Dataset Viewer
sentence
stringlengths 1
35.7k
⌀ | id
stringlengths 36
36
| source
stringclasses 3
values | reliability
int64 3
5
| sentence_en
stringlengths 1
25k
⌀ |
|---|---|---|---|---|
Yeddi kilsə monastır kompleksi Qax rayonunun Ləkit Kötüklü kəndi ərazisində, indi xalq arasında Yeddi kilsə adı ilə məşhur olan alban monastır kompleksi, uzun müddət alban kilsəsi yepiskopluğunun mərkəzi olmuş abidə | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Seven churches monastery complex in the area of Lekit Kötuklu village of Gakh region, now known as seven churches Albanian monastery complex, monument which has long been the center of Albanian church bishopric |
Məhz bununla əlaqədar olaraq bu ərazi qədim dövrlərdən Kax, yəni dini mərkəz, din sarayı adlanır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | It is in this connection that this area has been called Kakh since ancient times, that is, the religious center, the palace of religion |
Kompleksdə eramızın əvvəllərinə aid doqquz abidənin qalıqları vardır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kompleksdə eramızın əvvəllərinə aid doqquz abidənin qalıqları vardır |
Kompleks 1980-ci ildən sonra baxımsızlıqdan sürətlə dağılmağa başlamışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | The complex began to rapidly collapse after 1980 due to neglect |
Hazırda qəzalı vəziyyətdədir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Currently in disrepair |
Məbədin tarixiylə bağlı kifayət qədər məlumat qorunmamışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbədin tarixiylə bağlı kifayət qədər məlumat qorunmamışdır |
Lakin məbədin IV-V əsrlərdə Qafqaz Albaniyasında xristianlığın çiçəkləndiyi bir dövrdə inşa edildiyi güman olunur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Lakin məbədin IV-V əsrlərdə Qafqaz Albaniyasında xristianlığın çiçəkləndiyi bir dövrdə inşa edildiyi güman olunur |
Belə ki, Albaniyanın Alban Arşakiləri sülaləsindən olan hökmdarı III Mömün Vaçaqanın hakimiyyətə gəldikdən sonra, sonradan Alban Həvvari Kilsəsinin katolikosu olan Müqəddəs Qriqoris in təhriki və təsiri ilə xristianlıq Qafqaz Albaniyasında rəsmi dövlət dini elan edilir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Belə ki, Albaniyanın Alban Arşakiləri sülaləsindən olan hökmdarı III Mömün Vaçaqanın hakimiyyətə gəldikdən sonra, sonradan Alban Həvvari Kilsəsinin katolikosu olan Müqəddəs Qriqoris in təhriki və təsiri ilə xristianlıq Qafqaz Albaniyasında rəsmi dövlət dini elan edilir |
Albaniyada əsası hələ əsrdən qoyulan xristian icması müstəqil şəkildə və geniş fəaliyyət göstərməyə başlayır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Albaniyada əsası hələ əsrdən qoyulan xristian icması müstəqil şəkildə və geniş fəaliyyət göstərməyə başlayır |
III Mömin Vaçaqanın əmri ilə ölkənin hər yerində kilsələr və monastırlar inşa edilir, dini təhsil verən məktəblər açılır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | By order of The Believer Vachagan III, churches and monasteries are being built throughout the country, schools providing religious education are being opened |
Məhz Yeddi kilsə monastır kompleksinin də zaman inşa edildiyi düşünülür | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məhz Yeddi kilsə monastır kompleksinin də zaman inşa edildiyi düşünülür |
Azərbaycanın dini memarlıq abidələri içərisində Yeddi Kilsə kompleksi özünün gözəl yeganəliyinə görə fərqlənir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Azərbaycanın dini memarlıq abidələri içərisində Yeddi Kilsə kompleksi özünün gözəl yeganəliyinə görə fərqlənir |
Komppleks tarixi Azərbaycan ərazisində Qafqaz Albaniyasının ən qədim monastır kompleksərindən biridir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Komppleks tarixi Azərbaycan ərazisində Qafqaz Albaniyasının ən qədim monastır kompleksərindən biridir |
Monastırın ərazisində 1980 ci ildən arxeoloji tədqiqat işləri aparılmaqdadır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Monastırın ərazisində 1980 ci ildən arxeoloji tədqiqat işləri aparılmaqdadır |
