Split (1)

train · 1.99k rows

text stringlengths 33 22.2k	summary stringlengths 61 956
ក្រោមការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពី Educate A Child នៃមូលនិធិ Education Above All បានផ្ដល់ឱកាសដល់កុមារដែលបាត់បង់ឱកាសទទួលបានការអប់រំ ចំនួន ១៤ ៣៧៨នាក់ ឱ្យត្រឡប់ចូលសាលារៀនវិញ។ តាមរយៈគម្រោងដៃគូរួមគ្នា អង្គការអេដ អេ អាក់ស្យុង និងអង្គការទស្សនៈពិភពលោក មានបំណងលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានការសិក្សាប្រកប ដោយសមធម៌ គុណភាព និងភាពពាក់ព័ន្ធនៅកម្រិតបឋមសិក្សា។ បើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន របស់អង្គការទស្សនៈពិភពលោក អត្រាកុមារចុះឈ្មោះចូល ក្នុងគម្រោង (CCOSC) បានកើនឡើងដល់ ១៦៨ ភាគរយ លើសគោលដៅរបស់ខ្លួន។ ភាពជោគជ័យនេះ កើតឡើងដោយសារការគាំទ្រសម្ភារៈសិក្សាសំខាន់ៗ ការកសាងសមត្ថភាពដល់ជនបង្គោលនៅក្នុងវិស័យអប់រំ និងលោកគ្រូ អ្នកគ្រូកម្រិតបឋមសិក្សា។ កុមារដែលមានឱកាសចូលសាលារៀនពេញលេញឡើងវិញ។ រូបភាពពីអង្គការទស្សនៈពិភពលោក។ លើសពីនេះ យុទ្ធនាការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងចុះឈ្មោះចូលរៀន រួមទាំងកិច្ចប្រជុំប្រចាំត្រីមាសរវាងមាតាបិតា និងគ្រូបង្រៀន ដើម្បីគាំទ្រសិស្សរៀនយឺត។ អង្គការទស្សនៈពិភពលោក អះអាងថា កុមារដែលនៅក្រៅសាលា ជាប្រភទ កុមារមិនបានចូលរៀន កុមារមានលទ្ធភាពទៅរៀនប៉ុន្តែមិនបានចុះឈ្មោះ កុមារមានលទ្ធភាពទៅរៀនហើយបានចុះឈ្មោះចូលរៀនប៉ុន្ដែមិនបានទៅរៀន កុមារស្ថិតក្នុងស្ថានភាពអាសន្ន ឬមានវិបត្តិ និងកុមារបោះបង់ការសិក្សា។ កុមារដែលមានឱកាសចូលសាលារៀនពេញលេញឡើងវិញ។ រូបភាពពីអង្គការទស្សនៈពិភពលោក។ លោក ម៉ាត់ សុមីត ប្រធានគម្រោងជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការទស្សនៈពិភពលោកអន្តរជាតិ ប្រចាំនៅកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងប្តេជ្ញាធានាថា កុមារគ្រប់រូបនៅក្នុងតំបន់គោលដៅរបស់យើងទទួលបានការអប់រំប្រកបដោយគុណភាព។ យើងបានរួមបញ្ចូលកុមារដែលបានចុះឈ្មោះក្នុងគម្រោងទាំងអស់ ទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាសម្រាប់កម្រិតថ្នាក់ដំបូង និងផ្តល់ជំនួយគាំទ្រសម្ភារសម្រាប់ការសិក្សារបស់ពួកគេ។ ការឃើញស្នាមញញឹមរបស់កុមារនៅពេលពួកគេទទួលបានការគាំទ្ររបស់យើង កាន់តែធ្វើឱ្យពួកយើងខិតខំបន្ថែម»។ ក្រុមការងារគម្រោងបានសហការជាមួយសាលារៀន និងសមាជិកសហគមន៍ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណកុមារក្រៅសាលា និងបានចែកកង់ចំនួន ១ ៥៣១ គ្រឿង កាបូបស្ពាយចំនួន ១៤ ៣២០ សៀវភៅសរសេរចំនួន ៣៨ ៧៦០ ក្បាល និងសៀវភៅបន្ថែមដល់សិស្សថ្នាក់ទី ១ និងទី ២ ចំនួន ៣ ៦០៧នាក់ នៅក្នុងខេត្តគោលដៅចំនួន ១០។ រូបភាពពីអង្គការទស្សនៈពិភពលោក។ លោក វ៉ន សំភាស់នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង បានលើកឡើងថា៖ «សមិទ្ធផលសំខាន់គឺកិច្ចសហការរួមគ្នារវាងអង្គការអេដ អេ អាក់ស្យុង និងអង្គការទស្សនៈពិភពលោក ក្រោមការដឹកនាំនៃផែនការយុទ្ធសាស្រ្តអប់រំ ដើម្បីធានាថាកុមារដែលជួបការលំបាកក្នុងគ្រួសារ និងសហគមន៍អាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីសេវាកម្មអប់រំ។ រួមជាមួយដៃគូរួមរបស់យើង យើងប្តេជ្ញាបង្កើតលទ្ធផលដែលមានឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមានបន្ថែមទៀត»។ សូមបញ្ជាក់ថា អង្គការអេដ អេ អាកស្យុង និងអង្គការទស្សនៈពិភពលោក នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៣ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូមួយ ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានដោយសមធម៌ គុណភាព ភាពពាក់ព័ន្ធនៃការអប់រំបឋមសិក្សា និងភាពជាម្ចាស់ ព្រមទាំងគណនេយ្យភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហារបស់កុមារក្រៅសាលារៀន។ គម្រោងនេះ គ្របដណ្តប់សាលាបឋមសិក្សាចំនួន ៦៣៨ នៅក្នុងស្រុកចំនួន ៣១ នៃខេត្តចំនួន ១០ រួមមាន កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ស្ពឺ តាកែវ កណ្តាល កំពង់ធំ ក្រចេះ ព្រះវិហារ បន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង និងសៀមរាប៕	កុមារងាយរងគ្រោះចំនួន ១៤ ៣៧៨នាក់ ដែលនៅក្រៅសាលារៀន ត្រូវបានអង្គការទស្សនៈពិភពលោក និងអង្គការអេដ អេ អាក់ស្យុង ដាក់បញ្ចូលក្នុងគម្រោង ដើម្បីវិលត្រឡប់ចូលសាលារៀនពេញលេញឡើងវិញ។ កុមារនៅក្រៅសាលាទាំងនោះ ជាប្រភេទកុមារដែលមិនបានចូលរៀន, មានលទ្ធភាពទៅរៀនប៉ុន្តែមិនបានចុះឈ្មោះ, កុមារស្ថិតក្នុងស្ថានភាពអាសន្ន ឬមានវិបត្តិ និងកុមារបោះបង់ការសិក្សា។
ជាងពាក់កណ្តាលនៃឆ្នាំ២០២៤ បំណុលសាធារណៈអាម៉េរិកបានកើនលើស ៣៥ទ្រីលានដុល្លារជាលើកដំបូង។ ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំមក បំណុលរបស់រដ្ឋាភិបាលអាម៉េរិកបានកើនថែម ១ទ្រីលានដុល្លារទៀត ដែលនាំឱ្យផលធៀបបំណុលជាមួយផលិតក្នុងស្រុកសរុប(GDP) កើនដល់ ៩៨ភាគរយ។ តាមការព្យាកររបស់មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) បើផ្អែកលើគោលនយោបាយរបស់អាម៉េរិកនាពេលបច្ចុប្បន្ន នៅឆ្នាំ ២០៣២ ផលធៀបបំណុល និងGDP អាចលើសពី១៤០ភាគរយ។ បច្ចុប្បន្ននេះ បំណុលសាធារណៈអាម៉េរិកគឺស្មើនឹងទំហំ GDP សរុបរបស់ចិន ជប៉ុន អាល្លឺម៉ង់ ឥណ្ឌា និងអង់គ្លេសរួមបញ្ចូលគ្នា។ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០២០ រហូតមកដល់ពេលនេះ បំណុលសាធារណៈអាម៉េរិកបានកើនឡើងចំនួន ១១,៨ទ្រីលានដុល្លារ ដែលស្មើនឹងជាង ៣០ភាគរយនៃកម្រិតបំណុលសាធារណៈសរុបនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ បើធៀបបំណុលរដ្ឋាភិបាលនៅដើមឆ្នាំ២០០៨ មានចំនួនតែ ៩,២ទ្រីលានដុល្លារ ហើយជាលើកដំបូងបានលើស ១ទ្រីលានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ១៩៨១។ ចាប់តាំងពីដើមអាណត្តិប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន បំណុលសាធារណៈអាម៉េរិកបានកើនឡើងចំនួន ៧,២ទ្រីលានដុល្លារ ដែលជាចំនួនធំបំផុតទី២ បន្ទាប់ពីអាណត្តិរបស់អតីតប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ដែលបំណុលសាធារណៈពេលនោះកើនចំនួន ៧,៨ទ្រីលានដុល្លារ។ គួរបញ្ជាក់ថា ការចំណាយលើការទូទាត់របស់រដ្ឋាភិបាលអាម៉េរិកបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនាពេលថ្មីៗនេះ ហើយត្រូវបានគេព្យាករថាមានចំនួន ១៧ភាគរយនៃការចំណាយថវិកាសហព័ន្ធសរុបនៅឆ្នាំនេះ។ ការចំណាយនេះក៏ត្រូវបានព្យាករថា នឹងកើនឡើងបន្ថែមទៀតនៅក្នុងបរិបទអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ ដែលបង្កើនថ្លៃដើមនៃប្រាក់កម្ចីថ្មី។ ក្រាហ្វិកព័ត៌មានខាងក្រោមនេះ បង្ហាញពីស្ថានភាពបំណុលសាធារណៈរបស់អាម៉េរិកចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដោយផ្អែកលើទិន្នន័យពីវេបសាយក្រសួងរតនាគារជាតិអាម៉េរិក៕ ក្រាហ្វិក ៖ visualcapitalist	បំណុលសាធារណៈអាម៉េរិកបានកើនលើសរង្វង់ ៣៥ ទ្រីលានដុល្លារជាលើកដំបូងនៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤។ តួលេខនេះកើនជិត ១២ទ្រីលានដុល្លារបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០។
ដើម្បីជ្រាបច្បាស់សូមលោកអ្នកនាងទស្សនាបទសម្ភាសដូចខាងក្រោម៖ មិនមានមានគ្រឹះស្ថានសិក្សារដ្ឋកម្រិតបឋមសិក្សាច្រើនឡើយ នៅកម្ពុជា ដែលបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកតន្ត្រីបុរាណ និងសម័យសម្រាប់សិស្ស និងបង្កើតក្រុមតន្ត្រី។ សាលារាជបូណ៌ បានបង្រៀនតន្ត្រីដល់សិស្សជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលពីអ្នកស្ម័គ្រចិត្តជនជាតិជប៉ុន កាលពីប្រហែលឆ្នាំ២០០៦ ឬ២០០៧មក។ ដើម្បីឱ្យការអប់រំសម្រាប់សិស្សបឋមសិក្សាទទួលបានប្រសិទ្ធភាព សាលាបឋមសិក្សា វត្តរាជបូណ៌ ក្រុងសៀមរាប អនុវត្តការអប់រំទៅលើ៥ចំណុចគឺ ការអប់រំបញ្ញា, អប់រំកាយ, អប់រំសិល្បៈ, អប់រំឥរិយាបថ និងអប់រំពលកម្ម។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ នាយិការងនៃសាលាបឋមសិក្សាវត្តរាជបូណ៌។ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មានថ្មីៗ អ្នកស្រី ម៉ា ផល្លាបញ្ជាក់ទៀតថា៖«ប្រសិនបើយើងមិន រក្សាតន្ត្រីនោះវាបាត់សមាសភាពមួយក្នុងការអប់រំបាត់ហើយ។ នៅពេលមានបង្រៀនភ្លេង ធ្វើឱ្យក្មេងចូលចិត្ត ហើយសប្បាយរីករាយក្នុងការរៀន ហើយអ្នកដែលមានដុង (ទេព កោសល្យ) មានឱកាសបញ្ចេញសមត្ថភាពរបស់គាត់»។ នៅសាលាបឋមសិក្សាវត្តរាជបូណ៌ មានទាំងការបង្រៀនតន្ត្រីបុរាណ និងសម័យ ទាំងផ្នែក ច្រៀង និងផ្នែកលេងឧបករណ៍តន្ត្រី។ ចំពោះការបង្រៀនតន្ត្រី និងសិល្បៈ គឺរៀនចាប់ពីថ្នាក់ មេតេយ្យ រហូតដល់ថ្នាក់ទី៦ និងរៀនតន្ត្រី១ម៉ោង ក្នុងមួយថ្ងៃ លើកលែងថ្ងៃអាទិត្យ៕	សៀមរាប៖ ការបង្រៀនតន្រ្តីជាផ្នែកមួយនៃការអប់រំ នៅសាលាបឋមសិក្សាវត្តរាជបូណ៌ ក្នុងក្រុងសៀមរាប។ អ្នកស្រី ម៉ា ផល្លា នាយិការងសាលាបឋមសិក្សាវត្តរាជបូណ៌ លើកឡើងថា សាលាបានបង្កើតក្រុមតន្ត្រីប្រចាំសាលា ហើយមានការបង្រៀនតន្រ្តីបុរាណ និងសម័យ ទៅដល់សិស្សស្រឡាញ់សិល្បៈតន្ត្រីនេះ។ អ្នកស្រី ម៉ា ផល្លា បញ្ជាក់ ការផ្សារភ្ជាប់តន្ត្រី ទៅនឹងការអប់រំនេះ ក៏ដើម្បីផ្ដល់ឱកាសដល់សិស្សដែលមានទេពកោសល្យផ្នែកតន្ត្រី បានរៀន និងបង្ហាញទេពកោសល្យផងដែរ។
Leonardo បានប្រជែងឈ្នះកីឡាករចិន Wu Peng កីឡាឡើងភ្នំបុរសដោយប្រើពេល ៤.៧៥ ទល់នឹង ៤.៧៧ នៅវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ ដែលធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា។ កីឡាករអាម៉េរិក Sam Watson ដណ្តើមបានមេដាយសំរឹទ្ធ។ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែសីហា មិត្តរួមជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី Juniansyah ក៏សម្រេចបានមេដាយមាស១ផងដែរ ក្នុងប្រភេទកីឡាលើកទម្ងន់ វិញ្ញាសាបុរស៧៣គីឡូគ្រាម។ កីឡាករវ័យ២១ឆ្នាំរូបនេះ ប្រជែងឈ្នះកីឡាករថៃ ដែលបានមេដាយប្រាក់ និងមេដាយសំរឹទ្ធបានទៅកីឡាករប៊ុលហ្គីរី។ គិតត្រឹមពេលនេះ ឥណ្ឌូណេស៊ីកើនមេដាយ៣ ក្នុងនោះមាស២ និងសំរឹទ្ធ១ ឈរចំណាត់ថ្នាក់លេខ២ បន្ទាប់ពីហ្វីលីពីន ដែលរកបានមេដាយមាស២ និងសំរឹទ្ធិ២ ច្រើនជាងគេចំណោមប្រទេសតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ថៃ ឈរលេខ៣ រកបានមេដាយមាស១ ប្រាក់៣ និងសំរឹទ្ធ២ សរុប៦ និងម៉ាឡេស៊ី នៅលេខ៤ រកបានមេដាយសំរឹទ្ធ២។ ៧ប្រទេសផ្សេងទៀត រួមមានវៀតណាម ព្រុយណេ ឡាវ សិង្ហបុរី ទីម័រខាងកើត និងកម្ពុជា សុទ្ធតែគ្មានមេដាយ។ អាម៉េរិក និងចិន នៅតែប្រដេញមេដាយគ្នានៅកំពូលតារាង និងដាច់គេក្នុងចំណោមប្រទេសចូលរួមទាំង២០៦ នៅអូឡាំពិកលើកទី៣៣ ប្រទេសបារាំង ស្របពេលការប្រកួតប្រជែងនៅសល់២ថ្ងៃទៀតនឹងបញ្ចប់ព្រឹត្តិការណ៍។ អាម៉េរិក រកបានមេដាយបណ្តោះអាសន្នសរុប ១០៣ ក្នុងនោះមាស៣០ ប្រាក់៣៨ និងសំរឹទ្ធ៣៥ ស្របពេលចិន រកបានមេដាយមាស២៩ ប្រាក់២៥ និងសំរឹទ្ធ១៩ សរុប៧៣មេដាយ។ អូស្ត្រាលី ឈរលេខ៣ដដែល ដោយរកបានមេដាយមាស១៨ ប្រាក់១៤ និងសំរឹទ្ធ១៣ សរុប៤៥។ ម្ចាស់ផ្ទះបារាំង នៅលេខ៤ មានមេដាយសរុប៥៤ ក្នុងនោះមាស១៤ ប្រាក់១៩ និងសំរឹទ្ធ២១។ ចក្រភពអង់គ្លេស កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ហូឡង់ អ៊ីតាលី និងអាល្លឺម៉ង់ និងចំណាត់ថ្នាក់បន្តបន្ទាប់ក្នុងតំបន់ Top 10៕	កីឡាករ Veddriq Leonardo រកបានមេដាយមាសដំបូងឱ្យឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិកប៉ារីស ក្នុងប្រភេទកីឡាឡើងភ្នំ មុនពេលកីឡាករ Rizki Juniansyah សម្រេចបានមេដាយមាសទី២ ប្រភេទកីឡាលើកទម្ងន់។ ឥណ្ឌូណេស៊ី កើនមេដាយ៣ ក្នុងនោះមាស២ និងសំរឹទ្ធ១ ឈរចំណាត់ថ្នាក់លេខ២ ចំណោមប្រទេសតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ បន្ទាប់ពីហ្វីលីពីន ដែលរកបានមេដាយមាស២ និងសំរឹទ្ធិ២។
ទីបំផុត រដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្ន ត្រូវបានរៀបចំឡើង ដើម្បីស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់នៅក្នុងប្រទេស និងជំនួសរដ្ឋាភិបាលចាស់របស់លោកស្រី Sheikh Hasina។ ម្ចាស់ពានណូបែលសន្តិភាព លោក Muhammad Yunus ជាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ដោយមានការគាំទ្រទាំងប្រជាជន និងយោធា។ ពីវិមានប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា លោក Yunus បានស្បថចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការ នៅចំពោះមុខលោកប្រធានាធិបតី។ ម្ចាស់ពានណូបែលសន្តិភាព បានសន្យាប្រកាន់យក គាំទ្រ និងការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញបង់ក្លាដែស។ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមុនពិធីស្បថចូលកាន់តំណែង អ្នកនយោបាយវ័យ ៨៤ឆ្នាំរូបនេះ បានចាត់ទុកថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ជាថ្ងៃដ៏ពិសេសសម្រាប់ប្រជាជនបង់ក្លាដែស និងសម្រាប់រូបលោក។ «បង់ក្លាដែស បានបង្កើតថ្ងៃជ័យជម្នះថ្មី។ បង់ក្លាដែស បានទទួលថ្ងៃឯករាជ្យទីពីរ»។ លោក Yunus បានលើកឡើងជាថ្មីបែបនេះ ដោយបន្តអំពាវនាវឱ្យប្រជាជនឈប់ប៉ះទង្គិចគ្នា ហើយស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់នៅក្នុងប្រទេសឡើងវិញ ក្រោយមានបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំទម្លាក់រដ្ឋាភិបាល លោកស្រី Sheikh Hasina។ បើតាមមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នបង់ក្លាដែសថ្មី ច្បាប់ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ គឺសំខាន់សម្រាប់បង់ក្លាដែសក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ហើយប្រទេសអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ មិនអាចបន្តដំណើរទៅមុខបាន ដោយគ្មានការដោះស្រាញបញ្ហាច្បាប់ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងប្រទេសឡើយ។ ដោយយល់ពីស្ថានភាពប្រទេសអាចធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិជាថ្មី លោក Yunus បានអំពាវនាវទៅកាន់ប្រជាជនបង់ក្លាដែសទាំងអស់ឱ្យមានទំនុកចិត្តលើរូបលោក ហើយបញ្ឈប់ការវាយប្រហារគ្នាទៅវិញទៅ។ នៅក្នុងពិធីនៅវិមានប្រធានាធិបតី ទីប្រឹក្សាមួយចំនួន ដែលមិនមានតួនាទីជារដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានស្បថចូលកាន់តំណែងដែរ ក្នុងនោះមានមេដឹកនាំក្រុមនិស្សិត លោក Nahid Islam និងលោក Asif Mahmud។ ចំណែក នាយឧត្តមសេនីយ៍ Waker-Uz-Zaman នាយសេនាធិការយោធាបង់ក្លាដែស បានប្រកាសគាំទ្រលោក Yunus ហើយជឿថា ម្ចាស់ពានណូបែលរូបនេះ នឹងនាំបង់ក្លាដែសទៅរកដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះប្រទេសធំៗ ដូចជាអាម៉េរិក ចិន និងឥណ្ឌា បានប្រកាសត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នបង់ក្លាដែសថ្មី។ សូមបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នដឹកនាំលោក Yunus នឹងកាន់កិច្ចការរហូតដល់រដ្ឋាភិបាលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត ត្រូវបានរៀបចំឡើង។ កន្លងមក លោកប្រធានាធិបតី Mohammed Shahabuddin ក៏បានរំលាយសភាផងដែរ៕	ម្ចាស់ពានណូបែលសន្តិភាព លោក Muhammad Yunus នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា បានស្បថចូលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នបង់ក្លាដែស។ មុនពិធីផ្លូវការ លោក Yunus បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាជនស្តារសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងប្រទេសឡើងវិញ។
ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏វិសេសវិសាលមួយនេះគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនាថ្ងៃអាទិត្យ ទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ចាប់ពីម៉ោង ១រសៀល ដល់ម៉ោង ៥ល្ងាច នៅសណ្ឋាគារ Hyatt Regency Phnom Penh។ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ពិព័រណ៍ព័ត៌មានសាលារៀននេះ ក៏នឹងការបង្ហាញពីរបៀបនៃការធ្វើតេស្តAEAS ដែលជាការធ្វើតេស្តមួយដែលអាចបើកផ្លូវឱ្យសិស្សានុសិស្សកម្ពុជាមានអាទិភាពក្នុងការចូលរៀននៅសាលាបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាល្អៗជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី។ ការចាប់ផ្តើមសិក្សាបានលឿននៅឯបរទេសក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលីនឹងផ្តល់អានុភាពទៅដល់សិស្សានុសិស្សទាំងនោះឱ្យសម្រេចបាននូវគោលដៅសិក្សារបស់ពួកគេដែលជាផ្លូវដឹកនាំពួកគេទៅរកអាជីពនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ ឱកាសដែលមិនអាចប្រៀបផ្ទឹមបានសម្រាប់សិស្សានុសិស្សកម្ពុជា ព្រឹត្តិការណ៍ពិព័រណ៍ព័ត៌មានសាលារៀនអូស្ត្រាលី AEAS មិនមែនគ្រាន់តែជាព្រឹត្តិការណ៍ពិព័រណ៍ព័ត៌មានសាលារៀនមួយនោះឡើយ តែវាជាការបើកផ្លូវឆ្ពោះទៅកាន់ឱកាសជាច្រើនក្នុងពិភពលោក។ រយៈពេល ៤០ ឆ្នាំមកហើយដែល AEAS បាននឹងកំពុងផ្តល់សេវាកម្មដែលមានគុណភាពខ្ពស់ទៅលើការវាយតម្លៃសិស្សានុសិស្សអន្តរជាតិដែលមានគោលបំណងចង់ទៅសិក្សានៅប្រទេសដែលប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសសម្រាប់ការទំនាក់ទំនងគ្នា។ សាលារៀននៅអូស្ត្រាលីមានការជឿទុកចិត្តទៅលើការវាយតម្លៃរបស់ពួកគេ និងពឹងផ្អែកទៅលើលទ្ធផលតេស្តនេះ មុនពេលធ្វើការសម្រេចចិត្តឱ្យសិស្សានុសិស្សចុះឈ្មោះចូលរៀននៅសាលារបស់ខ្លួន។ កិច្ចសហការរវាង AEAS និងសាលារៀនអូស្ត្រាលីនឹងធានាថាពិព័រណ៍ព័ត៌មានសាលារៀនអូស្ត្រាលីនឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ទៅដល់ក្រុមគ្រួសារកម្ពុជា ជាពិសេសសិស្សានុសិស្សជាចម្បង។ ការធ្វើតេស្ត AEAS ត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីវាយតម្លៃទៅលើសមត្ថភាពនៃការសិក្សារបស់សិស្សានុសិស្ស ក្នុងជំនាញភាសាអង់គ្លេស និងជំនាញចំណេះដឹងទូទៅ ដើម្បីធានាថាពួកគេទទួលបានការរៀបចំខ្លួនយ៉ាងត្រឹមត្រូវដើម្បីទទួលបានភាពជោគជ័យក្នុងបរិយាកាសសិក្សាតាមបែបអន្តរជាតិ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះសាកសមទៅដល់កុមារដែលគ្រប់អាយុចូលរៀនដំបូង និងសិស្សានុសិស្សចាប់ពី ថ្នាក់ទី១ ដល់ ថ្នា្កក់ទី១២ ដោយធានាបាននូវការណែនាំដ៏ទូលំទូលាយនៅគ្រប់កម្រិតសិក្សាទាំងអស់។ ការបង្ហាញពីស្ថាប័នអប់រំលំដាប់ពិភពលោក ព្រឹត្តិការណ៍ពិព័ណ៍ព័ត៌មាននេះ នឹងមានការបង្ហាញព័ត៌មានចម្រុះផ្សេងៗពីសាលាបឋមសិក្សា និងអនុវិទ្យាល័យនៅឯប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលសាលានីមួយៗមានភាពល្បីល្បាញទៅលើការប្តេជ្ញាចិត្តប្រកបដោយឧត្តមភាពក្នុងការសិក្សា និងការអប់រំរួមរបស់ពួកគេ។ ក្នុងនោះផងដែរអ្នកតំណាងមកពីស្ថាប័នអប់រំទាំងនោះ នឹងរង់ចាំផ្តល់ជូននូវព័ត៌មានលម្អិតអំពីកម្មវិធីសិក្សារបស់សាលារៀននីមួយៗ ក៏ដូចជាសម្ភារៈបរិក្ខារ និងឱកាសពិសេសដែលពួកគេផ្តល់ជូន។ អ្នកចូលរួមនឹងមានឱកាសក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងដោយផ្ទាល់ជាមួយអ្នកតំណាងសាលា ដើម្បីទទួលបានការយល់ដឹងទៅដល់មាគ៌ានៃការអប់រំដ៏មានតម្លៃដែលអាចត្រួសត្រាយផ្លូវឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យនាថ្ងៃអនាគត។ ក្នុងនោះផងដែរក៏មានសិក្ខាសាលាដោយឥតគិតថ្លៃ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តឡើងពេញមួយថ្ងៃ ដែលក្រុមគ្រួសាររបស់សិស្សានុសិស្សអាចចូលរួមស្តាប់ក្រុមការងារ AEAS និងអ្នកតំណាងសាលាអូស្ត្រាលីពិភាក្សាអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការសិក្សានៅប្រទេសអូស្ត្រាលី និងស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការធ្វើតេស្ត AEAS។ ការផ្តល់អានុភាពទៅដល់សិស្សានុសិស្សតាមរយៈការធ្វើតេស្ត AEAS តាមរយៈការបង្ហាញសាលារៀនល្បីៗចំនួន ១០ របស់ប្រទេសអូស្ត្រាលីក្នុងបរិយាកាសដ៏កក់ក្តៅ និងរួសរាយរាក់ទាក់ ព្រឹត្តិការណ៍នេះក៏មានគោលបំណងបង្ហាញពីឱកាសដ៏អស្ចារ្យដែលផ្តល់ជូនដល់សិស្សានុសិស្សកម្ពុជា អត្ថប្រយោជន៍ដែលទទួលបានពីការសិក្សានៅប្រទេសអូស្ត្រាលី និងតួនាទីដ៏សំខាន់ដែល AEAS បានដើរតួក្នុងការរៀបចំខ្លួនរបស់សិស្សានុសិស្សសម្រាប់ភាពតឹងរ៉ឹងនៃការសិក្សានៅបរទេស។ ការធ្វើតេស្ត AEAS ផ្តល់នូវការយល់ដឹងយ៉ាងច្បាស់លាស់អំពីភាពខ្លាំងរបស់សិស្សានុសិស្ស និងផ្នែកផ្សេងៗដែលត្រូវកែលម្អអោយប្រសើរឡើង និងអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេជ្រើសរើសមាគ៌ាសិក្សាដែលសាកសមបំផុតសម្រាប់ខ្លួន។ មាគ៌ាឆ្ពោះទៅកាន់ឱកាសលើឆាកអន្តរជាតិ ពិព័ណ៌ព័ត៌មានសាលារៀនអូស្ត្រាលី AEAS មិនមែនគ្រាន់តែជាឱកាសក្នុងការសិក្សាប៉ុណ្ណោះទេ វាគឺជាឈ្នាន់សម្រាប់ចាប់យកឱកាសដ៏ភ្លឺស្វាងនាថ្ងៃអនាគត។ តាមរយៈការចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ សិស្សានុសិស្សកម្ពុជា និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេនឹងទទួលបានការយល់ដឹង និងការគាំទ្រដ៏មានតម្លៃ ដោយធានាថាសិស្សានុសិស្សមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបន្តក្តីសុបិន្តរបស់ពួកគេនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ ពិព័ណ៌ព័ត៌មាននេះក៏នឹងផ្តល់នូវការយល់ដឹងអំពីទិដ្ឋភាពវប្បធម៌និងទិដ្ឋភាពសង្គមរស់នៅនៃការសិក្សានៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ដោយជួយសិស្សានុសិស្សសម្របខ្លួន និងរីកចម្រើនក្នុងបរិយាកាសថ្មី។ ចូលរួមជាមួយពួកយើងក្នុងការបំផុសគំនិតនៃការអប់រំ យើងសូមគោរពអញ្ជើញក្រុមគ្រួសារ និងសិស្សានុសិស្សកម្ពុជាទាំងអស់ចាប់ពីអាយុចូលរៀនដំបូង និងសិស្សានុសិស្សចាប់ពីថ្នាក់ទី ១ ដល់ថ្នាក់ទី ១២ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេមកចូលរួមជាមួយពួកយើងសម្រាប់ពិព័ណ៍ព័ត៌មានសាលារៀនអូស្ត្រាលី AEAS ឆ្នាំ២០២៤ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ ជាព្រឹត្តិការណ៍ផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ និងការត្រួសត្រាយផ្លូវទៅកាន់ការអប់រំលំដាប់ពិភពលោក និងឱកាសការងារជាសកល។ ដើម្បីឈានទៅរកការអប់រំល្អបំផុតដែលប្រទេសអូស្ត្រាលីអាចផ្តល់ជូន និងបោះជំហានដំបូងឆ្ពោះទៅកាន់អនាគតដ៏ភ្លឺស្វាង សូមកុំខកខានឱកាសនេះអោយសោះ។ ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីសិក្ខាសាលាឥតគិតថ្លៃ រយៈពេលមួយរសៀល ដើម្បីធានាថាលោកអ្នកនឹងទទួលបានព័ត៌មានទាំងអស់ដែលអ្នកត្រូវការដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តដ៏សំខាន់របស់អ្នកទៅលើការសិក្សានៅបរទេស។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម និងការចុះឈ្មោះ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីពិព័ណ៌ព័ត៌មានសាលារៀនអូស្ត្រាលី AEAS ឆ្នាំ ២០២៤ និងការចុះឈ្មោះសម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍នេះ សូមចូលទៅកាន់តំណរលីងចុះឈ្មោះរបស់យើងតាមរយៈ https://exhibitions.aeas.com.au/kh/។ ចូលរួមជាមួយពួកយើងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងបើកឪកាសទទួលយកនូវសក្តានុពលសម្រាប់ការអប់រំខ្នាតអន្តរជាតិប្រកបដោយភាពជោគជ័យ។ (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	ភ្នំពេញថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤៖ ពិព័រណ៍ព័ត៌មានសាលារៀនអូស្ត្រាលី AEAS គ្រោងនឹងត្រឡប់មកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញវិញម្តងទៀតនាឆ្នាំ ២០២៤ ខាងមុខនេះដែលនឹងផ្តល់ឱកាសដ៏វិសេសវិសាលទៅដល់សិស្សានុសិស្សកម្ពុជា និងអាណាព្យាបាលរបស់ពួកគេក្នុងការស្វែងយល់អំពីឱកាសស្វែងរកការសិក្សាលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោកនៅសាលាបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សានៅប្រទេសអូស្ត្រាលី។
កង្វះនៃការគេង៖ ដំណេកគឺបង្កើតឡើងវិញ និងជួយដល់ការផលិតប្រូតេអ៊ីនភាពស៊ាំដែលត្រូវការសម្រាប់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំដំណើរការកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ ការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់ធ្វើឱ្យអ្នកអស់កម្លាំង ដែលអាចនាំឱ្យឡើងទម្ងន់ សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងការថយចុះមុខងារប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ និងសមត្ថភាពចងចាំរបស់អ្នក។ ការគេងមិនលក់មិនត្រឹមតែបង្កជាជំងឺប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏អាចកាត់បន្ថយគុណភាពជីវិតបានយ៉ាងខ្លាំងផងដែរ ដូច្នេះហើយបើអ្នកឧស្សាហ៍គេងមិនលក់ សូមព្យាយាមកែប្រែវាដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណហួសប្រមាណ៖ ការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញថា ការធ្វើលំហាត់ប្រាណខ្លាំង និងយូរអាចប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់សុខភាព ធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធការពាររាងកាយចុះខ្សោយ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះវាបង្កើនហានិភ័យនៃការឆ្លងមេរោគផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងលើដូចជាជំងឺផ្តាសាយ។ លើសពីនេះទៀត អ្នកក៏គួរមានរបបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ ដើម្បីធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាពនៃការធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ រាងកាយខ្វះជាតិទឹក៖ កង្វះជាតិទឹកក្នុងរាងកាយនឹងនាំឱ្យអស់កម្លាំង កំណត់ការសម្ងាត់នៃប្រូតេអ៊ីនប្រឆាំងបាក់តេរីទៅក្នុងទឹកមាត់ ដោយហេតុនេះអនុញ្ញាតឱ្យបាក់តេរីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ចូលទៅក្នុងខ្លួន។ ដូច្នេះ មនុស្សពេញវ័យត្រូវផឹកទឹក 2 លីត្រជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីធានាថាការរំលាយអាហាររបស់រាងកាយដំណើរការយ៉ាងរលូន។ ក្រៅពីនេះ ការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងច្រើន និងទទួលទានជាតិស្ករច្រើនក៏ធ្វើឲ្យភាពស៊ាំចុះខ្សោយដែរ។ ស្ករធ្វើឱ្យរលាក និងកាត់បន្ថយភាពស៊ាំដោយធ្វើឱ្យកោសិកាឈាមសចុះខ្សោយ។ យោងតាមសមាគមបេះដូងអាមេរិក បុរសគួរតែទទួលទានជាតិស្ករមិនលើសពី ៣៦ ក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ និងស្ត្រីមិនលើសពី ២៤ ក្រាម។ ដូចគ្នាដែរ ស្រាក៏មិនល្អសម្រាប់សុខភាពយើងដែរ។ ដូច្នេះហើយ អ្នកជំនាញតែងតែណែនាំស្ត្រីកុំឱ្យផឹកលើសពី 1 កែវតូចក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយបុរសគួរតែឈប់ត្រឹម 2 កែវតូចក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប្រើថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិច (ថ្នាំផ្សះ) ច្រើនពេក៖ ថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិចត្រូវបានប្រើដើម្បីព្យាបាលការឆ្លងមេរោគដែលបណ្តាលមកពីបាក់តេរី។ ពួកវាមិនដំណើរការលើមេរោគដូចជាផ្តាសាយធម្មតា ឬផ្តាសាយធំទេ។ ប្រសិនបើអ្នកប្រើថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិចជាទៀងទាត់នៅពេលដែលអ្នកមិនត្រូវការវា អ្នកអាចបង្កើតភាពធន់នឹងថ្នាំអង់ទីប៊ីយោទិច និងធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកចុះខ្សោយ។ អ្នកត្រូវដឹងថា អ្នកដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ ងាយនឹងឆ្លងមេរោគ (រលាកសួត រលាកស្រោមខួរ រលាកទងសួត រលាកស្បែក) ញឹកញាប់ជាងអ្នកដទៃ ហើយជំងឺអាចធ្ងន់ធ្ងរ ឬពិបាកព្យាបាលជាង។ អ្នកដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយក៏ងាយនឹងកើតជំងឺស្វ័យស៊ាំ (ភាពស៊ាំនឹងមេរោគអ្វីមួយ) រលាកសរីរាង្គខាងក្នុង ជំងឺឈាម ឬភាពមិនប្រក្រតី បញ្ហារំលាយអាហារ ហើយប្រសិនបើពួកគេជាកុមារ ពួកគេនឹងលូតលាស់យឺត។ អ្នកដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ គួរតែមានរបបអាហារសមហេតុផល និងរបៀបរស់នៅដែលមានសុខភាពល្អ ដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ និងជៀសវាងការឆ្លងមេរោគ៕	អ្នកតែងតែមានអារម្មណ៍អស់កម្លាំង មានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ ដែលជាហានិភ័យនៃការឆ្លងមេរោគខ្ពស់។ ខាងក្រោមនេះជាទម្លាប់ដែលជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ។
នៅក្នុងជំនួបនោះ លោក សុខ ចិន្តាសោភា បញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ត្រៀមសហការជិតស្និទ្ធជាមួយឯកឧត្តមឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងស្ថានទូតចិន នៅភ្នំពេញ ដើម្បីរួមចំណែកលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកម្ពុជា-ចិនបន្ថែមទៀត»។ បើតាមក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាដដែល នាជំនួបនេះ ភាគីទាំង២ ក៏បានកត់សម្គាល់ដូចគ្នា ចំពោះការរីកចម្រើនឥតឈប់ឈរ នៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជា និងចិន ដែលគ្របដណ្តប់ស្ទើរគ្រប់វិស័យ។ លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ក៏បានពិភាក្សាអំពីការបន្តពង្រឹងមិត្ត ភាពដែកថែប និងការធ្វើឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ ដើម្បីរួមចំណែកកសាងសហគមន៍វាសនារួមកម្ពុជា-ចិន ប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ កម្រិតខ្ពស់ និងស្ដង់ដារខ្ពស់។ សម្រាប់វត្តមានអ្នកការទូតចិន ដ៏មានបទពិសោធន៍ លោក វ៉ាង វិនពីន នៅកម្ពុជានេះ លោក សុខ ចិន្តាសោភា ជឿជាក់ថា នឹងនាំមកនូវសមិទ្ធផលធំៗបន្ថែមទៀតដល់ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន។ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បញ្ជាក់បន្ថែមដូច្នេះ។ បន្ទាប់ពីជំនួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សានេះ លោក វ៉ាង វិនពីន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ប្រចាំកម្ពុជា ក៏បានបញ្ជាក់នៅទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួនដែរថា កម្ពុជា និងចិន បានឯកភាពសហការគ្នា ក្នុងការខិតខំកសាងសហគមន៍វាសនារួមរវាងចិន-កម្ពុជា និងឲ្យទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំងពីរ កាន់តែល្អប្រសើរ៕	កម្ពុជា បានត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ក្នុងការសហការជាមួយចិន ក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ពង្រឹងមិត្តភាពដែកថែប និងធ្វើឱ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ កាន់តែស៊ីជម្រៅ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ជុំវិញលទ្ធផលនៃជំនួបពិភាក្សាការងាររវាង លោក សុខ ចិន្តា សោភា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងលោក វ៉ាង វិនពីន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែសីហា។
គោលបំណងនៃកម្មវិធីនេះ គឺដើម្បីគាំទ្រគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដើម្បីជំរុញការចរាចរប្រាក់រៀលឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ សម្រាប់រដូវកាលពី២នៃកម្មវិធី«ឈ្វេងយល់ពីប្រាក់រៀល» នេះ យើងនឹងបង្ហាញពីបទពិសោធ និងការអនុវត្តល្អរបស់វិស័យឯកជន ធុរជន អាជីវករ និងប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀល។ ជាពិសេស គឺផ្តល់ការពន្យល់ និងផ្សព្វផ្សាយអំពីសារៈសំខាន់ប្រាក់រៀល និងបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនានា ក្នុងការលើកកម្ពស់ការចរាចរប្រាក់រៀលក្នុងទីផ្សារឱ្យបានទូលំទូលាយ៕	កាលពីរដូវកាលទី១នៃកម្មវិធី«ឈ្វេងយល់ពីប្រាក់រៀល» ដែលសារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ(ThmeyThmey) ទទួលបានការគាំទ្រពីសមាគមធនាគារនៅកម្ពុជា ត្រូវបានបញ្ចប់ដោយជោគជ័យ និងទទួលបានផ្លែផ្កាល្អទាំងខ្លឹមសារ និងទាំងទម្រង់ព័ត៌មាននានា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការចរាចរប្រាក់រៀល។ ដើម្បីរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយពីសារៈសំខាន់នៃប្រាក់រៀល សមាគមធនាគារនៅកម្ពុជា បន្តសហការជាមួយ សារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗនារដូវកាលទី២ទៀត ដោយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកម្មវិធី «ឈ្វេងយល់ពីប្រាក់រៀល» កាន់តែមានទម្ងន់ ជ្រួលជ្រាបកាន់ច្បាស់និងទូលំទូលាយទៅគ្រប់វិស័យ។
ABC News បានប្រកាសនៅថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញាថា ស្ថានីយទូរទស្សន៍ខ្លួន នឹងរៀបចំការជជែកដេញដោលសម្រាប់បេក្ខជនប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់នៅថ្ងៃទី ១០ ខែកញ្ញា។ អនុប្រធានាធិបតីលោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស និងអតីតប្រធានាធិបតីលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានបញ្ជាក់ពីការចូលរួម។ ការប្រកាសនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីបេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់បក្សសាធារណរដ្ឋលោក ត្រាំ តែងតែទទូចចង់ជជែកដេញដោលជាមួយគូប្រជែងបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបានយល់ព្រមចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ដែលរៀបចំដោយស្ថានីយ៍ចំនួនបីគឺ Fox News, ABC News និង NBC News នៅថ្ងៃទី៤ ទី១០ និងទី២៥ ខែកញ្ញារៀងគ្នា។ បក្ខជនបក្សសាធារណរដ្ឋរូបនេះបានអះអាងក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅ Palm Beach រដ្ឋ Florida កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែសីហាថា ៖«ខ្ញុំសង្ឃឹមថាលោកស្រីទទួលយក»។ ចំណែក អនុប្រធានាធិបតី ហារីស ក៏ចង់ជជែកដេញដោលផ្ទាល់ជាមួយលោក ត្រាំ នៅលើស្ថានីយ ABC News ដែរ។ លោកស្រីបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាននៅទីក្រុង Detroit រដ្ឋ Michigan ថា ៖«ខ្ញុំសុខចិត្តពិភាក្សាការជជែកដេញដោលមួយទៀតក្រោយថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា»។ ជុំវិញព័ត៌មានអំពីទីតាំង លក្ខខណ្ឌនៃជជែកដេញដោល និងអ្នកសម្របសម្រួលមិនត្រូវបានប្រកាសនោះទេ។ កន្លងមក យុទ្ធនាការបោះឆ្នោតរបស់លោក ត្រាំ និងប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន បានយល់ព្រមចូលរួមក្នុងការជជែកដេញដោលចំនួន២ ដែលរៀបចំដោយស្ថានីយ CNN នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា និង ABC News រៀបចំនៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា។ លោក បៃឌិន បានបោះបង់ការប្រជែងកៅអីសេតវិមាកាលពីចុងខែកក្កដា បន្ទាប់ពីអ្នកគាំទ្របក្សប្រជាធិបតេយ្យសម្តែងការខកចិត្តចំពោះរូបលោក ក្រោយជជែកដេញដោលផ្ទាល់ជាមួយគូប្រជែងនៅស្ថានីយ CNN ។ លោកស្រី ហារីស ត្រូវបានបក្សប្រជាធិបតេយ្យតែងតាំងជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីបន្ទាប់ពីលោក បៃឌិន។ លទ្ធផលស្ទង់មតិដែលចេញផ្សាយដោយ Ipsos/Reuters នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា បានបង្ហាញថា អត្រាគាំទ្រលោកស្រី ហារីស និងលោក ត្រាំ មានចំនួន ៤២ភាគរយនិង ៣៧ភាគរយរៀងគ្នា។ ការស្ទង់មតិនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅចន្លោះថ្ងៃទី២-៧ខែសីហា ជាមួយប្រជាជនអាម៉េរិកពេញវ័យជាង ២០០០នាក់៕	ទូរទស្សន៍អាម៉េរិក ABC News បានបញ្ជាក់ថា លោក ដូណាល់ ត្រាំ បេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់បក្សសាធារណរដ្ឋ និងលោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស បេក្ខជនប្រធានាធិបតីរបស់បក្សប្រជាធិបតេយ្យ បានយល់ព្រមក្នុងការជជែកដេញដោយគ្នាផ្ទាល់ នៅក្នុងព្រឹត្តិកាណ៍មួយដែលរៀបចំឡើងស្ថានីយមួយនេះនៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា។
លោក សុខ ចិន្ដាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ចាត់ទុកអាស៊ាន ជាកម្លាំងជំរុញកិច្ចសន្ទនា សហប្រតិបត្តិការ និងការរួបរួមគ្នា ដើម្បី សេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌មានភាពរស់រវើក។ នៅក្នុងលិខិតអបអរសាទរទិវា អាស៊ាន ខួបលើកទី៥៧ នាថ្ងៃទី៨ ខែសីហា លោក សុខ ចិន្ដាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា ជិត៦ទស្សវត្សរ៍មកនេះ អាស៊ាន មានភាពសកម្ម ក្នុងការធានា រក្សា ពង្រឹងនូវមជ្ឈភាព និងឯកភាពរបស់ខ្លួនបានយ៉ាងល្អ។ លោក សុខ ចិន្ដាសោភា បានវាយតម្លៃអាស៊ានខ្ពស់បែបនេះ៖ «អាស៊ានគឺជាគំរូដ៏លេចធ្លោ មួយនៅលើឆាកអន្តរជាតិ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងសាមគ្គីក្នុងតំបន់។ អាស៊ានរួមគ្នាតែ មួយ យើងបានកសាងនូវសហគមន៍មួយដ៏រីកចម្រើន ដែលទទួលបានជោគជ័យ យ៉ាង ត្រចះត្រចង់ ក្នុងការលើកកម្ពស់គុណតម្លៃ និងផលប្រយោជន៍រួម ស្របពេល អាស៊ាន មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរួម»។ ជាមួយគ្នាដែរ រដ្ឋមន្ត្រី បានបង្ហាញចំណុចគន្លឹះខ្លាំងមួយរបស់អាស៊ាន គឺការប្ដេជ្ញាចិត្តរួមគ្នា លើការពង្រឹងនូវសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាព ក្នុងចំណោមប្រទេសជាសមាជិកទាំង អស់។ តាមរយៈកិច្ចសន្ទនា យន្តការការទូត និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក លោក សុខ ចិន្ដាសោភា សង្កេតឃើញអាស៊ានបានពួតដៃគ្នា ដើម្បីសម្រេចបាននូវបរិយាកាសដ៏ សុខ ដុមរមនាមួយ ដែលអំណោយផលដល់ស្ថិរភាព កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍសង្គម។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋមន្ត្រីអះអាងថា មជ្ឈភាពអាស៊ាន គឺជាកម្លាំងចលករក្នុងការជំរុញកិច្ច សន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រកប ដោយខ្លឹមសារជាមួយប្រទេសដៃគូខាងក្រៅ ក្នុង ការថែរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ សមិទ្ធផលទាំង នេះ រដ្ឋមន្ត្រីបានចាត់ទុកជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ដើម្បី សម្រេចឲ្យបាននូវតំបន់មួយ ដែលមានភាពរស់រវើកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សង្គមប្រកបដោយ សមធម៌ និងការផ្សារភ្ជាប់ផ្នែកវប្បធម៌ជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមក។ តាមរយៈការឯកភាពគ្នារបស់អាស៊ាន វាជាកត្តាគន្លឹះមួយទៀត ដែលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ភាពធន់របស់អាស៊ាន ខណៈអាស៊ានពោពេញដោយភាពចម្រុះដ៏សម្បូរបែប ខាងផ្នែកវប្បធម៌ ប្រពៃណី ភាសា និងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលកត្តាទាំងអស់នេះ គឺជាប្រភពនៃភាពខ្លាំង និងភាពច្នៃប្រឌិតរបស់អង្គការតំបន់មួយនេះ។ នេះជាការកោតសរសើរ របស់ លោក សុខ ចិន្ដាសោភា ពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ាន ហើយលោកបន្ថែមថា៖ «យើងមានភាពខុសគ្នា ហើយពេលខ្លះរហូតដល់ខ្វែងគំនិតគ្នា។ ដោយសារភាពចម្រុះរបស់ យើងនេះហើយ ទើបយើងត្រូវជួបប្រឈមនឹងបញ្ហាទាំងអស់នេះ»។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការខ្វែងគំនិតគ្នានេះ ធ្វើឱ្យរដ្ឋមន្ត្រី នៅតែសង្កេតឃើញពីគុណធម៌របស់អាស៊ានដដែល គឺ អាស៊ានរួមគ្នាដើម្បីជម្នះរាល់បញ្ហា។ សូមជម្រាបថា កម្ពុជាចូលជាសមាជិកពេញសិទ្ធរបស់អាស៊ានក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩។ កម្ពុជា ធ្វើ ជាប្រធានប្តូរវេនរបស់អាស៊ានចំនួន៣លើក គឺក្នុងឆ្នាំ២០០២ ២០១២ និង ២០២២៕	សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) បានធ្វើដំណើរមកបាន ៥៧ឆ្នាំហើយ។ នៅក្នុងរយៈពេលជិត ៦ ទស្សវត្សរ៍មកនេះ អាស៊ាន ដែលមានវប្បធម៌ ប្រពៃណី ភាសា និងប្រវត្តិសាស្ត្រ ខុសគ្នា បានឆ្លងកាត់ឧបសគ្គ បញ្ហាប្រឈម និងភាពខ្វែងគំនិតគ្នាជាច្រើន ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានកោតសរសើរចំពោះ អាស៊ាន ដែលបន្តសកម្ម ក្នុងការធានា រក្សា ពង្រឹងនូវមជ្ឈភាព និងឯកភាពរបស់ខ្លួន។ លោក សុខ ចិន្តាសោភា បញ្ជាក់ថា ជិត៦០ឆ្នាំមកនេះ អាស៊ាន នៅតែពួតដៃសាមគ្គីគ្នា ដើម្បីលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌ ឱ្យមានភាពរស់រវើក និងបន្តលើកកម្ពស់នូវគុណតម្លៃ និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួម ។
ស្ថិតក្នុងការប្រកួតរត់ចម្ងាយក្នុងកីឡដ្ឋាន Stade de France នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា កីឡាករអម៉េរិក Noah Lyles ដែលទទួលបានការគាំទ្រច្រើន និងទទួលស្គាល់ចំពោះល្បឿនរត់ដ៏លឿនរបស់គេ ក្នុងអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស ទទួលបានមេដាយសំរឹទ្ធ វិញ្ញាសារត់ចម្ងាយ ២០០ម៉ែត្រដោយសាររូបគេឆ្លងកូវីដ។ កីឡាករ Tebogo របស់បុតស្វាណា បានបង្កភាពភ្ញាក់ផ្អើលដោយបញ្ចប់ទីមុនគេ នាំមុខកីឡាករ Kenneth Bednarek អត្តពលិកក្រុមអាម៉េរិក ដែលបានមេដាយប្រាក់។ Tebogo បានក្លាយជាកីឡាករអាហ្វ្រិកដំបូងគេ ដែលដណ្តើមបានមេដាយមាសកីឡាអត្តពលកម្មរត់ចម្ងាយ ២០០ម៉ែត្របុរស ក្រោយរូបគេបានរត់ប្រើថេរវេលា ១៩.៤៦វិនាទី។ ដោយឡែក ការប្រកួតរត់ចម្ងាយលោតរបា ៤០០ម៉ែត្រផ្នែកនារី កីឡាការិនី Mclaughlin-Levrone អាចការពារតំណែងជើងឯករបស់នាងបាន។ កីឡាការិនីអាម៉េរិក Mclaughlin បានរត់ដល់ទី ដោយប្រើថិរវេលា ៥០.៣៧វិនាទី ដែលថិរវេលានេះក៏ជាការបំបែកកំណត់ត្រាពិភពលោកចាស់របស់នាង កាលពីប្រកួតថ្នាក់ជាតិក្នុងប្រទេសអាម៉េរិកខែមិថុនាផងដែរ។ មេដាយប្រាក់រត់ចម្ងាយ ៤០០ម៉ែត្រ បានលើកីឡាការិនី Anna Cockrell ចំណែកកីឡាការិនី Femke Bol ដែលត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងអាចឈ្នះមេដាយមាស ស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៣ ទទួលបានមេដាយសំរឹទ្ធ។ កាលពីប្រកួតនៅអូឡាំអិកទីក្រុងតូក្យូ កីឡាការិនី Mclaughlin បានគ្រងតំណែងមេដាយមាសម្តងរួចមកហើយ សម្រាប់វិញ្ញាសារត់ចម្ងាយលោតរបា ៤០០ម៉ែត្រនេះ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះរូបនាង ក៏បានឈ្នះមេដាយមាស រត់ចម្ងាយបណ្តាក់ជាក្រុមនារី ៤០០ម៉ែត្រ សម្រាប់អាម៉េរិកផងដែរ៕	កីឡាករបុតស្វាណា Letsile Tebogo ប្រជែងឈ្នះកីឡាករម្ចាស់មេដាយមាសរត់ចម្ងាយ ១០០ម៉ែត្រ Noah Lyles ដែលឆ្លងកូវីដ-១៩ គ្រងមេដាយមាស វិញ្ញាសារត់ចម្ងាយ ២០០ម៉ែត្រ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិកប៉ារីស។ ចំណែកកីឡាការិនី Mclaughlin-Levrone អត្តពលិកអាម៉េរិកការពារតំណែងមេដាយមាស លើវិញ្ញាសាកីឡារត់ចម្ងាយលោតរបា ៤០០ម៉ែត្រ បានសម្រេច និងថែមទាំងបំបែកកំណត់ត្រាពិភពលោក។
លោក ឃួង ស្រេង បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ តាមទូរសព្ទនៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហានេះថា ការដាក់ប្រព័ន្ធលូរំដោះទឹកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញមាន៥០គម្រោង ក្នុងនោះ២៨គម្រោងកំពុងត្រូវបានអនុវត្ត ដែលគ្រោងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២៥។ ចំណែក គម្រោងដែលនៅសេសសល់ ក៏កំពុងទទួលការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់ពីក្រុមអ្នកជំនាញ ដើម្បីអនុវត្តជាបន្តបន្ទាប់តាមផែនការ។ អភិបាលក្រុងរូបនេះ ទទួលស្គាល់ បច្ចុប្បន្នការរំដោះទឹកចេញពីក្រុងភ្នំពេញមិនមានល្អប្រសើរនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែ ក្រោយពេលគម្រោងដាក់លូរំដោះទឹកបញ្ចប់ លោក ឃួង ស្រេង ជឿជាក់ថា នឹងអាចកាត់បន្ថយទឹកជំនន់បានរហូតដល់៩០ភាគរយ ធៀបនឹងពេលបច្ចុប្បន្ន។ លោក ប្រាប់ដូច្នេះថា៖«ឥឡូវទឹកលិចមែន ប៉ុន្តែលិចក្នុងរយៈពេលខ្លី ហើយយើងនឹងបន្តធ្វើកិច្ចការងារឱ្យបានល្អប្រសើរជាងនេះ។ បើជាការរំពឹងរបស់យើង យ៉ាងហោចណាស់ក៏បាន៩០ភាគរយ នៃបច្ចុប្បន្នដែរ ព្រោះគម្រោងប្រព័ន្ធរំដោះទឹកចេញពីក្រុងភ្នំពេញនេះធំណាស់»។ កាលពីយប់ថ្ងៃទី៨ ខែសីហា នៅទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញ មានភ្លៀងធ្លាក់ក្នុងកម្រិតចាប់ពី១០២ ទៅ១៥០មីលីម៉ែត្រ ដោយបានធ្វើឱ្យតំបន់មួយចំនួនរងការលិចលង់។ បើតាម លោក ឃួង ស្រេង ថ្វីបើបរិមាណទឹកភ្លៀងច្រើន ប៉ុន្តែទឹកជំនន់បានស្រកទៅវិញយ៉ាងលឿន ដោយប្រើពេលជាងតែ ១ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនមានលាយឡំទឹកលូស្អុយនោះទេ។ ការណ៍ ដោយសារតែសាលារាជ ធានីភ្នំពេញ ចាត់ក្រុមការងារស្ដារដី ឬភក់ចេញពីលូ ដើម្បីកុំឱ្យកកស្ទះ មុនទឹកជំនន់មកដល់៕	លោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ រំពឹងកាត់បន្ថយទឹកជំនន់បានរហូតដល់៩០ភាគរយ ចេញពីក្រុងភ្នំពេញ ក្រោយគម្រោងដាក់ប្រព័ន្ធលូរំដោះទឹកបញ្ចប់។ ខណៈបច្ចុប្បន្នគម្រោងនេះ អនុវត្តបានប្រមាណ១៥ភាគរយហើយ។
ឪឡឹកមានជាតិទឹកច្រើន មានកាឡូរីទាប ជួយឱ្យអ្នកឆ្អែតបានយូរ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាពសម្រកទម្ងន់។ វាក៏ជួយឱ្យស្រស់ស្រាយ និងបំបាត់ការស្រេកទឹក។ ឪឡឹកផ្តល់បរិមាណវីតាមីន A និង C ដ៏ច្រើន និងជាតិសរសៃច្រើន ដែលអាចបង្កើនអារម្មណ៍ឆ្អែត ការពារការញ៉ាំច្រើន និងជួយបង្កើនប្រសិទ្ធភាពសម្រកទម្ងន់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ផ្លែក្រូច ឬ ក្រូចថ្លុង មានឥទ្ធិពលធ្វើឱ្យស្រស់ស្រាយ និងស្រកទម្ងន់។ បរិមាណវីតាមីន C ខ្ពស់នៅក្នុងផ្លែឈើទាំងនេះជួយបង្កើនការរំលាយអាហារ និងជួយដុតបំផ្លាញជាតិខ្លាញ់លើស។ ដោយឡែក ម្នាស់មានអង់ស៊ីម bromelain ច្រើន ដែលជួយសម្រួលដល់ការរំលាយអាហារ និងកាត់បន្ថយការហើមពោះ។ ម្នាស់ក៏មានកាឡូរីទាប ជាតិសរសៃខ្ពស់ និងវីតាមីន C ដែលជួយកែលម្អការរំលាយអាហារ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាពសម្រកទម្ងន់។ ចំណែក ផ្លែល្ហុងមានអង់ស៊ីម papain ដែលជួយសម្រួលដល់ការរំលាយអាហារ។ ផ្លែល្ហុងមានផ្ទុកនូវកូលេស្តេរ៉ុល និងជាតិខ្លាញ់តិចតួច ប៉ុន្តែសម្បូរទៅដោយជាតិសរសៃ និងវីតាមីន ជួយសម្រកទម្ងន់ កាត់បន្ថយខ្លាញ់ក្បាលពោះដោយសុវត្ថិភាព និងមានប្រសិទ្ធភាព៕ ត្រួតពិនិត្យដោយ៖ www.health.com.kh	មិនត្រឹមតែបង្កើនល្បឿននៃការសម្រកទម្ងន់ និងកាត់បន្ថយជាតិខ្លាញ់លើសនៅក្នុងខ្លួន ផ្លែឪឡឹក ម្នាស់ ផ្លែក្រូច និងផ្លែល្ហុង គឺជាផ្លែឈើសក្តិសមនឹងទទួលទាននៅក្នុងរដូវក្តៅ ដែលសម្បូរទៅដោយជាតិសរសៃ និងកាឡូរីទាប ជួយសម្រួលដល់ការរំលាយអាហារ។
ពេលភ្ញាក់ពីគេង ពេលវេលាមួយដែលអ្នកគួរផឹកទឹក គឺនៅពេលដែលអ្នកក្រោកពីគេង។ ទន្ទឹមនឹងនេះ កែវទឹកដំបូងនៅពេលព្រឹកគួរតែជាទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ដើម្បីលាងសម្អាតពោះវៀន។ ការផឹកទឹកក្តៅមួយកែវធ្វើឱ្យមុខងាររាងកាយសកម្ម ជួយកម្ចាត់កាកសំណល់ក្នុងក្រពះ និងចាប់ផ្តើមថ្ងៃថ្មីដែលសម្បូរទៅដោយថាមពល។ ម៉ោង 12 ថ្ងៃត្រង់ ពេលមួយដែលអ្នកគួរផឹកទឹក គឺមុនពេលអាហារថ្ងៃត្រង់ ដើម្បីបំពេញក្រពះរបស់អ្នក និងធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ឆ្អែត។ នេះនឹងកាត់បន្ថយលទ្ធភាពនៃការញ៉ាំច្រើនពេកអំឡុងពេលអាហារ និងបង្កើនការបន្សាបជាតិពុល។ ជាមួយគ្នានេះ នៅពេលដែលអ្នកផឹកទឹកនៅពេលនេះ វាជួយបន្សាបជាតិពុលក្នុងរាងកាយបានយ៉ាងល្អ។ ម៉ោង 3 រសៀល ពេលណាក៏បាននៅចន្លោះម៉ោងនេះ អ្នកគួរតែផឹកទឹកមួយកែវ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ នៅពេលដែលអ្នកផឹកទឹកនៅពេលនេះ វានឹងជួយឱ្យការរំលាយអាហាររបស់អ្នកកាន់តែប្រសើរឡើង។ ជាមួយគ្នានេះ នេះមិនត្រឹមតែរំលឹកអ្នកឱ្យក្រោកឡើង ហើយធ្វើចលនាបន្ទាប់ពីអង្គុយយូរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជួយឱ្យអ្នកនៅឱ្យឆ្ងាយពីអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមានជាតិស្ករ អ្វីៗទាំងអស់ដែលនឹងធ្វើឱ្យអ្នកឡើងទម្ងន់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ការលើសទម្ងន់នឹងនាំឱ្យមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដ៏គ្រោះថ្នាក់ជាច្រើនទៀត៕ ត្រួតពិនិត្យដោយ៖ www.health.com.kh	ចូរយកចិត្តទុកដាក់លើពេលវេលាដែលអ្នកផឹកទឹក ដែលអាចជួយសម្រួលដល់ដំណើរការក្រពះរបស់លោកអ្នកបានយ៉ាងប្រសើរ។
ការប្រមូលចំណូលពីកាតព្វកិច្ចល្បែងកាស៊ីណូ និងចំណូលពីកាតព្វកិច្ចល្បែងផ្សងសំណាងក្នុងរយៈពេល៦ខែមកនេះ គឺសម្រេចបាន៥៦,២ភាគរយដែលខ្ពស់ជាង ២៦,៦ ពិន្ទុភាគរយ ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ អនុវត្តបាន ២៩,៦ភាគរយនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ស្តីពី លទ្ធផលនៃការអនុវត្តថវិកាឆមាសទី១ និងការវាយតម្លៃលើការអនុវត្តច្បាប់ ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២៤ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ទើបចេញនាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា។ តាមការប៉ាន់ស្មានរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៤ ចំណូលពីកាតព្វកិច្ចល្បែងកាស៊ីណូ និងចំណូលពីកាតព្វកិច្ចល្បែងផ្សងសំណាង អាចសម្រេចបានប្រមាណ១០២ភាគរយនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ២០២៤។ ចំណូលនេះ ជាផ្នែកមួយនៃចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ក្រៅពីចំណូលពីកាស៊ីណូ និងល្បែងផ្សងសំណាង រដ្ឋប្រមូលមិនមែនសារពើពន្ធពីទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ និងចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធផ្សេងទៀត ក្រៅពីទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ។ បើតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងឆមាសទី១ រដ្ឋប្រមូលចំណូលពីទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ បាន ២២៥ ៩៨៨លានរៀល (ប្រមាណ៥៥លានដុល្លារ) ស្មើនឹង៣៧,៤ភាគរយនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ។ ចំណូលនេះកើនបាន១៦,៨ភាគរយ ខណៈការប្រមូលមិនមែនសារពើពន្ធផ្សេងទៀត ក្រៅពីទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ កើន១៨,២ភាគរយ។ បើតាមរបាយការណ៍ដដែលរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ការប្រមូលចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធទាំងបីប្រភេទខាងគឺរដ្ឋសម្រេចបាន ១ ៧៤៥ ២៥០លានរៀល (ប្រមាណ៤២០លានដុល្លារ) ស្មើនឹង៥៦,៧ភាគរយ នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ។ ក្រសួងរំពឹងថារហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ ចំណូលមិនមែនសារពើពន្ធនេះអាចសម្រេចបាន ១០៦,១ភាគរយនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ២០២៤៕	រដ្ឋប្រមូលចំណូលពីកាតព្វកិច្ចល្បែងកាស៊ីណូ និងចំណូលពីកាតព្វកិច្ចល្បែងផ្សងសំណាងបាន ១០០ ៦២៦ លានរៀល(ប្រមាណ២៤លានដុល្លារអាម៉េរិក) ក្នុងឆមាសទី១។ ចំណូលនេះ ស្មើនឹង៥៦,២ភាគរយនៃផែនការប្រចាំឆ្នាំ។ រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចរំពឹងការប្រមូលចំណូលប្រភេទលើសផែនការ។
