url
stringlengths 6
8
| content
stringlengths 2
3.72k
| source
stringclasses 3
values |
|---|---|---|
page_410 | 410
28. Ca ngay gise xeet wu nërméelu. Xeet wu ca nekk ñu di ko woo (ngir jox ko ab téereem ba
ay jëfëm nekk). Te naan ko bis niki tey dees na leen fay li ngeen daan jëf.
29. Sunub Téere bii nag. Di àddu ci yéen dëgg ndax ci la nu daan bind li ngeen daan jëf”.
30. Ña gëmoon te daan jëf yiw, sa Boroom dana leen tàbbal ci biir yërmaandeem. loolu moo
di texe gu màgg ga.
31. Ña weddi woon : “Xanaa Sunuy kàddu daawuloon wàcci ca ñoom ? Ñuy rëy-rëylu ak a
tooñ di jalgati”.
32. Te bu ñu leen waxaan ne : “digub Yàlla bii dëgg la de ; te it Bis Pénc ba sikkuwul”, ngeen
daan tontu ne : “Nun sax xamunu luy Bis Pénc ba ; am nanu ci ay njortu te wóoluwu nu ko.
33. Ñu ne gegg ca [ñaatéefi ] seen jëf ya. Lañu daan yejje gaw leen.
34. Ñu wax leen ne : “Bis niki tey dananu leen fàtte (bàyyi leen ci biir Safara) kem ni ngeen
fàttewoon dajeg seen bis bii ( ba waajaluleen ko). Seenub dëkkuwaay mooy Safara ; te kenn
du leen fa dimbali.
35. li ko waral moo di ni ngeen jàpp laayay Yàlla ay reetaan dundug àddina tax ngeen woru
faggu”. Bis niki tey dootu ñu fa génne te déefuleen ko woyofal.
36. Yàllaa jagoo xeeti cant (yépp), Mooy Boroom asamaan yi di Boroom suuf si : di Boroom
àddina sépp.
37. Moo ame màgg ga ci biir asamaan yeek suuf si. Mooy boroom Kàttan ga, di ku Xereñ.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 46 : GOXUB AHQAAF TUND SUUF | coran-wolof.pdf |
page_411 | 411
35 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Haa, Miim.
2. Lii moo di wàccug Téere ba bawoo ca Yàlla, miy boroom Kàttan, te di ku xereñ.
3. Bindunu asamaan yeek suuf seek li ci seen diggante, lu dul ci dëgg ak dig bu ñu yemale.
Yéefër yi ñoom bu ñu leen di waar dañuy dumóoyu.
4. Waxal ne : “Ana lan ngeen di xalaat ci li ngeen di jaamu bàyyi Yàlla ? Wan leen ma ana li
ñu sàkk ci kaw suuf ! Walla dañoo am man-man ci asamaan yi ? Indilleen ma Téere bu jiitu
(Alxuraan) wala book jeexitali xam-xam, ndegam ñu dëggu ngeen”.
5. Waaw ana kan moo gën a sànku (réer) ci kuy woo keneen ku dul Yàlla, koo xam ne du ko
wuyu ba baa bis penc ba ? Te dañuy sàggane woote ba (duñu dégg duñu tontu).
6. (Te bu bis Pénc baa) ñu pang nit ñi ngir àtte leen dañuy soppeeku di ay noon, weddi jaamu
ga ba mu set wecc.
7. Bu ñu jàngaatee ñoom sunuy Laaya mu leer nàññ ña daan weddi dañu daan wax ne: “ lii ak
njibar la gu fés” , aa li mooy duun-duun dëgg.
8. Walla ñu naan : “Da koo sos ! ” Nee leen : “Su fekkee ne dama koo sos manalu leen ma ci
Yàlla tus. Moom moo gën a xam li ngeen cay lëmbaaje : Doy na sëkk seede sama digganteek
yéen. Te moom (Yàlla) moo di Jéggëlewaakoon bi, di Jaglewaakoon bi”.
9. Waxal ne : “Du man maay Yonent bi jëkk feeñ ; te it xamuma li ñuy xala def ci man, mbaa
ci yéen. Man daal damay topp linu may soloo doŋŋ ; te itam doonu ma kenn ku dul ab
waaraatekat buy leeral”. | coran-wolof.pdf |
page_412 | 412
10. Waxal ne: “Ana lan mooy xalaat ci ne lii su fekkee dafa bawoo ca Yàlla ngeen weddi ko,
mu am it ci giir banii israayila kenn ku ca seede lu ni mel moom mi gëm, yéen ngeen rëy-
rëylu... Yàlla dey du gindi aw nit ñuy tooñkat ! ”
11. Ña weddi ngay wax ñi gëm naan leen : “Su fekkoon ne yiw la dana nu ca jiitu”. Ngir
séenug ñakka gindiku dana ñu xala wax naan : “Alxuraan jii ay dur la yu yàgg ! ”
12. Téereb Muusaa jiituwoon na ko di njub. Lii nag ab téere la buy dëggal loolu ci làmmiñu
araab, ngir muy xupp ñiy tooñ di bégal ñiy rafetal (ay jëf).
13. Ñi gëm Yàlla tey jaar ca yoon wu jub xocc wa, duñu tiit duñu jaaxle.
14. Ñooñee ñoo di waa Àjjana dañu fay béel mu di peyug la ñu daan jëf.
15. Dénk nanu nit (mu wara rafetal) jëme ko ci ñaari waajuram : ndayama ko ëmb ci coono,
imbi ko ci coono ; fa ëmb ba dale ba ca feral ga fanweeri weer la ; ba sax moom saa su
dëgëree ba am ñeent fukki at, muy wax naan : “yaw sama Boroom ! Yenkeewal ma may mana
sant ci sa xéewël yi Nga ma xéewale ak sama ñaari waajur, ak itam may man a jëf (jëf ju yiw
joo gëram). Te nga yéwénalal ma ci sama njërtiit , Man dey tuub naa dellu ci Yaw te itam
Man mii ci jullit ñi laa bokk” (ñi jébbale séen bopp).
16. Ñooñee ñoo di ña nga xam ne dananu leen nangul la gëna rafet ca lañu daan jëf te da nanu
leen faral séeni ñaawtéef , te it dananu leen limaale ca waa Àjjana, muy dig bu dëggu banu
leen daan dig.
17. Kuy wax ñaari waajuram naan leen : “Kuf ma leen te naan leen ! Ndax dangeen may dig
ne danaa génnaat dellu àddina te ña wéyoon masuñoo génnaat ? ” Ñoom ñaar ña ngay sàkku
ndimbalul Yàlla ngir ag delloom, [ñu di ko wax naan]: “Soo delluwul ginnaaw ci lii nga ne
toskare dal na la ! Digub Yàlla dëgg la de”. Moom it mu tontuwaat ne : “Lii du lenn lu dul
feni mag ñu jëkk ña”.
18. Ñoom ñooñee la wax ja dal ca séen kaw (menn mbugël) mooy xeet ya leen jiitu woon ci
jinne yeek nit ñi. Ñoom dañoo yàqule woon. | coran-wolof.pdf |
page_413 | 413
19. Kenn ku nekk am na lu tollook lamuy jëf, ñu nar leen a faye la ñu jëfoon te kenn du leen
ca tooñ (ci wàññi natt ba).
20. Bu keroogee bis ba ñuy gaaral ña weddi ci kaw Safara (naan leen) : “jeexaloon ngeen séen
yu neex ya ca jamono ba ngeen nekkee daan dund ca àddina : te pëcëxóowoon ngeen ko, bis
bi niki tey dees na leen faye mbugalum toroxtaane, ngir ni ngeen daan saay-saayee.
21. Fàttalikul mbokkum waa Aad ña (Huud) ba muy waar aw nitam ca barabu Al Ahqaaf – te
fekkoon na waaraatekat ya jar fa la ko jiitu woon ak ginnaawam - [daan leen wax naan]:
“Yàlla doŋŋ ngeen war a jaamu (waaye su ngeen jaamoo leneen lu dul moom). Man dey ragal
naa ci yéen mbugëlum bis bu màgg ñàng”.
22. Ñu tontu ko ne ko : “Moo ndax dangay ñëw ci nun ngir féewale nu bëgg nu bàyyi sunu
yàlla yi ? Waay-waay, indil nu li nga nuy tëkkoo ndegam bokk nga ca way dëggu ña ”.
23. Mu ne leen : “ Xam-xam moom ma nga ca Yàlla. Man nag dama leen di jottali liñu ma
yonni. Waaye gis naa ne yéen ñii aw nit ngeen ñu réer xamadi”.
24. Ba nu gisee niir wa dëgmël séen xur ya , wax na ñu ne ; “Lii aw xiin la wu nuy tawal”.
Déet walaay ! lii nag mooy la ngeen daan yàkkamti : Ngelaw lu ëmb mbugël mu mitti,
25. ci ndigalul Yàlla dafay nappaaje lépp”. Mu faagaagal leen ñoom ñépp ba séen dëkuwaay
ya doŋŋ des fa. Noonu lanuy faye tooñkat ya (sàmbaa-bóoy sa).
26. Yombaloon nanu leen ñoom lu nu leen joxul yéen. Ndax defaloon nanu leen ag dégg ak
ub gis, te seen dégg ga, wala séen gis ba, ak séen xol ya jariñu leen woon tus, ndax dañu daan
weddi Laaya Yàlla yi firndeem ya. Ñañu daan yéjji far sóor leen.
27. Faagaagal nañu ca dëkk ya leen wër ; defaroon ay keemaan ak firnde yu wuute, ngir
bëggoon ñu dellu ginnaaw ca séen kéefër gi.
28. Ana lu tax la ñu daan jaamu, bàyyi Yàlla dimbali wuñu leen ? Li am kay mooy dañu leen
far réer mër ; loolu moo di seen fen wa ak la ñu daan dur.
29. (Fàttalikul) itam ba nu jubëlee ci mbooloom jinne ngir ñuy déglu Alxuraan ba ñu teewee
nee na : “déglu leen”... Ba mu jeexee, walbatiku nañu ca séen mbokki jinne di leen waar . | coran-wolof.pdf |
page_414 | 414
30. Nee na ñu : "Eey yéen sunuw xeet ! Déglu nanu ab Téere bu ñu wàcce ginnaaw Muusaa,
muy dëggal la ko jiitu dafay gindee itam jëme ci dëgg. Ak ci yoon wu jub xocc wa.
31. eey yéen sunuy xeet wuyu leen wootekatu Yàlla ba ! Te na ngeen koy gëm. (Su ngeen ko
defee) dana leen di jéggal seen bàkkaar, te it kon dana leen yiir ci mbugal mu mitti.
32. Te nag képp ku wuyuwul wootekatu Yàlla ba. Du man a raw mukk Yàlla ci kaw suuf si, te
it du am ku koy man a dimbali ginnaaw Yàlla. Ñooñee ña nga ci réer gu bir sori.
33. Xanaa gisuñu ne Yàllaa bind asamaan yeek suuf si, te sonnut ci bind gi mu leen bind sàkk
leen, xanaa war na man a dekkal néew ? Waaw-waaw. Moom man na lépp lu ne.
34. Cay bu keroogee bis ba ñuy gaaral yéefar ya ca Safara (te naan leen) : “Ndax lii du dëgg ?
” Ñuy tontu naan : “Axakañ , ak sunu màggug Boroom”. Mu ne leen : “Tokamtiku leen
mbugël ma ngir li ngeen daan weddi”.
35. Yaw (Muhammad) na ngay muñ ni Yonent ya doonoon boroomuk dogu daan muñ; te
buleen di yàkkamtil [mbugël]. Ndax bis bu ñu nee gegg ci li ñu leen daan tëkkoo, danuy mel
ni masuñoo sax (dund) kon ndax dana alku ku dul saay-saay sa?
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 47 : MUHAMMAD
38 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Ña weddi tey dumóoyu yoonu Yàlla, (tax na) ba sànk na séen jëf. | coran-wolof.pdf |
page_415 | 415
2. Ña gëmoon te daan jëf yiw te ñoo daan gëm la ñu daan wàcce ci Muhammad (Alxuraan) –
te mooy dëgg ga bawoo ca séen Boroom – Faralal na leen séen ñaawtéef te it yéwénal na leen
séen mbir.
3. Li wér moo di ne ñiy weddi dañoo topp Neen ñi gëm nag ñoom dañoo topp Dëgg gu bawoo
ca séen Boroom. Noonu la Yàlla di séddale nit séeni léebu.
4. Te saa su ngeen fa dajeetee ak ñay weddi (ci jamonoy xare) dóorleen ci loos yi. Saa su
ngeen leen noote nag, na ngeen leen jéng bu daŋ a daŋ. Su leen soobee, ngeen baal leen dem,
wala ngeen laaj leen njotu, ba baa xare ba di giif. Lool nag, bu sooboon Yàlla, Dana feyyu ci
kaw yéefar yi, waaye danay faral nattuwante ci ñeneen ña ca des. Te itam ña ñuy roy ci yoonu
Yàlla (ña doon jullit), Séeni jëf du réer.
5. (Yàlla) dana leen xala gindi tey yéwénal seeni mbir,
6. te dana leen tàbbal Àjjana ju mu leen jagle.
7. eey yéen ñi gëm ! bu ngeen taxawee temm ci yoonu Yàlla, Kon dey dana leen dimbali te it
dana dëgëral séeni ndëggu (gindi leen ci xare).
8. Ña weddiwoon, ñoom toskare nañu te séeni jëf réer na.
9. Li ko waral moo di ne dañoo sibóon li Yàlla daan wàcce ci moom it. Mu daldi sippi séeni
jëf (neenal ko).
10. Moo xanaa dañoo wërul ca réew yi (suuf si) bay xool naka la mujjug ña leen jiitu deme
woon ? Yàlla da leen nappaaje (faag leen). Noonu it la yéefar yi di mujje.
11. Dafa fekk ne Yàlla mooy méngóo di Aar ñi gëm ; yéefar yi nag ñoom amu ñu ku leen di
aar.
12. Yàlla dana tàbbal ñi gëmoon te daan jëfe yiw, Àjjana yoo xam ne ay dex ñooy daw ci
suufam ronu leen. Ña weddiwoon ñoom dañu daan bànneexu ak daan lekk ni jur gi di lekke ;
te safaraay séen saxuwaay. | coran-wolof.pdf |
page_416 | 416
13. Ak i bari dëkk, yu ëppoon doole fuuf sa dëkk bii ñu la génne, te dañu leen faagaagal, te
amul kenn ku leen musal.
14. Moo ndax kiy topp firnde yu leer yu tukkee ci Boroomam niróok naak ñay jàppe séeni
ñaawtéef lu rafet tey topp séeni bànneex.
15. Nirële melow Àjjana ja ñuy dig ña ragal Yàlla (di watandiku) : am na ci biiram ay dexi
ndox yu dul forox, ak ay dexi meew yu dul soppiku, ak ay dexi ñoll yu neex ca ña koy naan,
ak ay dexi lem yu sell. Te dañu fay am wépp xëti meññeef, boole kook njegëluk seen
Boroom. Moo ndax loolu niroo naak ña béel ca biir Safara te ñu di leen nàndale ndox muy
wañax muy daggate séeni butit ? Mukk yemuñu.
16. Am na ci ñoom ñu lay déglu . Bu ñu génne fi yaw rekk, tàmbalee wakaate di laaj ña am
xam-xam (Sahaba ya) naan leen : “Waaw moom lu mu waxati woon sax ? ” Ñooñee la Yàlla
fàtt seen xol ñu topp senn bànneex.
17. Ña gindiku ñoom dolli na leen njub, jox leen yombalal leen ragal Yàlla.
18. Ana lan la (yéefar ya di xaar ci baña jebbalu) ba bis penc ba faf ne jaseet ci seen kaw bett
leen ? Ndax màndargam yi dikk nañu. Te sax su xasee ba eksi ana lan la leen fàttaliku di
jariñati?
19. Xamal ne, amul jeneen Yàlla ju dul moom Yàlla, te nga jéggalu say bàkkaar, ak di
jéggalul jullit yu goor yeek yu jigéen yi. Yàlla xam na li ngeen di def lépp guddeek bëcëg.
20. Ña gëm ña ngay wax naan : “Cëy ! Bu aw saar wàccatiwoon ! ” Te fekk na saa suñu
wàccee aw saar wu leer nàññ te digal ca xare, da ngay daldi gis naaféq ya di la xool ni ñuy
xoole dee (ngir ragal). Li gën a yell ci ñoom moo di.
21. topp (jëf) ak wax ju yiw. Su, ndigal la xasee dugg, ñoom dey suñu dëggaloon (ndigalul
Yàlla) jëfe ko), mooy gën ci ñoom (fuuf).
22. Moo ndax, su ngeen dëddoo baña xare ji loolu du jur ak yàq ci suuf si ak ngeen di dog
séenug mbokk ?
23. Ñooñu la Yàlla di rëbb, tëx loo na leen te gumba loo na séenub gis. | coran-wolof.pdf |
page_417 | 417
24. Moo ndax ñoom dañu dul settantal Alxuraan ? Wala séeni xol moo tojul ?
25. Ña murtad weddi ginnaaw ba leen njub ga feeñee, Saytaane legna leen te di leen fàbbi.
26. Li ko waral moo di dañuy wax yéefar yi naan leen : “dananu leen topp ci yennati mbir”.
Te Yàlla xam na li ñuy nëbb.
27. Naka la séeni mbir di mujje su leen Malaaka ya jekkalee, di leen dóor ci kanam ak
ginnaaw ?
28. Li ko waral moo di dañuy topp luy waral xarabug Yàlla, tey bañ lépp luy ngëramal Yàlla.
Moom it mu daldi sippi séen jëf.
29. Moo ndax naaféq ya dañoo foog ne Yàlla du génne mbañeel gi ëmbul (Yonenta bi) mu ne
fàŋŋ ?
30. Bu Nu sooboon danga leen gis jàrr. Te danga leen xam ci séen màndarga ; danga leen man
a xam itam ci séen galeenu waxiin. Yàlla xam na séeni jëf.
31. Dananu leen natt ba baa nuy xam, ñay jihaad ci yéen ak muñkat ya, te it da nanu feeñal
séeni jëf (yu baax ak yu bon).
32. Ña daan weddi tey dumóoyu yoonu Yàlla te daan sonal Yonenta bi ginaaw (ba ñu xamee)
njub ga mu leer nàññ, manuñoo wàññi Yàlla dara. Te dana sippi seen jëf.
33. eey yéen ñi gëm ! Topp leen Yàlla tey topp Yonent bi, te bu leen di neenal séeni jëf.
34. Ña daan weddi tey dumóoyu yoonu Yàlla ba dee ca diy yéefar, Yàlla duleen jéggal.
35. Bu leen di doyadi tey woote maslaa te yéen a gën a kawe, Yàlla itam yéen la àndal, te it
séenug (peyug jëf) dara du ci wàññiku. | coran-wolof.pdf |
page_418 | 418
36. Dundug Àddina sii am po la ak i caaxaan ; bu ngeen gëmee te ragal Yàlla di wattandiku ,
Dina leen jox séenug pey te duleen laaj séeni alal.
37. Buleen ko Yàlla laajoon, kon dangeen di nay te kon dana génne seeni dëxëñ teg mbañeel
gi séen diggante .
38. Yéen a ngi nii ñu di leen woo ngir ngeen di joxey alal ci yoonu Yàlla. Am na ci yéen ñuy
nay a joxe. Te képp kuy nay a joxe boppam la koy def. Yàlla di ku woomal te yéen ay ñi
ñàkk. Te su ngeen dumóoyoo , Dana wuutal ñeneen nit ñu dul yéen, te du ñu mel ni yéen.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 48 : BOM GA
29 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Nun dey ubbil nanu la ubbi gu fes bir (jox la ndam) nga bom,
2. ci loolu Yàlla dana la jéggal, la jëkkoon ci say bàkkaar ak lay xala mujj, te it Dana matal ay
Xéewal ci yaw te itam dana gindi teg la ca kaw yoonam wu jub xocc wa ;
3. Yàlla dana la dimbali ndimbal (luy tax nga man a not say noon).
4. Moom (Yàlla) ki wàcce ag dal ci xoli jullit ñi ngir ñuy dolliku ngëm ci séen kaw ngëm ga.
Te nag Yàllaa moom xarekati asamaan yeek suuf si ; Yàlla Kuy xam la ku Xereñ la
5. (waral gi mu waral ci yéen xare) tax na ba dana tàbbal jullit ñu goor ñeek jullit ñu jigéen ñi
ci Àjjana yoo xam ne ay dex ñooy daw ci suufam te dañu fay béel, te it dana leen faral séeni
ñaawtéef loolu di texe gu mag ga fa Yàlla. | coran-wolof.pdf |
page_419 | 419
6. (ngir loolu it) dana mbugël naaféq yu, góor yeek yu jigéen yi, ak bokkaalekat yu goor yaak
yu jigéen yay njortu ci Yàlla. Ak itam ne waajalal na leen safara muy dëkkuwaay bu bon!
