id
stringlengths 5
143
| text
stringlengths 50
6.76k
| code
stringlengths 3
143
|
---|---|---|
azn0-sw-104285-sad-and-happy
|
# Yolpaktok iwan mokwesohtok.
**Victoriano De la Cruz Cruz**
> Se okichpil nochi tlahtlani.
_Nahuatl (azn0)_
¿Kenke tsahtsitikah ne konetsin?
Nikmachilia naman ya mayanaya.
¿Kenke mokwesohtok ne okichpilli?
Nikmachilia ipanpa axitstok iwan itatah.
¿Kenke yolpatok ne siwapilli?
Ipanpa ya kipiya yankwik iyoyon.
¿Kenke wetskatikah ne wewentsin?
Ipanpa ya kipohki se kwalli kamanalli.
¿Kenke ixwetska ne toawi?
Ipanpa ikonewan tlapohtikateh iwan axmotewiah.
¿Tlen kimachilia inin toawi? Na nikmachilia achi pinawa.
|
azn0-sw-104285-sad-and-happy
|
tzh_constitucion_bis44
|
**VI.** Yak’el k’anantawanej ta spamal slum sk’inal mejiko ja nix me jich te bijtik ay, yu’un me jich le talem ta xchan xajt’al yu’un waklajune’b xchanwinik tsob mantal.
**VII.** Yak’el ta ich’el ta muk’ te k’opetik ta spamal slum sk’inal mejiko, ja me ne’el te mantaliletik yu’un snail muk’ul tsoble ta junax.
**VIII.** Yak’el, ta tojobtesel yu’un tojobtesel te pasmantaliletik, ta Spisil Muk’ at’el tujneletik spamal sk’inal mejiko;
**IX.** Snajkanel mach’a ya xjil ya’tel ta Fiscal General de la República sok sjelel, jich bit’il ay sk’oplal ta xche’bal swakwinik artikulo ta banti apartado A, li’ta mantalil jun.
**X.** Ya’ayel stojol bitik k’op a’yejil ta yantik k’ejel lum sok xchajpanel mantaliletik, ja’nix jich bit’il slajinel, sk’anel, yilel, smakel, sjelontesel, slok’esel, skananteyel sok sk’anel xchajpanel sok yantik bitik chopol ya yich’ pasel, ja’uk meto, yame sk’an yich’ ak’beyel sna’ stojol te a’teletik ta Senado teme ya yich’ mak ma xyich’ ch’uunele. Ta sbeintayel te k’op a’yejetike, te muk’ul ajwalile yame yil bit’il chajpanbil k’op a’ayetik into: yilel bit’il ya xchajpan sbaik jujsejp lumetik; xchajpanel ta slekilal k’op a’yejetik; slajinel sk’oplal tawaltayel; stuuntesel yip tujk’etik ta yantik k’ejel lum; ich’el ta muk’ ta jujsejp estadoetik; ta spasel ya’telul lekuptesel sok yantik ich’el ta muk’; skanantayel sok spasel ya’telul ta yich’el ta muk’ krisanuetik sok ayuk lekil utsilal ta yantik k’ejel lum.
**XI.** Jamal me sbej ta spasel sok ta slekubtesbel skóplal te mach’atik sk’anik koltael ta jichnax yu’unme jich ya sk’an pas te yat’el.
**XII.** Skanante’el ta psisil yantik te banti ya stak xpaxajik, sok ta spasel ta lek te.
**XIII.** Nux k’uchjibal paxajibaletik sok ba k’alal k’axem sk’inalul, sok ak’el ta ilel te banti ay.
**XIV.** Yak’el ja chikan te mantaliletik, ya sk’anik wokol yuun te mach’atik spaso muliletik ta swenta Snail Muk’pasmantaliletik ta Jtsobil jtsotejklum sok te mach’atik ch’akbil yawilal ta chokel yuun mulil komon pasbil, ta yolil spamal sk’inal mejiko;
**XV.** Yak’el kolta’el sok janax me ta jun cheb k’aal, ta schajpanel ta stojol te mantalil ja jich’ xchiknantesel, st’unel mok snojpjibalil snail biluketik ta pasel.
**XVI.** Te snail muk’ul tsoble yu’un pasmantaliletik te maba ayik ta tsobjibal, te mu’kul at’el tujnel ta spamal skinal mejiko ya me stak’ spas te jich yayejul ta yoxebal, xchanebal sok sbalunebal xajt’al, ja’nix xk’ases sjoyobal te abatinel.
**XVII.** Te snail muk’ul tsoble yu’un pasmantaliletik te maba ayik ta tsobjibal, te mu’kul at’el tujnel ta spamal skinal mejiko ya me stak’ spas te jich yayejul ta yoxebal, xchanebal sok sbalunebal xajt’al, ja’nix xk’ases sjoyobal te abatinel.
Te mach’a ochem ta ajwalil te komon najkanbile, yame yich’ chajpanel sjunil sok bitik ya stak’ ta pasel, ja’ into teme k’axem ta olil xch’uunejik te jay tulik mach’atik ya x-a’tejik ta banti Cámara de Senadores, te sjunile teyme ya yich’ albeyel sk’oplal te binti swentailuk teme ja’chuk la sjin sbaj ya’tel ajwalile.
**XVIII.** Yak’el ta ilel ta stojolil ta snail chajpajibal, junaxme yu’un ta lek’uptesbel sk’oplal ta yilel sok te Muk’ul Pasmantal te ja ichbil ta muk’ ta snail chajpajibal k’opetik sok stojil sjunal sok ta yiktael sk’asesel ta stojol snail chajpane mantaliletik;
**XIX.** Stup’el sk’oplal mach’atik najkanbilik yich’ojik mantal ta chajpajibaletik, jich bit’il aybil sk’oplal ta swakebal artikulo li’ta smantalil jun te chajpanbil yu’un te ajwaliletik ta banti Senado de la República, ja’nix jich bit’il nakal sk’oplal li’ ta sjunil mantalil.
**XX.** Ja’nix jich’ lek ya xcholbot sk’plal te Muk’ul mantalil.
**Lajuneb yo’winik mantal.** Te Kanan komon stuntesel ta Stsobil Tsob Jtejklum Junaxme xchajpal sok swenta tsob jtejklum jich bit’il ay Mantaril junetik ta xchajpal chajp ta yak’elbeel te snail Muk’ul tsoble, ta spuk’elbe’el te biluketik ja chijkan te smantal te kanan ta Spamal slum sk’inal Majiko te ja ay ta swenta pas junejtik ta tsob jtejklum sok ja me ya spas mantal ta spisil xchiknantesel tsob jtejklumetik sok yu’un ya me yak ‘sba te Pasmantaliletik ta Stsobil tsob Jtejklumetik yu’un ta koltawanej.
Te (sic DOF 02-08-2007) ya’tel mach’a ayik ta Consejero Jurídico te wentailbil yu’un muk’ul ajwalile, ja’me ay ta stojol snail chajpajibaletik yu’un muk’ul ajwalil ta Méjiko, jich bit’il ay sk’oplal ta mantalil jun.
Te muk’ul alwalile ta Mejikoe, ja’me ya stejk’an sbaj bitik ayta pasel, ja’ yu’un ayme snail chajpajibaletik te ich’bil ta wenta yu’un te Consejero Jurídico yu’un ajwalil mak ja’ te Secretariaetik yu’une, jich bit’il albil sk’oplal ta mantalil jun.
Te mantaliletik ja’ me ya slajinbe sk’oplal te biti yilel te tsob tejklumetik sok pasmantaliletik ta Stsobil tsob Jtejklum, mok jaiknax sok te ts’ib junetik ta tsob jteklum.
**Bulucheb yo’winik mantal.** Swenta spasel ts’ibuwane junetik yu’un ta snail chajpane k’opetik yame sk’an: swenke mejiko te le tok’emik, yak’al ta snojpael te sbeike sok yame sk’an tsak’al lajune’b xcha’winik ajwilil.
**Lajcheb yo’winik mantal.** Spisil te chajpanbil, mantaliletik, chajpanbil, sok spasel mantal te muk’ul at’el tujnel ya me sk’an spasbe sjunil ta yak’el ta naelstojol yu’un yoksk’ab jtunel ta tsob jtejklum, sok teme ma xchajpaluk sjunik mame x-aybot stojol sk’op.
**Oxlajuneb yo’winik mantal.** Te pas junetik ta snail chajpajibal, ya me sk’an jamal te k’alal ya stsosbaik ta junax, ya me yak’ ta wenta te muk’ul komon tujneletik ta tsbob jtejklum ta skanantael te banti ayik’.
Te mach’atik ayik ta a’tel ta banti Cámara, yame stak’ yik’ ta tsoble mach’a ay ya’telik ta secretaryoil ta jujsejp estadoetik, mach’atik jololetik sok muk’ul tsobwanejetik ta jujsejp estadoetik, ja’nix jich bit’il mach’a jololetik yich’o sbaik ta wenta ta stukelik, yu’un me yak’ik ta a’yel stojol sok yal ta sti’ sk’opik te ya xch’uunik ta spasel ya’telik mak ja’ k’alal ya yich’ a’yantayel mantalil mak ya yich’ nopel binti ay ta swentaik spasel mak yu’un ya xcha’ xcholbey lek sk’oplal teme ay binti ya yich’ jojk’oybele.
Te snail tsojbojibal, ay me spaso ta olil ta chajpalchap te yawal lum yu’un ta swenta chajpmantaliletik, sok olil, sok, te Muk’ul at’el tujneletik, ya me stak yot’es yantik ta yilel ta t’unbel sk’oplal te bit’ik yax at’ejika’a jich bit’il ta chajpal ta chabal chap te at’el sok ta snail muk’ul bolmalil. Te beluk sk’oplal ta t’unel ya me yak’ ta nael stojol sk’oplal taswenta pasmantaletik ta Stsobil tsob jtejklum.
Te ajwaliletik ta banti Cámara yame stak’ sk’anbeyijk ya’ayejal mak sjunilel mach’atik jololetik yu’un snail chajpajibaletik ta jujsejp estadoetik sok yame stak’ sutik tsibubil ta jun te mame xk’ax jolajuneb joch k’aal ya yak’ te binti ya yich’ k’anbeyele.
|
tzh
|
xtd_AC19_bis02
|
Nux ɨnka xa ka juini‑n, na kada‑ro junta na jaꞌan ley‑ro xa kiꞌna ka ndatnuꞌu koio‑ro nuu nax kada‑ro.
Xaxeꞌe xa n‑ka kana‑n n‑ka kau‑n vitna, vaa ni kada uꞌu ñaꞌa gobierno romano nux ma taxkanu ini ñaꞌa‑s. ¿Nax jaꞌan‑ro nuu‑s xa dadaꞌan niꞌno‑ro mee‑ro?
Nu n‑yaꞌa n‑jaꞌan‑s xijan, te n‑jaꞌan‑s nuu ñayiu xa na nandute‑i.
|
xtd
|
spa_JN17
|
Jesús habló estas cosas. Levantó su mirada al cielo y dijo :
|
spa
|
top_aveli_25_bis34
|
xlakaskin ixlakapaskan xallimakalhta José Azueta tiku akpuxkunama xla chalhuwa limakgalhtawakgat
-----
Lhalhná litsokg
kakatsinilh pí xachalhuwa chu pakg’s na makg’takgalhay xla ixlimapakgsí nema ixlixtum ixkaxlawanláy.
Wa chu xamatixtumitapakgsi nak xaokswilí xalikaknilhakgat nemá ixtalikachix kuwí nama lankga chiki: alistalh
chí tiku aná skujma chu xalimakgalhtawakget na takax anan xlakata xama tanu nak litlajan.
Xapulh kilhtamaku ixmakamaklhtinalh pagtun tatsokgnikapsanat nemá ixmakamilh Félix Díaz ixmin xlá puku
makgalhtawakgena xapukgalhtawakga; ana ixwan: kakalhitit xalikanajlay pí namá Lankga Pukgalhtawakga
xla Makgtakgalhnanin a Kapupunú ni tu xpaxtokga nemá Pukgalhtawakga akit liukpaxki nachuna wa xla slan
pulkgalhtawakga xamakgtakgalhnanin niku akilh wa ixkawasakan. Makgapakgxa xlakata tuku wixin tlawapat
chukpaxway chu xatalakachixkuwi xpakalata wixinin tank’s tlawapat tu xatlan la namá Xakgawasa Pichawa xlá
ixmastanit ixlataman xpalakata akxni ixmakgtakgalhnama katiyatni nak 1914, xla akpuxumatum xpápa abril,
xapulakgalhtawakga xamakgtakgalhnanin mastalh axkni xlakatapujnit xamakgtakgalhnanin xalak xalakatunú
nemá ix tanunit nak kinkatiyatni. Jaé lhka kilhtámakú talhkay ixlikilhtsukut xalankga pukgalhtawakga xla
kapupunú talhapay xatalikak ní xlakata wa xalimaktakgalhnanit xpalakata nemá xalimakgalhtawakget xla
katíyatní, liu snun xalipaxawakgolh xla killlipulatamatní nemá talikatsinalh lla wan xtachiwin lakg’lankga
chixkú Manuel Azueta “¡Lakkawasa Kamakachipaw xali lanikni, katiyanit xtalákaputsiy!”.
Tu liu xtalakachixkui chu tlan ix xtalakatilh xakatiyatni chu xamaka mastanit xalakapalantapakgsin nemá
taxtulh xakpuxamanajatsa xpapa diciembre xla 1949, xlitapitsin lakg’lankga.
Lata akxni ixmatsukikanit, xla Pukgalhntawakga xla Kapunú xla Makgtakglhnanin anta ixmakikani xalikatsit
nema liu xatiku skujma nak makgtakgalhnanin kapupunú xalak kin ka tilankgapulatama tiku akxni lay
matuwajlit ilatamat kin katiyatnin chu kin katapulhkan tunkan makg’takalhkan chu makamasta xlatamat
xlákata ixmatlanikan xalipulatamatni.
HEROICA ESCUELA NAVAL MILITAR
(Publicado en el Diario Oficial de la Federación el 8 de octubre de 1973).
El Congreso de los Estados Unidos, decreta:
Artículo único. Inscríbanse con letras de oro, en lugar destacado del recinto de la Cámara de Diputados, el
nombre: “Heroica Escuela Naval Militar”.
Las primeras referencias sobre la formación de oficiales para la Marina de guerra se remontan a 1825, cuando
inició sus funciones la Academia de Marina en Tlacotalpan, Veracruz, misma que fue trasladada al puerto
de Alvarado y, después, a la ciudad de Córdoba en 1827, siendo clausurada por instrucciones del presidente
Antonio López de Santa Anna.
Otros antecedentes son las academias náuticas de Tepic y Campeche, la cuales funcionaron de 1826 a 1842,
aproximadamente.
En 1880, el gobierno hace nuevos intentos para la formación del personal naval y mercante. Porfirio Díaz
expide, en ese año, un decreto para crear la Escuela Náutica de Campeche, junto con la de Mazatlán, pero es
hasta 1882 que el plantel abre sus puertas, siendo clausurado, nuevamente, en diciembre de 1894. En 1896
-----
Academia Veracruzana de las Lenguas Indígenas
–y también por decreto del general Díaz- se establece un plan de estudios para los aspirantes de la Marina de
Guerra y se crea la Escuela Naval Flotante, la cual nunca llegó a funcionar.
En abril de 1897, el jefe del Departamento de Marina presentó una iniciativa para crear la Escuela Naval,
siendo aprobada el mismo mes. Como consecuencia, se expidió un decreto para establecer, en el puerto de
Veracruz, la Escuela Naval Militar.
Es así como el 1 de julio de 1897, en lo que fuera la Comandancia Militar de Veracruz, se inician las actividades
del plantel. A partir de entonces, la Escuela Naval Militar ha sido el centro de instrucción para los jóvenes
que se dedican a las carreras de oficiales de guerra y maquinistas de la armada, así como las de piloto y
maquinistas de la Marina Mercante, con los principios de patriotismo, honradez y lealtad. Estos principios
han sido refrendados por los alumnos de este plantel a lo largo de su existencia. En octubre de 1912, la
sublevación de Félix Díaz –quien desconoce la autoridad constitucional de Francisco I. Madero- involucra a la
Escuela Naval Militar. El director del plantel, capitán de fragata José Servín, decidió izar sobre éste la bandera
de la Cruz Roja como patente de neutralidad para colocar a la escuela al margen del conflicto político-militar.
Antes de llevar a cabo su propósito, la decisión es conocida por los cadetes; José Azueta porta la voz de
sus compañeros y manifiesta que la totalidad de ellos está dispuesta a combatir en defensa del gobierno
legalmente constituido.
Entonces, se ordena ondear en el asta del edificio la enseña oficial de la institución; en tanto, el personal y
los alumnos se aprestan a una posible batalla. Al día siguiente, es recibida una comunicación de Félix Díaz al
director de la escuela; en ella manifiesta: “Tenga la seguridad de que será respetada la Escuela Naval Militar,
tan querida para mí como el Colegio Militar del que soy hijo. Aplaudo su proceder viendo con orgullo que se
siguen los pasos y el ejemplo de aquellos aguiluchos –los Niños Héroes- que ofrendaron sus vidas en defensa
de la patria”.