Tədqiqatlar göstərmişdir ki, ərazidə böyük, əzəmətli kompleks mövcud olmuşdur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Tədqiqatlar göstərmişdir ki, ərazidə böyük, əzəmətli kompleks mövcud olmuşdur |
Kompleksə dini və mülki binalarla yanaşı, darvazalı müdafiə divarları, sovməələr, və Kilsə qalası adlı kiçik qala daxildir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kompleksə dini və mülki binalarla yanaşı, darvazalı müdafiə divarları, sovməələr, və Kilsə qalası adlı kiçik qala daxildir |
Kompleksin dini tikililəri arasında ən qədimi üç nefli məbəd, ondan şərqdə yerləşən əsas xaçvari günbəzli məbəd, həmçinin monastırın geniş ərazisinin mərkəzində inşa edilmiş beş sovməə daxildir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kompleksin dini tikililəri arasında ən qədimi üç nefli məbəd, ondan şərqdə yerləşən əsas xaçvari günbəzli məbəd, həmçinin monastırın geniş ərazisinin mərkəzində inşa edilmiş beş sovməə daxildir |
Yeddi Kilsə monastır kompleksi Kürün sol sahilində dövrümüzə çatmış ən böyük kompleksdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Yeddi Kilsə monastır kompleksi Kürün sol sahilində dövrümüzə çatmış ən böyük kompleksdir |
Monastırın dini tikililəri Ləkitçay dərəsinin kənarında, yarımhalqa şəklində dağların yamacları ilə əhatə olunan hamarlanmış meydançada yüksəlir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Monastırın dini tikililəri Ləkitçay dərəsinin kənarında, yarımhalqa şəklində dağların yamacları ilə əhatə olunan hamarlanmış meydançada yüksəlir |
Bir qədər yuxarıda terraslarda təsərrüfat və yaşayış yerləşgələri vardır ki, onların planı hələ Kompleksə ümumilkdə doqquz abidə daxildir ki, onlardan da yeddisi kilsələr və onlara bitişik olan rahiblərin və qonaqların yaşaması üçün binalar, zəng qülləsi, Hündür keşikçi qülləsi və kompleksin təmin etmək üçün çəkilmiş möhkəm qala divarlarıdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bir qədər yuxarıda terraslarda təsərrüfat və yaşayış yerləşgələri vardır ki, onların planı hələ Kompleksə ümumilkdə doqquz abidə daxildir ki, onlardan da yeddisi kilsələr və onlara bitişik olan rahiblərin və qonaqların yaşaması üçün binalar, zəng qülləsi, Hündür keşikçi qülləsi və kompleksin təmin etmək üçün çəkilmiş möhkəm qala divarlarıdır |
Kompleksə daxil olan kilsələrdən yalnız baş kilsə bir qədər böyükdür və üç neflidir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kompleksə daxil olan kilsələrdən yalnız baş kilsə bir qədər böyükdür və üç neflidir |
Digər altı kilsə isə bir nefli kiçik kilsələrdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | The other six churches are small churches with one nave |
Kilsə binalarının hamısı bazilika formasında inşa edilmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kilsə binalarının hamısı bazilika formasında inşa edilmişdir |
Ərazidən tapılan çoxlu kirəmit qalıqları və kilsələrin salamat qalmış dam hissələri binaların üstünün örtülməsi üçün səliqə ilə hazırlanmış kirəmitlrdən istifadə edildiyini söyləməyə əsas verir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Ərazidən tapılan çoxlu kirəmit qalıqları və kilsələrin salamat qalmış dam hissələri binaların üstünün örtülməsi üçün səliqə ilə hazırlanmış kirəmitlrdən istifadə edildiyini söyləməyə əsas verir |
Kompleksə dail olan abidələrin hamısının fasadı səliqə ilə kəsilmiş daşlarla üzlənmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kompleksə dail olan abidələrin hamısının fasadı səliqə ilə kəsilmiş daşlarla üzlənmişdir |
Lakin daşların üstündə heç bir oyma bəzək və naxışlara rast gəlinməmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Lakin daşların üstündə heç bir oyma bəzək və naxışlara rast gəlinməmişdir |
Bütün bu sadə quruluş isə özlüyündə kompleksə əzəmət bəxş etmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bütün bu sadə quruluş isə özlüyündə kompleksə əzəmət bəxş etmişdir |
