word
stringlengths 2
77
| meaning
stringlengths 0
255
| province
stringclasses 42
values | sentence_example
listlengths 0
36
|
|---|---|---|---|
ผิเหลอเกาะ/เผอหวา
|
อะไรนะ (ภาษาผู้ไท ตรงกับคำอีสานว่า อิหยังเกาะ อิหยัง แหม่นหยัง)
|
มุกดาหาร
|
[] |
ยอม (ออกสำเนียงให้ถืกเด้อ)
|
กินทีละนิด/กินคำเล็กๆ (ตรงข้ามกับโป่ม)
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "พ่อใหญ่ดล เลามักคักแท้ๆ ตั้วกับก้อยงัวนี่กะดาย... คุ้ยเอาคุ้ยเอา จนบ่าวหน่อฉิ๋ว กะเลยว่า “พ่อใหญ่อันนี่ กินยอมๆ แหน่”",
"translated": "พ่อเฒ่าดล แกชอบมากเลยนะ ลาบเนื้อวัวดิบๆ เนี่ย... กินเอา กินเอา(คำใหญ่ๆ) จนบ่าวหน่อหมั่นไส้ ก็เลยว่า “ตาคนนี้ ค่อยๆ กินทีละนิด หน่อยสิ”"
}
] |
ป้าดติโท่
|
โอ้โห
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "ป้าดติโท่!ผู้สาวบ้านได๋คือผู้ดีแท้",
"translated": "โอ้โห!สาวหมู่บ้านไหนช่างสวยเหลือเกิน"
}
] |
งึด
|
เหลือเชื่อ/ไม่น่าเป็นไปได้แต่ก็เป็นไปแล้ว/สิ่งที่คิดไม่ถึง/ไม่คิดว่าจะเป็นเช่นนั้น/เหลือเชื่อในสิ่งนั้น
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "ตัวอย่าง....รถวิ่งบนถนนแต่ดันตกถนนไปชนเรือในคลองน้ำ",
"translated": ""
},
{
"sentence": ".....เครื่องบินอยู่บนฟ้าดันลงมาชนกับรถบนถนน",
"translated": ""
},
{
"sentence": ".....เด็กวิ่งเล่นหน้าสนามโรงเรียนเวลากลางวันฝนก็ไม่ตกแต่ถูกฟ้าผ่าตาย",
"translated": ""
},
{
"sentence": "....มหาเศรษฐีของโลกมานั่งขายขนมครกอยู่ที่จังหวัดสุรินทร์...เหล่านี้ร่วมๆเรืยกว่า \"งึด\"",
"translated": ""
}
] |
ไฮ
|
บรรจุ/กรอก (น้ำ)/ใส่
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "บ่าวอนิวัตน์เลาสิไปหายิงหนูอยู่นาเลา เเลย้านบ่มีน้ำกิน เลากะเลยเอากะบอกไม้ไผ่ไฮน้ำกินนำ คันบ่เฮ้ดจั่งสั้น ยามเลากินเข้า เลาสิแค้นข้าวเด้ อีกอย่าง เอาไว้ไฮน้ำลงฮูหนูนำ",
"translated": "หนุ่มอนุวัตน์ แกจะไปยิงหนูอยู่ที่ท้องนาของแก แกกลัวไม่มีน้ำกิน แกเลยเอากระบอกไม้ไผ่มาบรรจุน้ำ (กรอกน้ำ) ถ้าไม่ทำอย่างนั้นเวลากินข้าวข้าวก็จะติดคอ อีกทั้ง เอาไว้เทน้ำใส่รูหนูด้วย"
}
] |
เซาเหมื่อย
|
พักผ่อน/พักเอาแรง หยุดพักก่อน มีความหมายเดียวกันกับคำว่า เซามีแฮง
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "เซาเหมื่อยก่อน",
"translated": "หยุดพักเอาแรงก่อน"
}
] |
ซอกไซ้
|
การแสวงหาทั่วไป
|
บุรีรัมย์
|
[] |
หัวต่า, หัวตะ
|
เพิ่งจะเริ่ม/กำลังเริ่ม (ใช้ตอนเริ่มทำบางอย่าง)
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มาเด้อ พอแมพี่น้อง มากินเข่าแลงนำกัน หัวต่าเริ่ม ให้ฟ้าวหยับเข่ามา",
"translated": "มาเร็ว พ่อแม่พี่น้อง มากินข้าวเย็นด้วยกัน เพิ่งจะเริ่มลงมือเอง ให้รีบขยับเข้ามา"
}
] |
บักเอ็บ/เอ็บ
|
ใหญ่โคตร/มหาใหญ่(หนา)
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "บักนั่น มันหนำคือควย โตบักเอ็บ",
"translated": "ไอ้นั่น มันอวบเหมือนควายเลยว่ะ ตัวหนาบึก"
