Datasets:

olsi8
/

libra-shqip

Dataset card Data Studio Files Files and versions Community

Split (1)

train · 5.33k rows

text stringlengths 68 20.8k
<bos>- dha urdhër Gjenerali. - Po! Tani menjëherë ndaloje veturën në shiritin e rrugës rezervë! - Tani menjëherë? pyeti me gjysmë zëri Partizani. - Edhe mua me lindi një ide! tha papritmas Pirati - Ashtu? Thuaje ia kthej Gjenerali, derisa vetura ishte duke u ndaluar në shiritin e rrugës rezervë! pra! Partizani zbriti. Për disa çaste u soll rreth e rrotull veturës duke shikuar rreth e Pasi nuk vërejti asgjë të dyshimtë, filloj nga pastrimi sqotës që ishte ngjitur pas rrotave të veturës. Dukej se të gjitha këto lëvizje dhe shërbime të vogla që ia bënte veturës, të gjitha bënte nga frika, dhe nga dëshira për mos dëgjimin e ideve të tyre të marra! qark. - Pikërisht, edhe unë e të njëjtin mendim. oh, çu bë Partizani? me nxitim Gjenerali. pata pyeti - Derisa ishim duke e parakaluar veturën e tyre; se si me e marrë, një dëshirë e pa përshkruar më parë\_ për të shtënë mbi ta, mbi veturën e tyre lëvizjes. për ta çorientuar; gjatë për.. - 1 pastron gomat e veturës nga sqota! ~ u përgjigj Pirati. - Po veturën e të përgjuarve kush e përcjell tani, në këtë kohë, kur ne jemi të zënë me projektimin e ri të planit? Gjenerali pyeti - Ah, Nga çasti në çast ajo mund të na zhduket\_ ja iku! tha me nxitim Pirati, dhe me vrull doli nga vetura duke i thirr Partizanit: Hej, eja shpejt se na iku vetura e tyre! po! - Eja shpejt! tha me nxitim; dhe pa pritur gjatë Po, po! - Si?! Iku?. filloi të fliste i ngazëllyer Partizani. përgjigjen e tij, u gjend pranë timonit. Ndërkohë, Partizani ishte afruar pranë derës dhe kishte filluar ta tërhiqte për ta hapur! Derisa Partizani lëvizte këmbët me shpejtësi, për ti dalë veturës në anën e kundërt, rrëshqiti dhe u përplas për asfalti. - Dil nga ana tjetër, idiot! shfryu Pirati duke e mbushë gaz motorin e veturës. - Ta lëmë në mes të rrugës, idiotin? shfryu me duf Pirati. - Kurrsesi! Një gjest i tillë e rrezikon planin! Prit! ia kthej Gjenerali nervoz. Ndërkohë, Partizani u gjend në veturë. Pirati e mbushi me gaz motorin dhe u nis. Shpejtësia rritej nga çasti në çast; në mënyrë marramendëse! Tamam në kohën kur duhej të dilte në rrugë të hapur; vetura rrëshqiti. Duart e Piratit, të mbushura përplot mansheta lëviznin mbi timon sa në njërën anë, në anën tjetër për ta vënë prapë veturën në rrugë të mbarë. Shpejtësia kishte rënë pothuaj plotësisht; derisa u ndal fare në mes të rrugës magjistrale. Një veturë, me shpejtësi marramendëse kaloi bri tyre, duke i rënë fuqishëm borisë. Pas saj, kaluan edhe disa të tjera, dhe në fund kur u duk se u qetësua situata; Pirati e nisi veturën, por kësaj radhe më ngadalë, dhe doli në rrugë! pak Gjenerali deshi të fliste; të shkrofëtinte nga zemërimi, të shante Piratin nga ato sharjet më të fëlliqura;, që kishte përdorë dikur kur kishte qenë shefi i nëntokës kryeqytetase, sikur mos tia kishte nisur ajo dhembja e mallkuar në gju! Dhe ju bë, se kësaj radhe, dhembja qe më e fortë se herëve të tjera; dhe si për inat, e mbajti shumë më gjatë, aq gjatë, sa që kur kishte filluar ti binte dhembja; e vërejti se bashkë me të kishte filluar ti binte edhe inati! Tani edhe po të donte të shfrynte, nuk shfrynte dot;, sepse inati i kishte rënë, e bashkë me të edhe dëshira për sharje! Pirati e ngiste veturën me njërën dorë, kurse me dorën tjetër gërmonte sa në njërin xhep, në tjetrin. Shpejtësia ishte e madhe, shumë me e madhe se sa diktimi 1 kushteve të rrugës. Gjenerali pa nga matësi i kilometrazhit. Shpejtësia kishte arritur në 120 kilometra në orë! E pa kur e kaluan një veturë, pastaj me rrëmbim i afroheshin veturës tjetër. Edhe atë e lan prapa, por nuk ishte aspak i ngazëllyer me ngasjen e tij. Edhe pse nga në çast, pritej të barazoheshin me veturën e të përgjuarve; një situatë e tillë e krijuar nuk e ngazëllente fare, bile përkundrazi, kishte filluar ta bënte nervoz. Tamam në kohën kur nervozizmi i tij e kishte arritur kulmin, dhe ishte para shpërthimit të sigurt, u dëgjua zëri 1 Piratit: çasti - Ja, € arritëm! - Cila është? Gjenerali në vend të sharave që për nuk i kishte nxjerrë nga goja! pyeti pak - Mos! klithi me sa fuqi që Gjenerali. pati - ajo para nesh! Përgatituni! Do ti afrohem ngadalë nga krahu i majtë duke ia zënë rrugën; derisa ta nxjerrë fare nga rruga. tha Pirati duke e shtypur pedalin e Ja, gazit. - merrni nishan, sepse unë nuk qëlloi dot tani! Ju, - Mos të thash.. Ndërkohë një buçimë e lehtë, u dëgjua pas ndeshjes së dy veturave. Vetura, nga krahu i majtë, e humbi kontrollin; pasi mori në anën e djathtë të rrugës duke u përplasë pas një hundë dheu të mbuluar me borë. Pas përplasjes së parë, pasuan edhe disa përplasje më të lehta, kuturu dhe të pa kontrolluara, derisa në fund ndaloi pranë një hendeku. Pirati e ndalojë veturën e tij, më tutje; bri rrugës. Me të shpejt nxori revolen duke tërheqë qarkun! Duke e fshehë revolen nën sqetullën e majtë; doli jashtë. Me të ngadalshëm filloi ti afrohej veturës që kishte në mes të dëborës me far të ndezur. pak hapa ngelur Gjatë përpjekjeve për të dalë vet jashtë, Gjenerali pa veturën e ndaluar: Si nga një botë tjetër; andaj nga vetura porsa ndaluar; ju feks një zë i çuditshëm, një zë që nuk pritej\_ një klithje tmerri, një dënesje e përvajshme frike e një fëmije! Ende pa arritur të çuditej me atë zë fëmije; dëgjua një britmë tjetër tmerri që vinte si zë gruaje. vajtim nëne , ndërkohë që nga dera e shoferit doli një burrë trupmadh! - Çna bërë more hajvan! Na i prish të gjitha planetl\_ - ju hakërrye Gjenerali. - Nuk janë nga tanët! - U dëgjua zëri i Piratit, i cili sakaq u kthye dhe u fut në veturë. - Vetura ishte identike! Pastaj shoferi mu bë se ishte po përpiqej të shfajësohej Pirati derisa ishte duke i dhënë veturës për të dalë në rrugë. Vaji i gruas, britmat e fëmijës dhe të sharat e burrit që kishte dalë nga vetura, sa kishin filluar të veniteshin, kur vetura e tyre nën drejtimin e Piratit u largua me nxitim. - Shpejt, shpejt sa nuk na kanë identifikuar! - u dëgjua të fliste gjithë frikë Partizani. Ndërkohë, në vendin ku ndodhi ngjarja u të ndalonin vetura të tjera. panë Asgjë nuk e kishte më lezetin e pakmëparshëm. Incidenti qe dhe vazhdon të mbetët akoma kundërproduktiv! Që të merret një provë e re për realizimin e planit, as që merret me mend, jo vetëm nga Gjenerali, por as nga Pirati, i cili me paudhësitë e tij, e ngatërroi krejt situatën. Tani, edhe sikur të takoheshin ballë për ballë me të përgjuarit, nuk do të kishin as fuqinë më të vogël goditëse. Kishte rënë morali. Mundësitë e realizimit të planit mbeteshin nën mëshirën ditës së re që po lindte! Tani për tani, ky kishte ngelur i vetmi ngushëllim!<eos>
<bos>Çdo kishte ndodhur aq shpejt; sa që edhe po të kishte dashur; kishte e pamundur ti radhiste ngjarjet njërën pas tjetrës. Nga e gjitha; vetëm britma e tij kishte ngelur në mendje, pastaj si copat e thyera të pasqyrës, i vinin në kujtesë përplasje të lehta, si tundje djepi, e fill pas, zhurmë mbytëse frenash përzier me erë gomash të djegura dhe në fund klithje. pastaj zhdukje, ikje\_ ikje pa mbarim! gjë qenë Nuk ju deshtë shumë kohë për ta marrë vetën. Një kafe taze; një cigare duhan dhe një pushim i shkurtër; pa menduar asgjë. Tamam; në kulminelezetit, kurnuk dëshirontetëmendonte gjë prej gjeje, se çi zuri veshi një zhurmë të shurdhët! Zhurma i erdhi si nga një botë tjetër! Pastaj u dëgjuan disa përplasje dyersh, zëra të tendosur; të qeshura dashamirëse, dhe një fikje motori. Fare në fund, të tendosur u dëgjuan një cijatje e zgjatur dere, si goditje llamarine. Pastaj mbretëroi qetësi! Vetëm tani e vërejti se e gjithë kjo zhurmë hapa, kishte ardhur nga auditori! Edhe ne tani duhej të ndodheshim atje, pranë garazheve. përballë tyre duke e ekzekutuar planin\_ e jo atje ku deshëm ta ekzekutonim. ku deshi ta ekzekutonte Pirati, në rrugë në errësirë, mbi objekte të dyshimta! çna bëre more i paudhë, çna bëre! Po, Çqe e gjithë kjo, vetën derisa ishte duke shkuar drejtë kabinetit të tij, ku ishin të vendosura aparaturat marrëse auditive. Por, tani edhe ato sikur kishin rënë në gjumin e natës, nuk dhanë asnjë shenjë. Me të shpejt vërviti vështrimin nga dritarja. Tutje, para garazheve, fare tëkthyer 'qësakishin arrirë pranë garazhit dhe vazhdonin drejt hyrjes. Ata ecnin të shkujdesur! Jashtëzakonisht të shkujdesur! Dukeshin të gëzuar; të lirë, pa brenga! I mbajti nën vështrimin e tij derisa u zhdukën prapa murit! pyeti pranë Edhe pse ishte 1 lodhur; 1 këputur; duhej të ndërmerrte diçka! Për një copë herë qëndroi në këmbë në mes të së tij, duke vrarë mendjen se çishte më e mirë të ndërmerrte në këto çaste. Si për inat asgjë prej gjëje nuk i kujtohej. zyrës dashur, si edhe shumë hera të tjera, mbeti nën mëshirën instinktit. Ndoshta as kësaj radhe nuk do të me gënjej instinkti, dhe me radiolidhjen në dorë, fare pranë gojës shtypi butonin! - Jam Partizani, jam Partizani, ju dëgjoj shumë mirë. Marrje! - Jam Studenti, jam Studenti, si me dëgjoni! Marrje! - Nën komandën e Gjeneralit, urdhërojë gjendje të në vendin e caktuar! Marrje! - Jam Gjenerali, jam Gjenerali! E kam të qartë detyrën! Marrje! - Jam Studenti,jam Studenti. Urdhrihipnë fuqi menjëherë! Fund! E diela e zymtë; jashtëzakonisht e zymtë, po thuaj pa dallim nga zymtësia e natës së kaluar: Dallimi ishte se errësira e natës ishte teh, ishte bërë dritë . kishte aguar një ditë e re, me acar të dyfishuar dhe e mallëngjyeshme; e përvajshme! agoi gati gati Asnjë lëvizje! Asnjë frymë njeriu nuk dukej gjëkundi. Rrugët e boshatisura, ku rrallë shihej ndonjë veturë që ikte tutje duke lënë tym të avullt prapa! Nga dritarja e kabinetit të tij, herë pas here vërtiste vështrimin jashtë, duke nga garazhet e radhitura në formën e germës të parë kthyer Prova e fundit për realizimin e planit kishte dështuar me turp. Nuk ishin sulmuar të përgjuarit, por një veturë tjetër, një familje e vonuar krejt pa faj! Por edhe ajo kishte qenë me fat, bile me shumë sepse në kulmin e realizimit të planit; ishte ndërprerë operacioni! fat, Radioja vazhdonte ti jepte lajmet e mëngjesit. Vazhdonte parashtrimi 1 dhjetë apo më shumë herëve përshkrimit drejtimin e zhdukjes! Asgjë më tepër! Por, edhe këto të dhëna ishin të mjaftueshme. Kishte filluar faza e rrezikshme ekspozimit:. Tani kishin rënë nën gjurmimin e policisë. Ishin shpallur në kërkim! Patjetër duhej të ndërmerrte diçka. Me çdo kusht! Duhej të përfitonte nga gjithçka; duke u nisur nga bashkimi i tyre në një grup; në një apartament. në një veturë, qysh në rastin e kur ata do të tentonin të dilnin nga garazhi. Pavarësisht rrethanave kohore, përcaktimeve planimetrike errësirës apo dritës; natës apo ditës\_ të përfitonte nga rasti i që do tijepej edhe më mirë të thuhet = posaçërisht; nga i vetmi fakt që tani për tani e kishte në dorë, pra nga fakti i grupimit parë parë Kurrsesi, nuk arrinte të pikaste; nuk arrinte të parashikonte vazhdimin e realizimit të planit në rrethana të reja. Nga kishte ta kuptonte formën që do të merrte tani e tutje shtrirja e planit të tij? Deri para ca orësh e kishte pasur krejt kollaj! Kishte shikuar i përqendruar vetëm në një pikë; vetëm mbi lëvizjet e objekteve të tij të përgjimit; kurse tani vështrimi i tij duhej të shpërndahej duke shikuar mbi përgjuesit e tyre të mundshëm, mbi ndjekësit! Duhej të përpilonte plane e ndërsa në të njëjtën kohë ti hulumtonte objektet e tij të përgjimit, ti mbante nën kontroll të vazhdueshëm deri ti vinte rasti 1 goditjes! Dhe, pas gjithë këtyre; nuk kishte asnjë fakt dobishme që do ta shtynte drejt një gjykimi të shëndoshë, drejt një vendimi. e ndjente vetën të këputur\_ krejtësisht të thyer para planit! të tyre në një vend! Të tre së bashku! Sigurisht se ata kishin qëndruar gjatë gjithë natës të zgjuar, sepse dhoma e tyre, apo më mirë të thuhet kabineti 1 tyre me dritare ballë për ballë me apartamentin anonim, kishte mbajtur gjatë gjithë natës dritat e ndezura. Pra, vendi ku të përgjuarit kishin qëndruar gjatë gjithë natës të zgjuar e dinte, edhe pse kjo imtësi nuk hynte në aq shumë në rast të realizimit të planit! Por; nuk e dinte as kohen, as mundësitë, detyrimet apo dëshirat e tyre se kur do të bënin lëvizje? Nuk e dinte se si do të dilnin, të grupuar apo të ndarë, do të dilnin të përgjuarit apo dikush nga pjesëtarët e familjes, apo ndoshta; vetëm për vetëm koka tre e përgjimit e dinte sa do të qëndronin të ngujuar përbrenda apartamentit të banimit të tyre, një ditë, një ditë e një natë. apo më shumë? punë Tani duheshin studiuar hollësitë. Së pari, ata ndodheshin të ngujuar në të njëjtin apartament! Nuk ishte dhomë hoteli, as kafene, por objekt banimi familjar; ku në mesin e tyre kishte gra dhe fëmijë! Të gjitha këto imtësi kërkonin grupim dhe sistemim; të gjitha këto pyetje kërkonin përgjigje, kërkonin sqarime të hollësishme, kërkonin qasje por si? I vetmi udhërrëfyes i pagabueshëm ndodhej brenda garazhit. Ai, dërgonte sinjale të sakta sa herë që brenda garazhit kishte lëvizje;, por nuk e ndante se cilët po lëviznin, nuk e përcaktonte se sa veta po lëvizni; nuk paralajmëronte se për çarsye po lëviznin: këto duhej sistemuar vetë! Mund të ndodhte, siç edhe kishte ndodhur; që aparatura dhënëse, kishte dërguar sinjale të sakta se brenda garazhit kishte lëvizje. Ishte dëgjuar buçima<eos>
<bos>motorit të veturës; ishin dëgjuar zëra, bile edhe të shkoqur; por nuk kishte kuptuar; jo për shkakun e aparaturave; por për shkakun e thjeshtë se nuk e kishte kuptuar gjuhen e tyre të mallkuar; dhe moskuptimi i gjuhës së tyre i kishte prishë shumë punë. Pastaj, kur ishte hapja e derës së garazhit, dalja e shkujdesur e të përgjuarve; ku ishte sofistikuar dhe pritej ekzekutimi planit, kishte ndodhur befasia. Ishte fikur motori i veturës dhe dalë nga dalë zërat ishin tërhequr deri sa ishin zhdukur fare. Me një fjalë, alarmi 1 tij për gatishmëri të shtuar kishte dalë i rremë! pritë prita Pse dhe si kishte ndodhur një gjë e tillë? Nga kishte rrjedhur informata? Kush i kishte paralajmëruar? Mos vallë kishte të çara në mesin e radhëve tona? Duhet përdorë një taktikë e re! Koha ishte e shkurtër për një studim të hollësishëm; për të kërkuar të çarat në mesin e radhëve! Edhe për përdorimin metodës së teledirigjimit nuk priste koha. Duhej përdorë taktika tinëzare, krejt të reja, pjellë e mendjes së tij, e kurrsesi idetë globale të përpiluesit të planit, të cilat, që nga koha e përpilimit deri në momentet e tanishme kishin kaluar përmes shumë labirinteve dhe proporcionale me kushtet e paraqitura rishtas! Tani për tani; vetëm një taktikë e re, krejt e re; i vërtitej në mendje. Ishte taktikë, ndoshta e përdorur edhe herë të tjera, por nga të tjerë njerëz, nga të tjera kushte e të tjera viktima. Ibëhej sikur ishte duke i përgatitur rrobat tebdil, për të dalë në rrugë! Pastaj, që andej, krejt natyrshëm të merrte kthesën dhe të gjendej pranë derës së objekteve të tij të përgjimit. Ta shtypte butonin e ziles, dhe ndërkohë të priste derisa dikush tia hapte derën, apo të priste derisa të dëgjonte dhe të sigurohej se dikush ishte duke e hapur derën për të se kush ishte, kush i kërkonte. Gjatë kësaj kohe, që dukej të parë ishte e mjaftueshme për ta rrasur në kokë krejt plisin e tij maskë, ku vetëm do ti dukeshin të zmadhuar dhe të frikshëm, të tmerrshëm; i përgatitur enkas për raste të tilla komplekse dhe, porsa të hapej dera; me revole në dorë, të gatshme për zjarr; pa përfillë askënd, të futej në brendi dhe ti gjente objektet e tij të përgjimit. Pas seleksionimit të parë; pra të ndarë nga dhe fëmijët, (vallë do të kishte kohë të bënte seleksionime të tilla?) në një dhomë të veçuar të hapte zjarr! Ti godiste me radhë; pa e humbur gjakftohtësinë. Së të shtinte mbi atë që do të përpiqej të kundërsulmonte, duke e qëlluar nga afër në gjoks sa për ta mbërthyer; për ta paaftësuar për kundërsulm; dhe pastaj ta qëllonte në kokë. Menjëherë, me shpejtësi të rrufeshme; me gjakftohtësi të plotë të vazhdonte me ekzekutimin e objektit të dytë dhe të tretë! Edhe me këtë rast të përdorej stili njëjtë, pastaj, pasi tuaketë shkatërruar fillin e lidhjes telefonike, tua rrëmbente çelësat dhe tua mbyllte derën nga jashtë dhe të zhdukejapo ti përdorte kompetencat e tij shtesë, nëse të pranishmit do të silleshin të padisiplinuar dhe mund ta rrezikonin mbarëvajtjen e planit; me shpejtësinë e me atë të fillimit, ti paaftësonte edhe objektet e tjera të jashtëplanit. Ky paaftësim do të mjaftonte të bëhej vetëm me nga një goditje në pjesët e mesme të trupit;, si në bel, në bark, në këmbë\_ dhe në errësirën e natës të zhdukej! sytë gratë pari Në errësirën e natës? Prapë, para po me del nata! Me është bërë si kusht i domosdoshëm për realizimin e planit. Kusht instinkti, 1 pagabueshëm deri me sot! Instinkt që kurrsesi nuk duhet anashkaluar. Pra, nata.. errësira e natës, kusht për realizimin me sukses të planit. Kështu le të mbetët! Nata! Të thuash se të gjitha këto nuk kishin lidhje me natën, por thjeshtë me intuitën e tij, do të tingëllonte e pabesueshme. pikërisht këtu tek intuita e tij e pagabuar ishte forca e tij, forca e pagabuar e realizimit të planit. Edhe pse në dukje të parë, asnjëri nga parametrat e tij nuk i jepte as faktin më të rreth realizimit të planit; ishte pikërisht intuita e tij, kronometri më i saktë, që ia diktonte realizimin e planit me sukses të shtuar. gjithsesi, mendonte pas Gjenerali, duhet të jem i arsyeshëm: Pa eliminimin e dobësive që vetë instinkti mi thotë, është e pamundur arritja e suksesit. Këtë realitet duhej ta kishte të varur si vath në vesh, bile që nga fillimi! Por, vogël Por, pak Por; cilat ishin dobësitë që duhej eliminuar? Ishin thjesht dobësi plani, ishin thjesht dobësi personale, dobësi bashkëpunëtorësh, apo të çara tjera që i rrjedhin informatat? Për analizimin e këtyre hipotezave duhej filluar nga e para. Cilat janë dobësitë që mi dikton instinkti, e që nuk duhet përsëritur? Instinkti; për mua deri tani i pa gabuar; gjithsesi; e pa zhgënjyer mbështetja ime në fuqinë e tij, në inspirimin e tij, në realizimin e tij- çfarë me dikton? Me dikton eliminim! Eliminim, e Të dhënat më të reja në lidhje me lëvizjet e të përgjuarve, acarimin në mesin e radhëve, në mesin e bashkëpunëtorëve dhe urdhrave të stërzgjatur! Këto mi dikton instinkti im pa gabuar; që ti eliminojë, ti heqë nga vijat e skicuara të planit dhe ti hedh në shportën e plehrave! Disi pranë tubit të dylbisë. Vështrimi jashtë nuk zgjati shumë! Nuk zgjati shumë sepse, nuk pa që i ndillte dyshim. Jashtë, çdo frymonte brenda suazave të normalitetit. Lëvizjet e njerëzve sikur kishin filluar të gjallëroheshin, pas tringëllimave të zgjatura të kambanave të kishave. Nuk 1 kujtohej kurrsesi se kur kishin filluar të binin kambanat, por që vazhdonte rënia e tyre e diktoi vetëm tani. Ishin tinguj normalë që binin në kremtimin e ditës së pushimit, të ditës së diel, ditës së fundit të javës, që tregonte vdekjen e pashmangshme të një jave të javës së tij të humbur pas një plani të detajuar operativ; që nuk e kishte realizuar dot! Vallë, çdo të sjellë lindja e javës së ardhshme; që kishte arritur fare pranë dhe, nga çasti në çast priteshin trokitjet e saj në derën e tij! Tak, tak, tak! Hape derën, jam unë, java e re! Çmë solle? Shpërblimin e javës së shkuarl\_ Tmerr! asgjë gjë<eos>
<bos>Prapë, një zhurmë e ç'rregullt arriti në auditorin e tij. Në të vërtetë ishte një fillim zhurme, që pritej të pasonte me tone të reja, më të afërta dhe të shkoqura. Priti edhe një copë herë, por pas përsëritjes së venitur; pas disa fesh-fesheve, pas një kollitje dhe një përplasje dere; nuk dëgjoi asgjë. Bile; këto të fundit erdhën të venitura. U afrua pranë dritares dhe pa jashtë! Errësira që kishte kohë që kishte rënë, dritat e neonit; (që kishte një javë, që i kishte vërejtur kur ndizeshin, si vezullonin dhe kur fikeshin;, që as punëtorët e komunales që merreshin me mirëmbajtjen e tyre nuk e njihnin më mirë vezullimin e tyre) dhe, lëvizjet e rralla të njerëzve! Asgjë që lidhet direkt; apo të paktën indirekt me planin! Çdo gjë që e rrethonte ishte e jashtme; e largët dhe e ftohët. Larg planit! Në çast, pas një zymtësie rënduese, sikur filloi të gjallërohej . Kishte kohë që vështrimin nuk e shqiste nga skica, që tani assesi nuk kujtohej se kurë e kishte pasur për herë të fundit në dorë, apo vërtetë, kur për herë të fundit ishte marrë me të! Filloi ti lexonte shkoqur emrat e rrugëve; numrat e shesheve të pozicionit, vendndodhjen e pritës dhe lëvizjet e mundshme te të përgjuarve. Pastaj, mori fletët e tjera të skicave shtesë, që kishte përpiluar në imtësi për rastet e tërheqjes pas realizimit të planit. Prapë në mendje ju veshën, sikurse edhe gjatë kohës së përpilimit të tyre; pjesët rrezikshme, ku mund të dështonte jo vetëm plani, por edhe vet bashkë me pjesëtarët e të tij që merreshin me realizimin e planit. grupit Fletën mbi përpilimin kryesor të planit; Gjenerali e mori me aq rrëmbim nga tryeza, sikur kishte dashur ta mbronte nga dikush, që donte tia rrëmbente dhunshëm. Ju bë se e tëra ishte e mbushur përplot marrëzira, dokrra dhe vija boshe; dhe që nga fillimi duhej marrë sërish në dorë për ndreqjen e tyre sa pa i parë eprorët e tij, të cilët do të gjenin mjaft shenja të dyshimta sabotimi! Kjo ishte me rrezik . e dënueshme! sa nuk kishte ardhur ndonjë ekip i specializuar për ta kontrolluar e tij. Po sikur ta zhdukte fare këtë fletë planimetrike, ta bënte shuk dhe ta hidhte në shportën e plehrave; e pastaj ta përpilonte një plan të ri? Të fillonte nga e para dhe ta përpunonte dalëngadalë, qetë, një plan modern? Jo, jo! Tani, në kulmin e realizimit të planit të mbyllej duke përpiluar plane të reja, plane shtesë, përmirësime? Do ti premtonte koha vallë? Do ta prisnin të përgjuarit që ishin grupuar aq bindshëm; aq natyrshëm sa që një përsëritje e tillë as që mendohej të ndodhte në kushte dhe rrethana të tilla? Dhe në çast ju bë sikur ishte duke ju thënë të përgjuarve; Ju lutëm, të keni mirëkuptim, të prisni edhe ca kohë ashtu të grupuar siç jeni\_ prisni derisa ta përpiloj planin punën pak e ri operativ, dhe pastaj; kështu siç jeni të grupuar dilni në sheshin e mejdanit, aty ku duhet të realizohet plani' marrëzi! Duhet shikuar edhe njëherë dhe. Derisa ishte në kulmin e zemërimit, sikur në mendje ju feks një ide! Prit, tha me zë të dridhur. Prit! Ka vend për ndreqje. ka mjaft vend që të ndreqet; të shmanget shkaktari i dështimeve të deritanishme, sabotatori! Në çast u habit me veten e tij, se si ishte e mundur të mos ketë shkuar mendja më parë, se në mesin e tyre mund të kishte sabotator? Se si i erdhi një lehtësim çasti, si një curril uji ngrohët, që filloi ti zbriste nga tëmthat dhe ti lëshohej tatëpjetë trupit duke ia gudulisur lehtë zemrën; tanimë të lehtësuar! I përqendruar mbi shenjat dhe vijat mbi plan; së pari i eliminoi pjesëtarët e rrethit të dytë, të cilët do të merrnin pjesë indirekte, pastaj i eliminoi ata të rrethit të tretë dhe të fundit! Atëherë filloi nga numërimi i pjesëmarrësve direkt në ekzekutim. Numëroheshin katër; por në realitet ishin vetëm tre! Dhe, nga këta tre, njëri duhej eliminuar menjëherë! Ai duhet të qëndrojë nën hije, në pjesën e dytë apo të tretë të realizimit të planit. I lehtësuar tej mase, për të dytën herë e pyeti vetën; si nuk me ka vajtur mendja më Me lapsin në dorë, filloi nga ndreqja. ku ishte e shkruar: ,Shoferi i gatshëm për ngasjes i ra vijë; dhe me germa të imta poshtë Vetura pa shofer" dhe në vendin ku ishte e shkruar Partizanis e shënoj: , Mikesha: E lexoi gjithë planin që nga fillimi! Pastaj ndaloi të frazat ku e kishte bërë ndreqjen e gabimeve. Eliminimi ju duk se ishte bërë në mënyrë profesionale, edhe pse vendet ku kishin ndodhur ndreqjet e gabimeve dalloheshin shumë. Ishte krejt normale parë? Aty që gjatë punës; gjatë përpilimit të planeve të tilla; të ketë gabime të vogla dhe të pasojnë ndreqjet e tyre! Këtu nuk kishte asgjë të keqe: Një ndreqje gabimi mbi skicë do të ishte shumë më i dobishëm dhe frytdhënës, nëse atë ndreqje gabimi nuk do ta bëje gjatë realizimit të planit; sepse atje do të ndikojnë të tjerë faktor!\_ (Gjenerali, sabotimit të planit ) tmerruar fletën e planit, që për akoma e mbante në dorë, e hodhi mbi tryezë, si të ishte një gjë bezdisëse! Kështu duhet të jetë: (Gjenerali gjatë përpilimit të planit.), apo ndoshta do të ishte më mirë të jetë e shkruar: ~gjatë realizimit. gjatë ekzekutimit të planit. gjatë çudi Në kohën kur po bëhej të ndërmerrte diçka në këtë drejtim, nga auditori sikur u dëgjua një zhurmë mbytëse, nga ato të njëmendtat, dhe të reagonte furishëm; por s'qenë, sepse në këtë kohë nuk pritej të kishte lëvizje të njëmendta! Pa humbur kohë, veshi pallton; duke e kontrolluar edhe njëherë revolen në xhepin e majtë, dhe u nis drejtë derës. Ishte koha që ndryshimet mbi plan ti vente në jetë realisht dhe ato menjëherë! gati Jashtë ishte shumë ftohtë. Trotuaret e mbushura me borë dhe sqotë të ngrirë, shkëlqenin turbull nën dritën e neonit. Bora kishte pushuar; duke ia lëshuar vendin acarit. Tutje nga rruga; në të rrallë vinte ndonjë zhurmë e mbytur motori, dhe pastaj prapë binte qetësia. Një erë, në dukje të e lehtë, por e ftohtë, shumë e ftohtë, si teh mprehtë ia preu fytyrën, vend të përshtatshëm për të kaluar në anën tjetër të rrugës automobilistike. Pasi shikoi majtas e djathtas;, u sigurua parë pasi<eos>
<bos>se nuk kishte prej gjëje në rrugë që do ta pengonte marshimin e tij, me vrap doli në anën tjetër, dhe sakaq u në trotuar, fare rrethojës së telit, që sinjalizonte vendin e ndërtimit. Pas pak, la trotuarin dhe mori nga djathta duke u gjendur në sheshin e germës ,L* të kthyer Ana e majtë e sheshit ishte e ndriçuar mirë, kurse ana djathtë ishte; në fillim e mugët;, pastaj e errët. dhe sa më thellë që vërviste shikimin andej nga vinçi, nga muret në ndërtim e sipër, përreth barakës, nga dordoleci, errësira dendësohej prore! Për një copë herë vështrimi i mbeti si gozhduar mbi pamjen çoroditëse të dordolecit, mu në gjoks kishte të hapur një gropë, si dhe fshesa i mungonte! Ah, e paskan çarmatosur\_ dhe në gjoks 1 paskan hapur plagë, tha me vete. Të paskan çarmatosur 0 ditëzi, sikur ju drejtua dordolecit derisa ishte duke kaluar përbri tij! gjë gjend pranë pasi Ishte koha e sigurisë së shtuar: Për një copë herë qëndroi në të njëjtin vend duke u përpjekur të ndizte cigaren, apo bënte sikur ishte duke e ndezur cigaren; sepse herë pas here vështrimin e tij të regjur për përgjim; e vërtiste sa andej sa këndej. Pasi u sigurua se në rrugë të hapur nuk kishte frymë njeriu, se askush nuk i kishte vërejt me dyshim lëvizjet e tij, se në skutat e errëta nga e djathta, ku ishte baraka bashkë me Piratin dhe Partizanin brenda barkut të saj të hekurt nuk kishte frymë njeriu të dyshimtë, mori nga krahu 1 djathtë duke u futur në zonën e ndërtimit. Vazhdoi të ecte në drejtim të barakës duke ua vënë veshin vetëm kumbimit të hapave të tij, që në qetësinë e natës, sikur vinin shumë më të rëndë se ç'ishin në të vërtetë. Me të kaluar fijen e telit ia përshkoi tërë trupin një lloj frike nga ndonjë ngatërrim mundshëm këmbe, në ndonjë copë druri, apo në ndonjë fije teli, që kishte mbetur e hedhur pa kujdes nga punëtorët e ndërtimit. Deshi apo nuk deshi, ishte i detyruar të kalonte dhe këtë pengesë për sigurinë e tij. Gjenerali vazhdonte të ecte i fshehur skutave; i rrethuar i tëri nga errësira. Të ftohtit vazhdonte prerjet në fytyrën e tij, të pambështjellë me shallin që si për dreq e kishte harruar në brendi të apartamentit anonim: Frika nga ndonjë ngatërrim teli, nga ndonjë marrje në thua apo nga ndonjë përplasje në ndonjë hendek të errët, apo mbi ndonjë grumbull materialesh ndërtimore; që nuk i dallonte dot nga errësira, sikur ju shtua edhe më! Goja ju tha! Sa do të dëshironte të kishte ujë për të pirë! I bëhej se lëvizjet e tij ishin paraparë shumë kohë më nga detektivët e kundërzbulimit, dhe rreth e qark apartamentit anonim; e veçmas në sheshin e ndërtimit, kishin ngre kurthe; kishin vënë leqe dhe tani të fshehur tutje në errësirë pritnin gjahun e tyre! Të qëndronte edhe për një copë herë në një vend për të vërtetuar sigurinë e shtuar; apo të vazhdonte tutje; me dinamikë të njëjtë, pa e kokën? Mendimi 1 për të qëndruar ju duk më 1 arsyeshëm. Vendosi të ndalonte, por në çast pa se tani ishte shumë afër derës! Ndërkohë, nga larg i erdhi një zhurmë e mbytur; si përplasje dere, që në moment nuk e përcaktoi dot se nga çdrejtim vinte! Në mënyrë mekanike; pa menduar asgjë i ndaloi hapat. Zhurma u përsërit, sa që e bëri të kërcente nga vendi, për tu fshehur më mirë, nga ana e bazamentit të vinçit. Kjo nuk zgjati shumë, dhe disi i liruar; pasi e pikasi se zhurma kishte ardhur tutje nga ana e kundërt e rrugës, parë qarë parë andej nga ndodhej apartamentit anonim; ku nga një garazhe pa të dilte një veturë! Kjo nuk ka asnjë lidhje me planin mendoi dhe doli nga vendstrehimi. Edhe pse lehtësuar tej mase, vërejti se tharja e vazhdonte; por në çast qetësoi vetën; brenda do të gjente diçka për të pirë! gojës - Futu brenda! dëgjoi zërin pëshpërimë të Piratit. Pranë derës së barakës, pasi edhe një herë e kthej kokën prapa duke u siguruar se nuk kishte vërejt askush lëvizjet e tij, zgjati dorën duke trokit lehtë mbi derë, me atë stilin trokitjeve të koduara; dy herë pandërprerë tak-tak, pasta me një të ndërprerë, tak! pauzë disa sekondash dhe ripërsëritja; tak-tak, tak! Tundja e lehtë e hapave nga brenda, me ushtimë mbytëse; u dëgjua edhe jashtë barakës, pastaj u dëgjua cijatja e vajtueshme e derës së llamarintë! - Keni diçka për të pirë? Gjenerali me zë pëshpërime, porsa u gjend brenda. pyeti Pas krahëve të tij Pirati e mbylli derën. - Vetëm raki! ia ktheu Pirati me të njëjtin zë. - Vetëm raki? Mirë, ma jep! - Vetëm je? kureshtar Gjenerali. pyeti Pasi piu disa gllënjka, me fytyrë të ngërdheshur tej mase; por qënuk shihej dot nga errësira, bëri një pushim të shkurtër! Ngrohjen e fytit, pastaj edhe të gjoksit, e ndjeu përbrenda vetes si gudulisje; edhe pse etjen nuk ia fashiti fare rakia! Me dorë të zgjatur; sa mezi vërehej në errësirë, ia ktheu shishen Piratit. Edhe ai u pa kah ngrinte shishen për të pirë. - Po! Partizanin e dërgova të me sjellë diç për të ngrënë! u e shishes. gryken - Studenti ka urdhëruar që të përforcohet brenda njëzet e katër orëve. Të behet roje jashtë! prita - Prit! Kësaj radhe solla urdhër të ri, marrë kohë më nga Studenti! tha Gjenerali me zë të ulët sa mezi u dëgjua. parë - Edhe unë jashtë ndodhesha! Tani sa hyra brenda; sa tu ngrohur Ja po dal. Po, po! për pak! - Çfarë urdhri? Pirati kureshtarë. pyeti - Që planin ta realizosh ti, në bashkëpunim me Studentin! Unë do të qëndrojë rezervë në rast dështimi nga ana e juaj! - Ku është Studenti? Asnjëherë nuk e kam takuar këtë njeri, enigmë, hije e padukshme apo çështë! Pirati kureshtar. pyeti - Këtu rrotull nesh.\_ si gjithmonë i pa dukshëm! u përgjigj Gjenerali duke e rrotulluar dorën e djathtë në formë rrethi. - jam takuar! Ma jep toki-uokin! \_ ju drejtua me ton urdhërues Piratit. Po, Pirati kthej kokën prej tij me habi, edhe pse Gjenerali nuk arriti të vërente një gjë të tillë - Jam Gjenerali, Jam Gjenerali si me dëgjon; marrje. - Çkërkon tani ky? sikur ishte duke e pyetur vetën. Për një copë herë nga toki-uoki nuk u dëgjua Pastaj, në mesin e zhurmës, kur pritej një përgjigje që andej, dëgjojë prapë zërin e hutaq të Piratit: asgjë. - Jam Partizani, jam Partizani! Dëgjoheni shumë mirë, marrje! - Jam Gjenerali, jam Gjenerali, urdhëroheni të qëndroni në vendstrehimin rezervë të planit. urdhëroheni të qëndroni në vendstrehimin rezervë të planit! Marrje!<eos>
<bos>- Si urdhëro! Marrje! - E keni të qartë detyrën? Marrje! - E kam të në vendstrehimin rezervë të planit! Marrje! qartë - Pse e bënë këtë? 1 papërmbajtur Pirati. pyeti - Urdhri në fuqi menjëherë! Fund! hip - Këtë e bëjë për realizimin e saktë të planit! Keni frikë? Gjenerali Piratin, i cili akoma ndodhej nën ethet e lajmit që dëgjoj. pyeti - Jo, jo! Nuk kam frikë, por jam disi hutuar!. sepse do të ngelem krejt i vetmuar në realizimin e planit! - u përgjigj Pirati me zë të ulët. - Ju thash se nuk jeni vetmuar\_ jeni në bashkëpunim të ngushtë me Studentin! - Të thash, ai është i padukshëm dhe itillë duhet të mbetët! u përgjigj Gjenerali me ton urdhërues. - Ku ndodhet Studenti? Nuk e kam takuar asnjëherë atë njeri.. nuk e kam kurrë, si tju besoj? Pirati me zë të ngritur. parë pyeti pak - Pritl mu bë së dëgjova lëvizje! e ndërpreu Pirati. - Si e largët; nga auditori erdhën ca zëra. Edhe pse në fillim ishin shumë të largët, të shpërqendruar; sikur vunë në lëvizje të dy. Pirati u ngrit në këmbë. Mori auditorin dhe e futi në xhep. Gjenerali e ndoqi pas. - Dalim jashtë? tha Pirati dhe pa marrë përgjigje e hapi derën e llamarintë të barakës. Nga qëndrimi i gjatë në një vend, kishte filluar të ndjente të ftohtit. Së pari kishin filluar mërdhinin gishtat e këmbëve; dhe kjo vinte për shkak të këpucëve të tij luksoze; që kishin konstruksion të dobët izolimi. Disa herë vështrimin e hodhi nga Pirati, i cili i fshehur pas blloqeve të vinçit kishte zënë vend disa metra larg dordolecit, duke shikuar tutje nga ,L e kthyer që tani, çuditërisht, për shkak të parametrave të ndryshuar merrte formën e gërmesë ,L jo të kthyer; por të shtrirë! ti germa Si të mpira i lëvizte sa njërën, sa tjetrën këmbë duke Nga prapa tij, në dritën dobët që arrinte nga dritat e neonit të trotuareve; e shikonte vezullimin e çizmeve të tij të gjata. Plisin e kishte futur në kokë gjer të veshët, ndërsa jakën e të palltos e kishte duke e mbështjellë krejt qafën. Ky është përgatitur mirë për të qëndruar në këtë acar, kurse unë. do të qëndroi dhe ca, dhe do të tërhiqem në apartamentin anonim. Gjasat për një lëvizje të mundshme të objekteve të përgjimit; nga çasti në çast veniteshin! gjerë ngritur ndërruar pozitën e qëndrimit, sikur donte ta lokalizonte të ftohtën mos ti ngjitej më lartë. Sa herë lëvizte, poshtë këpucëve kërcëllinte ankueshëm sqota e Herë pas here; të njëjtës i bashkohej edhe kërcëllima e dhëmbëve të tij! E ftohta ju kishte ngjitur gjer të dhëmbët! Edhe dhe do ti ngjitej në kokë për tia ngrirë trurin pjesë-pjesë si sqota ngrirë këmbëve të tij. Nuk e ndante dot se e gjithë kjo i vinte nga të ftohtit; apo nga., instinktivisht rregulloi plisin e tij me xhufkë në maje, duke i mbuluar veshët! ngrirë. pak poshtë Derisa të ftohtit lirshëm lëvizte në trupin e tij, sa lartë, brenda vetës ndjeu një urrejtje të papërmbajtur; në fillim kundër çdo gjeje që e rrethonte, e pastaj kundër objekteve të përgjimit që nuk po shfaqeshin në sheshin e mejdanit! Dhe në fund, ndjeu urrejtje edhe kundër vetvetes që e kishte zvarritur ekzekutimin e planit gjatë! poshtë kaq Pirati lëvizi nga vendi. Pasi ndërroi pozitën e të qëndruarit; prapë u qetësua. pak Shikimin e lodhur e vërviti andej nga garazhi, nga duhej të shfaqeshin objektet e përgjimit. Në dritaren e tyre nuk kishte ndryshuar asgjë. Ishte e njëjta dritare, me tipare të rëndomta, si të asaj dite kur e kishte parë për herë të parë, me një kornizë katërkëndëshe sa mezi shquhej nga distanca; me të lëshuara dhe dritë të venitur prapa saj. Asgjë e jashtëzakonshme! perde Kambana e kishës filloi të binte. Tingujt e saj ju dukën të thellë dhe kumbues si asnjëherë më Ndoshta vinin të tillë, sepse i dëgjonte për herë të parë nga një pritë, nga një istikam. nga varri! I tronditur nga mendimi i fundit, sa për ta larguar mendjen që andej, filloj nga numërimi i të parë. rënave të kambanës. I dolën dhjetë! Pastaj, për tu siguruar se vërtetë ishin aq, e shikoi orën! Rrafsh dhjetë! Bora kishte kohë që kishte pushuar; duke ia lëshuar vendin acarit. Sa më shumë që ecte koha, aq më ftohtë bëhej . Ishte një thyerje e madhe, që kishte ndodhë brenda tij, prandaj edhe pritja në të njëjtin vend, në mes të acarit, para mesit të një nate të ftohtë janari; sikur ishte gjëja më e kotë që kishte ndërmarrë ndonjëherë në jetë. Të përgjuarit nuk do të lëvizni sonte, kjo ishte e sigurt; jo që ia kishte thënë dikush, por duke u mbështetur në përvojën e tij. pak Kulmin e pritjes mos e ngatërro me përvojën e shkuar; sepsekjoedyta mundtë gënjej! Brenda pritjes këmbëngulëse; gjithmonë ndodhë mrekullia! Pas një zhurme të venitur, që mezi ia kapi veshi tutje nga garazhi, për të dhjetën apo të njëzetën herë ju shfaq vetura e praptas në drejtim të makinës centrifugë. - Tigri! tha befas Pirati me zë pëshpërime. Gjenerali e shumë shkurt. Pastaj, vështrimin e vërviti andaj nga sheshi ku vazhdimisht i bëhej se kishte lëvizje. - foli prapë Pirati, me të njëjtin zë, por kësaj radhe të ngritur! pak Prapë Gjenerali nuk foli. Mendjen e kishte përqendruar mbi vegimin e dy dritave të si rrathë të vegjël, që lëviznin ngadalë përbri makinës centrifugë; dhe në drejtim të Piratit. vogla, Është emri i organizatës ustashe:. emri i asaj organizate, që nuk me kujtohej! Tani sa mu kujtua! Me erdhi fare befas në mendje. Vështrimin vazhdonte ta mbante të mbërthyer mbi dy rrathët e vegjël të dy dritave që vazhdimisht po i afroheshin errësirës ku kishte zënë dordoleci! pritë Pirati vazhdoi të fliste, por Gjenerali nuk e dëgjonte më! Në çast ndjeu një ligësi në mbarë qenien e tij. Më të dëgjuar fjalën ,tigri që Pirati e tha pa asnjë paragjykim; me naivitet të plotë, pa e llogaritur mundin që kishte bërë rreth kësaj fjalëze; lidhshmërinë e sajë me tërësinë e planit dhe rolin e tij, që kishte në endjen e fijes së rrjetit për zënien e tigrave! Dhe rrejti tërhiqej ngadalë duke i sjellë ata drejt kurtheve të pashmangshme, të ngritura enkas për ta! 0 Zot! Ky nuk është fanitet! Vetura e tyre lëvizë vërtetë! Sa kishte dalë nga garazhi, nga pjesa e epërme e gërmesë dhe vazhdonte të ecte ngadalë; krejt ngadalë\_ pa ndërprerë! Ecte ngadalë mu në mes të dritave të neonit! Në mes të dritës. që nga errësira; vetura e tyre ishte bërë objekt i hatashëm nishani! Për çudi, Pirati nuk lëvizi fare nga vendi! Ai ktheu kokën drejt tij dhe me sy të zgurdulluar e shikoi me ngulmë; sikur donte të pyeste diçka; por në çastin e fundit, pa thënë asgjë, ktheu kokën prapë andej nga vetura e të përgjuarve që po afrohej vazhdimisht. Pret urdhrin për sulm, ju feks befas ky mendim. dhe nuk përcaktoj dot aty për aty se zëri i kujt ishte dëgjuar duke dhënë urdhër: kthyer Sulm! Pirati u shkëput nga vendi i tij i pritës! Shkëputja nuk qe<eos>
<bos>e beftë siç e kishte parashikuar sa e sa herë sulmin. Ishte një shkëputje e natyrshme, shkëputje normale. krejt e qetë! Lëvizjet e tij ishin aq të buta, aq të sinqerta sa në çast në mendje i shkoi se ai nuk do të bënte asgjë prej gjëje nga ato që ishin të vizatuara në skicat e planit! Ashtu siç kishte dalë nga prita; ashtu edhe do të shfaqej para objekteve të përgjimit, dhe në çastet më vendimtare, ai do të largohet tutje, natyrshëm; si një kalimtar rastit.. dhe plani do të dështojë\_ turpshëm do të dështojë! Nuk dua dështime, e aq më arsyetime në rast dështimesh! A more vesh? pak I ushtuan në vesh fjalët e fundit të kryeqendrorit! Ndërkohë vetura ndaloi. Pirati ishte fare pranë shoferit, objektit numër tre të përgjimit. U kërrus para. Që ju bë së dëgjojë të fliste dikush. Një zë burri, 1 largët;, 1 përzier; 1 pashkoqur. Asgjë prej gjëje nuk kuptoi. Asnjë fjalë nuk e mori vesh. Nuk u dëgjuan fjalët e pritura: Në emër të popullit jeni të dënuar me vdekje!' Jo, jo! Këto fjalë nuk u dëgjuan. apo ndoshta unë nuk i dëgjova sepse. 0 Zot, po çbënë ai kështu, vetën i habitur kur pa Piratin të nisej nga ana e kundërt. Ashtu siç e kishte menduar më pak larg pyeti Dalja e Piratit në shesh të hapur; sikur ia kthjelloi edhe më pamjen e tij të errët. Nën rrezet e dritave të neonit, lëvizjet tij i dukeshin të ngathëta, ndërsa dritat ju bënë se tani shndrisnin si asnjë herë më parë! Vërejti se dorën e djathtë e mbante të fshehur nën pallto! Vetëm tani ju kujtua se, si në ëndërr kishte dëgjuar diku një tërheqje qarku! parë, ai vërtetë po largohej, po ikte tutje\_ dhe plani, tani sa po hynte në fazën e dështimit përfundimtar! Kukavice jedno!2o Tamam në kohën kur shpresat kishin filluar ti tendoseshin, ndodhi befasia! Pirati u kthye aq shpejt, aq vrullshëm. sa që vet lëvizjet e tij e bindën se tani vërtetë do të ndodhte ajo që ishte pritur kohë të gjatë, do të ndodhte mrekullia, do të ndodhte ekzekutimi i planit. Në mënyrë krejt të beftë e hapi pallton me dorën e majtë, dhe kalimthi e zbuloi dorën e djathtë ku ju dallua revolja. Dora lëvizi ngadalë për të marrë nishan, ndoshta vetëm ju duk kështu, dhe pastaj u dëgjua një krismë e përzier me një flakë si regëtimë e zbehët. E pa nga distanca dridhjen e lehtë të dorës, pastaj u dëgjua krisma e dytë, e cila ju bë se ishte më e dobët se e para; apo ndoshta kjo krismë vinte më e dobët sepse krisma e tani më e kishte çarë heshtjen e natës. Vetura nuk lëvizi fare nga vendi. Zhurma e lehtë e motorit vazhdonte në stilin e pakmëparshëm;, por nuk e ndante dot; në e dëgjonte zhurmën e mendonte? Palltoja e Piratit vazhdonte të mbetej e hapur; dhe bashkë me lëvizjet e tij instinkte, merrte forma dhe trajta të ndryshme valëvitëse. Ndërkohë Pirati, si në të kërcyer lëvizi këmbët mbi sqotën e ngrirë. Nuk i kujtohej se a e kishte dëgjuar zhurmën ankuese të çizmeve të tij gjatë fërkimit me copat e akullit; por dorën e tij e kishte vërejt kur ishte dridhur lehtë nga e shtëna e radhës, e cila sikur edhe të parat ishte e përqendruar kryesisht kundër shoferit; objektit numër tre parë 20 Kukavice jedno serbisht Qyqar të përgjimit. Nga ana e djathtë, u gjend edhe më pranë veturës. U vu të shikonte në brendi. Ishte pjesa e fundit e planit, kontrolli mbi mbarëvajtjen e aksionit. Ju bë se brenda veturës, nuk kishte asnjë lëvizje. Motori i veturës çuditërisht vazhdonte të gjëmonte; secilën herë e më shumë, por nuk lëvizte nga Tani nuk 1 përcillte dot lëvizjet e tij, megjithatë, arriti të kapte vetëm lëvizjen e dorës duke marrë nishan të ri. Ndodhi një rrotullim lehtë nga e djathta dhe u përsëritën të shtënat, vazhdim i pandërprerë i të shtënave që nuk i kishte numëruar dot! Kishin ardhur aq të shpeshta, sa ju bë se mezi kishte arritur të ndante kur krisma e ia kishte lëshuar vendin të dytës. Ndërkohë, ndodhur ende i shpërqendruar, sikur pa Piratin të merrte në të ikur! Po unë çbëj këtu, sikur e vetën dhe, në mendje ju feks detyra e tij, që as përpjekjen më të vogël nuk e kishte bërë drejt realizimit të saj! Para se të dilte në shesh e futi plisin thellë në kokë, duke e tërheqë me forcë pjesën e brendshme të maskës. Vetëm i dalloheshin të mëdhenj dhe të frikshëm! Me të shpejt, nxori revolen nga xhepi i brendshëm palltos së tij luksoze dhe u turr drejt vendit ku akoma vazhdonte përleshja. Befas, motori Duan të ikin, mendoi derisa ishte duke i dalë veturës nga krahu djathtë, dhe në të njëjtën kohë duke marrë nishan të përafërt; sepse nga ajo dritë e dobët ishte e pamundur të shikoje pastër shënjestrën revoles . revoles: Pa menduar gjatë filloi të qëllonte; pa numëruar dot të shtënat, bile as që bëri ndonjë përpjekje të tillë. Për çudi, tani as që e ndjente të ftohtit. parë pyeti sytë vendi. Ndërkohë, Pirati nuk qëllonte më. Nuk ka qëlluar mirë, mendoi kalimthi Gjenerali. Duhen bërë korrigjime. Ndoshta vetëm 1 ka plagosë në stilin mbërthyerës, gjë që nuk guxon të ndodhë, sepse plani do të shpallet i realizuar pjesërisht! Çdo të behet me pjesën tjetër të planit, kush e përfundon? . Mua me mbetët realizimi i gjysmë goditjeve; e kurrsesi realizimi i mos goditjeve tuaja!' jo! Çdo gjë duhet përfunduar këtu! Shpejt dhe saktë, që atij mos ti mbetët asgjë për të goditur; sepse tani të gjitha fshehtësitë e planit kanë dalë në shesh! Jo, Shikimi i brenda veturës ishte i beftë. Nuk arriti të vërente asgjë të dyshimtë të gjallë! Një fytyrë e fjetur; sikur shndriti në rrezet e dobëta të dritave të neonit! Pastaj, një sy të zgurdulluar; të hapur tej mase, ndoshta të diku në horizontin e nxirë, por që nuk e përcaktonte dot në ishin sy të gjallësh apo sy të vdekurish! Në mendje ju ngjitën ngërdheshjet e fytyrës së priftit\_ po kush ka kohë tani të merret me priftin, dhe në çast u orvat të merrte në thumb fytyrën e tij! Nuk ju deshtë as një sekondë për ta futë në shënjestër gojën. Nuk deshi ti fuste në thumb as e zgurdulluar; as ballin e lartë; por gojën, buzët e larguara nga njëra-tjetra, dhe si qëllim kishte që plumbi i tij të shpërthente mes-përmes tyre; të shpërthente tej e mbanë për ta kundër shtetit ti dilte nga prapa kresë. ja, këtë donte! parë palë larg sytë pakëz<eos>
<bos>Zhurma e motorit vazhdonte të rritej, dhe në çast ju bë se vetura zuri të lëvizë! Në fillim lëvizja ishte shumë e ngadaltë, sa që, sikur të mos kishte duke shikuar përmes shënjestrës së revoles, as që do ta kishte vërejtur një fenomen të tillë. Pa e zgjatur; duke pasur parasysh se mund të dekoncentrohej, të humbiste ekuilibrin e tërhoqi këmbëzën. Krisma e shoqëruar me flakë e me dridhje të dëshire të harruar për të shtënë. për të vrarë! Dhe në çast e pa goditjen e plumbit! Nuk ishte vendi i synuar; goja; e epërme e gjoksit! Pastaj qëlloj prapë. Kësaj radhe pa ju dridhur dora fare. Krejt kollaj, sepse ishte në epërsi. Ata ishin ulur brenda kabinës së ngushtë të veturës, të mbërthyer si në qark, kurse vet ishte në këmbë, fare pranë tyre, prandaj nuk e kishte zor! I mbetej vetëm të vazhdonte të qëllonte mbi ta, derisa tua shqyente zemrën; mushkëritë, qenë gati pjesa qafen. Shoku Student; ikim po na shikojnë. sikur kishte dëgjuar një zë si të dalë nga dheu. Kush do të na shikojë tani, pyeti vetën pa qenë në gjendje të përcaktonte se cili ishte studenti. Rreth e përqark e mbarë bota fle! Të zgjuar jemi vetëm ne të tre, unë Pirati dhe dëshmitari i vetëm, që me e tij të thëngjillit, e ka parë krejt katrahurën;, me veshët e tij llapë lakre i ka dëgjuar të shtënat dhe zërat tonë të përçudnuar! Ne; ndoshta edhe mund të flasim ndonjëherë mbi atë se ç'pamë, çdëgjuam dhe çbëmë sonte; por ai, në jetë të jetëve nuk do të flasë së çgjak ka me sytë e tij të thëngjillit duke u derdhur sonte; se çkrisma ka dëgjuar me veshët e tij Ilapë lakre para sytë parë mesit të kësaj nate të ftohët! Nga qenia e tij e ngrirë, nga veshja e tij e bardhë, nga e tij të thëngjillit; nga goja prej karote kurrë nuk do të zbulohet e vërteta e zezë rreth kësaj nate të errët janari! sytë - Shoku Student, ikim, tani mund të na identifikojnë! dëgjua prapë i njëjti zë, por kësaj radhe më i ngritur! 0 Zot, ç'jam duke bërë kështu? Mos me ka zënë gjaku? pak - Fole ia kthej Gjenerali hutuar që nuk i kujtohej se si dhe kur ishte afruar fare pranë tij. Ndërkohë, me dorën e djathtë, instinktivisht e hoqi maskën nga fytyra. gjë? - Studenti?! - Të dy, unë dhe Studenti jemi një! ia ktheu me shpoti dhe me zë të dredhur vazhdoi: Ikim! Thellë në brendi, ndjeu një shkrëndje që i erdhi në mes të kraharorit! Pastaj erdhi një si zvetënim mbërthyer; si bllokim gjymtyrësh dhe rrokullisje trupash të gjakosur\_ dhe si të largët u dëgjuan hapat e të porsavrarëve; si rrahje flatrash që po ngjiteshin drejt shtegut të një drite të bardhë, drejtë një kaltërsie të praruar hyjnore, të mbërthyer si mbi ngjyrat e ylberit; të paparë ndonjëherë në jetën e tij- kurse trupat e tyre të shkërmoqur; të mbuluar me e gjak, të sharë dhe të tallur nga një turmë leckamanësh që i mbanin të rrethuar në qark, kishin ngelur të shtrirë në mes të sqotës së ngrirë, në mes të baltës së dhe zbrisnin pa ndërpre drejtë errësirës së ferrit! qelb zhyer Vonë, kur pa vetën duke hyrë në veturë, vërejti se brenda tij nuk kishte ndodhur asgjë; asnjë shkrëndje, asnjë thyerje, asnjë zvetënim, asnjë dritë magjepse ylberi, asnjë errësirë ferri! Çdo gjë kishte ndodhur jashtë qenies së tij, aty pranë germës ,L të kthyer ,Fs ku sapo kishte përfunduar drama e përgjakshme e planit të tij operativ ,Tigri--! ## EPILOG Autoambulanca me alarm shurdhues hyri nga dera e pasme e urgjencës. Dy sanitarë u panë në korridorin e duke shtyrë vigun me të plagosurin sipëri. Kirurgu doli në korridor; derisa me të dy duart ishte duke e mbërthyer kopsat e mantelit të tij të gjelbër. gjerë jetë vetëm një, apo ndoshta.? Të shoh njëherë çfarë me kanë lënë mua për zbatim? Sanitarët u afruan fare tij. Ua preu rrugën! Pastaj ndaloi për fare, sa për të nga afër gjendjen e të plagosurit. Asistentja e tij, një grua e bëshme i rrinte të koka pacientit. Të shoh deri ku kanë arritur! A do të mundem të ndërhyjë me mjetet e mia kirurgjike apo ndoshta. pranë parë ka dy plagë! Njërën e ka në gjoks në drejtim të barkut, dhe tjetrën në në drejtim të gjoksit; nga lartë poshtë, pjerrtas, nga e djathta në të majtë! Predhat kanë ngelur brenda! Ka hemorragji të brendshme dhe, më të jashtme; megjithatë nuk është në rrezik për jetë! ia qafë pak ndërpreu mendimet njëri nga sanitaret me raportin e tij! Hëm;, bërime vetekirurgu. Domëthënënuk qenkanërrezik jete! Duhet ta provoj goditjen e parë atë kirurgjike! Kirurgu, pas një shikimi të gjatë mbi fytyrën e tij të hequr; u afrua pranë duke ia hapur pakëz qepallat me maje të gishtave. tij, sikur kishte për ti thënë diçka, por në çastet e fundit u pendua: Nuk foli. 1 plagosuri me vështirësi merrte frymë. Kishte pamje të verdhë, sy gjysmë të mbyllur; por me vetëdije të plotë. Asistentja ju afrua pranë. Me gjysmë zëri e njoftoi se duhej pritur nga në çast hetuesin; i cili ishte i ngarkuar të merrej mbi çështjen e zbulimit. çasti Edhe ky me duhet tani, sa nuk klithi nga habia kirurgu. Ishte hera e që në raste të tilla urgjente ti ngatërrohej nëpër këmbë edhe një hetues! parë Do të ishte më mirë që hetuesia të merrej me këtë çështje pastaj-, pas operacionit! tha kirurgu në përpjekje për të ndërpre këtë lojë të rrezikshme. Ajo vetëm sa bëri një pohim me kokë! plagosuri foli diçka më një gjuhë të pakuptueshme. Një e re ju gjend të koka. Për disa çaste e dëgjoi, pastaj vështrimin e hodhi nga dy detektivët. Ndërkohë, pranë tyre qëndroi një burrë me kravatë. Ata biseduan diçka ndërmjet tyre me zë të ulët dhe pastaj, të tre së bashku kthyen vështrimin nga 1 plagosuri. Si pa dashur; vështrimin e ndalën mbi fytyrën e trishtuar të gruas së re. grua Asnjëra nga lëvizjet nuk 1 shpëtuan kirurgut! Shenjat jepeshin të qarta. Sikur kishte diçka të syrit fshehët brenda atyre lëvizjeve; brenda asaj mimike. diçka sekrete, të koduar! Vallë mos dyshojnë<eos>
<bos>- Edhe i plagosuri po kërkon me këmbëngulje të bëhet një hetim. kërkon të intervistohet. urgjentisht! foli një burrë që ndodhej pranë tij, i cili ia ndërpreu mendimet kirurgut. Ai që foli, dukej të ishte në rolin e përkthyesit. Kirurgu e shikoi me urrejtje. - Intervistë? ndërhyri pa humbur kohë kirurgu; por nuk kohë të çuditej më tej, sepse urdhri hetuesit ishte i prerë: pati - 1 ke se kush ju qëlloi? ishte e e hetuesit. parë pyetja parë - Të merret menjëherë në pyetje! Futeni në një dhomë! Sanitarët duke e shtyrë vigun u drejtuan përgjatë korridorit. Para tyre vraponte asistentja. Ajo, derën e dhomës. Fill pas sanitarëve që përkujdeseshin për pacientin; në dhomë u futën edhe dy detektivët bashkë me hetuesin. Kirurgu; me asistenten u futën të fundit, kishin urdhëruar infermieret për përgatitjen e sallës së operacionit. pasi - Po! u përgjigj i plagosuri me tepër me një luhatje të lehtë koke se sa me zë. - Sa veta ishin? - Dy veta! - Ishin të njohur? - Jo, nuk ishin të njohur. nuk i kam asnjëherë! u përgjigj me zë të mekur i plagosuri. parë - Po! u përgjigj shkurt i plagosuri. - Keni ndonjë të dyshuar? \_ serish hetuesi. pyeti - Mbi kë e vëni dyshimin? \_ hetuesi pyeti - Shërbimet sekrete?. Keni ndonjë armik konkret? ishte e radhës. pyetja - Pas gjithë kësaj\_qëndrojnë\_ shërbimet sekrete. u përgjigj me ndërprerje i plagosuri. - Po! Kemi shumë armiq! - Në mesin e të njohurve? hetuesi duke shënuar vazhdimisht në bllokun e tij. pyeti - Jo! Në mesin e të njohurve nuk kemi pasur armiq- as nuk kemi! - Ju thatë se keni shumë armiq? prapë hetuesi. pyeti - u - Na thoni, të paktën ndonjë emër konkret, ndonjë emër që mund të na shpie drejtë gjurmëve të hetimit. të paktën drejtë gjurmëve të ngjasimit? hetuesi. pyeti - Po! E përsëris!. Është e vërtetë se kemi shumë armiq! përgjigj i vendosur i plagosuri. - Nuk kam ndonjë emër konkret, individi! Detektivët e shikuan njëri-tjetrin. Pastaj vështrimin e ndalën mbi fytyrën e kirurgut, i cili nuk dha shenjë habie. Vazhdoi qëndrimin e tij indiferent, të paanshëm! asnjë - Nuk po ju kuptoj! foli pas një heshtje të shkurtër hetuesi. - Kam emër konkret shërbimi.. emër kolektiv! - Emër kolektiv? - Po! - Cili është ai emër kolektiv Ma thuaj të lutëm! hetuesi kureshtar: pra? pyeti - UDB-ja, shërbimi sekret jugosllav\_ - UDB-ja? Thoni se shërbimi sekret jugosllav ju ka qëlluar? \_ hetuesi, dhe ashtu i çuditur kthej vështrimin nga kirurgu. pyeti - Zotëri hetues, pacienti është në gjendje të rëndë shëndetësore; prandaj ju këshilloj që pas operacionit, t'ju ketë përmirësuar gjendja shëndetësore, të vazhdoni me pyetjet tuaja \_ e kurrsesi tani! pasi - Çmë shikon ashtu si buf, pyeti në heshtje kirurgu duke i ndërhyri: qetë - Ja, mbarova me pyetjet! u përgjigj hetuesi derisa ishte duke shënuar në bllokun e tij të shënimeve përgjigjet që ia kumtonte i plagosuri. Pasi mbaroi së shkruari, vazhdoi me të njëjtin ton: gati - Thatë se UDB-ja ka qëlluar mbi ju, mbi çprova mbështesni këtë deklaratë? - Mbi provat e kërcënimeve kemi pasur kërcënime të vazhdueshme nga ana e agjentëve jugosllavë. Shërbimet tuaja janë të njoftuara mbi kërcënimet që na janë bërë nga ana e tyre. Ne disa herë i kemi denoncuar para organeve tuaja, por pa sukses! Ju merrnit parasysh arsyetimet dhe gënjeshtrat e zyrtare jugosllave! foli plagosuri me zë të molisur palës - Ke ndonjë përshkrim konkret identifikimi mbi personat që qëlluan mbi ju? - I dëgjove të flisnin? - Jo, nuk i dallova dot, ishte errësirë\_ atë që e pashë nga afër mbante maskë! foli me gjysmë zëri i plagosuri. - Po! - Çfarë thanë? - Ikim. se mund të na identifikojnë kështu tha njëri prej tyre! - E dalluat se cili foli, ai me maskë në fytyrë, apo ai tjetri? - Nuk e kam ndarë dot! Nuk e di! - Ishte biseda në gjuhen tuaj\_ jugosllave? në vazhdim hetuesi. pyeti - Jo! Biseda nuk ishte në gjuhën time! - Në gjuhën serbe. - Në çgjuhë ishte? - Pse; çgjuhë flisni ju? - Pastaj jeni jugosllav? hetuesi kureshtar: pyeti - Shqip, zotëri! Unë flas shqip- jam shqiptar! - Dhunshëm, zotëri! Asistentja ia hodhi një vështrim pyetës kirurgut! Ishte tepër e çuditur me sjelljet e tij. Ishte hera e parë që kirurgu tregonte një zell kaq të madh për pacientin: Në rastet e mëparshme urgjente, ai nuk kishte asistuar fare në fazat parapërgatitore: Ndoshta e tëra vjen sepse e ka bashkatdhetar\_, por, pacienti sa pohoj se është shqiptar! Të fundi i fundit këtu nuk shoh asnjë dallim, që të dy janë jugosllavë! - Zoti hetues, po e mundoni për së tepërmi pacientin me këto Ka hemorragji të theksuar dhe urgjent ka nevojë për trajtim kirurgjik. ndërhyri furishëm kirurgu; me zë të ngritur; që nuk e fshihte dot zemërimin! pyetje. pak - Ja, mbarova me pyetjet e mia! \_ ju përgjigj qetë hetuesi kirurgut, dhe me zë të butë, 1 kthyer i tëri nga i plagosuri; vazhdoi pyetjen e radhës: gati - Ju lutëm; me thoni edhe një herë se çkeni dëgjuar të flisnin ekzekutorët? - Siç të thash edhe më parë, njëri prej tyre tha: Ikim: se mund të na identifikojnë! Pastaj, me sa me kujtohet po i njëjti zë e dikë: ,Ju jeni Studenti? pyeti - Pati përgjigje në këtë pyetje? pyeti hetuesi derisa ishte duke shënuar në bllokun e shënimeve. - Nëse nuk gabohem një zë tjetër burri ju përgjigj: dhe Studenti.. pastaj dëgjova një zë të thekshëm: ,Ikim! kaq! - Në gjuhën serbe! - Dhe pyetja ime e fundit: Në cilën gjuhë e ke dëgjuar këtë komunikim? Në gjuhën shqipe, gjermane apo jugosllave? - Përgatiteni pacientin për ta dërguar në sallën operacionit! ndërhyri me vazhdoi: - Unë jam mjek, kam dhënë betimin e Hipokratit! Nuk pranoj kurrsesi që pacientit tim ti rrezikohet jeta për shkaqe hetuesie! - Megjithatë; unë mbarova me pyetjet e mia! u përgjigj hetuesi duke e futë në xhep bllokun e shënimeve. Kirurgu vazhdonte të qëndronte në këmbë pranë tyre. Ata vazhduan bisedën edhe për disa çaste rreth të dhënave të para hetimore duke hedhë variantet e para të dyshimit! Biseda e tyre zhvillohej e shpërqendruar; e largët dhe e Dy infermiere dhe asistentja e tij u turrën drejt pacientit. Hetuesi vetëm sa u mënjanua pak, sa për tua liruar vendin për të vazhduar punën e tyre infermiereve dhe, në këndin e dhomës vazhdoi bisedën me dy detektivët, rreth të dhënave të para hetimore mbi identifikimin kriminalistik. me të njëjtën sjellje, pa pikë mëshire ndërronin temën duke i lënë të mjegulluara jo vetëm arsyet;, por edhe qëllimet e ndonjë fije dyshimi mbi të. mbi punën e tij, për ti dhënë mundësi për përgatitjen e planit për mosndërhyrje me mjete të buta kirurgjike, por me mjete të forta goditëse! pak Salla ishte e ndritshme, e ngrohtë dhe e Qetësia e natës sikur kishte depërtuar nga jashtë dhe ishte futur brenda sallës së operacionit duke ju adoptuar një harmonie të pashoqe dritave të forta të neonit. pastër. Hetuesi e shikoi me ngulmë kirurgun:. Pastaj vështrimin e hodhi nga dy detektivët, dhe pa fol fjalë mori drejt daljes. Edhe kirurgu u nis pas tyre, dhe mori drejtimin e sallës së operacionit. asnjë<eos>
<bos>Narkozëdhënësja 1 rrinte të koka pacientit. Kishte një vështrim të përhumbur: majtë mbi ballin e djersitur të pacientit, duke e ledhatuar me dashamirësi. Asistentja kishte zënë vend pranë supit të djathtë të pacienti dhe priste shfaqjen e kirurgut. Përballë saj ishte kryeinfermierja, e gatshme për shërbim me veglat operacionit; që mbante në enën vezulluese të nikelit. Kirurgu pasi kishte vënë në kokë kapelën e gjelbër;, merrej me lidhjen e napës së gjelbër ne fytyrë. Për një copë herë e shikoi vetën në pasqyrën përballë. Pa dashje bëri krahasimin në mes të napës së vet dhe maskës së shndërruesit nga gjendja e të e të qenit ~pacient- ! Brenda një kohe të shkurtër mbajti qëndrimin e të menduarit se maska e tij kishte qenë më e përsosur se sa qenit napa që e mbante vet. Ajo maskë kishte arritur ti fshihte të gjitha gjurmët dhe shenjat dalluese, kurse napa e ime nuk mi fshehë dot ngërdheshjet hipokrite të fytyrës. Të fundi i fundit, nuk vë napë për ti fshehur veprimet; por shprehjet, mendoi duke buzëqeshur lehtësuar nën mbulojën e napës. Pasi bëri dezinfektimin e duarve, njëra nga infermierët, që gjatë gjithë kohës kishte qëndruar pranë, ia vuri në duar dorëzat e plastikës. Bisturia e mprehtë në dorën e kirurgut çau me lehtësi lëkurën e pacientit. Pastaj vazhdoj të futej thellë në mish. Vazhdimisht shtyhej nga dora e fuqishme e tij, duke dhe në të njëjtën kohë\_ disi vrazhdë! Asistentja ngriti vështrimin nga plaga e gjakosur që vazhdonte të çahej, dhe e vendosi mbi fytyrën mbi napën maskë të kirurgut. Se si i erdhi ky mendim për napën e vendosur mbi fytyrën e tij\_ dhe ashtu e hutuar u vu të bënte krahasimin në mes të napës së kirurgut dhe maskës së kriminelit! Dallimi ishte vetëm të ngjyra dhe modeli, kurse fshehja e krimit ishte e njëjtë, identike! Ndërsa; fytyra e mbuluar e kirurgut nuk kishte shprehje. Me sy të zgurdulluar nga një frikë që e përcaktonte dot se nga i vinte; vështrimin e uli mbi plagën e pacientit që vazhdonte të kullonte gjak! çarë prerë nuk Bisturinë! urdhëroi kirurgu duke zgjatë dorën. Pincën! = u dëgjua zëri nën napë i kirurgut Kryeinfermierja ia lëshoi pincën në dorë. Vazhduan lëvizjet precize të dorës së tij, duke lëshuar thellë në brendi të plagës majat e mprehta të pincës. Pas disa rrotullimeve sa majtas-djathtas, sa poshtë-lartë, e tërhoqi. Në mesin majave të pincës u pa predha. Asistentes 1 ndritën sytë. Narkozëdhënësja ia ledhatoi butësisht ballin pacientit. Tringëllima e predhës në enën e nikelit qe e shurdhër: Kirurgu dukej Plaga e nuk kishte e rëndë. Plumbi nuk kishte asnjërin nga damarët kryesorë të zemrës edhe pse kishte kaluar bri tyre. Këtu nuk ndërhy dot! Ndoshta plumbi i dytë?\_ të shoh, mendoi derisa ishte duke lëshuar pincën në enën e nikelit. Të shoh çthotë plumbi tjetër, mendoi për të dytën herë, kurse me zë të lartë, të ngjirur thirri: zymtë. parë qenë prekë gati ## Bisturinë! Çarja e lëkurës së pacientit ishte më e shpejtë dhe më vrazhdë se çarja e Bisturia vazhdonte shqyerjen e mishit. Infermierja ndihmëse ia fshinte djerset kirurgut. E shpuara e plumbit nuk ishte e thellë; sepse plumbi, para se të ketë goditur trupin e pacientit kishte pasur goditje paraprake me një gjësend të fortë, që ia kishte humbur dukshëm shpejtësinë, dhe e kishte topitur njëherësh. Ashtu topitur; me shpejtësi të ngadalësuar; plumbi nuk kishte arritur të depërtonte thellë, edhe pse drejtimin që në fillim e kishte marrë drejtë zemrës. parë. Në trupin e pacientit, duhej të kishin ndodhur katër shpime, e jo dy siç kanë ndodhur në të vërtetë, mendoj vdekjeprurëse! Por; asnjëra nga këto nuk kishte ndodhur. Kishin ndodhur dy shpime të topitura dhe të lehta, asgjë më shumë! Gjysmë goditje.\_ bile-bile më se gjysmë goditje! Ndërhyrje e vështirë! pak Në ushtrimin e profesionit ndaj të sëmurit tek unë nuk do të ndikojë përkatësia e besimit fetar; e nacionalitetit, e racës, e politikës, apo përkatësia klasore. Bisturia u zhytë edhe ca në brendi të gjoksit të pacientit, por kësaj radhe lehtë dhe me kujdes të shtuar. Asistentes i buzëqeshën sytë. Në emër të popullit e atdheut tim, betohem se do të jem luftëtar besnik i çështjes kombëtare serbe. Pincën! \_ u dëgjua zëri i mbytur i kirurgut. Kryeinfermierja ia zgjati pincën. Me kot që kirurgu nga dora të lëshonte bisturinë. Ai vazhdoi të punonte me të shikonte dot se Asistentes ju vërejt shikimi! priti As në kushtet e kërcënimit nuk do të lejoj të keqpërdoren njohuritë e mia mjekësore që do të ishin në kundërshtim me ligjet e humanitetit. Kirurgu më në fund, në mënyrë jashtëzakonisht të lehtë, njerëzishëm dhe në mënyrë profesionale e tërhoqi pincën! Predha e dytë, që pikonte gjak, shkëlqeu me triumf në mesin e majave të mprehta të pincës. Tringëllima në enën e nikelit ishte e shurdhët. identike me të parën! Deri në fund të jetës sime do të jem luftëtar trim; besnik 1 kombit serb dhe i shokëve të mi të luftës.\_ Bisturia u zhyt prapë në të çarën e plagës. Lehtas u edhe ca lëvizje të saj drejtë prerjeve të imta! Ishin preje tinëzare, sekrete, të fshehta. por që realizoheshin me një mjeshtri të përkryer, me një trimëri të rrallë, në praninë e shumë syve kureshtarë të mbërthyer pikërisht mbi atë plagë që vazhdonte të kullonte gjak, nga ku vazhdonin edhe prerjet njëherësh, por që pikërisht ata sy nuk guxonin të shikonin asgjë të dyshimtë. nuk guxonin të hetonin asgjë të qëllimtë por; çdo duhej realizuar me mjeshtri\_ prerjet e fundit përfunduan; që ishin prerjet përfundimtare të gjysmë goditjeve! panë gjë Nuk qe 1 sigurt se çdo gjë e kishte bërë në mënyrë profesionale. Frika nuk vinte nga plaga e hapur e pacientit; por nga disa sy që ishin të ngulitur pikërisht aty; drejtë për së drejti mbi plagë! Në çast ngriti vështrimin; sikur donte të bindej se askush nuk kishte vërejt diçka të dyshimtë gjatë punës së tij. Ishte të urdhëronte qepjen e plagëve! Pa dashur tij u takuan me vështrimin e asistentes. Ishin po ata sy që me dhjetëra herë gjatë operacioneve i kishin dërguar sinjale të qarta se çduhej bërë në vazhdim! Çdo herë ikishte pranuar ato sinjale dhe kishte ndërhyrë me gjithë forcën dhe dijen tij! Një sinjal të tillë, nga e asistentes sa e kishte marrë edhe tani, por kësaj radhe, në krahasime me hera të tjera nuk ndërhynte dot; sepse para atyre sinjaleve kishte marrë një urdhër të fshehët. një urdhër që sinjalet e syve të saj nuk e ndalonin dot mosrealizimin e tij! palë gati sytë sytë duke mbështetur në nderin tim personal.. mbi skicat e planit operativ; në vullnetin e urdhërdhënësit tim dhe mbi kërkesat e patriotizmit serb. Si i turpëruar uli vështrimin mbi plagën që kishte hapur gojën sikur donte ta kapërdinte; dhe ashtu mbeti, duke parë një plagë që nuk ishte si plagët e tjera, nuk ishte si plagët e një individi, por ishte një plagë e madhe e hapur mbi trupin e një populli të tërë të larë në gjak! Në rast se e shkel betimin; do të pranoj çdo dënim që më jep ligji i luftës \_<eos>
<bos>~Kaq! Operacionineshpallitëmbyllurdhe,jashtëzakonisht të suksesshëm! Të qepën plagët! urdhëroi kirurgu. Me vështrim të përhumbur doli nga salla. Derisa ishte duke i heqë rrobat e gjelbra, dera u me vrull. Fare pa e kthye kokën e pikasi se kush ishte, prandaj i foli në emër: hap Fill pas urdhrit, prapë u ndesh në vështrimin me ngulmë e kureshtar të asistentes! Një buzëqeshje e ngrirë, por e padukshme, brenda napë-maskës së tij, ilëvizi lirshëm e tij tinëzar! Pastaj, me një zë të padëgjuar të brendshëm sikur ju drejtua asaj: Çmë shikon ashtu ë? Sot nuk kamë bërë ndërhyrje kirurgjike për shërim plagësh, por ndërhyrje strategjike për realizim planesh! e dashura asistente! Keni qenë vërtetë e mrekullueshme por\_, interesat e popullit serb janë të tilla! Ti nuk i kupton dot! Kaq, - Urdhëroni zonja kryeinfermiere; ç'kemi! - Zoti gjendja e pacientit po keqësohet kirurg ## vazhdimisht! - Ashtu? \_ ia kthej duke u kthye drejt saj! Me vështrim të akullt e shikoi orën e varur në mur! Dy e pesëdhjetë e dy! Edhe çaste dhe çdo gjë do të qetësohet, mendoi kalimthi! pak - zotëri! Po, - Shkoni ju, se edhe unë po vij menjëherë! - Si urdhëro zoti doktor! Kur arriti në stacionin intensiv; çdo gjë ishte në aktin e kryer! Asistentjaikishtesytëepërlotur. Edhekryeinfermierja qante pa zë, me kokën ulur! - Nuk e shpëtuam dot! foli asistentja. - Duhet lajmëruar familjen! u përgjigj kirurgu pa ia vënë veshin ankimeve të asistentes! - Këtë nuk e bëjë dot.. nuk kam zemër tua kumtojë edhe një lajmë të tillë familjes së tij! \_ u përgjigj asistentja. Kirurgu e hodhi vështrimin zhbirues dhe pyetës njëherësh mbi pamjen e vetëm mohoi me kokë! - Ua kumtoj unë lajmin! tha kirurgu, dhe doli në korridor. prerë Asistentja e ndoqi pas. Kirurgu kaloi pranë kaktusit duke marrë nga e djathta ku ishte dhoma e pritjes për vizitorët! Gruaja e re që kohë më kishte qëndruar të koka pacientit të tij, porsa e pa, me ankth u ngrit në këmbë! Me keqardhje ju njoftoj, se burri jua sa vdiq! foli kirurgu në gjuhën e tij, me një ton që nuk shprehte aspak keqardhje! parë - Si?! Ti kriminel e ke operuar burrin tim?\_ Ti kriminel vrarë burrin tim'\_ Kriminel i ndyrë. paske Mendon se ne ia vramë burrin?! E pa mundur! Nuk kemi pasur asnjë arsye të bëjmë një krim të tillë, të shëmtuar! tha asistentja sikur ishte duke folur me vetën e saj. Pastaj vështrimin e hodhi mbi fytyrën tani pa napë-maskë që nuk e fshihte dot gëzimin! Mos vallë gruaja e re?\_, po shqetësimet e tij gjatë operacionit ç'ishin? Merruni me të! Është tepër e shqetësuar; dhe shqetësimi mendon se ne ia vramë burrin, na fajëson! ju drejtua asistentes; e cila nuk kuptonte gjë prej gjëje, përveç fjalës kriminel që gruaja e re, në kulmin e zemërimit disa herë ia përplasi në surrat kirurgut! Kirurgu iku drejtë gardërobës. Orari 1 tij zyrtar po përfundonte! Derisa ishte duke zhveshur uniformën; klithjet e gruas së re nuk i shqiteshin nga mendja! Nuk e përcaktonte dot në ishte duke i dëgjuar vërtetë, apo i ushtonin veshët. Sido që të jetë, unë detyrën time e përfundova me sukses; dhe fare pa dashur në mendje ju feks pjesa më domethënëse e betimit të Hipokratit: tek unë nuk do të ndikojë përkatësia e besimit fetar;, e nacionalitetit.. këto janë gjepura para qëllimeve hyjnore serbe, mendoi krenar derisa po përgatitej të dilte nga ana e pasme e spitalit ku e priste vetura e taksisë! ## Fund Cyrih, korrik 2006 <!-- image --> Muharrem BLAKAJulindmë6janar 1959nëfshatin Vrellë, komuna e Istogut. Shkollën fillore mbaroi në vendlindje; ndërsa të mesmen ekonomike; tri vite në Pejë, vitin e katërt, maturën; e përfundoi në në pranverën e vitit 1979. Po në atë vit regjistroi Shkollën e Lartë Pedagogjike në Prishtinë, degën gjuhë dhe letërsi shqipe, mirëpo ai, të veprimtarisë patriotike më 14 dhjetor 1979 burgoset dhe kështu i ndërpriten studimet. Istog Më 5 shkurt 1987, M. Blakajn përsëri burgosin; por në mungesë të provave e lirojnë pas tre muajsh. Nga ndjekjet edhe persekutimet e vazhdueshme, në tetor të atij viti detyrohet ta lëshoj Kosovën dhe të kërkoj strehim politik në Zvicër, ku edhe sot jeton bashkë me familjen e tij. Në nëntor të vitit 1986, në me tortura, UDB-ja ia vret vëllain Xhemailin, të cilin e kishin burgosur edhe ate për veprimtari politike. burg Blakaj shkruan prozë. Sa ishte në Kosovë mblodhi tregimet e tij në një dorëshkrim me titull Monolog i një komiti" si dhe dy novela; gjithashtu në dorëshkrim Balta me gjak' dhe Besa me qëllim botimi. Mirëpo; gjatë bastisjeve të policisë në shtëpinë tij, të dorëshkrimet merren dhe nuk i kthehen kurrë më. gjitha Në shtypin shqiptar të diasporës në Zvicër; ka publikuar disa tregime; ndërsa në vitin 2004, botoi romanin Misioni sekret në shtëpinë botuese Rozafa' Prishtinë. Romani i dytë i këtij autori me titull Thesaret humbura' u botua nga SHKSH Mëmëdheu"-ST. Gallen; dhe u në Prishtinë më 2005 shtyp është romani tij i tretë<eos>
<bos><!-- image --> nën petkun 0 paraqitjes së radhës, dalë e ngadalë po mundohem ti unifikoi gjallimet mia nëpër vite përpjekjesh; dhimbjesh, vuajtjesh e përkushtimesh të cilat veç se thyejnë njëtrajtshmërinë e jetës së përditshme, njëkohësisht shënojnë edhe atë hapin pasues, ku krejt natyrshëm duhet të puqet njeriu me njeriunl Kjo puqje, ritualizmin 0 konotacionit kohë, behet aq e domosdoshme sa zbret deri në rrafshin e parimeve më elementare asaj që i thonë etikël, si e tillë mbi supe obligimin e skajshëm, që nënvetëdijen vet thërret: 0 njerëz, ejani e shëroni plagët e shpirtit! Autori 0 1 Jehmet Bislimi BURRËBI LAGUR (Poczi satirike) ## Mehmet Bislimi BURRËRI E LAGUR Mehmet Bislimi BURRËRI E LAGUR (poezi satirike) Redaktor: Kadri Rexha Lektor: Emin Halimi Recensent: Adnan Asllani Ballina dhe faqosja Sabir Krasniqi Botues: PPG <Shkrola? Prishtinë Copyright 2012 Autori Mehmet Bislimi ## BURRËRI E LAGUR (poezi satirike) ## Burrëri e lagur ## Hyrje E ndjej obligim moral që të shpjegoj lexuesin e nderuar se kjo përmbledhje me poezi satirike me titull: Burrëri e lagur' Prishtinë 2013 del si ndjenjë imja, si shqetësim imi, si revoltë imja grumbulluar prej kohësh nga paudhësitë e shumta që edhe sot janë të pranishme në shoqërinë dhe jetën tonë të përditshme. Sigurisht jo në përmasat e një zhgënjimi, sepse do të ishte fatale për një shoqëri që pretendon një prosperitet dhe zhvillim ekonomik, politik; ne duhet ti luftojmë dukuritë negative kudo që shfaqen ato, madje duke 1 vënë në thumb të kritikës përditë, ngado dhe kudo. Poezitë satirike që po 1 ofroj lexuesit (një pjesë e madhe e tyre), kanë qenë të botuara në përmbledhjet e mia të mëparshme me poezi, por edhe në shtypin e kohës pjesërisht gjatë viteve 1995-2012, tani të përmbledhura në këtë botim të veçantë me ndryshime modeste, si Trëndafila Prishtinë 2003 , Prishtinë 2005, Stinë e vonuar" Prishtinë 2008, ~Shpirtndrituri? , Prishtinë 2012 etj. gurë , ## Mehmet Bislimi Qëllimi i vetëm dhe i fundit i mesazhit tim e dukurive negative në shoqërinë tonë demokratike pluraliste, në hapat e zhvillimit të saj të brishtë, cila ende nuk po mund të mëkëmbet, pa dyshim nga se brendapërbrenda saj, brejtësit e shumtë po brejnë atë si miu; prandaj, përderisa ka brejtës të tillë, ne duhet ti godasim ata pa hezitim: Nisur nga ky këndvështrim; jam munduar ketë do ta vlerësojnë më mirë kritika e mirëfilltë dhe të mos i kursej brejtësit e të gjitha kohërave; pa dallim ngjyrash partiake; krahinore, fetare racore etj. Me një fjalë, jam përpjekur që të godas të gjitha dukuritë negative që po vrasin shoqërinë tonë. autori ## FJALA E REDAKTORIT Librin me poezi ironike me titull: "Burrëri lagur" të Mehmet Bislimi, e lexova me një kënaqësi të veçantë, dhe si thonë fjalës me një frymë! Gjykoj se libri ka dalë mjaftë mirë. Si titulli ashtu edhe brendia e librit të cilat përfaqësojnë besnikërisht përmbajtjen dhe mesazhin e poezive. Nivel të lakmueshëm shprehës autori ka arritur sidomos me poezitë ironike, të cilat në shumë raste arrijnë deri te sarkazma. Ky lloj i poezisë tek ne është deficitar sepse poetët tonë më shumë imagjinojnë se sa që merren me realitetin shoqëror; me jetën konkrete dhe me problemet e saj. Në fund të fundit shtrohet edhe një pyetje: sa e njohin shkrimtarët tanë realitetin dhe shpirtin e shumëvuajtur të shqiptarit; dëshirat; kërkesat, veset, ambiciet; pasionet\_ Përvoja jetësore e autorit, intuita e trashëguar e mjedisit ku ai jetoi dhe u rritë, preokupimi 1 tij shumëvjeçar për çështjen kombëtare, mospajtimi konkret individuale dhe kolektive; pjesëmarrja e tij në rezistencën shqiptare kundër okupatorit dhe kolonializmit serb; përjetimet e tij dhe të shokëve të tij burgjeve të okupatorit serb, anëtarësimi dhe roli udhëheqës 1 tij në frontin e luftës, të gjitha këto janë një bagazh i pasur, sa hidhur po aq edhe 1 ëmbël, që autorin e kanë poetit ## Mehmet Bislimi ndihmuar ti kapë fenomenet në esencë, në rrënjë, duke vërejtur dhe goditur tani shumë devijime që po ndodhin; fatkeqësisht edhe tek shoqëria shqiptare. Poetit dhe publicistit; Mehmet Bislimit uroi punë të më tejme në lëmin e krijimtarisë poetike dhe publicistike; suksese në të ardhmen! Një krah të fortë ndihme në vokacionin e tij poetik e ka edhe nga krijimtaria gojore popullit tonë e në mënyrë të veçantë nga anekdota aq shumë e kultivuar sidomos në trevën Drenicës dhe të Dukagjinit. Libri poetik 'Burrëri e lagur' është voluminoz dhe shquhet me një larmi temash ekzistenciale të kombit tonë në një kohë epike, me të gjithë heroizmat dhe ligësitë e saj, që padyshim kanë edhe ironinë brenda si mjet fortë goditje të të gjitha shëmtive shoqërore të çfarëdo ngjyre qofshin ato. Mr. Kadri REXHA ## LISI I MPLAKUR ## Mehmet Bislimi ## Dikur rojat viheshin tek kullat nga mali kur zbrisnin burrat vdisnin për atdhe burrat dikur vdesin atdheun burrat sot mashkull e burrë nuk qenka njëjtë as atëherë as sot as kurrë ## Dëshmitarë Na ishte njëherë dëshmitarë të kohës ishim kur zagarë në pikë të ditës mu në jakën e xhaketës mbanin firmën e Titos.. atëbotë kolera kishte rënë në Kosovë ndërgjegje në peshojë para atdheut më thuaj 'hoqi kandari he burrë a vdiq kush nga turpi më thuaj shpenzimet e varrimit tia unë unë dëshmitari heq ## Burrëri e lagur ## Mehmet Bislimi ## Dy të marrë u takuan dy të marrë si të marrë që ishin bënë shamatë në pazar në pazarin e Prishtinës lajmin shënuan gazetat e bënë gjellë e sallatë sonte kryeqytetasit nuk do hanë darkën thatë dy të marrë bënë shamatë në pus e kishin hedhë do të duhet kohë e gjatë gurin e të marrëve për ta nxjerrë gurin ## Burrëri e lagur ## Bythë e kusisë Veton Surroit) nuk ndenjen duarkryq intelektualët sfidë serioze i bënë Serbisë me vizionin filozofik të avancuar rrahën me shkop bythën e kusisë bythë e kusisë rënë nga ndryshku lënë në mezhdë me një anë Vetoni shpiku strategji të re të artit luftarak në Ballkan rrethi i kusisë po krekoset me bythën që boja po i del eh sikur të realizohej kjo filozofi do konkurronte çmimin Nobel ## Mehmet Bislimi ## Telefoni lajmi se tiranin e vranë më erdhi nga zëri andej telefoni u gëzova më kot gëzimi mu fik në çast po tiraninë që mbolli ai kush do ta vrasë për sihariqin kush do të më thërrasë ## Burrëri e lagur ## Lajm i vonuar do shtypur të urryerit si kokrrën e më të rëndë mulliri që ta shpëtojmë dashurinë të mblidhet Parlamenti pastaj për të parë kush mbolli urrejtje grurit gurë ## Mehmet Bislimi ## Rënie me duar të përgjakura ju ngritën në majat më të larta kujdes nga rënia më lart nuk ka tmerrin ata nga mundimi i ngritjes me duar të këputura në bërryl kujdes bërrylin atyre mos ua tregoni kujdes panë ## Burrëri e lagur ## Të gjithë pranë oxhakut hanim patate të ziera me kripë që moti rreth oxhakut ngroheshim të gjithë nga nga gjyshi dëgjonim historira dhe shprushnim me mashë zjarrin në oxhak pak pranë oxhakut tani hanë gënjeshtra njerëzia pa kripë të paziera nëpër këmbë me zorrë dialogun vazhdojmë s'para se u bëmë horë në krahët e kotësisë dremitur me shpresa të thyera drobitur disa ende dëgjojnë përralla disa marrëzira disa shprushin me mashë zjarrin disa shprushin ndyrësira disa e bëjnë historinë ## Mehmet Bislimi disa nuk marrin erë nga historia disa i përjetëson disa mallkon përjetësisht historia<eos>
<bos>## Burrëri e lagur ## Bojën kursejmë kur isha i ri më kujtohet delet bënim me bojë që të dallohej e jona tani nuk i bëjmë me bojë nga zëri i njohim bojën kursejmë se boja iu doli një jetë të tërë vetëm një fjalë me nuk e folën atje ku kishin aderuar kot hynë dhe dolën prej loje dolën boje pallën peshë ## Mehmet Bislimi ## Klasë e dështuar mirë ta zëmë se ata do të përmirësohen dhe injoranca do të zhduket ngadalë po bota me se do merret më pastaj politika ditore si do tia dalë ## Burrëri e lagur ## Shprehi me një vendim të pashkruar vranë ata të zot e votës së lirë tallja me votën e lirë kaloi në shprehi deri në përçudnim secili- secilit gishtin ia drejton ti je hajni e hajnin dot s'e zënë sot kur ligjin kanë tredhur barrës kush s'mbeti votë e vrarë e popullit apo i votës së vrarë hedhur në kuti rutinë e kotë paturpësisht kaloi në shprehi populli ## Mehmet Bislimi ## Djallëzi e mbarë mbaja kokën fort ka zjarrmi dhe vrer të përziera në stomak mbase ka ardhur koha ti nxjerrë ti nxjerrë të palarat nga para e nga pas mbaje fort ## Burrëri e lagur ## Dramë po ndodhin drama që as në ëndërr s'i kemi ka humbur arsyeja me dramat rrethuar aktorët cilët janë parë servilë të tërë po lozin sot nën hundën tonë dramën e akullt dramë e kotë faturën e së cilës do ta paguajmë më vonë në rolet e dyfishta si aktorë si spektatorë spektatorë kot pa as gjë në dorë ## Mehmet Bislimi ## Dehje në rrugën e përbaltur zhgërryer nga lojë e stërgjyshit të që lëngun e hidhur të limonit paska pirë moti dikur prapa krahëve të vatanit lëngun e zi ogur me Sejmenët e Sulltanit parë e rëndë breza të tërë zhgërryer breza të tërë me shpirt të vrarë nga të palarat e stërgjyshit të parë ## LUMI QË S'NA LANË ## Mehmet Bislimi ## Robërit kanë përvetësuar rolin e të rob kanë bërë përvojë ata nuk janë më amatorë qenit ## Burrëri e lagur ## Sintezë fatale rrugë mora për ta takuar njeriun panjerëzinë dhe qenërinë takova shkrirë në bashkëdyzim në analizë nuk u futa dot të panjerëzishmit sinteza keq i kishte ngërthyer ishin bërë ti qashë me lot ## Mehmet Bislimi ## Gomari qëllimi barrët tia ngarkojnë mbi kurriz kjo qenka dashuria ti do thuash ai është kafshë mirë pra po njeriut që s'është i tillë kaq shumë po hipin në qafë pse ## Burrëri e lagur ## Horoskopi ti sot pastaj tjetri 1 pari dhe i fundit unë kjo është matematika të gjithë duan të jenë të dhe të fundit në hisen e përjetësisë parë më thuaj uratë sipas motit më do të na qajnë apo shajnë bijtë e robit pasuesit e kotit parë ## Mehmet Bislimi ## Mitrovicë mat e çmat ndaj e bashko ajo aty mbeti mbi Ibrin e lashtë as e ndanë as e bashkuan mbase dikujt po ia shalojmë pse nuk mbytemi të gjithë në lumë përderisa Ibrin dot se kalojmë ## Burrëri e lagur ## Edipi Edipi në shenjë pendimi e trishtimi sytë sot pretenduesit e fronit as pendohen as trishtohen as verbojnë vazhdojnë lodrojnë poshtë e lartë mëmë-dheun sytë ## Mehmet Bislimi ## Përrallë na ishte një kohë njëherë kur zagarë të tërë puthadorë të pushtuesit mohonin atdheun populli im sa i pa fat të ligjtë jetuan gjatë e si mbyti kjo përrallë e thatë nuk i mbyti as sot kaq ## Burrëri e lagur ## Dordoleci në kopshtin e zarzavateve e vunë një dordolec autokton ca antike komike kohë e dordolecëve në ikje pak tani nuk po hanë më fruta ata po hanë njëri - tjetrin simbolikisht e pas shpinë ngrëniet nuk pushuan ## Mehmet Bislimi ## Padrejtësisht pse jeton kukudhi a blihet vdekja me para mbase asambleja komunale do të shpallë tenderin mbi vdekjen të korruptuarit në rreth ndjekjeje me njëri-tjetrin nga ky rreth vicioz kush doli i pastër që ta adhurojmë me krenari padrejtësisht krenarinë na e vranë i vraftë buka e motit borxh nuk ua as para robit as para zotit patëm ## Burrëri e lagur ## Kushtrimi biri i madh i Adamit shpall vendime historike të xhumave ditë e lutjeve simbolike sinonim i shterpëzimit në Prishtinë në derë thamamit shkruar thirrja e kushtrimit krejt formale nga pasuesit e Nastradinit që bënë shtetin e tërfilit Kosovë ke vuajtur kaq gjatë ke vuajtur shumë me shumë plagë në shtat Kosovë të kanë hipur diletantët në kaq qafë ## Mehmet Bislimi ## Statujë mbi gurë gdhenda ngadalë mundimshëm nxora portretin tënd dritë e diell pastë bëma të kohës së lashtë një statujë të shëmtuar edhe atyre që një jetë të tërë gjuajtën diellin me atyre një statujë në mesin e qytetit të ndihen të braktisur të ndihen të huaj gurë ## Burrëri e lagur ## Ka burra ka burra që as para plumbit nuk e hanë fjalën e dhënë ka burra që lumi nuk i lanë si qentë fjalën hanë ka burra që gënjejnë shoqi- shojnë për dallim nga ata nuk lehin edhe kur të tjerët i shkelmojnë ka burra burra qentë ## Mehmet Bislimi ## Vret fjala është e ëmbël kush është zot i saj me fjalë zihen armiqtë fjalën trimat mbajnë me fjalë lidhen burrat në flamur t'Skënderbeut dhe luhet me fjalë fshehur n'kurriz të atdheut ## Burrëri e lagur ## Punëtori kishte harruar se duhet ndërtuar diçka edhe për vete ai harroi për vete dhe të tjerët për të harruan në fakt nga djersë e tij hanë dhe djersën e tij vranë lumi që s'na lanë ## BURRËRI E LAGUR ## Mehmet Bislimi ## Dallimi vdekjen kërkojnë e s'ka kush ua jep Xhebrailin e kanë korruptuar vdesin e s'e kuptojnë vdekje që turpërojnë vdekje që përjetësojnë luhatje para vdekjes dhe jetës dallimi hendek për ti qarë me lot kush shkoi e kush mbet nga uni i vet ## Burrëri e lagur ## Ishull rrethuar me ujëra të turbullta burrëri e lagur ndër vite Kosovë përgjakur ishull i robërisë lagështi që s'të kalbi s'të ndryshku lumenj gjaku Kosova ka ujë s'ka ## Mehmet Bislimi ## Dilemë me përkushtim punoi për të tjerët veten shau punoi për vete më pastaj të tjerët e shanë një jetë të tërë sharjet s'u ndanë kur vdiq e shanë dhe e sharje dhe qarje aksidentale si nuk u ringjall Isai Jezu shfryrjet e pelegrinëve mbi pavdekësinë t'i ndiejë shpirtit të padjallëzuar dheu i qoftë lehtë amen qanë ## Burrëri e lagur ## Pikëpyetje ata ia bënë atdheut atë nga gjithë ai nam i zi vetëm një pikëpyetje mbeti diku me ligjin masturbuan punë kundër atyre as sot edhe një pikëpyetje à pikëçuditje diku nuk e vunë prapë më ligjin masturbuan qoftë ## Mehmet Bislimi ## Shkëlqimi që vret të vetmin që do ta vriste shkëlqimi 1 hënës gënjeshtare ishte ai e kisha vënë re që moti yshtur pas hënës së kuqe që iku në të agim shpresoj mos të të vras ndjenja e trishtimit në kuqësinë tënde miku im parin ## Burrëri e lagur ## Muralet 1 hoqën më se çi vunë muralet në Parlamentin e Kosovës i mbuluan përfaqësuesit fatalë të popullit futur aksidentalisht në lojën e madhe të kombit me halle parë<eos>
