Dataset Viewer
text
stringlengths 68
20.8k
|
|---|
<bos>Faik Mustafa
<!-- image -->
ArbëriaDesign Tetovë, 2012
Botues Arbëria Design
Redaktor Sulejman Aliu
Recensent Fatmir Sulejmani
Lektor Artan Arsllani
Ballina Kushtrim Arifi
Radhitja kompjuterike Afrim Bulica
Shtypi Arbëria Design
Ky libër u financua nga Kuvendi Komunal i Tetovës
## Në vend të prologut
Kohë më parë, Faik Mustafa botoi përmbledhjen me epigrame me titullin: 'Pëshpërima të ëmbla" , për të cilën shkruajta një vështrim kritik, duke mos i kursyer fjalët e bukura dhe të merituara nga ana e autorit. Me atë rast theksova të dhënën se epigramet e publicistit të njohur tetovar; kanë temë atdheun; jetën shoqërore, gjendjen sociale, dashurinë . se janë krijime me forma rubaishë me tehe të mprehta satirike. se me to autori parodizon prijësit verbër që kanë marë mbi vete ta udhëheqin popullin. se përmes tyre synon ndikimin e drejtpërdrejtë dhe të shpejtë në publikun lexues edukimin e masave të anashkaluara popullore në të gjitha aspektet e mundshme. për
Tani së fundmi, Baca Faik, siç më pëlqen ta thërras, vin përpara nesh me 10O epigrame
të reja, të ngjashme me të parat, që mund të konceptohen si një buqetë lulesh të larmishme, të tufëzuara për lexuesit në 100 vjetorin pavarësisë së shtetit shqiptar: Ato bartin në vete mesazhet e një të ardhmeje më të bukur; e cila do të vijë pashmangshëm, nëse arrijmë ta tejkalojmë sindromin vetasgjësues dhe nuk kthehemi idiotshëm kundër saj, si heronjtë e epigrameve në fjalë: miopët, interesaxhinjtë, kurthaxhinjtë, maçorrët, mushkat; bastardët, lakmitarët, xhuxhimaxhuxhët politikë, butakët, tenderokratët, kapsomunat, maskarenjtë, pakurrizorët; matrapazët, zgjebarakët, të tjetërsuarit, vazalët, spektakularët; spekulantët; horrat e horrave; mediokrët; megafonët dhe galeria pafund e sfrutuesve që thëthinjë pamëshirshëm ardhmërinë e kombit.
Megjithatë, Ai është i këndshëm dhe shumë sinqertë në këngëtimin e tij. Ai shkruan për
Përndryshe, Faik Mustafën nuk e njohim si poet; po dhe Ai nuk pretendon të jete i tillë, kush e di përse, nga modestia apo nga kriteret shëndosha që ka për artin elitar dhe për poezinë që njihet botërisht si ajka e rezervuar për shpirtërat më të zgjedhur për të cilët na ka folur aq bukur liriku më i madh i letërsisë shqipe Lasgush Poradeci..
tmos heshtur në kohëra memece; shkruan sepse këtë e ka bërë përherë, madje dhe në stinët acarta të sistemit të çartur monist; kur qe bërë zap mendimi i lirë. Me vargun e Tij mund dhe tmos pajtohemi; po nuk mund tmos e respektojmë. Ku është e mira që të kishim më shumë zëra që do tia merrnin këngës pa frikë e pa zori; ashtu siç vepron Baca Faik, veprimtari i që nuk do taktrojë të mirin me të gjithë, që nuk do ta bëjë jetën kandrës kafkiane që, për çështje rehatie, pranon përuljen dhe statusin prej torzoje. shquar
Epigramet e Faik Mustafës janë sfiduese
Lloji preferuar 1 shkrimit poetik të Faik specializuar tani më. i tij është i angazhuar dhe, si tillë, vin të shpërfaqë përpara lexuesit të çështjet dhe fenomenet që ia japin ngjyrën jetës sonë, pavarësisht në janë ato ngjarje të bukura apo të shëmtuara, të dobishme apo të dëmshme. Ai thjesht: përshkruan me plot emocion botën që e rrethon, me kujdesin për distancë nga ngjyrërat ideologjike; të cilat sot na kanë dyzuar si kurrë më Si krijues ai është brenda logjikës së Dante Aligierit, sipas të cilit letërsia nuk ka mundur dhe nuk mund tishmanget realitetit ekzistues të kohë-hapësirës të cilën krijohet. Vargu gjitha parë. në
për një kategori njerëzish, grupesh, klanesh, bandash. Parë nga ky prizëm, nga dushet shoqërinë shqiptare, nuk arrin të shpëtojë asnjë pushtet dhe asnjë pushtetar i Edhe porositë që përcjell autori përmes katrenave të tij u dedikohen të gjithëve. keq:
1 tij është 1 drejtpërdrejtë dhe Ai vin veshur me gjuhën e thjeshtë, duke na bërë për me modestinë e përzemërt të autorit. Në të shumtën herave vargjet e Faik Mustafës janë fjalë të urta popullore, përmes të cilave autori sfidon anën errët të botës sonë. Ato vijnë të mbarsura me humor; satirë e sarkëzëm, në varësi të temave dhe gërdive që prekin. Vargu
Po japim në vijim disa vargje që kanë pamjen fjalëve të urta, si: "Kush dorëzohet është i shkretë' "Njeriu është hambar i pafund me kërkesa" , "Hekuri rrihet sa është i nxehtë" "Punën e sotme mos e lë për nesër" , "Të bashkuar na mbara" , "Dy duar për një kokë" "I varfëri për mend jeton shlirë" , "Po humbe nder; humbe krenari' "E vërteta ka vetëm një fytyrë" e të keqeje është "Edhe prinë "Baza çdo paraja" , që zhvillohen më tutje përmes shoqërimesh me vargje origjinale të autorit.
Edhe kësaj here, temat e epigrameve janë të larmishme dhe të renditura sipas rendit me të cilin janë krijuar: Është kjo edhe një dëshmi se kemi të bëjmë me një krijues që na koncepton për të afërm, sepse tillë është Baca Faik: zakonshëm, i dashur; i guximshëm dhe i sinqertë.
Ndodh që një fjalë e urtë të shpjegohet me 2-3 vargje tjera, si në epigramin DY DUAR: "Dy duar për një kokë/ duhet përherë tjenë n'gatishmëri,/ për të mbrojtur nder' e tokë/ për të mbrojtur tshtrenjtën liri" . Por ka dhe raste kur të gjitha vargjet janë fjalë të urta popullore, si në epigramin DEVEJA: 'Edhe devesë kur ia trash zullumin një ditë dorëzohet,/ As lëkurën e lepurit s'e duron mbi shpinë,/ Kur humbet arsyeja, çdo gjë nis teprohet/Miqësia më e mirë shndërrohet në minë . me të cilat autori gjakon të komunikojë dhe të ndikojë në ne pa parahyrjet e stërzgjatura, pa e mbyllur vargun tij dhe pa e bërë të komunikueshëm vetëm për specialistët e letërsisë. popullore
Tetovë, 21 maj 2012
Fatmir Sulejmani
## Sakrifica
Dje sakrificë ishte të flijohesh për të tjerët, Sot sakrificë është ti flijosh të tjerët për ty, Për këtë mjeshtri përgatitesh që herët Gojën plotë patriotizëm liri; demokraci.
## Vuajtja
Vuajtja për qëllime të larta të bën krenar; Të forcon të mos dorëzohesh kurrë, S'e bën për emër; as për tu bërë i parë, por për truajtur nderin; siç bën një burrë.
## Amaneti
Edhe si mozaik, atdheu është i dashur; Të gjitha copëzat formojnë një tërësi, Bashkimin e tyre nga mendja s'duhet flakur Është amanet, për të, shumë burra ranë fli.
## Këndellja
Këndellja është nevojë shpirtërore
Të mbanë gjallë, tpërtërinë, duhet ta dëshirosh,
Për të lypset; të punohet prore Në do jetën mirë e mbarë ta çosh.
## Liria
Liria është e shtrenjtë, fitohet me gjak Tash që e kemi, nuk dimë ta çmojmë, Vijnë e shkojnë qeveritarët, ndryshime shumë pak
Për interesa të ngushta; idealet i tradhtojnë.
## Kapsomunat
Kapsomunat përvidhen për vrimë të gjilpërës Dhe arrijnë ku tua dojë zogu i qejfit; Fillimisht luajnë rolin e dhelprës Më vonë zënë vend n'fronin e kryeshefit.
## Lufta për çlirim
Lufta për çlirim; s'njeh frikë, dhembje as gëzim, Ekziston vetëm një, dëshira për fitore; Hyrja në këtë rrugë, shpesh është pakthim Për burrat e vërtetë është hyjnore.
## Pushteti
Pushteti është kazan; ku zihen intriga; kriminaliteti Si të çmendur pas tij vrapohet; Harrohen idealet; premtimet, realiteti Me fanatizëm e me gjak ai mbrohet.
## Kush lejon
Kush lejon që frika jetën tia kontrollojë Rrugët i ka të mbyllura për n'ardhmëri, Nethe e trishtim; përherë do tjetojë Të tjerët vendosin për fatin e tij.<eos> |
<bos>Me dorë të shtrirë, s'ka krenari; As me bark të zbrazur patriotizëm, Të tillët që çirren se punojnë për atdhetari Mund të krahasohen vetëm me idiotizëm.
## 100
Një shekull dhimbje dhe krenari Na mbajtën gjallë kudo që ishim, Vazhdimin e luftës për bashkim e liri Ideal të vetëm tpërjetshëm e kishim.
## Shkombëtarizimi
Dikur lihej koka peng, shkombëtarizimi t' 'pengohet Duke hequr dorë nga shumë të mira materiale, Sot; për fotele e para, çdo gjë harrohet
Vetëm të marrët, thonë, luftojnë për ideale.
## Në jetë
Në jetë s'ka përfundimtare Ajo është si lumi që pa ndërprerë;, Përplot gëzime e përplot halle Fitimtar del ai që përherë është asgjë rrjedhë syçelë.
## Idealet turshi
Pushtetarë të pasur; tvarfër shpirtërisht Idealet e luftës i kanë bërë turshi, Kush guxon tu dalë para, e pikasin me Duke i detyruar tballafaqohen me drejtësi. gisht
## Kopilia
Armiqtë më lehtë shkatërrohen po i bëre shokë Për tua njohur dhëmbë e dhëmballë, Lipset kondicion durim e me kokë Si e vetmja rrugë me to m'u përballë. punë
## Kohë maskarenjsh
"Koha e maskarenjve, atdheu i shqiptarëve' Ka thënë një penë jona vite më parë, Por; kur të ligjtë u hipin atllarëve Duhet rrëzuar; ndryshe s'kanë të ndalë.
## Dikur dhe sot
Dikur; kush dinte shkrim-lexim;
dihej i shkolluar
Sot, shumë njerëz me fakultet;
janë analfabetë,
Të parët kanë bërë çmos popullin për ta përparuar
Të dytët jetojnë për ta shtrydhur krejt.
## Kohë pakurrizorësh (hamletiane)
"Të jesh a mos të jesh" nuk ka më vlerë Nëse do punët të të vejnë mbarë, E drejta, burrëria, kanë avulluar kaherë, Kohë pakurrizorësh që jetojnë tbëjnë pallë.
## Jeta nuk është film
Filmi nga jeta krijohet; jeta nuk është film; Duhet kaluar shumë tpërpjeta deri te qëllimi; Jeta n'kurriz të tjetrit është vetëm një krim Nga do që të sillesh, si hije të ndjek mallkimi.
## Përmërdër-at:
Të shkolluarit dikur; numëroheshin në gishta Me kaçikun e tyre libra shkruanin; Përmërdër-at e sotëm me zinxhira e bishta Vrapojnë pas parasë, vepra s'e lodhin trurin. për
Profesorët, magjistrat; doktorët
## E mira
Nuk ka mirësi që ofrohet pa interes Për të ngratët një buzëqeshje mjafton; Paçka se kjo me njerëzoren bie ndesh Është rruga më e sigurt që rehati tkrijon.
## Trasuesit e ardhmërisë
Ta kalosh lumin pa u lagur është vështirë, Tkalosh nëpër qeveri e tvjedhësh, është aftësi; Në vend takuzës, tshpallin për burrë tmirë Pasardhësve ua rrugën tsillen edhe më zi. hap
## Matrapazët e mjegullës
Lejojmë matrapazët e mjegullës të na Gjithmonë me shpresë se na shpijnë përpara, Nuk e hetojmë fare se pa mëshirë na nxijnë Mbase një ditë e kuptojmë kur tna tretet fara. prijnë
## Vazalizmi
Kur humbet pavarësia njëherë, përjetë je vazal N'emër tvatanit tlejohet ta valosh flamurin, Tofrohet ç'të do shpirti, rruga tshtrohet n'ar Pa tbrejtur ndërgjegija se kjo e koritë burrin.
## Zgjebarakët
Zgjeben s'e do askush, zgjebarakët përditë shtohen Gjithandej zënë vend nkabinete plot rehati, Sa më shumë kruhen; lart më lart ngjiten Jeta n'kurriz tpopullit ju krijon kënaqësi.
## Tietërsimi
Mos kërko tkthehesh n'Kosovën e mvetësuar; Do zhgënjehesh do ndjesh neveri Kur tshohish nipat si tjanë tjetërsuar: keq
| | 1 |
|-------------------------------------------------------|--------------------------------------------------|
| Skënderbeut | 8 1 |
| Po na merr n'qafë i madhi Skënderbe jeto si legjendë, | |
| Luftëtarët e rremë, matrapazët politikë, | |
| me ty bëjnë pazar; | |
| Fryhen si bibanë aty ku gjejnë shesh e vend | |
| Me interesat e paturpshëm luajnë kumar: popullit | Me interesat e paturpshëm luajnë kumar: popullit |
## Peshku
Rrëshqas se jam peshk, nga rreziku të shpëtoj, Kurthe më ngriten ngado që lëviz, Por sojin e njeriut fare s'e kuptoj Përse kënaqet vetes ti krijojë krizë?
## Në je i bindur
Në je i bindur se je vetja, shërbej atij, Mbështetu në forcat e profesionit që e Jij i guximshëm; shihe tvërtetën E vetmja rrugë që në jetë të nderon. do, n'sy
## Spektakolarët
Pas spektakleve rendin njerëzit spektakolarë Që brendinë e mbulojnë me ambalazh, Paçka se suksesi i tyre është kalimtar Me rëndësi janë xhepat, kështu krijohet imazh.
## Kohë mediokrësh
Mbijnë universitetet si kërpudhat pas shiut Ushtria e mediokërve turbo shkon përpara; Vlerat n'art, n'kulturë, shkencë, e zeza 1 përpiu Ne mbyllim sytë, heshtim, pa na hëngër palla.
## Shpresa
Shpresa sjellë shpresën, asaj mos i ik Ndiqe përherë por jo në kokërr tshpinës, Njeriu i dëlirë, kurrë s'duhet patur frikë Është farkues i fatit, i rritës dhe dritës.
## Ndaj horrit horr
Kur dikush ti lë këmbët e arushës n'dorë Mos u hidhëro; fajtor je vet; Ndaj horrit duhet tsillesh si horr Nëse s'do të kesh telashe në jetë.
<!-- image -->
## Dashuria dhe bashkëjetesa
Ai që të duaje më shumë, është njerëzore Dashuria me zor s'bëhet, ta kemi të qartë, Po s'e kuptove drejt; shndërrohesh në lole Mjalti i ëmbël tshndërrohet n'uthull të thartë. do,
## Kur patrioti
Kur patrioti vazalizohet, s'ka më Vetëm për trehatuar prapanicën e tij, Saora shndërrohet në njeri dreq Shkelë pa mëshirë mbi tveten biografi. keq
<!-- image -->
## Rebelimi
Rebelimi me shkas është më shumë se trimëri Kur mbron liritë dhe të drejtat elementare, Është vështirë, çka të pret s'e di Burri që është burrë, këtë s'e mendon fare.
## Veprimet e mira
Pamja e jashtme është ambalazh, mashtrim Veprimet e mira njeriun e dallojnë; Fara e të parëve gjithnjë është në shtim Ndërsa të dytët n'gishta i numërojmë.
## Skleparaku
Me plotë pa patur qartësi Si nëpër mjegull vendit i prinë, Rrahagjoks përherë se lufton për demokraci Popullin e ngratë e shpie në greminë. sklepa,7 sytë
## Njeriu dhe kafsha
Njeriu dallon nga kafsha se udhëheq me veten
Di të mendojë, ka obligime dhe përgjegjësi;
Në kohën që e jetojmë, shumë lehtë këto treten
Sa vështirë tarsyetohet epiteti njeri.
## Njeriu megafon
Tërë jetën punoi për të qenë megafon Duke përfaqësuar mendimin e të tjerëve, Në çastin kur shteroi askush më s'e don E gjenë veten n'mesin e të mjerëve.
## Tenderokratët
Njerëz më tnderuar sot janë tenderokratët Nisin nga hiqi, saora ngriten në qiell, Ku ka për të marrë, tparët i shtrijnë krahët N'popull e lënë namin se janë hënë e diell.
## Bastardët
Nga racë e shëndetshme ndër shekuj me traditë Si kërpudhat pas shiut mbijnë përplot bastardë, Për interesa tngushta, ngulfasin çdo rritë Atdheun e atdhetarizmin i kthejnë në maskaradë.
<!-- image -->
| | 1 |
|--------------------------------------------------|-----|
| Loloja | 8 1 |
| Puthi shumë prapanica | |
| për tfituar besimin e qeveritarëve | |
| Bota i buzëqeshin ia rrihnin supet pa ndërprerë, | |
| N'popull shitej si krah i djathtë i tparëve | |
| N'fund mbeti një lolo; | |
| i vetmuar dhe i mjerë. | |
## Lakmia
Më mirë me këmbë në tokë se zog në qiell Lartësitë janë tëmbëla, por me shumë rrezik . Lakmia e sëmurë tshiton; të lë fyell Mbetesh i përbuzur; pa një shok e mik.
## Freskia e huaj
Mos lakmo freski nën hijen e tjetrit Në çast është e mirë, shpejt mbetesh cullak . Vetëm ajo ç'është jotja, thonë të vjetrit Të bën shtëpi; nuk të lë n'sokak .
## Dështak ylli
Dështoi n'art, nkulturë e sport; por jo n'politikë; Si shaloi kolltukun shkëlqeu si ylL. Talent në premtime, mjeshtër për tmbjellë frikë Sojin e sorollopin e tij e rehatoi mirë.
## Instinkti i lakmisë<eos> |
<bos>Syri sheh, shpirti do, çdo gjë harron Turr e vrap nisesh drejt qëllimit, Instinkti i lakmisë të tërin trobëron Pa mëshirë shkel mbi ndjenjat e gjykimit.
## Dinakëria
Dinakëria s'është ves përherë për ta nënçmuar Nëse përdoret për tmbrojtur një qëllim të lartë, Të ndihmon shpesh tligën për ta evituar Kur mbrohet interesi i vatanit është e artë. pun'
## Xhuxhmaxhuxhët politikë
Të imët në shtat, të shkathtë për të gërryer Arrijnë tpërbirohen atje ku dëshirojnë, Përherë tbuzëqeshur; tkrehur e lyer Derisa një ditë për tokë tna shtrojnë.
## Rretë
Rretë në barkun e fëmijëve gërryejnë e bëjnë dëm Por; s'e kanë të gjatë, detyrohen të dalin; Rretë politikë, përditë na shqyejnë me dhëmbë Pa na dhënë mundësi, dikujt tia qajmë hallin.
## Për ta mundur të keqen
Për ta mundur duhet ti luftojmë shkaqet Që si gjarpërinjtë gjaku shpërthejnë përditë, Me hakmarrje, burra, veç i ligu kënaqet Pa menduar fare se shkelë mbi tveten rritë.
## Kokaynë
Ishte i ngratë, nga pluhuri lëshoi shtat U bë patriot, thotë, unë ua solla lirinë, I ndërron fronet, fishkëllen si shpatë Të gjithë i përkulen se është KOKAYNË.
## Kur plasë lufta
Kur plasë lufta, fjalët janë të kota Zgjedh rrugën që tshpie përpara, S'bën tndalesh në fjalët çka thotë bota Me frikë e dilema, jo; s'arrihet e mbara.
## Liria e tepruar
Në detin e hapur s'ka kufizim lirie Liria e tepruar; tshpie n'rrugë pa kthim; Lakmia e sëmurë, arsyen e lë nhije Të shumtën e rasteve përfundon me pësim.
## Butaku
Po u bëre butak e pakurrizor Se ke tvështirë të kalosh sot mirë , Duhet vetëm tpajtohesh me epitetin horr Fatkeqësisht, kemi tepricë njerëzish të tillë.
## ligu
Të ligut i duhet për të gjetur shkas Ta sulmojë kend do edhe kur ecën drejtë, Duhet tbëjmë çmos, mos ti japim rast Është i pamëshirshëm, jeton të tshkatërrojë krejt. pak
<!-- image -->
| Sytë |
|-----------------------------------------------------|
| Sytë janë pasqyrë e shpirtit, topi s'e luan; |
| 1 Për e për tmirë shkëlqejnë si gaca tgjalla, tkeq |
| Dijnë të tpërvëlojnë; si gjarpri nën gur vuan |
| Dinë të të gëzojnë, jeta të të duket si n'përralla. |
## Gjaku
Gjaku është i tek të gjithë njësoj, Por cilësinë e tij s'e përcakton ngjyra, Gjaku i pastër e soj, di të tnderojë Por ka dhe të tillë, erë rëndë si fëlliqësira. kuq
## Mallkimi
Mallkimi i vatanit dhe i nënës Kur nga shpirti shpërthen; buron, Tpërcjell si hije kudo tgjendesh Vetëm vonon, një ditë tshiton.
## Dy duar
Dy duar për një kokë Duhet përherë tjenë n'gatishmëri; Për të mbrojtur nder e tokë Për të mbrojtur tshtrenjtën liri.
## Bishti e sëpata
Bishtat pa sëpatë, sëpatat pa bishta Janë trupa tvdekur e pa vlerë, Vetëm tbashkuar si dora me gishta Hynë në e gëzojnë nder punë
## I varfëri për mend
Tjetosh n'varfëri është mjaft vështirë Të mbanë shpresa, një ditë i përballon, I varfëri për mend jeton shlirë Nga e nesërmja s'di ç'kërkon.
## Kush gjenë forcë
Kush gjenë forcë n'situata tvështira Të shndërrohet në urë, E ka rrugën të shtruar me tmira Mbahet n'mend për goxha burrë.
## Dashuria
Dashuria lind si ëndërr Fillimisht shpërthen në sy Dalëngadalë zë vend në zemër Të robëron deri n'përjetësi.
## Vdekja-Jeta
Vdekja na përcjellë si hije shkojmë Si me turps si me nder; Nëse dimë prej saj ç'kërkojmë ngado
Atëherë jeta mund tketë vlerë.
## Sfidat e jetës
Jeta është përplot të papritura Duhet tjesh i gatshëm për çdo sfidë; Kur n'vështirësi shënon të arritura E ndjen veten sikur rilind.
## Dera e pendimit
Dera e pendimit nuk mbyllet kurrë Nëse bëhet sinqerisht e me zemër; Nmes tmirës e tkeqes ngritet një mur Që nderon e tkrijon emër
## Nderi e krenaria
Pa një këmbë, dorë, vesh e sy Është vështirë; por mund tjetohet; Po humbe nder; humbe krenari Me s'mund të kompensohet. asgjë
## Jeta e vërtetë
Mendimi për pas vdekjen është kotësi Përpiqu tpunosh e me nder tjetosh, Ferrin e parajsën përherë i ke n'shoqëri Prej teje varet cilën do e kërkosh.
## Ndërgjegja e ngarkuar
Të trembesh nga vdekja duke harruar jetën Është pasojë e ndërgjegjes së ngarkuar; Nëse diell s'e ke pasur tvërtetën Nga të gjithë do jesh i mallkuar:
## Jeta nuk ka pika
Kam bërë gjithçka kurrë mos thuaj Jeta nuk i duron, Nga ndalesat gjithmonë druaj Të ecësh përpara të pengon. pikat
## Drita e zemrës
Drita e zemrës është e dëlirë Me sy s'shihet përherë ndriçon, Ajo shërben për tbërë mirë Gënjeshtrën; dredhinë s'e duron.
## E vërteta
E vërteta ka vetëm një fytyrë Është e qartë të gjithë e dimë, Ta mbrojmë atë e kemi tvështirë Nëse me shpirt nuk e ndijmë.
## Ta hudhësh gurin
Ta hedhësh gurin, ta fshehësh dorën është ligësi Të tillët po shtohen si kërpudhat pas shiut;, Ne që i shohim dhe para tyre mbyllim Një ditë do e gjejmë veten në birë të miut. sytë
## Paraja
Bazë e çdo të keqeje është paraja Konstaton një burrë i urtë, Egërson njeriun, ndodh hataja Për këtë pëlcet çdo luftë.
## Të tredhur
Edhe kuajt më azganë kur tridhen qetësohen Ua kënda lazdrimi po forca ju mungon, Atllarët e këtillë përditë shtohen Prandaj qeveritarëve tymi drejt ju shkon.
## Heronjtë e shpifur
Heronjtë e shpifur në rolin e gjeneralëve Valojnë flamurin si kryekoka tatdheut, Deri dje të fshehur pas mureve thaleve Sot rrahin gjoksin për nipa tSkënderbeut.
## Maçorrët
Përplot maçorrë kanë zënë vend në qeveri Sytë i bëjnë katër; me kujdes vështrojnë, Nuk lejojnë aty të lëvizë një mi Besimin e fituar kështu e arsyetojnë. pari
## Deveja
Devesë kur ia trashë zullumin, një ditë dorëzohet As lëkurën e lepurit s'e duron mbi shpinë;, Kur humbet arsyeja, çdo gjë nis teprohet Miqësia më e mirë shndërrohet në minë.
## Shqipëria e Shqiptarët
Shqipëria e shqiptarët janë ngirë me bajraktarë Është koha flamurin turtëve tua dorëzojnë; Jo me lavde boshe as me të sharë Po me të ndershme që n'Evropë i çojnë. punë
## Harresa mallkim
Të moçmit me përvojë, harresë n e quajnë mallkim
Pengesë e madhe të tashmen për ta shijuar;
Tlargon nga e ardhmja, tzhvesh nga çdo synim Kur provon tkëndellesh, treni të ka shkuar
## Interesi personal
Ku mbrohet interesi personal, mungon drejtësia Gjithçka bëhet n'emër tpopullit dhe vatanit; Shumë ish patriotë tverbuar nga lakmia Arsyetojnë veprimet e liga, për ta ruajtur namin.
## Miopia
Kur e keqja bëhet mullar; shndërrohesh në miop Nuk sheh më larg hundës , që te gjithë mallkon; Të duket je i rrezikuar; do tsundosh me shkop Si e vetmja rrugë që kënaqësi tkrijon.
## Më mirë
Ti besojmë njeriut që ia dimë hijen dhe dritën Se një tjetrit që ka ambalazh e fëlçi tforta, Të parit për gabime më lehtë ia zëmë pritën 1 dyti tfshinë përpara, intervenimet janë tkota.
<!-- image -->
| | 1 8 |
|--------------------------------------------------------------------------------------------|--------------------------------------------------------------------------------------------|
| Kurthaxhinjtë | 1 |
| Hapi sytë, mos lejo të biesh në kurth | |
| Kurthaxhinjtë dinë tshiten për tshenjtë, | |
| E hëngre mashtrimin njëherë; gur tbëhet n'lukth Kalon kohë e gjatë, për trikthyer frenjtë. | E hëngre mashtrimin njëherë; gur tbëhet n'lukth Kalon kohë e gjatë, për trikthyer frenjtë. |
## Pushteti e shteti
"Të lëshojmë pushtet; për të bërë shtet?" Është slogan që Kosovës i nevojitet ta jetësojë; Por çe do, prijësit kënaqen ta shohin veten mbret Derisa i sinqertë ata ti tolerojë. populli
## Qeni dhe njeriu<eos> |
<bos>"Qeni leh ku han, njeriu han ku leh" I pari është i kënaqur; i dyti s'ka të ngirë, Si bëhet vonë si e quan, puthadorë a pleh Me rëndësi ta ndjejë veten se është burrë i mirë.
## Një intelektual
Unë jam burrë e jo mur, dua mirë tjetoj Ku ka për të ngrënë, jam përherë në ballë, Mpunojnë mirë reflekset; qaj, buzëqesh, dëgjoj më thoni; jam a s'jam intelektual? Pa, hë,
## Mushku
Në fshat e thirrnin mushk, për kokëfortësi Si kreu fakultetin brenda natës, u qytetërua, Me peqe arriti vendin e liderit në një parti Si e ka nisur; shumë ka për tshku' . lepe larg
## Ne dhe Bota
Bëjmë çmos tdëshmohemi kush është më patriot Në ç'gjendje e kemi sjellë vendin s'e themi një fjalë, Habitemi që autoriteti na ka rënë në botë S'dimë janë ata me ne, apo ne me to në hall.
## Shou programet
Shpenzimet për shou program në TV janë të kota Ato janë tpërditshme në Parlamentin tonë, Humor; satirë, sharje e gjumë sa tduash Se bëhemi gaz i botës nuk na bëhet vonë.