បច្ចុប្បន្ននេះ មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិខេមា មានគ្រែសម្រាប់ពិនិត្យ ពិគ្រោះ និងសម្រាកព្យាបាលសរុបកើនដល់ចំនួន ៥៤គ្រែ និងមានសេវាកម្មសំខាន់ៗរួមមាន៖ ព្យាបាលរបួសនិងសង្គ្រោះបន្ទាន់ ២៤ម៉ោងរៀងរាល់ថ្ងៃ ឯកទេសជំងឺទូទៅ ជំងឺកុមារ វះកាត់ទូទៅ ជំងឺតម្រងនោមនិងលាងឈាម ជំងឺបេះដូង ជំងឺក្រពះ ពោះវៀន និងថ្លើម ជំងឺទឹកនោមផ្អែមនិងជំងឺក្រពេញអ័រម៉ូន ផ្នែកវះកាត់មុខមាត់-ឆ្អឹងថ្គាមនិងបាក់បែកឆ្អឹង និង ឯកទេសជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ វះកាត់ខួរក្បាលនិងឆ្អឹងខ្នង។ បន្ថែមពីលើនេះ មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិខេមា បានបំពាក់នូវឧបករណ៍រូបភាពវេជ្ជសាស្ត្រទំនើប CT Scan 128 SLICE សម្រាប់រករោគវិនិច្ឆ័យដើម្បីជាជំនួយដល់គ្រូពេទ្យឯកទេសក្នុងការព្យាបាលជំងឺបានត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា ជាពិសេសអាចថតឆ្លុះដល់ជំងឹសរសៃឈាម បេះដូង និងរកមូលហេតុនៃការស្ទះ ឬដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល ។ ដោយសារមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកបច្ចេកទេសពីមន្ទីរពេទ្យបរទេស និង វិនិយោគិនទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិខេមា នឹងមានគម្រោងពង្រីកនូវអគារ និងសេវាឯកទេសបន្ថែមទៀតអោយក្លាយជាមន្ទីរពេទ្យ ដែលអាចមានសមត្ថភាពពេញលេញក្នុងការព្យាបាល និងវះកាត់បេះដូង ខួរក្បាល និង ទារក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាន់ពេលវេលា ព្រមទាំងកាត់បន្ថយនូវការចំណាយទាំងថវិកា និងពេលវេលាទៅព្យាបាលនៅក្រៅប្រទេស ។ មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិខេមា ថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅជាទីបំផុតចំពោះអតិថិជនរបស់ខ្លួនដែលតែងតែជឿជាក់លើការផ្តល់សេវាកម្មពិនិត្យ ព្យាបាល និងថែទាំជូនអតិថិជន ប្រកបដោយក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈខ្ពស់បំផុត និងសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅផងដែរដល់ដៃគូរវិនិយោគិន មន្ទីរពេទ្យដែលជា ដៃគួ និងក្រុមហ៊ុនដែលសហការទាំងផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត និងអមវេជ្ជសាស្ត្រ ដែលតែងតែសហការ និងគាំទ្ររហូតមកទល់ពេលនេះ៕ (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	នៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិខេមា បានបើកសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់អគារថ្មីរបស់ខ្លួនជាផ្លូវការ ដែលមានទីតាំងនៅជាប់អគារចាស់ ស្ថិតនៅផ្ទះលេខ១៨ ផ្លូវ៥២៨ សង្កាត់បឹងកក់១ ខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ ដោយអគារថ្មីនេះ មានបន្ទប់ធំទូលាយ ប្រកបដោយផាសុកភាពអនាម័យខ្ពស់ បំពាក់ដោយប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាព និងឧបករណ៏វេជ្ជសាស្ត្រទំនើបៗស្របតាមស្តង់ដាអន្តរជាតិ ។
Lyles បានធ្វើតេស្តរកឃើញ វិជ្ជមានកូវីដ-១៩ នៅថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ពោលរយៈពេល ២ថ្ងៃ ក្រោយពេលរូបគ្រងតំណែងមេដាយមាសអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស រត់ចម្ងាយ ១០០ម៉ែត្រ។ ចាប់តាំងពីរកឃើញវិជ្ជមានកូវីដ-១៩ ការបង្ហាញសមត្ថភាពរត់របស់ Lyles ហាក់បីជាថមថយកម្លាំង សម្រាប់ការរត់ចម្ងាយឆ្ងាយ។ បើតាមការបង្ហោះរបស់ Lyles នៅលើបណ្តាញសង្គម Instagram បង្ហាញថារូបគេបានសម្រេចចិត្តបញ្ចប់ការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិករបស់គេហើយ ក្រោយពេលការប្រកួតរត់ចម្ងាយ ២០០ម៉ែត្រ បញ្ចប់ទៅត្រឹមតំណែងមេដាយសំរិទ្ធ។ កីឡាករវ័យ ២៧ឆ្នាំ ក៏បានអះអាងបន្ថែមថា ការបញ្ចប់ការប្រកួតនៅត្រឹមនេះ គឺមិនមែនជាអ្វីដែលរូបគេធ្លាប់បានស្រមៃឡើយ។ ថ្វីដ្បិតតែ Lyles ដើរចេញពីការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិកក្នុងនាមជាម្ចាស់មេដាយមាស រត់ចម្ងាយ ១០០ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែក្តីស្រមៃរបស់គេ ដែលចង់ឈ្នះមេដាយមាសបន្ថែមពីវិញ្ញាសារត់ចម្ងាយ ២០០ម៉ែត្រ, រត់បណ្តាក់ជាក្រុម ៤x១០០ម៉ែត្រ និងរត់បណ្តាក់ជាក្រុម ៤x៤០០ម៉ែត្រ មិនបានសម្រេច។ តាមពិតទៅ Noah Lyles រយៈពេល ៣ឆ្នាំ ចុងក្រោយ រូបគេគឺជាម្ចាស់មេដាយមាសការប្រកួតជ្រើសរើសជើងឯកពិភពលោក លើប្រភេទវិញ្ញាសារត់ចម្ងាយ ២០០ម៉ែត្រ ហើយបរាជ័យនៅក្នុងអូឡាំពិក ក៏ជាបរាជ័យលើកដំបូងរបស់គេក្នុងរយៈពេល ៣ឆ្នាំ ផងដែរ៕	កីឡាករ Noah Lyles ដែលឈ្នះមេដាយមាសអត្តពលកម្មរត់ចម្ងាយ ១០០ម៉ែត្រ អស់ឱកាសប្រជែងមេដាយមាសបន្តនៅកីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស ដោយសារឆ្លងកូវីដ-១៩។ កីឡាករអាម៉េរិកវ័យ២៧ឆ្នាំ រូបនេះ ចូលរួមវិញ្ញាសារត់ចម្ងាយ ២០០ម៉ែត្រ ទាំងកើតកូវីដ និងទទួលបានមេដាយសំរឹទ្ធ។
ម្រេចខ្មៅ យោងតាមអ្នកជំនាញអាហារូបត្ថម្ភ សមាសធាតុអាហារូបត្ថម្ភនៃម្រេចខ្មៅមានផ្ទុកសារធាតុ piperine ដែលជួយដល់បញ្ហារំលាយអាហារជាច្រើន និងល្អខ្លាំងណាស់សម្រាប់សុខភាពបេះដូង។ លើសពីនេះ ម្រេចខ្មៅមានផ្ទុកសារធាតុ piperine ដែលមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្កើនការចងចាំ បង្កើនភាពស៊ាំ និងកាត់បន្ថយជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ ដូច្នេះហើយ អ្នកគួរបន្ថែមម្រេចខ្មៅទៅក្នុងជីវិតរបស់អ្នក។ តែខ្មៅ តែខ្មៅមានប្រសិទ្ធភាព រម្ងាប់ការឈឺចាប់ ប្រឆាំងនឹងដំណើរការនៃភាពចាស់ និងជួយស្ត្រីឱ្យមានស្បែកស្អាត និងសក់រលោង ។ សមាសធាតុអាហារូបត្ថម្ភរបស់វាមានផ្ទុកសារធាតុ polyphenols ជាច្រើនដូចជា theaflavins អាស៊ីតអាមីណូ thearubigin និង flavonoids ជាច្រើនដែលជួយការពារហានិភ័យនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដូចជាជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងសម្ពាធឈាមខ្ពស់។ ទន្ទឹមនឹងនោះ តែខ្មៅក៏ជួយប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម ជួយឱ្យអ្នកមានសុខភាពល្អ និងក្មេងជាងវ័យ កុំរំលងតែខ្មៅនេះ! អូលីវខ្មៅ មនុស្សគ្រប់គ្នាដឹងថាអូលីវខ្មៅមានពណ៌ខ្មៅដោយធម្មជាតិដោយសារតែការប្រមូលផ្តុំនៃ anthocyanin ។ យោងតាមអ្នកជំនាញផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភ នៅក្នុងសមាសភាពអាហារូបត្ថម្ភនៃអូលីវខ្មៅ ចំនួនសរុបនៃសមាសធាតុ phenolic នៅក្នុងអូលីវខ្មៅត្រូវបានកើនឡើងទ្វេដងបើប្រៀបធៀបទៅនឹងអូលីវពណ៌បៃតងដោយសារតែដំណើរការទុំ។ នេះធ្វើឱ្យអូលីវខ្មៅមានភាពធន់នឹងជំងឺដូចជាមហារីក ជំងឺបេះដូង និងជំងឺរលាក។ ទំពាំងបាយជូរខ្មៅ សមាសធាតុអាហារូបត្ថម្ភនៃទំពាំងបាយជូរខ្មៅមានសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មខ្ពស់បើប្រៀបធៀបទៅនឹងទំពាំងបាយជូរក្រហមឬបៃតង។ ពួកវាក៏មានផ្ទុកសារជាតិ flavonoids និង polyphenols ជាច្រើនទៀតដែលធ្វើឱ្យពួកវាមានជាតិផ្អែម មានពណ៌ងងឹត និងមានជីវជាតិច្រើនជាងផ្លែទំពាំងបាយជូរដទៃទៀត៕ ត្រួតពិនិត្យដោយ៖ www.health.com.kh	ថ្វីត្បិតតែអាហារខាងក្រោមមានពណ៌ខ្មៅក៏ដោយ វាពិតជាល្អសម្រាប់សុខភាព និងបេះដូង។
លោក Loh Ling Howe នាយកគ្រប់គ្រងនៃ ក្រុមហ៊ុនតាន់ចុងម៉ូធ័រខេមបូឌាបានលើកឡើងថា៖ «យើងពិតជាមានក្ដីរំភើបក្រៃលែងក្នុងការនាំមកជូន រថយន្ត នីសាន់ណាវ៉ារ៉ាស៊េរីថ្មី ប្រណិតកម្រិតកំពូល ដូចយើងបានដឹងរួចហើយថា រថយន្តនីសាន់ណាវ៉ារ៉ាជាកេរដំណែលនៃរថយន្តភីកអាប់មានប្រវត្តិជាង ៩០ ឆ្នាំមកហើយ នឹងនៅតែជារថយន្តមួយដែលរក្សាបានជម្រើសដំបូងគេរបស់អតិថិជនដែលស្វែងរក រថយន្តមានកម្លាំងម៉ាស៊ីនខ្លាំង ដែលមិនត្រឹមតែស័ក្តិសម និងតម្រូវការអាជីវកម្មរបស់អតិថិជនប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងជារថយន្តភីកអាប់ល្អឥតខ្ចោះសម្រាប់ការធ្វើដំណើរផ្សងព្រេងទៀតផង»។ ទិដ្ឋភាពរួមនៃរថយន្ដ នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា បានឈ្នះពានរង្វាន់ជាច្រើន ទទួលបានការស្ងប់ស្ងែងជារហូតមក ក្នុងចំណោម អតិថិជនដែលស្រឡាញ់រថយន្តភីកអាប់ដោយសាររូបរាងសង្ហា ធន់ រឹងម៉ាំ សមត្ថភាពខ្លាំង ទំនុកចិត្ត និងភាពបត់បែនរបស់រថយន្ត ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាម៉ូឌែលមួយទទួលបានការកោតសសើរ និង ស្ងប់ស្ងែងបំផុត ក្នុងចំណោមម៉ាករថយន្តល្បីៗជាច្រើន តាមតំបន់ផ្សេងៗ។ ចាប់តាំងពីចេញលក់ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៥ មក ស្លាកឈ្មោះ ណាវ៉ារ៉ា ត្រូវបានដាក់នៅគ្រប់តំបន់ដែលមានភូមិសាស្រ្តលំបាកខ្លាំងរាប់ចាប់ពីតំបន់វាលខ្សាច់សាហារ៉ា តំបន់ព្រៃភ្នំប្រទេសថៃ រហូតដល់តំបន់រុករករ៉ែនៃប្រទេសឈីលីអាម៉េរិកខាងត្បូង ដែលស្ថិតនៅកម្ពស់ ៤,០០០ ម៉ែត្រលើនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ ។ ការផលិតគ្រោងឆ្អឹងធន់ ម៉ាំរបស់រថយន្ដភីកអាប់នេះ តែងជម្នះបានគ្រប់ឧបសគ្គ និង គ្រប់ស្ថានភាពផ្លូវទាំងលើផ្លូវធម្មតានិងផ្លូវលំបាកបំផុត ធ្វើឱ្យអ្នកបើកបរ កាន់តែមានសេរីភាពក្នុងការបើកបរទៅគ្រប់ទីកន្លែង ប្រកបដោយទំនុកចិត្ត ។ វាជាដៃគូដ៏ទុកចិត្តមួយសម្រាប់អតិថិជនធ្វើដំណើរជាលក្ខណៈផ្សងព្រេង បំពេញការងារដែលត្រូវប្រើកម្លាំងខ្លាំង និងអាចគ្រប់គ្រងគ្រប់ស្ថានភាពផ្លូវ។ ណាវ៉ារ៉ា មកជាមួយរចនាបថរូបរាងធន់ម៉ាំ ខ្លាំង ផ្នែកក្នុងរថយន្តស្ងាត់ប្រកបដោយផាសុកភាព ព្រមទាំងប្រព័ន្ធទ្ររថយន្ត ដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការបើកបរដ៏មានថាមពលនៅគ្រប់ស្ថានភាពផ្លូវ ទាំងផ្លូវធម្មតា ផ្លូវពិបាក និងរលាក់ខ្លាំង ។ ដើម្បីចេញលក់រថយន្តភីកអាប់ដ៏ម៉ាំ និង ធន់ខ្លាំងបំផុតរបស់ខ្លួននៅលើទីផ្សារ នីសាន់ចាប់ផ្ដើមដោយបង្កើតម៉ូឌែលរថយន្ត ណាវ៉ារ៉ាស៊េរីថ្មី សម្រាប់គ្រប់ស្ថានភាពលំបាកៗខ្លាំង ។ វាបានឆ្លងកាត់ការធ្វើតេស្តដ៏ខ្លាំងក្លាបំផុតពីសីតុណ្ហភាពទាបបំផុត រហូតដល់សីតុណ្ហភាពក្ដៅខ្លាំងបំផុត នៅក្នុងបន្ទប់ពិសោធន៍បិទជិតមួយ ដើម្បីធានាថា ណាវ៉ារ៉ា ត្រូវបានបង្កើតសម្រាប់បើកបរក្នុងស្ថានភាពពិបាកៗខ្លាំង ។ វាបានឆ្លងកាត់ការធ្វើតេស្តដោយមនុស្សយន្តពីភាពរឹងមាំរបស់ទ្វារថយន្តរយៈពេលប៉ុន្មានសបា្ដហ៍ ភាពធន់ និង គ្មានការបារម្ភក្នុងការប្រើប្រាស់ដែលជាប់បានយូរ អាចរហូតដល់ ២០ ឆ្នាំតាមការប្រើប្រាស់ជាក់ស្ដែង ។ ការធ្វើតេស្តបន្ទាប់នោះគឺ វាត្រូវស្ថិតក្រោមការពិសោធន៍ដោយឧបករណ៍ទប់រំញ័រជាច្រើនសប្ដាហ៍ ដើម្បីធានាឱ្យការបើកបរ រលូនជាមួយនិងភាពធន់ស្មើនិង ១៥ ឆ្នាំ ។ នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា ក៏ឆ្លងកាត់ការធ្វើតេស្តសមត្ថភាពដឹកជញ្ជូនទំនិញទម្ងន់ជាង ១ តោន ដើម្បីធានាថា រថយន្តមានសមត្ថភាពបើកបរនៅលើផ្លូវពិបាកៗខ្លាំង ដោយការពេញចិត្ត ការបើកបរឡើងភ្នំ ឬ ចុះចំណោតមិនប្រឹងខ្លាំង ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញថា គ្មានកិច្ចការលំបាកឡើយសម្រាប់ នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា ។ ការធ្វើតេស្តទាំងនេះ ធ្វើឡើងដូចទៅនិងស្ថានភាពនៃការប្រើប្រាស់រថយន្តជាក់ស្ដែង ដើម្បីធានាថា នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា ផ្ដល់នូវការបើកបរមួយធន់ ល្អឥតខ្ចោះ គ្មានក្ដីកង្វល់ ទោះស្ថិតក្រោមស្ថានភាពណាក្ដី ។ វាធ្វើឱ្យអ្នកបើកបរ ទទួលយកបានដោយគ្មានអល់អែកក្នុងចិត្ត។ ខុសប្លែកពីមុខងារជាប្រពៃណីរបស់រថយន្តភីកអាប់ទូទៅ នីសាន់ណាវ៉ារ៉ាស៊េរីថ្មី បំពាក់បច្ចេកវិទ្យាបើកបរវៃឆ្លាតដ៏ទំនើបរបស់ នីសាន់ និងប្រព័ន្ធការពារសុវត្ថិភាព ៣៦០ដឺក្រេ របស់នីសាន់ ។ ប្រព័ន្ធទាំងនេះ ផ្ដល់អាទិភាពដល់ភាពងាយស្រួល និង សុវត្ថិភាពសម្រាប់ជាទំនុកចិត្តរបស់អតិថិជន ដោយមិនប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការបើកបរដ៏ឥតខ្ចោះរបស់រថយន្ត សមត្ថភាពអូសទាញ ភាពធន់ និង ទំនុកចិត្តរបស់រថយន្ត ។ នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា តែងនាំមុខគេជានិច្ច។ ការរចនាផ្នែកខាងក្រៅរឺងម៉ាំ និងផ្នែកខាងក្នុងប្រកបដោយផាសុកភាព នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា បានប្រើប្រាស់តួររថយន្តដ័រឹងម៉ាំរបស់វា រចនាឡើងពីវត្ថុធាតុដើមល្អៗ រឹងម៉ាំ ជាប់ធន់ រូបរាងខាងក្រៅស្រស់ស្អាត ទាន់សម័យ សក្ដិសមនិងការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។ ក្នុងអំណះអំណាងចុងក្រោយរបស់ខ្លួននោះ គឺថា នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា បានកែប្រែផ្នែកខាងក្នុងនៃកាប៊ីន។ តាបឡូ រចនាបថថ្មី ជាសក្ខីកម្មបញ្ជាក់ពីការដំឡើងកម្រិតថ្មីនៃរថយន្ត ស្រោបដោយស្បែកពណ៌ខ្មៅល្អប្រណិត រំលេចដោយស្នាមថ្នេរដែលផ្ចិតផ្ចង់ខ្លាំងដ៏ល្អឥតខ្ចោះ ។ ការបង្កើនសោភ័ណភាពទាំងនេះ មិនត្រឹមតែលើកកម្ពស់សិល្បៈនៃរចនាបថដ៏ស្រស់ស្អាតរបស់រថយន្តប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងបង្កើនបទពិសោធន៍នៃការប្រើប្រាស់រថយន្តដោយផ្ទាល់ ដោយធានាថា រាល់ការធ្វើដំណើរទាំងអស់ តែងនាំមកនូវផាសុកភាពដូចនិង រូបរាងដ៏ស្រស់បំព្រងរបស់រថយន្ត។ នីសាន់ណាវ៉ារ៉ា ស៊េរីថ្មី មានប្រាំពណ៌សម្រាប់ជ្រើសរើសគឺ សគុជ, ផ្កាយខ្មៅ, ប្រាក់ចែងចាំង, ប្រផេះជ្រេ និង ទង់ដែងក្លាយ។ រថយន្តនីសាន់ ណាវ៉ារ៉ាស៊េរីថ្មី Navara VL4WD 7AT មានតម្លៃ49,500$ ប៉ុណ្ណោះ។ សូមចូលទស្សនា សាលតាំងបង្ហាញរថយន្តនីសាន់ នៅជិតលោកអ្នកបំផុត ដើម្បីបើកបរសាកល្បង ឬ ទូរស័ព្ទ ណាត់ជួបដើម្បីទទួលបានបទពិសោធពីរថយន្តនីសាន់ណាវ៉ារ៉ាស៊េរីថ្មីរបស់យើងខ្ញុំ។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពី ម៉ូឌែលរថយន្តនីសាន់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សូមចូលគេហទំព័រនីសាន់ខេមបូឌាតាម www.nissan.com.kh/ ឬ តាមដានផេកហ្វេសប៊ុករបស់ នីសាន់ខេមបូឌា fb.com/CambodiaNissan/ របស់យើងខ្ញុំ៕ (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី០៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ៖ ក្រុមហ៊ុនតាន់ចុង ម៉ូធ័រ (ខេមបូឌា) ភីធីវ៉ាយ អិលធីឌី (Tan Chong Motor (Cambodia) Pty. Ltd. ជាក្រុមហ៊ុនលក់ និងចែកចាយផ្ដាច់មុខរថយន្តនីសាន់ នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាបុត្រសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងនៃក្រុមហ៊ុនតាន់ចុងម៉ូធ័រហូលឌីងប៊័រហាដ (ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី) បានរៀបចំកម្មវិធីសម្ពោធជាផ្លូវការនូវរថយន្ត នីសាន់ណាវ៉ារ៉ាស៊េរីថ្មី ប្រណិតកម្រិតកំពូល សម្រាប់ទីផ្សារនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
កីឡាករ ១៨នាក់របស់ក្លិប Thanh Hoa ដែលក្នុងចំណោមនោះរួមទាំងកីឡាករសញ្ជាតិប្រេស៊ីលម្នាក់ឈ្មោះ Gustavo បានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅអាជ្ញាធរ និងសហព័ន្ធបាល់ទាត់ប្រទេសវៀតណាម (VFF) ទៅលើករណីក្លិបមិនបានបើកប្រាក់ខែឱ្យពួកគេ។ បើតាមការអះអាងក្នុងពាក្យបណ្តឹងរបស់ក្រុមកីឡាករ អ្នកចាត់ការក្លិបមិនបានបើកប្រាក់ខែ តាមការសន្យា និងបានជំពាក់ប្រាក់ពួកគេ ពីចន្លោះឆ្នាំ ២០២៣ និង ២០២៤។ កីឡាករទាំងនោះបន្ថែមថា ក្លិបមិនបានបើកប្រាក់ខែ និងប្រាក់ឧបត្ថម្ភលើកទឹកចិត្ត ដែលត្រូវទទួលបានពីសំណាក់ខេត្ត និងតម្លៃប្រាក់រង្វាន់ដែលត្រូវផ្តល់ទៅកាន់ក្រុម នៅពេលពួកគេដណ្តើមបានពានរង្វាន់ថ្នាក់ជាតិក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ និង ២០២៤។ ប្រាក់ដែលមិនបានបើកទាំងនោះមានតម្លៃសរុប ២០ពាន់លានដុង (៧៩៥,០០០ដុល្លារ)។ លើសពីនេះទៅទៀត ក្រុមកីឡាករទាំង ១៨រូប បានចោទប្រកាន់ក្លិបថាមិនបានធ្វើតាមការសន្យាដែលនឹងប្រគល់ប្រាក់ តែបែរជាមិនទទួលបានជាច្រើនលើកច្រើនសារ រហូតធ្វើឱ្យពួកគេសម្រេចចិត្តធ្វើកូដកម្មប្រឆាំងនឹងក្លិប។ ទោះយ៉ាងណា ប្រធានក្លិប Thanh Hoa FC លោក Cao Hoang Duc និយាយថាតម្លៃប្រាក់ខែសរុបដែលក្រុមកីឡាករបានលើកឡើង មិនត្រឹមត្រូវ ហើយប្រធានក្លិបរូបនោះ ក៏បានសន្យាទៅកាន់ក្រុមកីឡាករថានឹងបើកប្រាក់ខែដល់ពួកគេ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។ មុនពេលជួបបញ្ហារឿងបើកប្រាក់ខែកីឡាករ ក្លិបស្ថិតក្នុងប្រទេសវៀតណាមមួយនេះ ក៏ធ្លាប់បានជួបបញ្ហារឿងរ៉ាវផ្សេងទៀតជាច្រើន រហូតធ្វើឱ្យពួកគេសម្រេចចិត្តដកខ្លួនចេញពីការប្រកួតពានរង្វាន់ AFC Cup កាលពីកក្កដាកន្លងទៅ។ ទៅលើការដកខ្លួនពីការប្រកួត AFC Cup នោះ សហព័ន្ធ VFF បានស្នើទៅកាន់សហព័ន្ធបាល់ទាត់ទ្វីបអាស៊ី (AFC) ដើម្បីផ្តល់កៅអីនោះទៅកាន់ក្លិបផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែមិនទទួលបានការយល់ព្រម ហើយកៅអីដែលនៅសល់នោះក៏ត្រូវបានប្រគល់ទៅកាន់ក្លិបនៅប្រទេសថៃ Muangthong United៕	ក្រុមកីឡាករក្លិប Thanh Hoa FC នៃលីគកីឡាបាល់ទាត់កំពូលវៀតណាម (V.League 1) នាំគ្នាធ្វើកូដកម្ម ដោយសារក្លិបមិនបានបើកប្រាក់ខែ និងថ្លៃឧបត្ថម្ភលើកទឹកចិត្តផ្សេងៗ រយៈពេល ២ឆ្នាំ ក្នុងរង្វង់ទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណ ៧៩៥,០០០ដុល្លារ។
ដូចការប្រឡងមុនៗ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ានី ប្រធានគណៈកម្មការប្រឡងប្រជែង តែងតែដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សាលើវឌ្ឍនភាពការងារ និងបញ្ហាប្រឈមនានា ឆ្ពោះទៅកាន់ការប្រឡងប្រជែង មុនការប្រឡងឈានចូលមកដល់។ ជាក់ស្ដែងនៅថ្ងៃទី៩ សីហានេះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ដែលទើបបញ្ចប់បេសកកម្មផ្លូវការនៅប្រទេសប្រុយណេ បានបន្តតាមយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់លើការប្រឡងគ្រូបឋមដំណាក់កាលទី២។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ក៏បានស្នើឱ្យគណៈកម្មការទាំងអស់ បន្តប្រឹងប្រែង និងយកចិត្តដាក់ខ្ពស់ លើកិច្ចការប្រឡងនេះ ដើម្បីធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព។ រដ្ឋមន្រ្តីមុខងារសាធារណៈ ដែលជាសេនាធិការរដ្ឋាភិបាលក្នុងការកែទម្រង់ការប្រឡងជ្រើសរើសមន្រ្តីរាជការ បានធានាថាការប្រឡងនេះ ប្រព្រឹត្តទៅដោយឈរលើគោលការណ៍គុណាធិបតេយ្យ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ បរិយាបន្ន និងប្រសិទ្ធភាព។ សូមបញ្ជាក់ ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសគ្រូបង្រៀននៅបឋមសិក្សា វិញ្ញាសាសរសេរលើកទី២ មានបេក្ខជន ៤,៣២១នាក់។ ការប្រឡង នឹងធ្វើឡើងនៅ២មណ្ឌល គឺមណ្ឌលសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាល មានបេក្ខជន ១,០០០នាក់ និងមណ្ឌលសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច មានបេក្ខជន ៣,៣២១នាក់៕ អត្ថបទទាក់ទង អបអរសាទរ! បេក្ខជន ៤ ៣២១នាក់ ប្រឡងជាប់គ្រូបឋមដំណាក់កាលទី១ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ចុះពិនិត្យដំណើរការកែសន្លឹកកិច្ចការបេក្ខជនប្រឡងគ្រូបឋមដោយផ្ទាល់ គរុនិស្សិតជាង២០០នាក់ ជាអ្នកកែសន្លឹកកិច្ចការ បេក្ខជនប្រឡងគ្រូបឋមដំណាក់កាលទី១	នៅថ្ងៃទី១២ សីហា ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ នឹងរៀបចំការប្រឡងជ្រើសរើសគ្រូបង្រៀននៅបឋមសិក្សា ដំណាក់កាលទី២។ ដើម្បីឱ្យការប្រឡងនេះ ប្រព្រឹត្តទៅដោយតម្លាភាព និងយុត្តិធម៌ លោក ហ៊ុន ម៉ានី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ បានដឹកនាំប្រជុំពិភាក្សា ការងារលម្អិតឆ្ពោះទៅកាន់ការប្រឡងប្រជែង។
អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ប្រមូលចំណូលពន្ធ-អាករគ្រប់ប្រភេទបានត្រឹម១ ៩១៧,៩៦លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងឆមាសទី១។ ចំណូលនេះស្មើនឹង៤៧,៤ភាគរយនៃផែនការប្រចាំឆ្នាំ២០២៤។ បើតាមរបាយការណ៍ស្តីពី លទ្ធផលនៃការអនុវត្តថវិកាឆមាសទី១ និងការវាយតម្លៃលើការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២៤របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលទើបចេញនាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ការណ៍នេះកើតឡើងដោយសារការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង នៃចំណូលពីពន្ធលើប្រាក់ចំណូល និងពីអាករពិសេសលើមុខទំនិញ និងសេវាក្នុងស្រុក។ « ដូចនេះ, តាមការប៉ាន់ស្មានរហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ចំណូលពន្ធដារ (ថ្នាក់ជាតិ) អាចនឹងសម្រេចបានប្រមាណ ៨៥,៥ភាគរយ នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ ២០២៤ ប៉ុណ្ណោះ ដោយហេតុថា ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលដែលទទួលបានក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ ២០២៤ មិនអាចសម្រេចបានតាមការរំពឹងទុក។ ហើយ ចំណូលពន្ធដារក្នុងត្រីមាសទី២ ធៀបនឹងត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ ២០២៣ ហាក់ពុំមានកំណើន គួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះទេ»។ នេះបើតាមរបាយដដែលរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច។ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបានបង្ហាញថា ក្នុងរយៈពេល៦ខែមកនេះ ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលដែលគ្របដណ្តប់ប្រមាណ ៥៤,៥ភាគរយនៃចំណូលពន្ធដារថវិកាថ្នាក់ជាតិសរុប គឺអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលបាន៥២ភាគរយ។ រីឯពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សគ្របដណ្តប់ប្រមាណ១០,៦ភាគរយនៃចំណូលពន្ធដារថវិកាថ្នាក់ជាតិសរុប អនុវត្តបាន៤៦,១ភាគរយ, អាករលើតម្លៃបន្ថែម (របបផ្ទៃក្នុង) ដែលគ្របដណ្តប់ប្រមាណ២៦ភាគរយនៃចំណូលពន្ធដារថវិកាថ្នាក់ជាតិសរុប អនុវត្តបាន៤៥,២ភាគរយ។ ចំពោះអាករពិសេសលើទំនិញ-សេវាក្នុងស្រុកដែលគ្របដណ្តប់ប្រមាណ៧,៧ភាគរយនៃចំណូលពន្ធដារថវិកាថ្នាក់ជាតិសរុប គឺអនុវត្តបាន៣៥,៨ភាគរយ នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ។ ក្រៅពីពន្ធដារ, ការប្រមូលចំណូលពីពន្ធគយរបស់កម្ពុជាក៏មិនអាចសម្រេចបានផែនការប្រចាំឆ្នាំ២០២៤នេះ ផងដែរ។ ការប្រមូលចំណូលពន្ធគយនៅក្នុងឆ្នាំទី១ គឺមាននិន្នាការថយចុះដែលសម្រេចបានត្រឹម៤៤,២ភាគរយនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ។ តាមការប៉ាន់ស្មានរហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ ចំណូលពន្ធ និងអាករគយអាចនឹងសម្រេចបានត្រឹម៨៥,៥ភាគរយនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ២០២៤។ ការធ្លាក់ចុះចំណូលពាណិជ្ជកម្មនេះ បណ្តាលមកពីការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនានាកាន់តែទូលំទូលាយ និងកាន់តែកើនជាបន្តបន្ទាប់, ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ឧស្សាហកម្ម ផលិតកម្ម កម្មន្តសាលរបស់កម្ពុជា កាន់តែរីកចម្រើនទៅមុខ ធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានលទ្ធភាពផលិតនូវទំនិញមួយចំនួនជំនួសការនាំចូល, និង ការផ្គុំដំឡើងយានយន្តនៅ កម្ពុជាមានដំណើរការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដែលធ្វើឱ្យរចនាសម្ព័ន្ធចំណូលរបស់រដ្ឋមានការប្រែប្រួល៕	ការប្រមូលចំណូលពន្ធ-អាករគ្រប់ប្រភេទរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ អាចមិនសម្រេចបានតាមផែនការប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ៤ ១៦៣,៣៥លានដុល្លារ។ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានវាយតម្លៃបែបនេះ ខណៈការប្រមូលចំណូលរបស់ពន្ធដារក្នុងឆមាសទី១សម្រេចបានត្រឹម៤៧,៦ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ពោលទាបរហូតដល់១០,៩ពិន្ទុ បើធៀបនឹងគ្រាដូចគ្នា កាលឆ្នាំ២០២៣។
ព្រឹត្តិការណ៍យុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១៨-២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រោមគំនិតផ្ដួចផ្ដើម សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ដ្រីកម្ពុជា។ លោក វ៉ាត់ ចំរើន បញ្ជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះ មិនមែនធ្វើឲ្យតែបានៗទេ ប៉ុន្ដែត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ជាខ្លាំងទៅលើ បទបញ្ជានៃការប្រកួត តម្លាភាពនៃការរៀបចំ ការចុះឈ្មោះ និងប្រាក់រង្វាន់ខ្ពស់។ អនុប្រធានអចិន្ដ្រៃយ៍រូបនេះ បញ្ចាក់ថា ប្រាក់រង្វាន់ គឺមិនតិចជាងការប្រកួតតាមស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍ ឬក៏សង្វៀនឯកជនឡើយ ព្រោះប្រសិនជាលុយរង្វាន់តិចកីឡាករអាជីព នឹងមិនចូលរួមឡើយ។ «ខ្ញុំ គិតថាការរៀបចំប្រកួតអាជីព ក្នុងការឲ្យប្រាក់រង្វាន់នេះ មិនឲ្យទាបពេកជាងការប្រកួតអាជីព (Professional) តាមស្ថានីយ៍ផ្សេងៗទេ ព្រោះបើទាបជាងនេះ គេមិនចូលទេ។»។ លោក វ៉ាត់ ចំរើន បាននិយាយដូច្នេះ។ ដោយឡែក ការប្រកួតថ្នាក់ជាតិកន្លងមក ដូចជាការប្រកួតជើងឯកថ្នាក់ជាតិប្រដាល់គុនខ្មែរ និងតាមសហព័ន្ធកីឡាប្រយុទ្ធនានា ទទួលបានប្រាក់រង្វាន់តិច។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោក វ៉ាត់ ចំរើន ពន្យល់ថា ការប្រកួតថា្នក់ជាតិ គឺជាការប្រើប្រាក់គម្រោងថវិកាជាតិ។ ដូច្នេះហើយ ប្រាក់រង្វាន់ គឺមានកម្រិត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កីឡាករ-កីឡាការិនី ដែលបានជ័យលាភីថ្នាក់ជាតិ ត្រូវតែស្មើគ្នាទៅតាមច្បាប់ និងស្មើគ្នាទាំងអស់គ្រប់សហព័ន្ធ។ អនុប្រធានគណៈកម្មការចំពោះកិច្ច និងជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡារូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ការប្រកួតរបស់ជាតិ ថវិកាជាតិ គឺមានកម្រិត។ ដូច្នេះ ជើងឯកថ្នាក់ជាតិ គឺត្រូវស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ និងស្មើគ្នាចំពោះសហព័ន្ធផ្សេងទៀត មិនអាចសហព័ន្ធប្រដាល់គុនខ្មែរមួយ ទទួលប្រាក់រង្វាន់មេដាយ ក្នុងការប្រកួតជើងឯកជាតិ លើសគេ ឬលើសកីឡាផ្សេងទៀតបានទេ។» លោក វ៉ាត់ ចំរើន សង្កត់ធ្ងន់ថា កីឡាករ-កីឡាការិនី ត្រូវមានឧត្តមគតិខ្ពស់ក្នុងការចូលរួម និងកុំគិតតែពីលាភសក្ការៈជាធំចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ថ្នាក់ជាតិ។ ជាពិសេស រដ្ឋលេខាធិការរូបនេះ ជំរុញឲ្យអ្នកគុននិយមទាំងនោះចូលរួមឲ្យបានច្រើនក្នុងព្រឹត្តិការណ៍យុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ និងកុំគិតពីលាភសក្ការៈ ឬប្រាក់រង្វាន់ ខ្ពស់ជាងកិត្តយសនៃកីឡា។ «យើង ត្រូវមានមានឧត្តមគតិថា នេះគឺជាពានរង្វាន់របស់សម្ដេចធិបតី ជាថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់យើង។ យើង ត្រូវមានឆន្ទៈក្នុងការចូលរួមសិន។ បើយើងនិយាយថា បើចូលរួមគ្រាន់តែលាភសក្ការៈ យើងត្រូវសួរខ្លួនយើងថា យើងប្រកួត យើងលេងកីឡារាល់ថ្ងៃនេះ ដើម្បីតែលាភសក្ការៈ ឬក៏អ្វី?»។ លោក វ៉ាត់ ចំរើន បានសង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះ។ ការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះ គឺមិនមែនធ្វើឲ្យរួចតែពីដៃទេ ព្រោះបទបញ្ជារលក្ខណៈជាវិទ្យាសាស្ដ្រកីឡា និងមានស្ដង់ដាររួម។ ស្ដង់ដាររួម ដែលលោក វ៉ាត់ ចំរើន និយាយនោះ គឺសម្ដៅយកស្ដង់ដារបទបញ្ជារ ដែលមិនមាននិន្នាការទៅរកគុនខ្មែរ គុនល្បុក្កតោ ឬគុនណាមួយ ឲ្យផ្សេងពីការប្រកួតលើឆាកអន្ដរជាតិឡើយ។ បទបញ្ជាប្រកួត ដែលមានលក្ខណៈរួមគ្នានេះ និងទាក់ទាញឲ្យមានការចូលរួមយូអង្វែង។ អនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍រូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះ៖«យើងយកប្រភេទបទបញ្ជារស្ដង់ដារ។ ស្ដង់ដារនេះ ជាស្ដង់ដារដែលយើងយកប្រភេទការប្រកួតស្ដង់ដារអន្ដរជាតិ។ យើង ហៅថាស្ដង់ដារបទបញ្ជាការប្រកួតប្រកបដោយវិទ្យាសាស្ដ្រកីឡាថ្មី។ ក្នុងបទបញ្ជាការប្រកួត នៃការរៀបចំនេះ គឺមិនមែនជាការរៀបចំដើម្បីទាញ ឲ្យគោលការមាននិន្នាការរបស់គុនខ្មែរ ល្បុក្កតោ ឬក្បាច់គុនណាមួយ ឲ្យផ្សេងទៅនឹងឆាកអន្ដរជាតិនោះទេ។ យើង ទាញគោលការនេះឲ្យសមស្របតាមគោលការរបស់កីឡា ហើយឲ្យមានការចូលរួមយូរអង្វែង និងឲ្យមានការទាក់ទាញការចូលរួម។»។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្រោមគំនិតផ្ដួចផ្ដើមពីនាយករដ្ឋមន្ដ្រី កម្ពុជា នឹងរៀបចំការប្រកួតយុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ «ពានរង្វាន់សម្ដេចធិបតី» លើកទី១ នៅថ្ងៃទី១៨-២០ ខែតុលា៕	ព្រឹត្តិការណ៍ប្រកួតកីឡាយុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ «ពានរង្វាន់សម្ដេចធិបតី» ត្រូវបានរៀបចំដោយយកចិត្តទុកដាក់ មិនមែនគ្រាន់តែបង្គ្រប់កិច្ចទេ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក វ៉ាត់ ចំរើន អនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មការចំពោះកិច្ច យុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ ដោយបន្ថែមថា ប្រាក់រង្វាន់ មិនតិចជាងការរៀបចំតាមសង្វៀនឯកជននានាឡើយ។
ឧស្សាហកម្មរថយន្តអគ្គិសនីដែលកំពុងរីកចម្រើននៅថៃបច្ចុប្បន្ន កំពុងត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តល្បីៗដូចជា ក្រុមហ៊ុនចិន BYD និង Great Wall Motors។ ក្រុមហ៊ុនទាំងពីរនេះ បានយកថៃជាទីតាំងមូលដ្ឋានផលិតកម្ម ដើម្បីនាំចេញយានយន្តទូទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ យ៉ាងណាមិញ ក្រុមហ៊ុន Hyundai ក៏កំពុងសម្លឹងឃើញទីផ្សាររថយន្តអគ្គិសនីនៅអាស៊ី អាគ្នេយ៍។ បើតាមការប្រកាស BOI រោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុន Hyundai ដែលមានតម្លៃ ២៨លានដុល្លារនឹងសង់នៅភាគអាគ្នេយ៍នៃទីក្រុងបាងកក ហើយអាចចាប់ផ្តើមផលិត នៅឆ្នាំ២០២៦។ អគ្គលេខាធិការ BOI លោក Narit Therdsteerasukdi បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖«ខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ ផ្គង់ដ៏រឹងមាំរបស់ថៃនាពេលបច្ចុប្បន្ន នឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការផ្គត់ផ្គង់មិនតិចជាង ១ភាគ៣ នៃវត្ថុធាតុដើម និងគ្រឿងបន្លាស់ដែល Hyundai ត្រូវការដើម្បីរួមចំណែកដល់ឧស្សាហកម្ម ក្នុងស្រុក»។ នៅក្នុងទីផ្សារអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ការលក់រថយន្តអគ្គិសនីកំពុងកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង។ ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តអគ្គិសនីទាំងអស់ មានតែ BYD ដែលកំពុងប្រជែងយ៉ាងខ្លាំង ជាមួយរថយន្តម៉ាស៊ីនចំហេះ របស់ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង។ យោងតាមក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវទីផ្សារ Counterpoint Research ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំនេះ ថៃជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតរថយន្តអគ្គិសនីដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងតំបន់ ដែលស្មើនឹង ៥៥ភាគរយ នៃការលក់រថយន្តអគ្គិសនីសរុបនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍៕	ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តកូរ៉េខាងត្បូង Hyundai Motor Company បោះទុនវិនិយោគ ១ពាន់លានបាត (២៨លានដុល្លារ) ដើម្បីបង្កើតរោងចក្រដំឡើងរថយន្តអគ្គិសនី និងអាគុយសាកនៅថៃ។ នេះបើតាមក្រុមប្រឹក្សាវិនិយោគថៃ (BOI) ប្រកាសនាថ្ងៃទី៧ ខែសីហា។
Chief Easy បង្កើននិន្នាការរីកចម្រើននៃធនាគារឌីជីថលនៅប្រទេសកម្ពុជា និងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ស្នើសុំប្រាក់កម្ចីបានយ៉ាងងាយស្រួលពីគ្រប់ទីកន្លែង គ្រប់ពេលវេលា និងធានាការឆ្លើយតបក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងនៃថ្ងៃធ្វើការ។ ជាមួយការអនុម័តដំបូងដោយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ កម្មវិធីទូរសព្ទដៃនេះ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យផ្តល់ប្រាក់កម្ចីខ្នាតតូច ១០០០ ដុល្លារ។ ដែនកំណត់នេះត្រូវបានបង្កើនដល់ ៥០០០ដុល្លារ ក្រោយមានការអនុម័តជាថ្មីនៅឆ្នាំ២០២២ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យកម្មវិធីនេះបំពេញតម្រូវការអតិថិជនកាន់តែប្រសើរ។ Chief Easy ជួយគាំទ្រដល់និស្សិត និងក្រុមគ្រួសាររបស់និស្សិត Chief Easy បង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការផ្តល់សេវាហិរញ្ញវត្ថុទូលំទូលាយ ជាពិសេសដល់ប្រជាជនកម្ពុជាដែលត្រូវការសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុ។ កិច្ចសហការរបស់ធនាគារ ឈីហ្វជាមួយនឹងសាកលវិទ្យាល័យ ប៊ែលធី អន្តរជាតិ អនុញ្ញាតឱ្យយើងផ្ដល់កម្ចីដល់អតិថិជនកាន់តែទូលំទូលាយ ក៏ដូចជាជួយគាំទ្រដល់និស្សិត និងក្រុមគ្រួសាររបស់និស្សិតក្នុងដំណោះស្រាយហិរញ្ញវត្ថុ។ សាកលវិទ្យាល័យ ប៊ែលធី អន្តរជាតិ នឹងជួយគាំទ្រ និងទទួលស្គាល់កម្មវិធី Chief Easy ហើយណែនាំដល់និស្សិតរបស់ខ្លួន និងក្រុមគ្រួសាររបស់និស្សិត។ លក្ខខណ្ឌពិសេសនៅក្នុងភាពជាដៃគូនេះអាចឱ្យនិស្សិត ឪពុកម្តាយ និងអាណាព្យាបាលទទួលបានប្រាក់កម្ចីខ្នាតតូចរហូតដល់ ៥០០០ ដុល្លារ ដែលត្រូវបានរៀបចំជាពិសេសដើម្បីជួយដល់ការចំណាយលើការសិក្សា និងតម្រូវការហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងទៀត។ ផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់អតិថិជនដែលមានតម្រូវការហិរញ្ញវត្ថុបត់បែនកាន់តែប្រសើរ កម្មវិធីនេះផ្តល់ប្រាក់កម្ចីរហូតដល់ ៥០០០ដុល្លារ ជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌនៃការសងរហូតដល់ ៣ ឆ្នាំ ដែលជាជម្រើសងាយស្រួល និងបត់បែនសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។ តាមរយៈការធ្វើឱ្យដំណើរការកម្ចីប្រាក់មានភាពសាមញ្ញ និងផ្តល់ព័ត៌មានត្រឡប់មកវិញដោយរហ័ស Chief Easy មានគោលបំណងធ្វើឱ្យសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុមានបរិយាបន្នភាព និងអាចបម្រើទៅដល់អតិថិជនគ្រប់ៗគ្នា។ ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររវាងសាកលវិទ្យាល័យ ប៊ែលធី អន្តរជាតិ និងធនាគារ ឈីហ្វ គូសបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាក្នុងការលើកកម្ពស់លទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញវត្ថុ ចុះកម្មសិក្សា ឱកាសការងារ និងជួយគាំទ្រដល់ការបន្តសិក្សារបស់និស្សិតនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ ស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ធនាគារ ឈីហ្វ នឹងផ្លាស់ប្តូរទីតាំងថ្មីទៅអគារ Chief Tower ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដែលជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលស្ថិតនៅតាមបណ្តោយមហាវិថីព្រះមុនីវង្ស កែងផ្លូវលេខ ៩៣ នៅសង្កាត់បឹងកេងកង១ រាជធានីភ្នំពេញ។ Chief Easy គឺជាកម្មវិធីកម្ចីប្រាក់ខ្នាតតូចបែបឌីជីថលថ្មីរបស់ធនាគារ ដែលផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់អតិថិជនដែលត្រូវការកម្ចីខ្នាតតូចដោយប្រើកម្មវិធី Digital Mobile Application Platform។ កម្មវិធីទូរស័ព្ទនេះមាននៅលើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ iOS និង Android។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពី Chief Easy និងរបៀបស្នើសុំកម្ចី សូមចូលទៅកាន់គេហទំព័រផ្លូវការរបស់ Chief Bank ឬទាញយកកម្មវិធីទូរស័ព្ទ Chief Easy ថ្ងៃនេះ៕ គេហទំព័រ: https://www.chiefbank.com.kh App Store: https://apple.co/3A1kXzD Google Play: https://bit.ly/2WrWBkK 097 9 900 878 089 900 878 010 900 878 023 900 878 (ការិយាល័យកណ្តាល) 023 900 879 (សាខាព្រះនរោត្តម) 023 212 878 (សាខាផ្សារអូឡាំពិក) 023 230 488 (សាខាច្បារអំពៅ) 023 998 878 (សាខាអ៊ីអនមានជ័យ) (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	ភ្នំពេញ៖ ធនាគារពាណិជ្ជ ឈីហ្វ (ខេមបូឌា) ម.ក និងសាកលវិទ្យាល័យ ប៊ែលធី អន្តរជាតិ បានឈានដល់កិច្ចសហការគ្នាតាមរយៈអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះផ្តោតលើកម្មវិធី Chief Easy ជាកម្មវិធីកម្ចីប្រាក់ខ្នាតតូចបែបឌីជីថល ដែលជួយបង្កើនភាពងាយស្រួលនៃកម្ចីផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៅប្រទេសកម្ពុជា។
សូមទស្សនាវីដេអូពីការសម្ដែងបទ «ព្រាបសន្តិភាព»ដូចខាងក្រោម៖ សិស្សានុសិស្ស គឺអ្នកប្រគំតន្រ្តី សម្ដែង រាំ និងច្រៀង នៅនឹងកន្លែងផ្ទាល់តែម្ដង។ នៅសាលាពួកគេ ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកសិល្បៈតន្រ្តី និងចម្រៀងជាប្រចាំ ពីលោកគ្រូអ្នកគ្រូ និងបានហ្វឹកហាត់រយៈពេលប្រមាណ៣ថ្ងៃ មុននឹងសម្ដែងជាសាធារណៈ។ ទំនុកច្រៀងបទ«ព្រាបសន្តិភាព»៖ ១. ព្រាបអឺយព្រាបសល្អបរិសុទ្ធ សុភាពបំផុតរស់នៅក្នុងលោកា មនុស្សក្នុងពិភពសែនស្នេហា ចិត្តយើងប្រាថ្នាឱ្យជាប់ហឫទ័យ។ ២. ព្រោះតែចង់បានសន្តិភាព ព្រាបអឺអឺងអឺយខ្មែរយើងទាំងប្រុសស្រី ត្រូវតែសាមគ្គីខំពួតដៃ កសាងបុរីឱ្យរុងរឿងអឺយ៕ វីដេអូ៖ ស៊ុល រ៉វី១.ព្រាអើយព្រាសល្អបរិសុទ្ធ សុភាពបំផុតរស់នៅក្នុងលោកា មនុស្សក្នុងពិភពសែនស្នេហា ចិត្តយើងប្រាថ្នាឲ្យជាប់ហារទ័យ។ ២. ព្រោះតែចង់បានសន្តិភាព ព្រាបអើយខ្មែរយើងទំាងប្រុសស្រី ត្រូវតែសាមគ្គឺខំពួតដៃ កសាងបុរីឲ្យរុងរឿងអើយ។	សៀមរាប៖ ទស្សនីយភាពសិល្បៈ ការសម្ដែងបទ «ព្រាបសន្តិភាព» នៃសិស្សានុសិស្ស ពីសាលាបឋមសិក្សាវត្តរាជបូណ៌ ក្រុងសៀមរាប។ ការសម្ដែងនេះ ធ្វើឡើងកាលថ្ងៃទី៥ ខែសីហា នៅបរិវេណសួនច្បារព្រះរាជដំណាក់ ដើម្បីអបអរការបើកការដ្ឋានព្រែកជីក ហ្វូណនតេជោ។
សមាជិកសភាអតីតបក្សឆ្ពោះទៅមុខ ១៤៣នាក់ បានជួបជុំគ្នាបង្កើតបក្សថ្មី ដែលដាក់ឈ្មោះថា «បក្សប្រជាជន»។ ប្រធានបក្សថ្មី ជាលោក Natthaphong Ruengpanyawut មានវ័យ៣៧ឆ្នាំ និងបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសកលវិទ្យាល័យ Chulalongkorn ផ្នែកវិស្វកម្មកុំព្យូទ័រ។ «វិទ្យាស្ថានដែលសំខាន់ និងធន់បំផុត នៅក្នុងប្រព័ន្ធនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ គឺប្រជាជន ដែលមានអំណាចបំផុតនៅក្នុងការដឹកនាំប្រទេស»។ បក្សប្រជាជន បានសរសេរបែបនេះ លើគណនីបណ្តាញសង្គមរបស់ខ្លួន ដោយបង្ហាញពីស្លាកសញ្ញាបក្សថ្មី និងឈ្មោះបក្សថ្មី នៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា។ សំណេរដដែល បានបញ្ជាក់ថា បក្សមួយនេះ នឹងនៅជាមួយប្រជាជន សម្រាប់ប្រជាជន ដើម្បីបង្កើតប្រទេសថៃ ដែលអំណាចខ្ពស់បំផុត ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាជន។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍។ មេដឹកនាំបក្សប្រជាជន លោក Natthaphong បានឈានជើងនយោបាយដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ជាមួយបក្សអនាគតឆ្ពោះទៅមុខ ដែលត្រូវបានរំលាយនៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ពាក់ព័ន្ធនឹងការបំពានច្បាប់រៀបចំការបោះឆ្នោត។ ទោះទើបតែបង្កើតថ្មី បក្សប្រជាជន បានដាក់គោលដៅឈ្នះការបោះឆ្នោតសភានៅពេលខាងមុខ ក្នុងសំឡេងភាគច្រើន ដើម្បីអាចឈានដល់រដ្ឋាភិបាលផ្លាស់ប្តូរមួយ។ បក្សថ្មីនេះ នៅតែប្តេជ្ញាធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ប៉ុន្តែលើកនេះ នឹងមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុន។ ចាប់ពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហា បក្សប្រជាជន នឹងបើកការទទួលពាក្យចូលជាសមាជិក ដោយបក្សបានកំណត់យកសមាជិកចំនួន ១០ម៉ឺននាក់នៅដំណាក់កាលដំបូង ហើយ១០លាននាក់នៅដំណាក់កាលចុងក្រោយ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Thai PBS។ ការបង្កើតបក្សប្រជាជន ធ្វើឡើងត្រឹមរយៈពេល ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយតុលាការធម្មនុញ្ញថៃ បានរំលាយបក្សឆ្ពោះមុខ ដោយសារប៉ុនប៉ុងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។ សមាជិកគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិរបស់បក្សចំនួន ១១នាក់ ត្រូវបានហាមឃាត់ធ្វើនយោបាយរយៈពេល ១០ឆ្នាំ ក្នុងនោះរួមមានលោក Pita Limjaroenrat អតីតមេដឹកនាំបក្ស។ បក្សឆ្ពោះទៅមុខ ជាបក្សនយោបាយសំខាន់ទី៩ ដែលត្រូវបានតុលាការធម្មនុញ្ញរំលាយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧ មក។ កន្លងមក តុលាការធម្មនុញ្ញធ្លាប់រំលាយបក្សនយោបាយសំខាន់ៗដូចជា បក្សថៃស្រលាញ់ថៃ, បក្ស Pattana Chartthai, បក្ស Thai Ground, បក្សអំណាចប្រជាជន, បក្ស Chart Thai, បក្ស Neutral Democratic, បក្ស Thai Raksa Chart, និងបក្ស Future Forward Party៕	សមាជិកសភាចំនួន ១៤៣នាក់របស់បក្សឆ្ពោះទៅមុខ ដែលត្រូវបានតុលាការធម្មនុញ្ញថៃរំលាយ បានបង្កើតបក្សនយោបាយថ្មីមួយទៀត នៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា។ ការបង្កើតបក្សថ្មីនេះ ធ្វើឡើងក្រោយតែ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ នៅពេលតុលាការធម្មនុញ្ញរំសាយបក្សឆ្ពោះទៅមុខ ដោយសារប៉ុនប៉ងកែច្បាប់ប្រមាថស្តេចថៃ។
គណៈប្រតិភូធុរកិច្ចឥណ្ឌាដែលមានទីស្នាក់ការនៅប្រទេសសិង្ហបុរី បានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដើម្បីឈ្វេងយល់ទីផ្សារវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបជាមួយលោក ងួន ម៉េងតិច អគ្គនាយកសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា គណៈប្រតិភូធុរកិច្ចឥណ្ឌា បានបង្ហាញការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងលើទីផ្សារកម្ពុជា ជាពិសេសវិស័យសុខាភិបាល ទេសចរណ៍ កសិកម្ម និងម្ហូបអាហារ។ លោក មូហាមេត ជីនណា ប្រធានក្រុមហ៊ុនយូណៃធីតរបស់ឥណ្ឌា បានស្នើសុំការគាំទ្រ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពីសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ទាក់ទាញវិនិយោគិនពីតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា និងតំបន់ផ្សេងទៀតនៅទូទាំងពិភពលោក។ លើសពីនេះ ទាក់ទាញបណ្តាប្រទេសមូស្លីមចំនួន ៥៧ ដើម្បីមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ រូបភាពពីសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បើតាមសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ព្រឹត្តិការណ៍ជំរុញធុរកិច្ចនេះ គ្រោងរៀបចំនៅរាជធានីភ្នំពេញនាចុងឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុខ។ ប្រធានក្រុមហ៊ុនឥណ្ឌាខាងលើ ក៏មានបំណងជំរុញទេសចរណ៍តាមនាវាខ្នាតធំ ពីកម្ពុជា ទៅចិន វៀតណាម និងថៃ ដែលជាវិស័យសក្តានុពលមួយ កំពុងទទួលបានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ លោក មូហាមេត កំពុងសម្របសម្រួលជាមួយក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជំនួយបរិក្ខាពេទ្យមកកម្ពុជា រួមមានបរិក្ខាព្យាបាលជំងឺមហារីក និងសន្លាក់ឆ្អឹងជាដើម។ លោក ងួន ម៉េងតិច អគ្គនាយកសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានយល់ព្រមលើសំណើរបស់ឥណ្ឌា ជុំវិញការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ជំរុញធុរកិច្ច។ លោក ងួន ម៉េងតិច បញ្ជាក់ថា សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា នឹងសិក្សា និងពិភាក្សាលម្អិតអំពីការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍រួមគ្នានេះ។ សូមបញ្ជាក់ថា នៅឆ្នាំ២០២៤នេះ ប្រទេសកម្ពុជា និងឥណ្ឌា បានប្រកាសបើកជាផ្លូវការ «ឆ្នាំទេសចរណ៍កម្ពុជា-ឥណ្ឌាលើកទី១» ដើម្បីទាក់ទាញទេសចរណ៍ និងវិនិយោគិន។ ឥណ្ឌាក៏ឈរនៅលេខរៀងទី១៧ នៃដៃគូពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែរ។	ភ្នំពេញ៖ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់កម្ពុជា ធុរកិច្ចឥណ្ឌា បានចាប់អារម្មណ៍លើទីផ្សារកម្ពុជា ជាពិសេសវិស័យសុខាភិបាល ទេសចរណ៍ កសិកម្ម និងម្ហូបអាហារ។ នេះបើតាមសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ដែលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូធុរកិច្ចឥណ្ឌា កាលពីថ្ងៃទី៨ សីហា។
លោក Manu Rajan អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Wing Inter Logistic Technologies ដែលជាក្រុមហ៊ុនមេរបស់ Wingmarket បានលើកឡើងពីសក្តានុពលភាពនៃកិច្ចសហការមួយនេះ។ លោក Manu Rajan បានថ្លែងថា «តាមរយៈការរួមបញ្ចូលគ្នានៃដំណោះស្រាយខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ដ៏ទំនើបពី Wingmarket រួមជាមួយនឹងហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា យើងអាចបង្កើតបាននូវថ្នាលដ៏មានអានុភាពមួយ ដែលនឹងជួយសម្រួលក្នុងការទិញផលិតផលហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ហើយជំរុញកំណើនអាជីវកម្មឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពបន្ថែមទៀត។» លោក Manu Rajan អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Wing Inter Logistic Technologies Wingmarket គឺជាថ្នាលឌីជីថលដ៏ទំនើបមួយដែលជួយដល់អាជីវកម្មកម្ពុជាឱ្យសម្រេចបាននូវកំណើនដ៏ខ្លាំងខ្លា ដោយផ្តល់នូវដំណោះស្រាយសម្បូរបែប និងយន្តការខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ដ៏ទំនើបរបស់ខ្លួន។ Wingmarket មិនត្រឹមតែជួយសម្រួលប្រតិបត្តិការ ក៏ដូចជាបង្កើនប្រសិទ្ធភាពប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏អាចជំរុញអាជីវកម្មគ្រប់ប្រភេទរីកលូតលាស់ តាមរយៈការបំពាក់មកជាមួយមុខងារវិភាគទិន្នន័យ ដំណោះស្រាយវិក្កយបត្រ ក៏ដូចជាសេវាកម្មដឹកជញ្ជូនផងដែរ។ ជាមួយគា្ននេះ ធនាគារ វីង នឹងផ្តល់ជូនកម្ចីរហ័ស ដើម្បីដោះស្រាយតម្រូវការហិរញ្ញវត្ថុទៅដល់ដៃគូអាជីវកម្មទាំងអស់របស់ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ដែលបានបំពេញគ្រប់លក្ខខណ្ឌ ក្នុងគោលបំណងជំរុញកំណើនអាជីវកម្មជាមួយ ហ៊ិននីគែន ព្រមទាំងដៃគូអាជីវកម្មទូទាំងប្រទេស ដែលភាគច្រើនជាសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម (SMEs) និង មីក្រូសហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យម (MSMEs)។ លោក ហាន ប៉េងក្វាង អគ្គនាយកធនាគារ វីង បានលើកឡើងថា «តាមរយៈកិច្ចសហការនេះ ធនាគារ វីង នឹងអាចផ្តល់សេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុបានកាន់តែច្រើនថែមទៀតទៅដល់ដៃគូអាជីវកម្មរបស់ ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ដែលជួយពួកគាត់ក្នុងការពង្រីកប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម ក៏ដូចជារួមចំណែកជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាផងដែរ។» លោក ហាន ប៉េងក្វាង អគ្គនាយកធនាគារ វីង ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ជាក្រុមហ៊ុនផលិតស្រាបៀរអន្តរជាតិឈានមុខគេដែលមានប្រតិបត្តិការរយៈពេល ៣០ឆ្នាំ ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលបានពង្រឹងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការរួមចំណែកដល់ការរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសតាមរយៈភាពជាដៃគូនេះ។ ជាមួយនឹងយុទ្ធសាស្រ្តរួមគ្នាដើម្បីធ្វើឲ្យកម្ពុជាកាន់តែប្រសើរ ក្រុមហ៊ុនមានគោលបំណងគាំទ្រអតិថិជនរបស់ខ្លួនដោយការបង្កើនល្បឿននៃការពង្រឹងផ្នែកឌីជីថល និងការបើកលទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញប្បទានអាជីវកម្ម។ នាយកគ្រប់គ្រងនៃហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា លោក Andy Hewson បានលើកឡើងថា «យើងមានបំណងពន្លឿនការធ្វើការងារតាមរយៈឌីជីថល និងបច្ចេកវិទ្យានៅទូទាំងខ្សែច្រវាក់ផលិតកម្មរបស់យើង។ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ជំនាញរបស់វីង ក្នុងវិស័យធនាគារឌីជីថល យើងអាចផ្តល់ជូននូវដំណោះស្រាយប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតដែលនឹងជំរុញកំណើនសម្រាប់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និង សេដ្ឋកិច្ចជាទូទៅ។» លោក Andy Hewson នាយកគ្រប់គ្រងនៃហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា លោក Andy Hewson បានបន្តថា «យើងសង្ឃឹមថាដៃគូអតិថិជនរបស់ហ៊ិននីគែន នឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីដំណោះស្រាយឌីជីថលដើម្បីដោះស្រាយតម្រូវការហិរញ្ញវត្ថុពួកគេផ្ទាល់ ដូចជាជួយពង្រឹងការគ្រប់គ្រងលំហូរសាច់ប្រាក់កាន់តែប្រសើរឡើង បង្កើនលទ្ធភាពទទួលបានឥណទាន និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងនៅក្នុងខ្សែច្រវាក់ជាមួយដៃគូអាជីវករក្នុងស្រុក។» កិច្ចសហការនេះ គឺជាការបោះជំហានដ៏សំខាន់សំដៅដល់ការបង្កើតបាននូវការរួមបញ្ចូលប្រព័ន្ធអេកូឡូហ្ស៊ីឌីជីថលដ៏រឹងមាំមួយដែលគាំទ្រភាពច្នៃប្រឌិត ភាពងាយស្រួលទទួលបានសេវាហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ដូចជាការរីកចម្រើនផ្នែកអាជីវកម្មប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៃវិស័យសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមនៅកម្ពុជាផងដែរ៕ (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	ធនាគារ វីង ថ្នាលទីផ្សារឌីជីថល Wingmarket និងក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បានរួមសហការគ្នាដើម្បីគាំទ្រទៅដល់អាជីវកម្មក្នុងស្រុក តាមរយៈការរួមបញ្ចូលគ្នានូវចំណុចខ្លាំងរបស់ស្ថាប័នទាំងបី ដោយផ្តល់នូវសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុងាយស្រួលប្រើប្រាស់ ក៏ដូចជាដំណោះស្រាយខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ដ៏មានប្រសិទ្ធភាព។