Əsas kilsə binası da daxil olmaqla kompleksin bütün binaları çay və əhəng daşları və əhəng məhlulu qatışığı ilə inşa edilmiş, səliqəli kəsilmiş daşlarla üzlənmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Əsas kilsə binası da daxil olmaqla kompleksin bütün binaları çay və əhəng daşları və əhəng məhlulu qatışığı ilə inşa edilmiş, səliqəli kəsilmiş daşlarla üzlənmişdir |
Kilsələrin hamısı binanın cənubunda və şimalında cüt yerləşdirilmiş ensiz və uzunsov pəncərələr vasitəsiylə Lakin sonrakı dövrdə naməlum səbəbdən bütün kilsələrin Şimaldakı pəncərələri qapadılmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kilsələrin hamısı binanın cənubunda və şimalında cüt yerləşdirilmiş ensiz və uzunsov pəncərələr vasitəsiylə Lakin sonrakı dövrdə naməlum səbəbdən bütün kilsələrin Şimaldakı pəncərələri qapadılmışdır |
Tikintisi VI əsrlərə aid edilən, apsidaları divar layından qabağa çıxan üç nefli Müqəddəs Faddey bazilikası və ya Qərb məbədi kompleksin ən qədim və böyük məbədidir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Tikintisi VI əsrlərə aid edilən, apsidaları divar layından qabağa çıxan üç nefli Müqəddəs Faddey bazilikası və ya Qərb məbədi kompleksin ən qədim və böyük məbədidir |
O, digər tikililərdən bir qədər aralı, indi monastır ərazisindən keçən yolun qərb tərəfində yerləşir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | O, digər tikililərdən bir qədər aralı, indi monastır ərazisindən keçən yolun qərb tərəfində yerləşir |
Qalan bütün dini tikililər isə şərq tərədə qruplaşıb | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Qalan bütün dini tikililər isə şərq tərədə qruplaşıb |
Özünün çoxəsrlik mövcudluğu tarixində bazilika əsaslı dəyişiklərə məruz qalmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Özünün çoxəsrlik mövcudluğu tarixində bazilika əsaslı dəyişiklərə məruz qalmışdır |
Arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində məbədin ilkin görünüşünü bərpa etmək mümkün olmuşdur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində məbədin ilkin görünüşünü bərpa etmək mümkün olmuşdur |
Arxeoloqların fikrinə görə, ki sütunlu və üç yarımdairəvi çıxıntıdan ibarət altar hissəsi olan məbədin ilkin tikini mərhələsi VI, ikinci tikinti mərhələsi VII-VIII əsrlərə, üçüncü tikinti mərhələsi isə XI-XII əsrlərə aid edilir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Arxeoloqların fikrinə görə, ki sütunlu və üç yarımdairəvi çıxıntıdan ibarət altar hissəsi olan məbədin ilkin tikini mərhələsi VI, ikinci tikinti mərhələsi VII-VIII əsrlərə, üçüncü tikinti mərhələsi isə XI-XII əsrlərə aid edilir |
Məbəd əvvəlcə, güman ki, günbəzsiz olmuş və yalnız ikinci dəfə yenidənqurma zamanı məbədə günbəz əlavə edilmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbəd əvvəlcə, güman ki, günbəzsiz olmuş və yalnız ikinci dəfə yenidənqurma zamanı məbədə günbəz əlavə edilmişdir |
Məbədin iç məkanında üçneflilik iki pilonla və qərb divarında onlara uyğun gələn kürəkilərlə əldə edilmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbədin iç məkanında üçneflilik iki pilonla və qərb divarında onlara uyğun gələn kürəkilərlə əldə edilmişdir |
Şərq hissə dərin yarımdairəvi altar apsidasından və apsidal iki xidmət yerləşgəsindən ibarətdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Şərq hissə dərin yarımdairəvi altar apsidasından və apsidal iki xidmət yerləşgəsindən ibarətdir |
Apsidalar xarici divarların əmələ gətirdiyi düzbucaqlının içərisinə daxil edilməmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Apsidalar xarici divarların əmələ gətirdiyi düzbucaqlının içərisinə daxil edilməmişdir |
Giriş qapıları əvvəlcə qərb, şimal və cənub divarlarına yerləşmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Giriş qapıları əvvəlcə qərb, şimal və cənub divarlarına yerləşmişdir |
Narteks kilsənin ümumi məkanına daxil idi və yalnız sonralar divarla ondan ayrılmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Narteks kilsənin ümumi məkanına daxil idi və yalnız sonralar divarla ondan ayrılmışdır |