7. Yàllaa moom xarekati asamaan yeek suuf si ; Yàlla Boroom Kàttan la di Ku Xereñ.
8. Yónni nanu la ngaay seede (ci saw xeet), di béglekat (ci jullit ñi) di xuppekat (ci yéefar yi),
9. ngir ngeen gëm Yàlla akub Yonentam, te di ko màggal, te di ko weg, ak it ngir ngeen di ko
sàbbaal (kañ) subaak ngoon.
10. Ñay jaayanteek yow ña ngay jaayanteek Yàlla (“bay’atu ridwaan bil hudaybiyyati”) : loxo
Yàllaa ngi séeni yoxo (tegoonañook Yàlla loxo) . Képp ku ca xàcc, boppam la xàccal ; képp
ku matal kóllare ga mooy séqag Yàlla, Dana ko xalset a jox ag pey gu màgg.
11. Ña gannaawewoon te bokk ca araab yaa ngay wax naan : “Sunuy njaboot ak sunuy alal
ñooñu gàllankoor: jéggalul nu”. Ña ngay wax ci séeni làmmiñ lu nekkul ci seeni xol. Waxal
ne : “Ana kan moo leen man a fanqal dara ci Yàlla su bëggee natt ci yéen lor wala mu bëg nat
ci yéen njariñ ? Yàlla xàmmee na li ngeen di def.
12. Yéen kay (yéefar yi) dangeen a jortoon ne Yonenta bi ak jullit ñi dunu déllusi ci séeni
njaboot . Loolu neexoon lool ci séeni xol ; ngeen daan njortu ay njortu yu ñaaw. Te it ngeen di
aw nit ñu toskare”.
13. Képp ku gëmul Yàlla ak Yonentam (na bir ne yéefar la)... te waajal na nu yéefar ya aw
safara wu tàng.
14. Yàllaa moom nguuruk asamaan yeek suuf si. Mooy jéggal ku ko soob tey mboogël ku ko
soob. Yàlla, ab Jéggëlaakoon la ab Jaglewaakoon la.
15. Ñay fuuyu (te bokk ci giiri araab yi) dana nuy wax, saa su ñu jëmee ca màng ga (alal ya
nu nangoo xaybar) ngir jël ko; “Naan leen bàyyi leen nu nu topp leen”. Danuy bëgg soppi
waxi Yàlli. Waxleen ne : “Dungeen nu topp: ndax loolu la Yàlla wax cag njaalbéen”. Dana nu
xalset wax (ñoom naaféq yi) naa : “Dangeen ñoo iñaane”. Li am kay moo di ne lim bu néew
bu bokk ca ñoom ñooy ña xam. | coran-wolof.pdf |
page_420 | 420
16. Waxal ñiy fuuyu ci araab yi ne leen : “Dees na leen woo jëme leen ci aw nit ñu am qadar
ju tar ñàng . Dingeen di xeex ak ñoom wala ñu jébbale seen bopp. Su ngeen toppee, ndigalul
Yàlla dana leen jox pey gu jekk, su ngeen lànkee nag kom ni ñu lànke woon cig njaalbéen,
Yàlla dana leen mbugël mu mitti”.
17. Bakkaarub baña xare du dal ci kaw gumba, du dal it ci kaw ku lompoñ (làggi) du dal it ci
kaw ku wopp. Te képp kuy topp Yàlla akub Yonentam, Dana ko tàbbal Àjjana joo xam ne ay
dex dana daw ci suufam. Képp ku lànk, Dana ko mbugal mbugal mu mitti.
18. Yàlla gërëm na jullit ñi jamono ja ñuy jaayanteek yaw ca ron garab ga. Xamoon na li nekk
ci seen biiri xol, mu daldi wàcce dal ci seen kaw, daldi leen yoole ak ubbi gu jige (yewenóo)
19. ak ay màng (alal) yu bari yu nu nangu) yu ñuy jël. Yàlla Borom Kàttan la di Ku Xereñ .
20. Yàlla dig na leen ay màng yu bari yu ngeen di nara jël, mu gaawe leen ci (ubbig xaybar)
gii te fegal na leen (ay yoxoy seeni noon), ak it ngir mu nekk kéemaan ci jullit ñi ak itam mu
gindi leen tek leen ca yoon wu jubb xocc wa ;
21. Ak yeneen yu ngeen manul a woon Yàlla peeg na ko, Yàlla man na lépp lu ne.
22. Te sax bu yéefar yi xeexoon ak yéen danuy daw ; te dunu am kenn ku ñuy wéeru
waxantumalaa ndimbal.
23. Mooy doxalinu Yàlla wi daan am na ka jekk. Te doxalinu Yàlla kenn du ko soppali.
24. Mooy ki leen fegaloon sen yoxo moo feg it seeni yoxo yéen ci ñoom ca biir xuru Màkka
wa (ba xarewooleen), ginnaaw ba mu leen joxee ndam ca kaw yéefar ya. Yàlla gis na la ngeen
doon def.
25. Ñoom ñoo di ña weddi woon te daan tere seen digganteek Jàkk ju ñu Wormaal ja dox it
seen digganteek fa ñuy rendee hadyu. Dogan ko nag jullit ñu góor ñaak jullit ñu jigéen ña fa
nekk te xamee wu leen ba manoon leen reyaale ca biir yéefar ya, te kon dey ñàkk xam dana
leen yóbbe bàkkaar... Waaye Yàlla mooy tàbbal ku ko soob ci Yërmaandeem. Waaye su
fekkoon ne yéefar yi dañoo beddiku dana leen mbugël mbugël mu mitti. | coran-wolof.pdf |
page_421 | 421
26. Ngir yéefar ya ëmbu nañu ag rëy, rëy goo xam ne réer moo ko laltaay... Yàlla moom
daldinay wàcce ag dal ci Yonentam ba (Muhammad) ak ca jullit ña (sahaaba ya), mu taqale
leen ak baatub ragal Yàlla (“Laa Ilaaha illa Laahu Muhammadu rasuulu Laahi”), te ñoo ko
gënoon a yayoo ci waa Màkka. Yàlla xam na lépp lu ne.
27. Yàlla dëggal na Yonentam ba géwénta ga ci dëgg : ci ne ko da ngeen dugg ca Al Masjid
Al Haraam ca Màkka bu soobee Yàlla, ngeen diy waay wóolu, ngeen di waay watu seen
kawar képp wala ngeen diy waay jempu seeni kawar, te du ngeen tiit. Yàlla xam na (ci
yéwénóo ga) (ay njariñ) yu ngeen xamul. Moo defaat leneen lu dul loolu ak ubbi gu jigeñ
(yoonóog Hudayba).
28. Moom moo yónni Yonentam ba (Muhammad) cig njub ak diiney dëgg (Islaam) ngir mu
am ndam ci kaw diine yépp. Yàlla doy na sëkk seede.
29. Muhammadu moo di Yonent Yàlla. Bi ña àndoon ak moom dañoo taroon ca kaw yéefar
ya, dañoo daan yëramante ci seen biir. Danga leen daan gis ñuy rukoo, di sujuud (julli), daan
sàkku ngënéelul Yàlla ak ngëramam. Seeni jë dafa daan am ay màndarga ngir jeexiitali sujuud
ga. Noone la nu leen melale ci tawraat. Ak ci injiil mu deme ni gàncax gu génn nekk baxaw,
daldi màgg ba baamuy dëgër, te dijj këndëng yéem lool baykat ya. (Te ni Yàlla taxawoo jullit
ña) ni lay merloo yéefar ya. Yàlla digna ñi gëm tey jëfe yiw ci ñoom, ag njégël ak pey gu
màgg.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 49 : DËKKUWAAY YA
18 - Laaya - Ginnaaw Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Eey yéen ñi gëm ! Bu leen di jiitu Yàllaa kub Yonentaam. Te ngeen ragal Yàlla di ko
watandiku. Ndax Yàlla ku dégg la kuy xam la. | coran-wolof.pdf |
page_422 | 422
2. Eey yéen ñi gëm! Bu leen di yékkati seen kàddu ci kaw kàddug Yonenta bi, bu leen koy
jollmbeeru ay wax, kon ni ngeen di jooruwantee bu (ngeen ko defee), yéen nangay sippi seeni
jëf te yëguleen ko.
3. Ñay suufeel seeni kàddu ci Yonenta bi ñooñee la Yàlla nattu seen xol (fekk ko mu jooy jëm
ci ragal Yàlla). Dana ñu am njégël ak pey gu màgg.
4. Ña lay woo (yaw Muhammad) di ko jooru di ko jéllóo ci ginnaaw dëkuwaay yi , li ëpp ci
ñoom doonu ñu ñu ami xel di ca xalaat.
5. Su fekkoon ne dañuy muñ ba baa ngeen génn ci ñoom, mooy gën ci ñoom. Yàlla
Jégëlewaakoon la, Jaglewaakoon la.
6. Eey yéen ñi gëm ! Bu leen ab saay-saay indiley xibaar, na ngeen ko leerlu ndax amaana mu
tax ngeen dal ci gawu nit ngir am lënt su ko defee ngeen mujj di ko réccu.
7. Xam leen ne Yonent Yàlla baa ngi ci seen biir. Su fekkoon ne dana leen faral a topp ci mbir
yu bari, kon dangeen am coono. Waaye Yàlla moo leen sopploo ngëm taaral ko ci seen xol
moo leen bañloo it kéefër, ak ug caay-caay ak ug moy Yàlla. Ñoom ñooñee ñoo di gaay ñu
jub ña,
8. mooy ngëneel lu bawoo fa Yàlla di xéewël. Yàlla Ku Xam la ku Xereñ la.
9. Su ñaari kuréel ci jullit ñi di xeexoo, na ngeen yéwénal seeni diggante. Su fekkee ne benn
ba moo jalgati tooñ ba ca des, na ngeen xeex ak bay tooñ, ba baa muy dellu ci ndigalul Yàlla.
Bu, delloo ci ndigal nag, na ngeen leen jubale te ngeen maandu Yàlla safoona ñu maandu ña.
10. Way gëm ña ay mbokk la ñu. Na ngeen di yéwénal seen digganteek seen mbokk, te ngeen
ragal Yàlla, ndax amaana yëramees leen.
11. Eey yéen ñi gëm ! Bu benn nit di faral a reetaan (yéjji) beneen nit : ndax amaana ña ñuy
reetaan gën ñay reetaane. Bu ku góor di def bu ku jigéen it di def. Bu leen di saagaante. Bu
leen di safaaney tur, turu caay-caay yellut ci ku gëm. (te ña koy def) te tuubuñu ko réccu ko...
Ñoom ñoo di tooñkat ya. | coran-wolof.pdf |
page_423 | 423
12. Eey yéen ñi gëm! Teetleen (moytu) njortu yu bari ndax yenn njortu yi bàkkaar la. Buleen
di yëdóonte ; buleen di jëwante. Moo ndax kenn ci yéen bëgg naa lekk yàppu mbokkam mu
dée ? Bëgguleen ko kay. Kon nag nangeen ragal Yàlla di ko watandiku. Yàlla kuy
Nanguwaakoonu tuub la, Jaglewaakoon la.
13. Eey yéen nit ñi ! Noo leen bind ci góor ak jigéen, def Nanu leen ngeen di ay giir ak i xeet,
ngir ngeen xamante. Waaye ki gën a tedd ci yéen, fa Yàlla, moo di ki gën a ragal Yàlla ci
yéen. Yàlla de Ku xam la Ku xàmmee la.
14. Araab yi neenañu : “Gëm nanu”. Waxal ne : “Gëmaguleen . Waaye nañu wax ne : jébbale
nanu sunu bopp, te sax ngëm ga duggagul seeni xol batey. Waaye su ngeen toppee Yàllaakub
Yonentam, seen jëf jooju tus du leen ci moy”. Yàlla Jegëlaakoon la ab Jaglewaakoon la.
15. Jullit ñi tigi ñooy ña gëm Yàlla akub Yonentam, te duñu ca dengi-dengi benn yoon te
ñooy xare ci seen alal ak ci seeni bakkan ci yoonu Yàlla. Ñooñee ñoo di ñu dëggu ña (ca la ñu
wax ñoom ne gëm nañu).
16. Waxal ne : “Ndax dangeen bëgg jàngal Yàlla seen diine, te Yàlla moom xam na li nekk ci
biir asamaan yeek suuf si ? ” Yàlla Xamaakoon la ci lépp lu ne.
17. Ña nga lay caakaayoo seenug dugg ci Lislaam. Nee leen : “ Bu leen caakaayo ci seenug
tàbbi ci (diine Islaam). Yàlla kay moo ame ndam li moom mi leen xéewale gindi leen jëme
leen ci ngëm , ndegam ñu dëggu ngeen”.
18. Yàlla xam na Mbóotum asamaan yeek suuf si, te Yàlla nag Kuy gis la li ngeen di def.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 50 : QAAF
45 - Laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi. | coran-wolof.pdf |
page_424 | 424
1. Qaaf. Ak ci Alxuraan ju tedd ji ( laay giñ) !
2. Waaye dañoo yéemu ba ñu amee waaraatekat bu bokk ci ñom ; digël leen yéefar ya di wax
naan : “Lii dey mbir mu yéeme la”.
3. Ana ! Luy xew bu ñu deewee ba doon suuf...? Moo ndaw dellu guy sori waay ” !
4. (Man Yàlla) Xam na a li suuf si di lekk ci ñoom ; te it Téere bu sàmmu baa ngi fi Nun
(“Allawhul Mahfuuz”).
5. Ñoom weddi nañu dëgg ca waxtu wa mu dikëlee : ñoo nga ca mbirumu walayaange.
6. Moo ndax ñoom dañu téenul xool asamaan si leen tiim, ci melo wi Nu ko tabaxe taaral ko
(ak i biddiw) ; te amul benn bënn-bënn ?
7. (Ak it Ñuy settantal) suuf si, ni Nu ko tàllale dott ca biir tundi doj saxal ca wépp xeetu
gàncax wu naat te taaru.
8. mu di am njis ak ug fàttali ñeel bépp jaam buy sàkku dellu ca Boroomam.
9. Wàcce Nanu ndox mu barkeel mu bawoo asamaan, ñu daldi cay saxal ay tooli dër ak mbay
yu ñuy góob (di ko dénc),
10. tàndarma yu gudd am cëgg yu rankaloo (menn gàcc),
11. muy wërsëgu jaam ñi. Ci ndox la Nuy dekkale suuf naatal ko. Noonu it la dekkiwaat ga di
deme.
12. Ca la leen jiitu woon, nitu Nooh , ak waa Rasi ak waa Samuud weddiwoon nañu,
13. ak waa Aad ak Firawna ak mbokki Lóot, | coran-wolof.pdf |
page_425 | 425
14. ak waa Aykata ak nitu Tubba’a. Ñépp weddiwoon Yonent ya. Samag tëkku dal leen (di
mbugël).
15. Nga ne ma lan ? Nun Yàlla danoo sonn ca bind gu jëkk ga ? Ñii kay ñi ngi cim lënt ci
mbirum dekkiwaat (ku sos dekkil jaaxalu ko).
16. Nun Yàlla Noo sàkk nit bind ko te it xam Nanu liy jax-jaxi ci am xolam te sax Nun Noo
ko gën a jegeñ buum giy téye ab xol
17. ngir ñaari way joqalante yaa ngay joqalante, tey fuglu ndeyjoor ak càmmoñ.
18. Amul jenn wax ju muy àddu lu dul ne Raqiib ak Atiid ña nga ko tiim (ñiy bind jëfi nit ñi) .
19. Sukraatus ndee aksi na ci ñoom tigi : “Loolu moo di li nga daan weddi”.
20. Bu nu wolee Bufta bi : Loolu moo di bisub Tëkóo ba.
21. Bakkan bu nekk dikk ànd ak ku koy wommat ak ku koy seede.
22. “Lii lépp danga ko sàgganewoon. Bis niki tey, wuññi Nanu kiiraay li nekkoon ci say gët ;
tey jii am nga gis bu xóot.
23. Ka muy lëkóol ma ngay wax naan : “Kii mooy sama àndandoo bi ma dul tàggóolati”.
24. “Yéen ñaar, sànni leen ca safara weddiwaakoon ya daan féttérlu,
25. ña daan tere aw yiw, te daan jalgati, daan sikki-sàkka,
26. ka daan jéem a woote jeneen Yàlla di ko booleek Yàlla. Sànni leen ko ci mbugal mu tar
ma”.
27. Nekkaaleem ja (Saytaane) ngay wax naan : “sama Boroom, man dey bewloowuma ko ;
waaye moom dafa nekkoon ci ag réer gu tar”. | coran-wolof.pdf |
page_426 | 426
28. (Yàlla daldi ne leen) : “Bu leen fi xulóo ! Lii lépp waxoon naa leen ko.
29. Wax ja du sippiku fi man ; te it Duma tooñ benn jaam”.
30. Bu keroogee ba Nuy laaj Safara naan ko ; “Ndax fees nga ? ” Safara naan : “Dolli ma” ?
31. Nu waajal Àjjana way ragal ña Yàlla mu jigeñ loolu.
32. “Lii mooy li Nu leen daan dig , [mu ñeel] bépp delluwaakoon ci Boroomam tey sàmm
[daytalu Boroomam]
33. kuy ragal Yàlla Yërëmakoon bi ci kumpa, te ñëw ànd ak xol bu nangu ndigal.
34. Dugguleen ko ci jàmm ak tal”. Te loolu mooy sax ba fàww (Àjjana) !
35. Danañu fa am lépp lu leen soob. Te am Nanu ndollen.
36. aka bari ay xeet yu Nu faagaagaloon, ci ña leen fi jiituwoon, te ëppoon leen kàttan fuuf.
Réew mu nekk dem nañu fa, mu fees di rawe.
37. Ak fàttali nekk na ci biir loolu ñeel képp ku am ub xol, tey déglu booleek teewlu doon
seede.
38. Man Yàlla, Maa bind asamaan yeek suuf ak li nekk ci seen diggante diirub juróom-benni
fan, te Amuma ci benn coono.
39. Nangay muñ li ñuy wax : te nangay kañ di sàbbaal sa Boroom di ko sant balaa jant bi fenk
ak balaa muy so ;
40. guddi gi it dee ko sàbbaal, ak ci ginnaaw julli gu nekk | coran-wolof.pdf |
page_427 | 427
41. Yaw (Yonent) bi déglul , bu keroogee ba Wootekat ba (Israafiil) di wootee fu jige,
42. bis ba nga xam ne danañu dégg xaacu ga. Te bóobule Bis moo di bisub Dekkiwaat ba.
43. Nun Yàlla (Man Yàlla) Maay dundal di rey, te ci Man la lépp di mujj,
44. bu keroogee bis ba suuf si di focc ñuy génn gaaw lool. Loolu nag ag dajale la gu yomb ci
Nun.
45. Man Yàlla Maa gëna xam liñuy wax. Yaw nag bokkul ci sa wartéef nga di leen ga. Yaw
daal nangay fàttali, Alxuraan képp ku ragal Samab tëkku.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 51 : NGELAWI CALLMEER YA
60 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Maa ngi giñ ci ngelawi callmeer yay wasaare !
2. Ak ca niir yay ëmbu ndoxum taw !
3. Ak ci gaal yay daw ci kaw ndox !
4. Ak ca Malaaka yay séddale mbir yi (wërsëk, ak taw) !
5. (Maa ngi) giñ ne liñu leen di digu lu dëggu la. | coran-wolof.pdf |
page_428 | 428
6. Te it bisub Penc ba lu nekk la lu am la du jaas.
7. Ak ci asamaan si di borom mbub taar !
8. Yéen (yéefar yi) yéen a ngi ci ay wax yu féewóo.
9. (Wax joo xam ne) Képp kuy dumóoyu Alxuraan wax joojoo ko waral.