}
] |
บ่เอา
|
ไม่เอา
|
นครราชสีมา
|
[
{
"sentence": "ข่อยบ่เอา",
"translated": "ฉันไม่เอา"
}
] |
แข่ว
|
ฟัน
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "อิหยั๊งติดแข่ววะ..เอาไม้จิ้มแข่วมาให้แน่หล่า",
"translated": "อะไรติดฟันเราน้อ..นี่เธอไปเอาไม้จิ้มฟันมาให้หน่อยสิ"
}
] |
เซามีเเฮง
|
หยุดพัก/พักเอาเเรงก่อน
|
มุกดาหาร
|
[] |
ซี C
|
การเจาะ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "วันนี้เฮามาซีกระโป๋เฮ็ดกระบวยกันเถอะ",
"translated": "วันนี้ เรามาเจาะกะลามะพร้าวทำกระบวนกันเถอะ"
}
] |
เบ็ดเผียก
|
เบ็ดราว ตะขอใส่สายเดียวกันหลายๆอันไหลไปตามน้ำใส่ในมูลในชี
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "พ่อใหญ่แสงราวไปใส่เบ็ดเผียกอยู่บ้านขามราวได่ปลาปื่ง",
"translated": ""
}
] |
สำบาย
|
สบาย
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "สำบายดีบ่",
"translated": "สบายดีไหม"
}
] |
ไปขว่า
|
ไปล่าสัตว์/การไปล่าสัตว์
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "มื้อวานไปขว่า ได้หยังมาแหน่",
"translated": "เมื่อวานไปล่าสัตว์ ได้อะไรมาบ้าง"
}
] |
พจนานุกรมภาษาอีสาน
|
จะส่งครู
|
มหาสารคาม
|
[] |
ลืมคาว
|
จำความหลังไม่ได้แล้ว/ลืมไปแล้ว
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "บ่าวหน่อ ลืมคาว ไปแล้วว่าวางบักจก ไว้ทางได๋",
"translated": "บ่าวหน่อ ลืมไปแล้วว่าวาง จอบ ไว้ที่ไหน"
}
] |
ใต้ตะหล่าง
|
ใต้ถุน
|
นครพนม
|
[
{
"sentence": "แม่ใหญ่ชื่น กรุณามารับพ่อใหญ่ศักดิ์ นำแหน่ มีผู้เห็นเผินเมาหลับอยู่ ใต้ตะหล่าง บ้านหน้างาน",
"translated": "คุณยายชื่น กรุณาไปรับคุณตาศักดิ์ด้วยครับ มีคนเห็นคุณตาศักดิ์ เมาหลับอยู่ ใต้ถุนบ้าน หน้างาน"
}
] |
ถ่าคาวเดียว
|
รอสักครู่
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "น้องจีจ้าถ่าอ้ายคาวเดียวเด้อ ย่างกลับไปเอากระเป๋าเงินก่อน",
"translated": "น้องจีจ้ารอพี่สักครู่นะ เดี๋ยวพี่เดินกลับไปเอากระเป๋าสตางค์ก่อน"
}
] |
พอย
|
เปราะ/กรอบ/แตกง่าย/ไม่แข็ง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "บักเขือในสวนเจ้า มาคือ เป็นตาพอยเน๊าะ ตกลงขี้ดินซือๆ กะแตกแล้ว",
"translated": "มะเขือที่อยู่ในสวน น่าจะ เปราะนะ นี่ขนาดตกลงพื้นเฉยๆ ยัง แตกแล้ว"
}
] |
บาย
|
จับ/จับต้อง
|
ขอนแก่น
|
[] |
บาย
|
จับ/จับต้อง/แตะ
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "อย่าบาย มันฮ้อน",
"translated": "อย่าจับ มันร้อน"
}
] |
ผักกะโตวา
|
เป็นพืชน้ำชนิดหนึ่งใบก้านรับประทานได้
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "อ.สุวรรณภูมิ..พยัคฆฯ...พุทไธสง...เรียกผักกะโตวา....ลักษณะของผักกะโตวา...มีสีเขียว...อยู่ใต้น้ำ..ชอบขึ้นตามบึง...หนองน้ำ...แก่ง....เลิง.....กุด...ที่มีน้ำใสๆ...รับประทานเป็นอาหารได้...ทั้งก้านและใบจะกรอบ....รสชาดอร่อย..รับประทานกับน้ำพริก....รับประทานกับส้มตำจะได้รสชาดดีเยี่ยม...ทางร้อยเอ็ด อ.เสลภูมิ...บางบ้านเรียกผักโหบเหบ....",