En 1914, el 21 de abril, la Escuela Militar da muestra del espíritu de sus alumnos al enfrentar la invasión
estadunidense. Esta fecha señala la etapa en la que la Escuela Naval se cubre de gloria por la defensa que
hicieron sus cadetes de la soberanía de la Nación, henchidos de patriotismo e inspirados por la arenga del
comodoro Manuel Azueta: “¡Muchachos, a las armas, la patria está en peligro!”.
Esta conducta mereció el reconocimiento nacional y, por decreto del 29 de diciembre de 1949, el título de
Heroica.
Desde su creación, la Escuela Naval Militar ha sido depositaria de una de las tradiciones más destacadas de la
historia de México. En ella se han formado los marinos militares de nuestro país, quienes, en los momentos
en que ha estado en peligro la integridad territorial y nuestra soberanía, han luchado y ofrendado sus vidas
para servir a la patria.
-----
Lhalhná litsokg
XLA AKGLITAYANINANIN XLA
VERACRUZ NAK 1914
(Xmakg’puntumika nak xla Ixmakgpuntumina ixma
Pakgsinalipulatamatni xaxliakkunajats xpápa enero kata 1949)
Xla Lankga Tamakgxtimit xla Lakxtum Lipulátamatni xalimejikano mastá xatalakapalakan takpakgsin.
Likatsin 1. Katsokgti xatsokgni xasmukuku likán, nak Patsapsin xla Puchiwin nikutaway Tamakxtumit xla
Putamakgtumi Likkatlawananin tapakg’sit xla H. Xatamakxtumit xamakgan taxtuninanin akgtum tatsokgni xla
“xla xakglita yaninanin xla Veracruz nak 1914”.
|
top
|
nhn_capolin
|
# Capolin
Capolin, ce xochihcualli xococ huel miac, quitoznequi caxtillantlahtolcopa; capulín. Xochihcualli
|
nhn
|
zai_europa
|
# Europa
Guidxi hro Europa ni nuu ndaani' Lioba'.
|
zai
|
nch_tom_chaplin
|
# Tom_Chaplin
Tom Chaplin (1979 - ) itoka in kuikani uan mekaueuetini in inglatekatl tlakuikalistli Keane.
|
nch
|
nch_majtlaktli_uan_naui
|
# Majtlaktli_uan_naui
Majtlaktli on naui itoka tlapouali tlen mojkuiloa "14".
|
nch
|
nch_epatl
|
# Epatl
In epatl, se tekuani tlen kichanti ipan kuakjtlaj nos tetepemej.
|
nch
|
mxp_MT10_bis02
|
Jøts pøn ø xmøøjyɨp ja nꞌuꞌnk nꞌuna̱ꞌjk øy tukva̱sɨn ja tsujxk nøø jøts kumɨ øts ja njaꞌajtpy, jøts janch øts ɨdøꞌøn nwa̱ꞌa̱ñ ku ja nayɨdeꞌen yikmayꞌa̱tt.
|
mxp
|
yua_1902
|
# 1902
1902 jumpel u ja'abil ti' Calendario gregoriano.
|
yua
|
mxp_joon
|
# Joon
(TUKYO'M Y'AYUUJK) yë' nyëkejy tu'uk juyujk mëte'ep kaajkë'kp jëts myëtatpy apujx
|
mxp
|
maz_animaxe
|
# Animaxe
Tr’atexjñiñi ne Animaxe ne B’onrro. Kjinsi
|
maz
|
nhn_mayatl
|
# Mayatl
Mayatl, ce chinahtli, quitoznequi caxtillantlahtolcopa; escarabajo. Wp/nhn/Chinahtli
|
nhn
|
ngu_ikisayan_tonajli
|
# Ikisayan_Tonajli
Ikisayan Tonajli (Tlauistlampa ika ueuemexikatlajtojli) kijtosneki ompa kannon nopeua nonesi on tonajli ika kualkan iuan nochi tlen ompa onkaj. Itoka "ikisayan tonajli" pampa tlanesi kentla on tonajli kisa ne tlajli noso ueyiatl. Ikisayan tonajli ika kixtianotlajtojli kijtosneki "oriente" noso "este". Yeuejkaui, ikisayan tonajli kitokayotia "tlauistlampa" tlen kijtosnekiya "kannon onkaj tlauiskajli, itlauil tlanexkayotl kemman kualkan".
|
ngu
|
nlv0-sw-453912-the-sun-and-the-moon
|
# Tonalli iwan metztli
**Eugenia Baltazar**
> se tonalli intech inyolilis tonalli iwan metztli
_Nawatl (nlv0)_
Axan ok okualkan
tonalli kahki petlantok.
mewa ik noyekma
tonalli motlalia ik noopochmah
|
nlv0-sw-453912-the-sun-and-the-moon
|
zar_AC19_bis02
|
Zoa bönadxi nu uzegui rëʼu didzaʼ niʼa que dzatsa ni guca naʼa, inná ridáʼbagaʼruʼ yúlahuiʼ. Bitiʼ bi gaca innaruʼ bizx que guca dzatsa ni.
Cateʼ budxi bëʼë didzaʼ ni, busö́l-lëʼë bönachi zián naʼ nudúbigaca niʼ tsöhuö́jgaca lídxiguequi.
|
zar
|
yua_2023
|
# 2023
2023 jumpel u ja'abil ti' Calendario gregoriano.
|
yua
|
nhn_tizayohcan
|
# Tizayohcan
Tizayohcan achcauhtoca caxtillantlahtoltica Tizayuca, ihtoca ce altepecalpolli itechpa 84 ialtepecalpolhuan ompa in Tlahtohcayotl Hidalgo ihuan ce itech 6 altepecalpolmeh ipan Onohuayan Tizayohcan.
|
nhn
|
toc_LK14_bis02
|
y chiné natahuán: “Tamá chixcú ma̠x caj lakahuitima, luu tla̠n tima̠tzúqui̠lh xpá̠tzaps pero chú niaj lay ma̠akasputuy xchic.”
Y na̠chuna li̠túm para cha̠tum gobierno amá̠calh ta̠tlahuacán guerra y mima cha̠tumli̠túm gobierno a̠lacatúnuj xalá, ¿lácu pi̠ ni̠ huata pu̠lh tla̠n nalacapa̠staca para tla̠n nali̠makatlajay caj akcá̠hu mi̠lh tropa hua̠ntu̠ xlá kalhi̠y, porque hua̠nti̠ mima xlá li̠mín akpuxam mi̠lh?
Y para xlá lacatancs nacatzi̠y pi̠ ni̠lay catimakatlájalh, pus acxni̠ makatcú mima̠chá nahuán hua̠nti̠ mímaj lacata̠qui̠y tasi̠tzi, huata a̠má gobierno naca̠macá̠n xlacscujni la̠qui̠ naancán huanicán hua̠nti̠ mima: “Huata mejor caláclalh tasi̠tzi acxtum calaca̠xláhu y ni̠ cala̠si̠tzi̠níhu.”
Pus na̠chuná chú huixinín hua̠nti̠ xli̠ca̠na quista̠laniputún, pu̠lh lacatancs cacatzí̠tit pi̠ hua̠nti̠ ni̠ namakxteka hua̠ntu̠ kalhi̠y uú nac ca̠quilhtamacú pus ni̠lay li̠tapa̠cuhui̠y luu xli̠ca̠na quintama̠kalhtahuaké̠n.
’Huixinín catzi̠yá̠tit pi̠ mátzat li̠macuán porque li̠ma̠skoke̠nancán, pero para tamá mátzat cspútnilh xli̠skoko niaj tu̠ catili̠mácua, ¿lácu pi̠ tla̠n cahuá chú natili̠ma̠skoke̠nancán?
Pus niaj tícu li̠macuaniy ma̠squi luu tíyat niaj tu̠ li̠lay, y na̠chuná ma̠squi luu xlakmacá̠ncalh abono. Pus cumu niaj tu̠ li̠macuán luu lacatancs pi̠ caj namakancán. ¡Huixinín hua̠nti̠ li̠kaxpatpá̠tit mintake̠ncán, luu caakatá̠kstit quintachuhuí̠n!
|
toc
|
yaq_H23
|
I’an intoko ini’i jiba, Krijtopo itomak werim, Liojtau bicha eme’e itom nokriane, junuen, juka’ Krijtota betana bemela nok lutu’uriata, lauti si’imekut a’ teuwaatune’ betchi’bo intok inika’a, emo nasuk yeu a’ sika’a benasia, tua eiyaawaka a’ mabettune’ betchi’bo.
Intok ketchia, Liojtau bicha eme’e itom nokriane, jume’ ka tu’i yoemem betana intok jume’ tua ka tu’isi jiapsame betana itom ama yo’ene’ betchi’bo. Bwe’ituk ka si’ime Liojta sual ta’aa.
Taa ju’u itom yo’owa Lios, a’ teuwaa’ut a yoem eiyaatu. Aapo emomak tune, kaita’po enchim ji’opne’ betchi’bo intok ju’u bebeje’erita betana enchim suuane.
Intok Liojtat itepo ea, juka’ enchim a’ joone’ betchi’bo itom enchim majtaka’uta, enchim a’ joa’apo, intok kia chukula bicha juni’i enchim a’ joonee’uta.
Jiba aapo ju’u achai Lios, aapo’ik yee a’ nake’e benasi, ket junuen enchim yee nakne’ betchi’bo, intok ket, Krijtota si’imeta a’ inne’aka’a benasia enchim ket a bo’o bitne’ betchi’bo enchim aniane.
Krijtopo itomak werim, itepo, yo’owe Jesukrijtota betana lutu’uriaka, itepo iniat te emou nooka, enchim inim, kia jabe taka juni’i, Krijtota sualeka, inika’a kaita joaka jiapsibaemta mak, intok ketchia, emomak aneka juka’ Liojta betana weyemta itom enchim majtai, ka inika’a tua a’ weye’po aman jiapsibaemta mak, kaita’po enchim aamak ea’uta a’ ju’uneiyaane’ betchi’bo, ka aamak emo tu’urine.
Bwe’ituk eme’e ju’unea tui’isi enchim jiapsaka, jiba emo nasuk itom jiapsisuka’a benasia, junuen enchim jiapsine’ betchi’bo. Itepotee ka kia beja emo nasuk jiapsak kaita joakai.
Intok te kaabetau kia beja ji’ibwak. Jiba te a’ beje’etuak. Ala itepo, taewait intok kia tukaariat juni’i, lotteka intok tua tekipanoaka, te ito aniak. Junuen emo betana kaabeta itot obisi eene’ betchi’bo.
Junuen itepo enchim itom anianee’u betana emou nokneeka lutu’uriaka juni’i, jiba itepo tee tekipanoak. Itepo junuen aayuk iniat enchim itou a’ ta’aane’ betchi’bo.
Bwe’ituk junak itepo emomak anekai, itepo inen weyemta betana emou nokaka enchim aet tejwaak, intok: “Wa’a ka tekipanoabaeme, ket ka ji’ibwane”, ti jiakai.
Bwe’ituk emo betana waatem, ka tekipanoaka jiapsame intok inime’e, ka bem nok’ea’uta jiba yetet nok sasakame, intok ka bem au yeu pu’ari betana kimume itepo am ju’uneiyaalaa.
Jume’ inien emo jipueme itepo, itom yo’owe Jesukrijtota betana lutu’uriaka, inika’a te am tejwaa, inime’e inia betana, suasi emo jipueka intok tekipanoaka, bem koba’ue am jiapsine’ betchi’bo.
Krijtopo itomak werim, jiba juka’ tu’ik enchim joonee’uta, ka a’ rojiktane.
Emo nasuk seenuk, juka’ inim ji’osia ji’ojteipo itom teuwaa’uta ka a’ nok jikkajibaeo, a’ jabetuka’uta a’ mammatenee intok inika’a, a’ tiune’ betchi’bo, eme’e omola a’ eiyaaka, ka aamak emo tu’urine.
Taa junaka’a eme’e, ka jabeta senuk enchim beje’eka weyekamta benasi a’ bitbaane. Ala junaka’a eme’e, jiba jabe Krijtota sualemtau nokamta benasi, tu’ik betana au nokne.
Intok jiba aapo ju’u yo’owe, yanti elaka jiapsiwamta yetet autuame, jiba wee’po intok jita’apo juni’i, ju’u enchim emo bicha’u betana, yanti elaka jiapsiwamta emot autuane. Aapo itom yo’owa Lios, si’ime enchim emo maktune.
Inepo Paplo, inika’a teboteita, nee inepo tua in maammea tua in ji’ojte’e benasia inika’a jiba ineponee a’ ji’ojtei, nee betana a’ weye’uta enchim ju’uneene’ betchi’bo. Si’ime jume’ nee betana ji’ojteim ineponee inien nee jiba, inika’a in maammea amet ji’ojte.
Aapo ju’u yo’owe Jesukrijto, aapo’ik betana weyeka, juka’ tu’ik enchim si’imem a’ bittuane. Tua junuentune.
|
yaq
|
nhn_chichihualatl
|
# Chichihualatl
Chichihualatl, ce tlacualli huel miac, quitoznequi caxtillantlahtolcopa; leche. Tlacualli
|
nhn
|
nch_ualeya
|
# Ualeya
Yin ualeya, se kuatlajtli itech ualeyaxiuitl.
|
nch
|
mco0-sw-600981-estrella-and-her-tortillas
|
# Ja Maatsa kyaaky
**Kumoontun A. C. (Ayöök)**
> Ja Maatsa tijaty witso ja kaaky pyitsïmït xö’n ja y'ok jyä'ä.
_Mixe (mco0)_
Ja Maatsa ti'a'ixtïk wintso ja y'ok kyaaky tiyukwits. Tum'oy pikïk jats wa'ajts yönïk ja y'ok kyaaky. Tumtuktöjkp, paatytse ja Maatsa tituntsöjjawa.
Ku'öx, ja Maatsa ja tyaak jïts ti'amotï, jatse ja kyaaky naywe'em tixökïkït ax ja y'ok.
Tixök tö'k, jatse tyun'atöjki.
Ja tsyë'ë nyë'mïxjï: —Jaa'k yaktanï jek wejkxïnkëjxm jats tyëëtsïkït. Tuntooywatse ja kaaky.
Tyik'ëk nyë'mïxjïwa: —Muts pëmï yï mkaaky. Tunna'tspatse ja kaaky.
Tyaak wyaampa: —Tsapwak pëmï yï mkaaky. Tun'ëjkpatse ja kaaky.
Kumjämtse ja y'ok y'a'ixtïkjï, jatse nyë'mïxjï: —Min nyakkëtsï, mtsëjkp xnijawat wintso yï mkaaky pyitsïmït xö'n ëts njä'ä, oy amotïnaxï: Ku tïpïts xpaa'tït jaa'xï ja tyiints. Jä tö'k x'ixït.
Tyun'oyja'wi ja Maatsa y'ok y'ayöök jatse tsyëë'n tïpïts ixtiwa.
Tyunpaatpa tö'k ja tïpïts tunjë'kxkëjxp wye'na. Ja Maatsa nyë'mïxjï: — Mits pi'ktïpïts, tëxawe ooy mtunkaa'ty, minï yï mjoot tijaa'xïmï jats yï mjï'kx mtuktëkajït!
Nayyajkjïtse ja tïpïts. Wanmäjtsktse ja kyë'ë titukjaa'xy, këx we'eme tipayo'oy myayït jats ja' anaj ja' aka'yïn xyökïkït.
Jats tinïïjmikojpa ku tijaa'xkïjx: — Mits pi'ktïpïts, ku mjoot pyëkït jä mits mnaxït tëk'aajy jats njaa'xït. Waantse ja tïpïts, jatse jë'kxpa jyaa'k nïjkx.
Paatytse ja Maatsa wa'ajts tsujit ja kyaaky tixökïk. Pikïk, yönïk jats tuktöjkp, we'em ax ja tïpïts tyiints.
Ntaak ëts yï xtukmumaajtyk ku ëts pi'knïm nwe'na jats ëts ja nkaaky kya'oytï'ïts. Jats mits, oy mxökïk uk mnëjkxp tïpïts ixtiwa?
|
mco0-sw-600981-estrella-and-her-tortillas
|
mxt_california
|
# California
California (tu'un inglés: California), iin kaku ñu’un indooso xa’a Amérika xin 109.955.400 taa, ta un xini yaya Sacramento.
|
mxt
|
spa_estudios_inali_04_bis23
|
pareciera despedir a los creyentes del Señor del Cerrito que queda allá, arriba, en su casa
sagrada.
*E* *STRUCTURAS COMPLEJAS*
El rito, en tanto que *estructura*, resulta un concepto *complejo*, ello y parafraseando a Edgar
Morin, obedece a su multidimensionalidad de lazos diversos implicados, que antes de
llevarnos a una imposible omnisciencia, nos plantean a la *complejidad* como *una palabra*
*problema y no una palabra solución*, un ejercicio confuso en el afán de nombrar las cosas y
poner orden en nuestras ideas (Morin, 2005:21-3), o, como en el presente caso, poner orden
en nuestra mirada etnográfica.
Jean Piaget considera que en una primera aproximación, una estructura comprende los
caracteres de totalidad, transformación y autorregulación, seguida de una formalización
producida por el teórico (Piaget, 1980:9-10). De su parte, Claude Lévi-Strauss señala que
en la sociedad las estructuras son de diversos tipos de orden los cuales pueden ser, a su vez,
acomodados en tanto se haya descubierto qué relaciones los conectan y cómo interactúan
sincrónicamente; además, este autor entiende que concurren tanto órdenes “vividos”, los
cuales son función de una realidad objetiva; a la vez que participan los órdenes
“concebidos” y no “vividos”, tales son los casos del mito y la religión. (Lévi-Strauss,
1977:285-6). De esta manera, podemos discernir la existencia de *estructuras de estructuras*,
o en otros términos, conformar un *sistema* determinado a partir de aceptar su integración
por una multiplicidad de otros *sistemas* “menores” o “subsumidos” al primero.