10. Fenkat ya durkat ya dee nañu,
11. ñangay nur ci seen lënt ma.
12. Ñangay laajati : “Kañ la bis Penc bay doon ? ”
13. Bis ba nga xam ne dees na leen ca fitnaal ca Safara (lakk leen) :
14. Ñu di leen wax naan : “Tokamtikuleen sànje bii ; lii nag mooy la ngeen daan yàkkamti”.
15. Ña ragaloon Yàlla ña nga ca biir Àjjana yu ànd ak bëti ndox yuy daw dawaan,
16. ña ngay jël la leen seen Boroom di jox. Ndax ñoom lu jiitu loolu dañu daan rafetal :
17. bu guddi jotaan, lu néew lañu ca daan nelaw,
18. bu njël masaana jot danuy jéggalu [seen Boroom] ;
19. seen alal it, daa nañu ci joxe ñiy yalwaan ak ñu ñàkk ña.
20. Ay kéemaan yuy taxa waaroo ngi ci suuf si ñeel ñu gëm Yàlla tigi ; | coran-wolof.pdf |
page_429 | 429
21. ak ci seeni jëmm (am nay kéemaan). Moo ndax dangeen dul gis ?
22. Seen wërsëg (taw) mi ngi ci asamaan si ak linu leen di dig.
23. Giiñ naa ci Boroom asamaan ak suuf ! Ne loolu dëgg la lu am la ni jibug seeni kàddu.
24. Moo ndax yaw waxtaanu ganu Ibraahiima yu tedd ya aksi na ci yaw ?
25. Ba ñu ko fekkee fa mu nekkoon ne ko : “Jàmm nga am ! ”, mu ne [leen] : “Jàmm rekk,
yéen dey xamuma leen”.
26. Daldi potoxlu giseek waa këram daldi indi aw sëllu wu duuf.
27. Daldi leen koy tegal ne leen... “Ndax dungeen lekk ? ”
28. Am tiit daldi ko roofu. Ñu ne ko : “Bul tiit”. Daldi koy xamal ne dana am doom ju bari
xam-xam.
29. soxnaam sa dikk ak i yuxu, di talaata boppam te naan : “Màggat mu jaasir...
30. Nu ne : “Loolu la sa Boroom wax. Te moo di Ku Xereñ ki, di Ku Xam ki”.
31. Ne leen [Ibraahiima]: “Ana la doon seeni tank?”
32. Ñu ne ko : “Nun dey dañunoo yabal ca aw nit ñu di ay tooñkat ,
33. ngir nu jëbb ay doji ban yu nu tàngal ci seeni kaw,
34. Yàllaa ko tàmpe jagle ko defkati njaaxum ya”. | coran-wolof.pdf |
page_430 | 430
35. Rawale nanu génne képp ku fa doonoon jullit (Lóot ak ña gëm),
36. Waa genn kër doŋŋ fa doonoon ay jullit ñu wommatu gëm.
37. Nu bàyyi leen fa musël leen ñuy kéemaan gu ñeel képp kuy ragal mbugël mu tarma;
38. [Kéemaan it amoon na]: ci Muusaa ba nu ko yabalee ci Firawna, te joxoon ko ay firnde yu
leer nàññ.
39. [Firawna] ne doos-doosaaral dumóoyu daldi ne : “Kii ab njibarkat la wala mu di ab dof ! ”
40. Jël Nanu ko mook ay xarekatam, labal ko ca ndox ma, muy ku ñu yedd.
41. (Kéemaan it) nekk na ca waa Aad, ba Nu leen saddee ngelawul faagaagale
42. ngelaw loo xam ne bàyyiwul dara te lu mu rombu nappaaje na ko.
43. (Kéemaan it) nekk ca Samuuda, bu ñu leen waxe ne : “Xéewluleen ab diir ! ”
44. Ba nu moy seeni ndigal. Ag xaacu faagaagal leen ñuy xool.
45. Manatuñuwoon a jóg te amuñu kenn ku leen dimbali .
46. Nitu Nooh, it bu jëkk. Dañoo saay-saayoon.
47. Te asamaan, Nun Noo ko tabax ci Sunu Kàttan : te it Noo koy yàkkali.
48. Suuf si, It Noo ko lal. Ndaw ku man a maasale !
49. Mépp mbir lenn lu nekk wutal Nanu ko [tóolent]. Ngir ngeen man caa fàttalikoo ? | coran-wolof.pdf |
page_431 | 431
50. “Fëx leen daw wuti seen Boroom. Man dey, ab waarekatam laa bu bir.
51. Te it bu leen jéema wut jeneen Yàlla. Man mii dey ab xuppekat laa bu bawoo fa moom,
buy leeral di biral”.
52. Noonu rekk la daan deme amul benn Yonent bu masa ñëw ci la leen jiitu tu du aw nitam
dañuy wax ne : “Ab njabarkat la walla ab dof la” !
53. moo ndax da ñu ko daan jottaleente ? Li am kay mooy dañoo bew rekk.
54. Nangaleen dumóoyu , kenn du la ca yedd:
55. Nangay fàttalee ; ndax fàttali danay jariñ ñi gëm.
56. Te binduma jinne ak nit lu dul ngir ñu jaamu Ma (moom rekk tax).
57. Bëgguma ci ñoom wërsëg; Bëgguma it ñu dima jox lekk.
58. Yàlla tigi, mooy Wërsëgalaakoon bi, mooy Boroom Kàttan gi dul yonjax.
59. Tooñkat ya am nañu seen wàlla wu ne weŋŋ: wu tollu ni wàlla seen gaa ya (ña leen jiitu
woon te tooñ) kon bu nu yàkkamti (dana agsi de)
60. Yéefër ya toskare dalna leen ci bis ba ñu leen daan tëkóo ! (bis Penc ba)
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 52 : TUUR
49 - Laaya - Laata Gàddaay ga
----------------------------------------------------------------------------- | coran-wolof.pdf |
page_432 | 432
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Maa ngi giiñ ci Tuur (tund) !
2. Ak ca Téere ba ñu bind
3. Ci ay xët yu ñu tasaare !
4. ak ca Néeg bu ñu dundal ba (nekk ca kaw asamaan) !
5. Ak ca Téeg mu ñu yëkati ma !
6. Ak ca géex ga nuy taal muy bérëxraji !
7. Giiñ naa ni : sa mbugalum Boroom du jaas luy rot la.
8. Kenn manu koo tee am.
9. Bis bi nga xam ne asamaan si dana yëngatu ànd ak am riir,
10. tund doj yi di dox.
11. Bu keroogee, weddikat danañu toskare,
12. ña daan nuur ci am po
13. bis bu ñu leen gëyti-gëytee rëgët leen jëme Safara :
14. Naan leen Safara si ngeen daan weddee ngi nii. | coran-wolof.pdf |
page_433 | 433
15. Waaw lii ak njabar la ? Am dangeena gisul bu baax ?
16. Xoyomleen ci biir ! Ngeen muñ ak ngeen ñàkk a muñ , ñoo ci yem képp : ci yéen ak lu
man a xew dangay jot peyug la ngeen daan jëf.
17. Ña ragaloon Yàlla ña nga ca biir Àjjana ya ak i xéewël,
18. ñangay xéewlóo la leen seen Boroom jox, te it fàggulna leen mbugalum Safara.
19. “Lekkleen te naan ndokkale, ngir la ngeen daan jëf,
20. ñangay sóonu ci ay lal yu ñu sësële”, te may Nanu leen ay soxna yu “huuru al iin” (am bët
jekk),
21. Ña gëmoon te seen sët topp leen ca ngëm googee, Dananu def seeni sët ñu dab leen. Te
duñu wàññi dara ci sen jëf, kenn ku nekk ay moom la mu sàkku.
22. Te Dananu leen jox ay foytéef ak yàpp lépp lu ñu cay soxla.
23. Danuñu cay joqlante ak i kopp ci lu àndul ak i caaxaan waxatumalaa sobe.
24. Dananu am xale yuy wër ci ñoom, yu melni pepp.
25. ku nekk jàkkaarlook moroomam tey laajante ;
26. Ñanga naan : “Nun dey ba nu nekkee Àddina danoo ragaloon [Yàlla] ;
27. Yàlla daldi nuy baaxe fegal nu mbugalum Samuum.
28. Nun dey bu jëkk, ca Àddina danu ko daan woo di ko ñaan. Moom Yàlla, moo di Aji-baax
ji , di Jaglewaakoon bi yërmaandeem”. | coran-wolof.pdf |
page_434 | 434
29. Fàttalikul sa xéewali Boroom tax na ba doonoo buxaaba waxantumalaa ab dof ;
30. Walla ñuy wax naan : “Kii waykat la ! Leegi tey mu dee jeexal”.
31. Waxal ne: “Xaarleen ! Man itam Maa ngi ànd ak ànd ag yéen di xaar”.
32. Moo ndax ñoom seeni xol mooleen di digal ? Am dañoo di aw nit ñu faku ?
33. Walla dañuy wax naan (Muhammad) : “Moo fent Alxuraan ? ” Li am kay moo di ne...
dañoo gëmul.
34. Su fekkee ne, liñuy wax ngi ci ñoom, nanu indi lu melni Alxuraan.
35. Waaw ñoom ndax dañu leen sos bind leen wala ñoom ñooy binde di sos ?
36. Walla ñoom ñoo bind asamaan yeek suuf si ? Li am kay moo di ne ñoom wóoluwuñu.
37. Moo ndax ñoom dañoo am sa ndàmbi Boroom ? Walla ñoom ñooy dogal ?
38. Walla ñoom dañoo am ab raas bu ñuy (yéege asamaan di déglu) ? Su fekkee loolu am na
ka leen daan yëdujil na indi ay lay yu leer kon !
39. Walla book Yàlla moom moo am ay doom yu jigéen, yéen ngeen am yu góor ? (mukk)
40. Moo ndax dangeen leen di laaj ag pey, te ñoom nu diis gann ak i bor ?
41. Walla ñoom ñoo ame Mbóot yi di ko bind ?
42. Wala ñoom dañoo am ay pexe ? Te kat pexe yépp ña ko def lay raas. | coran-wolof.pdf |
page_435 | 435
43. Walla ñoom dañoo am jeneen Yàlla ju dul Yàlla ? (Mukk) Tuddnaa Sellam ga soree na
lool ak liñu koy bokkaale !
44. Su ñu gIisaan mbugël sax muy wàcce asamaan, dañu naan : “Niir yu dajaloo la”.
45. Bàyyileen , ba ñu dajeek bis ba ñu leen di mbugël,
46. bu keroogee seen pexe duleen jariñ dara, te kenn duleen dimbali.
47. Te kat tooñkat ya ñoom danañu am mbugël mu yées lolu. Waaye li ëpp ci ñoom duñu
xam.
48. Nangay muñ li sa Boroom di dogal. Doo raw sunuy gët (Nun Yàlla). Te ne ngay sàbbaal
sa Boroom di ko sant saa soo jógee ;
49. Nangay sàbbaal it timis ak fajar (fa biddiw yi feqe ak fa muy sooxe).
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 53 : BIDDIW BA
62 - Laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Maa ngi giñ ci biddiwub (dëlóoñ ba) !
2. (Ci ni) seen àndandoo ji (Muhammad) réerul te it juumul
3. te itam du àddu mukk ci bànneex ; | coran-wolof.pdf |
page_436 | 436
4. du lenn lu dul ak soloo gu ñu koy soloo.
5. [Jibriil] boroom kàttan gu tar ga moo ko jàngal,
6. mu di ku taaru te yemoo,
7. te moom ma nga ca déeléy asamaan ya gën a kawe (guddig rañaan ga).
8. Daldi nay jegeñ ba faf yoore,
9. Moo ngi jege woon ni ñaari xocci xala, walla sax mu gën a jigeñ loolu.
10. (Foofee) la Yàlla soloo jaamam la mu ko soloo.
11. Xol ba weddiwul la mu gis.
12. Moo ndax yéen dangeen di weranteek moom ca la mu gisoon ?
13. Moo ne gisoon na ko de, ca geneen wàcc,
14. kerook rañaan ma fa “Sidratu Al Muntahaa”,
15. foofee la jannatu “al Maawaa” nekk :
16. la koy muur muur na ko (di lalub wurus).
17. Da koo gis dëgg bët ya jéllul jaawalewul.
18. Gis tigi ca kéemtaani Boroomam ya gën a màgg. | coran-wolof.pdf |
page_437 | 437
19. Waaw xërëmu Laata ak Uzzaa lu ñu leen di niru,
20. ak Manaat xërëm ba ca des, te ñetteel leen ?
21. Moo ndax yéen a am doom yu góor moom Yàlla mu am ay jigéen ?
22. (Xam ngeen) ne woowu séddale yéen jubul de !
23. Loolu ay tur la doŋŋ yu ngeen di tudd (xërëm ya), yéen ak seeni baay. Seen njortu rekk la
ñu topp waaye yayoowunu jaamu. Topp it seen bànneex, looloo tax njub dikk bawoo fa seen
Boroom.
24. Walla book nit moom limu mébét da koy daldi am ?
25. Yàllaa moom àddinaak àllaaxira.
26. Aka bari Malaaka yu nekk ca asamaan ya te seenug ramu du jiñ dara, ndare ginnaaw bu
Yàlla joxee ndigal, mu jëm ci ku Ko soob te Mu gëram ko.
27. Ña nga xam ne da ñoo gëmul àllaaxira ñooy tudde Malaaka yi turi jigéen,
28. te ñoom amuñu ca benn xam-xam : seeni njortu rekk la ñuy topp, te njortu moom jotewul
dara ak dëgg.
29. dëdul, képp kuy dumóoyu Sunug fàttali te dundug àddina rekk ñor ko.
30. Foofu la seen xam-xam yem. Waaye sa Boroom Moo gën a xam ku réere aw yoonam
Moo gën a xam it ku gindiku.
31. Yàlla moom yi nekk ci asamaan yeek suuf si dana fay ña daan jëf jëf yu ñaaw kem la ñu
daan jëf, dana fay it ña daan rafetal seen jëf pey gu gën a rafet, | coran-wolof.pdf |
page_438 | 438
32. ña nga xam ne dañuy moytu bàkkaar yu mag ya ak ñawtéef. Te it moo gën a xam li nekk
ci yéen ngir moom Moo leen sose ci suuf def leen ngeen di ay liir ci seen biiri nday. Buleen di
tagg seen bopp; (moom Yàlla) Moo gën a xam ana kan moo ragal Yàlla.
33. Moo xanaa gisuloo ka dumóoyu fuuyu,
34. muy joxe tuuti faf ko bàyyi ?
35. Moo ndax dafa am xam-xamu Kumpa di ko gis ?
36. Walla book dafa xamul li nekk ca téerey Muusaa
37. ak Ibraahiima ma jottaloon lool
38. benn bakkan du gàddul bakkan bàkkaaram,
39. li wér daal, nit ku nekk jëfam lay añe ;
40. te la mu daan jëf, dana fés, bu bis pénc baa.
41. Te dees na ko ko fay ba mu mat sëkk,
42. te nag lépp, ngay jeexe, ca sa Boroom,
43. te moom Mooy reetaanloo di jooyloo,
44. te it moom Mooy rey mooy dekkal,
45. te moom Moo bind ñaari tóolent , yu di góor ak jigéen,
46. muy bawoo ci toq maniyu wu wàcci ci njurukaay | coran-wolof.pdf |
page_439 | 439
47. moom moo waral it sosuwaat ga dekkiwaat,
48. te moom Mooy woomalale.
49. Te mooy boroom biddiw ba Si’raa,
50. te moom Moo faagaagaloon waa Aad ñu jëkk ña,
51. ak waa Samuud, ba kenn desufa,
52. ak nitu Nooh ñu jëkk ña, ndax ñoom ñoo dàqoon tooñ te gënoon a bew,
53. noona la wëlbatee suuf sa këpp leen ko.
54. Muur leen ko.
55. Ana ban ci sa xéewali Boroom yi ngay werante ?
56. (Muhammad mii) ab xuppekat la ni Yonent ya ko jiitu woon :
57. bisub àtte ba jege na.
58. Kuddul Yàlla manul a tee mu am.
59. Moo ndax ! Ci waxtaan wii ngeen di béegraay ?
60. Di ci reetaan te jooyuleen ?
61. ngeen di nuur rekk ci càggante. | coran-wolof.pdf |
page_440 | 440
62. Sàbbaalleen Yàlla te ngeen jaamu Ko.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 54 : WEER WI
55 - Laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Waxtu wi jigesi na weer wi xar na (bis pénc ba).
2. Saa su ñu gisee keemaan, dañuy dumóoyu tey wax naan : “Lii ag njibar laati”.
3. weddi nañu topp nañu it seen bànneex, te mbir yépp a ngi ne roŋŋ
4. Te jot nañu ci ay xibaar lu leen man a jàjj ;
5. Ràññatle gu jotal . Waaye teewul ñuy sànku.
6. Nangeen leen dumóoyu. Bu keroogee ba wootekat ba di woote jëm ci mbir mu naqari,
7. ñuy jatt seeni gis ba, di génne ci bàmmeel yi dañuy melni ay soccent yu ñu tasaare,
8. sëggël seeni doq, jëm ca, wootekatu ba. Yéefër yaa nga naan : “Lii dey bis bu jafeñ la”.
9. Nitu Nooh, ña leen jiitu woon weddi woon nañu. Ñoom it weddi woon nañu sunub jaam
daldi wax ne: “Kii ab dof la ! ” daldi koy bàyyi. | coran-wolof.pdf |
page_441 | 441
10. mu woo Boroomam ñaan ko ne : “Man dey sonal nañu ma. Dimbalima”.
11. Nu daldi ubbi wunti asamaan si ci am ndox muy dottiku,
12. nu daldi ballal suuf ak ay bëti ndox. Ndox ya daldi gëndóo daj ci ndigal lu ñu natale.
13. Ñu toog ca kaw gaalam ga doon ay dénk ak i pont,
14. mu doon dawe ci sunug càmm : faye ko ko ngir ña weddi woon.
15. Bàyyi nañu ko, mu di [kéemaan]. Moo ndax kon duñu ca jàjju ?
16. Te naka lay deme Sama mbugël at Samay xuppaate ?
17. Yombal Nanu, Alxuraan ngir ñu fàttelikoo ca. Moo kon ndax kenn dana ci jàjjoo ?
18. Waa Aad weddi woon nañu. Waaye naka la mbugël ma deme woon ak xupp ga ma leen
defoon ?
19. Yabaloon nanu ca ñoom ngelaw lu ànd ak ub (sedd), ci bis bu tiis te mbugël ma faf
wàccatuleen ;
20. dadoon sempi nit ñi ni ay dàtti tàndarma di buure.
21. Naka mu Sama mbugël ak Samag xuppaate ?
22. Yombal Nanu Alxuraan ngir ñu fàttalikoo ca. Moo kon ndax kenn dana ca jàjjoo ?
23. Waa Samuud weddi woon nañu fàtteli ga? | coran-wolof.pdf |
page_442 | 442
24. Ñuy wax naan : “Jenn waay ni nun nu di ko topp ? Kon dey nu sànku te réer.
25. Moo ndax dañu koo coqate moom doŋŋ ci nun yónni ko ? Kii daal ab fentaakoon la, bu
yées”.
26. Xalset nañu xam bu ëllëgee, ana kan mooy fentaakoon bu yées ba.
27. yónni nanu ca ñoom naaga (gileem gu jigéen), muy sànje ci ñoom. Fugluleen te muñalleen
(Saalih).
28. Nanga xamle ne ndox ma dañu koy bokk séddóo ñook [giléem ga] ; duñu fa fekkante.
29. Ñu daldi woo seen àndandoo mu daldi koy rey.
30. Naka la Sama mbugël ak Sama xupp nekke (ci seen kaw) ?
31. Yabal nanu ca ñoom genn Xaacu, ñu mel poñiitum kuy ñag am ñax.
32. Yombal nanu, Alxuraan ngir ñu fàttaliku ca. Mo ndax kenn dana ca jàjjoo ?
33. Nitu Lóot weddi woon nañu lañu leen daan xuppe.
34. Yabal Nanu ca ñoom ngelawu callmeer (mu faagaagal leen), ba mu des njabootug Lóot
ñoom musël Nanu leen ca njël,
35. mudi xéewal gu bawoo ci Nun : noonu Lanuy faye képp kuy sant.