"translated": ""
}
] |
บักขี่กา
|
ลูกตูมกา
|
บุรีรัมย์
|
[] |
ต้นตุบหมุบ
|
เป็นพืชล้มลุกชนิดหนึ่งมีหัวเล็กๆเป็นพวงเหมือนกระชายไทย
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "ต้นตุบหมุบ...อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์ ลักษณะใบสีเขียวแบนราบติดดิน..มีประมาณ 6-8 ใบ..มีดอกสีขาว...ดอกหอมเย็นๆ...มีหัวเล็กๆเป็นพวงเหมือนกระชาย...จะหอมอ่อนๆ...สรรพคุณ...ใช้เป็นยา..ดับพิษร้อน..ถอนพิษไข้...ใช้ต้ม...หรือ...แช่น้ำเย็นก็ได้ พบทั่วๆไปในประเทศไทย...ที่ชัยนาทมีหลังเขาพลอง...เขาสารพัดดี...อ.หันคาก็มี.....เขาดินทางไปหางน้ำสาครก็มี",
"translated": "ต้นตุบหมุบ...อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์ ลักษณะใบสีเขียวแบนราบติดดิน..มีประมาณ 6-8 ใบ..มีดอกสีขาว...ดอกหอมเย็นๆ...มีหัวเล็กๆเป็นพวงเหมือนกระชาย...จะหอมอ่อนๆ...สรรพคุณ...ใช้เป็นยา..ดับพิษร้อน..ถอนพิษไข้...ใช้ต้ม...หรือ...แช่น้ำเย็นก็ได้ พบทั่วๆไปในประเทศไทย...ที่ชัยนาทมีหลังเขาพลอง...เขาสารพัดดี...อ.หันคาก็มี.....เขาดินทางไปหางน้ำสาครก็มี"
}
] |
บ่ถืกคีง
|
ไม่พอใจ
|
หนองบัวลำภู
|
[
{
"sentence": "มาบ่ถืกคีงเพิ่นนี่แฮงแท้หนอ",
"translated": "ไม่พอใจคนนี้จริงๆ"
}
] |
แนม
|
มองหา
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "สูๆ แนมเบิ่งสาวผู้นั่นดีๆแม้นกระเทยหรือแม่ยิงนั่นสู",
"translated": "พวกเราๆๆ มองดูผู้หญิงคนนั้นดีๆสินั่นเป็นผู้หญิงหรือกระเทยนั่น"
}
] |
มิดอิ่มซิ่ม
|
หายเงียบเลย
|
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "น้องอั้มคือมิดอิ่มซิ่มบ่มาเหล่นนำคือเก่าเลยน้อ",
"translated": "น้องอั้มหายเงียบไปเลย ไม่เห็นมาเล่นด้วยเหมือนเดิม หายไปไหนนะ ว่าซ้าน"
}
] |
มูลมัง
|
มรดกตกทอด
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ข่อยเป็นคนจน พ่อแม่ตายไปกะบ่เหลือมูลมังอีหยังไว้ให่ดอก",
"translated": "ผมเป็นคนจน พ่อแม่ตายไปก็ไม่เหลือมรดกตกทอดอะไรไว้ให้เลย"
}
] |
แฮดคอ, หวานจนแฮดคอ
|
เลี่ยน หวานจนเลี่ยน
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "จารย์ใหญ่ ไปตัดอ้อยอีแม่ในสวน พอตะปอกแล้ว กัดเบิ่ง ฮ้องออกมาอย่างบ่ตั้งใจ ว่า ฮ่วย มันคือมาหวานจนแฮดคอ แท้",
"translated": "จารย์ใหญ่ไปตัดอ้อยของคุณแม่ในสวน พอปอกออกมารับประทานแล้วก็ร้องออกมาอย่างไม่ตั้งใจว่า ทำไมหวานจนเลี่ยนอย่างนี้"
}
] |
ดัง
|
จมูก
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ขี้ดัง-------- ขี้มูก",
"translated": "ขี้จมูก"
},
{
"sentence": "ขนดัง------ขนจมูก",
"translated": "ขนจมูก"
}
] |
ไคแหน่
|
ค่อยยังชั่ว
|
นครพนม
|
[
{
"sentence": "แดดฮ้อนจังซี่ได้กินน้ำเย็นกะยังไคแหน่",
"translated": "อากาศร้อนๆ อย่างนี้ได้กินน้ำเย็นๆ ค่อยยังชั่วหน่อย"
}
] |
เออะ,เอ๋อะ
|
คำอุทานที่แสดงว่าเจ็บ เช่น โอ้ย...