ម្ចាស់មេដាយមាសកីឡាទូករ៉ូអ៊ីង បានសុំមិត្តស្រីរៀបការ ហើយក៏មានការចាក់ផ្សាយផ្ទាល់នៅលើគេហទំព័រទស្សនាវដ្តី Today Magazine។ តាមរយៈវីដេអូផ្សាយផ្ទាល់នោះ មិត្តស្រីរបស់កីឡាករ Best ហាក់មានភាពភ្ញាក់ផ្អើល នៅពេលឃើញកីឡាករ Best លុតជង្គង់ សុំនាងរៀបការ ជាមួយនឹងសម្រស់ប៉ម Eiffel ហើយអមមនុស្សច្រើននាក់បានកាន់ភួងផ្កាកុលាបពណ៌លឿងជាច្រើនទង ឈរនៅជុំវិញនោះ។ នៅពេលសុំមិត្តស្រីរៀបការ កីឡាករ Best ក៏បានពន្យល់ពីអត្ថន័យផ្កាកូលាបចំនួន ២,៧៣៨ទង ដែលបង្ហាញពីរយៈពេលនៃទំនាក់ទំនងដែលពួកគេបានស្គាល់គ្នា ហើយផ្កាកុលាបពណ៌លឿងតំណាងឱ្យទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេនៅតាមប្រព័ន្ធបណ្តាញសង្គម Snapchat ដែលអ្នកទាំងពីរប្រើក្នុងពេលទាក់ទងគ្នា។ មុនពេលសុំមិត្តស្រីរៀបការ អត្តពលិកអាម៉េរិក វ័យ ២៦ឆ្នាំ រួមទាំងមិត្តរួមក្រុម ៣នាក់ផ្សេងទៀត មាន Nick Mead, Michael Grady និង Liam Corrigan ដណ្តើមបានមេដាយមាសអូឡាំពិកលើប្រភេទកីឡាទូករ៉ូអ៊ីង សម្រាប់ប្រទេសពួកគេ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែសីហា។ Best បានចាប់ផ្តើមលេងកីឡាទូករ៉ូអ៊ីងនេះ ក្នុងឆ្នាំ ២០១០ បន្ទាប់មករូបគេបានចូលរួមប្រកួតតំណាងឱ្យសកលវិទ្យាល័យ Drexel ហើយក៏ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយអាម៉េរិក ឱ្យចូលរួមប្រកួតកីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងតូក្យូ ឆ្នាំ ២០២០។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ កីឡាករ Best និងមិត្តស្រីនាង Duncan សុទ្ធសឹងតែបញ្ចប់ការសិក្សានៅសកលវិទ្យាល័យ Drexel ដូចគ្នា ទៅលើមុខជំនាញមូដសម្លៀកបំពាក់ និងការរចនា៕	Justin Best កីឡាករទូករ៉ូអ៊ីងរបស់អាម៉េរិក សុំមិត្តស្រីនាង Lainey Duncan រៀបការ ចំពោះមុខប៉ម Eiffel អមជាមួយនឹងផ្តាកុលាបពណ៌លឿងជិត ៣ពាន់ទង ក្រោយពេលរូបគេដណ្តើមបានមេដាយមាសកីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស។
បើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់រដ្ឋបាលខណ្ឌដូនពេញ សកម្មភាពចាក់សំរាមពាសវាលពាសកាល របស់បុរសចំណាស់នេះ ត្រូវបានគេចែកចាយព្រោងព្រាតនៅលើបណ្តាញសង្គម កាលពី យប់ថ្ងៃទី៨ ខែសីហា។ លុះមកដល់ថ្ងៃទី៩ ខែសីហា រដ្ឋបាលខណ្ឌបានអញ្ជើញអ្នកប្រព្រឹត្តរូបនេះមកសាសួរ ដោយគេទទួលស្គាល់ថា ពិតជាបានចាក់សំរាមចូលតាមទឹកហូរ ពេលភ្លៀងធ្លាក់ពិតប្រាកដមែន។ ករណីនេះ រដ្ឋបាលខណ្ឌដូនពេញ បានសម្រេចពិន័យប្រាក់៤០ម៉ឺនរៀល ដោយយោងតាមមាត្រា៤២ ជំពូកទី៧ នៃអនុក្រឹត្យរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន និងណែនាំមិនឱ្យមានការចាក់សំរាមពាសវាលពាសកាលបន្តទៀត៕	បុរសម្នាក់ ត្រូវបានរដ្ឋបាលខណ្ឌដូនពេញ ពិន័យប្រាក់៤០ម៉ឺនរៀល ក្រោយចាក់សំរាមចេញពីក្នុងធុងសំរាម ចូលក្នុងទឹកដែលកំពុងជន់លិចដោយសារភ្លៀង កាលពីយប់ថ្ងៃទី៨ ខែសីហា។ បុរសរូបនេះ មានវ័យ៥៩ឆ្នាំ និងជាសន្តិសុខនៅក្រុមហ៊ុនមួយកន្លែង ស្ថិតក្នុងសង្កាត់បឹងរាំង ខណ្ឌដូនពេញ។
នាយកប្រតិបត្តិធនាគារ JPMorgan Chase លោក Jamie Dimon បានយល់ថា សញ្ញាណនៃការថមថយនៃអត្រាធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចអាម៉េរិកមានកម្រិត ៣៥-៤០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ នេះមានន័យថាសេណារីយ៉ូនៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចមានអត្រា។ កាលពីខែកុម្ភៈ លោក Dimon បានវាយតម្លៃទីផ្សារអំពីហានិភ័យនៃការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ច។ នាពេលនេះ នៅពេលសួរថា តើលោកបានផ្លាស់ប្តូរការយល់ឃើញឬយ៉ាងណា នាយកប្រតិបត្តិរូបនេះនៅបង្ហាញការព្យាករដូចមុនដដែល។ លោក Dimon សង្គត់ធ្ងន់ថា ៖« នៅតែមានភាពមិនច្បាស់លាស់ជាច្រើនដូចជា ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ លំនៅដ្ឋាន ឱនភាពថវិកា ការចំណាយសហព័ន្ធ ការរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុ និងការបោះឆ្នោត។ ទាំងអស់នេះនឹងធ្វើឱ្យទីផ្សារមានការព្រួយបារម្ភ»។ កាលពីខែមុន សេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតរបស់ពិភពលោកបានបង្កើតការងារថ្មីត្រឹមតែ ១១៤ពានើកន្លែងប៉ុណ្ណោះ។ តួលេខនេះថយចុះជាង ៤៧ភាគរយនិង ៣៦ភាគរយរៀងគ្នាបើធៀបនឹងខែឧសភា និងមិថុនា ខណៈអត្រាគ្មានការងារធ្វើបានកើនឡើងពី ៤,១ភាគរយទៅ ៤,៣ភាគរយ ដែលភាគច្រើនដោយសារមនុស្សជាច្រើនចាប់ផ្តើមស្វែងរកការងារម្តងទៀត។ បច្ចុប្បន្ន JPMorgan ជាធនាគារធំជាងគេនៅអាម៉េរិកទាក់ទងនឹងទំហំទ្រព្យសកម្ម។ នៅឆ្នាំ ២០២២ លោក Dimon បានព្រមានថា អាម៉េរិកនឹងប្រឈមមុខនឹង «ខ្យល់ព្យុះសេដ្ឋកិច្ច» ពេលដែលធនាគារកណ្តាលអាម៉េរិក (Fed) ដំឡើងអត្រាការប្រាក់អាចជំរុញឱ្យប្រទេសនេះធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រោយមកសេដ្ឋកិច្ចបានដំណើរការល្អជាងការព្យាករ។ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា លោក Dimon បានបង្ហាញការសង្ស័យខ្លះដែល Fed អាចធ្វើឱ្យអតិផរណាធ្លាក់ចុះដល់គោលដៅ ២ភាគរយ ដោយសារការចំណាយនាពេលខាងមុខលើវិស័យយោធា និងសេដ្ឋកិច្ចបៃតង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបានបញ្ជាក់ថា ទោះបីជាចំនួននៃការលុបចោលកាតឥណទានកំពុងកើនឡើង ក៏បច្ចុប្បន្នអាម៉េរិកមិនស្ថិតក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ។ « វាតែងតែមានសេណារីយ៉ូជាច្រើនដែលអាចកើតមាន។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ទោះបីជាសេដ្ឋកិច្ចអាម៉េរិកមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ទោះបីជាធ្ងន់ធ្ងរ ឬស្រាលក៏ដោយ ក៏យើងនឹងនៅតែល្អដែរ។ ពិតណាស់ ខ្ញុំអាណិតអ្នកដែលបានបាត់បង់ការងារ»។ លោក Dimon បានបញ្ជាក់បែបនេះ៕	នាយកប្រតិបត្តិធនាគារធំជាងគេរបស់អាម៉េរិកបានព្រមានថា ហានិភ័យនៃការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចនៅទីនេះនៅតែមានកម្រិតខ្ពស់ ដោយសារភាពមិនច្បាស់លាស់ផ្នែកនយោបាយ ថវិកា និងអត្រាការប្រាក់។
ព្រឹត្តិការណ៍យុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ«ពានរង្វាន់សម្ដេចធិបតី» ត្រូវបានបើកចំហរឲ្យមានការចុះឈ្មោះដោយសេរី និងស្មើភាពគ្នា។ ការប្រកួតនេះចែកចេញជា ២វិញ្ញាសាធំៗ៖ ប្រយុទ្ធ និងសម្ដែង។ វិញ្ញាសាសម្ដែង ត្រូវបានបើកទ្វារទទួលចាប់ពីអាយុ១៥ឆ្នាំ-៧០ឆ្នាំ ដែលជាឱកាសសម្រាប់ព្រឹទ្ធាចារ្យ តាមបណ្ដាសហគមន៍បានបច្ចេញសមត្ថភាព។ លោក Derek Bidaut ដែលបានចូលសញ្ជាតិខ្មែរកាលពីឆ្នាំ២០២០ និងជាអតីតកីឡាករគុនល្បុក្កតោ បានប្រាប់សារព័ត៌ថ្មីៗ តាមហ្វេសប៊ុកថា នេះគឺជាឱកាសដ៏ល្អ និងកម្រ ដែលបានប្រមូលព្រឹទ្ធាចារ្យគុនតាមបណ្ដាភូមិ ឃុំ ខេត្ត មកបញ្ចេញក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរ។ នេះ ក៏ជាឱកាសកម្រសម្រាប់អ្នកគាំទ្រទាំងអស់ បានឃើញពីភាពសម្បូរបែប និងផ្សេងៗគ្នា នៃក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរ ផងដែរ។ ចាន់ ឫទ្ឋិស័ក្តិ បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំ គិតថា នេះគឺជារឿងល្អ ព្រោះជាឱកាសសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ឃើញនូវទម្រង់ និងកត្តាក្បាច់គុនផ្សេងគ្នា របស់គុនបុរាណខ្មែរ។ នេះក៏ជាឱកាស បង្ហាញក្បាច់គុនទាំងនេះទៅកាន់អន្ដរជាតិ ផងដែរ។ ថ្ងៃក្រោយព្រឹត្តិការណ៍នេះកាន់តែល្បី នឹងមានការចូលរួមច្រើនពីអន្ដរជាតិ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាព្រឹត្តិការណ៍នឹងឲ្យអ្នកគុននិយមទាំងអស់សាមគ្គីគ្នា ដើម្បីគុនបុរាណខ្មែរ។»។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ ក៏បើកភ្លើងខៀវដល់បរទេសឲ្យចូលរួមដែរ ប៉ុន្ដែអ្នកទាំងនោះត្រូវតែ ធ្លាប់ហាត់ ឬចេះក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរឲ្យច្បាស់លាស់។ ដូច្នេះ នេះក៏ជាឱកាសសម្រាប់ Derek Bidaut កីឡាករល្បុក្កតោបារាំង ដែលបានចូលសញ្ជាតិខ្មែរ ឡើងសង្វៀនប្រកួតម្ដងទៀត បន្ទាប់ពីរូបលោក បានឈប់ប្រកួតតាំងពីឆ្នាំ២០១៧។ កីឡាកររូបនេះ បានហាត់គុនខ្មែរ និងគុនល្បុក្កតោតាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ហើយក៏ធ្លាប់ប្រកួតលើប្រភេទកីឡាប្រយុទ្ធទាំង២នេះ ផងដែរ។ ចំពោះគុនល្បុក្កតោ Derek ធ្លាប់ប្រកួត៥លើក ឈ្នះទាំង៥ និងប្រកួតគុនខ្មែរ ៣៤លើក ក្នុងនោះឈ្នះ២៥ ចាញ់៩។ អ្នកគុននិយមល្បុក្កតោរូបនេះ បានបន្ថែមថា រូបលោកពិតជាចង់ត្រឡប់មកប្រកួតជាពិសេស ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍យុទ្ធគុនចម្រុះបុរាណខ្មែរ។ ប៉ុន្ដេ Derek បារម្ភថារូបខ្លួនអាចត្រូវការពេលវេលាហាត់ច្រើន ដើម្បីឲ្យមានសមត្ថភាពល្អ អាចប្រកួតប្រជែងបានជាមួយអ្នកគុននិយមផ្សេងទៀតបាន។ Derek បានប្រាប់ថា៖«ខ្ញុំ ចង់ឡើងសង្វៀន។ ប៉ុន្ដែត្រូវការលះបង់ច្រើន ព្រោះខ្ញុំខានឡើងសង្វៀនប្រកួតយូរហើយ។ ខ្ញុំ ត្រូវការពេលច្រើនដើម្បីហ្វឹកហាត់ និងស្វែងយល់ពីក្បាច់គុនវិញ។»។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រកួតយុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ«ពានរង្វាន់សម្ដេចធិបតី» នឹងត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃទី១៨-២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤៕	កម្ពុជា នឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍យុទ្ធគុនចម្រុះខ្មែរបុរាណ«ពានរង្វាន់សម្ដេចធិបតី» នៅថ្ងៃទី១៨-២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤។ លោក Derek Bidaut ដែលមានឈ្មោះខ្មែរ ចាន់ ឫទ្ឋិស័ក្តិ និងអតីតកីឡាករគុនល្បុក្កតោ យល់ថានេះ ជាឱកាសដ៏កម្រក្នុងការបានឃើញក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរជាច្រើនទម្រង់ មកពីតាមបណ្ដាសហគមន៍ ហើយក៏ជាឱកាសបានស្គាល់ និងប្រមូលផ្ដុំព្រឹទ្ធាចារ្យទាំងអស់នោះ ផងដែរ។
អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់នេះ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយលោក LEE Jin Young នាយកប្រតិបត្តិនៃធនាគារ PPCBank លោក Park Cheon Gil នាយកប្រតិបត្តិនៃគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ជោគជ័យ ហ្វាយនែន និងលោក Seol Wook Hwan នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន Kosign ក្រោមសក្ខីភាពរបស់តំណាងនៃស្ថាប័នទាំងបី។ លោក LEE Jin Young នាយកប្រតិបត្តិធនាគារ PPCBank បានឲ្យដឹងថា ពិធីចុះ MOU នេះ បានរួមចំណែកក្នុងការបន្តអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធឌីជីថលអេកូឡូស៊ី ក៏ដូចជាការពង្រឹងបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ ស្របតាមយុទ្ធសាស្រ្ត ច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ លោក LEE Jin Young នាយកប្រតិបត្តិធនាគារ PPCBank លោកមានប្រសាសន៍ថា «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយជោគជ័យ ហ្វាយនែន គឺជាសក្ខីភាពមួយ ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើងក្នុងការផ្តល់ដំណោះស្រាយការទូទាត់ប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត សម្រាប់គ្រឹះស្ថាន ជោគជ័យ ហ្វាយនែនផ្ទាល់ រួមទាំងអតិថិជនជាច្រើនរបស់ខ្លួនផងដែរ។» លោកបានបន្ថែមទៀតថា «តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ អតិថិជនរបស់ ជោគជ័យ ហ្វាយនែន នឹងទទួលបាននូវជម្រើសនៃការទូទាត់កាន់តែសម្បូរបែប រួមមាន ការទូទាត់តាមរយៈ Dynamic KHQR ធនាគារ PPCBank និងសេវាទូទាត់ឌីជីថលដទៃទៀត តាមកម្មវិធី WeBill365។» គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ជោគជ័យ ហ្វាយនែន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការចាប់ដៃគូជាមួយធនាគារ PPCBank និងក្រុមហ៊ុន Kosign ផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យស្ថាប័ន អាចបង្កើនគុណភាពសេវាកម្មរបស់ខ្លួន ដែលនឹងធានាបានថា អតិថិជនទាំងអស់មានមធ្យោបាយងាយស្រួលជាច្រើន ក្នុងការទូទាត់វិក្កយបត្ររបស់ពួកគេ។ ក្នុងនោះផងដែរ កិច្ចសហការដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ នឹងជួយបង្កើនប្រសិទ្ធភាពប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើឲ្យបទពិសោធន៍របស់អតិថិជន កាន់តែប្រសើរឡើងផងដែរ។ ការបង្កើតភាពជាដៃគូថ្មីៗ រវាងធនាគារ PPCBank និងក្រុមហ៊ុន Kosign បានបង្ហាញឲ្យឃើញ ពីការប្តេជ្ញាចិត្តដែលមិនផ្លាស់ប្តូររបស់ធនាគារ ក្នុងការធ្វើឲ្យសេវាធនាគារមានភាពងាយស្រួលជាងមុន ក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីជួយលើកកម្ពស់អាជីវកម្ម និងការរស់នៅឲ្យកាន់តែមានភាពប្រសើរឡើងសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា៕ (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	ភ្នំពេញថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤៖ PPCBank ដែលជាធនាគារពាណិជ្ជឈានមុខគេមួយនៅកម្ពុជា រួមជាមួយដៃគូយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួន គឺក្រុមហ៊ុន Kosign បានចុះហត្ថលេខាលើ អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាជាមួយគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ជោគជ័យ ហ្វាយនែន ដើម្បីសម្រួលដល់ការទូទាត់ប្រាក់ឲ្យកាន់តែមានភាពងាយស្រួលជូនអតិថិជន តាមរយៈប្រព័ន្ធទូទាត់ឌីជីថលរបស់ធនាគារ PPCBank។
ក្នុងឱកាសប្រារព្ធខួប២៥ឆ្នាំរបស់ Gumball 3000 ព្រឹត្តិការណ៍ជួបជុំក្បួនរថយន្តអន្តរជាតិ ដែលអ្នកចូលរួមសុទ្ធសឹងជាមហាសេដ្ឋី តារា និងកីឡាករល្បីៗក្នុងចំនួនរថយន្តប្រមាណជាង១០០គ្ងៀង នឹងឆ្លងកាត់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងខែកញ្ញា ក្នុងនោះនៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា នឹងធ្វើនៅខេត្តសៀមរាប។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះនឹងរួមចំណែកក្នុងការផ្សព្វផ្សាយនូវវប្បធម៌ ប្រពៃណី និងសក្តានុពលទេសចរណ៍របស់កម្ពុជាផងដែរ។ មុនដំណើរការកម្មវិធីនេះ សម្តេច ហ៊ុនម៉ាណែត បានទទួលជួបលោក Maximillion Cooper ស្ថាបនិក និងជានាយកប្រតិបត្តិ Gumball 3000 នៅល្ងាចថ្ងៃទី៩ ខែសីហា។ បុរសសញ្ចាតិអង់គ្លេសរូបនេះ បានបង្ហាញការអារម្មណ៍ចំពោះវប្បធម៌សម្បូរណ៍បែប និងភាពស្រស់ស្អាតនៃប្រាង្គប្រាសាទនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យលោកសម្រេចមកទីនេះ និងបង្កើតកម្មវីធីជួបជុំដ៏ធំ។ ដោយឡែក សម្តេច នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានស្វាគមន៍ និងគាំទ្រការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិដ៏ធំនេះនៅកម្ពុជាផងដែរ។ សម្តេច បានស្នើឱ្យអាជ្ញាធរ និងដៃគូពាក់ព័ន្ធកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការសម្របសម្រួល និងចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ និងការត្រៀមបដិសណ្ឋារកិច្ចសម្រាប់វត្តមានជនល្បីនៅទឹកដីកម្ពុជា។ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានអរគុណ មូលនិធិ Gumball 3000 Rally ដែលបានចូលរួមចំណែកក្នុងការគាំទ្រដល់មន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរ និងគ្រោងជួយសាលាបណ្តុះបណ្តាលកីឡានៅកម្ពុជាថែមទៀតផង។ សហគ្រិនអង់គ្លេសលោក Cooper បានបង្កើតកម្មវិធីដ៏ល្បាញ Gumball 3000 ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៩។ កម្មវិធី Gumball 3000 ជាការប្រមូលផ្តុំរថយន្ត Super Car ដ៏ធំ ដែលមានអ្នកចូលរួមរាប់ពាន់គ្រឿងក្នុងដំណើរគ្រប់ទ្វីប នៅជុំវិញពិភពលោក៕	ព្រឹត្ដិការណ៍ជួបជុំក្បួនរថយន្តអន្តរជាតិ « Gumball 3000 Rally» ដែលមានរថយន្តប្រណីតរាប់រយគ្រឿងមកពី៥០ប្រទេសជុំវិញពិភពលោកនឹងធ្វើនៅទឹកដីកម្ពុជាជាលើកដំបូងចាប់ពីថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា។ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្ហាញការគាំទ្រកម្មវិធីនេះក្រោយបានជួបលោក Maximillion Cooper ស្ថាបនិក Gumball 3000 ដ៏ល្បីឈ្មោះ ដ្បិតពិធីជួបជុំនេះ រួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយសក្តានុពលទេសចរណ៍ គាំទ្រដល់មន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរ និងបណ្តុះបណ្តាលកីឡានៅកម្ពុជាផង។
ការសុំប្រាក់គ្មានការងារធ្វើដំបូងមានចំនួន ២៣៣.០០០ដែលធ្លាក់ចុះចំនួន១ម៉ឺន៧ពាន់ធៀបនឹងសប្តាហ៍មុន។ នេះបើតាមក្រសួងការងាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ទីផ្សារភាគហ៊ុនមានការភ័យខ្លាចអំពីសេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់តាំងពីរបាយ ការណ៍ការងារប្រចាំខែកាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន ដែលបានបណ្តាលឱ្យមានការខាតបង់ផ្សារភាគហ៊ុនកាន់តែខ្លាំងឡើងកាលពីថ្ងៃចន្ទ៕	ភាគហ៊ុនរបស់ផ្សារភាគហ៊ុន Wall Street បានឡើងថ្លៃកាលពីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍បន្ទាប់ពីការធ្លាក់ចុះលើកដំបូងនៃចំនួនអ្នកសុំប្រាក់គ្មានការងារធ្វើប្រចាំសប្តាហ៍ដែលបានបន្ធូរបន្ថយការព្រួយបារម្ភអំពីការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ច។
បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ របស់អ្នកនាំពាក្យតុលាការ នាថ្ងៃទី៩សីហា ការចាប់ខ្លួន សាន អឿន ធ្វើឡើងតាមចុះថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ដែលជនសង្ស័យបានប្រព្រឹត្តកាលពីអំឡុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤។ ដូច្នេះ អ្នកនាំពាក្យតុលាការភ្នំពេញ បានបដិសេធនឹងព័ត៌មានទាំងឡាយណា ដែលចេញផ្សាយលើករណីចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យខាងលើ ព្រោះតែមិនគាំទ្រព្រែកជីកហ្វូណន។ ហើយបានអំពាវនាវឱ្យបញ្ឈប់ការផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតជុំវិញករណីបន្តទៀត។ អ្នកនាំពាក្យតុលាការភ្នំពេញសង្កត់ធ្ងន់បែបនេះ៖ « ការនាំខ្លួនឈ្មោះ សាន អឿន គឺជាការអនុវត្តតាមដីការបង្គាប់ឱ្យនាំខ្លួន របស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ នៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នៅក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌមិនមែនពាក់ព័ន្ធនឹងការមិនចូលរួមគាំទ្រព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនោះទេ»។ អ្នកនាំពាក្យតុលាការភ្នំពេញបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានច្រានចោលការផ្សព្វផ្សាយរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី និងបណ្តាញសង្គមមួយចំនួន ដែលបំភ្លៃថា «បើដឹងថាគ្រាន់តែគាត់មិនទៅគាំទ្រព្រែកជីកនេះ រហូត ដល់ថ្នាក់ចាប់ខ្លួន ខ្ញុំឱ្យគាត់ទៅហើយ»។ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែសីហា បណ្តាញសារព័ត៌មាននៅក្រៅប្រទេស និងបណ្ដាញសង្គមមួយចំនួន បានផ្សព្វផ្សាយវីដេអូ និងសរសេរបង្ហោះរៀបរាប់ករណីពាក់ព័ន្ធនឹងការចាប់ខ្លួន លោក សាន អឿន។ អ្នកទាំងនោះ ផ្សាយថាការចាប់ជនសង្ស័យខាងលើ ព្រោះតែមិនទៅចូលរួមគាំទ្រព្រែកជីកហ្វូនណន។ ដោយសារតែករណីនេះ ទើបអ្នកនាំពាក្យតុលាការចេញបកស្រាយ៕	ភ្នំពេញ៖ ការចាប់ខ្លួន សាន អឿន គឺពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម។ នេះជាការអះអាងរបស់អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញដែលបញ្ជាក់ថា ការចាប់ខ្លួនបុគ្គលនេះ គឺមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការចូលរួមគាំទ្រព្រែកជីកហ្វូណនតេជោឡើយ។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះធ្វើឡើងស្របតាមចក្ខុវិស័យរបស់ក្រុមហ៊ុន វឌ្ឍនៈ ប្រ៊ូវើរី ដែលជាក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្មែរ មានម្ចាស់ភាគហ៊ុនជាជនជាតិខ្មែរ មានឆន្ទៈលើកមុខមាត់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលចក្ខុវិស័យនេះផងដែរ ស្របទៅនឹងគោលដៅរបស់ខេមបូឌានព្រីមៀរលីគ ក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងលើកកម្ពស់គុណភាពវិស័យកីឡាបាល់ទាត់នៅកម្ពុជាឲ្យកាន់តែរីកចម្រើនទៅមុខលើឆាកអន្តរជាតិ និងជំរុញឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាចូលរួមគាំទ្រ និងលេងកីឡាឲ្យកាន់តែច្រើន។ លោក សំអាង វឌ្ឍនៈ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន វឌ្ឍនៈ ប៊្រូវើរី បានមានប្រសាសន៍ថា «វឌ្ឍនៈ ប្រ៊ូវើរី មានទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយ ដោយយើងបន្តបេសកកម្មក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងលើកស្ទួយគុណភាពវិស័យកីឡាឲ្យរីកចម្រើននៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ យើងជឿជាក់លើថ្នាក់ដឹកនាំ ខេមបូឌានព្រីមៀរលីគ ដែលបានបង្កើតសមិទ្ធផលវិជ្ជមាន ប្រកបដោយផ្លែផ្កាក្នុងពេលសហការគ្នាកន្លងមក ព្រមទាំងធ្វើឲ្យវិស័យកីឡាកាន់តែមានភាពទាក់ទាញ ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកគាំទ្រជាច្រើន។» លោកបានបន្តទៀតថា «យើងរួមគ្នាក្នុងស្មារតីខ្មែរតែមួយ ក្នុងការលើកស្ទួយគុណតម្លៃខ្មែរ ដូចដែលនៅ វឌ្ឍនៈ ប្រ៊ូវើរី បាននាំយកផលិតផលរបស់កូនខ្មែរទៅកាន់ឆាកអន្តរជាតិ ហើយបន្តធ្វើឲ្យវិស័យកីឡានៅប្រទេសកម្ពុជាប្រសើរឡើងទាំងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី និងទូទាំងពិភពលោក។ ចាប់ផ្តើមពីលីគខ្លាំងធ្វើឲ្យក្រុមជម្រើសជាតិខ្លាំង ហើយការចូលរួមរបស់យើងទាំងអស់គ្នាផ្តល់ជាកម្លាំងចិត្តដល់ក្រុមកីឡាកររបស់យើង។» លើសពីការចូលរួមចំណែកបន្តសហការឧបត្ថម្ភជាមួយខេមបូឌានព្រីមៀរលីគ ក្រុមហ៊ុន វឌ្ឍនៈ ប្រ៊ូវើរី ក៏បានធ្វើការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបន្តឧបត្ថម្ភដល់ក្លិបបាល់ទាត់ចំនួន២ទៀតផងដែរគឺគិរីវង់សុខសែនជ័យ និងព្រះខ័នរាជស្វាយរៀងផងដែរ។ វឌ្ឍនៈ ប៊្រូវើរី ពិតជាមានមោទកភាពក្នុងការចូលរួមឧបត្ថម្ភទាំងផលិតផល និងថវិកា ទាំងក្នុងក្លិប ទាំងនៅក្នុងលីគ ទាំងក្នុងសហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់កម្ពុជា ដោយយើងជឿជាក់ថាការចូលរួមចំណែកនេះ នឹងអាចជួយលើកស្ទួយគុណភាពវិស័យកីឡានៅកម្ពុជាឲ្យកាន់តែរីកចម្រើននៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	រាជធានីភ្នំពេញ៖ នាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមហ៊ុន វឌ្ឍនៈ ប្រ៊ូវើរី និងក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌានព្រីមៀរលីគ បោះជំហានជាប្រវត្តិសាស្រ្ត ក្នុងការបន្តចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្តីពី ការសហការឧបត្ថម្ភធំជាផ្លូវការសម្រាប់ខេមបូឌានព្រីមៀរលីគ។ ពិធីចុះហត្ថលេខានេះត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមវត្តមានដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់លោក សំអាង វឌ្ឍនៈ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន វឌ្ឍនៈ ប្រ៊ូវើរី និងលោក កាង សេន តំណាងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុមហ៊ុនខេមបូឌានព្រីមៀរលីគ រួមជាមួយគណៈគ្រប់គ្រង និងមន្រ្តីពាក់ព័ន្ធពីស្ថាប័នទាំងពីរ រួមទាំងស្ថាប័នព័ត៌មានជាច្រើន។
យន្តហោះ ATR 72-500 ដំណើរការដោយក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Voepass បានធ្លាក់នៅក្នុងតំបន់លំនៅដ្ឋានមួយក្នុងទីក្រុង Vinhedo កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ខណៈកំពុងហោះហើរពី Cascavel ក្នុងរដ្ឋ Parana ទៅកាន់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ Guarulhos របស់រដ្ឋ Sao Paulo ។ យន្តហោះនោះដឹកអ្នកដំណើរ៥៧នាក់ និងសមាជិកអាកាសយានិត៤នាក់ ។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុង Valinhos ដែលបានចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការជួយសង្គ្រោះនៅទីក្រុង Vinhedo បានបញ្ជាក់ថា ៖«នៅក្នុងហេតុការណ៍នេះគ្មាននរណាម្នាក់នៅលើយន្តហោះនោះបានរួចជីវិតទេ»។ ទិន្នន័យតាមដានអាកាសចរណ៍ពី Flightradar24 បង្ហាញថា យន្តហោះបានចាកចេញពីផ្លូវរត់មុនម៉ោង ១២ថ្ងៃត្រង់។ វាស្ថិតនៅរយៈកម្ពស់ជាង ៥០០០ម៉ែត្រ រហូតដល់ម៉ោង ១៣ និង២១នាទី យន្តហោះនេះបានធ្លាក់ចុះប្រហែល ៦០ម៉ែត្រក្នុងរយៈពេល ១០វិនាទី រួចក៏ឡើងលើវិញ ១២០ម៉ែត្រក្នុងរយៈពេល ៨វិនាទី។ ៨វិនាទីក្រោយមក យន្តហោះបានបន្តធ្លាក់ចុះប្រហែល ៦០០ម៉ែត្រ ហើយបន្តធ្លាក់ចុះក្នុងល្បឿនលឿន ៥០០០ម៉ែត្រក្នុងមួយនាទី។ ទិដ្ឋភាពនៃការធ្លាក់យន្តហោះនៅទីក្រុង Sao Paulo កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែសីហា។ រូបភាព ៖ AFP ក្រុមហ៊ុន Voepass បានប្រកាសថា ជើងហោះហើរគ្រោះថ្នាក់នេះមានលេខកូដ ២២៨៣ ហើយក្រុមហ៊ុនកំពុងសហការជាមួយអាជ្ញាធរដើម្បីកំណត់ពីមូលហេតុ។ យោងតាមក្រុមហ៊ុន Voepass យន្តហោះដែលបំពាក់ដោយម៉ាស៊ីន turboprop ចំនួនពីរបានហោះចេញដោយប្រព័ន្ធទាំងអស់ដំណើរការជាធម្មតា។ ប្រធានាធិបតី Luiz Inacio Lula da Silva បានទទួលដំណឹងនេះ ពេលកំពុងចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយនៅរដ្ឋ Santa Catarina ។ លោកបានផ្ញើសាររំលែកទុក្ខដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ និងបានស្នើឱ្យអ្នកដែលចូលរួមក្នុងពិធីនោះសមាធិស្ងប់ស្ងាត់មួយនាទី។ អាជ្ញាធរអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលប្រេស៊ីលបានបញ្ជាក់ថា យន្តហោះដែលធ្លាក់នេះផលិតក្នុងឆ្នាំ ២០១០ មានស្ថានភាពប្រតិបត្តិការល្អ និងមានការចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ និងលិខិតបញ្ជាក់ការហោះហើរ។ ATR ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះបារាំង-អ៊ីតាលី និងជាបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ Airbus បានលើកឡើងថា អ្នកជំនាញរបស់ខ្លួនកំពុងជួយទីភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេត។ កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ យន្តហោះ ATR-72 ដំណើរការដោយក្រុមហ៊ុន Yeti Airlines បានធ្លាក់នៅនេប៉ាល់ ដោយបានសម្លាប់មនុស្សទាំងអស់នៅលើយន្តហោះចំនួន ៧២នាក់៕	យន្តហោះដឹកមនុស្ស៦១នាក់បានធ្លាក់ក្នុងរដ្ឋ Sao Paulo ប្រទេសប្រេស៊ីល។ ក្នុងហេតុការណ៍នេះ គ្មានមនុស្សណាម្នាក់នៅមានជីវិតឡើយ។
សូមអញ្ជើញលោក-អ្នកនាងទស្សនាវីដេអូខាងក្រោមដូចតទៅ៖ គិតចាប់ពីឆ្នាំ២០២២ អង្គការអូខេនដិន ក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់អង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង ជួយជ្រោមជ្រែងកុមារជនជាតិដើមភាគតិចប្រមាណ៥ពាន់នាក់ ស្ថិតក្នុងស្រុកចំនួន៤ មានស្រុកវើនសៃ តាវែង អណ្ដូងមាស និងបរកែវឱ្យទទួលបានការអប់រំឡើងវិញ។ គម្រោងលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំដល់កុមារជនជាតិដើមភាគតិច រវាងអង្គការទាំង២នេះ អនុវត្តសម្រាប់កុមារតូច និងកម្រិតបឋម ដែលមានសកម្មភាពសំខាន់ៗដូចជា សាងសង់ និងជួសជុលសាលារៀនឡើងវិញ ផ្ដល់សម្ភារៈសិក្សា ណែនាំឱ្យអាណាព្យាបាលតាមសហគមន៍យល់ពីសារសំខាន់នៃការអប់រំសម្រាប់កុមារ និងផ្ដល់បច្ចេកទេសកសិកម្មសម្រាប់អាណាព្យាបាលផងដែរ។ រូបភាពផ្ដល់ដោយ៖ លោក អ៊ុំ សំអាន អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងនៃអង្គការអូខេនដិន តាមរយៈសកម្មភាពកន្លងមកនេះ លោក អ៊ុំ សំអាន អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងនៃអង្គការអូខេនដិន មើលឃើញពីភាពលូតលាស់នៃការអប់រំរបស់កុមារអាចចូលរៀនពេញលេញឡើងវិញ ពិសេសការយល់ដឹងរបស់អាណាព្យាបាលលើការអប់រំ និងបញ្ជូនកូនឱ្យទៅសាលាកាន់តែប្រសើរផងដែរ។ «បើធៀបនឹងពេលអូខេនដិនចូលដំបូង យើងមើលទៅស្ថានភាពទាក់ទងនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ មានបញ្ហាដូចជាផ្លូវលំបាកសាលារៀនមានការខ្វះខាត ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នមានសាលាច្រើន មានន័យថាសាលានៅតាមស្រុក ក្មេងៗអាចមករៀនសាលាជិតៗបាន ហើយមានផ្លូវអភិវឌ្ឍល្អ ងាយស្រួលឱ្យក្មេងធ្វើដំណើរមកសាលារៀន អ៊ីចឹងពួកគាត់បានមករៀនច្រើនជាងពេលចាប់ផ្ដើមគម្រោងពីមុនមក»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក អ៊ុំ សំអាន។ រូបភាពផ្ដល់ដោយ៖ លោក អ៊ុំ សំអាន អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងនៃអង្គការអូខេនដិន បើតាមលោក អ៊ុំ សំអាន ជីវភាពខ្វះខាត រស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល កង្វះការយល់ដឹងរបស់អាណាព្យាបាល ជាបញ្ហារារាំងដល់ការជំរុញការអប់រំរបស់កុមារជនជាតិដើមភាគតិច។ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក្រោមជំនួសរបស់អង្គការអេដ អេ អាកស្យុង លោក សំអាន រំពឹងថាកុមារទាំងនេះអាចទទួលបានការសិក្សាអប់រំពេញលេញ និងចីរភាព៕ រូបភាពផ្ដល់ដោយ៖ លោក អ៊ុំ សំអាន អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងនៃអង្គការអូខេនដិន	ក្នុងរយៈពេល១៨ខែ អង្គការអូខេនដិនកម្ពុជា បានចូលរួមជ្រោមជ្រែងការសិក្សាអប់រំកុមារជនជាតិដើមភាគតិចជាង៥ពាន់នាក់ ស្ថិតក្នុងស្រុកចំនួន៤ ខេត្តរតនគិរី។ សកម្មភាពអប់រំនេះ ជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង (Aide et Action SEA-Cambodia) និងអង្គការអូខេនដិន ក្នុងគម្រោងលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំដល់កុមារជនជាតិដើមភាគតិច។
ចាប់តាំងពីចូលរួមអភិវឌ្ឍតំបន់ត្រីកោណជាមួយឡាវ និងវៀតណាមមក កម្ពុជាបានចំណេញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចច្រើនសម្រាប់ជាតិ រួមទាំងកំណើនពាណិជ្ជកម្ម និងកសិពាណិជ្ជកម្ម។ លោកស្រី ចម និម្មល បានអះអាងបែបនេះនៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា នាថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ដែលសម្ធទិផលផ្នែកពាណិជ្ជត្រីភាគីនេះ បានធ្វើឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផ ស ស)របស់ខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជា មានការកើនឡើង ហើយក្លាយជាមានតុល្យភាពមួយ ដែលកាត់បន្ថយតម្លាតនូវការអភិវឌ្ឍរវាងខេត្តដាច់ស្រយាលនៅជាប់ព្រំដែន និងខេត្តផ្សេងៗនៅជិតរាជធានីភ្នំពេញ។ « ការតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ចនេះ អនុញ្ញាតឱ្យមានកំណើនពាណិជ្ជកម្មកើតមានឡើង។ យើងបានឃើញហើយថា ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប ពិសេស ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបសម្រាប់មនុស្សម្នាក់របស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តទាំង៤នេះ មានទំហំ ១ ៦៣០ដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២២»។ លោកស្រីរដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម បន្តរៀបរាប់ថា ចំណូលសរុបដែលពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងខេត្តជាប់ព្រំដែន ខេត្តរតនៈគិរី មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង មាននេះ គឺមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបសម្រាប់មនុស្សម្នាក់របស់ខេត្ត និងតំបន់ផ្សេងៗទៀតនៅកម្ពុជា។ មុនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍរួមជាមួយឡាវ និងវៀតណាម, ខេត្តទាំង៤ខាងលើរបស់កម្ពុជា គឺជាតំបន់ដាច់ស្រយាល គ្មានការអភិវឌ្ឍ។ ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្ន ខេត្តទាំង៤នេះគឺមានការតភ្ជាប់ បានធ្វើឱ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាជនក្នុងតំបន់ ហើយការកើនឡើងនៃផលិតផលអាជីវកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម ក៏កើតមានឡើងផងដែរ។ បើតាមស្រី ចម និម្មល ក្នុងរយៈពេល៧ខែមកនេះនៃឆ្នាំ២០២៤ ទំហំពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងឡាវកើនឡើង ១០ភាគរយ។ ក្នុងនោះ ការនាំចេញទំនិញកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសឡាវ បានកើនដល់ទៅ២៧២ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នានឹងឆ្នាំ២០២៣។ ចំណែកទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាមកើនដល់២៤ភាគរយ ដោយក្នុងនោះការនាំចេញទំនិញកម្ពុជាទៅវៀតណាមមានកំណើន ៣៨ភាគរយ។ លើសពីនេះ ការតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ចជាមួយវៀតណាម និងឡាវ នាំឱ្យកម្ពុជាទទួលបានគម្រោងវិនិយោគជាអទិភាពចំនួន៥ ក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតំបន់ក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍនៅព្រំដែនតាមរយៈការចូលរួមពីដៃគូអភិវឌ្ឍសំខាន់ៗដល់ទៅចំនួន ១២ស្ថាប័ន។ ទាំងនេះ គឺផលចំណេញធំៗ ដែលកម្ពុជាទទួលបានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណនេះ។ តាមរយៈសមិទ្ធផលខាងលើនេះហើយដែលលោកស្រី ចម និម្មល ហ៊ានអះអាងថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍរួមជាមួយឡាវ និងវៀតណាម ជារឿងសំខាន់ចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានដើម្បីបន្ថែមអត្ថប្រយោជន៍ និងប្រសិទ្ធភាពលើការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ។ លោកស្រីរដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម ហ៊ានដល់និយាយ ថា កម្ពុជាមិនអាចដកខ្លួនចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍតំបន់ត្រីកោណបានឡើយ ទោះបីជាកម្ពុជាមានលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍខេត្តទាំង៤ ដោយខ្លួនឯងក៏ដោយ។ គួរឱ្យកត់សម្គាល់ថា ការចេញមុខបកស្រាយជាលើកទី១របស់រដ្ឋមន្រ្តីពាណិជ្ជកម្មលើភាពចម្រូងចម្រាសស្តីពីកិច្ចប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍតំបន់ត្រីកោណ CLV ពេលនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីមតិពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនបានស្នើ និងបន្តទាមទារយ៉ាងទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដក និងយកខេត្តទាំង៤របស់ខ្លួនទៅអភិវឌ្ឍដោយខ្លួនឯង។ សំណើយ៉ាងទទូចរបស់ពលរដ្ឋទាំងនោះ បានកើតឡើងដោយមានក្តីបារម្ភថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងយកទឹកដីរបស់ខ្លួនទៅដាក់ហ៊ុនជាមួយឡាវ និងវៀតណាមដែលជាប្រទេសជិតខាងទាំង២របស់ខ្លួន។ មតិជាតិនិយមមួយចំនួនហ៊ានថែមទាំងប្រកាសតាមបណ្តាញសង្គម នឹងបរិច្ចាគថវិកាផ្ទាល់ខ្លួន ហើយអ្នកខ្លះទៀតបានផ្តល់ជាគំនិតឱ្យឧកញ៉ាស្រុកខ្មែរ និងអ្នកមានទ្រព្យច្រើនធ្វើវិភាគទានកសាងផ្លូវក្រវាត់តាមព្រំដែនឱ្យបានមាំទាំ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែនឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន៕	កម្ពុជាមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍខេត្តទាំង៤របស់ខ្លួន រួមមាន ខេត្តរតនៈគិរី មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង។ តែកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវបើកទ្វារស្វាគមន៍កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍរួមជាមួយឡាវ និងវៀតណាម។ នេះជាការអះអាងរបស់លោកស្រីចម និម្មល រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដោយបន្តនិយាយសង្កត់ធ្ងន់ថា ការចាំបាច់នេះ ក៏ព្រោះតែកិច្ចសហប្រត្តិការអភិវឌ្ឍតំបន់ត្រីកោណជាមួយឡាវ និងវៀតណាម (CLV) ក្នុងរយៈពេល២៥ឆ្នាំមកនេះ បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាស្គាល់កំណើនពាណិជ្ជកម្ម និងកសិពាណិជ្ជកម្មជាលំដាប់។
នៅដើមខែ សីហា នេះ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានចាប់ផ្តើមគម្រោងជួសជុល និងលើកតម្លៃឡើងវិញ នៃបណ្ណាល័យខាងត្បូងនៃរូតទី២ ប្រាសាទអង្គរវត្តឡើងវិញ។ ថ្មមួយផ្នែកធំត្រូវបានរើចេញ និងខ្លះទៀតត្រូវបានក្រុមអ្នកជំនាញពិនិត្យពិច័យ អភិរក្ស និងបិទផ្គុំជួសជុល ពង្រឹងឡើងវិញ។ ស្ថាបត្យករ លោក ឃាម មុនី លើកឡើងថា ក្រុមអ្នកជំនាញចម្រុះមានទាំង ស្ថាបត្យកម្ម វិស្វករ និងបុរាណវិទូ កំពុងរួមគ្នាពិនិត្យ និងរិះរកមធ្យោបាយជួសជុលបណ្ណាល័យដ៏មានសារសំខាន់នេះ ក្នុងន័យឱ្យមានភាពរឹងមាំ ដើម្បីបើកឱ្យទេសចរចូលទស្សនាឡើងវិញ។ តាមការបញ្ជាក់ពីលោក មុនី ស្ថានភាពបណ្ណាល័យនេះ មានភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង ដោយសសរផ្នែកខាងត្បូងឆៀងខាងកើត ប្រេះពីលើដល់ក្រោម ចំណែកធ្នឹមសសរ និងថ្មដំបូលវិញ ក៏ទ្រុឌទ្រោមខ្លាំងដែរ។ ការដ្ឋានជួសជុលបណ្ណាល័យខាងត្បូងរួតទី២ ប្រាសាទអង្គរវត្ត។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ក្រុមការងារបានព្យាយាមរើថ្មចុះខាងក្រោម និងខ្លះទៀត ត្រូវបានពិនិត្យជួសជុលឡើងវិញ។ ថ្មខ្លះខូចខាតសឹងទាំងស្រុង មិនអាចយកប្រើការទៀតបាន ប៉ុន្តែលោក ឃាម មុនី ពន្យល់ថា ថ្មខ្លះត្រូវកាត់យកផ្នែកដែលល្អ ទុកផ្គុំភ្ជាប់ជាមួយថ្មថ្មីទៀតបាន។ ផ្នែកដែលខូចខាតខ្លាំងមាន៣ទីតាំង គឺផ្នែកសសរ និងធ្នឹម ផ្នែកដំបូល និងហោជាង។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីស្ថាបត្យករ ឃាម មុនី។ តាមរយៈបទពិសោធន៍ជួសជុលប្រាសាទនៅទីតាំងច្រើនកន្លែង និងដឹងពីស្ថានភាពទីតាំងទាំងនោះ លោក ឃាម មុនី លើកឡើងពីករណីបណ្ណាល័យយ៉ាងដូច្នេះថា៖«កិច្ចការងារនេះបើយើងមើលមួយភ្លេតថាងាយស្រួល ប៉ុន្តែបើសិក្សាធ្វើផ្ទាល់ វាមានការលំបាក»។ ការដ្ឋានជួសជុលបណ្ណាល័យខាងត្បូងរួតទី២ ប្រាសាទអង្គរវត្ត។ បើតាមអ្នកជំនាញរូបនេះ ការណ៍នេះ ដោយសារតែស្ថានភាពថ្មខូចខាតច្រើន ហើយមួយភាគធំបានបាត់។ គួរបញ្ជាក់ថា បណ្ណាល័យខាងត្បូងនៃរូតទី២ ប្រាសាទអង្គរវត្ត មានបណ្ដោយ១៨ម៉ែត្រ និងទទឹង១២ម៉ែត្រ។ ក្រៅពីការកត្តាសារធម្មជាតិ ក្នុងនោះអ្នកជំនាញសន្និដ្ឋានថា មួយផ្នែកធំបណ្ដាលមកពីការបំផ្លាញដោយសកម្មភាពមនុស្ស ដ្បិតគេជឿថា បណ្ណាល័យ ជាកន្លែងសំខាន់សម្រាប់ប្រាសាទនីមួយៗ និងមានតម្កល់តួអង្គជាបណ្ឌិត សាស្រ្ដាចារ្យ ឬជាអ្នកប្រាជ្ញដ៏ធំ។ បណ្ណាល័យនៅប្រាសាទអង្គរវត្តមានចំនួន៦ គឺនៅខាងក្រោម២ នៅរួតជាន់ទី១ ចំនួន២ និងរួតជាន់ទី២ (បាកាណ) ចំនួន២៕ ការដ្ឋានជួសជុលបណ្ណាល័យខាងត្បូងរួតទី២ ប្រាសាទអង្គរវត្ត។ ការដ្ឋានជួសជុលបណ្ណាល័យខាងត្បូងរួតទី២ ប្រាសាទអង្គរវត្ត។	សៀមរាប៖ ច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដែលបណ្ណាល័យខាងត្បូងនៃរូតទី២ ប្រាសាទអង្គរវត្ត បានបិទមិនឱ្យទេសចរចូលទស្សនា។ ការណ៍នេះ ក៏ព្រោះតែភាពទ្រុឌទ្រោម និងហានិភ័យរបស់ថ្ម ដែលអាជ្ញាធរបារម្ភថា អាចមានហានិភ័យដល់ភ្ញៀវទេសចរ ក៏ដូចជាប្រាសាទផង។
«ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា យ៉ាងហោចណាស់ប្រធានាធិបតីគួរតែមានសំឡេងនិយាយ។ ក្នុងករណីខ្ញុំជោគជ័យខ្លាំង ខ្ញុំរកលុយបានច្រើន។ ដូច្នេះក្នុងករណីជាច្រើន ខ្ញុំនឹងមានការគិតល្អជាងមន្រ្តី ឬប្រធាន Fed »។ លោក ត្រាំ បង្ហាញការជឿជាក់របស់ខ្លួនបែបនេះទៅកាន់សារព័ត៌មាននាថ្ងៃទី ៨ ខែសីហា ដែលចង់មានឥទ្ធិពលទៅលើធនាគារអាម៉េរិក។ ប្រសិនបើលោកក្លាយជាប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក លោកចង់ផ្តល់ប្រឹក្សាលើការសម្រេចចិត្តអត្រាការប្រាក់របស់ Fed និងសំណើគ្រប់គ្រងធនាគារ ដែលគួរតែដាក់ជូនសេតវិមានដើម្បីពិចារណា។ លោក ត្រាំ ថ្លែងអំឡុងយុទ្ធនាការរកសំឡេងឆ្នោត។ រូបភាព ៖ AFP ប្រធាន និងសមាជិក៦នាក់ផ្សេងទៀតនៃក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរបស់ Fed ត្រូវបានតែងតាំងដោយប្រធានាធិបតី ហើយបន្ទាប់មកត្រូវបានអនុម័តដោយព្រឹទ្ធសភា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទីភ្នាក់ងារនេះដំណើរការដោយឯករាជ្យពីអ្នកនយោបាយ ដោយធ្វើការសម្រេចចិត្តដែលមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងដល់ទិសដៅនៃសេដ្ឋកិច្ចអាម៉េរិក និងទីផ្សារពិភពលោក។ ឯករាជ្យភាពរបស់ Fed ជួយឱ្យប្រាក់ដុល្លាររក្សាជំហររបស់ខ្លួនជារូបិយប័ណ្ណបម្រុងរបស់ពិភពលោក។ រដ្ឋាភិបាលអាម៉េរិក ក៏មានលទ្ធភាពក្នុងការខ្ចីប្រាក់យ៉ាងច្រើនតាមរយៈការបោះផ្សាយមូលបត្របំណុលក្នុងអត្រាការប្រាក់ទាប ទោះបីជាបំណុលសាធារណៈបានឈានដល់កំណត់ត្រា ៣៥ទ្រីលានដុល្លារក៏ដោយ ។ អំឡុងពេល២ ឆ្នាំដំបូងនៃអាណត្តិប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកនាពេលខាងមុខនេះ គឺមានឱកាសជ្រើសរើសប្រធាន Fed ថ្មី។ អ្នកជំនាញលើកឡើងថា ត្រាំ មានវិធីមួយដើម្បីមានឥទ្ធិពលលើ Fed ប្រសិនបើលោកជ្រើសរើសនរណាម្នាក់ដែលមានឆន្ទៈធ្វើតាមការចង់បានរបស់លោក ហើយធ្វើឲ្យពួកគេត្រូវបានអនុម័តដោយព្រឹទ្ធសភា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគបារម្ភថា នេះអាចធ្វើឱ្យ Fed បង្កើតគោលនយោបាយខុស។ នៅដើមទសវត្សរ៍ទី៧០ ប្រធាន Fed លោក Arthur Burns ស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធពីប្រធានាធិបតី រីឆាត និចសុន ត្រូវបានតែងតាំងសម្រាប់តំណែងនេះ។ គ្រានោះ លោក Burns បានបង្ខំចិត្តរក្សាការបន្ធូរបន្ថយរូបិយវត្ថុមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៧២ ទោះបីជាមានការកើនឡើងសម្ពាធអតិផរណា។ ប្រធាន Fed លោក jerome powell ។ រូបភាព ៖ AFP នៅឆ្នាំ ១៩៧៤ អតិផរណាបានកើនឡើងលើសពី ១២ភាគរយ ហើយនៅតែរក្សាអត្រាខ្ពស់ពេញមួយទសវត្សរ៍។ ក្រោយមក អតិផរណាត្រូវបានគ្រប់គ្រងតែក្រោមប្រធាន Fed លោក Paul Volcker តាមរយៈគោលនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ដែលដំឡើងអត្រាការប្រាក់ ដោយជំរុញឱ្យប្រទេសនេះធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពីរនៅដើមទសវត្សរ៍ទី ៨០ ។ បច្ចុប្បន្ន អាណត្តិរបស់ប្រធាន Fed លោក Jerome Powell នឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ ២០២៦ ហើយតួនាទីរបស់លោកនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនឹងត្រូវបញ្ចប់នៅឆ្នាំ ២០២៨។ លោក Powell ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធាន Fed ដោយអតីតប្រធានាធិបតី ត្រាំ ហើយបានកាន់តំណែងនេះតាំងពីឆ្នាំ ២០១៨។ ប៉ុន្តែក្រោយមក លោក ត្រាំ បានចាប់ផ្តើមមិនពេញចិត្តនឹង Powell បន្តិចម្ដងៗ ដោយសារតែ Fed បន្តដំឡើងអត្រាការប្រាក់។ Bloomberg បានសរសេរថា អំឡុងពេល ២០១៨-២០១៩ អតីតប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកតែងតែរិះគន់ Fed ជាសាធារណៈហើយចង់បណ្តេញ លោក Powell ចេញពីប្រធាន Fed ទៀតផង។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយនៅលើ Bloomberg កាលពីខែមុន លោក ត្រាំ បានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងមិនព្យាយាមបណ្តេញលោក Powell ប្រសិនបើលោក ជាប់ឆ្នោតឡើងវិញ៕	បេក្ខជនបក្សសាធារណរដ្ឋ លោក ដូណាល់ ត្រាំ យល់ថា ប្រធានាធិបតីគួរតែមានសំឡេងនៅក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់ធនាគារកណ្តាលអាម៉េរិក (Fed)ដែលជាទីភ្នាក់ងារប្រតិបត្តិការដោយឯករាជ្យ។ លោក លើកឡើងបែបនេះទាំងខ្លួនមិនទាន់បានជាប់ឆ្នោតឡើងវិញ។
អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ប្រមូលចំណូលពន្ធ-អាករគ្រប់ប្រភេទបានត្រឹម១ ៩១៧,៩៦លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងឆមាសទី១។ ចំណូលនេះស្មើនឹង៤៧,៤ភាគរយនៃផែនការប្រចាំឆ្នាំ២០២៤។ បើយោងតាមរបាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការអនុវត្តថវិកាឆមាសទី១ និងការវាយតម្លៃលើការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២៤ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ទើបចេញនាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា។ ផ្អែកតាមមូលដ្ឋានខាងលើនេះ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានវាយតម្លៃលើការប្រមូលចំណូលពន្ធដារ-អាករគ្រប់ប្រភេទសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ មិនអាចសម្រេចផែនការក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ៤ ១៦៣,៣៥លានដុល្លារឡើយ។ ពោលបានត្រឹម៨៥,៥ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៃផែនការតាមច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ។ ការណ៍នេះមានមួយផ្នែកបណ្តាលមកពីការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃការប្រមូលពន្ធលើប្រាក់ចំណូលពីវិស័យធនាគារ និងវិស័យអចលនទ្រព្យ រួមទាំងការធ្លាក់ចុះនៃចំណូលពីអាករពិសេសលើមុខទំនិញ និងសេវាក្នុងស្រុក។ របាយការណ៍ដដែលរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបានបង្ហាញថា ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលពីវិស័យធនាគារសម្រាប់ការិយបរិច្ឆេទឆ្នាំ ២០២៣ ដែលត្រូវប្រមូលក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ បានធ្លាក់ចុះដល់៥៩៣,៦៧ពាន់លានរៀល(សមមូលនឹងប្រមាណ ១៤៥,៣៣ លានដុល្លារអាម៉េរិក)។ ទំហំនេះ គឺស្មើនឹង៤៥,០២ភាគរយ ធៀបនឹងការិយបរិច្ឆេទឆ្នាំ ២០២២ ដែលបានបង់ក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ ជាមួយគ្នានេះ ចំណូលពន្ធដារពីវិស័យអចលនទ្រព្យ ក៏មានការធ្លាក់ចុះប្រមាណ ៦៣,០៣ពាន់លានរៀល( ១៥,៤៣ លានដុល្លារអាម៉េរិក) ផងដែរ។ ក្នុងឆមាសទី១ ឥណទាន(កម្ចី)ដែលវិស័យធនាគារផ្តល់ឱ្យពលរដ្ឋមានប្រមាណ ៥៩ ៥៤៩ លាន ដុល្លារអាម៉េរិក។ ទំហំនេះ មានកំណើនត្រឹមតែ២,១ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ដែលជាកំណើនដ៏ទាបបំផុតក្នុងវិស័យនារយៈពេល២០ឆ្នាំមកនេះ។ កំណើនឥណទានដ៏ទាបនេះ គឺដោយសារតែភាពប្រុងប្រយ័ត្នកាន់តែខ្ពស់របស់ គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុក្នុងការផ្តល់ឥណទានថ្មី(New loan) ជាពិសេសទៅវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់។ ក្រៅពីនេះ ក៏បណ្តាលមកពីការបន្តកើនឡើងនៃអត្រាការប្រាក់គោលធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ថ្លៃដើមកម្ចីក្នុងស្រុក (High cost of borrowing)និងការថមថយតម្រូវការ ឥណទានថ្មី ដោយសារការស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការវិនិយោគក្នុងបរិការណ៍មិនប្រាកដប្រជានៃស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច។ ការធ្លាក់ចុះជាប្រព័ន្ធនេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រភពចំណូលរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈការប្រមូលពន្ធដារ។ តាមការប៉ាន់ស្មានរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ៖ « រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ចំណូលពន្ធដារ (ថ្នាក់ជាតិ) អាចនឹងសម្រេចបានប្រមាណ ៨៥,៥ភាគរយ នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ ២០២៤ ប៉ុណ្ណោះ ដោយហេតុថា ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលដែលទទួលបានក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ ២០២៤ មិនអាចសម្រេចបានតាមការរំពឹងទុក។ ហើយ ចំណូលពន្ធដារក្នុងត្រីមាសទី២ ធៀបនឹងត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ ២០២៣ ហាក់ពុំមានកំណើន គួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះទេ»។ ប្រព័ន្ធធនាគារនៅកម្ពុជា មានធនាគារពាណិជ្ជ៥៩, ធនាគារឯកទេស៩, គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើ៤, គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមិនទទួលប្រាក់បញ្ញើ៨៣, គ្រឹះស្ថានឥណទានជនបទ១១៥,គ្រឹះស្ថានភតិសន្យាហិរញ្ញវត្ថុ១៦, អ្នកដំណើរការតតិយភាគី៦, គ្រឹះស្ថានផ្តល់សេវាទូទាត់សងប្រាក់ ៣៣, អ្នកផ្តល់សេវាប្រព័ន្ធចែករំលែកព័ត៌មានឥណទាន ១, ការិយាល័យតំណាងធនាគារបរទេស ៥ និងអាជីវកម្មប្តូរប្រាក់មាន៣ ៣៥០។ របាយការណ៍ឆមាសទី១ឆ្នាំ២០២៤របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានបង្ហាញថា ទ្រព្យសកម្មរបស់ប្រព័ន្ធធនាគារមានកំណើន៦,១ភាគរយ ដល់ ៣៥៦,៩ ទ្រីលានរៀល (៨៨,៣ ពាន់លានដុល្លារ)។ ក្នុងនោះ វិស័យធនាគារមាន ៩៥,៩ភាគរយនៃទ្រព្យសកម្មប្រព័ន្ធធនាគារ ខណៈវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមានចំណែក ៣,៦ភាគរយនិងវិស័យភតិសន្យាហិរញ្ញវត្ថុ ០,៥ភាគរយ។ ឥណទានអតិថិជនបានកើនឡើង ២,៦ភាគរយដល់ ២៣៨,១ ទ្រីលានរៀល (៥៨,៩ ពាន់លានដុល្លារ)។ ទន្ទឹមនេះ ប្រាក់បញ្ញើ អតិថិជនមានកំណើន ១៣,៤ភាគរយដល់ទំហំទឹកប្រាក់២០៩,៩ ទ្រីលានរៀល (៥១,៩ ពាន់លានដុល្លារ) ចំណែកឯ ដើមទុនមានកំណើន ៩,៧ភាគរយ ដល់ ៤០,១ ទ្រីលានរៀល (៩,៩ ពាន់លានដុល្លារ)៕	ភ្នំពេញ៖ ការប្រមូលចំណូលពន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលលើពន្ធប្រាក់ចំណូលពីវិស័យធនាគារ ដែលជាចន្ទលចម្បង និងមានមូលដ្ឋានបង់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលច្រើនជាងគេបានស្រុតចុះយ៉ាងខ្លាំងរហូតដល់៤៥,០២ភាគរយ នៅឆមាសទី១។ នេះជាហេតុផលមួយគួរឱ្យកត់សម្គាល់ នៃការថមថយចំណូលពន្ធដារសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤នេះ។
អ្នកដែលតែងតែធ្វើការដល់យប់ជ្រៅទើបគេង គួរតែញ៉ាំអាហារថ្ងៃត្រង់ អាហារពេលល្ងាច អាហារពេលយប់ ត្រី ស៊ុត ផលិតផលដែលធ្វើពីសណ្តែក និងទឹកដោះគោ ព្រោះអាហារទាំងនេះ អាចជួយផ្តល់សារធាតុចិញ្ចឹមដល់រាងកាយអ្នក។ ជាពិសេស បន្ទប់ការងាររបស់អ្នក ត្រូវតែមានខ្យល់អាកាសចេញចូល ទើបមិនធ្វើឲ្យខួរក្បាលអ្នកខ្វះអុកស៊ីសែន។ អ្នកដែលចូលគេងយប់ជ្រៅ គួរតែប៉ូវវីតាមីនឲ្យបានគ្រប់ ដូចជាវីតាមីនA និងវីតាមីនB។ វីតាមីនA នឹងអាចជួយការពារភ្នែកអ្នកបានយ៉ាងល្អ។ ចំណែកវីតាមីនB នឹងជួយការពារសរសៃភ្នែករបស់អ្នក ធ្វើឲ្យភ្នែកអ្នកមើលបានច្បាស់។ ដូចនេះ អ្នកគួរតែបរិភោគការ៉ុត ប៉េងប៉ោះ ល្ងរខ្មៅ និងផលិតផលធ្វើពីសណ្តែកសៀង ព្រមទាំងទឹកដោះគោស្រស់ផងដែរ។ វីតាមីនសេ ក៏អ្នកគួរតែពិសារដែរ ព្រោះវីតាមីនមួយនេះ អាចជួយការពារស្បែកអ្នកមិនឲ្យខូចព្រោះតែអ្នកតែងចូលគេងយប់ជ្រៅ។ ដូចនេះ ចំពោះអ្នកដែលចូលចិត្តចូលគេងយប់ជ្រៅ ត្រូវតែញ៉ាំក្រូច និងទំពាំងបាយជូរឲ្យបានច្រើន ទើបអាចជំនួយដល់ស្បែករបស់អ្នក។ បើអ្នកតែងចូលគេងយប់ជ្រៅ កាហ្វេ និងតែ មិនគួរញ៉ាំឡើយ ព្រោះអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សតិអារម្មណ៍របស់អ្នក ដោយធ្វើឲ្យអ្នកមិនអាចគេងលក់ស្រួលបានឡើយក្រោយពេលដែលអ្នកបំពេញការងាររួច។ ដូចនេះ អ្នកគួរតែប្រយ័ត្នឲ្យបានខ្ពស់ ទើបសុខភាពអ្នកមិនត្រូវបានបំផ្លាញព្រោះតែគេងយប់ជ្រៅ៕ ត្រួតពិនិត្យដោយ៖ www.health.com.kh	ខាងក្រោមនេះ យើងខ្ញុំនឹងបង្ហាញអ្នកពីអាហារដែលអ្នកចូលចិត្តចូលគេងយប់ជ្រៅគួរតែញ៉ាំ ដើម្បីសុខភាព។ តើមានអ្វីខ្លះទៅ?