Məbədin yaxın analoqları Qum bazilikası, Ağoğlan monastırının əsas bazilikası və Xudavəng monastır kompleksinə daxil olan həcmcə kiçik bazilikadır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbədin yaxın analoqları Qum bazilikası, Ağoğlan monastırının əsas bazilikası və Xudavəng monastır kompleksinə daxil olan həcmcə kiçik bazilikadır |
Bu məbəd binalarını birbirinə nəinki tipoloji əlamətlər, həmçinin altar hissənin biçimi, sütubların forması, qapı açırımlarının yerləşmə tərzi, yan divarlarda kürəklərin olmaması və sair bu kimi detallar yaxınlaşdırır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bu məbəd binalarını birbirinə nəinki tipoloji əlamətlər, həmçinin altar hissənin biçimi, sütubların forması, qapı açırımlarının yerləşmə tərzi, yan divarlarda kürəklərin olmaması və sair bu kimi detallar yaxınlaşdırır |
Genetik və analogiyalar, arxeoloqların məbədin inşası haqqında söylədiyi tarixi təsdiq edir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Genetik və analogiyalar, arxeoloqların məbədin inşası haqqında söylədiyi tarixi təsdiq edir |
Bina xarcdən düzbucaqlı quruluşa malik olub, daxildə sütunlar və tağlar vasitəsiylə üç nefə ayrılmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bina xarcdən düzbucaqlı quruluşa malik olub, daxildə sütunlar və tağlar vasitəsiylə üç nefə ayrılmışdır |
Kilsənin Şimal hissəsində apsisi, apsisin hər iki tərəfində isə kiçik cübbəxana otaqları vardır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kilsənin Şimal hissəsində apsisi, apsisin hər iki tərəfində isə kiçik cübbəxana otaqları vardır |
Kiləsinin üç girişi vardır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kiləsinin üç girişi vardır |
Cənub, Şərq və Qərb girişləri arasında Şərq girişi kiçik olması ilə digərlərindən fərqlənir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Cənub, Şərq və Qərb girişləri arasında Şərq girişi kiçik olması ilə digərlərindən fərqlənir |
Sütunların düzülüşü mərkəzi nefdə düzbucaqlı quruluş meydana gətirmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Sütunların düzülüşü mərkəzi nefdə düzbucaqlı quruluş meydana gətirmişdir |
Kilsənin içi də fasadı kimi olduqca sadə və bununla bərabər dəbdəbəli təsir bağışlayır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | The interior of the church, like its facade, has a rather simple and, at the same time, luxurious effect |
Kilsənin daili divarlarında heç bir freska yoxdur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kilsənin daili divarlarında heç bir freska yoxdur |
Lakin sütunların bəzilərinin üstündə oyma üsulu ilə alban xaçları həkk edilmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Lakin sütunların bəzilərinin üstündə oyma üsulu ilə alban xaçları həkk edilmişdir |
Daxili divarlar ağ rəngə boyanmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Daxili divarlar ağ rəngə boyanmışdır |
Bazilikanın yanlarında sırf xristian funksiyaları daşıyan iki əlavə tikili vardır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bazilikanın yanlarında sırf xristian funksiyaları daşıyan iki əlavə tikili vardır |
Sağ tərəfdə ibadət otağı, sol tərəfdə isə qurbangah mövcuddur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Sağ tərəfdə ibadət otağı, sol tərəfdə isə qurbangah mövcuddur |
Təxminən mərkəzdə iki sütun və qalın taxtalı qərb divarında iki pilyastr yerləşmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Təxminən mərkəzdə iki sütun və qalın taxtalı qərb divarında iki pilyastr yerləşmişdir |
Yanlardakı neflərin və ortadakı daha uca nefin tağları onlara, habelə iki apsidaya dayaqlanmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Yanlardakı neflərin və ortadakı daha uca nefin tağları onlara, habelə iki apsidaya dayaqlanmışdır |
Məbədin qərb tərəfində sonrakı alban kilsə memarlığı üçün çox səciyyəvi olan qalereya formalı örtük vardı | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbədin qərb tərəfində sonrakı alban kilsə memarlığı üçün çox səciyyəvi olan qalereya formalı örtük vardı |
Göstərilən örtük ilk dəfə Qumdakı bazilikada meydana gəlmiş örtük mövzusunun davamıdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Göstərilən örtük ilk dəfə Qumdakı bazilikada meydana gəlmiş örtük mövzusunun davamıdır |