<bos>muralet sot mbuluar me ferexhe lojë me historinë deri në trishtim përfaqësuesit e platformës neveritëse netëftohtave të dimrit në peshim nën peshën e ndjenjës së keqe muralet në Kuvendin e <burrave" të Kosovës edhe sot mbuluar me ferexhe ## Mehmet Bislimi ## do karrocë zotëri ndjesi trishtimi shtrirë në shekuj bijtë e shekullit të ri në tregun e blertë të Prishtinës strukur nën lotin e shiut shpresa të mekura në zërin e një fëmije që thërret në refren 1 ndjenë do karrocë zotëri te tregu i blertë i Prishtinës jo larg spitalit të veremit u dogj në mjerim poema dhe mushkëri e Migjenit do karrocë zotëri ## Burrëri e lagur ## Katarsis e pabesueshme kaq shumë pastrim u dashka në këtë krizë me reduktime uji e rryme vështirë se pastrohet ndërgjegjja a ka lumë që na lanë dy sharje ka e zeza ju shpëlaftë lumi mos ju laftë ## Mehmet Bislimi ## Divorcimi dy gjenerata përjetësisht të divorcuara për hir të besnikërisë dhe tradhtisë ndaj atdheut ## Burrëri e lagur ## Burrëri burra ka ka pasur do të ketë kryefjala dhe kallëzuesi burri nuk liget dhe në pusi të ligësive nuk bie kaq thjeshtë ## Mehmet Bislimi ## Anonim vërtitje kuajsh pa zot ujq e çakej ndër male ulërijnë për ty anonim enigmë e sprovës së kotësisë kush të adhuronte si hyjni na thuaj rrufë e mbaruar fanatik mendjelehtësisë analogji jo bindëse zgërdhima mes zemërimit që plagën e mbyllur rihapin ti fshehur prapa hijes anonim ## Burrëri e lagur ## Barrëse fjala mori dheun Qeveria me barrë qenka në kuvend në rend të ditës kërkesë e opozitës për kohëzgjatjen e shtatzënisë dhe atësinë e fëmijës duam sqarim menjëherë ndryshe Kosovës do ti mbesë ligj? kopili në derë ~me ## Mehmet Bislimi ## Servilizëm duartrokitën gjatë në mënyrë frenetike me dashje servilizmin mbysnin mbysnin me duartrokitje shuplakë e dorës u dogj nga skuqjet e duartrokitjeve servilizmi u poq se bashku me vesin e lig as sot nuk u në pritje të të marrëve por edhe në ikje servilizëm i mbytur me duartrokitje hoq ## Burrëri e lagur ## Të marrët për të vetmin gabim e 'dekoruan' me titullin I marrë për gabime të shumta më pastaj është djallëzor thanë sa më i marrë e më horr aq më strateg e më djallëzor teori e filozofisë fataliste në Kosovë djallëzorët pa brenga qeverisin e rrojnë ## SHPËTIM NGA MALLKIMI ## Partitë djathtë qendrës majtë u përligj kjo lojë përmes përkatësisë partiake identifikohemi në fytyrë e surrat me shterpësinë e gjatë kancerin morën kryeparët kancerin në stomak ## Mehmet Bislimi ## Burrëri e lagur ## Standardet për vjetërsi vezën dhe pulën në i vunë në lavatriqe futen llumin sistemit të kaluar na doli më pas i ,larës hibridi i sprovës së garë parë patriotë të shpëlarë kategori e ripërpunuar plotësojnë standardin e atdheut për tia nxirë faqen e bardhë parë ## Ligji ligjin e bënë ata kundër të tjerëve iku arsyeja kush pjerdh për drejtësi para ligjit e njeriut skuqet kush sot më thuaj sa kushton hileja ## Mehmet Bislimi ## Burrëri e lagur ## Teatër para teatrit kompozim ngjyrash e personazhesh të dëshpëruar me egon vulgare me ambicie meskine të mbështjellë tërkuzë cilën dramë po përgatisin për publikun shqiptar në mos prapë Godonës vallë ## Mehmet Bislimi ## Silikoni bastardët e menduan t'ia venin silikonin në gji Kosovës nënë që të mos i zë mallkimi 1 saj në zemërim haram ju silikoni i gjinjve të mi! qoftë bastardët shpëtuan slikonin zbuluan në kurriz të atdheut gërmuan tani pa frikë nga mallkimi 1 gjinjve shterpë me silikon të Kosovës nënë ## Burrëri e lagur ## Karriget si orendi në Parlament karrige shumëngjyrëshe vunë të zbrazin vrerin kundër njeri-tjetrit deputetët në karrige të parin vunë me legen në duar për të mbajtur radhën e zbrazjes respektoni radhën tani ju vrerëzi ngacmuesi i vrerit ju fton ## Mehmet Bislimi ## Murtaja për vendin vakant kambana e përmbysjes së madhe ra nga shoqëria vakante u dogjëm tautologji e stërzgjatur mekje pranverore minjtë e mbeturinave të qytetit murtajë po përhapin kurthi s'po i zë në kurth pa (me) dashje kemi rënë ne ## Burrëri e lagur ## Kosova po të ishe vetëm imja do ta mbaja nën xhaketë mos të kapi alergjia nga poleni i pavarësisë të paktën edhe këtë pranverë po frikëson sorrat në stinët pranverore me herdhet e dashit varur në degën e qershisë për ti vënë ato të xhumave në shenjë flijimi në themelet e pavarësisë Kosovë e therorizuar me fat flijimi gogoli ynë ## Mehmet Bislimi ## Kodoshët para brekusheve të kuqe të një të përdale në kalim përkulën ata si para flamurit të lirisë dhe. jemi burra thonë alibi e burrërisë prej kohësh katandisë në baltë rënë ## Burrëri e lagur ## Kopshtarët e atdheut kopshte me fjalë ndërtuan pallate mbi shtatin e atdheut ulur këmbëkryq mbi postaqinë e iriqit burrat e politikës për hir të elektoratit prapanicën po sakrifikojnë qëndron e patundur bythë e larë në gjak me postaqinë e iriqit urojmë elektorati të merr hak ati pat thënë të ngrohet hamami me pordhë 0 burra të pastrohemi se u bëmë horr ynë ## Mehmet Bislimi ## Koalicioni që kur bota mban mend ujku me qengjin me dhelprën miqësi nuk kanë zënë pula atëherë 0 arkitekt i dredhive të liga ti nuk je Pasha Sinan fantazi perfide e dredharakëve me foshnjen e pafajshme në gji mashtruesit këtë vit bënë në prapahije kumbaritë thellë në gjoks fshehur fshehur pabesitë ## Burrëri e lagur ## Pluralizmi sistemi shumëpartiak ta mat e s'ta jap një bythë karrige 1 dëshpëruar ai klithi lavire politikë shfryrje e gabuar folklorizëm prapanik shfryj po deshe tani shfryj prapë lavire politikë ta mat e s'ta jap ## Mehmet Bislimi ## Dëshirë për të qarë dëshiron e loti nuk të vjen dëshiron të qeshësh e qeshura nuk të zënë dëshiron të vdesësh vdekja nuk të merr kot jetë hequr padrejtësisht e zvarrë si hardhuca e përhirtë mbi bezen e bardhë synime të parealizuara jetë dëshirash kallë ## Burrëri e lagur ## Bijtë e kotësisë po ti shikosh nga pamja e jashtme të duken sikur secili me vete bartë në gji nga një copë histori dilemë për çaste vrasje e butë me çaj e duhan dënim absurd pajtim me shëmtitë ata vetëm meditojnë as gjë nga jeta nuk kërkojnë pak ## RRUGË E GJATË ## Mehmet Bislimi ## Eliminimi bartur fshehtas nga sirtarët e diplomacive të mëdha edhe në krahët e Kosovës virusi i eliminimit ra me shëndet mbiu edhe në Kosovë pema e pasigurisë me frutat që të mbesin në fyt reliev i thyer i strategjisë gjeopolitike mes rrugëve dhe njerëzve virusi i dyshimit ngrehur si thikë ## Burrëri e lagur ## Unitet gjyshja ime ndjesë pastë me dorën e saj të lehtë nga shtëllunga e leshit fijet i lidhte në unitet njerëzit e kohës moderne si grykësit që zihen për një presh unitetin e kohës së vonuar prapë e bënë lesh leshi e lëmshi u ngatërruan në fushat e gjera të interesit gjyshe ime e ndjerë u dhje ndër vete uniteti prej leshit ynë ## Mehmet Bislimi ## Dikur dhe tani dikur kur lumin kalonin të ligjtë dihej atkinë ta shanin tani kur lumin kalojnë atkinë më nuk ta shalojnë kohë moderne e avancuar tani tëmë ta lodrojnë ## Burrëri e lagur ## Premtim<eos>
<bos>bukën e lyer me premtimin e thatë po e hanë tri herë në ditë burrat dhe populli im në e pistë na bëftë mirë 0 miq gratë pjatën imagjinatën e shterpës shpresë tmerrësisht ftohur e në ethe shëroje 0 popull im pjellor futja një medikament të skaduar nga pas premtimit edhe nga një pordhë ne qofshim me shëndet kolera i zanoftë premtuesit e bërë horë ## Mehmet Bislimi ## Rrugëtim gjatë rrugëtimit diçka u këput në mes të paralajmëruar për defektin kohor të shoqërisë kryeneçe kush parashikoi ngritjen e bajrakut e nuk parashikoi prishjet mes bajraktarëve ai nuk gjeti kompromis me ndreqjet plagët e hershme nuk u shëruan fatkeqësitë kujdestare në pusinë e ligësisë qëndruan tani merre € mbaje në gji rrotën tënde që ju la në mes të rrugës të zhgënjyer kjo nuk ishte karrocë me histori si ajo e Ismail Qemalit të merr lumi karrocën edhe ty mbaje mirë në mend se historia nuk ta bën brenda saj kot as edhe një prapanicë vend ## Burrëri e lagur ## Një lum një lum injorantësh në rrugën e një të mençuri në këtë kohë të urtësisë filozofike presin një fjalë ka njerëz që s'kanë nevojë të shprehen sepse kuptohen një lum të mençurish në rrugën e një injoranti në hapat e sajë koha ka njerëz që domosdoshmërish kanë nevojë të shprehen sepse nuk kuptohen ka njerëz që shihen e nuk kanë nevojë të tregohen banalitet imponuar ka njerëz që duan të tregohen e nuk shihen liria e mendimit dhe mendimi i lirë dy konceptualisht të ndryshme gaboi gjëra ka njerëz që nuk kanë nevojë të zhvishen lakuriqësinë nuk e mbulojnë dot megjithatë ky gërshetim i së bukurës mbi këtë skenë të shëmtuar ## Mehmet Bislimi art nuk mund të krijojë aktorët mori lumi pa gjë pa hiq krejt lakuriq ## Burrëri e lagur ## Në mes në mes të strajcës së kurbetçiut dhe buxhetit të Qeverisë një vrimë llogari- rrjedhëse mohuar sakrificë për bukën e djegur kur nevojën më nuk ta kanë ta shajnë bukën e djersën tënde të mohojnë të bëjnë haram kurbetçiu me strajcën e shpresave me krahët e kërrusur e kokën varë ikën prapë pa strajcë erdhi dje kush një fjalë të mirë s'ia tha pa strajcë dyert ishin mbyll mirëseardhja u dhje dallimi mes ndërgjegjes dhe strajcës lumë madh ndërgjegje e futur në strajcë ndërgjegje gërmadhë në udhëkryqet e kurbetçinjve zhgënjimi sa një mal ## Mehmet Bislimi ## Autopsi mes trishtimit dhe shpresës për ngritje në shkallët e jetës në pikën më të lartë atje ku fillon rënia telepati zhgënjyese mes shpresave të rrënuara të lakmisë për të arritur lartësitë pameritueshëm rrugës në marshim ndeshur me betejat në braktisje autopsinë shoqërisë duhet bërë për të zbuluar sindromën e dyshimit autopsi shoqërisë sa më parë shkakun e vdekjes së bujarisë për të hetuar për të gjatë parë ## Burrëri e lagur ## Përgjegjësitë nuk është e lehtë sot të ligjtë duan tu bishtnojnë përgjegjësive të bëmës së vet në fakt ka që hanë bukën e huaj dhe bartin hallin e vet më keq për ata që bukën e vet hanë e hallin e huaj mbi supe mbajnë barrë kot mos u mashtroni 0 njerëz para robit e zotit përgjegjësisë s'i ikim dot hallit të vet secili ti dalë zot ## Mehmet Bislimi ## Dorëheqje fituan a humben ata me ikjen tënde të detyrueshme gjuhë e zhurmshme në gojën e heshtur nuk të dëgjuan perënditë dorëheqjen ofruan orakujt sa ditë e mbarë burrat ikën nga hajnia hajnat nga burrëria më thuaj ranë gjërat në vend të vet më thuaj shpëtuam nga ligësitë më thuaj nëse zgjedhja u gjet ## Burrëri e lagur ## Ai nuk e kishte menduar kurrë se zgjedhjet e çastit dallojnë aq katërçipërisht nga ato të perspektivës në intimitet po ta them ai bëri koalicionin e zhgënjimit një fund të tillë s'e kishte menduar as në moshën e adoleshencës tani më në këtë moshë të lojërat e fëmijërisë hynë në qejf si të thuash iu bënë ves që nga ati mos të zbres thyer ## Mehmet Bislimi ## Pritje kjo kohë e lazdruar shumëllojshmërinë e pritjes ta ofron përtej hijeve te tejdukshmërisë si të vjen për së mbari ulur a në këmbë në luadhe mbi bari në radhë në në trotuar pritje shtrirë i plogësht nën jorgan pritje fytyrëvrarë ngazëllyer e hijerëndë pritje fytyrëshëmtuar e dhëmbërënë dehur e tymosur me çaj e duhan pritje zyrë të gjithë ata që presin janë të vonuar si të vonuar në jetë në dyert e mbyllura të botës trokasim kot trokasim me vonesë tash e sa vjet të vonuarit kush i pret më thoni se më luajtën mend e kresë ## Burrëri e lagur ## Nudo ata ecin të heshtur tokën shkelin me druajtje me shikimin e vrarë përdhe të zhveshur para kësaj bote sqarohuni në mënyrë simbolike pa zhurmë e bujë të vërtetën tregoni nëse rrobat janë e vetmja mbuloja juaj qoftë ## Mehmet Bislimi ## Çelësi ah sikur ta kisha çelësin e kujtesës fantazinë do veja në lëvizje mrekullinë do bëja që në pikënisjeje ne edhe kur vuajmë nga harresa çelësi për ta hapur derën e kujtesës kujtohemi atëherë kur bëhet tepër vonë ## KURESHTJE E VRARË ## Mehmet Bislimi ## tdhe atëherë moti kur ta prenë kërthizën ta prenë në vend të atë botë ishin të rinj' ata sot pleq keq sylesh kush është babai i papërgjegjësisë kombëtare a mund të zbulohet me anë të ADN- ës atësi e matrapazllëkut papërgjegjësish në udhëkryqet e kryeneçësisë mbetëm të zhuritur keq pushtuesin kishin përqafuar syleshët pleq politik ## Burrëri e lagur ## Kundërshtarë sa mirë të tillë që jemi ligj i përsosur i natyrës nuk të njëjtë nuk na bëri mrekullisht në udhëkryqet e jetës nuk na ngatërroi gaboi në rrugëtime në mendime në veprime të ndryshëm ju në rrugën tuaj ne në rrugën tonë sa mirë që nuk jemi të gjithë njësoj ## Mehmet Bislimi ## Pleqnarë moshë ngatërrim me urtësinë vërtetë kot nuk e kanë thënë ka 'pleqnarë' të çoroditur që gropat bëjnë natën dhe ndajnë ## Burrëri e lagur ## Plagë të thella nga kohët e pa kohë fatkeqësisht plagët hapur mbetën ~urtësi?' e dhelpërisë së vjetër ku fshihesh vallë u mundova të kapja diçka nga uni yt edhe nga këndi tredimensional kot në sfondin e artit pamor identitetin tënd kund s'e gjeta vlerësim gabuar imi mbase identitet rremë me dashje mos të bëhemi ngacmues të plagëve të shpirtit si krimbi në rrem ## Mehmet Bislimi ## Në rrugë shumë kohë më parë akorduar nga gjithë ato rrymime gërvishtje e murtajës së vrarë në kasabatë e lashtësisë në ripërpëlitje nuk kthehet më kohë 'namit të lisë? peripeci tundimi e dileme melodia e sonatave të vona në ekzekutim tmerrësisht të papërgatitur na zuri peshë e pafajësisë më e rëndë se aq papërfillshëm në rrugët e humbjes na i vunë përfundimisht na iku gjumi dhe prapë të tjerët tinëzisht në gjumë na vunë guri gurët ## Burrëri e lagur ## Kureshtarë jam shumë kureshtar për të kuptuar diçka më shumë se nga hera tjera nëse e kalove suksesshëm pragun e adoleshencës kësaj radhe kryeneçësi që kushtoi futur në vallen e dështimeve për hir të vërtetës fatkeqësisht nuk mësove as nga sprovat e jetës gjë ## Mehmet Bislimi ## Tentim<eos>
<bos>ehu u tmerrova pamje e ritransmetuar përçudnisht nga pamundësia e përballimit një qerre akuzash kohë e mohuar në heshtje as një protestë as një lëvizje as një fjalë gati tek sheshi ishte grumbulluar kureshtja një statujë bëri tentim vetëvrasjeje si trumcaku Migjenit dikur gënjeshtra të largëta zbuluar nga heshtja tenton të vetëvritet një statujë në mesin e sojit të vet për ironi kishte mbetur e vetme kishte mbetur e huaj ## Burrëri e lagur ## Ngatërresë në sprovë nga dërrasë e parmakut rrugë burrërie ngatërruar deri tek balli i oxhakut e hëngri peshë e urtisë pavetëdijshëm futur në lojë më thuaj ku është mesi i papërgjegjësisë pashpjegueshme ligji i pashkruar i kullës prej ku peshohet morali në kandar i kërkon vet vendi burrat i kërkon oxhaku në ballë guri ## Mehmet Bislimi ## Ai vdiq vdekja ka mandatin e vet në përjetësi kush do futet formulën e përjetësisë kush na e gjënë mënyra e të perceptuarit për mes veprës së njeriut që rrugë ndërtoi ne si kalimtarë thjesht numra njerëzish që rrugëtojmë nga dera e botës së madhe pa dyshim hynë e dalin emra që gjurmë lënë por edhe anonim ## Burrëri e lagur ## Si gjithmonë dirigjent orkestër që dështoi para akordimit tingujt e çakorduar fatkeqësisht nuk nxorën melodinë e shumë pritur çfarë peripecish kakofonie mes tingujsh ulëritës këtë konfliktualitet notash kush e dirigjon të dirigjosh një orkestër do duhej të ishe të paktën Maestro e klasën e të notave nuk e kalove dot maestro i melodisë pa nota maestro kot parë ## Loja me zjarr kur loznim me zjarr dikur të vjetrit na thoshin me mos luani me zjarr luani me se do lageni natën nder vete deri në ushkur qortim gurë të lagur po gdhihemi për ditë se zjarrin kishin shuar miqtë? kjo besëtytni e vjetër të mbytë si fëmijë zgjoheshim të të lagur deri në fyt lagur vërtetë ne lageshim në shtrat se ishim fëmijë por se lagen tani nga frika e zjarrit të lirisë burrat e zi ## Burrëri e lagur ## Larje duarsh llogarit shpenzimet miku im blije një sapun në të mjafton unë do kujdesem për larjen tënde sot do ta nënshkruajmë moratoriumin mbi orën e vdekjes se i erdhi fundi lojës disfatiste me ujin e ftoftë të burimit larje duarsh nga qëllimi final rrëshqitje në kohë me duar të palara sa afër burimit sa larg pastërtisë ## Mehmet Bislimi ## E tha ndershmërisht e tha m1 gjeni njerëzit e sinqertë dua ti takoj diku të shpëtoj prej kësaj brenge që më hëngri tha m'i gjeni ata kokën time lë peng tha me gjithë mend plotësisht e besoj ani pse kjo datën kallë ku ti gjejmë ata sot janë shumë të rrallë ## JETË HALLEMADHE ## Mehmet Bislimi ## Ngatërrim mbase me dashje ngatërruan rolet erdhën rishtarët diletantë komeditë bënë paçavure rolet ndërruan prijatarët për ta lozur rolin e të dështuarit në kuvendin e urtësisë nuk u desh aq mund mundin shpagoi spektatori mbase me (pa) dashje ngatërroi urtarin me horrin dhe rrugën me oborrin ngatërrim ## Burrëri e lagur ## Të dehur 'heronjtë"' e ditëve tona esëll nuk i takuam dot nga tavernë e kafenesë së qytetit hurbin e kafesë shijojnë raki e mish të skuqur lamë e shtruar koqen e qejfit po bëjnë namin e zi po lënë të dehurit e ditëve tona për atdhe? nga mallëngjimi dehur e përmallë në tryezën e pistë shtruar të paskrupullt faqezi e hileqarë dehur e bërë përrallë namin e zi po lënë ## Mehmet Bislimi ## Halli të çon në derë të madhe jeta është me halle kush më të rënda hallet kush me të lehta askush hallin nuk ta qan kështu e paska jeta halli- hallit nuk i ngjan.- Kosovë me barrët e lindjes në shtat ke vuajtur shumë ke vuajtur gjatë me halle Kosovë me halle Shqipëri pa hak se ç'po i mbani bajraktarët mbi kry' kaq kaq ## Burrëri e lagur ## Simbolikë simbolikë e përfolur viktimën e radhës ke fiksuar një përplasje estetike e mendimit bora që nuk po bie në kohën e vet fytyrën nuk na e zbardhi këtë stinë as në mënyrë simbolike për pasojë plehrat mbetën të zbuluara për rreth në Prishtinë kasneci gjel mbi grumbujt e plehrave të kryeqendrës me sheshin me rreze radioaktive kushtrimin lëshon në mënyrë krejt simbolike shpresat e humbura rikthen në kornizat e një ekspozite pamore arenë përleshjesh mes qensh bredhacakë mbi pendlat e një korbi me rreze uraniumi aksidentalisht vrarë vrasësit nuk dihen as koha e krimit në vendin e ngjarjes policia ## Mehmet Bislimi hetimet vazhdojnë mbi fuqinë e rrezatimit vrasës simbolikisht e me vitet nën regjimin e hetimeve ikin e shkojnë hetimet vazhdojnë hopa sheshi radioaktiv i kryeqendrës CVI-në radiografike pushtetarëve për ditë ua bënë dikush i korruptuar më lehtë dikë më shumë e rëndojnë hetimet vazhdojnë ## Burrëri e lagur ## Mollë e ndaluar shoqëruesit tuaj besnik jetë virtuale bënë pa fjalëkalime e kode rrugëve të mundimshme përtej së mundshmes besnikërisht ju ndoqën dje ty mollë e ndaluar tinëzisht të kafshuan sot e në fyt s'i mbeti kujt kafshatë e ndaluar mes të lashtësisë dhe makutërisë së kohërave të sotme të gjithë për dike po paguajmë kusuret e anemisë ogurin e zi për mollën e ndaluar ogurit atdhe pas shpine tinëzisht të kafshuan edhe ty ditëve të festave ditëve të zisë të kafshuan bijtë e babëzisë ## Mehmet Bislimi ## Do ta pagëzojmë kush qëndroi në këmbë pa i ndyrë të brendshmet gjithë atyre rrugëtimeve tej e përtej fushave me gropa do ta pagëzojmë sigurisht gjatë diçka e pangjyrë me erë e pashije papërshtatshme si rënia e borës pa kohë kur vret lulet e sapoçelura në zanafillën e vet as dimër as verë lojën e hedhur nga të tjerët si ta pagëzojmë më thoni njëherë ## Burrëri e lagur ## Me presh nuk është për tu habitur janë bërë tani shumë sylesh duan të zhvatin me çdo kusht nga kopshti i interesave të paktën nga një presh ata e morën me preshin e gjatë me mustaqe as U skuqen as u nxinë nga turpi në faqe pahir me gjasë që moti fjalës kot paskan thënë me presh në dorë keq e paskan zënë në mos u vu në lojë urtia popullore këta nuk e heqin kurrë preshin prej dore ## Mehmet Bislimi ## Nuk përputhen premtimit të zënë ndër leqe për fjalën e dhënë të burrit dje dhe mosmbajtjen e saj sot bishtin ia zura me çark e shava burracakun keq së më gërryente diçka në bark e shava kot fjalët e veta hëngër dje pa çka po i hanë edhe sot si duket skuqja u dogj kot ## Burrëri e lagur ## Fshehur të dërmuar nga kthetrat e jetës orë e vdekjes ia bëhu zënë ngushtë e pulitur si kërmilli në gëzhojë strukur në një qoshe mbetur pa fjalë pa gojë i dobëti njëri para orës së vdekjes fshehur e strukur si kërmill ## Mehmet Bislimi ## Miu të marrtë djalli të marrtë nën dhëmbë po mallkonte nikoqirja për bishti miun kishte zënë miun në kurthe rënë kurthe ngrehësi kishte bërë mirë llogarinë karremi joshës nuk i shkoi kot mjeshtri e kurtheve s'është art por është vet hileja e shtatë që kap të ligjtë në befasi të ligjtë hajdutë me keq së një mi ## Burrëri e lagur ## Gropat<eos>
<bos>e luta fyellin të vërtetën për ta thënë për gropat në zemër të Kosovës ai zë nuk nxori melodi e tij heshtte gropa pa skelete Kosovë histori me gropa eshtrat ti grabitën ## Mehmet Bislimi ## vniu gjyqit Avniu hijerëndë po dëgjon se si dëshmitarët e rremë shqiptarë sot para gjyqit të UNMIK-ut për dallim nga gjyqi i Parisit dikur ata sot Avniun po e gjuajnë me gurë ## Burrëri e lagur ## Miku bëni mirë llogarinë një thes kripë me mikun mos luani me miqësinë mikun e vjetër mos e digjni kot kot si një letër ## Mehmet Bislimi ## Shekujt mbuluar me petkun e robërisë shekuj të tërë hijerëndë që tokat na i gëlltiten si brejtësit me dhëmbë tokat pa tzot sot ## Lakimi në rrugët e jetës do të sprovohemi para të tjerëve para vetes nëpër veta do të na lakojnë të tjerët veproni sinqerisht lakimit mos ju frikësoni veproni drejt mos ndaloni ## Burrëri e lagur ## SHEKUJT E PËRGJAKUR ## Mehmet Bislimi ## Respekti në shoqërinë ku respekt i bëhet tjetrit në shoqërinë ku tjetri respektohet modestinë dallojmë më tepër se mbi baza të respektit të ndërsjellë të urtin njeri admirojmë asgjë ## Burrëri e lagur ## Shpirti gjeneratë e shpirtmëdhenjve që nuk hapin plagë kanë vuajtur aq shumë kenë heshtur aq gjatë pa dyshim modestia na kushtoi në vend të shpagimit moral si për inat çmendurisht na u hakmor modestia dje edhe sot ## Mehmet Bislimi ## Shekulli ri shekulli i ri shekulli i ri skuqur me gjak deri në mjekër nga barrët e liga të shekullit të vjetër flamuj të gjakosur të shekullit të ri me dashje a përgjakur përsëri pahir ## Burrëri e lagur ## Gënjeshtar prapë gënjeve shokët e idealit në rrugët e rrëpira të faqes së malit faqe nxirë fjalë ngrënës e i paburrë i vetëm po më shokë jo më kurrë ## Mehmet Bislimi ## Pa autor shumë u punua për diçka që në përpjekje të shpaguhet fuqia e një teledrame ekranit larg kush kumtoi kumtin e dështimit nga i dritares me xhama të thyer nga goja e derës së hekurt shpërthyen dështimet e shfrenuara çfarë arrogance e këtyre dishepujve të kësaj teledrame pa autor pa spektatorë pa aktorë e më larg të gjithë ju 0 të ligj puthadorë syri larg ## Burrëri e lagur ## Dyfytyrësi në gjithë këtë pështjellim ti u shtire me dashje në rolin e naivit realizuar përsosmërisht si aktor në kohën e papërgjegjësive të mëdha ti as aktor as personazh as spektatorë as dëshmitar s'u bëre i gjallë ## Mehmet Bislimi ## Portret ushqehem me ndjenjën për ty nga tregimet e të tjerëve diçka edhe marr së menduari djersitem portretin tënd për ta ndërtuar kur ata të lavdëruan edhe kur të shanë çka s'të thanë mbi thash e thëna s 'ndërtohet portreti unë piktori që linjat nuk i dot kush do të besonte se rrëfimi i të tjerëve për ty do të më dilte kaq i saktë nga gjithë ajo distancë kohore edhe sot portret pa linja që nuk thotë kap asgjë ## Burrëri e lagur ## Kufiri ma gjeni kufirin mes dashurisë dhe urrejtjes gënjeshtrës dhe të vërtetës moralit dhe imoralitetit mjerisht sot aktual më duhet patjetër dikujt kufirin t'ia tregoj seriozisht ti them ndal ## Mehmet Bislimi ## Daullja mbi kë do të bjerë rrufeja nga jonet në fërkim bërrylagjinj provincialë bubullimë e pranverës së ftohtë anatemuesin more psikologji e argalisur dehur nga daullja e vjetër mbi plancin përplasur dy lekë darka e lavdërimit katër lekë procesi fiziologjik lirimit ekonomi deficitare ta mbash a ta hash kjo është çështja do thoshte Shekspiri ## Burrëri e lagur ## Heshtje heshtje në fund të fillimit eufori e krimit mbi varre zbrazur rrëqethur e vrarë pikëllimit skelete të një kombi të paidentitet shëtisin lakuriq me pasaporta diplomatike edhe sa mandate në Bruksel Kosovën do të përfaqësoni skelete të rebeluar heshtje trishtim ## Mehmet Bislimi ## Pa dashje ia këputa telin çiftelisë pa dashje nuk ia mësova notat melodisë kurrë e melodinë e desha aq shumë djalli ta marrë për ty më kënga nuk do këndohet as vaj s'do bëj kush vrave këngën me dorën tënde në rrugët e harrimit makthi që po rritet miqtë të thanë kujdes këngën se vritet ## Burrëri e lagur ## Parandjenjë armiqtë nuk po na shajnë sa duhet miqtë po na lavdërojnë më shumë se ç' duhet si me të pabesë se ç'po më gërryen një ndjenjë një ndjenjë ogurzezë ## NDËRGJEGJE NË PESHOJË ## Ironi e verdhë vargu im eja të ikim larg zilia mes ka rënë vargjet mes vete pezëm kanë zënë smirëzia në ikim se u bëmë përrallë vargjeve garë mes njerëzve urrejtja futur kaq thellë enigmë e pashpjegueshme ironi e verdhë ikim ## Mehmet Bislimi ## Burrëri e lagur ## Gjithmonë mes fjalës e keqkuptimit një ngushëllim vogël gjithmonë mes shtirjes e virtytit shqetësimi si fryt gjithmonë kungulli mbi ujë përherë nuk shkon kanë thënë gjithmonë ## Ndaras ka kohë e vite qe shpirti ndarë nga trupi im jeton me shpirt në Kosovë me trup saj larg në buzëgrykën e një pusi të pafund e në vaje trupi im si idhujt pa koka na hëngri toka huaj ngulur ## Mehmet Bislimi ## Burrëri e lagur ## Shqip po ju paralajmëroj për të satën herë luteni mbani qetësi kjo inteligjenci e privuar nga fjala tani flet të vërtetën pas derës së rëndë të hekurt në atë gropë flitet shqip në fantazinë e tyre ka diçka madhështore e rëndë pa dyshim edhe një herë paralajmëro inteligjencinë flisni shkurt dhe shqip mbroni të vërtetën ## Varje nga fijet e mjekrës sate Pasha po zë fill një tërkuzë mbi sfondin jeshilë në vertikalen e paskajoreve heshtat helmuese u përthyen pabesi kujt i ke ngreh pasha i verdhë pabesi rrënjët ku i ke makthi në gjumë të vraftë pasha arkaik i ditëve tona rrënja tu thaftë ## Burrëri e lagur ## Medaljoni i ndryshkur prej kohësh mungojnë sfiduesit e tij në të kujt do ta varim atë teneqe me tojën e leshit ngjyrë portokalli qafë në të paçin Kosovë qafë-tojë-leshtit portokall-ngrënësit teneqe-medaljon-punuesit qafë ## Mehmet Bislimi ## Mashtruesi ## të jetë ai vërtetë ndërtuesi i kështjellës unë nuk e besoj shtiret ai nuk e beson as vetë na hëngrën pritjet e gjata na hëngrën me të pabesë kështjellë 0 mbetsh shkret ## Burrëri e lagur ## Gjysmë në atë gjysmë terr të asaj nate atje përtej ku po gdhinte e saj gjysmë të mbyllur në gjysmë buzëqeshjeje heshtje gjysmë e pabesë sytë një jetë diellin kërkuam trullosje e pashpresë gjysmë lagur me vesë gjysmë ëndërr gjysmë gjysmë robëruar gjysmë çliruar gjysmë pjesë e tërësisë së pa bashkuar zgjuar ## Mehmet Bislimi ## Pikëllim e bardha që vret gjenezën e ka të lashtë lashtësi e përtejme bari mendueshëm ngrihet në pranverë si i sëmuri nga lëngimi në shtrat me shtatin dhe gishtërinjtë e verdhë se dimri ishte i gjatë ## Burrëri e lagur ## Fjalë dhe gurë fjala s'e lëvizi gurin dot as fjalën e thatë goditën dhe fshehën dorën të urtin njeri në shtat guri ata hodhën e fjalë dhe dorën prapë fshehën goditën të sotmen më keq të nesërmen gurë ## Mehmet Bislimi ## Urtari në përleshje me ashpërsitë e jetës nuk luhatet gjërat nuk i lë zap në duar të fatit një jetë ka ecur vertikalisht nuk i frikësohet hapit s'kanë çi bëjnë të ligjtë ## Burrëri e lagur ## Kujtim<eos>
<bos>kujtime të përjetshme ato të rënieve heroike kujtime të hidhura ato të dredhive mistike botë e ligë kujtime vrragëlënëse ## Mehmet Bislimi ## Valët valët e jetës dhe valët e detit të përbashkët kripën kanë rrahur nga hallet pamëshirshëm rrahur nga dallgët furishëm mbi gjoksin e shkëmbit mbi gjoksin tonë zbrazën mllefin paudhësitë të përkushtuarit nuk u dhanë vetëm ata qëndruan në këmbë ## Burrëri e lagur ## Rrënojat pengesë në rrugët e ardhmërisë rrënojat e kalasë që diktojnë të lëna anash prej historisë rrënojat kush uzurpoi uzurpuesit e rrënojave morale moralisht të rrënuar lisa të vrarë ndër male gjethet pikojnë gjak të rrethuar me rrënoja prapë ## Mehmet Bislimi ## Aradhja u rritë aradhja nga më të mirët munguan nga aradhja prapë më të mirët mbetën jashtë aradhes përjetë të medyshurit ## PORTRET NË PASQYRË ## Mehmet Bislimi ## Cezari zaret u hodhën thënë Cezari kur kaloi lumin Rubikon pati zaret u hodhën ju mos prisni ti hedhin të tjerët merrni vendime e mos ngurroni për fatin e atdheut ## Burrëri e lagur ## Zhgënjim zhgënjehemi kur miqtë në baltë na lënë pa pandehur dilemat paraqiten cilët janë miqtë e vërtetë cilët miq na hiqen ## sinqertë 1 sinqertë keqkuptim në botën tonë të zvogëluar kohë e të pasinqertëve në skenë në mos bota e tillë paska qenë e ne s'e kemi vënë re të pasinqertë e zagarë ndihemi të zhgënjyer fatkeqësisht me kohë s'i kemi parë ## Mehmet Bislimi ## Burrëri e lagur ## Me keqardhje dikur mendimet i kishim të njëjta për njeri tjetrin kishim nevojë përditë po largohesh vërtetë më vjen jo edhe aq për ty sa për mangësinë që s'e keq heq ## Mehmet Bislimi ## Dimri borë e bardhë si petkat e lara varur mbi degët e pemës bardhësi që gënjen ndjenjat e marra të bulimit në gem' në kohën e pa kohë të varfërit në shtrëngim kasolle e mjerë s'nxjerr flakë as tym nga oxhaku i trishtimit lindjes së diellit veç trishtim larg ## Burrëri e lagur ## Evropa në pasqyrën e tyre portretin tonë shtrembër prezantuan galeritë e shurdhëta ndër shekuj pulitur ngjyrë e ujë brushë e huaj piktor memec në pasqyrën e vjetër të vërtetën për ne pa dyshim edhe për veten gjeni ndër shekuj gënjyer me nga memecët e kohërave të shurdhëta të verbëta Evropë e pikturuar me gjak po ne kujt i patëm hak dinakëri e vjetër e politikes heu lia traftë pahir ## Mehmet Bislimi ## Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare prapë dikush do të vritet do të përgjaket dikush prapë dikush do të zgërdhihet do të përjargët dikush kambanat për mortin nuk do të pushojnë dikë do ta shajmë me breshëri me breshëri dikë do ta nderojmë rrugë të gjata janë këto kanë nisur e nuk sosen bashkimin e atdheut kërkojnë ## Burrëri e lagur ## Mërgimi nga qengj i butë të del ujk me dhëmbë të tretë të dërmon buzëqeshjen ta ndrydh malli tkurresh e nuk mbetesh sa një kokërr limoni ## Mehmet Bislimi ## Shqiponjës varg i huazuar) dua ta huazoj një varg për ty për të bukurin flamur në gjunjë para teje burrat janë përkulë "Sot shumë korba thonë jemi shqipe si i duron e kryet s'ua shtype!" ## Burrëri e lagur ## Ma jepni shkopin më duhet të mbështetem diku lartësive të bardha si zogu që fluturon mbi re e më nga përbaltja pranë larg larg jam i vetëm tani i vetëm fillikat natën duke e çarë me shkopin e gjatë mos më ankoni tani se nuk ua fal dot ## Mehmet Bislimi ## Kam nevojë për ty kam nevojë toka më rëndon Sizifi do të m'i verbojë që plotë dritë i kam sytë ## ti popullin zhveshe nga ndjenjat e robërisë pinguinët po të shajnë mbi akullin e ngrirë për ta thënë të vërtetën kam nevojë pinguinëve le tu mbetet shara në larg gojë Zvicër, 2012 ## Shënime për autorin Mehmet Bislimi lindi më 24 mars 1958 në fshatin Prekaz të Epërm të Skenderajt. Shkollën fillore e mbaroi në vendlindje, kurse gjimnazin në Skenderaj. Në Universitetin e Prishtinës studioi shkencat natyrore. Në vitin 1981, për shkak të veprimtarisë atdhetare, arrestohet dhe dënohet me Pas daljes nga më 1986, veprimtarinë kombëtare e vazhdoi në gjirin e LPK-së, ku detyra me përgjegjësi. Në vitin 1994, i përndjekur nga regjimi serb u strehua në Zvicër. burgu, pati - Gjatë luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ka bartur detyra me përgjegjësi. Me krijimtari letrare ka filluar të merret që herët. Shkrimet e para i ka botuar në gazetën' Bota re Prishtinë, 1986. Më vonë në revistën? Alternativa" në Lubjanë, si dhe në disa numra të gazetës "Rilindja" , që botohej atë kohë në Zvicër. Disa vjet ka shkruar për organin e LPK-së <Zëri i Kosovës" që botohej në Zvicër dhe për të përkohshmen ~Rruga që dilte në Francë. Në të dy gazetat, për një kohë të gjatë, është paraqitur edhe me këndin e humorit me nofkat 'Ngucakeqi" dhe Kohë pas kohe shkrimet e tij kanë gjetur vend edhe në gazetën jonë? - ## Mehmet Bislimi ~Epoka e re ~Shekulli" etj-, si dhe shkrime të shumta në dhjetëra faqe elektronike. Veprimtaria e tij letrare përfshin shkrime publicistike; anekdota, humor; poezi, prozë, si dhe mendime të urta popullore etj. ## Deri më tani ka botuar këto libra: - 1. "Anekdota popullore dhe satira autoriale P, Prishtinë 2002 - 3. "Fjalë dhe poezi, Prishtinë 2003 gurë? - 2. "Trëndafila maji" poezi, Prishtinë 2002 - 4. "Këtu 1 thonë Drenicë Tahir Meha monografis , Prishtinë 2004 - 6. "Stinë e vonuar" poezi, Prishtinë 2008 - 5. "Ironi e verdhë" poezi, Prishtinë 2005 - 7."Shkrime publicistike" Prishtinë 2009 - 8. - 9. <Mehmet Delia alias Mehmeti i Vogël? monografi, Prishtinë 2011 - Anekdota popullore dhe satira autoriale II" Prishtinë 2010 - 10. 'Shpirtndrituri? - poezi, Prishtinë 2012 - 2012, është libri i tij i radhës. ## Burrëri e lagur ## Përmbajtja \| HYRJE \| \| \|---------------------\|----\| \| FJALA E REDAKTORIT_ \| \| \| LISI MPLAKUR. \| 9 \| \| DIKUR \| 10 \| \| DËSHMITARË \| 11 \| \| DY TË MARRË \| 12 \| \| BYTHË E KUSISË \| 13 \| \| TELEFONI _ \| 14 \| \| LAJM I VONUAR \| 15 \| \| RËNIE \| 16 \| \| TË GJITHË \| 17 \| \| BOJËN KURSEJMË \| 19 \| \| KLASË E DËSHTUAR \| 20 \| \| SHPREHI \| 21 \| \| DJALLËZI E MBARË \| 22 \| \| DRAMË \| 23 \| \| DEHJE \| 24 \| \| LUMI QË S'NA LANË _ \| 25 \| \| RoBËRIT \| 26 \| \| SINTEZË FATALE_ \| 27 \| \| GOMARI \| 28 \| \| HOROSKOPI \| 29 \| \| MITROVICË \| 30 \| \| EDIPI \| 31 \| \| PËRRALLË \| 32 \| \| DORDOLECI . \| 33 \| \| PADREJTËSISHT \| 34 \| \| KUSHTRIMI \| 35 \| \| STATUJË \| 36 \| ## Mehmet Bislimi \| KA BURRA \| 37 \| \|-----------------------\|------\| \| VRET FJALA \| 38 \| \| PUNËTORI \| 39 \| \| BURRËRI E LAGUR.. \| 41 \| \| DALLIMI \| 42 \| \| ISHULL \| 43 \| \| DILEMË \| 44 \| \| PIKËPYETJE \| 45 \| \| SHKËLQIMI QË VRET \| 46 \| \| MURALET \| 47 \| \| A DO KARROCË ZOTËRI \| 48 \| \| KATARSIS \| 49 \| \| DIVORCIMI _ \| 50 \| \| BURRËRI \| 51 \| \| ANONIM_ \| 52 \| \| BARRËSE \| 53 \| \| SER VILIZËM \| 54 \| \| TË MARRËT \| 55 \| \| SHPËTIM NGA MALLKIMI. \| 57 \| \| PARTITË_ \| 58 \| \| STANDARDET \| 59 \| \| LIGJI \| 60 \| \| TEATËR \| 61 \| \| SILIKONI \| 62 \| \| KARRIGET \| 63 \| \| MURTAJA \| 64 \| \| Kosova \| 65 \| \| KoDOSHËT \| 66 \| \| KOPSHTARËT E ATDHEUT \| 67 \| \| KOALICIONI \| 68 \| \| PLURALIZMI \| 69 \| \| DËSHIRË \| 70 \| \| BIJTË E KOTËSISË . \| 71 \| \| RRUGË E GJATË \| 73 \| ## Burrëri e lagur \| ELIMINIMI \| 74 \| \|-------------------\|------\| \| UNITET \| 75 \| \| DIKUR DHE TANI _ \| 76 \| \| PREMTIM \| 77 \| \| RRUGËTIM \| 78 \| \| NJË LUM \| 79 \| \| NË MES \| 81 \| \| AUTOPSI \| 82 \| \| PËRGJEGJËSITË \| 83 \| \| DORËHEQJE. \| 84 \| \| AI . \| 85 \| \| PRITJE \| 86 \| \| NUDO \| 8 \| \| ÇELËSI _ \| 88 \| \| KURESHTJE E VRARË \| 89 \| \| ATDHE \| 90 \| \| KUNDËRSHTARË \| 91 \| \| PLEQNARË \| 92 \| \| PLAGË TË THELLA \| 93 \| \| NË RRUGË \| 94 \| \| KURESHTARË \| 95 \| \| TENTIM . \| 96 \| \| NGATËRRESË \| 97 \| \| AI VDIQ \| 98 \| \| SI GJITHMONË \| 99 \| \| LOJA ME ZJARR \| 100 \| \| LARJE DUARSH \| 101 \| \| ETHA \| 102 \| \| JETË HALLEMADHE \| 103 \| \| NGATËRRIM \| 104 \| \| TË DEHUR \| 105 \| \| HALLI \| 106 \| \| SIMBOLIKË \| 107 \| \| MOLLË E NDALUAR \| 109 \| ## Mehmet Bislimi<eos>
<bos>\| DO TA PAGËZOJMË \| 110 \| \|-----------------------\|-------\| \| ME PRESH \| 111 \| \| NUK PËRPUTHEN \| 112 \| \| FSHEHUR \| 113 \| \| MIU _ \| 114 \| \| GROPAT \| 115 \| \| AVNIU \| 116 \| \| MIKU \| 117 \| \| SHEKUJT \| 118 \| \| LAKIMI \| 119 \| \| SHEKUJT E PËRGJAKUR \| 121 \| \| RESPEKTI_ \| 122 \| \| SHPIRTI_ \| 123 \| \| SHEKULLII RI \| 124 \| \| GËNJESHTAR \| 125 \| \| PA AUTOR \| 126 \| \| DYFYTYRËSI \| 127 \| \| PORTRET \| 128 \| \| KUFIRI \| 129 \| \| DAULLJA \| 130 \| \| HESHTJE \| 131 \| \| PA DASHJE \| 132 \| \| PARANDJENJË \| 133 \| \| NDËRGJEGJE NË PESHOJË \| 135 \| \| IRONI E VERDHË \| 136 \| \| GJITHMONË \| 137 \| \| NDARAS \| 138 \| \| SHQIP \| 139 \| \| VARJE \| 140 \| \| MEDALJONI NDRYSHKUR \| 141 \| \| MASHTRUESI _ \| 142 \| \| GJYSMË \| 143 \| \| PIKËLLIM \| 144 \| \| FJALË DHE GURË \| 145 \| ## Burrëri e lagur \| URTARI \| 146 \| \|--------------------------------\|-------\| \| KUJTIM \| 147 \| \| VALËT \| 148 \| \| RRËNOJAT \| 149 \| \| ARADHJA \| 150 \| \| PORTRET NË PASQYRË_ \| 151 \| \| CEZARI \| 152 \| \| ZHGËNJIM \| 153 \| \| 1 SINQERTË \| 154 \| \| ME KEQARDHJE \| 155 \| \| DIMRI \| 156 \| \| EVROPA \| 157 \| \| UsHTRISË ÇLIRIMTARE KOMBËTARE_ \| 158 \| \| MËRGIMI \| 159 \| \| SHQIPONJËS \| 160 \| \| MA JEPNI SHKOPIN \| 161 \| \| KAM NEVOJË \| 162 \| ISBN Tirazhi 200 copë Formati 120 X 190 Shtypur në shtypshkronjën Shkrola Print Prishtinë 2012<eos>
<bos>## Begzad BALIU ÇABEJ 1 (Bibliografi e studimit të veprës së Çabejt në Kosovë) ## SERIA E VEPRAVE ME EMRIN E PROFESOR ÇABEJT (Vepra të botuara; të përgatitura dhe në proces) ÇABEJ I: Bibliografi e studimit të veprës së Çabejt në Kosovë (e dorëzuar për botim në planin botues të Institutit Albanologjik, 2002), Prishtinë, 2006. ÇABEJ 2: Profesor Eqrem Çabej dhe vepra; Përmasa e studimit të veprës së Profesor Çabejt në Kosovë; Çështje të studimit të onomastikës në veprën e Eqrem Çabejt. Tezë e magjistraturës, e mbrojtur në Institutin Albanologjik të Prishtinës, më 5 maj 2000; Profesor Çabejt dhe miti nacional; Profesor Çabej dhe Kosova. jeta ÇABEJ 3: Profesor Çabej dhe ballkanistika; Profesor Çabej dhe shkolla austro-gjermane (Majeri, Jokli, Lamberci) ; Profesor Çabej dhe konferencat shkencore; Kastrati Çabej . Studim monogafik mbi konceptet gjuhësore të tyre përmes letërkëmbimit; si dhe letërkëmbimi i zgjedhur. JETA E RE. Revistë letrare. Numër i veçantë kushtuar 90vjetorit të lindjes së Eqrem Çabejt (1908-1998), nr. 4, Prishtinë, 1998. (Bashkautor) SHENJËZAT. Revistë për shkencë kulturë, art nr. 1, 1998 (Numër i veçantë, me rastin e 9O-vjetorit të lindjes së Eqrem Çabejt. Kryeredaktor . JUP KASTRATI, Bibliografa e Prof dr. Eqrem Çabejt, (Përkujdesja dhe parathënia e mr. Begzad Baliut) Gjimnazi 1 filologjisë -Eqrem Çabej' Prishtinë, 2003. ## BEGZAD BALIU ## Ç A BE J 1 Bibliografi e studimit të veprës së Çabejt në Kosovë 1952-2002 FOCUS Prishtinë 2006 ## BEGZAD BALIU ## Ç A BE J 1 Bibliography of Çabej 's work study in Kosova 1952-2002 FOCUS Prishtina 2006 ## Prindërve - tavolinë -më pat thënë nëna; duke ma lëshuar atë ngadalë mbi tavolinë - E pata hedhur; se nuk më duhej, -iu pata përgjigjur me një buzëqeshje që i dhurohet nënës. - Jo; jo, është një mendim që e kam në një libër dhe tash e kam përdorur njëherë. Nëse më duhet e gjej përsëri. gjetur - Shikoje edhe njëherë mos të duhet ma përsëritur ajo. pat\_ - Pse ta përsëri, kur e ke gjetur njëherë dhe mund ta ruash përgjithmonë: gjesh Letrën e hekurosur nga duart plot rrudha të nënës; e vënë në sirtar. Këtu pat zënë fill arkivi im i bibliografisë prandaj vepra e parë, në këtë fushë, i kushtohet asaj. pata ## INSTITUTI ALBANOLOGJIK I PRISHTINËS Dega e Gjuhësisë ## Begzad BALIU ÇABEJ (Bibliografì e studimit të veprës së Çabejt në Kosovë) Recensentë Prof: dr. Petrit Kotrri Universiteti <Luigj Gurakuqis , Shkodër Dr . Lubor Kralik Akademia e Shkencave e Sllovakisë, Bratislavë Prof. dr. Petrit Kotrri: Kjo bibliografi e përgatitur nga Begzad Baliu është e para këtij Iloji e botuar ndër ne dhe duke mos pasur një version të tillë ndër ne, besoj se fjala është për një model të tij origjinal. ) Ajo mund të bëhet një model me interes për studimet albanologjike. Dr\_ Eubor Králik: Libri i Prof. Baliut është një kontribut i rëndësishëm jo vetëm për njohjen e jehonës së veprës shkencore të Prof. Çabejt në Kosovë; por edhe për vetë historinë e albanologjisë; Botimin e veprës do ta mirëpresin edhe albanologët, ballkanologët dhe indoevropianistët që jetojnë dhe veprojnë jashtë trojeve shqiptare. Bibliografia <Çabej 1v mund të cilësohet gjithashtu si një dokument dhe kulturore në Kosovë në gjysmën dytë të shekullit të kaluar, për forcat intelektuale të shqiptar në Kosovë, përfaqësuesit të cilit nuk harruan këtë personalitet të shquar të shkencës kombëtare as në periudhat më të vështira në historinë e vendit të tyre . popullit Përkujdesja teknike Blendi Kraja ## PËRMBAJTJA Profesor Çabejt në Kosovë 1952-2002,9 Fifty years of studing the work of Prof. Çabej in Kosova 1952- 2002, 15 Kriteret e botimit, 20 Shkurtesat, 23 ## BIBLIOGRAFIA, 25 Tubimet shkencore, 193 Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare; 194 Figurë madhore e kulturës shqiptare; 196 Kontributi Eqrem Çabejt në studimet albanologjike; 197 Rëndësia e veprës së Eqrem Çabejt për studimet albanologjike 199 Botime të veçanta, 203 Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare; 204 Jeta e re, 205 Shenjëzat; 207 Vepra, 208 Botime në proces; 209 Projekte shkencore, 213 Arkivi, 214 Institucionet, 215 Qendra e Studimeve Shqiptare <Eqrem Çabejv, 218 Pasqyrë e projekteve shkencore në qerthullin e studimeve shqiptare <Eqrem Çabej në Prishtinë; 226 Projektstatuti 1 Qerthullit të studimeve shqiptare <Eqrem Çabejy, 219 Biblioteka: Origjina e popullit shqiptar dhe e gjuhës shqipe; 227 INDEKSI, 229 Treguesi autorëve, 229 Treguesi i emrave brenda tekstit, 234 Treguesi veprave dhe botimeve të veçanta; 239 Treguesi gazetave dhe revistave shkencore, 243 Treguesi i diskutimeve; 245 Treguesi kumtesave, 245 Treguesi kartolinave, 245 Treguesi letrave, 245 Treguesi rezymeve, 245 ## PESËDHJETË VJET TË STUDIMIT TË VEPRËS SË PROFESOR ÇABEJT NË KOSOVË 1952-2002 Pesëdhjetë vjet më studiuesi 1 pasionuar Dr. Hasan Kaleshi ka botuar një recension për Fjalorin serbokroatisht-shqip, bashkautor i të cilit ishte edhe Profesor Eqrem Çabej. Ky është viti i parë që një studiues nga Kosova kishte tërhequr vëmendjen e lexuesve për emrin e Profesor Çabejt; 1 cili më pas, sidomos tridhjetë vjetëve të fundit do të bëhet sinonim i të mbërriturave më të larta të shkencës së albanologjisë dhe jo vetëm të saj. Për veprën Profesor Çabejt do të shkruhet edhe më tej, por do të shkruhet veçanërisht pas vitit 1970, kur do të botohet vepra e tij e në Kosovë. Prej atëherë e deri në tuar disa prej veprave të plota të tij, dhe në këtë kontekst ato kanë dhënë shumë arsye që të shkruhen dhjetëra e dhjetëra artikuj nga aspekti pasqyrues 1 veprave të tij, nga aspekti studimor i tyre dhe nga as pekti 1 vlerësimit të kontributit të veçantë e të përgjithshëm të Profesor Çabejt në fushë të albanologjisë në veçanti, e në fushë të kulturës shqiptare në përgjithësi. parë gjatë parë Prej vitit 1970, kur u botua vepra Për gjenezën e literaturës shqipe, do të shpeshtohet botimi dhe ribotimi i artikujve studimorë të tij. Gjatë viteve 19751979, Rilindja e botoi veprën e tij në gjashtë vëllime, duke shënuar njërën prej ngjarjeve më të mëdha kulturore në fushë të botimit, mbase që nga themelimi 1 saj e deri më sot. Gjatë viteve 1984-1989 Rilindja do ti ribotojë, jo vetëm gjashtë vëllimet e para, por do të botojë edhe dy vëllimet e botimit kritik të Mesharit të Gjon Buzukut; si dhe vëllimet VIII dhe IX. Le të kujtojmë se botimin e veprave të tij e patën filluar edhe studentët e Degës së Gjuhës Shqipe të shkallës së tretë në Universitetin e Prishtinës. Ligjëratat e studimeve pasuniversitare, Hyrje në gramatikën krahasimtare të gjuhëve indoevropiane, studentët e Universitetit të Prishtinës i patën incizuar, radhitur me makinë dhe lidhur në një dispensë, e cila do të botohet në kuadër të veprave të vetëm më 1988. plota Studimet e Profesor Çabejt nuk do të botohen vetëm në vepra dhe në revista të veçanta. Për shkak se Profesor Çabej ishte shumë aktiv në shumë sesione shkencore me karakter kombëtar dhe ndërkombëtar, si në Shqipëri ashtu edhe në qendra të tjera shkencore të Ballkanit e të Evropës, kontributet e tij do të botohen edhe në përmbledhjet: Kongresi i drejtshkrimit të gjuhës shqipe (1974), Studime ilire; I, II (1978) etj. Studimet e tij, që botoheshin në botimet ditore dhe shkencore të Tiranës, pothuajse menjëherë ribotoheshin, më shumë se një herë edhe në revistat letrare dhe shkencore të Prishtinës e të Shkupit, në: Gjurmime albanologjike; Jehona; Përparimi, Fjala etj .<eos>
<bos>Nuk do të shkojë shumë kohë dhe Profesor Çabej si personalitet shkencor dhe si njëri prej studiuesve më të mëdhenj jo vetëm të albanologjisë, por edhe të ballkanologjisë në përgjithësi, do të bëhet objekt studimi: Sesioni (IAP, 1998), Seminari (UP-FF 1987) Tribuna (QRO,1993), Mbrëmje përkujtimore (UP FF, 1990) etj. Do të themelohet Qerthulli i të rinjve 1 onomastikës Eqrem Çabej" në kuadër të Rinisë demokratike <Pjetër Bogdani" në Prishtinë (1993) dhe do të bëhen të përgatitjet për themelimin Institutit të Çabej" në Prishtinë (1998). gjitha Si rezultat i botimit të studimeve të tij, të veprës së plotë të tij dhe të tubimeve shkencore kushtuar veprës së tij, herë pas herë do të botohen edhe vëllime të veçanta kushtuar jetës dhe veprës së tij: Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën; Kulturën dhe Letërsinë Shqiptare (1987), Jeta e re (1998), Shenjëzat (1998), Eqrem Çabej - jeta dhe vepra (2002) etj. Në artikujt e përgjithshëm, në paraqitjet veprave me rastin e botimit, në recensionet për librat veç e veç dhe në studimet me karakter monografik, studiuesit nga Kosova do të merren me shumë fusha të dijes, të cilat Profesor Çabej i ka lëvruar gjatë gjithë jetës së tij shkencore. Kështu, në studime të veçanta, jetën dhe veprën e tij e kanë bërë objekt studimi autorët: Idriz Ajeti, Rexhep Ismajli, Murat Blaku, Remzi Nesimi, Begzad Baliu; recensione për veprën e tij kanë shkruar studiuesit: Hasan Kaleshi, Idriz Ajeti, Rexhep Ismajli, Anton Nikë Berisha etj; personalitetin e tij mendor, intelektual dhe shkencor, do ta studiojnë autorët: Rexhep Qosja, Shefki Sejdiu etj.; për kontributin e tij në fushë të historisë së gjuhës do të shkruajnë studiuesit: Idriz Ajeti, Rexhep Ismajli, etj.; problemet teorike dhe për rezultatet shkencore të Profesor Çabejt në fushë të etimologjisë kanë shkruar studiuesit: Idriz Ajeti, Qemal Murati, etj.; për vlerat shkencore të studimeve të tij në fushë të onomastikës kanë shkruar dhe 1 kanë bërë objekt shqyrtimi studiuesit: Idriz Ajeti, Ruzhdi Ushaku, Rexhep Doçi, Skënder Gashi, Begzad Baliu etj.; rezultatet e tij në fushë të gramatikës historike 1 ka vënë re sidomos Profesor Idriz Ajeti, ndërsa ato në fushë të fonetikës historike 1 ka vlerësuar disa herë Profesor Rexhep për Ismajli, dhe sado edhe ato në fushë të sintaksës historike janë bërë çështje studimi nga Agim Spahiu. Në këtë vazhdimësi studimesh, vështrimesh paraqitjesh të përgjithshme shkencore, vepra Profesor Çabejt u bë objekt studimi edhe 1 një varg trajtimesh në fusha të ndryshme shkencore. Për kontributin e tij në fushë të studimeve dialektologjike kanë shkruar studiuesit Latif Mulaku, Imri Badallaj etj.; për kontributin e tij në fushë të kulturës së gjuhës kanë shkruar studiuesit Rexhep Ismajli, Fadil Raka, Isa Bajçinca, Bahtijar Kryeziu etj. Më shumë se për të gjitha interesimet e tij, besoj përkushtimi 1 tij është përimtuar dhe ripërimtuar në fushë të letërsisë nga studiuesit: Sabri Hamiti, Ibrahim Rugova, Emin Kabashi, Gani Lubeteni, Zejnullah Rrahmani, Arben Hoxha etj. dhe në fushë të letërsisë popullore nga studiuesit: Fazli Syla, Zymer Neziri, Rrustem Berisha, Anton Berisha etj., por nuk ka mbetur e paprekuar as fusha e etnologjisë nga studiuesit: Drita Statofci, Ukë Xhema etj. pak Profesor Çabej ka studiues me dije multidisiplinare, prandaj ata në kërkimet e tyre, pavarësisht prej interesimit që kanë pasur, kanë qenë të detyruar që problemet ti vlerësojnë nga aspekti krahasues. Është e kuptueshme prandaj pse vepra e tij nuk ka qenë lehtë të bëhet objekt studimi në tërësinë e saj dhe në nivel të rezultateve të dëshiruara\_ Megjithatë, studiues të shumtë nga Kosova kanë pasur guximin që dijen e tij ta vlerësojnë edhe nga ky aspekt. Në këtë aspekt studiuesi Mehmet Halimi ka shkruar për kontributin e Profesor Çabejt në fushë të ballkanistikës, Rexhep Ismajli për Çabejn dhe shkollat gjuhësore, Gjyltekin Shehu për Profesor Çabejn dhe shkollën franceze Fjalët dhe sendet; Ruzhdi Ushaku Profesor Çabejn dhe sulmet e studiuesve sllavë në studimet albanologjike, Engjëll Sedaj për Profesor Çabejn dhe Fishtën, Hatixhe Hoxha për konceptet e Henrik Bariqit dhe Profesor Çabejt, Begzad Baliu për qenë për Gustav Majerin; Eqrem Çabejn dhe shkollën gjermane të filologjisë, Myrvete Dreshaj-Baliu për Profesor Çabejn dhe Naim Frashërin, Faik Shkodra Profesor Çabejn dhe De Radën e Naimin etj. për Interesimin e studiuesve për veprën e Çabejt më në fund e shprehin edhe numri i madh i letrave e kartolinave që studiuesit 1 dërgojnë Profesor Çabejt nga Kosova dhe nga qytete të ndryshme të botës, në një kohë që letërkëmbimi me studiues nga Shqipëria, si për studiuesit e Kosovës ashtu edhe për ata të Shqipërisë ishte me pasoja: Hasan Mekuli, Anton Çetta, Rexhep Ismajli, Ismajl Doda, Haxhi Krasniqi etj. Ndryshe prej një numri të madh studimesh të veçanta e të përgjithshme, vepra e Profesor Çabejt në Kosovë ashtu sikur edhe në Shqipëri ende nuk është trajtuar në tërësinë e saj. Deri më tash vepra e tij shkencore vetëm një herë është bërë objekt studimi në shkallë monografike, edhe pse studimet me karakter shterues nuk mungojnë. Në vitin 2001, B në Institutin Albanologjik të Prishtinës ka mbrojtur tezën e magjistraturës me titull "Çështje të studimit të onomastikës në veprën e Eqrem Çabejtm1 . Prej studimeve të deritashme dhe prej rezultateve të mbërritura, nuk është vështirë të konstatohet se për veprën e Profesor Çabejt do të vazhdohet të shkruhet për shumë arsye edhe më tutje. Le të shënojmë se në vitin 1995 autori 1 këtij libri, në Fakultetin Filologjik të Universitetit të Prishtinës ka paraqitur tezën e magjistraturës Kontributi i E. Çabejt në fonetikën historike të shqipes; ndërsa në vitin 2001, as. Nexhmije Kastrati po në këtë fakultet ka paraqitur tezën e magjistraturës me titull Studimet e Çabejt në fushë të letërsisë gojore. Vepra e tij dorëshkrim vazhdon të botohet në Tiranë dhe në Prishtinë, ndërsa ajo e botuar më parë, me të njëjtin intensitet vazhdon të ribotohet. Horizonti 1 pritjes së rezultateve nga vepra e tij nuk ka rënë. Përkundrazi, edhe më tej vepra e tij, madje jo vetëm gjuhësore, vazhdon të identifikohet me rezultatet më të larta të studimeve albanologjike. Për disa prej të mbërriturave më të theksuara, sidomos në fushë të historisë së gjuhës e të etimologjisë, pavarësisht prej shkrimeve të veçanta dhe të shumta, ende nuk është shkruar një monografi gjithëpërfshirëse e këtyre rezultateve, ndërsa rezultatet e tij në studimin e veprave të shkrimtarëve të vjetër sigurisht edhe një kohë të gjatë do të jenë modele të pakapë rcyeshme në studimet albanologjike? . 2 Hyrja e botuar në këtë libër është rezyme e një libri që do ti pasvjen kësaj bibliografie me titull pune Përmasa e studimit të veprës së Çabejt në Kosovë. ## FIFTY YEARS OF STUDING THE WORK OF PROF. ÇABEJ IN KOsovA, 1952-2002 Fifty years before, the passionated researcher Hasan Kaleshi, has published a review for "Serbo Croatian Albanian Dic tionary" co-author of which was Eqrem Çabej. This is the first a reseacher from Kosova focused the attention of the readers on the name of Professor Çabej, who later; especially the last thirty years turned to be a synonym of the highest achievements of the science of albanology, and not only of it. year during<eos>
<bos>For the work of Prof. Çabej will be writen even later and his studies when his first work will be published in Kosova. From then on, until the end of the XX century, his complete works have been published, giving the reason for tens of articles to be written for the reflective aspect, the research aspect and the aspect of evaluating the special and the general contribution of Prof: Çabej in albanology and in the Albanian culture. Since 1970, when e literaturës shqipe) For the genesis of the Albanian literature ) was first published, his research articles will never cease to be published and re-published. so, on 1977, <Rilindja) published his entire work in six volumes, marking one of the greater cultural event in its publications, maybe from the beginning today. Only after ten years; it will re-publish them; not only tho- se six volumes, but also the two volumes of the critical edition of <Meshari i Gjon Buzukutv, while on 1988-1989 will publish the VIII and IX volumes . Let we bear in mind that the publication of his works was initiated also by the post-graduated students of the Albanian language. The post-graduated discourses <Presentation of the comparative gramatics of IndoEuropean languagesy were recorded, typed and gathered in the form of a brochure, which would be published in the framework of the complete works only on 1986. The publications of the studies of Prof. Çabej do not Çabej was very active in all scientific sessions of national and international character; in Albania and other research centres of Bal kans and Europe, his contribution will be seen also in the joint scientific works published in Prishtina; such as <Fjalori 1 drejt 1 drejtshkrimit të 1 gjuhës shqipev (1978), Besides his writings in the daily Rilindja and writings on him, the research published in the scientific editions of Tirana; almost imediately; were re-published more than once published in the Prishtina and Shkup literary and scientific reviews: Gjurmime albanologjike; Jehona; Përparimi, Fjala, etc. Prof:. Çabej, as a scientific personality and one of the grea ter scholars of Albanology and Balkanology; will turn to be an object of study: The Session (IAP, 1998), The Seminar (1987), The Forum (1993), The Commemorative Evening of the Filology Faculty, Prishtina University (1990); and even scientific stitutions will be established on his name: The Onomastics Youth Circle <Eqrem Çabej), within the Democratic Youth <Pjetër Bogdanis in Prishtina (1993); and all preparations will be done to found the Albanian Research Institute <Eqrem Çabej in Prishtina (1998) As a result of the publication of his studies; his full work and of the scientific gatherings dedicated to his work, time after time will be published also editions dedicated to the life and his work: Seminari Ndërkombëtar Gjuhën; Kulturën dhe special për Letërsinë Shqiptare (1987), Jeta re Eqrem Çabej - Jeta dhe vepra (2002), etc. In their studies; the general articles; presentations of works on the event of publication, in reviews for books and in the monographical studies; the researchers of Kosova will deal with many domains of knowledge where Prof. Çabej worked during his scientific life. So, with special studies on his life and work, we distinguish: Akad. dr. Idriz Ajeti, Akad. dr. Rexhep Ismajli, Prof. dr. Murat Blaku; Prof. dr. Remzi Nesimi, Mr. zad Baliu; reviews for his work: Dr. Hasan Kaleshi, Akad. dr. Idriz Ajeti, Akad. dr. Rexhep Ismajli, Dr. Aanton Berisha; etc; for his mental, intellecual, and scientific personality will write: Akad. contribution in the history of the language: Akad. dr. Idriz Ajeti, Akad. dr. Rexhep Ismajli, for the theorical problems and the scientific results in etimology: Akad. dr. Idriz Ajeti, Prof: dr. Qemal Murati, etc ; for the scientific values of his studies in onomastics: Akad. dr. Idriz Ajeti, Prof. dr. Ruzhdi Ushaku; Dr. Rexhep Doçi, Dr: Skënder Gashi, Mr. Begzad for those in the historical phonetics Akad. dr. Rexhep Ismajli, while those of the historical syntax were studied by Mr. Agim Spahiu: In this continuity of studies, approaches and general scien tific presentations, the work of Prof. Çabej turned to be an object of study in different scientific fields. For his contribution in etc ; for his contribution in the culture of language Akad. dr. Rexhep Ismajli, Prof. dr. Fadil Raka; Prof. dr. Imri Bajçinca; Prof. dr. Bahtijar Kryeziu; etc. More than in any field, his interests and dedication in literature was analyzed by: Prof:. dr. Sabri Hamiti, Dr. Ibrahim Rugova, Dr. Emin Kabashi, Prof. dr. Gani Lubeteni, Prof. dr. Zejnullah Rrahmani, Mr. Arben Hoxha etc., and in the field of the popular literature: Dr. Fazli Syla, Dr. Zymer Neziri, Dr. Rrustem Berisha, Dr. Anton Berisha, etc., but also in the field of Ukë Xhema; etc. Prof. Çabej was a multi-disiplinary skilled scholar; so the resear chers, apart the interest had, above all have been obliged to operate through a comparative evaluations of problems. So, it is understandable why his work was not an easy one to be studied in prof. prof: Beg prof: prof: prof: prof: prof: prof: prof: prof. they its whole and to be achieved the desired results. All the same, many researchers from Kosova dared to evaluate his knowledge also from this angle. In thisdirection; M. Halimi wrote for the contribute of Professor Çabej in Balkanistic studies, R. Ismajli for Çabej and the linguistic schools), Gj. Shehu (for Professor Çabej and the French school Words and things), R. Ushaku (for Professor Çabej and the attacks of the Slavic researcher in the Albanological studies); Prof. dr. Engjëll Sedaj (for Professor Çabej and Fishta); Mr. H. Hoxha (for Baric's concepts and Professor Çabej); Mr. Begzad Baliu (for Gustav Mayer, Eqrem Çabej and the German school of filology); Mr. Myrvete Dreshaj-Baliu (for Professor Çabej and Naim Frashëri); Prof. dr. Faik Shkodra (for Professor Çabej and De Rada and Naim) etc. The high interest the researchers from Kosova had on Çabej S work is shown also in the large number of postcards sent to him from Kosova or from other countries of the world, in a time when the correspondence with the researchers of Albania could have severe consequences by the regime: Prof: Hasan Mekuli, Prof: Anton Çetta, Akad. Prof. dr. Rexhep Ismajli, Dr. Ismajl Doda; Haxhi Krasniqi etc. In contrast with a large number of 'specific and general studies, the work of Professor Çabej in Kosova still has not been treated in its whole. Until now, his scientific work is dealt with in a monographic level only one time. On 2001, Begzad Baliu finished his postgraduate studies on the topic (Issues of Onomastics' 3 Studies in Eqrem Çabej's works It is not difficult to deduct that, seeing the actual researches done and the results achieved, more on the work of His manuscripts continue to be published in Tirana and Prishtina; while the works previously published continue to be republished. The horizont of expectations in his work has not declined. In the highest results achieved in the Albanological studies. For some 3On 1995, the author of this book presented in the Filology Faculty contribution in the historical phonetics of the Albanian languager<eos>
<bos>of the more distinguished achievements; especially in the field of language history and etymology, regardless of many special no comprehensive monography of these results; while his achievements in studing the works of the old writers, of course, will be unsurpassed models in the Alba nological studies. When; someday in the future; his interests in special fields will compose respective monographies; the pretending of a researcher to include all of them in à unique monography can not be called premature. presentation published in this book is the resume of a book Work Study in Kosova). 4The ## KRITERET E BOTIMIT Pa dashur që të merrem gjerësisht me kërkesat që 1 kam shtruar vetes në përgatitjen e kësaj vepre; këtu dua të paraqes vetëm disa elemente bazë. Qëllimi nuk ka qenë që ti japim lexuesit një bibliografi 1 madh dhe bardi studimeve albanologjike të shekullit XX Profesor Çabej, që nga fillimi është ndjekur nga një fat i tillë. Studimi i parë me karakter monografik i Profesor Kastratit është përcjellë nga një bibliografi shteruese, saqë edhe studimi, më se sa sintezë shkencore mund të studim kronologjik bibliografiké . Po kështu mund të thuhet edhe për bibliografinë e plotë të tij të përgatitur nga Profesor Kastratit më 19806. Ndonëse ishte botuar vetëm me aparaturën përcjellëse; si bibliografi e plotësuar, ajo në dorëshkrimin e Profesor Kastrati del e plotësuar edhe me elemente informative dhe përmbajtësore; të cilat në botimin e ishin mënjanuar nga redaksia e revistës Studime filologjike. Në këtë rrjedhë, do të mund të hynte edhe <Bibliografi e shkrimeve për ynë Jup parë quhet Jup Jup parë Kastrati Veprat albanologjike të Prof Eqrem Çabejt, Buletin shkencor Shkodër, 1965, II, 97 167. Jup Kastrati, Bibliografia e Prof Eqrem Çabejt (1929 1981), "Studime filologjike Tiranë, 1981, nr. 3, f. 219 254. Jup një vepër e cila deri më tash ka munguar jo vetëm për Profesor Çabejn, por edhe për shumë studiues dhe krijues shqiptarë të këtij niveli. Pra, vepra e Profesor Çabejt ka hapur dyert e kërkimeve të reja jo vetëm me këtë vepër, por edhe me veprat e botuara më parë. Insistimi që kësaj bibliografie tia shtojmë edhe disa elemente plotësuese: përmbajtjen e autorit; rezymenë në gjuhën vetjake; pasueset qendrore lidhet pikërisht me vazhdimin e hulumtimit të mëtejmë në fushë të plotësimit të veprës së tij . Përpjekjet tona kanë që të mos paraqesim vetëm një bibliografi informative; të mos paraqesim vetëm një bibliografi të komentuar; të cilat ç'është e vërteta na kanë munguar dhe na mungojnë edhe më tej, por të paraqesim një bibliografi dhe përtej saj një antologji mendimesh, vlerësimesh dhe pasqyrimesh të studiuesve nga Kosova për Profesor Çabejn. ynë qenë Sigurisht që, as nuk na ka shkuar ndërmend dhe as nuk na shkon më tej, që studiuesit nga cilado pjesë e atdheut ti ndaj në paraqitje të këtilla. Arsyeja pse studiuesit shqiptarë nga Shqipë ria nuk janë paraqitur në këtë vëllim (përveç në rastet kur kum tesat e tyre i kanë paraqitur në Kosovë) nuk kanë të bëjnë me një prerje arbitrare të këtij projekti. Fjala është vetëm për të vënë në dukje edhe njëherë një respekt të veçantë, që për 50 vjet; në Kosovë kishte vepra dhe personaliteti tij. Pra, për çdo njësi të paraqitur kam pasur këto kritere: Për ne; 1 përkthyer, botim në gazetë të për ditshme, dorëshkrim; mbrojtje publike; përurim; revistë shkencore apo lexim në ndonjë tubim shkencorë, paraqet njësi më vete. Për një paraqitje të tillë, besoj kam pasur edhe arsye të mjaftueshme. Gjatë verifikimit, leximit dhe rileximit të shkri meve të rastit, dorëshkrimeve, mbrojtjeve publike, letrave; kar tolinave; kumtesave shkencore, përkujtimeve etj., kam vënë re çdo Mina Gero-Petrit Kotrri, Bibliografì e shkrimeve kushtuar Eqrem Çabejt, 'Camaj-Pipa' Shkodër, 2000, f. 132. ndryshime nga njëri tekst në tjetrin. Po e sjell një shembull të përgjithshëm: Një studim i paraqitur në një sesion shkencor, jo vetëm nuk lexohet i tëri, por mund të thuhet se fjala është për një rezyme të zgjeruar ose sikur thuhet për një version të ngushtuar. Botimi i dytë i saj në ndonjë gazetë ditore në njërën anë është i përmirësuar nga leximi (falë vërejtjeve që ka marrë nga diskutuesit e sesionit) ndërsa në anën tjetër zakonisht është 1 plotësuar me mbititull, nëntitull, nëntituj etj-, të cilat kryesisht i bën redaktori i gazetës, me mundësi që ti ketë zgjedhur madje edhe vetëm pjesët kryesore të studimit. Natyrisht këtu nuk botohen fusnotat. Në një botim tjetër mund të jetë botuar edhe versioni plotë bashkë me fusnotat por a mund të krahasohet ky botim me botimin e përmbledhjes së kumtesave të sesionit, në të cilin është shtuar edhe rezymeja në një gjuhë të po shtojmë edhe një botim tjetër po kaq të ndryshëm: Pas gjithë këtyre botimeve, domosdo të ndryshme nga njëra-tjetra; vjen botimi një revistë shkencore; sikur është Gjurmime albanologjike, ku veç botimit të plotë dhe me rezyme në një gjuhë të huaj botohet; që në krye; edhe një përmbajtje e shkurtër e autorit apo e redaksisë. Pra, a nuk mjafton kjo për të dëshmuar arsyet e paraqitjes së të gjitha botimeve të një artikulli në njësi të veçanta. parë Le të besojmë se ky botim do ta paraqesë një pasqyrë të të të interesimit të studiuesve dhe botuesve në Kosovë për jetën dhe veprën e Profesor Eqrem Çabejt. plo- ## SHKURTESAT ASHAK. Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës GJA-sshf. Gurmime albanologjike ~seria e shkencave filologjike IAP. Instituti Albanologjik Jeta e re, 1998. Jeta e re, Revistë letrare. Numër i veçantë kushtuar 9o-vjetorit të lindjes së Eqrem Çabejt (1908-1998). Nr. 4, Prishtinë; 1998. Ky numër është përgatitur nga Ahmet Kelmendi e Begzad Baliu. Mbrëmje përkujtimore, 1990. Në l0-vjetorin e vdekjes së Prof:. Eqrem Çabejt. Fakulteti Filologjik Universiteti Prishtinës, Prishtinë, më 9 maj 1990. Seminari; 1988. Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën Letër sinë dhe Kulturën Shqiptare; Universiteti i Prishtinës Fakulteti Filozofik. (Përmbledhje e ligjëratave dhe e kumtesave të lexuara në Seminarin e trembëdhjetë 1987). Sesioni shkencor me temën bosht: <Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabejt > Prishtinë, 1987. Sesioni shkencor, 1998. Sesioni shkencor <Rëndësia e veprës së Profesor Eqrem Çabejt për studimet albanologjikey Me rastin e 9O-vjetorit të lindjes. Instituti Albanologjik i Prishtinës Dega e Gjuhësisë, Prishtinë, më 25-26 dhjetor 1998. E përkohshmja për shkencë kulturë dhe art. Shtojcë speciale me rastin e 9O-vjetorit të lindjes; nr. 1, viti I, Prishtinë, 1998. Kryeredaktor, Begzad Baliu: Seminari 1987. Sesioni Shkencor i Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, 1987 Tribuna shkencore, 1993. Tribuna Shkencore: <Kontributi 1 Eqrem Çabejt në fushë të albanologjisëv. Organizator: QerthuIli i Onomastikës <Eqrem Çabejy 1 Shoqatës së Rinisë Demokratike <Pjetër Bogdanis të Prishtinës dhe e Gjuhësisë Sektori Onomastikës 1 Prishtinë; më 10 qershor 1993. Dega UP-FF. Universiteti i Prishtinës ~Fakulteti i Filologjisë ## BIBLIOGRAFIA - 1. A(bazi), A(dem): <U zbulua busti 1 kolosit të e përditshme; 23 maj 2002, f. 16.<eos>
<bos>Hyrje: <Eqrem Çabej është figura më madhore albanologjisë dhe njëherësh një nga figurat më të shquara të kulturës dhe dijes shqiptare. Në shekullin e tij të të punës ai ka bërë hulumtime të thelluara në një gjerësi të jashtëzakonshme në fushat që merren me botën shqiptare: Çabej bëri një sintezë të shkëlqyer të dijeve albanologjike; duke përkthyer në prizimin e tij shkencor e shpirtëror;, teoritë gjuhësore historike-krahasimtare, idetë kulturore e letrare, hipotezat historike, vrojtimet etnologjike, për ti kapërcyer kështu kufijtë e kulturës shqiptare, tha me këtë rast akademik Rexhep Ismajlis . gjatë Mbititull: Në gjimnazin filologjik <Eqrem Çabej>. - 2. Ahmetaj, Ibrahim; <Disa emra gjeografikë në Alpet Shqiptarev, Kumesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - 3. Ahmetaj, Mehmet, <Kontributi Çabejt në formimin e toponimeve me prapashtesat deminutive -th dhe z Kumesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 4. Ahmetaj, Mehmet; <The contribution Çabej in the study of toponyms created by the diminutive ~th and ~1 suffixes). (Në gjuhën shqipe ka dalë me titull: (Kontributi Çabejt në formimin e toponimeve me prapashtesat deminutive -th dhe -vër. B.B.). Gjurmime albanologjike ~seria e shkencave filologjike; nr. 28-29, 1998 1999, Prishtinë, 2002, f. 121-124. Resume: <The contribution of Eqrem Çabej's in the study of toponyms created by the diminutive -th and -z suffixes. The ancient suffixes of the Albanian language, the -th and the -z, in the diacritic aspect; can be seen in a wide area, but through the years many of them were lost, as were lost many of the Albanian sub dialects. These suffixes have been used extensively in some areas and in a level in some others, depending on the Albanian province them; leaving their trace in toponymy, patronymics; ow using - 5. Ahmetaj, Mehmet, (Toponimia e Malësisë së Madhe dhe kontributi i Çabejt në studimin e sajy, Tribuna shkencore, 1993. - 6. Ajeti, Idriz: <E. Çabej, <Uber einige mit anlautende worter des Albanischen? . ~Zeitschrift fur Phonetik und allgemeine Sprachwissenschaft, 9/3, Berlin, 1956, p. 203-229>, Gjurmime albanologjike, Fakulteti - 7. Ajeti, Idriz: <E. Çabej, <Uber einige mit anlautende worter des Albanischen? , në Vepra 5 Akademia e Shkencave dhe e Arteve e veçanta, Seksioni 1 Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, f: 190. - 8. Ajeti, Idriz, (Arritjet kryesore të studimeve etimologjike të Shqiptarët dhe gjuha e tyre, ASHAK , Prishtinë, 1994, f. 116-132. - 9 Ajeti, Idriz, (Arritjet kryesore të studimeve etimologjike ~Seminari për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare; nr. 3, Prishtinë, 1971. ## 10. Ajeti, Idriz, <Çështje të studimeve etimologjike të ASHAK, Prishtinë, 1998, f. 239-255. Mestituj: 1. Fillimet e studimeve etimologjike në fushë të shqipes ndër gjuhëtarë shqiptarë, 2. Vështrim 1 shkurtër 1 punës në studimet etimologjike të gjuhës shqipe. ## Ajeti, Idriz, <Kolos me kompetenca të gjithanshme shkencorev, Rilindja, 23. 8. 1980, Prishtinë; f. 12-13. Hyrje: <Me 13 gusht u nda prej nesh albanologu më madh ditëve tona ~Profesor Eqrem Çabej. Kumti i zi mbi vdekjen e Prof. Çabejt jehoi thekshëm duke pikëlluar flakshëm inteligjencinë shqiptare të mbarë Kosovës, sidomos punonjësit e shkencës albanologjike. Profesor Eqrem Çabej kishte lindur në Gjirokastër më 1908. Mësimet e para mori në vendlindje, shkollën e mbaroi në Cellovec (Klagenfurt të Austrisë), e studimet e larta në Vjenë) . Mbititull: Me rastin e vdekjes së Eqrem Çabejt. Shënim: Pjesë nga fjala e Kryetarit të ASHA të Kosovës Prof dr. Idriz Ajeti, mbajtur në mbledhjen komemorative organizuar nga ASHA, <Rilindjav, Instituti Albanologjik dhe Fakulteti Filozofik. - 12. Ajeti, Idriz, <Poreklo albanskog jezika 1 mjesto njegova nastavkay, Studije iz istorije albanskog jezika, Akademija Nauka 1 Umjetnosti Kosova Odelenje jezickih književnih nauka 1 umjetnosti. Posebna izdanja, knjiga 4, Priština, 1982. Citojmë: <Kada se razmatra pitanje odnosa ilirskog i arbanaskog došlo vreme da odsada nauka, koristeci se dostignucima albanistike uporedne indoevropeistike treba da posveti mnogo vecu pazhnju metodološkim prilazima odnosnih studija koji u proucavanju medusobnih odnosa pomenutih dvaju jezika prevazideni. Profesor Ecrem Cabej (preminua avgusta 1980 godine) je ukazao na neophodnost usavršavanja metoda u ispitivanju genetskih veza i odnosa ilirskog i arbanaskog jezika. U stidiji 0 tim vezama, u izdanju Iliri i poreklo Arbanasa izricito je rekao: 'Metodološki ja sasvim pogrešno govoriti 0 ilirskim supstratu u tom jeziku (radi se 0 arbanaskom); kako smo to u vishe prvi E. Çabej, <LIllyrien et 1Albanais Questions de principev, in Studia Albanica, I, Tirana, 1970, str. 157-170. navrata isticali, supstrat treba švatiti kao zamenu jednog jezika drugim jezikom. Jedna takva zamena nije potverdena u Albaniji, kako je to konstatovano, npr. U Rumaniji kako posledica romanizacije te zemle" (navedeni izvor studija)>. (21-22) <Eqrem Çabej je veoma lepo istakao ovu žinjenicu postavljajuši na taj nacin dobru metodološku osnovu svakoj raspravi 0 poreklu arbanaskog jezika geografskog položaja dokle nema suprotnih dokaza, ilirsko poreklo (arb. jezika) ostaje najubedljivije). (46) god zbog ## 13. Ajeti, Idriz, <Shumësi singularizuar në gjuhën shqipes. Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindjas Prishtinë, 1985. Duke përfunduar: <Duke përfunduar këtë vështrim mbi veprën e Çabejt dhe duke përmbledhur çu tha deri këtu; do të themi që kjo vepër ka peshën e vet të madhe, në fushën e morfologjisë së shqipes; edhe në lëmin e studimeve etimologjike të gjuhësisë shqiptare) .(321) qoftë qoftë - 14. Ajeti, Idriz, <Shumësi 1 singularizuar në gjuhën shqipe). Vepra 5, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Botime të veçanta; Seksioni 1 Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, f. 201. - 15. Ajeti, Idriz, <E. sUber einige mit Z anlautende worter des Albanischen? . ~Zeitschrift fur Phonetik und allgemeine Sprachwissenschaft, 9/3 , Berlin, 1956, p. 203-229 . Kërkime gjuhësore, <Rilindjav, Prishtinë, - 16. Ajeti, Idriz, <Vështrim shkurtër punës në studimet etimologjike të gjuhës shqipe) 3 , ASHAK-SGJL, Libri i 16, Prishtinë , 1998. Vepra, Pasues: <Në veprën e vet Studime etimologjike në fushë të shqipes, Çabej, kishte bërë në mënyrë të thukët e kritike analizën e punës së kryer në fushën e studimeve etimologjike të studimeve të mëparshme, me argumente dhe bindshëm kontestoi një varg zgjidhjesh të etimologëve të mëhershëm, për shkaqe të mungesës së objektivitetit, për shkaqe të mosnjohjes së mjaftueshme të gjuhës shqipe, qoftë, më në fund për shkak të pasi qoftë qoftë mangësive në punën metodologjike; në parimet mbi të cilat mbështeste teorinë e tij gjuhësore duke i përforcuar me të madhe të dhënat e reja shpjegimet e veta (253) - e tyre, ASHAK, Prishtinë, 1994. gjuha - 18. Ajeti, Idriz, Studime gjuhësore në fushë të shqipes; I, <Rilindjav, Prishtinë, 1984. - 19. Ajeti, Idriz, <Albanologut më të madh të ditëve tona. (Me rastin e vdekjes së profesor Eqrem Çabejt). Rilindja, Prishtinë, 23 gusht 1980, f. 12-13. - 20. më të madh të ditëve tona). ~Shkëndija; Prishtinë; nr. 13, 1 shtator 1980, f. 14. Mbititull: Me rastin e vdekjes së profesor Eqrem Çabejt. - Shënim hyrës: <Në Tiranë vdiq këto ditë albanologu më madh i ditëve tona; profesor dr. Eqrem Çabej, figura shkencore e të cilit kalon caqet kombëtare dhe hyn në radhën e studiuesve më të mëdhenj të kohës sonë në studimet albanologjike dhe ballkanologjike në përgjithësi) .(14) - Idriz, <Arritjet kryesore të studimeve etimologjike ~Shqiptarët dhe e tyre, ASHAK-SGJL, Botime të veçanta, Libri 10, Prishtinë, 1994. gjuha<eos>
<bos>Citojmë: <Fjalori etimologjik i hartuar prej Çabejt qëndron më lart se të gjitha projektet që deri sot janë bërë në këtë truall studimesh që nga Gustav Majeri. Fjalori shquhet nga një pasuri e madhe lënde leksikore me zbatimin e kritereve të drejta në hartimin e zbërthimin e visarit leksikor të gjuhës sonë; është punuar me një frymë objektive; siç i ka hije një shkencëtari të vërtetës. (117) - 22. Ajeti, Idriz, <Çabej dhe linguistika). Kumtesë e paraqitur për lexim në Tribuna shkencore; 1993 - 23. Ajeti, Idriz, <E. Çabej; einige mit anlautende worter des Albanischen? . ~Zeitschrift fur Phonetik und allgemeine Sprachwissenschaft, 9/3, Berlin, 1956, p. 203-229. Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindjas, Prishtinë, 1985. Citojmë: <Në këtë studim Çabej sillet çështjes së rëndësishme që ka të bëjë me pasqyrimin e palataleve indoevropiane në shqipen (308) prapë - 24. Ajeti, Idriz, <Dy fjalë kujtimi me rastin përvjetorit të vdekjes Televizioni 1 Prishtinës, 1983. - 25. Ajeti, Idriz, fjalë kujtimi me rastin përvjetorit të vdekjes së Eqrem Çabejty, Vepra 5 Akademia e Shkencave dhe e Arteve e veçanta, Seksioni 1 Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, f. 127. - me rastin e përvjetorit të vdekjes së tij) Studime Pasuesi fundit: <Vepra e tërsishme e Çabejt shënon një kontribut të pazëvendësueshëm në studimet e historisë së gjuhës dhe kulturës shqiptare. Ai i la popullit shqiptar dhe kulturës së tij një e cila do të mbetet e si sot si në motet që do të vijnë). (366) vepër gjallë - Eqrem Çabej, "Studime gjuhësore I. (Studime etimologjike f. VIIXXIII. - Eqrem Çabej, Për gjenezën e literaturës shqipe (ribotim) <Rilindjas Prishtinë, 1970, f:. 5-10. Kapitujt e nënvizuar: 1. Fuqia centrifugale në historinë dhe në karakterin e popullit shqiptar, 2. Karakteri konservativ zonave malësore të anëve. 3. Njësia e kombit dhe shpirti i tij. 4 Poezia popullore. - 29. Ajeti, Idriz, <Dy fjalë kujtimi për Eqrem Çabejn me rastin e përvjetorit të vdekjes së tijp, Studime gjuhësore - 30. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej (1908-1980), In memoriam, Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindja) Prishtinë , 1985. Pasuesi përmbyllës: <Te Eqrem Çabej kemi bjerrë patriarkun e gjuhën e tij, vepra e të cilit do të mbetet e gjallë ndër ne si sot si në ditët që do të vijnë. Lavdi i qoftë Prof. Çabejtl (264) - 31. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej (1908-1980)> In memoriam Vepra 5, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Botime të veçanta, Seksioni 1 Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, f 117. - 32. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej dhe studimet gjuhësisë shqiptarev, Studime gjuhësore në fushë të - 33. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej (1908-1980)> In memoriam, Vepra 5, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Botime të veçanta, Seksioni 1 Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, f: 129. - 34. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej dhe studimet gjuhësisë shqiptare>. ~Gja-sshf; nr. 17, Prishtinë, 1987 . Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1988, f. 19-32. Rezymeja: <Eqrem Çabej et les etudes dela linguistique albale sait, la linguistique albanaise commence avec les oeuvres de Kristoforidhi, celles de Sami Frashëri, Jeronim de Rada, Dhimitër Kamarda, etc. Elle est ensuite poursuivie par A etc., parmis lesquels se distinguent Dhimitër Kamarda et Alexandre on Përmbajtja e shkurtër e redaksisë: Në këtë punim autori shquan punën e madhe të Eqrem Çabejt në historinë e gjuhës shqipe dhe të leksikut të saj. Xhuvani par des explications justes dans le domaine des études étymologiques. étrangers Gustav Meyer, Holger Pedersen et Norbet Jokli sont parvenus à des résultats remarquables dans le domaine de la langue albanaise. Avec son Dictionnaire étymologique de la langue albanaise, G. Meyer marqua un tournant dans les études albanalogiques. Cependant; son oeuvre posséde des lacunes méthodologiques; car la matière lexicale a été colléctée hors des contrées autochtones albanaises; parmis les Albanais dItalie et de Grèce; dont la langue était pleine ditalianismes et de grécismes: Les études étymologiques de lalbanais ont été approfondies par Pedersen et Jokl ont suivi une nouvelle voie détude, en constrait le système des sons et la structure morphologique détermine la caractère particulier de lalbanais, ainsi quoi sa place parmis les autres langues indo-européennes. Pedersen et Jokl fournirent plus tard des explications complémentaires des évaluations incertaines et sans mais; encore, beaucoup de questions restèrent non résolues . Ils n'avaient pu truver de solutions satisfaisantes à fonétique historique. Ainsi, par exemple; des guturales indo-européennes en albanais, nous avons remarqué des lacunes ne permenttent pas de trouver lorigine de toute une série de mots. La question des vélaires simples, à savoir s'il en existe deux variantes en albanais; comme le pensaient Mayer et Pedersen; ou une seule était encore non résolue. Pedersen expliqua la question des palatales indo-européennes en constatant qu'elles sont reflétées, en albanais, par les spirantes inter-dentale, th, dh k = th, dh, g, gh = dh (d) ~i athët lat. acidus, sllav. ostro; lidh, lat. ligare; et 2 Meyer; cependant; lui non plus n'a pas pu résoudre certains $ et z, comme dans vise, nesër, zet, etc. qui qui appui, qui Le linguiste albanais E. Çabej considéra juste Pavis de Pedersen qu'il mena encore plus loin en constatant qu' <il n'y a, en albanais, aucun z venant de g, Çabej, dans le mot vise vit une création interne de lalbanais relativement tardive; il s'agit dun pluriel du mot vend. gh" De méme, Çabej vélaires simples. Pourles vélaires simples, Pedersen avait accepté la flexion g devant les voylles fermées, comme kopsht, grec. voyelles ouvertes elles paraissent q, gj: gjej; devant les mêmes voyelles; les labio-vélaires indoeuropéennes avaient adopté, en albanais, les flexions Z (kuti, e=s, guti, e=z, sjell zjarr). Le linguiste allemand Eduard Herman cette théorie de Pedersenen voyant dans gj, dans ces exemples, des transformations tardives en albanais, Çabej égalemant examina cette question dans une série de mots comme dash dashun, dashur, erdh ~ardhun; ardhur, shkel shkal et constata que, dans ces cas, il s'agit dune métaphonie et qu'il fallait prendre pour base la forme avec a dans les exemples en question. Kepos, qesh, La plus grande partie des études albanologiques de E. Çabej consiste dans le domaine de Thistoire de Palbanais et de son lexique. À Paide dune méthode scientifique stricte et tout à fait objective, il est parvenu à résoudre nombre détymologies, dont il en rendit quelques unes auparavant étaient considérées comme des emprunts; il les ajouta donc au fond autochtone de notre langue. D'autre part; il constata qu'un certains nombre de mots consiérés jusqu'alors comme appartenant à Phéritage albanais; sont en réalité (par)venus de Pextérieur . A propos de étymologie des mots, Çabej ne fut jamais immuable quand les argument; ne permétaient pas de déterminer exactement si le mot était autochtone ou emprunté; il restait alors sans explication; ce est un juste principe. qui Çabej a le mérite davoir mis en évidence;, que dans différentes périodes de son histoie, Palbanais a donné assez de mots et dexpressions aux langues avec lesquelles il était en contact)(31 32).<eos>
<bos>Pour ce est du lexique albanais dorigine slave, à dune méthode scientifique rigoureuse, Çabej est réussi à leur donners exacte et Ceapendant; son oeuvre n'est pas sans (quelques) lacunes dans ce le mot kraçun; ) le toponyme Raska venant soit disant de Talbanais rrafsh au bien (quelque autre, chose. qui puis gand 35. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej dhe studimet gjuhësisë shqiptare> Seminari 1988, Prishtinë, 1988, f 157-167. - 36. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej dhe studimet gjuhësisë shqiptare SNGJLKSH, 1987 - 37. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabej dhe studimet gjuhësisë shqiptare> Zëri i shqiptarit; nr. 2, shtator-tetor; 1993, f. 13. - 38. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabejt: Shumësi 1 singularizuar në gjuhën shqipev, Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindjav, Prishtinë, 1985, f. 317-321. - 39. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabejt: sShumësi 1 singularizuar në gjuhën shqipe" . Universiteti shtetëror 1 Tiranës, Instituti Historisë dhe 1 Gjuhësisë, Tiranë, 1976, 216 Gjurmime albanologjike. Nr. f. 259-262, Prishtinë, 1968. Duke përfunduar: <Duke përfunduar këtë vështrim mbi veprën e Çabejt dhe duke e përmbledhur ç'u tha deri këtu, do të themi që kjo vepër ka peshën e vet të madhe, në fushën e morfologjisë së shqipes, edhe në lëmin e studimeve etimologjike të gjuhësisë shqiptare. (262) qoftë qoftë - 40. Ajeti, Idriz, <Eqrem Çabejt: Shumësi 1 singularizuar në gjuhën shqipe. Universiteti shtetëror 1 Tiranës, Instituti Historisë dhe 1 Gjuhësisë, Tiranë, 1976, 216 f.> 400-406. - 41. Ajeti, Idriz, <Fjala e hapjess. Seminari, 1987. - 42. Ajeti, Idriz, <Fjala e hapjess. Vepra 5, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Botime të veçanta; Seksioni i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, - 43. Ajeti, Idriz, <Fjala e hapjes) e Akademik Idriz Ajetit, drejtor 1 Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë Seminari, 1988, nr. 13, f. 10 - 44. Ajeti, Idriz, Fjala e hapjes e Akademik Idriz Ajetit; drejtor Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë. Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindja Prishtinë; 1985, f.148-150. - 45. Ajeti, Idriz, Fjala e mbylljes e Akademik Idriz Ajetit; drejtor Seminarit ndërkombëtar për gjuhen letërsinë dhe kulturën shqiptare, Prishtinë, 1985, Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindja Prishtinë, 1985, f.148-150. - 46. Fjala e mbylljes e Akademik Idriz Ajetit; drejtor 1 Seminarit në Seminari Ndërkombëtar për Gjuhen Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1987, nr. 13, Universiteti i Prishtinës Fakulteti Filozofik, <Rilindja) Prishtinë, 1988, f. 279-281. - 47. Ajeti, Idriz, Fjala e mbylljes e Akademik Idriz Ajetit. Vepra 5 , Akademia e Shkencave dhe e Arteve Kosovës, Botime të veçanta; Seksioni 1 Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, f. 218. - 48. Ajeti, Idriz, <In memoriam- Eqrem Çabej (19081980),, Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindjas Prishtinë, 1985, f. 255-264. - 49. Ajeti, Idriz, <Kolos me kompetenca të gjithanshme shkencores. (Me rastin e vdekjes së profesor Eqrem Çabejt) . ~Shkëndija; Prishtinë, 1980, nr. 13, f. 14. - 50. Ajeti, Idriz, <Ndihmesa e Eqrem Çabejt në studimet etimologjike të shqipess ~Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, nr. 10, Prishtinë, 1990, Prishtinë, f: 3. - 51. Ajeti, Idriz, <Ndihmesa Eqrem Çabejt në studimet etimologjike të shqipes) . Fjalë e mbajtur në mbrëmjen përkujtimore të lO-vjetorit të vdekjes së Prof: Eqrem Çabejt. madhore e kulturës shqiptares (Mbrëmje e madhe përkujtimore në 10vjetorin e vdekjes së Akademik Eqrem Çabejt). Rilindja, Prishtinë, 10. 5. 1990, f: 10. Mestituj: 1. Gjuha është treguesi më dallueshëm 1 çdo njeriu dhe i çdo populli, 2. Njësia kombëtare e njësia letrare. - 2, ASH e Kosovës, Prishtinë, 1998. - 53. Ajeti, Idrizs <Veprimtaria shkencore e Prof. Eqrem Çabejt Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, Në vend të hyrjes: <Do të përpiqem që formimin e Çabejt si shkencëtar dhe veprimtarinë e tij shkencore ti projektojmë në vartësinë e dy perspektivave. a) Së pari, në vartësinë e perspektivës kohësore në të cilën ai veproi, që me fjalë të tjera do të thotë në vartësinë e gjendjes që zotëronte këtu e mëse shtatëdhjetë vjet më në fushën linguistike në Evropë dhe, së dyti, puna e tij do parë në vartësinë e situatës, kushteve dhe rrethanave që sundonin në frontin tonë të brendshëm gjuhësor; që nga ditët e para të karierës së tij shkencore) (232) parë - 54. Ajeti, Idriz, <Veprimtaria shkencore e Prof. Eqrem Çabejt. Vepra 5, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Botime të veçanta, Seksioni 1 Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë, Libri 18, Prishtinë, 2002, f. 95. - 55. Ajeti, Idriz, <Veprimtaria shkencore e Prof. Eqrem - 56. Ajeti, Idriz; <Veprimtaria shkencore e prof. Eqrem Çabejty, ~Studime gjuhësore në fushë të shqipes), III, <Rilindjas Prishtinë, 1985, f. 232-252. - 57. Ajeti, Idriz, <Veprimtaria shkencore e prof. Eqrem Çabejt). Kërkime 304-337. Résumé: <Loeuvre du linguiste albanais E. Çabej. <Dés le début de ce travail, 1duteur mentionne effort qu'il a fait pour voir et pour faire ressortir lactivité scientifique du E. Çabej, en rapport avec deux perspectives: prof: - b. deuxiémement, son travail doit être considéré dans notre plan linguistique interne en raport avec la situation; les conditions et les circonstances existèrent, dès les premiers jours de sa carrière scientifique. qui - a premiérment; en rapport avec la perspective temporelle, où Çabej exerça son activité, et aussi en rapport avec le niveau du développement de la Linguistique qui domina en Europe les sept derniéres décennies; et - Il un centre scientifique si réputé qu'était Vienne, à cette époque, se distinguait particulièrement par rapport à des confrères dans sa patrire. - a) La période d'avant-guerre 1934-1945 et - Lauteur divise lactivité scientifique de Çabej en deux périodes: - b) La période daprès la guerre 1945-1975. Lactivité scientifique de Çabej dans la période davant ~guerre consiste, non seulement dans le domaine des recherches linguistiques; elle apparait plus large et plus complexe; en des textes linguistiques et littéraires dune part, et dautre part, des observations et études ethnographiques: les moeurs et les coutumes des Albanais . Après la guerre, Çabej recourt a létude de la langue albanaise où distingue, particuliérment;, les problèmes de la phonétique de Vhistoire de la langue albanaise. Lobjet des études en question est lorigine et de la place de lalbanais dans la classification des langues. on Dans létude de lhistoire de la langue albanaise; les efforts de Çabej pour un nouvel domaine du système phonologique; tel il se présente aujourd' hui depuis lépoque indoeuropéenne, occupent une place considérable. qu' Dans le domaine de la toponomastique ~son champ de considérables ont éclairé, non seulement la manque de connaissance de la langue mais aussi certains aspect es de lhistoire du peuple albanais. qui Le mérite de Çabej repose sur le fait qu'il examina le phénomène du pluriel singularisé dans de larges dimensions et dans la majorité de cas explique les pluriels singularisés de notre langue. Les préfixes de lalbanais. Les suffixes de lalbanais. En collaboration avec Aleksandër Xhuvani-le savant réputé de la culture albanaise, Çabej publia deux études particuliéres de grande valeur; concernant les formant; de notre langue:<eos>
