faaliyetlere iştirak etmek, c) İhtiyaç duyulan hukuki konularda ders ve konferanslar vermek, d) Üst yönetici veya Hukuk Hizmetleri Genel Müdürü tarafından temsil yetkisi verilmesi halinde adli ve idari davalar ile icra takiplerini Milli Savunma Bakanlığı adına yürütmek, [39] e) Ülke sınırları dışında işlenen suçlar bakımından Cumhuriyet Savcısının talebi halinde adli kolluk görevlileri tarafından yapılacak işleri yerine getirmek, f) (Ek:18/2/2021-7281/8 md.) Üst yönetici veya Hukuk Hizmetleri Genel Müdürü tarafından yetki verilmesi halinde avukat ya da hukuk müşavirleri yerine 7/6/2012 tarihli ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu kapsamında idareyi temsilen oluşturulan komisyonda üyelik görevini yerine getirmek, ile görevlidir. Hukuk sınıfı subay ihtiyacı; kendi nam ve hesabına hukuk fakültesini bitirenler ile muvazzaf veya sözleşmeli subay nasbedilenlerden hukuk fakültesi mezunu üsteğmen ila binbaşı rütbesinde bulunanlar arasından Millî Savunma Bakanlığınca açılacak sınavla karşılanır. Sınavda başarı gösteren adaylardan dış kaynaktan alınanlar Milli Savunma Üniversitesinde verilecek temel askerlik eğitiminde başarılı olmak şartıyla subaylığa naspedilir, diğerlerinin ise sınıf değişiklikleri yapılır. [40] Hukuk sınıfı subaylar, Millî Savunma Bakanlığınca meslek öncesi ve meslek içi eğitime alınırlar. Bu eğitimler, Millî Savunma Bakanlığınca talep edilmesi halinde Türkiye Adalet Akademisi tarafından da ilgili mevzuat hükümlerine göre yerine getirilebilir. Türkiye Adalet Akademisinde gerçekleştirilecek eğitimlerin plan ve programları, süreleri ve öğretim elemanları Milli Savunma Bakanlığı ile Türkiye Adalet Akademisi tarafından birlikte belirlenir. Bu eğitimlerden Türkiye Adalet Akademisi tarafından hizmet ücreti alınmaz. Eğitimde başarı gösterenler Millî Savunma Bakanlığınca ihtiyaç duyulan hukuk sınıfı subay kadrolarına (sözleşmeli subaylar muvazzaf subay olarak) atanırlar. Başarı gösteremeyenlerden; muvazzaf veya sözleşmeli subay kaynağından alınanlar eski sınıflarına iade edilirler; sivil kaynaktan alınanlar ise istifa etmiş sayılır ve aldıkları aylıklar dışında Devletçe bunlara yapılan masraflar, kanuni faizleri ile birlikte kendilerinden tahsil edilir. [41] [42] Nezdinde bulundukları komutan veya askeri kurum amiri 31/1/2013 tarihli ve 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu kapsamında hukuk sınıfı subayların disiplin amiridir. [43] Hukuk sınıfına mensup subayların atanma ve yer değiştirmeleri Millî Savunma Bakanlığınca yapılır. Hukuk hizmetleri başkanlıklarında veya birimlerinde görev yapanların tüm işlemleri, Millî Savunma Bakanlığı tarafından yürütülür. Hukuk sınıfı subaylar hakkında bu maddede hüküm bulunmayan hallerde subaylar hakkındaki mevzuat hükümleri uygulanır. Hukuk sınıfının kurulması, temini, meslek öncesi ve meslek içi eğitimleri, sicil üstleri, disiplin amirleri, atanmaları, yer değiştirmeleri, görevlendirmeleri, izinleri, nöbet hizmetleri ile diğer hususlar Millî Savunma Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenlenir. BEŞİNCİ BÖLÜM General ve Amiral Terfileri I – Rütbe terfii: Madde 47 – (Değişik: 7/7/1971 – 1424/16 md.) Rütbe terfii şartları şunlardır: a) (Değişik: 11/2/2014-6519/29 md.) Bu Kanunun 54 üncü maddesinde belirtilen durumlar haricinde rütbeye mahsus bekleme süresini tamamlamış olmak, b) (Değişik: 22/7/1981 – 2497/2 md.) Rütbeye mahsus en az bir yıllık sicili bulunmak. c) Üst rütbe kadrosunda 49 uncu maddedeki oranlar içinde açık bulunmak, d) Yüksek Askeri Şuraca 54 üncü madde esaslarına göre seçilmiş olmak, e) Subay Sicil Yönetmeliğinde belirtilen kıt’a hizmetini yapmış olmak, f) (Değişik:10/7/2025-7553/1 md.) Korgeneral ve koramiralliğe yükselebilmek için kuvvet harp enstitüleri komuta ve kurmay öğrenimini başarıyla tamamlamış muharip sınıfı general veya amiral olmak. Yukarıdaki şartları taşıyan general ve amiraller üst rütbeye terfi ettirilirler. II – Kademe ilerlemesi: Madde 48 – General ve amirallerin kademe ilerlemesi yapılmaz. III – General ve amiral miktarları: Madde 49 – (Değişik: 28/6/1978 – 2159/2 md.) General ve Amiral miktarları aşağıdaki esaslara göre saptanır. a) (Değişik: 2/1/2017-KHK- 681/21 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/21 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerinde general-amiral kadroları (b) bendinde gösterilen rütbe miktarlarına ait kontenjanları aşmamak, görev ve hizmet ile kadro ve teşkilat ihtiyaçları da dikkate alınmak suretiyle Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığınca belirlenir. b) (Değişik: 29/7/1983 – 2870/3 md.) Barışta Silahlı Kuvvetlerdeki general ve amiral miktarlarına ait rütbe kontenjanları aşağıdaki cetvelde gösterilmiştir. Rütbeler K.K.K. Dz. K.K. [44] Hv.K.K. J.Gn.K. [45] Orgeneral-Oramiral 9 (J. Dahil) 2 2 – Korgeneral-Koramiral 20 5 8 3 Tümgeneral-Tümamiral 44 12 16 6 Tuğgeneral-Tuğamiral 96 28 32 18 T 0 P L A M: 169 47 58 27 (Değişik son cümle : 19/4/2000 – 4564/2md.) Amiral kontenjanlarından ikisi 2692 sayılı Kanunla eklenen kontenjan miktarıdır. c) (Değişik: 2/1/2017-KHK- 681/21 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/21 md.) (b) bendindeki cetvelde gösterilen rütbe miktarlarında her rütbenin yıllık kontenjanlarının eşit olması esastır. Ancak lağv, tensik, teşkilatta vaki olabilecek değişiklik veya hizmet gerekleri nedeniyle Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanının teklifi ve Yüksek Askerî Şûranın kararı ile yukarıdaki cetvelde gösterilen rütbe miktarlarındaki genel toplam sayısı aynı kalmak kaydı ile tuğgeneral-tuğamiral, tümgeneral-tümamiral ve korgeneral-koramiral rütbelerinde değişiklik yapılabilir. Değişiklik yapılan tuğgeneral-tuğamiral, tümgeneral-tümamiral ve korgeneral-koramiral rütbelerine ait yıl kontenjan miktarları buna göre yeniden düzenlenir. Ayrıca her terfi yılı için yıllık kontenjan verilmesi mümkün olmayan orgeneral-oramirallerin yıllık kontenjanlarının hangi yıllarda kullanılacağı kadro ve hizmet gerekleri esas alınarak Yüksek Askerî Şûraca saptanır. Her yıl terfi sırasına girenlere, terfi edecekleri rütbenin birinci yılına ait kontenjanlar verilmek suretiyle, bir üst rütbeye terfileri sağlanır. Bu şekilde yapılan terfilerde o rütbeye ait general-amiral miktarlarının tamamlanamadığı hallerde birinci yıl kontenjanı artırılabilir. Şu kadar ki yıl kontenjanı artırılarak terfi ettirilen general-amiraller en geç üçüncü yılın sonunda rütbe bekleme süresinin sonuna kadar (b) bendinde gösterilen miktarlar dışına çıkarılırlar ve rütbe bekleme süresi sonunda, 47 nci maddenin (f) bendi hükmü saklı kalmak şartıyla 54 üncü madde esaslarına göre değerlendirmeye tabi tutulurlar. Düzenlenen bu miktarlara göre terfi sırasına giren albaylardan tuğgeneral-tuğamiral olacakların yıl kontenjanının kara, deniz ve hava kuvvetlerindeki sınıflara dağılımı, kadro ve hizmet gerekleri gözetilerek ve Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanının teklifi üzerine Yüksek Askerî Şûraca tespit edilir. d) (Değişik: 2/1/2017-KHK- 681/21 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/21 md.) Hizmet ve görev ihtiyacı sebebiyle bulundukları rütbede hizmete devam etmelerinde zaruret görülen muharip ve yardımcı sınıf general ve amirallerden her yıl en fazla 60 general ve amiral, terfi için yapılan yeterlik sıralamasında yıllık kontenjana göre yeterlik notu bir üst rütbeye yükseltilenlerden sonra gelmek şartıyla, Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanının teklifi üzerine Yüksek Askerî Şûranın üçte iki çoğunluğunun kararı ile bir yıl daha aynı rütbede hizmete devam edebilirler. [46] Bir üst rütbede yıllık kontenjanı olmayan gruplardaki general-amirallerin aynı rütbede bir yıl daha hizmete devam edebilmeleri diğer kuvvetlerden yıllık kontenjanı olan gruplardaki emsalinin terfi veya hizmete devam ederken aldığı yeterlik notu kadar veya daha fazla not alması şartıyla, yukarıdaki fıkra hükümlerine göre olur. Görev süreleri uzatılanlar 47 nci maddenin (f) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla müteakip yıl 54 üncü madde esaslarına göre yeniden değerlendirmeye tabi tutulur. Normal rütbe bekleme süresi sonunda bu bendin birinci ve ikinci fıkralarındaki esaslara göre, görev süresi uzatılarak bir yıl daha hizmete devam edenler, aynı esaslara göre her yıl yeniden değerlendirilmek ve rütbeye mahsus yaş haddini geçmemek şartıyla üç yıl daha bulundukları rütbede hizmete devam ettirilebilirler. Ayrıca bu bentteki hükümlere göre görev süresi uzatılarak hizmete devam ettirilen tabip, yüksek mühendis, mühendis, askeri hakim ve öğretmen sınıflarından olan tümgeneral-tümamiral, tuğgeneral-tuğamirallerden ihtiyaç duyulanlar her yıl yeniden değerlendirilmek kaydıyla Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanının teklifi üzerine Yüksek Askerî Şûranın üçte iki çoğunluğunun kararı ile rütbesinin yaş haddine kadar hizmete devam ettirilebilirler. Zaruri hallerde hizmetin gereklerine göre Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanının teklifi üzerine Yüksek Askerî Şûranın kararı ile bu bendin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca hizmete devam ettirilen general ve amiral miktarı 75’e kadar artırılabilir. [47] Yukarıdaki fıkralara göre hizmete devamına karar verilen general-amiraller (b) bendinde gösterilen miktarlar dışına çıkarılırlar. e) Askerî Yargıtay ve Askerî Yüksek İdare Mahkemesinde görevli general-amiraller ile, Gülhane Askerî Tıp Akademisinde görevli öğretim üyesi general – amiraller ve Üniversiteler Kanununa göre Doçent ve Profesör unvanını kazanmış olup, Türk Silahlı Kuvvetlerinin diğer öğrenim kurumlarında görevli general- amiraller (b) bendinde gösterilen miktarlar dışına çıkarılarak özel kanunlarına göre hizmete devam ederler. f) (Değişik: 9/8/1993 – KHK – 499/9 md.) Bekleme süreleri sonunda terfi ettirilemeyen general ve amiraller emekliye sevk edilirler. Bunlardan: I – Bekleme ve görev süresi sonunuda emekliye sevk edilen veya bu süreler içerisinde kendi isteği üzerine emekliye ayrılan orgeneral-oramiraller, II – Bekleme süresi sonunda, kadrosuzluk sebebiyle terfi ettirilemeyerek emekliye sevk edilen general ve amiraller, III – Bu maddenin (d) bendi gereğince aynı rütbede hizmete devam ettirilerek kadrosuzluk nedeniyle, bir üst rütbeye terfi ettirilmeyip emekliye sevk edilen general ve amiraller, IV – 47 nci maddenin (f) bendine göre korgeneral-koramiralliğe yükselemeyen ve bekleme süresi sonunda emekliye sevk edilen tümgeneral-tümamiraller, V – Yaş haddinden emekliye ayrılan general-amiral ve albaylar ile, VI – Kadrosuzluk nedeniyle yaş haddinden önce emekliye sevk edilen albay, yarbay, binbaşı ve yüzbaşılara, emekliye sevk edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren, orgeneral aylığının (ek gösterge dahil); yüzbaşılara % 30’u, binbaşılara % 50’si, yarbaylara % 55’i, albaylara % 70’i, tuğgeneral-tuğamirallere % 75’i, tümgeneral-tümamirallere % 80’i, korgeneral-koramirallere % 90’ı, orgeneral-oramirallere % 100’ü oranında kadrosuzluk tazminatı rütbelerinin ve makamının yaş haddinden az olmamak üzere 65 yaşına kadar olan sürede Emekli Sandığınca ödenir. Ancak bu suretle verilecek emekli aylığı ve kadrosuzluk tazminatının toplamı, Silahlı Kuvvetlerde görevli aynı rütbedeki bütün emsalinden en az istihkak, tazminat ve aylık alanın eline geçenden fazla olamaz. [48] Emekli Sandığı, 3 aylık devreler halinde bu meblağı faturası karşılığında Hazineden tahsil eder. Bu tazminatlar vergiye tabi değildir ve yaş haddinden önce ölenlerin varislerine intikal etmez. g) Kazai kararlarla bir üst rütbeye yükselen albay ve general – amirallerden ancak kadrosuzluk nedeniyle (Bekleme süresini doldurmadan) emekliye sevkedilenlere de yeni rütbesi üzerinden (f) bendindeki esas ve usullere göre kadrosuzluk tazminatı verilir. h) (Değişik: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) Genelkurmay Başkanlığına atanan orgeneral-oramirallerin yaş haddi 67’dir. (Ek cümle:30/6/2022-7415/3 md.) Genelkurmay Başkanının yaş haddi birer yıllık süre ile 72 yaşına kadar Cumhurbaşkanınca uzatılabilir. Genelkurmay Başkanlığına atanan orgeneral-oramiraller (b) bendinde gösterilen miktarların dışında tutulur. Genelkurmay Başkanlığına atanan orgeneral-oramiraller (b) bendinde gösterilen miktarların dışında tutulur. i) (Mülga birinci paragraf: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) (Mülga ikinci paragraf: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) (Ek cümleler:10/7/2025-7553/2 md.) Kuvvet Komutanlığına atanan orgeneral-oramirallerin yaş haddi 67’dir. Kuvvet komutanlarının yaş haddi birer yıllık süre ile 72 yaşına kadar Cumhurbaşkanınca uzatılabilir. Kuvvet Komutanlığı esnasında rütbe bekleme süresi dolan orgeneral-oramiraller (b) bendinde belirtilen miktarlar dışına çıkarılırlar. j) (Ek: 24/5/1983-2825/1 md.; Değişik: 2/1/2017-KHK-681/21 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/21 md. ; Mülga birinci paragraf: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) (Mülga ikinci paragraf: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) (Ek cümle:10/7/2025-7553/2 md.) Orgeneral-oramirallerin yaş haddi birer yıllık süre ile 72 yaşına kadar Cumhurbaşkanınca uzatılabilir. Bu şekilde hizmete devam ettirilen orgeneral-oramiraller (b) bendinde gösterilen miktarlar dışına çıkarılır. ALTINCI BÖLÜM [49] Çeşitli Nedenlerle Silahlı Kuvvetlerden Ayrılacak Subaylar Hakkında Yapılacak İşlem Madde 50 – (Başlığı ile Birlikte Değişik: 7/7/1971 – 1424/18 md.) (Değişik birinci fıkra : 28/6/2001 – 4699/7 md.) Kadrosuzluk, yetersizlik, (…) [50] veya (d) bendindeki suçlardan hükümlülük nedeni ile aşağıda belirtilen esas ve şartlar dahilinde subaylar hakkında Silahlı Kuvvetlerden ayırma işlemi yapılır. a) (Değişik: 9/8/1993 – KHK – 499/10md.) Kadrosuzluk nedeniyle ayırma: 41 inci maddede öngörülen hizmet ihtiyaç kadrosunu uygulayabilmek amacıyla; 1. Diğer terfi şartlarını haiz olduğu halde bir üst rütbede kadro açığı bulunmaması nedeniyle, takip eden yıllarda da terfi edemeyen yüzbaşılar subaylıktaki 21 inci, binbaşılar subaylıktaki 22 nci, yarbaylar subaylıktaki 25 inci fiili hizmet yılını doldurduklarında emekliye sevk edilirler. Gecikmeli olarak bir üst rütbeye terfi eden yüzbaşılar, binbaşı rütbesinde 22 nci,binbaşılar ise yarbay rütbesinde 25 inci subaylık hizmet yılını doldursalar dahi emekliye sevk edilmezler ve bu rütbelerin normal bekleme süresi sonuna kadar hizmete devam ettirilirler. Bunlar yeni rütbelerinin bekleme süresi sonunda ve izleyen 2 yılda 3 defa değerlendirmeye tabi tutulurlar ve terfi edemedikleri takdirde emekliye sevk edilirler. Binbaşı ve yarbay rütbelerinde terfi şartlarını haiz oldukları halde terfi edemeyip bekleyenlerin miktarı, 41 inci madde esaslarına göre o rütbenin tespit edilen kadrosunun yüzde 10’unu geçemez; geçtiği takdirde, derece ve kademesine bakılmaksızın en eski nasıplılardan ve yeterlik durumu en düşük olanlardan başlanmak suretiyle yeteri kadarı emekliye sevk edilir. 2. Bekleme süresi sonunda veya sonraki yıllarda bir üst rütbeye yükselemeyen albayların subaylığa nasıpları en eski ve aynı nasıplı olanları arasında, öncelikle 38 ve Ek- 1 inci maddelerde belirtilen terfi şartlarını haiz olmayanlardan başlamak üzere yeteri kadarı emekliye sevk edilir. Bu şekilde emeklilik işlemine; terfi şartlarını taşımayan, Yüksek Askeri Şura’ca tuğgeneral-tuğamiral yıl kontenjanı verilen sınıflarda oldukları ve rütbe terfi şartlarını taşıdıkları halde üst rütbe kadrosunda açık bulunmadığı için terfi edememiş olan, terfi şartlarını taşıdıkları halde Yüksek Askeri Şura’ca tuğgeneral-tuğamiral yıl kontenjanı verilmeyen sınıflarda oldukları için Yüksek Askeri Şura’ca değerlendirmeye girmeyen albayların, sicil notu ortalaması en düşük olanlardan başlanır. b) (Değişik: 17/4/1975 – 1876/2 md.) Yetersizlik nedeniyle ayırma ; 1. (Değişik: 11/2/2014-6519/31 md.) Teğmen rütbesi hariç olmak üzere son on yıl içinde, ikisi farklı birinci ve ikinci sicil üstlerinden olmak üzere üçüncü kez sicil tam notunun %60’ından daha düşük sicil notu alan subaylar, 2. Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilen esaslara göre kendisinden istifade edilemeyeceği sıralı sicil üstlerinin düzenleyeceği sicil belgesi ile anlaşılan subaylar; 3. (Ek: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2018/117, K: 2023/212 Sayılı Kararı ile.) Hakkında hizmet sürelerine bakılmaksızın T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. c) (Mülga: 31/1/2013-6413/45 md.) d) (Ek: 28/6/2001 – 4699/7 md.) Aşağıda belirtilen suçlardan hükümlü olma nedeniyle ayırma: Ertelenmiş, seçenek yaptırımlara çevrilmiş, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş, affa uğramış olsalar bile, Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununun 131 inci maddesinin birinci fıkrasının az vahim hali hariç basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, iftira gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı nitelikteki suçlardan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçlarından hükümlü olan subaylar hakkında, hizmet sürelerine bakılmaksızın Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. (Ek cümleler:24/6/2021-7329/12 md.) Mahkeme, bu bentte yazılı suçlardan mahkûmiyet veya kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkûmiyet hâllerinde, mahkûmiyet kararıyla birlikte subayların Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılmasına karar verir. Bu hususlar mahkeme hükmünde belirtilmemiş olsa da mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarmayı gerektirir. Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma, askerî rütbe ve memuriyetlerin kaybedilmesi ile subay, astsubay ve Devlet memuru olarak tekrar Türk Silahlı Kuvvetlerine kabul edilmeme sonuçlarını doğurur. [51] YEDİNCİ BÖLÜM Değerlendirme Kurulları I – Değerlendirme kurullarının teşkili: Madde 51 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/19 md.) II – Terfi işlemi: Madde 52 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/19 md.) III – Değerlendirme kurulları üyelerinin nitelikleri: Madde 53 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/19 md.) Albaylarla general ve amirallerin terfi işlemleri: Madde 54 – (Değişik birinci fıkra: 18/6/2003 – 4902/23 md.) Yüksek Askerî Şûra; kuvvet komutanlıklarından (…) [52] 38 inci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi gereğince gönderilen ve o yıl tuğgeneral-tuğamiral yıl kontenjanı tespit edilen sınıflardan olan albaylar ile terfi sırasındaki general ve amirallerin şahsî dosyalarını ve rütbedeki sicil belgelerini (albayların, teğmenlikten itibaren; general ve amirallerin, generallik ve amirallik sicil belgelerini) inceleyerek, Yüksek Askerî Şûra Yönetmeliğinde gösterilen esaslara göre değerlendirme notu verir. Tespit edilen yeterlik notuna göre en yüksek yeterlik notu alanlardan başlanmak üzere yeterlik sıralaması yapılır. Yeterlik notu, yeterlik tam notunun % 85 ve daha yukarısı olan albay, general ve amirallerden yeterlik notu en yüksek olandan itibaren kadro ihtiyacı kadar bir üst rütbeye terfi ettirilir. [53] (Değişik: 22/7/1981 – 2497/5 md.) Ancak, bir üst rütbeye yükselecek Tuğgeneral – Tuğ-amiral, Tümgeneral – Tümamiral ile Korgeneral – Koramiral sayısı, yükselecekleri rütbenin birinci yıl kontenjanına eşit veya az ise, bunların üst rütbeye yükseltilme durumları Yüksek Askerî Şura üyelerinin üçte ikisinin kabulüne bağlıdır. (Ek fıkra: 11/2/2014-6519/32 md.) Rütbe bekleme süresini tamamlamaya bir yıl kalanlar da Yüksek Askerî Şûra değerlendirmesine alınırlar. Bunlardan terfi ettirilenler ile kadrosuzluktan emekli edilenler rütbe bekleme sürelerini tamamlamış sayılır. (Ek cümle: 25/7/2016-KHK-668/4 md.; Aynen kabul: 8/11/2016-6755/4 md.; Değişik üçüncü cümle: 15/8/2017-KHK-694/32 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/32 md.) Ancak albaylar ile rütbe bekleme süresi üç yıldan az olan general ve amiraller, rütbe bekleme süresine bakılmaksızın ve sicil şartı aranmaksızın Yüksek Askerî Şûra Başkanının kararıyla Yüksek Askerî Şûra değerlendirmesine alınabilirler. (Ek cümle: 15/8/2017-KHK-694/32 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/32 md.) Bunlardan terfi ettirilenler ile kadrosuzluktan emekli edilenler rütbe bekleme sürelerini tamamlamış sayılır. (Ek: 3/7/1975 – 1923/23 md.; Mülga dördüncü fıkra: 2/1/2017-KHK-681/22 md., Aynen kabul: 1/2/2018-7073/22 md.) (…) V – Değerlendirme kurullarının çalışmaları: Madde 55 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/21 md.) VI – Değerlendirme kurul üyelerinin bağımsızlığı: Madde 56 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/21 md.) Yönetmelik: Madde 57 – (Mülga: 5/6/2017-KHK-691/5 md.; Aynen kabul: 31/1/2018-7069/5 md.) SEKİZİNCİ BÖLÜM Özel Hükümler I – Savaş takdirnamesi alanlar: Madde 58 – Savaş takdirnamesi alan subaylara bir defaya mahsus olmak üzere iki yıl kıdem verilir. Savaş takdirnamesine hak kazananlardan ölenlerin kıdemleri verilerek bu kanunda aranan kademe ve rütbe terfii şartlarına bakılmaksızın terfileri yapılır ve yeni duruma göre dul ve yetimlerine emekli maaşı bağlanır. II – Esir subaylar: Madde 59 – Esir düşen subayların esir düştüklerine dair kıt’a ve kurum amirlerince veya bunların yokluğunda üstlerince; yer, tarih ve olay belirtilmek suretiyle tanzim edilecek raporlara göre: a) Esarette bulundukları sürece suç işledikleri esir subaylar içindeki en yüksek rütbeli veya kıdemli subayın yazılı bildirisi veya esarette bulunanlar tarafından imzalı olarak yapılan ve belgeye dayanan ihbarlar üzerine Millî Savunma Bakanlığınca teşkil edilecek kurul raporuna göre suçlu görülenler askeri yargı organlarına sevk edilir. Yargılama sonucu mahküm olanlar hakkında 36 ncı madde hükümleri uygulanır. b) Esaretten dönen subaylardan terfie engel halleri olmadığı anlaşılanlarla, isnat olunan suçları sabit olmıyanlardan: 1. Esir düşmeden evvel terfi şartlarını kazanmış olanlar derhal terfi ettirilerek nasıpları emsal tarihine götürülür. 2. Normal bekleme sürelerini doldurmuş olanlar esir düşmeden evvel terfi şartlarını kazanmamış iseler, 2 yıllık sicili sağlanıncaya kadar bekletildikten sonra sicil notu ortalamaları ve değerlendirme notlarına göre aynı rütbedeki diğer terfi edecek subaylarla yeterlik gruplamasına girer ve terfi işlemine tabi tutulurlar. Terfie hak kazandıkları takdirde terfileri yapılır ve nasıpları emsal tarihine götürülür. 3. Emsallerinden bir rütbeden fazla geri kalmış olanlar, her rütbede 2 yıllık sicil sağlanıncaya kadar bekletildikten sonra sicil notu ortalamalarına ve değerlendirme notlarına göre aynı rütbedeki diğer terfi edecek subaylarla yeterlik derecelemesine girer ve terfi işlemine tabi tutulurlar. Terfie hak kazandıkları takdirde terfileri yapılır ve nasıpları emsal tarihine götürülür. c) Yukarıdaki esaslara göre yapılacak terfilerde kadro münhali aranmaz. III – Harp gaibi subaylar: Madde 60 – Harp gaibi olup da sonradan dönen subaylar 59 uncu maddenin (a) bendi uyarınca askerî yargı organlarına sevk edilirler. Neticede beraat edenlerin terfileri esir subaylar hakkındaki esaslara göre yapılır. IV – Enterne edilen subaylar: Madde 61 – Yabancı devletler tarafından enterne edildiği mahkeme kararı ile sabit olan subaylar hakkında 59 uncu madde hükümleri uygulanır. V – Sıhhi izin süresi içinde terfi sırasına giren subaylar: Madde 62 – Bulundukları rütbelerde terfi şartlarını tamamlamış ve terfi için gerekli yeterlik derecesine girmiş subayların sıhhi izin sürelerine tabi bulunmaları terfilerine engel teşkil etmez. Sıhhi izin süreleri bekleme sürelerinden sayılır. VI – Sınıfı değişen subaylar: Madde 63 – Çeşitli sebeplerle sınıf değiştiren subaylarla fakülte ve yüksek okullarda okuyanların terfilerinin ne şekilde yapılacağı Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. VII – Fakülte ve yüksek okullardan mezun olanların nasbı: Madde 64 – (Değişik: 28/6/2001 – 4699/8 md.) Silahlı Kuvvetler hesabına fakülte veya yüksek okullardan mezun olup subay nasbedilenlerin subaylık nasıpları hangi tarihlerde olursa olsun kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerinde esas olacak nasıpları fakülte veya yüksek okullardan mezun oldukları takvim yılının 30 Ağustos tarihidir. Askerlik hizmeti sırasında veya müteakiben muvazzaf subay nasbedilenlerin subaylık nasıpları hangi tarihte olursa olsun, kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerinde esas olacak nasıpları 35 inci madde gereğince nasıplarının götürüldüğü takvim yılının 30 Ağustos tarihidir. VIII – Açığa çıkarılan, tutuklanan veya firar ve izin tecavüzünde bulunan, cezası infaz edilmekte olan subaylar hakkında yapılacak işlem: Madde 65 – Açığa alınan veya tutuklanan subay ve askerî memurlar hakkında aşağıdaki esaslara göre işlem yapılır: a) (Değişik: 20/11/2017-KHK-696/20 md. Aynen kabul: 1/2/2018-7079/19 md.) Haklarında taksirli suçlar hariç bir suçtan kamu davası açılanlara ilişkin iddianameler, kabulünü müteakip mahkeme tarafından sanığın mensubu bulunduğu kuvvet komutanlığına ve Milli Savunma Bakanlığına gönderilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis, taksirli suçlar hariç olmak üzere beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan veya yüz kızartıcı bir suçtan yahut emre itaatsizlikte ısrar, üste veya amire fiilen taarruz, üste veya amire hakaret, mukavemet suçlarından dolayı haklarında kamu davası açılanlar, ilgili kuvvet komutanlığının teklifi üzerine veya resen Milli Savunma Bakanlığı tarafından açığa alınabilirler. Milli Savunma Bakanlığınca askeri suçlar yönünden resen açığa alma işlemi tesis edilmeden önce fiilin işleniş şekli, niteliği ve disiplini ihlal derecesi bakımından açığa alınmayı gerektirip gerektirmediği hakkındaki görüşü ilgili kuvvet komutanlığından sorulabilir. b) (Değişik: 26/3/1982 – 2642/10 md.) (a) bendi gereğince açığa çıkarılanlar yapmakta oldukları görevden alıkonulurlar ve kendilerine başka görev verilmez. c) (Değişik: 22/1/2015 – 6586/45 md.) Bunlardan; 1. Yargılama sonunda beraatlerine, haklarındaki kamu davasının her ne sebeple olursa olsun ortadan kaldırılmasına veya duruşmanın tatiline veya davanın düşmesine veya kamu davasının reddine veya Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişkilerinin kesilmesini gerektirmeyecek şekilde hükümlülüklerine yahut haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilenlerin açıkları, haklarındaki kararın kesinleşmesi beklenmeksizin kaldırılır. 2. Soruşturmaya konu olan fiillerin hizmetlerine devama engel olmadığı anlaşılanların açıkları, haklarında karar verilmesi beklenmeksizin kaldırılabilir. 3. Açıkta bulunanlar hakkında her üç ayda bir yapılacak değerlendirme sonucunda veya diğer nedenlerle açıklarının kalkması gerektiği değerlendirilenlerin açıkları kaldırılır. d) (Değişik: 28/6/2001 – 4699/9 md.) Hükmün aleyhe bozulması ve mahkemece bu bozulmaya uyulması veya duruşmanın tatiline dair kararın ortadan kalkması veya Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişkilerinin kesilmesini gerektirecek şekilde hükümlülüklerine karar verilmesi hallerinde de (a) bendi hükmü uygulanır. e) (Değişik: 26/3/1982 – 2642/10 md.) Terfi sırasına girenlerden; 1. Açıkta bulunanların, 2. Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişkilerinin kesilmesini gerektirmeyecek şekilde hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum olmaları nedeniyle veya (c) bendinin (2) numaralı alt bendine göre açıkları kaldırılmış olup da henüz hükümleri kesinleşmemiş olanların, 3. (Değişik: 29/7/1983 – 2870/6 md.) Tutuklu bulunan ya da tahliye edilmekle beraber kovuşturma veya duruşması devam eden veya hakkında verilen hüküm henüz kesinleşmemiş bulunanların, 4. Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme hariç, firar veya izin tecavüzünde bulunmuş olanlar ile firar veya izin tecavüzüne devam edenlerin, Terfileri ve kademe ilerlemeleri yapılmaz. Bu gibilerin terfi ve kademe ilerlemesi işlemlerinin ne şekilde yapılacağı subay sicil yönetmeliğinde gösterilir. f) (Değişik: 26/3/1982 – 2642/10 md.) Açığa alınan ya da tutuklananlar; 1) Hizmet eri tazminatından ve bu Kanunda öngörülen aile yardım ödeneği, mahrumiyet yeri ödeneği, doğum yardım ödeneği, ölüm yardım ödeneği, tedavi ve cenaze masrafları, yakacak yardımı, giyecek ve yiyecek (tayın bedeli) yardımı, tahsil bursları ve yurttan faydalanma, lojmandan faydalanma hükümlerinden yararlanmaya devam ederler. 2. (Değişik birinci cümle: 18/7/2011 – KHK-647/1 md.) Açığa alınanlara ve tutuklulara (hakim subaylar dahil), bu süreler içinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 141 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi hükmüne göre aylık ödenir. Ancak, bu gibilerden haklarında kovuşturmaya yer olmadığına, muhakemenin menine, beraate, her ne sebeple olursa olsun kamu davasının düşmesine veya ortadan kaldırılmasına karar verilenlerin ödenmeyen veya noksan ödenen her türlü özlük hakları ödenir. (Ek cümle: 18/7/2011 – KHK-647/1 md.) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin yurtdışı kadrolarında görevliyken açığa alınan veya tutuklananlara da yurtiçinde bir kadroya atanıncaya kadar, bu alt bent uyarınca yurtdışı aylığı ödenir. g) (Değişik: 3/7/1975 – 1923/25 md.) Firar veya izin tecavüzünde bulunanların bu fiillerinin başladığı tarihten itibaren aylık, hizmet ve makamla ilgili ödenek ve tazminatları kesilir. Ancak, kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme veya mazerete dayalı olduğu adli mercilerce verilmiş kararlarla saptanan izin tecavüzlerinde kesilen aylık ve makamla ilgili ödenek ve tazminatları geri verilir. h. (Değişik: 20/11/2017-KHK-696/20 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/19 md.) Ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve süreli hapis cezalarının infazı sırasında subaylara maaş ile hizmet ve makamlarına ilişkin ödenek ve tazminatları verilmez. I) (Ek: 24/4/2008-5758/4 md.) Soruşturma veya kovuşturmasının devamı nedeniyle terfi edemeyen subay ve astsubaylardan; açığa çıkarılan, tutuklanan ya da açıkları kaldırılanlar veya tahliye edilenler hakkında, davaları neticeleninceye kadar, bu Kanunun 32 nci maddesinin (b) bendinde yer alan en çok rütbe bekleme süreleri ile 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinde belirtilen rütbe karşılığı yaş hadleri uygulanmaz. Bunların Silahlı Kuvvetlerde kalabileceği azami süre, emsali neşetlilerin Silahlı Kuvvetlerdeki görev süresi kadardır. DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli Hükümler I – Genelkurmay Başkanının yaş haddi ve görev süresi: Madde 66 – (Mülga: 28/6/1978 – 2159/4 md.) ALTINCI KISIM Astsubaylar [54] BİRİNCİ BÖLÜM Kaynak ve Yetiştirme I – Kaynak: Madde 67 – (Değişik: 28/5/2003-4861/1 md.) Türk Silâhlı Kuvvetleri için muvazzaf astsubay kaynakları; a) Astsubay meslek yüksek okulları, b ) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/23 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/23 md. ) Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulları, c) (Ek: 2/1/2017-KHK-681/23 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/23 md. ) Milli Savunma Bakanlığı nam ve hesabına Bakanlıkça belirlenen fakülte, yüksek okul ve meslek yüksek okullarıdır. II – Temin ve yetiştirme Madde 68- (Değişik: 28/5/2003-4861/2 md.) Muvazzaf astsubay olabilmek için; a) Astsubay meslek yüksek okullarından mezun olmak veya, b) (Değişik: 26/6/2012-6336/14 md.) Milli Savunma Bakanlığı tarafından tespit edilecek fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını kendi nam ve hesabına bitirmek; dört yıl veya daha fazla süreli yükseköğrenimi bitirenler için müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmiyedi yaşını, daha az süreli yükseköğrenimi bitirenler için yirmibeş yaşını bitirmemiş olmak; uzman erbaşlar için 4 üncü hizmet yılını tamamlamış, 8 inci hizmet yılını bitirmemiş olmak; yedek astsubaylar için eğitim durumuna göre bu bentte belirtilen yaş koşulunu taşımak; yönetmelikte öngörülen sınavlar ile uygulanacak temel askerlik eğitiminde başarılı olmak gereklidir. (Ek cümle: 31/10/2016-KHK-678/15 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7071/15 md.) Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere astsubay naspedilecek olanların yaş ve diğer giriş şartları Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir. [55] [56] c) (Ek: 2/1/2017-KHK-681/24 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/24 md. ) Milli Savunma Bakanlığı nam ve hesabına eğitim göreceklerin önlisans eğitimine gönderilmeleri ile askeri eğitimleri ve bu eğitimleri sırasında yapılacaklara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. (Mülga ikinci fıkra: 25/7/2016-KHK-669/28 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/28 md.) Astsubay meslek yüksek okullarına veya kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksekokullarını bitirenler ile yedek astsubaylık hizmetlerini yapmakta iken istekli bulunanlardan muvazzaf astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınacaklarda aranacak şartlar, bunların tâbi tutulacakları seçme sınavlarına ilişkin usul ve esaslar ile temel askerlik eğitimiyle ilgili esaslar yönetmelikte gösterilir. [57] Uzman jandarmalardan astsubay nasbedilenler hariç olmak üzere kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarını bitirenlerden bu madde hükümlerine göre astsubay nasbedilenler, astsubay nasbedilmelerini müteakip atandıkları görevlerde bir yıllık deneme (adaylık) süresine tâbi tutulurlar. Bunlardan atandıkları görevde bir yıllık (doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere astsubay nasbedilenler için iki yıl) deneme süresi sonunda Türk Silâhlı Kuvvetlerine uyum sağlayamayan veya astsubaylığa engel hali görülenler veya deneme süresinin bitiminden önce temin şartlarını taşımadığı anlaşılanlar ya da bu şartları kaybedenler ile deneme süresinin bitimine kadar kendi istekleri ile ayrılmak isteyenlerin Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişikleri kesilir ve aldıkları aylıklar dışında Devlet tarafından bunlara yapılan masraflar, kanunî faizleriyle birlikte kendilerinden tahsil olunur. (Ek cümleler: 31/10/2016-KHK-678/15 md.; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7071/15 md. ) Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere astsubay nasbedilenlerin deneme süresi iki yıldır. Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığında görev yapmak üzere astsubay nasbedilenler sınıflarına bakılmaksızın Özel Kuvvetler Komutanlığında eğitime tabi tutulurlar. (Değişik beşinci altıncı ve yedinci cümleler:18/2/2021-7281/9 md.) Bu eğitimlerde başarı gösteremeyenlerin, eğitimi tamamlamadan önce temin şartlarını taşımadığı anlaşılanların veya temin aşamasındaki şartları kaybedenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. Geçici sağlık nedenleri ile başarı gösteremeyenler bir sonraki dönem eğitimine katılırlar. Bunlardan ikinci dönem eğitimde her ne sebeple olursa olsun başarı gösteremeyenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir. (Ek cümle:18/2/2021-7281/9 md.) Sağlık nedenleri ile başarı gösteremeyenler hariç olmak üzere, Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilenlerden aldıkları aylıkları dışında Devletçe bunlara yapılan masraflar, kanuni faizleriyle birlikte tahsil olunur. Bunlardan ikinci dönem eğitimde de sağlık nedenleri ile başarı gösteremeyenler kuvvet komutanlıklarınca sınıf ve rütbelerine uygun görevlere atanırlar. Doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığında görev yapmak üzere astsubay naspedilenlerden sonradan Özel Kuvvetler Komutanlığı dışına atananlar, ayrıca sınıflarına ilişkin eğitimlere tabi tutulurlar. [58] [59] Bu şekilde ilişiği kesilenler başka askerî öğretim kurumlarına alınamazlar ve Türk Silâhlı Kuvvetlerinde muvazzaf olarak istihdam edilemezler. 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu hükümleri saklıdır. Temel askerlik eğitiminden çeşitli nedenlerle ilişiği kesilenlerin temel eğitimde geçirdikleri süreler ile temel askerlik eğitimini müteakip astsubay nasbedilenlerden deneme süresinin bitimine kadar ayrılanların temel eğitimde ve muvazzaf astsubaylıkta geçen süreleri askerlik hizmetinden sayılır. Toplam hizmet süreleri askerlik yükümlülük sürelerini karşılayanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar. Eksik hizmeti olanların bu süreleri, 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu veya 1111 sayılı Askerlik Kanunu hükümlerine göre tamamlatılır. YEDİNCİ KISIM Astsubay Sınıflandırması I – Sınıflar: Madde 69 – (Değişik : 19/4/2000 – 4564/3 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup astsubayların sınıfları ve bu sınıflardan hangilerinin muharip, hangilerinin yardımcı sınıflara dahil bulunduğu 21 inci madde esaslarına göre tespit edilir ve Astsubay Sınıflandırma Yönetmeliğinde gösterilir. II – Sınıflandırma: Madde 70 – Astsubayların sınıflandırılması hakkında 22 nci madde esasları uygulanır. a) İlk sınıflandırma: Madde 71 – Astsubay adayı öğrencilerin sınıflara ayrılması hakkında 23 üncü madde esasları uygulanır. b) Yeniden sınıflandırma: Madde 72 – Astsubayların yeniden sınıflandırılması hakkında (d) bendi hariç olmak üzere 24 üncü madde esasları uygulanır. III – Sınıflandırma kurulları ve sınıflandırma yönetmeliği: Madde 73 – Astsubay sınıflandırma kurulları ve Sınıflandırma Yönetmeliği hakkında 25 inci madde esasları uygulanır. SEKİZİNCİ KISIM Astsubay Meslek İçi Eğitimi I – Meslek içi eğitimi: Madde 74 – Astsubayların meslek içi eğitimleri hakkında 26 ncı madde esasları uygulanır. II – Muharip sınıf astsubayların karargâhta görevlendirilmesi: Madde 75 – Muharip sınıf astsubaylar başçavuş olmadan kurum ve karargahlarda idari işlerde görevlendirilemezler. DOKUZUNCU KISIM Astsubay Terfileri BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler I – Kapsam: Madde 76 – Silahlı Kuvvetlere mensup astsubayların; rütbeleri, bekleme süreleri, nasıpları, rütbe ve kademe terfi şartları bu kanun hükümlerine tabidir. II – Rütbeler: Madde 77 – Silahlı Kuvvetlerdeki astsubay rütbeleri aşağıda gösterilmiştir. Astsubay [60] astçavuş Astsubay çavuş “ Kıdemli çavuş “ Üstçavuş “ Kıdemli üstçavuş “ Başçavuş “ Kıdemli Başçavuş III – Bekleme süreleri: a) Barış zamanına ait normal bekleme süreleri: Madde 78 – (Değişik: 5/2/2009-5837/19 md.) Astsubayların normal bekleme süreleri aşağıda gösterilmiştir: Rütbeler Normal bekleme süreleri Astsubay Astçavuş [61] 8 ay Astsubay Çavuş 3 yıl “ Kıdemli Çavuş 3 yıl “ Üstçavuş 6 yıl “ Kıdemli Üstçavuş 6 yıl “ Başçavuş 6 yıl “ Kıdemli Başçavuş 6 yıl b) En az bekleme süreleri: Madde 79- (Değişik: 28/5/2003-4861/3 md.) Savaşta ve milletlerarası taahhütler icabı savaşlara katılanlar için Cumhurbaşkanı kararı ile normal bekleme süreleri yarısına kadar indirilebilir. Bu indirme sonucunda bir yıldan artan miktarlar, tam yıla çıkarılır. [62] Üstün başarı kıdemi alan üstçavuş, kıdemli üstçavuşlar ile başçavuşların normal bekleme süreleri bir yıl eksiktir. Kendi nam ve hesabına (…) [63] fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarını bitirdikten sonra muvazzaf astsubay olmak için başvuranlardan, temel askerlik eğitimini başarıyla bitirip muvazzaf astsubay nasbedilenlerin, ilk defa astsubay olmak için başvuru yaptıkları tarihteki öğrenim süreleri itibarıyla hazırlık sınıfı ve sınıfta kalmalar hariç olmak üzere astsubay meslek yüksek okullarından yıl itibariyle fazla olan öğrenim süreleri, kıdemlerinden sayılır ve bunların hangi rütbelerde ne kadar eksik bekletilecekleri yönetmelikte gösterilir. [64] c) En çok bekleme süreleri: Madde 80 – (Değişik: 9/8/1993 – KHK – 499/13 md.) Astsubayların 78 inci maddede gösterilen normal bekleme süreleri dışında her rütbede kalabilecekleri süre, bu Kanundaki esaslar dahilinde o rütbenin yaş haddine kadar olan süredir. IV – Terfi zamanı: Madde 81 – Astsubayların terfi zamanı hakkında 33 üncü madde hükmü uygulanır. İKİNCİ BÖLÜM Nasıp I – Astsubaylığa nasıp: Madde 82- (Değişik: 28/5/2003-4861/4 md.) (Değişik birinci fıkra: 2/1/2017-KHK- 681/26 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/26 md.) Astsubaylığa nasıp Milli Savunma Bakanının onayı ile yapılır. (Ek fıkra: 11/2/2014-6519/33 md.; Değişik ikinci fıkra: 2/1/2017-KHK- 681/26 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/26 md. ) Rütbe terfileri, ilgisine göre İçişleri Bakanının veya Milli Savunma Bakanının onayı ile yapılır. (Değişik üçüncü fıkra: 17/4/2017-KHK-690/8 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7077/7 md.) Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulu mezunu olup da astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlardan başarılı olanlar astsubaylığa nasıp onayı tarihinden geçerli olarak astsubay çavuşluğa nasbedilirler. Bu personelin astsubaylık nasıpları hangi tarihte olursa olsun, kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerine esas olacak nasıpları için onay takvim yılının 30 Ağustos tarihi esas alınır ve kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerinde 79 uncu ve 80 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır. Nasıp düzeltilmesinden ötürü maaş veya maaş farkı ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. Astsubay meslek yüksek okullarını başarıyla bitirenler ise o yılın 30 Ağustos tarihinde astsubay çavuşluğa nasbedilirler. Bunlardan; a) Astsubay meslek yüksek okullarını bitirip de astsubay çavuş nasbedilmeden önce astsubaylar hakkında açığa alınmayı gerektiren bir suçtan haklarında kamu davası açılanlar veya herhangi bir suçtan tutuklanan ya da gözaltına alınanların astsubay çavuşluğa nasıpları yapılmaz. Bunlardan öğrencilik hukukunun kaybedilmesine sebep olacak şekilde mahkûm olanlarla okul yüksek disiplin kurulunca okulla ilişiğinin kesilmesine karar verilenler hariç olmak üzere haklarında kovuşturmaya yer olmadığına, ceza verilmesine yer olmadığına, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, beraate veya kamu davasının her ne sebeple olursa olsun ortadan kaldırılmasına karar verilenlerle gözaltına alınanlardan başka bir işlem yapılmaksızın serbest bırakılanlar astsubay çavuşluğa nasbedilir ve nasıpları emsalleri tarihine götürülür. b) Kazai, idari veya sıhhi zorunluluklar nedeniyle astsubay meslek yüksek okullarını 30 Ağustostan sonra bitirenler, bitirdikleri ayın sonundan geçerli olarak astsubay çavuşluğa nasbedilirler. Bunların nasıpları emsalleri tarihine götürülür. Astsubay nasbedilenlerin 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu veya 1111 sayılı Askerlik Kanununa göre yerine getirdikleri muvazzaf askerlik hizmetinde geçen hizmet süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları buna göre düzeltilir. Bu şekilde bulunacak nasıplarına göre terfi ve kademe ilerlemesine esas olacak nasıpları, nasıplarının götürüldüğü takvim yılının 30 Ağustos tarihidir. Nasıp düzeltmesinden dolayı maaş ve maaş farkları ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. (Ek fıkra:25/6/2019-7179/62 md.) Yedek astsubay okullarını bitirenler, bitirdikleri tarihten geçerli olmak üzere astsubay astçavuş nasbedilirler. II – Nasıp düzeltilmesi: Madde 83 – (Değişik: 17/4/1975 – 1875/6 md.) Kazai ve idari kararlar sonucu astsubayların nasıplarının düzeltilmesi hakkında 36 ncı maddenin (a), (b), (c) bentleri hükümleri uygulanır. Ancak sıhhi sebepler ile devamsızlık, yönetmelikte gösterilen özel nitelik isteyen kurslar ve 3 ay (dahil) daha az süreli kurslar için 36 ncı maddenin (b) bendi hükümleri uygulanmaz. (Ek fıkra: 16/6/2009 – 5906/1 md.) Kendi nam ve hesabına yüksek lisans öğrenimi yapan astsubaylara (sözleşmeli erbaşlıktan astsubaylığa geçenler dâhil), 36 ncı maddenin (d) bendinde belirtilen esaslar dahilinde kıdem verilir. [65] (Ek fıkra: 10/3/2011-6191/10 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri Astsubay Üst Karargâh Hizmetleri Eğitim Merkezi Komutanlığınca düzenlenen ve iki yarı yıllık programı içeren, Astsubay Üst Karargâh Hizmetleri eğitimini bitiren astsubaylara, bir yıl kıdem verilir. (Değişik son fıkra: 16/6/2009 – 5906/1 md.) Bu madde hükümlerine göre nasıpları leh veya aleyhe düzeltilenlerin terfi işlemlerinin ne şekilde olacağı ve kıdemlerinin verilme usul, esas ve şartları Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kıdem I – Kıdem ve kıdem sırası: Madde 84 – (Değişik: 2/7/2000 – KHK – 607/10 md.; Değiştirilerek kabul: 10/5/2006-5497/7 md.) Kıdem ve kıdem sırası aşağıdaki esaslara göre düzenlenir: a) Rütbelerde kıdemler, onay metninde yazılı tarihten başlar. [66] b) Aynı günde astsubaylığa nasbedilenler arasında kıdem sırası, okullarda kazanılan not ortalamalarına göre tespit edilir ve bunlar kendi aralarında sıralanırlar. c) Aynı rütbe ve nasıplılar arasında kıdem sırası, her yıl tespit edilen yeterlik derecesine göre saptanır. Aynı rütbe ve nasıplı olup, değişik kaynaklardan yetiştiğinden yeterlik derecesi kıyaslanamayan astsubaylar arasındaki kıdem sırası aşağıda belirtilmiştir: 1. Astsubay meslek yüksekokulu mezunları. 2. Uzman jandarmalıktan astsubay olanlar. 3. Uzman erbaşlıktan astsubay olanlar. 4. Kıt’a erbaş ve erlerinden astsubay olanlar. 5. Sözleşmeli astsubaylıktan muvazzaf astsubay olanlar. 6. Sivil kaynaktan muvazzaf astsubay olanlar. 7. Sözleşmeli astsubaylar. 8. (Ek:25/6/2019-7179/62 md.) Yedek astsubaylar. d) Çeşitli sınıflara mensup, aynı rütbe ve nasıplı astsubaylar arasındaki kıdem sırası aşağıdaki önceliğe göre; 1. Yeterlik dereceleri, 2. Astsubaylık hizmet süreleri, 3. Bir önceki rütbeye yükselme tarihleri, 4. Bir önceki rütbenin son yılında tespit edilen yeterlik dereceleri, 5. Bu durumda da eşitlik varsa, eşitlik bozuluncaya kadar sıra ile bir önceki rütbenin son yılında tespit edilen yeterlik dereceleri, dikkate alınarak belirlenir. e) Her ne sebeple olursa olsun sınıfı değiştirilenler, yeni sınıflarındaki yeterlik dereceleri tespit olununcaya kadar, yeni sınıfının aynı nasıplılarının sonunda sıralanırlar. f) Kuvvetleri ayrı olan aynı rütbe ve aynı nasıplı astsubayların kıdem sırası; 1. Aynı yıl terfi edenlerden kıdem almadan yükselenler, 2. Her ikisi de kıdem alarak yükselmiş ise bir önceki rütbeye yükselme tarihi önce olanlar, 3. Bütün şartlar aynı ise mensup olduğu kuvvete göre sıra ile kara, deniz, hava, jandarma, sahil güvenlik, diğerlerine nazaran kıdemlidir. Yukarıda belirtilen ilkelere göre kıdem ve kıdem sırasının belirlenmesine ilişkin diğer usûl ve esaslar Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Terfi Esas ve Şartları I – Rütbe terfi şartları ve esasları: Madde 85 – (Değişik: 29/9/1988 – 3475/10 md.) Astsubayların rütbe terfi şartları aşağıda gösterilmiştir. a) Rütbeye mahsus bekleme süresini tamamlamış olmak. b) (Değişik: 21/7/2000 – KHK – 607/11 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/8 md.) Rütbeye mahsus bekleme süresinin üçte ikisi oranında; kıdem alanlardan astsubay çavuş, astsubay kıdemli çavuş, astsubay üstçavuş (üç yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar) ve astsubay kıdemli üstçavuş (üç yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar) rütbelerinde en az bir yıllık, diğer rütbelerde fiili bekleme süresinin üçte ikisi oranında yıllık sicili bulunmak, [67] c) Üst rütbe kadrosunda açık bulunmak. Birinci fıkrada belirtilen şartları haiz olan astsubayların terfileri aşağıdaki esaslara göre yapılır. a) (Değişik: 21/7/2000 – KHK – 607/11 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/8 md.) Yükselme sırasına girmiş bulunan astsubayların, sicil notu ortalamaları tespit edilir ve bunlar sınıfları içerisinde yeterlik derecesine göre sıralanır. Bilahare bu sıralama esas alınmak üzere sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı olanlardan bir üst rütbedeki kadro açığı kadarı en üstün yeterlik derecesinden başlanmak üzere bir üst rütbeye terfi ettirilir. Diğer terfi şartlarını haiz olduğu halde üst rütbede kadro açığı bulunmadığı için terif edemeyenler derece ilerlemesi yaparlar. 83, 100 ve 106 ncı maddelere göre 30 Ağustos tarihinden sonra terfi etme durumunda olanların, terfi eden emsallerinin şartlarını haiz olmak kaydıyla, kadro açığı şartı aranmadan bir üst rütbeye terfi işlemleri derhal yapılır. b) (Değişik: 23/6/2016 – 6722/4 md.) Üstün başarılı kıdemli üstçavuş ve başçavuşların terfi esasları: Kıdemli üstçavuş ve başçavuşların bu rütbelerine ait bekleme sürelerinin bitiminden bir yıl önce bu rütbelere ait her yılki sicil notu, sicil tam notunun %95 ve daha yukarısında ve sicil notu ortalaması da sicil tam notunun %95 ve daha yukarısında olanlar, yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda rütbelerine göre kendi sınıfları içerisinde ayrı ayrı sıralanırlar. Bu şekilde sıralanan astsubaylardan, kendi sınıfı mevcudunun veya mevcudun azlığı sebebiyle birleştirilen sınıfların toplam mevcudunun; muharip sınıflar için %8’ine kadarı, yardımcı sınıflar için %4’üne kadarı ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanı tarafından bir üst rütbeye yükseltilebilir. [68] c) (Ek: 21/7/2000 – KHK – 607/11 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/8 md.) Yükselme sırasına girmiş bulunan astsubaylardan görev esnasında yaralanmaları nedeniyle uzun süreli tedaviye tabi tutulanların rütbe terfii ve rütbe kıdemliliği işlemleri; sicil notu ortalamasına göre, birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerindeki şartlar aranmadan yapılır. Her yıl düzenlenecek sicil belgelerinin şekli ve muhtevası ile sınıf ve rütbelerin özelliklerine göre ne surette, kimler tarafından, hangi zamanlarda doldurulacağı, sicil notunun verilme esasları ve birinci fıkranın (b) bendindeki şart nedeniyle terfi edemeyenlerin gelecek yıldaki terfi işlemlerinin ne şekilde yapılacağı (…) [69] Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. II – Terfide baraj: Madde 86 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/28 md,; Yeniden düzenleme: 29/9/1988 – 3475/11 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarihli ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile.) III – Yeterlik derecelerinin hesaplanması: Madde 87 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/28 md.) IV – Terfi işlemi: Madde 88 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/28 md.) V – Kadroların bildirilmesi: Madde 89 – (Değişik: 2/1/2017-KHK- 681/27 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/27 md.) Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarına ait astsubay kadroları, her yıl 30 Ağustos tarihine kadar sınıfı (varsa branşı) belirtilerek Milli Savunma Bakanlığınca tespit edilir. [70] VI – Çok sınıflı kadrolar: Madde 90 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/30 md.) VII – Rütbe terfii esas ve şartları: Madde 91 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/30 md.) VIII – Müteakip yıllarda terfi: Madde 92 – (Değişik: 29/9/1988 – 3475/12 md.) Rütbe terfi edemeyen astsubaylardan: a) Astsubay çavuş ve astsubay kıdemli çavuşların tamamı, b) Sicil notu ortalaması, sicil tam notunun % 50 (dahil)’den fazla ve % 60’dan az olan üstçavuş – başçavuşlar, c) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarihli ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile) Hizmete devam ettirildikleri sürece rütbe terfi şartlarını haiz olmak kaydıyla sonraki yıllarda o yıl terfi sırasına girenlerle birlikte 85 inci madde esaslarına göre yeniden terfi işlemine tabi tutulurlar. Terfi edenlerin yeni rütbelerindeki bekleme süresinin başlangıcı rütbeye nasıp tarihidir. Bunlar yükseldikleri yeni rütbenin bekleme süresine tabidirler. (Son fıkra iptal: Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarihli ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile.) IX – Kademe terfii esas ve şartları: Madde 93 – (Değişik: 7/7/1971 – 1424/32 md.) Astsubaylar aşağıda yazılı esaslara göre her yıl kademe ilerlemesi yaparlar. a) Kademe ilerleme şartları şunlardır: 1. Bulunduğu kademede bir terfi yılını doldurmuş olmak, 2. Bulunduğu rütbede ilerliyebileceği bir ileri kademe bulunmak, 3. Sicil notu, sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı olmak. Yukarıdaki şartları haiz olan astsubaylar, her yıl kademe ilerlemesi yaparlar. b) Rütbelere ait kademeler ve bu kademelerin üst derece maaş kademelerine sırayeti EK-VIII/A ve EK-VIII/C sayılı cetvellerde gösterilmiştir. Kademe ilerlemesi suretiyle üst rütbe maaşını almış olmak, üst rütbeye terfii gerektirmez. [71] c) Kademe ilerlemesinin nasıl yapılacağı ve onay makamları Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. d) Bekleme süreleri sonunda üst rütbeye terfi eden astsubaylar, yeni rütbelerinin birinci kademesine de ilerlemiş olurlar. Bekleme süreleri dışında rütbe terfii eden astsubaylar da yeni rütbelerinin birinci kademesine ilerlemiş sayılırlar. Bunların yeni rütbe kademe aylıkları evvelki aylıklarından az olduğu takdirde, aradaki fark kademe ilerlemesi suretiyle giderilinceye kadar evvelki aylıkları ödenmekte devam olunur. e) Muhtelif sebeplerle nasıp tarihleri lehlerine düzeltilenlerin, yeni nasıp tarihlerine göre EK-VIII/A ve EK-VIII/C sayılı cetvellerdeki kademelere intibakları yapılır. [72] f) (Değişik: 29/9/1988 – 3475/13 md.) Kadrosuzluk (...) [73] sebebiyle rütbe terfi edemeyenlerden (a) bendinde belirtilen şartları haiz olanlar, bulundukları rütbede kademe ilerlemesi yapabilirler. g) (Ek: 21/7/2000 – KHK – 607/12 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/9 md.) Kademe ilerlemesi yapacak astsubaylardan görev esnasında yaralanmaları sebebiyle uzun süreli tedaviye tabi tutulanlardan o yıla ait sicil notu olmayanlarda, (a) bendindeki sicil notu şartı aranmaz. Bunların kademe ilerlemeleri sicil notu ortalamasına göre yapılır. BEŞİNCİ BÖLÜM [74] Çeşitli nedenlerle Silahlı Kuvvetlerden ayrılacak astsubaylar hakkında yapılacak işlem: Madde 94 – (Değişik: 7/7/1971 – 1424/33 md.) (Değişik cümle : 28/6/2001 – 4699/12 md.) Kadrosuzluk, yetersizlik, (…) [75] veya (c) bendinde belirtilen suçlardan hükümlülük nedeni ile aşağıda belirtilen esas ve şartlar dahilinde astsubaylar hakkında Silahlı Kuvvetlerden ayırma işlemi yapılır. a) Yetersizlik sebebi ile ayırma: 1. (Değişik: 11/2/2014-6519/35 md.) Astsubay çavuş rütbesi hariç olmak üzere son on yıl içinde, ikisi farklı birinci ve ikinci sicil üstlerinden olmak üzere üçüncü kez sicil tam notunun %60’ından daha düşük sicil notu alan astsubaylar, 2. (Mülga: 11/2/2014-6519/35 md.) 3. Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilen esaslara göre kendisinden istifade edilemiyeceği sıralı sicil üstlerinin düzenliyeceği sicil belgesi ile anlaşılanlar; Hakkında hizmet sürelerine bakılmaksızın T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. b) (Mülga: 31/1/2013-6413/45 md.) c) (Ek: 28/6/2001 – 4699/12 md.; Değişik: 22/1/2015-6586/46 md.) Hükümlü olma nedeniyle ayırma: Ertelenmiş, seçenek yaptırımlara çevrilmiş, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş ve affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununun 131 inci maddesinin birinci fıkrasının az vahim hâli hariç, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, iftira gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı nitelikteki suçlardan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçlarından hükümlü olan astsubaylar hakkında, hizmet sürelerine bakılmaksızın Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. (Ek cümleler:24/6/2021-7329/13 md.) Mahkeme, bu bentte yazılı suçlardan mahkûmiyet veya kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkûmiyet hâllerinde, mahkûmiyet kararıyla birlikte astsubayların Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılmasına karar verir. Bu hususlar mahkeme hükmünde belirtilmemiş olsa da mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarmayı gerektirir. Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma, askerî rütbe ve memuriyetlerin kaybedilmesi ile subay, astsubay ve Devlet memuru olarak tekrar Türk Silahlı Kuvvetlerine kabul edilmeme sonuçlarını doğurur. ALTINCI BÖLÜM [76] Madde 95 – 99 – (Mülga: 7/7/1971 – 1424/34 md.) YEDİNCİ BÖLÜM Özel Hükümler 1 – Savaş takdirnamesi alanlar: Madde 100 – Savaş takdirnamesi alan astsubaylar hakkında 58 inci madde esasları uygulanır. II – Esir astsubaylar: Madde 101 – Esir düşen astsubaylar hakkında 59 uncu madde esasları uygulanır. III – Harb gaibi astsubaylar: Madde 102 – Harp gaibi astsubaylar hakkında 60 ıncı madde esasları uygulanır. IV – Enterne edilen astsubaylar: Madde 103 – Enterne edilen astsubaylar hakkında 61 inci madde esasları uygulanır. V – Sıhhi izin süresi içinde terfi sırasına giren astsubaylar: Madde 104 – Sıhhi izin süresinde bulunan astsubayların terfileri hakkında 62 nci madde esasları uygulanır. VI – Sınıf değiştiren astsubaylar: Madde 105 – Çeşitli sebeplerle sınıf değiştiren astsubayların terfilerinin ne şekilde yapılacağı Astsubay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. VII – Açığa çıkarılan, tutuklanan veya firar ve izin tecavüzünde bulunan, cezası infaz edilmekte olan astsubaylar hakkında yapılacak işlem: Madde 106 – (Değişik: 3/7/1975 – 1923/32 md.) Astsubayların açığa alınmaları ve açıklarının kaldırılması subaylar hakkındaki hükümlere tabidir. Astsubayların açığa çıkarılmaları, açıkların kaldırılması ve açığa çıkarılan, tutuklanan, cezası infaz edilmekte olan veya firar ve izin tecavüzünde bulunan astsubaylar hakkında 65 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır. VIII – İstifa eden veya emekli olan astsubayların durumları: [77] Madde 107 – (Değişik birinci fıkra 29/9/1988 – 3475/14 md.) Disiplinsizlik ve ahlaki durum sebebiyle Silahlı Kuvvetlerde kalmaları uygun görülmeyerek sicil yoluyla çıkarılanlar, kamu görevinden çıkarılanlar veya Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası verilenler hariç olmak üzere istifa eden veya emekliye ayrılan veyahut yetersizlik nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden ayırma işlemine tabi tutulan astsubaylar, rütbeleriyle yedek astsubaylığa geçirilirler. (Değişik : 28/6/2001 – 4699/13 md.) Bunların yedeklik çağları, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesi hükümlerine tabidir. Askerlik hizmetini yedek astsubay olarak yapanlar hariç olmak üzere, Silahlı Kuvvetlerden her ne sebeple olursa olsun ayrılan astsubaylar muvazzaf olarak tekrar Silahlı Kuvvetler hizmetine alınamazlar. Barışta manevra ve tatbikat amaciyle olağanüstü hallerde lüzum ve ihtiyaca göre yeteri kadarının hizmete çağrılması sair yedeklik işlem ve durumları ile meslekten çıkarılmaları Yedek Subay Kanunu hükümlerine göre yürütülür. (Ek fıkra: 19/8/1982 – 2703/2 md.; Mülga: 29/9/1988 – 3475/19 md.) IX – Sicil yolu ile çıkarılanların muvazzaflık hizmetleri: Madde 108 – (Değişik: 29/9/1988 – 3475/15 md.) Disiplinsizlik ve ahlaki durumları sebebiyle sicil yolu ile veya mahkeme kararıyla mecburi hizmetini tamamlamadan astsubaylıktan çıkarılanlardan, muvazzaflık hizmetini tamamlayanlar derhal terhis olunur. Muvazzaflık hizmetini tamamlamayanlara bu hizmetleri er olarak tamamlatılır. SEKİZİNCİ BÖLÜM Astsubaylıktan Subay Olma I – Astsubaylıktan subay olma şartları: Madde 109 – (Değişik: 3/7/2003-4917/3 md.) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin ihtiyacı göz önüne alınarak her sene tespit edilecek kontenjan nispetinde emsali arasında temayüz etmiş en az dört yıl süreli fakülte veya yüksek okulları bitiren astsubaylar; bağlı olduğu kuvvet komutanlığının, Jandarma Genel Komutanlığının veya Sahil Güvenlik Komutanlığının teklifi üzerine kendi sınıflarında veya askerî hâkim sınıfı hariç olmak üzere öğrenimlerinin ilgilendirdiği ihtiyaç duyulan sınıflarda aşağıdaki şartlarla teğmen nasbedilirler: a) (Değişik: 5/2/2009-5837/21 md.) Subaylık için sınava müracaat tarihinde en az kıdemli çavuş rütbesinde ve astsubay olarak dördüncü hizmet yılını tamamlamış, yedinci hizmet yılını bitirmemiş olmak. b) (Değişik: 24/4/2008-5758/5 md.) Subaylık için sınava müracaat tarihinde sicil notu ortalaması, sicil tam notunun yüzde doksan ve daha yukarısı olmak. c) Askerî disiplin, tutum ve davranışları, görevindeki başarısı, meslekî bilgi ve yetenekleri ile genel kültürü bakımından subaylığa lâyık bulunduğu sıralı sicil üstleri tarafından onanmış olmak. d) (Değişik: 1/3/2007-5589/1 md.) Yapılacak seçme sınavlarında ve subaylık nosyonu kazandırma eğitiminde başarılı olmak. Yapılacak seçme sınavlarında başarı gösterenlerin sıralaması, personelin sınav notu ile almış olduğu madalya, ödül, takdir, taltif ve cezalar da dikkate alınmak suretiyle yönetmelikle belirtilen esaslara göre yapılır. (Değişik üçüncü fıkra: 1/3/2007-5589/1 md.) Bunlardan; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen esaslar dahilinde yapılacak subaylık nosyonu kazandırma eğitimini başarı ile bitirenler, bitirdikleri tarihten geçerli olarak teğmen nasbedilirler. Bu personelin subaylık nasıpları hangi tarihte olursa olsun, kademe ilerlemesi veya üst rütbeye yükselmelerine esas olacak nasıplarında onay takvim yılının 30 Ağustos tarihi esas alınır. Ancak, 30 Ağustos tarihinden sonra subay nasbedilenlere bu işlemden dolayı geriye doğru maaş, maaş farkı ve diğer özlük hakları verilmez. [78] (Mülga birinci cümle:30/6/2022-7415/5 md.) (…) Nasbedildikleri teğmen rütbesinin aylığından fazla derece ve kademe aylığı alanlar, daha önce emsal oldukları astsubayların derece, kademe ve yükselecekleri yeni derece ve kademe aylıklarına göre aylık almaya devam ederler. Ancak, yükselecekleri subaylık rütbe ve rütbe kıdemliliğindeki aylık derece ve kademeleri, emsali astsubayların aylık derece ve kademelerine eşit hâle gelince, emsali subaylar hakkındaki aylık derece ve kademelerine tâbi tutulurlar. Astsubaylıktan subay olan personele rütbe, rütbe normal bekleme süreleri ve diğer hususlar için muvazzaf subaylar hakkındaki hükümler uygulanır. (Ek cümle:16/7/2020-7250/5 md.) Ancak bu personel hakkında aşağıda belirtilen yaş hadleri uygulanır. [79] (Ek tablo:16/7/2020-7250/5 md.) Rütbe Yaş Haddi Teğmen, üsteğmen 49 Yüzbaşı 55 Binbaşı 56 Yarbay 57 Albay 60 Astsubaylıktan subaylığa geçmek için gerekli başvuru şartlarını haiz olup (…) [80] harekât görevleri nedeniyle başvuruda bulunamayan veya seçme sınavına katılamayan astsubayların hakları, sınava giremedikleri süre kadar uzatılır. Astsubaylıktan subay olmaya engel haller aşağıda belirtilmiş olup, bu fıkrada belirtilenler; cezaları ertelenmiş, para cezasına çevrilmiş, genel veya özel af kanunları kapsamına girmiş, hükümlülüklerine ilişkin kayıtları adlî sicilden çıkarılmış, haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olsalar da subay olamazlar: [81] a) Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, yalan yere yemin, cürüm tasniî, ırza geçmek, sarkıntılık, kız kadın veya erkek kaçırmak, fuhşiyata tahrik, gayrî tabiî mukarenet, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma suçlarından birisinden mahkûm olmak. b) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat suçları ile 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan birisinden mahkûm olmak. c) (Değişik: 31/1/2013-6413/45 md.) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, (a) ve (b) bentlerinde sayılan suçların dışındaki suçlardan ve disiplinsizliklerden toplam olarak yirmi bir gün ve daha fazla hapis, oda hapsi veya hizmet yerini terk etmeme cezası ile mahkûm olmak veya cezalandırılmak. Açığa alınmayı gerektiren veya yukarıdaki fıkranın (a) ve (b) bentlerinde sayılan suçlardan gözetim altına alınanlar ya da tutuklananlar yahut haklarında kamu davası açılanlar, bu durumlarının devamı süresince sınava alınmazlar. Bunlar hakkında soruşturma emri verilmemesi veya hazırlık soruşturması sonunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi veya yargılama neticesine göre beraat etmeleri halinde, diğer şartları da haiz olmak kaydıyla sınava kabul edilirler. II – Astsubaylıktan subay olanların rütbeleri: Madde 110 – (Mülga: 3/7/2003 – 4917/4 md.) III – Yönetmelik: Madde 111 – (Değişik:9/8/1993 – KHK – 499/17 md.) Yukarıda belirtilen hükümlerin tatbik şekli ve karşılığı bulunmayan sınıfların hangi sınıf ve meslek imtihanlarına tabi tutulacakları,sicillerin ne şekilde verileceği ve emsalleri arasında temayüz etmiş astsubayların subaylığa nasbedilmelerinde aranacak nitelikler ile seçme sınavlarının yapılma usul, esas ve şartları Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. ONUNCU KISIM Yükümlülük I – Subayların ve astsubayların yükümlülüğü: Madde 112 – (Değişik: 26/3/1982 – 2642/15 md.) Muvazzaf subay ve astsubaylar subay ve astsubay nasbedildikleri tarihten itibaren fiilen onbeş yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler. [82] [83] Astsubaylıktan subay olanlar hakkında bu yükümlülük astsubay çavuşluğa nasıp tarihinden itibaren hesap edilir. (Değişik: 3/10/1996 – 4185/2 md.) Aşağıdaki hallerde subay ve astsubaylar istifa etmiş sayılırlar; a) Yabancı uyruklu kişilerle evlenenlerden, bu evlilikleri yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülmeyenler, [84] b) Çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybedenler veya Türk vatandaşlığından çıkarılanlar. (Mülga: 21/7/2000 – KHK – 607/13 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/10 md.) (Değişik: 21/7/2000 – KHK – 607/13 md.;İptal:Anayasa Mahkemesinin 21/5/2003 tarihli ve E:2003/39, K: 2003/40 sayılı Kararı ile.) Yabancı memleketlere öğrenim, staj, kurs, ihtisas veya görgü ve bilgilerini artırmak amacıyla gitmiş olanlardan durumları yukarıdaki fıkralar hükümlerine uyanlar hakkında o fıkra hükümleri uygulanmakla birlikte orada bulundukları süre içerisinde aldıkları aylık ve Devletçe yapılan masrafların dört katı ayrıca tazminat olarak alınır. (Ek fıkra: 28/5/2003-4861/7 md.; Değişik: 3/7/2003 – 4917/5 md.) Durumları yukarıdaki fıkralara uyanlar ile Türk Silâhlı Kuvvetleri’nden her ne şekilde olursa olsun mecburî hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silâhlı Kuvvetleri’nde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak Türk Silâhlı Kuvvetleri’nden ayrılanlar hariç), her yıl kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; askerî öğrenci, subay ve astsubay naspedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının iki katını, 6413 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde düzenlenen disiplinsizliği işleyerek çıkarılanlar bu madde gereğince belirlenen masrafların dört katını yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanunî faizi ile birlikte tazminat olarak öderler. Öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının hangi unsurlardan oluşacağı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar; Millî Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları tarafından müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir. [85] (Ek fıkra: 22/1/2015 – 6586/48 md.) Dış kaynaktan muvazzaf tabip olarak temin edilen personel Devlet hizmet yükümlülüğüne tabi tutulmaz. Ancak Türk Silâhlı Kuvvetlerinde iki yıl görev yapmadan her ne şekilde olursa olsun ayrılanlar hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. II – Yurt içinde ve yurt dışında öğrenim, kurs ve staj yapanlar ile yurt dışına sürekli göreve atananların yükümlülükleri: [86] Madde 113 – (Değişik: 22/5/2012-6318/48 md.) Subay veya astsubay nasbedildikten sonra öğrenim, kurs, staj ve sürekli görev nedeniyle yurt dışına gidenler ile Silahlı Kuvvetler hesabına yurt içinde öğrenim, eğitim ve kurs görenlerin yükümlülükleri aşağıda gösterilmiştir: a) Subay veya astsubay nasbedildikten sonra yabancı memleketlere toplam altı ay veya daha fazla süre ile öğrenim, staj, kurs, ihtisas veya görgü ve bilgilerini artırmak maksadıyla gidenlerin yükümlülükleri, masrafların ödenme şekline bakılmaksızın, gidiş ve dönüş tarihleri arasında geçen sürenin iki katı kadar uzatılır. (Ek cümle:12/6/2024-7517/12 md.) Ancak altı aydan kısa süreli ve harbe hazırlığın devamı niteliğinde olan ve Bakanlıkça belirlenen simülatör eğitimleri için bu bent hükümleri uygulanmaz. [87] b) Subay veya astsubay nasbedildikten sonra; Silahlı Kuvvetler hesabına yurt içindeki fakülte ve yüksekokullarda lisans veya lisansüstü öğrenim yapanların yükümlülükleri, buralarda geçen süreler kadar uzatılır. c) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/30 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/30 md. ) Milli Savunma Üniversitesi bünyesindeki enstitülerde öğrenim görenlerin yükümlülükleri, buralarda geçen süreler kadar uzatılır. Ç) (Değişik: 22/1/2015 – 6586/49 md.) Silahlı Kuvvetler hesabına yurt içinde tıpta, diş hekimliğinde uzmanlık veya yan dal uzmanlık eğitimi ile Silahlı Kuvvetler hesabına yurt içinde tıpta, diş hekimliğinde veya eczacılıkta doktora eğitimini bitirenlerin yükümlülükleri, buralarda geçen sürelerin yarısı kadar uzatılır. d) (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/30 md. ; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/30 md. ) Pilotaj eğitimini (pilot adaylarına verilen uçuş eğitimi) bitirenlerin yükümlülük süresi altı yıl, Deniz Karakol uçaklarında görev yapmak üzere Taktik Koordine ve Seyrüsefer eğitimini bitirenlerin yükümlülük süresi iki yıl daha uzatılır. [88] [89] e) Yurt dışı sürekli göreve atanan subay veya astsubayların yükümlülükleri, buralarda geçen süreler kadar uzatılır. (Değişik ikinci cümle: 22/1/2015-6586/49 md.) Ancak, yaş haddinden, herhangi bir nedenle resen veya kadrosuzluktan emekli edilecekler ile tutuklulardan kendi isteği ile emekli olmak isteyenlere bu yükümlülük süresi uygulanmaz. f) (a), (b), (c), (ç), (d) ve (c) bentleri gereğince yükümlülüklere eklenecek hizmet sürelerinin başlangıç tarihleri; 1. Yükümlülük süresini tamamlamadan gidenlerin, yükümlülük süresini tamamladıktan sonra, 2. Yükümlülük süresini tamamlayarak gidenlerle, yükümlülüklerini bu süre içinde tamamlayanların, kadro görevine fiilen katıldıkları tarihten başlar. g) (Ek: 2/1/2017-KHK-681/30 md.; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7073/30 md.) Yükümlülük sürelerinin bu madde hükümlerine göre uzatılan kısmı toplamı 8 yılı geçemez. III – Liseyi bitirdikten sonra yurt dışında öğrenim yapanların yükümlülükleri: Madde 114 – (Değişik: 1/5/1986-3282/6 md.) Lise mezunlarından öğrenim maksadıyla yabancı memleketlere gönderilenlerin, subay çıktıktan sonra istifaya hak kazanmaları, onbeş yıllık yükümlülük süresine ek olarak öğrenim için yurt dışına çıkış ve dönüş tarihleri arasında geçen sürenin bir katı kadar fazla hizmet etmeleri ile mümkündür. [90] [91] IV – Askeri öğrencilerin istifa hakları: Madde 115- (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) V – İstifaların kabul süresi: Madde 116 – (Değişik birinci fıkra: 18/6/2003 – 4902/25 md.) Yükümlülüklerini bitirerek istifa etme hakkını kazananlar, istifalarını Ocak ve Şubat ayları içinde isteyebilirler. İstifaların kabulü, müracaat tarihinden itibaren bir aydan fazla geciktirilemez. Bu aylar dışındaki istifa istemleri, ancak ilgili kuvvet komutanının hizmet gerekleri itibarıyla uygun görmesi halinde kabul edilebilir. [92] Savaş hali ve savaşı gerektirecek durumun başgöstermesi hallerinde subay, astsubay ve askeri memurların istifa işlemleri, Cumhurbaşkanı kararı ile bu sürelerin sonuna kadar tehir edilebilir. [93] ONBİRİNCİ KISIM Hizmet Şartları ve Şekilleri BİRİNCİ BÖLÜM Atanmalar I – Atanmalarda esaslar: Madde 117 – Barışta kıta, karargah ve kurumlara kadrosunda gösterilen rütbelerden ast rütbe ile asil olarak kimse atanamaz. (Ek : 28/6/2001 – 4699/16 md.) Hizmet ihtiyacının zorunlu kıldığı durumlarda, kadroda yazılı sınıf yerine personelin kurmaylık veya özel niteliğine ilişkin atama kodu esas alınabilir . II – Atanmalarda dikkate alınacak hususlar: Madde 118 – Subayların ve astsubayların atanma ve yer değiştirmeleri, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak; memleketin ekonomik, sosyal, iklim ve ulaştırma durumları ile kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları gözönüne alınarak tespit edilecek bölgelere ve garnizonlara aşağıdaki esaslar da dikkat nazara alınarak sıra ile yapılır: a) Meslek programları, meslek içi eğitim esasları ve kadro ihtiyacı, b) Sağlık durumu, c) İdari, asayiş ve zaruri sebepler, d) İstekli bulunduğu yerler. III – Yönetmelik: Madde 119 – Yukardaki maddede yazılı esaslar dahilinde bölge ve garnizonların tespiti, bölgelerin ve garnizonların değişen şartlara göre yeniden tesbiti, buralarda kalma süreleri, atanma ve yer değiştirmelerde dikkate alınacak sair hususlar Milli Savunma Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelik ile tespit edilir. [94] IV – Göreve atanmada başlama süresi: Madde 120 – (Değişik: 11/2/2014-6519/38 md.) Subay ve astsubaylar, ilk ve görev süresi içinde atanmalarında; a) Aynı belediye hudutları içinde veya aynı garnizon dâhilinde bulunanlar, ilişik kestikleri günü takip eden 24 saat içinde, bu süre resmî tatil gününe rastlıyorsa hizmetin başladığı gün mesai saati içinde, b) Belediye hudutları dışında veya başka bir garnizona atanmalarda ilişik kestikleri günden itibaren yollukları hakkındaki özel kanunda belirtilen seyahat süresi dışında 15 gün içinde, atandıkları göreve katılmak zorundadırlar. Bu süreler dâhilinde mazeretsiz göreve katılmayanlar hakkında özel kanunlar gereğince işlem yapılır. Yer değiştirme suretiyle yapılan atamalarda personelin izinli, raporlu, tutuklu, açıkta, firarda, izin tecavüzünde olması veya hastanede yatması tebligata engel olmaz. Ancak birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki süreler, tebligata engel olmayan hâllerin bitiminde başlar. Atamaya tabi tutulan personelden izinli, raporlu, tutuklu, açıkta, firarda veya izin tecavüzünde olanlar ile hastanede yatanların ilişik kesme işlemleri, kuvvet komutanlıklarınca uygun görülmesi durumunda gıyaplarında evrak üzerinden yapılabilir. Bu personelin yeni görevlerine katılışları da gıyaplarında evrak üzerinden yapılır ve özlük hakları yeni birlikleri tarafından ödenmeye başlanır. [95] V – Subayların ve astsubayların atanmaları: Madde 121 – (Mülga: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) e) (Mülga: 29/7/1983 – 2870/19 md.) (Mülga ikinci fıkra: 2/1/2017-KHK-681/35 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/35 md.) VI – Sayman ve mutemetlerin devir süresi: Madde 122 – Bulunduğu görevden başka bir göreve atanan subay ve astsubaylardan; sayman, mutemet veya mal sorumlusu görevlerini ifa edenlere, bu görevlerine ait hesaplarını ve mallarını devir ve teslim için kendilerine bir aya kadar süre verilir. VII – Savaş hali ve olağanüstü haller: Madde 123 – Savaş ve olağanüstü hallerde bu kanunun atanmaya dair hükümleri Cumhurbaşkanı kararınca tatbik edilmiyebilir. [96] VIII – Silahlı Kuvvetler personelinin hizmet yerleri: [97] Madde 124 – (Değişik: 2/1/2017-KHK-681/36 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/36 md.) M uvazzaf subay ve astsubaylar, Milli Savunma Bakanlığı hizmetlerinden başka bir göreve verilemezler. Ancak, zorunlu durumlarda Cumhurbaşkanı kararı ile Milli Savunma Bakanlığı kadrolarında gösterilmek ve aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımlarını ve istihkaklarını mevcut hükümler çerçevesinde, kendi bağlı bulunduğu Bakanlık bütçesinden almak şartı ile Milli Savunma Bakanlığı dışındaki Devlet hizmetleri ile Türk Hava Kurumu hizmetlerinde görevlendirilebilirler. Bu personelin görev süresi azami iki yıl olup görevlendirme süresi Cumhurbaşkanı kararında belirtilir. Milli Savunma Bakanlığının teklifi ile bu süre kısaltılabilir veya uzatılabilir. Görev süresi uzatılmayan personel, yeni bir karara gerek kalmaksızın görev süresinin sonunda Milli Savunma Bakanlığı kadrolarındaki asli görevine iade edilir. [98] Cumhurbaşkanı kararı veya Cumhurbaşkanı onayıyla atananlar hariç olmak üzere subay ve astsubaylar, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımlarını ve istihkaklarını mevcut hükümler çerçevesinde Milli Savunma Bakanlığından almak şartıyla Milli Savunma Bakanı tarafından Milli Savunma Bakanlığının bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarında görevlendirilebilirler. (Ek fıkra:17/1/2019-7161/9 md.) Millî Savunma Bakanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli tabipler ile sağlık astsubayları Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında gösterilmek ve aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımlarını ve istihkaklarını mevcut hükümler çerçevesinde, kendi bağlı bulunduğu Bakanlık bütçesinden almak şartı ile Sağlık Bakanlığında ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanının onayı ile görevlendirilebilirler. Bu personelin görev yapacağı yerler, görev süreleri ile buna yönelik usul ve esaslar Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca birlikte belirlenir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin veya Jandarma Genel Komutanlığının ihtiyacı olması durumunda görevlendirilen personel ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanının onayı ile Türk Silahlı Kuvvetlerindeki veya Jandarma Genel Komutanlığındaki asli görevlerine iade edilir. (Ek fıkra:17/1/2019-7161/9 md.) Millî Savunma Bakanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli tabipler ve diş tabipleri Türk Silahlı Kuvvetleri veya Jandarma Genel Komutanlığı kadrolarında gösterilmek ve aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımlarını ve istihkaklarını mevcut hükümler çerçevesinde, kendi bağlı bulunduğu Bakanlık bütçesinden almak şartı ile üniversitelerde görevlendirilebilir. Görevlendirilen personelin öğretim üyeliği kadrolarında geçirdikleri süreler, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre öğretim üyeliği görevinden sayılır. İhtiyaç duyulduğunda ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanının onayı ile personelin üniversitedeki görevlendirmesi iptal edilir. Bu personelin görevlendirileceği kadrolar, görev süreleri ile buna yönelik usul ve esaslar Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulunca birlikte belirlenir. (Ek fıkra:17/1/2019-7161/9 md.) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları uyarınca görevlendirilenlere, bu görevlendirmeler kapsamında 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu gereğince ödeme yapılmaz. Bunlara, üçüncü ve dördüncü fıkralarda belirtilen ödemeler dışında görev yaptıkları kurumca bu görevlendirmeler nedeniyle ayrıca herhangi bir ödeme yapılmaz. İKİNCİ BÖLÜM İzinler I – Yıllık izin: Madde 125 – (Değişik: 22/1/2015-6586/50 md.) Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup subay ve astsubayların barışta her yıl otuz gün yıllık planlı izin hakları vardır. Bu müddete yol dâhil değildir. Ayrıca, kısa süreli mazeretlerde kullanılmak üzere on beş güne kadar yıllık mazeret izni verilebilir. Yıllık izinlerin verilmesi, zaman ve süresi, hizmetin aksamaması esas alınmak suretiyle kıta, karargâh ve kurum amirlerince düzenlenir. Bu Kanun kapsamına giren personele, nasbedildikleri tarihten aynı yılın 31 Aralık tarihine kadar olan süre için yıllık planlı izinleri orantılı olarak verilir. Bu izinlerin ne şekilde verileceği yönetmelikle düzenlenir. II – Mazeret izinleri: Madde 126 – Subay ve astsubaylara 125 inci maddede yazılı onbeş günlük mazeret izinleri dışında: a) ( Değişik: 22/5/2012-6318/51 md.) Eşinin doğum yapması, eşinin ölümü, çocuğunun ölümü, kendisinin veya eşinin ana, baba veya kardeşinin ölümü hallerinin her birinde isteği üzerine on güne kadar; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi halinde isteği üzerine yedi güne kadar, b) Yangın, zelzele, seylap gibi olağanüstü bir mazeret dolayısiyle bir yıl içinde otuz güne kadar, Mazeret izni verilebilir. Verilen mazeret izinleri yıllık izine mahsup edilmez. c) Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl, yıllık izinlerinden ayrı olarak, bir aylık izin verilir. Bu izinlerin verilme şekli, yönetmelikle düzenlenir. d) (Ek: 7/7/1971-1424/41 md.; Değişik: 2/1/2017-KHK-681/37 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/37 md.) (Değişik:18/2/2021-7281/42 md.) Bakanlık kadro ve kuruluşunda yer alan kurumlarda gerekli uzmanlık dallarında ve ihtiyaç duyulan branşlarda yurt içinde öğrenim için general ve amirallere ve bu Kanun kapsamına giren diğer personele Milli Savunma Bakanlığınca, özlük hakları saklı kalmak şartıyla öğrenim süresi kadar veya eğitim öğretim programının özelliğine göre ve programın safhaları dikkate alınarak ihtiyaç duyulan sürelerde bölümler halinde izin verilebilir. e) (Ek: 29/7/1998-4376/2 md. ; Değişik: 22/1/2015-6586/51 md.) Subay ve astsubaylara, bakmakla yükümlü olduğu veya refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek anne, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren önemli bir hastalığa tutulmuş olması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine, aylık ve özlük hakları korunarak üç aya kadar izin verilebilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır. Bu sürenin bitimini müteakip istekleri üzerine ayrıca altı aya kadar aylıksız izin verilebilir. Bu bent hükmü aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak bir defaya mahsus uygulanır. Aylıksız izinli olarak geçirilen süreler mecburi hizmet süresinden sayılmaz. Yedek subaylar ve yedek astsubaylara verilen refakat izinleri askerlik hizmetinden sayılmaz. [99] f) (Ek: 20/2/2014-6525/8 md.) Subay ve astsubaylara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması kaydıyla) hastalanması hâlinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar mazeret izni verilir. III – Yurt dışı izinleri: Madde 127 – (Değişik: 18/6/2003 – 4902/27 md.) (Değişik giriş cümlesi: 2/1/2017-KHK-681/38 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/38 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri personeline Milli Savunma Bakanlığınca; [100] a) Öğrenim için öğrenim süresi kadar, b) Meslekî bilgi ve görgüsünü artırmak maksadıyla bir yıla kadar, c) Seminer, müşahede gezisi ve ziyaretler için lüzumlu görülen süre kadar, d) Mazeret dolayısıyla yıllık izinle birlikte üç aya kadar, e) Seyahat maksadıyla yurt dışına gidecek subay ve astsubaylara, 125 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yıllık planlı izin süresi kadar, [101] f) (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) Yurt dışı izni verilebilir. (Ek fıkra: 22/1/2015-6586/52 md.) (Mülga fıkra:18/2/2021-7281/42 md.) Bu hallerde özlük hakları aynen verilir. IV – Sıhhi izin süresi: Madde 128 – Subayların ve astsubayların sıhhi izin süresi aşağıdaki gibidir: a) (Değişik : 28/6/2001 – 4699/19 md.) Barışta ve savaşta hizmet yapamayacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar, hastalıkları geçici ise veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, hastahanelerde geçen teşhis ve tedavi süreleri hariç, ay ve gün hesabı ile her bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üzere, nekahet tedavisi, istirahat ve hava değişimi işlemine tabi tutulurlar. Bu gibiler hakkında raporlar sağlık kurulunca verilir. b) (Değişik : 28/6/2001 – 4699/19 md.) Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yetmezliği ile akıl ve ruh hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilirler. c) Sağlık durumundan dolayı (Yurdun alçak veya alçak mutedil bölgelerinde faal görev yapar) veya (Muayyen bölgelere gidemez) veya (Denizin kara teşkillerinde çalışır) şeklinde iklim değiştirme raporları alanlar ile, kıta veya diğer görevlerde çalışması sağlık kurulu raporu ile kayıt ve şarta bağlı olanların bu durumlardaki sıhhi izin süreleri dört yıl olarak hesaplanır. Geçici olarak sağlık durumları sebebiyle uçucuların yer hizmetine verilmeleri ve denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam, sualtı komando birliklerinde ve denizdeki patlayıcı maddeleri zararsız hale getiren personelden hizmetlerini yapamaz kararı alanların diğer görevlere verilmeleri sıhhi izin süresinden sayılmaz. Sıhhi izin süresini doldurmak durumuna girenler, sıhhi izin sürelerini dolduracakları ayın ilk haftasında haklarında kati işlem yapılmak üzere tekrar muayeneye sevk edilirler. Bunlardan sıhhi arızalarının devam ettiği ve hiçbir sınıfın hizmetinde vücutlarından istifade edilemiyeceği anlaşılanlar hakkında T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. d) (Değişik: 22/5/2012-6318/52 md.) Kadın personele doğum yapmasından önce sekiz hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresine iki hafta süre eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinden, sağlık durumunun uygun olduğu doktor raporu ile belgelenen personel, isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda personelin isteği halinde doğum öncesinde çalıştığı süreler, doğum sonrası izin süresinin bitim tarihinden itibaren aylıklı izin süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi nedeniyle doğum öncesi sekiz haftalık izinden kullanılamayan süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Doğumda veya doğum sonrası aylıklı izin süresi içerisinde annenin ölümü halinde, isteği üzerine subay veya astsubay olan babaya, bu fıkrada anne için öngörülmüş olan süre kadar izin verilir. Doğum yapan personele çocuklarını emzirmeleri için aylıklı izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağı personelin tercihine bırakılır. Ayrıca doğum yapan personele, aylıklı izinlerinin bitiminden itibaren başlamak üzere, en fazla üç yaşında bir çocuğu evlat edinen kadın personele çocuğun ana ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten veya vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren istekleri üzerine oniki aya kadar aylıksız izin verilir. Aylıksız izin süreleri mecburi hizmet süresinden sayılmaz. e) (Değişik: 29/7/1983 – 2870/11 md.) Barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında, görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan subay ve astsubaylar yukarıdaki bentlerde belirtilen sürelerle bağlı olmaksızın iyileşinceye kadar izinli sayılırlar. (Ek fıkra: 22/5/2012-6318/52 md.) Bu madde kapsamında verilen izinler rütbe bekleme süresinden sayılır. V – İzinlerin kullanılması: Madde 129 – (Değişik: 22/1/2015 – 6586/53 md.) Yıllık izinlerin senesi içinde kullanılması esastır. Ancak hizmet, alıkonulma, esaret ve sair zorunlu nedenlerle yıllık planlı izinlerini kısmen veya tamamen kullanamayanların izinleri, müteakip sene içinde verilebilir. Bu müddet hiçbir suretle toplam altmış günü geçemez. Görev ve hizmet ihtiyacının gerektirdiği durumlarda asgari tugay ve eşidi komutan veya amirin onayıyla bu Kanun kapsamına giren personel izinden geriye çağrılabilir. VI – İzin sürelerinin hizmetten sayılması: Madde 130 – (Değişik: 22/1/2015 – 6586/54 md.) Aylıksız izin süreleri hariç olmak üzere, izin süreleri subay ve astsubayların hizmetlerinden sayılır. VII – Olağanüstü haller: Madde 131 – Savaş ve olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanınca izin süreleri kısaltılabilir veya kaldırılabilir. (Ek cümle: 22/1/2015 – 6586/55 md.) Bu hâllerde, bu Kanun kapsamına giren personel, izinden geriye çağrılabilir. [102] VIII – Jandarma subay ve astsubaylarına idare amirlerince verilen izinler: Madde 132 – (Mülga: 2/1/2017-KHK-681/39 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/39 md.) IX – Yabancı memleket ordularında hizmet etmek için gönderilenler: Madde 133 – (Değişik: 18/6/2003 – 4902/28 md.) Yabancı memleket ordularında hizmet yapmak üzere gönderilecek subaylara, Millî Savunma Bakanlığınca; Jandarma ve Sahil Güvenlik subaylarına, İçişleri Bakanlığınca dört yıla kadar aylıklı izin verilebilir. Bu şekilde görevlendirilenlerin aylıkları Millî Savunma, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinden ödenir. Bunların yabancı memleketlerde geçen hizmet süreleri, fiilî hizmetlerinden ve kıdemlerinden sayılır. X – Yönetmelik: [103] Madde 134 – İzinlerin verilme usulleri, izin vermeye yetkili makamlar ve sair hususlar ile bilgi ve görgülerini artırmak üzere yabancı memleketlere izinli gideceklerin seçilmeleri, yollanma tarzları ve o yerlerdeki yaşama ve çalışmalarının ne yolda takip ve kontrol edilecekleri ve ne gibi hallerde geri çağrılacakları ile ilgili hususlar Milli Savunma Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelik ile tespit olunur. ONİKİNCİ KISIM Mali Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Aylıklar, Ek Görevler, Yolluk ve Harçlıklar I – Kapsam: [104] Madde 135 – Subay ve astsubayların aylık ve ödenekleri ile hizmetle ilgili her çeşit ödemeler (…) [105] ,özel kanun hükümleri saklı kalmak şartı ile bu kanunda yazılı esaslar dahilinde yürütülür. II – Tarifler: Madde 136 – Bu kanunda geçen: a) (Değişik: 31/7/1970 – 1323/3 md.) Aylık; Silahlı Kuvvetlere mensup subay ve astsubayların fiili kadrolarına, rütbe, kıdem ve kademe yıllarına göre kendilerine ay itibariyle ödenen parayı, b) (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) c) Temsil giderleri; belirli makamları işgal edenlere görevleri icabı gerçek giderleri karşılamak üzere bütçeye konulan ödenekten özel yönetmeliği hükümlerine göre ödenen parayı, d) (Değişik: 9/8/1991 – KHK – 445/5 md.; Aynen kabul 23/1/1992 – 3768/5 md.) Ödül; bu Kanunun ilgili bölümlerinde belirtilen hallerden dolayı verilen nakdi ve ayni armağanı, e) (Ek: 31/7/1970 – 1323/3 md.; Değişik: 20/1/1976 – 1933/1 md.) [106] (1) İş güçlüğü zammı: Niteliği ve çalışma şartları bakımından güç olan işlerde çalışanlara ödenen parayı, (2) İş riski zammı: Hayat ve sağlık için tehlike arz eden hizmetlerde çalışanlara ödenen parayı, (3) Eleman teminindeki güçlük zammı: Temininde, görevde tutulmasında veya belli yerlerde istihdam edilmesinde güçlük bulunan elemanlar için ödenen parayı, (4) Mali sorumluluk tazminatı: Sayıştaya hesap vermekle yükümlü saymanlara ödenen parayı, İfade eder. III – Gösterge tabloları: Madde 137 – (Değişik: 3/7/1975 – 1923/37 md.) Silahlı Kuvvetlerdeki subayların, astsubaylıktan subay olanların, astsubayların, uzman erbaş ve uzman jandarmaların aylıkları, rütbe, rütbedeki kıdem ve kademe esasına göre saptanır. (Değişik: 12/2/1982 – 2596/1 md.) En düşük gösterge rakamı 560, en yükseği 1500’dür. [107] (Değişik: 12/2/1982 – 2596/1 md.; Mülga: 22/5/2012-6318/53 md.) Rütbe rütbe kıdemliliği ve kademelere göre, a) Subayların gösterge tablosu Ek -VI sayılı cetvelde. b) Astsubaylıktan subay olanların gösterge tablosu Ek – VII sayılı cetvelde, c) (Değişik : 28/6/2001 – 4699/20 md.) Astsubaylar hakkındaki gösterge tabloları EK-VIII/A ve EK-VIII/C sayılı cetvellerde gösterilmiştir. Yükseköğrenim yapmış olan astsubayların intibakları; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Genel İdare Hizmetleri Sınıfında aynı yüksek öğrenimi bitirenler için tespit edilen derece ve kademelerden hizmete başlamış kabul edilerek yapılır.Bu intibaklar personelin fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokulunu bitirdiğine dair resmi belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine, 2 yıl süreli yüksek öğrenim için 1 kademe, 3 yıl süreli yüksek öğrenim için 2 kademe, 4 yıl süreli yüksek öğrenim için 1 derece ilave edilerek yapılır. 2 ve 3 yıl süreli yüksek öğrenimini tamamlayarak intibakları yapılmış olanların, daha sonra lisans öğrenimini tamamlamaları halinde intibak işlemleri bir defaya mahsus olmak üzere tekrar yapılır. Yüksek öğrenimden dolayı bir defadan fazla yapılan intibak işlemleri toplamı 1 dereceden fazla olamaz, 5 yıl ve üzerindeki öğrenimlerin 4 yıldan fazlası için kademe verilmez. [108] (Değişik: 9/8/1983-KHK-499/20 md.) Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını bitirdikten sonra astsubay sınıf okulunu bitirip astsubay nasbedilenlerin yüksek öğrenim intibakları astsubay çavuşluğa nasıplarında yapılır.Yüksek öğrenim intibakı yapılan astsubayların sonraki rütbelerinin ve rütbe kademeliliklerinin ilk kademeleri,intibak yoluyla verilen derece ve kademe miktarı kadar fazladır. 108 (Ek: 28/5/2003-4861/9 md.) (Değişik üçüncü paragraf:30/6/2022-7415/6 md.) Astsubay meslek yüksek okulu mezunları ve kendi veya Milli Savunma Bakanlığı nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirerek temel askerlik eğitiminde başarılı olup astsubay çavuşluğa nasbedilenler, EK-VIII/A ve EK-VIII/C sayılı cetvellere göre başlangıç kademelerine bir kademe ilave edilerek 9 uncu derecenin ikinci kademesinden göreve başlarlar. Bunlar görevde oldukları süre içerisinde lisans tamamlama eğitimi yaptıkları veya en az dört yıl ve daha fazla süreli bir fakülte veya yüksek okulu bitirdikleri takdirde, mezun olduklarına dair resmî belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine iki kademe ilâve edilerek intibakları yapılır. Birden fazla fakülte veya yüksek okul öğrenimi dikkate alınmaz. Bu şekilde intibakı yapılan astsubayların sonraki rütbelerinin ve rütbe kademeliliklerinin ilk kademeleri intibak yolu ile verilen kademe miktarı kadar fazladır. (Ek: 28/5/2003-4861/9 md.) Uzman jandarma ve uzman erbaşlardan muvazzaf astsubaylığa nasbedilenlerden, nasbedildikleri astsubay çavuş rütbesinin aylığından fazla derece ve kademe aylığı alanlar; daha önce emsal oldukları uzman jandarma veya uzman erbaşların derece, kademe ve yükselecekleri yeni derece ve kademe aylıklarına göre aylık almaya devam ederler. Ancak, yükselecekleri astsubaylık rütbe ve rütbe kıdemliliğindeki derece ve kademe aylıkları, daha önce emsal oldukları uzman jandarma veya uzman erbaşların derece ve kademe aylıklarına eşit veya fazla hâle gelince, emsali astsubaylar hakkındaki aylık derece ve kademelerine tâbi tutulurlar. (Ek beşinci paragraf:30/6/2022-7415/6 md.) Rütbe terfi veya rütbe kademeliliği sırasında bulunmadıkları hâlde yükseköğrenim intibakı yapılan astsubaylardan maaş derecelerinin üçüncü kademesinde bulunanlar, bir üst maaş derecesinin birinci kademesine yükseltilirler. d) Uzman jandarma çavuşlar ile uzman çavuşların gösterge tablosu Ek – IX sayılı cetvelde gösterilmiştir. [109] (Değişik: 9/8/1993 – KHK – 499/20 md.) Ancak yukarıdaki gösterge rakamlarına; a) Subaylar için I sayılı ek gösterge cetvelinde, (109 uncu maddeye göre astsubaylıktan subay olanlar dahil) b) Astsubaylar için III sayılı ek gösterge cetvelinde, c) Askeri hakimler için IV sayılı ek gösterge cetvelinde, rütbe ve derecelere göre belirlenen ek gösterge rakamları eklenir. Ancak, Askeri hakim ve savcılar için IV sayılı ek gösterge cetvelinde veya özel kanunlar gereğince saptanan ek gösterge rakamları I sayılı cetvelde eşidi rütbeleri itibariyle saptanan ek gösterge rakamlarından farklı ise, kendilerine fazla olan ek gösterge rakamları uygulanır. IV – Katsayı: Madde 138 – Subay ve astsubay maaş tutarlarının hesabı için gösterge tablolarındaki gösterge rakamlarının çarpılacağı katsayı, Devlet memurları için tespit edilen katsayıdır. (Ek: 12/2/1982 – 2596/2 md.) Katsayı değişimi, aylıklarda artış veya eksiliş sayılmaz. V – Kademe aylığı: Madde 139 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/5 md.) Subay ve astsubayların rütbe ve rütbe kıdemliliklerine ait gösterge tablolarındaki aylık derecelerinden, bu dereceye ait hizmet yıllarına, bu kanunun ilgili bölümündeki esaslara göre tespit edilmiş kademelerden her biri için tespit edilen gösterge rakamına tekabül eden aylıktır. VI – Rütbe aylığı: Madde 140 – (Değişik: 26/3/1982 – 2642/20 md.) Rütbe aylığı; subay ve astsubayların gösterge tablosundaki rütbe ve rütbe kıdemliliklerinin her biri için saptanan aylıktır. (Değişik ikinci fıkra: 5/2/2009-5837/22 md.) Nasıplarından itibaren iki yılını tamamlayan ve liyakatleri üst makamlarca onaylanan albaylara kıdemli albay, nasıplarından itibaren üç yılını tamamlayan ve gösterge tablosunun bir üst derecesine yükselmek için liyakatları üst makamlarca onanan üsteğmenlere kıdemli üsteğmen, yüzbaşılara kıdemli yüzbaşı, binbaşılara kıdemli binbaşı, üstçavuşlara kademeli üstçavuş, kıdemli üstçavuşlara kademeli kıdemli üstçavuş, başçavuşlara kademeli başçavuş, kıdemli başçavuşlara kademeli kıdemli başçavuş, kademeli kıdemli başçavuşlara iki kademeli kıdemli başçavuş denir. Onama işlemleri bu Kanunun 33 üncü maddesinde gösterilen zamanda yapılır. Onama işlemleri yapılanlar yükseldikleri aylık derecesinin birinci kademesine de ilerlemiş olurlar. VII – Rütbe ve rütbe kıdemliliklerinin ilk ve en yüksek kademe aylıkları: Madde 141 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/7 md.) Kanunda gösterilen gösterge tablolarında yer alan rütbe ve rütbe kıdemliliklerinden her birindeki birinci aylık göstergesine tekabül eden miktar, o rütbe ve rütbe kıdemliliğinin ilk kademe aylığını, son aylık göstergesine tekabül eden miktar en yüksek kademe aylığını gösterir. (İkinci fıkra mülga: 17/4/1975-1875/8 md.) VIII – Ödenecek brüt aylık tutarı: Madde 142 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/8 md.) Kanunda yer alan her rütbe ve rütbe kıdemliliğine ait gösterge tablolarındaki rakamların katsayı ile çarpılmasından elde edilecek miktar ödenecek brüt aylık tutarını gösterir. [110] IX – Harçlıklar: Madde 143 – (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Yeniden düzenleme: 15/8/2016-KHK-671/5 md.; Değiştirilerek kabul: 9/11/2016-6757/5 md.) Yedek subay okulu öğrencilerine 6.528 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarın %50’si , yedek astsubay okulu öğrencilerine ise 2.680 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın %80’i tutarında harçlık ödenir. [111] (Değişik birinci cümle: 15/8/2017-KHK-694/34 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/33 md.) Kendi nam ve hesabına fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını bitirenlerden astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınanlar, astsubay astçavuşlar için ilgili mevzuatında öngörülen aylık, tazminat, yan ödeme ve sosyal amaçlı diğer yardım ve ödeneklerden, tayın bedeli hariç aynen yararlandırılırlar. 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu hükümleri saklıdır. [112] Kendi nam ve hesabına fakülte veya yüksekokulları bitirenlerden subay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınanlar, asteğmenler için ilgili mevzuatında öngörülen aylık ve mali haklar ile sosyal yardımlardan (tayın bedeli hariç) aynen yararlandırılırlar. 2629 sayılı Kanun hükümleri saklıdır. Harçlıkların küsuratlı çıkması durumunda, ödemelerde küsuratlı değerler tama (1 Türk Lirasına) iblağ edilir. Harçlıklardan vergi ve diğer kesintiler yapılmaz. Harçlıklar haczedilemez. X – Yurt dışı aylıkları: Madde 144 – (Değişik birinci fıkra: 23/12/1988 – KHK 351/7 md.) Silahlı Kuvvetlerin yurt dışı kadrolarında görev alan subay ve astsubayların aylıkları,142 nci maddeye göre tesbit edilen aylık tutarından, alınacak vergi ve kanunlar gereğince yapılacak bütün kesintiler indirildikten sonra (OYAK kesintisi hariç) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 156 ncı maddesindeki esaslar dahilinde tespit edilecek miktar üzerinden ödenir. (Mülga ikinci fıkra: 23/12/1988 – KHK 351/7 md.) (Ek: 26/3/1982 – 2642/21 md.) Staj ve öğrenim için yurt dışına gönderilen personele bu amaçla yapılacak aylık ödemeler Cumhurbaşkanı kararı ile tespit olunur. [113] XI – Aylığın ödeme zamanı: Madde 145 – Subay ve astsubayların aylık ve harçlıkları, her ayın başında peşin olarak ödenir. [114] Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde, o aya ait peşin ödenen aylık veya harçlık geri alınmaz. Savaşta, subay ve astsubayların, aylıklarından kendi rızası ile düzenliyeceği formül çizelge üzerine ailelerine veya diledikleri kimselere bırakacakları miktarlar ile bunun ödenme şekli ve ilgili diğer hususlar bir yönetmelikle düzenlenir. (Ek: 3/7/1975 – 1923/40 md.; Değişik: 13/7/2013-6496/21 md.) Bu Kanun hükümlerine göre aylık almakta iken; esir veya harp gaibi olanlar yahut enterne edilenler ile terörle mücadele görevi sırasında veya bu görevinden dolayı alıkonulan ya da kaybolanların ailelerine kanuni kesintiler dışında kalan maaşlarının tamamı ödenir. Bunların aileleri doğum-ölüm yardımı, tahsil bursu, lojman ve sağlık tesislerinden yararlanmaya devam ederler. Yapılan maaş ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hak sahiplerine aylık bağlanması hâlinde, bu aylığın bağlandığı tarihten itibaren kesilir. Ancak bu aylığın başlangıç tarihine kadar yapılan ödemeler ilgililerden tahsil edilmez. Türk Medenî Kanununun gaipler hakkındaki hükümleri saklıdır. XII – İlk atanmada aylığa hak kazanma: Madde 146 – İlk defa göreve atanan subay ve astsubaylar, onay metninde yazılı nasıp tarihini takip eden aybaşından itibaren aylığa hak kazanırlar. [115] (Ek: 9/4/1990 – KHK – 418/18 md;Değişik: 5/7/1991 – KHK – 433/8 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/5/1992 tarihli ve E. 1991/33, K. 1992/32 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK – 527/13 md.) Ancak, Askeri okullardan mezun olanlardan yeni görev yerlerine ataması yapılan subay ve astsubayların takip eden aybaşına kadar olan döneme ait kıst aylıkları peşin ödenir. [116] XIII – Kademe ilerlemesinde aylığa hak kazanma: Madde 147 – Subay ve astsubaylar kademe ilerlemesinde onay metninde yazılı tarihi takip eden aybaşından itibaren kademe maaşına müstahak olurlar. XIV – Rütbe terfiinde ve kıdemlilik aylığa hak kazanma: Madde 148 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/10 md.) Rütbe terfi veya rütbe kıdemliliği onanan subay ve astsubaylar (…) [117] onay metninde yazılı yükselme tarihini takibeden aybaşından itibaren yeni rütbe veya kıdemliliğin birinci kademe aylığına hak kazanırlar. (Ek fıkra: 24/7/2008-5793/2 md.) Ancak, her yıl 30 Ağustos Zafer Bayramı günü rütbe terfii veya rütbe kıdemliliği onanan subay ve astsubaylara rütbe terfii veya rütbe kıdemliliğinin onaylandığı tarihten itibaren, takip eden aybaşına kadar olan döneme ait aylık farkları kıst olarak ödenir. XV – Ek görev aylığına hak kazanma ve bunun ödenme şekli: Madde 149 – 7356 sayılı Kanunun ilgili maddeleri gereğince ek görev verilen subay ve astsubaylara mezkür kanunun 11 inci maddesi gereğince ek görev aylığı verilir. XVI – Ek ders ücreti: Madde 150 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/11 md.) Her derecedeki askeri okullarda ve Meslek Programları Yönetmeliği gereğince açılan kurslarda hizmetin gerektirdiği kadrolara öğretmen atanamaması halinde 5044 sayılı Kanunun esaslarına göre öğretmenler ile subay ve astsubaylara ders görevi verilebilir. Birinci fıkra gereğince kendilerine ders görevi verilenlere ders saati başına ödenecek ücret her yıl bütçe kanunlarında gösterilir. (Ek: 3/7/1975 – 1923/41 md.; Değişik üçüncü fıkra: 24/4/2008-5758/7 md.) Askeri eğitim ve öğretim kurumları dışında her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile üniversite, akademi, okul, kurs veya benzeri kuruluşlarda da subay ve astsubaylara haftada yedi saati geçmemek üzere ücretle ek ders görevi verilebilir. (Mülga ikinci cümle: 2/1/2017-KHK-681/41md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/41 md.) (…) Bu fıkra hükmü uyarınca ek ders görevi verilenlere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 176 ncı maddesine göre ek ders ücreti ödenir. XVII – Yolluk giderleri ve gündelikleri: Madde 151 – Subay ve astsubaylardan, görevin ifası için sürekli veya geçici olarak görev yerinden ayrılanların yolluk giderleri ve gündelikleri özel kanun hükümlerine göre ödenir. XVIII – Temsil giderleri: Madde 152 – Silahlı Kuvvetlerin hangi kadrolarında bulunanların görevleri icabı temsili mahiyette masraf yapabilecekleri ve bunun miktarları Cumhurbaşkanınca tespit edilir. [118] Temsil giderlerinin sarfı ile ilgili usul ve şartlar ve bunların sarf alanları Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarınca müştereken tanzim edilecek bir yönetmelikte belirtilir. XIX – Aile yardım ödeneği: Madde 153 – (Değişik birinci fıkra: 29/7/1998 – 4376/ 4 md.) Evli bulunan subaylara ve astsubaylara her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi ve çocukları için devlet memurlarına ödenen miktarda aile yardımı ödeneği ödenir. Dul subay ve astsubayların çocukları için yukarıki fıkralar hükmü uygulanır. Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme, bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir. Subay ve astsubayın geçimini sağladığı üvey çocukları ve evlat edindikleri çocukları için de bu ödenek verilir. XX – Aile yardım ödeneğinin ödeme usulü: Madde 154 – Aile yardımı ödeneği subay ve astsubayların her ay aylıkları ile birlikte ödenir. Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir. Aile yardım ödenekleri hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve borç için haczedilemez. XXI – Aile yardım ödeneğine hak kazanma: Madde 155 – Subay ve astsubaylar, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendikleri; çocukları için ödenen yardıma da çocuklarının doğduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanırlar. XXII – Aile yardımı ödeneği hakkını kaybetme: Madde 156 – Subay ve astsubaylar, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 157 nci maddedeki hallerin vukuunu takip eden aybaşından itibaren kaybederler. XXIII – Çocuk için aile yardımı ödeneği verilmeyecek haller: Madde 157 – (Değişik: 1/3/2007-5589/2 md.) Aşağıdaki hallerde çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmez: a) Evlenen çocuklar. b) 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları ile çalışamayacak derecede malûllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.). c) Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (öğrenim yapmakta iken tatil devresinde çalışanlar hariç). Ç) Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar. XXIV – Mahrumiyet yeri ödeneği: Madde 158 – (Mülga : 2/12/1993 – 3920/2.md.) XXV – Ödeme usulü ve mahrumiyet yeri derecesi: Madde 159 – (Mülga : 2/12/1993 – 3920/2.md.) XXVI – Mahrumiyet yeri ödeneğinin miktarı: Madde 160 – (Mülga : 2/12/1993 – 3920/2. Md.) XXVII – Mahrumiyet yeri ödeneğinin ödeme usulü: Madde 161 – (Mülga : 2/12/1993 – 3920/2.md.) XXVIII – Sürekli görevle yurt dışında bulunanlardan yurt içinde bir göreve atananların aylıkları: Madde 162 – Sürekli görevle yurt dışına gönderilen subay ve astsubaylardan, bu görevlerine başladıktan sonra yurt içinde bir göreve atananlara atanma emrinin kendilerine tebliği tarihine kadar olan aylıkları 144 üncü maddeye göre ödenir. Ancak, bu subay ve astsubayların yurt içinde bir göreve atanmalarında yerlerine atananların gelişine kadar bekliyeceklerine dair emirde sarahat bulunanların aylıkları, atanma tarihinden itibaren en çok iki ay ödenmeye devam edilir. XXIX – Yurt dışında görevde bulunanlardan geçici görevle merkeze çağrılanların aylıkları: Madde 163 – Sürekli görevle yurt dışına gönderilen subay ve astsubaylar, geçici görevle en çok bir ay süre ile merkeze çağrılabilirler. Bu süre içinde aylığı katsayılı ödenir. XXX – Yurt dışında görevli bulunanlardan farklı katsayılı başka bir memlekete atananların aylıkları: Madde 164 – Yurt dışında sürekli bir görevde bulunan subay ve astsubaylardan farklı ödeme katsayısı uygulanan başka bir memlekete naklen atananlar, (142) nci madde esasları gereğince (144) üncü maddeye göre aylık alırlar. XXXI – Yurt dışında görevli bulunanlardan bir başka memlekete geçici olarak gönderilenlerin aylıkları: Madde 165 – Yurt dışında görevli bulunan subay ve astsubaylardan, geçici görevle bir başka memlekete gönderilenlerden, geçici görev süresi bir aya kadar olanların (Bir ay dahil) aylıkları; esas görevli oldukları yabancı memlekete ait katsayılı aylıklarıdır. Bu tarihten itibaren esas görevli bulunduğu yabancı memleketteki göreve başladığı tarihe kadar olan süre için: a) Geçici görevle bulunduğu memleketin katsayılı aylık tutarı, almakta olduğu kat sayılı aylığından fazla ise, aradaki fark günlük olarak kendisine hareketinden evvel veya vazifesine döndükten sonra ödenir. b) Geçici görevde bulunduğu memleketin katsayılı aylık tutarı, kendi katsayılı aylığından az ise aradaki fark kendisinden alınmaz. İKİNCİ BÖLÜM Silahlı Kuvvetler Kıta Tazminatı Madde 166 – 172 – (Mülga: 31/7/1970 – 1323/19 md.) ONÜÇÜNCÜ KISIM Sosyal Haklar ve Yardımlar BİRİNCİ BÖLÜM Emeklilik Hakları Madde 173 – 175 – (Mülga: 31/7/1970 – 1323/19 md.). İKİNCİ BÖLÜM Yardımlar I – Doğum yardım ödeneği: Madde 176 – (Mülga: 27/3/2015-6637/23 md.) II – Ölüm yardım ödeneği: Madde 177 – (Değişik birinci fıkra: 19/12/1996 – KHK 568/1 md.) Subay ve astsubaylardan; memur olmayan eşi ile aile yardım ödeneğine müstehak çocuğu ölenlere Orgeneral aylığı (ek gösterge dahil) tutarında, kendisinin ölümü halinde ise, sağlığında bildiri ile gösterdiği kişiye, sağlığında bildiri vermemiş ise eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine Orgeneral aylığının (ek gösterge dahil) iki katı tutarında ölüm yardım ödeneği verilir. Ölüm yardım ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın, saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haczedilemez. Yurt dışında sürekli görevle bulunan subay ve astsubaylara verilecek ölüm yardım ödeneğinde, 144 üncü maddede yazılı katsayı uygulanmaz. III – Tedavi ve cenaze masrafları: Madde 178 – Tedavi ve cenaze masrafları, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanun ve Yönetmeliğinde gösterildiği şekilde uygulanır. IV – Yakacak yardımı: Madde 179 – (Değişik: 3/7/1975 – 1923/44 md.) Devlet memurlarının hangi hallerde ve hangi yerlerde ve ne miktarda ve ne şekilde yakacak yardımı alacaklarına dair çıkarılacak kanun ve yönetmelik, subay, astsubay, uzman erbaş ve uzman jandarma çavuşlar hakkında da aynen uygulanır. V – Giyecek ve yiyecek yardımı: Madde 180 – Giyecek ve yiyecek yardımı özel kanun ve yönetmeliklerde gösterildiği şekilde verilir. VI – Tahsil bursları ve yurtlar: Madde 181 – Mahrumiyet yerlerinde görevli subay ve astsubayların bulundukları yerlerde orta dereceli okullar bulunmadığı takdirde, bu dereceli okulda okuma hakkını kazanan çocuklarını, yatılı okulda okutmak isterlerse pansiyon ücreti indirimlerinden faydalanırlar. Bu hususlarda Devlet memurları hakkında uygulanan esaslara tabidirler. Öğrenim yılı içinde mahrumiyet yeri ödeneğine tabi olmıyan yerlerdeki bir göreve atanan veya ölen veyahut da emekliye ayrılan subay ve astsubayların çocukları için yapılan indirim, bulundukları ders yılı sonuna kadar devam eder. Milli Savunma Bakanlığı öğrenci yurtlarından istifade etmekte olan orta dereceli okulda okuyan çocukları için, subay ve astsubaylar tarafından ödenen ücretin yarısı Milli Savunma Bakanlığınca ödenir. VII – Sınıfta kalan çocuklar için burs verilemiyeceği: Madde 182 – Pansiyonlarda ücret indiriminden faydalanan subay ve astsubayların çocukları sınıfta kalırlarsa aynı sınıf için ikinci sene bu haktan faydalanamazlar. VIII – Vazifede malûl kalan ve ölenlerin ailelerine ödenecek tazminatlar: Madde 183 – Subay ve astsubaylardan vazife esnasında malûl kalan ve ölenlere ödenecek tazminatlar özel kanunlarla yürütülür. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Lojmandan Faydalanma ve Mülk Konutu A) Lojmandan faydalanma: I – Kapsam: Madde 184 – (Mülga: 9/11/1983 – 2946/12 md.) II – Tahsis: Madde 185 – (Mülga: 9/11/1983 – 2946/12 md.) III – Lojmandan çıkma ve çıkarılma: Madde 186 – (Mülga: 9/11/1983 – 2946/12 md.) B) Mülk konutu: I – Subay ve Astsubaylar için mülk konutu: Madde 187 – (Değişik: 29/11/1984 – KHK 243/36 md.) Subay ve astsubayların T.C. Emekli Sandığına tabi hizmeti 10 yıl ve daha fazla olanlara, istekleri halinde Toplu Konut Fonundan özel şartlarla ve öncelikle konut kredisi verilebilir. Bu krediden faydalanma şartları ile kredi borcunun tahsili ve her yıl ödenecek toplam kredi tutarı diğer hususlar Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikte düzenlenir. ONDÖRDÜNCÜ KISIM Taltifler BİRİNCİ BÖLÜM Savaş Takdirnamesi I – Savaş taktirnamesi: Madde 188 – (Değişik: 1/3/2000 – 4541/1 md.) Devlet Savaş madalyasının verilmesini gerektiren hallerin üstünde başarılı sevk ve idare kabiliyeti veya görev icabı üstün kahramanlık ve cesaret göstermek suretiyle muharebenin gidişini değiştirecek veya savaş neticesine tesir edecek durumlar meydana getiren subay ve astsubaylara, üst makamlarca müteselsilen tasdik olunacak inhalar üzerine savaş takdirnamesi verilir. a) İki defa 2 nci derecede savaş madalyası alanlar: [119] Madde 189 – (Değişik: 1/3/2000 – 4541/2 md.) İki defa 2 nci derecede savaş madalyası ile taltif edilenlere, bir savaş takdirnamesi verilir. b) Taktirnamenin verilmesi: Madde 190 – Savaş takdirnamesi, Cumhurbaşkanınca verilir. (Mülga ikinci ve üçüncü cümleler: 2/7/2018 – KHK/703/127 md.) [120] İKİNCİ BÖLÜM [121] Madalyalar I – Madalyaların çeşidi: Madde 191 – (Değişik: 1/3/2000 – 4541/3 md.) Silahlı Kuvvetler mensupları ile Silahlı Kuvvetlere yararlı hizmet yapan Türk ve yabancı kişiler ile birlik sancaklarına, savaşta ve barışta yaptıkları fedakârlık, gösterdikleri kahramanlık ve üstün başarılar karşılığında aşağıda yazılı madalyalar verilir. a) Türk Silahlı Kuvvetleri Şeref Madalyası, b) Türk Silahlı Kuvvetleri HizmetÖvünç Madalyası, c) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Cesaret ve FeragatMadalyası, d) Türk Silahlı Kuvvetleri Üstün Hizmet Madalyası, e) TürkSilahlı Kuvvetleri Başarı Madalyası, f) TürkSilahlı Kuvvetleri Liyakat Madalyası. Nişanların çeşidi [122] Madde 192 – (Değişik: 1/3/2000 – 4541/4 md.) Yabancı devlet büyüklerine, komutanlarına, diğer asker ve sivil kişilere aşağıdaki TürkSilahlı Kuvvetleri nişanları verilir. a) Şeref Nişanı, b) Övünç Nişanı, c) Liyakat Nişanı, Madde 193 – (Mülga: 1/3/2000 – 4541/8 md.) Madde 194 – (Mülga: 1/3/2000 – 4541/8 md.) Madde 195 – (Mülga: 1/3/2000 – 4541/8 md.) II – Diğer devletler tarafından verilen madalya ve nişanların takılması: Madde 196 – (Değişik: 1/3/2000 – 4541/5 md.) Diğer devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından TürkSilahlı Kuvvetlerine mensup kişilere tevcih edilen madalya ve nişanlar ile bunlara ait rozet ve minyatürler, Milli Savunma Bakanlığınca tasvip ve tescil edildikten sonra yönetmelikte beirlenecek esaslara göre takılabilir. [123] III – Madalya ve nişanların sahibinin ölümü halinde yapılacak işler: Madde 197 – Bu Kanun hükümlerine göre verilen madalyalarla, dost devletler tarafından asker kişilere verilen madalya ve nişanlar, sahiplerinin ölümü halinde kanunî mirasçılarına geçer. Ancak, mirasçılar bu madalya ve nişanları takamazlar. Madalya almaya hak kazanmış kişi madalyayı almadan ölmüşse, madalya kanunî mirasçılarına verilir. IV –Birden fazla madalyaya hak kazananlar : Madde 198 – Aynı zamanda ve aynı yerde yapılan görev ve hizmet bu Kanunda yazılı madalyalardan birden fazlasına hak kazandırıyorsa yalnız en yüksek derecede olanı verilir. V – Madalya ve nişanların geri alınması ve mirasçılara intikali: [124] Madde 199 – (Değişik: 3/7/1975 – 1923/46 md.) (Ek birinci fıkra: 12/6/2003-4891/1 md.) Devlet aleyhine işlenen suçlar ile yüz kızartıcı suçlar nedeniyle mahkûm olup, bu cezaları kesinleşen kişilerin madalya ve nişanları geri alınır. (Değişik ikinci fıkra: 22/1/2015 – 6586/57 md.) Madalya ve nişan alan veya almaya hak kazananların ölümleri hâlinde bu madalya ve nişanlar kendileri tarafından mirasçılarından birine bırakılmamış ise, en büyüklerinden başlamak üzere çocuklarına, çocukları yoksa babasına o da yoksa annesine, baba ve annenin boşanmış olduğu durumlarda çocuğun velayeti kimde ise ona, anne ve babanın olmadığı durumda eşine, eşinin de yokluğu hâlinde 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre kanuni mirasçılarına intikal eder. (Değişik üçüncü fıkra: 22/1/2015 – 6586/57 md.) Kendilerine madalya ve nişan intikal edenlerin ölümleri hâlinde, bu madalya ve nişanlar; en büyüklerinden başlamak üzere çocuklarına, çocukları yoksa babasına o da yoksa annesine, baba ve annenin boşanmış olduğu durumlarda çocuğun velayeti kimde ise ona, anne ve babanın olmadığı durumda eşine, eşinin de yokluğu hâlinde 4721 sayılı Kanun hükümlerine göre kanuni mirasçılarına intikal eder. Kendilerine madalya ve nişan intikal edecek olanların anlaşmaları halinde yukarıdaki fıkralarda gösterilen sıraya uyulmayabilir. (Ek: 1/3/2000 – 4541/6 md.) Ancak madalya ve nişan intikal eden vârisin, Devlet aleyhine işlenen suçlar ile yüz kızartıcı suçlar nedeniyle hüküm giymiş olması durumunda madalya ve nişan bir sonraki hak sahibi vârise intikal eder. Madalya ve nişanın intikalinden sonra bahse konu suçları işleyenlerden madalya ve nişanları geri alınır.Bu konudaki yargılama devam ettiği sürece madalya ve nişanların intikal işlemi bekletilir. VI – Madalyaların tescili: Madde 200 – Bu Kanun gereğince verilen madalyalar, beratlarına dayanılarak Milli Savunma Bakanlığınca tescil edilerek numaralanırlar. [125] VII – İstiklal madalyası: Madde 201 – İstiklal Madalyası Kanunu ile ek ve değişikliklerindeki İstiklal Madalyasına ait hükümler saklıdır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ödüller I – Ödül: Madde 202 – (Değişik: 21/7/2000-KHK-607/14 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/12 md.) Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup (…) [126] subay, astsubay, (…) [127] uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler (…) [128] ile erbaş ve erlerden; [129] [130] a) Muharebe harekâtında, iç güvenlik ve terörle mücadelede, tabii afetlerde ve diğer olağanüstü hal ve durumlarda liyakat, feragat, yüksek hizmet veya yaşamını ortaya koyarak büyük yararlılık gösterenler, b) Eğitimde, atışta, sporda, idarî ve lojistik faaliyetlerde bulundukları kıt’a, karargah ve kurumlarda yurt içi ve yurt dışında yapılan çeşitli müsabakalarda emsallerine nazaran üstün başarı sağlayanlar, c) Yeni projeler ortaya koyarak mevcut usûllerde olumlu yenilikler getirenler veya yeni buluşlar yapanlar, d) Mesleğine ait eser yazanlar veya tercüme yapanlar, e) Askeri okullardan yönetmelikte tespit edilecek derecelerle mezun olanlar, f) (Ek: 22/1/2015 – 6586/58 md. ; Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde ödül verilmek suretiyle taltif olunurlar. II – Madalya yapımının giderleri ve ödüller: Madde 203 –(Değişik: 17/6/1992 – 3815/2 md.) Bu Kanunda yazılı madalya ve minyatürleri ile nişanlar, şilt ve şerit rozetleri ve bunların beratlarının yapım giderleri ve ödüller; Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden ödenir. [131] III – Yönetmelik: Madde 204 – (Değişik: 3/7/1975 – 1923/49 md.) Bu Kanun gereğince verilecek madalya ve minyatürlerin şekilleri, kayıtları, nitelikleri, kordela, rozet ve nişanların takılacağı yer ve zamanlar, kişiler ve birlik sancaklarına veriliş ve takılış usulleri,ödüllerin miktarları ve ilgili diğer hususlar Milli Savunma Bakanlığınca tanzim edilecek bir yönetmelikle saptanır. [132] Albaylığa ve daha üst rütbelere yükselebilme: Ek Madde 1 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md.) General – Amiral (…) [133] rütbelerine yükselebilmek için; Harbokulu, fakülte veya yüksek okul mezunu olmak şarttır. Çalışma saatleri: Ek Madde 2 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md; Değişik: 20/1/1976 – 1933/1 md.) Subay, astsubay, uzman çavuş ve uzman jandarmaların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. [134] Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Ancak 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun bu konudaki hükümleri saklıdır. İş güçlüğü ve riski zammı: Ek Madde 3 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md.; Değişik: 20/1/1976 – 1933/1 md.) Subay, astsubay, uzman erbaş ve uzman jandarmalardan; Niteliği ve çalışma şartları bakımından güç olan işlerde çalışanlara iş güçlüğü zammı, Hayat ve sağlık için tehlike arz eden hizmetlerde çalışanlara iş riski zammı, Temininde, görevde tutulmasında veya belli yerlerde istihdam edilmesinde güçlük bulunan elemanlara temininde güçlük zammı, Sayıştaya hesap vermekle yükümlü olan saymanlara Mali sorumluluk tazminatı ödenir. (Ek fıkra: 11/2/2014-6519/41 md.) Ancak; a) Sağlık kurulu raporu üzerine verilen hastalık izinleri, b) Kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananların kullandığı hastalık izinleri, c) Hastalıkları sebebiyle resmî yataklı tedavi kurumlarında yatarak tedavi gördükleri tedavi süreleri ile terörle mücadele veya hudut birliklerindeki görevleri nedeniyle yaralanan personel, hariç olmak üzere bir takvim yılı içinde kullanılan hastalık izin süreleri toplamının 15 günü aşması hâlinde, aşan günlere isabet eden zam ve tazminatlar ödenmez. Bu tazminat ve zamların hangi işi yapanlara, hangi görevde bulunanlara ödeneceği, miktarları, ödeme usul ve esasları ile görevine devam etmesine engel teşkil etmemekle birlikte göreve yönelik faaliyetlerden belirli bir süre muaf tutulan personelin zam ve tazminatlarından hangi oranda kesinti yapılmasına ilişkin hususlar her yıl Cumhurbaşkanınca yılda bir defa tespit edilir. Ve bu tespiti izleyen mali yılbaşından itibaren yürürlüğe girer. [135] [136] (Ek fıkra: 9/4/1990 – KHK – 418/19 md.); Mülga: 13/7/1993 – KHK – 486/27 md.) Milli Savunma Üniversitesi ile sınıf okullarında ders görevi verilenlerin ücreti: [137] Ek Madde 4 – (Ek: 31/7/1970-1323/13 md.; Değişik: 2/1/2017-KHK-681/43 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/43 md.) Milli Savunma Üniversitesi ile sınıf okullarında ders görevi verilen üniversite öğretim üyeleri, öğretim görevlileri veya profesör, doçent, doktor öğretim üyesi unvanını kazanmış asker ve sivil kişiler ile öğretim görevliliği niteliği üniversite senatosunca kabul edilen asker ve sivil kişilere ders saati başına ödenecek ücret her yıl bütçe kanunlarında gösterilir. [138] 144 ve 223 sayılı kanunların ve 926 sayılı kanunun 49 uncu maddesinin uygulanmasına esas olacak albay maaşı: Ek Madde 5 – (Mülga: 27/6//1989 – KHK – 375/23 md; Yeniden düzenleme: 9/8/1993-KHK – 499/23 md.) 49 uncu maddenin (d) bendi gereğince aynı rütbede hizmete devam ettirilen general ve amirallerden ve rütbe bekleme süresini dolduran albaylardan kendi isteği üzerine emekliye ayrılanlara da 49 uncu maddenin (f) bendi esaslarına uygun olarak kadrosuzluk tazminatı ödenir. Denizaltı, dalgıç ve kurbağaadam personelinin tazminat yüzdeleri: Ek Madde 6 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md.; Mülga : 28/2/1982 – 2629/22 md.) Yedeksubay okulu öğrencilerinin harçlıkları: Ek Madde 7 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md.; Mülga : 3/7/1975 – 1923/52 md.) Askeri lise öğrencilerinin harçlıkları : Ek Madde 8 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md.; Mülga : 3/7/1975 – 1923/52 md.) Askeri Yargıtay Başkan ve üyeleri ile askeri hakim ve askeri savcıların aylık ödemeleri: Ek Madde 9 – (Ek:31/7/1970 – 1323/13 md.; Mülga 9/4/1990 – KHK – 418/45 md.) Yabancı bir memleket veya kurumda görev alma: [139] Ek Madde 10 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md.; Değişik : 28/6/2001 – 4699/21 md.) (Değişik birinci fıkra: 22/5/2012-6318/55 md.) Yabancı bir memlekette veya uluslararası kuruluşlarda görev alacak subay veya astsubaylara; Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığının (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanlığının) onayı ile 5 yıla kadar maaşsız izin verilebilir. (Değişik ikinci fıkra: 22/5/2012-6318/55 md.) Birleşmiş Milletler Teşkilatı ile Türkiye Cumhuriyetinin üye olduğu veya imzaladığı anlaşmalarla taraf bulunduğu diğer uluslararası teşkilatlar nezdinde ateşkesi denetlemek üzere gözlemci sıfatıyla görev alan veya barış gücünde görevlendirilen subay ve astsubaylara, Cumhurbaşkanı kararı ile beş yıla kadar maaşlı izin verilebilir. Bu personele, görevlendirilen teşkilat tarafından yapılacak ödemelerin dışında, ayrıca, aynı karar ile tespit edilecek tutarda aylık ek ücret de verilebilir. [140] Bu şekilde yabancı memleket veya uluslararası kuruluşlarda görevde geçen süreler hizmetten sayılır ve emeklilik hakları ile 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanununca sağlanan hakları, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 31 inci maddesi ve 205 sayılı Kanun hükümlerine uyulmak kaydı ile saklı tutulur. Ek Madde 11 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/13 md.) Bu kanunun konusu ile ilgili hükümler buna ek olarak yapılacak kanunlarda yer alır. Ek Madde 12 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/43 md.) Silahlı Kuvvetlerde ihtiyaç duyulan sınıflar için, özel kanununda gösterilen usul ve esaslara göre sözleşmeli subay alınabilir. Ek Madde 13 – (Mülga: 1/3/2000 – 4541/8 md.) Ek Madde 14 – (Mülga: 1/3/2000 – 4541/8 md.) Ek Madde 15 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/50 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına verilecek şerit rozetlerin verilme usul ve esasları yönetmelikte belirtilir. Ek Madde 16 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/50 md.) (Değişik birinci fıkra: 22/1/2015 – 6586/60 md.) Muvazzaflık hizmeti dışında olmak üzere, seferde ya da talim veya manevra maksadıyla barışta silâh altına alınan yedek subay ve yedek astsubaylar ile yedek uzman jandarmalar, erbaş ve erlerden, önceden tabi oldukları sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde emeklilik veya yaşlılık aylığı ya da malullük aylığı bağlanmış olanlar hakkında 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 30 uncu maddesi hükümleri uygulanmaz ve bu aylıkları aynı şekilde ödenmeye devam olunur. Ancak, ödenmeye devam olunacak emeklilik veya yaşlılık aylığı ya da malullük aylığı tutarının, yukarıda belirtilen sebeplerle kıtaya iltihaklarından itibaren silâh altında bulundukları günlere karşılık gelen kısmının, aynı süre için Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ayrıldıkları tarihteki rütbe, kıdem ve kademelerine göre hesaplanacak kıst ya da tam aya ilişkin aylık veya harçlık tutarından daha düşük olması hâlinde aradaki fark ilgisine göre Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca ödenir. Ayrıca, bu fıkrada belirtilen sebeplerle silâh altına alınmış olanlardan, sigortalılık ilişkisi kurulmasını gerektirmemekle birlikte bunlardan silâh altında bulundukları dönemde 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesinde belirtilen sebeplerle malul olan ya da hayatını kaybedenler hakkında tabi oldukları sosyal güvenlik mevzuatının bu malullüğe ilişkin hükümleri uygulanır. Özel kanunları gereğince, silah altında bulundukları sürece aylıklarının ödenmesine devam edilenler hakkında o kanunlar hükümleri saklıdır. Ek Madde 17 – (Ek: 2/2/1981-2379/2 md.; Değişik: 19/12/1996-KHK-568/2 md.) A) Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu uyarınca aylık tazminat alanlar, hakim ödeneği alanlar ve Yurtdışına sürekli görevle gönderilenler hariç olmak üzere; Türk Silahlı Kuvveltleri kadrolarında bulunan ve aşağıda rütbeleri belirtilen personele hizalarında gösterilen oranların Orgeneral aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda Hizmet Tazminatı ödenir. RÜTBELER TAZMİNAT ORANLARI (%) Subaylar : Genel Kurmay Başkanı 455 Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı (Orgeneral ve Oramiral olmak şartıyla) 400 Orgenaral ve Oramiral 380 Korgenaral ve Koramiral 335 Tümgeneral ve Tümamiral 310 Tuğgeneral ve Tuğamiral 290 Kıdemli Albay 280 Albay 260 Yarbay 220 Kıdemli Binbaşı 212 Binbaşı 201 Kıdemli Yüzbaşı 188 Yüzbaşı 180 Kıdemli Üsteğmen 171 Üsteğmen 160 Teğmen 151 Asteğmen 102 Astsubaylar: (Üstçavuş ve kıdemli üstçavuşlukta üçer yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar) [141] II. Kad.Kd.Bçvş. 201 Kad.Kd.Bçvş. 188 Kd.Bçvş. 177 Kad.Bçvş. 165 Bçvş. 151 Kd.Üstçvş. 140 Üstçvş. 130 Kd.Çvş. 111 Çvş. 102 Açvş. [142] 80 Astsubaylar: (Üstçavuş ve kıdemli üstçavuşlukta altışar yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar) (Ek: 5/2/2009-5837/23 md.) II.Kad.Kd.Bçvş. 210 Kad.Kd.Bçvş. 205 Kd.Bçvş. 201 Kad.Bçvş. 188 Bçvş. 177 Kad.Kd.Üçvş. 165 Kd.Üçvş. 151 Kad.Üçvş. 140 Üçvş. 130 Kd.Çvş. 111 Çvş. 102 Uzman Jandarmalar: VIII.Kad.Çvş. 130 VII.Kad.Çvş. 121 VI.Kad.Çvş. 110 V.Kad.Çvş. 108 IV.Kad.Çvş. 105 III.Kad.Çvş. 102 II.Kad.Çvş. 100 I.Kad.Çvş. 94 Çvş. 90 Uzman Erbaşlar: Uzman Çavuş 100 Uzman Onbaşı 94 (Değişik: 29/7/1998 – 4376/5 md.) Bu Kanunun 121 inci maddesi gereğince, Tabur Komutanlığı ve Bölük Komutanlığı görevleri ile bu görevlerin Genelkurmay Başkanlığınca (Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığı için İçişleri Bakanlığınca) belirlenecek eşidi görev yerlerine asaleten veya boş kadrolara asaleten vekil olarak atamaları yapılan subay ve astsubaylara, Orgeneral aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının % 15’i oranında ek hizmet tazminatı ayrıca ödenir. [143] (Ek: 20/3/1997 – KHK – 570/17 md.) Bu Kanunun 121 inci maddesi gereğince, gemilere atanan personele fiilen görev yapmaları şartıyla, Orgeneral aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının subaylara % 20 si, astsubaylar ile Devlet memurlarına % 13 ü, uzman jandarma ve uzman erbaşlara % 10 u oranında her ay ayrıca ek hizmet tazminatı ödenir. Bu tazminat, hangi kuvvet ve sınıftan olursa olsun, gemilerde fiilen seyir yapmak suretiyle geçici olarak ya da kontrol, tecrübe, denetleme yapmak veya eğitim yaptırmak amaçları için görevlendirilen subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sivil memurlara da görevli bulundukları her gün için otuzda bir oranında ödenir. [144] Şu kadar ki; Uçuş Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu hükümlerine göre aylık yıpranma tazminatı alanlar ile 14/7/1964 tarih ve 500 sayılı Kanun ile ek ve değişiklikleri kapsamına girenlere de yurtiçi aylıkları esas alınmak kaydıyla aynı tazminat ödenir. Bu Kanunun 14 ve 109 uncu maddelerine göre astsubaylıktan subaylığa geçenlerin hizmet tazminatı, subay nasbedilmeden önce emsal oldukları astsubayların yükseldikleri rütbe, kıdem ve kademeler için öngörülen hizmet tazminatından az olamaz. B) (…) [145] (A) fıkrasında belirtilen ve bu tazminattan yararlanamayan personelin çeşitli ödemelerle bir ayda aldıkları net tutarlar bu maddede sayılan ve tazminattan yararlanan personele çeşitli ödemelerle bir ayda verilen net tutarlardan az ise aynı kıta ve karargahtaki aynı rütbe ve kıdemdekiler arasında meydana gelen fark ayrıca tazminat olarak ödenir. C) (Mülga: 11/10/2011-KHK-666/1 md.) [146] Ç) (Ek: 21/1/2010-5947/12 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi kadrolarında bulunan ve aşağıda rütbeleri belirtilen personelden öğretim üyesi tabip, öğretim üyesi diş tabibi, uzman tabip, uzman diş tabibi, tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlara hizalarında gösterilen oranları geçmemek üzere orgeneral aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda sağlık hizmetleri tazminatı ayrıca ödenir. [147] (Ek paragraf: 2/1/2014-6514/16 md.) Öğretim üyesi tabip ve öğretim üyesi diş tabipleri için rütbe ve dereceleri itibarıyla belirlenmiş olan sağlık hizmetleri tazminatı oranları, 100 puan artırılmak suretiyle uygulanır. RÜTBELER TAZMİNAT ORANLARI(%) Öğretim Üyesi Tabip-Diş Tabibi/Uzman Tabip Tabip/Tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar Uzman Diş Tabibi Diş Tabibi General/Amiral 585 455 390 260 Kıdemli Albay 550 425 365 230 Albay 545 415 360 220 Yarbay 515 380 345 215 Kıdemli Binbaşı 500 370 340 210 Binbaşı 500 370 340 210 Kıdemli Yüzbaşı 460 320 305 175 Yüzbaşı 460 320 305 175 Kıdemli Üsteğmen 420 280 285 165 Üsteğmen 420 280 285 165 Teğmen 380 250 280 160 Asteğmen 370 240 270 130 Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi kadrolarında görevli sivil öğretim üyesi tabiplere ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak görev yapan uzman tabip, uzman diş tabibi, tabip ve diş tabiplerine aşağıda belirtilen oranları geçmemek üzere en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda sağlık hizmetleri tazminatı ayrıca ödenir. (Ek cümleler: 22/1/2015 – 6586/61 md.; Değişik ikinci, üçüncü ve dördüncü cümleler: 2/1/2017-KHK-681/45 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/45 md.) Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait kadrolarda ihtiyaç duyulması halinde Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında veya üniversite hastanelerinde görevli öğretim üyeleri ile diğer sağlık personeli, Sağlık Bakanlığı veya Yükseköğretim Kurulu tarafından görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilen öğretim üyesi, uzman tabip, uzman diş tabibi, tabip ve diş tabiplerine de döner sermaye ödemeleri dikkate alınmak suretiyle sağlık hizmetleri tazminatı ödenir. Görevlendirileceklere ödenecek sağlık hizmetleri tazminatına ilişkin hususlar aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ayrıca belirlenir. [148] DERECE TAZMİNAT ORANLARI (%) Öğretim Üyesi Tabip/Uzman Tabip Tabip/Tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar Uzman Diş Tabibi Diş Tabibi 1 535 400 365 235 2-3 520 390 360 230 4-5 480 340 325 195 6-7 440 300 305 185 8-9 400 270 300 180 (Ek paragraf:16/7/2020-7250/6 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi kadrolarında bulunan tabip ve diş tabipleri ile sınırlı olmak üzere bu personel için rütbe ve dereceleri itibarıyla belirlenmiş olan sağlık hizmetleri tazminatı oranları 200 puan artırılmak suretiyle uygulanır. Bunlardan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinin (A) fıkrası uyarınca belirlenen birinci derece kritik iller kapsamındaki yerler ile görev yerinin özellikleri ve hizmet şartları dikkate alınarak Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen diğer yerlerde ve yüzer birliklerde fiilen görev yapan tabip ve diş tabiplerine orgeneral aylığının (ek gösterge dâhil) brüt tutarının %200’ünü geçmemek üzere aynı usul ve esaslar çerçevesinde ayrıca ilave sağlık hizmetleri tazminatı ödenir. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinin (A) fıkrası uyarınca belirlenen birinci derece kritik illerde terörle mücadele harekâtına iştirak eden birliklerde fiilen görev yapan sağlık astsubaylarına orgeneral aylığının (ek gösterge dâhil) brüt tutarının %50’si sağlık hizmetleri tazminatı olarak ödenir. (Değişik paragraf:6/12/2019-7196/17 md.) Sağlık hizmetleri tazminatının oranları ile usul ve esasları; personelin rütbesi, unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, görev yeri ve özellikleri, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ve mesleki uygulamaları ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi hizmete katkı unsurları esas alınarak; Türk Silahlı Kuvvetleri için Genelkurmay Başkanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığının; Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi için Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle ilgisine göre İçişleri Bakanlığı veya Milli Savunma Bakanlığınca belirlenir. Sağlık astsubayları hariç sağlık hizmetleri tazminatından yararlanan personele, (…) 149 17/11/1983 tarihli ve 2957 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi, 10/6/1985 tarihli ve 3225 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ve 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi hükümlerine göre ödeme yapılmaz. [149] [150] (Ek fıkra: 22/1/2015 – 6586/61 md.) Bu fıkraya göre yapılacak ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye, ücret ve her ne ad altında olursa olsun yapılan benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmaz. D) Bu maddede belirtilen tazminatlar aylıklarla birlikte ödenir ve damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi değildir. (Ç) fıkrası hariç sözkonusu tazminatların hakedilmesinde ve ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. [151] Ek Madde 18 – (Ek: 12/2/1982 – 2596/3 md.; Değişik: 24/12/1986 – KHK 265/3 md.) a) (Değişik: 9/4/1990-KHK-418/22 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994-KHK-527/15 md.) Bu Kanuna ekli V sayılı makam tazminatı cetvelinde yazılı rütbe ve görevlerde bulunanlara hizalarında gösterilen gösterge rakamlarının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda makam tazminatı ödenir. Makam tazminatı damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz ve ödemelerde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. [152] b) (Değişik: 22/11/1995 – 4137/1 md.) Bu rütbe ve görevlerde çalıştıktan sonra emekliye ayrılanlara, yukarıdaki fıkraya göre bulunacak miktarın tamamı hayatta bulundukları sürece her ay T.C. Emekli Sandığınca ödenir. T.C. Emekli Sandığı bu ödemeleri üç aylık devreler halinde faturası karşılığında Hazineden tahsil eder. Ek Madde 19 – (Değişik: 5/4/2007-5621/2 md.) Bu Kanunun 36 ncı maddesindeki kıdem ve 38 inci maddesindeki üstün başarı kıdemlerinin toplamı beş yılı geçemez. [153] Ek Madde 20 – (Ek: 29/7/1983 – 2870/17 md., Değişik: 29/7/1998 – 4376/6 md.) (Değişik birinci fıkra: 12/6/2003-4891/2 md.) Bursla gidenler de dahil, yetiştirilmek üzere veya sürekli görevle yurt dışına gönderilen personel kanunlarına tâbi kamu personelinin; Türk Silâhlı Kuvvetlerinde subay, astsubay veya Devlet memuru olarak görevli eşlerine, hizmet safahatları süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok dört yıla kadar aylıksız izin verilebilir. (Değişik ikinci fıkra: 18/6/2003 – 4902/29 md.) Aylıksız izin; Genelkurmay Başkanlığına bağlı olanlara, Genelkurmay Başkanlığınca; Millî Savunma Bakanlığına bağlı olanlara, Millî Savunma Bakanlığınca; kuvvet komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı olanlara, kuvvet komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığınca; Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde olmayan memurlara ise, yetkili kurumlarınca verilir. İzin süresinin bitiminde personel derhal görevine dönmek zorundadır. İzin süresinin bitiminde görevine dönmeyen subay ve astsubay hakkında Askeri Ceza Kanununun ilgili maddeleri uygulanır. Aylıksız izin alanların, izinli oldukları süre içerisinde, kademe ilerlemesi, rütbe kıdemliliği ve rütbe terfii işlemleri yapılmaz. Bu süre, bekleme sürelerinden ve mecburi hizmet süresinden sayılmaz. Aylıksız izin alanlara bu Kanun ve diğer kanunlarla tanınan özlük hakları verilmez. Astsubaylar: Ek Madde 21 – (Ek: 2/7/1951-5802/1 md.) [154] (Değişik: 18/6/2003 – 4902/30 md.) Türkiye Cumhuriyeti Ordusunun Kara, Deniz ve Hava kuvvetleri ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarının ast komuta kademelerinde eğitim, sevk ve idare ile diğer idarî işlerde subaya yardımcı olarak görevlendirilen askerî şahıslara, astsubay adı verilir. Ek Madde 22 – (Ek: 31/7/1970 – 1323 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun mali hükümlerinin yürürlüğe girmesi; a) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun aylık ödemeleri ile ilgili hükümleri “14/7/1965 gün ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesi ve bu kanuna bazı maddeler eklenmesine ve bu kanunun kapsamı dışında kalan kamu personelinin aylık ve ücretlerine dair Kanun” un aylık ödemelerinin yürürlüğü ile ilgili hükümleri ile birlikte ve aynı usul ve esaslara göre uygulanır. b) Mahrumiyet yeri ödeneği, öğrenim yurtları ve bursları, aile yardımı ödeneği, doğum yardımı ödeneği, ölüm yardımı ödeneği, temsil giderleri ve yakacak yardımına ait hükümleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu konuları düzenleyen hükümleri ile birlikte uygulanır. c) (Mülga: 25/7/2016-KHK-669/32 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/32 md.) d) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 153, 158, 176 ve 181 inci maddeleri 1970 mali yılında uygulanamaz. 2005 sayılı Kanunun pansiyon ücret indirimi hakkındaki 2 nci maddesi hükmü ile çocuk zammı ödenmesine ilişkin 5049 ve doğum yardımı ödenmesine ilişkin 5504 sayılı Kanun hükümlerine uygulanmasına 1970 mali yılında da devam olunur. e) Bu kanunun ders ücretleri ile ilgili hükümleri yayımı tarihinde Ek 2, Ek 5 ve Ek 6 ncı maddelerinin hükümleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre çıkarılacak Genel Kadro Kanununun yürürlüğe girdiği tarihi takibeden aybaşından itibaren uygulanır. f) Bu maddenin (a) ve (c) fıkrası hükümleri uygulanıncaya kadar bu konuları düzenleyen eski kanunların uygulanmasına devam olunur. Ek Madde 23 – (Ek: 17/6/1992 – 3815/5 md.) Bu Kanunun 14 üncü ve 109 uncu maddelerine göre astsubaylıktan subaylığa nasbedilenler ile 110 uncu maddenin ikinci fıkrası kapsamına girenlerden Kanuna ekli EK-VII veya EK -VIII sayılı Aylık Gösterge Tablolarından aylık alanlar, bu gösterge tablolarında 2 nci derece için öngörülen üçüncü kademeyi kazanılmış hak aylığı olarak almak ve bu kadamede bir yılını tamamlamak veya daha sonraki kademeleri kazanılmış hak aylığı olarak almak ve kademe ilerlemesi yapma şartlarını taşımak şartıyla, aylık almakta oldukları gösterge tablolarında 1 inci dereceye yükseltilirler. Ek Madde 24 – (Ek: 17/6/1992 – 3815/5 md.) Astsubay nasbedilmeden önce veya astsubay iken 2 yıl ve daha fazla süreli fakülte veya yüksekokulları bitirenler ile fakülte ve yüksekokullardan ön lisans diploması almış olan astsubaylar; EK-VIII sayılı Aylık Gösterge Tablosunda 2 nci derece için ön görülen üçüncü kademeyi kazanılmış hak aylığı olarak almak ve bu kademede bir yılını tamamlamak veya daha sonraki kademeleri kazanılmış hak aylığı olarak almak ve kademe ilerlemesi yapma şartlarını taşımak şartıyla, bulundukları aylık gösterge tablosunda 1 inci dereceye yükseltilirler. Ek Madde 25 – (Ek: 17/6/1992 – 3815/5 md.) Astsubaylardan EK-VIII ve EK -VIII/B sayılı Aylık Gösterge Tablosunda 2 nci derece için öngörülen üçüncü ve daha sonraki kademeleri kazanılmış hak aylığı olarak alanlar; üçüncü kademede en az bir yılını tamamlamak veya daha sonraki kademelerde bulunmak, son 6 yıllık sicil notu ortalaması yüzde doksan ve daha yukarısı olmak ve kademe ilerlemesi yapma şartlarını taşımak kaydıyla, bulundukları aylık gösterge tablosunda 1 inci dereceye yükseltilirler. [155] Ek Madde 26 – (Ek: 21/1/2010-5947/13 md.; Mülga: 25/7/2016-KHK-669/109 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6756/109 md.) Meslekî faaliyet ve serbest meslek icrası yasağı [156] Ek Madde 27 – (Ek: 8/8/2011-KHK-650/39 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 2/1/2014-6514/17 md.) Bu Kanun kapsamına girenler, kanunlarda belirtilen istisnalar dışında mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamaz. Ek Madde 28 – (Ek: 22/5/2012-6318/56 md.) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık bağlanan Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin unvan ve rütbeleri, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 77 nci maddesine göre belirlenecek emsalini geçmemek üzere Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde göreve devam eden emsallerinin rütbe ve unvanlarına yükseltilir ve haklarında yapılacak her türlü işlemde yükseltilen unvan ve rütbeleri esas alınır. Ek Madde 29 – (Ek: 22/5/2012-6318/56 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerinin faaliyetleri ile ilgili alanlarda Genelkurmay Başkanına danışmanlık yapmak üzere, kadro şartı aranmaksızın ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın sözleşmeli olarak 10 kişiye kadar Genelkurmay Başkanı danışmanı çalıştırılabilir. Bu kapsamda çalıştırılanlara, (60.000) ila (100.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık sözleşme ücreti hak edildikçe ödenir ve sözleşme ücreti dışında mali ve sosyal haklar kapsamında herhangi bir ad altında ödeme yapılmaz. Bu şekilde çalıştırılacak personelin sözleşme ücreti ile sözleşme usul ve esasları, tam veya kısmi zamanlı çalıştırılacak olması dikkate alınarak Genelkurmay Başkanlığınca belirlenir. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğini haiz kurumlarda çalışanlar aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımları kurumlarınca ödenmek kaydıyla kurumlarının ve kendilerinin muvafakati ile Genelkurmay Başkanlığınca görevlendirilebilirler. Bu personele mali ve sosyal haklar kapsamında ayrıca bir ödeme yapılmaz.Bu kapsamdaki personel ilgili mevzuatında yer alan süre sınırlamalarına tabi olmaksızın ihtiyaç duyulan hizmet süresince kurumlarından aylıksız izinli olarak da bu madde hükümleri uyarınca Genelkurmay Başkanlığınca görevlendirilebilir. Aylıksız izinli çalışanlara çalıştıkları görevler dikkate alınarak bu madde hükümleri uyarınca ödeme yapılır ve bunların Sosyal Güvenlik Kurumu ile ilişkileri kendi kurumlarındaki statüleri dikkate alınarak devam ettirilir. Bunlardan aylıksız izinli olarak çalıştırılanların Genelkurmay Başkanlığında geçen süreleri kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinde değerlendirilir ve bu süreler terfi ve emekliliklerinde hesaba katılır. Terfileri başkaca bir işleme gerek duyulmadan süresinde yapılır. Bu madde uyarınca çalıştırılan Genelkurmay Başkanı danışmanlarının sözleşme veya görevlendirmeleri Genelkurmay Başkanının görev süresinin sona erdiği tarihte hiçbir işleme gerek kalmaksızın sona ermiş sayılır. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların personeli bu fıkrada sayılan hallerde hiçbir işleme gerek kalmaksızın kendi kurumlarındaki kadro veya pozisyonlarına dönerler. Bu madde uyarınca, aylıksız izinli olanlar hariç, sözleşmeli olarak çalıştırılacak personel, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır. Ek Madde 30-(Ek: 13/7/2013-6496/22 md.) Bu Kanun hükümlerine göre aylık almakta iken; terörle mücadele görevi sırasında veya bu görevinden dolayı alıkonulan ya da kaybolanların ailelerine 145 inci madde esaslarına göre aylık ödenir. Bunlardan sonradan dönenlerin durumları mensup oldukları kuvvet komutanlıklarınca teşkil edilecek kurul tarafından incelenir. Kaçırılma ile ilgili olarak kusurlu görülenler hakkında soruşturma dosyası tanzim edilerek yetkili makamlara intikal ettirilir. Bu kişilerin terfi ve diğer özlük işlemleri adli birimlerce verilecek karara göre düzenlenir. Ek Madde 31-(Ek: 11/2/2014-6519/42 md.) Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanı, subay ve astsubayların istek üzerine, yaş haddi, adi malullük dâhil malullük veya vazife malullüğüne bağlı emeklilik işlemleri ile istifa işlemlerine ilişkin onay yetkisini devredebilir. Ek Madde 32-(Ek: 11/2/2014-6519/42 md.) Askerî hizmete ilişkin görevleri sebebiyle haklarında kamu davası açılan personelden beraat edenlerin, vekalet verdiği avukata Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre ödedikleri ücret ile belgelendirilmiş olmak şartıyla dava ile ilgili olarak yaptıkları masraflar mensup olduğu Bakanlığın bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. (Ek cümle: 23/6/2016 – 6722/6 md.) Ancak, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 87 nci maddesinin birinci fıkrasının (VII) numaralı bendi veya 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 15 inci maddesi kapsamında avukatlık ücreti ödenmiş olanlara ayrıca bu ödeme yapılmaz. Ek Madde 33- (Ek: 11/2/2014-6519/42 md.) Uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçenlerin yaş hadleri aşağıda belirtilmiştir. Rütbeler Yaş Haddi Astsubay Çavuş ve Kıdemli Çavuş 43 Üstçavuş ve Kıdemli Üstçavuş 52 Başçavuş 54 Kıdemli Başçavuş 55 Uzman erbaşlar bulundukları derece ve kademelerine bir kademe ilave edilerek astsubay nasbedilirler. Yaş hadleri dışında kalan hususlar için bunlara astsubaylar hakkındaki hükümler uygulanır. Ek Madde 34- (Ek: 22/1/2015-6586/62 md.) Subay ve astsubayların bu Kanun esaslarına göre yapılacak nasıp düzeltme işlemlerinin onayı, ilgili kuvvet komutanlığı (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için bu komutanlıklar) Kurmay Başkanı tarafından yapılır. Ek Madde 35 - (Ek: 23/6/2016 – 6722/7 md.) (Değişik cümle:18/2/2021-7281/42 md.) İtibari rütbe; yurt dışı sürekli göreve atananlara Milli Savunma Bakanlığı, yurt dışı geçici görevle görevlendirilenlere ilgili kuvvet komutanlıkları tarafından verilebilir. İtibari rütbe alan personel, bu rütbenin sahip olduğu yetkileri sadece yabancı ülke personeline karşı mevcut uluslararası anlaşmalar çerçevesinde kullanır. İtibari rütbeden dolayı maaş farkı veya ilave tazminat ödenmez ve bu personele gerçek rütbesinin özlük hakları verilir. İtibari rütbe, personelin yurt dışı sürekli veya geçici görevi sona erdiğinde son bulur. Ek Madde 36- (Ek:31/10/2016-KHK-678/16 md.; Aynen kabul:1/2/2018-7071/16 md.) Kriz veya harekât kaynaklı ihtiyaç durumlarında kuvvet komutanlıklarının pilot ihtiyacının muvazzaf personel dışında harbe hazır pilotlarla karşılanabilmesi maksadıyla; bu komutanlıklar bünyesinde pilot olarak hizmet vermiş ve kendi istekleriyle görevden ayrılmış olanlar, uçuculuk niteliklerini haiz olmak kaydıyla ilgili kuvvet komutanlığının teklifi ve Millî Savunma Bakanlığının onayı ile ihtiyat pilot olarak görevlendirilebilirler . İhtiyat pilotlara, belirli aralıklarla ayda üç işgününden kısa olmamak ve bir sözleşme yılında toplam altmış işgününü geçmemek kaydıyla, belirlenecek hava araçlarında ve bölgelerde görev uçuşu yaptırılır ve bu süre içinde ihtiyaca göre tazeleme ve harbe hazırlığın devamı eğitimi verilir. İhtiyat pilot sayısı, Cumhurbaşkanınca belirlenir. [157] İhtiyat pilotlar, sözleşme ile ihtiyat pilot statüsüne alınırlar. Bir tüzel kişilik tarafından istihdam edilenlerin sözleşmeleri, ihtiyat pilotun yazılı rızası alınmak kaydıyla istihdam edildikleri tüzel kişilikle, diğerlerinin sözleşmeleri ise kendileriyle yapılır. Tüzel kişilik ve/veya gerçek kişilerle yapılan sözleşme, ilgili kuvvet komutanlığının teklifi ve Millî Savunma Bakanlığının uygun görmesi halinde tek taraflı olarak feshedilebilir. İlgili kuvvet komutanlıkları tarafından eğitim veya görev amaçlı uçuş yapacak olan ihtiyat pilotun uçuş süreleri ve uçuş görev süreleri, pilotun görev yaptığı tüzel kişiliğe bildirilir. Uçuş görev süreleri ve uçuş süreleri ilgili komutanlık ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün ilgili mevzuatında belirtilen süreleri kapsar ve karşılıklı koordine ile düzenlenir. Sosyal güvenliğe ilişkin olarak aşağıdaki hükümler uygulanır: a) İhtiyat pilot olarak çalıştırılanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanır . Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmaları sebebiyle yaşlılık veya emekli aylığı kesilmiş olanlardan bu maddenin beşinci fıkrasının (d) bendi kapsamında görevlendirilenler hariç olmak üzere herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan yaşlılık ve emekli aylığı alanlar hakkında 5335 sayılı K anunun 30 uncu maddesi hükümleri uygulanmaz. b) İhtiyat pilotların hizmetleri, ilgili kuvvet komutanlığı tarafından çalıştığı sürelerle sınırlı olarak bildirilir. c) Bu kapsamda çalışanlar hakkında, emeklilik ve yaşlılık aylığı alanlar hariç 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tablonun (13) numaralı sırasındaki hükümler uygulanır. d) İhtiyat pilot olarak çalıştırılanlara 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanmaz. Mali hususlarda aşağıdaki hükümler uygulanır: a) İhtiyat pilot olarak çalıştırılanlara, aylık görev süresi içinde toplamda üç saati geçmemek üzere, ilgili kuvvet komutanlığınca kayıt altına alınan her uçuş saati başına jet pilotları için (10.000), pervaneli pilotları için (7.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda uçuş tazminatı ödenir. Görev yapılan her gün için ise jet pilotlarına (2.500), pervaneli pilotlarına (2.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ayrıca ödeme yapılır. Bir saatten az uçuş süreleri için uçulan süreyle orantılı olarak ödeme yapılır. Bu ödemeler, uçuşun gerçekleştiği ayı takip eden aybaşında yapılır. b) İhtiyat pilot olarak çalıştırılanlara, aylık görev süresi içinde ilgili komutanlıkça ihtiyaç duyulması halinde üç saatten fazla uçulan her uçuş saati başına jet pilotları için (5.000), pervaneli pilotları için (3.500) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda toplu uçuş tazminatı her sözleşme yılının sonunda ödenir. Bu ödemenin yapılmasında yıllık seksen saatten fazla uçuşlar dikkate alınmaz. Yıllık sözleşme süresini tamamlamadan ayrılanlara toplu uçuş tazminatı ödenmez. c) Bu kapsamda yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir vergi kesintisi yapılmaz. d) İlgili kuvvet komutanlığının talebi, ilgili kamu kurum veya kuruluşunun muvafakati ve personelin rızası üzerine kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilen ihtiyat pilotlara bu madde kapsamında ödeme yapılmaz. Ancak bu personelin ihtiyat pilot olarak komutanlık bünyesindeki uçuş saatleri, tabi oldukları mevzuat uyarınca uçuş sürelerinde değerlendirilir. e) İhtiyat pilotlara, bu maddede öngörülen ödemeler ile 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre hak kazanılması halinde yapılabilecek harcırah ödemeleri dışında ilgili kuvvet komutanlığınca herhangi bir ödeme yapılmaz. İhtiyat pilotların göreve çağrılma usulleri, tabi olacakları disiplin hükümleri, sağlık yetenekleri, kıyafetleri, yapılacak sözleşmeler ile diğer hususlar Millî Savunma Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Ek Madde 37- (Ek:16/7/2020-7250/7 md.) Emsalleri arasında temayüz etmiş, hizmetine ihtiyaç duyulduğu tespit edilen ve sicil notu ortalaması, sicil tam notunun %90’ının (dâhil) üzerinde olan istekli astsubay kıdemli başçavuşların yaş haddi; ilgili kuvvet komutanlığının teklifi üzerine veya resen Millî Savunma Bakanı tarafından, ilk olarak iki yıl ve müteakip yıllarda da aynı esaslarla 60 yaşına kadar uzatılabilir. Ek Madde 38- (Ek:18/2/2021-7281/14 md.) Sağlık Bakanlığınca talep edilmesi halinde; 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında Sağlık Bakanlığına ve Sağlık Bilimleri Üniversitesine devredilen kurumlar ile şehit aileleri, gaziler, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ve aileleri ile sınır ötesi ve teröristle mücadele harekâtına öncelikle sağlık hizmet desteği sağlayan Sağlık Bakanlığı teşkillerinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinde yedek subay olarak görevli sağlık sınıfı personel görevlendirilebilir. Ek Madde 39 – (Ek:24/6/2021-7329/14 md.) (Değişik:12/6/2024-7517/14 md.) Millî Savunma Bakanlığının müfettiş kadrolarına askerî kaynaktan atama yapılabilir. Giriş sınavı, mülakat şeklinde beş kişilik sınav kurulu tarafından yapılır. Teftiş Kurulu Başkanı sınav kurulunun başkanıdır. Sınav kurulunun iki üyesi Bakanlıktaki birim amirleri arasından diğer iki üyesi ise müfettişler arasından Bakan tarafından belirlenir. Ayrıca müfettişler arasından aynı usulle iki yedek üye belirlenir. Giriş sınavına başvurabilmek için; Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri mensubu üst subay (binbaşı, yarbay, albay) rütbesinde bulunmak gerekir. Giriş sınavına başvuru yeri, şekli, şartları, istenecek belge ve beyanlar, son başvuru tarihi, sınavın yapılış şekli, yeri, zamanı ve atama yapılacak kadro sayısı, sınava çağrılacak aday sayısı ile diğer hususlar sınav tarihinden en az 45 gün önce Bakanlığın internet sitesinde yayımlanmak suretiyle duyurulur. Başvuruda bulunanların sicil notunun %70’i, takdirname ve/veya başarı belgeleri ile cezalarının %25’i, yabancı dil notunun %5’i dikkate alınır ve alınacak müfettiş sayısının en fazla 4 katı aday sınava çağrılır. Giriş sınavında adaylar; a) Bakanlık teşkilat ve görevleri ile bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşları, Devlet memurları, Türk Silahlı Kuvvetleri personel, iç hizmet ve disiplin, Teftiş Kurulu Başkanlığı, Türk ceza, askerî ceza, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yargılanması, mal bildiriminde bulunulması, rüşvet ve yolsuzlukla mücadele, Türk ticaret, kamu ihale, kamu mali yönetimi ve kontrolü, harcırah, iş ve sosyal güvenlik mevzuatına ilişkin bilgi düzeyi, b) Askerlik bilgisi ile bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı, c) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade ve muhakeme yeteneği, ç) Temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin müfettişlik mesleğine uygunluğu, d) Öz güveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı, e) Genel kültür ve genel yetenek, yönlerinden ayrı ayrı puan verilmek suretiyle değerlendirilir. Adaylar sınav kurulu başkan ve üyeleri tarafından altıncı fıkranın (a) bendi için 50 puan, (b) ila (c) bentlerinde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir. Giriş sınavında 100 tam puan üzerinden en az 70 puan almak gerekir. Sınav kurulu başkan ve üyelerince her bir adaya ayrı ayrı puan verilir ve bu puanların aritmetik ortalaması adayın giriş sınavı puanını teşkil eder. Bu puanlar tutanağa geçirilir. Giriş sınavında 70 ve üzeri puan alan adaylar, puanı en yüksek adaydan başlamak suretiyle başarı sırasına göre sıralanarak, atama yapılacak kadro sayısı kadar aday belirlenir. Bu durum bir tutanağa bağlanır. Adayların başarı sırası belirlenirken giriş sınavı puanının eşit olması halinde kıdemi yüksek olan adaya öncelik tanınır. Giriş sınavında 70 ve üzeri puan almak atama yapılacak kadro sayısının dışında kalan adaylar için müktesep hak teşkil etmez. Giriş sınavında başarı gösterenler, bu sınavdaki başarı sırasına göre müfettişliğe atanırlar. Bu madde uyarınca müfettiş olarak atananlar 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 24 üncü maddesi uyarınca istihdam edilen müfettişlerle aynı görev, yetki ve sorumlulukları haizdir. Müfettiş kadrolarına atanan subaylar, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımlarını ve istihkaklarını mevcut hükümler çerçevesinde almaya devam ederler. Bunların müfettişlikte geçen hizmetleri subaylıkta geçmiş sayılır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin, sınava müracaat şekli, başvuruda bulunanların müracaatlarının değerlendirilmesi ile diğer hususlar Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. Ek Madde 40- (Ek: 1/7/2022-7417/7 md.) Bu Kanuna tabi personelden öğretim üyesi olarak usulüne uygun bir şekilde akademik kariyerini kullanabilecekleri yerlere atananlara; rütbe ve derecelerine göre bu Kanuna ekli (I) sayılı Ek Gösterge Cetveli ile belirlenen ek gösterge rakamı ile 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi emsali akademik personel için akademik kadro unvanı ve dereceleri itibariyle belirlenen ek gösterge miktarından yüksek olanı ödenir. Bu madde 6756 sayılı Kanunun 107 nci maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi kapsamında devredilen personel hakkında da uygulanır. ONBEŞİNCİ KISIM Geçici Maddeler General ve amirallerin hizmete devamları: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte general ve amiral rütbelerinde bulunanlar, 49 uncu maddede tespit edilen rütbe oranları aşılmamak şartiyle bekleme sürelerini doldurmuş olsalar dahi yaş hadleri müsait olduğu takdirde hizmete devam ettirebilirler. İki yıl için 4273 sayılı Kanun ile Sicil Yönetmeliğinin uygulanması: Geçici Madde 2 – (Değişik: 11/6/1970 – 1301/2 md.) Bu kanunun 209 uncu maddesinin (b) bendi son fıkrasında belirtilen süre içinde 4273 sayılı Kanunun 5, 9 ve 18 inci maddeleri ile bu maddelerin ek ve değişiklikleri (Bu maddeler dışındaki diğer maddeler ile bunların ek ve değişiklikleri ve geçici maddeleri hariç) ve o kanuna göre çıkarılmış Subay Sicil Yönetmeliğinin terfi, kıdem sırası, emeklilik ve ayırma ile ilgili hükümleri uygulanır. Ancak, her sınıf ve rütbedeki general ve amirallerin terfi ve emeklilik işlemleri ile albayların terfi işlemlerinde Yüksek Askeri Şüranın mütalaası alınmak suretiyle, 49 uncu maddenin (Değerlendirmeye ait hükümleri hariç) a, b, c, d, e ve f bentlerinde belirtilen kadro, kontenjan, nispet ve miktarlarla diğer hükümleri uygulanır. Üçte iki oranında sicil mecburiyetinin aranmıyacağı: Geçici Madde 3 – Bu Kanuna göre üçte ikisi oranında sicil teşekkül edinceye kadar rütbe terfii için 43 üncü maddenin (b) bendindeki şart aranmaz. Subayların yarbaylık ve albaylık bekleme süreleri: Geçici Madde 4 – (Mülga: 3/7/1975 – 1923/52 md.) Kıdem sıraları: Geçici Madde 5 – Bu Kanun hükümlerine göre subay ve astsubayların nasıp ve ehliyet dereceleri ve kıdem sıraları tespit edilinceye kadar mevcut kıdem sıraları muhafaza olunur. Kadın subayların yeniden sınıflandırılması: Geçici Madde 6 – Halen Silahlı Kuvvetlerde görevli muharip sınıf kadın subaylar, yardımcı sınıflardan birine geçirilmek üzere yeniden sınıflandırılırlar. Uçucu kadın subaylar, uçuculuk kabiliyetlerini muhafaza ettikleri sürece yeniden sınıflandırılmazlar. Üsteğmen ve yüzbaşıların kıta hizmeti: Geçici Madde 7 – Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihte üsteğmen ve yüzbaşılık rütbelerine ait kıta hizmetleri hakkında 4273 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Kıdemler: Geçici Madde 8 – 4273 sayılı Kanun gereğince kendilerine tahsil, ihtısas, başasistanlık gibi öğrenimden dolayı verilen kıdemler, bu Kanunun mali hükümler dışındaki hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihte, o tahsil ve ihtisaslara başlamış olanlara, mezkür kanun hükümleri gereğince usulüne uygun olarak verilir. 5802 sayılı Kanunun uygulanması: Geçici Madde 9 – (Değişik: 11/6/1970 – 1301/2 md.) Bu kanunun 209 uncu maddesinin (b) bendi son fıkrasında belirtilen süre içinde, astsubay ve astsubaylıktan subay olacaklar hakkında 5802 sayılı Astsubay Kanununun 8, 10 uncu maddenin ilk fıkrasının 1 inci ve 2 nci cümleleri, 13, 26, 27, 28 inci maddeleri ve o kanuna göre çıkarılmış olan Astsubay Sicil Yönetmeliğinin terfi, kıdem sırası, emeklilik, ayırma ve astsubaylıktan subay olma ile ilgili hükümleri uygulanır. Nasıp tarihlerinin 30 Ağustosa götürülmesi: Geçici Madde 10 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Silahlı Kuvvetlerde görevli astsubaylardan, bulundukları rütbe nasıpları 30 Ağustos’a intıbak etmiyenler ile 5802 sayılı Astsubay Kanununun 12 nci maddesi gereğince astsubay çavuşlukta en az bekleme süresi olan üç yıldan fazla bekletilenlerin son rütbe nasıpları bir evvelki 30 Ağustos’a götürülür. Bu nasıp düzeltmesinden dolayı maaş farkı ödenmez. Üçte iki oranında sicil mecburiyetinin aranmıyacağı: Geçici Madde 11 – Bu Kanuna göre üçte iki oranında sicil teşekkül edinceye kadar rütbe terfi edecek astsubaylar için 91 inci maddenin (b) bendindeki şart aranmaz. Askeri memurlar için geçici madde: Geçici Madde 12 – Silahlı Kuvvetlerde halen askeri memur olarak bulunanlara, bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1455 sayılı Kanun ile ek ve tadilleri uygulanmaz. Ancak, bunlar bu Kanuna tabi olup bulundukları sınıf unvanlarını muhafaza ederler. Haklarında yaş hadleri ve diğer özlük hakları dahil eşidi subaylar ile bu Kanun hükümlerine göre işlem yapılır. (Ek: 11/6/1970 – 1301/3 md.) Şu kadar ki 25 fiili hizmet yılını dolduruncaya kadar yaş haddi sebebiyle emekliye sevk edilmezler. Erken bekleme süresine tabi olanlar: Geçici Madde 13 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Deniz Kuvvetleri Komutanlığında üsteğmen, binbaşı; Hava Kuvvetleri Komutanlığında uçucu üsteğmen, yüzbaşı ve binbaşı rütbelerinde bulunan subayların, bulundukları rütbelere ait bekleme süreleri; 4273 sayılı Kanunun 5611 sayılı Kanunla değişik 10 uncu maddesinde yazılı sürelerdir. Bunlar diğer rütbelere terfilerinde bu Kanunda yazılı bekleme sürelerine tabidirler. Subay ve astsubayların kademe ilerleme intibakları: Geçici Madde 14 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/14 md.) Halen aynı rütbe ve rütbe kıdemliliğinde bulunan ve kıdem süreleri farklı olan subay, astsubay, uzman erbaş ve uzman jandarma çavuşların bulundukları rütbe ve rütbe kıdemliliğinin gösterge tablolarında gösterilen kademelerine intibaklarında; Rütbelerine nasıp tarihinden itibaren rütbe yükselmesine esas kabul edilen sürenin her yılı bir kademe yılı olarak sayılıp, bu esas dahilinde rütbe ve rütbe kıdemliliklerinin kademelerine intıbakları yapılır. Aylık intibaklarında müktesep haklar: Geçici Madde 15 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/15 md.) Subayların, astsubayların, uzman erbaş ve uzman jandarmaların rütbe, rütbe kıdemlilikleri ve kademelerine göre bu kanuna ekli gösterge tablolarında intibakları bu kanunun 137 nci maddesi esasları da dikkate alınarak yapılır. Yapılan intibak sonunda verilecek aylık tutarları; a) Subay ve astsubayların; 24/2/1961 tarih ve 262 sayılı Kanun ve bu kanunun ek ve değişiklikleri ile tespit edilen aylık tutarlarına aynı kanunla verilen tazminat, 24/2/1961 gün ve 263 sayılı Kanunla yapılan zam, 819 sayılı Kanunla verilen avans, 926 sayılı Kanunla verilen kıta tazminatı ve yürürlükten kaldırılan özel kanunları gereğince almakta oldukları tazminat (20/5/1933 gün ve 2183 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yazılı müsaadeden faydalanarak çalışacak olan tabip ve diş tabiplerinin, 7/7/1965 gün ve 645 Sayılı Kanunla aldıkları tazminat hariç) ve ödeneklerin de eklenmesiyle elde edilen aylık tutarlarından az olduğu takdirde aradaki fark kademe ve derece yükselmesi suretiyle giderilinceye kadar ödenmekte devam olunur. b) Uzman jandarmaların kendi özel kanunları ,uzman erbaşların kendi özel kanunları ve 7244 sayılı Kanunla tespit edilen aylık tutarlarına 24/2/1961 gün ve 263 sayılı Kanunla yapılan zam 819 sayılı Kanunla verilen avans ve 926 sayılı Kanunla verilen kıta tazminatının da eklenmesi suretiyle elde edilen miktardan az olduğu takdirde aradaki fark kademe veya rütbe terfii suretiyle giderilinceye kadar ödenmekte devam olunur. Astsubayların rütbe intibakları: Geçici Madde 16 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/16 md.) Halen Silahlı Kuvvetlerde görevli astsubayların rütbe intibakları, kanunun mali hükümlerinin yürürlüğe girdiği yılı takibeden yılın 31 Ağustos tarihinden itibaren aşağıdaki esaslara göre yapılır. Ancak, astsubaylar haiz oldukları rütbe unvanlarına göre yapılacak intibakta, daha ast bir rütbenin unvanını alacak duruma düşerlerse, bunlar, haiz oldukları eski rütbe unvanlarını muhafaza ederler. (Ek cümle: 7/7/1971 – 1424/45 md.) Bu gibi astsubayların aylık intibakları ile rütbe yükselmeleri ve kademe ilerlemeleri intibak ettirildikleri yeni rütbelerine göre yapılır. Süresi yıl Eski rütbeler Yeni rütbeler 3 Astsubay Çavuş Astsubay Çavuş 3 Astsubay Üstçavuş Astsubay Kıdemli Çavuş 3 Astsubay Başçavuş Astsubay Üstçavuş 3 Astsubay kıdemli Başçavuş Astsubay Kıdemli Üstçavuş 6 Astsubay 1 ve 2 kademeli kıdemli Başçavuş Astsubay Başçavuş 6 Astsubay 3 ve 4 kademeli kıdemli Başçavuş Astsubay Kıdemli Başçavuş Sözleşmeli personel: Geçici Madde 17 – Harb Tarihi Dairesi ve askeri müzelerde geçici hizmetli olarak istihdam edilmekte olan personel hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendinde gösterilen şartlar aranmaz. Bunların sözleşmeli olarak istihdamlarına devam olunur. Nasıp düzeltmeleri: Geçici Madde 18 – Nasıp düzeltmeleri: a) Mülga 1455 sayılı Askeri Memurlar Kanununun 5 inci maddesi gereğince askeri mühendis yetiştirilmek üzere yabancı memleketlere gönderilen askeri lise mezunu öğrencilerden;harb vesair sebepler dolayısiyle öğrenimi için zamanında gönderilememiş olan ve öğrenimi normal süre içinde bitiren yüksek mühendislerden halen Silahlı Kuvvetlerde görevli olanların, bulundukları rütbe nasıpları, öğrenime zamanında gönderilen emsallerinin rütbe nasıp tarihlerine uydurulur. Ancak, bunlardan her ne sebeple olursa olsun kendi taksirleri ile öğrenimlerini zamanında bitiremiyenlerin fazla öğrenim yaptığı süre kıdemlerinden indirilir. Keza aynı durumda olup da harb okulu mezun emsallerine göre yüzbaşılık bekleme süresini fazla yapmış olanların nasıpları, emsali harb okulu mezunu subayların yüzbaşılık bekleme süresine göre düzeltilir. Yukarıda belirtilen iki halden birden istifade etmek durumunda bulunanların yalnız bir sebepten dolayı nasıp düzeltmesi yapılır. b) 29 Mayıs 1926 gün ve 863 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile 5611 sayılı Kanunun yürürlük tarihleri arasında üsteğmenliği üç yıldan fazla yapmış bulunan halen Silahlı Kuvvetlerde görevli subayların nasıpları, üsteğmenlikte üç yıldan fazla bekledikleri süre kadar ilerletilir. Bu subayların emsali olup da öğrenim süreleri ve diğer kanuni kıdemler sebebiyle üsteğmenliği üç yıl ve daha az yapmış olan halen Silahlı Kuvvetlerde görevli subayların nasıpları da yukarıdaki fıkra esaslarına göre emsallerinin faydalandıkları süre kadar ilerletilir. Gerek bu fıkralar ve gerekse 25/5/1965 gün ve 613 sayılı Kanun gereğince nasıpları düzeltilen general ve amirallerin terfi ve terfihlerinde düzeltilen nasıpları dikkate alınmaz. Bunların terfi ve terfihleri rütbelerine mahsus en az bekleme sürelerini bilfiil tamamladıkları tarihlerde diğer terfi şartlarını da haiz olmaları şartiyle yapılır. c) Silahlı Kuvvetler hesabına harb okulu ile fakülte ve yüksek okullarda öğrenim yapmakta iken çeşitli sebeplerle öğrenimlerini bitiremiyerek muamele memuru yetiştirilen ve 1455 sayılı Kanun gereğince asteğmenlikte bir yıl fazla bekletilenlerden 6801 sayılı Kanuna göre subaylığa geçirilen ve halen Silahlı Kuvvetlerde görevli olanların son rütbe nasıpları bir evvelki 30 Ağustosa götürülür. d) 28 Mayıs 1960 tarihli Milli Birlik Komitesi Kararının yürürlüğe girdiği tarihte fakülte veya yüksek okulların üçüncü ve daha yukarı sınıflarında öğrenci olmaları dolayısiyle bu karardan istifade edemiyerek harb okulu emsallerinden bir yıl geri kalmış üniversite veya yüksek okul mezunu subaylardan halen Silahlı Kuvvetlerde görevli olanların son rütbe nasıpları bir yıl ileriye götürülür. e) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce fakülte ve yüksek okul mezunu yedek subaylardan yardımcı sınıf muvazzaf subaylığa nakledilen ve 4273 sayılı Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanununun 10 uncu maddesi (f) fıkrasından istifade etmemiş olanların nasıpları bu Kanunun 19 ve 35/e maddeleri hükümleri uygulanarak düzeltilir ve müteakip terfileri 31/a ve 32/a maddelerine göre yürütülür. f) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Kara Kuvvetlerinde görevli pilotlardan, 4273 sayılı Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanununun 5611 sayılı Kanunla değiştirilen 10 uncu maddesinde yazılı (Havada) değiminden istifade etmiyen emsali Kara Kuvvetleri mensubu pilotlardan bir yıl geç terfi edenlerin son rütbe nasıpları bir evvelki 30 Ağustosa götürülür. g) 1455 sayılı Kanuna tabi askeri memur iken 6801 sayılı Kanuna göre muvazzaf subaylığa geçirilenlerden halen Silahlı Kuvvetlerde subay olarak görevli bulunanların 1455 sayılı Kanunun 4712 sayılı Kanunla değişik 4 üncü maddesi uyarınca askeri memur yetiştirilmek üzere görmüş oldukları kurs süreleri kıdemlerine eklenir. Ancak, bunlar aynı sene liseyi bitirmiş harb okulu mezunu emsallerini geçemez. h) Harb okulu mezunu olup da Silahlı Kuvvetlerin komptrolörlük hizmetlerinde görevlendirilen, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İktisat Fakültesi, Orta – Doğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi ve İktisadi ve Ticari İlimler Akademisini bitirip halen Silahlı Kuvvetlerde görevli olan subaylara bir yıl kıdem verilir. i) (b) bendinin 3 üncü fıkrası hariç olmak üzere yukarıdaki bendler gereğince yapılacak nasıp düzeltmesi neticesinde rütbelerine ait bekleme sürelerini dolduranlar, diğer şartları da haiz oldukları takdirde derhal terfi ettirilirler. Artan süreler yeni rütbelerinde dikkate alınır. j) Yukarıdaki bendler gereğince yapılacak nasıp düzeltmelerinden ötürü maaş farkı ödenmez. (Ek fıkralar: 31/3/1969 – 1134/1 md.) 25 Mayıs 1965 tarihli ve 613 sayılı Kanun ile 10 Ağustos 1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun geçici 18 inci maddesinin (b) ve (g) fıkraları hükümlerine göre yapılan nasıp düzeltmesinden yararlananlar hariç olmak üzere, 28 Mayıs 1961 tarihli Milli Birlik Komitesi kararından 6 ay ve daha az nasıp ilerlemesi alan subayların nasıpları ile 5611 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 5434 sayılı Kanunun 12, 30 ve 31 inci maddeleri gereğince fiili hizmetleri başlamış olan ve 10 Ağustos 1967 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan subayların nasıpları bir evvelki 30 Ağustos tarihine götürülür. Subay nasbedildikten sonra muhtelif sebeplerle bir üst rütbeye terfileri gecikmiş olan ve bu gecikme süresi 6 aydan az bulunan subaylar hakkında aynı tarihte mezun olduğu emsalleri gibi işlem yapılır. Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihte general, amiral ve albay rütbesinde bulunan subayların bir üst rütbeye terfilerinde bu kanun gereğince düzeltilen nasıpları dikkate alınmaz. Bu subayların bir üst rütbeye terfileri, o rütbelere mahsus bekleme sürelerini fiilen tamamladıkları tarihte diğer terfi şartlarını da haiz olmaları kaydı ile yapılır. Bu nasıp ilerletilmesinden dolayı yarbay ve daha aşağı rütbedeki subaylardan terfi ve terfih sırasına girenleri terfi ve terfihleri mevcut sicillerine göre derhal yapılır. Bu nasıp ilerletilmesinden ve terfi ve terfihlerinden dolayı eski maaş farkları ödenmez. Bunların aldıkları aylıklarla bu kanunla yükseltilen aylık tutarları arasındaki farkın emeklilik kesenek ve karşılıkları hesaplanarak adlarına borç kaydedilerek aylıklarından % 10 kesilmek suretiyle T.C. Emekli Sandığına ödenir. Harb okullarını eski statülerine göre bitirecek olan subaylarla, bunların emsali fakülte ve yüksek okulu bitirecek subaylar hakkında uygulanacak işlem: Geçici Madde 19 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile Harb Okulları Kanununun yürürlüğe gireceği tarihler arasında, harb okullarını eski statüleri uyarınca bitirecek olan subaylarla, bunların emsali fakülte veya yüksek okul mezunu subayların subaylığa nasıp, asteğmenlik, teğmenlik ve üsteğmenlik bekleme süreleri hakkında 4273 sayılı Kanun ile ek ve değişikliklerinin uygulanmasına devam olunur. Kıta ve sicil yerleri: Geçici Madde 20 – 30 Ağustos 1966 tarihinden bu Kanunun terfie ait hükümlerinin fiilen yürürlüğe gireceği tarihe kadar terfi için geçerli olmak üzere general-amiral ve subaylar için kıta ve sicil yeri sayılacak kadro görevleri Yüksek Askeri Şüra’nın mütalaası alınmak suretiyle Genelkurmay Başkanlığınca tespit olunur. Halen lojmanlarda oturanların oturma süresinin başlangıcı: Geçici Madde 21 – Bu Kanunun yayınlandığı tarihte lojmanlarda oturanların devamlı olarak dört yıllık oturma süresinin başlangıcı, fiilen lojmanı işgal ettikleri tarihtir. Bu Kanunun yayınlandığı tarihte, lojmanlarda oturmakta olanlardan, lojmanı fiilen işgal ettikleri tarihe göre dört yıllık oturma süresini; kanunun yayınlandığı tarihte veya daha önce tamamlanmış olanlarla, ilerideki tarihlerde tamamlıyacak olanlar hakkında da 186 ncı maddedeki lojmandan çıkma ve çıkarılma hükümleri uygulanır. Yükümlülük bakımından 6077 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak subaylar: Geçici Madde 22 – (Değişik: 28/12/1976 – 2028/1 md.) Bu Kanunun 113 üncü maddesi uyarınca öğrenim, kurs ve staj yapmaları sebebiyle; kendilerine yükümlülük uygulanması gereken subaylardan halen bu yükümlülüğü gerektiren öğrenim, kurs ve stajlarını bitirmiş olanlarla, bu öğrenim, kurs ve stajlara başlamış olanlar ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun yürürlüğe girdiği 10/8/1967 tarihinden önce Türk Silahlı Kuvvetlerine duhul eden subay, astsubay ve askeri öğrencilerden meslekleriyle ilgili ihtisas yapacak olanlar hakkında 6077 sayılı subay ve askeri memurları mecburi hizmetleri ve istifaları hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır. Halen astsubay olanların yükümlülükleri: Geçici Madde 23 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli astsubayların yükümlülükleri hakkında 5802 sayılı Astsubay Kanununun 24 üncü maddesi hükmü uygulanır. Geçici Madde 24 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte asteğmen rütbesinde bulunan yedek subayların asteğmenlik bekleme süresi altı aydır. Geçici Madde 25 – Bu Kanunun 14 üncü maddesinin 2 nci fıkrası, 30 Ağustos 1966 tarihine kadar otuz yaşını doldurmamış aynı nitelikteki astsubaylar hakkında da uygulanır. Albay rütbesinde fazla bekliyenler: Geçici Madde 26 – (Ek: 11/6/1970 – 1301/5 md.) Bu kanunun 209 uncu maddesi (b) bendi son fıkrasında belirtilen süre içinde; normal bekleme süresi sonunda iki yıl ve daha fazla terfi etmiyerek beklemiş olan albaylardan, albaylığa nasıpları en eski olanlardan ve ayrı nasıplılar arasında Yüksek Askeri Şüra tarafından yapılan ehliyet sıralamasının en sonundan başlamak üzere sınıflarındaki kadro ve ihtiyaç da gözönünde bulundurularak yeteri kadarı emekliye sevk edilebilir Yapılan ehliyet sıralamasında uygulanacak kıstaslar Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilecektir. Bu şekilde emekli edilen albaylara 49 uncu madde (f) bendi hükümleri uygulanır. Emekli olan general ve amiraller: Geçici Madde 27 – (Ek: 11/6/1970 – 1301/5 md.) 10 Ağustos 1967 tarihinden sonra 49 uncu madde hükümlerine göre kadrosuzluk sebebiyle emekli edilmiş olan general ve amirallere de bu kanunla değiştirilen 49 uncu madde (f) bendi hükümleri uygulanır. Şu kadar ki; bu hükümlerden yararlanmak isteğinde bulunan general ve amirallerin daha önce bu bend hükümlerine göre almış oldukları tazminat, bu kanuna göre ödenecek miktardan düşülür. Subay ve astsubay sicil yönetmeliklerinin uygulanması: Geçici Madde 28 – (Ek: 11/6/1970 – 1301/5 md.) 1 Eylül 1969 tarihinde başlıyan 1970 sicil yılında 4273 ve 5802 sayılı kanunlar gereğince çıkarılmış Subay ve Astsubay sicil Yönetmelikleri (Geçici 2 ve 9 uncu maddeler esasları dahilinde) uygulanır ve terfi edecek subay ve astsubaylara nerede bulunurlarsa bulunsunlar çift hükümlü sicil tanzim edilir. 10 Ağustos 1967 tarihinden sonra aynı Subay ve Astsubay Sicil Yönetmelikleri gereğince tanzim edilmiş siciller de 1970 ve müteakip yıllarda yapılacak terfi işlemlerinde geçerli sayılır. Geçici Madde 29- (Ek: 28/5/2003-4861/12 md.) Astsubay meslek yüksek okulu mezunları ile fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulu bitirerek temel askerlik eğitiminde başarılı olup astsubay nasbedilenlerden subay olanlar hariç olmak üzere diğer astsubaylardan subay nasbedildikten sonra fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirenlerin intibakı; personelin bu okulları bitirdiğine dair resmî belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine; iki yıl süreli yüksek öğretim için bir kademe; üç yıl süreli yüksek öğretim için iki kademe; dört yıl süreli yüksek öğretim için bir derece ilâve edilerek yapılır. İki ve üç yıl süreli yüksek öğrenimi tamamlayarak intibakları yapılmış olanların daha sonra lisans öğrenimlerini tamamlamaları hâlinde, intibak işlemleri, bir defaya mahsus olmak üzere tekrar yapılır. Yüksek öğrenimden dolayı yapılan intibak işlemleri toplamı bir dereceden fazla olamaz. Beş yıl ve üzerindeki öğrenimlerin dört yıldan fazlası için kademe verilmez. Birden fazla fakülte veya yüksek okul öğrenimi dikkate alınmaz. Geçici Madde 30- (Ek: 24/4/2008-5758/8 md.) Bu Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamında kadrosuzluk tazminatı almaya hak kazanmış olanlar hariç olmak üzere, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emeklilik hakkını elde etmiş olan kıdemli albaylardan kendi isteği ile emekli olanlara da yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, 49 uncu maddenin (f) bendi esaslarına göre kadrosuzluk tazminatı ödenir. Geçici Madde 31- (Ek: 24/4/2008-5758/8 md.) Bu Kanunun 65 inci maddesinin (ı) bendi hükümleri, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce emekliye ayrılanlar hakkında uygulanmaz. Geçici Madde 32- (Ek: 10/3/2011-6191/10 md.) 12 Mart 1971 tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar, yargı denetimine kapalı idari işlemler veya Yüksek Askerî Şûra kararları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilenler veya vefatları hâlinde hak sahipleri, bu madde hükümlerinden yararlanabilmek için altmış gün içinde Milli Savunma Bakanlığına başvururlar. Milli Savunma Bakanı, başvurunun kabulüne veya reddine en geç altı ay içinde karar verir. Milli Savunma Bakanı, hazırlık amacıyla sadece gerekli yazışmaların yapılması hususunda yardımcı olmak üzere gerektiğinde komisyonlar kurabilir ve bu komisyonlara, ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarından temsilci çağırabilir. İlgililerin, Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesilmesine esas bilgi ve belgeler Genelkurmay Başkanlığınca en geç altmış gün içinde Milli Savunma Bakanlığına gönderilir. Başvurunun kabulü hâlinde aşağıdaki hükümler uygulanır: a) Bu kişilerin ilişiklerinin kesildiği tarihten bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süreleri Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçmiş kabul edilir. Bu süreler karşılığında 5434 sayılı Kanunun mülga 32 nci maddesi ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 40 ıncı maddesi uyarınca fiili hizmet süresi zammı ve 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ncı ve mülga 37 nci maddeleri ile 5510 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi hükümleri dikkate alınarak itibari hizmet süresi zammı verilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesildiği tarih ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih arasındaki dönem içinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak sigorta primi ödenmemiş veya emekli keseneği yatırılmamış olan sürelerine ilişkin kesenek ve kurum karşılıkları ile fiili hizmet süresi zammı ve itibari hizmet süresine ait kurum karşılıkları, statülerine göre Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesildiği tarihten aynı neşetli emsali subay (general olanlar hariç) veya astsubayın (subay olanlar hariç) sınıf, rütbe ve kıdemi üzerinden Milli Savunma Bakanlığına müracaat ettikleri tarihteki katsayı esas alınmak suretiyle ilgili Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca hesaplanarak Sosyal Güvenlik Kurumuna defaten ödenir. Bu fıkranın (c) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (ç) bendine göre araştırmacı kadrolarına atananlar için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ile göreve başlama tarihleri arasındaki süreye ilişkin kesenek ve kurum karşılıkları ile fiili hizmet süresi zammı ve itibari hizmet süresine ait kurum karşılıkları, emeklilik keseneğine esas aylık derece ve kademeleri ile ek gösterge rakamları ilgili Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca tespit edilir ve göreve başladığı kamu kurum ve kuruluşları tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna defaten ödenir. b) Bu kişilerden statüsüne göre aynı neşetli emsali subay (general olanlar hariç) veya astsubayın (subay olanlar hariç) tamamı emekli olanların kendilerine, bunlardan vefat etmiş olanların hak sahiplerine, statüsüne göre aynı neşetli en son emekli olan emsali subay (general olanlar hariç) veya astsubayın (subay olanlar hariç) emekli olduğu tarihteki sınıf, rütbe ve kıdemi üzerinden, 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri dâhil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmış olan toptan ödeme tutarlarının toptan ödeme aldıkları tarihte bıraktıkları derece, kademe ve ek gösterge tutarları dikkate alınmak suretiyle Milli Savunma Bakanlığına başvuruda bulundukları tarihteki katsayı ve emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait diğer unsurlar üzerinden ve faizsiz hesaplanarak bulunan tutar, kendileri veya hak sahiplerine ödenecek emekli ikramiyesinden mahsup edilir. Emekli ikramiyesinin ihya tutarını karşılamaması hâlinde eksik kalan tutar kırksekiz eşit taksit hâlinde aylıklarından tahsil edilmek ve mülga 24/5/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi hükmü uygulanmaksızın 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri dâhil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olanlara Milli Savunma Bakanı tarafından verilen karar tarihini takip eden ay başından itibaren, aylık bağlanması şartlarını haiz olmayanlara ise bu şartları haiz oldukları tarihten itibaren emekli veya dul ve yetim aylığı bağlanır. Bunlara Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiklerinin kesildiği tarih ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen sürelerine karşılık emekli ikramiyesi ödenir. Ancak bunlardan, daha önceden herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan aylık veya gelir alanlara, yüksek olan aylık veya gelir bağlanır. c) Statüsüne göre aynı neşetli emsali subay (general olanlar hariç) veya astsubayın (subay olanlar hariç) tamamı emekli olmayanlardan; 1) İsteyenlere veya vefat etmiş olanların hak sahiplerine, statüsüne göre aynı neşetli emsali subay veya astsubayın sınıf, rütbe ve kıdemi üzerinden, 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmış olan toptan ödeme tutarlarının toptan ödeme aldıkları tarihte bıraktıkları derece, kademe ve ek gösterge tutarları dikkate alınmak suretiyle Milli Savunma Bakanlığına başvuruda bulundukları tarihteki katsayı ve emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait diğer unsurlar üzerinden ve faizsiz hesaplanarak bulunan tutar, kendileri veya hak sahiplerine ödenecek emekli ikramiyesinden mahsup edilir. Emekli ikramiyesinin ihya tutarını karşılamaması hâlinde eksik kalan tutar kırksekiz eşit taksit hâlinde aylıklarından tahsil edilmek ve mülga 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükmü uygulanmaksızın 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri dâhil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre aylık bağlanması şartlarını haiz olanlara Milli Savunma Bakanı tarafından verilen karar tarihini takip eden ay başından itibaren, aylık bağlanması şartlarını haiz olmayanlara ise bu şartları haiz oldukları tarihten itibaren emekli veya dul ve yetim aylığı bağlanır. Bunlara Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiklerinin kesildiği tarih ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen sürelerine karşılık emekli ikramiyesi ödenir. Ancak bunlardan, daha önceden herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan aylık veya gelir alanlara, yüksek olan aylık veya gelir bağlanır. 2) İsteyenler, 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesindeki genel şartları taşımaları kaydıyla, kamu kurum ve kuruluşlarının araştırmacı unvanlı kadrolarına atanmak üzere Milli Savunma Bakanlığı tarafından mali ve sosyal haklarına esas olacak derece, kademe ve rütbeleri belirtilmek suretiyle Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Anılan Başkanlık tarafından kırkbeş gün içinde kamu kurum ve kuruluşlarına bunların atamaları teklif edilir. Söz konusu teklife ilişkin yazının atamayı yapacak kamu kurum ve kuruluşuna intikalinden itibaren otuz gün içinde ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından atama işlemlerinin yapılması zorunludur. Atama emri ilgiliye ata mayı yapan kamu kurum ve kuruluşu tarafından 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. İlgililerin işe başlama sürelerine ve işe başlamama hâlinde yapılacak işlemlere ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun 62 nci ve 63 üncü maddelerinin hükümlerinin uygulanmasından atamayı yapan kamu kurum ve kuruluşu sorumludur. Kamu kurum ve kuruluşları atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunu en geç onbeş gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirir. Bunlara statüsüne göre bu Kanun hükümleri uyarınca karargâhta görevli emsali sınıf, rütbe ve kıdemdeki subay veya astsubaya ödenmekte olan aylık ve diğer mali haklar (tayın bedeli ve fiilen çalışma karşılığı yapılan ödemeler hariç) ödenir. Aylıklar, emsalleri esas alınarak her yıl kademe ilerlemesi, her üç yılda bir derece yükselmesi işlemine tabi tutulur. Bu şekilde yükseltilen aylıklarda, azami rütbe tavanı subaylarda kıdemli albay, astsubaylarda iki kademeli kıdemli başçavuştur. Bunlar bu fıkranın (b) bendi veya (c) bendinin (1) numaralı alt bendi hükümleri çerçevesinde emekliye ayrılabilirler. Ç) Statüsüne göre emsalleri emeklilik hakkı kazanamamış olanlardan isteyenler hakkında da üçüncü fıkranın (c) bendinin (2) numaralı alt bendi hükümleri uygulanır. Üçüncü fıkranın (b) ve (c) bentleri kapsamında ihya talebinde bulunanlardan, bu bentlerin hükümlerine göre yapmış olduğu ihya ile birlikte emekli aylığı bağlanmasına yeterli hizmetlerinin olmaması durumunda, ihya tutarları tebliğ tarihinden itibaren kırksekiz eşit taksit hâlinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenir. d) Bu fıkranın (c) ve (ç) bentleri kapsamında olanlardan hâlen herhangi bir kamu kurum ve kuruluşunda çalışanlardan isteyenler, bu madde uyarınca ihdas edilen araştırmacı kadrosuna kurumlarınca atanırlar ve bunlara statüsüne göre bu Kanun hükümleri uyarınca karargâhta görevli emsali sınıf, rütbe ve kıdemdeki subay veya astsubaya ödenmekte olan aylık ve diğer mali haklar (tayın bedeli ve fiilen çalışma karşılığı yapılan ödemeler hariç) ödenir. Aylıklar, emsalleri esas alınarak her yıl kademe ilerlemesi, her üç yılda bir derece yükselmesi işlemine tabi tutulur. Bu şekilde yükseltilen aylıklarda, azami rütbe tavanı subaylarda kıdemli albay, astsubaylarda iki kademeli kıdemli başçavuştur. Bunlar bu fıkranın (b) bendi veya (c) bendinin (1) numaralı alt bendi hükümleri çerçevesinde emekliye ayrılabilirler. Kamu kurum ve kuruluşları bu durumdaki personele ilişkin bilgileri bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren onbeş gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirirler. e) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, ilgili mevzuatına göre her ne suretle olursa olsun evvelce iş sonu tazminatı veya bu mahiyette olmakla birlikte başka bir adla tazminat ödenen süreler ile kıdem tazminatı ya da emekli ikramiyesi ödenmiş olan süreler, bu madde uyarınca yapılacak emekli ikramiyesi ödemesinde esas alınacak sürelerden mahsup edilir. f) Bu madde gereği yapılacak her türlü ödemelerle ilgili zamanaşımı süresi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işlemeye başlar. g) Bu kişilerin varsa öğrenim giderleri borcu tahsil edilmez. Ğ) Bu kişilere, ilişiklerinin kesildiği tarihteki rütbe ve kıdemleri üzerinden emekli kimlik kartı verilir ve bu kişiler emekli Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına tanınan sosyal haklardan genel hükümlere göre yararlanırlar. Ayrıca bu kişilere, emsali subay ve astsubaylar gibi silah, silah taşıma ruhsatı ve pasaport verilir. h) Bu kişiler, emsallerinin ödemiş olduğu aidat ve aidatlara isabet eden kâr paylarını güncel tutarlar üzerinden ödemek şartıyla OYAK üyeliğinden doğan haklardan, intibaklarının yapıldığı rütbe ve kıdem üzerinden aynı şartlar altında yararlanır. I) Bu kişilerin sicil dosyalarında yer alan, Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesilmesine esas tüm bilgi ve belgeler, herhangi bir müracaat aranmaksızın hükümsüz sayılarak dosyalarından çıkarılır ve herhangi bir işleme esas alınmazlar. Başvurunun reddi hâlinde, bu ret işlemine karşı ilgililer altmış gün içinde Askerî Yüksek İdare Mahkemesinde dava açabilirler. Bu madde uyarınca yapılacak atamalarda kullanılmak üzere, genel idare hizmetleri sınıfından 5 inci dereceli ikibin adet araştırmacı kadrosu ihdas edilmiştir. Bu kadroları derece değişikliği yapmak suretiyle kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis etmeye, Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir. Tahsis edilen kadrolar, Bakanlar Kurulu kararında belirtilen kurumlara ait 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerin ilgili bölümüne eklenmiş sayılır. (Ek cümle: 22/8/2011-KHK-651/13 md. ) 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında yer almayan kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan isteyenlerin kurumlarınca atanması durumunda ise kurumun statüsüne uygun olarak atama yapılan sayı kadar araştırmacı unvanlı kadro başka bir işleme gerek kalmaksızın kurumun kadrolarına eklenir. İhdas edilen bu kadrolardan kullanılmayanlar ile herhangi bir nedenle boşalanlar, başka bir işlem yapılmasına gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Buna ilişkin bilgiler ilgili kurumlarca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Geçici Madde 33 – (Ek: 22/5/2012-6318/ 58 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte halen görevde olan subay ve astsubaylar, bu maddeyi ihdas eden Kanun ile değiştirilen aylık gösterge tablolarındaki lehe olan esaslar dikkate alınarak intibak ettirilirler. Bu şekilde yapılacak intibaklarda geçmişe yönelik maaş ve maaş farkı ödenmez. Geçici Madde 34 – (Ek: 22/5/2012-6318/ 58 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylıkları alanların, hizmet süreleri ve görevde bulundukları sürelerdeki durumları göz önüne alınarak bu Kanundaki esaslar dahilinde intibakları yapılır. Bu şekilde yapılacak intibaklarda geçmişe yönelik maaş ve maaş farkı ödenmez. Geçici Madde 35 – (Ek: 26/6/2012-6336/ 15 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Gülhane Askeri Tıp Akademisinde tıpta uzmanlık öğrenimi nedeniyle 36 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca rütbe bekleme süresi uzatılan askeri personelin nasıp düzeltmesi, 36 ncı maddenin birinci fıkrasının değişik (c) bendi uyarınca geçmişe dönük olarak yeniden yapılır. Ancak, bu fıkra kapsamında yapılacak nasıp düzeltmeleri nedeniyle geçmişe yönelik maaş ve özlük hakkı farkı ödenmez. Geçici Madde 36 – (Ek: 11/2/2014-6519/43 md.) Bu Kanun ile 50 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ve 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yapılan değişiklikler, bu Kanunun yayımı tarihinden sonra alınan siciller için uygulanır. Geçici Madde 37 – (Ek: 11/2/2014-6519/43 md.) Bu Kanun ile eklenen ek 33 üncü madde, bu Kanunun yayımı tarihinden önce uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçenler hakkında da uygulanır. Ancak bu hükmün uygulanmasında, bu Kanunun yayımı tarihinden önceki süreler için herhangi bir ödeme yapılmaz. Geçici Madde 38 – (Ek: 30/12/2015-6656/4 md.) EK-VIII sayılı Aylık Gösterge Tablosuna tabi astsubaylar EK-VIII/A sayılı Aylık Gösterge Tablosuna, EK-VIII/B sayılı Aylık Gösterge Tablosuna tabi astsubaylar EK-VIII/C sayılı Aylık Gösterge Tablosuna intibak ettirilir. Bu kapsamda yapılacak intibak işlemi mevcut derece ve kademelerine; ortaokul, lise ve dengi okul mezunu olan astsubaylara bir derece veya bunlardan birinci dereceye gelmiş olanlara üç kademe, iki yıl süreli yükseköğrenimi tamamlamış olan astsubaylara iki kademe, üç yıl süreli yükseköğrenimi tamamlamış olan astsubaylara bir kademe, dört yıl süreli yükseköğrenimi tamamlamış olan astsubaylara iki kademe ve EK-VIII ve EK-VIII/B sayılı Aylık Gösterge Tablolarına tabi iken 109 uncu madde hükümlerine göre subay naspedilmiş olanlara iki kademe ilave edilmek suretiyle yapılır. Lise ve dengi okul mezunları ile iki yıl süreli yükseköğrenimi tamamlamış olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra en az dört yıl veya daha fazla süreli yükseköğrenimi bitirenler hakkında bir defaya mahsus olmak üzere bulundukları derece ve kademeye iki kademe ilave edilerek intibak yapılır. Bu maddeye göre intibak işlemi yapılanlar hakkında 137 nci maddenin intibaka ilişkin hükümleri uygulanmaz. Bu maddenin birinci fıkrası, emekli oldukları tarihteki öğrenim durumları esas alınmak suretiyle, EK-VIII ve EK-VIII/B sayılı Aylık Gösterge Tablolarına tabi olan astsubaylar ile bunlardan 109 uncu madde hükümlerine göre subay naspedilmiş olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu görevleri üzerinden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı ile dul ve yetim aylığı alanlar için de uygulanır. Bu madde uyarınca yapılacak intibak ve buna bağlı ödemeler üç ay içinde sonuçlandırılır. Bu kapsamda emeklilik keseneği veya kurum karşılığı veya sigorta primi (genel sağlık sigortası primi dâhil) çalışan ve işveren paylarında oluşacak fark tutarı; gecikme cezası, gecikme zammı veya faiz uygulanmaksızın, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde ilgili kurumlar tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenir. Bu maddenin uygulanması nedeniyle geriye yönelik olarak herhangi bir ödeme yapılmaz. Geçici Madde 39 – (Ek: 14/1/2016-6661/5 md.; Mülga: 25/7/2016-KHK-668/4 md.; Aynen kabul: 8/11/2016-6755/4 md.) Geçici Madde 40 – (Ek: 23/6/2016 – 6722/8 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce üsteğmen rütbesinde üstün başarı kıdemi alanlar için, bu maddeyi ihdas eden Kanun ile yapılan değişiklikten önceki ek 19 uncu madde hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Geçici Madde 41 – (Ek: 25/7/2016-KHK-668/4 md.; Aynen kabul: 8/11/2016-6755/4 md.) 2016 yılı Temmuz ayında yapılacak Yüksek Askerî Şûrada alınacak kararlar ile bu Kanun uyarınca yapılacak olan terfi, atama, nasıp, kadroların kullanılması, emekliye sevk ve ilişik kesme işlemleri 29 Temmuz 2016 tarihi itibarıyla uygulanır. Geçici Madde 42- (Ek: 2/1/2017-KHK-681/46 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/46 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce astsubaylıktan subaylığa, uzman jandarmalıktan veya uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçmiş olanlar için yaş hadleri aşağıda belirtilmiştir. Rütbe Yaş Haddi Teğmen, üsteğmen 49 Yüzbaşı 55 Binbaşı 56 Yarbay 57 Albay 60 Astsubay çavuş, kıdemli çavuş 43 Üstçavuş, kıdemli üstçavuş 52 Başçavuş 54 Kıdemli Başçavuş 55 Geçici Madde 43- (Ek: 2/1/2017-KHK-681/46 md.; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7073/46 md.) (Değişik:18/2/2021-7281/15 md.) 2024-2025 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar olmak kaydıyla, bu Kanunun 150 nci ve ek 4 üncü maddesi kapsamında Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde yer alan yükseköğretim kurumlarında, sınıf okulu, sınıf okulu ve eğitim merkezi komutanlıkları , özel ihtisas okulları, KBRN okulu, istihbarat ve dil okulu, harita yüksek teknik okulu, mükemmeliyet merkezi komutanlıkları, birlik içi eğitim merkezleri ile meslek içi eğitim ve kurslarda ve benzerlerinde ders vermek üzere görevlendirilen emekli subay ve astsubaylar ile Devlet memurları, kamu kurum ve kuruluşlarından emekli olup çalışma alanında tanınırlığı ve yetkinliği olanlar ile emekli öğretim elemanlarına (varsa akademik unvanları da göz önünde bulundurularak) ve diğer yükseköğretim kurumlarından görevlendirilen öğretim elemanlarına (Milli Savunma Bakanlığına bağlı yükseköğretim kurumlarına görevlendirilen öğretim elemanları hariç) 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa göre belirlenen tutarın üç katını geçmemek üzere; ek ders ücreti ödenir. Bu kapsamda; ders vermek üzere görevlendirilecek personel sayısı 1.000’i, ödenecek ek ders ücreti haftada 20 saati geçemez. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığınca müştereken belirlenir. Geçici Madde 44- (Ek: 2/1/2017-KHK-681/46 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/46 md.) Bu Kanunun geçici 38 inci maddesinin 109 uncu madde hükümlerine göre subay nasbedilmiş olanlar hakkındaki hükümleri, 3/7/2003 tarihli ve 4917 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunun 14 üncü maddesi hükümlerine göre astsubaylıktan subaylığa geçenler ile bunlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu görevleri üzerinden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı ile dul ve yetim aylığı alanlar hakkında da aynı usul ve esaslar çerçevesinde uygulanır. Geçici Madde 45- (Ek: 15/8/2017-KHK-694/36 md.; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7078/34 md.) 27/4/2017 tarihinden itibaren dört ay içinde; Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin askeri hâkim sınıfından Başkan, Başsavcı, İkinci Başkan, Daire Başkanı ve üyeleri ile diğer askeri hâkimler (yedek subaylar hariç) hakkında tercihleri ve müktesepleri dikkate alınarak aşağıdaki hükümler uygulanır: a) Hâkimler ve Savcılar Kurulunca bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri ile diğer adli ve idari yargı mercilerine hâkim veya savcı olarak atanabilirler. Bu kişilerin askeri yargı mercilerinde geçirdikleri süreler adli ve idari yargıda geçirilmiş sayılır. Talepleri halinde Ordu Yardımlaşma Kurumu üyelikleri; 3/1/1961 tarihli ve 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanununun 18 inci maddesi uyarınca hesaplanacak kesintileri kendilerince ödenmek kaydıyla 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununa göre aylık aldıkları sürece geçiş tarihindeki hükümler esas alınmak suretiyle devam eder. Bu bent kapsamındakiler ile bunların emeklileri, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı sosyal tesislerden geçiş tarihindeki emsali rütbe personeli gibi yararlanabilirler. b) Adli ve idari yargıyı tercih etmeyenler ile Hâkimler ve Savcılar Kurulunca ataması yapılmayanlardan istekli olanlar, Milli Savunma Bakanlığınca, mevcut sınıfları korunarak Milli Savunma Bakanlığı hukuk hizmetleri kadrolarına atanırlar. Bu kadrolarda geçen hizmet süreleri hâkimlik hizmetinden sayılır. Bunlar hakkında; aylık, ek gösterge, ödenek, yargı ödeneği, ek ödeme, zam, mali, sosyal hak ve yardımlar ile diğer hakları yönünden emsali adli veya idari yargıya mensup hâkim ve savcılar hakkındaki; diğer hak ve yükümlülükler yönünden ise mülga 26/10/1963 tarihli ve 357 sayılı Askeri Hâkimler Kanununun 12 nci, 14 üncü, 15 inci, 18 inci, 19 uncu, 20 nci, 21 inci, 23 üncü, 24 üncü, 27 nci, 28 inci, 29 uncu, 31 inci, 37 nci, ek 10 uncu (Milli Savunma Bakanlığı üst yöneticisi veya birinci hukuk müşaviri tarafından temsil yetkisi verilmesi halinde adli ve idari davalar ile icra takiplerini Milli Savunma Bakanlığı adına yürütme yetkisi dahil), ek 11 inci, ek 12 nci maddeleri ve 25 inci maddesinin birinci ve sonuncu fıkraları (maddelerde geçen Askeri Adalet İşleri Başkanlığı ibareleri Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü olarak uygulanmak suretiyle) ile bu Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanmaya devam olunur. Ayrıca, bu bent kapsamındakilerin disiplin soruşturmalarında 2802 sayılı Kanunun 70 inci ve 72 nci maddeleri uygulanır. Disiplin komisyonu kararının incelenmesi, tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde Milli Savunma Bakanı veya ilgililerce bir defa daha istenebilir. Bu halde mülga 357 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi uyarınca teşkil edilen Komisyonca gerekli inceleme yapılarak karar verilir ve bu maddede Müsteşara verilen yetkiler ilgili Bakan Yardımcısı tarafından kullanılır. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. Hakkında meslekten çıkarma cezası istenilenler, Komisyonda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma hakkına sahiptir. Bunların görevlerinden dolayı ve görevleri sırasında işledikleri suçlar nedeniyle Milli Savunma Bakanı tarafından soruşturma yapılmasına izin verilmesi durumunda, soruşturma ve kovuşturma, 2802 sayılı Kanunun 89 ila 92 nci maddeleri uyarınca yürütülür. [158] Hâkimler ve Savcılar Kurulunca adli veya idari yargıda hâkim veya savcı olarak atananlar hariç olmak üzere, kaldırılan Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin askeri hâkim sınıfından Başkan, Başsavcı, İkinci Başkan, Daire Başkanı ve üyeleri ile diğer askeri hâkimlerden (yedek subaylar hariç) 31/12/2021 tarihine kadar bulundukları rütbeye esas yaş haddinden önce emeklilik hakkını elde etmek kaydıyla bu görevlerinden kendi istekleriyle emekliye ayrılma talebinde bulunanların emekli ikramiyelerinin, bulundukları rütbeye esas yaş haddinden emekliliğine; 158 a) En fazla üç yıl kalmış olanlara %30’u, b) Üç yıldan çok, altı yıldan az (altı yıl dahil) kalmış olanlara %40’ı, c) Altı yıldan fazla kalmış olanlara %50’si, herhangi bir vergiye tabi tutulmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ayrıca tazminat olarak ödenir. Bu madde uyarınca yapılan emeklilik başvurularında emeklilik tarihi olarak daha sonraki bir tarih gösterilemez, başvurular herhangi bir kayda bağlanamaz ve geri alınamaz. Ödenen tazminat Sosyal Güvenlik Kurumunca Millî Savunma Bakanlığından tahsil edilir. Ayrıca, bunlardan albay ile general rütbelerinde bulunanlara bu Kanunun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (f) bendindeki şartlar ile geçici 30 uncu maddesindeki kıdem şartı aranmaksızın, aynı usul ve esaslar çerçevesinde kadrosuzluk tazminatı ödenir. Bu fıkra kapsamında emekliliğini isteyenlerin talepleri, bu Kanunun 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasındaki şartlar aranmaksızın Milli Savunma Bakanı tarafından kabul edilir. Askeri mahkeme ve savcılıklarda görevli yedek subay askeri hâkimler, mevcut sınıfları ile maaş ve özlük hakları korunarak Milli Savunma Bakanlığınca Bakanlık veya Genelkurmay Başkanlığının hukuk hizmetleri kadrolarına; diğer yedek subaylar ise Kuvvet Komutanlıklarınca sınıflarına uygun kadro görev yerlerine atanırlar. Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkan, Başsavcı, İkinci Başkan, Daire Başkanı ve üyeleri ile diğer askeri hâkimlerden birinci ve ikinci fıkra kapsamına girenler ile bu unvanları esas alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından aylık bağlanmış olanların emeklilik hakları bakımından mülga 357 sayılı Kanunun 18 inci ve geçici 9 uncu maddeleri hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bunlar, emsali alınan kadro unvanlarına sağlanan diğer tüm haklardan aynen yararlandırılırlar. Bunlara emsaline göre Yargıtay, Danıştay veya Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından emekli kimlik kartı verilir. Kaldırılan Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görevli askeri hâkim sınıfından olmayan üyeler, Kuvvet Komutanlıklarınca uygun görülecek kadro görev yerlerine atanırlar. Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görevli Devlet memurları hakkında, 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan hizmet sınıfı, kadro unvanı ve dereceleriyle sınırlı olmak üzere ilgililerin istekleri ve mevcut kadro unvanları dikkate alınarak aşağıdaki hükümler uygulanır: a) Yılı merkezi yönetim bütçe kanunlarında yer alan atama izni sınırlamalarına tabi olmaksızın mükteseplerine uygun olarak Adalet Bakanlığınca Bakanlık merkez veya taşra teşkilatı kadrolarına atanabilirler. Bu şekilde atananlara ilişkin kadrolar başka bir işleme gerek kalmaksızın ihdas ve tahsis edilmiş sayılır. Bu kadrolar herhangi bir nedenle boşalması halinde başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Bu kişilerin istekleri halinde Ordu Yardımlaşma Kurumu üyelikleri; 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanununun 18 inci maddesi uyarınca hesaplanacak kesintileri kendilerince ödenmek kaydıyla 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre aylık aldıkları sürece geçiş tarihindeki hükümler esas alınmak suretiyle devam eder. b) Milli Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı hukuk hizmetlerinin yürütüldüğü birimlere ilişkin kadrolarda bulunanlar, öncelikli olmak üzere Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülecek kadrolara atanırlar. Adalet Bakanlığınca ataması yapılmayanlar hakkında da bu hüküm uygulanır. Altıncı fıkra uyarınca atanan personele atanmadan önceki en son ayda kadrolarına bağlı olarak yapılan aylık, ek gösterge, kıdem aylığı, taban aylığı, zam, tazminat ve ek ödeme toplam net tutarının (bu tutar sabit bir değer olarak esas alınır); atandıkları yeni kadrolarına bağlı olarak yapılan aylık, ek gösterge, kıdem aylığı, taban aylığı, zam, tazminat ve ek ödemenin toplam net tutarından fazla olması halinde aradaki fark tutarı, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın fark kapanıncaya kadar ayrıca tazminat olarak ödenir. Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan, tebliğde ve infaz aşamasında bulunanlar ile bu mercilerin arşivlerinde bulunan işi bitmemiş dosyalardan; a) Askeri Yargıtayda olanlar, Yargıtaya, b) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar Danıştaya; diğerleri Ankara idare mahkemelerine, c) Askeri mahkemelerde olanlar, görevli ve yetkili adli yargı mercilerine, ç) Askeri savcılıklarda olanlar, yetkili Cumhuriyet Başsavcılıklarına, 21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye bağlanarak gönderilir. Kaldırılan askeri yargı mercilerindeki işi bitmiş dosyalar ile defter ve diğer evraklar, bu mercilerce Milli Savunma Bakanlığı arşivine gönderilir. Kaldırılan askeri yargı mercilerince hüküm verilmekle birlikte henüz gerekçeli kararı yazılmayan dosyalara ilişkin kararlar en geç 15 gün içinde yazılır ve dosyaları tebliğ ve müteakip işlemler için sekizinci fıkrada gösterilen adli ve idari yargı mercilerine gönderilir. (Ek fıkra:17/1/2019-7161/10 md.) Birinci fıkranın (b) bendi kapsamındakiler, ihtiyaç halinde Milli Savunma Bakanı tarafından bir yıl içerisinde üç ayı geçmemek üzere Milli Savunma Bakanlığı hukuk hizmetleri başkanlıkları veya birimlerinde geçici olarak görevlendirilebilirler. Bu süre bir katına kadar uzatılabilir. Geçici Madde 46- (Ek:16/7/2020-7250/8 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce; a) Komutanlık ve karargâh subaylığı öğrenimini bitiren ve bir yıl kıdem alan subaylara karargâh subaylığı eğitimi nedeniyle; kapatılan Silahlı Kuvvetler Yüksek Sevk ve İdare Akademisinden mezun olan ve bir yıl kıdem alan subaylara ise müşterek komuta ve kurmay eğitimi nedeniyle ayrıca kıdem verilmez. b) Kapatılan Kuvvet Harp Akademileri öğrenimini tamamlayıp kurmaylığı onaylanan subaylardan Milli Savunma Üniversitesi Müşterek Harp Enstitüsünde verilen müşterek komuta ve kurmay eğitimini tamamlayanlara yalnızca ilave bir yıl kıdem verilir. Geçici Madde 47- (Ek:16/7/2020-7250/9 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte, a) 3713 sayılı Kanun kapsamında icra edilen görevlerde yaralanarak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından vazife malulü kabul edilen ve ilgili mevzuata göre göreve devam etmesi uygun görülen astsubaylardan, müracaat edilen yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla kırk yaşını bitirmemiş olanlara, hizmet yılı hariç 109 uncu maddedeki diğer şartları taşımaları kaydıyla, yapılacak ilk astsubaylıktan subaylığa geçiş sınavına, b) Yedinci hizmet yılını tamamlamış ve on dördüncü hizmet yılını bitirmemiş olan bu Kanun kapsamında istihdam edilen astsubaylardan müracaat edilen yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla 40 yaşını bitirmemiş olanlara, 109 uncu maddedeki diğer şartları taşımaları kaydıyla, yapılacak ilk iki astsubaylıktan subaylığa geçiş sınavına, c) Sekizinci hizmet yılını tamamlamış ve onuncu hizmet yılını bitirmemiş olan uzman erbaşlara, 3269 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendindeki diğer şartları taşımaları kaydıyla, yapılacak ilk iki astsubaylığa geçiş sınavına, ç) On ikinci hizmet yılını tamamlamış olan sözleşmeli subay ve astsubaylara, 13/6/2001 tarihli ve 4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanunun 7 nci ve 11 inci maddelerindeki diğer şartları taşımaları kaydıyla, yapılacak ilk iki muvazzaf subay veya astsubaylığa geçiş sınavına, müracaat hakkı verilir. Birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamında ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce astsubaylıktan subay olanlara 109 uncu maddedeki yaş hadleri uygulanır. Geçici Madde 48 – (Ek:24/6/2021-7329/15 md.) Geçici 45 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında Millî Savunma Bakanlığı hukuk hizmetleri kadrolarına atanmış olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde talepte bulunmaları hâlinde, müktesepleri dikkate alınarak Hâkimler ve Savcılar Kurulunca bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri ile diğer adli ve idari yargı mercilerine hâkim veya savcı olarak atanabilirler. Bu kişilerin askerî yargı ve hukuk hizmetleri kadrolarında geçirdikleri süreler adli ve idari yargıda geçirilmiş sayılır. Bu şekilde atananlar, geçici 45 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen haklardan yararlanırlar. Geçici Madde 49- (Ek:30/6/2022-7415/7 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte en az iki yıl ve daha uzun süreli yükseköğrenimini tamamlamış olan astsubayların bulundukları derece ve kademeye bir kademe ilave edilir. Lise ve dengi okul mezunlarından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra en az iki yıl süreli yükseköğretim bitirenler için bulundukları derece ve kademeye bir kademe ilave edilerek intibakları yapılır. Bu kapsamda ilave kademe verilen astsubayların sonraki rütbelerinin ve rütbe kademeliliklerinin ilk kademeleri verilen ilave kademe miktarı kadar fazladır. Bu maddenin birinci fıkrası, emekli oldukları tarihteki öğrenim durumları esas alınmak suretiyle, en az iki yıl ve daha uzun süreli yükseköğrenim tamamlamış astsubaylardan bu görevleri üzerinden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı ile dul ve yetim aylığı alanlar için de uygulanır. Bu madde uyarınca yapılacak intibak ve buna bağlı ödemeler üç ay içinde sonuçlandırılır. Bu kapsamda emeklilik keseneği veya kurum karşılığı veya sigorta primi (genel sağlık sigortası primi dâhil) çalışan ve işveren paylarında oluşacak fark tutarı; gecikme cezası, gecikme zammı veya faiz uygulanmaksızın, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde ilgili kurumlar tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte maaş derecelerinin üçüncü kademesinde bulunanlar, madde kapsamında yapılan intibaklarla bir üst maaş derecesinin birinci kademesine; birinci derecenin üçüncü kademesinde bulunanlar birinci derecenin dördüncü kademesine yükseltilirler. Bu maddenin uygulanması nedeniyle geriye yönelik olarak herhangi bir ödeme yapılmaz. Geçici Madde 50 - (Ek:12/6/2024-7517/15 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Kanunun 113 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında yurt dışında geçirilen altı aydan kısa süreler yükümlülük süresinin uzatılmasında dikkate alınmaz. Geçici Madde 51- (Ek:10/7/2025-7553/3 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte tümgeneral, tümamiral, tuğgeneral ve tuğamiral rütbelerinde bulunan muharip sınıf personelin korgeneral ve koramiralliğe yükselebilmeleri için kuvvet harp enstitüleri komuta ve kurmay öğrenimini başarıyla tamamlamış bulunmak şartı aranmaz. Harp akademileri öğrenimini başarıyla tamamlayan personel, kuvvet harp enstitüleri komuta ve kurmay öğrenimini başarıyla tamamlamış sayılır. Kademe ilerlemeleri hakkında geçici hükümler: Ek Geçici Madde 1 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 27/7/1967 gün ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun kademe ilerlemesi hakkındaki hükümleri yürürlüğe girinceye kadar subay ve astsubayların kademe ilerlemeleri aşağıdaki esaslara göre yapılır. 1. Kademe ilerlemesi şartları şunlardır: a) Bulunduğu kademede bir terfi yılını doldurmuş olmak, b) Bulunduğu rütbede veya rütbe kıdemliliğinde terfi edebileceği bir kademe bulunmak, c) Sicil notu müsait olmak. 2. Bir üst derece aylığına yükselen subay ve astsubaylar yeni derecelerinin 1 inci kademesine de yükselmiş sayılırlar. 3. Bir üst dereceye yükselemeyenler ile rütbe terfii imkanı kalmayanlar ek gösterge tablolarındaki kademeler dahilinde kademe ilerlemesi ettirilebilirler. Ordu Yardımlaşma Kurumu aidatlarının kesilmesi: Ek Geçici Madde 2 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu gereğince daimi ve geçici üyelerden alınmakta olan aidatlar 1/3/1970 tarihinden geçerli olmak üzere 18 inci maddenin (A) fıkrası esaslarına göre ödenecek yeni aylıkları üzerinden kesilir. 1/3/1970 tarihi ile yeni aylıkların fiilen ödenmeye başlandığı süre arasındaki aidat farkları, aylık farklarının ödendikleri tarihlerde 205 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hükümlerine göre kesilir. Ders ücretleri tespit edilinceye kadar uygulanacak hükümler: Ek Geçici Madde 3 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) Bu kanunun 150 nci maddesi hükümleri uygulanıncaya kadar orta ve eşidi dereceli askeri okullarda ek ders saati için 10, yüksek dereceli okullarda ek ders saat için 25 lira ödenir. Ek görevle okutulan derslerin her saati için birinci fıkradaki ders ücretleri aynen uygulanır. Ancak, bu miktar orta dereceli okullarda ayda 250, yüksek dereceli okullar için 500 lirayı geçemez. Sivil okullarda Milli Güvenlik dersini okutanlara özel kanunları çıkıncaya kadar her ders saati için 10 lira ücret ödenir. Ek 1 inci maddedeki şartları haiz olmayan albaylara özlük hakları: Ek Geçici Madde 4 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun rütbe terfii hakkındaki hükümleri yürürlüğe girinceye kadar, albaylığa yükselebilmek için bu kanunun ek 1 inci maddesindeki şartlar aranmaz. Ek 1 inci maddedeki şartları haiz olmayanlardan albay olanlarla 1 inci fıkrada belirtilen süre içinde albay olacakların rütbeleri ve rütbelerine ait özlük hakları saklıdır. Astsubaylar hakkında uygulanacak geçici gösterge tablosu: Ek Geçici Madde 5 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) Astsubayların, 5802 sayılı Kanunla tespit edilmiş rütbe ve kademelerine göre gösterge tablosu ek geçici cetvelde gösterilmiştir. 926 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesi esaslarına göre rütbe intıbakları yapılıncaya kadar haklarında bu gösterge tablosu uygulanır. 926 sayılı Kanunun 14 üncu maddesi gereğince subaylığa nakledilen astsubaylar hakkında uygulanacak hükümler: Ek Geçici Madde 6 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 14 üncü maddesi 2 nci fıkrası gereğince, bu kanunun yayımı tarihine kadar muvazzaf subaylığa nakledilen astsubaylardan durumları 14 üncü maddenin 2 nci fıkrasına uyanlar hakkında da bu fıkra hükümleri uygulanır. Kademe ilerlemesinden faydalanacak subaylar: Ek Geçici Madde 7 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 4273 sayılı Kanun ve 926 sayılı Kanunun geçici 8 inci maddesi hükümlerine göre kendilerine tahsil, ihtisas, başasistanlık kıdemleri verilenler hariç.olmak üzere halen Silahlı Kuvvetlerde görevli subaylardan durumları bu kanunun 141 inci maddesinin 2 nci fıkrası hükümlerine uyanlar aynı madde esaslarına göre kademe ilerlemesinden faydalandırılırlar. İhtisas kıdemi alıp da başasistanlık kıdemi verilmeyenlere, 141 inci maddenin 2 nci fıkrası esaslarına göre bir kademe ilerlemesi uygulanır. 144 ve 223 sayılı kanunların uygulanmasında geçici hüküm: Ek Geçici Madde 8 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre çıkarılacak genel kadro kanununun yürürlüğe girdiği tarihi takibeden ay başına kadar 144 sayılı Uçuş Hizmetleri Tazminat Kanunu ve ek ve değişiklikleri ile 223 sayılı Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağaadam Tazminat Kanununun uygulanmasına esas olacak albay maaşı 2 700 liradır. Açıkta, tutuklu, firar veya izin tecavüzünde bulunanlar: Ek Geçici Madde 9 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) Açıkta, tutuklu, firar veya izin tecavüzünde bulunan subay veya astsubayların rütbe terfileri, rütbe kıdemlilikleri ve kademe ilerlemesi işlemleri yargılama sonucuna kadar yapılmaz. Bunlardan haklarında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilenler ile beraat edenler, gerekli şartları haiz iseler, emsallerinin tarihinden geçerli olmak üzere rütbe terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe ilerleme işlemine tabi tutulurlar. Ek Geçici Madde 10 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 1/3/1970 tarihi ile 28/2/1971 tarihi arasında bağlanacak emekli, malullük, dul ve yetim aylıkları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek geçici 33 üncü maddesi uyarınca, bu kanunun yürürlüğünden önceki aylık tutarlarına göre hesabedilir. 11/6/1970 tarih ve 1301 sayılı Kanun hükümlerine göre emekli olanlara, emekli aylığına hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere, bu kanunla gösterilmiş aylıklarına göre hesabedilecek emekli aylıkları itibariyle belirecek farklar ile emekli ikramiyelerinin hesaplanmasında bu kanunla gösterilmiş olan aylıklar dikkate alınarak hesaplanacak farklar 1/3/1971 tarihinden sonra kendilerine ödenir. Ancak, bunlara yeni aylık tutarları üzerinden ödenecek emekli aylıkları, emekli aylıklarında genel bir artış yapılıncaya kadar, muvazzaf emsallerinin aylıklarından her türlü kanuni kesinti sonucunda eline geçenden fazla olamaz. 11/6/1970 tarih ve 1301 sayılı Kanunla değiştirilen 926 sayılı Kanunun 49 uncu madde (f) bendi ve aynı kanunla eklenen geçici 26 ncı madde hükümleri saklıdır. Ek Geçici Madde 11 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) Bu kanunun mali hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihle 28/2/1971 tarihi arasında; bu kanun kapsamındaki T.C. Emekli Sandığına tabi iştirakçilerden alınacak kesenek, (Giriş aidatı ve artış farkları dahil) karşılık ve % 1 nispetindeki ek karşılıklar yeni tutarlar üzerinden tespit edilmekle beraber, bunlardan eski aylık tutarlarına veya emekli keseneğine esas aylıklara isabet eden miktarlar T.C. Emekli Sandığına gönderilir. Sandığa ödenmeyecek miktarlar hakkında 1970 yılı Bütçe Kanununun 21 inci maddesi hükmü uygulanır. Ek Geçici Madde 12 – (Ek: 31/7/1970 – 1323/17 md.) 1076 sayılı Yedeksubay Kanununun 29 uncu maddesine göre Türk Silahlı Kuvvetlerinde halen görevli bulunan mukaveleli yedeksubaylardan istekli olanlar, sınıf temel kurslarında başarı gösterdikleri ve sicilleri de müspet olduğu takdirde muvazzaf subaylığa geçirilirler. Bunların rütbe terfileri, rütbe kıdemlilikleri ve kademe ilerlemesi işlemleri bulundukları rütbeye nasıp tarihleri esas alınarak, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun hükümlerine göre yapılır. Ek Geçici Madde 13 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.) 30 Ağustos 1972 tarihinden itibaren en geç on yıl içinde, Türk Silahlı Kuvvetlerindeki albay miktarı 41 inci maddede belirtilen kadro oranına indirilinceye kadar, normal bekleme süresi sonunda rütbe terfi şartlarını haiz oldukları halde üst rütbe kadrosunda açık bulunmadığı için terfi edemiyerek beklemiş olan albaylardan, subaylığa nasıpları en eski olanlardan ve aynı nasıplılar arasında Yüksek Askeri Şüra tarafından yapılan ehliyet sıralamasının en sonundan başlamak üzere, sınıflarındaki kadro ve ihtiyaç da gözönünde bulundurularak, yeteri kadarı emekliye sevk edilebilir. Yapılacak ehliyet sıralamasında uygulanacak kıstaslar Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. Albay miktarı yukardaki fıkra hükümlerine göre kadro oranına indirilinceye kadar 41 inci maddedeki kadro oranı uygulanmaz. Bu şekilde emekli edilen albaylara 49 uncu madde (f) bendi hükümleri uygulanır. Ek Geçici Madde 14 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.; Değişik: 28/6/1978 – 2159/3 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türk Silahlı Kuvvetlerinde mevcut general ve amiral miktarı, kanunun yayımını izleyen 30 Ağustos tarihinden itibaren 4 yıl içerisinde 49 uncu maddenin öngördüğü miktarlara çıkarılır. General-amiral miktarlarının artırılması 4 yıl üzerinden eşit oranlarda yıl kontenjanlarına göre yapılır. Ek Geçici Madde 15 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.) Bu kanunun 50 nci maddesi hükümleri uygulanıncaya kadar üst rütbeyi yapamaz sicili almış bulunan albaylardan, albaylıkta 6 yılını tamamlamış bulunanlar emekliye sevkedilir. Ek Geçici Madde 16 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.) Kazai kararlarla bir üst rütbeye yükselmiş albaylarla general – amirallerden, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel kadrosuzluk nedeni ile emekliye sevkedilmiş bulunanlar hakkında emekliye sevkedildikleri tarihten geçerli olmak üzere 49 uncu madde (g) bendi hükümleri uygulanır. Bunlara, emekliye sevkedildikleri tarihle bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süre için ödenecek tazminat miktarının tesbitinde, eski rütbelerine eşit olanlara o tarihte verilmesi gereken tazminat miktarı dikkate alınır. Ek Geçici Madde 17 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.) Bekleme süresini tamamlıyan general ve amiraller ile subay ve astsubayların 4273 ve 5802 sayılı kanunlar uyarınca çıkarılmış bulunan sicil yönetmeliklerine göre düzenlenmiş geçerli sicillerinin hangi esaslara göre nota çevrilmek suretiyle değerlendirileceği subay ve astsubay sicil yönetmeliklerine eklenecek geçici maddelerde gösterilir. Ek Geçici Madde 18 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.) 31/7/1970 tarih ve 1323 sayılı Kanun gereğince intibakları yapıldıktan sonra muhtelif sebeplerle nasıp tarihleri lehlerine düzeltilen subay ve astsubayların yeni nasıp tarihlerine göre derhal maaş kademelerine intibakları yapılır. Ek Geçici Madde 19 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.; Değişik: 28/12/1976 – 2028/2 md.) 1424 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 14/7/1971 tarihinden sonra Türk Silahlı Kuvvetlerine duhul eden subay, astsubay ve askeri öğrenciler hakkında 112 nci maddedeki 15 yıllık yükümlülük süresi uygulanır. Ek Geçici Madde 20 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.) a) 28 Mayıs 1960 tarihli Milli Birlik Komitesi kararının yürürlüğe girdiği tarihte, 5434 sayılı Kanunun 12, 30 ve 31 inci maddeleri gereğince fiili hizmetleri başlamış olan ve 10 Ağustos 1967 tarihinde Silahlı Kuvvetlerde görevli bulunan subaylar ile diğer kaynaklardan gelen emsali subaylardan: 1. 25 Mayıs 1965 tarih ve 613 sayılı Kanundan; 2. 27 Temmuz 1967 tarih ve 926 sayılı Kanunun geçici 18 inci maddesinden (d ve h bendi hükümleri hariç); 3. 13/3/1969 gün ve 1134 sayılı Kanundan, 4. 4273 sayılı Kanunun 10 uncu maddesindeki havada deyimine dayanılarak kazai kararlar gereğince yapılan nasıp düzeltmesinden; yararlananlar hariç olmak üzere, 10 Ağustos 1967 tarihinde Silahlı Kuvvetlerde görevli subayların ve diğer kaynaklardan gelen emsali subayların nasıpları bir evvelki 30 Ağustosa götürülür. b) Bu nasıp ilerlemesinden dolayı yarbay ve daha ast rütbedeki subayların terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe terfileri ile albayların rütbe kıdemliliği ve kademe terfileri mevcut sicillerine göre derhal yapılır. c) Bu nasıp ilerlemesinden ötürü meydana gelecek; terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe ilerlemesinden dolayı eski maaş farkları ödenmez. d) Bunların aldıkları aylıklarla bu kanunla düzeltilen aylık tutarları arasındaki farkın emeklilik kesenek ve karşılıkları hesaplanarak adlarına borç kaydedilir ve aylıklarından % 10 kesilmek suretiyle T.C. Emekli Sandığına ödenir. Ek Geçici Madde 21 – (Ek: 7/7/1971 – 1424/46 md.) 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile bu kanunu değiştiren kanunlarda geçen “kademe terfii” deyimi “kademe ilerlemesi”; “yeterlik grupları” deyimi “yeterlik derecesi”; “Layn” sınıfı “Deniz” şeklinde değiştirilmiştir. Ek Geçici Madde 22 – (Ek: 7/3/1974 – 1800/2 md.) Astsubaylıktan subaylığa geçenlerden 1/2/1974 tarihinde 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 45 inci maddesindeki kademe ilerlemesi şartlarını haiz olup da ek VII sayılı cetveldeki gösterge tablosunun 3 üncü kademesinde bir yıldan fazla beklemiş olanlar, bu kanunla ihdas edilen bir üst kademeye geçirilirler. Ek Geçici Madde 23 – (Ek: 17/4/1975 – 1875/7 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan subaylardan; a) Subaylığa nasıpları aynı olan emsalleri mülga 4273 sayılı Kanuna veya 926 sayılı Kanunun geçici 8 inci maddesine istinaden kıdem almış olduğu halde bu kıdemden yararlanmamış bulunan kurmay veya yüksek mühendis subaylara, subaylığa nasıpları aynı olan emsallerine verilen kıdemler aynen verilir. b) (a) fıkrası kapsamına girmeyen kurmay subaylara 3 yıl kıdem verilir. c) Tıpta, veterinerlikte, eczacılıkta uzmanlık belgesi almış bulunanlardan; 1. Mülga 4273 sayılı Kanuna ve 926 sayılı Kanunun geçici 8 inci maddesine göre ihtisas kıdemi almış bulunanlara bir yıl kıdem verilir. Bunlardan başasistanlık kıdemi almış olanlar bu kıdemden yararlanamazlar. 2. 1 numaralı fıkra kapsamına girmeyenlere iki yıl kıdem verilir. d) Yukarıdaki bentler kapsamı dışında kalan diğer mesleklerde yüksek lisans, yüksek öğrenim üstü uzmanlık öğrenimi görmüş olanlara 1 yıl, meslekleriyle ilgili doktora yapanlara 2 yıl kıdem verilir. Ancak diğer mesleklerde yüksek lisans, yüksek öğrenim üstü uzmanlık veya doktora nedeniyle verilecek kıdemlerin toplamı 2 yılı aşamaz. e) Doçent unvanını kazanmış bulunanlara bir yıl kıdem verilir. Bu madde gereğince kıdem alan subaylardan rütbe terfii veya rütbe kıdemliliği yapma durumuna girmemiş olanların, bu kıdemlerle ilerledikleri kademeler, bu Kanunun 8 inci maddesi ile kaldırılan 141 inci maddesinin 2 nci fıkrasına göre ilerledikleri kademeden geride ise, bulundukları kademeye ulaşıncaya kadar bu kademeyi muhafaza ederler. Bu kıdemler dolayısıyle terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe ilerlemesi yapacaklara eski maaş farkları ödenmez. Bunların aldıkları aylıklarla bu Kanunla düzeltilen aylık tutarları arasındaki farkın emeklilik kesenek ve karşılıkları hesaplanarak adlarına borç kaydedilir ve aylıklarından % 5 kesilmek suretiyle T.C. Emekli Sandığına ödenir. Kıdemlerin nasıl ve ne şekilde verileceği, kıdemlerden dolayı terfilerin, rütbe kıdemliliklerinin nasıl ve ne şekilde yapılacağı Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir. Ek Geçici Madde 24 – (Ek: 20/1/1976 – 1933/1 md.) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 1323 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle getirilen ek 3 üncü maddesi 1/3/1976 tarihine kadar uygulanmaz. Şu kadar ki; bu tarihe kadar hangi işi yapanlara ve hangi görevde bulunanlara ne miktarda iş güçlüğü, iş riski, teminindeki güçlük zammı ve mali sorumluluk tazminatı verileceği Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığının müştereken lüzum göstermesi üzerine Maliye Bakanlığının görüşü alındıktan sonra Milli Savunma Bakanının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca çıkarılacak ve yürürlüğü bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen aybaşından itibaren geçerli olacak kararnameyle saptanır. Ve 1/3/1976 tarihine kadar yeni miktarlar üzerinden ödeme yapılır. Ek Geçici Madde 25 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte askeri eğitimde bulunan fakülte veya yüksek okul mezunları derhal subay nasbedilir ve sınıfları ile ilgili bir göreve atandırılarak askeri eğitime devam ettirilirler. Bu gibilerin nasıpları, durumlarına göre 35 inci madde esaslarına göre düzeltilir. Askeri eğitimde başarılı olmayanlar hakkında 15 inci madde hükmü uygulanır. Ek Geçici Madde 26 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kıdemliliği onanmış bulunan üsteğmenler ile kıdemliliği onanmamış olup da üsteğmenliğinin 4 üncü ve daha fazla yılında bulunan üsteğmenler terfi şartlarını haiz iseler derhal yüzbaşılığa yükseltilirler. Bu gibilerden; üsteğmenlik nasıpları 30 Ağustos’a intibak edenlerin yübaşılık nasıpları üsteğmenlikte 3 yılını tamamladıkları 30 Ağustos tarihine, üsteğmenlik nasıpları aleyhe nasıp düzeltilmesi nedeni ile 30 Ağustos’a intibak etmeyenlerin yüzbaşılık nasıpları ise üsteğmenlikte 3 yıl tamamladıkları tarihi takip eden 30 Ağustos tarihine götürülür ve bu nasıplarına göre Kanunun 45/f maddesi uyarınca Ek – VI veya Ek – VII sayılı cetvellerdeki kademelere intibakları derhal yapılır. Ek Geçici Madde 27 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yüzbaşı rütbesinde bulunanların kıdemli yüzbaşılığa, kıdemli yüzbaşıların da önyüzbaşılığa onanmaları ile bulundukları kademeler gözönünde tutularak intibakları derhal yapılır. Bu madde kapsamına girenlerin yüzbaşılıkta normal bekleme süreleri 6 yıldır. Ek Geçici Madde 28 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Nasıp düzeltmeleri: a) Subay ve astsubayların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kıdemlerinden düşülen, para cezasına çevrilmiş ceza süreleri ile kısa süreli firar ve kısa süreli izin tecavüzü müddetleri iade edilir ve nasıpları buna göre düzeltilir. Şukadarki, paraya çevrilen hürriyeti bağlayıcı cezanın bir kısmı tutuklu olarak geçmişse, tutukluluk süresi iade edilmez. b) (a) bendi gereğince nasıpları düzeltilenlerden yeni nasıp tarihlerine göre; 1. Terfi sırasına girenler (Albay ile general/amiraller hariç) şartları haiz iseler derhal terfi ettirilirler ve yeni rütbe nasıpları emsalleri tarihine götürülür. 2. Rütbe kıdemlilik onayı yapılması gerekenler şartları haiz iseler kıdemlilikleri onanır. 3. Terfi veya rütbe kıdemliliği durumunda olmayanların, durumlarına göre Ek – VI, Ek – VII, Ek – VIII sayılı cetvellerdeki kademelere intibakları derhal yapılır. Bu terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe intibakları nedeni ile eski maaş farkları ödenmez. Ek Geçici Madde 29 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce işlenen suçlar nedeni ile açığa çıkarılma işlemlerinde 926 sayılı Kanunun 65 inci maddesi (a) bendinin bu Kanunla değişmeden önceki hükmü uygulanır. Ek Geçici Madde 30 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Öğrenim süreleri 4 yıla çıkarılması nedeni ile liseleri 4 yıl okumuş olan subaylardan bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Silahlı Kuvvetlerde bulunanlara bir kademe ilerlemesi uygulanır. Bu kademe ilerlemesi yükselecekleri rütbe veya rütbe kıdemliliğinin kademelerine de intikal ettirilir. Ancak bu kademe ilerlemesi rütbe bekleme sürelerini etkilemez. Ek Geçici Madde 31 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte: a) Başçavuşluğun 4 üncü ve daha fazla yılında bulunanlar kademeli başçavuşluğun; b) Kıdemli başçavuşluğun 4, 5, 6 ncı yılında bulunanlar kademeli kıdemli başçavuşluğun; c) Kıdemli başçavuşluğun 7 nci ve daha fazla yılında bulunanlar 2 nci kademeli kıdemli başçavuşluğun; Derece ve kademelerine, liyakatlerinin üst makamlarca onaylanması şartıyle intibak ettirilirler. Ek Geçici Madde 32 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Silahlı Kuvvetlerde görevli uzman jandarma çavuşlar ile uzman erbaşlar bu Kanunla değişik Ek – IX sayılı cetveldeki rütbelerine tekabül eden derece ve kademelerine intibak ettirilirler. [159] Ek Geçici Madde 33 – (Ek: 3/7/1975 – 1923/51 md.) 1/3/1975 tarihi ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih arasında her ne suretle olursa olsun Silahlı Kuvvetlerden ilişiği kesilen subay, astsubay, uzman erbaş ve uzman jandarmaların Silahlı Kuvvetlerden ayrıldıkları tarihlerdeki durumları gözönünde bulundurularak haklarında Ek Geçici 26, 27,31, 32 nci maddelerden kendileriyle ilgili olanı uygulanır. Ek Geçici Madde 34 – (Ek: 19/2/1980 – 2260/1 md.) a) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 13/10/1978 günlü ve 15 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 137 nci maddesine göre aylık alan ve 1 Mart 1979 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarında bulunan personelin, rütbe ve kıdemlerinde değişiklik yapılmamak kaydıyla, kazanılmış hak aylıkları, bir defaya mahsus olmak üzere, bir üst derecenin aynı kademesine getirilir. Bu yükselmede, astsubaylıktan subay olanlardan 2 nci derecenin 2 ve sonraki kademelerinde bulunanlar ile astsubaylardan 2 nci derecenin 4 ve sonraki kademelerinde bulunanlar 1 inci derecenin son kademesi olan 1200 rakamına getirilir. Astsubaylıktan subay olanlardan 2 nci derecenin 1 inci kademesinde bulunanlar 1 inci derecenin 3 üncü kademesine, astsubaylardan 2 nci derecenin ilk üç kademesinde bulunanlar, 1 inci derecenin sırası ile ilk üç kademesine getirilir. Uzman jandarma çavuşlardan 5 – 6 ncı derecenin ilk üç kademesinde bulunanlar sırasıyla VIII sayılı cetvelin 5 inci derecesinin ilk üç kademesine, 5 – 6 ncı derecenin 4 ncü ve sonraki kademelerinde bulunanlar, VIII sayılı cetvelin 4 üncü derecesinin 1 inci kademesinden başlıyarak sırasıyla bu derecenin sonraki kademelerine getirilirler. Uzman erbaşların kendilerine ait gösterge tablosunun üst sırasının kademelerinde bulunanlar IX sayılı cetvelin 10 uncu derecesinin kademelerine getirilirler. (1) Subaylar, astsubaylıktan subay olanlar ile astsubaylar yükseldikleri derecenin ek göstergelerini alırlar. Şu kadar ki gruplarına ait bulunan ek gösterge rakamlarının tavanı geçilemez. Bu tavan subay grubunda bulunan yarbay ve alt rütbeler için 500, astsubaylıktan subay olanlar ile astsubaylarda 400 dür. Albay ve kıdemli albaylar ile general – amiraller mevcut gösterge rakamlarını muhafaza ederler. [160] Anılan personelin alt derece kademelerinde geçen süreleri aylıklarının yükseltilmesinde üst derece kademelerinde geçmiş sayılır. İlgililerin bu şekilde saptanacak kazanılmış hak aylıkları, rütbe aylıklarının bir üst derecesinin aynı kademesi üzerinden yürütülür. b) Öğretim kurumlarında 1 Mart 1979 tarihinde öğrenimde bulunan askeri öğrencilerin 926 sayılı Kanunun 143 üncü maddesinde öngörülen harçlıkları, bu hükümlere göre ödenir. c) (a) bendi kapsamına girenlerden, Kanunun yürürlük gününden önce emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylıkları alanlar için de bu Kanun hükümleri uygulanır. Ek Geçici Madde 35 – (Ek: 12/12/1980 – 2357/1 md.; Mülga: 8/11/1988 – 3488/1 md.) Ek Geçici Madde 36 – (Ek: 12/12/1980 – 2359/2 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli olup durumları,926 sayılı Kanunun 110 uncu maddesine bu Kanunla eklenen fıkraya uyanlar, terfi şartlarını haiz iseler, söz konusu fıkra hükümleri bunlara aynen uygulanarak derhal terfi ettirilirler ve yeni rütbe nasıpları emsalleri tarihine götürülür. Bunların, kendileriyle aynı tarihte yüzbaşı olan diğer emsali subayların halen bulundukları rütbelere intibaklarının ne şekilde yapılacağı ve hangi şartların aranacağı yönetmelikte gösterilir. Bu terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe intibakları sebebiyle eski maaş ve maaş farkları ödenmez ve özlük hakları verilmez. (Mülga dördüncü fıkra: 2/1/2017-KHK-681/47 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/47 md.) Mahsuplar: Ek Geçici Madde 37 – (Ek: 2/2/1981 – 2379/3 md.) 1 Mart 1980 tarihi ile 1/1/1981 tarihleri arasında 29/2/1980 tarih ve 8/499 sayılı Bakanlar Kurulu kararı gereğince 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile ek ve değişikliklerine göre aylık alanlara hizmet tazminatı olarak ödenen avanslar (Fark olarak ödenenler dahil) anılan kararnamede belirtilen esaslar gözönünde bulundurularak mahsup edilir. 29/2/1980 tarih ve 8/499 sayılı Bakanlar Kurulu kararındaki avans hükümleri 1/1/1981 tarihinden itibaren uygulanmaz. Şu kadarki, anılan Bakanlar Kurulu kararında yer alan uçuş ekibine ilişkin avans hükümlerinin, bu konuda kanuni düzenleme yapılıncaya kadar uygulanmasına devam olunur. Silahlı Kuvvetler sağlık personelinden 31/12/1980 tarih ve 2368 sayılı Kanun hükümlerine göre fark tazminat alanlardan; bu fark tazminatları bu Kanunun ikinci maddesiyle getirilen yüzde yirmi tazminattan az olanlara 2368 sayılı Kanundaki tazminat ödenmez. Fazla olanların tazminatından ise bu Kanunun ikinci maddesi ile verilen yüzde yirmi tazminat tutarı düşüldükten sonra kalan miktar 2368 sayılı Kanundaki esas ve şartlar dahilinde ödenir. Ek Geçici Madde 38 – (Ek: 20/8/1981 – 2511/1 md.; Mülga: 8/11/1988 – 3488/1md.) Ek Geçici Madde 39 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) Bu Kanunun yayımı tarihinde yüzbaşı rütbesinde bulunan subaylar 9 yıllık bekleme süresine tabidir. Nasıplarından itibaren 3 yılını tamamlayan ve gösterge tablosunun bir üst derecesine yükselmek için liyakatları üst makamlarca onanan yüzbaşılara kıdemli yüzbaşı, kıdemli yüzbaşılıkta 3 yılını tamamlayan ve gösterge tablosunun bir üs derecesine yükselmek için liyakatları üst makamlarca onananlara önyüzbaşı denir. Bunlar hakkında statülerine göre; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 137 nci maddesine ek; Ek – VI ve Ek – VII sayılı cetvellerinin bu Kanunla yapılan değişiklikten önceki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ek Geçici Madde 40 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) a) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kurmay subay olanlardan; 1. Yüzbaşılara, bu rütbelerinde bir yıl, binbaşı rütbesinde bir yıl, 2. Binbaşılardan halen bir yıl kıdem almış olanlara iki yıl, iki yıl kıdem almış olanlara ise bir yıl, Kıdem verilir. b) Halen Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subaylardan (a) bendi kapsamına girenler hariç olmak üzere bu Kanunun yayımı tarihinden önce lisansüstü öğrenim yapmış olanlar hakkında bu Kanunun 36 ncı maddesinin değişiklikten önceki (d) bendi hükümleri uygulanır. c) Halen Silahlı Kuvvetlerde görevli subaylardan, bu Kanunun yayımı tarihinden önce lisansüstü öğrenim yapmış olanlarla bu öğrenimlere başlamış olanlardan, öğrenimlerinin Silahlı Kuvvetlerde ihtiyaç duyulan sınıf ve mesleklerde veya varsa branşları ile ilgili olduğu Genelkurmay Başkanlığınca kabul edilenlerle, bu öğrenimleri ile ilgili sınıflara nakledilenlere de bu Kanunun 36 ncı maddesinde gösterilen kıdemler verilir. Ek Geçici Madde 41 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yüzbaşı ve binbaşı rütbe bekleme sürelerinin bitiminden bir yıl önceki yılda bulunanlar hakkında; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 38 inci maddesinin değişiklikten önceki hükümleri bir defaya mahsus olmak üzere uygulanır. Ek Geçici Madde 42 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, kıdemli üstçavuş ve başçavuş rütbelerine ait bekleme sürelerinin bitiminden bir yıl önceki yılda bulunanlar hakkında; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 85 inci maddesinin değişiklikten önceki hükümleri bir defaya mahsus olmak üzere uygulanır. Ek Geçici Madde 43 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte başçavuşluğun ilk üç yılında bulunan astsubayların 926 sayılı Kanunun 3/7/1975 tarih ve 1923 sayılı Kanunla değişik 109 uncu maddesinden doğan hakları saklıdır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kıdemli üstçavuş rütbesinde bulunan astsubaylar, diğer şartları haiz olmak kaydıyla aralıksız üç yıl süre ile ve rütbe şartı aranmaksızın sınava girebilirler. Ek Geçici Madde 44 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) Subay ve astsubayların istifa etmiş sayılmalarını gerektiren sebepler bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce gerçekleşmiş olduğu takdirde haklarında değişiklikten önceki 112 nci madde hükümleri uygulanır. Ek Geçici Madde 45 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte halen yurt içinde ve dışında öğrenim, kurs ve stajda veya yurt dışı daimi görevde olanlar hakkında 113 üncü maddenin değişiklikten önceki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ek Geçici Madde 46 – (Ek: 26/3/1982 – 2642/23 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce üniversitelerin çeşitli fakültelerini veya yüksekokulları bitiren astsubaylar, bir defaya mahsus olmak üzere yaş kaydına tabi olmaksızın 14 üncü madde hükümlerine göre muvazzaf subaylığa nasbedilebilirler. Aynı tarihte fakülte veya yüksekokulu bitiren muvazzaf subay emsallerini geçmemek kaydıyla bunlardan bekleme sürelerinin üçte ikisini tamamlayanlar diğer şartları da haiz iseler yönetmelikte belirtilecek esaslara göre bir üst rütbeye terfi ettirilir ve rütbe kıdemlilikleri onanır. (Mülga ikinci fıkra: 2/1/2017-KHK-681/48 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/48 md.) Ek Geçici Madde 47 – (Ek: 29/7/1983 – 2870/18 md.) 26/3/1982 tarih ve 2642 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli olan ve emsalleri yüzbaşılığa terfi etmiş olduğu halde, idari veya kazai sebeplerle terfi edememiş üsteğmenler hakkında değişiklikten önceki hükümlerin uygulanmasına devam olunur. Yukardaki fıkra gereğince yüzbaşılığa terfi ettirilenler hakkında da ek geçici 39 uncu madde hükümleri uygulanır. Ek Geçici Madde 48 – (Ek: 29/7/1983 – 2870/18 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, halen yurt dışında sürekli görevde olan astsubaylar hakkında 113 üncü maddenin değişiklikten önceki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ek Geçici Madde 49 – (Ek: 29/7/1983 – 2870/18 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, lojmanda oturmakta olan personel, beş yıllık oturma süresini dolduruncaya kadar oturmaya devam eder. Bu sürenin bitiminde 186 ncı madde hükümlerine göre lojmanı boşaltır. Ek Geçici Madde 50 – (Ek: 1/5/1986 – 3282/7 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kuvvet harp akademileri öğrenimini tamamlayıp kurmaylığı onaylanan subaylar hakkında bu Kanunla yapılan değişiklikten önceki 36 ncı madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Ek Geçici Madde 51 – (Ek: 29/9/1988 – 3475/18 md.) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce, 109 uncu maddeye göre muvazzaf subaylığa nasbedilenlerden halen Silahlı Kuvvetlerde görevli olanlar hakkında 926 sayılı Kanunun 109 uncu maddesine, bu Kanunun 16 ncı maddesiyle eklenen 3 üncü fıkra hükümleri uygulanır. Ek Geçici Madde 52 – (Ek: 31/5/1989 – 3565/3 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce öğrenim için yabancı devlet harp okullarına gönderilen öğrenciler ile bu okullardan mezun olan ve muvazzaf subay nasbedilenler hakkında 926 sayılı Kanuna bu Kanunla eklenen hükümler uygulanır. Ek Geçici Madde 53 – (Ek: 7/12/1989 – 3593/7 md.; mülga: 6/5/1993 – 3909/2 md.) Ek Geçici Madde 54 – (Ek: 7/12/1989 – 3593/7 md.) Binbaşılık rütbe bekleme süresi; harp okullarında 4 yıldan az süreli öğrenime tabi tutulanlar ile, bunlarla işleme tabi bulunan diğer kaynaklardan muvazzaf subay nasbedilmiş olanlara, 6 yıl olarak uygulanır. Ek Geçici Madde 55 – (Ek: 9/8/1991 – KHK – 445/6 md.; Değiştirilerek kabul: 23/1/1992 – 3768/6 md.) 9.8.1991 tarihli ve 445 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarİhten önce, şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaları tedbire veya para cezasına çevrilen subay ve astsubayların gözaltında, tutuklulukta veya açıkta geçen süreleri karşılığında kıdemlerinden düşülen müddetler iade edilir ve nasıpları buna göre düzeltilir. Birinci fıkra uyarınca nasıpları düzeltilenlerden yeni nasıp tarihlerine göre; a) Terfi sırasına girenler (albay ve general/amiraller hariç) şartları haiz iseler derhal terfi ettirilirler ve yeni rütbe nasıpları emsalleri tarihine götürülür. b) Rütbe kıdemlik onayı yapılması gerekenler, şartları haiz iseler kıdemlilikleri onanır. c) Terfi veya rütbe kıdemliliği durumunda olmayanların ise kademe intibakları derhal yapılır. Bu terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe intibakları sebebiyle maaş ve maaş farkları ödenmez ve özlük hakları verilmez. Ek Geçici Madde 56 – (Ek: 9/8/1991 – KHK – 445/6 md.; Değiştirilerek kabul: 23/1/1992 – 3768/6 md.) Altı yıllık bekleme süresine tabi binbaşılar için rütbe terfi şartında aranacak sicil oranı hakkında, 9.8.1991 tarihli ve 445 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişiklikten önceki 38 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmünün uygulanmasına devam olunur. Ek Geçici Madde 57 – (Ek: 9/8/1991 – KHK- 445/6 md.; Değiştirilerek kabul: 23/1/1992 – 3768/6 md.) 9.8.1991 tarihli ve 445 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yabancı uyruklu kişilerle evlenmiş olmakla birlikte, henüz Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilmemiş olanların durumları, Genelkurmay Başkanlığınca yönetmelikte belirlenen esaslara göre incelenir ve durumları uygun görülenlerin ilişiği kesilmez. Ek Geçici Madde 58 – (Ek: 22/9/1991 – KHK- 459/1 md.) Bu Kanuna göre aylık almakta olan personelden 19/2/1980 tarihli ve 2260 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmamış olanların kazanılmış hak aylıkları bir defaya mahsus olmak üzere rütbe ve kıdemlerinde değişiklik yapılmamak kaydıyla bir üst derecenin aynı kademesine getirilir ve alt derecede bulunulan kademede geçirilen süre üst derecedeki kademede geçmiş sayılır. Yukarıdaki fıkra kapsamına girenlerden bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli, adi malüllük, vazife mamüllüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylıkları alanlar hakkında da bu Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır. Çeşitli kanun veya kanun hükmünde kararname hükümlerine göre kazanılmış hak aylık dereceleri bir üst derecenin aynı kademesine yükseltilmiş olanların bu hakları, daha sonra Türk Silahlı Kuvvetlerine muvazzaf veya sözleşmeli olarak atanmaları halinde intibaklarında ayrıca dikkate alınır. Daha önce memuriyeti olanlardan 2182 ve 2260 sayılı kanun hükümlerinden yararlanmamış olup da bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte askerlik görevini yapmakta olanlardan daha sonra Türk Silahlı Kuvvetlerine atananlar hakkında da bu madde hükmü uygulanır. Ek Geçici Madde 59 – (Ek: 17/6/1992 – 3815/6 md.) 926 sayılı Kanunun 14 üncü ve 109 uncu maddelerine göre astsubaylıktan subaylığa nasbedilenler ile 110 uncu maddenin ikinci fıkrası kapsamına girenlerden; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte EK-VII sayılı Aylık Gösterge Tablosunun 2 nci derece üçüncü kademesinde en az bir yılını tamamlamış olanlar ile EK-VIII sayılı Aylık Gösterge Tablosunun 2 nci derece 4, 5 ve 6 ncı kademelerinde bulunanlar, bu Kanun ile getirilen Ek 23 üncü maddede öngörülen şartları haiz olmak kaydıyla, aylık almakta oldukları gösterge rakamından az olmamak üzere 1 inci derecenin göstergelerine yükseltilirler. Yukarıdaki fıkra kapsamına girenlerden, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylıkları alanlar için de, birinci fıkra hükmü uygulanır. Ancak bunlara geçmişe yönelik aylık ve ikramiye farkı ödenmez. Ek Geçici Madde 60 – (Ek: 17/6/1992 – 3815/6 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte EK-VIII sayılı Aylık Gösterge Tablosunun 2 nci derece 4, 5 ve 6 ncı kademelerinden aylık almakta olup, bu Kanun ile getirilen Ek 24 üncü maddede öngörülen şartları taşıyan astsubaylar, almakta oldukları gösterge rakamından az olmamak üzere 1 inci derecenin göstergelerine yükseltilirler. Yukarıdaki fıkra kapsamına girenlerden, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylıkları alanlar için de birinci fıkra hükmü uygulanır. Ancak bunlara geçmişe yönelik aylık ve ikramiye farkı ödenmez. Ek Geçici Madde 61 – (Ek: 27/7/1993 – KHK – 488/1 md.; Değiştirilerek kabul; 13/8/1997 – 4303/1 md.) 28.7.1993 tarihinde görevde bulunan Genelkurmay Başkanı 49 uncu maddenin (h) bendinin birinci fıkrasında sözü edilen 67 yaş tahdidine bakılmaksızın dört yıllık görev süresini tamamlar. Ek Geçici Madde 62 – (Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/38 md.) 926 sayılı Kanunun bu Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 38 ve 44 üncü maddeleri subaylar hakkında bir üst rütbeye terfiden sonra uygulanır. Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde olan subaylara; bir üst rütbeye yükselinceye veya bulundukları rütbenin yaş haddine kadar, 926 sayılı Kanunun bu Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişliklerden önceki 38 ve 44 üncü maddeleri ile 45 inci maddesinin bu Kanun Hükmünde Kararname ile yürürlükten kaldırılan (g) bendi hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Ek Geçici Madde 63 – (Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/38 md.) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girmesinden önce astsubay sınıf okulundan fazla süreli fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını bitirerek astsubay nasbedilenlerin, hazırlık sınıfı ve sınıfta kalma süreleri hariç, sınıf okulundan fazla olarak okudukları eğitim süresi 3 yıla kadar (3 yıl dahil) rütbe bekleme sürelerinden düşülür. Bunların hangi rütbelerde ne kadar eksik bekletilecekleri yönetmelikte gösterilir. Ek Geçici Madde 64 – (Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/38 md.) 926 sayılı Kanunun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subaylığa geçmek için gerekli başvuru şartlarını haiz iken, Genelkurmay Başkanlığınca geçerli mazeret olarak değerlendirilen harekat görevleri nedeniyle başvuruda bulunamayan veya seçme sınavına katılamayan astsubaylardan istekli olanlar, kullanamadıkları sınav haklarını bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlük tarihinden sonra yapılacak ilk seçme sınavından başlamak ve sınava giremedikleri süreyi geçmemek üzere kullanabilirler. Ek Geçici Madde 65 – ( Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/38 md.) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girmesinden önce 926 sayılı Kanunun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subaylığa geçmek için gerekli başvuru şartlarını haiz olan astsubaylardan hakları kısıtlananlar, önceki hükümlere göre kaybettikleri haklarını bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girmesinden sonra yapılacak ilk seçme sınavından başlamak ve 3 hizmet yılını geçmemek üzere ara vermeksizin kullanabilirler. Ek Geçici Madde 66 – (Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/38 md.) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girmesinden önce 926 sayılı Kanunun 109 uncu ve 110 uncu maddelerine göre astsubaylıktan subaylığa nasbedilmiş ve EK-VII sayılı cetvele göre maaş almakta olanlar, bu cetvelde bulundukları derece ve kademelerine göre, bu Kanun Hükmünde Kararname ile yeniden düzenlenen EK-VII sayılı cetvelin aylık gösterge tablosundaki aynı derece ve göstergeye aktarılırlar. Ancak, derecesi emsali astsubayların derecesinden düşük olanlar, emsalinin derecesine yükseltilerek daha önce kazanmış oldukları göstergeye intibak ettirilirler. Bu şekilde astsubaylıktan subaylığa geçirilenlerin aylıkları emsali astsubay aylığından az olamaz. Aradaki maaş farkı ödenir. Ek Geçici Madde 67 – (Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/38 md.) 926 sayılı Kanunun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subaylığa nasbedilenlerden bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte EK-VIII sayılı cetvelden maaş alanlar bulundukları rütbedeki derece ve kademelerine bir kademe ilave edilerek EK-VII sayılı cetvele aktarılırlar. Ek Geçici Madde 68 – (Ek: 9/8/1993 – KHK – 499/38 md.) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte, nasıplarından itibaren 2 yılını tamamlamış ve liyakatleri üst makamlarca onaylanmış albaylara da kıdemli albay denir. Ancak nasıp düzeltilmesinden dolayı maaş, maaş farkı ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. Ek Geçici Madde 69 – (Ek: 22/11/1995 – 4137/2 md.) (V) sayılı Makam Tazminatı Cetvelinde yazılı rütbe ve görevlerde bulunup da, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli olanlar ile bunların dul ve yetimlerine makam tazminatı ödenmesinde, iki yıllık görev süresini doldurma şartı aranmaz. Ancak, bu hükmün söz konusu emekliler ile bunların dul ve yetimlerine uygulanmasında, bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki süreler için herhangi bir ödeme yapılmaz. Ek Geçici Madde 70 – (Ek: 3/10/1996 – 4185/4 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türk Silahlı Kuvvetlerinde asteğmen rütbesi ile görev yapanların asteğmen normal rütbe bekleme süresi 9 ay olarak uygulanır. Ek Geçici Madde 71 – (Ek: 3/10/1996 – 4185/4 md.) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun bu Kanun ile değişik 112 nci maddesi, bu Kanunun yayımı tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinden henüz ilişiği kesilmemiş olanlar hakkında da uygulanır. Ek Geçici Madde 72 – (Ek: 15/1/1998 – 4323/2 md.) Kanunun 49 uncu maddesinin (b) bendindeki Jandarma Genel Komutanlığına ait bu Kanunla değiştirlen kontenjanlar için rütbe yıl kontenjanının kullanılması, Jandarma Genel Komutanlığının teşkilat yapısı gerçekleşinceye kadar olan süre içinde, kadro ve hizmet gerekleri dikkate alınarak, Genelkurmay Başkanının teklifi üzerine Yüksek Askeri Şuraca saptanır. Ek Geçici Madde 73 – (Ek: 29/7/1998 – 4376/7 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerinden 31/12/1984 tarihi ile 3/7/1992 tarihleri arasında emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığına müstehak olarak ayrılan astsubaylar ile bunlardan dolayı kendilerine dul ve yetim aylığı bağlananların emekli aylıkları, bu Kanunun ek 25 inci maddesinde öngörülen şartları haiz olmak kaydıyla, aylık almakta oldukları gösterge rakamından az olmamak üzere 1 inci derecenin gösterge rakamlarına yükseltilir. Ancak, bunlara geçmişe yönelik aylık ve ikramiye farkı ödenmez. Ek Geçici Madde 74 – (Ek: 29/7/1998 – 4376/7 md.) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa 29/9/1988 tarihli ve 3475 sayılı Ka nunla eklenen ve Anayasa Mahkemesinin 24/4/1993 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 31/12/1992 tarihli ve 1992/40 Esas, 1992/55 Karar sayılı kararı ile iptal edilen terfide baraj sistemine ilişkin hükümler nedeniyle, bir üst rütbeye terfi edemeyen subay ve astsubayların terfi edemedikleri süreleri yeniden değerlendirilir. Bunlara, 926 sayılı Kanunun emsallerine uygulanan terfi şartlarına ilişkin hükümler uygulanarak terfiye hak kazananların terfileri yapılır ve yeni rütbe nasıpları düzeltilir. Bu işleme emsallerine yetişinceye kadar sonraki yıllarda da devam edilir. Yeni rütbe nasıp tarihlerine göre rütbe kıdemliliği onayı yapılması gerekenlerin, şartları haiz iseler rütbe kıdemlilikleri onanır. Kıdemlilik onayları hak ettikleri tarihe götürülür. Terfi ve rütbe kıdemliliği durumunda olmayanların şartları haiz iseler kademe intibakları yapılır. Bu terfi, rütbe kıdemliliği ve kademe intibakları sebebiyle maaş ve maaş farkları ödenmez ve özlük hakları verilmez. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce çeşitli nedenlerle Silahlı Kuvvetlerden ayrılmış olanlar hakkında da bu hükümler uygulanır. Emekli aylıkları yeni rütbe, rütbe kıdemliliği ve kademeye göre düzeltilir. Ancak bu düzeltmeden dolayı maaş ve ikramiye farkları ile diğer özlük hakları verilmez. Bunlardan ölenlerin dul ve yetimleri hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır. Bu Kanuna göre emekli aylıkları düzeltilenlerden emekli keseneği ve kurum karşılığı farkı alınmaz. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte emekliliğe tabi görevlerde çalışanlara, emekli oldukları tarihte bu Kanun hükümleri uygulanır. Mahkeme kararı gereğince terfi işlemleri yapılanlara geriye dönük ödenmiş olan maaş, maaş farkı ve diğer özlük hakları geri alınmaz. Ek Geçici Madde 75 – (Ek: 29/7/1998 – 4376/7 md.) 926 sayılı Kanunun bu Kanun ile değişik 113 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen ek hizmet yükümlülüğü, halen yurt dışında sürekli görevde bulunanlar için, bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçecek süre ile sınırlı olmak üzere uygulanır. Ek Geçici Madde 76 – (Ek: 1/3/2000 – 4541/9 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce, 926 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümlerine göre kendilerine madalya ve nişan tevcih edilmiş olanların madalya ve nişanları ile bunlara ilişkin hakları, yönetmelikte düzenlenecek esaslara göre saklı tutulur. Ek Geçici Madde 77 – (19/4/2000 – 4564/5 md.) Kanunun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ait bu Kanunla değiştirilen kontenjanlar için rütbe yıl kontenjanının kullanılması, Deniz Kuvvetleri Komutanlığının planında hedeflenen teşkilat yapısı gerçekleşinceye kadar olan süre içinde, kadro ve hizmet gerekleri dikkate alınarak Genelkurmay Başkanının teklifi üzerine Yüksek Askeri Şûraca saptanır. Ek Geçici Madde 78 – (Ek: 21/7/2000 – KHK – 607/16 md.; Mülga: 10/5/2006-5497/14 md.) Ek Geçici Madde 79 – (Ek:28/6/2001 – 4699/22 md.) 109 ve 110 uncu maddelere göre astsubaylıktan subaylığa nasbedilip, 2 Eylül 1993 tarihinden önce emekli olan subaylardan EK-VII sayılı cetvele göre maaş almakta olanlar, bu cetvelde bulundukları derece ve kademelerine göre, 499 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yeniden düzenlenen EK-VII sayılı cetvelin aylık gösterge tablosundaki aynı derece ve göstergeye aktarılır. Derecesi emsali astsubayların derecesinden düşük olanlar, emsalinin derecesine yükseltilerek daha önce kazanmış oldukları göstergeye intibak ettirilirler. Bu şekilde astsubaylıktan subaylığa geçirilenlerin emekli aylıkları, emsali astsubay emekli aylığından az olamaz. Bunlara geçmişe yönelik aylık ve ikramiye farkı ödenmez. Ek Geçici Madde 80 – (3/7/2003 – 4917/6 md.) (Değişik birinci fıkra: 2/1/2017-KHK-681/49 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/49 md.) 10/7/2003 tarihinden önce 109 uncu maddeye göre astsubaylıktan subaylığa geçirilenlerin yükselebilecekleri rütbe ve rütbe bekleme süreleri aşağıda belirtilmiştir. Rütbeler Normal Bekleme Süreleri Teğmen 3 yıl Üsteğmen 6 yıl Yüzbaşı 6 yıl Bunlar astsubay iken bulundukları rütbe karşılığı derece ve kademelerine bir kademe ilave edilerek subay nasbedilirler. Müteakip yıllarda ulaşabilecekleri rütbelere ait ilk derece ve kademeleri ile aylık gösterge tablosu EK-VII sayılı cetvelde düzenlenmiştir. Rütbe, rütbe normal bekleme süreleri, yaş hadleri dışında kalan hususlar için bunlara subaylar hakkındaki hükümler uygulanır. Bunlardan nasbedildikleri teğmen rütbesinin aylığından fazla derece ve kademe aylığı alanlar daha önce emsal oldukları astsubayların derece, kademe ve yükselecekleri yeni derece ve kademe aylıklarına göre aylık almaya devam ederler. Ancak, yükselecekleri subaylık rütbe ve rütbe kıdemliliğindeki aylık derece ve kademeleri, emsali astsubayların aylık derece ve kademelerine eşit hale gelince, emsali subaylar hakkındaki aylık derece ve kademelerine tâbi tutulurlar. Bunlardan subay nasbedildikten sonra fakülte veya yüksekokul bitirenlerin intibakı; personelin fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirdiğine dair resmî belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine, iki yıl süreli yüksek öğrenim için bir kademe, üç yıl süreli yüksek öğrenim için iki kademe, dört yıl süreli yüksek öğrenim için bir derece ilave edilerek yapılır. İki ve üç yıl süreli yüksek öğrenimini tamamlayarak intibakları yapılmış olanların daha sonra lisans öğrenimlerini tamamlamaları halinde intibak işlemleri bir defaya mahsus olmak üzere tekrar yapılır. Yüksek öğrenimden dolayı bir defadan fazla yapılan intibak işlemleri toplamı bir dereceden fazla olamaz. Beş yıl ve üzerindeki öğrenimlerin dört yıldan fazlası için kademe verilmez. Bunlardan en az dört yıl süreli fakülte veya yüksek okul bitirenler, ihtiyaca göre kendi sınıflarında veya öğrenimleriyle ilgili sınıflarda istihdam edilebilirler. (Mülga ikinci cümle: 2/1/2017-KHK-681/49 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/49 md.) (…) Bu Kanunun yayımı tarihinde en az dört yıl süreli fakülte veya yüksek okul bitirenlerden yüzbaşı rütbesinde bulunup, normal rütbe bekleme süresini tamamlamış olanlar, 38 inci maddede belirtilen rütbe terfi şartları ve esasları dahilinde binbaşı rütbesine terfi ettirilirler. Bunların terfi ve kademe ilerlemesine esas olacak nasıpları, yüzbaşı rütbesinde normal rütbe bekleme süresini tamamladıkları takvim yılının 30 Ağustosudur. Ancak, nasıp düzeltmesinden dolayı, maaş, maaş farkı ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. Ek Geçici Madde 81 – (3/7/2003-4917/6 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subaylığa geçirilenlerden, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra; yüzbaşı rütbesinde rütbe bekleme süresini tamamlamayı müteakip, en az dört yıl süreli yüksek öğrenimi tamamlayanlar, 38 inci maddede belirtilen terfi şartları ve esasları dahilinde, mezun oldukları tarihin takvim yılının 30 Ağustosundan geçerli olarak binbaşı rütbesine terfi ettirilirler. Ek Geçici Madde 82 – (3/7/2003 – 4917/6 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 14 üncü maddesine göre astsubaylıktan subaylığa geçirilenlerden; nasbedildikleri teğmen rütbesinin aylığından fazla derece ve kademe aylığı alanlar daha önce emsal oldukları astsubayların derece, kademe ve yükselecekleri yeni derece ve kademe aylıklarına göre aylık almaya devam ederler. Ancak, yükselecekleri subaylık rütbe ve rütbe kıdemliliğindeki aylık derece ve kademeleri, emsali astsubayların aylık derece ve kademelerine eşit hale gelince, emsali subaylar hakkındaki aylık derece ve kademelerine tâbi tutulurlar. Ek Geçici Madde 83 – (3/7/2003 – 4917/6 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subaylığa nasbedildikten sonra en az dört yıl süreli yüksek öğrenim mezunu olup, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli olanlara, emekli oldukları tarihte yürürlükte bulunan hükümler uygulanır. Ek Geçici Madde 84 – (Ek: 1/3/2007-5589/3 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 109 uncu madde hükmüne göre astsubaylıktan subaylığa geçiş için yapılan seçme sınavını kazananlara, bu Kanun ile yapılan değişikliklerden önceki 109 uncu madde hükümleri uygulanmaya devam eder. Ek Geçici Madde 85 – (Ek: 5/4/2007-5621/3 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 36 ncı maddenin birinci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre yüksek lisans öğrenim kıdemi alan subaylara, 36 ncı madde hükümlerine göre verilen kıdemlerin toplamı dört yılı, 36 ncı maddedeki kıdem ve 38 inci maddedeki üstün başarı kıdemlerinin toplamı yedi yılı aşmayacak şekilde işlem yapılır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yüksek lisans öğrenimine başlamış veya yüksek lisans eğitimini tamamlamış ve henüz kıdem almamış olan subaylar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi ay içerisinde yüksek lisans öğrenim kıdemi almak maksadıyla müracaat etmeleri halinde, bu Kanundan önceki esaslar dahilindeki yüksek lisans kıdeminden ve birinci fıkra hükümlerinden istifade ederler. Ek Geçici Madde 86 – (Ek: 5/2/2009-5837/26 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte astsubay üstçavuş ve daha üst rütbelerde bulunan astsubaylar hakkında, üstçavuşluk ve kıdemli üstçavuşluk rütbe bekleme süreleri üçer yıl olarak uygulanır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yukarıdaki fıkrada belirtilen rütbelerde bulunmaları gerekirken, sıhhi nedenler dolayısıyla üstçavuş rütbesine terfi edememiş olanlar ile kazai veya idari kararlar dolayısıyla üstçavuş rütbesine terfi edemeyenlerden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 81 inci maddeye göre nasıpları emsalleri tarihine götürülenler hakkında da, emsalleri yukarıdaki fıkra hükümlerine göre üç yıllık üstçavuşluk ve kıdemli üstçavuşluk rütbe bekleme süresine tabi olmaları kaydıyla, üstçavuşluk ve kıdemli üstçavuşluk rütbe bekleme süreleri üçer yıl olarak uygulanır. Ek Geçici Madde 87 – (Ek: 5/2/2009-5837/26 md.) Üstçavuş ve kıdemli üstçavuşlardan üç yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanların 85 inci maddeye göre yapılacak üstün başarı nedeniyle terfi değerlendirmesinde, üstçavuşların kıdemli çavuşluk ve üstçavuşluk, kıdemli üstçavuşların ise üstçavuşluk ve kıdemli üstçavuşluk rütbelerine ait her yılki sicil notunun, sicil tam notunun yüzde doksanbeş ve daha yukarısı ve sicil notu ortalamasının da sicil tam notunun yüzde doksan ve daha yukarısında olmasına ilişkin hüküm uygulanır. Ek Geçici Madde 88 – (Ek: 5/2/2009-5837/26 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, astsubay olarak altıncı hizmet yılını tamamlamış olanlara, 109 uncu maddeye göre subaylık için sınava müracaat edilebilecek en son süre olarak dokuzuncu hizmet yılını bitirmemiş olma hükmü uygulanır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte en az kıdemli çavuş rütbesinde ve astsubay olarak dördüncü veya beşinci hizmet yılını tamamlamış olup da 109 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre subaylığa müracaat hakkının bir kısmını geçirmiş olanlara, bu Kanunda belirtilen müracaat haklarının bittiği süreden hemen sonra kullandırılmak üzere kaybettikleri müracaat sayısı kadar hak tanınır. Ek Geçici Madde 89 – (Ek: 19/6/2010-6000/19 md.) Astsubaylıktan muvazzaf subaylığa geçirilenlerden dört yıl süreli fakülte veya yüksekokul mezunu olmayanların, bu Kanunun 37 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendine göre yapılan kıdem sırasındaki yeri yedek subaylardan sonra gelir. Ek Geçici Madde 90 – (Ek: 19/6/2010-6000/19 md.) Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce askeri öğrencilikten ayrılan veya ilişikleri kesilenlerden, kendilerine tahakkuk ettirilen borçlarını ödemiş yahut taksitlendirmiş olanlar ile yargılamaları devam edenler veya kesin hükme bağlanmış olanlar, üç ay içerisinde müracaat etmeleri halinde 18 inci, 68 inci ve 115 inci maddelerin hükümlerinden yararlandırılır. Ek Geçici Madde 91- (Ek: 13/7/2013-6496/23 md.; Mülga: 2/1/2017-KHK-681/50 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/50 md.) Ek Geçici Madde 92- (Ek: 15/8/2016-KHK-671/6 md.; Değişik: 3/10/2016-KHK-676/56 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6757/6 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce herhangi bir nedenle Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ayrılan veya ilişiği kesilen pilot subaylar ile ticari pilot lisansı ya da havayolu nakliye pilotu lisansına sahip en az 1000 saat uçuşu bulunan diğer sınıflardaki subaylardan istekliler, uçuş için gerekli şartları sağlamaları ve başvurularının uygun görülmesi halinde ilgili Kuvvet Komutanının teklifi ve Millî Savunma Bakanının onayı ile 31/12/2020 tarihine kadar yeniden subay naspedilerek Türk Silâhlı Kuvvetlerinde pilot olarak görevlendirilebilirler. Bunlar 2629 sayılı Kanun kapsamında pilot kabul edilirler. Bunların dışarıda geçirdikleri süreler rütbe bekleme süresinden, (…) [161] dışarıda geçirdikleri uçuş süreleri, belgelendirmeleri kaydıyla ayrıca uçuş hizmet süresinden sayılır. Malûllük ve ölüm hali hariç olmak üzere en az dört yıl görev yapmadan Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ayrılanlar, nasbedildikleri yeni rütbelerinin emeklilik de dâhil olmak üzere hiçbir hakkından yararlanamaz. Emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta iken bu madde kapsamında görevlendirilenlerin bu aylıkları kesilir. Aylıkları kesilenlerden dört yıl görev süresi şartını yerine getirmemiş olanların, bu hizmet süreleri hizmet birleştirmesine konu edilmez ve başkaca bir şart aranmaksızın haklarında toptan ödeme hükümleri uygulanır. Aylıkları kesilenlerin sigortalılıklarının sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek ilgili sosyal güvenlik kanunlarına göre aylıkları yeniden bağlanır. Bu maddenin uygulanması nedeniyle geçmişe yönelik olarak herhangi bir ödeme yapılmaz. 161 Bu madde kapsamındakiler göreve başladıkları tarihten itibaren dört yıl süresince 41 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan Yüksek Askerî Şûra tarafından belirlenecek hizmet kadrosu fazlası albay miktarı kapsamında değerlendirilmezler. Bunların Türk Silahlı Kuvvetlerinde göreve tekrar başladıklarında bir defaya mahsus olmak üzere 38 inci maddede belirtilen rütbe terfi şartları ve esasları aranmaksızın emsallerinin bulundukları rütbelere terfi işlemleri derhal yapılarak nasıpları emsalleri tarihine götürülür. Ek Geçici Madde 93- (Ek: 15/8/2016-KHK-671/6 md.; Aynen kabul: 9/11/2016-6757/6 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce herhangi bir nedenle uçuştan ayrılan subaylar, bir yıl içinde başvuruda bulunmaları ve uçuş için gerekli şartları sağlamaları kaydıyla ilgili Kuvvet Komutanlığınca yeniden pilotaj eğitimine alınabilirler. (Ek cümle: 20/11/2017-KHK-696/24 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/20 md.) Bunlardan pilotaj eğitiminde başarılı olanların 30 Ağustos 2016 tarihine kadar subaylıkta geçirdikleri sürelerin yarısı, beş yılı geçmemek üzere uçuş hizmet süresinden sayılır. Pilotaj eğitiminde başarılı olanların yükümlülük süresi, bu eğitime başlama tarihinden itibaren onbeş yıldır. Pilotaj eğitiminde başarısız olanların bu eğitimde geçirdikleri süre, yükümlülük süresine dahil edilir. Ek Geçici Madde 94- (Ek: 3/10/2016-KHK-676/57 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/47 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yedinci hizmet yılını tamamlamış ve onuncu hizmet yılını bitirmemiş olan astsubaylara, 109 uncu maddedeki diğer şartları taşımaları kaydıyla bu maddenin yayımı tarihinden sonra yapılacak ilk astsubaylıktan subaylığa geçiş sınavına müracaat hakkı verilir. Ek Geçici Madde 95- (Ek: 2/1/2017-KHK-681/51 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/51 md.) Mülga ek 26 ncı madde kapsamında Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait kadrolarda görevlendirilmiş olan öğretim üyesi, uzman tabip, uzman diş tabibi, tabip ve diş tabiplerine 31/7/2016 tarihinden b u maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ödenmeyen sağlık hizmetleri tazminatı ödenir. Ek Geçici Madde 96- (Ek: 2/1/2017-KHK-681/51 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7073/51 md.) Gerekli düzenlemeler yapılıncaya kadar Türk Silahlı Kuvvetleri özel bakım merkezleri, mülga 17/11/1983 tarihli ve 2957 sayılı Bazı Askerî Hastanelere Döner Sermaye Tahsisine Dair Kanun ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmelik hükümlerine göre faaliyetlerine devam ederler. Ek Geçici Madde 97- (Ek: 15/8/2017-KHK-694/37 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/35 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte dördüncü hizmet yılını tamamlamış ve onuncu hizmet yılını bitirmemiş olan astsubaylara, 109 uncu maddedeki diğer şartları taşımaları kaydıyla yapılacak ilk astsubaylıktan subaylığa geçiş sınavına müracaat hakkı verilir. Ek Geçici Madde 98- (Ek: 15/8/2017-KHK-694/37 md.; Değiştirilerek kabul: 1/2/2018-7078/35 md.) (Değişik fıkra:21/2/2019-7166/6 md.) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce tabi oldukları yükümlülük sürelerini tamamlayarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan pilot subaylar, uçuş için gerekli şartları sağlamaları ve haklarında yaptırılacak güvenlik soruşturmalarının olumlu olması kaydıyla ihtiyaç duyulan hava aracı tiplerinde ilgili Kuvvet Komutanının teklifi ve Milli Savunma Bakanının onayı ile halihazırda 113 üncü maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde pilotlar için belirlenen yükümlülük süresini tamamlamaları için yeniden subay nasbedilirler. Bunların emsallerinin bulunduğu rütbelere terfi işlemleri, 38 inci maddede belirtilen rütbe terfi şartları ve esasları aranmaksızın derhal yapılarak nasıpları emsalleri tarihine götürülür. Atanan pilot subayların dışarıda geçirdikleri süreler rütbe bekleme süresinden, uçuş süreleri ise uçuş hizmet süresinden sayılır. Pilot subaylara 2629 sayılı Kanun uyarınca ödenecek uçuş tazminatı, uçuş sürelerine bakılmaksızın 23 uçuş hizmet yılı esas alınarak belirlenir. 2629 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (h) bendi uyarınca yapılacak toptan ödemede, hizmet yılı döneminin başlangıç tarihi olarak bu madde kapsamında göreve başlanılan tarih esas alınır. Bunlara, en az 120 saat uçuş yaptıkları her görev yılı için, 2629 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (h) bendi uyarınca 80 saat üzerinden hesaplanacak toptan ödeme tutarında ilave tazminat, damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaksızın her görev yılı sonunda ayrıca ödenir. Bu madde kapsamında yeniden subay nasbedilen pilotlara göreve başladıkları yıldan itibaren her hizmet yılının sonunda ödenecek toptan ödeme ve ilave tazminattan mahsup edilmek üzere her ay damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaksızın 10.000 Türk Lirası tazminat ödenir. Bu tazminat ödemeleri, toptan ödeme ve ilave tazminatın yetersiz olması durumunda personelden tahsil edilir. Her bir yıllık görev süresini tamamlamayanlara, ilgili hizmet yılı için bu fıkra uyarınca toptan ödeme ve ilave tazminat ödenmez. (Ek cümle:12/6/2024-7517/16 md.) Ancak 113 üncü maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde pilotlar için belirlenen yükümlülük süresini tamamlayarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılanlara, mahsup uygulaması da dahil bu fıkra hükümleri çerçevesinde, tabi oldukları son hizmet yılının başlangıcı ile ayrıldıkları tarih arasındaki dönemde 80 saate kadar uçulan süreler için toptan ödeme, toplamda 120 saati geçmemek üzere 80 saatin üzerinde uçulan süreler bakımından ise her uçuş saati için uçuş tazminatının %14’ü oranında ayrıca ilave tazminat ödenir. Atanan pilot subaylardan ilgili yönetmeliğe göre sağlık yeteneklerini sonradan kaybedenlerin yükümlülükleri sona erer. Görevlendirildikleri hava aracı tipinde sağlık dışındaki nedenlerle uçuculuk niteliğini kaybedenler ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlik suçu işleyenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiği kesilir ve sivil pilot sertifikaları ilişik kesme tarihinden itibaren kalan yükümlülük süresi kadar iptal edilir. Bunlara, ilişiklerinin kesildiği tarihte ikinci fıkra uyarınca toptan ödeme yapılır. Malullük ve ölüm hali hariç olmak üzere yükümlülük süresini tamamlamadan Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılanlar, nasbedildikleri yeni rütbelerinin emeklilik de dahil olmak üzere hiçbir hakkından yararlanamazlar. Emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta iken bu madde kapsamında görevlendirilenlerin bu aylıkları kesilir. Aylıkları kesilenlerden hesaplanan yükümlülük süresince görev yapma şartını yerine getirmemiş olanların bu hizmet süreleri hizmet birleştirmesine konu edilmez ve başkaca bir şart aranmaksızın haklarında toptan ödeme hükümleri uygulanır. Aylıkları kesilenlerin sigortalılıklarının sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek ilgili sosyal güvenlik mevzuatına göre aylıkları yeniden bağlanır. Bu maddenin uygulanması nedeniyle geçmişe yönelik olarak herhangi bir ödeme yapılmaz. Bu madde kapsamındakiler, göreve başladıkları tarihten itibaren yükümlülük süresince 41 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca Yüksek Askeri Şûra tarafından belirlenecek hizmet kadrosu fazlası albay miktarı kapsamında değerlendirilmezler. Hizmet süresini tamamlayanlardan talepleri uygun görülenler, (…) [162] muvazzaf subay olarak görevlerine devam edebilirler. (Ek:12/6/2024-7517/16 md.) Muvazzaf subay olarak görevine devam eden personele, mahsup uygulaması da dahil ikinci fıkra hükümleri çerçevesinde, ilgili hizmet yılında bu maddeye tabi statülerinin sona erdiği tarihe kadar olan dönemde 80 saate kadar uçulan süreler için toptan ödeme, toplamda 120 saati geçmemek üzere 80 saatin üzerinde uçulan süreler bakımından ise her uçuş saati için uçuş tazminatının %14’ü oranında ayrıca ilave tazminat ödenir. Bu personele, muvazzaf subay olarak göreve devam etmeye başladıkları tarihten sonraki uçuş sürelerini kapsamak ve bu madde uyarınca haklarında uygulanan hizmet yılı takvimi esas alınmak kaydıyla, 2629 sayılı Kanun hükümlerine göre uçuş tazminatı ve toptan ödeme ile aynı Kanunun ek 1 inci maddesine göre ilave tazminat ödenir. Ancak, muvazzaf subay olarak göreve devam etmeye başladıkları hizmet yılında, bu fıkranın birinci cümlesi uyarınca ödenebilecek toptan ödeme ve ilave tazminata esas uçuş süreleri ile muvazzaf subay olarak göreve devam etmeye başladıkları tarihten itibaren zorunlu uçuş saatleri hariç 2629 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenebilecek toptan ödeme ve ilave tazminata esas uçuş sürelerinin toplamı, bir hizmet yılında 2629 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenebilecek toptan ödeme ve ilave tazminata esas azami uçuş sürelerinin toplamını geçemez. Ek geçici 92 nci madde kapsamında subaylığa nasbedilen ve bu madde kapsamında uygulama yapılan hava aracı tiplerinde görevli pilotlar, şartları sağlamaları halinde, müracaat tarihinden itibaren dört yıl zorunlu hizmet şartıyla bu madde kapsamına alınırlar. Bunlara hak ettikleri toptan ödeme müracaat tarihi esas alınarak ödenir. Seçim sürecine dahil edilerek buna ilişkin çağrı emrinin tebliğinden itibaren onbeş gün içerisinde çağrı emrine uymayanlar ile subaylığa nasıplarını müteakip nasıp kararının tebliğinden itibaren onbeş gün içerisinde atandıkları birliklere katılış yapmayanların sivil pilot sertifikaları yükümlülük süresince iptal edilir. Subay nasbedilen pilotların çalıştıkları firmalarla yaptıkları iş sözleşmeleri Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yaptıkları sürece askıya alınır. Görev süreleri sona erenler, görev öncesi çalıştıkları firmalar tarafından sicil ve kıdemleri devam edecek şekilde aynı statüde yeniden istihdam edilir. (Ek fıkra:21/2/2019-7166/6 md.) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce bu madde hükümlerine göre yeniden subay nasbedilenler için yükümlülük süresi, 113 üncü maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde pilotlar için belirlenen süredir. Ek Geçici Madde 99- (Ek:18/2/2021-7281/16 md.) 1993 (dâhil)-2007 yılları arasında, Deniz Kuvvetleri Komutanlığında 109 uncu madde kapsamında astsubaylıktan muvazzaf subaylığa nasbedilenlerin nasıpları, astsubaylıktan muvazzaf subaylığa nasbedilme sınavlarını kazandıkları takvim yılının 30 Ağustos tarihine götürülür. Ancak, nasıpları lehlerine düzeltilenlere bu işlemlerden dolayı geriye doğru maaş, maaş farkı ve benzeri herhangi bir ödeme yapılmaz. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı ile dul ve yetim aylığı alanlar için de bu madde hükümleri uygulanır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler 1 – Orta – Doğu Amme İdaresi Enstitüsünü bitirenlere kıdem verilmiyeceği: Madde 205 – 7163 sayılı Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Teşkilat Kanununun 15 inci maddesi gereğince enstitüde öğrenim yapan asker kişilere kıdem verilmez. II – Yönetmeliklerin yürürlüğü Madde 206 – Bu Kanunda adı geçen yönetmelikler kanunun yayımlandığı tarihten itibaren en geç 6 ay içinde yürürlüğe konur. III – Uzman jandarmalarla uzman çavuşlar hakkında uygulanacak hükümler: Madde 207 – (Değişik: 31/7/1970 – 1323/12 md.) 3 Mart 1954 gün ve 6320 sayılı Çavuş ve Uzman Çavuş Kanununa tabi uzman çavuşlarla 24 Haziran 1965 gün ve 635 sayılı Uzman Jandarma Kanununa tabi uzman jandarmaların aylıkları, mahrumiyet yeri ödeneği, aile yardım ödeneği, ölüm yardımı ödeneği, doğum yardımı ödeneği bu kanunda yazılı esaslara göre ödenir. Uzman çavuş ve uzman jandarmalar aşağıda yazılı esaslara göre her yıl kademe ilerlemesi ettirilebilirler. 1. Kademe ilerlemesi şartları şunlardır: a) Bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olmak b) O yıl içinde olumlu sicil almış bulunmak c) Bulunduğu rütbede ilerliyebileceği bir kademe bulunmak 2. Özel kanunları hükümlerine göre rütbe terfi eden uzman jandarmalar yeni rütbelerinin birinci kademesine de terfi etmiş sayılırlar. IV – Yürürlükten kaldırılan kanunlar: Madde 208 – Aşağıdaki yazılı kanunlar ve bunların ek ve değişiklikleri ile diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. a) 7 Haziran 1926 gün ve 912 sayılı Ordu, Bahriye, Jandarma Zabıtan ve Memurini hakkındaki Kanunun 6 ncı maddesi b) 9 Temmuz 1927 gün ve 1076 sayılı İhtiyat Zabitleri ve İhtiyat Askeri Memurları Kanununun ve ek ve değişikliklerinin bu Kanuna aykırı hükümleri c) 20 Haziran 1927 gün ve 1108 sayılı Maaş Kanununun ve ek ve değişikliklerinin, bu Kanuna aykırı hükümleri, d) 28 Mayıs 1928 gün ve 1281 sayılı Ordu ve Jandarma kadroları haricindeki hidematı Devlette müstahdem orduya mensup muvazzaf zabit ve muvazzaf askeri memurları hakkındaki Kanun ile ek ve değişiklikleri e) 18 Mart 1929 gün ve 1455 sayılı Askeri Memurlar hakkındaki Kanun ile ek ve değişiklikleri f) 1 Haziran 1929 gün ve 1493 sayılı Ordu İkramiyesi Kanunu ile ek ve değişiklikleri g) 6 Mayıs 1933 gün ve 2161 sayılı Askeri İzin Kanunu ile ek ve değişiklikleri h) 26 Ekim 1934 gün ve 2590 sayılı efendi, bey, paşa gibi unvanların kaldırıldığına dair Kanunun bu Kanuna aykırı hükümleri i) 19 Haziran 1942 gün ve 4273 sayılı Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanunu ile ek ve değişiklikleri j) 21 Şubat 1947 gün ve 5027 sayılı Temsil Ödeneği Kanunu ile ek ve değişikliklerinin bu Kanuna aykırı hükümleri k) 2 Temmuz 1951 gün ve 5802 sayılı Astsubay Kanunu ile ek ve değişiklikleri (Birinci maddesi hariç) l) 25 Mart 1953 gün ve 6077 sayılı Subay ve Askeri Memurların mecburi hizmetleri ve istifaları hakkında Kanun ile ek ve değişiklikleri. m) 18 Nisan 1956 gün ve 6725 sayılı Jet Tayyareciliği Uçuş Hizmetleri Tazminat Kanunu ile ek ve değişiklikleri, n) 13 Temmuz 1956 gün ve 6801 sayılı Askeri Memurların Subaylığa Nakilleri hakkında Kanun ile ek ve değişiklikleri, o) 15 Mayıs 1957 gün ve 6966 sayılı Ordu Mensuplarının Nakil ve Tayinleri hakkındaki Kanun, ö) 8 Haziran 1959 gün ve 7333 sayılı, 7 Haziran 1949 gün ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesine bir (f) fıkrası eklenmesine dair Kanun, p) 29 Aralık 1960 gün ve 190 sayılı Milli Savunma Bakanlığına mahsus lojmanların bakım, onarım, idame ve muhafazalarına dair Kanunun 3 üncü maddesi, r) 4 Ocak 1961 gün ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İçhizmet Kanununun 3 üncü maddesinin (b) fıkrası 2 nci bendinin bu Kanuna aykırı hükümleri, s) 25 Ekim 1963 gün ve 357 sayılı Askeri Hakimler ve Askeri Savcılar Kanununun 4, 5, 6, 7, 8, 12, 13, 15 ve 37 nci maddelerinin bu Kanuna aykırı hükümleri, ş) 9 Temmuz 1963 gün ve 266 sayılı Kanunla değiştirilen 7 Haziran 1949 tarih ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun geçici 84 üncü maddesi, V – Yürürlük: Madde 209 – Bu Kanunun; a) Kıta tazminatına ait hükümleri 1 Aralık 1967 tarihinden geçerli olmak üzere 172 nci maddede gösterilen yönetmeliğin yürürlüğe konulduğu tarihte, b) (Değişik : 11/6/1970 – 1301/1 md.) Kademe ilerlemesi, aylıklar, harçlıklar, mahrumiyet yeri ödeneği, öğrenim yurtları ve burslar, aile yardım ödeneği, doğum yardımı ödeneği, ölüm yardımı ödeneği, temsil giderleri, emeklilik ikramiyesi (49 uncu madde uyarınca verilecek tazminatlar hariç) ve yakacak yardımına ait hükümleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mali hükümleri ile birlikte; bu Kanunun, 28, 37-46, 50 – 57,59 – 63, 76 – 78, 80, 84 – 99, 101 – 105 ve 111 inci maddeleri ile 47 nci maddesinin (c) bendi ve 65 inci maddesinin (f) ve (g) bentleri 14/7/1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mali hükümlerinin uygulandığı yılı takibeden yılın 31 Ağustos tarihinde, [163] c) Diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer. (b) bendinde yazılı hükümler yürürlüğe girinceye kadar bu konuları düzenliyen eski hükümlerin aynen uygulanmasına devam olunur. Kıta tazminatı almaları sebebiyle evvelce çeşitli kanunlara istinaden aldıkları tazminat ve ödenekleri kesilecek olanlara, 1 Aralık 1967 tarihinden, 172 nci meddede yazılı yönetmeliğin yürürlüğe konulduğu tarihe kadar, verilmiş olan bu tazminat ve ödenekleri kıta tazminatından mahsup edilir. Mahsuptan artan farklar geri alınmaz. VI – Uygulama: Madde 210 – Bu Kanunun tüzüklere ait hükümlerini Bakanlar Kurulu, diğer hükümlerini Milli Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanları yürütür. CETVELLER (Ek 1, Ek 2, Ek 3 sayılı cetveller; 3/7/1975 tarih ve 1923 sayılı Kanunun 52 nci maddesi ile, Ek 4 ve Ek 5 Sayılı cetveller; 31/7/1970 tarih ve 1323 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmıştır.) EK – VI Sayılı Cetvel (Değişik : 12/2/1982 – 2596/1 md.) [164] SUBAYLAR İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU Dereceler Rütbeler [165] Kademeler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Alb.-Kd. Alb. General-Amiral 1500 — — — — — — — — 1 Yarbay 1320 1380 1440 1500 — — — — — 2 Kd. Binbaşı 1155 1210 1265 1320 1380 1440 — — — 3 Binbaşı 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 — 4 Kd. Yüzbaşı 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 1265 5 Yüzbaşı 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 Kd. Üsteğmen 760 785 810 835 865 895 915 950 985 7 Üsteğmen 705 720 740 760 785 810 835 865 895 8 Teğmen 660 675 690 705 720 740 760 785 810 9 Asteğmen 620 630 645 660 675 690 705 720 740 NOT : Harp Okulu öğrenim süresinden (1) yıl fazla öğrenim gören fakülte ve yüksekokul mezunu teğmenler 8 inci derece 2 nci; (2) yıl fazla öğrenim görenler 8 nci derece 3 üncü; (3) yıl fazla öğrenim görenler 8 inci derece 4 üncü kademesinden göreve başlarlar. EK-VII Sayılı Cetvel (Değişik: 9/8/1993 – KHK- 499/22 md.) A – 109 UNCU MADDEYE GÖRE ASTSUBAYLIKTAN SUBAYLIĞA GEÇENLERİN DERECE VE KADEMELERİ ASTSUBAY İKEN BULUNDUĞU SUBAYLIKTA ULAŞABİLECEĞİ RÜTBELERİN İLK KADEMELERİ DERECE VE KADEME GÖSTERGE Teğmen Üsteğmen Kıdemli Üsteğmen Yüzbaşı Kıdemli Yüzbaşı 8-1 660 8-2 7-2 6-2 5-2 4-2 8-2 675 8-3 7-3 6-3 5-3 4-3 8-3 690 7-1 6-1 5-1 4-1 3-1 7-1 705 7-2 6-2 5-2 4-2 3-2 7-2 720 7-3 6-3 5-3 4-3 3-3 7-3 740 6-1 5-1 4-1 3-1 2-1 6-1 760 6-2 5-2 4-2 3-2 2-2 6-2 785 6-3 5-3 4-3 3-3 2-3 6-3 810 5-1 4-1 3-1 2-1 1-1 5-1 835 5-2 4-2 3-2 2-2 1-2 5-2 865 5-3 4-3 3-3 2-3 1-3 5-3 895 4-1 3-1 2-1 1-1 1-3 B – 109 UNCU MADDEYE GÖRE ASTSUBAYLIKTAN SUBAYLIĞA GEÇENLER İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU [166] KADEMELER Dereceler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1320 1380 1440 1500 — — — — — 2 1155 1210 1265 1320 1380 1440 — — — 3 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 — 4 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 — 5 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 760 785 810 835 865 895 915 950 985 7 705 720 740 760 785 810 835 865 895 8 660 675 690 705 720 740 760 785 810 EK – VIII Sayılı Cetvel (Değişik: 12/2/1982 – 2596/1 md.) ASTSUBAYLAR (ÜSTÇAVUŞ VE KIDEMLİ ÜSTÇAVUŞLUKTA ÜÇER YILLIK RÜTBE BEKLEME SÜRESİNE TABİ OLANLAR) İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU [167] [168] [169] Dereceler Rütbeler Kademeler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 II.Kad.Kd. Bşçvş. 1320 1380 1440 1500 — — — — — 2 II.Kad.Kd. Bçvş. 1155 1210 1265 1320 1380 1440 — — — 3 Kad.Kd. Bçvş. 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 — 4 Kd. Bçvş. 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 — 5 Kad. Bçvş. 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 Bçvş. 760 785 810 835 865 895 915 950 985 7 Kd. Üçvş. 705 720 740 760 785 810 835 865 895 8 Üçvş. 660 675 690 705 720 740 760 785 810 9 Kd. Çvş. 620 630 645 660 675 690 705 720 740 10 Çvş. 590 600 610 620 630 645 660 675 690 EK – VIII/A Sayılı Cetvel (Ek: 28/5/2003-4861/11 md.) [170] [171] ASTSUBAY MESLEK YÜKSEK OKULU MEZUNU VE FAKÜLTE, YÜKSEK OKUL VEYA MESLEK YÜKSEK OKULUNU BİTİREREK TEMEL ASKERLİK EĞİTİMİNDE BAŞARILI OLUP ASTSUBAY ÇAVUŞLUĞA NASBEDİLEN ASTSUBAYLAR (Üstçavuş ve kıdemli üstçavuşlukta üçer yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar) İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU Dereceler Rütbeler Kademeler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 II. Kad. Kd. Bçvş. 1320 1380 1440 1500 – – – – – 2 Kad. Kd. Bçvş. 1155 1210 1265 1320 1380 1440 – – – 3 Kd. Bçvş. 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 – 4 Kad. Bçvş. 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 – 5 Bçvş. 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 Kd. Üçvş. 760 785 810 835 865 895 915 950 985 7 Üçvş. 705 720 740 760 785 810 835 865 895 8 Kd. Çvş. 660 675 690 705 720 740 760 785 810 9 Çvş. 620 630 645 660 675 690 705 720 740 EK-VIII/B Sayılı Cetvel (Ek: 5/2/2009-5837/25 md.) [172] ASTSUBAYLAR İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU (ÜSTÇAVUŞ VE KIDEMLİ ÜSTÇAVUŞLUKTA ALTIŞAR YILLIK RÜTBE BEKLEME SÜRESİNE TABİ OLANLAR) Dereceler Rütbeler Kademeler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Kad.Kd. Bçvş.- II.Kad.Kd. Bçvş. 1320 1380 1440 1500 - - - - - 2 Kd.Bçvş.- Kad.Kd. Bçvş.- II.Kad.Kd. Bçvş. 1155 1210 1265 1320 1380 1440 - - - 3 Kad.Bçvş. 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 - 4 Bçvş. 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 - 5 Kad.Kd.Üçvş. 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 Kd.Üçvş. 760 785 810 835 865 895 895 950 985 7 Kad.Üçvş. 705 720 740 760 785 810 810 865 895 8 Üçvş. 660 675 690 705 720 740 740 785 810 9 Kd.Çvş. 620 630 645 660 675 690 690 720 740 10 Çvş. 590 600 610 620 630 645 660 675 690 EK-VIII/C Sayılı Cetvel (Ek: 5/2/2009-5837/25 md.) [173] ASTSUBAY MESLEK YÜKSEK OKULU MEZUNU VE FAKÜLTE, YÜKSEK OKUL VEYA MESLEK YÜKSEK OKULUNU BİTİREREK TEMEL ASKERLİK EĞİTİMİNDE BAŞARILI OLUP ASTSUBAY ÇAVUŞLUĞA NASBEDİLEN ASTSUBAYLAR İLE YEDEK ASTSUBAYLAR İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU (ÜSTÇAVUŞ VE KIDEMLİ ÜSTÇAVUŞLUKTA ALTIŞAR YILLIK RÜTBE BEKLEME SÜRESİNE TABİ OLANLAR) [174] Dereceler Rütbeler Kademeler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Kd. Bçvş. -Kad. Kd. Bçvş. – II. Kad. Kd. Bçvş. 1320 1380 1440 1500 – – – – – 2 Kad. Bçvş. 1155 1210 1265 1320 1380 1440 – – – 3 Bçvş. 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 – 4 Kad.Kd.Üçvş 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 – 5 Kd. Üçvş. 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 Kad.Üçvş 760 785 810 835 865 895 915 950 985 7 Üçvş. 705 720 740 760 785 810 835 865 895 8 Kd. Çvş. 660 675 690 705 720 740 760 785 810 9 Çvş. 620 630 645 660 675 690 705 720 740 10 Açvş. 590 600 610 620 630 645 660 675 690 EK-IX SAYILI CETVEL (Değişik: 22/5/2012-6318/57 md.) UZMAN JANDARMA ÇAVUŞLAR İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU Dereceler Rütbeler Kademeler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 VIII.Kad.Çvş. 1320 1380 1440 1500 - - - - - 2 VIII.Kad.Çvş. 1155 1210 1265 1320 1380 1440 - - - 3 VII.Kad.Çvş. 1020 1065 1110 1155 1210 1265 1320 1380 - 4 VI.Kad.Çvş. 915 950 985 1020 1065 1110 1155 1210 1265 5 V.Kad.Çvş. 835 865 895 915 950 985 1020 1065 1110 6 IV.Kad.Çvş. 760 785 810 835 865 895 915 950 985 7 III.Kad.Çvş. 705 720 740 760 785 810 835 865 895 8 II.Kad.Çvş. 660 675 690 705 720 740 760 785 810 9 I.Kad.Çvş. 620 630 645 660 675 690 705 720 740 10 Çvş. 590 600 610 620 630 645 660 675 690 UZMAN ÇAVUŞLAR İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU (Mülga: 18/3/1986-3269/20 md.) EK GÖSTERGE CETVELLERİ I SAYILI EK GÖSTERGE CETVELİ (Ek: 9/4/1990 – KHK – 418/17 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 -KHK – 527/14 md.) (Değişik:1/7/2022-7417/8 md.) (Subaylar için) UNVANI Derece Ek Göstergeler a) Genelkurmay Başkanı 1 9000 b) Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı (Orgeneral ve Oramiral olmak kaydıyla) 1 8400 c) Orgeneral-Oramiral 1 8000 d) Korgeneral-Koramiral 1 7800 e) Tümgeneral-Tümamiral 1 7600 f) Tuğgeneral-Tuğamiral 1 7000 g) Kıdemli Albay 1 6400 h) Albay 1 5400 j) Diğer Subaylar (Bu Kanunun 109 uncu maddesine göre astsubaylıktan subay olanlar dahil) 1 2 3 4 5 6 7 8 4200 3600 2800 2200 1900 1750 1550 1450 II SAYILI EK GÖSTERGE CETVELİ (Ek: 9/4/1990 – KHK – 418/17 md.; Mülga: 9/8/1993 – KHK – 499/36 md.) III SAYILI EK GÖSTERGE CETVELİ (Ek: 9/4/1990 – KHK – 418/17 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 -KHK – 527/14 md.) (Değişik:1/7/2022-7417/8 md.) (Astsubaylar için) UNVANI Derece Ek Göstergeler Astsubaylar 1 2 3 4 5 6 7 8 4200 3600 2800 2200 1900 1750 1550 1450 IV SAYILI EK GÖSTERGE CETVELİ (Ek: 9/4/1990 – KHK – 418/17 md.; İptal Anayasa Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. 1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 -KHK – 527/14 md.) (Askeri Hakim ve Savcılar İçin) UNVANI DERECE 1.1.1994’den İtibaren Uygulanacak Ek Göstergeler 1.1.1995’den İtibaren Uygulanacak Ek Göstergeler a) I inci derecede 6 yılını tamamlamış ve askeri yüksek yargı organları üyeliğine seçilme hakkını kaybetmemiş olanlara, 1 5000 5800 b) 1 inci derece aylığını almış, 1 inci sınıfa geçirilmiş ve niteliklerini muhafaza edenlere, 1 4100 4800 c) Diğerlerine, 1 3500 4000 2 3200 3600 3 2600 3000 4 1900 2300 5 1800 2200 6 1450 1600 7 1350 1500 8 1100 1300 9 950 1150 V SAYILI MAKAM TAZMİNATI CETVELİ (Ek: 9/4/1990 – KHK – 418/21 md.; Değişik: 19/12/1996 – KHK – 568/3 md.) Sıra No Kadro ve Rütbe Ünvanı Tazminat Göstergeleri 1) Genelkurmay Başkanı 30.000 2) Orgeneral veya Oramiral olmak şartıyla; Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı 20.000 3) Orgeneral ve Oramiral 15.000 4) Korgeneral ve Koramiral 10.000 5) Tümgeneral ve Tümamiral 8.000 6) Tuğgeneral ve Tuğamiral 7.000 7) Kıdemli Albay 4.500 8) Albay 3.500 9) Yarbay 2.000 Bu Kanuna tabi olup Profesör ve Doçent ünvanına sahip olanlardan Öğretim Görevlisi olarak usulüne uygun bir şekilde akademik kariyerini kullanabilecekleri yerlere atananlara; rütbelerine göre yukarıdaki makam tazminatı ile 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi emsali akademik personel için akademik kadro ünvanları itibariyle belirlenen makam tazminatı miktarından yüksek olanı ödenir. 27/7/1967 TARİHLİ VE 926 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1 – 31/7/1970 tarihli ve 1323 sayılı Kanunun 18 inci maddesi: Madde 18 – 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun mali hükümlerinin yürürlüğe girmesi; a) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun aylık ödemeleri ile ilgili hükümleri “14/7/1965 gün ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesi ve bu kanuna bazı maddeler eklenmesine ve bu kanunun kapsamı dışında kalan kamu personelinin aylık ve ücretlerinin dair Kanun’un aylık ödemelerinin yürürlüğü ile ilgili hükümleri ile birlikte ve aynı usul ve esaslara göre uygulanır. b) Mahrumiyet yeri ödeneği, öğrenim yurtları ve bursları, aile yardımı ödeneği, doğum yardımı ödeneği, ölüm yardımı ödeneği, temsil giderleri ve yakacak yardımına ait hükümleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu konuları düzenleyen hükümleri ile birlikte uygulanır. c) Öğrenci harçlıkları ile ilgili hükümleri bu maddenin (a) fıkrası esaslarına göre uygulanır. d) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 153, 158, 176 ve 181 inci maddeleri 1970 mali yılında uygulanamaz.2005 sayılı Kanunun pansiyon ücret indirimi hakkındaki 2 nci maddesi hükmü ile çocuk zammı ödenmesine ilişkin 5049 ve doğum yardımı ödenmesine ilişkin 5504 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına 1970 mali yılında da devam olunur. e) Bu kanunun ders ücretleri ile ilgili hükümleri yayımı tarihinde Ek 2, Ek 5 ve Ek 6 ncı maddelerinin hükümleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre çıkarılacak Genel Kadro Kanununun yürürlüğe girdiği tarihi takibeden aybaşından itibaren uygulanır. f) Bu maddenin (a) ve (c) fıkrası hükümleri uygulanıncaya kadar bu konuları düzenleyen eski kanunların uygulanmasına devam olunur. 2) 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Hükmü. Madde 3 – 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve diğer kanunlar uyarınca ek göstergeden yararlanan personelin ek gösterge rakamları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. a) Genelkurmay Başkanı, 4500 b) Orgeneral ve Oramiral olmak kaydıyla Kuvvet Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı, 4200 c) Orgeneral-Oramiraller, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Yargıtay Başkanı, Danıştay Başkanı ve Başbakanlık Müsteşarı, 4000 d) Korgeneral-Koramiraller, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Sayıştay Başkanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, 3800 e) (Değişik: 25/1/1990 – KHK – 402/2 md.) Tümgeneral-Tümamiraller, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay Üyeleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vekili, Birinci Sınıf Hakim ve Savcılar, Müsteşarlar, Talim Terbiye Kurulu Başkanı, 3500 f) Başbakanlık Müsteşar Yardımcıları. 2600 g) (Ek: 23/10/1989 – KHK – 386/2 md.) Talim ve Terbiye Kurulu Üyesi 2400 Yukarıda unvan olarak sayılanlar dışında kalan personelin halen uygulanmakta olan ek gösterge rakamları, aşağıda gösterildiği şekilde değiştirilmiştir. 30.6.1989 itibariyle uygulanmakta olan Ek Göstergeler 15.7.1989 tarihinden itibaren uygulanacak Ek Göstergeler 3300 3800 3000 3500 2700 3200 2400 2900 1950 2400 1800 2150 1650 2000 1500 1800 1200 1500 900 1100 600 750 450 550 300 400 150 200 3) 13/3/1969 tarihli ve 1134 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – Bu kanunun şümulüne giripte, yayımı tarihinde sivil sektörde vazife alan müstafi subaylar da bu kanunun getirdiği haklardan istifade ederler. 4) 12/2/1982 tarihli ve 2596 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – Bu Kanun ile aylık gösterge tablolarında yapılmış olan değişiklik nedeniyle aylıklarda meydana gelecek artışlar hakkında 5434 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin (c) bendi hükmü uygulanmaz. 5) 14/1/1988 tarihli ve 311 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici maddesi: Geçici Madde 1 – 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun değişik 49 uncu maddesinin bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesi ile değişik hükmü kapsamına girenlerden halen emekli olanlar da yürürlük tarihini takip eden aybaşından itibaren 65 yaşına kadar bu hükümden yararlandırılırlar. 6) 7/12/1989 tarih ve 3593 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – (Mülga: 6/5/1993 – 3909/2 md. ) 7) 9/4/1990 tarih ve 418 sayılı KHK’nin hükümleri: Madde 36 – Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile ek ve değişikliklerine, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa ve 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa göre almayan personele özel mevzuatları gereği daha yüksek bir tespit yapılmadıkça, genel idare hizmetleri sınıfında görev yapan genel müdürler için belirlenen ek gösterge rakamına geçmemek üzere, ifa ettikleri görevleri itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri sınıflardaki benzer görevlerin aynı kadro, unvan veya derecesi için belirlenmiş olan ek göstergeler uygulanır. Madde 44 – Bu Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişiklikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut hükümlerin uygulanmasına devam edilir. Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanması sırasında doğacak tereddütleri gidermeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir. 8) 23/1/1992 tarih ve 3768 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 1 – 9.6.1991 tarihli 3755 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Görev ve Yetkileri ile Bunların Personelinin Mali ve Sosyal Haklarında Düzenleme Yapılmasına Dair Yetki Kanunu İle Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname Çıkarma Yetkisi “Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu” için adı geçen Yetki Kanunuyla verilen süre bitimine kadar geçerlidir. 9) 6/5/1993 tarih ve 3909 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde – 10 Eylül 1992 tarihinden, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süre içerisinde, asteğmen rütbesi ile terhis edilen yedek subaylar, sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı olmak kaydıyla terhis tarihinden geçerli olmak üzere teğmenliğe yükseltilirler. 926 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE Yürürlükten Kaldırılan Kanun veya Kanun Hükümleri Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın Tarihi Sayısı Maddesi a) 16/5/1933 gün ve 2180 sayılı Riyaseti Cumhur Dairesi Teşkilat Kanunu ile ek ve değişikliklerine göre subay ve astsubayları, hangi isimle olursa olsun ödenen tahsisat ve tazminat hükümleri, b) 23/12/1942 gün ve 4335 sayılı Subay yüksek mühendis, askeri yüksek mühendis ve askeri mühendislere verilecek ihtisas ücreti hakkındaki Kanun ile ek ve değişiklikleri, c) 20/12/1944 gün ve 4688 sayılı Askeri fabrikalarla askeri atelye ve tamir müesseselerinde çalışan mütehassıs subaylara verilecek ihtisas yevmiyesi hakkındaki Kanun ile ek ve değişiklikleri, d) 7/5/1947 gün ve 5044 sayılı Askeri okullar öğretmenleri hakkındaki kanunun ders ücretleri ile ilgili olup bu kanuna aykırı düşen hükümleri, e) 9/1/1950 gün ve 5509 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Memurları Teşkilatı hakkındaki kanun ile ek ve değişikliklerinin Meclis Muhafız Birliği subay ve astsubaylarına tazminat verilmesi ile ilgili hükümleri, f) 3/3/1954 gün ve 6320 sayılı Çavuş ve Uzman Çavuş Kanununun aylık ücret miktarları ile ilgili hükümleri, g) 13/12/1960 gün ve 160 sayılı Devlet Personel Dairesi Kurulması hakkındaki kanunun 9 uncu maddesine göre Devlet Personel Heyetinin asker üyelerine verilecek ödenek ile ilgili hükmü, h) 24/2/1961 gün ve 262 sayılı, Subay ve Askeri Memurların Maaşatına dair olan 1453 sayılı Kanuna ek 3661 sayılı kanunun muaddel 3 üncü maddesi ile 5802 sayılı Astsubay Kanununun 8 inci maddesinin değiştirilmesine dair Kanun ile ek ve değişiklikleri, i) 24/6/1965 gün ve 635 sayılı Uzman Jandarma Kanununun aylık tutarları ile ilgili hükümleri, j) 6/7/1965 gün ve 644 sayılı Milli istihbarat Teşkilat Kanununun askeri hizmetlilere ödenecek tazminat ile ilgili hükümleri, k) 7/7/1965 gün ve 645 sayılı Silahlı Kuvvetlerde görevli muvazzaf tabip, diş tabibi ve eczacılara tazminat verilmesi hakkındaki Kanun ile 7/5/1970 gün ve 1258 Sayılı Silahlı Kuvvetlerde görevli muvazzaf veteriner hekimlere de tazminat verilmesi hakkındaki Kanun, l) 27/7/1967 gün ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun onikinci kısım ikinci bölümündeki Silahlı Kuvvetler kıta tazminatı, onüçüncü kısım birinci bölümdeki emeklilik hakları ve aynı kanunun ek 1, 2, 3 ve 5 sayılı cetvellerinin kademeler ve göstergeler ile ilgili hükümleri, m) 25/2/1969 gün ve 1128 sayılı Silahlı Kuvvetlerde görevli muvazzaf yüksek mühendis ve mühendis subaylara tazminat verilmesi hakkındaki Kanun, n) 15 Kasım 1960 tarih ve 128 sayılı Askeri öğrencilerin harçlıkları hakkındaki Kanunun harçlık miktarları ile ilgili hükümleri. 31/7/1970 1323 19 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 39 ve 40 ncı maddeleri. 7/7/1971 1424 10 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 42 nci maddesi 7/7/1971 1424 12 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 51, 52 ve 53 üncü maddeleri 7/7/1971 1424 19 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 55 ve 56 ncı maddeleri 7/7/1971 1424 21 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 86, 87, 88 inci maddeleri 7/7/1971 1424 28 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 90 ve 91 inci maddeleri 7/7/1971 1424 30 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 8. Kısmının 6. Bölüm başlığı ile bu bölümdeki 95, 96, 97, 98, 99 uncu maddeleri 7/7/1971 1424 34 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 112 nci maddesinin son fıkrası 7/7/1971 1424 36 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 185 inci maddesinin (c) bendi 7/7/1971 1424 42 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 46 ncı maddesi 17/2/1972 1611 2 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 141 inci maddesinin ikinci fıkrası 17/4/1975 1875 8 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek 7 nci ve Ek 8 inci maddeleri ile 1424 sayılı Kanunla değişik Geçici 4 üncü maddesi; 926 sayılı Kanuna bağlı Ek-1, Ek – 2, Ek – 3 sayılı cetveller ile 635 sayılı Uzman Jandarma Kanununun 21. Maddesinde yer alan dereceler sütunu. 3/7/1975 1923 52 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 66 ncı ve 112 nci maddelerinin 3 üncü fıkra (d) bendi. 28/6/1978 2159 4 a) 17/1/1963 tarih ve 144 sayılı Uçuş Hizmetleri Tazminat Kanunu ile 18/4/1963 tarih ve 223 sayılı Denizaltı Dalgıç ve Kurbağa Adam Tazminat Kanunun ve bu Kanunların ek ve değişiklikleri, b) 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunun ek – 5 inci maddesinin; 144 ve 223 sayılı Kanunların uygulanmasına ilişkin olarak albay maaşını tarif eden hükümleri, c) 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunun ek 6 ncı maddesi. 28/2/1982 2629 22 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Per- sonel Kanununun 19 uncu maddesi. 26/3/1982 2642 24 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 121 inci maddesi (c) bendi. 29/7/1983 2870 19 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 184,185 ve 186 ncı maddeleri. 9/11/1983 2946 12 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek – 18 inci maddesinin 1 inci ve 2 nci fıkraları. 26/6/1984 KHK/241 40 6320 sayılı Çavuş ve Uzman Çavuş Kanununun uzman çavuşlarla ilgili hükümleri, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun, EK – 2 nci maddesinin uzman çavuşlarla ilgili hükümleri ile EK – IX sayılı cetvelin uzman çavuşlar için aylık gösterge tablosu. 18/3/1986 3269 20 23/1/1981 tarih ve 2377 sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Birinci Fıkrası 5/9/1988 KHK/342 2 926 sayılı Kanunun 43 üncü Maddesi ile 107 nci Maddesine 19/8/1982 tarihli ve 2703 sayılı Kanunla Eklenen Ek Fıkra 29/9/1988 3475 19 a) 10/10/1984 tarih ve 3056 sayılı Kanunun (değişik) 21 inci maddesinin ikinci fıkrası, b) 27/10/1989 tarih ve 388 sayılı Kanun hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesinin birinci fıkrası, c) 2377 sayılı Öğretmenlere Eğitim ve Öğretim Hizmeti Tazminatı ödenmesi hakkında Kanun ile ek ve değişiklikleri, d) (Değişik: 12/4/1990 – KHK – 420/15 md.) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 23 üncü maddesi ile Ek 28 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, e) 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek 9 uncu maddesi, f) 2424 sayılı Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Tazminat Kanunu ile ek ve değişiklikleri, g) 6/12/1989 gün ve 396 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin 3 üncü fıkrası, 9/4/1990 KHK/418 45 a) Fazla mesai ücreti ödenmesine ilişkin; 1) 17/8/1983 tarihli ve 2879 sayılı Kanunun 22/9/1988 tarihli 343 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 4 üncü maddesinin 5 inci fıkrası, 2) 13/10/1983 tarihli ve 2919 sayılı Kanunun 5/4/1988 tarihli ve 3424 sayılı Kanunla değişik 10 uncu maddesi, 3) 10/10/1984 tarihli ve 3056 sayılı Kanunun 351 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 31 inci maddesi, 4) 6/3/1991 tarihli ve 3701 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin son fıkrası ile geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrası, 5) 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Kanunun 14/3/1991 tarihli ve 3703 sayılı Kanunla değişik 16 ncı maddesinin son fıkrası, 6) 14/3/1991 tarihli ve 3703 sayılı Kanunun ek 7 nci maddesi, 7) 27/10/1989 tarihli ve 388 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesinin son fıkrasının son cümlesi, 8) 6/12/1989 tarihli ve 396 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 24 üncü maddesine 13/4/1990 tarihli ve 423 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen (d) bendi, 9) 8/4/1990 tarihli ve 417 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ncı maddesi, 10) 11/8/1983 tarihli ve 2876 sayılı Kanunun 15/5/1991 tarihli ve 3742 sayılı Kanunla değişik 97 nci maddesinin (c) bendinin son fıkrası, 11) 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Kanuna 29/5/1991 tarihli ve 3745 sayılı Kanunla eklenen ek 2 nci maddesi, b) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Kanunun 3418 sayılı Kanununun 32 nci maddesiyle eklenen ek 13 üncü maddesinin 4 numaralı fıkrasının 15/12/1990 tarihli ve 3689 sayılı Kanunla değişik (a) bendi, c) 6/3/1991 tarihli ve 3701 sayılı Kanunun 42 nci maddesi, d) 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Adli Personel ile Devlet Davalarını Takip Edenlere Yol Gideri ve Tazminat Verilmesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun Bir Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Bu hesaba yatırılan paraların % 10’u her ayın ilk haftası içinde Ankara’da bir kamu bankasında açtırılan Adalet Bakanlığı merkez hesabına gönderilir. Mahalli hesapta toplanan paraların arta kalanı o yargı çevresinde görevli adli yargı hakim ve savcıları ile adli yargıda görevli yazı işleri müdürü, zabıt katibi, mübaşir, icra müdürü, icra müdür yardımcısı ile diğer personeline (ceza infaz kurumları personeli hariç) ayda bir eşit miktarda ödenir.” Cümleleri ile 7 ve 8 inci fıkraları, e) Diğer kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri, f) 9/4/1990 tarihli ve 418 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 37 nci maddesinin 23/1/1987 tarih ve 270 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1,2 ve 3 üncü maddelerinde yer alan Yüksek Hakimlik Tazminatı göstergelerinin 1/1/1992 ve müteakip yıllarda yükseltilerek uygulanmasına ilişkin hükümleri ile 20 nci maddesi, 5/7/1991 KHK/433 16 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun Ek geçici 53 üncü maddesi ile 3593 sayılı Kanunun geçici maddesi 6/5/1993 3909 2 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesine 418 sayılı KHK’nin 19 uncu maddesiyle eklenen ek fıkra 13/7/1993 KHK/486 27 a) 29/9/1988 tarihli ve 3475 sayılı Kanunla değişik 38 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi ile 85 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “Üstün başarı sebebiyle terfiden bir defa yararlanılır.” Cümleleri, b) 45 inci maddesinin 29/9/1988 tarihli ve 3475 sayılı Kanunla değişik (g) bendi ve, c) 9/4/1990 tarihli ve 418 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen, astsubaydan subaylığa geçenler için, II Sayılı Ek Gösterge Cetveli, d) 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanununa ekli EK CETVEL’in son sütununda yer alan “Paraşütçü Geri Hizmet” ibaresi 9/8/1993 KHK/499 36 27/7/1967 tarih ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 158, 159, 160 ve 161 inci maddeleri 2/12/1993 3920 2 27/4/1967 tarih ve 926 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi 19/4/2000 4564 4 926 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 1453 — 1/9/1929 5802 — 5/7/1951 1134 — 21/3/1969 1165 — 9/5/1969 1191 — 1/12/1969 1301 — 22/6/1970 1323 — 14/8/1970 1424 — 14/7/1971 1611 — 27/7/1972 1759 — 3/7/1973 1800 — 1/2/1974 1827 — 29/6/1974 1875 — 25/4/1975 1876 — 25/4/1975 1923 20 – 37 nci maddesine bağlı gösterge tabloları, 38 inci maddesi, Ek Geçici 26, Ek Geçici 27, Ek Geçici 31, Ek Geçici 32 ve Ek Geçici 33 üncü maddeleri 1/3/1975 Diğer hükümleri 11/7/1975 1933 — 29/1/1976 2028 — 6/1/1977 2159 — 6/7/1978 KHK – 15 — 1/11/1978 KHK – 25 — 1/3/1979 tarihinden geçerli olmak üzere28/2/1979 2228 — 28/2/1979 tarihinden geçerli olmak üzere 25/4/1979 2260 — 1/3/1979 2357 — 12/12/1980 2359 — 12/12/1980 2379 a) 2 nci maddesi hükümleri; 1- 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 144 üncü maddesinden yararlanıp yurtdışı sürekli görevlere gönderilen personel ile 521 sayılı Danıştay Kanununa 22 Mayıs 1975 gün ve 1903 sayılı Kanunla eklenen ek geçici 2. Madde hükümlerinden yararlanan personel hakkında; 1/3/1980 2-Yukarıda bir numaralı bent dışında kalan personel hakkında 1/1/1981 b) Diğer hükümleri 1/1/1981 tarihinden geçerli olarak 5/2/1981 2497 — 24/7/1981 2511 — 22/8/1981 2532 — 6/10/1981 2596 — 1/3/1982 2629 — 1/3/1982 tarihinden geçerli olmak üzere 28/2/1982 2642 — 30/3/1982 2703 — 20/8/1982 2825 — 27/5/1983 2870 — 30/7/1983 2946 5. maddesi 6 ncı fıkrası hükmü ile 6 ncı maddesi hükümleri 1/7/1984 Diğer hükümleri 11/11/1983 KHK-241 — 1/7/1984’den geçerli olmak üzere 29/6/1984 KHK-243 — 31/12/1984 3183 — 2/5/1985 3269 — 25/3/1986 3282 — 6/5/1986 KHK-265 — 1/1/1987 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/1986 KHK – 269 4 ncü maddesi 1/3/1987 Diğer hükümleri 2/2/1987 KHK – 281 — 1/7/1987 KHK – 306 — 1/1/1988 KHK – 311 — 29/2/1988 3466 — 4/6/1988 KHK – 328 — 1/7/1988 KHK – 342 — 12/9/1988 3475 7, 14, 15, 16, 17 ve 18 inci maddeleri 13/10/1988 Diğer hükümleri 31/8/1988 KHK – 351 2, 7, 15, 16 ve 20 Yayımı olan 30/12/1988 tarihini takibeden aybaşı 3, 5, 9, 10, 11, 12, 17 ve 18 15/1/1989 Diğer hükümleri 30/12/1988 KHK – 366 — 15/4/1989 3565 — 7/6/1989 KHK – 375 2, 3, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 18, 19, 21, 23, 25, 26, 28, 29, 30 ve 31 15/7/1989 Tazminat nisbetlerinin tespit edildiği tarihi izleyen aybaşında Diğer maddeleri 1/7/1989 3593 — 1/9/1989 tarihinden geçerli olmak üzere 15/12/1989 KHK/418 a) 2, 3, 6, 8, 9, 10, 13, 14, 16, 17, 20, 21, 22, 27, 28, 31, 32, 33, 35, 36, 37 ve 45 inci maddeleri 1/1/1991 b) 30 ve 38 inci maddeleri 1/7/1990 c) 34 üncü maddesi 15/1/1991 d) 4, 5, 11, 23, 24, 25, 26, 29 ve 40 ıncı maddeleri Yayımını izleyen aybaşında e) 39 uncu maddesi 1990 – 1991 öğrenim döneminde uygulanmaya başlanmak üzere, bu konuda Bakanlar Kurulunca esas ve usullerin tesbitini izleyen aybaşında f) Diğer maddeleri 11/4/1990 KHK/433 a) 1 ve 3 üncü maddeleri 1/1/1992 b) 11 inci maddesiyle değiştirilen 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (B) fıkrasının 1 ve 2 nci bentleri hükümleri; 1. 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu hükümlerine tabi olanlar, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi olan personelden profesör, doçent ve yardımcı doçent unvanına sahip olanlar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa ve 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununa tabi olanlarla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelden; kadroları Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil olanlar ve Milli İstihbarat Teşkilatı personeli için 15/8/1991 2. 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu kapsamına giren personelden öğretim üyeleri dışında kalan öğretim elemanları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelden; kadroları Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri sınıfına dahil olanlar ve Genel İdare Hizmetleri sınıfına dahil olup da anılan Kanunun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) bendinin 11 inci fıkrasında sayılan unvanlarda bulunanlar, Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, Genel Müdür, Bakanlık ve Bakanlıklarda Kurul Başkanları, Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanlığı ile Bağlı Kuruluş Başkan ve Başkan Yardımcılığı ile Defterdar, Başkan, Müdür ve Saymanlık görevlerinde bulunanlar için 15/1/1992 3. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelden kadroları Mülki İdare Amirliği Hizmetleri, Teknik Hizmetler, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri ve Avukatlık Hizmetleri sınıflarına ait bulunan personel için 15/7/1992 4. Kapsama dahil diğer personel için 15/1/1993 c) Diğer maddeleri 15/7/1991 tahinden geçerli olmak üzere 8/7/1991 KHK/445 — 26/8/1991 KHK/450 — 15/9/1991 tarihinden geçerli olmak üzere 13/9/1991 KHK/459 — 15/10/1991 KHK/475 8, 9 ve 10 uncu maddeleri ile 11 inci maddesinin (b) bendi 15/1/1992 Diğerleri 10/1/1992 3768 — 28/1/1992 3815 — 3/7/1992 3909 — 30/8/1990 tarihinden geçerli olmak üzere 12/5/1993 KHK/486 — 15/7/1993 KHK/488 — 28/7/1993 KHK/499 — 2/9/1993 3920 — 15/1/1994 tarihinden geçerli olmak üzere 10/12/1993 KHK/527 — 20/5/1994 KHK/547 — 15/4/1995 4137 — 25/11/1995 4185 — 13/11/1996 4205 — 12/11/1996 Tarihini izleyen aybaşında KHK/568 4 üncü maddesi 1/1/1997 Diğer Maddeleri 21/12/1996 KHK/570 — 15/4/1997 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı olan 3/4/1997 tarihinde 4303 — 18/8/1997 4323 — 18/1/1998 4374 — 31/8/1998 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı olan 31/7/1998 tarihinde 4376 5 inci maddesi 21/12/1996 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı olan 2/8/1998 tarihinde Diğer maddeleri 2/8/1998 4541 — 4/3/2000 4564 — 22/4/2000 KHK/607 — 4/8/2000 KHK/629 –– 5/10/2000 4635 — 13/4/2001 4699 –– 7/7/2001 4730 –– 15/1/2002 tarihinden geçerli olmak üzere 3/2/2002 4788 –– 18/1/2003 4861 –– 6/6/2003 4891 –– 18/6/2003 4902 –– 24/6/2003 4917 –– 10/7/2003 5365 38,49,84,85,126 21/6/2005 5473 Ek Madde 17 15/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 31/3/2006 tarihinde 5497 31,33,35,37,38,45,84,85,93,112,126,202,Ek Madde 19, Ek Geçici Madde 78 17/5/2006 5499 128 17/5/2006 5589 109,157 ve Ek Geçici Madde 84 7/3/2007 5621 Madde 36, Ek Madde 19 ile Ek Geçici Madde 85 17/4/2007 5758 8, 25, 36, 65, 109, 115, 150, Geçici Madde 30 ve 31 9/5/2008 5768 68, 143 24/6/2008 5793 148 6/8/2008 5837 78, 85, 109, 140, Ek Madde 17, 25, EK VIII, EK VIII/A, EK VIII/B, EK VIII/C, Ek Geçici Madde 86, 87 ve 88 13/2/2009 5906 83, 113 3/7/2009 5947 Ek Madde 17 ve 26 30/7/2010 6000 18, 37, 68, 115, Ek Geçici Madde 89, 90 30/6/2010 6191 83, 202, Ek Madde 17 ve Geçici Madde 32 22/3/2011 926 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ İptal Eden Anayasa Mahkemesinin Kararının Numarası 926 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/647 65 20/7/2011 KHK/650 Ek Madde 27 26/8/2011 KHK/651 Geçici Madde 32 27/8/2011 KHK/666 Ek Madde 17 Ek Madde 17 31/12/2011 tarihinden geçerli olmak üzere 2/11/2011 15/1/2012 6318 14, 20, 112, 113, 114, 115, 126, 128, 137, 143, Ek Madde 10, Ek madde 28, Ek Madde 29, Geçici Madde 33, Geçici Madde 34, EK-VI, EK-VII, EK-VIII, EK-VIII/A, EK-VIII/B EK-VIII/C ve EK-IX sayılı cetveller 3/6/2012 6336 14, 36, 68, Geçici Madde 35 30/6/2012 6413 36, 50, 94, 109 16/2/2013 Anayasa Mahkemesi’nin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı Ek Madde 27 1/1/2013 tarihinden başlayarak altı ay sonra (1/7/2013) 6496 145, Ek Madde 30, Ek Geçici Madde 91 31/7/2013 Anayasa Mahkemesi’nin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı Ek Madde 17 10/10/2013 6514 Ek Madde 17, Ek Madde 27 18/1/2014 6519 3, 14, 35, 37, 38, 47, 49, 50, 54, 82, 84, 94, 109, 113, 120, 146, 148, Ek Madde 3, 31, 32, 33, Geçici Madde 36, 37 22/2/2014 6525 126 27/2/2014 6586 14, 27, 33, 35, 36, 50, 65, 94, 109, 112, 113, 125, 126, 127, 129, 130, 131, 176, 199, 202, Ek Madde 4, Ek Madde 16, Ek Madde 17, Ek Madde 34 3/2/2015 6637 176 15/5/2015 6656 143, Geçici Madde 38 1/1/2016 tarihinden geçerli olmak üzere 9/1/2016 tarihinde 6661 Geçici Madde 39 27/1/2016 6722 3, 38, 41, 85, Ek Madde 19, Ek Madde 32, Ek Madde 35, Geçici Madde 40 14/7/2016 KHK/668 54, Geçici Madde 39, Geçici Madde 41 27/7/2016 KHK/669 1, 2, 6, 7, 8, 12, 13, 16, 17,18, 20, 49, 68, 115, 121, 127, 135, 136, 143, 145, 146, 202, Ek Madde 22, Ek Madde 26 31/7/2016 KHK/671 14/A, 113, 143, Ek Geçici Madde 92, Ek Geçici Madde 93 17/8/2016 KHK/676 14/A, Ek Geçici Madde 92, Ek Geçici Madde 94 29/10/2016 KHK/678 14, 15, 68, Ek Madde 36 22/11/2016 6755 54, Geçici Madde 39, Geçici Madde 41 24/11/2016 6756 1, 2, 6, 7, 8, 12, 13, 16, 17,18, 20, 49, 68, 115, 121, 127, 135, 136, 145, 146, 202, Ek Madde 22, Ek Madde 26 24/11/2016 6757 14/A, 113, 143, Ek Geçici Madde 92, Ek Geçici Madde 93 24/11/2016 KHK/681 3, 13, 14, 21, 24, 34, 37, 38, 41, 49, 54, 67, 68, 79, 82, 89, 109, 112, 113, 114, 116, 119, 120, 121, 124, 126, 127, 132, 134, 150, 202, Ek Madde 4, Ek Madde 10, Ek Madde 17, Geçici Madde 42, Geçici Madde 43, Geçici Madde 44, Ek Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 46, Ek Geçici Madde 80, Ek Geçici Madde 91, Ek Geçici Madde 95, Ek Geçici Madde 96 6/1/2017 KHK/690 35, 82, Ek Geçici Madde 92 29/4/2017 KHK/691 54, 57 22/6/2017 KHK/694 46, 54, 113, 143, Geçici Madde 43, Geçici Madde 45, Ek Geçici Madde 97, Ek Geçici Madde 98 25/8/2017 KHK/696 15, 65, 68, Geçici Madde 45, Ek Geçici Madde 92, Ek Geçici Madde 93, Ek Geçici Madde 98 24/12/2017 7100 Ek Madde 4 6/3/2018 7069 54, 57 8/3/2018 7070 Ek Geçici Madde 94 8/3/2018 7071 14, 15, 68, Ek Madde 36 8/3/2018 7073 3, 13, 14, 21, 24, 34, 37, 38, 41, 49, 54, 67, 68, 79, 82, 89, 109, 112, 113, 114, 116, 119, 120, 121, 124, 126, 127, 132, 134, 150, 202, Ek Madde 4, Ek Madde 10, Ek Madde 17, Geçici Madde 42, Geçici Madde 43, Geçici Madde 44, Ek Geçici Madde 36, Ek Geçici Madde 46, Ek Geçici Madde 80, Ek Geçici Madde 91, Ek Geçici Madde 95, Ek Geçici Madde 96 8/3/2018 7077 35, 82, Ek Geçici Madde 92 8/3/2018 7078 46, 54, 143, Geçici Madde 45, Ek Geçici Madde 97, Ek Geçici Madde 98 8/3/2018 7079 65, Ek Geçici Madde 93 8/3/2018 KHK/703 4,6,7,30,31,33,34,36,49,50,79, 116,121,123,124,131,144,152,190, Ek Madde 3, Ek Madde 10, Ek Madde 17, Ek Madde 36 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7146 14/A, 113 3/8/2018 7161 124, Geçici Madde 45, Geçici Madde 45 ikinci fıkrasında yapılan değişiklik 1/1/2019 tarihinde diğer değişiklik 18/1/2019 tarihinde 7166 113, Ek Geçici Madde 98 22/2/2019 7179 77, 78, 82, 84, 107, 126, 143, Ek Madde 17, EK-VIII/C sayılı Cetvel 26/6/2019 7196 Ek Madde 17 24/12/2019 7250 36, 68, 109, Ek Madde 17, Ek Madde 37, Geçici Madde 46, Geçici Madde 47 Kanuna eklenen geçici 47 nci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi 1/9/2020 tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde (23/7/2020) 7281 14, 15, 41, 46, 68, 89, 112, 126, 127, 196, 200, 202, 203, 204, Ek Madde 17, Ek Madde 35, Ek Madde 38, Geçici Madde 43, Ek Geçici Madde 99 5/3/2021 7329 50, 94, Ek Madde 39, Geçici Madde 48 30/6/2021 7417 Ek Madde 40 5/7/2022 7417 I Sayılı Ek Gösterge Cetveli, III Sayılı Ek Gösterge Cetveli 15/1/2023 7415 49, 93, 109, 137, Geçici Madde 49 13/7/2022 Anayasa Mahkemesi’nin 13/10/2022 tarihli ve E.: 2021/84, K.: 2022/117 sayılı Kararı Ek Madde 39 Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (6/9/2023) Anayasa Mahkemesinin 22/2/2024 Tarihli ve E: 2023/49, K: 2024/54 Sayılı Kararı 33 2/4/2024 7517 35, 38, 46, 85, 112, 113, 143, Ek Madde 39, Geçici Madde 50, Ek Geçici Madde 98 28/6/2024 Anayasa Mahkemesinin 23/7/2024 tarihli ve E.: 2024/108; K.: 2024/144 sayılı Kararı 33 12/11/2024 7533 79 30/11/2024 Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 Tarihli ve E: 2018/117, K: 2023/212 Sayılı Kararı 30, 50 4/6/2025 7551 30 1/7/2025 7553 47, 49, Geçici Madde 51 14/7/2025 [1] 7/7/1971 tarih ve 1424 sayılı Kanunun 46 ncı maddesiyle getirilen ek geçici 21 inci madde ile bu Kanun ve değişikliklerinde geçen "kademe terfii" deyimi "kademe ilerlemesi", "yeterlik grupları" deyimi "yeterlik derecesi", "Layn" sınıfı "Deniz" şeklinde değiştirilmiştir. [2] 18/3/1986 tarih ve 3269 sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile bu Kanunda geçen "uzman çavuş" ibaresi "uzman erbaş" şeklinde değiştirilmiştir. [3] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 22 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “subayların, astsubayların ve askeri öğrencilerin” ibaresi “subayların ve astsubayların” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [4] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 12 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “Kuvvet Harp Akademileri” ibaresi “Milli Savunma Üniversitesi Enstitüleri” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [5] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, talimatname” ibaresi “mevzuat” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 23 üncü maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Subaylar, astsubaylar ve askeri öğrenciler” ibaresi “Subaylar ve astsubaylar” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [7] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve bu kanuna dayanılarak çıkan tüzük ve” ibaresi “, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve bunlara dayanılarak çıkarılan” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “tüzük ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [9] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 24 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “subaylığa, astsubaylığa ve askeri öğrenciliğe” ibaresi “subaylığa ve astsubaylığa” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [10] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 25 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Subayların, astsubayların ve askeri öğrencilerin” ibaresi “Subayların ve astsubayların” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [11] 28/6/2001 tarih ve 4699 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu madde başlığı “Fakülte ve yüksekokulu bitirenlerden muvazzaf subay olma, sözleşmeli ve yedek subaylıktan muvazzaf subaylığa geçme” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [12] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 14 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca gösterilecek lüzuma göre Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [13] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yedek subay olma koşullarını taşımak” ibaresinden sonra gelmek üzere “, yönetmelikte öngörülen sınavlar ile uygulanacak temel askerlik eğitiminde başarılı olmak” ibaresi eklenmiştir. [14] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “lisansüstü öğrenimi tamamlamış olanlarda ise otuziki yaşını” ibaresinden sonra gelmek üzere “, uzmanlığını tamamlamış tabipler için otuzbeş yaşını” ibaresi eklenmiştir. [15] 31/10/2016 tarihli ve 678 sayılı KHK’nin 13 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “bir yıllık” ibaresinden sonra gelmek üzere “(doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere subay nasbedilenler için iki yıl)” ibaresi eklenmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7071 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [16] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle bu fıkraya “subaylığa engel hali görülenler” ibaresinden sonra gelmek üzere “, deneme süresinin sona ermesinden önce temin şartlarını taşımadığı anlaşılanlar veya bu şartları kaybedenler” ibaresi eklenmiştir. [17] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kararname” ibaresi “onay” şeklinde değiştirilmiştir. [18] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 15 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde ve aynı maddenin ikinci fıkrasında yer alan “ve Genelkurmay Başkanının” ibaresi “üzerine Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [19] 3/10/1996 tarih ve 4185 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, Asteğmenler için (9) ay olan bekleme süresi, (11) ay , daha sonra 3/7/2003 tarih ve 4917 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile (8) ay olarak değiştirilmiştir. [20] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanının teklifi ve Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [21] Anayasa Mahkemesinin 22/2/2024 Tarihli ve E.: 2023/49; K.: 2024/54 Sayılı Kararı ile bu fıkranın üçüncü cümlesi, “tutuklanmaları nedeniyle terfi edemeyen ve rütbe kıdemliliği onanmayanlardan beraatine karar verilenler” ibaresi yönünden iptal edilmiştir. [22] Anayasa Mahkemesinin 23/7/2024 tarihli ve E.: 2024/108; K.: 2024/144 sayılı Kararı ile bu fıkranın üçüncü cümlesi, “açığa alınmaları nedeniyle terfi edemeyen ve rütbe kıdemliliği onanmayanlardan beraatine karar verilenler” ibaresi yönünden iptal edilmiştir. [23] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle bu bentte yer alan “kovuşturmaya yer olmadığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına,” ibaresi eklenmiştir. [24] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “askeri” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [25] 26/6/2012 tarihli ve 6336 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile bu bentte yer alan “Harp Akademileri tahsili,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Gülhane Askeri Tıp Akademisinde tıpta uzmanlık öğrenimi,” ibaresi eklenmiştir. Daha sonra 16/7/2020 tarihli ve 7250 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Harp Akademileri tahsili, Gülhane Askeri Tıp Akademisinde tıpta uzmanlık öğrenimi,” ibaresi “Milli Savunma Üniversitesi Harp Enstitüleri Eğitimi, Milli Savunma ve Güvenlik Enstitüsü ile Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı nam ve hesabına tıpta uzmanlık eğitimi,” şeklinde değiştirilmiştir. [26] 16/7/2020 tarihli ve 7250 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Türk Silâhlı Kuvvetleri Lisansüstü Öğrenim Yönetmeliğinde” ibaresi “ilgili yönetmeliklerde” şeklinde değiştirilmiştir. [27] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile bu bentte yer alan “para cezasına çevrilmiş” ibaresi “seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş” şeklinde değiştirilmiştir. [28] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “kararnamesinin” ibaresi “onayı” şeklinde değiştirilmiştir. [29] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 18 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “jandarma, sahil güvenlik,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [30] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 19 uncu maddesiyle, bu bentte yer alan “Kuvvet Komutanlıkları Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca” ibaresi “Kuvvet Komutanlıklarınca” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [31] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “ilgili kuvvet komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanı” ibaresi “ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanı” şeklinde değiştirilmiştir. [32] 23/6/2016 tarihli ve 6722 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle burada yer alan “ve ayrıca üstün başarı sebebiyle terfi usul ve şartları” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [33] 23/6/2016 tarihli ve 6722 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle “IV–Kadroların tespiti ve muvazzaf subay kadro oranları:” olan bu madde başlığı, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [34] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 20 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının” ibaresi “Kuvvet Komutanlıklarının” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddenin ikinci fıkrasında yer alan “, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [35] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “Kuvvet Komutanlıklarının teklifi üzerine Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığı tarafından” şeklinde değiştirilmiştir. [36] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca onaylı” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığı tarafından” şeklinde değiştirilmiştir. [37] Bu madde başlığı “ IX – Askeri hakim ve yardımcıları:” iken, 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK ‘nin 31 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7078 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [38] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığı ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [39] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu bentte yer alan birinci hukuk müşaviri” ibaresi “Hukuk Hizmetleri Genel Müdürü” şeklinde değiştirilmiştir. [40] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkranın ikinci cümlesine “dış kaynaktan alınanlar” ibaresinden sonra gelmek üzere “Milli Savunma Üniversitesinde verilecek temel askerlik eğitiminde başarılı olmak şartıyla” ibaresi eklenmiştir. [41] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “23/7/2003 tarihli ve 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanunu” ibaresi “ilgili mevzuat” şeklinde değiştirilmiştir. [42] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “hukuk hizmetleri kadrolarına” ibaresi “ihtiyaç duyulan hukuk sınıfı subay kadrolarına” şeklinde değiştirilmiştir. [43] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “disiplin amirleri değildirler.” ibaresi “disiplin amiridir.” şeklinde değiştirilmiştir. [44] 19/4/2000 tarihli ve 4564 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu cetvelin Deniz Kuvvetleri Komutanlığı sütunu, değiştirilmiştir. [45] 15/1/1998 tarihli ve 4323 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu cetvelin Jandarma Genel Komutanlığı sütunu, değiştirilmiştir. [46] 10/7/2025 tarihli ve 7553 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu paragrafta yer alan “36” ibaresi “60” şeklinde değiştirilmiştir. [47] 10/7/2025 tarihli ve 7553 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu paragrafta yer alan “47’ye” ibaresi “75’e” şeklinde değiştirilmiştir. [48] 28/8/2000 tarihli ve 629 sayılı KHK ile; bu bentte geçen “% 9’u” ibaresi “% 30’u”, “% 10’u” ibaresi “%50’si”, “% 11’i” ibaresi “% 55’i”, “% 12’si” ibaresi “% 70’i”, “% 15’i” ibaresi “% 75’i”, “% 20’si” ibaresi “% 80’i”, “% 25’i” ibaresi “% 90’ı” ve “% 30’u” ibaresi “% 100’ü” olarak değiştirilmiştir. Daha sonra söz konusu KHK 5/4/2001 tarihli ve 4635 sayılı Kanun ile kanunlaşmıştır. [49] 7/7/1971 tarihli ve 1424 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle, Altıncı Bölüm başlığı kaldırılmıştır. [50] 31/1/2013 tarihli ve 6413 sayılı Kanunun 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “disiplinsizlik, ahlaki durum” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [51] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “Ertelenmiş, para cezasına veya tedbire çevrilmiş” ibaresi “Ertelenmiş, seçenek yaptırımlara çevrilmiş, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş” şeklinde değiştirilmiştir. [52] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 22 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “, Jandarma Genel Komutanlığından ve Sahil Güvenlik Komutanlığından” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [53] 5/6/2017 tarihli ve 691 sayılı KHK’nin 4 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Subay Sicil” ibaresi “Yüksek Askeri Şûra” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra bu hüküm 31/1/2018 tarihli ve 7069 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [54] Astsubaylar için ek 21 inci maddeye bakınız. [55] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 28 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Genelkurmay Başkanlığı” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [56] 16/7/2020 tarihli ve 7250 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle, bu bende “8 inci hizmet yılını bitirmemiş olmak;” ibaresinden sonra gelmek üzere “yedek astsubaylar için eğitim durumuna göre bu bentte belirtilen yaş koşulunu taşımak;” ibaresi eklenmiştir. [57] 16/7/2020 tarihli ve 7250 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “meslek yüksekokullarını bitirenlerden” ibaresi “meslek yüksekokullarını bitirenler ile yedek astsubaylık hizmetlerini yapmakta iken istekli bulunanlardan muvazzaf” şeklinde değiştirilmiştir. [58] 31/10/2016 tarihli ve 678 sayılı KHK’nin 15 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “atandıkları görevde bir yıllık” ibaresinden sonra gelmek üzere “(doğrudan Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde görev yapmak üzere astsubay nasbedilenler için iki yıl)” ibaresi eklenmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7071 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [59] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkranın ikinci cümlesine “hali görülenler” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya deneme süresinin bitiminden önce temin şartlarını taşımadığı anlaşılanlar ya da bu şartları kaybedenler” ibaresi eklenmiştir. [60] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle çizelgenin birinci satırından önce gelmek üzere bu satır eklenmiştir. [61] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle çizelgenin birinci satırından önce gelmek üzere bu satır eklenmiştir. [62] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanının göstereceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanının teklifi ve Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [63] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 25 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [64] 21/11/2024 tarihli ve 7533 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi ile bu fıkraya “nasbedilenlerin,” ibaresinden sonra gelmek üzere “ilk defa astsubay olmak için başvuru yaptıkları tarihteki öğrenim süreleri itibarıyla” ibaresi eklenmiştir. [65] 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “astsubaylara” ibaresinden sonra gelmek üzere “(sözleşmeli erbaşlıktan astsubaylığa geçenler dâhil)” ibaresi eklenmiştir. [66] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 34 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “bakanlık onayı” ibaresi “onay” şeklinde değiştirilmiştir. [67] 5/2/2009 tarihli ve 5837 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle; bu bentte yer alan “astsubay üstçavuş” ve “astsubay kıdemli üstçavuş” ibarelerinden sonra gelmek üzere “(üç yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar)” ibareleri eklenmiştir. [68] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “ilgili kuvvet komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanı” ibaresi “ilgisine göre Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanı” şeklinde değiştirilmiştir. [69] 23/6/2016 tarihli ve 6722 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “ve ayrıca üstün başarı sebebiyle terfi usul ve şartları” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [70] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kuvvet komutanlıklarının teklifi üzerine Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [71] 30/6/2022 tarihli ve 7415 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “ek-VIII sayılı çizelgede” ibaresi “EK-VIII/A ve EK-VIII/C sayılı cetvellerde” şeklinde değiştirilmiştir. [72] 30/6/2022 tarihli ve 7415 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “ek-VIII sayılı cetveldeki” ibaresi “EK-VIII/A ve EK-VIII/C sayılı cetvellerdeki” şeklinde değiştirilmiştir. [73] Anayasa Mahkemesinin 31/12/1992 tarih ve E: 1992/40, K: 1992/55 sayılı Kararı ile bu bentte yer alan "...ve terfide baraj..." ibaresi iptal edilmiştir. [74] 7/7/1971 tarih ve 1424 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi ile bu Bölüm Başlığı yürürlükten kaldırılmıştır. [75] 31/1/2013 tarihli ve 6413 sayılı Kanunun 45 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “disiplinsizlik, ahlaki durum” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [76] 7/7/1971 tarih ve 1424 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi ile bu Bölüm Başlığı yürürlükten kaldırılmıştır. [77] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “sicil yoluyla çıkarılanlar” ibaresinden sonra gelmek üzere “, kamu görevinden çıkarılanlar veya Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası verilenler” ibaresi ve üçüncü fıkrasında yer alan “Silahlı Kuvvetlerden” ibaresinden önce gelmek üzere “Askerlik hizmetini yedek astsubay olarak yapanlar hariç olmak üzere,” ibaresi eklenmiştir. [78] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kararname” ibaresi “onay” şeklinde değiştirilmiştir. [79] 16/7/2020 tarihli ve 7250 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkranın dördüncü cümlesinde yer alan “, yaş hadleri de dâhil” ibaresi “ve” şeklinde değiştirilmiştir. [80] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 28 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “, Genelkurmay Başkanlığınca geçerli mazeret olarak değerlendirilen” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [81] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 47 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “adlî sicilden çıkarılmış” ibaresinden sonra gelmek üzere “, haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş” ibaresi eklenmiştir. [82] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 47 nci maddesi ile bu fıkrada yer alan “15 yıl” ibaresi “10 yıl” şeklinde değiştirilmiştir. [83] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “10” ibaresi “onbeş” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [84] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu bentte yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [85] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını,” ibaresi “kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının iki katını, 6413 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde düzenlenen disiplinsizliği işleyerek çıkarılanlar bu madde gereğince belirlenen masrafların dört katını” şeklinde değiştirilmiştir. [86] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile bu madde başlığı “II – Yurt içinde ve dışında öğrenim, kurs ve staj yapanlar ile yurt dışına sürekli göreve atananların yükümlülükleri” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [87] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle bu bentte yer alan “yabancı memleketlere” ibaresinden sonra gelmek üzere “toplam” ibaresi eklenmiştir. [88] 26/7/2018 tarihli ve 7146 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile bu bentte yer alan “üç yıl” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Deniz Karakol uçaklarında görev yapmak üzere Taktik Koordine ve Seyrüsefer eğitimini bitirenlerin yükümlülük süresi iki yıl” ibaresi eklenmiştir. [89] 21/2/2019 tarihli ve 7166 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle bu bentte yer alan “üç yıl” ibaresi “altı yıl” şeklinde değiştirilmiştir. [90] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi ile bu fıkrada yer alan“15 yıllık” ibaresi “10 yıllık”, “iki katı” ibaresi “bir katı” şeklinde değiştirilmiştir. [91] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 31 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “10” ibaresi “onbeş” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [92] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 32 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ilgili kuvvet komutanları, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının” ibaresi “ilgili kuvvet komutanının” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [93] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [94] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 33 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 33 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [95] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 34 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca” ibaresi “kuvvet komutanlıklarınca” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 34 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [96] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum ve Milli Savunma Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [97] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde ve “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “Müşterek kararlar” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararı veya Cumhurbaşkanı onayıyla” şeklinde değiştirilmiştir. [98] 17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “ve Genelkurmay Başkanlığı” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [99] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu bentte yer alan “Yedek subaylara” ibaresi “Yedek subaylar ve yedek astsubaylara” şeklinde değiştirilmiştir. [100] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “personelinden general ve amirallere Milli Savunma Bakanlığınca, bu Kanun kapsamına giren diğer personelden Genelkurmay Başkanlığına bağlı olanlara Genelkurmay Başkanlığınca, Milli Savunma Bakanlığına bağlı olanlara” ibaresi “personeline” şeklinde değiştirilmiştir. [101] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 52 nci maddesiyle bu bentte yer alan “yıllık” ibaresi “yurt dışına gidecek subay ve astsubaylara, 125 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yıllık planlı” şeklinde değiştirilmiştir. [102] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve sıkıyönetim müddetince Genelkurmay Başkanının göstereceği lüzum üzerine, Milli Savunma Bakanının teklifi ve Milli Savunma Bakanı ile Başbakanın imzalıyacakları ortak kararnameyle” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [103] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 40 ıncı maddesiyle, bu maddede yer alan “ve İçişleri Bakanlıklarınca müştereken tanzim edilecek” ibaresi “tarafından çıkarılan” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [104] Bu hükmün uygulanmasında ek 23 üncü maddeye bakınız. [105] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 32 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve askeri öğrencilerin harçlıkları” ibaresi yürürlükten kaldırılmış olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [106] Bu hükmün uygulanmasında ek 3 üncü maddeye bakınız. [107] Bu göstergeler 10/4/1989 tarih ve 366 sayılı KHK ile değiştirilmiştir. [108] 30/6/2022 tarihli ve 7415 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle bu bendin birinci paragrafında yer alan “Ek-VIII sayılı cetvelde” ibaresi “EK-VIII/A ve EK-VIII/C sayılı cetvellerde” şeklinde değiştirilmiş, ikinci paragrafında yer alan “sonraki rütbelerinin” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve rütbe kademeliliklerinin” ibaresi eklenmiştir. [109] 18/3/1986 tarih ve 3269 sayılı Kanunun 20 nci maddesi ile Ek-IX sayılı cetvelin uzman çavuşlar için aylık gösterge tablosu yürürlükten kaldırılmıştır. [110] Bu hükmün uygulanmasında ek 9 uncu maddeye bakınız. [111] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle bu fıkraya “tutarın %50’si” ibaresinden sonra gelmek üzere “, yedek astsubay okulu öğrencilerine ise 2.680 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın %80’i” ibaresi eklenmiştir. [112] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi uzman onbaşılar” ibaresi “astsubay astçavuşlar” şeklinde değiştirilmiştir. [113] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [114] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 29 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Subay, astsubay ve askeri öğrencilerin” ibaresi “Subay ve astsubayların” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [115] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kararname veya karar” ibaresi “onay” şeklinde değiştirilmiştir. [116] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 31 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı” ibaresi “Askeri” şeklinde değiştirilmiş olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [117] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kararname, karar veya” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [118] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıkların teklifleri ile Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [119] 1/3/2000 tarih ve 4541 sayılı Kanunla bu madde başlığı “iki defa 2 nci Derecede SavaşMadalyası Alanlar” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [120] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Silahlı Kuvvetler Komutanının inhası üzerine Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın imzalıyacağı ve Cumhurbaşkanının onaylıyacağı kararname ile” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [121] Bu bölümle ilgili olarak ek 13 üncü ve 14 üncü maddelere bakınız. [122] 1/3/2000 tarih ve 4541 sayılı Kanunla bu madde başlığı, “Savaş Madalyası” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [123] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [124] 12/6/2003 tarihli ve 4891 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu madde başlığı, “Madalya ve nişanların mirasçılara intikali:“ iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiş olup, maddeye birinci fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar teselsül ettirilmiştir. [125] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [126] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 42 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “(Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil)” ibaresi yürürlükten kaldırılmış; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [127] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “uzman jandarma,” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [128] 25/7/2016 tarihli ve 669 sayılı KHK’nin 32 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “, askeri öğrenciler” ibaresi yürürlükten kaldırılmış olup, daha sonra bu hüküm 9/11/2016 tarihli ve 6756 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [129] 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “uzman erbaş,” ibaresinden sonra gelmek üzere “sözleşmeli erbaş ve erler,” ibaresi eklenmiştir. [130] 22/1/2015 tarihli ve 6586 sayılı Kanunun 58 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “erbaş ve erlerden” ibaresi “askerî öğrenciler ile erbaş ve erlerden” şeklinde değiştirilmiştir. [131] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerinden” ibaresi “bütçesinden” şeklinde değiştirilmiştir. [132] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Milli Savunma ve İçişleri Bakanlığınca müştereken” ibaresi “Milli Savunma Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [133] Anayasa Mahkemesinin 12/5/1977 tarih ve E. 1977/4, K.1977/74 sayılı kararıyla maddede yer alan “(...ve Albay...)” hükmü iptal edilmiştir. [134] 18/3/1986 tarih ve 3269 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle maddenin uzman çavuşlarla ilgili kısmı yürürlükten kaldırılmıştır. [135] 11/2/2014 tarihli ve 6519 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ödeme usul ve esasları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile görevine devam etmesine engel teşkil etmemekle birlikte göreve yönelik faaliyetlerden belirli bir süre muaf tutulan personelin zam ve tazminatlarından hangi oranda kesinti yapılmasına ilişkin hususlar” ibaresi eklenmiştir. [136] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığının müştereken lüzum göstermesi üzerine Maliye Bakanlığının görüşü alındıktan sonra Milli Savunma Bakanlığının teklifi ile Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [137] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 43 üncü maddesiyle bu madde başlığı “Harb okulları ve harb akademilerinde ders görevi verilenlerin ücreti:” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [138] 22/2/2018 tarihli ve 7100 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yardımcı doçent” ibaresi “doktor öğretim üyesi” şeklinde değiştirilmiştir. [139] 2/1/2017 tarihli ve 681 sayılı KHK’nin 44 üncü maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “muvafakati ve” ibaresi “görüşü alınarak” şeklinde ve ikinci fıkrasında yer alan “muvafakati,” ibaresi “görüşü alınarak” şeklinde değiştirilmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7073 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [140] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Millî Savunma Bakanlığının (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanlığının) teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” ve “kararname” ibaresi “karar” şeklinde değiştirilmiştir. [141] 5/2/2009 tarihli ve 5837 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle; bu maddenin (A) fıkrasının astsubaylara ait hizmet tazminat oranlarını gösteren tablosuna “Astsubaylar:” ibaresinden sonra gelmek üzere “(Üstçavuş ve kıdemli üstçavuşlukta üçer yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar)” ibaresi eklenmiştir. [142] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle çizelgenin sonuna bu satır eklenmiştir. [143] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, bu paragrafa “Genelkurmay Başkanlığınca” ibaresinden sonra gelmek üzere “(Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığı için İçişleri Bakanlığınca)” ibaresi eklenmiştir. [144] 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu paragrafta yer alan “uzman erbaşlara” ibaresi “uzman jandarma ve uzman erbaşlara” şeklinde, “uzman erbaş” ibaresi “uzman jandarma, uzman erbaş” şeklinde değiştirilmiştir. [145] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Sıkıyönetim hizmet zammı hariç olmak üzere;” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [146] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK ile bu fıkrada yapılan düzenleme; 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 27/12/2012 tarihli ve E.: 2011/139, K.: 2012/205 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [147] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, paragrafa “Türk Silahlı Kuvvetleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi” ibareleri eklenmiştir. [148] 6/12/2019 tarihli ve 7196 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle, paragrafa “Türk Silahlı Kuvvetleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi” ibareleri eklenmiştir. [149] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu paragrafta yer alan “bu maddenin (C) fıkrası ile” ibaresi yürürlükten kaldırılmış ve aynı paragrafta yer alan “ek 3 üncü” ibaresi “ek 9 uncu” şeklinde değiştirilmiştir. [150] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu paragrafta yer alan “Sağlık hizmetleri” ibaresi “Sağlık astsubayları hariç sağlık hizmetleri” şeklinde değiştirilmiştir. [151] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Sözkonusu” ibaresi “(Ç) fıkrası hariç sözkonusu” şeklinde değiştirilmiştir. [152] Bu bentte evvelce yeralan rütbe ve görev unvanları ile gösterge rakamları; bendin 418 sayılı KHK ile değiştirilmesi üzerine madde metninden çıkartılmış olup; "Mülga Hükümler Külliyatı"nda yeralmıştır. [153] 23/6/2016 tarihli ve 6722 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “altı” ibaresi “beş” şeklinde değiştirilmiştir. [154] 1/2/1989 tarihli ve 3520 sayılı Kanunun amir hükmü uyarınca eklenmiştir. [155] 5/2/2009 tarihli ve 5837 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle; bu maddede yer alan “EK-VIII” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve EK -VIII/B” ibaresi eklenmiştir. [156] 2/1/2014 tarihli ve sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle bu maddenin başlığı metne işlendiği şekilde yeniden düzenlemiştir. [157] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 127 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ilgili kuvvet komutanlığının önerisi ve Millî Savunma Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [158] 17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle birinci fıkranın (b) bendinin birinci cümlesinde yer alan “veya Genelkurmay Başkanlığının” ibaresi madde metninden çıkarılmış, üçüncü cümlesinde yer alan “Askeri Adalet İşleri ve Kanunlar Genel Müdürlüğü” ibaresi “Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü” şeklinde, altıncı cümlesinde yer alan “inceleme yapılarak karar verilir.” ibaresi “inceleme yapılarak karar verilir ve bu maddede Müsteşara verilen yetkiler ilgili Bakan Yardımcısı tarafından kullanılır.” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “31/12/2018” ibaresi “31/12/2021” şeklinde değiştirilmiştir. [159] Metinde sözü edilen Ek - IX sayılı cetvelin uzman çavuşlar için aylık gösterge tablosu, 18/3/1986 tarih ve 3269 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. [160] 26/6/1984 tarih ve 241 sayılı KHK'nin 22 nci maddesi ile bu paragrafta yer alan “400” ibaresi “500”, “300” ibaresi ise “400” şeklinde değiştirilmiştir. [161] 17/4/2017 tarihli ve 690 sayılı KHK’nin 9 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesine “Kuvvet Komutanının teklifi ve Millî Savunma Bakanının onayı ile” ibaresinden sonra gelmek üzere “31/12/2017 tarihine kadar” ibaresi eklenmiş ve aynı fıkrada yer alan “pilot subayların” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 23 üncü maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2017” ibaresi “31/12/2020” şeklinde değiştirilmiş, daha sonra 1/2/2018 tarihli ve 7077 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle 696 sayılı KHK ile değişik haliyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [162] 12/6/2024 tarihli ve 7517 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle bu fıkrada yer alan “bu madde kapsamındaki hakları korunmak suretiyle” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [163] 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Kanununun mali hükümlerinin yürürlüğe girmesi 31/7/1970 tarih ve 1323 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde yeniden düzenlenmiştir Bu Kanunun sonundaki işlenemiyen hühümlerle ilgili cetvele bakınız. [164] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 57 nci maddesi ile bu cetvelin 1 inci derece satırı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [165] Bu cetveldeki 4,5 ve 6 ncı derecelerin karşısındaki rütbeler, 26/3/1982 tarih ve 2642 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi ile değiştirilmiştir. [166] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 57 nci maddesi ile bu cetvelin 1 inci derece satırı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [167] Bu tablolardaki gösterge rakamları, 10/4/1989 tarih ve 366 sayılı KHK.'nin 1 inci maddesi ile değiştirilmiştir. [168] Bu cetveldeki 1 inci derece karşısındaki rütbe ve göstergesi 17/6/1992 tarih ve 3815 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile eklenmiştir. Daha sonra 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 57 nci maddesi ile bu cetvelin 1 inci derece satırı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [169] 5/2/2009 tarihli ve 5837 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle; bu cetvelin başlığına “(Üstçavuş ve kıdemli üstçavuşlukta üçer yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar)” ibaresi eklenmiştir. [170] 5/2/2009 tarihli ve 5837 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle; bu cetvelin başlığına “(Üstçavuş ve kıdemli üstçavuşlukta üçer yıllık rütbe bekleme süresine tabi olanlar)” ibaresi eklenmiştir. [171] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 57 nci maddesi ile bu cetvelin 1 inci derece satırı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [172] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 57 nci maddesi ile bu cetvelin 1 inci derece satırı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [173] 22/5/2012 tarihli ve 6318 sayılı Kanunun 57 nci maddesi ile bu cetvelin 1 inci derece satırı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [174] 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Kanunun 62 nci maddesiyle Cetvelin başlığına “ASTSUBAYLAR” ibaresinden sonra gelmek üzere “İLE YEDEK ASTSUBAYLAR” ibaresi ve Cetvele bu satır eklenmiştir.
|
968 | 3 | 1 |
MİLLİ MATBAA TAHSİSATININ MÜTEDAVİL SERMAYE HALİNDE İSTİMALİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 968 Kabul Tarih : 27/1/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 8/2/1927 Sayı: 559 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 79 Madde 1 – İstanbul'da bulunan Milli Matbaa ve şuabatı masarifi için her sene bütçelerine mevzu tahsisat, mütedavil sermaye olarak istimal olunur. Maarif Vekaletinin 1926 senei maliyesi bütçesinin (488) inci faslına mevzu tahsisatın tamamının da mütedavil sermaye şeklinde istimaline mezuniyet verilmiştir. Madde 2 – Mütedavil sermaye ile tedvir olunan muamelata mütaallik hesabat her senei maliye nihayetinde katı ve mütedavil sermaye miktarından istimal olunmıyan kısmı senei maliye nihayetinde iptal ve safi temettü bütçeye irat kaydedilir. Madde 3 – Mütedavil sermaye sarfiyatı Divanı Muhasebatın vizesine tabi değildir. İşbu sarfiyat hesabatı senei maliyenin hitamında Divanı Muhasebatça rüyet olunur. Madde 4 – Bu kanunun sureti tatbikı Cumhurbaşkanınca tanzim olunacak bir talimatname ile tayin olunur. [1] Madde 5 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 6 – Bu kanunun ahkamını icraya Maliye ve Maarif Vekilleri memurdur. 968 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 968 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/700 4 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte [1] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 2 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “Maliye ve Maarif Vekaletlerince müştereken tanzim ve İcra Vekilleri Heyeti tarafından tasdik” ibaresi “Cumhurbaşkanınca tanzim” şeklinde değiştirilmiştir.
|
27/1/1927
|
8/2/1927
|
MİLLİ MATBAA TAHSİSATININ MÜTEDAVİL SERMAYE HALİNDE İSTİMALİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 968 Kabul Tarih : 27/1/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 8/2/1927 Sayı: 559 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 79 Madde 1 – İstanbul'da bulunan Milli Matbaa ve şuabatı masarifi için her sene bütçelerine mevzu tahsisat, mütedavil sermaye olarak istimal olunur. Maarif Vekaletinin 1926 senei maliyesi bütçesinin (488) inci faslına mevzu tahsisatın tamamının da mütedavil sermaye şeklinde istimaline mezuniyet verilmiştir. Madde 2 – Mütedavil sermaye ile tedvir olunan muamelata mütaallik hesabat her senei maliye nihayetinde katı ve mütedavil sermaye miktarından istimal olunmıyan kısmı senei maliye nihayetinde iptal ve safi temettü bütçeye irat kaydedilir. Madde 3 – Mütedavil sermaye sarfiyatı Divanı Muhasebatın vizesine tabi değildir. İşbu sarfiyat hesabatı senei maliyenin hitamında Divanı Muhasebatça rüyet olunur. Madde 4 – Bu kanunun sureti tatbikı Cumhurbaşkanınca tanzim olunacak bir talimatname ile tayin olunur. [1] Madde 5 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 6 – Bu kanunun ahkamını icraya Maliye ve Maarif Vekilleri memurdur. 968 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 968 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/700 4 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte [1] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 2 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “Maliye ve Maarif Vekaletlerince müştereken tanzim ve İcra Vekilleri Heyeti tarafından tasdik” ibaresi “Cumhurbaşkanınca tanzim” şeklinde değiştirilmiştir.