មុនការបង្កើតអាជ្ញាធរជាតិអប្សរានៅឆ្នាំ១៩៩៥ អភិរក្សដ្ឋានអង្គរ បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងចុះបញ្ជី ការជួសជុល និងថែរក្សាចម្លាក់បដិមាដែលបានខូចខាត់។ បច្ចប្បន្ន អភិរក្សដ្ឋានអង្គរ នៅតែដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងថែរក្សា និងជួសជុលចម្លាក់បដិមាជាច្រើន។ អ្នកជំនាញខ្មែរ នៃអភិក្សដ្ឋានអង្គរ និងអ្នកជំនាញជនជាតិបារាំង ពីសាលាបារាំងចុងបូព៌ា បានចាប់ផ្ដើមផ្គុំរូបព្រះសិវៈរាំ ពីបំណែកថ្ម ១ម៉ឺនដុំ តាំងពីឆ្នាំ២០១៩មក។ បំណែកថ្មតូចធំនេះ ត្រូវបានធ្វើកំណាយឃើញនៅប្រាសាទក្រហម នៅតំបន់ប្រាសាទកោះកេរ ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។ លោក ឆាន់ ចំរើន ផ្ដល់បទសម្ភាសដល់សារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ នៅអភិរក្សដ្ឋានអង្គរ។ រូបថត៖ ឡាយ ឡុង សារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ បានសម្ភាសលោក ឆាន់ ចំរើន អនុប្រធាននាយកដ្ឋានគាំពារ និងអភិរក្សសំណង់បុរាណនៃក្រសួងវប្បធម៌ នៅអភិរក្សដ្ឋានអង្គរ អំពីការផ្គុំបំណែកបដិមាព្រះសិវៈរាំ១ម៉ឺនដុំ និងចម្លាក់បដិមាជាច្រើន ដែលត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងឃ្លាំងដោយមានការចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ។ បដិមាច្រើនប្រភេទ ដែលខ្លះបាត់ព្រះសិរ ត្រូវបានអភិរក្សដ្ឋានអង្គរ ដាក់ក្នុងឃ្លាំងដ៏ធំមួយ ដើម្បីថែរក្សា និងចុះបញ្ជី។ លោក ឆាន់ ចំរើន បានថ្លែងថា បដិមាទាំងនេះ មានអាយុកាលចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី១០មក។ បដិមាទាំងនោះ ភាគច្រើនត្រូវបានយកពីប្រាសាទអង្គរវត្ត និងប្រាសាទបាយ័ន។ បដិមា ដែលមានលាបថ្នាំមួយចំនួន ត្រូវបានយកមកពីវត្តអារាមផ្សេងៗ។ ថ្នាំពណ៌ដែលលាបលើព្រះបដិមាទាំងនេះ ភាគច្រើនត្រូវបានលាបនាសម័យទំនើបនេះ ដែលធ្វើឱ្យងាយភាន់ច្រឡំថា ជាបដិមាធ្វើអំពីស៊ីម៉ងត៍។ «ស្រុកយើង បានឆ្លងកាត់សង្រ្គាមយូរ។ អ៊ីចឹង ចោរ បានលួច និងកាត់យកជាដើម។ ចោរ ក៏បានចូលលួចនៅតាមវត្តអារាម។ ដូច្នេះ ទើបវត្តអារាមបានបញ្ជូនមក ហើយក្រសួងវប្បធម៌ ក៏ស្រាវជ្រាវយកមកវិញ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ឆាន់ ចំរើន។ ព្រះបដិមានៅអភិរក្សដ្ឋានអង្គរ ដែលត្រូវបានរក្សាទុកនាពេលបច្ចុប្បន្ន មានចំនួនជាង ៣០០បដិមា។ បដិមាមួយចំនួន ក៏មិនដឹងប្រភពច្បាស់លាស់នោះដែរ ដោយសារខ្វះឯកសារ។ បដិមានីមួយៗ ត្រូវបានវ៉ាស់ទំហំ និងបែងចែកតាមប្រភេទបដិមាយ៉ាងត្រឹមត្រូវ។ លោក ឆាន់ ចំរើន មានមោទកភាពចំពោះការងាររបស់លោកយ៉ាងខ្លាំង។ ជាអ្នកអភិរក្ស លោក ឆាន់ ចំរើន បានចូលរួមចំណែកជួសជុលចម្លាក់បដិមាបែកបាក់ ឱ្យចេញជារូបរាងដើមឡើងវិញ។ ជាពិសេស បុរាណវិទូរូបនេះ បានរួមចំណែកយ៉ាងធំក្នុងការជួសជុលបំណែកព្រះសិវៈរាំ១ម៉ឺនដុំឱ្យមានមានទម្រង់ដើមឡើងវិញ ជាមួយអ្នកជំនាញខ្មែរផ្សេងទៀត និងអ្នកជំនាញបារាំង៕	សៀមរាប៖ ចម្លាក់បដិមារបស់ខ្មែរ មាននៅគ្រប់ប្រាសាទ នាសម័យអង្គរ។ ប៉ុន្តែក្រោយការផ្លាស់ប្ដូររាជធានី ប្រាង្គប្រាសាទមួយចំនួន ស្ថិតនៅកំបាំងកណ្ដាលព្រៃ ពោលគឺមិនមានមនុស្សថែរក្សាដិតដល់នោះទេ នាក្រោយសម័យអង្គរ។ កត្តាសង្រ្គាមផងនោះ ប្រាសាទជាច្រើន រង់ការខូចខាត់ និងបាត់បង់បដិម ដោយសារការលួច និងបែកបាក់។ កត្តាសង្រ្គាម និងការផ្លាស់ប្ដូររាជធានី នាំឱ្យបដិមាខ្មែរជាច្រើន ត្រូវបានលួចលក់ទៅបរទេស។
ឈាមជ័រម្ចាស់ស្រុកអ្នកកសាងអង្គរ បានលង់ជ្រៅក្នុងខ្លួនរបស់លោក ហត់ យ៉េង។ បុរសរូបនេះ កើតជានៅភូមិស្រះស្រង់ត្បូង សង្កាត់នគរធំ មិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីប្រាសាទបន្ទាយក្តី ស្រះស្រង់ និងប្រាសាទក្រវ៉ាន់ នៃរមណីយដ្ឋានអង្គរ។ ធំដឹងក្ដីក្នុងភូមិដែលមានប្រាសាទព័ទ្ធជុំវិញ ធ្វើឱ្យលោក ហត់ យ៉េង មានមនោសញ្ចេតនាចាក់ជ្រៅលើសំណង់ប្រាសាទបុរាណ និង ចង់មានចំណែកបម្រើថែរក្សាមរតកនេះ រហូតដល់ជីវិតចុងក្រោយរបស់លោក។ ចូលបម្រើការងារនៅអាយុ១៦ឆ្នាំ លោក ហត់ យ៉េង បានចូលបម្រើការងារនៅស្ថាប័នអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នៅក្នុងវ័យត្រឹម១៦ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ត្បិតមិនចាំឆ្នាំចូលធ្វើការ តែបុរសស្រអែមរូបនេះចាំយ៉ាងច្បាស់ ពីការចាប់ផ្តើមការងារដំបូលរបស់ខ្លួននៅការដ្ឋានជួសជុលស្ពានហាលខាងលិចអង្គរវត្ត ក្នុងដំណាក់កាលទី១ ដែលគេដឹងថា គម្រោងនេះចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ ១៩៩៦ ដល់២០០១។ លោកក៏បានចូលរួមជួសជុលស្ពានហាល ដំណាក់កាលទី២ ពីឆ្នាំ២០១៦ ដែលការងារនេះបានបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២៣។ ទោះការងារស្ពានបានបញ្ចប់មែន តែក្រុមជួសជុលដែលមានលោក យ៉េង ផងនោះ កំពុងកើបអាចម៍ដី ចេញពីទំនប់ទឹក ដែលរៀបកំឡុងពេលជួសជុលស្ពាន ដើម្បីកុំឱ្យបាំងទេសភាពស្ពាន ណាមួយទំនប់នេះ លែងមានតួនាទីអ្វីទៀតហើយនៅទីនេះ។ ចូលធ្វើការដំបូង ត្រឹមជាកូនកម្មករធម្មតា យុវជន ហត់ យ៉េង ត្រូវបានគេចាត់តាំងជាអ្នកបុកបង្ហាប់ និងដឹកជញ្ជូនអាចម៍ដីសម្រាប់ជួសជុលស្ពានហាលនៅពេលនោះ។ ក្រោយមក ថ្នាក់លើឱ្យលោកទៅរៀនចាំង និងរៀបថ្ម ដែលបង្រៀនដោយរាមច្បងមុនៗ។ សម្រាប់យុវជន ហត់ យ៉េង ការងាររៀបថ្មនេះរៀងពិបាកបន្តិចមែន ធ្ងន់ ហុយ ប៉ុន្តែការខិតខំតស៊ូ ជំនះការលំបាកនានា ធ្វើឱ្យយុវជននេះឆាប់យល់ និងធ្វើកិច្ចការងារទាំងនោះទៅជាកិច្ចការប្រចាំថ្ងៃដោយភាពងាយស្រួល។ ក្នុងបទពិសោធន៍ផ្នែកថ្មខ្ទង់២០ឆ្នាំមកនេះ លោក យ៉េង បានរៀបរាប់ថា ដើម្បីរៀបចំថ្មឱ្យលឿន និងត្រឹមត្រូវ ដំបូងត្រូវវាស់វែង និងរកជ្រុងឱ្យឃើញសិន។ មិនដូច្នោះទេគេពិបាកនឹងយកថ្មមួយដុំនោះ ដាក់ឱ្យត្រូវទីតាំងជួសជុលនោះណាស់។ យុវជនរូបនេះ ក៏បានចែករំលែកនៃការមើលថ្មផងដែរ។ សម្រាប់លោក យ៉េង ថ្មមាន២ប្រភេទ គឺមានសាច់បញ្ឈរ និងសាច់ផ្តេក។ សាច់បញ្ឈរពិបាកចាំង ឬយកមកជួសជុលបន្តិច។ ក្រុមកម្មករកំពុងរើអាចម៍ដីចេញពីទំនប់ស្ពានហាលអង្គរវត្ត។ មានមោទកភាពបានចូលរួមថែរក្សាមរតកដូនតា និងផ្ទេរជំនាញដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ «ខ្ញុំសប្បាយចិត្តដែលបានថែរក្សាមរតកដូនតា ដែលគាត់បានបន្សល់ទុកឱ្យពួកខ្ញុំថែរក្សា ខ្ញុំសប្បាយចិត្តនឹងទទួលយកធ្វើការជួសជុលប្រាសាទគ្រប់កន្លែង»។ លោក ហត់ យ៉េង និយាយដោយមោទកភាព និងហាក់រលីងរលោងទឹកផង ដោយសារក្តីរំភើបផង ក្នុងនាមអ្នកសៀមរាបមួយរូប ដែលមានភ័ព្វសំណាងបានចូលរួមថែរក្សាប្រាសាទដូនតា មកកាន់សារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ។ ក្រៅពីនេះ យុវជននៅភូមិស្រះស្រង់ត្បូង ក៏ចង់បម្រើការងារជាជាងជួសជុលប្រាសាទ ពេញមួយជីវិតលោកផងដែរ។ លោក យ៉េង បានបញ្ជាក់ថា៖«បើអាចខ្ញុំចង់ធ្វើកាងារនេះដល់ខ្ញុំចាស់ និងថែរក្សា ដល់អាយុខ្ញុំមិនអាចទៅរួច ព្រោះខ្ញុំសប្បាយចិត្តនឹងការងារជួសជុលប្រាសាទ ថែរក្សាមរតកដូនតា ដែលគាត់បន្សល់ទុកឱ្យពួកយើង។ ខ្ញុំមិនធ្លាប់មានចិត្តថាដូរការងារទេ ព្រោះខ្ញុំមានមោទនភាពនឹងការងារនេះណាស់ និងតាំងចិត្តថែរក្សាប្រាសាទដូនតាយើង»។ បច្ចុប្បន្ននេះ លោក យ៉េង ស្ថិតក្នុងវ័យ៣៨ឆ្នាំ បានក្លាយជាកម្មករជំនាញ និងកំពុងផ្ទេរការងារនេះទៅយុវជនជាកម្មករថ្មីៗបន្ថែមទៀត ក្នុងបំណងដើម្បីបង្កើនធនធានអ្នកជួសជុលប្រាសាទ ដែលអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាលើកទឹកចិត្ត និងចង់ឱ្យមានអ្នកជំនាញខ្មែរ ជួសជុលប្រាសាទខ្មែរ។ ការបង្កើនចំនួនអ្នកជួសជុលប្រាសាទ ក៏ជាក្តីប្រាថ្នារបស់លោក យ៉េង ដែលចង់ឱ្យកូនខ្មែរបន្តអភិរក្សកិច្ចការងារមួយនេះកុំឱ្យដាច់ ផងដែរ។ ទោះបីមិនមានកូនប្រុសសម្រាប់បន្តការងារជាអ្នកជួសជុលប្រាសាទ ប៉ុន្តែលោក យ៉េង បានណែនាំកូនស្រីទាំង៣របស់លោក បន្តថែរក្សាប្រាសាទដែលលោកស្រឡាញ់ជាងជីវិត។ អ្វីដែលជំរុញចិត្តលោក យ៉េង ឱ្យស្រឡាញ់កាន់តែខ្លាំងទៀតនោះ គឺសម្តីពីគ្រូជប៉ុនមួយរូប ក្នុងគម្រោងជួសជុលស្ពានហាលខាងលិចប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលបានផ្តាំលោកថា ឱ្យថែរក្សាប្រាសាទអង្គរ។ លោក យ៉េង រំឭកពាក្យនេះដោយរលីងរលោងទឹកភ្លែក យ៉ាងដូច្នេះថា៖«ពីមុនខ្ញុំធ្លាប់មានគ្រូជប៉ុនម្នាក់គាត់ផ្ដាំថា យ៉េង ត្រូវតែរក្សាប្រាសាទអង្គរ។ គឺមុនគាត់ទៅស្រុកគាត់វិញ ឃ្លានេះគាត់និយាយជាខ្មែរ និងសរសេរជាខ្មែរទៀត គាត់ជាតិសាសន៍ជប៉ុនសោះ គាត់ផ្តាំយើងក្នុងន័យគាត់ស្រឡាញ់អង្គរ ដូច្នេះ។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្ត រំភើបចិត្តណាស់ និងចងចាំជានិច្ច»៕	សៀមរាប៖ ធម្មតាទេ ប្រសិនបើយើងបំពេញកិច្ចការងារអ្វីមួយ នោះមនោសញ្ចេតនា ក្ដីស្រឡាញ់ក៏កើតមានលើកិច្ចទាំងនោះ ទោះបីតិច ឬច្រើន។ ដូចករណីអ្នកស្រុកអង្គរឯណេះ ហាក់មានមនោសញ្ចេតនាជ្រាលជ្រៅជាមួយការងារជួសជុលប្រាសាទ ហើយមានបំណងបំពេញកិច្ចការងារនេះដល់ដង្ហើមចុងក្រោយ។
នាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មចិន បានអះអាងថា ខ្លួនបានប្រើប្រាស់យន្តការដោះស្រាយវិវាទរបស់ WTO ដើម្បីការពារសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍នៃឧស្សាហកម្មរថយន្តអគ្គិសនី ក៏ដូចជាការពារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពិភពលោកអំឡុងពេលដំណើរការផ្លាស់ប្តូរបៃតង។ ការពាក្យបណ្តឹងរបស់ចិនទៅកាន់ WTO នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី សហភាពអឺរ៉ុបបានប្រកាសថា នឹងដាក់ពន្ធប្រឆាំងការឧបត្ថម្ភធនចន្លោះ ១៧,៤ ទៅ៣៧,៦ភាគរយ លើរថយន្តអគ្គិសនីដែលនាំចូលពីចិន ជំនួសឱ្យកម្រិតពន្ធទូទៅពីមុនត្រឹម១០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ ការណ៍ដែលសហភាពអឺរ៉ុបប្រកាសដំឡើងពន្ធនេះកាលពីអំឡុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ នោះ ក៏ព្រោះតែសហភាពអឺរ៉ុបជឿថារថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិនទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ដោយអយុត្តិធម៌ពីការឧបត្ថម្ភធនរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែទីក្រុងប៉េកាំងបានបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថា ការឧបត្ថម្ភរបស់ខ្លួនគឺស្របតាមបទប្បញ្ញត្តិរបស់ WTO។ តាំងពីខែកក្កដា សហភាពអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្តើមដាក់ពន្ធនាំចូលលើយានយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិនបណ្ដោះអាសន្ន។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី យោងតាមបទប្បញ្ញត្តិរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ភាគីទាំងពីរ នឹងមានពេលរហូតដល់ដើមខែវិច្ឆិកា ដើម្បីដោះស្រាយការខ្វែងគំនិតគ្នានេះ។ បន្ទាប់ពីពេលនោះ ពន្ធបណ្តោះអាសន្ននឹងចូលធរមាន។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិនសង្កត់ធ្ងន់ថា ៖« ពន្ធនាំចូលរបស់សហភាពអឺរ៉ុបបានរំលោភលើច្បាប់របស់ WTO និងប៉ះពាល់ដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការពិភពលោកលើការដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។ ទិន្នន័យពីសមាគមរថយន្តដឹកអ្នកដំណើរចិនកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែសីហា បានបង្ហាញថា ក្នុងខែកក្កដា ចំនួនរថយន្តចិនដែលបាននាំចេញបានកើនឡើង បើធៀបនឹងគ្រាដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២៣។ ផ្ទុយទៅវិញ ការលក់ក្នុងស្រុក គឺមានការថយចុះ។ កាលពីខែឧសភា សារព័ត៌មាន Global Times បានលើកឡើងថា មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រយានយន្តរបស់ចិនបានស្នើឱ្យប្រទេសនេះ ដំឡើងពន្ធនាំចូលលើរថយន្តសាំងដល់ ២៥ភាគរយ ខណៈកម្រិតពន្ធបច្ចុប្បន្នគឺ ១៥ភាគរយ។ កាលពីខែមិថុនា ក្រុមហ៊ុនរថយន្តរបស់ចិនក៏បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តវិធានការប្រឆាំងដែរ។ គួរបញ្ជាក់ថា កាលពីខែមិថុនា ចិនក៏វាយបកដោយបើកការស៊ើបអង្កេតលើការនាំចេញស្រាបារាំង និងសាច់ជ្រូកទៅកាន់ប្រទេសនេះ។ អ្នកវិភាគមួយចំនួនបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះចំណាត់ការខាងលើអាចវិវត្តទៅជាសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មពេញលេញរវាងភាគីទាំងពីរ៕	ចិនដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) ចំពោះសហភាពអឺរ៉ុប (EU) បានដាក់ពន្ធនាំចូលលើយានយន្តអគ្គិសនីរបស់ខ្លួន។ ការប្តឹងរបស់ចិននេះ គឺដើម្បីការពារសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍នៃឧស្សាហកម្មរថយន្តអគ្គិសនី។
ដើម្បីជ្រាបច្បាស់ សូមអញ្ជើញលោក-អ្នកនាងទស្សនាបទសម្ភាសរវាងកញ្ញា ផាត ដាណេ អ្នកសារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ និងលោក អន សុភាព បុរាណវិទូ នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដូចតទៅ៖ ចាប់ផ្ដើមបទសម្ភាសជាមួយសារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ នៅទីតាំងប្រាសាទចៅសាយទេវតា លោកបុរាណវិទូ អន សុភាព ពន្យល់អំពីរចនាសម្ព័ន្ធថា កំពែងព័ទ្ធជុំវិញប្រាសាទមានទំហំ៥០ម៉ែត្រ គុណនឹង ៤០ម៉ែត្រ ដែលមានច្រកចេញចូលចំនួន៤ តួប៉មប្រាសាទមួយ និងមណ្ឌលតភ្ជាប់ទៅបណ្ណាល័យចំនួន២។ ប្រាសាទចៅសាយទេវតា សង់ឡើងពីថ្មបាយក្រៀម និងថ្មភក់។ ខឿនប្រាសាទ សង់ខ្ពស់ពីដីភ្ជាប់គ្នារវាងផ្លូវដើរនិងតួប្រាសាទ ចំណែកឯក្បូរក្បាច់រចនានៃចម្លាក់ត្រូវបានសង់ឡើងយ៉ាងលម្អិតតាំងពីតួដល់កំពូលប្រាសាទ។ ប្រាសាទសាយទេវតា បើតាមលោកបុរាណវិទូ អន សុភាព គ្មានសិលាចារឹកណាមួយរៀបរាប់លម្អិតពីប្រាសាទនេះឡើយ អ្នកជំនាញប្រវត្តិសាស្រ្តបានស្រាវជ្រាវព័ត៌មាន ផ្នែកតាមចម្លាក់លើប្រាសាទ ហើយប្រៀបធៀបជាមួយប្រាសាទដទៃទៀត និងសន្និដ្ឋានថាបានសង់ឡើងក្នុងរជ្ជព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះនរាយណ៍។ លោកបុរាណវិទូ អន សុភាព លើកឡើងដូច្នេះថា៖ «ទំហំប្រាសាទនេះតូចច្រឡឹង មិនធំស្កឹមស្កៃដូចប្រាសាទអង្គរវត្ត ឬប្រាសាទភ្នំបាខែងទេ។ ប្រាសាទទាំងពីរនេះ ជាកូនប្រាសាទរាបទាបនឹងដី ប៉ុន្តែមើលទៅវាត្រដែតឡើង។ ហ្នឹងជាលក្ខណៈពិសេស ហើយស្នាដៃអស្ចារ្យ តាំងពីការរៀបចំប្លង់ស្អាត។ ប្រាសាទដែលសង់ក្នុងរជ្ជព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ភាគច្រើនគឺស្អាតស្នាដៃរបស់គាត់»។ ងាកមកប្រាសាទធម្មនន្ទ ដែលឈរយ៉ាងស្កឹមស្កៃទល់នឹងប្រាសាទចៅសាយទេវតា គឺពុំមានសិលាចារឹក រៀបរាប់ព័ត៌មានលម្អិតពីប្រាសាទនេះដូចគ្នា។ អ្នកសិក្សាប្រវត្តិសាស្រ្ត បានប្រៀបធៀបចម្លាក់តាមហោជាង ផ្តែរ តាមជញ្ជាំងប្រាសាទ ហើយសន្និដ្ឋានថា ប្រាសាទធម្មនន្ទនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅដើមរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ពោលគឺសង់មុនប្រាសាទចៅសាយទេវតា។ ប្រាសាទសាយទេវតា បើតាមលោកបុរាណវិទូ អន សុភាព លក្ខណៈពិសេសនៃប្រាសាទធម្មនន្ទ គឺបង្ហាញពីជំនឿនៃសាសនាចម្រុះដែលបានឆ្លាក់លើតួប្រាសាទតែមួយ មានតាំងពីរឿងទេវកថានិកាយព្រះនរាយណ៍ និកាយព្រះឥសូរ រួមទាំងព្រះពុទ្ធសាសនាផងដែរ។ តាមរយៈចម្លាក់រៀបរាប់ពីរឿងសាសនាចម្រុះយ៉ាងដូច្នេះហើយ វាឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យអ្នកសិក្សាប្រវត្តិសាស្រ្តយល់កាន់តែច្បាស់ថា សាសនាអស់ទាំងសុទ្ធតែអាចនៅជាមួយគ្នាយ៉ាងសុខដុមអាស្រ័យលើអ្នកជំនឿរៀងៗខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ បុរាណវិទូរូបនេះ បានពន្យល់បន្ថែមពីហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទធម្មនន្ទថា មានភាពអស្ចារ្យតាំងពីតួប៉មសាងទម្រង់រចនាប័ទ្មកំពូលស្រួចឡើងលើដូចប្រាសាទអង្គរវត្ត មានបណ្ណាល័យមួយ និងទំហំកំពែង៤៥ម៉ែត្រ គុណនឹង៦០ម៉ែត្រ ពោលគឺធំជាងប្រាសាទចៅសាយទេវតា។ ប្រាសាទធម្មនន្ទនេះ ត្រូវបានសង់ឡើងមានច្រកចេញ២ប៉ុណ្ណោះ គឺខាងកើត និងខាងលិច ដែលខុសពីប្រាសាទចៅសាយទេវតាមានចំនួន៤។ ប្រាសាទធម្មនន្ទ បើទោះជាប្រាសាទទាំង២នេះ មានស្ថាបត្យកម្ម ប្លង់ប្រាសាទប្រហាក់ប្រហែលជាគ្នា និងត្រូវបានសង់ឡើងនៅទីតាំងជិតគ្នាក្នុងរជ្ជស្ដេចតែមួយ ក៏ប៉ុន្តែគ្មានការស្រាវជ្រាវ និងសេចក្ដីសន្និដ្ឋានណាមួយថាវាមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាឡើយ។ លោកបុរាណវិទូ អន សុភាព លើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះ៖ «ប្រាសាទនេះដែលខ្ញុំនិយាយថាវាមិនស៊ីមេទ្រីជាមួយប្រាសាទចៅសាយទេវតា សូម្បីតែទំហំក៏អ៊ីចឹងដែរ។ បើយើងនិយាយពីទំហំកំពែងប្រាសាទនេះធំជាង តួប៉មអីហ្នឹងក៏ខុសគ្នាដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីៗផ្សេងទៀត ក៏ខុសគ្នាដូចបណ្ណាល័យខាងនេះមានតែមួយ ហើយចៅសាយទេវតាមាន២ ហើយមួយទៀតខ្លោងទ្វារ ប្រាសាទនេះមានតែ២ទេ បើចៅសាយទេវតាមាន៤»។ លោកបន្តថា បុព្វបុរសសាងសង់ប្រាសាទទាំងនេះឱ្យនៅឈរជិតអាចប្រហែលប្លង់ស្អាត ទីតាំងនេះស័ក្តសមនឹងសាងសង់ប្រាសាទក៏ថាបាន ហើយមិនមានទំនាក់ទំនងគ្នាអ្វីឡើយ៕ ប្រាសាទធម្មនន្ទ	សៀមរាប៖ នៅពេលធ្វើដំណើរចូលក្រុងអង្គរធំ តាមច្រកទ្វារខាងកើត ទេសចរ ប្រាកដជាឃើញសំណង់ប្រាសាទចំនួន២ ដែលកំពុងឈរបង្អួតសម្រស់ នៅសងខាងវិថីខ្លោងទ្វារជ័យ។ ប្រាសាទធម្មនន្ទ និងចៅសាយទេវតា ត្រូវបានសាងសង់ឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ដូចគ្នា។ ថ្វីត្បិតប្រាសាទទាំង២នេះសង់ក្នុងរជ្ជកាលស្ដេចតែមួយ ស្ថិតនៅជិតគ្នា និងរូបរាងប្រាសាទប្រហាក់ប្រហែលគ្នាបន្តិច ប៉ុន្តែគ្មានទំនាក់ទំនង និងមិនពាក់ព័ន្ធអ្វីគ្នាឡើយ។
ប្រធានាធិបតីវ៉េណេស៊ុយអេឡា លោក Nicolás Maduro និយាយថាលោកបានបញ្ជារឱ្យបិទច្រកចូលទៅកាន់បណ្តាញសង្គម X ក្នុងប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡាចំនួន១០ថ្ងៃដោយចោទម្ចាស់បណ្តាញសង្គមនេះគឺលោក Elon Musk ថា ប្រើបណ្តាញនេះ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយសម្អប់ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីដែលមានជម្លោះក្នុងប្រទេសនេះ។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AP។ លោក Maduro បាននិយាយក្នុងពេលថ្លែងសុន្ទរកថាមួយក្រោយពីមានការដើរហែរ ក្បួនរបស់ក្រុមគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលថា«លោក Elon Musk ជាម្ចាស់បណ្តាញ X ហើយបានរំលោភវិធាននានារបស់បណ្តាញសង្គមខ្លួនឯងផ្ទាល់»។ លោក Maduro ចោទថាលោក Musk «ញុះញង់ឱ្យមានសម្អប់»។លោក Maduro ក៏បានចោទបណ្តាញសង្គមនេះថាត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយពួកប្រឆាំងដើម្បីបង្កើតភាពវឹកវរនយោបាយ។ ប្រធានាធិបតីវ៉េណាស៊ុយអេឡាបាននិយាយថាលោកបានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តី សម្រេចមួយ«ដែលស្នើឡើងដោយគណៈកម្មការទូរគមនាគមន៍ជាតិ CONATEL ដែលបានសម្រេចដកបណ្តាញសង្គម X ដែលពីមុនគេស្គាល់ថាជា Twitter មិនឱ្យចរាចរនៅក្នុងប្រទេសវ៉េណាស៊ុយអេឡារយៈពេល១០ថ្ងៃដើម្បីឲ្យបណ្តាញសង្គមនេះ បង្ហាញឯកសារ»។ តែលោក Maduro មិនបានផ្តល់សេចក្តីលម្អិតអំពីដំណើរការនៃចំណាត់ការប្រឆាំងបណ្តាញសង្គមនេះទេ។ ការិយាល័យទំនាក់ទំនងជាមួយសារព័ត៌មាមរបស់បណ្តាញ X មិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗចំពោះសារអេឡិកត្រូនិកផ្ញើពីទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AP ដើម្បីស្នើសុំអត្ថាធិប្បាយទេ៕	ប្រធានាធិបតីវេណេស៊ុយអេឡា លោក Nicolas Maduro ធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅវិមានប្រធានាធិបតី Miraflores ក្នុងទីក្រុង Caracas ប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡា កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ បីថ្ងៃបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតឡើងវិញដែលមានជម្លោះរបស់លោក។
សូមអញ្ជើញលោក-អ្នកនាងទស្សនាវីដេអូខាងក្រោមដូចតទៅ៖ កាលពីថ្ងៃទី៥ ដល់ទី៧ ខែសីហា កម្ពុជាបានចូលក្នុងកិច្ចប្រជុំសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន និងអាស៊ានបូកបី ស្ដីពីកិច្ចការវិស័យមុខងារសាធារណៈ ដែលធ្វើឡើងក្នុងរាជធានីបង់ដាសេរី ប្រទេសព្រុយណេ។ ក្នុងនោះ កម្ពុជាបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ក្នុងក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន និងអាស៊ានបូកបី ស្តីពីកិច្ចការមុខងារសាធារណៈ លើកទី២២ និងលើកទី៧,។ កម្ពុជា ចូលរួមវេទិកាអភិបាលកិច្ចល្អ ផ្តោតសំខាន់លើការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធ AI ក្នុងអភិបាលកិច្ចសាធារណៈ។ កម្ពុជានឹងដឹកនាំកិច្ចប្រជុំសហប្រតិបត្តិការវិស័យមុខងារសាធារណៈអាស៊ានបូកបី នាចុងឆ្នាំ២០២៤ បើតាមលោក ឈុន សុជាតិ ក្រៅពីនេះ កម្ពុជាក៏បានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រមុខមុខងារសាធារណៈអាស៊ាន និងអាស៊ានបូកបី ស្តីពីកិច្ចការមុខងារសាធារណៈ និងជំនួបទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងគណៈប្រតិភូរបស់លេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាន ផងដែរ។ លោកអគ្គលេខាធិការ នៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈបន្តសរសេរថា បន្ទាប់ពីនេះ គឺកម្ពុជានឹងបន្តធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន និងអាស៊ានបូកបី លើកិច្ចការវិស័យមុខងារសាធារណៈ ចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០២៤ ដល់ឆ្នាំ២០២៦ ដែលមានលោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ានី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ ជាប្រធានដឹកនាំនៃកិច្ចប្រជុំ។ អនាគតប្រធានប្ដូរវេន លោក ហ៊ុន ម៉ានី ប្ដេជ្ញាបន្តសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យមុខងារសាធារណៈអាស៊ាន និងអាស៊ានបូកបី ដើម្បីសម្រេចកិច្ចការផ្សេងក្នុងវិស័យមុខងារសាធារណៈអាស៊ាន។ កម្ពុជានឹងដឹកនាំកិច្ចប្រជុំសហប្រតិបត្តិការវិស័យមុខងារសាធារណៈអាស៊ានបូកបី នាចុងឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងតួនាទីជាប្រធានប្ដូរវេនដឹកនាំកិច្ចប្រជុំសហប្រតិបត្តិការសាធារណៈអាស៊ាន នេះ គឺមានសារសំខាន់សម្រាប់កម្ពុជាលើការពង្រឹងកិត្យានុភាពរបស់កម្ពុជាលើឆាកអន្តរជាតិ ពង្រឹងការអនុវត្តផែនការសកម្មភាពក្នុងវិស័យមុខងារសាធារណឱ្យកាន់តែប្រសើរ។ ជាងនេះទៅទៀត ភាពជាម្ចាស់ផ្ទះនេះ ក៏នឹងជួយលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ក្នុងការទាក់ទាញទេសចរក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយពីកិច្ចប្រជុំនេះនៅកម្ពុជាផងដែរ។ លោក ឈុន សុជាតិ ថ្លែងដូច្នេះថា៖«មកដល់ពេលនេះ ពេលដែលកម្ពុជាយើងទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ គឺជាកាតព្វកិច្ចមួយរបស់យើង។ យើងត្រូវកសាងនូវផែនការសកម្មភាពក្នុងវិស័យមុខងារសាធារណៈសម្រាប់អាស៊ានទាំង១០ ដែលគិតចាប់ពីឆ្នាំ២០២៦-២០៣០ ។ ហើយកិច្ចការងារនេះជាកិច្ចការសំខាន់មួយដែលនឹងផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនក្នុងវិស័យមុខងារសាធារណៈរបស់កម្ពុជា និងតំបន់ទាំងមូល»៕	ភ្នំពេញ៖ កម្ពុជា នឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះដឹកនាំកិច្ចប្រជុំសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន និងអាស៊ានបូកបី លើកិច្ចការវិស័យមុខងារសាធារណៈ ក្នុងនាមជាប្រធានប្ដូរវេនបន្តពីព្រុយណេ ចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០២៤ ដល់២០២៦។ ឈុន សុជាតិ អគ្គលេខាធិការ នៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈ បញ្ជាក់ថា នេះជាកាតព្វកិច្ចក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន និងពង្រឹងកិត្យានុភាពរបស់កម្ពុជាលើឆាកអន្តរជាតិ ពិសេសក្នុងការអនុវត្តផែនការសកម្មភាពក្នុងវិស័យមុខងារសាធារណៈ ផងដែរ។
ការប្រកាសនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រសួងកាបរទេសអាម៉េរិកបានជូនដំណឹងដល់សភាកាលនៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហាថា រដ្ឋាភិបាលមានបំណងបញ្ចេញជំនួយយោធាបរទេសរាប់ពាន់លានដុល្លារដល់អ៊ីស្រាអែល។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាម៉េរិកប្រាប់ Reuters។ កន្លងមក សារព័ត៌មាន CNN បានលើកឡើងពីចំនួនទឹកប្រាក់ចំនួន១៤ពាន់លានដុល្លារ ដែលជាជំនួយបន្ថែម សម្រាប់អ៊ីស្រាអែលត្រូវបានអនុម័តដោយសភាអាម៉េរិកអំឡុងខែមេសា។ ភាពតានតឹងនៅមជ្ឈិមបូព៌ាកំពុងកើនឡើង ហើយមនុស្សជាច្រើនភ័យខ្លាចការពង្រីកសង្រ្គាមរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅតំបន់កាហ្សាដែលបានសម្លាប់មនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់ និងបង្កឱ្យមានវិបត្តិមនុស្សធម៌។ ហានិភ័យនៃការកើនឡើងសង្រ្គាមមជ្ឈិមបូព៌ាកាន់តែរីករាលដាលបន្ថែមទៀត បន្ទាប់ពីការវាយប្រហារនាពេលថ្មីៗនេះដោយបានសម្លាប់មេដឹកនាំក្រុមអ៊ីស្លាមប៉ាឡេស្ទីនលោក Ismail Haniyeh នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ និងមេបញ្ជាការយោធា Hezbollah Fuad Shukr ក្នុងទីក្រុង Beirut។ ឧប្បត្តិហេតុទាំងនេះក៏បង្កើនហានិភ័យនៃការសងសឹករបស់អ៊ីស្រាអែល ផងដែរ។ ជម្លោះបង្ហូរឈាមចុងក្រោយបំផុតរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍រវាងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីនបានផ្ទុះឡើងនៅថ្ងៃទី ៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣។ ពេលនោះ ក្រុមហាម៉ាសបានវាយប្រហារអ៊ីស្រាអែលដោយសម្លាប់មនុស្សអស់ ១២០០នាក់ និងចាប់ចំណាប់ខ្មាំងប្រហែល ២៥០នាក់។ បើតាមទិន្នន័យក្រសួងសុខាភិបាលតំបន់កាហ្សា ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ការវាយលុកយោធារបស់អ៊ីស្រាអែលនៅក្នុងតំបន់ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហាម៉ាសបានសម្លាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនជិត ៤ម៉ឺននាក់ និងបានបណ្តាលឱ្យប្រជាជនជិត ២,៣លាននាក់ត្រូវភៀសខ្លួន។ សង្រ្គាមនេះបណ្តាលឱ្យមានវិបត្តិទុរ្ភិក្ស និងនាំឱ្យមានការចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលអ៊ីស្រាអែលតែងបដិសេធ៕	ក្រសួងការបរទេសអាម៉េរិកបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងផ្តល់ប្រាក់ចំនួន ៣,៥ពាន់លានដុល្លារដល់អ៊ីស្រាអែល ដើម្បីចំណាយលើសព្វាវុធ និងឧបករណ៍យោធាដែលទិញពីអាម៉េរិក។
នាឱកាសដាំដើមក្ងោក២០០ដើម នៅស្វាយដង្គំ ក្រុងសៀមរាប នាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា លោក យុន លីណេ អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប លើកឡើងថា ការដាំដើមឈើនៅតាមដងផ្លូវក្នុងក្រុងសៀមរាបនេះ គឺដើម្បីបង្កើនសម្រស់ និងលើកកម្ពស់សោភ័ណភាព ពោរពេញដោយភាពបៃតង។ លោក យុន លីណេ បានបញ្ជាក់ថា ៖ « ការប្រារព្ធកម្មវិធីដាំដើមឈើនេះ គឺជាចលនាបំផុសស្មារតីប្រជាពលរដ្ឋ មន្ដ្រីរាជការ សិស្សានុសិស្ស និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធយើង ឲ្យចេះស្រឡាញ់ព្រៃឈើ ចូលរួមដាំដុះ និងការពារព្រៃឈើ ក៏ដូចជាជួយជំរុញផលប្រយោជន៍ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋយើងក្នុងជីវភាពរស់នៅ បង្កបង្កើនផលកសិកម្ម និងបង្កើនសុខមាលភាពគ្រួសារ ព្រមទាំងជួយលើកស្ទួយបរិស្ថានសង្គម ផងដែរ»។ យុន លីនណេ អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប។ រូបភាពរដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប៕ លោកអភិបាលរងខេត្តសៀមរាប បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបឲ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ នូវសកម្មភាពអាជីវកម្មកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដើម្បីចាប់យកដីព្រៃ។ លោកបានព្រមានថា ការធ្វើអាជីវកម្មព្រៃឈើ និងជំនួញដីព្រៃឈើខុសច្បាប់ គឺជាបទល្មើសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត និងជាកត្តាបង្កឲ្យមានគ្រោះមហន្តរាយ ធម្មជាតិកើតឡើងចំពោះសង្គមជាតិ។ ជាមួយគ្នានេះ លោក យុន លីណេ ស្នើដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានដើមឈើនៅតាមមុខផ្ទះ ឬ អាជីវកម្មរបស់ខ្លួន សូមជួយថែរក្សា ដើម្បីបង្កើនសោភ័ណភាព កាត់បន្ថយការកើនឡើងកម្ដៅក្នុងទីក្រុង ព្រមទាំងប្រែក្លាយជាក្រុងបៃតង៕	សៀមរាប៖ រដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប ចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការដាំដើមឈើចំនួន១ម៉ឺនដើម ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំ នៅតាមដងផ្លូវក្នុងក្រុងសៀមរាប ដើម្បីប្រែក្រុងសៀមរាប ឱ្យក្លាយជាក្រុងបៃតង, បង្កើនសម្រស់ និងលើកកម្ពស់សោភ័ណភាព។ នេះបើតាមរដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប។
Cambodia e-Arrival គឺជាប្រព័ន្ធថ្មីមួយដែលត្រូវបានរចនាឡើង ដើម្បីផ្តល់ភាពកាន់តែងាយស្រួលដល់ ទេសចរ ក៏ដូចអ្នកធុរជន ពេលមកកាន់កម្ពុជា។ ប្រព័ន្ធនេះ ជំនួសឱ្យទម្រង់បែបបទអន្តោប្រវេសន៍ក្រដាស ទម្រង់សុខភាព និងសេចក្តីប្រកាសគយដោយផ្តល់ វិបផតថល ( Portal )តែមួយ។ ពោលគឺអ្នកប្រើប្រាស់អាចដំឡើងកម្មវិធីនេះ បានទាំង IOS និង Android និងនៅលើ website ផ្លូវការ arrival.gov.kh។ កម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃ Cambodia e-Arrival (ឆ្វេង) និងគេហទំព័រ Cambodia e-Arrival។ នាពិធីសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយស្ដីពីការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកសលាកបត្រចូលកម្ពុជា (Cambodai e-Arrival) នៅថ្ងៃទី៩ ខែសីហា លោក សុខ វាសនា អគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ បានលើកឡើងថា ៖ « ប្រព័ន្ធ ( Cambodia e-Arrival) នឹងជួយកាត់បន្ថយពេលវេលាបំពេញបែបបទចូល-ចេញពីប្រទេស ធានាថា អ្នកដំណើរអាចឆ្លងកាត់បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស មានភាពងាយស្រួល»។ លោកបានពន្យល់ថា អ្នកដំណើរចូលកម្ពុជា តាមអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិនានា គ្រាន់តែបំពេញព័ត៌មានតាមទម្រង់ ដែលបានកំណត់តាមតំណភ្ជាប់ទៅគេហទំព័រ www.arrival.gov.kh ឬកម្មវិធីទូរស័ព្ទ Cambodia e-Arrival ។ រួមមាន ទាំងទម្រង់សលាកបត្រអន្តោប្រវេសន៍ ពាក្យស្នើសុំទិដ្ឋាការពេលមកដល់ ទម្រង់លិខិតរាយការណ៍គយ និងទម្រង់លិខិតប្រកាសសុខភាពរបស់អ្នកដំណើរ។ ការដាក់ឱ្យដំណើរការប្រព័ន្ធនេះ នឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការសម្រួលជូនអ្នកដំណើរគ្រប់រូប ដែលចូលមកកម្ពុជា ទទួលបានភាពងាយស្រួលក្នុងការបំពេញបែបបទទុកជាមុន ក្នុងទម្រង់អេឡិចត្រូនិករួមគ្នា។ បែបបទទាំងនោះរួមមាន ព័ត៌មានសម្រាប់ស្នើសុំទិដ្ឋាការនៅពេលមកដល់ (Visa on Arrival) សាលាកបត្រអន្តោប្រវេសន៍ ការប្រកាសព័ត៌មានគយ និងសុខាភិបាល។ « Cambodia e-Arrival មិនមែនជាទិដ្ឋាការទេ តែជនបរទេសអាចស្នើសុំទិដ្ឋការតាមរយៈកម្មវិធីនេះបាន។ ចំពោះការទូទាត់វិញ គេអាចទូទាត់ប្រាក់តាមរយៈ Visa, MasterCard (Credit, Debit),Union Pay, WeChat Pay, and Alipay»។ លោក សុខ វាសនា អគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍។ រូបភាពពីទំព័រហ្វេសប៊ុក អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍៕ មួយវិញទៀត អ្នកដំណើរទាំងអស់ត្រូវបំពេញ Cambodia e-Arrival ដដែល បើទោះបីពួកគេទទួលបាន VISA ក៏ដោយ។ ឯការបំពេញបែបបទតាមកម្មវិធីនេះ ក៏ពុំមានគិតថ្លៃសេវាផងដែរ។ ចំពោះការចុះឈ្មោះស្នើ អ្នកដំណើរត្រូវស្នើសុំក្នុងរយៈពេល៧ថ្ងៃ មុនពេលធ្វើដំណើរមកដល់ម្ពុជា។ ក្រៅពីផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់អ្នកដំណើរកម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃនេះ ក៏ប្រមូលផ្ដុំនូវព័ត៌មានពីតំបន់ទេសចរណ៍ផ្សេងក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ បើតាមអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ បច្ចុប្បន្នក្រសួងមហាផ្ទៃ បានដាក់ឱ្យអនុវត្តសាកល្បងនូវប្រព័ន្ធ (Cambodia e-Arrival) ជាបណ្ដើរៗនៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ សៀមរាបអង្គរ និងខេត្តព្រះសីហនុ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤។ ក្រសួងក៏គ្រោង ដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការនៅតាមបណ្ដាច្រកទ្វារអាកាសយានដ្ឋានទាំង៣ នៅអំឡុងខែកកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ មុននឹងបន្តទៅអនុវត្តនៅតាមបណ្ដាច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិ និងច្រកទ្វារទ្វេភាគីផ្សេងទៀតជាបន្តបន្ទាប់៕	កម្ពុជា នឹងដាក់ដំណើរការនូវកម្មវិធីទូរស័ព្ទ ឈ្មោះ « Cambodia e-Arrival » ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលដល់ជនបរទេស ក្នុងការបំពេញសលាកបត្រចូលកម្ពុជា ជំនួសការបំពេញតាមក្រដាស។ កម្មវិធីនេះ នឹងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤តទៅ។
តួលេខខាងលើត្រូវបានប្រកាសដោយវេទិកាមូលដ្ឋានទិន្នន័យអាជីវកម្ម Qichacha នៅថ្ងៃទី ៦ ខែសីហា។ ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុន១,៦៧លានមានច្រើនជាង ១,៤៨លានក្រុមហ៊ុន ឬជិត ៩០ភាគរយត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោយឆ្នាំ ២០១៧ នៅពេលក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋចិនបានចាប់ផ្តើមផែនការអភិវឌ្ឍបញ្ញាសិប្បនិម្មិតជំនាន់ថ្មី ជាមួយនឹងគោលដៅធ្វើឱ្យប្រទេសនេះនាំមុខគេក្នុងវិស័យ AI ។ ក្រុមហ៊ុនទាក់ទង AI បានចូលរួមជាចម្បងក្នុងការអភិវឌ្ឍ chatbots និងគំរូភាសាធំៗមួយចំនួន (LLMs)។ ក្រុមហ៊ុនដែលចុះបញ្ជីថ្មីមានកំណត់ត្រាច្រើនជាងឆ្នាំ២០២៣ មានចំនួន៤៦៧០០០ក្រុមហ៊ុន បន្ទាប់ពី OpenAI បានចេញផ្សាយ ChatGPT នៅចុងឆ្នាំ២០២២។ បើតាមសារព័ត៌មាន SCMP បច្ចុប្បន្នចិនមានក្រុមហ៊ុន AI ធំចំនួន៤ ដែលកំពុងប្រជែងជាមួយពិភពលោកគឺ Baichuan, Zipu AI, Moonshot AI និង MiniMax ដែលទាំងនេះសុទ្ធសឹងជាក្រុមហ៊ុនទទួលប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារពីអ្នកវិនិយោគកំពូលៗ។ ក្រុមហ៊ុន Baidu, Alibaba, ByteDance និងសហគ្រាសធំៗជាច្រើនផ្សេងទៀត ក៏កំពុងបង្កើតគំរូ AI មានគុណភាពខ្ពស់ដែរ។ យ៉ាងណាមិញ ការប្រជែងផលិតផលគ្នាតែងតែមានក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបិទទ្វារ។ កាលពីឆ្នាំ២០២៣ អាជីវកម្មដែលទាក់ទងនឹង AI មានចំនួន ៥០០០០ ត្រូវបិទទ្វារ ភាគច្រើនដោយសារតែការខ្វះខាតទុនដើម្បីបន្តអាជីវកម្ម។ វិស័យ AI ជាផ្នែកមួយត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចិនផ្តល់អាទិភាពដើម្បីប្រើជាយុទ្ធសាស្រ្តស្វ័យភាពបច្ចេកវិទ្យារបស់ខ្លួន។ ផែនការអភិវឌ្ឍ AI ជំនាន់ថ្មីរបស់ចិនមានបំណងនាំមុខគេលើពិភពលោកនៅឆ្នាំ២០២៥ និងក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលនវានុវត្តន៍ AI ដ៏សំខាន់របស់ពិភពលោកនៅឆ្នាំ ២០៣០។ កន្លងមក ទិន្នន័យពីអង្គការកម្មសិទ្ធិបញ្ញាពិភពលោក (WIPO) ចេញផ្សាយក្នុងខែកក្កដា បានបង្ហាញថា ក្នុងទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ នៅទូទាំងពិភពលោកមានកម្មវិធីជាង ៥០០០០ លើបច្ចេកវិទ្យា AI ជំនាន់មុនដែលមានសមត្ថភាពបង្កើតអត្ថបទ រូបភាព កូដកុំព្យូទ័រ តន្ត្រី។ ចិនជាប្រទេសនាំមុខគេដែលមានកម្មវិធីជាង ៣៨០០០ សម្រាប់ការបង្កើត AI ចន្លោះឆ្នាំ ២០១៤ និង ២០២៣ និងមានចំនួនច្រើនជាងអាម៉េរិក ៦ដងដែលមានប្រមាណតែ ៦២៧៦កម្មវិធីក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានេះ៕	នៅឆមាសទី១ ឆ្នាំនេះ ចិនបានបន្ថែមក្រុមហ៊ុនថ្មីជាង ២៣៧០០០ ក្រុមហ៊ុនទាក់ទងនឹងបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) ដែលនាំឱ្យចំនួនអាជីវកម្មសរុបនៅក្នុងវិស័យនេះកើនឡើងដល់ ១,៦៧លានក្រុមហ៊ុន។
សូមអញ្ជើញលោកអ្នកនាង ទស្សនាកិច្ចសម្ភាសខាងក្រោមនេះ៖ សិស្សថ្នាក់ទី១០ រូបនេះបញ្ចាក់ថា សិលាចារឹក ដែលយកមកតាំងបង្ហាញក្នុងពិព័រណ៍ស្នាដៃយុវជន មិនមែនផ្តានចេញពីសិលាចារឹកដើមនោះទេ គឺយកចេញពីឯកសារចម្លង ដែលមានស្រាប់។ សុសមៈ ពន្យល់ថា ដំបូងអ្នកផ្ដាន ត្រូវជ្រើសរើសអក្សរមួយឃ្លា ដែលសិក្សាអត្ថន័យរួច។ បន្ទាប់មក គេត្រូវយកក្រដាសកាបូនផ្តានលើថ្ម អក្សរចេញរូបរាងនៅលើថ្មហើយ គឺដល់ដំណាក់កាលដាប់។ ដំណាក់កាលនេះគេយកដែកគោលដំនៅលើថុ្មតិចៗ ដោយប្រុងប្រយ័ត្ន តាមអក្សរដែលផ្តានរួច ឱ្យដូចទម្រង់ដើម។ ជំហានបន្ទាប់ គេយកក្រដាសសផ្តានលើតួអក្សរ ដែលដាប់រួច ដោយយកទឹកខ្មៅលាបពីលើ សង្កត់ថ្នមៗជាមួយដុំកំណាត់ រហូតចេញជារូបរាងអក្សរ រួចយកទៅហាលថ្ងៃឱ្យស្ងួត។ ការផ្តានសិលាចារិកនេះ ក្នុងគោលបំណងសិក្សាអំពីការវិវត្តន៍នៃអក្សរខ្មែរ រួមមានព្យញ្ជនៈ ស្រះ សូរសំនៀងអាន របៀបសរសេរ ពីសម័យកាលមួយ ទៅសម័យកាលមួយ ជាពិសេសបច្ចេកទេសក្នុងការចារអក្សរលើថ្មរបស់បុព្វរសខ្មែរ។ សិស្សសាលាជំនាន់ថ្មី អេង កុសមៈ រៀបរាប់ដូច្នេះថា៖ «អក្សសម័យបុរាណពិបាកជាងសម័យបច្ចុប្បន្ន ទាំងការសរសរ ការអាន ត្បិតតែអក្សរខ្មែរដូចគ្នាប៉ុន្តែមានការវិត្តន៍ជាច្រើនសតវត្សរ៍។ អ៊ីចឹងទម្រង់អក្សរ សក់ ជើង របស់ស្រះ ព្យញ្ជនៈ ខុសគ្នាច្រើន»។ យុវតីវ័យ១៥ ឆ្នាំរូបនេះ ទទូចឱ្យយុវជនចូលរួមអភិរក្ស និងលើកម្ពស់អក្សសាស្រ្តជាតិ តាមរយៈការការអាន ការសរសេរឱ្យត្រូវវេយ្យាករណ៍ មិនខុសអក្ខរាវិរុទ្ធ សិក្សាអំពីសាវតា ក៏ដូចជាកាវិវត្តន៍របស់អក្សរជាតិ ដើម្បីស្គាល់ថាអ្វីជារបស់ខ្លួនឯងឱ្យបានច្បាស់។ សូមបញ្ជាក់ថា ពិព័រណ៍ស្នាដៃយុវជន ធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី៨-៩ សីហា ក្នុងឱកាសទិវាអន្តរជាតិដើម្បីយុវជន នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ(NIE)៕	ភ្នំពេញ៖ សិស្សក្លិបសិលាចារឹក សាលាជំនាន់ថ្មី វិទ្យល័យព្រះយុគន្ធរ ស្រាវជ្រាវសិលាចារឹក ដោយដកស្រង់អត្ថន័យសំខាន់ៗ តាមរយៈការផ្តានជាផ្តាំងតូចៗ។ យុវតី អេង កុសមៈ ប្រធានក្រុម ប្រាប់សារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗថា ក្រៅពីផ្តានអក្សរ សាលាក៏មានបង្រៀនអាន និងសិក្សាអំពីការវិត្តន៍នៃព្យញ្ជនៈ ស្រះ តាមសម័យកាលនីមួយៗផងដែរ។ បច្ចុប្បន្នក្រុម កុសមៈ ផ្តានបានចំនួន៥ផ្ទាំង ដែលជាសិលាចារឹកស្ថិតនៅសម័យអង្គរ។
ថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្រ្តីរាជការក្រសួងបរិស្ថាន សហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគ្រប់ថ្នាក់ ព្រះសង្ឃ យុវជន លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ សិស្សានុសិស្ស និងប្រជាពលរដ្ឋ រួមគ្នាដាំកូនត្នោតជាង៥០០០ដើម នៅភូមិសាស្រ្តស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ នាថ្ងៃទី១០ ខែសីហា។ បើតាមលោក ជួប ប៉ារីស៍ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន ការរួមគ្នាដាំដើមត្នោត នៅទូទាំងស្រុកពញាក្រែកនេះ គឺដើម្បីរួមចំណែក ជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងបរិស្ថានក្នុងការបង្កើនគម្របបៃតងនៅកម្ពុជា។ ជាពិសេស គឺបណ្តុះចលនាស្រឡាញ់ធនធានធម្មជាតិ លើកកម្ពស់ទេសចរណ៍ និងសេដ្ឋកិច្ចនៅមូលដ្ឋាន។ ជាមួយគ្នានេះ លោករដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន បានបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបំណងប្រាថ្នា របស់ប្រជាពលរដ្ឋ សំដៅឈានឆ្ពោះទៅកាន់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ នេះបើតាមចុះផ្សាយរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន។ ក្រសួងបរិស្ថានបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តចក្រាវិស័យបរិស្ថាន ២០២៣-២០២៨ ដោយមានយុទ្ធសាស្ត្រស្នូលផ្តោតសំខាន់លើការពង្រឹងគោលនយោបាយ ការកសាងរដ្ឋបាលឌីជីថល និងការពង្រីកការផ្សព្វផ្សាយ។ ទាំងនេះជាកម្លាំងចលកររុញបង្វិលយុទ្ធសាស្រ្តចម្បងចំនួនបី គឺ « ភាពស្អាត ភាពបៃតង និងចីរភាព»។ លោកជួប ប៉ារីស បានពន្យល់ថា៖« ភាពស្អាត បង្ហាញពីស្អាតក្នុងភូមិ ក្នុងផ្ទះ និងនៅក្នុងចិត្ត ដោយមានមានសំរាមនៅលើដី ខ្យល់ស្អាតបរិសុទ្ធ ហើយការដាំកូនត្នោតនាពេលនេះ ជាការបង្កើននូវភាពបៃតងស្រស់។ ពោលគឺនៅពេលដែលត្នោតធំ និងបានជាម្លប់ត្រជាក់ ហើយក៏បានបង្ហាញសម្រស់ ស្រស់ស្អាត នៅអមសងខាងផ្លូវ នៃការធ្វើដំណើរ និងអាចបង្កើននូវចំណូលដល់ពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានផងដែរ»។ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ លោក អ៊ាង សុផល្លែត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងជាប្រធាន ក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះមូលដ្ឋានខេត្តត្បូងឃុំ បានផ្តល់កូនត្នោតចំនួន ១០ ០០០ ដើម ដល់រដ្ឋបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ គ្រានោះ លោករដ្ឋមន្ត្រីបរិស្ថាន បានដឹកនាំការដាំដើមត្នោតនេះ តាមបណ្តោយផ្លូវក្រវ៉ាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម និងនៅតាមមូលដ្ឋាន ក្នុងភូមិសាស្រ្តឃុំត្រពាំងផ្លុង ស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដើម្បីបំផុសចលនា និងជំរុញគម្របបៃតងនៅកម្ពុជា៕	កូនត្នោតចំនួន៥៥៥៥ដើម ត្រូវបានដាំដុះនៅអមសងខាងផ្លូវ ប្រវែង១៤០០ ម៉ែត្រ ភ្ជាប់ពីផ្លូវជាតិលេខ៧ ចាប់ពីភូមិសាស្រ្តភូមិស្បែកគឺ ទៅភូមិព្រះអណ្តូង ក្នុងឃុំកណ្តោលជ្រុំ ស្រុកពញាក្រែក ខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ បើតាមក្រសួងបរិស្ថាន ការដាំត្នោតនេះ ដើម្បីរក្សានូវអត្តសញ្ញាណជាតិ និងដើម្បីបង្កើនភាពបៃតង។