36. Daan na leen xupp ci Sunu mbugël. Waaye teewul ñu daan werante ci loolu.
37. Dañoo, sàkkoo saay-saaye ganam ña. Nu daldi fatt seen gët ne leen “Mosleen Sama
mbugël ak Samak xupp”. | coran-wolof.pdf |
page_443 | 443
38. Mu foog leen, suba teel, ak mbugël mu ñu dootul tàggool.
39. Mosleen Samak mbugël ak Samag xuppe.
40. Yombal Nanu Alxuraan ngir ñu fàttalikoo ca. Mo ndax kon kenn dana ca jàjjoo ?
41. Nitu Firawna ya ñoom it, xupp ga dikkaloon na leen.
42. Ñoom dañoo weddi faf sunu kàddu yépp. Nu daldi leen faagaagal, ak doole.
43. Seen yéefar yi ndax dañoo gën ñooña ? Walla dañu leen bindal ci téere yi ne mucc ngeen
?
44. Walla ñoom dañuy wax naan : “Nun ñépp nooy am ndam”.
45. Seen booloo gi dana tas , ñu ne wëqét daw wane ginnaaw.
46. Bis Pénc, ba la ñuy dajeeti, te bis Pénc moo gënatee mitti te tar.
47. Tooñkat ya ña nga ca, cànkute ak réer.
48. Bu keroogee ba ñu di leen diri ci seen xarkanam ca biir Safara, (naan leen) : “Mosleen
tokamti gu Safara”.
49. Noo bind lépp lu nekk cig natale,
50. amul sunu menn mbir [ndigal] ; [lu dul ne] dafay mel ni xefiinu bët.
51. Faagaagal Nanu, ay xeet yu mel ni yéen. Mo ndax kon kenn du fàttaliku jàjj ?
52. Te lépp lu ñu defoon bind Nanu ko ca téere ya, | coran-wolof.pdf |
page_444 | 444
53. lépp, lu ndaw ak lu mag, karmat nañu ko ca.
54. Ña ragal Yàlla ña nga ca àjjana yu am i dex,
55. ca kërug dëgg ga, fa Buur Bu am kàttan ba.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 55 : YËRAMAAKOON BI
78 - Laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Yërëmaakoon bi.
2. Moo jàngale Alxuraan (xamle ko).
3. Moo bind nit (sos ko).
4. Moo ko jàngal waxiin wu leer.
5. Jant beek weer wi ne rojj yemoo
6. garab yi ak ñax mi dañuy sujuud.
7. Moom moo kaweel asamaan. Teg ca ay nattukaayam màndaxe (balaas), | coran-wolof.pdf |
page_445 | 445
8. buleen di naxe mukk ci màndaxe natt :
9. Nangeen di natt cig maandute buleen njuuj-njaaj.
10. Moo tàllal, suuf ñiy dunde :
11. am na ay fuytéef, ak tàndarma yuy meññ,
12. ak ay fepp yu nekk ci mbaram, ak gàncax yuy gilli.
13. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
14. Moom moo bind nit ci ban bu tikk dëgër ;
15. te Moo bind jinne ci safara wuy bérëx wu amul saxaar;
16. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
17. Boroom ñaari Penku yi tey Boroom ñaari Sowo yi !
18. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
19. Moo dajale ñaari géej ya ;
20. def na aw dig ca seen diggante ba duñu jaxasoo.
21. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ? | coran-wolof.pdf |
page_446 | 446
22. Te ñaari [géej]: yooyu peme da ciy génne ak ganjar.
23. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
24. Moo moom gaal yiy tëmbu ci biir géej niki ay tundi doj ;
25. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
26. Képp kuy dund kaw [suuf] dana masa saay jeex,
27. Sa Jëmmi Boroom doŋŋ fiy des, moom miy boroom màgg gi ak teraanga.
28. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
29. Ñi nekk asamaan ak suuf sii ngi koy laaj aka Dagaan. Te moom bis bu nekk, Mi ngi ci
mbir.
30. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
31. Yéen nit ak jinne yi, danañu leen xalseta àtte
32. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
33. Eey yéen mbooleem jinne yi ak nit ñi ! Su ngeen manee lañbatu ci biir déeléy asamaan
yeek suuf si, lañbatuleen. Waaye du ngeen mana kër-këri mukk ba génn kiiraayal Yàlla.
34. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
35. Dees na leen xala sotti safara ak biteex, te kenn du leen dimbali.
36. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ? | coran-wolof.pdf |
page_447 | 447
37. Su asamaan si xottikoo ruy mel ni beteex.
38. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
39. Bu keroogee, nit ak jinne, kenn deesu ko laaj bàkkaaram.
40. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
41. Tooñkat ya dees na leen xàmmee ci seeni màndarga. Te deef na leen joñ boole seen bopp
ak seeni tànk.
42. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
43. Waaw-kay nag Safara sa tooñkat ya daan weddee ngi nii.
44. Ñangay wëndéelu diggante (Safara sa) ak ndox muy bax.
45. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
46. képp ku dëggël tey wagar taxawaay ba ca kanam Boroomam, dana am ñaari àjjana ;
47. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
48. Yu am car yu dëll meññ gacc.
49. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
50. Am na fa ñaari bëti ndox yuy daw-dawaan.
51. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ? | coran-wolof.pdf |
page_448 | 448
52. Nekk na ca biir ci xeetu fuytéef wu nekk ñaari wirgó
53. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
54. ñangay sóonu ci ay laltaay yu dëll yoo xam ne biir ga sooy la, te it meññatum ñaar dër ya
day yoore.
55. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
56. Ay Huur Al iin ñuy sajj seenub gis, ñoo xam ne nit walla jinne masu leen laal ñuy nekk ca
biir.
57. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
58. Dañuy [rafet ba] melni: wurus yaaquut walla marjaan.
59. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
60. Moo ndax lu rafet man naa am geneen pey guddul lu rafet (mukk du am) ?
61. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
62. Ci dër yooyu amaat na yeneen ñaari dër.
63. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
64. Ñu di ñaari dër yu naat lool nëtëx.
65. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ? | coran-wolof.pdf |
page_449 | 449
66. Nekk na ci seen biir ñaari bëti ndox yuy jol di fuur.
67. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
68. am na ci biiram ay fuytéef, ak i tàndarma, ak rummaan.
69. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
70. ay jigéen ñu yiw te rafet jekk, ñoo nekk ca biir.
71. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
72. jigéenu huur yu sax fa seen mbaar ya,
73. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
74. nit wala jinne masuta laal jigéen ñooñu.
75. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
76. Ña ngeen soonu ci ay ngegenaay yu nëtëx (wert) ak ay laltaay yu rafet.
77. Yéen nit ak jinne ana naka ngeen di man a weddee seen xeewali Boroom ?
78. Saw turu Boroom Baarkeel na, moom miy Boroom Màgg ak Teraanga ji !
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 56 : XEW-XEW BA | coran-wolof.pdf |
page_450 | 450
96 - Laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Saa su xew-xew ba tàbbee (bis pénc ba),
2. kenn dóotul weddeeti ag digëm.
3. Mooy daane (ñenn), di yëkëti (ñeneen).
4. Bu ñu gësëmee suuf si mu rëg-rëgi,
5. te moñoxo tundi doj yi mu ne tasar,
6. daldi doon pënd buy tasaaroo
7. ngeen dikk di ñatti kurél :
8. waa ndeyjoor – ana ñan ñooy waa ndeyjoor ?
9. Ak waa càmmoñ – ana ñan ñooy waa càmmoñ ?
10. Ak ña jiitu woon ci ndigal te ñooy jiitu ba fàww
11. Ñooñee ñooy ña gëna jigeñ Yàlla
12. ca biir Àjjanay xeewu ja, | coran-wolof.pdf |
page_451 | 451
13. lim bu takku ca ña jiitu woon,
14. ak lim bu néew ca ña mujjoon,
15. ci kaw ay lal yu ñu sadd [wurus ak peme],
16. dañu cay soonu jàkkaarloo.
17. Ay xale yu dootu ñu màggat ñooleen di liggéeyal di leen wër,
18. ci ay kopp, ak baraada ak i kaas: ci aw ñoll
19. te duñu miir dunu màndi ;
20. ak wépp xeetu fuytéef wu nu gëna xemmeem,
21. ak yàppu picc la nu ca gëna wunnéen.
22. Ak ay jigéen (huur al iin), yu jekk ya lool ay gët,
23. yu taaru ba mel ni wurusu peme.
24. ñu faye leen ko la ñu daan jëf.
25. Duñu fa dégg mukk ay waxi neen walla wax ju sew ;
26. lu dul dañuy wax rekk naan : “Jàmm nga am aa jàmm rekk! ”
27. Ak waa ndeyjoor ; ana ñan ñoo di waa ndeyjoor ?
28. [ñoom ñanga ca]: déem yu amul dég, | coran-wolof.pdf |
page_452 | 452
29. ak ci garabi banaana yu meññet ma rangaloo,
30. ak ci biir keppaar yu nu yiif yaatu
31. ak ci [wetu] ndox muy sottiku te tëa dakk,
32. ak ay fuytéef yu bari sakkan
33. du rag mukk te it kenn du ko tere,
34. ak ay laltaay yu yékkatiku,
35. Man Yàlla maa leen sàkk ñu ñeseŋ ñoom (huur al iin),
36. def Nanu leen ñu di ay xiig,
37. yu sopp lool seen jëkër, te maase ne rojj,
38. waa ndeyjoor leen moom,
39. ñuy mbooloo ma nu tànn ca ña jëkkóon,
40. ak mbooloo ma nu tànn ci ñu mujj,
41. Ak waa càmmoñ; ana ñan ñoo di waa càmmoñ ?
42. ña nga ca biir cóolóolul ndox may wañax,
43. ak ca ron kërug saxaar su ñuul kukk | coran-wolof.pdf |
page_453 | 453
44. seddul, neexul lewetul.
45. Ñoom ba ñuy dund ca àddina da ñu daan fuukarewu.
46. Dañoo nuuran ci bàkkaar ba gëna màgg mu di bokkaale Yàlla
47. dañu daan wax naan : “ Moo ndax bu nu faatoo ba def suuf ak i yax, dees nanu dekkilaat ?
48. nook sunuy baay ak i maam ?...”
49. Waxal ne : “Mbooleem ña jëkkoon ak ñu mujj ñi
50. dees na leen dajale ci féncóob bis bu ñu xam”.
51. Topp ginnaaw ba, yéen, ñi réeroon, te daan waddi (bis pénc ba),
52. dangeen di lekk ci garabuk Zaquum.
53. Ngeen di ca feesal seeni biir,
54. ngeen di fa naan ndox muy wañax teg ko ca,
55. ngeen di ca dëtëm ni giléem gu mar.
56. Ñam woowule ñu leen di teeroo, bu bis Pénc baa.
57. Nun noo leen sàkk bind leen. Ana lan moo tax manuleen a gëm dekkiwaat ?
58. Xanaa gisuleen maniyyu mi ngeen sotti : | coran-wolof.pdf |
page_454 | 454
59. yéen a koy bind: walla Nun (Yàlla) noo koy sos ?
60. Nun noo natt ag dee ci yéen dogal ko te kenn du ko man a fanq. Te it lottu nu
61. te wuutal leen ñeneen rey leen yéen, dekkilaat leen fu ngeen xamul.
62. Xam ngeen xéll ca bu jëkk na ka ngeen sosoo. Moo kon ndax dangeen dul fàttaliku ?
63. Xanaa gisuleen li ngeen di ruuj ?
64. Yéen yéen a koy bay ? walla Nun noo koy bay ?
65. Sunu neexoon, Nu fóomal ko. Ngeen ne tócc di wél-wéli di [yuxu]:
66. Te naan : “Danoo fees dell ak i bor !
67. amu nuy alal am nu tono”.
68. Xanaa gisuleen ndox mi ngeen di naan ?
69. Moo ndax yéen a koy wàccee ci niir yi ? walla Nun noo koy wàcce ?
70. Sunu neexoon, Nu sëccël ko mu wex xàtt ak xorom. Moo xanaa dungeen sant ?
71. Xanaa gisuleen Safara wi ngeen di taaloo ?
72. Moo ndax yéen a sos garab gi walla Nun noo ko sos sàkk ko ?
73. Def nanu ko mu di ag fàttali (ci safaraw ëllëg), di jumtukaay ci képp ku ko ittewoo. | coran-wolof.pdf |
page_455 | 455
74. Na ngay sàbbaal sa Boroom, bu Màgg bi !
75. Déet !... maa ngi giiñ ci wàccuwaayi biddiw yi.
76. Su ngeen xamoon lii, ngiiñ lu màgg la de.
77. Lii dey Alxuraan ju teddla,
78. ci biir Téere bu ñu ñoŋal
79. ñi laab rekk koy laal (ku laabul warukoo laal) ;
80. Mi ngi wàcci bawoo ca Yàlla Boroom àddina si.
81. Moo ndax ci waxtaan wii ngeen di weddi ?
82. Ak li leen Yàlla defal lépp fayewuleen ko lu dul di weddi Alxuraan ?
83. Bu ruuh gi génnee ba des ci bóli gi (kuy sukuraat),
84. te fekk na yéen a nga koy xool,
85. fekk na booba Nun Yàlla noo ko gëna jigeñ waaye du ngeen gis.
86. Bu ngeen, jortee ne ameeluleen Yàlla dara,
87. ana lan moo tax kon delloosiwuleen [ruuh ga], ndegam ñu dëggu ngeen ?
88. Su fekkee ne koo ku dafa jige woon (Yàlla), | coran-wolof.pdf |
page_456 | 456
89. dana (am) noflaay, ak àjjanay xéewël.
90. Su fekkee ne nag dafa bokk ci waa ndeyjoor,
91. dees na ko [teeroo]: “Jàmm ju” bawoo ca waa ndeyjoor.
92. Su fekkee ne nag dafa bokk ca ña daan weddi (dekkiwaat) tey ñu réer sànku,
93. des na ko teeroo ndox muy wañax,
94. ak xoyomu ca biir Safara.
95. Lii mooy dëgg tigi.
96. Na ngay sàbaal sa turu Boroom, bu Màgg bi !
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 57 : WEÑ GU ÑUUL
29 - Laaya - Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Ñi nekk ci biir asamaan yeek suuf si ñi ngi sàbbaal Yàlla miy boroom Kàttan gi, te di ku
Xereñ.
2. Mooy boroom nguurug asamaan yeek suuf. Mooy dundal mooy rey, te Man na lépp lu ne. | coran-wolof.pdf |
page_457 | 457
3. Mooy ki Jëkk mooy ki Mujj, mooy ki Fés mooy ki Nëbbu te moo Xam lépp lu ne.
4. Mooy ki bind asamaan yeek suuf si ci biir juróom-benni fann ba noppi Mu yemoo ca kaw
Gàngunaay ga (Aras); Xam na lépp luy dugg ci biir suuf ak lu caay génne, ak lépp luy wàcc
bawoo asamaan ak lu cay yéek, te Moom mi ngi and ak yéen fu ngeen man di nekk. Te Yàlla
kuy gis la li ngeen di def.
5. Mooy Boroom nguurug asamaan yeek suuf si . Te ca Yàlla la mbir yépp di mujj.
6. Mooy duggal guddi ci bëccëg te it mooy duggal bëccëg ci guddi, te Ku xam xéll la li nekk
ci dënn yi.
7. Gëmleen Yàlla ak ub Yonentam, te na ngeen di joxe ci alal ji mu leen wuutalal. Ñi gëm te
bokk ci yéen tey [joxe alal] danañu am ag pey gu màgg.
8. Ana lu leen dal ba munu leen gëm Yàlla, ak ub Yonentam mi ngi leen di woo ngir ngeen
gëm seen Boroom ? Te jël ci yéen ab dig bu diis ndegam gëm ngeen.
9. Moom mooy wàcce ay kàddu yu leer ca jaamam ba, ngir mu génne leen cig lëndëm tàbbal
leen cig leer; te Yàlla dey ku leen ñeewanti la, Jagléwaakoon la.
10. Ana lu leen dal ba munuleen joxe alal ci yoonu Yàlla, te Yàllaa moom ndono yi nekk ci
asamaan yeek suuf si ? Ña joxe seen alal lu jiitu (fathu Makkata) xare boole ca duñu yem ak
kenn ñoom dañuy am pey gu màgg ak daraja yu kawe... ëppëlee ko ña joxe ginnaaw xare be te
sax xare woon nañu . Ñoom ñépp, la Yàlla dig neexal bu duun, te Yàlla ku deñ-kumpa la ci li
ngeen di def.
11. Ana kan mooy nangoo lebal Yàlla bor bu rafet, Mu fulandikul ko ko, te it dana am ag pey
gu màgg.
12. (Bu keroog) (bis pénc baa) dangeen gis way gëm ña, leer ga dox seen diggante di jolli ci
kanam ak ndeyjoor ; (ñu naan leen) : “Bégleen tey : am ngeen ay àjjana yu dex ya di daw ci
suufam te dangeen fay béel”. Loolu mooy texe gu mag ga. | coran-wolof.pdf |
page_458 | 458
13. Bu keroogee ba naaféq yu góor yi ak naaféq yu jigéen yi, di wax ñi gëm naan leen :
“Xoolleen nu ndax nu man a niitu: ci seenug leer”. Ñu ne leen: “Delluleen ginnaaw, wutig
leer”. Daldi doxale seen diggante ñag boo xam ne biir ga yërmaande la (fareek ña gëm), biti
ba di mbugël (fareek naaféq ya)
14. “(Naaféq yaa ngay) woote naan xanaa àndunu woon ak yéen ? ” jullit ña ne. “Axakañ,
waaye yéen a fitnaal seen bopp, daan fexeel (ñi gëm) daan werante, faggu ba faf mbirum
Yàlla agsi saytaane nax leen.
15. Bis niki tey, kenn du jël ci yéen ag njotu kenn it du ko jëll ca ña weddi. Seenub saxuwaay
Safara moom ngeen mengóol: dootu leen tàggoo. Ndaw mujj gu bon !
16. Ndax jotul nag ci ñi gëm, seeni xol ragal buur jëm ci di fàttaliku Yàllu ak lépp lu wàcci
tey dëgg ? Te ñuy baña mel ni ña leen jiitu woon te Téere wàcci ca ñoom . Ba diir ba yàggee
seeni xol wow, ba faf la ëpp ca ñoom saay-saay lañu (génn topp).
17. Xamleen ne Yàllaay dundal suuf si ginnaaw ba mu dee. Leeralal Nanu leen, sunuy firnde
ngir ngeen jëfandikoo seeni xol jàjju waaru.
18. Saraxekat yu góor ak saraxekat yu jigéen ñiy lebal Yàlla bor bu rafet , dees na leen ko
fulal te danañu am ag pey gu màgg.
19. Ña gëm Yàlla ak Yonentam ñooñee ñooy ña dëggu tey seede fa seen Boroom. Am nañu
seenug pey ak seenug leer, yéefar yay weddi Sunuy firnde nag, ñoom ñoo di waa safara.
20. Xamleen ne dundug àddina am po la, ak i caaxaan, ak gànjar ak fuukareente, ak
ëppalantey alal ak i doom. Mu mel ni waame : wu dotti yéem lool yéefar yi, gàncax ga naat
seet seet mboq ; sooy mi yàqu. Te àllaxira, mbugël mu tar moo fa am, ak njégël gu bawoo fa
Yàlla ak ngëramam. Dundug àddina du lenn lu dul taar buy naje.
21. Dawleen jëkënte jëm ci njégëluk seen Boroom ak ca Àjjana joo xam ne yaatuwaayam
tollu na ni yaatuwaayu asamaan ak suuf, te dañu koy waajalal ñi gëm Yàlla ak Yonentam.
Loolu ngënéelul Yàllaa. Te Yàlla Mooy Boroom ngëneel lu màgg la.
22. Amul menn musiba muy dal ci kaw suuf si walla seen kaw jëmm yi, lu dul ne bind Nanu
ko ci ab Téere ba nu ko laata sàkk ; te loolu lu yomb Yàlla la, | coran-wolof.pdf |
page_459 | 459
23. ngir ngeen baña yoqat ñanki ci li leer, te it baña bokk ci damoo li mu leen jox. Yàlla
safoowul képp kuy damoowaakoon buy fuukare wu.