En tal perspectiva es que se dimensiona el sistema ritual otomí implicado en la fiesta
del 3 de mayo dedicado al Señor del Cerrito, el cual forma parte de una articulación entre
los calendarios climático, agrícola y del santoral católico, pero en donde subyace el
ancestral culto otopame a la tierra, el fuego y el agua como entidades sustantivas de culto.
De esta manera le suceden a tal conmemoración las fiestas dedicadas a San Isidro Labrador
(15 de mayo), o a *Corpus Christi* (fecha movible) en el periodo de *aguas* o *verdes* ; mientras
que en *secas* ocurren, por ejemplo, el culto a los ancestros muertos (1 y 2 de noviembre), el
2 de febrero, día de la Candelaria, y alrededor del 15 de febrero, la procesión a la Basílica
de Guadalupe en la ciudad de México, en una masiva caminata integrada por las parroquias de
la diócesis de Toluca, que reúne a más de 30,000 participantes. Particularmente vinculado
al inicio y fin del periodo de lluvias, el santuario del Señor del Cerrito marca su principio
con el ya referido 3 de mayo y lo cierra el 15 de octubre con las honras dirigidas a Santa
Teresita; este sistema dual (deidad masculina-deidad femenina) conforma una íntima
relación entre el *tempo* natural y los *tempi* agrícola y religioso (Ramírez, 2006). Es por ello
que el sistema ritual nos ofrece un ejemplo de *estructuras de estructuras*, es decir, de
articulaciones complejas de aspectos entendidos como *climático*, *agrícola* o *religioso*, esto
INALI
Ejemplar gratuito, prohibida su venta.
-----
El sonido complejo del cascabel 59
desde una clasificación que divide el mundo en parcelas de conocimientos y que
evidentemente no corresponde a la mirada otopame, la cual se halla más inclinada a la
complejidad de estructuras de estructuras.
*E* *L SONIDO*
Es por lo anterior que danza y música de las *Pastoras* es asumida aquí como parte de un
complejo de estructuras. En su conformación es parte sustantiva el *sonido*, concebido como
una entidad factible de abordarse en su complejidad semiótica, dada su función
comunicativa insertada en el sistema ritual. Al respecto es oportuna la afirmación de
Edmund Leach: “Los partícipes de un ritual comparten simultáneamente experiencias
comunicativas a través de muchos canales sensoriales diferentes” (Leach, 1981:57).
Esto evidentemente incluye al oído, el que registra los sonidos de la *palabra* hablada,
uno de los *sonidos más humanos*, y que posiblemente por lo mismo sea uno de los canales
de comunicación con lo sagrado, como ocurre con el acto religioso del rezar, que en su
ritmo adquiere una connotación musical. Ya Malinowski observó que
Tales peculiaridades fonéticas son más manifiestas en las palabras principales, es decir, en las palabras clave e iniciales. A veces se cortan, más frecuentemente se les agregan adiciones, como afijos
simétricos o antitéticos; o se les añaden elementos formativos en pro del sonido. Mediante estos
medios se consiguen efectos de ritmo, aliteración y rima, muchas veces acentuados mediante
inflexiones del recitante (Malinowski, 1973:442).
Sin embargo, ese hablar sacralizado adquiere un sentido misterioso sustentado en la
idea de considerar a esas palabras como “poderosas en sí mismas” dado que “aparecieron
en el principio de los tiempos y ejercen su influencia sin ningún intermediario”
(Malinowski, 1973:441-2). La conexión entre palabra sagrada y ritmo se inserta a otro
sistema, éste el musical. Cuando se pretende hacer una historia o una arqueología de la
música, es común encontrar la conclusión que consigna: “Los comienzos del fenómeno musical humano están completamente envueltos en la oscuridad” (Honolka *et al.,* 1980:9), de
donde “la música no es mística ni sobrenatural; es solamente misteriosa” (Gaston,
1993:41); un misterio que invade, en tanto que estructura totalizadora, a la física de sus
ondas sonoras, junto con la medición matemática de éstas, a su relación con los procesos
cerebrales, su incidencia en la fisiología humana, amén de las reacciones emotivas que
despierta, e incluso sus connotaciones cósmicas como las ideas pitagóricas respecto a la
*música de las esferas* (Ferrater, 1981:2579). Por lo tanto, la música evoca la noción del
*todo* en su carga semántica tremenda, por lo que hace de ella una dimensión incognoscible;
luego así la música es *mysterium* . El hombre entonces, hace de ella objeto de
contemplación: sólo la escucha.
Lo que el hombre oye es una totalidad compleja. Entre la voz humana y la cuerda
frotada del violonchelo oscilan la música y la palabra; entre las cuerdas percutidas del piano
interpretando las *Variaciones de Goldberg* de Bach circulan la estética y la alegoría
matemática. El sonido musical es, en consecuencia, complejidad y polisemia.
INALI
Ejemplar gratuito, prohibida su venta.
-----
60 Juan Luis Ramírez Torres
*C* *ASCABELES*
El oído humano registra sonidos comprendidos entre los 20 y 20,000 Hz, correspondiendo
al segundo extremo las frecuencias altas, como la de los cascabeles de las *Pastoras.* Ese
sonido agudo se acerca al timbre del correr del agua en los ríos, de las olas marinas y de la
lluvia (Ramírez, 2004) en su percepción auditiva.
|
spa
|
nch_atlapexko
|
# Atlapexko
Atlapexko altepetl ni ipan Hidalgo Tlatokajyotl itechkopa Atlapexko tlali.
|
nch
|
nch_pesojtli
|
# Pesojtli
In pesojtli, se tekuani tlen kichanti ipan kuakjtlaj nos tetepemej.
|
nch
|
eng_wiki_1998%E2%80%9399%20Deportivo%20Alav%C3%A9s%20season
|
During the 1998–99 season, the Spanish football club Deportivo Alavés placed 16th in La Liga. The team was eliminated in the third round of the Copa del Rey.
Season summary
Alavés competed in La Liga, the top flight of Spanish football, in 1998–99 for the first time since 1955–56, having won promotion as Segunda División champions in the previous season, which was their first under head coach Mané. Their first top flight campaign in 43 years saw them flirt with relegation, but they ultimately finished 16th, one point clear of Extremadura and the relegation playoff places. In the Copa del Rey, they failed to match their heroics of the previous year, when they reached the semi-finals. They received a bye to the third round, where they were eliminated on away goals after a 2–2 aggregate draw with Segunda División side Las Palmas.
Squad
Left club during season
La Liga
Appearances and goals
Last updated on 16 May 2021.
|-
|colspan="12"|Players who have left the club after the start of the season:
|}
See also
Deportivo Alavés
1998–99 La Liga
1998–99 Copa del Rey
References
Deportivo Alavés seasons
Deportivo Alavés
1998 in the Basque Country (autonomous community)
1999 in the Basque Country (autonomous community)
|
eng
|
zam_C21_bis02
|
Inacte le' daa ngue nibe' loo gu' xal nac mod co' ndxàal yila's gu' loo Crist. Ndxe'leque', daa ngue xo'f zin' co' mxo'f zin' Diox loon par lyath non gu' par tolo tyac lezo' gu'. Tac, lìcpe' ba'i, leque gu' ngue li nèe gu' loo con' co' ndxela's gu' loo Diox, ndyaquen.
|
zam
|
nch_kimichi
|
# Kimichi
Yin kimichi, se tlapiyali tlen nenemi, kichanti tlani yin tlali.
|
nch
|
huv_LK2_bis02
|
―¿Neol teyamban xic, müm, ngo mejawana netam narang minajiüt Xeteate? ―aj nejiw.
Naleaing nejiw ngo maxomüw omeajtsüw wüx leawa tasaj nejiw quiaj.
Condom taquiüjpüw mamb, tandilileaw andüyiw Nazaret. Tanaámb tarang leaw asoic. Mimüm nej tayac wüx omeaats meáwan leawa tajaw leawa tanguiay.
Teat Jesús tanaámb tatang najneaj, aton taxom omeaats xeyay. Teat Dios tambeol nej, at nipilan najneájan majawüw nej aton.
|
huv
|
yua_australia
|
# Australia
Australia (íinglese' t'aan: Commonwealth of Australia) u k'aaba' junp'éel lu'umil ich Oseania. Xook yéetel 24,316,000 utia'al wíinik.
|
yua
|
yua_chuum
|
# Chuum
Chuum (ich latin t'aan: Carica papaya), lelo' che' ti' yaan ichil le láak'tsilil Ananase'.
|
yua
|
mco0-sw-264677-see-you-tomorrow
|
# Ja jëëpom nnyëpyäjtëm.
**Rutilia Ibarra Lara "TAMAZULÁPAM"**
>
-koo m’ënä’ny, ¡ja jëpom nnyëpyäjtëm!.- ¿jantsy m’ënä’nya’?.
_Mixe (mco0)_
Tuknäk, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
Jëtsyu’u, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
Tsäy, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
Jëtsyu’unëpijxy, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
Pënë’ää, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
Tsëkää, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
Pëtsëkää, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
Tätskya’jpjëpyeny, ja jëpom nnyëpyäjtëm.
¿Pën yë’?.
Nmëku’ukët.
Yääxa' jëts jyëkxtët.
Ëjxpëjkp ëjts nnijkyxy, ja jëtëkojk nnyëpyäjtëmt¨ët.
|
mco0-sw-264677-see-you-tomorrow
|
mxt_yuta_yavidaxiu
|
# Yuta_Yavidaxiu
Xavidaxiu kụude yuta nuu Puebla. Kuvi 6000 km inị Acatlán de Osorio.
|
mxt
|
crn_RV14_bis02
|
Aa mú yaꞌujáche á puaꞌacɨé á chajtaꞌa. Xúureꞌe pu airámɨꞌɨyecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ mej ráꞌajache. Temuaꞌa pu teꞌutɨ́ꞌɨ jáꞌaraa. Ayee pu teꞌutɨ́ꞌɨ aꞌutɨ́ ɨmuá aꞌatáꞌase ɨ́ xáachimeꞌaraꞌan jetze ɨ́ cahuaayuꞌu. Ajta, ayée pu aꞌuyaúucan japua huamɨꞌɨyéjraa aꞌachú cumu huaíca ciento kilómetros.
|
crn
|
nch_sempouali
|
# Sempouali
Sempouali (se poali noso sempoali) itoka tlapouali tlen mojkuiloa "20".
|
nch
|
nhn_ocelomichin
|
# Ocelomichin
Ocelomichin, ce yolcatl chanti tlatizntla atl.
|
nhn
|
ote_bindozate
|
# Bindozate
Ra bindozate mbon’i damxi. Ñhämfō: tigre ni jaguar.
|
ote
|
yua_brasilia
|
# Brasilia
Toluca u k'aaba' junp'éel lu'umil ich Brasile'. Xook yéetel 955.400 utia'al wíiniko'ob.
|
yua
|
yua_literatura_inali_01_bis10
|
—Jach nojoch, Don Benito in k'ajóolech —ku ya'al, ku t'aan le wakaxo'.
—¿Máaxech túun techi'?
—Tene' XHildaen.
—¿Teech XHilda? ¿Bíin ta suutilabáaj beyo'?
—Chéen uts tin t'aan in jóok'ol báaxal yéetel le máako'obo'.
—Uti'al kin jach il wa jaaj teche', sutabáaj máakil.
—Ma'alob.
Ka wa'ach' le suumo', ka ma'achij. Wirin suunajij, nueve u bolantin tu ch'ikaj al
revesil ka tu wa'akuntubáaj jump'éel xch'úupal chaknuul. Ti' u mas ja'atsilo', xnúuk'ni'ilo',
leti'o' bin.
—¿Ba'an a k'áat kin meentej xch'úupal? Ya'ab ba'ax ka meentik, ya'ab paalalo'ob
ts'a kachik u k'abo'ob tu lúubsa'al tumen u tsíimino'ob.
—Don Benito, je'el ba'alak úuch a k'áat a meente', meent teen. Pero ma' a'alik, ma'
takik in jo'ol ti' le máako'obo'. Ju kíinsiken le máako'obo'.
—Ma' ta kíinsbil, ko'ox.
Bisa'ab te' kaajo', ka ch'úuyk'axta'ab chúumuk k'íiwik. Chaknuul. Ka a'ala'abe':
—Je' le Wáay Wakaxo', lej, jump'éel xch'úupal de quince años. ¿Bix a wilik?
—¡Aaj, pues yaan k tóokik, tóokbil, tóokbil, tóokbil!
Je' túun ku taasa'al si'obo', che'ob, ka tu ts'a'abal tu yiknal. Don Benitoe', chéen tu
yilik ba'ax ku yúuchul. Ts'o'ok u ts'a'apal le si'o', tu t'a'abale', ka náats'e', ka tu ya'alaje':
—¿Ba'anten ken a tóoke'ex le máaka'? Te'ela' mixmáak ku tóoka'al. U castigoe',
ma' castigoi', u si'ipile' yaan u li'isa'al ti'. Xch'úupal, a si'ipile', leti' le máako'ob ken u ts'a'ob
techa'. Juntartaba'ex, je' le aak' in meentma'. Ka'aka'apuul jaats' ken a ts'aex ti' Hilda.
-----
Maayáaj Tsikbalilo'ob Kaampech
¡Ti' buka'aj máake'! Je'ex u máane' ka'aka'apuul u ts'a'abal ti', tu orden Don Benito. Si
ya'ab ba'ax u meentmaj ti' le máako'obo'. Ts'o'ok u sen ja'ats'ale', ka ma'ache' ka a'alab ti'e':
—Láaj si'ipil ts'u li'isa'al teech, pero ma' suut a meentej. Ka suut a meente', uláak'
ba'al ken u ts'áabil teech.
Sóolch'intubáaj, tu k'áataj jump'éel si'ipil ti' le máako'obo'. Ka tu ya'alaje':
—Tene' ts'o'ok a ts'aike'ex teen ba'ax in k'áatij, pero ma' chéen in wóolili' in meenti':
in k'áat báaxal ta wéetele'ex.
Ka p'áat túun beyo', XHilda, le ku méentik u Wáay Wakaxil. Bey túun u ts'o'okol le
chan tsikbala'. U chakil u … u chakilil, p'áate' beyo'.
**rR** **odrigo** **:** Je'elo' pues jach, jach máan dyos bo'otik, Don Alfonso.
**aA** **Llfonso** **:** Wa a k'áat kin jáan k'ay teche', jump'éel chan úuchben k'aay tin kanaj.
**rR** **odrigo** **:** Ujum.
**aA** **Llfonso** : Chan, chan k'éek'en. Je' ku chan taal a wu'uya', ku ya'alik túun bey le chan canciona':
*Chan k'éek'en,*
*yaan teech ta wotoch,*
*juntúul chan k'éek'en,*
*ku jaantik ixi'im,*
*bey ku yuk'ik ja',*
*tumen chan polok,*
*wa uk'aj, chan xíimbal*
*ku jo'op'ol yok'ol,*
*kin chalk'al ku suut,*
*kaxtik teen báaxal,*
*bey jump'éel chan paal,*
*sen ki'imak u yóol,*
*ku máan u yáalkab,*
*yéetel u p'iite' u pool,*
*chan k'éek'en.*
-----
#### Alfonso Tamay Chí
68 años
*Hecelchakán, Hecelchakán, Campeche*
### ***"Juan Totlín y Way Wakax"***
**rR** **odrigo** **:** ¿Entonces cómo se llama esta historia, don Alfonso?
**aA** **Llfonso** **:** Juan Totlín. La historia comienza así: hubo una vez un muchacho que le gustaba
pasear, andaba en lo más profundo de la selva. Un día de esos en que andaba, andaba, y
andaba paseando, se perdió en lo más profundo de la selva. Se quedó el muchacho perdido
y con miedo, le habían provocado miedo, le provocaron miedo. Entonces un señor se le
acercó, le habló y le dijo:
—¿Qué te sucede muchacho?
—No me pasa nada, pero estoy perdido.
—¿De dónde vienes?
—Vengo de una pequeña casita, pero ya no sé dónde queda.
—¿Quieres que te lleve a algún camino?
—Sí, quiero que me lleves al camino.
—Está bien, cierra los ojos. Sólo que tendrás que aceptar lo que te voy a decir.
—¿Y qué me vas a decir? Lo que sea que me vayas a decir lo haré.
—No, no tienes que hacer nada, lo único que quiero es que escuches muy, muy bien
lo que te voy a decir. Todo esto que te voy a dar es para que andes y así nunca te perderás. Te
voy a dar algo pequeño para que cargues, y lo que encuentres de comer, ahí vas a guardarlo
para comértelo después.
—Pues está bien, acepto.
Y agarraron y le pusieron en su espalda una pequeña mochila de palma tejida. Le
pusieron la pequeña petaca y comenzó a irse. Mientras caminaba se dio cuenta de que sus
pies se habían volteado al revés y dijo:
—¿Por qué me pasó esto? No sé por qué… ¡Aah! Ya sé, es para que no puedan encontrarme.