|
อีสานทั่วไป
|
[
{
"sentence": "พ่อใหญาซิ่ง เลาตกกกบักทัน เลาฮ้องเออะ บัดเดียวนึง",
"translated": "พ่อเฒ่าซิ่ง แกตกจากต้นพุทรา แกร้อง โอ้ย ครั้งนึง"
}
] |
หมากฝรั่ง
|
ฝรั่ง
|
นครราชสีมา
|
[
{
"sentence": "ขอหมากฝรั่งหน่อย",
"translated": ""
}
] |
กะหล่าง/ใต้หล่าง
|
ใต้ถุน/ข้างล่าง
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "กะหล่างเฮือน คือฮกแท้",
"translated": "ใต้ถุนบ้าน ทำไมรกจัง"
}
] |
เปนตาซัง
|
น่ารังเกียจ/สังคมรังเกียจ
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "บ่มีไผมักมันจั๊กคน ย้อนมันเฮ็ดโตเปนตาซัง",
"translated": "ไม่มีใครชอบมันเพราะมันทำตัวน่ารังเกียจ"
}
] |
อึด
|
หายาก/ขาดแคลน/อดอยาก
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ทุกมื้อนี้เงินมันคืออึดหยากแท้น้อ เฮ้ดงานจนเหื่อแตกเหื่อแตน ยังบ่มีเงินค่าแนวอยากแนวกินเลย",
"translated": "ทุกวันนี้เงินมันทำไมหายากจังเลย ทำงานตนเหงื่อไหลไคย้อย ยังไม่มีเงินค่ากับข้าวกับปลาเลย"
},
{
"sentence": "เถิงบ่าวหน่อ เลาเป็นคนทุกข์คนยาก แต่เลากะบ่อึดอยาก ย้อนวา เลาดู๋เลาหมั่น เฮ้ดการเฮ้ดงาน",
"translated": "ถึงแม้ว่าบ่าวหน่อ แกจะเป็นคนจน แต่แกก็ไม่อดอยาก เพราะว่า แกเป็นคนขยันทำการทำงาน"
},
{
"sentence": "ซุ๊มื้อนี้บ้านเฮามีแต่คนเฮียนจบสูงๆ ไปเฮ้ดงานอยู่กรุงเทพ บ้านเฮาเลยอึดผู้หนุ่มผู้สาว ผู้บ่าวผู้แพว คือจั่งหยังนี่ บุญซวงเฮือปีนี้เลยบ่มีคนมาซอยพายเฮือเลย",
"translated": "ทุกวันนี้บ้านเรามีแต่คนเรียนจบสูงๆ ไปทำงานอยู่กรุงเทพ บ้านเราเลยขาดแคลนคนหนุ่มคนสาวยังกะไรนี่ ประเพณีแข่งเรือยาวปีนี้ เลยไม่มีคนมาช่วยพายเรือเลย"
}
] |
โหยก
|
สูงกว่าธรรมดาทั่วไป
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "นักบาสเกตบอลจีน ที่ซือว่า เหยาหมิง เลาเป็นคนโหยกหลาย ได้บอลยามใด๋ คนอื่นบ่สามารถมายาดเลาได้เลย",
"translated": "นักบาสเกตบอลจีนที่ชื่อเหยาหมิง แกเป็นคนสูงกว่าคนธรรมดาทั่วไป เวลาแกได้บอล คนอื่นไม่สามารถแย่งแกได้"
},
{
"sentence": "บ่าวหน่อเลาเป็นคนโหยก (อันนี้สมมติเด้อ) ยามสิปิดเอาบักหุ่ง บ่ต้องใช้ไม่ส่าว เด่มือบิดเอากะได้",
"translated": "บ่าวหน่อเป็นคนสูง เวลาจะเก็บมะละกอ ไม่จำเป็นต้องใช้ไม้สอย แค่เอื้อมมือไปปิดเอาก็ได้แล้ว"
}
] |
คือความ/คือความเว้า
|
ใช่เเล้ว เหมือนคำ(ที่คุณ)พูด พูดถูก/
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "คือความเจ้าเเล้ว",
"translated": "ใช่ตามที่คุณพูดเเล้ว (ประมาณว่าเห็นด้วย)"
},
{
"sentence": "เฮ็ดให้ได้คือความเว้าเเหน่",
"translated": "ทำให้ได้เหมือนคำพูดหน่อย"
}
] |
เข่ง
|
ขึง/ตึง/ทำให้ตึง
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ดึงเชือกให้เข่งๆเด้อ",
"translated": "ดึงเชือกให้ตึงๆนะ"
}
] |
บวกน้ำ
|
แอ่งน้ำเล็กๆ
|
อุดรธานี
|
[
{
"sentence": "เห็นงัว เห็นควาย นอนอยู่ในบวกน้ำ",
"translated": "เห็นวัวควาย นอนอยู่ในแอ่งน้ำเล็กๆ"
}
] |
ขี้กะตก
|
(น) ยางของต้นพลวงที่หล่นตามพื้นดินเป็นก้อน ๆ ใช้เป็นเชื้อไฟได้
|
ยโสธร
|
[
{
"sentence": "ลูกหล่า เอาขี้กะตกมาให้แม่ดังไฟแน่..",
"translated": "ลูก เป็นเอาขี้กะตกมาให้แม่ใช้ก่อไฟหน่อย"
}
] |
มะโหเจอ/โหเจอ
|
หัวใจ(เป็นภาษาภูไท)
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "มันมาตั๊วะเอาเงิน เคาะละเจ็บมะโหเจอหลาย",
"translated": "มันมาหลอกเอาเงิน ฉันเจ็บใจมาก"
}
] |
มัก
|
ชอบ
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "อ้ายมักเจ้า",
"translated": "พี่ชอบน้อง"