<bos>Bien que les études du savant albanais E. Çabej, embrassent presque toutes les disciplines des recherches albanalogiques, le domaine de ses études est et reste lhistoire de la langue albanaise et particuliérment létymologie du lexique albanais). (336-337) - 58. Ajeti, Idriz, <Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabejt. Gja-sshf, V-1975, IAP, Prishtinë, 1976, f:. 7-25. prof: - 59. Ajeti, Idriz, <Vështrim 1 punës në studimet etimologjike Shqiptarët dhe gjuha e tyre, ASHAK-SGJL, Botime të veçanta; Libri 10, Prishtinë, 1994. Citat: <Pas vdekjes tragjike të Norbert Joklit ~njohësit të rrallë të problemeve gjuhësore të shqipes, puna në hartimin e fjalorit të tij etimologjike pothuajse ra përgjithmonë në ujë, dhe vetëm Eqrem Çabej, nxënës Joklit, ka mundur ta marrë mbi vete këtë detyrë të - 60. Ajeti, Idriz, <Veprimtaria shkencore e Prof. Eqrem Kërkime gjuhësore; <Rilindja), Redaksia botimeve, Prishtinë, 1978, f: 304-338. - 61. Altimari, Franqesco, <Veprimtaria shkencore Eqrem Çabejt në fushën e dialektologjisë arbëreshey, SNGJLKSH 1987. - 62. Altimari, Franqesco, <Veprimtaria shkencore Eqrem Çabej në fushën e dialektologjisë arbëreshey, Seminari, 1988. Pasues: <Pas përshkrimeve të të folmeve arbëreshe të Molizës; që kishte bërë disa vjet më parë Maks Lambertz; dhe pas botimit të e Firmozës; në Kalabri, nga Gerhard Rohlfs për <Atlasin gjuhësor dhe etnografik të Italisë dhe Zvicrrës së në vitet 20 të këtij shekulli, është kjo monografi e Çabejt përpjekja e serioze për të dhënë një pasqyrë të përgjithshme të gjendjes së këtyre të folmeve, të shkëputura nga trungu kombëtar që prej 4-5 shekujsh, dhe që, bashkë me dialektet arvanite të Greqisë, tërhoqën menjëherë vë mendjen e linguistit tonë të shquar gjithmonë 1 interesuar për kërkime etimologjike ~si dokumente gjuhësore, deri diku arkaike; të domosdoshme për një analizë diakronike e krahasimtare brenda sistemit të gjuhës, të leksikut në veçantis . (175) parë ## 63. Anonim, <Sot 1 fillon punimet sesioni shkencory <Rilindjay, Prishtinë, 28.8.1987 , f.10. Nëntitull: Rreth dy temave bosht të sesionit <Veprimtaria lexohen 25 kumtesa shkencore. - 64. Anonim, (Meshari 1 Gjon Buzukut (1555) I>. - Rilindja, Prishtinë, 24 tetor 1987, f: 11. Mestitull: Vitrina e librit. - 65. Anonim, <Meshari 1 Gjon Buzukut (1555) II>. Rilindja, Prishtinë, 31 tetor 1987, f. 12. Mestitull: Vitrina e librit. - 66. Anonim, <Meshari Gjon Buzukut (1555) në dy vëllime). Rilindja, Prishtinë, 22. 8. 1987, f. 15. Mbititull: Së shpejti del nga shtypi për herë të parë te ne. - 67. Anonim, <Meshari 1 Gjon Buzukut (1555)) . Përgatitur nga Eqrem Çabej. ~Rilindja, Prishtinë, 26 shtator 1987, f: 15. Mestitull: Së shpejti del nga shtypi për herë të parë te ne. 68. Anonim, <Eqrem Çabej, Meshari i Gjon Buzukut Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1-15 shkurt 1988, Prishtinë, f. 32. - 69. Anonim, <Profesor Shaban Demiraj mbajti ciklin e parë, Prof. Eqrem Çabej filloi të dytin). Bota e re, Prishtinë, nr. 58-59, qershor 1972, f. 9. 70. Mbititull: Sonte në TV. Anonim; <Veprat e Eqrem Çabejt). Nëntitull: Spektri. Autor i emisionit: Xhafer Krasniqi. - 71. Anonim; <Dr. Eqrem Çabej, Elementet e gjuhësisë e e përditshme, 25 shtator 1996, Prishtinë, f. 9. - 72. - 73. Anonim, <Të kërkojmë të vërtetën, me indiferentizëms . Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1-15 shkurt 1988, f:. 9. Nëntitull: Prof:. Çabej. Në fund: Deklaratë e Çabejt dhënë ekipit të TVP-së, ditë para vdekjes. Tiranë, 9\_ 7.1980. pak - 74. Anonim; <Dr. Eqrem Çabej, Studime gjuhësore I Rilindjas. Prishtinë; 21. 1. 1978, f. 15. Mbititull: Botime. - Anonim, <Dr. Eqrem Çabej, Studime gjuhësore II> - 75. Rilindja, Prishtinë, 28.1. 1978, f. 15. Mbititull: Botime. - 76. Anonim, <Dr Eqrem Çabej, Studime gjuhësore II>. Rilindja; Prishtinë, 4.2. 1978, f. 15. Mbititull: Botime. - 77. Anonim, <Dr. Eqrem Çabej, Studime gjuhësore Mbititull: Botime. - 78. Anonim;, <Dr. Eqrem Çabej, Studime gjuhësore Vs. Rilindja, Prishtinë, 18.2. 1978, f: 15. Mbititull: Botime. 79. Anonim, <Dr. Eqrem Çabej, Studime gjuhësore Mbititull: Botime. - 80. Anonim; <Kontributi i Eqrem Çabejt dhënë dialektologjisë historikey. ~Rilindja, Prishtinë, 14 mars 1981 . ## 81. në Kumesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Në onomastikë, prapashtesa ~aj ka një shtrirje të përgjithshme gjeografike-gjuhësore në trojet shqiptare, së cilës, gjatë historisë, dhe turke. Me këtë prapashtesë fomohen më së shumti emra topikë, por sidomos patronime e natroponime shqipe. Prania e saj është e ndyshëm; duke u përshtatur sipas tekeve të tyre. Variantja e kësaj prapashtese, ~ajë është më pak e përhapur në hapësiat shqiptare . Përfundimi në dorëshkrim: mendimit tim; prapashtesat: aj, -ajë dhe ~ishtë në onomastikë, përveç funksionit prapashtesore, ato njëherit paraqesin edhe mbaresat e një shumësi kolektiv, formime prej emrash vetjakë, prej atyre ë përgjithshëm (ku zakonisht formimet emërvendeve me prapashtesat ~ajë dhe ~ishtë kanë për bazë një emër të përgjithshëm). bashkautorët Xhovani- Çabeji nuk thonë se kanë një shumës kolektiv, sikur thonë për prapashtesën ~as. (Sipas qoftë qoftë Një përhapje të ka edhe prapashtesa ~shtë, por vërehen anime të saj. Më e formën e sotme të mirëfilltë ~ishtë, kurse në Sanxhakun e Nishit, ajo na del në formën ~iste, po gjendet aty-këtu edhe në formën ishtë. gjerë Në vështrimin tonë, prapashtesat ~th dhe ~zë, në onomastikë, na janë dukur që kanë karakter regjional. Ato, sipas nesh, fomojnë emra topikë e mikrotopikë kryesisht në Shqipërinë Jugore dhe në Çamëri, pa e mohuar praninë e saj sporadike edhe në vende të tjera: Këto prapashtesa; të cilat në fjalëformim dhe në studimet e A Xhuvanit dhe të E. Çabejt për to, njihen si prapashtesa zvogëluese e pejorative, në onomastikë, kujtojmë se ato më shumë kanë vetëm rol fjalëformues e më zvogëlues; për arsye se shumica e tyre emërtojnë vende të vogla që nuk kanë lidhje me madhësinë e primitivit; sepse nuk kanë dalë prej tyre, megjithatë, ka edhe përjashtime) pak ## e dr. Eqrem Çabejt Bota e re, Prishtinë, 15.2. 1978, f:. 16. Mbititull: Botime të reja. Nëntitull: Nga fundi i vitit të kaluar redaksia e botimeve të NGBG <Rilindja) në bibliotekën Linguistika nxori botiomin komplet të veprave të Prof. dr. Eqrem Çabejt; njërit ndër gjuhëtarët më të shquar bashkëkohës me renome botërore) (16) ## e dr. Eqrem Mbititull: Botime të reja. - 84. Badallaj, Imri, <Shumë të fala nga Prizrenis. Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 85. Badallaj, Imri; <Disa pikëpamjet të Eqrem Çabejt rreth kuantitetit të vokaleve të shqipes) (kSomme viewpoints of Eqrem Çabej on the quantity of vocals in albanian)), Filologji, nr. Universiteti 1 Prishtinës Fakulteti Filologjisë, Prishtinë, 2000, f. 99-106. His research work on this phenomenon started pointing out the most characteristic examples taken from the writings of northern authors and analyzing some old toponyms of the Albanian original heritage. The speeches in diasporas offered this linguist results on this The data of some linguists, such as: Dozon, Pekmezi, Weigand, great good point. Bopp,<eos>
<bos>Summary: <During the whole work of his Eqrem Çabej devoted attention to the matters having to do with historical phonetics. Therefore, he did so to the matters having to do with historical phonetics. Therefore, he did so to the vocal quantity in Albanian and assertions and precise evaluations that have a special scientific value. He treated this phonetic phoneme as one of the phenomena that is of the primary importance in the sphere of historic phonetics. This is phoneme that appeared in Albanian very early and as such it has covered almost all the Albanian language. paid Jokle and Shepper were disputable to Çabej. Accordingly; with his linguistic competences he pointed to many assertions dealing with them; and he put many of them into the right place. Çabej with his very convincing explanation informed the interested people in historic phonetics of Albanian that the quantity of Albanian vocals is an old both dialects; it has phonological value and is realized with has a broad expansion and is present in both Albanian dialects; he is right to conclude that the phenomenon is old, and the Albanian language does not seem to have broken its link with the old state, and as a result he added: "in comparison with other Indo-European affects of analogy; it has preserved its old length quite well, or that However;, for a right precision of this phonetic phenomenon; wherever it was caused, Çabej prefers the application of up-to-date experimental methods; as only in this way, precise results and definitions of phonetic parameters of every vowel in all positions in Albanian speeches could be separately given: Otherwise, Eqrem Çabej proved this phonetic phenomenon accented positions (105 106). quite ## 86. Badallaj, <Pikëpamjet Çabejt rreth kuantitetit të vokaleve në gjuhën shqipe). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998: Rezyme: <Eqrem Çabej gjatë tërë punës së tij ka kushtuar vëmendje të veçantë çështjeve që kishin të bënin me fonetikën historike. Prandaj, edhe për kuantitetin e vokaleve të gjuhës shqipe kemi konstatime dhe saktësime, që kanë një vlerë të veçantë shkencore. Ai këtë fenomen fonetik e trajtonte si ndër dukuritë, që kanë një rëndësi të veçantë në sferën e fonetikës historike, fenomen ky pra, që është dukuri në shqipen shumë herët dhe si i tillë ka kapur pothuajse mbarë shqipen: Gjurmimet e tij rreth kësaj dukurie i kishte nisur; duke i vënë në spikamë shembujt e nxjerrë nga shkrimet e autorëve të Veriut si dhe, duke zbërthyer disa nga toponimet më të vjetra të trashëgimisë burimore të shqipes. Edhe të folmet e diasporave, gjuhëtarit tonë kanë dhënë krah e dorë, që në këtë pikë të arrijë rezultate sa më të mira. Të dhënat e disa gjuhëtarëve; si: të Boppit; të Dozonit; të Pekmezit, të Weigandit, të Joklit dhe të Sheperit, për Çabejn janë të diskutueshme, prandaj, ky me kompetencat shkencore që kishte, vuri gisht në shumë konstatime të tyre, ndërsa shumicën nga ato i vuri në binaret e qëndrueshme . Çabej me shpjegimet e tij mjaft bindëse; i njofon të interesuarit fonetikës historike të shqipes, se kuantiteti vokaleve në shqipen është dukuri mjaft e vjetër, e shtrirë në të dy kryedialektet; ka vlerë fonologjike, që realizohet me shkallë të ndryshme dhe që ka përfshirë mbarë gegërishten dhe disa të folme toske, si labërishten dhe çamërishten. Pra; duke pare se dukuria ka një shtrirje të gjerë dhe është prezente në të dy dialektet e shqipes; me të drejt ky konstaton se kjo dukuri është e moçme, që siç duket; në këtë shqipja nuk i ka këputur fijet e saja të stadit të vjetër, prandaj edhe shton: "Një krahasim me të tjera gjuhë indoeuropiane rezulton që shqipja, në gjithë efektet e forta rrafshuese të analogjisë, ka ruajtur mjaft mirë gjatësitë e lashta, ose ato, që janë përftuar nga kontraksionis . Mirëpo, për një saktësim sa më të drejtë të këtij fenomeni fonetik, kudo që ky është shkaktuar, Çabej preferon aplikimin e metodave bashkëkohore eksperimentale, se vetëm në këtë mënyrë, për dukurinë në fjalë mund të jepen saktësime dhe zanore në të gjitha pozicionet për të folmet e shqipes veç e veç. Përndryshe, E. Çabej këtë fenomen e argumenton në shërbim të njohjes së tri gjatësive të zanoreve në pikë - 87. Bajçinca Isa, <Rregullat e drejtshkrimit të shqipes(Projekt) ~hap i rëndësishëm drejt kristalizimit të Tiranës, Instituti 1 Historisë dhe 1 Gjuhësisë. Komisioni hartues: Androkli Kostollari, Eqrem Çabej, Mahir Domi. Asistent: Emil Lafe. Tiranë 1967, 214 faqe. Gjurmime albanologjike, Prishtinë, 1970, nr. 1-2, f. 245-259; -Probleme të gjuhës letrare shqipe dhe të drejtshkrimit të saj (Studime dhe artikuj) , Tiranë, 1972, vëll. II, 1, f. 224-248. - 88. Bajçinca Isa, <Eqrem Çabej dhe shqipja e njësuar letrare). Rilindja, Prishtinë, 13 gusht 1988, f. 12. - 89. Bajçinca, Isa, <Shumë të fala nga Prizrenis . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 90. Bajçinca, Isa, <Eqrem Çabej dhe shqipja e njësuar letrares Gjuha shqipe, nr. 3, 1987, IAP , Prishtinë, f. 1-3. ## 91. Bajçinca, Isa, <Eqrem Çabej dhe shqipja e njësuar letrares, SNGJLKSH, 1987 Tri aksioma të Çabejt përkitazi me rrugën që kishte ndjekur shqipja letrare: <E para; kjo formë, pra forma e shkruar e gjuhës shqipe; gjatë përdorimit të saj ka ardhur duke 1 thjeshtësuar gjithmonë e më shumë në trajtat e sistemit fonetik e gramatikor dhe është pasuruar në visar të fjalëve. Ky proces, për mendimin e tij, vazhdon edhe në ditët tona; Aksima e dytë është konvergjenca, pra një zhvillim afrues që është ndjekur prej kohësh në format e shqipes së shkruar. Dhe, po të vështrojmë gjendjen e shqipes së sotme letrare, kur kjo është e njësuar plotësisht, mund të pohojmë që përpjekjet konvergjente; të intensifikuara sidomos pas çlirimit, bënë të mundshme, përpos të tjerash; që në normë letrare të ngrihen njëkohësisht edhe elemente dalluese nga më të mëdhatë në sistemet e dialekteve dhe të ishvarianteve të shqipes letrare, siç janë, po e zëmë, rotacizmi e jorotacizmi, grupet e zanoreve ue e ua e të tjera. Mbështetjen e fuqishme të gjuhës letrare mbi gjuhën e folur mbi gjuhën popullore; Çabej e konsideronte aksiomë të tretë në zhvillimin e ushqen në mënyrë të pareshtur gjuhën e shkrimit. Kur kjo largoher nga ligjërimi popullor; largohet njëkohësisht edhe nga masat popullore dhe rrezikon të bëhet një gjuhë letrare, një gjuhë artificiale.. .>. (182) - 92. Bajçinca, Isa, <Fjala e hapjess në mbrëmjen Sh(yqri) Galica, (Figurë madhore e kulturës shqiptare) Akademik Eqrem Çabejt) Rilindja, Prishtinë, 10. 5. 1990, f 10. Mestituj: 1. Gjuha është treguesi më dallueshëm 1 çdo njeriu dhe i çdo populli. 2. Njësia kombëtare e njësia letrare . - 93. Bajçinca; Isa, <Gjuha dhe konceptet gjuhësore të E. Çabejt në studimet shkencorev, Tribuna shkencore; 1993. - 94. Bajçinca, Isa, <Idetë e Çabejt për shqipen letrare në konferenca Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998 - 95. Baliu, Begzad, <Rreth kritikës së Selman Rizës për veprën e Eqrem Çabejt dhe tezat e tij për Gjon Buzukun dhe Mesharins, (Selman Riza, (Relacion 1 zgjeruar mbi ribotimin kritik të Gjon Selman Riza, Vepra, I, ASHA e Kosovës;, Prishtinë, 1997), Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, Prishtinë, viti XXXII, nëntor; 1999, nr. 6, f: 10. Mbititull: Në tetëdhjetëvjetorin e lindjes.<eos>
<bos>Hyrja: <Në botën shkencore shqiptare personaliteti 1 Selman Rizës dhe vepra e tij më kanë qenë objekt trajtimi dhe madje referimi, në krahasim me shtigjet që ka hapur në fushë të albanologjisë dhe me konceptet që ka përdorur në veprën e tij. Në me prirje të skajshme kulturore dhe shkencorev, <për kapriciozitetin e tij shkencor dhe mendorv, për kryeneqësinë e tij gjatë diskutimeve shkencore) për <kokëngjeshurin kokë kosove), për këmbëngultësinë e tij në metodat dhe konceptet shkencore përballë koncepteve me prirje ideologjike, përmes të cilave pretendohej të përvijoheshin të gjitha vlerat shkencore; madje pa përjashtim etj. Do thënë që në fillim se konceptet e tij kritike-shkencore lidhur me metodat shkencore të Çabejt nuk kanë të bëjnë me konfrontimin e koncepteve më të avansuara shkencërisht të Prof. Selamn Rizës, përballë koncepteve të kohës (p.sh. marksizmit gjuhësor), por me koncepte thjeshtë të natyrës gjuhësore që insistonin ti diktonin dy burrat më të mëdhenj të shkencës shqiptare në shekullin XX: Prof. Eqrem Çabej dhe Prof. Selman Riza. pak Nëntitujt: Hyrje, Konceptet shkencore si mosmarrëveshtje, Një fillim i ri apo vazhdim mëparshëm polemikave të panjohura. Relacioni 1 zgjeruar mbi ribotimin kritik të Gjon Buzukut lind pikërisht në këtë rrjedhë dhe sado nuk dimë nëse ekziston ndonjë dorëshkrim kritik tjetër i Selman Rizës, për studimet gjuhësore të Çabejt, ne dimë nga bashkëkohësit e tyre, punonjës shkencor në Institutin e Gjuhësisë se edhe më vonë Çabej dhe Riza dy korifenjtë më të mëdhenjë të gjuhësisë shqiptare kanë pasur moskuptime që kishin të bënin me konceptet gjuhësore dhe sidomos me metodën e studimit>. (10) prof: prof: prof: - GeroPetrit Kotrri, Bibliografi e shkrimeve kushtuar Eqrem Çabejt, nr. 29 16 qershor 2000, Prishtinë, f. 17 - në veprën e Eqrem Çabejt). Tezë e magjistraturës, f. 144. Mbrojtur publikisht më 5 maj 2000, para Komisionit dr. Rexhep Doçi (mentor), Institutin Albanologjik të Prishtinës; Dr. Fakulteti Filologjisë-Dega e Gjuhës Frënge dhe Dr. Abdullah Zymberi, anëtarë, Fakulteti i Mësuesisë, në Institutin Albanologjik të Prishtinës . ## Përmbajtja ## PARATHËNIE Shkurtesat ## KREU I ## Kontributi Profesor Eqrem Çabejt në fushë të studimeve albanologjike - II. Kontributi në fushë të studimeve albanologjike - I. Jeta dhe vepra - 1. Kontributi Eqrem Çabejt në studimin e onomastikës përmes historisë së gjuhës shqipe - 3 Kontributi E. Çabejt për studimin e onomastikës më anë të fonetikës dhe të gramatikës historike - 2. Kontributi i E. Çabejt në studimet etimologjike ## KREU II ## Çështje të metodës së studimit të onomastikës - 2. Studiues me akribi të thellë shkencore në fushë të onomastikës - 1. Çabej ndërmjet filologjisë dhe linguistikës - 3. Rëndësia e mbledhjes sistematike të toponimeve - 5. Studjuesit për studimet onomastike të Çabejt - 4. Studime të rëndësishme në fushë të onomastikës ## KREU III ## Shtresat e onomastikës historike të shqipes dhe autoktonia e shqiptarëve - 2. Autoktonia e shqiptarëve dhe onomastika sipas Çabejt - 1. Hipotezat - 3. Origjina ilire e shumë toponimeve e antroponimeve ## KREU IV ## Etnonimi arbër - 1. Interesimi i Çabejt - 3. Shtrirja gjeografike - 2. Horizonti historik dhe hapësira gjeografike - 4. Aspekti biblik i shpjegimit të etnonimit arbër - 6. Aspekte gjuhësore (onomastike) të rrënjës alb- arb- - 5. Baza antroponimike e etnonimit arbër-shqiptar - 7. Etnonimi arbër në gjuhën serbe - 9. Nga stërkeqja në eufemizëm - 8. Etnonimi arbër-shqiptar dhe stërkeqja e tij ## KREU V ## Emri i Dardanisë - 1. Historia - 3. Emri i Dardanisë dhe fisi i Pirustëve - 2. Aspekti gjuhësor ## KREU VI ## Arbëreshët e Italisë dhe prejardhja e tyre sipas onomastikës - 2. Historia - 1. Përkushtimi i përhershëm - 3. Veçoritë gjuhësore dhe historike të emrave të arbëreshëve në Greqi dhe Itali ## PËRFUNDIME Literatura Pasqyra e lëndës Rezyme: <Eqrem Çabej është njëri nga përsonalitetet e shquara të gjuhësisë shqiptare të shekullit XX. shekulli, Çabej shënon kulmet e të arriturave shkencore në fushë të historisë së gjuhës (fonetikë, etimologji, onomastikë), sidomos nga gjysma e dytë e shek. XX kur ai bëhet edhe bart jo vetëm 1 studimeve të brendshme shqiptare por edhe prezentimit të tyre në shkencën e përbotëshme. Pra; të merresh me studimet e Eqrem dhe praktikë. Të merresh me studimet gjuhësore të Eqrem Çabejt dmth të merresh me zhvillimin e saj të brendshëm dhe në kontekst të rezultateve të saj në gjuhësinë ballkanike dhe evropiane. Në korpusin e madh të Studimeve etimologjike në fushë të shqipes dhe në studimet nga historia e gjuhës shqipe e sidomos në studimet nga fusha e ngushtë e onomastikës, Çabej është marr me një numër të madh toponimesh e antroponimesh që kapin një kohë nga prehistoria e deri te koha më e re, por mbylljen e këtij kapitulli shoh të mundshëm pas botimit të plotë të Studimeve etimologjike në fushë të shqipes përfundimtare sipas shtresave historike dhe gjuhësore, përndryshe nuk e shoh të arsyeshme shqyrtimin e çdo njërit veç e veç. jeta e Eqrem Çabejt do të mund të të veçonim dy momente: studimet në Austri dhe përgatitjen shkencore nga albanologu më madh këtij shekulli Norbert Jokli dhe angazhimin e tij të shkencor në gjirin e rrethit kulturor të Shkodrës. Nëse formimi i tij shkencor në filologji klasike, pajisur edhe me dijen më të re të kohës detyrohet shkollës gjermane, vijimi dhe mosavansimi tij me drejtime dhe rryma bashkëkohore, madje shpesh laboratorike detyrohen rrethit të Shkodrës ku punohej me ngulm mbi një traditë klasike të filologjisë, prandaj në këtë temë unë Çabejn e radhis në e gjuhëtarëve gjermanë që mbulohen me termin <Sprachwisenschafty dhe për të cilët shpesh linguistik dhe filologjik shpesh është i pakuptueshëm. Rrjedhimisht kam konstatuar se emri <filolog) Çabejt i shkon vetëm kur ky term nënkupton <ë gjitha llojet e hulumtimit gjuhësor. (Malmberg) Nga parë grupin Në këtë studim jam ndalur në shqyrtimin e etnonimit Arbër dhe kam përkrahur zgjedhjen gjuhësore të Çabejt; krahas të gjitha zgjedhjeve të dala deri më tash dhe kam shtuar kësaj zgjidhjeje besoj element të veçantë kur kam emërtuar bartësit e etnonimit Arbër, duke 1 quajtur ata <nomad (shtegtarë) të lirës të kohës së përhapjes së krishterizmit në mos edhe më herët. Sido që të jetë, misioni tyre ka përfunduar para ardhjes së sllavëve në Ballkan:. Sa 1 përket emrit shqiptar, Çabej nuk është përcaktuar dhe është luhatur gjatë shqyrtimit të hipotezave të të tjerëve; ndërsa unë ato gjurmë gjej në fërkimet arbërore me botën italike, duke iu bashkuar kështu Gustav Majerit e Rexhep Ismajlit dhe jo me shimet vetëm të pushtimeve osmane. ndry- Në një kapitull të veçantë jam ndalur në emrin e Dardanisë dhe pasi kam shqyrtuar zgjedhjet e deritashme duke përfshirë këtu edhe Çabejn, besoj se e kam vërtetuar më gjerësisht një traditë të gjatë të veprimit paralel të emrave popullorë (nacionalë) dhe atyre librorë, gjurmët e të cilës vinë deri në kohën tonë. Në një kapitull të veçantë trajtohet toponimia e arbëreshëve të Italisë, me të cilën Çabej insistonte të vërtetonte se <onomastika e arbëreshëve të Italisë bën pjesë në onomastikën e përgjithshme shqiptare) . Besoj se edhe unë kam arritur të vërtetoj dhe të plotësoj gjuhsisht nga aspekti diakronik dhe nga aspekti gjeografik përhapjen e shqiptarëve në kohë dhe në hapësirë. ## 98. Baliu, Begzad, <Përgatitet vepra Profesor Çabejto Zëri, e përditshme; Prishtinë, 23 dhjetor 2000, f. 18. (Ka dalë pa emrin e autorit) - 99. Baliu, Begzad, <Autoktonia e shqiptarëve) E përditëshmja Bujku; 6 shtator 1996, Prishtinë; f. 13.<eos>
<bos>Nëntitulli: Hulumtuesit e studimeve çabejane kanë vënë re një interesim të hershëm dhe të veçantë të Çabejt për historinë, kulturën; folklorin; gjuhën; letërsinë etj-, të arbëreshëve të Italisë. prof: Mbititull: Kontributi i Çabejt në fushë të onomastikës. prof: Mestitutj: Origjina ilire e shumë toponimeve. Parashtesat dhe prapashtesat në onomastikën shqiptare. Arbëreshët e Italisë në dritën e onomastikës . 100. Baliu, Begzad, <Bota shkencore e prof. Eqrem Çabejt. Gjuha shqipe, Instituti Albanologjik 1 Prishtinës, Prishtinë, 1998, f. 60-63 . Citojmë: <Gjuhësia shqiptare ka njohur një numër të madh studiuesish, të cilët nga aspekte të ndryshme, të përgjithshme dhe të veçanta kanë dhënë kontribute të shumta. Në mesin e tyre kryet e vendit e zënë tri personalitete shkencore: Aleksandër Xhuvani, Eqrem Çabej dhe Selman Rizas. (60) ## 101. Baliu, Begzad, <Bota shkencore e profesor Eqrem 102. 90-vjetorin e lindjes) Sheshi, nr. 20-21, shtator-tetor 1998, Prishtinë, f. 11. 103. Baliu, Begzad, <Emri 1 shqiptarëve). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor;, 1998. 104. Baliu, Begzad, <Norbert Jokli dhe Çabej: ndërlidhje personale dhe shkencores. Kumtesë e lexuar në Konferencen shkencore albanologjike, në nderim të albanologut të shquar Norbert Jokli (1877-1942). Universiteti 1 Shkodrës <Luigj Gurakuqiv , Fakulteti i Shkencave Shoqëro re, Shkodër; 28-29 qershor 2002. Fjalën e kem për një traditë të shkëlqyeshme dhe për shembullin se si duhet bërë ajo. Tradita e mësuesit dhe e nxënësit: Kreçmer Jokli-Çabej etj,, le të jetë një shembull jo vetëm shkencor; por edhe kolegial se si duhet të organizojmë studimet albanologjike edhe sot. Në vend të përfundimit: <Të kthehem edhe njëherë në fillim: Duke lexuar dhe rilexuar e Çabejt dhe duke rezultatet e tij shkencore, kam mësuar se rezultatet e mëdha shkencore nuk arrihen nga një njeri dhe nga një brez studiuesish, ato bëhen historike kur vlerat e tyre 1 provojnë njëri pas tjetrit mësuesi dhe nxënësi, aq më tepër kur ato 1 provojnë mësuesi dhe nxënësi që u takojnë dy brezave në vazhdim. Ata janë shembulli më mirë se si duhet krijuar nxënësi dhe si duhet plotësuar mësuesi. veprën parë Le të jetë kjo një prej arsyeve pse në këtë përvjetor kujtimi, veprës së Joklit dhe të Çabejt u jam çasur paralelisht: marrë dhënieve personale, të cilat u përfolen këtu, dhe ndërlidhjeve, respektivisht koncepteve e rezultateve shkencore, të cilat duhet çasur paralelisht jo vetëm me temat e kapura por edhe me bazën shkencore të tyre. Kur një ditë të kemi një pasqyrë të plotë të studimeve shkollës austro-gjermane dhe kur brenda saj të veçojmë shumë rezultate të papërsërishme të Norbert Joklit; atëherë mendimi për studimet çabejane do të jetë më i saktë dhe më plotë. Hapat e tashmë janë bërë. Sintezat e Profesor Shaban Demirajt për historinë e gjuhës e të prejardhjes së popullit shqiptar; Traktati historisë së albanologjisë nga Profesor Kastrati; sintezat dhe studimet e thelluara të Profesor Kolec Topallit e Rexhep Ismajlit në fushë të fonetikës historike; ynë parë Jup krahasimet dhe vlerësimet përimtuese të Profesor Idriz Ajetit, Profesor Petrit Kotrrit, të David Lukës e të Bardhyl Demirajt në fushë të etimologjisë etj. paraqesin rezultatet e para të këtij vlerësimis . ## 105. Baliu, Begzad, <Eqrem Çabej dhe albanologjia) Tribuna shkencore 1993. Teksti plotë: <Të nderuar pjesëmarrës të tribunës shkencore (Prof:. Eqrem Çabej dhe albanologjia. Shënim: Fjala e mbylljes në Tribunën shkencore të organizuar nga Qerthulli 1 të rinjve të onomastikës <Eqrem Çabejy në Prishtinë , më 11 qershor 1993 në bashkëpunim me Institutin Albanologjik të Prishtinës. Besoj se në fund të kësaj tribune do të mund të ndahemi të kënaqur këtu u ngritën dhe u theksuan disa prej kontributeve që ka dhënë Çabej në fushë të albanologjisë. pasi prof: Kam shumë besim se kjo tryezë e ka arritur qëllimin e vet. Besoj se nga kjo tribunë kemi mësuar shumë ne shkencëtarët, publicistët, biografët; janë frymëzuar poetët etj. Nëse është kështu, s'kam pse të mos jem i lumtur)\_ ## 106. Baliu, Begzad, <Eqrem Çabej dhe studimet letrares. Jeta e re, 1998. Fjala hyrëse: < me botimin e këtij numri të veçantë të Jetës së re, cili do të trajtojë ekskluzivisht tematikën letrare, synohet që kontributi Prof. Çabejt në fushë të letërsisë ti afrohet lexuesit në mënyrë mundësisht sa më të plotë në dy pikëpamje: a) krijimtaria përafërsisht e tërsishme, letrare e Prof:. Çabejt dhe b) të tjerët krijimtarinë letrare të Prof. Eqrem Çabejt dhe disa kushtuar këtij kolosi të gjuhësisë e të letërsisë shqiptare? (513) për poezi ## 107. Baliu, Begzad, <Gjurmëve të profesor Çabejt në tetor 1997, Prishtinë. Mbititull: Faqja e letrave. Nëntitull: Çabejt (1908-1998) jam duke përgatitur librin me titull <Eqrem Çabej në Kosovë (Letra, kujtime, fotografi) . Teksti i plotë: <Ftojmë të gjithë ata që kanë të dhëna të tilla; që letrat, kujtimet dhe fotografitë ti dërgojnë në adresë të Institutit Albanologjik (për Begzad Baliun) dhe Gazetën Bujku (për Berat Luzhën) . Ju falëmderit për ndihmën tuaj. Autor: Begzad Baliu). 108. Baliu, Begzad, <Në themele të gjuhësisë e të letërsisës . Jeta e re, 1998 f. 704-710. <E. Çabej, Elementet e gjuhësisë e të literaturës shqipe; Libër leximi për shkollat e mesme, (ribotim fototip) Prishtinë, 1996 Në vend të përfundimit: (Ribotimi librit të E. Çabejt; 'Elementet e gjuhësisë e të literaturës shqipe" pas më shumë se gjashtëdhjetë vjetëve; në kapërcyell të orientimeve të reja në nivel gjithëkombëtar, në sistemin arsimor, me qëllim të nxjerrjes së vlerave të mirëfillta letrare dhe shkencore, është një rast mirë për të pasqyruar traditën në bashkëkohësi. Prania e saj në shkollat tona letërsisë dhe të kulturës shqiptare . Mestituj: I. Në vend të hyrjes; II. Libri, III. Struktura e librit; a Gjuhësia; b) Literatura, c) Antologjia-pjesë të zgjedhura; IV. Përjashtimi i letërsisë së bejtexhinjve; Në kushte të sotme, të riardhjes së vlerave më të qëndrueshme artistike; të luftës kundër anarkisë dhe qasjes shpesh diletante në paraqitjet kulturore, letrare dhe shkencore; të luftës për të mbrojtur cilësinë me radhë nga Beogradi etj., libri Prof. Çabejt na del në ndihmë të kërkimit të normave të domosdoshme shkencore, sidomos gjatë përgatitjes së teksteve shkollore. Më në fund, dalja e librit më të ri të letërsisë shqipe për shkollat mesme; e cila për shumëçka në strukturën e saj, mbështetëse dhe përfshirja e saj në programin gjithkombëtar të shkollës shqipe; a nuk flet mjaftueshëm për nivelin e lartë para më shumë se gjashtëdhjetë vjetëve dhe për shkallën e qëndrueshmërisë së saj pikë Natyrisht; këtu nuk përjashtohet epërsia e metodave të sotme më të avansuara shkencore për përgatitjen e teksteve shkolloredhe mundësitë e studiuesve (pedagogëve) të sotëm për krijimin e teksteve bashkëkohore, mirëpo shikuar prej vlerave të sotme, vepra Eqrem Çabejt edhe më tutje mbetet pikë referimi. 109. Baliu, Begzad, <Një vepër e rëndësishme në fushë të albanologjisë) ~Gazetë shqiptare, e përdyjavshme v. I. Nr. 10, 22. 07. 1997, Prishtinë, f:. 19. Mbititull: Në themele të gjuhësisë e të letërsisë shqiptare. Prof: Eqrem Çabej, Elemente të gjuhësisë e të literaturës shqipe, Nëntitujt: Në vend të hyrjes; Struktura e veprës; Letrarët ndryshëm të <shkrimtarisëv; Në vend të përfundimit:.<eos>
<bos>Në vend të përfundimit: <Ribotimi i librit të Prof:. Eqrem Çabejt <Elemente të gjuhësisë e të literaturës shqipe" , pas më shumë se gjashtëdhjetë vjetëve; në kapërcyell të orientimeve të reja në nivelin gjithëkombëtar, në sistemin arsimor, me qëllim të nxjerrjes së vlerave të mirëfillta letrare dhe shkencore, është një rast mirë për të pasqyruar traditën në bashkëkohësinë. Prania e saj në shkollat tona ndihmon njohjen integrale të vlerave mbizotëruese të gjuhës, letërsisë dhe kulturës shqiptarey. (19) ## 110. Baliu, Begzad, (Onomastika fushë dijes çabejane> ~E përditëshmja Bujku, Prishtinë, 3 shtator 1996, f.13 . Mbititull: Kontributi Profesor Eqrem Çabejt në fushë të onomastikës (1) Nëntitujt: Studiues me akribi të thellë shkencore, Rëndësia e mbledhjes sistematike të toponimeve. Nëntitulli: Në gjuhësinë shqiptare, Eqrem Çabej paraqitet si shkenctar shumëdimensional dhe kontributi i tij në fushë të onomastikës është prijës edhe në ditët tona.(13) prof: Boks: Kanë shkruar për Çabejn. ## 1ll. ~Bujku, Prishtinë, 4 shtator 1996, f.13. Mbititull: Kontributi Profesor Eqrem Çabejt në fushë të onomastikës(2) Nëntitull: Toponomastika burim vlefshëm për historinë. Materialet onomastike pjesë e pasurisë leksikore të zhdukur. Cila është gurra e prapashtesës ~esh 1 emrit etnik Arbnesh; Nëntitujt: Prej njësive të vogla e deri Emri i shqiptarëve. 112. Baliu, Begzad, <Pikëpamjet e veprën gjuhësore të Gustav Majerito studimi i lexuar në sesionin shkencor; <Rëndësia e veprës së Gustav Majerit për studimet albanologjike), Sesion shkencor kushtuar 100IAP, Prishtinë, më 15. XII. 1997. Nëntitujt: Prejardhja e popullit shqiptar dhe e gjuhës shqipe; Marrëdhëniet e shqipes me gjuhët e tjera; Historia e dialekteve të shqipes; Themeluesi fonetikës historike të shqipes; Autori fjalorit të etimologjik të shqipës; Parashtesat dhe prapashtesat; Përfundime. parë 113. Baliu, Begzad, <Pikëpamjet e Prof. Çabejt për veprën gjuhësore të Gustav Majerits . (fragment). Shenjëzat, 1998, f. 22-23. Nëntituj: Për personalitetin e tij; Shqipja, gjuhë indoevropiane; Prejardhja e popullit shqiptar dhe e gjuhes shqipe; Fusnotat. 114. Baliu, Begzad, <Pikëpamjet e veprën gjuhësore të Gustav Majeritv, ~Gustav ~Jeta dhe vepra, Kumtesa të Sesionit shkencor <Rëndësia e veprës së Gustav Majerit për studimet albanologjike ~sesion shkencor kushtuar 1OO-vjetorit të botimit të këngës kreshnike shqiptarey, Prishtinë, më 15. XII. 1997, Institutit albanologjik Meyer 115. ~Bujku, e përditshme; Prishtinë, 5 shtator 1996, f. 13. Nëntitull: Cilat ishin hipotezat me të cilat disa studiues dëshmonin prejardhjen trake apo dako-mize të gjuhës shqipe?" (13) Nëntitujt: Autoktonia e shqiptarëve dhe autoktonia. Argumentet trake e dako-meze. Mbititull: Kontributi Profesor Eqrem Çabejt në fushë të onomastikës" (3), Boks: Intelektual me akribi shkencore. 116. Baliu, Begzad, <Shaban Demiraj, Eqrem Çabej Një jetë kushtuar shkencës, SHB <8 Nëntori? Tiranë, 1990, f. 272) . Gjurmime albanologjike seria e shkencave filologjike; 24-1994, Prishtinë, 1995, f. 198-202. Duke e mbyllur: <Duke e mbyllur këtë vështrim për Eqrem Çabej ~Një jetë kushtuar shkencës, për të cilën autori i saj Shaban Demiraj thotë se ka bërë përpjekje, sado pak për të hedhur se njëmend me një çasje të tillë të rastit (në këtë rast e përgatitur në shenjë të përvjetorit të vdekjes) nuk mund të hidhet dritë në veprën jetësore dhe shkencore të E. niveli 1 lartë 1 përkushtimit; akribia e thellë shkencore, me qëllim të prezentimit të vlerave dhe kulmeve më të arrira të punës së tij shkencore, këtë monografi e bëjnë shumë të çmueshme dhe pa u mbështetur në rezultatet e saj, në të ardhmen nuk mund të paramendohen studimet mbi jetën dhe veprën e Prof: Eqrem Çabejt.(202) veprën ## 117. Baliu, Begzad, Biblioteka: <Eqrem Çabej: Origjina e popullit shqiptar dhe e gjuhës shqipes. Temat. Shih arkivin e autorit. ## Baliu, Begzad, <Bota shkencore e profesor Eqrem Çabejt. ~Rilindja, 17 1999, f: 14; 18 1999, f: 14. 118. prill prill Nëntituj: Kalimi në Vjenë vendimtar për rrugën e tij shkencore. Studiues i shkollës evropiane. Nëntitutull: Nëntëdhjetë vjetori lindjes së gjuhëtarit Eqrem Çabej: Ylli që do të shndrisë gjithmonë në studimet shqiptare . - 119. Baliu, Begzad, <Dhënës dhe përcjellës serioz 1 mendimit shkencor) në emisionin <Për shqiptarët jashtë atdheuty , Radio Tirana, Tiranë, 28 maj 1993, në orën 16. ## 120. Baliu, Begzad, <Dhënës dhe përcjellës serioz 1 Nëntitull: Shtrohet nevoja e formimit të Institutit të Studimeve të profesor Eqrem Çabejt: Gjysmë shekulli e Çabejt në gjuhësinë shqiptare. punë Citojmë: vëmë në dukje edhe një kontribut interesant për personalitetin e profesor Çabejt. Pra, do të vëmë në dukje disa punime të hershme, po edhe të mëvonshme dhe kontributin e tij në një fushë të veçantë, në fushën e shkrimit të njësive enciklopedike, skicave etj-, të këtij ## 121. Baliu, Begzad, Emri 1 Dardanisë. Dardania Sacra, nr. 2, Prishtinë, 2000, f. 333-344. Nëntitujt: 1. Historia; 2. Aspekti gjuhësor; 3. Emri 1 Dardanisë dhe fisi i pirustëve. Përkushtim: Në shenjë nderimi ilirologëve; Prof: Eqrem Çabejt dhe profesor Aleksandër Stipçeviqit), Summary: The name of Dardania. Slavic strata of toponyms, mainly names of settlements in Kosova as well, should not be exaggerated or redone, much less be translated, as it is being done with the toponomy of Kosova; and it should not be linked to the pre-historic Dardania Or Pirustae, <In this paper the author raises once his hypothesis on a historical Illyrian parallel the name Dardania and the Latin Pirustae\_ The fact that the Celts stretched on an area wider than Dardania, ie. that the cultural heritage (both material and spiritual) is original in the entire Balkan area. The question of preservation of the name of the Dardanians and Pirusteans should be linked through an appealing, metaphoric way of the language of the Latins not for country but for its people, therefore their name too comes it in chronicles more present than the name of the country. After all, our hypothesis does not throw doubt on the ethic Illyrian Albanian presence here because both the toponym Dardania (dardhë) and the Qafa e Prushit had a phonetic development accor ding to the laws of the Albanian language. again ## 122. Baliu, Begzad, <Emri kombëtar i shqiptarëve në studimet e Çabejty. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Nëntitujt: Etnonimi Arbër; 1. Interesimi Çabejt; 2 Horizonti historik dhe hapësira gjeografike; 3. Shtrirja gjeografike; 4\_ Aspekti biblik 1 shpjegimit të etnonimit arbër; 5 . Baza antroponimike e etnonimit arbër-shqiptar; 6. Aspekte gjuhësore (onomastike) të rrënjës alb- arb-; 7. Etnonimi arbër në gjuhën serbe; 8. Etnonimi arbër-shqiptar dhe stërkeqja e tij; 9 Nga stërkeqja në eufemizëm. Përmbajtja: (Fakti që etnonimi arbër nuk kishte karakter krahinor por gjithëkombëtar dhe duke ju kthyer edhe njëherë përfundimeve të Skiroit dhe Shaban Sinanit; të cilat nxora me bazë biblike, ne dalim me hipotezën se bartës të emrit arbër nga Shqipëria e Mesme;, së deri tek dyndja sllave në Ballkan, ishin (nomadët e lirë) që në gjuhën e sotme do të mund të quheshin <shtegtarë të lirë) arbëror, të cilët vepronin si brenda ashtu edhe në skajet e trojeve etnike të arbërit, apo sikur shprehej Skiroi, aty ku ndizej një zjarr, aty ishte Arbëri. Kjo hipotezë e jona përgjigjet edhe mendimit të Çabejt se së u formua emri i vendit e pastaj doli emri i populit. paku pari ## 123. Baliu, Begzad, <Eqrem Çabej, Elemente të gjuhës ~Gjurmime albanologjike. Seria e shkencave filologjike; nr. 26, Prishtinë, 1997.<eos>
<bos>Nëntitujt: I. Në vend të hyrjes; II. Libri, III. Struktura e librit, a Gjuhësia; b) Literatura; c) Antologjia-pjesë të zgjedhura; IV Përjashtimi letërsisë së bejtexhinjve (këtë nënkapitull e hoqi redaksia pa lejen time me arsyetim se e kam kritikuar Çabejn! ); V. Në vend të përfundimit. ## 124. Baliu, Begzad, <Eqrem Çabej dhe grupi 1 gjuhëtarëve gjermanë Sprachwisenschaftv, Fjala, kulturë; art, letësi, nr. 2-3, viti XXXIII , Prishtinë, shkurt-mars 2000, f. 10. Në vend të rezymesë: <A ka qenë dhe a është Eqrem Çabej shkollë e gjuhësisë shqiptare? A ishte Çabej linguist apo filolog? Cilat ishin metodat që përdori Eqrem Çabej në studimet shqiptare etj . Duke u nisur nga sa u tha Studiuesit e veprës së Çabejt deri më tash nuk kanë dhënë ndonjë përgjigje të për atë se ka Eqrem Çabej filolog apo linguist në kuptimin e të fjalës, duke i dhënë rëndësi kryesisht filologjisë si shkollë e studimeve të tij dhe drejtimit sociologjik të saj me në krye neolinguistët si dije bazë dhe sendistët si rrymë e mëvonshme. Natyrisht jo rrallë kur është zënë në gojë ky problem; është përsëritur si mbulesë thënia e tij <Unë jam filologl>. Në shumë studime të tij, siç do të thoshte Bertil Malmberg <kufiri ndërmjet studimit filologjik dhe studimit linguistik shpesh është i pakuptueshëmy . Emri <filology Çabejt i shkon vetëm kur ky term mund të thuhet se Çabej, si nxënës i shkollës gjermane, me një Romë franceze (sendistëve) në gjuhësi i takon grupit të gjuhëtarëve, që mbulohen me termin <Sprachwisenschafto, term ky i cili përfshin prerë qenë parë Hermann M. Ölberg thotë: <është për të ardhur që Çabej nuk arriti të formoj shkollën gjuhësore indoevropiane . Megjithatë, vepra e tij studiohet në mënyrë intensivey. Në këtë pikëpamje artikujt e autorëve shqiptarë flasin për kontekstin moral më shumë sesa për orientimin a rrymën shkencore. Mund të thuhet se Eqrem Çabej nuk paraqet shkollë gjuhësore në kuptimin shkencor të nocionit. Rezultatet e shënuara në fushë të gjuhësisë duke shtuar ndonjë element të metodës, respektivisht duke ia përshtatur a saktësuar gjuhësisë shqiptare; nuk paraqesin shkollë të re, por arritje të reja brenda këtij konteksti: filologu klasik ~që mbulon filologjinë dhe linguistikën njëkohësisht -në njërën anë, dhe zbatuesin e rregullt të rrymës së gjuhësisë krahasimtare e sendistin; në anën tjetër. Prandaj çdo përpjekje për ta shpjeguar Çabejn me metoda të reja, siç do të thoshte Sosyr <ai bëhet i kritikuar) . keq 125. Baliu, Begzad, <Konceptet shkencore si mosmarrëveshje> Rilindja, viti LV. 17 janar 2000, Nëntitull: <Selman Riza, Relacion zgjeruar mbi ribotimin kritik të Gjon Buzukut nga Eqrem Çabej (1958), Selman Riza, Vepra; I, ASHA e Kosovës;, Prishtinë, 1997. - 126. Baliu, Begzad, <Pasqyrë e projekteve shkencore në qerthullin e studimeve shqiptare <Eqrem Çabejy në Prishtinë. Shih arkivin e autorit. 127. Baliu, Begzad, <Pikëpamjet e Prof. Çabejt për veprën gjuhësore të Gustav Begzad Baliu; Gustav Majer dhe albanologjia, (në 1OO-vjetorin e vdekjes) shtëpia botuese <Shpresa, Prishtinë, 2000, f. 53-82. Përfundimi: <Për personalitetin e Gustav Majerit ose për veprën tërësishme intelektuale dhe gjuhësore të tij, Eqrem Çabej nuk ka shkruar ndonjë artikull të veçantë shkencor, enciklopedik ose përkujtimor, sikur ka shkruar për disa nga gjuhëtarët më të Nëntitujt: Për personalitetin e tij; Shqipja, gjuhë indoevropiane; Prejardhja e popullit shqiptar dhe e gjuhës shqipe; Marrëdhëniet e shqipes me gjuhët e tjera; Historia e dialekteve të shqipes; Themeluesi i fonetikës historike të shqipes; Autori fjalorit të etimologjik të shqipës; Parashtesat dhe prapashtesat; Përfundime . parë rëndësishëm shqiptarë dhe të huaj, siç janë artikujt për Hanin, Joklin; Lambercin; Xhuvanin etj. Mirëpo; që në fillim mund të thuhet se vepra gjuhësore e Gustav Majerit gjatë gjithë jetës së tij shkencore ka qenë rruga më e mirë përmes së cilës Eqrem Çabej ka hapur shumë shtigje të reja dhe të sigurta dhe po kështu ka mbyllur shtigje të tjera, të cilat për më shumë se një shekull kanë sinjalizuar e historisë së gjuhës shqipe e të vendit të formimit të saj. Po të hiqet një vijë e përgjithshme që lidh veprën gjuhësore të Gustav Majerit me veprën gjuhësore të Eqrem Çabejt, sado përfundimin e njërës e ndan një gjysmë shekulli nga fillimi i tjetrës;, mund të shihen mjaft mirë nyjet që i bashkojnë ato dhe rrezatimin e përbashkët në gjuhësinë shqiptare; ballkanike dhe indoevropiane. Për Eqrem Çabejn, themeluesi albanologjisë, Gustav Majeri, ka qenë më i madhi albanist i kohës së tij , mjeshtër i gjuhës shqipe, njëri prej trinomeve Majer-Pedersen-Jokli, që kanë shënuar majat studimeve shqiptare etj. (Po të duam të vlerësojmë në tërësi, punën që kanë bërë tri breza dijetarësh në lëmin e gjuhës shqipe, shkruan Çabej duhet të njohim se janë shënuar kudo rezultate të rëndësishme, po të pranojmë njëkohësisht se askund nuk është arritur te ndonjë përfundim edhe relativ. Edhe pas punimeve sistematike të Gustav Majerit; të cilat përbëjnë themelin për gjithë kërkimet e mëpastajme, pas traktateve të Holger Pedersenit, që si kudo edhe këtu hapin rrugë të reja; e pas studimeve të Norbert Joklit, të cilat rrokin thuaja mbarë fushën e albanistikës, të rëndësishme presin zgjidhjen e tyre). qoftë detyra tretë Albanesische Studien II (SWAW), Wien 1892 i Gustav Majerit në fakt është baza e Fonetikës historike të shqipes (1959), që Eqrem Çabej e përgatiti si pjesë të dytë të librit Hyrje në historinë e gjuhës shqipe. Brenda kësaj fushe të fonetikës historike peshon edhe sot problemi 1 guturaleve trajtuar më vonë në një vëllim të veçantë edhe nga Holger Pederseni; për të vazhduar me këmbëngulje në trajtimin e tyre edhe nga Norbert Jokli, Henrik Bariqi, Eqrem Çabej, Vacllav Cimohovski e të tjerë. Eqrem Çabej, <Rreth disa çështjeve të historisë së gjuhës shqipey, botuar së Cercetari lingvistice) X 4 (1959, f. 527-560; botura shqip së në Buletini Universitetit Shtetror të Tiranës seria e shkencave shoqërore, nr: 3, Tiranë; 1963, f. 69-101; rimarrë në Studime gjuhësore, IV, <Rilindjar, pari pari Më shumë se në të gjitha veprat e tjera, e Majerit dhe kritikën shkencore në shkallë të njësive të saj, Çabej i përvijoi në veprën kapitale të gjuhësisë shqiptare Studime etimologjike në fushë të shqipes I-VII, (Tiranë, 1974 -). Këtu po e theksojmë vetëm faktin se janë të ato njësi leksikore të shqipes në Studime. të Eqrem Çabejt në të cilat nuk shihet dora mjeshtërore e Gustav Majerit, e Pedersenit dhe e Norbert Joklit nga aspekti fonetikës dhe gramatikës historike. Kështu, mund të thuhet sidomos për pasqyrën që Gustav Majeri, e më vonë Pederseni dhe Norbert Jokli, kanë krijuar sa përket trashëgimisë së shqipes në lidhje me gjuhët e tjera indoevropiane. Mund të thuhet, madje, se rezultatet e Eqrem Çabejt janë të rëndësishme; para së gjithash, në studimet e brendshme të shqipes, sepse në studimin e jashtëm të saj ato ishin trajtuar dhe zgjidhur nga shumë anë që më parë, sidomos nga Gustav Majeri, Holger Pederseni e Norbert Jokli. veprën pakta Holger Holger<eos>
<bos>Në gjuhësinë shqiptare vepra Etymologische Worterbuh der albanesischen Sprache, Strassburg, Trubner 1891, për Çabejn peshonte në shumë aspekte: së pari, ai ishte edhe një fjalor përgjithshëm 1 shqipes; së dyti, ai ishte fjalori parë etimologjik i gjuhës shqipe; së treti, por jo së fundi, Fjalori i Gustav Majerit me gjithë dobësitë që kishte duke i paraqitur shumë fjalë të shqipes si të huaja, përsëri, ky dijetar ia caktoi shqipes me dorë të sigurtë një vend, cili në vija të përgjithshme mbetet 1 vlefshëm edhe sot e gjithë ditën. edhe kur fliste për prejardhjen e shqipes dhe vendin e formimit të saj. Djepi ballkanik 1 shqipes shkruan Çabej;- së paku që nga greko-romake e këtej është Ballkani Perëndimor, jo Lindor. Në mënyrë përmbledhëse do të themi, pra, se një gjykim objektiv i situatës historiko-gjuhësore pas mendimit tonë na çon të shohim në shqipen e sotme vazhdimin e ilirishtes, ose thënë me fjalët e Gustav Majerit, fazën më të re të njërit prej dialekteve të vjetra ilire. epoka Duke studiuar veprat madhore të këtyre dy kolosëve, që shënojnë dy shekujt e fundit të studimeve albanologjike, mund të thuhet se vepra e Gustav Majerit dhe ajo e Eqrem Çabejt komunikojnë fuqimisht si dy majat më të larta të studimeve Rezymeja në gjuhën gjermane: <Standpunkte Über Gustav Meyers Sprachwisse-Nschaftlches Werk Von Professor Çabej, F. 146-149. Resümee: Professor Eqrem Çabej hat über die Personalität Gustav Meyer oder sein intellektuelles und sprachwissekeine Enzyklospädie oder Denkschrift geschrieben; wie es einige andere bedeutende albanische und fremde Sprachwissen-schaftler wie von Hahn, Norbert Jokl, Maximilian Lamberts , Alexander Xhuvani USW haben. Von an kann man behaupten; dass das sprachliche Werk von Gustav Meyer während seines ganzen wissenschaftlichen Lebens, der beste war auf dem E. Çabej viele neue sichere geöffnet wurden und wiederandere die Jahrhunderte Studien der Geschichte der albanischen Sprache und ihrer Bildung signalisiert haben. Für Prof. Eurem Çabej, war Gustav Meyer der Gründer der Albanologie, "der grösste Albanolog seiner Zeit" 'Meister der albanischen Sprache' 'einer der Trinome Meyer Petersen Jokl? , die den Gipfel der albanischen Studien beschrieben haben. Wenn man die beiden sprachlichen Werke von Gustav Meyer und Eqrem Çabej vergleicht; obwohl sie ein halbes Jahrhundert voneinander getrennt sind, sieht man trotzdem die Verbindungsknoten und ihre gemeinsame Reflexion auf die albanische, balkanische und indoeuropäische Sprachwissenschaft. Im dritten Band der Albanesischen Studien von Gustav Meyers ist der phonetische Bereich die Grundlage der <Historischen Phonetik des Albanischen) (1959) den Prof. Eqrem Çabej in seinem Buch (Grundlagen der albanischen Sprachgeschichtev, als zweiten Teil vorbereitete. In diesem Bereich der historischen Phonetik wiegt heute noch schwer das Problem der Gutturalen; die später in einem besonderen Band von Petersen und beharrlich auch von Norbert Jokl, Henrik Bariq Eqrem Çabej, Vacllav Cimohovski u.a. Prof: Çabej, das Werk Meyers und die wissenschaftlichen Kritiken in seinem kapitalen Werk der albanischen Sprachwissenschaft Etymolo-gische Studien im Bereich des Albanischen I-VII, Tirana, 1974 aus Hier betonen wir nur die Tatsache, das es sehr wenige albanische lexikalische Einheiten in den <Etymologischen an denen man nicht die Meisterhände Gustav Meyer, Holger Pedersen und Norbert Jokl in den phonetischen und grammatisch historischen Aspekten erkennt. Anfang getan Weg Wege lang Holger Vorallem der Überblick den Gustav Meyer und später Holger Pedersen und Norbert Jokl über die Vererbung des Albanischen in Verbindung mit anderen indoeuropäischen Sprachen kreiert hatten. von Eqrem Çabej in den inneren Studien des Albanischen von grosser Bedeutung sind, weil die äusserlichen Studien von vielen wie Gustav Meyer, Pedersen und Norbert Jokl schon früher behandelt und gelöst wurden. In der albanischen Sprachwissenschaft war für Prof. Çabej das Etymologische Wörterbuch der albanesischen Sprache Straßburg Trubner 1891, in vielen Aspekten von grosser Bedeutung: erstens war es ein allgemeines Wörterbuch des Albanischen; zweitens war es das erste etymologische Wörterbuch der albanischen Sprache und drittens war das Wörterbuch dieses das der albanischen Sprache mit sicherer Hand einen Platz, der heute noch von sagte Çabej, bestimmt zwei Richtungen: <das Albanische ist einer der östlichen und gleichzeitig auch eine der westlichen indoeuropäischen Spachen). Prof. Eqrem Çabej stützte sich wenn er von der Herkunft der albanischen Sprache und seiner Formung sprach auf das Werk Gustav Meyers. <Die balkanische des Albanischen schrieb Çabej von der griechisch römischen Epoche aus, ist der westliche und nicht der östliche Balkan. Zusammen-fassend als ein objektives Urteil der historisch sprachlichen Situation nach unserer Meinung ist das heutige Albanische eine Fortsetzung des Illyrischen oder mit den Worten von Gustav Meyer eine neue Phase von einen der alten Dialekten des Illyrischen). Während der Erforschung dieser grossen Werke, der beiden Kolosse, die die letzten zwei Jahrhunderte der albanischen Studien bestimmen, können wir sagen; dass das Werk Gustav Meyers und Prof. Eqrem Çabej als zwei der höchsten Gipfel der albanischen Sprachstudien im Bereich des Albanischen bezeichneten) . (146-149) Holger Wiege 128. Baliu, Begzad, Gustav Majer dhe albanologjia, (në e vdekjes), Shtëpia botuese <Argeta LMG), Tiranë, 2000, f. 53-82. 129. Baliu, Begzad, <Prof. Eqrem Çabej -në themele të shkencës shqiptares. Nëntitull: Fjala e hapjes në Tribunën e Qerthullit të të rinjve të mbajtur më 12 qershor 1993 në Institutin Albanologjik të Prishtinës; me temën bosht: <Kontributi i 12 maj 1993 . Teksti i plotë i fjalës së hapjes. Botohet për herë të parë: (Të nderuar zonja dhe zotrinj ! As kur e kemi vënë në plan e as kur e kemi vendosur ta mbajmë këtë tribunë nuk kemi menduar se rreth saj do të mund të mblidhen kaq shumë punonjës të shkencës, kaq shumë studentë e qytetarë të tjerë, aq më tepër, në kohën kur po përjetojmë trauma të mëdha, rrënime të mëdha në jetën tonë kulturore, sociale, politike, studimore etj . Të nderuar studentë, punonjës shkencorë e qytetarë! Jemi mbledhur për të biseduar për rëndësinë e përsonalitetit e Profesor Çabejt dhe posaqërisht për veprën e tij shkencore, me të cilin lidhen të arriturat më fundamentale të shkencës shqiptare. Zakonisht kur përmendet emri tij, mendohet për shkencëtarin i cili në shkencën gjuhësore shqiptare solli dhe investoi mendimet dhe teoritë më ndikuese dhe më moderne gjuhësore të shkollave evropiane ndërsa në shkencën gjuhësore dhe ballkanike dhe evropiane përcolli të arriturat më të larta dhe më të sigurta të shkencës shqiptare . Eqrem Çabej është shkencëtar shqiptar në kuptimin më të pastër dhe më të thellë të fjalës, i cli mbulon më shumë se një gjysëm shekulli që po e jetojmë. Me studimet e tij në fushë të letërsisë dhe të folklorit Çabej, me kohë i ka dhënë kahet shkollës së studimeve shqiptare, ndërsa me studimet në fushë të gjuhësisë jo vetëm ka vënë themele të sigurta, por në shumë vende ia ka vënë edhe çatinë kësaj ndërtese. prof: Me përgatitjen shkollore e studimore, me mesin intelektual ku rrumbullaksoi disa nga projektet më të rëndësishme shkencore dhe ka ofruar; profesor Eqrem Çabej ua mohon të drejtën shkencëtarëve dhe intelektualëve të tjerë mediokër, që nëpër tubime e simpoziume shkencore të deklarojnë se nuk vlenë nga ajo që kemi krijuar gjatë këti gjysëmshekulli të fundit. Shkencëtarët shqiptarë të gjuhësisë, më së në Ballkan; kanë të drejtë të deklarojnë një gjë të tillë. Prof. Eqrem Çabej, në shkollën tonë, në mesin tonë, ishte vet Evropa ~pranues dhe zëdhënës i saj. asgjë paku<eos>
<bos>Pa harruar kontributin që ua dha shumë fushave të gjuhësisë: fonetikës historike, gramatikës historike, studimeve për shkrimtarët e vjetër, studimeve komparative, studimeve etimologjike etj , Profesor Eqrem Çabej, përgjithmonë do të kujtohet si autor vëllimeve enciklopedike (Studime etimologjike në fushë të e pastaj të planifikuar në dhjetë vëllime; për ti mbaruar gjithsej shtatë. Për arsye se organizata jonë, pra Qerthulli të rinjve të onomastikës <Eqrem Çabej>, është specifike dhe në dukje të parë, mjaft e ngushtë, kjo tribunë kërkonë që të bëjmë përpjekje për të vlerësuar kontributin e Çabejt në këtë fushë, pra në fushë të onomastikës, mirëpo nga përvoja që kemi mësuar deri më tash, te ne, as në tribuna, as në simpoziume e as në kongrese, nuk 1 respektojmë kufijtë e planifikuar, prandaj edhe këtu jam vetëdijshëm se të gjithë studiuesit e paraqitur onomastikën nuk e kanë specialitet të fushës së studimit, prandaj ata nuk mund të marrin fjalën, e kjo do të shkonte në dëm të tribunës sonë. Pra do të ju japim fjalën të gjithëve pa përjashtim; duke lutur që megjiqë edhe në të ardhmen; në kuadër të temave të tjera, studiuesit, e veçanërisht të rinjtë, do të mund ti paraqesin mendimet e tyre për Çabejn dhe veprën e tij shkencore. prof: meqë pasi prof: Të nderuar miq! Ju urojë punë 130. Baliu, Begzad, <Prof. Eqrem Çabej-enciklopedi e kohës sonë). Kumtesë e lexuar në tryezën shkencore (Kontributi Eqrem Çabejt në fushë të Albanologjisë), në Institutin Albanologjik të Prishtinës; organizuar nga Qerthulli 1 të rinjve të Onomastikës <E. Çabej), dhe Instituti banologjik i Prishtinës ~Sektori i Onomastikës, Prishtinë, 12 maj 1993. Nëntitull: Në përvjetorin e 50-të të punës shkencore të Çabejt. prof: 131. shkencor me emrin e Shih arkivin e autorit. - 132. Baliu, Begzad, <Qendra e Studimeve Shqiptare e autorit. - 133. Baliu, Begzad, <Qerthulli i Onomastikës <Eqrem Çabej? . Përbërja dhe Organizmis . Shih arkivin e autorit. - 134 Baliu, Myrvete Dreshaj- <Poeti kombëtar sipas - 135. Baliu, Myrvete, Dreshaj-, <Sintezë e veçorive të letërsisë evropianen Bujku, e përditëshme, Prishtinë, 15 gusht 1995. Juglindore dhe në literaturën shqiptare) . ~Shqiptarët midis Perëndimit dhe Lindjes MÇM ~Çabej, Tiranë, 1995. - 136. Baliu, Myrvete, Dreshaj-, <Sintezë e veçorive të letërsive evropiane> ~ Jeta e re, Prishtinë, 1998, f. 652-655. Nëntitull: Eqrem Çabej, Romantizmi në Evropën Lindore e 1994. Mestituj: Lindja dhe zhvillimi 1 letërsisë Evropën Perëndimore; Natyra e romantizmit në Evropën Lindore she Juglindore; Romantizmi shqiptar midis romantizmit të Evropës Perëndimore dhe Evropës Lindore . Përfundimi: <Duke e përfunduar këtë vështrim mbi veprën ~Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në literaturën shqiptare bindemi 1 historisë së letërsisë. Mendimi i tij në këtë fushë, tash sa kohë është në nivelin e studimeve të mëvonshme). (655) - 137. Bardhi, Mehdi, <Shumë të fala nga Prizrenis . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 138. Bardhi, Mehdi, <Diskutims. Tribuna shkencore; 1993 ## 139. Bejta, Murat, <Kontributi 1 Eqrem Çabejt për etimologjinë e huazimeve të shqipess, SNGJLKSH, 1987 140. Beqiri, Shaip, <Kurora e albanologjisë). ~Zëri 1 rinisë, Prishtinë, nr. 36, 23 1980, f. 10. gusht Mbititull: In Memoriam. më madh të gjitha kohëve, dr. Eqrem Çabej, i cili me punën e vet të palodhshme gjysmëshekullore i vuri kurorën e merituar dhe studimit të saj i çeli të gjitha shtigjet e mundshme për studim të mëtejshëm, në çudhë dha rezultatet e veta të jashtëzakonshme duke u marrë me studimin e gjithanshëm të albanologjisë. Vdekja e Prof: Çabejt, pedagogut të rrallë, shkenctarit të pashoq dhe njeriut të madh, është humbje e madhe jo vetëm për albanologjinë dhe gjithë kulturën tonë kombëtare, por edhe për shkencën në përgjithësi sepse profili i tij prej shkencëtari kishte edhe thellësinë e madhe të dijes njerëzore) . nologu prof: 141. Berani, Shaqir: Shkëndija; nr. 3-4, Prishtinë, 1977, f. 16, sipas Kastratit;, Bibliografia e Çabejt (1929 - 1981), Shkodër, 1981, f. 80 (dorëshkrim) Jup ## 142. Berisha, Anton Nikë, <Studiues dhe njohës i thellë 1 letërsisë sonë gojores Rilindja, Prishtinë, 29 korrik 1978, f:13. Mbititull: Autorë e vepra. Në vend të përfundimit: <Dhe si përfundim këtij punimi të më lejohet të përdor një mendim të vet Çabejt rreth çështjes së procesit të huamarrjes të gojore shqiptare me epikën sllave ku thuhet: "Një gjurmim objektiv, pa premisa; lirë nga Ky ishte parimi dhe kishte rruga që ndoq dhe ndjek Çabej dhe që e çuan drejt rezultateve të mëdha e të pamohueshme në disa lëmenj të dijes e të shkencës). prof: epikës prof: Nëntitull: <Mbi studimin e E. Çabejt, Për gjenezën e literaturës shqipe" shtroi disa nga problemet më të rëndësishme të letërsisë sonë gojore) prof: Shënim letrare të Prof: Eqrem Çabejt rreth letërsisë gojore, shfaqur në studimin Per gjenezën e literaturës shqipe" botohet me rastin e botimit të kompletit të veprave të tij nga Ndërmarrja Botuese Gazetare ~Rilindja" dhe në këtë mënyrë u bashkohet disa intervistave; punimeve të botuara në të përditshmen <Rilindja), në (të Zagrebit) e në ndonji revistë e gazetë tjetër, mbi rëndësinë e Çabejt në studimin e gjuhës, të letërsisë e të kulturës sonë mbi kontributin e tij të madh që i dha mendimit shqiptar mbi disa çështje esenciale të historisë dhe të kulturës së tij) . prof. ## 143. Berisha, Anton Nikë, <Çabej mbi letërsinë Jeta e re, 1998, f: 719-731. Nga fisnota e sqaruese për studimin: <Me të drejtë Çabej konsiderohet gjuhëtari më i madh deri në ditët tona; njëri nga intelektualët më të shquar të kulturës shqiptare e përgjithësisht të Ballkanit në shekullin tonë. Meritat e tij si gjuhëtar, në relacionin nacional, qoftë në atë ballkanik e më gjerë, janë të padiskutueshme. Dëshmia më e fortë për këtë janë veprat dhe studimet e tij të shumta mbi problemet më të ndërliqshme dhe më të rëndësishme të gjuhësisë shqiptare dhe asaj ballkanike. Rëndësinë e pamohueshme të këtij studiuesi gjithë ata që janë marrë me veprat e tij. Në to kanë vërejtur; mes tjerash, gjerësinë e njohjes së problematikës dhe thellësinë e studimit të problemeve. theksojmë me plotë gojë se Çabej është edhe studiues dhe njohës cilësor 1 letërsisë sonë në përgjithësi e sidomos kontribut të çmueshëm dha në shqyrtimin dhe studimin e çështjeve më të rëndësishme të letërsisë sonë gojore. parë prof: ynë qoftë Mirëpo, prof: Mestituj: 1. Gjuhëtari studiues i artit të fjalës. 2 Lidhjet e tërsisë gojore me letërsinë e shkruar . Krijimi në relacionin nacional dhe ballkanik. 4 Mbi poezinë gojore të arbëreshëve të Italisë. 5 . Mbi poezinë epike gojore. 6. Mbi përrallën, proverbën dhe llojet e tjera. gojor Meqenëse ky 1 punës dhe i veprimtarisë së tij deri më sot nuk është shqyrtuar në atë nivel dhe në masën që e meriton; me këtë punim modest; synohet të vehen në dy çështje: aspekt pah b. cili është kontributi tij në shqyrtimin e disa problemeve më të ndërliqshme të krjimtarisë sonë gojore dhe në krijimin e bazës teorike për studime të mëtejshme në kët fushë).(729) - a se gjuhëtari zulmëmadh prof:. Çabej është edhe studiues dhe njohës i letërsisë sonë gojore dhe i problemeve të saj dhe 144. Berisha, Anton Nikë <Prof. Çabej mbi letërsinë gojore> 1982, f: 162-182.<eos>
<bos>Mestituj: 1. Gjuhëtari studiues i artit të fjalës. 2. Lidhjet e tërsisë gojore me letërsinë e shkruar . 3 . Krijimi gojor në relacionin nacional dhe ballkanik. 4 Mbi poezinë gojore të arbëreshëve të Italisë . 5 . Mbi poezinë epike gojore. 6. Mbi përrallën; proverbën dhe llojet e tjera. Hyrje: Një tekst zgjeruar i profesor Çabejt për letërsinë gojore. Shënim autorit: Ky u botua me rastin shtatëdhjetëvjetorit të lindjes dhe pesëdhjetëvjetorit të veprimtarisë së frytshme të profesor Eqrem Çabejt. punim Përmbyllje: Dhe si përmbyllje të më lejohet të përdor një mendim të vetë Çabejt që e thekson kur bën fjalë për procesin kompleks të huamarrjes së epikës gojore shqipe dhe asaj sllave: një gjurmim objektiv; pa premisa; i lirë nga paragjykime mund të diktojë dhe të japë rezultate në këtë drejtim (nënvizim autorit B.B) prof. - 145. Berisha, Anton Nikë <Prof. Çabej, njohës dhe studiues i letërsisë sonë gojorev. Përparimi, Prishtinë, 1978, nr. 6, f. 855-870. - 146. Berisha, Anton Nikë, Shumë i nderuari Profesor . Letër nga Gottingeni (Gjermani), më 16. 2. 1979, f. 2 - 147. Berisha, Anton Nikë; Përkime poetike, <Rilindja), Hyrje në vepër: Tekst zgjeruar Profesor Çabejt. f. 5. 148. Berisha, Anton Nikë, <Poezia gojore arbëreshe të Milosaos? të De Çështje të letërsisë gojore, <Rilindja, Prishtinë, 1980. Hyrje në studim: Tekst i zgjeruar i Prof: Eqrem Çabejt. f:. 94. - 149. Berisha, Milaim, <Ciceroni Rilindja, 23. 8 1980, f:. 16. ynës. Përkushtim: Profesorit dhe ligjëruesit tim: Eqrem Çabejt Poezi). 150. Berisha, Milaim, <Trëndafil i ndezurs. Versioni i dytë 1 poezisë së plotësuar. Testamenti 1 Kosovës, NB 151. burimit, <Rilindja), Prishtinë, f. 19. ## Berisha, Rrustem, <Mendimet e Çabejt për kulturën populloredëshmi e autoktonisë shqiptare). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Rezymeja në dorëshkrim: <Eqrem Çabej me studime iu më të rëndësishme të kombit. Studimin e letërsisë popullore e nis me baladat (Konstandini i Vogëlth dhe e Leonorës në poezinë popullore shqiptare) dhe në krahasimet që na bënë me artin e popujve të tjerë konstaton se letërsia jonë është frymësuar dhe është krijuar mbi motive të njëjta të rëndësishme që e kanë afirmuar artin si vlerë në botë. Në dy motivet e shquan b e ë n, institucion të rëndësishëm në jetën shqiptare me të cilën rregullojnë normat e të jetuarit të tyre, por njihen e respektohen nga të huajt. Kënga Punë të veçantë kushtoi studimit të letërsisë popullore shqiptare. Ai ndriçoi çështje me rëndësi të dorës së me të cilat më drejtë e më bukur është ngulitur tradita jonë. Mendimet e Çabejt për kulturën popullore shqiptare mbështeten në rezultatet e studiuesve të njohur, me të dhënat që përmban vetë kultura jonë dhe në historinë e saj. Ato vlera janë të krahasuara dhe të peshuara me vlerat e arteve dhe të kulturave të popujve të tjerë të lashtë e të rinj, fqinj apo të largët. parë Çabej ka vlerësuar në studimet e tij zhanret e letërsisë popullore janë të përkatësisë origjinale të talentëve të popullit. Me shumë të dhëna e dëshmon bazën origjinale letrare të epikës legjendare të cilën disa studiues e kumtuan si produkt të ndikimit të epit sllav (boshnjak) I hetoi shtresat artistike të kohës parashqiptare dhe parasllave; shtresat e artit epik legjendar sllav, këtu me shpërputhjen e traditës së vjetër dhe pjesën që epi tyre do ta ketë huazuar nga ato krijime të hershme shqiptare. Nga burimet e gjuhës, të letërsisë, të etnologjisë, gjeografisë, të qeverisjes dhe drejtësisë i bëri të dhënat që e shfaqin të drejtë dhe të pastër njësinë kombëtare të kulturës etnike shqiptare. Kështu, ai 1 bëri të dëshmuara vlerat dhe superioritetin, si dhe njëjtësoi vlerën e artit tonë në raportet krahasimtare duke ua caktuar vendin dhe vlerën me kulturat përreth. Për Eqrem Çabejn poezia popullore shqiptare është bazë e mirë artistike me të dhënat e së cilës mund të mësohen shumë fakte për kulturat e popujve të vjetër e të rinj të Ballkanit. Eqrem Çabej studioi dhe hulumtoi trashëgiminë kulturore artistike shqiptare me tërë dijën dhe përvojën e tij duke e çmuar si thesar të shqiptarëve dhe të të tyre, duke u kah lashtësia që ata lidh me historinë dhe gjeografinë e tyre në të rëndësishme si argumente, sugjeruese për thellimin dhe zgjerimin e hulumtimeve të mëtejme). parëve prirur 153. Berisha, Rrustem, <Mendimet e Çabejt për kulturën popullores Kënga art dhe histori, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1998, f. 165-181. 154. Berisha, Rrustem, <Mendimet e Eqrem Çabejt për kulturën popullore ~dëshmi e autoktonisë shqiptares ~Rilindja, 13 1999, f. 14; 14 1999, f: 14; 15 1999, f: 14; 16 1999, f: 14. prill prill prill prill Mestituj: Me dashuri për kombin dhe me akribi Çabej studioi shumë probleme të jetës. Trajtues temave që kanë letërsitë e popujve të njohur . Studiues matur 1 lashtësisë së baladave. Letërsia popullore si bazë mbi të cilën forcohen disa karakteristika kombëtare . Studime me drejtim të qartë. Edhe si popull lashtë kanë në letërsinë e tyre motive shqiptare: Letërsia popullore arbëreshe ishte lidhur me ritualin e dashurisë për atdheun braktisur . si dokument zhvillimit mendor e shpirtëror të Emri dhe vepra e Çabejt kanë të natyrshme pavdekësinë. grekët Kënga popullit. Mbititull: Nëntëdhjetëvjetori 1 lindjes së gjuhëtarit Eqrem Çabej: Ylli që do të shndrisë gjithmonë në hapësirën shqiptare. 155. i Gjon Buzukut (1555)), Instituti 1 Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1968. Në faqe interneti. Nëntitull: më 1 monument literaturës shqiptare që dihet gjer më sot, pat rënë në më se tre shekuj e gjysmë të harresës që përshkuar nëpër peripeti të shumëllojshme, gjersa u zbulua përfundimisht e u bë prona e botës shkencore Peshkopi Arbëreshvet të Siqelisë Imzot Pal Skiròi, gjurmues e studiues 1 teksteve të vjetra të shqipes (1866-1941), që në vitet e para të këtij shekulli iu gjurmimit të kësaj vepre në Bibliotekën Vatikane . Kërkimevet që u bënë atje u detyrohet që më 1909 u gjet kjo më në fund n'atë qendër studimeshy . pari Zgjedhje: <Pasthënia e Mesharit. U Donih Gjoni, biri hi Bdek(l) Buzukut; tue u kujtuom(2) shumë herë se gluha jonëh nuk kish gjaa të endigluom(3) ensëh shkruomit shenjtë(4), ensëh dashunit(5) sëh botësë sanëh(6) desha dhe fëdigunëh(7) për saa mujtah meh zdritunë mendetë e atyneh qi teh endiglonjinëh(8) . E u'maa duotëh enbaronj veprënë teme. dit endëh mara zuna enfiill e enbarova endeh vjetët MDLV, endëh kallënduor V dit(9) E seh fat nëh keshë kun enbëh endonjë vend fëjyem(10) u duoh tuk të jetëh fajtëh, aih qi tëh maa hi ditëshin seh u' atah fajh u lus tah tajtojnëh(lI) endë e mirë. Përseh nukë çuditem seh në paça fëjyem; këjo tueh klenëh maa e para vepër e fort e fështirëh për tëh vepëruom ëmbëh gluhët tanëh(12) . Përseh ata qi shtamponjijnëh, kishinëh të madheh fëdigë e aqë nuk mund e qëllonjinë(13), se fajh të mos banjinë përseh përherë ëndajh tah nukë mundëh jeshëh tueh enbajtunëh njëh klishëh enbëh dyy anët mëh duhee mer shërbyem(14). E tash enfalëh 10 gjithëveh e lutëni Zotnë ende për mua pak për jetë<eos>
<bos>10 Ky fragment është marrë nga pasthënia e veprës së Buzukut. Në dallim nga tri dokumentët e para të shkruara në gjuhën shqipe, që ishin fjalë, fjali e fragmente të shkëputura; vepra e Buzukut është libri 1 parë i shkruar në gjuhën shqipe që njohim deri sot. Autori gjakovar; Gjon Kazazi, që e zbuloi më 1740, kishte kopjuar një copë rituali e ia dërgoi në shenjë nderimi themeluesit të Seminarit Arbëresh të Palermos. Më vonë, peshkopi arbëresh Sicilisë, Pal Skiroi (18661941), e rizbuloi më 1909 dhe nxori një fotokopje të të gjithë tekstit, bëri një studim për të, por nuk arriti ta botonte. Një botim shkencor të plotë të veprës, të shoqëruar me një studim për gjuhën e Buzukut, e bëri gjuhëtari ynë njohur Eqrem Çabej (1968) pari 156. Bicaj, Riza, ka dokument të shqipes më të e vogël-777 pyetje; 777 vjetër se Meshari?>. -Enciklopedia përgjegje; <Rilindja), Pishtinë, 2000, f. 85-86. Vërejtje: Mendimi Eqrem Çabejt. - 157. Bicaj, Riza, <Çështë shkruar shqip në kohën e e vogël-777 pyetje; 777 përgjegje, - mesme?> -Enciklopedia Vërejtje: Mendimi Eqrem Çabej . 158. Bicaj, Riza, <Çshkruan dr. Eqrem Çabej për prejardhjen e shqipes?> -Enciklopedia e vogël-777 pyetje; 777 përgjegje; <Rilindja, Prishtinë, 2000, f. 239. Vërejtje: Mendimi Eqrem Çabej . - 159. Bislimi, Daut, <Nacionalizma çabejane). Tribuna shkencore; 1993. - 160. Blakaj, Skënder, <Profesor Çabej: Kosovës i kemi shumë Revistë e ilustruar mujore për aktualitet, kulturë, shkencë; sport. Nr. 7 shtator 2000, Zürich Tiranë-Prishtinë, f.18-19. Nëntitull: Portreti Prof:. Çabejt; Takim për mote; Kufijtë që i vë gjuha; Borxhi që s'lahet. Teksti një Dosjeje, me rastin e 20 ~vjetorit të vdekjes së Prof: Eqrem Çabejt. parë - 161. Blaku, Murat, <Nestor 1 gjuhësisë shqiptare>. Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1 shtator; Prishtinë 1980, XIII, nr. 15, f: 1, 7-8. Mbititull: In memoriam: Prof. Eqrem Çabej). - 162. Blaku, Murat, <Çabej çështje të teorisë dhe të metodës së kërkimeves. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - 163. Blaku, Murat, <Shumë 1 nderuari Profesors . Kartolinë nga Tunizia, 3.6. 1975. 164. Bobi, Gani, (Bashkë me Rexhep Ismajlin dhe Zef Mirditën). <Shumë të fala ju dhe familjess. Kartolinë nga Zagrebi, dt. 6. 10. 1972. 165. Bokshi, Besim, Rruga e formimit të fleksionit të sotëm nominal të shqipes, Akademia e Shkencave dhe Arteve të Kosovës ~Seksioni 1 Gjuhësisë, Letërsisë dhe 1 Arteve, Botime të veçanta, libri 2, Prishtinë, 1980. INjë çështje më vete paraqet shumësi i singularizuar. Dihet se rastet e shumësit në gjuhën shqipe janë diktuar mjaft herët nga disa 11 studiues' por punimin më të vlefshëm e kompjet rreth përcaktimit të njëjësit me origjinë shumësi e ka bërë me dorë të sigurtë E. Duke ndjekur këtë fenomen në kaptinën për zhvillimin e mbaresave të numrit; në punimin tonë kanë dalë edhe arsyet konkrete të singularizimit;, si kur përmbledhet i tërë tipi i temës, ashtu edhe kur nga singularizimi të difernecohet si dukuri tjetër unifikimi i temës në njëjës sipas asaj në shumës, kur kishte pësuar ndryshim fonetik. Unifikimi shkaktohet për arsye të tjera, të cilat janë përcaktuar në realizimet konkrete; duke përmbledhur emra të ndryshëm në faza kronologjike të ndryshme).(17-18). Nga parathënia: Citojmë tezat sipas tri pjesëve që e përbëjnë këtë monografi: IL <Pederseni shprehu mendimin e tij në formë të një konkluzioni jorezultativ . Çabej e vështroi çështjen e vjetërsisë së nyjës postpozitive e të nyjës së përparme nga aspekti i stabilitetit të njërës e të tjetrës dhe, në bazë të kësaj, nxori përfundimin për lashtësinë e nyjës së aglutinuar ndaj nyjës së përparmev (21) IIL<E. Çabej: 'Lakimi i shqipes ka pësuar ndryshime të mëdha sidomos në sistemin e rasavet, kështu ndër të tjera, siç ka vënë re Pederseni, humbjen e instrumentalitetit; më anë tjetër ka pasur formime të reja me mbaresa të reja, ndër to të ashtuquajturën vendore (lokativ) më ~t njëjës, e më në fund sinkretizim shpeshtë, një përzierje e rasavet; e mbaresave dhe e funksionevet sintaktike të tyre. Edhe Desnickaja përfundon se deklinacioni emrave të shqipes është një bashkim origjinal 1 11 Shih E. Çabej, vep. e cit. f. 16-17. Shumësi 1 singularizuar në gjuhën shqipe, Tiranë, 1967 . 12 E. Çabej, Gjon Buzuku; BUSHT SSHSH, 3, 1955, f. 46. mbeturinave të fleksionit të lashtë të indoevropianishtes me forma të reja fleksive, duke menduar si elemente të reja format e krijuara nga nyja, për të cilat është shprehur edhe Pederseni si më <Punimi Eqrem Çabejt: Gjon Buzuku përmban shkurtimisht edhe pjesën për sistemin e rasave vështruar nga aspekti historik. Sa përket fazës parabuzukiane, autori nuk pretendon të hulumtojë ecuritë e zhvillimit të fleksionit; por prezenton mendimet e të tjerëve, duke seleksionuar pa ndonjë arsyetim përkatës ato etimologji që duken më të pranueshme . Kështu etimologjitë paqëndrueshme të mbaresave rasore u përkrahën nga autoriteti më i spikatur i studimeve etimologjike të shqipes dhe dolën prandaj të fuqizuara edhe me emrin e tijy. (27) - 166. Bokshi, Besim, <Teza e ndosja e nyjës në gjuhët ballkanike, <Rilindjas Prishtinë, Citojmë hyrjen në tezë: <Teza e E. Çabejt që nyja postpozitive; e krijuar nga dëftori enklitik, është e lashtë, ndërsa nyja e përparme e mbiemrit dhe e gjinores, që u krijua nga nyja e përparme "në ngërthim të fjalisë me anë të një përsëritjeje" është e re, e kohës paraletrare të shqipes; përmban poashtu pengesa të pakapërcyeshme që e bëjnë të paqëndrueshme) (68) - 167. Bregubova, Galja, <Shumë të fala nga Prizreni) . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 168. Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 169. të fala nga Prizrenis . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 170. Buchholz, Oda, (RDGJ) <Roli i Eqrem Çabejt në ballkanologjis, Seminari 1988. UP-FF, f. 170. - 171. Buchholz; Oda, (RDGJ) <Roli i Eqrem Çabejt në 172. Buchholz, Oda, <Për rolin e Eqrem Çabejt në fushën e ballkanistikës). (Sur le rôle dEqrem Çabej dans le domaine balkanistique) . Gja-sshf: 17-1987, IAP, Prishtinë, 1988, f. 33-39. Résumé: <Sur le rôle dEqrem Çabej dans le domaine de la balkanistique). <Lactivité de ce scientifique fut particulièrement féconde dans tous les domaines qu'il a cultivé, ainsi que dans la balkanistique. Përmbajtja e shkurtër e redaksisë: <Autori këtij punimi vë në meritat e mëdha të gjuhëtarit të shquar shqiptar dhe kontributin e tij në fushën e shkencës së albanologjisë dhe të ballkanologjisë) . (33) pah Il raçu; pendant ses études à Vienne, une formation très étendue et ses connaissances dépassaient donc les frontières de la langue albanaise et de Palbanologie. On remarque particulièrement, dans son activité, linfluence des linguistes Paul Kretschmer et Norbert Jokl. Les contacts avec Jokl, Falbanalogue le plus compétant de son temps, ont laissé de profondes empreintes dans 1oeuvre de E. Çabej est parti des points de vue de son maître et, avant tout; a appliqué sa méthode de recherches, se basant sur le principe 'des Mots et des choses" qui<eos>
<bos>Il contribua non seulement dans les études albanologiques mais aussis dans le domaine de la balkanologie. On sait queq la balkanalogie a pour objet détude les langues balkaniques qui, en étant en contact les unes avec les autres depuis lantiquité, ont créé des caractéristiques communes que lon nomme balkanismes. On décèle les balkanismes ou les caracteristiques communes à ces langues, dans leur structures phonétique, morphologique, syntaxique, phraséologique et lexicologique. Ces caractéristiques ou pallélismes de ces langues prouvent un développement corvengent. Lune des questions les plus importantes pour Phistoire linguistique est dexpliquer historiquement les balkanismes et particuliérement de déterminer de quelle langue ils proviennent. Étant donné que nous ne connaissons pas toutes le langues balkaniques depuis leur antiquité, pour cause dabsence de documents écrits, nous ne pouvons donc determiner avec exactitude lorigine des balkanismes. Sandfeld, en tirant les carastéristique, communes des langues slaves et de la langue point grecque n'avait par dutout raison, car il ne se basait que sur les anciens écrits du grec. Dans nombre de ses études;, E. Çabej a mis en évidence le role demprunteur; mais aussi de donneur et actif de Valbanais; peut aider à Pexplication de nombreuses questions sur les balkanismes. Ainsi, par exemple, dans son étude ~Sur certains phénomènes de Phistoire de la langue albanaise; en relation avec les autres langues balkaniques' E. Çabej met en évidence que les données sur Palbanais sont en mesure de fournir des réponses à la question sur la genèse et lépoque des balkanismes. Par sa contribution à la des représentants les plus éminents dans le domaine de lalbanologie et la balkanistique) .(38-39) qui Pour traiter les problèmes de la balkanistique; il est nécéssaire langues. Négliger Pune de ces langues serait donner des conclusions partia elles et fausses dans ce domaine . Dans ce contexte, les résultats des études albanologiques ont indispensables, car lalbanais tient une place clé parmis les linguist balkanologues. La négligence au début de la lin guistique balkanistique était justifiquée dans une cartaine mesure puisque les lacunes que existaient dans son étude représentaient un obstacle, considérable. Mais ces lacunes n'existent plus de nos jour aux nombreux résultats obtenus dans le domaine de Palbano logique, dont une grande partie du mérite en revient à E. Çabej. grâce - 173. Buholz, Oda, <Për rolin e Eqrem Çabejt në fushën e Ballkanistikëss, Fjala, art; letërsi, Prishtinë, 1 shtator 1987, f. 7. - 174. Bulo, Jorgo, <Romantizmi shqiptar në Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor; 1998. 175. Buxhovi, J(usuf), <Krimi në rrugën Nojshtift.. .> ~Rilindja, 5 shkurt 1981, Prishtinë, f. 4. Mbititull: Panorama evropiane. Nëntitull: Në Vjenë, para 39 vjetësh nazistët gjermanë vranë mizorisht albanologun e madh Norbert Jokël. Shumë nga studimet e çmueshme të këtij dijetari ruhen në bibliotekën e Universitetit të Vjenës). - 176. Buxhovi, J(usuf), <Rilindja) ~230 libra). Rilindja, Prishtinë, 19. 10. 1978, f. 10. Mbititull: Sot në Frankfurt u Panairi Ndërkombëtar Librit. hap - 177. Jusuf, <Në Universitetin e Bonit studiohet edhe gjuha shqipes Rilindja, Prishtinë, 15. 8 1978, f. 10. Mbititull: Letër nga Boni. Nëntitull: Instituti i Gjuhësisë së Universitetit të Bonit, të cilin e udhëheq linguisti 1 njohur profesor Johan Knobloh, organizon ligjërata për gjuhën shqipe. ~Sivjet studentëve u mbajtën ligjërata Rexhep Ismajli, Herman Oelberg dhe Latif Mulaku. ~Në vjeshtë edhe ardhja e profesor Eqrem Çabejt në Bon. pritet - 178. Çapriqi, Basri, <Rrënjë e fortës (Eqrem Çabejt), - 179. Çetta, Anton, <Gëzuar vitin e ri '75). Kartolinë nga Prishtina, 1974. - 180. Çetta, Anton, <I nderuari profesors. Kartolinë nga Prishtina, 1977 . - 181. Çetta, Anton, <Shëndet dhe çdo të mirë në Vitin e ri 1978). Kartolinë nga Prishtina, 1974. - 182. Dedaj, Rrahman, <I nderuari shoku Letër nga Prishtina; më 6. 10. 1975. 1.f. - 183. Dellçeva, Greta, <Shumë të fala nga Prizrenis . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 184. Demiraj Shaban, <Studiues i krijimeve popullore dhe letrare), Jeta re, 1998, f.667-677. - 185. Demiraj, Shaban, <Dritë dhe energji në shërbim të atdheuty . (fragment nga libri për Eqrem Çabejn) Eksluzive, revistë e shkencë, sport. nr. 7, shtator 2000, Zürich-Tiranë-Prishtinë, f. - 186. Demiraj, Shaban, <Eqrem Çabej dhe shkolla f.11. - 187. Demiraj, Shaban, <Eqrem Çabej-themelvënës 1 shkollës së gjuhësisë shqiptare>. Koha ditore, e përditshme, Prishtinë; 12 dhjetor 1999, f. 15. Mestituj: 1. Emër i madh në botën e albanologjisë. Mbititulli: Shqiptarët në fund të mijëvjeqarit. - 188. Demiraj, Shaban, <Burimi 1 pjesëzës duke; sipas Pedersenit dhe Çabejt dhe vërejtjet përfundimtare për burimin e saj). Kreu 1 XXVII: Format e pashtjelluara të foljes. II. Format e pashtjelluara foljore të tipit me ba(m), pa bërë, duke bërë. Gramatikë e historike e shqipe, gjuhës - 189. Demiraj, Shaban, <Fundorja ~e tek emrat, mbiemrat etj Shpjegimi i Meyerit; i Xhuvanit, i Çabejt dhe 1 Bokshit. Gramatikë e historike e gjuhës shqipe; <Rilindjav, Prishtinë, 1988, f. 165-169 (&26-29) - 190. Demiraj, Shaban, <Funksioni zanafillës i nyjës së përparme të mbiemrit, sipas La Pianës, Rizës dhe Çabejt, Likajt dhe Bokshit). Vërejtje rreth shpjegimeve të Bokshit dhe Likajt. Vërejtje rreth shpjegimit të Çabejt. Gramatikë e historike e gjuhës shqipe, <Rilindjav, Prishtinë, 1988, f. 425 428 (&15-20). - 191. Demiraj, Shaban, <Gjuhëtarët që e kanë mohuar gjininë asnjanëse të shqipes dhe ata që e kanë pranuar atë). Teza e Pedersenit. Mendimi 1 Joklit, Meyer-Lubkës, Çabejt, Domit, Ajetit, Brancus-it etj. Gramatikë e historike e gjuhës shqipe, <Rilindja, Prishtinë; 1988, f. 184-188 (&9- - 192. Demiraj, Shaban, <Huazimet nga greqishtja vjetër sipas Thumbit, Mihaescut dhe Çabejt) (20). Gjuha - 193. Demiraj, Shaban, <Krijimi i formave analitike të së kryerës te dëftorja dhe mënyrat tjera Kuptimi kompleks i kohës së kryer. Vështirësitë e sqarimit historik të saj. Shpjegimi 1 Çabejt dhe 1 disa gjuhëtarëve të tjerë. Gramatikë e historike e shqipe, <Rilindja, Prishtinë, 1988, f. 796-800 (&1-3 dhe &5-6). gjuhës - 194. Demiraj, Shaban, <Krijimi lakimit binar dhe rruga e krijimit të formave rasore të lakimit të shquar). Shpjegimi 1 Skokut. Mendimi 1 Çabejt për format e tipit të bir-t. Vërejtje rreth mendimeve të Skokut dhe të Çabejt. Gramatikë e historike e gjuhës shqipe; <Rilindja, Prishtinë, 1988, f. 365-367 (&13-16) - 195. Demiraj, Shaban, <Kundërteza e Çabejty (Për vjetërsinë e nyjave të përparme në gjuhën shqipe). Morfologjia e gjuhës shqipe (Pjesa e I dhe II ~botim fototip), - 196. Demiraj, Shaban, <Mendimet e Joklit dhe të Çabejt mbi kohën e ndalimit të rotacizmit) (15). Gjuha shqipe dhe historia e saj, <Rilindjas, Prishtinë, 1989, f. 237. - 197. Demiraj, Shaban, <Mendimet e shprehura deri sot mbi burimin e fjalëve të vjetra, të përbashkëta të shqipes e të rumanishtess (10). Qëndrimi i Çabejt për këtë çështje (11). Gjuha shqipe dhe historia e saj, <Rilindja), Prishtinë, 1989, f: 101-102. - 198. Demiraj, Shaban, <Mendimet e shprehura mbi burimin e formave nyjore për rasën të gjinisë femrore. Shpjegimi i Çabejtz Gramatikë historike gjuhës shqipe, <Rilindja, Prishtinë, 1988, f. 344-345 (&77 78)<eos>