-----
Maayáaj Tsikbalilo'ob Kaampech
Siguió andando así, con sus pies volteados al revés, sus dos talones los tenía hacia
enfrente. Entonces le dio hambre. De repente vio a un venadito y le dijo:
—Animalito, te voy a tener que comer. Tengo hambre, tengo sed. Voy a beber tu
sangre, y es tu carne lo que voy a comer para saciar mi hambre.
Así anduvo hasta que agarró al venadito, lo capturó y le rompió el lomo, porque se
había vuelto muy fuerte. ¡Ese muchachito que se había perdido, se había convertido en un
gigante! Agarró al venadito, lo estrujó, y lo puso en su pequeño baúl. El baúl es a lo que le
dicen morral, le dicen mochila, maleta, así le dicen también. Ajá, así es en español. Te lo digo
para que puedas entender, después ya arreglarán bien esta pequeña historia. Pues bien,
se iba, se iba, se iba y de repente quiso sentarse. ¡Mare! Vio que no podía sentarse, había
quedado con las piernas rígidas y se le habían alargado los brazos, y dijo:
—¿Qué me pasó? ¿Qué es esto, qué me pasó? Pues bien, las condiciones que acepté,
dámelas. ¡Al menos puedo sentir que todavía sigo con vida!
Entonces así siguió yendo por la selva. Cuando se cansaba se recargaba en un árbol,
no podía doblar la espalda ni las piernas para sentarse. Al anochecer se recargaba de un
árbol y así se quedaba con sus zapatos puestos. Cuando tenía hambre sacaba su comida de
su mochila, se la comía y se bebía la sangre, tal como le habían dicho que sería. Al amanecer,
sólo se iba, y seguía caminando y caminando. Un día, de repente lo vieron otras personas,
y dijeron:
—¿Y qué será esta cosa?
—¡Aah! A éste lo conozco, lo conozco. ¡Es el muchachito perdido!
Pero como tenía las piernas largas, cuando se va, de verdad se va rápido y no se le
puede alcanzar. ¡En cuántos lugares donde lo veían, sólo daba la media vuelta y se perdía!
Uno anda buscando a ver por dónde se fue caminando y ves las huellas de sus talones, pero
están al revés, de frente. Pareciera que se va por una dirección, porque ves que las huellas
avanzan, pero tú terminas yéndote por otra dirección diferente. Porque él no camina como
nosotros. Nuestros pies están de frente, pero a él, si lo persigues, nunca lo vas a poder
encontrar, porque sus pies quedaron al revés. Así quedó, y se perdió, se perdió.
Llegó a un claro y estuvo pensando:
|
yua
|
yua_benin
|
# Benin
Benin (sotoo t'aan: République du Bénin) u k'aaba' junp'éel lu'umil ich Áfrikaa. Xook yéetel 65.073.482 utia'al wíinik.
|
yua
|
hus1_libros_sep_01_bis09
|
i bél, tu ubát’ k’al an muludh pém ani tam
wa’tsinal juni bixnél.
Tam jún tomkinal u utel yán i tsa’bix:
i yaneláb, i kumpay’lómláb, i kumpálab, i
ja’ubláb, i junkuwaláb ani junekejchik i
k’wajílom axi u utel abal ki junkúxna’
an tomkinél.
U junkunal jayej tam wa’ats i wejláts
k’al i bél, u ak’iyáb tam utatits kin bajuw
an ajib, abal tam ka wat’ey an ajíbal kin ela’
wejat an pulik bél.
-----
# 13
Xaludh u junkunal k’al in kwéntaj i ubat’intaláb,
ejtíl axi u bijiyab ti “basquetbol”, an ubát’chik u k’alel
pilchik i kwenchal ju’taj kin tso’óbna’ wa’ats i
ubat’intaláb.
K’e’atchik u junkunal tam t’ajnal an bixnél al
juni k’imádh, al juni atáj olantaláb. Al
an bixnél u utel yán i bixomáb axi tál
pilchik i kwenchaláb. Tam junchikíl axi u
utel yab patal u bixom, kom xaludh in
kulbetnálk’ij kin met’a’ ani kin ats’a’ an tének
k’aniláb.
-----
Ka ajiy ani ka tok’tsiy.
Ka dhucha’ ti kits’lab jawa’ a ejtiy
ti dhuchlab axi talélej a aliyal.
Ka uluw ani ka dhucha’ jáy a kwa’al
a junkuwál.
Ka uluw ani ka dhucha’ ti kits’lab jawa’
in t’ajál abal wawá’ ki ela’ ani ki exla’
i junkuwál pilchik i kwenchal.
-----
Ka met’a’ an t’iplab ani ka ajiy an bijláb
axi k’wajat ti dhakchám.
A “ Xochitl ” exom ti chúkul.
A “ Sitlali ” aynalits ti etsel.
A “ Yoloxuchitl ” k’wajat ti
k’wétol.
Ka aliy bó’ i bijláb ti lab káw ani ka
ts’ejka’ tsé ti tének, talbél ka dhucha’ ti
kits’lab.
Ti lab káw Ti tének
-----
Wanaj ki ajiy an dhumk’udh-káw.
Ka lots’iy a ts’ejet max
ts’ikiy a ats’ál ti ts’ik’ál
an bets’e’.
Ti dhajuw u ela’ juni
dhulul utat junti k’wajat
juni dhíw ani juni dhuk.
T’ukt’úl an t’uk ti t’uk-ja’
ani kom oweyits ti t’ukt’úl
an t’uk ti t’uk-ja’ lupméjits
an t’uk-ja’.
Junax k’al a exóbchixal ani a juntal
exóbal, ka exóbna’chik ka ts’ejka’ juni
dhumk’udh-káw junti ka eyendha’chik an
dhuche’ k’w.
-----
Ka met’a’ an t’iplab ani ka ajiy an dhuchab.
AN TENEK KWENCHALCHIK
Wa’ats yán i tének kwenchal tin putát
an Lab Tóm ani tin puwél an xe’tsintaláb.
Al nixé’chik xi kwenchal u kawnáb an tének
ani u t’ojnalchik al an alte’.
Ka dhucha’ ti kits’lab in bijchik an
kwenchal axi a exlál.
-----
Ka met’a’ an t’iplab ani ka ajiy an dhuchlab.
I WA’TSINDHAL, I K’APAL, I JALUXNAL ANI TAM
JUNCHIKIL I NUJUWAL AN IDHIDH
Tamub ti tamub i t’ajál an aliláb. Axi in
kwa’al pakdha’in chiximtal ani axi in kwa’al an
tsapláb in chixiyal ów. K’e’at axi yab in kwa’al
in pejáchil púlik ani yab in kwa’al an alimtaláb
in t’ajál tsipti’ in ts’ulélil. Tam ka ulits an áb u
label an aliláb ani tám yab i yajchiknál an
jáyil. Tam ku konchin an idhidh i jaluxnál
ani i nujuwal.
Ka dhucha’ ti kits’lab jant’onéy k’al tu
jaluxnáb an idhidh.
-----
Wanaj ki tsu’uw tsé i tének lejbaxtaláb.
Max a exlál júnekej i tének lejbaxtaláb ka
dhucha’ ti kits’lab.
-----
LAJU TSE’CHIL EXOBINTALAB: U BICHOWIL
U BICHOWIL
U bichówil lej alabél kom wa’ats utat
i ja’ ani lej yaxuxúl an ts’ojólchik. Wa’ats
i atáj axi ok’odh k’al i pat’ál ani
k’al i apats’. Xaludh mats’udh k’al i
t’ujub ani k’e’at k’al i tsajib. An atáj axi
ba’télidh k’al i tsajib ani ok’odh k’al i
apats’ lej tsamamál in altájil. Ani axi mats’udh
k’al i ts’ejkadh t’ujub ani ok’odh k’al i pat’ál
ani k’al i t’ujub u lej k’ak’el an altáj.
-----
Wawá’ tu tének i kulbetnál ani i ujnám
ku k’wajiy ti ts’ubu’ atáj, kom taja’ lej
tsamamál kom ok’odh k’al i apats’,
ba’télidh k’al i tsajib ani tam junchikíl
k’al i alk’idh te’. An ts’ubu’ atáj in lej
kuxuyal owat in apts’íl kom yab u
ts’akel i ja’ tin ók’, yab ejtíl an
pek’ets’ atáj.
# 14
-----
Ka tsejka’ juni ts’ubu’ atáj ani juni
pek’ets.
Ts’ubu’ Pek’ets
Ok’ox ti junchik ti junchik an tsakam kin
ajiy an dhuchlab axi in bij ti “U BICHOWIL”.
Talbél kin ts’ejka’ juni tsakam dhuchlab
jawa’ in eitiy.
-----
Ka ajiy jant’onéy lé’ kin uluw in bij an
kwenchalábchik axi té’ ne’ets ka ela’ dhuchadh.
“Tampamolón”, axé’ xi káw k’wajat tamkudh
k’al óx i káw. “Tam”, lé’ kin uluw TANA’, “pamo”
PAMAL ani “lón” LOJ. Alwa’ uludh ani alwa’
dhuchadh játs” Taná’ Pamál an Loj.
An tsakam kin aliy ani kin dhucha’ ti kits’lab
k’e’at in bij i bichow axi k’wajat ti tének.
-----
Ka ajiy jant’odha’ tu t’ajnal an konowixtaláb.
AN KONOWIXTALAB
Tam jún ne’ets ka t’ajchin an konowixtaláb
in kwa’al in áy, kom in tomnál ka k’ak’náj,
in yejenchal ka konoyat k’al i k’aya’taláb
ani yab in tomnál ka t’ajchin lej nakat an
konowixtaláb abal antsaná’ kin ejtiy ani kin
wit’a’ kin alwa’ tok’tsiy an konowixtaláb.
Tin altájil an atáj exobintaláb ka exóbna’
ka t’aja’chik juni konowixtaláb k’al a juntal
exóbal.
-----
Ka met’a’ an t’iplab ani ka ajiy an ahuchlab.
U BICHOWIL AXI XO’
U bichówil axi xó’ yabáts ejtil ti biyál,
kom tam ti owatits yabáyej lej púlik, yabáyej
lej wa’ats yán i k’wajílom ani i k’imádh.
Xowé’ u yanenekits i inik ani i uxum.
Tam ti biyál yabák wa’ats i atáj axi
pakdha’ ani axi ts’ejkadh k’al i t’ujub,
expidh wa’atsak i atáj axi ok’odh k’al i
apats’ani k’al i pat’ál.
Ka uluw ani ka dhucha’ ti kits’lab
jant’odha’ a bichowil.
-----
Ka met’a’ an t’iplab ani ka ajiy an dhuchlab.
WAWA’ITS I K’WAJCHIM AN KWENCHALAB
Wawa’its i k’wajchím an kwenchaláb,
po yab expidh wawá’ tu kwajílom, kom
wa’ats jayej i ko’nélchik ejtíl: an pet,
an its’ámal, an chuch, an koy, an dheben,
an dhulul, an jój ani junekejchik i ko’nél.
Wa’ats jayej i te’lom, tújublom ani i itse’lom.
Ka ts’ejka’ tsáb i t’iplab tin kwéntaj
an ko’nél axi exlál.
-----
Ka met’a’ an t’iplab ani ka ajiy an dhuchab.
AN AJIB AXI WAT’EL Tl TAN PAMAL AN LOJ
An ajib u wat’el ti jun inik tsé’ in
ajumtal a “julio”, nixé’ xi ajib u t’ajnal
k’al in kwéntaj an walekláb axi bijiyáb
ti “Santiago”, axé’ xi ajib u puwencháb,
t’ajcháb i k’ak’naxtaláb ani i k’ijidhtaláb.
Tin kwéntaj an k’ak’naxtaláb u t’ajcháb an míxaj
ani u odhancháb an k’amal. Tin kwéntaj an
k’ijidhtaláb u wa’tsinal an tének ani an
láb són.
Ka dhucha’ ta úwil axi a eyendhál tit exóbal,
júnekejchik i bichow junti a exlál wat’el k’e’at i ajib.
-----
LAJU BO’CHIL EXOBINTALAB: U PULIK BICHOWILCHIK
U ejtowal ku uluw abal u kwa’al
yán u pulik bichówil kom táts in k’alel
tin ts’a’um, po té’ ne’ets ku t’ila’ expidh
tsé’ kom táts junti ets’ey in nújul ani u
ts’a’iyal u k’apuwál. Nixé’chik xi pulik bichow
játs: an Tamk’anwits, al axé’ xi bichow u
wat’el an nujultaláb ani an ts’a’umtaláb tam
ajib k’icháj. Ti Tampamál an Loj in
k’ichájil an pulásaj tam “viernes” ani yán
i k’wajílomchik u tamkunal ti ts’a’um.
-----
Ti al an bichow Tam Lajax u wat’báb
in kichájil an ts’a’um ani an nújul tam
“miércoles” ani tam ajib k’icháj. Ti
K’iyám u wat’el in k’ichájil an pulásaj
tam “jueves”. Abal kin k’alej tin ts’a’um
ti Tamk’anwits ani ti K’iyám in
k’alel k’al i tolilíl pat’ál, ets’ey u kulbetnál
kin k’alej k’al axi mapudh ani tam junchikíl
|
hus1
|
npl_HB4
|
Ijkó kiné, matimotlachilikah, axa ken ok tikpixtokeh tlan Dios otechsentlalili, amo kichiwa aka mokawas kala iwa amo kalakis itech imosewilis Dios.
Porke tejwah otikkakeh n kualitlájtoli de Dios, ijkó kemi okikakeh n Israelitas non okiskeh de Egipto. Pero maya okikakeh, mach okimpalewi, porke maya okikakeh mach okineltokakeh.
Pero tejwah, akimeh otikneltokakeh non kuali tlájtoli, tikalakiskeh itech imosewilis Dios, ijkó kemi yokijto:
Yika onikualanki inwah, iwa onikinmilajkaili:
“Amo nikinkawilis makalakikah kan tlali kan onikinmili mosewiskeh.”
Ijkuak Dios ijkí okijto, otlajtojtoka itech tonati ijkuak omosewi ijkuak okitlami okichijchi n tlaltíkpaktli.
Itech tiotlajkuíloli ijkuilitok tlan Dios okichi itech chikome tonati:
Dios omosewi ipan chikomeh tonati ijkuak otlanki otekitik.
Iwa oksepa mijtoa itech itlajkuilol Dios:
Nomejwah ayik nonkalakiskeh kan Ne nimosewia.
Pero ok poliwi oksikimeh makalakikah kan Dios yotlayektlali para se mosewis, iwa akimeh achto okikakeh n kualitlájtoli non temakixtia amo okalakeh porke amo okitlakitakeh.
Yika, Dios okipéjpenki ok se tonati: iwa non tonati, ye non axa itech tikateh. Dios otechtlapowi de nin tonati non okipéjpenki ijkuak okili n David makijto:
Tla itech nin tonati nonkikakih tlan Dios nomechilia,
amo xiktlakuawakah nomoyolo.
Tla Josué kinyakanaskia n Israelitas kan mosewiskiah, Dios ayakmó oksepa kitenewaskia ok se tonati.
Pero, tejwah itlaneltokawah n Dios, ok tikchiah neka tonati ijkuak weletis timosewiskeh iwan Dios.
Porke akin kalaki kan Dios mosewia, mosewia de nochi iteki ijkó kemi Dios omosewi ijkuak okitlami iteki.
Yika, tejwah matimochijchikawakah iwa matikalakikah kan Dios mosewia, amo kichiwa aka de nomejwah kichiwas kemi nekateh non amo otetlakitakeh.
Porke itlajtol Dios yolitok iwa kipia weletílistli. Nin tlájtoli okachi yakawitstik ke se espada non ojka tlateki, keman kalaki tlaxelojti ijtik toyolo iwa toespíritu, iwa techajsikamatiltia tlan kuali iwa tlan amo kuali.
Amitla onka tlan Dios okichijchi non weletis moixtlaatis inawak, nochi tlan Ye okichijchi, kita ik pánixko iwa ik tlaijtik, iwa se tonati timoteixpantitiweh inawak iwa techilis nochi tlan otikchijkeh.
Jesús Ikone Dios, Ye n Toweyi Tiópixki non yotlejkok ilwikak. Yika tejwah matimoyolchikajtokah iwa nochipa matitlaneltokakah.
Tikpiah se Toweyi Tiópixki non techiknomati, porke Ye inewia okiyejyekojkeh kemi tejwah techyejyekoah pero Ye amo otlajtlakolchi.
Yika, matimijkuanikah ika tlaneltokálistli inawak Totajtsi Dios kan yayantitok. Para matechiknomati ika ikualtilis iwa matechpalewi keman itla techpoloa.
|
npl
|
ocu_constitucion_bis58
|
Guanajuato.- Prosecretario: Fernando Castaños, Webe’ori ki temet’ani bot’ubɇmeni pi Nunijani Durango.- Prosecretario: Juan de Dios Bojórquez, Webe’ori ki temet’ani bot’ubɇmeni pi Nunijani Sonora.- Prosecretario: Flavio A. Bórquez, Webe’ori ki temet’ani bot’ubɇmeni pi Nunijani Sonora.
Chichji, tarewe’e, tamani’i ixta matewe’e be xirbawi pa tarepari nibɇmeni pi teso bot’ununijani.
Ki repari be Palacio Nacional de la Ciudad de Queretaro, pin 5 bɇ febrero pin 1917.- V. CARRANZA.- Nich’eta
Chamju Lic. Manuel Aguirre Berlanga, ch’awebewe’e ki temet’ani nimaani akajte.- Pintojuati.