}
] |
ซวดลวด
|
แย่งของผู้อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาตอย่างน่าเกลียด/การกระทำที่น่าเกลียด/แย่
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ลิงโตนั่นมันคือ ซวดลวดแท้เน๊าะ ย๊าดบักแตงโมหน่วยบักใหญ่ไปกินบ่แบ่งหมู่เลย",
"translated": "ลิงตัวนั้นแย่จังเลย แย่งแตงโมลูกใหญ่ๆ ไปไม่แบ่งให้ใครเลย"
}
] |
เปิด
|
เบื่อหน่าย
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "ข่อยซะมาเปิดป่นปลาคักแถะ",
"translated": "ผมเบื่ออาหารประเภทน้ำพริกปลา ป่นปลา อย่างมาก ไม่อยากรับประทานอีก"
}
] |
เฟียต
|
หากหกหล่น ใช้กับน้ำหรือของเหลว เท่านั้น
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ถ้วยน้ำแกงอย่าสิใส่เต็มหลายเด้อ มันสิเฟียตเด้",
"translated": "ถ้วยน้ำแกงอย่าใส่มากนัก เดียวน้ำแกงหกนะ"
}
] |
ลูกกระถุน
|
ลูกกระสุนสำหรับ หนังสะติ๊ก
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ไปยิงกะปอม อย่าลืมไปพากันล้อลูกกระถุนหนังติ๊กเด้อ",
"translated": "ไปยิงกิ้งก่า อย่าลืมไปทำลูกกระสุนหนังสะติ๊กเด้อ"
}
] |
คอง
|
รอ/ตั้งหน้าตั้งตารอ/คอย
|
ยโสธร
|
[
{
"sentence": "อ้ายบ่าวรุทธิ์สิมาหาน้องบ่มื้ออื่นถ้าบ่มา น้องกะสิบ่คองทาง",
"translated": "พี่รุทธิ์ จะมาหาน้องไหม พรุ่งนี้ถ้าไม่มา น้องจะได้ไม่ตั้งหน้าตั้งตารอ"
},
{
"sentence": "อ้ายบ่าวหน่อ คือย่างที่ลี่ ๆ แท้น้อบ่คองไผเลยตั๊วนิ",
"translated": "พี่หน่อ เดินลิ่ว ๆ เลยไม่รอใครเลยนะเนี่ย"
}
] |
หลก
|
ถอน
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เจ้าหลกกล้าเด้อ มื้ออื่นจั่งสิมีกล้าดำ",
"translated": "คุณถอนต้นกล้า(ข้าว) นะ พรุ่งนี้จะได้มีต้นกล้าปักดำทำนา"
}
] |
ควด
|
การข่วน
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "แมวโตนี้มันสิควดเอาเด้ ระวังมันดีๆเด้อ",
"translated": "ระวังแมวตัวนี้ข่วนเอานะ"
}
] |
สะหวาสะหวาง หรือ สวาสวาง
|
โล่ง/ปลอดโปร่ง
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "ช่วงที่มีพายุดีเปรสชั่นเข่ามา ฝนตก ฟ้าครึ้มเหมิดมื่อ เทิงจื้น เทิงเมียก ถ้าแดดออกจักหน่อยกะสิพอ \"สะหวาสะหวาง\" ขึ้น",
"translated": "ช่วงที่มีพายุดีเปรสชั่นเข้ามา ฝนตก ฟ้าครึ้มทั้งวัน ทั้งชื้น ทั้งแฉะ ถ้ามีแดดออกสักหน่อยก็น่าจะ \"ปรอดโปร่ง\" ขึ้น"
},
{
"sentence": "มื่อนี่เฮ็ดเวียกอยู่เหมิดมื่อ เทิงล้า เทิงเมื่อย มื่อแลงว่าสิไปหาเบียร์เย็นๆ กินจักสองสามขวด ให่มัน \"สะหวาสะหวาง\" จักหน่อย คือสิดี",
"translated": "วันนี้ทำงานหนักทั้งวัน ทั้งเหนื่อย ทั้งล้า ตอนเย็นว่าจะไปหาเบียร์เย็นๆ ดื่มสักสองสามขวด ให้มัน \"ปลอดโปร่ง โล่งใจ\" สักหน่อย น่าจะดี"
}
] |
เล่นมาร
|
ท้องไม่มีพ่อ
|
อุดรธานี
|
[
{
"sentence": "ลูกหล่าเอ้ยไปเรียนกรุงเทพอย่าให้เป็นคื้อลูกสาวบ้านนั่นเด้อ ถูกเขา\"เล่นมาร\"กลับมาเรียนก็บ่จบนั่นน่ะ พ่อกับแมเป็นห่วงเด้อ",
"translated": ""
}
] |
อำรำ
|
กลมกล่อม
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "ลาบวัวจานนี้ขมอำรำดีแท้",
"translated": "ลาบก้อยจานนี้มีรสชาติขมแบบกลมกล่อม เข้าเนื้อจริงๆครับ"
}
] |
ฮางฮ้อน
|
โรคผดผื่นร้อน
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "มีลักษณะเป็นตุ่มเล็ก ๆ แดงๆ ตามขุมขน มีอาการคัน",
"translated": "มักเกิดในฤดูร้อน หรือ เกิดจากการแพ้พืชมีพิษ"
}
] |
แนวกิน
|
อาหาร, food
|
อุดรธานี
|
[
{
"sentence": "แมข่อยกำลังเฮ็ดแนวกินอยู่ในครัว",
"translated": "My mother is cooking in the kitchen."