## Liria e mendimit
Liria e mendimit nga të gjithë lakmohet Është pasqyrë e shtetit të qytetëruar; Ama, kur interesi i qeveritarëve rrezikohet Çdo gjë harrohet; bëjmë si të tërbuar:
## Tradhtarë e atdhetarë
Tradhtarë e atdhetarë seç janë vetëdijesuar Flasin me një gjuhë, si një trup veprojnë; Për interesa tngushta aq kanë shkuar Sa dhe me qeveritarët vazhdimisht bashkëpunojnë. larg
## Një shekull
Një shekull ëndërrim; një shekull dëshirë Vazhdojmë të jetojmë me e pa Shqipëri, Për çdo ditë të re, presim tshkrepë e mira Ti shohim të bashkuara tokat Arbëri
## Jemi vëllezër
Jemi vëllezër të një gjaku, secili n'shtëpi tvet Të gjitha të ngritura brenda një oborri; Muret ndarëse nuk i deshëm; e dimë krejt Këtë të vërtetë s'e kupton vetëm horri.
## Betimi
Unë, ish komandant i UÇK-së, betohem, Ai që kam dje s'do të jem më kurrë, Për pushtet do tluftoj, prapa s'do kthehem Nëse jam burrë, s'do tthotë jam mur: qenë
## Në logun e burrave
Në logun e burrave s'e gjej më veten Ai udhëhiqet nga ish hafijet me diplomë; Të ligat e tyre saora u tretën Vazhdojnë tjetojnë edhe më tej nkomë.
## Kur ambicia
Kur ambicia e sëmurë bëhet pjesë e shpirtit Shndërrohesh në hienë që nuk ka të ngirë, Si ushejzë thith gjakun e të ligështit Paçka se vetes i ndërton biografi tnxirë.
| Ar(b)dheu | 1 |
|--------------------------------------------------------------------------------------------------------|-----|
| | 8 |
| Ngado tsillemi; tshkojmë, s'ka si AR(B)DHEU Është tokë e shenjtë, trashëgim nga tparët tanë, ngado Aty | 1 |
| lindi; për të luftoi; trimi i madh | |
| SKËNDERBEU, | |
| Për nder të tyre, ti lëmë zënkat mënj'anë. | |
## Rrugët e fatit
Rrugët e fatit janë pafund Duhet të vraposh, përherë ti kërkosh, Mos kij dilema, kurrë mos u tund Patjetër se një ditë do ti meritosh.
## Përmbajtja
| Sakrifica. | |
|---------------------------|----|
| Vuajtja. | 10 |
| Amaneti.. | 11 |
| Këndellja. | 12 |
| Liria.. | 13 |
| Kapsomunat. | 14 |
| Lufta për çlirim. | 15 |
| Pushteti.. | 16 |
| Kush lejon. | 17 |
| Krenaria dhe patriotizmi. | 18 |
| | 19 |
| Shkombëtarizimi. | 20 |
| Në jetë. | 21 |
| Idealet turshi. | 22 |
| Kopilia. | 23 |
| Kohë maskarenjsh. | 24 |
| Dikur dhe sot. | 25 |
|---------------------------------|------|
| Kohë pakurrizorësh (hamletiane) | 26 |
| Jeta nuk është film. | 27 |
| Përmërdër-at. | 28 |
| E mira. | 29 |
| Trasuesit e ardhmërisë. | 30 |
| Matrapazët e mjegullës. | 31 |
| Vazalizmi.. | 32 |
| Zgjebarakët. | 33 |
| Tjetërsimi. | 34 |
| Skënderbeut. | 35 |
| Peshku. | 36 |
| Në je i bindur . | 37 |
| Spektakolarët. | 38 |
| Kohë mediokrësh. | 39 |
| Shpresa.. | 40 |
| | 41 |
| Dashuria dhe bashkëjetesa. | 42 |
| Kur patrioti.. | 43 |
| Rebelimi. | 44 |
| Veprimet e mira. | 45 |
| Skleparaku. | 46 |
| Njeriu dhe kafsha. | 47 |
| | 48 |
Njeriu megafon .
| Tenderokratët. | 49 |
|--------------------------|------|
| Bastardët. | 50 |
| Loloja.. | 51 |
| Lakmia. | 52 |
| Freskia e huaj . | 53 |
| Dështak ylli. _ | 54 |
| Instinkti i lakmisë. | 55 |
| Dinakëria. | 56 |
| Xhuxhmaxhuxhët politikë. | 57 |
| Rretë. | 58 |
| Për ta mundur të keqen.. | 59 |
| Kokaynë. | 60 |
| Kur plasë lufta. | |
| Liria e tepruar _ | 62 |
| Butaku. | 3 |
| 1 ligu-. | 64 |
| Sytë. | 65 |
| Gjaku.. | 66 |
| Mallkimi. | 67 |
| Dy duar | 68 |
| Bishti e sëpata. | 69 |
| I varfëri për mend. | 70 |
| | 71 |
Kush gjenë forcë.
| Dashuria.. | 72 |
|--------------------------|------|
| Vdekja-Jeta.. | 73 |
| Sfidat e jetës. | 74 |
| Dera e pendimit. | 75 |
| Nderi e krenaria. | 76 |
| Jeta e vërtetë. | 77 |
| Ndërgjegja e ngarkuar. _ | 78 |
| Jeta nuk ka pika. | 79 |
| Drita e zemrës.. | 80 |
| E vërteta.. | 81 |
| | 82 |
| Paraja. | 83 |
| Të tredhur . | 84 |
| Heronjtë e shpifur. _ | 85 |
| Maçorrët.. | 86 |
| Deveja.. | 87 |
| Shqipëria e Shqiptarët. | 88 |
| Harresa mallkim. | 89 |
| Interesi personal._ | |
| Miopia. | |
| Më mirë. | 92 |
| Kurthaxhinjtë. | 93 |
| Pushteti e shteti.. | 94 |
| Qeni dhe njeriu.. | 95 |
| Një intelektual. | 96 |
|------------------------|------|
| Mushku.. | 9 |
| Ne dhe Bota. | 98 |
| Shou programet. | |
| Liria e mendimit. | 100 |
| Tradhtarë e atdhetarë. | 101 |
| Një shekull.. | 102 |
| Jemi vëllezëc. | 103 |
| Betimi. | 104 |
| Në logun e burrave- | 105 |
| Kur ambicia. | 106 |
| Ar(b)dheu.. | 107 |
| Rrugët e fatit. | 108 |
## Shënime për autorin
U lind më 19 maj 1945. shkollën fillore dhe Studioi në Beograd në Fakultetin Filologjik- grupi 1 Albanologjisë. Për shkak të kushteve të vështira ekonomike, detyrohet që një vit të studiojë, një vit të punojë. Kështu; punoi si mësues (1964/65) në fshatin Grupçin të Tetovës, më 1966/67 në fshatin Shipkovicë të Tetovës dhe 1968/69 në fshatin Sellcë të Tetovës, ku pas tre muajsh, si organizator i Demonstratave do të burgoset dhe do të dënohet me vjet e gjysmë heqje lirie Pas lirimit nga burgu (3 vite të mbajtura) , do të vazhdojë studimet në Prishtinë, ku dhe do të diplomojë më 1975. Gjatë kësaj kohe, punoi një vit si mësimdhënës në Gjimnazin e Vitisë, prej nga pa e përfunduar vitin; do ta largojnë në emër të Letrës së Famshme të shokut Tito. pesë
Si student në Prishtinë , iu mundësua të punojë si gazetar në "Botën do të largohet me tërë stafin e redaksisë pas
tri vitesh. kësaj, do të punësohet në të nga, si ish i dënuar; pra, në mungesë të cilësive morale-politike; s'do ta lejojnë të vazhdojë punën. Me ndihmën e shokëve, punësohet në gazetën KXEMK Kosova" të Obiliqit të atëhershëm (1975-1979), për të kaluar në Kuvendin e gazetës Gazeta e Delegatëve" . Më 1990, ndër të parët do të largohet nga puna si nacionalist; shovinist, irredentist.. punoi si korrespondent i Zërit të Amerikës nga Maqedonia, viteve 1998-2002 ishte kryeredaktor 1 gazetës së përditshme "Flaka e Vëllazërimit?" , të cilës shumë shpejt do tia heq bishtin ideologjik komunist (Vëllazërimit) për të mbetur vetëm "Flaka" . Në fund kreu detyrën drejtor i Qendrës së Kulturës në Tetovë (2006-2008) , kur edhe u pensionua. Pas,
Me shkrime ka filluar të merret si nxënës Gjimnazit; për të vazhduar tërë jetën me shumicën e gazetave dhe revistave të kohës në Kosovë e Maqedoni. Ka shkruar vjersha për fëmijë, për të rritur; pjesë teatrale; komedi, TV dhe radio komedi, drama, ku disa herë ka qysh skeçe,
fituar edhe shpërblime.
Burrat dheut" -tregime dhe skica satirike,"100 ~epigrame" është libri më ri që kushtohet 10O vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë.
Deri më tash ka botuar librat Bacaloku" (humoreska) , "Vargje të serta" (epigrame dhe vjersha satirike) , "Britma të buta" (epigrame) , "Pëshpërima të ëmbla" .<eos> |
<bos><!-- image -->
## Ekrem Ajruli
<!-- image -->
## 10O Vjet VARGJE
## TDHEUT
ArbëriaDesign
Tetovë, 2012
## Botues
Arbëria Design Tetovë
## Drejtor
Hasim Hamzai
Redaktor
Rami Kamberi
Recensent
Fadil Curri
## Lektor
Sulejman Mehazi
## Kopertina
Arbër Kolonja - ArbëriaDesign
## Radhitja Kompjuterike
Afrim Bulica ArbëriaDesign
## Këshilli organizativ ArbëriaDesign
Kushtrim Arifi Ardita Iljazi Dashmir Ademi Afet Iljazi Ermir Hamzai Metin Emini Jetmir Hamzai Afet Emini Samije Limani
CIP Karanorusayuja Bo nyonukayuja
Ckonje
821.18-1(082.2)
AJRULI, Ekrem 100 Vjet Vargje Atdheut Ekrem Ajruli. Tetovë Arbëria design; 2012.
ISBN 978-608-236-008-9
COBISS MK-ID 92130314
Ky libër botohet me rastin e 100 vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë dhe 20 vjetorit të themelimit të Shtëpisë Botuese dhe Shtypshkronjës
"ArbëriaDesign Tetovë.
Sponzoroi
<!-- image -->
<!-- image -->
## POEZIA SI AKT I QËNDRESËS DHE I PËRKUSHTIMIT ATDHETAR
Poezia e Atdheut erdhi në një kohë kur në artin e mbijetesës të Atdheut kishin shpërthyer edhe një numër figurash kombëtare, të cilët të betuar nën peshën e flamurit dhe gjeografinë e Atdheut; fjalën të tyre të fundit na e lanë si amanet: Nëse nuk ka liri ka vdekje.
Sa madhore për një popull është edhe një fjali, si ajo e Palë Engjëllit, që dëshmon se ky popull ka pasur qytetërimin e tij dhe se lindjet i ka pagëzuar shqip edhe motit shpata dhe zjarri binte mbi kokat tona. kur
Po, është kjo fjali e shkruar mbi gjeografinë e varreve të Shqipërisë, që përcillej brez pas brezi si amanet e në veçanti nga koha e Motit të Madh.
Un'te paghesont pr 'emenit t'Atit e t'Birit e t'Spirit Senit (Unë të pagëzoj në emër të Atit, të Birit, e të Shpirtit të Shenjtë) , është kjo fjali pagëzuese, që bënte thirrje dhe, nuk lejonte që i huaji me gjuhën e tij, të asimilonte një popull.
Madhore do të jenë të gjitha shkrimet; që e mbajtën gjallë gjuhën, madhorë do të jenë njerëzit e penës, të cilët edhe me jetë do ta paguajnë një fjalë shqipe.
Sa e sa shkrimtarë të tjerë, sipas dëshmive që na kanë mbetur, do të ecin drejtë dijes për ti thënë armikut; se: kjo tokë ka emër e gjuhë dhe, nuk lejon të ndëshkohet e të sfidohet nga të huajt.
pas Pal Engjëllit do të rreshtohen emra si: Marin Beçikemi, Marin Barleti, Gjon Buzuku, Pjetër Budi, Frang Bardhi, Pjetër Bogdani e të tjerë, të cilët nuk do të lejojnë, që mbi këtë tokë, në vend të gjuhës shqipes të gjallërojnë gjuhë, të cilat kishin një qëllim shuarjen e gjuhës, që trashëgohej nga pellazgjishtja. PO,
Dritë lirie do të duket mbi retë e robërisë, do të 'shfaqen penat si: Sami Frashëri, Naum Veqilharxhi, Naim Frashëri, Jeronim De Rada, Gavril Dara, Pashko Vasa,
E përgjakur do të jetë jeta e Atdheut, shekuj do ta rëndojnë me motet robërisë, por; poetët nuk ndalojnë, do ti rikujtojnë mes popullit bëmat e Motit të Madh, do ta rikujtojnë madhështinë e Aleksandërit, Skënderbeut; do ta rikëndojnë njeriun shqiptarë, që me gjoksin hapur duke i shndërruar brinjët në shpata përballë armikut; do ta rikthejnë lavdinë bashkë me lirinë në tokën që e pagëzoi shqiptarë e, e pagëzonte Shqipëri.
<!-- image -->
Aleksandër S. Drenova, Zef Serembe, Ndre Mjeda, Risto Siliqi, Mihal Grameno, Andon Zako Çajupi, Filip Shiroka, Luigj Gurakuqi, Josif Bageri etj, pena që do ta rilindin madhështinë e Atdheut dhe, do ta kthejnë krenarinë duke i kërkuar mbi gjak kufijtë e Shqipërisë së lodhur nga robëria e, të rrudhur gjithandej nga barbarët.
Rilindja e një populli bashkë me Atdheun, do ti bëjë dhe kufijtë e saj, do ti bashkojë katër vilajetet duke i orientuar kah Prizreni si qendër; ku qëndronin kokat e kombit.
Edhe pse jeta e kësaj epoke ishte e shkurtër; jehona e sajë lindi dashuri; që nuk shteron edhe sot e kësaj dite Atdheu në një shtet.
Pranga robërie, përsëri nuk ndalojnë mbi njeriun shqiptarë, ecja drejtë lirisë do të mbetet e vetmja fjalë mes shqiptarëve të lodhur nga robëria.
Po, jehonë që gjallërojë penat në kërkim të lirisë, pena që në Manastir do të bëjnë përpjekjen për rikthimin e jehonës së Prizrenit, lindjen e alfabetit dhe unifikimin e gjuhës së shkruar; për të ecur më lehtë drejtë bashkimit kombëtar:
As edhe vdekja që jepej nga armiqtë e botës otomane; greke e sllave nuk do t'i ndaloj dasmorët e lirisë.
Valëvitja e flamurit në Vlorë, brenda shtetit shqiptarë, do të mbetet e vetmja gjuhë thirrje për bashkim gjithandej Atdheut; që mbet jashtë kufijve të shtetit shqiptarë. Rezistenca shqiptare; do të rilind përsëri pena, që gjuhë këndimi do ta kenë Atdheun; popullin dhe lirinë.
Kjo natyrë robërie nuk do ti ndaloj as edhe penat, si: Gjergj Fishta; Faik Konica; Fan Noli, Millosh Gj. Nikola, Lasgush Poradeci, Haki Stërmilli, Nonda Bulka, Mitrush Kuteli etj, pena të cilat do të arrin që më 28 Nëntor 1912 në Vlorë në krye me Ismail Qemalin ta thuan fjalën e shenjtë Shqipëria nga sot është e pa mvarme e lirë.
Do të shfaqen penat si: Petro Marko, Jakov Xoxa; Kasem Trebeshina, Fatos Arapi, Anton Pashku; Nazmi Rrahmani; Martin Camaj, Dritëro Agolli, Ismail Kadare, Azem Shkreli, Ali Podrimja, Arshi Pipa, Kate Xukaro, Esat Mekuli, Vorea Ujko etj, të cilat do ti shkruajnë Atdheut dhe plagëve të tij.
Gjenocidet dhe pastrimet etnike nga bota greke e sllave, penat shqiptare nuk do ti lënë vdekjes t'i merr me vete. Plagët bashkë me qëndresën, vdekjet e varret do të ringjallen nga penat dhe, do ta hapin kaptinën e re, në librin e madh të Historisë Kombëtare, duke e pagëzuar sipas krahinave si bie fjala Plagë Çame etj.
Penat shqiptare nuk do të pushojnë edhe vendlindjes, atdheut, asnjëherë s' pushojnë së krijuari dhe së vepruari si poet dhe si atdhetar edhe në Amerikën e largët apo gjithandej botës. larg larg
Nëpoezitë etyre, jo rrallë, ndihetpeshaemungesës sëatdheut, malli, dhimbja, por edhe vetmia dhe kujtesa, që përshkohet nga një shqetësim permanent; i cili më pas shkrihet në artin poetik të poetëve.
<!-- image -->
çlirimit të Atdheut dhe të bashkimit të trojeve shqiptare; të ndara padrejtësisht nga fuqitë e mëdha në fillim të shekullit të kaluar XX.
Poezia e poetëve gjithandej Atdheut dhe, atyre në mërgim, na del edhe si një kushtrim, një poezi në të cilën dominon ideja atdhetarizmës, ku sublimon ideali i lartë për një Atdhe pa ndarje, në të cilin shqiptarët do të jetojnë me dinjitet të panëpërkëmbur në tokën e tyre të mohuar. poezi
Të preokupuar vazhdimisht me lirinë dhe Atdheun, nuk është se në pjesën dërrmuese të krijimeve të poetëve dominon tema e madhe e Atdheut, tema e mungesës së lirisë dhe, tema e çlirimit. çudi
Sot, bota shqiptare si dje, vazhdimisht është në kërkim të lirisë dhe bashkimit të Atdheut në një shtet, bashkë me rruge.
Poetët, shpesh të dëshpëruar nga gjuha politike e kohës dhe kufijtë politik, pinë kupën e hidhur të vetmisë.
Klithjet e poetëve, në mesnatë apo edhe në të ditës, janë klithje që kanë kuptim. Mesazhi i tyre është një mesazh i bukur, një mesazh për brezat që të mos mbeten e pesë të pagëzuar si: shqiptarë; kosovar; çam etj, por; të mbetën ata që ishin si gjithmonë - shqiptarë. qoftë pikë pikë<eos> |
<bos>Ata nuk e durojnë që Atdheu tyre të emërohet: Albania, Kosovo etj, kjo pamje e Atdheut poetët i bren si një erozion tronditës. Dhe, në mes kësaj pamje tronditëse, i kthehen poezisë, ashtu si ushtari i lirisë shpatës së drejtësisë duke bërë thirrje për ringjallje dhe, zgjim nga agonia e jermisë së lirisë.
Ndaj, poetët si gjithmonë janë dritë, si e vetmja orientuese e kombit, që të ecë rrugës, ku ideali që bartet ndër shekuj të shkrihet në liri e, Atdhe ta thotë fjalën e fundit Liria ime ka kuptim; u bashkova si në kohën e motit, kur emrin e kisha Iliri. pikë
Poezia e poetëve nga Atdheu historik e më pas, mban vulën Kombëtare me koncept të formuar dhe të veçantë, që e dallon gjithsesi nga tërësia kombëtare si në ecjen vertikale po ashtu edhe në qëndresën e shikimeve Atdhetarët për Atdheun:
Rami KAMBERI
<!-- image -->
<!-- image -->
## Pashko VASA
U lind më 1825 në Shkodër. Shkollimi: autodidakt, mësoi shumë gjuhë të huaja. Si 17 vjeçar punon si sekretar në konsullatën në Shkodër (5 vjet) . Më 1848 viziton Romën dhe Venedikun, ku ishte epror ushtarak në luftën e popullit italian kundër zgjedhës austriake. (në fund italianët e larguan nga Venediku Më 1850 viziton Stambollin ku u punësua në Ministrinë e Jashtme të Turqisë (pasi dinte një sërë gjuhësh të huaja) . Vdiq: 1892 në Liban angleze
<!-- image -->
## Veprat letrare:
- Romani autobiografik "Burgimi im" , italisht, (1850)
- Artikullin e gjerë të botuar në Alfabetare "Shqypnija dhe shqyptarët" (1879)
- Vëllimi i poezive "Trëndafila e gjemba" , italisht (1873)
- Poezia "Mori Shqypni, e mjera Shqypni"
- Romani "Bardha e Temalit" (1890) , frëngjisht.
- Pashko Vasa, Vepra I, II, III, IV (1989)
## 0 MOJ SHQYPNI, E MJERA SHQYPNI
0 moj Shqypni, e mjera Shqypni, Kush te ka qite me krye n'hi? Ti ke pas qene një zojë e randë, Burrat e dheut të thirrshin nanë. Ke pas shumë tmira e begati; Me vashza tbukura e me djelm tri, Gja e vend shumë, ara bashtina; Me armë të bardha, me pushkë Itina, Me burra trima, me gra të dëlira; Ti ndër gjithë shoqet ke qenë ma e mira. Kur kriste pushka si me shkrep moti; Zogu i shqyptarit gjithmonë i zoti Ke qenë për luftë e n'luftë ka dekun
E dhunë mbrapa kurrë s'i mbetun. Kur ka lidhë besën burri i Shqypnisë, I ka shti dridhën gjithë Rumelisë; Ndër lufta trrebta gjithëkund ka ra, Me faqe tbardhë gjithmonë asht da. Por sot, Shqypni; pa m'thuej si je? Po sikur lisi i rrxuem përdhe, Shkon bota sipri; me kambë, tshklet E nji fjalë tambël askush s'ta flet. Si mal me borë, si fushë me lule Ke pas veshun, sot je me crule, E s'të ka mbetun as em'n as besë; Vet e ke prishun për tzezë. qenë faqe
<!-- image -->
Shqyptar' me vllazën jeni tuj u Nder nji qind jeni shpërnda; Sa thonë kam fe sa thonë kam din; Njeni:" jam turk" , tjetri:"latin" Do thonë: "Jam grek" "shkje"-disa tjerë Por jemi vllazën tgjith more tmjerë! Priftnit e hoxhët ju kanë hutue, Për me ju damun me ju vorfnue! Vjen njeri i huej e ju rri n'votër, Me ju turpnue me grue e motër; E për sa pare qi do tfitoni; Besën e tparëve tgjith harroni, Baheni robt e njerit thuej, Qi nuk ka gjuhën dhe gjakun tuej. Qani ju shpata e ju dyfeqe, Shqiptari u zu si zog nder leqe! Qani ju trima bashkë me ne, Se ra Shqypnia me faqe n'dhe! Es'i ka mbetun as bukë as mish, As zjarm në votër; as dritë, as pishë; As gjak në as nderë ndër shokë, Por asht rrexue e bamun trokë! Mblidhniu ju vashza, mblidhniu ju gra; Mata sy t'bukur qdini me q9, Eni tvajtojmë Shqypninë e mjere, vra, çeta faqe,
Qi mbet' e shkrete pa em'n, pa nder; Ka mbet e veje si grue pa burrë, Ka mbet si nanë; qi s'pat djalë kurrë! Kujt i ban zemra m'e e lan' me dekë Kët far trimneshe, qi sot asht mekë? Kët nanë të dashtun a do ta lamë, Qi njeri i huej ta shklasë me kambë? Nuk, nuk! Kët marre askush s'e do Ket tzezë gjithkush e dro! Para se thupet kështu Shqypnia; Me pushkë n'dorë le t'desë trimnia! Çoniu, shqyptarë; prej gjumit çoniu; Të gjithë si vllazën n'nji besë shtërngoniu; Emos shikoni kisha e xhamia: Feja e shqyptarit asht shqyptaria! Qysh prej Tivarit deri n'Preveze, Gjithkund Ishon dielli vapedhe rreze, Asht tok' e jona, na e kane lanë Kush mos na e preki, se desim ttanë Të desim si burrat që vdiqnë motit Edhe mos marrohna përpara Zotit. faqe prind
## Naim FRASHËRI
U lind më 25 maj 1846 në Frashër-Dangëlli. Naimi ishte vëllai i mesëm i Abdylit dhe Samiut, bir i Halit dhe Emine Frashërit. Mësimet e para i mori në gjuhën turke-arabe-persiane te hoxha mësoi individualisht edhe nga vepra Hadikaja e Dalip Frashërit. Fshati zhvilloi te Naimi shpirtin meditues e skofiar dhe ndjenjën e humanizmit.
<!-- image -->
<!-- image -->
Abdyli pas vdekjes së të atit, Naimin së bashku me
Sëmundja dhe lodhja e madhe ia keqësuan shëndetin poetit, zemra e të cilit pushoi së rrahuri më 20 tetor 1900, në moshën 54-vjeçare, i zhuritur nga malli për atdheun dhe me brengën që s 'e pa dot të lirë.
vëllanë e Samiun 1 shpërngul në Janinë për të vazhduar mësimet në gjimnazin Zosimea vogël
Krijimtaria e gjerë letrare e Naimit, me veprat poetike e didaktike, një periudhë të shkurtër prej 13 vjetësh (1886-1899) . Vetëm në vitin 1886 ai botoi veprat Bagëti e Bujqësia" Histori përgjithshme dhe poemën greqisht "Dëshira e vërtetë e shqiptarëve "E këndimit çunavet këndonjëtoreja~ Më 1885 botoi përmbledhjen me vjersha persisht Tehajylat (Ëndërrimet) më 1888 botoi Dituritë më 1890 Lulet e verës Parajsa dhe fjala fluturake ~ më 1898 Historia e Skënderbeut dhe Qerbelanë dhe më 1889 Historia e Shqipërisë ' kap
## ATDHEU
0 Atdhe! Më je i dashur sa më s'ka Më je nënë, më je motër; më je vlla. Nga çka rrotull më i shtrenjti ti më je,
Je më i miri nga çdo gjë që ka ky dhe. Ty përditë të pat parë ime nënë, Dheu yt në fund atë e ngrënë. Nëmëruar ti lulet syri i saj. Te ti lindi, te ti vdiq ajo pastaj. Ti i ke parë gjysh stërgiyshërit e mi, Edhe eshtërat tretur ua ke po ti. Nga ti, 0 shpirt-o kurrë s'qenë ndarë. pati pat
Pranë teje qeshur; Nëna ime vdiq Nënë që s'ke vdekje kurrë, faqehënë, Numri prapë në vend mbetet kurdoherë. Begatoje, 0 Zot, ti këtë vend! Epu njerëzve të tij ti mbroth e shend! Hi u bëfshin gjithmon' armiqtë e tij! Gas përjetë paçin zotërit e tij! I begatë, i lulëzuar ai, Një të ardhme plot me lumturi qarë patën patën qoftë pastë
<!-- image -->
## GJUHA JONË
Vëllezër shqipëtarë! Të prekim urtësinë, Të zëm' udhën e mbarë, Të ngjallim Shqipërinë
0 burra, shqipëtarë, Të marrim dituritë, Se s'është koh'e parë, Tani lipsetë dritë.
Shqipëria ka qënë Edhe po do të jetë; Po sot në ditët tënë Të metë të mos ketë.<eos> |
<bos>E ka nderuar zoti Gjithnjë Shqipërinë; Ish fort mirë qëmoti, Do bëhet dhe taninë.
Sa ishte trimëria Natë kohë të vjetrë, Kish emrë Shqipëria; Sa s'kish nonjë vënt tjetrë.
Sa burra kordhëtarë Ka nxjerrë Shqipëria Më pastaj e më parë, Qi shkruan istoria!
Ajo ish koh' e zjarrtë Dhe kish mundime tepër; Po sot pendë dhe kartë Na duhet, nukë tjetër
Të shkruajm' gjuhën tënë, Kombinë ta ndritojmë, Gjithë çështë e çka qënë Ngadalëzë ta msojmë.
pa shihni çgjuh' e mirë! Sa shije ka e hije, ç'e bukur'edh'e lirë, Si gjuhë perëndie:
Shum'e bardhë kjo ditë Për gjithë shqipëtarët; Do na sjellë një dritë, Që s'e kishin të parët.
Kjo dritë do na bjerë Të gjitha mirësitë Dhe gjithë do ti ngrerë Dëmet e marrëzitë.
Si lum kush zë të mbjellë, Lum kush vë këtë pemë! Se kjo ka për të pjellë, S'mbulohetë me remë.
## Filip SHIROKA
U lind në Shkodër më 1859. kreu edhe shkollën italiane të qytetit. Në kohën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit ishte një ndër pjesëmarrësit e saj. Aty
<!-- image -->
<!-- image -->
për atdheun, me dëshirën të varroset në Varrezat e Rrmajit ku kishte varrin e babës e nënës së dashtun. që
Filipi përfundoi shkollën françeskane të Shkodrës. Më vonë punoi si libralidhës. Njëri nga mësuesit e tij ishte poeti arbëresh Leonardo De Martino (18301923) , ndikimi i të cilit ndjehet në vargjet e Shirokës. Vdiq në Bejrut të Libanit më 1935 me mall e dashuri
Poema e e botuar ishte All' Albania all'armi, all'armi!" (Në Shqipëri, në armë, në armël) . parë
Botoi vëllimin me titullin "Zani i zemrës" Tiranë 1933 .
Poezitë më të njohura janë "Shko dallëndyshe" dhe "Dallëndyshe eja" .
## SHKO DALLËNDYSHE
Udha e mbarë se erdh pranvera, shko, dallëndyshe tue fluturue, prej Misirit n'dhena tjera; fusha e male tue kërkue; n'Shqipni shko; pra, fluturim; shko në Shkodër; n'qytetin tim: Shëndet prej meje të m'i falësh saj shpisë vjetër ku kam le, me ato vende rreth tpërfalesh; ku kam shkue kohën e re; atje shko, pra, fluturim; fal me shndet qytetit tim:
me ato prroje rreth tpërfalesh n'ato fusha që m'ka Shkodra të lulzueme, aty tndalesh; tue kndue me ambëlcim; fal me shndet qytetit tim: Tmujsha dhe un me fluturue dojsha dhe un me u nisë me ty dojsha n'Shkodër me kalue, m'e pa prap atvend me sy! ti shko atje.. fluturim e ti qajma fatin tim.