Tatupɇyajɇ ki tarewe’e ixta munitjɇ ne t’ani.
Marribawi ixta nimjuteye.- Mexico, pin 5 bɇ febrero pin nan mil mus muratanrat’a ne siento mus rat’a mus netowi kjɇch’e.- AGUIRRE BERLANGA.
Paran chamju…
|
ocu
|
yua_conkal
|
# Conkal
Conkal yaan jun méek'tánkaaj ti' Yúukatan ichil Méxikooe', p'aatal tu xaman-lak'inil Noj A'almaj t'aanil u méek'tankaaj, tu'ux kutal u ts'oko'ol u pa'ak'al kij.
|
yua
|
ncl_tzopilol
|
# Tzopilol
se tzopilol yulijqui uan totol lacua nacal, ca ica cuajtla, quipía ome icxían.
|
ncl
|
zaw_LK12_bis02
|
¡Bejṉ ni rusguee! La'tu racbeetu xhi säloj reseen ni rieṉ lo guedxliuj näjza xhaguibaa, ¿xhicuent ditu gan xhi säloj retiemp ni dxunnu ṉaj, ä?
Räjpzani:
―¿Xhicuent ditu quiil lagajc la'tu xhini'c najc hueen, xhini'c najc laaca te guntuni?
Sa'csi palga yu' chuni'c chale'c xquejlu lo guxhtis, laḻni sanäni luj ro jusgaad, basiäjḻ diidx con laani lo nejz, te na'c chanäni luj lo reguxhtis, sa'csi dxejc reguxhtis suteedreni luj lo reguixhajg te gusäureni luj neṉ latzguiib.
Luxh rniä lojlu, dilu guirii ro'c hasta gusa'lu quiixlu guiraa lojreni.
|
zaw
|
nhn_miztli
|
# Miztli
Miztli (latintlahtoltica; Puma), ce tecuanitzin yolcatl onemi ica cuauhtlahtli. Miztin nenemi ompa America.
|
nhn
|
spa_PS117
|
Alaben a , todas las naciones .
Alábenlo todos los pueblos .
Porque su misericordia es grande para nosotros
Y la fidelidad de es para siempre .
¡ Aleluya !
|
spa
|
nhn_zacatl
|
# Zacatl
Zacatl, ce xihuitl xococ huel miac, quitoznequi caxtillantlahtolcopa; pasto. Wp/nhn/Xihuitl
|
nhn
|
nch_majtlaktli_uan_se
|
# Majtlaktli_uan_se
Majtlaktli uan se itoka tlapouali tlen mojkuiloa "11".
|
nch
|
nhe_RM1_bis02
|
Cuali quimatij itlanahuatilhua Toteco huan quimatij itlanahuatil quiijtohua monequi ma quinmictica nochi tlen quichihuaj ni tlamantli fiero. Pero inijuanti ax san quichijtinemij tlen fiero, nojquiya nelía paquij quema sequinoc ya nopa quichihuaj.
|
nhe
|
nhn_metztli
|
# Metztli
Metztli, ce hueyi citlalpol ica iyohualtlahuil, motenehua satelite. Tonatih
|
nhn
|
tos_C28_bis01
|
Nata̱laní̱n, chú̱ quin cca̱li̱ta̱kalhchihui̱naná̱n la̱ntla̱ Dios ma̱xqui̱ko̱ni̱t xatla̱n xtalacapa̱stacnican yama̱ quinata̱lancán hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Jesús xli̱ca̱tlanca c-xatiyat Macedonia.
Ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ lhu̱hua talakapútzi̱t hua̱ntu̱ ankalhí̱n lakchinko̱y, hua̱mpi̱ xlacán ni̱ taxlajuani̱ko̱y, huata luhua li̱pa̱xuhu la̱ntla̱ lama̱kó̱; chu̱ ma̱squi xli̱ca̱na̱ luhua tali̱ma̱xka̱ko̱ni̱t, lhu̱hua̱ ma̱sta̱ko̱ni̱t xtumi̱ncán tu̱ nali̱makta̱yananko̱y, xta̱chuná̱ la̱mpala luhua ma̱tamacu̱naní̱n xuanko̱ni̱t.
Quit tla̱n cma̱luloka̱ pi̱ xlacán ni̱ cha̱lakcatza̱naj ma̱sta̱ko̱ni̱t hua̱ntu̱ kalhi̱ko̱y, sa̱mpi̱ makapitzí̱n xlacán ma̱sta̱ko̱ni̱t hasta hua̱ntu̱ ni̱ makaaccha̱nko̱y.
Caj xtapa̱xuhua̱ncán xmakta̱yanamputunko̱y, sa̱mpi̱ ma̱n xlacán tzucuko̱lh quihuaniko̱y pi̱ cacma̱xqui̱ko̱lh talacasquín cali̱makta̱yako̱lh hua̱ntu̱ kalhi̱ko̱y yama̱ xta̱ca̱najlani̱ncán hua̱nti̱ huilakó̱ c-Jerusalén.
Hua̱mpi̱ ni̱ caj xma̱n huá̱ li̱ta̱yako̱lh hua̱ntu̱ xma̱sta̱ko̱lh, hua̱mpi̱ pu̱lana̱ huá̱ tamacama̱sta̱ko̱lh c-xlacati̱n Quimpu̱chinacán, chu̱ a̱li̱sta̱lh chu̱ quinca̱huanín pi̱ naquinca̱makta̱yako̱yá̱n c-quintascujutcán lapi̱ huá̱ chuná̱ lacasquín Dios.
Huá̱ xpa̱lacata acxni̱ cucxilhui̱ hua̱ntu̱ xma̱stokko̱ni̱t yama̱ quinata̱lancán xala c-Macedonia, quin cli̱squinihu li̱tlá̱n Tito pi̱ huá̱ na̱ cama̱akaspútulh c-milaksti̱pa̱ncán hua̱ntu̱ xlá̱ xma̱quilhtzuqui̱ni̱t la̱ntla̱ namaklhti̱nanti̱lhay hua̱ntu̱ huixín nali̱makta̱yako̱yá̱tit yama̱ quinta̱ca̱najlani̱ncán xala c-Jerusalén.
Lacaxtum ca̱li̱chihui̱nancaná̱tit pi̱ huixín tlak tancs li̱pa̱huaná̱tit Dios ni̱ xahuá̱ a̱makapitzí̱n, tlak tla̱n ma̱siyuyá̱tit xtachihuí̱n sa̱mpi̱ tancs lakapasá̱tit xtalacapa̱stacni, pala aktum tla̱n tascújut tlahuaputuná̱tit, chu̱ ni̱ lay ma̱kantaxti̱yá̱tit, ni̱ tuncán lakachipiniyá̱tit, xa̱huachí̱ na̱ chuná̱ lakalhamanko̱yá̱tit cati̱huá̱ chuná̱ la̱ cca̱li̱ta̱kalhchihui̱nani̱tán. Pus cumu chuná̱ qui̱taxtuy, chú̱ clacasquín pi̱ tlak li̱pa̱xuhu nama̱sta̱yá̱tit acatzuní̱n hua̱ntu̱ nali̱makta̱yananá̱tit mintumi̱ncán ni̱ xahuá̱ a̱makapitzí̱n.
Yumá̱ hua̱ntu̱ cca̱huanimá̱n, ni̱ luhua cca̱li̱ma̱paksi̱má̱n, caj xma̱n clacasquín nacatzi̱yá̱tit la̱ntla̱ a̱makapitzí̱n ti̱ li̱pa̱huanko̱y Jesús li̱pa̱xuhu makta̱yani̱nanko̱y, chu̱ laqui̱mpi̱ huixín na̱ tla̱n nama̱siyuyá̱tit pi̱ yama̱ tapá̱xqui̱t hua̱ntu̱ kalhi̱yá̱tit xli̱ca̱na̱ chuná̱ lakati̱y Dios.
Cumu la̱ catzi̱yá̱tit pi̱ caj xpa̱lacata cumu Quimpu̱chinacan Jesucristo snu̱n quinca̱lakalhamaná̱n, ma̱squi xlá̱ luhua ma̱tamacu̱nú̱ xuani̱t sa̱mpi̱ xlá̱ xpu̱china xli̱pacs tu̱ anán ca̱quilhtamacú̱, hua̱mpi̱ li̱táxtulh xta̱chuná̱ la̱ li̱maxkan, caj quimpa̱lacatacán, laqui̱mpi̱ chuná̱ quin luhua nali̱ma̱tamacu̱ni̱nana̱hu sa̱mpi̱ chú̱ li̱pa̱xuhuaya̱hu lhu̱hua xtalakalhamá̱n hua̱ntu̱ quinca̱ma̱xquí̱n.
Laqui̱mpi̱ a̱tzinú̱ nali̱akpuhuanti̱yá̱tit nacca̱ma̱lacapa̱stacni̱yá̱n hua̱ntu̱ ma̱n tima̱quilhtzuquí̱tit ca̱tatá̱ la̱ntla̱ acxtum la̱ta̱chihui̱nántit pi̱ nama̱stokti̱lhayá̱tit acatzuni̱n mintumi̱ncán, xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua tla̱n hua̱ntu̱ huixín tlahuayá̱tit.
Pus xta̱chuná̱ la̱ntla̱ xkalhi̱yá̱tit tapa̱xuhuá̱n acxni̱ ma̱tzuquí̱tit, pi̱ ankalhi̱ná̱ chuná̱ cakalhí̱tit tapa̱xuhuá̱n hasta acxni̱ nama̱akasputuyá̱tit tama̱ mintascujutcán.
Sa̱mpi̱ yamá̱ hua̱nti̱ xli̱ca̱na̱ li̱lakachixcuhui̱putún Dios hua̱ntu̱ maklhtasiyuti̱lhay, Dios lipa̱xuhu makamaklhti̱y xtamakta̱y usu xtumi̱n hua̱ntu̱ puhuán pi̱ ta̱yaniy nama̱sta̱y, sa̱mpi̱ Dios ni̱ quinca̱maksquiná̱n hua̱ntu̱ xlá̱ catzi̱y pi̱ ni̱ kalhi̱ya̱hu.
Yuma̱ quintachihuí̱n ni̱ huamputún pi̱ caj xpa̱lacata cumu namakta̱yako̱yá̱tit a̱makapitzí̱n hua̱nti̱ ni̱ kalhi̱ko̱y tu̱ maclacasquinko̱y, huixín nali̱quilhtzincsá̱tit.
Huata caj xma̱n talacasquín pi̱ acxtum nala̱lakalhamana̱hu, sa̱mpi̱ chú̱ huixín kalhi̱yá̱tit hua̱ntu̱ xlacán ni̱ kalhi̱ko̱y, hua̱mpi̱ namín quilhtamacú̱ acxni̱ xlacán kalhi̱ko̱y nahuán hua̱ntu̱ huixín ni̱ catikalhí̱tit, acxnicú̱ natasiyuy pi̱ acxtum la̱lakalhamaná̱tit, sa̱mpi̱ na̱ naca̱makta̱yacaná̱tit acxni̱ ni̱tú̱ tu̱ namaclacasquiná̱tit.
Chuná̱ naqui̱taxtuy xta̱chuná̱ la̱ntla̱ huan lacatum c-Li̱kalhtahuaka: “Yamá̱ hua̱nti̱ tla̱n makalana̱nani̱t ni̱ akata̱xtúnilh hua̱ntu̱ xmaclacasquini̱t, na̱ ni̱ pala hua̱nti̱ ni̱ lhu̱hua̱ xmakalana̱nani̱t ni̱tú̱ tzanká̱nilh hua̱ntu̱ nali̱hua̱yán.”
Ca̱na̱ cpa̱xcatcatzi̱niy Dios pi̱ xlá̱ má̱xqui̱lh tla̱n talacapa̱stacni̱ quinta̱lacan Tito pi̱ na̱ naca̱akli̱huaná̱n xta̱chuná̱ la̱ntla̱ quit cca̱akli̱huán.
Acxni̱ quit cuánilh pi̱ xtláhualh li̱tlá̱n xca̱lakapaxia̱lhnampalán, xlá̱ aya xlacapa̱stacni̱t hua̱ntu̱ caj xacstu̱ pi̱ naca̱lakapaxia̱lhnaná̱n, sa̱mpi̱ xcatzi̱putún lapi̱ tla̱n lapá̱tit.
Na̱ acxtum cta̱maca̱ma̱chá̱ Tito cha̱tum quinta̱lacán hua̱nti̱ luhua tali̱pa̱hu, chu̱ lacaxtum anta̱ni̱ li̱pa̱huancán Jesús luhua huancán pi̱ tancs la̱ntla̱ li̱scujma̱ xtachihui̱n Quimpu̱chinacán.
Xa̱huachí̱ hua̱ yuma̱ ca̱najlaní̱n xala u̱nú̱ lacsacko̱lh laqui̱mpi̱ naquinca̱makamakta̱yayá̱n la̱ntla̱ quin nacana̱hu li̱scuja̱hu yuma̱ tascújut hua̱ntu̱ ctlahuama̱hu la̱ntla̱ cma̱macxtumi̱ma̱hu acatzuni̱n tumi̱n laqui̱mpi̱ natasiyuy pi̱ xli̱ca̱na̱ lakalhamani̱nana̱hu, chu̱ chuná̱ li̱ma̱xqui̱ya̱hu ca̱cni̱ Quimpu̱chinacan Jesús.
Xa̱huachí̱ quit clakati̱y la̱ntla̱ quinca̱makta̱yamá̱n sa̱mpi̱ cumu li̱pa̱huancán, ni̱ cpuhuán pala xamaktum naquinca̱li̱aksana̱chá̱n pala nahuán pi̱ huí̱ tu̱ cakskahuixtuhu yuma̱ tumi̱n hua̱ntu̱ cle̱ma̱hu c-Jerusalén.
Huá̱ xpa̱lacata quin ankalhí̱n ctzaksaya̱hu ctlahuaya̱hu hua̱ntu̱ tla̱n tatlahu, chuná̱ c-xlacati̱n Dios, xa̱hua̱ c-xlacati̱ncán tachixcuhuí̱tat.
Chu̱ na̱ cca̱huaniputuná̱n pi̱ na̱ ta̱ama̱ko̱chá̱ Tito, chu̱ xcompañeros, a̱cha̱tum li̱tum quinta̱lacán hua̱nti̱ quin cucxilhni̱tahu chunatá̱ la̱ntla̱ quintica̱paktanú̱n, luhua aksti̱tum quinca̱ta̱scujmá̱n, xlá̱ luhua pa̱xúhualh acxni̱ cátzi̱lh pi̱ naaná̱n ca̱lakapaxia̱lhnaná̱n sa̱mpi̱ quit cli̱ta̱chihui̱nani̱t la̱ntla̱ kalhi̱yá̱tit taca̱najla, chu̱ la̱ntla̱ ma̱stokni̱tántit mintumi̱ncán hua̱ntu̱ li̱makta̱yananá̱tit, huá̱ xpa̱lacata̱ chú̱ luhua ca̱tapa̱xuhuá̱n ca̱makta̱yaputuná̱n.