<bos>- 199. Demiraj, Shaban, <Metafonia në kohën e tashme të disa foljeve. Shpjegimi i Meillet-së, 1 Joklit dhe 1 Çabejt. Gramatikë historike e gjuhës shqipe, <Rilindjas, Prishtinë, 1988, f. 104-106 (&33-36). - 200. Demiraj, Shaban, <Mosha e habitores. Mendimi i Fiedler-it dhe 1 Gramatikë historike e gjuhës - 201. Demiraj, Shaban, <Nyja e prapme në përdorimet e tipit i biri e bija. Shpjegimi i Bokshit. Shpjegimi sipas tezës së Çabejt. Gramatikë historike e gjuhës shqipe, - 202. Demiraj, Shaban, <Përfaqësuesit kryesor të tezës për prejardhjen ilire të gjuhës shqipe (4) Qëndrimi Pedersenit, Çabejt;, Cimochowski-t, Mihaesceu-t, Hubschmid-it dhe Olberg-ut (9) Gjuha shqipe dhe historia e saj, <Rilindjas, Prishtinë; 1989, f. 149. - 203. Demiraj, Shaban, <Periodizimi historisë së Gramatikë historike e gjuhës shqipe, - 204. Demiraj, Shaban, <Përse dhe si është përfituar paranyjëzimi 1 mbiemrave. janë paranyjëzuar të gjithë mbiemrat në krye të herës. Mendimi i Çabejt. Saktësia e mendimit të Çabejt dhe vërejtjet plotësuese> Gramatikë historike e 431-432 (&24-25 dhe &28). 431, - 205. Demiraj, Shaban, <Problemi 1 periodizimit të historisë i Pedersenit (1) Mendimi 1 Çabejt(2) ~Gjuha shqipe dhe historia e saj, <Rilindjav, Prishtinë, 1989, f. 205-206. - 206. Demiraj, Shaban, <Qëndrimi 1 Meyerit për përpjestimin e elementit të huaj ndaj elementit anas në fjalorin e shqipes dhe kritikat e Taglavinit e të Çabejt (4)) Gjuha shqipe dhe historia e saj, <Rilindja), Prishtinë, 1989, f: 133-134. - 207. Demiraj, Shaban, <Reflektimi i tektaleve i.e në shqipe sipas Meyer-it dhe sipas Pedersenit(8). Qëndrimi i Joklit; 1 Çabejt dhe 1 Olbergut(9)> dhe historia e saj, <Rilindja), Prishtinë, 1989, f.40-41. - 208. Demiraj, Shaban, <Rreth evolucionit historik të strukturës gramatikore të gjuhës shqipe. Faktorët që i kanë dhënë shkas ngulitjes së theksit. Shpjegimi i Çabejt Gramatikë e historike e gjuhës shqipe, <Rilindjav, Prishtinë, 1988, f. 63 (865). - 209. Demiraj, Shaban, <Rreth evolucionit...: Vjetërsia e ngulitjes së theksit sipas Çabejt). Gramatikë historike e (&81) - 210. Demiraj, Shaban, <Shtresa më e vjetër huazimeve latine sipas Meyer- Lubke-s, Meyer-it, Çabejt dhe tiparet dalluese të kësaj shtrese (25)) ~Gjuha 113\_ - 211. Demiraj, Shaban, <Singularizimi 1 shumësit në gjuhën shqipe. Faktorët që 1 kanë dhënë shkas kësaj dukurie, sipas Çabejt, sipas Agalliut dhe sipas Bokshity Gramatikë historike e 1988, f. 215-217 (&12-15). gjuhës - 212. Demiraj, Shaban, <Teza e Çabejt mbi vjetërsinë më të madhe të nyjës së prapme dhe vërejtjet përkatëse) Gramatikë historike e 1988, f. 310-312 (&22-23). gjuhës - 213. Demiraj, Shaban, <Vjetërsia e prapavendosjes së nyjes shquese në shqipe, sipas La Pianess Joklit e Çabejt, i këtyre hipotezaves ~Gramatikë historike e gjuhës shqipe, aRilindja, Prishtinë, 1988, f. 329-331 (&51-55). - 214. Demolli, <Ai ishte...> (poezi), Shtojca - 215. Dobruna, Exhlale Salihu, <Çabej për çështje të ndryshme të arkeologjisë në Dardani). Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor, 1998 - 216. Doçi, Rexhep, <Fjala e mbylljess. Sesioni shkencor, 1998 - 217. mesjetare në Kosovë dhe në veprat e rilindësves. Rilindja, Prishtinë, 18.VII -28. VII 1978, f: 13. Mbititull: Zgjodhëm për ju. Moto e përditshme e studimit: <Prof: Eqrem Çabej: Është vënë re se disa emra personash të ilirëve, si Bardus, Bardyllis, Bato, Dasas; Dasius; Dida; Licaus; Licca; Marica ose janë të gjallë edhe sot; ose gjejmë përgjegjësit e tyre në gjuhën shqipe; ose shpjegohen me mjetet e saj). - 218 Doçi, Rexhep, <Kontributi i E. Çabejt në punën tonë shkencore në fushë të albanologjisë dhe kujtimi për te). Tribuna shkencore; 1993 ## 219. e Çabejt në fushën e onomastikëss, Sesioni shkencor, 1998. Rezymeja në dorëshkrim: <Prof: Eqrem Çabej me fjalët dhe trajtat e fjalëve, që i ka ndriçuar; na ka ndihmuar shumë për ti shpjeguar shumë toponime, oronime, hidronime etj. jo vetëm në trojet shqiptare, ku jetojnë edhe sot shqiptarët; po edhe më gjerë në trojet e Siujdhesës Ilire (Ballkanke) Po kështu fjalën balë (i balëm) Çabej e shpjegon të lashtë dhe të burimit shqip, e, sipas këtij mendimi të tij edhe ne i kemi shpjeguar për nga burimi shqip emrat e katundeve: Balincë (Llapushë), Balaj (Ferizaj), Balëza (Mali Zi) etj. Baliq Kështu, me anë të mendimit të Çabejt në këtë punim 1 kemi sqaruar etimologjikisht emrat e katundeve të sotme dhe mesjetare: Arbanash (1455) në Nahijen e atëhershme të Llapit te Kurshumlija në Serbi; toponimin Katun Arbanas (1330) te Tuzi në Mal të Zi; Arbneshi Krajës së Ulqinit etj. Të gjitha këto ojkonime lidhen me emrin etnik arben-arbër, e ky emër, sipas Çabejt, buron nga fjala shqipe arë. prof. Prof:. Çabej ka shpjeguar edhe disa toponime e mikrotoponime nga fjala ilire-shqipe ballëi për i parë. Nga kjo fjalë kemi nxjerr edhe ne sa e sa patronime dhe emrin e katundit të Llapit Ballofc-i me bazë antroponimike. Nga fjala e shqipes bukur (i, e bukur) , siç e shpjegon Çabej, ne i shohim edhe katundet mesjetare dhe të sotme Bukurdol i Llapit dhe Bukuroca Preshevës (Kosova Lindore)> Nga trajtat e fjalës berr-i, që e ka dhënë Çabej me prejardhje shqipe, ne kemi shpjeguar edhe emrat e katundeve të Drenicës: Berishë, Beçiq dhe Berzhenik-Bezhenik (me këtë emër Berzhenik ndodhet edhe një katund i Pejës), si dhe emrin Beçuk të Vushtrrisë. - 220. Doda, Ismajl, nderuari për jetë profesor 1 dashur Eqrem Çabejy. Letër nga Arbneshi (Mali 1 Zi) , më 11.10. 1976. f. 3. - 221. Doda, Ismajl, <I nderuari Profesor Çabej) Kartolinë nga Arbneshi (Mali i Zi) , më 23. 12.1977. - 222. Doda, Ismajl, <I nderuari Profesory. Kartolinë - 223. Doda, Ismajl, <I nderuari shoku Prof. Eqrem Çabejy. Letër nga Arbneshi, Kraja (Mali 1 Zi), më 30. 6. 1975. 6. f. - 224. Doda, Ismajl, <I nderuari shoku Profesor 1976. - 225. Doda, Ismajl, <I nderuari shoku profesor 1 Zi) , më 8. gusht 1979.2. f - 226. Doda, Ismajl, <Shoku Profesor Çabejy. Kartolinë nga Zhablaku, më 21. 9. 1976. - 227. Doda, Ismajl, <Shumë i nderuari Profesor Eqrem Çabej' Letër nga Arbneshi, Kraja (Mali 1 Zi), më 20. 1 1978. 2. f. - 228. Doda, Ismajl, <Tungjatjeta 1 nderuari shoku Prof. Eqrem Çabej) Letër nga Ostrosi (Mali 1 Zi), më 4.3.1977.2. f: - 229. Doda, Ismajb <Tungjatjeta i nderuar Begzad) . Letër përcjellëse letërkëmbimit me Profesor Eqrem Çabejn. Arbnesh, më 30. 6. 2002, f. 2 - 230. Dodi, Anastas (në tekst ka dalur gabim: Bodi), e Çabejt) , Bujku, Prishtinë, 17 gusht 1996, f. 13. - 231. Dodi, Anastas, <Prof. Eqrem Çabej, mësuesi i madh i gjuhës shqipe>. Revistë mikste teorike dhe letrare, nr. 6-7, Prishtinë , 1997, f. 265. ynë Teksti problematizues: (Dorëshkrimet me të cilat do të mund të mbusheshin dhjetë vëllime, kanë mbetur po dorëshkrime, ndonëse shqipe. Akademia e Shkencave dhe Instituti 1 Gjuhësisë kanë premtuar prej kohësh se do ta botojnë veprën e profesorit; por që nga data e premtimit kanë dalë vetëm botime të drejtuesve të këtyre institucioneve, ndërsa të Çabejt janë ende të pambledhura. Edhe më disa pseudostudiues që e kopjojnë sa munden; shedhin poshtë? me guxim tezat e tij, bile për këtë marrin edhe tituj shkencorë. Dhe keq<eos>
<bos>për të gjitha këto askush nuk jep llogari, sepse Çabej s'është më gjallë, edhe pse ka shkuar drejt legjendës) ## 232. ~Koha ditore; e përditshme,13 gusht 2001, Prishtinë; f. 15. Nëntitull: Kostallari thoshte pa të drejtë se Çabej në punimet e tij përsëriste mendimet e albanologut të shquar austriak Norbert Jokli (1887-1942). Mbititull: Aspekte nga historia e gjuhësisë shqiptare pas çlirimit: Probleme të tematikës dhe të metodës së studimit (2). 233. Drini (pseudonim), <Vdiq vigani i dijes shqiptare). Lajmëtari 1 lirisë, viti i I, nr. 2, tetor-nëntor 1980 Gjermani, f. 7-8. Nëntitull: Historia e gjuhëve është historia e popujve që flasin a i kanë folur . Vërejtje: Nuk është shënuar vendi, sepse gazeta është botuar në vetëm tre numra dhe me redaksi ilegale. Dihet se e ka nxjerrë Jusuf Gërvalla. Rezyme hyrëse: <Në të këtij viti, shkencat albanologjike dhe kultura shqiptare në përgjithësi, pësuan një humbje të madhe. Lajmi hidhur për vdekjen e Eqrem Çabejt i tronditi thellë jo vetëm bashkëpunëtorët dhe miqtë e tij të shumtë, po edhe punonjësit e tjerë shkencorë, pedagogët; studentët, nxënësit dhe mbarë popullin gusht Përmbyllje: <Vdekja e profesor Eqrem Çabejt na la pa njërat nga kokat më të ndritura dhe figurat më të mëdha të shkencës sonë kombëtare. Dhe ne mbesim të pikëlluar për mungesën e tij. Por për jetë do të përulemi me nderime e dashuri para trashëgimisë kolosale kulturore që na la ky vigan 1 dijes dhe para kujtimit të personalitetit të tij të ndriturs) (8) - 234. Dumoshi, Ismail, <Prof. Eqrem Çabejy . Kartolinë nga Prishtina Pa datë dhe shënime të tjera postare. - 235. Dushi, Arbnora, <Kontributi i Çabejt në argumentimin e Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. Rezyme: <Përmes një metode analitike, arrin të zbërthejë elementet e një renditje të këtillë: - ofertat për martesë që ka nusja; - nisja e heroit në luftë duke lënë nusen në shtëpi, - kthimi heroit nga lufta dhe mosnjohja e tij prej të afërmve, - përpjekja e heroit të marrë nusen nga duart e rivalëve; dhe - rinjohja e burrit me gruan përmes shenjës që kish ai në trups elementi tjetër përmes të cilit Çabej , gjen lidhjen të madhe të tij ka qenë vazhdimisht në kontakt me fiset epit grek apo edhe vetë heroit, Odiseut. Mirëpo ashtu si një shkencëtar madh, Çabej asnjëherë nuk insiston në vërtetim, në dijen Ai ofron dëshmi, jep mendime dhe len të hapur shkencën: Gjithmonë modest për të arriturën që i bën asajy . kaq pasi 236. Dushi, Arbnora, <Kontributi Çabejt argumentimin e baladës) Sfinga; revistë kulturore për femra, nr. 3 1999 Prishtinë, f. 204-208. - 237. Dushis Arbnora, <Roli i Çabejt në argumentimin baladës shqiptares Shenjëzat; 1998, f. 18-19. - 238. E(mërllahu) M(ehmet). <U ekspozua edhe kompleti 1 veprave të Çabejty, Rilindja, Prishtinë, 30. 10. 1977, f. 10. Nëntitull: Në gjashtë vëllime të këtij kompleti janë edhe punime që për herë të parë botohen në gjuhën shqipe të përkthyera nga gjermanishtja, frëngjishtja e gjuhë të tjera. Mbititull: NGBG <Rilindja) në Panairin Ndërkombëtar në Beograd. - 239. Emërllahi, Mehmet): <Ligjëratë për studimet 10. Mbititull: Seminari Gjashtë mbi Gjuhën, Kulturën dhe Letërsinë Shqiptare. Hyrje: <Në këtë rast ai theksoi sidomos kontributin e Prof: Çabejt, që në këtë fushë është shumë i madh, e i cili tash sa vjet po përgatit një fjalor të madh të studimeve të gjuhës shqipe - 240. Emërllahi, Mehmet, <Krijimtaria mes dy moteshv, Rilindja, 30 e 31 dhjetor 1978, 1 e 2 janar 1979, f. 10. - 241. Eqrem Çabej 1908-1998. Bota shkencore profesor Eqrem Çabejt. (Shtojcë e veçantë) ~Shenjëzat;, 1998, f: 13-14. - 242. Faensen; Johannes, <Shumë të fala nga Prizrenis . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 243. me Rexhep Ismajlin) <Shumë të fala nga Adriatiku Kartolinë nga Dudva, 26. 7.1977. - 244. Ferri, Rexhep, <Eqrem Çabejy (portret) Ekspozita e katërt tradicionale e Bienalit të vizatimit;, në organizim të Shoqatës së Artistëve Figurativ të Kosovës; në Galerinë e Arteve të Kosovës. Shih, F(aruk) Tasholli, <Gjuha e e vijave dhe hijevev, Bota e re, 1981, Prishtinë, f. 18. qartë prill) - 245. Fetiu, Sadri, <Fjala e hapjes). Sesioni shkencor, 1998 - 246. Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 247. e veprës së Prof. Eqrem Çabejt për studimet albanologjike). IAP e Gjuhësisë. Dega Faqja e Titulli i sesionit; dhe fotografia. parë: Ftesë për të marrë pjesë në Sesionin shkencor, 1998. Fletëpalosje e formatit A5 në katër faqe. Faqja e dytë: Ftesa dhe afati i paraqitjes me nënshkrim të Dr. Rexhep Doçit; Shef i Degës së Gjuhësisë. Faqja e tretë: - 2 e letërsisë, kritikë letrare, përkthime etj. K Tezat themelore: 1 . Kontributi në fushë të gjuhësisë: histori e gjuhës, marrëdhëniet gjuhësore të shqipes me rrethin e gjuhëve indoevropiane dhe ballkanike, prejardhja e shqiptar dhe e gjuhës së tij, fonetikë historike e shqipes; gramatikë historike; etimologji, tekstologji, onomastikë, kulturë e gjuhës etj. popullit - 3 . Kontributi në fushë të folklorit dhe të etnologjisë: dorëshkrimet folklorike, materiali 1 botuar, studimet në fushë të folklorit, studimet etnologjike etj . Ideja: Dr. Zymer Neziri dhe Begzad Baliu: - 4 Kontributi në fushë të historisë dhe në fusha të tjera albanologjike. Këshilli Organizues: Akad. Rexhep Qosja, Dr. Rexhep Doçi, kryetar , dr. Zymer Neziri, dr. Muhamet Pirraku, mr. Mehmet Halimi, Begzad Baliu; sekretar, dhe dr. Adem Dema; teknik. Faqja e katërt e zbrazëty . 248. Ftesë. Ftesë për pjesëmarrje në Sesionin shkencor <Rëndësia e veprës së Prof. Eqrem Çabejt për studimet albanologjikey Dega e Gjuhësisë, ftesë për të marrë pjesë në Sesionin shkencor me titull <Rëndësia e veprës së Prof. Eqrem Çabejt për studimet albanologjike), Kushtuar 90-vjetorit të lindjes së Prof: Eqrem Çabejt, Prishtinë, 1998. prill - 249. Galica, Sh(yqri) <Figurë madhore e kulturës Mestitull: Mbrëmje e madhe përkujtimore në 10-vjetorin e vdekjes së Akademik Eqrem Çabejt. Mestituj: 1. Gjuha është treguesi më dallueshëm 1 çdo njeriu dhe i çdo populli, 2. Njësia kombëtare e njësia letrare. - 250. Galica, Shyqri, <Bota shqiptare si objekt studimi dhe si subjekt vepruess. -Zëri i rinisë, 26. 9. 1990, Prishtinë, f. 20-21. Mbititull: Intervistë me doc. Seit Mansakun:. Nëntitull: madhore e Çabejt: Vepra Citat: <Për ndriçimin dhe zgjidhjen e problemeve të mëdha të etnogjenezës; një rëndësi të madhe kanë pa dyshim kërkimet është përgatitja për botimin e veprës madhore Studime etimologjike në fushë të shqipes të Prof. Eqrem Çabejt. Siç është njohur lexuesi, deri tani janë botuar tri vëllime të kësaj vepre, vëllimi i katërt është në po përgatitet vëllimi i dhe i gjashtë i saj, mbetet për tu përgatitur edhe vëllimi i shtatë me të cilin përfundon botimi 1 gjithë veprës. shtyp, pestë Botimi i plotë i veprës Studime etimologjike në fushë të shqipes do të nxjerrë më mirë në pasurinë vetjake leksikore të gjuhës shqipe dhe do të rrisë peshën specifike të fjalëve të shqipes ndaj fjalëve me burim të huaj. Ajo horizonte të gjera për studimet albanologjike në përgjithësi edhe për helenistikën; romanistikën, sllavistikën; turkologjinë etj. Arritjet e kërkimeve etimologjike janë me interes të veçantë edhe për studimet ballkanologjike dhe indoevropiane. Në këto kërkime dalin më mirë në dritë marrrëdhëniet e shqipes me gjuhë të tjera ballkanike dhe jo vetëm huazimet e saj nga këto gjuhë, por edhe roli dhënës i shqipes ndaj pah hap<eos>
<bos>## 251. Galica, Shyqri, <Tribuna e kritikës kushtohet Çabejt Rilindja; 19. 8. 1980, f. 20. Mbititull: Në valët e radios. 252. Galica, Shyqri, <Pjesëmarrës nga shumë vende të botësv, Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1 1987, f: 7 . gusht Mbititull: Seminari Ndërkombëtar 1 Letërsisë dhe Kulturës Shqiptare. Nëntitull: Në sesionin shkencor dy tema të rëndësishme bosht. <Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabejt dhe <Çështje të romanit tonë të sotëmy. ## 253. <Figurë madhore e kulturës shqiptares. Rilindja Prishtinë, 10 maj 1990, f. 10. Mbititull: Me rastin e 1O-vjetorit të vdekjes së Çabejt. - 254. Gashi, Muharrem; Lidhur me një dorëshkrim të Çabejt për romantizmin evropian. Tribuna shkencore; 1993. - 255. Gashi, Skënder, <Fonetikë historike dhe etimologji nga fusha e shqipess. Përkthim nga gjermanishtja 1 referatit të Eqrem Çabejt mbajtur në Konferencën VI shkencore të Shoqatës indogjermane; botuar në aktet e kësaj konference gjermanisht me titull Lautgeschichte und Etymologie im Bereich des Albanischen në <Lautgeschichte und Etymologie, Akten der Fachtagung der Indogermanishen Gesellschafts Wien; 24-29. September 1978. Përkthimi shqip i tij nuk është botuar. Kopja; pa vitin e përkthimit, të cilin autorit i ra në dorë më 1996, në konsultim edhe me autorin e përkthimit Gashi, besohet të jetë përkthyer më 1982. Citatet nga italishtja 1 ka përkthyer dr. Gani Hoxha. Botimi 1 shqip i Çabejt u bë në Tiranë, më 1988 nga Ali Dhrimo në librin e Eqrem Çabejt Studime fonetikën historike të gjuhës shqipe, Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë ~Instituti 1 Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1988. parë për - 256. Gashi, Skënder, <Botimi 1 veprave të Çabejt në gjermanishty, kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni - 257. Letër nga Prishtina, më 7 prill - 258. Gashi, Skënder, < nderuari profesors. Letër nga Vjena, më 28 nëntor 1979. 1.f. - 259. Gashi, Skënder, <U botua kompleti i veprave të Prof. dr. Eqrem Çabejt recension në sllovenisht në Nashi razgledi, 1979-1980, Lubjanë. (Kumtim me gojë dhe me elektronike nga S. G.). postë Teksti i dërguar përmes postës elektronike: <Edhe diçka; sa po botue sllovenisht; më duket në Naši Razgledi të Lubjanës; nji recension të gjatë për veprën e Prof. Çabejt, por shënime për këtë recension nuk paskem as në listën e punimeve të mias - 260. Çabej, Eqrem, Italoalbanischen studien Dissertation Erlangung des Doktorgrados an er Universitat Wien, Eingoroicht von Eqrem Çabej, Wien 1933 . (Dorëshkrim i përkthyer nga Dr. Skënder Gashi. Përkthimin e citateve nga italishtja e ka bërë dr. Gani Hoxha. Shih arkivin e autorit. (2000) - 261. Çabej, Eqrem, <I ndershmi e 1 dashuri Letër Prof Ismail Dodes, Tiranë, 2 f. (Arkivi i autorit) - 262. Dodës, Tiranë, më 27 mars 1977. 1 f. (Arkivi i autorit) - 263. Dr. Rexhep, Letra të Çabejt; Shih, <Dija e Çabejty. Koha; revistë e pavarur informativo-politike, Prishtinë, nr. 19, dhjetor 1990, f. 41. - 264. Çabej, Eqrem, < dashur Ismajlils. Shih, Ismajli, Dr. Rexhep, Letra të Çabejt, Shih, <Dija e Çabejty. Koha; revistë e pavarur informativo-politike, Prishtinë, nr. 19 dhjetor 1990, f. 41-42. - 265. e Çabejty. Koha; revistë e pavarur informativo-politike, Prishtinë, nr. 19, dhjetor 1990, f. 42. - 266. Dr. Rexhep, Letra të Çabejt, Shih, <Dija e revistë e pavarur informativo-politike, Prishtinë, nr. 19, dhjetor 1990, f. 42-43. - 267. Çabej, Eqrem <Ju falënderoj . Letër Prof. Ismail Dodës, Tiranë, më 15. 1. 1978. 1 f. (Arkivi i autorit) - 268. Çabej, Eqrem, <Me falënderimet e me urimet më të mira për vitin 1979!. Kartolinë Prof Ismail Dodës, Tiranë. Data dhe vula postare e palexueshme. (Arkivi autorit) - 269. Gega, Leontina, <Përkimet e këngës Konstantini 1 Vogëlith me këngën e Kthimit të Odiseut, sipas Çabejy Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 270. nga Prishtina. 1. VI. 1977. - 271. Gjevori, Mehmet, < dashur profesors. Kartolinë nga Prishtina: 8. 12. 1976. - 272. Gjevori, Mehmet, <I dashur shok Eqremv. Letër nga Prishtina; 26.10.1971. 1.f: - 273. Gjevori, Mehmet, <I dashur shok profesors - 274. Gjevori, Mehmet, <I dashur Z. profesors. Kartolinë nga Prishtina. 5. VII. 1974. - 275. Gjevori; Mehmets <Jua urojmë familjarisht Vitin e me shëndet e punë të mbarë). Kartolinë nga - 276. e Ri me shëndet e të mbara. Kartolinë. (Pa datë e vend të nisjes: -Vër. B.B.) punë - 277. Gjevori, Mehmet, <Kujtimi për Profesor Eqrem Çabejn Tekst 1 përgatitur për librin Kosova për Profesor Eqrem Çabejn (Me rastin e Dosja e autorit, Prishtinë, 1988. - 278. Gjevori, Mehmet, <Të fala nga gjithë shokët redaksisë). Kartolinë nga Prishtina. Pa datë. Është dërguar pas dore. Nuk ka shenja të postës. - 279. në hartimin e 1987. - 280. Goçi, Ibrahim, <Kontributi i Prof. Eqrem Çabejt në hartimin e Atlasit gjuhësor të shqipess, GjA-sshf, nr. 1988, IAP , Prishtinë, 1989, f. 249. 18- Përmbajtja e autorit: <Pyetësori i prof. Eqrem Çabejt ka rëndësi të madhe, praktike e teorike për kohën kur u hartua dhe për përmbajtjen që kas. (249) - 281. Goçi, Ibrahim, <Diskutim. Lidhur me udhëzimet e Çabejt për mbledhjen e materialit gjuhësor në terren. Tribuna shkencore; 1993 - 282. H(aliti), B(ehxhet), <E. Çabej, 'Studime gjuhësore? . kulturë , art, letërsi, Prishtinë, 1978, nr. 5, f: 15. - 283. H(aliti) B(ehxhet) <Dr. Eqrem Çabej ~kurorë e 1 mars 1978, f. 15. Nëntitull: Studime gjuhësore I; Studime gjuhësore II; Studime gjuhësore III; Studime gjuhësore IV; Studime gjuhësore V; Studime gjuhësore VI. - 284. Halimi, Mehmet, <Pikëpamjet e Eqrem Çabejt në gjuhësinë Vështrime gjuhësore, IAP, 285. Halimi, Mehmet; <Kontributi 1 Çabejt në gjuhësinë ballkanikey . Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. Rezymeja në dorëshkrim: <Në këtë punim autori synon të vijëzojë pikëpamjet e Eqrem Çabejt për gjuhësinë ballkanike. Prandaj, vë në spikamë tiparet e përbashkëta të gjuhëve të popujve ballkanikë. Disa gjuhë të popujve ballkanikë si gjuhë indoevropiane kanë pikëtakime dhe konkordanca të përbashkëta, siç janë shqipja dhe rumanishtja, pastaj greqishtja, bullgarishtja e serbishtja, ndërsa turqishtja, ndonëse nuk bënë pjesë në grupin e gjuhëve indoevropiane, ajo duke qenë në kontakt me gjuhët e tjera të popujve ballkanikë për një kohë të gjatë; bënë pjesë në gjuhësinë ballkanike me disa tipare folklorike e gjuhësore, veçanërisht me shprehje frazeologjike. Sundimi romak me përhapjen e latinishtes zyrtare bëri rrafshim të përgjithshëm në këto anë, duke zhdukur, në një masë pjesën dërrmuese të dallimeve etnike ndërmjet popujve: Ndërsa, në mesjetë, në njësimin e njësisë ballkanike ndihmoi sundimi i gjatë i Perandorisë Bizantine me kulturën e saj gjysmorientale, me gjuhën dhe kishën greke, që u perhapë në pjesën më të madhe të Gadishullit ballkanik, nga njëra anë, si dhe vendosja e sllavëve dhe dyndja e osmanëve, që me përhapjen e tyre, shtuan disa tipare të përbashkëta të popujve ballkanikë e të gjuhëve të tyre, nga ana tjetër. këtyre<eos>
<bos>Kështu; sipas Eqrem Çabejt; gjuhësia ballkanike; si një shkencë e veçantë, lindi si rezultat marrëdhënieve shekullore të gjuhëve të trevës së Ballkanit, të cilat duke qenë në kontakt të përhershëm, shquhen për tipare të përbashkëta; tipare këto që u bënë pastaj edhe objekt studimi një shkence të vaçantë: i gjuhësisë ballkanike ose i ballkanistikës; në përgjithësi. Afrinë e gjuhëve të popujve të Ballkanit e kushtëzoi edhe momenti historik e gjeografik. Sepse në këtë territor të ngushtë ishin rrasur një numër popujsh të ndryshëm; me gjuhë të ndryshme, me doke e zakone të ndryshme. shkurt e qartë, gjuhësia ballkanike sipas Eqrem Çabejt simbolizon tiparet e përbashkëta gjuhësore, historike - 286. Halimi, Mehmet, <Kontributi 1 Çabejt në Rilindja 8 1999, f. 14; 9 1999, f. 14. prill prill Mbititull: Nëntëdhjetëvjetori 1 lindjes së gjuhëtarit Eqrem Çabej: Ylli që do të shndrisë gjithmonë në hapësirën shqiptare. - 287. Halimis Mehmet, <Pikëpamjet e Eqrem Çabejt mbi Fjala, revistë për kulturë, art; letërsi, Prishtinë, 1988, nr. 8, f: 11. - 288. Hamiti, Arta-Meta, Blerina, <Të ecim në me kohën) Nëntitull: Intervistë me drejtorin e shkollës Z. Muharrem Kastrati. ~Filologu i ri, nr. 7, maj 2002, Revistë e hap Mestitull: Presim të zbulohet busti Eqrem Çabejt; Mbititull: Intervista. - 289. Hamiti; Sabri, <Konceptet themelore të Çabejt për letërsinës . Drita, Tiranë, 13 mars 1988, f. 10-11. - 290. Hamiti, Sabri, <Konceptet themelore të Çabejt për letërsinës. Jeta e re, 1987, nr. 6, f: 914-922. - 291. themelore të Çabejt për letërsinë) . Kritika letrare (Vepra letrare, 6), Konica" , Prishtinë, 2002, f. 284-5. - 292. themelore të Çabejt për letërsinë). ~ Jeta e re, - Mestituj: 1. Njësia kombëtare . 2 Gjeneza e literatureës. 3 Njësia letrare . 4 Letërsia moderne. Kritika letrare. 6. Qarqet kulturore dhe letrare. 7. Literaturat e Ballkanit. - 293. Prishtinë, 1989, f. 43-55. - 294. Jeta e re, 1998, f. 665-666. - 295. Rilindja, 13. 8. 1980, f: 16. 296. Hamiti, Sabri, <Eqrem Çabejy (poezi) Leja e njoftimit 1985, <Rilindjas, Prishtinë, 1985, f. 19-20. 297. e mbajtur në mbrëmjen përkujtimore të IO-vjetorit të vdekjes së E. Çabejt. Sipas Sh(yqri) Galicës, <Figurë madhore e kulturës shqiptarey (Mbrëmje e madhe përkujtimore në IO-vjetorin e vdekjes së Akademik Eqrem Çabejt). ~Rilindja, Prishtinë, 10. Mestituj: 1. Gjuha është treguesi më dallueshëm i çdo njeriu dhe i çdo populli. 2. Njësia kombëtare e njësia letrare. Hyrje informim: <Eqrem Çabej, albanologu më madh 1 gjallë dhe njëri ndër intelektualët më të mëdhenj të shqipes, thuaja nuk ka lënë pa prekur ndonjë fushë të albanologjisë; po nga kjo anë rezultatet e studimeve të tij janë të mëdha në secilën fushë nga është sjellë: në gjuhësi, etnologji; histori; folklor; letërsi. Pa i pasë hequr prej mendjes rezultatet e pamohueshme të studimeve të tij për letërsinë, posaçërisht për letërsinë shqipe. Pos me shkrime të tjera, Çabej mendimet e veta për letërsinë i shpreh në veprën (librin shkollor) Elementet e gjuhësisë e të literatures shqipe (me pjesë të zgjedhura për shkollat e mesme); në studimin <Për gjenezën e literatureës shqipe), të botuar më 1937-1939; dhe në artikullin Çabej jep një histori të shkurtër të letërsisë shqipe, në shkrimin e dytë kërkon të gjejë rrënjët e lindjes, gjenezën e literaturës shqipe; ndërsa në të tretin shkrim merret më përafër me poezinë e një autori modern shqiptar. Si shihet nga vet përkufizimi i problemeve për diskutim e studim, autori merret me disa nga problemet e para të letërsisë shqipe: historia e letërsisë, gjeneza e saj, studime Veprat që po përmendim janë shkruar në një distancë kohe prej një dhjetëvjetshi. Autori u qëndron konseguent mendimeve të veta dhe pikëpamjeve mbi problemet që diskuton e trajton. Po këto mendime i dhe në shkrime të mëvonshme) . (625) për përfill 298. Letërsia 755-69. 299. Hamiti, Sabri, <Eqrem Çabej për letërsinë shqipes. Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, Prishtinë, 1978, nr. 3-4, f: 5. 300. Hamiti, Sabri, <Eqrem Çabej për letërsinë Mestituj: 1. Hyrje për informatë. 2. Elementet. 3. Gjeneza. 4 Lasgushi. 5. Gjeneza pa strukturë . 301. Hamiti, Sabri, <Eqrem Çabej për letërsinë shqipe). Teksti i dramatizuar, <Rilindja), Prishtinë, 1978, f 225-238. 302. Hamiti, Sabri, <Eqrem Çabejy Trungu ilir Poezi të zgjedhura) , <Rilindjav, Prishtinë, 1983, f. 333-334. 303. Hamiti, Sabri, <Les conceptions litteraires dEqrem Çabejy 2, f. 213-219 Mestituj: 1. Lunite nationale; 2. La genese de la literature; 3\_ Lunite litteraire; 4 La literature moderne; 5. La critique litteraire; 6. Les circles curturelles e litteraires . 304. Hamiti, Sabri, (Eqrem Çabej: <Melankolisë), vjershë e shkruar në fund të viteve '20) Jeta e re, 1998, f. 732-735. 305. Letërsia moderne (Vepra letrare; 8), Faik Konica; Prishtinë, 2002, f. 770-5. 306. Hamiti, Sabri, (Eqrem Çabej, e shkruar në fund të viteve '20). Shkëputje nga teksti: K. Një zjarmi letrare që lindi te ai, që në kohën e studimeve, nuk pushoi kurrë, poashtu si njohja dhe adhurmi arteve, 1 letërsisë , e veçanërisht 1 muzikës. Çabej si student kishte përkthyer Petrarkën, poetët modernë gjermanë, kishte shkruar poezi edhe vetë. . .> (734-735) - Hamiti, Sabri, <Njësia kombëtare dhe njësia Nëntitull: Me rastin e lO-vjetorit të vdekjes së Eqrem Çabejt. - 308. Hamp, Eric (Bashkë me Rexhep Ismajlin) <Shumë të fala nga Plavas. Kartolinë nga Plava; 2. 8. 1976. - 309. Hermann, M. Elberg, <Vdekja e Çabejt ka lënë një boshllëk të pazëvendësueshëm. -Ekskluzive; Revistë e ilustruar mujore për aktualitet, kulturë, shkencë, sport. Nr. 7, shtator 2000, Zürich-Tiranë-Prishtinë, f. 26. - 310. Hoxha, Arben, <Parimet metodologjike të hulumtimit të Çabejt në studimin Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në literaturën shqiptare), (<Methodological principles of: in the Work Romanticism in eastern and south-Eastern Europe and in albanian literature). Filologji, nr. 7 Universityeti 1 Prishtinës-Fakulteti Filologjisë, Prishtinë 1999, f.143-151. Mestituj: 1. Hyrje, 2. Epistemologjia metodologjike, 3. Metoda krahasimtare 4. Përfundim: - 311. Hoxha, Arben, <Principet metodologjike të hulumtimit të Çabejt në punimin Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në literaturën shqiptare) . Sheshi, mujore për kulturë, ~2000, f: 3-4. prill Mestituj: 1. Hyrje, 2. Epistemologjia metodologjike, 3. Metoda krahasimtare 4. Përfundim. - 312. Hoxha, Arben, <Principet metodologjike të hulumtimit të Çabejt në punimin Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në literaturën shqiptares . Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998 Përfundimi në dorëshkrim: <Vështruar në tërësi, në studimin Romantizmi në Evropë lindore e juglindore dhe në literaturën Nëntitull: 1. Hyrje, 2. Epistemologjia metodologjike; 3. Metoda krahasimtare 4. Përfundim. shqiptare Çabej niset prej dy aspekteve të metodës së sociologjisë së letërsisë: ~aspektit estetik, si aspekt i qasjes së brendshme të romantizmit; 1 cili vështrohet në dy nivele: të përmbajtjes dhe të formës ~aspektit historik, ku përfshihen aspektet jashtëletrare të shfaqjes dhe përhapjes së romantizmit; dhe Një reduktim tillë 1 qasjes së brendshme në këto dy aspekte është karakteristikë e metodës pozitiviste, e cila letërsinë e veneron brenda kontekstit historiko-shoqëror dhe si epifenomen të proceseve të përgjithshme historiko-shoqërore . Prandaj, është krejtësisht e natyrshme që Çabej romantizmin ta vështrojë më shumë si epokë letrare si fenomen që përcaktohet nga koha se sa si formacion stilistik, domethënë nga aspekti tipareve artistike që letrare, të cilat, si kategori historike .<eos>
<bos>Mbi bazën e kësaj metode procesi evolucionit të brendshme të letërsisë nacionale, më shumë se në raportin reciprok, shihet në raportin e varshmërisë me evolucionin e letërsisë së përgjithshme, ku në mënyrë implicite del në tendenca për kultin e 'letërsive të mëdha? Për pasojë, me aplikimin e një metodeje të tillë, më shumë se analizë të autorëve dhe të veprave të veçanta, kemi grumbullim faktesh të shfaqjes dhe të përhapjes së romantizmit, grumbullim modelesh dhe ndikimesh të romantizmit nga 'letërsitë mëdha? në ato të voglat' më shumë se analizim dhe eksperimentim të atyre fakteve; kemi përshkrim të tyre, veçori kjo e metodës pozitiviste; e cila; si e tillë, e ngushton shtegun për arritpah Duke u mbështetur në tre faktorët kryesor të metodës deterministe të Ypolit Tenit: racë, mjedis dhe moment; është natyrshme që konceptit të autonomisë së letërsisë t'ia zë vendin koncepti 1 varshmëri dhe të kushtëzuara nga strukturat e shoqërisë. Në këtë kontekst, historia e letërsisë shihet si pjesë dhe produkt i historisë së përgjithshme të shoqërisë. ## 313. Hoxha, Hatixhe, <Qëndrimi 1 Çabejt ndaj pikëpamjeve të studiuesve sllavë për prejardhjen e gjuhës Rezymeja në dorëshkrim: <Trajtimi 1 gjenezës së një populli është me interes dhe tejet 1 vështirë, sidomos gjeneza e popullit shqiptar dhe gjuhës shqipe ka një rëndësi të dorës së parë, se me zgjidhjen dhe ndriçimin e tij, ndriçohen shumë probleme të pazgjidhura të paleoballkanistikës. Këto çështje me interes jetik për popullin tonë, nuk kishin se si të mos tërhiqnin vëmendjen dhe cysnin kërshërinë prej shkencëtari edhe të gjuhëtarit tonë të shquar, ndër më të mëdhenjtë, të Eqrem Çabejt; me të cilat ai gjatë gjithë jetës së tij u mor dhe të cilave, gjatë punës së tij shkencore u është rikthyer vazhdimisht duke me fakte e argumente të shumta Shumica e studiuesve sllavë,ashtu si pararendësit e tyre G. Weigand, V. Georgiev etj., përkrahnin tezën trake dhe në lidhje me shqiptarët shpreheshin se: Emrat ilir të vendeve si Scodra, Tomorus etj. nuk kanë dhënë përmes ligjeve të shqipes përfundimet e sotme Shkodër, Tomor etj .; që në shqipe mungon terminologjia detare, atëherë nga kjo del se shqiptarët nuk kanë jetuar afër detit;Shqiptarët duhet të jenë formuar në trekëndëshin Nish-Sofje-Shkup me qendër Dardaninë etj . gjuhën pasi Eqrem Çabej është munduar në mënyrë interdisiplinare të argumentojë se këto formulime të autorëve të lartëpërmendur nuk qëndrojnë,ai e mbrojti origjinën ilire të shqipes dhe përkrahu autoktoninë e popullit shqiptar,në viset ku ai sot jeton;të paktën siç shprehej ai vetë, që nga koha greko-romake, se për këtë, thoshte ai, na bindin edhe huazimet e lashta greko ~ latine e të cilat dëshmojnë se shqiptarët morën ato duke në fqinjësi të pandërprerë me këta popuj) . qenë ## 314. Hoxha, Hysnis <Çka është e gjallë në studimet 14. Mbititull: Tryeza e lexuesve dhe e bashkëpunëtorëve të jashtëm: Nëntitulli: Përkitazi emisionin <Spektris të TV Prishtinës në lidhje me vëllimin e të kompletit të Çabejt Studime gjuhësore; <Rilindja, 1978. pestë Në vend të hyrjes: <Në TV Prishtinës e Çabejt; të botuara nga <Rilindjav, Rexhep Qosja pothuajse në tërësi shprehet negativisht për studimet e Çabejt, që trajtojnë çështje të ndryshme teoriko-letrare. Qosja, gjatë fjalës së vet; u shpreh pozitivisht vetëm për mendimin e Çabejt përkitazi me poezinë e Asdrenit dhe të Poradecit. Ja se ç'thotë Qosja për këta dy (sipas fjalëve të tij, prof: poetë që nxorëm nga magnetofoni): <E para mund të thuhet se është treguar relevante, historikisht të vlefshme, mendimet dhe vlerësimet e tij poezisë së Lasgush Poradecit dhe Asdrenit, posaçërisht të asaj pjese të poezisë së tyre të cilën Çabej e quan ## 315. Hoxha, Hysni, <Karakteri ideologjik 1 romantizmit në rend të parës ~Jeta e re, 1998, f. 711-718. Mestituj: Fillet dhe parimet themelore të romantizmit; Krijimi dhe kultivimi gjuhës së shkrimit; Vetitë themelore romantike në poezinë e De Radës; Naimi është para se gjithash edukator. Poeti qëndron pas patriotit. Nëntitull: Eqrem Çabej, Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në literaturën shqiptare, botuar për here të në veprën Shqipëria midis Perëndimit dhe Lindjes , MÇM Çabje, Tiranë, 1994. parë Shkëputje për përfundim: <Pas leximit të studimit Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në literaturën shqiptare, mund të theksojmë lirisht se pikëpamjet e Eqrem Çabejt janë edhe sot të bindshme dhe bashkëkohore. 1 guximshëm por edhe i qëlluar është, ndër të tjera; mendimi i Çabejt, sipas të cilit romantizmi, në ~ka karakter ideologjik në vend të parë. Me mendimin e thellë, të matur dhe objektiv, Çabej lë përshtypjen se lexojmë konkluzione të sakta; e ndonjë studimi të gjerë, dhe shkencor. Kjo rrallë ndodh në krjimtarinë letrare në përgjithësi. Me këtë punim, si dhe me vështrime të tjera, që duhet të shërbejnë si bazë dhe nxitje në studimet tona shkencore, Eqrem Çabej zë një vend të merituar edhe në historinë e letërsisë dhe të kritikës sonë ## 316. Hoxha, Hysni, <Një studim i thelluar etnografik 1998, f. 635-641. e literaturës shqipe), ribotuar në veprën Shqipëria midis Perëndimit dhe Lindjes, <MÇM Çabje), Tiranë, 1994. Mestituj: Gjeneza e emrit të popullit shqiptar; Fisi si formë e zgjeruar e familjes së madhe; Psikologjia e shqiptarit; ~Shqipëria e saj Njësia e kombit; Ndikimi 1 thellë 1 folklorit oriental në atë ballkanik; Mendime jo të prera lidhur me origjinën e këngëve kreshnike. - 317. Hysa, Bedri, <Edhe një fjalë e re për Fjalorin e Çabejt, ose Çabej Diskutim në dosjen Sesioni shkencor; 1998. Prof. Çabej është shenjtë, andaj le të jetë edhe në Fjalorin e Gjuhës Shqipe si kulm i dijes sonë. Shenjti në gjuhën e shenjtë) Teksti 1 plotë në dorëshkrim: <Në nëntëdhjetëvjetorin e lindjes së Piramidës së Keopsit të Gjuhësisë shqiptare; siç u quajt në mes tjerash, Prof. Shqipi ti shtohet edhe kjo fjalë: Çabej-i, gjuh. zenit i mendimit, punim përkryer, e përsosur . Ai e ka doktoratën Çabej. Punimi 1 tij ishte një Çabej. Së këndejmi edhe Çabejtë (i, e) Mënyra e tij është e Çabejtë. Metodologji e Çabejtë. Kredhje e Çabejtë. punë - 318. Hysa, Bedri, <Ilirishtev (Profesor Eqrem Çabejt) . ~Maja, Redaksia e botimeve <Rilindjas, Prishtinë, 2002, f 17 . - 319. Bedri, <Mbishkrim ilirs. (Përkushtim: Prof. 1973, f: 23. Hysa, - 320. Çabejt). Poezi e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Hysa, - 321. Hysa, Enver, <Bashkëpunimi Xhuvani-Çabej në fushën e formimit të fjalëves Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor, 1998. ## 322. Ibra, Hysen, <Kontributi i Çabejt për çështje të urbanistikëss. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Rezymeja në dorëshkrim: <Eqrem Çabej, është një nga personalitetet më të njohur dhe dhe të kulturës tonë shqiptare dhe njëri ndër dijetarët më të mëdhenj të kombit tonë nëpër shekuj. Ai ishte paisur me një kulturë të gjerë, me një zotërim të disa gjuhëve të huaja dhe i brymosur me ndjenjen Duke tillë ai dha një kontribut të madh në shumë sfera; prandaj me të drejtë Ismajl Kadare thënë: 'kur arrijmë të kapim tërësisht përmasat e Eqrem Çabejt, vlerësimi për të fiton një ndërgjegjësim të ri" qenë pat ynë<eos>
<bos>Shkencëtari dhe patrioti i shquar Eqrem Çabej, me vendosmëri prej shkencëtari thotë: se Toponomia historike, jo vetëm që nuk flet kundër autoktonisë dhe shtrirjes të iliro-shqiptarëve, po përkundrazi dëshmon në të mirë të saj. Jo në mënyrë deklarative e vetëm me ndonjë shembull, po me një analizë të mprehtë konkrete të 16 emrave të lashtë lumenjsh, malesh; qytetesh; tregoi bindshëm se si evolucioni i tyre fonetik nga trajtat e lashta në trajtat sotme është kryer sipas ligjeve të gjuhës shqipe e jo të një gjuhë tjetër, siç mendohej nga shumëkush, se emrat si: 'Shkup (Skkupi), Sharr (Scardus-mons), Ulqin (Ulkinium), Nish (Naissus) Lezhë (Lissus), Drin (Drinus), Shkodër (Scodra), Shkumbin (Scampinus), Durrës (Dyrrachium) Çam (Thyamis) etj. kanë kaluar gjithnjë shqiptarët janë autokton në trevat ku banojnë? \_ Duke folur për gjeografinë dhe karakterin e vendit në librin Perëndimit dhe Lindjes, ndër të tjera ka thënë: 'Prodhimi letrar e historisë së tij, po historia shpeshherë është rezultat 1 të dhënave gjeografike; ndikimi i formimit tokësor dhe natyrës së vendit mbi jetën dhe veprimet e banorëvet" . Çka do të thotë se pa njohjen dhe prezentimin e drejtë të historisë dhe të shtrirjes hapësinore të shqiptarëve, nuk do të kemi edhe stabilitet dhe zhvillim të shqiptarëve dhe as të rajonit. Aq më tepër, siç thotë Eqrem Çabej ~Shqiptaria është trolli në të cilën grindja e gjatë ndërmjet botës romane-perëndimore dhe ballkanike-bizantine është shprehur në mënyrën më të spikatur' Për këto dhe aspiratat nacional-shoviniste dhe ekspansioniste të shteteve rusosllave helene dhe të popujve prorusosllavo-helenë 'vendbanimet e sotme shqiptare nuk janë të një një ngushtimi të paparë historisë shqiptare. Në atdheun e popullit shqiptar kanë bërë pjesë viset bregdetare nga Raguza (Dubrovniku) e deri në Artë, kurse në krahinat lindore shqiptare përfshiheshin qytete të tilla si: Nishi, Shkupi, Ohri etj: prof: gjatë Çështjet historike dhe të shtrirjes hapësinore autoktone të shqip tarëve doemos duhet shikuar në prizmën e shkencës e të drejtësisë dhe jo të tregëtisë dhe të fanatizmit ruso-sllavo-helen. - 323. Ibrahimi, Ramadan, <Kontributi 1 Çabejt në fushë të etnografisë . Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Rezyme në dorëshkrim: <Për të nxjerrë në pah meritat shkencore të këtij shkencatari të pasionuar në shkencat albanologjike, mendoj që në këtë kumtesë të ndalem në tri probleme: - 2. Kontributi 1 tij në njohjen dhe afirmimin ndërkombëtar shkenor të kulturës shpirtërore dhe shoqërore të popullit tonë; - 1 . Ndihmesa e Çabejt në mbledhjen e të dhënave dhe studimin e tyre për kulturën materiale dhe të shqiptarëve në vështrimin gjuhësorë . prof: - 3 . Hedhja e bazave teorike në disa punime e konferenca shkencore me karakter ndërkombëtarë. - 324. Imeris Hasan <Çabej dhe njësimi i terminologjisë tekniko-shkencorev, SNGJLKSH, 1987 - 325. Ismajli, Nuhi, <Pikëpamjet letrare Sesioni shkencor, 1998. - 326. Ismajli, Nuhi, <Prirjet letrare të Çabejty, - 327. Ismajli, Rexhep (Bashkë me Eric Hamp-in) - 328. Ismajli, Rexhep (bashkë me Rexhep Ferrin), <Shumë të fala nga Adriatiku 1 Kartolinë nga Dudva, 26.7.1977. - 329. Ismajli, Dr. Rexhep, <Dija e Çabejt. Koha, revistë e pavarur informativo-politike, Prishtinë, nr. 19 dhjetor 1990, f. 40-43. Mbititull:Recension. Nëntitull: Shaban Demiraj, shkencës, SHB <8 Nëntoris, Tiranë, 1990. - 330. Ismajli, Dr. Rexhep, <Letra të Çabejt. Shih, Prishtinë, nr. 19, dhjetor 1990, f. 40-43. Shënim: <Për të hedhur dritë edhe në ndonjë aspekt të personalitetit të Çabejt po botojmë disa letra, ku pasqyrohet - 331. Ismajli, Rexhep Hakide, <I dashur Z. Profesors. Kartolinë nga Poreçi (Parenzo, -ndërhyrje e RI) - 332. Ismajli, Rexhep e Hakide, <Ju përshëndesim nga - 333. Ismajli, Rexhep, (Bashkë me Gani Bobin dhe Zef Mirditën) <Shumë të fala ju dhe familjess Kartolinë nga Zagrebi, 6. 10. 1972. - 334. Ismajli, Rexhep, (bashkë me Ibrahim Rugovën), <Shumë të fala nga Parisis . Kartolinë nga Parisi, 23. 7 . 1976. - 335. Ismajli, Rexhep, <Shumë të fala nga Prizrenis Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 336. Ismajli, Rexhep, <Çabej historian gjuhës -Rilindja, Prishtinë, 10. 5 . 1990, f. 10. Kumtesë mbajtur në mbrëmjen përkujtimore të 10-vjetorit të vdekjes së E. Çabejt. Sipas Sh(yqri) Galicës, <Figurë madhore e kulturës shqiptare). (Mbrëmje e madhe përkujtimore në 10-vjetorin e vdekjes së Akademik Eqrem Çabejt): 1. Gjuha është treguesi më i dallueshëm i çdo njeriu dhe i çdo populli; 2. Njësia kombëtare e njësia letrare. - 337. Ismajli, Rexheps <Çabej historian gjuhës 338. provon mendimin e vet. Grafia e Buzukut dhe disa çështje të sistemit fonetik të shqipes) Artikuj mbi gjuhën shqipe; ## 339. Ismajli, Rexhep, <Eqrem Çabej për gjuhën nr. 5, 6, 7. ASHAK, Prishtinë, 2000, f. 193-222. Summary: <Eqrem Çabej on the standard Albanian" . In this discussion; the author sets out from a fundamental judgment: Eqrem Çabej dealt with the whole ethnicity and ethos of the Albanians. He was also engaged the discussions on the issue of standard Albanian language from his early public career. He was likewise one of the authors of the orthographic rules (1948, 1951, 1956, 1967, 1973). In 1935, the then Albanian Ministry had designated him to work on orthography with Aleksandër Xhuvani, Namik Resuli, and others. In 1947, the Institute of Sciences appointed him to the Orthography Commission alongside Kostaq Cipo and Aleksandër Xhuvani. In 1953 he was sitting on the Orthography Commission. Eqrem Çabej was amongst the people on the commission for the compilation of orthography in 1954. Çabej was member of the group that compiled Ortografia e gjuhës shqipe Orthography of the Albanian Language in 1956, on the commission that drafted the 1967 Rregullat e Drejtshkrimit të Shqipes "Rules of and on the decision-making and working bodies of the 1972 Congress on Albanian Orthography. key key banian in the compilation of the 1954 Fjalori "Dictionary" many diverse dictionaries of terminology, etc. Eqrem Çabej committed himself to the field of standardization of Albanian with the utmost seriousness . In the stage of the selection of a unified standard Albanian norm in all the stages of the decision-making and implementation of the decisions in this field from 1947 through his death in 1980 Eqrem Çabej was in the top group of linguists taking decisions on these matters. was acknowledged by his contemporaries as one of the most competent and qualified personalities, but also amongst the most diligent; to make judgments and take decisions in the field of standard Albanians. - 340. Çabej.. Grafia e Buzukut Artikuj mbi gjuhën shqipe; <Rilindja Prishtinë, 1987, f. 137. - 341. Ismajli, Rexhep, <Gjuha. Figura dhe vepra e Budity. 159. - 342. Ismajli, Rexhep, <Jokli e Çabej, simbas Çabejt. / Grafia e shqipes) . Artikuj mbi gjuhën shqipe, <Rilindjay Prishtinë, 1987, f: 126. - 343. Ismajli, Rexhep, <Konstatimi i Çabejtë. Grafia Buzukut dhe disa çështje të sistemit fonetik të shqipes.> Artikuj mbi gjuhën shqipe, <Rilindja Prishtinë; f. 133. - 344. Ismajli, Rexhep, <Krijues 1 epokës në albanologjis. Prishtinë, 16 gusht 1980, f. 11.<eos>
<bos>Nëntitull: <Këto ditë në Tiranë vdiq albanologu më madh të gjitha kohëve, profesor dr. Eqrem Çabej, studiuesi që me rezultatet; me metodën, me gjerësinë e mendimeve dhe me thellësinë e mendimeve zë vendin e ndër studiuesit shqiptarë. Figura shkencore e Eqrem Çabejt kalon caqet kombëtare dhe hyn në radhën e studiuesve më të mdhenj të kohës sonë në Ballkan, jo vetëm për rezultatet e jashtëzakonshme në studimet albanologjike; po edhe për studimet ballkanologjike në përgjithësi. Me vdekjen e profesor Çabejt shkenca shqiptare humbi albanologun; mësuesin e shkencës; njeriun me të cilin krenohej para botës). parë 345. Prishtinë, 13 1983, f: 14. gusht Nëntitull: Para tri vitesh vdiq albanologu dhe ballkanologu më madh shqiptar, dr. E. Çabej, një nga figurat më të shquara të shkencave të ligjërimit në Ballkan. prof: - 346. Ismajli, Rexhep, <Kurora e gjuhësisë shqiptare> Rilindja; 3 shkurt 1973, f. 13. e 65-vjetorit të lindjes së Eqrem Çabejt. prof: ## 347. Ismajli, Rexhep, <Kurora e gjuhësisë shqiptare ~Shenjë e ide, Prishtinë, 1974, f. 84-94. Nëntitull: Me rastin e 65-vjetorit të lindjes së Eqrem Çabejt. prof. 348. Ismajli, Rexhep, <Ngrehina çabejane, bastion i vërtetë 1 -Ekskluzive, Revistë ilustruar mujore për aktualitet; kulturë, shkencë, sportë. Nr. 7 shtator 2000, Zürich-Tiranë-Prishrtinë, f: 24-25. Botohet për herë të parë edhe një fotografi e Çabejt; korrik 1980, Tiranë. ## 349. Ismajli, Rexhep, <Origine de la langue albanaise. Problemes Problèmes et resultants) . Recherches albanologiques; 4-1987, Prishtina; 1987, pp: 7-21. Citat: <Enfin Çabej accepta dans son essence la théorie sur les raports de lalbanais avec les langues du nord et mit en relief un certain nombre déléments importans montrant les parentés de Palbanais avec le celte, larménien et dautres langues orientales. Les études de Çabej modifièrnet quelque peu les théories affinités particulières avec les langues du nord et du sud, c'est-àdire le grec et larménien selon la théorie dite 'théorie des ondes' La question de lemplacement géographique de lancien berceau du proto-albanais se compliqua encore davantage. En effet, celafaisai supposer qu'il aurait pu exister une proximité geographique ancienne de lalbanais avec les langues du nord, et une autre plus récente avec les langues du sud. Toutefois, il resete à mieux expliquer la question de la parenté avec le celte, le latin et parfois même avec /indo-iranien et le tokharien) . ## 350. e Eqrem Çabejt) Rilindja Prishtinë, 15.2.-16 2. 1978, f: 10. Nëntitull: Me rastin e 70-vjetorit të lindjes së lindjes së dr. Eqrem Çabejt, gjuhëtarit më të njohur shqiptar intelektualët më të frytshëm të Ballkanit, dhe me rastin e botimit të Mbititull: Me rastin e 7O-vjetorit të lindjes. veprave të tij të zgjedhura Studime gjuhësore, në gjashtë vëllime; në <Rilindjen e Prishtinës. Shënim: P.S. <Marrë nga e përkohshmja 'Oko' e Zagrebit, 620 1978, 10 prill Në vend të rezymesë: <Sikur të provonim të bëjmë një rezyme, gjithsesi duhet të përcaktojmë se figura shkencore e Eqrem Çabejt është me karakter ndërkombëtar. Ajo është e këtillë pikërisht pse shtroi dhe zgjodhi një varg problemesh me karakter kombëtar; por në kontekst ndërkombëtar . Në qoftë se shikohet në kuadrin e metodës, e na duket se vetëm kështu është e mundshme, Çabej qëndron lartë në mes të më të mirëve, sepse diti ti shfrytëzoj mjeshtrisht të gjitha përparësitë e kësaj metode; e të mos mbyllet në të, gjë që është veçanërisht pozitive. Në esencë ai është në gjendje dhe dëshiron të nxjerrë maksimalisht prej çdo gjëje që sjellin të tjerët, sepse i di kufijtë e individit. Në këtë vështrim do të mund të krahasohej me nivelin e mendimtarit të tipit të Roman Jakobsonit, veçanërisht karakteristik në shekullin tonë, zbulimeve themelore të të cilit u paraprinë pikërisht ndonjë zbulim në shkencat e natyrës (ta kujtojnë paralelen në mes të strukturës së atomit dhe cilësive distinktive të fonemave). Kjo do të thotë se është njeri kreativ dhe dinamik. Për albanologjinë vepra e Çabejt është e posaçme e zhvillimit intensiv dyshekullor, ku akti i tij kreativ shihet pikërisht në atë që sjell si gjë të re. Kjo sintezë nuk ka qenë e mundshme më përpara, në historinë e kulturës sonë, sepse njerëzit e kapacitetit të tij kanë qenë të orientuar ndryshe. Ajo si e këtillë, me krijimtarinë dhe ekzistencën gjysmëshekullore; vazhdimisht nivelin kërkesave në shkencën dhe kulturën shqiptare dhe shërbeu edhe si inkorpuruar rigorozisht në tërësinë e albanologjisë dhe indoevropianistikës, së bashku me linguistikën rigoroze të Selman Rizës, e linguistikën shqiptare në nivel të denjë ndërkombë tar. Për publikun jugosllav është e domosdoshme ti njoh më afër pikëpamjet e tij, sepse rëndësia e tyre është e madhe për tërë Ballkanin) . ngriti ngriti pak ## 351. Ismajli, Rexhep; <Pikëpamjet Çabejt për prejardhjen e shqipess, SNGJLKSH, 1987. 352. Ismajli, Rexhep, <Sinteza e Eqrem Çabejt). (Me rastin e 70-vjetorit të lindjes), e përkohshmja <Okov, Zagrebi, 6- 20 15. 2.-16 2. 1978, f:. 10. prill - 353. Ismajli, Rexhep, <Çabej për gjuhën letrare). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998 - 354. Ismajli, Rexhep, -Tekste të vjetra; <Dukagjiniv , Pejë, 2000, f.11. - 355. Ismajli, Rexhep, <Eqrem Çabej: Studime gjuhësore nr. 4, - 356. (e shkruar) , Me rastin e zbulimit të bustit të Eqrem Çabejt, në oborrin e në Prishtinë. Shih A(bazi), A(dem), zbulua busti 1 kolosit të gjuhësisë shqiptare E. Çabejy, Zëri, e përditshme; Prishtinë, 23 maj 2002, f. 16. - 357. Ismajli, Rexhep, Fjalori 1 termave të gjuhësisë (shqip rusisht frëngjisht anglisht gjermanisht italisht) . Akademia e Shkencave e RPSH . Instituti i Gjuhësisë dhe 1 Letërsisë. Sektori 1 f: 586. (Gjurmime albanologjike. Seria e shkencave filologjike), VI -1976, Instituti Albanologjik 1 Prishtinës, Prishtinë, 1978, f 195-197 . Komisioni 1 terminologjisë: Prof. A Kostollari, Doc. A. Dodi, - 358. Ismajli, Rexheps (Grafia e Buzukut dhe disa çështje të sistemit fonetik të Gjurmime albanologjike ~seria filologjike, nr. 7/1977, IAP, Prishtinë, 1978, f: 229-256. - 359. Ismajli, Rexheps <I dashur dhe 1 nderuari Z. - 360. Ismajli, Rexheps <I dashur Profesors. Kartolinë nga Bichum-i, Gjermania Demokratike, 1977 . - 361. - 362. Bochum; (Gjermani), 22. 3. 1978. f. 2 - 363. Ismajli, Rexhep, < dashur Profesors. Letër nga Bochum-i (Gjermani), 21. 1. 1978. f. 2 - 364. Ismajli, Rexhep, <I dashur Profesors Letër nga - 365. Letër nga Bochum-i, më 16. 3. 1978. 2.f. - 366. - 367. Ismajli, Rexhep, <I dashur Profesors Letër nga - 368. Italia. Nuk ka datë. f. 2. - 369. Ismajli, Rexheps < dashur Profesors Letër nga Jena (Gjermania Demokratike) . Pa datë dhe vit. 2 f. - 370. Ismajli, Rexhep, <I dashur Profesors. Letër porosi nga Prishtina. Pa datë. 1. f - 371. Ismajli, Rexhep, <I dashur Z. Profesor). Kartolinë nga Adriatiku, 1974. - 372. Ismajli, Rexhep, dashur Z. Kartolinë nga Beogradi, 1976.<eos>
<bos>\| 373. Ismajli, Rexhep Kartolinë nga Dibra; 12. 7. 1972. \| <I dashur \| Z. \| Profesors . \| \|------------------------------------------------------------------------------------\|-------------\|------\|---------------\| \| 374. Ismajli, Rexheps Kartolinë nga Gjermania Demokratike, 1972. \| dashur \| Z. \| \| \| 375. Ismajli, Rexheps <I Kartolinë nga Jena, Gjermania Demokratike, 1979. \| dashur \| Z. \| \| \| 376. Ismajli, Rexhep, Kartolinë nga Londra, 8. 3. 1973. \| dashur \| Z. \| \| \| 377. Ismajli, Rexhep, Kartolinë nga Parisi, 22.3.1973 . \| <I dashur \| Z. \| \| \| 378. Ismajli, Rexheps Kartolinë nga Parisi, pa datë. \| dashur \| Z. \| \| \| 379. Ismajli, Rexhep, Kartolinë nga Petrovaci, dhjetor 1974. \| <I dashur \| Z. \| Profesors . \| \| 380. Ismajli, Rexhep, <I Kartolinë nga Presheva; 197 (numri i fundit i palexuar) . \| dashur \| Z. \| \| \| 381. Ismajli, Rexhep, Kartolinë nga Presheva; 22.4.1972. \| <I dashur \| Z. \| \| \| 382. Ismajli, Rexhep, Kartolinë nga Rumania, 1979. \| <I dashur \| Z. \| Profesor). \| \| 383. Ismajli, Rexhep, Kartolinë nga Sfeti Stefani-Budva. 16. 7. 1973. \| dashur \| Z. \| \| \| 384. Rexhep, Kartolinë nga Zara, 1975. \| <I dashur \| Z. \| \| 385. Ismajli, Rexhep, <I dashur Z. Profesors. Letër nga Parisi, 20 nëntor 1971. f:. 2 386. nga Parisi, 1 5. 1972. f: 2 - 387. nga Parisi, 21. 1. 1972. f. 2 - 388. Ismajli, Rexhep, <Ju dërgojmë përshëndetjet më të përzemërtas. Kartolinë nga Kryshevci, 1974. - 389. Ismajli, Rexhep, <Ju dëshiroj jetë të lumtur dhe të mbarë në vitin 1972). (Vendi palexuar) punë - 390. Ismajli, Rexhep, <Kulmet e shkencësv, Rilindja, 13. 8. 1983, Prishtinë, f: 14. - 391. 1 Gjuha shqipe, 1-1988, IAP , Prishtinë, f. 55-58. Mbititull: Kritika dhe recensione. Shënim: Meshari Gjon Buzukut (1555), botim kritik punuar Nëntitull: Historia e librit; Kush ishte Gjon Buzuku? - 392. Ismajli, Rexhep, <Libri 1 shqip) . Gjuhë dhe etni, <Rilindjas, Prishtinë, 1991= f: 96-102. parë Nëntitull: Meshari i Gjon Buzukut (1555), botim kritik punuar kur albanologjia bëri të mëdhenj përpara, libri 1 shqip përjetoi dy botime të plota dhe fototipi dhe me tejshkrim. N. Resuli më 1958 në Vatikan botoi faksimilet me transkriptim dhe me një parathënie të shkurtër për këtë rast; po këtë vit qe bërë edhe botimi dhe studimi Eqrem Çabejt, albanologut më të madh të kohës sonë; porse ai u desh të dritën e botimit deri më 1968. Botimi i Çabejt përmban faksimilet e librit të plotë, transliterimin dhe transkriptimin e tekstit, studimin introduktiv dhe shënimet rreth tekstit)) .(96-97) hapa parë gati presë 393. Ismajli, Rexhep, <Origjina dhe vendi i formimit të shqipess. Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1-15 mars 1986, f: 8-9. Mbititull: Trajtesë. ## 394. Ismajli, Rexhep, <Parathënies -Artikuj mbi gjuhën shqipe, <Rilindja) Prishtinë, 1987, f. 5-8. Citojmë: <Duke bërë sintezë specifike të pikëpamjeve të shprehura më për historinë e gjuhës shqipe dhe duke i shpënë duhet dhe mund të ndërtohet tani për tani çfarëdo teorie për origjinën e gjuhës shqipe. Këtë rrugë s'ka pasur si të mos e ndjekë autori këtyre rreshtave, edhe kur mund ti jetë dukur e nevojshme parë ## 395. Ismajli, Rexhep <Prejardhja e gjuhës shqipe, probleme dhe rezultate, Artikuj mbi gjuhën shqipe; Përfundim: <Më në fund, Çabej, duke pranuar në thelb teorinë për lidhjet me gjuhët veriore, shtoi edhe disa elemente jo pa peshë për afërinë e shqipes me keltishten; me armenishten; e ndonjëherë edhe me gjuhët e tjera. Çabej këtu solli edhe një modifikum të përgjithshëm: shqipja është gjuhë satem me lidhje të veçanta me gjuhët veriore dhe jugore (këtu kishte parasysh greqishten 13 armenishten) më shumë në frymën e teorisë së valëve Tani çështja e vendosjes gjeografike të djepit të hershëm të protoshqipes u bë edhe më e ndërliqshme. Kjo mbase do të supozonte një afërsi gjeografike të hershme me gjuhët veriore dhe një tjetër më të vonë me jugoret. Mbetet megjithatë të shpjegohet më mirë çështja e afërsisë me keltishten, me latinishten, e ndonjëherë madje edhe me indoiranishten e tokarishten) . pak ## 396. Ismajli, Rexhep, <Shumë të fala Ju dhe familjess. Kartolinë nga Londra, 9. 3. 1973. 13 Çabej idetë e tij në këtë drejtim i ka shprehur në disa vende që nga botimi 1 Albanologjisë, 1947 e tëhu. Shumica prej tyre janë përmbledhur në botimin 1976, v. III, IV . - 397. Ismajli, Rexheps <Shumë të fala ju, familjes dhe - 398. Ismajli, Rexhep; <Shumë të fala nga Bukureshtis Kartolinë nga Bukureshti, 1974. - 399. Ismajli, Rexheps <Shumë të fala nga Parisis . Kartolinë nga Parisi, 23. 7. 1976. - 400. Ismajli, Rexhep, <Të fala dhe përqafime. Kartolinë nga Deçani, 14. 8. 1971. - 401. Ismajli, Rexhep, <Të fala dhe përqafime. Kartolinë nga Deçani, 15. 8. 1972. - 402. falat më të përzemërta) Kartolinë nga Lenggries, Gjermani, 11.2. 1973 . - 403. Jaku, But, <Hija ime akulls. Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1 shtator 1980, f: 4. Përkushtimi: Eqrem Çabej), poezi. - 404. Jeta e re, revistë letrare; (Numër 1 veçantë së Eqrem Çabejt (19081998), nr. 4, Prishtinë, 1998. Ky numër është përgatitur nga Ahmet Kelmendi e Begzad Baliu. - 405. Jordani, Papas Emanuel, <Shumë të fala nga Prizrenis . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 406. K(raja) M(ehmet): <Doli në shitje kompleti 1 Mbititull: Këto ditë. - Nëntitull: Gjashtë vëllimet, me një përgatitje të mirë teknike e artistike, kushtojnë gjithsej 400 dinarë . - 407. Kabashi, Emin, <Shkrimet e Çabejt për poezinë) Rilindja, Prishtinë, 20 shtator 1980, f. 12-13. ## Mbititull: Retrospektivë. Rezymeja në dorëshkrim: <Në shkrimet e Eqrem Çabejt për poezinë dhe letërsinë në përgjithësi hetohet informacioni bollshëm, analiza e saktë dhe përkufizimi idrejtë në të terminologjisë letrare. Shkrimet e tij zgjojnë edhe sot interes; ngase janë marrë thelbore të aktit krijues, jo vetëm me jashtësinë e tyre. Studiues që ka shtruar drejt marrëdhëniet e brendisë me formën artistike, ka hetuar, në mënyrë të saktë karakterin kombëtar dhe universal të poezisë shqipe në përgjithësi, por edhe të poezisë së krijuesve të veçantë. Disa prej shkrimeve të Çabejt për poezinë 1 dallon gjersia e trajtimit të çështjeve, por 1 veçon edhe guximi i shtruarjes së problemeve të ndryshme, që për mendimin kritik dhe eseistik shqiptar janë të vlefshme, interesante dhe të guximshme edhe sot. punë ## 408. Kadare, Ismail, kulturor e moral 1 admirueshëm). Jeta re, 1998, f:. 678-681. Nëntitull: Shaban Demiraj, Eqrem Çabej, Një jetë kushtuar shkencës, Tiranë, 1990) - 409. Kadriu, Lumnije, Kontributi etnolinguistik 1 Çabejt, Shenjëzat, 1998, f: 20-21. Pasuesi 1 fundit: <Mund të themi se kontributi 1 Çabejt si etnolinguist është shumë madh; i rëndësishëm dhe çmuar për kulturën tonë, e madje për fat të deri më tash 1 papërsëritshëm. keq - 410. Kadriu, Lumnije, <Kontributi etnolinguistik 1 - 411. Kajragdiu, Abdulla <Çabej për historinë letërsisë shqipev. Kumtesë e lexuar në SNGJLKSH, 1987. - 412. Kajtazi, Halil, <Dita është për punë e nata për gjumëv. (Urti, sipas Prof. Eqrem Çabejt) . Fondi i autorit. - 413. Kaleshi, Hasan, <Konferenca e Parë e Studimeve Albanologjike. Redaksia: Androkli Kostollari (Redaktor përgjegjës) Aleks Buda, Eqrem Çabej etj- Tiranë, 1965, 740 faqe) Gjurmime albanologjike; 7/1 (1968), f. 273-275. - 414. Kaleshi, Hasan, <Nji reçension 1 vonuem). Jeta e re, revistë letrare, Prishtinë, 1952, nr. 3, f: 227-232. Nëntitull: Fjalor serbokratisht-shqip, Tiranë, Instituti Studimeve, 1947, Xhuvani, Kostaq Cipo, Eqrem Çabej .<eos>
<bos>Fragment: <Asht e udhes që në çdo reçension të përmendet edhe ana e mirë. Por, fakti se ky fjalor vogël asht punue prej Aleksandër Xhuvani, Kostaq Cipo, Dr. Eqrem Çabej, me bashkëpunëtorë profesorët: Pashko Geci, Zagorka Filipoviç, Mark Ndoja; Aleks Buda; Ivan Brabec prej të cilëve pritesh shumë ka dalë shumë 1 dobët në çdo pikëpamje, na shtëngon që, kundra dëshirës sonë, të mos kemi për të thanë asnji fjalë të mire). (227) kaq - 415. <Kanga për Eqrem Çabejn Këngë popullore. E shënoi, dr. Adem Zejnullaju më 1985 në Drenicë. Teksti ruhet në dosjen e mbledhësit dhe në Arkivin e Insititutit Albanologjik të Prishtinës . - 416. Karadaku, A(strit). (Në revistë ka dalë pa emrin e bashkëbiseduesit) : <Njësia gjuhësore pasqyron një njësi kulturores ~Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, Prishtinë, 1979, nr. 19, f:. 10. Nëntitull: Eqrem Çabej rreth studimeve etimologjike në fushë të shqipes. (Bisedë me Eqrem Çabejn). prof: - 417. Karadaku, A(strit). <Ndikim gjuhësor do të thotë ndikim kulturashy. ~Rilindja, Prishtinë, 5 gusht Mbititull: Takime. Nëntitull: Nga biseda me Prof:. Eqrem Çabej mbi veprën e tij Studime etimologjike në fushë të shqipes. Hyrje: <Vepra Studime etimologjike, vëllimi dytë profesor Eqrem Çabejt, ka hasur në interesim të madh jo vetëm në radhët e punëtorëve shkencorë që merren me problemet e gjuhës, por edhe te të interesuarit tjerë. Lidhur me këtë vepër bëmë bisedë me profesor Eqrem Çabejnë) . - 418. Kastrati, <Kolos i shkencës, mendimit dhe 1 patriotizmit shqiptarv. Bota sot, Prishtinë, 15 gusht 2000, f.18. Jup, Mbititull: Krijues 1 epokës, kolos 1 shkencës, kurora albanologjisë ~Eqrem Çabej(4). Nëntitull zgjeruar: <Kontributi 1 Eqrem Çabejt ka qenë vendimtar për ta bërë Shqipërinë qendër të studimeve albanologjike. Ai ka themeluar në Tiranë një shkollë të vërtetë kombëtare të gjuhësisë shqiptare. Numri madh i problemeve që ka studiuar, bëjnë veprat e tij referime të detyrueshme në të gjitha kërkimet e albanologëve dhe ballkanologëve të ditëve tona). Mestitull: Shkencëtar i shquar në fushë të tij. ## 419. Kastrati, <Krijues i epokës, kolos i shkencës, 13 2000, f: 18. Jup, gusht Nëntitull: Vargëzim i botimeve të shumta. Zgjedhje e redaksisë: <E gjithë kjo tregon universalitetin e reputacionin e tij, prestigjin që gëzonte në botë një shqiptar 1 famshëm si prof: kyy 420. Kastrati, Jup, <Prof. Eqrem Çabej-historian 1 (Prof. Eqrem Çabej-An historian of the Albanian language?) , Filologji, nr. 7 Universiteti 1 Prishtinës;-Fakulteti i Filologjisë, Prishtinë 1999, f. 9-18. ## 421. Kastrati, Jup, <Talenti i tij shkencor spikati që Mbititull: Krijues 1 epokës, kolos shkencës, kurora albanologjisë ~Eqrem Çabej(2). Zgjedhje e redaksisë: <I pari që e përshëndeti me simpati e admirim; por edhe me besim të patundur për një të ardhme të shkëlqyer në fushën e gjuhësisë shqiptare, qe albanologi më i madh 1 asaj kohe Norbert Jokli, në Vjetarin indogjerman. <Kemi të bëjjmë me një të ri që ka baza e përgatititje shkencore të shëndosha dhe është pajisur me një zell studimi e kërkimi sistematik për të vënë re). ## 422. Kastrati, <Veprat albanologjike të Eqrem Çabejt Jeta e re, 1998, f. 561-263 . Jup, Përfundimi: <Tue përfundue këtë studim mbi veprat albanologjike të Profesor Eqrem Çabejt, duhet të theksojmë se ky dijetar i shquem i shkencave shoqënore shqiptare ka merita të mëdhaja e të ndryshme. Në albanistikë, përveç se i çoi përpara studimet e Meyerit, Pedersenit; Joklit etj-, Çabej dha edhe mendime të reja dhe të vlefshme. Në metodën e punës ai shikon faktet gjuhësore lidhë me etnografinë; tue u frymzue nga metoda e Norbert Joklit. Ai i ka shikue faktet e shqipes në mënyrë tanësore, tue krahasu dialektet e Shqipnisë me ato të kolonive të Greqisë, Italisë , Dalmacisë dhe me veprat e auktorëve të vjetër. Nga kjo anë, Eqrem Çabej asht i në Shqipni, që punoi me një metodë të tillë. Ai asht i pari nder shqiptarët, që, me punimet e veta; shfrytëzoi emnat e viseve dhe të njerëzve dm.th. u mbështet edhe në të dhënat e toponimisë dhe të onomastikës. Me Albanologjinë(1947), për herë të parë, bëhet një periodizim i gjuhës shqipe. pari 1 ka ba dallimin parimor të huazimeve e latine, latine e italiane, serbokrate e bullgare. Ai dha për të parën herë në studimet shqiptare kronologjinë e huazimeve turke të shqipes. Konstatimi disa konkordancave tripalëshe kelte-shqiptare-greke dhe përforcimi tezës ilire me argumente të tjera janë mendime të reja në albanistikë . Me randësi edhe për historinë e popullit shqiptar asht vërtetimi autoktonisë së shqiptarëvet në Shqipni. Konstatimi sistematik i disa dorizmave në gjuhën shqipe si dhe i latinizmave mesjetare kishtare në gjuhën tonë janë merita të Çabejt. parë greke Në morfologjinë historike Çabej tregoi se emnat e ditëve të javës janë mbiemna të bamë emna, se nyja e mbrapme asht ma e vjetër se e parmia dhe se kjo buron prej asaj, se në gjuhën tonë ka emna femnorë (gjind; mort; short; qytet; etj.), se përemnat pronorë gjininë femnore e kanë barazi me mashkulloren (vajzat e tu; djemtë e tu), se emnat e pjesëve çift të trupit dikur kanë qenë asnjanës(gji-të, krah-të, vesh-të, etj.) e mandej u banë mashkullorë. Ai gjet ma se njëqind shumse të singularizuem në shqipet dhe argumentoi se diateza krijoi veproren në folje. sy-të, pësore Në fonetikën historike janë për tu përmendë konstatimi katër ligjeve fonetike: a) Ndryshimet kuantitative prej arsyesh historike (ruajtja e zanoreve të gjata, zgjatimi kompensator për kontraksioni); asimilimi i togut bashkëtingëllor nt nd nn n te fjalët anë etj ; c) indoevropianishtja j në fillim fjale, shqipe z si te fjalët zet, zi, zog etj.; d) indoevropianishtja sk shqip sh fj- shrk, shale etj. Përveç këtyne, në fonetikën historike duhen shënue edhe geminacioni ekspresiv i r-së dhe dokumentimi i shkallës ou para uo punë punë p.sh. Në sintaksë ai pau se edhe në shqipet, si kudo; fjalitë kushtore pa u parmenda) në thelb janë fjali pyetëse. prish Në gjuhësinë ballkanike Çabej theksoi ndër të parët rolin dhënës të shqiptarëve ndaj popujve fqinj, në etnografi dhe në gjuhë. Ai u hodhi një shikim tanësor albanizmave të gjuhëve ballkanike dhe zbuloi disa shtresa më të vjetra të shqipes me anë të fjalëve e të emnave shqip që kanë depërtue në gjuhët fqinje. Në etimologji, profesor Eqrem Çabej, përmbysi gjendjen etimologjike të mëparëshme në shumë rasa, rreth disa qindra fjalësh. Ai vërtetoi tezën që shumë fjalë janë thjesht shqipe, por kanë dalë më prej disa fjalësh së vjetra ku edhe janë grupue. Nga ana tjetër; ai konstatoi karakterin autokton; pOr relativisht të ri, të fjalëve të fjalëve të prejardhuna dhe të kompozitave. Ai vërejti se shumë fjalë të shqipes, burojnë fjalësh ose prej gjymtyrësh të tyne (leksikalizime). parë prej Në tekstet e vjetra të shqipes Çabej konstatoi gjuhën e predkut të Buzuku. Në fjalëformim ai vuni në dukje përziemjen e mbrapashtesave të hueja me mbrapashtesa të vendit në gjuhën shqipe. Në terminologji, spjegoi dhe shtjelloi ç'do me thanë term ndër kombëtar .<eos>
<bos>Në dialktologji thelloi tezën e mëparshme e përfaqësueme nga G. kryesore të shqipes, gegnishtja dhe toskënishtja, kanë qenë më afër dikur se sa sot. Përfitimi tipareve dalluese jo njëkohshëm, por i njëmbasnjëshëm; karakteri konservativ i toskërishtes gjatë periudhës letrare, e gegnishtes gjatë periudhës paraletrare, inovacionet e gegnishtes gjatë periudhës letrare prej disa krahinash gege qendrore janë mendime të reja dhe me rendësi për studimet e dialektologjisë shqiptare. Ai vërejti se disa tipare të nëndialekteve gege janë mjaft të vjetra; pjesërisht më të vjetra se dallimet gege-toske. Në shkencen e letërsisë Çabej shtjelloi dhe thelloi teorinë e M. Lambercit rreth qarqeve letrare, që u derdhen kombëtare . Romantizmi shkoi e u bë zhvillues në Evropën lindore e juglindore në një kohë, kur në perëndim kishte dalë naturalizmi. Në etnografi dhe në folklor Çabej konstatoi se disa elemente të folklorit shqiptar, si valle; melodi etj-, fqinj. Gjithashtu ai vuni në dukje disa elemente folklorike të sllavëve të jugut kanë karakter jo sllav (ilir) që s'i kanë sllavët e tjerë; si Muji e emna tri pjesësh, etj. Njëkohësisht bani p.sh. shtresmin e figurave mitologjike; theksoi kudo njësinë shqiptare, me gjithë ndryshimet krahinore, e shikoi fjalorin ballkanik në mënyrë tansore, tue vrejt edhe burimet e ndryshme të tij. Eqrem Çabej asht afrue fushës së studimeve shqiptare tue ardh nga bota e poezisë dhe e estetikës dhe tue vazhdue me punimet folklorike. Kërkimet e tij tregojnë një përziemje të lumtun të përpara të shumanëshme dhe të plota, si dëshmi e një njësie mendore e kërkimtarëve të fushave ma të ndryshme të albanistikës. Ajo që e dallon krijimtarinë e këtij dijetari të shquem të kohënavet tona asht se informacionit të gjanë e saktësisë shkencore i shtohet edhe talenti shkrimtarit. Punimet e tij shquhen gjithherë për thellësinë e trajtimit të temës; për gjanësinë e rrokjes së problemevet, për fuqinë e analizës dhe të sintezës së çështjevet; për konkluzionet bindëse, për kriteret e rrepta shkencore që zbaton; për skrupulozitetin dhe ftohtësinë e kompetentit, dhe, në shumë rasa, edhe për cilësitë e spikatuna letrare. Çabej asht ndërlidhës 1 albanologëve të huej, të së djeshmes si Meyer, Pedersen, Jokl, Lambertz; etj -, me gjuhëtarët e sotëm shqiptarë. Me veprimtarinë e tij shkencore prej afro 40 vjetsh, ai i ka çue përpara studimet shqiptare në një mënyrë të shënueshme. Rezultatet e arrituna prej tij, në fusha të ndryshme të dijes, janë nga realizimet ma të rëndësishme të gjuhësisë sonë; për vlerën e tyne të madhe, për nivelin shkencor; në të cilin janë trajtue. Ai ka rrokë me një vështrim tanësor shumë çështje të albanistikës, dhe, me erudicionin që e karakterizon; me punën sistematike dhe të kujdesshme, me interpretimet e sakta gjuhësore, ai depërtoi në të fshehtat e dijes dhe nxori soje mjaft për puna dhe krijimtaria e tij do të mbeten si modele për punonjësit e rinj shkencorë shqiptarë. Eqrem Çabej ka meritën se me punimet e tij shterruese u ka rrugën brezave të dijes së sotme shqiptare në mjaft fusha të shkencës së gjuhësisë dhe të albanistikës: Te Çabej kemi një etimolog të dorës së pare, 1 cili punon me metodë etimologjike në kuptimin e vërtetë të fjalës. Dihet mirëfilli se krahasimi mund të quhet vetëm atëherë një etimologji, kur ai krahasim të jetë arsyetue mirë, të jetë bazue mbi ligjet fonetike dhe të jetë spjegue edhe nga ana degës. Në etimologji ai zbaton kontrollin e një metode kritike tue ruejtë kufijtë gja që e karakterizon një shkencore. Krahas me këtë, atë e e thellë e visarit të qoftë qoftë çelë punë fjalëvet. Gjuhëtar i formuem; Çabej ka qenë predispozuem për këtë degë të dijes me anë të një gatitjeje solide e të shumanshme. Me njohuni të gjana në fushat e disa gjuhëve, dhe i pajisun me një fuqi kombinacioni jo të zakonshme, ai ka ditë të ushtrojë, më anë tjetër, një gjykim të mprehtë në gjithë kërkimet e tij, dhe të jap një ndriçim të gjithanshëm të çështjevet që ka rrahë. Shkrimet tij, të bazueme dhe në një material të pasun; shquhen kështu për një gjanësi horizonti, një qartësi e një frymë objektive të rrallë. Ai asht një nga klasikët e gjuhësisë shqiptare, një nga ata dijetarë që kanë formue një sistem dhe që me punën e tyne; kanë arritë në përfundime; që do të mbeten. Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabejt, që prej vitesh; ka tërheqë vëmendjen e dijetarëve të huej, sidomos të albanologëvet. Ma sipër Dölger, Lambertz; Tagliavini, Pisani, Cimochowski, Desnickaja etj. Punimet e dhe të çfrytëzohen me mjaft përfitim nga studiuesit e huej, albanologë dhe ballkanologë; si 14 15 16 Bariç Rosetti' Rohlfs etj. Mendimet e tij, tashma, kanë nisë me hy edhe në tekstet tona akademike' 7 . Në referatin e tij, Gjendja e studimeve albanologjike në Shqipëri, mbajtur në Konferencën Studimeve Albanologjike me të drejtë shënon Androkli Kostollari se pikëpamja e përpunimit të problemeve teorike të shqipes, një interes të vaçantë ~në shekullin tonë ~përfaqësojnë veprat gjuhësore 18 ~nga ## 423. Kastrati, (Jehona veprave të prof. E. Jup, Mbititull: Krijues 1 epokës, kolos 1 shkencës, kurora albanologjisë ~Eqrem Çabej . Zgjedhje e redaksisë: <Bibliografia e gjithmbarshme e botimeve të Çabejt arrin në 220 tituj. këta, 95 zëra janë botuar në gjuhë të huaja, kryesisht gjermanisht, por edhe italisht; frëngjisht; prof: Nga Mestitull: Bibliografi e pasur e botimeve. 14 H. Bariq, Fjalor i gjuhës serbishte ose kroatishte dhe i shqipes, Zagreb, 1950, f. XXIII. - 16 G. Rohles; Lexocon graecanicum Italiaeiferioris, 1964, f. XVIIL. 75 Rosetti, Istoria limbii romine, IL - 17 Universiteti Shtetëror 1 Tiranës, Instituti 1 Historisë dhe 1 Gjuhësisë, Historia e Shqipërisë, maket për diskutim; IV, 797, Tiranë, 1958. Historia e Shqipërisë, vëllimi L, fq: 29, Tiranë, 1959, ~Buletini për Shkencat Shoqërore, nr. 4, fq. 226, Tiranë, 1956. 18 anglisht; rumanisht, spanjisht; portugalisht; greqisht; serbokroatisht, rusisht, arabisht, turqisht dhe në gjuhën kineze. Gjysma e krijimtarisë shkencore të Dijetarit tonë të famshëm është botuar në gjuhë të huaja. Ajo që i bie në sy me të parën studiuesit të sotëm, është fakti që veprat albanologjike të Çabejt janë botuar ndër 50 (pesëdhjetë) e sa revista të huaja e evropiane, të përmenduara për autoritetin e tyre shkencor; disa prej të cilave kanë një jetë të gjatë botimi prej mëse një shekulli. Padyshim, kjo flet për autoritetin shkencor të padiskutueshëm të tij) prof: - 424. Kastrati, <Miqësia ime me Prof. Eqrem shtyp). Jup, - 425. Kastrati, <Eqrem Çabej-krijues i epokës, kolos i shkencës, kurora e albanologjisë) . ~Ekskluzive, Revistë sport. nr. 7 shtator 2000, Zürich-Tiranë-Prishrtinë; f. 26. Jup, - 426. Kastrati, <Prof:. dr. Eqrem Çabej ~albanisti më i shquar i kohëve tona ~Fjala jonë; Prishtinë, 1995, nr, 13, f. 21. Jup, - 427. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 6.IX.1973, lidhur me Bota shqiptare, libër leximi për kursin e naltë të shkollavet të mesme. Botim 1 Ministrisë së Arsimit. Tiranë, 1943. Libra shteti për shkolla të mesme. Nr. 3, 615 f. Shtypshkronja Gurakuqi. Mbledhur e punuar nga Aleksandër Xhuvani, Kolë Kamsi dhe Eqrem Çabej -Bibliografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut), ERA, Prishtinë; 2002. Jup, Jup - 428. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Jup Kastratit; Tiranë, në lidhje me studimin Volkstum und Volksname der Albaner) ~Bibliografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup,<eos>
<bos>- 429. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me Programet dhe orarët e mësimevet shkollat e mesme klasike, shkencore e normale. Botim i Ministrisë së Arsimit, Tiranë, 1940. 105 f. Shtypi Luarasiv . -Bibliografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup për - 430. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit; Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me Atlasi gjuhësor shqiptar). Bibliografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup - 431. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me Atlasi gjuhësor Bibliografi albanistike (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup - 432. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me nekrologjinë e N. Borgias dhe recensionin e Tagliavinit, Le terre albanesi redente I>. Bibliografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup - 433. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VIL.1963, në lidhje me përkthimin nga gjermanishtja të dy veprave rreth A Moisiuty. Bibliografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup - 434. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me Kuestionarin dialektologjik, hartua së prej Çabejt e pastaj edhe Mahir Domit, <i cili hoqi disa pyetje e shtoi disa të tjeras. Ruhet në bibliotekën e Jup Kastratit, Bibliografi albanistike; I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup pari 435. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit; Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me përkthyer Studien zur albanesischen Etymologie und Wortbildung të N. Joklit (1911)> Bibliografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup 436. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VII.1963 , në lidhje me përkthimin e Disa të dhëna gjeografike . të M. Lambertzit. .një kapitull i veprës Epika popullore e Shqipërisë). ~Bibliografì albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup - 437. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me dy dorëshkrime më të mëdha përkthimesh: N. Jokl, Studime rreth etimologjisë e fjalëformimit të shqipes (Studien Zur albanesischen etymologie und Wortbildung) dhe M. Lamertz, Epika popullore e shqiptarëvet (Die Vollsepik der Albaner)>. ~Bib liografi albanistike I, (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup - 438. Kastrati, <Eqrem Çabej, Letër Kastratit, Tiranë, 24.VII.1963, në lidhje me recensionet e dy punimeve në diplomë, që u mbrojtën në qershor 1963). Bibliografì albanistike L (Nën përkujdesjen e mr. Begzad Baliut) ERA, Prishtinë, 2002. Jup, Jup - 439. Kastrati, <Bibliografia e Prof. Eqrem Çabejt (1929\_ 1981) -~Bibliografi albanistike I, ERA, Prishtinë, 2002. Jup, - 440. Kelmendi, Adriatik, <U shënua 90-të vjetori 1 e përditshme 26. 12. 1998, Prishtinë, f. 11. Mbititulli: Në Institutin Albanologjik të Prishtinës. Nëntitulli: Në program ishte paraparë edhe pjesëmarrja gjuhëtarëve Gjovalin Shkurtaj, Emil Lafe, Jorgo Bulo Shipëria; por ajo nuk ishte realizuar . 441. E përditshmja Koha ditore, 22 janar 2001, Prishtinë, f. 11. Mbititull: Tabuja dhe tabuti (1 ), Mestitull: Nga qyteti pa lumë. Citojmë: K. Gjuha e shkrimit nuk duhet të jetë dialektofobe (Çabejt-BB) . E hatashme! Zoti Çabej na e kishte dërguar një, ~message in the bottle? . Duhej vetëm një gjeneratë e re ta zinte. Ta dekodonte. Kur shkova prapë në Shqipëri, vizitova të venë dhe të bijën e zotit Çabej. Doja ti vërtetoja këto fjalë të tij. Të dyja, edhe zonja Çabej edhe Brikena, e bija, botuesja e librave të mi, ma vërtetuan dyshimin e tij. Ai kishte një skepticizëm, nuk ishte 1 sigurt. Natyrisht, sepse shkencëtari i vërtetë do dyshojë, do e lërë një mundësi të madhe se mund të ketë qenë edhe i gabuar. Sidomos nuk pajtohej me mënyrën se si luftohej gegnishtja. Gjuha e shkrimit nuk duhet të jetë dialektofobe' > . - 442. e Çabejt për të drejtën doksore shqiptare). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - 443. Kelmendi, Zenel, <Projektstatuti Qerthullit të Studimeve Shqiptare Eqrem Çabejp. (Shih dosjen e autorit) - 444. Kelmendi, Hasan, <Kontributi i Eqrem Çabejt - 445. u përgatit vepra e prof. Eqrem Çabejt, në Jeta e re, Revistë letrare Numër i veçantë kushtuar 90-vjetorit të lindjes së Eqrem Çabejt (1908-1998. Nr. 4, Prishtinë, 1998. Ky numër është përgatitur nga Ahmet Kelmendi e Begzad Baliu. - 446. Kelmendi, Ahmet; Eqrem Çabej, 'Studime etimologjike në fushë të shqipes" Bleu II, A-B, Tiranë, 1976, në Fjala, Prishtinë, 1977, nr. 5, f. 7. - 447. Kelmendi, Ahmet, E. Çabej, sStudime gjuhësore? , VI, Prishtinë, 1977, Rilindja; 5 nëntor 1977, f. 4. - 448. Kelmendi, Ahmet, Veper me renome mbi teorinë e gjuhës. (Me rastin e 30-vjetorit të botimit të 'Linguistikës" së 7 janar 1978, f: 15. prof: - 449. Kelmendi, Ahmet; Enciklopedi e vërtetë Gjurmime albanologjikeseria e shkencave filologjike, IAP, nr. VIII - - 450. Kelmendi, Ahmet; Pasthënie. Dr. Eqrem Çabej, ~Studime gjuhesore' VII, Prishtinë, 1986, f. 331-336. - 451. Kelmendi, Ahmet, Eqrem Çabej kurorë e studimeve albanologjike; në Fjala, Prishtinë, 1990, nr. 15, f. 4, 12. - 452. Koloqi, Ernest, <Eqrem Çabej (1908-1980)>, Zjarri, nr. 27, ff. 5-7. - 453. Koloqi, Ernest, <Ilmessale? di Gjon Buzuku (1955)), edizione critica; cura di Eqrem Çabej, Vol. 1,2, Tiranë 1968. Shêjzat, {XVI (1972), ff.284-85)} . - 454. Konushevci Abdullah, <Ajeti apo Çabejy, Rilindja, 25 gusht 2001 f:22 Mbititulli: Onomastikë. Fragment: <Në studimet tona etimologjike mbahet mend mospajtimi thellë në mes Çabej dhe Idriz Ajeti, rreth kuptimit të fjalës, e drejta e hidronimit;, Ubël në Mal të Zi. Derisa Çabej mbron me ngulm mendimin se ky toponim duhet të jetë krijuar nga apelativi i shqipes i ambël Ajeti, duke sjellë një numër të madhë shembujsh nga gjuhët sllave; provon se ky toponim hyn në vargun e madh të toponimeve sllave, krijuar nga rrënja obl 'burim') ## 455. Konushevci, Abdullah, (Autoktonia shqiptarëve në dritën e toponimisë . ~Bujku, Prishtinë, 26 shtator 1998, f:. 10. Mbititulli: Përvjetor. Në vend të hyrjes: <Me sa duket, të janë studimet e prejardhjen e shqiptarëve në dritën e toponimeve a emrave të vendeve; që tregojnë njëkohësisht vazhdimësinë e pashkëputshme a të drejtpërdrejtë të shqiptarëve nga stërgjyshërit e tyre ilirët. pakta Nëntitulli: Në nëntëdhjetëvjetorin e lindjes së Eqrem Çabejt. Nëntitujt: 1. Etnonimi ilir Dalmatae shpjegohet me fjalë shqipe, 2 Në frymën e ligjeve të fonetikës historike, 3 . Emri 1 Artës, 4. Evoluimi toponimeve. Nuk është për tu habitur; prandaj, pse objekt i sulmit më të ri të shkencës serbe janë pikërisht arritjet e pamohueshme të profesor Eqrem Çabejt, që me forcën e argumentve shkencore rrënoi që në themel ngrehinën e dijetarëve, që mohonin dhe kundërshtonin autoktoninë dhe vazhdimësinë e shqiptarëve në trojet e sotme të atyre që nga periudha antike e deri më sot. Aradhës së mohuesve të prejardhjes së drejtpërdrejtë të shqiptarëve nga ilirët dhe të autoktonisë dhe të vazhdimësisë së tyre në trojet e sotme, si: Vajgand, Georgiev, Popoviq po i shtohet edhe linguisti Aleksandër Lloma Slloveni Albanci do XII veka U svetlu toponomastike mundohet me mish e me shpirt të hedhë poshtë përfundimet e Çabejt për autoktoninë e shqiptarëve në dritën e toponomastikës) (10) ## 456. Konushevci, Abdullah, <Autoktonia shqiptarëve në dritën e toponimeves. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998.<eos>
<bos>Rezyme në dorëshkrim: <Mund të thuhet se në dekadën e fundit të këtij fundmijëvjeçari linguistët serbë nisën përsëri një fushatë të të albanologëve të huaj, të atyre shqiptarë, me të cilat dëshmohet përfundimisht autoktonia dhe vazhdimësia shqiptare që nga periudhat më të lashta deri më sot. Kjo u vërtetua sidomos, falë arritjeve të mëdha të Eqrem Çabejt; i cili me fakte pothuajse të pakundërshtueshme provoi vazhdimësinë dhe autoktoninë e shqiptarëve edhe në dritën qoftë qoftë prof: toponimeve, të cilat provojnë se morën formën e sotme pikërisht nëpërmjet të rregullsive a ligjësive të fonetikës historike të shqipes. Prandaj, të dalësh sot e të mohosh se toponimet, hidronimet dhe oronimet e ndryshme Nishi (<Naissus) , Drisht (<Dri vastum) , Shkupi (Scupi) , Shtipi (<Astibos) , Shkodra (Scodra) , Buna (Barbanna) , Shkumbini (<Scampinus) , Çamëria (<Thyamos), Mati VlonalVlora (<Aulona), Ulqini (<Ulcinium), Durrësi (Durrakion Durratio), Arta (Arakhtos) , Rusha (< Ragusium) , Vjosa (Aosa) Drini (<Drinum), pastaj Pukë (<via publica), Pult (<Polatum), Valbona (<Vallis bona), Shutrri (<Subterraneum), Rrjolli (<Rivelus) , Vermoshi (<Formosa), Groftat (<Crupta) Vila (<Villa), Qafa e Prushit (<Pirustae), e ne do të shtonim edhe Damastioni (<dam; singulari 1 shumësit të singularizuar dem dhe prapashtesa -sht<st) Epidamni, Bylazora, Korkora; Bajgora (>orazura 'bridge") e shumë e shumë të tjera, nuk rrjedhin drejtpërdrejt sipas ligjeve të fonetikës historike të shqipes, është një non sens, të cilin besojmë se e kemi provuar me argumente të shumta, të cilat tregojnë hapur se në rrugën e zhvillimit të tyre në formën e sotme dolën pa ndërmjetësimin as të gjuhës serbokroate, as të asaj dhe as rumune. Për më tepër; si dëftojnë studimet më të reja, qoftë të Idriz Ajetit, të të Petar Skokut, gjuha shqipe qe një gjuhë zonjë, e cila la gjurmë të pashlyeshme edhe në toponiminë e bregdetit malazez e dalmatin dhe në mbarë Ballkanin:. Po përmendim këtu vetëm nëpërmjet shqipes, si: Beskidi, Karpatet; Garma; Derina, Der, Djerina (darnolderno > djerr) dhe me një numër të madh modifikimesh të tjera; pastaj Fundna, Brina, Grabanica, Rusha, Floka, etj). greke prof: qoftë ## 457. Konushevcis Abdullah, <Çabej për etimologjinë e fjalës 'dem' . Rreth etimologjisë së emërvendit revistë për kulturë, art, letërsi, nr. 4-5, ~maj 2002, f. 17. prill Nënvizim: < . .për këtë vështrim tonin është me rëndësi paragrafi 1 fundit, ku; ky dijetar dëgjuar shqiptar, midis tjerash, thotë: -Me këtë dam të shqipes pajton edhe ilir. Epidamnum (Durrës i sotëm), ku Durante (IONA III 75) gjen ilir. damn duke e krahasuar këtë me shq. dem si dhe damnos ~kalë që jep Heziku - 458. Konushevci; Avdullah, <Vepra e Eqrem Çabejt do jo vdekjesuar por përjetësurs, Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 7, shtator, Prishtinë, 1998, f. 1, 16. - 459. Kotrri, Petrit, <Vepra e Eqrem Çabejt në këndvështrimin e studiuesve të E përditëshmja Bujku, e shtunë, 23 mars 1996, Prishtinë, f. 10. Mbititulli: Trajtesë. Mestituj:1 . Një fjalë e re shkencore në albanologji, 2. Zbatues i një metodologjie moderne në gjuhësi, 3 . Artikujt shkencorë për Çabejn; 4. Përmbyllje. Nëntitulli: Për veprën shkencore të Çabejt kemi vlerësimet më të larta që këtë shkencëtar e ngritën në piedestalin e një autoriteti të pakontestueshëm të albanologjisë së shekullit tonë. - 460. Kraja, M(ehmet) <Prezentim sasisë dhe 1 Mbititull: NGBG <Rilindja) në Panairin Ndërkombëtar në Beograd. Nëntitull: e Titos; kompleti veprave të Çabejt dhe kompleti i Migjenit ndër librat më reprezentativ të panairit. Vepra - 461. Krasniqi, Haxhi, <Kujtimet dhe korespondenca ime me Akademik prof. dr. Eqrem Çabejn . Letërkëmbimi dërguar këshillit të Sesionit shkencor, 1998. - 462. Krasniqi, Haxhi, <Fort 1 dashur shoku Prof: 1 autorit. 1. f - 463. Krasniqis Haxhi, <Fort i dashur Prof. Eqremv Kartolinë nga Prizreni, 17. 12. 1974. Arkivi i autorit. - 464. Krasniqi, Haxhi, <Fort i dashur Prof. Eqremv Kartolinë nga Prizreni, 26. 4. 1973. Arkivi i autorit. - 465. Krasniqi, Haxhi, <Fort 1 dashur shoku Prof: 12. 9. 1975. Arkivi 1 autorit. 2. f. - 466. Krasniqis Haxhi, <Fort 1 dashuri shoku Prof. Çabejy Letër nga Prizreni, 7.2 1977. Arkivi i autorit. - 467. Krasniqi, Haxhi, <Juve dhe familjes suaj ju uroj përzemërsisht Vitin e Ri 1975> Kartolinë nga Prishtina; 17 . 12. 1974. Arkivi i autorit. - 468. Krasniqi, Haxhi, <Po ju përzhëndes Kartolinë nga Prizreni, Pa datë. Arkivi 1 autorit. - 469. Krasniqis Haxhi, <Fort i dashur nga Prizreni. Pa datë. - 470. E. Çabejy. Kartolinë nga Prizreni, më 18. 6. 1978. - 471. 1 dashur shoku Prof. E. - 472. Krasniqi, Haxhi, <Fort 1 dashur shoku Prof. - 473. Krasniqis Haxhi, <Fort 1 dashuri dhe 1 paharruari Prof. dr. E. Çabej Letër nga Prizreni; më 27. 6. 1974. 2. f - 474. Kryeziu, Bahtijar, <Ndihmesa Çabejt për pastërtinë e Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - Rezyme në dorëshkrim: <Profesor Eqrem Çabej është njëri nga dijetarët më të shquar shqiptar që dha ndihmesë të pazëvendësueshme në shumë fusha të kulturës sonë. Ai përveç studimeve në fushë të letërsisë, të folklorit, të etnografisë, të leksikografisë e leksikologjisë, të dialektologjisë, të historisë së gjuhës e sidomos në fushën e studimeve etimologjike, ka shprehur interesimin e vet edhe për pasurimin dhe pastrimin e gjuhës sonë. Pasurimin dhe pastrimin e gjuhës Çabej e sheh përmes mënyrave e rrugëve të ndryshme; si për shembull, përmes shfrytëzimit të visarit leksikor të gjuhës së popullit; duke i ngritur ato leksema 'më lartë në të nivelit kuptimor' si: lëndë në kuptimin e drurit;, por edhe të materjes; rrymë që ka kuptimin e rrjedhës së vrullshme të ujit; por edhe kuptimin e rrymës elektrike, të rrymave letrare e të rrymave politike; përmes formimit të neologjizmave: e diel, e hënë, pararojë, prapavijë etj- ku gjedhja e huaj, por lënda është e vendit; duke përdorur një numër sa më të madh fjalësh nga veprat e shkrimtarëve tanë të vjetër, duke u nisur nga Gjon Buzuku dhe autorët e tjerë pas tij, si fjalët: dëftues, grykësi, këshilltar, 1 përbrendshëm. ose një sërë fjalësh të krijuara nga Greqisë (P. Kupitari e A. Kullurioti) dhe autorë të tjerë të shekullit XVIII dhe të fundshekullit XIX e fillimit të atij XX, duke përfshirë ndër këta të fundit edhe Kristoforidhin; Veqilharxhin, vëllazërit Frashëri, L. Gurakuqin; A. Xhuvanin, M. Logarecin etj-, me fjalët: kamës, hierore për <tempull? , gjithësi, mesditës për 'meridian" etj . Çabej dallon edhe një sërë fjalësh, të cilat mund të zëvendësojnë fjalët e huaja, të formuara nga nëpunës, arsimtarë, ushtarakë ose edhe krahinarizmat, si: zbutoj për 'zbutjen e një peme me anë shartimi?= afëri për 'parente" , rrënjëzohet për "zë rrënjë bima' gjedhe për mostër; model? , hulli për tjerrtore për sfilaturë ose edhe një dyzinë fjalësh që ai i përdorë në vend të 'apostrof' , e ngurtë për <rigide" , pastaj duke këshilluar që të flaken disa fjalë të futura në shqipet tashti vonë, si: abuzim, aprovim; hezitim; presion etj-, si dhe disa ndërtime italishte: gjuha greke dhe ajo latine; kategoritë emërore dhe ato foljore, në vend të atyre shqipe: gjuha greke dhe gjuha latine; kategoritë emërore dhe kategoritë foljore etj. Prandaj, marrë në tërësi, profesor Eqrem Çabej ishte luftëtar e ithtar i paepur për një gjuhë të pasur dhe të pastërt, por edhe pa teprime në këtë aspekt, që është e kuptueshme dhe e afërt për të gjithë shqipfolësit)) . punë<eos>