Mütəxəssislər güman edir ki, bu məbəd IV-VI əsrlərdə tikilmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Mütəxəssislər güman edir ki, bu məbəd IV-VI əsrlərdə tikilmişdir |
Fasadların kobud şəkildə yonulmuş daşlardan yaradılmış memarlığı üçnefli bazilikalar üçün səciyyəvi olan qabarıq mərkəzi hissəli monumental binanı təşkil edir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Fasadların kobud şəkildə yonulmuş daşlardan yaradılmış memarlığı üçnefli bazilikalar üçün səciyyəvi olan qabarıq mərkəzi hissəli monumental binanı təşkil edir |
Açıq qalereya formalı örtük abidəyə cənub koloriti vermişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Açıq qalereya formalı örtük abidəyə cənub koloriti vermişdir |
Cənubi Qafqazın erkən orta əsrlər memarlığında xaç-günbəz mövzusu iki və dörd müstəqil dayanan stunlu variantda inkişaf etdirilmişdi | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Cənubi Qafqazın erkən orta əsrlər memarlığında xaç-günbəz mövzusu iki və dörd müstəqil dayanan stunlu variantda inkişaf etdirilmişdi |
Yeddi kilsə monastır kompleksinə daxil olan xaç-günbəz tipli məbəd, Azərbaycan ərazisində bu tipli abidələrin ən yaxşı saxlanılmış nümunəsidir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Yeddi kilsə monastır kompleksinə daxil olan xaç-günbəz tipli məbəd, Azərbaycan ərazisində bu tipli abidələrin ən yaxşı saxlanılmış nümunəsidir |
G. Məmmədovanın sözlərinə görə, məbədin dövrümüzə çatmış yan neflərinin örtüyü, altar qrupu, şimal divarı və iki pilona əsasən məbədin planlaşdırma və konstruktiv həllini bərpa etmək mümkün olmuşdur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | G. Məmmədovanın sözlərinə görə, məbədin dövrümüzə çatmış yan neflərinin örtüyü, altar qrupu, şimal divarı və iki pilona əsasən məbədin planlaşdırma və konstruktiv həllini bərpa etmək mümkün olmuşdur |
Məbəd binası kifayət qədər geniş ölçülərə malik planda düzbucaqlı formaya malik üçnefli binadır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbəd binası kifayət qədər geniş ölçülərə malik planda düzbucaqlı formaya malik üçnefli binadır |
Uzun bölməyə malik iki pilon və onlara uyğun olan qərb divarındakı çıxıntılar, həmçinin altar hissəsi onun mərkəzi nefini yan neflərinə nisbətən daha geniş edir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Uzun bölməyə malik iki pilon və onlara uyğun olan qərb divarındakı çıxıntılar, həmçinin altar hissəsi onun mərkəzi nefini yan neflərinə nisbətən daha geniş edir |
Altar qrupu dərin bemaya malik apsida və iki yan otaqdan ibarətdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Altar qrupu dərin bemaya malik apsida və iki yan otaqdan ibarətdir |
Məbədin iki girişi şimal və cənub divarlarında yerləşmiş, ola bilsin ki, dağılmış qərb divarında isə üçüncü giriş olmuşdur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbədin iki girişi şimal və cənub divarlarında yerləşmiş, ola bilsin ki, dağılmış qərb divarında isə üçüncü giriş olmuşdur |
Məbəd transeptdəki pəncərə, altar yaxınlığındakı pəncərə və qərb divarındakı üç pəncərə vasitəsiylə Uzun formaya malik altar yanı otaqlar da işıqlandırmaya malikdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbəd transeptdəki pəncərə, altar yaxınlığındakı pəncərə və qərb divarındakı üç pəncərə vasitəsiylə Uzun formaya malik altar yanı otaqlar da işıqlandırmaya malikdir |
Həmin otaqların daxili həcmi və ortüyü bəzən çox nazilən , yarımdil kəsimli tağlı pilyastrlar vasitəsiylə iki hissəyə bölünmüşdür | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Həmin otaqların daxili həcmi və ortüyü bəzən çox nazilən , yarımdil kəsimli tağlı pilyastrlar vasitəsiylə iki hissəyə bölünmüşdür |
Yarımdairəvi şərq hissəsinin örtüyü konxalı və tağlıdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Yarımdairəvi şərq hissəsinin örtüyü konxalı və tağlıdır |