Lapi̱ tí̱ catzi̱putún xatú̱ xpa̱lacata cli̱lacsacni̱t Tito laqui̱mpi̱ huá̱ naca̱lakana̱chá̱n, mili̱catzi̱tcán pi̱ caj xpa̱lacata sa̱mpi̱ yuma̱ chixcú̱ hua̱nti̱ aksti̱tum quimakta̱yama̱ c-xli̱tascujut Dios, chu̱ ccatzi̱y pi̱ na̱ chuná̱ naca̱makta̱yayá̱n antá; chu̱ yama̱ chixcuhuí̱n hua̱nti̱ ta̱ama̱kó̱, huá̱ ma̱n ma̱lakacha̱ko̱ni̱t minata̱lancán hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Jesús, chu̱ huilakó̱ c-lactzu̱ ca̱chiquí̱n u̱nú̱ lacatzuní̱n. Yuma̱ chixcuhuí̱n luhua ma̱xqui̱ko̱y ca̱cni̱ Cristo c-xlatama̱tcán.
|
tos
|
cco0_constitucion_bis22
|
Jo̱ jaleꞌ e júuˆ e féꞌ e párrafo e nɨcaꞌngøøngˊ na lamɨ˜ jeengˊ guɨ, féꞌ e lajaleꞌ e seaˋ fɨˊ Guiajmɨ́ˋ e quiáꞌˉ jo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱guɨ jaˋ cuøøngˋ e nilɨsɨɨngˉ, jo̱ e quiáꞌˉ e nijmeángˉ ta˜ jo̱guɨ e nilɨꞌóoꞌ˜ jaleꞌ e seaˋ e jmángꞌˋ dseaˋ ta˜ nañi song dseaˋ yaang˜ o̱si dseaˋ fɨɨngˊ i̱ seángꞌˋ yaang˜ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ féꞌ fɨˊ ni˜ júuˆ quiʉ ta˜ quiáꞌˉ dseaˋ guiajmɨ́ˋ, jo̱ jaleꞌ e jo̱ jí̱i̱ꞌ˜ cuǿøngˋ e nilíˋ jí̱i̱ꞌ˜ e niñíingˋ jí̱i̱ꞌ˜ cateáˋ, e cuø fɨˊ dseata˜ féngꞌ guiing˜ Guiajmɨ́ˋ, lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ta˜ quiʉꞌˊ jaleꞌ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜, jo̱ jaˋ quíingꞌ˜ fɨˊ la jaleꞌ e quiéengˊ quiáꞌˉ radio e núuˋ dseaˋ jo̱guɨ jaleꞌguɨ televisión jo̱guɨ jaleꞌguɨ ñíˆ e jiéꞌ e quiáꞌˉ e lɨñiˊ eeˋ júuˆ seaˋ, co̱ꞌ jaleꞌ e jo̱ catɨɨngˉ e ninéˉ ni˜ e sii Instituto quiáꞌˉ jalengꞌ dseata˜ seengˋ guiajmɨ́ˋ e quiáꞌˉ jaleꞌ ñíˆ e núuˋ dseaˋ jo̱guɨ jøøˉ dseaˋ. Jo̱ jaleꞌ júuˆ uiing˜ quiáꞌˆ e quiʉꞌˊ ta˜ e quiáꞌˉ e ta˜ e jmóoˋ dseaˋ e uørꞌˊ cu̱u̱˜ fɨˊ nʉꞌuǿˉ o̱si cu̱u̱˜ e jieꞌguɨ é, lɨ́ꞌˆ laco̱ feꞌ e párrafo e tíiˊ quiʉ̱́ˋ, jo̱ fɨˊ jo̱b lɨ˜ niquiʉ̱́ꞌˉ ta˜ jale e ꞌnéˉ líˋ jí̱i̱ꞌ˜ lamɨˊ ninǿngˋ e ta˜ do, jo̱ jaˋ e lɨ́ɨˊ e jmɨɨ˜ e calɨseáˋ fɨˊ e canøøngˋ e ta˜ do, jo̱ song jaˋ calɨti˜ lajo̱, jo̱baꞌ nihuí̱ꞌˋ ta˜ e nijé̱bꞌˉ jong. Jo̱ dseata˜ i̱ neáangˊ Guiajmɨ́ˋ óoˊbre bíˋ e nijmér e nijé̱ꞌˉ jaleꞌ e jo̱ song ii˜ lajo̱. Jo̱ song lajo̱ jo̱baꞌ i̱ dseata˜ fengꞌ i̱ guiing˜ ta˜ fɨˊ Guiajmɨ́ˋbing i nijíngꞌˉ lajo̱, lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ta˜ quiʉ jo̱guɨ féꞌˋ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜. Jo̱ jaˋ nilɨseaˋ fɨˊ quiáꞌˉ e niñiingˋ dseaˋ e nijmér ta˜ có̱o̱ꞌ˜ jaleꞌ cu̱u̱˜ e dseáangꞌ˜ niꞌléˉ quiáꞌˉ dseaˋ. Jo̱ jí̱i̱ꞌ˜ quiáˉ dseaˋ seengˋ Guiajmɨ́ˋbing i̱ catɨ́ɨngˉ i̱ niguiáˉ guiʉˉ jo̱guɨ e néeˊ nir˜ jaleꞌ e quiáꞌˉ jɨ̱́ˋquiáꞌˉ latøøngˉ guoꞌuǿˆ guiajmɨ́ˋ, jo̱guɨ cajo̱ quia̱ꞌˉ e niniꞌˊ jo̱guɨ e nijmé ta˜; jo̱ cuaiiñˇ quiáꞌˉ e la, ja nilɨseaˋ fɨˊ quiáꞌˉ dseaˊ faꞌ e niñíiñˋ fɨˊ e nijmérˉ quiárˉ e ta˜ jo̱, jo̱ dsʉꞌ cuøømˋ e dseata˜ nijmérˉ contrato có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ quiáꞌˉ e ta˜ jo̱, lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ ta˜ e quiʉꞌ júuˆ quiʉꞌˋ ta˜, jo̱ fɨˊ jo̱b lɨ˜ nijíngꞌˉ jial cuǿøngˋ e nijméˉ dseaˋ ta˜ e jo̱ e jmoor ta˜ quiáꞌˉ e lɨseaˋ jɨ́ˋ e caguieeˉguɨ.
Jo̱ e cuaiiˇ quiáꞌˉ jmingco̱o̱ˋ jo̱guɨ jaleꞌguɨ e jié e bíingˉ jo̱guɨ e jmɨɨngˋ jo̱guɨ siꞌ e lɨ́ɨˊ guíˋ é, e seaˋ fɨˊ nʉ̱́ꞌˉ uǿˉ, jo̱ e quiáꞌˉ dseángꞌˉ latøøngˉ Guiajmɨ́bˋ lɨ́ɨˊ jo̱ jaˋ cuǿøngˋ faꞌ e nilɨsɨɨngˉ o̱si e nijé̱ꞌˉ é, jo̱guɨ cajo̱ jaˋ nilɨseaˋ fɨˊ e niñíingˋ dseaˋ jiéngꞌ e nijmérˉ ta˜. Jo̱ e laco̱ꞌ nilɨseaˋ cuuˉ quiáꞌˉ dseata˜ e laco̱ꞌ seaˊ e ꞌnéˉ lɨ˜ dséˉguɨ quiáꞌˉ jaleꞌ e ꞌnéˉ líˋ quiáꞌˉ latøøngˉ Guiajmɨ́ˋ, jo̱baꞌ ꞌnéˉ líˋ ta˜ e niꞌuǿ̱ˋ jmingco̱o̱ˋ jo̱guɨ jmɨɨˋ e jiéꞌˋ e niñíingˋ empresa quiaꞌ dseata˜ e néeˊ nir˜ o̱si e niñíingˋ dseaˋ jiéngꞌˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ féꞌˋ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˆ. Jo̱ e laco̱ nilɨti˜ jale e niñíingˋ dseaˋ fɨˊ e jo̱,cuøømˋba e niꞌnǿ̱iñ dseaˋ i̱ nijmé e ta˜ jo̱. Jo̱ doñi jial lɨ́ɨˊ, lɨ́ꞌˆ jí̱i̱ꞌ˜ e doba ja cuøøngˋ e nijé̱ꞌˉ e jaleꞌ e jmɨngco̱o̱ jo̱guɨ jaleꞌguɨ jmɨɨˋ e jiéꞌˉ e seaˋ fɨˊ nʉ̱́ꞌˉ uǿˉ quiáꞌˉ guiajmɨ́ˋ e quiá̱ꞌˉ dseaˋ seengˋ guiajmɨ́bˋ lɨ́ɨˊ jo̱ lajo̱b ꞌnéˉ e nitó̱ˉ e fɨˊ ni˜ e contrato e nilíˋ do.
Jo̱guɨ catɨ́ɨmˉbɨ Guiajmɨ́ˋ cajo̱ e nijmɨꞌóoꞌ˜ jaleꞌ jmɨɨˋ e sii nuclear e laco̱ꞌ nilɨseaˋ jɨˋ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ bí˜ e sii nuclear jo̱guɨ cajo̱ jial e nijméˉ ta˜ co̱o̱ꞌ˜ jaleꞌ e jo̱. Jo̱ dseángꞌˋ jí̱i̱ꞌ˜ quiáꞌˉ e seengˋ dseaˋ guiʉ̱́ˉba e cuǿøngˋ e nijmeángˉ ta˜ e jɨˋ jo̱, co̱ꞌ jaˋ seaˋ fɨˊ e nijmeángˉ ta˜ quiáꞌˉ jee˜ ꞌniiˋ.
Jo̱ latøøngˉ Guiajmɨ́ˋ e quia̱bꞌˉ lɨ́ɨˊ e guoꞌuǿˆ e néeˊ quiá̱ꞌˉ jmɨñíꞌˆ jo̱guɨ caangˋ jo̱, lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ta˜ quiʉꞌˊ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ e jmóoˋ jalengꞌ diputados co̱o̱ꞌ˜ senadores. Jo̱ e jmɨñíꞌˆ e néeˊ jo̱, nøøngˋ e tiiˊ doscientas millas e cueeˋ, jo̱ e jo̱ nøøngˋ catɨˊ ꞌnɨꞌˋ guoꞌuǿˆ lɨ˜ canøøngˋ jmɨñíꞌˆ. Jo̱ song co̱o̱ꞌˆ e jo̱ nijmé e nigǿ̱ngˉ lɨ˜ iangꞌˊ quiáꞌˉ estado lɨˆ jiéꞌˋ jo̱baꞌ ꞌnéˉ sɨ́ngˉ røøˉ e estado do e laco̱ꞌ nijmɨfengꞌ jieꞌ jí̱i̱ꞌ˜ lɨ˜ catɨ́ɨngˉ do.
Jo̱ laco̱ꞌ quɨ̱́ꞌˉ jmɨɨ˜ e niíngꞌˋ dseaˋ e guoꞌuǿˆ do o̱si e jmɨñíꞌˆ do e seaˋ Guiajmɨ́ˋ, jo̱baꞌ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ lab e nilíˋ lajo̱:
**I.** Jo̱ jí̱i̱ꞌ˜ dseaˋ i̱ calɨséngˋ guiajmɨ́˜bing o̱si i̱ jo̱guɨ i̱ jo̱ˋguɨ calɨ́ngˉ o̱si co̱oˋ e cajméeˋ dseaˋ e caseáiñꞌˋ ruiñꞌˋjí̱i̱ꞌ˜ jalengꞌ íˋbing i̱ cuøøngˋ i̱ seaˋ fɨˊ quiáꞌˉ e nilárˉ cajmáangꞌ˜ guoꞌuǿˆ o̱si jale jmɨɨˋ o̱si e niñíiñˋ fɨˊ e quia̱ꞌˉ e nijmérˉ ta˜ fɨˊ nʉ̱́ꞌˉ uǿ̱ˉ e uørꞌˊ cu̱u̱˜ o̱si e jmóorˋ ta˜ fɨˊ é̱ꞌˋ jmɨɨˋ. Jo̱ dseata˜ bing i̱ cuǿøngˋ e nicuǿˉ fɨˊ quiáꞌˉ jalengꞌ dseanuuˋ, lɨ˜ song cacuøˊ fɨˊ e sii secretaria quiaꞌ Relaciones có̱o̱ꞌ˜ dseafɨɨˋ jiéꞌˋ jo̱ i̱ dseanuuˋ do nicuø̱rˉ júuˆ quiáꞌrˉ e quiáꞌˉ guiajmɨ́bˋ lɨ́ɨˊ jaleꞌ e seaˋ quiáꞌrˉ do, jo̱guɨ cajo̱ jaˋ cuøøngˋ faꞌ e niquingꞌˊ i̱ dseanuuˋ do jalengꞌ dseataˋ fɨɨˋ góorˋ cuaiiñˇ quiáꞌˉ e jo̱; jo̱ song jaˋ cajméerˋ lajo̱ co̱ꞌ jaˋ cajmitir˜ júuˆ quiáꞌrˉ lají̱i̱ꞌ˜ e júuˆ e cacuørˊ do, jo̱baꞌ nije̱bꞌˉ jaleꞌ e seaˋ do quiáꞌrˉ jo̱guɨ e fɨˊ e seaˋ quiáꞌrˉ do e seaˋ fɨˊ guiajmɨ́ˋ. Jo̱ e uǿˉ e cueeˋ e tíiˊ cien kilómetros lacueeˋ quiá̱ꞌˉ lɨꞌiangꞌˊ jo̱guɨ cincuenta kilómetros lacueeˋ ꞌnɨꞌˋ jmɨñíꞌˆ, jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ faꞌ e nilíˋ quiáꞌˉ yaang˜ i̱ dseanuuˋ do e uǿˆ jo̱ jo̱guɨ e jmɨɨˋ jo̱.
Jo̱ dseata˜ seengˋ guiajmɨ́ˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ ji̱i̱ꞌ˜ e ɨˊ dsíirˊ nidsijéeˊ guiʉ̱ˉ quiáꞌrˉ jo̱guɨ e nisɨngˉ júuˆ røøˋ, jo̱baꞌ lɨco̱ꞌ jial nijíngꞌˉ e sii Secretaria quiáꞌˉ e Seengˋ dseaˋ røøˊ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ fɨɨˋ jiéꞌˋ, jo̱ cuøømˋ e niñiingˋ dseaˊ seengˋ fɨɨˋ jiéꞌˋ e laco̱ꞌ nilárˉ e quiá̱ꞌˉ lɨ˜ neáangˊ dseata˜ fɨˉ Guiajmɨ́ˉ, e laco̱ꞌ nilɨseaˋ ꞌnʉr˜ e quiáꞌrˉ jo̱guɨ jaleꞌguɨ e seaˋ sɨnʉʉˆ quiáꞌrˉ jaleꞌ e ꞌnérˉ e laco̱ꞌ nijméˉ ta˜ røøˋ e lɨ˜ siiˉ embajada quiáꞌrˉ e lɨˋ quie̱rˊ júuˆ quiáꞌˉ dseata˜ fɨɨˋ góorˋ.
**II.** Jo̱ jaléngꞌ dseaˋ i̱ seángꞌˋ rúngꞌˋ e laco̱ꞌ jmiféiñ Fidiéeˇ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ quiʉꞌˊ ta˜ e fɨˊ artículo 130 jo̱guɨ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ e caguieeˉ, seabˋ fɨˊ e quɨ́ɨꞌr˜ jmɨɨ˜ e quiáꞌˉ nilárˉ jo̱guɨ e nilɨseaˋ quiáꞌrˉ eeˋgo jaleꞌ e ꞌnérˉ e laco̱ꞌ nijmér e ta˜ quiáꞌrˆ do, lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ ta˜ quiʉꞌˊ jo̱guɨ jiéꞌˋ jí̱i̱ꞌ˜ e cuøˊ fɨˊ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do;
**III.** Jo̱ jaleꞌ institución e seaˋ e quiáꞌˉ jmɨcó̱o̱ꞌ˜ dseaˋ dseaˋ rúiñꞌˋ, e lɨɨˊ quiáꞌˉ fɨ́ˋ o̱si e lɨ́ɨˊ quiáꞌˉ lɨɨng˜ i̱i̱ˋ dseaˋ, e o̱o̱ˋ ta˜ e quiáꞌˉ jmɨcó̱o̱ꞌ˜ dseaˋ i̱ ꞌnéˉ quiáꞌˉ lajo̱, o̱si e jmóorˋ e lɨɨng˜ eeˋ jmɨtɨ́ɨiñˋ, o̱si quiáꞌˉ e eꞌrˉ dseaˋ, o̱si e jmɨcó̱o̱ꞌr˜ jaleng´ dseaˋ jiéngꞌˋ i̱ seángꞌˋ rúngꞌˋ, o̱si eeˋ e jiéꞌˋ guɨ e jmóorˋ e guiʉ̱́ˉ, jaˋ cuǿøngˋ faꞌ e nijmérˉ guiáarˊ e seaˋ e lɨ́ɨˊguɨ quiáꞌrˉ e jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ ꞌnérˉ e nijmérˉ e ta˜ do, e seaˋ quiáꞌrˉ yaaiñ˜, lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ e cuøˊ fɨˊ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ e catɨ́ɨngˉ do;
**IV.** Jo̱ jalengꞌ i̱ dseaˋ i̱ seángꞌˋ dseaˋ rúngꞌˋ e quiáꞌˉ eeˋgo ꞌnɨ́ɨrˊ seabˋ fɨˊ quiáꞌrˉ e nilɨseaˋ uǿˉ quiáꞌrˉ e jaˋ ꞌgooˋ eáangˊ jo̱ dsʉꞌ e jo̱ jí̱i̱ꞌ˜ e quiáꞌˉ e laco̱ꞌ nijmér e ta˜ e sɨꞌíˆ jmóorˋ do.
|
cco0
|
amu0-sw-313024-my-body
|
# Tjaanya
**MAGDLENA LOPEZ**
> Tjaanya cha'waaxjen mawil'ueendyo juuna'.
_Ñomdá (amu0)_
Ñequiojuuna' nndaa nleinoonya.
Ñequiotjaanya nndaa nncwaantyjaya.
Ñequiojuuna' nndaa nntseijnonya.
Ñequiojuuna' nndaa nncwaljo'a ndaa.
Ñequiojuuna' nndaa nncwincja'a
Ñequiojuuna' nndaa nmaan'a ntsio' tajndyoo'.
Ñequiojuuna' nndaa nleinoonya.
Saa ñequio tjaanya xocandaa nncjontyjaya.
|
amu0-sw-313024-my-body
|
mim0-sw-266341-litu
|
# Litu
**Reyna Cruz Santiago (Mixtepec)**
> Chivita camina en busca del pasto delicioso y no se da cuenta de lo lejos que está de mamá Chiva.
_Mixteco (mim0)_
Kuaꞌan litu ntantuki itya asì tsatsi. Ntyaꞌso kaa antivi. Te kueni ntaneé nui.
|
mim0-sw-266341-litu
|
nhn_tamalli
|
# Tamalli
Tamalli, ce tlacualli huel miac, quitoznequi caxtillantlahtolcopa; tamal o envuelto. Tlacualli
|
nhn
|
tos_P13_bis02
|
Na̱ catzi̱ya̱hu pi̱ a̱li̱sta̱lh acxni̱ lakastakuánalh ca̱li̱ní̱n xastacna álh c-akapú̱n, chu̱ antá̱ huilachá̱ c-xpa̱xtu̱n Dios, xlá̱ macama̱xqui̱cani̱t li̱ma̱paksí̱n laqui̱mpi̱ huá̱ nama̱paksi̱ko̱y ángeles, xa̱huá̱ hua̱nti̱ xma̱paksi̱nanko̱y c-akapú̱n na̱ xkalhi̱ko̱y li̱ma̱paksí̱n, hua̱mpi̱ chu̱ pacs huá̱ kalhakaxmatko̱y hua̱ntu̱ xlá̱ li̱ma̱paksi̱ko̱y.
|
tos
|
top_JN4_bis02
|
Lata titáxtulh Jesús nak Judea hasta Galilea wá jaé ixliaktuy lanka ixtaskujut nima tláwalh.
|
top
|
coz-sw-93467-ngiba
|
# Ngiba
**Todas Lenguas**
> Ngiba
_Chocholteco (coz)_
Kutse
Kuxijna
Kujnā'xi'yān
Ttunu'uan
Ttutxrē
Ttusān
Kāchji
Kājne
|
coz-sw-93467-ngiba
|
nlv0-sw-451373-nawatl
|
# SPANIS
**Luz Lara**
> INEMILIS TONALTZI WAN MESTLI
_Nawatl (nlv0)_
KUALKAMPA
PEPETLAHKA TONALTZI
MOYEKNEXTIA TONALTZI.