<!-- image -->
## SI PO PRISHET GJUHA SHQIPE
Gjyshat tonë; eh paçin dritë! Njerz koktrashë, kurgja s'kanë dijtë: Jan kenë thutuemun!.
Veramente, n'shkolla thueja me kenë me studiue dhe grueja; kish me u ndritë il popolo;
Ata tmjerët s'kan dijtë athera, as buon giorno; as kalispera; as sabah sherif teheir-ollsun!
Na sot jem për tu lavdue, dijmë me folë, me bisedue nga mendja jem holluemun!
Çojmë n'dhe thuej djalin m'u msue, kombin tonë m'e përparue, dhen tonë m'e nderuemun;
Rri n'shkollë djali pesë - gjashtë vjet; kur vjen n'Shkodër, shqyp nuk flet; Shqypen ka harruemun! !!
Kur flet asht m'e ndi Gjys-për-gjys tue e përzi me fjalt tgjuhve thueja! . shqyp, çud
Thotë: me thanë la verita ktu në Shkodër sot diçka janë civilizuemun.
La gioventu ka studiue di me folë, me ragionue po m'vjen mirë: bravissimo!
Se n'dhe thuej asht rispettata, grueja asht emancipata; nuk asht schiava e burrave! .
Dhe kah ana e Toskenis ku janë shkollat e Greqis, asht me i ndigjuemun; çud
Atje Toskat tthotë gjithehera: mirëmbrëma, kalimera si ta kam, kalla mu ise?!
Thuej: çpo bahet nga Greqija? T'thotë: atje është elefterija, bota është e gëzuarël !!
Nga Jakova e nga Pesrendi, n'Stara Serbia(?!) ku i kishteni msohet n'shkolla tserbëve,
Tue folë shqyp tthotë me si je brate, nadja e mirë, dobro utro, kakoti?. pahir:
E kshtu gjuha po shëmtohet; dhe kshtu kombi po mjerohet
## Ndre MJEDA
U lind më 1886, në Shkodër në një familje të varfër. Kreu shkollën fetare në Shkodër; pastaj më 1899 ndoqi kurs pedagogjik në Valenci dhe Kraljevicë. Më 1884-studion në Fakultetin Filozofik në Romë dhe teologjinë në degën e Krakovit.
<!-- image -->
<!-- image -->
1916, anëtar i Komisionit letrarë në Shkodër. Gjatë viteve 1920-24 ishte deputet i Parlamentit të Shqipërisë 1930-profesor i shqipes në Shkodër. Vdes: 1937 në Shkodër.
Më 1902-themelon shoqërinë Agimi" . në Kongresin e Orientalistëve në Romë. Më 1908 është pjesëmarrës në Kongresin e Manastirit. Më
## Veprat letrare:
- Lissus (poemë, Shkodër) 1928.
- Juvenilia (përmbledhje poetike Vjenë) 1917.
- Liria (poemë, Shkodër) 1937.
- Scodra (poemë, Shkodër) 1939.
Veprat shkencore 1904-Palatalet në gjuhën shqipe, Leiden.
- Poetët e mëdhenj të Italisë 1932.
Këndime për shkollat e para të Shqypnisë.
- Shkollë e jetë (antologji, Shkodër) 1934.
- Fjalorth i ri 1942.
- Dromca toponomastike 1936.
## GJUHA SHQYPE
Përmbi za që Ishon bylbyli, gjuha shqipe m'shungullon; përmbi er' që jep zymbyli,
Nji kto gjuhë që jam tue ndie, jan' të bukra me themel por prap' kjo; si diell pa hije, për mue ttanave iu del.
Ndër komb' tjera; ndër dhena tjera; ku e shkoj jetën tash sa mot; veç për ty m'rreh zemra e mjera prej mallit derdhi lot.
Ku n'breg tCemit rritet trimi me zbardh; Shqipe, zanin tand, e ku Drinit a burimi që shpërndahet kand e kand.
<!-- image -->
Geg' e tosk' malsi, jallia jan' nji komb, m'u da, s'duron; fund e maj' nji a Shqipnia nji gjuh' tgjith' na bashkon.
Qoftë mallkue kush qet ngatrrime ndër kto vllazën me kush e dan me flak' e shkrime çka natyra vet' përpoq. shoq shoq
Por me gjuhë kaq tmoçme e mjera si nj'bij' kjo që pa mbet: për thuej tmbajshin dhenat tjera; s'tkishte kush për motër tvet. prind
E njat tok' që je tue gzue, e ke zan' tash sa mij' vjet, shqiptaria; që mbet mblue sot nën dhe, edhe shqip flet.
## Andon Z. ÇAJUPI
U lindi më 1866, në Sheper të Zagorisë-Gjirokastër; në një familje fshatare.
<!-- image -->
<!-- image -->
shkruan memorandum te shoqëria shqiptare "Misiri" drejtuar Konferencës Paqësore të Versajës.
Shkollimin fillor e kreu në shkollë greke, të mesmen në kolegj fetar Aleksandri, pastaj studimet në Fakultetin e Drejtësisë-në Gjenevë. 1893-kthehet në Kavallë, pastaj shkon në Egjipt. Më 1898-u paraqit në gazetën "Shqipëria"-Bukuresht ku trajton çështjen alfabetit të përbashkët për shqiptarët. Më 1919
Vdes mël930, në Helipolis- Kajro.
## Veprat letrare:
1898 Duke kërkuar një alfabet(artikull) ; 1902-Baba Iomorri (përmbledhje poetike, Kajro) ;~bën kthesë në letërsinë shqiptare prej romantizmit në realizëm; 1908-Konstitucioni në Iurqi (artikull, Kajro);1914-Klub 1 Selanikut (artikullpamflet, Egjipt) ;1921-Përralla (përkthim; Helipolis, Egjipt) ; 1922-Lulet Hindit (përkthim, Kajro) \_
## Vepra të botuara nga tjerët:
1937-Pas vdekjes (komedi, Kajro) ; 1937-Burri dheut (tragjedi, Kajro) . Dorëshkrime të humbura: Detyra-dramë. Këngë e vame (vjersha për LII. Bot) .
## TRIM I SHQIPËRISË
Kush ka trim një herë? Aleksandr' i Math i vjerë, Pirrua me shokë të tjerë në Shqipëri kanë lerë, Po nga të gjithë m'i zoti; Skënderbeu Kastrioti. 0 mbret i dashur; ku je? Ku je, more Skënderbe? Si duron ti nënë dhe? Nuk tëvjen për ne? qenë keq<eos> |
<bos>Që ditdné, qé 'na le, vendi yn' u be raje). Të lutemi dit' e nate, n'ate jete ku ke vate, dërgona shpresë e uratë të mos rrojmë si gratë. Të ngrihemi të lëftojmë; (armiqtë)Turqit ti dëbojmë, Shqipërinë ta shpëtojmë Dhe lir' e me nder të rrojmë.
<!-- image -->
## MËMËDHEU
Mëmëdhe quhet toka ku me ka rënduar koka, ku me ka dashur mëm' e atë, ku me njeh dhe gur' i thate, ku kam pasure shtëpinë, ku kam njohur perëndinë, stërgjyshet ku kanë qënë dhe varret qe kane vene, ku jam rritur me thërrime, ku kam folur gjuhen time, ku kam fis e ku kam fare, ku kam qeshur ku kam qare, ku rroj me gaz e me shprese, ku kam dëshirë te vdes.
## KU KEMI LERË
Në çvend kemi lerë? Ku na bëjnë nderë? Në Shqipëri.
Po njeriu vete, cilët do në jetë? Do vend' e tij.
Ku i duket balta më e ëmbël se mjalta? Në vend te tij.
Ku munt të gëzojë dhe me nder të rrojë? Në Shqipëri.
Përse të punojë dhe të lakmojë? Për vend' e tij.
## Gjergj FISHTA
U lind në fshatin e vogël Fishtë të Zadrimës, më 23 tetor 1871. Jetën e filloi si barì. Por shumë shpejt, kur ishte 6-vjeçar zgjuarsia e tij i bie në sy famullitarit të fshatit, i cili e dërgon në Seminarin Françeskan të Shkodrës. Më 1880, kur hapet seminari në Troshan; ai vijon në këtë shkollë. Këtu ai shfaqi trillin poetik. Më 1886 dërgohet për studime në Bosnjë. Vitin e parë e kaloi në Guçjagorë afër Travnikut. Mësimet filozofike
<!-- image -->
<!-- image -->
imori në kuvendin e Sutidkës ndërsa ato teologjike në kuvendin e Livnos. Të kësaj kohejanë edhe Ushtrimet e para poetike ' Më 1908u zgjodh Kryetar i komisionit të Alfabetit-Manastir; më 1916-themelon Komisinë Letrare (me LGurakuqin) ; më 1913-1944 botohet revista "Hylli I Dritës" ; më 1921-Gjim "Illyricum"-Shkodër. Njihte Homerin; Virgjilin, Danten. Ishte pjesëmarrës në Konferencën Paqësore të Paris-1919, Asamblenë e Kombeve të Bashkuara në Nju Jork-1922, Athinë-1930, Bukuresht-1931, Stamboll-1913. Vdiq më 30 dhjetor 1940.
## Veprat letrare:
Lahuta e Malcisë (vepër epike me 30 këngë) 1905-1937; Anzat e Parnasit (satirë) 1907; Pika Voeset (ose Vallja e Parrizit) 1909; Mrizi i zanave (vepër epike) 1913; Gomari i Babatasit (satirë) 1922; Shqiptari giytetnuem (melodramë) 1911; Vllaznia (dramë) 1909; Shën LGonzaga (melodramë) 1929; Juda Makabe (tragjedi); Ifigjenia në Aulli (tragjedi) 1914; Mojsi Golemi e Deli Cena (vepër epike) ; Poemë për Skenderbeun (sipas Barletit) \_
## GJUHA SHQYPE
Porsi kanga e zogut tverës, qi vallzon n'blerim të prillit; porsi i ambli flladi i erës, qi Imon e drandofillit; porsi vala e bregut tdetit; porsi gjama e rrfes zhgjetare; porsi ushtima e nji termetit; ngjashtu a' gjuha e jone shqyptare. Ah! po; a' e ambel fjala e saje; porsi gjumi m'nji kerthi, drita plot uzdaje, gjit porsi porsi gazi i pamashtri; edhe ndihet tue kumbue; porsi fleta e Kerubimit; ka'i bien qiellvet tue fluture n'tzjarrtat valle tameshimit. Pra, mallkue njai bir Shqyptari; qi kete gjuhë të Perendis' , trashigim s'ia len ai fmis; edhe atij iu thaftë, po; goja; që përbuzë këtë gjuhë hyjnore;
<!-- image -->
qi n'gjuhë thuej, kur s'asht nevoja, Në gjuhë shqype nanat tona shi prej djepit na kanë thanun; se asht një Zot, qi do ta dona; njatë, qi jetën na ka dhanun; edhe shqyp na thanë se Zoti për shqyptarë Shqypninë e fali, se sa tenden stina e moti, do ta gzojn kta djalë mbas djali. na vete, po pik' ma para, n'agim tjetës kur kemi shkue, tue ndjeke flutra nëpër ara, shqyp ma spari kemi kndue: kemi kndue, po armët besnike, qi flakue kanë n'dorë tshqyptarëvet, kah kanë dekë kta për dhe ttParvet. Në këtë gjuhë edhe njai Leka, qi'i rruzllim mbretnin si a, xuni, në këtë gjuhë edhe Kastriota Shqyp pat fole njatyne ushtrive; qi sa tdrise e diellit rrota, kanë me kêne ndera e trimnive. Pra, shqyptare çdo fes qi tjini; gegë e toskë, malci e qyteta; gjuhën tuej kurr mos ta lini; mos ta lini sa tjetë jeta, por për tê gjithmonë punoni; pse, sa tmbani gjuhën tuej, fisi juej, vendi e zakoni kanë me u mbajtë kambës s'huej, Nëpër gjuhë shqype bota mbarë ka me ju njohtë se ju kini, ka me ju njohtë për shqyptarë; trimi n'za, sikurse jini. Prandaj, pra, n'e doni fisin; mali; bregu edhe Malcija prej njaj goje sod tbrohrisim: Me gjuhë tvetën rrnoftë Shqypnia! larg Çfis\_
## Aleksandër S. DRENOVA (ASDRENI)
Poet shquar; publicist dhe veprimtar patriot demokrat. U lind më 1872 në Drenovë-Korçë në një familje të varfër fshatare. I mbetur jetim u detyrua të braktiste shkollën e mesme dhe të mërgonte në Rumani më 1889. Mori pjesë gjallërisht në përpjekjet kolonisë së shqiptarëve të Bukureshtit në luftën
<!-- image -->
<!-- image -->
për çlirimin kombëtar dhe u shqua si veprimtar i saj: Vëllimin e vet të katërt Kambana e Krujës nuk e botoi dot me gjallje. Në vjershat e viteve të fundit të jetës përshëndeti ngadhënjimin e revolucionit popullor në Shqipëri. më 1947 në Drenovë. Vdiq
## Veprat letrare
"Rreze dielli" "Ëndrra e lotë" "Zëri kryengritësve" "Krerëve tradhëtorë" "Çpërblimi' "Shqipëria më 1914" "Burri i dheut" , "Hymni i festës" "Fisnikët e Shqipërisë" , "Republika shqiptare" , "Trashëgimi" , "Kambana e Krujës" . Me vite jam larguar;
## HIMNI I FLAMURIT
Rreth flamurit të përbashkuar; me një dëshirë e një qëllim, të gjithë atij duk'iu betuar të lidhim besën për shpëtim:
Se Zoti vetë e tha me gojë që kombe shuhen përmbi po Shqipëria do të rrojë, për të, për të, luftojmë ne! dhe,
Prej lufte veç ai largohet që është lindur tradhëtor; kush është burrë, nuk frikohet; po vdes, po vdes si një dëshmor!
Në dorë armët do ti mbajmë, të mbrojmë atdheun në çdo kënd, të drejtat tona ne si ndajmë; këtu armiqët s'kanë vend.
0 flamur; flamur; shenj' e shtrenjtë tek ti betohemi këtu, Shqipërinë; atdheun e shtrenjtë, për nder' edhe lavdimn e tu. për \_
Trim; burrë quhet dhe nderohet atdheut kush iu bë therror: Përjetë ai do të kujtohet mbi dhe, nën dhe si një shenjt!
<!-- image -->
## I DASHUR ATDHE
i dashur Atdhe; por nuk të kam harruar; se shumë i ëmbël je.
Kjo zemra më këndon për ty, 0 Shqipëri por prapë më lëngon; se je në varfëri.
Të fala të dërgoj, këndej ku jam Atdhe, gjithnjë po të kujtoj, se birin tënd më ke.
## SA TË DUA SHQIPËRI
Sa të dua, 0 Shqipëri; sa me mall ndiej e sa dëshirë, për ty gaz e dashuri mu në zemër më ka mbirë!
Se për mua, 0 Atdhe; je një lule aq e vyer;
sa nuk gjendet përmbi dhe shpirtin tim për të ushqyer !
## Fan Stilian NOLI
U lindi në Ibrik-Tepe në Edrene të Turqisë, më 6 janar 1882.
Shkollimin fillor e kreu në shkollë greke, gjimnazin në Keshan, studimet e filozofisë filloi në Athinë por nuk i mbaroi. Në vitin 1908, shkon në Amerikë studion historinë në U.Harvard deri më 1912, më vonë shugurohet dhe angazhohet për ndarjen Kishës Ortodokse Shqiptare nga ajo që njihet prift greke
<!-- image -->
<!-- image --><eos> |
<bos>nga Patriarkana e Konstantinopolit më 1937.Studion muzikën në Konservatorin e Nju-Inglendit. Më 1934-temë diplome pat poemën simfonike Scanderberg. Vdes më 1965.
## Veprat letrare
Israelitë dhe Filistinë (dramë 3 aktesh) 1907;Punuar dy herë-Historia Skënderbeut (prozë) 1921 dhe 1947; Autobiografia (anglisht, shkrim në prozë) 1960; Albumi (vëllim poezish) 1947.
Përkthimet: veprat e klasikëve dhe humanistëve botërorë si: Martesa me Molieri Vanina Vanini-Stendali (novelë) ; Armiku i popullit-Ibzen (dramë) ; Zonja Ingra e Ostrotit-Ibzen (dramë); Otello-Shekspiri (tragjedi) ; Jul Cezari-Shekspiri (tragjedi) ; Hamleti-Shekspiri (tragjedi); Makbethi-Shekspiri (tragjedi); Don Kishoti-Servantesi (roman) pahir -
## SHPELLA E DRAGOBISË
(Elegji për Bajram Currin)
Kur tufani e Kur tirani e kërrusi atdhenë Mi një të Dragobisë Priret Flamur' i lirisë. breg
Vendi dridhej, ay mbeti Se s'tronditej nga tërmeti. Div drangoj i Dragobisë; Trim tribun i Vegjëlisë.
Atje nisi, atje mbaroj, Atje krisi, atje pushoj, Rrufe-shkab' e Malësisë, Në një shkëmb të Dragobisë.
0 Bajram, bajrak i gjalle, More nam me gjak ne balle, Te një shpell' e Dragobisë; Yll i rrall' i burrërisë
<!-- image -->
Thon' u-shtri e thon' u-vra, Po ti s'vdiqe, or Baba; As te shkëmb' i Dragobisë, As te zemr' e Djalërisë.
As je vrar e as po vritesh Legjendar Ante po rritesh: Dithiramb i Dragobisë, Tmerr; mizorisë: panik
Me Zjarr Shenjt u-ndrit kjo shpellë. Gjer ne qiell u-ngrit Kështjellë Për çlirimn' e Shqipërisë Katakomb' e Dragobisë
## HYMNI I FLAMURIT
0 Flamur Flamur shkabë, vent e vatr' 0 nën' e babë, Lagur me lot; djegur me flagë, Flamur i Flamuri i zi! gjak; kuq
Fortese shkëmbi, tmerr tirani; S'te tremp Romani, as Veneciani; As Serp Dushani as turk Sulltani; Flamur i math per Vegjeli
Flamur që lint Shën Konstandinin; Pajton Islamn' e Krishterimin; Çpall midis feve vllazërimin; Flamur bujar për Njerëzi.
Me Skënderben' u lavdërove Dhe në furtun i funtmi u shove Me Malon prapë lart vrapove, Yl i pavdekur për Liri
Sa shpesh pastaj përdhe u shtrive Me zjarr e zi u ndeze, u nxive, 0 fushëkuq, 0 shkabëzi!
Përpjetë prije Shqipërinë; Përlintja shpirtin dhe fuqinë, Diell për vllanë, yrnek për fqinë. Për botën ëndërr' e qiell i ri!
## Risto SILIQI
lind në Shkodër; më 1882, në familjen e një bukëpjekësi. Vijoi shkollën fillore serbe në Shkodër dhe më pas shkollën qytetëse turke Ruzhdijen. 1 ndjekur nga pushtuesit turq për veprimtari atdhetare, arratiset bashkë me tre vëllezërit e tij në Cetinë të Malit të Zi, ku punoi si kuzhinier; kamerier etj. Aty kreu edhe shkollën e mesme.
<!-- image -->
<!-- image -->
Libri 'Pasqyra e ditëve të përgjakshme" e botuar në
Poezitë e Siliqit janë të frymëzuara nga qëndresa heroike e popullit shqiptar; heroizmin e treguar kryengritjeve, duke hedhur kushtrimin për luftë deri në fitore. gjatë
Trieste më 31 korrik 1912, kohë para shpalljes së pavarësisë, kishte 176 faqe, 20 proza dhe 28 poezi. pak më 1 maj 1936 në Shkodër. Vdiq
## MBAS LUFTIMIT NË KOSOVË
Pushka plasi, u dha kushtrimi; Pollaba u dridh nën këmbë. Kaçanikun e mbloi timi; Derdhet gjaku për gjith pllambë!
Isa Begu Buletina Bir i ndjerës Kosoveshë, Mbi halldupa; mbi stërvina Nget e shklet me shpatë çveshë!
Kah Prishtina, kah Peshteri Topi, pushka po kërset; Trim i rrallë Idriz Seferi Para djelmve ban gajret.
Gzou, gzou Budakova Me Hasan-Hysen uzdajë: Azijati ra ndër prova,
Nuk po din se kah tia mbajë!
Dridhet toka duhisë, Ngjak po lahen gur e dhe, Fatosat e Shqyptarisë Po luftojn' porsi rrufe. prej
Lot po derdh Sulltan Mehmeti I1 Përkulun n'vend u struk; E, turpnue, Hyrijeti Mu tu kpucët ndej kacuk!
<!-- image -->
Shef i mjeri se u nguti Me tradhti me shkel' Shqypninë, Xhavit Pasha e Turguti Ia turpnuenë ushtërinë!
Valle Zanat Shqypëtare Dalin Sharit e gëzojnë, Mbledhin lule; gemba e bare, Po punojnë e po këndojnë:
Mjekrrën zhgul Mahmud Shefketi! E tuga e xu në fyt, Sa ushtria qi i mbeti; Dhe Hyrjeti mbet pa fryt!
Punojnë, ehu, falë u kjosha, Po qindisin si kunorë: Me kunorue sa fatosa; Sa Fatosa, sa Dëshmorë!
## Ali ASLLANI
U lind më 28 nëntor të vitit 1884 në Vajzë të Vlorës. Në Vlorë kreu shkollën fillore, në Janinë shkollën e mesme, gjimnazin "Zosimea" në vitin 1888. Në fillim studioi mjekësi, por pastaj vazhdoi Institutin e Lartë të Shkencave politiko-shoqëroro-administrative në Stamboll. Pas shkollës kreu stazhin në prefekturën Janinës. Në vitin 1908 zëvendësoi për tre muaj nënprefektin e Delvinës dhe u kthye përsëri në Janinë. në Tiranë në 20 dhjetor 1966. Vdiq
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
U bë i njohur me poemën Hanko-Halla që u botua në vitin 1942. Ndër librat e botuar në vitet 1960-66 përmendim: Vidi-vidi pëllumbeshë ' (1960), Shqipëria kryesorja ~ (1961), "Vajzat dhe dallëndyshet ' (1964) , Kur merr zjarr rrufeja" (1966), pas vdekjes iu botua Poezia shqipe' 1973. Është autori i këngës së njohur Vlora, Vlora'
## VLORA, VLORA!
Jam vlonjat e jam vlonjat, kam shkabën mëm' e atë, shkaba trime dykrenore fron' e saj e ka në Vlorë! Vlora, Vlora, Vlora, Vlora, rroki armët; bëja forra! Vlora trime shqipëtare si rob jetën se do a do mbetet Shqipëri, a do bëhet tym e hi! fare, rroki armët, bëja forra! Jam vlonjat e jam burrë, s'duron burri zgjedhë kurrë; jam vlonjat e si vlonjat di bëj luftë me të shtat' ! Bjeri, moj, tu lumtë dora! Jam vlonjat dhe trim me besë, rreth flamurit di të vdesë, a me hir a me pahirë doemos do rroj i lirë!
<!-- image -->
## ISMAIL QEMALI
(Vjershë e pa botuar; shkruar e kënduar ditën që erdhi Ismail Qemali në Vlorë i vdekur)
Mbyllur det' edhe stere Kush do pyes? edhe përse? kush pyet për Shqipërinë, Rreth me male një shkretinë E pa zë dhe e pa zotë Vetëm vlente për një botë Që të bënej ndonjë ditë, Një thërrime një kafshitë Për atë e për këtë, Vleft'e saja hë për hë, Dele dajos
Kur nji ditë, Vjen e çfaqet një Profitë; Ish nji plak i bardhë borë, Nji bajrak me zok në dorë; Çan tokë e detë Si i çan rrufeja retë; Edhe zbriti mu atje Ku i than nga se për se Po atje në atë vëndë, Dy të prishurit na mëndë, Jo që nuk i than "miserdhe Po i than dhe "shko nga erdhe!" çan
Plaku gjorë e plaku mjerë, Ku do vejë e ku do bjerë, Nëpër erë e nëpër shira Nëpër gropa me shëllira?
Iku ditë e iku natë Imungon dhe buk' e thatë; Edhe buka i mungonte, Vëtan zêmra valonte
Si ish baltë, këmba kridhej, Si ish plakë, trupi dridhej, Andej ruhej nga armiku,
Mirpo plaku bëri krahë; Kaloj male, kaloj brigje; Kaloj pellgje të pa vahë, Kaloj pyje të pa shtigje Syr' i tija një yll shihte Dita yllin po e fshihte.
Plaku iku, iku; iku Pas ca dite një mëngjes; Kur dëgjon një zë kikiku, Një qytet i gjithë u ndes.
Ish një vend, një vend i lirë Që në gjuhën më të mirë Që në gjuhën e Asllanit; Ithon vëndi i jataganit;
thon Vlon' e i thon Vlorë Ku Shqiponja dy krenorë, Gjeti gjithë ata që deshi, Djem baroti, djem arbreshi, Me besë burri armatosur; Irimëri që s'ka të sosur,<eos> |
<bos>E kush ishte ai plakë? E kush ishte ajo flakë? Si një yll që është këputur Në një arqe brenda futur;
Na harriti.. Kuje sotë Nuk na erdhi si e deshëm, Po në dhe se fusëm dotë Pra në zêmra do ta ngjeshim: Dhe aty do rroj sa malet Shpirti tija nuk do falet Nuk do falet po si Dielli, Ku bashkohen det e qielli, Atje shuhet ashtu duhet; Qarko botës zë e muhet;
dielli dhe atëherë, Shkrep dhe shtie mbi të tjerë; Dielli mbet gjithnjë Diell, Kurdoherë me kokë në qiellë Mirpo
Edhe Plaku këtë ditë, Si njeri mbaroi jetë Mir po Plaku i vërtetë Ish Profit dhe mbet Profit; Dhe qëndron ashtu si ishë; Do mbaj emrin si e kishë; Emr'i tija i vërtetë; Esht Nëntor njëzet' e tet
## Hafëz ALI-KORÇA
U lind në Korçë më 1874 dhe vdiq në Kavajë më 1957. Midis hoxhallarëve të përndjekur nga pushtuesit, fanatikët dhe komunistët, për idetë, pikëpamjet dhe veprimtarinë e tyre është dhe Hafëz Ali Korça. I rritur në një mjedis patriotik, fetar e kulturor korçar të pastër; ai u brumos me bindje dhe parime bazë, që e ngritën lart emrin e tij.
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
Treqind e tri fjalët e Imam Aliut; 1900; Historia e shenjt dhe katër halifët, 1900; 1914; Muslimanija, 1916; Gramatika dhe syntaksa, Shqip-Arabisht, 1916; Shtat ëndrrat e Shqipërisë, 1924; Bolshevizma çkatrrim njerëzimit, 1925; Kur'ani i Madhënueshëm e thelbi tij, 1926; Gjylistani (Trëndafilishtja) , e Sa'adiut, 1925; Rubaijjati (Katroret) Umer Khajjamit, 1930.
## VAJTIMET E ATDHEUT
(Kushtuar bombardimit të Drenicës nga serbët në Qershor 1924)
Më s'tu nda zjarri; më s'tu nda flaka Më s'tu nda vrasja, ndjekja; shuplaka; Më s'tu nda therja, mbytja grabitja; Më s'tu nda shtypja; vojtja; drobitja.
Gra, burra, foshnja për ditë vriten, Nga vendi vet zhveshur po qiten; Digjen katundet e përvëlohen; kujt s'ndalohën: prej
Si s'shihet flaka 9* del mbi retë? Si nuk dëgjohet rënkimi i shpirtit? Pse s'këshillohet kombi gjakpirës? Në botë, thua; s'ngeli bamirës. Qysh u shurdhua bota e terë? S'shohin barbari gjer sot çka berë
U germadhove; u copëtove, Krejt u trondite krejt u shkretove.
Qani; vëllezër; Kosovën, Për gjëmëzezën ca ditë zi mbani! Qytetërimi ku është vallë? Përse Europa nuk i sheh hallë? Si s'po dëgjohet topi i shkretë? qani!
Qani, vëllezër, Kosovën; Për gjëmëzezën ca ditë zi mbani! Me u shuan vëllezërit tanë, Malet dhe fushat ndër gjak i lanë. Në vend të tyre tjetër vëndosën. Sa pasuri që ua përlanë. S'di me ç'të drejtë dreqvet ia dhanë! Më digjet shpirti, kam shumë frikë, Se do ti sosje kjo politikë; Fill shqiptari nuk do të lenë? Fatzijtë e gjorë ku do të vejnë? qani! top patën
<!-- image -->
Qani, vëllezër; Kosovën, Për gjëmëzezën ca ditë zi mbani! qani!
Në ketë shekull kjo politikë Mrekulli, e them pa frikë, Kjo politikë racëmbaruese Për ditë pleq trima; nuse Kjo politikë lugate shtrigë Dhelpër dinake; kuçedër e ligë Faroj vëllezër me qindra mijë Imadh i Vogël duhet ta dijë Fol, 0 moj botë e qytetërimit Përse po shkulet kjo racë e trimit. quhet grin
Qani; vëllezër; Kosovën; qani! Për gjëmëzezën ca ditë zi mbani!