Maraqlıdır ki, məbədin şimal yan otağını yan nefdən ayıran divar xarici divarla və hazırda onlar arasında 1-2 sm boşluq görünməkdədir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Maraqlıdır ki, məbədin şimal yan otağını yan nefdən ayıran divar xarici divarla və hazırda onlar arasında 1-2 sm boşluq görünməkdədir |
Bu onu sübut edir ki, ilkin tikilinin yan nefi uzununa açıq olmuşdur | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bu onu sübut edir ki, ilkin tikilinin yan nefi uzununa açıq olmuşdur |
Altar apsidası konxa ilə örtülmüşdür | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Altar apsidası konxa ilə örtülmüşdür |
Konxanın şimal hissəsində yonulmuş daş plitələrdən çəkilmiş üzlük qalmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Konxanın şimal hissəsində yonulmuş daş plitələrdən çəkilmiş üzlük qalmışdır |
Transeptin yan kəsimlərində iki tağda yarımdairəvi kəmər saxlanmışdır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Transeptin yan kəsimlərində iki tağda yarımdairəvi kəmər saxlanmışdır |
Onun yuxarı hissəsində kiçik qırılma vardır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Onun yuxarı hissəsində kiçik qırılma vardır |
Bu xüsusiyyət erkən orta əsrlər memarlığının oxvari tağları üçün xarakterikdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bu xüsusiyyət erkən orta əsrlər memarlığının oxvari tağları üçün xarakterikdir |
Tağların divara konsol dəstəyi daxili həcmin rasional istifadəsinə imkan verir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Tağların divara konsol dəstəyi daxili həcmin rasional istifadəsinə imkan verir |
Yan neflərin künc hissələri yarımdairəvi tağlarla örtülüdür | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Yan neflərin künc hissələri yarımdairəvi tağlarla örtülüdür |
Həmin tağlar yan divarlara və pilonlardan qərb divarına uzanan tağa söykənirlər | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Həmin tağlar yan divarlara və pilonlardan qərb divarına uzanan tağa söykənirlər |
Mərkəzi nefin qərb kəsimi də oxşar profilli tağ-tavanla örtülmüşdür | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Mərkəzi nefin qərb kəsimi də oxşar profilli tağ-tavanla örtülmüşdür |
Mərkəzi və yan neflərin tənzimləyici tağları tikilini və onun tağlarını digər strukturlarla birlikdə özünəməxsus bir karkas sistemi formalaşdırır ki, bu da binanın zəlzələyə davamlığını artırır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Mərkəzi və yan neflərin tənzimləyici tağları tikilini və onun tağlarını digər strukturlarla birlikdə özünəməxsus bir karkas sistemi formalaşdırır ki, bu da binanın zəlzələyə davamlığını artırır |
Transept və orta nefin formalaşdırdığı yerdə kvadrat formalı təməli pilonlar və altar bemasının çıxışlarına dayanan günbəz ucalırdı | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Transept və orta nefin formalaşdırdığı yerdə kvadrat formalı təməli pilonlar və altar bemasının çıxışlarına dayanan günbəz ucalırdı |
Məbədin saxlanmış hissələri onun ümumi görünüşü haqqında təəssürat yaradır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Məbədin saxlanmış hissələri onun ümumi görünüşü haqqında təəssürat yaradır |
Bazilikanın ağ daşlardan hörülmüş həcmi qırmızı kirəmitdən olan və ortasında baraban və günbəz ucalan damla örtülmüşdü | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Bazilikanın ağ daşlardan hörülmüş həcmi qırmızı kirəmitdən olan və ortasında baraban və günbəz ucalan damla örtülmüşdü |
Üç girişin və pəncərələrin tağlı çərçivəsi, həmçinin yüksk profili karniz məbədin əsas dekor elementlərini təşkil edirdi | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Üç girişin və pəncərələrin tağlı çərçivəsi, həmçinin yüksk profili karniz məbədin əsas dekor elementlərini təşkil edirdi |
Transeptin yan divarları üzərində yüksələn maşalar yan fasadlarda yeganə olan pəncərəyə yönəlmişdi | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Transeptin yan divarları üzərində yüksələn maşalar yan fasadlarda yeganə olan pəncərəyə yönəlmişdi |