MOPOXTLAHTIHTOK TONALTZI
|
nlv0-sw-451373-nawatl
|
neq_maspee
|
# Maspee
Ja ya'tijp maspee kajpxpokjxën ko iajopëj mo Nëjpaamëtë kajpn.
|
neq
|
knj_LK4_bis02
|
Jaxa yet yey c'ualil xin, masanil eb mac txequel ey sya' ey yu yal c'al tzet ya'bilal jix yi'tej eb sc'atan Jesús. Jix batxbatoj sk'ab naj yiban jun jun eb. Catu' jix wa'xi can sc'ul eb.
Ec'al mac jix i'le can el pena espíritu yin yu naj. Chi a yaw eb pena espíritu tu', chi yalon eb jaxca ti':
—Jaachti', Sc'aal jaach Dios, ẍi eb tet Jesús.
Pero jix tenchanele eb yu Jesús. Ma cha'le k'anab eb, yutol yotaj eb tol ja' ton Cristo.
Jaxa yet jix sajbi el xin, jix to Jesús tu' xamlaj conob bey c'am ánima. Pero jix to eb ánima seyon ec' oj. Jix apni eb bey ey ec' naj tu', jix c'oli yoc tean eb yin naj tol c'am chi to naj.
Jix yalon naj tet eb jaxca ti':
—Sowalil chin ec' wal can el watx' k'ane bey wan xa conob, yet watx' chi yab can oc eb tzet utbil oj yun yoc Dios yin Yaawil oj. Ja' ton yu jun ti' yuxan chejbil jin tej an, ẍi naj tet eb.
Yuxan jix ec' c'al Jesús yal can el sk'ane bey jun jun snail sculto eb yet Israelal bey yul-laj yet Galilea tu'.
|
knj
|
mxt_jalisco
|
# Jalisco
Jalisco, (Tu'un español: Estado de Jalisco).
|
mxt
|
xtn_libros_sep_02_bis07
|
-----
-----
-----
-----
**Lengua mixteca de la región alta, Oaxaca**
**Primero y segundo grados.**
Se imprimió por encargo de la
Comisión Nacional de Libros de Texto Gratuitos,
en los talleres de Editoriales de México, S.A.
de C.V. (División Comercial),con domicilio en Chimalpopoca núm. 38, Col.
Obr
El tiraje fue de 15,100
más sobrantes de reposición.más sobrantes de
reposición.
|
xtn
|
nhn_tonatih
|
# Tonatih
Tonatih, ce hueyi citlalli ica itonaltlahuil, tletl huan totonqui ompa ilhuicatl. Metztli
|
nhn
|
nch_makuili
|
# Makuili
Makuili itoka tlapouali tlen mojkuiloa "5".
|
nch
|
yua_chad
|
# Chad
Chad u Noj Molay Lu'umile' Chad (arabe t'aan: Bundesrepublik Deutschland) u k'aaba' junp'éel lu'umil ich Áfrikaa. Xook yéetel 32.604.000 utia'al wíinik.
|
yua
|
mjc_MK14_bis03
|
Juvin ñi cuhva can navacu̱ tsitooho tsa tsinu uvi tsaha. Tacan tan nducuhu̱n iñi ra Pedro tsa caha̱n ra Jesús tsihin ra: “Tsa ndi cumañi ca vacu tsitooho uvi tsaha, yooho tsa yaha̱ caha̱n un uñi tsaha tyin ña nacotó un tsi yu.” Tsa nducuhu̱n iñi ra Pedro tsehe, quitsaha̱ ra tsacú ra.
|
mjc
|
chd_H14
|
Cunc'aƚpimaye, ai'a ticula'aƚa' iƚta'a coƚje'e tipa'a xonca laifmiyacolhuo'. Joupa alu'ipolhuo' te ts'i'ic' molihuejyacu ȽanDios. Alu'ipolhuo' te ts'i'ic' monƚ'eyacu ja'ni tetenƚcocoƚa' ȽanDios. Aƚinca, ma toƚta'a tolihuejyi. Illanc' aƚ'eyi lipenic' ƚaƚPoujna Jesús toƚiya aƚsa'huelhuo', aƚsc'ai'ilhuo': “Ti'iƚa' xonca ac'a iƚe lolihuejpa”.
Ma to laƚcuxe'eponga' ƚaƚPoujna Jesús, ma toƚta'a laƚcuxe'epolhuo'. Joupa oƚsina' te ts'i'ic' laƚsc'ai'ipolhuo'.
Aƚcuxe'epolhuo' tonƚ'eƚe ma lixpijma' ȽanDios. Tolanajtsoƚtsi al xujc'a, ti'itsolhuo' qui'huexi ȽanDios. Aimonƚ'e'me to iƚne lan xanuc' pe nahuepá quilecaƚ'no'.
Jahuay imanc' toƚmuc'itsoƚtsi toƚcuxetsoƚtsi al c'a. Tejonƚi'moƚtsi anuli anuli quipeno. Ma le'a iƚque ƚipeno tixhuico'ma. Timetsaicoƚa' jouc'a i'huexi ȽanDios. Aimetets'i'ma.
Aimonƚ'e'me to lo'epa lan xanuc' petsi aimimetsaicoyi ȽanDios. Iƚne tihuejcoyi ma le'a lojanajpa liƚcuerpo. Iƚniya aimixinyi acuanuc'la liƚpenoye, tixhuicoyi lonaispa liƚpicuejma'.
Tonƚ'e'me iƚe laifcuxe'epolhuo'. Ni' anuli imanc' metets'i'ma ƚipima ni mifel'mi'ma toƚta'a. Aimolaxic'e'moƚtsi loƚpenoye. Tonƚ'etsoƚtsi cuenna. ȽanDios ti'e'ma ƚijca. Ti'najtse'e'mola' iƚne pe no'epá toƚta'a. Titeƚ'mi'mola'. Joupa alu'ipolhuo' toƚta'a. Aƚsc'ai'ipolhuo' juaiconapa.
ȽanDios aƚjoc'iponga', a'i maƚ'e'me al xujc'a. Laƚjoc'iponga' joupa aƚsimponga' i'huexi.
Pe aimalihuejconga' illanc' iƚe laƚsc'ai'ipolhuo' iƚque aimalatets'inga' illanc' ninc'ixanuc', tetets'i ȽanDios iƚque tepi'ilhuo' ƚi'Espíritu Santo.
Iƚta'a coƚje'e aimaƚcuxe'eyacolhuo': Tonƚ'etsoƚtsi capic'a lapimaye. Imanc' ȽanDios joupa imuc'ipolhuo' tonƚ'etsoƚtsi capic'a.
Ƚinca olihuic'ipá iƚe limuc'impolhuo'. Toƚ'nujuaitsila' loƚpimaye ni petsi lomana' ƚamats' Macedonia. Toƚtoc'ila'. Itsiya aƚsc'ai'ilhuo', aƚmilhuo': Xonca toƚ'nujuaitsola' loƚpimaye. Xonca toƚtoc'itsola'.
Tolahue'me te co'iya moluyalaicoyacu al c'a. Tonƚ'e'me canic'. Anuli anuli, quituca' quituca', ti'e'ma ma le'a lipenic'. Toƚsuicoƚe loƚmane' tonƚ'eƚe canic'. Toƚta'a joupa aƚcuxe'epolhuo'.
Toƚta'a iƚne petsi aimi'huaiyijnyi ȽanDios tixim'molhuo' ac'a lonƚ'epa. Imanc' jouc'a toluyalaico'me al c'a. Aimehue'eyacolhuo'.
Cunc'aƚpimaye, ti'iƚa' coƚsina' te lo'iyacola' iƚne laƚpimaye lijoupa limanapola', iƚne aƚnescopola' “tixmaiyi”. Ja'ni aicoƚsina' lo'iyacola' iƚniya, aga imanc' toƚhuotso'me ma to mi'eyi locuenaye xanuc', iƚne petsi aiquiƚ'huaijma litine lomaf'i'inyacola'.
Joupa aƚ'epá ƚinca li'ipa Jesús. Iƚque imanapa, imaf'inapa, ipanamma pe lomana' limanapola'. Jouc'a aƚcuayi: Litine ȽanDios tummeconata Jesús jouc'a ticuaicu iƚniya limanapola'. Iƚne i'huaiyijmpá Jesús, aƚnescopola' “tixmaiyi”. Toƚta'a laƚ'huaiyijmpa.
Cu'i'molhuo' lo'iya. Iƚta'a itaiqui' ƚaƚPoujna Jesús. Ticuaiconanni Jesús ja'ni ts'aƚmaf'i' o joupa aƚsmaipá, cacua aƚmanaponga', ma' anuli aƚƚecona'monga'. Ja'ni aƚmaf'i' aimaƚƚecoyaconga' ate'a.
Ticuequim'me ticuxem'me. Ma mija'e' cal Cuecaj Capaluc Quema'a, muna'e' litrompeta ȽanDios, ƚaƚPoujna Nopa'a lema'a timuyohuo. Ticuaiyoconno fa'a li'a ƚamats'. Limanapola' petsi ni'huaiyijmpá Jesucristo ate'a titsolinacu.
Tijouƚa' illanc', ja'ni aƚmana' jifa'a li'a ƚamats', aƚ'nof'em'monga', aƚtai'monga' ƚummahuay. Illanc' y laƚpimaye ma' anuli aƚtalecufta ƚaƚPoujna mimumma lema'a. Toƚta'a aƚmajnta nulemma anuli ƚaƚPoujna.
Iƚe lataiqui' tolu'itsola' loƚpimaye. Tolixoc'itsoƚtsi cunlata.
|
chd
|
toc_JN15_bis02
|
Huixinín na̠ naquila̠li̠chuhui̠naná̠hu nac xlacati̠ncán xli̠hua̠k cristianos porque huixinín ankalhi̠ná quila̠ta̠latapu̠li̠ni̠táhu hasta la̠ta aquit ctima̠tzúqui̠lh quintascújut.
|
toc
|
top_aveli_21_bis28
|
Religioso: Xatalipawansiku’alán
Reglamento: Laktsutapakgsin
Réplica: Li’akgtuyu
Resultado: Tamakglhtasit
Revisión: Talakakxilhpalat
Sanción Administrativa: Talakgxokgot xtalakgtsokgwalit
Sección: Xlipulakatunu
Secreto: Katamatsekg
-----
Limapakgsin Ixlilakkaxlan xla Pulataman Veracruz xla Ignacio de la Llave
Sector Productivo: Pumákxtum Takgantxtun
Sentencia: Talakgxokgon
Servicios: Litaxtunín
Sexo: Lichixku usu lipuskat
Síndico: Ixtalakgaxtokg puxku xaktsu pulataman
Sociales: Talimakstum
Supuestos: Niliwajtakanajlat
Suplente: Ixpuxokgo
Sustentable: Litawakat
Sustituto: Lakgxokgo
Transitorios: Tatlawananín
Tratado (internacional): Talakxtumini tachiwín
Técnica: Tamaskujut
Tecnología: Takatsinlitanut
Uninominal: Lichatuminika
Un treinta por ciento: Aqtúm puxamakáw akitsispuxám
Un porcentaje: AkgtúmTatiyanikan
Valores: Litalakgachixkuwin
Vigencia: Limakwankú
Voto directo: Lichatunutalhk, Xalilakakatsin
-----
XLAWÁN LI’AKPULANA’
NOTA SOBRE LA TRADUCCIÓN...............................................5
XLAWÁN LI’AKPULANA’
LITAMAPISTIN I
Xla takpulhkan xawá xla titsuntin pulatamatni
xla Pulatamat ...................................................................9
LITAMAPISTIN II
Xla ixlakgchanatkán lakchixkuwín ...............................10
XLAWÁN XLIPULAKATUNU
Xla takgalhtanakga........................................................18
LITAMAPISTIN III
Xla liveracruzanos, xla tapulataman xawá
xla tachixkuwit ..............................................................21
XLI’AKGTÚY XLI’AKPULANA’
LITAMAPISTIN I
Lata’ wi mapakgsina’ ....................................................25
LITAMAPISTIN II
Xla ixtatliwakglhat Ixlakkaxtlawananintapakgsit..........33
IXLAWAN IXLIPULAKATUNU
Xla xtamakamastankán ixlakkaxtlawananintapakgsit...42
IXLI’AKGTUY IXLIPULAKATUNU
Xla ixtaliyawankán xla Tamakxtumit............................43
-----
PUPITSI XAKILHMAKTUTU
Xla Lili’án Likaxtlawananín Limapakgsin....................59
LITAPITSIN KILHMAKGTATI
Xla Xlilakkaxtlawananin Xankgalhin............................64
LITAPITSIN III
Xla Tatlewakglhat Makgantaxtuniná.............................68
XAKILHMAKTÚM XLIPULAK
Xalak Akgchilpalin Kakapulhuwa.................................81
XLIKILHMAKTÚY XLIPULAK
Xla xpulakatunu pumakgamakgtayan
xakakapulhuwa..............................................................82
LITAPITSIN IV
Xatatlawakglhat Putsaná................................................85
XLAWAN XATAPITSI
Xalimachokgon xalimapakgsin .....................................94
IXLIAKGTÚY XATAPITSI
Xalitachokgo limakanajlit xalilhkayawan .....................98
LIMAPITSIN V
Pumapakgsin nemá xlikstukán tatapakgsi
nak Veracruz................................................................101
AKGTUTU IXLI’AKPULANA
LIMAPITSIN I
Xala nak titsuntin pulataman.......................................113
-----
IXLI’AKGTATI AKPULANÁ
LITAMAPITSIN I
Xalakgapulakgaxokgon chu Xalitapawa Xala
nak Pulataman..............................................................121
LITAMAPITSIN II
Ixlitakxtut litaxtunít nemá nalimalakatsusukikán
taskujut chu ixlimakgtakgalhni tachixkuwit
nemá talamana nak lakatunu pulatamat.......................123
XLI’AQKITSIS AKPULANÁ
LITAMAPITSIN I
Xla lilakatayaninkán xlakán makgtayananín
kakapulhuwa................................................................125
XLI’AQCHAXÁN AKPULANÁ
LITAMAPITSIN I
Liwaj xalikxtu xla limapakgsin ...................................133
LITAMAPITSIN II
Xliwakgni limapakgsinín.............................................133
LITAMAPITSIN III
Xla xatalakkaxtlawaparanín a xalimapakgsin .............137
Xalitakstukni................................................................139
Glosario de términos....................................................165
-----
Limapakgsin Ixlilakkaxlan xla Pulataman Veracruz xla
Ignacio de la Llave se imprimió en junio de 2012 en la
Editora de Gobierno del Estado de Veracruz, siendo Go-
bernador del Estado, Javier Duarte de Ochoa y Directora
General de la Editora de Gobierno, Elvira Valentina
Arteaga Vega. Cuidado de la edición: Ismael Valencia
Toral. Formación: Dalila Islas Ladrón de Guevara. Porta-
da: Jacqueline Marenco Mendoza. El tiraje consta de 300
ejemplares más sobrantes para reposición.
|
top
|
nhn_ozomahtli
|
# Ozomahtli
Ozomahtli (latintlahtoltica; Ateles), ce tecuani yolcatl onemi ica cuauhtlahtli. Ozomahmeh nenemi ompa America.
|
nhn
|
yua_dzemul
|
# Dzemul
Dzemul yaan jun méek'tánkaaj ti' Yúukatan ichil Méxikooe', p'aatal tu xaman-lak'inil Noj A'almaj t'aanil u méek'tankaaj, tu'ux kutal u ts'oko'ol u pa'ak'al kij.
|
yua
|
yua_emiliano_zapata
|
# Emiliano_Zapata
Emiliano Zapatata ka’ache’ Emiliano Zapata juntúul jo’olpóopil ti’ le kasteman yéetel máasewal wíinik’ob. Síij tu kaajil Taltizapan, ka’ache’ Morelos, bejla’e’ Chinameca, tu ja’abil 1824. Tu k’iinil 13 ti’ u winalil diciembre tu ja’abil 1824 kíinsa’abij.
|
yua
|
nch_kuaxilotl
|
# Kuaxilotl
Yin kuaxilotl, se kuatlajtli itech zoyatl.
|
nch
|
cso_MT15_bis02
|
Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³hah² Jesús jáɨ¹³ ñí¹con² tsá² jmɨ́¹ tionh² hí³, hi³ hi³ hñu³ mu² hi³ ngau³ tɨ³ hué¹³ juú² Magadán.
|
cso
|
zpm_C114_bis02
|
Per zigne rne naa ga, grëse miṉe guṉ to none zaacse guṉ tow, tib tiba gacsew hor ne rieguiaḻa.
|
zpm
|
ctp0-sw-589760-hide-and-seek
|
# Chaqᶠ ndyuqwiᴬ katsiᶜ (Zacatepec)
**Tony Woodbury**
> Story about a boy, Yeyo, who hides things from his mom.