Kosovë e bukur; oj shpresa jonë Bujare; trime, ke qenë si i thonë Sot të zu halli, në zgjedhë ngele, Kurban po bëhesh për ditë si dele. Kurban po bëhesh ditë bajrami, Në Ballkan thërret veç shqiptari Kështu pse s'duket Xhebraili? Të të shpëtonte nga thojntë e mprehtë Të të shpëtonte nga zjarri i nxehtë Ty moj Kosovë; madhe shpresë Se ndaj ty ruhet edhe sot besa; Mi madhi krahu i Shqipërisë! Me madhja çerdhe e Trimërisë!
Qani; vëllezër; Kosovën; qani! Për gjëmëzezën ca ditë zi mbani! Pjesa më e madhe e Shqipërisë Iu dha Serbit e Greqisë Vetëm i ardhi Perëndisë Për atë gjakun e foshnjërisë, Dua ti lutem pak qeverisë Të marrë masat e ligjësisë: T'i lutet Francës dhe Anglisë Ti hovi Serbisë Dhe çamërit; fqinjë të Greqisë. keq pritet pak \_
Qani Kosovën dhe Çamërinë Për gjëmëzezat zgjatëni zinë!
Nip i Pellazgut; 0 komb i vjetër! Nga ti m'i i vjetër nuk ndodhet tjetër; Dyzet ke patur milione frymë Të pakoi koha, te çkriu si brymë Le Arijanën; Durrës u mbështete, Nga fati i shkrete si një grusht mbete. Edhe këtuze shprehje nuk\_ Mento ku ishe, ku je, ku vete, TIashti pa krahë ke mbetur fare Për një te vjetër komb, e marrë gjete. turp
Qani Kosovën dhe Çamërinë Se i këmbejnë si bagëtinë!
Ka vdekur fare civilizimi; Sot veç një lustër ka Perëndim: Iku mëshira erdhi rrënimi! Po del mbi qiejt nga do rënkimi, Në fund të tokës hyfte gëzimi! Kur po shfaroset një komb ma trimi, Kurse ka vdekur krejt njerëzimi; Kurse nuk paska babë a vëlla jetimi; Fare mos shtypi dhe shkrimi! qoftë
Qani Kosovën dhe Çamërinë Për gjëmëzezet zgjatëni zinë!
Mos i ndaj lotët; qaj Vardar plaku! Nat'e ditë ecën të lahet gjaku Gjaku i shenjtë që derdh barbari, Me te ushqehet sot çdo fill bari, 0 shalë i shkretë, qysh duron vallë? Pse nuk po shkrihesh, je i gjallë? Shembuni male, mbetët të shkretë! Shembuni bashkë me gjithë tepetë! Kur komb bujari për ditë po shuhet; Ty, moj Kosovë, jeta ç'të duhet? Kur dhe Evropa spo ta sheh hallin Për ditë ju therin, ju marrin mallin Për ditë ju derdhet gjaku Shpresa ka mbetur vetëm te Hakku. Qani, vëllezër, Kosovën, qani! Për 'gjëmëzezën ca ditë zi mbani! qysh
## Lazar Sotir GUSHO
1 njohur nën pseudonimin Lasgush Poradeci; u lind më 27 dhjetor të vitit 1899 në Pogradec. më 12 nëntor të vitit 1987. Vdiq
Mbas mbarimit të shkollës fillore në Pogradec, i ati i Lasgushit që ishte patriot dhe arsimdashës e dërgoi në moshën 9-vjeçare për të vazhduar studimet në Liceun Rumun të Manastirit. Me fillimin e Luftës së Parë Botërore Liceu u mbyll dhe ai u kthye më 1915 në Pogradec; duke e lënë Liceun pa kryer.
<!-- image -->
<!-- image -->
Në vitin 1933, u botua vëllimi i tij i parë "Vallja e yjeve"= dhe më 1937, u botua vëllimi 1 dytë "Ylli i zemrës" . Pas Luftës së Dytë Botërore Lasgush Poradeci tjerash, poemat "Eskursioni teologjik i Sokratit" , "Mbi ta" "Kamadeva" baladat për Muharrem e Reshit Çollakun. Gjithashtu, përktheu disa nga kryeveprat Bllokut, Poemat e Hajnes, të Majakovskit e Miçkieviçit, lirikat e Gëtes dhe Hajnes, poezi të Lanaut, Brehtit; Hygoit, Mysesë, Bajronit, Shellit, Bërnsit, të Emineskut; etj.
## Ç'U MBUSH MALI
(Rapsodi popullore)
Shqipëri! Moj nëna ime, Më ke rritur më thërrime! Shqipëri! Të qofsha falë, Të kam nënë-e më ke djalë!
Çu mbush mali me dëborë, Çu mbush deti me pamporë; Seç u mbush e shkreta Vlorë Plot me krushq edhe dasmorë, S'janë krushq edhe dasmorë, Janë Toskë-e Malësorë Janë Toskë-e Malësorë Me flamur të kuq në dorë Si dhëndurë me kurorë.
Ç'u zbardhë malet; ç'u zbardhë: Nga çdo anë seç na ardhë Shqipëtarët gunë-bardhë. na ardhë Dyke rutulluar malë Kush më shpejt; kush më ngadalë: Kush i lum e kush i gjorë Seç palë-| palë
Kush me këmb'e kush me kalë, Kanë zbritur mun në Vlorë.
<!-- image --><eos> |
<bos>Mun ë Vlorën e Lirisë, Natë thelb të Shqipërisë Çu nxinë malet; ç'u nxinë; Gur'i kuq lëshon mavinë: Qani, djem, e mbani zinë! Qani gjithë Shqipërinë; Toskërinë, Gegërinë- Ububu! çhumbi lirinë!
Çu mbush sheshi me të parë, Çu mbush zyra me zyrtarë, Thonë-u çet' e parë! Thonë më tu paske parë Me tri mijë luftëtarë, Tri shtëpi me fis e farë, Qytetarë, katundar- Gjith bujarë Shqipëtarë: pake
Çu qjelli pak-nga-pak; Maj'e malit seç u flak; Doli Ylli me bajrak: ME armikun kemi gjak hap
Ç'ka që çan rrufeja retë? Vjen Smaili trim me fletë, Fluturon shigjetë; Thonë, vjen përdrejt në Vlorë, Me flamur të në dorë, Me flamurin e lirisë Natë thelb të Shqipërisë: Thonë,është vet-i-tretë, Thonë, është vet-i-tetë, Thonë vet-i njëstetetë - Rrofsh moj Shqipëri përjetë! posi kuq
## Sejfulla MALËSHOVA
U lind në Malëshovë të Përmetit në 2 Mars të vitit 1900
Kreu shkollën fillore në vendlindje, studimet në shkollën San Demetro Di Korona" në Sicili, në të cilën më parë kishte ndjekur studimet edhe De Rada. Më pas ishte student i Fakultetit të Mjekësisë në Romë. Në vitet 1926-1931 kreu studimet në Universitetin e Filozofisë, në Lomonosov të Moskës.
<!-- image -->
<!-- image -->
Njihte shkëlqyeshëm me shkrim dhe këndim tetë gjuhë të huaja por veç fushës së përkthimit ai spikaste dhe në poezi, publicistikë dhe politikë.
Vdiq në vetmi, në banesën e tij në Fier në vitin 1971.
Poezitë e tij të shkruara në prag të luftës dhe gjatë luftës dhe të mbledhura në vëllimin "Vjersha" më 1945 shtegun drejt metodës së realizmit socialist; duke sjellë motive dhe një këndvështrim etik të ri, pavarësisht se më vonë metoda degjeneroi duke u bërë shtesë e politikës së partisë. Poezitë e Malëshovës "Si e dua Shqipërinë" "Punëtori" . çelën
## PSE E DUA SHQIPËRINË
S'kam çiflig e s'kam pallate s'kam dyqan me katër kate; po e dua Shqipërinë për një stan në Trebeshinë, për një shkarpë e për një gur; për një e për një mur; për kasollen mbi selishtë, për dy ara në zallishtë, për një lopë e një gomar; për balo, një manar: gardh
Unë e dua Shqipërinë
për tërfilin mbi lëndinë; për një vajzë gjeraqinë dhe për ujët që buron nga një shkëmb e gurgullon nëpër lisa gjetheshumë; edhe zbret përposh në lumë.
<!-- image -->
Unë e dua Shqipërinë
për një lule trëndelinë, për bilbilin që këndon; në ato ferra e në ato hije këngë malli e dashurie. Unë e dua Shqipërinë, që nga Korça në Vraninë
Unë e dua Shqipërinë që nga Shkupi në Janinë, ku një popull derëzi e vuan në robëri, po ka shpirtin luftëtar\_ heq
Une e dua Shqiperine Si shqiptar e bir shqiptar
## Mitrush KUTELI
U lind më 1907 në Pogradec. Pseudonimi- Dhimitër Pasko. Shkollën fillore e kreu në Pogradec; të mesmen në Selanik, të lartat në Bukuresht (doktoroi për shkencat ekonomike më 1934) . Zhvilloi aktivitet në koloninë shqiptare-Bukuresht. Punoi në Ministrinë e Financave dhe guvernator në Bankën Rumune. 1942 në vendlindje merret me ekonomi dhe letërsi.
Vdes në 1967 në Tiranë.
## Veprat letrare
"Netë shqiptare" (tregime, novela) 1937; Ago Jakupi" 1943; "Shënime letrare (kritikë) ' 1944; "Poetë e detraktrë (shkrimë letrarë)' 1944, kushtuar reagimit të Kristë Malokut që bëri ndaj vështrimit kritik letrar të Kutelit (Shënime
## IË DUA BALIË SHQIPTARE
Të dua baltë shqiptare Të dua egërsisht! dëshpërimisht! si ujku pyllin, si vala valën; si balta balten.
Se këtu vdekur ka, këtu, nëna dhe baba e giyshër-stërgiyshi
Se gjer mbi gju jam brenda teje, se lerë kam këtu, si baba, si gjyshi.
Të dua baltë shqiptare! se gjer mbi bel, përmbi bel jam brenda tejee sdal dot se sdua! Se ti më lidh e më mban me mjaltë e me pelin.
Të dua baltë shqiptare Magjistare ëmbël si vetë vdekja.
se thellë jam këtu brenda teje gjer mbi gju gjer mbi bel e gjer mbi krye.
Dhe dua fort të dehem të prehem (ah që tani!) Brenda teje.
<!-- image -->
<!-- image -->
<!-- image -->
## QËNDRIMI (fragment)
Jam shqiptar
Se jam këtu
kosovar;
kur s'kish njeri;
zot e krenar;
kur s'kish kufi
zot e bujar
as fqinjëri;
mbi këtë dhé,
as shqa të zi.
q'e kam si fe,
Se jam këtu
përmbi fé:
kur Mal i Zi
E kam vatan!
ish Iliri;
E kam atdhe!
kur nga një det
Që gjysh stërgjysh;
në tjetrin det
që brez pas brez,
isha zot vetë!
që gjithëmonë
Unë jam këtu
Ti shqa thërret,
nga moti
ti shqa bërtet;
kur vetë Zoti
gjer lartë në retë
bëri fushën
se jam barbar.
fushë
Jo; s'jam
malin
si bërtet ti,
mal.
si buçet ti,
Unë jam këtu
ti, Mal i Zi.
do të jem
Po vendin tim e dua,
dem baba dem
lirinë e dua,
sa mali të bëhet hi
e s'dua
hiri mal përsëri
zot
mbi mua
## Millosh Gjergj Nikolla MIGJENI
U lind më 1911 në Shkodër; në një familje tregtare. Shkollimin fillor e kreu në Shkodër, mësimet 1 vazhdon në Tivar, përfundon seminarin teologjik të Manastirit në vitin 1932.
Punoi si mësues në fshatin Vrakë në vitin 1933 dhe në Pukë në vitin 1937.
<!-- image -->
<!-- image -->
Rruga Vrakë-Shkodër ia keqëson shëndetin; se u prek nga tuberkulozi. Më 1937 dhjetor niset t'u kuruar në Itali. për
Vdes më 26 gusht 1938 në Itali.
## Veprat letrare
Cikli i parë-Kangët e ringjalljes,
1934- boton shkrimet e para, bashkëpunim me revistën "Ilyria" dhe "Bota e re" 1936-Vargjet e lira (përmbledhje poezish) .
Cikli i dytë-Këngët e mjerimit nis me vjershën "Poema e mjerimit"
Cikli i katërt- Kangë më vete sjell imazhin e LII.Botërore
Cikli i tretë- Kangët e perëndimit sjell imazhin e L. II. Bot.
Prozat Migjeni sipas strukturës i ndan në skica, novela dhe tregime por i quan novelëza.
## TË BIRTË E SHEKULLIT TË RI
Na të birtë e shekullit të ri, që plakun e lamë në "shejtnin" e tij çuem grushtin për me luftue ndër lufta të reja dhe me fitue. Na të birtë e shekullit të ri filizat e një toke së rimun me lot; ku djersë e ballit u dikonte kot se dheu qe kafshatë e huej dhe në marrzi duhej shumë shtrejtë tu paguhej\_ ynë
<!-- image -->
Na të birtë e shekullit të ri, vllazën të lindun e të rritun në zi, kur tinglloi çast' i i mbramë edhe fatlumë ditëm me thanë S'duem me humbë në lojë të përgjaktë të historis njerzore, jo! jo! s'i duem humbjet prore duem ngadhnim! ngadhnim; ndërgjegje dhe mendimi të lirë! S'duem për hir të kalbsinave të vjetra; që kërkojnë "shejtnim të zhytemi prap në pellgun e mjerimit që të vajtojmë prap kangën e treishtimit; kangën monotone, pa shpirt të skllavnis të jem' një thumb i ngulun ndër trutë të njerzis. Na të birtë e shekullit të ri, me hovin tonë e të ndezun peshë, ndër lufta të reja kemi m'u ndeshë dhe për fitore kem' me ra fli. ynë
## Arshi PIPA<eos> |
<bos>U lind në Shkodër më 1920. Pasi kreu mësimet e mesme në liceun e vendlindjes, ai studioi për filozofi në Universitetin e Firences (Itali) . Prej vitit 1941-1946 dha mësim në shkolla të mesme të Tiranës e Durrësit. Në të vitit 1946 u burgos nga regjimi komunist për idetë e tij patriotike e demokratike. Për dhjetë vjet (1946-1956) ai vuajti në burgjet dhe kampet e shfarosjes (Durrës, Vloçisht, Korçë, Tiranë, Burrel etj:) . Vdiq në Uashington më 20 korrik 1997. prill
<!-- image -->
<!-- image -->
Shkrimet e tij të botuara në shqip, anglisht; frëngjisht dhe italisht ndahen në: poezi, estetikë e filozofi dhe kritikë letrare.
janë vëllimet shqip: Lundërtarë Libri Burgut Rusha dhe "Meridiana poezi
## LEGJENDA E DRENICËS
Uluron murrani i çmendun Fshan si bishë me zhgjetën n'bri Davaritet mjegulla e dendun Mbi katundin shkrumb e hi
Nanë do shkoj me u ba me Gjakun vllaznëve me u a marrë! çetat
E mbi buzën e një rrëmuje Duket tash një kullë mënjanë Një djalosh përmas dritares Rrin mendueshëm e nuk bzan
Asht për rruge në armë shtrëngue bomba dorë me gjerdane "Loke s 'mundem me mungue Lamtumirë kam ardh me t'thane
Qan e ama e duert mbetën Iu'i përdredh n 'idhnime fshan: qi pata shkuen e mbeten.. Bir 0 bir ku do me m'lanë? "Dy
Mbush s'i ke ti pesëmbedhetat Kush at gja s'ta ven ty barrë
Kanë me t'vra si tu vllezën si tët atë i pushkatue ku na len ah mu fatzezën tande motër fatshkretue?
Lene nanë, ma me mbyllë ktu me e gjet si berr e presin Shqe veç janë; me hyll pa hyll Qymen kan nderru jo vesin: keq
Lene t'shkojë, e mbarë ju dhashtë Ktheftë me nder; por n 'qoftë 0 vlla.. perëndija mos e dhashtë Gjakun vet kam për ta la.
Fishkullon murrani rrmores me frullizë tue uturi hyn nder hekrat e dritores nalt tek kulla shkrumb e hi.
<!-- image -->
## KOSOVËS
Vllazën shqiptarë; Kosova s asht e jona. Kush me e përmendë guzon ai ban trathti!
0 kob qi s 'do t'harrohet kurr tevona! Kosova e ngratë dergjet e vdes n'robni.
Qoftë e mallkueme fara qi aty hidhet me djersë e njomun pleqsh, me lotë kërthijsh!
Prej bastardhësh trathtue qi i zhgulen zemrën e n'pre ua hodhën klyshve qi Moskova Për gjak ndërsen; me parzëm shkele nën themrën mizore sllave po jep shpirt Kosova
Deri vllëzen; do ta ndiejmë na veten fajtorë pse vendin ku Shqipnija leu guxojmë ta duem; tue pasun frigë fatshkretën kur,
Kosovën tonë ta quejmë gjymtyrë atdheu?
tokë e bukur ku fjala burrneshë ilire ushton qysh me mjegull gojdhane! gjoks i Shqipnis, ku e ndryme si luaneshë ndër hekura gjëmon zemra Dardane:
A mundet ajo; vall, me u-zhgulun dejsh pa ba kufomë Ilogoren e krahnorin? Lumnin tande, Kosovë, at 'here ta rryejsh kur gjak i lirë t 'vadise hullin e plorit.
Sot tjetërkush ta frytin e punës, mbi tokën tande, kosovar; je skllav! Qi t'la mbi vetulla kamxhiku sllav! gzon
Bukën e turpit e t vend martyr; der kur ta kapërdijsh?
Qenka pra faj me lypë të drejtën tande? Dorën për Imoshë duhet me i shtri kusarit?
0 gjuhë, ti bamu rrfe e tmerrin trande! Do t 'vijë, do vijë nji ditë ora e shqiptarit!
Mbas nesh tjerë kanë me ardhë. S 'fiket Shqipnija pse disa qinda nesh rrzohen nën plumbin.
lirija dhjetë mijë do t'lindin e dhjetë mijë do t'humbin!
Se për çdo dhjetë prej nesh qi amshon
Do t 'humbin shqim ata qi sot na shtypën!
prej majesh tu 'e sulmue me sqeq e kthetra.
Kulshedra e re me lakminat e vjetra at 'here do t'shembet kur ta shofim shqypen
Andej na priret shpirti i fortë me hove t'dalldisuna ngadhnjimi; ushton jehona: 0 vllezën, nalt ju ballin! prej Kosove Der n'Çamëri Shqipnija asht e jona.
## Fatos ARAPI
U lind në vitin 1930 në Vlorë, ku e kreu shkollën e mesme, ndërsa studimet e larta ndoqi në SofjeBullgari, në fakultetin e Matematikës dhe të Ekonomisë\_ Ka punuar shumë vjet gazetar dhe pedagog në Fakultetin Histori Filologjitë Tiranës. Disa herë ka fituar çmime kombëtare e ndërkombëtare për poezi. Në vitin 2008 e fitoi "Kurorën e artë" në manifestimin Mbrëmjet e Poezisë Strugane poetik
<!-- image -->
<!-- image -->
dhe është i pari poet shqiptar që e ka fituar këtë shpërblim
## Veprat letrare
"Shtigje poetike" , 1962; "Partizani pa emër" 1962; "Poema 1966; Ritme të hekurta" 1968; "Patat e egra" , 1969; "Dhjetori i shqetësuar" 1970; "Dikush më buzëqeshte" 1972; "Poezi të zgjedhura" , 1974; "Drejt qindra shekujsh shkojmë" 1977; "Shokët" 1977; "Cipa e borës" 1985; Deti në mes" 1986; 'Ku shkoni ju statuja" , 1990; "Gjeniu pa kokë" 1999.
## ATDHEU
Atdheu është dhimbje, është dhimbje. Një pikëlluar në shpirt. Atdheu është kryqi, është kryqi E mban dhe të mban ty në shpirt. prill
Atdheu është buka e uritur: Të ikën nga duart e dot nuk të ngop Ëndërr dhe ankth dhe shpresë e sfilitur Me n'errësirë vetveten kërkon:. sytë
Atdheu është toka e premtuar. Ti shkel si një zot dhe se ka nden këmbë. Atdheu s'ka fjalë, ka sy të trishtuar: Vdes dashuria në dashuri që të çmend.
Atdheu është varr i hapur; është varr. Një jetë drejt tij shkon me besë që lind. Në një pikë loti mbyt lotin fatvrarë. Në një pikë loti lirinë e lind.
Atdheu yt i vogli; i vogli ai hyjnori i pavdekshmi si loti
<!-- image -->
## NË TIRANË KA VETËM TIRANË
Në Tiranë ka vetëm tiranë, Në Tiranë të vrasin të gjithë një shëtitje me veten të vret. Mos e ndill kujtimin në Tiranë, është tmerrësisht i pamëshirshëm:-Të vret. Mos guxo ta shohësh në sy lirinë në Tiranë dielli i shuhet, shkërmoqet e zhbëhet. Ti i barabartë me lirinë?-Mos e beso! Liria të vret. Hipokrite shpresa sy-picigjate e Tiranës ti i vdekur-e ajo me e saj të jep frymë të ngjall që sërish ty të vrasë-të vret. është tjetër;tjetër trishtimi i tetorit në Tiranë, vjen duke ikur-të vret. Si krye-engjëlli, Sovrani i zymtë, ferrin e tij e dua Tiranën se të vret. syrit \_ gojën
## MOTIV ARBËRESH
Po trokas në zemrën tënde hapma derën; zonja ime! Kaloj pragun e hyj brenda... Dua që të kem mbi krye hapësirën erë yjesh; të shikoj rrëketë qiellore se si lozin gjithë dritëza burimit të tënd. Dhe si luftëtar i varfër Që të mbështet kryet mbi gurë, gjer të nisë lufta prapë; dua kokën ta mbështes mu në gjoksin tënd prej dielli .\_ syrit dhe të marr; moj, një sy gjumë.
## Dritëro AGOLLI
lindi më 1931 në Menkulas, Devoll. Shkollimin fillor në vendlindje, të mesmen në gjimnazin e Gjirokastrës, studioi letërsi në ShënPeterburg.
Krijimtaria letrare emodernistit Dritëro Agolli i përket brezit të dytë të shkrimtarëve të "realizmit socialist" por Agolli bashkë me Kadarenë u desh të krijonin sipas dy metodave: realizmit socialist dhe modernes hermeneutike. Krijimtaria e tij është e shtrirë në disa
Librat e Agollit u përkthyen në shumë gjuhë botërore.
## Veprat letrare<eos> |
<bos>"Në rrugë dola"-1964; "Zhurma e erërave të dikurshme" (tregime)-1961; "Hapat e mia në asfalt" -1970; "Komisari Memo" (roman)-1965; "Shtigje malesh dhe trotuare"-1975; "Njeriu me top" (roman)-1964; "Devoll ~Devoll" -1980; "Trëndafil në (roman)-1968; "Mesditë" "Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo" (roman)-1969; "Baballarët" "Hundëleshi" (ose "Kalorësi lakuriq" roman)-1974; "Nënë Shqipëri" "Dështaku" (roman)-1977; "Fjala gdhendë "Baladë për një (dramë)-1985; "Udhëtoj menduar" "Fytyra dytë" (dramë)-1993;"Pelegriniivonuar" "Moshaebardhë" (dramë)-1995;"Lypësi i kohës"-1999;"Fletorkat e mesnatës" etj. gotë" gurin" grua"
## NUSJA NGA KOSOVA
Kam dashur ti gjeja dhe nipit tim të vogël një nuse Andej nga Kosova në fshatrat e thella; Po kjo ka qenë një ëndërr pas zjarrit me flakë të kuqe Si valë e flamurit tek shpella.
Ka vërtet një ëndërr në viset e mia me gurra; Ku rrjedhin ujërat; por unë etjen e verës zor se e shuaj. Kam dashur nusen e nipit të mos e marr me vetura, Po veç si qëmoti me kuaj. qenë
Një muaj të tërë le të zgjaste udhëtimi me kalë, Me pluhur mbi vello të vinte nusja e nipit tek unë, Me dorën time tia shkundja duvakun mbi Atje tek oxhaku, ku kafja në xhezve bën shkumbë. palë palë
<!-- image -->
<!-- image -->
<!-- image -->
Dhe s'kishte gjë, le të binte pluhur i udhës së largët Në vatrën time të vjetër sa përralla; Po kjo nuk ndodhi mes botës së ligë e të varfër; Ku rron ky fisi\_ i ndarë në dysh plot andralla. ynë
Ku smerr dot një nuse për nip a për djalë, Se fisin e ndan kufiri me dy pasaporta; Këto pasaporta s'të lenë të marrësh nuse me kalë, As me vetura, as me trena dhe as me avionë ndofta..
Kam ëndërruar ti gjeja një nuse tim nipi të dashur Në fshatrat e thella andej nga Kosova, Se s'desha të shkoja në tjetrën botë me buzë të plasur; Ta shuaja etjen e mallit për aq sa të rroja.
## MALLI PËR HERONJTË
S'ka heronj, heronjtë i përzumë me lavdi përditë i nanuritëm dhe me lajka dalëngadalë i vumë një nga një në prehje dhe në gjumë.
S'ka heronj , heronjtë u mërzitën, prisnin ëndrrat; ëndrrat u vonuan duke heshtën e dremitën dhe në nina-nana u kënduam: pritur
Çdigjeni nga malli për heronjtë? kushedi kur kthehen nga kjo anë Çi kërkoni? Pritja është e kotë S'ka heronj, tani ka pehlivanë!
## Havzi NELA
Poeti kryengritës, nga Kollovozi 1 Kukësit, Havzi Nela (1934-1988), ishte njëri nga ata që s `u pajtua asnjëherë me të keqen, që solli dhe po e sillte vazhdimisht regjimi komunist në Shqipëri gjatë viteve të sundimit të tij (1945-1990) . Këtë të keqe ai e kishte vërejtur që herët. 1 lindur në Kollovoz të Kukësit, në këtë fshat të humbur të Shqipërisë së Veriut, atje afër qytetit verior të Kukësit, Havzi Nela, poeti
<!-- image -->
<!-- image -->
ardhshëm; që herët u ballafaqua me vuajtjet dhe padrejtësitë, të cilat u mundua t'i sfidonte në forma të ndryshme. Pasi kishte kryer Shkollën Pedagogjike në Shkodër, ai fillon punën në rrethin e Matit, por u bënë shkak disa vjersha që iu gjetën, të cilat siç duket ishin të papëlqyera~ për pushtetin dhe pushtetarët e asaj kohe, andaj pushohet nga puna.
Më 10 gusht 1988, në orën 02.00 të mëngjesit, ai u ekzekutua me varje në mes të qytetit të Kukësit.
## TË DUE!
Me të thanë: "Të due!" kjo asht fare pak; Oh, sa e vogël më duket kjo fjalë! Dashuninë time nuk e shpreh aspak; Zemrën që buçet; derdh shkumb' e valë.
Me të thanë se bota pa ty asht nji hiç Ti s'do ta besosh, do tqeshësh me mue; Për ty sot jam nda me tanë shok' e miq Më shohin me inat; veç pse unë të due
Kur unë them: "Je dielli, hana pesëmbëdhjetë" , Të tjerët të shajnë, nxjerrin helm e vner; Ti për mue, dashtun; gjithmonë ke me mbetë, Trandafil i bukur; kur në pranverë. çel
Të due, oh, të po digjem si zjarri; Të due sa s'thuhet; nuk shprehet me gojë, Për dashuninë tande nuk më kalb as varri, Për nji puthje buzësh; u thava, 0 zonjë due,
<!-- image -->
Të due për trupin, shtatin si selvi Për synin filxhan, vetullën kaleshë, Për faqet, për gojën; buzët si qershi; Por ma shumë për shpirtin; kur ambël më qesh.
Dil, oh dil, e dashtun, mos më le të vuej ! Bota le të flasin; e kanë nga zilia; Dil, mos rri e mbyllun; fjalën mos ma luej ! Kush flet për ne, i vraftë Perëndia! keq
## NUSJA E FLAMURIT
(Nji vjershë i kushtohet NUSES KOSOVARE)
Lavdi çikës kosovare Si një shqerrë; si nji manare I del tankut; thotë "ndal!" Rritet; ngrihet sa nji mal!
Nalt mbi tank shqiponja ngjitet Hapi krahët; po valëvitet Për Kosovën Republikë Fluturon e nuk di frikë.
Shih si jam si lulëkuqe; Lulëkuqe buzëburbuqe, Jam shqiponja me dy krenë Fluturova, mora dhenë.
Për Kosovën Republikë Lëshohem, ngjitem; nuk kam frikë Jam shqiponja me krah' e fletë, Lëshohem, ngjitem gjer te retë.
Jam e bukur; drit' e nur; kuq e zi, jam ba flamur; Kam fustanin fletë-fletë Jam shqiponjë e vërtetë.
Hapi flatrat; n'ajër u lëshue Bash si zanë u mrekullue! Si shqiponja me dy krenë Fluturoi e mori dhenë!
Manushaqe; lulëkuqe; Nusja jone; buzëburbuqe; Majë tankut me flamur; ngjitesh mos me vdekun kurrë!
## Ismail KADARE
Shkrimtar bashkëkohor; disa herë nominuar për çmimin Nobel për letërsi. Dallohet për novela, romane, por ka shkruar dhe poezi dhe kritika. Ai e ka ndarë jetën e tij mes Francës dhe Shqipërisë. Nisi të shkruajë kur ishte ende i ri dhe veprat e tij janë përkthyer në mbi tridhjetë gjuhë.