កាលពីយប់ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ខុន បញ្ចសិទ្ធិ ត្រូវបានអាវុធហត្ថខណ្ឌចំការមន ចុះ ឃាត់ខ្លួននៅក្លឹបកម្សាន្តCentral.X ពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពបាញ់កាំភ្លើងសម្ញែងបង្កភាពភ័យខ្លាចដល់អ្នកដទៃ។ លោក ខុន បញ្ចសិទ្ធ និងបក្ខពួក រួមទាំងវត្ថុតាង(កាំភ្លើង២ដើម) ត្រូវបានកម្លាំងសមត្តកិច្ចកងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញ បញ្ជូនដល់ស្ថាប័នអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤។ សំណុំរឿងនេះ រាជអាជ្ញាកំពុងបើកការស៊ើបសួរករណី«ផ្ទុះអាវុធ»៕	ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ បរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យបញ្ចប់គោរមងារ ខុន បញ្ចសិទ្ធិ ពី ឧកញ៉ា នាថ្ងៃទី១០ ខែសីហា។ ការបញ្ចប់គោរមងារនេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពី ខុន បញ្ចសិទ្ធិ បានបាញ់បោះសេរីនៅក្នុងក្លឹបកម្សាន្តមួយកន្លែង នៅខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ។
សូមអញ្ជើញលោក-អ្នកនាងទស្សនាបទសម្ភាសរវាងកញ្ញា ផាត ដាណេ អ្នកសារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ និងលោក ឡុង កុសល អគ្គនាយករង នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដូចតទៅ៖ លោក ឡុង កុសល អគ្គនាយករងនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា អះអាងប្រាប់សារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗដូច្នេះ៖«អ្វីមួយដែលយើងធ្វើនេះ គឺយើងសំដៅទៅលើការថតវីដេអូ ការថតរូបភាពណា ដែលអ្នកថតហើយយកទៅធ្វើអាជីវកម្មរកប្រាក់ចំណេញ»។ លោកបន្តថា ចំណែកឯការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ដ្រូន គឺត្រូវស្នើសុំការអនុញ្ញាត និងបង់ថ្លៃសេវា បើទោះយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងន័យអ្វីក៏ដោយ។ អគ្គនាយករងរូបនេះ ថ្លែងថា អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានកំណត់តម្លៃ និងការស្នើសុំសម្រាប់ការថតរូបភាព និងវីដេអូនៅតាមប្រាសាទសម្រាប់ការធ្វើអាជីវកម្មរកប្រាក់ចំណេញនេះតាំងពីឆ្នាំ២០១២មកម្ល៉េះ។ ការអនុវត្តបែបនេះ គឺដើម្បីរក្សាតម្លៃប្រាសាទបុរាណ និងផ្ដល់ការជួយសម្រួលពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនៅតាមតំបន់ប្រាសាទផងដែរ។ លោក ឡុង កុសល សង្កត់ធ្ងន់ថា ករណីនេះគឺចំពោះតែការថតបែបអាជីវកម្ម និងការបង្ហោះដ្រូននៅតំបន់ប្រាសាទប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឯការថតទូទៅមិនថារូបភាព ឬវីដេអូ ក្នុងន័យផ្សព្វផ្សាយទេសចរណ៍ ឬថតទុកជាអនុស្សាវរីយ៍ មិនតម្រូវឱ្យស្នើសុំ ឬបង់ប្រាក់ឡើយ បើទោះជាប្រើប្រាស់កាមេរ៉ាប្រភេទណាក៏ដោយ៕	ភ្នំពេញ៖ លោក ឡុង កុសល អគ្គនាយករង អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានបញ្ជាក់ថា ករណីថតតាមប្រាសាទនានា ដែលអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាតម្រូវឱ្យបង់ថ្លៃសេវា និងដាក់លិខិតស្នើសុំនោះ គឺចំពោះតែការថតបែបអាជីវកម្មរកប្រាក់ចំណេញ ដូចជាការថតស្ពតពាណិជ្ជកម្ម ផ្សព្វផ្សាយផលិតផល ភាពយន្តខ្នាតធំ-តូចនានា។ល។ ដោយឡែក ការថតវីដេអូ រូបភាពក្នុងន័យផ្សព្វផ្សាយទេសចរណ៍ អនុស្សាវរីយ៍ផ្សេងៗ គឺមិនតម្រូវឱ្យស្នើសុំការអនុញ្ញាតឡើយ បើទោះប្រើប្រាស់កាមេរ៉ាប្រភេទណាក៏ដោយ។
« ថ្ងៃនេះខ្ញុំបានទទួលរបាយការណ៍មួយចំនួនពីអគ្គមេបញ្ជាការ Oleksandr Syrskyi អំពីស្ថានភាពនៅជួរមុខ និងសកម្មភាពរបស់យើងក្នុងគោលបំណងនាំយកសង្រ្គាមចូលទៅក្នុងទឹកដីនៃប្រទេសឈ្លានពាន»។ លោកហ្សេលេនស្គី បាននិយាយបែបនេះ ក្នុងវីដេអូ នាល្ងាចថ្ងៃទី១០ ខែសីហា។ ជុំវិញនៃការវាយប្រហារនេះ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន បានដឹងគុណយ៉ាងខ្លាំងចំពោះកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។ លោកបន្តនិយាយយ៉ាងដូច្នេះ៖ « អ៊ុយក្រែនកំពុងបង្ហាញថាខ្លួន ពិតជាអាចស្ដារឡើងវិញនូវយុត្តិធម៌ និងធានាឱ្យមានសម្ពាធចាំបាច់លើអ្នកឈ្លានពាន» ។ នេះជាលើកទីមួយហើយដែលប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនទទួលស្គាល់ថា កងកម្លាំងរបស់ប្រទេសខ្លួន កំពុងប្រយុទ្ធនៅក្នុងទឹកដីរុស្ស៊ី។ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែសីហា លោក ហ្សេលេនស្គី បាននិយាយអំពីប្រតិបត្តិការនេះ ដោយសរសើរកងទ័ពអ៊ុយក្រែនចំពោះសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការបង្កភាពភ្ញាក់ផ្អើល និងអរគុណពួកគេសម្រាប់ការយកទាហានរុស្ស៊ីធ្វើជាទណ្ឌិតសម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការចរចា។ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៦ ខែសីហា មន្ត្រីរុស្ស៊ីបានលើកឡើងថា កងកម្លាំងអ៊ុយក្រែនបានចូលលុកលុយតំបន់ជាច្រើននៅភាគខាងលិចនៃខេត្តព្រំដែន Kursk ក្នុងប្រទេសនេះ។ ការណ៍នេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុក ជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងមួយដើម្បីជួយក្រុងគៀវទទួលបានប្រៀប ប្រសិនបើភាគីទាំងពីរធ្វើការចរចាសន្តិភាព ក្រោយការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកបញ្ចប់។ ដោយមានជំនួយពីដ្រូន និងការបាញ់កាំភ្លើងធំ, អ៊ុយក្រែនបានរំកិលកងកម្លាំងយ៉ាងលឿន និងបានគ្រប់គ្រងផ្នែកតូចមួយនៃទឹកដីភាគខាងលិចរបស់រុស្ស៊ីតាមព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ ខណៈកងកុម្ម៉ង់ដូបានបន្តវាយលុកកាន់តែជ្រៅ។ នេះបើយោងតាមអ្នកសរសេរប្លុកយោធារុស្ស៊ី។ ក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហាថា កងទ័ពនៅតែបន្តវាយលុកកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងវាយប្រហាររបស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធអ៊ុយក្រែន។ ការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំងក្លា គឺប្រមូលផ្តុំនៅជុំវិញតំបន់ Malaya Loknya, Olgovka និង Ivashkovskoye ដែលជាតំបន់តាំងទីលំនៅជម្រៅ ១០-២០គីឡូម៉ែត្រក្នុងទឹកដីរុស្ស៊ី។ អ្នកសរសេរប្លុកយោធារុស្ស៊ីនៅថ្ងៃដដែលនោះបានលើកឡើងថា ស្ថានការណ៍មានស្ថិរភាពបន្ទាប់ពីក្រុងម៉ូស្គូបានបញ្ជូនកងកម្លាំងបន្ថែម។ ប៉ុន្តែអ៊ុយក្រែនក៏កំពុងពង្រឹងកងកម្លាំងរបស់ខ្លួនដែរ។ គណៈកម្មាធិការជាតិប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់រុស្ស៊ីកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហា បានប្រកាសអំពីការអនុវត្តយន្តការប្រឆាំងអំពើភេរវកម្មនៅក្នុងតំបន់ចំនួនបីជាប់ព្រំដែនអ៊ុយក្រែន ដែលបង្ហាញពីភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃស្ថានភាព។ ជនស៊ីវិលរាប់ម៉ឺននាក់ត្រូវបានជម្លៀសចេញពីខេត្ត Kursk ដើម្បីចៀសវាងការរងផលប៉ះពាល់ដោយការប្រយុទ្ធគ្នា។ ទីក្រុង Minsk នៅថ្ងៃដដែលបានប្រកាសថា៖ « ខ្លួនបានបំផ្លាញដ្រូនរបស់អ៊ុយក្រែន ប្រហែលរាប់សិបគ្រឿងដែលបានចូលទឹកដីបេឡារុស្ស ដោយអះអាងថា ខ្លួនបានដាក់ពង្រាយទាហានបន្ថែមទៀត ដើម្បីការពារតំបន់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ»។ ប៉ុន្តែទីក្រុងគៀវមិនបានបញ្ជាក់ព័ត៌មាននេះទេ៕	កងកម្លាំងអ៊ុយក្រែន បានវាយប្រហាររុស្ស៊ី ដើម្បីស្តារយុត្តិធម៌ឡើងវិញ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ្ល៉ាឌីមៀ ហ្សេលេនស្គី ដែលកំពុងនាំសង្រ្គាមចូលទៅក្នុងទឹកប្រទេសរុស្ស៊ី។
ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារជាមួយសម្តេចនាយករដ្ឋមន្រី្ត នាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា លោក Xu Hui បានលើកឡើងពីបំណងក្នុងការវិនិយោគលើវិស័យឧស្សាហកម្មផលិតរថយន្ត និងគ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត នៅកម្ពុជា ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក ទីផ្សារតំបន់ និងអន្តរជាតិ។ បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅលើបណ្តាញសង្គម ក្រុមហ៊ុនចិនមួយនេះ ក៏កំពុងសិក្សាគម្រោងផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត រួមទាំងការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងគ្រោងពិភាក្សាជាមួយដៃគូកម្ពុជា ផងដែរ។ ជុំវិញនៃបំណងវិនិយោគនេះ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បានស្វាគមន៍ និងចាត់ទុកការវិនិយោគលើវិស័យផលិតរថយន្ត និងគ្រឿងបន្លាស់រថយន្តនេះ ជាវិស័យអាទិភាពមួយដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងនាំចេញទៅទីផ្សារបរទេស។ សម្តេចបានបញ្ជាក់ទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនចិនខាងលើនោះ ថា បច្ចុប្បន្នមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគី។ ក្នុងនោះ មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយចិន, កូរ៉េខាងត្បូង, អារ៉ាប់អេមីរ៉ាត់រួម និងកិច្ចព្រមព្រៀងពហុភាគីអាសិប។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល បានលើកទឹកចិត្តឱ្យក្រុមហ៊ុន Chery Holding Group Co., Ltd. សិក្សាស្វែងយល់ពីសក្តានុពលរបស់កម្ពុជាបន្ថែមទៀត រួមទាំងការវិនិយោគលើតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស និងការកសាងកំពង់ផែក្នុងខេត្តសក្តានុពលមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា តាមរយៈកិច្ចពិភាក្សាជាមួយនឹងក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងវិស័យឯកជននៅកម្ពុជា។ គួរជម្រាបថា បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានរោងចក្រដំឡើងរថយន្តចំនួន៦។ ក្នុងនោះ មានរោងចក្រកូរ៉េខាងត្បូង ក្រុមហ៊ុន DAEHAN AUTO (CAMBODIA) CO., LTD. នៅខេត្តស្វាយរៀង ផលិតរថយន្តSAMYUNG។ រោងចក្រក្រុមហ៊ុន RMA AUTOMOTIVE (CAMBODIA) CO LTD. នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ផលិតរថយន្ត FORD។ រោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុន CAMKO MOTOR CO., LTD. នៅខេត្តកោះកុង ផលិតរថយន្ត HYUNDAI។ រោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុន HGB MOTORS ASSEMBLY CO., LTD. នៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យផលិតរថយន្ត KIA និងរោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុន GTV MOTOR CO., LTD. នៅខេត្តកណ្តាលកំពុងដំណើរការសាកល្បង៕	ភ្នំពេញ៖ ក្រុមហ៊ុន Chery Holding Group Co., Ltd. របស់ចិនចាប់អារម្មណ៍វិនិយោគក្នុងវិស័យឧស្សហកម្មផលិតរថយន្តនៅកម្ពុជា។ ការណ៍នេះត្រូវបានបង្ហាញដោយលោក Xu Hui អគ្គនាយករងគ្រប់គ្រងទូទៅនៃ ក្រុមហ៊ុន Chery Holding នៅចំពោះមុខសម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត។
ដើម្បីឈ្វេងយល់ពីមុខងារឬតួនាទីសំខាន់របស់ថ្នាលនេះ ដើម្បីរួមចំណែកជំរុញវិស័យទេសចរណ៍នៅខេត្តសៀមរាប សូមលោក-អ្នកអានបទសម្ភាសរវាងអ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី អ្នកសារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ ជាមួយលោក សុខុម សំអុល នាយកប្រតិបត្តិសមាគមក្លឹបទេសចរណ៍សៀមរាប ខាងក្រោមដូចតទៅនេះ៖ អ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី៖ នៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា សមាគមក្លឹបទេសចរណ៍សៀមរាប (STC) ប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវកម្មវិធីលើទូរសព្ទដៃឈ្មោះ Siem Reap Wonder បន្ទាប់ពីដំណើរការសាកល្បងបានមួយរយៈ។ តើអ្វីជាវឌ្ឍនភាពសំខាន់ៗនៃការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវនូវថ្នាលឌីជីថលនេះ? លោក សុខុម សំអុល៖ កាលពីដើមឆ្នាំ ២០២៤ យើងបានដាក់ឱ្យដំណើរការសាកល្បងនូវថ្នាលឌីជីថលទេសចរណ៍« Siem Reap Wonder» ដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមដោយសមាគមក្លឹបទេសចរណ៍សៀមរាប ហើយនិងក្រោមការសហការពីគណៈកម្មការទីក្រុងឆ្លាតវៃរបស់ខេត្ត។ កាលនោះ យើងចង់បង្ហាញពីវត្តមាននៃថ្នាលឌីជីថលទេសចរណ៍មួយនេះ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ ពីយើងចំណាយពេលតាំងពីខែមករារហូតមកដើម្បីអភិវឌ្ឍមុខងារទាំងឡាយក្នុងថ្នាលឌីជីថល។ ថ្ងៃនេះ, បន្ទាប់ពីការខិតខំប្រឹងប្រែង សស្រាក់សស្រាំងពីក្រុមអ្នកបច្ចេកទេស ពិសេសក្មេងៗមកពីសាកលវិទ្យាល័យ និងអ្នកជំនាញលើវិស័យប្រព័ន្ធតិចណូឡូជី យើងឃើញថាមានមុខងារមួយចំនួនដែលយើងផ្សព្វផ្សាយ។ នេះ ជាថ្ងៃដែលដាក់ឱ្យអនុវត្តន៍តែម្ដង។ មានន័យថា យើងដាក់ឱ្យអនុវត្តដើម្បីឱ្យមានប្រតិបត្តិការក្នុងមុខងារទាំងនោះ។ អ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី៖ តើលោកអាចជួយជម្រាបបានទេ, តើអ្វីទៅជា Siem Reap Wonder ដែល STC បង្កើតឡើងនេះ? លោក សុខុម សំអុល៖ បើយើងក្រឡេកទៅ ផ្សារភ្ជាប់ជាមួយចំណេះដឹងយើងលើវិស័យទេសចរណ៍ គឺអ្នកដែលមកធ្វើទស្សនកិច្ចទេសចរណ៍នៅសៀមរាបមានរយៈពេលខ្លី។ ពួកគាត់មិនមែនចង់មករយៈពេលខ្លីទេ ប៉ុន្តែបញ្ហាត្រង់ថា គាត់អត់បានដឹងពីសៀមរាបមានផលិតផលទេសចរណ៍អ្វីខ្លះ។ អាចថាគាត់ដឹងតែរឿងប្រាសាទអង្គរវត្ត ឬក៏តំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិមួយចំនួន ភ្នំគូលែន បឹងទន្លេសាប...ជាដើម។ ប៉ុន្តែនៅសៀមរាបមានរឿងច្រើនទៀតដែលយើងមិនបានផ្សព្វផ្សាយឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដល់ទេសចរ។ ការដាក់ឱ្យដំណើរការ Siem Reap Wonder ដូច្នេះហើយ បានធ្វើឱ្យដំណើរទស្សនកិច្ច ឬដំណើរកម្សាន្តពួកគាត់មានរយៈពេលខ្លី។ គោលដៅរបស់ Siem Reap Wonder គឺយើងចង់ប្រមូលផលិតផលទេសចរណ៍ទាំងអស់ ដែលមាននៅក្នុងខេត្តសៀមរាបទាំងអស់ដាក់ចូល កន្លែងតែមួយ។ ជារួម ថ្នាលនេះដូចជាទីផ្សារដែលយើងប្រមូលផលិតផលទាំងអស់ដាក់ចូលមួយកន្លែង ហើយទេសចរគាត់អាចឃើញមានច្រើន គាត់អាចបង្កើតជាជម្រើសឱ្យបានច្រើន ក៏ដូចជារៀបចំកញ្ចប់ទស្សនកិច្ចមានរយៈពេលយូរជាងពេលមុន។ នេះជាគោលដៅធំរបស់យើង។ Siem Reap Wonder បើនិយាយឱ្យស្រួលស្ដាប់ គឺជាថ្នាលទេសចរណ៍មួយដែលប្រមូលផ្តុំផលិតផលទេសចរណ៍ទាំងអស់ ដាក់នៅមួយកន្លែង ក្នុងន័យផ្តល់ព័ត៌មានឱ្យទេសចរបានធ្វើការសម្រេចចិត្តបានមុននឹងគាត់មកសៀមរាប។ អ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី៖ មែនទែនទៅ! ពីមុនមកក៏ធ្លាប់មានការបង្កើតថ្នាលឌីជីថលដូច្នេះ ដោយវិស័យឯកជនមួយចំនួន ដែរ។ តើ Siem Reap Wonder មានលក្ខណៈពិសេសលើសពីថ្នាលឌីជីថលពីមុនបែបណាដែរ? លោក សុខុម សំអុល៖ បាទ! អ្វីដែលពិសេស គឺយើងមានមុខងារគាំទ្ររហូតដល់ទៅ២៤មុខងារ។ ក្នុងនោះ Siem Reap Wonder អាចផ្តល់ឱកាសឱ្យអាជីវកម្ម ឬសេវាកម្មពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យទេសចរណ៍ទាំងអស់ចូលរួមដើម្បីផ្សព្វផ្សាយផលិតផលទេសចរណ៍របស់គាត់។ ក្នុងថ្នាល Siem Reap Wonder យើងមានមុខងារ Whats Happening Now គឺយើងចង់និយាយអំពីសកម្មភាព ដែលកំពុងកើតមាននៅខេត្តសៀមរាប។ ឧទាហរណ៍ថា យប់នេះនឹងមានកម្មវិធីប្រកួតកីឡាប្រដាល់គុនខ្មែរ។ ហើយបន្ទាប់មកយើងមានមុខងារ Think to Do យើងចង់និយាយពីផលិតផល ឬសេវាកម្មទេសចរណ៍នានា ដែលសៀមរាបមាន។ បន្ទាប់មកទៀតយើងមានមុខងារ Spa គឺប្រមូលកន្លែងស្ប៉ានៅសៀមរាបទាំងអស់ដាក់មួយកន្លែង ទេសចរទាំងអស់ដែលគាត់ចង់រំសាយអារម្មណ៍ ឬក៏គាត់ឈឺជើងគាត់ចង់សេវាកម្មស្ប៉ា យើងមានកន្លែងស្ប៉ាទាំងអស់ក្នុងនេះ។ បទបង្ហាញពីការដាក់ឱ្យដំណើរការ Siem Reap Wonder នាថ្ងៃទី៨ សីហា ឆ្នាំ២០២៤។ បន្ទាប់មកយើងមាន Driver គឺអ្នកប្រកបរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ គឺយើងដាក់គាត់ចូលក្នុងនេះ មិនថាតុកតុក កង់បីឥណ្ឌា រ៉ឺម៉ក ឡានអគ្គិសនី ដាក់បានទាំងអស់។ ក្រៅពីនេះ យើងមាន Restaurant នៅសៀមរាបយើងមានភោជនីយដ្ឋានជាង១០០កន្លែង ទោះបីគាត់មានវេបសាយ មានApp ផ្ទាល់ខ្លួនមួយចំនួន ប៉ុន្តែ Siem Reap Wonder អនុញ្ញាតឱ្យគាត់ដាក់បន្ថែមបានដើម្បីពង្រីកទីផ្សាររបស់គាត់។ យើងក៏មាន Transportation ជារបៀបជួលឡាន កក់ឡាន ឬក៏កក់យន្តហោះខ្នាតតូចក៏បានដែរ។ យើងក៏មានទៀតដែរមុខងារ Tour guide (មគ្គុទ្ទេសក៍) សៀមរាបមានច្រើនពាន់នាក់ណាស់ ដែលគាត់អាចផ្តល់ឱកាសខ្លួនគាត់ លក់ផលិតផលរបស់គាត់ផ្ទាល់ ទៅកាន់ទេសចរ។ គាត់អាចលក់តាមរយៈទីភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ ឬអាចផ្តល់សេវាកម្មផ្ទាល់ទៅភ្ញៀវក៏បានដែរ។ នេះជាជម្រើសមួយផ្តល់ឱ្យគាត់ បើគាត់ជាមគ្គុទ្ទេសក៍ដែលមានឈ្មោះបោះសំឡេងហើយ គាត់ប្រាកដជារវល់រហូតហើយ ចុះបើពេលគាត់ទំនេរ គាត់ក៏មិនបានខាតអ្វីដែរ គាត់អាចដាក់ចូលដើម្បីឱ្យគេស្គាល់ពីគាត់។ ទេសចរអាចកក់គាត់ ដើម្បីដំណើរទស្សនាចរណ៍ផងដែរ។ ដូច្នេះ វាមានច្រើនលើសពីនេះទៅទៀត មានទាំងវីសា យើងក៏អាចចូលតាម Siem Reap Wonder ដើម្បីស្នើសុំវីសាមុនពេលមកដល់ស្រុកខ្មែរ។ សរុបទាំងអស់យើងមាន ២៤មុខងារ។ អ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី៖ កន្លងមកបញ្ហានៃការធ្លាក់ចុះចំនួនទេសចរនៅសៀមរាប អាចថាក៏ដោយសារកង្វះ ការផ្សព្វផ្សាយគោលដៅទេសចរណ៍ឱ្យបានទូលំទូលាយដែរឬយ៉ាងណាដែរ? តាមយោបល់របស់លោកផ្ទាល់? លោក សុខុម សំអុល៖ ចំពោះការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនទេសចរ ដំបូងបំផុតវាជារបត់សេដ្ឋកិច្ចសកល បន្ទាប់មកជាវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។ បន្ទាប់ពីប្រទេសជាតិយើងបានបើកជំហឡើងវិញ យើងឃើញថា ទេសចរមានកំណើនម្ដងបន្តិចៗឡើងវិញហើយ។ អ៊ីចឹងអ្វីដែលយើងឃើញថា តំបន់ទេសចរណ៍នៅសៀមរាបអង្គរនៅតែមានសក្កានុពល ប៉ុន្តែយើងឃើញតំបន់សៀមរាប ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយជាងមុន។ ឧទាហរណ៍ថា យើងមិនមែនមានតែអង្គរទេ គឺយើងច្រើនទៀត មានទាំងស្នាមញញឹមរបស់ប្រជាជន ម្ហូបអាហារ។ ដូច្នេះការផ្សព្វផ្សាយទាំងអស់នោះ ត្រូវបានលើកតម្កើង និងពង្រីកផ្សព្វផ្សាយបន្ថែមទៀត។ អ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី៖ តើលោករំពឹងលើថ្នាលឌីជីថលថ្មីនេះ អាចនឹងជួយវិស័យទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប ឱ្យមាននិរន្តរភាពកម្រិតណាដែរ? លោក សុខុម សំអុល៖ ខ ផលិតផលទេសចរណ៍ អ្វីដែលយើងមានហើយ គឺមានហើយ។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវធ្វើការងារបន្ថែមទៀត ដោយត្រូវសហការគ្នាគ្រប់ភាគី មិនថាភាគីរដ្ឋ មិនថាឯកជន មិនថាអ្នកប្រកបរបរអាជីវកម្មក្នុងប្រព័ន្ធ ឬក្រៅប្រព័ន្ធ ទេ។ គឺត្រូវសហការរួមគ្នា ព្រោះវាជាកាតព្វកិច្ចយើងទាំងអស់គ្នា ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយខេត្តសៀមរាប។ នៅពេលអ្នកទាំងអស់គ្នាសហការ ខ្ញុំមានសុទិដ្ឋិនិយមថា គឺមានភាពជោគជ័យ ហើយការចែករំលែកភាគលាភ នឹងបានស្មើៗគ្នា មាននិរន្តរភាព អាចជួយជ្រោមជ្រែង លើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍យើងឡើងវិញ ឱ្យប្រសើរជាងមុន។ ភាពជោគជ័យនេះ នឹងដើរតាមរបត់សេដ្ឋកិច្ចទេសចរណ៍ឌីជីថលផង តាមរបត់គោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលផង ដែលចង់ប្រែក្លាយកម្ពុជាឱ្យជាប្រទេសមួយដែលអនុវត្តសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ឬតាមរបត់របស់រដ្ឋបាលខេត្តដែលចង់ឱ្យសៀមរាប ក្លាយជាទីក្រុងឆ្លាតវ៉ៃ( Smart City)។ អ្នកនាង អ៊ីសា រ៉ហានី៖ ការទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួន, តើលោកមើលឃើះវិស័យទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប អាច មានសន្ទុះឡើងវិញកម្រិតណា? និងនៅពេលណា? លោក សុខុម សំអុល៖ ឆ្នាំ២០២៥ ឬ២០២៦ សន្ទុះនៃភ្ញៀវទេសចរអាចប្រហាក់ប្រហែលនឹងឆ្នាំ២០១៩។ នេះតាមការព្យាកររបស់ក្រសួងទេសចរណ៍។ យើងត្រូវការខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍន៍បន្ថែមទៀត, បើទេសចរចូលមក តិចជាងមុនក៏ដោយ ប៉ុន្តែប្រសិនបើការស្នាក់គាត់បានវែងជាងមុន អ៊ីចឹងចំនួននៃការនៅរបស់គាត់ ក៏ប្រហាក់ប្រហែលនឹងចំនួនពីមុនដែរ។ បើពីមុនគាត់ស្នាក់នៅ៣យប់ តែបច្ចុប្បន្នពួកគាត់មកនៅ៧យប់ អ៊ីចឹងការចំណាយរបស់គាត់ក៏កើនជាងមុនដែរ។ បើគាត់ដឹងពីផលិតផលទេសចរណ៍បានច្រើន គាត់ក៏ប្រហែលសម្រេចចិត្តស្នាក់នៅសៀមរាបច្រើនជាងមុន។ ដូច្នេះ ការសាយភាយចំណាយរបស់គាត់ គឺរាយទៅដល់សេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗទៀត។ ជាការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្លឹបទេសចរណ៍សៀមរាប គឺយើងដើរស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការស្ដារឡើងវិញ។ យើងមិនត្រឹមតែចង់ជ្រោមជ្រែងឱ្យមានថ្នាលឌីជីថលទេសចរណ៍ទេ ប៉ុន្តែយើងក៏ចង់ជ្រោមជ្រែលលើការបណ្ដុះបណ្ដាលដែរ។ ឧទាហរណ៍៖ បើសមាជិកដែលជាសមាជិករបស់សមាគមទាំងអស់គាត់មានតម្រូវការក្នុងការបំពេញវិជ្ជាបន្ថែម ឬក៏ត្រូវរៀនបន្ថែមពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យទេសចរណ៍ សមាគមនឹងផ្តល់ឱកាសជួយ ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីអាចគាំទ្រយន្តការនោះបាន៕	សៀមរាប៖ សៀមរាបវ៉ុនឌ័រ (Siem Reap Wonder) ជាបណ្ដុំព័ត៌មានទេសចរណ៍នៅក្នុងខេត្តសៀមរាបទាំងអស់ ទាំងសេវាកម្ម អាជីវកម្ម រួមនឹងព្រឹត្តិការណ៍នានា ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងថ្នាលឌីជីថលនេះ។ Siem Reap Wonder ជាកម្មវិធីលើទូរសព្ទដៃដែលបង្កើតដោយសមាគមក្លឹបទេសចរណ៍សៀមរាប (STC)ដើម្បីជំរុញការផ្សព្វផ្សាយវិស័យទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប ឱ្យបានទូលំទូលាយ និងទៅដល់ទេសចរទូទៅ។ សៀមរាបមិនមែនមានតែប្រាសាទអង្គរវត្តនោះ ប៉ុន្តែសៀមរាបសម្បូរទៅដោយរតនសម្បត្តិជាច្រើនទៀត ដែលទេសចរមិនទាន់បានដឹង។
អរោគ្យសាលា ឬមន្ទីរពេទ្យបុរាណ ត្រូវបានរកឃើញចំនួន ៦នៅក្នុងរាជធានីអង្គរ។ ប្រាសាទព្រហ្មកិល ដែលស្ថិតនៅខាងលិច ជំហៀងខាងជើង នៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ក៏ជាអតីតមន្ទីរពេទ្យបុរាណផងដែរ។ ប្រាសាទព្រហ្មកិល បានបែកបាក់ខ្លាំង ប៉ុន្តែត្រូវបានអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ជួសជុលឱ្យមានទម្រង់ដើមល្អឡើងវិញ។ កូនប្រាសាទដ៏តូចច្រឡឹងនេះ មិនមែនជាកន្លែងព្យាបាលនោះទេ ប៉ុន្តែជាកន្លែងគោរពបូជា របស់អ្នកមានជំនឿ នៅមានមកព្យាបាលជំងឺនៅអគារជុំវិញបរិវេណនេះ។ បច្ចប្បន្ន អគារសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺ គឺបាត់អស់ទៅហើយ ដោយសារសំណង់ទាំងនោះ ធ្វើអំពីឈើ។ សារព័ត៌មានឌីជីថលថ្មីៗ បានណាត់ជួបលោក ម៉ៅ សុខនី ស្ថាបត្យករ នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នៅប្រាសាទព្រហ្មកិល។ អ្នកជំនាញរូបនេះ បានដើរអ្នកសារព័ត៌មានដើរមើលជុំវិញ និងបង្ហាញពីប្លង់ នៃអតីតទីតាំងមន្ទីរពេទ្យផងដែរ។ បើតាមលោក ម៉ៅ សុខនី រចនាសម្ព័ន្ធមន្ទីរពេទ្យបុរាណ នៃប្រាសាទព្រហ្មកិល មានស្រះទឹក កំពែងជុំវិញ បណ្ណាល័យ និងហោបន់ស្រន់ (សំណង់ប្រាសាទ)។ ប្រាសាទព្រហ្មកិល ដែលយើងឃើញនាពេលបច្ចុប្បន្ន ជាកន្លែងបន់ស្រន់។ ក្នុងប្រាសាទ មានរុនបង្ហូរទឹកចូលមកស្រះទឹកនៅខាងក្រៅ។ នៅប្រាសាទព្រហ្មកិលនេះ ក៏មានចម្លាក់បុកថ្នាំផងដែរ។ នៅឆ្នាំ១៩២០ និងឆ្នាំ១៩៣៥ សាលាបារាំងចុងបូព៍ាប្រទេស បានជួសជុលប្រាសាទព្រហ្មកិលនេះ ដោយសារប្រាសាទដ៏តូចនេះ បែកបាក់ និងទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង។ ធម្មជាតិ ក៏បានបំផ្លាញប្រាសាទនេះផងដែរ នាពេលដែលមិនមានអ្នកថែរក្សាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ការបែកបាក់ និងទ្រុឌទ្រោមកាន់តែខ្លាំងនេះ ធ្វើឱ្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា សង្រ្គោះប្រាសាទនេះបន្ទាន់។ បច្ចុប្បន្ន ប្រាសាទព្រហ្មកិល កំពុងឈរយ៉ាងរឹងមាំ ក្រោយការជួសជុលរួចរាល់១០០ភាគរយ៕	សៀមរាប៖ បុរាណវិទូ នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានកំណត់ចំនួនមន្ទីរពេទ្យបុរាណចំនួន ១០២នៅទូទាំងអតីតចក្រភពខ្មែរ។ កន្លងមក លោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី បានថ្លែងថា មន្ទីរពេទ្យសម័យព្រះបាទជយវរ្ម័នទី៧ ត្រូវរកឃើញជាងពាក់កណ្ដាល ដោយ៣០នៅខ្មែរ។ ចំណែកមន្ទីរពេទ្យបុរាណ ៣២ ត្រូវបានរកឃើញនៅប្រទេសថៃ ២នៅប្រទេសឡាវ និង១ នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោម។
១. ការជក់បារី មិនត្រឹមតែហានិភ័យនៃជំងឺផ្ដាសាយប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែការជក់បារីអាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺផ្សេងទៀតជាច្រើនផងដែរ! វាបង្កការបំផ្លាញដល់សុខភាពសួត ព្រមទាំងធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរាងកាយចុះខ្សោយថែមទៀត។ ទោះបីអ្នកមិនមែនជាអ្នកជក់បារីផ្ទាល់ ប៉ុន្តែការហិតផ្សែងបារីពីអ្នកដទៃក៏អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដូចគ្នា។ ២. ស្ត្រេស ស្ត្រេសបង្កើនការផលិតអ័រម៉ូន cortisol ដែលអាចទប់ស្កាត់ការរលាក។ ទោះជាយ៉ាងណាប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់ស្ត្រេសរ៉ាំរ៉ៃនោះប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់គេនឹងចុះខ្សោយទៅៗ ហើយទទួលរងឥទ្ធិពលមិនល្អពីអ័រម៉ូន cortisol វិញដែលជាលទ្ធផលនៃបញ្ហារលាកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរក្នុងរាងកាយ។ ខណៈនេះរាងកាយ គឺងាយនឹងប្រឈមមុខខ្ពស់ជាមួយហានិភ័យនៃជំងឺផ្ដាសាយណាស់។ ដូច្នេះកុំបន្ទោសតែអាកាសធាតុត្រជាក់ទៀត។ ប្រសិនបើអ្នកឈឺញឹកញាប់ ចូរព្យាយាមគ្រប់គ្រងភាពតានតឹងរបស់ខ្លួនវិញ។ ៣. នៅក្មេង មានមូលហេតុចម្បងពីរដែលនាំឱ្យបុគ្គលដែលនៅក្មេងប្រឈមមុខខ្ពស់នឹងហានិភ័យនៃជំងឺផ្ដាសាយ។ ទី១ មិនសូវជាឧស្សាហ៍លាងសម្អាតដៃ និងទី២ ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំនៅខ្សោយ។ ហើយមួយក្នុងចំណោមវិធីដ៏ប្រសើរបំផុតដើម្បីទប់ស្កាត់វីរុសបង្កជំងឺផ្ដាសាយនោះ គឺការលាងសម្អាតដៃឱ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ។ ពពួកវីរុសបង្កជំងឺនេះអាចត្រូវបានរកឃើញនៅដៃទ្វារ, បង្កាន់ដៃ, ប៊ូតុងជណ្ដើរយន្ត និងសូម្បីតែកន្លែងចុចទឹកបង្គន់។ បន្ថែមពីនេះការដែលមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំមិនទាន់រឹងមាំ គឺមិនអាចផ្ដល់ឱ្យរាងកាយនូវការការពារពេញលេញប្រឆាំងនឹងវីរុសនៃជំងឺផ្ដាសាយឡើយ។ ក្រៅពីក្មេង, មនុស្សពេញវ័យដែលមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខ្សោយក៏ប្រឈមមុខខ្ពស់ផងដែរ។ ៤. ទម្លាប់នៃការគេងមិនល្អ ការគេងមិនបានច្រើនគ្រប់គ្រាន់អាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺផ្ដាសាយគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ នៅពេលគេងបានតិចពេករាងកាយនឹងជួបប្រទះនូវភាពស្ត្រេសដែលនាំឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយមិនអាចការពារអ្នកពីជំងឺផ្ដាសាយឡើយ។ កំណត់សម្គាល់៖ នេះជាអត្ថបទស្រាវជ្រាវដែលមានបំណងផ្តល់ជូននូវព័ត៌មាន និងចែករំលែកចំណេះដឹង មិនមែនសម្រាប់ជំនួសឱ្យការព្យាបាលដោយគ្រូពេទ្យជំនាញតែម្ដងឡើយ។ វេបសាយសុខភាព Health.com.kh មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការព្យាបាលដោយខ្លួនឯងតាមអត្ថបទខាងលើនោះទេ។ ក្នុងករណីមានបញ្ហាសុខភាព ឬការសង្ស័យពាក់ព័ន្ធណាមួយ សូមធ្វើការណាត់ជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញដើម្បីទទួលការពិនិត្យនិងព្យាបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវទើបប្រសើរ៕ ត្រួតពិនិត្យដោយ៖ www.health.com.kh	ឧស្សាហ៍ផ្ដាសាយណាស់មែនទេ? នេះក៏ព្រោះតែអ្នកមិនចៀសវាងនូវទម្លាប់ ឬទង្វើមួយចំនួន! ថាតើមានអ្វីខ្លះទៅ? ខាងក្រោមវេបសាយសុខភាព Health.com.kh នឹងបង្ហាញពីមូលហេតុទូទៅបំផុតដែលធ្វើឱ្យអ្នកឧស្សាហ៍ផ្ដាសាយ ៖
ទំនិញថោកៗរបស់ចិនកំពុងហូរចូលទីផ្សារអាស៊ីអាគ្នេយ៍យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់។ កាលពីឆ្នាំ ២០២៣ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងទីផ្សារអាស៊ី ដែលកំពុងរីកចម្រើន បានស្រូបយកការនាំចូលពីចិន ប្រហែល១ភាគ៣។ នេះបើយោងតាមការគណនារបស់អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៅធនាគារ Goldman Sachs ។ បច្ចុប្បន្ន ស្របពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចធំទី២ពិភពលោកកំពុងជួបវិបត្តិ ក្រុមហ៊ុនចិនបានបង្ខំចិត្តបញ្ចុះតម្លៃទំនិញដើម្បីនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស។ លោក Charles Austin Jordan អ្នកវិភាគស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយអាមេរិក Rhodium Group បានប្រាប់ Nikkei Asia ថា ៖« ចិនមើលឃើញការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀតជាយុទ្ធសាស្រ្តការពារហានិភ័យ»។ ទំនិញចិនជាច្រើនប្រភេទកំពុងដាក់លក់តាមពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិច។ ក្រៅពី Shopee ការកើនឡើងនៃពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិកដូចជា Lazada ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ Alibaba និងហាង TikTok របស់ ByteDance បានផ្តល់ឱ្យអ្នកនាំចេញចិននូវស្ពានថ្មីមួយដើម្បីទៅដល់អតិថិជនអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលកំពុងស្វែងរកទំនិញក្នុងតម្លៃដ៏ល្អបំផុត។ លោក Chaovalit Pakpianthakolphol ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំរុញការនាំចេញសហគ្រាសធុនតូច និងធម្យមថៃ បានអះអាងថា ៖«បណ្តាញចែកចាយដ៏ធំបំផុតសម្រាប់អាជីវកម្មចិនគឺ Lazada និង Shopee ។ ជាមួយនឹងបណ្តាញចែកចាយទាំងពីរនេះ ពួកគេមិនចាំបាច់ចុះឈ្មោះក្រុមហ៊ុននៅថៃនោះទេ»។ ប្រឈមនឹងស្ថានភាពទំនិញចិនថោកៗហូរចូលទីផ្សារ កាលពីខែមករាឆ្នាំ២០២៤ ម៉ាឡេស៊ីបានអនុវត្តពន្ធ ១០ភាគរយចំពោះទំនិញបរទេសតាមអ៊ីនធឺណិតដែលមានតម្លៃក្រោម ១០៨ដុល្លារ។ កន្លងមក មានតែផលិតផលថ្លៃៗប៉ុណ្ណោះត្រូវបានប្រទេសនេះយកពន្ធ។ ចំណែក ឯប្រទេសថៃវិញ ថ្មីៗនេះ ក៏បានពន្យារពន្ធលើតម្លៃបន្ថែម (VAT) ដល់ ៧ភាគរយសម្រាប់ទំនិញអន្តរជាតិដែលមានតម្លៃក្រោម ៤២ ដុល្លារដែរ។ លោក Ristadi ប្រធានសហព័ន្ធជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីលើកឡើងថា ទំនិញរបស់ចិននៅតែបន្តគរជើងលើទីផ្សារ និងតាមទីផ្សារអនឡាញ។ ចំណែក លោក William Ng ប្រធានសមាគមសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមម៉ាឡេស៊ីបានលើកឡើង ពីអត្រាពន្ធ ១០ភាគរយដែលប្រទេសនេះបានអនុវត្តក្នុងខែមករា មិនមានផលប៉ះពាល់ច្រើនដល់លំហូរនៃការនាំចូលថោកពីចិននោះទេ។ យ៉ាងណាមិញ ទោះបីជាថៃបានអនុវត្តពន្ធលើទំនិញបរទេសតាមរយៈវេទិកាពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិកក៏ដោយ តែអ្នកជំនាញ មើលឃើញថាការណ៍នេះមិនបានបង្កើតផលប៉ះពាល់ខ្លាំងពេកទេ។ ពីព្រោះតម្លៃនៃការលក់ទំនិញរបស់ចិន គឺមានកម្រិតទាបរួចទៅហើយ។ ឧទាហរណ៍ ៖ ស្រោមទូរស័ព្ទស្មាតហ្វូនអាចរកទិញបាននៅលើ Lazada ក្នុងតម្លៃត្រឹមតែ ១ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ តម្លៃនេះ បើធៀបទៅនឹងផលិតផលថោកបំផុតនៅក្នុងហាងទំនិញថៃ ដែលជារឿយៗមានតម្លៃដល់ទៅ ១១,២ដុល្លារ។ នៅវៀតណាមវិញ ផលិតផលរបស់ចិនរាប់ចាប់ពីអាហាររហូតដល់សម្លៀកបំពាក់ត្រូវបានលក់យ៉ាងពេញនិយមនៅលើវេទិកាពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក។ ជាមួយនឹងការរចនាចម្រុះ តម្លៃទាប និងពេលវេលាដឹកជញ្ជូនលឿន ទំនិញរបស់ចិនមានប្រជាប្រិយភាពជាមួយអ្នកប្រើប្រាស់ជាច្រើន។ ចិនបានសាងសង់ឃ្លាំងទំនិញដែលកក់តាមអេឡិចត្រូនិចជាច្រើន នៅជិតព្រំដែនវៀតណាម ដើម្បីកាត់បន្ថយថ្លៃដឹកជញ្ជូន និងបង្កើនពេលវេលាដឹកជញ្ជូនដល់អ្នកប្រើប្រាស់វៀតណាម។ នាពេលអនាគតនឹងបង្កើតការប្រកួតប្រជែងកាន់តែខ្លាំងសម្រាប់អ្នកលក់វៀតណាម។ មិនត្រឹមតែអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទេ , ប្រទេសអាស៊ីផ្សេងទៀត ក៏កំពុងជួបបញ្ហាស្រដៀងគ្នានេះដែរ។ កូរ៉េខាងត្បូង ដែលជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទីបួនរបស់អាស៊ី មានកត់ត្រានៃឱនភាពពាណិជ្ជកម្មលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ជាមួយចិនដែលមិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេល ៣១ឆ្នាំមកនេះ។ អ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសនេះកំពុងស្វែងរកជម្រើសថោកជាងសម្រាប់ទំនិញក្នុងស្រុកដូចជា គ្រឿងប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ សម្លៀកបំពាក់ និងគ្រឿងប្រើប្រាស់ជាដើម៕	បច្ចុប្បន្នប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាច្រើន កំពុងអនុវត្តគោលនយោបាយដើម្បីទប់ស្កាត់ការនាំចូលទំនិញរបស់ចិនដែលមានតម្លៃថោកៗ។ ជាពិសេសការទំនិញលក់របស់ចិនតាមរយៈពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក (E- Commerce)។
ក្នុងរបាយការណ៍ដដែលបានបញ្ជាក់ថា ទំហំទឹកប្រាក់២៧១លានដុល្លារ ដែលកម្ពុជាបានពីការ នាំចេញផលិតផលកៅស៊ូនេះ គឺកើនជាង១៨ភាគរយ ខណៈបរិមាណកៅស៊ូនាំចេញកើនត្រឹម១,៧២ភាគរយប៉ុណ្ណោះ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ២០២៣។ គិតត្រឹមខែកក្កដា ជ័រកៅស៊ូកម្ពុជាលក់បានតម្លៃ១៥៤៧ដុល្លារក្នុងមួយតោន កើនជាង១០ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣ លក់បានតម្លៃ១៤០០ដុល្លារក្នុងមួយតោន។ បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមានផ្ទៃដីកៅស៊ូសរុប៤០៧ ១៧២ហិកតា។ ក្នុងនោះផ្ទៃដីចៀរជ័រ៣២០ ១៨៤ហិកតា,ផ្ទៃដីថែទាំ៨៦ ៩៨៨ហិកតា,ផ្ទៃដីកសិឧស្សាហកម្ម២២៦ ៨៤០ហិកតា និងផ្ទៃដីកៅស៊ូលក្ខណៈគ្រួសារ១៨០ ៣៣២ហិកតា៕	ភ្នំពេញ៖ ៧ខែមកនេះ កម្ពុជាអាចរកចំណូលបាន២៧១លានដុល្លារ ពីការនាំចេញជ័រកៅស៊ូ និងឈើកៅស៊ូ ក្នុងទំហំប្រមាណ១៧ម៉ឺនតោន។ តាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូ នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ នៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ក្នុងនោះចំណូល ដែលកម្ពុជាបានពីជ័រកៅស៊ូមាន២៦៩លានដុល្លារ និងពីឈើកៅស៊ូជាង២លានដុល្លារ។
នាថ្ងៃទី៨សីហា អង្គការភ្លែនអន្តរជាតិកម្ពុជា បានប្រកាសគម្រោង «លើកកម្ពស់ការការចាប់ផ្តើមជាមួយសុខភាពល្អ» ដែលផ្តោតទៅលើការលើកកម្ពស់សុខភាពរបស់កុមារចម្រើនវ័យ ឱ្យមានសុខភាពល្អ អាហារូបត្ថម្ភគ្រប់គ្រាន់ និងឱកាសរៀនសូត្រល្អប្រសើរ តាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថ និងការផ្លាស់ប្តូរក្នុងសង្គម។ ជាមួយគ្នានេះ គម្រោងនេះ នឹងឱ្យឪពុកម្តាយ និងអ្នកថែទាំ កាន់តែយល់ដឹងច្បាស់អំពីការផ្តល់អាហារូបត្ថម្ភល្អ អនាម័យ និងការរៀនសូត្ររបស់កុមារផងដែរ។ លោកស្រី គ្វីននេត វ៉ង នាយិកាប្រចាំប្រទេសរបស់អង្គការភ្នែនអន្តរជាតិកម្ពុជា បានលើកឡើងថា គម្រោងនេះ នឹងពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ឪពុកម្តាយ និងអ្នកថែទាំលើការផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយា ការយល់ដឹង នៃការរួមបញ្ចូលរបបអាហារចម្រុះ អនាម័យល្អ និងការរៀនសូត្រដំបូងសម្រាប់កុមារ។ ដោយឡែក ខេត្តគោលដៅនៃគម្រោងនេះ រួមមាន ខេត្តសៀមរាប រតនគិរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ខេត្តដាច់ស្រយាល ដូចជា រតនគិរី ស្ទឹងត្រែង និងសៀមរាប មានអត្រាក្រិសក្រិន និងស្គាំងស្គមខ្ពស់ជាងមធ្យមភាគនៅទូទាំងប្រទេស។ ការទទួលបានសេវាទឹកស្អាត និងអនាម័យប្រកបដោយសុវត្ថិភាពនៅក្នុងខេត្តទាំងនេះ ក៏នៅតែមានកម្រិតទាបគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន ទេសរដ្ឋមន្ត្រីប្រធានក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ មានប្រសាសន៍ថា គម្រោង«លើកកម្ពស់ការចាប់ផ្តើមជាមួយសុខភាពល្អ»នេះ ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យក្មេងស្រី-ប្រុសមានសុខភាពល្អ ទទួលបានអាហារូបត្ថម្ភគ្រប់គ្រាន់ និងចូលរៀនសូត្រដូចក្មេងដទៃ ប្រកបដោយគុណភាព និងបញ្ចប់ការបន្ទោរបង់ពាសវាលពាសកាល។ ទន្ទឹមនឹងនោះ គម្រោងនេះ នឹងចូលរួមចំណែកអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្តីពីសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ លើកទី៣ ឆ្នាំ២០២៤-២០២៨ផងដែរ។ ការណ៍នេះ ក៏ធ្វើឱ្យវិស័យផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងអនាម័យ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាសកល តាមរយៈការលើកកម្ពស់វិស័យវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ។ យ៉ាងណាមិញ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានទទួលស្គាល់ថាសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សម្នាក់ៗនៅក្នុងសង្គម។ បន្ថែមពីនេះ អង្គការភ្លែនអន្តរជាតិកម្ពុជា ក៏បានពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់អ្នកផ្តល់សេវាតាមមូលដ្ឋាន និងសហគមន៍ ឱ្យផ្តល់សេវាកម្មប្រកបដោយគុណភាពក្នុងវិស័យសុខភាពកុមារ អាហារូបត្ថម្ភ ការសិក្សាដំបូង ទឹកស្អាត និងអនាម័យ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដែលអាចប៉ះពាល់ដល់កុមារ និងយុវជន។ ក្រៅពីនេះ ភាពអត់ឃ្លានសកល (Global Hunger Index) នៅឆ្នាំ២០០០ មានចំនួន៤១ភាគរយ ប៉ុន្តែឆ្នាំ២០២៣ ធ្លាក់ចុះមកត្រឹម ១៤ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ ។ លើសពីនេះ អត្រាក្រិសក្រិនរបស់កុមារអាយុក្រោម៥ឆ្នាំនៃឆ្នាំ២០២១ ចំនួន ៥០ភាគរយ បានថយចុះ២១,៩០ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២២, កុមារស្គមស្គាំងប្រមាណ ១៧ភាគរយ ថយចុះ ៩,៦០ភាគរយ និងកុមារមិនគ្រប់ទម្ងន់ ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ចំនួន៣៩ភាគរយ ថយចុះ១៦ភាគរយនៃឆ្នាំ២០២២។ ទោះយ៉ាងណាក្តី បញ្ហាប្រឈមនៅតែមាន ជាពិសេសនៅតាមបណ្តាខេត្តដាច់ស្រយាល ដែលអត្រាកុមារក្រិសក្រិន និងស្គមស្គាំងនៅតែមានកម្រិតខ្ពស់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភផងដែរ៕	ភ្នំពេញ៖ អង្គការភ្លែនអន្តរជាតិកម្ពុជា បានប្រកាសគម្រោងថ្មីរបស់ខ្លួន ក្នុងការលើកកម្ពស់ការចាប់ផ្តើមជាមួយសុខភាព ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពក្រេសក្រិន និងខ្វះជីជាតិស្គមស្គាំង ជាពិសេសជំរុញឱ្យកុមារទទួលបានអប់រំត្រឹមត្រូវ។ គម្រោង «លើកកម្ពស់ការចាប់ផ្តើមជាមួយសុខភាព»នេះ នឹងជួយលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពប្រជាពលរដ្ឋ និងកុមារ ពីបញ្ហាសុខភាពអនាម័យ បរិស្ថាន និងទឹកស្អាតជាដើម។
ទីភ្នាក់ងារ KOICA និងយូណេស្កូ បានចុះហត្ថលេខាជាផ្លូវការលើ «កិច្ចព្រមព្រៀងផ្តល់ ជំនួយ» និង «កំណត់ហេតុនៃកិច្ចពិភាក្សា» ជាមួយក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។ ពិធី ចុះហត្ថលេខាជាផ្លូវការនេះ ដើម្បីចាប់ផ្តើមគម្រោងដំណាក់កាលទី២ នៃគម្រោង«ការអប់រំ សន្តិភាព ការអភិរក្ស និងថតចម្លងបណ្ណសារ និងការអភិរក្សតំបន់សម្រាប់ការផ្តល់សិទ្ធិ អំណាចដល់យុវជន (PEACE)» កាលពីថ្ងៃ៨ ខែសីហា នៅសារមន្ទីរប្រល័យពូជសាសន៍ ទួលស្លែង។ រូបភាពពីហ្វេសប៊ុកKOICA។ ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកូរ៉េ បានមើលឃើញពីតម្លៃនៃការអភិរក្ស និងការថត ចម្លងបណ្ណសារ សារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង ដែលផ្ដល់សារៈសំខាន់ ដល់ការអប់រំប្រវត្តិសាស្ត្រ និងការចងចាំ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាប្រឈមនៅតែមាន នៅក្នុងការធានាគុណភាព និងលទ្ធភាពប្រើប្រាស់នៃបណ្ណសារទាំងនេះ។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាងលើ ទីភ្នាក់ងារ KOICA សហការជាមួយអង្គការ អប់រំ វិទ្យាសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ របស់អង្គការយូណេស្កូ និងក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បាន ចាប់ផ្តើម គម្រោង«ការអប់រំសន្តិភាព ការអភិរក្ស និងថតចម្លងបណ្ណសារ និងការអភិរក្ស តំបន់ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពយុវជន (PEACE)» ដែលគេស្គាល់ថាជា «គម្រោងការអភិរក្ស និងថតចម្លងបណ្ណសារ សារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង (ដំណាក់កាល ទី២)»។ បើតាម KOICA គម្រោងនេះ គោលបំណងចូលរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយ តម្លៃនៃបូជនីយដ្ឋាន នៃការចងចាំកម្ពុជា (CMS) តាមរយៈការអភិរក្សកំណត់ត្រា និងវឌ្ឍនភាពនៃការថតចម្លង បណ្ណសារ។ លើសពីនេះ លើកកម្ពស់លក្ខខណ្ឌអភិរក្ស និងបរិស្ថានអ្នកទស្សនាសម្រាប់ការ អភិរក្ស និងការផ្សព្វផ្សាយតម្លៃ នៃបូជនីយដ្ឋាននៃការចងចាំកម្ពុជា។ ទីភ្នាក់ងារ KOICA និងយូណេស្កូ បានចុះហត្ថលេខាជាផ្លូវការលើ «កិច្ចព្រមព្រៀងផ្តល់ជំនួយ» និង«កំណត់ហេតុនៃកិច្ចពិភាក្សា»ជាមួយក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។ រូបភាពពីហ្វេសប៊ុកKOICA។ ដោយផ្អែកលើភាពជោគជ័យ នៃដំណាក់កាលទី១ KOICA បានផ្តល់ជំនួយបន្ថែមចំនួន ៣ លានដុល្លារ សម្រាប់អនុវត្តគម្រោងរយៈពេល៥ឆ្នាំ ដោយចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ២០២៤ រហូតដល់ ឆ្នាំ២០២៨។ ដោយឡែក ដំណាក់កាលទី១នៃគម្រោងនេះ ទទួលបានសមិទ្ធផលសំខាន់ៗ រួមទាំងបណ្ណសារសារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង ជាង ៧៤៥ ៤៩៤ទំព័រ ត្រូវបានរក្សាទុក និងជិតកន្លះលាន ត្រូវបានបំប្លែងជាឌីជីថល ដើម្បីលើកកម្ពស់ការចូល ប្រើប្រាស់ជាសកលចំ ពោះបេតិកភណ្ឌឯកសារ។ សូមបញ្ជាក់ថា ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកូរ៉េ (KOICA) គឺជាទីភ្នាក់ងារផ្តល់ ជំនួយទ្វេភាគីរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ ចាប់តាំងពីការបើកការិយាល័យ នៅទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ២០០៣ ការិយាល័យ KOICA ប្រចាំកម្ពុជា បានអនុវត្តកម្មវិធីកិច្ច សហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗ ក្នុងវិស័យអប់រំ សុខាភិបាល និងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ៕	ទីភ្នាក់ងារ KOICA បានផ្ដល់ទឹកប្រាក់បន្ថែម ៣លានដុល្លារទៀតដល់កម្ពុជា ក្នុងការចាប់ផ្ដើមគម្រោង «អភិរក្ស និងថតចម្លងបណ្ណសារ សារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ ទួលស្លែង ដំណាក់កាលទី២»។ បើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ KOICA ការរក្សា កំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់បំផុត សម្រាប់ការរីកចម្រើន ផ្នែកអប់រំ និងការអភិរក្សវប្បធម៌។