24. Ña nay tey digël nit ñi ñuy nay. Képp ku dumóoyu... Yàlla moom ku doyloo boppam la di
ku Yayoo cant.
25. Yónni Nanu sunuy Yonenta ci ay firnde yu leer, wàcce ay Téere boolekook ñoom ak i
balaas yu màndaxe, ngir nit ñi taxawal maandute. Wàcce Nanu weñ gu ñuul, mu am kàttan gu
tar, ak ay njariñ ñeel nit ñi, ak it ngir Yàlla xam, ana kan moo koy dimbalil ay Yonentam, ci
kumpa. Yàlla ku am doole la di Boroom Kàttan.
26. Yónni Nanu Nooh ak Ibraahiima te it def nanu Yonenta ga ci seeni sët ak Téere ba jox
nanu leen ko. Am na ci ñoom ñu gindiku, waaye li ëpp ci ñoom saay-saay lañu.
27. Nu daldi xentuloo sunuy Yonent seen mboor, xentuloo Iisaa domu Maryaama indil nanu
ko Injiil, te it def nanu ca biir xolu ña ko topp ak ñeewante ak yërmaande. Ak bero jigéen ña
ñoom ñoo ko fental seen bopp, Waaye farataalu nu ko ci ñoom. Li nu leen digël daal moo di
nañu sàkku ngëramul Yàlla. Te sax sàmmuñu ko ni mu ware. Ña bokk ca ñoom te gëm indil
Nanu leen seenug pey. Waaye lu bari ci ñoom ay saay-saay lañu.
28. Eey yéen ñi gëm ! Ragal-leen Yàlla te gëm Yonentam bi dana leen defal ñaari cokkoor yu
yërmande, danaleen defal it ak leer gu ngeen gindikoo, te it dinaleen jéggël, Yàlla
Jéggëlaakoon la Jaglewaakoon la.
29. Ñoñ Téere nañu xam ne manuñu dara ci ngënéelu Yàlla te it ngëneel ci loxo Yàlla la nekk
; Moo koy jox ku ko soob, te Yàlla moo di Boroom ngëneel lu màgg li.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 58 : DÀGGASANTE BA
22 - Laaya - Laata Gàddaay ga
----------------------------------------------------------------------------- | coran-wolof.pdf |
page_460 | 460
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Yàlla dégg na waxi jigéen ja doon dàggasanteek yaw ci mbirum jëkëram te doon joyal
njàmbatam ci Yàlla. Yàllaa ngi dégg seenuk wàqante yéen ñaar, Yàlla kuy dégg la kuy gis la.
2. Góor ñiy weddi seeni jabar seen pendali nday , taxul ñu mel mi seeni nday ci ñoom... seeni
nday ñoom ña leen juróon. Li ñuy wax lu ñaaw la di ay fen. Te Yàlla nag kuy bale la ab
Jéggalaakoon la.
3. Góor ñi nga xam ne dañoo woddi seeni jabar seeni pendali nday ba noppi bëgg caa dale
ginnaaw, ca la ñu waxoon, nanu goreel ab jaam balaa ñoo jonjoowaat loolu la ñu leen di jàjje.
Te Yàlla ku deñ-kumpa la ci li ngeen di def.
4. Su ko manul na woor ñaari weer yu tegaloo balaa ñuy jonjoowaat. Su ko manul, na leel
juróom-benn-fukki ndóol miskiin. Loolu nag, ngir ngeen gëm Yàlla ak ub Yonentam. Te
loolu mooy daytali Yàlla yi. Ña weddi nag ñoom danañu am mbugël mu mitti.
5. Ñay juuyook Yàlla ak ub Yonentam dees na leen toroxal kem niñu toroxale woon ña leen fi
jiitu woon. Te wàcce nanu ay firnde yu leer nàññ, yéefar yi am nañu mbugël mu and ak
toroxtaane,
6. bu keroog bis pénc baa ba Yàlla dékkal leen ñoom ñépp, dana leen xibaar la ñu jëfoon ndax
Yàlla moom takkoon na ko ñoom it ñu fàtte ko. Yàlla kuy seede la ci lépp lu ne.
7. Xanaa gisuloo Yàlla xam na li nekk ci asamaan yeek suuf si ? Amul fenn fu ñuy déeyoo
sekkare muy ñatt te du moom Yàlla moo leen ñeenteel, du caageen juróom te du ut moo leen
juróom-benneel, du lu gëna bari wala lu gëna néew loolu, lu dul ne mi ngi and ak ñoom fu ñu
man a nekk. Te, Dana leen xibaar, lépp lu ñu daan jëf, bu bis pénc baa, Yàlla ku xam lépp la.
8. Xanaa gisuloo ñañu tere woon (Yahuud ya) ? Ba noppi, ñoom ñu dellu di ko def, di déeyoo
ciy bàkkaar, ak ug nooneel ak moy Yonenta bi. Bu ñu dikkee fi yaw, nuyu la ak nuyoo boo
xam ne Yàlla nuyoo wu la ko, te ña ngay wax ci seen xol naan : “Lu tax Yàlla dinu mbugël ci
li nuy wax ? ” Bàyyi leen ak Safara, Danañu ca xoyomu. Ndaw mujj gu bon ! | coran-wolof.pdf |
page_461 | 461
9. eey yéen ñi gëm ! Su ngeen dee déeyooti, buleen di déeyoo mukk ci luy bàkkaar , walla ak
noonoo walla moy Yonenta bi, nangeen di déeyoo ci topp Yàlla ak ragal ko. Te nangeen ragal
Yàlla mi nga xam ne dees na leen pang yéen ñépp jëmleen ca moom ( bu bis pénc baa).
10. Déeyoo moom [liggéeyub] saytaane doŋŋ la ngir man a tiit loo ñi gëm. Te manuleen a lor
dara lu dul ci kàttanu Yàllu. Ñi gëm nañuy doyloo te wéeru ci Yàlla.
11. Eey yéen ñi gëm ! bu ñu leen waxee ne yaatleleen ci jataay yi : “Na ngeen daldi yaatal”,.
Kon dey Yàlla dana leen yaatalal Bu ñu leen waxee ne jógleen, nangeen daldi jóg (su ngeen
ko defee). Yàlla dana yékkatil ñi gëm te bokk ci yéen ak ña am xam-xam (ay daraja yu kawe).
Te Yàlla ku deñ-kumpa la ci li ngeen di def.
12. eey yéen ñi gëm ! Su ngeen di déeyook Yonenta bi, na ngeen ca jiital ab sarax : loolu moo
gën ci yéen te moo gën a sell. Su ngeen ko amul Yàlla moom Jéggëlaakoon la Jaglewaakoon
la !
13. Moo mbaa du dangeen ragal ñàkk ba tax du ngeen jiital sarax ? Su ngeen, ko deful Yàlla
baal leen, daldi leen dem taxawali julli, te di natt asaka, te nangeen di topp Yàlla ak ub
Yonentam. Yàlla Ku deñ-kumpa la ci li ngeen di def.
14. Xanaa gisuloo naaféq ya dem ànd ak ña Yàlla mere (Yahuud ya) ? Ñoom bokkuñu ci
yéen, bokkuñu it ci ñoom (Yahuud ya) ; te ña ngay giñ fen ci Yàlla, te xam ko xéll.
15. Yàlla waajalna leen mbugël mu tar. Ngir la ñu daan def ñaaw na.
16. Jàppe woon nañu seen ngiñ ya muy pakk, ñuy gàllankor yoonu Yàlla. Danañu am mbugël
muy toroxal.
17. Seen alal yeek, seen doom yi do leen jariñ manuleen fegal dara ci Yàlla. Ñoom ñoo di waa
safara te danu fay béel.
18. Bu keroogee ba Yàlla dekkal leen ñoom ñépp, su ku defee ñu di ko giiñël ni ñu leen daan
giiñale yéen, dañuy jortu ne ñi ngi ci dara. Te ñoom ay fenkat la ñu.
19. Saytaane man-manee na leen ba fàtteloo leen tudd Yàlla. Ñoo di kureelub Saytaane
ndaxam kureelu Saytaane ñooy ña yàqule tigi. | coran-wolof.pdf |
page_462 | 462
20. Ñay juuyook Yàlla ak ub Yonentam ñoom ñooy ña torox.
21. Yàlla bind na ne : “Tigi, Man, maak Samay Yonent nooy not”. Yàlla Ku bari doole la di
Ku bari kàttan.
22. Doo fekk mukk, aw nit ñu gëm Yàlla ak Bis bu mujj ba, ñuy soppanteek kuy juuyook
Yàlla ak ub Yonentam, doonte la sax dafay seen baay, walla muy seen doom, walla muy seen
mbokk walla ñu bokk giir. Ñooñu Yàlla def na ci seen biir xol ya ngëm dimbali leen ci bu
baax. Te dina leen tàbbal ay àjjana yu ay dex di daw ci suufam, ñu béel fa. Yàlla gëram na
leen ñoom it gëram nañu ko. Ñooñu ñoo di kurelub Yàlla. Te ndaxam moos kureelub Yàlla
ñooy am ndam.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 59 : MÀNGAAN GA
24 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Ñi nekk ci Asamaan yeek suuf si ñi ngi sàbbaal Yàlla, te moo di boroom kàttan gi, di Ku
xereñ ki.
2. Te mooy Yàlla moo génnee woon ña weddi te bokk ci, ñoñ Téere (Yahuudi Madiina), ci
seen kër ca njaalbeenuk màng ga (Jëm Saam). Jortuleen woon ne danañu génn, ñoom
(Yahudd ya it) jortoon nañu ne seeni tata dana leen aar. (Yàlla) daldi nay tàbbal tiitange ci
seen xol,. Ñu tàmbalee gental seen kër ya ci seeni yoxo, ak yoxoy jullit ñi. Xalamleen
(xalaat), yéen ñi am am njis mu leer.
3. Su Yàlla dogalul woon seenug génn (réew mi), kon dey Mu mbugël leen ci àddina ; te bu
àllaaxiraa it ñu am mbugëlum Safara. | coran-wolof.pdf |
page_463 | 463
4. Li ko waral moo di ne ñoom dañoo juuyoo woon ak Yàlla ak ub Yonentam. Te nag képp
kuy juuyook Yàlla... moom di boroom mbugël mu tar.
5. Tàndarma gu ngeen man a dog walla ngeen bàyyi ko mu taxaw, ci ndigalul Yàlla la ame ak
it ngir mu gàcceel saay-saay sa (Yahuud ya).
6. Li ngeen nangoo ci ñoom (alal) te xeexuleen Yàllaa ko baaxe ab Yonentam ; waaye nag
Yàlla mooy bal ay Yonentam ci kaw ku ko soob te Yàlla ku am kàttan la ci def lépp lu ne.
7. Alal ji ngeen nangoo ci dëkk-dëkkaan yi te xeexuleen, Yàllaa ko moom ak ub Yonentam,
ak mbokki jigeñaale, ak jirim yi, ak ndóol yi ak doxandeem yi, ( te loolu nag ngir mu baña
yem rek) ci diggante way woomal yi. Lépp lu leen Yonent bi jox jël-leen ko ; lépp lu mu leen
tere, bàyyileen ko ; te ngeen ragal Yàlla ndax Yàlla kat ku tar mbugël la.
8. [Bokk na ci ñi yayoo alal jooju] way ñakk ña gàddaayoon ñu génnee woon leen ca seen kër
ak seen alal, te doon sàkku ngëneel ci Yàlla ak ngëramam, te doon sàkku ndimbalu Yàlla ak
Ub Yonentam. Ñooña ñoo di ñu dëggal ña.
9. [Bokk na ci ñi yayoo alal jooju] ña dëkke woon réewum (Madiina), te gëmoon ba ñu leen
laataa fekk si, te soppoon lool ña gàddaay jëm si ci ñoom, iñaane wuñu leen dara, di jiital
aajoy ña gàddaay ci seen aajoy bopp, ak luñu ñàkk ñàkk. Képp ku mucc ci nay, baaxle na
fàww.
10. [Bokk na ci ñi yayoo alal jooju] ña dikk seen ginnaaw tey wax naan : “Yaw sunu Boroom,
jéggalnu, nook sunu mbokk yi ñu jiitu ci ngëm ; te bul bàyyi genn mbañeel ci sunuy xol jëm
ci ñi gëm. Yaw sunu Boroom, Kuy ñewenti nga Kuy Jaglewaakoon nga sa Yërmënde”.
11. Xanaa gisuloo ña naaféq ña ngay wax ak seeni mbokk ya weddi ci ñoñ Téere naan leen :
“Bu ñu leen génnee, dananu génn ànd ak yéen te dunu topp kenn ci lu leen di lor yéen ; te kuy
xex ak yéen, nun yéen la nuy jàppale”. Te Yàlla seede na ne ñoom ay fenkat la ñu.
12. Bu ñu leen génnee woon, ñoom duñu génn mukk di ànd ak ñoom ; bu ñu doon xeex it ,
dunu leen jàppale ; sax dañuy mujj daw ; te duñu am ndam.
13. Ñoom naaféq yi seen jëmm yii la ñu gën a ragal ci Yàlla. Ndax ñoom dañoo xamul. | coran-wolof.pdf |
page_464 | 464
14. Duñuy xeex ak yéen mukk (ñoom naaféq ya) lu dul biir dëkk yu ñu tata ci ginnaaw ay
ñag. Seenug noonoo ci seen biir lu tar la. Danga foog ne ñu ànd lañu, te seeni xol dañoo
féewoo. Li ko waral moo di ne dañoo amul ay xol di ko jariñoo.
15. danoo melni ñi leen jigeñ, te jiitu woon leen (Yéefëri Makka), mos nañu alkaande seen jëf
te danañu am mbugël mu tar ;
16. dafay melni rekk Saytaane ba muy wax ak nit naan ko : “Weddil”. Ba mu weddee, mu ne
ko : “Man kat deñ naa ci yaw ndax man damaa ragal Yàlla, miy Boroom àddina si”.
17. Su ko defee ñoom ñaar Safaraay doon seenug muj ñu béel fa. Loolu mooy peyug tooñkat
ya.
18. eey yéen ñi gëm ! Ragal-leen Yàlla. Bakkan bu nekk nay xool la muy jiital ngir ëllëg. Te
nangeen di ragal Yàlla, Yàlla dey ku deñ-kumpa la ci li ngeen di def.
19. Buleen def mukk ni gaa ña fàtte woon Yàlla ; Mu faf fàttiloo leen seen bopp ; ñooñee ñoo
di saay-saay si.
20. Waa Safara duñu yem ak waa Àjjana mukk. Ndax waa Àjjana ñoo di ña texe.
21. Sunu wàcce woon Alxuraan jii ci kaw aw doj, kon dey nga gis ko muy toroxlu daldi
moñoxoo ngir ragal Yàlla. Yooyu ay léeb la yu nuy saddal nit ñi ngir ñu man caa xalaate.
22. Moom mooy Yàlla ji nga xam ne. Amul jeneen Yàlla ju dul moom, Moo xam kumpa ak li
Feeñ. Mooy, Yëramaakoon bi, di Jaglewaakoon bi.
23. Moom Mooy, Yàlla ji nga xam ne. Amul jeneen Yàlla ju dul moom ; mooy Boroom bi, di
Ku Sell ki, di Jàmm ji, di Ku Wóor ki, di Ku Peek lépp, di Boroom Kàttan gi, di Ponkal mi, di
Ku Rëy ki. Tudd naa Sellam gi ! Soree na lool ak li ñu koy bokkaaleel.
24. Moom Mooy Yàlla, Bindkat biy sos, tey Melal. Mooy boroom tur yi gën a rafet.
Mbooleem li nekk ci asamaan yeek suuf si dañu koy sàbbaal di ko kañ. Moom moo di boroom
Kàttan gi, di Ku Xereñ ki. | coran-wolof.pdf |
page_465 | 465
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 60 : JIGÉEN JU ÑUY SEETLU JA
13 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Eey ñi gëm ! Buleen jàpp Samay noon ak seeni noon, ay xarit, ndax ñoom dañoo weddi
dëgg ga dikk ci yéen. Danañu génne Yonent bi ak yéen néey da ngeen a gëm, Yàlla. Su
fekkee ne dangeen a génn di xare ji ci yoonu Yàlla tey sàkku sama ngërëm, buleen rocciku
mukk di wut ci ñoom ay xarit, ndax Man xam naa li ngeen di nëbb ak li ngeen di feeñal ?
Képp ku ko def ci yéen na xam ne réere na yoon wu jub xocc wa.
2. Te suñu leen jekkoo, danañu leen rey saaga leen ; li ñu bëgg moo di ngeen weddi.
3. Te bu Bis Pénc baa seeni doom walla seeni mbokk dunuleen fa jariñ, [Yàlla] dana fa teqale
seen diggante, te Yàlla kuy Gis la li ngeen di def.
4. Am ngeen, royukaay wu rafet ci Ibraahiima ak ña àndoon ak moom, (fàttalikul) ba ñu
waxee seen nit ña ne leen : “Deñ nanu ci, yéen ak li ngeen di jaamu te du Yàlla. Weddi nanu
leen. Sunu digganteek yéen it, mbañeel ak ug noonoo moo fiy dox ba fàwwu, lu dul bu ngeen
gëmee Yàlla doŋŋ”. Ba mu des waxi Ibraahiima ak baayam ne ko : “Danaa la, jéggalul [Yàlla]
waaye amaluma la dara ci Yàlla”. “Yaw sunu Boroom, Yaw la nu doyloo te ci Yaw la nuy
delu. Te ci Yaw la lépp di Mujj.
5. Yaw sunu Boroom, bul nu def mukk [sànje] ci loxoy yéefar yi ; te nanga nu jéggal, Yaw,
yaa di Boroom Kàttan gi, di Ku Xereñ ki”
6. Ñoom am ngeen ci ñoom royuwaay wu rafet, mu ñeel képp ku yaakaar Yàlla ak Bis bu
mujj ba : képp ku dumóoyu nag... na xam ne Yàlla ku doyloo boppam Yayoowaakoonu cant
la. | coran-wolof.pdf |
page_466 | 466
7. Amaana bu Yàlla defee ci seen diggante ak ñi ngeen noonooloon ag bëggënte. Yàlla Ku
Man la te Yàlla Jéggëlaakoon Jaglewaakoon la.
8. Yàlla duleen tere ngeen di maslaa ak di laamisook ñi xeexul ak yéen ci seen diine te
génnewuñuleen seeni kër. Yàlla safoona way maandu yi.
9. Ñi leen Yàlla di tere kay ñooy ñiy xeex ak yéen ci diine, di leen génnee ci seeni kër walla
ña leen cay jàppale. Buleen xaritoo mukk ak ñoom képp kuy xaritook ñoom ñooy tooñkat yi.
10. Eey yéen ñi gëm ! Su leen jullit yu jigéen ñi digëloon ne da ñuy gàddaay, nangeen leen
seetlu nattu leen ; Yàllaa gën a xam seen dayob ngëm ; su ngeen xamee ne ay jullit la ñu,
buleen leen delloo ca Yéefër ya. Ndax daganatuñu ci yéefar yi, Yéefër yi it daganatuñu ci
ñoom. Te nangeen delloo alal ya. Aayul ci yéen ngeen denc leen soxna su ngeen joxee can.
Buleen maslaak Yéefër. Laajleen la ngeen joxe woon ñoom it nañu laaj la ñu joxe woon.
Loolu moo di àtteb Yàlla, Yàlla di àtte seen diggante Yàlla Ku Xam la Ku Xereñ la.
11. Su seeni soxna rëccee dem ca Yéefër ya yóbbaale can, su ngeen xareek ñoom ba nangu
seeni alal, nangeen daldi génneel ña ca seeni soxna dem kem lu tollu ni seeni can. Te nangeen
ragal Yàlla mi ngeen gëm.
12. Eey yaw Yonent bi ! Jigéen ñi gëm su ñu la dikkalee di jaayanteek yaw ci ne, dootuñu
bokkaaleek Yàlla dara, duñu sàcc, duñu njaaloo, duñu rey seeni doom, te duñu sos genn
njaaxum ci seeni tànk ak yoxo te dunu la moy ci wenn yiw, nanga jaayanteek ñoom, te nanga
leen jéggalul Yàlla. Te Yàlla moom, Jéggalakoon la Jaglewaakoon la.