<!-- image -->
<!-- image -->
mbaroi degën e Gjuhës e të Letërsisë në Universitetin e Tiranës. Më pas shkoi në Moskë me studime për dy vjet në Institutin e Letërsisë Botërore Maksim Gorki (1958-1960). Ismail Kadare është një nga shkrimtarët më të mëdhenj të letërsisë shqipe dhe gjithashtu një nga shkrimtarët më të mëdhenj të letërsisë botërore bashkëkohore: Me veprën e tij, që ka shënuar një numër rekord të përkthimeve (në mbi 45 gjuhë të huaja) ai eka bërë të njohur Shqipërinë në botë, me historinë dhe me kulturën e saj shekullore.
Ismail Kadare lindi më 28 janar 1936 në Gjirokastër; ku përfundoi edhe arsimin e mesëm; më 1958
Rrugën e krijimtarisë letrare e nisi si poet që në vitet e gjimnazit me Frymëzimet djaloshare, 1954, Ëndërrimet' 1957), por u bë i njohur sidomos me vëllimin Shekulli im (1961), që u pasua nga vëllimet e tjera poetike; si: Përse mendohen këto male (1964) , Motive me diell (1968) dhe Koha (1976) . Vepra poetike e Ismail Kadaresë shquhet për idetë e thella dhe për figuracionin e pasur e origjinal; rol me rëndësi për pasurimin e poezisë shqiptare.<eos> |
<bos>Në fushën e prozës, Ismail Kadare ka lëvruar tregimin, novelën dhe romanin Vepra e parë e rëndësishme e Ismail Kadaresë në prozë është romani "Qyteti pa reklama"që nuk u lejua të botohej i plotë deri në vitin 2003. Prozën e tij e karakterizojnë përgjithësimet e historiko-filozofike, subjekti i ngjeshur dhe mendimi thellë i shprehur shpesh me anë të parabolës, mbi bazën e asociacionit apo të analogjive historike. Ideja e romanit Gjenerali i ushtrisë së vdekur (1964) është shpirti liridashës i popullit shqiptar. Temën e shpirtit të pamposhtur të shqiptarëve nëpër shekuj autori e trajtoi edhe në romanin Kështjella (1975). Në romanin Kronikë në gur (1970) Kadare kritikoi psikologjinë provinciale dhe traditat prapanike. Probleme të rëndësishme të historisë janë trajtuar edhe në përmbledhjet me tregime e novela Emblema e dikurshme (1977), Ura me tri harqe (1978) dhe Gjakftohtësia (1980)E veçanta e talentit të Ismail Kadaresë shfaqet sidomos në trajtimin; nga një këndvështrim i ri, i temës historike dhe në tingëllimin e mprehtë aktual që është i aftë t'i japë asaj. Një nga krijimet më të shquara të Ismail Kadaresë dhe të të gjithë letërsisë së re shqiptare është romani Pallati i ëndrrave (1981). Shumica e veprave të Ismail Kadaresë janë përkthyer e gjëra
<!-- image -->
botuar në mbi 45 gjuhë të botës dhe janë pritur shumë mirë nga publiku lexues. Ai është shkrimtari shqiptar më i njohur në botë.Në vjeshtën e viti 1990 Ismail Kadare vendosi të largohet nga Shqipëria dhe të qëndrojë në Paris. Shkrimtari në atë kohë e përligji këtë largim me "mungesën e ndryshimeve demokratike" ~ Autoritetet e kohës e dënuan largimin e Ismail Kadaresë, por krijimtaria e tij nuk u ndalua. Në vitin 1990 e më pas vepra e tij bëhet shprehja më e fuqishme e vlerave gjuhësore dhe artistike të shqipes letrare: Letërsia e Ismail Kadaresë pas vitit 1990 bart të njëjtat tipare thelbësore të asaj të mëparshme: frymën etnografike dhe shpërfaqjen e identitetit shqiptar: Në 2009 ai u nderua me Diplomë Nderi i Shkencave Sociale dhe Komunikimit institucional të Universitetit të Palermos në Sicili, kërkuar me forcë dhe dëshirë nga arbëreshët e Piana degli Albanesi. Ismail Kadare është anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.
## Veprat letrare
Frymëzime djaloshare poezi-1954; Ëndërrime poezi-1957; Shekulli im poezi-(1961); Gjenerali ushtrisë së vdekur-roman-1963; Përse mendohen këto male poezi-1964; Dasma-1968; Motive me diell poezi-(1968); Kështjella roman-1970; Kronikë në gur roman 1971; Koha (1976); Dimri i madh roman 1977; Ura me tri harqe 1978; Kush e solli Doruntinën roman 1979; Prilli thyer 1980; Gjakftohtësia përmbledhje novelash 1980; Nata me hënë 1985; Koha e shkrimeve 1986; Koncert në fund të dimrit 1988; Vepra Letrare 1981-1989; Dosja H 1990; Piramida 1992; Shqipëri 1995; Përbindëshi; Pallati i ëndrrave 1996; Dialog me Alain Bosquet 1996; Spiritus roman1996; Kushëriri i engjëjve ese1997; Poezi 1997; Kombi shqiptar në prag të mijëvjeçarit të tretë ese 1998; Tri këngë zie për Kosovën triptik 1998; Ikja e shtërgut tregim 1999; Qorrfermani roman 1999; Vjedhja e gjumit mbretëror tregime 1999; Ra ky mort e u pamë ditar për Kosovën, artikuj, letra 20O0; Kohë barbare (Nga Shqipëria në Kosovë) biseda 2000; Breznitë Hankonatëve 2000; Vajza e Agamemnonit 2000; Bisedë përmes hekurash 2000; Elegji për Kosovën 2000; Lulet e ftohta të marsit roman 2000; Unaza në kthetra 2001; Eskili, ky humbës i madh 2001 (ribotim); Qyteti pa reklama roman 2001; Jeta, loja dhe vdekja e Lul Mazrekut roman 2002; Princesha Argjiro -lektyrë 2003; Pasardhësi roman 2004; Shkaba - 2004; Ftese ne studio 2004; Dantja i pashmangshëm 2005; Identiteti evropian i shqiptarëve 2006; Hamleti, princi i vështirë Sprovë 2006; Hija (roman) 2007; Spiritus 2007; Çështje të marrëzisë; Poshtërimi në Ballkan -Muzgu i perëndive të stepës -Darka gabuar roman 2008; E penguara roman 2009; Aksidenti roman 2010; Ca shiu ranë mbi qelq - poezi; Ditë kafenesh novelë; Mosmarrëveshja, mbi raportet e Shqipërisë me vetveten 2010; Stinë e mërzitshme në Olymp; Vepra 1, 2, 3. pika
Shih edhe Përkthimi i veprës së Ismail Kadaresë:
<!-- image -->
## Nderime
Ismail Kadare është laureat shumë çmimeve letrare kombëtare dhe ndërkombëtare.
Që nga viti 1994 Ismail Kadare është anëtar korrespondent Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike të Francës dhe anëtar i jashtëm i ASHAK
Në vitin 2005 fitoi çmimin "The Booker Prize Man"
Ka qenë delegat në Kongresin e Drejtshkrimit (1972) .
Ismail Kadare është dekoruar nga Presidenti Republikës së Shqipërisë me Urdhrin "Nderi i Kombit" dhe nga shteti francez me urdhrat "Kryqi i Legjionit të Nderit" e "Oficer i Legjionit të Nderit" .
Ky u akordohet personave, institucioneve, puna krijuese ose kërkimore e të cilëve përfaqëson një kontribut të madh në kulturën universale në fushat e letërsisë apo gjuhësisë. çmim
Ismail Kadare më 23.06.2009 u nderua me Çmimin madh spanjoll, Princi i Asturias për Letërsi nje nga çmimet me prestigjoze letrare në botë. Ai doli fitues mes 31 kandidateve nga 25 vende të ndryshme të botës ku dallohet emri i Milan Kunderës apo italiani Antonio Cabucchi.
## PORTRETI I SKËNDERBEUT
Si ditë e plotë ai shtillej me re dhe erë mbi atdhe Një emër, Gjergj, e kish si diellin, Tjetrin si hënën, Skënderbe.
Njëzet e katër luftëra bëri, Njëzet e katër vdekje theu, Çka mangët linte ditën Gjergji, Plotësonte natën Skënderbeu.
Dy brirë dhie kish mbi krye, Emblemë e vjetër e çuditshme, Sikur ta dinte që mes brinjëve Dy perandorë do të godiste:
Pas vdekjes eshtrat iu ndanë, Në mijëra varre ato u shkrinë. Gjithçka të shumtë ai pati; Të vetmen kish veç Shqipërinë:
<!-- image -->
## VALLJA SHQIPETARE
Tri herë opinga rrahu dheun Sikur kërkoi leje prej tij. Pastaj shamia ndehu Me dhe madhështi. palët qetësi
Kështu midis qiellit dhe botës allja u lind, vallja u shpall. Këmba sinjale i qon tokës Dhe dora qiellit i jep lajm:
Dhe vallja rrokulliset tutje Në kohëra hedhur si hobe, Prilli përsipër i hedh lule, Dhjetori borën shkund atje
Valle shqiptare, shenja n'erë. Ylbere tirqish tej tëhu. Kush ju kërceu ju njëherë Dhe këmbët rob s'i mbenë te ju:
Kush ra midis vorbullës suaj Dhe s'u përzhit, dhe s'u përflak Ju bubullima me opinga; Që nëpër shekuj bridhni varg.
## Jorgo BLLACI
U lind më 1938 në Gjirokastër. Studioi për GjuhëLetërsi Shqipe dhe ka punuar së parisimësues e pastaj përkthyes. Pas burgimit për arsye politike më 19641967 Bllaci u detyrua të punojë si punëtor ndërtimi. Më 1990 u kthye përsëri në shtëpinë botuese "Naim Frashëri" . Ai është autor i disa vëllimeve me poezi, ndër të cilat "Ligjërimet e Pyllit" (1964) dhe "Epika trëndafilave" (1990) . Ka shqipëruar vepra poetike
<!-- image -->
<!-- image -->
autorësh të njohur; si Shevçenko, Pushkin, Esenin, Gëte etj, si dhe vepra në prozë, midis të cilave romanet 'Rudini" dhe "Ujërat pranverore" të Turgenievit; si dhe disa libra me për fëmijë. poezi
Jorgo Bllaci vdiq në Moskë, më 28 shtator 2001. Jetoi i përbaltur; i nëpërkëmbur në një kohë që donte vrazhdësi dhe nënshtrim, nënshtrim të vrazhdësuar. Një poet, vetëm një poet.. poet i vërtetë, edhe pa gjeni. qenë
## LASGUSH PORADECIT
"Naimi preu shkurret; shkuli ferrat; pastaj qilizmë truallin punoi; fidanet mbollën me durim të tjerët dhe vreshti i bukur shpatin gjelbëroi.
si tha këto mbështeti të dy duart përmbi bastun, dhe shtoi si nëpër lotë: "e keni radhën ju për ta punuar këtë të bukur vresht; pa shok në botë.<eos> |
<bos>kur vajta unë atje-më tha Lasgushi; një mbrëmje buzë gjolit tek shëtisnim; hardhitë kishin lidhur vile rrushi, por; kemi etje, dukej sikur flisnin.
ahere çbëra? nëpër shkëmb të malit; një brazdë hapa deri te burimet dhe më së fundi, ujërat si kristali u derdhën nëpër te me mërmërimë.
ta rritni të shëndetshëm, ta selitni; ta doni si thesarin më me vlerë; dhe neve,që aty e lamë shpirtin; na sillni nëpër mend ngandonjherë!
<!-- image -->
## VALLJA E OSMAN TAKËS
Eh, mor Osman Iaka bir Osman me halle vetëtin me kordhe shkrepëtin me valle!
Ngrihesh si shqiponjë bie si fajkua papo shkel mbi truall si sorkadh mbi thua
Sikur do të thuash Ka barut kjo tokë rëndë po ta shkelësh bën shaka me kokë
"Çbën ky rënjëdalë ,Turfullon valiu; Ç'e pandeh litarin? Lodër çilimiu "?
Rreptas ti përdridhesh porsi shakull ere Ç'i kujton halldupit limeret; pritat
Pritat e asqerët e grirë strallit Hijen e mehitit Ç'i vërvite ballit! prerë
Eh mor Osman Taka Bir Osman me halle Një pasha dovleti vrave me një valle!
## Dalan LUZAJ
U lind në Vlorë më 3 gusht 1944. Fëmijërinë e hidhur ekaloi në Ujin e Ftohtë të Vlorës, ku kreu dhe shkollën fillore. Mbaroi në vitet 1962-1963 shkollën e mesme Pedagogjike 'Jani Minga~ Punoi ca vite si mësues në fshatrat e Tepelenës, dhe më pas lufta e klasave e dënoi me njëzetedy vjet internim në fshatin Sherishte të Vlorës, që ishte dhe periudha më e zezë e familjes së tij. Si të gjitha familjet e tjera të deklasuara edhe
<!-- image -->
<!-- image -->
familja Luzaj u vu në shënjestër të diktaturës, për shkak të babait, profesorit të madh Isuf Luzaj, armikut të diktaturës. Poezinë e nisi shpejt, që në bankat e
Sot, jeton me familjen e tij në Çikago, Illinois të SHBA-ve. Aktualisht është kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikane; është zgjedhur dy herë radhazi me vota unanime nga shkrimtarët:.
## Veprat letrare
Jeta më gjeti vetëm 1995; Diej të largët" ,1996; Pa rrugë' 2003; Dhe hëna kur nuk qeshte Kasollja e internimit' 2010.
## NË VLORË
Në Vlorë!-tha Ismaili, i vet çau në këmbë. Shtizë bëri krahun, flakë u bë në erë Qasi gurët e themelit; më të rëndë. Rilindi Shqiperia. Brofi Mëmëdheu. Mëhallat e Atdheut Kosovë e Çamëri. Sheshit të Flamurit sosi Skënderbeu. Athdheun Ismail, ta besova ty! Kanina djep, varr dhe lavdi Të gjallë e të vdekur bashkë çdo Nëntor: Shtiza bën lart; qiellit kuq e zi. Feston Shqipëria, e zi në Vlorë. pari gurët kuq
<!-- image -->
## NAIM FRASHËRI
Nga burimi i lajthishtës, Tej në Frashër mbi Përmet, Mjalti i gjuhës valë-valë; Nëpër faqe, nëpër fletë.
S 'mbeti mal pa hyrë në penë, s 'mbeti fjalë pa hyrë në varg; syve hyn e del Atdheu Ulet ylli, ndrit në prag.
## Ja Naimi,
ja Tomorri. Fjalë-fryma që po flasim; Shoshi shekuj madhështori Shqip-
Naimit i përkasim!
Gjuha shqipe hodhi shtat; skaj më skaj blerim i dheut; dy herë kombi bëri lart; ndriti e Skënderbeut:. pallë
Nëpër shekuj rrjedh burimi; nga lajthishta mbi Përmet majë malesh flet Naimi: Gjuhën Shqipe: AMANET!
## Xhevahir SPAHIU
U lind më 1 mars të vitit 1945 në Malind të Skraparit; është shkrimtar i njohur shqiptar:
Studioi në Fakultetin Histori-Filologji; dega Gjuhë dhe Letërsi Shqipe. Që nga viti 1968 ka punuar si gazetar në gazetën "Zëri Popullit" redaktor në revistën "Nëntori" , mësues dhe libretist në Teatrin Operës Baletit në Tiranë. Është nderuar me çmimin "Migjeni" dhe është fitues i çmimit të në konkursin e 45-vjetorit të çlirimit të Atdheut. parë
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
Mëngjes sirenash (1970)
Ti qytet i dashur (1973)
Vdekje e perëndive (1977)
Dyer dhe zemra të hapura (1978)
Bashkëkohësit (1980)
Agime shqiptare (1981)
Zambakët e Mamicës (1981)
Kitaristët e vegjël (1983)
Nesër jam aty (1987)
Heshtje $ ka (1989)
Dielli i lodrave (1990)
Poezia shqipe (1990)
Kohë e krisur (1991)
Udha (2005)
## SHQIPONJA
Hape krahët, fluturove Thellë nëpër kaltërsi.
Çerdhen ku do ta bësh ti?
Ty asgjë s'ta mbushka As kjo pemë? As ky syrin? gur?
Më në fund, moj trimërore, Bëre çerdhe në flamur:
<!-- image -->
## GJUHA SHQIPE
Mblidhmani gjakun:
Një plagë plumbi, një vragë shpate dhe fshehtaz helmi; ca fjalë u shkoqën; ca rrokje ranë po thelbi mbeti.
Fjalët e shqipes si zaje lumi e bjerrën gjithçka të tepërt gjithçka të qullët; ngjizur e lidhur si eshtra trupi. Dhe gjaku rrugës çurkë.
Kullojnë fjalët. Ajri përflaket:.
Mblidhmani gjakun:
## Vilson BLLOSHMI
Ilindur më 18 mars 1948 në një fshat pranë Librazhdit Bërzeshta.
Ashtu siç kishin lindur në të njëjtin muaj, ata patën të njëjtën vdekje dhe në të njëjtën natë. Vilson Blloshmi dhe Genc Leka u pushkatuan mesnatën e 17 korrikut të vitit 1977.
<!-- image -->
<!-- image -->
## SAHARAJA
Saharaja, është Saharaja, Saharaja shkëmb e rërë e gurë, Që ka shok veç emrin e saja Dhe ngaqë s'sheh ëndrra; s'sheh as drurë. larg
Saharaja s'di të ëndërrojë. Ajo bluan gurë me mend' e saj\_ Saharaja s'ka këngë të këndojë, Saharaja s'ka as lot të qajë.
Saharaja nuk ka miq e shokë, Saharaja nuk ka bijë, as bir: Saharaja është një copë tokë, Thonë se dhe me natën s'shkon mirë. Natës s'i pëlqen në Sahara; S'i pëlqen të ketë veç gurë për shtrojë; Fjalë e dashuri e njerëz s'ka; Perç' e saj e zezë s'ka çtë mbulojë.
As dhe një s'e di si është kandisur Me kët' plagë mbi shpinë rruzullimi; Por se thonë në botë është stisur Kur i duhej njerëzisë mallkimi.
<!-- image -->
Kur ai për keq e mban në gojë; Saharaja e mban vesh e Saharaja fillon të gëzojë, Kur ne mallkohemi mes nesh. qesh.
E kur bie ndrojtur rrez' e diellit Dhe mbi gurët e pamyshkët ndrit; ngjan vello savani i qiellit; Shkretëtirës shket e shkrepëtit.
Prandaj, kur urrejtjen e fortë e nxehur Mbi dikë mallon e shfryn e shan, Që nga skuta del kujtimi i dehur Dhe thërret menjëherë Saharanë
Kur mallkimi shfryn e kur kujtimi Në e harresës tret.. Kur hyn dielli e kur hesht thëllimi; Shkretëtirë e shkretë mbetet shkretë. pusin
## Genci LEKA
U lind më vitin 1941, nga Bërzeshta e Librazhdit; që të dy ishin poetë. Vilson Blloshmi dhe Genc Leka u pushkatuan mesnatën e 17 korrikut të vitit 1977.
## OXHAKU
Bora mbulon tokën e gjerë, Dhe natyra duket në gjumë; Ky oxhak e dogj një pyll të tërë,
Dhe kur shpesh fryn era dimërore; 1 kujtohen këngët partizane Miq biseda..gjurma..flokë dëbore, Gjithçka që mbeti kësaj ane!
Ndaj oxhaku tymin nxjerr përpjetë, Si një plak që pi duhan.. në mendime bie nëpër netë; Dhe në shpirt diçka të shtrejtë mban.. qetë
E, sa gjurmë mbeten kësaj ane (e sa miq ka ky oxhak) Këtu rrodhën këngë partizane Diku rrodhën disa pika gjak!. pritur
Bora prap mbulon tokën e gjërë, Prap natyra duket si në gjumë; Ky oxhak që dogj një të tërë, Është i thjeshtë po ka shumë!. pyll parë
<!-- image -->
<!-- image -->
## Bardhyl LONDO<eos> |
<bos>U lind më 1948 në Përmet. Vazhdoi studimet për Gjuhë-Letërsi në Universitetin e Tiranës. Pas mbarimit të fakultetit ai punoi për disa vite mësues në Përmet dhe më pas për gazetën letrare "Drita" . Për disa kohë ka qenë kryetar i "Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve" . Është fitues i çmimit "Migjeni" .
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
Drita e mesnatës (1974); Gjurmë në trotuar (1977); Portali i perëndive të fyera (1980); Moti i madh (1981); Udhëzime për kapërcimin e detit ' (1984)-
## ATDHEU ËSHTË DHIMBJE
Atdheu s'është sa sedilja e makinës tënde, sa karrigia e zyrës, sa dhoma komode ti që me flamur të ri u gdhive në mëngjes; për ta ndryshuar; ndoshta, prapë në mbrëmje? Atdheu s'është loje kalamajsh. Atdheu është dhimbje. 0 Zot; Dhembje!
## AMANETI I POETIT
Nëse sytë e tu do të qëndrojnë të menduar; mbi këto vargje; unë do të shoh një ëndërr të bukur. Nëse e tu do të dridhen sadopak nga këto vargje; unë i gjithi do të kumboj si një kitarë deri në Po nëse e tu do të kalojnë indiferente mbi këto vargje; atëherë unë do të kem vdekur: Mos harro të vish në varrim. agim: sytë
<!-- image -->
## LETËR POPULLIT TIM
Populli im; bukën e mëngjesit nën sqetull, një cigare tymzezë sy rrathë e nxirë nga pagjumësia. Ku po shkon këtë fundshekull? Hapat e tu- simfoni e nëntë bethoviane; Mëngjesi-dilemë hamletiane; mesdita- plak i urtë, fëmijë rebel, nga ç'ëndërr në mëngjes; vallë del? Ti, i pasigurti si një marsi, Ti, i sigurti si deti; më i urtë se vetë Buda, Më martir se Krishti; Më se Muhamedi. Lermë të t'i Sërish Ë R SH Sytë, ah, fole dhembjesh; arenë tragjikomedish. Të putha dhe putha gjithë pëllumbat, Të qafova dhe qafova gjithë detet. Ku po shkon; i bukuri im; këtë fundshekull? Kudo shkofsh më merr me vete. Më merr ashtu thjesht; syth profet sytë puth sytë,
pa karrige; pa veturë.
<!-- image -->
## Esad MEKULI (Sat Nokshiqi)
U lind më 1916 në Plavë. Shkollimin fillor e kreu në vendlindje, të mesmen në Pejë, studimet
Vjershat: "Okupacioni" "Kushtrimi" "Dashunia" "Pisha në shkëmb" "Landovicës" si temë kanë
e larta në Beograd (Fakultetin e Veterinarisë ku edhe doktoroi) \_ Në të vitit 1941 arrestohet dhe dërgohet në burgun e Gllavinjaçës. Punoi redaktor 1 revistës shkencore e letrare 'Jeta re" revistës për fëmijë "Gazeta e Pionierëve" dhe në revistën "Përparimi' Vdes më 6 gusht 1993 në Prishtinë. prill
<!-- image -->
<!-- image -->
gëzimin për fitore ndaj okupatorëve, dëshira për pavarësi dhe liri.
## Veprat letrare
Dita e re(libra me poezi) 1966.
Brigjet (libra me poezi) 1981.
Për ty (libra me poezi) 1955 Avsha Ada (libra me poezi) 1971
Vjersha (libra me poezi) 1973.
## POPULLIT TIM
Deshta, shum' kam dasht-dishrue që me të trimnoj; me fjalën tënde të ndrydhun të ngrej fuqitë prej gjumit\_ Këndova (dhe kur m'ishte ndalue se liria do të vinte edhe për ty, të përbuzun: këng
Këndova mbi ditët fatlume që do të lindshin; pa dhun; n'agimin e lirisë për ty me popujt këtu e ngjeti, mbi forcë të bashkimit mbarë: mbi vrullin tand të mëshehun ~unë, biri yt dhe-poeti. Po! Nerrsinën e shtypjes së randë sa shkambi; ndëgjova thirrjet që të bana me dal n'dritë pse për liri-me tjerë ke dhanë dhe ti djers e gjak si etnit:. Kam dhanë, i dashtun..Dhe sot, në lirikur thembra e gjakësorit s'na shkel dhe dora pa pranga mbeti; me ty këndoj mbi fuqinë e ngjadhun nën që na pri' ~unë, biri yt besnik dhe-poeti. yllin
<!-- image -->
## SHQIPTARI KËNDON
(Nga përmbledhja Vjersha Prishtine, 1973)
Shekujt mbi ne e në ne mbushën jetën plot vnere qe pezm, zjarri kryengritës nder zemrat tona m'u ngri, që njeriu mos të jetë-njeri: emri të na zhduket përherë. Qemë-o njerëz po robe; pa bukë, liri n'usdajë, në vatrën tonë pa shtëpi në plangun tonë argatarë! Qemë dreqën me bishta; qemë-rajë që t'hiqet në vargoj të mjerimit të përbuzur-shiftarë= * ! por koha-luftë shëron varret çdo ditë: mbas natës së errët të shekujvekrahët koha e re.jemi turq qemë. hap gjallë! Po,
vrer
* * shqiptarë
## Martin CAMAJ
lind më 1925 në Temal të Dukagjinit. Kreu shkollën jezuite në Shkodër; studimet e romantikës në Beograd dhe Romë. Doktoron me temën "Meshari Gjon Buzukut" në Romë. Habiliton me temën "Fjalëformimi në gjuhën shqipe" në Munih. Punoi në Beograd dhe Romë. Nga viti 1961 vendos të jetojë përgjithmonë në Munih të Gjermanisë.
Vdiq më 1992 në Munih dhe u varros në Langrisë.
## Veprat letrare
1953, (poemth); "Kanga e varrimit" (vjersha) , 1954; "Djella" (roman) 1958; "Legjenda" (vjersha) , 1964; "Lirika mes dy moteve" (vjersha) , 1967; 'Dranja" (novelë); "Shkundullina" (novelë), 1981; "Karpa" (roman) , 1987; "Pishtarëtenatës" (novelë) , 1991; "Në hijenegjarpnit" (vjersha) .
## DREKË MALSORE .
Sot ashtë marrë një gjak. Dy plumba lëshuen përdhe një burrë. Sot ashtë marrë një gjak.
Nën tunin e spatës Pëlset rrashta e kaut te prroni.
Drekë të mëdha po bahen sot!)
Sot ashtë marrë një gjak.
Gjama e burrave tërbueshëm Përzihet me erën e mishit ndër zjarme. E gjethi i Vjeshtës bie i djegun mbi kapuçat e bardhë Ndë tryeza; jashtë
Natë. Në vorrezat mbi kodër Tokë e re, hanë e re. Ujqit janë ulë prej malesh E pijnë gjak në përrue.
<!-- image -->
<!-- image -->
<!-- image -->
## VENDIT TEM
Kur të vdes le të bahem bar në malet e mija në pranverë, në vjeshtë do të bahem farë.
Kur të vdes le të bahem ujë e fryma eme avull, në fusha do të bie si shi.
kur të vdes le të bahem gur në skajin e vendit tem të qindroj në kufi.
## TRASHIGIMI..
Katundi arbresh kaluer mbi qafën e bjeshkës shklet majën e humnerës Shum ujë në lum veshi i shkambit ushton:
Dheu më vren me synin e plakës Njëqindvjeçare Nanëmadhe, po shkon: çka don me vehte të merrsh në kodrinë; nën qeparisa? ' Hijen e tire, bir!
Dimën. Në ferrën e murrizit la delja tri fjolla leshi. Tri fjalë më la tezja arbreshe te dheu i eshtnave tonë.
Fjalët e gjuhës seme nji udhtimë e gjatë e gjatë në kohë, nji ushtimë e gjatë e gjatë ndër veshë
## Din MEHMETI
U lindi në vitin 1932 në Gjocaj të Junikut. I takon gjeneratës së parë të poetëve të pas Luftës së Dytë Botërore që krijuan jashtë kufijve të cunguar shqiptarë. Diplomoi Letërsinë Shqipe në Beograd dhe më vonë pas një këshille të Eqrem Çabejt gjatë një qëndrimi në Tiranë, ndërpreu me doktoraturën nisur gjegjësisht poezisë. Vdiq më 12 tetor 2010.
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
"Në krahët e shkrepave ' (1961); (1966); Dridhjet e dritës ' (1969); Heshtja e kallur (1972); Fanar në furtuna ' (1981); Agu' dramë, (1982); Prapë fillimi (1996); Klithmë është emri im (Tiranë 2002); Mos vdis kur vdiset (2001) .