|
969 | 5 | 1 |
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞININ MERKEZ VE TAŞRA KURULUŞLARINA DÖNER SERMAYE VERİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] [2] [3] Kanun Numarası :969
|
21/12/1967
|
30/12/1967
|
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞININ MERKEZ VE TAŞRA KURULUŞLARINA DÖNER SERMAYE VERİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] [2] [3] Kanun Numarası :969 Kabul Tarihi :21/12/1967 Yayımlandığı Resmî Gazete :Tarih: 30/12/1967 Sayı: 12790 Yayımlandığı Düstur :Tertip: 5 Cilt: 7 Sayfa: 398 Sermaye tahsisi: Madde 1 – (Değişik : 28/12/2005 - 5441/2 md.) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Döner sermaye işletmelerine kendi kaynaklarından karşılanmak üzere, yüz milyon Yeni Türk Lirası tahsis edilmiştir. Bu miktarı dört katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Sermaye kaynakları: Madde 2 – Döner sermaye aşağıdaki kaynaklardan elde edilir. a) 549 ve 2654 sayılı Kanunlarla 4486 sayılı Kanunun 18 inci maddesine bağlı işletmelerin döner sermaye varlıkları, b) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödeneklerle Hazinece yapılacak ayni yardımlar, c) Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek karlar. ç) Diğer bağış ve yardımlar, Sermayenin toplamı 1 inci maddede belirtilen miktara baliğ olduktan sonra fazlası Hazineye yatırılır. Bağış ve yardımlar sermaye haddine tabi değildir. Döner sermayenin faaliyet alanları Madde 3 – (Değişik: 28/12/2005 - 5441/3 md.) İşletmeler, 441 sayılı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen; bitkisel üretim, hayvansal üretim, su ürünleri, gıda, yem, kooperatifçilik, el sanatları ve hayvan hastalıklarıyla ilgili olarak üretim, ıslah, araştırma, yetiştirme, koruma, muayene, analiz, kontrol, deneme, öğretim, eğitim, yayım, yayın ve karantina ile ilgili döner sermaye faaliyetlerini yürütürler. Bu faaliyetlerin yürütülmesi için gerekli olan her türlü ahır, ağıl, kümes, sera, imalathane, depo, ambar, hangar, işçi evi, atölye, tesis ve bina yapılması ve yaptırılması ile gerekli hallerde taşıt edinme faaliyetlerinde bulunurlar. İşletmeler, bu faaliyetlerin ifasında, gereken hallerde, gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yapar. (Ek fıkra: 3/6/2011-KHK-639/32 md.) Döner sermaye işletmeleri, münhasıran Bakanlığın kaliteli ve verimli hizmet sunumunun sağlanması, genel bütçe imkânlarıyla karşılayamadığı ihtiyaçların giderilmesi, eğitim, araştırma ve geliştirme ile kontrol faaliyetlerinin desteklenmesi ve Bakanlıkça yapılacak diğer giderlere iştirak etmek amacıyla aylık gayrisafı hâsılattan aylık tahsil edilen tutarın yüzde beşini geçmemek üzere Bakanlıkça belirlenecek oranı Bakanlık Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Döner Sermaye Muhasebe Birimi Hesabına aktarırlar. Bu hesapta toplanacak tutarların harcanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlıkça belirlenir. Döner sermaye işletmelerinden elde edilen kârın en fazla % 80'i, Bakanlık kadro ve pozisyonlarında bulunan personelden kârın elde edilmesinde emeği geçen 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ve bu Kanunun 4/B maddesine tâbi personele katkıları oranında, asgari ücretin yıllık brüt tutarının iki katını aşmamak üzere, üretimi teşvik primi olarak ödenebilir. Üretimi teşvik priminin miktarı ile ödenmesine ilişkin esas ve usûller; görev yapılan birimin iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin hizmet sınıfı, kadro unvanı ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Üretimi teşvik primi dağıtımı işletme bünyesi ile sınırlıdır. İşletmenin zararı, izleyen yılların kârlarından mahsup edilir. [4] Sermaye aktarmaları Madde 4 – 3 üncü maddede yazılı konular içindeki görevlerin yapılması için, döner sermayelerin tahsisi, birleştirilmesi kaldırılması ve kaldırılan döner sermayeye ilişkin varlıkların diğer sermayelere devri ve sermayeler arasında aktarma yapılması hususlarında, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkilidir. Yapılacak bu değişiklikler hakkında, Maliye Bakanlığına bilgi verilir. Sermayenin harcama yerleri Madde 5 – 3 üncü maddede sayılan iş ve faaliyetlerin yürütülebilmesi için lüzum görülen: a) Ahır, depo, kümes, ambar, hangar, işçi evi, sıcak yastık, sera, atelye ve imalathane gibi bina ve tesislerin yapım ve onarımı, b) Canlı, cansız demirbaş, üretim ve tüketim madde ve malzeme bedelleri ile döner sermaye çalışmalarının gerektirdiği diğer alım ve giderleri, c) Döner sermaye işlerinde çalıştırılacak personel ve işçilerin ücretleri ve gündelikleri ile bunların her türlü özlük hakları, Konularındaki harcamalar döner sermayeden karşılanır. Kuruluş [5] Madde 6 – (Değişik : 8/3/2000 - 4549/4 md.) Merkezde, döner sermaye işletmelerinin bütçelerini, hesaplarını, bilançolarını incelemek, düzenlemek, makam onayına sunmak ve döner sermaye ile ilgili diğer işleri yapmakla görevli saymanlık teşkilatını muhtevi, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığına bağlı (…) 5 ; taşrada ise sermaye tahsis edilen kuruluşlarda Bakan onayı ile döner sermaye işletmeleri kurulur. Kasa tazminatı Madde 7 – Bu Kanunla kurulan döner sermaye işletmelerindeki sorumlu saymanlara kadro unvanlarına bakılmaksızın aylık tutarlarının % 15-25 ine kadar aylık kasa tazminatı verilebilir. Fazla çalışma ücreti Madde 8 – Döner sermaye işletmelerinin icaplarından olan günlük çalışma saatleri dışında çalıştırılan personeline Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca tayin ve tespit edilecek miktarda her ay fazla çalışma ücreti verilir. Ancak ödenen fazla çalışma ücreti o personelin bir aylık maaşının 1/3 ünü geçemez. İstisnalar Madde 9 – Döner sermaye işletmeleri, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye ve 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunları hükümlerine tabi değildir. Ancak, döner sermaye saymanları, mali yılın bitiminde İdare hesaplarını Sayıştay'a bilanço ve eklerinin birer örneğini de Tarım ve Köyişleri ve Maliye Bakanlıklarına göndermekle görevlidirler. Merkez müdürlüklerince birer genel bilanço düzenlenir ve bilançolar ilgili genel müdürlükler tarafından birleştirilerek mali yılın bitiminden itibaren 4 aylık bir süre içerisinde Sayıştay Başkanlığına ve Maliye Bakanlığına gönderilir. Sorumluluk Madde 10 – Mali işlerden, işletme müdürü ve sayman birlikte sorumludur. Yedirme ve barındırma Madde 11 – Döner sermaye işletmelerinde çalışan personel ve işçilerden görevi icabı yemek zamanlarını ve geceyi işletmede geçirmek zorunda kalanların, yedirme ve barındırmalarına ait harcamalar döner sermayeden sağlanır. Çeşitli hükümler Madde 12 -– Döner Sermayeye ait mallar, Devlet malı hükmündedir. Madde 13 – Döner sermaye işletmeleriyle ilgili mali ve idari işlemlerin yürütülmesi ve muhasebe usullerine ait esaslar, Maliye ve Tarım ve Köyişleri Bakanlıklarınca birlikte hazırlanır. Madde 14 – 549,2654 sayılı Kanunlarla 4486 sayılı Kanunun 18 inci maddesi ve 6968 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin son fıkrası kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 – (Mülga: 28/12/2005-5441/5 md.) Geçici Madde 2 – Yeni yönetmelik çıkıncaya kadar eski yönetmelikteki hükümler uygulanır. Geçici Madde 3 – (Ek: 28/12/2005-5441/4 md.) 29/5/1926 tarihli ve 867 sayılı Ziraat Vekaletine Merbut Bazı Mektep ve Müesseselerin Sureti İdaresi Hakkında Kanuna göre kurulan döner sermaye işletmeleri, 969 sayılı Kanun hükümlerine göre faaliyetlerine devam eder. 867 sayılı Kanuna göre kurulan döner sermaye işletmelerinden, 969 sayılı Kanuna göre faaliyetlerine devam edemeyecek olanlara ait her türlü taşınır ve taşınmaz, araç, gereç, malzeme, demirbaş ve taşıtlar ile burada çalışan personel başkaca bir işleme gerek kalmaksızın 969 sayılı Kanuna göre faaliyetlerine devam eden işletmelere devredilmiş sayılır. Madde 15 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 16 – Bu Kanunun hükümlerini Maliye ve Tarım ve Köyişleri Bakanlıkları yürütür. 21/12/1967 TARİHLİ VE 969 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1) 28/12/2005 tarih ve 5441 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Geçici Madde 1 — 2005 yılına ilişkin kârlardan 2006 yılında dağıtılacak üretimi teşvik primi ödemelerinde, 29/5/1926 tarihli ve 867 sayılı Kanun kapsamındaki döner sermaye işletmelerindeki personel ile 21/12/1967 tarihli ve 969 sayılı Kanun kapsamındaki döner sermaye işletmelerindeki personel hakkında, 969 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin son fıkrasının, bu Kanunla değiştirilmeden önceki hükmüne istinaden çıkarılmış olan yönetmelik hükümleri uygulanır. 969 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 969 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 4549 Kanunun Adı, İbare değişiklikleri, 1, 3, 6 12/3/2000 5441 Kanun Başlığı, 1, 3, Geçici Madde 3, İşlenemeyen Hüküm 3/1/2006 KHK/639 İbare değişiklikleri, 3 12/6/2011 tarihinde yapılan milletvekili seçiminden sonra kurulan ilk Bakanlar Kurulu üyelerinin atandığı tarihte KHK/666 3 1/1/2012 6495 3 2/8/2013 [1] 28/12/2005 tarihli ve 5441 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu Kanunun adı “Tarim ve Köyişleri Bakanlığının 867 ve 170 Sayılı Kanunlara Tabi İşletmeler Dışında Kalan Taşra Kuruluşlarına Döner Sermaye Verilmesi Hakkında Kanun” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [2] 8/3/2000 tarihli ve 4549 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu Kanunda geçen “Tarım Bakanlığı” ibareleri, “Tarım ve Köyişleri Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 3/6/2011 tarihli ve 639 sayılı KHK’nin 32 nci maddesiyle, bu Kanunda geçen "İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı" ibaresi "Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı" şeklinde değiştirilmiş ve "Döner Sermaye İşletmeleri Şube Müdürlüğü" ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır. [4] 11/10/2011 tarihli ve 666 sayılı KHK’nin 5 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “%80’i,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Bakanlık kadro ve pozisyonlarında çalışan personelden” ibaresi eklenmiş olup, daha sonra bu ibare 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 73 üncü maddesiyle “Bakanlık kadro ve pozisyonlarında bulunan personelden” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 3/6/2011 tarihli ve 639 sayılı KHK’nin 32 nci maddesiyle, bu maddede yer alan "İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı" ibaresi "Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı" olarak değiştirilmiş ve "Döner Sermaye İşletmeleri Şube Müdürlüğü" ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
|
984 | 3 | 1 |
ECZA TİCARETHANELERİYLE SANAT VE ZİRAAT İŞLERİNDE KULLANILAN ZEHİRLİ VE MÜESSİR KİMYEVİ MADDELERİN SATILDIĞI DÜKKANLARA MAHSUS KANUN Kanun Numarası : 984
|
2/3/1927
|
12/3/1927
|
ECZA TİCARETHANELERİYLE SANAT VE ZİRAAT İŞLERİNDE KULLANILAN ZEHİRLİ VE MÜESSİR KİMYEVİ MADDELERİN SATILDIĞI DÜKKANLARA MAHSUS KANUN Kanun Numarası : 984 Kabul Tarihi : 2/3/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 12/3/1927 Sayı: 575 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 124 Madde 1 – Tıbbi eczalar ve kimyevi maddelerin toptan satışına mahsus ecza ticarethaneleri açmak için Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletinin müsaadesi lazımdır. Madde 2 – Eczaneler Kanununa göre eczane açmak salahiyetini haiz olan her eczacı ecza ticarethanesi açabilir. Madde 3 – Ecza ticarethanesi işlerinden mesul olacak diplomalı bir eczacıyı müdür göstermek şartiyle eczacı olmıyan kimseler dahi ecza ticarethanesi açabilirler. Bir şirket tarafından dahi ecza ticarethanesi açılabilir. (Mülga cümle:15/11/2018-7151/4 md.) (…) Madde 4 – Bir yerde ecza ticarethanesi açmak için o yerin en büyük mülkiye memuruna bir istida ile müracaat olunur. Bu istidaya: 1 – Ecza ticarethanesi açacak veya müdiri mesul gösterilecek zatın isim ve hüviyetini ve diplomasının tarih ve numarasını ve ecza ticarethanesi açılacak yerin açık adresini havi fotoğraflı bir beyanname, 2 – Hüviyet cüzdanı ve diploma musaddak suretleri, 3 – Ecza ticarethanesi bir şirket tarafından tesis edildiği takdirde şirkete ait esas mukavelename ve nizamnamenin musaddak suretleri raptolunur. Madde 5 – Bu istida üzerine Hükümeti mahalliyece ait olduğu daireler vasıtasiyle ecza ticarethanesi yapılacak yerin vüsati ve zehirli ve iştiali kabil maddelerin muhafazasına mahsus yerlerin bu baptaki ahkama uygun olup olmadığı en çok onbeş gün içinde tetkik edilerek yapılacak rapor ve kroki, istida ve merbutlariyle beraber Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletine gönderilir. Madde 6 – Vekaletçe en çok on beş gün içinde icap eden tetkikat yapılarak istida sahibinin ve ticarethane yapılacak yerin lazım gelen vasıfları haiz olduğu tebeyyün ettiği takdirde ticarethanenin açılmasına müsaade edilip ruhsatname verilir. Ruhsat harcı maktu olarak iki yüz lira olup istidayı verene aittir. [1] Madde 7 – Bir ecza ticarethanesinin sahibi tarafından kapatılmasına lüzum görüldüğü takdirde bulunduğu yerin memurini sıhhiyesine malümat verilir. Madde 8 – Bir ecza ticarethanesinin başka bir yere nakline lüzum görülürse usulü dairesinde müsaade alınmak lazımdır. Madde 9 – Bir ecza ticarethanesinin mesul müdürü olan kimse kendi namına bir eczanenin sahip veya mesul müdürü olamaz. Madde 10 – Bir ecza ticarethanesinin şubeleri de olabilir. Ancak bu şubelerin açılması için dördüncü maddede gösterildiği üzere müsaade alınması ve şubenin bir eczacı mesul müdürün idaresinde bulunması lazımdır. Bir ecza ticarethanesi, depo ve ardiye kullanabilirse de evvelce memurini sıhhiyeye haber verilmesi ve bu yerlerin lazım gelen vasıfları haiz olması şarttır. Bu gibi depo ve ardiyelerde alışveriş yapılamaz. Madde 11 – Ecza ticarethanelerinden yalnız eczanelere ve ilaç üreticilerine toptan veya perakende ecza ve mevaddı kimyeviye satılabilir. Ecza ticarethanelerinde reçete yapılması memnu olduğu gibi tuvalet eşyasiyle kauçuk mamulat veya tıbba ve kimyaya ait alat ve edevat müstesna olmak üzere toptan ve perakende olarak ecza ve kimyevi maddelerin ve tıbbi müstahzaratın eşhasa satılması dahi memnudur. Sanat ve ziraatte kullanılan zehirli ve müessir kimyevi maddeler toptan ve perakende olarak hususi ahkamına tevfikan satılabilir. [2] (Ek fıkra:15/11/2018-7151/1 md.) Türkiye’de ruhsatlı olmayan veya ruhsatlı olup da çeşitli sebeplerle piyasada bulunmayan beşeri tıbbi ürünler, Sağlık Bakanlığı tarafından uygun görülen kamu kurum ve kuruluşları ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türk Eczacıları Birliği aracılığıyla şahsi kullanım maksadıyla reçeteli olarak yurt dışından temin edilebilir ve doğrudan hastalara verilebilir. Hastanelerin yurt dışından toplu olarak getirdiği ilaçların temini de bu şekilde sağlanabilir. Bu fıkraya göre temin edilen ilaçlar için, yurt dışı ilaç listesine girdiği tarihten itibaren üç yıl içerisinde izin/ruhsat sahibi tarafından ruhsat başvurusunda bulunulması ve başvuru tarihinden itibaren en geç iki yıl içerisinde ruhsat alınması zorunludur. Ruhsat başvurusu yapılmayan veya ruhsatı alınmayan ilaçların bu şekilde teminine devam edilmesine karar vermeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Madde 12 – Ecza komüsyoncuları, ecza ticarethaneleriyle eczanelere ecza ve kimyevi maddeler ve müstahzarat celbine tavassut etmeğe salahiyettar olup nezdlerinde nümune olarak gösterilecek miktardan fazla ilaç bulunduramazlar. Madde 13 – Ecza ticarethanelerinden başka yerlerde yalnız sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir ecza ve kimyevi maddeleri herkes satabilir. Ancak bu gibi maddeleri satmağa talip olan şahsın istidasiyle beraber hüviyetini ve satacağı kimyevi maddeleri ve dükkanının yerini ve esassen hangi ticaret ile meşgul olduğunu gösteren bir beyannameyi mahallinin en büyük mülkiye memuruna vermesi lazımdır. Bu beyanname üzerine dükkanı tetkik ve lazım gelen vasıfları haiz ve zehirli maddelerin muhafazasına mahsus tertipleri havi olduğu takdirde ruhsat verilir. Kayıt ve tescil için Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletine bildirilir. Madde 14 – Gerek ecza ticarethanelerinde ve gerekse munhasıran sanat ve ziraat işlerinde kullanılmağa mahsus zehirli ve müessir maddeler satılan yerlerde bütün bu zehirli ve müessir maddeler hususi talimatnamesine tevfikan muhafaza edilir. Madde 15 – Ecza ticarethaneleriyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılmağa mahsus zehirli ve müessir maddeler satılan yerlerde mahallinin en büyük sıhhiye memuru tarafından tasdik edilmiş defterler tutmak mecburidir. Bu defterlere zehirli ve müessir maddelerin alım ve satımı kaydolunur. Madde 16 – Ecza ticarethaneleri ve sanat ve ziraate mahsus zehirli ve müessir maddeler satılan yerler Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletinin daimi teftiş ve murakabesine tabidir. Senede iki defa teftiş ıcrası mecburi olup lüzum görülen sair zamanlarda da teftiş yapılabilir. Bu teftişler, fevkalade haller haricinde her halde Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye müfettişleri tarafından yapılır. Teftiş için gelen ve hüviyetini ispat eden müfettişe bu gibi ticarethane sahip veya müdiri mesulleri dükkan veya mağazasının her tarafını ve on beşinci maddede gösterilen defterlerini göstermeğe ve talep edilen sair malümatı vermeğe mecburdur. Madde 17 – Ecza ticarethanelerinin teftişi esnasında bozuk, mağşuş veya gayri saf olduğundan şüphe edilen maddelerden üç nümune alınarak her iki tarafça mühürlenir ve bir nümunesi ticarethanede bırakılarak diğer iki nümune tahlil ve tetkik için Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletine gönderiliir. Tahlil neticesine kadar maddenin kalan kısmı istimalden menolunur ve mühürlenir. Madde 18 – Ecza ticarethaneleriyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir maddeler satılan mahallerin dahili tertibatını ve ne suretle teftiş edileceğini ve bir ecza ticarethanesinin muhtevi olması lazımgelen ecza ve kimyevi maddelerin en az miktarını gösterir bir talimatname tanzim olunacaktır. Madde 19 – Bir ecza ticarethanesinin sahip veya müdiri mesulü her hangi bir sebeble ticarethanesinden bir haftadan fazla gaybubet ettiği takdirde mahalli memurini sıhhiyesine malümat vermelidir. Gaybubet iki ayı geçtiği ve ticarethanede, en aşağı beş sene bir eczane veya ecza ticarethanesinde çalışmış ehliyetli bir kalfası bulunmadığı takdirde gaybubet eden müdiri mesulün yerine bir eczacı müdiri mesul gösterilmesi ve bunun için dördüncü maddede gösterildiği veçihle müsaade alınması lazımdır. Madde 20 – Ecza ticarethanelerinde bulunacak olan tıbbi eczanın saf ve gayri mağşuş ve kanunen kabul edilmiş kodekse muvafık olması mecburidir. Madde 21 – (Değişik:15/11/2018-7151/2 md.) Bu Kanunda tasrih edilen kaidelere riayet etmeyen veya memnuiyetlere muhalif hareket eden ecza ticarethaneleri sahip veya müdiri mesulleri ile sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir maddeler satıcılığı yapanlara, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu veya mahallî mülki amir tarafından fiilin mahiyeti ve sonuçları dikkate alınarak iki bin Türk lirasından yirmi bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilir. Fiilin bir yıl içerisinde tekrarı hâlinde ceza bir kat artırılarak uygulanır. Bu maddelerin satışı kamu sağlığı bakımından tehlikeli bir durum oluşturuyorsa, tehlike giderilinceye kadar geçici olarak işletme faaliyetten menedilir. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından idari para cezası veya idari yaptırım kararı verildiğinde keyfiyet ilgili mülki amire bildirilir. Madde 22 – Zehirli ve müessir maddelerin muhafazasına ait tertibatın talimatnamesi hilafına noksan olduğu görülen yerler tertibatın ikmaline kadar kapatılır. Madde 23 – Eczanelerde saf veya kodekse uygun olmaması sebebiyle müsadere edilen ecza ve kimyevi maddelerin bedellerini, bunları satmış olduğu evrak ve vesikalarla sabit olan ecza ticarethaneleri eczane sahibine iade etmeğe mecburdur. Yalnız bu maddede görülen ademi safiyetin, muhafazası hususundan fenni kaidelere riayet etmemekten veya her hangi bir suretle eczacının sun'u taksirinden veya tağşişten mütevellit bir muameleye maruz kalmasından dolayı husule gelmemiş olması lazımdır. Ecza ticarethaneleri sahipleri de zararı müeddi olan bu gibi ahvalde haklarını almak için malın ilk sahibi aleyhinde ait olduğu mahkemeye müracaat edebilirler. Madde 24 – Hariçten gelip de tababet ve baytarlıkta kullanılan ecza ve kimyevi maddeler Türkiye'ye Sıhhiye ve Maliye Vekaletlerince tayin olunacak mahallerden ithal edilir. Bu yerlerde ait olduğu Vekaletçe ecza ve kimyevi maddelerin saf ve kodekse uygun olup olmadıklarını tayin için her türlü levazımı havi laboratuvarlar bulundurulur ve mütehassıs kimyagerler istihdam edilir. Muayyen gümrüklerin gayrisinden ithali arzu edilen maddeler veya nümunelerin, laboratuvarları olan gümrüklerce muayeneden geçirilmiş olması lazımdır. Madde 25 – 25 Nisan 1301 tarihli Akkarlar ve attarlar ve kökçüler nizamnameleri hükümleri mülgadır. Madde 26 – Bu kanunun neşri tarihinde mevcut olan ecza depolariyle sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve müessir maddeler satan ticarethaneler bu kanunun muhtelif maddelerinde gösterilen şartları altı ay zarfında ikmale mecburdurlar. Ek Madde 1- (Ek:21/7/2025-7557/1 md.) Ecza ticarethaneleri; beşeri tıbbi ürünlerin ve özel tıbbi amaçlı gıdaların tedarik zinciri içindeki tüm hareketlerini Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak takip sistemine bildirir. Bu fıkraya aykırı hareket edenlere, aykırılığa konu tüm ürünlerin aykırılığın tespit tarihindeki depocu satış fiyatları toplamının iki katı tutarında idari para cezası verilir. Aynı fiilin bir yıl içindeki ikinci tespitinde idari para cezası bir kat artırılarak uygulanır, üçüncü tespitte ecza ticarethanesinin ruhsatnamesi iptal edilir. Ecza ticarethaneleri beşeri tıbbi ürünler, özel tıbbi amaçlı gıdalar ve etkin maddelerin muhafazası ve dağıtımını Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yapar. Geçici Madde 1 - (Ek:15/11/2018-7151/3 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 11 inci maddenin ikinci fıkrasına göre yurt dışından temin edilmiş ilaçlar için ruhsat başvurusunda bulunmamış olanların başvuru süresi bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte başlar. Daha önceden ruhsat başvurusu yapılmış ilaçlar için iki yıllık ruhsat alma süresi bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlar. Madde 27 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 28 – Bu kanun ahkamının icrasına Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye, Adliye ve Maliye Vekilleri memurdur. 984 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/Khk’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 984 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 4854 – 6/5/2003 5728 21 8/2/2008 6514 11 18/1/2014 7151 3, 11, 21, Geçici Madde 1 5/12/2018 7557 EkMadde 1 24/7/2025 [1] Maddede geçen ruhsat harcı 25/2/1952 tarih ve 5887 sayılı Mülga Harçlar Kanununun 126 ncı maddesinin (İ) bendi ile kaldırılmıştır. [2] 2/1/2014 tarihli ve 6514 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci cümlesinde yer alan “eczanelere” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve ilaç üreticilerine” ibaresi eklenmiştir.
|
992 | 3 | 1 |
SERİRİ TAHARRİYAT VE TAHLİLAT YAPILAN VE MASLİ TEAMÜLLER ARANILAN UMUMA MAHSUS BAKTERİYOLOJİ VE KİMYA LABORATUVARLARI KANUNU [1] Kanun Numarası : 992
|
19/3/1927
|
30/3/1927
|
SERİRİ TAHARRİYAT VE TAHLİLAT YAPILAN VE MASLİ TEAMÜLLER ARANILAN UMUMA MAHSUS BAKTERİYOLOJİ VE KİMYA LABORATUVARLARI KANUNU [1] Kanun Numarası : 992 Kabul Tarihi : 19/3/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 30/3/1927 Sayı: 580 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 149 Madde 1– Muayyen ücret mukabilinde veya meccanen (...) 1 sariri taharriyat ve tahlilat yapılan veya masli teamüller aranılan umuma mahsus bakteriyoloji ve kimya laboratuvarları, yapılacak tahlilat ve taharriyatın cinsine göre ihtisas vesikasına malik ve Türkiye'de icrayı sanata mezun tabip, baytar, eczacı veya kimyagerler tarafından Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletinin müsaadesi istihsal edilmek suretiyle açılır. Madde 2 – Laboratuvar açacak her mütehassıs mahalli sıhhiye ve muaveneti içtimaiye müdiriyetine bir istida ile müracaat eder ve bu istidasına atideki evrak raptedilir. A – (Değişik: 27/1/1930- 1551/1 md.) Nüfus tezkeresi, diploma, tababet ve şuabatı sanatlarının tarzı icrasına dair kanun ile ilgili mevzuatta münderiç ihtisas vesikaları hakkındaki hükümlere muvafık olarak alınmış vesikalar veya suretleri. [2] B – Laboratuvarların ismi, muvazzah adresi ve krokisi, iştigal edeceği tahlilatın envar ve tahlilatın her nev'ine nazaran tesbit edilen ücretler miktarı laboratuvarlarda şerik veya memur sıfatiyle ifayı vazife edecek mütehassısların isimlerini, alatını ve edavatını ve echize ve müfredatını muhtevi beyanname. Madde 3 – İstida ve merbutatı sıhhiye müdiriyetince tetkik olunarak Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletine gönderilir. Şeraiti anifeyi haiz olanlara müsaade edilir. Ve ruhsatname verilir. Tarihi müracaattan itibaren azami bir ay zarfında muamele intaç olunarak sahibine tebliğ olunur. Madde 4 – İşbu kanunun neşrinden mukaddem hali faaliyette olan ve ihtisas vesikasını hamil bulunan laboratuvar sahiplerinin vesikaları muteberdir. Ancak bu laboratuvarlar ashabı iki ay zarfında müsaade talebine ve bu kanunla tesbit edilen ahkama ittibaa mecburdurlar. Madde 5 – Laboratuvarların hususatı fenniyesinden ruhsatname sahibi mesuldür. Madde 6 – Laboratuvarlar senede bir defa umumi teftişe tabi olduğu gibi lüzum görüldükçe de teftiş olunurlar. Laboratuvar müdiri mesulü ispatı hüviyet eden teftiş memurlarına defterleri ve laboratuvarının umumi tahlilat ve taharriyata mahsus aksamını göstermeğe ve icap eden izahatı vermeğe mecburdur. Madde 7 – Seriri (...) [3] tahlilat yapılan masli teamüller aranılan umuma mahsus bakteriyoloji ve kimya laboratuvarlarının krokisi, muhtevi olacakları alat ve echize ve bunların sureti muhafazaları ve muktazi defterlerle ne suretle tutulacakları ve vaserman yapılan laboratuvarların tabi olacakları ahkamı mahsusa ve bu teamülün hangi usul ile icra olunacağı Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince bir talimatname ile tesbit olunur. Madde 8 – Bir laboratuvarın sahibi tarafından seddi veya başka bir mahalle nakli takdirinde sıhhiye ve muaveneti içtimaiye müdüriyetine malümat verilir. Madde 9 – (Değişik birinci fıkra: 6/4/2011-6225/15 md.) Bu Kanuna göre laboratuvar açma yetkisine sahip olup da izinsiz laboratuvar açanın laboratuvarı, bu Kanunda yazılı usul uyarınca izin alınıncaya kadar mahallî mülkî amir tarafından kapatılır. Laboratuvar açma yetkisine sahip olmayıp da bu çeşit laboratuvar açanlar veya izinle açmış oldukları laboratuvarlarını yetkisi olmayanlara terk edenler iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu kanunun dördüncü maddesinde gösterilen laboratuvar ashabından, alat ve edevat ve sairesi noksan görülenlere, laboratuvarlarının ikmali nevakısı için verilen mühlet nihayetinde ikmal etmedikleri takdirde laboratuvarları kapatılır ve ruhsatnamesi geri alınır. Madde 10 – (Değişik: 23/1/2008-5728/9 md.) Fenne uygun tahliller yerine getirilmediği ve beyannamesinde belirtilen hükümlere uymadığı veya bu Kanunun 7 nci maddesi uyarınca düzenlenen yönetmeliğe aykırı hareket ettiği belirlenenlere mahallî mülkî amir tarafından bin Türk Lirasından üçbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Ayrıca, şartlar yerine getirilinceye kadar laboratuvar kapatılır. Madde 11 – (Mülga: 24/4/2003-4854/6 md.) Madde 12 – Bu Kanun neşri tarihinden on beş gün sonra müteberdir. Madde 13 – Bu kanunun icrasına Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye ve Adliye Vekilleri memurdur. 992 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 992 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1551 — 2/2/1930 4854 — 6/5/2003 5728 9, 10 8/2/2008 6225 9 26/4/2011 KHK/700 2 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı KHK'nin 21 inci maddesiyle bu Kanunun başlığında yer alan "ve Gıdai" ibaresi ile, 1 inci maddesindeki "gıdai ve" ibaresi, yürürlükten kaldırılmış olup, bu değişiklik 27/5/2004 tarihli ve 5179 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle aynen kabul edilerek Kanunlaşmıştır. [2] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 3 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “nizamnamesinde” ibaresi “ilgili mevzuatta” şeklinde değiştirilmiştir. [3] Bu arada yeralan "ve gıdai" ibaresi, 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı KHK'nin 21 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, bu değişiklik 27/5/2004 tarihli ve 5179 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle aynen kabul edilerek Kanunlaşmıştır.
|
991 | 5 | 1 |
DEVLET DEMİRYOLLARI VE LİMANLARI İŞLETME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞÇİLERİ EMEKLİ SANDIĞI İLE ASKERİ FABRİKALAR TEKAÜT VE MUAVENET SANDIĞININ SOSYAL SİGORTALAR KURUMUNA DEVRİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası :991
|
23/1/1968
|
31/1/1968
|
DEVLET DEMİRYOLLARI VE LİMANLARI İŞLETME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İŞÇİLERİ EMEKLİ SANDIĞI İLE ASKERİ FABRİKALAR TEKAÜT VE MUAVENET SANDIĞININ SOSYAL SİGORTALAR KURUMUNA DEVRİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası :991 Kabul Tarihi :23/1/1968 Yayımlandığı Resmî Gazete :Tarih: 31/1/1968 Sayı: 12814 Yayımlandığı Düstur :Tertip: 5 Cilt: 7 Sayfa: 545 Madde 1 – 2454 sayılı Kanunla kurulu (Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü İşçileri Emekli Sandığı) ile 3575 sayılı kanunla kurulu (Askeri Fabrikalar Tekaüt ve Muavenet Sandığı) bu kanun hükümleri dairesinde Sosyal Sigortalar Kurumuna devredilmiştir. Bu kanunda geçen (Kurum) deyimi (Sosyal Sigortalar Kurumu), (Demiryolları Emekli Sandığı) deyimi (Devlet Demiryolları ve limanları İşletme Genel Müdürlüğü İşçileri Emekli Sandığı), (Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı) deyimi (Askeri Fabrikalar Tekaüt ve Muavenet Sandığı), (Sandık üyesi) deyimi de sözü geçen (Demiryolları Emekli Sandığı) ile (Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı) na aidat ödemiş olanlar anlamına gelir. Madde 2 – Demiryolları Emekli veya Askeri Fabrikalar Tekaüt sandıklarına aidat ödemiş olan sandık üyelerinin ilgili Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı kanunlarına göre geçen fiili hizmetleri, Kurumca uygulanan Sosyal Sigortalara tabi olarak geçmiş sayılır. (Ek: 13/11/1969 - 1189/4 md.) Hizmetleri aynı müessesede devam etmekte iken, sonradan memur statüsüne tabi bir vazifeye geçirilmeleri sebebiyle,evvelce tabi bulundukları sandıklardan veya sandıkların devri dolayısiyle ilk defa 1/8/1968 tarihinde tabi oldukları Sosyal Sigortalar Kurumundan T.C. Emekli Sandığına tabi duruma geçmek suretiyle 15/7/1965 tarihli,668 sayılı Kanun ile ilgilendirilmiş olanları, 5/1/1961 tarihli 228 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine göre,emekli aylığı bağlanması ve 15 inci maddesine göre ikramiye verilmesi, hakları saklıdır. Madde 3 – 2 inci maddede belirtilen sandık üyeleri hakkında Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri uygulanır. Madde 4 – Bu kanunun uygulanmasında, ay üzerinden hesaplanan hizmet sürelerinin güne çevrilmesinde her ay otuz gün, prim ödeme gün sayılarının aya çevrilmesinde her otuz gün bir ay sayılır. Madde 5 – Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından kendilerine veya hak sahibi kimselerine toptan ödeme yapılması gereken sandık üyelerinin ilgili Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığına ödemiş bulundukları aidat ile bunların karşılıkları, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi olarak kabul edilir. Madde 6 – Bu kanunda Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıkları kanunlarındaki esaslar dairesinde işlem yapılacağı belirtilen hallerde, Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıkları ile ilgili kanunların bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihteki hükümleri uygulanır. Madde 7 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı Kanunlarına göre tasfiye edilmiş bulunan hizmetler ve haklar, bu kanunun uygulanmasında nazara alınmaz. Şu kadar ki, Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıklarına ödedikleri aidatı, hizmet sürelerinin yetersizliği sebebiyle ilgili sandıktan geri alamamış olan veya aidatını geri alabilme süresi dolmuş bulunan sandık üyelerinin bu hizmetleri hakkında 2 nci madde hükmü uygulanır. Geçici 4 üncü ve 5 inci maddeler hükümleri de saklıdır. Madde 8 – Eski hizmetleri için Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıklarına borçlanmış olan sandık üyelerinin borç bakıyeleri, ilgili sandık kanunlarındaki borçlanma esasları dairesinde kurumca tahsil edilir. Madde 9 – Mesken yaptırmaları için, Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıkları tarafından 5954, 6096, 6173, 6302 ve 6778 sayılı Kanunlar ile 3/11/1960 tarihli 121 sayılı 15/12/1960 tarihli 166 sayılı, 8/5/1962 tarihli 48 sayılı ve 4/8/1966 tarihli 782 sayılı kanunlara göre sandık üyelerine verilmiş bulunan borç paralar, ikraz şartları dairesinde Kurumca tahsil olunur. Bu ikrazat dolayısiyle sandık üyeleriyle Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıkları arasında akdedilmiş olan sözleşmeler ile borçluların gayrimenkullerine Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıkları namına konulmuş bulunan ipotekler, herhangi bir muamele ve merasime hacet kalmaksızın Kurum adına ve lehine devam eder. Madde 10 – Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıklarının devir tarihi itibariyle hazırlanacak birer bilanço ile tespit edilen bütün varlıkları alacakları ile borç ve taahhütleri her türlü hukuki neticeleriyle kuruma intikal eder. Bilançolarda, esham ve tahvilat devir tarihindeki borsa değerleriyle, menkul ve gayrimenkul mallar ise rayiç değerleri ile gösterilir. Devir ve intikal dolayısiyle yapılacak işlemler her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Madde 11 – 10 uncu maddeye göre hazırlanacak bilançoya eklenecek cetveller şunlardır: a) 2 ve 7 nci maddeler ile geçici 1, 4 ve 5 inci maddeler kapsamına giren sandık üyelerinin kimliklerini, bunların devir tarihine kadar olan emekliye tabi hizmet sürelerini, sandıkta birikmiş bulunan aidat ve karşılıklarını gösterir cetveller. b) Geçici 2 nci madde kapsamına giren ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte aylık almakta olan sandık üyeleriyle hak sahibi kimselerinin kimlikleri ile aylık tutarlarını gösterir cetveller. c) Kurumca gerekli görülecek envanter ve müfredat cetvelleri. Devir işlemleri, bu kanunun yürürlüğe gireceği tarihten itibaren en geç 6 ncı ayın sonuna kadar tamamlanır. Madde 12 – Milli Savunma, Çalışma, Ulaştırma, Maliye ve Sanayi Bakanlıklarınca seçilecek aktüer ve uzmanlardan kurulu bir heyet tarafından, devir tarihi itibariyle ve sandıkların her biri için ayrı ayrı olmak üzere, aşağıda yazılı teknik karşılıklar hesap ve tespit olunur. a) Matematik karşılık. b) Müktesep haklar karşılığı. c) Birikmiş aidatlar karşılığı. Matematik karşılık, devir tarihinden önce sandıklarca bağlanmış veya bağlanmasına hak kazanılmış olan malûllük emeklilik ve dul-yetim aylıklarından devir tarihinden sonra yapılacak ödemelerin peşin değerleridir. Müktesep haklar karşılığı, geçici 1 inci madde kapsamına giren sandık üyelerine malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından ileride yapılacak yardımların peşin değeri ile, bu üyeler için ileride ödenecek malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin peşin değerleri arasındaki farktır. Birikmiş aidatlar karşılığı, geçici 1 inci madde dışında kalan üyeler için, devir tarihine kadar sandıklara ödenmiş aidat ve karşılıkların kanuni faizleri ile birlikte baliğdir. Sandıkların devir tarihindeki varlıkları bu karşılıklara yetmediği takdirde aradaki fark devir tarihinden itibaren % 5 faiz yürütmek ve 15 yılda eşit taksitler halinde Sosyal Sigortalar Kurumuna ödenmek üzere, Genel Bütçeden ayrılacak ödeneklerle karşılanır. Ayrılan ödeneğin Sosyal Sigortalar Kurumuna tediyesindeki gecikme, Kurumca bu kanuna göre yapılması gereken ödemeleri durdurmaz. Madde 13 – Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıklarının daimi kadrolarında çalışanlardan Kurumda bir vazifeye geçmek istiyenler, almakta oldukları aylık ücretlerle Kurum kadrolarına naklen tayin edilirler. Madde 14 – 5954, 6096, 6173, 6302 ve 6778 sayılı kanunlar ile 3/11/1960 tarihli 121 sayılı, 15/12/1960 tarihli 166 sayılı, 8/5/1962 tarihli 48 sayılı ve 4/8/1966 tarihli 782 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. Ek Madde 1 – (Ek: 13/11/1969 - 1189/1 md.) 991 Sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesine göre bağlanacak emekli aylıklarının tespitinde filli ve itibari hizmet sürelerinin toplamı 25 yıl olarak değiştirilmiştir. Fiili ve itibari hizmet sürelerinin toplamı 25 yıl olanlar için Emekli aylığının nispeti emekli aylığı bağlanmasına esas tutulan aylık veya ücretin % 70 i olarak uygulanır. Yaşlılık aylığı bağlanmasında 1 ay 30 gün üzerinden hesaplanır. Fiili ve itibari hizmet süreleri toplamı 25 yıldan az olanlara her tam yıl için % 1 eksiği, fazla olanlara da her tam yıl için % 1 fazlası üzerinden emekli aylığı bağlanır. Fiili ve itibari hizmet süreleri toplamındaki ay kesirleri tam ay sayılır. Yıl kesirlerinin her ayı için emekli aylığı bağlanmasına esas tutulan aylık veya ücret tutarının % 1 inin onikide biri emekli aylığına ayrıca eklenir. Ancak, bağlanacak aylığın toplamı emekliliğe esas aylığın % 80 ini geçemez. 991 sayılı Kanun hükümlerine göre işçilere verilecek emekli ikramiyesinde de filli hizmet süresi 25 yıl olarak değiştirilmiştir. Ek Madde 2 – (Ek: 13/11/1969 - 1189/2 md.) 1/8/1968 tarihinden önce Demiryolları Emekli Sandığı ile Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığınca aylık bağlanmış olan emeklilerle, 991 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası gereğince aylık bağlanan emeklilerin ve T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre emekli aylığı bağlanmış olanların, T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi daire, kurum ve ortaklıklar ile Sosyal Sigortalar Kanununa tabi işyerlerinde çalışmaları halinde, buralarda çalıştıkları sürece, emekli aylıkları kesilir. Bu durumda olanlar hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 63 üncü maddesine göre işlem yapılır. Yukarıdaki fıkralarda yazılı kimseleri çalıştıranlar, bunları, vazifeye başladıkları tarihlerden itibaren bir ay içinde yazı ile Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirirler. Ek Madde 3 – (13/11/1969 - 1189 sayılı kanunun 3 üncü maddesi hükmü olup ek madde haline getirilmiştir.) Bu kanunun uygulanması dolayısiyle aylıklarda yapılacak artırmalar, 991 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde belirtilen matematik karşılıkların hesabına dahil edilir. Ek Madde 4 – (13/11/1969 - 1189 sayılı kanunun 5 inci maddesi hükmü olup, ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.) Ek 2 nci ve geçici 4 üncü maddelerde belirtilen yükümlülükleri süresi içinde yerine getirmiyenler hakkında 100 liradan 1000 liraya kadar ağır para cezası hükmolunur. Geçici Madde 1 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıklarına tabi olarak çalışmakta olanlardan, Demiryolları Emekli Sandığı kanunlarına tabi fiili hizmet süreleri 5 yılı doldurmuş bulunanların T.C. Devlet Demiryolları İşletmesine ait iş yerlerinde, Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı kanunlarına tabi fiili hizmet süreleri 5 yılı doldurmuş bulunanların da Milli Savunma Bakanlığına veya Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumuna ait iş yerlerinde devamlı olarak çalışmak suretiyle, Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak geçecek hizmet süreleri, yazılı istekleri halinde, Demiryolları Emekli Sandığı ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı kanunlarına tabi olarak geçmiş bulunan hizmetleriyle birlikte nazara alınır ve bunlara ilgili sandık kanunlarındaki esaslar dairesinde Kurumca emekli aylığı bağlanır Bu gibi sandık üyelerinin, ilgili bulundukları sandığa tabi işe girmeden önce, ihtiyarlık sigortasına tabi hizmetleri geçmiş ise, bu hizmetler hakkında yaşlılık veya ölüm sigortasının toptan ödeme hususundaki hükümleri uygulanır. Bu suretle emekli aylığı bağlananlar ile bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Demiryolları Emekli Sandığı veya Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı kanunlarına göre emekli veya maluliyet aylığı bağlanmış veya bağlanmasına hak kazanmış olanların ölümlerinde, Sosyal Sigortalar Kanunundaki esaslar uygulanır. Geçici Madde 2 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Demiryolları Emekli Sandığı ile Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığınca aylık bağlanmış olanlar ile geçici 1 inci maddenin birinci fıkrası gereğince Kurum tarafından aylık bağlananların bu aylıkları hakkında Kurumca, Demiryolları Emekli Sandığı ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı kanunlarındaki esasların uygulanmasına devam olunur. Ancak, aylıklar üç ayda bir peşin verilir ve ölüm halinde geri alınmaz. Bu aylıkların ödenmesi, Sosyal Sigortalar Kanununa göre bağlanan gelir ve aylıkların ödenmesindeki usullere göre yapılır. Geçici Madde 3 – Demiryolları Emekli Sandığı Kanunlarına tabi olarak geçen fiili hizmetleri ile geçici 1 inci maddenin birinci fıkrası gereğince bununla birleştirilen hizmetlerinin toplamı otuz yılı dolduran sandık üyelerine geçici 1 inci maddeye göre Kurumca bağlanacak aylığa esas tutulan aylık ücretlerinin bir yıllık tutarı, emekli ikramiyesi olarak T.C. Devlet Demiryolları İşletmesince verilir. Hizmet toplamı otuz yılı doldurarak yukarıki fıkraya göre emekli ikramiyesine hak kazandıktan sonra ölen sandık üyelerinin emekli ikramiyelerinin tamamı, aylık bağlanan hak sahibi kimselerine ve bu aylıklariyle orantılı olarak, hak sahibi kimsesi yoksa reşit evlatlarına müsavaten ödenir. Geçici Madde 4 – Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıklarına ödedikleri aidatı geri alan sandık üyelerinden, bu kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde ilgili sandığa yazılı olarak müracaat eden ve geri aldıkları aidatı, en geç bu kanunun bütün hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihi takibeden altıncı ayın sonuna kadar ve yüzde beş faizi ile, ilgili sandığa veya kuruma yatıranların bu hizmetleri hakkında 2 nci madde hükmü uygulanır. Geçici Madde 5 – Sandık üyeleri, 5966 ve 6153 sayılı kanunlarla tanınan haklardan, bu kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde ilgili sandığa yazılı olarak müracaat etmek suretiyle ve mezkür kanunlardaki şartlarla yararlanabilirler. Geçici Madde 6 – a) 1/1/1950 den önce Milli Savunma Bakanlığına bağlı tamirhane ve dikimevleri ile Makina Kimya Endüstrisi Kurumuna bağlı uçak, gazmaske, Elmadağ fabrikaları ve benzeri kurumlarda çalışıp 3575 sayılı Kanun şümulüne alınmıyan içişlerin, kanun kapsamına alınmadan önce geçen en çok 10 yıllık hizmetleri, bu kanunun yayımından itibaren 1 yıl içinde, 3575 sayılı Kanuna dahil edildikleri zamanki ücret veya yevmiyeleri üzerinden işçi ve işveren sigorta aidatlarını defaten veya taksitle ödedikleri takdirde mevcut hizmetleriyle birleştirilir. b) Yine 1950 yılından sonra askeri işyerlerinde çalışıp her ne suretle olursa olsun 3575 sayılı Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı kapsamına alınmamış işçilerin hizmetleri de geçici 6 ncı madde (a) fıkrası esasları dahilinde birleştirilir. Geçici Madde 7 – Bu kanunun bütün hükümleriyle yürürlüğe gireceği tarihe kadar geçecek süre içinde, sandıklara, kanuni ödemelerini karşılamak üzere, Kurumca yeteri kadar borç verilebilir. Geçici Madde 8 – Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıklarının Kuruma devri ile ilgili işlemlerin tanzimi, ifa ve intacının temini için Kurum ve Sandık personelinden kurulacak komisyonların ve Kanunun 12 nci maddesinde sözü geçen heyetin başkan ve üyelerine, bilirkişilere ve bu işlemlerin ifasiyle vazifelendirilecek memur ve hizmetlilere Maliye ve Çalışma Bakanlıklarınca müştereken tespit edilecek esas ve miktarlarda bir ücret ödenir. Bu ücretler, 7244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmüne tabi değildir. Geçici Madde 9 – Sandıkların devri dolayısiyle yapılacak masraflar Kurumca karşılanır ve üyeleri nispetinde sandıklara borç kaydedilir. Geçici Madde 10 – Bu kanunun bütün hukümleriyle yürürlüğe girdiği tarihten önce vukua gelen iş kazası, hastalık, analık halleri ile bu tarihten önce anlaşılmış bulunan meslek hastalığı dolayısiyle geçici işgörmezlikleri devam etmekte olan Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığına tabi üyelerin ödeneklerinin, bu Sandık Kanunu hükümleri gereğince hesaplanan kazançlar üzerinden ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda belirtilen sürece ödenmesine devam olunur. Bu kanunun bütün hükümleriyle yürürlüğe girdiği tarihten önce anlaşılmış bulunan meslek hastalığı ve vukua gelen iş kazası sonucu sürekli işgöremezlik ve ölüm hallerinde de birinci fıkradaki günlük kazanç esas alınarak 506 sayılı Kanun gereğince gelir bağlanır. Geçici Madde 11 – (13/11/1969 - 1189/2 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Demiryolları Emekli Sandığı ile Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandığı kanunlarına göre bağlanmış olan emekli, adi malûllük, vazife malûllüğü, dul ve yetim aylıkları ile 991 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre bağlanmış olan emekli aylıkları hakkında da bu kanunun ek 1 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, vazife malûllüğü aylıklarında aylığın toplamı emekliliğe esas aylığın % 100 ünü geçemez. Geçici Madde 12 – (13/11/1969 - 1189/2 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Geçici 1 inci madde hükmüne göre tespit edilecek emekli, adi malullük, vazife malullüğü, dul ve yetim aylıkları tutarı emekli aylığının bağlanmasına esas tutulan aylık veya ücret tutarları, bu aylıkların bağlandığı tarihten beri ücret seviyelerinde vukua gelen yükselmeler de nazara alınmak suretiyle hesaplanır. Ücret seviyelerinde vukua gelen yükselmeler kurumca hazırlanıp Çalışma Bakanlığınca onaylanacak ve en geç üç ay içinde yürürlüğe konacak bir yönetmelikle tespit edilir. Artırmalar sonuçlanıncaya kadar ödenmekte olan aylıklar, sonradan mahsubu yapılmak üzere % 20 zamlı olarak ödenebilir. Ancak 15/7/1965 tarihli ve 669 sayılı Kanun gereğince yükseltmeye tabi tutulan emekli, adi malûllük, vazife malûllüğü veya dul ve yetim aylıkları hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. Geçici Madde 13 – (13/11/1969 - 1189/2 md. ile gelen Geçici 3 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) a) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Demir Yolları Emekli ve Askeri Fabrikalar Tekaüt Sandıkları Kanunlarına göre emekli, adi malûllük, vazife malûllüğü, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ile 991 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesine göre emekli aylığı bağlanmış olanlar veya aylık bağlanmasına hak kazanmış durumda olup henüz işlemi tamamlanmamış bulunanların aylık tutarları yürürlük tarihinden, b) (a) fıkrasında belirtilen aylığı bu kanunun yürürlük tarihinden önce kesilmiş bulunanlardan, aylık keşiliş sebebinin ortadan kalkması ile aylık ödenmesine tekrar hak kazananların, aylık tutarları, bu hakları kazandıkları tarihten, İtibaren bu kanun hükümlerine göre yeniden tespit edilir. Geçici Madde 14 – (13/11/1969 - 1189/2 md. ile gelen Geçici 4 üncü md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Halen ek 2 inci maddenin birinci fıkrası şümulüne giren emekliler, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde, görevlerine devam edip etmiyeceklerini, Sosyal Sigortalar Kurumuna yazılı olarak bildirmeye mecburdurlar. Bu yazılı bildirmeyi yapmıyanların emekli aylıkları, bu sürenin bitimini takib eden ilk üç aylık ödeme dönemi başlangıcından itibaren kesilir. Yukardaki fıkrada yazılı kimselere çalıştıranlar, bunları, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yazı ile Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirirler. Geçici Madde 15 – (13/11/1969 - 1189/2 md. ile gelen Geçici 5 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu kanunun uygulanmasına ait işlemlerin zamamında yapılmasını sağlamak maksadiyle, çalışma saatleri dışında görevlendirilecek personele, Sosyal Sigortalar Kurumu Müdürler Kurulunca tespit edilecek esas ve miktarlar dahilinde bir ücret ödenir. Bu ücretler, 7244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmüne tabi değildir. Geçici Madde 16 – (13/11/1969 - 1189/2 md. ile gelen Geçici 6 ncı md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Demiryolları Emekli ve Askeri Fabrikalar tekaüt sandıklarına ödedikleri aidatı geri alan sandık üyelerinden bu kanunun yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde ilgili sandığa yazılı olarak müracaat eden ve geri aldıkları aidatları, en geç bu kanunun hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihi takibeden birinci yılın sonuna kadar ve yüzde beş faizi ile, ilgili Sandığa veya Kuruma yatıranların bu hizmetleri hakkında 2 nci madde hükmü uygulanır. Madde 15 – Bu Kanunun geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7, geçici 8 inci ve geçici 9 uncu maddeleri yayımı tarihinde, diğer hükümleri ise yayımını takibeden aybaşından altı ay sonra yürürlüğe girer. Madde 16 – Bu Kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 991 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 991 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1189 2 1/8/1968 12, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Geçici Madde 1, Geçici Madde 2, Geçici Madde 3, Geçici Madde 4, Geçici Madde 5, Geçici Madde 6 1/3/1969
|
1,005 | 5 | 1 |
İSTİKLAL MADALYASI VERİLMİŞ BULUNANLARA VATANİ HİZMET TERTİBİNDEN ŞEREF AYLIĞI BAĞLANMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası :1005
|
24/2/1968
|
24/2/1968
|
İSTİKLAL MADALYASI VERİLMİŞ BULUNANLARA VATANİ HİZMET TERTİBİNDEN ŞEREF AYLIĞI BAĞLANMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası :1005 Kabul Tarihi :24/2/1968 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 24/2/1968 Sayı: 12835 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 7 Sayfa: 649 Madde 1 – (Değişik: 9/11/1983 - 2943/1 md.) (Değişik fıkra:30/3/2023-7447/1 md.) Milli mücadeleye iştirak eden ve bu sebeple kendilerine İstiklal Madalyası verilmiş bulunan Türk vatandaşları ile 1950 yılında Türk Tugayı’nın Kore’ye ayak bastığı Ekim ayında başlamak ve 1953 yılı Pan - Munjon Ateşkes Anlaşması’na kadar Kore’de fiilen savaşa katılmış olan Türk vatandaşlarına ve 1974 yılında Temmuz 1 inci ve Ağustos 2 nci Barış Harekatına Kıbrıs’ta fiilen görev alarak katılmış olan Türk vatandaşlarına, hayatta bulundukları sürece, vatani hizmet tertibinden 30 günlük net asgari ücret tutarında aylık bağlanır. Hak sahibinin ölümü halinde bu aylık, dul eşe %75 oranında bağlanır, ancak dul eşin tekrar evlenmesi halinde kesilir. ( Ek fıkra: 28/8/1991 - 3761/1 md; Mülga: 5/3/1992 - 3784/1 md.) Bu Kanundan önce, özel bir kanunla kendilerine vatani hizmet tertibinden aylık bağlanmış olanlar hakkında yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz. Vatani hizmet tertibinden bağlanan aylıklar hiç bir suretle haczedilemez. Madde 2 – (Mülga: 12/7/2013-6495/102 md.) Ek Madde 1 – (Ek: 6/3/2007-5595/3 md.; Mülga: 12/7/2013-6495/102 md.) Geçici Madde 1 – (24/2/1968 - 1005 sayılı Kanunun numarasız geçici maddesi olup, 9/11/1983 tarih ve 2943 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile Geçici Madde 1 olarak düzeltilmiştir.) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, özel kanunlarla vatani hizmet tertibinden; a) Hayatta bulundukları sürece kendilerine bağlanmış aylıklar, b) Kanunlarına müsteniden dul ve yetimlerine bağlanmış aylıklar toplamı (Aylık alan bir kişi de olsa) birinci maddede yazılı aylıktan az olduğu takdirde, bu miktara yükseltilir. Geçici Madde 2 – (Ek: 9/11/1983 - 2943/3 md.) 1950 Yılında Türk Tugayının Kore'ye ayak bastığı Ekim ayında başlamak ve 1953 yılı Pan-Munjon Ateşkes Anlaşmasına kadar Kore'de fiilen savaşa katılmış olan Türk vatandaşlarına bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte almakta oldukları 4250 lira aylığın üç yıllık tutarı, yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde defaten ödenerek aylık bakımından bu Kanunla ilişkileri kesilir. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihle toptan ödemenin yapıldığı tarih arasında ölenlerin istihkakları kanuni mirasçılarına ödenir. Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra hiç bir nedenle aylık ödeme yapılmaz. Geçici Madde 3 – (Ek: 9/11/1983 - 2943/3 md.) 1974 yılında Temmuz 1 inci ve Ağustos 2 nci Barış Harekatına Kıbrıs'ta fiilen görev alarak katılmış olan Türk vatandaşlarına bu Kanunun yürürlük tarihine kadar aşağıdaki cetvele göre hesaplanacak aylıkların tutarı, yürürlük tarihini izleyen üç ay içinde defaten ödenir. Bu Kanunun yürürlük tarihinden evvel ölenlerin istihkakları ölüm tarihlerini izliyen ay sonuna kadar hesaplanır ve kanuni mirasçılarına ödenir. Geçici ikinci ve üçüncü maddeler gereğince yapılacak toptan ödemeler her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olup hiç bir suretle haczedilemez. CETVEL Lira ------------ 1976 Mayıs - 1977 Şubat ayları için aylık tutarı 765 1977 Mart - 1978 Şubat ayları için aylık tutarı 1 020 1978 Mart - 1979 Şubat ayları için aylık tutarı 1 190 1979 Mart - 1980 Şubat ayları için aylık tutarı 1 360 1980 Mart - 1981 Şubat ayları için aylık tutarı 2 125 1981 Mart - 1982 Şubat ayları için aylık tutarı 3 125 1982 Mart - 1982 Aralık ayları için aylık tutarı 3 750 1983 Ocak - 1983 Kasım ayları için aylık tutarı 4 250 Madde 3 – Bu kanun yayımlandığı tarihi takip eden mali yıl başından itibaren yürürlüğe girer. Madde 4 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 24/2/1968 TARİHLİ VE 1005 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1) 4/8/1999 tarih ve 4432 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: Bu Kanunun yayımı tarihine kadar ölmüş olanların dul eşlerine de Kanunun yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren aynı esaslara göre aylık bağlanır. Ancak, bunlara Kanunun yayımı tarihinden önceki süre için herhangi bir ödeme yapılmaz. 1005 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1005 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1985 1, 2 1/5/1976 2363 1 1/3/1981 tarihinden geçerli olmak üzere 27/12/1980 2665 4, 5 1/3/1982 Diğer maddeleri 30/4/1982 2943 1, Geçici Madde 2, Geçici Madde 3, Cetvel 1/12/l983 3660 1, 2 6/10/1990 tarihini takip eden aybaşı 3688 2 1/11/1990 tarihinden geçerli olmak üzere 8/12/1990 3761 1, 2 7/9/1991 3784 1 7/3/1992 tarihini takip eden aybaşı 4432 1, 2 8/8/1999 5335 2 27/4/2005 5595 1 1/7/2007 2, Ek Madde 1 10/3/2007 (5754 sayılı Kanun ile değişik) 5510 2 1/10/2008 6495 2, Ek Madde 1 2/8/2013 7447 1 1/4/2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde
|
1,057 | 3 | 1 |
TÜRKİYE CUMHURİYETİ DAHİLİNDE BULUNAN BİLUMUM MEBANİİ RESMİYE VE MİLLİYE ÜZERİNDEKİ TUĞRA VE METHİYELERİN KALDIRILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1057
|
28/5/1927
|
15/6/1927
|
TÜRKİYE CUMHURİYETİ DAHİLİNDE BULUNAN BİLUMUM MEBANİİ RESMİYE VE MİLLİYE ÜZERİNDEKİ TUĞRA VE METHİYELERİN KALDIRILMASI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1057 Kabul Tarihi : 28/5/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 15/6/1927 Sayı: 608 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 664 Madde 1 – İçinde Devlete mütehattim bir vazife icra, yahut Hükümetin veya belediyelerin efrat ile zaruri ve kanuni olan münasebetlerini temine tahsis edilen binalarla alelümum mektep binalarında vaktiyle Osmanlı saltanatını temsil için konulmuş olan, yahut vaziyetlerine göre halen temsile delalet eden tuğra veya armalar ve bunlarla beraber olarak sultanların mediherini ihtiva eden kitabeler hakkında ikinci madde hükmü tatbik olunur. Bu kabil tuğra ve arma ve kitabe bulunan hususi binalar, bunlar kaldırılmadıkça veya örtülmedikçe yukarda zikrolunan faaliyetler ve münasebetlere tahsis olunamaz. Madde 2 – Birinci maddedeki kayiterin şumulü dahilinde olan tuğra ve arma ve kitabeler Devlet veya belediye malı olan binalarda bulunduğu halde kaldırılarak müzelere konulur. Yerlerinden kaldırılmalariyle gerek kendilerinin, gerek bulundukları binaların, bedii veya tarihi kıymetlerine halel gelecek olanlar, eserin ve bulunduğu mahalin bedii kıymetini nakisedar etmemek üzere münasip vesait ile örtülür. Madde 3 – Alakadar Vekaletlerin müracaatı üzerine Devlet binalarından hangi eserlerin kaldırılması veya örtülmesi lazımgeldiğini tayin ve örtülmesi lazım ise şekil ve suretlerini tesbit ile karar vermek Maarif Vekaletine aittir. Madde 4 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 5 – Bu kanunun icrasına İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
|
1,053 | 5 | 1 |
BELEDİYE TEŞKİLÂTI OLAN YERLEŞİM YERLERİNE İÇME, KULLANMA VE ENDÜSTRİ SUYU TEMİNİ HAKKINDA KANUN [1] Kanunu Numarası : 1053
|
3/7/1968
|
16/7/1968
|
BELEDİYE TEŞKİLÂTI OLAN YERLEŞİM YERLERİNE İÇME, KULLANMA VE ENDÜSTRİ SUYU TEMİNİ HAKKINDA KANUN [1] Kanunu Numarası : 1053 Kabul Tarihi : 3/7/1968 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 16/7/1968 Sayı: 12951 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 7 Sayfa: 2603 Madde 1 – Ankara ve İstanbul şehirlerinin içme, kullanma ve endüstri suyunu temin etmek için 6200 sayılı Kanunun 37 nci maddesindeki limitler dahilinde gelecek yıllara sari taahhütlere girişmeye Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yetkilidir. Ancak; girişilecek taahhütlerin tutarı Ankara şehri için 350 000 000 ve İstanbul şehri için de 540 000 000 lirayı geçemez. Madde 2 – Su kaynağını teşkil eden barajlar, isale hatları ve tasfiye tesisleri Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, depo ve tevzi şebekeleri belediyelerce yapılır. Madde 3 – İkinci maddedeki işlerin Ankara ve İstanbul belediyelerince yaptırılacak kısmı için Ankara Belediyesine 170 000 000 ve İstanbul Belediyesine de 190 000 000 lirayı geçmemek üzere, her yıl Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü bütçesine konulacak ödenek miktarınca bu belediyelere yardım yapılır . Madde 4 – Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak işler için sarf edilecek meblağın tamamı ile 3 üncü maddeye göre yapılacak yardımları ilgili belediyeler Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne borçlanırlar. Ancak çok maksatlı barajlar için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün yapacağı ödemelerde ilgili belediyelerin borçlanacakları miktar baraj maliyetlerinin Ankara'da Çubuk II. Barajı için % 85 i, Kayaş- Bayındır Barajı için % 87,5 u, Kurtboğazı Barajı için % 90 ı, ve İstanbul'da Alibey Barajı için % 89 u ve Ömerli Barajı için ise % 90 ı oranında olacaktır. Borçlanma şartları, taksitlerin miktar ve süreleri ve işin yürütülmesi ve işletilmesi ile ilgili diğer hususlar Çevre ve Şehircilik ve Maliye Bakanlıklarının uygun mütalaası alınmak suretiyle Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile ilgili belediyeler arasında yapılacak protokollerle tesbit edilir. [2] 2 nci maddede belediyelerce yapılması öngörülen işlerin bu protokol esaslarına uygun olarak yürütülmemesi halinde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce yapılacak yardım kesilir. Taksit süresi, ilk ödeme tarihi tesislerin işletmeye açılış tarihinden başlatılmak şartiyle 30 yıldır. Belediyeler tarafından protokol esaslarına göre yapılacak ödemeler Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü bütçesine gelir kaydolunur. (Ek fıkra: 19/4/2018-7139/22 md.) Bu Kanun kapsamında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan işler dolayısıyla Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile belediyeler arasında imzalanan protokol uyarınca belediyeler tarafından borçlanılan tutarlara karşılık, bu belediyeler adına her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılan paylardan 2/7/2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen kesintilerden sonra kalan kısımdan, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün talebi üzerine, ilgisine göre Maliye Bakanlığı veya İller Bankası Anonim Şirketi tarafından kesinti yapılarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü hesabına takip eden ayın sonuna kadar aktarılır. Aktarılacak bu tutar, kesintiler düşüldükten sonra ilgili belediyeye gönderilecek tutarın %10’unu aşamaz. Madde 5 – Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce meydana getirilecek isale hatları ve tasfiye tesisleri bir protokol ile ilgili belediyelere devredilir ve belediyelerce işletilir. Barajlara belediyeler hisseleri oranında ortak olurlar. Barajların işletilmesi Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne aittir. Barajların işletme masraflarına belediyeler madde 4 teki oranlarda katılırlar. Madde 6 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Ankara civarında inşa edilmiş ve edilmekte olan Çubuk II, Kurtboğazı ve Kayaş-Bayındır barajlarının tesbit edilecek olan maliyet bedelleri de 4 üncü maddedeki esaslara göre Ankara Belediyesince ödenir. Madde 7 – Bütçeden ayrılacak ödeneğe faiz yürütülmez. Ancak, özel kaynaklardan sağlanacak kredilerin faizleri ile masrafları, ilgili belediyelerin borçlanacakları miktara eklenmek suretiyle kendilerinden tahsil edilir. Madde 8 – Belediyelerin bu kanuna göre borçlanacakları meblağı karşılamak üzere uygulayacakları su tarifelerinin meydana getirilecek tesislerin amortismanı ile ilgili miktarı özel bir fona yatırılır. Bu fon munhasıran belediyelerin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne bu kanun gereğince vakı borçlarının ödenmesi için kullanılır. Bu şehirlerin su tarifeleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca tasdik edilmek suretiyle uygulanır. Madde 9 – Bu kanunla ilgili hususlarda, 1580 sayılı Belediye Kanununun 71 ve 72 nci maddeleri ve öteki kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz. Madde 10 – (Değişik birinci fıkra: 18/4/2007-5625/3 md.) Kamu Yatırım Programında yer almak şartıyla belediye teşkilâtı olan yerleşim yerlerinin içme, kullanma ve endüstri suyunun temini hizmetleri ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün sağlık ve çevre açısından acil tedbirler alınmasını gerekli gördüğü öncelikli atık su arıtma ile ilgili yatırım hizmetleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişmeye Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yetkilidir. Bu takdirde kanunun 4 üncü madesinin 1 ve 3 üncü fıkraları ile 1, 3 ve 6 ncı maddeleri hükümleri uygulanmaz. 2 nci maddede belediyelerce yapılacağı tadat edilen işler için bu belediyelere Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yıllık bütçelerine konulacak ödenek miktarınca yardım yapılır. Protokol esaslarına göre öngörülen işlerin belediyelerce yapılmaması halinde yapılacak yardım kesilir. Belediyeler, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak işler için sarfedilecek meblağın tamamını ve kendilerine yapılacak yardımları Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne borçlanırlar. Ek Madde 1 – (Ek:13/2/2011-6111/125 md.) Barajlarda ve/veya tesislerde bu Kanunun 4 üncü maddesine göre veya diğer kanunlara istinaden belirlenen maksat oranı veya oranları Cumhurbaşkanının onayı ile değiştirilebilir. [3] Madde 11 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 12 – Bu kanunu İçişleri, Maliye ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanları yürütür. 1053 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1053 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5625 Kanunun Adı, 10 26/4/2007 6111 Ek Madde 1 25/2/2011 7139 4 28/4/2018 KHK/698 Ek Madde 1 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte 7153 4 10/12/2018 [1] 18/4/2007 tarihli ve 5625 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu Kanunun adı “ Ankara, İstanbul ve Nüfusu Yüzbinden Yukarı Olan Şehirlerde İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanun” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [2] 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “İçişleri” ibaresi “Çevre ve Şehircilik” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 29 uncu maddesi ile bu fıkrada yer alan “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlığın teklifi ve Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir.
|
1,062 | 3 | 1 |
HUDUTLARI DAHİLİNDE TEBAAMIZIN EMLAKİNE VAZİYET EDEN DEVLETLERİN TÜRKİYE'DEKİ TEBAALARI EMLAKİNE KARŞI MUKABELEİ BİLMİSİL TEDABİRİ İTTİHAZI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1062
|
28/5/1927
|
15/6/1927
|
HUDUTLARI DAHİLİNDE TEBAAMIZIN EMLAKİNE VAZİYET EDEN DEVLETLERİN TÜRKİYE'DEKİ TEBAALARI EMLAKİNE KARŞI MUKABELEİ BİLMİSİL TEDABİRİ İTTİHAZI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1062 Kabul Tarihi : 28/5/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 15/6/1927 Sayı: 608 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 669 Madde 1 – İdari mukarrerat veya fevkalade veya istisnai kanunlarla Türkiye tebaasının hukuku mülkiyetini kısmen veya tamamen tahdit eden devletlerin Türkiye'deki tebaasının hukuku mülkiyeti dahi Cumhurbaşkanı karariyle Hükümet tarafından mukabelei bilmisil olmak üzere kısmen veya tamamen tahdit ve menkulat ve gayrimenkulatına vaziyet olunabilir. [1] Vaziyed edilen emvalin varidatı ve ledelicap tasfiyelerinden mütevelit hasılatı, vesaika istinaden isbat edecekleri zarar nispetinde, zarar gören Türk tebasına tevzi olunur. Madde 2 – Zarar gören vatadaşların istinat edecekleri vesikaların şekil ve suret ve merci tanzimi Cumhurbaşkanınca bir talimatname ile tayin ve tesbit olunur. [2] Madde 3 – İşbu kanun neşri tarihinden itibaren mer'idir. Madde 4 – İşbu kanun ahkamının icrasına İcra Vekilleri Heyeti memurdur. 1062 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1062 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/700 1, 2 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 4 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “icra Vekilleri Heyeti” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [2] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 4 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “İcra Vekilleri Heyetince” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir.
|
1,072 | 5 | 1 |
RULET, TİLT, LANGIRT VE BENZERİ OYUN ALET VE MAKİNALARI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1072
|
13/12/1968
|
27/12/1968
|
RULET, TİLT, LANGIRT VE BENZERİ OYUN ALET VE MAKİNALARI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1072 Kabul Tarihi : 13/12/1968 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 27/12/1968 Sayı: 13086 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 8 Sayfa: 172 Madde 1 – Türk Ceza Kanununun 228 inci maddesinin kapsamı dışında kalsa bile umuma mahsus veya umuma açık yerlerde her ne ad altında olursa olsun kazanç kasdiyle oynanmasa dahi rulet, tilt, (…) [1] ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet istiyen, otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan oyun alet veya makinaları ile benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak yahut imal etmek yasaktır. [2] Bu kanunun uygulanmasında spor kulüpleri, gençlik teşekkülleri ve dernekler umuma açık yer sayılır. Ancak 7470 sayılı T. C. Turizm Bankası Kanununun 18 inci maddesi hükümleri saklıdır. Madde 2 – (Değişik: 23/1/2008-5728/325 md.) 1 Bu Kanuna aykırı hareket edenler bir yıldan beş yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Madde 3 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Madde 4 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Madde 5 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 6 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 1072 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1072 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5728 1, 2, 3,4 8/2/2008 Anayasa Mahkemesi’nin 23/12/2015 tarihli ve E.: 2015/58, K.: 2015/117 sayılı Kararı ile 1 13/1/2016 [1] Anayasa Mahkemesi’nin 23/12/2015 tarihli ve E.: 2015/58, K.: 2015/117 sayılı Kararı ile; bu Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “langırt” ibaresi ve 2 inci maddesi 1 inci maddenin birinci fıkrasında yer alan “langırt” ibaresi yönünden iptal edilmiştir. [2] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 324 üncü maddesiyle; bu fıkrada yer alan “567 nci” ibaresi “228 inci” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
|
1,117 | 3 | 1 |
KÜÇÜKLERİ MUZIR NEŞRİYATTAN KORUMA KANUNU Kanun numarası : 1117
|
21/6/1927
|
7/7/1927
|
KÜÇÜKLERİ MUZIR NEŞRİYATTAN KORUMA KANUNU Kanun numarası : 1117 Kabul Tarihi : 21/6/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 7/7/1927 Sayı: 627 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 899 Madde 1 – (Değişik: 6/3/1986- 3266/1 md.) 18 yaşından küçüklerin maneviyatı üzerinde muzır tesir yapacağı anlaşılan mevkute ve mevkute tanımına girmeyen diğer basılmış eserler aşağıdaki maddelerde gösterilen sınırlamalara tabi tutulur. [1] Madde 2 – (Değişik: 6/3/1986- 3266/2 md.) Mevkute veya mevkute tanımına girmeyen diğer basılmış eserlerin 1 inci maddede belirtilen sınırlamaya tabi tutulabilmesi için Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı bünyesinde oluşturulan yetkili kurulun, söz konusu eserlerin 18 yaşından küçükler için muzır olduğu hakkında bir karar vermesi gereklidir. [2] Kurul, basılmış eserlerin küçükler için muzır olup olmadığı hususunda yapacağı incelemede, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunundaki genel amaç ve temel ilkeleri gözönünde bulundurmak zorundadır. Kurul, bu Kanunla kendisine verilen görevlere ilaveten, Türk Ceza Kanununun 426, 427 ve 428 inci maddelerinde tanımlanan suçlarla ilgili olarak yargı organlarına resmi bilirkişilik yapmakla görevlidir. (Değişik dördüncü fıkra: 2/7/2018-KHK-703/38 md.) Kurul; Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanının belirleyeceği biri başkan olmak üzere Bakanlığın beş birim amirinden teşekkül eder. (Mülga beşinci fıkra: 2/7/2018-KHK-703/38 md.) (Değişik altıncı fıkra: 2/7/2018-KHK-703/38 md.) Kurul salt çoğunlukla karar alır. (Değişik yedinci fıkra: 2/7/2018-KHK-703/38 md.) Kurulun sekretarya hizmetleri Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanı tarafından belirlenen Bakanlık ana hizmet birimince yerine getirilir. Kurulun çalışma usul ve esasları ile sekreterya hizmetlerinin ne suretle yerine getirileceği Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikte belirlenir. [3] Kurul tarafından gerekli görülen hallerde sürekli veya geçici olarak görev yapmak üzere özel ihtisas komisyonları kurulabilir. Kurulun, bu komisyonlarda görev yapmasını uygun göreceği kamu personeli ilgili kamu kurumunun muvafakati alınarak Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığınca görevlendirilir. 3 (Mülga onuncu fıkra: 2/7/2018-KHK-703/38 md.) Madde 3 – (Değişik: 6/3/1986- 3266/3 md.) Kurul, 1 inci maddede gösterilen eserleri re'sen inceleyebileceği gibi, resmi makamlar ile gayeleri içinde çocuk ve gençlerin korunmasına yer veren derneklerin, kadın ve basın dernek ve kuruluşlarının başvurularını da inceleyerek karara bağlar. Madde 4 – (Değişik: 6/3/1986- 3266/4 md.) (Değişik: 11/5/1988- 3445/10 md.) Bir aydan az süreli mevkuteler ile sinema ve her türlü film afişleri, ilanlar, fotoğraflar, kabartma ve her türlü posterler, kartpostallar, takvimler hariç olmak üzere kurulca tetkik edilerek küçükler için muzır olduğuna karar verilmiş basılmış eserlerin sahiplerine, sorumlu müdürlerine ve telif hakkı sahiplerine, basılmış eserlerin küçüklerin maneviyatına muzır olduğu kurulca tebliğ edilir. Tebligat, Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır. Kurul bu kararı ilgililere derhal duyurmak için gerekli tedbirleri alır. Tebligat üzerine eser sahipleri, telif hakkı sahipleri ve sorumlu müdürler, ellerinde mevcut eserlerin ön kapaklarına "Küçüklere zararlıdır" damga veya işaretini basmak zorundadırlar. "Küçüklere zararlıdır" ibaresinin herkesin kolayca görüp okuyabileceği şekil ve büyüklükte yazılması zorunludur. Bu suretle damgalanan eserler; a) Açık sergilerde ve seyyar müvezziler tarafından satılamaz. b) Dükkanlarda, cemakanlarda ve benzeri yerlerde teşhir edilemez. c) Bir yerden bir yere teşhir maksadıyla açık bir surette nakledilemez ve müvezziler tarafından bunlar için sipariş kabul olunamaz. d) Gazeteler, mecmualar, duvar ve el ilanları, radyo ve TV ile veya diğer suretlerle ilan edilemez, satışı için reklam ve propaganda yapılamaz. e) Para mukabili veya parasız küçüklere gösterilemez, verilemez ve hiçbir suretle okul ve benzeri yerlere sokulamaz. (Değişik: 11/5/1988- 3445/10 md.) Bu tür eserler, ancak 18 yaşından büyük olanlara içi görülmeyen zarf veya poşet içinde satılabilir. Bu zarf ve poşetlerin üzerinde eserin ismi ile "Küçüklere zararlıdır" ibaresinden başka hiç bir yazı ve resim bulunamaz. Kurul kararının tebliğinden önce dağıtımı yapılmış olan bu kabil basılmış eserleri satış için ellerinde bulunduranlar da, Kurul kararlarının ilgililere duyurulma tarihinden itibaren, bu maddedeki sınırlamalara uymak zorundadırlar. Kurulca haklarında küçükler için muzır olduğuna üç defa karar verilen basılmış periyodik eserlerin sonraki sayıları ile diğer basılmış eserlerin sonraki basıları da, yeniden bir karar verilmesine gerek kalmaksızın bu maddede belirtilen sınırlamalara tabidir. Ancak bu gibi eserlerin sahipleri, eserlerinin müteakip sayı ve basılarının küçükler için muzır nitelikte olmadığı iddiasıyla kurula başvurarak incelenmesini isteyebilirler. Kurul, başvuruyu haklı bulursa, bu maddedeki sınırlamalar sonraki sayı ve basılar için uygulanmaz. Haklarında Kurulun her hangi bir kararı bulunmadığı halde, basılmış eserlerinin konusu veya ihtiva ettiği yazı ve resimler sebebiyle küçüklerin maneviyatı üzerinde muzır tesir yapacağı kanaatinde olan eser sahipleri kendiliklerinden, eserin üzerine "Küçüklere zararlıdır" damga veya işaretini basarak içi görünmeyen zarf veya poşet içinde satışa arz edilebilirler. Bu takdirde, bu basılmış eserler hakkında da bu maddenin ilgili fıkraları hükümleri uygulanır. Madde 5 – (Mülga: 6/3/1986 - 3266/8 md.) Madde 6 – Fikri, içtimai, ilmi ve bedii kıymeti haiz olan eserler bu kanunun şumulünden hariçtir. Madde 7 – (Değişik: 6/3/1986- 3266/5 md.) Kanunun 4 üncü maddesinin; a) Birinci ve ikinci fıkrasına göre; kendilerine tebligat yapıldığı halde eserlerini damgasız olarak yayımlayan eserin sahipleri, sorumlu müdürleri ve telif hakkı sahipleri, b) Dördüncü fıkrasına aykırı olarak, sınırlamaya tabi olan damgalı veya damgasız basılmış eserleri, fıkranın bentlerinde belirtilen şekillerde satan, teşhir eden, nakleden, sipariş kabul eden, ilan eden, gösteren, veren ve okullara sokanlar, c) (Değişik: 11/5/1988- 3445/11 md.) Beşinci ve sekizinci fıkralarına aykırı şekilde, zarf veya poşete koymadan veya beşinci fıkrada zikredilen evsafa aykırı zarf veya poşet içinde satanlar. İki milyon liradan on milyon liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar. Suçun tekerrürü halinde cezanın azami haddi uygulanır. Madde 8 – (Değişik: 6/3/1986- 3266/6 md.) Basılmış eserler ile mevkutenin her nüshasından ikişer adedi, neşri takip eden çalışma gününde bir alındı belgesi karşılığında Kurul Başkanlığına gönderilir. Ankara dışında basılan eserlerin postaya verildiği tarih esas alınır. Bu madde hükmünü yerine getirmeyenler hakkında 5680 sayılı Basın Kanununun 24 üncü maddesinde belirtilen ceza hükümleri uygulanır. Madde 9 – (Mülga: 11/5/1988 - 3445/14 md.) Madde 10 – Birinci maddede zikredilen eserlerden her hangi birinin tetkik edilmekte olduğuna ve tahdit edileceğine dair yevmi gazete ve mecmualarla neşriyatta bulunulamaz. Bu nevi haberleri neşreden gazete ve mecmua müdiri mesulleri sekizinci madde mucibince cezalandırılır. İşbu kanunda yazılı ceza sulh mahkemelerince hükmolunur. [4] Ek Madde 1 – (Ek: 6/3/1986- 3266/9 md.) (Değişik birinci paragraf: 11/5/1988 - 3445/12 md.) Bir aydan az süreli mevkuteler ile sinema ve her türlü film afişleri, ilanlar, fotoğraflar, kabartma ve her türlü posterler, kartpostallar, takvimler hariç, 4 üncü maddede belirtilen şekilde sınırlamaya tabi tutulacak basılmış eserlerin sahiplerinden, a) Haklarında Kurulun herhangi bir kararı bulunmadığı halde basılmış eserlerini kendiliklerinden küçüklere muzır nitelikte görerek zarf veya poşet içinde satışa arz etmek isteyenler, bu eserlerin Katma Değer Vergisi dahil toplam satış bedeli üzerinden % 25 oranında bir meblağı, piyasaya sürdükleri tarihten, b) Basılmış eserlerinin, Kurul tarafından küçükler için muzır nitelikte olduğuna karar verilenler, bu eserin basım adedinin Katma Değer Vergisi dahil toplam satış bedeli üzerinde % 40 oranında bir meblağı, Kurul kararının tebliği tarihinden, İtibaren, bir ay içinde, Toplu Konut Fonuna aktarılmak üzere Maliyeye yatırmak zorundadırlar. Bu meblağları belirtilen süre içinde yatırmayanlar hakkında, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Ek Madde 2 – (Değişik: 11/5/1988- 3445/13 md.) Bir aydan az süreli mevkuteler ile eklerinde, sinema ve her türlü film afişlerinde, ilanlarda, fotoğraflarda, kabartma ve her türlü posterlerde, kartpostallarda ve takvimlerde 18 yaşından küçüklerin maneviyatı üzerinde muzır tesir yapacak nitelikte yayın yapılamaz. Aksine davranan mevkute sahipleri ve bunların sorumlu müdürleri hakkında Türk Ceza Kanununun 426 ncı maddesinin ikinci fıkrasındaki; sinema ve her türlü film afişlerini, ilanları, fotoğrafları, kabartma ve her türlü posterleri, kartpostalları, takvimleri basan, çoğaltan, satan ve alenen kullananlar hakkında Türk Ceza Kanununun 426 ncı maddesinin birinci fıkrasındaki ceza hükümleri uygulanır. Ek Madde 3 – (Ek: 6/3/1986- 3266/9 md.) Bu Kanunda yazılı suçlardan doğan davalar en geç iki ay içinde sonuçlandırılır. Geçici Madde 1- (Ek: 2/7/2018-KHK-703/38 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte, mevcut Kurul üyelerinin üyelikleri sona erer. Madde 11 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 12 – (Değişik: 6/3/1986- 3266/7 md) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 21/6/1927 TARİHLİ VE 1117 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER: 1 – 11/5/1988 tarih ve 3445 sayılı Kanunun geçici maddesi: Geçici Madde 2 – Türk Ceza Kanununun 426,427,428 inci maddeleri ile 1117 sayılı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanununun 7 ve ek 2 nci maddelerine göre verilen cezaların onda dokuzu affedilmiştir. Ancak, infaz edilecek para cezası otuzmilyon lirayı geçemez. Tahsil edilmiş para cezaları iade olunmaz. 1117 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/Khk’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1117 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 3266 – 12/3/1986 3445 – 26/5/1988 5218 2 21/7/2004 6518 2 19/2/2014 KHK/703 2, Geçici Madde 1 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) [1] Bu hükmün uygulanmasında ek 2 nci maddeye bakınız. [2] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 38 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanlık” ibaresi “Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 38 inci maddesiyle, 2 nci maddenin sekizinci fıkrasında yer alan “Başbakanlık” ibaresi “Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı” şeklinde, aynı maddenin dokuzuncu fıkrasında yer alan “Başbakanlıkça” ibaresi “ilgili kamu kurumunun muvafakati alınarak Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığınca” şeklinde değiştirilmiştir. [4] Bu hükmün uygulanmasında ek 3 üncü maddeye bakınız.
|
1,135 | 5 | 1 |
TÜRK VATANDAŞLARINA AİT OLUP YUGOSLAV FEDERATİF HALK CUMHURİYETİNCE MİLLİLEŞTİRİLMİŞ BULUNAN MAL, HAK VE MENFAATLERİN TASFİYESİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1135
|
17/3/1969
|
29/3/1969
|
TÜRK VATANDAŞLARINA AİT OLUP YUGOSLAV FEDERATİF HALK CUMHURİYETİNCE MİLLİLEŞTİRİLMİŞ BULUNAN MAL, HAK VE MENFAATLERİN TASFİYESİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1135 Kabul Tarihi : 17/3/1969 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 29/3/1969 Sayı: 13161 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 8 Sayfa: 1689 Genel hükümler: Madde 1 – Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından mal, hak ve menfaatleri devletleştirilen ve diğer tahdidi tedbirlere tabi tutulan Türk vatandaşlarının alacaklarına karşılık alınan tazminat; bu kanunda yazılı esaslar dahilinde tespit ve takdir olunarak hak sahiplerine ödenir. Tazminattan istifade edecek olanlar: Madde 2 – Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından 5/12/1946 ve 28/4/1948 tarihlerinde yapılan millileştirme ve sair tedbirler dolayısiyle mal, hak ve menfaatlerine el konulan Türk vatandaşları tazminattan istifade ederler. (Değişik: 5/5/1976 - 1988/1 md.) Tazminattan yararlanabilmek için, Anlaşmanın imza edildiği 13 Temmuz 1956 tarihinde Türk Vatandaşı olmak şarttır. Ancak, İskan Kanunu hükümlerine göre göçmen olarak kabul edilenler, 13 Temmuz 1956 tarihinde Türkiye'ye gelmiş ve bu Kanunun yürürlüğü tarihine değin Türk Vatandaşlığına alınmış olmak şartıyle tazminattan yararlanabilirler. Tazminattan istifade edemiyecek olanlar: Madde 3 – Durumları aşağıdaki fıkralara uyanlar 5597 ve 7050 sayılı kanunlarla tasdik olunan tazminat anlaşmalarından istifade edemezler. a) Yugoslavya'da Fedaratif Halk Cumhuriyetinin kurulduğu tarihten önce mal, hak ve menfaatlere Yugoslav Krallığı zamanında Agrar ve Kolonizasyon kanunlarına göre millileştirilmiş olanlar, b) İkinci Dünya Savaşında malları zarar gördüğü gerekçesiyle tazminat verilmesini isteyenler, c) (Değişik: 5/5/1976 - 1988/2 md.) 13 Temmuz 1956 tarihinde Türk Vatandaşı olmayanlarla, İskan Kanunu hükümlerine göre Türkiye'ye 13 Temmuz 1956 tarihinden sonra göçmen olarak gelenler, 13 Temmuz 1956 tarihinde veya daha önce göçmen olarak gelmesine rağmen, bu Kanunun yürürlüğü tarihine değin Türk Vatandaşlığına alınmamış olanlar. d) 6/4/1941 tarihinden sonra şahısların birbirleri aleyhine tapu senetlerine itiraz etmiş olmaları sebebiyle mahkemelere intikal eden ve 13/7/1956 tarihinde henüz neticelenmemiş olan ihtilaflar sonunda Türk vatandaşları lehine verilen ilamlara müstenit mal, hak ve menfaat sahipleri, e) (Ek: 5/5/1976 - 1988/3 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen aybaşından başlayarak 6 ay içinde tazminat için başvurmayanlar. Hak sahiplerinin vermekle yükümlü oldukları belgeler: Madde 4 – (Değişik 5/5/1976 - 1988/4 md.) Tazminattan yararlandırılmasını isteyenler haklarını aşağıdaki yazılı belgelerle kanıtlama zorunluluğundadırlar. a) Kayıtlı bulundukları nüfus veya iskan idarelerinden alacakları Türkiye'ye geliş tarihiyle vatandaşlığımıza alındıkları tarihi gösterir belge veya nüfus hüviyet cüzdanı veya onaylı örneği b) Mal, hak ve yararlarının millileştirildiğini veya diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlandığını, nitelik, tutar ve türünü gösterir Yugoslavya resmi makamlarınca verilmiş ve usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl veya örnekleri, Bu belge ve kararların asıl veya örneklerinin bulunmaması durumunda 9 uncu madde gereğince işlem yapılmak üzere; 1) Taşınmaz mallar için tapu senetleri veya onun yerine geçen belgelerin asıl veya örneklerini, tapu senetleri veya onun yerine geçen belgeler yoksa taşınmaz malların kimlerin olduğunu belirten ve bunların saptanmasına yarayan mahkeme kararları, kira sözleşmeleri, vergi kayıtları ve makbuzları gibi diğer belgelerden birini, Taşınmaz mallar dışındaki mal, hak ve yararlar için bunların saptanmasına yarar ve kimlerin olduğunu, nitelik, tutar ve türünü gösterir her çeşit belge, asıl veya örneklerini, 2) Veya mal, hak ve yararların niteliğini, kimlerin olduğunu, tutar ve türünü bunların saptanmasına yarar diğer bilgileri kapsayan beyannameyi, c) Verilen veya idarece sağlanan ve mal, hak ve yararların millileştirildiğini veya diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlandığını gösterir belge ve yazılarda malik olarak gösterilen kişi hayatta değilse, mirasçılarını gösterir Yugoslav veya Türk mahkemelerinden verilen kesinleşmiş veraset belgesi. Takdir ve Tevzi Komisyonu: Madde 5 – (Değişik: 5/5/1976 - 1988/5 md.) Başvuranların bu Kanunla ilgili hukuki durumu takdir ve Dağıtım Komisyonunca incelenir. Bu Komisyon; a) Maliye, Devlet (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü), Adalet, Ticaret bakanlıkları ile T.C. Merkez Bankasınca atanan birer temsilcilin katılmasıyla 2 ay içinde tamamlanır. b) Yugoslavya'da mal, hak ve yararları bulunan vatandaşların haklarını koruma dernekleri federasyonu tarafından seçilmiş iki temsilci komisyon çalışmalarına katılabilir. Bu temsilciler komisyon çalışma ve kararlarında birer oy sahibidir. Komisyon çalışmalarına gerektiğinde Dışişleri Bakanlığınca atanan bir temsilci de katılabilir. Komisyona Maliye Bakanlığı temsilcisi Başkanlık eder. Komisyon (a) ve (b) fıkralarındaki temsilcilerin çoğunluğu ile toplanır. Kararlar toplantıda bulunan temsilcilerin çoğunluğu ile verilir. Komisyon kararlarına, aynı komisyona tebliğ tarihinden başlayarak sadece bir kez olmak üzere 30 gün içinde itiraz edilebilir. Komisyonun görev ve yetkileri ile üyeler, memurlar, federasyon temsilcileri ve çevirmenin ücret ve gündelikleri yönetmelikte saptanır. Komisyonun aylık toplantı sayısı ile gün ve saatleri Maliye Bakanlığınca saptanır. Komisyonca tutulacak defterler: Madde 6 – Müracaatları tetkik ederek karara bağlamakla görevli Takdir ve Tevzi Komisyonunca; noterden tasdikli karar defteri, ödeme defteri ve lüzumlu görülen sair yardımcı defterler tutulur. Bu defterlerin tanzim şekli Yönetmelikle belirtilir. Hakkı düşüren sebepler: Madde 7 – Evvelce Dışişleri Bakanlığına veya Takdir ve Tevzi Komisyonu Başkanlığına başvuranlardan halen gösterdikleri adreslerde bulunmadıklarından kendilerine Komisyonca yapılan tebliğatlar PTT İdaresince iade olunanlara ve ilan ve tebligata rağmen hiç belge ibraz etmiyen veya belgelerini noksan verenlere Tebliğat Kanunu gereğince tebliğ suretiyle bir aydan az, altı aydan çok olmamak üzere Komisyonca yeniden mehil verilir. (Değişik fıkralar: 5/5/1976 - 1988/6 md.) [1] Süre belgenin niteliğine göre Komisyonca saptanır. Verilen süreye rağmen, istenilen belgelerle beyannameyi bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer. Ancak, 4 üncü maddenin (c) fıkrasında yazılı veraset belgesi, tazminata konu mal, hak ve yararların millileştirildiğinin saptanmasından sonra istenir. Ve bu belge yoksa sağlanması için yapılacak tebliğ tarihinden başlayarak 3 ay içinde yetkili mahkemeye başvurulmuş ve kesinleştiği tarihten başlayarak aynı süre içinde verilmiş olması zorunludur. Mal, hak ve yararlarda ortak olanlardan birinin, kendisine verilen süre içinde istenilen belge ve beyannameyi vermesi durumunda, diğerleri süresinde belge ve beyanname vermemiş olsalar da hakları zarar görmez. Tazminat olarak dağıtılacak para: Madde 8 – Hak sahiplerine dağıtılacak para 7050 sayılı Kanunla tasdik olunan Tazminat Anlaşmasına göre, Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetinin vermeyi yükümlendiği 3 750 000 Birleşik Amerika Dolarının tutarı olan ve iki milli bankaya yatırılmış olan Türk Parası ile bunun faiz ve sair gelirlerinin toplamıdır. (Ek: 5/5/1976 - 1988/7 md.) İki bankadaki tutarı diğer milli bankalara nakle ve kesin dağıtıma başlandığı anda, faiz getirmeyen bir hesaba almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. Kıymet takdirine ait esaslar: Madde 9 – (Değişik: 5/5/1976 - 1988/8 md.) Mal, hak ve yararları millileştirilen veya sınırlayıcı diğer tedbirlere bağlanan, bu suretle zarar gördükleri Takdir ve Dağıtım Komisyonunca karara bağlanan kimselere verilecek tazminatta o mal, hak ve yararların 4 üncü maddenin (b) fıkrasında yazılı belge ve kararlardan veya bunların yerine geçen Yugoslav Makamlarının yazılarındaki niteliği, türü, tutarı, yüzölçümü, eklentisi ve yapı durumu, varsa bağlı olmamak şartıyle değeri ve benzeri gözönüne alınır ve Komisyonca saptanacak değerler esas tutulur. Belge, karar ve yazılarda Dinar olarak belirtilen değerler millileştirme tarihindeki kurlara göre Türk parasına çevrilerek gözönüne alınır. (Mülga üçüncü fıkra :16/7/2004-5228/60 md.) Bu inceleme ve araştırma malların değerleri için de yaptırılabilir. Komisyonca saptanacak değerler; köylerdeki arsa ve arazi için bir dekarı 500, her konut ve eklentisi için 15 000, Kentlerdeki arsa ve arazi için bir dekarı 2 000, her yapı için 40 000 liradan aşağı olamaz. Tazminatın ödeme şekli: Madde 10 – Takdir ve Tevzi Komisyonunca, hak sahiplerinin tamamı tespit ve 9 uncu madde gereğince alacakları tazminat ve tutarları bulunduktan sonra ödemeye başlanır. Bulunacak kıymetlerin toplamı 8 inci maddede belirtilen tazminattan fazla olduğu takdirde bu alacaklardan belirli oranda indirme yapılır. Ödenecek tazminat miktarı takdir ve Tevzi Komisyonu tarafından karara bağlandıktan sonra, tespit olunan tazminat hak sahibi veya ilgilisine ödenir. Ödemenin şekli, usulleri yönetmelikte belirtilir. Önceden ödeme: Madde 11 – (Değişik: 5/5/1976 - 1988/9 md.) 4 üncü maddenin (b) fıkrasında yazılı Yugoslav resmi makamlarından verilmiş ve usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve örnekleri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında yazılı belgeler tamamlandığı takdirde, Komisyonca hak sahibi olduğu saptananlara 9 uncu madde hükümlerine göre gerek kesin ve gerek geçici olarak saptanacak tazminat alacaklarının, a) 50.000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının tamamı, b) 50.000 Türk Lirasını geçenlerin % 80'i, 10 uncu maddedeki esaslara bakılmaksızın ön ödeme olarak ödenir. Madde 12 – (Mülga: 5/5/1976 - 1988/10 md.) [2] Madde 13 – Bu kanunda sözü edilen yönetmelik Maliye Bakanlığınca hazırlanır. Madde 14 – (Değişik: 5/5/1976 - 1988/11 md.) Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı nedenlerle ileride Yugoslavya'dan alınacak tazminatın dağıtım şekli ve şartlarını ve ilgililerden istenilecek belgelerin niteliğini, 6 aydan az olmamak üzere istenilecek belgelerin verilme süresini saptamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Geçici Madde 1 – (17/3/1969 - 1135 sayılı Kanunun numarasız Geçici Maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır.) 7/2/1962 tarih, 6/185 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile teşekkül etmiş olan Takdir ve Tevzi Komisyonunun 31/8/1962 tarih ve 6/874 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren yönetmelik gereğince yapmış olduğu muameleler, kararlar bu kanun gereğince yapılmış sayılır. Bu Komisyona evvelce ibraz edilmiş olan ve kanunun 4 üncü maddesinde yer alan belgeler bu kanuna göre ibraz edilmiş addolunur. Geçici Madde 2 – (Ek: 5/5/1976 - 1988/12 md. ile gelen Geçici 1 inci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu Kanunun, a) 1 inci maddesi, 13/7/1956 tarihinde Türk vatandaş olmadıkları gerekçesiyle istemleri reddedilenlerden durumları bu maddeye uygun bulunanlar, b) 4 üncü maddesi, mallarının millileştirildiğine ilişkin belgenin sağlanması için yapılan tebliğ üzerine 6 aylık süre içinde veya daha önce cetvel veya beyanname ile vatandaşlık durumlarını gösterir belgeyi vermelerine rağmen, aynı süre içinde 1135 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (b) ve (c) fıkralarında yazılı belgeleri vermemeleri nedeniyle istemleri reddedilenler, c) 6 ncı maddesi, veraset belgesini aynı şekilde 6 aylık sürede vermeyenler, d) 8 ve 9 uncu maddeleri, mallarının millileştirilmesi nedeniyle hak sahibi olduklarına karar verilip kendilerine ödeme yapılanlara da uygulanır. Geçici Madde 3 – ( Ek: 5/5/1986 - 1988/12 md. ile gelen Geçici 2 nci md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar 1135 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde yazılı belgeleri aynı kanunun 7 nci maddesine göre yapılmış bildirime rağmen süresinde vermeyenlere 6 ayı geçmemek üzere yeni bir süre verilir. İstenilen belgeleri bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer. Bu Kanunda yazılı yönetmelik 2 ay içinde Maliye Bakanlığınca düzenlenir. Bu yeni yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar 1135 sayılı Kanunun 5 inci maddesine müsteniden yürürlüğe konulan yönetmeliğin uygulanmasına devam edilir. Geçici Madde 4- (Ek: 16/7/2004-5228/58 md.) Takdir ve Tevzi Komisyonunca, hak sahibi olduklarını iddia eden şahıslara bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren mallarını araştırmaya yönelik bir yıl süre verilir. Verilen süre içerisinde millileştirme belgelerini komisyona ibraz edemeyenler tazminattan faydalandırılmaz. Madde 15 – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 16 – Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 1135 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1135 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1988 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 12, 14, Geçici Madde 2, Geçici Madde 3 15/5/1976 5228 9, Geçici Madde 4 31/7/2004 [1] Bu maddenin orijinal metnindeki son iki fıkrası değiştirilerek yeniden düzenleme sırasında 4 fıkra haline getirilmiştir. [2] 5/5/1976 tarih ve 1988 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile; “Kaldırılan 12 nci maddeye göre ödeme yapılmış olanlar hakkında bu maddenin 2 ve 3 üncü fıkraları hükümlerince işlem yapılmaya devam edileceği” hükme bağlanmıştır.