13. Eey yéen ñi gëm ! Buleen di xaritook aw nit ñoo xam ne Yàlla da leen mere te dañoo
yoqat ci àllaaxira, ni Yéefër yi yoqate ci ñi nekk ci biir bàmmeel yi.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 61 : SÀPPE SI
14 - Laaya - Laata Gàdday ga
----------------------------------------------------------------------------- | coran-wolof.pdf |
page_467 | 467
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Ñi nekk ci asamaan yeek suuf si ña ngay sàbbaal Yàlla, te Moom moo di Boroom Kàttan
ga, di Ku Xereñ ka.
2. Eey yéen ñi gëm ! Ana lan moo tax ngeen di wax lu ngeen dul def ?
3. Wax ji ngeen di wax te du ngeen ko def ak jéppi gu rëy (la leen di jural ca Yàlla).
4. Yàlla safoona ñiy xeex ci yoonam wi def senn sàppe melni ñoom tabax bu ñu raax la ñu.
5. (Fàttalikul) Ba Muusaa waxee aw nitam ne leen : "Yéen samaw nit ! Ana lan moo tax ba
ngeen di ma lor te xam ngeen xell ne man mii Yonentub Yàlla laa ci yéen ? ” Bu ñu jengee,
Yàlla jengal seeni xol, te Yàlla du gindi mukk aw nit ñu di ay saay-saay.
6. (Fàttalikul it) Ba Iisaa doomu Maryaama waxee ne : “eey yéen waa giir Banii-Israayiil,
man mii Yonentub Yàlla laa ci yéen, may dëggal la ma jiitu woon, ca Tawraat, di bégale it, ci
Yonent buy dikk sama ginnaaw aw turam di “Ahmadu”. Waaye ba mu leen dikkale ak ay
firnde yu leer , dañoo wax ne : “Lii kat ag njibarla gu bir ne fàŋŋ”.
7. Ana kan moo gën a doon tooñkat kuy duural Yàlla ay fen, te ña nga koy woo jëme ko ci
Lislaam ? Yàlla dey du gindi aw nit ñu di ay tooñkat.
8. Ñoom dañoo bëgg fay leerug Yàlla ci seeni gimiñ, te Yàlla moom kuy mottali la ag leeram
doontele sax Yéefër yi dañuy bañ.
9. Moom moo yónni ab Yonentam ci njub ak diiney dëgg, ngir mu kawe mbooleem diine yi,
doonte la sax Yéefër yi dañuy bañ.
10. Eey yéen ñi gëm ! Moo ndax du ma leen tektal ci am njoló mu leen di musël ci mbugël
mu mitti ? | coran-wolof.pdf |
page_468 | 468
11. Dangeen di gëm Yàlla ak ub Yonentam tey xare ci yoonu Yàlla ak seeni alal ak seeni
bakkan, looloo gën ci yéen de, cëy bu ngeen xamoon !
12. kon dey dana leen jéggal seeni bàkkaar te it dana leen tàbbal ay Àjjana yu ay dex di daw
ci suufam, ak ay dëkkuwaay yu teey ci Àjjanay adan ? Loolu mooy texe gu mag ga
13. dana leen defal it yeneeni mbir yu ngeen bëgg : ndimbal [lu bawoo] fa Yàlla ak ndam lu
jige. Bégalal jullit ñi ci xibaar bu neex bi.
14. eey yéen ñi gëm ! Nangeen doon ay farandooy Yàlla, kem ni Iisaa doomu Maryaama
waxe woon taalibeem ya ne leen : “ Ana ñan ñooy doon samay farandoo yi jëm ci Yàlla ? ” –
Taalube ya ne ko : “Nun ñoo di farandoo ya jëm ca Yàlla”. Mu am Kureel ci Banii-Israayiila
bu gëm na, mu am it Kureel bu weddi. Nu daldi dooleel ña gëm ca kaw seeni noon, ñu daldi
am ndam.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 62 : ÀJJUMA
11 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Ñi nekk ci asamaan yeek suuf si ña ngay sàbbaal Yàlla, miy Buur, bu Sell, di Boroom
Kàttan, di Ku xereñ.
2. Moom mooy ki yónni ci araab yi ab Yonent bu bokk ci ñoom bu leen di jàngal ay Laayam,
di leen jàngal Alxuraan ak Sunna, te ñoom bu jëkkoon ña nga woon ci réer gu sore,
3. ak ci ñeneen ñoo xam ne dabaguñuleen. Te moom Yàlla Mooy boroom Kàttan, di Ku
Xereñ. | coran-wolof.pdf |
page_469 | 469
4. Loolu ngënéelul Yàlla la moo koy jox ku ko soob. Te Yàlla mooy boroom Ngënéel lu màgg
li.
5. Misaalum ñi ñu wàcceeloon Tawraat te jëfewunu ko ñi ngi melni mbaam mu sëfi téere.
Aka bon misaalum nit ñooñu nga xam ne dañoo weddi kàdduy Yàlla te Yàlla du gindi mukk
aw nit ñu di ay tooñkat.
6. Waxal ne : "Eey yéen Yahuud yi ! Su fekkee ne nii ngeen méngook Yàllaay, kon ñaan leen
dee, su fekkee ne dëggu ngeen”.
7. Dunu ko ñaan mukk ngir (la ñu jëf cik caay-caay). Yàlla ku Xamaakoon la tooñkat yi.
8. Waxal ne : “Dee gi ngeen di daw dana dajeek yéen. Ba noppi ñu delloo leen ca Yàlla mi
xam kumpaak li feeñ mu di leen xibaar la ngeen daan def”.
9. Eey yéen ñi gëm ! Saa suñu wootee ngir julli ci bisub Àjjuma, dawleen jëm ci tudd Yàlla te
nangeen fa ne ñukk njaay ma bàyyi ko. Looloo gën ci yéen de, cëy bu ngeen xamoon!
10. Su julli gi jeexee, na ngeen tasaaroo ci suuf si, tey sàkku ci xeewali Yàlla yi, te na ngeen
di tudd Yàlla lu bari ndax amaana ngeen baaxle.
11. Te saa su ñu gesee am njoló walla am po danuy buur jëm ca, bàyyi la nga ne saŋŋ taxaw.
Waxal ne: “La nekk fa Yàlla moo gën fuuf am po te moo gën it am njoló, te Yàlla moo di Gën
ji kuy wërsëgël”.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 63 : NAAFÉQ YA
11 - Laaya – Gannaaw Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi. | coran-wolof.pdf |
page_470 | 470
1. Su naaféq ya dikkee ci yaw danuy wax naan : “Noo ngi seede ne yaw Yonent Yàlla nga” ;
Yàlla xam na ne yaw ab Yonentam nga ; te Yàlla seede na ne naaféq ya ay fenkat la ñu.
2. Def nañu seeni ngiñ muy pakk ñuy gàllankoor ci yoonu Yàlla. Ñoom dey la ñuy def ñaaw
na !
3. (La ko def) moo di ne dañoo gëmoon, weddiwaat. Ñu fatt seeni xol, ba xamatuñu dara.
4. Saa soo leen gisee, seeni yaram ya dalay yéem ; bu ñuy wax it, fàww nga déglu leen.
Dañuy melni ay dénk yu ñu wéer fu yuuxu jibe ñu tiit. Ñoom ñooy noon ya tigi.
Moytandikuleen ! Yàlla dana leen faagaagal kem niñu dumóoyoo (yoonam).
5. Sunu leen waxee ne : “Kaayleen Yonent Yàlla bi jéggalul leen”, ñuy dag-dagali bopp,
dumóoyu tey rëy-rëylu.
6. Nga, jéggalul leen, ak nga ñàkk leen jéggalul ñoo yem : ndax Yàlla duleen jéggal mukk, te
Yàlla du gindi nit ñu di ay saay-saay.
7. Ñoom ñooy wax naan : “Buleen joxati dara ña nek ca Yonent ba, ba baa nuy xaddi”. Te
Yàllaa moom ndambi asamaan yeek suuf si, Waaye naaféq ya xamuñu.
8. Danañuy wax naan : “Sunu delloo Madiina, ña am doole danañu génne ña néew doole ”. Te
Yàlla rekk am doole mook ab Yonentam ak way gëm ña. Waaye naaféq ya xamuñu.
9. Eey yéen ñi gëm ! Bu leen seeni alal ak seeni doom fàbbi ci tudd Yàlla. Képp kuy def
loolu... (na xam ne) ñoom ñooy yàqule.
10. Te nangeen di joxe ci alal ji nu leen wërsëgël balaa dee di dikkël kenn ci yéen muy wax
naan : “Cëy sama Boroom ! muñal ma as ndiir : ndax ma man a saraxe ba bokk ca ñu yiw ñi”.
11. Te Yàlla moom du yeexe benn bakkan saasu ab digam agsee. Te Yàlla ku deñ-kumpa la ci
li ngeen di def. | coran-wolof.pdf |
page_471 | 471
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 64 : YÀQULE GU MAG GA
18 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Ñi nekk ci asamaan yeek suuf si ña ngay sàbbaal Yàlla. Mooy boroom nguur te Mooy
boroom cant. Te Moom man na Lépp.
2. Mooy ki leen bind. Am na ci yéen ay yéefar am it ci yéen ay jullit way gëm. Te Yàlla kuy
gis la li ngeen di def.
3. Bind na asamaan yeek suuf si ci dëgg mu tën seeni jëmm te rafetal na seeni jëm. Te ca
moom mooy Deluwaay ba.
4. Moom Yàlla xam na li nekk ci asamaan yeek suuf si, te it ma ngay xam li ngeen di nëbb ak
li ngeen di feeñal. Te Yàlla ku xam la li nekk ci dënn yi.
5. Moo xanaa xibaari yéefar ya jiitu woon da leen dikkalul, mosoon nañu musiba mu di peyug
seeni jëf ; te am nañu mbugël mu mitti.
6. la ko waral moo di ne seeni Yonent da leen daan dikkël ak ay firndeyu leer ñuy wax naan :
“Moo nit ñii ñoo ñuy gindee ? ” Daal di weddi dumóoyu Yàlla bàyyi leen te Yàlla ku doyloo
boppam la Yayoowaakoonu cant la.
7. Yéefër yi neena ñooy kenn duleen dekkal. Waxal ne : “Axakañ! Dees na leen dekkal ;
xibaar leen la ngeen jëfoon. Te loolu lu yomb la ci Yàlla”.
8. Gëmleen Yàlla ak ub Yonentam, ak leer gi nu wàcce [Alxuraan]. Te Yàlla kat ku deñ-
kumpa la ci li ngeen di def. | coran-wolof.pdf |
page_472 | 472
9. Te bu keroogee ba mu leen di Dajale, ca bisub daje ba bis boobee mooy bisub yàqule gu
mag ga (ca yéefar ya). (Waaye) képp ku gëm tey jëf yiw, Dana ko faral ay ñaaytéefam te dana
ko tàbbal Àjjana yu ay dex ñooy daw ci suufam, te dañu fay béel fàww. Loolu moo di texe gu
mag ga !
10. Yéefër yiy weddi Sunuy Laaya, ñooñu ñoo di waa Safara te danu fay béel. Ndaw
saxuwaay bu bon !
11. Amul menn musiba muy dal kenn lu dul ci ndigalul Yàlla. Képp ku gëm Yàlla, [Yàlla]
dana gindi xolam. Te Yàlla xam na lépp.
12. Nangeen di topp Yàlla te it na ngeen di topp Yonent bi suñu dumóoyoo... li ca war Sunub
Yonent mooy jottali rekk ba mu leer.
13. Yàlla, amul jeneen Yàlla ju dul moom ! Te ñi gëm na ñuy doyloo Yàlla.
14. eey yéen ñi gëm, am na ci seeni jabar ak seeni doom ñoo xam ne seeni noon la ñu.
Nangeen leen di moytu. (Waaye) su ngeen balee tey jéllale, Yàlla moom ab Jéggalaakoon la,
Jagléwaakoon la.
15. Seeni alal ak seeni doom sànje la ci yéen, (Waaye) la nekk fa Yàlla moo di pey gu màgg.
16. Nangeen di ragal Yàlla seen kem kàttan, dégluleen, te topp te joxe alal. Moo gën ci yéen
de. Képp ku mucc ci ag nay (na xam ne)... ñoo di ña baaxle.
17. Su ngeen lebalee Yàlla bor bu rafet, Dana leen ko fulal te it dana leen jéggal. Te Yàlla ab
Santaakoon la Ku lewet la.
18. Mooy aji Xam ji Kumpaak li feeñ, di boroom Kàttan, di aji Xereñ.
----------------------------------------------------------------------------- | coran-wolof.pdf |
page_473 | 473
Saar 65 : PASE
12 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Eey yaw Yonent bi ! Su ngeen di faseeti jigéen, na ngeen leen di fasee cig laab; te nangeen
di lim yidda ja ; nangeen ragal Yàlla seen Boroom. Te bu leen leen génnee, ci seeni néeg,
ñoom it bu ñu génn lu dul bu ñu defee ñaawtéef wu bir. Loolu mooy daytali Yàlla. Te képp ku
jàll ci daytali Yàlla, tooñ na boppam. Te xamuloo baxam Yàlla dana àttewaat meneen mbir
am déet !
2. Su yidda ja matee, Téyeleen ci njekk, walla ngeen yewwileen ci njekk ; te nangeen ko
seedeloo ñaari way maandu ci yéen. Te seede sa na Yàlla rekk tax. Loolu la nu leen cay dénk
képp ku gëm Yàlla ak bis bu mujj ba. Ak képp kuy ragal Yàlla, dana ko defal génnuwaay bu
rafet (tajfël),
3. te dana koy wërsëgale fu mu foogewul. Képp kuy doyloo Yàlla, Yàlla dana ko doy. Yàlla
Dana jot mbiram, te Yàlla defal na lu nekk ab dayo.
4. Jigéen ñi mbaragatul, ñoom seen yidda ñetti weer lay doon. Ak ñi mbaragagul. Ñi ëmbu
doom, seen yidda mi ngi yem ca ba ñu imbee seen ëmb. Te képp kuy ragal Yàlla, Dana ko
defal ak yombal ciy mbiram.
5. Loolu moo di ndigëlul Yàlla li mu wàcce ci yéen. Te képp kuy ragal Yàlla, dana ko jéggal
ay ñaawtéefam jox ko pey gu màgg.
6. Nangeen di dëkkël jigéen ñi ca fa ngeen dëkk yéen, ca nangeen ko mane. Buleen leen
bunduxataal ngir xatal leen. Su fekkee ne dañoo ëmb, na ngeen leen di dundal ba baa ñuy
imbi. Suñu, leen nàmpalalee seen doom, nangeen ko fay. Nangeen diisoo ci njekk. Su ngeen
ca juuyoo, kon, na ko keneen nàmpal.
7. Ku am alal na joxee na mu woomale ; ku amul alal it na joxee ci kem na ko Yàlla
wërsëgële. Yàlla du ga kenn ci lu mu manul, Yàlla dana def yombal ci ginnaaw ag jafe. | coran-wolof.pdf |
page_474 | 474
8. Aka bari ay dëkk yu moyoon seen ndigëlu boroom ak i Yonentam ! Nu nattu leen nattu bu
tar, mbugal leen mbugal mu mitti.
9. Mosnañu musibam seeni mbir. Ñu mujj yàqule.
10. Yàlla waajal na leen mbugël mu tar. Kon book ragal-leen Yàlla, yéen woroom xel yi, natt
gëm. Yàlla wàcce na ci yéen ag fàttali,
11. ab Yonent buy jàng ci yéen Laayay Yàlla mu leer nàññ, ngir mu génne ñi gëm tey jëfe yiw
cig lëndëm jëme leen ci leer. Képp ku gëm Yàlla tey jëfe yiw, (Yàlla) dana ko tàbbal Àjjana
joo xam ne ay dex ñooy daw ci suufam, ñu béel fa Yàlla may ko fa xéewal gu jekk.
12. Moom Yàlla mi bind juróom-ñaari asamaan ak suuf yu na toll. Ay ndigalam di wàcci ci
seen diggante, loolu lépp ngir ngeen xam ne Yàlla man na lépp lu ne te it peek na lépp lu ne ci
xam-xam.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 66 : ARAAMAL GA
12 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Éy yaw Yonent bi ! Ana lu tax, ngay araamal lu la Yàlla daganalal, nga di ca sàkku ngëram
loo say soxna ? (Waaye) Yàlla moom Jéggalaakoon la, Jagléwaakoon la.
2. Yàlla fartal na ci yéen, daganal seeni ngiñ. Yàlla di seen Boroom ; te Ku Xam la Ku Xereñ
la . | coran-wolof.pdf |
page_475 | 475
3. Ba Yonent bi joxee sekkare lennat ci soxnaam ba ñu ko tasaaree te Yàlla wuññil ko lenn la,
dëddu leneen la. Ba mu ko xibaare soxna sa mu ne ko : “ku la ko xibaar ? ” Mu ne ko : “Yàlla
mi Xam, te deñ Kumpa ci lépp mooma ko xibaar”.
4. Yéen ñaari soxna yi su ngeen tuubee (moo gën) ndax seeni xol jeng na. Su ngeen takktoo
(Yonent bi), Yàlla farnaak moom, ak Jibriil ak jullit ñu yiw ñi, ak Malaaka yi di ko dimbali.
5. Te itam su leen fasee, Boroomam dana ko jox ay soxna yu leen gën, yu di ay jullit, yu gëm,
yuy topp ndigal, ñuy tuub, ñuy jaamu, ñuy woor, di ay jeeg mba ay janq.
6. Éy yéen ñi gëm ! Fegalleen seen bopp ak seen njaboot, aw Safara woo xam ne matt ma aw
nit lay doon ak xeer, ay Malaaka yu tal, te tar, ñoo fay nekk duñu moy mukk, li leen Yàlla
digal te la mu leen digal la ñuy def.
7. Éy yéen Yéefër yi! Buleen jéema jéggalu tey danañuleen fay la ngeen daan jëf.
8. Éy yéen ñi gëm ! Tuuballeen Yàlla tuub gu sell. Kon dey Yàlla dana leen jéggal seeni
ñaawtéef te Dana leen tàbbal ay Àjjana yu ay dex di daw ci suuf, bu keroogee Yàlla du
gàcceel mukk Yonenta bi ak ñi gëm ànd ak moom. Seen leer gaa nga ca seen kanam ak
ndeyjoor ; ña ngay wax naan : “Yaw sunu Boroom, mottalil nu sunug leer te jéggal nu. Yaw
dey man nga lépp lu ne”.
9. Éy yaw Yonent bi ! Xeexal ak Yéefër yi ak Naaféq yi te na nga tar ci ñoom. Safaraay doon
seenug muj, ndaw muj gu bon !
10. Yàlla saddna leebu Yéefër yi ci soxnas Lóot ak soxnas Nooh. Nekkoon nañu ci ron sunu
ñaari jaam yu yiw. Waaye ñu worleen dem àndeek Yéefër ya (la ñuy doon ay Yonent taxul ñu
manal leen ci Yàlla dara. Dees na [leen] ne : “Tàbbileen Safara, ànd ak way tàbbi ña”,
11. Yàlla saddna léebu way gëm ña, ci soxnas Firawna, ba mu waxee ne “Yaw sama Boroom,
tabaxal ma kër fa yaw ca Àjjana, te nga musël ma ci Firawna ak jëfam; nga musël ma it ci nit
ña di ay tooñkat”.
12. Ak ci, Mariyaama, doomi Imraana mi ñoŋaloon boppam ; Nu af ca ci sunu ruu. Mu
dëkëloon kàdduy Boroomam ak i téereem : te bokkoon ca toppakat ya (daan jaamu Yàlla). | coran-wolof.pdf |
page_476 | 476
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 67: NGUUR GA
12 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Barkeel na (Yàlla) mi nga xam ne nguur gaa ngi ci loxom, te Moom man na Lépp lu ne.
2. Mooy ki bind dee ak dund ngir nattu leen ci ana kan koo gën a rafet jëf, te Moom (Yàlla)
moo di boroom Kàttan gi, di Jéggalaakoon bi.
3. Mooy ki bind juróom-ñaari asamaan yu tegloo doo gis kenn roobaate ci bindug
Yërëmaakoon bi. Dellul xool. Moo ndax danga gis genn sutaate ?
4. Topp, nga déllu xool ñaari yoon : da koy délloosiwaat ci yaw rekk waaye du man a gis sikk
ne cucum.