ក្រសួងទេសចរណ៍ នឹងចូលរួមពិព័រណ៍ទេសចរណ៍ចិន-អាស៊ាន ដែលនឹងចាប់ពី២៤ ដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា នៅមជ្ឈមណ្ឌលសន្និសីទ និងពិព័រណ៍អន្តរជាតិគួយលីន ទីក្រុងគួយលីន តំបន់ស្វយ័តគ័ងស៊ី ប្រទេសចិន។ យោងតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងទេសចរណ៍ ពិព័រណ៍នេះ រៀបចំឡើងក្រោមសមាហរណកម្មស៊ីជម្រៅនៃវប្បធម៌ និងទេសចរណ៍ រួមគ្នាកសាងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ។ ពិព័រណ៍ទេសចរណ៍ចិន-អាស៊ាន នៅប្រទេសចិន នឹងមានការចូលរួមពីបណ្តាក្រុមហ៊ុន នានាជាង៨០០ស្តង់ អ្នកទិញប្រមាណ៥០០នាក់ មកពីប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងអ្នកទស្សនាជាង ៥ ០០០នាក់។ ក្រសួងទេសចរណ៍ បានអំពាវនាវដល់ប្រតិបត្តិករទេសចរណ៍ គ្រប់សមាគមទេសចរណ៍ និងដៃគូពាក់ព័ន្ធចូលរួមក្នុងពិព័រណ៍ឱ្យបានច្រើន ដើម្បីចាប់យកឱកាសក្នុងការលក់កញ្ចប់ ទស្សនកិច្ចទេសចរណ៍កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារចិន និងអន្តរជាតិ។ បើតាមក្រសួងទេសចរណ៍ គោលដៅនៃការចូលរួមក្នុងពិព័រណ៍ទេសចរណ៍នេះ គឺដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអំពីសក្តានុពលវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា ឱ្យទេសចរ និងវិនិយោគិនចិន ព្រមទាំងទេសចរ និងវិនិយោគិនក្នុងតំបន់អាស៊ាន ឱ្យមកទស្សនា និងវិនិយោគនៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើនថែមទៀត។ ការចូលរួមនេះ ក៏ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អក្នុងវិស័យ ទេសចរណ៍ រវាងផ្នែករដ្ឋ ឯកជន កម្ពុជា-ចិន និងអាស៊ានបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយ គោលដៅទេសចរណ៍កម្ពុជា ឱ្យស្របតាមគំនិតផ្តួចផ្តើមយុទ្ធសាស្ត «បង្កើន៥ អភិវឌ្ឍ៣» របស់ក្រសួងទេសចរណ៍ «ឆ្នាំទស្សនាសៀមរាប ២០២៤» ពិសេសជំរុញ «ឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្តូរប្រជាជននិងប្រជាជន កម្ពុជា-ចិន»។ នេះបើតាមក្រសួងទេសចរណ៍៕	ក្រសួងទេសចរណ៍ ជំរុញឱ្យ ប្រតិបត្តិករទេសចរណ៍ សមាគមទេសចរណ៍ និងដៃគូពាក់ព័ន្ធ ចូលរួម ពិព័រណ៍ទេសចរណ៍ចិន-អាស៊ាន នៅប្រទេសចិន នាថ្ងៃទី២៤ ដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញាខាងមុខនេះ ដើម្បីភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង និងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកកម្ពុជាវិញ។
នេះជាទិន្នន័យចុងក្រោយបំផុតពីការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មវៀតណាមនៅហ្វីលីពីន។ បើតាមសារព័ត៌មាន VnExpress អង្ករវៀតណាមកំពុងនាំមុខគេក្នុងទីផ្សារហ្វីលីពីន ដែលជាដៃគូនាំចេញអង្ករធំបំផុតរបស់វៀតណាមអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ នៅក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំ២០២៤ ហ្វីលីពីនបានកាត់បន្ថយពន្ធនាំចូលអង្ករពី ៣៥ភាគរយ មកនៅត្រឹម១៥ភាគរយ ដោយអាចអនុវត្តបានរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៨ ។ ការណ៍នេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបង្កើនការនាំចូលអង្ករ ពី៤លានទៅ ៤,៥លានតោន។ វៀតណាមរំពឹងការនាំចេញអង្ករច្រើនបន្ថែមទៀតទៅហ្វីលីពីននៅឆមាសទី២ ឆ្នាំនេះ។ ទោះបីជាមានឱកាសនាំចេញអង្ករច្រើនសម្រាប់វៀតណាមក្តី ក៏អាជីវកម្មជាច្រើននៅតែមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ដោយសារការកើនឡើងតម្លៃអង្ករ និងផលប៉ះពាល់នៃព្យុះដែលអាចកាត់បន្ថយការផ្គត់ផ្គង់ស្រូវនៅចុងឆ្នាំ។ ការណ៍នេះ ធ្វើឱ្យអាជីវកម្មព្រួយបារម្ភនៅពេលចុះកិច្ចព្រមព្រៀងលើការនាំចេញថ្មី។ បើតាមសារព័ត៌មាន VnExpress អាជីវកម្មត្រូវមានតុល្យភាពនៃការចំណាយដើម្បីផ្តល់ជូននូវតម្លៃប្រកួតប្រជែង និងរក្សាចំណែកទីផ្សារ។ ទន្ទឹមនេះ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ស្ថានទូត និងការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម ក៏នឹងជួយឧបត្ថម្ភធុរកិច្ចក្នុងសកម្មភាពជំរុញពាណិជ្ជកម្ម ផ្សព្វផ្សាយ និងលើកកំពស់គុណភាពផលិតផល បង្កើនតម្លៃនាំចេញផងដែរ។ កាលពីឆ្នាំមុន វៀតណាមបាននាំចេញអង្ករជាង ៣លានតោនទៅកាន់ហ្វីលីពីន ធ្លាក់ចុះ ៣ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២។ ប៉ុន្តែដោយសារការកើនឡើងនៃតម្លៃ ការនាំចេញបានឈានដល់ ១,៧៥ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១៧,៦ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២៕	អង្ករវៀតណាម ជាផលិតផលមានតម្លៃនាំចេញខ្ពស់បំផុតដែលនាំចេញទៅកាន់ហ្វីលីពីនក្នុងឆមាសទី១នេះជាមួយនឹងទឹកប្រាក់ ១,២ ពាន់លានដុល្លារ។ ទំហំនេះ កើនឡើង ៤១ភាគរយ បើធៀបគ្រាដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២៣។
កញ្ញា ម៉េង សុវណ្ណលីលីន ស្ថាបត្យករនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ជាអ្នកដឹកនាំគម្រោងជួសជុលកម្រាលស្រុត និងប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកនៅប្រាសាទបាយ័ន។ ក្រោយរើថ្ម ដើម្បីជួសជុល ក្រុមការងារអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានឃើញមុខព្រហ្មបាយ័នមួយចំនួន ដែលបានបាត់ចេញពីកំពូលប្រាសាទបាយ័ន។ គំនរថ្ម ដែលបារាំងបានគរនៅជាប់ជញ្ជាំងខាងក្រៅនោះ មានមុខព្រហ្មបាយ័ន ដែលធ្លាក់ចេញពីកំពូលប្រាសាទ។ កញ្ញា ម៉េង សុវណ្ណលីលីន បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នឹងដាក់បញ្ចូលបំណែកមុខព្រហ្មទាំងនេះ ចូលកន្លែងដើមវិញ ប្រសិនបើ ការសិក្សារកទីតាំង និងបំណែកមុខព្រហ្មទាំងនោះ ត្រូវគ្នា។ ការរើថ្មនេះ ក្រុមការងារជួសជុល រកឃើញថ្ម ដែលបានបាត់ពីកន្លែងដើមជាច្រើន ដូចជា ផ្ដែ ហោជាង ធ្នឹម សសរ ជញ្ជាំង និងមុខព្រហ្មជាដើម។ កន្លងមក អ្នកជំនាញជប៉ុន ដែលតំណាងឱ្យប្រទេសជប៉ុន ក្នុងការជួសជុលនៅប្រាសាទបាយ័ន បានរកឃើញមុខព្រហ្មបាយ័ន នៅក្នុងគំនរថ្មនានា។ ប៉ុន្តែ អ្នកជំនាញជប៉ុន បានរើថ្ម ដែលជាមុខព្រហ្មបាយ័នទាំងនោះ ដាក់នៅក្នុងគំនរថ្មនៅជុំវិញប្រាសាទបាយ័ន ដើម្បីជួសជុលការដ្ឋាននានា។ ប្រសិនបើការរើថ្មទាំងអស់ប្រទះឃើញមុខព្រហ្មបាយ័ន ដែលបានធ្លាក់ចេញពីកន្លែងដើម អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នឹងផ្គុំចូលមុខព្រហ្មបាយ័ន នៃកំពូលប្រាសាទបាយ័ន វិញ៕	សៀមរាប៖ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានសង់ប្រាសាទ បាយ័ន។ ប្រាសាទបាយ័ន មានទម្រង់ជាប្រាសាទភ្នំ ដែលបង្ហាញពីស្ថាបត្យកម្មចម្លែកថ្មីមួយ ពីប្រាសាទនានា។ ប្រាសាទបាយ័ន មានប្រាង្គចំនួន ៥៤ ដែលប្រាង្គនីមួយៗ មានរូបចម្លាក់ព្រហ្មមុខ៤។ ប្រាសាទបាយ័ននេះ ស្ថិតនៅចំផ្ចិតក្នុងអង្គរធំតែម្ដង។
របាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការអនុវត្តថវិកាឆមាសទី១ និងការវាយតម្លៃលើការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២៤ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ទើបចេញនាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា បានបង្ហាញថា ក្នុងចំណោមថវិកាទាំង៤៣៨,៣៥លានដុល្លារ ដែលកម្ពុជាបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយប្រទេសដៃគូអភិវឌ្ឍនោះ គឺមាន១២៤,៥៧ លានដុល្លារ សម្រាប់អនុវត្ត ឬកម្មវិធីចំនួន៩។ របាយការណ៍ដដែលបានបញ្ជាក់ថា ទំហំទឹកប្រាក់នេះ គឺហិរញ្ញប្បទានឥតសំណង ឬជាជំនួយឥតសំណង ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីបរទេស។ រីឯ កម្ចីសម្បទាន ដែលកម្ពុជាបានពីបរទេសនៅក្នុងឆមាសទី១នេះ គឺមានចំនួន ៣១៣,៧៨ លានដុល្លារ(ប្រមាណ២៣៧,៥៥លានអេសដេអែរ)ស្មើនឹង១៣,៩៧ភាគរយ នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំ២០២៤។ ទឹកប្រាក់ទាំងនេះ សម្រាប់អនុវត្តលើគម្រោងចំនួន៤។ តាមច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ រដ្ឋាភិបាលមានផែនការខ្ចីប្រាក់ពីបរទេសក្នុងកម្រិត ១ ៧០០លាន SDR (ជាង២០០០លានដុល្លារ) ដើម្បីបំពេញការចំណាយប្រចាំឆ្នាំក្នុងការអភិវឌ្ឍកម្មវិធី ឬគម្រោងនានានៅក្នុងប្រទេស។ អត្ថបទទាក់ទង ឆ្នាំ២០២៤ រដ្ឋគ្រោងចាយលើសចំណូលប្រមាណ១០០០លានដុល្លារ យោងតាមស្ថិតិព្រឹត្តបត្តិបំណុលសាធារណៈរបស់កម្ពុជា គិតនៅត្រឹមត្រីមាសទី១ បំណុលក្រៅបរទេសរបស់កម្ពុ មានចំនួន១១,០០០លានដុល្លារ។ ទំហំនេះអាចកើនដល់ ១២,២៥២លានដុល្លារ នៅដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤។ ប្រាក់ដែលកម្ពុជាខ្ចីពីបរទេស មានភាគច្រើនពីប្រទេសចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងបារាំង។ ផ្អែកតាមការវាយតម្លៃរបស់ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ស្ថានភាពបំណុលសាធារណៈបច្ចុប្បន្នរបស់កម្ពុជា នៅតែស្ថិតក្នុងភាពអាចគ្រប់គ្រងបាន ។ ពោលគឺ នៅតែមាន «ចីរភាព» និង «ហានិភ័យកម្រិតទាប» ដដែល បើទោះបីជាសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ពីការរីករាលដាលនៃវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ និងពីកត្តាខាងក្រៅផ្សេងទៀតក្តី។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការរក្សាបាននូវចីរភាពបំណុលសាធារណៈនេះ គឺអាស្រ័យដោយកម្ពុជាមានប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈមួយដ៏រឹងមាំ។ ក្នុងនោះមាន ១.ក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្ត ២.គោលនយោបាយ, យុទ្ធសាស្ត្រ, និងនីតិវិធីគ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ៣.សមត្ថភាពស្ថាប័ន និងធនធានមនុស្សគ្រប់គ្រាន់។ និង ៤. គឺកម្ពុជាមានប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យាសម្រាប់ គ្រប់គ្រងប្រតិបត្តិការ និងរក្សាទុកទិន្នន័យ ដើម្បីជាមូលដ្ឋាននៃការវិភាគ និងតាមដានហានិភ័យបំណុល។ល។ លោករដ្ឋមន្ត្រីសេដ្ឋកិច្ច បន្តរៀបរាប់នៅក្នុងស្ថិតិព្រឹត្តបត្តិបំណុលសាធារណៈរបស់កម្ពុជាប្រចាំត្រីមាសទី ឆ្នាំ២០២៤ ថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តប្រកបដោយភាពម៉ឺងម៉ាត់ និងប្រយ័ត្នប្រយែងខ្ពស់នូវវិធានការជា យុទ្ធសាស្ត្រនានា ដែលដាក់ចេញក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រ ស្តីពីការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈជាបន្តបន្ទាប់។ ជាពិសេស គោលការណ៍គន្លឹះទាំង ៥ សំដៅបន្តពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ទាំងការគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈ និងទាំងការ គ្រប់គ្រងការវិនិយោគសាធារណៈ។ បើតាមលោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន គន្លឹះទាំង៥ នៃការប្រើប្រាស់បំណុលឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះ គឺមានគន្លឹះទី១របស់រដ្ឋ គឺខ្ចីប្រាក់ក្នុងទំហំសមស្របដែលស្ថានភាពថវិកា និងសេដ្ឋកិច្ចអាចទ្រាំទ្របាន។ គន្លឹះទី២. រដ្ឋខ្ចីតែឥណទានដែលមានកម្រិតសម្បទាន ឬលក្ខខណ្ឌអនុគ្រោះខ្ពស់ ប៉ុណ្ណោះ។ គន្លឹះទី៣. រដ្ឋខ្ចីសម្រាប់តែវិស័យអាទិភាពទ្រទ្រង់ចីរភាពនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យបង្កើនផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ច ឬផលិតភាពផលិតកម្ម។ សម្រាប់គន្លឹះទី៤. គឺរាជរដ្ឋាភិបានប្រើប្រាស់ឥណទាន ប្រកបដោយតម្លាភាព, គណនេយ្យភាព, ប្រសិទ្ធភាព, និងស័ក្តិសិទ្ធិភាព ខ្ពស់បំផុត។ និងគន្លឹះទី៥. រដ្ឋប្រើប្រាស់ឥណទានសម្រាប់ហិរញ្ញប្បទានគម្រោងវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ដែលត្រូវមានស្តង់ដា និងគុណភាពខ្ពស់ ស្របតាមគោលការណ៍នៃការគ្រប់គ្រងការវិនិយោគសាធារណៈ ព្រមទាំងឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការអភិវឌ្ឍជាតិនៅក្នុងដំណាក់កាលថ្មី ពិសេស ធានាបាន នូវចីរភាពសេដ្ឋកិច្ច, សង្គម, បរិស្ថាន, និងភាពធន់ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ កន្លងមកសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអះអាងថា កម្ពុជាមិនខ្ចីលុយគេរហូត«វ័ណ្ឌក»ឡើយ។ កាលពីថ្ងៃទី២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករ និយោជិតជាង១,៨ម៉ឺននាក់នៅស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល សម្តេចបាននិយាយ ប្រាក់ដែលកម្ពុជាខ្ចីបរទេស គឺយកមកវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា ដើម្បីបម្រើឱ្យប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ដោយមិនមែនយកលុយគេមក ដើម្បីទិញឡាន ទិញយន្តហោះ...នោះទេ៕	រាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបានជំនួយឥតសំណង និងឥណទានសម្បទាន(កម្ចីអនុគ្រោះ)ថ្មី ពីបរទេស បានចំនួន៤៣៨,៣៥លានដុល្លារអាម៉េរិក នៅក្នុងឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤។ បើតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ថវិកាដែលបានពីបរទេសទាំងនេះគឺសម្រាប់អនុវត្តគម្រោងឬកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ចំនួន១៣ នៅកម្ពុជា។
កាលពីខែកក្កដា ហុងគ្រីបានពង្រីករបបទិដ្ឋាការពិសេសរបស់ខ្លួនសម្រាប់ពលរដ្ឋរុស្ស៊ី និងបេឡារុស្ស។ កម្មវិធីនេះអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋរុស្ស៊ី និងបេឡារុស្សធ្វើការនៅហុងគ្រីរហូតដល់ពីរឆ្នាំ និងផ្តល់ឱកាសឱ្យពួកគេដាក់ពាក្យសុំស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍។ នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មាន RT។ ចំណាត់ការរបស់ហុងគ្រីបានទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ បន្ទាប់ពីប្រធានបក្សប្រជាជនអឺរ៉ុបលោក Manfred Weber បានរិះគន់ប្រទេសនេះនៅក្នុងលិខិតមួយទៅកាន់ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបលោក Charles Michel។ លោក Manfred Weber បាននិយាយថា កម្មវិធីថ្មីនេះអាចជួយចារកម្មរុស្ស៊ី កាន់តែងាយស្រួលជ្រៀតចូលទៅក្នុងប្លុកនេះ។ កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ សមាជិកសភាអឺរ៉ុបចំនួន ៦៧នាក់ បានផ្ញើលិខិតផ្លូវការមួយទៅកាន់ប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប លោកស្រី Ursula von der Leyen ដោយទាមទារឱ្យដាក់ទណ្ឌកម្មលើហុងគ្រី ប្រសិនបើប្រទេសនេះ មិនផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយទិដ្ឋាការរបស់ខ្លួន។ តាមការព្រមានរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី Tusk ការដកហុងគ្រីចេញពីតំបន់ Schengen គឺជាជំហានដ៏សំខាន់សម្រាប់ការដកខ្លួនចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប។ Schengen ជាតំបន់មួយនៃបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបចំនួន២៧ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាជននៃប្រទេសសមាជិក ប្រជាជននៅក្រៅប្លុកដែលមានសិទ្ធិស្នាក់នៅស្របច្បាប់ ក្នុងប្រទេសសមាជិក។ អ្នកទេសចរដែលមានទិដ្ឋាការ Schengen អាចធ្វើដំណើរបានដោយសេរី ធ្វើដំណើរជុំវិញទឹកដីនៃប្រទេសសមាជិក ដោយមិនប្រកាន់ការគ្រប់គ្រងព្រំដែនរវាងប្រទេស Schengen ។ មេដឹកនាំប៉ូឡូញបានអះអាងថា លោកមិនទាន់យល់ច្បាស់អំពីព័ត៌មានលម្អិត នៃការសម្រេចចិត្តទិដ្ឋាការរបស់ហុងគ្រីនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែតាមគំនិតរបស់លោក បទប្បញ្ញត្តិទាំងនោះបានរំលោភលើបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់អឺរ៉ុប រួមនឹងបទប្បញ្ញត្តិផ្សេងទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងហានិភ័យដល់សន្តិសុខនៃប្រទេស Schengen ។ ប៉ូឡូញ ជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសអឺរ៉ុប ដែលគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះទីក្រុងគៀវ ក្នុងបរិបទនៃជម្លោះរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ដោយផ្តល់កញ្ចប់ជំនួយយោធា និងដើរតួជាមជ្ឈមណ្ឌលផ្គត់ផ្គង់សព្វាវុធរបស់លោកខាងលិច ដល់ទីក្រុងគៀវ។ ទោះជាយ៉ាងណា ហុងគ្រី តែងតែប្រឆាំងនឹងការផ្តល់ថវិកា និងការផ្គត់ផ្គង់សព្វាវុធនេះ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ សហភាពអឺរ៉ុប បានឆ្លើយតបទៅនឹងការរិះគន់ចំពោះបទប្បញ្ញត្តិទិដ្ឋាការថ្មីរបស់ហុងគ្រី ដោយទាមទារឱ្យមានការពន្យល់ជាផ្លូវការ អំពីការជំហរនេះ។ សហភាពអឺរ៉ុប គ្រោងដោះស្រាយបញ្ហានេះ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤៕	នាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ូឡូញ លោក Donald Tusk កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែសីហា បានព្រមានអំពីលទ្ធភាពនៃការដកហុងគ្រីចេញពីតំបន់ Schengen។ ការព្រមាននេះ ជាការដាក់ទណ្ឌកម្ម បន្ទាប់ពីទីក្រុង Budapest បន្ធូរបន្ថយច្បាប់ចូលសម្រាប់ជនជាតិរុស្ស៊ី។
ពីកីឡដ្ឋាន Stade de France នៅក្នុងទីក្រុងប៉ារីស ពិធីបិទកីឡាអូឡាំពិកក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ២០២៤ ត្រូវបានរៀបចំឡើង ដោយអមជាមួយពិធីអបអរ និងការសម្តែងពីសំណាក់សិល្បករមកពីបណ្តាប្រទេសជាច្រើន។ លោក Tom Cruise ក៏បានបង្ហាញវត្តមានក្នុងកម្មវិធីនេះដែរ។ ក្នុងវគ្គប្រគំតន្រ្តីលេងផ្ទាល់ តារារ៉េបកម្ពុជា វណ្ណដា និងសិល្បករមកពីបណ្តាលប្រទេសផ្សេងទៀត បានបង្ហាញខ្លួន។ វត្តមាន វណ្ណដា ដែលបានលើកបទ «Time To Rise» នៅក្នុងពិធីបិទកីឡាអូឡាំពិកក្រុងប៉ារីស មិនត្រូវបានប្រកាសឱ្យដឹងជាមុនឡើយ។ បន្ទាប់ពីនោះ បទ«If I Ever Feel Better" ត្រូវបានបន្លឺឡើងក្រុម Phoenix មុននឹងក្រុម Vampire Weekend ប្រគំបទ «Tonight»៕	តារារ៉េបកម្ពុជា វណ្ណដា នៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហា បានបង្ហាញវត្តមាននៅក្នុងពិធីបិទកីឡាអូឡាំពិកក្រុងប៉ារីស ជាមួយនឹងសិល្បករផ្សេងទៀតដូចជា Kaminsky, Air និង Ezra Koenig។
« Gumball 3000» ជាព្រឹត្តិការណ៍ក្បួនរថយន្តទំនើបតម្លៃខ្ពស់មួយ តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៩មកម្លេះ ដែលមានលោក Maximillian Cooper ជនជាតិអង់គ្លេស ជាស្ថាបនិក។ ឡានទំនើបៗជាង១០០គ្រឿងជាប្រភេទ Luxury, Super Car និង Sport Car នឹងមកជួបគ្នានៅក្រុងសៀមរាប និងរមណីយដ្ឋានអង្គរ។ លោក Maximillian Cooper ស្ថាបនិក Gumball 3000។ រូបភាពពីទំព័រហ្វេសប៊ុក Chip Mong 271 Mega Mall៕ សម្រាប់កម្ពុជា, ព្រឹត្តិការណ៍នេះមិនត្រឹមធ្វើឡើងដើម្បីបង្ហាញពីឡានទំនើបទាំងនោះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាជាការចូលរួមជំរុញវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា, ការប្រមូលថវិកាជួយដល់មន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរ ខេត្តសៀមរាប, ការផលិតវីដេអូចាក់បញ្ចាំងក្នុង Netflix រួមការបំបែកកំណត់ត្រាពិភពលោក Guinness World Records។ ក្នុងសន្នីសីទសារព័ត៌មាននៅរសៀលថ្ងៃទី១០ ខែសីហា នៅរាជធានីភ្នំពេញ លោក គុជ បញ្ញាសា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងទេសចរណ៍ បង្ហាញសុទិដ្ឋនិយមរបស់ខ្លួនថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះ ផ្ដល់ផលចំណេញមកកាន់ទេសចរណ៍កម្ពុជា លើសពីការបង្ហាញរថយន្តទំនើបៗ។ លោក គុជ បញ្ញាសា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងទេសចរណ៍។ រូបភាពរដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប៕ លោក គុជ បញ្ញាសា បញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«សារៈសំខាន់នៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ គឺយើងទទួលបាននូវការផ្សព្វផ្សាយ ដោយសារអ្នកចូលរួមសុទ្ធតែជាមនុស្សមានឥទ្ធិពលក្នុងអន្តជាតិ។ ពួកគាត់ជាតួកុន អតីតកីឡាករ ជាជនល្បីឈ្មោះ អ្នកមានប្រាក់វាល់លាន។ បទពិសោធ ដែលគាត់មកប្រទេសយើង នឹងផ្សព្វផ្សាយអំពីកម្ពុជា ធ្វើឱ្យអន្តរជាតិ ទទួលស្គាល់ថាកម្ពុជាជាប្រទេសមានសុខសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍន៍ ខុសពីអ្វីដែលគេបានគិតពីកម្ពុជា»។ កម្មវិធីនេះនឹងផ្ដល់ផលចំណេញមកលើសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងសេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋានផងដែរ តាមរយៈការចាយវាយពីទេសចរ និងឈានទៅដល់ការវិនិយោគ ពីវិនិយោគិន។ នេះជាការបន្ថែមរបស់រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងទេសចរណ៍។ ក្រៅពីឡានទំនើបជាង១០០គ្រឿង មកពីប្រទេស៤០ ព្រឹត្តិការណ៍នៅខេត្តសៀមរាបនេះ ក៏នឹងមានការចូលរួមពីរថយន្តអ្នកក្នុងស្រុក ៦00គ្រឿង នឹងប្រមូលផ្តុំនៅមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត មើលថ្ងៃរះ ដើម្បីបំបែកកំណត់ត្រា Guinness នាថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។ គួរជម្រាបថា ព្រឹត្តិការណ៍ «Gumball 3000» នៅសៀមរាប រៀបចំឡើងចាប់ពីពីថ្ងៃទី៣១សីហា ដល់ថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ជាព្រឹត្តិការណ៍មុន (Pre event)កម្មវិធីធំថ្ងៃទី១៦កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។ ចំណោះរាជធានីភ្នំពេញ នឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះនៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា នៅសួនវត្តបទុមវតី ម៉ោង៧ល្ងាច៕ រូបភាពពីទំព័រហ្វេសប៊ុក Gumball 3000។	សៀមរាប៖ នៅជាង១ខែទៀតប៉ុណ្ណោះ ក្បួនរថយន្តទំនើបៗ និងឡានមានតម្លៃខ្ពស់ នឹងធ្វើដំណើរមកកាន់ទឹកដីសៀមរាប បន្ទាប់ចេញដំណើរពីវៀតណាម កម្ពុជា ថៃ ម៉ាឡេស៊ី និងបញ្ចប់ក្បួននៅប្រទេសសិង្ហបុរី ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ Gumball 3000 (ហ្គីមបលបីពាន់)។ តាមគម្រោងក្បួនរថយន្តទាំងនោះ នឹងរៀបចំនៅខេត្តសៀមរាបនៅថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។
បើទោះបីជាសម្ពាធឈាមមានភាពប្រែប្រួលពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត សម្ពាធឈាម៩០(សម្ពាធឈាមស៊ីស្តូលីចតិច) ឬ៦០(សម្ពាធឈាមដ្យាស្តូលីចតិច)ជាទូទៅត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមានសម្ពាធឈាមចុះទាប ។ មូលហេតុនៃសម្ពាធឈាមចុះទាបអាចមកពីការខ្វះជាតិទឹក ឬបញ្ហាវេជ្ជសាស្ត្រ ឬការវះកាត់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរណាមួយ។ សម្ពាធឈាមចុះទាបអាចព្យាបាលបាន ប៉ុន្តែវាជាការសំខាន់ក្នុងការស្វែងរក អ្វីដែលបណ្តាលឲ្យមានស្ថានភាពនេះ ដូច្នេះវាអាចត្រូវបានព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវ។ ចំពោះមនុស្សមួយចំនួនសម្ពាធឈាមចុះទាបអាចជាសញ្ញានៃបញ្ហាសុខភាពណាមួយជាពិសេសនៅពេលដែលវាធ្លាក់ចុះភ្លាមៗ ឬត្រូវបានអមដោយសញ្ញា និងរោគសញ្ញាដូចជា: វិលមុខ ឬមានអារម្មរណ៏ថាស្រាលក្បាល ការដួលសន្លប់ ( syncope ) មិនមានការផ្តោតអារម្មណ៍បានល្អ មើលមិនច្បាស់ ចង្អោរ ត្រជាក់ស្បែក ស្លេក បះរោម ដកដង្ហើមញាប់ៗ អស់កម្លាំង មិនសប្បាយចិត្ត ស្រេកទឹកខ្លាំង៕ ត្រួតពិនិត្យដោយ៖ www.health.com.kh	សម្រាប់មនុស្សជាច្រើនសម្ពាធឈាមចុះទាបអាចបណ្តាលឲ្យមានរោគសញ្ញានៃការវិលមុខ និងការដួលសន្លប់ ។ ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរសម្ពាធឈាមចុះទាប អាចជាការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត ។
ឆ្លងកាត់ការប្រកួតផ្លូវការរយៈពេល១៩ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា នៅទឹកដីបារាំង ក្នុងចំណោមអត្តពលិកទាំង ១០ ៧១៤នាក់ មកពី២០៦ប្រទេស ដណ្តើមបានមេដាយសរុបចំនួន ១ ៤៣៦មេដាយ។ អាម៉េរិក ដណ្តើមបានមេដាយច្រើនជាងគេ សរុប ១២៦មេដាយ ក្នុងនោះមាស៤០ ប្រាក់៤៤ និងសំរឹទ្ធ៤២ តាមពីក្រោយដោយចិន ដែលប្រជែងបានមេដាយមាស៤០ ប្រាក់២៧ និងសំរឹទ្ធ២៤ សរុប៩១មេដាយ។ ជប៉ុន បញ្ចប់ក្នុងចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣ ជាមួយមេដាយសរុប៤៥ ក្នុងនោះមេដាយមាស២០ ប្រាក់១២ និងសំរឹទ្ធ១៣។ អូស្ត្រាលី ឈរលេខ៤ ដោយរកបានមេដាយមាស១៨ ប្រាក់១៩ និងសំរឹទ្ធ១៦ សរុប៥៣។ ចំណែកម្ចាស់ផ្ទះបារាំង ស្ថិតនៅលេខ៥ ជាមួយមេដាយមាស១៦ ប្រាក់២៦ និងសំរឹទ្ធ២២ សរុប៦៤មេដាយ។ ហូឡង់ ចក្រភពអង់គ្លេស កូរ៉េខាងត្បូង អ៊ីតាលី និងអាល្លឺម៉ង់ ស្ថិតក្នុងប្រទេមានចំណាត់ថ្នាក់ល្អបំផុតទាំង១០ (Top 10)។ ចំណោមមេដាយទាំង ១៤៣៦ មានអត្តពលិកមកពី៩១ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ (រូមទាំងអត្តពលិកជនភៀសខ្លួន) ដែលដណ្តើមបានមេដាយអូឡាំពិកលើកទី៣៣។ នេះមានន័យថា ១១៥ប្រទេស ចំណោមប្រទេសចូលរួមទាំង២០៦ប្រទេស គ្មានមេដាយណាមួយសោះ ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។ ១១ប្រទេសពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានតែ៥ប្រទេសប៉ុណ្ណោះរកបានមេដាយ ក្នុងនោះហ្វីលីពីន រកបានមេដាយ៤ ក្នុងនោះមាស២ និងសំរឹទ្ធ២, ឥណ្ឌូណេស៊ី ឈ្នះមេដាយសរុប៣ ក្នុងនោះមាស២ និងសំរឹទ្ធ១ , ថៃ ឈ្នះមេដាយសរុប៦ មានមាស១ ប្រាក់៣ និងសំរឹទ្ធ២ , ម៉ាឡេស៊ី រកបានមេដាយសំរឹទ្ធ២ និងសិង្ហបុរី រកបានមេដាយសំរឹទ្ធ១។ កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ព្រុយណេ និងទីម័រខាងកើត ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង១១៥ ដែលគ្មានមេដាយ៕	ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិករដូវក្តៅក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ២០២៤ បានបិទបញ្ចប់ជាស្ថាពរនៅរាត្រីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា។ សហរដ្ឋអាម៉េរិក រកបានមេដាយច្រើនជាងគេ បញ្ចប់ក្នុងចំណាត់ថ្នាក់កំពូលតារាង តាមពីក្រោយដោយចិន និងជប៉ុន អូស្ត្រាលី និងម្ចាស់ផ្ទះបារាំង។ ៩០ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ (មិនរាប់អត្តពលិកជនភៀសខ្លួន) ដណ្តើមបានមេដាយអូឡាំពិកត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ស្របពេលដែលប្រទេស ១១៥ ក្នុងនោះ៦ប្រទេស ពីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ មិនទទួលបានមេដាយសោះ។
ផ្លែក្រូច អ្នករាល់គ្នាដឹងហើយថា ផ្លែក្រូចគឺជាផ្លែឈើដ៏ល្អមួយប្រភេទ ដែលសម្បូរទៅដោយវីតាមីន C ដែលជួយបង្កើនភាពធន់របស់មនុស្ស ប្រឆាំងនឹងជំងឺជាច្រើន។ ជាពិសេស ផ្លែក្រូចក៏ជួយអ្នកការពារជំងឺផ្លូវដង្ហើមជាច្រើន ដូចជាជំងឺគ្រុនផ្តាសាយផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ក្រូចក៏ទប់ទល់នឹងអុកស៊ីតកម្មបានយ៉ាងល្អ ដែលអាចឲ្យមនុស្សពន្យារភាពចាស់ និងរក្សាសម្រស់។ លើសពីនេះ បន្ថែមពីលើការទទួលទានផ្លែក្រូច ឬផឹកទឹកក្រូចជារៀងរាល់ថ្ងៃ វានឹងជួយយើងកម្រិតការងារស្ត្រេស។ លើសពីនេះ ផ្លែក្រូចសម្បូរទៅដោយប៉ូតាស្យូម ដែលជាសារធាតុរ៉ែដែលចាំបាច់សម្រាប់សុខភាពបេះដូង។ កម្រិតប៉ូតាស្យូមទាប អាចនាំឱ្យចង្វាក់បេះដូងមិនធម្មតា ជាពិសេសប្រសិនបើអ្នកមានជំងឺបេះដូង។ ការ៉ុត ការ៉ុតមានផ្ទុកនូវសារធាតុ carotene និងវីតាមីន A ច្រើន ហើយក៏អាចការពារការអស់កម្លាំងភ្នែក និងខ្សោយភ្នែកផងដែរ ការទទួលទានអាហារក្នុងកម្រិតមធ្យម ក៏អាចធ្វើឲ្យភ្នែកប្រសើរឡើងផងដែរ ក្នុងរយៈពេលយូរ។ វិធីរៀបចំការ៉ុតក៏សាមញ្ញបំផុត មិនថាប្រើភ្លាមៗ ឬចម្អិន។ លើសពីនេះ ទឹកការ៉ុតក៏ជួយឱ្យអ្នកស្រកទម្ងន់បានយ៉ាងប្រសើរផងដែរ។ ដូច្នេះហើយ ស្ត្រីតែងតែទទួលទានការ៉ុត ដើម្បីជួយដល់ការសម្រកទម្ងន់របស់ពួកគេ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ការ៉ុតក៏ល្អសម្រាប់ស្បែក និងសក់របស់អ្នកដែរ ជួយឱ្យអ្នកមានស្បែករលោង ភ្លឺ និងសក់ខ្មៅភ្លឺចាំង ដែលគ្រប់គ្នាស្រលាញ់។ ស៊ុតលឿង ស៊ុតលឿងសម្បូរទៅដោយប្រូតេអ៊ីន មានសារជាតិ flavonoids និង selenium ដែលអាចពង្រឹងសុខភាពភ្នែក។ ប្រសិនបើភ្នែករបស់យើងតែងតែអស់កម្លាំង ហើយរាងកាយរបស់យើងខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ យើងអាចញ៉ាំស៊ុតលឿងបន្តិចបាន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រជាពលរដ្ឋ គួរតែយកចិត្តទុកដាក់កុំបរិភោគស៊ុតច្រើន ទទួលទានស៊ុត ១-២ គ្រាប់ក្នុងមួយថ្ងៃ គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ កុំបរិភោគលើសពី ២០ ពង ក្នុងមួយសប្តាហ៍ បើមិនដូច្នេះទេ វានឹងផ្តល់ផលអវិជ្ជមានដល់រាងកាយ។ លើសពីនេះ ស៊ុតក៏អាចយកទៅកែច្នៃជាមុខម្ហូបជាច្រើនមុខទៀត មិនថាស៊ុតចៀន ស៊ុតស្ងោរ ឬរៀបចំជាមួយអាហារផ្សេងៗនោះទេ គឺសុទ្ធតែមានរសជាតិឆ្ងាញ់។ ទន្ទឹមនឹងនេះ បើអ្នកញ៉ាំស៊ុតនៅពេលព្រឹក វានឹងល្អសម្រាប់សុខភាព។ ព្រោះនេះជាអាហារសម្បូរជីវជាតិ និងល្អសម្រាប់សុខភាព៕ ត្រួតពិនិត្យដោយ៖ www.health.com.kh	ខាងក្រោមនេះជាអាហារពណ៌ទឹកក្រូច៣ប្រភេទ ដែលងាយស្រួលរកទិញនៅតាមទីផ្សារ និងល្អខ្លាំងសម្រាប់សុខភាព៖
លក្ខខណ្ឌនៃការប្រឡងជ្រើសរើស៖ សម្រាប់ថ្នាក់អាហារូបករណ៍ ១. ជាបុគ្គលិកអប់រំក្របខ័ណ្ឌក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ២. មានបទពិសោធការងារចាប់ពីការតាំងស៊ប់ក្នុងក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋ ៣. មានវិញ្ញាបនបត្ររដ្ឋបាលចេញដោយប្រធានអង្គភាព ៤. មាន៖ (១) បរិញ្ញាបត្រភាសាបារាំង ឬសញ្ញាបត្រសមមូល (២) បរិញ្ញាបត្រមុខជំនាញផ្សេង ទៀតតែមានសញ្ញាបត្រភាសាបារាំងចាប់ពីកម្រិត DELF B2 (៣) ជាគ្រូបង្រៀនភាសាបារាំង ឬគ្រូទទួលបន្ទុក បង្រៀនភាសាបារាំងដែលមានបរិញ្ញាបត្រផ្សេងទៀតហើយមានសញ្ញាបត្រភាសាបារាំងចាប់ពីកម្រិតDELF B1។ សម្រាប់ថ្នាក់បង់ថ្លៃសេវាសិក្សា ១-ជាបេក្ខជនទូទៅ ២-មាន៖ (១) បរិញ្ញាបត្រភាសាបារាំង ឬសញ្ញាបត្របណ្តោះអាសន្នថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ឬសញ្ញាបត្រសមមូល (២) បរិញ្ញាបត្រមុខជំនាញផ្សេងទៀតតែមានសញ្ញាបត្រភាសាបារាំងចាប់ពីកម្រិត DELF B2 (៣) ជាគ្រូបង្រៀនភាសាបារាំង ឬគ្រូទទួលបន្ទុកបង្រៀនភាសាបារាំងដែលមានបរិញ្ញាបត្រផ្សេងទៀតហើយមានសញ្ញាបត្រភាសាបារាំងចាប់ពី កម្រិត DELF B1។ ការប្រឡងជ្រើសរើស៖ ១. កាលបរិច្ឆេទនៃការឈប់ទទួលពាក្យ៖ ថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ១៧:០០នាទី។ ២. សម័យប្រឡង៖ ថ្ងៃទី០៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។ ៣. វិញ្ញាសាប្រឡង៖ (១) ភាសាបារាំងនិងវិធីសាស្ត្របង្រៀន និង(២) វប្បធម៌ទូទៅ។ ៤. មណ្ឌលប្រឡង៖ វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ។ ៥. ទីកន្លែងដាក់ពាក្យ៖ វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ (ការិយាល័យសិក្សា) រៀងរាល់ម៉ោងធ្វើការ។ * បេក្ខជនត្រូវទាញយក (Download)ពាក្យសុំប្រឡងជ្រើសរើសតាមតំណភ្ជាប់នេះ៖ https://drive.google.com រួចព្រីនចេញជាពណ៌ក៏បាន ជាសខ្មៅក៏បាន។ * កំណត់សម្គាល់៖ ១. បេក្ខជនដែលជាប់អាហារូបករណ៍ក្នុងកម្មវិធីណាមួយនៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ មិនអនុញ្ញាតឱ្យដាក់ពាក្យប្រឡងជ្រើសរើសយកអាហារូបករណ៍ក្នុងកម្មវិធីផ្សេងទៀតទេ តែអាចដាក់ពាក្យប្រឡងជ្រើសរើសយកថ្នាក់បង់ថ្លៃ សិក្សាបាន។ ២. ក្រសួងនឹងលុបឈ្មោះបេក្ខជនចេញពីបញ្ជីនិស្សិតដោយស្វ័យប្រវត្តិ ក្នុងករណីដែលក្រសួងស្រាវ ជ្រាវឃើញមានការក្លែងបន្លំសញ្ញាបត្រ ឬសំណុំលិខិតនៃការប្រឡង។ ៣. បេក្ខជនអាហារូបករណ៍ដែលមានចំណាត់ថ្នាក់ចាប់ពីលេខ១ ដល់លេខ១០ នឹងទទួលបានអាហារូបករណ៍ ១០០%។ ៤. ឯកសារថតចម្លងផ្សេងៗ ត្រូវបញ្ជាក់ និងប្រថាប់ត្រាពីអាជ្ញាធរដែនដី ឬប្រធានអង្គភាព។ ៥. អាហារូបករណ៍ផ្តល់ជូនសម្រាប់តែបុគ្គលិកអប់រំ ដែលកំពុងបម្រើការងារនៅក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះព័ត៌មានលម្អិត បេក្ខជនអាចទាក់ទងការិយាល័យសិក្សានៃវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ ឬតាមទូរសព្ទលេខ៖ 088 9899 162 / 089 938 349 / 016 959 624 ឬតាមរយៈតេឡេក្រាមដែលមានឈ្មោះ៖ ប្រឡងជ្រើសរើស និស្សិតថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកវិធីសាស្ត្របង្រៀនភាសាបារាំង ជំនាន់ទី៦. តាមតំណភ្ជាប់៖ https://t.me/+dJM1gbqi0GoyNTll និងគេហទំព័រវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ៖ http://www.nie.edu.kh/ ៕ (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	(ភ្នំពេញ)៖ ឆ្នាំសិក្សា២០២៤-២០២៥ នេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា នឹងរៀបចំការប្រឡងជ្រើសរើស និងបណ្តុះបណ្តាលនិស្សិតថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ផ្នែកវិធីសាស្ត្របង្រៀនភាសាបារាំង ជំនាន់ទី៦ ចំនួន៣០នាក់។ ក្នុងចំណោមនិស្សិតទាំង ៣០នាក់នោះ ក្រសួងនឹងផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់បុគ្គលិកអប់រំចំនួន ១០នាក់ ដែលស្ថិតនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា និងបេក្ខជនទូទៅចំនួន ២០នាក់ផ្សេងទៀតនឹងត្រូវបង់ថ្លៃសេវាសិក្សា។ បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់ការប្រឡងជ្រើសរើសហើយ ការសិក្សារយៈពេល ២ឆ្នាំ នឹងត្រូវចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី០៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ តទៅ នៅវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ រៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍និងថ្ងៃអាទិត្យ។
របាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការអនុវត្តថវិកាឆមាសទី១ និងលទ្ធផលប៉ាន់ស្មាននៃការអនុវត្តថវិកាឆ្នាំ២០២៤ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានបង្ហាញថា ការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារចំពោះសហគ្រាសក្នុងវិស័យទេសចរណ៍នៅខេត្តសៀមរាប រដ្ឋបាត់ចំណូលពន្ធដារអស់៣,៩៧លានដុល្លារ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤។ ការបាត់ចំណូលជាតិចំពោះវិស័យនេះ មានទៅលើការលើកលែងពន្ធប្រចាំខែគ្រប់ប្រភេទ (លើកលែងអាករលើតម្លៃបន្ថែម និងអាករលើការស្នាក់នៅ), ការលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ដែលជាកម្មវត្ថុនៃការប្រមូលក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ និងប្រាក់រំដោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូលដែលបានបង់ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ត្រូវបានអនុញ្ញាតជាឥណទានសម្រាប់កាត់កងនឹងពន្ធលើប្រាក់ចំណូលឆ្នាំ២០២៤។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានការលើកលែងបំណុលពន្ធទាំងអស់ដែលមានការិយបរិច្ឆេទមុនឆ្នាំ២០២៣ ចំពោះសហគ្រាសក្នុងវិស័យទេសចរណ៍នៅខេត្តសៀមរាប ផងដែរ។ ការអនុវត្តវិធានការអន្តរាគមន៍ពិសេសសម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍នៅក្នុងខេត្តសៀមរាបនេះ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២២មកទល់បច្ចុប្បន្ន ធ្វើឱ្យរដ្ឋបាត់ចំណូលប្រមាណ៥៧,៤លានដុល្លារ។ របាយការរណ៍ដដែលរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ដែលទើបចេញផ្សាយនាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា បានបញ្ជាក់ថា ៖ « បច្ចុប្បន្ននេះ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបាន និងកំពុងផ្ទៀងផ្ទាត់តួលេខបំណុលពន្ធ ដែលមានក្នុងខេត្តសៀមរាប ឃើញថាមានប្រមាណ ២៣២,៤៨ ប៊ីលានរៀល, សមមូលនឹងប្រមាណ ៥៧,៤ លានដុល្លារ»។ ជាមួយគ្នានេះ ការបន្តការលើកលែងពន្ធប្រថាប់ត្រាដែលជាប្រភេទចំណូលថ្នាក់ក្រោមជាតិលើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ឬ សិទ្ធិកាន់កាប់លំនៅឋានគ្រប់ប្រភេទជាលក្ខណៈជាបុរីមានតម្លៃក្រោមឬស្មើ៧ម៉ឺនដុល្លារ រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៤ ក៏ធ្វើឱ្យរដ្ឋបាត់ចំណូលជាតិ ផងដែរ។ បើតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចការលើកលែងពន្ធប្រភេទនៅក្នុងឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤ មានទំហំទឹកប្រាក់៣,៨ពាន់លានរៀល(ជាង៩០ម៉ឺនដុល្លារ)។ រដ្ឋក៏បាត់ចំណូលពីការអនុគ្រោះពន្ធប្រថាប់ត្រាលើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ឬសិទ្ធិកាន់កាប់លំនៅឋានគ្រប់ប្រភេទមានលក្ខណៈជាបុរី និងមានតម្លៃលើស៧ម៉ឺនដុល្លារ ដោយអនុញ្ញាតឱ្យដកទំហំទឹកប្រាក់នេះចេញពីមូលដ្ឋានគិតពន្ធសម្រាប់ការទិញលំនៅឋានក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍លំនៅឋានជាបុរី ផងដែរ។ ការអនុញ្ញាតឱ្យដកទំហំទឹកប្រាក់៧ម៉ឺនដុល្លារ ចេញពីមូលដ្ឋានគិតពន្ធប្រថាប់ត្រា គិតជាប្រាក់ពន្ធដែលបានលើកលែង គឺមានចំនួន ២,៦ ពាន់លានរៀល (ប្រមាណ៦០ម៉ឺនដុល្លារ)។ ការព្យួរការអនុវត្តពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ និងបន្ធូរបន្ថយលក្ខខណ្ឌលើកលែងពន្ធនេះ សម្រាប់ការអនុវត្តចាប់ពី ឆ្នាំ ២០២៥ ធ្វើឱ្យរដ្ឋបាត់ចំណូល៣៩,៦ពាន់លានរៀល(ប្រមាណ៩,៨ លានដុល្លារ)។ សម្រាប់ការលើកទឹកចិត្តសហគ្រាសក្នុងវិស័យមូលបត្របានរួមចំណែកក្នុងការធ្វើឱ្យមានការថមថយ ចំណូលពីសហគ្រាសដែលបាននិងកំពុងបំពេញកាតព្វកិច្ចសារពើពន្ធរួចហើយ។ បើតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ មានសហគ្រាសតែ១ប៉ុណ្ណោះដែលទើបតែចុះបញ្ជីក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ បានស្នើសុំអនុគ្រោះបំណុលពន្ធ ធ្វើឱ្យ បាត់បង់ចំណូលពន្ធប្រមាណ៦,៦ពាន់លានរៀល(ជាង១,៦លានដុល្លារ)។ ទំហំប្រាក់ពន្ធដែលបាត់នេះ គឺមិនបានរាប់បញ្ចូលនូវលទ្ធផលសវនកម្មមិនទាន់បញ្ចប់ចំនួន៧ ការិយបរិច្ឆេទនោះផង។ ដោយឡែក ការលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំចំពោះក្រុមហ៊ុនដំឡើងទោចក្រយានយន្ត១នៅក្នុងស្រុក ធ្វើឱ្យបាត់ចំណូលដល់ជាង២០លានដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុននេះទើបទទួលបានការលើកទឹកចិត្តចំនួន៩៦ភាគរយ លើការបង់ពន្ធប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំ។ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបានបញ្ជាក់ថា ៖ « កាលពីឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមហ៊ុននេះបានបង់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ សម្រាប់ការិយបរិច្ឆេទឆ្នាំ ២០២២ បានចំនួនប្រមាណ៤០លានដុល្លារ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ការិយបរិច្ឆេទឆ្នាំ ២០២៣ វិញ, ក្រុមហ៊ុនបង់ពន្ធលើ ប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ ប្រមាណតែ ១៦ លានដុល្លារអាម៉េរិក ប៉ុណ្ណោះ។ ដូចនេះ ការលើកទឹកចិត្តនេះ នឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់ចំណូលពន្ធលើប្រាក់ចំណូល គិតចាប់ពីឆ្នាំ ២០២៤ ដល់ឆ្នាំ ២០២៩»។ ការអនុវត្តអនុក្រឹត្យនៃការលើកទឹកចិត្តដល់គម្រោងវិនិយោគ ដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិ គ្រប់គ្រាន់ (គ.ល.គ) រួមមាន៖ ការលើកទឹកចិត្តលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូល, ការផ្តល់ការលើកទឹកចិត្ត ចំពោះចំណាយមួយចំនួន ១៥០ភាគរយ, ការលើកទឹកចិត្តចំពោះការទិញលើផលិតផលធាតុចូលក្នុងផលិតតាមក្នុងស្រុកការលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូលលើការពង្រីកគម្រោង គឺសុទ្ធសឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់ចំណូលពន្ធដារ។ ជាពិសេសការបន្តពន្យារពេលអនុវត្តពន្ធលើចំណេញមូលធនទាំង ៦ ប្រភេទ រួមមានពន្ធលើចំណេញ អចលនទ្រព្យ ភតិសន្យា ទ្រព្យវិនិយោគ កេរ្តិ៍ឈ្មោះអាជីវកម្ម កម្មសិទ្ធិបញ្ញា និងរូបិយវត្ថុបរទេស រហូតដល់ ដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៤ ក៏ធ្វើឱ្យរដ្ឋបាត់ចំណូលច្រើនផងដែរ។ តាមការប៉ានស្មានរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ប្រាក់ចំណូលពន្ធលើចំណេញមូលធនពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យអចលនទ្រព្យដែលខកខានមិនទាន់ប្រមូលនោះ គឺជាមធ្យមមានជាង ៦០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ទំហំទឹកប្រាក់នេះ គឺមិនទាន់គិតបញ្ចូលពន្ធលើចំណេញមូលធនចំពោះទ្រព្យ ៥ ប្រភេទផ្សេងទៀតផង។ រដ្ឋក៏បានបាត់ចំណូលពន្ធពីការបន្តលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារ ២ឆ្នាំបន្ថែមទៀត (២០២៤-២០២៥) សម្រាប់វិស័យកសិកម្ម។ ក្នុងនោះការបន្តអនុគ្រោះអាករលើតម្លៃបន្ថែម, ពន្ធកាត់ទុក និងពន្ធអប្បបរមា ចំពោះសហគ្រាស ផលិត ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុក ឬនាំចេញ ស្រូវ អង្ករ ពោត សណ្ដែក ម្រេច ដំឡូងមី គ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងជ័រកៅស៊ូ ព្រមទាំងបន្ថែមផលិតផលមៀនប៉ៃលិន ស្វាយ វារីវប្បកម្ម ការចិញ្ចឹមសត្វ និងផលិតផល ដូងប្រេងដែលជាវត្ថុធាតដើមផលិតចំណីសត្វ។ ក្រៅពីនេះ ការបន្តលើកលែងប្រាក់រំដោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ចំពោះសហគ្រាសដាំដុះ ផលិត និងផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុក ឬនាំចេញផលិតផលកសិកម្ម រួមមាន ស្រូវ អង្ករ ពោត សណ្ដែក ម្រេច ដំឡូងមី គ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងជ័រកៅស៊ូ ព្រមទាំងបន្ថែមផលិតផលកសិកម្ម ៥ មុខទៀត គឺ មៀនប៉ៃលិន ស្វាយ វារីវប្បកម្ម ការចិញ្ចឹមសត្វ និងផលិតផលដូងប្រេងដែលជាវត្ថុធាតដើមផលិតចំណីសត្វ។ ការផ្តល់ការអនុគ្រោះព្យួរទុកជាបណ្តោះអាសន្ននូវការបង់ប្រាក់រំដោះពន្ធលើប្រាក់ចំណូលប្រចាំខែរហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៥ សម្រាប់សហគ្រាស គ.ល.គ. រួមមានសហគ្រាសផលិតស្លាក យីហោ សម្រាប់សម្លៀកបំពាក់ (Garment Logo), ផលិតផលស្រោមដៃ (Glove), ស្រោមជើង (Sock), កន្សែង (Towel), ស្រោមខ្នើយ (Pillow case), ស្រោមភួយ (Duvet cover), កម្រាលពូក (Bed sheet), និងកម្រាលតុ (Table cloth) ដូចសហគ្រាសវាយនភណ្ឌដែរ។ ចំពោះវិស័យល្បែងពាណិជ្ជកម្មទទួលបានការអនុគ្រោះ ដោយមិនទាន់អនុវត្តកាតព្វកិច្ចសារពើពន្ធ ឱ្យបានពេញលេញស្របតាមច្បាប់និងបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីពន្ធដារជាធរមាន រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៤។ ជាមួយនឹងការតម្លើងប្រាក់បៀវត្សនិងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាដល់មន្ត្រីរាជការ និងកម្មករ- និយោជិត, រាជរដ្ឋាភិបាលក៏បានដំឡើងកម្រិតពិតាននៃប្រាក់បៀវត្សប្រចាំខែស្របគ្នាជាប្រចាំផងដែរ សំដៅធានា ឱ្យអ្នកទទួលបានប្រាក់បៀវត្សអប្បបរមាបានរួចផុតពីការបង់ពន្ធ។ ការដំឡើងកម្រិតពិតាននៃប្រាក់បៀវត្ស ប្រចាំខែ ដល់ ១ លាន ៥ សែនរៀល បានធ្វើឱ្យស្រកស្រុតចំណូលពន្ធប្រមាណ ១៣ លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំ។ អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃការថមថយចំណូលពន្ធដារ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នោះ គឺបណ្តាលមកពីការស្រកស្រុតខ្លាំងនៃពន្ធលើប្រាក់ចំណូលពីវិស័យធនាគារ ដែលជាចន្ទល់ចម្បង និងមានមូលដ្ឋានបង់ពន្ធលើ ប្រាក់ចំណូលច្រើនជាងគេ។ បើតាមរបាយការណ៍ដដែលបានរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលពីវិស័យធនាគារសម្រាប់ការិយបរិច្ឆេទឆ្នាំ ២០២៣ ដែលត្រូវប្រមូលក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ មានការធ្លាក់ចុះប្រមាណ ៥៩៣,៦៧ ពាន់លានរៀល(ប្រមាណ ១៤៥,៣៣ លានដុល្លារ)។ ទំហំនេះ ស្មើនឹង ៤៥,០២ភាគរយ ធៀបនឹងការិយបរិច្ឆេទឆ្នាំ ២០២២ ដែលបានបង់ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។ ជាមួយគ្នានេះ ចំណូលពន្ធដារពីវិស័យអចលនទ្រព្យ ក៏ធ្លាក់ចុះប្រមាណ ៦៣,០៣ ពាន់លានរៀល(១៥,៤៣ លានដុល្លារ) ត្រូវជា ៤៩,៦២ភាគរយ ធៀបនឹងការិយបរិច្ឆេទ ឆ្នាំ ២០២២ ដែលបានបង់ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ផងដែរ។ តាមផែនការនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ អគ្គនាយកពន្ធដារត្រូវប្រមូលពន្ធឱ្យបាន ៤ ១៦៣,៣៥លានដុល្លារ ឱ្យរដ្ឋាភិបាល។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងឆមាសទី១ ឆមាសទី១ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលចំណូលបាន១ ៩១៧,៩៦លានដុល្លារ ស្មើនឹង៤៧,៦ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុ។ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបានបញ្ជាក់ថា ការប្រមូលពន្ធនេះ គឺទាបដល់១០,៩ពិន្ទុ បើធៀបនឹងគ្រាដូចគ្នា កាលឆ្នាំ២០២៣។ « តាមការប៉ាន់ស្មានរហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំចំណូលពន្ធដារ (ថ្នាក់ជាតិ) អាចនឹងសម្រេចបានប្រមាណ ៨៥,៥ភាគរយ នៃច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ ២០២៤ ប៉ុណ្ណោះ ដោយហេតុថា ពន្ធលើប្រាក់ចំណូលដែលទទួលបានក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ ២០២៤ មិនអាចសម្រេចបានតាមការរំពឹងទុក ហើយ ចំណូលពន្ធដារក្នុងត្រីមាសទី២ ធៀបនឹងត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ ២០២៣ ហាក់ពុំមានកំណើន គួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះទេ»។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលនៃការអនុវត្តថវិកាឆមាសទី១ និងលទ្ធផលប៉ាន់ស្មាននៃការអនុវត្តថវិកាឆ្នាំ២០២៤ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ៕	រដ្ឋបាត់ចំណូលពីការប្រមូលពន្ធដារមិនក្រោម៣០០លានដុល្លារឡើយ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤។ ការបាត់ចំណូលនេះ ក៏ព្រោះតែរដ្ឋាភិបាលបានលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារមួយចំនួនដល់អ្នកប្រកបរបរក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ នៅខេត្ត សៀមរាប, លើកទឹកចិត្តពន្ធដារវិស័យអចលនទ្រព្យ កសិកម្ម រួមទាំងគម្រោងវិនិយោគនានា ដើម្បីជំរុញសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