<bos>475. Lafe Emil, <Burimi 1 fjalës më te ndërtimi im sipas E. Çabejt). ~Shenjëzat, Viti I. Shtojcë speciale, Viti I, nr. 1, f. 17. - 476. Lafe, Emil <Fjalë Me rastin zbulimit të bustit të Eqrem Çabejt, në oborrin e gjimnazit të filologjisë <Eqrem Çabejy në Prishtinë. Shih, A(dem) A(bazi): <U zbulua busti i kolozit të gjuhësisë shqiptare E. - 477. Lafe, Emil, <Çabej për drejtshkrimin e shqipess . Tekst për Sesioni shkencor; 1998. - 478. Lika, Ethem, <Ndihmesa e Çabejt në fushën gramatikës historike Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor; 1998. - 479. Llunji, Ali, <Pikëpamjet e Çabejt për diasporën shqiptare në intervistat dhënë TV Prishtinëss. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 480. Llunji, Ali, <Prof. dr. Eqrem Çabej ~albanisti më 1 shquar 1 kohëve tona). ~Fjala jonë, e përdyjavshme, Prishtinë, 1995, nr. 13, f. 21. Mbititulli: Personalitete. Nëntitull: Bisedë me Prof. Kastratin për Radio Televizionin Prishtinës. Jup Pyetjet: 1. Prof: Kastrati ~jeni ndër njohësit më të spikatur të veprimtarisë shkencore të Profesor Çabejt. Kini mirësinë të na e përkufizoni veprën madhështore në fushë të albanologjisë; pikërisht në 5O-vjetorin e punës së palodhshme të këtij kolosi të shkencës shqiptare. 2. Çrëndësi i jepni këtij fjalori? 3. Si e vlerësoni punën e dr. Çabejt në fushën e dialektologjisë dhe të leksikologjisë? 4 Çabej është studiues 1 hollë 1 tezës së ilirologjisë. Ku e shihni rëndësinë e saj? 5.Çrëndësi kanë, në përgjithësi, veprat albanologjike të Profesorit? 6.Si e çmoni punën e Çabejt në hartimin e teksteve shkollore? 7. Ku e gjejmë tjetër Çabejn si dijetar? (21) Jup prof: prof. - 481. Luboteni, Gani, <Ndihmesa Çabejt në prezentimin e romantizmit në Evropën Juglindore dhe në letërsinë shqiptare). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Rezyme në dorëshkrim: (Studimi Prof: dr Eqrem Çabejt; titulluar Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në tri pjesë: I, II, III, pa tituj të veçantë. Në pjesën e parë bëhet fjalë për dy lëvizje mendore të mëdha të Evropës Perëndimore, Humanizmin e Renesancën në shekullin XV dhe, lëmën kishtare-relegjioze Reformacionin dhe Kundërreformacionin; dhe Romantizmin në shekullin XIX. Pastaj trajtohet romantizmi si drejtim letrar në Gjermani, në Francë, në Angli, në Spanjë, duke i kushtuar një kujdes të vaçantë analizës së veçorive dalluese të tij si reformacion stilistik e si metodë e shkollë letrare. Në pjesën e dytë trajtohet romantizmi në Evropën Lindore dhe Juglindore si: në Finlandë, në Estoni, në Letoni, në Lituani, në Poloni, në Çeki, në Sllovaki, në Hungari, në Rumani, në Bullgari, në Greqi, te serbët, kroatët dhe te sllovenët. Në pjesën e tretë trajtohet gjerësisht romantizmi në letërsinë shqiptare, së te poetët arbëreshë të Italisë si: Jeronim De Rada, Zef Serembe, Gavrill Dara dhe Zef Skiroi, për të kaluar pastaj në shqyrtimin e romantizmit në Shqipëri, duke përqëndruar vëmendjen mbi Naim Frashërin) . pari gjithë Në këtë pjesë flitet për dallimet midis romantizmit të Evropës Perëndimore . - 482. Luboteni, Gani, <Pikëpamjet e Çabejt mbi Seminari XIX Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, nr. 19, UP-FF , Prishtinë, 2001, f: 479-493 . 483. Luboteni, Gani, <Pikëpamjet e Çabejt mbi Kumtesë e lexuar në Sesionin shkencor <Letërsia shqipe dhe letërsia e Evropës Juglindore). Seminari XIX Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë-Prizren 2000. UP-FF , Prishtinë dhe ASHSH-IGJL, Tiranë. gusht 484. M(usliu), B(eqir) <Eqrem Çabej dhe letërsia). Jeta e re, revistë letrare, nr. 6, Prishtinë, 1987, f. 912-913. 485. M. A. <Punimet dorëzohen deri më 25 nëntors . Bujku, Prishtinë, 16 nëntor 1998, Prishtinë, f. 11. Mbititull: Në prag të sesionit shkencor për veprën e Çabejt; në Institutin Albanologjik të Prishtinës. ## 486. Mansaku, Seit, <Personalitet me vizion të gjerë shkencor e kombëtarz. ~Rilindja, Prishtinë 13 gusht 1993, f. 9. Mbititull: Në 13- vjetorin e vdekjes. Nëntitull: Jeta dhe vepra e Prof. Eqrem Çabejt do të kujtohen gjithmonë me nderim. 487. Mansaku, Seit, <Eqrem Çabej dhe gjuhësia historike shqiptare Rilindja, Prishtinë, 4 1977, f: 14; 1999, f: 14, 7 1999 f.14; 8 1999, f: 14. prill prill prill prill Mestituj: Studiues me energji të shumta intelektuale; me zell për e pasion atdhetar. Gjuha si një nga përmasat më të rendësishme të universit gjuhësor. Emri i Çabejt u bë njohur në evropiane. Burim themelor për trajtimin e argumentimin e probelemeve të shumta të historisë së gjuhës shqipe. Dëshmi të rëndësishme për autoktoninë shqiptarëve. Çështjet e gjuhës shqipe hulumtoi nga jashtë e nga brenda. Mendja më sintetike e dijes albanologjike e shekullit tonë. punë Mbitutull: Nëntëdhjetëvjetori lindjes së gjuhëtarit Eqrem Çabej: Ylli që do të shndrisë gjithmonë në hapësirën shqiptare . 488. Mansaku, Seit, <Historia e gjuhës dhe historia e në Sesioni shkencor, 1998. ## 489. Mansaku, Seit, <Pasuri vetjake e shqipes) . Rilindja, Prishtinë, 3.9.1977, f. 15. Nëntitull: E. Çabej, <Studime etimologjike në fushë të shqipes) . Së fundi: <Së fundi, shqipess kalon kufijtë e albanologjisë dhe merr nji rëndësi të veçantë edhe për ballkanologjinë Shumë fjalë e forma fjalësh të shqipes; shumë mënyra të përfitimit të fjalëve dhe të kuptimeve të tyre, shoqërohen me përgjegjëset e tyre në gjuhët fqinje e në gjuhë të tjera indoevropian dhe kalohet kështu në krahasime të planit ballkanik e indoevropian. Krahasimet nga fusha e shqipes; si një gjuhë në e gjuhëve indoevropiane, kanë një vlerë të veçantë për gramatikën e krahasuar të këtyre gjuhëve prandaj ato do të zënë vendin përkatës në fjalorët krahasimtarë e në gramatika të këtij Ilojis. - 490. Matoshi, Hysen; <Pikëpamjet e Eqrem Çabejt për letërsinës . Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 491. dhe historia e ~Shenjëzat, Viti I. Nr . 1. Prishtinë, 1998. Shtojcë speciale; Viti I, nr. 1, f. 15-16. Mestituj: Dokumentet gjuhësore dhe veprat literale; Periodizimi letërsisë shqipe; Apostulli dhe shkrimtari; vlerësime të Çabejt për shkrimtarët; Përfundim. - 492. dhe historia letërsisë shqipes. Gjurmime albanologjike ~seria shkencave filologjike; nr. 28-29/1998-1999, Prishtinë 2002, f. 113-120. Përmbajtja e shkurtër: <Në këtë punim trajtohet njëri ndër kontributet më të rëndësishme të albanologut të njohur; Eqrem Çabejt; në fushë të letërsisë, përkatësisht ndihmesa e tij dhënë historisë së letërsisë shqipe). Mestituj: Dokumentet gjuhësore dhe veprat literale; Periodizimi letërsisë shqipe; Apostulli dhe shkrimtari; vlerësime të Çabejt për shkrimtarët; Përfundim: Resumme: Eqrem Çabej and the history of the Albanian literature. (Having interests in many fields of Albanology, Eqrem Çabej was interested also in studying the Albanian literature . Some aspects of his Elemente të gjuhësisë e të literaturës shqipe (1936) are the object of this paper, such as the division of the Albanian literature, the distinction of patriotism from the real literary value; and above all, assessments regarding some of the best Albanian authors. Çabej gave a multiple contribution in the literary studies; especially in literary criticism; in the comparative study of Albanian romanticism versus Europe's romanticism and in compiling a collection that. His division of the Albanian literature history remains an interesting approach to scholars aiming to deal with this issue, and with the history of the Albanian literature as wells.<eos>
<bos>- 493. Mehmeti, Enver, <Çabej dhe kultura popullore lexuar në mbrëmjen përkujtimore të l0-vjetorit të vdekjes së E. Çabejt. Sipas, Sh(yqri) Galices, <Figurë madhore kulturës shqiptare) (Mbrëmje e madhe përkujtimore në 10vjetorin e vdekjes së Akademik Eqrem Çabejt). Nëntituj: 1. Gjuha është treguesi më i dallueshëm çdo njeriu dhe i çdo populli, 2. Njësia kombëtare e njësia letrare. 494. Mehmeti, Enver, <Çabej dhe letërsia popullores Tribuna shkencore; 1993 - 495. Mehmeti, Enver, <Çabej për kulturën popullore) ~Studime në fushën e letërsisë gojore, Tetovë, 1996, f: 182-186. - 496. Mehmeti, Enver, <Pikëpamjet e Çabejt për këngët e Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - 497. Mehmeti, Enver, <Pikëpamjet e Çabejt për këngët e 9 1999, f. 14; 10 1999, f: 14. prill prill Nëntituj: Ndjenja epiko-heroike e jetës mban gjallë epikën gojore te shqiptarët. Gjurmimet dhe studimet duhet të jenë objektive, pa paragjykime. Mbititull: Nëntëdhjetëvjetori lindjes së gjuhëtarit Eqrem Çabej: Ylli që do të shndrisë gjithmonë në hapësirën shqiptare. - 498. Mekuli, Hasan, < dashur Prof. Çabejy. Kartolinë nga Prishtina, më 6. 6. 1980. - 499. Mekuli, Hasan, <I dashur Profesor. Kartolinë nga Igumenitsa (Greqi), më 6. 6. 1980. 500. Metaj, Ilaz, <Zbërthimi 1 kodit të së Bukurës së e Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998 Rezymeja në dorëshkrim: <Eqrem Çabej, studiues mirënjohur shqiptar, të Bukurën e Dheut e gjurmoi si shtresim pagan. Sipas tij, ajo është perëndeshë shqiptare e nënbotës, e ripërtrirjes së natyrës në pranverë, është një Demetër Shqiptare. E Bukura e Dheut paraqet veçori të qenies përrallore: shumën e bukurisë, dheun; simbiozën; gjallërinë, ndjek ciklin e rregullt natyror të ruajtjes së sojit. Me fjalë, është Bukuria e Dheut, përkundër së Bukurës së Qiellit dhe së Bukurës së Detit. Sipas mitit për Odisenë, profesor Çabej të Bukurën e Dheut e afron me Kirkën. pak Sipas logjikës binare të përrallës shqiptare: kjo botë ~bota e tejshme, dritë-errësirë, lartësi-thellësi, jetë-vdekja; e mira-e keqja, e bukura- e shëmtuara; përtëritja-zhdukja; ecja-fluturimi; peripecitë ngadhënjimi, që për motiv kanë të Bukurën e Dheut, përbërësit e këtyre kundërvënieve binare të kodit të caktuar janë kryesisht elemente ose figura semantikisht janë të botës reale, por shpesh paraqiten edhe të botës ireale. Figura mitike të botës ireale janë në rastet kur njerëzit bisedojnë me kafshë e me shpendë, martohen me u vijnë atyre në ndihmë në raste dhe në situata të ndryshme. Kjo është e saktë dhe e mundsishme në përrallë dhe bëhet me qëllim të mosshkëputjes së aksioneve) për to, - 501. Mirdita, Zef, (Bashkë me Gani Bobin dhe Rexhep Ismajlin) <Shumë të fala ju dhe familjess . Kartolinë nga Zagrebi, 6. 10. 1972. - 502. Mirdita, Zef, < dashuri Profesors. Kartolinë nga Prishtina, për Vitin e Ri 1976. Prishtinë, 26. 12. 1975. - 503. Mirdita, Zef, <I nderuari Profesors. Kartolinë për vitin 1978. Pa datë dhe shënime të postës. Duket të jetë dërguar në zarf. - Mirdita, Zef, Herr Kartolinë nga Heidelberg-u (Gjermania Demokratike) 16. 6. 1976. - 505. Mulaku, Latif <Kontributi 1 Eqrem Çabejt në dialektologjinë shqiptarev, Tribuna shkencore; 1993. - 506. Mulaku, Latif, <Kontributi Eqrem Çabejt në dialektologjinë shqiptarev, SNGJLKSH, 1987 - 507. Mulaku, Latif, <Ndihmesa e Çabejt në fushën e dialektologjisë shqiptare). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 508. <Për disa formime gjuhësore brendapërbrenda shqipes, sipas Çabejt). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. Rezyme në dorëshkrim: <Në këtë studim bëhet fjalë për shumësin e singularizuar të emrave, si: dem nga dam;, gjedh nga gadh-i, rreth nga rrath-i etj .; për procesin fonetik të metafonizimit të fjalëve: dergjem nga erdha nga ardh, tingulli nga grupet trikonsonantëshe: bashkë nga barshkë bjeshkë nga bjershkë bisht nga '(m)b-ithsh etj., si dhe formimet gjuhësore duej, duek; rrëgallë, Rrëgallë Ërgallë *darg për - 509. Munishi, Rexhep, <Të dhëna etnomuzikore në studimet e e lexuar në Sesioni shkencor, 1993. - 510. Murati, Qemajl, <Rreth disa etimilogjive të reja - Muratis Qemajl, (Emërtesa e emrit nacionals . Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 512. Murati, Qemal, Flaka e vëllazërimit, Shkup, 5 mars 1978, f. 9. sipas Kastrati, Bibliografia e Eqrem Çabejt (1929 - 1981), Tiranë, 1981, f. 80 (dorëshkrim) prof: Jup - 513. e emrit nacionaly, Shqiptarët dhe Ballkani Ilirik , Tetovë, 1999. - Si përfundim: <Si përfundim, emri shqiptar nuk mund të barazohet me wai që kupton ashtu sikur edhe emri sllav, sllovenin që nuk mund të lidhet me slovo ~fjalë? ~ai që flet e kupton? . Ki i fundit Slaven; bashkë me rrjedhojat Slavan, Slavjan; Slavin, Sloven; Slovin; Slovak në thelb ka karakter gjeografik, të vendit Slave, Slavisko në Sarmati e në Dnjepër, prej nga u shkulën dhe Ky emër, pra, nuk shkon me slave (gloria), siç është menduar dikur, apo slova (logos) siç mund të mendojë sot dikush (J. Dragoshevi), Makedonski sloveni 16). emri 1 sotëm nacional serb, që reflekton në thelb edhe topikun Sarbske në bregun e Detit Baltik dhe pranë liqenit Sarbskesche See). 514. Murati, Qemal, <Legjendë e gjallë e kulturës Mbititull: Nekrologji Eqrem Çabejt .\_ prof ## 515. Murati, Qemal, <Legjendë e gjallë e kulturës shqiptare). -Bota e re, Prishtinë, 15 shtator 1980, XVI, nr. 14, f. 4. Mbititull: Faqe lavdie në vend të in memoriamit. Nëntitull zgjeruar: <Më trembëdhjetë të këtij viti bota shqiptare dëgjoi lajmin më të pikëllueshëm: në një pleqëri jo shumë të thellë, në moshën shtatëdhjetë e dy vjeçare, pas një sëmundje të rëndë e të pashërueshme, vdiq në Tiranë dijetari dhe njeriu më i madh kulturës sonë këtij shekulli, po edhe i të gjitha kohërave, Profesori 1 ndritur e 1 nderuar nga të gjithë, Eqrem Çabej . Albanologjia në këtë rast humbi burrin më të madh të saj, ndërsa ballkanologjia e indoevropeistika mbetën të veja për një dijetar të kalibrit botëror. gusht Shembëlltyra madhështore e këtij njeriu viga në jetë e në mund ti mungojnë shprehjet, por pse kemi të bëjmë me personalitetin më kompleks që rrallë mund ti gjendet shoqi në botë. Dhe sot në këtë zymtësi e zbrazëti të thellë, kur edhe të dridhet fjala në gojë e lapsi në dorë, si mund të thuhet se më nuk është në mesin tonë Profesori më i dashur Çabej ! Por jeta është jetë dhe ligjeve të natyrës u nënshtrohen të gjithë. Mbetet vepra ajo që e bën të gjallë). vepër 516. Nenshkrim nga Prizreniv . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 517. Nesimi, Remzi, <Dhjetëvjetori 1 vdekjes së mësuesit të popullitEqrem Çabejy Gurmime albanologjike ~seria e shkencave filologjike, nr.20-1990, Prishtinë, 1991, f. 347-351. prof: Pasuesi 1 fundit: Figurën e shquar të shkencave albanologjike dhe personalitetin me vyrtyte të rralla njerëzore të Eqrem Çabejt, emri dhe vepra e të cilit të gjithëve na bën nder; gjithnjë do ta kujtojmë me ndjenjen e respektit më të thellë). prof: Mbititulli: Përvjetor. Një fotografi e botuar më parë. - 518. Newmark, Leonard, <Shumë të fala nga Prizrenis . Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 519. Neziri, Zymer, <Mendimi 1 Profesorit Eqrem Çabej për eposin tonë heroiky. Kumtesë në Tribunën shkencore; 1993. ## 520. Neziri, Zymer, <Pikëpamjet e Çabejt për ciklin e Mujit dhe të Halilit). Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998.<eos>
<bos>Rezymeja në dorëshkrim: <Eqrem Çabej konsideron të lashta këngët me lahutë. Pra; heroik është i lashtë, ashtu siç janë të lashtë kushtrimi, pritja e mikut; vëllamëria; krahas përshkrimit të qenieve të mbinatyrshme të besimeve popullore me ndodhitë jetës që te Homeri, thotë ai. Mbështetur në motivet e vjetra të poezisë sonë popullore, Eqrem Çabej shton çështje me rëndësi në fushë të epikologjisë, siç është ndriçimi mitologjisë së stërgjyshërve tanë paganë, si dhe 1 mitologjisë së krahasuar të popujve të tjerë e të rinj të Ballkanit. Ai është i bindur se trajtat e moçme në jetën dhe në kulturën e shqiptarëve janë ruajtur më mirë dhe më besnikërisht se te cilido popull tjetër indoevropian. Po nuk u njoh kjo jetë e shqiptarëve të vjetër, nuk do ta kupojmë as poezi në popullore në funksion të kësaj vete, thotë ai. eposi ynë Emrat tripjesësh të heronjve të ciklit të kreshnikëve; si Gjergj Elez Alia, Dezdar Osman Siran Osman Aga, Bud Aline Tali, Ager Isvan Sokol Halil Aga; Eqrem Çabej vë në rrafsh krahasues me emrat tripjesësh në Veri, si Dedë Gjo Luli, Prekë Bibë Doda, ose në si Gjon Bua Shpata, Tanush Muzakë Topia. Ai përmend edhe tendencën për krijim të tripjesëshit; si Aga Hasan Aga, Aga, Jug Agë, Begu Hasan Tripjesëshin e konsideron gjurmë e lashtë njësisë së dikurshme shqiptare" Beg Prapa Zanës së ciklit të kreshnikëve, është një hyjni ilire, pohojnë shumë studiues. Këtë mendim nuk e mohon E. Çabej, kurse për ciklin thotë se ai është i vonë në Ballkan; ashtu siç janë, edhe vetë sllavët e jugut. Megjithatë, villa ka pasur disa tipare të Dianës ilire-roamne dhe i ka ruajtur, thotë ajo) ## 521. Neziri, Zymer, <Tri fazat e mendimit të E\_ Çabejt për etimologjinë e emrit kreshniko, dorëshkrim në redaksinë e GJA-folklor dhe etnologji, nr. 30-2000. Rezymeja në dorëshkrim: <Eqrem Çabej, duke shkruar për epike të Gadishullit Ballkanik te shqiptarët, te serbët e te kroatët, ndalet edhe te etimologjia e emrit kreshnik, në veprën e tij të vitit mendimin për prejardhjen shqipe të kreshnikut nga rrënja kreshtë. Në këtë fazë ai mbështetet në N. Joklin dhe kundërshton vetëm Ernest Koliqin. Në recensionin e vitit 1960 Maksimilian Lambercin dhe veprën e tij <Epika popullore e shqiptarëvev, Eqrem Çabej nuk e mbron mendimin e vitit 1939, për rrënjën kreshtë nga shqipja, por as nuk i kundërvihet Lambercit për etimologjinë serbe të kreshnikut. Eqrem Çabej në vitet 70 del haptas kundër tezës së vet të viteve 30 dhe pranon tezën sllave të A. Shmausit për etimologjinë sllave të fjalës kreshniky . shfaq për ## 522. Nuhiu, Vesel, <Diskutim lidhur me pikëpamjet e Çabejt për paskajoren në gjuhën shqipes Tribuna shkencore; 1993 ## 523. Osmanaj, Sylë, (Takimi 1 studiuesve dhe ekspertëve të shkencave albanologjike). ~Rilindja, Prishtinë, 16.8.1987 f.10. Mbititull: Seminari XII NGJLKSH. Nëntitull: Seminari në të cilin marrin pjesë albanologë nga vendi dhe rreth 20 shtete të botës, i zhvillon punimet deri më 29 gusht. 524. Osmanaj, Sylë, <Gjurmime albanologjike ~seria shkencave filologjikev. Rilindja, Prishtinë, 10. 12. 1978, f 10. ## 525. Osmanaj, Sylë, <Filloi punën sesioni shkencor> Rilindja, Prishtinë, 28. 8. 1987, f. 10. Mbititull: Seminari XIII NGJLKSH. Nëntitull: Reth temës së bosht Veprimtaria shkencore e E. Çabejt kumtesat e tyre lexuan rreth njëzet pjesëmarrës. ~Mbi bazën e rezultateve në fushën e studimeve të autorëve të vjetër shqiptarë, mbi rezultatet e qëmtuara dialektore dhe mbi grumbullimin e një fondi të pasur leksikor; etimologu Eqrem Çabej shoshiti një visar prej katër mijë fjalësh. parë ## 526. Osmanaj, Sylë, <Punë frytshme Mbititull: Përfundoi punimet Seminari XIII NGJLKSH. Nëntitull: Në sesionin shkencor (Veprimtaria shkencore e E. Çabejt-v j.) u prezentuan rezultate shkencore të rreth tridhjetë studiuesve. ## 527. Osmanaj, Sylë, <Tubohen rreth 80 vetë nga 20 Mbititull: Nesër fillon SNGJLKSH. Nëntitull: Në kuadër të Seminarit, siç u tha në Konfernecën djeshme për organizohet edhe Sesioni shkencor rreth dy temave bosht: <Jeta dhe vepra e Eqrem Çabejt) dhe (Çështje të romanit tonë të sotëm. shtyp; ## 528. tradicional kulture me rezultate të pamohueshme> ~Rilindja, Prishtinë, 12 shtator 1987, f. 10. Mestitull: Biseda e së shtunës. Nëntitull: Bisedë me Akademik Idriz Ajetin, drejtor i seminarit të Gjuhës, Letërsisë dhe Kulturës Shqiptare. Pyetje: Çfjalë keni për seminarin e sivjetëm; ç'rezultate solli ai rreth dy temave bosht;, rreth Çabejt dhe rreth romanit? - 529. Osmani, Tomor, <Kontribute të Çabejt në fushë të fjalëformimit të gjuhës shqipex. Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor, 1998. - 530. Pajaziti, Naser, <Pikëpamjet e Çabejt për origjinën e e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - 531. <Çabej për leksikologjinë dhe leksikografinë shqiptars Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor;, 1998. Pepa, - 532. Pirraku, Muhamet, <Kuptimi i emrit kombëtar për gjuhën e popullin çështje shkencore e hapët) Kultura kombëtare shqiptare deri në lidhjen e Prizrenit; IAP, Prishtinë, 1989. Pasues: <Kësaj teze (tezës popullore shqiptare se fjala shqip, përkatësisht se emri 1 shqiptarëve, vie nga totemi shqype, emri 1 kushtoi rëndësi edhe E. Çabej, por nuk i dha udhë e zgjidhje përfundimtare. Ky dijetar nuk pranonte asnjë tezë të derisotme për burimin e sigurtë të emrit të gjuhës e të popullit shqiptar: E hodhi, pakursyeshëm; edhe tezën e A. Ch. Chatzisë se shqip e shqiptar mund të vinte nga greqishtja e re skipétto (pushkë, pushkëtarë) e kjo nga italishtja Schioppetto. Më tutje, Çabej, në këtë vend, shfaqte mendimin se emri shqiptar si emër familjeje më një kohë kur emri i vjetër është edhe më në lulëzim e sipër~ Madje, kohë më parë, në një vend tjetër, Çabej sikur falte besimin tezës se emri shqiptar vinte nga emri familjes shqiptare të Drishtit Schivipudar Schepuder Schapudar Scapuder që përmendet midis viteve 13681402 dhe këtë tezë e quante 'një hipotezë që meriton të gjurmohet më tej Mirëpo, kjo tezë e cila zuri fill me mendimet e M. Shufflait u hodh kategorisht nga gjuhëtari Selman Rizaj, i cili e quajti ate jo Familja drishtase shqiptare të mesjetës. Ndërkaq Eqrem Çabej, aty kah fundi jetës së tij, e korrigjoi veten, në heshtje hodhi tezën e Shufflait dhe në emrin shqiptar shihte emrin e ndonjë popullsie ilire) popullit ## 533. Pirraku, Muhamet, <Areali etnik i shqiptarëve te etnonimevey. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. Areali shqiptarëve të periudhës së kombësisë shqiptare sipas etnonimeve të shqiptarëve të shqyrtuara nga Çabej, del shumë më i vogël se ai i periudhës ilire të universumeve helene e latine. llogarive të mia, ky areal kapte rreth 125.000 km? . Areali etnik ilir ka rëndimore. Çabej nuk u ndal gjatë në shkaqet që sollen këtë gjendje: tërheqja e kufijve të Perandorisë Bizantine nga veriu në drejtim të qendrës, integrimi i realiteteve të reja etnike në vendet ilire në simbiozë të anasve me të ardhurit, me ndërmjetësimin e universu mit kristian etj. Sipas Pasues nga dorëshkrimi: <Areali gjuhësor lashtoilir arriti në thellësi të Evropës, deri në Baskide dhe Karpate dhe nga Alpet ~në brigjet lindore të Apenineve;, kurse areali etnik i ilirëve i periudhës së universumeve helene e latine shtrihej në lindje të Adriatikut; nga Astria deri në Jon; kurse në hinterlenad territori në jug të Danubit, në perëndim të Moravës Jugore e të Vardarit dhe në veri të Gjirit të Artës.<eos>
<bos>Kufiri i arealit etnik shqiptar i periudhës së kombësisë nuk do të ndryshoj në jug, në jugperëndim dhe në juglindje, duke mbetur në Moravë e Vardar; në Gjirin e Artës dhe në gjatësinë e bregdetit Jon e Adriatik, nga Preveza e deri në afërsi të Gojëve të Kotorrit. Në ruajtjen e kufirit të arealit etnik shqiptar në këtë anë ndikoi afërsia me qendrën perandorake ~me administratë shqtërore e me kishë të patrazuar as në fazën e integrimit të të dy kombësive fqinje shqiptare e greke; në fille të depërtimit të administrimit perandorak osman në ish-arealin perandorak romejo-bizantin:. Areali etnik shqiptar i periudhës së kombësisë shqiptare të bash këjeteses së tre, përkatësishtë pesemërshit etnik për shqiptarët: dardan, alban; epirot, maqedonas dhe shqiptar në vështrimin më e gjerë se areali njësisë etnokulturore e gjeopolitike të Shqipërisë së periudhës kombëtare shqiptare të shtrirë midis shkallëve 39 e 43 të gjerësisë veriore sipas Hahnit dhe të shkallëve 17 e 20 të gjatësisë lindore me gjatësinë më të madhe 1250 km dhe gjerësinë më të madhe 100 km sipas Sami Frashërit. Njësia etnokulturore dhe gjeopolitike e Shqipërisë në këtë periudhë kishte rreth 115.000 km Së këndejmi, rodhën konstatimet e mbështetura të Çabejt për ristriksionet e trevës etnike shqiptare historike përballë tezave sllave e për greke ekspansionin shqiptar jashtë jashtë trevës së ~Shqipërisë së vërtetë? ish-visi antikomesjetar iliro-arbëresh Albanonit - - 534. Pirraku, Muhamet, <Areali etnik i shqiptarëve te Çabej, sipas etnonimeves Rilindja, Zvicër, 10 1999 f.14; 12 1999, f. 14; 13 1999, f.14. prill prill prill Nëntituj: Dy rrafshe kohore të rikonstruimit historik të arealit etnik shqiptar. Çabej nuk dyshoi në ekzistimin e lidhjes iliropellazgjike. Mbititull: Nëntëdhjetë vjetori 1 lindjes së gjuhëtarit Eqrem Çabej: Ylli që do të shndrisë gjithmmonë në studimet shqiptare . - 535. Pllana, Qerim, <Eqrem Çabej personalitet Prishtinë, 15 qershor 1993, f. 16. - 536. Pllana, Qerim, (Kultura e Komanit në veprat gjuhësore të Eqrem Çabejty. Kumtesë e përgatitur për lexim në Tribunën shkencore 1993. - 537. Pllana, Qerim, <Kultura e Komanit në veprat gjuhësore të Eqrem Çabejty. Dilemat e bashkimit kombëtar, botoi Partia Popullore Shqiptare; Prishtinë, 1998, f. 135-147. Shih edhe fusnotat: f: 173-177. Mestituj: Çfsheh kultura e Komanit?!; Rrënime të onomastikës nga invazionet bizantine e sllave; Me çdioptri shikimi merret shkenca slave, në veçanti ajo serbe? Në vend të përfundimit Çabej për tezat e dyshimta; Në vend të përfundimit. Përfundimi: <Është bërë një përpjekje e kufizuar analizuese kulturës së Komanit, në veçanti e veprave gjuhësore të Çabejt, historike të S(kënder) Anamalit dhe arkeologjike të A(leksandër) Stipçeviqit. Lënda e paksa më të rendësishme të tyre, sepse ajo do të kërkonte një përkushtim dhe studim shumë më të thellë, më analitik dhe më empirik. Në nekropolet e kalave të Dalmacisë dhe të Komanit, 26 stacionet hulumtuese, vitit 1910-1914, u bënë një ndër objektet më të rëndësishme hulumtuese arkeologjike në Ballkan. Midis tjerash, në këto nekropole e stacione janë gjetur tri unaza me mbishkrime të hershme ilire, njëra prej tyre e bronzit të hollë, që punë qysh prej mban mbishkrimin: ana ohoh icer ~(ices). Për përshkrimin e këtij Kurse dr. Eqrem Çabej ka dhënë vlerësime se këto mbishkrime flasin për një ilirishte të shkruar; siç thekson edhe vetë Ippen. Komani u bë një qendër e një kulture të njohur të lashtësisë së shkruar të ilirishtes qysh prej vitit 1910. (147) Pra, 538. Pllana, Shefqet <Çabej si studiues 1 folklority, Seminari, 1987. 539. Pllana, Shefqet, <Kontributi i E. Çabejt për studimin e letërsisë popullores Tribuna shkencore; 1993. 540. Qerthulli Onomastikës <Eqrem Çabej) në kuadër të Shoqatës Aksioni 1 Rinisë Demokratike me materiale në arkivin e Shoqatës së Rinisë Demokratike <Pjetër Bogdanis në Kishën Katoloke të Prishtinës, të themeluar në vitin 1992. - 541. Qosja, Rexhep, <Dialogu 1 vjetër në aranzhman të ris. Morfologjia e një fushate; IAP , Prishtinë, 1980. f.177183. Përfundimi: <Le të nxjerrim konkluzionet e duhura. Në vëllimin V të kompletit të veprave të profesor Eqrem Çabejt; të botuar nga <Rilindjas në vitin 1975,janë botuar: ~për poezinë e Lasgush Poradecit 3 faqe -për poezinë e De Rades 3 faqe e 11 rreshta -për poezinë e Nolit 1 faqe, 9 rreshta ~për letërsinë shqipe përgjithësisht 2 faqe; 22 rreshta Gjithësej 9 faqe; 42 rreshta. Domethënë në kompletin e veprave të profesor Çabejt, të botuar nga <Rilindja) në vitin 1975, janë botuar gjithsej 9 faqe e 42 rreshta të formatit 17 X 24 për letërsinë shqipe në përgjithësi dhe për poezinë e tre poetëve të saj në veçanti. Edhe në qëftë se pranojmë karakterin më të lartë shkencor të këtyre 9 faqeve dhe 42 rreshtave megjthëse të shumtën kanë karakter impresionist shtrohet pyetja morale profesionale: si mund të zohen studime teorike letrare këto 9 faqe dhe 42 rreshta? Për më tepër; si mund të pagëzohen studime teorike letrare një artikull, një ese, një deklaratë dhe një nënkaptinë libri, që bashkërisht kapin 9 pagë - faqe dhe 42 rreshta të formatit 17 X 24? Është e qartë, in flagranto qartë, se Hysni Hoxha bën falsifikime dhe, me falsifikime in ranto; do të mashtrojë lexuesit e rubrikës kulturore të Rilindjes. Po në se Hysni Hoxha mund të bëjë përpjekje të mashtrojë lexuesin është e çuditshme, simptomatike dhe indikative se si <Rilinrojë përpjekjet e tij mashtruese, dhe ia lëshon duke mos ndier kurr farë përgjegjësie pse nuk e boton edhe tekstin tim të shqiptuar në emisionin e Spektrit dhe, për më tepër, duke mos dhënë kurrfarë sqarimi për një gjest të tillë. Është e se, më se me mosnjohjen e të drejtave të autorit dhe me mosrespektimin e përgjegjë sisë kulturore të një gazete, këtu kemi të bëjmë me diçka tjetër: me mundësinë e redaktorit të rubrikës kulturore dhe, sidomos; të kryeredaktorit të Rilindjes që tua vë gazetën në dispozicion organizato rëve të fushatës si të ishte pronë e tyre private? . (182-183) flagqoftë qartë parë ## 542. Qosja, Rexhep, <Dialogu i vjetër në aranzhman të e një fushate, IAP , Prishtinë, 1980. f.177 183. Ata s'mund ta dinë, sepse s'kanë si ta dinë, se një njeri që ia e vet letërsisë nacionale të por asnjë autorë që ka një fije rëndësie për atë letërsi. Por një njeri i tillë, pa fije mëdyshjeje, injoron skribentët; kalemxhinjtë. Ata kanë një hall tjetër: ata e dinë se nuk kam; sepse nuk mund të kem; asnjë fije respekti për shkrimet e tyre, për shkarravinat e kantautorëve; që me dhunë duan të hyjnë ku se kanë vendin. Qëndrimin tim indiferent ndaj tyre; prandaj; e ngrenë dhe e përgjithësojnë deri në nivelin e gjoja qëndrimit tim ndaj gjithë letërsisë kombëtare. veprën Kapitulli: Argumentet politike dhe nacionale të fushatës f. (267293) Nëntitujt: Argumentet politike; Parulla fushatës; Argumentet nacionale; Fushata dhe propaganda individuale. Në vend të përmbajtjes: <Jo ata kanë një hall tjetër. Pse? ~RQ është anacional; <Dhe, megjithëse jeremiada se unë gjoja mohoj krijuesit më të shquar kombëtar janë absurde po aq sa është e pamoralshme krejt fushata e tyre, ata janë konsekuentë në logjikën e propagandës që në esence bazohet në këtë logjikë perfide: ~si anacional RQ është heretik; ~ndaj heretikut janë të lejuara të gjitha mjetet! (293)<eos>
<bos>543. Qosja, Rexhep, <Spektriv Emisionin për kulturë në Televizionin e Prishtinës, me 1 mars 1878, për shkrimet kritike dhe historike letrare të Eqrem Çabejt. Emision kushtuar prezentimit të veprave të profesor Eqrem Çabejt në Prishtinë. Sipas Rexhep Qosja. Morfologjia një fushate, IAP, Prishtinë, 1980, f:. 177-178. ## 544. Qosja, Rexhep, <Dijetari i madh> Referat i lexuar në Sesioni shkencor, 1998. Nëntitujt: Përvjetori 1 dijetarit të madh; Shumësia interesimeve; Çështjet themelore; Çështjet themelore të gjuhës shqipe; Jetëshkrimi fjalëve; Gjuha letrare; Gjerësia dhe thellësia; Rëndësia kombëtare e veprës së tij. Nuk mund të flasim këtu për veprën e Eqrem Çabejt e të mos vëmë në dukje se çdo mendim e çdo fjalë na e rëndon zia për të gjitha jetrat e këputura sivjet para kohe, për të gjithë ata djem e ato vajza, që ti lexonin ti shkruajnë veprat që do ti shkruanin dhe për të gjithë ata, rinia e të cilëve këto ditë përnjëherë u këput në atë brezin e hollë mes tokave shqiptare; të cilin padrejtësia historike dhe politike vazhdon ta quaj kufi ndërmjet Shqipërisë dhe Jugosllavisë (Serbia dhe Mali Zi) . Është ky çmimi 1 shtrenjtë, më shtrenjti, që populli shqiptar detyrohet edhe më tej tia paguaj asaj që dijetari Eqrem Çabej ia 1 dijetarit të madh: E shënojmë këtë përvjetor posaçërisht të rëndësishëm: përvjetorin e nëntëdhjetë të gjuhëtarit tonë Eqrem Çabej . E quajmë këtë përvjetor të rëndësishëm sepse është përvjetori 1 dijetarit deri sot më të madh që ka shkruar në gjuhën shqipe dhe për shqiptarët. Këtë përvjetor e shënojmë krenarë pse në gjirin e popullit tonë ka lindur dhe është shquar një dijetar i tillë siç ishte ai, por pa atë gëzim që, rëndom, 1 përshkon shënimet e përvjetorëve aq të rëndësishëm. Na takoi ta shënojmë këtë përvjetor në kohën kur në jetën tonë bashkëjetojnë shpresa dhe zhgënjime, ngadhnjime dhe pësime, qëllime të larta, por edhe pikëllime të mëdha. Rëndësia kombëtare e veprës së tij: <Duke trajtuar çështjet nyja, themeltare, në e tij diturore, Eqrem Çabej synon dhe arrinë qëllime largvajtëse për popullin shqiptar. veprën Dhe, kjo pamje diturore . Në veprën e tij, për herë të parë në studimet shqiptare, ndërtohet pamje e tërësishme, shkencërisht e sistemuar, dhe e përthelluar, mbi prejardhjen e popullit shqiptar, mbi gjuhën e tij mbi qytetërimin dhe mbi kulturën e tij. Siç ngjan gjithmonë dhe gjithkund me veprat e mëdha artistike dhe diturore, vepra e Çabejt e kalon rëndësinë thjesht diturore dhe, për popullin shqiptar; merr rëndësi politike e historike kombëtare. Le të thuhet këtu, njëkohësisht, se vepra e tij përfaqëson shkallën deri sot më të lartë në të cilën në fushë të diturisë është ngritur shpirti kombëtar; që në të gjerësi dhe lartësi evropiane. Si e tillë ajo bëhet dëshmi, pa dyshim dëshmia deri sot më përfaqësuese në fushë të diturisë; e mundësive të popullit shqiptar për të krijuar shkencë të madhe. kap E ndërtuar mbi çështjet themelore që përmbushin konceptin e kombësisë, ajo bëhet mbrojtëse supreme diturore e të drejtës sonë kombëtare në kuptimin historik, kulturor, dhe territorial. politik Ajo do të jetë thesar pambarimisht i çmuar që do të ndikojë gjithmonë në vetëdijen; në kulturën dhe në atdhetarizmin shqiptar) . për - - 545. Qosja, Rexheps <Periodizimi 1 letërsisë shqipe. Pasqyra e periodizimeve të gjertanishmes. Prej tipologjisë deri te periodizimi, Akademia e shkencave dhe Arteve Kosoves ~Instituti Alabanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1979, f.311-314. - 546. Qosja, Rexheps Eqrem Çabejt, me ndjenjat e përkushtimit dhe të respektit më të sinqertëz Përkushtim në librin Antologjia e lirikës shqipe, Prishtinë, 1972, botimi Shih arkivin e Çabejt. Tiranë, më 13. 10. 1972. parë. - 547. R(exhepi), F(isnik), <Botime të veçanta për ~Kosova sot, e përditshme; Prishtinë; 26 dhjetor Mbititulli: Në shenjë të 90-vjetorit të lindjes së Çabejt. Nëntitulli: Revistat (Jeta dhe <Shenjëzat), dalin me nga një vëllim të veçantë për veprimtarinë e këtij personaliteti të madh të gjuhësisë. ## 548. Raça, Shkëlzen, <Çabej mbi elementin shqiptar në Greqis Kumtesë e lexuar në Seminari, 1987. Çabejt lidhur me ngulimet e elmentit shqiptar në Greqi janë se: shqiptarët nuk zunë vend në Heladën e lashtë përnjëherë por në disa etapa; se në aspektin gjuhësor ata ruajnë toskërishten e vjetër; se ata kanë lënë edhe sot e gjith ditën gjurmë të thellë në toponiminë shqiptare në Greqi, dhe se përgjithësisht shqiptarët e mesjetës i dhanë kombit gjak të ri. Në disa observacione me dëshminë e një analize të shkurtër shkencore, Çabej le të kuptojë, duke iu referuar ca hipotezave të dijetarit Phuriqi se shqiptarët kanë mundur të zënë vend në Greqi që në shekullin XIs. prof: grek prof: Rezymeja në dorëshkrim: <Mbështetur në të dhënat korpusin e veprimtarisë së tij shkencore me titull Studime gjuhësore autori i këtij artikulli ka vjelë materialin e ka konkluduar me sa burimore si dhe literaturën shkencore nga e kaluara; konsideroi se kolonia shqiptare në Greqi ka ndër kolonitë më të mdha dhe diaspora më e madhe e duke iu referuar autorëve bizantinë, historianit gjerman Fall merayer, themeluesit të albanologjisë Hahn; albanologut me prejardhje shqiptare Phuriuis; Prof. Çabej përfundon se shqiptarët XIV duke u drejtuar fillimisht në Tesali, Akarnani, Etolie Maqedoni dhe më pas;, kryesisht në shek. XV të këmbë në fillim në Boeti në Eube, në Atikë, në More e madje edhe në ujëdhesat e largëta të Egjeut. qenë grek ngulin ## 549. Raka, Fadil, <Eqrem Çabej dhe zhvillimi i gjuhës letrare shqipes.-Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1 shtator 1983, Prishtinë, f: 5. Në fund: <Do theksuar, më në fund se për jetën dhe veprimtarinë shkencore të Prof: Eqrem Çabejt është shkruar fare dy punimeve të qëlluara mirë, të shkruara nga Akademik pak. Veç Mestitujt: 1. Mbledhja e leksikut; 2.Dialektologjia, 3 .Rëndësia e mbledhjes së materialit folklorik, 4 Toponomastika. Idriz Ajeti dhe dr. Rexhep Ismajli, si dhe një artikulli të shkurtër të botuar nga redaksia e revistës Studime filologjike me rastin vdekjes së tij, për veprimtarinë e këtij enciklopedisti mund të thuhet shlirshëm se nuk është shkruar tjetër gjë. E veprimtaria e tij, cila shënon kulmin e zhvillimit pothuajse të të gjitha krijimeve të shkencës albanologjike, meriton të studiohet hollësisht, sepse kjo do të kontribonte jo vetëm për njohjen e shkencor të këtij kolosi, por edhe për zhvillimin e mëtejm të shkencave albanistike. Nga studimet e thukta të Prof: Çabejt patën dobi të madhe të gjithë lëmenjt e gjuhësisë shqiptare e më së shumti gjuha e sotme letrare shqipe, mjetet kodifikuese të së cilës duke u mbështetur pikërisht në këto punime u vunë në baza solide shkencore, dhe sot karakterizohen nga niveli i lartë i punimit shkencor (5) opusit 550. Raka, Fadil, <Kontributi i prof. Eqrem Çabejt për standardizimin e shqipes letrares, -Çështje të shqipes letrare, <Shkupis, Shkup, 1998, f. 186-191. - 551. Raka, Fadil, <Një vështrim i shkurtër i zhvillimit historik të drejtshkrimit të gjuhës shqipe gjer në prag të Historia e shqipes letrare, Universiteti i Tetovës Fakulteti Filologjisë, 1997, f. 186. Citat: <Prof: Eqrem Çabej në studimin e tij të gjerë për veprën e Gjon Buzukut na jep një pasqyrë të qartë të nivelit të zhvillimit të gjuhës dhe të ortografisë së saj në shekullin XVI.(186) 552. Raka, Fadil, <Eqrem Çabej për shqipen letrares Seminari, 1987.<eos>
<bos>## 553. 1 prof. Eqrem Çabejt për zhvillimin e drejtshkrimit të shqipes). Seminari 1988, f. 190 vepra gjuhësore e Eqrem Çabjet luajti rol të rëndësishëm për zhvillimin e drejtshkrimit të shqipes dhe për kristalizimin përfundi nuan dhe u kristalizuan në mënyrë të qartë shumë forma drejtshkri more, të cilat u rrënjosën në të gjitha rregullat e drejtshkrimit të shqipes letrare kombëtare. Duke lexuar veprat gjuhësore të Eqrem Çabejt; mund të vërehet se ato janë shumë të afërta me nor prof: prof. mën e shqipes së sotme letrare. Këto vepra edhe me përmbajtjen që kanë, edhe me formën e shkrimit të tyre e quan shumë shpejt përpara njësimin e drejtshkrimit të shqipes letrare. Kemi bindjen se këto studime të Eqrem Çabejt gjithnjë shërbyen si udhërrëfim për zhvillimin e mëtejmë të drejtshkrmit të shqipes letrare . Kjo tregon qartazi se rëndësia e veprave të tij për zhvillimin e mëtejmë të shqipes së përbashkët letrare kombëtare vërtet është shumë e ma prof: 554. Raka, Fadil, <Kontributi prof. Eqrem Çabejt për zhvillimin e gjuhës letrare shqipes. Përparimi; revistë shkencore, nr, 1. Prishtinë, 1984, f:. 85-94. 555. Rashiq Çabeji (1908-1980)> Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, 1 tetor, 1982, Prishtinë, f.4. Mbititull: Në përvjetorin e dytë të vdekjes: Shënim: Marrë nga <Okov, Zagreb, 13 shtator 1080. 556. Redaksia. <Vdiq lauruesi më i madh 1 gjuhësisë shqiptare prof. dr. Eqrem Çabejv. Koha ~revistë për art, shkencë, kulturë dhe çështje shoqërore; qershor-shtator 1980, nr. 3-4, Titograd, f. 69-71. Mbititull: In memoriam. 557. Rëndësia veprës së Prof Eqrem Çabejt për studimet albanologjike. Instituti Albanologjik 1 Prishtinës ~Dega e Gjuhësisë. Sesioni shkencor me titull <Rëndësia e veprës së Prof: Eqrem Çabejt për studimet albanologjikey. Kushtuar 90-vjetorit të lindjes së Prof. Eqrem Çabejt, Prishtinë, nëntor 1998, 1 faqe A4 me një fotografi në mes. Ideator Dr. Zymer Neziri, Begzad Baliu, realizator Dr. Adem Dema. 558. Sesion shkencor. <Rëndësia e veprës së Eqrem Çabejt për studimet albanologjikes Sesioni Shkencor kushtuar gO-vjetorit të lindjes me temë bosht, Instituti Albanologjik i Prishtinës; Dega e Gjuhësisë, Prishtinë, më 25 dhe 26 dhjetor 1998. Janë lexuar mbi gjashtëdhjetë kumtesa. ## 559. Rexhaj, Besim, <Përkujtim 1 denjë 1 kolosit të Prishtinë, 1990, nr. 10, f: 2 Mbititull: Në IO-vjetorin e vdekjes së Eqrem Çabejt. ## 560. Rexhepi, F(isnik), <Studime të thelluara mbi Mbititull: Revista <Jeta e res. Revistë letrare Nëntitulli: Në këtë numër tematik kushtuar Profesorit Eqrem Çabej, botohen studime të autorëve të shumtë. - 561. Rexhepi, Fisnik, <Çabej gjithnjë kishte kërkuar Kosova sot, e përditshme; 27 dhjetor 1998, Prishtinë, f: 12. Mbititulli: Përfundoi Sesioni shkencor <Rëndësia e veprës së Eqrem Çabejt për studimet albanologjike). Shënim: Sesionin shkencor <Rëndësia e veprës së Eqrem Çabejt për studimet albanologjike). Nëntitull: Akademik Rexhep Ismajli u paraqit me kumtesën me temën meritat e Çabejt në gjuhësinë shqiptare . parë ## 562. Rexhepi, Fisnik, <Instituti Albanologjik organizon një sesion ~Kosova sot, përditëshme, dhjetor; 1998, Prishtinë, f. 10. Nëntitull: Në këtë sesion; cili do të mbahet në nëntor, pos studiuesve shqiptarë, për veprën albanologjike të Çabejt të prezentohen me kumtesa edhe shkencëtarë nga Gjermania dhe Zvicra. pritet Mbititull: Në 9O-vjetorin e lindjes së Eqrem Çabejt. 563. Rexhepi, Fisnik, <Njeriu që 1 siguroi shkencës Prishtinë, 26 dhjetor 1998, f: 18. Shënim: Raport nga Sesioni shkencor <Rëndësia e veprës së Eqrem Çabejt për studimet albanologjikes Nëntitulli: Me veprën madhore të E. Çabejt; gjuhësia shqiptare hyri me dinjitet dhe u radhit krahas simotrave të saj të Ballkanit dhe Evropës dhe kjo vepër për shumë kohë do të jetë një nga shtyllat mbi të cilën shkenca shqiptare do të ngritet deri në përmasat më të larta të diturisë së përgjithshme. (18) Mestituj: 1. Një nga shtyllat mbi të cilën do të ngritet shkenca shqiptare, 2. Në veprën e tij diturore, Eqrem Çabej synon dhe arrin qëllime largvajtëse, 3. Jetëshkruesi më i përkushtuar i fjalës shqipe, ndihmesa në fushën e dialektologjisë shqiptare. ## 564. Rifati, R. <Afërdita Dolloshi solistja më suksesshmey f.14. Mbititull: Përfundoi festivali i X Krahinor <Kosovarja këndon Nëntitull: <Shpërblimi ~Rilindjes? iu nda Elife Podvoricës nga Podujeva për këngën kushtuar Eqrem Çabejt). 565. Riza, Selman <Relacion i zgjeruar mbi ribotimin kritik të Gjon Buzukut nga Eqrem Çabejy. Shenjëzat, 1998, f:. 14. 566. Riza, Selman, <Relacion i zgjeruar mbi ribotimin kritik të Gjon Buzukut 1 . ASHAK Seksioni Gjuhësisë dhe 1 Letërsis, Votime të veçanta XXII, Libri 11, Prishtinë, 1996, f:. 491-542. ~Vepra, Periudha më se 20 vjeçare, gjatë së cilës Çabej është marrë me Buzukun mund të krahasohet me një thikë me dy presa; të vetmen metodë shkencore adekuate në këtë mes (dmth. krahasimin sistematik e kritik të përkthimit me origjinalin përkatës) Çabej nuk e ka zbatuar konsekuentisht që në prak e deri në fund të kësaj periudhe; çka Çabejn edhe e ka shpënë tek tezat e tij të pasakta të vitit 1955, të cilat ai, në vitin 1958, në vend që të rishikonte rrënjësisht bën përkundrazi objekt vetëm rektifikimesh të kufizuara. Përmbledhje e autorit: <Përmbledhje. I. Vlerësim përgjithësisht pozitiv 1 ribotimit kritik në dy pjesët e tij kryesore që janë: transkribimi fonetik dhe kritika filologjike; por vlerësim në përgjithësi negativ 1 koncepcionit të përgjithshëm e 1 tezave të veçanta të Eqrem Çabejt në tekstin e Buzukut e mbi vetë Buzukun: II. Anomalia buzukjane ndërkombëtarisht unikale e shndërrimit të figurimevet identike në versione të diferencuara dhe shpjegimi i saj, shkencërisht 1 papranueshëm, nga G. Petrotta dhe E. Çabej. Rëndësia madhore e një shpjegimi shkencor të kësaj anomalie buzukjane për të përcaktuar objektivisht jo vetëm aftësitë teknike të Buzukut si përkthyes; po edhe nivelin e përgjithshëm të formimit të tij kulturor. IV. Kujt duhet atribuar iniciativa e përkthimit dhe botimit të Mesharit katolik në gjuhën shqipe. III. Tezat e Çabejt mbi tekstin e Buzukut dhe mbi vetë Buzukun njëherë me versionin e vitit 1955, pastaj në atë të vitit 1958. Zgjidhja shkencërisht e pranueshme e këtij problemi është vendimtar jo vetëm për historinë kishtare-fetare e kulturore-politike thjeshtë filologjike të tekstit të Buzukut. V Historia e brendshme e librit të Buzukut siç jemi orvatur ta rindërtojmë na; si dhe vlerësimi letrar i tekstit të Buzukut nga E. Çabej dhe në kundërtezën t'onë. Refutacion tezës së Çabejt se Buzuku me përkthimin Mesharit direkt ose indirekt e paska ngarkuar autoriteti kishtar; dhe mbrojtja e kundërtezës sonë se përkundrazi Buzuku Mesharin e përktheu shqip e edhe në në mungesë jo vetëm të çdo ngarkimi direkt ose indirekt nga ana e një autoriteti të këtillë. shtyp Konkluzion) . 567. Rrahmani, Zejnullah, <Eqrem Çabej: Per gjenezën e literaturës shqipe. -Jeta e re, 1998, f. 642-651. Mesitituj: 1. Njësia e kombit dhe shpirti i kombit. 2. Poezia po- pullore. 3. Literatura. 568. Rrahmani, Zejnullah, <Eqrem Çabej: Per gjenezën e literaturës shqipes. Nga teoria e letërsisë Mestituj: 1. Njësia e kombit dhe shpirti i kombit. 2 Poezia popullore. 3. Literatura.<eos>
<bos>Fragment shkëputur: <Vlera themelore e këtij libri është, pa dyshim, argumentimi 1 thellë e 1 gjithanshëm 1 tezës se letërsia shqiptare është shprehje, manifestim 1 shpirtit shqiptar dhe se kordinatat e saj zhvillohen të lidhura ngusht me raportet historike; shoqërore e kulturore të popullit shqiptar dhe të vendit të tij. Në veprën e tij Çabej ka ndjekur një metodë filologjike; ka sintetizuar gjithë rezultatet e studimit të kësaj fushe dhe përmes këtyre rezultateve të pranueshme prej të studiuesve ka shikuar problemet e ka nxjerrë përfundimet në mënyrë të jashtëzakonshme objektive. Studimi këtillë iletërsisë, afrohet me studimin kuIturohistorik, orientim ky i rëndësishmëm në studimet e letërsisë në shekullin XIX, përfaqësuesi më i njohur i të cilit ka W. Diltaj (1833-1911), i cili në teprinë e vet mbron tezën se vepra letrare është një gërshetim gjallë gjithë totalitetit jetësor që është përcaktuar nga kushtet dhe rrethanat historike. gjithë qenë Studimi 1 Çabejt vlen të theksohet edhe për përfundimet e çmueshme mbi lidhjet e letërsive të popujve të Ballkanit me poezinë popullore, varshmëria e tyre reciproke, si edhe për angazhimin e saj shoqëroro-politik. Që të dyja këto përfundime vlejnë edhe sot). (194-195) Vepra ngrit problemin e ndarjes së letërsisë shqiptare sipas në njësinë e letërsisë kombëtare, tezë kjo mjaft e diskutuar në studimet e kësaj fushe dhe në thelb e vlefshme edhe sot në pjesën më të madhe. 569. Rrustemi, Sabit, <Përballë erërave ~muranë ishim, poezi. -Bota e re, 15 shtator 1980, f. 14. Përkushtim: Prof. Eqrem Çabejt <Përballë erërave ~muranë 570. Rrustemi, Sabit ishim. Jeta e re, 1898, f. 757 . Përkushtim: Eqrem Çabejt 571. Rugova, Ibrahim Hamiti, Sabri, <Koment. Kritika letrare (Tekste, shënime, komente) . <Rilindja), Prishtinë, 1978 f. 297-300. Raday, (Giuseppe Serembey, <Naim Frashëris, (Asdrenis, <Literatura) . 572. Rugova, Ibrahim, <Metoda kulturore-historike në punimet letrare të Çabejt> Kumtesë e lexuar në Seminari, 1987 - 573. Rugova, Ibrahim, (Bashkë me Rexhep Ismajlin) <Shumë të fala nga Parisis . Kartolinë nga Parisi, 23 . 7 . 1976. - 574. Rugova, Ibrahim, <E. Çabej: Studim filologjik dhe kulturohistorik> . Kahe dhe premisa të kritikes letrare shqiptare. (Tezë doktorate). Universiteti i Prishtinës, Fakulteti Filologjik, Prishtinë; 1984. Mentor: Prof. dr. Mensur Raifi. f 164-174. Mestituj: 1 . Përkufizimi 1 letërsisë; 2. Poezia në relacione evropiane; 3. Një tekst filologjik; 4 Teoria e qarqeve letrare; 5. Shënim. - 575. Rugova, Ibrahim, <Metoda kulturore-historike në punimet letrare të Çabejty ~Jeta e re, revistë letrare, Prishtinë, 1976, nr. 6, f. 930-936. - 576. Rugova, Ibrahim; kulturore-historike ~Jeta e re, revistë letrare, Prishtinë, 1998, f. 682-686. Duke u nisur nga fakti që kontributin e tij në studimet letrare ta vështrojmë në planin metodologjik, do thenë se aplikimi metodës kulturo-historike nga ai, historinë e kritikës shqiptare e pasuroi edhe me një mundësi, kurse rezultatet që arriti në materialin shqiptar, në letërsinë shqiptare, janë të rëndësishme dhe janë bërë pronë e studimeve bashkëkohore letrare shqiptare . metoda e pasuruar në veprën e studiuesit të formuar, jep rezultate të reja dhe të qëndrueshme) (686) Fragment shkëputur: <Mund të themi se në veprën Për gjenezën e literatureës shqipe, Çabej, në kuadër të metodës kulturo-historike aplikoi edhe rezultate të filologjisë; po kryesisht duke e përdorur edhe metodën e rindërtimit. 577. Rugova, Ibrahim, <Bibliografia përshkruese librit 1861-1944. Eqrem Çabej, Elementet të gjuhësisë e të literaturës shqipes shqiptare 1504-1983 . Instituti Albanologjik 1 Prishtinës, Prishtinë, 1986. f: 275-277. 578. Rugova, Ibrahim, <E. Çabej: Studimi filologjik Mestituj: 1 . Përkufizimi 1 letërsisë . 2. Poezia në relacione evropiane. 3. Një tekst filologjik. 4 Teoria e qarqeve letrare. 5 . Metoda sinkronike dhe diakronike. Fragment 1 shkëputur: <Marrë nga pozita të sotme, siç thamë edhe gjatë vështrimit, shumë pikëpamje të tij vazhduan të zhvillohen më tej. Kontributi kryesor 1 tij është vështrimi dhe studimi filologjik letërsisë që bënë te Elementet; pastaj edhe rezultatet që nxjerr në bazë të metodës kulturohistorike e shpirtërorehistorike. E themi këtë duke u nisur nga vlerësimi që i bëhet sot metodës filologjike se ajo në shekullin e kaluar e inkuadroi historinë e letërsisë në rendin e shkencave humanitare, e këtë Çabej e bën në atë kohë te ne. Pra edhe sot mjaft permisa dhe rezultate të këtij studimi mbeten bazë në vështrimin e përgjithshëm të letërsisë).(559) 579. Rugova, Ibrahim, <Katër urata origjinale të Buzukuty . ~(Rilindja), e përditshme; Prishtinë, 24 tetor 1987, f: 12. Mestitull: Me rastin e botimit të Mesharit. Nëntitull: 1. Buzuku i Çabejt; Katër uratat origjinale. 580. Rugova, Ibrahim, <Katër urata origjinale të Mestitull: Me rastin e botimit të Mesharit. Nëntitull: 3. Idetë kombëtare dhe kulturore. Box: Proza poetike nga Meshari. 581. dhe kulturohistoriks ~Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare 1504-1983 . Instituti Albanologjik 1 Prishtinës, Mestituj: 1 . Përkufizimi letërsisë . 2. Poezia në relacione evropiane. 3. Një tekst filologjik . 4. Teoria e qarqeve letrare. 5 . Metoda sinkronike dhe diakronike. 582. Rugova, Ibrahim-Hamiti, Sabri, <Eqrem Çabej për aktualitet; kulturë, shkencë, sport. Nr . 7 shtator 2000 Zürich-Tiranë-Prishrtinë, f. 27. Shënim: <Botohen edhe dy fotografi të E. Çabejt në mesin e studentëve të Prishtinës, të vitit 1971. Një fotografi e tij e vitit 1980 për herë të parë botohet në vazhdim edhe në faqen 28 583. Rugova, Ibrahim Hamiti, Sabri, <Shënime bibliografike. Çabej, Eqrem (1908)> ~Kritika letrare f. 479 480. 584. Rukiqi, Mehmet; <Kravata e Eqrem Çabejt Anekdotë. Dosja e autorit. 585. Rukiqi, Mehmet, <Mbreti krojeve) Anekdotë. Dosja arkivit të autorit. 586. Rukiqi, Shefqet, <Eqrem Çabej si ballkanology. Zëri i rinisë, e përjavshme, Prishtinë, 16 mars 1991, f. 30. Nëntitull: Me rastin e l0-vjetorit të vdekjes së E. Çabejt. Si njohës i të gjitha gjuhëve të Gadishullit Ballkanik (rumanishtes, greqishtes së vjetër, greqishtes së re, turqishtes, hungarishtes dhe të gjitha gjuhëve sllave), Eqrem Çabej me e tij të dhshme shkencore;, pothuajse në të gjitha fushat e gjuhësisë, ballka nistikës; ishte marrë me probleme të ndryshme, si: shqipja gjuhë ballkanike dhe baza historike e gjeografike e saj, afria kulturore e gjuhëve ballkanike; analogjitë në morfologji; në sintaksë e në lek sik, lidhje ballkanike e lidhje të veçanta në mes dy a tri gjuhëve, shpjegimi historik ballkanizmave, analogjitë në frazeologji, fol klorin ballkanik e në fusha tjeras. (39) punën palo- Citojmë: <Profesor Çabej është njëri nga njohësit më të mirë të çështjeve gjuhësore të ballkanistikës dhe një numër më të mirë të këtyre punimeve shkencore i ka trajtuar duke shprehur mendimin e tij në punimet e veta shkencore. gjuhësisë shqiptare, si dhe në fusha të tjera të albanologjisë dhe dha një kontribur veçanërisht të rëndësishëm në studimin e historisë së gjuhës shqipe. Eqrem Çabej, përveç studimeve të tij të gjithanshme në të gjitha fushat e gjuhësisë shqiptare; si në fonetikë historike; etimologji, letërsinë, albanologjinë dhe në gjuhësinë ballkanistike. 587. Schutz, Ischvan, (Themeluesi 1 historisë 588. Sedaj, Engjëll, <Konsiderata dhe vlerësime të Eqrem Çabejt për At Gjergj Fishtën) Bitalia. net. Shtëpia e Arbëreshëve të Italisë La Casa degli Albanesi d' Italia.<eos>
<bos>Përfundim: <Duke përfunduar këtë paraqitje të shkurtër mbi konsideratat dhe vlerësimet e E. Çabejt për Fishtën; mund të thuhet se ky dijetar i madh në punën shkencore të tij nuk ishte njeri modës, e as politikës së ditës, por klasik i vërtetë i studimeve shqiptare. Vlerësimet e tij për poezinë e Fishtës, sidomos për Lahutën Malcis, janë të qëndrueshme, kurse krahasimet e bëra me poezinë e Naimit dhe të disa poetëve të tjerë shqiptarë; që kishin jetuar dhe vepruar në Lindje ose në Perëndim, e bëjnë poetin kombëtar dhe porosinë e madhe të tij më të bindshme, duke ia dhënë një kahje të drejtë dhe të pranueshme edhe gjithë zhvillimit të mendimit letrar shqiptar. Konceptet e Lindjes dhe të Perëndimit, sikundër edhe koncepti vatrës ose ~tokës shqiptare? në poezinë e De Radës, të Naimit dhe të Fishtës në punimet e E. Çabej, janë paraqitur me ar gumentin e shkencëtarit dhe të studiuesit të letërsisë shqiptare) . Nëntitull: Hyrje; Vendosja e Fishtës në historinë e letërsisë; Krahasimi Fishtës me poetë të tjerë shqiptarë; Motivet ndërprerjes së punës në kritikën letrare; Lahuta e Malcis dhe folklori shqiptar; Fishta poet kombëtar Shqipërisë. 589. Sedaj, Engjëll, <Konsiderata dhe vlerësime të Eqrem Çabejt për At Gjergj Phoenix; E përkohshme kulturore, Shkodër, 1999, nr. 5-6, f. 384-394. Përmbajtja hyrëse: <Hyrje. Vendosja e Fishtës në historinë e letërsisë . Krahasimi Fishtës me poet të tjerë shqiptarë. Motivet e ndërprerjes së punës në kritikën letrare. Lahuta e malcis dhe folklori shqiptar. Fishta poet kombëtar i Shqipërisë. Bibliografi . ## 590. Sedaj, Engjëll, <Mbi elementin latin në gjuhën Nëntitull: Nga ligjërata e Prof. Eqrem Çabejt; mbajtur në Prishtinë . 591. elementin latin në gjuhën ~Tradita dhe letërsia (Autorë dhe vepra), <Rilindjav, Prishtinë, 1997, f. 63-65. Nëntitull: Nga ligjërata e Prof. Eqrem Çabejt; mbajtur në Prishtinë . - 592. Sedaj, Engjëll, <Meshari 1 Gjon Buzukut në përgatitjen e Eqrem Çabejt). ~Jeta e re, revistë letrare, Prishtinë , 1988, nr. 1. f. 36-55. 1 E. Çabejt; Transliterimi dhe transkriptimi; Disa momente krahasimtare; Meshari dhe autori tij sipas rezultateve të E. Çabejt; Aspekte të përkthimit; Aspekte artistiko ~letrare të Mesharit; Përfundimi) . - 593. Sedaj, Engjëll, <Meshari i Gjon Buzukut në përgatitjen e Eqrem Çabejt. ~Tradita dhe letërsia (Autorë Mestitujt: Hyrje; Nga historia e librit; Kontributi 1 E. Çabejt; Transliterimi dhe Disa momente krahasimtare; Meshari dhe autori tij rezultateve të E. Çabejt; Aspekte të përkthimit; Aspekte artistiko ~letrare të Mesharit; Përfundimi. Tradita dhe letërsia (Autorë dhe Prishtinë , 1997, f. 37-62. Përfundim. sipas - 594. Sedaj, Engjëll, <Çabej ishte i madh për gjuhësinë tonë). Tradita dhe letërsia (Autorë dhe vepra) <Prishtinë), Prishtinë, 1997, f: 143-147. - 595. Sedaj, Engjëll, <Çabej ishte i madh për gjuhësinë tonë) . ~Shkëndija; Prishtinë, nëntor 1990, f. 14. - 596. Meshari i Gjon Buzukut (1955). Botim kritik. Ribotim në Prishtinë, 1987>. Jeta e re, revistë letrare, Prishtinë, 1988, nr. 3. f. 36-55. - 597. Sedaj, Engjëll, <Gjon Buzuku dhe Meshari i tij). ~Koha; e përjavshme, Prishtinë, 28 qershor(1 ), 5 korrik (2), 19 korrik(3) 1995, Prishtinë. (Fejton) Nëntitull i zgjeruar: Kontributi 1 E. Çabejt: Puna që ka bërë E. Çabej rreth Mesharit dhe autorit të tij është monumentale, pothuajse sikur edhe vet Meshari. Filologjia shqiptare; sidomos historia e gjuhës së shkruar, ka arritur nivelin më të lartë të zhvillimit të saj pikërisht në përgatitjen tekstologjike-shkencore të Meshrit nga dora e sigurtë e E. Çabejt. Botimi kritik Mesharit nga E. Çabej, thotë profesor Idriz Ajeti, 'paraqet model se si duhet punuar e studiuar tekstet e vjetra' Ndonëse ishte albanolog i gjithanshëm; duke dhënë kontributin e çmuar; sidomos në fushë të historisë së gjuhës, në hartimin e Fjalorit të madh etimologjik të gjuhës shqipe këtu po veçojmë puunën e tij rreth Mesharit jo vetëm pse botimi i tij është më i sigurti dhe më i miri i një teksti të vjetër shqip deri sot, por edhe për shkak të këndvështrimeve të drejta e të shumta të tij historiko-gjuhësore, filologjike, dialektologjike dhe në përgjithësi në ndriqimin e historisë së brendshme të gjuhës shqipe. 1 njohur në kulturën tonë si shkencëtar me qëndrime të drejta; kundër aprioriz mave dhe pragjykimeve, ai tekstin e Mesharit e studion në bazë të punës kërkimore dhe të rezultateve konkrete nga koncepti i tij për shkencën. Botimi Mesharit në përgatitjen e tij shënon gjithsesi një kthesë dhe një vizion të ri drejt studimit të letërsisë së vjetër shqi ptare, shënon pra fundin definitiv të një drejtimi pozitivisht, i cili në tekstet e vjetra shqipe sheh dhe vështron vetëm burime filologjike dhe njohuri historikey. (39) 598. Sedaj, Engjëll, <Konsiderata dhe vlerësime të Çabejt për Fishtën) . Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 599. Sedaj, Engjëll, <Kontributi 1 E. Çabejt në përgatitjen dhe studimin e ~Shkëndija, Prishtinë, 1988, nr. 9, f: 12. - 600. Sejdiu, Shefki, <Profili shkencor 1 profil scientifique de Çabej) ~Filologji, nr. 7, Universiteti 1 Prishtinës-Fakulteti i Filologjisë, Prishtinë 1999, f. 19-23. - 601. Sejdiu, Shefki, <Vetëdija kritike e Çabejt për misionin e tij Diskutim në Tribuna shkencore; 1993. 602. Sejdiu, Shefki, <Profili shkencor 1 Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 603. Sejdiu, Shefki, <Çështje të onomasiologjisë fitonimike romane 1989. Përkushtim: Figurës së ndritur të Prof. Eqrem Çabejt. - 604. Sejdiu, Shefki, <Profili shkencor 1 Sprova etimologjike; <Era, Prishtinë, 2002, f. 101-107. 605. Sejdiu, Shefki; <Le profil scientifique de Çabejy, Resume: <Le plus grand linguiste albanais Eqrem Çabej est né à Gjirokasër (Albanie) en 1908 et mourut à Rome en 1980. Il terminé Pécole primaire dans sa ville natale, le lycée à Klagenfurt et les études univeristaires (Section dhe linguistique) à Vienne, où il avait suivi les cours des professeurs tels que P. Kretschmer, N. Jokl, K. Patsch, N. S. Trubeckoy; K. Bühler, etc. Il a soutenu la thèse du doctorat en 1933 devant les professeurs Kretschmer, Jokl et Patsch avec sumna cum laude. Après Vienne, il passa quatre ans 1 Académie des Sciences d Italie, auprès de Clemente Merlo Matteo Bartoli et Carlo Tagliavini, où il était chargé à la rédaction de 1 Atlas linguistique (Section albanaise) . près Sorti de 1 Ecole viennoise e Vörter und Sachen, nourri des idées des géolinguistes français, suisses et italiens et enrichi d expérience de chercheur, Çabej rentre en Albanie (en 1944) continuer les recherches dans le domaine des sciences et linguistique) . Mais, il y passa toute une décénnie à la recherche de son scientifique. pofil Grâce à sa formation théorique et son expérience (obtenues) à Vienne et à Rome, sa personalité créative et laborieuse; il étendit son influence sur les autres chercheurs des sciences albanologiques Vers le commencemnt des années cinquante il se concentra sur des problèmes de la diachronie et étymologie de lalbanais: origine du peuple albanais et sa langue; les rapports entre 1 albanais et les autres langues indoeuropéennes; les interferences entre les langues des Balkans; etc. de direction diachronique, dont il créa un paradigme d' idées et de chercheurs et Kuhn et Lakatos) allaienproduire de trés bons resultats. Çabej, devient la force inspiratrice, convergente et équilibreuse de la vie scientifique albanaise et reste la pensée la plus synthétique et 1 le plus estimable des sciences albanologiques de notre siécle. qui esprit<eos>
<bos>Pour les chercheurs s' intéresseront aux études albanologiques, balkaniques, indoeuropéennes (et même aux études romanes) loeuvre de Çabej sera une référence indispensable) . qui 606. Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, nr. 15, Prishtin 1987. Tema bosht: <Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabejty. Seminari 1988. - 607. Shehu, Gjyltekin <Disa parime të Çabejt në lëmin e etimologjisëv. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. 608. Shehu, Maksut, <Po nëse s'e pret shpata nyjën?) Nëntitulli: Shtyrja ka e domosdoshme. Pa u ngritur në këmbë s'e zë dot emrin tim. Për veprën vigane kam vetëm një fjalë: Dhe përsëri: heshtja. qenë ~(Rilindja, Prishtinë; e shtunë; 10 qershor 1998, f. 10. Mbititull: Shkëputje për jetëshkrim. Pasuesi fundit: do të ishte pak, ajo që kam menduar të them; ja tani do të ngritem në këmbë, lart e më lart, $'di nëse përsëris apo bubulloj si ëndërr, kur njeriu është pagojë, është ta them atë emër me respekt; sepse, një popull ka mundur ta pak - 609. (Shenjëzat)) . E përkohëshmja për shkencë kulturë dhe artsy (Shtojcë speciale me rastin e 90-vjetorit të lindjes), nr. 1, viti I, Prishtinë, 1998. 610. Shita, Vehaps <I nderuari z. Profesors. Kartolinë nga Sfeti Stefani, më 3.6. 1973. - 611. Shkodra, Faik, <Çabej për De Radën e Naimins . Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - 612. Shkodra, Sh(efik), <Portreti 1 një homo sapiensi?> ~Rilindja; Prishtinë; 1 1981, f: 11. Nëntitull: Disa fjalë për portretin e Eqrem Çabejt, vizatim 1 Rexhep Ferrit. prill - 613. Shkurtaj, Gjovalin, <Diaspora arbëreshe në vizionin shkencor të Çabejty. Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor, 1998. - 614. Shurdhani, Nazmi, <Profesor nderuar). Kartolinë nga Dubrovniku, 12. 10. 1974. - 615. Shurdhani, Nazmi, <Profesor nderuar). Kartolinë nga Gjilani; 15. 8. 1974. - 616. Shurdhani, Nazmi, <Profesor Kartolinë nga Gjilani, 18. 12. 1974. - 617. Shurdhani, Nazmi, <Profesor nderuars. Kartolinë nga Gjilani, 1974. - 618. Shurdhani, Nazmi, <Profesor Kartolinë nga Prishtina, 1973 . - 619. Shurdhani, Nazmi, <Profesor nderuary. Kartolinë nga Prishtina, 30. 8. 1972. - 620. Sinani, Shaban, <Çabej si referencë e mendimit letrar). Kumtesë e dërguar për lexim në Sesioni shkencor, 1998. - 621. Sinani, Shaban, <Historia e letërsisë në një kohë rigjykimis . ~Bota e re, Organ i studentëve të Universitetit të Prishtinës; Prishtinë, 14 shtator 1998, f. 16. - Mbititull: Një libër që botohet në 9O-vjetorin e lindjes së Eqrem Çabejt. prof: Mestitull: Për çfarë ka më shumë nevojë rivlerësimi traditës letrare referencë apo për preferencë?; Mundësia e një sprove të letërsive të krahasuara. ~për 1 ka nyjëtuar në mënyrë paradigmatike problemet më të rëndësishme të ## 622. Spahiu, Agim, <Vështrimet sintaksore krahasimtare të Çabejt për gjuhësinë indoevropians. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. Rezyme në dorëshkrim: <Në këtë kumtesë jemi marrë vetëm me një segment të veprimtarisë së larmishme shkencore të studiuest më të shquar të gjuhësisë shqiptare të këtij shekulli; Eqrem Çabej, që ka të bëjë me vështrimet e tij sintaksore-krahasimtare mbi gjuhët indoevropiane . Ndërkaq, fusha e studimit të gjuhëve indoevropianenga aspekti sintaksor te ky studiues duket se ka ngelur pakëz më prapa. Kjo është një fushë shumë me rëndësi, sa edhe fushat e përmendura. Prandaj është thënë këtu se E. Çabej edhe në këtë aspekt ka hapur një hulli, një kapitull të cilin studiuesit e rinj të kësaj problematike duhet ta thellojnë; në të ardhmen; ta zgjerojnë e ta pasurojnë me të dhëna të tjera të shumta nga këto gjuhë, sepse sot edhe studimet; në numrin më të madh të këtyre gjuhëve janë avansuar, prandaj edhe në gjuhën shqipe). Në fillim kemi konstatuar se E. Çabej ka 1 orientuar kryesisht në studimin dhe trajtimin e problemeve të fushës së fonetikës e të morfologjisë historike të shqipes dhe të gjuhëve indoevropiane, në përgjithësi, në fushën e etimologjisë etj. Prandaj këtu ka pasur pa dyshim edhe rezultate të shumta e të pakontestueshme. Këtu e shfaqem mendimin se në të shumtën e herave E. Çabej ka bërë studime shterruese që s'ke as çfarë ti heqësh dhe as çfarë ti shtosh. Por aty këtu natyrisht se ka nevojë që ato sot të rishikohen dhe të shqyrtohen nga studiues të zellshëm të përgatitur mirë, në mënyrën që çështjet hapura, diskutabile, të papërfunduara apo të padefinuara në një mënyrë ta kenë një zgjidhje përfundimtare a version të caktuar. qenë Në këtë kumtesë u ndalëm shkurtimisht në disa çështje të trajtuara aty në 6-7 faqe të studimit Hyrje në studimin krahasues të gjuhëve indoevropiane. (Shih vepra Studime gjuhësore Prishtinë 1986), si: 1. Fjalitë nominale: 2. Topika e fjalëve në fjali: 3. Mjetet e lidhura. VII; 623. <Tek rrënja -Tek rrënja e Përkushtim: Prof. Eqrem Çabejt 624. Spahiu, Xhevahir, <Tek rrënja e fjalëve). Rilindja, Prishtinë, 22 mars 1981, f. 11. Përkushtim: Prof: Eqrem Çabejt 625. Spahiu, Xhevahir, <Tek rrënja e fjalëvey ~Fjala, revistë për kulturë, art, letërsi, Prishtinë 1981, nr. 6, f.1. Përkushtim: Prof:. Eqrem Çabejt 626. Spahiu, Xhevahir, <Tek rrënja e fjalëve). Filologu 1 ri, nr. 7, maj 2002, Revistë e gjimnazit të filologjisë <Eqrem Çabej , Prishtinë; f. 2 Përkushtim: Prof:. Eqrem Çabejt 627. Spahiu, Xhevahir, e Filologu 1 ri, nr. 4-5, maj 2002, Revistë e gjimnazit të filologjisë <Eqrem Çabej>, Prishtinë, f. 2 Përkushtim: Prof:. Eqrem Çabejt 628. Spahiu, Xhevahir, <Tek rrënja e fjalëvey Jeta re, 1998, f: 624. Përkushtim: Prof. Eqrem Çabejt 629. Spahiu, Xhevahir, <Tek rrënja e Shenjëzat, nr. 1, Prishtinë, 1998, f. 14. Përkushtim: Prof:. Eqrem Çabejt 630. Statovci, Drita, <Disa çështje etnografike në studimet 13 . - 631. Statovci, Drita, <Disa çështe etnografike në studimet e E. Çabejt. Kumtesë e lexuar në Seminari, 1988. Përfundim: Si përfundim na del se në veprën e madhe të Eqrem Çabejt janë përfaqësuar e paraqitur me shumë çështje etnografike dhe se këto rrahen nga këndvështrime të ndryshme gjuhësore . Problematika etnografike që shtron Çabej, është shumë gjerë, kjo për nga hapësira shikuar në horizontale ose për nga thellësia; shikuar në mënyrë stratigrafike dhe qoftë edhe për nga larmia tematike. Në punën e tij shkencore, Eqrem Çabej rreket rroket edhe me problematikën etnografike dhe meqenëse punimet këtilla botohen edhe në gjuhët botërore dhe në vende të ndryshme, kjo është një ndihmesë jo vetëm për kulturën shqiptare e ballkanike; por edhe më gjerëv. (212) qoftë 632. Syla, Fazli, <Çabej për poezinë popullore arbëreshey. dhe ngjarja historike, <Rilindja), Prishtinë, 1988, f: 136-143. Kënga 633. Syla, Fazli, <Çabej për poezinë popullore arbëreshey. Gjurmime albanologjike, Seria e shkencave filologjike; 17-1987, IAP , Prishtinë; 1988, f. 165-172. Résumé: Eqrem Çabej et la poésie populaire arbereche. E. Çabej apporta une grande contribution à la science albanologique et balkanique. Les résultats de ses recherches sont spécialement notables dans le domaine de la linguistique, mail il examina ausi une série de questions concernent la littérature orale albanaise et ses differérentes genres. Au cours de ses recherches albanologique Çabej consulta un grand nombre de documents et il parvint à bien connaitre la littérature orale surtout la poésie orale des Arbréches dItalie. Convaince de son importance et de sa valeur, il Pétudier et publia plusieurs travaux, notamment: <La poésie populaire des Arbréches dItaliev, <Constantin le jeune et la retour dOdyssée), la genése de la littérature arberéche) ect.<eos>
<bos>Përmbajtja e shkurtër e autorit: <Në punim vështrohet kontributi 1 Eqrem Çabejt për studimin e poezisë popullore arbëreshe . merren në trajtim mendimet e konstatimet e këtij studiuesi për çështje konkrete të qenësisë së poezisë gojore arbëreshe, për tematikën, motivet dhe për nivelin artistik, të ndërlidhura ngushtë me tematikën gjithëshqiptare si dhe me disa tradita të tjera të popujve të Ballkanit; sidomos me ate greke. Po kështu vështrohet edhe raporti midis letërsisë gojore dhe letërsisë së shkruar shqiptare, që ishte bërë objekt trajtimi në punimet dhe studimet e E. Çabejt).(165) Pour Çabej, Pimportance Arberéches dItalie est en relation avec lancienneté de leur langage. Selon au Moyen Age et Ainsi analyse t-il certaines caractéristiques de la poésie orale arbérèche au cours de difféerenntes époques en examinant les thémes de cette poésie à Tinterieur des difféentes genres de chants épiques et liriques (chants religieux, berceuses, complaintes funèbres ect. Çabej étudia aussi les ressemblances des thémes et du style des chants arbrèches avec le chants grecque. Dans ce domaine il apporta ausi une importance contribution. Cet auteur traite les problèmes de la poésie orale arbrèche, à la fois dans la cadre de la tradition albanaise en général et de la tradition des utres peuples - 634. Syla, Fazli, <Çabej për poezinë popullore arbëreshey, Jeta e re, 1998, f. 751-756. - 635. Syla, Fazli, <Çabej për poezinë popullore arbëreshey. Kumtesë e lexuar në SNGJLKSH, 1987. - 636. Syla, Fazli, <Çabej për poezinë popullore arbëreshey. Jeta e re, revistë letrare, Prishtinë , 1987, nr. 6, f. 923-929. - 637. Syla, Fazli, <Çabej për poezinë popullore arbëreshey. Seminari, 1988, UP-FF , Prishtinë, 1988, f. 201 206. - 638. Syla, Xhevat, <Çabej si përkthyes 1 romanit Bambis Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor; 1998. - 639. Syla, Xhevat, <Profesor Eqrem Çabej, figurë e madhe e shkencës dhe kulturës shqiptare). ~Bota e re, Prishtinë, 1980, XII, nr. 14, f: 18-19. Nëntitull: <Në sesionin shkencor të Seminarit të sivjemë për Gjuhën; Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare morën pjesë edhe profesorët e njohur dhe punëtorët e dalluar të kulturës shqiptare Mahir Domi, Shaban Demiraj, Qemal Haxhihasani dhe Bulo, të cilët me kënaqësi të posaçme pranuan që për lexuesit e Botës së re të flasin për shembëlltyrën dhe kontributin e madh të kolosit të gjuhësisë dhe kulturës shqiptare në përgjithësi; akademikut Eqrem Çabejy (18) Jorgo In box: Prof. Mahir Domi: Me aftësitë e rralla krijuese dhe me cilësitë e larta njerëzore e morale; profesor Çabej gëzonte nderimin i thellë i kulturës sonë popullorev (19); <Prof:. Jorgo Bulo: Moto e Eqrem Çabejt: <Të jemi objektiv por jo indiferent? prof. - 640. - 641. Tërnava, Muhamet, <Shëndet sa më të mirë, suksese edhe më të mëdha dhe lumturi në jetë për vitin 1980, Kartolinë nga Gjermania Demokratike, 1979. - 642. 1 shqipes në vështrimin historik, sipas studimeve të Çabejty. Kumtesë e paraqitur për lexim në Sesioni shkencor, 1998. - 643. Treimer, Karl, <Eqrem Çabej, Keltischalbanische Isoglossen. Pisanifestschrift S. 350-365) . Gjurmime albanologjike nr. 2/1968, viti VII(1 ), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë; 1969, f. 262-263. - 644. <Tri letra Çabejty (Dërguar nga Holger Pedersen; Norbert Jokli dhe V. Georgiev).- Jeta e re, 1998, f. 765-767. - 645. Tribuna shkencore, 1993: <Kontributi i Eqrem Çabejt Më 10 qershor 1993, Qershulli 1 Onomastikës <Eqrem Çabej) dhe Gjuhësisë e Institutit Albanologjik ka organizuar tribunën shkencore 1 logjisë). Dega - 646. Uka, Sabit, <Diskutims. Lidhur me mënyrën botimit të veprave të Çabejt. Tribuna shkencore, 1993 - 647. Ushaku, Ruzhdi, (Struktura leksiko-semantike dhe etimologjike e togfjalëshave burri 1 dheut Ibiri 1 dheuty, Kumtesë e lexuar në Seminari, 1988. - 648. Ushaku, Ruzhdi, (Autoktonia bregdetare shqiptarëve në përmasat e vështrimit etnolinguistik të Çabejt Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor, 1998. - 649. Ushaku, Ruzhdi, <Autoktonia bregdetare shqiptarëve në përmasat e vështrimit etnolinguistik të Çabejt rezultate dhe shtigje). Hulumtime etnolinguistike (Ethnolinguistic researchs) Prishtinë, Fakulteti 1 Filologjisë, 2000, f: 243-255. - 650. Ushaku, Ruzhdi, <Kujtimi im për Profesor Tekst 1 përgatitur për librin Kosova për Profesor Eqrem Çabejn (Me rastin e 90-vjetorit të lindjes) Dosja e autorit, Prishtinë, 1988. - 651. Ushaku, Ruzhdi, <The littoral authochthony of albanians in the ethnolinguistic dimensions Results and passage) Hulumtime etnolinguistike (Ethnolinguistic researchs) , Prishtinë, Fakulteti i Filologjisë; 2000. - Summary: <The issue of the Albanians littoral autochthony was often the object of treating and studying by different Albanian and foreign scientists that can be in general characterized on these that backed this autochthony and on these that deny it. As the back up for this both sides take in account at most quantitative and qualita tive criteria of the Albanian littoral lexical heritage giving big importance to the Albanian no borrowed vocabulary, but atten tion to the borrowed vocabulary; especially from old Greek and Latin. The last ones some scientists take as reasonable testimony of the Albanian life in neighborhood or in contact with these cultures who directly had opposed the thesis of G. Weigand, concentrated especially on the dimensions of the Albanian naval terminology paid and later indirectly and partly on some motives with sea character in the Albanian folkloric heritage. Also Lirak Dodbiba, in defenof the Albanian naval autochthony studies at most the Albanian sea lexical material, concentrated on no borrowed lexis and approaching to the etymological view. Some other scientists that the thesis of the Albanian sea autochthony, supporting the thesis of G. Weigand, P. Skok in direct or indirect way (as are B. Hrabak, A. Loma) use early information without aware of the latest studies about this field. In our study it is pointed out that like Albanian scientist; also foreign ones; were dominated at most criteria of sufficient or no sufficient presence of the Albanian sea vocabulary in the proper lingual heritage that, as concerning to us, it narrows relevant ethno linguistic field about littoral autochthony and gives importance either more pro Or more contra to lexical quantity than to her quality. Vocabulary; as we know; evolutes on the of view of missing some terms and new ones with the evolution of the material culture on the field of navy and under the impact of the foreign cultures. at most alive lingual signs that incorporated macro concepts, as are these of the naval geomorphology common tools of sailing, the sea flora and fauna; parts and tools of sailing and fishing Having in account such data; we didn't deny even early the importance of some semantic phenomena from seamanship; saved in Albanian language and compared with respective ones in some old languages and cultures of the Mediterranean. For our opinion; must have more importance in the ethno linguistic aspect for the Albanian littoral autochthony larger and complex lexical semantics units about the sea and the seaman ship, as are respective idioms and phraseologies. Partly even E. Çabej and L. Dodbiba take these units in consideration by the way, but not in fully and specific way; so not with the specific accent about their importance on this issue. We think that must be more relevant for the sea tradition and her antiquity to Albanians the solidified formulas with religious and pagan character that present the old sea rituals, customs, afterwards locutions and sentences, the stories, the legends; the fairytales, the legends and myths with sea character . For such conclusion we have in consideration that on them are reflected a superstructure, material and spiritual culture, an objective and mental heritage of the Albanian sea world, either with their conceptual, lexical and semantic, cultural attributes and characteristics; or with cultural structures and heritages close to the other languages and cultures with sea tradition in Balkan Peninsula ding deny being point using They stay<eos>
<bos>and more large. In this direction we have given also earlier our contribution. In the theoretical aspect we are ready to judge that easily resisting to the over layers of other cultures some of the wider linguistic categories and of the oral creativeness; including here even the aspect of non linguistic concepts; than the simple terminoor the glossary on the narrow meaning: The glossary could be easily taken off from usage and it could be forgotten or could be replaced with foreign terms on the road of development of seaman ship and of the new habits of sea life, of the new knowledge about the flora, the fauna and of the new sea experience. The safest way for conservation of sea notions;, instructions, wisdoms and messages, rituals and faiths and of the other genres of the oral tradition with sea motives and themes, in theoretic aspect seems more rational and believable to Illyrians with the deficient writing tradition; respectively to the Albanians with the relatively late writing tradition. This phenomenon is explained in psychoanalysis easier with the inertia, the self-understanding mechanism of compensation and the spiritual meal, saved with centuries. Maybe we try to testify also in the other earlier articles and in some included in this book, not forgiving the contribution of E. Çabej and of all others who indirectly or partly study these ethno linguistic data or from time to time offer information from this fields. f 256-258. logy - 652. [email protected]. <Rëndësia e veprës së Eqrem Çabejt për studimet albanologjike. E-mail i hapur për autorët e kumtesave të sesionit shkencor. Shih, Zëri, e përditshme 23 dhjetor 2000. Prishtinë; f. 18. prof. - 653. <Veprimtaria shkencore e Eqrem Sesioni shkencor në Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, nr. 13, Fakulteti Filozofik, Prishtinë, 1988. - 654. Vinca, Nuhi, <Çabej dhe kënga popullore lirike Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. 655. Voronina, Irina, <Shumë të fala nga Prizrenis. Kartolinë nga Prizreni. 30. 8. 1976. - 656. Xhagolli, Agron, <Mendimi Çabejt për traditën) . ~Kumtesë e dërguar për lexim në Sesioni shkencor; 1998. - 657. Xhakli, Haki, <Dritë në lashtësis . (Vizatim), Kalendar i revistës pedagogjike; Shkëndija, Prishtinë, 1999. - 658. Xhemaj, Ukë, <Disa çështje nga etnokultura nga Çabejy. Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. - 659. Xhiku, Ali, Përmes mendimit historiko-letrar të Përmbajtja: <Pak fjalë; Një tezë që duhet rimarrë; Humanist; por në ç'përmasa; Romantizmi shqiptar; romantizëm lindor; Shëni me krahasuese midis romantizmit shqiptar dhe romantizmit grek; Bashkëjetesa e romantizmit me iluminizmin në veprën e Naimit; rante; një nga pemët më të bukura të romantizmit shqiptar; Poeti - 660. Moikom, <Arkeologjia në studimet gjuhësore të Çabejt). Zëri 1 Kosovës, nr. 19, 1 tetor 1994, g. 11, Cyrih, Zvicër. Zeqo, prof: - 661. Zejnullahu, Adem, <Eqrem Çabej në dy krijime 1999, f: 14; 17 1999, f: 14. prill prill Mestituj: Studiues cili qëndron në kulmet e albanologjisë. Mesazhe të fuqishme që komunikojnë me kohën e me brezat. Mbititull: Nëntëdhjetë vjetori 1 lindjes së gjuhëtarit Eqrem Çabej: YIli që do të shndrisë gjithmmonë në studimet shqiptare. ## 662. Zejnullahu, Adem, <Eqrem Çabej në dy krijime poetikes Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. Rezymeja në dorëshkrim: <Punimi trajton madhore të Eqrem Çabejt në dy krijime poetike. e fjalëve" të Xhevahir Spahiut dhe të rapsodit popullor ~Kanga për Eqrem Çabejn" veprën - e madh të Eqrem Çabejt në fushën e shkencës së albanologjisë, por dhe shprehin dhembjen për vdekjen e tij). - 663. Zeneli, Abdulla, <Studime gjuhësore VIII Dr. Eqrem Çabejy Fjala, revistë për kulturë, art; letërsi, Prishtinë, korrik-gusht 1988, f. 19. - 664. Zymberi; Abdulla <Disa rrjedhoja leksikore popullore krahasuar me etimologjitë e Eqrem Çabejt) Kumtesë e lexuar në SNGJLKSH, 1987. - 665. Zymberi; Abdullah, <Disa rrjedhoja leksikore popullore mbështetur te etimologjitë e Eqrem Çabejt) <Rilindja), e përditshme Prishtinë, 22 tetor 1988, f. 13. Në vend të hyrjes: <Në ballë të këtij vështrimthi po shtojmë se ato rrjedhoja leksikore popullore që kemi qëmtuar nga goja e popullit dhe që mbështesë kanë rrënjorët leksikorë etimologjikë të Çabejt edhe sot e kësaj dite nuk gjenden te Fjalori gjuhës së sotme shqipe. Gjithastu do shtuar se nuk kemi mundur ti shprushim të gjitha etimologjitë që i ka prekur dora e Çabejt, po jemi ndalur te ato që kanë të shqipes ose që janë të trungut të përbashkët indoevropian (13) pak për prof: prof: gurrë ## 666. Zymberi; Abdullah, <Rrjedhoja leksikore nga Buroja e Drenicës, mbështetur në rrënjorët etimologjikë të Çabej Kumtesë e lexuar në Sesioni shkencor; 1998. Rrjedhojat e atjeshme leksikosre kemi mbështetur te rrënjorët etimologjikë të prof. Çabejt, duke i prekur kryekëput ato me burim të shqipes; 0 ato me burim të përbashkët indoevropian. Në vend të hyrjes: <Në fshatin Brojë të Drenicës na ka rënë rasa të ndeshim në një shtresë të re rrjedhojash leksikore; të cilat e shta tojnë sistemin fjalëformues të shqipes sidomos prejardhjen e saj. e Brojës së Drenicës del më e pasur dhe më e larmishme se ajo e gramatikave tona, e fjalorëve tanë, prandaj ajo do marrë, në disa vende, si gjedhe për sistemin e fjalëformimit të gjuhës shqipe. Çesin krye aty disa parashtesa të ndërlidhura, të cilat me tu ngjitur me fjalën emërtuese, jo vetëm që i japin kuptim të ri fjalës, por edhe ia ndë rrojnë kategorinë gramatikore asaj . ## TUBIMET SHKENCORE ## UNIVERSITETI PRISHTINËS FAKULTETI I FILOZOFISË ## SEMINARI NDËRKOMBËTAR PËR GJUHËN LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE Përmbledhje e ligjëratave dhe e kumtesave të lexuara në Seminarin e trembëdhjetë, më 1987 Këshilli drejtues Fazli Syla; Isak Shema, Ismajl Mikullovci, Mehdi Bardhi, Vahida Topçiu; Ali Aliu; Masar Rizvanolli, Din Mehmeti; Isa Bajçinca sekretar. Këshilli redaktues: Ali Aliu; redaktor përgjegjës Isa Bajçinca; sekretar i redaksisë Prishtinë, 1987 ## Sesioni shkencor ## Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabejt - 1 . Idriz Ajeti, Fjala e hapjes - 3 Buchholz; Oda, Roli i Eqrem Çabejt në ballkanologji; - 2. Ajeti, Idriz; Eqrem Çabej dhe studimet e gjuhësisë shqiptare - 4 Mulaku; Latif, Kontributi 1 Eqrem Çabejt në dialektologjinë shqiptare - 6. Altimari, Franqesco, Veprimtaria shkencore Eqrem Çabej në fushën e dialektologjisë arbëreshe; - 5 Ismajli, Rexhep, Pikëpamjet e Çabejt për prejardhjen e shqipes - 7 Schutz; Ischvan; Themeluesi i historisë objektive të shqipes - Raka, Fadil, Eqrem Çabej për shqipen letrare - 10. Bajçinca; Isa, Eqrem Çabej dhe shqipja e njësuar letrare - 9. Bejta, Murat; Kontributi i Eqrem Çabejt për etimologjinë e huazimeve të shqipes - 11. Zymberi, Abdullah; Disa rrjedhoja leksikore popullore krahasuar me etimologjitë e Eqrem Çabejt - 13 . Goçi, Ibrahim; Kontributi 1 Prof: Eqrem Çabejt në hartimin e Atlasit\_ gjuhësor të shqipes - 12. Murati, Qemajl, Rreth disa etimologjive të reja në fushë të shqipes , - 14. Imeri, Hasan, Çabej dhe njësimi 1 terminologjisë tekniko shkencore - 15. Ushaku; Ruzhdi, Struktura leksiko-semantike dhe etimologjike e togfjalëshave burri i dheut Jbiri i dheut - 17. Syla; Fazli, Çabej poezinë popullore arbëreshe për - 16. Pllana; Shefqet; Çabej si studiues i folklorit - 18. Kajragdiu; Abdulla; Çabej historinë e letërsisë shqipe për - 19. Statovci; Drita; Disa çështje etnografike në studimet e E Çabejt, - 20. letrare të Çabejt - 22. Shkëlzen, Çabej mbi elementin shqiptar në Greqi Raça; - 21 . Hamiti, Sabri, Konceptet themelore të Çabejt për letërsinë - 23 . Ajeti, Idriz, Fjala e mbylljes ## UNIVERSITETI I PRISHTINËS FAKULTETI I FILOLOGJISË ## FIGURË MADHORE E KULTURËS SHQIPTARE<eos>