5. Taaralal nanu àddina si ci ay làmp [biddiw] def nanu ko muy lakk Saytaane yi te waajalal
nanu leen mbugëlum Safara.
6. Ña weddi Yàlla am nañu mbugalum Safara. Ndaw mujj gu bon !
7. Bu ñu leen ca sànnee, nga dégg ko muy fuur, di wañax.
8. Day mer, bay fuur. Saa su ñu ca sànnee mbooloo, ña kay wattu naan leen: “Xanaa ! yéen
kuy xuppe dikkul woon ci yéen ? ”
9. Ñu naan ko : “Axakañ ! dikkaloon nañu nu kay, nu ne leen: Yàlla wàccewul tus, te yéen
dangeen a sànku” | coran-wolof.pdf |
page_477 | 477
10. Ñu wax it ne : “Su nu doon dégg mbaa nu xel-lu, kon dunu nekk ci mbugël mii tey”.
11. Nangu nañu seeni bàkkaar. Waa safara toskare nañu.
12. Ñay ragal seen Boroom ci kumpa am nañu ag njégël ak pey gu màgg.
13. Su ngeen di déey walla ngeen di jooru Moo xam tigi li nekk ci dënn yi.
14. Ki bind ndax dadul xam te Moom moo di ki Ñewenti, di Ku deñ Kumpa ci lépp.
15. Moom moo leen tàggatal suuf si : doxleen ci ay déndëm. Tey lekk ciy xéewalam. (Ca
Yàlla) la léppiy mujj.
16. Ndax man ngeen a raw ki nekk ci asamaan si su talañee suuf si ? Ba muy rëg-rëgi, mukk !
17. Walla dangeen a man a raw ki nekk ci asamaan su yabalee lu ànd ak i doj ? Xalset ngeen
xam Samag xupe.
18. Ña leen fi jiitu woon, weddi woon nañu. Kon naka la sama mbugël deme woon ci ñoom !
19. Xanaa dañoo xoolul ci picc yi leen tiim, di tàllal seeni laaf ak bank ? Te (Yàlla)
Yëramaakoon bi rekk leen teye (ci jawu ji). Moom, Kuy Gis la lépp lu ne.
20. Ana kan moo leen man a wutal ay xarekat yu leen di taxwu te du Yàlla ? Yéefër yi ci
woro la ñu nekk.
21. Ana kan moo leen di wërsëgal su (Yàlla) téyee wërsëgëm ? Ñoom da ñoo sànku.
22. Moo ndax ? Waajiy dëpp xarkanamam moo gën a gindiku kiy dox ne sàtt ca kaw yoon wa
jub xocc.
23. Waxal ne: “Moom moo leen sàkk defal leen dégg, ak ub gis ak i xol”. Te néewaana ngeen
sant delloo njukël ! | coran-wolof.pdf |
page_478 | 478
24. Waxal ne : “It moo leen ji ci suuf si, te ca moom ngeen di mujj ñu pang leen”.
25. Ñuy wax naan : “Dig ba kañ lay doon su fekkee ne ñu dëggu ngeen ? ”.
26. Waxal ne : “Xam-xamub loolu ma nga ca Yàlla. Man nag ab xuppekat buy leeral laa”.
27. Bu, ñu ne gegg ca (mbugël ma), xarkanami yéefar ya di gañ-gañi. Ñu ne leen: “Lii nag
ngeen yàkkamti woon”.
28. Waxal ne : “Xanaa gisu leen ? Su ma Yàlla reyoon maak ñi ma àndal, ana kan mooy man
a yiir yéefar yi aar leen ci mbugal mu mitti (amul de) ? ”.
29. Waxal ne : “Kooku moo di, Yàlla yëramaakoon bi. Gëm nanu ko te doyloo nanu ko.
Dangeen xala xam ana kan moo nekk cig réer”.
30. Waxal ne : “Xanaa gisuleen ? Bu seen ndox mi rawoon ci biir suuf xóot, ana kan moo leen
di may bëtu ndox bu tane (Yàlla) ? ”
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 68 : XALIMA GA
52 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Nuun. Ak Xalima ga ak la ñuy bind !
2. Sa xéewali Boroom (yaw Muhammad), tax na ba dofoo. | coran-wolof.pdf |
page_479 | 479
3. Te itam, am nga pey gu dootul dog.
4. Te yaa ngi làmboo, ak jikko yu màgg.
5. Danga gis ñoom it danañu gis.
6. Ana kan ci yéen moo sànku.
7. Te sa Boroom moo gën a xam ku réere aw Yoonam, te it moo gën a xam ñay gindiku.
8. Bul topp mukk ñiy fen,
9. Bëgg nañu nga nooy ba ñu nooy ñoom itam.
10. Bul topp bépp waatkat, bu doyadi,
11. ab saagakat, buy dox di rambaaje,
12. buy tere aw yiw, tey jalgati, di def bàkkaar,
13. ak ku jàgg, te bariw ay.
14. Mu nekk di boroom alal ak i doom.
15. Saa su ñu jàngee fi kanamam Sunuy Laaya, muy wax naan : “Léebi ñu jëkk ña la”.
16. Dananu ko wutal màndarga ci suku [bakkanam].
17. Natu nanu leen kom ni nu nattuwoon woroom tool ya ba ñu diisóo ne ba ñu xëy góob ko, | coran-wolof.pdf |
page_480 | 480
18. te settee wu ñu woon : “Dogalub Yàlla”.
19. Mu am lu bawoo fa sa Boroom dikk wër si ko (faagaagal tool ba) fekk ñoom nelaw nañu,
20. ba bët setee, mu melni luñu déqi.
21. Ba ñu xëy, wootante ca suba cuuy :
22. “Daldi ne teel leen xëy tool waay ndegam da ngeen bëgg góob”.
23. Ña ngay làkk, ca tool ya di déeyante :
24. Tey wax naan : “Tey jii buleen seetaan benn miskin di dugg ci tool yi”.
25. Ñu xëy njortu ne, man nañoo tere tool ya.
26. Ba ñu ne gegg, ca tool ya ( mu melni peroŋ) : ñu ne : “nun xanaa da noo gëlam,
27. Ñu ne moom la kat waaye li wóor moo di ne su nu muur jeex na ci”.
28. Ka ca gën a yiw ne leen : “Ndax nee wu ma leen : Ngeen di sàbbaal seen Boroom di ko
kañ ! ”
29. Ñu daldi ne : “Tudd nanu selluk sunu Boroom ! Nun dey, ay tooñkat lanu woon”.
30. Ku nekk dëgmal morom ja, ñuy yeddante.
31. Ñuy wax naan : “Ngalla ! Nun danoo bew. | coran-wolof.pdf |
page_481 | 481
32. Aka neexoon Yàlla nangu sunu tuub wuutalal nu ko ak tool yu ko gën. Sunu Boroom la nu
xemmem”.
33. Noonu la mbugal ma deme woon ; te mbugalum àllaaxira maay gëna rëy, cëy bu ñu
xamoon !
34. Ña ragal Yàlla dey ñoom am nanu Àjjanay xéewal fa seen Boroom.
35. Moo ndax danuy def ñi wommatu jëm ci [Yàlla] ñu yem ak tooñkat ya ?
36. Ana lan moo leen dal ? Ak naka ngeen di àttee ?
37. Wala book da ngeen am ab Téere bu ngeen di jàng
38. boo xam ne daal li ngeen bëgg lépp ngi ci ?
39. Wala book da ngeen am sunu ngiñ luy law ba àllaaxira, Mu defal leen fa lu ngeen bëgg ?
40. Laajleen baxam ana kan ci ñoom mooy pakk wi ?
41. Wala dañoo am ñu ñuy bokkaale ? Kon, nañu indi seen bokkaale ndegam nu dëggu la nu !
42. Bu keroogee ba ñuy wuññi ab yeel [tiitaange] nu def leen woo ngir ñu Sujud te du ñu ko
man.
43. Ñuy xiin-xiini ne muq ak gàcce te kat ba ca ba ñuy dund daayees na léen woo ngir ñuy
sujood (jullig) te booba dara dalut léen.
44. Bàyyee ma ak ñiy jàppe waxtaan wii ( Alxuraan) ay fen dina nu léen taxañe fu ñu dul
xam. | coran-wolof.pdf |
page_482 | 482
45. Dama léen di dënniirlu waaye sama pexe naaxsaay.
46. Moo ndax da nga léen di laaj ag pey te ñu fees dell ak i bor.
4. Wala dañoo xam mbóot ba di ko bind.
48. Na ngay muñ lépp luy tukkee ci sa àtteb boroom te bul mel ni ka jën wa wannoon
(Yonnent Yàlla Yuunus AS) ba muy boroomam te tiitoon lool.
49. Dogankonak wallug boroomam dees na ko sànni ca tàkk ga mu ne tócc.
50. Yàlla daldi ko tànn boole ko nit ñu yiwe ña.
51. Ña weddi saayu ñu déggée (Alxuraan) dina ñu lay xawa xeelu te naan kii ab dof la kat.
52- (Alxuraan) du lenn lu dul (ab téeré ) buy fàttali bindéef yi.
Saar 69 : JOXOÑUB DËGG BA
52 - Laaya – Laata Gàddaay ga | coran-wolof.pdf |
page_483 | 483
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Joxoñub dëgg ba.
2. Lan mooy Joxoñub dëgg ba.
3. Ana lan moo lay xamal Joxoñub dëgg ba.
4. Giirug Aad ak Samuud dañoo weddi woon yëngu-yëngu bu rëy ba.
5. Giirug Samuud ag yuuxu (am riir) la ñu léen alage.
6. Giirug Aad nag ngelaw lu sedd luy riddi moom la ñu léen alage.
7. xiirtal na ko ci séen kaw juróom yaari bëccag ak juróom yaari guddi yu tegaloo nit ña ne
lasiim melni dàtti tàndarma yu fënëx.
8. Moo ndax gisati nga lu bokk ca ñoom?
9. Firawnaak ña ko jiitu woon ak dëkk ya nu wëlbati woon njuumte la ñu fa nekke woon.
10. Dañoo moyu woon senn Yonentub Boroom. Yàlla, faagaagal leen. | coran-wolof.pdf |
page_484 | 484
11. Ba ndox ma bëbóo, Noo leen yanu woon, ca gaalug Nooh ga doon daw
12. danu koo def mu di fàttali ci yéen nopp yu sell it man koo jàpp.
13. Su nu walee bufta ba, genn wal ëf ko,
14. suuf si ak doj yi ñu jël ko def ko pënd moñoxe ko benn yoon ;
15. Bu keroogee, xew-xew,ba agsi bis Pénc ba,
16. asamaan siy xottiku nooy nepp.
17. Malaaka ya nekk ci ay goxam, su ko defee juróom-ñatta, cay yanu gàngunaay ga ( Aras ).
18. Bu keroogee dees na leen weer; ken du leen ca nëbb dara.
19. Ña nga xam ne dañoo jot seeni Téere ci ndeyjoor, da leen di wax ne : “Jàppleen ! jàng
samab téere.
20. Man dey jàppoon naa ne danaa dajeek samab màndaxe”.
21. Moom dey mi ngi ci dundu gu neex :
22. ca Àjjana ju kawe
23. meññatam ma day yoore.
24. “Lekkleen te naan muy peyug la ngeen jiitaloon”.
25. Ña ñuy joxe seen téere ci càmmoñ, danuy wax naan : “Aka neexoon ! Jotuma sama téere, | coran-wolof.pdf |
page_485 | 485
26. te ma ba ña xam luy sama màndaxe...
27. Aka neexoon, ma dee farit.
28. Sama alal ja jariñuma dara.
29. Sama sañ-sañ réer na ma ! ”.
30. “Jàppleen ko ! Te, jàng ko ;
31. te, ngeen xoyom ko ca Safara ;
32. ca biir càllalag juróom-ñaar-fukk bëñ sóobleen ko ca jéng ko,
33. moom gëmu tooñ Yàlla , mu Màgg ma.
34. te daawul sonn ci dundal miskiin yi.
35. Bis niki tey amatu fi xarit
36. ducaageni ak lekk lu dul lay rogaat ci seen yaram,
37. defkati njaaxum ya rekk koy lekk”.
38. Déet... Maa ngi giñ ci li ngeen di gis,
39. Ak ci li ngeen gisul,
40. ci ne [Alxuraan] waxi ab Yonent la bu tedd, | coran-wolof.pdf |
page_486 | 486
41. du waxu ab waykat ; li ngeen gëm néew na,
42. du waxi it ab buxaaba, aka néew lu ngeen di fàttaliku.
43. Dafa wàcc bawoo ci boroom àddina si.
44. Su ca fentoon jenn jenn wax,
45. ( Kon ) dananu téye loxob ndeyjooram,
46. daldi, dog sidiiti xolam ( mu dee ).
47. Te kon kenn ci yéen du ko mana fanq.
48. Ca dëgg-dëgg ag fàttali la ñeel ña ragal Yàlla.
49. Te xam nanu xéll ne am na ci yéen ñu koy weddi ;
50. ca dëgg-dëgg, bekkoor la ci yéefar yi,
51. te moo di li wóor tigi.
52. Na ngay sàbbaal sa turu Boroom, bu Màgg bi !
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 70 : YÉEGUKAAY YA
44 - Laaya – Laata Gàddaay ga | coran-wolof.pdf |
page_487 | 487
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Ab ñaankat ñaan na mbugël mu tàbbi,
2. ñeel yéefar yi, te kenn du ku mana fanq,
3. bawoo ca Yàlla, miy Boroomi yéegukaay.
4. Malaaka yaak Ruugaa ngay yéeg ci bis boo xam ne dayoom juróom-fukki-junniy at la.
5. Muñal, muñ gu rafet.
6. Dañuy gis (mbugal) may lu sori,
7. te nun danu koo jàppe lu jigeñ,
8. bu keroogee ba asamaan si ruy melni biteex
9. tund doj yi melni ngëndal,
10. benn xarit dootul laajte xaritam,
11. danañuy gisante. Su boobaa tooñkat bi danaa siiw jot boppam, joxe njabootam,
12. ak soxnaam, ak mbokkam,
13. ak askanam wa ko yiir, | coran-wolof.pdf |
page_488 | 488
14. ak sax far képp ku nekk ci kaw suuf, ngir mu mana mucc.
15. Mukk dootul raw Safara
16. (Tàng) bay wësëm kaaŋum bopp.
17. Dafay woo képp ku ne wërëñ ba bëgg a dem,
18. dajaley alal ba dencu ko.
19. Bindéef na nit ci xel muy jaxasoo [di yoqat] ;
20. su ko aw ay laalee, muy saalit ;
21. su ko jàmm ganesee mu nay, alal ak yiw danay tax mu nay bew.
22. Ba mu des jullikat yi
23. ña nga xam ne dañuy saxoo Julli,
24. ña nga xam ne seeni alal sàkk nañu ca cér bus xam jagle ko
25. mu ñéel yalwaankat yeek ñu ñakk ñi ;
26. ak ñiy dëggël Bis Pénc bi,
27. ak ñiy ragal seen mbugalum Boroom
28. te, sa mbugalum Boroom kenn du ca naagu ; | coran-wolof.pdf |
page_489 | 489
29. ak ñiy sàmm seen pëy
30. lu dul ca seeni soxna ak seeni jébéer, ñoom kenn yeddu leen,
31. képp kuy sàkku [bànneex] ci lu moy loolu, ñoo ñaa di way jalgati ya ;
32. ak ñay sàmm ndénkaane ya, ak seenub dëelante.
33. ak ñiy taxaw temm ci li ñuy seede,
34. ak ñiy matal sëkk seeni julli.
35. Ñoom ña nga biir Àjjana deefi leen teral.
36. Waaw yéefar yi lu ñu xewal bay raj-rajloo wutsi la,
37. di bawoo ndeyjoor ak càmmooñ, tey wél-wéli ?
38. Ndax nit ñépp dañoo maase bëgg a duggëndoo Àjjanay xéewal?
39. Mukk ! Noo leen sàkk ak ni ñu ko xame.
40. Déedéet !... Maa ngi giñ ci Boroom Penku ak Sowu yi ci ne Nun boroom Kàttan la nu.
41. Ci soppi wuutale leen ak ñeneen ñu leen gën, te kenn du ko fanq.
42. Bàyyileen ñu nuur (ci kéefër) aka fo ba baa ñuy dajeek bis ba ñu leen daan digu,
43. bu keroogee, ba ñuy génn bàmmeel ya gaaw melni ku jëm ciy xërëm ; | coran-wolof.pdf |
page_490 | 490
44. seen gët ya sajju, ñu torox ngir gàcce. Bis boobee mooy ba ñu leen daan dig (tëkoo)!
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 71 : NOOH
28 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Noo yónni woon Nooh ca aw nitam ne ko : “Xupal saw nit, bala leen mbugal mu mettee
dikkël”.
2. Mu daldi ne : "Éy seen samaw nit, man mii ab xuppekat laa ci yéen bu bir,
3. Na ngeen jaamu Yàlla, te ragal ko, te topp ko
4. kon dey Dana leen jégël seeni bàkkaar te Dana leen yeexe ba ci dig bu ñu xam. Digub Yàlla
bu agsee, du fanqu cëy bu ngeen xamoon ! ”
5. (Nooh) : “Yaw sama Boroom ! woo naa samaw nit, guddeek bëcëg.
6. Te sama woote bi dolli wu leen lu dul féew.
7. Te man saasu ma leen di woo ngir Nga jégël leen, dañuy def séeni waaraam ci séeni biiri
nopp, daldi muuroo séeni sér, daldi jomlu.
8. Topp, woonaa leen cig jooru. | coran-wolof.pdf |
page_491 | 491
9. Topp, biralalnaa leen, yalolnaa leen.
10. Ma wax leen ne : “Jégëluleen seen Boroom, Moom dey Jégëlaakoon la,
11. kon dey dana yabal asamaan si, mu duttil leen taw,
12. te it dana leen may ay alal ak i doom, te dana leen defal tooli dër ak ay dex.
13. Ana lu leen dal ba du ngeen delloo Yàlla njukël,
14. te moom moo leen jaarale ci ay tolluwaay yu bari ba mu leen di sàkk ?
15. Xanaa gisu leen ni Yàlla binde juróom-ñaari asamaan yu tegaloo
16. mu def ci weer wi muy leer, mu def it jant bi mu di làmpu ?
17. Te Yàllaa leen saxal, ci suuf si, ni gàncax,
18. te dana leen ca delloo dana leen ca génneewaat.
19. Yàlla moo leen defaral suuf si mu di laltaay,
20. ngir ngeen mana sóobu ca yoonam yu dàndante ya”.
21. Nooh daldi wax ne : “Yaw sama Boroom, (samaw nit) moy na ñu ma dem toppi koo xam
ne alalam ak i doomam jariñu ko lu dul yàqule.
22. Ña ngay fexe pexe yu rëy,
23. tey wax naan : “Buleen bàyyi seeni Yàlli bu leen bàyyi Wud, Mbaa Suwaa’, ak Yaquusa,
ak Ya’uuqa ak Nasra. | coran-wolof.pdf |
page_492 | 492
24. Te réeral nañu ñu bari. Te bul dolli tooñkat ya lu dul ag réer.
25. Ci sababu seen ñaawtéef ya, labaleef na leen, tàbbalees leen safara, te amu ñu fa fekku ñu
fa ku leen di dimbali, ku dul Yàlla”.
26. Nooh wax na ne : “Yaw sama Boroom, bul bàyyi ci kaw suuf si benn yéefar bu koy
dëkke.
27. Soo leen fi bàyyee, dañuy réeral sa jaam ñi te dunu fi jur lu dul yéefar yu kàccoor.
28. Yaw sama Boroom ! Jégëlma, maak sama ñaari wayjur ak képp ku tàbbi sama kër te gëm,
ak jullit ñu góor ñeek jullit ñu jigéen ñi ; te bul dolli tooñkat yi lu dul ag yàqule”.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 72 : JINNE YA
28 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Waxal ne : “Soloof na ma am na mbooleem jinne muy déglu, bay wax naan : “Nun dey
dégg nanu Ñjàngum [Alxuraan] mu yéeme,
2. dafay gindee jëme ci njub. Nu daldi koy gëm, te dunu bokkaale dara ci sunu Boroom.