## KOSOVË ZOG I DIELLIT
Je fjalë e ruajtur nga dheu Që hyn nëpër gjak E del nëpër diell
E rrashtë e shpuar mbi gurë e flamur Lumë i zi, lumë i në zemër kuq
Je kraharor i shpuar nga plumbat Krua i gjetur në palcën shkëmbit Të nxirë nga gjuajtjet nëpër kohë
Kosovë lahutë e djegur këngësh E thirrjesh ndër revolucione 2 pakësuar në luftë
Je emër i Për të mbetur e bukur Për gjuhën që s'deshi të këputet Nga rrënjët e legjendës së vjetër<eos> |
<bos>Je stuhi e vringëllimave të shpatave Tokë e bleruar ndër ëndrra Tokë e rritur në Nëpër vite e Kosovë; pushkë e gjatë e zbrazur Nga rruga e nga pylli
3 E gurë të thyer mbi gurë e mur Shpend i vrarë në bebëza E të ngrënë mbi rrashtë e duar Durim i gjakut në emër gurë
Je ylli im dhe vdekja ime Ke zërin e ninullave Ninullave të kënduara kryengritjeve Je ime dhe ashti im Ke formën e sofrës Sofrës së dasmave të kuqe Je e tashmja dhe e ardhmja ime Ke prej lulediellit\_ Lulediellit të skuqur nga flaka e pushkës Nga gjaku e djersa 5 Djepi yt më ka rritur Djepi yt më ka plakur Rrugët tymojnë Në prehrin tënd jemi gjetur Në prehrin tënd kemi mbetur Këngët jehojnë Kosovë tokë e paepur Pas teje Shekujt gurë të shpuar rrugëve ëndërrojnë gjuha syrin breg
<!-- image -->
Pas teje
Për shqiponjat që i qëndise Shamive të djemve të vetëm Për ndjekjet rrahjet vdekjet E Mehmet Dinës Për yrishet e tij sukave Për pushkën e tij pa rrip Për fishekët e tij nëpër Të dua për damarët e dritës Në duart e Din Mehmetit 9 E kullat e djegura të mbikullave Lëmsha flake në qiell E pushkët e heshtura nga pushkët për një emër Për një djep për një qiell xhepa
Dejtë e tharë rreth zemrave lotojnë Pas teje Kullat e verbuara ditëve të përflakura recitojnë Pas teje Tokë e qiell muze eshtrash e dritash gjakojnë
Pas teje
Fjalët e mia të gurëzuara në shkëmb të kërkojnë
Të kërkoj ndër libra
E të gjej në gjuhë
Rrethatore e ngrirë e brezit
Recital i gjuhës
Të kërkoj nëpër dete E të gjej në shkëmb Fanar i dritës dhe i gjakut
Kosovë krismë e gjatë 10 Qëndroj para teje me një pushkë E me një Porosia jote më kall Fryma jote më jep zemër jetë më jep 11 Të dua për këngët e babait laps
Të kërkoj ndër varre E të gjej në tufat e kallinjve Si mustaqet e rritura të nipave
Kosovë lavër e skuqur e ballit tim
Mbrëmjeve pa dritë
8
Të dua për farën Që tufoi edhe ndër varre Edhe mes gishtërinjve Edhe ndër sy Të dua për farën Që se kalbi as gjaku Që s'e mërdheu as acari
Për lutjet e nënave vetëtimave
Për pranverat që nxore nga Për yjet diejt tokës së pëlleshme Të dua për duart që ngrenë ura Që lidhin në mes veti popujt Për ato që ndërtojnë shkolla në fshat gjoksi
Kosovë shqiponjë valltare shkëmbinjsh Dhe fushash të bleruara
Që s'e shteri as thatësia
Të dua për duart që libra shkruajnë Për ikjet e kthimet e tua Nëpër fërfëllaza e të reshura
Të dua për një kështjellë eshtrash Për një shpatë Për një emër Për gjithçka që shihet e preket Për gjithçka në ëndërr e zhgjëndërr
Të dua për kullat tri herë të kallura E të ndërtuara sërish nëpër krisma
Të dua kur qeshi kur qaj Kur ngrihem kur zbres Kur eçtohem kur kam uri Kur dashuroj kur çmendem
Të dua për emrin që shkrove Me majë të briskut nëpër lisa
## Enver GJERQEKU
U lind më 1928 në Gjakovë në një familje qytetare. Në vendlindje kreu shkollën fillore më 1942 dhe Shkollën Normale më 1948, kurse Fakultetin Filozofik-grupin Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Universitetin Beogradit 1955, ku edhe u magjistrua (1961). Gjatë studimeve ishte anëtar i redaksisë së revistës Zani rinisë (1954-1956) . Pas mbarimit të studimeve shërbeu profesor i gjuhës dhe i letërsisë shqiptare në
<!-- image -->
<!-- image -->
Shkollën Normale të Prishtinës (1956-1959), në Shkollën e Lartë Pedagogjike (1959-1962) prej vitit 1962 deri në vitin 1995 në Fakultetin Filologjik të Prishtinës ligjërues i lartë e profesor i Letërsisë shqiptare.
Shkëndijat e para (1956); Antologjia e lirikës shqipe' (1970, 1978) ; Fjalë të rilindura Le parole rinate (shqip e italisht, 1970); Për ty dhe E di një fjalë prej guri' (Tiranë, 1970, 1972); "E nën Çabrat Gjakova (1978); Pesme gorske i ponosne (Këngë të idhta e krenare) Shtatë poetë të Kosovës e të Rrafshit të Dukagjinit, Nolit' Beograd, 1962; Najnovija albanska lirika ' (Lirika më e re shqipe, Beograd, 1972); (Pa folje, August Cesarec, Zagreb, 1978) .
## Veprat letrare
## BESA
Një dorë e paftuar ma dhuroi shkëndinë Dhe ma bëri zemrën xixë të strallit n'verë Tash m'bën dritë si diell, më çel si pranverë Një fjalë n'gjak e lindur; që kaplon gjithsinë \_
Ruaju mos e thuaj, se tbën ujem prore Kur të dridhet këmba, sa herë të lëshon zemra; Ktheje gjithnjë ballin, mos u sh'ndet me themra Fjala thyen dhe eshtra në lak tasaj dore
Ajo fjalë dy herë s'lind nga buzët tona Nuk ia njofim shpinën, mohin n'ditë të vështira (As kur tprek e keqja; as kur tlëshon e mira)
Mburrjen e ka tvogël, trupin ndër kumbona Thu'j kur ndoj tvonuar n'vatër ta sjell shteku: "Me fat atij miku; që pragun ma preku!"
<!-- image -->
## KODRAT E DUKAGJINIT
Po digjen flakë n'zjarr tblerimit Kësulat e fushave tarta gjiplote. Lumejt' udhëtarë tpalodhun n'mote Vrapojnë me zanë rrezet e agimit:.
Si plis me nji sy në cikolet e veta E vejnë borën për lindje e për dekë, E sguxon kush veç puhisë mi prekë, Kur nata zbret n'to me krahë tle'ta.
ujdhesa tkohës mbi liqej tgrunit, Që dënesni nën ortiqe, breshën e shi E trupin e çlodhni nën hije tdrunit;
Në shputat e mia barin tuej e báj, Nën gishtat e mi damar't tuej i ndi' Për ju bukë e krypë prore do të ndaj.
## Besim BOKSHI
U lind në Gjakovë më 12.XI.1930. Gjashtë klasë të mësimit fillor i kreu në Tiranë, ndërsa dy të tjerat në Gjakovë. Maturoi në Gjimnazin e Prishtinës. Ndoqi studimet në Katedrën e Albanologjisë në Beograd dhe, me ndërprerje, i përfundoi më 1959.
<!-- image -->
<!-- image -->
## NATA KRIMINELE
Sonte zbriti plake e lodhur; dhe thith gazin; vajin; gjëmimet e ditës thelle, thelle ku krrat terri. Si nata vetë, bota u bë memece.
E ndjeva kur jehoi vonë Në gjirin e saj prej korbi, kur jehoi shurdhët si vdekja një fshame
Dikush humbi një yll, një shok në natën memece!
E pashë kur ia thithi thellë ku krrat terri kur ai thithi lehtë si gjakun e tij sytë
Dije!
Sonte u shuan edhe dy xixa këtu poshtë; në fund të natës Sonte vdiq një njeri shurdhazi si nata!
<!-- image -->
## NË PRITJE
Kam pritur si shkëmbi, si ylli skaj horizontit në pikëllim, vite me radhë.
Larg jam, aty ku puthen jeta dhe vdekja aty i përtyp ditët e mia të gastarta .
Kur të vijë, ndoshta do të më gjejë të mplakur e s'do të mund të qesh si flladi i pranverës
Të vdes nga gëzimi, do të mundem!
## TIM ET
Me doli gjumi. Llamba e ndezur! Ti i mbështetur po rrije në skaj dhe shikoje dritën ndoshta dhe fluturën që sillej rreth saj Veshët ushtonin në qetësinë e natës..
Flutura u dogj.
Në e tu dallova lotë thashë: ç'brenga Baba ka?! Sot mendoj: Babë, u dogje pa lëshuar zë! sytë
## Latif BERISHA
lindi më 18 qershor 1931 në Smrekonicë të Vushtrrisë.<eos> |
<bos>Mësimet fillore kreu në vendlindje, ndërsa ato të mesme në Vushtrri e Prishtinë. Fillimisht më 1949,punoi mësues në shkollën fillore në Pantinë. Këtu filloi të shkruajë poezi e disa prej tyre edhe t'i botojë në revistën letrare Jeta e Re Më 1951 punoi inspektor në Sekretariatin për Kulturë dhe
<!-- image -->
<!-- image -->
Shëndetësi. Në ato vite qe edhe anëtar i Kryesisë së Shoqatës së Arsimtarëve. Në vitin 1991, si dhe shumë mësimdhënës të tjerë, edhe Latif Berishën regjimi serb e largoi nga puna.
Kontributi i Latif Berishës në fushën e arsimit, shkencës, kulturës etj. qe shumë madh. Vepra e tij poetike e shkencore zë vend të rëndësishëm në letërsinë dhe shkencën shqiptare të filologjisë.
Kur lufta për çlirimin e Kosovës mori hov të madh, më 24 mars 1999, në natën parë të bombardimeve të forcave të Natos mbi caqet serbe, në Mitrovicë, kriminelët serbë e vranë Latif Berishën, në pragun e shtëpisë së tij. Pas luftës Biblioteka e qytetit në Mitrovicë mori emrin Latif Berisha
## TRI GOTA
N'livadh të jetës tri gota i gjeta; Dy janë të mbushura, asht bosh e treta Të e mora, në buzë e afrova, Ish hidhët si pelini mejëherë e largova.. Të dytën e mora; me gjuhë preka; Prej s'ambli më dogj, mejherë e hjeka 1 zbraza të dyja në të tretën gotë, U ba idhtë e ambël, si asht vet kjo botë. parën pak
<!-- image -->
## KOSOVËS
Kosova kreshnike po zgjohet nga gjumi Me vulë të fitimit\_ dhe na po gëzojmë! Po shkundet mali e proni e lumi eni tkëndojmë!
Kosova kreshnike po vjen prap në jetë Me diell në dorë.\_ Dhe na po shikojmë! Po del nga terri në dritë të vërtetë \_ eni tkëndojmë!
Po del para botës Kosova krenare Me ballin e hapët..Dhe na po fitojmë! Me gjak e stolisun po del dëshmitare eni të këndojmë!
Po del para botës Kosova heroike Me zana e drangoj-.O, na po gjallnojmë! Po del në hapsinë me krahët e një sprije eni të këndojmë!
## Azem SHKRELI
U lind më 1938 në Rugovë të Pejës. Shkollën fillore kreu në vendlindje, ndërsa në Prishtinë vazhdoi shkollën emesme tëvazhduar Fakultetin Filozofik, degën e Gjuhë dhe Letërsi Shqipe. Për shumë vjet ka qenë kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, drejtor i Teatrit Krahinor në Prishtinë dhe themelues drejtor i Kosova-Filmit.
Vdiq në pranverën e vitit 1997.
## Veprat letrare
Bulëzat (1960); Engjujt e rrugëve ' (1963); "Edi një fjalë prej guri ' (1969); "Nga bibla e heshtjes (1975); Pagëzimi i fjalës (1981); "Nata e papagajve' (1990); Lirikë me shi (1994); Zogj dhe gurë' (1997). Në prozë: Karvani i bardhë (1961); Sytë e Evës ' (1975); Muri përfundi shqipes si dhe dramat Fosilet (1968); Varri i qyqes (1983); etj. Poezitë e tij janë përkthyer në shumë gjuhë të huaja.
## SHKODRA
## AZEM SHKRELI
Desha t'ia Rozafës flokun S'më deshe prek
Zbrita t 'ia Algjet Liqenit Më nxore puth
Tani përherë më ke Maje Taraboshit me cuba Shkodër Shkodra
Këngë e turpshme Sonte Qava sonte për ty Arbëri Nuk më vjen Pse qava Më vjen turp pse s 'munda Të bëj tjetër Nga turpi qava turp
<!-- image -->
<!-- image -->
<!-- image -->
## KASHELASHË PËR ATDHEUN
Atdheu është dheu i birit e i atit e i shpirtit të shenjtë Në vargun me krushq atdheu është krushku i Në të tëra meshat shenjte ai është Meshari Në kulm e në flamur është kumti e kremtja Në kokën rënduar në mendime ai është mendimi Është një krahë shqipe këtej , një andej kufirit Është flaka e Oso Kuka në kullën kallë të barotit Është ara shtatë vjet djerrë e gruaja djerrë e fara Në bukë e krypë e zemër atdheu është zemra Në të pushkë për ujk atdheu është krisma Në trupin tonë për vig atdheu është vigu Në mishin tonë për krymb atdheu është ashti Atdheu është treni në binarin nëntë, bileta për nesër dhe trasta parë parën
## VDEKJA E MALËSORIT
Asnjë kokë përkulur se ia rrezoni lisat
Asnjë gjëmë mesa se ia shembni majat guri
Asnjë lot asnjë se ia shteroni krojet në e tij vetëm harroi p'rendimin dita Ç'mendim i vrugët
Ç'mendim i ftohtë ndër vetulla Lum ky çfarë vdekje
## Ali PODRIMJA
U lind më 1942 në Gjakovë, ku edhe kaloj rininë. Studioi Gjuhë dhe Letërsi Shqiptare në Universitetin Prishtinës. Periudha vendimtare për formimin shpirtëror dhe intelektual të poetit janë vitet pesëdhjetë. Më 1957 botoi poezinë parë në revistën Jeta e Re Ishin vitet kur shqiptarët në Kosovë përjetonin njërin nga terrorët me të egra të pushtuesit serb, kohën e aksionit famëkeq për mbledhjen e armëve dhe të shpërnguljeve më
<!-- image -->
<!-- image -->
dramatike të përmasave tragjike për Kosovën dhe shqiptarët (rreth treqind mijë të shpërngulur dhunshëm në Turqi) . Poeti rritej dhe piqej në këto kushte, në këtë atmosfere agonie; që e kishte mbërthyer Kosovën. Qyteti i Gjakovës, ku kishte lindur dhe shkollohej, qytet me traditë të pasur patriotike, ishte më i godituri nga kjo vërshimë policore e UDB-së serbe: Poeti i përfshirë në këtë përditshmëri ndjeu nevojë të rezistojë, të kundërvihet dhe ta stigmatizojë tërthorazi synimin e pushtuesit:
Qaj rrafshi im i dashur; qaj! (fjala është për rrafshin e Dukagjinit) Diellin tënd verbuar e kanë tytat
E vatrat shkimbur deri më një
Vargjet janë shkëputur nga poemthi lirik "Hija e tokës' të cilin Ali Podrimja e shkroi në vitin 1960, kur ishte gjimnazist. Një vit më pas, më 1961, Ali Podrimja botoi përmbledhjen e parë me vargje elegjiake Thirrje: Më pas vijnë përmbledhjet Shamijat e përshëndetjeve (1963) , Dhimbë e bukur (1967), Sampo (1969), Torzo (1971) etj., deri në veprën e tij mjeshtërore Lum; lumi; (1982), që shënoi një kthesë në poezinë bashkëkohore kosovare Në vitet 80 e 90 ai do të vazhdojë të botojë libra poetikë si Zari, Buzëqeshje në kafaz etj-, deri te dy librat në prozë: Burgu hapur (1998) dhe Harakiri (1999) Rrethanat e vështira politike gjatë viteve 60 dhe ato familjare më pas, kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në poezitë tij. Vdekja e të birit, Lumit, rezultoi me veprën më të bukur të tij gjer më sot, Lum Lumi. Poezia e tij ka bërë që poezia shqiptare në tërësi të respektohet në të gjithë trojet shqiptare; si dhe të përkthehet në shumë gjuhë të huaja: Vargu Podrimjes karakterizohet nga thjeshtësia, rima e padukshme, dhe simbolet e papritura: ju të rritur apo fëmijë , Ali Podrimja dhe shumë e shumë shkrimtar tjerë të njohur duhet respektuar dhe veprat e tyre duhet lexuar: Mos i harroni kurrë këta shkrimtar që shënuan me metamorfozë dhe me pjesë të ndryshme që të mos bien në sy të armikut se po shënojnë në gjuhën shqipe: Më datë 18 korrik 2012, Ali Podrimja ishte zhdukur pas një festivali të poezisë në Francë. Pas kërkimeve të pareshtura të autoriteteve franceze, më 21 korrik 2012, u gjet trupi 1 pajetë i shkrimtarit. Por,
<!-- image -->
## KUSH DO TA VRAS UJKUN PARISI, VENDLINDJA
F Altimarit<eos> |
<bos>Do të hyjmë në Paris gurin tonë aty do ta ngulim; nuk do të na presë Teuta, Genti nuk do të na presë hordhi e egër romake nuk do të na presë njeri i gjallë. Në Paris do të hyjmë ëndrrat do ti varim në krahë të lejlekëve te një krua do ti lajmë sytë, duart lythore do ti lëmë netët ballkanike pas shpine vallet; këngët, baladat, përrallat; vetëm fyellin do ta marrim ti biem kur tna rrok malli, kur humbim në grumbullin e klosharëve, të hijeve, të minjve, deri vonë rrugëve të Parisit në metro marramenthi, do ti marrim erë ftoit të vendlindjes për kohët pist do të flasim me gishta, nuk do të shkelim asnjë mizë, nuk do të trembim asnjë zog, nuk do të derdhim zjarr; vrer; mbi kokë të njeriut, Evropës së përgjumur s'do ti përulemi as perëndive të krisura. Ma jep besën; Lum Lumi,
Dhe lëtini tha
Po qe se takon Arbëreshin dhe Ujkun Vraje Arbëreshin
Dhe kur fjala i ra në vesh Arbëreshi buzëqeshi Dhe drodhi një cigare
Po qe se me vret mua more i gjorë
Kush do ta vras Ujkun?!
Mjerë Kopeja
## UNË, BIRI YT, KOSOVË
Unë, biri yt, Kosovë t'i njoh dëshirat e heshtura, t'i njoh ëndrrat; erërat e fjetura me shekuj, t'i njoh vuajtjet; gëzimet; vdekjet; t'i njoh lindjet e bardha; caqet e tua të kulluara; ta di gjakun që të vlon në gji, dallgën kur të rrahë netëve t'pagjumta
të shpërthej do si vullkan: - më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë.
Unë biri yt.
## Jusuf GËRVALLA
Poet dhe atdhetar i shquar; u lind më 1 tetor 1945 në Dubovik rrethi i Deçanit, nga një familje bujare. Vritet mizorisht më 17 janar 1982 në Untergrupenbah
Shembulli tij mbeti i gjallë ndër intelektualë të kohës moderne, si shkrimtar dhe atdhetar i shquar për liri deri në vdekje. Jeta e Jusuf Gërvallës ka qenë vështirë, vdekja e tij ka qenë tragjike. Për këtë është
Gjermani.
<!-- image -->
<!-- image -->
thënë e shkruar dhe do të thuhet e do të shkruhet shumë.
Tituj të veprave: Fluturojnë e bien (1975); Kanjushë e verdhë (1978); Shtëpia në kornizë; Skena nga jeta e fshatit; Shenjat e shenjta (1979)
## Veprat letrare
- Skena nga jeta e fshatit' Shenjat e shenjta (1979) .
Fluturojnë e bien (1975); Kanjushë e verdhë (1978); Shtëpia në kornizë
## TE GRYKA E HONIT KU PREHEN ESHTRAT E AZEMIT
Iu afrova së honit; ia ngula sytë heshtjes, territ dhe s 'di pse zemrës brenda gjoksit iu dha t'i thërrasë Azemit. grykës \_
A po më ndien, 0 Azem Galica? thirra ndoshta njëqind herë. Një shqiponjë doli nga gryka; me tërsëllimë u ngrit në qiell.
thash vetes: Mos thirr më! Se Azem Galica doli.
Marrë nga "Lajmëtari i lirisë Nr: 1, janar-shkurt 1981.
<!-- image -->
## LUFTA DHE ARTI
Tutje gjithnjë akull Këndej gjithnjë zjarr Unë jam Aladinit syri
E shoh veten si digjem në betejën e tmerrshme të fjalës e të mendimit
Me shenjtëri të mallkuar me përfytyrimin e qartë krijoj Në mua shushurijnë dete të qena në ëndërr
S 'po flas kotnasikot Mund t'i merrni fjalët e mia e të niseni nëpër botë Unë s 'kam guxim Kuptoj se pa dritën e tyre Nuk do ta di rrugën nëpër dritë Janë krijuar prej frenimesh prej kthesash theqafjesh dhiaresh të shenjta zigzage
Unë nuk i shoh yjet pështjellë në terr Gjithësia e ftohtë nuk e ka gji diellin Sikur të mos e ftohte ana e errët e planetit
## Beqir MUSLIU
U lind në Gjilan në vitin 1945; vdiq në vitin 1996, në Prishtinë dhe u varros në Gjilan: Familja e tij rrjedh nga fshati Liviq i Gjilanit në Kosovë. Shkollën fillore dhe të mesme kreu në Gjilan; ndërsa fakultetin filozofik drejtimi 1 gjuhës dhe letërsisë shqipe në Prishtinë.
<!-- image -->
<!-- image -->
## IMAZHI I PARË
I rrethuar nga çdo gjë që s'është në këtë ditë
Përbirohet fare i pavërejtur Midis sheshit e mbathin këmbët e zbathura Të atyre që asnjëherë se hetuan rrethimin As aromën e trëndafilave që zihet ngadalë Derisa majave të gishtave merr gjuhë lulëzimi Mrekullitë hyjnë ta nxjerrin nga kornizat që s'i ka Te cilën s'di përse nuk e ka ose e ka përse s'di Derisa matet me butësitë e veta të gurëzuara Të cilat edhe në vete ka mundur ti vrasë Në shuplakë i zbret dielli i zënë në kornizë rob Për ti ulur Orët e vona që kurdisin bukurinë Sa thahet blerimi i murmë në fytyrën time Shirat e kthejnë verdhomë në mua kur 'zgjohem Të krijoj ngjyrën për të mbaruar imazhin Në të cilin balta ka zënë ti zogjtë magjikë E të vërshojë qytetin që e kam vetëm në shuplake T'i fus në vargonj mbretëritë e zgjebosura në Fushë Kur fare i pavërejtur përbirohet përmes syve të mi Nga çdo që s'është në këtë ditë të rrethuar. çelë \_ gjë
<!-- image -->
## METAFIZIKA E PRISHTINËS
Ky qytet shtrihet në ëndërr si të ish i vërtetë në Gazi-Mestan humbi qetësia
Anatema A
Është trilluar edhe një udhëtim në shuplakë
Prapa na kanë ndjekur njëmijë e një mrekulli
Asgjë s 'mund të marrësh më tepër se ç'ke Edhe një farë të është mbjellë ndër grushte
Deri në verë balsamin e mban nën sqetulla
Nëpër këtë përbiruan edhe engjëjt Që i shpikëm në hyrje për të na ruajtur 0 portë
Nga trëndafilat që i kemi gjuhë e na flasin
Edhe mbi të gjitha magjitë që na dëbuan Është trilluar një udhëtim i ri në shuplakë
## Flora BROVINA
lind më 30 shtator 1949 në Skenderaj. Shollën fillore dhe të mesme kreu në Prishtinë. Studimet për Mjekësi i mbaroi në Prishtinë. Një kohë punoi gazetare në të përditshmen "Rilindja" . Ka punuar edhe me redaktimin e revistave "Kosovarja" dhe "Teuta"
Është aktiviste e njohur për mëvetësinë e Republikës së Kosovës dhe njëra nga intelektualet e arrestuara nga pushteti serb.
## Veprat letrare
"Verma emrin tim 1973;
Bimë e zë 1979;
"Mat e 1995, etj . çmat'
## RRUGA PËR JANINË
Mora rrugën për Janinë 0 Të takova me pleqërinë 0 Vetëm me arabaxhinë 0 kërkoje shkronjat e humbura Sikur të ecim në Veri Të mbaj krahun Bagazh malli robëri Mora rrugën për Janinë 0 Shëtita Çamërinë 0 Me arabaxhinë 0 Kërkuam unë e rruga jote 0 Fjalët e ndyra në mote 0
<!-- image -->
<!-- image -->
<!-- image -->
## ORA E PARË
Jusufi
Jusuf Kanjushë e verdhë
Jusuf Gërvalla.. mungon
Teuta Iliri Agroni Ylli
Fadi Fadil Talla.. mungon
Ylfetja Ylfete Humolli . mungon
Shukrija Shukrije Obëtinca.. mungon
Kimetja Arsimi Kujtimi
Halimi.. Halimi.. mungon
Shpresa Besa Kastrioti
Fatmiri Fatmir Kërleshi.. mungon
Afrimi Afrim Zhita. mungon
Vazhdojmë
Valbona Shkurta Gjoni
Xhevati.. Xhevati.. mungon
Mungon Nesimi Bekimi
Afrimi.. Afrim Prebreza.. mungon
Mos më sillni
Certifika mjekësore
Prindore policore shtetërore
Thoni vetëm mungon
Me lule do t'ua mjekojmë plagët
Do t'i presim
Do t'i presim
Thoni vetëm mungon
Do të çelin lule gjaku
ora vazhdon .
## Sabile KEÇMEZI BASHA
U lind më 1954 në Koretin të Dardanës (Kamenicë) Shkollën fillore e kreu në vendlindje, kurse gjimnazin në Dardanë. Është femra e parë nga Kosova që mbaroi Fakultetin e Shkencave Politike në Universitetin e Beogradit më 1977. Ndërsa studimet pasuniversitare vazhdoi në Universitetin Prishtinës në Degën
<!-- image -->
<!-- image --><eos> |
<bos>Historisë. Mori pjesë në tubime të ndryshme shkencore në Kosovë dhe jashtë. Ishte redaktore përgjegjëse për hapësirën etnike shqiptare në territorin e ishJugosllavisë në revistën "Bota shqiptare" që botohej në Tiranë (1991-1993). Është anëtare e Kryesisë së Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës. Aktualisht merret me probleme të historisë më të re
Që nga viti 1978 punon në Institutin e Historisë së Kosovës. Jeton në Prishtinë.
Sabile Keçmezi-Basha është antare e Akademisë Evropiane të Arteve e cila është themeluar në vitin 2002, me seli në Luksemburg.
## Veprat letrare
- Metaforë iberike, (poezi) , LSHK, 2011
- Kujtesën e ka kapur skleroza (poezi) , LSHK, 2011
- "Nusja e (poezi) , "Rilindja" 1989 gurtë
- 'Kohë epileptike (poezi) , "Jeta e Re" 1996
- Dy lule ka mami (poezi) , "Pioneri" 1993
- Ëndrrat e trishta (poezi) , "Rilindja" 2000
- 'Nata pa kornizë (roman) , LSHK 2008
- 'Malli për Itakën (poezi) , LSHK 2008
- Kodi i pritjes (poezi) , LSHK, Prishtinë 2010
- 'Anatomia Iubirii (poezi) , Bukuresht 2009
<!-- image -->
Më 1878, Patëm dhënë besën Se kurrë nuk do të lejojmë Që korbat Të na ëndrrat. grisin
Më 1912,
Atje.. afër detit Jon
Patëm thënë
Gjithsesi... një ditë
Do ta qepim
Lëkurën e të ATDHEUT. grisur
Më 1945,
Shumëçka u bisedua
Por minjtë e fushës
Na i hëngrën gishtat
Në hapsane pritjesh.
Më 1999,
Gjymtyrët në helmeta i shndërruam Në shpinë vizatuam hartën e atdheut E në gjoksin e Adem Jasharit Rrëzëllente DIELLI i përflakur:
Më 2008
Historia pësoi metamorfozë; Anatomia e pritjes u shndërrua Dhe ADN-në e RRËNJËVE E bartëm nën sqetull kuq
## Sabit IDRIZI
U lind më 16 shtator 1955 në Cerajë, fshati më verior Kosovës i banuar me shqiptarë. Ka studiuar Gjuhën dhe Letërsinë Shqipe. Është edhe kryeredaktor revistësletrare Fjalëe valë, të cilënefinancon Komuna e Mitrovicës e që e nxjerr Shoqata e Shkrimtarëve të Mitrovicës "Jakup Ceraja" , kryetar i së cilës është. Që nga viti 1997 është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Jeton në Mitrovicë .
<!-- image -->
<!-- image -->
Ka botuar këta libra: Pesha e fundshekullit poezi; 1995; Përderisa është e martë poezi; 1997; Diell me dhëmbë poezi, 1998; Finalja e zhgënjimit . "Ditar lufte 2000; Mbretëresha është gjallë' poezi, 2006; "Zarfi prozë, 2008; Ma fsheh bregun tjetër poezi, 2010.
## KULLA E JASHARËVE
Kjo kullë nuk është prej Ja shikojeni Sa mrekullueshëm rrezaton dromca të shkëputura ëndrrash Nga thellësitë e shekujve të rebeluar Që vijnë e treten përulësisht në këtë dashuri guri
Se përndryshe njerëzit e saj Kurrë nuk do të dinin aq bukur të na e mësonin Artin e fluturimit deri në amshim Përmes rrufeve të zjarrta
Në derën e saj nuk trokitet Në të hyhet përmes Dashurisë së Madhe E nuk dilet kurrë
Se vetëm këtu mund të tregohet përralla më e gjatë për dashurinë Se vetëm këtu mund të shihet ëndrra më e bukur për ardhmërinë Që kuptimësohet e merr trajtë LIRIE Përmes kujtimit të atyre Që përherë rrezatojnë madhështi flijimi Nga Froni i Shenjtë i Amshimit
<!-- image -->
## SHQETËSIM
Kemi filluar të hamë me sy E të shohim me tyta Në këtë xhungël zorrësh
Të duam me Të urrejmë me bark Kemi filluar xhepa
Kaherë s'kemi qeshur me shpirt S'kemi qarë me zemër
## MEDITIM NË VENDLINDJE
E dua veten Relikt të përjetshëm kujtimi Këtu në parzmën e kësaj kodrine
Ashtu të përëndërrt Tek mat horizontet e fluturimit Me krahë legjendash
Jo si tash Ikarios të dalldisur të lartësive Me dylli çelës prej
Kah kështu, 0 Tokë?! Kah kështu pa kokë?!