<bos>Në l0-vjetorin e vdekjes së Prof. Eqrem Çabejt ## Mbrëmje përkujtimore - 1 . Isa Bajçinca; Fjala e hapjes; - 3 Sabri Hamiti, Çabej për letërsinë - 2. Idriz Ajeti, Ndihmesa e Eqrem Çabejt në studimet etimologjike të shqipes, fjala kryesore - 4 Rexhep Ismajli, Çabej historian i gjuhës shqipe - 5 . Enver Mehmeti, Çabej dhe kultura popullore shqiptare Prishtinë, më 9 maj 1990 ## TRIBUNA Tribuna shkencore: <Kontributi Eqrem Çabejt në fushë të albanologjisë) më 10 qershor 1993, Qershulli 1 Onomastikës <Eqrem 1 Shoqatës së Rinisë Demokratike (Pjetër Bogdani) të Prishtinës dhe Dega e Gjuhësisë ~Sektori 1 Onomastikës i Institutit Albanologjik të Prishtinës; Prishtinë;, 1993 - 1 . Begzad Baliu; Prof Eqrem Çabej -në themele të shkencës shqiptare, Fjala e hapjes - 3 . Ahmet Kelmendi, Kontributi Profesor Eqrem Çabejt për albanologjinë - 2 Ilir Rodiçi, Fjala përshëndetëse e Kryetarit të Shoqates së Rinisë Demokratike Shqiptare <Pjetër Bogdanis në Prishtinë - 4 Begzad Baliu, Prof Eqrem Çabej enciklopedi e kohës sonë, (Në përvjetorin e 50-të të punës shkencore të Çabejt) prof: - 6 Mehmet Ahmetaj, Toponimia e Malësisë së Madhe dhe kontributi i Çabejt në studimine saj - Neziri, Zymer; Mendimi 1 profesorit Eqrem Çabejt për eposin tonë heroik - Isa Bajçinca; Gjuha dhe konceptet gjuhësore të E. Çabejt në studimet shkencore - 8. Bardhi, Mehmet, Diskutim - 10. Rexhep Doçi, Kontributi E. Çabejt në punën tonë shkencore në fushë të albanologjisë dhe kujtimi për te - 9 Daut Bislimi, Nacionalizma Çabejane - 11. Muharrem Gashi, Diskutim lidhur me dorëshkrim të Çabejt\_ romantizmin evropian një për - 13. Enver Mehmeti, Diskutim - 12. Ibrahim Goçi, Diskutim lidhur me udhëzimet e Çabejt për mbledhjen e materialit gjuhësor në terren - 14. Latif Mulaku; Kontributi 1 Eqrem Çabejt në dialektologjinë shqiptare - 15. Vesel Nuhiu, Diskutim lidhur me pikëpamjet e Çabejt për paskajoren në gjuhën shqipe - Shefki Sejdiu; Vetëdija e Çabejt për misionin e tij në fushë të albanologjisë - 16. Shefqet Pllana; Kontributi 1 E. Çabejt studimin letërsisë popullore për - 18. Sabit Uka; Diskutim lidhur me mënyrën e botimit të veprave të Çabejt - 19. Begzad Baliu; Eqrem Çabej dhe albanologjia, fjala e mbylljes ## INSTITUTI ALBANOLOGJIK I PRISHTINËS DEGA E GJUHËSISË Sesioni shkencor: Rëndësia e studimet albanologjike Kushtuar 9O-vjetorit të lindjes Prishtinë , Më 25 dhe 26 dhjetor 1998 Këshilli organizues: Akademik Rexhep Qosja, Dr. Sadri Fetiu, Mr. Mehmet Halimi, Dr. Zymer Neziri, Dr. Muhamet Pirraku, Mr. Ukë Xhemaj, Begzad Baliu; sekretar ## Kumtesat - 1 . Sadri Fetiu; Fjala e hapjes - 3 . Idriz Ajeti, Çabej dhe linguistika - 2. Rexhep Qosja, Dijetari i madh, referat - 4. Kastrati, Jehona e veprave të prof: Çabejt në botë Jup - 6 Latif Mulaku; Ndihmesa Çabejt në fushën dialektologjisë shqiptare - 5 . Seit Mansaku; Historia e gjuhës dhe historia e popullit në e Çabejt veprën - 7 . Shefki Sejdiu, Profili shkencor i Çabejt - 9 Engjëll Sedaj, Konsiderata dhe vlerësime të Çabejt për Fishtën - 8. Gani Luboteni, Ndihmesa e Çabejt në prezentimin romantizmit në Evropën Lindore e Juglindore dhe në letërsinë shqiptare - 10. Enver Hysa, Bashkëpunimi Xhuvani-Çabej në fushën e formimit të fjalëve - 11 . Mehmet Halimi, Kontributi 1 Çabejt në gjuhësinë ballkanike - 12. Exhlale Salihu ~Dobruna; Çabej për çështje të ndryshme të arkeologjisë në Dardani - 14. Ilaz Metaj, Zbërthimi i kodit të së Bukurës së Dheut në veprën e Çabejt - 13 . Agron Xhagolli; Mendimi i Çabejt për traditën - 15. Isa Bajçinca; Idetë e Çabejt shqipen letrare në konferenca shkencore për - 17. Agim Spahiu; Vështrimet sintaksore krahasimtare të Çabejt për gjuhësinë indoevropiane - 16. Ukë Xhemaj, Disa çështje nga etnokultura shqiptare të trajtuara nga Çabej - 18. Jorgo Bulo; Romantizmi shqiptar në vështrimin krahasues të Çabejt - 20. Simon Çabej për leksikologjinë dhe leksikografinë shqiptare Pepa, - 19. Rexhep Ismajli, Çabej për gjuhën letrare - 21. Rrustem Berisha, Mendimet e Çabejt për kulturën popullore- dëshmi e autoktonisë shqiptare - 23 . Shaban Sinani, Çabej si referencë e mendimit letrar - 22. Nuhi Vinca; Çabej dhe popullore lirike kënga - 24. Rexhep Munishi, Të dhëna etnomuzikore në studimet Çabejt - 25. Zymer Neziri, Pikëpamjet e Çabejt ciklin e Mujit dhe të Halilit për - 26. Ibrahim Ahmetaj, Disa emra gjeografikë në Alpet Shqiptare - 28. Lumnije Kadriu; Kontributi etnolinguistik i Çabejt - 27. Myrvete Dreshaj-Baliu; Poeti kombëtar sipas Çabejt - 29. Bahtijar Kryeziu; Ndihmesa e Çabejt për pastërtinë shqipe gjuhës - 31. Hysen Ibra; Kontributi i Çabejt çështje të urbanistikës për - 30. Zenel Kelmendi, Pikëpamjet e Çabejt për të drejtën doksore shqiptare - 32. Abdullah Konushevci, Autoktonia e shqiptarëve në dritën toponimeve - 33. Ruzhdi Ushaku, Autoktonia bregdetare e shqiptarëve në përmasat e vështrimit etnolinguistik të Çabejt - Gjyltekin Shehu, Disa parime të Çabejt në lëmin e etimologjisë - 34. Jani Thomaj, Shtresimi leksikor 1 shqipes në vështrimin historik, sipas studimeve të Çabejt - 36. Gjovalin Shkurtaj, Diaspora arbëreshe në vizionin shkencor të Çabejt - 38. Enver Mehmeti, Pikëpamjet e Çabejt për këngët e moçme popullore - 37. Rexhep Doçi, Ndihmesa e Çabejt në fushën e onomastikës - 39. e Çabejt rreth kuantitetit të vokaleve në gjuhën shqipe - 40. Arbnora Dushi, Kontributi 1 Çabejt në argumentimin e baladës - 41 . Ethem Lika; Ndihmesa e Çabejt në fushën e gramatikës historike - 42. Ramadan Ibrahimi, Kontributi Çabejt në fushë të etnografisë - 44. Çabejt ndaj pikëpamjeve të studiuesve sllavë për prejardhjen e shqipe gjuhës - 43. Faik Shkodra; Çabej De Radën e Naimin për - 45. Begzad Baliu; Emri i shqiptarëve - 47. Çabejt në punimin <Romantizmi në Evropën Lindore e Juglindore dhe në literaturën shqiptares - 46. Nuhi Ismajli, Pikëpamjet letrare të Çabejt - 48. Tomor Osmani, Kontribute të Çabejt në fushë të fjalëformimit të gjuhës shqipe - 50. Emil Lafe, Çabej për drejtshkrimin e shqipes - 49 Abdullah Zymberi, Rrjedhoja leksikore nga Buroja Drenicës; mbështetur në rrënjorët etimologjikë të Çabejt - 51. Murat Blaku, Çabej çështje të teorisë dhe të metodës së kërkimeve - 52. Muhamet Pirraku; Areali etnik shqiptarëve te Çabej, sipas etnonimeve - 54. Ragip Mulaku; Për disa formime gjuhësore brendapërbrenda shqipes; sipas Çabejt - 53 . Ali Llunji, Pikëpamjet e Çabejt diasporën shqiptare në intervistat dhënë TV Prishtinës për - 55. Skënder Gashi, Botimi i veprave të Çabejt në gjermanisht - 57. Mehmet Ahmetaj, Kontributi 1 Çabejt në formimin e toponimeve me prapashtesat deminutive -th dhe ~z - 56. Leontina Përkimet e këngës Konstantini 1 Vogëlith me këngën e Kthimit të Odiseut, sipas Çabejt Gega, - 58. Hysen Matoshi, Pikëpamjet e Eqrem Çabejt letërsinë për - 60. Ramadan Asllani, Disa formime prapashtesore në onomastikë sipas Çabejt - 59. Xhevat Syla; Çabej si përkthyes i romanit <Bambi) - 61. Naser Pajaziti, Pikëpamjet e Çabejt për origjinën e gjuhës shqipe - 63. Adem Zejnullahu; Eqrem Çabej në dy krijime poetike - 62. Qemajl Murati, Emërtesa e emrit nacional - 64. Rexhep Doçi, Fjala e mbylljes ## BOTIME TË VEÇANTA ## UNIVERSITETI I PRISHTINËS FAKULTETI I FILOZOFISË ## SEMINARI NDËRKOMBËTAR PËR GJUHËN LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE Përmbledhje e ligjëratave dhe e kumtesave të lexuara në Seminarin e trembëdhjetë 1987 ## Këshilli drejtues i seminarit XIII Mehdi Bardhi, Vahida Topçiu, Ali Masar Rizvanolli, Din Mehmeti, Isa Bajçinca sekretar Aliu; ## Këshilli redaktues Ali redactor përgjegjës Isa Bajçinca; sekretar i redaksisë Prishtinë, 1988 Aliu, ## Sesioni shkencor ## me temën bosht: Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabejt .<eos>
<bos>- 1 . Idriz Ajeti, Fjala e hapjes e Akademik Idriz Ajetit; drejtor - 3 . Franqesco Altimari, Veprimtaria shkencore e Eqrem Çabej në fushën e dialektologjisë arbëreshe - 2. Oda Buchholz, Roli i Eqrem Çabejt në ballkanologji, - 4 Isa Bajçinca; Eqrem Çabej dhe shqipja e njësuar letrare - 6. Abdulla Zymberi, Disa rrjedhoja leksikore popullore krahasuar me etimologjitë e Eqrem Çabejt - Fadil Raka, Eqrem Çabej për shqipen letrare; - 7 . Ibrahim Rugova; Metoda kulturore-historike në punimet letrare të Çabejt; - 9. Drita Statovci; Disa çështe etnografike në studimet E. Çabejt, - 8. Fazli Syla; Çabej për poezinë popullore arbëreshe - 10. Sabri Hamiti, Konceptet themelore të Çabejt për letërsinë - 11 . Idriz Ajeti, Fjala e mbylljes ## JETA E RE Jeta e re, Revistë letrare, Numër 1 veçantë kushtuar 90vjetorit të lindjes së Eqrem Çabejt (1908-1998. Nr. 4, Prishtinë; 1998. Ky numër është përgatitur nga Ahmet Kelmendi e Begzad Baliu. - 1 . hyrëse (ka dalë pa emër) - 3 Jorgo Bulo, Eqrem Çabej për letërsinë shqiptare - 2. Eqrem Çabej, Romantizmi në Europë Lindore dhe Juglindore dhe në literatureën shqiptare - 4. Ibrahim Rugova, Çabej: Studimi filologjik dhe kulturohistorik - 6 . Xhevahir Spahiu Tek rrënja e fjalëve (Prof. Eqrem Çabejt) - 5 . Kastrati; Veprat albanologjike të Eqrem Çabejt Jup - 7 Sabri Hamiti, Eqrem Çabej për letërsinë shqipe - 9. Hysni Hoxha, Një studim thelluar etnografìk dhe letrar - 8 . Eqrem Çabej , Fjala e mbajtur mbi varrin e Bajo Topullit - 10. Zejnullah Rrahmani, Eqrem Çabej: Për gjenezën literaturës shqipe - 12. Eqrem Çabej, De Rada; Noli, Lasgushi - 11 . Myrvete Dreshaj-Baliu, Sintezë e veçorive të letërsive evropiane - 13. Sabri Hamiti, Eqrem Çabej - 15. Ismail Kadare, Akt kulturor e moral i admirueshëm - 14. Shaban Demiraj, Studiues i krijimeve popullore dhe letrare - 16. Ibrahim Rugova, Metoda kulturore-historike në punimet letrare të Çabejt. - 18. Eqrem Çabej, Epika e Gjergj Fishtes - 17. Sabri Hamiti, Konceptet themelore të Çabejt për letërsinë - Begzad Baliu; Në themele të gjuhësisë e të letërsisë - 20. Hysni Hoxha, Karakteri ideologjik i romantizmit në rend të parë - 21. Anton Nikë Berisha, Çabej mbi letërsinë gojore - 23. Eqrem Çabej, Kontribut në studimin e poezisë popullore - 2 2 . Sabri Hamiti, Melankolia - 24. Fazli Syla; Çabej për poezinë popullore arbëreshe - 26. Tri letra Çabejt, (Holger Pedersen; Norbert Jokli dhe V. Georgiev) . - 25 . Sabit Rrustemi, Përballë erërave -muranë ishim ## SHENJËZAT E përkohshme për shkencë kulturë dhe art. Shtojcë speciale me rastin e 90-vjetorit nr. 1, viti I, Prishtinë, 1998. Kryeredaktor; Begzad Baliu - 2. Eqrem Çabej 1908-1998- Speciale - 1. Eqrem Çabej; Problemi i burimit të gjuhës shqipe - 3 Begzad Baliu; Bota shkencore e Profesor Eqrem Çabejt - Hysen Matoshi, Eqrem Çabej dhe historia e letërsisë shqipe - Selman Riza, Relacion zgjeruar mbi ribotimin kritik të Gjon Buzukut nga Eqrem Çabej - 6. Emil Lafe, Burimi 1 fjalës më te ndërtimi im-më sipas E. Çabejt - Lumnije Kadriu; Kontributi etnolinguistik i Çabejt - 7 . Arbnora Dushi, Roli 1 Çabejt në argumentimin e baladës shqiptare - 9 Begzad Baliu; Pikëpamjet e Prof Çabejt për veprën gjuhësore të Gustav Majerit; (fragment) ## VEPRA Ali, Xhiku, Përmes mendimit historiko-letrar të Çabejt, Shtëpia botuese Faik Konica; Prishtinë, 2001 120. ## PËRMBAJTJA Pak fjalë. Një tezë që duhet rimarrë Humanistë, por në ç' përmasa Romantizmi shqiptar, romantizëm lindor Shënime krahasuese midis romantizmit shqiptar dhe romantizmit grek Bashkëjetesa e romantizmit me iluminizmin në veprën e Naimit Mesazhet filozofike të veprës së Naimit; kontradiktore apo tole- rante .një nga pemët më të bukura të romantizmit shqiptar Poeti dhe politika; Zef Skiroi Në vend të përfundimeve Bibliografi. ## BOTIME NË PROCES ## INSTITUTI ALBANOLOGJIK I PRISHTINËS DEGA E GJUHËSISË Sesioni shkencor: Rëndësia e veprës së Eqrem Çabejt për studimet albanologjike Kushtuar 90-vjetorit të lindjes Prishtinë, më 25 dhe 26 dhjetor 1998 Këshilli organizues: Dr. Rexhep Doçi, kryetar; Akademik Rexhep Qosja; Dr. Sadri Fetiu; Mr. Mehmet Halimi, Dr. Zymer Neziri, Dr. Muhamet Pirraku; Mr. sekretar Redaksia e botimit: Akademik Rexhep Qosja; Dr. Zymer Neziri, dr. Sadri Fetiu; mr. Begzad Baliu. Përgatitja: Dr. Zymer Neziri, mr. Begzad Baliu. Instituti Albanologjik i Prishtinës; Prishtinë; 2003. ## Kumtesat - 1 . Sadri Fetiu; Fjala e hapjes - 3 . Idriz Ajeti, Çabej dhe linguistika - 2. Rexhep Qosja, Dijetari i madh, referat - Jup Kastrati, Jehona e veprave të Prof: Çabejt në botë - Shefki Sejdiu, Profili shkencor i Çabejt - 5. Latif Mulaku; Ndihmesa e Çabejt në fushën dialektologjisë shqiptare - 7 . Gani Luboteni, Ndihmesa e Çabejt në prezentimin romantizimit në Evropën Lindore e Juglindore dhe në letërsinë shqiptare - 8 Engjëll Sedaj, Konsiderata dhe vlerësime të Çabejt për Fishtën - 9 Mehmet Halimi, Kontributi 1 Çabejt në gjuhësinë ballkanike - 10. Ilaz Metaj, Zbërthimi 1 kodit të së Bukurës së Dheut në e Çabejt veprën - 12. Rexhep Ismajli; Çabej për gjuhën letrare - 11 . Agim Spahiu, Vështrimet sintaksore krahasimtare të Çabejt për gjuhësinë indoevropiane - Rrustem Berisha, Mendimet e Çabejt për kulturën popullore- dëshmi e autoktonisë shqiptare - 15. Zymer Neziri, Pikëpamjet e Çabejt për ciklin e Mujit dhe të Halilit - 14. Shaban Sinani, Çabej si referencë e mendimit letrar - 16. Myrvete Dreshaj-Baliu; Poeti kombëtar sipas Çabejt - 18. Bahtijar Kryeziu; Ndihmesa e Çabejt për pastërtinë gjuhës shqipe - 17. Lumnije Kadriu; Kontributi etnolinguistik i Çabejt - 19. Hysen Ibra, Kontributi i Çabejt për çështje të urbanistikës - 21 . Ruzhdi Ushaku, Autoktonia bregdetare e shqiptarëve në përmasat e vështrimit etnolinguistik të Çabejt - 20. Abdullah Konushevci, Autoktonia e shqiptarëve në dritën toponimeve - 22. Rexhep Doçi; Ndihmesa e Çabejt në fushën e onomastikës - 24. Arbnora Dushi, Kontributi 1 Çabejt në argumentimin e baladës - 23. Imri Badallaj Pikëpamjet e Çabejt rreth kuantitetit të vokaleve në gjuhën shqipe - 25. Ramadan Ibrahimi, Kontributi 1 Çabejt në fushë të etnografisë - 27. Begzad Baliu; Emri i shqiptarëve - 26. 1 Çabejt ndaj pikëpamjeve të studiuesve sllavë për prejardhjen e gjuhës shqipe - 28. Nuhi Ismajli, Pikëpamjet letrare të Çabejt - 30. Abdullah Zymberi, Rrjedhoja leksikore nga Buroja e Drenicës, mbështetur në rrënjorët etimologjik të Çabejt - 29. të hulumtimit të Çabejt në punimin <Romantizm - 31. Emil Lafe, Çabej për drejtshkrimin e shqipes - 32. Muhamet Pirraku; Areali etnik 1 shqiptarëve te Çabej, sipas etnonimeve - 33. Ali Llunji, Pikëpamjet e Çabejt për diasporën shqiptare në intervistat dhënë TV Prishtinës - 35. Leontina Përkimet e këngës Konstantini Vogëlith me këngën e Kthimit të Odiseut, sipas Çabejt Gega, - 34. Ragip Mulaku; Për disa formime gjuhësore brendapërbrenda shqipes; sipas Çabejt - 36. Mehmet Ahmetaj, Kontributi 1 Çabejt në formimin e toponimeve me prapashtesat deminutive -th dhe =2 - 38. Ramadan Asllani Disa formime prapashtesore në onomastikë sipas Çabejt - 37. Hysen Matoshi, Pikëpamjet e Eqrem Çabejt për letërsinë - 39. Qemajl Murati, Emërtesa e emrit nacional - 41. Rexhep Doçi, Fjala e mbylljes - 40. Adem Zejnullahu; Eqrem Çabej në dy krijime poetike ## PROJEKTE SHKENCORE (Dorëshkrim) Begzad BALIU, Çështje të studimit të onomastikës në veprën e Eqrem Çabejt. Tezë e magjistraturës, f 144. Mbrojtur publikisht më 5 maj 2000, në Institutin Albanologjik të Prishtinës . Komisioni Rexhep Doçi (mentor), Instituti Albanologjik 1 Prishtinës; Dr. Ruzhdi komisionit) , Fakulteti Filologjisë e Gjuhës Frënge dhe Dr. Abdullah Zymberi, anëtarë, Fakulteti i Mësuesisë. Dega ## ARKIVI ## INSTITUCIONE GJIMNAZI <EQREM ÇABEJY, VUSHTRRI SHKOLLA FILLORE <EQREM ÇABEJ>, MITROVICË QERTHULLI I ONOMASTIKËS <EQREM ÇABEJ> PRISHTINË ## QERTHULLI I ONOMASTIKËS <EQREM ÇABEJ> Qerthulli onomastikës <Eqrem Çabej) në kuadër të Shoqatës Aksioni Rinisë Demokratike Shqiptare <Pjetër Bogdani) në Prishtinë e Shoqates Aksioni Rinisë Demokratike <Pjetër Bogdanis në Kishen Katoloke të Prishtinës, të themeluar në vitin 1992.<eos>
<bos>Për punën e bërë në këtë qerthull, themeluesi B. Baliu është shpërblyer me fletë falënderimi me rastin e njëvjetorit të themelimit, më 1993. ## PËRBËRJA DHE ORGANIZMI - Shoqatës së Aksionit Demokratik të Rinisë Shqiptare <Pjetër Bogdanis ~Organizata e interesit: Qerthulli Onomastikës <Eqrem Çabejy, Prishtinë Këshilltarët shkencor: Udhëheqin me të rinjët, mbajnë ligjëratat, drejtojnë projektet shkencore; redaktojnë botimet profesionale etj. Drejtuesi i grupit: Begzad Baliu Anëtarët e rregullt: (deri në moshën 35-vjeçare, kryesore kanë mbledhjen e materialit drejtë për së drejti në teren, dëgjojnë ligjëratatat e organizuara sipas kërkesës së tyre, marrin tema të veçanta për të punuar (mundësisht sipa kërkesës së tyre) organizojnë tribuna shkencore me shoqatat simotra etj. punë Simpatizuesit. Në radhën e simpatizuesve hyjnë të gjitha kategoritë e njerëzve të cilët në forma të ndryshme e ndihmojnë organizatën tone ndërsa një vend të vacantë do të kenë arsimtarët në pension; për organizimin e të cilëve organizata do të përgatis aktivitete të veçanta; sikur janë: mbledhja e materialit në terren, vjelja materialit onomastik në botime të veçanta të folklorit; dokumenteve indeks të botimeve studimore etj . Bashkëpunimi: Organizata jonë do të bashkëpunojë me të organizatat, shkollat; institucionet simotra, brenda dhe jashtë shoqatës sonë. Bashkëpunim të vacantë do të mbajmë me shoqaten realizoj edhe disa aktivitete të ndryshme në teren. gjitha - Onomastika e fshtrave veç e veç, Temat e mundshme punuese. Organizata jonë, përveç punës edhe në këto tema; të cilat shtrihen prej nivelit të ngushtë (sikur janë botimet; dokumentet, katundet etj-) e deri te niveli gjithkombëtar: - Onomastika e krahinave gjuhësore a etnografike; - Struktura morfologjike dhe fjalëformuese e materialit të lartpërmendur, - Përgatitja e fjalorëve të onomastikës së krahinave të ndryshme sipas mikrotoponimisë, antroponimisë etj . - Onomastika e prozës shqiptare; - Onomastika shqiptare e konfesionit musliman; - Onomastika e poezisë shqiptare; - Onomastika shqiptare e konfesionit katolik, - Onomastika tradicionale; tipike shqiptare; - Onomastika shqiptare e konfesionit ortodoks, - Kontributi i prof: Eqrem Çabejt për onomastikën shqiptare, - Çështje të onomastikës në veprën letrare të jakov Xoxes; - Çështje të onomastikës në veprën e Gjergj Fishtës, - Bibliografia dhe bibliografia e komentuar e studimeve onomastike shqiptare, etj . Përfundim: Qerthulli Onomastikës <Eqrem Çabej) do të veprojë si organizatë e pavarur dhe me përkushtim të plotë professional e shkencor. Prishtinë, më 20 mars 1992 Begzad Baliu; në emër të këshillit organizues ## QENDRA E STUDIMEVE SHQIPTARE <EQREM ÇABEJv, PRISHTINË, 1998 ## PROGRAMI QSSH është themeluar vjetë pas themelimit të Qerthuli pesë Qendra e Studimeve Shqiptare (më tutje QSSH) <Eqrem Çabejy është institucion shkencor me karakter të vacantë në studimet shqiptare. QSSH është institucion joqeveritar. QSSH angazhohet për bashkimin e studiuesve të rinj dhe të atyre jashtë institucioneve shkencore. QSSH është institucion që organizon dhe angazhon në punë hulumtuese e shkencore punonjësit shkencorë sipas projekteve shkencore afatgjate apo afatshkurtra. QSSH bashkon brezin e ri, si kryes 1 punëve dhe brezin e moshuar si përcjellës i tyre. QSSH organizon dhe angazhon punonjësit e saj në përgatitjen shkencore të botimeve të parapara nga institucionet shkencore. QSSH organizon projekte me interes të vacantë në angazhmin e të rinjve në punët kërkimore-shkencore. QSSH organizon tribuna dhe sesione shkencore. QSSH organizon ligjërata shkencore për probleme të caktuara shkencore. QSSH bën promovimin e botimeve shkencore. QSSH nxjerr të përkohëshmen në gjuhën shqipe <Shenjëzat dhe buletinin në gjuhë të hauaja <Studia Dardanica). QSSH ka qendrën në Prishtinë, ndërsa synon organizimin e bërthamave të saj edhe në qendra të Kosovës dhe më gjerë. Prishtinë 28 nëntor 1997 Begzad BALIU, iniciator ## PROJEKTSTATUTI I QERTHULLIT TË STUDIMEVE SHQIPTARE <EQREM ÇABEJ) ## L DISPOZITAT E PËRGJITHËSHMEI9 ## Neni I Qerthulli e mëtejm: QERTHULLI) është institucion pavarur shkencor 1 hulumtuesve; studiuesve, botuesve, popullarizuesve dhe i lexuesve të veprës dhe jetës së Eqrem Çabejt, i formuar me vullnetin e lirë të tyre. ## Neni II Qerthulli e ka personit juridik dhe veprimtarinë e vet e zhvillon në pajtim me Programin; Statutin dhe legjislacionin e vet përkatës; si dhe mbi baza dhe kritere të mirëfillta shkencore. ## Neni III Qerthulli ka për qëllim: prof. ~botimin e veprave që lidhen me jetën dhe ~botimin dhe popullarizimin e veprave të E. Çabejt, e veprën ~botimin e veprave të Çabejt, prof: në përgjithës, dhe sidomos me historinë e gjuhës e të popullit shqiptar zgjedhura që lidhen me studimet shqiptare në veçanti. 19 Siç mund të shihet edhe nga teksti, ky statut nuk ishte përfunduar vënë në diskutim; por ishte faza përfundimtare dorëshkrimit të parë. Autori Zenel Kelmendi, jurist dhe planifikuar për tu zgjedhur sekretar i Qerthullit ia kishte dorëzuar autorit të këtij libri, 1 cili udhëheqte punët e këtij projekti, por fatkeqësisht nuk u arrit të kurorëzohej . Origjinali (e vetmja kopje e këtij Statuti) ruhet në arkivin e autorit të librit. ## Neni IV Veprimtaria e Qerthullit zhvillohet në forma të komunikimit publik, shkencor dhe të bashkëpunimit institucional me institucione shkencore të fushave të studimeve shqiptare brenda tokave shqiptare dhe jashtë tyre. Aktivitetin e vet Qerthulli e zhvillon duke organizuar tubime vjetore shkencore të cilat në çfarëdo mënyre do të lidhen me jetën dhe veprën e Çabejt; duke organizuar kurse speciale për fusha të veçanta të dijës nga fusha e studimeve shqiptare dhe duke mbledhur materialin (trashëgiminë popullore) në terren. prof ## Neni V emri dhe është plotësuar me dorë Studia Dardanica. laps ## IL. ANËTARËSIA ## Neni VI Qerthulli mund të aderojë edhe në institucione të ngjashme kombëtare e ndërkombëtare . ## Neni VII Anëtarë Qerthullit mund të jetë çdo hulumtues, studiues, botues, lexues dhe popullarizues veprës dhe 1 jetës së Çabejt; çdo mbledhës i materialeve (të trashëgimisë popullore) në terren dhe çdo mik e dashamir shkencës dhe i kulturës shqiptare; i cili deklarohet vullnetarisht për Programin dhe Statutin e Qerthullit dhe zotohet për sendërtimin e tyre. prof. ## Neni VIII Anëtari Qerthullit ka të drejtë të zgjedhë dhe të zgjidhet në organe dhe të vlerësoj veprimtarinë e Qerthullit. ## Neni IX Anëtari i Qerthullit ka për detyrë ti përmbahet Programit; Statutit dhe ti zbatojë vendimet dhe detyrat e organeve të Qerthullit. ## Neni X cakton Kryesia (Këshilli drejtues) Të gjithë anëtarët të cilët e kryejnë obligimin material ndaj Qerthullit , gëzojnë të drejtën e marrjes falas të revistës së Qerthullit. ## Neni XI Për zgjedhjen e anëtarit të nderit vendos Kryesia. Anëtarë nderi 1 Qerthullit mund të zgjidhet ndonjë intelektual 1 shquar kombëtar e studimeve dhe të hulumtimeve shqiptare. ## IIL STRUKTURA ORGANIZATIVE ## Neni XII Qerthulli është i organizuar nëpër komisione; që janë të lidhura me Programin; Statusin dhe organet e Qerthullit. Qerthullin e përbëjnë të gjithë anëtarët e tij. ## Neni XIII Komisionet e të ndryshme: të përkohëshme dhe të përherëshme. Komisionin e drejton udhëheqja prej kryetarit dhe dy anëtarëve. ## Neni XIV Qerthulli për sendërtimin e misionit të tij, mund të organizojë kogjuha; letërsia; historia dhe folklori shqiptar. Kryetarë të komisoneve janë edhe anëtarë të Këshillit shkencor të Qerthullit. ## IV. ORGANIZIMI DHE QEVERISJA ## Neni XV Organet e Qerthullit janë: Këshilli shkencor (ose Kuvendi, përkatësisht: Pleqësia) Kryesia (ose Këshilli drejtues) dhe Drejtori (ose Kryetari) dhe zëvendësdrejtori. Të drejtat dhe detyrat e tyre përcaktohen me këtë status dhe me Rregullore të veçanta të punës, të cilat i miraton Kryesia. ## Neni XVI Mandati anëtarëve të organeve të Qerthullit është vjet me mundësi të rizgjedhjes. pesë Anëtar i organeve mund të jetë çdo anëtar i Qerthullit;, i cili është dhe kulturës shqiptare . ## Neni XVII<eos>
<bos>Anëtari i organit mund të revokohet edhe para kalimit të mandatit kur nuk 1 zbaton vendimet e organit dhe kur nuk është i rregullt në punimet e tij. Revokimin e bënë këshilli shkencor me propozimin e organit përkatës. ## Neni XVIII Për punët e Qerthullit Organet vendosin me shumicën e votave të anëtarëve të tyre. Organet e Qerthullit mund ti zhvillojnë punimet kur janë të pranishëm shumica e anëtarëve të tyre. ## Neni XIX Këshilli shkencor është organi më i lartë i Qerthullit. Këshilli shkencor mban mbledhje të rregullt njëherë në vit; e sipas nevojes edhe më shpesh. Këshilli përbëhet nga përfaqësuesit e të gjitha Komisioneve (për gjuhë, letërsi, histori, arkeologji, folklor etj.,) të formuar në Prishtinë dhe në qendrat tjera shqiptare. Këshillin shkencor e thërret drejtori tij. ## Neni XX Punimet e këshillit i drejton drejtori Këshillit dhe dy anëtarë të zgjedhur të kryesisë së punës. Në punimet e Këshillit marrin edhe anëtarët e kryesisë. pjesë ## Neni XXI Këshilli miraton;, ndryshon e plotëson Programin dhe Statutin e Qerthullit; ~zgjedh dhe shkarkon Kryesinë dhe kryesuesin e Qerthullit; ~zgjedh anëtarët e nderit; ~ndan çmimin (shpërblimin) <Eqrem Çabej>, ~miraton rregulloren dhe programin e punës, ~miraton planin financiar dhe llogarinë përfundimtare; ~merr vendime dhe miraton akte tjera; ~kryen edhe të tjera të parapara me këtë statut dhe me akte tjera të Qerthullit. punë ## Neni XXII Kryesia zgjidhet me vendim të fshehtë ose të hapur të Këshillit me propozimin e Komisionit përgatitor ose të anëtarëve të Këshillit. Këshilli është variant drejtues i Qerthullit dhe për punën e vet i përgjigjet Këshillit shkencor ## Neni XXIII Kryesia ka anëtarë. pesë Kryesia zgjedh nga përbërja e saj drejtorin; zëvendësdrejtorin dhe sekretarin e Kryesisë; të cilët janë udhëheqje e Qerthullit. ## Neni XXIV Drejtori Këshillit drejtues (kryetari kryesisë) është edhe kryetar Këshillit të Qerthullit. Kryetarin (drejtorin) mund ta zëvendësojë nënkryetari (zëvendësdrejtori) ose ndonjë anëtar i autorizuar Kryesisë. Kryetari (Drejtori) orienton veprimtarinë e përgjithëshme të Qerthullit dhe e përfaqëson atë. ## Neni XXV ~zbaton programin dhe vendimet e Kuvendit; Kryesia (Këshilli drejtues) drejton veprimtarinë e përgjithshme të Qerthullit, ~profilizon veprimtarinë në Komisione, - ~harmonizon bashkëpunimin me asociacione tjera, përgatit dhe propozon miratimin e akteve të përgjithëshme, përgatit raportet e punës dhe planin financiar, ~vendos për aderim në institucione (simotra) kombëtare e ndër kombëtare, ~emron Këshillin Redaktues të shtypit dhe Redaksinë e Botimeve; ndanë ose Këshilli shih nenin XXI) ose Kryesia:) - ~nxit bashkëpunimin ndërmjet komisioneve, ~kryen dhe të tjera të parapara me këtë statut e program dhe me akte të tjera të Qerthullit. punë ## V.SELIA, VULA, EMBLEMA DHE FINANCIMI ## Neni XXVI Selia e Qerthullit është në Prishtinë, rruga nr ## Neni XXVII Vula e rrumbullakët përmban emërtimin e plotë dhe selinë. Vula e protokollimit në formë katërkëndëshi kënddrejtë përmban shënimet e mësipërme dhe hapsirën e zbrazët për numrin e datën. ## Neni XXVIII Emblema e Qerthullit është portreti. Skica e portretit të E. Çabejt. ## Neni XXIX Qerthulli ka gjirollogarinë e vet. Shënim: Financimi bëhet edhe nga mjetet (buxheti) i Qeverisë së Kosovës, të cilat dedikohen për shkencë dhe kulturë. Financimi bëhet nga mjetet e veprimtarisë, kontributet vullnetare ndihmojnë Qerthullin), të Institucioneve shkencore dhe kulturore, të donatorëve; të shoqatave dhe burimeve të tjera të lejuara me ligj . ## Neni XXX Propozimin për ndryshimin e tij mund ta bëjnë Kryesia (Këshilli drejtues) ose 1/3 e anëtarëve të Këshillit (Kuvendit) të Qerthullit. Ndryshimet dhe plotësimet e këtij statuti bëhen sipas procedurës së miratimit. ## Neni XXXI statut bëhet plotëfuqishëm që nga dita e miratimit nga Këshilli (Kuvendi) i Qerthullit. Ky Nr . më Kryetari Prishtinë ## Hartuesi: Zenel H. Kelmendi Shënim shtesë: Këtij statuti (pas paragrafit 3 të nenit 5 ose pas nenit 5 futet neni 6) shtohet edhe ky nen: Për ndarjen e shpërblimeve <Eqrem Çabej hartohet rregullore e veçantë. Qerthulli (çdo tri vjet?) ndan çmimin (shpërblimin) <Eqrem Çabejy për veprën më të mirë shkencore në fushë të studimeve albanologjike. Janar 1997 Nënshkrimi i autorit2o 20 Shtesë, me shkrim; e Begzad Baliut për diskutim në fund të statutit: Rregull statutare: Anëtarë përhershëm Këshillit Drejtues është personi që ka magjistruar ose doktoruar në jetën dhe veprën e Prof. Eqrem Çabejt. Anëtarë 1 përhershëm kuvendit është çdo anëtar, 1 cili mbron temën e diplomës në cilin do fakultet, lidhur me jetën dhe veprën e Prof. Eqrem Çabejt, ndërsa ## PASQYRË E PROJEKTEVE SHKENCORE NË QERTHULLIN E STUDIMEVE SHQIPTARE <EQREM - 1 . Fjalori onomastik (mikrotoponimik) i Kosovës - 3 . Fjalori leksikut të veprës letrare të Jakov Xoxes - 2. Bibliografi e botimeve gjuhësore në Kosovë - 4 Fjalori leksikut të veprës letrare të Ismail Kadaresë - 6 Fjalori 1 leksikut të veprës letrare, shkencore dhe publicistike të Rexhep Qosjes - 5 Fjalori leksikut të veprës letrare të Anton Pashkut - Fjalori leksikut të veprës letrare të Ramiz Kelmendit - 9. Eqrem Çabej në Kosovë (letra dhe kujtime) - 8. Fjalori onomastik i prozës shqiptare - 10. Fjalori leksikut të veprës letrare të Martin Camajt - 12. Semantika e rimës shqipe (antologji) - 11 . Fjalori leksikut të veprës letrare të Erenst Koliqit - 13. Leksiku i këngëve kreshnike dhe legjendare - 15. Vendbanimet rurale në Kosovë (përshkrim) - 14. Leksiku i këngëve lirike - 16. Fjalori leksikut të veprës letrare të Nonda Bulkes - 18. Bibliografi e komentuar e onomastikës shqiptare - 17. Bibliografi e komentuar e studimeve të Eqrem Çabejt - 19. Fjalori i leksikut të veprës letrare dhe publicistike të Gjergj - 20. Seria e fjalorëve leksikor të terenit ## Fishtës - 21 . Leksiku i shtypit të Kosovës - 23 . Frazeologjizmat në veprën e Rexhep Qosjes - 22. Frazeologjizmat në veprën e Jakov Xoxes - 24. Leksiku i tregimit etnografik - 26. Leksiku i anekdodave, etj. - 25. Leksiku i përrallës shqiptare Prishtinë, janar 1997 Begzad Baliu, Autor i projektit ## BIBLIOTEKA ## ORIGJINA E POPULLIT SHQIPTAR DHE E GJUHËS SHQIPE ## Temat Mendimi i Henrik Bariqit për origjinën e popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Mendimi i Prof. Çabejt për origjinën e popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Mendimi rilindësve për origjinën e popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Mendimi Norbert Joklit për origjinën e popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Mendimi Vacllav Cimohovskit për origjinën e popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Mendimi shkollës gjermane për origjinën e popullit shqiptar të gjuhës shqipe Mendimi i shkollës sllave për origjinën e shqiptar e të gjuhës shqipe popullit Mendimi Milan Budimirit për origjinën e popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Mendimi shkollës evropiane për origjinën e popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Prejardhja e shqiptar e të gjuhës shqipe sipas onomastikës popullit Mendimi i studiuesve për origjinën pellazgjike të popullit shqiptar e të gjuhës shqipe Prejardhja e popullit shqiptar e të gjuhës shqiper sipas historisë Prejardhja e popullit shqiptar e të gjuhës shqiper sipas folklorit Prejardhja e popullit shqiptar e të gjuhës shqiper sipas arkeologjisë Prejardhja e popullit shqiptar e të gjuhës shqiper sipas mitologjisë Etnonimi Arbër Ilirët dhe shqiptarët Teksti Brokardit Gjuha shqipe dhe historia e saj Prishtinë, janar 1997 Begzad Baliu, Autor i projektit Shqipja në botimet enciklopedike ## INDEKSI ## TREGUESI I AUTORËVE<eos>
<bos>``` Abazi, Adem: 1 Ahmetaj, Ibrahim: 2 Ahmetaj, Mehmet:3-5 Ajeti, Idriz: 6 60 Altimari, Franqesco: 61-62 Anonim:63 80 Asllani, Ramadan: 81 B(eqiri), Sh(aip): 83, 84,140 Badallaj, Imri: 84 86 Bajçinca; Isa: 87 94 Baliu, Begzad: 95 133 Baliu; Myrvete Dreshaj: 134, 136 Bardhi, Mehdi: 137, 138 Bejta, Murat: 139 Berani, Shaqir: 141 Berisha, Anton Nikë: 142-148 Berisha, Milaim: 149-151 Berisha, Rrustem: 152-154 Berishaj, Anton: 155 Bicaj, Riza: 156-158 Bislimi, Daut: 159 Blakaj, Skënder: 160 Blaku; Murat: 161-163 Bobi, Gani: 164 ``` Bokshi, Besim: 165, 166 Bregubova; Galija: 163 Brozoviq, Dalibor: 168 Buchholz;, Oda: 169-173 Bulo, Jorgo: 174 Buxhovi, Jusuf: 175-177 Çetta; Anton: 179-191 Dedaj, Rrahman: 182 Delçeva; Greta: 183 Demiraj, Shaban: 184-213 Demolli, Arif: 214 Doçi; Rexhep: 216-219 Doda, Ismajl: 220-229 Dodi, Anastas: 230-232 Drini (Besohet të jetë Jusuf Gërvalla): 233 Dumoshi, Ismajl: 234 Dushi, Arbnora: 235-237 Emërllahu; Mehmet: 238-240 Faensen; Johannes: 242 Ferri, Rexhep: 243,244 Fetiu, Sadri: 245 Fiedler, Wielfred : 246 Galica; Shyqri: 249-253 Gashi, Muharrem: 254 Gashi, Skënder: 255-259 Çabej, Eqrem: 268 Çapriqi, Basri, 178 Leontina: 269 Gega, Gjevori, Mehmet: 270-278 Goçi, Ibrahim: 279-281 Haliti, Behxhet: 282, 283 Halimi, Mehmet: 284-287 Hamiti, Arta: 288 Hamiti, Sabri: 289-307 Erik: 308 Hamp, Herman, M. Elberg: 309 Hoxha, Arben: 310-312 Hoxha, Hatixhe: 313 Hoxha, Hysni: 314-316 Hoxha, Gani: 260 Hysa, Bedri: 317-320 Hysa, Enver: 321 Ibra, Hysen: 322 Ibrahimi, Ramadan: 323 Imeri, Hasan: 324 Ismajli, Nuhi: 325,326 Ismajli, Rexhep: 327 402 Jaku; But: 403 Jordan; Papas Emanuel: 405 Kabashi, Emin: 407 Kadare, Ismail: 408 Kadriu; Lumnije: 409-410 Kajragdiu; Abdulla: 411 Kajtazi, Halil: 412 Kaleshi, Hasan: 413,414 Karadaku, Astrit: 416,417 Kastrati, 418-439 Jup: Kelmendi, Adriatik: 440 Kelmendi, Migjen: 441 Kelmendi, Zenel: 442-443 Kelmendi, Hasan, 444 Kelmendi, Ahmet, 445-451 Koliqi, Ernest: 452, 453 Konushevci, Abdullah: 454-458 Kotrri, Petrit: 459 Krasniqi, Haxhi: 461-473 Kryeziu; Bahtijar: 474 Lafe, Emil: 475-477 Lika, Ethem: 478 Llunji, Ali: 479, 480 Luboteni, Gani: 481-483 Musliu; Beqir, 484 M. A.: 485 Mansaku; Seit: 486-489 Matoshi, Hysen: 490-492 Mehmeti, Enver: 493-497 Mekuli, Hasan: 498,499 Meta, Blerina: 288 Metaj, Ilaz: 500 Mirdita, Zef: 501-504 Mulaku; Ragip: 508 Mulaku; Latif: 505-507 Munishi, Rexhep: 509 Murati, Qemajl: 510-515 Nesimi, Remzi: 517 Newmark, Leonard: 518 Nuhiu, Vesel: 522 Neziri, Zymer: 519-521 Osmanaj, Sylë: 523-528 Osmani, Tomor: 529 Pajaziti, Naser: 530 Pirraku, Muhamet: 532-534 Pepa, Simon: 531 Pllana, Qerim: 535-537 Qosja; Rexhep: 541-546 Pllana; Shefqet: 538,539 Raça; Shkëlzen: 548 Raka, Fadil: 549-554 Rashiq, Nikolla; 555 Rexhaj, Besim: 559 Rifati, R: 564 Rexhepi, Fisnik: 547,560-563 Riza, Selman: 565,566 Rrahmani, Zejnullah: 567,568 Rrustemi, Sabit: 569,570 Rugova; Ibrahim: 571-583 Rukiqi, Shefqet, 586 Rukiqi, Mehmet: 584, 585 Salihu, Exhlale D: 215 Schutz, Ischvan: 587 Sedaj, Engjëll: 588-599 Shehu; Gjyltekin: 607 Sejdiu; Shefki: 600-605 Shehu, Maksut: 608 Shkodra, Faik: 611 Shita; Vehap: 610 Shkodra, Shefik: 612 Shkurtaj, Gjovalin: 613 Shurdhani, Nazmi: 614-619 Sinani, Shaban: 620, 621 Spahiu; Agim: 622 Spahiu, Xhevahir: 623-629 Statovci, Drita: 630, 631 Syla; Fazli: 632-637 Syla; Xhevat: 638, 639 Sylaj, Ragip: 640 Tërnava; Muhamet: 641 Thomaj, Jani: 642 Treimer, Karl: 643 Uka, Sabit: 646 Ushaku; Ruzhdi: 647-651 Vinca; Nuhi: 654 Voronina, Irina: 655 Xhagolli; Agron: 656 Xhakli, Haki: 657 Xhemaj, Ukë: 658 Xhiku; Ali: 659 Moikom: 660 Zeço, Zejnullahu; Adem: 661, 662 Zeneli, Abdullah: 663 Zymberi, Abdullah: 665, 666 ## TREGUESI I EMRAVE BRENDA TEKSTIT Abazi, Adem: 356,476 Agalliu; Fatmir: 211 Ajeti, Idriz: 104, 191,454,456,528, 549,597 Anamali, Skënder: 537 Asdreni (Aleksandër Stavre Drenova): 314, 571 Baliu; Begzad: 404,427-439,557 Bariqi, Henrik: 127,422 Bartoli, Matteo: 605 Bobi, Gani: 164 Bokshi, Besim: 189,190, 201, 211 Franz, 85, 86 Bopp, Brabec, Ivan: 414 Brënkushi, (Grigore Brâncus): 181 Grigor Buda, Aleks: 413.414 Bulo, Jorgo: 429, 620 Bühler, K: 586 Çabej, Eqrem: 79, 523 Chatzisë, A. Ch.: 510 Cimochowski, Wacslav; (Vaclav Cimohovski): 119,194 Cipo; Kostaq: 328, 405 Dançetoviq, Vojisllav S.: 403 Dara, Gavrill: 463 De Rada, Jeronim: 29, 140, 456, 569,592 Dellçeva; Greta:129, 159-161, 175, 175, 234, 238, 324, 394, 498,499, 500, 636 Dema, Adem: 239,538 Demiraj, Shaban: 61, 96, 620 Desnickaja; Agnia Vasilievna: 411 Dhrimo, Ali: 247 ``` Diltaj, W: 549 Doda, Isamil: 254,260, Dodbiba, Lirak: 632 Dodi, Anastas: 346 Dolloshi, Afërdita: 545 Domi, Mahir: 79, 423, 620 Dozon; August: 78, Dölger: 411 Faensen, Johannes: 129, 159-161, 175,175,234, 238,324,394, 498,499,500, 636 Ferrin; Rexhep; 317 Fiedler; Wilfried: 129, 159-161, 175, 175, 192, 234, 238, 324, 394, 498,499,500, 636 Filipoviç, Zagorka: 405 Fishta, Gjergj: 569,570 Frashëri, (Vëllezërit): 640 Frashëri, Naim: 523, 456, 463,569,592 Frashëri, Sami: 29 Galica; Shyqri: 44, 84, 288,326 Gashi, Skënder: 247-252 Gazulli, Nikollë: 29 Geci, Pashko: 405 Georgiev, Vladimir: 302, 625 Gero, Mina:88 Gërvalla; Jusuf: 225 Gjinari, Jorgji: 205 Gurakuqi, Luigj: 456 Halimi, Mehmet: 239 Hamp Erik (Eric P. Hamp): 316, Haxhihasani, Qemal: 620 Hoxha, Gani: 252 Hoxha; Hysni: 523 Hrabrak; Bugomil: 632 Hubschmid: 194 Ismajlit; Rexhep: 89, 96, 169, 129, 159-161, 175, 175, 234, 500, 77, ``` Jakobson; Roman: 339 ``` Jokli, Norbert: 29, 51, 77, 78, 96, 164, 167, 188, 191, 205, 164, 167,224, 410, 411,424,586, 625 Jordani, Papa Emanuel: 129, 159-161, 175, 175, 234, 238, 324, 394, 498,499,500, 636 Kadare, Ismail, 311,523 Kamarda, Dhimitër (Demetrio Camarda): 29 Kastrati, 96 Kastrati, Muharrem: 280, Kazazi, Gjon. 147 Keta, Nikollë: 456 Knobloh, Johan: 169 Koliqi, Ernest: 503 Kostollari, Androkli: 79,224, 346, 411 Kotrri, Petrit: 88, 96 Krasniqi, Xhafer: 62 Kreçmer, Paul (Kretschmer, Paul): 96, 164, 586 Kristoforidhi, Konstandin: 456 Kullurioti, A.: 456 Kupitari; B. J: 456 La Piana, Marko: 29, 205 Lafe, Emil: 79,429 Lamberc , Maksimilian (Maximilian Lambertz): 54, 119, 411, 426, 503 Llogareci, Mati: 456 Lloma, Aleksandër: 437,632 Luka, David: 96 Luzha, Berat: 99 Majer, Gustav (Gustav Meyer): 19, 29, 89, 119, 199, 202, 411 Malmberg; Bertil: 89,116 Mashi, Engjëll: 456 Meillet, Antoine: 191, Merlo, Clemente: 586 Meyer- Lübke; Wilhelm: 202 Migjeni (Millosh Gjergj Nikolla): 523 Mihëesku, Harallambie: 194 Mirdita, Zef: 322 Mjeda;, Ndré: 29 Mulaku; Latif: 169 Jup: ``` Ndoja; Mark: 405<eos>
<bos>``` Newmark, Leonard: 129,159-161, 175, 175, 234, 238, 324, 394, 498, 499,500, 636 Neziri, Zymer: 239,538 Patsch, Karl (Karl Paç): 586 Pedersen, 29,119, 194, 199, 411, 625 Pekmezi, Gjergj: 77, 78 Petrotta, Gaetano: 411 Pirraku; Muhamet: 239 Pisani, Vittore: 205,411 Podvorica, Elife: 545 Popoviq, Ivan: 437 Poradeci, Lasgush: 303 Qosja, Rexhep: 239,303,523 Raifi, Mensur: 555 Resuli, Namik (Namik Ressuli): 328, 382, Riza, Selman: 87,92, 117,339,514 Rodiçi, Ilir: 97 Rohlfs, Gerhard: 54, 41 1 Roseti, Aleksandër: 411 Rrota, Justin: 29,411 Rugova; Ibrahim: 323 Sandfeldt, Kristian: 205 Serembe, Zef: 463 Sheperi, Ilo D: 78 Shkurtaj, Gjovalin: 429 Shufflai, Milan: 514 Sinani, Shaban: 114 Skiròi, Zef, 147,114, 463 Skok, Petar: 186, 632 Spahiu; Xhevahir: 643 Stipçeviqi, Aleksandër: 519 Taliavini, Karlo (Carlo Tagliavini): 198,411, 586 Tasholli, Faruk: 236 Tito; Josip Broz: 422 Topalli, Kolec: 96 Trubeckoy N. S.: 586 Ushaku, Ruzhdi: 89 Weigand (Gustav Vajgand): 77, 78, 302,437,632 Veqilharxhi, Naum: 456 Holger: 77, ``` Voronina, Irina: 129, 159-161, 175, 175, 234, 238, 324, 394, 498,499,500, 636 Xhuvani, Aleksandër: 29,49, 92, 119,310,328,403, 416,456 Zejnullahu; Adem: 404 Zymberi, Abdullah: 89 ## TREGUESI I VEPRAVE DHE BOTIMEVE TË VEÇANTA Ajeti, Idriz, Kërkime gjuhësore <Rilindja, Prishtinë; 1978: 13, 15, 40, 57, 60 Ajeti, Idriz, Studime gjuhësore në fushë të shqipes, III, <Rilindja), Prishtinë, 1985: 13,23,26,29,30, 38,44, 45,48,56 Ajeti, Idriz, Studime gjuhësore në fushë të shqipes, 1, <Rilindjas, Prishtinë, 1984: 18 Ajeti, Idriz, Studime gjuhësore në fushë të shqipes, IV (Rilindjas, Prishtinë, 1989: 32 Ajeti, Idriz; Vepra; 2, ASH e Kosovës; Prishtinë; 1998: 52 Ajeti, Idriz, Studije iz istorije albanskog jezika, Akademija Nauka Umjetnosti Kosva ~Odelenje jeziékih književnih nauka umjetnosti. Posebna izdanja, knjiga 4, Priština, 1982: 12 Ajeti, Idriz, 3, Akademia e Shkencave e Kosovës, Prishtinë , 1998: 16 Vepra, Ajti, Idriz, Shqiptarët dhe e tyre; ASHAK, Prishtinë, 1994: 17,21, 59 gjuha Ajeti, 5, Akademia e Shkencave e Kosovës, Prishtinë, 2002: 25,31,33,42,47,54 14, Baliu, Begzad, Çështje të studimit të onomastikës në veprën e Eqrem Çabejt. Tezë e magjistraturës, f. 144: 97 Baliu; Begzad, Gustav Majer dhe albanologjia, (në 100vjetorin e vdekjes) Shtëpia botuese <Argeta LMG, Tiranë, 2000: 127 Begzad Baliu, Gustav Majer dhe albanologjia; (në 1OO-vjetorin e Prishtinë, 2000: 128 Berisha, Prishtinë, 1982: 144, 148 1980: 147 Berisha, Milaim; Testamenti 1 Kosovës , NB <Rilindja), Prishtinë, 2000: 150, 151 Bicaj, Riza; ~Enciklopedia e vogël-777 777 përgjegje; (Rilindjas, Prishtinë, 2000: 156-158 pyetje; Berisha, Rrustem, art dhe histori, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1998: 153 Kënga Bokshi, Besim; Rruga e formimit të fleksionit të sotëm nominal të shqipes, Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës Seksioni Gjuhësisë, Letërsisë dhe i Arteve; Botime të veçanta; libri 2, Prishtinë, 1980: 165 Bokshi, Besim, Prapavendosja e në gjuhët ballkanike; nyjës Çabej, Eqrem Për gjenezën literaturës shqipe (ribotim) <Rilindja) Prishtinë, 1970: 28 Çapriqi, Basri, Ylli me dy mijë unaza, <Rilindja, Prishtinë; 1983: 178 Çabej, Eqrem Studime gjuhësore: I. (Studime etimologjike në fushë të shqipes. A-0). <Rilindjas Prishtinë, 1976: 27, 28 Demiraj, Shaban; Gjuha shqipe dhe historia e saj, <Rilindjar Prishtinë, 1989: 192, 196, 197,202, 205, 206, 207,210 Demiraj, Shaban; Morfologjia e shqipe (Pjesa e I dhe II botim fototip), <Rilindja, Prishtinë, 1980: 195 gjuhës Demiraj, Shaban; Gramatikë historike e shqipe, <Rilindjas, Prishtinë, 194, 198,199, 200, 201, 203, 204, 208, 209, 211-213 gjuhës Gustav Majer Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik 1 Prishtinës, Prishtinë, 1998: 112 Halimi, Mehmet, Vështrime gjuhësore, Instituti Albanologjik 1 Prishtinës, Prishtinë, 1994: 284 Hamiti, Sabri, Leja e 1985: 287,291 Hamiti, Sabri, Tema shqiptare, <Rilindja) Prishtinë, 1993: 306 Hamiti, Sabri, Trungu ilir (Poezi Prishtinë, 1983: 302 Hamiti, Sabri, (Çabej për letërsinë . Letërsia moderne (Vepra letrare, 8), Faik Konica; Prishtinë, 2002, f. 755-69: 298,305 Hamiti, Sabri, (Rilindjas, Prishtinë, 1989: 291 f. 284-5: 291 Hamiti, Sabri, <Eqrem Çabej për letërsinë shqipe Teksti i Hysa; Bedri, Duke kërkuar njerinë, <Rilindja, Prishtinë, 1973: 319 Bedri, Maja; <Rilindja, Prishtinë, 2002: 318 Ismajli, Nuhi, Kureshtje letrare; <Urav, Gjilan 2001: 326 Ismajli, Rexhep, Gjuhë dhe etni, <Rilindjav, Prishtinë: 341, 392 Hysa, Ismajli, Rexhep; Artikuj mbi gjuhën shqipe, <Rilindja) Ismajli, Rexhep; Shenjë e ide, <Rlindja, Prishtinë, 1974: 347 Kastrati, (në shtyp): 416-428. 424, 427-439 Jup, Mehmeti, Enver; Studime në fushën e letërsisë gojore; Universiteti i Tetovës, Tetovë, 1996: 495 Murati, Qemal, Shqiptarët dhe Ballkani Ilirik, Tetovë, 1999: 513 Pirraku; Muhamet, Kultura kombëtare shqiptare deri në lidhjen Prizrenit, IAP , Prishtinë, 1989: 532 Pllana, Qerim; Dilemat e bashkimit kombëtar , Partia Popullore Shqiptare, Prishtinë, 1998: 537 Qosja, Rexhep, Morfologjia e fushate, Instituti Albanologjik i Prishtinës; Prishtinë; 1980: 541,542,543 një Probleme të letrare shqipe dhe të drejtshkrimit të saj (Studime dhe artikuj), Akademia e Shkencave e RPS Shqipërisë, Tiranë, 1972, vëll. II: 79. gjuhës Qosja, Rexhep, Prej tipologjisë deri te periodizimi, Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës ~Instituti Alabanologjik 1 Prishtinës, Prishtinë, 1979: 545 Raka, Fadil, <Një vështrim shkurtër zhvillimit historik të drejtshkrimit të gjuhës shqipe gjer në prag të çlirimity. Historia e Eqrem Çabejt për standardizi min e Shkup; 1998, f: 186-191: 550 prof: shqipes letrare, Universiteti Tetovës Fakulteti Filologjisë, 1997, f. 186: 551 1 . ASHAK Seksioni i Gjuhësisë dhe i Rugova; Ibrahim Hamiti, Sabri, Kritika Letërsisë, Votime të veçanta XXII, Libri 11, Prishtinë, 1996: 566 Rrahmani, Zejnullah; Nga teoria e letërsisë shqipe. <Rilindjas Prishtinë, 1986: 568 Rugova; Ibrahim; Kahe dhe premisa të kritikes letrare shqiptare 1504-1983. Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1986: 574, 577, 581 Sedaj, Engjëll, Tradita dhe letërsia (Autorë dhe vepra), 2002: 604, 605 Spahiu; Xhevahir; Tek rrënja e fjalëve (Poezi të zgjedhura) Syla; Fazli, Kënga dhe ngjarja historike, <Rilindjav, Prishtinë, 1988: 632 Xhiku; Ali, Përmes mendimit historiko-letrar të Çabejt, Shtëpia botuese <Faik Koniza), Prishtinë, 2001: 659 Sylaj, Ragip; Hija e gjallë, <Rilindja, Prishtinë, 1986: 640 Ushaku, Ruzhdi, Hulumtime etnolinguistike (Ethnolinguistic researchs) , Prishtinë, Fakulteti i Filologjisë, 2000: 649,651 ## TREGUESI I GAZETAVE DHE REVISTAVE SHKENCORE Bota sot, Prishtinë: 418,419,421,423 Bujku; Prishtinë: 186, 230, 255,459,485,535 Dardania Sacra, Prishtinë: 121 Drita, Tiranë: 289 Eksluzive; Zürich-Tiranë-Prishtinë: 309, 348, 425 Filologji, Universiteti 1 Prishtinës-Fakulteti Filologjisë: 85, 311,420, 600 Filologu i ri, Prishtinë: 288, 626, 627 Fjala jonë Prishtinë: 426,480 Flaka; Shkup: 512 Fjala, Prishtinë: 50, 68, 73, 95, 124, 161, 173, 252, 282, 283, 287, 299, 393, 403, 416, 446, 451, 457, 458, 549, 555, 559, 625, 663 Gjuha shqipe; Instituti Albanologji Prishtinës, Prishtinë: 90, 100, 391 Gjurmime albanologjike; Instituti Albanologjik 1 Prishtinës, 449, 492,524, 633, 643 Jeta 108, 114, 136, 445, 484, 547, 560, 567, 570, 575, 576, 578, 592, 596, 628, 634, 636, 644 Koha ditore; Prishtinë: 187,232, 440, 441 Koha; Prishtinë: 263-266,329,330,556, 597 Kosova sot, Prishtinë: 547,560, 561-563 Lajmëtari i lirisë, Gjermani: 233 Les letters albanaises, Tirana, 1988: 303 MM Revistë mikste teorike dhe letrare, Prishtinë, 1997: 231 Nashi razgledi, Lubvlanë: 259 Oko; Zagreb: 350 71, Pasqyra, Prishtinë: 96 Phoenix; Shkodër: 589 Përparimi, nr. 4, Prishtinë, 1978: 145,355 Recherches<eos>
<bos>Rilindja, Prishtinë, Zvicër: 15, 18, 19, 23, 25, 26, 27, 28, 30, 32, 38, 40, 44, 45, 46, 48,51,53,56, 57, 60, 63, 64, 65, 66, 67, 72, 74, 75, 154, 156-158, 166, 175-178, 188-205, 215, 217, 238-240, 249, 302, 306, 307, 314, 318, 319, 417,444, 447, 448, 454, 460, 486, 487, 489, 493, 497, 523, 524528, 534, 564, 568, 571, 579, 580, 583, 590, 591, 593, 603, 608, 612, 623, 624, 630, 632, 640, 661, 665 Seminari Ndërkombëtar Gjuhën Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare; Universiteti i Prishtinës ~Fakulteti Filozofik: 89, 35, 553,572, 606, 631, 637, 647, 653 për 41, Sfinga; Prishtinë:236 SNGJLKSH, Prishtinë: 36, 61, 139, 171, 279, 324, 351, 411, 506,510, 527, 587, 635, 664 91, Shenjëzat, Prishtinë: 101, 113, 237, 241, 409, 475, 491, 565, 609, 630 Sheshi, Prishtinë: 83, 102, 141,311, 595 Shkëndija, Prishtinë: 20,49,395,599, 675 Studime; Prishtinë: 339 Zëri i Kosovës, Zvicër: 660 Zëri i shqiptarit: 37 Zëri i rinisë Prishtinë: 140,250, 586 Zeitschrift fur Phonetik und allgemeine Sprachwissenschaft, Berlin: 6, 15,23 ## TREGUESI I DISKUTIMEVE 138, 254, 281,317,522, 601, 646 ## TREGUESI I KUMTESAVE 313, 321-323, 336, 353, 410, 411, 508, 509, 511, 520, 529, 530, 531, 533, 536, 548, 558, 561, 562, 648, 652, 654,656, 658, 662, 664, 666 ## TREGUESI I KARTOLINAVE 89, 137, 163, 164, 167, 168, 169, 179, 180, 181, 183, 221, 222,, 224, 226, 234, 242, 243, 246, 268,270, 271, 274, 275,276, 373, 374, 375, 384, 388, 396, 397,398, 399, 400-402, 405, 463, 464, 467-470, 472, 498, 499, 501-504, 516 84, ## TREGUESI I LETRAVE 386, 387, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434-438, 462, 465, 466, 471,473 ## TREGUESI I REZYMEVE Rezymetë në gjuhën shqipe: 78, 116, 227, 277,302, 339 Rezymetë në gjuhën angleze: 4, 85, 121,339,492,651 ``` Rezymetë në gjuhën frenge: 34, 57, 172, 605, 633 Rezymetë në gjuhën gjermane: 127 508,520, 521, 548, 622 Përfundimet: 13, 39, 81, 104, 108, 109, 127, 136, 142, 312, 315,395,422, 513,537, 541,553, 588,630 Fragmentet në vend të rezymeve: 350, 414, 454, 455, 568, 576,578 Pasuset: 16,26,30, 62,409,517,532,533, 608 Citate: 59,250, 349,551 Përmbajtja: 34, 97, 122, 172, 280, 492,542, 589,633, 659 563,582 Teksti i plotë: 105, 107, 128, 259,317 407, 481, ``` ## Begzad BALIU Fakultetin e Filologjisë -Dega e Gjuhës dhe e Letërsisë Shqipe e kreu në Universitetin e Prishtinës . Po këtu, në Degën e Gjuhës, mbaroi edhe studimet pasuniversitare. Nga viti 1996 punon në Institutin Albanologjik të Prishtinës, e Gjuhësisë Sektori 1 Onomastikës. Po në këtë institucion ka mbrojtur tezën e magjistraturës (2000) dhe tezën e doktoratës (2003). Nga viti 2004 është ligjërues në Universitetin e Prishtinës, Fakulteti 1 Edukimit; dhe ka thirrjen: Prof. ass. dr. Dega u lind më 20 11. në katundin Makresh i Poshtëm, komuna e Gjilanit. Pesë vjetët e para të shkollimit i kreu në shkollën fillore <Skënderbeuv në Makresh të Poshtëm, ndërsa tri të fundit në shkollën fillore e mesme, drejtimi: Bashkëpunëtor Teknik 1 Matema tikës, e mbaroi në Gjimnazin <Zenel Hajdiniv në Gjilan. 1966 Ka kryeredaktor 1 revistës për art, shkencë dhe kulturë <Shenjëzatv(1998-2000) dhe drejtues i po të njëjtës shtëpi botuese; gjithashtu, edhe redaktor 1 kulturës në të përjavshmen <Pasqyrav (Prishtinë). qenë Nga viti 2001 është drejtor i shtëpisë botuese <Erav dhe i OJQ-ës <Qendra e Ndërlidhjes Arsimore dhe Shkencorev në Prishtinë. e të Rinjve të Onomastikës <Eqrem Çabej > në kuadër të Shoqatës së të rinjve <Pjetër Bogdaniz të Prishtinës. Është nënkryetar 1 Institutit Alb-Shkenca (Prishtinë) dhe udhëheqës i Seksionit të Albanologjisë në nivel ndërkombëtar . Prej vitit 1992 ka pjesëmarrës, bashkorganizator, organizator dhe drejtues i disa aktiviteteve kulturore letrare dhe shkencore në Prishtinë, Tiranë, Tetovë, Shkodër , Turun etj. qenë Deri më tash është paraqitur në shtypin ditor dhe shkencor më me shumë se 200 artikuj nga fusha e kulturës, e gjuhësisë, e letërsisë, e folklorit dhe e historisë. ## Veprat - Gustav Majer dhe albanologjia, Prishtinë, 2000; Tiranë, 2001. - Gjendja e toponimisë shqiptare Ballkan, Prishtinë, 2004. - Vepra bibliografike e Profesor Kastratit (monografi) Prishtinë, 2005. Jup - Regjistri 1 standardizuar 1 emërvendeve të Kosovës, (bashkautor) , Prishtinë, 2005. - Demitizimi dhe standardizimi 1 emërvendeve të Kosovës, Argeta-LMG, Tiranë, 2006. - Onomastika e Gallapit (teza e disertacionit) , Instituti Albanologjik i Prishtinës, 2004. - në veprën Eqrem Çabejt (teza e magjistraturës), Instituti Albanologjik i Prishtinës, 2000, Prishtinë . - Bibliografi e studimit të veprës së Çabejt në Kosovë (e dorëzuar për botim në planin botues të Institutit Albanologjik ), Prishtinë; 2002. - Mbi autorësinë e bibliografisë së Skënderbeut, Prishtinë, 2005. - Profesor Kastrati për Kosovën, Prishtinë, 2004. Jup - Gjaku lirisë (1981-1995), I-IV, (bashkautor), Prishtinë, 1996-2000. - Kafeneja ballkanike, (dramë) Prishtinë, 1996; Shkodër, 2000; Prishtinë, 2005. - Grua e dashurua, (poezi) Prishtinë, 1996. - Flamuri vjen nga Kosova, (dramë e shfaqur) , Prishtinë, 1994. - Pesha e komunikimit (ese), bashkautor; Tiranë, 2006 (në shtyp) Baliu; Begzad Bibliografi e studimit të veprës së Çabejt në Kosovël Begzad Baliu.-Prishtinë: Focus, 2006. 214 f; 14X20 cm: KUD: 012/016<eos>
<bos><!-- image --> Bibla Shqip The Holy Bible In Albanian <!-- image --> ## The Holy Bible: Albanian Translation by Anonymous ## About The Holy Bible: Albanian Translation Title: The Holy Bible: Albanian Translation URL: http:Ilwww.ccel.orglccellbiblelsq html Author(s): Anonymous Publisher: Grand Rapids, MI: Christian Classics Ethereal Library Description: This Bible translation was converted automatically from data files made available by the Unbound Bible project. Book names, introductions; titles; paragraphs; and the like were not available; so standard English names have been used. Therefore this file would benefit from additional work by someone who has access to a print edition. Source: The Unbound Bible Language: sq Rights: Public Domain Date Created: 2002-12-31 CCEL Subjects: All; Bible ## Table of Contents \| About This Book. \| \| p. \| \|--------------------\|----------------\|-------\| \| Title Page. \| Title Page. \| p. 1 \| \| Old Testament. \| Old Testament. \| p. 2 \| \| Genesis - \| Genesis - \| p. 2 \| \| Genesis \| \| p. 2 \| \| Genesis \| 2 \| p. 3 \| \| Genesis \| 3 \| p. 5 \| \| Genesis \| 4 . \| p. 6 \| \| Genesis \| 5. \| p. 8 \| \| Genesis \| 6 \| p. 9 \| \| Genesis \| \| p. 10 \| \| Genesis \| 8 \| p. 11 \| \| Genesis \| 9 \| p. 13 \| \| Genesis \| 10. \| p. 14 \| \| Genesis \| 11. \| p. 15 \| \| Genesis \| 12. \| p. 17 \| \| Genesis \| 13. \| p. 18 \| \| Genesis \| 14. \| p. 19 \| \| Genesis \| 15. \| p. 21 \| \| Genesis \| 16. \| p. 22 \| \| Genesis \| 17 . \| p. 23 \| \| Genesis \| 18. \| p. 24 \| \| Genesis \| 19. \| p. 26 \| \| Genesis \| 20. \| p. 28 \| \| Genesis \| 21 . \| p. 30 \| \| Genesis \| 22. \| p. 31 \| \| Genesis \| 23. \| p. 33 \| \| Genesis \| 24. \| p. 34 \| \| Genesis \| 25. \| p. 38 \| \| Genesis \| 26. \| p. 39 \| \| Genesis \| 27 . \| p. 41 \| \| Genesis \| 28. \| p 44 \| \| Genesis \| 29. \| p. 45 \| \| Genesis \| 30. \| p 47 \| \| Genesis \| 32. \| p. 53 \| \|-----------\|-----------\|---------\| \| Genesis \| 33. \| p. 54 \| \| Genesis \| 34 \| p. 56 \| \| Genesis \| 35. \| p. 57 \| \| Genesis \| 36 . \| p. 59 \| \| Genesis \| 37 \| p. 61 \| \| Genesis \| 38. \| p. 63 \| \| Genesis \| 39. \| p. 65 \| \| Genesis \| 40. \| p. 66 \| \| Genesis \| 41 \| p. 67 \| \| Genesis \| 42. \| p. 70 \| \| Genesis \| 43. \| p. 73 \| \| Genesis \| 44. \| p. 75 \| \| Genesis \| 45. \| p. 76 \| \| Genesis \| 46. \| p. 78 \| \| Genesis \| 47 \| p. 80 \| \| Genesis \| 48. \| p. 82 \| \| Genesis \| 49 \| p. 83 \| \| Genesis \| 50 \| p. 85 \| \| Exodus \| Exodus \| p. 87 \| \| Exodus 1 \| Exodus 1 \| p. 87 \| \| Exodus 2. \| Exodus 2. \| p. 88 \| \| \| \| p. 89 \| \| Exodus 4 \| Exodus 4 \| p. 91 \| \| Exodus 5. \| Exodus 5. \| p. 93 \| \| Exodus 6. \| Exodus 6. \| p. 94 \| \| Exodus 7 \| Exodus 7 \| p. 96 \| \| Exodus 8. \| Exodus 8. \| p. 97 \| \| Exodus 9. \| Exodus 9. \| p. 99 \| \| Exodus \| 10. \| p. 101 \| \| Exodus \| 11 \| p. 103 \| \| Exodus \| 12. \| p. 104 \| \| Exodus \| 13. \| p. 107 \| \| Exodus \| 14. \| p. 108 \| \| Exodus \| 15. \| p. 110 \| \| Exodus \| 16. \| p. 112 \| \| Exodus \| 17 \| p. 114 \| \| Exodus \| 18. \| p. 115 \| \| Exodus \| 19 \| p. 116 \| \| Exodus 20 \| \| p. 118 \| \| Exodus 21 \| p. 119 \| \|----------------\|----------\| \| Exodus 22. \| p. 121 \| \| Exodus 23. \| p. 123 \| \| Exodus 24. \| p. 125 \| \| Exodus 25. \| p. 126 \| \| Exodus 26. \| p. 128 \| \| Exodus 27 \| p. 130 \| \| Exodus 28. \| p. 131 \| \| Exodus 29. \| p. 134 \| \| Exodus 30. \| p. 136 \| \| Exodus 31- \| p. 138 \| \| Exodus 32. \| p. 139 \| \| Exodus 33. \| p. 141 \| \| Exodus 34 \| p. 143 \| \| Exodus 35. \| p. 145 \| \| Exodus 36. \| p. 147 \| \| Exodus 37_ \| p. 149 \| \| Exodus 38. \| p. 150 \| \| Exodus 39. \| p. 152 \| \| Exodus 40. \| p. 155 \| \| Leviticus. \| p. 156 \| \| Leviticus 1 \| p. 156 \| \| Leviticus 2. \| p. 157 \| \| Leviticus 3 \| p. 159 \| \| Leviticus 4 \| p. 160 \| \| Leviticus 5. \| p. 162 \| \| Leviticus 6 \| p. 163 \| \| Leviticus 7 \| p. 165 \| \| Leviticus 8 \| p. 167 \| \| Leviticus 9 \| p. 169 \| \| Leviticus 10. \| p. 170 \| \| Leviticus 11 \| p. 172 \| \| Leviticus 12. \| p. 174 \| \| Leviticus 13 \| p. 175 \| \| Leviticus 14 . \| p. 178 \| \| Leviticus 15. \| \| \| Leviticus \| p. 181 \| \| 16. \| p. 183 \| \| Leviticus 17 . \| p. 185 \| \| Leviticus 18. \| p. 187 \| \| Leviticus 20. \| p. 190 \| \|-------------------\|----------\| \| Leviticus 21 \| p. 192 \| \| Leviticus 22. \| p. 193 \| \| Leviticus 23. \| p. 195 \| \| Leviticus 24 \| p. 198 \| \| \| p. 199 \| \| Leviticus 26. \| p. 202 \| \| Leviticus 27 \| p. 205 \| \| Numbers . \| p. 207 \| \| Numbers 1 \| p. 207 \| \| Numbers 2. \| p. 210 \| \| Numbers 3. \| p. 212 \| \| Numbers 4- \| p. 214 \| \| Numbers 5. \| p. 217 \| \| Numbers 6. \| p. 219 \| \| Numbers 7- \| p. 221 \| \| Numbers 8. \| p. 225 \| \| Numbers 9. \| p. 226 \| \| 10. \| p. 228 \| \| 11 \| p. 230 \| \| 12. \| p. 232 \| \| 13. \| p. 233 \| \| 14 \| p. 234 \| \| 15. \| p. 237 \| \| Numbers 16. \| p. 239 \| \| Numbers 17 \| p. 242 \| \| 18. \| p. 243 \| \| Numbers 19. \| p. 245 \| \| Numbers 20. \| p. 246 \| \| Numbers 21_ \| p. 248 \| \| Numbers 22. \| p. 250 \| \| Numbers 23. \| p. 252 \| \| Numbers 24 \| p. 254 \| \| Numbers 25. \| p. 255 \| \| Numbers 26. \| p. 256 \| \| Numbers 27 \| p. 260 \| \| Numbers 28. \| p. 261 \| \| Numbers 29. \| p. 263 \| \| Numbers 30. \| p. 265 \| \| Numbers 32. \| p. 268 \| \|------------------\|------------\| \| Numbers 33. \| p. 271 \| \| Numbers 34 \| p. 273 \| \| Numbers 35. \| p. 274 \| \| Numbers 36. \| p. 277 \| \| Deuteronomy . \| p. 277 \| \| Deuteronomy 1 \| p. 278 \| \| Deuteronomy 2 \| p. 280 \| \| Deuteronomy 3 \| p. 282 \| \| Deuteronomy 4. \| p. 284 \| \| Deuteronomy 5. \| p. 287 \| \| Deuteronomy 6. \| p. 289 \| \| Deuteronomy \| p. 290 \| \| Deuteronomy 8. \| p. 292 \| \| Deuteronomy 9. \| p. 293 \| \| Deuteronomy 10. \| p. 295 \| \| Deuteronomy 11 \| p. 297 \| \| Deuteronomy 12. \| p. 298 \| \| Deuteronomy 13. \| p. 301 \| \| Deuteronomy 14 \| p. 302 \| \| Deuteronomy 15. \| p. 303 \| \| Deuteronomy 16. \| p. 305 \| \| Deuteronomy 17 \| p. 306 \| \| Deuteronomy 18. \| p. 308 \| \| Deuteronomy 19. \| p. 309 \| \| Deuteronomy 20. \| p. 310 \| \| Deuteronomy 21 . \| p. 312 \| \| Deuteronomy 22 \| p. 313 \| \| Deuteronomy 23. \| p. 315 \| \| Deuteronomy 24. \| p. 316 \| \| Deuteronomy 25. \| p. 318 \| \| Deuteronomy 26. \| p. 319 \| \| Deuteronomy 27 \| p. 320 \| \| Deuteronomy 28. \| p. 322 \| \| Deuteronomy 29. \| p. 326 \| \| Deuteronomy 30. \| p. 327 \| \| Deuteronomy 31 \| p. 329 \| \| Deuteronomy 32. \| p. \| \| Deuteronomy 33. \| 331 p. 334 \| \| Deuteronomy 34 \| \| \| \| p. 335 \| \| Joshua_ \| \| p. 336 \| \|-----------\|-----\|----------\| \| Joshua \| 1 \| p. 336 \| \| Joshua \| 2. \| p. 337 \| \| Joshua \| 3. \| p. 339 \| \| Joshua \| 4 \| p. 340 \| \| Joshua \| 5. \| p. 342 \| \| Joshua \| 6 . \| p. 343 \| \| Joshua \| 7 \| p. 344 \| \| Joshua \| 8. \| p. 346 \| \| Joshua \| 9. \| p. 348 \| \| Joshua \| 10. \| p. 350 \| \| Joshua \| 11 \| p. 353 \| \| Joshua \| 12. \| p. 354 \| \| Joshua \| 13. \| p. 355 \| \| Joshua \| 14 \| p. 357 \| \| Joshua \| 15. \| p. 359 \| \| Joshua \| 16. \| p. 361 \| \| Joshua \| 17 \| p. 362 \| \| Joshua \| 18. \| p. 363 \| \| Joshua \| 19. \| p. 365 \| \| Joshua \| 20. \| p. 367 \| \| Joshua \| 21 \| p. 368 \| \| Joshua \| 22. \| p. 370 \| \| Joshua \| 23. \| p. 373 \| \| Joshua \| 24 \| p. 374 \| \| Judges. \| \| p. 376 \| \| Judges \| 1 \| p. 376 \| \| Judges 2 \| \| p. 378 \| \| Judges 3. \| \| p. 379 \| \| Judges \| 4 \| p. 381 \| \| Judges \| 5. \| p. 383 \| \| Judges 6. \| \| p. 385 \| \| Judges \| 7 \| p. 387 \| \| Judges 8. \| \| p. 389 \| \| Judges 9. \| \| p. 391 \| \| Judges \| 10. \| p. 394 \| \| Judges \| 11 \| p. 395 \| \| Judges \| 12. \| p. 398 \| \| Judges \| 13. \| p. 399 \| \| Judges \| 14 \| p. 400 \| Ruth 1<eos>
<bos>\| Judges \| 15. \| p. 402 \| \|--------------\|------------------------\|----------\| \| Judges \| 16. \| p. 403 \| \| Judges \| 17 \| p. 405 \| \| Judges \| 18. \| p. 406 \| \| Judges \| 19. \| p. 408 \| \| Judges \| 20 \| p. 410 \| \| Judges 21. \| \| p. 413 \| \| \| \| p. 415 \| \| Ruth \| 1 \| p. 415 \| \| Ruth \| 2. \| p. 416 \| \| Ruth \| 3 . \| p. 418 \| \| Ruth 4 \| Ruth 4 \| p. 419 \| \| Samuel. \| Samuel. \| p. 420 \| \| Samuel 1 \| Samuel 1 \| p. 420 \| \| \| Samuel 2. \| p. 422 \| \| \| Samuel 3 . \| p. 424 \| \| \| Samuel 4 \| p. 426 \| \| \| Samuel 5. \| p. 427 \| \| \| Samuel 6. \| p. 428 \| \| \| Samuel 7 \| p. 430 \| \| \| Samuel 8. \| p. 431 \| \| \| Samuel 9 \| p. 432 \| \| Samuel \| 10. \| p. 434 \| \| \| Samuel 11. \| p. 435 \| \| Samuel \| 12. \| p. 436 \| \| \| Samuel 13. \| p. 438 \| \| \| Samuel 14. \| p. 439 \| \| \| Samuel 15. \| p. 443 \| \| \| Samuel 16. \| p. 445 \| \| Samuel \| 17 . \| p. 446 \| \| \| Samuel 18. \| p. 450 \| \| \| Samuel 19. \| p. 451 \| \| \| Samuel 20. \| p. 453 \| \| \| Samuel 21. \| p. 456 \| \| \| Samuel 22. \| p. 457 \| \| \| Samuel 23. \| p. 458 \| \| \| Samuel 24. \| p. 460 \| \| \| Samuel \| p. 461 \| \| \| 25. \| p. 464 \| \| \| Samuel 26. Samuel 27 . \| p. 466 \| \| \| Samuel 28. \| \| p. 467 \| \|-----------\|----------------\|-----------\|----------\| \| \| Samuel 29. \| \| p. 468 \| \| \| Samuel 30. \| \| p. 469 \| \| \| Samuel \| 31 \| p. 471 \| \| 2 Samuel. \| 2 Samuel. \| 2 Samuel. \| p. 472 \| \| 2 \| Samuel \| 1 \| p. 472 \| \| 2 \| Samuel \| 2. \| p. 473 \| \| 2 \| Samuel \| 3. \| p. 475 \| \| 2 \| Samuel \| 4 \| p. 478 \| \| 2 \| Samuel \| 5. \| p. 479 \| \| 2 \| Samuel \| 6 . \| p. 480 \| \| 2 \| Samuel \| 7 \| p. 482 \| \| 2 \| Samuel \| 8. \| p. 483 \| \| 2 \| Samuel \| 9. \| p. 484 \| \| 2 \| Samuel \| 10. \| p. 485 \| \| 2 \| Samuel \| 11 \| p. 487 \| \| 2 \| Samuel \| 12. \| p. 488 \| \| 2 \| Samuel \| 13. \| p. 490 \| \| 2 \| Samuel \| 14 \| p. 493 \| \| 2 \| Samuel \| 15. \| p. 495 \| \| 2 \| Samuel \| 16. \| p. 497 \| \| 2 \| Samuel \| 17 . \| p. 499 \| \| 2 \| Samuel \| 18. \| p. 501 \| \| 2 \| Samuel \| 19. \| p. 503 \| \| 2 \| Samuel \| 20. \| p. 506 \| \| 2 \| Samuel \| 21 \| p. 508 \| \| 2 \| Samuel \| 22. \| p. 509 \| \| 2 \| Samuel \| 23. \| p. 511 \| \| 2 \| Samuel \| 24 \| p. 513 \| \| Kings. \| Kings. \| Kings. \| p. 515 \| \| Kings 1 \| Kings 1 \| Kings 1 \| p. 515 \| \| Kings 2 \| Kings 2 \| Kings 2 \| p. 518 \| \| Kings 3. \| Kings 3. \| Kings 3. \| p. 521 \| \| Kings 4. \| Kings 4. \| Kings 4. \| p. 523 \| \| Kings 5. \| Kings 5. \| Kings 5. \| p. 525 \| \| Kings 6. \| Kings 6. \| Kings 6. \| p. 526 \| \| \| \| \| p. 528 \| \| Kings 8. \| Kings 8. \| Kings 8. \| p. 531 \| \| Kings 9. \| Kings 9. \| Kings 9. \| p. 535 \| \| Kings 10. \| Kings 10. \| Kings 10. \| p. 537 \| 2 1 \| Kings 11. \| p. 539 \| \|--------------\|----------\| \| Kings 12. \| p. 542 \| \| Kings 13. \| p. 544 \| \| Kings 14. \| p. 546 \| \| Kings 15. \| p. 548 \| \| Kings 16. \| p. 550 \| \| Kings 17 . \| p. 552 \| \| Kings 18. \| p. 554 \| \| Kings 19. \| p. 556 \| \| Kings 20. \| p. 558 \| \| Kings 21. \| p. 561 \| \| Kings 22 \| p. 562 \| \| Kings. \| p. 566 \| \| 2 Kings 1_ \| p. 566 \| \| 2 Kings 2 \| p. 567 \| \| 2 Kings 3. \| p. 569 \| \| 2 Kings 4_ \| p. 570 \| \| 2 Kings 5. \| p. 573 \| \| 2 Kings 6. \| p 575 \| \| 2 Kings 7_ \| p 577 \| \| 2 Kings 8. \| p. 578 \| \| 2 Kings 9. \| p. 580 \| \| 2 Kings 10. \| p 583 \| \| 2 Kings 11. \| p. 585 \| \| Kings 12 \| p 587 \| \| 2 Kings 13. \| p. 588 \| \| 2 Kings 14. \| p 590 \| \| 2 Kings 15. \| p 592 \| \| 2 Kings 16. \| p 594 \| \| 2 Kings 17 . \| p. 595 \| \| 2 Kings 18. \| p. 598 \| \| 2 Kings 19. \| p 601 \| \| 2 Kings 20. \| p. 603 \| \| 2 Kings 21. \| p 604 \| \| 2 Kings 22 \| p. 606 \| \| 2 Kings 23. \| p 607 \| \| 2 Kings 24 \| p. 610 \| \| 2 Kings 25. \| p. 611 \| \| Chronicles. \| p. 613 \| \| 1 Chronicles \| p. 613 \| \| Chronicles \| 2. \| p. 615 \| \|---------------------------\|------\|----------\| \| Chronicles \| \| p. 617 \| \| Chronicles \| 4 \| p. 618 \| \| Chronicles \| 5. \| p. 621 \| \| Chronicles \| 6 . \| p. 622 \| \| Chronicles \| 7 \| p. 626 \| \| Chronicles \| 8. \| p. 628 \| \| Chronicles \| 9. \| p. 629 \| \| Chronicles \| 10. \| p. 631 \| \| Chronicles \| 11 \| \| \| Chronicles \| 12. \| p. 634 \| \| Chronicles \| 13. \| p. 636 \| \| Chronicles \| 14 \| p. 637 \| \| Chronicles \| 15. \| p. 638 \| \| Chronicles \| 16. \| p. 640 \| \| Chronicles \| 17 . \| p. 642 \| \| Chronicles \| 18. \| p. 644 \| \| Chronicles \| 19. \| p. 645 \| \| Chronicles \| 20. \| p. 646 \| \| Chronicles \| 21 \| p. 647 \| \| Chronicles \| 22. \| p. 649 \| \| Chronicles \| 23. \| p. 650 \| \| Chronicles \| 24 \| p. 652 \| \| Chronicles \| 25. \| p. 653 \| \| Chronicles \| 26 . \| p. 655 \| \| Chronicles \| 27 \| p. 656 \| \| Chronicles \| 28. \| p. 658 \| \| Chronicles \| 29. \| p. 660 \| \| 2 Chronicles. \| \| p. 662 \| \| 2 Chronicles \| 1 \| p. 662 \| \| 2 Chronicles \| 2. \| p. 663 \| \| 2 Chronicles \| 3. \| p. 665 \| \| 2 Chronicles \| 4 \| p. 666 \| \| 2 Chronicles 2 Chronicles \| 5. \| p. 667 \| \| \| 6 . \| p. 668 \| \| 2 Chronicles \| 7 \| p. 671 \| \| 2 Chronicles \| 8. \| p. 672 \| \| 2 Chronicles \| 9. \| p. 674 \| \| 2 Chronicles \| 10. \| p. 676 \| \| 2 Chronicles \| 11 \| p. 677 \| \| 2 \| Chronicles \| 12. \| p. 678 \| \|-----------\|------------------\|-----------\|----------\| \| 2 \| Chronicles \| 13. \| p. 679 \| \| 2 \| Chronicles \| 14. \| p. 681 \| \| 2 \| Chronicles \| 15. \| p. 682 \| \| 2 \| Chronicles \| 16. \| p. 683 \| \| 2 \| Chronicles \| 17 . \| p. 684 \| \| 2 \| Chronicles \| 18. \| p. 685 \| \| 2 \| Chronicles \| 19. \| p. 687 \| \| 2 \| Chronicles 20. \| \| p. 688 \| \| \| Chronicles \| 21. \| p. 690 \| \| 2 \| Chronicles \| 22. \| p. 692 \| \| 2 \| Chronicles \| 23. \| p. 693 \| \| 2 \| Chronicles \| 24. \| p. 694 \| \| 2 \| Chronicles \| 25. \| p. 696 \| \| 2 \| Chronicles \| 26 . \| p. 698 \| \| 2 \| Chronicles \| 27 \| p. 699 \| \| 2 \| Chronicles \| 28. \| p. 700 \| \| \| Chronicles \| 29. \| p. 702 \| \| 2 \| Chronicles \| 30. \| p. 704 \| \| 2 \| Chronicles \| 31 . \| p. 706 \| \| 2 \| Chronicles \| 32. \| p. 708 \| \| 2 \| Chronicles \| 33. \| p. 710 \| \| 2 \| Chronicles \| 34 \| p. 711 \| \| 2 \| Chronicles \| 35. \| p. 714 \| \| 2 \| Chronicles \| 36. \| p. 716 \| \| Ezra. \| Ezra. \| Ezra. \| p. 717 \| \| Ezra 1 \| Ezra 1 \| Ezra 1 \| p. 717 \| \| Ezra 2 \| Ezra 2 \| Ezra 2 \| p. 718 \| \| Ezra 3. \| Ezra 3. \| Ezra 3. \| p. 721 \| \| Ezra 4. \| Ezra 4. \| Ezra 4. \| p. 722 \| \| Ezra 5. \| Ezra 5. \| Ezra 5. \| p. 723 \| \| Ezra 6. \| Ezra 6. \| Ezra 6. \| p. 725 \| \| Ezra 7 \| Ezra 7 \| Ezra 7 \| p. 726 \| \| Ezra 8. \| Ezra 8. \| Ezra 8. \| p. 728 \| \| Ezra 9. \| Ezra 9. \| Ezra 9. \| p. 730 \| \| Ezra 10. \| Ezra 10. \| Ezra 10. \| p. 732 \| \| Nehemiah_ \| Nehemiah_ \| Nehemiah_ \| p. 734 \| \| Nehemiah \| Nehemiah \| \| p. 734 \| \| Nehemiah \| Nehemiah \| 3. \| p. 736 \| Job\_ \| Nehemiah 4 \| Nehemiah 4 \| p. 738 \| \|--------------\|--------------\|----------\| \| Nehemiah 5. \| Nehemiah 5. \| p. 740 \| \| Nehemiah 6 . \| Nehemiah 6 . \| p. 741 \| \| Nehemiah 7 \| Nehemiah 7 \| p. 742 \| \| Nehemiah 8. \| Nehemiah 8. \| p. 745 \| \| Nehemiah 9. \| Nehemiah 9. \| p. 746 \| \| Nehemiah 10. \| Nehemiah 10. \| p. 749 \| \| Nehemiah 11 \| Nehemiah 11 \| p. 751 \| \| Nehemiah 12. \| Nehemiah 12. \| p. 753 \| \| Nehemiah 13. \| Nehemiah 13. \| p. 755 \| \| Esther. \| Esther. \| p. 757 \| \| Esther \| Esther \| p. 757 \| \| Esther 2. \| Esther 2. \| p. 758 \| \| Esther \| Esther \| p. 760 \| \| Esther 4 \| Esther 4 \| p. 761 \| \| Esther 5. \| Esther 5. \| p. 763 \| \| Esther 6 . \| Esther 6 . \| p. 764 \| \| Esther 7 \| Esther 7 \| p. 765 \| \| Esther 8. \| Esther 8. \| p. 765 \| \| Esther 9. \| Esther 9. \| p. 767 \| \| Esther 10. \| Esther 10. \| p. 769 \| \| \| \| p. 769 \| \| Job \| \| p. 769 \| \| Job \| 1 2. \| p. 770 \| \| Job \| 3 . \| p. 771 \| \| Job \| \| p. 772 \| \| Job \| 5. \| p. 773 \| \| Job \| 6 . \| p. 775 \| \| Job \| 7 \| p. 776 \| \| Job \| 8. \| p. 777 \| \| Job \| 9. \| p. 778 \| \| Job \| 10 \| p. 780 \| \| Job \| 11 \| p. 781 \| \| Job \| 12 \| p. 781 \| \| Job \| 13 \| p. 783 \| \| Job \| 14 \| p. 784 \| \| Job \| 15. \| p. 785 \| \| Job \| 16. \| p. 786 \| \| Job \| \| p. 787 \| \| Job \| 17 . \| p. 788 \|<eos>
<bos>\| Job \| 19. \| 19. \| p. 789 \| \|-----------\|-----------\|-----------\|----------\| \| Job \| 20. \| 20. \| p. 790 \| \| Job \| 21. \| 21. \| p. 792 \| \| Job \| 22. \| 22. \| p. 793 \| \| Job \| 23. \| 23. \| p. 795 \| \| Job \| 24 . \| 24 . \| p. 795 \| \| Job \| 25. \| 25. \| p. 797 \| \| Job \| 26 . \| 26 . \| p. 797 \| \| Job \| 27 . \| 27 . \| p. 797 \| \| Job \| 28 . \| 28 . \| p. 799 \| \| Job \| 29. \| 29. \| p. 800 \| \| Job \| 30. \| 30. \| p. 801 \| \| Job \| 31 . \| 31 . \| p. 802 \| \| Job \| 32. \| 32. \| p. 804 \| \| Job \| 33 . \| 33 . \| p. 805 \| \| Job \| 34 \| 34 \| p. 807 \| \| Job \| 35. \| 35. \| p. 808 \| \| \| Job \| Job \| p. 809 \| \| Job \| 37 \| 37 \| p. 810 \| \| Job \| 38. \| 38. \| p. 811 \| \| Job \| 39. \| 39. \| p. 813 \| \| Job \| 40 \| 40 \| p. 814 \| \| Job \| 41 \| 41 \| p. 815 \| \| Job \| 42. \| 42. \| p. 817 \| \| Psalms_ \| Psalms_ \| Psalms_ \| p. 818 \| \| Psalm \| Psalm \| \| p. 818 \| \| Psalm 2. \| Psalm 2. \| \| p. 818 \| \| Psalm \| Psalm \| 3. \| p. 819 \| \| Psalm \| Psalm \| 4 \| p. 819 \| \| Psalm \| Psalm \| 5. \| p. 820 \| \| Psalm \| Psalm \| 6 \| p. 820 \| \| Psalm \| Psalm \| \| p. 821 \| \| Psalm \| Psalm \| 8 \| p. 822 \| \| Psalm \| Psalm \| 9 \| p. 822 \| \| Psalm 10. \| Psalm 10. \| \| p. 823 \| \| Psalm 11. \| Psalm 11. \| Psalm 11. \| p. 824 \| \| Psalm 12. \| Psalm 12. \| Psalm 12. \| p. 825 \| \| Psalm 13. \| Psalm 13. \| Psalm 13. \| p. 825 \| \| Psalm 14 \| Psalm 14 \| Psalm 14 \| p. 826 \| \| Psalm 15. \| Psalm 15. \| Psalm 15. \| p. 826 \| \| Psalm 16. \| p. 826 \| \|-------------\|----------\| \| Psalm 17 . \| p. 827 \| \| Psalm 18. \| p. 828 \| \| Psalm 19. \| p. 830 \| \| Psalm 20. \| p. 831 \| \| Psalm 21 \| p. 831 \| \| Psalm 22. \| p. 832 \| \| Psalm 23. \| p. 833 \| \| Psalm 24 \| p. 834 \| \| Psalm 25. \| p. 834 \| \| Psalm 26. \| p. 835 \| \| Psalm 27 \| p. 836 \| \| Psalm 28. \| p. 837 \| \| Psalm 29. \| p. 837 \| \| Psalm 30. \| p. 838 \| \| Psalm 31 \| p. 838 \| \| Psalm 32. \| p. 840 \| \| Psalm 33. \| p. 840 \| \| Psalm 34 \| p. 841 \| \| Psalm 35. \| p. 842 \| \| Psalm 36. \| p. 844 \| \| Psalm 37 \| p. 844 \| \| Psalm 38. \| p. 846 \| \| Psalm 39. \| p. 847 \| \| Psalm 40. \| p. 848 \| \| Psalm 41 \| p. 849 \| \| Psalm 42. \| p. 850 \| \| Psalm 43. \| p. 850 \| \| Psalm 44 \| p. 851 \| \| Psalm 45. \| p. 852 \| \| Psalm 46. \| p. 853 \| \| Psalm 47 \| p. 853 \| \| Psalm 48. \| p. 854 \| \| Psalm 49. \| p. 855 \| \| Psalm 50. \| p. 856 \| \| Psalm 51 \| p. 857 \| \| Psalm 52. \| p. 858 \| \| Psalm 53. \| p. 858 \| \| Psalm 54 \| p. 859 \| \| Psalm 55. \| p. 859 \| \| Psalm 56. \| p. 860 \| \|-------------\|----------\| \| Psalm 57 . \| p. 861 \| \| Psalm 58. \| p. 861 \| \| Psalm 59. \| p. 862 \| \| Psalm 60. \| p. 863 \| \| Psalm 61. \| p. 864 \| \| Psalm 62. \| p. 864 \| \| Psalm 63. \| p. 865 \| \| Psalm 64 \| p. 865 \| \| Psalm 65. \| p. 866 \| \| \| p. 867 \| \| Psalm 67 \| p. 867 \| \| Psalm 68. \| p. 868 \| \| Psalm 69. \| p. 870 \| \| Psalm 70. \| p. 871 \| \| Psalm 71. \| p. 872 \| \| Psalm 72. \| p. 873 \| \| Psalm 73. \| p. 874 \| \| Psalm 74. \| p. 875 \| \| Psalm 75. \| p. 876 \| \| Psalm 76. \| p. 877 \| \| Psalm 77 . \| p. 877 \| \| Psalm 78. \| p. 878 \| \| Psalm 79. \| p. 881 \| \| Psalm 80. \| p. 882 \| \| Psalm 81. \| p. 883 \| \| Psalm 82. \| p. 884 \| \| Psalm 83. \| p. 884 \| \| Psalm 84. \| p. 885 \| \| Psalm 85. \| p. 885 \| \| Psalm 86. \| p. 886 \| \| Psalm 87 \| p. 887 \| \| Psalm 88. \| p. 887 \| \| Psalm 89. \| p. 888 \| \| Psalm 90. \| p. 890 \| \| Psalm 91. \| p. 891 \| \| Psalm 92. \| p. 892 \| \| Psalm 93. \| p. 893 \| \| Psalm 94. \| p. 893 \| \| Psalm 95. \| p. 894 \| \| Psalm 96. \| p. 895 \| \|-------------\|---------------\| \| Psalm 97 \| p. 895 \| \| Psalm 98. \| p. 896 \| \| Psalm 99. \| p. 897 \| \| Psalm 100. \| p. 897 \| \| Psalm 101_ \| p. 897 \| \| Psalm 102. \| p. 898 \| \| Psalm 103. \| p. 899 \| \| Psalm 104_ \| p. 900 \| \| Psalm 105. \| p. 902 \| \| Psalm \| p. 903 \| \| Psalm 107_ \| p. 905 \| \| Psalm 108. \| p. 907 \| \| Psalm 109. \| p. 908 \| \| Psalm 110. \| p. 909 \| \| Psalm 111- \| p. 910 \| \| Psalm 112. \| p. 910 \| \| Psalm 113. \| p. 911 \| \| Psalm 114. \| p. 911 \| \| Psalm 115. \| p. 911 \| \| Psalm 116. \| p. 912 \| \| Psalm 117. \| p. 913 \| \| Psalm 118. \| p. 913 \| \| Psalm 119. \| p. 914 \| \| Psalm 120. \| p. 921 \| \| Psalm 121_ \| p. 921 \| \| Psalm 122. \| p. 922 \| \| Psalm 123. \| p. 922 \| \| Psalm \| p. 923 \| \| Psalm 125. \| p. 923 \| \| Psalm \| p. 923 \| \| Psalm 127_ \| p. 924 \| \| Psalm 128. \| p. 924 \| \| Psalm 129. \| p. 924 \| \| Psalm 130. \| p. 925 \| \| Psalm \| p. 925 \| \| Psalm 132. \| p. 925 \| \| Psalm 133. \| \| \| Psalm 134. \| p. 926 p. 926 \| \| Psalm 135. \| p. 927 \| \| Psalm 136. \| p. 928 \| \|---------------\|---------------\| \| Psalm 137 . \| p. 929 \| \| Psalm 138. \| p. 929 \| \| Psalm 139. \| p. 930 \| \| Psalm 140. \| p. 931 \| \| Psalm 141. \| p. 931 \| \| Psalm 142. \| p. 932 \| \| Psalm 143. \| p. 932 \| \| Psalm 144- \| p. 933 \| \| Psalm 145. \| p. 934 \| \| Psalm 146. \| p. 935 \| \| Psalm 147. \| p. 935 \| \| Psalm 148. \| p. 936 \| \| Psalm 149. \| p. 937 \| \| Psalm 150. \| p. 937 \| \| Proverbs. \| p. 938 \| \| Proverbs 1 \| p. 938 \| \| Proverbs 2. \| p. 939 \| \| Proverbs 3. \| p. 940 \| \| Proverbs 4 \| p. 941 \| \| Proverbs 5. \| p. 943 \| \| Proverbs 6. \| p 944 \| \| Proverbs 7 \| p. 945 \| \| Proverbs 8 \| p. 946 \| \| Proverbs 9 \| p 948 \| \| Proverbs 10. \| p 949 \| \| Proverbs 11 . \| p. 950 \| \| Proverbs 12. \| p 951 \| \| Proverbs 13. \| p. 953 \| \| Proverbs 15. \| p. 956 \| \| Proverbs 16 . \| p. 957 \| \| Proverbs 17. \| p. 959 \| \| Proverbs 18. \| p. 960 \| \| Proverbs 19. \| p. 961 \| \| Proverbs 20. \| p. 962 \| \| Proverbs 21. \| p. 964 \| \| Proverbs 22. \| p. 965 \| \| Proverbs 23. \| p. 967 p. 968 \| \| Proverbs 25. \| p. 970 \| \|--------------------\|----------\| \| Proverbs 26. \| p. 971 \| \| Proverbs 27 \| p. 972 \| \| Proverbs 28. \| p. 973 \| \| Proverbs 29. \| p. 975 \| \| Proverbs 30. \| p. 976 \| \| \| p. 978 \| \| Ecclesiastes . \| p. 979 \| \| Ecclesiastes 1 \| p. 979 \| \| Ecclesiastes 2. \| p. 980 \| \| Ecclesiastes \| p. 981 \| \| Ecclesiastes 4 \| p. 983 \| \| Ecclesiastes 5. \| p. 984 \| \| Ecclesiastes 6 . \| p. 985 \| \| Ecclesiastes \| p. 986 \| \| Ecclesiastes 8. \| p. 987 \| \| Ecclesiastes 9. \| p. 988 \| \| Ecclesiastes 10. \| p. 989 \| \| Ecclesiastes 11 \| p. 991 \| \| Ecclesiastes 12. \| p. 991 \| \| Song of Solomon. \| p. 992 \| \| Song of Solomon 1 \| p. 992 \| \| Song of Solomon 2 \| p. 993 \| \| Song of Solomon 3. \| p. 994 \| \| Song of Solomon 4 \| p. 994 \| \| Song of Solomon 5. \| p. 995 \| \| Song of Solomon 6. \| p. 996 \| \| Song of Solomon 7 \| p. 997 \| \| Song of Solomon 8. \| p. 998 \| \| Isaiah. \| p. 999 \| \| Isaiah 1 \| p. 999 \| \| Isaiah 2. \| p. 1001 \| \| Isaiah 3 . \| p. 1002 \| \| Isaiah 4 \| p. 1003 \| \| Isaiah 5. \| p. 1004 \| \| Isaiah 6. \| p. 1006 \| \| Isaiah 7 \| p. 1007 \| \| Isaiah 8. \| p. 1008 \| \| Isaiah 9. \| p. 1009 \| \| Isaiah 10. \| p. 1011 \| \| Isaiah 11. \| p. 1013 \| \|--------------\|----------------\| \| Isaiah 12. \| p. 1014 \| \| Isaiah 13. \| p. 1014 \| \| Isaiah 14 . \| p. 1015 \| \| Isaiah 15. \| p. 1017 \| \| Isaiah 16. \| p. 1018 \| \| Isaiah 17 . \| p. 1019 \| \| Isaiah 18. \| p. 1020 \| \| Isaiah 19. \| p. 1020 \| \| Isaiah 20.- \| p. 1022 \| \| Isaiah 21.- \| p. 1022 \| \| Isaiah 22. \| p. 1024 \| \| Isaiah 23. \| p. 1025 \| \| Isaiah 24 . \| p. 1026 \| \| Isaiah 25. \| p. 1027 \| \| Isaiah 26. \| p. 1028 \| \| Isaiah 27. \| p. 1029 \| \| Isaiah 28. \| p. 1030 \| \| Isaiah 29. \| p. 1032 \| \| Isaiah 30. \| p. 1034 \| \| Isaiah 31 . \| p. 1036 \| \| Isaiah 32. \| p. 1037 \| \| Isaiah 33. \| p. 1038 \| \| Isaiah 34 . \| p. 1039 \| \| Isaiah 35. \| p. 1040 \| \| Isaiah 36. \| p 1041 \| \| Isaiah 37. \| p. 1042 \| \| Isaiah 38. \| p. 1045 \| \| Isaiah 39. \| p. 1046 \| \| Isaiah 40. \| p 1047 \| \| Isaiah 41. \| p. 1048 \| \| Isaiah 42. \| p. 1050 \| \| Isaiah 43. \| p. 1052 \| \| Isaiah 44. \| p. 1053 \| \| Isaiah 45. \| p 1055 \| \| Isaiah 46. \| p. 1057 \| \| Isaiah 47. \| p. 1058 \| \| Isaiah 48. \| p 1059 p. 1060 \| \| Isaiah 49. \| p. 1062 \| \| Isaiah 50. \| \|<eos>
<bos>\| Isaiah 51 \| p. 1063 \| \|--------------\|-----------------\| \| Isaiah 52. \| p. 1064 \| \| Isaiah 53. \| p. 1065 \| \| Isaiah 54 \| p. 1066 \| \| Isaiah 55. \| p. 1067 \| \| Isaiah 56. \| p. 1068 \| \| Isaiah 57 \| p. 1069 \| \| Isaiah 58. \| p. 1070 \| \| Isaiah 59. \| p. 1071 \| \| Isaiah 60. \| p. 1073 \| \| Isaiah 61 \| p. 1074 \| \| Isaiah 62. \| p. 1075 \| \| Isaiah 63. \| p. 1076 \| \| Isaiah 64 \| p. 1077 \| \| Isaiah 65. \| p. 1078 \| \| Isaiah 66. \| p. 1079 \| \| Jeremiah. \| p. 1081 \| \| Jeremiah 1 \| p. 1081 \| \| Jeremiah 2. \| p. 1082 \| \| Jeremiah \| p. 1085 p. 1086 \| \| Jeremiah 5. \| p. 1088 \| \| Jeremiah 6 . \| p. 1090 \| \| Jeremiah \| p. 1092 \| \| Jeremiah 8. \| p. 1094 \| \| Jeremiah 9. \| p. 1096 \| \| Jeremiah 10. \| p. 1097 \| \| Jeremiah 11 \| p. 1099 \| \| Jeremiah 12. \| p. 1100 \| \| Jeremiah 13. \| p. 1101 p. 1103 \| \| Jeremiah 14 \| \| \| Jeremiah 15. \| p. 1105 \| \| Jeremiah 16. \| p. 1106 \| \| Jeremiah 18. \| p. 1109 \| \| Jeremiah 19. \| p. 1111 \| \| Jeremiah 20. \| p. 1112 \| \| Jeremiah 21 \| p. 1113 \| \| Jeremiah 22. \| p. 1114 \| \| Jeremiah 23. \| p. 1116 \| \| Jeremiah 24. \| p. 1118 \| \|-----------------\|-----------------\| \| Jeremiah 25. \| p. 1119 \| \| Jeremiah 26. \| p. 1121 \| \| Jeremiah 27. \| p. 1123 \| \| Jeremiah 28. \| p. 1125 \| \| Jeremiah 29. \| p. 1126 \| \| Jeremiah 30. \| p. 1128 \| \| Jeremiah 31. \| p. 1129 \| \| Jeremiah 32. \| p 1132 \| \| Jeremiah 33. \| p. 1135 \| \| Jeremiah 34. \| p. 1137 \| \| Jeremiah 35. \| p 1138 \| \| Jeremiah 36. \| p 1139 \| \| Jeremiah 37. \| p 1142 \| \| Jeremiah 38. \| p 1143 \| \| Jeremiah 39 \| p 1145 \| \| Jeremiah 40. \| p 1146 \| \| Jeremiah 41. \| p 1147 \| \| Jeremiah 42. \| p. 1149 \| \| Jeremiah 43. \| p. 1150 \| \| Jeremiah 44 \| p. 1151 \| \| Jeremiah 45. \| p. 1153 \| \| Jeremiah 46. \| p. 1154 \| \| Jeremiah 47. \| p. 1156 \| \| Jeremiah 48. \| p. 1156 \| \| Jeremiah 49. \| p. 1159 \| \| Jeremiah 50. \| p. 1161 \| \| Jeremiah 51. \| p. 1164 \| \| Jeremiah 52. \| p. 1168 \| \| Lamentations. \| p. 1170 \| \| Lamentations \| p. 1170 \| \| Lamentations 2 \| p. 1172 \| \| Lamentations 3. \| p. 1174 \| \| Lamentations 4. \| p. 1176 \| \| Lamentations 5. \| p. 1177 \| \| Ezekiel. \| p. 1178 \| \| Ezekiel \| p. 1178 \| \| Ezekiel 2 \| p. 1180 p. 1181 \| \| \| p. 1183 \| \| Ezekiel 4. \| \| \| Ezekiel \| 5. \| p. 1184 \| \|---------------\|------\|-----------\| \| Ezekiel 6. \| \| p. 1185 \| \| Ezekiel \| 7 \| p. 1186 \| \| Ezekiel 8. \| \| p. 1188 \| \| Ezekiel 9. \| \| p. 1189 \| \| Ezekiel \| 10. \| p. 1190 \| \| Ezekiel \| 11 \| p. 1191 \| \| Ezekiel \| 12. \| p. 1193 \| \| Ezekiel \| 13. \| p. 1194 \| \| Ezekiel \| 14 . \| p. 1196 \| \| Ezekiel \| 15. \| p. 1197 \| \| Ezekiel \| 16. \| p. 1198 \| \| Ezekiel \| 17 \| p. 1202 \| \| Ezekiel \| 18. \| p. 1203 \| \| Ezekiel \| 19. \| p. 1205 \| \| Ezekiel 20. \| \| p. 1206 \| \| Ezekiel \| 21 \| p. 1209 \| \| Ezekiel 22. \| \| p. 1211 \| \| Ezekiel 23. \| \| p. 1213 \| \| Ezekiel \| 24 \| p. 1216 \| \| Ezekiel 25. \| \| p. 1217 \| \| Ezekiel 26. \| \| p. 1219 \| \| \| \| p. 1220 \| \| Ezekiel 28. \| \| p. 1222 \| \| \| \| p. 1223 \| \| \| \| p. 1225 \| \| Ezekiel \| 31 \| p. 1226 \| \| Ezekiel 32. \| \| p. 1228 \| \| Ezekiel \| 33. \| p. 1230 \| \| Ezekiel \| 34 \| p. 1232 \| \| Ezekiel \| 35. \| p. 1234 \| \| Ezekiel 36. \| \| p. 1235 \| \| Ezekiel \| 37 \| p. 1237 \| \| \| \| p. 1239 \| \| Ezekiel \| 39. \| p. 1241 \| \| Ezekiel \| 40. \| p. 1243 \| \| Ezekiel \| 41 \| p. 1246 \| \| Ezekiel \| 42. \| p. 1247 \| \| Ezekiel \| 43. \| p. 1248 \| \| Ezekiel \| 45. \| p 1252 \| \|--------------\|--------------\|-----------------\| \| Ezekiel 46. \| Ezekiel 46. \| p. 1254 \| \| Ezekiel 47 \| Ezekiel 47 \| p. 1256 \| \| Ezekiel 48. \| Ezekiel 48. \| p. 1257 \| \| Daniel. \| Daniel. \| p. 1259 \| \| Daniel \| Daniel \| p. 1259 \| \| Daniel 2. \| Daniel 2. \| p. 1261 \| \| Daniel 3. \| Daniel 3. \| p. 1264 \| \| Daniel 4 \| Daniel 4 \| p. 1266 \| \| Daniel 5. \| Daniel 5. \| p. 1268 \| \| Daniel 6 \| Daniel 6 \| p 1271 \| \| Daniel \| Daniel \| p. 1273 \| \| Daniel 8. \| Daniel 8. \| p 1274 \| \| Daniel 9 \| Daniel 9 \| p. 1276 \| \| Daniel 10. \| Daniel 10. \| p 1278 \| \| Daniel 11- \| Daniel 11- \| p. 1280 \| \| Daniel 12. \| Daniel 12. \| p. 1283 \| \| Hosea. \| Hosea. \| p. \| \| \| \| 1284 \| \| Hosea \| Hosea \| p. 1284 \| \| Hosea 2 3. \| Hosea 2 3. \| \| \| Hosea \| Hosea \| p. 1286 \| \| Hosea 4 \| Hosea 4 \| p. 1287 \| \| Hosea 5. \| Hosea 5. \| p. 1288 \| \| Hosea 6 . \| Hosea 6 . \| \| \| Hosea \| Hosea \| p. 1289 \| \| Hosea 8. \| Hosea 8. \| p. 1290 \| \| Hosea 9 \| Hosea 9 \| p. 1291 \| \| Hosea 10. \| Hosea 10. \| p. 1292 \| \| Hosea 11 . \| Hosea 11 . \| p. 1293 \| \| Hosea 12. \| Hosea 12. \| p. 1294 \| \| Hosea 13. \| Hosea 13. \| p. 1294 p. 1295 \| \| Hosea 14 . \| Hosea 14 . \| \| \| Joel. \| Joel. \| p. 1296 p. 1296 \| \| \| \| p. 1297 \| \| 3 \| 3 \| p. 1299 \| \| Joel 2 \| Joel 2 \| \| \| Joel \| \| \| \| \| \| p. 1300 \| \| Amos- Amos 1 \| Amos- Amos 1 \| p. 1300 \| \| Amos Amos \| 2 3 \| p 1301 p. 1302 \| \| Amos 4 \| p. 1303 \| \|--------------\|-----------\| \| Amos 5. \| p. 1304 \| \| Amos 6. \| p. 1306 \| \| Amos 7 \| p. 1307 \| \| Amos 8 \| p. 1308 \| \| Amos 9 \| p. 1309 \| \| Obadiah- \| p. 1310 \| \| Obadiah \| p. 1310 \| \| Jonah- \| p. 1311 \| \| Jonah 1 \| p. 1311 \| \| Jonah 2. \| p. 1312 \| \| Jonah 3. \| p. 1313 \| \| Jonah 4 \| p. 1313 \| \| Micah- \| p. 1314 \| \| Micah 1 \| p. 1314 \| \| Micah 2 \| p. 1315 \| \| Micah 3. \| p. 1316 \| \| Micah 4 \| p. 1317 \| \| Micah 5. \| p. 1318 \| \| Micah 6. \| p. 1319 \| \| Micah 7 \| p. 1320 \| \| Nahum_ \| p. 1321 \| \| Nahum 1 \| p. 1321 \| \| Nahum 2. \| p. 1322 \| \| Nahum 3. \| p. 1323 \| \| Habakkuk. \| p. 1324 \| \| Habakkuk 1 \| p. 1324 \| \| Habakkuk 2. \| p. 1325 \| \| Habakkuk \| p. 1327 \| \| Zephaniah. \| p. 1328 \| \| Zephaniah 1 \| p. 1328 \| \| Zephaniah 2 \| p. 1329 \| \| Zephaniah 3. \| p. 1330 \| \| Haggai. \| p. 1331 \| \| Haggai 1 \| p. 1331 \| \| Haggai 2. \| p. 1332 \| \| Zechariah_ \| p. 1334 \| \| Zechariah 1 \| p. 1334 \| \| Zechariah 2. \| p. 1335 \| \| Zechariah 3. \| p. 1336 \| New \| Zechariah \| 4 \| p 1337 \| \|-------------\|----------\|-----------------\| \| Zechariah \| 5. \| p 1338 \| \| Zechariah \| 6 . \| p 1338 \| \| Zechariah \| \| p 1339 \| \| Zechariah \| 8. \| p 1340 \| \| Zechariah \| 9 \| p 1341 \| \| Zechariah \| 10 \| p. 1343 \| \| Zechariah \| 11 \| p. 1344 \| \| Zechariah \| 12. \| p. 1345 \| \| Zechariah \| 13. \| p. 1346 \| \| Zechariah \| 14 \| p. 1346 \| \| Malachi. \| Malachi. \| p. 1348 \| \| Malachi \| \| p. 1348 \| \| Malachi \| 2 \| p 1349 \| \| Malachi \| 3 \| p 1350 \| \| Malachi \| 4 \| p 1351 \| \| Testament. \| \| p 1353 \| \| Matthew. \| Matthew. \| p 1353 \| \| Matthew \| \| p 1353 \| \| Matthew \| 2. \| p 1354 \| \| Matthew \| 3 . \| p. 1355 \| \| Matthew \| \| p. 1356 \| \| Matthew \| 5. \| p. 1358 \| \| Matthew \| 6 . \| p. 1360 \| \| Matthew \| 7 \| p 1362 \| \| Matthew \| 8. \| p. 1363 \| \| Matthew \| 9 \| p. 1365 \| \| Matthew \| 10. \| p. 1367 \| \| Matthew \| 11 \| p. 1369 \| \| Matthew \| 12. \| p. 1370 \| \| Matthew \| 13. \| p. 1373 \| \| Matthew \| 14 \| p. 1376 \| \| Matthew \| 15. \| p. 1378 \| \| Matthew \| 16. \| p. 1379 \| \| Matthew \| 17 . \| p. 1381 \| \| Matthew \| 18. \| p. 1382 \| \| Matthew \| 19. \| p 1384 \| \| Matthew \| 20. \| p. 1386 \| \| Matthew \| 21 . \| p. 1388 p. 1390 \| \| Matthew \| Matthew \| 23. p. 1392 \| \|-------------------\|-------------------\|---------------\| \| Matthew 24 \| Matthew 24 \| p. 1394 \| \| Matthew 25. \| Matthew 25. \| p. 1397 \| \| Matthew 26 . \| Matthew 26 . \| p. 1399 \| \| Matthew 27 \| Matthew 27 \| p. 1403 \| \| Matthew 28. \| Matthew 28. \| p. 1406 \| \| Mark. \| Mark. \| p. 1407 \| \| Mark \| 1 \| p. 1407 \| \| Mark \| 2. \| p. 1409 \| \| Mark \| 3 . \| p. 1410 \| \| Mark \| 4 \| p. 1412 \| \| Mark \| 5. \| p. 1414 \| \| Mark \| 6 . \| p. 1416 \| \| Mark \| 7 \| p. 1419 \| \| Mark \| 8. \| p. 1421 \| \| Mark \| 9. \| p. 1423 \| \| Mark \| 10. \| p. 1426 \| \| Mark \| 11 \| p. 1428 \| \| Mark \| 12. \| p. 1430 \| \| Mark \| 13. \| p. 1432 \| \| Mark \| 14 \| p. 1434 \| \| Mark \| 15. \| p. 1438 \| \| Mark \| 16. \| p. 1440 \| \| Luke_ \| \| p. 1441 \| \| Luke \| \| p. 1441 \| \| Luke \| 2. \| p. 1445 \| \| Luke \| 3 . \| p. 1447 \| \| Luke \| 4 \| p. 1449 \| \| Luke \| 5. \| p. 1451 \| \| Luke \| 6 . \| p. 1454 \| \| Luke \| 7 \| p. 1456 \| \| Luke \| 8. \| p. 1459 \| \| Luke \| 9 \| p. 1462 \| \| Luke 10. \| \| p. 1465 \| \| Luke 11_ \| Luke 11_ \| p. 1467 \| \| Luke 12. \| Luke 12. \| p. 1470 \| \| Luke 13. \| Luke 13. \| p. 1473 \| \| Luke 14_ \| Luke 14_ \| p. 1475 \| \| Luke 15. Luke 16. \| Luke 15. Luke 16. \| p. 1478 \|<eos>