Şərq divarında üç pəncərə yeri vardir və saxlanmamış qərb divarında da müvafiq olaraq qədər pəncərənin olması ehtimal edilir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Şərq divarında üç pəncərə yeri vardir və saxlanmamış qərb divarında da müvafiq olaraq qədər pəncərənin olması ehtimal edilir |
Yaxşı yonulmuş daşdan hazırlanmış pəncərə yerlərinin həll edilməsi diqqət çəkir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Yaxşı yonulmuş daşdan hazırlanmış pəncərə yerlərinin həll edilməsi diqqət çəkir |
Gümbəzaltı hissənin kapiteli küncdə kəsilə xəttli valla Altar beminin çıxışları da maraqlı formada həll edilmişdir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Gümbəzaltı hissənin kapiteli küncdə kəsilə xəttli valla Altar beminin çıxışları da maraqlı formada həll edilmişdir |
Kilsənin şərq dirək cütləri altar hissəsinə qarışdığına görə günbəz müstəqil dayanan iki pilon və altar apsidasının çıxıntısına söykənir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kilsənin şərq dirək cütləri altar hissəsinə qarışdığına görə günbəz müstəqil dayanan iki pilon və altar apsidasının çıxıntısına söykənir |
Pilonların uzun forması onların çarpaz formasının daşıyıcı itirmədən azaldılması üçün yaradılmışdı | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Pilonların uzun forması onların çarpaz formasının daşıyıcı itirmədən azaldılması üçün yaradılmışdı |
Günbəzaltı kvadratdan başqa, onlar həm də məbədin qərb hissəsindəki tağların bir hissəsinin yükünü daşıyaraq, məbədin dayanıqlığını artırırlar | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Günbəzaltı kvadratdan başqa, onlar həm də məbədin qərb hissəsindəki tağların bir hissəsinin yükünü daşıyaraq, məbədin dayanıqlığını artırırlar |
Yan neflərin günbəzə birləşən nefləri və mərkəzi gəminin qərb hissəsi planda xaçvari forma yaradır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Yan neflərin günbəzə birləşən nefləri və mərkəzi gəminin qərb hissəsi planda xaçvari forma yaradır |
G. Məmmədovanın fikrincə transeptin varlığı və həcmdə mərkəzliyin üstünlük təşkil etməsi məbədi xaç-günbəz tiplu kilsələr qrupuna aid etməyə imkan verir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | G. Məmmədovanın fikrincə transeptin varlığı və həcmdə mərkəzliyin üstünlük təşkil etməsi məbədi xaç-günbəz tiplu kilsələr qrupuna aid etməyə imkan verir |
Lakin, orta nefin yan neflərdən fərqlənən hündürlüyə malik olmaması onu bu tipdə olan digər məbədlərdən uzaqlaşdırır | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Lakin, orta nefin yan neflərdən fərqlənən hündürlüyə malik olmaması onu bu tipdə olan digər məbədlərdən uzaqlaşdırır |
G. Məmmədova qeyd edir ki, Yeddi kilsə monastırının Şərq məbədi Qafqaz Albaniyasının ərəblərin işğalından əvvəl, VII əsrdə inşa edilmiş ən erkən xaç-günbəz tipli kilsələri sırasına aiddir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | G. Məmmədova qeyd edir ki, Yeddi kilsə monastırının Şərq məbədi Qafqaz Albaniyasının ərəblərin işğalından əvvəl, VII əsrdə inşa edilmiş ən erkən xaç-günbəz tipli kilsələri sırasına aiddir |
Kompleksin xaçvari günbəzli məbədi də böyük maraq kəsb edir | 77e924a2-dc1d-40e1-ad36-f6452dc40964 | az_wiki | 4 | Kompleksin xaçvari günbəzli məbədi də böyük maraq kəsb edir |
End of preview. Expand
in Data Studio
YAML Metadata
Warning:
empty or missing yaml metadata in repo card
(https://huggingface.co/docs/hub/datasets-cards)
Azerbaijani to English Translation Dataset
Overview
This dataset consists of 660,000 Azerbaijani sentences translated into English. The translations were created in celebration of the Azerbaijani Language Day. This resource is intended to aid in the development of machine translation models, language learning tools, and other natural language processing applications.
Dataset Details
- Number of sentences: 660,000
- Source language: Azerbaijani
- Target language: English
- Translation method: Automated translation
- Purpose: Celebrating Azerbaijani Language Day, enhancing language resources
File Structure
The datasetв is provided in a CSV file with the following structure:
- Downloads last month
- 11