## SHTËPIA IME
Edhe kështu e qerpiçtë Ti më je më e shtrenjta ndër shoqe
Hiç mos u mundo ti fshehësh Mos u mundo ti shërosh Ato hijeshi plagësh
Shiko sa bukur të rrinë plasat e moteve Siç i rrinë bukur rrudhat Ballit të pjekur të një urtaku
## Agim Ramadani KATANA
'Mu shtershin sytë nëse pushoj Lirinë tënde me ëndërrue mallkue qoftë gjaku im nëse m 'vrasin pa luftue
U lind në fshatin Zhegër të komunës së Gjilanit, në Kosovë, me 3 maj të vitit 1963. Shkollimin fillor e kreu në vendlindje, të mesmen shkollën teknike në Gjilan në vitin 1980, ndërsa Akademinë ushtarake-drejtimi i komunikacionit në Zagreb të Kroacisë.
<!-- image -->
<!-- image -->
Me poezi dhe pikturë është marrë që nga shkollimi i mesëm. Përderisa poezitë tij, sa ishte gjallë i mbetën të shpërndara nëpër revista të ndryshme e në dorëshkrim; si piktor organizoi ekspozita kolektive e personale në Kroaci; ku punoi si ushtarak e në Zvicër; ku jetoj si emigrant politik, me që me fillimin e luftës në Kroaci, ai braktisi ish Armatën Jugosllave ku punonte si oficer. Në vitin 1998 pranohet anëtar nderi në Akademinë Evropiane të Arteve.
Ndonëse kishte të rregulluar statusin e emigrantit, Agim Ramadani në vitin 1998, iu përgjigj thirrjes së atdheut dhe u inkuadrua në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, duke lënë në Zvicër tre fëmijë dhe gruan. Gjatë luftës u dëshmua si strateg i lartë dhe udhëheqës i dashur për ushtarët. Ishte njëri ndër hartuesit e planit për thyerjen e kufirit shqiptaro-shqiptar; të cilën edhe e bëri bashkë me shokët e vet. Ishte i pari që shkuli gurin-piramidën-kufitare në Koshare. Pas thyerjes së këtij kufiri, në pjesën e Kosovës, tek vendi i quajtur Rrasa e Zogut, ai ra heroikisht- duke mos vdekur kurrë. Njihet me emrin konspirativ-Katana. Llogaritet si një nga heronjtë më të njohur të historisë së re shqiptare: Agimi la pas vetes tre pasardhës, djemtë Jetonin dhe Edonin; si dhe vajzën Laurinën. gjë
## KUR TË KTHEHEM
## ZHGËNJIMI
Kur të kthehem Asgjë nuk do të jetë Siç ishte më parë Kur të kthehem Sa do të jem i vetes Nuk e di Qentë e lagjes Në mua do vërsulen S' do të më njohë askush Njerëz tjerë do të jenë Njerëz të gjakut tim Kur të kthehem Edhe Unë do të jem ndoshta Një jetë tjetër
Askund nuk isha Po kthehem Me buzëqeshje të humbur binarëve të largimit Andej nga të kërkova Nuk ishe Në stacionin e fundit Të zhgënjimit
Zbres
<!-- image -->
## A MJAFTON PRITJA
A mjafton
Të presim vetëm E të shikojmë Duke larguar perden Për të parë si na vjen liria Qentë lehin në diell Vdekja përgjon në korridor Para murit të djersitur Korbi numëronte pikat e gjakut Era thyente trandofile Një nëne ia fshin lotët Korridorit të zi njeriu i blertë E qentë lehin në diell Diçka e nehmur para bjeshkëve Le të shkrihet terri kur marshojmë drejtë majës Duke hapur shtigje në bjeshkë e në shpirt Pranvera e djegur zgjohet në vargun e Nëntorit të tretë Me plumb filluam nokturno të shkruajmë Për gjymtyrët e mbetura në fushëbeteja me ujin e ashtit tonë Për kohën e Skënderbeut e shuajmë etjen Trimëria në kulmin e ëndrrave hëna u flakëron Lartësia e mendimit tejkalon breshëritë e plumbave Kokrrat e mëdyshjes kaherë u bluan Ndërmjet shtëpive të kallura të Dukagjinit fusha të minuara Në kurriz fëmije bërrylat e kohës thyhen Dridhet gëzhoja e lëbyrur e mendimit Para bjeshkëve të bekuara diçka e nehmur po fshihej.
## FTESË PËR EKSPOZITË
Unë i robëruari Ju ftoj Në ekspozitën time Të pavarur!
## Jeton KELMENDI<eos> |
<bos>U lind më 1978 në Pejë. Shkollën fillore dhe të mesmen i kreu në vendlindje, ndërsa studimet për Komunikim Masiv në Prishtinë, kurse studimet post-diplomike në ULB-Universitetin e Brukselit (Politikat ndërkombëtare dhe çështjet e sigurisë) . Vite me radhë shkroi dhe botoi poezi, prozë, ese dhe tregime.
Në vijim botoi edhe një serë librash të tjerë. Aktualisht punon dhe jeton në Bruksel.
<!-- image -->
<!-- image -->
## ILIRISHTE
Nuk matet me asgjë Pesha e trupit tënd Forca e ajrit Ngadalësimi i shpejtësive Nuk të shihet as anadrita Sikur S'ka njësi matëse trakeje Ose 1 kapërcen të gjitha Për shpirt të fjalës Je Një nëngram harrimi Tej veshit e Njëqind një mijë vjet Mendim i ndritur Je Dhe kurrë Kush me tmat s'ka mundur Atdheu im i Zotit që ma dha emrin syrit
SHQIPETARË
<!-- image -->
## PO HESHT SE I DHIMBSET FJALA
Më tprajshmen stinë U rrëzua një copë e qiellit të Hasit Kur thanë heshti Anton Pashku Edhe hijes i ra njëfarë hijeje
Fjalës iu shkëput edhe një fjalë
Përmbi Dukagjin po frynte erë e madhe Shi binte mbi dy shkronja Oh Zymi i Hasit 0 Anton i Arbrit Na thuaj sot Na e fol veç edhe një fjalë
As pleqëria se ka rënduar As lodhur nuk është Po heshtë Po shuan se i dhimbset fjala
<!-- image -->
## Rexhep VOKA
U lind në Shipkovicë të Tetovës, shkrimtar; dijetar dhe teologu Voka (1847-1917) ka kryer studimet në gjuhën turke, për t'iu kthyer bashkëkombësve të vetë shqiptarë; të cilët i këshillonte që të arsimohen; të njohin dhe respektojnë kombin e vet dhe vetveten:
<!-- image -->
<!-- image -->
shqiptare: Më 1903 emërohet myfti i Vilajetit të Manastirit dhe ndërlidhet aktivisht me lëvizjen kulturore dhe politike te Rilindjes Kombëtare Shqiptare Pas dy vjetësh; merr pjesë në Kongresin Panshqiptar të Bukureshtit. Që nga viti 1906 e deri më 1911, boton në Stamboll Elifbanë (Abetaren) Shqipe, veprën Mendime dhe libra të tjera.
Më 1868 regjistrohet në Fakultetin Islam të Stambollit;, ku punoi edhe si profesor pas kryerjes së studimeve: Më 1895 kthehet në Tetovë; për t'iu përkushtuar çështjes kombëtare
Një frazë që Rexhep Voka ka thënë, me të cilën duket aftësia dhe mendimi i qartë për fenë dhe diturinë:
"Njeriun pa DIN dhe DIJE, të gjallë e sheh, për të vdekur dije" .
## KEMI MBET NË ERRËSIRË
Kemi mbet në egërsirë e në errësirë shoqi shoqin jemi duke lëvyrë Ah, thua nuk vjen një ditë të dalim në qytetërim e në dritë Mundohemi ditë për ditë njani tjetrit syt me ia qitë. Kuku qyqe për ne! E zeza çka na ka gjet! Jemi duke u vra vëlla me vëlla humbëm veten s'janë tuj na pa, Na të ngratët shkojmë kot Ti,Ti na ndihmo 0 i madhi Zot! sytë\_
<!-- image -->
Këto të zeza e këto punë të liga të tëra na kanë pas ardhë nga qeveria e dhe e shkretë që punonte në të vet. Na i pat prishur vetitë e mira, na dhënë rrugët e këqia, na dau e përçau na shtiu pushkën ndërmjet e na vrau: Miqësinë e vëllazërinë nga mesi jonë e kishte djallëzinë e armiqësinë na kishte pru. parë krye ngritë
Atdheun dhe popullin me tërë rreziqet e kishte rrethuar 1 pat dhënë zjarrin; i shkonte flaka përpjetë askush gjë nuk mund të flet. Se ata, burra dhe të mirët që mundoheshin për atdheun; dhe mendonin për popullin; njerëzit e ligj i ndiqnin në çdo formë: 1 mbytshin me farë e me fëmijë. E merrnin më qafë, i humbnin sa e sa shpirtra që ne duhet ti kujtojmë e ti madhërojmë sepse për të mirë të popullit i kanë mbytë, oxhakët në jetë ua kanë fik pik
## Josif BAGERI
U lind në vitin 1870 në fshatin Nistorvë, cili në atë kohë administrativisht i takonte sanxhakut të Dibrës, kurse tani-rrethi i Gostivarit. Në vendlindje kaloi fëmijërinë dhe një pjesë të rinisë. Për shkak të rrethanave politike të asaj kohe nuk pat mundësi në moshën e duhur. Leximin dhe shkrimin shqip e përvetësoi në Sofje në moshën 17 vjeçare si mërgimtar; ku një kohë të gjatë punoi si këpucëtar. Në vitin 1915, gjatë një udhëtimi të
<!-- image -->
<!-- image -->
mundimshëm nga Durrësi për në Sofje, i lodhur e i rraskapitur fizikisht; vdes në Prishtinë.
Përmbledhjen poetike Kopsht Malësori" e botoi më vitin 1910 në Sofje të Bullgarisë.
## VAJTIM E MALLKIM!
- Po përpiqu, fëmin mburri. Se po vriten vlla me vlla! Dhe kurkush s'ka me i da!. Ti pajtojnë për njësi; Që tmos rrish më n'errësi.
- O, Shqypni për ty mejtoj! Për ty, po qajë e vajtoj: Se djemt e tu keq jon da Dhe po vriten vlla me vlla!
Kom me qa Shqypnin e mjer; Se ka gjajt si noj skëter!. Tuj pas kaq shum djem moj non Pse kështu kta të kan lon?
Dhe kan shku një vise thuaja; Atje trrojn tpërvut si gruajal Sikur s'kan vendin e vet, Ah, të cilën kan lon shkret!.
Ah, se çpaskan shum mëkate! Këta trima ti që pate, T'cilët të lan dhe po shkojn:. E për ty spak s'kujton.
Ah, moj non kta bijt e tu; Fort shum u kan hutu!. Njer sa ty kta, tkan mohuet Dhe të kan lon të robnuet. keq
Më vjen për ty moj non; Se ti kështu s'ke pas kjon; Si je sot mos kjofsh kuri, keq
Nji thon: taljan" ! Disa: grek e sllavjan" ! Tjerët mbahen shum të mençëm, Si doj fmi e përkëdhelçëm: pal "ke,o "turq
Kto e bojn për fe e din, Të zmetitun prej do exhin; O, exhin u vraft rrëfea! Dinie, që s'na bon gjë fea.
Gjithë sa jemi shqypëtar: Kemi një gjak dhe një far. Nona që na rriti n'gji, Të gjithë ne na ka fëmi.
Kur asht kështu, pse mohoni: Non e gjuh dhe ju shkoni? Nëpër thuejat msimtore; Në ata tshkreta helmore?
Dhe msimtores thoni shkoll, Se në të ju bohi tholl; T'holl e tgjat por si peni
<!-- image -->
Dhe kombtarnin e këmbeni!.. Mbastaj bohi egoist! Vini elinist! Tyrkomana dhe të tjer; Iuj kjon shqyptar, të mjer! quhi
Ah, ju Zoti u mallkoft! i madh! mëkat u kjoft! Se atnin ju kini djeg, Tuj fleturu me Iurp deg deg.
Kështu kta po fleturojn: Dhe turqishten po na msojn! E për grekun shpirtin apën, Se msimtore ky u hapën.
Hapni tvetat, 0 tmallkuet! Fmia juej shqyp me msuet, Se keq ju jinni marruet!. Dhe gjuhën e vet harruet!
O, sa keq tash na turpnuet; Se gjuhën e vet mohuet! Dhe sebishten zut të msoni: "Vake takë të na thoni!
Mos rrini tna turpnoni Po bar mendes vet kërkoni, Se s'na mbet as'mish as'gjak; Për kujtoni pak. gjuhën
0, ame, Rekas, bijte tu; Ma shum se tgjith jon hutu! Dërgojn para n'patrikhon; Thon se sllaf ne kemi kjon!
Mjera ti moj Shqypëni Ke të drejt që po mba mni, Se bijt e tu s'kan mëshir Ah, kta ty me tboj doj tmir
Kështu Rekasit mendojn; Po sërbishten këta msojn Me nxitim e me shie. Sikur s'jon fëmi Shqypnie!
Disa mbahen shum azgon, Se paskan emnin Osmon! Kta i bien vllait kres . Për të shkretën and të fes.<eos> |
<bos>Kështu vriten vllav me vlla! Kjo ka ndodh dhe gra me gra; Të vriten e tshëmbëtohen, Njer sa tmbramen te farohen:
Kështu kta gjith një po grinden Dhe njëni tjetrin s'i binden! T'rrojn si vllazën; si shqyptar; Qe tu shkojnë puna mbar.
E buk s'kan kta në shtëpi; As'drith me çu mulli: Ta bjuejn e të bojn ndri.
Disa thirren: "agallar!" Pa mos pas as ar; as E të tjerët: "qirie' Po kta tgjith bij Shqypnie. 'far;
Thiri: Zotnij, ar'tmallkuet; Se amën e vet përvluet!. Tuj u da ju në shum dega.. Por si toska; ashtu gega.
Rrënko amë rrënko ti éthe! Se në rezik të madh erdhe; Iy po tqeshet dhe aj miku; Se fmia tu bo anmiku!
më vjen, më qan zembra; Dridh më vjen që kah thembra, Se bijt e tu të kan shty! Përande vajtoj për ty. Keq
Prani zembra kuj duron, Gjith mon në terrët e shkon! E kush dritën e kërkon; Fort shum bukur në jet rron
## Anjezë Gonxhe BOJAXHIU
E njohur si Nënë Iereza, u lind në Shkup më 26 gusht të vitit 1910 dhe vdiq më 5 shtator 1997 në Kalkuta (Indi) , ishte humaniste e njohur shqiptare, fituese e Një ditë pas lindjes u pagëzua në kishën e Zemrës së Krishtit nga famullitari i atëhershëm Dom Zef Ramaj, ditë të cilën
<!-- image -->
<!-- image -->
ajo e llogariste si datëlindjen e saj. Gonxhja ishte fëmija i tretë i Kolë Bojaxhiu (Nikollë Bojaxhiu) me origjinë nga Mirdita dhe e Drane Bojaxhiu (mbiemri i vajzërisë Barnaj) nga Novo Sella e Gjakovës.
Ajo deklaroi: "Kam lindur në jam shkolluar në Londër; jetoj në Kalkutë dhe punoj për të njerëzit e varfër në Botë. Atdheu im është një vend i vogël me emrin Shqipëri" . Shkup, gjithë
Në çastin e marrjes së Çmimit Nobel më 1979, një nga klerikët që merrte pjesë në sallë e Nënë Terezën se nga ishte. pyeti
## DUAJE JETËN.
Duaje jetën ashtu siç është duaje plotësisht; pa pretendime; duaje kur të duan apo kur të urrejnë, duaje kur askush nuk të kupton; apo kur të kuptojnë të gjithë
Duaje kur ke frikë, apo kur ke një mal guximi.
Duaje kur të gjithë të braktisin;
apo kur në qiell të ngrenë si mbret. Duaje kur të vjedhin gjithçka; apo kur të dhurojnë: Duaje kur ka kuptim apo kur ngjan se nuk ka një fije.
Duaje në lumturi të plotë apo në vetminë absolute. Duaje kur je i fortë, apo kur ndjehesh i pafuqishëm:
Duaje jo vetëm për kënaqësitë e mëdha e sukseset e mrekullueshme; duaje edhe për gëzimet e vogla.
Duaje edhe pse nuk të jep çka mundet; duaje edhe pse nuk është siç do ta dëshiroje.
Duaje sa herë që lindesh e sa herë që je duke vdekur. Por mos duaj kurrë pa dashuri.
<!-- image -->
## DUA TË KTHEHEM NË SHQIPËRI
Si shumë po vepron Qoftëlargu në anët tona! 12 shatorre me figura shenjtësh do të doja të kisha në Shqipëri, patjetër dhe në Kosovë 12 të tjera; të luteshin murgeshat \_ e mia për të larguar të keqen nga ATDHEU im.
Dua të kthehem në Shqipëri; tu shërbej më të varfërve të varfërve të gjakut tim.
Dhe në nderim të kujtimit të prindërve dua të kthehem; tyre të mbyllë sytë. pranë
Ta dimë, se cili nga ne është krijuar për të bërë vepra të mëdha.
27 gusht 1997, pak ditë para vdekjes
## Sadudin GJURA
U lind në vitin 1926, në fshatin Shipkovicë. Mësimet e para i bëri në fshatin e lindjes, të mesmen në Tetovë, kurse studimet e gjuhës ruse në Shkup. Ai ishte ndër profesorët e të Pollogut dhe të Malësisë së Sharrit. Punoi si mësues në shumë fshatra, ndërsa në vitin 1951 vepron si profesor në Normalen e Tetovës. Në vitin 1952, profesorin e nxjerrin nga mësonjëtorja dhe prej asaj dite nxënësit nuk e shohin më. Dënohet parë
<!-- image -->
<!-- image -->
me 14 vjet burg, por përjetoi vetëm 8 vite nëpër burgjet e errëta dhe kazematet jugosllave të asaj kohe në Idrizovë e Goli Otok. Vdekja e tij mbeti enigmatike.
## Veprat letrare
"Vaj si qenka ba Tetova poezi; Marshi normalistit poezi; Kanga punëtorit' poezi; Lalë Bajrami dramë; Fejesa në djep dramë; Shqipja e malit ' dramë; Dervish Cara dramë.
## JETA E RE E NJERZIMIT PO AGON
(Kushtue kohës së robnisë e luftës shlirimtare)
## Liri!
Sa e naltë asht kjo fjalë dhe e shtrenjtë; Me mujtë, me nji ndriçim mendimi m'e kuptua n'tansi.. Sa i madhnueshëm kuptimi i gjanë e i plotë Isaj, që me plot mall i thomi: liri!
Sa e madhe asht në sy të robit tshkelun; Kur e peshon me lot gjakun e robnisë! .\_ E tjetër; e madhe dh'e naltë nuk ngelën; Pa iu falun me prunjësi lirisë! asgja
Sa e vlefshme ashtu kur merret prej thujt E edhe zemra pleqësh atëherë me hov kumbojnë! Sa e dashtun asht për njerëzit e përbujt, Dhe sa e ambël shfaqet kur e kujtojmë
Me dashuni tfurishme e shpresë nga herë të vjetër Që sa po vjen s'vjetrohet; por shkon n'përtrimje, Mendojmë për te se s'ka në botë tjetër Gja aq tkushtueshme, tvlefshme e tmadhnueshme.
<!-- image -->
Në ofshamë terrët tkrahnorit që sa s'pëlset Nga tundja e valëve tbrengës së robnisë Jeton n'lule tgjinit malli i vjetër e i fortë Kushtue për jetë vetëm kujtimit të lirisë! Gjallni dhe gëzimin n'shpirt t'tretun s'qëndron; Kur edet zemra n'shtërgim të errësirë Kur përlotun veç vaj e zi shiqon E mbi dhe tshkelun pikon lot i lirisë! syni\_
II
Kur ngjallet n'egërsi protesti ndaj padrejtësisë Nga tshtypunit e botës dhe ma; Ushton mallkimi i robie nga çdo anë!
Në kryengritje thërret nji za e ushton; Mas vajit vjetër, po lind një gaz i ri: E me e rreptësi shpirti Se nis lufta e pritun për liri! gjallni gufon
Kushtrimi i luftës dhe zjarmi merr furi, Mbeteja trrepta përpara ai na Me gjak tegërsuem, me guxim e trimëri, Ngjallet ma tepër malli për lirinë! prinë:
Dhe si një vullkan i plasun n'kulm t'tërmetit; Revolucjoni e lufta kudo krisë; Përpara syve tmjegulluem n'tym tbarutit, Qëndron flamuri i i lirisë! kuq
III
Norizon thapët, po lind nji yll i ri! Me dritë shpëtimi; fillon ai të ndrisë. kuq si gjaku i dëshmorëve për liri; Ndiçon agimin e shlirimit të njerëzisë!
0 Yll i kuq i shlirimit të njerëzisë Me dritë të madhe që e fort ndriçon: Shëndrit dhe ma me dritën e lirisë Se jeta e re e njerëzimit po agon! larg
Vjershë e botuar në revistë "Jeta e re nr: 1-2 1950, Prishtinë prill
## Nexhat PUSTINA
U lind në Dibër të Madhe më 20 1926. Shkollën fillore e kreu në Kastriot të Peshkopisë, gjimnazin dhe normalen në Peshkopi dhe Tiranë më 1947. Shkollën larte pedagogjike e kreu në Shkup. Rruga e gjate e mësuesit dhe poetit spirituoz, megjithatë fillon si punonjës financave në Ministrinë përkatëse në Tiranë , në një moshë fare të njomë rinore, gjatë vitit të luftës 43/44. Vdiq më 18 Mars të vitit 1982 në prill
<!-- image -->
<!-- image -->
Tetovë kurse u varros në vendlindjen e tij Dibër të Madhe.
## Veprat letrare<eos> |
<bos>Zë bilbili lule maji' (1969); Zëri në shtrëngatë ' (1972); M'i vjedhin gurët' (1977); Këngët rebele ' (1981); Poezi të zgjedhura 1987.
## PLEQTË E RINJ
## QIRI I PATRETUR
Ja atje para daulles Veshur janë pa kravata Koh' e tyre-e koburës Në gjoks nga tri dekorata
Dekorata për tri plagë I kanë marrë në luftim Kanë luftuar flakë për flakë Gisht më gisht e tym për tym
Shihni prapë çfarë zemre kanë Nmelodinë e çiftelisë Kur ma ngrenë njërën këmbë Thua ia shkojnë rinisë
Nga gëzimi e nga shendi Tym e flakë bashkë janë përzi' Është zakon i këtij vendi Pleqtë të duken djem të rinj.
Ky qiri i patretur Që ndriçon dhenë tonë Është nji copë diku i mbetur E ndez dikush natën vonë
Kur shkrihet dhe shtrihet Brumin prapë e bën kalem Pastaj drejt në këmbë ngrihet Bëhet ashtu si ka qenë
Duket e ka të pavdekur Dritën bë pafundësi Na vjen flaka në të mekur Ndizet një fitil i ri.
<!-- image -->
## MËHALLA E VJETËR
Mëhalla e vjetër; oj nënë pagane; Dy kroje me ujëra tregojnë rrjedhën tënde Për miqtë ruaje dhe kokrra rrushi Pekmezët i piqje sa dilte gushti
Besë kishe dritën, ditët me diell Lisat e gjatë zdapa gjer në qiell Duart e kohës të vunë një derë druri Me avli të lartë dhjetë metra muri
Prej atij çasti, atij fillimi Kënga; lahuta ishin ngushëllimi Gjithçka pate brenda i fute Disa në shpirt; disa në sanduqe
Trupi i revoltuar fytyrë e hidhur Qentë e egër në oborr zgjidhur Vjedhas lihnin nëpër netët qorre Herë në nizame, herë në tabore
Në këmbë e tëra brofje në pragje Martinën frëngjisë kundakun në faqe Ndizje veten ndizje të tjerët Bum në pashanë, bum në bejlerët
Dhe kur s'të shtruan me mandatën Me profetizëm e me uratën T'i prenë lisat; ti prenë krojet Por si thanë kurrë trojet
Se zjarret i ndizje në kodrat e lashta Legjendat i thurrje vetëm të gjata nxirje nga më i rëndë 0 i krijoje prej barkut tënd guri
Mëhallë e vjetër, oj nanë pagane Si nuse e stolisur këtë buzëmbrëmjeje S'të mbeti gjë e vjetër veç disa tipare Fisi, trimëria dhe zemra bujare.
## Murat ISAKU
U lind në Gajre të Tetovës më 1928. Mësoi në Tetovë, maturën e mbaroi në Normalen e Gjakovës, studimet e larta për gjuhën dhe letërsinë i mbaroi në Beograd më 1953. Punoi si profesor i gjuhës shqipe në gjimnazin e Tetovës dhe më tej u emërua zv. drejtor i kësaj shkolle. Duhet theksuar se u caktua redaktor TV Shkupit për emisionet e gjuhës shqipe nga edhe u pensionua. në moshën 77 vjeçare në Tetovë në vitin 2005. Vdiq
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
Zani i malit' (1960); Buzëqeshjet e mesditës (1963); Drithmat" (1975); Blana (1982); Unaza e djerrinës~ (1971); Gërsheti (1978); Sheshtina (1982); Dielli e din e vet (1965); Flaka e vonar (1973); Plagët' (1975); Etje' (1982); Damkat' (1986); Shtjella ' (1989); Gjaku sharraxhive "Ngushëllimi i Bukur ' "Fatprerët" etj.rrugën
## NË GJIRIN E SHARRIT
I etshëm kur kam qenë-majat e tij në ëndërr i kam parë, zbathur kur kam ecur prej lëvozhgës opinga kam Përmbys në burim kam nënën, babanë e kam gjetur në arë, trollit kam bërë perëndinë, prej urisë lotin në ballë. Tash jam etje dhe ëndërr;, opingë e lëvozhgë; perëndi lot. Në gjirin e Sharrit ku syri ngiyrën më të bukur e merr vuajtjes ia njoh dhëmbët, vdekjes fill vetëm i dal zot, parë prej dy duar ruaj për tytë dhe një kokë për nder
<!-- image -->
## PËR GABIMET TONA
Ndoshta gabime kemi bërë për njëri-tjetrin në rrugë apo rrah; Kur dorën se kemi shtrirë, apo jemi shtirë se s'jemi parë.\_ Gabime të vogla janë këto për një trup me dy këmbë e krah, Për një shesh me aq pëllumba, për një det me aq valë. Edhe do falje na kanë mbetur mëkatet për ti larë; Na kanë mbetur edhe do kodra pa u dalë zot.
Do ti lexojmë vetëm vjershat tona me lot.
Ndoshta gabimet tona do ti falim me zë të tretur Se në gjirin e kohës kemi lënë do kufij me fjalë. Kemi qenë të atillë e të këtillë, por tanët kemi mbetur;
Zemrën për gjini e gjuhë e kemi ruajtur gjallë
## Abdylazis ISLAMI
U lind më 29 korrik 1930 në fshatin Gajre te Tetovës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, kurse gjimnazin ulët gjatë okupacionit në Tetovë. Shkollën Normale dhe Akademinë Pedagogjike, Gjuhën dhe Letërsinë Shqipe në Shkup. Punoi si mësues i gjuhës shqipe në Tetovë Nga viti 1970-1979 si gazetar pranë Radio Shkupit, ku edhe doli në pension. Në vitin 1990 ishte anëtar i Këshillit Iniciativ në Prishtinë për pajtimin e
<!-- image -->
<!-- image -->
gjaqeve në Tetovë e rrethinë. Pajtoi, bashkë me krushqit e pajtimit; 98 familje. Vdiq më 16 gusht 2005 në Tetovë.
## Veprat letrare
"Këngët e zgjuara" , 1968;. "Era dhe vargjet" ; 1964, "Mengjezi në fshat" , 1965; 1969; "Barka ndër vale" ,1971; Kujtime dhe ëndrra" , 1972; "Oaza" 1973; "Gurgurina" , 1974; "Fatiana" 1975; "Ujrat" 1976; "Korrieri Artan Arta" 1976; Agullina" , 1978; "Dritë në sfond" , 1980; "Për qepallat e qiellit varen plepat" ~ 1983; "Përralla popullore nga Sharri" , 1985; "Dredhia" 1996; "Farsa e katrahurës" , 1997; "Mrizoni dhe Euridika" , 2005; Feniksi 2001, "Ninëza në koshadhe ' 2002; Përtej Kohës ' 2005 etj.
## AMANETI
Shkëmb i dashur; po ta lë amanetin tim: Të flasësh për mua, për zjarrin që kam Në zemër, për ëndrrat, për shpresën, Për diellin ngri që nuk më shuhet në gji.
Poezinë e kam ninëz, të mos ma lëndosh; Shpirti im është zog që cicëron në të. Te ti e nisa fjalën dhe këngën e parë, Erdha ti them mbase edhe të fundit.
Besomë; nuk kam ndryshuar as me ëndrra, As me vizion: Në vargun tim ka pranverë Në vazhdime. Shtatë zemra regëtinë në të Për jetën; për këngën; për poezinë e re.