<bos>\| Luke 17. \| p. 1480 \| \|------------\|-----------\| \| Luke 18. \| p. 1482 \| \| Luke 19. \| p. 1484 \| \| Luke 20. \| p. 1486 \| \| Luke 21. \| p. 1489 \| \| Luke 22. \| p. 1490 \| \| Luke 23. \| p. 1494 \| \| Luke 24. \| p. 1496 \| \| John. \| p. 1499 \| \| John 1 \| p. 1499 \| \| John 2. \| p. 1501 \| \| John 3 \| p. 1502 \| \| John 4 \| p. 1504 \| \| John 5. \| p. 1507 \| \| John 6. \| p. 1509 \| \| John \| p. 1512 \| \| John 8. \| p. 1514 \| \| John 9 \| p. 1517 \| \| John 10. \| p. 1519 \| \| John 11. \| p. 1521 \| \| John 12. \| p. 1524 \| \| John 13. \| p. 1526 \| \| John 14. \| p. 1528 \| \| John 15. \| p. 1530 \| \| John 16. \| p. 1531 \| \| John 17 . \| p. 1533 \| \| John 18. \| p. 1534 \| \| John 19. \| p. 1536 \| \| John 20. \| p. 1538 \| \| John 21. \| p. 1540 \| \| Acts \| p. 1542 \| \| Acts 1 \| p. 1542 \| \| Acts 2. \| p. 1543 \| \| Acts 3. \| p. 1546 \| \| Acts 4 \| p. 1547 \| \| Acts 5. \| p. 1549 \| \| Acts 6. \| p. 1551 \| \| Acts 7 \| p. 1552 \| \| Acts 8. \| p. 1556 \| \| Acts 9. \| p. 1558 \| \| Acts 10. \| p. 1560 \| \|----------------\|-----------------\| \| Acts 11 \| p. 1562 \| \| Acts 12. \| p. 1564 \| \| Acts 13 \| p. 1565 \| \| Acts 14 \| p. 1568 \| \| Acts 15. \| p. 1570 \| \| Acts 16. \| p. 1572 \| \| Acts 17 \| p. 1574 \| \| Acts 18 \| p. 1576 \| \| Acts 19. \| p. 1577 \| \| Acts 20 \| p. 1580 \| \| Acts 21 \| p. 1582 \| \| Acts 22 \| p. 1584 \| \| \| p. 1585 \| \| Acts 24 \| p. 1587 \| \| Acts 25. \| p. 1589 \| \| Acts 26. \| p. 1591 \| \| Acts 27 \| p. 1593 \| \| Acts 28. \| p. 1595 \| \| Romans. \| p. 1597 \| \| Romans 1 \| p. 1597 \| \| Romans 2. \| p. 1599 \| \| Romans \| p. 1600 \| \| Romans 4 \| p. 1602 \| \| Romans 5. \| p. 1603 \| \| Romans 6 . \| p. 1604 \| \| Romans 7 \| p. 1605 \| \| Romans 8. \| p. 1607 \| \| Romans 9. \| p. 1609 \| \| Romans 10. \| p. 1611 \| \| Romans 11 \| p. 1612 \| \| Romans 12. \| p. 1614 \| \| Romans 13. \| p. 1615 \| \| Romans 14 \| p. 1616 \| \| Romans 15. \| p. 1617 \| \| Romans 16 . \| p. 1619 \| \| Corinthians. \| p. 1620 p. 1620 \| \| Corinthians 1 \| \| \| Corinthians 2. \| p. 1621 p. 1622 \| 2 \| Corinthians 4 \| p. 1624 \| \|-----------------------\|-----------------\| \| Corinthians 5. \| p. 1625 \| \| Corinthians 6. \| p. 1626 \| \| Corinthians \| p. 1627 \| \| Corinthians 8 \| p. 1629 \| \| Corinthians 9 \| p. 1630 \| \| Corinthians 10. \| p. 1631 \| \| Corinthians 11 . \| p. 1633 \| \| Corinthians 12. \| p. 1634 \| \| Corinthians 13. \| p. 1636 \| \| Corinthians 14 \| p. 1637 \| \| Corinthians 15. \| p. 1639 \| \| \| p. 1641 \| \| Corinthians. \| p. 1642 \| \| 2 Corinthians 1 \| p. 1642 \| \| 2 Corinthians 2 \| p. 1644 \| \| 2 Corinthians 3. \| p. 1645 \| \| 2 Corinthians 4 \| p. 1646 \| \| 2 Corinthians 5. \| p. 1647 \| \| 2 Corinthians 6. \| p. 1648 \| \| 2 Corinthians \| p. 1649 \| \| 2 Corinthians 8. \| p. 1650 \| \| 2 Corinthians 9. \| p. 1651 \| \| 2 Corinthians 10. \| p. 1652 \| \| 2 Corinthians 11 \| p. 1653 \| \| 2 Corinthians 12. \| p. 1655 \| \| 2 Corinthians 13 \| p. 1656 \| \| Galatians. \| p. 1657 \| \| Galatians \| p. 1657 \| \| Galatians 2 \| p. 1659 p. 1660 \| \| \| p. 1661 \| \| Galatians 4 \| \| \| Galatians 5 6 \| p. 1663 \| \| Galatians \| p. 1664 \| \| Ephesians. \| p. 1665 \| \| Ephesians Ephesians 2 \| p. 1665 \| \| Ephesians 3. \| p. 1666 p. 1668 \| \| Ephesians 4. \| p. 1669 \| \| Ephesians 5. \| p. 1670 \| \| Ephesians 6. \| Ephesians 6. \| p. 1672 \| \|--------------------\|--------------------\|-----------------\| \| Philippians. \| Philippians. \| p. 1673 \| \| Philippians \| \| p. 1673 \| \| Philippians \| 2. \| p. 1675 \| \| Philippians \| \| p. 1676 \| \| Philippians \| 4 \| p. 1677 \| \| Colossians. \| Colossians. \| p. 1678 \| \| Colossians \| \| p. 1678 \| \| Colossians \| 2. \| p. 1680 \| \| Colossians \| \| p. 1681 \| \| Colossians \| 4 \| p. 1683 \| \| Thessalonians. \| Thessalonians. \| p. 1684 \| \| Thessalonians 1 \| Thessalonians 1 \| p. 1684 \| \| Thessalonians 2 \| Thessalonians 2 \| p. 1684 \| \| Thessalonians 3. \| Thessalonians 3. \| p. 1685 \| \| Thessalonians 4 \| Thessalonians 4 \| p. 1686 \| \| Thessalonians 5. \| Thessalonians 5. \| p. 1687 \| \| 2 Thessalonians. \| 2 Thessalonians. \| p. 1688 \| \| 2 Thessalonians 1 \| 2 Thessalonians 1 \| p. 1688 \| \| 2 Thessalonians 2 \| 2 Thessalonians 2 \| p. 1689 \| \| 2 Thessalonians 3. \| 2 Thessalonians 3. \| p. 1690 \| \| Timothy . \| Timothy . \| p. 1691 \| \| Timothy 1 \| Timothy 1 \| p. 1691 \| \| Timothy 2 \| Timothy 2 \| p. 1692 \| \| Timothy 3. \| Timothy 3. \| p. 1693 \| \| Timothy 4. \| Timothy 4. \| p. 1694 \| \| Timothy 5. \| Timothy 5. \| p. 1695 \| \| Timothy 6. \| Timothy 6. \| p. 1696 \| \| 2 Timothy. \| 2 Timothy. \| p. 1697 \| \| 2 Timothy 1 \| 2 Timothy 1 \| p. 1697 \| \| 2 Timothy 2 \| 2 Timothy 2 \| p. 1698 \| \| 2 Timothy 3 \| 2 Timothy 3 \| p. 1700 \| \| 2 Timothy 4. \| 2 Timothy 4. \| p. 1701 \| \| \| \| p. 1702 \| \| Titus 1 \| Titus 1 \| p. 1702 p. 1703 \| \| Titus Titus 3. \| 2. \| p. 1704 \| \| Philemon. \| Philemon. \| \| \| \| \| p. 1705 \| \| Philemon \| Philemon \| p. 1705 \| \| Hebrews \| 1 \| p. 1706 \| \|-------------\|-------------\|-----------------\| \| Hebrews 2- \| Hebrews 2- \| p. 1707 \| \| Hebrews 3. \| Hebrews 3. \| p. 1708 \| \| Hebrews 4 \| Hebrews 4 \| p. 1709 \| \| Hebrews 5. \| Hebrews 5. \| p. 1710 \| \| Hebrews 6. \| Hebrews 6. \| p. 1711 \| \| Hebrews \| Hebrews \| p. 1712 \| \| Hebrews 8. \| Hebrews 8. \| p. 1713 \| \| Hebrews 9. \| Hebrews 9. \| p. 1714 \| \| Hebrews 10. \| Hebrews 10. \| p. 1716 \| \| Hebrews 11. \| Hebrews 11. \| p. 1718 \| \| Hebrews 12. \| Hebrews 12. \| p. 1720 \| \| Hebrews 13. \| Hebrews 13. \| p. 1722 \| \| James. \| James. \| p. 1723 \| \| James \| \| p. 1723 \| \| James \| 2 \| p. 1724 \| \| James \| 3. \| p. 1726 \| \| James \| 4 \| p. 1727 \| \| James \| 5. \| p. 1728 \| \| Peter . \| Peter . \| p. 1729 \| \| Peter 1 \| Peter 1 \| p. 1729 \| \| Peter 2 \| Peter 2 \| p. 1730 \| \| Peter 3. \| Peter 3. \| p. 1731 \| \| Peter 4. \| Peter 4. \| p. 1733 \| \| Peter 5. \| Peter 5. \| p. 1734 \| \| 2 Peter . \| 2 Peter . \| p. 1735 \| \| 2 Peter 1- \| 2 Peter 1- \| p. 1735 \| \| 2 Peter 2. \| 2 Peter 2. \| p. 1736 \| \| 2 Peter 3. \| 2 Peter 3. \| p. 1737 \| \| John. John \| John. John \| p. 1738 \| \| 1 1 John 2. \| 1 \| p. 1739 p. 1739 \| \| 1 John \| 3 . \| p. 1741 p. 1742 \| \| John \| 5. \| p. 1743 \| \| 2 \| \| \| \| John. \| John. \| p. 1744 \| \| 2 John \| 1 \| p. 1744 \| \| 3 John 1 \| 3 John 1 \| p. 1745 \| \| Jude. \| Jude. \| p. 1746 \| \| Jude 1 \| p. 1746 \| \|-----------------\|-----------\| \| Revelation. \| p. 1748 \| \| Revelation 1 \| p. 1748 \| \| Revelation 2. \| p. 1749 \| \| Revelation 3. \| p. 1751 \| \| Revelation 4 \| p. 1752 \| \| Revelation 5. \| p. 1753 \| \| Revelation 6. \| p. 1754 \| \| Revelation \| p. 1755 \| \| Revelation 8. \| p. 1756 \| \| Revelation 9 \| p. 1757 \| \| Revelation 10. \| p. 1758 \| \| Revelation 11 \| p. 1759 \| \| Revelation 12. \| p. 1760 \| \| Revelation 13. \| p. 1761 \| \| Revelation 14 \| p. 1762 \| \| Revelation 15. \| p. 1763 \| \| Revelation 16. \| p. 1764 \| \| Revelation 17 . \| p. 1765 \| \| Revelation 18. \| p. 1767 \| \| Revelation 19. \| p. 1768 \| \| Revelation 20. \| p. 1770 \| \| Revelation 21- \| p. 1771 \| \| Revelation 22. \| p. 1772 \| ## Holy Bible Albanian Translation Anonymous ## Old Testament ## Genesis ## Chapter 1<eos>
<bos>2 Në fillim Perëndia krijoi qiejt dhe tokën. Toka ishte pa trajtë, e zbrazët dhe errësira mbulonte sipërfaqen e humnerës; dhe Fryma e Perëndisë fluturonte mbi 3 sipërfaqen e ujërave. Pastaj Perëndia tha: "U bëftë drita!' Dhe drita u bë. Dhe 5 Perëndia pa që drita ishte e mirë; dhe Perëndia e ndau dritën nga errësira. Dhe Perëndia e quajti dritën "ditë" dhe errësirën "natë" . Kështu erdhi mbrëmja e pastaj erdhi mëngjesi: dita e parë. Pastaj Perëndia tha: "Le të jetë një kupë qiellore mes ujërave, që t'i ndajë ujërat nga ujërat" . Dhe Perëndia krijoi kupën qiellore dhe ndau ujërat që ishin poshtë saj nga ujërat që ishin sipër saj. Dhe kështu u bë. Dhe Perëndia e quajti kupën qiellore "qiell" . Kështu erdhi mbrëmja; pastaj erdhi mëngjesi: 9 dita e dytë. Pastaj Perëndia tha: "Ujërat që janë nën qiellin të grumbullohen në 10 një vend të vetëm dhe të shfaqet tera" . Dhe kështu u bë. Dhe Perëndia e quajti terën "tokë" dhe grumbullimin e ujërave "detë" . Dhe Perëndia pa që kjo ishte mirë. 11 Pastaj Perëndia tha: "Të mbijë toka gjelbërimin; barërat të nxjerrin farë dhe drurët frutore të japin në tokë një frut që të përmbajë farën e tij, secili simbas llojit të tij". 12 Dhe kështu u bë. Dhe toka prodhoi gjelbërim; barëra që e bënin farën simbas Ilojit të tyre dhe drurë që mbanin fruta me farën e tyre brenda; secili simbas llojit të 13 vet. Dhe Perëndia e pa se kjo ishte mirë. Kështu erdhi mbrëmja; pastaj erdhi mëngjesi; dita e tretë. Pastaj Perëndia tha: "Të ketë ndriçues në kupën qiellore për të ndarë ditën nga nata; dhe të shërbejnë si shenja; për të dalluar stinët; ditët dhe 15 vitet; dhe të shërbejnë si ndriçues në kupën qiellore për të ndriçuar tokën"\_ Dhe 16 kështu u bë. Perëndia krijoi pastaj dy ndriçues të mëdhenj: ndriçuesin e madhë për qeverisjen e ditës dhe ndriçuesin e vogël për qeverisjen e natës; ai krijoi gjithashtu 17 18 yjet. Dhe Perëndia i vendosi në kupën qiellore për të ndriçuar tokën; për të qeverisur ditën dhe natën dhe për ta ndarë dritën nga errësira. Dhe Perëndia e pa që 19 20 kjo ishte mirë. Kështu erdhi mbrëmja dhe erdhi mëngjesi: dita e katërt. Pastaj Perëndia tha: "Të mbushen ujërat nga një numër i madh qeniesh të gjalla dhe të 21 fluturojnë zogjtë lart mbi tokë nëpër hapësirën e madhe të kupës qiellore" . Kështu Perëndia krijoi kafshët e mëdha ujore dhe të gjitha gjallesat që lëvizin dhe që mbushin ujërat, secili simbas llojit të vet, e çdo shpend fluturues simbas llojit të vet. Dhe 22 Perëndia e pa se kjo ishte mirë. Dhe Perëndia i bekoi duke thënë: "Të jeni të frytshëm; shumëzoni dhe mbushni ujërat e deteve; e zogjtë të shumëzohen mbi tokë" 23 24 Kështu erdhi mbrëmja dhe pastaj mëngjesi: dita e pestë. Pastaj Perëndia tha: "Të prodhojë toka qenie të gjalla sipas Ilojit të tyre: kafshë, rrëshqanorë dhe bisha 25 të tokës, simbas llojit të tyre" . Dhe kështu u bë. Dhe Perëndia bëri egërsirat e tokës sipas Ilojit të tyre, kafshët simbas llojit të tyre dhe të gjithë rrëshqanorët e 26 tokës simbas llojit të tyre. Dhe Perëndia e pa që kjo ishte mirë. Pastaj Perëndia tha: "Ta bëjmë njeriun sipas shëmbëlltyrës sonë dhe në ngjasim me ne; dhe të ushtrojë sundimin e tij mbi peshqit e detit, mbi zogjtë e qiellit; mbi kafshët e mbi gjithë tokën; 27 mbi rrëshqanorët që zvarriten mbi dhe" Kështu Perëndia krijoi njeriun simbas shëmbëlltyrës së vet; simbas shëmbëlltyrës së Perëndisë; Ai krijoi mashkullin e 28 femrën. Dhe Perëndia i bekoi; dhe Perëndia u tha atyre: "Të jeni të frytshëm dhe shumëzohuni, mbushni tokën e nënshtrojeni, e sundoni mbi peshqit e detit, mbi 29 zogjtë e qiellit dhe mbi çdo qenie që lëviz mbi tokë" Dhe Perëndia tha: Ja unë po ju jap çdo bar që lëshon farë mbi sipërfaqen e mbarë tokës dhe çdo pemë të ketë 30 fruta që përmbajnë farë; kjo do tju shërbejë si ushqim. Dhe çdo kafshe të tokës, 31 unë ijap çdo bar të gjelbër si ushqim" . Dhe kështu u bë. Atëherë Perëndia shikoi të gjitha ato që kishte bërë, dhe ja, ishte shumë mirë. Kështu erdhi mbrëmja dhe pastaj erdhi mëngjesi: dita e gjashtë. ## Chapter 2 2 Kështu përfunduan qielli dhe toka si dhe tërë ushtria e tyre . Ndërkaq ditën shtatë Perëndia mbaroi veprën që kishte kryer dhe ditën e shtatë u çlodh nga 3 vepra që kishte kryer. Dhe Perëndia bekoi ditën e shtatë dhe e shenjtëroi, sepse 4 atë ditë Perëndia u çlodh nga gjithë vepra që kishte krijuar dhe kryer. Këto janë gjithë origjina e qiellit dhe e tokës kur u krijuan; ditën që Zoti Perëndi krijoi tokën dhe 5 qiellin. Nuk kishte ende mbi tokë asnjë shkurrëz në fushë dhe asnjë bar nuk kishte mbirë ende në fushë, sepse Zoti Perëndi nuk kishte hedhur asnjë shi mbi tokën dhe nuk ekzistonte njeriu për të punuar tokën. Por nga toka ngjitej një avull që ujiste tërë sipërfaqen e tokës. Atëherë Zoti Perëndi formoi njeriun nga pluhuri tokës, 8 1 fryu në vrimat e hundës një frymë jete, dhe njeriu u bë një qenie e gjallë. Pastaj Zoti Perëndi mbolli një kopsht në Eden; në lindje; dhe vendosi në të njeriun që kishte formuar . Pastaj Zoti Perëndi bëri që të mbijnë nga toka lloj-lloj pemësh të këndshme nga pamja dhe që jepnin fruta të mira për t'u ngrënë; në mes të kopshtit 10 gjendeshin edhe pema e jetës dhe pema e njohjes të së mirës dhe të së keqes. 11 Një lumë dilte nga Edeni për të ujitur kopshtin dhe ndahej në katër rrjedha uji. Emri i lumit të është Pishon; është ai që rrethon tërë vendin e Havilahut; ku ka 12 flori; dhe floriri i këtij vendi është mirë; aty gjenden gjithashtu bdeli dhe 13 i oniksit. Emri i lumit të dytë është Gihon; dhe ai rrethon tërë vendin e Kushit. 14 Emri lumit të tretë është Tigri, dhe është ai që rrjedh në lindje të Asirisë. Lumi 15 i katërt është Eufrati. Zoti Perëndi e mori pra njeriun dhe e futi në kopshtin e 16 Edenit, me qëllim që ta punonte dhe ta ruante. Dhe Zoti Perëndi e urdhëroi 17 njeriun duke i thënë: "Ha bile lirisht nga çdo e kopshtit; por mos ha nga pema e njohjes të së mirës dhe të së keqes, sepse ditën që do të hash prej saj ke për 18 të vdekur me siguri' Pastaj Zoti Perëndi tha: "Nuk është mirë që njeriu të jetë 19 vetëm; unë do ti bëj një ndihmë që i leverdis"\_ Dhe Zoti Perëndi formoi nga dheu tërë kafshët e fushës dhe tërë zogjtë e qiellit dhe i çoi te njeriu për të parë si do t'i quante; dhe sido që njeriu t'i quante qeniet e gjalla; ai do të ishte emri i tyre. 20 Dhe njeriu u vuri emra tërë bagëtisë, zogjve të qiellit dhe çdo kafshe të fushave; 21 por për njeriun nuk u gjend asnjë ndihmë e përshtatshme për të. Atëherë Zoti Perëndi e futi në një gjumë të thellë njeriun; të cilin e zuri gjumi; dhe mori një nga 22 brinjët e tij dhe e mbylli mishin në atë vend. Pastaj Zoti Perëndi me brinjën që 23 i kishte hequr njeriut formoi një grua dhe e te njeriu. Dhe njeriu tha: "Kjo së fundi është kocka e kockave të mia dhe mishi i mishit tim. Ajo do të quhet grua parë guri pemë çoi<eos>
<bos>24 sepse është nxjerrë nga burri' Për këtë arsye njeriu do të braktisë babanë dhe 25 nënën e tij dhe do të bashkohet me gruan e tij, dhe do të jenë një mish i vetëm. Dhe burri e gruaja e tij ishin që të dy lakuriq dhe nuk kishin turp prej kësaj. ## Chapter 3 Por gjarpri ishte më dinaku ndër të gjitha bishat e fushave që Zoti Perëndi kishte krijuar, dhe i tha gruas: "A ka thënë me të vërtetë Perëndia: "Mos hani nga 2 të gjitha pemët e kopshtit?"" . Dhe gruaja iu përgjegj gjarprit: "Nga fruti i pemëve 3 të kopshtit mund të hamë; por nga fruti pemës që është në mes të kopshtit 4 Perëndia ka thënë: "Mos hani dhe mos e prekni, ndryshe do të vdisni""\_ Atëherë 5 gjarpri i tha gruas: "Ju s'keni për të vdekur aspak; por Perëndia e di që ditën që do ti hani, tuaj do të hapen dhe do të jeni në gjendje si Perëndia të njihni të mirën dhe të keqen"Dhe gruaja pa që pema ishte e mirë për t'u ngrënë; që ishte e këndshme për sytë dhe që pema ishte i dëshirueshme për ta bërë të zgjuar dikë; dhe ajo mori nga fruti i saj, e hëngri dhe i dha edhe burrit të saj që ishte me të, dhe Atëherë iu hapën të dyve dhe e që ishin lakuriq; kështu 8 ata qepën gjethe fiku dhe bënë breza për t'u mbuluar. Pastaj dëgjuan zërin e Zotit Perëndi që shëtiste në kopsht në flladin e ditës; dhe burri e gruaja e tij u fshehën nga 9 prania e Zotit Perëndi midis pemëve të kopshtit. Atëherë Zoti Perëndi thirri njeriun 10 dhe i tha: "Ku je?" . Ai u përgjigj: "Dëgjova zërin tënd në kopsht, dhe pata frikë 11 sepse isha lakuriq dhe u fsheha" . Dhe Perëndia i tha: "Kush të tregoi se ishe lakuriq? Mos vallë ke ngrënë nga pema që unë të kisha urdhëruar të mos haje?" . 12 Njeriu u përgjigj: "Gruaja që ti më vure pranë më dha nga pema dhe unë e hëngra' 13 Dhe Zoti Perëndi i tha gruas: "Pse e bëre këtë?" . Gruaja u përgjigj: "Gjarpri më 14 mashtroi dhe unë hëngra prej saj" . Atëherë Zoti Perëndi tha gjarprit: "Me se bëre këtë gjë, 1 mallkuar ndër gjithë kafshët dhe tërë bishat e fushave! Ti 15 do të ecësh mbi barkun tënd dhe do të hash pluhur gjithë ditët e jetës sate. Dhe sytë sytë panë qenë qofsh unë do të shtie armiqësi midis teje dhe gruas, midis farës sate dhe farës së saj; fara e saj do të shtypë kokën tënde, dhe ti do të plagosësh thembrën e farës së saj' Gruas i tha: "Unë do të shumëzoj në masë të madhe vuajtjet e tua dhe barrët e tua; me vuajtje do të lindësh fëmijë; dëshirat e tua do të drejtohen ndaj burrit tënd dhe 17 ai do të sundojë mbi ty" . Pastaj i tha Adamit: "Me qenë se dëgjove zërin e gruas sate dhe hëngre nga pema për të cilën të kisha urdhëruar duke thënë: "Mos ha prej 18 saj' toka do të jetë e mallkuar për shkakun tënd, ti do të Ajo do të prodhojë 19 gjemba dhe bimë gjembore;, dhe ti do të hash barin e fushave; do të hash bukën me djersën e ballit, deri sa të rikthehesh në dhe sepse nga ai ke dalë; sepse ti je pluhur 20 dhe në pluhur do të rikthehesh" Dhe burri i vuri gruas së tij emrin Evë, sepse 21 ajo qe nëna e tërë të gjallëve. Pastaj Zoti Perëndi i bëri Adamit dhe gruas së tij 22 tunika prej Iëkure dhe i veshi. Dhe Zoti Perëndi tha: njeriu u bë si një prej nesh, sepse njeh të mirën dhe të keqen. Dhe tani nuk duhet ti lejohet të shtrijë dorën tij për të marrë edhe nga pema e jetës kështu duke ngrënë nga ajo; të jetojë për 23 gjithnjë" . Prandaj Zoti Perëndi e dëboi njeriun nga kopshti i Edenit, me qëllim, 24 që të punonte tokën nga e cila kishte dalë. Kështu ai e dëboi njeriun; dhe vendosi në lindje të kopshtit të Edenit kerubinët që vërtisnin nga çdo anë një shpatë flakëruese "Ja, që, për të ruajtur rrugën e pemës së jetës. ## Chapter 4 Por Adami njohu Evën, e tij, e cila u ngjiz dhe lindi Kainin; dhe ai tha: 2 "Fitova një burrë nga Zoti" . Pastaj lindi Abeli, vëllai 1 tij. Dhe Abeli u bë bari 3 kopesh; ndërsa Kaini u bë punonjës i tokës. Me kalimin e kohës, Kaini i bëri një ofertë frutash të tokës Zotit; por Abeli i ofroi edhe ai të parëlindurit e kopesë së 5 tij dhe yndyrën e tyre. Dhe Zoti e çmoi Abelin dhe dhuratën e tij, por nuk Kainin dhe ofertën e tij. Dhe kështu Kaini u pezmatua shumë dhe fytyra e tij mori një pamje të dëshpëruar. Atëherë Zoti tha Kainit: "Pse je pezmatuar dhe pse fytyra jote është dëshpëruar? Në rast se bën mirë a nuk do të pranohesh? Por në se bën mëkati po të ruan te porta dhe dëshirat e tij drejtohen ndaj teje; gruan çmoi qoftë keq por ti duhet ta sundosh" Dhe Kaini foli me të vëllanë, Abelin; kur u gjendën në 9 fushë, Kaini u ngrit kundër vëllait të tij Abelit dhe e vrau. Atëherë Zoti i tha Kainit: "Ku është vëllait yt Abeli?"\_ Ai u përgjegj: "Nuk e di; mos jam unë rojtari i vëllait 10 tim?" Zoti i tha: "Çfarë ke bërë? Zëri i gjakut të vëllait tënd më vëngon nga 11 toka. Dhe ti tani je më i mallkuar se toka që hapi gojën për të marrë gjakun e 12 vëllait tënd nga dora jote. Kur të punosh tokën, ajo nuk do të të japë më prodhimet 13 saj, dhe ti do të jesh një endacak dhe një ikanak mbi tokë"\_ Atëherë Kaini i tha 14 Zotit; "Ndëshkimi im është tepër madh aq sa unë nuk mund ta duroj . Ja, ti po më dëbon sot nga faqja e këtij dheu dhe do të fshihem nga fytyra jote; dhe do të bëhem endacak dhe ikanak nëpër botë dhe do të ndodhë që të më vrasë kushdo që 15 do të më gjejë" . Dhe Zoti i tha: "Prandaj, kushdo të vrasë Kainin, do të dënohet shtatë herë" . Dhe Zoti vuri një shenjë mbi Kainin; me qëllim që kushdo që 16 ta gjente të mos e vriste. Atëherë Kaini u largua nga prania e Zotit dhe banoi në 17 vendin e quajtur Nod, në lindje të Edenit. Dhe Kaini njohu të shoqen; e cila u ngjiz dhe lindi Enokun. Pastaj Kaini ndërtoi një qytet; të cilit i vuri emrin Enok, 18 emri i të birit. Dhe Enokut i lindi Iradi; Iradit i lindi Mehujaeli; Mehujaelit i lindi 19 Methusaeli dhe Mathusaelit lindi Lameku. Dhe Lameku mori dy gra: emri i 20 njërës ishte Ada dhe emri i tjetrës Cilah. Dhe Ada lindi Jabalin, që ishte babai i 21 atyre që banojnë nën çadra dhe merren me rritjen e bagëtisë. Por emri i të vëllait 22 ishte Jubal, që ishte babai i gjithë atyre që i binin qestes dhe flautit. Cilah lindi edhe ajo Tubal-kainin; krijuesi i çfarëdo lloji veglash prej bronzi dhe hekuri, dhe 23 motra e Tubal-kainit qe Naama. Pastaj Lameku u tha grave të tij: "Ada dhe Cilah, 24 sepse më plagosi, dhe një të ri sepse më shkaktoi një irnim. Në rast se do t'i merret hak Kainit shtatë herë, Lamekut do ti merret hak shtatëdhjetë herë shtatë" 25 Pastaj Adami njohu përsëri gruan e tij, që lindi një djalë dhe e quajti Seth, sepse ajo tha: 'Perëndia më dha një tjetër pasardhës në vend të Abelit, që u vra nga Kaini" . 26 Edhe Sethit i lindi një djalë, të cilin e Enosh. Atëherë filluan të kërkojnë qoftë quajti emrin e Zotit.<eos>
<bos>## Chapter 5 është libri i prejardhjes së Adamit. Ditën që Perëndia krijoi njeriun e bëri 2 të ngjashëm me Perëndinë. Ai i krijoi mashkull dhe femër, i bekoi dhe u dha emrin 3 njeri, ditën që u krijuan. Adami jetoi njëqind e tridhjetë vjet dhe i lindi një djalë 4 që i përngjiste, një lloj në shëmbëlltyrë të tij dhe e quajti Seth. Mbas lindjes së 5 Sethit; Adami jetoi tetëqind vjet dhe pati bij dhe bija. Kështu Adami jetoi gjithsej nëntëqind e tridhjetë vjet; pastaj Sethi jetoi njëqind e vjet dhe i lindi Enoshi. Pas lindjes së Enoshit, Sethi jetoi tetëqind e shtatë vjet dhe bij e bija 8 të tjerë Kështu tërë koha që Sethi jetoi qe nëntëqind e dymbëdhjetë vjet; pastaj 9 10 vdiq. Enoshi jetoi nëntëdhjetë vjet dhe i lindi Kenani. Mbas lindjes së Kenanit, 11 Enoshi jetoi tetëqind e pesëmbëdhjetë vjet dhe bij e bija të tjerë. Kështu 12 Enoshi jetoi gjithsej nëntëqind e vjet; pastaj vdiq. Kenani jetoi shtatëdhjetë 13 vjet dhe lindi Mahalaleeli . Mbas lindjes së Mahalaleelit, Kenani jetoi tetëqind 14 e dyzet vjet dhe bij e bija të tjerë. Kështu Kenani jetoi gjithsej nëntëqind e 15 dhjetë vjet; pastaj vdiq. Mahalaleeli jetoi gjashtëdhjetë e vjet dhe i lindi 16 Jaredi. Mbas lindjes së Jaredit, Mahalaleeli jetoi tetëqind e tridhjetë vjet dhe pati 17 bij e bija të tjerë. Kështu Mahalaleeli jetoi gjithsej tetëqind e nëntëdhjetë e pesë 18 vjet; pastaj vdiq. Jaredi jetoi njëqind e gjashtëdhjetë e dy vjet dhe lindi Enoku. 19 Mbas lindjes së Enokut;, Jaredi jetoi tetëqind vjet dhe bij dhe bija të tjerë. 20 21 Kështu Jaredi jetoi gjithsej nëntëqind e gjashtëdhjetë e dy vjet; pastaj vdiq: 22 Enoku jetoi gjashtëdhjetë e vjet dhe i lindi Methuselahu. Mbas lindjes të 23 Methuselahut; Enoku eci me Perëndinë treqind vjet dhe pati bij e bija të tjerë. 24 Kështu Enoku jetoi gjithsej treqind e gjashtëdhjetë e vjet. Pra Enoku eci 25 me Perëndinë, por nuk u gjend më, sepse Perëndia e mori me vete. Metuselahu 26 jetoi njëqind e tetëdhjetë e shtatë vjet dhe i lindi Lameku. Mbas lindjes së Ky vdiq: pesë pati pati pesë pati pesë pati pesë pesë Lamekut, Metuselahu jetoi shtatëqind e tetëdhjetë e dy vjet dhe lindën bij e bija. 27 Kështu Metuselahu jetoi gjithsej nëntëqind e gjashtëdhjetë e nëntë vjet; pastaj ai 28 29 dhe i vuri emrin Noe, duke thënë: do të na ngushëllojë për punën tonë dhe për mundin 30 e Pasi solli në këtë botë Noeun; Lameku jetoi pesëqind e nëntëdhjetë e pesë vjet dhe lindën bij e bija të 31 tjerë. Kështu Lameku jetoi gjithsej shtatëqind e shtatëdhjetë e shtatë vjet; pastaj 32 ai vdiq. Noeut; në moshën pesëqind vjeç, i lindi Semi, Kami dhe Jafeti. vdiq: "Ky ## Chapter 6 Kur njerëzit filluan të shumohen mbi faqen e dheut dhe u lindën atyre vajza, 2 djemtë e Perëndisë panë që vajzat e njerëzve ishin të bukura, dhe morën për gra 3 të gjitha ato që i zgjodhën vetë. Dhe Zoti tha: "Fryma im nuk do të hahet gjithnjë me njeriun; sepse në shthurjen e tij ai nuk është veçse mish; ditët e tij do të jenë, 4 pra; njëqind e njëzet vjet" . Kishte gjigantë mbi tokë në ato kohë, madje edhe më vonë, kur bijtë e Perëndisë iu afruan bijave të njerëzve dhe këto u lindën atyre fëmijë. Ata janë heronjtë që jetuan në kohët e lashtësisë; janë njerëzit e famshëm të këtyre 5 kohëve. Dhe tani Zoti pa që ligësia e njerëzve ishte e madhe mbi tokë dhe që tërë synimet e mendimeve të zemrës së tyre nuk ishin gjë tjetër veçse e keqja në çdo kohë. Dhe Zoti u pendua që kishte krijuar njeriun mbi tokë dhe u brengos për këtë në zemër të vet. Kështu Zoti tha: "Unë do të shfaros nga faqja e dheut njeriun që kam krijuar; duke filluar nga njeriu deri te kafshët, te rrëshqanorët; te zogjtë e qiellit; 8 9 sepse pendohem që i kam krijuar" . Por Noeu gjeti hir në e Zotit. Kjo është prejardhja e Noeut. Noeu ishte një njeri i drejtë dhe i patëmetë midis bashkëkohësve 10 të tij. Noeu eci me Perëndinë . Dhe Noeu tre bij: Semin, Kamin dhe Jafetin. 11 12 Por toka ishte e korruptuar para Perëndisë dhe plot e përplot me dhunë. Tani Perëndia vështroi tokën dhe ja, ajo ishte e prishur, sepse çdo mish i tokës kishte 13 shthurur sjelljen e tij. Dhe Perëndia i tha Noeut: "Kam vendosur t'i jap fund çdo sytë pati mishi, sepse toka për shkak të njerëzve është plot me dhunë; ja, unë do t'i zhduk 14 bashkë me tokën. Bëj një arkë prej druri; bëje arkën me dhoma dhe Iyeje me 15 bitum nga jashtë e nga brenda. Por ti do ta ndërtosh në këtë mënyrë: gjatësia e 16 arkës do të jetë treqind kubitë, gjerësia pesëdhjetë dhe lartësia tridhjetë. Do ta bësh arkën me një dritare dhe do ta mbarosh me një kubit mbulese nga sipër; anash arkës do të vendosësh derën dhe do ta bësh me tre kate, pra me katin e poshtëm; të 17 mesëm dhe të sipërm. Dhe ja, unë vet kam për të sjellë përmbytjen e ujërave mbi tokë; për të shkatërruar nën qiellin çdo mish që ka shenjë jete; çdo gjë që ndodhet 18 mbi tokën ka për të vdekur. Por unë do të caktoj besëlidhjen time me ty dhe ti 19 do të futesh në arkën: ti, fëmijët e tu, gruaja jote dhe e bijve të tu. Dhe nga çdo gjë që jeton prej çdo lloj mishi fut në arkë dy nga çdo Iloj, për ti ruajtur me vete 20 zogjtë, nga bagëtia dhe të gjithë rrëshqanorët e tokës simbas Ilojit të tyre; dy nga çdo lloj do të vijnë te 21 ti, që të ruhen gjallë. Dhe merr për vete nga çdo ushqim që hahet, grumbulloje 22 dhe ruaje, në mënyrë që të shërbejë si ushqim për ty dhe për ata" ashtu, bëri pikërisht të gjitha ato që Perëndia i kishte urdhëruar. gratë Nga veproi ## Chapter 7 Atëherë Zoti i tha Noeut: "Hyrë në arkë bashkë me tërë familjen tënde, sepse 2 pashë se je i drejtë para meje në këtë brez Nga çdo Iloj kafshe të pastër merr shtatë çifte, meshkuj e femra, si dhe nga kafshët jo të pastra një çift; mashkull dhe 3 femër; edhe nga zogjtë e qiellit merr shtatë çifte, meshkuj e femra, për të ruajtur 4 gjallë farën e tyre mbi faqen e tërë dheut; sepse mbas shtatë ditëve do të bëj që të bjerë shi mbi tokë për dyzet ditë e dyzet net me rradhë, dhe do të shfaros nga faqja 5 dheut tërë qeniet e gjalla që kam krijuar" Dhe Noeu bëri pikërisht ashtu siç i kishte urdhëruar Zoti. Noeu ishte gjashtëqind vjeç kur mbi tokë ndodhi përmbytja ujërave. Kështu Noeu u fut në arkë bashkë me bijtë e tij, me të shoqen dhe me e bijve të tij, për shkak të ujërave të përmbytjes. Nga kafshët e pastra dhe 9 nga kafshët jo të pastra, nga e nga të gjitha llojet që zvarriten mbi tokë, gratë zogjtë<eos>
<bos>erdhën dy nga dy para Noeut, në arkë, një mashkull e një femër, ashtu si e kishte 10 porositur Perëndia atë. Në fund të shtatë ditëve, ujërat e përmbytjes mbuluan 11 tokën:. Në vitin e gjashtëqindtë të jetës së Noeut; në muajin e dytë dhe në ditën e shtatëmbëdhjetë të muajit; në atë ditë tërë burimet e humnerës së madhe shpërthyen 12 dhe kataraktet e qiellit u hapën. Dhe ra shi mbi tokë për dyzet ditë dhe dyzet net. 13 Po atë ditë hynë në arkë Noeu dhe bijtë e tij Semi, Kami dhe Jafeti, gruaja e 14 Noeut si dhe tri e bijve të tij me ta; ata dhe të gjitha bishat simbas llojit, tërë bagëtia simbas llojit të saj, të gjithë rrëshqanorët që zvarriten mbi tokën simbas 15 Ilojit të tyre, tërë zogjtë simbas Ilojit të tyre; tërë zogjtë e çfarëdo Iloji. Ata erdhën 16 te Noeu në arkë, dy nga dy, prej çdo mishi që ka frymë jete; hynë, mashkull e femër, nga çdo mish, ashtu si Perëndia e kishte porositur Noeun; pastaj Zoti i mbylli 17 brenda. Dhe përmbytja ra mbi tokë për dyzet ditë me radhë; dhe ujërat u rritën 18 dhe e ngritën arkën lart mbi tokë. Ujërat u shtuan dhe u rritën shumë mbi tokë, 19 arka pluskonte mbi sipërfaqen e ujërave. Dhe ujërat u shtuan me forcë të madhe 20 mbi tokë; të gjitha malet e larta që ndodheshin nën tërë qiellin u mbuluan. Ujërat 21 u ngritën pesëmbëdhjetë kubitë mbi to; dhe malet u mbuluan prej tyre. Kështu u shuan të gjitha llojet e mishit që lëviznin mbi tokë: zogjtë, bagëtia, bishat; 22 rrëshqanorët e çdo lloji që zvarriteshin mbi tokë dhe tërë njerëzit. Vdiq çdo gjë 23 që ishte mbi tokën e thatë dhe që kishte frymë jete në vrimat e hundës. Dhe të gjitha gjallesat që ishin mbi faqen e dheut u shfarosën: duke filluar nga njeriu deri te bagëtia; te gjarpërinjtë dhe zogjtë e qiellit; ato u shfarosën nga toka dhe shpëtoi 24 vetëm Noeu bashkë me ata që ishin me të në arkë. Dhe ujërat mbuluan tokën gratë për njëqind e pesëdhjetë ditë. ## Chapter 8 Pastaj Perëndisë iu kujtua Noeu; të gjitha gjallesat dhe tërë bagëtia që ishte me të në arkë; dhe Perëndia bëri që të fryjë një erë mbi tokë dhe ujërat e ulën lartësinë tyre. 2 Burimet e humnerës dhe kataraktet e qiellit u mbyllën dhe shiu nga qielli 3 pushoi. Dhe ujërat vazhduan të tërhiqeshin nga toka; dhe mbas njëqind e pesëdhjetë ditësh ishin pakësuar. Në muajin e shtatë, ditën e shtatëmbëdhjetë të muajit, arka 5 u ndal në malet e Araratit. Dhe ujërat vazhduan të pakësohen deri në muajin e dhjetë. Në muajin e dhjetë, ditën e parë të muajit, u dukën majat e maleve. Kështu, mbas dyzet ditësh, ndodhi që Noeu hapi dritaren që kishte bërë në arkë, dhe nisi jashtë korbin, që vazhdoi të shkojë para dhe prapa; deri sa u thanë ujërat mbi tokë. 8 Pastaj lëshoi pëllumbin për të në se ujërat ishin pakësuar mbi sipërfaqen e 9 tokës. Por pëllumbi nuk gjeti dot vendin ku të mbështeste këmbën e tij dhe u kthye përsëri në arkë, sepse kishte ende ujëra mbi sipërfaqen e tërë tokës; dhe ai shtriu 10 dorën; e kapi dhe e tërhoqi brenda arkës. Priti atëherë shtatë ditë të tjera, pastaj 11 dërgoi përsëri pëllumbin jashtë arkës. Dhe pëllumbi u kthye tek ai aty nga mbrëmja; dhe ja, ai kishte në sqep një gjethe ulliri të këputur, të njomë; kështu Noeu 12 kuptoi se ujërat ishin tërhequr nga toka. Atëherë shtatë ditë të tjera, pastaj 13 lëshoi jashtë pëllumbin; por ky nuk u kthye më tek ai. Në vitin gjashtëqindenjëtë të Noeut; gjatë muajit të parë, në ditën e parë të muajit; ujërat ishin tharë mbi tokë; dhe Noeu e zbuloi arkën, vështroi dhe ja që sipërfaqja e tokës ishte 14 thatë. Dhe kështu në muajin e dytë, në ditën e njëzet e shtatë të tij, toka ishte 15 16 thatë. Atëherë Perëndia i foli Noeut, duke thënë: "Dil nga arka ti, gruaja 17 jote, bijtë e tu dhe e bijve të tu bashkë me ty. Nxirr me vete tërë kafshët që janë bashkë me ty, të çdo mishi që të jenë: zogj, bagëti dhe tërë rrëshqanorët që zvarriten mbi tokë, me qëllim që të rriten shumë mbi tokë dhe të jenë pjellorë e të 18 shumohen mbi tokë"\_ Kështu Noeu doli me bijtë e tij, me gruan e tij dhe me 19 e bijve të tij. 20 gjthçka lëviz mbi tokë, simbas familjeve të tyre, dolën nga arka. ndërtoi një altar për Zotin; mori nga çdo lloj kafshësh dhe zogjsh të pastër dhe ofroi 21 Dhe Zoti ndjeu një erë të këndshme dhe ai tha në zemër të vet: "Unë nuk do ta mallkoj më tokën për shkak të njeriut, sepse synimet e zemrës së njeriut janë të këqija në fëmijërinë e tij; dhe nuk do të më çdo gjallesë, 22 siç kam bërë. Deri sa të jetë toka, nuk do të pushojnë kurrë së ekzistuari mbjellja dhe korrja; të ftohtit dhe të nxehtit, vera dhe dimri, dita dhe nata. parë priti gratë gratë qysh godas ## Chapter 9 Pastaj Perëndia bekoi Noeun dhe bijtë e tij dhe u tha atyre: "Qofshi frytdhënës, 2 shumëzoheni dhe mbusheni tokën. Dhe frika dhe tmerri juaj do të ushtrohet mbi të gjitha kafshët e tokës; mbi të gjithë zogjtë e qiellit; mbi gjithçka që lëviz mbi tokë; 3 Çdo gjë që lëviz dhe ka jetë do tju shërbejë si ushqim; unë ju jap tërë këto gjëra; ju jap edhe barin e gjelbër; por nuk do ta hani mishin me gjallërinë e tij, domethënë me gjakun 5 tij. Unë do të kërkoj sigurisht llogari për gjakun e jetëve tuaja dhe këtë do t'ia kërkoj çdo kafshe dhe njeriu. Do t'i kërkoj llogari për jetën e njeriut dorës së çdo vëllai të njeriut. Cilido që derdh gjakun e një njeriu; gjaku i tij do të derdhet nga një njeri, sepse Perëndia e ka krijuar njeriun simbas shëmbëlltyrës së tij . Ju, pra, jini frytdhënës dhe shumëzohuni; rrituni me të madhe në tokë dhe shumohuni në 8 të" Pastaj Perëndia u foli Noeut dhe bijve të tij që ishin bashkë me të, duke thënë: 9 "Sa për mua, unë caktoj besëlidhjen time me ju dhe me brezin që vjen pas jush; 10 dhe me gjithë gjallesat që janë me ju: bagëti dhe tërë kafshët e tokës që janë me ju; duke filluar nga tërë ata që kanë dalë nga arka dhe deri te tërë kafshët e tokës. 11 Unë e caktoj besëlidhjen time me ju: asnjë Iloj mishi nuk do të shfaroset më nga 12 ujërat e përmbytjes; dhe nuk do të ketë më përmbytje për të shkatërruar tokën"\_ Pastaj Perëndia tha: "Kjo është shenja e besëlidhjes që unë përfundoj midis meje dhe jush, me të gjitha e gjalla që janë me ju, me të gjithë brezat e ardhshëm. 13 Unë e vendos ylberin tim në një re, dhe do të shërbejë si shenjë për besëlidhjen 14 përfunduar midis meje dhe tokës. Dhe kur të sjell re mbi tokën; do të ndodhë 15 që harku të shfaqet në retë; dhe unë do të kujtohem për besëlidhjen time midis meje dhe jush si dhe me çdo gjallesë të çfarëdo Iloji mishi, dhe ujërat nuk do të 16 shndërrohen më në një përmbytje për të shkatërruar çfarëdo Iloj mishi. Harku, pra; do të ndodhet në retë dhe unë do ta shikoj për të kujtuar besëlidhjen e përjetshme 17 midis Perëndisë dhe çdo gjallese të çfarëdo mishi që ndodhet mbi tokë" . Dhe Perëndia i tha Noeut: "Kjo është shenja e besëlidhjes që unë kam caktuar midis meje 18 dhe çfarëdo mishi që është mbi tokë" Dhe bijtë e Noeut që dolën nga arka zogj, qeniet qenë<eos>
<bos>19 Semi, Kami dhe Jafeti; Kami është babai i Kanaanit. Këta janë tre bijtë e Noeut, 20 dhe ata populluan tërë tokën: Më vonë Noeu, që ishte bujk, filloi të mbjellë një 22 vresht; dhe piu verë e u deh, dhe u zhvesh në mes të çadrës së tij. Dhe Kami, i ati Kanaanit; pa babanë e tij lakuriq dhe t'ua thotë vëllezërve të tij që 23 ndodheshin jashtë. Por Semi dhe Jafeti muarrën një mantel, e hodhën mbi shpatullat e tyre dhe, duke ecur së prapthi, mbuluan lakuriqësinë e babait të tyre; dhe, me qënë se fytyrat e tyre ishin kthyer nga ana tjetër, ata nuk e panë lakuriqësinë 24 babait të tyre. Kur Noeu u zgjua nga dehja e tij, mësoi atë që i kishte bërë i 25 biri më 1 vogël, dhe tha: "I mallkuar Kanaani! Ai shërbyesi 1 26 shërbëtorëve të vëllezërve të tij!". Pastaj tha: " bekuar Zoti, Perëndia 1 27 Semit, dhe Kanaani të jetë shërbëtori 1 tij. Perëndia ta rritë Jafetin dhe ky të 28 banojë në çadrat e Semit; Kanaani qoftë shërbyesi itij!" Mbas përmbytjes, Noeu 29 jetoi treqind e pesëdhjetë vjet. Kështu Noeu jetoi gjithsejt nëntëqind e pesëdhjetë vjet; pastaj vdiq. vajti qoftë qoftë qoftë ## Chapter 10 Këta janë pasardhësit e 2 përmbytjes; atyre u lindën fëmijë. Jafeti si bij: Gomerin, Magogun; Madainin, 3 Javanin, Tubalin, Meshekun dhe Tirasin. Bijtë e Gomerit qenë: Ashkenazi, Rifathi dhe Togarmahu. Bijtë e Javanit qenë: Elishami, Tarshishi, Kitimi dhe Dodanimi. 5 Prej tyre rrjedhin popujt e shpërndarë në ishujt e kombeve; në vendet e tyre të ndryshme; secili simbas gjuhës së vet; simbas familjeve të tyre dhe kombeve të tyre. Bijtë e Kamit qenë: Kushi, Mitsraimi, Puti dhe Kanaani. Bijtë e Kushit qenë: Seba, Havilahu, Sabtahu, Raamahu dhe Sabtekahu; dhe bijtë e Raamahut 8 Sheba dhe Dedani. Kushit i lindi Nimrodi, që filloi të jetë një njeri i fuqishëm 9 mbi tokë. Ai qe një gjahtar i fuqishëm para Zotit; prandaj thuhet: "Si Nimrodi, 10 gjahtari 1 fuqishëm para Zotit" . Dhe fillimi mbretërimit të tij qe Babeli, Ereku; pati qenë: 11 Akadi dhe Kalmehu në vendin e Shinarit. Nga ky vend shkoi në Asiri dhe ndërtoi 12 Ninivën, Rehoboth-Irin dhe Kalahun; midis Ninivës dhe Kalahut ndërtoi Resenin 13 (që është qyteti madh) . Mitsraimit lindën Ludimët, Ananimët, Lehabimët, 14 Nuftuhimët, Pathrusimët, Kasluhimët (prej të cilëve dolën Filistejtë) dhe 15 16 Kaftorimët. dhe Gebusejtë, 17 18 Amorejtë, Girgasejtë, Hivejtë, Arkejtë, Sinejtë, Arvadejtë, Cemarejtë dhe 19 Hamathejtë. Pastaj familjet e Kanaanëve u shpërndanë. Dhe kufijtë e Kanaanëve shkuan nga Sidoni, në drejtim të Gerarit, deri në Gaza; dhe në drejtim të Sodomës, 20 Gomorës, Admës dhe Ceboimoit deri në Lesha. Këta janë bijtë e Kamit, simbas 21 familjeve të tyre, simbas gjuhëve të tyre, në vendet e tyre; në kombet e tyre. Edhe Semit, babai i të gjithë fëmijëve të Eberit dhe vëlla madhor i Jafetit, i lindën 22 23 bij. Bijtë e Semit Elami, Asuri, Arpakshadi, Ludi dhe Arami. Bijtë e 24 Aramit qenë: Uzi, Huli, Getheri dhe Mashi. Nga Arpakshadi lindi Shelahu dhe 25 nga Shelahu Eberi. Eberit i lindën dy bij; emri i njërit prej tyre ishte Peleg, sepse 26 në ditët e tij toka u nda, dhe emri i të vëllait ishte Joktan. Nga Joktani lindën 27 28 Almodadi, Shelefi, Hatsarmavethi dhe Jerahu, Hadorami Uzali, Diklahu, 29 Obali, Abimaeli, Sheba, Ofiri, Havilahu dhe Jobabi. Tërë këta qenë bij të Joktanit. 30 31 Dhe vendbanimi tyre qe mali lindor, nga Mesha deri në Sefar. Këta janë bijtë e Semit;, simbas familjeve të tyre, simbas gjuhëve të tyre; në vendet e tyre 32 simbas kombëve të tyre. Këto janë familjet e bijve të Noeut, simbas brezave të tyre; në kombet e tyre; dhe prej tyre dolën kombet që u shpërndanë në tokë mbas përmbytjes. qenë: ## Chapter 11 Por tërë toka fliste të njëjtën gjuhë dhe përdorte të njëjtat fjalë. Dhe ndodhi që, ndërsa po zhvendoseshin në drejtim të jugut; ata gjetën një fushë në vendin e 3 Shinarit dhe u vendosën atje. Dhe i thanë njëri tjetrit: "0 burra; të bëjmë tulla dhe t'i pjekim me zjarr! ' Dhe përdorën tulla në vend të gurëve dhe bitum në vend të 4 llaçit. Dhe thanë: "0 burra; të ndërtojmë për vete një qytet dhe një kullë maja e së cilës të arrijë deri në qiell, dhe t'i bëjmë një emër vetes që të mos shpërndahemi 5 mbi faqen e tërë dheut" Por Zoti zbriti për të qytetin dhe kullën që bijtë e njerëzve ishin duke ndërtuar . Dhe Zoti tha: 'Ja, ata janë një popull i vetëm dhe kanë të gjithë të njëjtën gjuhë; dhe kjo është ajo që ata filluan të bëjnë; tani asgjë nuk ka për t'i penguar ata të përfundojnë atë që kanë ndërmend të bëjnë. 0 burra, të zbresim atje poshtë dhe të ngatërrojmë gjuhën e tyre, në mënyrë që njëri të 8 mos kuptojë të folurën e tjetrit" . Kështu Zoti i shpërndau mbi faqen e tërë dheut dhe ata pushuan së ndërtuari qytetin:. Prandaj këtij vendi iu dha emri i Babelit, sepse Zoti aty ngatërroi gjuhën e tërë dheut dhe i shpërndau mbi tërë faqen e dheut. 10 Këta janë pasardhësit e Semit. Në moshën njëqind vjeç Semit i lindi Arpakshadi, 11 pikërisht dy vjet pas përmbytjes. Mbas lindjes të Arpakshadit; Semi jetoi pesëqind 12 vjet dhe i lindën bij dhe bija. Arpakshadi jetoi tridhjetë e vjet dhe lindi 13 Shelahu. Mbas lindjes së Shelahut, Arpakshadi jetoi katërqind e tre vjet dhe i 14 15 lindën bij dhe bija. Shelahu jetoi tridhjetë vjet dhe i lindi Eberi. Mbas lindjes 16 së Eberit; Shelahu jetoi katërqind e tre vjet dhe i lindën bij dhe bija. Eberi jetoi 17 tridhjetë e katër vjet dhe lindi Pelegu. Mbas lindjes së Pelegut; Eberi jetoi 18 katërqind e tridhjetë vjet dhe i lindën bij dhe bija. Pelegu jetoi tridhjetë vjet dhe 19 i lindi Reu. Mbas lindjes të Reut; Pelegu jetoi dyqind e nëntë vjet dhe i lindën 20 21 bij dhe bija. Reu jetoi tridhjetë e dy vjet dhe i lindi Serugu. Mbas lindjes të 22 Serugut; Reu jetoi dyqind e shtatë vjet dhe lindën bij dhe bija. Serugu jetoi 23 tridhjetë vjet dhe i lindi Nahori; mbas lindjes së Nahorit, Serugu jetoi dyqind 24 vjet dhe lindën bij dhe bija. Nahori jetoi njëzet e nëntë vjet dhe i lindi Terahu; mbas lindjes së Terahut; Nahori jetoi njëqind e nëntëmbëdhjetë vjet dhe i lindën 26 bij dhe bija. Terahu jetoi shtatëdhjetë vjet dhe i lindi Abrami, Nahori dhe Harani. 27 Këta janë pasardhësit e Terahut. Terahut i lindi Abrami, Nahori dhe Harani; dhe parë pra pesë<eos>
<bos>28 Haranit i lindi Loti. Harani vdiq në prani të Terahut; babait të tij, në vendlindjen 29 tij, në Ur të Kaldeasve. Dhe Abrami dhe Nahori morën gra: emri i gruas së Abramit ishte Saraj dhe emri i gruas së Nahorit ishte Milkah, e bija e Haranit; i ati 30 31 i Milkahut dhe i ati i Iskahut. Por Saraj ishte shterpë, nuk kishte fëmijë. Pastaj Terahu mori të birin Abram dhe Lotin; të birin e Haranit; domethënë djali i të birit, dhe Sarajn nusen e tij, gruaja e djalit të tij Abram; dhe dolën bashkë nga Ur 1 Kaldeasve për të vajtur në vendin e Kanaanëve; por kur arritën në Haran; ata u 32 vendosën aty . Terahu jetoi dyqind e vjet, pastaj Terahu vdiq në Haran. pesë ## Chapter 12 Por Zoti tha Abramit: "Largohu nga vendi yt, nga të afërmit e tu dhe nga 2 shtëpia e babait tënd, dhe shko në vendin që do të të tregoj. Unë prej teje do të bëj një komb të madh, do të të bekoj dhe do ta bëj të madh emrin tënd, dhe ti do të 3 jesh një bekim. Dhe unë do të bekoj të gjithë ata që do të të bekojnë dhe do të mallkoj ata që do të të mallkojnë; te ti do të jenë të bekuara tërë familjet e tokës" . Atëherë Abrami u nis siç i kishte thënë Zoti dhe Loti shkoi me të. Abrami ishte 5 shtatëdhjetë e vjeç kur u nis nga Harani. Dhe Abrami mori me vete Sarajn, gruan e tij, dhe Lotin; birin e të vëllait; dhe të gjithë pasurinë që kishin grumbulluar u nisën për të vajtur në vendin e Kanaanëve. Kështu ata arritën në vendin e Kanaanit. Abrami e kapërceu vendin deri te lokaliteti i Sikemit, deri tek lisi i Morehut. Në atë kohë ndodheshin në atë vend Kanaanejtë. Atëherë u shfaq Zoti përpara Abramit dhe i tha: "Unë do tja jap këtë vend pasardhësve të tu" Atëherë Abrami ndërtoi aty një altar Zotit që i 8 ishte shfaqur. Së këtejmi u zhvendos drejt malit në lindje të Bethelit dhe ngriti çadrat e tij, duke pasur Bethelin në jug dhe Ainë në lindje; dhe ndërtoi aty një altar 9 kushtuar Zotit dhe i bëri thirrje emrit të Zotit. Pastaj Abrami filloi një udhëtim; 10 duke vazhduar të zhvendoset në drejtim të Negevit. Por në vend pati zi buke dhe Abrami zbriti në Egjipt për të banuar, sepse në vendin e tij ishte zi e madhe buke. 11 Por ndodhi që kur po hynin në Egjypt ai i tha Sarajt; gruas së tij: "Ja, unë e di që pesë 12 ti je një grua e pashme; dhe kështu kur Egjiptasit do të të shohin; kanë për të 13 thënë: "Kjo është gruaja e tij"; do të më vrasin mua; por do të lënë të gjallë ty. Të lutem thuaj që je motra ime, me qëllim që mua të më trajtojnë mirë për shkakun 14 tënd, dhe jeta ime të shpëtojë për hirin tënd" . Në fakt kur Abrami arriti në Egjipt, 15 Egjiptasit panë që gruaja ishte shumë e bukur. E edhe oficerët e Faraonit 16 dhe e lavdëruan para Faraonit; dhe gruan e çuan në shtëpinë e Faraonit. Dhe ai trajtoi mirë Abramin për shkak të saj. Kështu Abramit i dhanë dele, buaj, gomarë, 17 shërbyes; shërbyese; gomarica dhe deve. Por Zoti e Faraonin dhe shtëpinë 18 e tij me fatkeqësira të mëdha për shkak të Sarajt, gruas së Abramit. Atëherë Faraoni thirri Abramin dhe i tha: "Ç'më bëre? Pse nuk më the që ajo ishte gruaja 19 jote? Pse më the: "Éshtë motra ime"? Kësisoj unë e mora sikur të ishte gruaja 20 ime. Ja, pra, ku është gruaja jote; merre me vete dhe nisu!' Pastaj Faraoni u dha urdhër njerëzve të tij lidhur me Abramin; dhe këta e nisën atë, gruan e tij dhe gjithçka kishte. panë goditi ## Chapter 13 Abrami, pra, u rikthye nga Egjipti në drejtim të Negevit bashkë me gruan dhe 2 gjithçka zotëronte. Dhe Loti ishte bashkë me të. Abrami ishte shumë i pasur me 3 bagëti, argjend dhe ar. Nga Negevi ai vazhdoi udhëtimin e tij deri në Bethel, në 4 vendin ku më parë ndodhej çadra e tij, midis Bethelit dhe Ait; në vendin e altarit 5 që kishte ndërtuar në krye; dhe aty Abrami i bëri thirrje emrit të Zotit. Edhe Loti, që udhëtonte bashkë me Abramin;, kishte kope bagëtish dhe çadra. Dhe vendi nuk ishte në gjendje ti mbante, po të banonin bashkë, sepse pasuritë e tyre ishin aq të mëdha sa nuk mund të qëndronin bashkë . Lindi kështu një mosmarrëveshje midis barinjve të bagëtisë së Abramit dhe barinjve të bagëtisë së Lotit. Në atë kohë banonin 8 në këtë vend Kananejtë dhe Perezejtë. Dhe kështu Abrami tha Lotit: "Nuk duhet të ketë mosmarrëveshje midis teje dhe meje, as midis barinjve të mi dhe barinjve të 9 sepse jemi vëllezër. A nuk është vallë tërë para teje? Ndahu nga unë! vendi tu, Në rast se ti shkon majtas, unë kam për të vajtur djathtas; dhe në se ti shkon 10 djathtas, unë kam për të vajtur majtas" Atëherë Loti ngriti sytë dhe pa tërë fushën e Jordanit. Para se Zoti të kishte shkatërruar Sodomën dhe Gomorën; ajo ishte e tëra 11 ujitur deri në Coar, si kopshti Zotit, si vendi i Egjiptit. Kështu Loti zgjodhi për vete tërë fushën e Jordanit dhe filloi t'izhvendosë drejt lindjes çadrat e veta: 12 Kështu u ndanë njëri nga tjetri. Abrami banoi në vendin e Kanaanit dhe Loti në 13 qytetet e fushës, duke arritur të ngrejë çadrat e tij deri në Sodomë. Por njerëzit 14 Sodomës ishin shumë të korruptuar dhe mëkatarë ndaj Zotit. Dhe Zoti tha Abramit, mbas ndarjes së Lotit prej tij: "Ço tani e tu dhe shiko nga vendi ku je 15 drejt veriut e jugut; drejt lindjes dhe perëndimit. Tërë vendin që sheh, unë do të 16 ta jap ty dhe pasardhësve të tu; për gjithnjë. Dhe do t'i bëj pasardhësit e tu si pluhurin e tokës; prandaj në se dikush mund të Ilogarisë pluhurin e tokës; do të mund 17 të llogarisë edhe pasardhësit e tu. Çohu në këmbë, bjeri rreth e qark vendit, sepse 18 unë do të ta jap ty" . Atëherë Abrami i ngriti çadrat e tij dhe vajti të banojë në liset e Mamres, që ndodhen në Hebron; dhe aty ndërtoi një altar kushtuar Zotit. qoftë sytë ## Chapter 14<eos>
<bos>Por ndodhi në kohën e Amrafelit, mbret i Shinarit, e Ariokut, mbret Elasarit 2 Kedorlaomerit, mbret i Elamit dhe i Tidealit, mbret kombeve, që ata bënë luftë Beraut, mbret i Sodomës, Birshës, mbret i Gomorës, Shinabit, mbret i Admahut, 3 Shemeberit, mbret i Ceboimit dhe mbretit të Belës (që është Coari) . Tërë këta të fundit u grumbulluan në luginën e Sidimit (që është Deti 1 Kripur). Për dymbëdhjetë vjet ata qenë të nënshtruar nga Kedorlaomeri; por vitin e trembëdhjetë 5 ngritën Vitin e katërmbëdhjetë Kedorlaomeri dhe mbretërit që ishin me të erdhën bashkë me të dhe i shpërndanë gjigantët në Ashterot-Karnaim; Zuzimët në Ham; Emimët në Shaveh-Kiriataim dhe Horejtë në malet e tyre të Seirit deri në 7 El-Paran; që ndodhet pranë shkretëtirës. Pastaj u pas dhe erdhën në e krye. kthyen En-Mishpat (që është Kadeshi) , plaçkitën tërë territorin Amalekitëve si dhe të 8 u përket njerëzve që kanë ardhur me Mamreu; lëri që këta të marrin pjesën që u takon" \_ asgjë Amorejve që banonin në Hatsacon-Tamar . Atëherë mbreti i Sodomës, mbreti i Gomorës, mbreti Admahut, mbreti i Ceboimit dhe mbreti Belës (që është Coari) 9 dolën dhe u rreshtuan në luftë kundër tyre, në luginën e Sidimit; kundër Kedorlaomerit mbret i Elamit, Tidealit mbret i kombeve, Amrafelit mbret i Shinarit 10 dhe Ariokut mbret Elasarit; katër mbretër kundër Por lugina e Sidimit ishte plot me puse bitumi; dhe mbretërit e Sodomës dhe të Gomorës ua mbathën 11 këmbëve dhe ranë brënda tyre; dhe ata që shpëtuan, shkuan në mal. Dhe kështu fituesit shtinë në dorë tërë pasuritë e Sodomës dhe të Gomorës dhe tërë ushqimet e 12 tyre, dhe ikën. Morën me vete edhe Lotin; djali i vëllait të Abramit, bashkë me 13 pasurinë e tij, dhe ikën. Loti banonte në Sodomë. Por njëri nga të ikurit erdhi dhe ia tha Abram Hebreut, që banonte në lisat e Mamres, Amoreosit, vëlla i Eshkollit 14 dhe vëlla i Anerit; që kishin lidhur aleancë me Abramin. Kur Abrami mësoi se vëllai i tij ishte zënë rob, ai armatosi njerëzit e stërvitur; shërbyes të lindur në shtëpinë 15 e tij, gjithsej treqind e tetëmbëdhjetë veta dhe i ndoqi mbretërit deri në Dan. Ai i ndau forcat e tij kundër tyre natën, dhe me shërbyesit e tij i sulmoi dhe i ndoqi deri 16 në Hobah, që ndodhet në të majtë të Damaskut. Kështu ai rimori tërë pasurinë dhe solli me vete edhe Lotin, të vëllanë, dhe tërë pasurinë e tij, si edhe dhe 17 popullin: Mbas kthimit të tij nga disfata e Kedorlaomerit dhe të mbretërve që ishin me të, mbreti Sodomës vajti ta presë në luginën e Shavehut (që është Lugina 18 mbretit). Atëherë Melkisedeku; mbret i Salemit; i shpuri bukë dhe verë. Ai 19 ishte Shumë të Lartit Perëndi. Dhe bekoi Abramin; duke thënë: "Qoftë i 20 bekuar Abrami nga Shumë i Larti Perëndi, sundimtar i qiejve dhe i tokës! Qoftë 1 bekuar Shumë Larti Perëndi, që të ka dhënë në dorë armiqtë e tu!' Dhe Abrami 21 i dha një të dhjetën e çdo gjëje. Pastaj mbreti i Sodomës i tha Abramit: "Nëm 22 personat dhe merr për vete pasuritë" . Por Abrami iu përgjegj mbretit të Sodomës: "Unë kam dorën time drejt Zotit, Perëndisë Shumë të Lartë, zotërues i qiejve 23 dhe tokës, që nuk do të merrja asgjë nga ajo që të përket, as edhe një fije apo një lidhëse këpucësh, me qëllim që ti të mos thuash: "Unë e pasurova Abramin" . 24 Nuk do të marr me vete, me përjashtim të atyreve që kanë ngrënë të rinjtë dhe të pjesës që mua: Aneri, Eshkol dhe pesë. gratë prift ngritur ## Chapter 15 Mbas këtyre gjërave; fjala e Zotit iu drejtua Abramit në vegim duke thënë: "Mos ki frikë, Abram; unë jam mburoja jote, dhe shpërblimi yt do të jetë shumë i 2 Po Abrami i tha: "Zot, Perëndi, çfarë do të më japësh, sepse unë jam pa 3 fëmijë dhe trashëgimtari i shtëpisë sime është Eliezeri i Damaskut?"\_ Pastaj Abrami shtoi këto fjalë: "Tinuk më ke dhënë asnjë pasardhës; dhe ja, një i lindur në shtëpinë time do të jetë trashëgimtari im" . Atëherë fjala e Zotit iu drejtua duke i thënë: Ai nuk do të jetë trashëgimtari yt; por ai që ka për të dalë nga të përbrendshmet e tua 5 do të jetë trashëgimtari yt"\_ Pastaj e çoi jashtë dhe i tha: "Vështro me kujdes qiellin dhe numëro yjet, në rast se mund t'i numërosh" , pastaj shtoi: "Kështu kanë për të qenë pasardhësit e tu"\_ Dhe ai i besoi Zotit; që ia vuri në llogari të drejtësisë. Pastaj Zoti 1 tha: "Unë jam Zoti që të nxori nga Uri i Kaldeasve, për të ta lënë si 8 trashëgimi këtë vend" . Dhe Abrami pyeti: "Zot, Perëndi, nga mund ta dij unë që 9 do ta kem si trashëgim?" Atëherë Zoti tha: "Sillmë një mëshqerrë trevjeçare; 10 një dhi trevjeçare, një dash trevjeçar; një turtull dhe një pëllumb të ri" . Atëherë Abrami i shpuri tërë këto kafshë, ndau më dysh dhe vendosi secilën gjysmë përballë 11 tjetrës; por zogjtë nuk i ndau. Dhe disa zogj grabitqarë zbritën mbi kafshët e 12 vrara, por Abrami përzuri. Me perëndimin e diellit, një gjumë i rëndë e zuri 13 Abramin; dhe ja; një llahtari dhe një errësirë e thellë e kapluan atë. Atëherë Zoti tha Abramit: "Dije me siguri që pasardhësit e tu do të qëndrojnë si të huaj në një vend që nuk do të jetë i tyre, dhe do të jenë skllevër dhe njerëz të shtypur për 14 katërqind vjet. Por unë do të gjykoj kombin shërbyesit e të cilit do të kenë qënë; 15 pas kësaj, ata do të dalin me pasuri të mëdha. Sa për ty, do të shkosh në paqe pranë prindërve të tu dhe do të varrosesh të kesh arritur një pleqëri të bukur. madh" pasi 16 Por në brezin e katërt ata do të kthehen këtu, sepse padrejtësia e Amorejve s'ka 17 arritur ende kulmin" . Por me të perënduar dielli dhe me të zbritur errësira; na del para syve një furrë që nxjerr tym dhe një pishtar zjarrtë që kalon përmes 18 kafshëve të ndarë. Po atë ditë Zoti bëri një besëlidhje me Abramin duke i thënë: "Unë u jap pasardhësve të tu këtë vend, nga përroi i Egjiptit deri në lumin e madh, 19 20 lumin e Eufratit: Kenejtë, Kenizejtë, Kadmonejtë, Hitejtë, Perezejtë, Refejtë, 21 Amorejtë, Kanaanejtë, Girgazejtë dhe Jebuzejtë" . ## Chapter 16<eos>
<bos>Por Saraj, gruaja e Abramit; nuk i kishte dhënë asnjë fëmijë. Ajo kishte një 2 shërbyese egjiptase që quhej Kështu Saraj tha Abramit: "Ja, Zoti më ka ndaluar të kem fëmijë; oh, futu te shërbysja ime, ndofta mund të kem fëmijë prej 3 saj' Dhe Abrami dëgjoi zërin e Sarajt. Kështu pra Saraj, gruaja e Abramit, mbasi ky i fundit kishte banuar dhjetë vjet në vendin e Kanaanëve;, mori shërbyesen e saj Agarin, egjiptasen; dhe ia dha për grua burrit të saj Abramit. Dhe ai u fut tek Agari, që mbeti me barrë; por kur u bind se kishte mbetur me barrë; ajo e shikoi me 5 përbuzje zonjën e saj. Atëherë Saraj tha Abramit: "Përgjegjësia për fyerjen që m'u bë le të bjerë mbi ty. Kam qënë unë që të hodha në krahët e shërbyeses sime; por që kur e mori vesh që është me barrë, ajo më shikon me përbuzje. Zoti le të jetë gjykatës midis meje dhe teje" Abrami iu përgjegj Sarajt: "Ja, shërbyesja jote është në dorën tënde; bëj me të ç'të duash" . Atëherë Saraj e trajtoi në mënyrë të ashpër dhe ajo iku nga prania e saj. Por Engjëlli Zotit e gjeti pranë një burimi 8 uji në shkretëtirë, pranë burimit në rrugën e Shurit; dhe i tha: "Agar, shërbyesja e Sarajt; nga vjen dhe ku po shkon?" Ajo u përgjigj: "Po iki nga prania e zonjës sime 9 Saraj' Atëherë Engjëlli Zotit tha: "Kthehu tek zonja jote dhe nënshtroju 10 autoritetit të saj". Pastaj Engjëlli 1 pasardhësit e tu aq sa të mos mund të llogariten për shkak të numrit të tyre të madh' 11 Engjëlli i Zotit i tha akoma: 'Ja, ti je me barrë dhe do të lindësh një djalë dhe do 12 ta quash Ismael, sepse Zoti mori parasysh hidhërimin tënd; ai do të jetë ndërmjet njerëzve si një gomar i egër; dora e tij do të jetë kundër të gjithëve dhe dora e të 13 gjithëve kundër tij; dhe do të banojë në prani të të gjithë vëllezërve të tij" . Atëherë Agari thirri emrin e Zotit që i kishte folur: "Ti je El-Roi"\_ sepse tha: A e me 14 të vërtetë atë që më shikon?" Prandaj ai pus u quajt "Pusi i Lahai-Roit" . Ja, ai Agar. pashë 15 ndodhet midis Kadeshit dhe Beredit. Kështu Agari i lindi një djalë Abramit; dhe 16 Abrami i vuri djalit që Agari kishte lindur emrin Ismael. Abrami ishte tetëdhjetë gjashtë vjeç, kur Agari lindi Ismaelin për Abramin. ## Chapter 17 Kur Abrami u bë nëntëdhjetë e nëntë vjeç, Zoti i doli përpara dhe i tha: "Unë 2 jam Perëndia i plotfuqishëm; ec në praninë time dhe qëndro i ndershëm; dhe unë 3 do të caktoj besëlidhjen time midis meje dhe teje dhe do të të shumoj fort" . Atëherë 4 Abrami përuli fytyrën në tokë dhe Perëndia i foli, duke i thënë: "Sa për mua, ja 5 unë po bëj një besëlidhje me ty; ti do të bëhesh babai i një shumice kombesh. Dhe nuk do të quhesh më Abram; por emri yt do të jetë Abraham; sepse unë të bëj babanë një shumice kombesh. Do të të bëj shumë frytdhënës. Pastaj do të bëj teje kombe dhe prej teje kanë për të dalë mbretër. Dhe do të caktoj besëlidhjen time midis meje dhe teje; si dhe me pasardhësit e tu, nga një brez në një brez tjetër; kjo 8 do të jetë një besëlidhje e përjetshme, me të cilën unë do të marr përsipër Dhe ty dhe pasardhësve të tu pas teje, do tu jap vendin ku ti banon si një huaj: tërë vendin 9 Kanaanëve, në pronësi për gjithnjë; dhe do jem Perëndia i tyre" . Pastaj Perëndia 1 tha Abrahamit: ana jote; ti do ta respektosh besëlidhjen time; ti dhe pasardhësit 10 tu; nga një brez në tjetrin. Kjo është besëlidhja ime që ju do të respektoni midis meje edhe jush, si dhe pasardhësve të tu pas teje: çdo mashkull që ndodhet midis 11 jush do të rrethpritet. Dhe do të rrethpriteni në mishin e prepucit tuaj; dhe kjo 12 do të jetë një shenjë e besëlidhjes midis meje dhe jush. Në moshën tetë ditësh, çdo mashkull i juaj do të rrethpritet, dhe kjo nga një brez në tjetrin, ai lindur 13 në shtëpi, ai i blerë me para nga çdo i huaj që nuk është një pasardhës i yt. Do të rrethpritet si ai që ka lindur në shtëpinë tënde, ashtu edhe ai që është blerë me 14 para; besëlidhja ime në mishin tuaj do të jetë një besëlidhje e përjetshme. Dhe mashkulli parrethprerë; që nuk është rrethprerë në mishin e prepucit të tij, do të 15 hidhet jashtë popullit të tij, sepse ka shkelur besëlidhjen time" . Pastaj Perëndia prej "Nga qoftë qoftë 1 tha Abrahamit: "Përsa i përket Sarajt, gruas sate, mos e quaj më Saraj, por emri i 16 saj do të jetë Sara. Dhe unë do ta bekoj dhe do të bëj që ajo të të japë edhe një bir; po, unë do ta bekoj dhe prej saj do të lindin kombe; mbretër popujsh do të dalin 17 prej saj' Atëherë Abrahami u shtri me fytyrën ndaj tokës dhe qeshi; dhe tha në zemër të tij: "A do të lindë vallë një fëmijë nga një njeri njëqindvjeçar? Dhe do të 18 lindë Sara që është nëntëdhjetë vjeç?" Pastaj Abrahami i tha Perëndisë: "Vaj 19 medet, që Ismaeli të mund të jetojë para teje!"\_ Por Perëndia u përgjegj: Jo, por Sara gruaja jote do të lindë një bir, dhe ti do ta quash Isak; dhe unë do të caktoj 20 besëlidhjen time me të, një besëlidhje të përjetshme me pasardhësit e tij. Sa për Ismaelin; unë ta kam plotësuar dëshirën. Ja unë do ta bekoj, do ta bëj të frytshëm dhe do ta shumoj fort. Ai do të bëhet babai i dymbëdhjetë princërve; dhe unë do të 21 bëj prej tij një komb të madh. Por besëlidhjen time do ta përfundoj me Isakun 22 që Sara do të lindë në këtë kohë, vitin e ardhshëm" Kur mbaroi së foluri me të, 23 Perëndia e la Abrahamin duke u ngritur lart. Atëherë Abrahami mori Ismaelin, djalin e tij, të gjithë ata që kishin lindur në shtëpinë e tij dhe tërë ata që kishte blerë 24 me paratë e veta; tërë meshkujt e shtëpisë së Abrahamit dhe, po atë ditë, Por Abrahami ishte nëntëdhjetë e nëntë vjeç kur u rrethpre në mishin e prepucit të tij. 25 Dhe Ismaeli, biri i tij, ishte trembëdhjetë vjeç kur u rrethpre në mishin e prepucit 26 27 të tij. Po atë ditë u rrethprenë Abrahami dhe Ismaeli, biri i tij. Dhe tërë njerëzit shtëpisë së tij, ata të lindur në shtëpi, ata të blerë me para nga të huajt; u rrethprenë bashkë me të. qoftë qoftë ## Chapter 18<eos>
<bos>Zoti iu shfaq Abrahamit në lisat e Mamreut, ndërsa ai ishte ulur në hyrje të 2 çadrës në të ditës. Abrahami ngriti sytë dhe tre burra rrinin më këmbë pranë tij. Sa i pa, vrapoi në drejtim të tyre nga hyrja e çadrës, u përkul deri në tokë e pastaj 3 tha: "Zoti në rast se kam gjetur hir para teje, të lutem mos kalo pa u ndalur para shërbëtorit tënd! Oh, lini që të sjellin pak ujë që të mund të lani këmbët tuaja, 5 dhe çlodhuni nën këtë pemë. Unë do të shkoj të marr një copë bukë, kështu do të zheg im, mund të merrni zemër, pastaj të vazhdoni rrugën; sepse për këtë keni kaluar nga 6 shërbyesi juaj" . Ata i thanë: "Bëj siç ke thënë" Atëherë Abrahami shkoi me ngut në çadër, te Sara; dhe i tha: "Merr shpejt tri masa mielli, gatuaj brumin dhe bëj me to kuleç"\_ Pastaj Abrahami shkoi në kopenë e bagëtive, zgjodhi një viç të 8 njomë dhe të mirë, ia dha një shërbyesi dhe nxitoi ta përgatisë. Mori pastaj gjizë, qumësht dhe viçin që kishte përgatitur dhe vuri para tyre; ndërsa ata hanin; ai 9 qëndroi më këmbë pranë tyre poshtë pemës. Pastaj ata i thanë atij: "Ku është Sara, 10 gruaja jote?" . Abrahami u përgjegj: "Éshtë atje në çadër" . Dhe ai tha: "Do të kthehem me siguri vitin e ardhshëm te ti në po këtë kohë; dhe ja Sara; gruaja jote, 11 do të ketë një djalë" . Dhe Sara dëgjonte në hyrje të çadrës; që ishte prapa tij. Por 12 përmuajshmet e grave. Prandaj Sara me veten e saj, duke thënë: "Plakë si 13 jam; a do të kem unë gëzime të tilla, me qënë se vetë zoti im është plak?" . Dhe Zoti i tha Abrahamit: "Pse qeshi vallë Sara duke thënë: 14 plakë siç jam?" . A ka vallë diçka që është shumë e vështirë për Zotin? Në kohën 15 e caktuar, brenda një viti, do të kthehem te ti, dhe Sara do të ketë një bir" . Atëherë Sara mohoi, duke thënë: "Nuk qesha" , sepse frikë. Por ai tha: "Përkundrazi, 16 ke qeshur! ' Pastaj ata njerëz u ngritën së andejmi dhe kthyen shikimin e tyre 17 në drejtim të Sodomës; dhe Abrahami ecte bashkë me ta për tu ndarë prej tyre. 18 Dhe Zoti tha: "A do t'ia fsheh unë Abrahamit atë që kam për të bërë, mbasi Abrahami duhet të bëhet një komb i madh dhe i fuqishëm dhe tek ai do të bekohen 19 tërë kombet e tokës? . Unë në fakt e kam zgjedhur; me qëllim që të urdhërojë bijtë e tij dhe shtëpinë e tij të ndjekin pas tij rrugën e Zotit; duke zbatuar drejtësinë dhe barazinë, në mënyrë që Zoti të mund të plotësojë premtimet që i ka dhënë 20 Abrahamit" Dhe Zoti tha: "Me se britma që ngrihet nga Sodoma dhe 21 Gomora është e madhe dhe me qenë se mëkati i tyre është shumë rëndë , unë do të zbres për të parë nëse kanë bërë me të vërtetë simbas britmës që ka arritur tek 22 unë, në rast të kundërt, do ta mësoj" Pastaj këta njerëz u larguan së andejmi dhe 23 shkuan në drejtim të Sodomës, por Abrahami mbeti ende para Zotit. Atëherë Abrahami iu afrua dhe i tha: "Do të zhdukësh të drejtin së bashku me të paudhin? majë qeshi pati qenë 24 Le ta zëmë se ka pesëdhjetë të drejtë në qytet; ti do ta shkatërroje vendin dhe nuk 25 do t'i falje për hir të pesëdhjetë njerëzve të drejtë që banojnë në mes të saj? Mos bëj këtë gjë, të shkaktosh vdekjen e të drejtit bashkë me atë të të paudhit; kështu që i drejti të trajtohet si i paudhi. Larg teje një mendim i tillë! Gjykatësi i tërë tokës 26 a nuk ka për të bërë drejtësi?" . Zoti tha: "Në rast se gjej në qytetin e Sodomës 27 pesëdhjetë njerëz të drejtë, unë do ta fal tërë vendin për hir të tyre" . Atëherë Abrahami rifilloi dhe tha: "Ja, marr guximin t'i flas Zotit, megjithëse unë nuk jam 28 veçse pluhur dhe hi. Ta zëmë se atyre pesëdhjetë të drejtëve u mungojnë pesë, a do ta shkatërroje tërë qytetin për pesë veta më Zoti u përgjigj: "Po të gjej 29 dyzet e pesë, nuk do ta shkatërroj' Abrahami vazhdoi t'i flasë dhe tha: "Ta zëmë se në qytet ndodhen dyzet?" \_ Zoti u përgjigj: "Nuk do ta bëj për hir të dyzetëve" . 30 Atëherë Abrahami i tha: "Oh, të mos zemërohet Zoti, dhe unë do të flas. Po sikur në qytet të ketë tridhjetë prej tyre?" . Zoti u përgjigj: "Nuk do ta bëj, po të gjej 31 tridhjetë" Dhe Abrahami i tha: "Ja, marr guximin t'i flas Zotit. Ta zëmë se në qytet gjenden njëzet?" . Zoti iu përgjigj: "Nuk do ta shkatërroj për hir të të njëzetëve" 32 Dhe Abrahami tha: "Oh, të mos zemërohet Zoti dhe unë do të flas edhe vetëm këtë herë. Sikur në të ketë dhjetë prej tyre?" . Zoti u përgjegj: "Nuk do ta 33 shkatërroj për hir të të dhjetëve" Sa mbaroi së foluri me Abrahamin, Zoti u pak?" . qytet largua. Dhe Abrahami u kthye në banesën e tij . ## Chapter 19 Por të dy engjëjt arritën në mbrëmje në Sodomë, ndërsa Loti ishte ulur te Sodomës; sa i pa, ai u ngrit më këmbë për tu dalë përpara dhe u shtri me fytyrën 2 në tokë, dhe tha: "Zotërinjtë e mi, ju lutem; hyni në shtëpinë e shërbëtorit tuaj, kaloni aty natën dhe lani këmbët; pastaj nesër në mëngjes mund të çoheni shpejt dhe të vazhdoni udhën tuaj' Ata u përgjigjën: "Jo; do ta kalojmë natën në sheshin" . 3 Por ai nguli këmbë aq shumë sa që ata erdhën tek ai dhe hynë në shtëpinë e tij. Ai 4 u përgatiti një banket dhe poqi bukë pa tharm, dhe ata hëngrën. Por para se të shkonin në shtrat, njerëzit e qytetit, njerëzit e Sodomës, rrethuan shtëpinë; ishin të 5 rinj e pleq, tërë popullsia e mbledhur nga anë; thirrën Lotin dhe i thanë: "Ku porta çdo<eos>
<bos>janë njerëzit që erdhën te ti sonte? Na i nxirr jashtë që të mund t'i njohim!" . Loti doli drejt atyre para portës së shtëpisë; e mbylli portën pas tij dhe tha: "Oh, vëllezër 8 të mi, mos u sillni kaq keq! Dëgjoni, unë kam dy vajza që nuk kanë njohur burrë; prandaj më lini që t'i nxjerr jashtë dhe bëni doni me por mos u bëni asgjë këtyre burrave, sepse janë nën mbrojtjen e shtëpisë sime" . Por ata i thanë: "Shko tutje!" . Pastaj vazhduan: "Ky erdhi këtu si huaj, dhe dëshiron të bëhet gjykatës! Tani do të sillemi më keq me ty se sa me ata!' Dhe duke e shtyrë Lotin me dhunë, 10 u afruan për të shpërthyer derën. Por ata njerëz zgjatën duart e tyre dhe e tërhoqën 11 Lotin brenda shtëpisë bashkë me ta, dhe mbyllën derën. Goditën verbërisht njerëzit që ishin te dera e shtëpisë, nga më i vogli deri te më i madhi, kështu që u 12 lodhën në orvatjen për të gjetur derën. Atëherë ata njerëz i thanë Lotit: "Kë ke tjetër këtu? Nxirr nga ky vend dhëndurët e tu; bijtë dhe bijat e tua, dhe cilindo që 13 ke në qytet, sepse ne po bëhemi ta shkatërrojmë këtë vend, sepse britma e banorëve të tij është e madhe përpara Zotit dhe Zoti na dërgoi për ta shkatërruar"\_ 14 Atëherë Loti doli e u foli dhëndurëve të tij që ishin martuar me bijat e tij, dhe tha: "Çohuni, largohuni nga ky vend, sepse Zoti do ta shkatërrojë qytetin" . Por 15 dhëndurët e tij patën përshtypjen se ai po bënte shaka. Sa doli agimi, engjëjt e nxitën Lotin duke thënë: "Çohu; merr gruan dhe bijat e tua që gjenden këtu; që ti të 16 mos vdesësh në dënimin e këtij qyteti" . Duke se ai po ngurronte; ata njerëz morën për dore atë, të shoqen dhe dy bijat e tij, sepse Zotit i kishte ardhur mëshirë 17 për të, e nxorrën jashtë dhe i shpëtuan jetën duke e çuar jashtë qytetit. Ndërsa po i çonin jashtë, njëri prej tyre tha: "Ik shpejt për të shpëtuar jetën tënde! Mos shiko 18 prapa e mos u ndal në asnjë vend të fushës; shpëto në mal që të mos vdesësh!"\_ 19 Por Loti iu përgjegj atyre: zoti im! Ja, shërbëtori yt gjeti hir para syve të tu dhe ti u tregove shpirtmadh ndaj meje, duke më shpëtuar jetën, por unë nuk do të 20 mund të arrij malin para se të më zërë fatkeqësia dhe unë të vdes. Ja, ky qytet është mjaft i afërt për ta arritur dhe është i vogël. Më lër, pra; të iki shpejt aty (a nuk 21 është i vogël?) dhe kështu do të shpëtoj jetën" . Engjëlli i tha: "Unë po ta plotësoj 22 edhe këtë kërkesë: të mos shkatërroj qytetin për të cilin fole. Shpejto; ik atje, ç'të to; gati qenë "Jo, sepse unë nuk mund të bëj asgjë para se ti të arrish atje" . Për këtë arsye ky qytet u 23 24 quajt Coar. Dielli po ngrihej mbi tokë kur Loti arriti në Coar. Atëherë Zoti bëri që nga qielli të binte dhe zjarr mbi Sodomën dhe Gomorën; nga ana e 25 Zotit. Kështu ai shkatërroi ato qytete; tërë fushën; tërë banorët e qytetit e gjithçka 26 mbinte mbi tokën. Por gruaja e Lotit solli kryet për të shikuar prapa dhe u bë 27 një statujë prej Abrahami u ngrit herët në mëngjes dhe shkoi në vendin 28 ku kishte qëndruar para Zotit; pastaj drejtoi shikimin nga Sodoma dhe Gomora si dhe nga tërë krahina e fushës, dhe kështu pa një tym që ngrihej nga toka, si tymi 29 1 një furre. Kështu ndodhi që kur Perëndia shkatërroi qytetin e fushës, Perëndisë iu kujtua Abrahami dhe e largoi Lotin nga gjëma kur shkatërroi qytetet ku Loti kishte 30 banuar . Pastaj Loti doli nga Coari dhe shkoi të banojë në mal bashkë me dy bijat tij, sepse kishte frikë të qëndronte në Coar; dhe u vendos në një shpellë bashkë 31 me dy bijat e tij. Më e madhja i tha më të voglës: "Babai ynë është plak, dhe nuk ka asnjë burrë në vend që mund të bashkohet me ne, ashtu siç ndodh mbi 32 tokën:. Eja, t'i japim verë babait tonë e të shtrihemi bashkë me të; kështu do të 33 mund t'i sigurojmë pasardhës babait tonë" . Kështu po atë natë i dhanë verë babait të tyre dhe e madhja u shtri bashkë me të atin; por ai nuk u kujtua as kur ajo u shtri 34 me të, as kur u Të nesërmen vajza më e madhe tha më të voglës: Ja, natën e kaluar unë rashë në shtrat bashkë me babanë tim; le të bëjmë që ai të pijë verë edhe sonte; pastaj ti futu dhe shtrihu me të, që të mund t'i sigurojmë pasardhës 35 babait tonë" Edhe atë natë dhanë verë babait të tyre dhe më e vogla shkoi të 36 shtrihet bashkë me të, dhe ai nuk u kujtua as kur u shtri, as kur u Kështu 37 dy bijat e Lotit u ngjizën nga babai i tyre . Më e madhja lindi një djalë, të cilit ia 38 vuri emrin Moab. Ky është babai i Moabitëve, që ekzistojnë deri në ditët tona. Edhe më e vogla lindi një djalë, të cilit ia vuri emrin Ben-Ami. Ky është babai i squfur kripe. gjithë ngrit. ngrit. Amonitëve, që ekzistojnë deri në ditët tona.<eos>
<bos>Abrahami u zhvendos së këtejmi duke vajtur në Negev, dhe banoi në Kadesh 2 dhe në Shur mandej u vendos në Gerar . Tani Abrahami thoshte për Sarën, gruan tij: "Éshtë motra ime" Kështu Abimeleku; mbreti i Gerarit;, dërgoi njerëz për të 3 marrë Sarën. Por Perëndia iu shfaq Abimelekut në një ëndërr nate dhe i tha: ti je duke vdekur, për shkak të gruas që ke marrë, sepse ajo është e martuar" Por Abimeleku nuk i ishte afruar asaj dhe tha: "Zot, a do ta shkatërroje një komb, edhe 5 sikur ai të ishte i drejtë? Ai nuk më ka thënë: "Éshtë motra ime" dhe ajo vetë ka thënë: "Éshtë vëllai im"? E bëra këtë gjë me ndershmërinë e zemrës sime dhe me duar të pafajshme" . Dhe Perëndia i tha në ëndërr: unë e di që e ke bërë këtë gjë me ndershmërinë e zemrës sate, ndaj të ndalova të kryesh një mëkat kundër meje; ndaj nuk të lejova ta prekësh. Tani ktheja gruan këtij njeriu; sepse ai është një profet; dhe do të lutet për ty dhe ti ke për të jetuar. Por, në rast se nuk ia kthen, 8 dije që me siguri ke për të vdekur; ti dhe tërë njerëzit e tu" . Kështu Abimeleku u zgjua herët në mëngjes, thirri gjithë shërbëtorët e tij dhe u tregoi tërë këto gjëra. Dhe ata njerëz i zuri një frikë e madhe. Pastaj Abimeleku thirri Abrahamin dhe i tha: "Ç'na bëre? Dhe çfarë kam bërë unë kundër teje që më solle një mëkat të madh si mua ashtu edhe mbretërisë sime? Ti më bëre gjëra që nuk duheshin bërë" . 10 Pastaj Abimeleku i tha Abrahamit: "Çfarë mendoje të bëje duke vepruar në këtë 11 mënyrë?" . Abrahami u përgjegj: "E bëra sepse thoja me veten time: "Sigurisht; në këtë vend nuk kanë frikë nga Perëndia; dhe do të më vrasin për shkak të gruas 12 sime" Përveç kësaj ajo është në të vërtetë motra ime, bijë e babait tim; por jo 13 bijë e nënës sime; dhe pastaj u bë gruaja ime. Dhe kur Perëndia më çoi të bredh larg shtëpisë së babait tim, unë i thashë: "Ky është favori që do të më bësh; kudo që 14 të shkojmë, do të thuash për mua: Éshtë vëllai im Atëherë Abimeleku mori dhentë, qetë, shërbyesit dhe shërbëtoret; dhe ia dha Abrahamit; dhe i kthehu gruan 15 e tij Sara. Pastaj Abimeleku tha: "Ja, vendi im të qëndron përpara; qëndro aty 16 ku të pëlqen" Dhe Sarës i tha: Ja, unë i dhashë vëllait tënd njëmijë copë argjendi; kjo do të shërbejë për të mbuluar fyerjen që të është bërë para të gjithë atyre që janë 17 me ty; kështu je e përligjur para të gjithëve" . Atëherë Abrahami iu lut Perëndisë dhe Perëndia shëroi Abimelekun, e tij dhe shërbyeset e saj, dhe ato mundën "Ja, "Po, kaq gruan 18 të pjellin. Sepse Zoti e kishte shterpëzuar plotësisht tërë shtëpinë e Abimelekut; për shkak të Sarës, së Abrahamit. gruas ## Chapter 21 Zoti vizitoi Sarën, siç kishte thënë; dhe Zoti bëri Sarës ato që i kishte 2 premtuar. Dhe Sara u ngjiz dhe lindi një djalë me Abrahamin në pleqërinë e tij, 3 në kohën e caktuar që Perëndia i kishte thënë. Dhe Abrahami ia vuri emrin Isak 4 birit që i kishte lindur dhe që Sara kishte pjellë. Pastaj Abrahami e rrethpreu birin 5 tij Isak kur ishte tetë ditësh, ashtu siç e kishte urdhëruar Perëndia. Por Abrahami ishte njëqind vjeç, kur i lindi biri i tij Isaku. Dhe Sara tha: "Perëndia më ka dhënë çka duhet për të qeshur; kushdo që do ta dëgjojë ka për të qeshur bashkë me mua" . Dhe tha gjithashtu: "Kush mund ti thoshte Abrahamit që Sara do të mëndte fëmijë? 8 Sepse unë linda një djalë në pleqërinë e tij" 9 zvordh; dhe ditën që Isaku u zvordh Abrahami shtroi një të madhe. Tani 10 Sara pa që djali që i kishte lindur Abrahamit nga Agari; egjiptasja; qeshte. Atëherë ajo i tha Abrahamit: "Përzëre këtë shërbyese dhe birin e saj, sepse i biri kësaj 11 shërbyese nuk duhet të jetë trashëgimtar me birin tim, me Isakun' Kjo gjë s'i 12 pëlqeu aspak Abrahamit; për shkak të djalit të tij. Por Perëndia i tha Abrahamit: "Mos u hidhëro për shkak të djalit dhe të shërbyeses sate; dëgjo tërë ato që të thotë 13 Sara, sepse nga Isaku do të dalin pasardhës që do të mbajnë emrin tënd. Edhe nga djali i kësaj shërbyeses unë do të bëj një komb, sepse është një pasardhës i yt" . 14 Abrahami u ngrit herët në mëngjes; mori bukë dhe një calik ujë dhe ia dha Agarit; vuri gjithçka mbi shpatullat e saj dhe e nisi bashkë me fëmijën. Kështu ajo u nis dhe 15 filloi të bredhë nëpër shkretëtirën e Beer-Shebas . Kur uji i calikut mbaroi, ajo e 16 vuri fëmijën poshtë një kaçubeje. Dhe shkoi e u ul përballë tij, në një largësi sa një goditje me hark, sepse thoshte: "Nuk dua ta shoh fëmijën të vdesë! " Kështu ajo 17 përballë tij, ngriti zërin dhe qau. Dhe Perëndia dëgjoi zërin e djaloshit dhe engjëlli i Perëndisë thirri Agarin nga dhe i tha: "Çfarë ke, Agar? Mos ki frikë, gosti qielli 18 se Perëndia ka dëgjuar zërin e djaloshit aty ku ndodhet. Çohu, çoje djaloshin 19 dhe mbaje fort me dorën tënde; sepse unë do të bëj prej tij një komb të madh" . Atëherë Perëndia ia hapi sytë dhe ajo pa një pus uji: kështu vajti të mbushë calikun 20 me ujë dhe i dha të pijë djaloshit. Dhe Perëndia qe me djaloshin; ai u rrit; banoi 21 në shkretëtirë dhe u bë shenjëtar harku. Ai banoi në shkretëtirën e Paranit dhe 22 nëna e tij e martoi me një grua nga Egjipti. Në atë kohë Abimeleku, së bashku me Pikolin, kreu i ushtrisë së tij, foli Abrahamit duke thënë: "Perëndia është me 23 ty në tërë ato që bën; prandaj betohu këtu në emër të Perëndisë që ti s'ke për të gënjyer as mua; as bijtë e mi, as nipërit e mi, që ti do të përdorësh ndaj meje dhe 24 vendit ku ke banuar si i huaj po atë dashamirësi që unë kam treguar ndaj teje" . 25 Abrahami u përgjegj: "Betohem" . Pastaj Abrahami e Abimelekun për 26 shkak të një pusi uji që shërbyesit e Abimelekut e kishin shtënë në dorë. Abimeleku tha: "Unë nuk e di se kush e ka bërë këtë gjë; ti vetë nuk ma ke njoftuar 27 dhe unë vetëm sot dëgjova të flitet për këtë ngjarje" Atëherë Abrahami mori 28 dele dhe qe dhe ia dha Abimelekut; dhe të dy lidhën aleancë. Pastaj Abrahami 29 vuri mënjanë shtatë qengja femër të kopesë. Dhe Abimeleku i tha Abrahamit: 30 "Ç'kuptim ka ajo që ke vënë shtatë qengja mënjanë?" . Abrahami u përgjegj: "Ti do ti pranosh nga dora ime këto shtatë qengja; me qëllim që kjo të më vlejë si dëshmi 31 që unë e kam hapur këtë pus' Prandaj ai e quajti këtë vend Beer-Sheba, sepse 32 aty që të dy ishin betuar. Kështu lidhën aleancë në Beer-Sheba. Pastaj Abimeleku 33 dhe Pikoli, kreu i ushtrisë të tij, u dhe u kthyen në vendin e Filistejve. Pastaj Abrahami mbolli një marinë në Beer-Sheba dhe aty thërriti emrin e Zotit, 34 Perëndi i përjetësisë. Dhe Abrahami qëndroi si i huaj shumë kohë në vendin e Filistejve. qortoi ngritën<eos>
<bos>Mbas këtyre gjërave Perëndia e vuri në provë Abrahamin dhe i tha: Abraham!" Ai u përgjegj: "Ja ku jam" . Dhe Perëndia tha: "Merr tani birin tënd, birin tënd të vetëm, atë që ti Isakun, shko në vendin e Moriahve dhe sakrifikoje në një nga 3 malet që do të të tregoj' Kështu Abrahami u ngrit herët në mëngjes, i vuri samarin gomarit, mori me vete dy shërbyes dhe të birin Isak dhe çau dru për sakrificën; pastaj u nis drejt vendit ku i kishte thënë Perëndia të shkonte. Ditën e tretë Abrahami 5 sytë dhe pa së vendin. Atëherë Abrahami u tha shërbyesve të tij: "Rrini këtu bashkë me gomarin; unë dhe djali do të shkojmë deri atje dhe do të adhurojmë; 6 pastaj do të kthehemi pranë jush" . Kështu Abrahami mori drutë e sakrificës dhe 1 ngarkoi mbi Isakun; birin e tij; pastaj mori në dorë të vet zjarrin dhe u nisën rrugës që të dy. Dhe Isaku i foli atit të tij Abraham dhe i tha: "Ati im!" Abrahami iu përgjegj: "Ja ku jam, biri im" . Dhe Isaku tha: "Ja zjarri dhe druri, po ku është qengji 8 për sakrificën?"\_ Abrahami u përgjegj: "Djali im, Perëndia do ta sigurojë vetë Dhe vazhduan rrugën të dy bashkë. Kështu arritën në vendin që Perëndia i kishte treguar dhe atje Abrahami ndërtoi altarin dhe sistemoi 10 drutë; pastaj e lidhi Isakun; birin e tij, dhe e vendosi mbi altar sipër druve. Pastaj 11 Abrahami shtriu dorën dhe mori thikën për të vrarë të birin. Por Engjëlli Zotit 12 thirri nga qielli dhe tha: Abraham, Abraham!" . Ai u përgjegj: 'Ja ku jam" . Engjëlli i tha: "Mos e zgjat dorën kundër djalit dhe mos i bëj asnjë të keqe. Tani e di mirë që ti i trembesh Perëndisë, se nuk më ke refuzuar birin tënd, të vetmin bir 13 që ke"\_ Atëherë Abrahami ngriti sytë dhe shikoi; dhe ja prapa tij një dash i zënë për brirësh në një kaçube. Kështu Abrahami shkoi, mori dashin e tij dhe e ofroi si 14 sakrificë në vend të të birit. Dhe Abrahami e quajti këtë vend Jehovah Jireh. 15 Prandaj edhe sot e kësaj dite thuhet: "Do të furnizohet mali Zotit" . Engjëlli i 16 Zotit e thirri për të dytën herë Abrahamin nga qielli dhe tha: "Unë betohem për veten time, thotë Zoti, se ti e bëre këtë dhe nuk kurseve tët bir, të vetmin bir që ke, 17 unë me siguri do të të bekoj fort dhe do të shumoj pasardhësit e tu si yjet e qiellit dhe si rëra që ndodhet në brigjet e detit dhe trashëgimtarët e tu do të zotërojnë portat 18 armiqve të tij. Dhe tërë kombet e tokës do të bekohen te pasardhësit e tu; sepse 19 ti iu binde zërit tim" . Pastaj Abrahami u kthye te shërbëtorët e tij, ata u ngritën do, ngriti largu 20 tij, që quhej Reumah, lindi edhe ajo Tebahun; Gahamin, Tahashin dhe Maakahun. dhe shkuan bashkë në Beer-Sheba. Dhe Abrahami zuri vend në Beer-Sheba. Mbas këtyre gjërave thanë Abrahamit këtë: Milkah 1 ka lindur edhe ajo bij 21 Nahorit; vëllait tënd; Uzi, dhëndri i tij i parë, Buzi vëllai i tij, Kemueli babai i 22 23 Aramit, Kesedi, Hazoi, Pildashi, Jidlafi dhe Bethueli" Dhe Bethuelit i lindi 24 Rebeka. Këta tetë bij Milkah i lindi nga Nahori, vëllai i Abrahamit. Konkubina "Ja, ## Chapter 23 2 Sara jetoi njëqind e njëzet e shtatë vjet. Këto vitet e jetës së Sarës . Dhe Sara vdiq në Kirjath-Arba (që është Hebroni), në vendin e Kanaanëve, dhe Abrahami 3 hyri aty për të mbajtur zi për të dhe për ta vajtuar. Pastaj Abrahami u ngrit më 4 këmbë në prani të së vdekurës dhe u foli bijve të Hethit, duke u thënë: "Unë jam një i huaj midis jush dhe i ardhur midis jush; më jepni pronësinë e një varri midis 5 jush; që të mund të varros të vdekurën time dhe ta nga e mi' Dhe bijtë Hethit iu përgjigjën Abrahamit duke i thënë: "Dëgjona, 0 zoti im! Ti je midis nesh një princ i Perëndisë, varrose të vdekurën tënde në më të mirën nga varrezat tona; asnjeri prej nesh s'do të refuzojë varrin e tij, me qëllim që ti të varrosësh aty të vdekurën tënde" . Atëherë Abrahami u ngrit, u përul para popullit të vendit; 8 para bijve të Hethit; dhe u foli atyre duke thënë: "Në rast se ju pëlqen që unë ta varros të vdekurën time duke e hequr nga e mi, dëgjomëni. Ndërhyni për mua 9 tek Efroni, bir i Zoharit, që të më japë shpellën e Makpelahut; që i përket dhe që ndodhet në skajin e arës së tij; por që të më japë në pronësi me çmimin e tij të plotë 10 si vend varrimi midis jush" Tani Efroni ndodhej në mes të bijve të Hethit; dhe Efroni, Hiteu; iu përgjegj Abrahamit në të bijve të Hethit, të të gjithë atyreve 11 që hynin nëpër portën e qytetit të tij, duke thënë: Jo, zoti im, dëgjomë! Unë të fal arën dhe shpellën që ndodhet aty; po ta dhuroj në prani të bijve të popullit tim; 12 po ta bëj dhuratë. Varrose të vdekurën tënde" Atëherë Abrahami u përkul para 13 popullit të vendit, dhe foli Efronit në të popullit të vendit duke thënë: qenë heq sytë sytë prani prani "Dëgjomë, të lutem! Unë do të jap çmimin e arës, pranoje nga unë, kështu unë do 14 të mund të varros aty të vdekurën time"\_ Efroni iu përgjegj Abrahamit; duke i 15 thënë: "Zoti im, dëgjomë! Toka vlen katërqind monedha argjendi. Ç'është kjo 16 midis meje dhe teje? Varrose, pra, të vdekurën tënde"\_ fjalën e Efronit; dhe Abrahami i peshoi Efronit çmimin që i kishte thënë në të bijve të Hethit: katërqind monedha argjendi, monedha që tregtarët përdornin midis 17 tyre zakonisht. Kështu ara e Efronit që gjendej në Malkpelah përballë Mamres, ara me shpellën që ishte aty dhe tërë drurët që ishin në arë dhe në të gjithë kufijtë 18 përqark, kaluan në pronësi të Abrahamit, në të bijve të Hethit dhe të të 19 gjithë atyre që hynin nga porta e të Efronit. Pas kësaj, Abrahami varrosi Sarën, gruan e tij, në shpellën e arës së Makpelahut përballë Mamres (që është 20 Hebroni) në vendin e Kanaanëve. Kështu ara dhe shpella që gjendet aty u kaluan prani prani qytetit nga bijtë e Hethit në pronë të Abrahamit; si vend varrimi. ## Chapter 24<eos>
<bos>Abrahami ishte tashmë plak dhe ishte në moshë të kaluar; dhe Zoti e kishte 2 bekuar Abrahamin në çdo Dhe Abrahami i tha shërbyesit më të moshuar të shtëpisë së tij që qeveriste tërë pasuritë e tij: "Vëre dorën tënde nën kofshën time; 3 dhe unë do të bëj që ti të betohesh në emër të Zotit, Perëndisë së qiejve dhe Perëndisë të tokës, që ti nuk do t'i marrësh për grua djalit tim asnjë prej bijave të 4 Kanaanejve në mes të të cilëve unë banoj; por do të shkosh në vendin tim dhe te 5 fisi im për të marrë një grua për djalin tim; për Isakun" Shërbëtori iu përgjegj: "Ndofta ajo grua nuk dëshiron të më ndjekë në këtë vend; a duhet ta çoj atëherë përsëri birin tënd në vendin nga ke dalë?" . Atëherë Abrahami i tha: "Ruhu e mos ço birin tim atje! Zoti, Perëndia i qiellit, që më hoqi nga shtëpia e atit tim dhe nga vendi ku kam lindur, më foli dhe m'u betua duke thënë: "Unë do tua jap këtë vend pasardhësve të tu" , ai do të dërgojë engjëllin e tij para teje dhe ti do të marrësh 8 andej një grua për birin tim. Dhe në se gruaja nuk dëshiron të të ndjekë, atëherë ti do të lirohesh nga ky betim që më ke bërë; vetëm mos e kthe tim bir atje" . Kështu shërbyesi e vuri dorën nën kofshën e Abrahamit, zotit të tij, dhe iu betua gjë. qoftë 10 lidhur me këtë problem. Pastaj shërbyesi mori dhjetë deve nga devetë e zotit të tij dhe u nis, duke pasur me vete çdo Iloj të mirash të zotërisë së tij. Ai e nisi rrugën 11 dhe shkoi në Mesopotami, në qytetin e Nahorit. Dhe i gjunjëzoi devetë jashtë qytetit pranë një uji, aty nga mbrëmja, në kohën kur dalin për të marrë 12 ujë, dhe tha: "0 Zot, Perëndia i zotërisë tim Abraham; të lutem bëj që sot të kem mundësinë të kem një takim të lumtur; trego dashamirësi ndaj Abrahamit; zotit tim! 13 unë po rri pranë këtij burimi ujërash, ndërsa bijat e banorëve të qytetit dalin 14 për të mbushur ujë. Bëj që vajza së cilës do ti them: "Ah, ule shtambën tënde që unë të pi" dhe që do të më përgjigjet: "Pi, dhe kam për tu dhënë për të pirë edhe deveve të tu" , të jetë ajo që ti ja ke caktuar shërbyesit tënd Isak. Nga kjo unë do të 15 kuptoj që ti ke treguar dashamirësi ndaj zotërisë tim" Ai s'kishte mbaruar së foluri, kur, ja, doli Rebeka me shtambën në shpatullën e saj; ajo ishte e bija e 16 Bethuelit; biri i Mikailit, gruaja e Nahorit dhe vëllai i Abrahamit. Vajza ishte shumë e bukur;, e virgjër dhe burrë nuk e kishte njohur kurrë. Ajo zbriti në 17 burim, mbushi shtambën e saj dhe u ngjit përsëri lart. Atëherë shërbyesi vrapoi 18 në drejtim të saj dhe i tha: "Lermë të pi pak ujë nga shtamba jote" . Ajo u përgjegj: 19 "Pi, zotëria im pastaj shpejtoi ta ulë shtambën mbi dorë dhe i dha të pijë. mbaroi së dhëni ujë për të pirë, tha: "Do të mbush ujë edhe për devetë e tua; deri sa 20 të ngopen me ujë" Me nxitim e zbrazi shtambën e saj në koritë, vrapoi përsëri 21 te burimi për të mbushur ujë për të gjithë devetë e tij. Ndërkaq ai njeri e sodiste në heshtje, për të mësuar në se Zoti e kishte bërë të mbarë apo jo udhëtimin e 22 tij. Kur devetë mbaruan së piri, njeriu mori një unazë floriri për hundën që peshonte gjysmë sikli dhe dy byzylykë me një peshë prej dhjetë siklesh ari për kyçin 23 dorës së saj, dhe tha: "Bijë e kujt je? Ma thuaj, të lutem. ka vend në shtëpinë 24 babait tënd për që ta kalojmë natën?" Ajo u përgjegj: "Unë jam bijë e 25 Bethuelit; i biri i Milkahut; që ajo i lindi në Nahor" . Dhe shtoi: "Tek ne ka shumë 26 kashtë dhe forazh si dhe vend për të kaluar natën"Atëherë njeriu u përkul, 27 adhuroi Zotin dhe tha: "Qoftë bekuar Zoti, Perëndia i Abrahamit, zotërisë tim, që nuk ka pushuar të jetë dashamirës dhe besnik ndaj zotërisë tim! Sa për mua; gjatë 28 gratë pusi Ja, asnjë Sapo qoftë ne, udhëtimit, Zoti më çoi në shtëpinë e vëllezërve të zotërisë tim" Dhe vajza vrapoi 29 për ti treguar këto gjëra në shtëpinë e nënës së saj . Por Rebeka kishte një vëlla 30 të quajtur Labano. Dhe Labano doli me vrap jashtë drejt burimit te ai njeri. Sa pa unazën në hundë dhe byzylykët në kyçet e dorës të së motrës dhe dëgjoi fjalët që Rebeka; motra e tij, thoshte: "Kështu më foli ai njeri" , iu afrua këtij njeriu; dhe 31 ja që u gjet pranë deveve; afër burimit. Dhe tha: "Hyrë, i bekuar nga Zoti! Pse 32 rri jashtë? Unë kam përgatitur shtëpinë dhe një vend për devetë" . Njeriu hyri në shtëpi, dhe Labano shkarkoi devetë, u dha kashtë dhe forazh deveve dhe solli ujë 33 që të lante këmbët ai dhe njerëzit që ishin bashkë me të. Pastaj i vunë përpara për të ngrënë, por ai tha: "Nuk do të ha deri sa të plotësoj porosinë që më kanë 34 dhënë" . Tjetri tha: "Fol" . Atëherë ai tha: "Unë jam një shërbëtor i Abrahamit. 35 Zoti e ka bekuar shumë zotërinë tim; që është bërë i madh; i ka dhënë dele dhe 36 qe, argjend dhe flori, shërbyes dhe shërbyese, deve dhe gomarë. Por Sara, gruaja zotërisë tim; i ka lindur në pleqërinë e saj një djalë zotërisë tim; i cili i ka dhënë 37 atij gjithçka zotëron. Dhe zotëria im më vuri të betohem duke thënë: "Nuk do 38 të marrësh grua për djalin tim nga bijtë e Kanaanejve, në vendin ku banoj; por do të shkosh në shtëpinë e babait tim dhe tek afëria ime dhe aty do të marrësh një 39 grua për birin tim"\_ Atëherë unë thashë zotërisë tim: "Ndofta gruaja nuk do të 40 dojë të më ndjekë" . Por ai u përgjegj: "Zoti, para të cilit kam ecur; do të dërgojë engjëllin e tij bashkë me ty dhe do ta bëj të mbarë udhëtimin tënd, dhe ti do të 41 marrësh për birin tim një grua nga farefisi im dhe nga shtëpia e babait tim. Do të lirohesh nga betimi që më ke bërë kur të shkosh tek afëria ime; dhe po të jetë se 42 nuk duan të ta japin; do të lirohesh nga betimi që më ke bërë" . Sot kam arritur te burimi dhe thashë: "0 Zot, Perëndia i zotërisë tim Abraham; në rast se të pëlqen 43 kështu; të lutem bëje të mbarë udhëtimin që kam filluar; Ja, unë po ndalem pranë burimit të ujit; bëj që vajza që ka për të dalë për të marrë ujë dhe së cilës do ti them: 44 "Lërmë të pi pak ujë nga shtamba jote" dhe që do të më thotë: "Pi sa ke nevojë dhe do të marr ujë edhe për devetë e tua' le të jetë gruaja që Zoti ka caktuar djalit 45 të zotërisë tim: Para se unë të kisha mbaruar së foluri në zemrën time; doli jashtë Rebeka me shtambën e saj mbi shpatull; ajo zbriti te burimi dhe mbushi ujë. Atëherë 46 unë i thashë: "Oh, lermë të pi!" . Dhe ajo shpejtoi ta ulte shtambën nga shpatulla<eos>