}
] |
ผ่าหลาม
|
คนที่ทำอะไรไม่เหมือนชาวบ้านชาวช่อง ทำอะไรแปลกๆ แผลงๆ ไม่สมประกอบ แต่ก็ไม่ถึงขั้นเสียสติ [Syn. ไม่เต็มบาท abnormal]
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "คนผ่าหลาม",
"translated": "คนทำอะไรแผลงๆ"
}
] |
สะออน
|
การเหลือใจ/การทึ่งแบบหลงไหล
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้เบ่ง ชมรมอีสาน เล่นโปงลางแล้ว แม่มาคือสะออนแท้น้อ",
"translated": "วันนี้ ได้มาดูชมรมอีสานเล่นโปงลางแล้วรู้สึกหลงไหลคิถึงบ้านมาก"
}
] |
ฮอย/นำฮอย
|
รอย/ติดตาม ทำตาม
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "นำฮอยมันไป",
"translated": "ตามรอย มันไป"
}
] |
อียังก้อ
|
อะไรนะ
|
ชัยภูมิ
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้ได่ไปโรงเรียนบ่ ตอบ อียังก้อเจ้าว่าจังได่ก้อ",
"translated": "วันนี้ได้ไปโรงเรียนมั้ย ตอบ อะไรนะเธอว่าไรนะ"
}
] |
บ่กระบวน
|
ทำอะไรไม่เข้าท่า/ไม่ได้เรื่อง เหลวใหล
|
มุกดาหาร
|
[] |
ซง , ทรง
|
ท่าทาง
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "ทรงคือสิเมื่อยหลายเนาะ",
"translated": "ท่าทางจะเหนื่อยมากนะ"
},
{
"sentence": "บ่าวหน่อนี่ทรงคือสิฮ้องเพลงม่วนเนาะ",
"translated": "บ่าวหน่อนี่ท่าทางจะร้องเพลงเพราะนะ"
},
{
"sentence": "ได้ยินแต่เสียงหวานๆของน้องกระแต แล้ว ทรงคือสิผู้ดีคัก",
"translated": "ได้ยินแต่เสียงหวานๆของน้องกระแตแล้ว ท่าทางจะเป็นคนสวยมากเลย"
}
] |
สัมมะปี๋
|
จิปาถะ
|
มุกดาหาร
|
[] |
เสยเตยเวย
|
ไม่สนใจ/ไม่ใส่ใจ/เมินเฉย
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "กินข้าวอิ่มแล้วคือเฮ็ดเสยเตยเวยอยู่แท้น้อ บ่ฝ้าวไปเฮ็ดเวียกบ้อ",
"translated": "กินข้าวอิ่มแล้วทำไมไม่สนใจอะไรเลย ทำไมไม่รีบไปทำการทำวาน"
}
] |
หลืบ
|
ที่ลึก/ที่ยากจะเข้าถึง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เขาวาสมบัติอี่ปุ่นอยู่ในหลืบพู้น หาบ่พ้อดอก",
"translated": "เขาว่าสมบัติญี่ปุ่นอยู่ในที่ลึกลับโน้น ยากจะเข้าถึง คงหาไม่เจอหรอก"
}
] |
ห่าว
|
วิ่ง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อนี่ควยน้อยมันห่าวหลาย ข่อยเลยล่ามมันไว้",
"translated": "วันนี้ความตัวเล็กมันวิ่งมากไป ผมเลยผูกมันไว้"
}
] |
สาว
|
คว้าเอา (สาวได้สาวเอา)
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "มื้ออื่นเด่วอิพ่อสิพาซุมเฮาไปสาวเอาปลาอยู่หนองตั๊ว",
"translated": "พรุ่งนี้พ่อจะพาพวกเราไปจับปลาเอาปลาอยู่ที่หนอง"
}
] |
แถลก
|
ลักษณะของอาการที่ลื่นไถล
|
บุรีรัมย์
|
[] |
เสีย
|
การเซาะ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "บักหำน้อย ไปเสียหญ้ามาให้งัวแหน่เด้อ",
"translated": "ลูกรัก ไปเซาะหญ้า (ที่อยู่พื้รดิน) มาให้วัวหน้อยนะ"
}
] |
แมงบ้ง
|
ตัวบุ้ง
|
อุดรธานี
|
[
{
"sentence": "สาวนางน้อยย่านแมงบ้งหลายๆ",
"translated": "สาวนางน้อยกลัวตัวบุ้งมากๆ"
}
] |
หมากมี่ บักมี่
|
ขนุน
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "อ้ายบ่าวหน่อ มื้อนี่ น้องอยากกินตำหำบักมี่ ซอยเฮ็ดมาให้น้องกินแหน่",
"translated": "พี่บ่าวหน่อ วันนี้ น้องอยากกินตำขนุนลูกเล็กๆ ช่วยทำมาให้กินหน่อยได้ไหม"
}
] |
คอย, คอยๆ
|
ทำเบามือ/ทำอย่างทะนุถนอม/เสียงเบา
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "อี๊หล่าเฮ็ดอีหยังคอยๆแน๊มันสิอฮ่าง",
"translated": "อีหนูทำอะไรทำเบามือหน่อยมันจะพัง"
},
{
"sentence": "บักหล่าเว่าคอยๆก๊อนี่แน๊ มันอยากไล",