<!-- image -->
## NË KUJTIM TË ATYRE QË NA DESHËN
Ku janë ata që na i prekën zemrat; Që na e përflakën shpirtin nga mallëngjimi? Shteret ndonjëherë gejzeri i syve, Apo edhe gjatë do të gufojë nga shpirti Me të njëjtën valë, me të njëjtën dhimbë? Sytë e tyre bëjnë dritë në një ditë të këputur, Në një çast shndërruar në luledielli Kur toka në lebetitje u plasi nën këmbë. Ortekët i mbuluan çastet e heshtjes Më të rëndë se zhvendosja e diellit në qiell. Prehja është ngulçitëse: mali ronitet Duke dashur të përplaset mbi trupin e tij Dhe mbi anijen gllabëruar nga valët e thikta: Nëpër dafina mbeten valët e ajrit Si përgjigje të pazëvendësueshme të kohës Që s'di të preket,që s'di të mbruhet. Kuarci ia puth venën zogut të natës Dhe gjaku i zi i jep ngjyrë mbarë detit. Deri te mëngjesi dielli është bandill bohem Veshur e mbathur me leckat e kaçorreve. Vete ti ulë majat e maleve deri në rrëzë, Vete ti ngrehë urat e takimeve mallëngiyese, Që ta shfuqizojë brengën e ngathët E ta çlirojë rrugën brerore të ëndrrës, Rrugën,që ka kalesë të sheshtë nga rrëmeti!
## Mustafa LAÇI<eos> |
<bos>U lind në Tetovë më 1931. Mësimet e para i mori në qytetin e lindjes, shkollën për mësuesi Normalen e mbaroi në Shkup. Ka punuar mësues nëpër shumë fshatra shqiptare që mbetën jashtë shtetit shqiptarë, duke përhapur dije dhe dashuri për arsimim e në veçanti dashuri për atdheun.
<!-- image -->
<!-- image -->
në hapat e të bankave shkollore dhe, duke e kuptuar madhështinë e idealit se shkollimi i popullit; do t'i hapte shtigjet drejtë ecjes së lirisë që i mungonte, pos bisedave me popullin do të fletë edhe me gjuhën e penës. parë
Ivetëdijshëm se arsimimi i kombit do të ishte e vetmja rrugë, që të realizohen shumë ëndrra që i ëndërronte
Hapat e parë me shkrime do ti bej nëpër gazeta e revista që botoheshin në gjuhën shqipe si në Maqedoni e Kosovë, me poezi për fëmijë e për të rritur.
Më 2 tetor 1982 nga një sëmundje e rëndë ndërroi jetë, duke lënë pas vete shumë dorëshkrime, si poezi; dhe historiografi; që asaj kohe nga forca e gjuhës ndëshkuese të botës sllave nuk mundeshin të botohen. prozë
Më 1972 do të botoj librin e me poezi "Ngjyrat e shikimit" kurse më 1977 libri i dytë "Këngë pa djallëzi" dhe, më 1981 libri i tretë i poetit, do ta sheh dritën më titullin Kafkat gjelbëroshe" . parë
Më 1984 nga disa miq nën përkujdesen e Xhevat Gegës, do të botohen edhe disa poezi me titullin "Vjersha" .
## RRITA JONË
1
Për një copë diell vdekjen e kremtuam pas lindjes Vdiqëm që të jetojmë atje ku, mbollëm trishtimin: E hëngrëm veten, Duke ngadhënjimin. pritur
<!-- image -->
2
Në sofër i kemi lënë gishtat; etjen e kemi shuar me kripë se ujë s'kemi pasur në ballë as troha në shuplakë.
3
Pranvera rritet me lule e blerim asnjë flutur ska pjellur në vjeshtë; gruri palohet në zhegim; Unë rritem kur vargu më shtohet Tash si ta quaj të Njeri, dhe veten që shkruaj poezi se rrita jonë është duke u rritur me këtë diell që jemi duke e pritur: voglin
## POEMË E LINDJES SË RE
Për ditëlindjen tënde karafila të Dhe ngjyrën e 'ylberit ti prura Ty, e veshur me tridhjetë pranvera E me lulet e para të majit.. kuq
Me lindjen tënde vdiqën lindjet e vështira, Dielli e gjeti rrugën në kaltërinën e detit; Anijet e rrahura velësh arritën n'breg Për tu ngarkuar me këngë e jetë
E njeriu i vogël me zemër shkëmbi U rrit me rritën tënde mbushi grushtet me aromën e tokës Dhe shkroi poemën e lindjes së re.
## Halit BASHA
U lind në Tiranë në vitin 1933, prej prindërve dibranë që në vendlindje kthehen në vitin 1941. Shkollën në Prishtinë.
Punoi në arsim, kulturë e gazetari. Botoi poezi në të gjitha të përjavshmet e të përditshmet tona në Maqedoni; Kosovë, por edhe në Shqipëri. gati
<!-- image -->
<!-- image -->
Ka botuar librat: Lapidarët vendlindjes ' 1981;
"Vargu im i vogël 1998; Flutura në pëllëmbë ' 2002; etj-
## KUR KËNDON SHQIPTARI
Kur zë e këndon shqiptari Ushton mali tundet fusha Dridhet nuk këputet teli Ndizet po nuk thahet gusha
Po kur dasmë bën shqiptari Valëzon lumi valëzon deti Dridhet vallja hidhet djali Nata zbehet shkundet terri
Kur n'hare shqiptari Këndon zogu she bilbili Çelin vjollca e trëndafili Ikën loti e zhduket ferri Brengën kur e flak shqiptari Dita ndizet dimri shkrihet Shtëpia shkundet prej themeli Ëndrra këndellet e përtërihet gëzon
Kur nis e këndon shqiptari Kërcen e lodron tërë bota Kaltëron qielli e shndrit dielli Ndalet sqota thahet këneta
E kur do fort shqiptari Pisha kallet zbardhëllon dielli Kobi tretet zemra rritet shpirti vezullon shpirti Aheng
Po kur urren; urren shqiptari
<!-- image -->
## NJË KUQ E ZI
Një e zi kuq
Pranë meje
Apo karshi
është zymtë pak
është tymosur pak
është flamosur pak
është përdhosur pak
Një e zi turpëruar prej zënkave Të ngjyrave I rënduar prej etheve Që frymën ia zënë Isëmurë është rëndë Por do të shërohet Do të shërohet kuq
## Ramadan SINANI
U lind më 16 qershor 1944 në Tetovë, ku kreu shkollën fillore dhe gjimnazin. Në vitin 1971, në Beograd diplomoi në Gjuhë dhe Letërsi Shqipe në Fakultetin Filologjisë. Më 1987, në Universitetin e Prishtinës, magjistroi në temën "Vendlindja në poezinë e sotme Një kohë punoi në gjimnazin e Vitisë dhe të Tetovës. Që nga themelimi ka ligjëruar në Universitetin e Tetovës. Ramadan Sinani ka botuar
<!-- image -->
<!-- image -->
një numër të konsiderueshëm librash me poezi dhe studime letrare, si:
"Kavallet e Sharrit" 1990
"Emblemë illirie" 1995,
"Heu" 2001,
"Vendlindja në poezinë e sotme shqipe" 1996
"Shtëpi të kesh" 2004
Ne shkojmë drejt Zotit, thoshte shën Agustini, jo duke ecur po duke dashur; i tillë shkoi drejt Zotit poeti i nderuar Ramadan Sinani; më 4 janar 2007.
"Zjarr e acar" 2006.
## SHQIPËRIA
Mbi Të Gjitha
Më E Shtrenjta
Më E Shenjta
Më E Ndritura
Më E Dashura
Më E Gjera
E Tëra
Shqipëria
Mbi Të Gjitha Të Gjithë Nënëmadhja
Sh QIPËRIA
<!-- image -->
## KOSOVA
Fjalë e madhe sa një dhimbje Univers sonatë e madhe sa një krenari Gjithësi Shqipe e madhe Sa një rruzull Që s'bie
## ABDYLAZIS ISLAMI
Nga Eldoradoja në Sharr Udhët arrijnë tek ti
1 përputh si mileniumet Dhe e emërton me paqen e kombit fëmijët mësojnë urtinë e nderin pleqtë frymohen se ua rirrëfen rrënjët
Ti
Abdylazis Islami Dhe Sharri El Doradoja e kërkuar në gjakim
Jetojnë bashkë në konak universi
## Hamdi ISLAMI
U lind më 1945 në fshatin Gajre të Tetovës. Shkollën Normale e kreu në Tetovë. Punoi dy vjet si mësues në fshatin Kamnjan dhe më pas vazhdoi studimet për muzikë në Prishtinë. Gjashtë vite më pas, po në Prishtinë pa shkëputje nga puna i kreu edhe studimet larta për Letërsi e Gjuhë Shqipe.
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
"Shikimi kah mali" , 1988; "Gurët e Kalasë" , 2007; "Ju, bijtë e nënave" , 2008; "Dy poema për dy Martirë" ; 'Poema për e çeliktë" dhe ajo me poema satirike "Hamshorët e qytetit tim" sytë
## KANTATA PËR SHARRIN
(Me rastin e takimit për bashkim kombëtar: Tetova 1 dhe Tetova 2, 2012) (fragment)
Nuk di nga të kthehem e të shikoj, Nuk di nga të kthehem e të dëgjoj Cilit shkëmb ti afrohem, cilit Te cili shpat ë ndalem; te cili kep, thep.
Këtu midis malesh, sikur midis zjarresh
Nga kjo maje, e një pllaje, matanë, Duket Pellgu i tetovës tej e mbanë Dhe bardhari si damar mbi kraharor Rrjedh e rrjedh vjen përreth si kurorë. Andej malet rreth e qark e Krah për krahë si në valle kapur varg. pak larg larg
Ngado që kthehem të prehem më vijnë zëra E më djeg si tmë pjek diçka përbrënda. Tek hedh bujku brenë e farë nëpër arë Lë parmendë edhe rend mbi ugar: pak
<!-- image -->
Se nga vijnë ata me krra krra! Sokëllin në qiell ai: 0 burra përmbi ta! Dhe i merr valë e lumit nëpër shtjellë Shallvaret nga kanë ardhur për ti shpjerë, Po në gryka porsi pyka, gjarpërinj, Me shu shu nën gjuhë, kokëzinj, Seç i mbiu nga veriu e keqe pjellë Një si llavë ulëritësish në një shpellë. gryka<eos> |
<bos>Nga Derë e Vendit; si prej helmit; te Mali i Thatë, Vinin troqe për ta të zezën natë, Që nga lindja; në horizont; një perde e zezë, I vesh lisat; ahet, pishat me krahnezë. Po andej; nga ajo grykë e Kaçanikut, Vijnë tamtamet si në kudhër të çelikut; Tutje së Radikës, si nga fundi i dheut Vijnë alarmet dhe britmat e Skënderbeut: sjellë grykës
"qenkan mbushur bjeshkët me borë Qenkan mbushur bjeshkët me borë Qenka mbushur shpati plot 0 Plot 0 me malësorë. Qenkan vesh e mbathun Gjith-0, me armë në dorë. gati
Dhe ky zë i thellë, ky bas madhështor Përtej se njëzet shekuj, në të madhin Vjen si oshtimë, si vringëllimë e shpatës Që ti del në pritë; përballë ti del natës Nga Grykë e Moraçës, Kotorit e Ulqin, Kala e Tivarit dhe vend i quajtun kufin Vijnë si valë deti Altot e Teutës Baritonë të Agronit nga honi i lahutës Tenorë të Janinës, të Prizrenit tenorë Që nga Manastiri gjer atje në Vlorë! Andej nga presheva dhe malet e Drenicës Vijnë dhe sopranot e Shote Azem Galicës. kor;
## Fazli VELIU
U lind në Kollare të Kërçovës më 1945. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, të mesmen në Tetovë, ndërsa studimet në Prishtinë. Veprimtaria tij patriotike për kauzën kombëtare ra në sy të policisë ish-jugosllave në vitin 1968 me rastin e shënimit të 5OO-vjetorit të vdekjes së Gjergj Kastriotit-Skënderbeut. Është një prej nismëtarëve të bashkimit politik të shqiptarëve në mërgim. me Jusuf Gërvallën dhe Kadri Zekën me të cilët për themelimin qysh punoi
<!-- image -->
<!-- image -->
organizatës që më vonë njoh me emrin LPRK, ndërsa pas shpalljes së kushtetutës së Kaçanikut dhe deklaratës së pavarësisë të Kosovës u quajt LPK, të cilën e drejtoi për shumë vite me radhë.
## Veprat letrare
Zë e mall mërgimi "1 përndjekur në Shkup, qytetar në Perëndim LPK-UÇK, Një emblemë një qëllim UÇK nga beteja në betejë
## TRIMAT VDESIN NË KËMBË
(Zijah Shemsiut; martirit të Republikës së Kosovës)
Këtë pranverë një zë u shterr oh, pa gjëmë Në Beogradin skëterrë Vdiq në këmbë Mësuesi pa ditar I lodhuri mërgimtar Shpirtvrari proletar Zemërnganjimtar Si Fazliu Flamurtar Përpara xhelatëve heshtje madhështore Truplartin e bëjnë shtatore! Bijtë kështu ti vranë. Kosovë moj nënë. Prishtinë, anë më anë. Paq Shkup,
Ishte shtathedhur dhe gjaku e gjallëronte Duarlidhur i paepur Buzëplasur; i etur: Po vdes si me le Për Liri-Atdhe!
Gjuhën po tia prisnin i flisnin Sytë po tia nxirrnin, i shikonte qenia; Duart po tia gjymtonin; shpatullat bëheshin krah Këmbët po tia prisnin, trupi ngrihej prapë sytë
E vranë këmbët ti ngurohen Ndjenjat ti fashiten Të mos përtëriten Dhe përsëri të gjallë e Në krah të popullit Në kujtesën e shokëve ngado që janë Shembull qëndrese Shkëndijë për liri Lavdi! panë
Të ra këtë herë një djalë-lis Me zemrën tënde, me të bardhin plis
Ishte i ri dhe rinia e çonte,
Fazli Grajçeci
<!-- image -->
## HERONJTË E TANUSHËS
Në këmbë,
Tanusha e Gostivarit
Pa pushim;
Trupin ua pa
Marshim
Si ngriteshit viganë
Bijtë e shqipes;
Armiqtë për ti ndal'
Shqipet e Arbërisë
Shënojnë themelet e shqiptarisë
Një komandant
Me trima e trimëresha
Kudo,
Bëka sfidë shekulli
Në Drenicë,
Mbi "luanë" "luanesha"
Dukagjin e
Në Preshevë
Komandant Tahiri; qenka
Ju luftëtarë të lirisë
S'paska të ndalur në beteja
Ia ngritni namin shqiptarisë
Hyra pranë, Naseri krah
Mburojë e Sharrit
Brahimi përballë, Isai si rrufeja
Karadakut;
Shkupit
Qenkan bijtë e bijat e shqiptarisë
Gostivarit
Që ia falën gjakun Arbërisë
Ju bijtë e të parit
Qenkan stërnipat e Ismail Qemalit
Qenkan nipa e mbesa të Sef Koshares,
Këmbët tuaja, Rrethetërthor atdheut Me forcën e anteut Betimin e Skënderbeut
Paskan besën e Iomorrit Korabit e Sharrit
Paskan gjakun e pastër të Arbërit
Bien kur duhet rënë për atdhe
S'paskan vdekur, janë me ne
## Ibrahim VELIU
U lind në fshatin Gajre të Tetovës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, të mesmen në Tetovë
<!-- image -->
<!-- image -->
Ka botuar librat: Ëndrra e Lumit" Natën e mirë vjeshtë Shira në ekzil Resh Etje ' Studimi monografik "Proza e Hivzi Sulejmanit" etj
Fakultetin Filologjik në Beograd; kurse magjistroi në Prishtinë. Mbi tre dekada e gjysmë ishte profesor i Gjuhës dhe i Letërsisë Shqipe në gjimnazin e Tetovës, ndërsa mbi një dekadë ligjëroi lëndën e realizmit shqiptar në Universitetin Shtetëror të Tetovës . Aktualish është në pension.
## SËRISH I LIGJËRON DETIT
Do të ngjitesh gejzerit të dritës Sërish ti ligjërosh DETIT Për Atdheun Kombin Gjuhën Dhe emrat tjerë konkret
Assesi tu bindesh qortimeve të përhimëta Dhe kërcënimeve haxhuze matanë grilave
Ti gjithnjë i padëgjueshëm Para ngashënjimeve të balsamosura Dhe llumit bezdisës të meskinëve
## TI QIELLI I GJAKUT TIM
Sa herë vdekja kaloi këtejpari Kafkat gojëhapur i lëshuan varret Lumenjtë nxituan drejt diellit Kosovë germë e e lindjes Trualli dhe qielli i gjakut tim Me ato qivure Pa një të vdekur parë gjithë
<!-- image -->
## UDHËTON GJAKU I ARBËRIT
Me prapësitë e rrufeve hahet Buna Me vetëtimat ndër vetulla nxiton Drini i Bardhë rrafshit të Dukagjinit Nga Shën Naumi edhe vëllai emnak i tij çan valët me uturimë
Në Arbëresh të Zarës Nita e Prenk Vukës qet pushkë në mollë të bajrakut dhe një çurg i gjakut të trazuar udhëton themeleve të Rozafës
## Agim VINCA
Ulind më 22 maj 1947 në Veleshtë të Strugës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa të mesmen në Strugë. Studimet për Gjuhë dhe Letërsi Shqipe i kreu në vitin 1970, në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Prishtinës, ku magjistroi dhe doktoroi. Është profesor ordinar në Fakultetin e Filologjisë të Universitetit të Prishtinës , ligjëron Letërsinë e Sotme Shqipe.
Jeton dhe punon në Prishtinë.
## Veprat letrare
Feniksi (poezi, 1972); Bregu i mallit' (poezi, 1975); "Në vend të biografisë (poezi, 1977); Buzëdrinas ' (poezi, 1981); Arna dhe ëndrra (poezi, 1987); "Orët e poezisë' (kritikë letrare, 1990); Populli pandalur ' (publicistikë, 1992); Psalmet rrënjës ' (poezi, 2007); (Po)etika e fjalës' (publicistikë, 2010); Arti i reagimit' (publicistikë, 2011) .
## TROKITJE
Tearca, Tanusha, Tetova Trandshëm trokasin te porta. Njerëz, vini dorën në zemër Zemra fillon tek aorta
## GRYKË E KAÇANIKUT MBULUAR ME BORË
Grykë e Kaçanikut mbuluar me borë Lepenci zvarritet si gjarpër i hollë. Rrugës patrullojnë uniforma blu, Me helmetë në sy e helm gjithashtu: Shtëpizat në shpat pa fjolla tymi; As borë e bardhë s'e fsheh dot krimin: Grykë e Kaçanikut mbuluar me borë, Lart bjeshkës së sharrtë sogjon një grykëhollë:
<!-- image -->
<!-- image -->
<!-- image -->
## PSALM PËR JUSUF GËRVALLËN
Qiellit të vrugët të Kosovës Me shenjën e shenjtë në krye Fluturon kanjushë e verdhë Fluturon e s'bie!
## MORA RRUGËN PËR QAFËTHANË
Mora rrugën për Qafëthanë: Shqipëri -nënë! Shqipni-nanë! Pesëdhjetë vjet pa u parë: Ëndërrbukur, zhgëndërrvrarë! Ec e jakë Jug-Veri: Shqipëri-nënë! Nanë-Shqipni!
## Daut GURRA
U lind më 15 tetor 1948, në Reçicë të Vogël-Tetovë, në një familje me tradita atdhetare.
Vdiq më 16 prill të vitit 1993.
Nëvitet 1952-1956, mbaroi me rezultate të shkëlqyera shkollën "Normale" në Tetovë. Që në shkollë shfaqi idetë e tij kundër ideologjisë komuniste dhe hegjemoniste sllave.
<!-- image -->
<!-- image -->
Në dy ditët e fundit ishte me vetëdije të humbur me<eos> |
<bos>Me thënien e tij të fundit, kujtojmë dëshirën e tij të fortë që e shtronte gjithmonë në bisedat me miqtë për të punuar dhe vepruar në dobi të kombit dhe atë si të parë arsimin e brezave të rinj duke i edukuar në frymën e bashkimit kombëtar ashtu siç e kemi përcjellë brez pas brezi. pikë
këtë vetëdije që nuk njihte askënd ai tha fjalët e fundit "NUK MË LANË"
## TË KAM LULËKUQE
Ku e kam shalën? Ku e kam pushkën? Ta shaloj atin Malit ti vërsulem..
Ta mbërthej xhamadanin Dhe pushkën kaçake, Të dalë nëpër bjeshkë Plot lule e zambakë.
Prej aty të tsogoj Mëmëdhe, lumturi. Të kam lulëkuqe: Rrofsh, Ti, SHQIPËRI!
<!-- image -->
## PËR LIRINË E ATDHEUT
Në vekun e jetës nënë hijerënda thuri rrobat e zeza. Pesë kandilat ngurosi mbi bedena, kullave ua nxori flakën përmbi. pesë pesë
Heshtat çelën trëndafila të nadjes kur dielli agoi dhe vrioni gurgulloi në pesë lugje Ujë i shenjtë thonë kalimtarët kur ndalën ta shuajnë etjen e katër stinëve.
Kullave u shkrepën yje, kështjellat filluan të tunden kur nënë i fali pesë hasi në pesë stroke; ua fali pesë betejave nga një dëshmor\_ PËR LIRINË E ATDHEUT pesë
## Nuri KOLECI
lindur më vitin 1949 në fshatin kufitar Sollokiq në afërsi të Dibrës. Shkollën fillore në Dibër ndërsa të mesmen (normalen) në Gostivar. Studimet e larta e Gjuhës dhe e Letërsisë Frënge. Mbi tri dekada është marrë me edukimin e breznive të reja në shkollat fillore në Dibër si dhe në gjimnazin e saj.
<!-- image -->
<!-- image -->
e hijeve" ; "Hijet besnike" ; "Shëtitje në muzg" ; Është autor i dy monografive: "Nga zezona në jehonë" ; "Ah. kufiri" .
Gjatë vitit 2010 Akademia Shkencave dhe Arteve Shqiptaro-Amerikane pranon anëtar nderi të saj.
## DY ANËT E BOTËS
Prej Bllacës
Prej Bllacës
Deri në Bllatë
Deri në Bllatë
Toka
Ligji
Loti
Epshi
Vdekja
Egërsia
Trimëria
Dëbimi
Mikpritja
Spektakli
Krenaria
Çmenduria
Janë shqiptare
Janë sllave
Dhe këtu
Në një gotë
Në këtë botë
Përzien
Këngët kreshnike shqiptare
Me rok-koncertet barbare
Dhe kjo botë do të ishte e kotë
Sikur vetëm sllavë të kishte në këtë botë.
<!-- image -->
## EDHE ÇKA DUHET TË NA MARRIN
Na i morën
Trojet
Kishat
Fustanellat
Ritet
Kulturën
Historinë
Të gjitha na i gllabëruan
Me veten i mishëruan
(Sa shumë paskemi për të tjerët\_!)
Kalorës
Shkencëtarë
Nobelistë
Humanitarë
Mbretër
Aristokraci
Trima legjendarë
Bujari
Botës i dhuruam
Aspak s'u krenuam
(sa të pasur qenkemi ne të mjerët\_!)
## Murtezan ARIFI
U shfaq në letrat shqipe, që herët duke mbjellë poezitë e tij nëpër revistat dhe gazetat e hapësirës sonë, por, në fillim të viteve të nëntëdhjeta do të jetë edhe më aktiv veçmas në fushën e poezisë dhe, si dëshmi kohe arriti që më 1997 poezitë e tij t'i bashkoj në një libër me titull LULET E ACARRIT dhe, më 2001 në librin SYRI I ZEMRËS, që dëshmojnë se poeti kishte pamje dhe formë të opusit lirik dhe ishte lidhur ngushtë me rrënjët e gjakut kombit.
<!-- image -->
<!-- image -->
E veçanta e poetit është se: po që se lexohet poezia në tërësi dhe me e kritikës, atëherë lirshëm mund të thuhet se: poeti apo më mirë thënë ngulmësija e tij në kërkim kombëtares, në fushën historike, dhe të kohës, arriti të kurorëzohet me qëllimin e kërkuar në kuptim të sistemit dhe të menduarit dhe të realizuarit të poezisë syrin
## BARKA YJORE
Ajo barkë me vesë yjesh! \_ Atë plak të urtë mban i bukuri Hy.
Dragonjt me flatra të bardha luajnë me vetëtima
Ti vjen në ëndrrën time në ato maja nga lundron barka yjore
Marigonë.
<!-- image -->
## DERVENDI
Kjo derë e madhe: Kudo dragonj
Ja kuçedra E shtrirë për dhe.
Shtojzovallet kërcejnë me lule erëmbla.
Mbi lëkurën e kuçedrës Së mbushur me kashtë Përmjerrin kalamajt e ëndrrave
- *Krahinë në mes të tetovës e Shkupit e banuar me shqiptarë
## NË TOKËN E LULEVE TË GJAKUT
Ora e lidhur me zinxhir E copa mitesh Të shkelura kudo..
Atje një valle e bardhë.
Ja, vragët e Prometeut kullojnë lule gjaku nga copa mitesh mbijnë ato lule kuq e zi.
## Kalosh ÇELIKU
lind më 13 shkurt 1951 në fshatin Cërvicë të Kërçovës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje. Shkollën emesme normalenë Shkup, ndërsa studimet e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Universitetin e Prishtinës (Kosovë) . Çeliku shkruan poezi e prozë për fëmijë e të rritur.
<!-- image -->
<!-- image -->
## Veprat letrare
Zogu erdhi me një këngë-vjersha (1982) , Lepuri me pushkë-tregime (1983) , Shtëpiza e xixëllonjave-tregime (1984), Ferexhja e zezë-dramë (1985), Arusha pa bisht-tregime (1986), Dielli zbret malevë-novelë (1986) , Varrimi i sorraveroman (1988), Vite me borë-roman (1990), Trumbetat e Tellallit-satira (1992) , trima shaloni lapsin-rrëfenja (1994), Ehu-poezi (2008), Atdheu burrë pa Gruapoezi (përzgjedhje, 2010) etj.
## PROTESTË NË SHTËPINË PUBLIKE
Imzot, më diferencuan neokomunistët dashuri që bëjnë me Ebu Xhehlin përhapin SIDËN në Shtëpinë Publike:
Përditë dezinfektohem nga Virusi verë të kuqe pi te Pazari Grave ballë për ballë Ebu Xhehlit me ferexhe imam në mesin e kryehoxhallarëve: Që, ngrenë dolli, dehen me lëngje Shejtanin e vrasin me eshtra. E heqin vallen më shpallin të marrë Ngase: shava dje Pushtetin shaj sot; do ta shaj nesër!
Pasmesnate, kthehem në shtëpi Rrospitë e Ebu Xhehlit me ferxhe dorë më dorë më hedhin mbi çatia para agimit më dhunojnë mes librave pak
<!-- image -->
## QIRIRI I SHËN MËRISË
Vdiqa në Voskopojë. U në Xhenet Plaka dhe lule vjollce. U thash: Dërgomëni në Xhenem! Nuse të reja dhe Cuca. Zjarr Verë dua! Verë. Jo, më thanë është haram Atëherë më ktheni në Xhenemin e vërtetë Vera kur rrjedhë nën Rrap lumë. Dhe, më kthyen. U ringjalla te Lumi. zgjova Pleq:
Unë jam qiriri i Shën Mërisë Virgjër E pi lotin e saj me shtamba nën Rrap..
## GRUAJA BESNIKE
dëbova armiqtë rreth Meje. Edhe Miken Vetëm poezinë nuk mund ta përzë. Nuk ik.
Është grua besnike. E do burrin
## Ejup AJDINI
lind më 14. 02 . 1954 në Shipkovicë të Tetovës. Tetovë, kurse Fakultetin për Letërsi dhe Gjuhë Shqipe në Prishtinë, më 1979.
<!-- image -->
<!-- image -->
kulturore dhe letërsia e ekskomunikuar shqiptare në ish Republikën Jugosllave të Maqedonisë" ku edhe mori gradën shkencore Doktor i Shkencave Filologjike: Ligjëron në Universitetin Shtetëror të Tetovës.
Studimet pasuniversitare i kreu në Institutin e Gjuhës dhe Letërsisë Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Tiranës . Më 17.04.1997 mbrojti me sukses të shkëlqyeshëm tezën e disertacionit me temë:"Tradita
Botoi përmbledhjet poetike: Dritëzat në natë, Tiranë 1993 , Tempulli mëkateve Tetovë 1995, Një verë fola me hënën, Tetovë 2006, Misteret e shpirtit haiku) , Tetovë 2012. Më 1997 ndriçoi dhe botoi dramën Lalë Bajrami të Sadudin Gjurës, kurse nga veprat shkencore botoi: Ekskomuniki; kulturor dhe letrar te shqiptarët e Maqedonisë, Tetovë 1999, Shkrimi akademik, Tetovë 2008, Rrjedhave të letërsisë shqipe, Tetovë 2011, etj.
## AH, ATDHE
## TRI RRUGËT E BOTËS
Dashurinë ty ta falëm, Atdhe Posi vajza dashnorit besnik, Dashuri më të madhe s'kemi Në kë tokë e në këtë qiell.
Ah, atdhe, atdhe; atdhe! Një lum ëndrrash kemi ende përpara.. Ndoshta në oqeanin e do të takohemi; Ku do ti ndajmë veprat nga përrallat! qetë .
Në rrugën e ecin Zbukuruesit, Në rrugën e dytë vrapojnë Shkatëruesit, Në rrugën e tretë mendohen Ruana zot, kush do të fitojë, Po s'fituan të parët? parë
<!-- image --><eos> |
End of preview. Expand
in Data Studio
README.md exists but content is empty.
- Downloads last month
- 46