|
1,136 | 5 | 1 |
AVUKATLIK KANUNU Kanun Numarası : 1136
|
19/3/1969
|
7/4/1969
|
AVUKATLIK KANUNU Kanun Numarası : 1136 Kabul Tarihi : 19/3/1969 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 7/4/1969 Sayı: 13168 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 8 Sayfa: 1694 BİRİNCİ KISIM Avukatlık ve Avukat Avukatlığın mahiyeti: Madde 1 – Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest bir meslektir. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/1 md.) Avukat, yargının kurucu unsurlarından olan bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder. Avukatlığın amacı: Madde 2 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/2 md.) Avukatlığın amacı; hukuki münasebetlerin düzenlenmesini, her türlü hukuki mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır. Avukat bu amaçla hukuki bilgi ve tecrübelerini adalet hizmetine ve kişilerin yararlanmasına tahsis eder. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/2 md.) Yargı organları, emniyet makamları, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri, özel ve kamuya ait bankalar, noterler, sigorta şirketleri ve vakıflar avukatlara görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak zorundadır. Kanunlarındaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu kurumlar avukatın gerek duyduğu bilgi ve belgeleri incelemesine sunmakla yükümlüdür. Bu belgelerden örnek alınması vekâletname ibrazına bağlıdır. Derdest davalarda müzekkereler duruşma günü beklenmeksizin mahkemeden alınabilir. İKİNCİ KISIM Avukatlık Mesleğine Kabul Avukatlığa kabul şartları: Madde 3 – (Değişik: 30/1/1979 - 2178/1 md.) Avukatlık mesleğine kabul edilebilmek için: [1] a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, b) Türk hukuk fakültelerinden birinden mezun olmak veya yabancı memleket hukuk fakültesinden mezun olup da Türkiye hukuk fakülteleri programlarına göre noksan kalan derslerden başarılı sınav vermiş bulunmak, c) Avukatlık stajını tamamlayarak staj bitim belgesi almış bulunmak, d) (Ek : 2/5/2001 - 4667/3 md.; Mülga: 28/11/2006-5558/1 md.) [2] e) Levhasına yazılmak istenen baro bölgesinde ikametgâhı bulunmak, f) Bu Kanuna göre avukatlığa engel bir hali olmamak gerekir. İstisnalar: Madde 4 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/4 md.) Adli, idari ve askeri yargı hâkimlik ve savcılıklarında, Anayasa Mahkemesi raportörlüklerinde, Danıştay üyeliklerinde, üniversiteye bağlı fakültelerin hukuk bilimi dersleri dalında profesörlük, doçentlik, yardımcı doçentlik görevlerinde dört yıl, kamu kurum ve kuruluşlarının hukuk müşavirliği görevinde on yıl süre ile hizmet etmiş olanlarda 3 üncü maddenin (c) ve (d) bentlerinde yazılı koşullar aranmaz. Türk vatandaşları ve Türk uyruğuna kabul olunanlardan yabancı hukuk fakültelerinden mezun olup da, geldikleri yerde dört yıl süreyle mahkemelerin her derecesinde hâkimlik, savcılık veya avukatlık yapmış ve avukatlığı meslek edinmiş bulunanlar, 3 üncü maddenin (b) bendinde yazılı olduğu biçimde Türk hukuk fakülteleri programlarına göre noksan kalan derslerden usulüne uygun olarak yapılan sınavlarda başarı göstermiş ve ayrıca Türkçe’yi iyi bilir oldukları da bir sınavla anlaşılmış olmak kaydıyla, 3 üncü maddenin (c) ve (d) bentlerinde yazılı koşulların dışında tutulurlar. Birinci ve ikinci fıkrada gösterilenlerin baro levhasına yazılmasında, 17 nci maddenin (1) ve (2) numaralı bentlerinde yazılı belgelerden başka sicil özetlerinin onanmış bir örneğinin de verilmesi gereklidir. Avukatlığa kabulde engeller: Madde 5 – Aşağıda yazılı durumlardan birinin varlığı halinde, avukatlık mesleğine kabul istemi reddolunur: a) (Değişik: 23/1/2008-5728/326 md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı iki yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) [3] zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmak, b) (Değişik: 22/1/1986 - 3256/2 md.) Kesinleşmiş bir disiplin kararı sonucunda hâkim, memur veya avukat olma niteliğini kaybetmiş olmak, c) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 28/2/2013 tarihli ve E.: 2012/116, K.: 2013/32 sayılı Kararı ile.) d) Avukatlık mesleği ile birleşemiyen bir işle uğraşmak, e) Mahkeme kararı ile kısıtlanmış olmak, f) İflas etmiş olup da itibarı iade edilmemiş bulunmak (Taksiratlı ve hileli müflisler itibarları iade edilmiş olsa dahi kabul olunmazlar), g) Hakkında aciz vesikası verilmiş olup da bunu kaldırmamış bulunmak, h) Avukatlığı sürekli olarak gereği gibi yapmaya engel vücut veya akılca malul olmak. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/5 md.) Birinci fıkranın (a) bendinde sayılan yüz kızartıcı suçlardan biri ile hüküm giymiş olanların cezası ertelenmiş, paraya çevrilmiş veya affa uğramış olsa da avukatlığa kabul edilmezler. (Değişik üçüncü fıkra: 22/1/1986 - 3256/2 md.) Adayın birinci fıkranın (a) bendinde yazılı cezalardan birini gerektiren bir suçtan dolayı hakkında kamu davası açılmış olması halinde, avukatlığa alınması isteği hakkındaki kararın bu kovuşturmanın sonuna kadar bekletilmesine karar verilebilir. [4] Şu kadar ki, ceza kovuşturmasının sonucu ne olursa olsun avukatlığa kabul isteğinin geri çevrilmesi gereken hallerde, sonuç beklenmeden istek karara bağlanır. Baroya yazılma istemi: Madde 6 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/6 md.) (…) [5] 4 üncü maddedeki koşulları taşıyanlar başvurdukları baro levhasına yazılmalarını dilekçe ile isteyebilirler. [6] Karar: Madde 7 – Baro yönetim kurulu, levhaya yazılma istemi hakkında başvurma dilekçesinin varış tarihinden itibaren bir ay içinde gerekçeli olarak karar vermekle ödevlidir. Süresi içinde karar verilmediği takdirde, adayın avukatlığa kabul istemi reddedilmiş sayılır. Bu halde aday bir aylık sürenin bitiminden itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilir. İtiraz üzerine 8 inci madde hükmü kıyas yolu ile uygulanır. Redde veya kovuşturma sonuna kadar beklenmesine dair karara itiraz: Madde 8 – Baro Yönetim Kurulu, avukatlığa kabul istemini reddettiği veya kovuşturma sonuna kadar beklenmesine karar verdiği takdirde bunun gerekçesini kararında gösterir. Gerekçeli karar adaya tebliğ olunur. Aday, bu karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde, kararı veren baro vasıtasiyle Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilir. Baro tarafından adaya, itiraz tarihini tesbit eden bir belge verilir. Bu belge hiçbir vergi, harç ve resme tabi değildir. Türkiye Barolar Birliği, itiraz üzerine dosya üzerinde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, itirazı kabul veya reddeder. Türkiye Barolar Birliği itiraz tarihinden itibaren bir ay içinde bir karar vermezse, itiraz reddedilmiş sayılır. (Değişik dördüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/7 md.) Baro yönetim kurullarının adayın levhaya yazılması hakkındaki kararları, karar tarihinden itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. Türkiye Barolar Birliği kararın kendisine ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde uygun bulma veya bulmama kararını ve itirazın kabul veya reddi hakkındaki kararlarını onaylamak üzere karar tarihinden itibaren bir ay içinde Adalet Bakanlığına gönderir. Bu kararlar Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya karar onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı kararları bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu kararlar, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. Baro yönetim kurulunun, avukatlığı kabul isteminin reddi vaya kovuşturma sonuna kadar beklenmesi hakkındaki kararları, süresi içinde itiraz edilmediği takdirde kesinleşir. (Değişik altıncı fıkra: 2/5/2001 - 4467/7 md.) Adalet Bakanlığının dördüncü fıkra uyarınca verdiği kararlara karşı, Türkiye Barolar Birliği, aday ve ilgili baro; Adalet Bakanlığının uygun bulmayıp bir daha görüşülmek üzere geri göndermesi üzerine Türkiye Barolar Birliğince verilen kararlara karşı ise, Adalet Bakanlığı, aday ve ilgili baro idari yargı merciine başvurabilir. Barolar, kesinleşen kararları derhal yerine getirmeye mecburdurlar. Avukatlık ruhsatnamesi ve yemin: Madde 9 – Avukatlık meslekine kabul edilen adaya, ilgili baro tarafından bir ruhsatname verilir. Avukatlığa kabul, ruhsatnamenin verildiği andan itibaren hüküm ifade eder. Aday böylece avukatlığa kabul edildikten sonra (Avukat) unvanını kullanmak hakkını kazanır. Durum Türkiye Barolar Birliğine bildirilir. (Değişik dördüncü fıkra: 13/1/2004 – 5043/1 md.) Ruhsatnameler ve avukat kimlikleri Türkiye Barolar Birliği tarafından tek tip olarak bastırılır ve düzenlenir. 8 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen şekilde Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca uygun bulma kararı verildiğinde ruhsatnameler Birlik Başkanı ve ilgili Baro Başkanı tarafından imzalanır. Avukat kimlikleri, tüm resmî ve özel kuruluşlar tarafından kabul edilecek resmî kimlik hükmündedir. Mesleke kabul edilen avukata ruhsatname verilirken, baro yönetim kurulu önünde aşağıdaki şekilde andiçtirilir: (Değişik altıncı fıkra: 2/5/2001 - 4667/8 md.) Hukuka, ahlaka, mesleğin onuruna ve kurallarına uygun davranacağıma namusum ve vicdanım üzerine andiçerim. Avukatın andiçtirildiği, andın metnini de kapsıyan bir tutanağa bağlanır ve ilgilinin dosyasında saklanır. Tutanak baro yönetim kurulu üyeleri ile birlikte andiçen avukat tarafından imzalanır. Ret kararının bildirilmesi: Madde 10 – Avukatlık meslekine kabul edilmek için baroya başvuran bir adayın bu isteminin reddine veya kovuşturma sonuna kadar beklenmesine dair kararlar kesinleşince, ilgili baro, adayın adını diğer barolara ve Türkiye Barolar Birliğine bildirir. Bu halde, ret ve bekleme sebepleri ortadan kalkmadıkça, hiçbir baro o kimseyi levhasına yazamaz. ÜÇÜNCÜ KISIM Yasak Haller Avukatlıkla birleşemiyen işler: Madde 11 – Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen hiçbir hizmet ve görev, sigorta prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya meslekin onuru ile bağdaşması mümkün olmıyan her türlü iş avukatlıkla birleşemez. Avukatlıkla birleşebilen işler: Madde 12 – (Değişik: 22/1/1986 - 3256/3 md.) Aşağıda, sayılan işler 11 inci madde hükmü dışındadır: a) Milletvekilliği, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği, b) (Değişik: 2/5/2001 - 4667/9 md.) Hukuk alanında profesör ve doçentlik, c) Özel hukuk tüzelkişilerinin hukuk müşavirliği ve sürekli avukatlığı ile bir avukat yazıhanesinde ücret karşılığında avukatlık, d) Hakemlik, arabuluculuk, tasfiye memurluğu, yargı mercilerinin veya adli bir dairenin verdiği herhangi bir görev veya hizmet, [7] e) Kamu iktisadi Teşebbüsleri Hakkında 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede başka iş veya hizmetle uğraşmaları yasaklanmamış bulunmak şartıyla; bu Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamına giren İktisadi Devlet Teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ve iktisadi Devlet Teşekkülleri ile Kamu İktisadi kuruluşları dışında kalıp sermayesi Devlete ve diğer kamu tüzelkişilerine ait bulunan kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği, denetçiliği, f) Anonim, limited, kooperatif şirketlerin ortaklığı, yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği ve denetçiliği ve komandit şirketlerde komanditer ortaklık, g) Hayri, ilmi ve siyasi kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği ve denetçiliği, h) Gazete ve dergi sahipliği veya bunların yayım müdürlüğü, Milletvekilleri hakkında, 3069 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeliği ile Bağdaşmayan İşler Hakkında Kanun hükümleri saklıdır. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/9 md.) (e) bendinde gösterilenlerin, Hazinenin, belediye ve özel idarelerin, il ve belediyelerin yönetimi ve denetimi altında bulunan daire ve kurumların, köy tüzel kişiliklerinin ve kamunun hissedar olduğu şirket ve kuruluşların aleyhinde; il genel meclisi ve belediye meclisi üyelerinin de bağlı bulundukları tüzel kişilerin ve yüksek öğretimde görevli profesör ve doçentlerin yüksek öğretim kurum ve kuruluşları aleyhindeki dava ve işleri takip etmeleri yasaktır. Bu yasak, avukatların ortaklarını ve yanlarında çalıştırdıkları avukatları da kapsar. Bir kadroya bağlı olarak aylık veya ücreti Devlet, il veya belediye bütçelerinden yahut Devlet, il veya belediyelerin yönetimi ve denetimi altındaki daire ve müessese yahut şirketlerden verilen müşavir ve avukatlar, yalnız bu daire, müessese ve şirketlere ait işlerde avukatlık yapabilirler. Avukatın hâkim veya savcı ile hısımlık veya evlilik münasebeti: Madde 13 – Bir hâkim veya Cumhuriyet Savcısının eşi, sebep veya nesep itibariyle usul ve füruundan veya ikinci dereceye kadar (Bu derece dahil) hısımlarından olan avukat, o hakim veya Cumhuriyet Savcısının baktığı dava ve işlerde avukatlık edemez. Bazı görevlerden ayrılanların avukatlık edememe yasağı: Madde 14 – (İptal birinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 1/10/2009 tarihli ve E.: 2009/67, K.: 2009/119 sayılı Kararı ile.) Yukarıki fıkra hükmü Anayasa Mahkemesi üyeleri ve Yüksek Mahkemeler hâkimleri hakkında da uygulanır. (Değişik üçüncü fıkra: 22/1/1986 - 3256/4 md.) Devlet, belediye, il özel idare ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamına giren iktisadi Devlet Teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerinde çalışanlar, buralardan ayrıldıkları tarihten itibaren iki yıl geçmeden ayrıldıkları idare aleyhine dava alamaz ve takipte bulunamazlar. (Ek fıkra: 1/4/1981 - 2442/1 md.; Mülga fıkra: 2/7/2018-KHK-700/56 md.) DÖRDÜNCÜ KISIM Staj Genel olarak: Madde 15 – (Değişik: 30/1/1979 - 2178/4 md.) Avukatlık stajı bir yıldır. Stajın bu kısmında yer alan hükümler uyarınca ilk altı ayı mahkemelerde ve kalan altı ayı da en az beş yıl kıdemi olan (bu beş yıllık kıdem hesabına Kanunun 4 üncü maddesinde yazılı hizmette geçen süreler de dahildir.) ve staj yaptığı baroya kayıtlı bir avukat yanında yapılır. [8] Stajın hangi mahkeme ve adalet dairelerinde, ne surette yapılacağı yönetmelikte gösterilir. Aranacak şartlar: Madde 16 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/11 md.) 3 üncü maddenin (a), (b) ve (f) bentlerinde yazılı koşulları taşıyan ve Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında başarılı olanlardan, stajyer olarak sürekli staj yapmalarına engel işleri ve 5 inci maddede yazılı engelleri bulunmayanlar, staj yapacakları baroya bir dilekçe ile başvururlar. [9] [10] (Ek fıkra:8/6/2022-7409/1 md.) (Değişik fıkra:14/11/2024-7532/1 md.) Avukatlık stajına fiilen engel olmamak şartıyla herhangi bir işte sigortalı olarak çalışılması avukatlık stajının yapılmasına engel değildir. Adli ve idari yargı hâkim ve savcı adayları veya yardımcıları ile hâkim ve savcılar hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında görev yapanlar da görev yeri saklı kalmak kaydıyla mahkemelerde yapılan staj sürecinde aylıksız veya ücretsiz izinli olarak avukatlık stajı yapabilir. Bu dönemde ilgilinin talebi üzerine yıllık izinler de kullandırılabilir. Avukat yanında yapılacak staj sürecinde ise kamu kurum ve kuruluşu tarafından ilgilinin ifa ettiği kamu görevini aksatmayacak şekilde çalışma saatleri ile izin dönemleri ve süreleri düzenlenebilir. Ancak ifa edilen kamu görevinin niteliğinden dolayı aynı anda staj yapma durumunda kamu görevinde aksama ortaya çıkacağı hallerde avukat yanında yapılan staj sürecinde de ilgiliye aylıksız veya ücretsiz izin verilebilir. Şu kadar ki, ilgili mevzuatında memur kadrolarına geçiş hakkı tanınan sözleşmeli personel ancak memur kadrolarına geçiş hakkını kazandıktan sonra bu fıkrada yer alan hükümlerden yararlanabilir. Bu fıkrada belirtilen aylıksız veya ücretsiz izinler diğer mevzuatta yer alan sınırlamalara tabi değildir. Kamu kurum ve kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında görev yapanların staj sürecindeki izin dönemleri ve süreleri ile çalışma saatlerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Dilekçeye eklenecek belgeler: Madde 17 – 16 ncı madde gereğince verilecek dilekçeye, aşağıda gösterilen belgeler eklenir. 1. Kanunun aradığı şartlara ilişkin belgelerin asılları ile onanmış ikişer örneği, 2. Adayın 3 üncü maddenin (f) ve 5 inci maddenin (a) bendlerinde yazılı halleri bulunmadığını gösteren bildiri kâğıdı, 3. Yanında staj göreceği avukatın yazılı muvafakati, 4. Adayın ahlak durumu hakkında, staj yaptığı baroya kayıtlı iki avukat tarafından düzenlenmiş tanıtma kağıdı. [11] Bu belgelerin birer örneği baro başkanı tarafından onaylanarak Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. Diğer örnek veya asılları barodaki dosyasında saklanır. 22 nci maddenin 2 ve 3 üncü fıkralarında yazılı hallerde, adayın yanında staj göreceği avukatın yazılı muvafakatine ait belge aranmaz. (Ek fıkra: 22/1/1986 - 3256/5 md.; Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/328 md.) Staj isteminde bulunan tarafından verilen bildiri kağıdının hilafı ortaya çıktığı takdirde adaya Cumhuriyet savcısı tarafından ikiyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. İstemin ilanı: Madde 18 – Adayın istemi, yukarıdaki maddede yazılı hususlarla birlikte, istem tarihinden itibaren on gün içinde baronun ve adalet dairesinin uygun bir yerinde onbeş gün süre ile asılarak ilan olunur. Her avukat veya stajyer yahut diğer ilgililer, bu süre içinde, adayın stajyer listesine yazılmasına itirazda bulunabilirler. Şu kadar ki, itirazın incelenebilmesi, açık delil veya vakıaların gösterilmiş olmasına bağlıdır. Rapor: Madde 19 – Baro başkanı, istemin ilanından önce, baroya bağlı avukatlardan birini adayın gerekli nitelikleri taşıyıp taşımadığını ve avukatlıkla birleşmiyen bir işle uğraşıp uğraşmadığını araştırarak bir rapor düzenlemek üzere görevlendirir. Görevlendirilen avukat, raporu en geç onbeş gün içinde baroya vermekle yükümlüdür. Karar: Madde 20 – Baro yönetim kurulu, itiraz süresinin bitmesinden itibaren bir ay içinde, 19 uncu maddede yazılı raporu da göz önünde tutarak, adayın stajyer listesine yazılıp yazılmaması hakkında gerekçeli bir karar verir. Karar ilgiliye tebliğ edilmekle beraber, bir örneği de incelenmek üzere dosyası ile birlikte o yer Cumhuriyet Savcılığına verilir. Bu karar aleyhine baro yönetim kurulu üyeleri karar tarihinden, o yer Cumhuriyet savcısı kararın kendisine verildiği, ilgili ise kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilirler. Birinci fıkrada yazılı süre içinde bir karar verilmemiş olması halinde talep reddedilmiş sayılır. Bu takdirde, bir aylık sürenin bitiminden itibaren onbeş gün içinde aday Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilir. (Değişik fıkra: 2/5/2001 - 4667/12 md.) Türkiye Barolar Birliğinin itiraz üzerine verdiği kararlar Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya karar onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı kararları bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu kararlar, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/12 md.) Adalet Bakanlığının yukarıdaki fıkra uyarınca verdiği kararlara karşı, Türkiye Barolar Birliği, aday ve ilgili baro; Adalet Bakanlığının onaylamayıp geri göndermesi üzerine Türkiye Barolar Birliğinin verdiği kararlara karşı ise, Adalet Bakanlığı, aday ve ilgili baro idari yargı merciine başvurabilir. Stajın başlangıcı: Madde 21 – Avukatlık stajı listeye yazılma ile başlar. İtiraz yazılmayı durdurur. Yanında staj yapılacak avukat: Madde 22 – Avukat yanında staja başlıyabilecekleri Cumhuriyet savcılığınca baroya bildirilenler, evvelce dilekçelerinde gösterdikleri ve muvafakatini aldıkları avukat yanında staja başlarlar. Baro başkanının isteği veya ilgililerin başvurması üzerine, baro yönetim kurulu, stajın dilekçede gösterilenden başka bir avukat yanında yapılmasına karar verebilir. 17 nci maddenin 3 üncü bendinde yazılı belgeyi almak imkânını bulamıyan adayların hangi avukat yanında staj göreceğini baro başkanı tayin eder. Avukat, ikinci ve üçüncü fıkralardaki hallerde stajiyeri kabul zorunluluğundadır. Stajın yapılması ve stajiyerin ödevleri: Madde 23 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/13 md.) Staj kesintisiz olarak yapılır. Stajyerin haklı nedenlere dayanarak devam etmediği günler, engelin kalkmasından sonraki bir ay içinde başvurduğu takdirde, mahkeme stajı sırasında Adalet Komisyonu, avukat yanındaki staj sırasında ise baro yönetim kurulu kararı ile tamamlattırılır. Stajın yapıldığı yere göre adalet komisyonu başkanı ve baro başkanı, haklı bir engelin bulunması halinde yanında staj yaptığı avukatın da görüşünü alarak stajyere otuz günü aşmamak üzere izin verebilir. Stajyer, avukatla birlikte duruşmalara girmek, avukatın mahkemeler ve idari makamlardaki işlerini yapmak, dava dosyaları ve yazışmaları düzenlemek, baroca düzenlenen eğitim çalışmalarına katılmak, baro yönetim kurulunca verilen ve yönetmelikte gösterilecek diğer ödevleri yerine getirmekle yükümlüdür. Stajyerler, meslek kurallarına ve yönetmeliklerde belirlenen esaslara uymak zorundadırlar. Staj raporları: Madde 24 – (Değişik: 30/1/1979 - 2178/5 md.) Staj, Adalet Komisyonunun, baronun ve yanında çalışılan avukatın gözetimi altında yapılır. Stajiyer hakkında, yanında staj gördüğü hâkimler, Cumhuriyet savcıları tarafından staj durumu, mesleki ilgisi ve ahlaki durumunu belirten bir belge verilir. Yanında staj görülen avukat tarafından, ilk üç ayın bitiminde ve staj süresinin sonunda da kesin olarak, staj durumunu ve adayın mesleki ilgisi ile ahlaki durumunu da kapsayan bir rapor verir. Staj süresinin uzatılması: Madde 25 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/14 md.) Baro yönetim kurulu, stajyer hakkında verilen raporları değerlendirir, gerektiğinde kurul üyelerinden birini görevlendirmek suretiyle yapılacak inceleme sonuçlarını da göz önünde tutarak staj bitim belgesinin verilmesine veya staj süresinin altı aya kadar uzatılmasına karar verebilir. Yönetim kurulunun bu kararı kesindir. Stajyerlerin yapabileceği işler [12] Madde 26 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/15 md.) Stajyerler, avukat yanında staja başladıktan sonra, avukatın yazılı muvafakati ile ve onun gözetimi ve sorumluluğu altında, sulh hukuk mahkemeleri, sulh ceza mahkemeleri ile icra tetkik mercilerinde avukatın takip ettiği dava ve işlerle ilgili duruşmalara girebilir ve icra müdürlüklerindeki işleri yürütebilirler. Bu yetki, staj bitim belgesinin verilmesi veya staj listesinden silinme ile sona erer. Stajiyerlere barolarca yapılacak yardım: Madde 27 – Değişik: 2/5/2001 - 4667/16 md.) Staj süresince stajyerlere Türkiye Barolar birliğince kredi verilir. Ödenecek kredinin kaynağı; avukatların yetkili mercilere sunduğu vekâletnamelere avukatın yapıştıracağı pul bedelleri ile geri ödemeden gelen paralar ve bunların gelirleridir. Bu pullar, Türkiye Barolar Birliğince bastırılır . (Değişik üçüncü cümle:13/1/2004 - 5043/2 md.) Yapıştırılacak pulun değeri; 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun Yargı Harçları bölümünde yer alan vekâletname örnekleri için kullanılan harç tarifesinin yüzde elli fazlası kadarıdır. (Ek cümleler: 13/2/2011-6111/195 md.) Her yıl yenilenen vekâlet pulu bedeline ayrıca yüzde beş oranında ilave yapılır. Bu suretle elde edilecek kaynak avukat stajyerlerinin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesinde kullanılır. Kaynağın yetersizliği durumunda staj kredi fonundan aktarım yapılarak prim ödemesi yapılır. Bu primler Türkiye Barolar Birliği tarafından ödenir. (Ek cümle:13/1/2004 – 5043/2 md.) Bu şekilde toplanan tüm pul bedelleri malî yönden Sayıştay denetimine tâbidir. Avukatlarca vekâletname sunulan merciler, pul yapıştırılmamış veya pulu noksan olan vekâletname ve örneklerini kabul edemez. Gerektiğinde ilgiliye on günlük süre verilerek bu süre içinde pul tamamlanmadıkça vekâletname işleme konulamaz. Kredi ödemelerinden arta kalan miktar, meslektaşlara destek ve meslekte gelişmeyi sağlamakta kullanılır. Bu kredinin ilke ve koşulları, kimlere verileceği, miktarı, geri ödeme şekli, geri ödemeden gelen paralar ile kredi ödemelerinden sonra arta kalan miktarın barolar ve Türkiye Barolar birliği arasında dağıtım ve sarf esasları ve diğer hususlar Türkiye Barolar Birliği Yönetim kurulunca hazırlanacak ve Adalet Bakanlığınca onaylanacak yönetmelikte gösterilir. Pul bedelleri ile geri ödemeden gelen paralar ve bunların gelirleri, kredi ödemelerinden arta kalan miktarın dağıtımı ve sarfı, her yıl Adalet Bakanlığı tarafından ek 4 üncü maddedeki esas ve usullere göre denetlenir. Sosyal yardım ve dayanışma fonu Madde 27/A – (Ek:13/1/2004 – 5043/3 md.) Türkiye Barolar Birliği nezdinde sosyal güvenlik, sosyal yardım ve dayanışma hizmetlerinde kullanılmak üzere kaynağı bu Kanunun 27 nci maddesinin ikinci fıkrasında gösterilen gelirlerin yarısı olan "Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu" kurulmuştur. Bu fondan yapılacak harcamaların esas ve usulleri ile diğer hususlar Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca hazırlanacak ve Adalet Bakanlığınca onaylanacak yönetmelikte gösterilir. Fon gelirleri ile harcamaları her yıl Adalet Bakanlığı tarafından ek 4 üncü maddedeki esas ve usullere göre denetlenir. BEŞİNCİ KISIM Avukatlık Sınavı Madde 28 – (Yeniden düzenleme : 2/5/2001 - 4667/17 md.; Mülga: 28/11/2006-5558/1 md.) [13] Sınava gireceklerin tespiti Madde 29 – (Yeniden düzenleme : 2/5/2001 - 4667/18 md.; Mülga: 28/11/2006-5558/1 md.) 13 Sınavın şekli ve konuları Madde 30 – (Yeniden düzenleme: 2/5/2001 - 4667/19 md.¸ Mülga: 28/11/2006-5558/1 md.) 13 Sınav sonuçları Madde 31 – (Yeniden düzenleme : 2/5/2001 - 4667/20 md.; Mülga: 28/11/2006-5558/1 md.) 13 Madde 32 – 33 – (Mülga: 30/1/1979 - 2178/8 md.) ALTINCI KISIM Avukatın Hak ve Ödevleri Genel olarak: Madde 34 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/21 md.) Avukatlar, yüklendikleri görevleri bu görevin kutsallığına yakışır bir şekilde özen, doğruluk ve onur içinde yerine getirmek ve avukatlık unvanının gerektirdiği saygı ve güvene uygun biçimde davranmak ve Türkiye Barolar Birliğince belirlenen meslek kurallarına uymakla yükümlüdürler. Yalnız avukatların yapabileceği işler: Madde 35 – (Değişik: 26/2/1970 - 1238/1 md.) Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa vermek, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda yazılı avukatlara aittir. Baroda yazılı avukatlar birinci fıkradakiler dışında kalan resmi dairelerdeki bütün işleri de takip edebilirler. (Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/329 md.) Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanununun 272 nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir. Hukuk ve Ceza Muhakemeleri Usulleri kanunları ile diğer kanun hükümleri saklıdır. Uzlaşma sağlama Madde 35/A – (Ek: 2/5/2001 - 4667/23 md.) Avukatlar dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşma başlamadan önce kendilerine intikal eden iş ve davalarda, tarafların kendi iradeleriyle istem sonucu elde edebilecekleri konulara inhisar etmek kaydıyla, müvekkilleriyle birlikte karşı tarafı uzlaşmaya davet edebilirler. Karşı taraf bu davete icabet eder ve uzlaşma sağlanırsa, uzlaşma konusunu, yerini, tarihini, karşılıklı yerine getirmeleri gereken hususları içeren tutanak, avukatlar ile müvekkilleri tarafından birlikte imza altına alınır. Bu tutanaklar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 38 inci maddesi anlamında ilâm niteliğindedir. Sır saklama: Madde 36 – Avukatların, kendilerine tevdi edilen veya gerek avukatlık görevi, gerekse, Türkiye Barolar Birliği ve barolar organlarındaki görevleri dolayısiyle öğrendikleri hususları açığa vurmaları yasaktır. Avukatların birinci fıkrada yazılı hususlar hakkında tanıklık edebilmeleri, iş sahibinin muvafakatini almış olmalarına bağlıdır. Ancak, bu halde dahi avukat tanıklık etmekten çekinebilir. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/24 md.) Çekinme hakkının kullanılması hukuki ve cezai sorumluluk doğurmaz. Yukarıki hükümler, Türkiye Barolar Birliği ve baroların memurları hakkında da uygulanır. İşin reddedildiğinin bildirilmesi: Madde 37 – Avukat, kendisine teklif olunan işi sebep göstermeden reddedebilir. Reddin, iş sahibine gecikmeden bildirilmesi zorunludur. İşi iki avukat tarafından reddolunan kimse, kendisine bir avukat tayinini baro başkanından isteyebilir. (Değişik son fıkra: 2/5/2001 - 4667/25 md.) Tayin olunan avukat, baro başkanı tarafından belirlenen ücret karşılığında işi takip etmek zorundadır. İşin reddi zorunluluğu: Madde 38 – Avukat; a) Kendisine yapılan teklifi yolsuz veya haksız görür yahut sonradan yolsuz veya haksız olduğu kanısına varırsa, b) Aynı işte menfaati zıt bir tarafa avukatlık etmiş veya mütalaa vermiş olursa, c) (Değişik: 2/5/2001 - 4667/26 md.) Evvelce hâkim, hakem, Cumhuriyet savcısı, bilirkişi veya memur olarak o işte görev yapmış olursa, d) Kendisinin düzenlediği bir senet veya sözleşmenin hükümsüzlüğünü ileri sürmek durumu ortaya çıkmışsa, e) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 2/6/1977 tarihli ve E. 1977/43, K. 1977/84 sayılı kararı ile) f) Görmesi istenilen iş, Türkiye Barolar Birliği tarafından tespit edilen mesleki dayanışma ve düzen gereklerine uygun değilse, Teklifi reddetmek zorunluğundadır. Bu zorunluluk, avukatların ortaklarını ve yanlarında çalıştırdıkları avukatları da kapsar. (İptal üçüncü fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 21/1/1971 tarihli ve E. 1970/19, K. 1971/9 sayılı Kararı ile.) (İptal son fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 2/6/1977 tarihli ve E. 1977/43, K. 1977/84 sayılı Kararı ile.) Avukatın dosya saklaması ve hapis hakkı: Madde 39 – Avukat, kendisine tevdi olunan evrakı, vekâletin sona ermesinden itibaren üç yıl süre ile saklamakla yükümlüdür. Şu kadar ki, evrakın geri alınması müvekkile yazı ile bildirilmiş olduğu hallerde saklama yükümlülüğü, bildirme tarihinden itibaren üç ayın sonunda sona erer. Avukat, ücreti ve yapmış olduğu giderleri kendisine ödenmedikçe, elinde bulunan evrakı geri vermekle yükümlü değildir. Tazminat isteklerinde zamanaşımı: Madde 40 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/27 md.) İş sahibi tarafından sözleşmeye dayanılarak avukata karşı ileri sürülen tazminat istekleri, bu hakkın doğumunun öğrenildiği tarihten itibaren bir yıl ve her halde zararı doğuran olaydan itibaren beş yıl geçmekle düşer. Avukatın vekâletten çekilmesi: Madde 41 – Belli bir işi takipten veya savunmadan isteği ile çekilen avukatın o işe ait vekâlet görevi, durumu müvekkiline tebliğinden itibaren onbeş gün süre ile devam eder. Şu kadar ki, adli müzaharet bürosu yahut baro başkanı tarafından tayin edilen avukat, kaçınılmaz bir sebep veya haklı bir özürü olmadıkça, görevi yerine getirmekten çekinemez. Kaçınılmaz sebebin veya haklı özürün takdiri avukatı tayin eden makama aittir. Bir avukatın geçici olarak görevlendirilmesi: Madde 42 – Bir avukatın ölümü veya meslekten yahut işten çıkarılması veya işten yasaklanması yahut geçici olarak iş yapamaz duruma gelmesi hallerinde, avukatın kayıtlı olduğu baro başkanı, ilgililerin yazılı istemi üzerine veya iş sahiplerinin yazılı muvafakatini almak şartiyle, işleri geçici olarak takip etmek ve yürütmek için kendi barosuna kayıtlı bir avukatı görevlendirir ve dosyaları kendisine devir ve teslim eder. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/28 md.) Ayrıca durumu mahkemelere ve gerekli göreceği yerlere bildirir. Bu hükümler avukatlık ortaklığı hakkında da kıyasen uygulanır. [14] Yukarıki fıkrada yazılı işlere ait kanuni süreler, dosyaların devir ve teslimine kadar işlemez. Şu kadar ki, bu süre üç ayı geçemez. (Mülga üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/28 md.) Kendisine görev verilen avukat haklı sebepler göstererek bunu reddedebilir. Ret sebeplerinin yerinde olup olmadığına baro yönetim kurulu karar verir. Vekâlet görevi, temsil edilen avukatın talimatına bağlı olmaksızın, bu görevi yapan avukatın sorumluluğu altında yürür. Yapılan işlerin ücretini, kendisine vekâlet olunan avukat öder. Anlaşmazlık halinde ücretin miktarı baro yönetim kurulu tarafından belirtilir. Büro edinme zorunluluğu: Madde 43 – Her avukat, levhaya yazıldığı tarihten itibaren üç ay içinde baro bölgesinde bir büro kurmak zorundadır. Büronun niteliklerini barolar belirtir. (Ek cümleler: 30/4/2013 - 6460/3 md.) 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre anagayrimenkulün mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde kat maliklerinin izni ve benzeri şartlar aranmaksızın avukatlık büroları faaliyet gösterebilir. Bu konuda, yönetim planındaki aksine hükümler uygulanmaz. Bir avukatın birden fazla bürosu olamaz. Birlikte çalışan avukatlar ayrı büro edinemezler. (Ek cümleler: 2/5/2001 - 4667/29 md.) Avukatlık ortaklığı yurt içinde şube açamaz. Milletvekilleri, milletvekilliği süresince avukatlık yapamazlar. Bürosunu veya konutunu değiştiren avukat yenilerinin adreslerini bir hafta içinde baroya bildirmek zorundadır. (Ek fıkra:28/3/2023-7445/10 md.) Avukatların büro kurma giderlerinin karşılanması için kredi ve finans kuruluşları ile kredi veren kamu kurum ve kuruluşlarınca uygun şartlarda finansman desteği sağlanır. Desteğin sağlanmasına ilişkin usul ve esaslar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Adalet Bakanlığı tarafından belirlenir. Avukatların birlikte veya avukatlık ortaklığı şeklinde çalışmaları [15] [16] Madde 44 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/30 md.) Avukatlar, meslekî çalışmalarını aynı büroda birlikte veya avukatlık ortaklığı şeklinde de yürütebilirler. A) Aynı büroda birlikte çalışma Birlikte çalışma, aynı ilde kurulu barolardan herhangi birine kayıtlı birden çok avukatın meslekî çalışmalarını bir büroda yürütmeleridir. Bu birlikteliğin tüzel kişiliği yoktur, yapılan iş ticarî sayılmaz. Birlikte çalışan avukatlardan biri ya da birkaçının ad ve/veya soyadının yanında (Avukatlık Bürosu) ibaresinin kullanılması zorunludur. Karşılıklı hak ve yükümlülükler, gelir ve giderlerin paylaşılması, büro yönetimi, birlikteliğin sona ermesi birlikte çalışanlarca belirlenir ve yazılı olarak kayıtlı oldukları baroya bildirilir. B) Avukatlık ortaklığı Avukatlık ortaklığı, aynı ilde kurulu barolardan herhangi birine kayıtlı birden çok avukatın bu Kanuna göre mesleklerini yürütmek için oluşturdukları tüzel kişiliktir. Avukatlık ortaklığının çalışması meslek çalışması olup, ticarî sayılmaz ve vergilendirme bakımından şahıs şirketlerine ilişkin hükümler uygulanır. Avukatlık ortaklığının adı, bir ya da birkaç ortağın ad ve/veya soyadlarına (Avukatlık Ortaklığı) ibaresi eklenerek belirlenir. Yabancı sermayeyi teşvik mevzuatı çerçevesinde Türkiye’de faaliyet göstermek isteyen yabancı avukatlık ortaklıkları, bu Kanuna ve avukatlık ortaklığı düzenlemesine uygun olarak kurulmak koşuluyla, yalnızca yabancı hukuklar ve milletlerarası hukuk konularında danışmanlık hizmeti verebilirler. Bu sınırlama yabancı avukatlık ortaklığında çalışan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ya da yabancı avukatları da kapsar. Bu nev’i avukatlık ortaklıkları için ortakların baroya kayıtlı olması şartı aranmaz. Bu kuralın uygulanması mütekabiliyet esasına bağlıdır. Ana sözleşmesi tip ana sözleşmeye uygun olarak düzenlenen avukatlık ortaklığı, kurucularının kayıtlı bulunduğu baro yönetim kurulu tarafından Baro Avukatlık Ortaklığı Siciline yazılmasıyla tüzel kişilik kazanır. Yazılma istemi, ancak Kanuna ve tip ana sözleşmeye aykırılık gerekçesiyle reddedilebilir. Bu durumda 8 inci madde hükümleri kıyasen uygulanır. Ana sözleşmenin bir örneği Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. a) Ortakların hak ve borçları 1. Ortaklık payları ve oranları serbestçe belirlenir. Ortakların payı, ancak ortaklara veya avukat olan üçüncü kişilere devredilebilir. Ortakların pay devrinin sözleşme ile yasaklanması veya ortakların pay devrine onay vermemeleri, mirasçının avukat olmaması ya da ortaklığı kabul etmemesi, ortağın emeklilik veya sağlık nedenleri ile avukatlığı bırakması, baro levhasından silinmesi, meslekten çıkması veya çıkarılması, ortaklıktaki payına haciz konulması halinde ortaklık payı gerçek değeri üzerinden diğer ortaklar tarafından payları oranında alınır. Bu işlemlerin üç ay içerisinde sonuçlandırılmaması halinde, yönetmelikteki tasfiye hükümleri uygulanır. 2. Vekâletnameler ortaklık adına düzenlenir. Ortaklık iş veya davayı takip edecek avukatlara yetki belgesi verir. 3. Avukatlık ortaklığı, amacın dışında hak ve mal edinemez, üçüncü kişilerle ortaklık kuramaz, tüzel kişilerin paylarını alamaz. Ortaklar; birden fazla avukatlık ortaklığının ortağı olamaz, ortaklığın bürosu dışında büro edinemez ve bağımsız olarak dava ve iş takip edemezler. 4. Avukatlık ortaklığı; ortaklarının ve çalışan avukatların ortaklık ile ilgili her türlü işlem, eylem ve borçlarından dolayı bunlarla birlikte müştereken ve müteselsilen sınırsız sorumludur. Ortakların ve ortaklıkta çalışan avukatların meslekî görevlerinden dolayı Avukatlık Kanunu ve meslek kurallarına göre sorumlulukları saklıdır. Avukatlık ortaklıkları hakkında da bu Kanundaki disiplin işlem ve cezaları uygulanır. 5. Defter ve kayıtların tutulmasından ortaklığın yönetim ve temsili ile görevli ortak sorumludur. Avukatlık ortaklığı; iş ve dava defteri, pay defteri, karar defteri, gelir-gider defteri ve demirbaş defteri tutmak zorundadır. b) Uyuşmazlıkların çözümü Avukatların birlikte çalışmalarından veya avukatlık ortaklığında; ortakların kendi aralarında ve ortaklıkla ilgili her türlü uyuşmazlıklar ile ortaklık pay devir ve intikalinde bedele ilişkin olarak üçüncü şahıslarla aralarında çıkacak anlaşmazlıklar, bu Kanunun 167 nci maddesinde tanımlanan hakem kurulu tarafından, bu Kanun ve yönetmelik hükümlerine göre çözümlenir. c) Avukatlık ortaklığı tip ana sözleşmesinde bulunması gereken; ortakların kimlik bilgileri, ortaklığın unvanı ve adresi, ortaklık payları, ortaklar arasındaki ilişkiler, iş ve davalarla ilgili iş bölümü, yönetici ortakların yetkileri, ortaklığın yönetimi ve temsili, ortaklar kurulu, kurulun görev ve yetkileri, gelir ve giderin paylaşılması, denetim, ortaklıktan çıkma, çıkarılma, pay devri, ortaklığın sona ermesi, fesih, infisah ve tasfiye gibi hususların esas, şekil ve şartları Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca hazırlanıp Adalet Bakanlığınca onaylanarak Resmî Gazete’de ilan edilen yönetmelikte düzenlenir. Avukat bürosunda çalışabilecek kişiler: Madde 45 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/31 md.) Avukatlar ve avukatlık ortaklıkları, bürolarında yalnız avukatlık mesleği için gerekli olan yardımcı elemanları çalıştırabilirler. Hâkimliğe ve avukatlığa engel suçlardan biri ile hükümlü olanlar veya avukatlıktan yasaklananlarla her ne şekilde olursa olsun işbirliği edilemez veya bu gibiler büroda çalıştırılamaz. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/31 md.) Yukarıdaki hükümlere aykırı hareket eden avukat, ilk defasında işten, tekrarında meslekten çıkarma; avukatlık ortaklığı ilk defasında işten çıkarma, tekrarında ise avukatlık ortaklığı sicilinden silinme cezası ile cezalandırılır. İşlerin stajiyer veya sekreterle takibi, dava dosyalarının incelenmesi ve dosyadan örnek alma: Madde 46 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/32 md.) Avukat, işlerini kendi sorumluluğu altındaki stajyeri veya yanında çalışan sekreteri eliyle de takip ettirebilir, fotokopi veya benzeri yollarla örnek aldırabilir. Avukatın onanmasını istemediği örnekler harca tâbi değildir. Avukat veya stajyer, vekâletname olmaksızın dava ve takip dosyalarını inceleyebilir. Bu inceleme isteğinin ilgililerce yerine getirilmesi zorunludur. Vekâletname ibraz etmeyen avukata dosyadaki kâğıt veya belgelerin örneği veya fotokopisi verilmez. Çekişmeli hakları edinme yasağı: Madde 47 – Avukat el koyduğu işlere ait çekişmeli hakları edinmekten veya bunların edinilmesine aracılıktan yasaklıdır. Bu yasak, işin sona ermesinden itibaren bir yıl sürer. Birinci fıkra hükmü, avukatın ortaklarını ve yanında çalıştırdığı avukatları da kapsar. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/33 md.) Ancak, 164 üncü madde hükmü saklıdır. Avukata çıkar karşılığında iş getirme: Madde 48 – Avukat veya iş sahibi tarafından vadolunan veya verilen bir ücret yahut da herhangi bir çıkar karşılığında avukata iş getirmeye aracılık edenler ve aracı kullanan avukatlar altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu eylemi yapanlar memur iseler, verilecek hapis cezası bir yıldan aşağı olamaz. Avukatların resmi kılık ve kıyafeti: Madde 49 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:11/7/2020-7249/7 md.) Avukatlar, mahkemelere Türkiye Barolar Birliği tarafından şekli belirlenen cübbeyle çıkmak zorundadır. Avukatlara, staj dönemi de dâhil olmak üzere, baro ve Birliğin iş ve işlemleri ile mesleğin icrası kapsamında kılık ve kıyafetle ilgili herhangi bir zorunluluk getirilemez. Baroya ve avukatlara ayrılacak yer: Madde 50 – Her adalet dairesinde, bölgesinde bulunduğu baro için, her mahkeme salonunda ve icra dairesinde ise avukatlar için ihtiyaca yetecek nitelikte yer ayrılması zorunludur. (Ek cümle:11/7/2020-7249/8 md.) Birden fazla baronun bulunduğu illerde baro için ayrılacak yer Türkiye Barolar Birliğine tahsis edilir ve Birlik, barolara kayıtlı avukat sayısını esas alarak bu yeri barolara tahsis eder. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/34 md.) Ayrıca her cezaevinde ve kolluk biriminde mesleğin onuruna ve önemine uygun bir görüşme yeri ayrılır. Bu yerlerin bakım ve onarımı ilgisine göre Adalet ve İçişleri Bakanlıklarınca yaptırılır. Danışma yapılması uygun olmıyan yerler: Madde 51 – Avukatlar, baroda yazılı olan bürolarından başka yerlerde, mahkeme salonunda veya adalet binasının başka bir yerinde iş sahipleri ile hukuki danışmada bulunmaktan ve iş kabul etmekten yasaklıdırlar. Yukarıki fıkra hükmü, avukatın özel olarak çağrıldığı hallerde uygulanmaz. Dosya tutmak: Madde 52 – Avukat, üzerine aldığı her iş yahut yazılı mütalâasına başvurulan her husus hakkında düzenli dosya tutmak zorundadır. Avukat, kendisi tarafından yazılan veya taslağı yapılan her belgeyi imzalamakla yükümlüdür. Görüşmelere ait tutanak: Madde 53 – Avukat, iş için yaptığı görüşmelerden gerekli saydıklarını bir tutanakla tespit eder. Tutanağın altı, görüşmede bulunanlar tarafından imzalanır. Sicil cüzdanları: Madde 54 – Levhada yazılı olan her avukatın bağlı olduğu baroda, Türkiye Barolar Birliğinden gönderilen örneğe göre düzenlenecek bir sicil cüzdanı bulunur. Bu cüzdan gizlidir; ancak sahibi veya vekâlet vereceği başka bir avukat tarafından her zaman görülebilir ve gerekli not alınabilir. Bir barodan diğerine nakil halinde, cüzdan, nakledilen baro başkanlığına gönderilir. Reklam yasağı: Madde 55 – Avukatların iş elde etmek için, reklam sayılabilecek her türlü teşebbüs ve harekette bulunmaları ve özellikle tabelalarında ve basılı kâğıtlarında avukat unvanı ile akademik unvanlarından başka sıfat kullanmaları yasaktır. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/35 md.) Bu yasak, ortak avukatlık bürosu ve avukatlık ortaklığı hakkında da uygulanır. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/35 md.) Yukarıdaki yasaklara ilişkin esaslar Türkiye Barolar Birliğince düzenlenecek yönetmelikle belirlenir. Örnek çıkarabilme ve tebligat yapabilme hakkı: Madde 56 – Usulüne uygun olarak düzenlenen ve avukata verilmiş olan vekâletname 52 nci maddede yazılı dosyada saklanır. Avukat, bu vekâletnamenin örneğini çıkarıp aslına uygunluğunu imzası ile onaylayarak kullanabilir. Avukatın çıkardığı vekâletname örnekleri bütün yargı mercileri, resmi daire ve kurumlar ile gerçek ve tüzel kişiler için resmi örnek hükmündedir. Asıllarının verilmesi kanunda açıkça gösterilmiyen hallerde avukatlar, takibettikleri işlerde, aslı kendilerinde bulunan her türlü kâğıt ve belgelerin örneklerini kendileri onaylıyarak yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebilirler. (Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/330 md.) Aslı olmayan vekâletname veya diğer kâğıt ve belgelerin örneğini onaylayan yahut aslına aykırı örnek veren avukat, üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Avukatlar, vekâlet aldıkları işlerde, ilgili yargı mercii aracılığı ile ve bu yargı merciinin tebligat konusunda bir kararı olmaksızın, diğer tarafa adli kâğıt ve belge tebliğ edebilirler. Tebliğ edilen kâğıt ve belgelerin birer nüshası, gerekli harc, vergi ve resim ödenmek şartiyle, ilgili yargı merciinin dosyasına konur. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/36 md.) Avukatlar veya avukatlık ortaklığı başkasını tevkil etme yetkisini haiz oldukları bütün vekâletnamelerini kapsayacak şekilde bir başka avukata veya avukatlık ortaklığına vekâletname yerine geçen yetki belgesi verebilir. Bu yetki belgesi vekâletname hükmündedir. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/36 md.) Vekâletnameler Türkiye için tek tip olup, vekâletnamenin biçim ve içeriği Türkiye Barolar Birliği ile Türkiye Noterler Birliği tarafından hazırlanır. Avukata karşı işlenen suçlar: Madde 57 – Görev Sırasında veya yaptığı görevden dolayı avukata karşı işlenen suçlar hakkında, bu suçların hâkimlere karşı işlenmesine ilişkin hükümler uygulanır. Soruşturmaya yetkili Cumhuriyet Savcısı: Madde 58 – (Değişik: 23/1/2008-5728/331 md.) Avukatların avukatlık veya Türkiye Barolar Birliği ya da baroların organlarındaki görevlerinden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlardan dolayı haklarında soruşturma, Adalet Bakanlığının vereceği izin üzerine, suçun işlendiği yer Cumhuriyet savcısı tarafından yapılır. Avukat yazıhaneleri ve konutları ancak mahkeme kararı ile ve kararda belirtilen olayla ilgili olarak Cumhuriyet savcısı denetiminde ve kayıtlı olunan baro temsilcisinin katılımı ile aranabilir. Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren bir suçtan dolayı suçüstü hali dışında avukatın üzeri aranamaz. [17] Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanununun duruşmanın inzibatına ilişkin hükümleri saklıdır. Şu kadar ki, bu hükümlere göre avukatlar tutuklanamayacağı gibi, haklarında disiplin hapsi veya para cezası da verilemez. Kovuşturma izni, son soruşturmanın açılması kararı ve duruşmanın yapılacağı mahkeme: Madde 59 – 58 inci maddeye göre yapılan soruşturmaya ait dosya Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğüne tevdi olunur. İnceleme sonunda kovuşturma yapılması gerekli görüldüğü takdirde dosya, suçun işlendiği yer ağır ceza mahkemesine en yakın bulunan ağır ceza mahkemesi Cumhuriyet Savcılığına gönderilir. Cumhuriyet Savcısı beş gün içinde, iddianamesini düzenliyerek dosyayı son soruşturmanın açılmasına veya açılmasına yer olmadığına karar verilmek üzere ağır ceza mahkemesine verir. İddianamenin bir örneği, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun hükümleri uyarınca, hakkında kovuşturma yapılan avukata tebliğ olunur. Bu tebliğ üzerine avukat, kanunda yazılı süre içinde bazı delillerin toplanmasını ister veya kabule değer bir istemde bulunursa nazara alınır, gerekirse soruşturma başkan tarafından derinleştirilir. Haklarında son soruşturmanın açılmasına karar verilen avukatların duruşmaları, suçun işlendiği yer ağır ceza mahkemesinde yapılır. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/38 md.) Durum avukatın kayıtlı olduğu baroya bildirilir. (Ek fıkra:11/7/2020-7249/10 md.) Avukatların, avukatlık veya Türkiye Barolar Birliği ya da baroların organlarındaki görevlerinden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlar nedeniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 286 ncı maddesinin ikinci fıkrası uygulanmaz. İtiraz hakkı: Madde 60 – 59 uncu maddede yazılı mahkemelerin tutuklama veya salıverilmeye yahut son soruşturmanın açılmasına yer olmadığına dair kararlarına karşı Cumhuriyet Savcısı veya sanık tarafından genel hükümler uyarınca itiraz olunabilir. Bu itiraz, suçun işlendiği yer ağır ceza mahkemesi hariç olmak üzere, itiraz edilen kararı veren mahkemeye en yakın ağır ceza mahkemesinde incelenir. Suçüstü hali: [18] Madde 61 – (Değişik: 23/1/2008-5728/332 md.) Ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren bir suçtan dolayı suçüstü halinde soruşturma, bizzat Cumhuriyet savcısı tarafından genel hükümlere göre yapılır. Görevi kötüye kullanma: [19] Madde 62 – (Değişik: 23/1/2008-5728/333 md.) Bu Kanun ve diğer kanunlar gereğince avukat sıfatı ile veya Türkiye Barolar Birliğinin yahut baroların organlarında görevli olarak kendisine verilmiş bulunan görev ve yetkiyi kötüye kullanan avukat Türk Ceza Kanununun 257 nci maddesi hükümlerine göre cezalandırılır. Avukatlık yetkilerinin başkaları tarafından kullanılmaması: Madde 63 – Baro levhasında yazılı bulunmıyanlar ve işten yasaklanmış olan avukatlar, şahıslarına ait olmıyan dava evrakını düzenliyemez, icra işlemlerini takip edemez ve avukatlara ait diğer yetkileri kullanamazlar. Baro levhasında yazılı bulunmıyanlar avukatlık unvanını da taşıyamazlar. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/40 md.) Şu kadar ki, baro levhasındaki kaydı yirmi yılı dolanlardan, bürosunu kapatarak vergi kaydını sildiren avukatlar durumları hakkında bilgi vermek ve baroya karşı görev ve yükümlülüklerini yerine getirmek koşuluyla sadece avukat unvanını kullanabilirler. [20] (Değişik ikinci fıkra: 23/1/2008-5728/334 md.) Birinci fıkra hükmüne aykırı eylemde bulunanlara Cumhuriyet savcısı tarafından beşyüz Türk Lirasından ikibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. (Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/334 md.) Avukatlık yapmak yetkisini taşımadıkları halde muvazaalı yoldan alacak devralarak ve kanunların tanıdığı başka hakları kötüye kullanarak avukatlara ait yetkileri kullananlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. Mahkemeler, icra ve iflas daireleri ve barolar, bu maddenin kapsamına giren bir olayı öğrenince Cumhuriyet Savcılığına bildirmek zorundadırlar. Yapılacak kovuşturma sonucu Cumhuriyet Savcısı tarafından baroya bildirilir. Baro yönetim kuruluna karşı özel görevler: [21] Madde 64 – Denetleme ve şikâyetle ilgili meselelerde avukat, bu kanunda gösterilen meslek sırrını saklama yükümlülüğüne aykırı düşmedikçe, kayıtlı olduğu baro başkanına veya yönetim kuruluna yahut bunlar tarafından görevlendirilen üyelerden birine bilgi vermek ve istek üzerine dosyaları göndermek, dinlenmek üzere çağırıldığı hallerde baro başkanı, yönetim kurulu veya bu kurul üyelerinden birinin davetine uymak zorundadır. (Değişik ikinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/8 md.) Birinci fıkrada yazılı zorunluğa uymayan avukat hakkında, kayıtlı olduğu baro yönetim kurulu, onbin liradan yüzbin liraya kadar para cezası verebilir. Bu ceza her davet ve isteğe uymama halinde yeniden verilebilir. Ancak, gönderilen yazıda, davet ve isteğe uymama halinde para cezası verileceğinin belirtilmiş olması şarttır. Bu para cezasına karşı, tebliğinden itibaren onbeş gün içinde, kararı veren baronun disiplin kuruluna itiraz olunabilir. Baro disiplin kurulunun kararı kesindir. Yukarıki fıkralar gereğince hükmedilen para cezaları, bu kanunun disiplin cezalarına ilişkin hükümlerine göre tahsil edilir ve baroya irat yazılır. Baro keseneği: [22] Madde 65 – (Değişik: 18/2/2009 - 5838/28 md.) Baro keseneğinin yıllık miktarı, genel kurulca belirlenir ve her yılın ocak ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenir. (Ek cümle:11/7/2020-7249/12 md.) Şu kadar ki, mesleğin ilk beş yılında baro keseneği alınmaz. Vadesinde ödenmeyen keseneğe T.C. Merkez Bankası reeskont işlemlerinde uygulanan faiz oranında yıllık temerrüt faizi uygulanır. [23] Avukatlık Kanununun 72 ve 73 üncü madde hükümleri saklıdır. YEDİNCİ KISIM Baro Levhası ve Avukatlar Listesi Levhaya yazılma yükümlülüğü: Madde 66 – Her avukat, bölgesi içinde sürekli olarak avukatlık edeceği yerin baro levhasına yazılmakla, yükümlüdür. (Ek cümle:11/7/2020-7249/13 md.) Bir ilde birden fazla baronun bulunması hâlinde avukat, bunlardan birinin levhasına yazılır. [24] Bir baro levhasına yazılmış olan avukat, sürekli olmamak şartiyle, memleketin her yerinde avukatlık yapmaya yetkilidir. Avukatlığın sürekli olarak başka bölgede yapılması: Madde 67 – Bir avukat, levhasında yazılı bulunduğu baro bölgesi dışında sürekli olarak avukatlık eder veya disiplin cezası gerektiren bir eylemde bulunursa, bu tespiti yapan baronun yönetim kurulu tarafından bu konuda düzenlenecek tutanak, gereken işlem yapılmak üzere, avukatın levhasında yazılı olduğu baroya gönderilir. [25] Başka baroya nakil: Madde 68 – Bir barodan diğer baroya nakil hakkındaki istekler, levhasına yazılmak istenen baro yönetim kuruluna yazı ile yapılır. Nakil dilekçelerine hangi belgelerin ekleneceği ve nakilde ne gibi usullerin uygulanacağı yönetmelikte gösterilir. Nakille ilgili inceleme ve istemin kabulü: Madde 69 – Nakil isteği ile başvurulan baronun yönetim kurulu, istekte bulunan avukat hakkında gerekli gördüğü her türlü inceleme ve işlemleri yapar ve özellikle avukatın disiplin kovuşturması altında olup olmadığını, ödenecek borcu bulunup bulunmadığını levhasına yazılı olduğu barodan sorar. (…) [26] avukatın baroya borçlarını ödemesinden evvel hiçbir işlem yapılamaz. Nakil isteminin kabulü halinde verilecek karar, nakledilen baro yönetim kurulu tarafından Türkiye Barolar Birliğine ve avukatın ayrıldığı baroya derhal bildirilir. Nakil isteminin reddi: Madde 70 – Nakil isteminin, levhasına yazılmak için başvurulan baroca reddi halinde, nakil isteğinde bulunan avukat, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilir. Baro yönetim kurulu, nakil isteminin baroya varışı tarihinden itibaren bir ay içinde bir karar vermezse istem reddedilmiş sayılır. Bu halde bir aylık sürenin bitiminden itibaren onbeş gün içinde ilgili, Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilir. Türkiye Barolar Birliğinin itiraz üzerine vereceği kararlar kesin olup bu kararlara karşı ilgili tarafından İdari Yargı Merciine başvurulabilir. [27] Türkiye Barolar Birliği itiraz dilekçesinin varışı tarihinden itibaren üç ay içinde bir karar vermezse itiraz reddedilmiş sayılır. Türkiye Barolar Birliği itirazın kabulü hakkındaki kararını, avukatın naklettiği ve ayrıldığı barolara derhal bildirir. Levhadan ve avukatlık ortaklığı sicilinden silme [28] Madde 71 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/42 md.) Levhadan silme ve avukatlık ortaklığı sicilinden silme kararını avukatın veya avukatlık ortaklığının kayıtlı olduğu baronun yönetim kurulu verir. Bu karardan önce avukatın yazılı cevabı istenmekle birlikte kendisinin dinlenmesi veya dinlenmek üzere yapılan çağrıya süresi içinde uymamış olması şarttır. Avukatlık ortaklığı hakkında da karar verilmesi için ortaklık tarafından görevlendirilecek bir ortağın dinlenmesi veya yapılan çağrıya uyulmamış olması gereklidir. Levhadan ve avukatlık ortaklığı sicilinden silme kararı gerekçeli olarak verilir. Bu karara karşı avukat veya avukatlık ortaklığı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilir. Türkiye Barolar Birliğinin itiraz üzerine verdiği kararlar Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya karar onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı kararları bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu kararlar, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. 8 inci maddenin altıncı ve yedinci fıkraları hükümleri burada da kıyasen uygulanır. Levhadan ve avukatlık ortaklığı sicilinden silme kararı kesinleşinceye kadar ilgili avukat veya avukatlık ortaklığı avukatlık faaliyetini devam ettirme hakkına sahiptir. Şu kadar ki; levhadan silme ve avukatlık ortaklığı sicilinden silme kararı kesinleşinceye kadar avukatın veya avukatlık ortaklığının görevini sürdürmesinde sakınca görülmesi halinde baro yönetim kurulunun istemi ile baro disiplin kurulu avukatı veya avukatlık ortaklığını geçici olarak işten yasaklayabilir. Levhadan silinmeyi gerektiren haller: Madde 72 – Aşağıdaki hallerde avukatın adı levhadan silinir: a) Avukatlığa kabul için bu kanunun aradığı şartların sonradan kaybedilmiş olması, b) Ruhsatnamenin verildiği tarihte onun verilmemesini gerekli kılan sebeplerin varlığının sonradan tespit edilmiş bulunması, c) (Değişik: 2/5/2001 - 4667/43 md.) Üç ay içinde baro bölgesinde bir büro açılmamış olması veya büronun kapatılmış yahut baro bölgesi dışına nakledilmiş bulunması, uyarıya rağmen kayıtlı olduğu baro dışında sürekli olarak avukatlık yapan avukatın çalışmasını sürdürdüğü baroya kaydını yaptırmaması, d) (Değişik: 2/5/2001 - 4667/43 md.) Baro ve Türkiye Barolar Birliği yıllık keseneklerinin veya staj kredilerinin tebligata rağmen geri ödenmemesi, e) Avukatın, meslekten isteği ile ayrılmış olması, f) Topluluk sigortası primlerinin topluluk sözleşmesinde gösterilen zamanlarda ödenmemesi, g) (Ek: 22/1/1986 - 3256/9 md.) 10 uncu maddedeki engele rağmen levhaya yazılmış olması. (Ek fıkra: 22/1/1986 - 3256/9 md.) Şu kadar ki, staj sırasında mesleğin onuru ile bağdaşması mümkün olmayan işler müstesna olmak üzere, 11 inci maddede sayılan işlerden biri ile uğraştığı, ruhsatnamenin verildiği tarihten itibaren 5 yıl geçtikten sonra anlaşılan avukat, staj süresi içinde elde ettiği ödemelerin veya gelirlerin tutarının üç katını Baroya ödediği takdirde levhaya yeniden yazılır. (Ek fıkra: 22/1/1986 - 3256/9 md.) Baroya bildirilen büro terk edilmiş ve yenisi bildirilmemiş ise, 71 inci maddeye göre avukatın dinlenmek üzere çağırılmasından vazgeçilebilir. Levhaya yeniden yazılma hakkı: Madde 73 – 72 nci maddeye göre levhadan silinmeyi gerektiren hallerin sona erdiğini ispat eden avukat, levhaya yeniden yazılmak hakkını kazanır. Şu kadar ki, baro yönetim kurulu, gerekli gördüğü hallerde, sebeplerini de açıklamak suretiyle, levhaya yeniden yazılma talebinde bulunanı, ilk yazılmaya esas olan şartların hepsinin veya bir kısmının varlığını ispatla zorunlu tutabilir. Ruhsatname verilmesi hükmü ayrık olmak üzere, bu kanunun 7, 8 ve 9 uncu maddeleri levhaya yeniden yazılma istemlerinde de kıyas yolu ile uygulanır. Levhaya yeniden yazılmasına evvelce dâhil olduğu baro tarafından karar verilen avukattan yeniden giriş keseneği alınmaz. Bir daha yazılmamak üzere levhadan silinme: Madde 74 – Cezai veya disipline ilişkin bir karar sonunda meslekten çıkarılanlarla 5 inci maddenin (a) bendinde yazılı suçlardan kesin olarak hüküm giyenlerin ruhsatnamesi baro yönetim kurulunca geri alınarak iptal ve adları bir daha yazılmamak üzere levhadan silinir. Bu işlerin uygulanması, kararın kesinleşmiş olmasına bağlıdır. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/44 md.) Baro yönetim kurullarının bu maddeye dayanarak verdiği karara karşı avukat, kararın kendisine tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliğine itiraz edebilir. Türkiye Barolar Birliğinin itiraz üzerine verdiği kararlar Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya karar onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı kararları bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu kararlar, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. 8 inci maddenin altıncı ve yedinci fıkraları hükümleri burada da kıyasen uygulanır. Avukatlar listesi: Madde 75 – (Değişik birinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/10 md.) Baro yönetim kurulu üç yılda bir bölgesi içinde bulunan ve baro levhasında yazılı olan bütün avukatların bir listesini son yılın 31 Aralık tarihine kadar düzenler. Listeye her avukatın alfabe sırasıyla adı, soyadı, büro ve konut adresi yazılır. (Değişik üçüncü cümle: 2/5/2001 - 4667/45 md.) Birlikte çalışan avukatların büroları ve avukatlık ortaklıkları listede ayrıca belirtilir. Levhadaki değişiklikler her yıl sonunda düzenlenecek ek listede gösterilir. Bu listenin düzenlenme şekli Türkiye Barolar Birliğince tespit edilir. Listenin düzenlenmesinden sonra baro levhasına yazılanlara yeni listenin düzenlenmesine kadar kullanılacak geçici bir belge verilir. Listeden Anayasa Mahkemesine, Yüksek Mahkemelere, Adalet Bakanlığına, Türkiye Barolar Birliğine, diğer barolara, baronun bölgesi içinde bulunan mahkemelerle Cumhuriyet Savcılıklarına, en büyük idare amirine, diğer yargı mercilerine, noterlere ve icra ve iflas dairelerine yeteri kadar gönderilir. SEKİZİNCİ KISIM Barolar BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Baroların kuruluş ve nitelikleri: Madde 76 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/46 md.) Barolar; avukatlık mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlâkını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak, avukatların ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tüm çalışmaları yürüten, tüzel kişiliği bulunan, çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. (Değişik ikinci fıkra: 18/6/1997 - 4276/3 md.) Barolar, kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamazlar. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/46 md.) Protokolde barolar, İl Cumhuriyet Başsavcısının yanında yer alır. Baronun kurulması, organlarının görevden uzaklaştırılması ve görevlerine son verilmesi: [29] Madde 77 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/47 md.) Bölgesi içinde en az otuz avukat bulunan her il merkezinde bir baro kurulur. Kurulmuş olan barolarda avukat sayısının otuzun altına düşmesi halinde de ikinci fıkra hükmü uygulanır. (Ek cümleler:11/7/2020-7249/15 md.) Beşbinden fazla avukat bulunan illerde asgari ikibin avukatla bir baro kurulabilir. Bu sayıların belirlenmesinde baro levhasına kayıtlı avukatlar ile kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan avukatlar esas alınır. Kuruluş müracaatında, kuruluş talebini içeren dilekçe ile ikibin avukatın imzasının ve bu avukatların belirlediği dört kişilik kurucular kurulunun isimlerinin yer aldığı liste Türkiye Barolar Birliğine verilir. Birlik, kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere kurucular kurulunu görevlendirir. Kurucular kurulu en geç altı ay içinde organ seçimlerini yapmak üzere kuruluş genel kurulunu toplar ve yeni baronun kuruluşunu tamamlayarak Birliğe bildirir. Yeni kurulan baro, seçimli ilk olağan genel kurulunu yapıncaya kadar Birlikte temsil edilmez ve seçimli ilk olağan genel kurulunu 82 nci madde hükmü uyarınca yapar. Avukat sayısının ikibinin altına düşmesi hâlinde Birlik, asgari avukat sayısının altı ay içinde sağlanmasını yazılı olarak ilgili baroya bildirir. Verilen süre içinde eksiklik giderilemezse baronun tüzel kişiliğine Birlik tarafından son verilir ve son verme kararı Birliğin resmi internet sitesinde ilan edilir. Tüzel kişiliği sona eren baroya kayıtlı avukatlar ve stajyerler ilan tarihinden itibaren onbeş gün içinde o ilde bir baro varsa o baroya, birden fazla baro varsa diledikleri baroya kaydolur ve bunların devam eden iş ve işlemleri kaydoldukları baro tarafından yürütülür. Tüzel kişiliği sona eren baronun tasfiye işlemleri son yönetim kurulu tarafından Birliğin denetim ve gözetiminde yapılır ve kalan malvarlığı Birliğe geçer. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/47 md.) Baro kurulmayan yerlerin en yakın baroya bağlanmasına veya bunların birleştirilerek bir baro kurulmasına ve merkezlerinin belirlenmesine Türkiye Barolar Birliği karar verir. Türkiye Barolar Birliği yeni kurulacak baro bölgesinde bürosu bulunan levhaya kayıtlı avukatların listesini düzenleyerek bunlardan en kıdemli avukatı, yeni baroyu kurmakla görevlendirir. Görevli avukatın seçeceği ve başkanlığını yapacağı dört kişilik kurucu kurul en geç altı ay içinde yeni baronun kuruluşunu tamamlar ve Türkiye Barolar Birliğine bildirir. Baro yönetim kurulunun yedekleri ile birlikte istifa etmesi halinde baroyu üç ay içinde seçime götürmek kaydıyla aynı kurul oluşturulur. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/47 md.) Barolar, kuruluşlarını Türkiye Barolar Birliğine bildirmekle tüzel kişilik kazanırlar. (Ek cümle:11/7/2020-7249/15 md.) Aynı ilde yeni bir baronun kurulması hâlinde Türkiye Barolar Birliği, tüzel kişilik kazanma tarihini esas almak ve birden başlamak suretiyle baroları o ilin adıyla numaralandırır. (Değişik dördüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/47 md.) Türkiye Barolar Birliği, kuruluşu Adalet Bakanlığına bildirir. (Değişik beşinci fıkra: 18/6/1997 - 4276/4 md.) Amaçları dışında faaliyet gösteren barolar ile Türkiye Barolar Birliği sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine, Adalet Bakanlığının veya bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, o yerdeki asliye hukuk mahkemesince basit usule göre yargılama yapılarak karar verilir ve dava en geç üç ay içinde sonuçlandırılır. Görevlerine son verilen organların yerine en geç bir ay içerisinde yenileri seçilir. Yeni seçilenler eskilerin süresini tamamlarlar. Adalet Bakanlığının bu Kanun uyarınca baro organlarının işlemleri hakkında onay mercii olarak verdiği kararları görevli baro organları aynen yerine getirmekle yükümlüdürler. Bakanlık kararını idari yargı merciinin yürütmenin durdurulmasına veya esasına ilişkin kararı veya kanuni bir sebep olmaksızın yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliğinde yeni bir karar veren veya kanunun zorunlu kıldığı işlemleri Bakanlığın uyarısına rağmen yerine getirmeyen baro organları hakkında da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. Görevlerine son verilen organ üyelerinin kanunda yazılı ceza sorumlulukları saklıdır. Bu organların yukarıdaki fıkra gereğince görevlerine son verilmesine neden olan tasarrufları hükümsüzdür. (Değişik fıkra: 18/6/1997 - 4276/4 md.) Ancak, milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa, barolar ile Türkiye Barolar Birliği, vali tarafından faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten men kararı, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar, aksi halde, bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkar. [30] Göreve son verme ve görevden uzaklaştırma hükümleri Baro Genel Kurulu hakkında uygulanmaz. Görevlerin parasız oluşu ve bir kişide birleşemiyecek görevler: Madde 78 – Baro başkanlığı, başkanlık divanı, yönetim, denetleme ve disiplin kurulları üyelikleri ile baro menfaatlerini gözetme, temsil ve savunma hususunda avukatlara verilen işler ücretsiz görülür. Yolculuk ve ikamet giderleriyle diğer zaruri giderler baro kasasından ödenir. Baro başkanlığı, baro yönetim ve disiplin kurulu üyelikleri ve denetçilik bir kişide birleşemez. (Değişik son fıkra: 2/5/2001 - 4667/48 md.) Şu kadar ki, levhada yazılı avukat sayısı kırktan az olan barolarda disiplin kurulu üyeliği ile denetçilik bir kişide birleşebilir. İKİNCİ BÖLÜM Baroların Organları [31] Organlar: Madde 79 – Baroların organları şunlardır: 1. Baro genel kurulu, 2. Baro yönetim kurulu, 3. Baro başkanlığı, 4. Baro başkanlık divanı, 5. Baro disiplin kurulu, 6. Baro denetleme kurulu, I – Baro genel kurulu: Kuruluşu: Madde 80 – Baro genel kurulu, baronun en yüksek organı olup levhada yazılı bulunan bütün avukatlardan kurulur. Görevleri: Madde 81 – Genel Kurulun görevleri şunlardır: 1. Yönetim, disiplin ve denetleme kurulları üyeleri ile baro başkanını ve Türkiye Barolar Birliği delegelerini seçmek, 2. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/49 md.) Levhaya, avukatlık ortaklığı siciline yazılacakların giriş keseneğini avukatlar için en az ikibin en çok sekizbin, avukatlık ortaklıkları için en az yirmibin en çok seksenbin; yıllık keseneğini de, avukatlar için en az bin en çok dörtbin, avukatlık ortaklıkları için en az onbin en çok kırkbin gösterge rakamının her yıl bütçe kanununda Devlet memurları için belirlenen maaş katsayısının çarpımı ile elde edilecek miktar oranında tespit etmek ve bunların ödeneceği tarihleri belirlemek. 3. Yönetim kurulunun, baronun gelir ve giderleri ile mallarının yönetimi hakkında vereceği hesapları incelemek ve yönetim kurulunun ibra edilip edilmiyeceği hakkında karar vermek, 4. Baro bütçesini onaylamak, 5. Yönetim kurulunca hazırlanacak iç yönetmeliği inceliyerek onaylamak, 6. Mevcut mevzuatın baro yönetim kuruluna verdiği yetkinin dışında, muhtaç avukatlarla bunların ölümlerinde geride bıraktıkları kimselere yapılacak yardımın şekil ve miktarını tespit etmek, 7. Mesleke ait istekleri görüşüp karara bağlamak, 8. Avukat bürolarının niteliklerini belirtmek, 9. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak. Olağan toplantı: Madde 82 – (Değişik: 22/1/1986 - 3256/12 md.) Genel kurul son rakamı çift olan yıllarda olmak kaydıyla iki yılda bir Ekim ayının ilk haftası içinde baro başkanının daveti üzerine gündemindeki maddeleri görüşmek üzere toplanır. [32] Olağanüstü toplantı: Madde 83 – Türkiye Barolar Birliği, baro başkanı, yönetim veya denetleme kurulu gerekli gördükleri hallerde genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilirler. Baro başkanı, levhada yazılı avukatların beşte birinin, görüşme konularını belirten yazılı istemi ile, en geç onbeş gün içinde genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırmak zorundadır. Toplantıya çağrı: Madde 84 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/50 md.) Genel Kurulun olağan toplantısının yeri, saati ve gündemi ile ilk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci toplantının günü, saati ve toplantı yeri, baro çevresi adalet dairelerinde ve baronun uygun bir yerinde en az otuz gün önceden başlamak üzere, genel kurulun toplanacağı tarihe kadar duyurulur. Bu duyuru, tebligat hükmündedir. Genel kurul başkanlık divanı: Madde 85 – Gerek olağan, gerekse olağanüstü genel kurul toplantılarında ilk iş olarak toplantıya bir başkan, bir başkanvekili ile iki üyeden kurulu bir başkanlık divanı seçilir. Seçim ayrı ayrı ve genel kurulca aksine karar alınmadıkça işari oyla yapılır ve kullanılan oyların en çoğunu alanlar seçilir. Baro başkanı ve yönetim ve denetleme kurulu üyeleri başkanlık divanına seçilemezler. Toplantıya katılma yükümü: Madde 86 – (Değişik: 8/5/1984 - 3003/3 md.) (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/51 md.) Baro levhasında yazılı avukat; gerek olağan, gerek olağanüstü genel kurul toplantılarına katılmak ve oy kullanmakla yükümlüdür. Bu toplantılara haklı bir neden olmaksızın gelmeyenlere veya oy kullanmayanlara ilçe seçim kurulu başkanı tarafından, o baroya kayıtlı avukatların yıllık keseneğinin üçte biri miktarında para cezası verilir. Bu para cezaları ilgili baro başkanlığınca tahsil edilir ve baro bütçesine gelir kaydedilir. 64 üncü maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları, bu maddeye göre verilen para cezaları hakkında da uygulanır. Görüşme ve karar yeter sayısı: Madde 87 – Genel kurul, levhada yazılı avukatların yarıdan bir fazlasının katılmasiyle toplanır. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/52 md.) Birinci fıkrada yazılı çoğunluk sağlanamazsa, toplantı zorunlu bir neden olmadıkça bir hafta sonraya bırakılır. Şu kadar ki, bu erteleme onbeş günü aşamaz. Bu toplantıda, üye sayısı altmışa kadar (altmış dâhil) olan barolarda en az üçte bir, dörtyüze kadar olanlarda (dörtyüz dâhil) beşte bir ve dörtyüzden fazla olanlarda onda bir üye katılmadıkça toplantı ve görüşme yapılamaz. Yukarıdaki hükümlere göre yetersayı bulunmak şartiyle, kararlar, tekliflerden en çok oy alanın kabul edilmiş sayılması suretiyle verilir. Oyların eşitliği halinde genel kurul başkanının bulunduğu taraf üstün sayılır. (Mülga dördüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/52 md.) Bir üye kendini ilgilendiren özel işinde oy veremez. Seçimlerde bu esas uygulanmaz. (Değişik son fıkra: 8/5/1984 - 3003/4 md.) Genel kurulun kararları, bir tutanakla tespit edilir. Tutanak, genel kurul başkanlık divanı tarafından imzalanır ve Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. Gündem dışı görüşme yasağı: Madde 88 – Genel kurul toplantısında, görüşüleceği gündemde belirtilmemiş konular hakkında karar verilemez. Yeni bir toplantı kararı bu hükmün dışındadır. II – Baro yönetim kurulu: Kuruluşu: Madde 89 – Her baronun yönetim kurulu, baro başkanı ile en az dört üyeden kurulur. Avukat sayısı elliden yüze kadar olan barolarda altı, yüzbirden ikiyüzelliye kadar olan barolarda 8, 251 den fazla olan barolarda 10 asıl üye ve her baroda asıl üye sayısınca yedek üye bulunur. Baro başkanı, yönetim kurulunun başkanıdır. Seçilme yeterliği, engelleri ve seçimin şekli: Madde 90 – (Değişik: 26/2/1970 - 1238/1 md.) Yönetim Kurulu üyeleri levhada yazılı ve avukatlıkta en az beş yıl kıdemli olan avukatlar arasından seçilir. Üye sayısı yüzden az olan barolarda beş yıllık kıdem şartı aranmaz. Haklarında avukatlığa engel bir suçtan dolayı son soruşturma açılmasına karar verilmiş veya geçmiş beş yıl içinde disiplin kurulunca verilecek kesinleşmiş bir kararla kınama, para veya işten çıkarılma cezalariyle tecziye edilmiş olanlar Yönetim Kurulu Üyesi seçilemezler. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/53 md.) 77 nci madde hükmüne dayanılarak görevine son verilenler, yapılacak ilk genel kurulda baro organlarına aday olamazlar. (Mülga üçüncü fıkra: 8/5/1984 - 3003/9 md.) Yönetim Kurulu üyeleri gizli oy ile seçilirler. Oy puslasına seçilecek asıl üye tamsayısının yarısından en az bir fazla isim yazılması zorunludur. Bundan noksan isim yazılmış oy pusulaları geçerli değildir. Oy pusulasına seçilecek asıl üye sayısından fazla ad yazıldığı takdirde, sondan başlanarak fazla adlar hesaba katılmaz. Adaylar aldıkları oyların sayısına göre sıralanır ve en çok oy alandan başlanmak üzere önce asıl, sonra yedek üye seçilmiş olanlar bu sıraya göre tespit edilir. Adayların aldıkları oylarda eşitlik halinde meslek kıdemi fazla olan, kıdemleri de eşitse, adayların yaşlısı sırada önalır. Yedek üyeler aldıkları oy sayısına göre bulundukları sıra gözönünde tutularak Kurulda göreve çağırılır. Seçim yeterliğini kaybeden Yönetim Kurulu üyelerinin görevi kendiliğinden sona erer. Seçim dönemi: Madde 91 – (Değişik: 14/11/1984 - 3079/1 md.) Yönetim Kurulunun görev süresi iki yıldır. Süresi dolan Yönetim Kuruluna mensup üyeler yeniden seçilebilirler. Seçim dönemi bitmeden ayrılma: Madde 92 – (Değişik birinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/13 md.) Seçim dönemi bitmeden önce ayrılan yönetim kurulu üyesinin yeri, en çok oy almış yedek üye ile doldurulur. Yönetim Kurulu üyelerinden biri hakkında 90 ıncı maddeye göre seçilmeye engel bir suçtan dolayı kamu davası açılmış ise, dava sonuna kadar bu üye Yönetim Kuruluna katılamaz; yeri yedek üye ile doldurulur. Toplantılar: Madde 93 – Yönetim Kurulu, Baro Başkanı tarafından, doğrudan doğruya veya üyelerden birinin görüşme konusunu taşıyan yazılı isteği üzerine toplantıya çağırılır. Yönetim Kurulu salt çoğunlukla toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar verir. Oylarda eşitlik halinde, başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Baro Başkanı veya Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili oldukları işlerin görüşülmesine katılamazlar. Yönetim Kurulu kararları hakkında düzenlenen tutanak başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Toplantıya çağrı: Madde 94 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/54 md.) Yönetim kurulu üyeleri, baro başkanının çağrısı üzerine toplanır. Ardı ardına üç toplantıya özürsüz olarak katılmamış olan üyenin yönetim kurulu kararı ile üyeliği düşürülür. Bu karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliğine itiraz olunabilir. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/54 md.) İtiraz, kararın uygulanmasını durdurmaz. Yönetim kurulunun görevleri: Madde 95 – Yönetim kurulu, kendisine kanunen verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü olup, baronun işlerini kovuşturur ve menfaatlerini korur. Yönetim kurulunun başlıca görevleri şunlardır: 1. Avukatlık onurunun ve meslek düzeninin korunmasını, meslekin adalet amaçlarına uygun olarak bağlılık ve onurla yapılmasını sağlamak, 2. Stajiyer ve avukatların baroya kabul ve levhaya yazılma veya nakil işleri hakkında karar vermek, 3. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/55 md.) Baro levhasını düzenlemek, avukatların listesini ve avukatlık ortaklığı sicilini tutmak, 4. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/55 md.) Meslekî ödevler hususunda baro mensuplarına yol göstermek ve onlara bilgi vermek ve meslekî görevlerin yapılıp yapılmadığını denetlemek, mesleğe ve meslek mensuplarına yönelik hak ihlâllerine karşı avukatlık mesleğini ve meslektaşlarını savunmak, bu konularda her türlü yasal ve idarî girişimde bulunmak, 5. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/55 md.) Levhaya yazılı avukatlar arasında, avukatlarla avukatlık ortaklıkları, avukatlık ortaklığının ortakları arasında ve bunlarla iş sahipleri arasında çıkan anlaşmazlıklarda istek üzerine aracılık etmek ve arabulmak, ücret uyuşmazlıklarında sulha davet etmek, 6. Baro mallarını idare ve muhtaç avukatlara yapılacak yardımı şeklini tespit etmek, 7. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/55 md.) Baro mallarının idaresi hakkında raporlar hazırlayarak genel kurula hesap vermek ve bütçeyi hazırlayıp genel kurulun onayına sunmak, 8. Baro adına menkul ve gayrimenkul almak, satmak, ipotek etmek ve bu mallar üzerinde her türlü ayni haklar tesis eylemek ve kaldırmak, bu hususlarda baro başkanına özel yetki vermek, 9. Staj işlerini düzenlemek ve denetlemek, 10. Yönetim kurulu üyelerinin istifaları hakkında karar vermek, 11. Adli müzaharet bürosu kurup yönetmek, 12. Genel kurul gündemini hazırlamak, 13. Genel kurul kararlarını yerine getirmek, 14. Baronun ücretli memurlarının özlük işlerini düzenlemek ve yürütmek, 15. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/55 md.) İç yönetime ait bütün işleri görmek, yönergeleri düzenlemek, 16. Adalet Bakanlığı, Türkiye Barolar Birliği ve disiplin kurulu kararlarını yerine getirmek, 17. Bakanlıkların yahut mahkeme veya resmi kurumların istediği konularda görüşünü bildirmek, 18. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak. 19. (Ek: 2/5/2001 - 4667/55 md.) Baro bölgesindeki adliye merkezlerinde temsilcilikler kurmak, 20. (Ek: 2/5/2001 - 4667/55 md.) 167 nci maddede belirtilen Hakem Kuruluna katılacak avukat hakemleri seçmek, 21. (Ek: 2/5/2001 - 4667/55 md.) Hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını savunmak, korumak ve bu kavramlara işlerlik kazandırmak, 22. (Ek: 2/5/2001 - 4667/55 md.) Avukatlık ortaklığı anasözleşmesinin, tip anasözleşmeye uygunluğunu incelemek ve avukatlık ortaklığı siciline tesciline karar vermek. Yönetim kurulu, ikinci fıkranın 4 ve 5 numaralı bentlerinde yazılı görevleri bazı üyelerine devredebilir. III - Baro başkanlığı; Seçim ve seçim dönemi bitmeden ayrılma: Madde 96 – Baro başkanı iki yıllık bir görev süresi için seçilir. Yeniden seçilmek caizdir. (Ek cümle : 2/5/2001 - 4667/56 md.; Mülga cümle: 29/6/2006-5533/1 md.) (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/56 md.) Baro başkanı, levhada yazılı ve avukatlıkta en az on yıl kıdemli avukatlar arasından gizli oyla seçilir. Üye sayısı yüzden az olan barolarda kıdem şartı aranmaz. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/56 md.) 90 ıncı maddenin ikinci ve altıncı fıkraları hükümleri, baro başkanının seçimi hakkında da kıyasen uygulanır. (Değişik dördüncü fıkra:11/7/2020-7249/17 md.) Seçim döneminin bitmesinden önce ayrılan baro başkanının yerine baro yönetim kurulu tarafından, kendi üyeleri arasından, kalan süreyi tamamlamak üzere baro başkanı seçilir. Görevleri: Madde 97 – Baro başkanının görevleri şunlardır: 1. Baroyu temsil ve yönetim kuruluna başkanlık etmek, 2. Genel kurul, yönetim kurulu ve disiplin kurulu kararlarını yerine getirmek ve günlük işlemleri yürütmek, 3. 95 inci madde gereğince verilen izin ve yetki dairesinde baro adına iltizam ve iktisapta bulunmak, yüklenmelere girişmek, baroya yapılan bağışları kabul etmek ve bütçeyi uygulamak, 4. Mahkeme ve resmi dairelerde baroyu temsil edecek ve savunacak avukatları tayin etmek, 5. Avukat sicillerinin Türkiye Barolar Birliği tarafından gönderilen örneğine uygun olarak düzenlenmesini ve korunmasını sağlamak, 6. Meslek onuru ve bağımsızlığı ile ilgili işlerde kanunlar ve meslek kurallarının gereğini her türlü organlara karşı savunmak ve bu konuda doğrudan doğruya veya dolayısiyle kendisini göreve zorlıyan hususları yapmak, 7. Baronun ve yönetim kurulunun çalışmaları hakkında her yıl Türkiye Barolar Birliğine yazılı bir rapor vermek, 8. Başkanlık Divanı olmıyan barolarda, divanın diğer üyelerine ait görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak, 9. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak. IV - Baro başkanlık divanı: Kuruluşu ve seçimi: Madde 98 – Başkanlık divanı: 1. Baro Başkanı, 2. Baro Başkan Yardımcısı, 3. Baro Genel Sekreteri, 4. Baro Saymanından, İbarettir. Başkanlık divanı kurulması, 50 den fazla üyesi bulunan barolar için zorunludur. Divanın başkan dışındaki üyeleri, yönetim kurulu için yapılan her seçimden sonraki ilk toplantıda bu kurul tarafından kendi üyeleri arasından gizli oyla seçilir. Başkanlık divan, üyelerinden biri süresi dolmadan önce ayrılırsa, kalan görev süresi için en geç bir ay içinde yenisi seçilir. Başkanlık divanının görevleri: Madde 99 – Başkanlık Divanı, kanunla veya yönetim kurulu kararı ile kendisine verilen görevleri yerine getirir. Divan, baro mallarının yönetimi hakkında gerekli kararları alır ve aynı konuda yönetim kurulunun isteğine göre, bu kurula yazılı veya sözlü bilgi verir. Baro başkan yardımcısının görevleri: Madde 100 – Baro Başkan yardımcısı, baro başkanının bulunmadığı zamanlarda veya baro başkanlığı herhangi bir sebeple boşalmışsa yenisi işe başlayıncaya kadar başkana ait yetkileri kullanır ve görevleri yerine getirir. Baro başkan yardımcısının da yokluğunda başkana ait yetkilerin kullanılması ve görevlerin yerine getirilmesi yönetim kurulunun meslekte en kıdemli üyesine aittir. Baro genel sekreterinin görevleri: Madde 101 – Baro genel sekreteri, yönetim kurulu toplantılarına ait tutanakları düzenler, baronun iç çalışmalariyle yazı işlerini yönetir, baro kalemine gerekli direktifleri verir ve kalemin çalışmasını denetler. Baro saymanının görevleri: Madde 102 – Baro saymanı, baronun mallarını başkanlık divanı kararları gereğince yönetmeye ve para alıp vermeye, keseneklerin toplanmasına, baroya gelir yazılacak para cezalarının tahsiline ve bütçenin uygulanmasına dair her türlü gözetimi yapmaya yetkilidir. (Değişik ikinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/14 md.) Baro saymanı, para alma ve vermede düzenlenen kâğıtları baro başkanı yokluğunda baro başkan yardımcısı veya baro genel sekreteriyle birlikte imzalar. V - Baro disiplin kurulu: Kuruluşu: Madde 103 – Disiplin kurulu, avukat sayısı iki yüz elliye kadar olan barolarda 3, iki yüz elliden fazla olan barolarda 5 üyeden kurulur. Her baroda disiplin kuruluna üç de yedek üye seçilir. Seçilme yeterliği ve engelleri: Madde 104 – (Değişik: 26/2/1970 - 1238/1 md.) 90 ıncı madde hükümleri Disiplin Kurulu üyeleri hakkında da kıyasen uygulanır. Seçim sonucu, Yönetim Kurulu tarafından düzenlenen bir tutanak ile Türkiye Barolar Birliğine bildirilir. Seçim dönemi: Madde 105 – (Değişik: 22/1/1986 - 3256/15 md.) Disiplin kurulu üyeleri iki yıl için seçilir. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/57 md.) Disiplin kurulu seçimden sonra ilk toplantısında üyeleri arasından bir başkan ve bir kâtip seçer. 90, 92 ve 94 üncü maddeler hükümleri, disiplin kurulu üyeleri hakkında da kıyasen uygulanır. Toplantılar: Madde 106 – Disiplin kurulu, üyelerinden en az üçü hazır bulunursa toplanır. Kararlar, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile verilir. Oylarda eşitlik halinde, başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Başkanın bulunmadığı zamanlarda, meslekte en kıdemli üye kurula başkanlık eder. Görevi: Madde 107 – Disiplin kurulunun görevi, baro yönetim kurulunun disiplin kovuşturması açılmasına dair kararı üzerine avukatlar hakkında disiplin kovuşturması yaparak disiplinle ilgili kararları ve cezaları vermek ve kanunla verilen diğer yetkileri kullanmaktır. VI - Baro denetleme kurulu: Kuruluş ve görevi: Madde 108 – (Değişik: 24/12/1970 - 1238/1 md.) (Değişik birinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/16 md.) Baro genel kurulu, baronun mali işlerini denetlemek üzere iki yıllık süre için kendi üyeleri arasından en çok üç asıl ve üç yedek denetçi seçer. Seçim gizli oyla yapılır. 90 ve 92 nci maddeler hükümleri denetçiler hakkında da kıyasen uygulanır. DOKUZUNCU KISIM Türkiye Barolar Birliği [33] BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Birliğin kuruluş ve nitelikleri: Madde 109 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/58 md.) Türkiye Barolar Birliği, bütün baroların katılmasıyla oluşan bir kuruluştur. Birlik, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Birliğin merkezi Ankara'dır. Birliğin görevleri: Madde 110 – Türkiye Barolar Birliğinin görevleri şunlardır: [34] 1. Baroları ilgilendiren konularda her baronun görüşünü öğrenip, ortaklaşa görüşmeler sonunda çoğunluğun düşünce ve görüşünü belirtmek, 2. Baroların çalışmalarını ortak amaca ulaşacak şekilde tasarlayıp meslekin gelişmesini sağlamak, 3. Baro mensuplarının genel menfaatlerini ve meslekin ahlak, düzen ve geleneklerini korumak, 4. Türkiye barolarını ve mensuplarını birbirine tanıtarak aralarındaki meslek bağını kuvvetlendirmek, 5. Her il merkezinde baro kurulmasına ve vatandaşlarda kendilerine ait davaları avukatlar eliyle açmanın ve savunmanın lüzum ve faydaları hakkındaki inancı yerleştirmeye çalışmak, 6. Kanunların memleket ihtiyaçlarına uygun olarak gelişmesi ve yürütülmesi yolunda dileklerde, yayınlarda bulunmak, gerekirse ön tasarılar hazırlamak, 7. Baroları ilgilendiren konularda görüşünü yetkili mercilere duyurmak, 8. Adalet Bakanlığının, yargı veya yasama yetkisini taşıyan mercilerin ve baroların soracakları adli ve mesleki konular hakkında görüş ve düşüncelerini rapor halinde bildirmek, 9. Avukatların meslekte gelişmelerini teşvik edecek ve sağlıyacak her türlü tedbirleri almak, 10. Mahkeme içtihatlarının sistemli bir surette toplanması ve yayınlanması için Adalet Bakanlığı ve yargı mercileri ile işbirliği yapmak, 11. Kanunların avukatlara tanıdığı hakların gerçekleşmesine ve yüklediği görevlerin tam ve şerefli bir şekilde yerine getirilmesine çalışmak, 12. Baro mensuplarının ilmi ve mesleki seviyelerini yükseltmek için kitaplık açmak, dergi çıkarmak, konferanslar düzenlemek, telif ve tercüme eserler meydana getirilmesini teşvik etmek, 13. Meslekin daha cazip bir hale getirilmesi ve bu konuda yazılı amaçlara erişilebilmesi için düşünülecek çare ve tedbirleri görüşmek üzere zaman zaman toplantılar düzenlemek, 14. Memleket içinde kurulmuş hukukla ilgili kurul ve kurumlarla ilgilenmek ve temaslarda bulunmak, 15. Yabancı memleket baroları, avukatlar birlikleri ve hukuk kurumları ile temaslarda bulunmak ve uluslararası kongrelere katılmak, [35] 16. Uyulması zorunlu meslek kurallarını tespit ve tavsiye etmek, 17. (Ek: 2/5/2001 - 4667/59 md.) Hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını savunmak ve korumak, bu kavramlara işlerlik kazandırmak. 18. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak. Yasaklar, mal edinme, protokoldeki yer, görevden uzaklaştırma ve göreve son verme: Madde 111 – (Değişik: 8/5/1984 - 3003/5 md.) (Değişik birinci fıkra: 18/6/1997 - 4276/5 md.) Türkiye Barolar Birliği, kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamaz. Birlik, amacına uygun işlerde kullanılmak üzere taşınır ve taşınmaz mal edinebilir. Birlik, protokol kurallarına göre resmi törenlere katılır. (Değişik üçüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/60 md.) Türkiye Barolar Birliği Başkanı, protokolde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının yanında yer alır. (Değişik son fıkra: 18/6/1997 - 4276/5 md.) 77 nci maddenin beş, altı, yedi sekiz ve dokuzuncu fıkra hükümleri Birlik organları hakkında da uygulanır. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/60 md.) Ancak, görevine son verilen organın Birlik Yönetim Kurulu olması halinde yeni seçilenlerin görevine başladığı tarihe kadar bu organın görevleri, kararı veren mahkemece son genel kurul delegeleri arasından görevlendirilecek en az üç avukat tarafından geçici yönetim kurulu sıfatıyla yürütülür. Görevlerin ücretli oluşu: Madde 112 – Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı, başkan yardımcılığı, genel sekreterliği ve saymanlığı görevleri ücretlidir. Birlik Yönetim Kurulunun başkanlık divanında görev almamış olan üyeleri ile disiplin ve denetleme kurulları üyelerine, katıldıkları toplantılar için huzur hakkı ödenir. Ücretlerle huzur hakkının miktarları ve ödenme şekilleri birlik genel kurulunca belli edilir. Bu kimselerden Ankara'dan başka illerden seçilenlere yolculuk, ikamet giderleri ile diğer zaruri giderler birlik bütçesinden ödenir. Bunların miktarı da genel kurulca belli edilir. İKİNCİ BÖLÜM Birliğin Organları Organlar: Madde 113 – Türkiye Barolar Birliğinin organları şunlardır: 1. Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulu, 2. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu, 3. Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı, 4. Türkiye Barolar Birliği Başkanlık Divanı, 5. Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu, 6. Türkiye Barolar Birliği Denetleme Kurulu. I - Türkiye Barolar Birliği genel kurulu: Kuruluşu: Madde 114 – Türkiye Barolar Birliğinin en yüksek organı Genel Kuruldur. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/61 md.) Genel Kurul, baroların avukatlıkta en az on yıl kıdemi olan üyeleri arasından gizli oyla seçecekleri üçer delege ile kurulur. Görevde bulunan baro başkanları ile Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı yapmış ve yapmakta olan avukatlar, Birlik Genel Kurulunun doğal üyesidirler, oylamalara katılma, seçme ve seçilme hakları vardır. [36] (Değişik üçüncü fıkra: 11/7/2020-7249/18 md.) Baro genel kurullarınca ayrıca her beşbin üye için birer delege seçilir. Barolarca aynı sayıda yedek üyeler seçilir. Delegeler, her baronun olağan genel kurul toplantısında iki yıl için seçilirler. 90 ıncı maddenin ikinci fıkrasında yazılı engelleri bulunanlar delege olamazlar. Delegelerin yolculuk ve oturma giderlerini her baro kendi bütçesinden öder. (Değişik yedinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/61 md.) Genel Kurul toplantısının yeri, tarihi ve gündemi ile delegelerini gönderme lüzumu, toplantılardan en az otuz gün önce, barolara yazı ile bildirilir. Asıl üyenin mazereti olduğu takdirde, yedek üye Türkiye Barolar Birliği Genel Kuruluna katılır ve oy kullanır. Toplantılar: Madde 115 – (Değişik birinci fıkra:11/7/2020-7249/19 md.) Birlik Genel Kurulu baro seçimlerinin yapıldığı yılın aralık ayında, Ankara’da olağan toplantısını yapar. (Değişik ikinci fıkra:11/7/2020-7249/19 md.) Birlik Yönetim Kurulu doğrudan veya en az yirmibeş baronun yönetim kurullarının yazılı istemi üzerine, 117 nci maddede belirtilen görev alanıyla sınırlı olmak kaydıyla, Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırır. Ancak olağanüstü toplantıda seçim yapılamaz. Adalet Bakanı, adaletin ve meslekin genel menfaatleri (…) [37] hakkında görüş ve düşüncelerini almak üzere Genel Kurulun olağanüstü toplantıya çağırılmasını Birlik Yönetim Kurulundan istiyebilir. Birlik Genel Kurulu başkanlık divanının seçimi hakkında 85 inci maddenin birinci fıkrası hükmü kıyasen uygulanır. Birlik organlarında görev alanlar, başkanlık divanına seçilemezler. Görüşme ve karar yeter sayısı: Madde 116 – Birlik Genel Kurulu, üyelerinin en az dörttebiri katılmadıkça toplantı ve görüşme yapamaz. Birinci fıkrada yazılı yeter sayı olmadığı hallerde, toplantı bir ayı geçmemek üzere başka bir güne bırakılır. Bu ikinci toplantıya da üyelerin en az beşte biri katılmadığı takdirde, toplantı bu sayı elde edilinceye kadar bir ay sonraki tarihlere bırakılır. 87 nci maddenin 3, 4 ve 5 inci fıkraları ve 88 inci madde hükmü Birlik Genel Kurulu toplantıları ve görüşmeleri hakkında da kıyasen uygulanır. Görevleri: Madde 117 – Birlik Genel Kurulunun görevleri şunlardır: 1. Birlik Yönetim, disiplin ve denetim kurulları üyeleri ile Birlik başkanını seçmek, 2. Kuruluş amacı içindeki işlere dair hazırlanan raporları ve gündemdeki maddeleri görüşüp karara varmak, 3. Birlik Yönetim Kuruluna talimat vermek, 4. (Değişik: 22/1 /1986 - 3256/18 md.) Birliğin hesaplarını incelemek, bütçesini onaylamak, Birlik Yönetim Kurulunun çalışmalarından dolayı ibrası hakkında karar vermek, 5. Yerli ve yabancı kongrelere gidecek delegeleri seçmek, (Genel Kurul bu yetkisini Birlik Yönetim Kuruluna verebilir.) [38] 6. Gelecek Genel Kurul toplantı zaman ve yerini kararlaştırmak, 7. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/18 md.) Adaleti ve mesleği ilgilendiren işler hakkında teklifte bulunmak, uyulması zorunlu meslek kurallarını tespit etmek, 8. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/18 md.) Baroların birlik adına avukatlardan tahsil edeceği keseneğin miktarını her avukat için yıllık baro keseneğinin yarısından fazla olmamak üzere tespit etmek, 9. Birlik başkanı, başkan yardımcıları, genel sekreteri ve saymanının ücretleri ile yönetim, disiplin ve denetim kurulları üyelerine verilecek huzur hakları miktarını ve ödenme şeklini belli etmek, 10. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/62 md.) Bu Kanunun 49 ve 75 inci maddelerinde Birliğe verilen görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak, 11. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak. II – Türkiye Barolar Birliği yönetim kurulu: Kuruluşu: Madde 118 – Birlik yönetim kurulu, birlik başkanı ile, birlik genel kurulu tarafından kendi üyeleri arasından gizli oyla seçilen on üyeden kurulur. Ayrıca on yedek üye seçilir. Birlik yönetim kuruluna birlik başkanı başkanlık eder. Seçim dönemi: Madde 119 – (Değişik birinci fıkra: 14/11/1984 - 3079/2 md.) Birlik Yönetim Kurulunun görev süresi dört yıldır. Süresi dolan Birlik Yönetim Kuruluna mensup üyeler yeniden seçilebilirler. 90 ıncı maddenin 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı fıkraları ve 92 nci madde hükmü Birlik Yönetim Kurulu üyeleri hakkında da kıyasen uygulanır. Toplantılar: Madde 120 – Birlik Yönetim Kurulu ayda bir defa olağan toplantı yapar. Başkan veya Yönetim Kurulu üyelerinden birinin isteği ile kurul, acele hallerde her zaman olağan üstü toplantıya çağırılabilir. Her toplantı sonunda, gelecek toplantının günü kararlaştırılır. Toplantı günü, üyelere çağrı mektubu ile bildirilir. Engeli olanlar, bunu en az yedi gün önce yazı ile bildirirler. Belgeye bağlanmış yerinde bir engele dayanmaksızın üst üste üç toplantıya gelmiyen üye istifa etmiş sayılır. Birlik Yönetim Kurulu, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Şu kadar ki, on veya daha az üyenin katılmasiyle yapılan toplantılarda karar verilebilmesi için en az beş üyenin bir oyda birleşmesi şarttır. Oylarda eşitlik halinde, başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Görevleri: Madde 121 – Birlik yönetim kurulunun görevleri şunlardır: 1. Birlik genel kurulunu toplantıya çağırmak ve gündem hazırlamak, 2. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/19 md.) Birliği ve mallarını yönetmek, 3. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/19 md.) İki yıllık bütçeyi hazırlayıp genel kurula sunmak, 4. Birlik genel kurulunca alınan kararları uygulamak, 5. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/19 md.) Birlik adına gayrimenkul almak, satmak, ipotek etmek ve bu mallar üzerinde her türlü ayni haklar tesis eylemek ve kaldırmak, bu hususlarda ve diğer iktisabi ve iltizami işlemlerde Birlik Başkanına yetki vermek, 6. Birliğin ücretli memurlarının özlük işlerini düzenlemek ve yürütmek, 7. Birlik yönetim kurulu kararlarının özetini gösteren defterleri tutmak, 8. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/62 md.) Avukatların, aynı büroda birlikte çalışanların ve avukatlık ortaklıklarının kayıtlarını, yönetmelikte gösterilen esas ve usullere göre tutmak, avukatlık ortaklığı tip anasözleşmesini hazırlamak, avukatlık ruhsatnamelerini, kimlik belgelerini ve avukatlık ortaklığı yetki belgelerini düzenlemek ve bastırmak, 9. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/19 md.) Birliğin genel durumu ile işlemleri ve çalışmaları hakkında Birlik Genel Kuruluna rapor vermek ve çalışma ve hesaplarından dolayı ibra istemek, 10. Kanunlarla başka bir merci veya organa verilmiş olmamak şartiyle, baroların kararlarına karşı yapılan itirazları incelemek ve karara bağlamak, 11. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/63 md.) Bu Kanunun 31, 44, 54 ve 77 nci maddeleri ile 83 üncü maddesinde Birliğe verilen görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak, 12. Baro genel kurullarını olağanüstü toplantıya çağırmak, 13. Avukatların ve baroların hak ve menfaatlerinin korunması için ilgili mercilere gerekli başvurmalarda bulunmak, 14. Avukatlık meslekinin gelişmesine, avukatların haklarının korunmasına ve sosyal durumlarının geliştirilmesine yarıyacak incelemeleri yapmak, vardığı sonuçları ve teklifleri birlik genel kuruluna sunmak. 15. Avukatlık mesleki ile ilgili olarak resmi yerlerden sorulacak hususlar hakkında gerekli düşünce ve görüşleri bildirmek, 16. Avukatların meslekte ilerlemesi için kitaplıklar açmak, mesleki yayında bulunmak, avukatların hazırlıyacağı eserlerin yayımına yardımcı olmak, 17. Barolar arasında çıkan anlaşmazlıkları çözümlemek, 18. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/63 md.) Meslekî dayanışmanın sağlanması ve devamlılığı için her türlü çalışmalarda bulunmak, mesleğe ve meslek mensuplarına yönelik hak ihlâllerine karşı avukatlık mesleğini ve meslektaşlarını savunmak ve bu konularda her türlü yasal ve idarî girişimde bulunmak, 19. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak. 20. (Ek: 2/5/2001 - 4667/63 md. ; Mülga: 28/11/2006-5558/1 md.) [39] III – Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı: Seçim ve seçim dönemi bitmeden ayrılma: Madde 122 – Birlik başkanı, birlik genel kurulu tarafından, kendi üyeleri arasından dört yıllık bir dönem için seçilir. Yeniden seçilmek caizdir. 90 ıncı maddenin 2, 3 ve 6 ncı fıkraları ile 96 ncı maddenin 4 üncü fıkrası hükmü birlik başkanı hakkında da kıyasen uygulanır. Görevleri: Madde 123 – Birlik başkanının görevleri şunlardır: 1. Birliği temsil ve birlik yönetim kuruluna başkanlık etmek, 2. Birlik genel kurulu, yönetim kurulu ve disiplin kurulu kararlarını yerine getirmek. 3. 121 inci maddeye göre verilecek yetki dairesinde birlik adına iltizam ve iktisapta bulunmak, yüklenmelere girişmek, birliğe yapılan bağışları kabul etmek ve bütçeyi uygulamak, 4. Mahkeme ve resmi dairelerde birliği temsil edecek ve savunacak avukatları tayin etmek, 5. Yabancı barolar birlikleri, barolar ve hukuk kurumları ile ilişkiler kurmak ve yürütmek, 6. Meslek onuru ve bağımsızlığı ile ilgili işlerde kanunlar ve meslek kurallarının gereğini her türlü organlara karşı savunmak ve bu konuda doğrudan doğruya veya dolayısiyle kendisini göreve zorlıyan hususları yapmak, 7. ( Değişik: 22/1/1986 - 3256/20 md.) Birliğin çalışmaları hakkında Birlik Genel Kuruluna yazılı bir rapor vermek, 8. Kanunlarla verilen diğer yetkileri kullanmak. IV - Türkiye Barolar Birliği başkanlık divanı: Kuruluşu ve seçimi: Madde 124 – Birlik başkanlık divanı; 1. Türkiye Barolar Birliği Başkanı, 2. Türkiye Barolar Birliği iki başkan yardımcısı, 3. Türkiye Barolar Birliği Genel Sekreteri, 4. Türkiye Barolar Birliği Saymanından, İbarettir. Divanın başkan dışındaki üyeleri, birlik yönetim kurulu için yapılan her seçimden sonraki ilk toplantıda, bu kurul tarafından kendi üyeleri arasından gizli oyla seçilir. Birlik başkanlık divanı üyelerinden biri süresi dolmadan önce ayrılırsa, kalan görev süresi için, bir ay içinde yenisi seçilir. Birlik başkanlık divanının görevleri: Madde 125 – Birlik başkanlık divanı, kanunla veya birlik yönetim kurulu karariyle kendisine verilen görevleri yerine getirir. Divan, birlik mallarının yönetimi hakkında gerekli kararları alır ve aynı konuda, birlik yönetim kurulunun isteğine göre, bu kurula yazılı veya sözlü bilgi verir. (Ek fıkra: 2/5/2001 - 4667/64 md.) Gerekli hallerde baro başkanlarını görüşlerini almak üzere toplantıya çağırır. Türkiye Barolar Birliği Başkan Yardımcılarının görevleri: Madde 126 – Birlik başkan yardımcıları, Birlik Başkanı tarafından verilecek görevleri yapar ve yetkileri kullanırlar. Birlik Başkanının bulunmadığı zamanlarda veya Birlik Başkanlığı herhangi bir sebeple boşalmışsa yenisi işe başlayıncaya kadar Başkana ait yetkilerin kullanılması ve görevlerin yerine getirilmesi meslekteki kıdem sırasına göre Başkan Yardımcılarına aittir. Birlik Başkan Yardımcılarının da yokluğunda Birlik Yönetim Kurulunun meslekte en kıdemli üyesi Başkana ait yetkileri kullanır ve görevleri yerine getirir. Türkiye Barolar Birliği Genel Sekreterinin görevleri: Madde 127 – Birlik Genel Sekreteri, Birlik yönetim Kurulu toplantılarına ait tutanakları düzenler, Birliğin iç çalışmaları ile yazı işlerini yönetir, Birlik kalemine gerekli direktifleri verir ve kalemin çalışmasını denetler. Türkiye Barolar Birliği Saymanının görevleri: Madde 128 – Birlik Saymanı Birliğin mallarını Birlik Başkanlık Divanının kararları gereğince yönetmeye ve para alıp vermeye, bütçenin uygulanmasına dair her türlü gözetimi yapmaya yetkilidir. (Değişik ikinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/21 md.) Birlik saymanı, para alma ve vermede düzenlenen kâğıtları Birlik Başkanı, yokluğunda Birlik Başkan yardımcılarından biri veya Birlik Genel Sekreteri ile birlikte imzalar. V – Türkiye Barolar Birliği disiplin kurulu: Kuruluşu: Madde 129 – Birlik Disiplin Kurulu, Birlik Genel Kurulu tarafından kendi üyeleri arasından gizli oyla seçilen yedi üyeden kurulur. Ayrıca yedi yedek üye seçilir. Kurul, seçimden sonraki ilk toplantısında kendi üyeleri arasından bir başkan seçer. Seçim dönemi: Madde 130 – Birlik Disiplin Kurulu üyeleri dört yıl için seçilirler. Süresi dolan üye yeniden üye seçilebilir. 90 ıncı maddenin 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı fıkraları ve 92 nci madde hükmü Birlik Disiplin Kurulu üyeleri hakkında da kıyasen uygulanır. Toplantılar: Madde 131 – Birlik Disiplin Kurulu ayda bir defa olağan toplantı yapar. Birlik Başkanının veya Birlik Disiplin Kurulu Başkanının yahut üyelerinden birinin isteği ile Kurul acele hallerde her zaman olağanüstü toplantıya çağrılabilir. 120 nci maddenin 2 ve 3 üncü fıkraları Birlik Disiplin Kurulu hakkında da kıyasen uygulanır. Birlik Disiplin Kurulu, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve en az dört üyenin bir oyda birleşmesi ile karar verilir. Oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Görevi: Madde 132 – Birlik Disiplin Kurulu bu kanunla verilen görevleri yapar ve yetkileri kullanır. VI – Türkiye Barolar Birliği denetleme kurulu: Kuruluşu ve görevi: Madde 133 – (Değişik birinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/22 md.) Birlik Genel Kurulu, Birliğin mali işlemlerini denetlemek üzere, dört yıl için kendi üyeleri arasından üç asıl ve üç yedek denetçi seçer. Denetçiler gizli oyla seçilir. 90 ıncı maddenin 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı fıkraları ve 92 nci madde hükmü denetçiler hakkında da kıyasen uygulanır. Birlik Denetleme Kurulunun çalışma usulü ile görev ve yetkileri yönetmelikte gösterilir. ONUNCU KISIM Disiplin İşlem ve Cezaları Disiplin Cezalarının uygulanacağı haller: [40] Madde 134 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/65 md.) Avukatlık onuruna, düzen ve gelenekleri ile meslek kurallarına uymayan eylem ve davranışlarda bulunanlarla, meslekî çalışmada görevlerini yapmayan veya görevinin gerektirdiği dürüstlüğe uygun şekilde davranmayanlar hakkında bu Kanunda yazılı disiplin cezaları uygulanır. Disiplin cezaları: [41] Madde 135 – Disiplin cezaları şunlardır: 1. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/23 md.) Uyarma; avukatın mesleğinin icrasında daha dikkatli davranması gerektiğinin kendisine bildirilmesidir. 2. Kınama; meslekinde ve davranışında kusurlu sayıldığının avukata bildirilmesidir. 3. (Değişik: 22/1/1986 - 3256/23 md.) Onbin liradan yüzellibin liraya kadar para cezası. 4. (Değişik: 2/5/2001 - 4667/66 md.) İşten çıkarma, avukatın veya avukatlık ortaklığının üç aydan az ve üç yıldan fazla olmamak üzere meslekî faaliyetlerinin yasaklanmasıdır. 5. Meslekten çıkarma; avukatlık ruhsatnamesinin geri alınarak avukatın adının baro levhasından silinmesi ve avukatlık unvanının kaldırılmasıdır. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/66 md.) Avukatlık ortaklığı için de baro avukatlık ortaklığı sicilinden silinmesidir. Cezaların uygulanma şekli: Madde 136 – Bu kanunun avukatların hak ve ödevleri ile ilgili altıncı kısmında yazılı esaslara uymıyanlar hakkında ilk defasında en az kınama, tekrarında, davranışın ağırlığına göre, para veya işten çıkarma cezası ve 5 inci maddenin (a) bendinde yazılı bir suçtan kesin olarak hüküm giyme halinde meslekten çıkarma cezası uygulanır. Beş yıllık bir dönem içinde iki veya daha çok defa disiplin cezasını gerektiren davranışta bulunan avukata her yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanır. Bir defa işten çıkarılan avukat, beş yıllık dönem içinde bu kanunun altıncı kısmındaki kurallara aykırı davranışta bulunursa meslekten çıkarılır. Savunma hakkı: Madde 137 – Avukatlar hakkında yapılacak kovuşturmalarda, isnat olunan hususun avukata açıkça ve yazılı olarak bildirilmesi, yazılı savunmasının istenmesi ve bu savunma için en az on günlük bir süre tanınması zorunludur. Baroya yazılmadan önceki ve meslekten ayrıldıktan sonraki eylem ve davranışlar: Madde 138 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/67 md.) Baro levhasına kabul ve yazılmadan önceki eylem ve davranışlar, meslekten çıkarma cezasını gerektirmedikçe disiplin kovuşturmasına konu olamaz. Staj dönemi bu hükmün dışındadır. Avukatın, avukatlıktan ayrılması, avukatlığı sırasındaki eylem ve davranışlarından dolayı disiplin kovuşturması yapılmasına engel değildir. Kovuşturma yetkisi ve eksik üyelerin tamamlanması: Madde 139 – Kovuşturmanın dayandığı şikâyet veya ihbarın vaki olduğu yahut Cumhuriyet savcısının kovuşturma isteğinde bulunduğu veya kovuşturmaya esas teşkil eden eylem veya davranışın re'sen haber alındığı tarihte avukat hangi baronun levhasında yazılı ise, disiplin kovuşturmasına karar verme ve kovuşturmayı yürütme yetkisi o baroya aittir. Baro başkanı, baro yönetim ve disiplin kurulu üyeleri, kendi haklarındaki kovuşturmalarla ilgili görüşme ve kararlara katılamazlar. İkinci fıkranın kapsamına giren bir durumun mevcut olması veya ret yahut istinkâf sebepleriyle başkan ve üyelerin katılmamaları yüzünden baro yönetim ve disiplin kurullarında toplantı yeter sayısı bulunamazsa, eksikler yedeklerle tamamlanır. Yedeklerin de herhangi bir sebeple görüşme veya karara katılmamaları yahut sayılarının yetişmemesi halinde, baro levhasında yazılı olup yönetim ve disiplin kurullarına seçilme yeterliği bulunan avukatlar arasından ad çekme yolu ile seçileceklerle eksikler tamamlanır. Ceza kovuşturmasının disiplin cezalarına tesiri: Madde 140 – Avukat hakkında başlamış olan ceza kovuşturması, disiplin işlem ve kararlarının uygulanmasına engel olmaz. (Değişik ikinci fıkra: 22/1/1986 - 3256/24 md.) Şu kadar ki, disiplin işlem ve kararına konu teşkil edecek bir eylemde bulunmuş olan avukat hakkında aynı eylemlerden dolayı ceza mahkemesinde dava açılmış ise, avukat hakkındaki disiplin kovuşturması, ceza davasının sonuna kadar bekletilir. Bu halde yönetim kurulunun isteği üzerine disiplin kurulu, avukatın işten yasaklanmasına yer olup olmadığı hakkında 153 ve 154 üncü maddeler uyarınca bir karar vermek zorundadır. Eylemin işlenmemiş veya sanığı tarafından yapılmamış olması sebebiyle beraat hali müstesna, beraatle sonuçlanmış bir ceza davasının konusuna giren eylemlerden dolayı disiplin kovuşturması, o eylemin ceza kanunları hükümlerinden ayrı olarak başlı başına disiplin kovuşturmasını gerektirir mahiyette olmasına bağlıdır. Baro yönetim kurulları hükümlülükle sonuçlanan bir ceza davasının konusunu teşkil eden eylemlerden dolayı ayrıca disiplin kovuşturması açmak zorundadırlar. Disiplin kovuşturmasının açılması: Madde 141 – Disiplin kovuşturması, yönetim kurulu tarafından verilen bir kararla açılır. Yönetim kurulu, ivedilikle ve her halde ihbar, şikâyet veya istek tarihinden itibaren en çok bir yıl içinde disiplin kovuşturması hakkında bir karar vermeye mecburdur. Yönetim kurulu, ilgilinin ihbar ve şikâyeti veya Cumhuriyet savcısının isteği üzerine yahut re'sen, disiplin kovuşturması açılmasına karar vermeye esas olacak soruşturmanın yapılması görevini kendi üyelerinden birine verebilir. Soruşturma ile görevlendirilen üye, delilleri toplar, gerekli gördüğü kimselerin ifadelerini yeminle de alabilir; hakkında soruşturma yapılan avukatı da dinledikten veya dinlemek için verilen süre dolduktan sonra dosyayı bir raporla yönetim kuruluna verir. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/68 md.) Yönetim kurulu, soruşturma maksadıyla her türlü adlî ve idarî mercilerden bilgi ve belge isteyebilir, ilgili dosyaları veya örneklerini isteyip, inceleyebilir. Şikâyet, ihbar veya istem konusu eylem veya davranış hakkında kovuşturma açılmasına yer olmadığına dair yönetim kurulu tarafından verilecek kararlar ilgililere ve Cumhuriyet savcısına tebliğ olunur. Disiplin kovuşturmasına yer olmadığına dair kararlara itiraz: Madde 142 – Baro yönetim kurulunun, disiplin kovuşturmasına yer olmadığına dair kararlarına karşı, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde şikâyetçi veya Cumhuriyet savcısı tarafından Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kuruluna itiraz olunabilir. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu tarafından dosya üzerinde yapılacak inceleme sonunda şikâyet, ihbar veya istem konusu incelemeye değer mahiyette görülürse, evvelki karar kaldırılarak, disiplin kovuşturmasının açılması için dosya evvelki kararı veren baroya gönderilir. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunun bu kararları kesindir. Baro Yönetim Kurulunun disiplin kovuşturmasına yer olmadığına dair kararları süresi içinde itiraz edilmezse kesinleşir. (Değişik dördüncü fıkra: 2/5/2001 - 4667/69 md.) Birinci fıkra gereğince yapılan itiraz üzerine, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu tarafından verilen itirazın reddine dair kararlar Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya karar onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı kararları bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu kararlar, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. 8 inci maddenin 6 ncı ve 7 nci fıkraları hükümleri bu halde de kıyasen uygulanır. Aynı eylemden dolayı yeniden inceleme: Madde 143 – Disiplin kovuşturması açılmasına yer olmadığına dair kararın konusuna giren eylemlerden dolayı yeniden inceleme yapılabilmesi, yeni delillerin bulunmasına ve bu kararın kesinleştiği tarihten üç yıl geçmemiş olmasına bağlıdır. Disiplin kurulunda duruşma: Madde 144 – (Değişik: 22/1/1986 - 3256/25 md.) (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/144 md.) Disiplin kovuşturması açılmasına karar verilen hallerde, yönetim kurulunun iletmesi üzerine, disiplin kurulu, incelemesini evrak üzerinde yapar. Disiplin kuruluna gönderilen dosya içinde avukatın sicili de bulunur. Avukatın isteği veya disiplin kurulunca gerek görülmesi halinde, inceleme duruşmalı olarak yapılır. Duruşma gizli olur. Disiplin kurulu incelemeyi ivedilikle ve herhalde kararın kendisine gelişi tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde sonuçlandırmak zorundadır. Ceza davasının sonucunun beklenmesini gerektiren haller saklıdır. Gıyapta duruşma: Madde 145 – Çağrıya uymıyan avukatın gıyabında duruşma yapılır. Şu kadar ki, duruşmaya gelmediği takdirde duruşmanın gıyabında yapılacağının davetiyeye yazılması şarttır. Delillerin gösterilmesi ve incelenmesi: Madde 146 – Disiplin kurulu, delillerin gösterilme ve incelenme şeklini, istek veya feragatle yahut evvelce verilmiş kararlarla bağlı olmaksızın takdir ve tayin eder. Tanık ve bilirkişi dinlenmesi: Madde 147 – Tanık ve bilirkişinin duruşmaya çağrılması veya üyelerden biri tarafından yahut istinabe yoliyle dinlenmesi veya yazılı ifadesinin okunmasiyle yetinilmesi, disiplin kurulunun takdirine bağlıdır. Ancak, bir olayın delili yalnız bir tanığın şahsi bilgisinden ibaret ise, bu tanık her halde dinlenir. Duruşma tutanağı: Madde 148 – Duruşma tutanağı, disiplin kurulu başkanının görevlendireceği bir üye veya kâtip tarafından tutulur. Duruşma dışında dinlenenlere ait tutanakların duruşmada okunması zorunludur. İstinabe talimatının yerine getirilmesi: Madde 149 – İstinabe yoluyla verilen talimat, baro merkezinde disiplin kurulu veya bu kurulun bir üyesi, diğer yerlerde o baronun disiplin kurulunca görevlendirilecek bir avukat tarafından yerine getirilir. Tanık ve bilirkişinin çağrılması: Madde 150 – (Değişik: 23/1/2008-5728/335 md.) Tanıklar ve bilirkişiler Tebligat Kanunu hükümlerine göre çağrılır. Usulüne göre çağırılıp da hukuken geçerli bir mazereti olmaksızın gelmeyen veya kanuni bir sebep olmaksızın tanıklık yahut bilirkişilikten veya yemin etmekten çekinen kimseler hakkında Ceza Muhakemesi Kanununun tanıklıkla ilgili hükümleri uygulanır. Bu fıkra hükmüne göre gerekli kararları vermeye Baronun bulunduğu il merkezindeki sulh ceza hâkimi yetkilidir. Sulh ceza hâkimi bu kararları disiplin kurulunun tutanak örneği üzerinden verir. Disiplin kurulu üyelerinin reddi ve istinkâfı: Madde 151 – Disiplin kurulu üyeleri, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununda yazılı sebeplerle reddedilebilir ve istinkâf edebilirler. Ret istemi, reddi istenen üyeden başkalarının katılmasiyle incelenir. Ret ve istinkâf sebebiyle kurulun toplanamaması halinde 139 uncu maddeye göre işlem yapılır. Kararların tebliği: Madde 152 – Disiplin kurulu kararlarının onanmış bir örneği ilgililerden başka, baronun bulunduğu il merkezindeki Cumhuriyet savcısına da tebliğ olunur. İşten yasaklanma: Madde 153 – Hakkında meslekten çıkarma cezasını gerektirebilecek mahiyette bir işten dolayı kovuşturma yapılmakta olan avukat disiplin kurulu karariyle, tedbir mahiyetinde işten yasaklanabilir. Kararın verilmesinden önce ilgilinin dinlenmiş veya dinlenmek üzere çağrılmış olup da belirtilen günde gelmemiş olması şarttır. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/71 md.) Ancak, baroya bildirdiği büro adresine tebligat yapılamayan avukatın ayrıca çağrılması ve dinlenmesi zorunlu değildir. Disiplin kurulu, bu karara esas olacak delillerin hangi sınır dâhilinde gösterilip inceleneceğini, istekle bağlı olmaksızın, serbestçe takdir eder. Karar, hakkında kovuşturma yapılan avukata gerekçesiyle birlikte tebliğ olunur ve bu karar verildiği tarihte yürürlüğe girer. Ancak, karara karşı Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kuruluna itiraz olunabilir. İtiraz kararın uygulanmasını durdurmaz. Bu husustaki itirazlar ivedilikle ve en geç bir ay içinde karara bağlanır. İtiraz yerinde görülürse karar kaldırılır. İşten yasaklanma kararı, yargı organları ile sair mercilere baro başkanlığı tarafından derhal duyurulur. İşten yasaklanmanın zorunlu olduğu haller: Madde 154 – (Değişik: 8/5/1984 - 3003/7 md.) Haklarında meslekten çıkarma cezası verilen veya (...) [42] (...) [43] ve 42 nci madde uyarınca geçici olarak görevlendirilmiş olup, yapılan işlerin ücretini iş sahibinden aldığı halde aynı maddenin son fıkrası gereğince kabule değer bir sebep olmaksızın ilgili mercie ödememiş olan avukatların işten yasaklanmaları zorunludur. Yukarıdaki fıkrada belirtilen işten yasaklanma sebeplerinin meydana gelmesinden itibaren iki ay içinde disiplin kurulunca haklarında işten yasaklama kararı verilmeyen avukatlar, Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulunun doğrudan vereceği kararla işten yasaklanırlar. [44] İşten yasaklanmanın hükümleri: Madde 155 – İşten yasaklanmış olanlar bu tarihten itibaren avukatlığa ait yetkileri hiçbir şekilde kullanamazlar. Bu hüküm avukatın eşi ile reşit olmıyan çocuklarına ait işlerde uygulanmaz. Birinci fıkrada yazılı yasağa aykırı hareket eden avukat hakkında 135 inci maddenin 4 ve 5 inci bentlerinde yazılı cezalardan biri uygulanır. Mahkemeler, resmi daireler işten yasaklanan avukatları kabul etmemekle görevlidirler. İşten yasaklanma kararının kaldırılması: Madde 156 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/73 md.) İşten yasaklanma kararı, kovuşturmanın durdurulmuş veya avukatlığa engel olmayan bir ceza verilmiş olması hallerinde kendiliğinden kalkar. İşten yasaklanma kararı, bu kararın verilmesine esas olan hal ve şartların bulunmadığı veya sonradan kalktığı sabit olursa, disiplin kurulu tarafından kaldırılır. Disiplin kurulu kararına karşı itiraz: Madde 157 – Disiplin kurulu kararlarına karşı, Cumhuriyet Savcısı ve ilgililer, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kuruluna itiraz edebilirler. Birlik disiplin kurulu, disiplin davalarını dosya üzerinde inceler. Ancak, işten veya meslekten çıkarma cezasına yahut işten yasaklanmaya dair kararların incelenmesi sırasında, ilgili avukatın isteği üzerine veya kendiliğinden duruşma yapılmasına karar verebilir. 145 ve 146 ncı maddeler, birlik disiplin kurulu hakkında da uygulanır. Birlik disiplin kurulunda duruşmaya raportör üyenin işi izah etmesiyle başlanır. Bu üyenin duruşmadan önce raporunu imzalayıp dosyaya koymuş bulunması gereklidir. Raportör üyenin izahından sonra ilgili avukat ve varsa vekilleri gerekli izahlarda bulunurlar. Bunlardan itirazı yapmış olan taraf önce dinlenir. Son söz, hakkında disiplin kovuşturması yapılanındır. Birlik disiplin kurulu, inceleme konusu kararın onanmasına veya kovuşturmanın derinleştirilmesi için kararın bozularak dosyanın ilgili baroya gönderilmesine karar verebileceği gibi, yeniden incelemeyi gerektirmiyen hallerde, uygun görmediği kararı kaldırarak işin esası hakkında karar verebilir veya verilmiş olan kararı düzelterek onaylayabilir. (Değişik yedinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/74 md.) Birlik Disiplin Kurulunun, itiraz üzerine verdiği kararlar Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya karar onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı kararları bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu kararlar, Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. Şu kadar ki, uyarma, kınama ve para cezasına ilişkin kararlar kesin olup, Bakanlığın onayına tâbi değildir. (Değişik sekizinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/74 md.) 8 inci maddenin altıncı ve yedinci fıkraları hükümleri burada da kıyasen uygulanır. Delillerin serbestçe takdiri, ceza vermenin amacı ve cezadan mahsup [45] Madde 158 – Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu ve barolar disiplin kurulları, gösterilen delilleri, soruşturma ve duruşmadan edinecekleri kanıya göre serbestçe takdir ederler. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/75 md.) Bu kurullar disiplin cezalarının verilmesinde; avukatlık onurunu, düzen ve gelenekleri ile meslek kurallarını ve itibarını korumak, mesleğin amaç ve gereklerine ve adalete uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak ilkelerini göz önünde tutarlar. (Ek fıkra: 22/1/1986 - 3256/26 md.) İşten yasaklanan avukata süreli olarak işten çıkarma cezası verilmesi halinde, işten yasaklandığı süre cezadan mahsup edilir. Kovuşturma ve ceza zamanaşımı: Madde 159 – Disiplin cezasını gerektirecek eylemlerin işlenmesinden itibaren üç yıl geçmiş ise kovuşturma yapılamaz. Yönetim kurulunca işe el konulmuş ise bu süre işlemez. Disiplin cezasını gerektiren eylemlerin işlenmesinden itibaren dört buçuk yıl geçmiş ise disiplin cezası verilemez. Disiplin cezasını gerektiren eylem aynı zamanda bir suç teşkil ediyor ve bu suç için kanun daha uzun bir zamanaşımı süresi koymuş bulunuyorsa, birinci ve ikinci fıkralardaki süreler yerine bu zamanaşımı süresi uygulanır. Disiplin kararlarının uygulanması ve cezaların sicilden silinmesi: Madde 160 – (Değişik: 22/1/1986 - 3256/27 md.) Disiplin cezalarına ait kararlar kesinleşmedikçe uygulanamaz. Meslekten çıkarma ve işten çıkarma cezalarından başka bir disiplin cezası verilen avukatlar, uyarma, kınama ve para cezalarının uygulanmasından itibaren beş yıl geçtikten sonra disiplin kuruluna başvurarak bu disiplin cezalarının sicillerinden silinmesini isteyebilirler. İlgilinin yukarıki fıkrada yazılı süre içerisinde disiplin cezası almamış olması halinde, disiplin cezasının silinmesine karar verilir ve sicil dosyasındaki disiplin bölümü çıkartılarak yenisi düzenlenir. Tanık ve bilirkişi gideri: Madde 161 – Disiplin işlemleri dolayısiyle çağırılan her tanık ve bilirkişinin, kaybettiği zaman ve harcadığı mesaiye uygun bir tazminata hakkı vardır; bunlardan çağrıya uymak için yolculuk etmek zorunda olanlara yolculuk ve ikamet giderleri de verilir. Şikâyetçi ve hakkında kovuşturma yapılan avukat, dinlenmesini istedikleri tanık ve bilirkişiye ait giderleri evvelden öderler. Avukata veya üçüncü bir kişiye yükletilmiyen veya borçludan alınma imkânı kalmayan giderler baroya yüklenir. Şikâyet edenden, şikayetin mahiyeti ve yapılacak disiplin soruşturma ve kovuşturmasının genişliği göz önünde bulundurularak 10 liradan 200 liraya kadar avans alınabilir. Yapılan işlemlere, alınan avansın yetmemesi halinde, tamamlanması her zaman istenebilir. Avans ve tamamlanması istenen miktar ilgilisi tarafından ödenmedikçe işlem yapılmıyabilir. Para cezası veya giderlerin tahsili: Madde 162 – Para cezasına veya giderlerin ödenmesine dair olan kararlar İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. Para cezaları baroya gelir yazılır. İcra takibi genel hükümlere göre baro tarafından vekâlet verilecek avukat eliyle yürütülür. ONBİRİNCİ KISIM Avukatlık Sözleşmesi [46] Avukatlık sözleşmesinin kapsamı [47] Madde 163 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/76 md.) Avukatlık sözleşmesi serbestçe düzenlenir. Avukatlık sözleşmesinin belli bir hukukî yardımı ve meblâğı yahut değeri kapsaması gerekir. Yazılı olmayan anlaşmalar, genel hükümlere göre ispatlanır. Yasaya aykırı olmayan şarta bağlı sözleşmeler geçerlidir. Avukatlık ücret tavanını aşan sözleşmeler, bu Kanunda belirtilen tavan miktarında geçerlidir. İfa edilmiş sözleşmenin geçersizliği ileri sürülemez. Yokluk halleri hariç, avukatlık sözleşmesinin bir hükmünün geçersizliği, bu sözleşmenin tümünü geçersiz kılmaz. Avukatlık ücreti [48] Madde 164 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/77 md.) Avukatlık ücreti, avukatın hukukî yardımının karşılığı olan meblâğı veya değeri ifade eder. Yüzde yirmibeşi aşmamak üzere, dava veya hükmolunacak şeyin değeri yahut paranın belli bir yüzdesi avukatlık ücreti olarak kararlaştırılabilir. İkinci fıkraya göre yapılacak sözleşmeler, dava konusu para dışındaki mal ve haklardan bir kısmının aynen avukata ait olacağı hükmünü taşıyamaz. Avukatlık asgarî ücret tarifesi altında vekâlet ücreti kararlaştırılamaz. Ücretsiz dava alınması halinde, durum baro yönetim kuruluna bildirilir. (Değişik üçüncü ve dördüncü cümle:13/1/2004 – 5043/5 md.) Avukatlık ücretinin kararlaştırılmamış olduğu veya taraflar arasında yazılı ücret sözleşmesinin bulunmadığı yahut ücret sözleşmesinin belirgin olmadığı veya tartışmalı olduğu veya ücret sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün geçersiz sayıldığı hallerde; değeri para ile ölçülebilen dava ve işlerde asgari ücret tarifelerinin altında olmamak koşuluyla ücret itirazlarını incelemeye yetkili merci tarafından davanın kazanılan bölümü için avukatın emeğine göre ilâmın kesinleştiği tarihteki müddeabihin değerinin yüzde onu ile yüzde yirmisi arasındaki bir miktar avukatlık ücreti olarak belirlenir. Değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde ise avukatlık asgari ücret tarifesi uygulanır. Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez. Ücret dolayısiyle müteselsil sorumluluk: Madde 165 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/78 md.) İş sahibinin birden çok olması halinde bunlardan her biri, sulh veya her ne suretle olursa olsun taraflar arasında anlaşmayla sonuçlanan ve takipsiz bırakılan işlerde her iki taraf avukat ücretinin ödenmesi hususunda müteselsil borçlu sayılırlar. Avukatın hapis hakkı ve avukatlık ücretinin rüçhanlı bulunması: Madde 166 – Avukat, müvekkili tarafından verilen veya onun namına aldığı malları, parayı ve diğer her türlü kıymetleri, avukatlık ücreti ve giderin ödenmesine kadar, kendi alacağı nispetinde elinde tutabilir. Avukat, sözleşme ile kararlaştırılan ve hâkim tarafından takdir olunan ücretinden dolayı, kendi çalışması sonucunda müvekkilin muhafaza ettiği veya kazandığı mallar ve davadaki diğer taraftan ilam gereğince tahsil edilecek para yahut alınacak mallar üzerinde diğer alacaklılara nazaran rüçhan hakkını haizdir. Rüçhan hakkı, vekâletnamenin düzenlenme tarihine, vekâletname umumi ise iş sahibi adına ücret konusu işten dolayı ilk yapılan resmi başvurma tarihine göre sıra alır. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/79 md.) İş sahibinin iflası halinde avukatın vekâlet ücreti alacağı da rüçhanlıdır. Ancak, 9.6.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 206 ncı maddesinin birinci fıkrası hükmü saklıdır. Bir ilamın cebri icra yoluyla infazına girişildiğinde, icra dairesi, takip talebinde bulunan tarafın ilamda adı yazılı olan avukatına, icra emri ile aynı zamanda düzenliyeceği bir bildiriyi, gideri takip talebinde bulunandan alınmak suretiyle, derhal tebliğ eder. Bu bildiri tebliğ edilmedikçe icranın sonraki safhalarına geçilemez. Avukata yapılacak tebliğin giderleri hakkında 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 59. maddesi hükmü uygulanır. Avukatın ölümü halinde, mirasçılarına intikal eden avukatlık ücreti alacakları da, avukat alacakları gibi rüçhanlıdır. Şu kadar ki, üçüncü fıkrada yazılı bildirim zorunluğu bu kimseler hakkında uygulanmaz. Anlaşmazlıkların hakem yoluyla çözümü [49] Madde 167 – (Değişik : 2/5/2001 - 4667/80 md. ; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 3/3/2004 tarihli ve E.:2003/98, K.:2004/31 sayılı Kararı ile.) Avukatlık ücret tarifesinin hazırlanması: Madde 168 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/81 md.) Baronun yönetim kurulları, her yıl Eylül ayı içerisinde, yargı yerlerindeki işlemler ile diğer işlemlerden alınacak avukatlık ücretinin asgarî hadlerini gösteren birer tarife hazırlayarak Türkiye Barolar Birliğine gönderirler. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca, baro yönetim kurullarının teklifleri de göz önüne alınmak suretiyle uygulanacak tarife o yılın Ekim ayı sonuna kadar hazırlanarak Adalet Bakanlığına gönderilir. (Ek cümle: 16/6/2009-5904/35 md.) Şu kadar ki hazırlanan tarifede; genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan her türlü davalar için avukatlık ücreti tutarı maktu olarak belirlenir. Bu tarife Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya tarife onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı tarifeyi bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu tarife, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. 8 inci maddenin altıncı fıkrası hükümleri kıyasen uygulanır. Avukatlık ücretinin takdirinde, hukukî yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır. Yargı mercilerine karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücretinin miktarı: Madde 169 – (Değişik: 31/10/1980 - 2329/2 md.) Yargı mercilerince karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücreti, avukatlık ücret tarifesinde yazılı miktardan az ve üç katından fazla olamaz. (Mülga ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/82 md.) Madde 170 – (Mülga: 22/1/1986 - 3256/29 md.) İşi sonuna kadar takip etme zorunluluğu ve başkasını tevkil: Madde 171 – (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/83 md.) Avukat, üzerine aldığı işi kanun hükümlerine göre ve yazılı sözleşme olmasa bile sonuna kadar takip eder. Avukata verilen vekâletnamede başkasını tevkile yetki tanınmış ise, yazılı sözleşmede aksine açık bir hüküm olmadıkça, işi başka bir avukatla birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir. Vekâletnamede, bunun düzenlendiği tarihten sonra açılacak veya takip edilecek bütün dava ve işlerde vekâlete ve başkasını tevkile genel şekilde yetki verilmişse, avukat, bu tarihten sonraki dava ve işlerde müvekkilinden ayrıca vekâlet almaya lüzum kalmaksızın işi başka bir avukatla birlikte veya başka bir avukata vererek takip ettirebilir. İkinci fıkradaki hallerde, avukatın müvekkile karşı sorumluluğu devam eder. Birlikte takibettiği veya işi tamamen devrettiği avukatların kusurlarından ve meydana getirdikleri zarardan dolayı müvekkile karşı hem şahsen hem de diğer avukatla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. Şu kadar ki, bu hüküm, 12 nci maddede yazılı bir iş sebebiyle başka bir yerde çalışmak zorunluğunda olduğu için işi tamamen başkasına devreden avukatlar hakkında uygulanmaz. Avukat tarafından işe başka avukatlar teşrik edilmiş ise, avukat bundan dolayı ayrı bir ücret istiyemiyeceği gibi, işi birlikte takip eden avukat da müvekkilden herhangi bir ücret istiyemez. İş tamamen başka bir avukata bırakılmış ise, tevkil eden ve tevkil olunan avukatlar ücret sözleşmesindeki miktarı aşmamak şartiyle, harcadıkları mesaiye karşılık olan ücreti müvekkilden istiyebilirler. Ancak, tevkil eden avukat müvekkilden peşin ücret almışsa, harcadığı mesaiye karşılık olan miktarın fazlasını tevkil ettiği avukata ödemekle yükümlüdür. İş sahibinin işi başka bir avukata vermesi: Madde 172 – İş sahibi, ilk anlaşmayı yaptığı avukatının yazılı muvafakatı ile, başka avukatları da işin kovuşturma ve savunmasına katabilir. İş sahibi, ilk avukatın muvafakatını kendisine tevdi veya tebliğ edilecek bir yazı ile en az bir haftalık süre vererek talep eder. Avukat bu süre içinde cevap vermemişse muvafakat etmiş sayılır. İlk avukatın muvafakat etmemesi halinde, vekâlet akdi kendiliğinden sona erer. İş sahibi, muvafakat etmiyen avukata ücretin tamamını ödemekle yükümlüdür. İlk avukatın muvafakatı ile işin başka avukatlar tarafından da takibi halinde iş sahibi, ilk avukatın ücretinden kısıntı yapamaz. Bu halde avukatların müvekkile karşı sorumluluğu konusunda 171 inci maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Avukatlık ücretinin belli bir işe hasredilmesi: Madde 173 – Sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, kararlaştırılan avukatlık ücreti yalnızca avukatın üzerine almış olduğu işin karşılığı olup, mukabil dava, bağlantı ve ilişki bulunsa bile başka dava ve icra kovuşturmaları veya her türlü hukuki yardımlar ayrı ücrete tabidir. Avukata tevdi edilen işin yapılması veya yapıldıktan sonra sonucunun alınması için gerekli bütün vergi, resim, harc ve giderler iş sahibinin sorumluluğu altında olup, avukat tarafından ilk istekte avukata veya gerektiği yere ödenir. Bu harcamaların avukat tarafından yapılabilmesi için, yeteri kadar avansın iş sahibi tarafından verilmiş olması gerektir. Avukatın iş için yapacağı yolculuk masrafları ve bulunduğu yerden ayrılma tazminatı, anlaşma gereğince iş sahibi tarafından ayrıca ödenir. Bu giderler peşin olarak ödenmedikçe avukat yolculuğa zorlanamaz. Bu hükmün aksine sözleşme yapılabilir. Avukatın işi takipten vazgeçmesi, azli ve ücretin gününde ödenmemesi: Madde 174 – Üzerine aldığı işi haklı bir sebep olmaksızın takipten vazgeçen avukat hiçbir ücret istiyemez ve peşin aldığı ücreti geri vermek zorundadır. Avukatın azli halinde ücretin tamamı verilir. Şu kadar ki, avukat kusur veya ihmalinden dolayı azledilmiş ise ücretin ödenmesi gerekmez. Anlaşmaya göre avukata peşin verilmesi gereken ücret ödenmezse, avukat işe başlamakla zorunlu değildir. Bu sebeple doğabilecek her türlü sorumluluk iş sahibinindir. Yazılı sözleşmedeki diğer ödeme şartlarının yerine getirilmemesinden dolayı avukat işi takip etmek ve sonucunu elde etmekten mahrum kalırsa sorumluluk bakımından aynı hüküm uygulanır. İş sahibinin adresi: Madde 175 – İş sahibinin verdiği vekâletnamede yazılı adrese avukat tarafından yapılacak her tebliğ, kendisine yapılmış sayılır. Adres değişiklikleri en geç üç gün içinde iş sahibi tarafından taahhütlü mektupla avukata bildirilir. İş sahibinin adresine gönderilecek yazıların tebliğ edilememesinden veya adres değişikliklerinin bildirilmemesinden doğan sorumluluk iş sahibine aittir. ONİKİNCİ KISIM Adli Müzaharet Adlî yardımın kapsamı [50] Madde 176 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/84 md.) Adlî yardım, avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanlara bu Kanunda yazılı avukatlık hizmetlerinin sağlanmasıdır. Adlî yardım bürosu [51] Madde 177 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/85 md.) Adlî yardım hizmeti, baro merkezlerinde, baro yönetim kurullarınca avukatlar arasından oluşturulan adlî yardım bürosu tarafından yürütülür. Baro yönetim kurulu, ayrıca baro merkezi dışında avukat sayısı beşten çok olan her yargı çevresinde de bir avukatı adlî yardım bürosu temsilcisi olarak görevlendirebilir. Büro ve temsilciler, baro yönetim kurulunun gözetimi altında çalışırlar. (Ek ikinci fıkra:11/7/2020-7249/20 md.) (Değişik fıkra:8/6/2022-7409/2 md.) Birden fazla baronun bulunduğu illerde her bir baro tarafından adli yardım bürosu oluşturulur. Yargı mercilerinin talebi üzerine yapılacak görevlendirmeler, Türkiye Barolar Birliği tarafından oluşturulan elektronik bilişim sistemi üzerinden o ildeki avukatlar arasında eşitlik gözetilerek yapılır. Adlî yardım istemi [52] Madde 178 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/86 md.) Adlî yardım istemi, adlî yardım bürosuna veya temsilcilerine yapılır. İstek sahibi, isteminde haklı olduğunu gösterdiği delillerle kanıtlamak zorundadır. Yardım isteminin reddi halinde, ilgilisi yazı veya sözle baro başkanına başvurabilir. Baro başkanının vereceği karar kesindir. Adlî yardımın yapılışı [53] Madde 179 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/87 md.) Adlî yardım isteminin kabulü halinde; büro gerekli işlemleri yapmak üzere bir veya birkaç avukatı görevlendirir. Görevlendirilen avukat, görev yazısının kendine ulaşmasıyla, avukatlık hizmetlerini yerine getirmek yükümlülüğü altına girer. Bu yükümlülük, ilgilinin gerekli belge ve bilgileri isteğe rağmen vermemesi veya vekâletname vermekten kaçınmasıyla sona erer. Ayrıca görevlendirilen avukat da bu işi yapmaktan çekinmek isterse görevin kendisine bildirildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde o işin tarifede belirlenen ücretini baroya ödemek zorundadır. Büro, görevlendirilen avukatın işi yürütmesiyle ilgili aşamaları izler. 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve 4.4.1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile diğer kanunlardaki adlî yardıma ilişkin hükümler saklıdır. Büronun gelir ve giderleri [54] Madde 180 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/88 md. ) Adli yardım bürosunun gelirleri şunlardır: a) İki yıl öncesine ait kesin hesap sonuçlarına göre tespit edilen toplam miktarlar esas alınarak 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (1), (2) ve (3) sayılı tarifelere göre alınan harçların yüzde üçü ile idarî nitelikteki para cezaları hariç olmak üzere para cezalarının yüzde üçü , [55] [56] b) Baroya düşecek paylar ile kamu ve özel kurum ve kuruluşlarından, il veya belediye bütçelerinden baroya yapılan yardımlar, c) Bu amaçla yapılan her türlü bağışlar, d) Adlî yardım görevinden çekilen avukatların yatıracağı ücret, e) Adlî yardımla görevlendirilen avukatın aldığı ücretin yüzde onu ile davadan haklı çıkan adlî yardımdan yararlanan kişinin avukat ücretinden başka, yararlandığı kısmın yüzde beşi. Büronun giderleri şunlardır: a) Adlî yardımla görevlendirilen avukatlara gerektiğinde ödenecek ücretler, b) Büroda görevlendirileceklere ödenecek ücretler, c) Büro giderleri ve diğer giderler. Adlî yardım bürolarının gelir ve giderleri büro bütçesinin ayrı bölümlerinde gösterilir. Bu bölümde kalan gelir fazlasının bir sonraki yıla aynen aktarılması zorunludur. Birinci fıkranın (a) bendine göre hesaplanacak ödenek, Maliye Bakanlığınca her yıl Mart ayının sonuna kadar Türkiye Barolar Birliği hesabına aktarılır. Bu paralar, münhasıran adlî yardım için kullanılır ve yılı içinde harcanmayan paralar, ertesi yıla aynen aktarılır. (Ek cümleler:8/6/2022-7409/3 md.) Paraların barolar arasındaki dağıtımında puanlama esas alınır. Her baroya öncelikle beş temel puan verilir. Verilen temel puana, her elli üye avukat için bir puan, ayrıca il nüfusu esas alınarak her beş bin nüfus için bir puan eklenir. Birden fazla baronun bulunduğu illerde, her beş bin nüfus için tespit edilecek toplam puanın yüzde otuzu o ilde bulunan barolar arasında eşit olarak, kalanı ise (…) [57] o ilde levhaya kayıtlı toplam avukat sayısına bölündükten sonra elde edilen rakamın her baronun üye sayısına çarpımı sonucu elde edilecek puana göre dağıtılır. Bu paraların barolar arasındaki dağıtımı ve kullanılmasına ilişkin hususlar, Türkiye Barolar Birliği tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. [58] (Ek fıkra: 28/3/2007-5615/26 md.) Maliye Bakanlığınca iki yıl öncesine ait kesin hesap sonuçlarına göre tespit edilen toplam tutarlar esas alınarak 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (1), (2) ve (3) sayılı tarifelere göre alınan harçların yüzde biri ile idarî nitelikteki para cezaları hariç olmak üzere para cezalarının yüzde biri; her yıl Mart ayının sonuna kadar Türkiye Barolar Birliği adına açılan hesaba aktarılır ve zorunlu müdafi ve vekil görevlendirme ile ilgili carî giderler bu hesaptan ödenir. Bu hesap, münhasıran zorunlu müdafi ve vekil görevlendirme ile ilgili carî giderler için kullanılır ve yılı içinde harcanmayan paralar, ertesi yıla aynen aktarılır. Bu paraların barolar arasındaki dağıtımı, harcanması ve bu hizmet için çalıştırılacak personele ilişkin hususlar, Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Adalet Bakanlığı ile Türkiye Barolar Birliği tarafından birlikte çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Yıllık çalışma raporu ve yönetmelik [59] Madde 181 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/89 md. ) Adlî yardım bürosu, çalışmalarını her yıl sonu düzenleyecekleri bir raporla baro yönetim kuruluna bildirir. Raporun bir örneği baroca Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. Adlî yardım bürosunun kuruluşu, görevlendirilecek avukatların ve bunlara ödenecek ücretlerin belirlenmesi, büronun işleyişi, denetimi gibi konular Türkiye Barolar Birliğince çıkarılacak yönetmelikte gösterilir. ONÜÇÜNCÜ KISIM Çeşitli Hükümler Yönetmelik: Madde 182 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/90 md.) Bu Kanunda düzenlenmesi yönetmeliğe bırakılan hususlar ile Kanunun uygulanabilmesi için yönetmelikte yer alması gereken diğer konuları kapsayan yönetmelikler Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu tarafından hazırlanarak Adalet Bakanlığına gönderilir. Yönetmelikler Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde karar verilmediği veya onaylandığı takdirde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer. (…), 60 Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı yönetmelikleri bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu yönetmelikler, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer, aksi halde onaylanmamış sayılır ve sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. 8 inci maddenin altıncı ve yedinci fıkraları hükümleri burada da kıyasen uygulanır. [60] (Ek fıkra: 10/9/2014-6552/94 md.) Ancak, yönetmelikle veya diğer bir düzenleyici işlemle avukatlık stajına kabulde, staj döneminde ve avukatlık mesleğine kabulde sınav veya benzeri bir rejim öngörülemez. Cumhuriyet savcılarına yapılacak tebligat: Madde 183 – Bu kanun gereğince Cumhuriyet savcılarına yapılacak tebligatta ilgili dosyanın da birlikte gönderilmesi şarttır. Avukatlık kıdemine sayılacak hizmetler: Madde 184 – Dördüncü maddenin birinci fıkrasında sayılan hizmetlerden avukatlığa geçenlerin bu hizmetlerde geçen süreleri avukatlık kıdemine sayılır. Davavekilleri hakkında uygulanacak hüküm: Madde 185 – Bu Kanunun ikinci, dördüncü, beşinci, yedinci, sekizinci ve dokuzuncu kısmı ile 65 inci maddesi dışında kalan hükümleri davavekilleri hakkında da kıyasen uygulanır. (Mülga ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/91 md.) Topluluk sigortasına girmeleri mutlak şekilde zorunlu olanlar: Madde 186 – (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Topluluk sigortasına girme zorunluğu şarta bağlı olanlar: Madde 187 – (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Topluluk sigortasına giremiyenler: Madde 188 – (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Madde 189 – (Mülga: 26/2/1970 - 1238/6 md.) Prim borcunu ödememenin sonuçları: Madde 190 – Topluluk Sigortası primlerini, topluluk sözleşmesinde gösterilen zamanda ödemiyen avukatın adı baro yönetim kurulunun karariyle, birikmiş prim borcunu, sözleşmedeki şartlar dairesinde ödeyinceye kadar, baro levhasından silinir ve durum ilgili yerlere bildirilir. Topluluk Sigortası primin ödememenin sonuçları, prim borçlusu avukatın şahsına münhasır olup, bu sonuçların aynı Topluluk Sigortası sözleşmesine katılmış olan diğer sigortalılara veya baroya sirayeti hakkında bir hüküm sözleşmeye konulamaz. (Ek cümle: 2/5/2001 - 4667/92 md.) 17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 140 ıncı maddesi hükmü barolar hakkında uygulanmaz. Tip sözleşmenin hazırlanması ve topluluk sözleşmesine giriş: Madde 191 – (Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.) Yürürlükten kaldırılan hükümler: Madde 192 – 3499 sayılı Avukatlık Kanunu ile ek ve tadilleri, geçici 7 nci madde hükümleri saklı kalmak şartiyle, yürürlükten kaldırılmıştır. Değiştirilen kanun hükümleri hakkında: Madde 193 – (Bu madde 21/12/1953 tarih ve 6207 sayılı kanunun 1, 4 ve 5 inci maddelerinin değiştirilmesi ile ilgili olup ilgili kanundaki yerlerine işlenmiştir.) 1086 sayılı kanunun değiştirilen hükmü: Madde 194 – (Bu madde 18/6/1927 tarih ve 1086 sayılı Kanunun 61 inci maddesinin değiştirilmesi ile ilgili olup mezkûr kanundaki yerine işlenmiştir.) Emekliliğe tabi görevden önceki avukatlığın kıdeme sayılması: Madde 195 – (Yeniden düzenleme: 26/2/1970 - 1238/1 md.) Bu kanun gereğince topluluk sigortasına girmiş olup sigortalılığı devam eden bir avukat emekliliğe tabi bir göreve veya hizmete atandığı yahut seçildiğinde, sigortalılığına esas alınan avukatlık süresinin dörtte üçü kıdemine eklenerek intibakı yapılır ve görev veya hizmet aylığı ile emeklilik keseneğine esas aylığı yükseltilir. [61] Madde 196 – (Mülga: 26/2/1970 - 1238/6 md.) Madde 197– (Mülga: 26/2/1970 - 1238/6 md.) Madde 198 – (Mülga: 26/2/1970 - 1238/6 md.) Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşessüslerinde görevli avukatlar: Ek Madde 1 – (Ek: 8/5/1984 - 3003/8 md.) Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde asli ve sürekli olarak avukatlık görevinde çalışanların baro levhasına yazılmaları isteklerine bağlıdır. Ancak bunlar hakkında bu Kanunun avukatlık meslekine kabul ve ruhsatname verilmesine ilişkin hükümleri aynen uygulanır. Bunlar, görevlerinin gereği olan işleri yaparken baro levhasına kayıtlı avukatların yetkileriyle haklarına sahip ve onların ödevleriyle yükümlüdürler. Baroya kaydını yaptırmayan avukat, çalıştığı yer barosuna veya o ilde birden fazla baronun bulunması hâlinde bu barolardan birine bilgi verir. [62] Yukarıdaki fıkra uyarınca baro levhasına yazılmak istemediklerini bildiren adayların, sadece avukatlık mesleğine kabullerine ve adlarına ruhsatname düzenlenmesine karar verilerek kanunda öngörülen diğer işlemler, aynen yerine getirilir. Birinci fıkrada sözü edilen görevlerden ayrılma halinde, avukatlık mesleğinin yapılabilmesi, baro levhasına yazılmakla mümkündür. Bu Kanunun avukatlar hakkında öngördüğü disiplin işlem ve cezaları, bu maddede sözü edilen avukatlar hakkında da avukatın sürekli görev yaptığı yer barosunca uygulanır. Yurt dışında temsil [63] Ek Madde 2 – (Değişik: 2/5/2001 - 4667/94 md.) Avukatlar, Türkiye Barolar Birliğini veya baroları temsil etmek üzere uluslararası toplantı ve kongrelere Adalet Bakanlığına bilgi vermek suretiyle katılabilirler. Seçimlerin yapılması: Ek Madde 3 – (Ek: 8/5/1984 - 3003/8 md.) Barolar ile Türkiye Barolar Birliğinin bu Kanuna göre gizli oyla yapılacak organ seçimlerine ilişkin işlemler, aşağıdaki esaslara göre yargı gözetimi altında gerçekleştirilir. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/95 md.) Seçim yapılacak genel kurul toplantısından en az onbeş gün önce, baro seçimleri için levhaya kayıtlı (…) [64] avukatlar, Türkiye Barolar Birliği seçimleri için de genel kurula barolarca seçilen asıl ve yedek delegeler ile doğal delegeleri belirleyen liste, toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirten bir yazı ile birlikte üç nüsha olarak o yer ilçe seçim kurulu başkanı olan hâkime verilir. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde görevli hâkim, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Toplantı tarihleri, gündemde yer alan diğer konular göz önünde bulundurularak görüşmelerin bitimine göre seçimlerin ilçe seçim kurulu başkanının gözetiminde yapılması sağlanır. Üye sayısı dörtyüzü aşan barolarda görüşmeler cumartesi günü sonuçlandırılır ve seçimlere pazar günü dokuzda başlanır ve oy verme işi saat onyedide sona erer. Hâkim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak avukatları belirleyen liste ile yukarıdaki fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar. Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar Adalet dairesi ve baro ilan yerlerinde asılmak sureti ile üç gün süre ile ilan edilir. İlan süresi içinde listeye yapılacak itirazlar hâkim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin olarak karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar onaylanarak ilgili baro veya Türkiye Barolar Birliğine gönderilir. Hâkim, kamu görevlileri veya aday olmayan avukatlar arasından bir başkan ile iki üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu atar. Aynı şekilde ayrıca üç yedek üye de belirler. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula yaşlı üye başkanlık eder. Seçim sandık kurulu, seçimlerin kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup, bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız olarak devam eder. Dörtyüz kişiden fazla üyesi bulunan barolarda her dörtyüz kişi için bir oy sandığı bulunur ve her seçim sandığı için ayrı bir kurul oluşturulur. Yüze kadar olan üye fazlalığı sandık sayısında nazara alınmaz. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler ilçe seçim kurulundan sağlanır. Ve sandıkların konacağı yerler hâkim tarafından belirlenir. Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları tutanakla tespit edilip seçim sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Birden fazla sandık bulunması halinde tutanaklar, hâkim tarafından birleştirilir. Tutanakların birer örneği seçim yerinde asılmak suretiyle geçici seçim sonuçları ilan edilir. Kullanılan oylar ve diğer belgeler tutanağın bir örneği ile birlikte üç ay süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına tevdi edilir. Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar, hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim yukarıdaki hükümlere göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili baro ile Türkiye Barolar Birliğine bildirir. (Değişik onbirinci fıkra: 28/5/1988 - 3464/2 md.) Oy verme işlemi, gizli oy açık tasnif esasına göre yapılır. Listede adı yazılı bulunmayan avukat oy kullanamaz. Oylar, oy verenin kimliğinin baro veya resmi kuruluşça verilen belge ile ispat edilmesinden ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır. Oylar, organlara göre birlikte veya ayrı ayrı her şekilde düzenlenen oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mühürü bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından verilecek zarfa konulması suretiyle kullanılır. Bunların dışındaki zarflara konulan oylar geçersizdir. Asıl üyenin mazereti olduğu takdirde yedek üye Türkiye Barolar Birliği Genel Kuruluna katılır ve oy kullanılır. (Değişik onikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/95 md.) Hâkim, seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya kanuna aykırı uygulama tespit etmesi halinde; bu tespite konu olan organla sınırlı olmak üzere seçimlerin iptaline karar verir. Bu takdirde, süresi bir aydan az ve iki aydan fazla olmamak üzere seçimin yenileneceği pazar gününü tespit ederek ilgili baroya veya Türkiye Barolar Birliğine bildirir. Belirlenen günde yalnız seçim yapılır ve seçim işlemleri bu madde ile kanunun öngördüğü diğer hükümlere uygun olarak yürütülür. İlçe seçim kurulu başkanı hâkime ve seçim sandık kurulu başkanı ile üyelerine, "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun" da belirtilen esaslara göre ücret ödenir. Bu ücret ve diğer seçim giderleri, Türkiye Barolar Birliği ve ilgili baroların bütçelerinden karşılanır. (Değişik ondördüncü fıkra: 23/1/2008-5728/336 md.) Seçimler sırasında sandık kurulu başkanı ve üyelerine karşı görevleriyle bağlantılı olarak işlenen suçlar kamu görevlilerine karşı işlenmiş gibi cezalandırılır. Seçimlerin düzen içerisinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla hâkimin ve sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymayanlara, eylemin ağırlığına göre bu Kanunda yazılı disiplin cezaları verilir. Denetim: Ek Madde 4 – (Ek: 8/5/1984 - 3003/8 md.) Adalet Bakanlığı, Barolar ve Türkiye Barolar Birliği organlarının görevlerini kanun hükümlerine uygun olarak yapıp yapmadıklarını ve mali işlemlerini yönetmelikte belirlenecek esaslara göre denetlemeye yetkilidir. Bu idari ve mali denetim, adalet müfettişlerince yapılır. Geçici hükümler: Geçici Madde 1 – (Değişik: 26/2/1970 - 1238/1 md.) 7 Temmuz 1969 tarihinden sonra 506 sayılı Sosyal sigortalar Kanununun 86 ncı maddesi gereğince barolarla Sosyal Sigortalar Kurumu arasında yapılacak sözleşmelere esas teşkil eden ilk tip sözleşme, bu kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca Türkiye Barolar Birliğinin yapacağı ilk toplantıyı takip eden üç ay içinde Çalışma Bakanlığı, Türkiye Barolar Birliği ve Sosyal Sigortalar Kurumu arasında yapılacak görüşmelerle tespit edilir. Hazırlanan tip sözleşme, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu tarafından, bir hafta içinde bütün barolara gönderilir. Topluluk sigortasına girmeye mecbur olan avukatların bağlı bulundukları barolar, tip sözleşmeye göre topluluk sigortası sözleşmesi yapmak üzere tip sözleşmenin baroya gelişi tarihinden itibaren iki ay içinde Sosyal Sigortalar Kurumuna başvururlar. Sözleşmeler, baronun başvurma tarihinden itibaren en geç üç ay içinde yürürlüğe konur. A) Topluluk sigortasına tabi oldukları tarihde 30 yaşını geçmiş bulunan avukatlardan, 55 yaşını doldurmakla beraber 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 60 ıncı maddesinde yazılı şartları yerine getiremediklerinden yaşlılık sigortasından aylık bağlanmasına hak kazanamıyan ve: a) Sigortalılıklarının başladığı tarihten önceki on yıl içinde en az 2000 gün baro levhasında kayıtlı avukat olduklarını tevsik eden, b) Sigortalılık süresince her yıl en az ortalama 200 gün sigorta primi ödemiş olan, c) En az beş yıl sigortalı bulunan avukatlara, sigortalılık süresi 15 yılı doldurmuş olanlar gibi Sosyal Sigortalar Kanununun 61 inci maddesindeki esaslara göre yaşlılık aylığı bağlanır. (a) bendinde sözü geçen avukatlık süresi, avukatların sigortalıklarının başladığı tarihten itibaren en geç iki yıl içinde ilgili barolardan alınarak Sosyal Sigortalar Kurumuna verilecek belgelerle tespit edilir. Barolar bu çalışma belgelerini düzenlemekten kaçınırlarsa, sigortalı avukatların ilgili baro ve yönetim kurulu başkan ve üyelerinden zarar ve ziyan istemek hakları saklıdır. Avukatlık süresini gösteren belgelerin gerçeğe uymadığı bir hükümle tespit edildiği takdirde gerek bunu düzenliyenler gerekse ilgili sigortalılar, Sosyal Sigortalar Kurumunun bu yüzden uğrayacağı zararları yüzde elli fazlasiyle ve kanuni faizi ile birlikte adı geçen Kuruma ödemekle yükümlüdür. Bu gibiler hakkında ayrıca ceza kovuşturması da yapılır. B) Topluluk sigortasına tabi oldukları tarihte 30 yaşını geçmiş bulunan avukatlardan, 50 yaşını doldurup, erken yaşlanmış oldukları tespit edilen ve Sosyal Sigortalar Kanununun 60 ıncı maddesinde yazılı şartları yerine getiremediklerinden aylık bağlanmasına hak kazanamıyanlara (A) fıkrasındaki şartlarla, sigortalılık süreleri 15 yılı doldurmuş olanlar gibi, Sosyal Sigortalar Kanununun 61 inci maddesindeki esaslara göre yaşlılık aylığı bağlanır. Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte T. C. Emekli Sandığındaki emekliliğe esas teşkil eden hizmetleri toplamı en az 15 yıl olan avukatlardan; A) (Değişik: 26/2/1970 - 1238/3 md.) Emekli keseneği ödedikleri memuriyet veya hizmetten 7 Temmuz 1969 tarihinden önce her ne sebeple olursa olsun ayrılmış olanlar, kendilerine emeklilik veya malûllük aylığı bağlanmamış olmak şartı ile, 7 Temmuz 1969 tarihine kadar Sosyal Sigortaya da tabi olmaksızın geçen fiili avukatlık sürelerinin tamamını veya bu sürenin emekliliğe esas olan eski hizmetlerinin süresi ile birlikte 25 yılı doldurmaya yetecek kısmını aşağıdaki hükümlere göre borçlanabilirler. Fiili avukatlık süresinin tamamını borçlananlar aşağıdaki (B) bendi hükümlerine göre T.C. Emekli Sandığı ile ilgilerini devam ettirebilirler. Bunlardan T. C. Emekli Sandığı ile ilgilerini devam ettirmek istemiyenlerle fiili avukatlık süresinin bir kısmını borçlanmak suretiyle emekliliğe esas hizmet sürelerini 25 yıla çıkarmış olanlara aşağıdaki hükümlere göre emekli aylığı bağlanır. B) Emekli keseneği ödedikleri memuriyet veya hizmetten bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte veya daha sonra her ne sebeple olursa olsun ayrılanlar, toplam süre 30 yılı geçmemek üzere, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilerini devam ettirebilirler. (A) bendine göre borçlanabilmek için ilgilinin, listesine yazılı bulunduğu baronun topluluk sigortasına katıldığı tarihten itibaren üç ay içinde bu baro aracılığı ile T. C. Emekli Sandığına yazılı olarak başvurması zorunludur. Borçlanılacak miktar, ilgilinin T. C. Emekli Sandığına evvelce kesenek ödediği memuriyet veya hizmette son aldığı maaş yahut ödenek derecesindeki kıdeminden itibaren o memuriyet veya hizmetin asgari terfi süresi nazara alınarak 2 veya 3 yılda bir terfi etmiş sayılmak suretiyle T. C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri dairesinde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadarki fiili avukatlık süresi için ödemesi gereken keseneklerin (Kurum hissesi dâhil) tamamıdır. Ancak, kesenekler ve kurum hissesi ait oldukları geçmiş yıllarda yürürlükte bulunan T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre hesaplanır. Borçlanılan süre ile T. C. Emekli Sandığına tabi eski memuriyet veya hizmet süreleri toplamı 30 yılı geçemez. Fiili avukatlık süresinin bu miktarı aşan kısmı için borçlanmak mümkün değildir. Borçlanılacak miktar, ilgilinin talebine göre, T. C. Emekli Sandığı tarafından yapılacak tebligat üzerine en geç 1 ay içinde toptan veya on yıl içinde on eşit taksitle ödenir. T. C. Emekli Sandığına tabi eski memuriyet veya hizmetlerinden ayrılırken keseneklerini almış olanlar bunun tamamını kanuni faizi ile birlikte, borçlanılan miktarın tamamının veya ilk taksidinin ödenmesi süresi içinde sandığa iade ile yükümlüdürler. Kesenekleri süresi içinde iade etmiyenlerin bu madde hükümlerinden faydalanmaları mümkün değildir. Borçlanan kimseler emekliliğe esas olan eski memuriyet veya hizmet sürelerine borçlandıkları sürenin eklenmesi suretiyle hesaplanacak süre üzerinden ve borçlandıkları miktarın tamamını ödedikleri tarihten itibaren 5434 sayılı Kanuna göre emekli aylığına hak kazanırlar. Emekli aylığına hak kazanabilmesi için toplam süresinin 25 yıl olması yeterlidir. Taksitle ödemede, borcun tamamını ödiyemeden ölen veya T. C. Emekli Sandığına göre malul olan avukatların kendilerine veya hak sahibi mirasçılarına ölüm veya maluliyeti takibeden ay başından itibaren 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre malullük yahut dul ve yetim aylığı bağlanır. Şu kadar ki, ödenmemiş yıllık taksitlerin her biri 12 eşit parçaya bölünerek o yılın malullük veya dul ve yetim aylıklarından kesilir ve artan miktar hak sahiplerine ödenir. Taksitle ödemede, bir taksidi zamanında ödemiyen ve T. C. Emekli Sandığınca yapılan tebligat üzerine 1 ay içinde bu borcunu yerine getiremiyenlerin borçlanma durumuna son verilir ve ödedikleri miktara tekabül eden sürenin eski memuriyet veya hizmetlerine eklenmesi suretiyle hesaplanacak süre üzerinden T. C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır. Yukarıdaki fıkralar gereğince kendilerine veya hak sahibi mirasçılarına emekli, malullük veya dul ve yetim aylığı bağlananlara borçlanmadan önceki fiili memuriyet veya hizmetlerin tutarı üzerinden T. C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre ikramiye ödenir. (B) bendinden faydalanabilmek için ilgilinin, T. C. Emekli Sandığına kesenek ödediği memuriyet veya hizmetten ayrılmasını takibeden bir ay içinde Sandığa dilekçe ile başvurması ve kendisine emekli aylığı bağlanmamış veya kesenekleri iade edilmemiş olması gereklidir. (A) bendinin ikinci fıkrası delaletiyle (B) bendinden faydalananlar için bu süre borçlanma taleplerinin kabul edildiğinin Sandıkça kendilerine tebliği tarihinden başlar. (B) bendinden faydalanmak dileği ile yapılan başvurmanın T.C. Emekli Sandığınca kabul edildiğinin ilgiliye tebliğini takibeden aybaşından itibaren sandığa kesenek ödeme yükümlülüğü doğar. Kesenekler (Kurum hissesi dâhil) her ayın ilk haftası içinde doğrudan doğruya veya T.C. Emekli Sandığının belirteceği bir banka aracılığı ile sandığa ödenir. Kesenek ve kurum hissesi, ilgilinin T. C. Emekli Sandığına kesenek ödediği evvelki memuriyet veya hizmette son iktisap ettiği maaş veya ödeneğindeki kıdeminden başlamak üzere o memuriyet veya hizmetin en az yükselme süresine göre iki veya üç senede bir terfi ediyormuşçasına yürütülecek maaş dereceleri üzerinden hesaplanır. (B) bendi uyarınca T. C. Emekli Sandığı ile ilgileri devam edenlerin emekliliğe esas sürelerinin 30 yılı doldurduğu, sandıkla ilgilerinin kesilmesini yazılı olarak istedikleri, öldükleri yahut T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre malûl duruma girdikleri veya borçlanma hükümlerinde gösterildiği şekilde sandık tarafından verilen bir aylık süre içinde ödememekte temerrüt ettikleri takdirde bu durumların husule geldiği tarihi takibeden aybaşından itibaren sandıkla ilgileri kesilir ve toplam süreleri üzerinden kendilerine yahut hak sahibi mirasçılarına 5434 sayılı Kanun uyarınca emekli, malullük dul veya yetim aylığı bağlanır. Bu kimselere ödenecek ikramiye hakkında borçlanma ile ilgili hükümler kıyasen uygulanır. Geçici 3, 4 ve 5 inci maddeler uyarınca borçlandıkları süre ile birlikte emekliliğe esas hizmetleri tutarı 15 yıl veya daha fazla olanlar da bu maddenin (B) bendi hükmünden faydalanabilirler. (Ek fıkra: 26/2/1970 - 1238/3 md.) Bu madde hükümlerinden faydalananların, (A) bendi uyarınca borçlandıkları veya (B) bendi uyarınca T.C. Emekli Sandığı ile ilgilerini devam ettirdikleri sürelerin tamamı, emekliliğe tabi görevden son defa ayrıldıkları maaş veya ödenekteki kıdemlerine eklenmek suretiyle bu görev veya hizmetin en az yükselme süresine göre iki veya üç yılda bir terfi etmiş veya ediyormuşçasına intıbakları yapılır. (Ek fıkra: 26/2/1970 - 1238/3 md.) Bu maddenin 9 uncu fıkrasında T.C. Emekli Sandığına başvurma için konulmuş bir aylık süreyi geçirmiş olanlar, 1 Ocak 1971 tarihine kadar başvurmaları şartı ile bu madde hükümlerinden faydalanabilirler. Geçici Madde 3 – (Değişik: 26/2/1970 - 1238/1 md.) 7 Temmuz 1969 tarihinde veya bu tarihle 1 Ocak 1971 tarihi arasında T.C. Emekli Sandığında iştirakçi durumunda bulunanların, emeklilik keseneği ödedikleri görev veya hizmetten önce T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi olmadan ve Sosyal Sigortalar kapsamına da girmeden geçirdikleri fiili avukatlık sürelerinin daha önce başka kanunlarla borçlanılan süreler ile birlikte onbeş yılı geçmiyecek kısmı, 5434 sayılı Kanuna 23 şubat 1965 gün ve 545 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile eklenen maddedeki esaslara göre borçlanmaları şartı ile emekliliğe esas hizmetlerine eklenir. Şu kadar ki, bu kimselerin adlarına borç kaydedilecek miktar borçlandırılan sürenin geçtiği tarihlerde kesilen kesenek ve karşılıklar oranına göre tespit olunur. Bu madde hükmünden faydalanmak için, ilgilinin, 1 Nisan 1971 tarihine kadar T.C. Emekli Sandığına yazılı olarak başvurması şarttır. Geçici Madde 4 – (Değişik: 26/2/1970 - 1238/1 md.) 7 Temmuz 1969 tarihinde veya bu tarihle 1 Ocak 1971 tarihi arasında T.C Emekli Sandığında iştirakçi durumunda bulunanlardan, emekli keseneği ödedikleri görev veya hizmetten önce T.C. Emekli Sandığına tabi olmadan ve Sosyal Sigortalar kapsamına da girmeden avukatlık yapan ve ondan önce de emekliliğe tabi bir görev veya hizmette bulunanların T.C. Emekli Sandığı ile ilişkileri bulunan devreler arasındaki fiili avukatlık sürelerinin daha önce başka kanunlarla borçlanılan süreler ile birlikte onbeş yılı geçmiyecek kısmı geçici 3 üncü madde uyarınca borçlanmaları şartı ile aynı madde hükümlerine göre emekliliğe esas hizmetlerine eklenir. Geçici 3 üncü maddenin son fıkrası hükmü bu halde de uygulanır. Geçici Madde 5 – Geçici 2,3 ve 4 üncü maddelerin kapsamına giren avukatların bu maddeler gereğince borçlandıkları fiili avukatlık sürelerinden önce Sosyal Sigortalar Kurumu kapsamına giren hizmetleri de mevcutsa, Sosyal Sigortalar kapsamına giren hizmetler 5/1/1961 tarihli ve 228 sayılı Kanunun aylık bağlanmasına ilişkin esasları dairesinde T.C. Emekli Sandığındaki hizmetler (Borçlanılan süreler dâhil) ile birleştirilir. Bu madde hükmünden faydalanmak istiyenlerin, T.C. Emekli Sandığına başvurmalarının şekli ve süresi hakkında geçici 3 üncü madde hükmü kıyasen uygulanır. Geçici Madde 6 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Avukatlar Yardımlaşma Sandığında üye bulunan avukatlar, levhasına yazılı oldukları baroya müracat ederek sandıktaki kayıtların silinmesini istiyebilirler. Yukarıdaki fıkra gereğince sandıktan kayıtları silinen avukatların sandıktaki alacaklarının, üyelik süresi ve sandık mevcuduna göre kendilerine ödenmesi şekli, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde ilgili baro yönetim kurulu tarafından hazırlanıp baro genel kurulunca onaylanan bir yönetmelikle tespit edilir. Geçici Madde 7 – (Mülga: 30/1/1979 - 2178/8 md.) Geçici Madde 8 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Siyasal Bilgiler Okulu veya fakültesinden mezun olup da eksik kalan derslerden hukuk fakültesinde sınav vermiş olanlar, bu Kanunun uygulanmasında hukuk fakültesi mezunu sayılırlar. Geçici Madde 9 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Yargıtay'da hukuk mezunu başkâtip olarak en az dört yıl süre ile hizmet etmiş olanlar, 3 üncü maddenin (c) bendindeki kayıttan vareste tutulurlar. Geçici Madde 10 – Ankara Baro Başkanı, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde Ankara'da toplanıp Türkiye Barolar Birliği Başkanı ile Birlik Yönetim Kurulu, Birlik Disiplin Kurulu ve Birlik Denetleme Kurulu üyelerini ve yedeklerini seçecek olan ilk genel kurul için delegelerini seçip göndermelerini ve toplantı yer, gün ve saatini, toplantı gününden en az bir ay önce barolara bildirir. Belirtilen günde toplantıyı açarak yerini en yaşlı delegeye bırakır. Geçici Madde 11 – 708 sayılı Kanunun ikinci ve 7 nci maddelerinde ve 2573 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde yazılı mülazemet süresini 3499 sayılı Avukatlık Kanununun yürürlüğü tarihinde bitirmiş olanlar 3 üncü maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde ve 5 inci maddede gösterilen şartlara sahip oldukları takdirde baro levhasına yazılırlar. Bu Kanunun uygulanmasında Medresetulkuzat ve Nüvap Mektebi mezunları hukuk mezunu sayılır. Geçici Madde 12 – Gerek 3499 sayılı Kanun ve gerekse bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra dava vekâleti ruhsatnamesi ile 708 sayılı Kanunun 5 inci maddesine dayanılarak avukatlık ruhsatnamesi verilemez. Ancak, hukuk fakültesi veya mektebinden mezun olmadıkları halde 3499 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce hâkimlik veya savcılık sınıflarında, 3499 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce veya sonraki görev sürelerinin toplamı dört yılı doldurmuş olanlara 3 üncü maddenin (b) ve (c) bentlerindeki kayıtlardan vareste tutulmak şartiyle avukatlık ruhsatnamesi verilir. Sicilleri itibariyle görevlerinden çıkarılmış olanlar hakkında bu hüküm uygulanmaz. Geçici Madde 13 – 3499 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte dava, vekâleti ruhsatnamesine sahip olanlar, beş avukat bulunmıyan yerlerde vekâlet icra edebilirler. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce 3499 sayılı Kanunun (Muvakkat IV üncü) maddesi uyarınca beş avukat bulunmıyan yerlerde dava vekilliği yapmakta olanların kazanılmış hakları saklıdır. (Değişik ikinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/96 md.) Dava vekillerinin, mesleklerini icra edebilmeleri için, o yerin bağlı olduğu baroca tutulan bir listeye yazılmaları şarttır. Listeye yazılmak için yapılan başvuru üzerine barolar, istemin kabul veya reddine dair kararlarını bir ay içinde vermek zorundadır. Bu süre içinde karar verilmez yahut ret kararı verilir ise ilgili şahıs; karar verilmemiş ise bir aylık sürenin sonunda, istem reddedilmiş ise ret kararının tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kuruluna itiraz edebilir. Türkiye Barolar Birliğinin itiraz üzerine verdiği kararlar Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya karar onaylandığı takdirde kesinleşir. Ancak Adalet Bakanlığı uygun bulmadığı kararları bir daha görüşülmek üzere, gösterdiği gerekçesiyle birlikte Türkiye Barolar Birliğine geri gönderir. Geri gönderilen bu kararlar Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılır; sonuç Türkiye Barolar Birliği tarafından Adalet Bakanlığına bildirilir. 8 inci maddenin altıncı ve yedinci fıkraları hükümleri burada da kıyasen uygulanır. Listeye yazılma, bu Kanunun davavekillerine tanıdığı hak ve yetkilerden faydalanmak ve yükümlere tabi olmak bakımından, baro levhasına yazılmanın sonuçlarını doğurur. Listenin barolarca nasıl düzenleneceği, listeye yazılmak için yapılacak başvurma hakkındaki işlemler listenin mahkemelere, Cumhuriyet savcılıklarına, icra ve iflas dairelerine ve diğer resmi mercilere bildirilme tarzı ve listeden kaydın silinmesi şekli bu Kanunun 182 inci maddesinde yazılı yönetmelikte gösterilir. Geçici Madde 14 – 3499 sayılı Kanunla ek ve değişikliklerine göre kurulmuş olan barolar, bu Kanun hükümlerine göre görevlerine devam ederler. Geçici Madde 15 – 168 inci madde uyarınca hazırlanacak asgari ücret tarifesi, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yapılır ve yeni tarife yürürlüğe girinceye kadar eski tarife uygulanır. Geçici Madde 16 – Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu görevine başlayıncaya kadar, avukatlık haysiyet divanındaki dosyalar, bu kurula devredilmek üzere Ankara Baro Başkanlığınca teslim alınır. Geçici Madde 17 – Yargı mercileri, Cumhuriyet savcılıkları, icra memurlukları nezdinde başkâtiplik, zabıt kâtipliği, zabıt kâtibi muavinliği yahut icra memurluğu veya yardımcılığı görevlerinden birini en az on yıl süre ile yapmış olan kimseler, bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca Avukatlık meslekine kabul için aranılan tahsil, staj (…) [65] dışındaki şartları haiz olurlar ve 5 inci maddede yazılı engeller kendilerinde bulunmazsa, en az üç avukat veya davavekili olmıyan bir yerde, o yerin bağlı olduğu baroca tutulan listeye yazılmak şartiyle, munhasıran o yerin hukuk mahkemeleri ve icra ve iflas dairelerinde dava ve iş takib edebilirler. Bu kimseler, munhasıran vekâlet görevini yapabilecekleri yerde, listeye yazılma tarihinden itibaren üç ay içinde bir büro açmak zorundadırlar. Bu zorunluluğa uymıyanların adları listeden silinir. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 61 inci maddesinin son fıkrası gereğince vekâlet görevini yapanlar, geçmiş adalet hizmetine ait şarta bakılmaksızın, birinci fıkrada, yazılı diğer şartlara sahip oldukları takdirde, o yerin bağlı bulunduğu baroca tutulan listeye yazılmak suretiyle, munhasıran o yerdeki hukuk mahkemeleri ve icra ve iflas dairelerinde vekâlet görevini yapmaya devam ederler. Ancak, listeden herhangibir suretle adları silinenler, birinci fıkrada yazılı şartların tamamına sahip olmadıkça bir daha listeye yazılamazlar. Bu kimseler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde listeye yazılmak için başvurmak ve yazılma tarihinden itibaren üç ay içinde bir büro açmak zorundadırlar. Aksi halde listeye yazılmazlar; listeye yazılmışlarsa adları listeden silinir. (Değişik dördüncü fıkra: 26/2/1970 - 1238/4 md.) Yukarıdaki fıkralar uyarınca vekâlet görevini yapmak hakkı o yer avukat veya dava vekilleri sayısının üçü bulması halinde kendiliğinden sona erer. Sona erme tarihinden itibaren üç ay içinde, ilgili şansın aynı baro bölgesi içinde üç avukat veya dava vekili bulunmayan başka bir yere naklederek büro açması halinde, listedeki kaydı, nakledilen yer işaret edilmek suretiyle devam eder. İlgili üç aylık süre içinde başka bir baroya başvurduğu takdirde, dosyası getirilmek suretiyle başvurduğu baronun listesine kaydı yapılıp ayrıldığı baronun listesinden de adı silinerek vekâlet görevine devam eder. Üç aylık süre içinde aynı baro bölgesindeki başka bir yere nakil yapılarak büro açılmaması veya bu süre dolmadan başka bir baroya nakil için başvurulmaması halinde ilgilinin adı listeden silinir. Geçici 13 üncü maddenin listeye yazılma için yapılacak başvurma ile ilgili ikinci fıkrası hükmü bu kimseler hakkında da kıyasen uygulanır. Listeyle ilgili olup, geçici 13 üncü maddenin son fıkrasında gösterilen hususlar ve bu maddeye göre vekâlet görevini ifa edeceklere verilecek yetki belgesinin neleri ihtiva eyliyeceği 182 nci maddede yazılı yönetmelikte gösterilir. Bu Kanunun ikinci, dördüncü, beşinci, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onbirinci ve onikinci kısmı ile 49, 57, 58, 59, 60, 61, 62 ve 65 inci maddeleri dışında kalan hükümleri bu maddenin kapsamına giren kimseler hakkında da kıyasen uygulanır. Baro giriş ve yıllık kesenekleri bu maddenin kapsamına giren kimselerden alınmaz. (Değişik son fıkra: 26/2/1970 - 1238/4 md.) Bu maddenin üçüncü fıkrası 7 Temmuz 1977 tarihinde yürürlükten kalkar. Geçici Madde 18 – (Ek: 26/2/1970 - 1238/5 md.) Geçici 3 ve 4 üncü maddeler uyarınca borçlanılarak emekliliğe esas hizmetlerine eklenen sürelerin üçte ikisi, ilgililerin halen bulundukları görevin veya hizmetin en az yükselme süresine göre iki veya üç yılda bir değerlendirilmek suretiyle intibakları yapılır ve böylece görev veya hizmet aylıkları ile emeklilik keseneğine esas aylıkları yükseltilir. Geçici Madde 19 – (Ek: 1/4/1981 - 2442/2 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, bu Kanunun 1 nci maddesi ile Avukatlık Kanununun 14 üncü maddesine eklenen fıkrada belirtilenlerin sıkıyönetim askeri mahkemelerinde almış oldukları davalar Avukatlık Kanununun hükümleri dairesinde üç ay içinde devredilir. Geçici Madde 20 – (Ek: 25/6/2002 - 4765/1 md.) 10.5.2001 tarihinden önce ilköğretim veya orta öğretimde öğretmenlik görevi ile avukatlık mesleğini birlikte yapanlar ve aynı durumda olup avukatlık stajını yapmakta olanlar hakkında 11 inci madde hükmü uygulanmaz. (Mülga ikinci fıkra: 28/11/2006-5558/1 md.) [66] Geçici Madde 21 – (Ek: 13/1/2004 – 5043/7 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 7/2/2008 tarihli ve E.: 2005/128, K.: 2008/54 sayılı Kararı ile.) Geçici Madde 22 – (Ek: 18/2/2009 - 5838/29 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmemiş baro keseneği borcunun tamamının, bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde ödenmesi halinde, işlemiş faiz borcu silinir. Baro keseneğinin ödenmemesine bağlı olarak yürütülen levhadan ve sicilden silme işlemleri, altı ay süreyle durdurulur. Geçici Madde 23 – (Ek:11/7/2020-7249/22 md.) Görev sürelerine bakılmaksızın tüm barolarda baro başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri ile Türkiye Barolar Birliği delege seçimleri 2020 yılı Ekim ayının ilk haftasında; Birlik Başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri seçimleri ise 2020 yılı Aralık ayı içinde yapılır. Geçici Madde 24- (Ek:24/11/2021-7343/15 md.) 59 uncu maddenin beşinci fıkrası, bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren on beş gün içinde talep etmek koşuluyla avukatların, avukatlık veya Türkiye Barolar Birliği ya da baroların organlarındaki görevlerinden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlar nedeniyle bölge adliye mahkemesi ceza dairelerince 15/7/2020 tarihinden önce verilmiş kesin nitelikteki kararları hakkında da uygulanır. Bu maddenin uygulandığı hâlde, cezası infaz edilmekte olan hükümlülerin, Ceza Muhakemesi Kanununun 100 üncü maddesi uyarınca tutukluluğunun devam edip etmeyeceği hususu, hükmü veren ilk derece mahkemesince değerlendirilir. Geçici Madde 25- (Ek:14/11/2024-7532/2 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce avukatlık stajına başlamış olanlar hakkında bu maddeyi ihdas eden Kanunla 16 ncı maddenin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikten önceki hükümlerin uygulanmasına devam olunur. Ek Geçici Madde 1 – (Ek: 31/10/1980 - 2329/3 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, değiştirilen 168 nci madde hükümleri uyarınca hazırlanacak ilk tarifeler yürürlüğe girinceye kadar açılan davalar veya başlayan hukuki yardımlarla ilgili olarak değer veya miktarın bir milyar lirayı aşan bölümü için takdir edilecek nispi avukatlık ücretinin hesabında, yürürlükte olan tarifelere bakılmaksızın, binde bir oranı uygulanır. Madde 199 – (Bu madde 3/4/1930 tarih ve 1580 sayılı Belediye Kanunu ile 13/3/1929 tarihli İdari Umumiyei Vilayat Kanununa birer ek madde eklenmesi ile ilgili olup getirdiği hükümler ilgili kanunlardaki yerlerine işlenmiştir.) Kanunun yürürlük tarihi: Madde 200 – Bu Kanun yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer. Kanunu yürüten makam: Madde 201 – Bu Kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 19/3/1969 TARİHLİ VE 1136 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1) 22/1/1986 tarihli ve 3256 Sayılı Kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 11 inci maddesi hükmü uyarınca, avukatlık ve avukatlık stajıyla birleşmeyen ilköğretimde öğretmenlik görevinde bulunulması sebebine dayanılarak; A) Yapmış oldukları stajın geçerli sayılmamasından dolayı aynı Kanunun 72 nci maddesinin (b) bendi uyarınca adları baro levhasından silinmiş bulunanlar la staj bitim belgesi almış oldukları halde aynı sebeple baro levhasına yazılma istemleri reddedilenler, levhaya yazılmalarına dair baro yönetim kurulu kararları Adalet Bakanlığınca onaylanmayanlar veya baro levhasına yazılmamış olanlar, başvurdukları takdirde başkaca engellerinin bulunmaması kaydıyla baro levhasına yazılırlar ve avukatlık yapabilirler. B) Adları staj listesinden silinmiş olanlar, başkaca engelleri bulunmadığı takdirde bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde başvurmaları halinde, yeniden Staj listesine yazılırlar ve silme kararından önce yaptıkları staj geçerli sayılarak stajlarına devam ederler. Bunlardan adları staj listesin den silinmesi gerekenler hakkında, başkaca engelleri yoksa silme işlemi yapılmaz. Bu Kanunun yürürlüğe girdiğı tarihten önce, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 11 inci maddesi hükmü uyarınca, avukatlık ve avukatlık stajıyla birleşmeyen diğer işlerde bulunulması sebebine dayanılarak, yapmış oldukları stajın geçerli sayılmamasından dolayı aynı Kanunun 72 nci maddesinin (b) bendi uyarınca adları baro levhasından silinmiş bulunanlarla staj bitim belgesi almış oldukları halde aynı sebeple baro levhasında yazılma istemleri reddedilenler, levhaya yazılmalarına dair baro yönetim kurulu kararları Adalet Bakanlığınca onaylanmayanlar veya baro levhasına yazılmamış olanlar, başvurdukları takdirde avukatlıkla birleşmeyen işlerinden ayrılmış olmaları ve başkaca engellerinin bulunmaması kaydıyla baro levhasına yazılırlar. Bu şekilde avukatlık stajı yaptıktan sonra baro levhasına yazılmış bulunanların da avukatlıkla birleşmeyen bir işle uğraşmamaları ve başkaca engelleri bulunmaması şartıyla kayıtları silinmez. Adları staj listesinden silinenler, avukatlıkla birleşmeyen işlerinden ayrılmış oldukları ve başkaca engelleri bulunmadığı takdirde bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde başvurmaları halinde, yeniden staj listesine yazılırlar ve silme kararından önce yaptıkları staj geçerli sayılarak stajlarına devam ederler. Bunlardan adları staj listesinden silinmesi gerekenler hakkında başkaca engelleri yoksa silme işlemi yapılmaz. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce avukatlıkla bağdaşmayan bir işle uğraştıkları sırada avukatlık stajını yapan veya yapmakta bulunanlar hakkında: a) Cezai takibat yapılmaz. b) Daha önce başlamış olan takibatlar durdurulur. Hükmolunan cezalar ceza mahkümiyetlerinin sonuçlarını da kapsamak üzere affedilmiştir. Bu suretle cezaları bütün sonuçlarıyla affedilmiş olan avukat ve avukat stajyerleri hakkında, bu mahkümiyetlerine dayanılarak Avukatlık Kanununun, avukatlığa kabul edilmemeye ve ruhsatnameleri geri alınmak suretiyle iptal ve adları bir daha yazılmamak üzere levhadan silinmeye dair hükümleri uygulanmaz. Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk baro genel kurul toplantısı, Kanunun yayımını izleyen ikinci yılın ekim ayının ilk haftası içinde yapılır. Geçici Madde 3 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, baro disiplin kurulu üyesi olanlar ile baro ve Birlik Denetleme Kurulu üyesi bulunanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, yönetim kurulu seçimlerinin yapılacağı ilk genel kurul toplantısına kadar görevlerine devam ederler. Geçici Madde 4 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Siyasal Bilgiler Okulu veya Fakültesinden mezun olup da eksik kalan derslerden Hukuk Fakültesinde sınav vermiş olanlar, bu Kanunun uygulanmasında Hukuk Fakültesi mezunu sayılırlar. 2 – 2/5/2001 tarihli ve 4667 sayılı Kanunun geçici maddeleri: Geçici Madde 1 – (Mülga birinci fıkra: 28/11/2006-5558/1 md.) [67] Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 11 inci maddesi hükmü uyarınca, avukatlık ve avukatlık stajıyla birleşmeyen diğer işlerde bulunulması sebebine dayanılarak, yapmış oldukları stajın geçerli sayılmamasından dolayı aynı Kanunun 72 nci maddesinin (b) bendi uyarınca adları baro levhasından silinmiş bulunanlarla staj bitim belgesi almış oldukları halde aynı sebeple baro levhasına yazılma istemleri reddedilenler, levhaya yazılmalarına dair baro yönetim kurulu kararları Adalet Bakanlığınca onaylanmayanlar veya baro levhasına yazılmamış olanlar, başvurdukları takdirde avukatlıkla birleşmeyen işlerinden ayrılmış olmaları ve başkaca engellerin bulunmaması kaydıyla baro levhasına yazılırlar. Bu şekilde avukatlık stajı yaptıktan sonra baro levhasına yazılmış bulunanların da avukatlıkla birleşmeyen bir işle uğraşmamaları ve başkaca engellerinin bulunmaması şartı ile kayıtları silinmez. Adları staj listesinden silinenler, avukatlıkla birleşmeyen işlerinden ayrılmış oldukları ve başkaca engelleri bulunmadığı takdirde bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde başvurmaları halinde yeniden staj listesine yazılırlar ve silme kararından önce yaptıkları staj geçerli sayılarak stajlarına devam ederler. Bunlardan adları staj listesinden silinmesi gerekenler hakkında başkaca engelleri yoksa silme işlemi yapılmaz. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce avukatlıkla bağdaşmayan bir işle uğraştıkları sırada avukatlık stajını yapan veya yapmakta bulunanlar hakkında; a) Cezaî takibat yapılmaz, b) Daha önce başlamış olan takibatlar durdurulur. Hükmolunan cezalar ceza mahkûmiyetlerinin sonuçlarını da kapsamak üzere affedilmiştir. Bu suretle cezaları bütün sonuçlarıyla affedilmiş olan avukat ve avukat stajyerleri hakkında, bu mahkûmiyetlerine dayanılarak Avukatlık Kanununun avukatlığa kabul edilmemeye ve ruhsatnameleri geri alınmak suretiyle iptal ve adları bir daha yazılmamak üzere levhadan silinmeye dair hükümleri uygulanmaz. Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kurulmuş olan barolar hakkında 77 nci maddenin bu Kanunla değişik birinci fıkrası hükmü uygulanmaz. Geçici Madde 3 – Bu Kanun gereğince düzenlenecek yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkartılır. 1136 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN KANUN-KHK’NİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin Numarası 1136 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1186 — 1/3/1969 1238 186, 189, 196, 197, 198, Geçici Madde 2, Geçici Madde 17, Geçici Madde 18 7/3/1970 2018 Geçici Madde 7 2/7/1976 2174 81 10/11/1978 2178 3, 4, 6, 15, 24, 25, 26, 28, 29, 30, 31, 32, 33, Geçici Madde 7 7/2/1979 2329 Ek Geçici Madde 1 4/11/1980 2442 14, Geçici Madde 19 3/4/1981 2652 81 20/4/1982 3003 12, 76, 77, 86, 87, 90, 111, 154, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3, Ek Madde 4 15/5/1984 3079 91, 119 21/11/1984 3256 4, 5, 8, 12, 14, 17, 20, 23, 63, 64, 70, 72, 75, 81, 82, 92, 102, 105, 108, 115, 117, 121, 123, 128, 133, 135, 140, 142, 144, 157, 158, 160, 170 30/1/1986 3464 86, Ek Madde 3 2/6/1988 4276 76, 77, 111 20/6/1997 4667 9 22 Diğer hükümleri Yayımı tarihi olan 10/5/2001 tarihinden bir yıl sonra Yayımı tarihi olan 10/5/2001 tarihinden 6 ay sonra 10/5/2001 4765 Geçici Madde 20 10/5/2002 5043 27, 27/A 115 9, 164, 167, Geçici Madde 21 1/1/2004 tarihinde Türkiye Barolar Birliğinin ilk seçimli genel kurulundan sonra 20/1/2004 5218 65, Ek Madde 3 21/7/2004 5533 1 5/7/2006 5558 [68] 3, 6, 28, 29, 30, 31, Geçici Madde 17, 20 14/12/2006 5615 180 1/1/2007 tarihinden geçerli olmak üzere 4/4/2007 5728 5, 14, 17, 35, 56, 58, 61, 62, 63, 150, Ek Madde 3 8/2/2008 5754 sayılı Kanunla değişik 5510 186 ilâ 188 ve 191 1/10/2008 5838 65, Geçici Madde 22 28/2/2009 5904 168 3/7/2009 6111 27 25/2/2011 6460 43 30/4/2013 6325 12 22/6/2013 Anayasa Mahkemesi’nin 28/2/2013 tarihli ve E.: 2012/116, K.: 2013/32 sayılı Kararı 5 13/8/2013 6552 182 11/9/2014 KHK/700 14, 115 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7188 16 24/10/2019 7249 6, 15, 16, 17, 42, 44, 49, 50, 58, 59, 64,65, 66, 67, 77, 82, 96, 114, 115, 177, Ek Madde 1, Geçici Madde 23 15/7/2020 7343 5, Geçici Madde 24 30/11/2021 7409 16, 177, 180 11/6/2022 7445 43, 65, 180 5/4/2023 Anayasa Mahkemesinin 22/6/2023 tarihli ve E.:2022/100; K.:2023/114 sayılı Kararı 180 Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (19/6/2024) 7531 180 14/11/2024 7532 16, Geçici Madde 25 27/11/2024 [1] 2/5/2001 tarihli ve 4667 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkraya (d) bendi eklenmiş, mevcut (d) ve (e) bentleri, sırasıyla (e) ve (f) bentleri olarak teselsül ettirilmiştir. [2] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle düzenlenen bu hüküm, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [3] Anayasa Mahkemesi’nin 25/2/2010 tarihli ve E.: 2008/17, K.: 2010/44 sayılı Kararı ile bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “…milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk,…” ibaresi iptal edilmiştir. [4] 24/11/2021 tarihli ve 7343 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “kovuşturma altında bulunması” ibaresi “dolayı hakkında kamu davası açılmış olması” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Avukatlık sınavını başarmış olanlar veya” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. Daha sonra bu hüküm, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [6] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fıkrada alan “yer barosu” ibaresi “baro” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 7/6/2012 tarihli ve 6325 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “Hakemlik” ibaresinden sonra gelmek üzere “arabuluculuk,” ibaresi eklenmiştir. [8] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkraya “dahildir.)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve staj yaptığı baroya kayıtlı” ibaresi eklenmiştir. [9] 17/10/2019 tarihli ve 7188 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu fıkrada yer alan “taşıyanlardan,” ibaresi “taşıyan ve Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında başarılı olanlardan,” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yer barosuna” ibaresi “baroya” şeklinde değiştirilmiştir. [11] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “o baroya yazılı” ibaresi “staj yaptığı baroya kayıtlı” şeklinde değiştirilmiştir. [12] 2/5/2001 tarihli ve 4667 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle bu madde başlığı; “Stajiyerlerin vekâlet alması:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [13] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle düzenlenen bu hüküm, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [14] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle, bu fıkraya “gelmesi hallerinde,” ibaresinden sonra gelmek üzere “avukatın kayıtlı olduğu” ibaresi ve “yürütmek için” ibaresinden sonra gelmek üzere “kendi barosuna kayıtlı” ibaresi eklenmiştir. [15] 2/5/2001 tarihli ve 4667 sayılı Kanunun 30 uncu maddesiyle bu madde başlığı; “Ortak avukat bürosu halinde birlikte çalışma:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [16] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle, bu maddede yer alan “aynı baroya” ibareleri “aynı ilde kurulu barolardan herhangi birine” şeklinde değiştirilmiştir. [17] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle, bu fıkraya “Cumhuriyet savcısı denetiminde ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “kayıtlı olunan” ibaresi eklenmiştir. [18] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 332 nci maddesiyle bu madde başlığı “Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali :” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [19] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 333 üncü maddesiyle bu madde başlığı “Görevi savsaklama ve kötüye kullanma:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [20] Bu hükmün uygulanmasında ek 1 inci maddeye bakınız. [21] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “düşmedikçe” ve ikinci fıkrasında yer alan “avukat hakkında,” ibarelerinden sonra gelmek üzere “kayıtlı olduğu” ibaresi eklenmiş ve üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “baro” ibaresi “kararı veren baronun” şeklinde değiştirilmiştir. [22] 18/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle bu madde başlığı; “Baro keseneğini ödememekte direnme:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [23] 28/3/2023 tarihli ve 7445 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “yarı oranında alınır.” ibaresi “alınmaz.” şeklinde değiştirilmiştir. [24] Bu hükmün uygulanmasında ek 1 inci maddeye bakınız. [25] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “o yer barosu” ibaresi, “bu tespiti yapan baronun” şeklinde değiştirilmiştir. [26] Anayasa Mahkemesi’nin 1/10/2009 tarihli ve E.: 2008/73, K.: 2009/120 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan “Disiplin kovuşturmasının sonuçlanmasından veya …” ibaresi, iptal edilmiştir. [27] 22/1/1886 tarih ve 3256 sayılı Kanunun 28 nci maddesi ile bu fıkrada geçen "Danıştaya" ibaresi, "İdari Yargı Merciine" şeklinde değiştirilmiştir. [28] 2/5/2001 tarihli ve 4667 sayılı Kanunun 42 nci maddesiyle bu madde başlığı; “Levhadan silinme:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [29] Bu hükmün uygulanmasında ek 4 üncü maddeye bakınız. [30] Bu fıkra 18/6/1997 tarih ve 4276 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle dokuzuncu ve onuncu fıkraların birleştirilmesiyle dokuzuncu fıkra olarak düzenlenmiştir. [31] Bu hükmün uygulanmasında Ek 3 üncü maddeye bakınız. [32] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkraya “Genel kurul” ibaresinden sonra gelmek üzere “son rakamı çift olan yıllarda olmak kaydıyla” ibaresi eklenmiştir. [33] Bu hükmün uygulanmasında ek 3 üncü maddeye bakınız. [34] Bu maddeye 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle 17 nci bent eklenmiş ve 17 nci bent 18 inci bent olarak değiştirilmiştir. [35] Bu hükmün uygulanmasında ek 2 nci maddeye bakınız. [36] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle, bu fıkrada alan “ikişer” ibaresi “üçer” şeklinde değiştirilmiştir. [37] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 56 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ve hazırlanacak adli ve mesleki kanun tasarıları” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [38] Bu hükmün uygulanmasında ek 2 nci maddeye bakınız. [39] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle düzenlenen bu hüküm, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [40] Anayasa Mahkemesinin 6/3/2025 tarihli ve E.: 2025/50; K.: 2025/47 sayılı Kararı ile bu madde iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (22/2/2026) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [41] Anayasa Mahkemesinin 6/3/2025 tarihli ve E.: 2025/50; K.: 2025/47 sayılı Kararı ile bu madde iptal edilmiştir. Kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra (22/2/2026) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. [42] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 72 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “tutuklama müzekkeresi çıkarılan ve” ibaresi madde metinden çıkarılmıştır. [43] Anayasa Mahkemesinin 1/3/1985 tarih ve E. 1984/12, K. 1985/6 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan "... veya Devletin şahsiyetine karşı cürümlerden veya rüşvet, sahtecilik, hırsızlık, dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma ve yalan yere tanıklık cürümlerinden biri ile hakkında kamu davası açılan...” ibaresi iptal edilmiştir. [44] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 72 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Bakanlığın” ibaresi “Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulunun” şeklinde değiştirilmiştir. [45] 22/1/1986 tarih ve 3256 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle, bu maddenin başlığı metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [46] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 76 ncı maddesiyle bu kısmın başlığı “Avukatlık Ücreti” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [47] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 76 ncı maddesiyle bu madde başlığı “Avukatlık ücretinin serbestçe kararlaştırılması” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [48] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 77 nci maddesiyle bu madde başlığı “Ücret sözleşmesinin kapsamı” iken metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [49] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 80 inci maddesiyle bu madde başlığı; “Avukatlar tarafından açılacak avukatlık ücreti davaları” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [50] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 84 üncü maddesiyle bu madde başlığı; “Adli müzaharet bürosu” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [51] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 85 inci maddesiyle bu madde başlığı; “Büronun açılması” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [52] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 86 ıncı maddesiyle bu madde başlığı; “Büronun görevleri ve adli müzaherete memur avukat” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [53] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 87 inci maddesiyle bu madde başlığı; “Adli müzaharet için delil gösterme zorunluluğu” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [54] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 88 inci maddesiyle bu madde başlığı “Gelir ve gider” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [55] 28/3/2007 tarihli ve 5615 sayılı Kanunun 26 ncı maddesiyle bu bentte yer alan "yüzde üçü" ibareleri, "yüzde ikisi" şeklinde değiştirilmiştir. [56] 28/3/2023 tarihli ve 7445 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle bu bentte yer alan “ikisi” ibareleri “üçü” şeklinde değiştirilmiştir. [57] Anayasa Mahkemesinin 22/6/2023 tarihli ve E.:2022/100; K.:2023/114 sayılı kararı ile bu fıkrada yer alan “…yüzde kırkı o ilde bulunan barolar arasında eşit olarak, kalanı ise…” ibaresi iptal edilmiştir. [58] 7/11/2024 tarihli ve 7531 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu fıkranın altıncı cümlesine “tespit edilecek toplam puanın” ibaresinden sonra gelmek üzere “yüzde otuzu o ilde bulunan barolar arasında eşit olarak, kalanı ise” ibaresi eklenmiştir. [59] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 89 uncu maddesiyle bu madde başlığı “Yıllık çalışma raporu” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [60] 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun 94 üncü maddesiyle bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “kesinleşerek” ibaresi “Resmî Gazete’de yayımlanarak” şeklinde, dördüncü cümlesinde yer alan “onaylanmış sayılarak” ibaresi “Resmî Gazete’de yayımlanarak” şeklinde değiştirilmiş; üçüncü cümlesinde yer alan “Ancak” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [61] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 93 üncü maddesiyle bu maddede yer alan “üçte ikisi” ibaresi “dörtte üçü” olarak değiştirilmiştir. [62] 11/7/2020 tarihli ve 7249 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yer barosuna” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya o ilde birden fazla baronun bulunması hâlinde bu barolardan birine” ibaresi eklenmiştir. [63] 2/5/2001 tarih ve 4667 sayılı Kanunun 94 üncü maddesiyle bu madde başlığı “Yurt dışına çıkma izni” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [64] 14/7/2004 tarihli ve 5218 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “avukatlardan genel kurula katılma hakkına sahip” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır. [65] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan " ve sınav" ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. Daha sonra bu hüküm, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [66] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle düzenlenen bu hüküm, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [67] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle düzenlenen bu hüküm, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. [68] 28/11/2006 tarihli ve 5558 sayılı Kanunun yürürlüğünü düzenleyen 2 nci maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin 15/10/2009 tarihli ve E.: 2007/16, K.: 2009/147 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.
|
1,151 | 3 | 1 |
BOZCAADA VE İMROZ KAZALARININ MAHALLİ İDARELERİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1151
|
25/6/1927
|
20/7/1927
|
BOZCAADA VE İMROZ KAZALARININ MAHALLİ İDARELERİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1151 Kabul Tarihi : 25/6/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 20/7/1927 Sayı: 638 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 983 Madde 1– İmroz ve bozcaadaları mahalli anasırdan mürekkep teşkilatı hususiyeye tabi ve Çanakkale Vilayetine merbut birer nahiyedir. Madde 2 – Bu nahiyelerde intizamın temini için istihdam edilecek memur, yerli ahaliden tayin olunur. Madde 3 – Adanın menafii umuma ait mahalli işlerini tedvir ile mükellef bir "nahiye meclisi" bulunur; nahiye müdürünün riyaseti altında on azadan terekküp eder. Meclis iki sene için müntahaptır. Ada ahalisinden olup Teşkilatı Esasiye Kanununa tevfikan müntehiplik için lazım gelen evsafı haiz olanlar bu meclise aza intihap ederler. Ve mebusluk evsafını cami bulunanlar da nahiye meclisine aza intihap olunabilirler. Madde 4 – Meclis her sene nahiyenin senei atiye bütçesini ve senei sabıka hesabı katisini tetkik ve müzakere etmek üzere Kanunusani ve Ağustos aylarında iki defa azami birer ay müddet ve nahiye müdürünün daveti ile içtimaatı adiyesini akdeder. Hükümeti merkeziye veya nahiye müdürü lüzum gördüğü anda nahiye meclisi fevkalade olarak içtimaa davet olunabilir. Madde 5 – İdarei umumiyei vilayet kanuniyle vilayet meclisi umumilerine mevdu vazaif, Bozcaada ve İmroz nahiyelerinde nahiye meclislerine tevdi edilmiştir. Madde 6 – Mecmuu, ada idarei mahalliyesi varidatının yüzde birini tecavüz etmemek şartiyle reis ve azaya beher içtima için meclisce takdir olunacak hakkı huzur verilir. Madde 7 – Meclisin mukarreratı kanuna mugayir veya vazife ve salahiyeti kanuniye haricinde olarak ittihaz edilmiş olduğu takdirde re'sen veya bu kararlardan şikayet edenlerin tahriri müracaatı üzerine mukarreratı vakıa, Çanakkale Vilayeti İdare Heyetinin mütalaası alınarak, Dahiliye Vekaletince her zaman iptal olunabilir. Meclis mukarreratının ada menafi mahalliyesine mugayeretinden dolayı - ittihazı karar tarihinden on beş gün zarfında - itiraza nahiye müdürü salahiyettardır. Bu takdirde müzakere zabıtnameleri ile karar metni, nahiye müdürünün itiraznamesi Çanakkale Vilayetine gönderilir ve vilayet idare heyetince bir karara raptolunur. Madde 8 – Meclis, muayyen olan zaman ve mekan haricinde içtima veya işbu kanunile tayin edilmiş vazifeleri ifadan imtina eylediği takdirde, bir ay zarfında yeniden intihap icra olunmak üzere, meclisi feshe Dahiliye Vekili salahiyettardır. Madde 9 – Kavanini muhtelife ile vilayat idarei hususiyelerine ve belediyeye tevdi ve tahsis edilmiş olan varidat, bu iki adanın hususi bütçelerine müterettip varidatı mahalliyeyi teşkil eder. Varidatı mahalliyeye ait tarife ve miktar ve nispetleri tanzim ve tayin hususunda meclisi umumi ve meclisi belediyelere raci olan vazife ve salahiyetler bu iki adada nahiye meclislerine tevdi edilmiştir. Madde 10 – Birinci maddede muharrer hidemat ve vazaifi mahalliyenin ifasına müteferri masraflar ile mahalli idareye müterettip hidematı ve müessesatta ifayı vazife eden memur ve müstahdemlerin maaş, tahsisatı fevkalade ve ücretleri, bu iki adanın hususi bütçelerine ithali muktazi masarifi mahalliyeyi teşkil eder. Madde 11 – Adaların nahiye meclislerince tetkik ve müzakere edilen bütçe ve hesabı katiler, Çanakkale Vilayeti idare heyetinin mütalaası alınarak, Dahiliye Vekaletinin tasdikı ile iktisabı katiyet eder. Münakale, tahsisatı munzamma ve fevkalade suretleriyle bütçede vukua getirilecek tadilat aynı eşkali kanuniyeye tabidir. Madde 12 – Nahiye müdürü, adanın hususi bütçesinin amiri ita ve malmemuru muhasibi mesulüdür. Ada emvali mahalliyesinin veznedarlığını ve tahsildarlığını vesair kabız ve sarf muamelatını, Adanın memurini maliyesi, meclisçe takdir olunacak aidat mukabilinde, idarei mahalliye hesabına ifa ederler. Madde 13 – Her iki adada dini tesisat ile bunlara muhtas evkaf, idarei mahalliyenin nazareti ve Hükümeti merkeziyenin murakabesi altında cemaatlerine aittir. Cemaat mektepleri, hastane ve tedavihaneleri gibi gayrı dini tesisat ile bunlara merbut ve mevküf emvali gayrimenkule bütün mevcudatı menkulesi ve müştemilatı ile ve kaffei hukuk ve vecaibi ile idarei mahalliyeye devrolunmuştur. Madde 14 – (Mülga: 5/2/1951- 5713/1 md.; ihya: 16/7/1964- 502/1 md.) Her iki adada maarif umur ve muamelatı, Maarif Teşkilatı Hakkındaki Kanun ile İlk Tedrisat Kanunu ahkamına tevfikan tensik ve idare olunur. Tedrisat Türkçe, umumi, meccani ve ladinidir. Çocuklarına kendi dini ve lisanını öğrettirmek istiyen veliler ehliyeti Hükümetçe musaddak ve tedrisatı Hükümetin daimi teftişine tabi bulunmak ve masrafı kendileri tarafından tesviye edilmek şartı ile hususi bir hocaya,umumi mektep binaları dahilinde tahsis edilecek dershanelerde program ve ders saatleri haricinde tayin olunacak bir saatte din ve lisan derslerini okutabilirler. Her iki adada nahiye Maarif Encümeni, tedrisatı iptidaiye meclisi salahiyetini haiz olmak üzere nahiye müdürünün riyaseti altında tedrisat müfettişi veya başmuallim ve tabip ile nahiye meclisince kendi azası içinden müntehap iki azadan terekküp eder. Madde 15 – İdarei mahalliyenin nahiye müdürü tarafından mansup memur ve ve müstahdemleri ada ahalisinden olmak şarttır. Evsafı matlubeyi haiz kimse bulunmadığı takdirde diğer ada ahalisinden, bu da bulunmazsa Türkiye Cumhuriyetinin sair aksamı memaliki ahalisinden intihap olunabilir. Madde 16 – Her iki adanın zabıtai mahalliye heyeti adalar dahilinde ve sahillerinde zabıtai mania, adliye, belediye, sıhhiye ve sıhhiyei hayvaniye, saydiye, rusimiye muamelatı ile mükellef olmak üzere jandarma nizamnamesine tevfikan tensik edilir. Zabıtai mahalliye efradının adalı olması şarttır. Şu kadar ki İmroz'da Bozcaadalı, Bozcaada'da İmrozlu efrat istihdamı ve adalar ahalisinden olan efrat ile zabıtai mahalliye kadrosu itmam edilemediği takdirde jandarma nizamnamesine tevfikan şeraiti matlubeyi haiz olmak üzere memleketin sair aksamı ahalisinden dahi efrat tertibi ve tahsisi caizdir. Zabitan ve küçük zabitan Jandarma nizamnamesine tevfikan mekatibi mahsusasından yetişmiş olmak şarttır.Adalarda işbu zabıtai mahalliye heyetinin tensik ve ikamesi tarihinden itibaren mevcut polis ve jandarma kuvvetleri tebdil olunur. Madde 17 – Her iki adada sakin nüfus, nahiye meclisince tesbit ve vilayet idare heyetinin mütalaasiyle Dahiliye Vekaleti tarafından tasdik olunacak hudutlar dahilinde mahallelere tefrik olunur. Her mahallede intihap hakkını haiz ahali kendi içlerinden aynı evsafı haiz üç kişiyi muhtar namzedi olarak intihap ve bunlardan birini nahiye müdürü muhtar nasbeyler. Mahalle ihtiyar heyetlerine mevdu vazaifi kanuniye müstakillen işbu muhtarın mesuliyeti tahtında ifa olunur. Madde 18 – Çanakkale Vilayeti İdarei Hususiye teşkilatının Bozcaada ve İmroz nahiyelerine şümulü yoktur. Her iki nahiyede mevcut belediye idareleri ve belediye meclisleri ve köy ihtiyar meclisleri ve köy idareleri mülga olup bunlara ait menkul gayrimenkul emval, kuyudat, vazaif ve muamelat ve kaffei vecaip ve taahhüdat mahalli idarelere intikal eder. Madde 19 – Her iki adada Türkiye Cumhuriyeti kavanin ve nizamatının işbu kanun ile kabili telif ahkamı baki ve mer'idir. Madde 20 – Bu kanunun suveri tatbikiyesini mübeyyin olmak üzere Dahiliye Vekaletince ihzar kılınacak talimatnameler Heyeti Vekile karariyle Reisicumhur tarafından tasdik olunarak iktisabı meriyet eder. Madde 21 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 22 – Bu kanunun ahkamını icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur. 1151 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Kanun No. Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 5713 — 12/2/1951 502 — 23/7/1964
|
1,156 | 3 | 1 |
KANUNA MUGAYİR TAHAKKUK VE TEDİYE MUAMELATINI İHBAR EDENLERE İKRAMİYE İTASINA DAİR KANUN Kanun Numarası : 1156
|
25/6/1927
|
19/7/1927
|
KANUNA MUGAYİR TAHAKKUK VE TEDİYE MUAMELATINI İHBAR EDENLERE İKRAMİYE İTASINA DAİR KANUN Kanun Numarası : 1156 Kabul Tarihi : 25/6/1927 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 19/7/1927 Sayı: 637 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 8 Sayfa: 995 Madde 1 – Usulüne tevfikan tahakkuk ettirilerek tediye olunan veya tediye emrine raptedilip de Hazinece vacibüttediye halini iktisap etmiş bulunan bir masrafın kanunen istirdadı veya verilmemesi muktazi olduğunu ihbar edenlere ihbarlarının sübutu halinde istirdat veya tevkif olunacak meblağın yüzde yirmisine kadar miktarı ikramiye olarak verilir. Madde 2 – Birinci madde mucibince verilecek ikramiyeler Maliye Vekaleti bütçesinde açılacak rakamsız bir faslı mahsusa tahsisat kaydedilerek tesviye olunur. Madde 3 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Madde 4 – Bu kanunun ahkamını icraya Maliye Vekili memurdur.
|
1,163 | 5 | 1 |
KOOPERATİFLER KANUNU [1] [2] Kabul Numarası : 1163
|
24/4/1969
|
10/5/1969
|
KOOPERATİFLER KANUNU [1] [2] Kabul Numarası : 1163 Kabul Tarihi : 24/4/1969 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 10/5/1969 Sayı: 13195 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 8 Sayfa: 1955 BİRİNCİ BÖLÜM Kooperatif ve Kuruluşu A) Tarif: Madde 1 –(Değişik: 21/4/2004-5146/ 1 md.) Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklara kooperatif denir. B) Kuruluş, muteberlik şartları, isim kullanma yetkisi: Madde 2 – (Değişik: 15/2/2018-7099/7 md.) Bir kooperatif en az 7 ortak tarafından imzalanacak anasözleşme ile kurulur. Anasözleşmenin ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personel huzurunda imzalanması gerekir. İlgili Bakanlık faaliyet konuları itibarıyla kooperatifleri sınıflandırmaya, çalışma bölgeleri oluşturmaya, kooperatif kuruluşu için asgari ortak sayısından az olmamak üzere ortak sayısı ve kooperatif kurulmasına yönelik diğer şartlar ile usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ilgili Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğ ile belirlenir. Yapı kooperatifleri ile konusuna taşınmaz mal temliki dahil bulunan diğer kooperatiflerin anasözleşmelerinde ortaklara taşınmaz mal temlik edileceği hakkındaki taahhütler başka bir resmi şekil aranmaksızın muteberdir. Sermaye miktarı sınırlandırılarak kooperatif kurulamaz. Kooperatif adını ancak bu kanuna göre kurulmuş teşekküller kullanabilir. (Ek: 6/10/1988-3476/1 md.) Kooperatifler ve üst kuruluşlarının unvanlarında, kamu kurum ve kuruluşlarının isimlerine yer verilemez. C) İzin verme, tescil ve ilan: Madde 3 – Ana sözleşme, Ticaret Bakanlığına verilir. Bakanlığın kuruluşa izin vermesi halinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan olunur. Tescil ve ilan olunacak hususlar şunlardır: 1. Ana sözleşme tarihi, 2. Kooperatifin amacı, konusu ve varsa süresi, 3. Kooperatifin unvanı ve merkezi, 4. Kooperatifin sermayesi ve bunun nakdi kısmına karşılık olarak ödenen en az miktar ve her ortaklık payının değeri, 5. Ortaklık payı belgelerinin ada yazılı olduğu, 6. Ayni sermaye ve devralınan akçalı kıymetlerle işletmelerin neden ibaret oldukları ve bunlara biçilen değerler, 7. Kooperatifin ne suretle temsil olunacağı ve denetleneceği, 8. Yönetim Kurulu üyeleriyle kooperatifi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları, 9. Kooperatifin yapacağı ilanların şekli ve anasözleşmede de bu hususta bir hüküm varsa yönetim kurulu kararlarının pay sahiplerine ne suretle bildirileceği, 10. Kooperatifin şubeleri: Kooperatifler, lüzum gördükleri takdirde memleket içinde ve dışında şubeler açabilirler. Şubeler, merkezin sicil kaydına atıf yapılmak suretiyle bulundukları yer ticaret siciline tescil olunurlar. Ticaret Bakanlığı, ana sözleşmelerin, kanunun ihtiyari hükümlerinden ayrıldığını ileri sürerek kooperatifleri kuruluşuna izin vermekten kaçınamaz. Anasözleşmenin değişiklikleri de kuruluştaki usullere bağlıdır. D) Anasözleşmeye konacak hükümler: I – Mecburi hükümler: Madde 4 – Kooperatif anasözleşmesinde aşağıdaki hususlara ait hükümlerin yer olması gerektir. 1. Kooperatifin adı ve merkezi, 2. Kooperatifin amacı ve çalışma konuları, 3. Ortaklık sıfatını kazandıran ve kaybettiren hal ve şartlar, 4. Ortakların pay tutarı ve kooperatif sermayesinin ödenme şekli, nakdi sermayenin en az 1/4 nün peşin ödenmesi, 5. Ortakların ayni sermaye koyup koymıyacakları, 6. Kooperatiflerin yükümlerinden dolayı ortakların sorumluluk durumu ve derecesi, 7. Kooperatifin yönetici ve denetleyici organlarının görev ve yetki ve sorumlulukları ve seçim tarzları, 8. Kooperatifin temsiline ait hükümler, 9. Yıllık gelir gider farklarının, hesaplama ve kullanma şekilleri, 10.Kurucuların adı, soyadı iş ve konut adresleri, II – İhtiyari hükümler: Madde 5 – Anasözleşme ayrıca aşağıdaki hususları da kapsıyabilir. 1. Genel kurulun toplantısı, kararların alınması, oyların kullanılması hakkındaki hükümler; 2. Kooperatifin çalışma şekline dair esaslar; 3. Kooperatifin birliklerle olan münasebetleri; 4. Kooperatifin diğer bir kooperatifle birleşmesine ait hükümler; 5. Kooperatifin süresi. III – Yorumlayıcı hükümler: Madde 6 – 5 inci maddenin 1 ve 2 nci bentlerinde yazılı hususlar hakkında anasözleşmede hüküm olmadığı takdirde aşağıdaki hükümler uygulanır. 1. Genel kurul, kooperatifi temsile yetkililer tarafından imzalanan taahütlü mektuplarla veya bir mahalli gazete ve bir internet haber sitesi ile köylerde ise yazılı olarak imza karşılığı toplantıya çağrılır. [3] 2. Kooperatifin faaliyeti; kooperatifin amacı ve çalışma konusuyle sınırlıdır. E) Tüzel kişiliğin kazanılması ve sorumluluk: Madde 7 – Kooperatif ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına işlem yapanlar bunlardan şahsan ve zincirleme olarak sorumludur. İKİNCİ BÖLÜM Ortaklık Sıfatının Kazanılması ve Kaybedilmesi A) Ortaklığa girme şartları ve ek ödemeler: 1. Ortaklığa girme şartları ve ortak sayısı: Madde 8 – (Değişik: 6/10/1988 - 3476/2 md.) Kooperatif ortaklığına girmek için gerçek kişilerin medeni hakları kullanma yeterliliğine sahip olmaları gerekir. Ortak olmak isteyen gerçek ve tüzelkişiler, kooperatif anasözleşmesi hükümlerini bütün hak ve ödevleriyle birlikte kabul ettiklerini belirten bir yazı ile kooperatif yönetim kuruluna başvururlar. (Ek cümle:21/10/2021-7339/1 md.) Yönetim kurulu başvuruyu bir ay içinde sonuçlandırır ve başvuru sahibine kararı taahhütlü mektupla veya elden imza karşılığında tebliğ eder. Kooperatif, ortaklarına kendi varlığı dışında şahsi bir sorumluluk veya ek ödemeler yüklüyor ise ortak olmak isteği, bu yükümlerin yazılı olarak kabul edilmesi halinde değer taşır. Yönetim Kurulu; ortaklar ile ortak olmak için müracat edenlerin anasözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarını araştırmak zorundadır. Yapı kooperatiflerinde konut, işyeri ve ortak sayısı genel kurulca belirlenir. Yönetim Kurulu, genel kurulca kararlaştırılan sayının üzerinde ortak kaydedemez. (Ek dördüncü fıkra:21/10/2021-7339/1 md.) Kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatifler ile kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapan kooperatiflerde, yönetim kurulu anasözleşmede belirtilen şartları taşıyanları ortaklığa kabulden kaçınamaz. II – Tüzel kişilerin ortaklığı: Madde 9 ––(Değişik: 21/4/2004 – 5146/ 2 md.) Kamu ve özel hukuk tüzel kişileri amaçları bakımından ilgilendikleri kooperatiflerin kuruluşlarına yardımcı olabilir, önderlik edebilir ve ortak olabilirler. B) Ortaklığın sona ermesi: I – Ortaklıktan çıkma serbestisi - tazminat: Madde 10 – Her ortağın kooperatiften çıkma hakkı vardır. Çıkma keyfiyetinin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürmesi halinde ayrılmak istiyen ortağın, muhik bir tazminat ödenmesine dahi hüküm anasözleşmeye konulabilir. II – Ortaklıktan çıkmanın sınırlandırılması: Madde 11 – Kooperatiften çıkma hakkının kullanılması, anasözleşme ile en çok 5 yıl için sınırlandırılabilir. Haklı ve önemli sebeplerle bu süreden evvel çıkabileceği hususunda Anasözleşmeye hüküm konulabilir. Bir ortağın hiçbir suretle kooperatiften çıkamıyacağına dair bağlamalar hükümsüzdür. III – Bildirme süresi ve çıkma zamanı: Madde 12 – Çıkış, ancak bir hesap senesi sonu için ve en az 6 ay önceden haber verilerek yapılır. Anasözleşmede daha kısa bir süre belirtilip hesap senesi içinde çıkışa müsaade edilebilir. IV – Ortaklıktan çıkmayı kabulden kaçınma: Madde 13 – Yönetim kurulu, anasözleşmeye uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, bir ortağın kooperatiften istifasını kabulden kaçınacak olursa, ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile kooperatife bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir. V – Ortağın ölümü ve ortaklığın devri: Madde 14 – Ortağın ölümü ile ortaklık sıfatı sona erer. Anasözleşmede gösterilecek şartlarla ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalmaları sağlanabilir. (Değişik: 6/10/1988 - 3476/3 md.) Ortaklık devredilebilir. Yönetim kurulu, ortaklığı devralan kişinin ortaklık niteliklerini taşıması halinde, bu kişiyi ortaklığa kabul eder. VI – Görev veya hizmetin bitmesi, taşınmaz mal veya işletme karşılığı ortaklık: Madde 15 – Ortaklık sıfatı bir görev veya hizmetin yerine getirilmesine bağlı ise, bu görev veya hizmetin sona ermesi ile ortaklık sıfatı kalkar. Bu halde Anasözleşmeye hüküm konulmak suretiyle ortaklığın devamı sağlanabilir. Ortaklık sıfatının kazanılması, Anasözleşme ile bir taşınmaz malın mülkiyetine bağlı hakların kullanılmasına veya bir teşebbüsün işletilmesine bağlanabilir. Bu gibi hallerde taşınmaz malın mülkiyetinin veya işletmenin üçüncü şahıslara devir veya temliki ile ortaklık sıfatının bir hak olarak yeni malike veya işletmeyi alana geçebileceğini anasözleşme hüküm altına alabilir. Taşınmaz mala ait bu şekil iktisabın üçüncü şahıslara karşı muteber olması tapu siciline bu yoldan meşruhat verilmesine bağlıdır. C) Ortaklıktan çıkarılma esasları ve itiraz: Madde 16 – (Değişik birinci fıkra: 6/10/1988 - 3476/4 md.) Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar anasözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar. Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Anasözleşme, çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir. Çıkarılma kararı gerekçeli olarak tutanağa geçirileceği gibi, ortaklar defterine de yazılır. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Tebliğ edilen karar, yönetim kurulunca verilmiş ise ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde, genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmiyen çıkarılma kararları kesinleşir. (Ek: 6/10/1988 - 3476/4 md.) Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder. D) Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortaklarla hesaplaşma süresi ve yükümlülük: Madde 17 – Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu anasözleşmede gösterilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanır. Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları istiyebilecekleri günden başlıyarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Çıkan veya çıkarılan ortağın sermaye veya mevduatından kısmen veya tamamen yoksun kalacağı hakkındaki şartlar hükümsüzdür. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ortakların Hak ve Ödevleri A) Ortaklık senedi: Madde 18 – Her ortağın üyelik haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır. Bu senede kooperatifin unvanı, sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler yazılır. Bu hususlar, senet sahibi ile kooperatifi temsile yetkisi olan kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırasiyle kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkür senet anasözleşmeyi ihtiva etmek şartiyle ortaklık cüzdanı şeklinde de düzenlenebilir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp sadece beyyine vesikası hükmündedir. B) Ortaklık payları, şahsi alacaklılar: [4] Madde 19 – Kooperatife giren her şahıstan en az bir ortaklık payı alınması gerekir. Anasözleşme, en yüksek had tespit ederek bir ortak tarafından bu had dahilinde birden fazla pay alınmasına cevaz verebilir. (Değişik: 28/5/1998 - 4363/1 md.) Bir ortaklık payının değeri 100 Türk lirasıdır. Kooperatife giren ortaklar en çok 5 000 pay taahhüt edebilirler. Kooperatifler üst kuruluşuna iştirak edenler ise en az 50 pay taahhüt ederler. (Değişik dördüncü cümle:21/10/2021-7339/2 md.) Ortaklık payının değeri kooperatiflerin amaç ve faaliyet konularına göre ilgili Bakanlıkça artırılabilir. (Ek cümle:21/10/2021-7339/2 md.) 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu kapsamında sigortacılık faaliyetinde bulunacak kooperatifler için en çok pay taahhüt sınırı uygulanmaz ve ortaklık payının değeri ilgili kurumun görüşü alınarak belirlenir. [5] [6] (Değişik: 6/10/1988 - 3476/5 md.) Bir kaç pay bir ortaklık senedinde gösterilebilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 100 Türk lirası itibar olunur. [7] Her kooperatifin iştigal mevzuuna göre kredi talepleri bankalarca, müesseselerce veya şirketlerce öncelikle karşılanır. (Değişik: 6/10/1988 - 3476/5 md.) Tarımsal amaçlı kooperatiflerin yatırım faaliyetleri, ilgili bakanlıkça düzenlenen yönetmelik esasları dahilinde, bütçeden ayrılacak ödenekler yoluyla verilecek düşük faizli kredilerle desteklenir. Bir ortağın şahsi alacaklıları, ancak ortağa ait faiz ve gelir-gider farklarından hissesine düşen miktarı ve kooperatifin dağılmasında ona ödenecek payı haczettirebilirler. C) Ayni sermaye: Madde 20 – Ayn nevinden sermaye konması veya kooperatifin mevcut bir işletmeyi veya aynları devralması sözleşme ile kabul edilebilir. 1. Değer biçme, bilirkişi: Madde 21 – Anasözleşmede aynların değeri tespit edilmemiş ise, bu tespit kurucular tarafından toplantıya çağrılacak ilk genel kurulda ortak adedinin 2/3 ünü temsil eden ortakların çoğunluğu ile seçilecek bilirkişi tarafından yapılır. Kuruluştan sonra girecek ortakların ayn nevinden sermaye koymaları halinde bu çağrı yönetim kurulu tarafından yapılır. Ortakların, 2/3 ünü birleşmesi mümkün olmıyan hallerde bilirkişinin seçimi sulh hukuk mahkemesinden istenir. Seçilen bilirkişi veya bilirkişiler tarafından verilen rapora karşı tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde mahalli sulh hukuk mahkemesine itiraz edebilirler. Mahkemenin vereceği karar kesindir. 2. Karar nisabı, raporların kabulü: Madde 22 – 21 inci madde gereğince atanan bilirkişi, gereken raporları düzenleyip verdikten sonra yapılacak genel kurul toplantısında, konu görüşülür. Çağrı mektuplarına bilirkişi raporunun bir örneği eklenir. Ortak sayısının en az yarısının asaleten ve temsilen toplantıda bulunması şartiyle bilirkişi raporları okunup incelendikten ve gereğinde ayn nevinden sermaye koyan kimselerin ve devralınacak işletmenin veya aynların sahibinin açıklamaları dinlendikten sonra değerlerinin aynen kabul veya reddine, yahut ilgililerin muvafakatiyle değerlendirilmesine çoğunlukla karar verilir. Ç) Hak ve vecibelerde eşitlik: Madde 23 – Ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler. 1. Bilgi edinmek hakkı, bilanço: Madde 24 – (Değişik birinci fıkra:21/10/2021-7339/3 md.) Yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu, bilanço, gelir-gider farkı hesapları ve denetçilerin 66 ncı ve 69 uncu madde hükümlerine uygun olarak tanzim edecekleri raporlar, genel kurulun yıllık toplantısından en az 15 gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde, varsa şubelerinde ve elektronik ortamda KOOPBİS’te ortakların tetkikine amade tutulur. (Değişik ikinci fıkra:21/10/2021-7339/3 md.) Kooperatif ortaklarına KOOPBİS üzerinden, genel kurula katılma hakkını haiz ortakları gösterir listeye erişim yetkisi verilir. Ortakların bilgi edinmek hakkı, anasözleşme veya kooperatif organlarından birinin karariyle bertaraf edilemez veya sınırlandırılamaz. (Ek dördüncü fıkra:21/10/2021-7339/3 md.) Madde kapsamında elde edilen kişisel veriler sadece ortakların kooperatif iş ve işlemlerinden haberdar olmaları ve kooperatif organlarında görev almak isteyen adayların kooperatif ortaklarına ulaşabilmeleri amaçlarıyla kullanılabilir. Elde edilen veriler 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa aykırı olarak kullanılamaz, aktarılamaz veya başka bir şekilde işlenemez. 2. Ticari defterler ve sır saklama hükümleri ve ceza: Madde 25 – Kooperatifin ticari defterleri ve haberleşme ile ilgili hususların tetkiki, genel kurulun açık bir müsaadesi veya yönetim kurulunun kararı ile mümkündür. İncelenmesine müsaade edilen defter ve vesikalardan öğrenilecek sırlar hariç olmak üzere, hiçbir ortak kooperatifin iş sırlarını öğrenmeye yetkili değildir. Her ortak ne suretle olursa olsun öğrenmiş olduğu kooperatife ait iş sırlarını, sonradan ortaklık hakkını kaybetmiş olsa dahi daima gizli tutmak zorundadır. Bu mecburiyete uymıyan ortak meydana gelecek zararlardan kooperatife karşı sorumlu olduğu gibi kooperatifin şikayeti üzerine herhangi bir zarar umulmasa dahi bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. [8] 3. Genel kurul toplantılarına katılma hakkı: Madde 26 – (Değişik: 6/10/1988 - 3476/6 md.) Üç ay evvel ortak olmayanlar hariç her ortak genel kurula katılma hakkına sahiptir. Yapı kooperatiflerinde genel kurul toplantılarına katılmak için bu şart aranmaz. D) Ortakların ödev ve sorumlulukları: I – Süre ve ortaklığın yok olması: Madde 27 – Ortakların yüklendikleri paylar için ödiyebilecekleri para tutarını anasözleşme belirtir. Kooperatif, sermaye yüklemlerinde borçlu veya sair ödemelerle yükümlü bulunan ortaklarından elden yazılı olarak veya taahhütlü mektupla, bu husus mümkün olmazsa ilanla ve münasip bir süre belirterek yükümlerini yerine getirmelerini ister. İlk isteğe uymıyan ve ikinci istemeden sonra da bir ay içinde yükümlerini yerine getirmiyenlerin ortaklığı kendiliğinden düşer. Ortaklığın düşmesi alakalının, anasözleşme veya diğer suretlerle doğmuş borçlarının yok olmasını gerektirmez. II – Kooperatifin sorumluluğu: Madde 28 – Anasözleşmede aksine hüküm olmadıkça kooperatif, alacaklılarına karşı yalnız mamelekiyle sorumludur. 1. Sınırsız sorumluluk: Madde 29 – Anasözleşme, kooperatifin varlığı borçlarını karşılamaya yetmediği hallerde, ortaklarının da şahsan ve sınırsız olarak sorumlu tutulacaklarını hüküm altına alabilir. Bu takdirde alacaklılar kooperatifin iflası veya diğer sebeplerle dağılması halinde alacaklarını tamamen sağlıyamazlarsa, kooperatifin borçlarından dolayı, kooperatif ortakları zincirleme ve bütün varlıklariyle sorumlu olurlar. 2. Sınırlı sorumluluk: Madde 30 – Anasözleşmeye, kooperatif borçları için her ortağın kendi payından fazla olarak şahsan ve belirli bir miktara kadar kooperatiften sonra sorumlu olacakları hususunda bir hüküm konabilir. Ortakların tek başına sorumlu olacakları miktar kooperatifteki paylarının tutarı ile orantılı olarak da gösterilebilir. İflasın sonuna kadar bu sorumluluk iflas idaresi tarafından ileri sürülür. 3. Ek ödeme yüklemi: Madde 31 – Anasözleşme, ortakları ek ödemelerle yükümlendirebilir. Ancak, ek ödemelerin yalnız bilanço açıklarını kapatmada kullanılması şarttır. Ek ödeme yükleme sınırsız olabileceği gibi belirli miktarlarla veya iş hacmi ile veya paylarla orantılı olarak sınırlandırılabilir. Kooperatifin iflası halinde ek ödemeleri isteme hakkı iflas idaresinindir. 4. Caiz olmıyan sınırlama: Madde 32 – Sorumluluğu belirli bir zamana bırakan veya bazı ortak grublarına yükleyen anasözleşme hükümleri muteber değildir. 5. İflas halinde usul: Madde 33 – Ortakları şahsan sorumlu bulunan veya ek ödemelerle yükümlü olan bir kooperatifin iflası halinde, iflas idaresi sıra cetvelini düzenlemekle beraber ortaklardan her birinin payına düşen borcun ödenmesini kendilerinden ister. Tahsil olunamıyan meblağlar diğer ortaklar arasında bölüşülür. Aktif bakiyesi pay cetvellerinin kesin olarak tespiti üzerine geri verilir. Ortakların birbirlerine rücu hakları saklıdır. Ortakların geçici olarak tespit olunan borçlariyle pay cetveli aleyhine İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itiraz hakları vardır. 6. Sorumluluk hükümlerinin değiştirilmesi: Madde 34 – Ortakların sorumluluğu ve ek ödemeler yükümleri ile ilgili değiştirmeler ancak anasözleşmenin tadili ile mümkündür.Sorumluluk ve ek ödeme yükümleri konulması veya bunların artırılması,bu husustaki kararın tescili ile kooperatifin bütün alacakları lehine hüküm ifade eder. Sorumluluğun azaltılması hakkındaki kararlar, tescilden evvel doğmuş borçları kapsamaz. 7. Kooperatife yeni giren ortakların sorumluluğu: Madde 35 – Ortakları şahsan sorumlu, veya ek ödemelerle yükümlü bir kooperatifte, durumunu bilerek yeni giren kimse, girişinden önce doğmuş olan borçlardan diğer ortaklar gibi sorumlu olur. Buna aykırı mukavele hükümleriyle ortaklar arasındaki anlaşmalar üçüncü şahıslar hakkında hüküm ifade etmez. 8. Bir ortağın ayrılmasından veya kooperatifin dağılmasından sonra sorumluluk: Madde 36 – Sınırsız veya sınırlı sorumlu bir ortak ölür veya diğer bir sebeple kooperatiften ayrılışının kesinleştiği tarihten başlıyarak bir yıl veya anasözleşme ile tespit olunan daha uzun bir süre içinde kooperatif iflas ettiği takdirde, ayrılmasından önce doğmuş olan borçlar için ortak sorumluluktan kurtulamaz. Aynı şartlar altında veya aynı süre içinde ek ödeme yükümü de mevcut olmakta devam eder. Bir kooperatif dağılırsa, dağılmanın Ticaret Siciline tescilinden başlıyarak bir yıl veya anasözleşmede tespit olunan daha uzun bir süre içinde kooperatifin iflasının açılmasına karar verilmesi halinde ortaklar aynı şekilde ek ödemelerle birlikte sorumludurlar. 9. Sorumlulukta zamanaşımı: Madde 37 – Alacaklıların, ortakların şahsi sorumluluklarından doğan isteme hakları, daha önce kanuni bir hüküm gereğince düşmedikçe iflas işlemlerinin sona ermesinden başlıyarak daha bir yıl süre ile alacaklılardan her biri tarafından ileri sürülebilir. Ortakların birbirine olan rücu hakları da bu hakka vücut veren ödemenin yapıldığı andan başlamak üzere bir yıl içinde zamanaşımına uğrar. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kooperatif Hesapları A) Gelir gider farkları, bölünmesi ve paylara faiz verilmesi: Madde 38 – Anasözleşmede aksine hüküm bulunmadığı takdirde ortaklarla yapılan muamelelerden bir yıllık faaliyet sonunda elde edilen hasılanın tamamı gelir gider farkı olarak kooperatifin yedek akçelerine eklenir. Gelir gider farkının ortaklar arasında bölüşülmesi öngörülmüş ise bu bölünme ortakların muameleleri oranında yapılır. (Değişik: 6/10/1988 - 3476/7 md.) Gelir-gider farkının en az % 50'si ortaklara dağıtıldıktan sonra, ortakların sermaye paylarına genel kurul kararı ile Devlet Tahvillerine verilen en yüksek faiz haddini geçmemek üzere faiz ödenebileceği anasözleşme ile hükme bağlanabilir. (Değişik: 6/10/1988 - 3476/7 md.) Ortak dışı işlemlerden elde edilen hasılanın ortaklara sermaye payları oranında dağıtılabileceği anasözleşmede hükme bağlanabilir. Dağıtılmadığı takdirde, bunlar kooperatifin gelişmesine yarayacak işlerde kullanılmak üzere özel bir fonda toplanır. Bir yıllık faaliyet neticeleri menfi olduğu takdirde açık, yedek akçelerden ve bunların kafi gelmemesi halinde ek ödemelerle veya ortak sermaye paylariyle karşılanır. Menfi neticeler ortadan kaldırılmadıkça gelir gider farkı ve faiz dağıtımı yapılamaz. B) Yedek akçe ayırımı: Madde 39 – (Değişik birinci fıkra: 6/10/1988 - 3476/8 md.) Gelir-gider farkının en az % 10'u yedek akçeye, kooperatif üst kuruluşlarında ise buna ilaveten en az % 5'i fevkalade yedek akçeye ayrılmadıkça ortaklara dağıtım yapılmaz. Yedek akçelerin ortaklara dağıtılacağına dair anasözleşmeye konacak hükümler muteber değildir. C) Ortak ve personel için yardım fonları: Madde 40 – Anasözleşme gerek kooperatifin memurları ile işçileri, gerekse kooperatifin ortakları için yardım kuruluşları vücuda getirmek ve bunları işletmek amacı ile yardım fonları kurulmasını hüküm altına alabilir. Yardım amacı için ayrılan kıymetler belirli ise, bunlar kooperatifin mamelekinden ayrılarak tahsis edildiği amaçlar için kullanılmak üzere özel bir hesaba alınır. D) Gelir gider farkından ilk ayrılacak fonlar: Madde 41 – Bölünecek gelir gider farkından ilk önce yedek akçe ile kanun veya anasözleşme gereğince kurulan diğer fonlara yatırılacak paralar ayrılır. Yedek akçelerin ve özel fonların kullanılış şekil ve şartları anasözleşmede gösterilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Kooperatif Organları A) Genel kurul: I – Yetki: Madde 42 – Genel Kurul bütün ortakları temsil eden en yetkili organdır. Genel Kurul, aşağıdaki yetkilerini devir ve terk edemez. 1. Anasözleşmeyi değiştirmek, 2. Yönetim Kurulu ve Denetçiler Kurulu üyeleriyle gerektiğinde tasfiye kurulunu seçmek, 3. İşletme hesabiyle bilanço ve gerektiğinde gelir gider farkının bölüşülmesi hakkında karar almak, 4. Yönetim ve denetçiler kurullarını ibra etmek, 5. Kanun veya anasözleşme ile Genel Kurula tanınmış olan konular hakkında karar vermek. 6. (Ek: 6/10/1988 - 3476/9 md.) Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerine ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek. 7. (Ek: 6/10/1988 - 3476/9 md.) İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek. 8. (Ek: 6/10/1988 - 3476/9 md.) Yapı kooperatiflerinde; kooperatifin ortak sayısı ile yapılacak konut veya işyeri sayısını tesbit etmek. II – Çağrı: 1. Çağrıya yetkisi olanlar: Madde 43 – (Değişik: 6/10/1988 - 3476/10 md.) Yönetim kurulu veya anasözleşme ile bu hususta yetkili kılınan diğer bir organ ve gerektiğinde denetçiler kurulu, ortağı olduğu üst birlik ve tasfiye memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler. Ancak genel kurul yukarıda belirtildiği şekilde toplanamadığı takdirde ilgili bakanlık genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptir. 2. Ortakların isteği, bakanlıkların çağrısı, mahkemenin izni: Madde 44 – Dört ortaktan az olmamak kaydıyle ortak sayısının en az onda birinin isteği üzerine Genel Kurul toplantıya çağrılır. Yönetim Kurulu bu isteği en az on gün içinde yerine getirmediği takdirde, istek sahiplerinin müracaatı üzerine veya doğrudan doğruya Ticaret Bakanlığı tarafından, yapı kooperatiflerinde de İmar ve İskan Bakanlığı tarafından Genel Kurul toplantıya çağrılabilir. Çağrılmadığı takdirde istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak Genel Kurulu bizzat toplantıya çağırma müsaadesini alabilirler. 3. Şekil: Madde 45 – (Değişik: 4/10/1988 - 3476/11 md.) Genel kurul olağan ve gerektiğinde olağanüstü olarak toplanır. Olağan toplantının her hesap devresi sonundan itibaren 6 ay içinde ve en az yılda bir defa yapılması zorunludur. (Ek cümle: 18/6/2017-7033/9 md.) Ancak, usul ve esasları ilgili Bakanlıkça yapılacak düzenlemede gösterilmek üzere; kooperatif üst kuruluşuna ortak olunması ve genel kurul toplantısının gündemine konuyla ilgili madde konulması şartıyla, olağan genel kurul toplantıları en fazla iki hesap dönemini kapsayacak şekilde ve birleştirilerek yapılabilir. [9] Genel kurul, anasözleşmede gösterilen şekil ve surette toplantıya çağrılır. Toplantı nisabı anasözleşmede gösterilir. Ancak yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantılarında ortakların en az 1/4'ünün şahsen veya temsilen hazır bulunmaları şarttır. Genel kurul toplantı tarihi, yeri ve gündemi toplantıdan en az 15 gün önce ilgili bakanlığa ve mülki idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. Genel kurulun sevk ve idaresi, ortaklar veya üst kuruluş temsilcileri arasında seçilen başkan ve üyeler tarafından sağlanır. (Ek altıncı fıkra:21/10/2021-7339/4 md.) Genel kurul toplantısına, yönetim kurulu tarafından KOOPBİS’ten alınan ortaklar listesinde adı bulunanlar katılabilir. (Ek yedinci fıkra:21/10/2021-7339/4 md.) Genel kurul toplantısı anasözleşmede hüküm bulunması şartıyla elektronik ortamda da yapılabilir. Genel kurullara elektronik ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy verme, fiilen katılmanın ve oy vermenin bütün hukuki sonuçlarını doğurur. Bu hükmün uygulama esasları ile genel kurula elektronik ortamda katılmaya ve oy vermeye ilişkin anasözleşme hükmü örneği Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. III – Gündem: Madde 46 – (Değişik: 6/10/1988 - 3476/12 md.) Toplantı çağrısına ve ilana gündem yazılır. Anasözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir. Dörtten az olmamak üzere ortakların en az 1/10'u tarafından genel kurul toplantısından en az 20 gün önce yazılı olarak bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur. Gümdemde olmayan hususlar gürüşülemez. Ancak, kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10'unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde, hesap tetkik komisyonunun seçilmesi, bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve kanun, anasözleşme ve iyiniyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınır. IV – Bütün pay sahiplerinin hazır bulunması hali: Madde 47 – Kooperatifin bütün ortakları toplantıda hazır bulunduğu sürece ve bir itiraz olmadığı takdirde Genel Kurul toplantılarına dair olan diğer hükümler saklı kalmak şartiyle toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi kararlar alınabilir. Bu gibi kararların, ortaklar veya ortakların toptantıda oy birliği ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanması gereklidir. V – Oy hakkı: 1. Genel olarak: Madde 48 – Genel Kurulda her ortak yalnız bir oya sahiptir. (Ek fıkra: 3/6/2010-5983/1 md.) Esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri hariç olmak üzere, ortak sayısı 500’den fazla olan kooperatiflerin ve üst kuruluşlarının genel kurul toplantılarındaki yönetim ve denetim kurulu belirleme seçimleri, gizli oy açık tasnif esasına göre yapılır. Kooperatiflerin organ seçimlerinde her ortak, en fazla bir ortağı temsilen oy kullanabilir. Anasözleşmelerin bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz. 2. Temsil: Madde 49 – Anasözleşmede açıklama bulunduğu takdirde, bir ortak yazı ile izin vermek suretiyle Genel Kurul toplantısında oyunu ancak başka bir ortağa kullandırabilir. Bir ortak Genel Kurulda birden fazla ortağı temsil edemez. Üye sayısı 1000 in üstünde olan kooperatiflerde anasözleşme ile her ortağın en çok 9 olmak üzere birden fazla başka ortağı temsil edebileceği öngörülebilir. Eş ve birinci derecede akrabalar için temsilde ortaklık şartı aranmaz. 3. Oya katılamıyacaklar: Madde 50 – Kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir suretle katılmış olanlar Yönetim Kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanmaz. Ortaklardan hiçbiri kendisi veya karı ve kocası yahut usul ve füruu ile kooperatif arasında şahsi bir işe veya davaya dair olan görüşmelerde oy hakkını kullanamaz. VI – Kararlar: 1. Genel olarak: Madde 51 – Kanun veya anasözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça Genel Kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur. Kooperatifin dağılması veya diğer bir kooperatifle birleşmesi ve anasözleşmenin değiştirilmesi kararlarında fiilen kullanılan oyların 2/3 ü çoğunluğu gereklidir. Anasözleşme, bu kararların alınması için oy çoğunluğu hakkında daha ağır hükümler koyabilir. 2. Ortakların paylarının artırılması: Madde 52 – (Değişik: 8/6/1981 - 2475-1 md.) Ortakların şahsi sorumluluklarının ağırlaştırılması veya ek ödeme yükümleri ihdası hakkında alınacak kararlar için bütün ortakların 3/4'ünün rızası gereklidir. (Değişik: 6/10/1988 - 3476/13 md.) Ancak, kamu kuruluşlarından kredi alan kooperatiflerin kredi miktarının artırılmasından yararlanmak üzere alacakları kararlarda bu şart aranmaz ve 51 inci maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Kararlar, ilandan başlayarak üç ay içinde kooperatiften çıktıklarını bildirmeleri halinde bunlara katılmayan ortakları bağlamaz. Bu takdirde kooperatiften çıkma beyanı, kararın yürürlüğe girdiği tarihten başlamak üzere hüküm ifade eder. Bu suretle kooperatiften çıkma hakkının kullanılması, bir ayrılma tazminatı ödenmesine bağlı kılınamaz. 3. Kararların bozulması ve şartlar: Madde 53 – Aşağıda yazılı kimseler kanuna, anasözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiası ile Genel Kurul kararları aleyhine, toplantıyı kovalıyan günden başlamak üzere bir ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilirler. 1. Toplantıda hazır bulunup da kararlara aykırı kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmiyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut da Genel Kurul toplantısına katılmaya yetkili olmıyan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri; 2. Yönetim Kurulu; 3. Kararların yerine getirilmesi Yönetim Kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri; Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün, Yönetim Kurulu tarafından usulen ilan olunur. Birinci fıkrada yazılı bir aylık hak düşüren sürenin sona ermesinden önce duruşmaya başlanılamaz. Birden fazla bozma davası açıldığı takdirde, davalar birleştirilerek görülür. Mahkeme, kooperatifin isteği üzerine muhtemel zararlarına karşı davacıların teminat göstermesine karar verebilir. Teminatın mahiyet ve miktarını belirtmek mahkemeye aittir. Bir kararın bozulması bütün ortaklar için hüküm ifade eder. 4. Mektupla oy verme ve temsilciler toplantısı: Madde 54 – Ortak sayısı 1000 den fazla olan kooperatiflerde, anasözleşmelerine kayıt konulmak suretiyle: 1. Genel Kurula ait kararlardan, hepsinin veya bir kısmının ortakların oylarını mektupla bildirmeleri suretiyle verilmesi, 2. Ortakların gruplara ayrılarak verecekleri kararlarla tespit edecekleri talimat gereğince oy vermek üzere kendi aralarından seçecekleri temsilciler topluluğu, Genel Kurul sayılabilir. Mektupla oy bildirme halinde, mektupların, Yönetim Kurulu ve bakanlık temsilcisi önünde incelenmesi sonunda muhtevanın neden ibaret olduğu tespit edilerek tutanağa yazılır. Hazır bulunanlar tarafından imza edilen tutanağa göre verildiği anlaşılan karar yürürlüğe girer. Grup temsilcileri genel kurulunda her temsilci, temsil ettiği ortakların sayısı kadar oya sahiptir. Temsilcinin aldığı talimata aykırı olarak oy vermesi karara tesir etmez. B) Yönetim kurulu: I – Ödevi ve üye sayısı: Madde 55 – Yönetim Kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır. Yönetim Kurulu en az üç üyeden kurulur. Bunların ve yedeklerinin kooperatif ortağı olmaları şarttır. (Ek üçüncü fıkra:21/10/2021-7339/5 md.) Çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır. Eğitim programına ilişkin usul ve esaslar ile buna tabi olacak kooperatifler ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir. (Ek cümle:21/10/2021-7339/5 md.) Üçüncü fıkra, tüzel kişi üyelerin temsilcileri hakkında da uygulanır. II – Üyelik şartları ve ücret: Madde 56 – (Değişik: 6/10/1988 - 3476/14 md.) Yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır. 1. Türk vatandaşı olmak. 2. Amacı ve esas faaliyet konusu aynı olan başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi olmamak. [10] 3. (Değişik: 23/1/2008-5728/338 md.) Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) [11] zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da bu Kanun hükümlerine göre mahkum olmamak. Üyelik şartları denetçiler tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir. Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur. Bu veya anasözleşmede gösterilecek diğer bir sebeple yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse, boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu üyeleri tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır. Yönetim kurulu üyelerinden bir veya bir kaç kooperatifi temsil yetkisini haiz murahhas üye seçilebilir. Murahhas üyelerin seçilmesi ve değiştirilmesi Ticaret Siciline tescil ettirilir. Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamaz. (Ek cümle:21/10/2021-7339/6 md.) Kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatifler ile kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapan kooperatiflerin yönetim kurulu üyeleri, bunların ortağı olduğu üst kuruluşlarda görev alsalar dahi yalnızca bir ücret veya huzur hakkı alabilirler. III – Üyelik süresi: Madde 57 – Yönetim Kurulu üyeleri en çok 4 yıl için seçilebilirler. Anasözleşmede aksine hüküm yoksa tekrar seçilmeleri caizdir. IV – Yönetim ve temsil: 1. Yetkilerin devri: Madde 58 – Anasözleşme, Genel Kurula veya Yönetim Kuruluna, kooperatifin yönetimini ve temsilini kısmen veya tamamen kooperatif ortağı bulunmaları şart olmıyan bir veya birkaç müdüre veya Yönetim Kurulu üyesine tevdi etmek yetkisini verebilir. 2. Şümulü ve sınırlandırılması: Madde 59 – Temsile yetkili şahıslar kooperatif namına onun amacının gerektirdiği bütün hukuki işlemleri yapabilir. Bu temsil yetkisinin sınırlandırılması iyi niyet sahibi üçüncü şahıslara karşı hiçbir hüküm ifade etmez. Temsil yetkisinin sadece esas müessesenin veya bir şubenin işlerine hasrolunmasına veya kooperatif unvanının birlikte kullanılmasına dair ticaret siciline tescil edilmiş olan kayıtlar saklıdır. Yönetime veya temsile yetkili şahısların kooperatife ait görevlerini yürütmeleri esnasında meydana getirdikleri haksız fiillerden doğan zararlardan kooperatif sorumludur. (Ek: 6/10/1988 - 3476/15 md.) Kooperatiflerce alınması kararlaştırılan gayrimenkullerin alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesi ile yapılması şarttır. (Ek: 6/10/1988 - 3476/15 md.) Alınacak gayrimenkullün kooperatifin amacına uygun olması gerekir. (Ek: 6/10/1988 - 3476/15 md.) Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz. (Ek: 6/10/1988 - 3476/15 md.) Kooperatif ve üst kuruluşlarca tanıtma ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar, eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi, yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyamaz. (Ek: 6/10/1988 - 3476/15 md.) Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar, genel kurulun devredemeyeceği yetkilerini kullanamaz. 3. İmza: Madde 60 – Kooperatifi temsile yetkili kılınan kimseler imzalarını ancak kooperatifin unvanı altına koymak suretiyle kooperatifi bağlarlar. 4. Tescil: Madde 61 – (Değişik: 15/2/2018-7099/8 md.) Kooperatif yönetim kurulu, kooperatifi temsile yetkili kılınan kimselerin isimlerini ve imzalarını ticaret siciline bildirir ve bu yetkiye dayanak olan kararları ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personele tasdik ettirir. 5. Üyelerin titizlik derecesi ve sorumlulukları: Madde 62 – Yönetim Kurulu, kooperatif işlerinin yönetim için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder. (Değişik ikinci fıkra:21/10/2021-7339/7 md.) Yönetim kurulu; kendi tutanakları, genel kurul tutanakları, ortak listeleri, gelir-gider hesapları ve yıllık bilançonun usulüne uygun olarak hazırlanması ve saklanmasından, tetkik olunmak üzere denetçilere verilmesinden sorumludur. Ayrıca görevi sona eren yönetim kurulu üyeleri tarafından sorumlulukları altında bulunan para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarının seçimlerin yapıldığı genel kurul toplantı tarihinden itibaren üç iş günü içinde tutanakla yeni seçilenlere teslimi zorunludur. Yönetim Kurulu üyeleri ve kooperatif memurları, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunların suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle kooperatifin para ve malları bilanço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılır. [12] V – Kooperatifin aczi halinde yapılacak işler: Madde 63 – Kooperatifin aczi halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilançosu tanzim eder. Son yılın bilançosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilançosu veyahut daha yukarda sözü geçen ara bilançosu kooperatif mevcudunun, borçlarını artık karşılamıyacağını belirtiyorsa yönetim kurulu, Ticaret Bakanlığına ve yapı kooperatiflerinde İmar ve İskan Bakanlığına da keyfiyeti bildirir ve genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır. Pay senetleri çıkarılmış olan bir kooperatifte son yılın bilançosunda kooperatif varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkemeye, Ticaret Bakanlığına ve yapı kooperatiflerinde İmar ve İskan Bakanlığına da bilgi verir. Ancak, ortakları ek Ödemelerle yükümlü olan kooperatiflerde, bilançoda tespit edilen açık, üç ay içinde ortakların ek ödemeleriyle kapanmadığı takdirde Ticaret Bakanlığı ve yapı kooperatiflerinde İmar ve İskan Bakanlığı da haberdar edilir. (Değişik: 28/2/2018-7101/52 md.) Malî durumun düzeltilmesinin mümkün görülmesi hâlinde yönetim kurulu veya alacaklılardan biri konkordato da talep edebilir. Bu takdirde 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 285 inci ve devamı maddeleri uygulanır. VI – İşten çıkarma: Madde 64 – Yönetim kurulu, işlerin görülmesi ile görevlendirdiği kimseleri ve atadığı müdürleri ve diğer temsilci ve vekilleri her zaman azledebilir. İşten çıkarılan kimselerin tazminat isteme hakları saklıdır. C) Denetçiler: I – Seçim: Madde 65 – (Değişik:21/10/2021-7339/8 md.) Denetçi, genel kurul namına kooperatifin bütün işlem ve hesaplarını tetkik eder. Genel kurul tarafından, denetleme organı olarak görev yapmak üzere en fazla dört yıl için en az bir denetçi seçilir. Genel kurulca asıl üye sayısı kadar yedek üye seçilebilir. Çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslara göre belirlenen kooperatiflerin denetleme organı üyeleri ve yedeklerinin, seçilmelerini takiben en geç dokuz ay içinde kooperatifçilik eğitim programını tamamlamaları şarttır. Eğitim programına ilişkin usul ve esaslar 55 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Denetleme organı üyeliğinin herhangi bir nedenle boşalması halinde üyelerin yerlerine en çok oy alan yedekleri geçer. Yedeklerle beraber üye sayısı genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde, mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere şartları haiz kişileri denetim kurulu üyeliğine atar. Yedekler de dahil hiçbir üye kalmaması halinde, yönetim kurulunca, denetçilerin seçilmesi amacıyla genel kurul derhal toplantıya çağırılır. Anasözleşme ve genel kurul kararı ile denetim organının görev ve yetkilerini artırmak ve özellikle ara denetlemeleri öngörmek mümkündür. Denetçi raporu genel kurula sunulmayan kooperatiflerde; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersizdir. 56 ncı maddenin birinci fıkrasının (1) ve (3) numaralı bentleri ile üçüncü ve altıncı fıkralarında yer alan hükümler denetçiler hakkında da uygulanır. Yönetim kurulu gecikmeksizin denetçileri ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan ettirir. II – Çalışma: 1. İnceleme yükümlülüğü: Madde 66 – Denetçiler, işletme hesabiyle bilançonun defterlerle uygunluk halinde bulunup bulunmadığını, defterlerin düzenli bir surette tutulup tutulmadığını ve işletmenin neticeleriyle mameleki hakkında uyulması gerekli olan hükümlere göre işlem yapılıp yapılmadığını incelemekle yükümlüdürler. Ortakların şahsan sorumlu veya ek ödeme ile yükümlü olan kooperatiflerde denetçiler, ortaklar listesinin usulüne uygun olarak tutulup tutulmadığını da incelemek zorundadırlar. Yöneticiler, bu maksatla denetçilere defterleri ve belgeleri verirler.Denetçilerin istekleri üzerine müfredat defteri ve bu defterin hangi esaslara göre düzenlendiği ve istenilen her konu hakkında bilgi verilir. Ortaklar gerekli gördükleri hususlarda denetçilerin dikkatini çekmeye ve açıklama yapılmasını istemeye yetkilidirler. 2. Rapor düzenlenmesi: Madde 67 – Denetçiler her yıl yazılı bir raporla beraber tekliflerini genel kurula sunmaya mecburdurlar. Denetçiler, görevleri çerçevesinde işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun veya anasözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdürler. Denetçiler yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak, yönetim kurulunda oy kullanamazlar. 3. Sır saklama yükümlülüğü: Madde 68 – Denetçiler, görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklanmasında kooperatifin veya ortakların şahısları için zarar umulan hususları kooperatif ortaklarına ve üçüncü şahıslara açıklayamazlar. III- Dış denetim: Madde 69 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:21/10/2021-7339/9 md.) Ticaret Bakanlığı tarafından çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro gibi kıstaslar dikkate alınarak belirlenen kooperatif ve üst kuruluşları dış denetime tabidir. Dış denetim finansal tabloların denetimidir. Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgilerin, denetlenen finansal tablolar ile tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı da dış denetimin kapsamı içindedir. Dış denetim genel kurulca alınan karar doğrultusunda; a) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetçiler, b) 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa tabi meslek mensupları, c) İlgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen, bağlı olunan merkez birlikleri veya merkez birliği kurulamamışsa bağlı olunan birlikler, tarafından yapılabilir. İlgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen birlik ve merkez birlikleri 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümlerine göre bağımsız denetime tabidir. Dış denetim yapacak denetçiler ile denetim yetkisi verilen birlik ve merkez birliğinin denetimle görevlendirilen personeli, görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı, fiillerinin niteliğine göre 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun kamu görevlilerine ait hükümleri uyarınca cezalandırılır. Dış denetim ve bu denetimi yapacak denetçiler hakkında da 65 inci maddenin altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları uygulanır. Bu madde ve 65 inci madde kapsamında yapılacak denetime ilişkin usul ve esaslar, denetçilerin nitelikleri, uyacakları etik ilkeler, görev ve yetkileri, seçilmeleri, görevden alınmaları veya ayrılmaları, denetimin ve denetim raporlarının içeriği ve raporun genel kurula sunulması ile üst kuruluşların yetkilendirilmesine ilişkin hususlar ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. ALTINCI BÖLÜM Kooperatif Birlikleri, Kooperatifler Merkez Birlikleri, Türkiye Milli Kooperatifler Birliği ve Danışma Kurulu Görev ve sorumluluk: Madde 70 – Kooperatiflerin müşterek menfaatlerini korumak, amaçlarını gerçekleştirmek için iktisadi faaliyette bulunmak, faaliyetlerini koordine etmek ve denetlemek, dış memleketlerle olan münasebetlerini düzenlemek, kooperatifçiliği geliştirmek ve eğitim yapmak, kooperatifçilik konularında tavsiyelerde bulunmak gibi hizmetlerin yerine getirilmesi için, Kooperatif birlikleri, kooperatifler merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği kurulur. Kooperatif birlikleri, kooperatifler merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Yönetim Kurulu üyeleriyle memurları haklarında 62 nci madde hükmü uygulanır. Yükümlülük: Madde 71 – Birliklere katılan kooperatifin ortaklarına, birliğe girmekle kanun veya kendi kooperatiflerin anasözleşmesindeki yükümlülüklerden fazlası yüklenemez. A) Kooperatif birlikleri: Madde 72 – Konuları aynı veya birbiriyle ilgili nitelikte olan 7 veya daha çok kooperatif tarafından birlikler kurulabileceği anasözleşmelerinde tesbit edilebilir. Bu birlikler kooperatif şeklinde kurulur. (Ek: 6/10/1988 - 3476/17 md.) İlgili bakanlık tarafından bölgeler belirlendiği takdirde, bu bölgelerde aynı çalışma konularına sahip birden fazla kooperatif birliği kurulamaz. (Ek dördüncü fıkra:21/10/2021-7339/10 md.) Kooperatifler, kooperatif birliklerine; kooperatif birlikleri de merkez birliğine ortak olmadığı takdirde, kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayamaz ve kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapamaz. Bu kapsamdaki başvurularda; birlikler kooperatifleri, merkez birliği de birlikleri ortaklığa kabulden kaçınamaz. 1. Genel kurul: Madde 73 – Kooperatif birliklerinin en yetkili organı anasözleşmede aksine hüküm bulunmadığı takdirde kooperatif temsilcilerinden teşekkül eden genel kuruldur. Yönetim kurulu üyelerinin temsilci seçilmesi mümkündür. 2. Yönetim kurulu: Madde 74 – Birlik yönetim kurulu, birlik genel kuruluna dahil temsilciler arasından seçilir. Yönetim kuruluna seçilecek üyelerin aynı kooperatifin temsilcilerinden olmaması şarttır. 3. Denetim ve eğitim: Madde 75 – (Değişik: 6/10/1988 - 3476/18 md.) Kooperatif merkez birlikleri kendisine bağlı birlik ve kooperatifleri denetler ve bunların eğitim ve öğretim ihtiyaçlarını karşılar. Merkez birliği kuruluşu tamamlanmadığı hallerde, birlikler kendisine bağlı kooperatifleri denetler. Üst kuruluşlarca yapılan denetim sonuçları ilgili bakanlığa bildirilir. Kooperatif ve Üst kuruluşları, Üst kuruluşunun tespit edeceği esaslara göre, kendilerine yönelik denetim ve eğitim hizmetlerine ait giderlere iştirak ederler. B) Kooperatifler merkez birlikleri: Madde 76 – Kooperatif birlikleri kendi aralarında kooperatif şeklinde merkez birlikleri kurabilirler. Merkez birliklerinin genel kurulları bu birliğe dahil kooperatifler birliklerinin genel kurulları tarafından seçilecek temsilcilerden kurulur. Kooperatifler birliklerinin yönetim kurulları üyeleri merkez birlikleri genel kurullarına üye seçilebilirler. (Ek: 6/10/1988 - 3476/19 md.) Aynı çalışma konularına sahip kooperatif birlikleri birden fazla kooperatif merkez birliği kuramazlar. C) Türkiye Milli Kooperatifler Birliği: Madde 77 – Birlikler veya merkez birlikleri kooperatif şeklinde Türkiye Milli Kooperatifler Birliğini kurabilirler. (Ek cümle: 8/3/2011-6172/21 md.) Sulama Birlikleri Kanunu ile 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulmuş birlik ve merkez birlikleri de Türkiye Milli Kooperatifler Birliğine üye olabilirler. Katılma şartları, Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Anasözleşmesinde belirtilir. Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Genel Kurulu bu Birliğe dahil birlikler ve merkez birlikleri genel kurullarınca seçilecek temsilcilerden kurulur. Bu Kurulun kooperatif, birlik ve merkez birlikleri yönetim kurullarından teşkil olunacağı anasözleşme ile hüküm altına alınabilir. D) Temsilcilerin belirtilmesi: Madde 78 – Birlikler, merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Anasözleşmelerinde bunların genel kurullarını teşkil edecek kooperatifler, birlikler ve merkez birlikleri temsilcilerinin adedi, ortak sayısına göre 5 kişiyi geçmemek üzere belirtilir. Madde 79 – Birlikler Milli Kooperatifler Birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Anasözleşmelerini bu kanun hükümlerine göre hazırlarlar. E) Danışma Kurulu: Madde 80 – Türkiye Milli Genel Kooperatifler Birliği Genel Yönetim Kurulu ile Devlet Planlama Teşkilatı, Ticaret, Tarım,Maliye, Köy İşleri, İmar ve İskan, Milli Eğitim ve Sanayi Bakanlıkları, kooperatifleri finanse eden bankalar ve Türkiye Kooperatifçilik Kurumunun birer mümessilinin iştirakiyle "Türkiye Kooperatifleri Danışma Kurulu" kurulur. Bu kurulun görev ve yetkileri çalışma şekil ve şartları Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle tespit olunur. [13] YEDİNCİ BÖLÜM Kooperatiflerin Dağılması A) Dağılma sebepleri: Madde 81 – (Değişik: 6/10/1988 - 3476/20 md.) Kooperatif: 1. Anasözleşme gereğince, 2. Genel Kurul kararı ile, 3. İflasın açılmasıyla, 4. Kanunlarda öngörülen diğer hallerde, ilgili bakanlığın mahkemeden alacağı karar üzerine, 5. Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle, 6. Üç yıl olağan genel kurulunu yapmaması halinde, 7. Amacına ulaşma imkanının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla, Dağılır. (Değişik birinci cümle:21/10/2021-7339/11 md.) Yapı kooperatifleri, anasözleşmede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların ve/veya işyerlerinin ortaklar adına tescil edilmesiyle amacına ulaşmış sayılır ve dağılır. (Değişik ikinci cümle:21/10/2021-7339/11 md.) Ancak tescil işleminden sonra usulüne uygun şekilde anasözleşme değişikliği yapılarak kooperatifin amacının değiştirilmesi halinde dağılmaya ilişkin hüküm uygulanmaz. (Ek cümle:3/6/2010-5983/2 md.) Amacına ulaşılarak dağılma sürecine girmiş olan kooperatiflerden çıkan veya çıkarılan ortağın konutu veya işyeri çıkma veya çıkarılma sebebiyle geri alınamaz; ancak, bu eski ortaklar daha sonra oluşabilecek tasfiye masraflarına katılırlar. Konut kooperatiflerinde yapı kullanma izninin alınmasını müteakip en geç bir yıl içinde ortakların Kat Mülkiyeti Kanununa göre ferdi münasebet işleri sonuçlandırılır. Mahkemece veya genel kurulca tasfiye memurları seçilmediği takdirde tasfiye işlerini yönetim kurulu yapar, Tasfiye kurulu üyelerine, atamayı yapan merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir. Anasözleşme ile özel bir nisap belirlenmemiş ise, tasfiye halinde kooperatiflerin genel kurul toplantılarında nisap aranmaz. Kararlar oy çokluğu ile verilir. Tasfiye kurulunun görevleri anasözleşmede gösterilir, Tasfiye kurulu üyeleri, tasfiye işlerinin biran önce bitirilmesi için çalışmakla yükümlüdür. 56 ncı maddenin 1 inci fıkrasının 3 üncü bendi ile 62 nci madde hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında da uygulanır. B) Ticaret siciline bildirme: Madde 82 – İflastan gayrı hallerde kooperatifin dağılması, yetkili organlar tarafından Ticaret Siciline tescil ile ilan ettirilir. Yetkili organların kimler olacağı Anasözleşmede gösterilir. C) Tasfiye mamelekin paylaştırılması: Madde 83 – Tasfiye haline giren kooperatifin bütün borçları ödendikten ve ortak pay bedelleri geri verildikten sonra kalan mallar ancak Anasözleşmede bu husus öngörülmüş olduğu takdirde, ortaklar arasında paylaştırılır. Anasözleşmede başka bir hal tarzı kabul edilmiş olmadıkça paylaştırma, dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında eşit olarak yapılır. Ortaklara paylaştırma yapılacağına dair Anasözleşmede açıklama olmadığı takdirde tasfiye neticesinden arta kalan miktar, kooperatifleşme amacına uygun olarak harcanmak üzere Türkiye Milli Kooperatifler Birliğine bırakılır. (Son fıkra mülga: 21/2/2001 - 4629/1 md.) D) Birleşme suretiyle dağılma: Madde 84 – Bir kooperatif bütün aktif ve pasifleriyle diğer bir kooperatif tarafından devralınmak suretiyle dağıldığı takdirde aşağıdaki hükümler uygulanır: 1. Devralan kooperatifin yönetim kurulu, dağılan kooperatifin tasfiye hakkındaki hükümlere göre alacaklarını bildirmeye çağırır. 2. Dağılan kooperatifin mameleki, borçları tediye veya teminata bağlanıncaya kadar ayrı olarak idare edilir. Yönetimi devralan kooperatifin yönetim kurulu üyeleri üzerine alır. 3. Devralan kooperatifin yönetim kurulu üyeleri alacaklılara karşı yönetimin ayrı olarak yürütülmesinden şahsan ve zincirleme sorumludurlar. 4. Mameleki ayrı olarak yönetildiği süre içinde, dağılan kooperatife karşı açılacak davalara dağılmadan önceki yetkili mahkeme bakar. 5. Dağılan kooperatif alacaklılarının devralan kooperatif ve onun alacaklıları ile olan münasebetlerinde, devralınan mallar aynı süre içinde dağılan kooperatife ait sayılır. Devralan kooperatifin iflası halinde ise bu mallar ayrı bir masa teşkil eder. Gerekirse yalnız dağılan kooperatifin borçlarının ödenmesinde kullanılır. 6. Her iki kooperatifin mameleki, ancak dağılan kooperatifin malları üzerinde tasarruf etmek caiz olduğu andan itibaren birleştirilebilir. 7. Kooperatifin dağılmasının tescili Ticaret Sicili memurluğundan istenir. Borçları ödendikten veya teminata bağlandıktan sonra kooperatifin kaydı sildirilir. 8. Kooperatifin dağılmasının tescili ile ortakları da bütün hak ve borçları ile birlikte devralan kooperatife katılmış olurlar. 9. Mameleki ayrı idare edildiği sürece dağılan kooperatifin ortakları yalnız onun borçları için ve o zamana kadar sorumluluklarının bağlı olduğu esaslar dairesinde takip olunabilirler. 10. Aynı süre esnasında, dağılan kooperatifin ortaklarının sorumlulukları veya ek ödeme yükümlülükleri birleşme neticesinde hafiflemeye uğradığı ölçüde, bu hafifleme dağılan kooperatifin alacaklılarına karşı ileri sürülemez. 11. Birleşme neticesinde dağılan kooperatifin ortakları için şahsi sorumluluk veya ek ödeme yükümlülüğü doğduğu veya ağırlaştığı taktirde birleşme kararı, ancak bütün ortakların 3/4 ünün çoğunluğu ile verilebilir. Sorumluluğa ve ek ödeme yükümlülüğüne mütedair hükümler birleşme kararına katılmamış olan ve bundan başka kararın ilanı tarihinden başlamak üzere üç ay içinde kooperatiften çıkacağını bildiren ortaklara uygulanmaz. E) Bir kamu tüzel kişiliği tarafından devralınmak: Madde 85 – Bir kooperatifin varlığı, belediye, ekonomik bir Devlet kuruluşu, kamu müessesesi veya kamuya yararlı dernek veya cemiyetler tarafından da devralınabilir. Bu takdirde genel kurulca alınacak kararın dağılmaya ait hükümlere göre tescil ve ilan ettirilmesi gerekir. Bu gibi kooperatif varlığının, Devlete ait ekonomik kuruluş veya herhangi bir ekonomik kuruluş veya herhangi bir dernek veya cemiyet tarafından devralınması hallerinde genel kurul tasfiye yapılmamasına karar verebilir. Devir kararının ilan edildiği tarihten itibaren kooperatifin aktif ve pasifi devralana intikal etmiş olur. Dağılan kooperatifin adı ticaret sicilinden sildirilir. Bu husus ayrıca ilan ettirilir. Birleşen müessese ile kooperatifin alacaklılarından her biri ilan tarihinden itibaren üç ay içinde yetkili mahkemeye başvurmak suretiyle birleşmeye itiraz edebilir. İtiraz hakkından vazgeçilmedikçe yahut bu husustaki itirazın reddine dair mahkemece verilen karar kesinleşmedikçe veyahut mahkemece takdir edilecek teminat, müessese veya kooperatif tarafından verilmedikçe birleşme hüküm ifade etmez. SEKİZİNCİ BÖLÜM Ticaret Bakanlığının Görev ve Yetkileri A) Genel olarak Bakanlığın görev ve yetkileri: Madde 86 – Ticaret Bakanlığının kooperatifleri ilgilendiren başlıca görev ve yetkileri şunlardır: 1. Kooperatiflere, kooperatif birliklerine, merkez birliklerine,Türkiye Milli Kooperatifler Birliğine kuruluş ve organizasyonlarında yol göstermek, öğütleriyle yönetimlerinde ve çalışmalarında yardımcı olmak, 2. Kooperatifleri, birlikleri, merkez birliklerini ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğini teftiş etmek, denetlemek veya denetlettirmek, 3. Kooperatiflerin, birliklerin, merkez birliklerinin ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin dağılmasını gerektiren sebepleri mahkemeye bildirmek, 4. Kooperatiflerin, bilhassa istihsale yararlı kooperatiflerin kuruluşu, öncelikle kredilenmesi ve memleket yararına faaliyette bulunmaları hususunda ilgili bakanlıklar ve kuruluşlar nezdinde gerekli teşebbüsleri yapmak ve koordinatör olarak vazife görmek. 5. (Ek: 6/10/1988 - 3476/21 md.) Kooperatifler mevzuatının uygulanmasında ve kooperatiflerle üst kuruluşlara yapılacak desteklemelerle ilgili kamu ve sosyal güvenlik fonları konusunda düzenleyici tasarruflarda bulunmak. B) Bakanlık temsilcileri ve kararların yürürlük şartı: Madde 87 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:21/10/2021-7339/12 md.) Kooperatiflerin, kooperatif birliklerinin, merkez birliklerinin ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin, genel kurul toplantılarından en az onbeş gün önce ilgili Bakanlıktan temsilci talebinde bulunması zorunludur. Genel kurul toplantıları, Bakanlık temsilcisinin huzuru ile açılır ve devam eder. Temsilci, toplantının kanunlara, anasözleşmeye ve gündeme göre yürütülmesine nezaret eder. Genel kurul toplantı tutanağı ile toplantıya katılanların listesi temsilci tarafından imzalanır. Temsilci, genel kurulda, kanun ve anasözleşmeye aykırı olarak alınan kararlar hakkındaki görüşünü tutanakta belirtir. Usulüne uygun talepte bulunulduğu halde, temsilci toplantıya katılamaz ise ilan edilen saatten bir saat sonra toplantıya başlanır. Bakanlık temsilcisinin nitelikleri, görevleri, yetkileri ve ücretinin ödenmesine ilişkin esaslar ile temsilci görevlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Bakanlık temsilcisinin ücreti, ilgili kooperatif tarafından karşılanır. (Ek cümle:26/1/2023-7435/2 md.) Bakanlık temsilcilerine, (1200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere Ticaret Bakanlığınca belirlenen tutarda ücret net olarak ödenir. C) Örnek anasözleşme hazırlanması: Madde 88 – Ticaret Bakanlığı, kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği için bu teşekküllerin mütalaasının da alınmak kaydiyle örnek anasözleşmeler hazırlar, yapı kooperatifleri için bu görev Ticaret ve İmar ve İskan Bakanlığınca müştereken kullanılır. D) Muhasebe usulü ve defterler: Madde 89 – (Değişik: 15/2/2018-7099/9 md.) Kooperatiflerin, kooperatif birliklerinin, kooperatif merkez birliklerinin ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin muhasebe usulleri ve mecbur olarak tutacakları defterler hakkında 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak tebliğ ile belirlenir. Vergi Usul Kanununun bu hususlarla ilgili hükümleri saklıdır. E) Teftiş ve denetleme: Madde 90 – (Değişik: 3/6/2010-5983/3 md.) İlgili bakanlık; kooperatiflerin, kooperatif birliklerinin, kooperatif merkez birliklerinin ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin işlem ve hesaplarını ve varlıklarını müfettişlere, kooperatif kontrolörlerine veya denetim için görevlendirilecek olan personele denetlettirebilir. (İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 19/1/2012 tarihli ve E.: 2010/79, K.: 2012/9 sayılı Kararı ile.) Birinci fıkradaki teşekküller, denetim sonuçlarına göre ilgili bakanlıkça verilecek talimata uymak zorundadırlar. Yapılan denetimler sonucunda, kooperatiflerin, kooperatif birliklerinin, kooperatif merkez birliklerinin, Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin ve bunların iştiraklerinin yönetim kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticilerinin, hukuka açıkça aykırı eylem ve işlemlerinin tespit edilmesi durumunda, ilgili Bakanlık, kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak gecikmesinde sakınca görülen hallerde ileride telafisi güç veya imkansız zararlara yol açılmasının engellenmesi amacıyla bu kişilerin görevlerine tedbiren son verebilir. Bu durumda ilgili Bakanlık, bir yıl içerisinde olağanüstü genel kurul toplantısının yapılması için gerekli tedbirleri alır. Kooperatifler ve üst kuruluşlarına kredi veren kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve ilgili bakanlıklar; verilen kredilerin açılış gayesine uygun olarak kullanılıp kullanılmadığını, plan ve projesine uygunluğu, teknik özellikleri ve kalite açısından denetleyebilirler. Kooperatiflerde ve üst kuruluşlarında görevli bulunanlar bu kuruluşlara ait mal, para ve para hükmündeki kağıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerine, denetimle görevlendirilen personele ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdürler. Birinci fıkradaki teşekküller, ilgili Bakanlıkça teşekküle ilişkin olarak istenilen her türlü bilgi, belge ve kayıtları, tanınan süre içinde tam olarak vermek zorundadır. F) Teftiş ve denetleme ile görevlendirme: Madde 91 – (Değişik birinci fıkra: 6/10/1988-3476/24 md.) İlgili bakanlık; kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müesseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını denetleme işleri için görevlendirebilir. Bunlara mütaallik esaslar 90 ıncı madde gereğince hazırlanacak Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle belirtilir. [14] DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli Hükümler A) Siyasi faaliyet yasağı: Madde 92 – (Mülga: 12/6/1997-4274/1 md.) B) Muaflıklar: Madde 93 – 1. Kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği; a) Birbirlerinden ve ortaklarından aldıkları faiz ve komüsyonlar ile ortaklarına kefalet etmeleri dolayısiyle bunlardan aldıkları paralar, banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinden, b) Her nevi defterlerin ve anasözleşmelerin tasdiki ve açılış tasdiklerinde sayfalarının mühürlenmesi her nevi harçtan ve Damga Vergisinden, c) Kiraya verilmediği veya irat getirmiyen bir cihete tahsis edilmediği müddetçe sahip oldukları gayrimenkul mallar üzerinden alınacak her türlü vergilerden, d) Ortakların temlik edecekleri gayrimenkuller her türlü vergi ve harcından, Muaftır. e) 13 üncü madde gereğince verilecek bildiri Damga Vergisine, diğer harç ve resimlere tabi değildir. 2. Gayrimenkullerin irtifak haklarının ve gayrimenkul mükellefiyetinin kooperatiflere, kooperatif birliklerine, kooperatif merkez birliklerine, Türkiye Milli Kooperatifler Birliğine sermaye konulması halinde bunlar Emlak Alım Vergisi Kanununun 9 uncu maddesindeki indirimli nispetten, 3. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 199 sayılı Kanunla değişik 7 nci maddesinin 16 ncı bendindeki esaslar dahilinde Kurumlar Vergisi muaflığından, Faydalanırlar. 4. Kooperatifler, kooperatif birlikleri ve kooperatifler merkez birlikleri faaliyete geçen üst kuruluşlara girmedikleri takdirde, bu maddenin 1 nolu fıkrasının (b) bendi ile 2 nolu fıkrasından gayri fıkralarında yazılı muaflıklardan istifade edemezler. 5. (Ek:21/10/2021-7339/13 md.) Ortaklarının çoğunluğu kadınlardan oluşan ve kadın emeğinin değerlendirilmesi amacıyla kurulan kooperatifler ile ortaklarının çoğunluğu engellilerden oluşan kooperatiflerin, bu Kanun ve 6102 sayılı Kanun gereğince tescil ve ilana tabi işlemlerinden ücret alınmaz ve ilana tabi olanlar Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ücretsiz olarak yayımlanır. Bu kooperatiflerden, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 24 üncü maddesi gereğince odaya kayıt ücreti ve yıllık aidat ile aynı Kanunun 25 inci maddesinde tanımlanan munzam aidat alınmaz. C) Tanıtma ve eğitim hizmetlerini sağlıyacak fon: Madde 94 – (Mülga: 21/2/2001-4629/1 md.) D) Uyuşmazlıklar, hakem kurulları: Madde 95 – Kooperatif organları ile kooperatifler, kooperatiflerle bağlı bulundukları kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği arasında iştigal konularına giren hususlardan dolayı çıkan anlaşmazlıklar, genel hükümler saklı kalmak şartiyle anasözleşmelerinde öngörülen hakem kurullarınca da halledilebilir. E) Saklı hükümler: Madde 96 – 2834 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu ile 2836 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri Kanunu hükümleri ve 7116 sayılı Kanunun yapı kooperatiflerine ait hükümleri saklıdır. Şu kadar ki, yukarıda zikredilen kanunlarda açıklık olmıyan hallerde bu kanun hükümleri uygulanır. Madde 97 – 2834 ve 2836 sayılı kanunlarla kurulan kooperatif ve kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri halinde teşkilatlanabilecekleri gibi Türkiye Milli Kooperatifler Birliğine de girebilirler. F) Anonim şirket hükümlerine atıf: Madde 98 – Bu kanunda aksine açıklama olmıyan hususlarda Türk Ticaret Kanunundaki Anonim şirketlere ait hükümler uygulanır. G) Davaların niteliği ve muhakeme usulü: Madde 99 – Bu kanunda düzenlenen hususlardan doğan hukuk davaları, tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın ticari dava sayılır. Bu davalarda basit muhakeme usulü uygulanır. H) Kaldırılan hükümler: Madde 100 – Türk Ticaret Kanununun kooperatiflere ait 6 ncı faslını teşkil eden 485 - 502 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. İlgili Bakanlık: Ek Madde 1 – (Ek: 6/10/1988 - 3476/26 md.) Bu Kanunda geçen Bakanlık isimleri "İlgili bakanlık" olarak değiştirilmiştir. (Değişik ikinci fıkra: 3/6/2010-5983/4 md.) İlgili bakanlık deyiminden, bu Kanun kapsamındaki tarımsal amaçlı kooperatifler ve üst kuruluşları için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, yapı kooperatifleri ve üst kuruluşları için Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve diğer kooperatifler ve üst kuruluşlar için ise Sanayi ve Ticaret Bakanlığı anlaşılır. Cezai sorumluluk: Ek Madde 2 – (Ek: 6/10/1988 - 3476/26 md.; Değişik: 23/1/2008-5728/340 md.) 1. 8 inci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarına, 16 ncı maddenin beşinci fıkrasına, 24 üncü maddenin birinci fıkrasına, 46 ncı maddenin ikinci fıkrasına, 56 ncı maddenin ikinci ve altıncı fıkralarına, 59 uncu maddenin dördüncü, altıncı, yedinci ve sekizinci fıkralarına, 62 nci maddenin ikinci fıkrası gereği sorumlulukları altında bulunan para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını teslim etmeyen ve 90 ıncı maddenin beşinci fıkrasına aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları ile 72 nci maddenin dördüncü fıkrasına aykırı hareket eden kooperatif üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri üç aydan iki yıla kadar hapis ve elli günden beşyüz güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. [15] 2. 45 inci maddenin birinci fıkrası gereği genel kurulu zamanında olağan toplantıya çağırmayan yönetim kurulu üyeleri ile 2 nci maddenin dördüncü fıkrasına, 8 inci maddenin ikinci fıkrasına, 16 ncı maddenin birinci fıkrasına, 66 ncı maddenin ikinci fıkrasına ve 90 ıncı maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri dokuz aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. [16] 3. 56 ncı maddenin ikinci ve dördüncü fıkralarına, 66 ncı maddeye, 67 nci maddenin birinci ve ikinci fıkralarına aykırı hareket eden ve ek 3 üncü maddeye aykırı uygulamaları araştırmayan kooperatif ve üst kuruluşlarının denetim kurulu üyeleri bir aydan dokuz aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. [17] 4. (Ek:21/10/2021-7339/14 md.) Ek 5 inci maddenin ikinci fıkrasına ve bu madde kapsamında çıkarılan yönetmelikte belirlenen yükümlülüklere aykırı hareket eden yönetim kurulu üyelerinin her biri, her bir yükümlülük için ayrı ayrı olmak üzere bin Türk lirası idari para cezası ile cezalandırılır. Aynı denetim kapsamında aynı kişiye verilebilecek idari para cezalarının toplam tutarı onbin Türk lirasını geçemez. İlgili bakanlık, kooperatifler ve üst kuruluşlarının yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile memurları hakkında görevlerine ilişkin olarak işledikleri suçlardan dolayı açılan kamu davalarına katılma talebinde bulunabilir. (Ek fıkra:21/10/2021-7339/14 md.) Bu maddede öngörülen idari para cezaları ilgili Bakanlık tarafından uygulanır. İlgili Bakanlık, bu yetkisini il müdürlüklerine devredebilir. Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bağdaşmayan görevler Ek Madde 3 – (Ek: 29/3/2011-6215/18 md.) Kooperatifler ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve denetçileri; bu kooperatiflerin ve üst kuruluşlarının hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli görev alamazlar. Birinci fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen kooperatif ve üst kuruluşlarında yönetim kurulu üyesi veya denetçi olarak seçilenler, seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu görevlerinden ayrılmayanların yönetim kurulu üyeliğine veya denetçiliğe seçilmelerine ilişkin işlemler hükümsüzdür. Seçildikten sonra birinci fıkradaki diğer görevleri edinen kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile sözleşmeler de hükümsüzdür. Yönetim kurulu üyeliğine veya denetçiliğe seçilme işlemleri bu şekilde hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır. Kooperatifler ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerinin fiilen bu görevleri yürüttükleri dönemde; bunların eş ve ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımları, bu kooperatifler ve üst kuruluşları ile % 50’den fazla hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar. Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır. Birinci fıkraya aykırı olarak görev yapmakta olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde bu görevlerinden sadece birisini tercih ederek diğerlerinden ayrılırlar. Süresi içerisinde tercihte bulunmayanların seçilmiş oldukları kooperatif veya üst kuruluşlarındaki yönetim kurulu üyeliği veya denetçilik görevleri dışındaki diğer görevlerinin tamamı kendiliğinden sona erer. Üniversitelerin yönetim kurulunda üye bulundurma hakkı Ek Madde 4 – (Ek: 20/2/2014-6525/9 md.) (Mülga:18/7/2021-7333/8 md.) Kooperatif Bilgi Sistemi: Ek Madde 5 – (Ek:21/10/2021-7339/15 md.) Ticaret Bakanlığı tarafından tüm kooperatif ve üst kuruluşlarının, kooperatifçilik hizmetlerine elektronik ortamda eriştiği ve merkezî veri tabanının yönetildiği Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS) kurulur. Kooperatifin ticaret sicili kayıtlarının, finansal tablolarının, yönetim kurulu ve denetçi raporlarının, genel kurul toplantı evrakının, ortakların kimlik, iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerinin KOOPBİS’e işlenmesinden yönetim kurulu sorumludur. İlgili Bakanlık ile kooperatif ve üst kuruluşları, görevleri ile sınırlı kalmak şartıyla, ortakların ve ortak olmak için başvuranların kişisel verilerini KOOPBİS’te işlemeye ve görüntülemeye yetkilidir. İlgili Bakanlık; denetim, istatistik üretme, hizmetlerde otomasyonu artırma, ülke kooperatifçiliğinin geliştirilmesi ve kooperatif ortaklarının haklarının korunması amacıyla sistemde işlenen verileri, kamu kurum ve kuruluşlarına aktarabilir. Elde edilen veriler 6698 sayılı Kanuna aykırı olarak kullanılamaz, aktarılamaz veya başka bir şekilde işlenemez. KOOPBİS’te tutulacak veriler ile elektronik ortamda sunulacak hizmetlerden faydalanılmasına, bu sistem üzerinde işlenen kişisel verilerin aktarımı ile güvenliğin sağlanmasına ve aydınlatma yükümlülüğünün ne şekilde yerine getirileceğine ilişkin usul ve esaslar ilgili bakanlıklar ile Kişisel Verileri Koruma Kurumunun görüşü alınarak Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Geçici Hüküm: Geçici Madde 1 – (24/4/1969 - 1163 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup teselsül için numaralandırılmıştır; Değişik: 16/11/1971 - 1496/1 md.) Halen kuruluş ve faaliyette bulunan kooperatifler sözleşmelerini üç sene içinde bu kanun hükümlerine intıbak ettirmek zorundadırlar. Bu hususa riayet etmiyen kooperatifler dağılmış sayılırlar. Kanunen tasfiye ile vazifelendirilmiş kimseler tarafından dağılmadan başlıyarak iki ay içinde tasfiyeye geçilmediği takdirde Ticaret Bakanlığı veya Hazine tarafından mahkemeden tasfiye memuru atanması istenebilir. Anasözleşmelerini bu kanuna intıbak ettirmek için kooperatiflerin yapacakları genel kurullar, olağan genel kurulların usul ve çoğunluğuna göre toplanır ve karar verilir. Geçici Madde 2 – (Ek: 8/6/1981 - 2475/2 md. ile gelen geçici md. hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Bu Kanunun yayımından önce kurulmuş bulunan ve Kamu Kuruluşlarından kredi alan yapı kooperatiflerinin anasözleşmelerindeki 1163 sayılı Kooparatifler Kanununun bu Kanunla değişik 52 nci maddesine aykırı hükümler, herhangi bir işlem yapılmaksızın anılan maddeye göre düzeltilmiş sayılır. Geçici Madde 3 – (Ek: 3/6/2010-5983/5 md.) 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ek 1 inci maddesi uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca yapı kooperatifleri ve üst kuruluşları ile ilgili başlatılmış veya planlanmış iş ve işlemler ile bunlara dair her türlü hak, yetki ve görevler Bayındırlık ve İskan Bakanlığına devredilmiştir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca başlatılmış veya planlanmış iş ve işlemleri yürütmeye, bunlar hakkında yeni iş ve işlemler yapmaya, gerekli görülenleri tasfiye etmeye yetkilidir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı; Kooperatifler Kanununun ek 1 inci maddesi uyarınca yapılan iş ve işlemlerden dolayı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının taraf olduğu işlemlerde ve sözleşmelerde taraf olur ve bu Bakanlık leh ve aleyhine açılmış ve bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce bu Bakanlık tarafından yapılmış olan iş ve işlemler sebebiyle açılacak olan davalarda kendiliğinden taraf sıfatını kazanır. Bu madde ile devredilmesi öngörülen her türlü işleme ilişkin evrak ile dava dosyaları ve sair malzemenin devri, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca müştereken belirlenecek usul ve esaslara göre gerçekleştirilir. Geçici Madde 4 – (Ek: 3/6/2010-5983/5 md.) Bayındırlık ve İskan Bakanlığının personel ve teşkilat yapısı, yapı kooperatifleri ile ilgili olarak bu Kanun ile verilen görevleri yürütmeye hazır hâle getirilinceye kadar, hizmetine ihtiyaç duyulan personel, her türlü özlük hakları saklı kalmak kaydıyla Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı emrinde bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl süre ile geçici olarak görevlendirilir. Geçici Madde 5 – (Ek: 20/2/2014-6525/10 md.) (Mülga:18/7/2021-7333/9 md.) Geçici Madde 6 – (Ek:21/10/2021-7339/16 md.) Bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler uyarınca hazırlanacak yönetmelikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılır. Geçici Madde 7 – (Ek:21/10/2021-7339/17 md.) 55 inci ve 65 inci maddelerin üçüncü fıkraları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler için yapılacak ilk seçimlere kadar uygulanmaz. Mezkûr fıkralarda yer alan dokuz aylık süre 31/12/2022 tarihine kadar seçilecek yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler için bu tarihten itibaren başlar. Geçici Madde 8 – (Ek:21/10/2021-7339/18 md.) KOOPBİS, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde kurulur. İlgili bakanlıklar, sistemin kurulum sürecinde kendi sistemlerindeki verileri aktarmakla, uygulamaya geçtikten sonra da kooperatif ve üst kuruluşlarınca yapılan veri girişlerini takip etmekle sorumludurlar. (Değişik cümle:26/1/2023-7435/2 md.) Kooperatif ve üst kuruluşları yönetim kurulu üyeleri, kooperatifin; ticaret sicili kayıtlarını, fınansal tablolarını, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporlarını, genel kurul toplantı evrakını, ortaklarının kimlik, iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerini KOOPBİS’in kurulmasını müteakip bir yıl içinde KOOPBİS’e aktarmakla yükümlüdür. (Ek cümle:26/1/2023-7435/2 md.) Bu süre Ticaret Bakanlığınca altı aya kadar uzatılabilir. (Ek cümle:23/5/2024-7511/1 md.) Buna rağmen geçiş sürecinin tamamlanamadığının tespit edilmesi halinde Ticaret Bakanlığınca birer yıl olmak üzere iki defa daha süre uzatımı yapılabilir. Bu süreçte kooperatifler ve üst kuruluşları, genel kurul toplantısına katılma hakkını haiz ortakları gösteren listeleri bu madde yürürlüğe girmeden önceki hükümlere göre almaya devam ederler. (Ek cümle:23/5/2024-7511/1 md.) Bu süre sona erinceye kadar kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları hakkında, 24 üncü ve ek 5 inci maddelerde yer alan KOOPBİS yükümlülüğüne aykırı davranmaları nedeniyle ek 2 nci maddenin birinci fıkrasının (1) ve (4) numaralı bentlerinde yer alan hükümler uygulanmaz. Bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri, ek 2 nci maddenin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi uyarınca idari para cezası ile cezalandırılırlar. Geçici Madde 9 – (Ek:21/10/2021-7339/19 md.) Kooperatifler ve üst kuruluşları, anasözleşmelerini en geç beş yıl içinde bu Kanun hükümlerine intibak ettirmek zorundadır. Anasözleşmelerini intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşları dağılmış sayılır. Kanunen tasfiye ile görevlendirilmiş kimseler tarafından dağılmadan başlayarak iki ay içinde tasfiye işlemlerine geçilmemesi halinde, kooperatif ve üst kuruluşun ortakları ya da alacaklıları tarafından mahkemeden iki yıl içinde tasfiye memuru atanması istenebilir. [18] Anasözleşmeler intibak ettirilinceye kadar, mevcut anasözleşmelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır. Anasözleşmelerini bu Kanuna intibak ettirmek için kooperatifler ve üst kuruluşlarının yapacakları genel kurulları, olağan genel kurulların usul ve çoğunluğuna göre toplanır ve karar verir. Geçici Madde 10 – (Ek:21/12/2021-7346/3 md.) 72 nci maddenin dördüncü fıkrasının birinci cümlesi hükmü kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapan kooperatifler hakkında 1/1/2024 tarihinden itibaren uygulanır. Geçici Madde 11- (Ek:10/6/2022-7410/2 md.) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 16/2/2023 tarihli ve E.: 2022/126, K.: 2023/29 sayılı Kararı ile.) İ) Yürürlüğe girme: Madde 101 – Bu kanun yayımlandığı tarihten 3 ay sonra yürürlüğe girer. I) Kanunu yürütecek makam: Madde 102 – Bu kanun hükümlerini Bakanlar kurulu yürütür. 24/4/1969 TARİH VE 1163 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER: 1 – 6/10/1988 tarihli ve 3476 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri: Geçici Madde 1 – Unvanlı 1 inci maddede belirlenen esasa uymayan kooperatifler ve üst kuruluşları, anasözleşme değişikliği yapmak suretiyle unvanlarını altı ay içinde bu Kanuna uygun hale getirerek tescil ettirmek zorundadırlar. Bu Kanunun 14 üncü maddesiyle değiştirilen 56 ncı maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendine göre, aynı türde birden fazla kooperatifte yönetim kurulu üyesi olanlar, Kanunun yürürlüğe girmesini takip eden 3 ay içerisinde bu üyeliklerinden yalnız birini tercih ederek diğerlerinden ayrılırlar. Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce tüzelkişilik kazanmış olan kooperatif üst kuruluşları bu Kanun hükümlerine göre kurulmuş sayılır. Geçici Madde 3 – Halen kurulmuş ve faaliyette bulunan kooperatifler, anasözleşmelerini iki yıl içerisinde bu Kanun hükümlerine intibak ettirmek zorundadırlar. Bu hususa riayet etmiyen kooperatifler dağılmış sayılır. Kanunen tasfiye ile görevlendirilmiş kimseler tarafından dağılmadan başlıyarak iki ay içerisinde tasfiyeye geçilmediği takdirde, ilgili bakanlık veya Hazine tarafından mahkemeden tasfiye memuru atanması istenebilir. Anasözleşmelerini bu Kanuna intibak ettirmek için kooperatiflerin yapacakları genel kurullar, olağan genel kurulların usül ve çoğunluğuna göre toplanır ve karar verirler. 1163 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1163 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1496 Geçici Madde 10/8/1971 2475 52, Geçici Madde 10/6/1981 3381 19 25/6/1987 3476 Ek Madde 2’nin dördüncü bendinin ikinci fıkrası 25/4/1989 Diğer hükümleri 25/10/1988 4274 92, Ek Madde 2 17/6/1997 4363 19 2/6/1998 4629 83, 94 1/1/2002 tarihinden geçerli olmak üzere 3/3/2001 5146 1, 9 7/5/2004 5728 25, 56, 62, Ek Madde 2 8/2/2008 5983 48, 81, 90 13/6/2010 6172 Ek Madde 1, Geçici Madde 3, Geçici Madde 4 13/12/2010 77 22/3/2011 6215 Ek Madde 3 12/4/2011 6525 Ek Madde 4, Geçici Madde 5 27/2/2014 7033 45 1/7/2017 7099 2, 61, 89 10/3/2018 7101 63 15/3/2018 KHK/700 19, 80, 87, 91 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7333 Ek Madde 4, Geçici Madde 5 28/7/2021 7339 8, 19, 24, 45, 55, 56, 62, 65, 69, 72, 81, 87, 93, Ek Madde 2, Ek Madde 5, Geçici Madde 6, Geçici Madde 7, Geçici Madde 8, Geçici Madde 9 26/10/2021 7346 Geçici Madde 10 26/10/2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde (25/12/2021) 7410 Geçici Madde 11 15/6/2022 7435 87, Geçici Madde 8 1/2/2023 Anayasa Mahkemesinin 16/2/2023 Tarihli ve E: 2022/126, K: 2023/29 Sayılı Kararı Geçici Madde 11 9/3/2023 7418 6 1/4/2023 7511 Geçici Madde 8 26/4/2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde (29/5/2024) Geçici Madde 9 29/5/2024 [1] 13/12/1983 tarih ve 183 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 50 nci maddesi hükmü gereğince anılan maddede sayılan kooperatiflerle ilgili olarak Ticaret Bakanlığına ve Bakanına verilmiş olan görev ve yetkiler Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığına ve Bakanına devrolunmuştur. [2] 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 18 inci maddesiyle, bu Kanunda 5957 sayılı Kanun hükümlerine aykırılık bulunması durumunda mezkur kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. [3] 13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle; bu bentte yer alan “mahalli gazete” ibaresi “bir mahalli gazete ve bir internet haber sitesi” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 14/7/2009 tarihli ve 2009/15233 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ; 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa tabi kooperatiflerde, bir ortaklık payının değerinin 100 (yüz) Türk Lirasına yükseltilmesi kararlaştırılmıştır. [5] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 57 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 21/10/2021 tarihli ve 7339 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “100.000 liradır.” ibaresi “100 Türk lirasıdır.” şeklinde değiştirilmiştir. [7] 21/10/2021 tarihli ve 7339 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “10.000 lira” ibaresi “100 Türk lirası” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 337 nci maddesiyle; bu maddede yer alan “500 liradan 10000 liraya kadar ağır para cezasıyla veya her ikisiyle birlikte cezalandırılır.” ibaresi “adlî para cezası ile cezalandırılır.” şeklinde değiştirilmiştir. [9] 21/10/2021 tarihli ve 7339 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu fıkranın üçüncü cümlesinde yer alan “üç” ibaresi “iki” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 21/10/2021 tarihli ve 7339 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle bu bentte yer alan “Aynı türde” ibaresi “Amacı ve esas faaliyet konusu aynı olan” şeklinde değiştirilmiştir. [11] Anayasa Mahkemesi’nin 25/2/2010 tarihli ve E.: 2008/17, K.: 2010/44 sayılı Kararı ile bu bentte yer alan “… milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk,…” ibaresi iptal edilmiştir. [12] 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 339 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Devlet memurları gibi ceza görürler.” ibaresi “kamu görevlisi gibi cezalandırılır.” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 57 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Ticaret Bakanlığınca hazırlanacak bir tüzükle” ibaresi “Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle” şeklinde değiştirilmiştir. [14] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 57 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “tüzükte” ibaresi “Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle” şeklinde değiştirilmiştir. [15] 21/10/2021 tarihli ve 7339 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “üçüncü fıkrasına” ibaresi “üçüncü ve dördüncü fıkralarına” şeklinde değiştirilmiş, bende “16 ncı maddenin beşinci fıkrasına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “24 üncü maddenin birinci fıkrasına, 46 ncı maddenin ikinci fıkrasına,” ibaresi eklenmiş, bentte yer alan “altıncı fıkrasına” ibaresi “ikinci ve altıncı fıkralarına” şeklinde değiştirilmiş, bende “fıkralarına” ibaresinden sonra gelmek üzere “, 62 nci maddenin ikinci fıkrası gereği sorumlulukları altında bulunan para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını teslim etmeyen” ibaresi, “memurları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile 72 nci maddenin dördüncü fıkrasına aykırı hareket eden kooperatif üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri” ibaresi eklenmiştir. [16] 21/10/2021 tarihli ve 7339 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “Genel kurulu” ibaresi “45 inci maddenin birinci fıkrası gereği genel kurulu zamanında” şeklinde, “altı” ibaresi “dokuz” şeklinde değiştirilmiştir. [17] 21/10/2021 tarihli ve 7339 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “66 ve 67 nci maddeye aykırı hareket eden” ibaresi “66 ncı maddeye, 67 nci maddenin birinci ve ikinci fıkralarına aykırı hareket eden ve ek 3 üncü maddeye aykırı uygulamaları araştırmayan” şeklinde, “altı” ibaresi “dokuz” şeklinde değiştirilmiştir. [18] 23/5/2024 tarihli 7511 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “üç” ibaresi “beş” şeklinde değiştirilmiştir.