3. Te sunu Boroom - màggam ga sell na - jàppewul kenn muy soxnaam, waxatumalaa
doomam ! | coran-wolof.pdf |
page_493 | 493
4. Sunu kannas ma [Ibliis] moodaan wax ay njaxum ci Yàlla.
5. Te foog na ne nit ak jinne amul kenn ku cay fenal Yàlla.
6. Amoon ci nit, aw gaay ñu daan sàkku ay muslaay ci aw gaay ñu bokk ci jinne yi ñu faf leen
dolli jaaxle (njaaxum).
7. Te ñoom dañoo jortu li ngeen jortoon ci ne Yàlla yónniwul kenn.
8. te Nun kat làmbu Nanu asamaan si fekk mu fees dell ak i wattukat ak jumi safara.
9. Te nun danu fa daan toog di yadu. Leegi nag képp ku fay jéema yëdu ji, dana fa fekk ab
jum bu koy tuŋlu.
10. Te nun sax xamu nu ndax ñi nekk ci suuf si aw ay lees namm ci ñoom walla seen Boroom
dafa namm ci ñoom ñu jub.
11. Am na ci nun ñu jub am na it ñu yées loolu : nun daal ay kurél lanu yu limu.
12. Te xam nanu ne manuñoo tiiñ Yàlla te it manuñoo daw mukk ba raw ko.
13. Te nun ba nu déggee njub ga [Alxuraan], gëm nanu ko, te nag képp ku gëm Boroomam
dootul ragal wàññikug jëf waxantumalaak sànje.
14. Am na ci nun ay jullit, am na it ci nun ay tooñkat. Ña nga xam ne ñoom dañoo tuub defi
jullit ñoo ñaa làmboo njub.
15. Tooñkat ya nag, ñoom ñoo di mattum safara.
16. Te kat su ñu jaaroon ca yoon wu jub xocc wa, Danaa leen nàndale, ndox mu neex,
17. ngir nu nattu leen ca. Képp ku dumóoyu baña fàttaliku Boroomam, (Yàlla) dana ko sóob
ci mbugël muy dolliku saa su nekk. | coran-wolof.pdf |
page_494 | 494
18. Jàkka yi Yàlla moo leen moom : buleen fay woo kenn di ko booleek Yàlla.
19. Te kat ba jaamub Yàlla bi taxawee di ñaan Boroomam, xawnañoo raj-rajloo ca kawam.
20. Waxal ne : “Maa ngi ñaan sama Boroom te duma ko bokkaaleek kenn”.
21. Waxal ne: “man mii kat manuma leen a lor manuma leen a jubbanti ”.
22. Waxal it ne: “man mii keen manumaa aar ci Yàlla, te it duma wut benn rawtukaay budul
moom.
23. Manuma lu dul jottali ndigëlul Yàlla. Waaye képp ku moy Yàlla akub Yonentam ca
Safara sa lay sax te dafay béel ba fàww.
24. Ba bis ba ñu gisee la ñu leen daan tëkkoo, danañu xala xam ana kan moo gën ñàkk
ndimbal ak ana kan moo gën a néew lim.
25. Waxal ne: “Xamuma baxam li ñu leen di tëkkoo dafa jiggeñ, walla, sama Boroom da leen
may ab dig.
26. [Moom] moo xam kumpa. Te du wuññil kumpaam ga kenn,
27. lu dul ku mu gëram ci Yonent te dakoy booleek ñu koy wattu kanam ak ginnaaw,
28. ngir mu xam ne jotal nañu seen Yonentub Boroom. Te it peeg na lépp lu ne ci ab lim (xam
na na mu day”.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 73 : KU ÑU SÀNG KA | coran-wolof.pdf |
page_495 | 495
20 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Éy ! yaw, ku ñu sàng ki !
2. Jógal [di julli], ci guddi gi, bamu des lu ,néew ;
3. Ab xaajam, walla sax nga wàññi ca lu tuuti ;
4. walla sax nga dolli ca. Te na ngay jàng Alxuraan, njàng mu léer.
5. Xalset nanu laa gàll wax ju diis.
6. Jullig guddi nag moo gëna nangu te moo gëna leer cim njàng.
7. Am nga, ci bëcëg bi, jot gu gudd goo mana lijantee.
8. Na ngay fàttaliku di tud sa turu Boroom te wéeru ci moom fàwwu,
9. mooy boroom Penkook Sowu. Amul jeneen Yàlla ju dul moom. Na nga wéeru ci moom.
10. Muñal li ñuy wax ; te nga gàddaay leen gàddaay gu rafet (bañ leena faale).
11. Bàyyi maak ñiy weddi ak ñi am alal ; te nga muñal leen tuuti :
12. Noo ngi leen di waajal Safara wu ànd ak jéng, | coran-wolof.pdf |
page_496 | 496
13. ak aw ñam wuy fot loo, ànd ak mbugël mu mitti.
14. Bu keroogee bis ba suuf seek doj yi dëgg-dëgg tundu yi mel ni suufus ber mokk.
15. Yónni nanu ci yéen ab Yonent muy seede, kem ni nu yónnee woon ca Firawna ab Yonent.
16. Firawna daldi moy Yonenta ba. Nu daldi koy jël bu metti. (faagaagal ko).
17. Ana naka ngeen di ragale (Yàlla), su ngeen weddee, bis boo xam ne tiit ma bijaawloona
ab liir ?
18. Su asamaan si dee xar. Ca la digam ba di mate.
19. Lii nag ag fàttali la. Képp ku mu soob mu jël yoon wa jëm ca Boroomam aw ca.
20. Sa Boroom xam na ne, yaw (Muhammad) da ngay taxawlu gëna néew ñaari ñetteeli xaaji
guddi gi, walla xaaj ba, walla benn ñetteelu xaaj ba. Ànd kook mbooloo ci ña ànd ak yaw. Te
Yàlla dana nattale guddeek bëccëg. Xam na ne manu leen fanaanee julli. Mu jégal leen.
Jàngleen lu jàppandi ci Alxuraan. (Ndax moom Yàlla) xam na ne am na ci yéen ñu wopp, ak
ñeneen ñuy tukki ji ci réew yi, ngir sàkku ji ci ngënéeli Yàlla yi, ak ñeneen ñuy xare ji ci
yoonu Yàlla. Kon jàngleen la ca jàppandi. Te na ngeen taxawal julli, tey génne asaka, te na
ngeen lebal Yàlla bor bu rafet. Te lépp lu ngeen jiitalal seen bopp ciw yiw, da ngeen ko fekk
ci Yàlla, mooy la gën te moo ëpp ag pey. Te it na ngay jéggalu Yàlla. Yàlla moom
Jéggalaakoon la Jaglewaakoon la.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 74 : KU ÑU MUUR KI
56 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi. | coran-wolof.pdf |
page_497 | 497
1. Éey, yaw Ku ñu muur ki!
2. Neel ñokket jóg tey xuppe.
3. Te na ngay màggal sa Boroom.
4. Te na ngay laabal say yéere.
5. Te it na ngay daw bépp bàkkaar.
6. Bul di joxe mukk ngir sàkku ca lu gëna bari.
7. Te na ngay muñ ngir sa Boroom.
8. Saasu ñu walee ca mbiib ga,
9. su boobaa bis bu jafeñ lay doon,
10. du yomb ca yéefar ya de.
11. Bàyyi Ma ak ki nga xam ne maa ko bindoon nu wéet,
12. te ma joxoñ ko alal ju yaatu,
13. ak doom yu ko daan wéttali,
14. te Ma dindiloon ko bépp jafe-jafe.
15. te mo daan xemmeem saa su nekk Ma di ko dolli. | coran-wolof.pdf |
page_498 | 498
16. Te kat des na ! Ndax moom da daan lànk di bañ (Al xuraan) ji.
17. Danaa ko sonale yéegu tundu.
18. Moom day xalaat. Na daldi soobu.
19. Nu daldi koy rey ! Ca na mu sóobóo !
20. Topp Nu reyaat ko ; Ca na mu sóobóo woon !
21. Mu daldi, xool.
22. Daldi nay gaññ te sóomórlu.
23. Topp mu daldi dumóoyu tey rëy-rëylu.
24. Mu daldi wax ne : “Alxuraan jii daal ag njibar doŋŋ la
25. lii daal du leen lu dul waxi nit”.
26. Kookee dey danaa ko lakk ci Safaraw (Saqar).
27. Ana kan moo lay xamal luy Saqar ?
28. Du bàyyi dara ;
29. Dafay alawtiku ab der di ko xëmël.
30. Fukki (Malaaka) ak juróom-ñanant koy wattu. | coran-wolof.pdf |
page_499 | 499
31. Ay Malaaka rekk ay wattu Safara. Te, lu ñuy bari bari nekku wu ñu fa lu dul fitnaal yéefar
yi, ak tiiñal ñoñ Téere, ak dolli ngëmug ña gëmoon, ak it ñoñ Téere ak way gëm ña baña
dengi-dengi ; ak it ngir yéefar yaak ña seeni xol wopp di wax naan : “Ana lu Yàlla namm ci
misaal mii ? ” Noonu la Yàlla réerële ku ko soob di gindi it ku ko soob. Te sa xarekati
Boroom, Moom doŋŋ leen xam. Te lii du lenn lu dul luy fàttali bindéef yi jàjj leen.
32. Déet !... maa ngi giñ ci weer wi !
33. Ak ci guddi su nee wërëñ !
34. Ak su fajar si di xar!
35. [Safaraw Saqar] bokk na ca tiis yi gëna rëy
36. ag xuppe la, ñeel bindéef yi.
37. Ku mu soob ci yéen, na jiitu walla mu des ginnaaw.
38. Bakkan bu mu mana doon ag tayle la ci jëfam.
39. Ba mu des waa ndeyjoor :
40. ñoom ña nga ca biir Àjjana di laajante
41. ci mbirum tooñkat ya :
42. “(Naan) Ana lan mooleen wara duggloo Safaraw Saqar ? ”
43. Ñu tontu ne : “Nun kat danu daawul julli,
44. te daawune leel miskiin yi, | coran-wolof.pdf |
page_500 | 500
45. te danu daan ànd ak caaxankat ya,
46. te danu daan weddi bis Penc bi,
47. ba dee aksi ci sunu kaw”.
48. Rammug rammukat, du leen fa jariñ dara.
49. Ana lan moo leen dëdëleek fàttaliku ?
50. Dañoo mel ni ñu ñu tiital (ay mbaam),
51. ni ñuy dawe gaynde.
52. Kenn ku nekk ci ñoom bëggoon na ñu jox ko ay kayit yu teqalikoo.
53. Dee wa laay ! Ñoom ragalu ñu woon àllaaxira.
54. Mukk ! Te lii ag fàttali la.
55. Kéep ku mu soob, na fàttaliku.
56. Te manuñoo fàttaliku lu dul ci bu soobee Yàlla. Te moo gëna yayoo ci ragal ko ; te moom
doŋŋa am njégël.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 75 : DEKKIWAAT GA
40 - Laaya – Laata Gàddaay ga | coran-wolof.pdf |
page_501 | 501
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Maa ngi giñ ci bisub dekkiwaat ga !
2. Te maa ngi giñ ci bakkan bi di ab yeddaakoon.
3. Moo ndax, nit ki dafa foog ne dunu dajale ay yaxam ?
4. Axakañ ! Mën nañoo dajale yemalewaat cati waaraamam.
5. Te nit moom day bëgg rekk di dund cig boy.
6. Muy laaj : “Kañ la, Bisub Dekkiwaat ba ? ”
7. Su gis ba nee melxat gëlam,
8. weer wi muuru,
9. ñu boole jant beek weer wi,
10. bu keroogee, nita ngay, wax naan : “Fees di rawe ? ”
11. Déedéet ! Laquwaay amul de !
12. Bis boobu kay, dellu ca sa Boroom, rekk ay am.
13. Ca la ñuy xamale nit la mu jëkka def ba ci li mu mujjoon def (cig dundam). | coran-wolof.pdf |
page_502 | 502
14. Li war moo di ne nit mooy seede boppam,
15. dontela sax dafay jégalu ak miim.
16. (Su Alxuraan) di wàcc (yaw Muhammad) bul di yëngël saw làmmiñ ngir gaawtoo ko :
17. Sol la ko aku jàngiinam, Nun la war.
18. Te suñu koy jàng na ngay toppaat, njàng ma.
19. Leeral ko it, Nun la war.
20. Yéen da ngeena bëgg (lool) dundug àddina si,
21. te da ngeena sàggane (lool) Àllaxira.
22. Bu keroogee, dana am xarkanam yu naat
23. yuy xool seen Boroom ;
24. dana fa am it bu keroogee, ay xarkanam yu ñàng,
25. dangay foog ne njuuma la.
26. Bu ruuga génnee ba ca bóli ga
27. ñu ne ko: “Ana kan mooy mocckat ba ? ”
28. Mu daldi xam nag ne dee dikk na, | coran-wolof.pdf |
page_503 | 503
29. yeel ya daldi jaxasoo rawaasoo,
30. Bu keroogee, ñu wommat la jaŋat-jaŋatee la jëm ca sa Boroom.
31. Gëmul woon, te it daawuloon julli;
32. waaye, moom sax dafa weddi woon dumóoyu,
33. daldi dem nag ca aw nitam, di xoggaliku.
34. “Yaayoo nga toskare, yaayoo nga toskare! ”
35. Te it yaayoo nga toskare, yayoo nga ko !
36. Moo ndax nit dafa foog ne dañu koy bàyyi rekk noonu muy nguyaay?
37. Moo ndax dafa doonul woon tóqug maniyu guy sottiku ?
38. Mu mujj di aw lumbu Ma bind ko mu ne càndaŋ yemoo;
39. ma def ci ñaari toolént ya : góor ak jigéen ?
40. Moo ndax kooku munula dekkilaat ku dee ?
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 76 : NIT
31 - Laaya – Gannaaw Gàddaay ga | coran-wolof.pdf |
page_504 | 504
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Mo ndax nit dafa amul woon ab diir ci jamono bu kenn daawu ko limaale?
2. Nun noo binde nit ci maniyu mu jaxasoo. Di ko nattu def ko muy dégg di gis.
3. Gindi nanu ko ci aw yoon , - amaana muy déloo njukkël di sant walla mu goreedi -
4. Waajalal nanu yéefar ya ay càllala, ak i jéng ak safara wuy bérëx.
5. Ñu baax ña danañuy naane ci kaas yu ñu jaxasee kaafar,
6. Batab ndox boo xam ne. Jaami Yàlla yaa cay naan, ñu di ko bëtte fa mu leen soob.
7. Dañuy mottali seeni nisër tey ragal bis bu ayam wa tiis na .
8. te lañuy bëgg ñam lépp, terewul ñu di ko leel, miskiin, yaak jirim yaak ña ñu tëj kaso,
9. (te naan leen) : “noo ngi leen koy leele de : waaye bëggu nu ci ak pey walla gëram ngir
Yàlla rekk tax.
10. Danoo ragal, ci sunu Boroom, bis bu ñàng te tëradi”.
11. Yàlla daldi leen fegal ayu boobale bis, dajale leen ak naataangeek mbégte,
12. mu faye leen lañu muñoon, Àjjana ak i sooy,
13. dañuy sóonu ca lal ya, te dunu fa gis ab jant waxantumalaak ab sedd liw. | coran-wolof.pdf |
page_505 | 505
14. Keram ya da leen di muur, meññatam ma yóore tiim leen.
15. Ñu di leen wër ak ay ndabi xaalis, ak ay koppi weer,
16. ay koppi weeri xaalis, yu yem kepp.
17. Ñu, di leen fa nàndale ak kaas yu ñu njare jinjeer,
18. ab bëtu ndox bu tudd Salsabiil.
19. Te ay xalee ngay wër ca ñoom sax cig ndaw. Soo leen gisee, da ngay foog ne peme ju ñu
tasaare la ñu.
20. Soo ko gisee, danga fa gIisaale xeewal ak nguur gu màgg.
21. Dañuy sol mbubbi sooy yu nëtëx werta. Moom la ñuy jiital waaje ko, te dañu leen di
takkal caqi xaalis. Seen Boroom di leen fa ndàndale naan gu laab.
22. Lii nag mooy seen neexal, te seen jëf it lu ñu sant la.
23. Nun de Noo wàcce Alxuraan ci yaw ndànk-ndànk.
24. Muñal sa dogalub Boroom, te bul topp, ci ñoom, kenn kuy def bàkkaar walla mu di
yéefar.
25. Te na nga tudd sa turu Boroom, subaak ngoon ;
26. te guddi gi it na nga Koy sujuudal ; te di ko sàbbaal [waxtuw] guddi lu bari.
27. Ñoom dey da ñoo bëgg Àddina tey sàggane bis bu dis ginnaawal ko. | coran-wolof.pdf |
page_506 | 506
28. Nun Noo leen bind. May leen kàttan, te Sunu sooboon, Nu wuutal fi ñeneen.
29. Lii dey ag fàttali la. Képp ku mu soob man ngaa sóobu yoon jëm ca sa Boroom !
30. Manu leen a sottal dara, te du dafa soob Yàlla. Moom ku Xam la ku Xereñ la.
31. Mooy tàbbal ku ko soob ci yërmëndéem. Te tooñkat yi, Waajalna leen mbugël mu mitti.
-----------------------------------------------------------------------------
Saar 77 : ÑU ÑUY YABAL ÑA
50 - Laaya – Laata Gàddaay ga
-----------------------------------------------------------------------------
Ci turu Yàlla Yërëmaakoon bi, Jaglewaakoon bi.
1. Maa ngi giñ ci ngelaw ya ñu yabal muy jaayu.
2. Ak yiy ràddi càllmeer!
3. ak yiy gëwéeluy tasaare.
4. Ak yiy teqale dëgg ak fen (Laaya yi) ,
5. di sànni fàttali
6. Di jélële walla muy xuppe ! | coran-wolof.pdf |
page_507 | 507
7. La ñu leen di tëkóo fàwwu mu ay (xew).
8. Bu ru raafee biddiw yi,
9. daldi xar asamaan si,
10. moñoxe tundi doj yi,
11. ak suñu dajalee Yonent ya !...
12. Ana ban bis la doon xaar ?
13. Ca bisub àtte ba !
14. Ana kan moo lay xamal luy bisub àtte ba ?
15. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
16. Moo ndax Nun faagaagalunu ñu jëkk ña?
17. Toftal ca ña mujjoon ?
18. Noonu la ñuy def ak tooñkat ya.
19. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
20. Moo ndax bindewunu leen ci ndox mu doyadi
21. Nu daldi koy saxal ci barab wu wóor, | coran-wolof.pdf |
page_508 | 508
22. ba ca ab diir bu ñu xam ?
23. Nu daldi dogal cëy Noo mana dogal yemale.
24. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
25. Ndax defu nu suuf si mu làmboo lépp,
26. ñuy dund ak ñu dee ?
27. Te def Nanu ci ay tund doj yu kawe? Te nàndale leen ak ndox mu neex ?
28. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
29. Fëxleen nag jëm ci li ngeen daan weddi !
30. Fëxleen jëm ca ker ga am ñatti tokkoor [saxaar sa] ;
31. manuta keral kenn waxatumaak di feg tàkk-tàkk ;
32. moom dafay sànni ay ferñent yu tollu ni njéndi,
33. dañu melni ay giléem yu mboq.
34. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
35. Bu bis baa du ñu mana àddu wax,
36. kenn du leen may pose bu ñuy jéggaloo. | coran-wolof.pdf |
page_509 | 509
37. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
38. Lii mooy bisub àtte ba, boole nanu leen ak ñu jëkk ña.
39. Su ngeen amee ay pexe, fexel leen Ma.
40. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
41. Ña ragal Yàlla ñoom ña nga ca ker ya ak bëti ndox ya.
42. Ak ay fuytéef ya ñu bëgg.
43. “Lekkleen te naan, mooy peyug la ngeen daan jëf”.
44. Noonu la Ñuy faye way rafetal ya.
45. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
46. “Lekkleen te bànneexu tuuti ; yéen ay tooñkat ngeen”.
47. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
48. Te saasu ñu leen waxee ne : “rukóoleen, duñu rukoo (duñu julli).
49. Bu keroogee xuru safara ñeel na ñay weddi.
50. Bu waxtaan wii jàllee, ana wan waxtaan lañuy gëmati ?
----------------------------------------------------------------------------- | coran-wolof.pdf |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.