"translated": "ไอ้หนูพูดเบาๆกว่านี้หน่อยมันเสียงดังหนวกหูรำคาญ"
}
] |
หนหวย
|
หงุดหงิด/รำคาญนิดๆ
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "อย่าเว่าดุ๋หลายบักอันนี่ หนหวยเว้ย",
"translated": "อย่าพูดมากนักไอ้นี่ น่ารำคาญโว้ย"
}
] |
สิเลอ
|
เป็นภาษาภูไทซึ่งใช้ถามกัน แปลว่า ที่ไหน , อะไร , ยังไง
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "เฮ้ดเวกแล้วล่ะจักไป สิเลอ",
"translated": "เลิกงานแล้วไม่รู้จะไปไหนต่อดี"
}
] |
ตู้ด
|
ลักษณะของการขยับเคลื่อนที่ของวัตถุโดยบ่ต้องยกไห้ลอยขึ้นจากพื้น
|
อีสานทั่วไป
|
[
{
"sentence": "โอ้ย..กะติ๋บเข่าจั๋งแม่นอยู่ไกล ข้อยจ๊กบ่เถิง ตู้ดมา ไก้ๆ ข่อยแหน่",
"translated": "อ้อ..ฉันไปนั่งเข่ากับพื้นอยู่ไกล คุณเดินไม่ถึง ค่อยเลื่อนมา นิดนึง ฉันแน่"
},
{
"sentence": "เหว๋ย จั๋งแม่นเจ้าบ่อายเจ้าภาพน้อ อ้ายเซียงโหล ซอยงาน ซาวบาท (ยี่สิบ) ตู้ดกิ๋นจน กางเกงขาดดาก",
"translated": "หรือ อยู่นั่นแหละคุณไม่อายเจ้าภาพเลย คุณเซียงโหล ไปงาน ยี่สิบ (งานแต่ง) เลื่อนกินจน กางเกงขาดเปรอะ"
}
] |
ใบลำฮ้าง / ต้นลำฮ้าง
|
เป็นสมุนไพรอย่างหนึ่งที่หาง่ายมากมีอยู่ทั่วไป จัดว่าเป็นวัชพืชที่มีสรรพคุณทางยาที่ใช้ประโยชน์ได้ดีที่เดียว
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "ตอนเด็กน้อยเวลาข่อยเป็นแผล อีแม่กะซิเอาใบลำฮ้างมาตำแล้วพอกไว้บ่ให้เลือดไหลโดน",
"translated": "เป็นการห้ามเลือดนำ"
}
] |
หุนหวย
|
วุ่นวาย/รำคาญ/อึดอัด
|
อีสานทั่วไป
|
[
{
"sentence": "อย่ามาแหง่กูหลาย ก็หุนหวย",
"translated": "อย่ามาแห่งกูเยอะ ทำให้วุ่นวาย"
}
] |
ขี้เมี่ยง (ขี่เหมี่ยง)
|
สนิม (rust)
|
ร้อยเอ็ด
|
[] |
แม่นหยัง
|
อะไร
|
นครพนม
|
[] |
เป็นมะแลแถแถด
|
ออกนอกลู่นอกทาง กู่ไม่กลับ
|
อุบลราชธานี
|
[
{
"sentence": "เป็นจังได๋แม่ป้า ได้ข่าวว่าบักแดงมันติดยา เป็นไปมะแลแถแถด บ่อสุมื้อนี้",
"translated": "เป็นไงบ้างป้า รู้ข่าวมาว่าไอ้แดงมันติดยา ออกนอกลู่นอกทาง กู่ไม่กลับเลยรึ"
}
] |
ซา,ส่า
|
การลือ/การกล่าวถึง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เขาซากันวา สาวชมรมอีสานจุฬาฯ ง๊ามงาม..",
"translated": "เขาลือกันวา สาวชมรมอีสานจุฬาสวยมาก"
}
] |
ถั่ง/ทั่ง
|
ทิ่ม/แทง/การตีหรือกระแทกแรงๆ
|
มุกดาหาร
|
[] |
ตอด,ต้อด,ตู้ด
|
การเลื่อนไถล/การขยับ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้พาเข้าแลงคนหลายเติบ ตอดเอากันแหน่เด้อ",
"translated": "วันนี้สำรับข้าวของเรา คนกินมากพอสมควร ขยับเอากันหน่อยนะ"
}
] |
ถืก
|
1.ถูก/ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
|
สารคาม
|
[
{
"sentence": "พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\"",
"translated": "พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก"
},
{
"sentence": "บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน",
"translated": "หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะของหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน"
},
{
"sentence": "พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด",
"translated": "คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย"
}
] |
แก่น(แซมอีกจักหน่อยเด้อ)
|
แกน กลางของต้นไม้ หรือ แข็ง และหรือแปลกว่า เก่ง ดื้อ ฉลาดแกมโกง เวลาเว้าถึงคน ขึ้นอยู่กับประโยคที่ใช้