|
1,164 | 5 | 1 |
ARSA ÜRETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] [2] Kanun Numarası : 1164
|
29/4/1969
|
10/5/1969
|
ARSA ÜRETİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ HAKKINDA KANUN [1] [2] Kanun Numarası : 1164 Kabul Tarihi : 29/4/1969 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 10/5/1969 Sayı : 13195 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 8 Sayfa : 1981 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Görevler [3] Madde 1 – (Değişik: 8/12/2004-5273/4 md.) Bu Kanunun amacı; arsaların aşırı fiyat artışlarını önlemek üzere tanzim alış ve satışı yapmak; konut, sanayi, eğitim, sağlık ve turizm yatırımları ve kamu tesisleri için arazi ve arsa sağlamaktır. Bu Kanunda yazılı görevler Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülür. Bu Kanunda, diğer kanunlarda ve ilgili mevzuatta Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar Toplu Konut İdaresi Başkanlığına yapılmış sayılır. Madde 2 – (Değişik: 19/6/1994 - KHK - 542/2 md.) Bu Genel Müdürlük; a) Konut, sanayi, eğitim,sağlık ve turizm yatırımları ve çeşitli kamu tesisleri için anlaşma, devir, satınalma yolu ile ve benzeri şekillerde arazi ve arsa sağlamaya, b) Arsa stoku ve tanzim satışları yapmaya, c) Sağladığı arazi ve arsaları olduğu gibi veya planlayarak, altyapı tesislerini kısmen veya tamamen ikmal ederek veya ettirerek ihtiyaç sahiplerine satmaya, kiralamaya, trampaya, irtifak hakkı tesis etmeye; kamu kurum ve kuruluşları eliyle pazarlamaya ve satmaya, (Ek cümle: 3/7/2003-4916/33 md.) Genel Müdürlük mülkiyetinde olup, ihale suretiyle satılan, ancak yapılan satış işlemleri yargı kararları ile iptal edilerek kamu malına dönüştürülen, satışa konu arazi ve arsaların maliklerine; ihale bedellerinin güncelleştirilmiş değeri veya emsali değerdeki, Genel Müdürlük mülkiyetinde bulunan ya da Genel Müdürlükçe imkân dahilinde sağlanacak en yakın arazi ve arsalardan vermeye, d) (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) e) (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) f) Konut, sanayi, eğitim, sağlık ve turizm yatırımları ile kamu tesisleri yerleşme alanlarında arazi ve arsa alımı ve altyapı inşaatları için tahsis edilen fonlardan kaynak sağlamaya, g) (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) h) (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) ı) (Ek:14/2/2020-7221/3 md.) Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından satış ve kira sözleşmesine konu edilen taşınmazlar hariç olmak üzere, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının mülkiyetinde bulunan arsa ve arazilerin, gerçek veya tüzel kişilerce işgali halinde; ecrimisil istemeye, ecrimisilin tahsiline ve taşınmazın tahliyesine ilişkin işlemleri uygulamaya veya Milli Emlak Genel Müdürlüğü eliyle uygulatmaya, yetkilidir. Genel Müdürlük, Bu Kanun amaçları çerçevesinde kullanacağı taşınmaz malların harita, imar, uygulama ve parselasyon planlarını yapar veya yaptırır. Planlar, 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine göre işlem yapılarak onanır ve kesinleşir. Madde 3 – (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) Madde 4 – (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) İKİNCİ BÖLÜM Mali Hükümler Madde 5 – (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) Madde 6 – (Değişik: 19/6/1994 - KHK - 542/4 md.) [4] Arsa alımı ve satımı, harita, planlama kamu tesis ve hizmetlerinin yapılması, diğer döner sermaye işlemleri 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa tabi değildir. Ancak, döner sermaye ile yapılacak işlerden doğan gelir ve giderler için, mali yılın bitiminden itibaren iki ay içinde Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce bir bilanço düzenlenir. 832 sayılı Sayıştay Kanununun 40 ıncı maddesi uyarınca hazırlanan bilanço ve eki cetveller ile belgeler Sayıştaya, bilanço ve eklerinin birer örneği ise Maliye Bakanlığına aynı süre içinde gönderilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Arsa ile İlgili Hükümler Madde 7 – (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) Madde 8 – Hazine, belediye, özel idare ve Vakıflar İdaresi satışa çıkaracakları arazi ve arsaları satış muamelesine tevessül etmeden önce (Arsa Ofisine) bildirmekle mükelleftir. Madde 9 – (Değişik: 28/6/2001 - 4698/8 md.) Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü; konut, sanayi, eğitim, sağlık ve turizm yatırımları ile kamu tesisleri için gerçek ve tüzel kişilere ait arazi ve arsaları ve bunlar içerisinde veya üzerinde bulunan muhdesatı Bakan onayı ile kamulaştırmaya yetkilidir. Madde 10 – (Değişik birinci fıkra: 19/6/1994 - KHK - 542/6 md.) Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü; konut, sanayi, eğitim, sağlık ve turizm yatırımları ve kamu tesisleri için planlamayı öngördüğü ve tahdidini yaparak ilgili tapu idarelerine bildirmiş bulunduğu sahalardaki arsa ve arazinin satışlarında şuf'a hakkını haizdir. Bu sahalardaki arsa ve arazinin satışları tapu daireleri tarafından 15 gün içinde Arsa Ofisine bildirilir. Tapu dairelerine yapılacak bildiri üzerine Arsa Ofisi en geç 30 gün zarfında şüf'a hakkını kullanacağını bildirmediği ve bu süre içinde ödenmiş satış bedeli ile her türlü harç ve masrafları peşin olarak, malik adına yatırmadığı takdirde, şüf'a hakkının kullanılmasından vazgeçmiş sayılır. 30 günlük süre içinde ödenmiş satış bedeli ile her türlü harç ve masrafların yatırılmasını mütaakıp, tapu dairelerince re'sen eski satışın iptali ile yeni maliki adına tescil işlemi yapılır. Bu halde tapu idareleri re'sen şüf'a hakkındaki şerhi kaldırmaya yetkilidir. Madde 11 – (Değişik: 28/6/2001 - 4698/9 md.) Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, sattığı veya devrettiği arsa ve arazinin amacına uygun kullanılması için tapu kayıtlarına, satış şartlarına uygun alt yapı, yapı veya tesis yapılmadıkça üçüncü kişilere satış, devir, temlik yapılamayacağı ve haczedilemeyeceği hususunda şerhler koydurmaya ve/veya bu amaca yönelik sözleşmeler yapmaya yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esaslar yönetmelikle belirlenir. Madde 12 – Kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarla kamu kurumları arsa ihtiyaçlarını Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne bildirerek Ofis eliyle karşılamak zorundadırlar. Ancak, vaki talepleri Arsa Ofisince dört ay içinde karşılanamadığı veya bu müddete kadar karşılanamayacağı daha önce yazı ile bildirildiği takdirde, talep olunan arsalar için bu zorunluluk ortadan kalkar. Yukarıda sözü geçen kurum ve kuruluşlara Hazineden veya diğer kaynaklardan çeşitli kanunlarla bedelsiz olarak intikal edecek arazi ve arsalar ile, belediyelere 1580, 6785, 6830 sayılı kanunlar ve bunların ek ve tadilleri uyarınca hibe, mübadele, anlaşma yolu ve benzeri şekillerde sağlanacak yerler birinci fıkra hükümlerine tabi değildir. Bu kurum ve kuruluşlar, bu şekilde sağladıkları arazi ve arsaları, ölçekli krokilerini, cins, miktar ve diğer vasıflarını açıklamak, kullanma maksat ve şekillerini belirtmek suretiyle en geç 6 ay içerisinde Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar. Madde 13 – Bu kanun gereğince Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü tarafından kamulaştırılan, satın alınan, planlanan veya çeşitli kamu hizmet ve tesisleri yapılarak değerlendirilen sahalar, bunlar içinde ve civarındaki binalı ve binasız diğer arazi ve arsaların değer artışlarının vergilendirmede dikkate alınmasını sağlamak üzere, Ofisçe Maliye Bakanlığına bildirilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Madde 14 – Kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar ile kamu kurumları, Ofisin görevleri ile ilgili işlerde gerekli bilgileri vermek zorundadırlar. Bu işlerin gerektirdiği giderler Ofisçe karşılanır. Madde 15 – Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, konut, sanayi ve turizm bölgeleri, konut veya sanayi siteleri veya diğer kamu tesisleri meydana getirmek istiyen kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar, kamu kurumları ve özel hukuk tüzel kişileri ile araştırma, inceleme ve proje hazırlama konularında teknik işbirliği yapabilir, lüzum gördüğü yerlerde Maliye Bakanlığının muvafakatini almak şartiyle, bu kanunun uygulanması için belediyelerle ortaklık kurabilir. [5] Ortaklık esasları ve ilgili sair hususlar hazırlanacak yönetmelikte gösterilir. Madde 16 – (Değişik: 19/6/1994 - KHK - 542/7 md.) Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri ile yapılacak satış, alınan avanslarla edinilen taşınmaz malların ilgililere intikal ettirilmesi, kiraya verme ve irtifak hakkı tesisleriyle tazminat takdirleri, satış ve devir almalar, harcamalar, taşınmaz mal veya hizmet maliyetlerinin hesabı, amortisman, kar ve nizami faiz paylarının tayini, hesap usulleriyle diğer idari, mali ve teknik işlemlerin nasıl yürütüleceği hususları yönetmelikte belirtilir. Madde 17 – Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün bütün malları Devlet malı hükmündedir. Bunlar aleyhine suç işliyenler Devlet malları aleyhine suç işliyenler gibi cezalandırılırlar. Madde 18 – Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, her türlü idari ve kazai ihtilaflarda husumete ehildir. Mahkemelerde ve icra dairelerince Genel Müdürlük lehine hükmedilip, tahsil olunan vekalet ücretlerinin tevzi ve tediyesinde 1389 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Madde 19 – (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) Madde 20 – (Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) Ek Madde 1 – (Ek: 19/6/1994 - KHK - 542/8 md.) Ofis, ürettiği veya üreteceği arsalar karşılığında menkul kıymet ihraç edebilir. İhraç edilecek menkul kıymetlerin şekli, ihracı, halka arzı, menkul kıymetler borsaları veya bankalar aracılığı ile satışı konularında Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri uygulanır. Bu şekilde çıkarılacak menkul kıymetler, 3/10/1983 gün ve 91 sayılı Menkul Kıymetler Borsaları Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesinin 2 numaralı bendi uyarınca Maliye Bakanlığının talebi üzerine borsa kotuna alınır. Ek Madde 2 – (Ek: 19/6/1994 - KHK - 542/8 md.) Ofisce üretilen arsaların maliyet ve satış bedelleri arasındaki farkın %20 sini geçmemek kaydıyla, arsaların alt yapı tesislerinin yapımında kullanılmak kaydıyla belediyelere ödeme yapılabilir. Bu konuda, il, ilçe, belde ve bölgeler itibariyle farklı oranlar belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Ek Madde 3 – (Ek:19/6/1994 - KHK - 542/8 md.; Mülga: 8/12/2004-5273/6 md.) Ek Madde 4 – (Ek : 28/6/2001 - 4698/10 md.; Değişik: 8/12/2004-5273/5 md.) [6] [7] 28.12.1960 tarihli ve 189 sayılı Kanun kapsamında bulunanlar ile her hangi bir kamu hizmetine tahsis edilmiş arazi ve arsalar hariç olmak üzere Cumhurbaşkanının onayı ile belirlenen arsa üretim alanlarında bulunan Hazineye ait taşınmazlar ve Hazine adına tescil edilecek taşınmazların mülkiyeti Toplu Konut İdaresi Başkanlığına bedelsiz olarak devredilir. Kamu hizmetlerine ayrılan yerler ile Maliye Bakanlığınca değişik ihtiyaçlarla talep edilen taşınmazlar bedelsiz olarak Hazineye iade edilir. Ek Madde 5 – (Ek:14/2/2020-7221/4 md.) Bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamında alınacak olan ecrimisiller ve taşınmazın tahliyesi hakkında 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesine göre işlem yapılır ve tahsil edilen tutarların, %50’si genel bütçeye gelir kaydedilir ve %50’si tahsilatı takip eden ayın sonuna kadar Toplu Konut İdaresi Başkanlığına aktarılır. Geçici Madde 1 – (30/11/1989 tarih ve 392 sayılı KHK’nin hükmü olup, 2/6/1994 tarih ve 538 sayılı KHK’nin 10 uncu maddesi ile madde numarası teselsül ettirilmiştir.) Kadroları ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar durumlarına uygun işlerde görevlendirilirler ve bu süre içinde eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve diğer haklarını almaya devam ederler. Geçici Madde 2 – (Ek:19/6/1994 – KHK- 542/10 md.) Ekli (1)sayılı cetvelde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (1) sayılı cetvelin Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü bölümüne serbest kadro olarak eklenmiştir. Geçici Madde 3 – (Ek: 18/8/1993 – KHK – 517/10 md.; İptal Anayasa Mahkemesinin 26/11/1993 tarihli ve E. 1993/52, K. 1993/54 sayılı Kararı ile) Madde 21 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 22 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 1164 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1164 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 2504 5 30/7/1981 KHK/392 2, 3, 5 16/2/1990 KHK/517 1, 2, 5, 6, 9, 10, 16, Ek Madde 1 15/9/1993 KHK/542 1, 2, 5, 6, 9, 10, 16, Ek Madde 1, Ek Madde 2, Ek Madde 3 30/6/1994 4698 11 7/7/2001 4916 2 19/7/2003 4966 Ek Madde 4 7/8/2003 5273 1, 2, 3, 4, 5, 7, 19, 20, Ek Madde 3, Ek Madde 4 15/12/2004 5953 Ek Madde 4 9/3/2010 KHK/700 Ek Madde 4 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7221 2, Ek Madde 5 20/2/2020 [1] 8/12/2004 tarihli ve 5273 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu Kanunun adı “Arsa Ofisi Kanunu” iken, “Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun” şeklinde değiştirilmiştir. [2] Bu Kanunun düzenlediği atama usulüne dair konularda 23/4/1981 tarih ve 2451 sayılı Kanunun 2 ve 5 inci maddelerine bakınız. [3] 8/12/2004 tarihli ve 5273 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu Birinci Bölüm başlığı “Kuruluş ve Görevler” iken, “Amaç ve Görevler” şeklinde değiştirilmiştir. [4] Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kanunun 81 inci maddesine ve 28/12/2004 tarihli ve 5277 sayılı 2005 Mali Yılı Bütçe Kanununun 37 nci maddesine bakınız. [5] 19/6/1994 tarih ve 542 sayılı KHK'nin 9 uncu maddesi ile "İmar ve İskan Bakanlığının" ibaresi "Maliye Bakanlığının" olarak değiştirilmiştir. [6] 25/2/2010 tarihli ve 5953 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Hazineye ait arsa ve araziler ve Hazine adına tescil edilecek arsa ve arazilerin mülkiyeti” ibaresi “Hazineye ait taşınmazlar ve Hazine adına tescil edilecek taşınmazların mülkiyeti” olarak değiştirilmiştir. [7] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 58 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Toplu Konut İdaresi Başkanlığının talebi, Maliye ve Bayındırlık ve İskân bakanlarının müşterek teklifi ve Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir.
|
1,173 | 5 | 1 |
MİLLETLERARASI MÜNASEBETLERİN YÜRÜTÜLMESİ VE KOORDİNASYONU HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 1173
|
5/5/1969
|
17/5/1969
|
MİLLETLERARASI MÜNASEBETLERİN YÜRÜTÜLMESİ VE KOORDİNASYONU HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 1173 Kabul Tarihi : 5/5/1969 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 17/5/1969 Sayı: 13201 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 8 Sayfa: 2045 Milletlerarası temas, müzakere, akit yetkisi [2] Madde 1 – 1. Milletlerarası Hukuk ve Anayasa gereğince Cumhurbaşkanının (…) 2 yetkileri saklı kalmak kaydiyle, Türkiye Cumhuriyetinin yabancı devletlerle, bunların temsilcilikleri ve temsilcileri ile, milletlerarası kurullarla, bunların temsilcilikleri ve temsilcileri ile, müteakıp bentler ve maddeler hükümleri saklı kalmak kaydiyle, temas ve müzakereleri Dışişleri Bakanlığı eliyle, ilgili bakanlıklarla işbirliği yapılmak suretiyle yürütülür ve yabancı devletler ve milletlerarası kurullarla Anayasa'nın 65 inci maddesi anlamındaki milletlerarası andlaşmaları da, yine diğer bakanlıklarla işbirliği dahilinde aynı Bakanlık eliyle yapılır. Statülerinde, üyelerinin ve ortaklarının belli bir bakanlık veya merci vasıtasiyle muamelatta bulunacağı belirtilen milletlerarası kurullarla, bunların temsilcilikleri, temsilcileri ve sair mercileriyle yapılacak temaslar, müzakereler ve milletlerarası andlaşmalar, Dışişleri Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıkarla işbirliği dahilinde, sorumlu bakanlık veya merci eliyle yapılır. 2. Cumhurbaşkanı, yabancı devletler nezdinde büyükelçilik veya elçilik açmaya veya akredite etmeye, bir yabancı devlet büyükelçilik veya elçiliğini milletlerarası hukuk kurullarına göre Türkiye Cumhuriyetinin hak ve menfaatlerini korumakla görevlendirmeye ve milletlerarası kurullar nezdinde büyükelçilik veya elçilik seviyesinde daimi temsilcilik kurmaya veya bir büyükelçilik veya elçiliği daimi temsilcilikle görevlendirmeye yetkilidir. Bu fıkrada yazılı temsilciliklere "Diplomatik temsilcilikler" denilir. Diplomatik temsilcilikler Dışişleri Bakanlığına bağlıdırlar. Bunlar, bütün yazışmalarını bu Bakanlıkla yaparlar. 3. Dışişleri Bakanlığı, yabancı devletler ülkelerinde başkonsolosluk, konsolosluk, fahri başkonsolosluk ve fahri konsolosluklar açmaya ve büyükelçilik ve elçiliklere konsolosluk görevleri vermeye yetkilidir. Bu fıkrada yazılı temsilciliklere "Konsolosluk heyetleri" denilir. Konsolosluk heyetleri, ülkesinde bulundukları Devlet nezdinde Türkiye Cumhuriyetini temsil eden büyükelçilik veya elçiliğe bağlıdırlar. Bunlar, yazışmalarını, Dışişleri Bakanlığı ile ve bu Bakanlıkça tespit edilecek hallerde, sözü geçen bakanlığa bilgi vermek şartiyle diğer bakanlıklarla yaparlar. Konsolosluk heyetleri, bağlı bulundukları büyükelçilik veya elçiliğe, faaliyetleri ve yazışmaları hakkında bilgi verirler ve büyükelçilik veya elçiliğin gözetimi altında bulunurlar. 4. Büyükelçilik ve elçilikler ile başkonsolosluk ve konsolosluklar nezdinde özel kanunlarda veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde belirtilen bakanlıkların ihtisas alanına giren konularda görev yapmak üzere, müşavirlik, ataşelik, öğrenci müfettişliği, turizm ve tanıtma bürosu ve diğer bir unvanla memurluk kurulması, bu özel kanunlarda veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde belirtilen şekilde olur. [3] Kanunda veya daimi temsilciliği kuran Cumhurbaşkanı kararında belirtilmesi halinde milletlerarası kurullar nezdindeki daimi temsilciliklerde Dışişleri Bakanlığı dışındaki bakanlıkların ihtisas alanlarını ilgilendiren görevleri yerine getirmek üzere, daimi temsilci yardımcısı, müşavir ve ataşeler, diğer memurlar ve bunların yardımcıları, kendi bakanlıklarına ait dış teşkilat kadrolarından atanırlar. (Mülga ikinci cümle: 2/7/2018-KHK/703/159 md.) (…) Bu fıkrada yazılı daimi temsilci yardımcıları ikinci derecede iseler kendilerine birinci sınıf ortaelçi, üçüncü derecede iseler ikinci sınıf ortaelçi unvanı, bu görevlerinin devam süresince verilebilir. Yukarıdaki fıkralarda yazılı daimi temsilci yardımcısı, müşavir, ataşe, öğrenci müfettişi, turizm ve tanıtma bürosu müdürleri ve diğer memurlar, nezdinde bulundukları diplomatik temsilcilik veya özel kanun ile Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin öngördüğü hallerde-konsolosluk heyeti şefine bağlıdırlar ve onun bilgisi altında ait oldukları bakanlıklarla kendi yetki ve görev alanlarına giren işlerle ilgili olarak yazışma yetkisine sahiptirler. 13 Haziran 1952 tarihli ve 5952 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle 14 Kanunusani 1938 tarihli ve 3312 sayılı Hariciye Vekaleti Teşkilatı Kanununa eklenen 1 inci ek maddenin son fıkrası hükmü saklıdır. 5. Türkiye Cumhuriyetini temsil yetkisine sahip olarak Cumhurbaşkanı kararıyla belli bir geçici görevle görevlendirilen temsilciler veya temsilci heyetleri başkanları, Türkiye Cumhuriyetini bağlayacak hususlarda Hükümetin emir ve talimatını Dışişleri Bakanlığı kanaliyle alırlar. Bunlar, ihtisasa dair hususlarda ilgili bakanlıklardan, Dışişleri Bakanlığı kanalı ile talimat alabilirler. 3 Yukardaki fıkrada yazılı temsilciler ile temsilci heyetleri başkan ve üyeleri, işin ihtisas ve diğer gerekleri dikkate alınarak, Dışişleri Bakanlığı mensuplarından veya bu bakanlık mensupları dışından, ezcümle genel ve katma bütçeli diğer organ, bakanlık, daire ve kuruluşların, mahalli idarelerin, kamu iktisadi teşebbüslerinin, özel kanunla veya özel kanuna dayanılarak ya da Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan banka ve kuruluşların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve kamu yararına çalışan derneklerden özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış olanların mensuplarından da olabilir. Bu bentte bahis konusu temsilci heyeti başkanı Dışişleri Bakanlığı mensuplarından biri değilse, bu heyette Dışişleri Bakanlığından her halde bir görevli bulunur. Bu bendde bahis konusu temsilci heyeti ticari bir müzakere için görevlendirilmişse, bu heyetin başkanlığının Ticaret Bakanlığı mensuplarından biri tarafından deruhde edilmemiş olması takdirinde, bu heyette Ticaret Bakanlığından herhalde bir görevli bulunur. Bu bendde bahis konusu temsilci heyeti mali konularla da görevli ise, bu heyetin başkanlığının Maliye Bakanlığı mensuplarından biri tarafından deruhte edilmemiş olması takdirinde, bu heyette Maliye Bakanlığından her halde bir görevli bulunur. 6. Genel ve katma bütçeli bakanlık, daire ve kuruluşların, mahalli idarelerin, kamu iktisadi teşebbüslerinin, özel kanunla kurulmuş olan bankaların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve kamu yararına çalışan derneklerden özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış olanların, yabancı Devlet büyükelçilik, elçilik, başkonsolosluk, konsolosluk, fahri başkonsolosluk ve fahri konsoloslukları ve sair misyonları ile ve milletlerarası kurullar temsilcilikleri ve misyonları ile ve bunlara bağlı müşavirlik, ataşelik, büro ve sair mercilerle temasları, milletlerarası hukuk kurallarına ve usullerine uygun olarak yapılır. Bu temaslardan Dışişleri Bakanlığına bilgi verilir. Yukardaki fıkrada yazılı bakanlık, daire, kuruluş, idare, teşebbüs, banka ve derneklerin dış temaslar için Türkiye Cumhuriyetini temsil yetkisine sahip olmaksızın resmi görevle veya 1 inci bendde yazılı andlaşmalar dışında kalan sözleşmeleri Türk Devleti adına yapmak üzere Türkiye dışına çıkacak mensupları, Türkiye dışına çıkmadan önce Dışişleri Bakanlığı ile temas ederler; dışardaki görevleri süresince en yakın Türk diplomatik temsilciliği veya konsolosluk heyeti ile irtibatlarını muhafaza ederler; ve bu gibi dış temasların cereyanı ve sonucu hakkında Dışişleri Bakanlığına bilgi verilir. 7. İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OCDE) nezdindeki Türkiye Daimi Delegeliği ile Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşmasına (GATT) ilişkin temas ve münasebetleri yürüten Türk Heyeti, Dışişleri Bakanlığına bağlanmışlardır. (Mülga ikinci paragraf: 2/7/2018-KHK-703/159 md.) Dışişleri Bakanlığı dışındaki bakanlıklar, yukarda yazılı daimi temsilciliklere, kendi görev ve yetki alanlarına giren hususlarda Dışişleri Bakanlığı kanalı ile talimat verebilirler. Dış iktisadi münasebetlerin yürütülmesinde ahenk ve işbirliği [4] Madde 2 – Türkiye Cumhuriyeti'nin milletlerarası iktisadi münasebetleriyle veya bu münasebetlerin belli alanlarıyla ilgili dış temas ve müzakerelerde Hükümetin dış politikası ve yürürlükteki kalkınma planına uygun olarak takibi gerekli hedeflerin tesbiti konusunda bakanlıklararası koordinasyon komite veya komiteleri, Cumhurbaşkanı kararıyla kurulabilir. Bu komite veya komiteler, Cumhurbaşkanı kararıyla verilebilecek diğer koordinasyon görevlerini de yerine getirirler. Bu komitede veya komitelerde Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Dışişleri, Maliye ve Ticaret Bakanlıkları ve Cumhurbaşkanı kararında gösterilebilecek diğer bakanlıkların temsilcileri bulunurlar. Komite veya komiteler, gerekliyse, diğer Bakanlıklardan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından temsilci davet edebilirler. Dışişleri Bakanlığı memurları dışındaki memurların diplomatik temsilcilik şefliğine atanmaları Madde 3 – Dışişleri Bakanlığı memurları dışındaki memurlardan Büyükelçilik, Elçilik veya Daimi Temsilcilik görevine atamalar, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları kadrolarından yapılır. Ancak, bu memurlar, mensup oldukları Bakanlık, daire, idare, teşebbüs, kuruluş veya kurumdaki bütün müktesep haklarını muhafaza ederler; sadece, aylık ve kıdem tazminatlarını ve aylıklarına bağlı diğer istihkaklarını yeni geçtikleri Dışişleri Bakanlığı kadrolarından alırlar. Bu memurların atandıkları dış görevin sona ermesiyle birlikte, bunlar, mensup oldukları bakanlık, daire, idare, teşebbüs, kuruluş veya kurumdaki kadrolarına, dış görev sırasında kazandıkları haklarla dönerler. 25 Mayıs 1955 tarihli ve 6577 sayılı kanunla değiştirilmiş olan 19 Mayıs 1928 tarihli ve 1281 sayılı kanun hükümleri saklıdır. (Ek fıkra: 2/7/2018-KHK-703/159 md.) (Değişik fıkra:17/1/2019-7161/11 md.) Cumhurbaşkanı tarafından, dış ülkelerde veya uluslararası kuruluşlar nezdinde büyükelçi gibi akredite edilmeksizin, büyükelçi unvanı verilerek özel bir misyonla görevlendirilenlerin büyükelçilik unvanı Cumhurbaşkanınca geri alınmadığı müddetçe devam eder. Maliye Bakanlığı Hazine Genel Müdürlüğü ve Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliğinin görevleri [5] Madde 4 – 1. Maliye Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri hakkındaki 29 Mayıs 1936 tarihli ve 2996 sayılı Kanunun 6 Temmuz 1960 tarihli ve 13 sayılı kanunla değiştirilmiş olan 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: "Hazine Genel Müdürlüğü ve Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği: Hazine muamelelerini yapmak; Hazine mevcutlarını nemalandırmak; Hazine'nin doğrudan doğruya iştirakı bulunan müessese ve teşekküllerde hissedarlık sıfatının icabettirdiği muameleleri yapmak; Hazine esham ve tahvilat cüzdanını ve Hazinece muhafazası icabeden kıymetli ayınları muhafaza ve idare etmek; her türlü iç ve dış kamu borçlanmalarının hazırlık, akit, ihraç, tediye, itfa ve kayıt işleri ile, bu işlerin gerektirdiği ve milletlerarası kurul ve kuruluşlarla kamu borçlanmasına müncer olacak müzakerat ve muhaberatı yürütmek, sağlanan kamu borçlarının ve kültür yardımları dışındaki - dış yardımların kullanılmasına, bu borç ve dış yardımlara ait mukavele ve andlaşmaların tatbikatına ilişkin olarak memleket dahilinde yapılacak bilümum temas, müzakere ve gerekli işlemleri ifa etmek; Devletçe verilen kefalet, taviz ve yapılan ikrazata müteallik muameleleri ifa etmek; Devletin yabancı memleketlerdeki bütçe ile ilgili ödemelerini yapmak; darphane, Devlet Yatırım Bankası, Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsası ile Hazinenin münasebetlerini tanzim ve idare etmek; bunların muamelelerini murakabe etmek; kambiyo kontroluna ait esasları hazırlamak ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve tayin veya teşkil edeceği diğer merciler vasıtasiyle tatbikatını tanzim ve idare etmek; 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği görevleri yapmak; Petrol Kanununun vergi mevzuları dışında Maliye Bakanlığına verdiği vazifeleri ifa etmek; yıllık programlarda belirtilen esaslar dahilinde tediye muvazenesi, mevduat ve tasarrufun teşvik ve tanzimi, uzun, orta ve kısa vadeli kredilerle ilgili politikaları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile birlikte icra etmek; milli paranın tedavül ve istikrarını, Devletin para siyasetini tanzim etmek; yıllık programlarda belirtilen esaslar dahilinde para - kredi politikasını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile birlikte yürütmek; iç ve dış mali ve iktisadi hareketleri takip etmek; Bankalar Kanunu Tatbikatını takip ve bankaları murakabe etmek; yıllık programlarda belirtilen esaslara uygun olarak İktisadi Devlet Teşekküllerinin finansman programlarının tatbikatını takip etmek ve bu finansman programlarının kalkınma planı ve yıllık programlarda belirtilen hedeflere uygun olarak icrası için gereken tedbirleri almak; döner sermayelerin ve hususi bütçelerin umumi muvazene ile nakit durumu ve para politikası bakımından ahengini sağlamak; 28 Temmuz 1967 tarih ve 933 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre teşkil edilen fonların yıllık programlarda belirtilen esaslara uygun olarak aracı kuruluşlara intikalini sağlamak ve geri ödenmelerini takibetmek; dış memleketlerdeki büyükelçilikler, elçilikler, başkonsolosluklar ve konsolosluklar nezdinde iktisat ve maliye müşavirlik ve ataşelikleri tesis etmek; yabancı devletler ve milletlerarası kurullar ve bunların temsilcilik ve temsilcileriyle mali ve iktisadi konularda milletlerarası münasebetlerin yürütülmesi ve koordinasyonu hakkındaki kanunun 1 inci maddesinde tasrih olunan şekil ve şümulde temas ve müzakerelerde bulunmak, görevleri ile ödevlidir. 30 Eylül 1960 tarihli ve 91 sayılı kanun ve 21 Mart 1964 tarihli ve 440 sayılı kanun ile 28 Temmuz 1967 tarihli ve 933 sayılı kanun hükümleri saklıdır." 2. Hazine Genel Müdürlüğü ve Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği, gerektiği hallerde,1 inci fıkradaki görevlerinin ifası sırasında genel ve katma bütçeli idarelerle, İktisadi Devlet Teşekkülü ve benzeri kuruluşlara ve bankalara mensup memur ve hizmetlileri, bu memur ve hizmetlilerin mensup oldukları idare, teşekkül, kuruluş ve bankalardaki özlük hakları devam etmek ve maaş ve ücretlerini oralardan almak kaydiyle, geçici bir müddet için istihdam edebilir. 3. 30 Haziran 1939 tarihli ve 3656 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Maliye Bakanlığına ait kısmında yazılı "Dış temsilcilikler" kadroları kaldırılmış ve yerlerine ek (1) sayılı cetvelde yazılı yurt dışı görev kadroları eklenmiştir. Dışişleri Bakanlığı için eklenen kadrolar Madde 5 – 30 Haziran 1939 tarihli ve 3656 sayılı kanuna ek (1) sayılı cetvelin Dışişleri Bakanlığı kısmına, ek (2) sayılı cetveldeki kadrolar eklenmiştir. Özel kanunu gereğince diplomatik temsilcilikler ve konsolosluk heyetleri nezdinde 1 inci maddenin 4 üncü bendinde yazılı Müşavir, Ataşe ve diğer memurları bulundurmak yetkisine sahip olmıyan bakanlıkların memurları gerekli görüldüğü takdirde, Dışişleri Bakanlığı kadrolarına nakil suretiyle diplomatik temsilcilikler ve konsolosluk heyetleri nezdine atanabilirler. (Mülga ikinci cümle: 2/7/2018-KHK-703/159 md.) (…) Bu atanmaların yapılabileceği kadrolar ek (3) sayılı cetvelde gösterilmiş olup, bunlar 30 Haziran 1939 tarihli ve 3656 sayılı kanuna ek (1) sayılı cetvelin Dışişleri Bakanlığı kısmına eklenmiştir. Ticaret Bakanlığiyle ilgili olarak yeniden yürürlüğe konulan hükümler; kadrolar Madde 6 – 1. Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Vazifelerine dair 27 Mayıs 1939 tarihli ve 3614 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin 6 Temmuz 1960 tarihli ve 13 sayılı Kanunla değiştirilmeden önce yürürlükte olan metni yeniden yürürlüğe konulmuştur. Ancak, 6 Temmuz 1960 tarihli ve 13 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra yürürlüğe girmiş olan kanunlarla yapılmış yürürlükteki sair değişiklikler saklıdır. 2. 30 Haziran 1939 tarihli ve 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Ticaret Bakanlığına ait kısmına, ek (4) sayılı cetvelde yazılı kadrolar eklenmiştir. Dış aylıklar Madde 7 – Ek (1), (2), (3) ve (4) sayılı cetvellerdeki kadrolardan dış görevlere atanan memurların aylıkları, 21 Şubat 1963 tarihli ve 212 sayılı kanunla değiştirilmiş 28 Temmuz 1946 tarihli ve 4991 sayılı kanuna göre ödenir. Değiştirilen hüküm Madde 8 – (Bu madde 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin değiştirilmesine dair olup, ilgili kanundaki yerine işlenmiştir.) Yürürlükten kaldırılan hükümler Madde 9 – 8 Temmuz 1948 tarihli ve 5250 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin son fıkrası, 31 Mayıs 1949 tarihli ve 5412 sayılı Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatı hakkındaki Kanun ve 6 Temmuz 1960 tarihli ve 13 sayılı kanunun 11 ila 13 üncü maddeleri dışındaki hükümleri ile yukardaki maddeler hükümlerine aykırı bütün genel ve özel hükümler yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici hükümler Geçici Madde 1 – 30 Ocak 1963 tarihli ve 395 sayılı kanunla 30 Haziran 1939 tarihli ve 3656 sayılı kanunun Maliye Bakanlığı kısmına eklenmiş olup işbu kanunun 4 üncü maddesinin 3 üncü bendi hükmü ile kaldırılan dış görev kadrolarını işbu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte işgal etmekte bulunan Maliye Bakanlığı memurları işbu kanunun 4 üncü maddesinin 3 üncü bendi hükmü ile verilen yeni kadrolara, Ticaret Bakanlığı memurları işbu kanunun 6 ncı maddesinin 2 nci bendi ile verilen yeni kadrolara ve Dışişleri, Maliye ve Ticaret Bakanlıkları dışındaki bakanlıkların memurları da işbu kanunun 5 inci maddesinin 2 nci fıkrası ile verilen yeni kadrolara, bulundukları kadrolar ve almakta oldukları aylıkları ile ve yeni unvanları ile nakledilmiş sayılarak yeniden atanmalarına lüzum olmadan; ve bunlardan işbu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte geçici görev, hastalık, idari veya nizami mezuniyet gibi kanuni sebeplerle görevleri başında bulunmıyanlar için işe başlama kaydı aranmaksızın, kendilerinin istihdamlarına ve almakta oldukları aylıklarının verilmesine devam olunur. 2. İşbu kanunun yürürlüğe girmesinden önce diğer bakanlıklarla, bu bakanlıklara bağlı dış temsilcilik ve misyonlar tarafından yürütülen dış temaslara, milletlerarası andlaşma müzakerelerine ve akdine dair evrak ve belgelerden, işbu kanunla Dışişleri Bakanlığına devredilen görevlerle ilgili olanlar Dışişleri Bakanlığına veya bu bakanlıkça gösterilecek diplomatik temsilciliklere devrolunacaktır. Yürürlük Madde 10 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 11 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. EK (1) SAYILI CETVEL Maliye Bakanlığı yurt dışı görev kadroları D. Görevin çeşidi Adet Aylık 2 Daimi Temsilci Yardımcısı 2 1 750 3 Daimi Temsilci Yardımcısı 2 1 500 3 Maliye ve İktisat Başmüşaviri 3 1 500 4 Maliye Müşaviri 3 1 250 4 İktisat Müşaviri 3 1 250 5 Maliye Müşaviri 8 1 100 5 İktisat Müşaviri 8 1 100 6 Maliye Müşaviri 3 950 6 İktisat Müşaviri 3 950 7 Maliye Ataşesi 14 800 8 Maliye Ataşesi 7 700 9 Maliye Ataşesi Yardımcısı 7 600 11 İdari Memur 2 450 EK (2) SAYILI CETVEL Dışişleri Bakanlığı Meslek Memurları Kadrolarına eklenen kadrolar 1 Büyükelçi 2 2 000 2 Birinci Sınıf Ortaelçi 12 1 750 EK (3) SAYILI CETVEL [6] Dışişleri Bakanlığı Kadrolarına eklenen müşavirlik ve ataşelik kadroları 5 Teknik Müşavir 6 1 100 7 Teknik Ataşe 6 950 EK (4) SAYILI CETVEL Ticaret Bakanlığı yurt dışı görev kadrolarına eklenen kadrolar D. Görevin çeşidi Sayı Aylık 2 Daimi Temsilci Yardımcısı 1 1 750 3 Daimi Temsilci Yardımcısı 1 1 500 4 Ticaret Müşaviri 1 1 250 5 Ticaret Müşaviri 3 1 100 1173 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/Khk’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1173 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi KHK/703 1, 2, 3, 5 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7161 3 18/1/2019 [1] 13/12/1983 tarih ve 189 sayılı KHK'nin 20 nci maddesi gereğince; bu Kanunun mezkur KHK ile düzenlenmeyen konulara ve Milletlerarası kuruluşlarla ilişkilerin yürütülmesine ait hükümleri saklıdır. Saklı tutulan hükümler hariç bu Kanun ve ilgili diğer kanunların mezkur KHK'ye aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. [2] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 159 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının birinci paragrafında yer alan “ve Başbakanın” ibaresi madde metninden çıkarılmış, ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu, bir kararname ile” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [3] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 159 uncu maddesiyle, 1 inci maddenin dördüncü fıkrasının birinci paragrafında yer alan “özel kanunlarda” ibarelerinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde” ibareleri eklenmiş, ikinci paragrafının birinci cümlesinde yer alan “kararnamede” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararında” şeklinde değiştirilmiş, üçüncü paragrafında yer alan “kanunun” ibaresi “kanun ile Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin” şeklinde değiştirilmiş, beşinci fıkrasının birinci paragrafında yer alan “Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararıyla” şeklinde değiştirilmiş, ikinci paragrafında yer alan “kurulmuş” ibaresi “ya da Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 159 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu kararnamesiyle” ibareleri “Cumhurbaşkanı kararıyla” şeklinde ve ikinci fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu kararnamesinde” ibaresi “Cumhurbaşkanı kararında” şeklinde değiştirilmiştir. [5] Bu madde ile Maliye Bakanlığına ve Maliye Bakanına verilmiş olan her türlü görev, yetki, sorumluluk, hak ve muafiyetten ilgili olanların doğrudan doğruya Başbakana, Başbakanın görevlendireceği Devlet Bakanına, Hazine Müsteşarlığına ve Hazine Müsteşarına intikal edeceği 9.12.1994 tarih ve 4059 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile hükme bağlanmıştır. [6] Ek (3) sayılı cetveldeki 1100 lira aylıklı 6 adet beşinci derece teknik müşavir kadrolarının sayısı 23/5/1970 tarih ve 1263 sayılı kanun ile 10'a çıkarılmış ve 800 lira aylıklı 6 adet 7. derece Teknik Ataşe kadrolarının sayısı 4'e indirilmiştir.
|
1,211 | 5 | 1 |
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI KANUNU [1] [2] Kanun Numarası : 1211
|
14/1/1970
|
26/1/1970
|
TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI KANUNU [1] [2] Kanun Numarası : 1211 Kabul Tarihi : 14/1/1970 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 26/1/1970 Sayı : 13409 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 9 Sayfa : 419 KISIM – I Kuruluş, Temel Görev ve Yetkiler, Sermaye Kuruluş ve unvan: Madde 1 – (Değişik: 21/4/1994 - 3985/1 md.) Türkiye'de banknot ihracı imtiyazına münhasıran sahip ve bu Kanunda yazılı görev ve yetkileri haiz olmak üzere “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” unvanı altında anonim şirket olarak bir banka kurulmuştur. Banka, bu Kanunda sarahat bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabidir. Bu Kanunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, "Banka" olarak ifade edilmiştir. Merkez ve şubeler: [3] Madde 2 – Bankanın merkezi Ankara'dadır. Banka, Banka Meclisinin karariyle banknot matbaası kurabilir ve memleketin gerekli görülen şehirlerinde şubeler açabilir. Aynı suretle, içerde ve dışarda muhabirler temin edebilir. Bankanın bu husustaki kararları Cumhurbaşkanlığına bildirilir. Banka, keza Banka Meclisinin kararı ve Cumhurbaşkanının muvafakatiyle yabancı memleketlerde temsilcilikler kurabilir. Üyelikler ve iştirakler: [4] Madde 3 – Banka, merkez bankalarının katıldığı Milletlerarası mali, İktisadi ve mesleki teşekküllere Banka Meclisinin karariyle üye olabilir ve Cumhurbaşkanının muvafakatiyle bu gibi teşekküllere hissedar olarak katılabilir. Temel görev ve yetkiler: Madde 4 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/1 md.) Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler. Banka, fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam politikalarını destekler. Bankanın temel görev ve yetkileri şunlardır: I-Bankanın temel görevleri: a)Açık piyasa işlemleri yapmak, b)Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç ve dış değerini korumak için gerekli tedbirleri almak ve yabancı paralar ile altın karşısındaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejimini belirlemek, Türk Lirasının yabancı paralar karşısındaki değerinin belirlenmesi için döviz ve efektiflerin vadesiz ve vadeli alım ve satımı ile dövizlerin Türk Lirası ile değişimi ve diğer türev işlemlerini yapmak, c) (Değişik: 17/7/2019-7186/3 md.) Bankaların ve Bankaca uygun görülecek diğer mali kuruluşların bilanço içi veya bilanço dışı uygun görülen kalemlerini esas alarak zorunlu karşılıklar ve umumi disponibilite ile ilgili usul ve esasları belirlemek, d) Reeskont ve avans işlemleri yapmak, e) Ülke altın ve döviz rezervlerini yönetmek, f) (Değişik: 20/6/2013-6493/ 38 md.) Türk Lirasının hacim ve tedavülünü düzenlemek, ödeme ve menkul kıymet transferi ve mutabakat sistemleri kurmak, kurulmuş ve kurulacak sistemlerin kesintisiz işlemesini ve gözetimini sağlamak ve gereken düzenlemeleri yapmak, ödemeler için elektronik ortam da dâhil olmak üzere kullanılacak yöntemleri ve araçları belirlemek, g) Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı ve para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak, h) Mali piyasaları izlemek, ı) Bankalardaki mevduatın vade ve türleri ile özel finans kurumlarındaki katılma hesaplarının vadelerini belirlemektir. II- Bankanın temel yetkileri: a) Türkiye’de banknot ihracı imtiyazı tek elden Bankaya aittir. b) Banka, Hükümetle birlikte enflasyon hedefini tespit eder, buna uyumlu olarak para politikasını belirler. Banka, para politikasının uygulanmasında tek yetkili ve sorumludur. c) Banka, fiyat istikrarını sağlamak amacıyla bu Kanunda belirtilen para politikası araçlarını kullanmaya, uygun bulacağı diğer para politikası araçlarını da doğrudan belirlemeye ve uygulamaya yetkilidir. d) Banka, olağanüstü hallerde ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun kaynaklarının ihtiyacı karşılamaması durumunda, belirleyeceği usul ve esaslara göre bu Fona avans vermeye yetkilidir. e) Banka, nihai kredi mercii olarak bankalara kredi verme işlerini yürütür. f) Banka, bankaların ödünç para verme işlemlerinde ve mevduat kabulünde uygulayacakları faiz oranlarını, belirleyeceği usul ve esaslara göre bankalardan istemeye yetkilidir. g) Banka, mali piyasaları izlemek amacıyla bankalar ve diğer mali kurumlardan ve bunları düzenlemek ve denetlemekle görevli kurum ve kuruluşlardan gerekli bilgileri istemeye ve istatistiki bilgi toplamaya yetkilidir. (Ek cümleler: 17/7/2019-7186/3 md.) Banka talepleri gerçek zamanlı ve anlık karşılanır. Bu taleplerin karşılanmasını teminen Bankaca kurum ve kuruluşların bilgi işlem sistemlerine erişim sistemleri kurulabilir. Uygulamaya yönelik her türlü usul ve esas Bankaca belirlenir. III- Bankanın başlıca müşavirlik görevleri: a) Banka, Hükümetin mali ve ekonomik müşaviri, mali ajanı ve haznedarıdır. (Değişik ikinci cümle: 2/7/2018-KHK-703/151 md.) Bankanın Hükümetle ilişkisi, Cumhurbaşkanı veya görevlendireceği bir bakan aracılığıyla da sağlanır. b) Banka, finansal sistemle ilgili olarak istenilecek hususlarda Hükümete görüş verir. c) Banka, bankalar ve uygun göreceği diğer mali kurumlar hakkındaki görüşlerini ve tespitlerini Cumhurbaşkanlığı ile bu kurum ve kuruluşları düzenleme ve denetleme yetkisine sahip kuruluşlara bildirebilir. [5] Banka, bu Kanunla ve mevzuatla kendisine verilen yetki ve görevlerle ilgili olarak düzenlemeler yapmaya ve bunları uygulamaya, bu düzenlemelere tabi kurum ve kuruluşlar nezdinde bunlara uygun hareket edilip edilmediğini ve kendisine gönderilen bilgilerin doğru olup olmadığını denetlemeye görevli ve yetkilidir. Banka, bu Kanun ile kendisine verilen görev ve yetkileri, kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Banka, para politikası araçlarının kullanımı sırasında işlem yaptığı banka, kişi veya kurumun iflası halinde, alacaklı olduğu miktar ve faizi için iflas masasına imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak eder. Banka mensuplarının görevlerini yerine getirmelerinden doğan tazminat davaları ancak Banka aleyhine açılabilir. Bankanın rücu hakkı saklıdır. Bankanın sermayesi, hisse senetleri: Madde 5 – Bankanın sermayesi 25 000 000 lira olup, her biri yüz liralık 250 000 hisseye ayrılmıştır. Bu sermaye, Cumhurbaşkanının tasvibiyle artırılabilir. Hisse senetlerinin itibari kıymetleri 100, 200, 500, 1000, 5000 ve 10000 liralıktır. [6] [7] Hisse senetlerinin nev'i: Madde 6 – Bankanın hisse senetleri nama yazılıdır. Hisse senetlerinin sınıfları: Madde 7 – Hisse senetleri (A), (B), (C) ve (D) sınıflarına ayrılmıştır. (A) Sınıfı hisse senetleri: Madde 8 – (A) sınıfı hisse senetlerinin her biri en az 100 hisseliktir. Bu sınıf hisse senetleri münhasıran Hazineye ait olup, sermayenin yüzde ellibirinden aşağı düşemez. (B) Sınıfı hisse senetleri: Madde 9 – (B) sınıfı hisse senetleri Türkiye'de faaliyette bulunan milli bankalara tahsis edilmiştir. (C) Sınıfı hisse senetleri: Madde 10 – Hisse senetlerinden en çok 15000 adedi, (C) sınıfı hisse senedi olarak, milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla imtiyazlı şirketlere tahsis edilmiştir. (D) Sınıfı hisse senetleri: Madde 11 – (D) sınıfı hisse senetleri Türk Ticaret müesseselerine ve Türk vatandaşlığını haiz tüzel ve gerçek kişilere tahsis edilmiştir. Hisse senetlerinde sınıf değişikliği: Madde 12 – Banka, hisse senetlerinin bir sınıftan diğer bir sınıfa nakli için hiçbir komisyon alınmaz. (C) sınıfı hisse senetleri miktarı, hiçbir veçhile bu kanunla kabul edilmiş olan miktarı aşamaz. KISIM – II Bankanın Teşkilatı ve Organları Organlar: [8] Madde 13 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/2 md.) Bankanın organları şunlardır: a) Genel Kurul. b) Banka Meclisi. c) Para Politikası Kurulu. d) Denetleme Kurulu. e) Başkanlık (Guvernörlük). f) Yönetim Komitesi. BÖLÜM – I Genel Kurul Oy hakkı: Madde 14 – Bankanın pay sahipleri defterinde yazılı bulunan hissedarlar, Bankanın Genel Kurulunu teşkil ederler. Genel Kurul, her yıl Banka Esas Mukavelesi ile tespit edilen vakitte toplanır. Her on hisseye sahip olan veya bu miktar hisseyi temsil eden kimse bir oya maliktir. Genel Kurulun görev ve yetkileri: Madde 15 – Genel Kurul aşağıdaki görev ve yetkileri haizdir: 1. Banka Meclisi tarafından verilen yıllık rapor ile Denetleme Kurulu raporunun tetkiki; 2. Bankanın bilanço, kar ve zarar hesabının tetkiki ile karara bağlanması; 3. Banka Meclisi üyelerinin ve Denetleme Kurulunun ibrası; 4. Sermayenin artırılması; 5. Esas mukavelede değişiklik yapılması; 6. Bankanın tasfiyesi hakkında karar verilmesi. Banka esas mukavelesi ve tasfiye: [9] Madde 16 – a) Banka Esas Mukavelesi, Genel Kurulun tasvibi ve Cumhurbaşkanı karariyle yürürlüğe girer. Esas Mukavelede yapılacak değişiklikler de bu hükme tabidir, b) Bankanın, birinci madde ile tespit edilen müddetin bitiminden evvel tasfiyesi hakkında alınacak olan kararlar, Cumhurbaşkanının tasvibi ile Banka tarafından yapılan taahhütlerin kanun dahilinde tamamen ifa edilmesi şartiyle muteberdir. Gerek Esas Mukavelede değişiklik yapılması ve gerek tasfiye hakkında karar alınabilmesi için, Genel Kurulda üçte iki çoğunluk şarttır. Başkanlık: Madde 17 – Genel Kurula Başkan (Guvernör) başkanlık eder. Temsil: Madde 18 – Hissedar olmıyanlar, Genel Kurulda vekil olarak birden fazla oy temsil edemezler. (Ek fıkra: 3/4/2013-6456/18 md.) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 414 üncü maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi ile 428 inci maddesi Banka hakkında uygulanmaz. BÖLÜM – II Banka Meclisi ve Para Politikası Kurulu [10] Kuruluş: Madde 19 – Banka Meclisi Başkan (Guvernör) ile Genel Kurulca seçilecek altı üyeden kurulur. Üyelerin görevleri, özel bir kanuna veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanmadıkça, banka dışında teşrii, resmi veya özel her hangi bir görev ile birleşemez. Bundan başka bu üyeler, ticaretle uğraşamıyacakları gibi, bankalar ve şirketlerde de hissedar olamazlar. Hayır dernekleri ve amaçları hayır, sosyal ve eğitim işlerine matuf vakıflardaki görevler ve kar amacı gütmeyen kooperatif ortaklığı bu hüküm dışındadır. [11] Banka Meclisi üyelerinin yüksek öğrenim görmüş, bankacılık veya iktisat ve maliye alanlarında bilgi ve tecrübe sahibi olmaları şarttır. Başkan (Guvernör), Banka Meclisi Başkanıdır. Banka Meclisi üyelerinin aylıkları ile tazminatları Cumhurbaşkanınca tespit edilir. Banka merkezi dışında oturanların, Meclis toplantılarına katılmak için katlanacakları yol giderleri Bankaca ödenir. [12] Görev süresi: Madde 20 – Banka Meclisi üyelerinin görev süresi, üç yıldır. Her yıl Meclis üyelerinin üçte biri yenilenir. Birinci ve ikinci yıl sonunda Banka Meclisinden ayrılacak üyeler ad çekme ile tespit edilir . Süreleri biten üyelerin yeniden seçilmeleri caizdir. Toplantılar, kararlar ve oylamadan çekilme: Madde 21 – Banka Meclisi üyeleri, kendileriyle, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 245 inci maddesinin 3 üncü bendinde gösterilen derecelerde akrabalık veyahut menfaat bağı bulunan kişilere ilişkin kredi konularına dair müzakerelere iştirak edemezler ve oylamaya katılamazlar. Banka Meclisi toplantıları Ankara'da yapılır. Lüzumu halinde başka bir yerde de toplantı yapılabilir. Toplantılar, Başkan (Guvernör) ın çağrısı ile ayda en az bir defa olmak üzere yapılır. Gündem, Başkanlık (Guvernörlük) ca düzenlenir. Üyelerin gündem dışı görüşülmesini istedikleri hususlar, Başkanın (Guvernör) da katılması halinde aynı toplantıda gündeme alınır ve görüşülür; aksi takdirde bir sonraki toplantı gündemine alınmasına karar verilebilir. Banka Meclisi, üyelerin en az üçte ikisinin katılmasiyle toplanır ve mevcut üyelerin çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği halinde, Başkanın katıldığı tarafın teklifi kabul edilmiş sayılır. Başkan (Guvernör) yardımcıları, Banka Meclisi toplantılarına, oy hakları olmaksızın katılabilirler. Banka Meclisinin görev ve yetkileri: Madde 22 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/3 md.) Banka Meclisi; a) Para politikası stratejisi ve enflasyon hedefi doğrultusunda uygulanabilecek para politikasına ve kullanılabilecek para politikası araçlarına ilişkin kararların alınması, b) Tedavüldeki banknotların değiştirilmesine, tedavülden kaldırılmasına ve yok edilmesine ilişkin konularda düzenleme yapılması ve karar alınması, c) Açık piyasa işlemlerine, döviz ve efektif işlemlerine, reeskont ve avans işlemleri ile reeskont ve avans faiz oranlarına, zorunlu karşılıklara ve umumi disponibiliteye, diğer para politikası işlemleri ve araçlarına, ülke altın ve döviz rezervlerinin yönetimine ilişkin usul ve esasların tespiti ile gerekli düzenlemelerin yapılması, d) 40 ıncı maddenin (I) ve (III) numaralı fıkralarında düzenlenen hususlarda karar alınması, e ) Ödeme ve menkul kıymet transferi ve mutabakat sistemlerinin güvenilirlik ve etkinliklerini artıracak şartlarda kurulması konusunda karar alınması, ödeme yöntemleri ile araçlarının usul ve esaslarının belirlenmesi, takas odalarının gözetimine ilişkin düzenlemelerin yapılması, [13] f) (Değişik: 13/2/2011-6111/159 md.) Bilgi istemeye ve istatistikî bilgileri toplamaya ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, g) Şube açılması, muhabir temin edilmesi, temsilcilik ve büro kurulması ile Banknot Matbaasına ilişkin konularda düzenleme yapılması ve karar alınması, h) Provizyon ve ihtiyatlara ilişkin konularda karar alınması ile kârın dağıtılmasından sonraki bakiyenin Hazineye verilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, ı) Bankanın bütçesinin, yıllık faaliyet raporunun, bilanço, kâr ve zarar hesaplarının ve Genel Kurul gündeminin hazırlanması, j) Sermayenin artırılmasına ve Esas Mukavelede değişiklik yapılmasına ilişkin olarak Genel Kurula öneride bulunulması, k) Bankanın idare, teşkilât ve hizmetleri ile personeline ilişkin olarak hazırlanan düzenlemelerin onaylanması, l) Bankanın ihtiyacı için gayrimenkul satın alınması veya iktisabı, maliki bulunduğu gayrimenkullerin gerektiğinde satılması, trampa edilmesi, bağışlanması ve sair işlemlerde bulunulması hakkında karar alınması, m) Bankanın diğer organlarına vereceği yetkiler kapsamı dışındaki meblağlara ve kıymetlere ilişkin bağış, sulh, ibra, feragat ve terkin konularında karar verilmesi, n) Bankanın personel kadrolarının onaylanması, o) Bu Kanunda Para Politikası Kurulu kararına bağlı konular dışında kalan, Başkanlık (Guvernörlük) ça inceleme ve onaya sunulacak sair hususlar hakkında karar alınması ve düzenleme yapılması, İle görevli ve yetkilidir. (Ek ikinci fıkra: 13/2/2011-6111/159 md.) Banka Meclisi, gerektiğinde sınırlarını yazılı olarak açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını diğer organlara devredebilir. Para Politikası Kurulu: [14] Madde 22/A – (Ek: 25/4/2001-4651/4 md.) Para Politikası Kurulu, Başkan (Guvernör) ın başkanlığı altında, Başkan (Guvernör) Yardımcıları, Banka Meclisince üyeleri arasından seçilecek bir üye ve Başkan (Guvernör) ın önerisi üzerine (…) 14 atanacak bir üyeden oluşur. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı veya Bakanın belirleyeceği bir birim amiri toplantılara oy hakkı olmaksızın katılabilir. Başkanlık (Guvernörlük), Başkan (Guvernör) Yardımcılığı ve Banka Meclisi üyeliği görevi sona erenlerin Para Politikası Kurulu üyeliği de sona erer. Atanacak üyenin para politikası konusunda çalışmalarının bulunması ve ekonomi, işletme, bankacılık ve finans alanlarından birinde akademik unvana sahip, görevi ile ilgili alanda en az on yıl çalışmış, yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olması gerekir. Bu üyenin görev süresi beş yıldır. 19 uncu maddedeki yasaklar atanan üye için de geçerlidir. Ancak, üniversitelerde alınacak görevler bu hükmün dışındadır. Atanan üye, Banka Meclisi üyeleri ile aynı mali ve sosyal haklara sahiptir. (Değişik dördüncü fıkra: 18/1/2017 - 6770/5 md.) Para Politikası Kurulu toplantıları, Başkan (Guvernör)’ın çağrısı üzerine yılda en az sekiz defa yapılır. 21 inci maddenin ikinci fıkrasının diğer hükümleri ile üçüncü fıkrası, Para Politikası Kurulu toplantıları için de uygulanır. Para Politikası Kurulu: a)Fiyat istikrarını sağlamak amacıyla para politikası ilke ve stratejilerinin belirlenmesi, b) Para politikası stratejisi çerçevesinde Hükümetle birlikte enflasyon hedefinin belirlenmesi, c) Para politikası hedefleri ve uygulamaları konusunda belirli dönemler itibarıyla raporlar hazırlayarak Hükümetin ve belirleyeceği esaslar doğrultusunda kamuoyunun bilgilendirmesi, d) Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç ve dış değerini korumak için gerekli tedbirlerin alınması ve yabancı paralar ile altın karşısındaki muadeletini tespit etmeye yönelik kur rejiminin belirlenmesi, İle görevli ve yetkilidir. Para Politikası Kurulu, ilan edeceği hususları ve bunların ilan şeklini belirler. Para Politikası Kurulunca Resmi Gazete’de ilanı istenilecek hususlar gecikmeksizin ilan edilir. Para Politikası Kurulu kararları, Başkan (Guvernör) tarafından yürütülür ve Banka Meclisinin bilgisine sunulur. BÖLÜM – III Denetleme Kurulu Kuruluş, süre ve nitelik: Madde 23 – (Değişik: 3/4/2013-6456/19 md.) Denetleme Kurulu, Genel Kurulca seçilecek dört üyeden oluşur. Bir denetleme kurulu üyesinin üyelikten ayrılması hâlinde, denetleme kurulunun diğer üyeleri, genel kurulun ilk toplantısına kadar görev yapmak üzere yerine seçilme şartlarını taşıyan birisini seçerler. Denetleme Kurulu üyelerinin görev süreleri iki yıldır. Denetleme Kurulu üyeliğine seçileceklerin yüksek öğrenim yapmış, bankacılık ve muhasebe alanında bilgi ve tecrübe sahibi olmaları şarttır. Görev ve yasaklar: Madde 24 – Denetleme Kurulu, Bankanın bütün muamele ve hesaplarını denetler, Başkanlık (Guvernörlük), Denetleme Kurulunun talep edeceği bütün malümat ve vesikaları vermekle yükümlüdür. Denetleme Kurulunun yönetme yetkisi olmayıp, mütalaalarını yazılı olarak Banka Meclisine bildirir ve bir kopyasını da Cumhurbaşkanlığına verir. Kurul yıl nihayetinde muamele ve hesaplar hakkında hazırlıyacağı raporu Genel Kurula arz eder. Denetleme Kurulu üyeleri, Bankanın kârına iştirak edemezler. [15] Denetleme Kurulu üyelerine verilecek ücret, Cumhurbaşkanınca tespit edilir. Banka Merkezi dışında oturanların katlanacakları yol giderleri Bankaca ödenir. [16] BÖLÜM – IV Başkanlık (Guvernörlük) A) Başkan (Guvernör): Atanma, nitelik ve görev süresi Madde 25 – (Değişik: 25/10/1990 - 3670/10 md.) (Mülga birinci fıkra: 2/7/2018-KHK-703/151 md.) [17] Başkan (Guvernör)'ın yüksek öğrenim görmüş, maliye, iktisat ve bankacılık alanlarında bilgi ve tecrübe sahibi olması şarttır. Görev, temsil ve yetki: Madde 26 – Başkan (Guvernör), en yüksek icra amiri sıfatiyle Bankayı sevk ve idare ve yurt içinde ve dışında temsil eder. Başkan (Guvernör) ün yetkileri aşağıda gösterilmiştir: 1. Bu kanun hükümlerinin ve Banka Meclisi tarafından alınacak kararların yürütülmesini sağlamak; 2. Bu kanunla Bankaya verilen görevlerin ifası için uygun bulacağı tedbirleri almak ve gerekli göreceği hallerde, bunlar hakkında Banka Meclisine tekliflerde bulunmak. Banka Meclisi kararlarına muhalefeti halinde Başkan (Guvernör), kararın icrasını tehir ve müteakıp toplantıda yeniden müzakeresini talep edebilir. Acele hallerde, Banka Meclisi, Başkan (Guvernör) ın daveti üzerine toplanarak, ihtilaf konusu olan işi tekrar görüşür. Başkan (Guvernör) ile Banka Meclisi arasında mutabakat hasıl olmadığı takdirde, Cumhurbaşkanı hakemlik eder. [18] Yasaklar: Madde 27 – Başkanlık (Guvernörlük) görevi, özel bir kanuna veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanmadıkça Banka dışında teşrii, resmi veya özel herhangi bir görev ile birleşemez. Bundan başka Başkan (Guvernör), ticaretle uğraşamıyacağı gibi, bankalar ve şirketlerde de hissedar olamaz. Hayır dernekleri ile amacı hayır, sosyal ve eğitim işlerine yönelmiş vakıflardaki görevler ve kar amacı gütmeyen kooperatif ortaklığı bu hüküm dışındadır. [19] Bakanlar ve müsteşarlar seviyesindeki bakanlıklararası komite toplantılarında Başkan (Guvernör) ın görev alması, birinci fıkra hükmüne aykırı sayılmaz. Geçici ayrılma, görevden af: Madde 28 – Başkan (Guvernör) ın geçici olarak yokluğunda kendisine, tayin edeceği Başkan (Guvernör) Yardımcısı vekalet eder. Başkan (Guvernör) ancak, 27 nci maddedeki yasakların gerçekleşmesi ve bu kanunla kendisine verilen görevlerin devamlı surette ifasını imkansız kılacak durumların ortaya çıkması hallerinde, atanmasındaki usule göre görevinden af olunabilir. Başkan (Guvernör) lığın boşalmasında en yaşlı üyenin başkanlığı altında toplanacak Banka Meclisince Başkan (Guvernör) vekili olarak seçilecek bir Başkan (Guvernör) Yardımcısı, Başkanlık (Guvernörlük) görevini ifa eder ve yetkilerini kullanır. B) Başkan (Guvernör) yardımcıları: Nitelik, atanma, görev ve yasaklar: Madde 29 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/5 md.) Başkan (Guvernör) a yardımcı olmak üzere dört Başkan (Guvernör) Yardımcısı atanır. (Değişik ikinci cümle: 13/6/2012 - 6327/11 md.) Başkan (Guvernör) Yardımcıları hukuk, maliye, ekonomi, işletme, bankacılık, finans, mühendislik, kamu yönetimi, siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler ile istatistik alanlarından birinde veya iktisadi ve idari bilimler fakültelerinde lisans veya lisansüstü öğrenim görmüş, yeterli bilgi ve deneyime sahip (…) [20] [21] kişiler arasından (…) 20 atanırlar. (Mülga üçüncü cümle: 2/7/2018 - KHK/703/151 md.) (…) Başkan (Guvernör) Yardımcıları hakkında da 27 nci maddenin birinci fıkrası ve 28 inci maddenin ikinci fıkrası uygulanır. 21 BÖLÜM – V Yönetim Komitesi Kuruluş, görev: Madde 30 – Yönetim Komitesi, Başkan (Guvernör) ın başkanlığı altında Başkan (Guvernör) yardımcılarından kurulur. Başkan (Guvernör) ın başkanlık edemediği hallerde, tayin edeceği Başkan (Guvernör) Yardımcısı Yönetim Komitesine Başkanlık eder. Yönetim Komitesinin görevleri aşağıda gösterilmiştir: 1. Başkan (Guvernör) ca lüzum görülen hallerde, Banka Meclisi kararına bağlanacak hususları önceden inceliyerek, Banka Meclisine yapılacak teklifleri hazırlamak; 2. Bankanın idare, teşkilat ve hizmetlerine ilişkin yönetmelikleri hazırlamak; 3. Yönetmeliklerle Yönetim Komitesinin kararına bırakılan hususlarda karar almak; 4. Banka işlemlerinde koordinasyonu sağlamak; 5. Atanmaları Banka Meclisince yapılan personel dışında kalan memur ve hizmetlilerin tayin, aylıklarını tespit, işten çıkarma ve emeklilik gibi işlemlerini yapmak. Yönetim Komitesi toplantılarında kararlar, tam üye sayısının çoğunluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde, Başkan (Guvernör) ın katıldığı teklif kabul edilmiş sayılır. BÖLÜM – VI Şubeler Teşkilatı Kuruluş, görev: Madde 31 – Bankanın merkez ve şubeleri ve Banknot Matbaası Teşkilatı ve görevleri ile bu şubeler ve Banknot Matbaası Yönetim komitelerinin kuruluş ve görevleri yönetmeliklerle tespit olunur. KISIM – III Banka Personeline Ait Hükümler Personel statüsü: Madde 32 – Banka personeli, Bankanın memurları ile Banknot Matbaası işçilerinden terekküp eder. (Banka memuru) deyimi, Banka hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerde, devamlı vazife görmek üzere atanan kişileri ifade eder. Banka memurlarının kurduğu ve kuracağı sendikalar hakkında 624 sayılı Devlet Personeli Sendikaları Kanunu hükümleri uygulanır. 15/7/1963 tarih ve 275 sayılı Kanunun 20 nci maddesindeki yasak, banka hizmetlerinde de uygulanır. Banka personeli, bu kanun ile Banka Meclisince düzenlenecek statü hükümlerine tabidir. Banka Meclisi kararı ile sözleşmeli olarak yerli ve yabancı uzman çalıştırılabilir. [22] Ücret rejimi: Madde 33 – Banka Başkan (Guvernör) ve Başkan (Guvernör) Yardımcılarının aylık ücretleriyle temsil ödenekleri, Cumhurbaşkanınca tespit olunur. [23] Yönetim Komitesi Başkan ve üyelerine, şubeler ve Banknot Matbaası Yönetim Komiteleri başkan ve üyelerine, bu görevleri dolayısiyle aylıklarının üçte ikisini aşmamak kaydiyle verilecek ek ücret, Banka Meclisince tayin olunur. Diğer memurların aylıkları, kendilerini atamaya yetkili Banka Meclisi ve Merkez Yönetim Komitesince, yukarıki ücretler gözönünde bulundurulmak suretiyle tespit olunur. Bu tespitte nazara alınacak esaslar ile memurlara ait görev seyahat yollukları ve sair bütün hususlar 32 nci maddede gösterilen statüde belirtilir. Personelin emekliliği: Madde 34 – (Değişik birinci fıkra: 3/4/2013-6456/20 md.) İşçiler hariç olmak üzere Banka mensupları ile Banka Meclisi üyeleri hakkında, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi hükümleri uygulanır. Bu kanunun yürürlüğe girdiği günde, bankada görevli olanların emeklilik kesenekleri, 5434 sayılı Kanunla tespit edilmiş bulunan keseneğe esas aylıkları üzerinden kesilir. Bu gibilerin aylık yükselmelerinde, haklarında aynı kanunun 15 inci maddesinin (B) bendinin ikinci fıkrası hükmü uygulanır. Emekliliğe tabi görevlerden gelen sözleşmeli personel hakkında da aynı kanun hükümleri uygulanır. Bu kanunun yürürlüğe girdiği günden sonra atanacakların emeklilik keseneğine esas aylıkları, 5434 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (B) bendi hükmüne göre tespit edilir. (Ek: 14/1/1988 - KHK - 311/9 md.; Değişik; 6/7/1995 - KHK - 562/21 md.) Emeklilik yönünden, Banka Başkanına (Guvernör) Bakanlık Müsteşarları, Başkan (Guvernör) Yardımcılarına Bakanlık Müsteşar Yardımcıları için tespit edilen ek gösterge ve makam tazminatı, diğer personele ise ifa ettikleri görevleri itibariyle Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri sınıflardaki benzer görevler için belirlenmiş makam tazminatları uygulanır. Bu görevlerde geçirdikleri süreler 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun Ek 68 inci maddesi uyarınca makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde geçmiş sayılır. Sır saklama ve sorumluluk: Madde 35 – Banka mensupları, sıfat ve görevleri dolayısiyle Bankaya veya Banka ile münasebeti olan kişi ve kurumlara ait olmak üzere bildikleri sırların gizliliğine riayet eylemek ve bu sırları kanunen yetkili kılınan mercilerden gayrısına herhangi bir surette açıklamamakla yükümlüdürler. Bu yükümlülük, Bankadan ayrılmaları halinde dahi devam eder. Banka mensupları, görevleri ile ilgili olarak Bankaya verdikleri zararlardan ötürü. Borçlar Kanununun haksız fiil hükümlerine tabidirler. [24] Kısım – IV Bankanın Görev ve Yetkileri BÖLÜM – I Banknot İhracı Banknot ihracı ve tedavül mecburiyeti: Madde 36 – a) Bankanın ihraç etmiş olduğu ve ihraç edeceği banknotların tedavülü mecburi olup, bunlar hudutsuz ödeme kudretini haizdir. b) (Değişik: 25/4/2001 - 4651/6 md.) Banka 45, 52 ve 53 üncü maddelerde yazılı işlemler dolayısıyla da banknot ihraç etme yetkisini haizdir. Banknotların değiştirilmesi: Madde 37 – a) Banka, tedavülde bulunan banknotları gerekli gördüğü zaman yeni emisyonlarla değiştirebilir. Tedavülden çekilen eski banknotlar, değiştirme işlemine başlandığı tarihten itibaren 10 yıl sonra zamanaşımına uğrar. Gerek değiştirme işleminin başlıyacağı tarih ve gerekse bu 10 yıllık süre içinde eski banknotların mecburi tedavül müddeti Banka Meclisince tayin ve keyfiyet Resmi Gazete ile ilan olunur. b) Eskimiş ve yıpranmış banknotlar, Cumhurbaşkanlığı ile Banka arasında tespit edilecek esaslar dahilinde ve yönetmelikle kabul edilecek kabarit usulüne göre, Bankaca yedek banknotlarla değiştirilir. [25] c) Tedavülden kaldırılan banknotlarla, eskimiş, yıpranmış veya kısmen ziyaa uğramış olması sebepleriyle değiştirilen banknotların iptal ve yok edilmesine ilişkin esaslar yönetmelikle belirtilir. Madeni para: Madde 38 – (Mülga: 28/5/1970 - 1264/10 md.) BÖLÜM – II Türk Parasının İstikrarını Korumaya İlişkin Görev ve Yetkiler İlan edilecek hususlar: Madde 39 – (Değişik: 3/10/1983 - KHK 92/3 md.; Değiştirilerek kabul: 6/12/1984 - 3098/4 md.) Banka, Banka Meclisince zaman zaman tespit edilecek kendi işlemlerinde uygulayacağı reeskont, iskonto ve faiz hadlerini ve açık piyasa politikasının şartlarını ilan eder. Dördüncü madde gereğince, Banka Meclisince tayin olunacak altın ve döviz alış ve satış fiyatları ile 22 nci maddenin 3 üncü ve 5 inci bentleri uyarınca alınan kararlar Resmi Gazete ile ilan edilir. Para - kredi konusunda bankanın görev ve yetkileri: Madde 40 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/7 md.) I – a) Banka, nihai kredi mercii sıfatıyla ödeme sisteminde aksamalara sebep olabilecek geçici likidite sıkışıklıklarını ve finansal piyasaların etkin bir şekilde çalışmasını engelleyebilecek teknik kaynaklı ödeme sorunlarını gidermek amacıyla, sisteme, teminat karşılığında gün içi veya gün sonu kredi imkanı sağlayabilir. b) (Mülga: 19/10/2005 - 5411/168 md.) c) Bankaca, banka sisteminde belirsizlik ve güvensizlik oluşması ve fon çekilişlerinin hızlanması halinde, haklarında belirsizlik ve güvensizlik oluşan bankalara, şartları Banka tarafından kararlaştırılmak üzere, fon çekilişlerini karşılayacak miktarda kredi verilebilir. Bu hüküm gereğince kendisine kredi verilen bankaların iflası halinde Banka, verilen kredi miktarı ve faizi için iflas masasına imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak eder. II – (Değişik paragraf: 17/7/2019-7186/4 md.) Bankalar ve elektronik ödeme araçlarını çıkaran kuruluşlar dâhil olmak üzere Bankaca uygun görülecek diğer mali kuruluşlar, Banka nezdinde açılacak hesaplarda bilanço içi veya bilanço dışı uygun görülen kalemlerini esas alarak, nakden zorunlu karşılık tesis ederler. Zorunlu karşılığa tabi bilanço içi veya bilanço dışı uygun görülen kalemlerin kapsamı, zorunlu karşılıkların oranı, tesis süresi ve tesis edilen karşılıklara gerektiğinde ödenecek faiz oranı, mevduat veya katılım fonlarından olağanüstü çekilişler ve birleşme, devir ve bölünme hâllerinde yapılacak işlemler de dâhil olmak üzere uygulamaya yönelik her türlü usul ve esas Bankaca belirlenir. Yukarıda belirtilen kuruluşların bulunduracakları umumi disponibilitenin nitelik ve oranı, gerektiğinde Bankaca tespit edilir. [26] Bankaca yapılacak düzenlemeye göre zorunlu karşılıkların Banka nezdindeki hesaplarda bloke olarak tutulmasının istenmesi hâlinde, bloke hesaplarda tutulan zorunlu karşılıklar, hiçbir amaç ve konunun finansmanı için kullanılamaz, temlik ve haciz edilemez. Zorunlu karşılıkların ve umumi disponibilitenin süresinde tesis edilmemesi veya eksik tesis edilmesi hâlinde Banka, belirleyeceği usûl ve esaslara göre, eksik kısım için; Banka nezdindeki hesaplarda faizsiz mevduat tutulmasını istemeye veya cezaî faiz tahakkuk ettirmeye yetkilidir. Tahakkuk ettirilen cezaî faiz alacakları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri gereğince tahsil edilir. Tahsil edilen cezaî faizler Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna gelir kaydedilir. III – a) Bankanın temel görev ve yetkilerinin yürütülmesi amacıyla mevzuatla Bankaya verilen yetkiler çerçevesinde bankalar, ödünç para verme işlemleri ve mevduat kabulünde uygulayacakları faiz oranlarını belirlenecek esaslara göre Bankaya bildirirler. b) Banka, bankalardaki mevduatın vade ve türleri ile özel finans kurumlarındaki katılma hesaplarının vadelerini belirler. c) (Ek: 19/1/2022-7351/1 md.) Banka nezdinde bulunan yabancı ülke merkez bankalarına ait para, alacak, mal, hak ve varlıklar haczedilemez, üzerlerine ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz konulamaz. BÖLÜM – III Bankanın Hükümetle Olan Münasebetleri ve Bununla İlgili Görevler Mali ve ekonomik müşavirlik ve mali ajanlık: [27] Madde 41-(Değişik: 13/2/2011-6111/160 md.) Banka, Hükümetin mali ve ekonomik istişare organıdır. Bu sıfatla Banka, para ve kredi politikası konusunda Hükümetçe incelenmesi istenilecek hususlar hakkında mütalaa beyan eder. Devletin milletlerarası mali ve iktisadi münasebetlerinde Bankaya, Hükümetin mali ajanlığı verilebilir. Banka, her nevi Devlet iç borçlanma senetlerinin mali servisini, özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerine veya bunlara dayanan kararlara göre kambiyo denetlemesini ve dış ticaret rejimi tatbikatını veya benzeri işlemleri yapmakla görevlendirilebilir. Bu sıfatla yaptığı işlemlerden dolayı üçüncü şahıslar tarafından Bankaya sorumluluk tevcih edilemez. [28] Banka, Hazine Müsteşarlığının talebi üzerine Devletin gerek içerde ve gerekse yabancı memleketlerde tahsilat ve tediyatını ve bütün Hazine işlemlerini ve memleket içi ve dışı her nevi para nakil ve havale işlerini yapar veya yaptırır. Bu işler için uygulanacak ücret Banka tarafından tespit edilir. Hazine Müsteşarlığına ait tevdiatın nemalandırılmasına ilişkin usul ve esaslar Banka ile Hazine Müsteşarlığı tarafından müştereken tespit olunur. Özel denetim ve kamuoyunun aydınlatılması: [29] [30] Madde 42 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/8 md.) Cumhurbaşkanı, Bankanın işlem ve hesaplarını denetlettirebilir. Cumhurbaşkanlığı bu hususta her türlü bilgiyi Bankadan isteyebilir. Banka bilanço, kâr ve zarar hesaplarını bağımsız denetim kuruluşlarına denetlettirebilir. Başkan (Guvernör) tarafından, Banka faaliyetleri ile uygulanmış ve uygulanacak olan para politikası hakkında her yıl nisan ve ekim aylarında Cumhurbaşkanına rapor sunulur. Banka faaliyetlerine ilişkin olarak, yılda iki defa Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunu bilgilendirir. Banka, para politikası hedefleri ve uygulamalarına ilişkin dönemsel raporlar hazırlar ve kamuoyuna duyurur. Raporların hangi dönemler itibarıyla hazırlanacağı, kapsamı ve açıklanma usulü Bankaca belirlenir. Banka, belirlenen hedeflere ilan edilen sürelerde ulaşılamaması ya da ulaşılamama olasılığının ortaya çıkması halinde, nedenlerini ve alınması gereken önlemleri Hükümete yazılı olarak bildirir ve kamuoyuna açıklar. BÖLÜM – IV Bilgi İsteme [31] Bilgi isteme yetkisi, bankaların bilançoları ve raporları: Madde 43 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/9 md.) Türkiye’de faaliyette bulunan bütün bankalar, özel finans kurumları ve Bankaca uygun görülecek diğer mali kurumlar, yıllık bilançoları ile kâr ve zarar hesaplarını, idare meclisi ve denetçi raporları ile birlikte, genel kurullarının toplantı tarihinden; bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanacak denetim raporlarını ise düzenlenme tarihinden itibaren en geç bir ay içinde Bankaya vermekle yükümlüdürler. Banka, bu Kanun ve mevzuat ile kendisine verilen görevleri yerine getirebilmek amacıyla birinci fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşlardan her türlü bilgi ve belgeyi, belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde istemeye yetkilidir. Birinci fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşlar, kendilerinden istenen bilgileri Bankanın belirteceği süre içinde vermeye mecburdurlar. Banka, gerektiğinde kendisine verilmesi gereken bilgileri doğru ve zamanında vermeyen birinci fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşların bu Kanunun verdiği yetkilere konu olan işlemlerini sınırlayabilir veya durdurabilir. Banka, kendi yetki ve görev alanına giren hususlarla ilgili olarak birinci fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşları düzenleme ve denetleme ile görevli kurum ve kuruluşlardan bilgi isteyebilir. Banka, gerektiğinde birinci fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşlar hakkındaki görüşlerini ve tespitlerini Cumhurbaşkanlığı ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna ve bu kurum ve kuruluşları düzenleme ve denetleme yetkisine sahip olan diğer kurum ve kuruluşlara bildirebilir. [32] Banka, istatistiki bilgilerin toplanmasında, kamu kurum ve kuruluşları, Hazine Müsteşarlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü, diğer ülkelerin istatistiki bilgi toplamaya yetkili makamları ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapabilir. Banka, finansal sistemle ilgili tüm istatistiki bilgiler ile ekonomideki ve ödemeler dengesindeki gelişmelerin izlenmesinde gerekli görülecek diğer istatistiki bilgileri bankalar, diğer mali kurumlar ile kişilerden doğrudan isteme ve toplama yetkisine sahiptir. Kendilerinden bilgi istenilenler, bu bilgileri Bankanın belirleyeceği usul ve esaslara göre doğru olarak vermekle yükümlüdürler. Banka bu bilgilerin doğru olup olmadığını ilgililer nezdinde araştırmaya ve denetlemeye, ek bilgi ve belge istemeye yetkilidir. Banka, gerekli gördüğü istatistiki bilgileri yayımlayabilir. Ancak banka toplanan istatistiki bilgilerden kişisel ve özel nitelikte olanları yayımlayamaz, açıklayamaz. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu dışında resmi veya özel herhangi bir makama veremez. Bu bilgiler istatistiki amaçlar dışında ve ispat aracı olarak kullanılamaz. Gerçek ve tüzel kişilerden bilgi isteme yetkisi: Madde 44- (Mülga:13/2/2011-6111/160 md.; Yeniden düzenleme: 28/11/2017-7061/33 md.) Banka, gerçek ve tüzel kişilerin döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini izlemek amacıyla belirleyeceği gerçek ve tüzel kişilerden her türlü bilgi ve belgeyi istemeye yetkilidir. İstenilecek bilgi ve belgelerin kapsamı, toplanma ve izlenme yöntemi, doğruluğunun denetimi, paylaşımı, destek hizmeti temini de dâhil olmak üzere usul ve esaslar Bankaca belirlenir. Bu maddenin uygulanmasında destek hizmeti kuruluşu çalışanları hakkında da bu Kanunun 35 inci maddesi ve 68 inci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (a) bendi hükümleri tatbik olunur. KISIM – V Bankanın Yapacağı İşlemler BÖLÜM – I Kredi Müesseseleriyle İşlemler Senet ve vesikaların reeskonta ve avansa kabulü: Madde 45 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/10 md.) (Değişik birinci fıkra: 20/8/2016-6745/13 md.) Banka, muteber saydığı asgari iki imzayı taşımak şartıyla kendi belirleyeceği esaslar dâhilinde bankalar tarafından verilecek ticari senet ve vesikaları reeskonta kabul edebilir. Reeskonta kabul edilecek ticari senet türleri ve diğer tüm hususlar Bankaca tespit edilir. Bu madde gereğince verilecek kredilerin en yüksek sınırı ve kredi türlerine göre limitleri, para politikası ilkeleri göz önünde tutulmak suretiyle Bankaca belirlenir. Banka reeskonta kabul edebileceği senetler karşılığında avans da verebilir. Orta vadeli reeskont ve avans işlemleri: Madde 46 – (Mülga: 25/4/2001 - 4651/16 md.) Reeskonta veya avansa kabul edilecek senetlerin en yüksek tutarı: Madde 47 – (Mülga: 25/4/2001 - 4651/16 md.) Tahvil karşılığı avans: Madde 48 – (Mülga: 25/4/2001 - 4651/16 md.) Merkez ve şubeler iskonto komiteleri: Madde 49 – (Mülga: 25/4/2001 - 4651/16 md.) BÖLÜM – II Hazine ve Kamu Müesseseleriyle İşlemler Hazineye kısa vadeli avans: Madde 50 – (Mülga: 25/4/2001 - 4651/16 md.) Kamu müesseselerine kredi: Madde 51 – (Mülga: 25/4/2001 - 4651/16 md.) BÖLÜM – III Açık Piyasa İşlemleri Madde 52 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/11 md.) Banka, para politikasının hedefleri çerçevesinde, para arzının ve ekonominin likiditesinin etkin bir şekilde düzenlenmesi amacıyla, Türk Lirası karşılığında menkul kıymet kesin alım satımı, geri alım vaadi ile satım ve geri satım vaadi ile alım işlemleri, menkul kıymetlerin ödünç alınıp verilmesi, Türk Lirası depo alınması ve verilmesi gibi açık piyasa işlemlerini yapabilir ve bu işlemlere aracılık edebilir. Bankaca başvurulacak açık piyasa işlemleri ile bu işlemlerle ilgili usul ve esaslar, açık piyasa işlemlerine konu olacak yüksek likiditeye sahip ve az riskli araçlar Bankaca belirlenir. Banka, açık piyasa işlemleri çerçevesinde kendi nam ve hesabına vadesi doksanbir günü aşmayan, ikincil piyasada alınıp satılabilen likidite senetleri ihraç edebilir. Ancak, likidite senetlerinin devamlı bir alternatif yatırım aracı olma niteliği kazanmasının engellenmesi, ihraçlarının sadece açık piyasa işlemlerinin etkinliğinin artırılması amacıyla sınırlı tutulması hususları gözönünde bulundurulur. Bankanın geri alım vaadi ile satım ve geri satım vaadi ile alım işlemleri ile Türk Lirası depo işlemlerinin anlaşma süresi doksanbir günü aşamaz, sürenin başlangıcı işlemlerin valör tarihidir. Banka, bu madde kapsamına giren işlemlerle ilgili kurum ve kuruluşları; bankalar ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre belirlenen aracı kurumlar arasından işlemin özelliğini gözönünde bulundurarak tespit etmeye yetkilidir. Açık piyasa işlemleri, yalnızca para politikası amaçları için yürütülür ve Hazineye, kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlara kredi amacıyla yapılamaz. BÖLÜM – IV Altın ve Dövizle İlgili İşlemler Madde 53 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/12 md.) a) Banka, uyguladığı para politikası çerçevesinde, Türk Lirasının yabancı paralar karşısındaki değerini belirlemek amacıyla, döviz ve efektiflerin vadesiz ve vadeli alım ve satımı ile şartları önceden belirlenmek suretiyle dövizlerin Türk Lirası ile değişimi ve diğer türev işlemleri yapabilir. b) Banka, ülke altın ve döviz rezervlerini para politikası hedefleri ve uygulamaları çerçevesinde yönetir. Bu amaçla Banka, sırasıyla güvenli yatırım, likidite ve getiri önceliklerini dikkate alarak belirleyeceği usul ve esaslara göre yurt içi ve yurt dışı piyasalarda vadeli ya da vadesiz altın, döviz, menkul kıymet, türev ürün alım satım, borçlanma ve borç verme işlemlerini de içeren tüm bankacılık faaliyetlerinde bulunabilir. İkraz limitleri: Madde 54 – (Mülga: 25/4/2001 - 4651/16 md.) BÖLÜM – V Sair İşlemler Madde 55 – Banka, Banka Meclisince tespit edilecek bankacılık işlemleri ve hizmetlerini yapabilir. Banka, mevcut veya ilerde, şubelerin bulunduğu yerlerde açılabilecek bankalararası takas odaları işlemlerine nezaret eder. KISIM – VI Bankanın Yapamıyacağı İşlemler Madde 56 – (Değişik: 25/4/2001 - 4651/13 md.) Banka, Hazine ile kamu kurum ve kuruluşlarına avans veremez ve kredi açamaz. Hazine ile kamu kurum ve kuruluşlarının ihraç ettiği borçlanma araçlarını birincil piyasadan satın alamaz. Banka, bu Kanunla yetki verilen işlemler dışında avans veremez ve kredi açamaz, vereceği avans ve açacağı kredi teminatsız veya karşılıksız olamaz, her ne şekilde olursa olsun kefil olamaz ve doğrudan kendisi ile ilgili işlemler dışında teminat veremez. KISIM – VII Banka Hesapları ve Bilançosu, Bülten, İstisna, Muaflık ve Çeşitli Hükümler BÖLÜM – I Banka Hesapları ve Bilanço Hesap Dönemi Madde 57 – Bankanın hesap dönemi, takvim yılıdır. Bilanço ve rapor: [33] Madde 58 – Banka, her takvim yılı sonu itibariyle düzenliyeceği bilanço ve kar ve zarar hesabı ile yıllık faaliyet raporunu Genel Kurulun içtimaından evvel Cumhurbaşkanlığına tevdi eder ve bilançoyu Resmi Gazete ile yayınlar. Provizyonlar ve hususi ihtiyat: Madde 59 – Bankanın yıllık gayrisafi karından, ertesi yıllarda Bankaya has işlemler dolayısiyle meydana gelebilecek muayyen riskleri karşılamak üzere Banka Meclisince uygun görülecek tutarlarda provizyonlar ayrılabilir. Zamanaşımına uğrıyan banknotlarla, 37 nci maddenin (b) fıkrası gereğince değiştirmeden doğan farklar hususi ihtiyata alınır. Karın dağıtılması: Madde 60 – Bankanın yıllık safi karı aşağıdaki şekilde dağıtılır: a) (Mülga: 17/7/2019-7186/5 md.) b) Hisse senetlerinin nominal değerleri üzerinden, % 6 oranında ilk kar hissesi olarak hissedarlara; c) Yukarıki yüzde tutarının düşülmesinden sonra kalan miktarın en çok % 5 i, iki aylık maaş tutarını geçmemek üzere Banka mensuplarına ve % 10 u ihtiyat akçesine; [34] d) Hisse senetlerinin nominal değerleri üzerinden Genel Kurul karariyle en çok % 6 nispetinde ikinci kar hissesi olarak hissedarlara. Bu dağıtımdan sonra kalan bakiye Hazineye verilir. (Ek fıkra: 17/7/2019-7186/5 md.) Son yıl kârından ayrılan ihtiyat akçesi hariç, birikmiş ihtiyat akçeleri her yıl kâra katılarak dağıtılabilir. Değerleme farkları: [35] Madde 61 – (Değişik: 23/7/2010-6009/21 md.) Türk parasının yabancı paralar karşısındaki değerinin ve uluslararası piyasalarda altın fiyatlarının değişmesi nedeniyle Bankanın aktifindeki ve pasifindeki dövizlerin, efektiflerin ve yabancı para cinsinden diğer varlık ve yükümlülükler ile altınların değerlemesi sonucu oluşan değerleme farkları ayrı bir hesapta izlenir. Türk parasının yabancı paralar karşısındaki değerinin ve uluslararası piyasalarda altın fiyatlarının değişmesi nedeniyle Bankanın aktifindeki ve pasifindeki dövizlerin, efektiflerin ve yabancı para cinsinden diğer varlık ve yükümlülükler ile altınların değerlemeye tabi tutulması sonucu Banka lehine oluşan gerçekleşmemiş değerleme farkları, değerlemenin yapıldığı dönem kazancına dahil edilmez ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz. Banka aleyhine oluşan gerçekleşmemiş değerleme farkları ise değerlemenin yapıldığı dönem kazancından düşülmez ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınmaz. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 280 inci maddesi hükmü bu madde kapsamında yapılacak değerlemede uygulanmaz. Tasfiye: Madde 62 – Bankanın tasfiyeye girmesi halinde uygulanacak tasfiye esasları, bir kanunla tespit edilir. Tasfiye neticesinde hasıl olan net varlıktan evvela hisse senetleri bedeli ödenir. Hisse senetleri başabaş ödendikten sonra kalan miktarın % 80 i Hükümete, % 20 si hissedarlara tevzi olunur. BÖLÜM – II Banka Bülteni Madde 63 – Banka, her hafta sonu itibariyle hesap durumunu kısaca gösteren bir bülten yayınlıyarak, Resmi Gazete ile de ilan eder. Bu bültende bir taraftan kasa mevcudu, altın mevcudu, döviz vaziyeti, dahilde ödenecek senetler toplamı, yabancı memleketlerdeki mevduatı, alacaklı olduğu diğer kıymetleri; diğer taraftan sermayesi, yedek akçeleri, tedavülde bulunan banknotların miktarı, Banka nezdindeki mevduatı ve borçlu olduğu diğer kıymetleri ile ayrıca, Bankanın kendi işlemleriyle ilgili yürürlükteki reeskont, iskonto ve faiz hadleri de gösterilir. Bu bülten, gerekli görülecek müesseselere ve yabancı merkez bankalarına gönderilir. BÖLÜM – III Muaflık, İstisna ve Çeşitli Hükümler Vergi, resim ve harçdan muaflık: Madde 64 – Bankanın sermayesi, ihtiyaç akçesi, (A) sınıfı hisselerine isabet eden kar ile ithal edeceği külçe veya meskük altınlar; Banknot Matbaası ve tesisatı için yapılacak ithalat, her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Banka, Banka işlemlerine mütaallik bütün kağıtlar, ilanlar ve saire dolayısiyle kendisi tarafından ödenmesi gereken Damga Vergisi ile her türlü resim ve harçtan muaftır. [36] Değer nakillerinde uygulanacak tarife: Madde 65 – Bankaya ait her türlü meskük ve külçe altın ve Türk Lirası banknotlarla tahviller ve bonolar ve yabancı efektif dövizlerin Türk Havayolları A. O., Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi ve Denizcilik Bankası T.A.O. ve D.B. Deniz Nakliyatı T.A.Ş. vasıtaları ile nakillerinde ağırlık üzerinden navlun tarifesi uygulanır. Banka defter ve kayıtlarının mahiyeti: Madde 66 – Bankanın her türlü evrak, kayıt, defter ve senetleriyle bunlara dayanan hesap özetleri resmi belge sayılır. Borçlunun ikametgahı: Madde 67 – Banka ile işlem yapılması sırasında borçlu veya kefillerinin gösterdikleri adres, kanuni ikametgah sayılır. Sonradan vukubulan değişiklikler, mahkeme ve icra yetkisini değiştirmez. Ceza hükümleri: [37] [38] Madde 68 – (Değişik: 23/1/2008-5728/341 md.) I- Bu Kanunun; a) 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında ve açık piyasa işlemleri ile ilgili 52 nci maddesinde verilen yetkiler çerçevesinde Banka tarafından yapılan düzenlemelere uymayan; 40 ıncı maddesinin (II) numaralı fıkrası uyarınca zorunlu karşılık ve umumi disponibilite için tespit edilen oranları süresi içinde tesis etmeyen veya eksik tesis eden bankaların ve diğer malî kurum ve kuruluşların görevli ve ilgilileri hakkında ikiyüz günden dörtyüz güne kadar adlî para cezasına, b) 43 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya gerçeğe aykırı bilgi ve belge veren ya da 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında öngörülen denetimin yapılmasını engelleyen bankaların ve diğer malî kurum ve kuruluşların görevli ve ilgilileri hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve dörtyüz günden sekizyüz güne kadar adlî para cezasına, [39] hükmolunur. Bu fıkrada tanımlanan suçlar dolayısıyla soruşturma ve kovuşturma yapılması, Bankanın başvurusu üzerine ya da görüşü alınarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından Cumhuriyet başsavcılığına yazılı başvuruda bulunulmasına bağlıdır. Bu durumda Bankacılık Kanununun 162 nci maddesi hükümleri uygulanır. II- a) Bu Kanunun 35 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarına aykırı hareket eden Banka mensupları için bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yüz günden az olmamak üzere adlî para cezasına hükmolunur. Sırları kendileri veya başkaları için yarar sağlamak amacıyla açıklayan Banka mensupları hakkında, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. b) Görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri veya diğer malları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren banka mensupları, altı yıldan oniki yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılacakları gibi bankanın uğradığı zararı tazmine mahkûm edilirler. Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi hâlinde faile on iki yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası verilir; ancak, adlî para cezasının miktarı bankanın uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca meydana gelen zararın ödenmemesi hâlinde mahkemece re’sen ödettirilmesine hükmolunur. Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilir. Kovuşturma başlamadan önce, gönüllü olarak, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın yarısı indirilir. Bu durumun hükümden önce gerçekleşmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir. Zimmet suçunun konusunu oluşturan para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilir. Bu fıkrada tanımlanan suçlar ve Kanunda belirtilen görevlerin yerine getirilmesi sırasındaki fiilleri dolayısıyla Banka personeli hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılması Banka Meclisinin; atama ve seçim suretiyle görev yapan diğer mensuplar hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılması ise Cumhurbaşkanının Cumhuriyet başsavcılığına yazılı başvuruda bulunmasına bağlıdır. III- a) Bankanın itibarını kırabilecek veya şöhretine ya da servetine zarar verebilecek bir hususa kasten sebep olan ya da bu yolda asılsız haber yayanlar ve yayınlayanlar için bir yıldan iki yıla kadar hapis ve yüz günden az olmamak üzere adlî para cezasına hükmolunur. b) Bu Kanunun 43 üncü maddesinin dördüncü fıkrasındaki bilgi ve belgeleri belirlenen usul ve esaslar içerisinde doğru olarak vermeyen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin sorumluları hakkında otuz günden altmış güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Bu fıkrada tanımlanan suçlar dolayısıyla soruşturma ve kovuşturma yapılması, Başkanlığın Cumhuriyet başsavcılığına yazılı başvuruda bulunmasına bağlıdır. IV- (Ek: 28/11/2017-7061/34 md.) Bu Kanunun 44 üncü maddesi uyarınca Bankaca istenilen bilgi ve belgeleri vermeyen, gerçeğe aykırı veren veya belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak veren gerçek kişiler ile tüzel kişilerin görevli ve ilgilileri hakkında bin günden iki bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ek Madde 1 – (6/12/1984 tarih 3098 sayılı Kanunla eklenen numarasız ek madde olup, teselsül için numaralandırılmıştır.) 14/1/1970 tarih ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununda adı geçen; “Maliye Bakanı” ve “Maliye Bakanlığı” ifadeleri, “Başbakan” ve “Başbakanlık” olarak değiştirilmiştir. Geçici Madde 1 – Banka Müdürler Kurulu, bu kanunun yürürlüğe girdiği günden itibaren Banka Meclisine inkılabeder; üyelerin görevleri müddetlerinin sonuna kadar devam eder. Müdürler Kurulunun personel temsilcisi üyesinin bu görevi bu kanunun yürürlüğe girdiği gün sona erer. Geçici Madde 2 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği günden itibaren, Banka Genel Müdürü Başkan (Guvernör) ve Banka Genel Müdür Muavinleri Başkan (Guvernör) yardımcıları unvanını alırlar ve görevleri müddetlerinin sonuna kadar devam eder. Geçici Madde 3 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği gün murakıp olanların görevleri, Banka Denetleme Kurulu üyesi olarak, sürelerinin sonuna kadar devam eder. Geçici Madde 4 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği gün Bankada görevli olan diğer şahısların görevleri devam eder. Geçici Madde 5 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği gün Banka portföyünde mevcut Hazine bonoları Başbakanlık ile Banka arasında ve T. Emlak Kredi Bankasına verilmiş olan Hazine kefaletini haiz tahvil mukabili avans hesabı, Başbakanlık, Banka ve ilgili müessese arasında tespit edilecek esas ve şartlar dairesinde tasfiye edilir. Geçici Madde 6 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği gün 1715 sayılı Kanun gereğince tedavüle çıkarılmış bulunan banknotlar, yeni bir emisyonla tebdil edilinceye kadar bu kanun hükümlerine tabi olarak tedavülde kalır. Geçici Madde 7 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Banka Kredilerini Tanzim Komitesince ittihaz edilmiş bilcümle kararlar, Bankaca hilafına karar alınmadıkça, hüküm ifade etmekte devam eder. Geçici Madde 8 – Bu kanunun 5 inci maddesiyle 15 milyon liradan 25 milyon liraya çıkarılmış bulunan sermayenin artırılan 10 milyon lirasına tekabül eden hisse senetlerinin tamamı (A) grubuna tahsis edilir. Söz konusu 10 milyon liralık hisse senetlerine tekabül eden meblağ, Banka nezdinde mevcut provizyonlardan, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapılacak ilk Genel Kurul toplantısına kadar defaten karşılanır. Geçici Madde 9 – (Ek: 21/4/1994 - 3985/5 md. ) 50 nci maddede belirtilen avans hesabında 1994 ve önceki dönemlere ilişkin olarak biriken tutar ile 1995-1998 döneminde kullanılacak tutarlar, Başbakanlık ve Banka arasında belirlenecek esaslara göre tasfiye edilir. Geçici Madde 10 -(Ek: 13/2/2011-6111/162 md.) 25/8/2009-28/8/2009 tarihleri arasında yapılan sözlü sınav- mülakat sonucuna göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına atanan uzman yardımcılarından, kendi talepleri dışında ilişiği kesilenlerin sınav sonucuna ilişkin hakları saklıdır. Bu adayların eğitimleri ve stajları kaldığı yerden devam eder. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on iş günü içerisinde, bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere Kuruma başvurulması gereklidir. Geçici Madde 11 - (Ek: 3/4/2013-6456/21 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Denetleme Kurulu üyeleri, görev sürelerinin bitimine kadar görevlerini ifaya devam ederler. Geçici Madde 12 – (Ek:17/7/2019-7186/6 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ayrılmış bulunan ihtiyat akçelerinin tamamı, birikmiş fevkalade ihtiyat akçelerinin ise son yılın kârından ayrılan kısmı hariç tamamı Genel Kurul kararı aranmaksızın Hazineye verilir. Yürürlükten kaldırılan kanunlar: Madde 69 – 2/6/1929 tarih ve 1514 sayılı Evrakı Nakdiyenin İhtiyatları ile Değiştirilmesi hakkındaki Kanun ve 11/6/1930 tarihli 1715 sayılı T.C. Merkez Bankası Kanunu ile bu kanunu değiştiren veya buna eklenen 12/2/1937 tarihli, 3133 sayılı, 12/6/1943 tarihli, 4431 sayılı, 4/2/1948 tarihli, 5167 sayılı, 8/7/1948 tarihli, 5256 sayılı, 2/5/1949 tarihli, 5377 sayılı, 27/4/1955 tarihli, 6544 sayılı, 18/5/1955 tarihli, 6571 sayılı, 25/6/1956 tarihli, 6758 sayılı, 24/2/1961 tarihli, 260 sayılı, 3/1/1963 tarihli, 142 sayılı, 21/4/1965 tarihli, 583 sayılı kanunlar ile 7129 sayılı Bankalar Kanununun 33 üncü ve 47 nci maddeleri, 2279 sayılı Ödünç Para Verme Kanununun 302 sayılı Kanunla değişik 9 uncu maddesinin 2 nci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. (Ek: 13/2/2011-6111/162 md.) 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanunun 14 üncü maddesinin (c) bendi hükmü Banka hakkında tatbik olunmaz. (12 Mayıs 1964 tarihli ve 468 sayılı Kanun ile ilgili olup yerine işlenmiştir.) (12 Mayıs 1964 tarihli ve 468 sayılı Kanun ile ilgili olup yerine işlenmiştir.) Yürürlükteki kanunların işbu kanuna uymıyan hükümleri Banka hakkında uygulanmaz. Yürürlük: Madde 70 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme : Madde 71 – Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 14/1/1970 TARİHLİ VE 1211 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1) 25/4/2001 tarihli ve 4651 sayılı Kanunun hükümleridir: Geçici Madde 1 – Bu Kanunun 5 inci maddesi ile değiştirilen 1211 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinde yer alan görev sürelerine ilişkin hüküm, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Başkan (Guvernör) Yardımcıları hakkında uygulanmaz. Geçici Madde 2 – Bu Kanunun 16 ncı maddesi ile yürürlükten kaldırılan 1211 sayılı Kanunun 50 nci maddesinde belirtilen avans hesabında biriken tutar, Hazine Müsteşarlığı ve Banka arasında belirlenecek esaslara göre, 51 inci maddesi uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarına verilen krediler, verildikleri şartlarla geri ödenmek üzere tasfiye edilir. Banka, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak altı ay süre ile, Hazinenin ihraç ettiği borçlanma araçlarını birincil piyasadan da satın alabilir. 2) 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun hükmüdür: Geçici Madde 2- 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun bu Kanunla değişik 61 inci maddesi hükmü, Bankanın aktifindeki ve pasifindeki dövizlerin, efektiflerin ve yabancı para cinsinden diğer varlık ve yükümlülükler ile altınların Türk parasının yabancı paralar karşısındaki değerinin ve uluslararası piyasalarda altın fiyatlarının değişmesi nedeniyle 5/5/2001 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar değerlemeye tabi tutulması sonucu Banka lehine ve aleyhine oluşan gerçekleşmemiş değerleme farkları için de uygulanır. 1211 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1211 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1264 38 6/6/1970 KHK/92 68 25/4/1985 4, 22, 39, 40, 43, 47, 52, Geçici Madde 1 6/10/1983 3098 9 25/4/1985 6 ncı maddenin 3 üncü fıkrası 1/1/1987 Diğer maddeler 15/12/1984 KHK/70 Onüçüncü bölümü 25/4/1985 Diğer maddeleri 22/7/1983 3182 – 2/5/1985 3291 4, 41, 48, 52, 68 3/6/1986 KHK/281 25, 29 1/7/1987 KHK/311 34 29/2/1988 KHK/422 25 20/4/1990 3670 25 28/10/1990 3985 1, 2 25/4/1994 Diğer maddeler 1/1/1995 KHK/562 7 15/8/1995 14, Geçici Madde 1 1/1/1996 Diğer maddeler 25/7/1995 4389 4, 22, 43, 44 23/6/1999 4651 4, 13, 22, 22/A, 29, 36, 40, 42, 43, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 56, 61, 68 5/5/2001 5411 40, 44 1/11/2005 5728 68 8/2/2008 6009 61 ve İşlenemeyen hüküm 1/8/2010 1211 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/ KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1211 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 6111 22, 41, 44, 68, Geçici Madde 10 25/2/2011 69 1/1/2012 6327 29 29/6/2012 6456 18, 34, Geçici Madde 11 18/4/2013 23 1/5/2013 6493 4 ve 22 27/6/2013 6495 45 2/8/2013 6745 45 7/9/2016 6770 22/A 27/1/2017 7061 44, 68 5/12/2017 KHK/703 2, 3, 4, 5, 16, 19, 22/A, 24, 25,26, 27, 29, 33, 37, 41, 42, 43, 58, 68 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7186 4, 40, 60, Geçici Madde 12 19/7/2019 7351 40 22/1/2022 Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı 25, 29 4/6/2024 [1] 6/12/1984 tarih ve 3098 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu Kanunda yer alan “Maliye Bakanı” ve “Maliye Bakanlığı” ibareleri “Başbakan” ve “Başbakanlık” olarak değiştirilmiştir. [2] 9.12.1994 tarih ve 4059 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile bu Kanunla Maliye Bakanlığına ve Maliye Bakanına verilmiş olan her türlü görev, yetki, sorumluluk, hak ve muafiyetten ilgili olanların doğrudan doğruya Başbakana, Başbakanın görevlendireceği Devlet Bakanına, Hazine Müsteşarlığına ve Hazine Müsteşarına intikal edeceği hükme bağlanmıştır. [3] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddenin üçüncü fıkrasında yer alan “Başbakanlığa” ibaresi “Cumhurbaşkanlığına” şeklinde, dördüncü fıkrasında yer alan “Başbakanlığın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [4] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Hükümetin” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan “Başbakanlık” ibaresi “ Cumhurbaşkanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [6] Banka sermayesinin 50 milyar liraya kadar artırılabilmesine yetki veren Bakanlar Kurulu Kararı için Bkz. 14/5/1988 tarih ve 19814 sayılı R.G. [7] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Hükümetin” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 25/4/2001 tarihli ve 4650 sayılı Kanunla bu madde başlığı; “Teşkilât ve organlar:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [9] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddenin (a) fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde, (b) fıkrasında yer alan “Bakanlar Kurulunun” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [10] 25/4/2001 tarihli ve 4650 sayılı Kanunla, bu bölüm başlığı; “Banka Meclisi” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [11] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kanuna” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine” ibaresi eklenmiştir. [12] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [13] 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle bu bette yer alan “gözetim ve denetimine” ibaresi “gözetimine” şeklinde değiştirilmiştir. [14] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “müşterek kararla” ibaresi madde metninden çıkarılmış, aynı fıkrada yer alan “Hazine Müsteşarı veya belirleyeceği Müsteşar Yardımcısı” ibaresi “Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı veya Bakanın belirleyeceği bir birim amiri” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “Müşterek kararla atanacak” ibaresi “Atanacak” şeklinde değiştirilmiştir. [15] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanlığa” ibaresi “Cumhurbaşkanlığına” şeklinde değiştirilmiştir. [16] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [17] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu fıkranın yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [18] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir. [19] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kanuna” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine” ibaresi eklenmiştir. [20] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış” ibaresi ile “Başkan (Guvernör) ın önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl süre ile” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [21] Anayasa Mahkemesinin 7/12/2023 tarihli ve E.:2018/117; K.:2023/212 sayılı Kararı ile bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış” ibaresi ile “Başkan (Guvernör) ın önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl süre ile” ibaresinin ve üçüncü cümlesinin yürürlükten kaldırılması iptal edilmiştir. [22] 14/7/1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 237 inci maddesine 31/7/1970 tarih ve 1327 sayılı Kanunla eklenen (d) fıkrasına bakınız. [23] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [24] Bu madde hükmüne aykırı hareket edenler hakkında uyulanacak cezalar için 18/6/1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanununun 22 nci maddesine bakınız. [25] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [26] 17/7/2019 tarihli ve 7186 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu paragrafta yer alan “taahhütlerine karşı” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [27] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 160 ıncı maddesi ile bu madde başlığı; “Mali ve ekonomik müşavirlik, mali ajanlık ve haznedarlık” iken, “Mali ve ekonomik müşavirlik ve mali ajanlık” şeklinde değiştirilmiştir. [28] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “kanunlara” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerine” ibaresi eklenmiştir. [29] 25/4/2001 tarihli ve 4651 sayılı Kanunla bu madde başlığı; “Özel denetim” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [30] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “Başbakan” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde, “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “Bakanlar Kuruluna” ibaresi “Cumhurbaşkanına” şeklinde değiştirilmiştir. [31] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 160 ıncı maddesi ile bu bölüm başlığı; “Bilgi isteme ve Risklerin Toplanması” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [32] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Başbakanlık” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [33] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Başbakanlığa” ibaresi “Cumhurbaşkanlığına” şeklinde değiştirilmiştir. [34] 17/7/2019 tarihli ve 7186 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu bentte yer alan “yüzdeler” ibaresi “yüzde” şeklinde değiştirilmiş, “fevkalade” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [35] 23/7/2010 tarihli ve 6009 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle bu madde başlığı “Yeniden değerlendirme farkları:” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [36] 6/5/1986 tarihli ve 3283 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile İthalde alınan her türlü vergi, resim ve harç muafiyeti hükümleri, yürürlükten kaldırılmıştır. [37] 25/4/2001 tarihli ve 4651 sayılı Kanunla bu madde başlığı; “Ceza müeyyideleri” iken, metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [38] 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı KHK’nin 151 inci maddesiyle, bu maddede yer alan “Başbakanın” ibaresi “Cumhurbaşkanının” şeklinde değiştirilmiştir. [39] 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 161 inci maddesi ile bu bentte yer alan “43 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 44 üncü maddesinde belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya gerçeğe aykırı bilgi ve belge veren” ibaresi “43 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya gerçeğe aykırı bilgi ve belge veren” şeklinde değiştirilmiştir.