អត្ថបទទាក់ទង អុីស្រាអែល ប្តេជ្ញាតាមប្រមាញ់មេដឹកនាំនយោបាយក្រុមហាម៉ាសថ្មី កម្តៅភូមិសាស្រ្តនយោបាយនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា កាន់តែក្តៅ ក្រោយការសម្លាប់លោក Ismail Haniyeh មេដឹកនាំនយោបាយក្រុមហាម៉ាស នៅក្នុងក្រុងតេហេរ៉ង់ ទឹកដីអ៊ីរ៉ង់។ អ៊ីរ៉ង់ចោទអុីស្រាអែល ជាអ្នកនៅពីក្រោយ ហើយព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មឱ្យបានធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ នៅក្នុងកិច្ចសន្ទនាតាមទូរសព្ទក្នុងថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ជាមួយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសស្តីទីអ៊ីរ៉ង់ លោក Ali Bagheri Kani លោក វ៉ាង យី រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសចិន បានប្រកាសគាំទ្រអ៊ីរ៉ង់ ក្នុងការការពារដែនអធិបតេយ្យ និងសន្តិសុខ ដែល ស្របតាមច្បាប់។ «ចិន គាំទ្រអ៊ីរ៉ង់ ក្នុងការការពារអធិបតេយ្យ សន្តិសុខ និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាតិ ដោយផ្អែកតាមច្បាប់»។ លោក វ៉ាង បានសង្កត់ធ្ងន់បែបនេះ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយរបស់ក្រសួងការបរទេសចិន ដោយបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង នឹងរក្សាទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាព និងសន្តិភាពក្នុងតំបន់។ បើតាមលោកវ៉ាង ការសម្លាប់លោក Haniyeh ដែលជាមេដឹកនាំនយោបាយក្រុមហាម៉ាស ជាការបំផ្លាញដំណើរការចរចាទៅរកបទឈប់បាញ់ដោយផ្ទាល់ក្នុងតំបន់កាហ្សា និងបំផ្លាញស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters។ ជាការឆ្លើយតប រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសស្តីទីអ៊ីរ៉ង់ បានអរគុណចិន និងចាត់ទុកថា ចិនដើរតួនាទីដ៏សំខាន់ ក្នុងការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង និងលើកតម្កើងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់។ បើតាមលោក Ali Bagheri Kani អ៊ីរ៉ង់ ប្តេជ្ញាការពារអធិបតេយ្យជាតិ សន្តិសុខ និងបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួន។ បើទោះក្រុមហាម៉ាស និងអ៊ីរ៉ង់ចោទថា ជាអ្នកស្លាប់ លោក Haniyeh ក៏ដោយ អុីស្រាអែល នៅតែបន្តស្ងៀមស្ងាត់ និងមិនអះអាងថា ជាស្នាដៃរបស់ខ្លួនឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ អុីស្រាអែល បានប្តេជ្ញាតាមប្រមាញ់មេដឹកនាំ នយោបាយក្រុមហាម៉ាសថ្មី លោក Yahya Sinwar ហើយប្រាប់ឱ្យក្រុមហាម៉ាស ត្រៀមបញ្ជីឈ្មោះមេដឹកនាំថ្មី៕	រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង គាំទ្រក្រុងតេហេរ៉ង់ ក្នុងការការពារអធិបតេយ្យ សន្តិសុខ និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរជាតិ ដោយផ្អែកតាមច្បាប់។ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី បានបញ្ជាក់បែបនេះ ទៅកាន់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសស្តីទីអ៊ីរ៉ង់ លោក Ali Bagheri Kani នៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា។
Marchand កីឡាករហែលទឹកវ័យ ២២ឆ្នាំ បានធ្វើឱ្យមានភាពភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំងក្នុងនាមជាអត្តពលិករបស់ម្ចាស់ផ្ទះបារាំង ហើយបានក្លាយខ្លួនគេទៅជាអត្តពលិកកីឡាហែលទឹកទី៣ ដែលអាចទទួលបានសមិទ្ធផលខ្ពស់បែបនេះពីការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក។ Marchand ក្លាយជាកីឡាករទី៣ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលឈ្នះមេដាយមាសពីកីឡាហែលទឹកច្រើន ក្នុងមួយព្រឹត្តិការណ៍ បន្ទាប់ពីអតីតកីឡាករអាម៉េរិក Michael Phelps និង Mark Spitz។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះការរកបានមេដាយចំនួន ៥ ដោយរួមមានមេដាយមាសចំនួន ៤ និងសំរឹទ្ធ ១ បានធ្វើឱ្យកីឡាករកីឡាហែលទឹកវ័យ ២២ឆ្នាំ ឈរកំពូលគេបង្អស់ក្នុងនាមជាអត្តពលិកឈ្នះមេដាយមាសច្រើនជាងគេ ក្នុងកីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស។ ចំណែកចំណាត់ថ្នាក់លេខ ២ បានលើកីឡាការិនីកីឡាហែលទឹក Torri Huske របស់អាម៉េរិក រកបានមេដាយមាសចំនួន ៣ និងប្រាក់ ២ ហើយលេខ ៣ បានលើកីឡាការិនីកីឡាហែលទឹក Mollie OCallanghan របស់អូស្រ្តាលី ដែលឈ្នះមេដាយមាស ៣ ប្រាក់ ១ និងសំរិទ្ធ១។ ខាងក្រោមនេះជាកំពូលអត្តពលិកទាំង ១០ ដែលឈ្នះមេដាយមាសច្រើន ក្នុងកីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស៖ ១ Marchand Loen កីឡាករកីឡាហែលទឹកបារាំង, មេដាយមាស ៤ និងសំរិទ្ធ ១ ២ Huske Torri កីឡាការិនីកីឡាហែលទឹកអាម៉េរិក, មេដាយមាស ៣ និងប្រាក់ ២ ៣ Mollie OCallaghan កីឡាការិនីកីឡាហែលទឹកអូស្ត្រាលី, មេដាយមាស ៣ ប្រាក់ ១ សំរិទ្ធ ១ ៤ Regan Smith កីឡាការិនីកីឡាហែលទឹកអាម៉េរិក, មេដាយមាស ២ ប្រាក់ ៣ ៥ Kaylee Mckeown កីឡាការិនីកីឡាហែលទឹកអូស្រ្តាលី, មេដាយមាស ២ ប្រាក់ ១ សំរិទ្ធ ២ ៦ Summer McIntosh កីឡាការិនីកីឡាហែលទឹកកាណាដា, មេដាយមាស ៣ និងប្រាក់ ១ ៧ Simone Biles កីឡាការិនីកីឡាកាយសម្ព័ន្ធអាម៉េរិក, មេដាយមាស ៣ និងប្រាក់ ១ ៨ Shinnosuke OKA កីឡាករកីឡាកាយសម្ព័ន្ធជប៉ុន, មេដាយមាស ៣ សំរិទ្ធ ១ ៩ Ariarne Titmus កីឡាការិនីកីឡាហែលទឹកអូស្ត្រាលី, មេដាយមាស ២ និងប្រាក់ ២ ១០ Kate Douglass កីឡាការិនីកីឡាហែលទឹកអាម៉េរិក, មេដាមាស ២ និងប្រាក់ ២ ដោយឡែកក្រុមអត្តពលិកមកពីទ្វីបអាស៊ីចំនួន ៥រូប ដែលឈ្នះមេដាយមាសច្រើនជាងគេរួមមាន៖ ១ Shinnosuke OKA កីឡាករកីឡាកាយសម្ព័ន្ធជប៉ុន, មេដាយមាស ៣ សំរិទ្ធ ១ ២ Kim Woojin កីឡាករកីឡាបាញ់ព្រួញកូរ៉េខាងត្បូង, មេដាយមាស ៣ ៣ Lim Sihyoen កីឡាការិនីកីឡាបាញ់ព្រួញកូរ៉េខាងត្បូង, មេដាយមាស ៣ ៤ Pan Zhanle កីឡាករកីឡាហែលទឹកចិន, មេដាយមាស ២ និងប្រាក់ ១ ៥ Sun Yingsha កីឡាការិនីកីឡាវាយសីចិន មេដាយមាស ២ និងប្រាក់ ១៕	ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ២០២៤ បានបិទបញ្ចប់ហើយនៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ក្រោយពីឆ្លងកាត់ការប្រកួតប្រជែងដ៏ស្វិតស្ថាញរយៈពេល ១៩ថ្ងៃ។ ចំណែកអត្តពលិកដែលឈ្នះមេដាយមាសច្រើនជាងគេប្រចាំព្រឹត្តិការណ៍ គឺកីឡាហែលទឹករបស់ម្ចាស់ផ្ទះបារាំង Leon Marchand ដែលអាចរកបានមេដាយមាសចំនួន ៤ និងសំរឹទ្ធ១។
អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ បានបញ្ជាក់បទល្មើសរបស់ជនជាតិវៀតណាមទាំងនោះដូច្នេះ៖ «បណ្តេញជនជាតិវៀតណាមសរុបចំនួន ២៨នាក់ ស្រី៦នាក់ ពាក់ព័ន្ធករណីលួចស្នាក់នៅធ្វើការងារខុសច្បាប់ គ្មានលិខិតឆ្លងដែន អ្នកកាន់កាប់ល្បែងស៊ីសង និងអ្នកចាត់ចែងល្បែងស៊ីសង (ល្បែងអនឡាញ)។»។ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសល្បែងអនឡាញនេះដែរ លោក ស សុខា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ធ្លាប់អះអាងថា កម្ពុជាប្រទេសរងគ្រោះ ពីទង្វើដែលជនបរទេស តែងតែយកកម្ពុជា ជាទីតាំងប្រព្រឹត្តបទល្មើស។ ដើម្បីការពារកេរ្ត៍ឈ្មោះរបស់កម្ពុជាលើឆាកអន្តរជាតិ។ ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានបញ្ជាឱ្យអង្គភាពពាក់ព័ន្ធជាពិសេសអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ និងអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ចាត់វិធានការបង្ក្រាបបទល្មើសឆ្លងដែនគ្រប់ប្រភេទ បទល្មើសអន្តោប្រវេសន៍ និងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែននានា ឱ្យបានម៉ឹងម៉ាត់៕	ជនជាតិវៀតណាម ចំនួន២៨នាក់ ក្នុងនោះស្រី ៦នាក់ ត្រូវបានបណ្តេញចេញពីកម្ពុជា បន្ទាប់ពីពួកគេលួចស្នាក់នៅ និងធ្វើការខុសច្បាប់។ បើតាមអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ពួកគេ ត្រូវបញ្ជូនចេញពីកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែសីហា តាមប៉ុស្តិ៍នគរបាលច្រកទ្វារព្រំដែន អន្តរជាតិបាវិត ខេត្តស្វាយរៀង។
នៅក្នុងដំណើរបេសកកម្មនោះប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានចុះទៅដល់ឃុំចំនួនពីរគឺ ឃុំត្បូងក្រពើ ស្ថិតក្នុង ស្រុកសន្ទុក និងឃុំកំពង់គោ នៅស្រុកកំពង់ស្វាយ ព្រមទាំងបានពិនិត្យការដ្ឋានសាងសង់ ទំនប់ទឹកកំពង់គោ និងទំនប់ស្ទាក់ទឹកស្ទឹងស្លាប់ផងដែរ។ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់នៅគណនីហ្វេសប៊ុក ថា ទំនប់ទាំង២នេះ នឹងធានាទឹកសម្រាប់ការស្រោចស្រពផ្ទៃដីស្រែចម្ការជាង១២ ម៉ឺនហិកតា របស់ពលរដ្ឋនៅរដូវប្រាំង។ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់បន្ថែមដូច្នេះ ៖ «ទំនប់ស្ទាក់ទឹកទាំងពីរនេះ ពេលសាងសង់រួចរាល់អាច នឹង ទំនប់ស្ទាក់ទឹកស្ទឹងស្លាប់ ក៏នឹងដើរតួនាទីក្នុងការពង្វាងទឹកធ្លាក់ ពីស្ទឹងជីនិត ប៉ែកខាងលើនៃ ខេត្តព្រះវិហារ ចូលទៅស្ទឹងសែន ដែលនឹងជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការលិចលង់ក្រុងស្ទឹងសែន និងតំបន់ជុំវិញ។»។ សម្ដេចបានចូលទៅសួរសុខទុក្ខពលរដ្ឋដល់ក្នុងផ្ទះ ដើម្បីជជែកពីស្ថានភាពទឹកជំនន់ ការ ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត និងនិយាយអំពីផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការកសាងទំនប់ស្ទាក់ ទឹកកំពង់គោ និងគម្រោងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង នូវផ្លូវឆ្លងកាត់ភូមិរបស់ពលរដ្ឋឃុំត្បូងក្រពើ ស្រុកសន្ទុក។ ទាក់ទងនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនេះ សម្ដេច ណែនាំ លោក ថោ ជេដ្ឋា មន្ត្រីក្រសួងធនធាន ទឹក ផ្ដល់ឱកាសឱ្យជ្រើសរើសពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន ចូលធ្វើការនៅក្នុងការដ្ឋានសំណង់ទំនប់ ទាំងពីរគឺ ទំនប់កំពង់គោ និងទំនប់ស្ទឹងស្លាប់។ បើតាម លោក សុទ្ធ គឹមកុលមន្នី អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្ត រាយ មកទល់ថ្ងៃទី១២ ខែសីហានេះ ស្ថានភាពទឹកជំនន់នៅខេត្តជាច្រើនបានធូរស្រាល ច្រើនហើយ។ ដោយឡែក នៅខេត្តកំពង់ធំវិញ ស្ថានភាពទឹកជំនន់មិនទាន់ស្រកនៅឡើយ ទេ ដោយសារភ្លៀងនៅតែធ្លាក់ជាបន្តបន្ទាប់ ពីខាងលើស្ទឹងសែន ហើយផ្លូវទឹកដែលទល់ នឹងបឹងទន្លេសាប ហូរយឺត ដែលធ្វើឱ្យផលប៉ះពាល់កាន់តែកើនឡើង ជាពិសេសដំណាំ ស្រូវ។ លោក ប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗដូច្នេះថា៖«ខេត្តដែលរងគ្រោះកន្លងមក បានធូរស្បើយហើយ។ នៅតែខេត្តកំពង់ធំប៉ុណ្ណោះ ស្ថានភាពទឹកជំនន់មិនទាន់ស្រកនៅឡើយទេ ដោយសារតែ មានភ្លៀងជាបន្តបន្ទាប់ ធ្លាក់ពីខាងលើស្ទឹងសែន ហើយផ្លូវទឹកហូរមិនទាន់»។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ គិតត្រឹមថ្ងៃ ទី១០ ខែសីហា ទឹកជំនន់បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ស្រូវប្រមាណ ៧ ៦១០ហិកតា និងខូច ៤ ៤៦៨ ហិកតា នៅក្នុងស្រុកចំនួន៨ នៃខេត្តកំពង់ធំ។ ជន់លិចផ្ទះ ៩៦៨គ្រួសារ នៅក្នុងស្រុក សណ្តាន់ ប្រាសាទសំបូរ និងក្រុងស្ទឹងសែន ហើយពលរដ្ឋ ១៣៤គ្រួសារ ត្រូវបានជម្លៀស ចេញ។ ក្រៅពីនោះ ក៏បានប៉ះពាល់ដល់សត្វពាហនៈ ២ ៩១៨ក្បាល, សាលារៀន១៥ខ្នង ស្ពានចំនួន២ និងផ្លូវថ្នល់មួយចំនួនផងដែរ៕	នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី១០ ខែសីហា បានដឹកនាំក្រុមការងារ ចុះទៅពិនិត្យស្ថានភាពទឹកនៅខេត្តកំពង់ធំ ដែលរងការលិចលង់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ ដោយសារ ជំនន់ទឹកភ្លៀង ក្នុងរយៈពេលប្រហែល១ខែមកនេះ។
ប្រកួតបើកឆាកដើមរដូវកាលលីគកំពូលកម្ពុជា ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង ផ្តល់ភាពអាម៉ាសទៅក្រុមកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ក្នុងលទ្ធផល ៧-០។ នេះ គឺជាលើកទី១ហើយ ដែលក្រុមទ័ព ចាញ់ដោយរបូតគ្រាប់បាល់យ៉ាងច្រើនជាមួយ ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង។ ដោយឡែកការប្រកួតនាថ្ងៃទី១១ ខែសីហានេះ ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង គ្រប់គ្រងការប្រកួតស្ទើរតែទាំងស្រុង ជាពិសេសគឺការបានឱកាសមកបញ្ចប់ទី នៅតំបន់គ្រោះថ្នាក់ជាច្រើនលើក។ ៧គ្រាប់របស់ក្រុមជ័យជម្នះនេះ រកបានដោយ Cristian Roque ២គ្រាប់ (នាទី៨,៦៣), មិន រតនៈ ១គ្រាប់ នាទី១៧, Bounphachan ១គ្រាប់នាទី៥៦, មីហ្ស៊ូណូ ហ៊ីការ៉ុ ១គ្រាប់នាទី៦១, Pablo Augusto ១គ្រាប់នាទី៩០+៣ និង គឹម សុខយុទ្ធ ១គ្រាប់នាទី៩០+៥។ លោក Pep Munoz បាននិយាយមុនប្រកួតថា នឹងយក៣ពិន្ទុឲ្យបានដើម្បី ឲ្យអ្នកគាំទ្រសប្បាយចិត្ត។ ការរំពឹងទុករបស់គ្រូបង្វឹករូបនេះ ពិតជាបានសម្រេចដោយបានលុត ក្រុមទ័ព្ធយ៉ាងចាស់ដៃ។ «នេះ ជាការប្រកួតទី១ក្នុងលីគ បន្ទាប់ពីសម្រាក់៣ខែ។ យើង ចង់ឈ្នះការប្រកួត។ យើង ចង់បង្ហាញការប្រកួតដ៏អស្ចារ្យ ទៅកាន់អ្នកគាំទ្រ ហើយឈ្នះការប្រកួតដំបូងរបស់យើង។»។ គ្រូបង្វឹកព្រះខ័នរាជស្វាយរៀងរូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះ។ ការប្រកួតរវាងព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង និងកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ រូបពី Cambodian Premier League ប្រកួតបើកឆាករដូវកាលថ្មី ក្រុមកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ដូចជាមិនមានហុងស៊ុយសោះ ព្រោះចាញ់យ៉ាងចាស់ដៃ ក្នុងការប្រកួតក្រៅដី។ លោក ភា សុភក្ដ្រា ហាក់បីដូចជាខកចិត្តជាខ្លាំងចំពោះការប្រកួតនេះ។ មុនពេលប្រកួត គ្រូបង្វឹករូបនេះ បានប្រៀបធៀបធ្ងន់ៗថាកីឡាករទ័ព មានកម្រិតក្រោមក្រុមព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង។ ការនេះប្រៀបធៀបបែបនេះ លោក ភា សុភក្ដ្រា ចង់ឲ្យកូនក្រុមខ្លាំង មានស្មារតី និងការខំប្រឹងប្រែងឲ្យបានទ្វេដង។ ផ្ទុយទៅវិញ លទ្ធផល កាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន។ គ្រូបង្វឹករូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះ៖«ខ្ញុំអាចប្រៀបធៀបថាកីឡាករ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ មិនអាចប្រៀបជាមួយនឹងកីឡាកររបស់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀងបានទេ។ ប៉ុន្ដែអ្វី ដែលខ្ញុំនិយាយនេះ គឺខ្ញុំចង់ឲ្យកីឡាកររបស់កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ខឹងខ្ញុំ ហើយសុំឲ្យគាត់បង្ហាញដោយភាពប្រឹងប្រែងរបស់គាត់ក្នុងការប្រកួត។»។ ក្នុងសប្ដាហ៍ជាមួយគ្នានេះ Life FC ចាញ់ អាយ អេស អាយ ដង្កោសែនជ័យ លទ្ធផល១-០ នៅកីឡដ្ឋាន Life ខណៈ អង្គរថាយហ្គឺរ ឈ្នះក្រុមបាល់ទាត់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ១-០ នៅកីឡដ្ឋាន AIA KMH Park។ រីឯណាហ្គាវើលដ៍ ដណ្ដើមបាន៣ពិន្ទុ ពីគិរីវង់សុខសែនជ័យ ក្នុងលទ្ធផល ២-០ នៅកីឡដ្ឋានខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ចំណែកភ្នំពេញក្រោន បានយកឈ្នះវិសាខា លទ្ធផល៤-២ នៅកីឡដ្ឋាន Smart RSN៕	ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង យកបាន៣ពិន្ទុ ដោយយកឈ្នះកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ៧-០ ក្នុងជំនួបបើកឆាក ពានរង្វាន់លីគកីឡាបាល់ទាត់កំពូល Cambodian Premier League រដូវកាល ២០២៤-២៥ នៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា នៅកីឡដ្ឋានខេត្តស្វាយរៀង។ លោក Pep Munoz គ្រូបង្វឹកស្វាយរៀង សម្រេចគោលបំណងដោយចង់ឈ្នះការប្រកួតដំបូង ខណៈ លោក ភា សុភ័ក្ដ្រា គ្រូបង្វឹកទ័ព បង្អាប់កូនក្រុមខ្លួន ដើម្បីជំរុញស្មារតីពួកគេឱ្យប្រឹងប្រែងទ្វេដង។
វិទ្យាស្ថានវាយតម្លៃគុណភាពកាហ្វេពិភពលោក CQI (Coffee Quality Institute) គឺជាវិទ្យាស្ថានមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងឧស្សាហកម្មកាហ្វេ ដែលបញ្ជាក់ពីគុណភាពកាហ្វេ និងស្តង់ដាគុណភាពអនាម័យ។ដើម្បីអាចទទួលបានវិញ្ញាបនប័ត្រជាកាហ្វេរ៉ូប៊ូស្តាប្រណីត អ្នកជំនាញកាហ្វេពីវិទ្យាស្ថាន CQI បានវាយតម្លៃយ៉ាងម៉ត់ចត់ទៅលើកត្តាផ្សេងៗ រួមមាន៖ ក្លិន រសជាតិ អាស៊ីត សំបក និងតុល្យភាពរបស់កាហ្វេ។ តាមរយៈការផលិត និងកែច្នៃដែលប្រកបទៅដោយភាពច្នៃប្រឌិតនឹងប្រកាន់ខ្ចាប់នូវគុណភាព និងអនាម័យ ខូហ្វី បានកំណត់ស្តង់ដាថ្មីមួយសម្រាប់ឧស្សាហកម្មកាហ្វេកម្ពុជា និងបង្ហាញពីសមត្ថភាពក្នុងការផលិត និងកែច្នៃកាហ្វេរ៉ូប៊ូស្តាមណ្ឌលគីរី ទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោក។ ការទទួលស្គាល់នេះ គឺជាសក្ខីភាពមួយចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តមិនងាករេរបស់ក្រុមហ៊ុន ខូហ្វី ចំពោះការអភិវឌ្ឍគុណភាព និងតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងការលើកកម្ពស់កេរ្តិ៍ឈ្មោះកាហ្វេមណ្ឌលគីរីរបស់ប្រទេសកម្ពុជាឲ្យទទួលស្គាល់នៅជុំវិញពិភពលោក និងស្របតាមទីផ្សារអន្តរជាតិតាមរយៈគម្រោង «អភិវឌ្ឍខ្សែច្រវាក់តម្លៃកាហ្វេប្រកបដោយចីរភាព» របស់ក្រុមហ៊ុន ខូហ្វី ផ្ទាល់។ ដោយបានទទួលទំនុកចិត្ត និងសហការរួមគ្នាជាមួយនឹងមន្ទីរកសិកម្មខេត្តមណ្ឌលគីរី ជាពិសេសក្រោមជំនួយមូលនិធិហូឡង់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអាកាសធាតុ ហៅកាត់ DFCD ដែលមានការជួយសម្របសម្រួលពីអង្គការ SNV។ ជាការពិតណាស់ កន្លងមកនេះ ក្រុមហ៊ុនបានធ្វើការជាមួយនឹងកសិករជាច្រើនដើម្បីប្រមូលទិញយកគ្រាប់កាហ្វេស្រស់ក្នុងតម្លៃខ្ពស់នៅលើទីផ្សារ ហើយបានចុះចែកកូនកាហ្វេ និងបង្កើតសិក្ខាសាលាបង្រៀនអំពីការដាំដុះថែទាំកាហ្វេ ទៅដល់កសិករជាដើម។ ក្រុមហ៊ុនក៏បានវិនិយោគបង្កើតចំការកាហ្វេគំរូ និងកន្លែងបណ្តុះកូនកាហ្វេនៅស្រុកអូរាំងខេត្តមណ្ឌលគីរី និងបង្កើត សហគ្រាសកែឆ្នៃគ្រាប់កាហ្វេធម្មជាតិស្តង់ដាអន្តរជាតិដំបូងបង្អស់នៅប្រទេសកម្ពុជា នៅ ឃុំប៊ូស្រា ស្រុកពេជ្រាដា ក្នុងគោលបំណងជាកន្លែងជំរុញការដាំដុះ កន្លែងប្រមូលទិញទិន្នផលកាហ្វេពីប្រជាកសិករ និងកន្លែងកែច្នៃកាហ្វេ ប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់។ លោក ម៉ម មករា ប្រធាននាយកដ្ឋានផលិតកម្មក្រុមហ៊ុន ខូហ្វី បានលើកឡើងថា «យើងមានមោទនភាពជាខ្លាំងដែលបានក្លាយជាក្រុមហ៊ុនខ្មែរដំបូងគេ ដែលបានកែច្នៃកាហ្វេស្រស់ឲ្យក្លាយជាកាហ្វេរ៉ូប៊ូស្តាប្រណីត និងទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រ ពី វិទ្យាស្ថានវាយតម្លៃគុណភាពកាហ្វេអន្តរជាតិ CQI។ ការទទួលស្គាល់នេះ គឺជាសក្ខីភាពមួយចំពោះការខិតខំប្រឹងប្រែង និងការលះបង់របស់កសិករ និងក្រុមការងាររបស់យើង។ យើងជឿជាក់ថាសមិទ្ធិផលនេះនឹងបើកទំព័រប្រវត្តិសាស្រ្ត សម្រាប់កាហ្វេកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោក។» សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមពីការវាយតម្លៃថាជាកាហ្វេរ៉ូប៊ូស្តាប្រណីត (Fine Robusta) វិទ្យាស្ថានវាយតម្លៃគុណភាពកាហ្វេអន្តរជាតិ CQI។ https://database.coffeeinstitute.org/coffee/939618 (អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម)	ក្រុមហ៊ុន ខូហ្វី បាននាំយកសមិទ្ធផលថ្មីជូនប្រជាកសិករដាំដំណាំកាហ្វេ ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគីរី ក៏ដូចជាសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល។ ថ្មីៗនេះ គ្រាប់កាហ្វេរ៉ូប៊ូស្តាខេត្តមណ្ឌលគីរី កែច្នៃដោយក្រុមហ៊ុនខូហ្វី ទទួលបាននូវការវាយតម្លៃថាជាកាហ្វេរ៉ូប៊ូស្តាប្រណីត (Fine Robusta) ជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត ពីវិទ្យាស្ថានវាយតម្លៃគុណភាពកាហ្វេអន្តរជាតិ CQI (Coffee Quality Institute) ដែលជាស្ថាប័នវាយតម្លៃគុណភាពកាហ្វេពិភពលោក។
ប្រធានរដ្ឋសភាអ៊ីរ៉ង់ លោក Mohammad Bagher Qalibaf នៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា បានអានបញ្ជីបេក្ខជនរដ្ឋមន្ត្រីចំនួន ១៩នាក់នៅក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយប្រធានាធិបតីថ្មី លោក Masoud Pezeshkian សម្រាប់សមាជិកសភាដើម្បីអនុម័ត។ សភាអ៊ីរ៉ង់នឹងមានពេលពីរសប្តាហ៍ដើម្បីពិចារណា និងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសបេក្ខជន។ ក្នុងចំណោមបេក្ខជនគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មីគឺលោកស្រី Farzaneh Sadegh អាយុ ៤៨ឆ្នាំដែលត្រូវបានតែងតាំងសម្រាប់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផ្លូវថ្នល់ និងការអភិវឌ្ឍទីក្រុង។ ប្រសិនបើត្រូវបានអនុម័ត លោកស្រី Sadegh នឹងក្លាយជារដ្ឋមន្ត្រីស្ត្រីទី២ របស់អ៊ីរ៉ង់ ចាប់តាំងពីសាធារណរដ្ឋអ៊ីស្លាមត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩។ កន្លងមក លោកស្រី Marzieh Vahid Dastjerdi បានក្លាយជារដ្ឋមន្ត្រីស្ត្រីដំបូងរបស់អ៊ីរ៉ង់ដែលទទួលបន្ទុកក្រសួងការបរទេសក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ។ យ៉ាងណាមិញ លទ្ធភាពដែលលោកស្រី Sadegh ត្រូវបានអនុម័តដោយសភាសម្រាប់តំណែងរដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មីគឺមានភាពមិនច្បាស់លាស់។ នៅពេលដែលប្រធានរដ្ឋសភាលោក Qalibaf បានអានឈ្មោះរបស់លោកស្រីនៅក្នុងបញ្ជីដែលបានស្នើឡើង សមាជិកសភាជាច្រើនបានប្រឆាំង។ កាលពីសប្តាហ៍មុន លោកប្រធានាធិបតី Pezeshkian ក៏បានតែងតាំងលោកស្រី Zahra Behrouz Azar ជាអនុប្រធានទទួលបន្ទុកផ្នែកស្ត្រី និងបញ្ហាគ្រួសារដែរ។ នេះជាតំណែងមួយដែលមិនទាមទារការអនុម័តពីសភា។ សម្រាប់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់បានស្នើលោក Abbas Araghchi អាយុ៦១ឆ្នាំ ជាមន្ត្រីការទូតអាជីព និងជាអតីតអ្នកចរចានុយក្លេអ៊ែររបស់ប្រទេស។ លោក Araghchi ជាសមាជិកនៃក្រុមចរចាដែលបានជួយអ៊ីរ៉ង់ឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរជាមួយមហាអំណាចក្នុងឆ្នាំ ២០១៥។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានកំណត់កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់ជាថ្នូរនឹងការដកទណ្ឌកម្មលើប្រទេសនេះ។ នៅឆ្នាំ ២០១៨ ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង និងដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមលើអ៊ីរ៉ង់។ ក្នុងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោត លោក Pezeshkian បានប្តេជ្ញាថានឹងព្យាយាមស្តារកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរឡើងវិញ។ លោក Pezeshkian បានស្បថចូលកាន់តំណែងនៅថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ដោយក្លាយជាប្រធានាធិបតីទី៩ របស់អ៊ីរ៉ង់ បន្តពីអតីតប្រធានាធិបតី Ebrahim Raisi ដែលបានបាត់បង់ជីវិតក្នុងឧបទ្ទវហេតុធ្លាក់ឧទ្ធម្ភាគចក្រកាលពីខែឧសភា។ ប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់អ៊ីរ៉ង់មានទស្សនៈឆ្ពោះទៅរកទំនាក់ទំនងស្ថាបនាជាមួយបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចដើម្បីស្តារកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ ដើម្បីនាំអ៊ីរ៉ង់ចេញពីភាពឯកោ៕	ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ Masoud Pezeshkian បានតែងតាំងលោកស្រី Farzaneh Sadegh បេក្ខជនរដ្ឋមន្រ្តីថ្នល់ និងការអភិវឌ្ឍទីក្រុង ហើយប្រសិនបើ សភាយល់ព្រម លោកស្រីនឹងក្លាយជារដ្ឋមន្ត្រីស្ត្រីដំបូងរបស់ប្រទេសមួយនេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៩។
យុវសិស្ស ខេន ភារៈ អាយុ១៥ឆ្នាំ គឺជាសិស្សរៀនថ្នាក់ទី១១ នៃវិទ្យាល័យបូទុមសាគរ ដែល ស្ថិតក្នុងឃុំអណ្តូងទឹក ស្រុកបូទុមសាគរ ខេត្តកោះកុង។ យុវសិស្សរូបនេះ បានទទួលការ បណ្ដុះបណ្ដាល ចំណេះដាំបន្លែពីគម្រោងរបស់អង្កការ អេដ អេ អាកស្យុង ដោយអនុវត្ត នៅក្នុងសាលារបស់គេផ្ទាល់តែម្ដង។ ក្នុងមួយសប្ដាហ៍ ភារៈ ត្រូវទៅធ្វើការក្នុងសួនបន្លែមួយថ្ងៃ ហើយការងាររបស់គេ គឺលើករង បន្លែ ដាំស្ពៃ ស្រោចទឹកស្ពៃ ដកស្មៅ និងតទុយោទឹកជាដើម។ ចំពោះកិច្ចការខ្លះ ដែលគ្រូ ពុំទាន់ហ៊ានបណ្ដោយឱ្យរូបគេធ្វើ គឺការដាក់ជីបន្លែ។ ទោះជាយ៉ាងណា រាល់ពេលដែលគ្រូដាក់ជីទៅលើបន្លែ រូបគេតែងតែទៅសង្កេត រួមទាំងកត់ចំណាំ ពីបរិមាណជីដែលគ្រូប្រើទៅលើបន្លែមផងដែរ។ យុវសិស្ស ខេន ភារៈ អាយុ១៥ឆ្នាំ (ភារៈ ឈរខាងមុខ) (រូបផ្ដល់ឱ្យ) បើតាមការអះអាងរបស់ ភារៈ សួនបន្លែក្នុងវិទ្យាល័យបទុមសាគរ បានបង្កើតឡើង ក្នុងអំឡុងចុងឆ្នាំ២០២៣ ហើយសិស្សដែលរៀនថ្នាក់ទី ៧, ៨, ១០ និងទី១១ ត្រូវចូលរួមការងារក្នុងសួនបន្លែនេះ។ យុវជនរូបនេះយល់ថា ការបង្កើតសួនបន្លែនៅក្នុងសាលា ពិតជាមានសារៈសំខាន់ និងមានគុណប្រយោជន៍ ព្រោះវាបានជួយឱ្យសិស្សានុសិស្ស មិនត្រឹមតែបានចំណេះដឹងឡើយ ថែមទាំងបានចំណេះធ្វើថែមទៀតផង។ ហើយអ្វីដែល ភារៈ ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងដែរនោះ គឺសិស្សអាចរកប្រាក់ចំណូលបានខ្លះ ពីការយកបន្លែទៅលក់នៅទីផ្សារថែមទៀតផង។ នេះ ជាការអះអាងរបស់ ភារៈ សិស្សថ្នាក់ទី១១ អាយុ១៥ឆ្នាំ៖ «ខ្ញុំគិតថា ការបង្កើតសួនបន្លែនៅក្នុងសាលា មានផលល្អចំពោះសិស្ស ព្រោះឱ្យសិស្សចេះដាំបន្លែដោយខ្លួនឯង ហើយអាចយកទៅលក់ បានចំណូលមកវិញ។ ពេលសិស្សយកបន្លែទៅលក់នៅទីផ្សារ គ្រូនឹងចែកប្រាក់ គិតជាភាគរយដល់សិស្ស។ ខ្ញុំរៀនបានច្រើនពីសួនបន្លែនេះ។»។ ចំណែកយុវជន ឌីណា ទិត្យាវណ្ណ អាយុ២៣ឆ្នាំ បញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ជំនាញស្ថាបត្យកម្ម និងនគររូបនីយវិទ្យា បានស្ម័គ្រចិត្តក្នុងគម្រោង កុមារក្រៅសាលា ដោយគម្រោងនេះ អង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង បានសហការជាមួយអង្គការយុវតារា ក្នុងការផ្ដល់ការគាំទ្រ។ យុវជន ឌីណា ទិត្យាវណ្ណ អាយុ២៣ឆ្នាំ ស្ម័គ្រចិត្តក្នុងគម្រោង កុមារក្រៅសាលា (រូបផ្ដល់ឱ្យ) ជាប់ជាអ្នកស្ម័គ្រក្នុងអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ និងចុះអនុវត្តន៍ការងារក្នុងសហគមន៍ផ្ទាល់ ក្នុងអំឡុងខែមិថុនាឆ្នាំដដែល ការងារចម្បងរបស់ ទិត្យាវណ្ណ គឺការគូរផែនទីសហគមន៍ ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណកុមារក្រៅសាលា។ ការគូរផែនទីនេះ ដើម្បីដឹងពីព័ត៌មាន និងដឹងពីទីតាំងផ្ទះរបស់កុមារក្រៅសាលា។ ការងារបន្ទាប់របស់ វណ្ណ គឺជាការចុះទៅសួរសុខទុក្ខកុមារនៅតាមភូមិ ដើម្បីជំរុញនិងលើកទឹកចិត្តពួកគេ ឱ្យខឹតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ។ ចំពោះកុមារដែលបោះបង់ការសិក្សា វណ្ណ មានតួនាទី ពន្យល់ ជំរុញ លើកទឹកចិត្តពួកគេ ឱ្យប្រឡប់ទៅចូលរៀនក្នុងសាលាវិញ។ ការបើកថ្នាក់បំប៉នដល់សិស្សដែលរៀនខ្សោយ ក៏ជាការងាររបស់ យុវជនរូបនេះដែរ ដោយបង្រៀនមុខវិទ្យា៣សំខាន់ គឺភាសាខ្មែរ គណិតវិទ្យា និងភាសាអង់គ្លេស។ បន្ថែមពីនោះ ទិត្យាវណ្ណ ក៏មានតួនាទីបង្កើតក្លិបយុវជនក្នុងឃុំផងដែរ ដោយការងារនេះ ផ្ដោតលើការបណ្ដុះសមត្ថភាព ភាពក្លាហាន ការគ្រប់គ្រង និងការដឹកនាំក្រុម ទៅដល់យុវជន ដែលរស់ នៅក្នុងសហគមន៍ផ្ទាល់។ ក្លិបនេះនឹងជួយពួកគេ ឱ្យមានឱកាសផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធគ្នា ទៅវិញទៅមក ក្នុងការអភិវឌ្ឍការគិត ចំណេះដឹងថ្មីៗ ដើម្បីពួកគេយកចំណេះទាំងនោះ ទៅជួយហគមន៍រៀងៗខ្លួន។ ទិត្យាវណ្ណ ដែលរៀនជំនាញស្ថាបត្យកម្ម សម្រេចចិត្តស្ម័គ្រចិត្តក្នុងគម្រោង កុមារក្រៅសាលា ក៏ដោយសាររូបគេ ចង់ផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធ ទាំងការសិក្សា និងការរស់នៅក្នុងសហគមន៍។ វណ្ណ ចង់ចូលរួមចំណែកក្នុងការងារសង្គម ដោយអាចចែករំលែកចំណេះដែលខ្លួនបានរៀន និងបានដឹងពីមុន ទៅដល់ក្មេងៗនៅតាមសហគមន៍។ បន្ថែមពីនោះ យុវជនវ័យ២៣ឆ្នាំរូបនេះ ចង់ហ្វឹកហាត់ខ្លួនឯង ឱ្យមានជំនាញប្រាស្រ័យទាក់ទង ជាមួយមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន ហើយអាចដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗបាន ពេលជួបឧបសគ្គ។ ទិត្យាវណ្ណ និងសិស្សានុសិស្ស រយៈពេលប្រមាណ២ខែ នៃការចុះទៅរស់នៅក្នុងសហគមន៍ផ្ទាល់ ទិត្យាវណ្ណ ទទួលបានបទពិសោធទាំងអស់នេះ៖ «ពីមុនខ្ញុំអត់ហ៊ានប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយមនុស្សថ្មីទេ ប៉ុន្តែ ពេលខ្ញុំមកដល់ទីនេះ(សហគមន៍) គឺការងារបានបង្រៀនខ្ញុំ ឱ្យហ៊ាននិយាយ ហ៊ានចរចាជាមួយអ្នកដែល ខ្ញុំអត់ដែលស្គាល់ពីមុនសោះ។ ពិសេសខ្ញុំជាពលរដ្ឋធម្មតា ខ្ញុំអាចទៅសហការ ឬទៅជជែកពិភាក្សាជាមួយខាងឃុំបាន។ ខ្ញុំក្លាហានជាងមុន និងអាចអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងបាន តាមរយៈជំនាញសម្របសម្រួល ការដឹកនាំក្លិបយុវជន ការធ្វើផែនការ និងការធ្វើរបាយការណ៍ផ្សេងៗ»។ បញ្ហាប្រឈមរបស់ ទិត្យាវណ្ណ គឺការពន្យល់អាណាព្យាបាល ក៏ដូចជាម្ដាយឪពុកសិស្ស ឱ្យយល់ពីតម្លៃការសិក្សារៀនសូត្រ។ អ្វីដែលធ្វើឱ្យ វណ្ណ មានកង្វល់កាន់តែខ្លាំង គឺការចំណាកស្រុករបស់កុមារ ទៅតាមម្ដាយឪពុកធ្វើការ។ លោកថា ការងារនេះ ត្រូវការពេលយូរ ដើម្បីពន្យល់អាណាព្យាបាលឱ្យយល់ ហើយជារឿងលំបាក។ លោក ឡាយ តាំ អាយុ៣៦ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងខេត្តកោះកុង ធ្លាប់បានចូលរៀនក្នុងវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលស្ដីពី មគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ ដែលរៀបចំដោយ អង្គកការអេដ អេ អាកស្យុង រយៈពេល៣ថ្ងៃ។ ជាពលរដ្ឋធម្មតា ដែលមានទំព័រផ្ទាល់ខ្លួន លោក តាំ តែងតែផ្សព្វផ្សាយតំបន់ទេសចរណ៍ក្នុង សហគមន៍ជ្រោយស្វាយ របស់ខ្លួនជាប្រចាំ។ បច្ចុប្បន្នធ្វើការ ក្នុងក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយ ក្នុងស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួននាខេត្តកោះកុង លោកនៅតែបន្តផ្សព្វផ្សាយពីតំបន់ទេសចរណ៍ដដែល។ លោកឡាយ តាំ អាយុ៣៦ឆ្នាំ អ្នកផលិតមាតិកាផ្សព្វផ្សាយពីតំបន់ទេសចរណ៍ (រូបផ្ដល់ឱ្យ) ក្រោយពេលបានចូលរួមវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល លោក តាំ ទទួលបានចំណេះដឹង ក្នុងការប្រើ ពាក្យបដិសណ្ឋារកិច្ចទៅកាន់ភ្ញៀវ រួមទាំងការរៀបចំឥរិយាបទផ្សេងៗ ដើម្បីឱ្យភ្ញៀវមាន ទំនុកចិត្តជាដើម។ បន្ទាប់ពីអនុវត្តន៍អ្វីដែលបានរៀន លោកសង្កេតឃើញថា មានភ្ញៀវកាន់តែ ច្រើន ទាក់ទងទៅសួរលោក ពីតំបន់ទេសចរណ៍ ដែលលោកបានផ្សព្វផ្សាយនៅតាមផេក។ លោកអះអាងថា វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលនោះ បានជួយបង្កើនសមត្ថភាពលោក ក្នុងការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ឱ្យទៅលេងក្នុងតំបន់របស់លោកកាត់តែច្រើនជាលំដាប់។ «វគ្គនេះគេបង្រៀនពីការដឹកនាំភ្ញៀវ ប្រាប់ទីតាំងសំខាន់ៗក្នុងតំបន់ទេសចរណ៍ ទៅកាន់ភ្ញៀវ។ គេបង្រៀនពីរបៀបធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឱ្យភ្ញៀវចាប់អារម្មណ៍តំបន់ទេសចរណ៍របស់យើង។ យើងមានតំបន់អ្វីខ្លះដែលមានសក្ដានុពល យើងមានសេវាកម្មអ្វីខ្លះ? វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល បង្រៀនពីការចេះជ្រើសរើសរូបភាពសំខាន់ៗ និងស្អាតៗ ដើម្បីផ្សព្វ ផ្សាយ ដែលអាចទាក់ទាញភ្ញៀវបាន។ និយាយរួមទៅ វគ្គនេះជួយខ្ញុំនឹងសហគមន៍ខ្ញុំ ច្រើនមែនទែន ដូចជាធ្វើយ៉ាងណាឱ្យភ្ញៀវគាត់មានទំនុកចិត្តលើយើងជាដើម»។ នេះជាការពន្យល់បន្លែមរបស់លោក តាំ។ យុវជន ហុក ពេជ្រ អាយុ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៣ រៀនជំនាញគីមីចំណីអាហារ។ មានស្រុក កំណើតនៅ រាជធានី ពេជ្រ បានបង្កើតកម្មវិធី ជជែកដេញដោល លើប្រធានបទ ការឡើង កម្ដៅភពផែនដី ដោយទទួលបានជំនួយថវិកា និងជំនួយបច្ចេកទេសផ្សេងៗពីអង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង។ យុវជន ហុក ពេជ្រ អាយុ២២ឆ្នាំ បង្កើតកម្មវិធីជជែកដេញដោល លើប្រធានបទ ការឡើងកម្ដៅភពផែនដី (រូបផ្ដល់ឱ្យ) គម្រោងនេះបានអនុវត្ត ពីដើមខែឧសភាដល់ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤។ ជាកម្មវិធីទី១ ធ្វើនៅ រាជធានីភ្នំពេញ កម្មវិធីរបស់ ពេជ្រ ទទួលបានអ្នកចូលរួមប្រកួត ជិត១០០នាក់ និងបូក ទាំងអ្នកចូលរួមទស្សនា ប្រមាណ៥០០នាក់ ដោយចំនួននេះលើសការរំពឹងទុក។ យុវជន ហុក ពេជ្រ អះអាងថា កម្មវិធីនេះ បានជួយឱ្យយុវជន ដែលចូលរួមប្រកួត ដឹងពី បញ្ហាបរិស្ថានច្រើនជាងមុន។ មុនចូលរួមប្រកួត ក្រុមរបស់ ពេជ្រ បានស្ទង់មតិអ្នកចូលរួម ពីចំណេះដឹងបរិស្ថាន ហើយចប់ការប្រកួត ក៏មានការស្ទង់មតិមួយទៀតដែរ។ យុវជនកូនពៅក្នុងចំណោមបងប្អូន៥នាក់រូបនេះ ថាតាមរយៈការស្ទង់មតិមុនប្រកួត អ្នក ចូលរួមភាគច្រើន ដឹងពីបញ្ហាបរិស្ថាន ប្រមាណតែ៤ ទៅ៥ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែក្រោយ ចប់ការប្រកួត ការស្ទង់មតិបង្ហាញថា យុវជនយល់ច្បាស់ពីបញ្ហាបរិស្ថាន ប្រមាណ៨ ទៅ៩ ភាគរយ។ ក្រៅពីចំណេះដឹងបរិស្ថាន ពេជ្រ ថាកម្មវិធីរបស់ខ្លួន ថែមទាំងបានជួយយុវជន ឱ្យមានជំនាញក្នុងការជជែកដេញដោល និងវែកញែក ដោយសន្តិវិធីផងដែរ។ ភាគច្រើនអ្នកចូលរួម ក្នុងកម្មវិធីជជែកដេញដោលនេះ មានអាយុចន្លោះពី ១៥-១៧ឆ្នាំ។ ការជជែកដេញដោល បែងចែកជា២ ដោយទី១សម្រាប់និស្សិត និងទី២សម្រាប់សិស្ស វិទ្យាល័យ។ ក្រុមរបស់ ពេជ្រ មានសមាជិត៥នាក់ ហើយមូលហេតុដែល ពេជ្រ បង្កើតកម្មវិធីជជែក ដេញដោល ដោយសារតែរូបគេ ជាមនុស្សចូលចិត្តជជែកដេញដោលស្រាប់ និងធ្លាប់ចូល រួមប្រកួតច្រើនដងរួចមកហើយ។ លោកថាការចេះជំនាញជជែកដេញដោល មានសារ ប្រយោជន៍ខ្លាំង ព្រោះនឹងធ្វើឱ្យអ្នកនិយាយ មានការគិតបែបស៊ីជម្រៅ និងមានការវិភាគទៅ លើពាក្យពេចន៍ របស់ខ្លួននិងដៃគូច្បាស់លាស់ជាដើម។ បេក្ខជនដែលបានប្រកួតក្នុងកម្មវិធីជជែកដេញដោល លើប្រធាន ការឡើងកម្ដៅភពផែនដី (រូបផ្ដល់ឱ្យ) យុវជន ហុក ពេជ្រ បន្លែម៖ «យុវជនសួរពួកយើងថា មានរដូវកាលទី២អត់? ទាំងដែលពួកយើងគិតថា គ្រាន់តែបង្កើតកម្មវិធីនេះតែម្ដង ដើម្បីចែករំលែកអ្វីដែលពួកយើងមាន ទៅកាន់ពួកគាត់។ តែពួកគាត់ថា គាត់ចង់មានវគ្គបន្តទៀត។ ដូច្នេះពួកយើងមានភាពរីករាយ។ ក្រុម ខ្ញុំកំពុងតែគិតថា តើទៅមុខពួកយើងគួរតែប្រើវិធីសាស្ត្រអ្វីទៀត។ ព្រោះថាកម្មវិធីនេះ យើង ធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីចែករំលែកចំណេះដឹងបរិស្ថាន តាមវិធីសាស្ត្រខុសៗគ្នា»។ រីឯ កញ្ញា សូត ណាស៊ីរ៉ស់ បានបង្កើតមុខរបរលក់ចាប់ហួយ ដើម្បីរកប្រាក់បន្តការសិក្សា និងផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពក្នុងគ្រួសារ ក្រោយពីម្ដាយចែកឋានទៅ ហើយឪពុកមានគ្រួសារថ្មី។ ជា និស្សិតឆ្នាំទី៤ ជំនាញរដ្ឋបាល រៀនក្នុងខេត្តកំពត ជាស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួន ស៊ីរ៉ស់ ទៅរៀន ថ្ងៃសៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យ ហើយថ្ងៃចន្ទ ដល់ថ្ងៃសុក្រ នាងនៅផ្ទះលក់អ៊ីវ៉ាន់។ ប្រកបរបរនេះប្រហែលជាង១ឆ្នាំ នារីកូនទី២ ក្នុងចំណោមបងប្អូន៣នាក់រូបនេះ ពីមុនពុំ ដែលបានគិត ពីការរៀបចំផែនការប្រាក់ចំណូល និងចំណាយច្បាស់ឡើយ។ ក្រោយ រៀនវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល ពីការគ្រប់គ្រងការចំណាយនិងចំណូល ដែលរៀបចំដោយ អង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង នាងបានឃើញពីសារសំខាន់ នៅការធ្វើផែនការចំណូលចំណាយ ឱ្យបានច្បាស់លាស់។ បន្លែមពីនោះ ការស្វែងរកកន្លែងលក់បោះដុំ ដែលមានតម្លៃធូរថ្លៃ ក៏ជាកត្តានាំឱ្យការលក់ ទទួលបានប្រាក់ចំណេញច្រើនដែរ។ កញ្ញា សូត ណាស៊ីរ៉ស់ ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលពីការបង្កើតមុខរបរខ្នាតតូច (រូបផ្ដល់ឱ្យ) «ពីមុនខ្ញុំទិញទំនិញ ក្នុងតម្លៃគេលក់ធម្មតា ជួនលក់ទៅវិញខាតដើមក៏មាន។ ក្រោយរៀន ជាមួយអង្គការ ខ្ញុំចេះស្វែងរកកន្លែងបោះដុំ ឬប្រាប់គេថាខ្ញុំយកទៅលក់បន្ត ឱ្យគេលក់តម្លៃ បោះដុំឱ្យ។ ដូច្នេះទិញមកខ្ញុំដឹងតែចំណេញ។ ពីមុនប្រាក់១០០ ២០០(រៀល) ខ្ញុំអត់ដែលគិតទេខ្ជិល អាប គិតថាប្រាក់ប៉ុណ្ណឹង មិនដឹងទិញអ្វីបាន ប៉ុន្តែក្រោយរៀន ខ្ញុំបានដឹងថា ខ្វះ ១០០(រៀល)ទៅទិញរបស់គេ ក៏គេមិនលក់ឱ្យដែរ»។ ក្រោយរៀនវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល ជាមួយអង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង ណាស៊ីរ៉ស់ ចេះ សន្សំ សំចៃ គិតក៏បានវែងឆ្ងាយជាងមុន និងមានផែនការទៅលើការលក់ដូរ ច្បាស់លាស់ជាង មុនដែរ។ យុវតី ណាស៊ីរ៉ស់ បញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«ឥឡូវពេលទិញនំមួយប្រអប់ ១ម៉ឺនរៀល ខ្ញុំរាប់ ចំនួនរបស់វា ដើម្បីដឹងថា ក្នុងមួយប្រអប់នោះ ខ្ញុំចំណេញប៉ុន្មាន? ពេលខ្លះប្អូនយកហូប ដូច្នេះយើងលក់ ក៏អត់ឃើញចំណេញដែរ។ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវគ្រប់គ្រងការ ហូបរបស់គាត់ដែរ។ ពីមុនពេលគេមករកទិញអ្វីដែលខ្ញុំមិនមាន ខ្ញុំមិនដែលទៅរកទំនិញនោះមកដាក់ថែមទេ ខ្ញុំ ទុកឱ្យគេទៅរកកន្លែងផ្សេង។ ប៉ុន្តែពេលនេះ ឱ្យតែគេសួររកអ្វី ខ្ញុំទៅរករបស់នោះមកហើយ ។ ព្រោះអ្នកទិញគាត់មិនចង់ដើរច្រើនកន្លែងទេ គាត់ចង់ថា ទៅទិញកន្លែងមួយនេះ ឱ្យគ្រប់ ចំនួនតែម្ដង។ ពេលខ្ញុំមានទំនិញគ្រប់ ខ្ញុំឃើញថាខ្ញុំកើនចំនួនអតិថិជនដែរ»។ កញ្ញា សូត ណាស៊ីរ៉ស់ អះអាងថា វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល ដែលផ្ដល់ឱ្យដោយអង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង ពិតជាបានផ្លាស់ប្ដូរជីវភាព និងការគិតរបស់នាងច្រើន រួមទាំងជួយឱ្យនាង មានគំនិតធ្វើអាជីវកម្មល្អជាងមុន៕ មុខទំនិញនៅក្នុងផ្ទះរបស់ កញ្ញា សូត ណាស៊ីរ៉ស់ ដែលពុំទាន់ទិញចូលបន្ថែម (រូបផ្ដល់ឱ្យ)	អង្គការ អេដ អេ អាកស្យុង បានធ្វើការ និងផ្តល់ការគាំទ្រនានាទាំងការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញ បច្ចេកទេស និងគាំទ្រជាថវិកាផង ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពយុវជន ពិសេសយុវជនដែលរស់នៅតាមបណ្តាខេត្ត ឱ្យអាចចូលរួមអភិវឌ្ឍសហគមន៍របស់ខ្លួនវិញបាន។ យុវជន៥រូប ដែលទទួលបានការគាំទ្រ ពីអេដ អេ អាកស្យុង នៅក្នុងវិស័យផ្សេៗគ្នារួមមាន កសិកម្ម អាជីវកម្ម និងទេសចរណ៍ បានអះអាងថា អេដ អេ អាកស្យុង បានពង្រឹងសមត្ថភាពួកគេឱ្យមានចំណេះដឹង និងជំនាញធ្វើ កាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពជាងមុន។