_Chatino (ctp0)_
Yeyoᴷ ndijyaᴵ loqoꟲ jnyaqanᴱ chaqꟳ lgatsiqᴮ
ngyajalyoᴱ nkatiᴬ xkuwiᴮ
sukwaᴬ seqenᴬ ndyuqwiᴬ kyeeꟲ
kaqyuᴬ kityinᴬ
jakwaᴬ pantalonᴷ
tsunaᴬ tsaneᶠ
tukwaᴬ yaaqꟲ
tsakaᴬ jnyaqanᴱ
|
ctp0-sw-589760-hide-and-seek
|
zac_AC21_bis02
|
―Perë lë́ꞌël rac ruadíꞌdzël griego.
¿Lëdë lë́ꞌëdiꞌil më egipcio nabëtsatsu ra mënë ca dzë cuntrë gubiernë rumanë? Biaꞌa më egipcio tapë mili nguiu mal hashtë lumë catë nídiꞌi mënë.
Iurní Pablo bëquebi lu capitán:
―Nahia më israelitë. Gula Tarso, ciudá ruꞌbë shtë regiuni Cilicia. Tarso na catë gula. Bëꞌnë favurë, bëneꞌe permisi të guëniꞌinúa ra mënë.
Bëdëꞌë capitán permisi. Iurní guzuldí Pablo lu shquilier catë reꞌpi mënë ruaꞌ cuartel. Bëꞌnë Pablo sëñi con guiáꞌaiꞌ lu ra mënë parë guëac dchi rall. Iurë bëac dchi rall, Pablo guniꞌi lu rall con dizë́ hebreo:
|
zac
|
yua_filipinas
|
# Filipinas
Lesotoo (sotoo t'aan: Republika e Shqipërisë) u k'aaba' junp'éel lu'umil ich Áfrikaa. Xook yéetel 65.073.482 utia'al wíinik.
|
yua
|
npl_HB11_bis02
|
Nochteh ninteh maya kuali okinselijkeh por intlaneltokalis, amo okiselijkeh tlan okinkakitijkah.
Ijkó otlamochi, para yejwah amo achto makalakiti iwa tejwah satepa. Tlamó Dios kimajmanaskia itla okachi kuali para tejwah.
|
npl
|
mxt_lila_downs
|
# Lila_Downs
Ra Lila Downs, nikakura iin nuu ñuu nani Ndinuu, ndaka ña'a nda'a ñuu Ñuundúa kuenda ñuu Ñuuyoọ, kuiya u'un tuvi 1961. Ofrenda
|
mxt
|
nhn_teotlalmazatl
|
# Teotlalmazatl
Teotlalmazatl ce tecuani yolcatl in ompa tepemeh.
|
nhn
|
mxt_veracruz
|
# Veracruz
Ñuu Veracruz, (Tu'un español: Estado de Coahuila).
|
mxt
|
huv_H12
|
Xecojow xechijquiaw, icona lamejawan wüx tambasan quiaj niüng ijlüyiün ngome sambánan.
Lamejawan nguineay tamongochasan xeyay ngo majneaj, nguineay tandeacüw ngo majneaj wüx ximbasan nipilan monaw tiül cambaj Filipos. Aag ayaj tajlüy wüx nganaw namban najawan icon. Masey teajlüy nadam moncüy tiül micambajan aton, pero Teat Dios tambeol xicon nasajan icon aaga najneaj nanderac, nguineay alndom mawaats wüx asoetiiüts.
Cos leawa taquiaachasan icon, aag ayaj palanüy naleaing; ngo narangan nicuajind ngo majneaj, ngo nawaijchan icon.
Teat Dios tajaw sanarangan meáwan leaw apiüng, quiaj tüüch xicon namban naquiajchiün aaga najneaj nanderac wüx Teat Jesús. Aag sandeacan, ngome leaw nipilan andiüm manguiay, sandeacan áagan leaw andiüm Teat Dios, cos nej lamajaw nguineay ximeajtsan.
Icona lamejawan xicona ngo nawüywüyiün aljane; at Teat Dios ajaw xicona ngo newüyayon wüx saquiajchiün para naxoman wüx alcuane.
At ngo nayamban malomb xicon aljane, ngome icona tengwüy pálwüx nipilan. Masey xicona alndom narangan, cos miapóstoles Teat Cristo xicon.
Tarangasan najneaj wüx imbasan, atnej nop namümaran ajiür lasta micual nej.
Atquiaj xicona aton xeyay leaaw ximeajtsan icon. Ngome áagan tandiümasan nasajan icon wüx aaga najneaj nanderac leawa tüüch Teat Dios; at tajlüyasan nandeowan ingow indeowan sitiül netam, cos xeyay sandiüman icon.
Xecojow xechijquiaw, sajawan nganaw ndrom imeajtsan nguineay tümb sapacan wüx tarangasan xeyay najiüt tiül icona. Nüt ongwiiüts sarangan najiüt cos ngo nandiüman natüniün icueajiün nicuajind wüx tasajasan icon wüx aaga najneaj nanderac tüüch Teat Dios.
Icona ijawan, at Teat Dios ajaw nguineay tarangasan wüx tajlüyasan ninguiaj tiül icona. Tarangasan leaw andiüm Teat Dios, nejinguind ngondom mayac sasoetiün.
At lamejawan nguineay taquiaachasan icon, y tambeolasan icon inopnopon wüx amix imeajtsan. At tapajasan icueajiün xeyay atnej nop nateataran arang wüx micual nej.
Atquiaj tasajasan icon merangan najneaj, atnej netam marang jane ocueaj Teat Dios, cos lamapaj icon mejlüyiün tiül aaga najneajay cambaj niüng ajlüy nej.
Pares ngo nacueatiün nüjchiün gracias Teat Dios, cos wüx tenguiayiün sasajan icon wüx aaga najneaj nanderac, icona ngome tenguiayíünan, teyariün aag ayaj cos aag ayaj naleaing Mipoch Teat Dios, ngo matnej poch andeac nipilan. Aaga najneaj nanderac ocueaj Teat Dios quiaj, ayac icon wüx merangan najneaj.
Xecojow xechijquiaw, icona temongochiün atnej tamongochiw noicnoic ajlüy mondüüb Teat Dios tiül iüt Judea wüx tayariw andeac Teat Cristo Jesús. Pues ajcüw micual miiütan tayambüw imbasan aton, atnej ajcüwa judíos tayambüw ombasüw minipilan Teat Cristo tiül Judea.
Ajcüwa judíos tambiyaw Teat Jesús. Átan nde tanomb tambiyaw mondeac andeac Teat Dios monáwan tiül nejiw; y aton tawüniw xicon quiaj. Nejiw ngo marangüw leaw andiüm Teat Dios, y ajcüyiw majawüw meáwan nipilan.
Andiümüw mapalüw xicon para ngo nasajan wüx Teat Jesucristo pálwüx nipilan ngome judíos, nganandot mawüw wüx asoetiw. Atquiaj teaxeyay asoetiw nejiw; Teat Dios lajcüy majaw nejiw xeyay.
Xecojow xechijquiaw, masey ngo mexomayoots acas nüt, ngo ndrom ximeajtsan icon. Nganüy xeyay lanandiüman mejawayoots alinomb.
Naleaing xicona tandiümasan namban najawan icon. Masey xique Pablo tajlüy namb nomb ijmbüw, pero aaga Satanás tayac naél mapal xicon.
¿Jane apmüüch xicon xeyay apac ximeajtsan wüx aliüc alinomb Miteatiiüts Jesucristo majlüyiiüts nóiquian maquiüjpaatsa? ¿Jane üüch xicon nayajcan najneaj tarangasan minajiüt Teat Dios tiül icona? Pues iconan quiaj.
Naleaing, icona apmeajchiün xicon nayajcan xeyay apac ximeajtsan.
|
huv
|
toc_RM4_bis02
|
Porque xlá tamacamá̠sta̠lh nac ca̠li̠ní̠n xlacata pi̠ naxokoy quintala̠kalhi̠ncán y nalacastacuánan nac ca̠li̠ní̠n la̠qui̠ tla̠n nacha̠ná̠hu nac xlacatí̠n Dios cumu la̠ xalaktaxtún cristianos hua̠nti̠ ni̠tu̠ quintala̠kalhi̠ncán.
|
toc
|
nhn_mahtlahtlinome
|
# Mahtlahtlinome
Mahtlahtlinome, ce tlahpohualli itlahtohpohualiz. Ontetl ipan mahtlahtlince huan mahtlahtlinyei. Wp/nhn/Tlapohualli Portal educativo.
|
nhn
|
nhn_nauatlajtoli
|
# Nauatlajtoli
Nauatlajtoli se tlajtoli tlen motlajtoa ipan Mexko, nouijki inin Uikipedia in itlajtol.
|
nhn
|
nlv0-sw-448652-slipin
|
# WEWETLAHTOLLI IKAN SEKOCHIS
**Luz Lara**
> Inin wewetlahtolli tlen nantzi kinpowilia inpilwa ihkuak kochiskeh
_Nawatl (nlv0)_
Nonantzi nech tlapowia nochi yowalli se tlahtolli.
Onka okse wewetlahtolli kanin kitenewa yen sekalatl
Onka okse wewetlahtolli tlen tlapowa ikan se wewe tlen kipia weweyak itentzohmio.
kemanian nechtlapowia tlen se weyi tlanemitil patlani
Itech ohse wewetlahtolli nechtlatlapowia yen se aztol wan se tigre yoliknimeh. se tonal inon tigre owetziki itech se tekochtli
Kenemin kisas inon tigre itech inon tekochtli
Oztotl ixtlama okikixti inon tigre. Inin yen no tlahtolnemilis tlen okachi nech paktia . Nikaki inin tlahtolnemilis wan nikochi.
|
nlv0-sw-448652-slipin
|
azn0-sw-288917-miston
|
# MISTON
**juana epifania**
> MISTON KAJMANA UAN KINEKI TLAISTEKUIS
_Nahuatl (azn0)_
¡noknintsin! Kuali xyejkokannochantsin. Nonantsin, notajtsin uan cheena chantij nouan.
Nochan tlen kuali siyeta nouaxka. Nikuelita nimotlalis pantlali.¡yejonkachikuali!
Cheena kuali notlasoj. Mojmostla nikchiya nochantimauiltiskej kuak yotikiskej kaltlamachtili.
Nejua koxnimaltiya uan nichipauak. Koxnikneki atl uan xapojkemej Tommy
Amo yakajxkili nika nimiyantok. Se…ome…yeyi…¡yonikpiya kimichij!
Nonantsin nochipa nechajua kuaknikualika tlakuali tlenniknextiya xochtlan nochan.
Nejua niueli nikuajtlejko. Nitsikuini uejkapaj. Nikixmati kanonnikalakis uan nikisas kalijtik.
Sanju koxuejkachanti uan nochipa nechpijpinajtiya. kemaniyannechajmana.
Xkilisanju tekuanimej iteixmatikauan mistomej. xkili tikimpiyaj istemej tlatitikejuan tiuelij titlaistekuij
Kemaniyan notlasojuan tlatlanatsaj katlayoua. Kuakon nejuayanikochtikaj iuan cheena pan notlapechkoxnimajmana.
¿Yotikmatiya pan inkuitlapil yolkamej nesi tlan kenonkatej? Xkita chichimejkoliniyaj inkuitlapil kuakpakij. Mistomej kitlejkoltiyaj kuan kualanij. Kuan tikitas se yolkatl, xkitili ikuitlapil kenon koliniya ijkon tikmatis kenon kajki.
|
azn0-sw-288917-miston
|
nhn_xalxocotl
|
# Xalxocotl
Xalxocotl, ce xochihcualli xococ huel miac, quitoznequi caxtillantlahtolcopa; guayaba. Xochihcualli
|
nhn
|
top_HB2
|
Para Dios chú lichiwinanit Ixkawasa mas kinkgamininiyán ni nalimakxtakgáu kaxmatáu tú kinkgamasinikanitán xlakgata ni naktsankgayáu chipayáu tunuj tijia.
Ca̱ksántit xlakgata tú talichiwínalh ángeles wak kantáxtulh, y tí tatsakgátnalh y takaxmatmákalh tú talichiwínalh kgamaxkika ixtaxokgonkán nima ixkgamininí.
Huá kgaliwaniyán, ¿puwanátit wixín ni kakintikgamaxokgonikán para lakmakanáu namá lanka tapaxawán la nataxtuniyáu nima kinkgamalakgnuniyán Dios? Jaé lipaxáu tachiwín pula lichiwínalh Quimpuchinakán, y tí takáxmatli kinkgamalulokninitán akín wak xlikgana.
Xa̱wá Dios maluloknit wak xlikgana porque lhuwa tú kinkgalimalakgawaninitán, kgatlawanit lakglanka ixtaskujut, lilakgawananitáu tú nikxni ixakxilhnitáu, y lhuwa tú mas kinkgalimaxkinitán ixlitliweke Espíritu Santo la xlá lakgaskinit.
Dios ni lilhkganit chatum ángel namapaksinán nak ixtapáksit nima kgalitachiwinamán malakgatsukinit.
Xlá lilhkganit chatum tí chuné lichiwinankanit nak Escrituras:
Oh Dios, ¿tuku ixlakxtu chatum cristiano?
¿Huanchi lakgapastaknita akxilhlakgachipina?
¿Tuku liakxila chatunu cristiano?
¿Huanchi lipuwana tú paxtoka?
Laktsú kilhtamakú limakxtaknita ni kakálhilh litliweke ni para la takalhí ángeles,
pero maxkinita litlán nakalhí lanka y lipaxáu ixputáwilh,
porque limakxtaknita nakuentaja wak lata tú tlawanita;
Ma̱xkinita litlán namapaksí wak lata tú wí.
Para Dios lilhkganit natamapaksí cristianos lata tú wí, wak lata tú anán mininí wá nakgamapaksí. Pero akín akxiláu xlakgata lata tú wí ni wak takaxmatní.
Pero chí akxiláu Jesús, amá tí limákxtakli Dios laktsú kilhtamakú ni nakalhí ixlitliweke ni para la takalhí ángeles, kalhí lanka y lipaxáu ixputáwilh porque litamákxtakli namaknikán kilakapuxokgokán; Dios kinkgakxilhlakgachín y wá limatlánilh kanilh Cristo wak kilakgatakán.
Dios tlawanit lata tú anán y lata tú wí wá tamakuaní y lakgaskinit wak ixkamán natalipaxawá tú malakgnú Jesucristo tí kinkgalakmaxtunitán, pues xlá makchá̱nilh tú ixlakgaskín Dios akxni litamákxtakli nakxtakajnán.
Y chí la tí kgamalakgatlánilh cristianos ixlakgatin Dios y la cristianos tí kgamalakgatlhannikán, wata takalhí chatum ixtikukán. Xlá ni limaxanán kgalimakgán cristianos ixnatakamán,
la wan nak Escrituras:
Cama lichiwinanán ixlakgatinkán kinatakamán,
kama tliniyán alabanzas ní tatamakstoka talakachixkuwiyán.
Alakgatunu wan:
Akit wata wá klipawán.
Alakgatunu wampará:
Uchu kuilanáu, akit y ixkamán Dios nima kimakamaxkinit.
Huixín katsiyátit tí talitanú litalakapasni takalhí tipatum ixkalhnikán y tipatum ixliwakán, pues Jesús na chuná litánulh kilitalakapasnikán porque ixkalhí ixkalhni y ixliwa la akín xlakgata tlhann naní la katiwá y nalakgtlawá ixlitliweke tlajaná tí ixmalakgatsukiná linín.
Pero chuná kgalakmaxtunit ixmakán wak tí tajikuaní linín y talitanú la tachin porque nití tlhann tataxtuní ni taní.
Porque xlikgana kgawaniyán xlá milh kgamaktayá ixlitalakapasnikán Abraham, ni lilhkgakanit nakgamaktayá ángeles.
Huá xlakgata Dios limákxtakli kakálhilh ixkásat la takalhí ixnatakamán xlakgata tlhann nalitanú chatum xapuxku kura tí kgapaxkí ixtacristianos y tanks liskuja Dios xlakgata tlhann nakgaxapaní ixtalakalhinkán cristianos akxni nalakachixkuwinán.
Xlá tlhann kgamaktayá tí kgalikxila tlajaná katatláwalh talakalhin porque xlá akxtakajnanit, katsí la tamaklhkatsí akxni likxilhnán tlajaná.
|
top
|
nhn_ahcolcilin
|
# Ahcolcilin
Ahcolcilin, ce yolcatl chanti tlatizntla atl.
|
nhn
|
zpm_MK9_bis02
|
’Zig nac zed, rquiindoxa zeeṉe nzhiw, per zeeṉe nzhida, ¿pa dieṉ yquiina? Scaquegaa to nagoṉ goḻgac zig zed ne nzhi, zeeṉa yquiin to lo guidzliu rii; niowse goḻbannie samiech to, glëëlsade to.
|
zpm
|
nch_chinanko
|
# Chinanko
Yin chinanko, se tlali tlen ichanti tlakamej uan siuamej.
|
nch
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.