|
1,219 | 3 | 1 |
TABABET VE ŞUABATI SAN'ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 1219
|
11/4/1928
|
14/4/1928
|
TABABET VE ŞUABATI SAN'ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN [1] Kanun Numarası : 1219 Kabul Tarihi : 11/4/1928 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 14/4/1928 Sayı : 863 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 9 Sayfa : 126 BİRİNCİ FASIL Tabipler Madde 1 – (Değişik: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde tababet icra ve her hangi surette olursa olsun hasta tedavi edebilmek için tıp fakültesinden diploma sahibi olmak şarttır. Madde 2 – Yukarki maddede yazılı diplomanın muteber olması için diploma sahibinin 8 Teşrinisani1339 tarih ve 369 numaralı kanun mucibince hizmeti mecburesini ikmal etmiş ve diplomasının Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tasdik ve tescil edilmiş olması lazımdır. Tababet sanatını icra etmek istiyen askeri tabipler de diplomalarını tasdik ve tescil ettirirler. Ancak hizmeti mecburelerini ifa eyledikleri müddetçe diplomaları alıkonulan tabipler bu müddet zarfında dahi icrayı sanata mezundurlar. Madde 3 – [2] Yukarki maddelerde zikredilen tabip diplomasını ve fenni, cerrahi veya şuabatında ihtısas sahibi olduğuna dair işbu kanunun tarifleri dairesinde vesaikı lazimeyi haiz olmıyan hiç bir kimse hiç bir ameliyei cerrahiye icra edemez. Cerrahii sağireye ait ameliyat ile sünneti her tabip yapabilir. (Ek cümle: 2/1/2014–6514/20 md.) Ancak, olağanüstü ve istisnai hâllerde Sağlık Bakanlığınca düzenlenecek eğitimi alan kimseler tarafından hekim gözetiminde sünnet ameliyesi yapılmasına Bakanlıkça izin verilebilir. Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaleti tarafından açılan ve idare edilen mekteplerden mezun küçük sıhhiye memurları ve işbu mekteplere muadil tedrisat yapan mekteplerden mezun olup şahadetnameleri Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tasdik ve tescil edilenler talimatnamelerinde yazılı olanlara munhasır kalmak şartiyle küçük ameliyeleri yapabilirler. (Mülga son cümle: 2/1/2014–6514/20 md.) (Ek fıkra: 21/6/2005 – 5371/ 7 md.) Acil tıbbi yardım ve bakım ile sınırlı kalmak ve Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliğinde belirtilmek kaydıyla acil tıp teknikerleri ile verilecek gerekli eğitimleri başarıyla tamamlamak kaydıyla Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli sağlık astsubayları (…) 2 hastaya müdahale edebilir, bu hususta lazım gelen iş ve işlemleri yapabilirler. Hastane öncesi acil tıbbi yardım veren personel özel tip kıyafet giyer. [3] (Ek: 27/12/1993 - 3954/1 md.; Değişik fıkra: 2/1/2017-KHK-680/25 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7072/24 md.) Türk Silahlı Kuvvetlerince yetiştirilen ve Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına tertiplenen sıhhiye sınıfına mensup erbaş ve erler de birliklerinde görev yaptıkları süre ve görevle sınırlı olmak üzere küçük sıhhi işlemleri yapmaya yetkilidirler. (Ek: 27/12/1993 - 3954/1 md.) Yukarıdaki fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Cumhurbaşkanınca yürürlüğe konulacak yönetmelikte gösterilir. [4] (Ek fıkra: 2/1/2014–6514/20 md.; Değişik fıkra: 2/1/2017-KHK-680/25 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7072/24 md.) Türk Silahlı Kuvvetleri muharip unsurlarından, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı operasyonel unsurlarından ve Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Harekat Dairesi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatı personelinden görevlendirilen ve ilgili eğitimi başarıyla tamamlayanlar, görev yaptıkları süre ve görevle sınırlı olmak üzere, sağlık personeli yokluğunda, sağlık hizmetine ulaşıncaya kadar acil tıbbi müdahaleleri yapmaya yetkilidir. Söz konusu personelin yetki ve sorumlulukları ile bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca müştereken hazırlanan yönetmelikle düzenlenir. Madde 4 – (Değişik: 7/6/1935 - 2764/1 md.) [5] Yabancı memleketlerin tıp fakültelerinden izinli hekimlerin Türkiye'de hekimlik edebilmeleri için Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından ve Üniversite Tıb Fakültesi Profesörler Meclisinden seçilmiş bir jüri heyeti tarafından hüviyetlerine bakıldıktan sonra diplomalarının Türkiye Tıp Fakültesi ders programının ve öğrenim süresinin aynı veya benzeri bir fakülteden bütün sınaç devreleri geçirilerek alınıp alınmamış olduğu araştırılır. Bu şartlarda alınmış olduğu anlaşılan diplomalar kabul edilip Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca onaylanarak kütüğe geçirilir ve iyelerinin sanat yapmalarına izin verilir. Bu şartlara uygun olarak alınmamış diplomaların iyeleri Tıp Fakültesi Profesörleri Meclisince seçilmiş bir jüri heyeti karşısında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından gönderilecek bir işyar da bulunduğu halde teori ve pratikten bir sınaç geçirilir. Bu sınacın şekli Sağlık ve Sosyal Yardım ve Kültür Bakanlıkları tarafından beraberce kararlaştırılır. Ancak Türkiye Tıb Fakültesi öğretim süresine ve ders programlarına göre okumamış olanlar eksiklerini tamamlamak üzere Tıb Fakültesinde okuduktan ve staj gördükten sonra sınaca girerler. Sınacları başaranların sanat yapmalarına usulüne göre izin verilir. Madde 5 – Hususi muayenehane açmak veyahut evinde muayenehane tesis eylemek suretiyle sanatını icra eylemek istiyen her tabip hasta kabulüne başladığından itibaren en çok bir hafta içinde isim ve hüviyetini, diploma tarih ve numarasını ve muayenehane ittihaz eylediği mahal ile mevcut ise ihtısas vesikalarını mahallin en büyük sıhhiye memuruna kaydettirmeğe ve muayenehanenin nakli halinde en az yirmi dört saat evvel keyfiyeti nakli ihbara mecburdur. Madde 6 – Bir mahalde sanatını icra eden mukayyet bir tabip o mahalli terkeylediği veya her hangi bir sebep ile olursa olsun muayenehanesini set ile icrayı sanattan sarfı nazar ettiği takdirde en az yirmi dört saat evvel evvelce kaydedilmiş olduğu sıhhiye dairesine müracaatla kaydına işaret ettirir. Madde 7 – Münhasıran veya kısmen Türk memur ve müstahdem kullanılan müessesatı umumiye ve hususiye ile Türk hastaları da tedavi eden her hangi bir müessesei hayriye ve sıhhiyede istihdam edilecek tabiplerin birinci ve ikinci maddelerde gösterilen vasıfları haiz olması şarttır. Yetmiş yedinci maddede zikredilen ecnebi tabipler bu hükümden müstesnadır. Madde 8 – Türkiye'de icrayı tababet için bu kanunda gösterilen vasıfları haiz olanlar umumi surette hastalıkları tedavi hakkını haizdirler. Ancak her hangi bir şubei tababette müstemirren mütehassıs olmak ve o unvanı ilan edebilmek için Türkiye Tıp Fakültesinden veya Sıhhıye Vekaletince kabul ve ilan edilecek müessesattan verilmiş ve yahut ecnebi memleketlerin maruf bir hastane veya laboratuvarından verilip Türkiye Tıp Fakültesince tasdik edilmiş bir ihtısas vesikasını haiz olmalıdır. Madde 9 – (Mülga: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Madde 10 – Usul ve nizamına tevfikan müdderis, muallim ve emsali sıfatları iktisap etmemiş veya sekizinci maddede zikredilen vesikaları istihsal eylememiş bir tabibin tıp tedrisi ve talimine ve ihtısasa mütaallik unvanları kullanması ve bunları veya hakikata tevafuk etmiyen sair sıfatları her hangi şekil ve suretle ilan etmesi memnudur. Madde 11 – Mahkemelerce ihtibar için müracaat edilecek tabipler yalnız bu kanun ile Türkiye'de icrayı sanat salahiyetini haiz olanlardır. Muhtebirlere sureti müracaat ve bunların müstahak olacakları ücret ve tazminat miktarları hakkında Sıhhiye ve Adliye Vekaletlerince müşterek bir talimatname tertip olunur. Madde 12 – (Değişik: 17/1/1949 - 5304/1 md.) [6] [7] Sanatını icra etmek üzere bir mahalde kayıtlı olan herhangi bir tabibin bizzat dükkan ve mağaza açmak suretiyle her türlü ticaret yapması memnudur. (Değişik ikinci fıkra: 21/1/2010-5947/7 md.; Değişik: 2/1/2014-6514/21 md.) Tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar; 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 28 inci maddesi, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 27 nci maddesi, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesi ile 17/11/1983 tarihli ve 2955 sayılı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanununun 32 nci maddesi saklı kalmak kaydıyla, aşağıdaki sağlık kurum ve kuruluşlarında mesleklerini icra edebilir: a) Kamu kurum ve kuruluşları. b) Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmeli çalışan özel sağlık kurum ve kuruluşları, Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmeli çalışan vakıf üniversiteleri. c) Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmesi bulunmayan özel sağlık kurum ve kuruluşları, Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmesi bulunmayan vakıf üniversiteleri, serbest meslek icrası. (Değişik üçüncü fıkra: 21/1/2010-5947/7 md.) Tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, Sağlık Bakanlığınca yapılan istihdam planlamaları çerçevesinde ve ikinci fıkranın her bir bendi kapsamında olmak kaydıyla en fazla iki sağlık kurum ve kuruluşunda çalışabilir. (Ek cümle: 21/7/2025-7557/2 md.) Tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu ve kamu kurumları ile sözleşmesi olup olmamasına bakılmaksızın özel sağlık kurum ve kuruluşları ile vakıf üniversitelerinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışır. Bu maddenin uygulanması bakımından Sosyal Güvenlik Kurumunca branş bazında sözleşme yapılan özel sağlık kurum ve kuruluşları ile vakıf üniversiteleri yalnızca sözleşme yaptıkları branşlarda (b) bendi kapsamında kabul edilir. Mesleğini serbest olarak icra edenler, hizmet bedeli hasta tarafından karşılanmak ve Sosyal Güvenlik Kurumundan talep edilmemek kaydıyla, (b) bendi kapsamında sayılan sağlık kuruluşlarında da hastalarının teşhis ve tedavisini yapabilir. ( Değişik dördüncü cümle: 2/1/2014-6514/21 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve yöneticilik görevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri, kurum ve kuruluşlarındaki çalışma saatleri dışında ve kurumlarının izniyle aylık otuz saati geçmemek üzere iş yeri hekimliği yapabilir. Döner sermayeli sağlık kuruluşları ise kurumsal olarak işyeri hekimliği hizmeti verebilir. ( Ek cümle: 2/1/2014-6514/21 md.) Tabipler, iş yeri hekimliği eğitimi alma ve iş yeri hekimliği belgesine sahip olma şartı aranmaksızın 10’dan az işçi çalıştıran az tehlikeli iş yerlerinin iş yeri hekimliği görevini yapabilirler. Bu maddenin uygulamasına ve işyeri hekimliğine ilişkin esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenir. [8] (Ek fıkra:26/7/2018-7146/3 md .) Sağlık Bakanlığına, üniversitelere ve özel sektöre ait uluslararası sağlık turizmi sağlık tesisi yetkisi verilmiş sağlık kuruluşları arasında, uluslararası sağlık hizmetleri kapsamında, tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar tarafından verilen sağlık hizmetleri için bütçeleri ayrı olmak şartıyla işbirliği yapılabilir. İşbirliği protokolleri Sağlık Bakanlığı ilgili birimi, ilgili üniversite ve özel sağlık kuruluşunun yetkili makamları tarafından imzalanır ve uygulamaya konulur. Bu işbirliği kapsamında Bakanlık ve üniversite hastanelerinde çalıştırılacaklar, ikinci ve üçüncü fıkradaki ve ilgili kanunlardaki sınırlayıcı hükümlerden istisna olarak, ilgilinin muvafakatiyle ve kadrosunun bulunduğu kurum/kuruluştaki eğitim, araştırma ve mesleki yükümlülüklerini aksatmamak koşuluyla karşılıklı mutabakat çerçevesinde protokol eki liste ile belirlenir. Bakanlık veya Devlet üniversiteleri personelince özel sektöre ve vakıf üniversitelerine ait sağlık kuruluşlarında bu fıkraya göre hizmet sunulamaz. Bu kapsamda verilen hizmetin Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen ücretinin %50’sini geçmemek üzere belirlenen kısmı, hizmeti alan sağlık hizmet sunucusu tarafından ilgili hekime ödenir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenir. Madde 13 – Bir şahsın ahvali bedeniye ve akliyesi hakkında rapor tanzimine munhasıran bu kanunla icrayı sanata salahiyeti olan tabipler mezundur. Türkiye'de icrayı sanat salahiyetini haiz olmıyan tabiplerin raporları muteber olamaz. Madde 14 – Hudut ve merkezi Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tayin edilecek mıntakalarda birer etıbba odası tesis olunur. Etıbba odaları tabiplerin mesleki haysiyet ve menfaatlerine taallük eden bilümum meseleleri rüyet ve teşkil edecekleri divanı haysiyetler vasıtasiyle mesleki adaba riayetsizliği görülen tabipler, diş tabipleri ve dişçiler hakkında inzibati cezalar tayin ve tabipler arasında tahaddüs eden mesleki ihtilafatı hal ve tesviye eder. Madde 15 – Etibba odaları teşekkül eden mıntakalarda işbu kanuna göre Türkiye'de icrayı sanat salahiyetini haiz bilümum etıbbanın odalara dahil olması mecburidir. Memuriyet bu mecburiyetten istisnayı istilzam etmez. Odaların idariye ve kırtasiyesine ve divanı haysiyetlerle ali divanı haysiyet azasının hakkı huzur ve harcırahlarına tekabül etmek üzere odalar azalarından bir defaya mahsus olmak üzere bir duhuliye ve muayyen bir nispet dairesinde aidatı seneviye alınır. Madde 16 – Etıbba odaları divanı haysiyetleri adabı meslekiyeye riayet etmiyen tabipler hakkında tahriren ihtar, meclis huzurunda tevbih ve bir haftadan altı aya kadar muvakkat icrayı sanattan meni suretiyle mücazatı intibahiye tayin edebilirler. Madde 17 – Etıbba odaları heyeti idareleri heyeti umumiye tarafından iki sene için müntahap üçten beşe kadar azadan müteşekkildir. Reislerini aralarından reyi hafi ile intihap ederler. Divanı haysiyet yine heyeti umumiye tarafından da kezalik iki sene için evvelce müntahap iki azanın heyeti idareye iltihakiyle teşekkül eder. Heyeti idare ve divanı haysiyetler nısfından bir ziyadesiyle içtima edebilirler. Tesavii ara vukuunda reisin reyi tercih olunur. Ancak divanı haysiyet azasından biriyle etibbadan biri arasında tahaddüs eden ihtilafların veya divan azasından birine ait mesailin tetkikı esnasında meselede alakadar aza ve divanın kur'a ile taayyün edecek nısıf azası içtimaa iştirak etmiyerek yerlerine evvelce intihap edilmiş olan yedek azadan kur'a ile tefrik edilecekler ifayı vazife eyler. Madde 18 – Odalar heyeti idareleriyle divanı haysiyetlerin ve bunların yedek azalarının evsafı ve sureti intihabı vazifeleri azadan alınacak duhuliye ve aidat ve divanı haysiyet azalarına verilecek hakkı huzur miktarları Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tanzim edilecek bir yönetmelik ile tayin olunur. [9] Madde 19 – Evsaf ve şeraiti kanuniyeyi cami olmıyan veya kendisine mevdu vezaifi ifadan imtina eden veyahut bitaraflığı muhil hareketi görülen oda heyeti idare ve divanı haysiyetleri Ali Divanı Haysiyet karariyle Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince fesih ve esbabı mucibesiyle oda mıntakasında tamim ve intihabat tecdit olunur. Madde 20 – Oda intihaplarının hitamını mütaakıp bir hafta zarfında müntahap aza içtima ederek reislerini reyi hafi ile intihap ederler. Reis intihabın netayicini ve aza ile yedek azanın esamisini ve aldıkları reyler adedini derhal Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletine bildirir. Madde 21 – Divanı haysiyetlerin tahriri ihtar ve meclis huzurunda tevbih cezaları katidir. Muvakkaten icrayı sanattan meni hakkında verilen kararlarda Ankara'da bulunan Ali Divanı Haysiyetin tasdikıyle muteber olur. Ali divanı haysiyet berveçhi ati teşekkül eder. A) Sıhhiye Vekaleti Müsteşarının riyasetinde Vekalet erkanı memurininden veya sair memurini sıhhiye arasından intihap edilecek üç tabip, B) Adliye Vekili tarafından intihap edilecek hakimler sınıfından bir zat, C) Tıp Fakültesi Meclisi Müderrisini tarafından müntahap bir müderris, D) Biri asker ve diğer ikisi sivil olmak üzere odalar tarafından müntahap üç tabip. Ali Divanı Haysiyet reis ve azası üç senede bir tecdit olunur. Eski azanın yeniden intihabı caizdir. Mahalli divanı haysiyetlerin kararlarının temyizi esnasında mahküm tabibin şifahi veya tahriri müdafaat ve itirazatı kabul edileceği gibi divanı haysiyetin mütalaatı da nazarı dikkate alınır. Bu gibi kararların divanı haysiyete vürudu tarihinden itibaren azami bir ay zarfında ret veya tasdikı veya tadili lazım gelir. Ali Divanı Haysiyet, azasının nısfından bir fazlasiyle içtima edebilir. Tesavii ara vukuunda reisin bulunduğu tarafın reyi tercih olunur. Madde 22 – Ali Divanı Haysiyet karariyle muvakkaten icrayı sanattan menedilen tabip, bu müddet zarfında icrayı sanat edemez. Memur etıbbanın memuriyetine mütaallik vazifelerine halel gelmez. Karar alakadarlarca malüm olmak üzere Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince münasip suretlerle ilan olunur. Madde 23 – Umumi veya mevzii iptali his ile yapılan büyük ameliyeler behemehal ihtısas vesikasını hamil olan bir mütehassıs ile beraber diğer bir tabip tarafından yapılmak lazımdır. Mütehassıs bulunması veya celbi mümkün olmıyan mahallerde yapılması zaruri görülen ameliyeler ile ahvali müstacele ve fevkalade bu hükümden müstesnadır. Madde 24 – İcrayı sanat eden tabipler hasta kabul ettikleri mahal ile muayene saatlerini ve ihtısaslarını bildiren ilanlar tertibine mezun olup diğer suretlerle ilan, reklam ve saire yapmaları memnudur. Madde 25 – (Değişik: 23/1/2008-5728/22 md.) Diploması olmadığı hâlde, menfaat temin etmek amacına yönelik olmasa bile, hasta tedavi eden veya tabip unvanını takınan şahıs iki yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Madde 26 – (Değişik: 23/1/2008-5728/23 md.) Bu Kanunun ahkamına tevfikan icrayı sanat salahiyeti olmayan veya her ne suretle olursa olsun icrayı sanattan memnu bulunan bir tabip sanatını icra ederse, beşyüz Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Madde 27 – (Değişik: 23/1/2008-5728/24 md.) 5, 6, 10, 12, 15, 23 ve 24 üncü maddeler ahkamına riayet etmeyen tabiplere yüz Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Madde 28 – (Değişik: 23/1/2008-5728/25 md.) Hekimlik mesleğinin icrası için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) [10] (1) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından hapis cezasına mahkûm olmamak gerekir. İcrayı sanat etmesine mani ve gayrıkabili şifa bir marazı aklı ile malul olduğu bilmuayene tebeyyün eden tabipler, Sağlık Bakanlığının teklifi ve Sağlık Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla icrayı sanattan menolunur ve diplomaları geri alınır. (Ek fıkra: 15/8/2017-KHK-694/5 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/5 md.) (İptal fıkra: Anayasa Mahkemesinin 27/12/2023 tarihli ve E: 2018/95, K: 2023/221 sayılı Kararı ile) İKİNCİ FASIL Diş tabipleri (…) [11] Madde 29 – (Değişik: 11/12/2010-6088/1 md.) Diş tabibi, insan sağlığına ilişkin olarak, dişlerin, diş etlerinin ve bunlarla doğrudan bağlantılı olan ağız ve çene dokularının sağlığının korunması, hastalıklarının ve düzensizliklerinin teşhisi ve tedavisi ve rehabilite edilmesi ile ilgili her türlü mesleki faaliyeti icra etmeye yetkilidir. Diş tabipliğinin herhangi bir dalında münhasıran uzman olmak ve o unvanı ilan edebilmek için diş hekimliği fakültelerinden veya Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarından alınmış bir uzmanlık belgesine sahip olmak şarttır. Madde 30 – Türkiye Cumhuriyeti dahilinde dişçilik sanatını icra ve diş tabibi unvanını taşıyabilmek için Türk olmak ve Türkiye Darülfünunu Dişçi Mektebinden diploma almak lazımdır. Madde 31 – (Değişik: 7/6/1935 - 2764/2md.) Yabancı memleketlerdeki diş hekim mekteplerinden izinli Türk diş hekimlerinin Türkiye'de sanatlarını yapabilmeleri için Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından ve Üniversite Tıb Fakültesi Profesörler Meclisinden ve Diş Hekimi Mektebi profesörlerinden seçilmiş bir jüri heyeti tarafından hüviyetlerine bakıldıktan sonra diplomalarının Türkiye Diş Hekimi Mektebi ders programının ve öğrenim süresinin aynı veya benzeri bir mektepten bütün sınaç devreleri geçirilerek alınıp alınmamış olduğu araştırılır. Bu şartlarda alınmış olduğu anlaşılan diplomalar kabul edilip Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca onaylanarak kütüğe geçirilir ve iyelerinin sanat yapmalarına izin verilir. Bu şartlara uygun olarak alınmamış diplomaların iyeleri Diş Hekimi Mektebi profesörleri karşısında ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından gönderilecek bir işyar da bulunduğu halde teori ve pratikten bir sınaç geçirirler. Bu sınacın şekli Sağlık ve Sosyal Yardım ve Kültür Bakanları tarafından beraberce kararlaştırılır. Ancak Türkiye'de Diş Hekimi Mektebi Ders programlarına ve öğrenim süresine göre okumamış olanlar eksiklerini tamamlamak üzere Diş Hekimi Mektebinde okuduktan ve staj gördükten sonra sınaca girerler. Sınaçları başaranların sanat yapmalarına usulüne göre izin verilir. Madde 32 – (Mülga: 11/12/2010-6088/2 md.) Madde 33 – (Mülga: 11/12/2010-6088/2 md.) Madde 34 – Tabipler diş çekmeğe ve dişler üzerine iptidai tedavi tatbikına ve diş etlerine ait her nevi hastalıkları tedaviye mezun iseler de doğrudan doğruya dişçilik etmek istiyen ve o suretle icrayı sanat ettiğini ilan eden bir tabip behemehal Dişçi Mektebince verilmiş bir ruhsatnameyi hamil olmalıdır. Ruhsatname bir sene müddetle Dişçi Mektebine devam ile tatbikat gördükten sonra bilimtihan ita olunur. Madde 35 – Diş tabipleri ve dişçiler Eczaneler Kanununa müteferri talimatnamede gösterilen mevaddı reçete ile eczanelerden alabilirler. Reçete ile alınması mecburi olup da salifüzzikir talimatnamede münderiç olmıyan maddeleri muhtevi reçete yazamazlar. Madde 36 – Bir mahalde sanatını icra etmek istiyen bir diş tabibi veya dişçi icrayı sanata başladığından itibaren azami bir hafta zarfında isim ve hüviyetini, diploma veya ruhsatname tarih ve numarasını ve muayenehane ittihaz ettiği yeri havi bir ihbarnameyi o mahallin en büyük sıhhiye memuruna vermeğe mecburdur. Muayenehanenin nakli halinde en az yirmi dört saat evvel nakil keyfiyetini ihbar edecektir. Madde 37 – (Mülga: 11/12/2010-6088/2 md.) Madde 38 – (Mülga: 11/12/2010-6088/2 md.) Madde 39 – Usul ve nizamına tevfikan iktisap edilmedikçe hiç bir diş tabibi veya dişçi talim ve tedrise delalet eden veya her hangi surette olursa olsun hakikate tevafuk etmiyen bir sıfat ve unvanı ilan edemez. Madde 40 – İcrayı sanat eden diş tabipleri ve dişçiler hasta kabul ettikleri mahal ile muayene saatlerini bildiren ilanlar tertibine mezun olup diğer suretlerle reklam ve saire yapmaları memnudur. Madde 41 – (Değişik: 23/1/2008-5728/26 md.) Kişisel çıkar amacı olmasa bile diplomasız olarak diş hekimliği mesleğine ilişkin herhangi bir muayene veya müdahale yapan, diş hekimliği klinik hizmetleri ile ilgili işyeri açanların meslek icraları durdurulur. Bu kimseler hakkında üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Madde 42 – (Değişik: 23/1/2008-5728/27 md.) Bu Kanunun ahkamına tevfikan icrayı sanata salahiyeti olmayan veya her ne suretle olursa olsun icrayı sanattan memnu bulunan bir tabip veya diş tabibi veyahut dişçi, dişçilik sanatını icra ederse beşyüz Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Madde 43 – Bir diş tabibinin mütaaddit yerlerde muayenehane açarak icrayı sanat etmesi memnudur. [12] (Ek ikinci fıkra:21/2/2024-7496/1 md.) Mesleğini serbest olarak icra eden diş tabipleri, ağız ve diş sağlığı muayenehanelerinde diş tabibi istihdam edebilir. İstihdam edilebilecek diş tabibi sayısı birden fazla olamaz. (Ek üçüncü fıkra:21/2/2024-7496/1 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenir. Madde 44 – (Değişik: 23/1/2008-5728/28 md.) 29 uncu maddede hududu gösterilen icrayı sanat salahiyetini tecavüz eden veya 33, 35, 36, 37, 39 ve 40 ıncı maddeler ahkamına riayet etmeyen diş tabipleri veya dişçilere yüz Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Madde 45 – (Değişik: 23/1/2008-5728/29 md.) Diş hekimliği mesleğinin icrası için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) [13] zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından hapis cezasına mahkûm olmamak gerekir. İcrayı sanata mani ve gayri kabili şifa bir marazı akli ile malul olduğu bilmuayene tebeyyün eden diş tabibi ve dişçiler, Sağlık Bakanlığının teklifi ve Sağlık Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla icrayı sanattan menolunur ve diploma veya ruhsatnameleri geri alınır. (Ek fıkra: 15/8/2017-KHK-694/6 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/6 md.) (İptal fıkra: Anayasa Mahkemesinin 27/12/2023 tarihli ve E: 2018/95, K: 2023/221 sayılı Kararı ile) Madde 46 – Diş tabipleri ve dişçilerin muayenehanelerinde çalışan ve dişçilik etmek salahiyeti olmıyan eşhasın hastalara tedavi tatbik etmesi ve sair suretlerle müdahale yapması memnudur. Muayenehanelerinde bu gibi salahiyetsiz kimselerin dişçilik sanatını icra etmesine müsaade eyliyen diş tabipleri ve dişçiler hakkında "44" üncü madde ahkamı tatbik edilir. ÜÇÜNCÜ FASIL Ebeler Madde 47 – ( Değişik: 2/1/2014-6514/22 md.) Türkiye’de üniversitelerin ebelik ile ilgili lisans eğitimi veren fakülte ve yüksekokullarından mezun olan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edilenler ile öğrenimlerini yurt dışında ebelik ile ilgili bir okulda tamamlayarak denklikleri onaylanan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edilenlere ebe unvanı verilir. (Ek fıkra: 27/3/2015-6639/1 md.) Lisans mezunu ebeler meslekleriyle ilgili lisansüstü eğitim alarak uzmanlaştıktan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edildikten sonra uzman ebe olarak çalışırlar. (Ek fıkra: 27/3/2015-6639/1 md.) Ebeler meslekleri ile ilgili olan özellik arz eden birim ve alanlarda belirlenecek esaslar çerçevesinde yetki belgesi alırlar. Yetki belgesi alınacak eğitim programlarının düzenlenmesi, uygulanması, koordinasyonu, belgelendirme ve tescili, kredilendirme ve yetki belgelerinin iptali gibi hususlar ile ebelerin, uzman ebelerin ve yetki belgesi alanların görev, yetki ve sorumlulukları Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. [14] Madde 48 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Madde 49 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Madde 50 – Bir mahalde icrayı sanat etmek istiyen ebeler azami bir hafta zarfında isim ve hüviyetlerini, şahadetname, vesika tarih ve numarasını ve icrayı sanat edecekleri mevkii mübeyyin bir ihbarnameyi bulunduğu mahallin en büyük sıhhiye memuruna vermeğe ve ikametgahın tebdili veya diğer bir mahalle nakli halinde de en az yirmi dört saat evvel nakli keyfiyeti ihbar etmeğe mecburdur. Madde 51 – (Değişik birinci fıkra:21/2/2024-7496/3 md.) Ebeler, gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde gerekli desteği verir, yenidoğana ve bebeğe bakım sağlar. Normal doğum ve riskli durumlarda tıbbi bakım ve desteğe erişimin sağlanmasında, kadın sağlığının korunması, üreme sağlığı ve çocuk bakımı konularında aile ve topluma verilecek danışmanlık ve eğitim hizmetlerinde görev alır. (Ek ikinci fıkra:21/2/2024-7496/3 md.) Gebeliğin tespitini, gebe izlemini ve bu amaçla gerekli muayene ve değerlendirmeleri yapar. Normal doğum eylemini gerçekleştirir. Normal doğum sırasında gereken küçük tıbbi müdahaleleri yapar. Küçük tıbbi müdahalelerin kapsam ve sınırları Bakanlıkça belirlenir. Madde 52 – Ebelerin reçete yazmaları memnudur. İcrayı sanatları için lazım gelen ve reçete ile alınması mecburi olan mevaddı resmi etıbbanın reçetesiyle eczanelerden tedarik ederler. Etıbbayı resmiye bu yolda vakı olan müracaatları sürat ve suhuletle ifaya mecburdurlar. Madde 53 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Madde 54 – (Değişik: 23/1/2008-5728/30 md.) Diploma veya belgesi olmadığı hâlde ebeliği sanat ittihaz edenlere, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde, ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Madde 55 – (Değişik: 23/1/2008-5728/31 md.) Bu Kanunun 47, 49, 50 ve 53 üncü maddelerindeki şeraiti ifa etmemiş olan veya muvakkaten menedilmiş oldukları hâlde icrayı sanat eden ebelere yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Madde 56 – (Değişik: 23/1/2008-5728/32 md.) 51 inci maddede zikredilen icrayı sanat hududunu tecavüz eden veya 51 ve 52 nci maddeler ahkamına riayet etmeyen ebelere yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Madde 57 – (Değişik: 23/1/2008-5728/33 md.) İcrayı sanata mani ve gayrikabili şifa bir marazı akli ile maluliyeti bilmuayene anlaşılan ebeler, Sağlık Bakanlığının teklifi ve Sağlık Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla icrayı sanattan menolunur ve şahadetname veya vesikası geri alınır. DÖRDÜNCÜ FASIL Sünnetçiler Madde 58 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Madde 59 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Madde 60 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Madde 61 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Madde 62 – (Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) BEŞİNCİ FASIL Hastabakıcı hemşireler Madde 63 – Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince musaddak hastabakıcı mekteplerinden mezun veya resmi hastanelerden verilmiş vesikaları haiz bulunmıyan ve Türk olmıyan kadınlar hastabakıcılık sanatını ifa edemezler.Bu vesikalar muteber olmak için Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tasdik ve tescil edilmiş olmak lazımdır. Madde 64 – (Mülga: 25/2/1954 - 6283/13 md.) Madde 65 – Bir mahalde icrayı sanat etmek istiyen hastabakıcılar isim ve hüviyetleri ve vesikalarını havi bir ihbarnameyi en çok bir hafta zarfında mahallin en büyük sıhhiye memuruna vermeğe ve ikametgah tebeddülü veya başka bir yere nakil vukuu halinde yirmi dört saat evvel keyfiyeti nakli ihbara mecburdur. Madde 66 – Hastabakıcıların mesleki haysiyet ve menfaatlerini vikaye ve mesleki teavünü temin etmek üzere şahsiyeti hükmiyeyi haiz bir veya mütaaddit yurt teşkil etmeleri caiz olup bu yurtlar Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletinin nezaret ve murakabesi altında ve olbaptaki talimatnamelere tevfikan tesis olunurlar. Madde 67 – (Değişik: 23/1/2008-5728/36 md.) Salahiyeti olmadığı hâlde hastabakıcılık eden ve bu unvanı takınanlara yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Madde 68 – (Değişik: 23/1/2008-5728/37 md.) 64 üncü maddede gösterilen icrayı sanat hududunu tecavüz eden veya 65 inci madde hükmüne riayet etmeyen hastabakıcılara yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. ALTINCI FASIL Ahkamı umumiye Madde 69 – Tabipler, diş tabipleri, dişçiler ve ebeler bu kanunda tasrih edilmiyen ve sair kavanin ve nizamat ile kendilerine tevdi edilmiş olan bilcümle vezaifin ifasiyle mükelleftirler. Madde 70 – (Değişik: 23/1/2008-5728/38 md.) Tabipler, diş tabipleri ve dişçiler yapacakları her nevi ameliye için hastanın, hasta küçük veya tahtı hacirde ise veli veya vasisinin evvelemirde muvafakatını alırlar. Büyük ameliyei cerrahiyeler için bu muvafakatin tahriri olması lazımdır. (Ek cümleler: 21/7/2025-7557/3 md.) Bu fıkra kapsamında alınacak muvafakat elektronik ortamda da alınabilir. Elektronik ortamda alınacak muvafakat, bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve ilgilinin kimliğinin doğrulama kabiliyetini haiz kimlik belgeleriyle veya biyometrik yöntemlerle ya da elektronik kimlik doğrulanmasına imkân verecek yöntemler kullanılarak alınır. (Veli veya vasisi olmadığı veya bulunmadığı veya üzerinde ameliye yapılacak şahıs ifadeye muktedir olmadığı takdirde muvafakat şart değildir.) Hilafında hareket edenlere ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezaları mahallî mülkî amir tarafından verilir. (Ek fıkra: 21/7/2025-7557/3 md.) Bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden alınacak muvafakatlerle ilgili usul ve esaslar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenir. Madde 71 – Tabipler, diş tabipleri, dişçiler ve ebeler hastalar arasında ücreti müdavattan dolayı vakı olacak ihtilafatın mercii bu ihtilafa mevzu teşkil eden meblağ miktarı ne olursa olsun sulh mahkemeleridir. Yalnız iki sene mürurunda bu hak zail olur. Madde 72 – İcrayı sanat eden tabipler, diş tabipleri, dişçiler ve ebeler numunesi veçhile Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaleti tarafından tertip ve mahalli sıhhiye memurlarınca musaddak, hastaların isim ve hüviyetlerini kayda mahsus bir protokol defteri tutmağa mecburdurlar. Bu defterlerin kuyudu ücretten mütevellit davalarda Sahibi lehine delil ittihaz olunabilir. Şu kadar ki müstenidi iddia olan kaydın hilafı vesaik veya delaili muteberei saire ile ispat edilebilir. Madde 73 – (Değişik: 23/1/2008-5728/39 md.) Protokol defterlerinde tahrifat yapan ve mugayiri hakikat malumat derceylediği sabit olan tabipler, diş tabipleri, dişçiler ve ebeler Türk Ceza Kanununun belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır. Madde 74 – Sıhhiye ve Muaveneti İştimaiye Vekaletince lüzum görülecek mıntakalarda ücurat ihtilafatında mahkemelerce nazarı dikkate alınmak üzere asgari ve azami ücreti müdavat tarifeleri tanzim edilebilir. Bu menatık etıbba odaları mıntakaları hududiyle tahdit olunur. Madde 75 – (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 3/6/2010 tarihli ve E.: 2009/69, K.: 2010/79 sayılı Kararı ile.) Madde 76 – Vefat eden tabip, diş tabibi, eczacı, dişçi, ebe, küçük sıhhiye memurları ve hastabakıcıları diploma veya şahadetname veya ruhsatnameleri alınarak Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince Müntahak bir heyet huzurunda iptal edildikten sonra ailelerine iade olunur. Madde 77 – Türkiye'de mevzuatı kanununiyeye müsteniden hakkı müktesepleri tanınmış olan ecnebi tabipler, diş tabipleri, dişçiler ve ebeler sanatlarını bu kanun ahkamı dairesinde icra edebilirler. Madde 78 – Bu kanunun meriyeti tarihinden itibaren tababeti belediye icrasına dair olan 7 Rebiülahir 1278 tarihli nizamname ve bu kanuna muhalif olan bütün ahkam mülgadır. Madde 79 – Bu kanunun tarihi meriyetinden ve nizamnamei mahsusun kabul ve tasdikından sonra yapılacak ilk odalarla divanı haysiyetler intihabatı Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tanzim ve idare olunur. Madde 80 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Ek Madde 1 – (20/5/1933 - 2182 sayılı ek kanunun 1 inci maddesi hükmüolup, ek madde haline getirilmiştir.) Ankara Nümune Hastanesinde vazife görmek ve dışarıda hekimlik etmemek ve hizmet müddetleri beş yılı geçmemek şartiyle beş ecnebi mütehassıs tabip getirilir. Ek Madde 2 – (11/12/1933-2351 sayılı ek kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmistir.) İstanbul Üniversitesi Tıp fakültesi üçüncü dahili hastalıklar ve seririyatında ve birinci harici hastalıklar ve seririyatında, göz hastalıkları ve seririyatında, kulak, boğaz, burun hastalıkları ve seririyatında, kadın ve doğum hastalıkları ve seririyatında ve radyoloji laboratuvarında ders vermek ve mensup oldukları hastanelerde hasta tedavi etmek ve poliklinik yapmak ve dışarıda serbest doktorluk etmemek, hususi hastanelerde çalışmamak ve hizmet müddetleri beş seneyi geçmemek şartiyle altı ecnebi müderris tabip getirilir. Ek Madde 3 – (25/12/1935 -2876 sayılı ek kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.) Ankara Nümune Hastanesinde vazife görmek ve dışarda hekimlik etmemek ve hizmet müddetleri beş yılı geçmemek şartile daha üç ecnebi mütehassıs hekim getirilir. Ek Madde 4 – (Ek: 14.6.1989 - 3575/2 md.; Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Ek Madde 5 – (Ek: 14.6.1989 - 3575/2 md.; Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Ek Madde 6 – (Ek: 14.6.1989 - 3575/2 md.; Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Ek Madde 7 – (Ek: 14.6.1989 - 3575/2 md.;Değişik:2/6/2004-5181/2 md.) [15] Diş protez teknikerleri; sahip oldukları diploma veya belgelerin hak kazandırdığı unvanlardan başkalarını kullanamazlar, hastalarla doğrudan doğruya meslekî ilişkiye giremezler, laboratuvarlarında münhasıran diş hekimliği mesleğini icra etmekte kullanılan araç ve gereçleri bulunduramazlar, ek 4 üncü maddenin belirlediği sınırlar dışında herhangi bir çalışma yapamazlar, tavsiyede bulunamazlar. (Değişik ikinci fıkra: 23/1/2008-5728/40 md.) Yukarıdaki fıkra hükmüne aykırı hareket eden diş protez teknikerleri, 41 inci madde hükümlerine göre cezalandırılır. Ek Madde 8 – (Ek: 14/6/1989 - 3575/2 md.; Mülga:2/1/2014-6514/26 md.) Ek Madde 9 – (Ek: 14/6/1989 - 3575/2 md.; Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Ek Madde 10 – (Ek: 14.6.1989 - 3575/2 md.) Diş protez teknikerleri veya diş hekimleri, diş protez laboratuvarı açmak istedikleri takdirde, mahallin en büyük mülki amirine başvurmak ve bu makamın belirteceği şartlara uymak zorundadırlar. Diş protez laboratuvarlarının sahip olmaları gereken şartlar ile bulundurmaları gereken asgari araç ve gereçlerin sayıları ve nitelikleri, Sağlık Bakanlığınca yayımlanacak bir yönetmelikle belirtilir. Laboratuvarların yönetmelik ve kanuna uygun çalışıp çalışmadıkları, il sağlık müdürlüklerince denetlenir. [16] Ek Madde 11 – (Ek: 2/6/2004-5181/4 md.; Mülga:2/1/2014-6514/26 md. ) Ek Madde 12 – (Ek: 21/1/2010-5947/8 md.) Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, tıbbi kötü uygulama nedeniyle kendilerinden talep edilebilecek zararlar ile kurumlarınca kendilerine yapılacak rüculara karşı sigorta yaptırmak zorundadır. Bu sigorta priminin yarısı kendileri tarafından, diğer yarısı döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermayeden, döner sermayesi bulunmayan kurumlarda kurum bütçelerinden ödenir. Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan veya mesleklerini serbest olarak icra eden tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, tıbbi kötü uygulama sebebi ile kişilere verebilecekleri zararlar ile bu sebeple kendilerine yapılacak rücuları karşılamak üzere mesleki malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır. Zorunlu mesleki malî sorumluluk sigortası, mesleklerini serbest olarak icra edenlerin kendileri, özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışanlar için ilgili özel sağlık kurum ve kuruluşları tarafından yaptırılır. Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışanların sigorta primlerinin yarısı kendileri tarafından, yarısı istihdam edenlerce ödenir. İstihdam edenlerce ilgili sağlık çalışanı için ödenen sigorta primi, hiçbir isim altında ve hiçbir şekilde çalışanın maaş ve sair malî haklarından kesilemez, buna ilişkin hüküm ihtiva eden sözleşme yapılamaz. Zorunlu sigortalara ilişkin teminat tutarları ile uygulama usul ve esasları Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığınca belirlenir. Bu maddedeki zorunlu sigortaları yaptırmayanlara, mülki idare amirince sigortası yaptırılmayan her kişi için beşbin Türk Lirası idari para cezası verilir. Ek Madde 13 – (Ek: 6/4/2011-6225/9 md.) a) Klinik psikolog; psikoloji veya psikolojik danışma ve rehberlik lisans eğitimi üzerine klinik ortamlarda gerekli pratik uygulamaları içeren klinik psikoloji yüksek lisansı veya diğer lisans eğitimleri üzerine psikoloji veya klinik psikoloji yüksek lisansına ilaveten klinik psikoloji doktorası yapan sağlık meslek mensubudur. Klinik psikolog, nesnel ve yansıtmalı ölçüm araçları, gözlem ve görüşme teknikleri kullanarak psikolojik değerlendirme ile uluslararası teşhis ve sınıflama sistemlerinde hastalık olarak tanımlanmayan ve Sağlık Bakanlığının da uygun bulduğu durumlarda psikoterapi işlemleri yapar. Hastalık durumlarında ise ancak ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak psikoterapi uygulamalarını gerçekleştirir. Psikoloji lisans eğitimi üzerine ilgili mevzuatına göre Sağlık Bakanlığınca uygun görülen psikolojinin tıbbi uygulamalarıyla ilgili sertifikalı eğitim almış ve yeterliliğini belgelemiş psikologlar sertifika alanlarındaki tıbbi uygulamalarda görev alabilirler. Uzman tabibin teşhis ve yönlendirmesiyle ya da bağımsız olarak yapılabilecek mesleki uygulamalar, bu bentteki prensipler çerçevesinde Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. b) Fizyoterapist; fizyoterapi alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun sağlık meslek mensubudur. Fizyoterapist, hastalık durumları dışında, kişilerin fiziksel aktivitelerini düzenlemek ve hareket kabiliyetlerini arttırmak için mesleğiyle ilgili ölçüm ve testleri yaparak kanıta dayalı koruyucu ve geliştirici protokolleri belirler, planlar ve uygular. Hastalık durumlarında ise fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı tabibin veya uzmanlık eğitimleri sırasında fiziksel tıp ve rehabilitasyon rotasyonu yapmış veya uzmanlık sonrasında ilgili dalın rotasyon süresi kadar fiziksel tıp ve rehabilitasyon eğitimi almış uzman tabiplerin kendi uzmanlık alanları ile ilgili teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak hastaların hareket ve fiziksel fonksiyon bozukluklarının ortadan kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla gerekli uygulamaları yapar. Hastaların tedavisi yönünden rehabilitasyon ekibinin diğer üyeleri ile işbirliği içinde çalışır ve tedavinin gidişi hakkında ilgili uzman tabibe bilgi verir. c) Odyolog; odyoloji alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine odyoloji yüksek lisansı veya doktorası yapan, sağlıklı bireylerde işitme ve denge kontrolleri ile işitme bozukluklarının önlenmesi için çalışmalar yapan ve ilgili uzman tabibin teşhis veya tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak işitme, denge bozukluklarını tespit eden, rehabilite eden ve bu amaçlarla kullanılan cihazları belirleyen sağlık meslek mensubudur. ç) Diyetisyen; beslenme ve diyetetik alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun; sağlıklı bireyler için sağlıklı beslenme programları belirleyen, hastalar için tabibin yönlendirmesi üzerine gerekli beslenme programlarını düzenleyen, toplu beslenme yerlerinde beslenme programları hazırlayan ve besin güvenliğini sağlayan sağlık meslek mensubudur. d) Dil ve konuşma terapisti; dil ve konuşma terapisi alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine dil ve konuşma terapisi alanında yüksek lisans veya doktora yapan, bireylerin ses, konuşma ve dil bozukluklarının önlenmesi için çalışmalar yapan ve ilgili uzman tabip tarafından teşhisi konulmuş yutkunma, dil ve konuşma bozukluklarının rehabilitasyonunu sağlayan sağlık meslek mensubudur. e) Podolog; ön lisans seviyesindeki podoloji programından mezun; bireylerin ayak sağlığının korunması ve bakımına yönelik hizmet veren ve ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak hastaların ayak tedavisini yapan sağlık teknikeridir. (1) f) Sağlık fizikçisi; fizik, fizik mühendisliği veya nükleer enerji mühendisliği eğitimi üzerine radyoterapi fiziği, diagnostik radyoloji fiziği veya nükleer tıp fiziği dallarının birinde yüksek lisans mezunu; ilgili uzmanının gözetiminde ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak; radyasyon ile yapılan teşhis, görüntüleme ve tedavi sırasında ve sonrasında, gerektiğinde radyo izotop maddeleri ve iyonize ışın kaynaklarının kullanımından, uygulanmasından, korunmasından ve arıtılmasından sorumlu sağlık meslek mensubudur. g) Anestezi teknisyeni/teknikeri; sağlık meslek liselerinin ve ön lisans seviyesindeki anestezi programlarından mezun; anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı tabibin sorumluluğunda ve yönlendirmesi doğrultusunda anestezi işlemlerinin güvenli bir şekilde başlatılması, sürdürülmesi ve sonlandırılması için gerekenleri yapan sağlık teknisyeni/teknikeridir. [17] ğ) Tıbbi laboratuvar ve patoloji teknikeri; ön lisans seviyesindeki tıbbi laboratuvar ve patoloji laboratuvar teknikleri programlarından mezun; bireyin sağlık durumu veya ölüm sebebi hakkında bilgi edinmek amacıyla tıbbi analiz öncesi hazırlıkları yapan, laboratuvar araç ve gereçlerini kullanarak numunelerin tıbbi testlerini ve kan merkezi çalışmalarını yapan sağlık teknikeridir. 17 Tıbbi laboratuvar teknisyeni; sağlık meslek liselerinin tıbbi laboratuvar programından mezun; tıbbi analiz öncesi hazırlıkları yapan, laboratuvar araç ve gereçlerini kullanarak numunelerin tıbbi testlerini ve kan merkezi çalışmalarını yapan sağlık teknisyenidir. h) Tıbbi görüntüleme teknisyeni/teknikeri; sağlık meslek liselerinin ve ön lisans seviyesindeki tıbbi görüntüleme programlarından mezun; tıbbi görüntüleme yöntemleri ile görüntü elde eden ve kullanıma hazır hale getiren sağlık teknisyeni/teknikeridir. 17 ı) Ağız ve diş sağlığı teknikeri; ön lisans seviyesindeki ağız ve diş sağlığı programından mezun; hasta muayenesinde diş tabibine yardımcı olan, tedavi malzemelerinin hazırlanması ve kullanıma hazır halde tutulmasını sağlayan sağlık teknikeridir. 17 i) Diş protez teknisyeni/teknikeri; sağlık meslek liselerinin ve ön lisans seviyesindeki diş protez programından mezun; diş tabibi tarafından alınan ölçü üzerine, çene ve yüz protezlerini, ortodontik cihazları yapan ve onaran sağlık teknisyeni/teknikeridir. 17 [18] j) Tıbbi protez ve ortez teknisyeni/teknikeri; sağlık meslek liselerinin ve ön lisans seviyesindeki tıbbi protez ve ortez programlarından mezun; kaybedilen organların işlevlerini kısmen de olsa yerine getirecek yapay organlar ile desteklenmesi, korunması ve düzeltilmesi gereken vücut kısımlarına uygulanacak yardımcı cihazları ve aletleri tasarlayan, kullanıma hazır hale getiren, onarımını yapan ve uzman tabip denetiminde hastaya uygulayan sağlık teknisyeni/teknikeridir. 17 k) Ameliyathane teknikeri; ön lisans seviyesindeki ameliyathane hizmetleri programından mezun; ameliyathanede kullanılan alet ve malzemenin ameliyata hazır hale getirilmesine, cerrahi ekibe malzeme sağlanması ve ameliyathane ortamının ameliyatın özelliğine göre uygun hale getirilmesine yönelik iş ve işlemleri yapan ve uygulama açısından destek veren sağlık teknikeridir. 17 l) Adli tıp teknikeri; ön lisans seviyesindeki adli tıp programından mezun; kişilerin adlî muayenesinde, insan bedeninden örnek alınmasında, otopside ve adli raporların yazılmasında tabibe yardımcı olan sağlık teknikeridir. 17 m) Odyometri teknikeri; ön lisans seviyesindeki odyometri programından mezun; endikasyonu belirlenmiş hastalara ilgili ekipmanı kullanarak gerekli testleri uygulayan sağlık teknikeridir. 17 n) Diyaliz teknikeri; ön lisans seviyesindeki diyaliz programından mezun; tabibin yönlendirmesine göre hastaya diyaliz uygulamalarını yapan sağlık teknikeridir. 17 o) Fizyoterapi teknikeri; ön lisans seviyesindeki fizyoterapi programından mezun; fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı veya fizyoterapist gözetiminde, fizik tedavi ve egzersiz uygulamalarına yardımcı olan sağlık teknikeridir. 17 ö) Perfüzyonist; perfüzyon alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine perfüzyon alanında yüksek lisans yapan; kalp ve/veya büyük damarlarda yapılacak müdahalelerde ilgili uzman tabipler gözetiminde kalp akciğer makinesini kullanarak beden dışı kan dolaşımını yöneten sağlık meslek mensubudur. p) Radyoterapi teknikeri; ön lisans seviyesindeki radyoterapi programından mezun; tabibin hazırladığı ışın tedavi programını hastaya uygulayan sağlık teknikeridir. 17 r) Eczane teknikeri; ön lisans seviyesindeki eczane hizmetleri programından mezun; reçetedeki ilaçları eczacı gözetiminde hazırlayan ve eczacılık faaliyetlerine yardım eden sağlık teknikeridir. 17 s) İş ve uğraşı terapisti (Ergoterapist); iş ve uğraşı terapisi alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun, sağlıklı kişilerde mesleği ile ilgili ölçüm ve testleri yaparak, mesleği ile ilgili koruyucu ve geliştirici programları planlayan ve uygulayan; hasta kişiler için uzman tabibin teşhisine bağlı olarak bireylerin günlük yaşam, iş ve üretkenlik, boş zaman aktivitelerine katılımını artırmak, sağlık durumlarını iyileştirmek, engelliliği önlemek ve çevreyi düzenleyerek katılımı artırmak için gerekli iş ve uğraşı terapisi yöntemlerini uygulayan sağlık meslek mensubudur. [19] ş) İş ve uğraşı teknikeri (Ergoterapi teknikeri); ön lisans seviyesindeki iş ve uğraşı terapisi bölümlerinden mezun, uzman tabibin tedavi planına bağlı olarak, uzman tabip veya iş ve uğraşı terapisti gözetiminde iş ve uğraşı terapisi programını uygulayan sağlık teknikeridir. 17 t) Elektronörofizyoloji teknikeri; ön lisans seviyesindeki elektronörofizyoloji bölümünden mezun, elektronörofizyolojik yöntemlerin kullanılmasında ilgili uzman tabibe yardım eden ve tabibin gözetiminde çalışan sağlık teknikeridir. 17 u) (Mülga:21/7/2025-7557/4 md.) ü) (Ek:2/1/2014-6514/24 md.) Acil tıp teknikeri; ön lisans seviyesindeki acil tıp bölümünden mezun, acil tıbbi yardım ve bakım ile sınırlı kalmak kaydıyla hastaya müdahale ve bu hususta lazım gelen iş ve eylemleri yapan sağlık teknikeridir. v) (Ek:2/1/2014-6514/24 md.) (Mülga:21/7/2025-7557/4 md.) y) (Ek:2/1/2014-6514/24 md.) (Mülga:21/7/2025-7557/4 md.) z) (Ek:2/1/2014-6514/24 md.) Sağlık bakım teknisyeni; sağlık meslek liselerinin sağlık bakım teknisyenliği programından mezun olup en az tekniker düzeyindeki sağlık meslek mensuplarının nezaretinde yardımcı olarak çalışan, ayrıca hastaların günlük yaşam aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, kişisel bakım ve temizliği ile sağlık hizmetlerine ulaşımında yardımcı olan ve refakat eden sağlık meslek mensubudur. aa) (Ek:21/7/2025-7557/4 md.) Nükleer tıp teknikeri; ön lisans seviyesindeki nükleer tıp teknikleri programından mezun, nükleer tıp uzmanı tabip sorumluluğunda nükleer tıpta denetimli alanlarda bulunan sıcak oda laboratuvarlarında tanı ve tedavi amaçlı radyofarmasötikleri kullanıma hazır hale getiren, hastaya uygulayan, efor testi süreçlerinde yer alan, nükleer tıp görüntüleme yöntemleriyle görüntü elde eden, görüntü prosesi yapan, radyasyon güvenliği ve kalite kontrol süreçlerinde görev alan sağlık teknikeridir. Tabipler ve diş tabipleri dışındaki sağlık meslek mensupları hastalıklarla ilgili doğrudan teşhiste bulunarak tedavi planlayamaz ve reçete yazamaz. Sağlık meslek mensuplarının iş ve görev ayrıntıları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensuplarının sağlık hizmetlerinde çalışma şartları, iş ve görev tanımları; sertifikalı eğitime ilişkin usûl ve esaslar Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Tabiplerce veya tabiplerin yönlendirmesiyle ilgili sağlık meslek mensubu tarafından uygulanmak şartıyla insan sağlığına yönelik geleneksel/tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin alanları, tanımları, şartları ve uygulama usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Diploması veya meslek belgesi olmadan bu maddede tanımlanan meslek mensuplarının yetkisinde olan bir işi yapan veya bu unvanı takınanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve ikiyüz günden beşyüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ek Madde 14 – (Ek: 6/4/2011-6225/10 md.) [20] Tıpta uzmanlık ana dalları ile eğitim süreleri EK–1 sayılı çizelgede; diş tabipliğinde uzmanlık ana dalları ile eğitim süreleri EK–2 sayılı çizelgede; tıpta uzmanlık yan dalları, bağlı ana dalları ve eğitim süreleri de EK–3 sayılı çizelgede belirtilmiştir. Bu çizelgelerde belirtilen eğitim süreleri, Sağlık Bakanlığınca, Tıpta Uzmanlık Kurulunun kararı üzerine üçte bir oranına kadar arttırılabilir. (Ek cümle: 19/11/2014-6569/20 md.) Süre artırımı yapılan ana dallarda, süre artırımının gerekçesi olan çekirdek eğitim müfredatının içeriği o uzmanlık dalına bağlı yan dal alanlarıyla örtüşüyorsa, ilgili yan dalın eğitim süreleri Tıpta Uzmanlık Kurulunca üçte birine kadar azaltılır. Tıpta ve diş tabipliğinde ana uzmanlık dalı eğitimlerine, merkezi olarak yapılacak tıpta ve diş tabipliğinde uzmanlık sınavları ile girilir. Yan dal uzmanlık eğitimlerine ve EK-1 sayılı çizelgenin 3 üncü sütununda belirtilen uzmanların ikinci uzmanlık eğitimlerine girişleri merkezi olarak yapılacak yan dal uzmanlık sınavı ile olur. Uzmanlık dallarının eğitim müfredatları ve bu müfredatlara göre uzmanlık dallarının temel uygulama alanları ile görev ve yetkilerinin çerçevesi Tıpta Uzmanlık Kurulunca belirlenir. (Ek fıkra:2/1/2014-6514/25 md.) Tıpta ve diş tabipliğinde yabancı uyruklu kontenjanında uzmanlık eğitimi yapmakta olanlar ile dost ve müttefik ülkelerle imzalanan askeri anlaşmalar ve protokoller kapsamında tıpta ve diş tabipliğinde uzmanlık eğitimini yapmakta olan yabancı uyruklulara hizmette bulundukları ilgili kurumun döner sermayesinden, döner sermayesi bulunmayan kurumlarda kurum bütçesinden, vakıf üniversitelerinde ise kendi bütçelerinden (13.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılır. Bu ödemeden damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmaz. [21] Ek Madde 15- (Ek:15/11/2018-7151/5 md.) ( İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 29/4/2021 tarihli ve E.: 2019/13; K.: 2021/31 sayılı Kararı ile) ( İptal ikinci cümle: Anayasa Mahkemesinin 29/4/2021 tarihli ve E.: 2019/13; K.: 2021/31 sayılı Kararı ile) Geçici Madde 1 – (Ek: 14.6.1989 - 3575/3 md.) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte üniversitelerin önlisans diş protez teknikerliği okulları mezunları diş protez teknisyeni unvanına sahip olurlar ve sağlık meslek liseleri diş protez teknisyenliği bölümünün devamı olan meslek yüksek okullarına bir yıllık hızlandırılmış eğitim için sınavsız girme hakkını kazanırlar. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte üniversitelerin ön lisans diş protez teknikerliği okullarında öğrenci olanlar da mezun oldukları tarihte diş protez teknisyenliği unvanına sahip olurlar ve sağlık meslek liseleri diş protez teknisyenliği bölümünün devamı olan meslek yüksek okullarına bir yıllık hızlandırılmış eğitim için sınavsız girme hakkını kazanırlar. Hızlandırılmış eğitimler için özel program yapılmış eğitim dönemlerinin ilgili yüksekokullarca ilanından sonra ilk döneme başvurmamış olanlar hızlandırılmış eğitim haklarını kaybetmekle beraber bu dönemin başlangıcından itibaren iki yıl süre ile bu yüksekokullara sınavsız girme hakları saklı kalır. Geçici Madde 2 – (Ek: 14.6.1989 - 3575/3 md.) Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sağlık meslek liseleri mezunları olup, Sağlık Bakanlığının diş protez teknisyenliği kurslarından mezun olanlar veya dengi okullardan birinin mezunu olup Sağlık Bakanlığının 12 aylık diş protez teknisyenliği kurslarından mezun olanlar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren diş protez teknisyenliği unvanına sahip olurlar ve kendilerine Sağlık Bakanlığınca kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç üç ay içinde belgeleri verilir. Ayrıca diş protez teknisyeni olarak en az üç yıl meslek icra ettikten sonra ve bu üç yılın bitiminden itibaren en geç iki yıl içinde başvurmaları şartı ile diş protez teknisyenliği ile ilgili meslek yüksek okullarına ön kayıt ve yeterlik sınavı ile girme hakkını kazanırlar. Geçici Madde 3 – (Ek:14.6.1989-3575/3 md.) Bu Kanunun yayımı tarihine kadar mezuniyet belgesine sahip olmadan mesleklerini icra etmekte olan diş teknisyenleri, bu Kanunun yayımlandığı tarihte en az iki yıldan beri bu mesleği yürüttüğünü Sağlık Bakanlığına verecekleri BAĞ - KUR, SSK, vergi kaydı gibi resmi belgelerle kanıtlamak, Sağlık Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle; sınav komisyonu, yerleri ve şekli belirtilmiş olan ehliyet sınavlarına, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde başvurmak ve başarı kazanmak şartı ile diş protez teknisyeni unvanını kazanırlar ve Bakanlıkça düzenlenecek meslek belgelerini alırlar. Yukarıda belirtilen sınavlara katılacak ilgililer sınavların gerektirdiği giderleri kendileri karşılarlar. İki yıl içinde girecekleri en çok 4 sınavda başarılı olamayanlar ile sınav için başvurmayanlar, iki yıllık sürenin bitiminden sonra mesleklerini icra edemezler. Geçici Madde 4 - (Ek:2/6/2004-5181/5 md.) 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununa göre diş protezciliği meslek dalında; a) Milli Eğitim Bakanlığınca verilmiş ustalık belgeleri, b) Ustalık belgesi almak için doğrudan ustalık sınavına girme hakkını elde edenler ile ustalık eğitimi kurslarına devam etmekte olanlardan, girecekleri ustalık sınavı sonunda başarılı olarak ustalık belgesi alanların belgeleri, c) 3308 sayılı Kanunun geçici 9 uncu maddesi uyarınca, Milli Eğitim Bakanlığınca verilecek ustalık belgeleri, Başkaca bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılarak Sağlık Bakanlığınca bu belgelerin yerine diş protez teknisyenliği meslek belgesi verilir. Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilenlerin, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren; (b) ve (c) bentlerinde belirtilenlerin ise ustalık belgelerinin tanzimi tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, diş protez teknisyenliği meslek belgesi almak amacıyla Sağlık Bakanlığına müracaat etmemeleri halinde, diş protez teknisyeni unvanını kullanamaz ve bu mesleği icra edemezler. Geçici Madde 5 – (Ek:2/6/2004-5181/5 md.) 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununa göre diş protezciliği meslek dalında; a) Kalfalık belgesi sahibi olanların bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç bir yıl içerisinde, b) Çıraklık eğitimini tamamlayanlar ile bu eğitime devam edenler ise, çıraklık eğitimini tamamlamalarını müteakiben en geç altı ay içerisinde gerekli bilgi ve belgelerle birlikte, Müracaat etmeleri ve geçici 6 ncı maddede öngörülen yönetmelik hükümleri uyarınca Sağlık Bakanlığınca düzenlenecek teori ve uygulama eğitimini başarıyla tamamlamaları kaydıyla açılacak ehliyet sınavında başarılı olmaları halinde, kendilerine diş protez teknisyenliği meslek belgesi verilir. Sağlık Bakanlığınca düzenlenecek eğitimler sonunda, iki yıl içerisinde girecekleri en çok üç sınavda başarılı olamayanlar ile sınav için müracaat etmeyenler, iki yıllık sürenin bitiminden sonra mesleklerini icra edemezler ve diş protezciliği ile ilgili herhangi bir unvanı kullanamazlar. Yukarıda belirtilen eğitimlere ve sınavlara katılacak ilgililer, bunların gerektirdiği giderleri kendileri karşılarlar. Geçici Madde 6 – (Ek: 2/6/2004-5181/5 md.) Geçici 5 inci maddede belirtilen kalfalık belgesine sahip olanlar ile çıraklık eğitimini tamamlayanlara ve çıraklık eğitimine devam edenlere, Sağlık Bakanlığınca diş protez teknisyenliği meslek belgesi verilebilmesi amacıyla düzenlenecek teori ve uygulama eğitimlerinin süreleri ve yerleri, eğitimlerin sonunda yapılacak ehliyet sınavlarının yerleri, sınav komisyonunun teşkili, eğitimlere ve sınavlara müracaat edilmesi konuları ve bunların giderlerinin nasıl karşılanacağı ile ilgili sair esaslar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç üç ay içerisinde Sağlık Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelik ile belirlenir. Geçici Madde 7 – (Ek: 6/4/2011-6225/11 md.) Bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla, (…) [22] psikolojinin sertifikalı tıbbi uygulamalarında Sağlık Bakanlığınca belirlenen sürelerde çalıştığını ve yeterli tecrübeyi kazandığını belgeleyen psikologlara, Sağlık Bakanlığınca yapılacak sınavlarda başarılı olmak kaydıyla çalıştığı ve tecrübe kazandığı tıbbi uygulamalarda görev alma yetkisi verilir. Bu yetkinin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenir. (Değişik ikinci fıkra: 4/7/2012-6354/ 22 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla; a) Kalp akciğer makinesini kullanarak beden dışı kan dolaşımı işlemini son beş yıl içinde en az toplam bir yıl süre ile yaptığını belgeleyen ve en az lise seviyesinde eğitimi bulunanlar, b) Üniversitelerin perfüzyon teknikerliği bölümünden mezun olanlar (öğrenim görmekte olanlar mezun olduklarında), usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca belirlenen eğitimleri alarak açılacak sınavlarda başarılı olmaları hâlinde, perfüzyonist yetkisiyle çalışabilirler. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu çerçevesinde eczanede çalışan destek personeli eğitimini tamamlamış olanlar eczane teknikeri yetkisiyle çalışabilir. (Değişik dördüncü fıkra: 4/7/2012-6354/ 22 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ağız ve diş teknikerliğine ilişkin iş ve işlemleri son beş yıl içinde en az toplam bir yıl süre ile yaptığını belgeleyen ve en az lise seviyesinde eğitimi bulunanlardan, usul ve esasları Sağlık Bakanlığınca belirlenen eğitimleri alarak açılacak sınavlarda başarılı olanlar, ağız ve diş sağlığı teknikeri yetkisiyle çalışabilir. Bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla elde edilmiş olan meslek unvanları ve ilgili alanlarda mesleki eğitimlerine başlamış olanların hakları saklıdır. Bunların görev, yetki ve sorumlulukları Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Bu Kanunun ek 13 üncü maddesinde ve bu maddede öngörülen yönetmelikler bir yıl içerisinde yürürlüğe konulur. Bu yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut ikincil düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir. Bu Kanunun ek 13 üncü maddesi ile tanımlanan sağlık teknisyeni ve sağlık teknikeri mesleklerinden herhangi birine ait iş ve işlemleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili mevzuatına göre gerekli eğitimleri alarak yürütmekte olanların bu hakları saklıdır. (Değişik sekizinci fıkra: 4/7/2012-6354/ 22 md.) Bu madde gereğince Sağlık Bakanlığınca yapılacak eğitimler ve sınavlar en geç 31/12/2012 tarihine kadar yapılır ve bu süre içerisinde ilgililer çalışmalarına devam edebilir. (Ek fıkra: 4/7/2012-6354/22 md.) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla en az bir yıldan beri eczanede çalışanlardan 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu çerçevesinde eczanede çalışan destek personeli eğitimini tamamlamış olanlar ve Sağlık Bakanlığı tarafından yapılacak düzenlemeye göre eğitim alacak olanlar eczane teknikeri yetkisiyle çalışabilir. Geçici Madde 8 – (Ek: 6/4/2011-6225/12 md.) Bu Kanunun ek 14 üncü maddesinin yürürlüğe girmesinden önce ilgili mevzuatına uygun olarak uzmanlık eğitimi yapmış, eğitime başlamış veya bir uzmanlık eğitimi kontenjanına yerleşmiş olanların hakları saklıdır. Ağız, Yüz ve Çene Cerrahisi ana dalında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yurt içinde veya yurt dışında en az dört yılı eğitim kurumlarında olmak üzere altı yıl süreyle araştırma, uygulama ve inceleme yapmış bulunanlar, yaptıkları araştırma, uygulama ve incelemeler ile aldıkları eğitimlere ait belgelerini ve bu alanda yurt içi ve yurt dışında yayımlanmış bilimsel yayınlarını ibraz ederek, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde uzmanlık belgesi almak için Sağlık Bakanlığına başvurabilir. Tıpta Uzmanlık Kurulu, başvuru süresinin bitiminden itibaren bir yıl içerisinde başvuruları değerlendirir. Çalışmaları yeterli görülenlerin uzmanlık belgeleri, Bakanlıkça düzenlenir ve tescil edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Kanunla diş tabipliğinde uzmanlık dalı olarak belirlenen alanlardan birinde doktora eğitimi yapmış olanlar ile bu alanlarda doktora eğitimine başlamış olanlardan eğitimlerini başarı ile bitirenlere uzmanlık belgesi verilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce; a) Göğüs Hastalıkları ana dalına bağlı Alerji Hastalıkları yan dalında uzmanlık eğitimi yapmakta olanlar, eğitimlerine İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları adı altında devam ederler. b) Deri ve Zührevi Hastalıkları, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ve Göğüs Hastalıkları ana dallarına bağlı Alerjik Hastalıklar, Alerjik Göğüs Hastalıkları ya da Alerji Hastalıkları adıyla uzmanlık belgesi almış olanların, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları alanında yaptıkları araştırma, uygulama ve incelemelere ait belgelerini ibraz ederek başvurmaları ve Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından uygun bulunması halinde uzmanlık belgeleri İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları olarak değiştirilir. c) Enfeksiyon Hastalıkları adıyla uzmanlık belgesi alanların bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde başvurmaları halinde uzmanlık belgeleri Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji olarak değiştirilir. Halen bu alanda uzmanlık eğitimlerine devam edenlerin eğitimlerini başarıyla bitirmeleri halinde belgeleri Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji adıyla tescil edilir. ç) Çocuk Hematolojisi ya da Çocuk Onkolojisi adıyla uzmanlık belgesi almış olanların bu iki alanda yaptıkları araştırma, uygulama ve incelemelere ait belgelerini ibraz ederek, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde başvurmaları ve Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından uygun bulunması halinde uzmanlık belgeleri Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi olarak değiştirilir. Çocuk Hematolojisi ya da Çocuk Onkolojisi yan dallarında uzmanlık eğitimi yapmakta olanlar eğitimlerine Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi adı altında devam ederler. d) Çocuk Alerjisi ya da Çocuk İmmünolojisi adıyla uzmanlık belgesi almış olanların bu iki alanda yaptıkları araştırma, uygulama ve incelemelere ait belgelerini ibraz ederek, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde başvurmaları ve Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından uygun bulunması halinde uzmanlık belgeleri Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları olarak değiştirilir. Çocuk Alerjisi ya da Çocuk İmmünolojisi yan dallarında uzmanlık eğitimi yapmakta olanlar eğitimlerine Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları adı altında devam ederler. e) Gelişimsel Pediatri, Cerrahi Onkoloji, Yoğun Bakım, İş ve Meslek Hastalıkları, Çocuk Metabolizma Hastalıkları ve El Cerrahisi yan dallarında, bağlı ana dallarda uzman olduktan sonra o yan dal alanında yurt içinde veya yurt dışında beş yıl süreyle araştırma, uygulama ve inceleme yapmış bulunanlar, yaptıkları araştırma, uygulama ve incelemeler ile aldıkları eğitimlere ait belgelerini ve bu alanda yurt içi ve yurt dışında yayımlanmış bilimsel yayınlarını ibraz ederek, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde uzmanlık belgesi almak için Sağlık Bakanlığına başvurabilir. Tıpta Uzmanlık Kurulu, başvuru süresinin bitiminden itibaren bir yıl içerisinde başvuruları değerlendirir. Çalışmaları yeterli görülenlerin uzmanlık belgeleri, Bakanlıkça düzenlenir ve tescil edilir. Geçici Madde 9- (Ek: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) 1/1/2035 tarihine kadar, 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Kanun hükümlerine göre sözleşmeli aile hekimi olarak çalışmakta olanlar, tıpta uzmanlık sınavı sonuçlarına göre, merkezi yerleştirmeye tabi olmaksızın, Tıpta Uzmanlık Kurulunca belirlenen esaslar çerçevesinde aile hekimliği uzmanlık eğitimi yapabilir. Bu eğitim uzaktan ve/veya kısmî zamanlı eğitim metotları da uygulanmak suretiyle yapılabilir ve en az altı yılda, eğitime başlamadan önce en az beş yıl sözleşmeli aile hekimliği yapanlar için ise en az dört yılda tamamlanır. (Ek cümle:21/7/2025-7557/5 md.) Sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi alanlar eğitim kurumlarında geçirilen rotasyon sürelerinde, döner sermaye ek ödemelerinden motivasyonunun artırılması amacıyla yapılan ödeme hariç olmak üzere yararlandırılır. Eğitim süresince aile hekimliği sözleşmesi devam eder. Uzmanlık eğitimi ile beraber aile hekimliği hizmetlerinin yürütülmesine, ilgililere ve eğitim sorumlularına ödenecek ücretlere ilişkin usûl ve esasları 5258 sayılı Kanunun 8 inci maddesine göre hazırlanan yönetmeliklerle belirlenir. [23] [24] Bu maddeye göre yapılacak aile hekimliği uzmanlık eğitiminde çekirdek eğitim müfredatının ve rotasyonların uygulanması ve eğitimin şekli ile sair hususlar Tıpta Uzmanlık Kurulunca belirlenir. (Ek fıkra:2/1/2014-6514/27 md.) Eğitime başladıkları tarihte çalıştıkları aile hekimliği birimini en az üç yıl değiştirmemek şartıyla bu maddeye göre uzmanlık eğitimini başarıyla tamamlayanlar, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun ek 3 üncü maddesi uyarınca yapmakla yükümlü oldukları Devlet hizmetini ifa etmiş sayılırlar. Geçici Madde 10- (Ek:2/1/2014-6514/28 md.) Bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla mülga 58 inci ve 59 uncu maddeler uyarınca sünnetçilik etme yetkisi bulunanlar, 31/12/2014 tarihine kadar sünnetçilik etmeye devam edebilir. Geçici Madde 11- (Ek:2/1/2014-6514/29 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, sağlık meslek liselerinin hemşire yardımcılığı, ebe yardımcılığı ve sağlık bakım teknisyenliği haricindeki programlarına öğrenci kaydedilmez. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında sağlık meslek liselerinin hemşirelik programına da öğrenci kaydı yapılmaz. Bu tarihe kadar kaydı yapılmış olan öğrenciler eğitimlerini kayıtları yapılan programlarda tamamlarlar ve bitirdikleri programların meslek unvanını kullanırlar. Sağlık meslek liselerinin kapatılan programlarından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar mezun olanlar da meslek unvanlarını kullanmaya devam ederler. Geçici Madde 12- (Ek: 19/11/2014-6569/21 md.) 25/11/2012 tarihinden önce en az üç yılı eğitim kurumlarında olmak üzere toplam beş yıl süreyle yoğun bakım ünitelerinde çalışmış bulunan yoğun bakım uzmanlık yan dalının bağlı olduğu ana dal uzmanları ile çocuk yoğun bakım ve çocuk acil ünitelerinde çalışmış olan çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde ilgili yan dal uzmanlık belgesini almak için Sağlık Bakanlığına başvurabilirler. Başvuranlardan Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olanların uzmanlık belgeleri, Bakanlıkça düzenlenir ve tescil edilir. Bu şekilde uzmanlık belgesi alanlar, Devlet hizmeti yükümlülüğüne tabi olurlar . Geçici Madde 13 - (Ek:15/11/2018-7151/6 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce oral patoloji alanında doktora eğitimi yapmış olan veya doktora eğitimine başlamış olanlardan eğitimlerini başarı ile bitiren diş hekimlerine oral patoloji dalında uzmanlık belgesi verilir. Diş hekimlerinden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tıbbi patoloji ve tümör patolojisi alanlarında doktora eğitimi yapmış olup yurt içinde veya yurt dışında en az iki yılı eğitim kurumlarında olmak üzere üç yıl süreyle oral patoloji alanında araştırma, uygulama ve inceleme yapmış bulunanlar, yaptıkları araştırma, uygulama ve incelemeler ile aldıkları eğitimlere ait belgelerini ve bu alanda yurt içi ve yurt dışında yayımlanmış bilimsel yayınlarını ibraz ederek bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde uzmanlık belgesi almak için Sağlık Bakanlığına başvurabilir. Tıpta Uzmanlık Kurulu, başvuru süresinin bitiminden itibaren altı ay içerisinde başvuruları değerlendirir. Çalışmaları yeterli görülenlere oral patoloji dalında uzmanlık belgesi verilir. Geçici Madde 14 – (Ek:18/7/2021-7333/2 md.) 31/12/2011 ilâ 23/11/2015 tarihleri arasında diş protez laboratuvarlarında diş protez teknisyenleri ve diş protez teknikerlerine ait iş ve işlemlerde yardımcı olmak üzere, Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında düzenlenmiş olan protokol kapsamında eğitim almış olanlar, diş protez laboratuvar sahibi ve mesul müdürü olmamak üzere, yardımcı personel olarak çalışabilir. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Geçici Madde 15 - (Ek:21/7/2025-7557/6 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, sağlık meslek liselerinin diş protez teknisyenliği ve sağlık bakım teknisyenliği haricindeki programlarına öğrenci kaydedilmez. Bu tarihe kadar hemşire yardımcılığı ve ebe yardımcılığı programlarına kaydı yapılmış olan öğrenciler eğitimlerini kayıtları yapılan programlarda tamamlar ve sağlık bakım teknisyeni meslek ünvanını kullanırlar. Sağlık meslek liselerinin hemşire yardımcılığı ve ebe yardımcılığı programlarından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar mezun olanlar da sağlık bakım teknisyeni meslek ünvanını kullanırlar. Geçici Madde 16 - (Ek:21/7/2025-7557/7 md.) Özel sağlık kurum ve kuruluşları ile vakıf üniversitelerinde çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 12 nci madde hükümleri uyarınca verilen çalışma izinleri için 1/6/2026 tarihine kadar yeni çalışma izni başvurusunda bulunur. Bu tarihe kadar başvuruda bulunmayanların çalışma izinleri iptal edilir. Madde 81 – Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer'idir. Madde 82 – Bu kanun hükümlerinin icrasına Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye, Adliye ve Maarif Vekilleri memurdur. EK–1 [25] Tıpta Uzmanlık Ana Dalları ve Eğitim Sürelerine Dair Çizelge Ana Dallar Eğitim Süreleri 1- Acil Tıp 4 yıl İç Hastalıkları uzmanları için 2 yıl Genel Cerrahi uzmanları için 2 yıl 2- Adli Tıp 4 yıl Patoloji uzmanları için 2 yıl 3- Ağız, Yüz ve Çene Cerrahisi 5 yıl Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları uzmanları için 2 yıl Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi uzmanları için 2 yıl 4- Aile Hekimliği 3 yıl 5- Anatomi 3 yıl 6- Anesteziyoloji ve Reanimasyon 4 yıl 7- Askeri Sağlık Hizmetleri * 3 yıl 8- Beyin ve Sinir Cerrahisi 5 yıl 9- Çocuk Cerrahisi 5 yıl 10- Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 4 yıl 11- Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları 4 yıl Ruh Sağlığı ve Hastalıkları uzmanları için 2 yıl 12- Deri ve Zührevi Hastalıkları 4 yıl 13- Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 5 yıl Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanı tabibler için 3 yıl 14- Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon 4 yıl 15- Fizyoloji 3 yıl 16- Genel Cerrahi 5 yıl 17- Göğüs Cerrahisi 5 yıl Kalp ve Damar Cerrahisi uzmanları için 2 yıl Genel Cerrahi uzmanları için 3 yıl 18- Göğüs Hastalıkları 4 yıl İç Hastalıkları uzmanları için 2 yıl 19- Göz Hastalıkları 4 yıl 20- Halk Sağlığı 4 yıl 21- Hava ve Uzay Hekimliği 3 yıl 22- Histoloji ve Embriyoloji 3 yıl 23- İç Hastalıkları 4 yıl 24- Kadın Hastalıkları ve Doğum 4 yıl 25- Kalp ve Damar Cerrahisi 5 yıl Göğüs Cerrahisi uzmanları için 3 yıl Genel Cerrahi uzmanları için 3 yıl 26- Kardiyoloji 4 yıl İç Hastalıkları uzmanları için 2 yıl 27- Kulak Burun Boğaz Hastalıkları 4 yıl 28- Nöroloji 4 yıl 29- Nükleer Tıp 4 yıl 30- Ortopedi ve Travmatoloji 5 yıl 31- Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi 5 yıl Genel Cerrahi uzmanları için 3 yıl 32- Radyasyon Onkolojisi 4 yıl 33- Radyoloji 4 yıl 34- Ruh Sağlığı ve Hastalıkları 4 yıl 35- Spor Hekimliği 4 yıl Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzmanları için 2 yıl Ortopedi ve Travmatoloji uzmanları için 2 yıl 36- Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp 3 yıl 37- Tıbbi Biyokimya 4 yıl 38- Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji 3 yıl 39- Tıbbi Farmakoloji 4 yıl 40- Tıbbi Genetik 4 yıl 41- Tıbbi Mikrobiyoloji 4 yıl Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanları için 2 yıl 42- Tıbbi Patoloji 4 yıl 43- Üroloji 5 yıl *Askeri Sağlık Hizmetleri alanındaki ana dal uzmanlığı eğitimi Gülhane Askeri Tıp Akademisinde yapılır ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçerli olur. EK–2 [26] Diş Hekimliğinde Uzmanlık Ana Dalları ve Eğitim Sürelerine Dair Çizelge Ana Dallar Eğitim Süreleri 1- Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi 4 yıl 2- Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi 3 yıl 3- Çocuk Diş Hekimliği 3 yıl 4- Endodonti 3 yıl 5- Ortodonti 4 yıl 6- Periodontoloji 3 yıl 7- Protetik Diş Tedavisi 3 yıl 8- Restoratif Diş Tedavisi 3 yıl 9- (Ek:15/11/2018-7151/7 md.) Oral Patoloji 4 yıl EK–3 [27] Tıpta Uzmanlık Yan Dalları, Bağlı Ana Dalları ve Eğitim Sürelerine Dair Çizelge Yan Dallar Bağlı Ana Dallar Eğitim Süreleri 1- Algoloji Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Nöroloji Anesteziyoloji ve Reanimasyon 2 yıl 2 yıl 2 yıl 2- Askeri Psikiyatri * Ruh Sağlığı ve Hastalıkları 2 yıl 3- Cerrahi Onkoloji Genel Cerrahi 2 yıl 4- Çevre Sağlığı Halk Sağlığı 2 yıl 5- Çocuk Acil Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 6- Çocuk Endokrinolojisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 7- Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 8- Çocuk Gastroenterolojisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 9- Çocuk Genetik Hastalıkları Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 10- Çocuk Göğüs Hastalıkları Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 11- Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 12- Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 13- Çocuk Kalp ve Damar Cerrahisi Kalp ve Damar Cerrahisi 2 yıl 14- Çocuk Kardiyolojisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 15- Çocuk Metabolizma Hastalıkları Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 16- Çocuk Nefrolojisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 17- Çocuk Nörolojisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 18- Çocuk Radyolojisi Radyoloji 2 yıl 19- Çocuk Romatolojisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 20- Çocuk Ürolojisi Üroloji Çocuk Cerrahisi 3 yıl 3 yıl 21- Çocuk Yoğun Bakımı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 22- El Cerrahisi Genel Cerrahi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ortopedi ve Travmatoloji 2 yıl 2 yıl 2 yıl 23- Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları İç Hastalıkları 3 yıl 24- Epidemiyoloji Halk Sağlığı Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 2 yıl 2 yıl 25- Gastroenteroloji İç Hastalıkları 3 yıl 26 - Gastroenteroloji Cerrahisi Genel Cerrahi 2 yıl 27- Geriatri İç Hastalıkları 3 yıl 28- Harp Cerrahisi * Genel Cerrahi 2 yıl 29- Hematoloji İç Hastalıkları 3 yıl 30- İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları İç Hastalıkları Göğüs Hastalıkları Deri ve Zührevi Hastalıkları 3 yıl 3 yıl 3 yıl 31- İş ve Meslek Hastalıkları Göğüs Hastalıkları Halk sağlığı İç Hastalıkları 3 yıl 3 yıl 3 yıl 32- Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Kadın Hastalıkları ve Doğum 3 yıl 33- Klinik Nörofizyoloji Nöroloji 2 yıl 34- Nefroloji İç Hastalıkları 3 yıl 35- Neonatoloji Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 36- Perinatoloji Kadın Hastalıkları ve Doğum 3 yıl 37- Romatoloji Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon İç Hastalıkları 3 yıl 3 yıl 38- Sitopatoloji Tıbbi Patoloji 2 yıl 39- Sosyal Pediatri [28] Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl 40- Temel İmmünoloji Tıbbi Mikrobiyoloji Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 2 yıl 2 yıl 41- Tıbbi Mikoloji Tıbbi Mikrobiyoloji 2 yıl 42- Tıbbi Onkoloji İç Hastalıkları 3 yıl 43- Tıbbi Parazitoloji Tıbbi Mikrobiyoloji 2 yıl 44- Tıbbi Viroloji Tıbbi Mikrobiyoloji 2 yıl 45- Yoğun Bakım Anesteziyoloji ve Reanimasyon Genel Cerrahi Göğüs Hastalıkları İç Hastalıkları Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Nöroloji Acil Tıp [29] 3 yıl 3 yıl 3 yıl 3 yıl 3 yıl 3 yıl 3 yıl 29 46- Gelişimsel Pediatri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3 yıl * Askeri Psikiyatri ve Harp Cerrahisi alanındaki yan dal uzmanlığı eğitimi Gülhane Askeri Tıp Akademisinde yapılır ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçerli olur. 1219 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MUVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR TABLO Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1219 Sayılı Kanunun Değişen veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1686 – 12/6/1930 1729 – 15/12/1930 2182 – 25/5/1933 2351 – 18/12/1933 2764 – 15/6/1935 2876 – 4/1/1936 5304 – 21/1/1949 6283 – 28/2/1954 3575 – 20/6/1989 3954 – 30/12/1993 4854 – 6/5/2003 5181 41, Ek Madde7, Ek Madde 8, Ek Madde 11, Geçici Madde 4, Geçici Madde 5, Geçici Madde 6 10/6/2004 5371 Madde 3 5/7/2005 5614 Madde 9 4/4/2007 5728 25, 26, 27, 28, 41, 42, 44, 45, 54, 55, 56, 57, 61, 62, 67, 68, 70, 73, 80, Ek Madde 7, Ek Madde 8, Ek Madde 9 8/2/2008 5947 12, Ek Madde 12 30/7/2010 6088 İkinci Fasıl Başlığı, 32, 33, 37, 38 22/12/2010 6225 Ek Madde 13, 14, Geçici Madde 7,8, EK-1,2,3 26/4/2011 KHK/650 12 26/8/2011 KHK/663 1, 4, 9, Geçici Madde 9 2/11/2011 6354 Geçici Madde 7 12/7/2012 6462 Ek Madde 13 3/5/2013 Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113; K.: 2012/108 sayılı Kararı 12 nci maddenin ikinci fıkrası 1/1/2013 tarihinden başlayarak altı ay sonra (1/7/2013) 6514 3, 12, 47, 48, 49, 53, 58, 59, 60, 61, 62, Ek Madde 4, Ek Madde 5, Ek Madde 6, Ek Madde 7, Ek Madde 8, Ek Madde 10, Ek Madde 11, Ek Madde 13, Ek Madde 14, Geçici Madde 9, Geçici Madde 10, Geçici Madde 11 18/1/2014 6569 Ek Madde 14, Geçici Madde 12 26/11/2014 6639 47 15/4/2015 KHK/680 3 6/1/2017 KHK/694 28, 45 25/8/2017 KHK/696 3 24/12/2017 7072 3 8/3/2018 7078 28, 45 8/3/2018 7079 3 8/3/2018 KHK/700 3, 18 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) 7146 12 3/8/2018 7151 Ek Madde 15, Geçici Madde 13, Ekli 2 sayılı Çizelge 5/12/2018 7281 Ek Madde 14 5/3/2021 Anayasa Mahkemesinin 29/4/2021 tarihli ve E.: 2019/13; K.: 2021/31 sayılı Kararı Ek Madde 15 2/7/2021 7333 Geçici Madde 14 28/7/2021 7411 Geçici Madde 9 23/6/2022 7496 43, 47, 51, Ekli 3 Sayılı Çizelge 1/3/2024 Anayasa Mahkemesinin 27/12/2023 tarihli ve E: 2018/95, K: 2023/221 sayılı Kararı 28, 45 18/4/2024 6569 Ek Madde 14, Geçici Madde 12 26/11/2014 6639 47 15/4/2015 7557 12, 70, Ek Madde 13, Geçici Madde 9, Geçici Madde 15, Geçici Madde 16 24/7/2025 [1] 25/1/1956 tarih ve 6643 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle bu kanunun etıbba odaları hakkındaki hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. [2] 2/1/2014 tarihli ve 6514 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “ameliyat” ibaresi “ameliyat ile sünneti” şeklinde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasında geçen “ile acil tıp teknisyenleri” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [3] 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 3 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “acil tıp teknikerleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile verilecek gerekli eğitimleri başarıyla tamamlamak kaydıyla Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli sağlık astsubayları” ibaresi eklenmiş; daha sonra bu hüküm 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle aynen kabul edilerek kanunlaşmıştır. [4] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 7 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Milli Savunma Bakanlığınca altı ay içinde hazırlanıp Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde değiştirilmiştir. [5] 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı KHK’nin 58 inci maddesiyle bu maddenin birinci cümlesindeki “Türk hekimlerinin” ibaresi “hekimlerin” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 2/1/2014 tarihli ve 6514 sayılı Kanunun 21 inci maddesiyle bu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinden önceki bölümü metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. [7] 26/7/2018 tarihli ve 7146 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle bu maddenin, üçüncü fıkrasının birinci cümlesine “uzman olanlar,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Sağlık Bakanlığınca yapılan istihdam planlamaları çerçevesinde ve” ibaresi eklenmiştir. [8] 21/7/2025 tarihli ve 7557 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan “birden fazla” ibaresi “en fazla iki” şeklinde değiştirilmiştir. [9] 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 7 nci maddesiyle, bu maddede yer alan “nizamname” ibaresi “yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir. [10] Anayasa Mahkemesi’nin 25/2/2010 tarihli ve E.: 2008/17, K.: 2010/44 sayılı Kararı ile bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “…milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, kamunun sağlığına karşı suçlar,…” ibaresi iptal edilmiştir. [11] 11/12/2010 tarihli ve 6088 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu fasıl başlığında yer alan “ve dişçiler” ibaresi çıkarılmıştır. [12] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “tabibi veya dişçinin” ibaresi “tabibinin” şeklinde değiştirilmiştir. [13] Anayasa Mahkemesi’nin 25/2/2010 tarihli ve E.: 2008/17, K.: 2010/44 sayılı Kararı ile bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “… milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, kamunun sağlığına karşı suçlar,…” ibaresi iptal edilmiştir. [14] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “hususlar ile” ibaresinden sonra gelmek üzere “ebelerin,” ibaresi eklenmiştir. [15] 2/1/2014 tarihli ve 6514 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle bu maddede yer alan “diş protez teknisyenleri” ibareleri “diş protez teknikerleri” şeklinde değiştirilmiştir. [16] 2/1/2014 tarihli ve 6514 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle bu maddede yer alan “diş protez teknisyenleri” ibareleri “diş protez teknikerleri” şeklinde değiştirilmiştir. [17] 2/1/2014 tarihli ve 6514 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, bu bentte yer alan “meslek yüksekokullarının” ibareleri “ön lisans seviyesindeki” şeklinde değiştirilmiştir. [18] 21/7/2025 tarihli ve 7557 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle bu bentte yer alan “Diş protez teknikeri” ibaresi “Diş protez teknisyeni/teknikeri” şeklinde değiştirilmiş, “ön lisans” ibaresinden önce gelmek üzere “sağlık meslek liselerinin ve” ibaresi eklenmiş, “sağlık teknikeridir” ibaresi “sağlık teknisyeni/teknikeridir” şeklinde değiştirilmiştir. [19] 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “özürlülüğü” ibaresi “engelliliği” şeklinde değiştirilmiştir. [20] Bu maddede yer alan çizelgelerle ilgili olarak Kanunun sonuna bakınız. [21] 18/2/2021 tarihli ve 7281 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “olanlara,” ibaresi “olanlar ile dost ve müttefik ülkelerle imzalanan askeri anlaşmalar ve protokoller kapsamında tıpta ve diş tabipliğinde uzmanlık eğitimini yapmakta olan yabancı uyruklulara hizmette bulundukları” şeklinde değiştirilmiştir. [22] 4/7/2012 tarihli ve 6354 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile bu fıkrada yer alan “sağlık kuruluşlarında” ibaresi metinden çıkartılmıştır. [23] 16/6/2022 tarihli ve 7411 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “1/1/2020” ibaresi “1/1/2029” şeklinde değiştirilmiştir. [24] 21/7/2025 tarihli ve 7557 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “1/1/2029” ibaresi “1/1/2035” şeklinde, “en az altı” ibaresi “en az altı yılda, eğitime başlamadan önce en az beş yıl sözleşmeli aile hekimliği yapanlar için ise en az dört” şeklinde değiştirilmiştir. [25] Bu çizelge 6/4/2011 tarihli ve 6225 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin hükmüdür. [26] Bu çizelge 6/4/2011 tarihli ve 6225 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin hükmüdür. [27] Bu çizelge 6/4/2011 tarihli ve 6225 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin hükmüdür. [28] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle Çizelgeye 38 inci satırından sonra gelmek üzere satır eklenmiş, sonraki satırlar buna göre teselsül ettirilmiştir. [29] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle satırın ikinci sütununa “Acil Tıp” ibaresi ve üçüncü sütununa “3 yıl” ibaresi eklenmiştir.
|
1,262 | 3 | 1 |
İSPENÇİYARİ VE TIBBİ MÜSTAHZARLAR KANUNU [1] Kanun Numarası : 1262
|
14/5/1928
|
26/5/1928
|
İSPENÇİYARİ VE TIBBİ MÜSTAHZARLAR KANUNU [1] Kanun Numarası : 1262 Kabul Tarihi : 14/5/1928 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 26/5/1928 Sayı: 898 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 9 Sayfa: 544 Madde 1 – Kodekste muharrer şekil ve formül haricinde ve fenni kaidelere muvafık muayyen ve sabit bir şekilde yapılacak amilinin ismiyle veya hususi bir nam altında ticarete çıkarılan tababette müstamel her nevi basit ve mürekkep devai tertiplere ispençiyari ve tıbbi müstahzarlar ismi verilir. [2] Tabip reçetesiyle verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde kanunu mahsusuna tevfikan satılır. (Son cümle mülga: 23/2/1994- 3977/4 md.) Madde 2 – (Değişik: 4/1/1943- 4348/1 md.) A) Devai sabunlarla ilaç zümresine girmeyen ve kimyevi maddeleri ihtiva etmiyen tıbbi gıdalar ve (...) [3] müessir ve zehirli maddeleri havi olmıyan bütün tuvalet levazımı tıbbi müstahzarlardan sayılmazlar. B) Aşağıda yazılı müstahzarlar bu kanunun üçüncü maddesi mucibince alınması meşrut müsaadeye tabi değildirler: I – Sair müessir maddelerle karıştırılmayan veyahut hususi bir isim altında yapılmıyan her nevi serum ve aşılar ve bu mahiyette korunma ve tedavi maddeleri; II – Hayati teamüllere mahsus hülasalar, amboseptörler ve bunlara benzer maddeler; III – Doğrudan doğruya halka satılmağa elverişli olmamak ve hususi bir isim altında veya yapanın ismiyle anılmıyarak yalnız muhtevi olduğu ilacın kimyevi ismini taşımak üzere yapılan kodekste şekilleri yazılı basit komprimeler, ampuller, tentürler ve her türlü hülasalar ve emsali galenik müstahzarlar; IV – Hususi bir isim altında ruhsatnamesi verilmiş olan müstahzarların yalnız kimyevi ismini taşıyan muadilleri. B bendinin I sayılı fıkrasında yazılı maddelerin hepsinin veya bir kısmının dışarıdan memlekete girmesini tahdit veya men'e ve memlekete dışarıdan getirilecek olanların vasıf ve şartlarını tayine ve bunları murakabeye Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti salahiyettardır.Memnu olduğu halde memlekete giren veya Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 95 inci maddesi hilafına izinsiz olarak yapıldığı anlaşılan bu gibi maddeler Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince el konularak yokedilir. Bunları hariçten müsaadesiz ithal edenler hakkında ayrıca umumi hükümler dairesinde takibat yapılır. Aynı bendin III sayılı fıkrasında yazılı maddelerin Eczacılar ve Eczaneler Kanununun 26 ncı maddesi mucibince Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti tarafından müsaade verilmiş bir müstahzarat laboratuvarında yapılması şarttır. Bu nevi müstahzarların eczanelerle ecza dapolarından başka yerlere satılması yasaktır. Madde 3 – Dahilde imal olunan ispençiyari ve tıbbi müstahzarların ticarete çıkarılmasından ve hariçte yapılanların memlekete ithalinden evvel Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletinden müsaade alınması meşruttur. Madde 4 – Kodeksde dahil olmadığı halde birinci maddede zikrolunan ispençiyari ve tıbbi müstahzarlar evsafını haiz olmayıp bir vahdeti kimyeviye arzeden ve sanayii kimyeviye fabrikaları tarafından hastalıkların tedavisinde istimal edilmek üzere yeniden ticarete çıkarılan kimyevi ve tıbbi maddelerin dahi hini ithallerinde Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletinden müsaadei resmiye alınır. Madde 5 – (Değişik: 8/2/1954- 6243/1 md.) Türkiye'de ispençiyari ve tıbbi mevat ve müstahzarat imaline ve bu maksatla laboratuvar veya fabrika küşadına Türk tabip, eczacı ve kimyager ve ihtisaslarına taallük eden maddeler için de veteriner ve diş tabibi bir mesul müdürün mesuliyeti altında hakiki ve hükmi şahıslar salahiyettardır. (Ek cümle:21/2/2024-7496/5 md.) Salahiyete sahip hükmi şahıslarda aranacak vasıf ve şartlar Sağlık Bakanlığınca belirlenir. (Değişik fıkra:15/11/2018-7151/8 md.) İspençiyari ve tıbbi mevat ve müstahzaratın her türlü fenni ve İyi İmalat Uygulamaları şartlarını haiz, kâfi tesisatı muhtevi bir laboratuvar veya fabrikada ruhsatına veya iznine uygun olarak imali mecburidir. [4] İspençiyari ve tıbbi mevat va müstahzarat laboratuvar ve fabrikaları Sağlık Bakanlığının teftiş ve murakabesine tabidir. [5] Madde 6 – (Değişik: 4/1/1943-4348/1 md.) [6] 5 inci maddede zikredilen şartlar dahilinde yapılacak müstahzarların müsaadesini almak için evvelemirde bir istida ile Sağlık Bakanlığına müracaat olunur. Bu istida ile beraber (…) 6 cinsi ve miktarı sarih olarak tayin edilmiş olmak şartiyle müstahzarı terkip eden maddeleri bildirir tasdikli bir formül ve müstahzarın ambalajına mahsus kab ve saire ve tarifname (…) 6 ve suretleri gönderilir (…) 6 . Madde 7 – (Değişik: 4/1/1943- 4348/1 md.) 6 ncı maddede yazılı istida ve tetkik edilerek aşağıda yazılı şartların mevcudiyeti halinde izin verilmesine mütaallik muamele yapılır: [7] [8] A) Müsaade talep eden kimsenin bu kanunla tayin edilmiş olan salahiyeti haiz olması; B) Tevdi edilen formülün müstahzar halinde ticarete arzedilmesinde fayda bulunması; C) Kullanılmasında sıhhi mahzur bulunmaması; D) Sanata muvafık yapılması ve uzun müddet muhafazası halinde bozulmağa müsait olmaması; E) Formülüne uygun ve bildirilen tedavi vasıflarını haiz olması; 8 F) Fiyatının muvafık ve isminin uygun bulunması. Müstahzarın tabip reçetesiyle veya reçeteye lüzum olmadan serbestçe satılması hususu vekaletçe tayin ve ruhsatnamede zikredilir. Bu kanun mucibince yapılmasına izin verilen müstahzarların isimleri Resmi Gazete ile ilan edilir. (Mülga cümle:21/2/2024-7496/7 md.) [9] Sağlık Bakanlığı piyasa icaplarına göre müstahzar fiyatlarının tadilini istiyebilir. 8 Madde 8 – (Değişik: 4/1/1943- 4348/1 md.) Ecnebi memleketlerden getirilen müstahzarlar için müsaade talebi ancak Türkiye dahilinde sanat icrasına mezun eczane ve ecza ticarethaneleri sahipleri veya işbu müstahzarları imal eden fabrika va laboratuvarların Türkiye'de oturan vekilleri tarafından vakı olduğu takdirde kabul olunur.Bu gibi müstahzarlar için dahili müstahzarlar gibi müsaade istihsali zımnında istida ile Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletine müracaat edilir. [10] Verilen istida ile beraber müstahzarın imal mahalli, Türkiye konsolosluklarınca tasdikli formülleri, tarifnameleri ve mahreci olan memlekette serbest veya reçete ile satılmasına dair müsaade mevcutsa bu müsaadenin tasdikli bir sureti (…) [11] vekalete tevdi edilir. (Mülga cümle:21/2/2024-7496/8 md.) İşbu istida 7 nci maddede yazıldığı şekilde muamele görerek müsaade edileceklerin gümrüklerce ithali temin edilir ve Resmi Gazete ile isimleri ilan olunur. [12] Müstahzar fabrikaları ve laboratuvarlarının vekilleri eczacı veya hususi kanuna göre müsaadesi alınmış bir ecza ticarethanesine sahip olmadıkları takdirde iş gördükleri yerlerde vekaletini haiz oldukları fabrika ve laboratuvar müstahzarlarından nümune olarak gösterilecek veya dağıtılacak miktardan fazla bulunduramazlar.Fazla miktarda bulundurmak istedikleri takdirde ecza ticarethaneleri hakkındaki 984 sayılı kanun hükümleri dairesinde eczacı bir mesul müdür istihdamına mecburdurlar. Madde 9 – (Değişik:4/1/1943- 4348/1 md.) Memlekette yapılacak veya dışardan getirilecek müstahzarlara ait istidaların Sağlık Bakanlığına geldiği tarihten itibaren mevzuatına uygun olarak muamelesi bitirilerek istida sahibine ruhsatname düzenlenir. [13] (Mülga ikinci fıkra:21/2/2024-7496/9 md.) Madde 10 – Müsaadesi istihsal olunarak ticarete çıkarılan yerli müstahzarların safiyetinden ve formülüne muvafık olarak imal edilip edilmemesinden amili ve memaliki ecnebiyeden ithal edilenler için ithal müsaadesi talepnamesi vermiş olan vekilleri mesul olup lüzum görüldükçe rastgele alınacak numunelerin, numune ve tahlil masrafları ruhsat sahibi tarafından karşılanmak üzere tahlili suretiyle Sağlık Bakanlığı daimi bir murakabe icra eder. [14] Madde 11 – Müstahzarların terkibinde ve harici şekilleri ile tarifnamelerinde ve isminde yapılacak her nevi tadilatın Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince kabul ve tasvip edilmesi lazımdır. Madde 12 – (Değişik: 4/1/1943- 4348/1 md.) Müstahzarların dış ambalaj kısımları üzerinde ve ambalaj içindeki tarifnamelerde açık ve Türkçe olarak ruhsat sahibinin ve yapıldığı laboratuvarın adı ve adresi, ruhsat numarası ve ilacın nasıl kullanılacağı (…) [15] yazılı olacak ve terkibinde müessir ve zehirli maddeler varsa cins ve miktarları ve vekaletçe lüzum gösterilen hallerde yapıldığı tarih göze çarpacak surette kayıt ve işaret edilecektir. Yalnız tabip reçetesiyle satılmasına müsaade edildiği takdirde bu husus dahi açık olarak yazılacaktır. Madde 13 – (Değişik: 4/1/1943- 4348/1 md.) Müstahzarları öğme yolunda ve bunlara malik olmadıkları şifa hassaları atıf veya mevcut şifai tesirleri büyütmek suretiyle sabit veya müteharrik sinema filimleri, ışıklı veya ışıksız ilan, radyo veya herhangi bir vasıta ile reklam yapılması memnudur. Şu kadar ki, tarifname ve gazetelerde "….hastalıklarında kullanılması faydalıdır" şeklindeki ilanlara müsaade olunabilir. Ancak reçetesiz satılmasına müsaade edilmiyen müstahzarların tıbbi mecmualardan başka yerlerde reklamları yapılamaz. Reklam nümunelerinin önceden Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince tasvip edilmeleri lazımdır. Bir müstahzarın ilmi vasıfları hakkında hazırlanmış olan filimler Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletinin müsaadesiyle ve tayin edeceği yerlerde gösterilebilir. Madde 14 – Kodeksde dahil olmadığı halde müstahzar mahiyetinde olmıyan ve istimalinde fayda görüldüğü alemi tababette kabul edilmiş olan edviye ile ilmi ve fenni tetkikatta kullanılan kimyevi ve hayati terkiplerden memlekete ithallerin de menfaat tasavvur edilenlerin amil ve sahipleri tarafından müracaat vuku bulmaksızın ithallerine müsaade etmeğe Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaleti salahiyettardır. Madde 15 – (Mülga:21/2/2024-7496/12 md.) Madde 16 – 17 – (Mülga: 25/5/1938- 3402/2 md.) Madde 18 – (Değişik: 2/1/2014-6514/31 md.) 10 uncu maddede yazılı tahlil neticesinde, müstahzarların terkibinde bulunan maddelerin saf olmadığı veya ruhsat almak için verilmiş olan formüle uymadığı veya müstahzarın tedavi vasıflarını azaltacak veya kaybedecek surette imal edilmiş olduğu anlaşılırsa, fiil suç oluşturmadığı takdirde, ruhsat sahibi ile müstahzarların bu şekilde imal edildiğini bilerek satan, satışa arz eden veya sattıranlara on bin Türk Lirasından beş yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Müstahzarların bu Kanuna aykırı şekilde tanıtım ve satışını yapanlar ile bunları onaylı endikasyonu dışında pazarlayan ve bu şekilde reçete oluşumunu teşvik edenlere, ürünün son bir yıllık satış tutarı toplamının beş katına kadar idari para cezası verilir. Ancak bu ceza yüz bin Türk Lirasından aşağı olamaz. Tanıtım veya satışların internet üzerinden yapılması hâlinde, Bakanlık tarafından derhâl erişimin engellenmesine karar verilir ve bu karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirilir. Yetkili merciden izin almaksızın veya verilen izne aykırı olarak sağlık beyanı ile ürün tanıtım ve satışını yapanlar hakkında yirmi bin Türk Lirasından üç yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Fiillerin tekrarı hâlinde verilecek idari para cezası, daha önce verilen cezanın iki katı olarak uygulanır. Madde 19 – (Değişik: 23/1/2008-5728/43 md.) (Değişik birinci fıkra: 2/1/2014-6514/32 md.) Ruhsatsız olarak müstahzar imal edenler veya bu şekilde imal edilen müstahzarları bilerek satan, satışa arz eden veya sattıranlar, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu müstahzarların kendilerine atfedilen tedavi vasıflarını haiz olmadığı veya bu vasıfları azaltacak veya kaybedecek şekilde veya saf olmayan maddelerden imal edildiği anlaşıldığı takdirde ceza üçte bir oranında artırılır. Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis veya tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır. [16] Memleket dışında yapılmış müstahzarları ruhsatsız olarak ticaret amacıyla ithal etmek veya bunların özelliklerini bilerek satmak veya satışa arz etmek veya sattırmak kaçakçılıktır. Bu fıkrada yazılı suçları işleyenler hakkında Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri tatbik olunur. Madde 20 – (Değişik: 23/1/2008-5728/44 md.) 18 ve 19 uncu maddelerde mezkûr ahval hariç olmak üzere bu Kanun ahkamına muhalif hareket edenlere ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezalarına ve diğer idarî yaptırımlara mahallî mülkî amir tarafından karar verilir. Madde 21 – Bu kanunun suveri tatbikıyesi bir yönetmelik ile tayin olunur. [17] Ek Madde 1 – (6/2/1930- 1557/1 md. ile gelen numarasız md. hükmü olup, teselsül için numaralandırılmıştır.) Yerli müstahzarların amilleri veya mes'ul müdürleri ve ecnebi memleketlerden giren müstahzarları yapan fabrika veya laboratuvarın Türkiye'de mütemekkin vekilleri vefat ettikleri takdirde verilmiş olan ruhsatnamelerin hükmü kalmaz. Yerli müstahzar amil veya mes'ul müdürlerinin mirasçıları müstahzar yapmağa salahiyetli iseler doğrudan doğruya kendi namlarına ve salahiyet sahibi olmadıkları takdirde bunları yapabilecek salahiyetli bir mes'ul müdür göstererek yeniden ruhsatname alırlar. Ecnebi fabrika ve laboratuvarların gösterecekleri yeni vekilleri de ayni mecburiyete tabidirler. (Mülga cümle:21/2/2024-7496/13 md.) Ek Madde 2 – (16/12/1940- 3940 sayılı Kanunun 1 inci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 11/6/2010-5996/47 md.) Ek Madde 3 – (16/12/1940- 3940 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükmü olup, ek madde olarak numarası teselsül ettirilmiştir.; Mülga: 11/6/2010-5996/47 md.) Ek Madde 4 – (4/1/1943- 4348/2 md. ile gelen ek 1 inci madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir. Değişik; 23/1/2008-5728/45 md.) [18] Müstahzarları taklit ederek bunların tedavi vasıflarını azaltacak veya kaybedecek ya da kullananların sıhhatine az veya çok zarar verecek surette imal edenler veya bu suretle imal edildiğini bilerek satan, satışa arzeden veya sattıranlar, Türk Ceza Kanunu veya diğer ilgili kanun hükümlerine göre cezalandırılır. Ek Madde 5 – (4/1/1943- 4348/2 md.ile gelen ek 2 nci madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir. Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) Ek Madde 6 – (4/1/1943- 4348/2 md. ile gelen ek 3 ncü madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir. Değişik; 23/1/2008-5728/46 md. ) Bu Kanunun 18 ve 19 uncu maddelerinde tanımlanan kabahatlerin konusunu oluşturan müstahzarlara elkonularak, bunların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir. Ek Madde 7 – (4/1/1943- 4348/2 md. ile gelen ek 4 ncü madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir). Tetkik veya tecrübe edilmek veya şahsi tedavide kullanılmak ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince kabul edilecek miktarı aşmamak üzere ruhsatnameyi haiz olmıyan müstahzarlarla bunlardan ticarete çıkarılmamak şartiyle resmi müesseseler veya amme menfaatlerine hadim hayır cemiyetleri namına gelecek olanların dışardan memlekete ithaline Sıhhat Vekaletince müsaade edilebilir. Ek Madde 8- (Ek: 21/7/2025-7557/8 md.) Ruhsat veya izin sahipleri; beşeri tıbbi ürünlerin ve özel tıbbi amaçlı gıdaların tedarik zinciri içindeki tüm hareketlerini Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak takip sistemine bildirir. Bu fıkraya aykırı hareket edenlere, aykırılığa konu tüm ürünlerin aykırılığın tespit tarihindeki depoya satış fiyatları toplamının iki katı tutarında idari para cezası verilir. Aynı fiilin bir yıl içindeki tekerrüründe idari para cezası bir kat artırılarak uygulanır. Geçici Madde 1 – (Ek: 2/1/2014-6514/33 md.) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce beşerî ilaçların fiyatlandırılmasına dair 6/2/2004 tarihli ve 2004/6781 sayılı ve 12/6/2007 tarihli ve 2007/12325 sayılı Bakanlar Kurulu kararları ve değişiklikleri gereğince, referans fiyat uygulamasına bağlı fiyat değişikliklerinin öngörülen süre içinde bildirilmemesinden kaynaklanan haksız kazanç nedeniyle Sağlık Bakanlığınca tespiti yapılarak ruhsat sahiplerinden tahsil edilmiş tutarların Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılmış tutardan sonra kalan kısmı, kanuni faize ve bakiye alacaklara ilişkin haklar saklı kalmak üzere genel bütçeye gelir kaydedilir. Ruhsat sahipleri tarafından fiyat değişikliklerinin bildirilmesi gereken tarihi müteakip Sağlık Bakanlığının beşerî ilaçların fiyatlandırılmasına dair 6/2/2004 tarihli ve 2004/6781 sayılı ve 12/6/2007 tarihli ve 2007/12325 sayılı Bakanlar Kurulu kararları ve değişiklikleri çerçevesinde yapılan ilk fiyat belirlemesinin yürürlüğe girdiği tarih ile Sağlık Bakanlığınca tahsilatın yapıldığı tarih arasında kalan toplam sürenin tahsilat tarihinden geriye doğru hesaplanacak yarısı kadar bir süre esas alınarak ve ilgili tarihlerde geçerli olan kanuni faiz oranı uygulanarak, ruhsat sahipleri tarafından yatırılan toplam tutar üzerinden Sağlık Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken hesaplanacak kanuni faiz tutarı da ruhsat sahiplerinden Sağlık Bakanlığınca tahsil olunur. Madde 22 – Bu kanun neşri tarihinden muteberdir. Ancak Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince elyevm imal veya ithal müsaadesi verilmiş olan müstahzarlar için üç ay zarfında yeniden ruhsatname istihsali zımnında müracaat edilmek şartiyle altı ay hitamına kadar kemakan imal ve ithaline devam caiz olacağı gibi kanunun 16, 17, 18, 19 uncu maddeleri ahkamının tatbikına da tarihi neşrinden itibaren altı ay sonra başlanır. Ve mezkür tarihte dahili memlekette mevcut müstahzarlar miktarı tesbit ve her birinin mümasillerine nazaran Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tanzim edilecek liste üzerinden rüsumu ahzedilerek bu kısım müstahzarların daha altı ay müddetle Türkiye dahilinde satılmalarına müsaade olunur. Madde 23 – Bu kanunun ahkamını icraya Adliye, Maliye ve Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekilleri memurdur. 1262 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası 1262 Sayılı Kanunun Değişen Veya İptal Edilen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 1557 — 12/2/1930 3304 — 11/1/1938 3402 — 1/6/1938 3940 — 20/12/1940 4348 — 8/1/1943 6243 — 13/2/1954 3977 — 26/2/1994 4854 — 6/5/2003 5728 18, 19, 20, Ek Madde 4, 5 ve 6 8/2/2008 5996 Ek Madde 2 ve 3 13/12/2010 6514 18, 19, Geçici Madde 1 18/1/2014 KHK/698 21 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte 7151 5, 7, 19 5/12/2018 7496 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 15, Ek Madde 1 1/3/2024 7557 Ek Madde 8 24/7/2025 [1] Bu Kanunun harçlara dair hükümleri, 25/2/1952 tarih ve 5887 sayılı Kanunun 126 ncı maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. [2] Bu Kanunun kapsamının genişletilmesiyle ilgili olarak Ek 2 nci maddeye bakınız. [3] 23/2/1994 tarih ve 3977 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile parantez içindeki "Saç suları ve boyaları,diş tozları,suları ve macunlarından maada "ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. [4] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkraya “fabrikada” ibaresinden sonra gelmek üzere “ruhsatına veya iznine uygun olarak” ibaresi eklenmiştir. [5] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletinin” ibaresi “Sağlık Bakanlığının” şeklinde değiştirilmiştir. [6] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle bu maddenin birinci cümlesinde yer alan “Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletine” ibaresi “Sağlık Bakanlığına” şeklinde değiştirilmiş ve ikinci cümlesinde yer alan “müstahzarlardan beş numune ve”, “numune” ve “ve müstahzarın toptan ve perakende satış fiyatları da bildirilir” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır. [7] 15/11/2018 tarihli ve 7151 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “nümuneler Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince” ibaresi “numuneler Sağlık Bakanlığınca veya Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen laboratuvarlarda” şeklinde değiştirilmiştir. [8] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “ve numuneler Sağlık Bakanlığınca veya Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen laboratuvarlarda tetkik ve tahlil” ibaresi “tetkik” şeklinde, (E) bendinde yer alan “Tahlil ve tetkik neticesinde formülüne” ibaresi “Formülüne” şeklinde ve üçüncü fıkrasında yer alan “Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti” ibaresi “Sağlık Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [9] Bu hükmün uygulanmasında ek 1 inci maddeye bakınız. [10] Bu hükmün uygulanmasında ek 7 inci maddeye bakınız. [11] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “ve beş numune” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [12] Bu hükmün uygulanmasında ek 1 inci maddeye bakınız. [13] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletine” ibaresi “Sağlık Bakanlığına” şeklinde, “nihayet iki ay zarfında” ibaresi “mevzuatına uygun olarak” şeklinde, “cevap verilir” ibaresi “ruhsatname düzenlenir” şeklinde değiştirilmiştir. [14] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “ve bedeli tesviye olunmak üzere laalettayin alınacak numunelerin tahlili suretiyle Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaleti” ibaresi “rastgele alınacak numunelerin, numune ve tahlil masrafları ruhsat sahibi tarafından karşılanmak üzere tahlili suretiyle Sağlık Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir. [15] 21/2/2024 tarihli ve 7496 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “ve fiyatı” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. [16] 15/11/2018 tarihli ve 7151 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle bu fıkrada yer alan “ve” ibaresi “veya” şeklinde değiştirilmiştir. [17] 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı KHK’nin 3 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “nizamname” ibaresi “yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir. [18] Bu maddede atıfta bulunulan ek 1 inci maddenin numarası teselsül nedeniyle ek madde 4 olmuştur.
|
1,264 | 5 | 1 |
MADENİ UFAKLIK VE HATIRA PARA BASTIRILMASI HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 1264
|
28/5/1970
|
6/6/1970
|
MADENİ UFAKLIK VE HATIRA PARA BASTIRILMASI HAKKINDA KANUN [1] Kanun Numarası : 1264 Kabul Tarihi : 28/5/1970 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih : 6/6/1970 Sayı : 13512 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 9 Sayfa : 849 Madde 1 – Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı memleket ekonomisinin gelişmesine paralel olarak tedavüle gereği kadar madeni para çıkartmaya yetkilidir. Milli ve Milletlerarası önemli tarihi, bilimsel, kültürel ve sanat olayları ile anmaya değer diğer olay ve günleri belirtmek ve muhtelif alanlarda ün yapmış Türk büyüklerini anmak amaciyle ve Hükümetçe lüzum ve faydası takdir edilecek diğer sebep ve vesileler dolayısiyle madeni hatıra para da çıkartılabilir. Madde 2 – Bu Kanun hükümlerine göre çıkartılacak paraların cins ve özellikleri ile nominal değerleri, hatıra paraların satış fiyatları ve miktarları Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca kararlaştırılır. Madde 3 – Madeni paraların kabul hadleri Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca ilan olunur. Ancak, (…) [2] Hazinenin veznedarlığını yapan bankalar, herhangi bir miktarla bağlı kalmaksızın bu paraları kabule mecburdurlar. Madde 4 – Delinmiş, kesilmiş, zımbalanmış, kulp takılmış veya her ne suretle olursa olsun asli şekilleri değiştirilmiş paralar, kanuni vasıflarını ve tedavül kabiliyetlerini kaybederler. Hiçbir alacaklı bu nevi bir parayı kabule zorlanamaz. Ancak, tedavül neticesinde aşınmış, yazıları ve şekilleri silinmiş veya yanmış paralar, sıhhatlerinden şüphe tevlit edecek şekilde bozulmuş olmadıkça (…) 2 Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığına devredilmek üzere Hazinenin veznedarlığını yapan bankalar tarafından kabul edilir ve tekrar tedavüle çıkarılmaz. Madde 5 – Muhtelif sebeplerle tedavülden kaldırılması gereken madeni paraların belli bir tarihten başlamak üzere geçerli olacakları süre Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca belirtilir. Bu süre bir yıldan az olamaz. Bu paralar tayin ve ilan olunan müddetin sonunda tedavül kabiliyetlerini kaybeder, şu kadar ki, bu paralar, mezkür müddetin sonundan itibaren bir yıl içinde (…) 2 Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığına devredilmek üzere Hazinenin veznedarlığını yapan bankalarca kabul edilir. Madde 6 – Halen tedavülde bulunan ve bu Kanuna istinaden tedavüle çıkarılan paraların itibari kıymetleri dışında bir fiyatla ve beşinci maddede yazılı bir yıllık müddetin sonunda tedavülden kaldırılacak olan paraların herhangi bir fiatla tedavül vasıtası olarak kullanılması yasaktır. Hatıra paraları bu hükümden müstesnadır. Bu yasağa aykırı hareket edenlerin kullandıkları paralar zaptedilir ve bunlar, tanzim olunacak zabıtla birlikte mahalli sulh mahkemesine sevk olunur. (Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/342 md.) Hâlen tedavülde bulunan ve bu Kanun hükümleri gereğince tedavüle çıkarılacak paraları, itibari kıymetleri dışında bir fiyatla kullananlar hakkında elli güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak verilecek adlî para cezasının miktarı suçun konusunu oluşturan paraların değerinin beş katından az olamaz. Tedavülden kaldırılmış olan paraları tedavül vasıtası olarak sürenler hakkında, mahkemece umumi hükümler tatbik olunur. Madde 7 – Bu Kanun gereğince yapılacak her türlü işlem Muhasebei Umumiye ve Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunlarına tabi değildir. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı bu kanunun tatbik edilmesini temin için darphanenin döner sermayesine gereği kadar avans verebilir. Madde 8 – (Değişik: 14/7/2004-5217/2 md.) Hazinece tedavüle çıkarılacak madenî paraların itibarî değerleri tedavüle çıktığı yılda bütçeye gelir kaydedilir. Tedavülden geri çekilecek paraların itibarî değerleri ile bu Kanun gereğince çıkarılacak paraların basılması için yapılacak harcamalar Hazine Müsteşarlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Madde 9 – Mesai saatleri dışında çalıştırılacak maaşlı ve ücretli Darphane ve Damga Matbaası memur ve müstahdemlerine miktar ve nispeti Bakanlıkça tespit edilecek fazla mesai ücreti ve görevlerinin yapılması sırasında olağanüstü gayret ve hizmeti görülenlere ücret ve aylıklarının iki mislini geçmemek üzere yıl sonlarında ikramiye vermeye Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkilidir. Bundan başka olağanüstü hizmetleriyle randıman ve maliyet üzerinden mühim ölçüde müspet tesirleri görülen memur ve müstahdemler, hizmetin önem derecesiyle oranlı olmak ve 5000 lirayı geçmemek üzere Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca tespit edilecek miktarda para mükafatı ile taltif olunurlar. Madde 10 – 11/7/1956 tarihli, 6797 sayılı ve 24/6/1965 tarihli, 640 sayılı Kanunlarla, 14/1/1970 tarihli, 1211 sayılı Kanunun 38 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. Madde 11 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 12 – Bu Kanunun hükümlerini Adalet ve Maliye Bakanları yürütür. 1264 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE Değiştiren Kanun No. 1264 Sayılı Kanunun Değişen Maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi 5217 8 1/1/2005 5234 3, 4, 5 21/9/2004 5728 6 8/2/2008 [1] 8/6/1984 tarih ve 234 sayılı KHK'nin 18 inci maddesiyle bu Kanundaki “Maliye Bakanlığı” ibaresi “Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı” olarak değiştirilmiştir. [2] 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 27 nci maddesiyle bu maddelerde yer alan “mal sandıkları ve” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.
|
1,288 | 3 | 1 |
BEYNELMİLEL ERKAMIN KABULÜ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1288
|
20/5/1928
|
28/5/1928
|
BEYNELMİLEL ERKAMIN KABULÜ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 1288 Kabul Tarihi : 20/5/1928 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 28/5/1928 Sayı: 900 Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 9 Sayfa: 610 Madde 1 – Devlet, vilayet, şehremaneti ve belediyeler gibi resmi devair ve müessesatın bilümum muamelatı tahririye ve hesabiyesinde beynelmilel rakamların kullanılması mecburidir. İşbu mecburiyetin efrat ve eşhası hususiye arasındaki muamelatta dahi tatbikını en kolay mahallerden başlamak suretiyle 1931 Haziranına kadar temine Hükümet mezundur. Madde 2 – Bu kanun 1 Haziran 1929 tarihinden muteberdir. Madde 3 – Bu kanunun hükmünü icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.