<bos>saj dhe u përgjegj: "Pi dhe do t'u jap të pinë edhe deveve të tua" . Kështu unë piva 47 dhe ajo u dha të pinë edhe deveve. Atëherë e pyeta dhe i thashë: "Bijë e kujt je?" . Ajo m'u përgjegj: "Jam bijë e Bethuelit; biri i Nahorit, që Milkah lindi" . Kështu unë i vura unazën në hundë dhe byzylykët në kyçet e dorës. Pastaj u përkula, adhurova Zotin dhe e bekova Zotin, Perëndinë e Abrahamit, zotërisë tim; që më ka 49 çuar në rrugën e drejtë për të marrë për birin e tij bijën e vëllait të zotërisë tim. Dhe tani në rast se doni të silleni me dashamirësi dhe besnikëri ndaj zotërisë tim; duhet të ma thoni; në rast se jo; ma thoni njëlloj dhe unë do të kthehem djathtas ose 50 majtas"Atëherë Labano dhe Bethueli u përgjigjën dhe thanë: "Kjo varet nga 51 Zoti; ne nuk mund të flasim as për mirë as për Ja, Rebeka është këtu para teje, merre me vete, shko dhe ajo të bëhet gruaja e birit të zotërisë tënd, ashtu siç ka 52 thënë Zoti" . Kur shërbëtori Abrahamit dëgjoi fjalët e tyre u përul për tokë 53 përpara Zotit. Shërbëtori nxori sende të argjëndta dhe të arta si dhe rroba dhe ia dha Rebekës; dhe u dhuroi gjithashtu sende të vlefshme vëllait dhe nënës së Rebekës. 54 Pastaj hëngrën e ai dhe njerëzit që ishin bashkë me të; u ndalën vetëm atë natë. Kur u ngritën në mëngjes, shërbëtori tha: "Më lini të kthehem te zotëria im' 55 Vëllai dhe nëna e Rebekës thanë: "Lëre që vajza të rrijë disa ditë me ne, të paktën 56 dhjetë ditë; pastaj mund të ikë" Por ai iu përgjegj atyre: "Mos më mbani, sepse Zoti e ka bërë të mbarë udhëtimin tim; më lini të iki, që unë të kthehem te zotëria 57 58 im' Atëherë ata i thanë: "Të thërresim vajzën dhe ta pyesim atë" Atëherë thirrën Rebekën dhe i thanë: "A do të shkosh me këtë njeri?" . Ajo u përgjegj: "Po, 59 do të shkoj"\_ Kështu e lanë Rebekën, motrën e tyre, të shkojë dhe tajën e saj të 60 shkojë me shërbëtorin dhe njerëzit e Abrahamit. Dhe e bekuan Rebekën dhe i thanë: "Motra jonë, ti u bëfsh nëna e mijëra mizëri njerëzish dhe pasardhësit e tu 61 paçin në dorë portat e armiqve të tyre' Atëherë Rebeka dhe shërbyeset e saj u ngritën më këmbë, hipën mbi devetë dhe shkuan pas këtij njeriu. Kështu shërbëtori mori Rebekën dhe iku. Ndërkaq Isaku ishte kthyer nga Lahai-Roit; sepse 63 banonte në krahinën e Negevit. Isaku kishte dalë aty nga mbrëmja në fushë për 64 tu menduar; dhe ai ngriti sytë dhe pa disa deve që po vinin: Edhe Rebeka ngriti 65 dhe pa Isakun; atëherë zbriti me të shpejtë nga deveja; dhe i tha shërbëtorit: keq: pinë pusi sytë "Kush është ai njeri që vjen nga fusha drejt nesh?" \_ Shërbëtori u përgjegj: "Éshtë 66 zotëria im" Atëherë ajo mori vellon dhe u mbulua. Pastaj shërbëtori 1 tregoi 67 Isakut tërë gjërat që kishte bërë. Dhe Isaku e futi Rebekën në çadrën e Sarës, nënës së tij, dhe e mori me vete; ajo u bë gruaja e tij dhe ai e dashuroi. Kështu Isaku u ngushëllua mbas vdekjes së nënës së tij. ## Chapter 25 Pastaj Abrahami mori një grua tjetër, që quhej Keturah. Dhe kjo lindi 3 Zimranin; Jokshanin, Medanin, Madianin; Ishbakun dhe Shuahin. Jokshanit i lindi Sheba dhe Dedani. Bijtë e Dedanit ishin Asshurimi, Letushimi dhe Leumimi. Bijtë e Madianit ishin Efahu; Eferi, Hanoku, Abidahu dhe Eldaahu. Tërë këta ishin 5 6 bijtë e Keturahut. Dhe Abrahami i dha Isakut gjithçka zotëronte; por bijve që Abrahami kishte pasur nga konkubinat u dha disa dhurata dhe, sa ishte ende gjallë, 7 1 dërgoi larg birit të tij Isakut, drejt lindjes; në një vend të lindjes. Këto janë vitet 8 jetës së Abrahamit: ai jetoi gjithsej njëqind e shtatëdhjetë e pesë vjet. Pastaj Abrahami dha frymën e fundit dhe vdiq në pleqëri të mbarë, i shtyrë në moshë dhe ingopur me ditë, dhe u bashkua me popullin e tij. Dhe bijtë e tij Isaku dhe Ismaeli varrosën në shpellën e Makpelahut në arën e Efronit; biri Zoarit, Hiteut; që ndodhet 10 përballë Mamres, arë që Abrahami u kishte blerë bijve të Hethit. U varrosën 11 Abrahami dhe e shoqja Sara. Mbas vdekjes së Abrahamit, Perëndia bekoi birin 12 tij Isakun; dhe Isaku qëndroi pranë të Lahai-Roit. Tani këta janë pasardhësit e Ismaelit, bir i Abrahamit, që egjiptasja shërbëtorja e Sarës, i 13 kishte lindur Abrahamit. Këta janë emrat e bijve të Ismaelit, simbas emrit të brezave të tyre: Nebajothi, i parëlinduri i Ismaelit; pastaj Kedari, Abdeeli, Mibsami; 14 15 16 Mishma, Dumahu, Masa, Hadari, Tema, Jeturi, Nafishi dhe Kedemahu. Këta janë bijtë e Ismaelit dhe emrat e tyre, simbas fshatrave dhe fushimeve të tyre. 17 Ata qenë dymbëdhjetë princërit e kombeve të tyre përkatës. Por këto janë vitet e jetës së Ismaelit; gjithsej njëqind e tridhjetë e shtatë vjet; pastaj ai dha frymë dhe 18 Aty pusit Agar, vdiq, dhe u bashkua me popullin e tij. (Dhe bijtë e tij banuan nga Havilahu deri në Shur, që është në lindje të Egjiptit, në drejtim të Asirisë). Ai u vendos në 19 të të gjithë vëllezërve të tij. Këta janë pasardhësit e Isakut, birit të Abrahamit. 20 21 bija e Bethuelit, Arameu i Paddan-Aranit dhe motra e Labanos, Arameut. Isaku luti Zotin për gruan e tij sepse ajo ishte shterpë. Zoti ia plotësoi dëshirën dhe 22 Rebeka; gruaja e tij, u ngjiz. Por fëmijët shtynin njeri-tjetrin në barkun e saj dhe ajo tha: "Në se është kështu (që iu përgjigj Zoti), pse gjendem unë në këto 23 kushte?"\_ Dhe kështu vajti të konsultohet me Zotin: Dhe Zoti i tha: "Dy kombe ndodhen në barkun tënd dhe dy popuj kanë për të dalë nga përbrendëshmet e barkut tënd. Njeri nga këta dy popuj do të jetë më i fortë se tjetri, dhe më i madhi do ti 24 shërbejë më të Kur erdhi koha për të që të lindte, ajo kishte në bark dy 25 binjakë. Dhe i pari që doli jashtë ishte ai ishte krejt si një mantel leshtor, 26 prandaj i vunë emrin Esau. Pastaj doli vëllai i tij, i cili me dorë mbante thembrën e këmbës të Esaut; prandaj e quajtën Jakob. Por Isaku ishte shtatëdhjetë vjeç kur 27 Rebeka i lindi. Dy fëmijët u rritën dhe Esau u bë një gjahtar i sprovuar, një njeri 28 fshatarak, ndërsa Jakobi ishte një njeri i qetë, që jetonte në çadra. Por Isaku e donte Esaun; sepse mishin e gjahut e pëlqente; Rebeka nga ana e saj donte Jakobin: 29 Një herë që Jakobi për vete një supë, Esau erdhi nga fusha krejt lodhur. 30 Dhe Esau i tha Jakobit: "Të lutem; më lërë të ha nga kjo supë e kuqe, sepse 31 jam lodhur" . Për këtë arësye e Edom. Por Jakobi iu përgjegj: "Më shit 32 më parë parëbirninë tënde"\_ Esau tha: "Ja unë jam duke vdekur; ç'dobi kam nga 33 parëbirnia?"\_ Atëherë Jakobi tha: "Më parë betomu' Dhe Esau iu betua dhe i 34 shiti Jakobit parëbirninë e tij. Pastaj Jakobi 1 dha Esaut bukë dhe supë me thjerrëza. Dhe ai hëngri dhe pastaj u ngrit dhe iku: Kështu Esau shpërfilli prani qoftë voglit" . kuq; gatoi pak quajtën piu, e tij.<eos>
<bos>parëbirninë Por ndodhi një mungesë ushqimesh në vend, përveç asaj të parës që kishte ndodhur në kohën e Abrahamit. Pastaj Isaku shkoi tek Abimeleku; mbreti i Filistejve 2 në Gerar . Atëherë Zoti iu shfaq dhe i tha: "Mos zbrit në Egjipt; qëndro në vendin 3 që do të të them. Qëndro në këtë vend dhe unë do të jem me ty dhe do të të bekoj, sepse kam për të të dhënë ty dhe pasardhësve të tu tërë këto vende dhe do ta mbaj 4 betimin që i kam bërë Abrahamit;, babait tënd, dhe do t'i shumoj pasardhësit e tu si yjet e qiellit; do tu jap atyre tërë këto vende, dhe të gjitha kombet e tokës do të 5 bekohen te pasardhësit e tu, sepse Abrahami iu bind vullnetit tim dhe respektoi urdhërat, urdhërimet, statutet dhe ligjet e mia" . Kështu Isaku qëndroi në Gerar . Kur njerëzit e vendit bënin pyetje rreth gruas së tij, ai u përgjigjej: "Éshtë motra ime" sepse kishte frikë të thoshte: "Éshtë gruaja ime" , sepse mendonte: "Njerëzit 8 vendit mund të më vrasin për shkak të Rebekës; sepse ajo është e pashme" . Kur kishte kaluar një kohë e gjatë në atë vend, Abimelekut, mbretit të Filistejve; i rastisi të shikojë nga dritarja dhe pa Isakun që përkëdhelte Rebekën; gruan e tij. Atëherë Abimeleku thiri Isakun dhe i tha: "Ajo është me siguri gruaja jote; si bëhet që ti the: "Ajo është motra ime"?" . Isaku iu përgjegj: "Sepse thoja: "Nuk do të doja të vdes 10 për shkak të saj' Abimeleku tha: "Ç'është kjo që na bëre? Ndokush nga populli mund të binte lehtë në shtrat me gruan tënde dhe ti do të na kishe ngarkuar me faj 11 të rëndë" . Kështu Abimeleku i dha këtë urdhër tërë popullit: "Kushdo që prek 12 këtë njeri ose të shoqen do të dënohet pa tjetër me vdekje" . Isaku mbolli në atë vend dhe po atë vit korri një prodhim njëqind herë më të madh; dhe Zoti e bekoi. 13 Ky njeri u bë i madh dhe vazhdoi të rritet deri sa u bë jashtëzakonisht i madh. 14 Ai arriti të zotërojë dhënsh dhe dhe kishte një numër të madh 15 shërbëtorësh. Kështu Filistejtë e patën zili, dhe për këtë arësye i zunë, duke i mbushur me dhe, tërë puset që shërbëtorët e babait të tij kishin hapur në kohën e 16 Abrahamit, atit të tij. Atëherë Abimeleku i tha Isakut: "Largohu nga ne, sepse 17 ti je shumë më i fuqishëm se ne" Kështu Isaku u largua që andej dhe u vendos 18 në luginën e Gerarit, dhe aty banoi. Dhe Isaku filloi të hapë puse uji që ishin hapur në kohën e Abrahamit; atit të tij, dhe që Filistejtë i kishin mbyllur mbas vdekjes 19 së Abrahamit, dhe u vuri po ato emra që u kishte vënë babai i tij. Pastaj kope qesh 20 shërbëtorët e Isakut gërmuan në luginë dhe gjetën aty një pus me ujë të freskët. Por barinjtë e Gerarit u grindën me çobanët e Isakut;, duke u thënë: "Uji është 21 Dhe ai e quajti pusin Esek, sepse ata e kishin kundërshtuar. Shërbëtorët hapën pastaj një pus tjetër, por ata kundërshtuan edhe për këtë. Dhe Isaku e quajti Sitnah. 22 Atëherë ai u largua që andej dhe hapi një pus tjetër për të cilin nuk kundërshtim: Dhe ai e quajti atë Rehoboth, sepse ai tha: "Tani Zoti na ka vënë 23 dhe ne do të kemi mbarësi në këtë Pastaj së këtejmi Isaku u ngjit në 24 Beer-Sheba. Dhe Zoti iu shfaq po atë natë dhe tha: "Unë jam Perëndia 1 Abrahamit, babait tënd; mos ki frikë, sepse unë jam me ty; do të të bekoj dhe do të 25 shumoj pasardhësit e për hir të Abrahamit, shërbëtorit tim" Atëherë ai ndërtoi në atë vend një altar dhe përmendi emrin e Zotit; dhe po aty ai ngriti edhe çadrën e 26 tij. shërbëtorët e Isakut hapën një pus. Pastaj Abimeleku nga Gerari shkoi 27 tek ai bashkë me Ahucathin, mikun e tij, dhe me Pikolin, kreun e ushtrisë së tij . Dhe Isaku u tha atyre: "Pse keni ardhur tek unë, për deri sa më urreni dhe më keni 28 larguar prej jush?" . Atëherë ata u përgjigjën: "Ne e pamë qartë që Zoti është me 29 përfundojmë një aleancë me ty": dhe kështu ti nuk do të na bësh asnjë të keqe, ashtu si ne nuk të kemi prekur, nuk të kemi bërë veçse të mira dhe të kemi lënë të 30 ikësh në paqe. Ti je tani i bekuari Zotit" Kështu Isaku shtroi për ta një banket 31 dhe ata hëngrën e pinë. Të nesërmen në mëngjes u ngritën herët dhe shkëmbyen 32 një betim. Pastaj Isaku i përcolli dhe ata ikën në paqe. Po atë ditë ndodhi që shërbëtorët e Isakut erdhën për ta lajmëruar për që kishin hapur duke i thënë: 33 "Kemi gjetur ujë" . Dhe ai e quajti atë Shibah. Për këtë arësye qyteti mban emrin 34 Beer-Sheba edhe sot e kësaj dite. Në moshën dyzetvjeçare Esau mori për grua Juditin; të bijën e Beerit; Hiteut dhe të Basemathit, bijë e Elonit, Hiteut. Këto u bënë shkas për një hidhërim të thellë të Isakut dhe të Rebekës. yni" . pati larg vend" . tu, Aty pusin Kur Isaku u plak dhe sytë e tij u dobësuan aq shumë sa nuk shikonte më, ai 2 thirri të birin Esau dhe i tha: "Biri im!". Esau i tha: 'Ja ku jam!' Atëherë Isaku i 3 tha: Ja, unë jam plak dhe nuk e di në ç'ditë kam për të vdekur. Prandaj merr tani armët e tua, kukurën dhe harkun tënd, dil nëpër fushat dhe kap për mua kafshë gjahu; pastaj më përgatit një gjellë të shijshme nga ato që më pëlqejnë dhe sillma; që 5 ta ha dhe shpirti im të të bekojë para se të vdes" Tani Rebeka rrinte duke dëgjuar;, ndërsa Isaku i fliste birit të tij Esau. Kështu Esau shkoi nëpër fusha për të gjuajtur kafshë të egra për t'ia shpënë të atit. Atëherë Rebeka i foli Jakobit, birit të saj, dhe itha: "Ja, unë dëgjova babanë tënd që i fliste Esaut; vëllait tënd duke i thënë: "Më sill gjah dhe më përgatit një gjellë të shijshme; që unë ta ha dhe të të bekoj në të Zotit, para se të vdes" . Prandaj, biri im, bindju zërit tim dhe bëj atë që të urdhëroj. Shko tani në kope dhe më sill dy keca të mirë; unë do të përgatis një 10 të shijshme për babanë tënd, nga ato që i pëlqejnë atij . Pastaj ti do tia çosh 11 babait tënd që ta hajë, dhe kështu ai do të bekojë para se të vdesë" Jakobi i tha Rebekës, nënës së tij: Ja, vëllai im Esau është leshtor, ndërsa unë e kam lëkurën të 12 lëmuar . Ndofta babai im më prek me dorë; do ti dukem atij mashtrues dhe do 13 të tërheq mbi vete një mallkim në vend të një bekimi' Por nëna e tij iu përgjegj: "Ky mallkim le të bjerë mbi mua; biri im! Bindju vetëm asaj që të thashë dhe shko 14 të marrësh kecat" Ai vajti pra ti marrë dhe ia çoi nënës së tij; dhe e ëma përgatiti 15 me to një gjellë të shijshme, nga ato që i pëlqenin babait të tij. Pastaj Rebeka mori rrobat më të bukura të Esaut, birit të saj më të madh, që i mbante në shtëpi 16 pranë vetes, dhe ia veshi Jakobit; birit të saj më të vogël; dhe me lëkurët e kecave 17 veshi duart e tij dhe pjesën e lëmuar të qafës së tij. Pastaj vuri në dorë të Jakobit, 18 birit të saj, gjellën e shijshme dhe bukën që kishte përgatitur. Atëherë ai shkoi 19 tek i ati dhe i tha: "Ati im!' Isaku u përgjegj: "Ja ku jam; kush je ti, biri im?" Atëherë Jakobi i tha babait të tij: "Jam Esau; i parëlinduri yt. Bëra siç më ke thënë. Tani çohu; ulu dhe fillo të hash nga gjahu im, me qëllim që shpirti yt të më bekojë" . 20 unë prani gjellë<eos>
<bos>Por Isaku i tha të birit: "Por si bëre që e gjete kaq shpejt, biri im?" Ai u përgjegj: 21 "Sepse Zoti, Perëndia yt, bëri që të vijë tek unë" . Atëherë Isaku i tha Jakobit: "Afrohu dhe lërmë të të prek, biri im; për të ditur nëse je pikërisht biri im Esau ose 22 jo" . Dhe kështu Jakobi iu afrua Isakut, babait të tij; dhe mbasi ky e preku me 23 dorë, tha: "Zëri është i Jakobit; por duart janë duart e Esaut" Kështu ai nuk e njohu, sepse duart e tij ishin leshtore ashtu si duart e vëllait të tij Esau; dhe e bekoi. 24 25 Dhe tha: "A je ti me të vërtetë biri im Esau?" Ai u përgjigj: "Po" Atëherë Isaku i tha: "Më shërbe që të ha nga gjahu i birit tim dhe shpirti im të të bekojë" 26 Kështu Jakobi i shërbeu dhe Isaku hëngri. Jakobi i solli edhe verë dhe ai e piu. 27 Pastaj babai i tij Isaku i tha: "Tani afrohu dhe më puth, biri im" . Dhe ai u afrua dhe e Dhe Isaku ndjeu erën e rrobave të tij dhe e bekoi duke thënë: 28 tim biri është si era e një fushe, që Zoti e ka bekuar. Perëndia të dhëntë vesën e 29 qiellit dhe pjellorinë e tokës; si edhe bollëkun e dhe të verës . Të shërbefshin popujt dhe kombet u përkulshin para teje. Qofsh pronar i vëllezërve të tu dhe bijtë nënës sate u përkulshin para teje. Imallkuar cilido të mallkon, i bekuar 30 cilido të bekon!' Dhe ndodhi që, pikërisht kur Isaku kishte mbaruar së bekuari Jakobin dhe ky sapo ishte larguar nga prania e të atit Isak, vëllai tij Esau u kthye 31 nga gjahu. Edhe ai përgatiti një gjellë të shijshme dhe ia shpuri babait të tij dhe itha: "Çohu ati im dhe ha nga gjahu i birit tënd, me qëllim që shpirti yt të më bekojë" \_ 32 Isaku; babai i tij, i tha: "Kushje ti?" . Ai u përgjegj: "Jam Esau; biri yt i parëlindur" . 33 Atëherë Isakun e zunë ca të dridhura shumë të forta dhe tha: "Kush është ai, pra; që gjuajti gjahun dhe ma solli? Unë hëngra të gjitha para se të vije ti dhe e 34 bekova; dhe i bekuar ka për të mbetur Me të dëgjuar fjalët e të atit, Esau dha një ulurimë të fortë dhe shumë të hidhur. Pastaj i tha të atit: "Bekomë edhe mua, ati 35 im!' Por Isaku iu përgjigj: "Yt vëlla erdhi me mashtrim dhe mori bekimin tënd" . 36 Esau i tha: Jo më kot është quajtur Jakob? Ai ma zuri vendin deri tani dy herë: më hoqi parëbirninë dhe ja tani po merr bekimin tim" . Pastaj shtoi: "A nuk ke ruajtur 37 një bekim për mua?" Atëherë Isaku u përgjegj dhe tha Esaut: unë e bëra zotrinë tënd dhe i dhashë tërë vëllezërit e tij si shërbëtorë, dhe e pajisa me grurë dhe 38 me verë; ç'mund të bëj për ty, biri im?" Esau i tha babait të tij: "A ke vetëm këtë 39 puthi. "Ja, grurit\_ qoftë qoftë ai" . "Ja, bekim;, ati im? Bekomë edhe mua, 0 ati im!' Dhe Esau ngriti zërin dhe qau. Isaku; babai i tij, u përgjigj duke i thënë: "Ja, banesajote do të privohet nga pjelloria 40 tokës dhe nga vesa që zbret nga lartësia e qiellit. Ti do të jetosh me shpatën tënde dhe do të jesh shërbëtori i vëllait tënd; por do të ndodhë që, kur do të luftosh, 41 do ta thyesh zgjedhën e tij nga qafa jote" . Kështu Esau filloi ta urrejë Jakobin për shkak të bekimit që i kishte dhënë i ati, dhe tha në zemër të vet: "Ditët e zisë për 42 babanë po afrohen; atëherë do të vras vëllanë tim Jakobin" Kur i treguan Rebekës fjalët e Esaut, birit të saj më të madh, ajo dërgoi ta thërrasin birin e saj më të vogël, Jakobin; dhe i tha: "Ja, Esau; yt vëlla, ngushëllohet ndaj teje, duke menduar të të 43 vrasë. Prandaj, biri im; bindju fjalëve që të them: Çohu dhe ik shpejt në Haran 44 te Labano, vëllai im; dhe 'qëndro ca kohë me të, deri sa ti kalojë zemërimi vëllait 45 tënd, deri sa mëria e vëllait tënd të largohet prej teje dhe ai të harrojë atë që i ke bërë; atëherë do të dërgojë njerëz që të të marrin prej andej. Pse duhet t'ju humbas 46 që të dyve brënda një dite të vetme?" Pastaj Rebeka i tha Isakut: Jam neveritur nga jeta për shkak të bijave të Hethit. Në rast se Jakobi merr për grua një nga bijat e Hethit, një grua si ato të vendit; ç'më duhet jeta?" . ## Chapter 28 Atëherë Isaku thiri Jakobin, e bekoi, i dha këtë urdhër dhe i tha: "Mos u marto 2 me një grua nga Kanaanët. Çohu; shko në Padan-Aram; në shtëpinë e Bethuelit, 3 i ati i nënës sate, dhe merr për një nga bijat e Labanos, vëllait të nënës sate. Perëndia i plotfuqishëm të bekoftë, të bëftë pjellor dhe të shumoftë, në mënyrë që 4 ti të bëhesh një kuvend popujsh; dhe të dhëntë bekimin e Abrahamit ty dhe pasardhësve të në mënyrë që ti të jesh zot i vendit ku banon si huaj dhe që Perëndia ia fali Abrahamit" . Kështu Isaku e nisi Jakobin; që shkoi në Padan-Aram te Labano, biri i Bethuelit, Arameu, i vëllai i Rebekës, nëna e Jakobit dhe e Esaut. Por Esau pa që Isaku kishte bekuar Jakobin dhe e kish nisur në Padan-Aram që të merrte atje një grua por, duke e bekuar; i kishte dhënë këtë urdhër duke thënë: "Mos merr grua nga bijat e Kanaanit"; dhe Jakobi ishte bindur të atit dhe nënës së tij, 8 dhe ishte nisur për në Padan-Aram. Kur Esau u bind se bijat e Kanaanit shiheshin grua tu,<eos>
<bos>me sy të keq nga Isaku; babai i tij, shkoi tek Ismaeli dhe mori Mahalathin, të bijën Ismaelit; që ishte biri i Abrahamit, dhe motër e Nebajothit, me qëllim që ajo të 10 bëhej gruaja e tij, përveç grave të tjera që kishte. Dhe Jakobi u nis në Beer-Sheba 11 dhe shkoi në drejtim të Haranit. Arriti në një farë vendi dhe aty kaloi natën, sepse dielli kishte perënduar. Atëherë mori një nga e atij vendi, e vuri nën krye të 12 tij dhe aty ra në gjumë. Dhe pa në ëndërr një shkallë të mbështetur mbi tokë, 13 maja e së cilës prekte qiellin; dhe ja engjëjt e Perëndisë hipnin e zbrisnin në të. Dhe ja, Zoti ndodhej në majë të saj dhe i tha: "Unë jam Zoti, Perëndia i Abrahamit, babait tënd, dhe Perëndia Isakut; tokën mbi të cilën je shtrirë do të ta jap ty dhe 14 pasardhësve të tu; dhe pasardhësit e tu do të jenë si pluhur i tokës, dhe ti do të shtrihesh në perëndim dhe në lindje, në veri dhe në jug; dhe tërë familjet e tokës do 15 të bekohen nëpërmjet teje dhe pasardhësve të tu: Dhe ja, unë jam me ty dhe do të të mbroj kudo që të vesh, dhe do të të sjell përsëri në këtë vend; sepse nuk do të 16 të braktis para se të bëj atë që të kam thënë" . Atëherë Jakobit i doli gjumi dhe 17 tha: "Me siguri Zoti është në këtë vend dhe unë nuk e dija" . Dhe frikë e tha: "Sa i tmerrshëm është ky vend! Kjo nuk është tjetër veçse shtëpia e Perëndisë, dhe 18 kjo është porta e qiellit!" . Kështu Jakobi u kishte vënë nën krye të vet; e ngriti si një përmendore dhe derdhi vaj mbi majën e 19 20 saj. Dhe e quajti këtë vend Bethel, kurse më emri i qytetit ishte Luc. Pastaj Jakobi lidhi një kusht duke thënë: "Në se Perëndia do të jetë me mua dhe do të më mbrojë gjatë këtij udhëtimi që jam duke bërë, në qoftë se do të më japë 21 bukë për të ngrënë dhe rroba për tu mbuluar, dhe do të kthehem në shtëpinë e 22 babait tim në paqe; atëherë Zoti do të jetë Perëndia im; dhe ky gur që kam ngritur si përmendore, do të jetë shtëpia e Perëndisë; dhe nga të gjitha ato që do të më japësh, gurët pati parë qoftë unë do të japë të dhjetën" ## Chapter 29 2 Pastaj Jakobi u nis dhe shkoi në vendin e lindorëve. Shikoi dhe pa një pus në një arë, dhe aty tri kope dhensh të mbledhura tok, sepse ai pus shërbente 3 për tu dhënë ujë kopeve të dhenve; dhe rrasa mbi e ishte e madhe. pranë grykën pusit mblidheshin zakonisht tërë kopetë; atëherë çobanët e hiqnin rrasën nga gryka dhe u jepnin ujë dhenve; pastaj e vinin përsëri rrasën në vendin e saj, në 4 grykën e Dhe Jakobi u tha atyre: "Vëllezër të mi, nga jeni?" Ata u përgjigjën: 5 "Jemi nga Harani" \_ Atëherë ai u tha atyre: "E njihni ju Labanon, birin e Nahorit?" Ata u përgjigjën: "E njohim" . Ai u tha atyre: "A është mirë ai?" . Ata u përgjigjën: "Éshtë mirë; dhe ja bija e tij Rakela, e cila po vjen me delet" Ai tha: "Ja, është ende ditë për diell dhe nuk ka ardhur koha për të mbledhur bagëtinë; jepuni ujë 8 deleve dhe pastaj i çoni të kullosin" Por ata u përgjigjën: "Nuk mundemi deri sa të gjitha kopetë të mblidhen; e të kemi hequr rrasën nga gryka e pusit; atëherë do t'u japim ujë deleve" . Ai po vazhdonte të fliste me ta kur arriti Rakela me delet e 10 të atit, sepse ajo ishte një bareshë. Kur Jakobi pa Rakelën, bijën e Labanos, vëllai i nënës së tij, dhe delet e Labanos, vëlla i nënës së tij, ai u afrua, e hoqi rrasën nga 11 e pusit; dhe i dha ujë kopesë së Labanos, vëllait të nënës së tij. Atëherë 12 Jakobi puthi Rakelën; zërin dhe qau. Pastaj Jakobi e njoftoi Rakelën se ishte i një gjaku me të atin dhe ishte bir i Rebekës. Dhe ajo vrapoi t'ia tregonte të 13 atit. Labano dëgjoi lajmet e Jakobit, birit të motrës së tij, vrapoi drejt tij, përqafoi, e dhe e çoi në shtëpinë e tij. Dhe Jakobi i tregoi Labanos tërë ato 14 Atëherë Labano i tha: "Tije me të vërtetë nga mishi dhe gjaku im!" . Dhe 15 ai qëndroi një muaj me të. Pastaj Labano i tha Jakobit: "Pse je fisi im duhet të 16 më shërbesh pa marrë Më thuaj sa duhet të jetë paga jote" . Tani Labano 17 kishte dy bija: e madhja quhej Lea dhe e vogla Rakela. Lea kishte sy të perënduar, 18 por Rakela ishte e hijshme dhe e pashme. Prandaj Jakobi e donte Rakelën dhe i tha Labanos: "Unë do të të shërbej shtatë vjet për Rakelën; bijën tënde më të vogël" . 19 20 Labano iu përgjigj: "Më mirë të ta jap ty se sa një njeriu tjetër; rri me mua" Kështu Jakobi shërbeu shtatë vjet për Rakelën; dhe iu dukën ditë sepse 21 dashuronte. Pastaj Jakobi i tha Labanos: "Më jep gruan time, sepse afati u mbush 22 dhe lejo që të bashkohem me të" Atëherë Labano mblodhi tërë burrat e vendit 23 dhe shtroi një banket. Por, kur ra mbrëmja, ai mori bijën e tij Lea dhe e te 24 Jakobi, që hyri te ajo. Përveç kësaj Labano i dha shërbyesen e tij Zilpah si Aty pusit pusit. gryka ngriti Sapo puthi gjëra. asgjë? pak çoi 25<eos>
<bos>quajti Juda. Pastaj nuk më fëmijë. pati shërbyese të Leas, bijës së tij. Të nesërmen në mëngjes, ai pa se ishte Lea. Atëherë Jakobi i tha Labanos: "Çfarë më bëre? A nuk të kam shërbyer për Rakelën? Pse më 26 mashtrove?" Labano u përgjegj: "Nuk është zakon të veprohet kështu në vendin 27 tonë, nuk mund të japësh më të voglën para më të madhes. Mbaro javën e kësaj dhe do të japim edhe tjetrën, për shërbimin që do të më bësh për shtatë vjet të tjera" . 28 Atëherë Jakobi bëri si thanë dhe mbaroi javën e Leas; pastaj Labano dha për 29 grua bijën e tij Rakela. Përveç kësaj Labano i dha shërbyesen e tij Bilhah si 30 shërbyese Rakelës; bijës së tij . Dhe Jakobi hyri gjithashtu te Rakela dhe e dashuroi 31 atë më tepër se Lean; dhe shërbeu shtatë vjet të tjera te Labano. Zoti, duke parë 32 që për Lean nuk kishte dashuri, ia çeli barkun asaj, ndërsa Rakela ishte shterpë. Kështu Lea u ngjiz dhe lindi një djalë që e quajti Ruben; sepse tha: "Zoti e pa 33 trishtimin tim; prandaj tani burri im do të më dojë"Pastaj u ngjiz përsëri dhe lindi një djalë dhe ajo tha: "Zoti e pa se nuk kisha dashuri, prandaj më dha edhe këtë 34 bir" . Dhe e quajti Simeon: Ajo u ngjiz përsëri dhe lindi një djalë, dhe tha: "Kësaj 35 radhe burri im do të më dojë, sepse i kam lindur tre bij' Prandaj u quajt Levi. Ajo u ngjiz përsëri dhe lindi djalë dhe tha: "Këtë radhë do të kremtoj Zotin" . Prandaj ## Chapter 30 Kur Rakela pa që nuk po i bënte fëmijë Jakobit; u bë ziliqare e motrës së saj 2 dhe i tha Jakobit: "Më bëj me fëmijë përndryshe unë po vdes" . Jakobi u mbush tërë inat kundër Rakelës dhe i tha: "Se mos jam unë në vend të Perëndisë që nuk të 3 lejon të kesh fëmijë?" Ajo u përgjegj: "Ja shërbyesja ime Bilhah; hyr tek ajo, që ajo të lindë mbi gjunjët e mi; kështu nëpërmjet saj do të mund të bëhem me fëmijë" . 5 Kështu ajo i dha për grua shërbyesen e vetë Bilhah dhe Jakobi hyri tek ajo. Dhe Bilhah u ngjiz dhe i dha një bir Jakobit. Atëherë Rakela tha: "Perëndia më dha të drejtë; ai dëgjoi gjithashtu zërin tim dhe më dha një bir" . Prandaj i vuri emrin Dan:. Pastaj Bilhah, shërbyesja e Rakelës; u ngjiz përsëri dhe i lindi një bir të dytë Jakobit. Atëherë Rakela tha: "Kam luftuar shumë me motrën time dhe kam dalë 9 fitimtare" . Prandaj e quajti djalin Neftali. Por Lea, duke parë që nuk po bënte më 10 fëmijë, mori shërbyesen e saj Zilpah dhe ia dha për grua Jakobit Kështu Zilpah; 11 shërbyesja e Leas, i lindi një bir Jakobit. dhe Lea tha: "Ç'fat!". Dhe vuri emrin 12 13 Gad. Pastaj Zilpah, shërbëtore e Leas, i lindi Jakobit një bir të dytë. Dhe Lea tha: "Sa e lumtur jam! Sepse do të më quajnë të lumtur" . Prandaj i vuri emrin 14 Asher . Në kohën e korrjes së grurit; Rubeni doli dhe gjeti në fushat mandragora dhe ia nënës së tij, Leas. Atëherë Rakela tha Leas: "Më jep edhe mua ca 15 mandragora të birit tënd!" . Ajo iu përgjegj: "Të duket e vogël që më more burrin; dhe tani kërkon të marrësh edhe mandragorat e djalit tim?" . Rakela tha: "Mirë, pra; si shpërblim për mandragorat e birit tënd, sonte ai do të bjerë në shtrat 16 me ty' Kur në mbrëmje Jakobi u kthye nga arat, Lea doli ta takojë dhe i tha: 17 atë natë, ai ra në shtrat me të. Kështu Perëndia ia plotësoi dëshirën Leas, e cila 18 u ngjiz dhe i lindi Jakobit birin e pestë. Dhe ajo tha: "Perëndia më dha shpërblimin 19 që më takonte; sepse i dhashë shërbyesen time burrit tim"\_ Dhe e quajti Isakar. 20 Pastaj Lea u ngjiz përsëri dhe i dha Jakobit një bir të gjashtë. Atëherë Lea tha: "Perëndia më ka dhënë një dhunti të mirë; këtë radhë burri im do të banojë me mua, 21 sepse i kam lindur gjashtë bij' Pastaj lindi një bijë 22 dhe e quajti Dina. Perëndia u kujtua edhe për Rakelën; dhe Perëndia ia plotësoi 23 dëshirën dhe e bëri të frytshme; kështu ajo u ngjiz dhe lindi një djalë, dhe tha: 24 "Perëndia e hoqi turpin tim" . Dhe e quajti Jozef, duke thënë: "Zoti më shtoftë 25 një bir tjetër" Mbas lindjes së Jozefit nga Rakela; Jakobi i tha Labanos: "Më 26 Më jep e mia dhe bijtë e mi, për të cilët të kam shërbyer dhe lermë të iki, mbasi ti e njeh mirë shërbimin 27 që të kam bërë" . Por Labano tha: "Në rast se kam gjetur hir në sytë e tu; qëndro, 28 sepse kam prekur me dorë që Zoti më ka bekuar për shkakun tënd" . Pastaj tha: 29 "Ma cakto pagesën tënde dhe unë do të ta jap" . Jakobi iu përgjegj: "Ti e di si të gratë çoi gjë gratë 30 31 kudo që kam qënë unë. Por tani kur do të punoj edhe për shtëpinë time?" . Labano tha: "Sa duhet të të jap?" . Jakobi iu përgjigj: "Nuk duhet të më japësh asgjë; në qoftë se ti do të bësh atë që po të them, do të mbetem këtu për të kullotur kopetë e tua dhe 32 kam shërbyer; dhe çfarë i ka ndodhur bagëtisë sate në duart e mia. Sepse ajo që ti kishe para se të vija unë ishte pak, por tani është rritur shumë; dhe Zoti të ka bekuar për t'u kujdesur për to. Do të kaloj ditën e sotme në mes tërë kopeve të tua dhe do të veçoj të gjitha kafshët laramane dhe pikalarme; të gjithë qingjat e zinj dhe të 33 Labano tha: "Mirë, le të bëhet ashtu si thua ti!" . dhe po atë ditë veçoi cjeptë vija-vija dhe me pika dhe të gjitha dhitë laramane dhe pika pika; çdo bagëti që kishte 36 gjitha dhitë lara-lara ose pika-pika. Dhe këto kafshë do të jenë pagesa ime. Kështu tani e tutje ndershmëria ime do të përgjigjet para teje për personin tim; kur do të vish të kontrollosh pagesën time; çdo bagëti që nuk është laramane a me pika midis dhive dhe çdo qengj jo i zi do të konsiderohet i vjedhur po të gjindet pranë meje" . 34 35 një njollë të bardhë apo çdo dele e zezë midis dhenve, dhe ua la bijve të vet. Dhe Labano vendosi një distancë prej tri ditësh me këmbë midis vetes së tij dhe Jakobit; 37 bardhën e purtekave. Pastaj shikoheshin nga dhentë në koritë, domethënë në vendet ku kopetë vinin për të pirë 39 dhe Jakobi kulloste pjesën që mbeti nga kopetë e Labanos. Dhe Jakobi mori disa purteka të njoma plepi, bajameje dhe rrapi; u bëri disa zhvoshkje, duke zbuluar të 38 ujë; dhe kafshët vinin në afsh kur vinin për të pirë. Kështu kafshët vinin në afsh 40<eos>
<bos>nuk i bashkoi me kopetë e Labanos . Por ndodhte që sa herë kafshët e fuqishme të kopesë vinin në afsh, Jakobi i vinte purtekat në koritë para deleve; në mënyrë që 42 përpara purtekave dhe pillnin qengja vija-vija, lara-lara dhe pika. Pastaj Jakobi i veçonte këta qengja dhe bënte që kopetë t'i kthenin sytë nga kafshët vija-vija dhe nga tërë ato të zeza në kopenë e Labanos. Ai formoi kështu kope të veçanta; që 41 pika këto të hynin në afsh afër purtekave; Por kur kafshët e kopesë ishin të dobëta, nuk i vinte ato; kështu që qengjat e dobëta ishin të Labanos dhe ata të shëndoshë të 43 Jakobit. Kështu ai u bë shumë i pasur dhe një numër të madh kopesh; shërbëtoresh, shërbëtorësh; devesh dhe gomarësh. pati Por Jakobi dëgjoi fjalët e bijve të Labanos që thoshin: 'Jakobi mori gjithçka 2 kishte ati ynë; dhe me atë që i përkiste atit tonë; ai krijoi gjithë këtë pasuri" . Jakobi 3 vuri re edhe fytyrën e Labanos; dhe ja, ndaj tij nuk ishte si më parë. Pastaj Zoti i tha Jakobit: "Kthehu në vendin e etërve të tu dhe te fisi yt, dhe unë do të jem me 4 ty" Atëherë Jakobi dërgoi e thirri Rakelën dhe Lean; që të vinin në fushat pranë 5 kopesë së tij, dhe u tha atyre: "Unë e shoh që fytyra e atit tuaj ndaj meje nuk është si më por Perëndia i atit tim ka me mua Dhe ju e dini se unë kam shërbyer atit tuaj me tërë forcën time, ndërsa ati juaj më ka mashtruar dhe ka 8 ndryshuar pagesën time dhjetë herë; por Perëndia nuk e lejoi të më bëjë të Në se ai thoshte: "Krerët laramane do të jenë pagesa jote" , e tërë kopeja pillte qengja laramane; dhe po të thoshte: "Krerët vija-vija do të jenë pagesa jote" tërë 9 kopeja pillte qengja vija-vija. Kështu Perëndia ia hoqi bagëtinë atit tuaj dhe ma 10 dha mua. Një herë, në kohën kur kopetë hynin në afsh, unë ngrita dhe pashë 11 në ëndërr që cjeptë që ndërzenin femrat ishin vija-vija, me dhe lara-lara. Dhe engjëlli Perëndisë më tha në ëndërr: Jakob!" Unë iu përgjigja: Ja ku jam!' 12 Atëherë ai tha: "Ço tani dhe shiko: tërë deshtë që ndërzejnë femrat janë 13 vija-vija; me dhe lara-lara, sepse të gjitha ato që të punon Labano. Unë jam Perëndia i Bethelit, ku ti ke vajosur një përmendore dhe më lidhe një kusht. 14 Tani çohu, lëre këtë vend dhe kthehu në vendlindjen tënde"" Rakela dhe Lea iu përgjigjën dhe thanë: "Mos kemi ndoshta ne akoma pjesë dhe trashëgimi në 15 shtëpinë e atit tonë? nuk na ke trajtuar si të huaja për arësye se na ka shitur 16 dhe veç kësaj ka ngrënë edhe paratë tona? Të gjitha pasuritë që Perëndia hoqi atit tonë janë tonat dhe të bijve tanë; prandaj bëj të gjitha ato që Perëndia të ka thënë" 17 18 Atëherë Jakobi u ngrit dhe i vuri bijtë e tij dhe e tij mbi devetë, dhe mori me vete tërë bagëtinë e tij duke marrë me vete gjithë pasurinë që kishte vënë, bagëtinë që i përkiste dhe atë që e kishte blerë në Padam-Aram, për të vajtur tek 19 Isaku, në vendin e Kanaanëve. Ndërsa Labano kishte vajtur të qethte dhentë e 20 tij, Rakela vodhi idhujt e të atit. Dhe Jakobi u largua fshehurazi nga Labano, 21 Arameu, pa thënë se kishte ndërmend të ikte. Kështu ai iku me gjithçka kishte; qenë parë; keq: qoftë sytë pulla sytë pashë pulla gratë 22 u ngrit; kaloi lumin dhe u drejtua për në malin e Galaadit. Ditën e tretë i treguan Labanos se Jakobi kishte ikur. Atëherë ai mori me vete vëllezërit e tij, e ndoqi 24 shtatë ditë rrugë dhe e arriti në malin e Galaadit. Por Perëndia iu shfaq në ëndërr natën Labanos, Arameut; dhe i tha: "Ruhu e mos i fol Jakobit, as për të mirë e as 25 për të keq"Labano e arriti, pra, Jakobin: Tani Jakobi e kishte ngritur çadrën e tij në mal; dhe gjithashtu Labano dhe vëllezërit e tij kishin ngritur çadrat e tyre mbi 26 malin e Galaadit. Atëherë Labano i tha Jakobit: "Ç'bëre duke më mashtruar në 27 këtë mënyrë dhe duke i marrë bijat e mia si robëresha lufte? Pse ike dhe u largove nga unë fshehurazi, pa më lajmëruar Unë do të kisha përcjellë me gëzim dhe 28 me këngë, me lodërz dhe qeste. Dhe nuk më lejove të puth bijtë dhe bijat e mia! 29 Ti ke vepruar pa mënd. Tani unë kam në dorë tju bëj por Perëndia i atit tënd më foli natën e kaluar, duke thënë: "Ruhu, mos ti flasësh Jakobit as për mirë 30 apo për keq" Sigurisht ike; sepse kishe një dëshirë të madhe të ktheheshe përsëri 31 në shtëpinë e atit tënd; po pse vodhe perënditë e mia?"\_ Atëherë Jakobi iu përgjegj Labanos: "Unë kisha frikë, sepse mendoja që ti mund të më merrje me forcë bijat e 32 tua. Por kushdo ai të cilit do ti gjesh perënditë e tu; ai duhet të vdesë në të vëllezërve tanë; kërko ti vetë atë që të përket tek unë dhe merre!' Jakobi 33 nuk e dinte që ato kishte vjedhur Rakela. Kështu Labano hyri në çadrën e Jakobit, në çadrën e Leas dhe në çadrën e dy shërbyeseve; por nuk Doli 34 pastaj nga çadra e Leas dhe hyri në çadrën e Rakelës. Por Rakela kishte marrë idhujt dhe kishte vënë në samarin e devesë, pastaj qe ulur mbi to. Labano kërkoi 35 në tërë çadrën; por nuk gjeti asgjë. Dhe ajo i tha të atit: "Mos u zemëro, zotëria im; në rast se unë nuk mund të çohem përpara teje, sepse jam me të përmuajshmet 36 Kështu ai kërkoi, por nuk i gjeti idhujt. Atëherë Jakobi u zemërua dhe u me Labanon; dhe Jakobi iu përgjegj dhe i tha Labanos: "Cili është faji 37 cili është mëkati im, që ti të më ndjekësh me aq tërbim? Ti rrëmove në tërë mia. Çfarë gjete nga të gjitha ato që përkasin shtëpisë sate? Vëri këtu para 38 vëllezërve të mi dhe vëllezërve të tu dhe le të vendosin ata midis nesh të dy! Kam njëzet vjet me ty; delet dhe dhitë e tua nuk kanë dështuar dhe unë nuk 39 kam ngrënë deshtë e kopesë sate. Unë nuk ti kam sjellë kurrë kafshët të shqyera aspak? keq qoftë prani gjeti asgjë. grave" . grind im, gjërat qenë<eos>
<bos>nga bishat; dëmin e kam pësuar vetë; ti kërkoje me ngulm nga unë atë që ishte 40 vjedhur ditën apo natën. Ky ishte fati im; ditën më ligte vapa dhe natën të ftohtit 41 madh, dhe gjumi më ikte nga Kam qënë njëzet vjet në shtëpinë tënde; të kam shërbyer katërmbëdhjetë vjet për dy bijat e tua dhe gjashtë vjet për kopenë 42 tënde. Ti e ke ndryshuar dhjetë herë pagesën time. Në se Perëndia i atit tim, Perëndia i Abrahamit dhe Tmerri i Isakut;, nuk do të kishte qënë në favorin tim; ti me siguri do të më kishe kthyer duar bosh. Perëndia e pa trishtimin tim dhe mundin 43 duarve të mia, dhe mbrëmë dha vendimin e tij" Atëherë Labano u përgjegj dhe tha: "Këto bija janë bijat e mia, këta bij janë bijtë e mi, këto kope janë kopetë e mia, dhe gjithçka të zë syri është imja. Por çfarë mund t'u bëj sot këtyre bijave të 44 mia apo bijve që ato kanë lindur? Prandaj eja të bëjmë një besëlidhie midis teje 45 dhe meje, dhe që ajo shërbeftë si dëshmi midis teje dhe meje" Atëherë Jakobi 46 mori një gur dhe e ngriti si një përmendore. Pastaj Jakobi u tha vëllezërve të tij: "Mblidhni Dhe ata morën dhe bënë një me ta, dhe hëngrën bukë këtij togu. Labano e quajti atë Jegar-Sahadutha, ndërsa Jakobi e quajti 48 Galed. Dhe Labano tha: "Sot ky tog është një dëshmi midis teje dhe meje" . 49 Prandaj u quajt Galed, edhe Mitspah; sepse Labano tha: "Zoti të mos e ndajë 50 mua dhe ty kur do të jetë e pamundur të shohim shoqi-shoqin. Në rast se ti keqtrajton bijat e mia ose martohesh me gra të tjera veç bijave të mia, edhe sikur të mos ketë asnjeri me ne, kujtohu që Perëndia është dëshmitar midis meje dhe teje"\_ 51 Labano i tha gjithashtu Jakobit: 'Ja ky tog gurësh, dhe ja përmendorja që kam 52 ngritur midis teje dhe meje. Le të jetë ky tog një dëshmi dhe le të jetë kjo përmendore një dëshmi që unë nuk do ta kapërcej këtë për të të bërë ty, dhe 53 që ti nuk do ta kapërcesh këtë tog dhe këtë përmendore për të më bërë mua. Perëndia i Abrahamit dhe Perëndia Nahorit; Perëndia i atit të tyre, u bëftë giykatës 54 midis nesh!" . Dhe Jakobi u betua për Tmerrin e Isakut; atit të tij. Pastaj Jakobi bëri një fli në mal dhe i ftoi vëllezërit e tij të hanin bukë. Dhe ata hëngrën bukë dhe 55 kaluan natën në mal. Labano u ngrit herët në mëngjes, i puthi bijtë dhe bijat e sytë. qoftë gurë" . gurë tog pranë tog syrin keq tog keq e tij dhe i bekoi. Pastaj Labano u nis dhe u kthye në shtëpinë e tij. ## Chapter 32 2 Ndërsa Jakobi vazhdonte rrugën e tij, i dolën përpara engjëj të Perëndisë. Mbasi pa Jakobi, tha: "Ky është fushimi Perëndisë"; dhe e quajti atë vend 3 Mahanaim. Pastaj Jakobi dërgoi para tij disa lajmëtarë vëllait të tij Esau; në vendin e Seirit, në fushën e Edomit. Dhe u dha atyre këtë urdhër duke thënë: "Do t'i thoni kështu Esaut; zotërisë tim: "Kështu thotë shërbyesi yt Jakobi: Unë kam banuar pranë 5 Labanos dhe kam qëndruar aty deri tani; kam qe, gomarë, shërbyes dhe shërbyese; dhe këtë po ja tregoj zotërisë tim, për të gjetur hir në e tu' Lajmëtarët u kthyen pastaj te Jakobi, duke i thënë: "Vajtëm te vëllai yt Esau; dhe tani ai po vjen vetë që të takohet me ty dhe ka me vete katërqind burra"\_ Atëherë Jakobin e zuri një frikë e madhe dhe një ankth dhe ndau dysh njerëzit që ishin me 8 të, kopetë, bagëtinë e trashë dhe devetë, dhe tha: "Në qoftë se Esau vjen kundër 9 njerit grup dhe e sulmon; që mbetet do të mund të shpëtojë" Pastaj Jakobi 10 "Ktheu në vendin tënd dhe pranë fisit tënd dhe unë do të bëj të mirë" unë nuk jam i denjë i të gjitha mirësive dhe i gjithë besnikërisë që ke treguar ndaj shërbyesit tënd, sepse unë e kalova këtë Jordan vetëm me shkopin tim dhe tani janë bërë dy 11 grupe. Çliromë, të lutem, nga duart e vëllait tim; nga duart e Esaut; sepse unë kam frikë nga ai dhe druaj që ai të vijë për të më sulmuar, pa kursyer as nënat as 12 fëmijët. Dhe ti the: "Pa tjetër, unë do të të bëj mirë dhe do t'i bëj pasardhësit e 13 tu si rëra e detit, që nuk mund të llogaritet se është shumë e madhe""\_ Kështu Jakobi e kaloi natën në atë vend, dhe nga ato që kishte nëpër duar ai zgjodhi një 14 dhuratë për vëllanë e tij Esau: dyqind dhi, njëzet cjep; dyqind dele dhe njëzet 15 desh, tridhjetë deve qumështore me të vegjëlit e tyre; dyzet lopë dhe dhjetë dema, 16 njëzet gomarica dhe dhjetë mëza. Pastaj ua dorëzoi shërbyesve të tij, çdo kope për llogari të vet; dhe u tha shërbëtorëve të tij: "Kaloni para meje dhe lini një farë 17 hapësire midis një kopeje dhe tjetrës" . Dhe i dha urdhër të parit: "Kur vëllai im Esau do të të takojë dhe do të të pyesë: " kujt je ti dhe ku shkon? Të kujt janë këto 18 kafshë para teje?" ti do të përgjigjesh: 'Janë të shërbëtorit tënd Jakobit; është kope, sytë grupi<eos>
<bos>19 një dhuratë e dërguar zotërisë tim Esau; dhe ja; ai vetë po vjen mbas nesh' Ai i dha të njëjtin urdhër të dytit, të tretit dhe gjithë atyre që ndiqnin kopetë, duke u 20 thënë: "Në këtë mënyrë do t'i flisni Esaut kur do ta takoni; dhe do ti thoni: "Ja, shërbëtori yt Jakobi është duke ardhur vetë pas nesh"" . Sepse thoshte: "Unë do ta qetësoj me dhuratën që më paraprin e pastaj do të shikoj fytyrën e tij; ndofta do të 21 më presë mirë"\_ Kështu dhurata shkoi para tij, por ai e kaloi natën në fushim. 22 Por atë natë ai u mori dy e tij, dy shërbëtoret dhe të njëmbëdhjetë 23 fëmijët e tij dhe e kaloi vaun e lumit Jabbok . mori me vete dhe bëri që të kalonin 24 përruan të gjitha që zotëronte. Kështu Jakobi mbeti vetëm dhe një burrë 25 luftoi me të deri në agim. Kur ky burrë e pa se nuk mund ta mundte, i preku zgavrën e ijës; dhe zgavra e ijes së Jakobit u përdrodh, ndërsa ai luftonte kundër tij . 26 Dhe ai tha: "Lërmë të shkoj, se po lind agimi' Por Jakobi iu përgjegj: "Nuk do 27 të të lë të shkosh; në rast se nuk më bekon më parë!' Tjetri i tha: "Cili është 28 emri Ai u përgjegj: "Jakob"\_ Atëherë ai tha: "Emri yt nuk do të jetë më Jakob, por Israel, sepse ti ke luftuar bashkë me Perëndinë dhe me njerëzit; dhe ke 29 fituar"\_ Jakobi i tha: "Të lutem; tregomë emrin tënd" . Por ai iu përgjegj: e 30 do emrin tim?" Dhe kështu ai e bekoi. Atëherë Jakobi e quajti këtë vend Peniel, 31 sepse tha: "E Perëndinë ballë për ballë dhe jeta ime u fal" . Mbasi ai kaloi 32 Penielin; dielli po ngrihej; dhe Jakobi çalonte për shkak të ijës. Për këtë deri në ditën e sotme, bijtë e Izraelit nuk e hanë gilcën e kofshës që kalon nëpër zgavrën e ijës, sepse ai njeri kishte prekur zgavrën e ijës së Jakobit në pikën e gilcës së kofshës. ngrit; gratë gjërat yt?" . "Pse pashë arësye, ## Chapter 33 Jakobi ngriti sytë, vështroi dhe pa që po vinte Esau; që kishte me vete katërqind 2 burra. Atëherë ndau bijtë e tij midis Leas, Rakelës dhe dy shërbyeseve të tij. Në krye vuri shërbyeset dhe bijtë e tyre; pastaj Lean dhe bijtë e saj dhe së fundi Rakelën 3 dhe Jozefin. Ai vetë kaloi para tyre dhe u përkul deri në tokë shtatë herë deri sa 4 arriti pranë vëllait të vet. Atëherë Esau vrapoi drejt tij, e përqafoi, iu hodh në qafë 5 puthi; dhe që të dy Pastaj Esau sytë, pa e fëmijët dhe tha: "Kush janë këta me ty?" . Jakobi iu përgjigj: 'Janë bijtë që Perëndia mirësinë t'i Atëherë u afruan shërbyeset; ato dhe bijtë e tyre, dhe u përkulën. U afruan edhe Lea dhe bijtë e saj, dhe u 'përkulën. Pastaj u afruan Jozefi 8 dhe Rakela; dhe u përkulën edhe ata. Esau tha: "Çfarë ke ndërmend të bësh me tërë atë grup që takova?" . Jakobi u përgjigj: "Éshtë për të gjetur hir në e zotërisë 9 tim" Atëherë Esau tha: "Kam mjaft për vete, 0 vëllai im; mbaj për vete atë që 10 është jotja" . Por Jakobi tha: Jo, të lutem; në se kam gjetur hir në sytë e prano dhuratën time nga dora ime, sepse kur fytyrën tënde, për mua ishte 11 njëlloj sikur të shikoja fytyrën e Perëndisë; dhe ti më ke pritur mirë. Pranoje; pra, dhuratën që të është sjellë, sepse Perëndia është treguar shumë i mirë me mua 12 dhe unë kam gjithçka" Dhe nguli këmbë aq shumë; sa që Esau pranoi. Pastaj 13 Esau tha: "Le të nisemi, të fillojmë të ecim dhe unë do të shkoj para teje" . Por Jakobi u përgjigj: "Zotëria im e di që fëmijët janë në moshë të vogël dhe që kam me vete dele dhe lopë qumështore; po t'i mbajmë edhe një ditë të vetme, tërë 14 kafshët kanë për të vdekur. Le të kalojë zotëria im para shërbëtorit të tij, dhe unë do ta ndjek ngadalë me hapin e kafshëve që më paraprijnë dhe me hapin e 15 fëmijëve; deri sa të arrijë te zotëria im në Seir" . Atëherë Esau tha: "Më lejo të paktën të lë me ty disa nga njerëzit që janë me mua' Por Jakobi u përgjigj: "Pse ta 16 bëjmë këtë? Mjafton që unë të gjej hir në sytë e zotërisë tim" . Kështu po atë ditë 17 Esau u rikthye në rrugën e tij drejt Seirit. Jakobi u nis në drejtim të Sukothit, ndërtoi atje një shtëpi për vete dhe kasolle për bagëtinë; prandaj ai vend u quajt 18 Sukoth. Pastaj Jakobi, duke u kthyer nga Padan-Arami, arriti shëndoshë e mirë 19 në qytetin e Sikemit; në vendin e Kanaanit; ku ngriti çadrat e tij përballë qytetit:. Dhe bleu nga bijtë e Hamorit; at i Sikemit; për njëqind copë paresh; pjesën e fushës 20 ku kishte ngritur çadrat e tij përballë qytetit. Pastaj aty një altar dhe e quajti qanë. ngriti gratë pati sytë qoftë pashë tu, keq qoftë ngriti El-Elohej-Izrael. ## Chapter 34 Por Dina, vajza që Lea kishte lindur Jakobit, doli për të parë bijat e vendit. Dhe Sikemi, biri Hamorit Hiveut; princi i vendit; sa e pa e rrëmbeu; ra në shtrat 3 me të dhe e dhunoi. Dhe shpirti tij u lidh me Dinën, të bijën e Jakobit; ai e 4 dashuroi vajzën dhe i foli zemrës së saj. Pastaj i tha të atit Hamor: "Ma jep këtë 5 vajzë për Por Jakobi dëgjoi që ai e kishte çnderuar bijën e tij Dina; por bijtë e tij ishin nëpër fushat me bagëtinë e tij, dhe Jakobi heshti deri sa u Atëherë Hamori, ati i Sikemit, shkoi tek Jakobi për t'i folur. Sapo dëgjuan për atë që kishte ndodhur; bijtë e Jakobit u kthyen nga fushat; ata ishin të hidhëruar dhe shumë të zemëruar, sepse ai kishte kryer një veprim të turpshëm në Izrael, duke rënë 8 në shtrat me të bijën e Jakobit, gjë që nuk duhej bërë. Por Hamori u foli atyre duke thënë: "Shpirti i tim biri Sikem është lidhur me bijën tuaj, prandaj jepjani për 10 grua; të bëjmë krushqi bashkë: na jepni bijat tuaja dhe merrni bijat tona. Kështu ju do të banoni me ne dhe vendi do të jetë në dispozicionin tuaj; banoni në të, bëni 11 tregëti dhe blini prona" . "Bëni që unë të gjej hir në tuaj dhe do t'ju jap çfarëdo gjë që do të më kërkoni. 12 Më caktoni madje një të madhe dhe një dhuratë, dhe unë do tju jap sa të 13 kërkoni; por ma jepni vajzën për grua" . Atëherë bijtë e Jakobit iu përgjegjën Sikemit dhe Hamorit, të atit, dhe u folën atyre me dredhi, sepse Sikemi kishte 14 çnderuar motrën e tyre Dina, dhe u thanë atyre: "Nuk mund ta bëjmë këtë gjë, domethënë ta japim motrën tonë një njeriu të parrethprerë, sepse kjo do të ishte një 15 turp për ne. Vetëm me këtë kusht do ta pranojmë kërkesën tuaj, domethënë po 16 të jetë se bëheni si ne, duke rrethprerë çdo mashkull nga ju. Atëherë ne do tju japim bijat tona dhe do të marrim bijat tuaja; do të banojmë bashkë me ju dhe do të 17 bëhemi një popull 1 vetëm. Por në se nuk doni të na dëgjoni dhe nuk 18 dëshironi të rrethpriteni, ne do të marrim bijën tonë dhe do të ikim" Fjalët e tyre 19 pëlqyen Hamorit dhe Sikemit, birit të Hamorit. Dhe i riu nuk vonoi ta kryejë grua" . kthyen. sytë pajë qoftë<eos>
<bos>1 atë gjë, sepse e donte të bijën e Jakobit dhe ishte njeriu më i nderuar në tërë shtëpinë 20 e të atit. Hamori dhe Sikemi;, bir i tij, erdhën në portat e qytetit të tyre dhe u folën 21 njerëzve të qytetit të tyre, duke thënë: "Këta njerëz dëshirojnë të jetojnë në paqe me ne; le të rrinë në vendin tonë dhe të merren me tregti, sepse vendi është mjaft i madh edhe për ata. Ne do të marrim bijat e tyre për gra dhe do tju japim bijat tona. 22 Por këta njerëz do të pranojnë të banojnë me ne për të formuar një popull të vetëm, me të vetmin kusht që çdo mashkull te ne të rrethpritet, ashtu si rrethpriten 23 ata\_ Bagëtia e tyre, pasuria e tyre dhe kafshët e tyre a nuk do të bëhen ndofta një 24 ditë tonat? Le të pranojmë kërkesën e tyre dhe ata do të banojnë bashkë me ne" . Dhe të gjithë ata që dilnin nga portat e qytetit dëgjuan fjalët e Hamorit dhe të birit 25 të tij Sikem; dhe çdo mashkull u rrethpre; tërë ata dilnin nga porta e qytetit. Por vëllezër të Dinës, morën secili shpatën e vet; u vërsulën mbi qytetin që rrinte në 26 siguri dhe vranë tërë meshkujt. Vranë me shpatë edhe Hamorin dhe birin e tij 27 Sikem, pastaj muarrën Dinën nga shtëpia e Sikemit dhe ikën: Bijtë e Jakobit u vërsulën mbi të vrarët dhe plaçkitën qytetin; sepse motrën e tyre e kishin çnderuar. 28 Kështu ata morën kopetë me bagëti të imët dhe të trashë, gomarët e tyre, gjithçka 29 që ishte në qytet dhe gjithçka që ishte nëpër fushat; dhe morën me vete si plaçkë tërë pasuritë e tyre, tërë fëmijët e tyre të vegjël, e tyre dhe gjithçka ndodhej 30 në shtëpitë. Atëherë Jakobi i tha Simeonit dhe Levit: Ju më keni futur në telashe duke më bërë të urryer nga banorët e vendit, Kanaanët dhe Perezejtë. Me qenë se ne jemi pakicë; ata do të grumbullohen kundër meje dhe do të më sulmojnë; dhe 31 unë ashtu si shtëpia ime do të shfarosemi' Por ata u përgjigjën: "A duhet ta trajtonte ai motrën tonë si një prostitutë?" . gratë ## Chapter 35 Perëndia i tha Jakobit: "Çohu; ngjitu në Bethel dhe vendosu aty; dhe bëj aty 2 një altar Perëndisë që t'u shfaq, kur ikje para vëllait tënd Esau" Atëherë Jakobi i tha familjes së tij dhe gjithë atyre që ishin me të: "Hiqni nga rrethi juaj perënditë e 3 huaja; pastrohuni dhe ndërroni rrobat tuaja; pastaj të ngrihemi dhe të shkojmë në e Bethel, dhe unë do ti bëj një altar Perëndisë që plotësoi dëshirën time ditën 4 fatkeqësisë sime dhe që më shoqëroi në udhëtimin që kam bërë"\_ Atëherë ata i dhanë Jakobit tërë perënditë e huaja që kishin dhe varëset që mbanin në veshë; dhe 5 Jakobi fshehu nën lisin që ndodhet pranë Sikemit. Pastaj ata u nisën dhe tmerri i Perëndisë ra mbi të gjitha qytetet rreth tyre, kështu që nuk i ndoqën bijtë e Jakobit. Kështu Jakobi arriti në Luc; domethënë në Bethel, që ndodhet në vendin e Kanaanit; erdhi aty me të gjithë njerëzit që ishin me të. Dhe aty ndërtoi një altar dhe këtë vend e quajti El-Bethel, sepse aty i qe çfaqur Perëndia kur po ikte para vëllait të tij. 8 Atëherë vdiq Debora, taja e Rebekës; dhe e varrosën poshtë Bethelit; në këmbët 9 Perëndia iu shfaq përsëri Jakobit, kur ky po vinte 10 nga Padam-Arami dhe e bekoi. Dhe Perëndia i tha: "Emri yt është Jakob; ti nuk 11 do të quhesh më Jakob, por emri yt do të jetë Izrael" Dhe i vuri emrin Izrael. Pastaj Perëndia i tha: "Unë jam Perëndia Plotfuqishëm; ti bëhu i frytshëm dhe shumëzo; një komb, madje një tërësi kombesh do të rrjedhin prej teje, dhe disa 12 mbretër kanë për të dalë nga ijët e tua; dhe do të të jap ty dhe pasardhësve të tu 13 pas teje vendin që i dhashë Abrahamit dhe Isakut" Pastaj Perëndia u ngjit më 14 lart nga ai, nga vendi ku i kishte folur. Atëherë Jakobi ndërtoi një përmendore, një përmendore prej në vendin ku Perëndia i kishte folur; mbi të hodhi pak 15 verë dhe derdhi ca vaj sipër. Dhe Jakobi e quajti Bethel vendin ku Perëndia i 16 kishte folur . Pastaj u nisën nga Betheli; kishte edhe një copë rrugë për të arritur 17 në Efratë, kur Rakela lindi. Ajo pati një lindje të vështirë; dhe gjatë lindjes së 18 vështirë mamia i tha: "Mos ki frikë, sepse edhe këtë herë ke një djalë" . Dhe ndërsa shpirti po e linte (sepse vdiq), i vuri emrin Ben-Oni, por i ati e quajti Beniamin: 19 Kështu Rakela vdiq dhe u varros në rrugën e Efratës (domethënë të Betlemit) 20 Dhe Jakobi ngriti mbi varrin e saj një përmendore. Dhe kjo përmendore ekziston 21 ende sot e kësaj dite mbi varrin e Rakelës. Pastaj Izraeli u nis dhe ngriti çadrën 22 përtej Migdal-Ederit. Dhe ndodhi që, ndërsa Izraeli banonte në atë vend, Rubeni 23 shkoi e ra në shtrat me Bilbah, konkubinën e atit të tij. Dhe Izraeli e mori vesh. guri, Bijtë e Jakobit ishin dymbëdhjetë. Bijtë e Leas ishin: Rubeni; i parëlinduri i Jakobit, 24 Simeoni, Levi, Juda, Isakari dhe Zabuloni. Bijtë e Rakelës ishin: Jozefi dhe 25 26 Beniamini. Bijtë e Bilhahut; shërbëtorja e Rakelës, ishin: Dani dhe Neftali. Bijtë e Zilpahës, shërbëtorja e Leas; ishin: Gadi dhe Asheri. Këta janë bijtë e Jakobit 27 që i lindën në Padan-Aram. Pastaj Jakobi erdhi tek Isaku, i ati, në Marme, në Kirjath-Arba (domethënë në Hebron) ku Abrahami dhe Isaku kishin qëndruar ca 28 29 kohë. Isaku jetoi njëqind e tetëdhjetë vjet. Kështu Isaku dha shpirt, vdiq dhe u bashkua me 'popullin e tij, ishte i plakur dhe i ngopur me ditë; dhe Esau dhe Jakobi, bijtë e tij, e varrosën. ## Chapter 36<eos>
<bos>2 Këta janë pasardhësit e Esaut, që është Edomi. Esau i mori e tij nga bijat e Kanaanëve: Adën, e bija e Elonit Hiteut, dhe Oholibamahën; e bija e Cibeonit 3 4 Hiveut; dhe Basemathin, e bija e Ismaelit dhe motra e Nebajothit. Ada i lindi 5 Esaut Elifazin; Basemathi lindi Reuelin, kurse Oholibamahu lindi Jeushin; Jalamin 6 dhe Korahin. Këta janë bijtë e Esaut që i lindën në vendin e Kanaanit. Pastaj Esau mori e tij, bijtë dhe bijat e tij, gjithë njerëzit e shtëpisë së tij, kopetë e tij, tërë bagëtinë e tij dhe tërë pasurinë që kishte blerë në vendin e Kanaanëve; dhe shkoi në 7 një vend, larg vëllait të tij Jakob, sepse pasuritë e tyre ishin tepër të mëdha, që ata të mund të banonin bashkë; vendi ku rrinin nuk ishte në gjendje ti mbante për shkak të bagëtisë së tyre. Kështu Esau u vendos mbi malin e Seirit; Esau është 9 10 Edomi. Këta janë pasardhësit e Esaut;, atit të Edomitëve, në malin e Seirit. Këta janë emrat e bijve të Esaut: Elifazi; i biri i Adës, gruaja e Esaut; Reueli, i biri 11 Bazemathës, gruaja e Esaut. Bijtë e Elifazit qenë: Temani, Omari, Cefoni, 12 Gatami dhe Kenaci. Timna ishte konkubina e Elifazit, biri i Esaut. Ajo i lindi 13 Amalekun Elifazit. Këta bijtë e Adës, gruaja e Esaut. Këta bijtë e Reuelit: Nahathi dhe Zerahu, Shamahu dhe Micahu. Këta bijtë e Basemathës, 14 gruaja e Esaut. Këta bijtë e Oholibamahës, e bija e Anahut; e bija e Cibeonit, 15 gruaja e Esaut; ajo i lindi Esaut: Jeushin; Jalamin dhe Korahun. Këta qenë krerët gratë gratë qenë qenë qenë qenë bijve të Esaut: bijtë e Elifazit; i parëlinduri i Esaut; kreu Teman; kreu Omar, kreu 16 Cefo, kreu Kenaz, kreu Korah, kreu Gatam dhe kreu Amalek; këta krerët 17 e rrjedhur nga Elifazi në vendin e Edomit; ata bijtë e Adës. Këta qenë bijtë e Reuelit; i biri i Esaut: kreu Nahath, kreu Zerah, kreu Shamah dhe kreu Micah; këta qenë krerët e rrjedhur nga Reueli në vendin e Edomit; ata qenë bijtë e Basemathës; 18 gruaja e Esaut. Këta qenë bijtë e Oholibamahës, gruaja e Esaut, kreu Jeush; kreu Jeush, kreu Jalam dhe kreu Korah; ata krerët e rrjedhur nga Oholibamah; e bija 19 Anahut dhe gruaja e Esaut. Këta qenë bijtë e Esaut; që është Edomi; dhe këta 20 qenë krerët e tyre. Këta bijtë e Seirit, Horeut, që banonin atë vend: Lotani, 21 Shobali, Cibeoni, Anahu. Dishoni, Etseri dhe Dishani. Këta qenë krerët e Horejve, 22 bijtë e Seirit, në vendin e Edomit. Bijtë e Lotanit qenë: Hori dhe Hemami; dhe 23 motra e Lotanit qe Timna. Këta bijtë e Shobalit: Alvani, Manahathi, Ebali, Shefo dhe Onami. Këta qenë bijtë e Cibeonit: Aja dhe Anahu. Anahu është ai që zbuloi në shkretëtirë ujëra të nxehta ndërsa po kulloste gomarët e Cibeonit, atit 26 të tij. Këta bijtë e Anahut: Dishoni dhe Oholibamah; e bija e Anahut. 27 Këta bijtë e Dishonit: Hemdani, Eshbani, Ithrani dhe Kerani. Këta 28 bijtë e Etserit: Bilhani, Zaavani dhe Akani. Këta bijtë e Dishanit: Utsi dhe 29 Arani. Këta krerët e Horejve: kreu Lothan, kreu Shobal, kreu Cibeon;, kreu 30 Anah; kreu Dishon; kreu Etser, kreu Dishan. Këta krerët e Horejve, krerët 31 që ata në vendin e Seirit. Këta mbretërit që mbretëruan në vendin e 32 Edomit, para se ndonjë mbret të sundonte mbi bijtë e Izraelit: Bela, i biri i Beorit, 33 mbretëroi në Edom; dhe emri i qytetit të tij qe Dinhabah. Bela vdiq dhe në vend 34 të tij mbretëroi Jobabi, i biri i Zerahut, nga Botsrahu. Jobabi vdiq dhe në vend 35 të tij mbretëroi Hushami, nga vendi Temanitëve. Hushami vdiq, dhe në vend të tij mbretëroi Hadabi, i biri Bedadit, që mundi Madianitët në fushat e Moabit; 36 dhe emri i qytetit të tij qe Avith. Hadadi vdiq dhe në vend të tij mbretëroi 37 Samlahu; nga Masrekahu. Samlahu vdiq dhe në vend të tij mbretëroi Sauli nga 38 Rohoboth, mbi Lumë. Sauli vdiq dhe në vend të tij mbretëroi Baal-Hanani, i biri qenë qenë qenë qenë qenë qenë qenë qenë qenë qenë qenë patën qenë i Akborit. Baal-Hanani, i biri i Akborit; vdiq dhe në vendin e tij mbretëroi Hadari. Emri i qytetit të tij qe Pau; dhe emri i gruas së tij qe Mehetabel, e bija e Metredës 40 dhe e Mezahabut. Këto emrat e krerëve të Esaut; simbas familjeve të tyre 41 dhe territoreve të tyre, me emrat e tyre; kreu Timnah, kreu Alvah; kreu Jetheth, 42 kreu Oholibamah, kreu Elah, kreu Pinon, kreu Kenac, kreu Teman, kreu Mibcar, 43 kreu Magdiel dhe kreu Iram. Këta krerët e Edomit simbas vendbanimit të qenë qenë tyre, në vendin që zotëronin. Ky qe Esau, ati i Edomitëve. ## Chapter 37 Por Jakobi banoi në vendin ku i ati kishte qëndruar, në vendin e Kanaanëve. 2 Këta janë pasardhësit e Jakobit. Jozefi; në moshën shtatëmbëdhjetëvjeçare; kulloste kopenë bashkë me vëllezërit e tij; i riu rrinte me bijën e Bilhahës dhe me bijtë e Zilpahës, që ishin e babait të tij. Por Jozefi i tregoi të atit për namin e keq që 3 përhapej mbi sjelljen e tyre. Por Izraeli e donte Jozefin më tepër se tërë bijtë e tij, sepse ishte biri i pleqërisë së tij; dhe i bëri një rrobe të gjatë deri te këmbët. Por vëllezërit e tij, duke që i ati i tyre e donte më tepër nga të gjithë vëllezërit e 5 tjerë, filluan ta urrejnë dhe nuk mund t'i flisnin në mënyrë miqësore. Por Jozefi pa një ëndërr dhe ua tregoi vëllezërve të tij; dhe këta e urryen edhe më tepër. Ai u tha atyre: "Dëgjoni, ju lutem, ëndrrën që pashë. Ne ishim duke lidhur duaj në mes të arës, kur 'papritmas duajt e mi u drejtuan dhe qëndruan drejt; kurse duajt tuaja u mblodhën dhe u përkulën përpara duajve të mi" . Atëherë vëllezërit e tij thanë: "A duhet të mbretërosh ti mbi ne, ose do të na sundosh me të vërtetë?" . Dhe e urryen 9 edhe më tepër për shkak të ëndrrave të tij dhe të fjalëve të tij. Ai pa një ëndërr tjetër dhe ua tregoi vëllezërve të tij, duke thënë: "Pashë një ëndërr tjetër! Dhe ja, 10 dielli, hëna dhe njëmbëdhjetë yje përkuleshin para meje" Dhe ai ia tregoi këtë ëndërr atit të tij dhe vëllezërve të tij; i ati e qortoi dhe i tha: "Ç'kuptim ka ëndrra që ke A do të duhet që pikërisht unë; nëna jote dhe vëllezërit e tu të vijnë e të 11 përkulemi deri në tokë para teje?" . Dhe vëllezërit e tij e kishin zili, por i ati e gratë parë parë?<eos>
<bos>12 mbante përbrenda këtë Ndërkaq vëllezërit e Jozefit kishin vajtur për të 13 kullotur kopenë e atit të tyre në Sikem. Dhe Izraeli i tha Jozefit: "Vëllezërit e tu a nuk janë ndofta duke kullotur kopenë në Sikem? Eja, do të dërgoj tek ata" . Ai u 14 përgjegj: Ja ku jam" Izraeli tha: "Shko të shikosh në se vëllezërit e tu janë mirë dhe në se kopeja shkon mirë, dhe kthehu të më japësh përgjigje" . Kështu e nisi 15 në luginën e Hebronit dhe ai arriti në Sikem. Ndërsa ai endej në fushë, një burrë 16 gjeti dhe e "Çfarë kërkon?"\_ Ai u përgjegj: 'Jam duke kërkuar vëllezërit 17 e mi; të lutem më trego se ku ndodhen duke kullotur bagëtinë" Ai burrë i tha: " Ata kanë ikur së këtejmi, sepse i dëgjova që thonin: "Të shkojmë në Dothan' 18 Atëherë Jozefi shkoi të kërkojë vëllezërit e tij dhe i gjeti në Dothan. Ata e 19 së dhe para se t'u afrohej, komplotuan kundër tij për ta vrarë. Dhe thanë 20 njëri tjetrit: "Ja ku po vjen ëndërruesi! Ejani, pra, ta vrasim dhe ta hedhim në një pus; do të themi pastaj që një kafshë e egër e hëngri; kështu do të shohim se 21 ç'përfundim do të kenë ëndërrat e tij" Rubeni i dëgjoi këto dhe vendosi ta shpëtojë 22 nga duart e tyre, dhe tha: "Nuk do ta vrasim' Pastaj Rubeni shtoi: "Mos derdhni gjak, por hidheni në këtë pus të shkretëtirës dhe mos e goditni me dorën tuaj" . 23 Thoshte kështu për ta shpëtuar nga duart e tyre dhe për t'ia shpënë të atit. Kur Jozefi arriti pranë vëllezërve të tij, këta e zhveshën nga veshja e tij, nga rrobja e 24 gjatë që i arrinte deri te këmbët; pastaj e kapën dhe e hodhën në pus. Por 25 ishte bosh, nuk kishte ujë brenda. Pastaj u ulën për të ngrënë; por, duke ngritur sytë, ata një karvan Ismaelitësh që vinte nga Galaadi me devetë e tyre të 26 ngarkuara me erëza, balsame dhe mirrë, dhe udhëtonte për t'i çuar në Egjipt. Atëherë Juda u tha vëllezërve të tij: "Ç'dobi do të kemi po të vrasim vëllanë tonë dhe të fshehim gjakun e tij? Ejani, tia shesim Ismaelitëve dhe të mos e godasë 28 dora jonë, sepse është vëllai ynë, mishi Dhe vëllezërit e tij e dëgjuan. Ndërsa po kalonin ata tregtarë Madianitë; ata e ngritën dhe e nxorën Jozefin jashtë dhe ia shitën Ismaelitëve për njëzet monedha argjendi. Dhe këta e shpunë 29 Jozefin në Egjipt. Rubeni u kthye te pusi, por Jozefi nuk ishte më në pus. Atëherë 30 gjë. pyeti: panë largu, pusi panë ynë" . pusit ai i çorri rrobat e tij. Pastaj u kthye te vëllezërit e tij dhe tha: "Djali nuk është 31 më; po unë, ku do të shkoj unë?"\_ Kështu ata muarën rrobën e gjatë të Jozefit, 32 therën një cjap dhe e futën rrobën në gjak. Pastaj e rrobën te babai dhe i 33 thanë: "Kemi gjetur këtë; shiko nëse është rrobja e birit tënd" . Dhe ai e njohu dhe tha: "Éshtë rrobja e tim biri; e ka ngrënë ndonjë kafshë e egër; me siguri Jozefin 34 kanë bërë copë e çikë" Atëherë Jakobi i shqeu rrobat e tij, veshi një grathore 35 dhe mbajti zi për birin e tij shumë ditë. Dhe të gjithë bijtë dhe të gjitha bijat e tij erdhën për ta ngushëlluar; por ai nuk pranoi të ngushëllohet dhe tha: "Unë do të 36 zbres në Sheol pranë birit tim për të mbajtur zi" . Kështu e qau i ati. Ndërkaq Madianitët e shitën Jozefin në Egjipt dhe ia shitën Potifarit, oficer i Faraonit dhe çuan pak kapiten i rojeve ## Chapter 38 Por në atë kohë ndodhi që Juda la vëllezërit e tij dhe shkoi të rrijë me një burrë 2 nga Adullami, që quhej Hirah. Kur Juda pa vajzën e një burri Kananean të quajtur 3 Shua e mori për grua dhe u bashkua me të. Dhe ajo u ngjiz dhe lindi një bir, që 5 ajo e quajti Er. Pastaj ajo u ngjiz dhe lindi një bir; që ai e quajti Onan. Ajo u ngjiz përsëri dhe lindi një bir; të cilit i vuri emrin Shelah. Juda ishte në Kecib kur ajo lindi. Pastaj Juda i dha Erit të parëlindurit të tij, grua të quajtur Tamara. Por Eri, i parëlinduri Judës, ishte i keq në sytë e Zotit dhe Zoti e bëri të vdesë. Atëherë Juda i tha Onanit: "Shko te gruaja e vëllait tënd, martohu me të dhe krijoi 9 trashëgimtarë vëllait tënd" . Por Onani, duke ditur se këta pasardhës nuk kishin për të qënë të vetët; kur bashkohej me gruan e të vëllait; e hidhte farën e tij përtokë 10 për të mos i dhënë pasardhës vëllait të tij. Kjo nuk i pëlqeu Zotit, që e bëri të 11 vdesë edhe atë. Atëherë Juda i tha Tamarës, nuses së birit të tij: "Rri si e ve në shtëpinë e atit tënd, deri sa biri im Shelah të rritet" . Sepse mendonte: "Kam frikë se edhe ai ka për të vdekur si vëllezërit e tij" . Kështu Tamara u nis dhe banoi në shtëpinë 12 të atit. Mbas një kohe të gjatë vdiq gruaja e Judës, që ishte e bija e Shuas; kur një mbaroi zinë, Juda u ngjit tek ata që qethnin delet e tij në Timnah bashkë me mikun 13<eos>
<bos>dorën e tij, dhe ja që doli jashtë vëllai i tij. Atëherë mamia tha: "Si ia çave rrugën tij Hirah, i quajtur Adullamiti. Këtë e mori vesh Tamara dhe asaj thanë: 'Ja, 14 vjehrri yt po ngjitet në Timnah për të qethur delet e tij" . Atëherë ajo hoqi rrobat saj të vejërisë; u mbulua me një velo dhe u mbështoll e tëra; pastaj u ul te porta e Enaimit; që ndodhet në rrugën drejt Timnahut; në fakt ajo kishte që Shelahu 15 ishte rritur më në fund, por ajo nuk i ishte dhënë për grua. Sa e pa Juda mendoi 16 që ajo ishte prostitutë; sepse e kishte fytyrën të mbuluar. Prandaj ai iu afrua asaj në rrugë dhe i tha: "Lërmë të hyj te ti" . Në të vërtetë nuk e dinte se ajo ishte nusja 17 e djalit të tij. Ajo iu përgjegj: "Çfarë do të më japësh për të hyrë tek unë?" Atëherë ai i tha: "Do të të dërgoj një kec nga kopeja ime" . Ajo e A më jep një peng 18 deri sa të ma dërgosh?" . Ai i tha: "Çfarë pengu duhet të të jap?" . Ajo u përgjegj: "Vulën tënde, kordonin tënd dhe bastunin që ke në dorë" . Ai ia dha, hyri te ajo dhe 19 ajo u ngjiz me të. Pastaj ajo u dhe iku; hoqi velin dhe veshi përsëri rrobat 20 saj të vejërisë. Por Juda i dërgoi kecin me anë të mikut të tij, Adulamitit, për 21 të rimarë pengun nga duart e asaj gruaje; po ai nuk e gjeti atë. Atëherë njerëzit vendas duke thënë: "Ku është ajo prostitutë që rrinte në Enaim; në rrugë?" . 22 Ata u përgjigjën: "Nuk ka pasur asnjë prostitutë këtu" . Kështu ai u te Juda dhe i tha: "Nuk e gjeta; veç kësaj vendasit më thanë: "Nuk ka pasur asnjë prostitutë 23 këtu""\_ Atëherë Juda tha: "Le ta mbajë, pra, pengun dhashë, sepse nuk duam 24 të mbulohemi me turp. Ja, unë i dërgova këtë kec dhe ti nuk e gjete" . Tre muaj më vonë erdhën dhe i thanë Judës: "Tamara; nusja e birit tënd, është bërë prostitutë; dhe, nga ky shkak, ajo ka mbetur gjithashtu me barrë"\_ Atëherë Juda u tha: "Nxirreni 25 Ndërsa po e nxirrnin jashtë, ajo i çoi fjalë të vjehrrit: "Njeriu të cilit përkasin këto sende, më la me barrë" Pastaj tha: "Shiko në se mund të 26 dallosh të kujt janë këto sende: vula; kordoni dhe bastuni' Juda i njohu dhe i tha: Ajo është më e drejtë se unë, se unë nuk ia dhashë Shelahut, birit tim" Dhe ai 27 nuk më marrëdhënie me të. Kur edhi koha e lindjes, ajo kishte në bark dy 28 binjakë. Ndërsa po lindte, njeri prej tyre nxori jashtë një dorë dhe mamia e kapi 29 dhe i lidhi një fije të kuqe flakë; duke thënë: "Ky doli pari' Por ai e tërhoqi parë pyeti: ngrit pyeti kthye që i pati 30 vetes?" . Për këtë arësye u quajt Perets. Pastaj doli vëllai i tij, që kishte rreth dorës fijen ngjyrë të kuqe flakë; dhe u quajt Zerah. ## Chapter 39 Ndërkaq Jozefi u çua në Egjipt; dhe Potifari, oficeri i Faraonit dhe kapiten i 2 rojeve; një egjiptas, e bleu nga Ismaelitët që e kishin sjellë atje. Zoti qe me Jozefin, 3 dhe ky pasurohej dhe banonte në shtëpinë e zotërisë së tij, egjiptasit. Dhe zotëria 4 tij e pa që Zoti qe me të dhe që Zoti e sillte mbarë në duart e tij gjithçka bënte. Kështu Jozefi fitoi hir në e atij dhe hyri në shërbimin personal të Potifarit;, që 5 emëroi kryeadministrator të shtëpisë së tij dhe i la në dorë gjithçka zotëronte. Nga çasti që e bëri kryeadministrator të shtëpisë së tij dhe për gjithçka që zotëronte, Zoti e bekoi shtëpinë e egjiptasit për shkak të Jozefit; dhe bekimi i Zotit përfshiu gjithçka ai kishte në shtëpi dhe në fushë. Kështu Potifari la gjithçka kishte në dorë të Jozefit dhe nuk shqetësohej më për asgjë, përveç ushqimit të vet. Dhe Jozefi ishte 1 bukur nga forma dhe kishte një pamje tërheqëse. Mbas gjithë këtyre gjërave, 8 gruaja e zotërisë së tij ia vuri Jozefit dhe i tha: "Bjerë e fli me mua"\_ Por ai refuzoi dhe i tha gruas së zotërisë së tij: zotëria ime nuk shqetësohet për ato 9 që ka lënë në shtëpi me mua dhe ka lënë në duart e mia gjithçka zotëron. Nuk ka asnjë më të madh se unë në këtë shtëpi; ai nuk më ka ndaluar asgjë veç teje; sepse je gruaja e tij. Si mund ta bëj unë këtë të keqe të madhe dhe të kryej një mëkat kundër 10 Perëndisë?"\_ Me gjithë faktin që ajo i fliste Jozefit për këtë gjë çdo ditë, ai nuk 11 pranoi të binte në shtrat me të dhe ti jepej asaj. Një ditë ndodhi që ai hyri në shtëpi për të bërë punën e tij, dhe nuk ndodhej në shtëpi asnjë prej shërbëtorëve. 12 Atëherë ajo e kapi nga rrobat dhe i tha: "Eja të shtrihesh me mua" Por ai ia la 13 në dorë rroben e tij, iku duke vrapuar jashtë. Kur ajo pa që ai ia kishte lënë në 14 dorë rroben e tij dhe kishte ikur jashtë, thirri shërbëtorët e vet dhe u tha: "Shikoni, ai na solli në shtëpi një hebre për tu tallur me ne; ai erdhi tek unë për të rënë me 15 mua, por unë bërtita me të madhe. Me të dëgjuar që unë ngrita zërin dhe fillova sytë sytë "Ja, 16 të bërtas; ai la rrobën e tij pranë meje; iku dhe vrapoi jashtë" Kështu ajo mbajti 17 pranë saj rroben e tij, deri sa u kthye në shtëpi zotëria e saj. Atëherë ajo i foli në këtë mënyrë: 18 19 lojë. Por sa ngrita zërin dhe bërtita; ai la rroben pranë meje dhe iku jashtë" . Kështu, kur zotëria e saj dëgjoi fjalët e gruas së vet që i fliste në këtë mënyrë duke 20 thënë: "Shërbëtori yt më ka bërë këtë gjë!" , ai u inatos. Atëherë zotëria e Jozefit mori dhe e futi në në vendin ku ishin mbyllur të burgosurit e mbretit. Kështu 21 ai mbeti në atë Por Zoti qe me Jozefin dhe u tregua dashamirës ndaj tij, 22 duke bërë që t'i hynte në zemër drejtorit të burgut. Kështu drejtori burgut i besoi Jozefit tërë të burgosurit që ndodheshin në dhe ai ishte përgjegjës për 23 të gjitha që bëheshin aty brënda. Drejtori burgut nuk kontrollonte më asgjë nga ato që i ishin besuar Jozefit, sepse Zoti ishte me të, dhe Zoti e bënte të mbarë gjithçka që ai bënte. burg burg; ## Chapter 40<eos>
<bos>Mbas këtyre gjërave, ndodhi që kupëmbajtësi dhe bukëpjekësi mbretit të 2 Egjiptit fyen zotërinë e tyre, mbretin e Egjiptit. Dhe Faraoni u zemërua me të dy 3 oficerët e tij, kryekupëmbajtësin dhe kryebukëpjekësin; dhe futi në në 4 shtëpinë e kreut të rojeve; në po atë burg ku ishte mbyllur Jozefi. Dhe kapiteni i rojeve i la nën mbikqyrjen e Jozefit, i cili i ndihmonte. Kështu ata qëndruan në 5 për një farë kohe. Po atë natë, kupëmbajtësi dhe bukëpjekësi i mbretit të Egjiptit, që ishin të mbyllur në që të dy një ëndërr, secili ëndrrën e tij, me një kuptim të veçantë. Dhe të nesërmen në mëngjes Jozefi erdhi tek ata dhe vuri re se ishin të shqetësuar . Atëherë ai pyeti oficerët e Faraonit; që ishin me të në 8 në shtëpinë e zotërisë së tij dhe u tha: "Pse keni sot një fytyrë kaq të trishtuar?" . Ata iu përgjegjën: "Kemi një ëndërr dhe askush nuk është në gjëndje ta interpretojë" Atëherë Jozefi u tha atyre: "Interpretimet nuk i përkasin vallë Perëndisë? 9 Më tregoni ëndrrat, ju lutem" . Kështu kryekupëmbajtësi i tregoi Jozefit ëndrrën burg, burg burg panë burg; parë 10 tij dhe itha: "Në ëndrrën time kisha përpara një hardhi; dhe në atë hardhi kishte 11 tri degë, të cilat sa vunë lastarë, lulëzuan dhe dhanë vile rrushi të pjekur. Tani unë kisha në dorë kupën e Faraonit; mora rrushin; e shtrydha në kupën e Faraonit 12 dhe vura kupën në dorë të Faraonit" Jozefi i tha: "Ky është interpretimi 13 ëndrrës: tri degët janë tri ditë; në krye të tri ditëve Faraoni do të të bëjë të ngresh përsëri kokën lart; do të të rivendosë në detyrën tënde dhe ti do ti japësh në dorë 14 kupën Faraonit; siç bëje më parë, kur ishe kupëmbajtësi i tij. Por më kujto mua kur të jesh i lumtur; të lutem; trego dashamirësi ndaj meje, duke i folur për mua 15 Faraonit, dhe më nxirr nga kjo shtëpi; sepse mua më sollën fshehurazi nga vendi 16 1 hebrejve, dhe këtu s'kam bërë gjë për tu futur në këtë burg të nëndheshëm" kryebukëpjekësi, duke se interpretimi ishte i favorshëm; i tha Jozefit: "Edhe 17 unë në ëndrrën time kisha tri shporta me bukë të bardhë mbi krye; dhe në shportën më të lartë kishte çdo Iloj gjellësh të pjekura në furrë për Faraonin; dhe zogjtë hanin 18 nga shporta që kisha mbi krye" . Atëherë Jozefi u përgjegj dhe tha: "Ky është 19 interpretimi i ëndrrës: tri shportat janë tri ditë; në krye të tri ditëve Faraoni do të të heqë kokën nga shpatullat; do të varë në një pemë, dhe zogjtë do të hanë mishrat 20 trupit tënd" Tani ditën e tretë, ditën e përvjetorit të Faraonit; ndodhi që ai shtroi një banket për të gjithë shërbëtorët e tij; dhe bëri që të ngrinin kokën lartë si 21 kryekupëmbajtësi dhe kryebukëpjekësi, në mes të shërbëtorëve të tij. Kështu e rivendosi kryekupëmbajtësin në detyrën e tij si kupëmbajtës që t'i jepte kupën në 22 dorë Faraonit, por bëri që ta varnin kryebukëpjekësin simbas interpretimit që 23 Jozefi u kishte dhënë. Por kryekupëmbajtësi nuk u kujtua për Jozefin; por e harroi. parë ## Chapter 41 Por ndodhi që mbas dy vitesh të plota Faraoni pa një ëndërr. Ai ndodhej pranë 2 një lumi, dhe ja që ndërsa po ngjiten nga lumi shtatë lopë, të hijshme e të majme; 3 që nisën të kullosin ndër xunkthe. Pas atyre, u ngjitën nga lumi shtatë lopë të tjera të shëmtuara dhe të dobëta, dhe u ndalën pranë të parave në bregun e lumit. Tani lopët e shëmtuara dhe të dobëta hëngrën lopët e hijshme dhe të majme. Pastaj Faraoni 5 u zgjua. Më pas e zuri gjumi përsëri dhe pa një ëndërr të dytë; dhe, ja; shtatë kallinj të trashë dhe të bukur që dilnin nga një kërcell i vetëm. Pastaj, ja, shtatë kallinj të hollë dhe të tharë nga era lindore, që mbinin pas tyre. Dhe kallinjtë e hollë gëlltitën shtatë kallinjtë e trashë dhe të plotë. Atëherë Faraoni u zgjua dhe, ja, 8 ishte një ëndërr. Në mëngjes shpirti 1 tij qe i trazuar, dhe dërgoi e thirri tërë magjistarët dhe të diturit e Egjiptit; pastaj Faraoni u tregoi ëndrrat e tij, por asnjeri 9 prej tyre nuk qe në gjendje tia interpretonte Faraonit. Atëherë kryekupëmbajtësi 10 foli Faraonit duke i thënë: "Sot kujtoj gabimet e mia. Faraoni ishte zemëruar me shërbëtorët e tij dhe më kishte futur në në shtëpinë e kreut të rojeve; mua 11 dhe kryebukëpjekësin. Po atë natë, unë dhe ai pamë një ëndërr; secili pa një 12 ëndërr që kishte kuptimin e tij. Me ne ishte edhe një hebre i ri, shërbëtor kreut të rojeve; atij treguam ëndrrat tona dhe ai na interpretoi, duke i dhënë secilit 13 interpretimin e ëndrrës së tij . Dhe 'gjërat u zhvilluan pikërisht simbas interpretimit 14 që na kishte dhënë ai. Faraoni më rivendosi në detyrën time dhe e vari tjetrin" . Atëherë Faraoni dërgoi ta thërrisnin Jozefin; që e nxorrën menjëherë nga burgu 15 nëntokësor. Kështu ai u rrua, ndërroi rrobat dhe erdhi te Faraoni. Dhe Faraoni i tha Jozefit: "Kam parë një ëndërr dhe askush nuk është në gjëndje ta interpretojë; por kam dëgjuar për ty se, kur ke dëgjuar një ëndërr; je në gjendje ta interpretosh' 16 Jozefi iu përgjegj Faraonit duke i thënë: "Nuk jam unë, por Perëndia do të japë 17 një përgjigje për të mirën e Faraonit" ~ Atëherë Faraoni i tha Jozefit: në 18 ëndrrën time unë rrija në bregun e lumit; kur u ngjitën nga lumi shtatë lopë të 19 majme dhe të hijshme, që nisën të kullosnin ndër xunkthe . Pas tyre u ngjitën shtatë lopë të tjera të dobëta; shumë të shëmtuara dhe thatime; lopë të tilla aq të 20 shëmtuara nuk kisha parë kurrë në gjithë shtetin e Egjiptit. Dhe lopët e dobëta 21 dhe të shëmtuara hëngrën të shtatë lopët e para të majme; por edhe pasi i hëngrën; asnjeri nuk mund të dallonte që i kishin ngrënë, sepse ato ishin të shëmtuara si më parë. Kështu u zgjova. Pastaj pashë në ëndrrën time shtatë kallinj që dilnin burg "Ja, 23<eos>
<bos>nga një kërcell i vetëm; të plotë dhe të bukur; dhe ja shtatë kallinj të tjerë të 24 fishkur, të hollë dhe të tharë nga era lindore, që mbinin pas të parëve. Pastaj shtatë kallinjtë e hollë gëlltitën shtatë kallinjtë e bukur . Këtë gjë ua tregova 25 magjistarëve, por asnjeri prej tyre nuk qe në gjëndje të më jepte një shpjegim" . Atëherë Jozefi tha Faraonit: "Éndërrat e Faraonit janë një ëndërr e njëjtë. Perëndia 26 1 tregoi Faraonit atë që po gatitet të bëjë. Shtatë lopët e bukura janë shtatë vite 27 dhe shtatë kallinjtë e bukur janë shtatë vite; është e njëjta ëndërr. Edhe shtatë 28 kallinjtë bosh dhe të tharë nga era lindore janë shtatë vite zije buke. Këto janë 29 ato që i thanë Faraonit: Perëndia i tregoi Faraonit atë që po përgatitet të bëjë. 30 po vijnë shtatë vite bollëku të madh në tërë vendin e Egjiptit; por pas këtyre do të vinë shtatë vite zije buke dhe gjithë ai bollëk do të harrohet në vendin e Egjiptit; 31 dhe zija do të ligështojë vendin. Dhe në vend nuk do ta kujtojnë më bollëkun e mëparshëm për shkak të zisë së bukës që do të vijë, sepse kjo do të jetë shumë e 32 rëndë. Fakti që kjo ëndërr i është shfaqur Faraonit dy herë do të thotë që këtë 33 vendim e ka marrë Perëndia; dhe Perëndia do të bëjë që të ndodhë shpejt. Prandaj Faraoni të kërkojë një njeri të zgjuar dhe të urtë dhe ta caktojë në krye të Egjiptit. Faraoni duhet të veprojë kështu: të emërojë në vend mbikqyrës për të mbledhur 35 një të pestën e prodhimeve të vendit të Egjiptit, gjatë shtatë viteve të bollëkut. Ata të grumbullojnë të ushqimet e këtyre viteve të mbara që po vinë dhe të grumbullojnë grurin nën autoritetin e Faraonit dhe ta ruajnë për furnizimin e qyteteve. 36 Këto ushqime do të jenë një rezervë për vendin në parashikim të shtatë viteve të zisë së bukës që do të bjerë në vendin e Egjiptit; kështu vendi nuk do të humbasë 37 38 nga zija" . Kjo gjë i pëlqeu Faraonit dhe gjithë nëpunësve të tij. Dhe Faraoni u tha nëpunësve të tij: "A mund të gjejmë një njeri si ky, tek i cili të gjendet Fryma 39 Atëherë Faraoni i tha Jozefit: "Me qënë se Perëndia të bëri të dish 40 të gjitha këto gjëra, nuk ka asnjeri të zgjuar dhe të ditur sa ti. Ti do të jesh mbi shtëpinë time dhe i tërë populli im do t'u bindet urdhërave të vetëm për fronin 41 unë do të jem më i madh se ti" . Faraoni i tha Jozefit: "Shiko, unë të emëroj mbi 42 gjithë shtetin e Egjiptit" . Pastaj Faraoni hoqi unazën nga dora e vet dhe ia vuri Ja, gjitha tua; në dorë Jozefit; e veshi me rroba krejt prej liri dhe i vari në qafë një gjerdan të artë. 43 E hipi pastaj në karron e tij të dytë, dhe para tij thërrisnin: "Në gjunjë!" . Kështu 44 Faraoni e vendosi mbi tërë shtetin e Egjiptit. Veç kësaj Faraoni i tha Jozefit: "Faraoni jam unë, por pa ty asnjeri nuk ka për të ngritur dorën ose këmbën në tërë 45 shtetin e Egjiptit" . Dhe Faraoni e quajti Jozefin me emrin Cofnath-Paneah dhe i dha për grua Asenathin; të bijën e Potiferahut; i Onit. Dhe Jozefi u nis për të 46 vizituar shtetin e Egjiptit. Tani Jozefi ishte tridhjetë vjeç kur u paraqit para Faraonit; mbretit të Egjiptit. Pastaj Jozefi u largua nga Faraoni dhe i ra anembanë 47 48 Egjiptit. Gjatë shtatë viteve të bollëkut; toka prodhoi shumë; dhe Jozefi grumbulloi tërë ushqimet në vendin e Egjiptit gjatë atyre shtatë viteve dhe i vendosi 49 nëpër qytetet; në çdo qytet vendosi ushqimet e territorit përreth. Kështu Jozefi grumbulloi grurë, si rëra e detit, aq shumë sa pushoi së mbajturi llogari sepse sasia 50 grurit ishte e pallogaritshme. Para se të vinte viti zisë, Jozefit i lindën dy 51 fëmijë që Asenathi, e bija e Potiferahut, 1 Onit, lindi. Jozefi e quajti të parëlindurin Manasi; sepse tha: "Perëndia bëri që të harroj çdo shqetësim timin dhe 52 tërë shtëpinë e atit tim" Të dytit i vuri emrin Efraim; sepse tha: "Perëndia më 53 ka bërë frytdhënës në vendin e pikëllimit tim" . Shtatë vitet e bollëkut që qenë 54 në shtetin e Egjiptit morën fund, dhe filluan shtatë vitet e zisë, ashtu si kishte thënë Jozefi. Kishte mungesë ushqimesh në të tëra vendet; por në tërë vendin e 55 Egjiptit kishte bukë. Pastaj tërë vendi Egjiptit filloi të vuajë nga uria; dhe populli ngriti zërin për t'i kërkuar bukë Faraonit. Atëherë Faraoni u tha tërë Egjiptasve: 56 "Shkoni tek Jozefi dhe bëni si tju thotë Zija ishte përhapur mbi sipërfaqen tërë vendit dhe Jozefi i hapi tërë depot dhe u shiti Egjiptasve. Por zija u bë 57 më e rëndë në vendin e Egjiptit. Kështu njerëzit e të gjitha vendeve vinin në Egjipt te Jozefi për të blerë grurë, sepse zija qe shtuar mbi tërë tokën. prift prift ai" . grurë ## Chapter 42 Por Jakobi, pasi mësoi se në Egjipt kishte grurë, u tha bijve të tij: "Pse shikoni 2 njëri-tjetrin?" . Pastaj tha: dëgjova se në Egjipt ka grurë; shkoni atje poshtë "Ja, 3 për të blerë grurë për ne, që të mundim të jetojmë dhe të mos vdesim" Kështu dhjetë vëllezërit e Jozefit zbritën në Egjipt për të blerë Por Jakobi nuk e dërgoi Beniaminin; vëllanë e Jozefit, me vëllezërit e tij, sepse thoshte: "Të mos i 5 ngjasë ndonjë fatkeqësi" . Bijtë e Izraelit arritën aty, pra, për të blerë grurë, në mes të të ardhurve të tjerë, sepse në vendin e Kanaanëve mbretëronte zija. Jozefi ishte qeveritari vendit; ai u shiste tërë njerëzve të vendit; dhe vëllezërit e Jozefit erdhën dhe u përulën para tij me fytyrën për tokë. Jozefi pa vëllezërit e tij dhe i njohu; por u suall me ta si një i huaj dhe përdori fjalë të ashpra me ta, duke u thënë: 8 "Nga vini?" . Ata u përgjigjën: "Nga vendi i Kanaanit për të blerë ushqime" . Kështu Jozefi njohu vëllezërit e tij, por ata nuk e njohën atë. Atëherë Jozefit iu kujtuan ëndrrat që kishte rreth tyre dhe tha: 'Ju jeni spiunë! Keni ardhur këtu për të 10 pikat e pambrojtura të vendit! " . Ata iu përgjegjën: "Jo, zotëria im; shërbëtorët 11 tu kanë ardhur për të blerë ushqime. Jemi të gjithë bijtë e të njejtit njeri; jemi 12 njerëz të ndershëm; shërbëtorët e tu nuk janë spiunë"\_ Por ai u tha atyre: "Jo,ju 13 keni ardhur për të parë pikat e pambrojtura të vendit!"\_ Atëherë ata thanë: "Ne, shërbëtorët e tu; jemi dymbëdhjetë vëllezër, bij të të njëjtit njeri nga vendi Kanaanit. 14 Dhe ja; pra, më i riu është sot me atin tonë, dhe njeri prej tyre nuk është më" . 15 Por Jozefi u tha atyre: "Çështja qëndron ashtu siç ju thashë: ju jeni spiunë! Ja si do të viheni në provë: ashtu siç është e vërteta që Faraoni jeton; nuk do të dilni këtej 16 para se vëllai juaj më i vogël të vijë këtu. Dërgoni njerin prej jush të marrë vëllanë tuaj; dhe ju do të qëndroni këtu në që fjalët tuaja të provohen dhe të shihet nëse thoni të vërtetën; për ndryshe, ashtu siç është e vërtetë që Faraoni jeton, 17 18 ju jeni spiunë!" . Kështu i futi bashkë në për tri ditë. Ditën e tretë, Jozefi 19 u tha atyre: "Bëni këtë dhe do të jetoni; unë kam frikë nga Perëndia! Në rast se jeni njerëz të ndershëm; njeri nga ju vëllezërit të rrijë i lidhur me zinxhir në burgun 20 tonë, dhe ju shkoni t'u çoni grurë familjeve tuaja që vdesin urie; pastaj më sillni vëllanë tuaj më të vogël; kështu do të vërtetohen fjalët tuaja dhe ju nuk keni për të 21 vdekur" . Dhe ata vepruan kështu. Atëherë thonin njëri-tjetrit: "Ne jemi me të vërtetë fajtorë ndaj vëllait tonë, sepse e pamë ankthin e shpirtit të tij kur ai na lutej, 22 por nuk ia vumë veshin! Ja pse na ra kjo fatkeqësi" . Rubeni iu përgjegj atyre grurë. grurë parë parë burg; burg<eos>
<bos>duke thënë: A nuk ju thoja unë: "Mos kryeni këtë mëkat kundër fëmijës!"? Por ju 23 Ata nuk e 24 dinin që Jozefi i kuptonte; sepse midis tij dhe atyre kishte një përkthyes. Atëherë ai u largua nga ata dhe qau. Pastaj u kthye pranë tyre dhe u foli; mori Simeonin dhe 25 vuri ta lidhnin me zinxhir para syve të tyre. Pastaj Jozefi urdhëroi të mbushnin me grurë thasët e tyre, të vendosnin paratë e secilit në trastën e tij dhe t'u jepnin 26 ushqime për udhëtimin. Dhe kështu u bë. Ata ngarkuan; pra; grurin mbi gomarët 27 tyre dhe u larguan. Tani, në vendin ku po kalonin natën; njëri prej tyre hapi trastën e vet për t'i dhënë ushqim gomarit të tij dhe pa aty brenda paratë e veta; që 28 ishin në grykë të trastës; kështu iu drejtua vëllezërve të tij: "Paratë e mia m'u rikthyen; ja ku janë në trastën time" . Atëherë, zemërvrarë dhe të trembur, i thonin 29 njëri-tjetrit: "Ç'është vallë kjo që na bëri Perëndia?" . Kështu arritën te Jakobi, ati i tyre, në vendin e Kanaanit dhe i treguan të gjitha ato që kishin ndodhur, duke 30 thënë: "Njeriu; që është zot i vendit, na foli ashpër dhe na trajtoi si spiunë të 31 32 vendit. Dhe ne i thamë: "Jemi njerëz të ndershëm;, nuk jemi spiunë; jemi dymbëdhjetë vëllezër, bij të atit tonë; njëri nuk është më dhe më i riu ndodhet sot 33 me atin tonë në vendin e Kanaanit" Por ai njeri, zoti i vendit;, na tha: "Nga kjo do të provoj nëse jeni njerëz të ndershëm: lini pranë meje një prej vëllezërve tuaj, 34 merrni me vete ushqime për familjen tuaj që po vdes nga uria dhe shkoni; pastaj më sillni vëllanë tuaj më të vogël. Kështu do të provoj që nuk jeni spiunë, por njerëz të ndershëm; unë do tju kthej vëllanë tuaj dhe ju do të keni mundësi të bëni tregëti 35 këtu' Ndërsa ata po zbraznin trastat e tyre, ja që e parave të secilit ishin në trastën e secilit; kështu ata dhe ati i tyre i panë e parave të tyre dhe i zuri 36 frika. Atëherë Jakobi, ati tyre, tha: "Ju më keni lënë pa bijtë e mi! Jozefi nuk është më, Simeoni nuk është më, dhe doni të më hiqni edhe Beniaminin! E tërë kjo 37 rëndon mbi mua!' Rubeni tha të atit: "Po nuk ta ktheva, urdhëro të vriten dy 38 bijtë e mi. Besoma mua, unë do të ta kthej" Por Jakobi u përgjigj: "Biri im nuk ka për të zbritur me ju; sepse vëllai i tij vdiq dhe mbeti vetëm ky: po t'i ndodhte pakot pakot ndonjë fatkeqësi gjatë udhëtimit; do të kallnit në varr pleqërinë time të dhembshme" . ## Chapter 43 2 Por zija ishte e madhe në vend; dhe kur mbaruan së ngrëni grurin që kishin 3 sjellë nga Egjipti, i ati u tha atyre: "Kthehuni për të na blerë ushqime" Por Juda iu përgjegj duke thënë: Ai njeri na ka paralajmëruar haptas duke thënë: "Nuk keni për ta fytyrën time; në qoftë se vëllai juaj nuk do të jetë me ju" . Në qoftë 5 se ti e nis vëllanë tonë me ne, ne do të zbresim dhe do të të blejmë ushqime; por në rast se nuk e nis, ne nuk kemi për të zbritur, sepse ai njeri na tha: "Nuk keni për ta fytyrën time, në rast se vëllai juaj nuk do të jetë me ju"" . Atëherë Izraeli tha: "Pse më dhatë këtë dhembje duke thënë atij njeriu që kishit edhe një vëlla?" \_ Ata iu përgjigjën: "Ai njeri na me shumë kujdes për ne dhe farefisin tonë, duke thënë: "Gjallë është ende ati juaj? Keni ndonjë vëlla tjetër?" . Dhe ne u përgjigjëm në bazë të këtyre pyetjeve të tij. Ku të na shkonte nga mendja që ai do 8 të na thoshte: "Silleni këtu vëllanë tuaj"?" Pastaj Juda i tha Izraelit, atit të tij: "Lëre fëmijën të vijë me mua; dhe do të çohemi dhe do të shkojmë në mënyrë që të rrojmë dhe jo të vdesim; si ne ashtu dhe ti e të vegjëlit tanë. Unë bëhem për të; do t'i kërkosh llogari dorës sime për atë. Në rast se nuk e rikthej dhe nuk e 10 vë para teje, do të jem fajtor para teje për gjithnjë. Po të mos ishim vonuar, në 11 këtë orë do të ishim kthyer për të dytën herë" Atëherë Izraeli, ati i tyre;, u tha atyre: "Po të jetë ashtu, veproni në këtë mënyrë: merrni në trastat tuaja disa nga 12 prodhimet më të mira të vendit dhe i çoni atij njeriu një dhuratë: balsam; Merrni me vete dyfishin e parave dhe kthejani paratë që ju vunë në grykën e trastave 13 tuaja, ndofta ka një Merrni edhe vëllanë tuaj, dhe çohuni dhe 14 kthehuni tek ai njeri; dhe Perëndia i plotfuqishëm t'ju bëjë të gjeni hir para atij njeriu; kështu që ai të lirojë vëllanë tjetër tuajin dhe Beniaminin. Sa për mua; po të 15 Ata, pra, morën me vete dhuratën si dhe dyfishin e parave dhe Beniaminin; u ngritën dhe zbritën në Egjipt 16 dhe u paraqitën para Jozefit. Kur Jozefi pa Beniaminin bashkë me ta, i tha kryeshërbëtorit të shtëpisë së tij: "Çoji këta njerëz në shtëpi, ther një kafshë dhe 17 përgatit një banket, sepse ata do të hanë drekë bashkë me mua" Dhe ai bëri ashtu 18 siç e urdhëroi Jozefi dhe i çoi në shtëpinë e Jozefit. Por ata u trembën, për shkak pak parë parë pyeti garant pak qenë gabim. se i kishin çuar në shtëpi të Jozefit dhe thanë: "Na sollën këtu për shkak të atyre parën moshës së tij; dhe e shikonin njëri-tjetrin me habi. sillnin racione nga tryeza e vet; por racioni i Beniaminit ishte nga ai i secilit prej tyre. Dhe pinë dhe u gëzuan me të. pesë<eos>

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.