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "ถ้าพูดว่้าแก่นไม่บักขาม",
"translated": "หมายถึง แกนกลางของต้นมะขาม"
},
{
"sentence": "ไม่บักขามคือแก่่นแท้",
"translated": "คือไม้มะขามเนื้อแข็ง"
},
{
"sentence": "อย่าไปเล่นกับบักหำน้อยมันแก่นแท้ๆ",
"translated": "คือ เล่นกับเด็กคนนั้นไม่ได้หรอกเขาดื้อ ฉลาดแกมโกง เราสู้เขาไม่ได้ด้วย"
}
] |
ผูย
|
พ่นน้ำ/เป่าพ่น/ตกปรอยๆ
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "มื้อวาน ฝนผูยเหมิดมื้อ",
"translated": "เมื่อวาน ฝนตกปรอยๆทั้งวัน"
},
{
"sentence": "เผิ่นเหมื่อยหลาย จนได้ผูยน้ำเอาพู้นล่ะ",
"translated": "แกเหนื่อยมาก จนได้พ่นน้ำเอานั้นแหล่ะ"
}
] |
แถมพร
|
อวยพร/ให้พร(ส่วนมากพบในกลอนผญา)
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ผมสิแถมพรให้",
"translated": "ผมจะอวยพรให้"
}
] |
เบิ่งคักคัก
|
ดูดีดี/ดูแล้ว/สังเกตดีดี/พิจารณาให้ดี/ดูให้แน่
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "เบิ่งคักคักสาก่อน ก่อนสิซื้อมันจั่งบ่ถืกเขาตั๋ว",
"translated": "ดูให้ดีก่อน ก่อนที่จะซื้อ จะได้ไม่ถูกเขาหลอก"
}
] |
จบเจือ
|
สวยงามดี
|
บุรีรัมย์
|
[] |
ใจเอา
|
มุ่งมั่น/ตั้งใจ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "สาวหวึ่งนั่งเบิ่งหมอลำซิ่งตอนกลางเว็น แม้ว่าแดดสิฮ้อนปานได๋ ใจเเอาขนาด",
"translated": "สาวหวึ่งนั่งดูหมอลำซิ่งตอนกลางวัน แม้ว่าแดดจะร้อนสักเพียงใด มุ่งมั่นมากๆ"
}
] |
ฮีบ
|
สูดควัน/เข้าไป
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "มึง สูบยา ฮีบเป็นบ่ ฮีบยาเปนบ่",
"translated": "สูบบุหรี่ มึงดูดควันเข้าไปเป็นมั้ย"
}
] |
ส่ำพอ, สำพอ
|
ถึงว่า/มิน่าหล่ะ/เป็นอย่างนี้นี่เอง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ส่ำพอ บ่าวหน่อ เลาบ่เว้ากับผู้ใด๋ บ่แมนเลาอ่ง ฮึวา เลาเซียงน้องพอลล่าไว้หม่องใด๋ดอก เลาบ่เว้านำไผ ย้อนว่า เลาปวดแข่วสั่นดอก",
"translated": "เป็นอย่างนี้นี่เอง ที่บ่าวหน่อ แกไม่พูดกับใคร ไม่ใช่ว่าแกทนงตัว หรือ ว่า แกซ่อนน้องพอลล่าไว้ที่ใด แกไม่พูดกับใคร ก็เพราะว่า แกปวดฟันนั่นเอง"
}
] |
มื้อลุน
|
วันหลัง/วันต่อไป
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้ข้อยบ่ว่าง มื้อลุนจั่งมาใหม่เด้อ",
"translated": "วันนี้ผมไม่ว่าง วันหลังค่อยมาใหม่นะ"
}
] |
ซิแตก
|
กิน / ทาน
|
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
|
[] |
สะเดิดสะเดอ
|
ลักษณะอาการตื่นตระหนก/ตกใจเป็นอย่างมาก
|
บุรีรัมย์
|
[] |
โตน
|
กระโดด, กระโจน
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "อ้ายหน่อ กับ อ้ายบัติ มักไปโตนน้ำห้วยดีแท้ๆ ผู้เฒ่าซุ้มนี้ เว่ายากอีหลี้ บอกว่ามันสิเป็นไข้ กะบ่ยอมเชียกันเลย",
"translated": "พี่หน่อกับพี่บัติ ชอบไปกระโดนน้ำในห้วยจริงๆ คนแก่นี้บอกยาก ดื้อ เดี๋ยวจะเป็นไข้ ก็ไม่ยอมฟัง"
},
{
"sentence": "แฮงเฒ่าแฮงเว่ายาก",
"translated": "ยิ่งแก่ยิ่งดื้อ"
}
] |
ขะหยอน
|
ถึงว่า/มิน่าหล่ะ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ขะหยอนวา บ่าวหน่อ เป็นหยังลาวจั่งหล่อ",
"translated": "มิน่าหล่ะ บ่าวหน่อ ทำไมแกถึงหล่อ"
},
{
"sentence": "เป็นย้อนวา ลาวกินข้าวเหนี่ยวนี่เอง",
"translated": "ก็เพราะว่า แกกินข้าวหนียวนี่เอง"
}
] |
เซามีแฮง/เซาเหมื่อย
|
หยุดพักผ่อน/หยุดพักเอาแรง
|
มุกดาหาร
|
[] |
ตะกกตะเค้า
|
แรกเริ่มเดิมที
|
หนองบัวลำภู
|
[] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.