ទោះជាមិនទទួលបានលទ្ធផលផ្លែផ្កា ប៉ុន្តែសម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសាទរ និងអគុណអត្តពលិក និងប្រតិភូកីឡាកម្ពុជា ដែលបាន នាំយកទង់ជាតិកម្ពុជា ទៅកាន់ការប្រកួតអូឡាំពិកដ៏អស្ចារ្យនៅប៉ារីស ប្រទេសបារាំង។ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុកដូចេ្ន៖ « បើទោះបីជាលទ្ធផលមិនគាប់ប្រសើរយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ក្រុមកីឡាករ និងប្រតិភូកីឡាយើង បានបំពេញតួនាទី និងភារកិច្ចក្នុងការនាំយកទង់ជាតិកម្ពុជា ទៅកាន់ការប្រកួតដ៏អស្ចារ្យលើឆាកអន្តរជាតិ ផ្តល់ជូននូវមោទកភាពជាតិខ្មែរ។»។ ទន្ទឹមនឹងអបអរចំពោះការបំពេញកាពត្វកិច្ចរបស់ប្រតិភូកីឡាកម្ពុជានៅប៉ារីស ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ក៏អរគុណចំពោះការបង្ហាញខ្លួន របស់ វណ្ណដា នាកម្មវិធីបិទការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិករដូវក្តៅ ក្រុងប៉ារីសផងដែរ។ សម្រាប់ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត វត្តមានរបស់តារារ៉េបរូបនេះ គឺបានជួយលើកតម្កើងមុខមាត់ប្រទេស នៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ដូច្នេះ៖ «អរគុណដល់សិល្បករកម្ពុជា លោក វណ្ណដា-Vann Da សម្រាប់ការបង្ហាញវត្តមានលើឆាក នៃកម្មវិធីបិទការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិករដូវក្តៅ ក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ឆ្នាំ២០២៤ ដោយបានជួយលើកតម្កើងមុខមាត់ប្រទេសនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។»។ ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិករដូវក្តៅក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ ២០២៤ បានបិទបញ្ចប់ជាស្ថាពរនៅរាត្រីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ដោយ តារារ៉េបកម្ពុជា វណ្ណដា ក៏បានបង្ហាញវត្តមានលើឆាកនៅក្នុងពិធីបិទ ជាមួយនឹងសិល្បករល្បីលើពិភពលោកផ្សេងទៀត។ ១១ប្រទេសពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ មានតែ៥ប្រទេសប៉ុណ្ណោះរកបានមេដាយ ក្នុងនោះហ្វីលីពីន រកបានមេដាយ៤ ក្នុងនោះមាស២ និងសំរឹទ្ធ២, ឥណ្ឌូណេស៊ី ឈ្នះមេដាយសរុប៣ ក្នុងនោះមាស២ និងសំរឹទ្ធ១ , ថៃ ឈ្នះមេដាយសរុប៦ មានមាស១ ប្រាក់៣ និងសំរឹទ្ធ២ , ម៉ាឡេស៊ី រកបានមេដាយសំរឹទ្ធ២ និងសិង្ហបុរី រកបានមេដាយសំរឹទ្ធ១។ ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិកលើកទី៣៣ មានតែ៩០ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ ដែលដណ្តើមបានមេដាយត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ស្របពេលដែលប្រទេស ១១៥ ក្នុងនោះ៦ប្រទេសពីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលរួមទាំងកម្ពុជាផង មិនទទួលបានមេដាយណាមួយឡើយ៕ អត្ថបទទាក់ទង ១១៥ ប្រទេស គ្មានមេដាយអូឡាំពិកប៉ារីស ត្រឡប់ទៅផ្ទះ វណ្ណដា និងតារាល្បីៗផ្សេងទៀត បង្ហាញវត្តមាននៅពិធីបិទកីឡាអូឡាំពិកក្រុងប៉ារីស	ទោះមិនទទួលបានលទ្ធផលប្រសើរពីកីឡាអូឡាំពិកប៉ារីស ប៉ុន្តែ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអរគុណ កីឡាករ កីឡាការីនី និងប្រតិភូកីឡាកម្ពុជា ដែលបាននាំយក និងបង្ហាញទង់ជាតិខ្មែរទៅកាន់ព្រឹត្តិការណ៍លំដាប់ពិភពលោកនេះ។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានអបអរ និងអរគុណតារារ៉េប លោក វណ្ណដា សម្រាប់ការបង្ហាញវត្តមានលើឆាក នាកម្មវិធីបិទការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិករដូវក្តៅលើកទី៣៣ ផងដែរ។
បុរសសញ្ជាតិអាល្លឺម៉ង់ ដែលកាន់តួនាទីជាប្រធាន IOC រូបនេះ បានកាន់កាប់តំណែងរបស់ស្ថាប័នកីឡាដ៏ធំប្រចាំពិភពលោក តាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ មកម្ល៉េះ។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយស្ថិតក្នុងកីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីស លោក Bach បានធ្វើឱ្យមានភាពភ្ញាក់ផ្អើលដល់សមាជិកអូឡាំពិក ដោយថាលោកនឹងមិនបន្តតំណែងទៀតឡើយ ទោះមានការគាំទ្រឱ្យបន្តកាន់តំណែងនេះក៏ដោយក្តី។ លោក Bach បាននិយាយដូច្នេះក្នុងពេលថ្លែងសន្ទរកថា៖«បន្ទាប់ពីបានចំណាយពេលវេលា ១២ឆ្នាំ នៅក្នុងនាមប្រធានរបស់ IOC ពេលនេះស្ថាប័នរបស់យើងបានឈានដល់ពេលវេលាដ៏សមរម្យមួយ ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរថ្នាក់ដឹកនាំថ្មី។ ពេលនេះជាពេលដែលត្រូវអំពាវនាវ ដើម្បីស្វែងរកអ្នកដឹកនាំថ្មី។»។ ប្រធាន IOC ដដែលបានអះអាងបន្ថែមថា សម្រាប់ការបោះឆ្នោតដើម្បីតែងតាំងប្រធាន IOC ថ្មី នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៥ នាសម័យប្រជុំស្ថិតក្នុងទីក្រុងអូឡាំពិកបុរាណ ប្រទេសក្រិក ហើយប្រធាន IOC ថ្មីបន្ទាប់ នឹងត្រូវចូលកាន់តំណែងនៅក្នុងខែមិថុនា ក្នុងឆ្នាំដដែល។ យ៉ាងណាក៏ដោយ មកដល់ពេលនេះ នៅមិនទាន់មានសមាជិកណាម្នាក់ បានបង្ហាញពីចំណាប់អារម្មណ៍ចង់បន្តតំណែងពីលោក Bach នៅឡើយ។ លោក Bach បានកាន់កាប់តំណែងជាប្រធាន IOC ចំនួន ២ អណត្តិ ពោលអណត្តិទី១ របស់លោកមានរយៈពេល ៨ឆ្នាំ ហើយអណត្តិទី២ មានរយៈពេល ៤ឆ្នាំ។ប្រធាន IOC វ័យ ៧០ឆ្នាំ ក៏ធ្លាប់បានអនុម័តច្បាប់សម្រាប់តំណែងជាប្រធានស្ថាប័នកីឡាដ៏ធំប្រចាំពិភពលោក ត្រូវតែផ្លាស់ប្តូរបន្ទាប់ពីដឹកនាំាបានរយៈពេល ១២ឆ្នាំ។ រំលឹកទៅកាន់ ១១ឆ្នាំមុន លោក Bach ធ្លាប់ជាម្ចាស់មេដាយមាសអូឡាំពិកកីឡាគុនដាវ ឆ្នាំ ១៩៧៦ បានចូលរួមធ្វើជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអូឡាំពិកក្នុងឆ្នាំ ១៩៩១ បានចូលស្នងតំណែងបន្តពីលោក Jacques Rogge អតីតមេ IOC នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៣។ អំឡុងការកាន់តំណែងរបស់លោក Bach លោកបានណែនាំឱ្យមានកំណែទម្រង់កីឡាយ៉ាងទូលំទូលាយ ដើម្បីអាចធ្វើឱ្យកីឡាមួយចំនួនត្រូវបានដាក់បញ្ចូនទៅក្នុងប្រកួតអូឡាំពិក។ លោក Bach ក៏បានណែនាំពីកំណែទម្រង់សម្រាប់ការរៀបចំកម្មវិធីប្រកួត ដែលជួយកាត់បន្ថយការចំណាយច្រើន និងធ្វើឱ្យព្រឹត្តិការណ៍កាន់តែមានភាពទាក់ទាញខ្លាំងជាមុនសម្រាប់ទីក្រុងដែលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំការប្រកួត៕	លោក Thomas Bach ប្រធានគណៈកម្មាធិការអូឡាំពិកអន្តរជាតិ (IOC) នឹងចុះចេញពីតំណែង បន្ទាប់ពីបញ្ចប់អណត្តិទីពីររបស់ខ្លួន នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៥។
កម្ពុជា បាននាំចេញស្រូវចំនួន ២ ៧១១ ១៧៩តោន ទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ នៅក្នុងរយៈពេល ៧ខែ ឆ្នាំ២០២៤នេះ។ បើតាមរបាយការណ៍របស់សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា បរិមាណស្រូវដែលកម្ពុជាបាននាំចេញ គិតជាទឹកប្រាក់ ៧៨៤.៦០ លានដុល្លារ។ នៅក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានេះ កម្ពុជា ក៏បាននាំចេញអង្ករចំនួន ៣៧៩ ៥៤៦តោនដែរ ទៅទីផ្សារអន្តរជាតិចំនួន ៦៤ប្រទេស។ ទំហំនាំចេញនេះ គិតជាទឹកស្មើនឹង២៨០លានដុល្លារ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ របស់សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា។ របាយការណ៍ដដែលបញ្ជាក់ថា គោលដៅសំខាន់ៗនៃការនាំចេញអង្ករកម្ពុជាមាន សហគមអឺរ៉ុប ដែលជាអ្នកបញ្ជាទិញអង្ករពីកម្ពុជាច្រើនជាងគេ ក្នុងបរិមាណ ១៨៦ ៣៧៧តោន គិតជាទឹក ប្រាក់ស្មើនឹង ១៤៤.៩២ លានដុល្លារ។ ប្រទេសចិន និងតំបន់រដ្ឋបាលស្វយ័តឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់ទី២ ដែលបានបញ្ជាទិញអង្ករកម្ពុជា ក្នុងទំហំ ៧៧ ២០៤តោន គិតជាទឹកប្រាក់ គឺប្រមាណ ៤៨.២៨លានដុល្លារ។ តាមពីក្រោយចិន គឺបណ្តាប្រទេសចំនួន ៧ នៅតំបន់អាស៊ាន ដែលបានបញ្ជាទិញអង្ករ ពីកម្ពុជា ចំនួន ៧៧ ៩៣៣តោន គិតជាប្រាក់ប្រមាណ ៥៣.៥៨លានដុល្លារ។ ក្រៅពីនេះ មាន២៨ ប្រទេសផ្សេងទៀត នៅអាហ្វ្រិក មជ្ឈឹមបូព៌ា មានទំហំ ៣៨ ០៣២តោន គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៣៣.១៩លានដុល្លារ។ ប្រភេទអង្ករ ដែលកម្ពុជានាំចេញភាគច្រើនជាអង្ករក្រអូបគ្រប់ប្រភេទ ដែលមានចំណែកដល់ទៅជាង៧០ភាគរយ នៃអង្ករនាំចេញសរុប។ ផ្សេងពីនេះ គឺមាន អង្ករសគ្រាប់វែង ២៤.៣០ភាគរយ, អង្ករចំហ៊ុយ ៣.១៦ភាគរយ, អង្ករសរីរាង្គ១.៧៤ភាគរយ និងប្រភេទអង្ករផ្សេងទៀត មានចំណែក ០.២៨ភាគរយ នៃបរិមាណអង្គរដែលត្រូវបាននាំចេញសរុប៕	ក្នុងរយៈពេល៧ខែឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជា បាននាំចេញអង្ករជិត ៤០ម៉ឺនតោន និងស្រូវជាង២.៧លានតោន ទៅ ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ សរុបចំណូលពីការនាំចេញស្រូវ-អង្ករ មានចំនួន ១ ០៦៤ .៦០ លានដុល្លារ។
ដំណើរការអន្តោប្រវេសន៍នៅកូរ៉េខាងត្បូង បានចាប់ផ្តើមរឹតបន្តឹងចាប់តាំងពីឆ្នាំមុន ដែលបណ្តាលឱ្យជនជាតិថៃជាច្រើនពិបាកក្នុងការទៅកម្សាន្តនៅប្រទេសនេះ ទោះបីជាពួកគេបានដាក់ពាក្យសុំទិដ្ឋាការតាមអេឡិចត្រូនិកមុនក៏ដោយ។ កាសែត Nikkei Asia នៅថ្ងៃទី១១ ខែសីហា បានចុះផ្សាយថា កូរ៉េខាងត្បូង កំពុងរឹតបន្តឹងបទប្បញ្ញត្តិអន្តោប្រវេសន៍ ដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាពពលករខុសច្បាប់ពីថៃ ដែលចូលមកក្នុងប្រទេសនេះ។ មុនផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ កូរ៉េខាងត្បូងបានអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋថៃ និងប្រទេសផ្សេងទៀតស្នាក់នៅរហូត ដល់ ៩០ថ្ងៃ ប្រសិនបើពួកគេត្រូវយល់ព្រមជាមុន តាមរយៈសំណើសុំទិដ្ឋាការតាមអេឡិចត្រូនិក របស់កូរ៉េខាងត្បូង ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថា ទិដ្ឋាការ K-ETA។ ដោយសាររយៈពេលស្នាក់នៅយូររហូត ៩០ថ្ងៃ វាបានធ្វើឱ្យទេសចរថៃជាច្រើននាក់ចូលទៅកូរ៉េខាងត្បូង ក្នុងគោលបំណងស្វែងរកការងារដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់។ លើសពីនេះ ជនជាតិថៃមួយចំនួនតូចធ្វើសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋកម្ម និងប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខនៃប្រទេសផលិតគីមឈីនេះទៀតផង។ អ្នកស្រី Eve Khokesuwan អាយុ ៤២ឆ្នាំ ជាស្ត្រីបម្រើការផ្ទះមកពីភាគឦសានប្រទេសថៃបានរៀបរាប់ថា ៖«កាលពីឆ្នាំមុន ខ្ញុំត្រូវបានបដិសេធដោយអាជ្ញាធរអន្តោប្រវេសន៍ ហើយបានបញ្ជូនត្រឡប់ទៅទីក្រុងបាងកកវិញភ្លាមៗ»។ ដោយសារតែនាងមិនអាចប្រើភាសាអង់គ្លេសបានស្ទាត់ជំនាញ នាងគ្មានជម្រើសក្រៅពីស្តាប់បង្គាប់អាជ្ញាធរកូរ៉េខាងត្បូងឡើយ។ កាលពីចុងឆ្នាំ ២០២៣ មាននិន្នាការប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមនៅថៃក្នុងការធ្វើពហិការទេសចរកូរ៉េខាងត្បូង ដោយសារមិនពេញនឹងទង្វើអាជ្ញាធរកូរ៉េខាងត្បូងមកលើប្រជាជនថៃ។ តាមការប៉ាន់ប្រមាណរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានទេសចរណ៍កូរ៉េខាងត្បូង ក្នុងរយៈពេល ៤ខែនៃឆ្នាំ២០២៤ ភ្ញៀវថៃទៅទេសចរនៅកូរ៉េខាងត្បូងបានថយចុះ ២១ភាគរយ បើធៀបគ្រាដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន ដែលធ្លាក់ចុះមកត្រឹម ១១៩ពាន់នាក់។ ចំនួនខាងលើហាក់ដូចជាមានកម្រិតតិចតួចណាស់ បើធៀបទៅនឹងភ្ញៀវទេសចរថៃចំនួន ៥៧២ពាន់នាក់ ដែលទៅកូរ៉េខាងត្បូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ មុនជំងឺកូវីដ-១៩ ផ្ទុះឡើង។ លោក Yuttachai Suntornrattanavert អនុប្រធានសមាគមភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ថៃបានប្រាប់ Nikkei Asia ថា លោកបានដឹងអំពីការធ្វើពហិការទេសចរណ៍កូរ៉េជាច្រើនខែមុន។ លោកថា នេះជាលើកទីមួយហើយ ដែលយើងឃើញការជះឥទ្ធិពលនេះ តាមរយៈស្ថិតិច្បាស់លាស់។ ក្រៅពីហេតុផលមកពីអន្តោប្រវេសន៍ លោក Yuttachai បានពន្យល់ថា ការធ្លាក់ចុះនៃភ្ញៀវទេសចរថៃទៅកូរ៉េខាងត្បូង ក៏អាចមកពីប្រជាជនថៃដឹងថា ប្រទេសផលិតគីមឈីមួយនេះ មានតំបន់ទេសចរណ៍តិច។ បើតាមលោក Yuttachai ប្រជាជនថៃ មានទំនោរជ្រើសរើសគោលដៅទេសចរចិន និងជប៉ុនជាបណ្តើរៗ ជំនួសទៅកាន់កូរ៉េខាងត្បូង ដោយសារតែនីតិវិធីចូលងាយស្រួលជាង គួបផ្សំជាមួយទេសភាពស្រស់ស្អាត និងអាកាសធាតុល្អ។ គួរបញ្ជាក់ថា ខណៈចិន និងថៃ បានលើកលែងទិដ្ឋាការសម្រាប់គ្នាទៅវិញទៅមក ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ជប៉ុនក៏ជាជម្រើសដ៏សមស្របសម្រាប់ភ្ញៀវថៃ ដោយសារការចំណាយតិចជាងពេលមុន ព្រោះប្រាក់យ៉េនធ្លាក់ថ្លៃ៕	ភ្ញៀវទេសចរថៃទៅកាន់កូរ៉េខាងត្បូង មានការថយចុះ ក្រោយពីប្រជាជនថៃជាច្រើនមិនសប្បាយចិត្ត នឹងនីតិវិធីអន្តោប្រវេសន៍ដ៏តឹងរ៉ឹង របស់កូរ៉េខាងត្បូង។ យ៉ាងណាមិញ ភ្ញៀវទេសចរថៃ បានជ្រើសគោលដៅទេសចរណ៍ចិន និងជប៉ុនជំនួស ដោយសារមានការលើកលែងទិដ្ឋាការ និងការចំណាយសមរម្យជាងមុន។
ជាការពិតកីឡាការិនី Kinzang Lhamo បានរត់បញ្ចប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទី៨០ ចំណោមអត្តពលិកកីឡារត់ម៉ារ៉ាតុនទាំង៨០ ហើយនាងបានរត់ដល់ទី ដោយប្រើថិរវេលា ៣ម៉ោង ៥២នាទី និង ៥៩វិនាទី។ ការព្យាយាមរត់ ដោយមិនបោះបង់ចោលការប្រកួត បានធ្វើឱ្យកីឡាការិនី Lhamo ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកទស្សនាការប្រកួតជាច្រើនអមសងខាងផ្លូវ ថែមទាំងមានអ្នកខ្លះជិះកង់ និងរត់តាមជួយលើកទឹកចិត្តនាងថែមទៀត។ នៅពេលកីឡាការិនីវ័យ ២៦ឆ្នាំ បានរត់កាន់តែជិតដល់ទី ពោលស្ថិតនៅពីមុខវិមាន Les Invalides អ្នកគាំទ្រជាច្រើនដែលទន្ទឹងរង់ចាំទស្សនាការប្រកួតរត់ម៉ារ៉ាតុន បាននាំគ្នាងើបឈរ ទះដៃអបអរ នឹងបានស្រែកហ៊ោផ្តល់កម្លាំងចិត្តដល់កីឡាការិនីប៊ូតង់ ដើម្បីអាចរត់សម្រេចដល់ទីបញ្ចប់។ សម្រាប់ Lhamo ការចូលរួមប្រកួតកីឡាអូឡាំពិកទីក្រុងប៉ារីសនេះទៀតសោត គឺជាការប្រកួតរត់ម៉ារ៉ាតុនលំដាប់អន្តរជាតិលើកដំបូងបង្អស់របស់នាង ហើយនាងក៏ជាអត្តពលិកដំបូងបង្អស់ ដែលមកពីប្រទេសស្ថិតតំបន់ជួរភ្នំហិម៉ាឡៃ និងបានកាន់ទង់ជាតិនៅថ្ងៃកម្មវិធីបើកព្រឹត្តិការណ៍។ កាលពីឆ្នាំ ២០២២ Lhamo ត្រូវបានគេស្គាល់ថាក៏ជាអ្នកមានជំនាញរត់ម៉ារ៉ាតុងមានចម្ងាយឆ្ងាយមួយរូបផងដែរ ដោយកាលនោះក្នុងការប្រកួតរត់ម៉ារ៉ាតុនចម្ងាយឆ្ងាយប្រវែង ២០៣គីឡូម៉ែត្រ Snowman Race នៅតាមតំបន់ភ្នំហិម៉ាឡៃ Lhamo ក៏បានបញ្ចប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ២ ផងដែរ។ ក្រោយមកកីឡាការិនីវ័យ ២៦ឆ្នាំ បានបោះបង់ចោលអាជីពរត់ប្រណាំង ហើយបានចូលរួមធ្វើជាកងទ័ពនៃប្រទេសប៊ូតង់៕	កីឡាការិនី Kinzang Lhamo របស់ប្រទេសប៊ូតង់ បានក្លាយជាអត្តពលិករត់ម៉ារ៉ាតុនដល់ទីចុងក្រោយគេបង្អស់ ពោលគឺក្រោយកីឡាការិនីម្ចាស់មេដាយមាស រហូតដល់ទៅ ១ម៉ោងកន្លះ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍អូឡាំពិកប៉ារីស វិញ្ញាសាចម្ងាយ ៤២,១៩៣គីឡូម៉ែត្រ។ ទោះមិនអាចសម្រេចបានចំណាត់ថ្នាក់ល្អ ប៉ុន្តែកីឡាការិនីប៊ូតង់ បានបង្ហាញពីស្មារតីអូឡាំពិក អំឡុងថ្ងៃចុងក្រោយនៃព្រឹត្តិការណ៍ ហើយថែមទាំងទទួលបានការកោតសរសើរពីសំណាក់អ្នកគាំទ្រក្នុងទីក្រុងប៉ារីស។
លោក ខ្វៃ អាទិត្យា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន បានលើកឡើងថា ដំរីអាស៊ី ឬដំរីព្រៃ កំពុងរងការគំរាមកំហែងលើដែនជម្រកធ្ងន់ធ្ងរនៅទូទាំងសកលលោក តាមរយៈការបរបាញ់ ការដាក់អន្ទាក់ និងការកាប់រុករានដីព្រៃ ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិជាដើម។ ដោយមើលឃើញពីបញ្ហានេះ ក្រសួងបរិស្ថានបានសហការជាមួយអង្គការដៃគូពាក់ព័ន្ធ ទប់ស្កាត់ការរេចរឹលនៃទីជម្រករបស់វា ដោយពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ការដាំស្តារព្រៃឡើងវិញ និងបន្តសិក្សាអំពីដំណើររបស់ដំរីអាស៊ី ដេលរស់នៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិ តាមរយៈការ ដាក់ម៉ាស៊ីថតស្វ័យប្រវត្តិ និងការវិភាគ DNA លាមកជាដើម។ លោក ប្រាប់ដូច្នេះថា៖«ក្រុមការងារអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន សហការជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធ បានខិតខំទប់ស្កាត់ការរេចរឹលនៃទីជម្រក ដោយពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ការដាំស្តារព្រៃ និងសិក្សាពីដំណើរដំរីអាស៊ីដែលរស់នៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិ។ ពិសេស បន្តការស្រាវជ្រាវ និងតាមដានវត្តមានរបស់វា តាមរយៈម៉ាស៊ីថតស្វ័យប្រវត្តិ និងការវិភាគ DNA លាមកជាដើម»។ ក្រោយដាក់ចេញវិធានការទាំងអស់នេះហើយ លោក ខ្វៃ អាទិត្យា សង្កេតឃើញថា ចំនួនសត្វដំរីអាស៊ីនៅក្នុងដែនជម្រកធម្មជាតិបានកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ជាក់ស្ដែង កាលពីខែមេសាកន្លងទៅនេះ មន្រ្តីជំនាញបានរកឃើញដំរីដើរជាហ្វូងចាប់ពី១០ រហូតដល់ជាង២០ក្បាល ហើយក្នុងហ្វូងនីមួយៗក៏ឃើញមានកូនដំរី ដែលទើបនឹងកើត និងវ័យជំទង់ច្រើនផងដែរ។ ការកើនប្រភេទសត្វកម្រនេះ គឺជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថា ពួកវារស់នៅបានសុខ និងបង្កើតកូនចៅជាបន្តបន្ទាប់។ វត្តមានដំរីអាស៊ី នឹងជួយធានាបានគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ការអភិរក្សជីវៈចម្រុះបានល្អ រក្សាបានប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីបរិស្ថាននៅតាមប្រព័ន្ធការពារធម្មជាតិ ជាពិសេស ខេត្តមណ្ឌលគីរី ដែលមានតំបន់ការពារធម្មជាតិច្រើនដូចជា ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពក, ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់, ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំព្រេច និងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវស៊ីមា ជាដើម។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានកាលពីខែមេសា កន្លងទៅ។ យោងតាមទិន្នន័យរបស់អង្គការមូលនិធិពិភពលោកសម្រាប់ធម្មជាតិ (WWF) សត្វដំរីអាស៊ី មានប្រហែល ៨,០០០ ទៅ ១១,០០០ក្បាលប៉ុណ្ណោះ ដែលរស់នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ចិន ឡាវ ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី មីយ៉ាន់ម៉ា ថៃ និងវៀតណាម។ ក្នុងនោះ កម្ពុជាមានប្រមាណពី ៤០០ ទៅ៦០០ក្បាល ដែលភាគច្រើនរស់នៅក្នុងតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ និងតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងកើតខេត្តមណ្ឌលគីរី។ អង្គការ WWF បានសង្កត់ធ្ងន់ថា សព្វថ្ងៃនៅលើពិភពលោកជម្រករបស់ដំរីអាស៊ី នៅសល់តែ៥ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ធៀបនឹងជម្រកដែលវាធ្លាប់មានពីមុន។ បច្ចុប្បន្ន ដំរីប្រភេទនេះត្រូវបានចាត់បញ្ចូលជាប្រភេទជិតផុតពូជក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការសហភាពអន្ដរជាតិដើម្បីការអភិរក្សធម្មជាតិ(IUCN)៕	ជម្រករបស់ «ដំរីអាស៊ី» កំពុងរងការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរ ពីការបរបាញ់ ដាក់អន្ទាក់ និងការ កាប់រុករានដីព្រៃក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិផ្សេងៗ។ នៅក្នុង «ទិវាសត្វដំរីពិភពលោក» ដែល ប្រារព្ធឡើងនៅថ្ងៃទី១២ សីហានេះ ក្រសួងបរិស្ថាន បានប្ដេជ្ញាការពារដែនជម្រករបស់ដំរី អាស៊ីមិនឱ្យរេចរឹល ជាពិសេស ដោះស្រាយបញ្ហាអន្ទាក់ និងបន្តស្រាវជ្រាវថែមទៀត។
ពិធីប្រកាសនេះបានធ្វើឡើងនៅក្រុងបាលុន ខេត្តរតនគីរី នាព្រឹកថ្ងៃទី១២ ខែសីហា។ បើតាមលោក ញ៉ែម សំអឿន អភិបាលខេត្តសម្បូរទៅដោយជនជាតិដើមភាគតិចនៃភាគឦសានមួយនេះ ភាពជោគជ័យនេះគឺបានកិច្ចសហការរួមគ្នាយ៉ាងជិតសិ្នតរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធចាប់ពីថ្នាក់ជាតិ រហូតដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋាន។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ។ « សមិទ្ធផលនៃការបញ្ចប់បន្ទោរបង់ពាសវាលពាសកាលខេត្តរតនគិរីនេះ គឺពិតជាបានរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងក្នុងការអភិវឌ្ឍជាតិ។ ជាពិសេសការបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបាននូវប្រាក់ចំណូល មានសុខុមាលភាពល្អ ជីវភាពសមរម្យ អនាម័យបរិស្ថានស្អាត ដែលជាភាពសុខសាន្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តផ្ទាល់»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ញ៉ែម សំអឿន ដោយបានអះអាងយ៉ាងដូច្នេះ៖ « បើការរស់នៅមិនមានអនាម័យ មិនមានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ទេ នោះវាជាប្រភពនាំឱ្យកើតជំងឺឆ្លងនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទាំងរូបរាងកាយ និងសតិបញ្ញាស្មារតី ជាពិសេសធ្វើឱ្យខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ និងសង្គមជាតិផងដែរ»។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ។ ភាពេជោគជ័យរបស់ខេត្តរតនគិរីនាពេលនេះ ត្រូវបានលោក ឆាយ ឫទ្ធិសែន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទសាទរ និងមើលឃើញពីការកែលម្អលក្ខខណ្ឌនៃការរស់នៅរបស់ប្រជាពលដ្ឋតាមរយៈការលើកកម្ពស់ការផ្តល់សេវាទឹកស្អាត និងអនាម័យ។ លោករដ្ឋមន្ត្រីអភិវឌ្ឍន៍ជនបទបាននិយាយថា ៖ «ទាំងនេះបានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ពីការបរិភោគទឹកគ្មានសុវត្ថិភាពទៅជាបរិភោគទឹកដែលមានសុវត្ថិភាព។ ពីការបន្ទោរបង់ពាសវាលពាសកាល ទៅជាការប្រើប្រាស់បង្គន់អនាម័យត្រឹមត្រូវ និងមានរបៀបរស់នៅ ដែលមានភាពស៊ីវិល័យ»។ បច្ចុប្បន្ន រតនគិរីក្លាយជាខេត្តទី៩ ដែលមានODF បន្ទាប់ពីខេត្តស្វាយរៀង ព្រៃវែង កណ្ដាល កំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង កែប ខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តកំពង់ចាម។ ការសម្រេចបាននូវODF របស់ខេត្តទាំង៩នេះមានន័យ ថា គ្រប់ខ្នងផ្ទះទាំងអស់ គឺសុទ្ធសឹងមានបង្គន់អនាម័យផ្ទាល់ខ្លួន និងមានបង្គន់អនាម័យប្រើប្រាស់រួមគ្នា។ ផ្អែកតាមផែនការឆ្នាំ២០២៤របស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ នឹងមានខេត្តថ្មីចំនួន៤ទៀត ដែលនឹងទទួលពាន ជាខេត្តបញ្ចប់ការបន្ទោបង់ពាសវាលពាសកាល ដោយជោគជ័យ។ ការណ៍នេះ ធ្វើឱ្យចំនួនខេត្ត DOF កើនដល់១៣ខេត្ត លើ ២៥រាជធានី-ខេត្ត នៅទូទាំងប្រទេស។ បើតាមលោកឆាយ ឬទ្ធិសែន ក្រសួងអភិវឌ្ឍកំពុងបន្តអនុវត្តផែនការសកម្មភាពជាតិ ស្ដីពីការផ្គង់តផ្គង់ទឹកស្អាត ការសម្អាត និងអនាម័យជនបទ។ មកដល់ពេលនេះ អត្រាគ្របដណ្ដប់ទឹកស្អាត និងអនាម័យជនបទទូទាំងប្រទេស សម្រេចបានប្រមាណ៨១ភាគរយ ឈានដល់១០០នៅឆ្នាំ២០៣០៕	ខេត្តសម្បូរដោយជនជាតិដើមភាគតិចរតនគិរី ក្លាយជាខេត្តទី៩ ដែលបញ្ចប់ការបន្ទោរបង់ពាសវាលពាសកាល(ODF)។ ការសម្រេចបាននូវODFនេះ ជាមោទនភាពធំធេងសម្រាប់រដ្ឋបាលខេត្តក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋខេត្តរនគិរីទាំងមូលដែលសម្បូរទៅដោយពលរដ្ឋជាជនជាតិដើមភាគតិច។
ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៦ ខែសីហា អ៊ុយក្រែន បានបញ្ជូនទ័ពដ៏ច្រើនទៅតំបន់ភាគខាងកើត និងវាយប្រហារតំបន់ភាគខាងលិចរុស្ស៊ី Kursk។ ការប្រមូលផ្តុំទ័ពដ៏ច្រើនរបស់អ៊ុយក្រែន ចាប់តាំងពីសង្រ្គាមផ្ទុះឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ បែបនេះ ទំនងជាចេតនាចង់បង្កើនទឹកមាត់ នៅក្នុងកិច្ចចរចារកសន្តិភាព ក្រោយការបោះឆ្នោតអាម៉េរិក។ ខណៈការប៉ះទង្គិចនៅតំបន់ព្រំដែនភាគខាងលិចរុស្ស៊ីនៅតែបន្ត រដ្ឋាភិបាលចិន ដែលជាដៃគូដ៏ជិតស្និទ្ធមួយរបស់រុស្ស៊ីលើផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី បានជំរុញឱ្យភាគីទាំងអស់ រឹតត្បិតការរីកសាយនៃសង្រ្គាមនៅក្នុងតំបន់។ «រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ជំរុញឱ្យភាគីទាំងអស់គោរពតាមគោលការណ៍ ៣ចំណុច ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីកធំនៃជម្លោះ»។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP បានស្រង់សម្តីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនម្នាក់ បែបនេះ ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហា។ គោលការណ៍ ៣ចំណុចនេះមានដូចជា កុំពង្រីកតំបន់ប្រយុទ្ធ, ទប់ស្កាត់ការរីកសាយនៃជម្លោះ និងឈប់ចាក់ប្រេងលើភ្លើងដោយភាគីណាមួយ។ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ដែលតែងរក្សាជំហរអព្យាក្រឹតចាប់តាំងពីសង្រ្គាមមក បានប្តេជ្ញាដើរតួនាទីស្ថាបនា ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយលើវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន។ កន្លងមក ចិន តែងត្រូវបានប្រទេសលោកលិចចោទជាញឹកញាប់ ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់ជំនួយពាក់ព័ន្ធយោធា ប៉ុន្តែក្រុងប៉េកាំងបដិសេធ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការវាយប្រហាររបស់អ៊ុយក្រែន នៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហា អភិបាលតំបន់ Belgorod របស់រុស្ស៊ី បានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីស្រុក Krasnaya Yaruga ដោយសារក្តីបារម្ភពីការវាយប្រហាររបស់អ៊ុយក្រែន ក្នុងតំបន់នោះ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អភិបាលតំបន់រូបនេះ នៅតែជឿថា កងទ័ពរុស្ស៊ី នៅតែទប់កម្លាំងទ័ពអ៊ុយក្រែន បាន។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្រុងមូស្គូ បានដាក់ការការពារសន្តិសុខយ៉ាងតឹងរ៉ឹងនៅតំបន់ភាគខាងលិចដូចជា តំបន់ Kursk, តំបន់ Bryansk និង Belgorod។ ដោយឡែក បេឡារុសដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់រុស្ស៊ី បានពង្រាយកងទ័ពជាច្រើន នៅតាមព្រំដែន ដើម្បីទប់ស្កាត់ការវាយប្រហារពីសំណាក់អ៊ុយក្រែន ក្រោយដ្រូនរបស់ក្រុងកៀវ បានបំពានដែនអាកាសរបស់ខ្លួន៕	រដ្ឋាភិបាលចិន ជំរុញឱ្យភាគីទាំងអស់នៅក្នុងសង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន កាត់បន្ថយការរីកសាយនៃជម្លោះ ស្របពេលអ៊ុយក្រែន ចាប់ផ្តើមវាយប្រហារតំបន់ព្រំដែនភាគខាងលិចរុស្ស៊ី។ ក្រសួងការបរទេសចិន បានបញ្ជាក់បែបនេះ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ចេញនៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហា។
កីឡាករ វង្ស គឹមហួត មានបទពិសោធន៍ប្រណាំងឡានឧបសគ្គជាង១០ឆ្នាំ ហើយក៏ធ្លាប់ឈ្នះពានកម្រិតអាស៊ីប្រភេទឡានប្រើសាំង កាលពីឆ្នាំ២០២២ ម្ដងដែរ។ ផ្អែកលើបទពិសោធន៍ច្រើនឆ្នាំ កីឡាករកម្ពុជារូបនេះ មានជំនឿចិត្តខ្ពស់ក្នុងប្រជែងយកពានរង្វាន់នេះបាន។ រថយន្ដចូលរួមប្រណាំងព្រឹត្តិការណ៍ Asian Cross Rally រូបពី VKH Rally Racing គឹមហួត បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ឆ្លងតាមបទពិសោធន៍ធ្លាប់ចូលរួមការប្រណាំងកម្រិតអាស៊ីមួយនេះ រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំ ខ្ញុំមានជំនឿចិត្តខ្ពស់ជាមួយដៃគូរបស់ខ្លួន នឹងប្រឹងប្រែងអោយអស់ពីសមត្ថភាព សហការគ្នាឲ្យល្អទាំងក្រុម Service និងក្រុមការងារ ដើម្បីស្វែងរកជ័យជម្នះជូនកម្ពុជាឲ្យបាន។»។ ប្រតិភូកីឡាយានយន្ដកម្ពុជា ចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ប្រកួត Cross Asian Rally នៅប្រទេសថៃ រូបពី VKH ចំណែកកីឡាករកម្ពុជាម្នាក់ទៀត ហេង បញ្ញា យល់ថាការប្រកួតក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ គឺមិនស្រួលដូចជាការប្រកួតកាលពីឆ្នាំ២០២៣ទេ ព្រោះឡានចូលរួមពីប្រទេសផ្សេងៗ សុទ្ធតែល្អ គុណភាព និងម៉ាស៊ីនខ្លាំង។ «ឆ្នាំនេះមិនងាយស្រួលទេ ដោយកីឡាករខ្លាំងៗ រថយន្តច្រើនបានចូលរួមលើសពីឆ្នាំមុនៗទៀត។ អញ្ចឹងយើងអាចនិយាយថាឆ្នាំនេះពិបាកបន្តិច តែយើងនឹងប្រប្រែងអោយអស់ពីសមត្ថភាព។»។ កីឡាករកម្ពុជារូបនេះ បាននិយាយដូច្នេះ។ រថយន្ដចូលរួមប្រណាំង ព្រឹត្តិការណ៍ Asian Cross Rally រូបពី VKH Rally Racing គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០២៣ ក្រុម VKH Rally Racing ធ្លាប់ទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ១១ ក្នុងចំណោមរត់យន្ដប្រណាំងសរុប ៤១គ្រឿង។ ចំណែកព្រឹត្តិការណ៍នាឆ្នាំ២០២៤នេះ រថយន្ដ៤៥គ្រឿង មកពីប្រទេសចំនួន១០ ចូលរួមប្រកួត។ រីឯ ក្រុមកម្ពុជានេះ បានបញ្ជូនរថយន្ដ ៥គ្រឿង ដោយក្នុងនោះ ១គ្រឿងជារថយន្ដប្រណាំង និង៤គ្រឿងទៀតជារថយន្ដ Service។ ប្រតិភូកីឡាទាំង១១នាក់នោះ មានដូចជា៖ កីឡាករ ២នាក់, ក្រុមការងារបច្ចេកទេសជួសជុល ៦នាក់ និងក្រុមផ្សព្វផ្សាយ ៣នាក់៕	ប្រតិភូកីឡាយានយន្ដកម្ពុជា១១នាក់ នឹងចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ប្រណាំងរថយន្ដឆ្លងកាត់ឧបសគ្គ (Asian Cross Country Rally 2024) នៅខេត្តសូរ៉ាតថានី ប្រទេសថៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១១-១៧ ខែសីហា។ កីឡាករ វង្ស គឹមហួត និង ហេង បញ្ញា ប្ដេជ្ញាចិត្តដណ្ដើមពានរង្វាន់កម្រិតអាស៊ីនេះឲ្យបាន ដ្បិតអ្នកទាំង២ មានបទពិសោធន៍ប្រកួតប្រណាំងឡានជាង១០ឆ្នាំ។
នៅឆ្នាំ២០១៨ ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានចាប់ផ្តើមសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិន។ លោក ត្រាំ បានដាក់ពន្ធនាំចូលរហូតដល់ ២៥ភាគរយលើទំនិញចិនតម្លៃ ៣៥០ពាន់លានដុល្លារ រួមទាំងអាគុយសូឡា ម៉ាស៊ីនបោកគក់ ដែក និងអាលុយមីញ៉ូម។ បន្ទាប់មកទីក្រុងប៉េកាំងបានសងសឹកដោយការដាក់ពន្ធនាំចូលលើទំនិញអាម៉េរិកវិញ។ ភាពតានតឹងពាណិជ្ជកម្មបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចធំទី២ របស់ពិភពលោករងផលប៉ះពាល់ខ្លះៗ។ យ៉ាងណាមិញ ប្រសិនបើលោក ត្រាំ ជាប់ឆ្នោតជាថ្មីក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំនេះ ជុំទី២ នៃសង្រ្គាមនេះត្រូវបានគេព្យាករថានឹងកាន់តែខ្លាំងជាងពីមុនទៅទៀត។ បច្ចុប្បន្នលោក ត្រាំ ជាបេក្ខជនមកពីបក្សសាធារណរដ្ឋសម្រាប់ប្រជែងតំណែងម្ចាស់សេតវិមាន។ លោក ត្រាំ ធ្លាប់ព្រមានថា លោកនឹងដំឡើងពន្ធនាំចូលលើទំនិញចិនដល់៦០ភាគរយ ឬច្រើនជាងនេះ ប្រសិនបើជាប់ឆ្នោតឡើងវិញ។ ការខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចចិននាពេលនោះ អាចមានទំហំធំជាងអាណត្តិទី១ របស់លោក ត្រាំ។ លោក Matthew Gertken អ្នកយុទ្ធសាស្រ្តភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅក្រុមហ៊ុន BCA Research លើកឡើងថា ៖« លោក ត្រាំ នឹងដោះស្រាយការវាយលុកទំនិញចិនកាន់តែច្រើន នៅពេលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសខ្លួនធ្លាក់ចុះ។ បច្ចុប្បន្ន អាម៉េរិកងាយរងគ្រោះសេដ្ឋកិច្ចជាងពេលមុនទៅទៀត»។ សេដ្ឋវិទូភាគច្រើនយល់ថា ចិនរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងពីសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ ប៉ុន្តែផលប៉ះពាល់នេះមិនមានរយៈពេលយូរទេ។ ការនាំចេញរបស់ចិនបានស្ទុះងើបឡើងវិញយ៉ាងខ្លាំងក្នុងអំឡុងពេលជំងឺរាលដាលកូវីដ-១៩ ដោយសារតែអ្នកប្រើប្រាស់លោកខាងលិចបានបង្កើនការទិញគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក និងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក្រុមហ៊ុននាំចេញរបស់ចិនបានរកឃើញអតិថិជនថ្មីច្រើន ដោយសារការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាល និងតម្លៃផលិតផលទាប។ អតិរេកទំនិញរបស់ចិនក្នុងខែមិថុនាបានបង្កើតកំណត់ត្រាជិត ១០០ពាន់លានដុល្លារ ព្រោះការនាំចេញទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប (EU) និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ក្នុងខែកក្កដា ចំណូលនៃការនាំចេញរបស់ប្រទេសនេះបានកើនឡើងជាខែទីបួនជាប់ៗគ្នា ជាមួយនឹងអាត្រាកំណើន ៧ភាគរយធៀបនឹងគ្រាដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ យ៉ាងណាមិញ នេះជាឱកាសមួយនៅក្នុងបរិបទនៃការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិន។ វិបត្តិអចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសនេះបានអូសបន្លាយជាង៣ឆ្នាំមកហើយ ។ ការធ្លាក់ថ្លៃផ្ទះ និងផលវិបាកនៃជំងឺរាលដាលបានធ្វើឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់រឹតបន្តឹងការចំណាយ។ ថវិកាក្នុងស្រុកកំពុងបង្រួមតូច ខណៈទំនុកចិត្តអាជីវកម្មក៏ចុះខ្សោយដែរ។ នៅក្នុងត្រីមាសទី២ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់ប្រទេសនេះបានកើនឡើង ៤,៧ភាគរយធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន ដែលយឺតជាងដើមឆ្នាំ និងទាបជាងការព្យាកររបស់អ្នកវិភាគ។ ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនពឹងផ្អែកលើការផលិត និងការនាំចេញ បច្ចុប្បន្នចិនមានភាពងាយរងគ្រោះជាងឆ្នាំ ២០១៨ ប្រសិនបើភាពតានតឹងពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាម៉េរិកឡើងកម្តៅសារជាថ្មី។ លោក Patrick Zweifel ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៅ Pictet Asset Management បានប៉ាន់ប្រមាណថា ប្រសិនបើលោកស្រី កាម៉ាឡា ហារីស ជាប់ឆ្នោតវិញ គោលនយោបាយពន្ធដែលជ្រើសដោយរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក ចូ បៃឌិន នឹងត្រូវបានរក្សាទុក។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចចិនត្រូវបានព្យាករថានឹងធ្លាក់ចុះតែ ០,០៣ភាគរយ នៅឆ្នាំក្រោយ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើពន្ធនាំចូលលើទំនិញចិនទាំងអស់ត្រូវបានដំឡើងដល់ ៦០ភាគរយដូចដែលលោក ត្រាំ បានសន្យា នោះទំហំសេដ្ឋកិច្ចអាចបន្ថយ ១,៤ភាគរយ។ គ្រានោះ GDP របស់ប្រទេសនេះនៅឆ្នាំក្រោយនឹងកើនឡើងត្រឹមតែ ៣,៤ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ ធនាគារ UBS ប៉ាន់ប្រមាណថា ពន្ធនាំចូលរបស់ ត្រាំ នឹងធ្វើឱ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចចិនធ្លាក់ចុះ ២,៥ភាគរយក្នុងរយៈពេល ១២ខែបន្ទាប់ពីត្រូវបានអនុវត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការកាត់បន្ថយនឹងមានត្រឹមតែ ១,៥ភាគរយ ប្រសិនបើទីក្រុងប៉េកាំងសងសឹកវិញ។ ធនាគារ Goldman Sachs ជឿជាក់ថា មន្ត្រីចិនអាចធ្វើឱ្យប្រាក់យ័នធ្លាក់ចុះ បង្កើនការគាំទ្រពន្ធ និងការលើកទឹកចិត្តសម្រាប់ក្រុមហ៊ុននាំចេញ ឬកាត់បន្ថយអត្រាការប្រាក់។ ចិនក៏មានមធ្យោបាយជាច្រើនទៀតដើម្បីបង្ខំឱ្យអាម៉េរិកពិចារណាឡើងវិញអំពីពន្ធ ដូចជាការបង្កើនពន្ធនាំចូលក្នុងការសងសឹក ការហាមឃាត់ការនាំចេញសារធាតុរ៉ែសំខាន់ៗ ឬការបង្កើនការលក់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អាម៉េរិកដូចជាប័ណ្ណរតនាគារជាដើម។ ការស្រាវជ្រាវដោយសាកលវិទ្យាល័យនៅចិន និងសាកលវិទ្យាល័យ Stanford បង្ហាញថា ពន្ធនាំចូលរបស់ ត្រាំ មិនត្រឹមតែកាត់បន្ថយការនាំចេញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់ប្រាក់ចំណេញសាជីវកម្ម ទំនុកចិត្តអាជីវកម្ម ការប្រើប្រាស់ និងការវិនិយោគនៅទីនេះ។ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចព្យាករថា ផលប៉ះពាល់ទាំងនេះនឹងកើតឡើងម្តងទៀតជាមួយនឹងផលប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំង ប្រសិនបើ ត្រាំ ដាក់ពន្ធលើការនាំចូលទាំងអស់ពីចិន។ ប្រាក់ចំណេញសាជីវកម្មរបស់ចិនកំពុងស្ថិតក្រោមសម្ពាធពីការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការ។ សន្ទស្សន៍តម្លៃអ្នកផលិត (PPI) នៅចិនបានធ្លាក់ចុះក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ លោក Nick Borst នាយកផ្នែកស្រាវជ្រាវនៅក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងទ្រព្យសកម្ម Seafarer Capital Partners បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុនដែលប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងប្រាក់ចំណេញពី ៥-៦ភាគរយនឹងមិនអាចទប់ទល់នឹងពន្ធនាំចូល ៦០ភាគរយបានទេ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ ចិនបានផ្លាស់ប្តូរការនាំចេញបន្តិចម្តងៗពីអាម៉េរិក ដោយបង្កើនការលក់ទៅកាន់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ ប្រសិនបើអាម៉េរិកពិតជាដាក់ពន្ធ ៦០ភាគរយ នោះចិននឹងត្រូវបង្ខំចិត្តបង្កើនការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសជាច្រើនទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សេដ្ឋកិច្ចដូចជាឥណ្ឌា ប្រេស៊ីល និងម៉ិកស៊ិក សុទ្ធតែកាត់បន្ថយការនាំចូលទំនិញរបស់ចិន ដើម្បីការពារអាជីវកម្មក្នុងស្រុក និងកម្មករ។ លោក Adam Slater សេដ្ឋវិទូនៅ Oxford Economics យល់ថា ៖« ប្រសិនបើចិនត្រូវបានរារាំងពីទីផ្សារអាម៉េរិក ពួកគេនឹងត្រូវរុញចូលទៅក្នុងទីផ្សារផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែគោលដៅជាច្រើនប្រហែលជាមិនស្វាគមន៍ទំនិញរបស់ចិនទេ»។ លោក Borst មើលឃើញថា ទីក្រុងប៉េកាំងអាចកាត់បន្ថយភាពតានតឹងដោយការសាងសង់រោងចក្រនៅក្នុងប្រទេសទាំងនេះ ដើម្បីបម្រើទីផ្សារក្នុងស្រុក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មេដឹកនាំចិននៅតែព្រួយបារម្ភអំពីយុទ្ធសាស្ត្រនេះ ព្រោះវាមានន័យថាចំនួនការងារផលិតក្នុងស្រុកនឹងថយចុះ។ នៅឆ្នាំនេះ សេដ្ឋកិច្ចធំទីពីររបស់ពិភពលោកកំណត់គោលដៅកំណើនប្រហែល ៥ភាគរយ។ អ្នកវិភាគវាយតម្លៃថានេះជាគោលដៅដែលមានមហិច្ឆតា ហើយប្រហែលជាត្រូវការការជំរុញបន្ថែមទៀតដើម្បីសម្រេចបាន៕	សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនដែលពឹងផ្អែកលើការនាំចេញ អាចនឹងកាន់តែងាយរងគ្រោះខ្លាំងចំពោះផែនការដំឡើងពន្ធរបស់អាម៉េរិក ប្រសិនបើលោក ដូណាល់ ត្រាំ ជាប់ឆ្នោតឡើងវិញ។
ក្នុងជំនួបភ្នំពេញក្រោន ឈ្នះលើ វិសាខា លទ្ធផល៤-២ កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នៅកីឡដ្ឋាន Smart RSN កីឡាកររូបនេះ មិនមានវត្តមានឡើយ។ Oleg Starynskyi បានបញ្ជាក់ប្រាប់ថា ជួន ចាន់ចាវ មិនទាន់ជា១០០ភាគរយ អាចចូលទីលានប្រកួតបានទេ។ ប៉ុន្ដែ កីឡាកររូបនេះ មានស្មារតីខ្លាំងណាស់ ដោយបានព្យាយាមធ្វើលំហាត់ប្រាណ និងចូលហាត់ជាមួយក្រុមបន្ដិចម្ដងៗ ដើម្បីបានចូលប្រកួតវិញក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។ គ្រូបង្វឹកភ្នំពេញក្រោនរូបនេះ មិនអាចបញ្ជាក់ពីពេលវេលាវិលត្រឡប់របស់ ជួន ចាន់ចាវ បានទេ ដោយគ្រាន់តែប្រាប់ថា អាចនឹងវិលមកឆាប់ៗនេះ។ លោក Oleg Starynskyi បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ជួន ចាន់ចាវ ចាប់ផ្ដើមពេលចំណាយពេលវេលាច្រើនឡើងៗ ជាមួយនិងក្រុម។ គាត់បានចាប់ផ្ដើមបន្ដិចម្ដងៗ ជាមួយនិងការដណ្ដើមបាល់ ហ្វឹកហាត់បាល់។ គាត់កំពុងតែវិវឌ្ឍទៅល្អហើយ បើទោះជាគាត់មិនទាន់ជា១០០ភាគរយ ប៉ុន្ដែនេះគឺជាចំណុចចាប់ផ្ដើមម្ដងបន្ដិច ដើម្បីឲ្យជាស្រួលបួល។ ប៉ុន្ដែខ្ញុំមិនអាចនិយាយបានទេថា គាត់នឹងអាចចូលរួមប្រកួតវិញបាននៅពេលណា ប៉ុន្ដែគាត់បានចាប់ផ្ដើមហ្វឹកហាត់ ហើយគាត់ត្រូវការពេលវេលាបន្ដិចទៀត។ នេះ គឺជាការត្រៀមខ្លួន ហើយជាមួយឧបសគ្គ ដែលគាត់ប្រឈមមុខ។ ប៉ុន្ដែគាត់បង្ហាញភាពក្លាហានរបស់គាត់។ គាត់កំពុងបន្ដជម្នះ និងជំរុញខ្លួនឯង ដើម្បីអាចចូលទីលានវិញបាន។ យើង អាចសម្លឹងឃើញថា គាត់ប្រឹងប្រែងហ្វឹកហាត់ ដើម្បីអាចឲ្យជាសះស្បើយ និងអាចចូលប្រកួតបាន។ គាត់មានស្មារតីខ្លាំង។ ខ្ញុំ គិតថា ជួន ចាន់ចាវ នឹងវិលត្រឡប់មកវិញឆាប់ៗនេះ។»។ កីឡាករ ជួន ចាន់ចាវ របួសកជើងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងការប្រកួតជាមួយ អាយ អេស អាយ ដង្កោសែនជ័យ នៅដើមតង់ទី២ នាទី៤៧ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ នៅកីឡដ្ឋាន AIA KHM Park។ បញ្ហារបួសនេះកើតឡើង នៅពេលដែល ខ្សែការពាររូបនេះ រត់ទៅទាត់បាល់ផ្ដាច់ចេញទៅក្រៅពីជើង ខ្សែប្រយុទ្ធរបស់ អាយ អេស អាយ ដង្កោសែនជ័យ ហើយភ្លាត់«កជើង»យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ នៅយប់ដដែលនោះ ក្លិបភ្នំពេញក្រោន បានបញ្ជូន ជួន ចាន់ចាវ ទៅវះកាត់ជាបន្ទាន់ ហើយការវះកាត់នោះបានជោគជ័យ៕	ចូលមកដល់ដើមរដូវកាលថ្មី ឆ្នាំ២០២៤-២០២៥ កីឡាករ ជួន ចាន់ចាវ ខ្សែការពារកណ្ដាលភ្នំពេញក្រោន នៅតែបន្ដអវត្តមាននៅជំនួបបើកឆាក។ លោក Oleg Starynskyi គ្រូបង្វឹកភ្នំពេញក្រោន មិនទាន់អាចបញ្ជាក់ពីពេលវេលាបានទេវិលត្រឡប់របស់ប្រធានក្រុមរូបនេះទេ ដោយគ្រាន់តែប្រាប់ថា ខ្សែការពារជម្រើសជាតិកម្ពុជា ព្យាយាមហ្វឹកហាត់ និងធ្វើលំហាត់ប្រាណ ដើម្បីឲ្យឆាប់ជាពីរបួសជើង ដើម្បីវិលត្រឡប់ទៅជួយក្រុមឆាប់ៗនេះ។

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.